Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd....

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 34/42 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlaphal (November) 15, 2018 NiNgaNi (thursday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Letpao Haokip khuollien a ni ding CCpur: Salt Brook School, Tuibong chun No- vember 16, 2018 10AM khin an school huongsun- gah 16th Annual day hmang an tih. Hi huna hin Pu Letpao Haokip, Minister, Youth affairs & Sports, Ir- rigation and Flood Control chu Khuollienin \hang a tih. Chun Pu Worshang Hun- gyo, IAS, Deputy Commis- sioner, Noney chu Guest of Honour le Pu T.Joseph Lhungdim, MCS, SDO, Henglep chu Functional President in \hang a tih. Mobile hman- ga N. Lhun- gdim, IRS (retd) vautu man CCpur: September 4, 2018 zan dar 7:13 vela N. Lhungdim, IRS (retd) Mo- bile phone hmanga vauna le inzawmin Miss Bung- neichong (18), d/o Hemn- gam of D. Haolenjang Vil- lage, Campi Area, CCPur chu Police han an man. CCPur Women Police thusuok in hril danin, Mo- bile number 7629-946-587 hmangin N. Lhungdim hi vau a ni a, vauna siemtu hin Ukhrul District sunga Kuki helpawl hai Desig- nated Camp Sinai a um a ni thu le helpawl \huoitu pathum hai le \hangruol an ni thu hrilin a vau a. Hi le inzawm hin CCPur Police chun Sept. 5, 2018 khan General Diary Entry No. 17/CCP-PS/2018 thawin nasa taka an suizui hnungah Miss Bung neichong hin mi vaunaa a hmang Mobile SIM Card le Mobile Hand- set Kechaoda Company siem leh an man niin Police thusuok chun a hril. Hi le inzawm hin FIR no. 7(11) 2018 Women Police station-CCpur U/s 506/400/34 IPC registered a nih. ZRO Prez. Thanglianpau an pawm tanaw na thupuong siem CCpur: Zomi Re Unification Organisation (ZRO) Hqtrs Ciimnuai a inthawk Calvin H, Vice President ZRO; Hang- shyanthang Secy, P & SD, ZRO; Khupthang, Secretary Home, ZRO; DS Adam, Secy Finance, (EXP) ZRO le Thi- anvenlian, Secy Finance (R) ZRO han November 14, 2018 khan mipui hriet dingin thupuong an siem a, chu taka chun Thanglianpau, President, ZRO chu President-a an pawm tanaw thu an puong. An thusuok in a tarlang danin ZRO in policy le pro- gramme \ha tak ziekdawk hlak sienkhawm a sukpuitlingna kawngah President-in in ama nuom danin a keikawi hlak a, hnam policy nekin mimal pakhat-pahni \hahnempuina ding chau an changtir hlak a, hnam policy a fe \hat thein- awna chu President lei a nih tiin, hiengang hotu hnung an zui thei tanaw leia hiengang thil an thaw niin an ziek. Romeo le Lianmunthang, >>sunzawmna phek 4-ah WPF in Ignite Prayer Walk CCpur: Women Prayer Fellowship (WPF), CCPur hmalaknain November 22, 2018, 10AM khin Take up your position … the Lord will be with you” (2 Chronicle 20:17), ti thupuia hmangin ‘Ignite Prayer Walk’ nei ning a tih. Hi huna hin mitin inhnikna nei taphawt \hang ding le, a \hang ding hai chu Nov. 22, 10:AM in Peace Ground tlung kim seng dingin WPF chun fielna a siem. 10AM in Peace Ground station-ah Rev. Vung Minthang, Adviser WPFC & GS, EBC leader ning a ta, Sielmat hospital lam\ huomah Miss May Rose, President, WPFC; Reng- kai Leilak-ah Rev. Lalpi- englawm, Evan. at Large, AGEI; Lanva Leilak, New Lamka-ah Pastor Lalro- puia, Presbyterian Church, Saikawt Area; Chiengkon- ah Rev. Dr Thienkim, Di- rector of Mission & Evan- gelism, Nazarene le Public Ground-ah Rev. Thang- khosiem, Adviser, WPFC hai leader ning an tih. Kim Joe Gas in Delivery point-ah gas a thak \an CCpur: Kim Joe Gas Service, Rengkai, Nehru Marg, CCPur chun Khaw- puibung Village lal le VA hai \hangpuinain Delivery Point-ah Gas a thak \an (Veng sunga Gas thak). Hi thil hi VA le Lal hai \hang- pui le thlawpna leia an thaw thei chau a ni thu Kim Joe Gas Service proprietor chun a hril a. Hiengang delivery hi khaw dang dang haia khawm Christmas chibai buknain thak \an ning a tih tiin KIM Joe Gas Service a inthawk ei thu dawngna chun a hril. Mipui rawngbawlna fel le \ha lema thaw a ni theina dingin khawsung mipui le Kohran hai khawma an hmalakna thlawp le \hangpui dingin Kim Joe Gas Service chun ngenna a siem bawk. ZRO in Termination Order an suo CCpur: Thanglianpau, President, ZRO le Khen Cin, Secretary, GAD, ZRO han November 14, 2018 khan Khenthang Hatlang @ Calvin H., Vice Presi- dent, ZRO chu ZRO/ZRA Constitution Part-II Ar- ticle 36 dungzuiin ninaa in- thawk banna (termination) Order an insuo. Terminate a nina san nia an ziek hai chu Nov. 10, 2018, 11Am a Presi- dent hrietpui loa Emer- gency cabinet meeting koa President peithlakna ding meeting-a a putlut lep in- diklo taka Zomi Policy le program herkawi mipui lungril sukbuoina dinga President chunga intumna a siem lei; Coup thaw tuma ZRA Town Commander hnuoia Silai le silaimu hai a hrentang lei le a Cabinet member 5 hai hrentanga President peithlakna ding statement-ah hming an sign tir lei ti hai a nih. Hi dungzui hin Khen- thang Hatlang @ Calvin H, chu ZRO ah nina le inza- wmna a nei ta nawh tiin thusuok a chun an ziek a. Silai le a mu (ralthuom) a kawl hai po po darkar 24 sunga ZRO kuoma pelut dingin an hriettir nghal bawk. ZRO (Thanglienpau Pawl) in Mipui inhriettirna an siem ve Journalist 6 kuomah Rs. 7.5 Lakh Pek suok a nih imphal: Information & Public Relations Minis- ter Mr. Thongam Biswajit chun, Manipur State Jour- nalists Welfare Scheme (MSJWS) hnuoiah, Jour- nalist paruk lo famtah le damnaw inenkawlhai kuomah a zangna dawmna le \hangpuina (ex-gratia le medical financial assis- tance) a rengin Rs.7.5 chu zani khan a sem suok. Hi sum hi June 30, 2017 a Chief Minister-in a sawrkar 100 Days Achieve- ment le inzawma City Con- vention Centre-a hawng, DIPR, Government of Manipur-in Journalist hai ta dinga siem Welfare Scheme hnuoia pek a nih. Information Minister Mr Biswajit Singh chun, journalist haiin harsa taka sin an thawnahai sawrkarin a hrietpui a. Ram le hnam ta dinga an mawphurna an hlen suokna kawnga har- satna an tuokhai chu a hriet zing a. Ram inenkawlna kawnga Fourth Estate an nina anga an sinthawna chu tulai democracy glo- balised khawvel ah lem chu a pawimaw zuol ta hle a. Sawrkar in an sinthaw pawimaw zie le a harsatna a hriet leiin \hangpuina dingin 100 Days Achievement ah an \hangtir a nih, tiin a hril. Sum tlawmte khawm nisienla sawrkarin theitawpa a thaw chu hrethiem dingin a ngen a. Hmatieng a neka tam sukpung pei dan ngaituo a ni ding thu a hril a. Tulai hnaia journalist thi K. Bipin Shar- ma, Impact TV le midang danghai khawm a sunpui thu hrilin, tuta \um ex-gratia dawngtuhai lai a la \hang hman nawa chu, a nawkah a \hang ding thu a hril. Journalist paruk zangna dawmna le medical sum \hangpuina peka umhai chu: (Late) Mr. Ningthouk- hongjam Gitchandra Singh, Joint Editor, Manipur Mail, Uripok Ningthoukhongjam Leikai, Mr. V. Khamkhan- thang, Joint Editor, Mani- pur Express, Siloam Veng, >>sunzawmna phek 4-ah Naupanghai ta ding Children Park siem ni vat tang a tih: CM imphal: Chief Minister Mr N. Bi- ren Singh chun, Manipur-a naupang- hai ta dingin Children’s Park \ha tawk tak siem ni vat tang a tih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Department of Social Welfare-in a huoihawt Children’s Day Celebration, Tribal Research Institute, Auditorium, Ch- ingmeirong, Imphal-a a hril a nih. Khuol lien anga thu hrilin, Chief Minister chun, Takyel Chil- dren Park ah khawm hin naupang- hai inhnelna ding le rel chuongna ding Toy Train sie a ni vat ta ding niin a hril a. Health le Social Wel- fare department hai khawmin nau- panghai hriselna tienga ding bik scheme chi hran hran an hung siem vat ta ding niin a hril bawk. Nu le pahai kuomah khawm, naupanghai phurrik taluo siem- pek lovin thil umdan le society chungchang an hriet fie pei theina dinga hun tamlem le hmun lien lem inkieng pek dingin a fiel bawk. Social media haiin naupang an tawk pawi thei zie hrilin, thlalak le milim le video en nuom amanih, nau- panghai suksiet theina ding thil reng reng chu social media-a namkai lo dingin a hril a. Mobile phone haiah khawm naupang hmu dinga \ha lo thil chu sie lo dingin a hril. “Ei nauhai mi \ha tak an hung nih a, khawtlang le insunga maw- phurna la thei ding le thil umdan hre thei ding tawka an var theina ding chun \ha taka ei enkawl (nuru- re) an \ul a nih. An seilienna ding khawtlang thienghlim tak ei siem a pawimaw” tiin a hril. Manipur chu state chite chau a nia chu inruithei, zu le drugs a tam em em a, suolna khawm a pung hrat niin a hril a. Zu le drugs hi mi tamtak hun lo taka an thina le soci- ety nasataka suksetu a nizie a hril a. Naupang laia inthawka lo venga enkawl an \ul thu a hril. “Hun liemta haia khan sawrkar khawmin a lo ngaisak rak nawh a. Sawrkar mi le sahai khawmin a san hmusuok tumin dang an lo tum naw bawka, zu le drugs ei lo do tak tak naw hi a pawi a nih” tiin a hril. CM chun, zu le drugs le inruit- hei thilhai sukbo tak takna ding chun lungril tak le titakzetin ei thaw a pawimaw thu a hril a. De- velopment le hmasawnna ei thlir dan le ngaidan khawm ei sukdan- glam a \ul a nih, tiin, mi tinin mani hma siel lovin ei khawtlang le state hmasawnna ding indiktak chau ngaituo dingin a fiel bawk. “Mani ta ding chauh en lova, ei khawtlang le state hmasawnna ding le changkangna ding, an hawina ding ei thawa ei siem phat chu eini ta ding bawkin a hung inhawi ding a nih” tiin a hril. Presidential address hrilin, Pi Nemcha Kipgen chun, Pandit Jawaharlal Nehru-in naupanghai a hmangai zie hrilin, naupanghai chu hmangai taka enkawl ding an nizie a hril. “Naupanghai chu ei ram hmak- huo an nih leiin duot tak le hman- gai takin an \hatna dingin ei en- kawl a pawimaw a. Hmangaina le dawtheinaa enkawl naw chun nau- pang an fe suol nuoma. Naupang an fe suol pha insung le khawtlangin a tuor hlak” tiin a hril. Pi Nemcha chun, “Ei naupang- hai sexual abuse laka inthawkin ei venghim an \ul a, child abuse, child labor, etc hai dona ding le nau- panghai vengna dingin sawrkarin dan tamtak a nei a. Amiruokchu, a tak taka hmangna ding chun civil society le khawtlang \huoitu, nu le pahaiin ei thlawpa ei hmang a \ul a nih” tiin a hril. CM chun naupanghai kuomah lawmman chi hran hranhai a sem a. Ideal Blind School, Deaf and Mute School, Takyel naupanghai a inthawkin cultural items chi hran hran inentir a ni bawk. Children’s Day lawmna hi Chairperson, MCPCR) Ms. Suni- tibala Ningthoujam, Principal Secretary, Mr. V. Vumlunmang, Secretary to CM Mr. Ningthoujam Geoffrey le mi dang dang khawmin an uop. (DIPR) Douglas School in Annual day an hmang CCpur: Douglas Memorial High School, Rengkai chun November 14, 2018 khan Annual Day-cum-Children’s Day Celebration an hmang a, Major K. Simte, Adjutant, 25 Assam Rifles khuollienin a \hang. Major K. Simte hi Doug- las School product, kum 2003 batch a ni a, thu hrilna hunah student hai infuina thu \ha tak tak hrilin, inruithei \hat nawna hai naupang hai hrilhrietna a nei a. Kum thar March thla vel khin Douglas School-ah Assam Rifles in Career Guidance le Weapon display an hung nei ding thu a hril bawk. School Headmaster Rev. Lalngailien Joute chun Annual report a pek a, ei so- ciety-a education pawimaw zie le nu le pa han nauhai an ngaipawimaw a \ul zie hai a hril a. School \an hlima inthawk hun tam le- mah Douglas school Board exam pass percentage 100% a ni thu a hril. Hun hmang sung hin Annual sports le Expression (literary competition) prize hai sem a nih. Kum 2019 prospectus chu November thlatawp hin School office- ah lak thei ning a tih. Governor-in SL painting Competition on EC a hawng imphal: Governor (Lar- sap) Dr Najma Heptullah chun zani khan State Level Painting Competition, 2018 chu Raj Bhawan, Imphal ah a hawng. Competition hi Bureau of Energy Effi- ciency, Ministry of Power, Government of India buot- sai, National Awareness Campaign on Energy Con- servation hnuoia Loktak Power Station (NHPC) Ltd buotsai a nih. Student Group A & B \hein Group khatah student 49 ve ve an um a. Group A hai thupui chu: “Use En- ergy Sensibly, Save Money and live life healthily/Be a bright spark, lights off till it’s dark” ti a nih a. Group B thupui chu: “Let us change tradition to achieve energy conservation/Lightened our cities and villages with en- ergy efficiency” ti a nih. Governor chun hieng ang Competion a um thei hi lawmum a ti thu a hril a. Report dungzui chun 2040 chenah chu, thatui hman- gna kawngah India in Ja- pan chu khawvela hmang tamtak pathumna ni dingin a khum ding niin a hrila. Ni tina India thautui hmang hi a pung deu deu leiin energy dang dang ei hmang thiem a \ul thu a hril bawk. “Energy (electric, gas, fuel, solar, etc) hi hmang thiema siekhawl thiem a pawimaw hle a. Ram a changkang po leh energy mamawna le hmang an san- ga, hmang dan thiem a \ul; khawvel energy a tlawm tiel tiel leiin. “Naupanghai laia in- elna hin nu le pa lakah khawm a pawimawzie a hril ve thei leiin thil \hatak a ni a. India mi taphawt chun Energy hmang dan le siekhawl dan ei thiem a \ul. |hangthar peihai ta ding le >>sunzawmna phek 4-ah CCpur: ZRO, President Thanglianpau pawl chun Nov. 14, 2018, 11AM khan mipui hriet dingin thusuok an siem a. Chu taka chun, Calvin H, Vice President in President hrietpuina loa Cabinet meeting koin President ban na ding thu a hrilpui a. Cabinet member han \ha an tinaw leiin an in- selbuoi leiin thutlukna iengkhawm a um naw a. Zan hunah Defence Director po ko khawmin President peithlakna ding tiin Cabinet thutlukna tiin a hlem a, chu huna fe Town a um naupang hai le an thuomhnaw kawl hai po lapekin tukhawm insuoktir loin a hrentang a nih tiin an intum. No. 11, 2018, 7AM in ZC cabinet member iemanizat hai leh Pawlpi cabinet a ko khawm nawk a, ZC chun President inhmupuia inban ding thu va hrilpui dingin a tir a. Sienkhawm ZC in thil thei a ninaw ding thu an hril. Hieng thu President in a hriet phingin thil umdan Execu- tive Body hriltlang dingin >>sunzawmna phek 4-ah JPO in Toy Gun, cracker etc zawr lo dingin an ngen CCpur: November 14, 2018, 3:00PM khan Joint Philanthropic Organisation tum tum han YPA GHQ Of- fice-ah joint meeting an nei a. Hi huna hin YPA-GHQ, YVA-GHQ, TCYA-GHQ, ZYO-GHQ, TYO-GHQ, SYO-GHQ le YMA Mani- pur Group haia inthawk pa- lai hai an \hang tawl. JPO meeting chun Krismas le Kum thar hun hai hlim, lawm, zalen le mu- ong taka hmang a ni thei dan ding hriltlang a ni a. CCPur khawpui sunga Dawr siemtu hai chu November 19, 2018 a inthawk Toy Gun, Cracker le rawpuok chi hai hrim hrim zawr lo dingin an ngen. Chun, Krismas le Kum thar lawm ding leia thuom- hnaw awmlo baksaka a man sukpung lo dingin dawrkai- hai an ngen a. Mani dawr bula hmunhnawk um hai inthielfai seng dingin an ngen bakah Zu zawrtu (ven- dor) hai khawm zan dar 6 chenah dawr khar seng ding le New Bazar area-a Drop- in-Centre (DIC), LRRC le SHALOM hai hmun dana insawndawk dingin an ngen a. Hmatieng inruithei ch- ingzawngsak, ina riek lo hai enkaina sin \an a ni ding leiin mitin thlawp dingin an ngen bawk. yls in reach out & touch fethlengin \hangpuina an pek CCpur: Young Leaners School (YLS) chun Chil- dren’s Day hmangnain za- nikhan ‘Reach out & touch project’ fethlengin CC- Pur khawpui sunga kum 70 chungtieng mi 18 hai kuomah \hangpuinain Rs. 15000 seng an pek. Project-a suok ding hai hi Pi Zosangkim Pudaite, Board Member, Managing Board in a vailiem a, project kum 15 a tlingna le inzawma kum upa tieng hai kanna neia \hangpuina hi an pek a nih. YLS in project hnuoia thilpek an inhlan hai hi kum 70-108 inkar an ni a, thilpek an inhlan hai lai hin Lamka ICI Church-a inthawk 1, Zou MELC ah 2, EBCC pearson- mun-ah 2, EBCC bungmual –ah 2, Lamka Presbyterian- ah 2, Lamka NTBC-ah 2, Mualvaiphei Presbyterian-ah 1, ECA Bethel-ah 1, Zote Veng RPC –ah 1, Rengkai ICI –ah 2, Hmar Veng EFCI –ah 2 an nih. Hr Edn-a dingin RAF hrietchieng a pawimaw: Radheshyam imphal: Education Minister Mr. Thokchom Radheshyam chun, higher education sukhmasawnna ding le sukchangtlungna ding chun National As- sessment and Accreditation Council (NAAC) ‘Revised Assessment & Accredita- tion Framework’ (RAF) hrietchienga hmang thiem a pawimaw tiin a hril. Hi thu hi State Level Awareness Workshop on the Revised Assessment & Accreditation Frame Work, State Level Quality Assur- ance Cell (SLQAC), Di- rectorate of University & Higher Education le State Project Directorate, RUSA Manipur han an buotsai D. M. College of Science Hall, Imphal-a a hril a nih. Workshop-a \hang school, college le institution hran hrana mihai chu hi Re- vised Framework hi belchien- ga hre chieng dingin an fui a. NAAC criteria fullfill a, As- sessment & Accreditation Process (A&A process) \ha taka thaw theina dinga thaw dingin an fui tawl. Quality education siem/ pekna dinga higher edu- cational instituion hai ta dingin academic support le financial assistance hmu theina ding chun NAAC Accreditation hmu/nei ngei ngei a ngai tah tiin a hril. Revised Assessment and Accreditation (A &A) Framework hi July 2017 a inthawka hmang \an an tah leiin institution haiin NAAAC accreditation pro- cess hi fel taka an hrieta an zui a pawimaw tah tiin Commissioner, Higher & Technical Education, Vice Chancellor, Dhanamanjuri University, Mr H. Deleep Singh chun a hril a. Workh- sop hi an pawimawhai a \hangpui ngei a beisei thu a hril. (DIPR)

