Q U A N H E V I E T N A M - C H A U A U

Q U A N H D O I T I K C H I N L U O C V I T N A M - U N B A N G N G A :

T I M N f i N G V f t N H U N G B U O C P H A T T R I N M O I

Q u a n he hop tac toan dien V ie t N a m -

Lien bang N g a ngay nay la sir ke thua va

phat tr ien quan he huu nghi t ruyen thong

Viet - X o hon nua the k i qua. Trong thap

nien dau the k i 2 1 , t rong boi canh t inh h inh

the g io i bien dong phuc tap, ca hai nuoc deu

thuc hien duong l o i doi ngoai da phuong

hoa, da dang hoa va deu co nhu cau phat

trien mo i quan he hop tac tarn doi tac chien

luoc v i l o i ich thiet thuc cua m o i nuoc.

Trong rmung nam dau the k i 2 1 , duoi sir

lanh dao cua Tong thong V . Putin va Tong

thong D. Mevedev, nuoc Nga da dat duoc

nhieu thanh tuu to Ion trong viec thuc hien

triet ly phat trien xay dung nha nuoc lien bang

hung manh, phat trien k inh te thi truong, nang

cao doi song cua nhan dan, bao dam an ninh

va toan ven lanh tho, cai thien v i the cua Nga

tren t ruong quoc te. The va lire m o i cung nhu

nhirng dieu chinh trong chinh sach doi ngoai

cua Lien bang Nga trong chien luoc phat trien

cua minh dang tao ra nhung t iem nang to Ion

trong viec phat trien quan he doi tac chien

lucre toan dien giua V ie t N a m va Lien bang

Nga trong thap nien t o i .

T S . N g u y e n A n H a

Vien Nghien cuu ChduAu

Trong phat t r ien k i n h te th i t ruong, cai

thien do i song nhan dan, nuoc Nga da dat

duoc nhieu thanh t u u to Ion. K i n h te Nga

l ien tuc tang t ruong cao va on d inh d miic

gan 7% GDP/nam t rong giai doan truoc

khung hoang k i n h te toan cau. K i n h te thi

t rudng da duoc xac lap va dang tung budc

hoan thien, N g a da dat duoc on d inh k inh te

v i mo, can can t huong mai thang du, ngan

sach d u thua, dong n i p da duoc t u do chuyen

do i , lam phat duoc k i m che va d mi ic thap...

Mac du ch iu tac dong nang ne cua khiing

hoang k i n h te toan cau, nam 2009 mi ic tang

t rudng -7 ,9% G D P , nhung N g a ci ing da

nhanh chong v u o t qua kh i ing hoang v d i miic

tang t rudng ciia nam 2010 la 4 % GDP. Giai

doan t rung han, N g a tap t rung nang cao kha

nang canh tranh ciia nen k i n h te bang each

tang cuong phat t r ien khoa hoc va cong

nghe, tang dau t u vao nguon nhan lire, nang

cao ham luong cong nghe cao va t r i thiic tap

trung vao cac san pham ma N g a co kha nang

canh tranh tren th i t rudng the g i d i nham

trudc het khac phuc co cau xuat khau nguyen

nhien l ieu va dan hudng t d i d ich chuyen co

Quasi lis! itai lac (Jiieji luXte.. 6 3

cau k inh te theo huong hien dai, l ien ket hieu

qua nen k i n h te N g a vao the g io i .

Cung v o i nhung thanh t uu ve phat t r ien

kinh te, v o i duong l o i doi ngoai l i nh hoat,

thuc te, can bang D o n g - Tay, va i tro va v i

the cua Nga tren t ruong quoc te cung nhu

trong khu vuc ngay cang duoc cung co. Tir

cho phu thuoc vao phuong Tay, la con no

ciia phuong Tay, Nga da t ien t o i quan he hop

tac binh dang t rong m o i ITnh vuc k inh te va

chinh t r i . Nga dang khang dinh lai v i t r i

cuong quoc cua m i n h t rong viec giai quyet

cac van de chung cua cong dong the g io i , t ro

thanh thanh vien cua nhom G.8, cung co v i

the cua mot cuong quoc quan su, dong tho i

dang t ro thanh cuong quoc ve nang luong.

