Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/329 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy Thlaram (SepTember) 24, 2018 Thaw|anni (monday) GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking : date 10-07-2018 to 11-07-2018 delivery date: 24-09-2018 time: 9AM - 11AM stock: 306 GAS NEWS Agency : SAS Booking :3rd Aug. , 2018 to 24th. Aug., 2018 delivery :24-09-2018 (MOn) Time : 9AM - ll stock stOCK : 306 @rate:Rs. 938/- NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI VTI ah Driving Training batch thar CCpur: Vocational Training Institute (VTI) CCPur Training centre a chun Driving inchuk nuom hai ta dingin Batch thar \an ding hun hawng nawk mek a nita a. Driving inchuk nuom hai chun September 27, 2018 chen khin Ap- plication la le peklut thei ning a tih. Thu chieng lem VTI Office, Rengkai hmu- nah kan thei ning a tih. Ram buoi ah police in Mata Mualtam Lal an man CCpur: Dr Thangkhan- piang Hatzaw (72), s/o Kh- upzasing of GoChinkhup Veng, New Lamka in Mata Mualtam ram sung Khuga Dam bula Farm hmun dinga ram an chawk hai an huonna dai suksie intumna a siem le Police- a report a pek dungzuiin Sept. 22, 2018 khan Mr Li- anchinkhup, Chief of Mata Mualtam chu Police han an man a. thu indawnna nei a ni hnungin Police han Court hmaah an inlangtir a, Court chun September 24, 2018 chen Police custody-a um dingin a rel phawt. >> sunzawmna phek 2-ah SYO Unit election CCpur: Simte Youth Or- ganisation (SYO) GHQ in- rawinain Pathienni zantieng 2PM khan T. Lianchinlam In, Chiengkawnpang, CC- Pur-ah SYO Lamka West United election nei a nih. 2018-21 Unit President dingin President in David K Simte, Vice President in Th. Soizamang, Secretary N. Pauminthang, Asst. Secretary in Chinzadou @ Doupi, Fin. -cum-Treasurer in Ngangai, Inf. Secretaries in Ginzadam, Thangkhan- lun le T. Lamminlian hai thlang an ni bakah Val Upa ding thlang an ni bawk. PNP Unit thar hawng CCpur: Pathienni 1:00PM khan YPA Office, Lamzang hmunah YPA Lanva Block inrawinain Paite Numei Pawl (PNP) Lamzang Unit hawngna nei a nih. Unit hawngna hi Upa Singkhothang in \awng\aina neiin a hawng. CCPur-ah CMHT Card nei 11,274 an um CCpur: Manipur sawrkar in health scheme a hung \an CM-gi Hakshelgi Tengang (CMHT) Card nei sungiuo 92,995 an um a, hi lai hin Churachandpur District-ah 11,274 an um. CCPur district-ah Ay- ushman Bharat ham\hat- pui thei dinga hisap zat chu 38,002 a ni a, Manipur pum- puia a dawng thei ding hisap chu 2,77,741 a nih. CMHT \an a nia inthawk Manipur a chun CMHT Card hmangin hospital tum tum haiah damnaw 3,458 enkawl an ni ta a, CCPur district a chun CMHT card hmanga inenkawl 659 an um tah. CCPur District a khawm PMJAY hawng CCpur: September 23, 2018 nia Prime Min- ister Narendra Modi in Jharkhand-a Ranchi hmuna Health scheme Pradhan Mantri Jan Aarogya Yojana (PMJAY) or Ayushman Bharat a hawng le inzaw- min Pathienni khan Chura- chandpur District a dingin Manipur Agriculture, Vety. & Agri Minister, Pu V. Hangkhanlian in DTC Hall, Tuibong, CCPur-ah a hawng ve. Hi huna hin Pu V. Hangkhanlian chun Ayushman Bharat hnuoia mi 10 hai kuomah Golden Record E-Card inhlanna a nei bawk. Hi Scheme hi India sawrkarin mi rethei han damnawna an tuok huna Rs. 5 lakh chen anghu an inenkawlna ding sawrkar-a inthawk \hangpuina an hmu theina ding scheme a nih. Hi huna Pu V. Hang- khanlian in thu a hrilnaa chun, PM Modi chu India Prime Minister ni ta hai laia energetic le hmath- lir (vision) seitak nei a nih tiin a hril a, vawisun chenin PM