Transcript of Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd....

Page 1: Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. No. RNI - 07 Postal Regd. No. MNP - 67 _____ Estd. dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 34/42 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlaphal (November) 15, 2018 NiNgaNi (thursday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWILetpao Haokip

khuollien a ni dingCCpur: Salt Brook School, Tuibong chun No-vember 16, 2018 10AM khin an school huongsun-gah 16th Annual day hmang an tih. Hi huna hin Pu Letpao Haokip, Minister, Youth affairs & Sports, Ir-rigation and Flood Control chu Khuollienin \hang a tih. Chun Pu Worshang Hun-gyo, IAS, Deputy Commis-sioner, Noney chu Guest of Honour le Pu T.Joseph Lhungdim, MCS, SDO, Henglep chu Functional President in \hang a tih.

Mobile hman-ga N. Lhun-gdim, IRS

(retd) vautu man

CCpur: September 4, 2018 zan dar 7:13 vela N. Lhungdim, IRS (retd) Mo-bile phone hmanga vauna le inzawmin Miss Bung-neichong (18), d/o Hemn-gam of D. Haolenjang Vil-lage, Campi Area, CCPur chu Police han an man. CCPur Women Police thusuok in hril danin, Mo-bile number 7629-946-587 hmangin N. Lhungdim hi vau a ni a, vauna siemtu hin Ukhrul District sunga Kuki helpawl hai Desig-nated Camp Sinai a um a ni thu le helpawl \huoitu pathum hai le \hangruol an ni thu hrilin a vau a. Hi le inzawm hin CCPur Police chun Sept. 5, 2018 khan General Diary Entry No. 17/CCP-PS/2018 thawin nasa taka an suizui hnungah Miss Bung neichong hin mi vaunaa a hmang Mobile SIM Card le Mobile Hand-set Kechaoda Company siem leh an man niin Police thusuok chun a hril. Hi le inzawm hin FIR no. 7(11) 2018 Women Police station-CCpur U/s 506/400/34 IPC registered a nih.

ZRO Prez. Thanglianpau an pawm tanaw na thupuong siemCCpur: Zomi Re Unification Organisation (ZRO) Hqtrs Ciimnuai a inthawk Calvin H, Vice President ZRO; Hang-shyanthang Secy, P & SD, ZRO; Khupthang, Secretary Home, ZRO; DS Adam, Secy Finance, (EXP) ZRO le Thi-anvenlian, Secy Finance (R) ZRO han November 14, 2018 khan mipui hriet dingin thupuong an siem a, chu taka chun Thanglianpau, President, ZRO chu President-a an pawm tanaw thu an puong. An thusuok in a tarlang danin ZRO in policy le pro-gramme \ha tak ziekdawk hlak sienkhawm a sukpuitlingna kawngah President-in in ama nuom danin a keikawi hlak a, hnam policy nekin mimal pakhat-pahni \hahnempuina ding chau an changtir hlak a, hnam policy a fe \hat thein-awna chu President lei a nih tiin, hiengang hotu hnung an zui thei tanaw leia hiengang thil an thaw niin an ziek. Romeo le Lianmunthang, >>sunzawmna phek 4-ah

WPF in Ignite Prayer Walk

CCpur: Women Prayer Fellowship (WPF), CCPur hmalaknain November 22, 2018, 10AM khin Take up your position … the Lord will be with you” (2 Chronicle 20:17), ti thupuia hmangin ‘Ignite Prayer Walk’ nei ning a tih. Hi huna hin mitin inhnikna nei taphawt \hang ding le, a \hang ding hai chu Nov. 22, 10:AM in Peace Ground tlung kim seng dingin WPF chun fielna a siem. 10AM in Peace Ground station-ah Rev. Vung Minthang, Adviser WPFC & GS, EBC leader ning a ta, Sielmat hospital lam\huomah Miss May Rose, President, WPFC; Reng-kai Leilak-ah Rev. Lalpi-englawm, Evan. at Large, AGEI; Lanva Leilak, New Lamka-ah Pastor Lalro-puia, Presbyterian Church, Saikawt Area; Chiengkon-ah Rev. Dr Thienkim, Di-rector of Mission & Evan-gelism, Nazarene le Public Ground-ah Rev. Thang-khosiem, Adviser, WPFC hai leader ning an tih.

Kim Joe Gas in Delivery point-ah gas a thak \an

CCpur: Kim Joe Gas Service, Rengkai, Nehru Marg, CCPur chun Khaw-puibung Village lal le VA hai \hangpuinain Delivery Point-ah Gas a thak \an (Veng sunga Gas thak). Hi thil hi VA le Lal hai \hang-pui le thlawpna leia an thaw thei chau a ni thu Kim Joe Gas Service proprietor chun a hril a. Hiengang delivery hi khaw dang dang

haia khawm Christmas chibai buknain thak \an ning a tih tiin KIM Joe Gas Service a inthawk ei thu dawngna chun a hril. Mipui rawngbawlna fel le \ha lema thaw a ni theina dingin khawsung mipui le Kohran hai khawma an hmalakna thlawp le \hangpui dingin Kim Joe Gas Service chun ngenna a siem bawk.

ZRO in Termination Order an suoCCpur: Thanglianpau, President, ZRO le Khen Cin, Secretary, GAD, ZRO han November 14, 2018 khan Khenthang Hatlang @ Calvin H., Vice Presi-dent, ZRO chu ZRO/ZRA Constitution Part-II Ar-ticle 36 dungzuiin ninaa in-thawk banna (termination)

Order an insuo. Terminate a nina san nia an ziek hai chu Nov. 10, 2018, 11Am a Presi-dent hrietpui loa Emer-gency cabinet meeting koa President peithlakna ding meeting-a a putlut lep in-diklo taka Zomi Policy le program herkawi mipui

lungril sukbuoina dinga President chunga intumna a siem lei; Coup thaw tuma ZRA Town Commander hnuoia Silai le silaimu hai a hrentang lei le a Cabinet member 5 hai hrentanga President peithlakna ding statement-ah hming an sign tir lei ti hai a nih.

Hi dungzui hin Khen-thang Hatlang @ Calvin H, chu ZRO ah nina le inza-wmna a nei ta nawh tiin thusuok a chun an ziek a. Silai le a mu (ralthuom) a kawl hai po po darkar 24 sunga ZRO kuoma pelut dingin an hriettir nghal bawk.