Diem nhan t rong chinh sach doi ngoai cua

Tong thong D . Medvedev hien nay la nude

Nga ngay nay dd trdi day vdi the vd luc

mdi, cd dugc vai trd day du trong cdc cdng

viec todn cdu. Ch inh sach doi ngoai t u cho

tao moi t ruong thuan l o i , uu t ien cho phat

trien k inh te thi nay dang t r d thanh mot trong

nhung cong cu quan trong nhat dam bao cho

Nga tiep tuc phat tr ien va du kha nang canh

tranh trong the g id i toan cau hoa. Nga khong

chi ung ho x u thd da cue t rong quan he quoc

te ma con khang d inh va i tro cua m i n h trong

viec hinh thanh mot cau true quan he quoc te

mdi ma t rung tam dieu tiet cua cau true nay

la Lien hop quoc. Nga nhan thuc ro vai tro

cua m i n h la thanh vien thudng true cua H o i

dong Bao an L i e n hop quoc, thanh vien

nhom G.8 va nhieu to chuc khu vuc va quoc

t l co uy t i n . nhieu co che doi thoai va hop

tac l ien quoc gia, co nguon t iem lire va tai

nguyen dang ke t rong tat ca cac ITnh vuc,

dang ho i nhap triet de vao nen k i n h te va

chinh t r i the g i d i .

K h u vuc Chau A - Thai B i n h D u o n g co

y nghTa quan t rong va ngay cang ldn hon

trong chinh sach doi ngoai cua L ien bang

Nga. Nga dang tiep tuc tham gia t ich cue vao

nhung co cau hoi nhap chinh cua khu vuc

Chau A - Thai B i n h D u o n g nhu Dien dan

" H o p tac k i n h t l Chau A - Thai B i n h

D u o n g " A P E C , Hiep ho i cac nude Dong

N a m A A S E A N , To chuc Hop tac Thuong

Hai SCO, tang cuong quan he doi tac chien

luoc v d i Trung Quoc, A n Do va Vie t N a m .

Hien nay cung n h u t rong giai doan trung

han t d i nam 2020, t inh h inh chinh t r i , k inh te

xa hoi cua L i e n bang Nga cung nhu Vie t

N a m deu dang phat t r ien nhanh va on dinh,

v i the ciia ca hai nude t rong khu vuc va quoc

te deu dang duoc cai thien ro ret. Viec ci ing

co quan he hop tac toan dien giua hai nude

se gop phan thiet thuc t rong viec h inh thanh

mot mo h inh quan he quoc te m d i t rong khu

vuc Chau A - Thai B i n h Duong , dua tren

nhung nguyen tac ve hop tac binh dang,

ciing co l o i , ton t rong chi i quyen. Day la

nhung nhan to rat can thiet cho Vie t N a m

nham can bang cac quan he ngoai giao v d i

cac nude ldn trong khu vuc Chau A - Thai

B i n h Duong , tao m o i t rudng khu vuc on

dinh phuc v u cho cong cuoc doi m d i , day

manh cong nghiep hoa, hien dai hoa ddt

6 4

nuac. Dong tha i day cung la nhan to ma

Lien bang Nga het sue chu t rong khai thac

nham tang cuong quan he toan dien v a i

A S E A N cung nhu ho i nhap vao Dong A va

khu vuc Chau A - Thai B i n h Duong .

N h u vay. t rong giai doan trung han t o i .

viec Lien hang Nga tiep tuc cai thien v i the

cuong quoc ciia m i n h ve chi'nh t r i ngoai giao.

ve k inh te, nang lupng . quan sir. thuc thi

chinh sach doi ngoai can bang Dong - Tay.

tang cuong hoi nhap v o i Dong N a m A va

Dong A . se tac dong t ich cue to i quan he doi

tac chien luge toan dien V ie t - Nga. T i e m

nang to Ion nay dang va se phat huy trong

mot so l inh vuc hop tac cu the giua hai nuoc.

Thu nhdt, ve chinh tri - ngoai giao

Trong giai doan much nam qua. quan he

chinh t r i - ngoai giao giua hai nuoc da dat

dugc nhieu ket qua t rong viec thuc hien quan

he doi tac chien luge. Ha i ben thuong xuyen

co cac cuoc gap go cac cap. thong bao va

ban bac ve cac van de da phuong va song

phuong. Giua Nga va Vie t N a m co nhieu

diem tuong dong ve quan diem trong cac van

de quoc te nhu ung ho trat t u the g io i da cue.

tang cuong on d inh va an ninh trong khu vuc

Chau A - Thai B i n h Duong , cuoc chien

chong khi ing bo. buon lau ma tuy. \ u kh i . . .

Hai ben co cung quan diem tai cac co che

hop tac da phuong nhu Lien hop quoc.

A P E C . A R E . A S E A N va i ing ho lan nhau tai

cac dien dan nay. Chuyen di tham Vie t N a m

dau tien cua Tong thong Nga V . Putin va

Tuyen bo chung ve Quan he doi tac chien

luge Nga - V i e t thang 3/2001 da xac lap

khuon kho hgp tac toan dien va lau dai tren

co so b inh dang va cung co l o i .

Trong chuyen di tham lan t h i i 2 t o i Viet

N a m thang 11/2006, T6ng th6ng V . Putin

khang dinh: "Hai ben nhdt tri day manh hop

tdc todn dien Nga - Viet tren ca sd phat huy

the manh vd khd ndng cua mdi nude... khong

ngimg ndng cao chdt luong vd hieu qua hap

tdc, tim phuong thiec gidi quyet hieu qua

nhdt cho nhung vdn de cdn ton tai".

Dac biet nam 2010 la nam ky niem 60

nam ngay thiet lap quan he ngoai giao giiia

V ie t N a m va L i e n bang Nga, quan he chinh

t r i - ngoai giao da dugc day len tam cao moi .

m a ra t r ien vgng phat t r ien hon nua trong 10

nam t o i . Ch i i t i ch nuoc Nguyen M i n h Triet

tham d u Le k y n iem 65 nam Chien thang

phat x i t tai Ma txcova , Tong B i t h u Nong

Due M a n h tham chinh thi ic L B Nga va Tong

thong D . Medvedev tham chinh thiic Viet

N a m cuoi thang 10 nam 2010.

Hai ben da k i ket hang loat cac hiep

dinh d inh huong cho su phat tr ien quan he

hop tac toan dien t rong giai doan 10 nam toi ,

do la:

- Hiep d inh ve hop tac xay dung nha

may dien hat nhan 6 V ie t N a m ;

- Hiep d inh ve bao ho lan nhau cac

quyen doi v o i ket qua hoat dong t r i tue dugc

sir dung va thu nhan dugc t rong qua tr inh

hgp t i c song phuong ve ky thuat quan su;

Quaji he (T(u' Ide. (diuzti Utefc.. 6 5

- Hiep d inh ve hop tac va t ra giup hanh

chinh tuong ho t rong cong tac hai quan;

- Hiep d inh ve hop tac trong ITnh vuc

nangluong;

Cung v o i nhieu thoa thuan ve hop tac

trong cac ITnh vuc khoa hoc cong nghe, vien

thong.. . , day se la nhung d inh huong Ion cho

quan he gitra hai nuoc t rong m u d i nam t d i .

Thu' hai, ve kinh te - thu ffng mai

Trong giai doan nhirng nam dau the k i

21 , quan he k i n h te - thuong mai giua Nga

va Viet N a m bat dau k h d i sac va dat dugc

mot so ket qua kha quan. Trong giai doan

2000 - 2009, k i m ngach thuong mai hai

chieu Nga - V ie t tang gap gan 5 lan, tir 367

trieu USD len 1,83 ty U S D , co cau hang hoa

kha on dinh va da phat huy dugc l g i the so

sanh giua hai nude.

Trong 6 thang nam 2010, Nga la th i

trudng xuat khau hang hoa ldn thu 24 cua

Viet N a m trong k h i do, d chieu ngugc lai ,

Nga la nguon hang nhap khau l d n t h u 14

ciia cac doanh nghiep V i e t N a m . Cac mat

hang N g a xuat sang V i e t N a m ch i i yeu la

sat thep, phan bon , th ie t b i , may moc , oto

cac loa i , con N g a nhap tir V i e t N a m chi i

yeu la cac mat hang nong san, thuy san va

cong nghiep nhe.

Hgp tac trong ITnh vuc dau t u trong giai

doan nay ci ing dat dugc mot so ket qua budc

dau. D i n nay L i e n bang Nga hien co 67 d u

an dau t u true tiep vao Vie t N a m v d i tong so

v6n dang k y la hon 755 tr ieu U S D . Dau t u

ciia Vie t N a m sang L ien bang Nga ciing tang

nhanh, hien co 18 d u an v d i tong so von dau

t u la 1,7 ty U S D . Trong k h i doi v d i cac nude

phat tr ien, V ie t N a m la nude nhan dau tu .

nhung doi v d i N g a th i Vie t N a m dang la

nude dau tu , the hien ro t inh b inh dang ciing

co l g i giua cac doanh nghiep ciia hai nude.