ZRO (Thanglienpau Pawl) in Mipui inhriettirna an siem ve

Journalist 6 kuomah Rs. 7.5 Lakh Pek suok a nihimphal: Information & Public Relations Minis-ter Mr. Thongam Biswajit chun, Manipur State Jour-nalists Welfare Scheme (MSJWS) hnuoiah, Jour-nalist paruk lo famtah le damnaw inenkawlhai kuomah a zangna dawmna le \hangpuina (ex-gratia le medical financial assis-tance) a rengin Rs.7.5 chu zani khan a sem suok. Hi sum hi June 30, 2017 a Chief Minister-in a sawrkar 100 Days Achieve-ment le inzawma City Con-vention Centre-a hawng, DIPR, Government of Manipur-in Journalist hai ta dinga siem Welfare Scheme hnuoia pek a nih. Information Minister Mr Biswajit Singh chun, journalist haiin harsa taka sin an thawnahai sawrkarin a hrietpui a. Ram le hnam ta dinga an mawphurna an hlen suokna kawnga har-satna an tuokhai chu a hriet zing a. Ram inenkawlna

kawnga Fourth Estate an nina anga an sinthawna chu tulai democracy glo-balised khawvel ah lem chu a pawimaw zuol ta hle a. Sawrkar in an sinthaw pawimaw zie le a harsatna a hriet leiin \hangpuina dingin 100 Days Achievement ah an \hangtir a nih, tiin a hril. Sum tlawmte khawm nisienla sawrkarin theitawpa a thaw chu hrethiem dingin a ngen a. Hmatieng a neka tam sukpung pei dan ngaituo a ni ding thu a hril a. Tulai hnaia journalist thi K. Bipin Shar-

ma, Impact TV le midang danghai khawm a sunpui thu hrilin, tuta \um ex-gratia dawngtuhai lai a la \hang hman nawa chu, a nawkah a \hang ding thu a hril. Journalist paruk zangna dawmna le medical sum \hangpuina peka umhai chu: (Late) Mr. Ningthouk-hongjam Gitchandra Singh, Joint Editor, Manipur Mail, Uripok Ningthoukhongjam Leikai, Mr. V. Khamkhan-thang, Joint Editor, Mani-pur Express, Siloam Veng, >>sunzawmna phek 4-ah

Naupanghai ta ding Children Park siem ni vat tang a tih: CMimphal: Chief Minister Mr N. Bi-ren Singh chun, Manipur-a naupang-hai ta dingin Children’s Park \ha tawk tak siem ni vat tang a tih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Department of Social Welfare-in a huoihawt Children’s Day Celebration, Tribal Research Institute, Auditorium, Ch-ingmeirong, Imphal-a a hril a nih. Khuol lien anga thu hrilin, Chief Minister chun, Takyel Chil-dren Park ah khawm hin naupang-hai inhnelna ding le rel chuongna ding Toy Train sie a ni vat ta ding niin a hril a. Health le Social Wel-fare department hai khawmin nau-panghai hriselna tienga ding bik scheme chi hran hran an hung siem vat ta ding niin a hril bawk. Nu le pahai kuomah khawm, naupanghai phurrik taluo siem-pek lovin thil umdan le society chungchang an hriet fie pei theina dinga hun tamlem le hmun lien lem inkieng pek dingin a fiel bawk. Social media haiin naupang an tawk pawi thei zie hrilin, thlalak le milim le video en nuom amanih, nau-panghai suksiet theina ding thil reng reng chu social media-a namkai lo dingin a hril a. Mobile phone haiah khawm naupang hmu dinga \ha lo thil chu sie lo dingin a hril. “Ei nauhai mi \ha tak an hung nih a, khawtlang le insunga maw-

phurna la thei ding le thil umdan hre thei ding tawka an var theina ding chun \ha taka ei enkawl (nuru-re) an \ul a nih. An seilienna ding khawtlang thienghlim tak ei siem a pawimaw” tiin a hril. Manipur chu state chite chau a nia chu inruithei, zu le drugs a tam em em a, suolna khawm a pung hrat niin a hril a. Zu le drugs hi mi tamtak hun lo taka an thina le soci-ety nasataka suksetu a nizie a hril a. Naupang laia inthawka lo venga enkawl an \ul thu a hril. “Hun liemta haia khan sawrkar khawmin a lo ngaisak rak nawh a. Sawrkar mi le sahai khawmin a san hmusuok tumin dang an lo tum naw bawka, zu le drugs ei lo do tak

tak naw hi a pawi a nih” tiin a hril. CM chun, zu le drugs le inruit-hei thilhai sukbo tak takna ding chun lungril tak le titakzetin ei thaw a pawimaw thu a hril a. De-velopment le hmasawnna ei thlir dan le ngaidan khawm ei sukdan-glam a \ul a nih, tiin, mi tinin mani hma siel lovin ei khawtlang le state hmasawnna ding indiktak chau ngaituo dingin a fiel bawk. “Mani ta ding chauh en lova, ei khawtlang le state hmasawnna ding le changkangna ding, an hawina ding ei thawa ei siem phat chu eini ta ding bawkin a hung inhawi ding a nih” tiin a hril. Presidential address hrilin, Pi Nemcha Kipgen chun, Pandit

Jawaharlal Nehru-in naupanghai a hmangai zie hrilin, naupanghai chu hmangai taka enkawl ding an nizie a hril. “Naupanghai chu ei ram hmak-huo an nih leiin duot tak le hman-gai takin an \hatna dingin ei en-kawl a pawimaw a. Hmangaina le dawtheinaa enkawl naw chun nau-pang an fe suol nuoma. Naupang an fe suol pha insung le khawtlangin a tuor hlak” tiin a hril. Pi Nemcha chun, “Ei naupang-hai sexual abuse laka inthawkin ei venghim an \ul a, child abuse, child labor, etc hai dona ding le nau-panghai vengna dingin sawrkarin dan tamtak a nei a. Amiruokchu, a tak taka hmangna ding chun civil society le khawtlang \huoitu, nu le pahaiin ei thlawpa ei hmang a \ul a nih” tiin a hril. CM chun naupanghai kuomah lawmman chi hran hranhai a sem a. Ideal Blind School, Deaf and Mute School, Takyel naupanghai a inthawkin cultural items chi hran hran inentir a ni bawk. Children’s Day lawmna hi Chairperson, MCPCR) Ms. Suni-tibala Ningthoujam, Principal Secretary, Mr. V. Vumlunmang, Secretary to CM Mr. Ningthoujam Geoffrey le mi dang dang khawmin an uop. (DIPR)

Douglas School in Annual day an hmang CCpur: Douglas Memorial High School, Rengkai chun November 14, 2018 khan Annual Day-cum-Children’s Day Celebration an hmang a, Major K. Simte, Adjutant, 25 Assam Rifles khuollienin a \hang. Major K. Simte hi Doug-las School product, kum 2003 batch a ni a, thu hrilna hunah student hai infuina thu \ha tak tak hrilin, inruithei \hat nawna hai naupang hai hrilhrietna a nei a. Kum thar March thla vel khin Douglas School-ah Assam Rifles in Career Guidance le Weapon display an hung nei ding thu a hril bawk.

School Headmaster Rev. Lalngailien Joute chun Annual report a pek a, ei so-ciety-a education pawimaw zie le nu le pa han nauhai an ngaipawimaw a \ul zie hai a hril a. School \an hlima inthawk hun tam le-mah Douglas school Board

exam pass percentage 100% a ni thu a hril. Hun hmang sung hin Annual sports le Expression (literary competition) prize hai sem a nih. Kum 2019 prospectus chu November thlatawp hin School office-ah lak thei ning a tih.

Governor-in SL painting competition on Ec a hawng

imphal: Governor (Lar-sap) Dr Najma Heptullah chun zani khan State Level Painting Competition, 2018 chu Raj Bhawan, Imphal ah a hawng. Competition hi Bureau of Energy Effi-ciency, Ministry of Power, Government of India buot-sai, National Awareness Campaign on Energy Con-servation hnuoia Loktak Power Station (NHPC) Ltd buotsai a nih. Student Group A & B

\hein Group khatah student 49 ve ve an um a. Group A hai thupui chu: “Use En-ergy Sensibly, Save Money and live life healthily/Be a bright spark, lights off till it’s dark” ti a nih a. Group B thupui chu: “Let us change tradition to achieve energy conservation/Lightened our cities and villages with en-ergy efficiency” ti a nih. Governor chun hieng ang Competion a um thei hi lawmum a ti thu a hril a.

Report dungzui chun 2040 chenah chu, thatui hman-gna kawngah India in Ja-pan chu khawvela hmang tamtak pathumna ni dingin a khum ding niin a hrila. Ni tina India thautui hmang hi a pung deu deu leiin energy dang dang ei hmang thiem a \ul thu a hril bawk. “Energy (electric, gas, fuel, solar, etc) hi hmang thiema siekhawl thiem a pawimaw hle a. Ram a changkang po leh energy mamawna le hmang an san-ga, hmang dan thiem a \ul; khawvel energy a tlawm tiel tiel leiin. “Naupanghai laia in-elna hin nu le pa lakah khawm a pawimawzie a hril ve thei leiin thil \hatak a ni a. India mi taphawt chun Energy hmang dan le siekhawl dan ei thiem a \ul. |hangthar peihai ta ding le >>sunzawmna phek 4-ah

CCpur: ZRO, President Thanglianpau pawl chun Nov. 14, 2018, 11AM khan mipui hriet dingin thusuok an siem a. Chu taka chun, Calvin H, Vice President in President hrietpuina loa Cabinet meeting koin President ban na ding thu a hrilpui a. Cabinet member han \ha an tinaw leiin an in-selbuoi leiin thutlukna iengkhawm a um naw a. Zan hunah Defence Director po ko khawmin President peithlakna ding tiin Cabinet thutlukna tiin a hlem a, chu huna fe Town a um naupang hai le an thuomhnaw kawl hai po lapekin tukhawm insuoktir loin a hrentang a nih tiin an intum. No. 11, 2018, 7AM in ZC cabinet member iemanizat hai leh Pawlpi cabinet a ko khawm nawk a, ZC chun President inhmupuia inban ding thu va hrilpui dingin a tir a. Sienkhawm ZC in thil thei a ninaw ding thu an hril. Hieng thu President in a hriet phingin thil umdan Execu-tive Body hriltlang dingin >>sunzawmna phek 4-ah

JPO in Toy Gun, cracker etc zawr lo dingin an ngenCCpur: November 14, 2018, 3:00PM khan Joint Philanthropic Organisation tum tum han YPA GHQ Of-fice-ah joint meeting an nei a. Hi huna hin YPA-GHQ, YVA-GHQ, TCYA-GHQ, ZYO-GHQ, TYO-GHQ, SYO-GHQ le YMA Mani-pur Group haia inthawk pa-

lai hai an \hang tawl. JPO meeting chun Krismas le Kum thar hun hai hlim, lawm, zalen le mu-ong taka hmang a ni thei dan ding hriltlang a ni a. CCPur khawpui sunga Dawr siemtu hai chu November 19, 2018 a inthawk Toy Gun, Cracker le rawpuok chi hai hrim

hrim zawr lo dingin an ngen. Chun, Krismas le Kum thar lawm ding leia thuom-hnaw awmlo baksaka a man sukpung lo dingin dawrkai-hai an ngen a. Mani dawr bula hmunhnawk um hai inthielfai seng dingin an ngen bakah Zu zawrtu (ven-dor) hai khawm zan dar 6

chenah dawr khar seng ding le New Bazar area-a Drop-in-Centre (DIC), LRRC le SHALOM hai hmun dana insawndawk dingin an ngen a. Hmatieng inruithei ch-ingzawngsak, ina riek lo hai enkaina sin \an a ni ding leiin mitin thlawp dingin an ngen bawk.

yls in reach out & touch fethlengin \hangpuina an pekCCpur: Young Leaners School (YLS) chun Chil-dren’s Day hmangnain za-nikhan ‘Reach out & touch project’ fethlengin CC-Pur khawpui sunga kum 70 chungtieng mi 18 hai kuomah \hangpuinain Rs. 15000 seng an pek. Project-a suok ding hai hi Pi Zosangkim Pudaite, Board Member, Managing Board in a vailiem a, project

kum 15 a tlingna le inzawma kum upa tieng hai kanna neia

\hangpuina hi an pek a nih. YLS in project hnuoia

thilpek an inhlan hai hi kum 70-108 inkar an ni a, thilpek an inhlan hai lai hin Lamka ICI Church-a inthawk 1, Zou MELC ah 2, EBCC pearson-mun-ah 2, EBCC bungmual –ah 2, Lamka Presbyterian-ah 2, Lamka NTBC-ah 2, Mualvaiphei Presbyterian-ah 1, ECA Bethel-ah 1, Zote Veng RPC –ah 1, Rengkai ICI –ah 2, Hmar Veng EFCI –ah 2 an nih. Hr Edn-a dingin RAF hrietchieng

a pawimaw: Radheshyam

imphal: Education Minister Mr. Thokchom Radheshyam chun, higher education sukhmasawnna ding le sukchangtlungna ding chun National As-sessment and Accreditation Council (NAAC) ‘Revised Assessment & Accredita-tion Framework’ (RAF) hrietchienga hmang thiem a pawimaw tiin a hril. Hi thu hi State Level Awareness Workshop on the Revised Assessment & Accreditation Frame Work, State Level Quality Assur-ance Cell (SLQAC), Di-rectorate of University & Higher Education le State Project Directorate, RUSA Manipur han an buotsai D. M. College of Science Hall, Imphal-a a hril a nih. Workshop-a \hang school, college le institution hran hrana mihai chu hi Re-vised Framework hi belchien-ga hre chieng dingin an fui a.