Trong tr ien vong t rung han, hai ben se

tang cuong va da dang hoa quan he k i n h te

song phuong, t rudc het la gia tang k i m ngach

trao doi hang hoa, m d rong hop tac dau t u va

t in dung, phat tr ien hop tac co sir dung cong

nghe hien dai t rong khai thac va che bien tai

nguyen tai V ie t N a m , Nga va cac nude thu

ba, che tao may va nang lugng dien. Nga

dang t ien hanh hop tac xay dung nha may

dien hat nhan dau t ien va Trung tam nghien

cuu Hat nhan m d i , cac cong t r inh nang luong

cong suat nho va vira, m d rong hop tac san

xuat lap rap tai V ie t N a m . Trong chuyen

tham thang 10/2010, T6ng th6ng Nga D .

Medvedev bay to quan tam ve viec Nga tham

gia cac d u an xay dung co sd ha tang, hien

dai hoa dudng sat V ie t N a m , xay dung tai

Vie t N a m mot to hop san xuat, che bien

nhom cung nhu cac d u an ve thong t in vien

thong, cong nghe cao d V ie t Nam.

Tong thong D . Mevedev cung nhan

manh, V ie t N a m la mot trong so rat it nude

ngoai dugc tham gia khai thac dau tren lanh

tho Nga. Hai ben se tao dieu kien thuan l g i

cho cac lien doanh Viet - Nga "Rusvietpetro",

"Vietsovpetro", "Gazpromviet" va

"Vie tgazprom" m d rong hoat dong tham do

6 6 NGHIEN Cl fU CHAU AU EUROPEAN STUDIES REVIEW N : 0 6 (129).201 1

va khai thac dau k h i n e n lanh tho L i e n bang

Nga. Vie t N a m va cac nude thu ba.

Viae kha: d c . san x u i t va p h i n phoi

k h i hoa long cung la mot l i n h vuc day hua

hen uong quan he hop tac giua cac doanh

nghiep dau k h i eua hai nude va phu hop v d i

chien luoc dieu ch inh co cau xuat khau

r.ar.g iupr.g eua N g a t d i 2020. H o p t i c

t rong l i n h vuc nang l u o n g t ruyen thong

nhu thuy dien. nhiet dien v d i t i e m nang t r u

l u o n g than to l d n d v i i n g V i e n D o n g cung

la l i n h vuc het sue h ien thuc uong dau t u va

thuong mai hai ben.

Thu ba. ve an ninh - quae phdng

L i n h vuc an n inh - quoc phong la l inh

vuc h^p :ac eo be day t ruyen thong giua hai

nude, nhung nam g i n day co budc phat tr ien

ve chat. Quan he hop t i c quoc phong va ky

thuat quan su \"iet - N g a duoc danh gia la on

dinh. \ - j r . g chac. da: hieu qua cao. gop phau

rich cue vao viec t i n g them hieu biet va t i n

cay ldn nhau. Trong chuyen t h i m Nga ciia

T h i i tudng Nguyen Tan Dung nam 2009. hai

nude ua ky ket cac van ban thoa t h u i n ve

viec V i e : Xarr. u:ua :du r .gdn . may bay. cac

thiet h i ky thuat q u i n su ciia Nga. cung nhu

hop :dc uao doi thong t i n chong kh img bd

cudc te. Nga se cur.g cap cho V i e : N a m 6

chiec t i u ngam Idp K i l o vd 12 may bay Su-

3 0 M K 2 . Nga cung se giup V i e : N a m hudu

luven binh si sir dung cac thiet b i nav vd m d

xudng duy ru, b i o dudng. Trong dieu k ien

Bien D d n g dang t r d thanh d iem r.ar.g trong

k h u vuc. d iem nhay c i m u o n g quan he giua

eac nude ldn . thd day Id nhung uuuh chung

cho su t i n cay ma hai ben d i n h cho nhau.

Thu tu, ve khoa hoc cong nghe vd giao

due dao tao

Ddy la l i n h vuc hop t i c t ruyen thong

giua Nga va V i e t N a m u o n g nhieu nam qua.