NAAC criteria fullfill a, As-sessment & Accreditation Process (A&A process) \ha taka thaw theina dinga thaw dingin an fui tawl. Quality education siem/pekna dinga higher edu-cational instituion hai ta dingin academic support le financial assistance hmu theina ding chun NAAC Accreditation hmu/nei ngei ngei a ngai tah tiin a hril. Revised Assessment and Accreditation (A &A) Framework hi July 2017 a inthawka hmang \an an tah leiin institution haiin NAAAC accreditation pro-cess hi fel taka an hrieta an zui a pawimaw tah tiin Commissioner, Higher & Technical Education, Vice Chancellor, Dhanamanjuri University, Mr H. Deleep Singh chun a hril a. Workh-sop hi an pawimawhai a \hangpui ngei a beisei thu a hril. (DIPR)

Page 2: Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. No. RNI - 07 Postal Regd. No. MNP - 67 _____ Estd. dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur

Hmasawnna Thar2 thlaphal (November) 15, 2018 NiNgaNi (thursday) artiCle/health & employmeNt NeWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

EditorialFesuok ngam ding a nih

Mi In hluoa cheng el le mani In ngei, se \it \eta cheng khawm ni inla, mani chengna In baka inhawi tina hi a um nawh. Hi lei hin Sap han “Home Sweet Hmone” an lo ti a nih. Mani inhmun, mani khaw-sung le mani ram sung ngeia sin nei le sin thaw thei khawm hi an hawi a, a hlu hle. Hi lei hin mani in-luma inthawka office kai theina le sin thaw theina ei dit seng a, mitin duthusam a nih. Amiruokchu, mi-hriem ei pung deu deu a, lekhathiem ei pung belsa pei bawk leiin mani inlum le mani state sunga in-thawka sin thaw el thei ding chu a vang ta a, a la hung vang deu deu ding a nih. sawrkar sin tak lem hi chu hmu a harsa ta hle. Unemployment problem hi khawlai State, khawlai Union Territory le khaw-lai rambungah khawm sawrkar tin harsatna a ni tah. Unemployment problem chingfel (Solved) zo an um ta naw a nih. Ei chengna State Manipur-a lem hin chu unem-ployment problem hi a nasa zuol bik niin an lang. A san chu industry lien tham, Company lien tham, Institution lien tham, Establishment lien tham le En-trepenuership lien tham hai a la um ve naw leiin sin thaw ding a tam tham naw a, a la vang em em el a nih. Sawrkar ti lova chun ei State a sin pe tam thei tak chu Private School le Mission School hai an nih. Private School le Mission school hai hi lo um tanaw nihai sienla chu ei State a sin harsatna (Unemploy-ment problem) nasat dan ding chu hrilin siek naw nih. Ei State a lekhathiem tam lem chun inchuktirtu sin (teaching profession) hi an thaw a nih. Ei State a Private School le Mission school hai hin unemploy-ment problem solved-na kawngah hin an thaw hlawk hle a, lawm an um takzet a nih. Ei inlum, ei khawsung le ei State sung haia sin nei chu ei nuom seng. Amiruokchu, sinin a mi dai ta si naw leiin \halaihai, a bikin lekhathiemhai chu State dang, Union Territory dang le foreign haiah chen ei fesuok ngam a hun el chau ni lovin a \ul ta a nih. Ei \halaihai laia \henkhat sin zawng dinga vai ram le foreign chena fesuok ngam an um ta hi lawm a um. Amiruokchu, a fesuok ngam hi \halai an la tlawm lem a, hi lei hin sin zawng dinga ei umna State suoksan a, vai ram le foreign-a fesuok ngam dinga inhril hi uor nawk zuol inla nuom a um. Mani inlum, mani khawsung le mani State a thaw ding nei lo le sin nei lova um nek chun sin nei le hlaw neia um a \ha lem. A tlawm am, a tam am regular-a sum hmu le hlaw nei hi tum chau ni lova ngam ding a nih. Sin nei lo le thaw nei lo ra suok chu suol thaw a nih. India rama vai ei ti hai hi hmusit mei mei el chi an ni der nawh. An in le lo umna, an State le an UT suoksana State dang, UT dang le ramdang (foreign) haia an fesuok ngam hi hausak le khawsak inhawi deuva an um theina ding a ni lei a nih. Hi kawngah hin an huoisenin an tum a ru a, khawvel rambung tum tum haiah um nawna ram an nei nawh. Khawvel hi an dapsuok a nih. Hi kawnga India Vaihai huoisenna le tumruna hi entawntlak le entawn ding chi tak a nih. India rama ding chun Manipur hi ram kilkhawr, helpawl groups 60 chuong hiel umna, inthat, inruk, in\huoihmang, inrawk, insuom, in demand, bomb puok, inkap hlum, inkap hliem, bandh, blockade, tharum insuo tamna le ILP khauna State bakah ram nelum lo tak el khawm nisienla an \i naw a, sin an hmu theina ding le hlawk taka an sumdawng theina ding a ni leiin an hung pan \awk \awk el a nih. Mani-pur a vai umzat hi tiem inla chu a sangtel el chau ni lovin a singtel an ni ngei ring a um. India vaihai hi an huoisen le an tum a ru el bakah an khawnghat a lien a, an lekhathiemna khawm world Class education a kai phak a. sap ram (USA, UK etc) haia an doctor, engineer, scientist le IT tien-ga a thiem filawr le sin insang chelhai lai khawm a zatve deuthaw khu chu India ram product, India Vai lo ni hlak, tuta US or UK khuo le tui nina nei tahai an nia hril a nih. India ram vai, Indai mi maktaduoi 25 vel chu ramdangah (foreign countries) sin nei le sumdawngin an um a, kum khat sunga an hlaw suok sum, India rama an hung thawn lut chu cheng mak-taduoi 73 lai zet a tling phaka hril a nih. Manipur a tribal-hai laia foreign le vai rama sum-dawng le sin neia um hai laia a tam tak chu Naga hnam an ni ring a um. Passport office-ah ei fe chun, passport buoipui mi an tam em em a, hienghai laia a zatve chu Naga hnama \halaihai an nih. Foreign-ah iem i thaw ding ei ti chun sin ka zawng ding an ti seng. Foreign-a sin nei le thaw tasa tam tak an um ta a, an hlaw suok tangka sum an sunghai an hung thawn hi tam hleng a tih. Manipur tribal-hai laia for-eign sum huoi lut rawn tak chu Naga-hai hi an ni ring a um. Mi hnam hai chu an fesuok ngam a nih. Zohnathlakhai hi ei fesuok ve nawh tina ni lovin tuta inthawk hin chu a hma neka tam lem fesuok tum ei tiu. |halaihai hin fesuok ngam \halai ni tum ei tiu.

VAWISUN THUPUIRimsihai le pabohai ro chu rel unla, rinum tuo-rhai le pasiehai chunga chun sukdik ro. Rimsihai le pasiehai chu san unla, mirilo kuta inthawk chun sanhim ro. -SAM 82: 3-4

PMGSY ROAD CHUNGCHANG

~ Simon L Infimate

Ṭhal a hung inṭana, tulai hin lampui la tlung nawna hai siem le lo um tah sa siemṭhatna sin sawrkarin a hung thaw mup mup zinga. Ei delna ramaa lampui siema um mek hai hi Pradhan Mantri Gram Sadak Yojana (PMGSY) hnuoia mi ani deu vawng a nih. Pradhan Mantri Gram Sadak Yojana (PMGSY) hi 25th December, 2000 a Central sawrkarin a tlangzar, abikin tlangram kilkhawr a haia infepawna ṭha lem siema retheina sukkieng tum beseina leia thaw a nih. PMGSY Road hai hi all weather road - ieng huna le khawmuol, fur le ṭhal huna hai khawm hmang thei dinga siem a nih. PMGSY program hin lampui la tlung nawna phai/plain area a mihriem 500 neka tam umna khuo hai le tlangram/tribal area haia mihriem 250 chen um tlingna hai lampui intlung tir chu a thiltum a nih. Ahma khan PMGSY hi Central in sengso po po a tum vawng hlak kha ani a, kum 2015-16 anthawk khan state hai leh an hung tum inṭawm tah a, North-East states haia chu 10% state sawrkar a thang ve tah a nih. PMGSY Road hai hrim hrim hi Work Order an hmu/a suok anthawk thla 9 sunga zo hman ding ti ani a, NE tlangram/hill areas a hai chu thla 18 sunga zo ding ti a nih. Quality a ṭhat theina dingin Contractor hai chun Indian Roads Congress (IRC) haiin lampui siem dan ding (Rural Roads Manual, IRC SP: 20) an duong chu an zui ngei ding ti a nih. Tuta ei rama PMGSY Road siem mek hai hi Black Top in a tuomna po a khang (Width) chu a chin taka 6 metres bek ding a nih, a sir ve vea awl (shoulder) inkhi sa lo in. 6 Metres ti khawm hi ni khata a tlangpuia motor 100 neka tlawm tlanna hmun haia ding a nih. A sa (thickness) dan ruok chu a hnuoia lung le pil/phaiphin vur hai leh inchi 9 (Water Bound Macadam (WBM) le Surface Dressing/Black topping hai zo hnungin) chu a tlangpui dinga ti a nih. Hienghai bak a hin a sira tuiluongna ding (drain) le culvert hai khawm a ṭul izira siem sa pei ding ti ani bawk a nih. Lampui siem lai mek hai hi a ṭha tawk nawna, an khurna, an ruol nawna, an khawkna etc hai a um chun Contractor in a siem ṭha ding a nih. Siem zo hnunga a ṭhat nawna a um chun Contractor chunga action lak thei ani bawk a nih. PMGSY roads hai hrim hrim hi kum 5 sung chu Contractor ha’n a enkawlna sin thaw’ng an ta, a ṭhatnawna/sietna hai siemṭhatna sin chu an mawphurna a nih. Kum 5 zo a chu State sawrkar mawphurna ni tang a tih. Lampui hai quality ṭhatawka siem ani theina dingin tiin 3-tier (thuo thum) quality control system induong a nih. Contractor haiin an sinthawna hmun a hai an hmangruo hmang le sinthawtuhai sin thaw dan chu executing agent hai leh an endik ding ani a. Hi hai bak a hin state sawrkar in mimal, contractor han

lam an siem chu a ṭha le ṭha naw endiktu ding a ruot bawk ding a nih. Chun, Independent National Quality Monitor khawm Central Govt.-in a ṭul angin a ruot ding a nih. Citizen Information Board le Work Information Board hai chu sinthawna hmuna tar ding ti ani a, a mipui hai hrietthiem le tiem thei ngei dingin an tawnga ziek ding a nih. Lampui siemnaa hmangruo an hmang hai, hmang zat, contractor hming, sengzat, lampui sei dan le lien ziet hai le dang dang chu chipchier takin tarlang dinga ti a nih. Mipui chanvo le hamṭhatna hai a nina ang taka an lang theina dingin langtlang takin (transparency) mipui hmu thei dingin hieng tender, sin thawa um mek hai, zo tah sa hai, fund chungchang le a dang dang hai chu Online Management, Monitoring and Accounting System (OMMAS)- http://omms.nic.in/ ah sie a nih. Lampui siemna ah hmangruo ṭha lo hmang mani, duthusam nawna, lungawilona mipuiin an nei chun iengtiklai huna khawm Programme Implementation Unit (PIU) head kuomah intlun thei a nih. PIU hai chu sinthawna hmuna Signboard an tar ah an address ziek hlak ani a, chun State Quality Coordinator of State Rural Roads Development Agency kuoma intlun thei ani bawk a nih. Chubakah Director (P-III) National Rural Road Development Agency, Ministry of Rural Development, Govt. of India-ah hai khawm intlun thei a nih. A chunga hai bak a hin (OMMAS)- http://omms.nic.in/ anthawk khawmin lungawilona nei han chun an intlun (complaint) theia, complaint thelut hai chu an hung ching fel hlak a nih. Mipui tadinga varzang nawk zuolna dingin Meri Sadak - Mobile Application siem ani a, hi App anthawk hin awlsam taka complaint thelut thei zing a nih. Complaint thelut ding hin duthusamnawna hmun hai thlalak leh Name of the Road, Package Number, Length (in km), Block, District, State le Work Status hai hriet a ngai a, hienghai po po hi awlsam takin OMMAS ah hmu thei a nih. PMGSY Road hai hi kum 10 dai ding zeta siem ani leiin an siem hun lai hin a ṭhat thei ang patawpa ṭhaa insiemtir ding a nih. A ṭhenin, an hung siem hrim hrim hi lawm a um, thaw naw nek chun a ṭha ti pawl ei um nuk. Sawt tak dai le sawr ei nuom chun tu hun hi chier hun, sawisel hun le mawr hun chu a nih. Contractor hai khawmin Sawrkar in siem dan dinga an duong ang taka suk puitling an inzuoma an lak a nih ti kha hriet ve kar a tha. Mipui chanvo, sawrkar anthawka hamṭhatna ei hmu hai hrim hrim hi ani ang taka hmu ding chun mipui ei inthuruol a ngaia, huoisen takin a ṭhat nawna hai le andiknawna hai sawiselin ei do ngam ding a nih.

a pa in a zawr naupang pahni kum 6 hnungah an nu leh inhmu nawk

KrishNagiri: Tamil Nadu-a chun kum 6 liemtaa sum tlawmtea an pain a zawr unau pahni hai chu Krish-nagiri Revenue Divisional Officer (RDO) le NGO pakhat National Adivasi Solidarity Council (NASC) hai hmalakna leiin Thaw\anni khan an piengna nu S. Valli kuta inhlankir an nih.

An pa in a zawr nau-pang pakhat Arun chu kum 11 mi a nita a, a pa Saravan hin mi pakhat Babu an ti kuoma Rs. 2,000 a puk a, a pekkir thei tanaw leia a naupa hi a zawr a ni a, a sangpa Selva khawm a pa hin Tirupathur, Vellor hmuna midang pasal pakhat kuoma a zawr a nih.

An pa Saravan hi kum 3 liemta khan a lo thi ta bawk leh Mrs Valli chun a nau-hai hi khawlam an um ti a hriet tanaw thu Krishnagiri RDO L. Saravanan kuomah an tlun a, chu taka inthawk naupang pahni hai zawngna sin thaw a ni hnunga nau-pang hai hi hmukir le a nu kuta inhlan an nih.

CBI Dy. Legal Ad-viser case file khumNeW delhi: Patna hmuna Anti-Corruption branch, CBI –a Vyapam case suizuina le inzawma Deputy Legal Advisor Beena Raizada chu Annual Performance Ap-praisal report (APAR) siem fawm a peklut leiin CBI in case an file khum. Ms Beena Raizada in ama ngeia New Delhi-a CBI headquarters-a APAR a pe-klut enfel (scrutiny) nei hunah APAR a peklut hi a lem a nih hmusuok a ni le inzawma CBI in case hi an file khum a nih. Ms Beena hi May, 2014 a kha senior prosecutor-a CBI zawm a ni a, CBI a zawma inthawk thla 6 hnun-gin Deputy Legal Advisor a inkaisangtir a nih. Ms Raizada hi kum 2014, 2015 le 2016 hai khan a performance hi a seniors han an ziek \ha rak naw leiin ama in APAR siemfawmin ‘Excellent’ tiin CBI head-quarter-ah APAR hi a pe-klut a, head of department aiawin a document-a hin ama in a signed bawk a nih.

ECI in political party hai an hming puma register dingin

NeW delhi: Election Commission of India (ECI) chun Delhi High Court chu political parties hai hming a lamtawi (abbreviations) ni loa a hming pum/tluona register dingin zanikhan an hriettir. ‘Aapki Apni Party (Peoples) ti political party thar register ding chungth-uah a lamtawi –a register a

ni chun mipui a sukbuoi thei ding a nih tia Aam Aadmi Party (AAP) in ECI a ap-peal an peklut le inawma ECI in hiengang inhriettirna hi a siem a ni a, AAP pe-tition lei hin ‘Aapki Apni Party (Peoples) register ding thua hearing nawk Febru-arty 22, 2019 a nei dingin Delhi High Court Justice C. Hari Shankar chun a hril.

Drugs Rs.4,93,25,300 manhu vel an manimphal: November 12, 2018 khan Narcot-ics and Affairs of Border Police (NAB) le Thou-bal Police \hangruol han Md.Ramijuddin alias Rami of Lilong le Bibi Eisha of Lilong hai chengna In an dap a, Pseudoephredrine mum 15,500 le WY mum 98,000 dapdawkin an man. Chun, matuti A-Star Car

AS01AK-6584 ah sumfai Rs.3,100 le lekha pawimaw \henkhat dapdawkin an man bawk niin PRO, NAB thusuok chun ahril. Drugs mana um hi interna-tional market rate-a chun Rs.4,93,25,500/- manhu vel a nih tiin W.Basu Singh, SP, NAB chun a hril. Hi thil tlung le inzawm hin nu-pui 4 man an ni bawk.

Ar le Varak inrutu mi 3 an manCCpur: Thingkangphai Defence Committee-a Duty pawl Group ‘A’ chun zani zingkar dar 2-3 inkar vel khan Ar le Varak in-rutu mi pathum an man. Mana um hai chu Kh-upminlun (27), s/o Mang-pao of Misao Lhahvom; Tungkhanhau (28), s/o (L) Zamkholal of Mualsan le Daisuanpau (35), s/o Dam-khanthang of Lamzang hai an nih. Daisuanpau hin Lam-zang khuoa Ar 4 an ruk hnungin Lingsiphai-a Workshop phak hma deu lai Varak 2 a hung inruk phei malam a, Khupmin-

lun le Tungkhanhau hai hi Mualsan a Thanglianmang In bul laia Ar chal pakhat le Varak pakhat an inruk leia man an ni a, tuta hma khawmin Mualsan khuoah Ar le Varak iemanizat an lo inruk ta hlak thu an puong. An thil inruk hai hi New Bazar a zawr an tum niin an puong bakah an thil inruk hai No. 4 inchawkna dinga an hmang hlak thu an hril a, nikhatah No. 4 dose 2 pei an inkap hlak niin an inpuong bawk. Mana um hai hi \ha taka thu hril an ni hnungin an sunghai kutah inhlan an nih.

School tum tumin Children’s Day an hmang tawlCCpur: Kum tina hmang hlak angin zanikhan India ram hmun tum tum haiah India Prime Minister hmasa tak Jawaharlal Nehru pi-engchampha le inzawmin Children’s Day hmang a nih. CCPur a khawm School tum tum haiah Chil-dren’s Day hmang a nih. Don Bosco Hr. Sec. School-a Childrens Day hmangnaa chun Chief Guest in Pu V. Hangkhan-lian, Minister (Agri, Vety & AH) khuollienin a \hang a, Most Rev. Dominic Lu-mon DD; LM Khaute, IPS, DGP Manipur le David K.

Zote, Registrar, Manipur University hai functional president, Guest of honour le Special guest in an \hang. Chief Guest chun stu-dent hai le nu le pahai nasa nawk zuola hma la dingin

an fui a, ram sunga inremna le muongna um theina dinga mitin hma la dingin a fiel. Guest of honour chun chun student hai chu student life inhawi taka hmang din-gin a hril a, inkhelna tieng-pang bakah neka upa hai

inza dan thiem dingin an fui. The Malsawm Initia-tive, Pearsonmun chun an school hmunah Children’s Day le inzawmin zanikhan naupang nu-le-pahai leh hun an hmang. VK Tawna High chun 10AM khan School Audito-rium-ah Annual Day-cum-Children’s Day Celebration, 2018 an hmang a, Special Guest in S. Ginmuan Ngai-hte, MCS, AC to DC a \hang. Tangmual –a Mount Olive School chun 10AM khan an school campus-ah Children’s Day an hmang bawk.

HNU Assembly nei dan ding an rel

CCpur: December 14, 2018 khan Rengkai, CC-Pur-ah HNU GHQ EWC meeting nei a ni a, hi huna hin January 24, 2019 a HNU General Special As-sembly Patpuihmun, Pher-zawl District hmuna hmang dan ding le party sukhrat dan ding hai an hriltlang bakah Tui\haphai Block No. 5 sunga khawtin Unit \huoitu thlang thar dan ding

le Block \huoitu thlang dan ding hai an hriltlang. Chun, hi huna hin HNU \huoitu muol lo liem ta hai Lalawilien Amo, S. Damkung le Pawlsiemlien hai sunna hun hmang a ni bawk. EWC meetinga hin member hai bakah Dr Chaltonlien Amo, Gen. President khawm a \hang a, an zinna report a pek bawk.

Assam Rifles han \hangpuina an pek

CCpur: Assam Rifles, CCPur Battalion chun Chil-drens Day le inzawmin zan-ikhan Mercy Home \hangpuinain Blanket Car-ton lien 10 le Bedsheet Car-ton lien 5 sip an pek. Mercy Home kan huna hin Major

K. Simte le Sub. Major B. Rabha hai khawm an \hang. Chun, Town Com-mander Major Narendra inrawinain Sanga Muan In \hangpuinain Bufai le An\am thau (Edible Oil) \hahn-emtawk tak an pek.

Annual Freshers’ cum Literary and cultural Meet 2018 Hmangimphal: Works Minis-ter Mr. Thongam Biswa-jit Singh chun zani khan, Tamphasana Girls’ Higher Secondary School, Annual Freshers’ cum Literary and Cultural Meet, 2018 a uop a. Student hai chu an tum hlen suok ngei dinga nasataka le-kha tiem dingin an fui tawl. “Abikin ei state nuhmei-hai chu India ram state dan-ga mihai nekin an thei lem a, ngaisang an hlaw bawk a. Central sawrkar khawmin Sports tienga ei thiemna le theina (talent) a hriet leiin Sports University a mi pek a. Mary Kom, World Cham-

pion Rajya Sabha member-a hlangkai dam hi Manipur nuhmei a ngaisangzie suk-langna a nih.” tiin nuhmeihai chu thaw nasa dingin an fui. Handloom and Textile ah khawm Manipur nuhmei-hai chu national award la

thei an pung deu deu niin a hril a. Puongkhawngna tieng khawm hma la nasa dingin an fui bawk. Children Day hmanga naupanghai sukhrat le sukphur a pawimaw zie a hril. (DIPR)

Page 3: Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. No. RNI - 07 Postal Regd. No. MNP - 67 _____ Estd. dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur

laKtaWi

3thlaphal (November) 15, 2018 NiNgaNi (thursday) NatioNal/iNterNatioNal & advertisemeNt Hmasawnna Thar

Bank thawktu Rs. 50 lakh lakpek

ChaNdigarh: Punjab-a Patiala district sunga Nabha hmuna chun hmel-hrietlo pasal pahni han Bank thawktu pakhat suomin Rs. 50 lakh an lak-pek hnungin an tlanhmang san. Hi thil hi zani sun dar 11:25 vela kha nationalised bank Anaj Mandi Branch a tlung a ni a, pawisa hi pri-vate motor-a Bank-a thun dinga hung phur a ni a. Pasal pahni Bike a chuong han Bank a lut hma charin an sukchawl a, pawisa um na a bag chawi chu silai le chuktuoa lape-kin an tlanhmang san a nih.

Odisha in women SHGs

hai smartphone bhubaNesWar: Odis-ha Chief Minister Naveen Patnaik chun, a state sunga women Self-Help Group (SHGs) hai chu Mission Shakti programme hnuoiah sawrkarin a thlawn (free) in Smartphone a pek ding thu Nilaini khan a puong. Hi thu hi Make in Odisha Conclave, 2018 le inzawma Seminar on Women entrepreneurship nei huna Chief Minister Patnaik in a puong a nih.

Congress in sec-ond candidate list an puong

hyderabad: Decem-ber 7, 2018-a Telangana Assembly seats 119 haia inthlangna hung um ding le inzawmin Congress chun zanikhan second candidate list mi 10 an puong nawk. Tuta hma khan first list candidates 65 an lo puong ta bawk. Telangana Assembly Election hung um dinga hin Congress inrawina hnuoia TDP, CPI le Telangana Jana Samiti (TJS) hai chu Grand Alliance hnuoia \hangruol an nih. Congress chun tuta hma khan an \hangruolpui TDP (14), TJS (8) le CPI (3) hai ta dingin seats 25 an huol/hla pek ding thu an lo pu-ong ta a nih.

Parliamentary Affair charge

Tomar pek NeW delhi: Union Par-liamentary Affairs Minister Mr Ananth Kumar thi leiin Rural Development Min-ister Narendra Tomar chu Ministryof Parliamentary Affairs portfolio chel din-gin President Ram Nath Kovind in a ruot. Chun, Statistics and Programme Implementa-tion DV Sadanand Gowda chu Ministry of Chemicals and Fertilizer sin inchelsat-ir a ni bawk.

BJP MP Harish Meena in Congress party a zawm

NeW delhi: Rajasthan a chun zanikhan BJP MP ni lai Dausa Harish Meena chun BJP suoksanin Con-gress party a zawm. Mr Meena hi State Congress chief Sachin Pi-lot le Chief Minister hlui Ashok Gehlot han Con-gress party-ah an lawmlut. Mr Gehlot chun De-

cember 7, 2018 a Rajas-than Assembly Election hung um dingah ama le Sa-chin Pilot chu an ngir ve ve ding thu a hril. Mr Meena in Congress a hung zawm hin party nasa taka a sukh-rat ding thu a hril bawk. Mr Meena hi IPS Of-ficer pension (retired) niin, March 2009-December,

2013 inkar sung khan Di-rector General of Police, Rajasthan sin a lo chel a, Rajasthan state-a DGP sin chel sawt tak a lo ni bakah Indian Police Medal le Presidential Medal dawng-tu a ni a, kum 2014 a kha BJP a zawm a nih. Thla hmasa khan BJP veteran leader Jashwant Singh naupa le MLA hlui Manvendra Singh (54) khawmin BJP suoksanin Congress party a lo zawm ta bawk. Mr Singh hi kum 2013 khan Sheo Constit-uency-ah BJP candidate in MLA dinga thlangtling a ni a, BJP a suoksan ding thu hi September thlaa rally huna a lo puong ta a nih.

Bihar-ah RLSP leader kap hlum

patNa: Bihar a chun Thawleni zan khan RLSP Patna block president Paliganj Amit Bhushan Verma chu Cultural pro-gramme-a a va \hangnaah hmel hrietlo han an kap hlum. Tukum sung hin RLSP leader pathum kap hlum an lo nita leiin Mr Verma hi tukum sunga RLSP kap hluma um a pa-lina a nitah. RLSP Chief le Union Minister Upendra Kush-waha chun zanikhan Mr Verma sung hai a va kan a, tukum sunga RLSP leader pali kap hlum an nita thu hrilin Bihar law and order ngirhmun a sawisel. Police thusuokin a hril danin Mr Verma hi stage-a \hungnaa inthawk a zuk

ngir chara kap hlum a nih tiin an hril. A bul chara ngir Local police station incharge chu himin a suok-dawk. A kap tu hi zan thim hnuoiah an relhmang nghal leiin man a la ninaw a, tuta hmaa inhrietthiemnawna lo um le inzawma hi inthatna hi tlung ni dinga an ring thu Police chun an hril. Tukum sunga RLSP leader kap hluma lo um tah pathum dang hai chu Man-ish Sahni, Manoj Mahato le Sanjay Sah hai an nih. Manoj thina thua lem hin chu mita hmutu (witness) chen khawm kap hlum a nih. Hi thua hin RLSP Spokesperson Jitendra Nath chun investigation thaw dingin a ngen.

Pasal 4 in an taxi hire an inruk

Jammu: Jammu and Kashmir-a Pathankot district sunga Modhopur hmuna chun hmelhrietlo pasal 4 han Innova Taxi an hire –a a driver silai leh chuktuoin an motor hire (taxi) an tlanhmangpui. Hi Taxi driver in a hril danin, mi 4 hai hin Jammu Railway Station-a inthawk Madhopur Railway station chena dingin a taxi hi an hire a, zan dar 11:30 ve-

lin mi pali hai laia pakhat chu motor inrui inluok ding tiin motor sukchawl dingin an ti a, sienkhawm silai leh chuktuoin a motor hi an tlanhmangpui niin a hril. Police chun hi thil tlung hi an suizui mek. Punjab Boarder Range In-spector General SPS Par-mer chun CCTV-ah an thlalak an lang leiin man vat ning an tih tiin a hril.