Gia i doan t d i day. u o n g t r ien vong Nga no

luc c i i thien v i the u d t h i n h mot cuong quoc

ve khoa hoc cdng nghe cung n h u giao due

dao tao se cd t i c ddng t i ch cue td i M e t N a n

cung nhu quan he hpp t i c giua hai nude

uong cac i : r i \ u c nay. Viec hen :ae u c r g

nghien cuu chuyen giao. thuong mai hoa ca:

cdng nghe. ket hop nghien cuu v d i dao tao

ngudn n h i n luc phuc \ u cho nhu c i u phat

tr ien khoa hoc cdng nghe cua ed hai n u c : se

dupe chi i u o n g hon . M d h inh xay dung cac

t rudng dai hoc nghien cuu, u o n g ao du kien

dua Vlad ivos tock thanh mot t rung t i m khoa

hoc cdng nghe hang d i u d v i ing V i e n Dong

se tao ra co ho i hpp t i c giua Nga v d i Viet

N a m va c i c nude u o n g k h u vuc. Hai her. ua

k y Hiep dinh cdng nhan lan nhau ve Van

b i n s va tir sau nam 2010. m o i nam Nga d i n h

cho Vie t N a m 300 su i t hoc bong dao :ao d

Nga. T d i day. hai ben se thiic day cdng t i c

c h u i n b i va t r ien khai thuc hien d u an xav

Quasi he itd'i tue: eliiett kitfe... 6 7

dung t ruong Dai hoc Cong nghe Vie t - Nga

tai Ha N o i .

Cac ITnh vuc cong nghe v u t ru , cong

nghe hat nhan, cong nghe nano, cong nghe

sinh hoc, dien t u t i n hoc deu la nhung ITnh

vuc day t iem nang. Nga dang d u kien giup

Viet N a m xay dung mot trung tam nghien

cuu ung dung hat nhan vao muc dich hoa

binh trong giai doan t o i , cung v o i viec trien

khai xay dung nha may dien hat nhan 6 Vie t

Nam. Cac ITnh vuc nghien cuu ung dung cua

cong nghe v u try, he thong giam sat, d inh v i ,

lien lac vien thong cung nhu phong ve t inh

cung rat trien vong. H o p tac tot t rong ITnh

vuc khoa hoc cong nghe se la don bay cho

hop tac trong giao due va dao tao, ITnh vuc

ma hai ben da co be day truyen thong, nhung

hien dang khong tuong x u n g v o i t iem nang.

Hop tac trong ITnh vuc nay se cung cap

nguon nhan luc cho ca hai ben, cho ca khu

vuc nha nuoc va t u nhan, da dang hoa cac

loai hinh hop tac, thiic day hop tac trong cac

ITnh vuc dich vu , chuyen giao cong nghe va

trong cac ITnh vuc hop tac k inh te - thuong

mai khac.

T o m la i , nhu Tong thong D . Medvedev

khang d jnh : "Nga chit tncang phat trien

quan he ddi tdc chien luge vdi Viet Nam, coi

trong vi tri cua Viet Nam trong chien luge

Chdu A - Thdi Binh Duong theo Hoc thuyet

ddi ngoai Mdi cua Nga" va Ch i i t ich nuoc

Nguyen M i n h Tr ie t cung nhan manh: "Viet

Nam coi quan he ddi tdc chien luge vd hgp

tdc todn dien vdi Lien bang Nga la uu tien

hang dau trong chinh sdeh ddi ngoai ciia

minh. Viet Nam mong mudn Nga phat trien

vung manh, giu vai trd mpt trong nhung

cuong quoc hang dau, ddng gdp to ldn cho

hod binh, on dinh, hop tdc vd phat trien tren

the gidi" .

Hien nay, ca hai phia dang chuan b i t ich

cue cho chuyen tham ciia T h i i tuong V .

Putin d u kien sang Vie t N a m trong thang 7

nam 2011 .

V o i t iem nang to Ion va nhung thanh

tuu da dat dupe, hoan toan co co so de khang

dinh rang m o i quan he do i tac chien lupc

toan dien V ie t N a m - L ien bang Nga se phat

trien len tam cao m o i trong giai doan t o i

2020.

1 Hoc thuyet doi ngoai Moi ciia Lien bang Nga mang ten "Nhung djnh hudng co ban chinh sach doi ngoai cua Lien bang Nga" dirge T6ng thdng D. Meivedep ky thong qua ngay 12/7/2008, trong do ldn ddu tien k l tir thoi B. Enxin, Viet Nam duoc dd cap dich danh trong dinh huong chinh sach ciia Nga tai Dong Nam A nhu sau: "Chinh sach ciia Nga huong tdi tang cuong tinh ndng dong, tich cue trong quan he vdi cdc quoc gia Dong Nam A, trir&c het la phat triin quan h$ ddi tdc chien luoc vdi Vit>t Nam" 2 http://vietnamnet.vn/chinhtri/2008/10/810504/. Nga coi trong vj tri Viet Nam trong chien luoc Chdu A -Thdi Binh Duong, ngay 27/10/2008.