Maoist han BSF hai chuongna Bus bomb hmangin an bei, 6 hliemNeW delhi: Chhattis-garh a Bijapur district-a chun Maoist han Nilaini khan Border Security Force (BSF) hai chuongna bomb hmangin an bei a, mi 6 in hliemna an tuok. Bijapur hmuna polling duty a fe, district headquar-ter tieng pana an hung lai mek Mahadev Ghat hmuna Maoist hai hin an lo bei a nih. Hliem hai lai hin BSF jawan 4 le Chhattisgarh Po-lice DRG jawan pakhat le

civil mi 1 an \hang. Civil mi hliemna tuok hi IED puok hun lai vela Bike a hung tlan a nih. Chhattisgarh a hin As-

sembly Election phase khat-na November 12, 2018 khan nei a ni a, phase hnina le a tawpna tak November 20, 2018 khin nei a ni ding a nih.

India International Trade Fair hawng

NeW delhi: Culture Minister Dr Mahesh Sharma chun zanikhan New Delhi-a Pragati Maidan hmunah Ni 14 sung aw ding 38th In-dia International Trade Fair (IITF) a hawng. Dr Mahesh Shar-ma chun, India ram chu khawvela economy in\hang-hrat tak a ni leiin khawvel

mipui hai thlir a ni thu a hril a, International Trade fair hin kawng tum tuma sum-dawngna tiengpangah plat-form a siem ding thu a hril. International Trade fair hawngna hi Charge De Af-fairs of Afghanistan Em-bassy Mohammed Khairul-lah Azad, Tirtha Prakash Poudel of Nepal Embassy,

Jharkhand Khadi Board chairman Sanjay Seth le ITPO CMD L C goyal hai khawm an \hang. Tukum Trade Fair thu-pui chu “Rural Enterprises in India” ti a ni a, tukum fair a hin Afghanistan chu partner country a ni a, Ne-pal chu Focus Country a ni a, Jharkhand chu Partner State a ni bawk. Fair a hin state tum tum haia departments hran hran hai bakah ram sung le international companies hran hran han an thil siem suokhai an pholang ding a nih. Trade Fair hi Novem-ber 27, 2018 chen aw ding a nih.

Name ChaNgeI, Robert Lalhmingthang Changsan, s/o S. Lienthang have changed my name to “Robert Lalhmingthang” Affidavit dated 09-10-2018 sworn before the Oath Commissioner, Chura-chandpur, Manipur.

Sd/- Robert Lalhmingthang.

AIADMK in Jayalalitha statue thar an hawng

CheNNai: Tamil Nadu a chun AIADMK Headquar-ters-a Chief Minister hlui le lo thi tah Ms Jayalalitha lim (statue) life size in\hut hmasaa um chu a hmel an angpui naw leiin a thar an siem a, statue thar hi zan-ikhan AIADMK headquar-ters hmuna bawk hawng a nih. Ms Jayalalitha kha term 5 zet Tamil Nadu

Chief Minister a lo ni a, De-cember, 2016 khan dam-nawna leiin a thi a, a statue hi a mentor le Chief Minis-ter hlui MG Ramachandran bul chara in\hut a nih. Tukum February thla khan sawrkarna siemtu AIADMK chun Jayalalitha piengchampha vawi 70-na le inzawmin Bronze a siem Jayalalitha statue an lo hawng a, sienkhawm a

supporters han statue le Jayalalitha hmel an angnaw taluo tiin sawiselna nasa tak siemin social media haia chen an thedar a, a hnun-gin statue hi lakhmang le a thara siem nawk-a hung um a nih. Statue hmasa kha in-terim AIADMK general secretary le bana lo um tah leader hlui Sasikala in a lo hawng a ni a, Jayalalitha nekin statue hmasa khan Sasikala leh inangna an nei lem leiin sawiselna nasa tak a lo um a ni a. State sawrkar pakhat meuin leader lim (statue) an siem tir hmel inang loa siem a ni kha mi tam tak chun tum hram lei a ni el am tiin an ringhla thu an hril a nih.

State 5 haia inthlang result puong ni tak December 11, 2018 a inthawk Parliament Winter Session \an a ni ding

NeW delhi: Cabinet Com-mittee on Parliamentary Affairs (CCPA) chun Parliament Winter Session chu December 11, 2018 a inthawk January 8, 2018 inkar sunga nei dingin a recommend tiin Union Minister Vijay Goel chun za-nikhan a hril. Parliament Winter Session hung um dinga hin Triple Talaq Ordi-nance pass dinga phar ni el theiin thu dawngna chun a hril. Parliament Winter Session hi a tlangpuiin November thlaa inthawk \an hlak a ni a, sienkhawm states 5 haia Assembly Election hung um ding leia sukhnuk a ni a, a zawna kum hni Winter session sukhnuka a umna a nitah. Tuta \uma Parliament Session

in\hung ding hi kum 2019 a Lok Sabha Election nei ding a ni ta leiin Narendra Modi Prime Minister nina hnuoia full-fledged session nuh-nung tak a ni ta ding a nih. States panga- Madhya Pradesh, Rajasthan, Chhattisgarh, Telangana le Mizoram state haia Assembly Election nei mek le nei ding haia

vote tla hai chu December 11, 2018 khin tiem le result puong a ni ding a ni a, result puong ni charin Parlia-ment Session hi \anin a hung um ding a nih. Hi lei hin Assembly Election result in iemanichenah Parliament in\hung boruok a tuom ngei ding a nih. Minister of State for Parliamen-tary Affairs Vijay Goel chun, ses-

sion sung hin sitting ni 20 sung a um ding thu a hril a, Parliament rorelna \ha taka a fe theina dinga political party tum tum hai thlawp le \hangpui dingin Mr Goel chun a ngen. Sawrkar thlungpui chun Rajya Sabha-a pending-a um mek Triple Talaq bill tuta \um hin pass ngei a tum ring a ni bakah Indian Medi-cal Council amendment Ordinance le Companies Amendment Ordi-nance bill hai khawm tuta session huna hin pass ngei a tum ring a nih. Assam le hmun dang dan-ga dodalna um mek Citizenship (Amendment) Bill, 2016 khawm sawrkar thlungpui chun Winter session huna hin a phar tum a hril a ni bawk.

NeW delhi: November 14, 2018 kha India Prime Minister hmasa tak Jawa-harlal Nehru piengchampha vawi 129-na a ni le inzaw-min President Ram Nath Kovind, Prime Minister Na-rendra Modi le senior Con-gress leader Pi Sonia Gan-dhi han Pu Nehru inzana

an pek. Pu Nehru kha Novem-ber 14, 1889 in Allahabad, Uttar Pradesh hmunah Mo-tilal Nehru le Swaroop Rani hai karah a pieng a, kum 1964-a a thi chen khan India Prime Minister sin a chel a, a piengchampha hi kumtin Children’s Day a hmang hlak a nih. President hlui Pranab Mukherjee, vice president hlui Hamid Ansari, Prime Minister hlui Manmohan Singh le Pi Gandhi hai chu Shantivan hmuna fein Ne-hru thlanah inzana pein par an inhlan. Hi huna hin BJP

aseaN summit-in inremna lampui Zawng, modi’n thu hrilsiNgapore: Association of South East Asian Nations (ASEAN) rambung 10 hai le China bakah India ram \huoituhai Summit (meeting) chu Nailaini khan Singapore ah nei a nih a. Prime Minister Narendra Modi khawm \hangin key note addrress thu a hril a. Singapore Prime Minister khawm inhmupuiin inremna chi hran hran hai ziek a nih. Member a ni nawa chu lo thei lova \hang ve hlak \ul le fiela um China chun, South China Sea thua buoina chu chingfela tha taka manage thei a nizie China-in a thaw angin hma tieng peia khawm thaw pei thei a ni ding thu a hril. China chun, South China Sea laia thil chu ramdang (US) inrawl lo khawmin a biela rambung han \ha taka inremin an inenkawl theizie a hril a. ASEAN member ni lohai hung inrawl ve sen a \ul nawh a tina a nih. ASEAN Summit bakah hin Asia-Pacific Economic Cooperation Forum khawm kar tawp tieng meeing um a tih. China le Russia President hai an hung laiin US President ruok chun a rawi Vice President Mike Pence a tir lem. Rambung 10 haiin an hriltlang ding chu, security le sumdawngna (trade) det tak a um theina ding le South China Sea buoina um lova

renga hmang \angkai thei dan ding tihai a nih. A tuipui nga le hausakna dang dang a tam lei le khawvela sumdawngna lampui pawimawtak le securitya dinga thlierkar hai a \hat leiin China chun a renga hmang a tum leiin rambung danghai a suk lungawi naw zing zingna a nih. China Premier Li Keqiang chun, US a hung inrawl vet thu hrillang si lovin, a ti tak nisiin, tuipui chunga inlawnna le sumdawngna thil le venghimna hai chu ‘code of conduct’ \ha tak neiin ‘puotieng mi’ hung inrawl ngai lova thaw thei a nih tiin a hril. “A biel laia harsatna le buoina, inhrietthiem nawna neu neuhai chu sukfel thei dan ei hmu tah a. Abikin South China Sea thua buoina khawm. Chuleiin ‘code of conduct’ \ha tak

neia ei zui chun remna le muongna chu det takin a um ding a nih” tiin a hril. Hi thila hin China chun kum thum vel hnungah ASEAN rambunghai le inremna felfai tak le \hatak a nei theina dingin plan a siemfel tah a beisei thu a hril bawk. Philipines President Duterte chun, “China le ASEAN rambunghai karah iengkim a fel tah a. Western rambung (US) leh harsatna chite an la nei met ti chau a nih tah” tiin a hril. A hma chun Philippines hi China leh South China Sea thua buoina nei lientak a nih a. Kum 2016 lem khan chu International Tribunal court ah China hekin hnena khawm a chang a nih. China le an inhrietthiemnawna thua thiem a chang hnungin China le inlaichinna siet pei ding a dit chuong

naw bakah China fund a beisei bawk leiin Trade and investment thaw dingin China a biek \ha nawk a nih. China kuomah, “Tuhin a rengin i hau tah a. Enkawl theiin in hril bawka. Ieng lampui am a na keini kan zui ding le ieng dang hai am a na rambung danghaiin kan zui ding chu. Iengtinam kan um ding?” tin tlang takin zawna a siem bawk.Puotieng inrem tak angin an um tawla chu thil neu neu inhrietthiem nawna an nei a. Malaysia Prime Minister Mahathir Mohamed chun, Myanmar Counselor Aung San Suu Kyi chu an rama Rohingya raltlanhai a ngaisak nawna or a ngaisak danah a lung awi naw thu a hril a. Iengti anga thaw zui pei am a tum a na, ti chenin an dawn a nih. Malaysia PM, Muslim kulmut le a mipuihai Muslim deu vawng chun, Myanmar-in Muslim hai chunga thil a thaw dan a lungawi naw thu a puong a. Aung San Suu Kyi khawmin lunginsietna suklang deu sien a nuom thu a hril. “ R o h i n g y a m i p u i h a i c h u nunrawng takin a tel telin an that a, an neksawr a, a hawn hawnin an phum a. An mi that ding, tuortuhai vek an thlan ding an inchotir a, ieng thilthaw am a nih ngai a?” tiin lungsen pumin a hril a nih. (reuters)

Palestinian Militia Le Israel Han Inkap chawl Inremna An SiemJerusalem/gaZa: Kum chenve lai zet Gaza ramri laia Palestine mipui han ramri dai \hiek an ngen leia an buoi hnung, abikin tulai ni hni vel an buoi zuola Pathiennia inthawka buoina sosangin Israel ram tieng Missile 460 an kap luta, Israel-in airstrike vawi 160 a nei hnungin Egypt rawt Inkawp Chawl remtiin inremna an ziek tah. Inkap Chawl dinga i n r emna h i Pa l e s t i ne tienghai chun an zawm tak tak ding am ti zawna dawnin, Israelin a zawm sung phawt chu zawm veng

kan tih, tiin an dawn a. Israel sawrkar khawmin zawm an tiem laiin mipui tamtak chun inkap chawl puong ringawt chu \ha an ti naw thu an hril. Inkap Chawl rawtna hi Egypt-in a hung rawt a nih. Asan chu, Pathienni zan khan Younis laia Hamas helpawlhai chu Israel figher han an va bomb a, Hamas helpawl 7 le Israel sipai pakhat an thi a. Palestine h e l p a w l H a m a s h a n lungsenin Missile 460 zet Israel ram tieng an kap nawk a. A thungrulna dingin Israel jet fighter han Hamas

helpawlhai TV station le camp a va bomb siet nawk a. Chuonga inkapna a sosang nawk pei lei chun Egypt-in inkap chawl a hung rawt tah a nih. Palest ine hai t ieng hin pawl hran hrana um inzawmkhawm an nih a. Pawl hran hranhai chu Qassam Brigades – Gaza roreltu Hamas hai armed wing – le Islamic Jihad Movement hai an nih a. Joint Operation Centre an nei a. Chutaka hotuhai chun inkap chawl hi an pawm tah a nih. (Reuters)

Mizoram-ah mi 3 inhnukdawk

aiZaWl: November 28, 2018 a Mizoram Assembly seats 40 haia inthlangna hung um dinga inhnukdawk theina hun tawpna tak zan-ikhan candidate pathum an inhnukdawk leiin candidate umzat chu an rengin 209 an nih. Inhnukdawk hai chu Aizawl East II a PRISM candidate Lalenkima Khi-angte le Zoramthar candi-date Lallawmzuala Sailo le Lawngtlai West-ah Inde-pendent candidate N. Lal-mama hai an nih.

president, pm le sonia han Ne-hru inzana an pek

veteran leader LK Advani le a dang dang hai khawm an \hang tawl. Parliament Central Hall a khawm Lok Sabha Speak-er Pi Sumitra Mahajan in-rawinain MPs han Prime Minister hmasa tak Pu Ne-hru inzana an pek bawk.

Prince Charles Kum 70 Tlingna Portrait Thar TlangzarloNdoN: British lal ding Prince Charles kum 70 a tlingna le inzawmin lal sungkuo thlalak Family Portrait 2018 thar suksuok a nih a. A tuhai leh an inkawi ve zal tah a, Prince Louis khawm thla ruk lai a lo ni ve tah. Family Portrait an lak ding lai hin a tupa upatak Prince George lem chu, “Pu, kum iengzam in ta?” tiin a pu an dawn thei tah a. A pu’n a lawm hle, ha inlang vur vuri a pawma, “I pi (Camilla) nekin kum khatin ka naupang” tiin a fiemthu thaw pei ang bawkin fiemthuin a tupa a dawn a, an hlim tlang hle. Camilla, Duchess of Conrwall khawm Charles changtieng a \hunga, Lady Diana \hungna ding niawmtakah, Princess Charlotte pawmin a hnung charin Duchess of Sussex, Royal Family-a thar tak thla riet nau pai tah Meghan a ngir bawk.

Hi thlalak hi Clarence House-a September thlaa lak a nia chu vawisun an tlangzar chauh a nih. Tu kum hi

Prince Charles kum 70 tling kum a nih leiin kum intluonin a birthday lawmin commonwealth rambunghai khawm la sir kuol pei an tih. A tuhaiin ‘Grandpa Wales’ tia an ko hlak Charles chu a tupa upatak Prince George-in “Pu Wales” a tia an nui hawm hawm lai a pawma a hlim em em. Pink-grey suit hakin Camilla khawm Fiona Claire design ‘day dress’ (cream crepe rawng) a haka. Charles an chawkpek lunghlu Diamond le Saphire-a siem ‘dragonfly brooch’ a bel bawka, a la nal hle. Duchess of Cambridge, Kate (36) chun zakuo Pound 1750 (Rs.1.65 lakh vel) man, a pawl le vara in\iel, ring inup collar var a haka, thla ruka upa Prince Louis a pawm bawk a. A \hat ngaiin a la \ha zing. Prince Louis khawm an mawm ve lul tah.

Page 4: Hmasawnna Thar Thar/2018/November/HT-15-11...Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. No. RNI - 07 Postal Regd. No. MNP - 67 _____ Estd. dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlaphal (November) 15, 2018 NiNgaNi (thursday)

sun ZAWMnA.......

Egypt soccer star hlui kum khat jail intang ding Cairo: Egypt soccer star, tuta football khel chawlsan tah Mohamed Aboutrika chu tax evation (tax a pek ding ang peknaw) leiin Egytian Court chunk um khat sung jail intang din-gin a chungthu a rel. Jail intang ding pumpel theina ding chun Egyptian pounds 20,000 or dollar 1,115 pei thei bawk a tih tiin Court chun a hril. A chungthu hi Thaw\an-ni-a kha Cairo Misdemeanor Court in ama um loa a rel a nih. Mr Aboutrika hi kum 2013-a football khela chawl-

sana inthawk Qatar hmuna exile-a um le beIN sports network-ah sports Analyst sin thawa um a ni a, Dan thar dungzui hin Mr Aboutrika hi Egypt tieng a kir chun appeal thawin a chungthu a thara ngaituo nawk thei ding a nih.

Court chun Mr Aboutri-ka hin kum 2008-2009 sung khan carbonated drink le telecomumunications com-panies haia inthawk advertis-ing deals-a sum a hlawsuok haia inthawk tax a pek ding Egyptian pounds 710,000 or dollar 39,500 vel a pek naw niin a hril. Kum 2015 khan Aboutrika hi danpuoa hnawl le terrorist pawla sawrkarin a ngai Muslim Brotherhood leh inzawmna an nei tia in-tumna leiin Egypt chun a thil nei hai a hren pek bakah 2017 khan no-fly list-ah a sie bawk a nih.

India women’s football team chu Olym-pic Qualifiers 2nd round an qualify

yaNgoN: Indian nuhmei football team chun Thawleni khan a mikhuoltu Myanmar 2-1 in an hne leiin Group C-ah matches pathum an khel ta haiah point 4 hmua pahnina niin Olym-pic Qualifiers 2nd round a dingin an qualify a, an

Group a hin Myanmar chu a chunghnung tak an nih. Tuta \um hi Indian women’s football team Olympic Qualifiers 2nd round an qualify hmasa takna a la nih. Olympic Qualifiers second round hi April, 2019 a inkhel ding a nih.

Real Madrid chun interim coach Solari kum 2021 chena dingin contract an ziekpui tah

madrid: Real Madrid chun interim coach –a an hmang club B team coach Santiago Solari chu kum 2021 chena dingin perma-nent contract an ziekpui tah. Julen Lopetegui ban a ni hnungah chawlkar hni vel liemtaa kha B team coach Solari hi Real Marid interim coach dinga ruot a ni a. Interim coach sin a chel sungin match vawili ama inrawinaa an khel haiah hratna a chang-pui vawng leiin Club in

ringzona an hung nei ta el bakah Lopetegui thlaktu ding midang permanent-a lak ding an zuk hmu rem-chang el naw bawk leiin interim coach in ni 15 bak a enkawl danin a phal bawk

naw leiin a sin an suknghet pek ta a nih. Kum 42-a upa Solari hi Argentina International hlui a ni a, kum 2000s laia Real Madrid a lo khel hlak hrim, kum 2016 a inthawk B’ team coach sin lo chel ta a nih. Kum 2002 khan Solari hin Real Madrid Champions League title a lo lakpui a nih. Real Madrid chun in-ternational break zoah November 24, 2018 khin Spanish League-ah Eibar inhmasawn pui a tih.

US le England charity khel dinga Rooney inlang ding leiin ticket dit an tamloNdoN: November 15, 2018 (Ningani) hin United States le England chun Wembley stadium-ah Friendly an khel ding a ni a, tuta \um hi Wayne Rooney in England ram ta dinga international football a khel nuhnung takna ding farewell match a ni ding leiin inkhel en dinga ticket dit an tam hle. Wayne Rooney hi England Captain lo ni hlak, international football khel chawlsan a, United States-ah DC United ta din-ga khel mek a ni a. US le International friendly/char-ity match an khel dinga hin England ram ta dinga khel nawk dinga fiel le ko

a ni dungzuia inkhel ding a ni a, England ram ta dinga Ningani-a an khel ding hi Rooney in international match vawi 120 an khel tlingna a ni ding a nih. FA spokeswomen in Thawleni-a a hril danin Rooney inlang ding suk-chieng a ni hnung khan

ticket dit nasa takin an hung pung a, Football Association chun ticket 20,000 zet an zawr hman ta a, inkhel huna hin entu mihriem 60,000 vel an tling phak beisei a ni thu a hril. Rooney hin Everton-ah football career a lo \an

a, Manchester United-ah seasons 13 zet a khel a, hi hnung hin Everton ah a kir nawk a. Everton a in-thawk United States-ah D.C. United a zawm a nih. Rooney hin a first cam-paign ah D.C. United chu MLS playoff a tlungpui a nih. International foot-ball khel lo chawlsan tah nisienkhawm ram ta dinga a lo thil a lo thaw/inkhel hai leia lawmthu hrilna le Eng-land national football team le supporter hai inthlana ni fawma US le inkhel dinga English FA in Rooney hi inkhelna nuhnung tak a buotsai pek a nih. England ram ta dinga vawi 119 a lo

inkhel ta haiah Rooney hin Englang ta dingin goals 53 a thun a nih. Rooney chun England ta dinga a khel ding lei hin mi tam takin England tieng hung kir nawk ding angin hril hai sienkhawm chu chu a thil tum a ninaw thu a hril a, USA le inkhel hunah goal thun chu nuom a um thu a hril a, sienkhawm goal thun le thun naw chu a ta dinga pawimaw tak a ninaw thu a hril a. A game nuhnung a ni ding leiin Wembley stadium-ah inkhel a, a fans hai kuoma lawmthu hrilna hun a nei ding chu a ta dinga pawimaw tak a ni thu a hril.

Victoria Beckham-in Spice Girls Support Pei Ding

los aNgeles: Victoria Secret Fashion Company enkawl tah leia buoi taluoa Spice Girls a ruolhai khawm zawm thei ta lo dinga hril Posh Spice an ti, Victoria Beckham (44) chun mi tamtakin a ruolhai a zawm tah naw ding an ti laiin re-union concert an neinaa chun a fe ve ngei ding thu a hrila, fans hai an lawm hle. Pa th ienn i zan khan People’s Choice Award 201 ah Fashion Icon Award inhlan a nih a. Lawmman a hang lak laia a hril dan chun, a fashion industry leiin a buoi hle bakah insung enkawl a \ul tah leiin full time-in a thei ta naw khawmin an \an zan chu a fe ngei ngei ding thu a hril. “Kei chu ka insung le fakzawngna business ah thaw ding ka hau taluo a. Ka ruolhai chun an thaw \ha hlein ka hriet, Ka lawmpui em em a. Date pakhat takah chu \hang ngei ngei ka tih” tiin a hril. February khan London-a an ruolnu Geri Horner inah an rengin an fekhawma an inzawm nawk ding thu an puong a. Victoria chu a puong hmasataktu a nih nghe nghe a. An panga thlalak tarlangin ‘Exciting!” tiin re-union tour an nei ding thu a puong khan fans hai chun ama khawm \hang ngei dingin an ring a. Amiruokchu, tuta

Thaw\anni khan Victoria chu a \hang ve naw ding thu Band member pali han an puong nawka fans hai lung a hnuol hman a. Anachu, hlasakah a \hang naw khawmin a support zing ding thu a hril phingin an lung a awi nawk chauh a nih. K h a h m a p o k h a n interview hran hran Heart FM, Lorraine le The Jonathan Ross Show haiah an inzawm khawm nawk ding thu hi an hril raka. Victoria chu a \hang thei naw ding thu an hrila chu a support thu an hril a. On Stage ah support naw sienkhawm off-stage a inthawkin a lo support ding thu Geri Horner-in a hrila, Victoria khawmin a confirmed ta a nih. Anni laia \awng inring tak hlak Mel B chun, member kimin fe thei hai sien a nuom thu a hril a. “Kan rengin kan thei ka beisei a nih. America fangkuol ka chak a nih!” tiin a hril. Geri chun, “Victoria hlawtlingna chu kan lawmpui a, sin a thawk rim a. Spice Girls member ni zing a tih, kan ni zing ding angin” tiin Victoria buoi zie a hrietthiem thu a hril. Kum 10 lai fashion indusry-a lo inbur tah le hlawtling tak Victoria chun, “Ka sin hi inhawi ka tih a. Kum tamtak liemtaa nuhmei thilthawtheina kan suklang le khan a lan zul pei tho a nih. Ka tum a lien a, a neka lien lem ka la tum pei a nih. I nuom tak tak chun thaw thei naw a um nawh” tiin 1997-a an hla inlar “Wannabe” le inzawmin a hril a. Fashion hmang in nuhme iha i a dawmkang pei tum niin a hril bawk. Tu taka Spice Girls memberhai chu, Victoria ti lo ah, Mel B, Mel C, Emma Bunton le Geri Horner an nih.

Nicole Kidman Celebrity Angin An Ngai Nawhlos aNgeles: Mihai mi ngaidan le mani ei inngai dan a lo inang naw thei hle. Hollywood A-list star Nicole Kidman khawm, Beyonce hai angin Celebrity le Movie Star an ngai naw a. Australian nunghak Actress pakhat ve mei mei angin an ngai. Kum 51-a upa Oscar Award winner Nicole Kidman chu tuta thla November ALLURE magazine ah cover girl niin interview an nei a. Journalist-in “Celebrity ni hi inhawi i ti?” tiin an dawn a. Nicole Kidman chun, “Celebrity angin kan ngai nawh” tiin a mit vun a suk\awma, ti tak deuvin, “Celebrity ka nih le’m” tiin a hril. Nicole Kidman hi an ngaitlawm hlea chu, an in Nashville, Tennessee ah chu Oscar Award pakhat, Emmy Award pahni, Golden Globes award

iemani zat leh, high profile pasal pahni nei tah bawk bakah nauhai puitling vawng tah, tu taka film thar panga vel

shooting thaw zing lai a nih ti hmu thei a nih a. Tamtakin ‘Celebrity kan nawh’ a ti chu awi harsa ting an tih. Magazine interview thawtuin Movie Star chu i nih an nawm, a ti khawma, “Movie Star ka kai phak nawh. Actress ka nih. Celebrity chu Beyonce hai ang dam hi an nih a. Chu chu insangtak an tah” tiin inngaitlawm takin miin Movie Star-a an ngai lai Actor ang mei meiin an ngai thu a hril. Film thar ‘Destroyer”, ‘The Hours” le Superhero ‘Aquaman’ chang mektu Nicole Kidman chun, Roman Catholic Nun (pasl nei lo dinga rawngbawla inpe) ni tum a nih a. Acting a thawsin leh a ring nekin a thiemin awlsam a tih a, acting tieng a lut tah lem niin a hril. A sin a ngaipawimaw leiin a damnaw met khawmin inhawi a ti ngai naw niin a

hril bawk. ‘Destroyer” film shooting an thaw lai a khuo a sik a. “Fever 102 ka nei a. Lam khawm ka lawn thei nawh, \hungna chungah kan kui tawp a. Film-a ding lamliena tlan lem chu a teu nawh. Inah chawlhadam dingin an mi tih a. A zingah chu shooting ka sunzawm nawk tho, Pathien zarin ka thei pei” tiin a hril. Nicole Kidman hin Australia mi tho Pathien hla, country music saktu Keith Urban a nei a. An sungkuoin an hlim tawk em em niin a hril. “Australian ve ve kan nih a. Tui inhlieu ngaina mi kan nih bawka, tuipui kamah insil dingin kan fe zie hlak. In khawm tuipui kam Beach ah kan nei. Zingkar breakfast fak hmaa tui insil hi damdawi \hatak a ni leiin kan insil zie hlak” tiin a hril.

Fulham in Jokanovic ban, Raniero an lak

loNdoN: Premier League Club Fulham chun manager Slavisa Jokanovic banin Claudio Ranieri chu manager thar dingin an lak. Premier league Season fe mekah Fulham hin games 12 an khel ta haiah vawikhat chau hratna la changin, vawihni

an khingpui hai indrawpuiin vawi 9 zet an lost ta leiin point 5 chau la hmuin a mawngdapin an \hang mek. Season hma-saa khan Fulham hi Premier League khel thei dinga kaisangpuitu lo ni sienkhawm a mawngdapa an \hang leia ban a nih. Manager dinga an lak thar Ranieri hi kum 2016 a Leicester City Premier League title lo la puitu a ni a, Chelsea khawm a lo enkawl ta anih. Ranieri in club a lo enkawl nuhnung tak chu Nantes a ni a, season khat enkaw-lin a pakuona a ni pui a, May, 2017 khan ama remtinain club a lo suoksan a nih. Premier League a lakpui a inthawk kum khat a tling hmain Febuary, 2017 khan Leicester in Ranieri hi an lo ban ve a nih.

Premier League chief Executive thar dingin Sussana Dinnage

loNdoN: Ms Sussana Dinnage (51) chu Premier League Chief Executive thar dinga ruot a ni a, kum 2019 kum bul khin Richard Scudamore thlakthlengin Premier League chief Executive sin hi a chel \an ding a nih. Ms Dinnage hi tuhin Discovery-ah Animal Planet Channel-a Global President ni mek a niin kum 10 sung zet Discovery a lo thawk ta a ni a, January, 2019 a inthawk a sin thar ding hi chel a ta, khawvela pro-fessional sports ah nuhmei thilthawthei tak (most powerful women) pakhat a hung ni ve ta ding a nih. Tuta Premier League chief Executive ni lai Scudamore (59) chu kum 20 deu-thaw hi sin a chel hnungin tukum kum-

tawp hin a sina inthawk a bang ta ding a ni a, hi le inzawma Ms Dinnage hi Premier League Chief Executive thar dinga lo ruot lawk a nih. Mr Scudamore hin kum 1999 a inthawka kha Chief Executive sin hi a lo chel \an a ni a, kum 2014 a inthawk khan Executive Chairman sin le a chel kawp a nih. Ms Dinnage hin January, 2009 a Dis-covery a zawm hmain Channel Five a khawm sin lo thaw ta le MTV-ah a televi-sion career lo \an a nih. Tuta a sin thar ding hi a hmain pasal chauin an lo chel hlak a ni a, Ms Dinnage hi Premier League nuh-mei Chief Executive hmasa tak ding a nih. Ms Dinnage chun premier league chief Executive dinga ruot a nina thua hin a phur hle thu a hril. Premier League Chief Executive ruot-tu ding hin October thla khan mi 5 ruot an ni a, chu laia hotu tak chu Chelsea Chair-man Bruce Buck a nih. Bruce Buck chun, thlang ding tam tak um hai lai Susanna Dinnage hin a buk rik tak a, thil lientham tak tak enkawlna kawnga tawnghriet hau tak a ni thu hrilin, hiengang sin pawimaw chel dinga Ms Dinnage ruot theia an umna thuah law-mum a ti thu a hril.

JC Lee-in Superhero Thar ‘Dirt Man” Siem Ding

NeW yorK: Marvel Comics siemsuoktu Thaw\anni-a kum 95 nia thi tah Stan Lee naunu JC Lee (68) chun, a pa thi hmaa an pahnia an buoipui, a pa thaw dinga a ti tak Superhero danglam deu ‘Dirt Man’ chu a pa a um ta nawa chu ama hrietzingna dingin Feature Film siemin a sukpuitling ding thu a hril. TMZ Live le interview an neinaa chun, a pa Legacy sukhring zingna ding le a kuthnung ropui tak le lien tak a lan dar lien pei theina dingin, fans hai la hriet lo ‘little angel’ an thup ruk ‘Dirt Man’ chu a la siempuitling ding niin a hril. New York-a seilien JC Lee chun, a pa leh Dirt Man

character an siem lai a hril a. “Pa, thir le thal le silai puok thei ti vel chu thaw tah nawng ei tih. Hnuoiah, pila siem mihriem, thir \hang lo, hmangaina \hang bawk si thil siem tang ei tih, ka tih a. ‘Dirt Man’ hi ka pa phuok a na, feature film-a siem a la ni ngei ka beisei” tiin a hril. Mi \henkhatin Stan Lee chu Marvel Comics co-creator anga an hril chu a pawm nawh a. “Ka pa kha co-creator (mi dang leh siemtu) an nawh. Creator a na, ama siem vawng a nih. Mi hrethiem unla, Marvel Comics hi ama siem lieu lieu a nih” tiin a hril. “Ka pa khan Spiderman hi midang leh an siem nawh a, ama siem a nih. Chuongang

bawkin Hulk le Superhero danghai khawm – ama siem vawng an nih!” tiin a hril. A pa khan a fans hai a ngaipawimaw em em a. Comics a ziek naw kar lakah an e-mail le letter mail hai po po a thei ang angin a dawn kim vawng hlak niin a hril bawk. “Ka pa ta ding chun ‘fans’ thu vawng a nih. A fans hai a ngaipawimaw tak leiin an lawmna ding vawnga Superhero hai khawm a siempek a nih. An mimal lekhathawn po po khawm a reply vawng hlak a. A fans hai a hmangai a nih” tiin a pa chanchin a hril. JC Lee chun a pa hmingin Charity siem a tum a. Stan Lee Childhood Literacy Foundation tiin a pa legacy sunzawm pei a tum thu a hril bawk. Stan Lee khan ngainat a hlaw leiin Superhero a siema changtu hlawtling tak takhai khawmin sunna thu an puong a. A suntu mimal taka ngainatna suklangtuhai chu Robert Downey Jr (Iron Man), Hugh Jackman (X-Men), Chris Evans, Mark Ruffalo, Ryan Reynolds, Jamie Lee Curtis l eLin Manurel Miranda hai an nih.

Bungmual (one time ex-gratia of Rs. 2, 00, 000/- each), Mr. Phanjoubam Santosh, Photo Journalist, PTI, Wangkhei Konsam Leikai, Imphal, Mr. Yendrembam Mangi Ningthouja, Desk Editor, Pandam Daily, Paona Bazaar, Imphal (medical assistance of Rs. 1, 00, 000/- each) le, Mr. Koijam Rajen Meetei, Editor-in-Chief, Liklam Jour-nal, Toubungkhok Awang Leikai, Langjing Camp le Mr Kakchingtabam Bipin Sharma, Cameraman, Impact TV, Brahmapur Guru Aribam Leikai, Imphal (medical assistance of Rs. 50,000/- each) an nih. Hi Scheme hi hlen a nia inthawkin Jour-nalist 10-in an sawr ta a. Mi 4 ex-gratia (zangna dawmna) le mi 6 medical financial assistance (reimbursement) an nih. Manipur State Journalists Welfare Scheme hi Corpus Fund Rs.10 Crore siemin May 5, 2017 khan induong a ni a, June 30, 2017 a inthawkin hmang \an a nih. Journalist le an sunghai kuomah pawisaa \um khat \hangpuina a na. Department of Information and Public Relations, Govern-ment of Manipur hnuoia umin Committee-in a enkai a. Committee hin hnituhai thlangin

a hnawl thei. Journalist a hmu thei dinghai chu: India mi, Manipur-a um ngei, Manipur sawrkar hrietpui Journalist (accredited), Ac-credited Journalist a la ni naw chun news-paper/agency ah kum 10 bek thawk tah a ni ding a nih. |hangpuina chu, Journalist thihai ralna Rs. 2 lakh, damnawna/hliemna inrik dam-sunga fak zawng thei ta naw khawpa um tahai Rs. 2 lakh, natna inrik tak (major ail-ment) Cancer, renal failure, heart ailments requiring by-pass/open heart surgery, an-gioplasty, brain haemorrhage and paralytic attack (sawrkar hnuoia medical re-imburse-ment facility umhai) Rs. 1 lakh ning a ta. CGHS hnuoia um lo medical reimbursement le insurance/scheme nei lohai po ning a tih. Journalist kum 60 le hnuoi tieng, hospi-tal tlung ngaia nahai medical assistance Rs. 50, 000 chen pek thei a ni bawk a. Medi-cal expenditure CGHS or insurance/scheme a \hang nawhai chauh huom a tih. Hunsera hin Mr. H. Balkrisna Singh, Director, IPR, Tenshubam Sangeeta, APO (Press), DIPR Staffs le mi dang dang khawm an \hang. (DIPR)

Journalist 6 kuomah Rs. 7.5 Lakh pek suok a nih

Gen. Secy. YPA GHQ kara “Attemp to Murder” thu um khawm Romeo le Lian-munthang kara inhrietthienawna um anga ngai a ni laiin, a thaw dinga tirtu an um lei a ni lem a. Hi lei hin hiengang hotu Zomi han an dit tanaw in pawm thei tanaw a nih tiin an ziek bawk. Vawisuna inthawk pawpi in policy in-dik le \ha taka sin a thaw theina ding ditna leia hieng thil hi thaw a ni thu, ‘Songtal a inthawk Defence hminga thusuok umah

Pawlpi (ZRO) sunga inhrietthiemnawna um leia hril neu neu um chungchangah anni sunga sukfel dinga hma lak mek nia ziek le Civil society le mimal Pawlpi le hnam sung sietna ding zawnga inrawl lo dinga dinga thu an insuo thuah’ pawlpi sung buoina ni lem loin, Zomi hnampui sun-ga buoina a ni lem tiin an thupuonga chun an ziek a, hnam sipai le hnam ralthuom hai mipui tieng an nghattir lein mitin fimkhur dingin thusuoka chun an zieklang.

ZRO Prez. Thanglianpau an pawm tanaw na thupuong

member hai a ko khawm a, sienkhawm Cal-vin in tukhawm Lamka suoksan lo dingin a vau a, Directors le Cabinet po a hrentang a. Amiruokchu, thil umdan an dik naw nia hrie hotu \henkhat suokdawkin Muvanlai Camp a naupang hai leh President kuomah an in report a nih tiin an hril. Chun, Nov. 12, 2018 zingkar khan ZC in thil umdan hriltlangin, political talk \ha taka fe lai taka hiengang thil um pawi an ti leiin in-remna um theina dinga hma lak dingin an rel a. Hi meeting a khawm hin Calvin, Venlian le Khupthang hai va tlan lutin an thil tum an va hril nawk a nih tiin an hril. Nov. 13, 2018 khan ZC Cabinet chun President inhmupuiin Presidentle a ma bula um hotu hai bakah naupang hai hrietin Calvin in-tumna hai point by point in an hril a. ZC hotu hai an kir nawk hnungin Calvin kuomah thil umdan report an pek nghal a, a hisap danin thil a fe nawh ti a hriet leiin Lamka-a um Cabinet hai po ko khawmin force in Presi-dent peithlakna ding suoi an kei tir a, tukhawm hmun danga suok lo dingin a hrentang a nih tiin an intum. Zomi Council remna palai an nina khawm inza loin social media fethlenga thu an suo leiin ZRO chun thudik puong lo theiloa a hriet leia hiengang thu insuo a ni thu an ziek lang bawk. Vumthianlal Tombing @ Romeo le Lian-muanthang Valte hai kar thua President chunga intumna a siem khawm thu diklo a ni thu an hril a. Coup thaw tum le indiklo taka intumna a siem

hai leiin Defence Director, Camp Commander le Battalion CO han Calvin H chu pawl sung sukpuitu a ni leiin Hotu in an pawm thei tanaw thu an puong bawk a. Calvin H. ban a ni le inzawmin hun liemtaa hnam le ram ta dinga a sin lo thaw hai inzanain Pawl sum a bat hai khawm ZRO President in a ngaidam thu a puong nghal. Pawl sum a lo hmang nia an hril hai chu- JMG member a ni lai a Phaiba designated camp bawlna dinga hung pek Rs. 5 lakh; 2015 ADCC/MDC election Chairman a ninaa pawisa a kawl Rs. 5.5 lakh a \hang. Pawl-a inthawk ban a ni le inzawmin sin a thaw sung pawl tum tum theida zawng a lo thaw hai khawm ngaidam seng dingin ZRO/ZRA chun a ngen nghal a, hmangruo a kawl hai popo darkar 24 sunga pedawk dingin an inhriettir. Hi thusuok a hin TK. Zomi, Director (Ops); Michael, Director (Arms & Ammunition); Na-than, Director (Camp); Moses, Defence PRO; Keitheos Zomi, MI/JMG member, ZRA; Do-nian, Dy. Dir. A&A; Billy, CO/PSO, GHF; Solomon , 2nd in Command, GHF; T. Peter, CO, 201 Bn. Ricky, 2nd in Command, 201 Bn.; Wamchai, CO 193 Bn.; Malsawm, 2nd in Com-mand, 193 Bn; Robin CO, 197 Bn. ; Prim Vai-phei, 2nd in command, 197 Bn.; Fighter, CO, Sinai Bn.; Gerad, 2nd In command, Sinai Bn; Copper, CO, 205 Bn. SAM, 2nd in Command, 205Bn.; Colin, CO, Town Bn. Le Sobras, 2nd in command, Town Bn. han hming an ziek.

ZRO (Thanglienpau Pawl) in Mipui inhriettirna an siem ve

tuta \hanghai hmang ding khawm ngaituo a \ul a. Dan le dunhai khawm hriet le zui a \ul” tiin a hril. Hi program hi India sawrkar chun 2005 a inthawk khan Stage pathum, School, State le National Level ah a lo \an tah a. Group A ah Class 4-6, Group B ah Class 7-9 an \hang thei.

Cash Prize chu: State/UT pakhatah Rs. 95, 000 per Group niin State/UT 36 a dingin Rs.34.20 lakhs Nov. 14-in semsuok a nih a. Group pahnihai National Compe-tion-a dingin Rs. 10.35 lakh chu Dec. 14 khin National Energy Conservation Day le inzawmin Competition neiin sem ni nawk a tih. (DIPR)

Governor-in SL painting Competition on EC a hawng