Modi inrawina hnuoia sawrkar thlung- pui chun scheme tum tum 140 chuong a lo \an ta a, vawisuna scheme hawnga um hi mi rethei hai laia a rethei zuol hai ham\hatna ding a ni thu hrilin, scheme tam tak hawnga lo um ta hai khawm mi rethei le pasie hai sawr \angkai ding vawng an nih tiin a hril. Ayushman Bharat hi India ram pumpuiah mihriem 10 crores velin (damnaw huna inenkawl- na ding) an sawr \angkai ding thu hrilin, Manipur in CMHT a lo \an CMHT chun mi rethei sungkuo 2.70 lakh hai ham\hatna a pek ding thu a hril. Ayushman Bharat hung \an a nina san chu tlangram a cheng sungkuo 85.9 per- cent le khawpuia cheng 82 percent han Health Insur- ance/assuarance an nein aw a, India ram tlangram biel tina sungkuo 24percent chuong le khawpuia cheng sungkuo 18 percent han damnaw inenkawlna din- ga midang kuoma pawisa pung uma an puk hlak leia harsatna an tuok hai sawk- zangkhai chu a thiltum laia mi niin a hril bawk. Ayushman Bharat hawng a nita le inzawm hin India rama sunguo crore 50 um hai laia sungkuo 10 crores hai health assurance peng a ta, Socio Economic Caste Census data dung- zuiin tlangram biela cheng sungkuo 8.03 crore le khawpuia cheng sungkuo 2.33 crore han an sawr \angkai ding a nih. Manipur a chun SECC data dungzuiin Ayushman Bharat hnuoia ham\hatna dawng thei ding sungkuo 2.77 lakh vel an um a, hi ham\hatna dawng thei ding chun Rashtriya Swasthya Bima Yojana (RBGSY) umsa le SECC list a \hang han apply thei ning a ta, Aadhar Card, Birth Certifi- cate, Ration Card hai hai pawimaw a tih. Manipur-ah CMHT Card nei le Ayushman Bharat beneficiaries hai enkawl theina ding Hospi- tal 13 a um a, chu lai chun RIMS le JNIMS, Sky Hospital, Raj Medicity, Jivan Hospital, IBoyaima Hospital le Shija Hospital hai bakah District Hospital/ CCPur, Bishnupur Dis- trict Hospital, Tamenglong district Hospital, Senapati District Hospital, Chandel District Hospital Ukhrul district hospital hai an nih. PMJAY/Ayushman Bharat thua thu chienglem hre nuom han Toll free number 14555 ah indawn thei ning a ta, CMHT chungchang kanchieng nuo han 1800 103 2015 a in- dawn thei ni bawk a tih. MU buoina re thei lo: Student 106 han Exam pek tum lo, 75 an suok nawk MUTA President man, sawrkarin Member 3 umna Commitee an din imphal: Thla thum neka sawt Manipur University a buoi hnunga August 16-a inremna dungzuia academy activities nei zawm naw- ka, VC Prof. Pandey chungchang thu suizuina sin thaw a ni lai zinga Pro VC dinga Prof. Yugindro le Registrar dinga Prof. Shyamkesho han charge an hung lak tumna le inzawm Sept. 20 zana thil tlung le inzawmin buoina a la sosang pei a. Prof. Yugindro chun VC in- charge sin lain police hai hman- gin MU administration a chelek a, students tamtak chu ‘underground’ tiin an hostel hai an lut ding khawm phal an ni naw a. Student puotien- ga suok \henkhat MU an lut nawk ding khawm phal an ni naw bawk. Hieng laizing hin hostel-a um stu- dent 75-in Pathienni khan hostel an suoksan a, anni lai hin Semester 2nd and 4th exam ding tamtak an \hang niin official thusuok chun a hril. Zanita Hostel suoksanhai chu: Hostel No. 1 a inthawk student 5, Hostel No. 2, 3, le 5 a inthawkin student 45 an nih. Hostel No. 4 a inthawkin student 45 an suok bawk a, an reng chun 75 an ni tah. A hril pei dan chun, September 20 zana police han MU an hluo- chila student an manhai po po in- suo vawng an ngen a. An ruolhai insuo an ni naw chun September 27-a exam ding, Semester 2nd le 4th hai an exam naw ding thu an puong bawk. Student 106 haiin hming sign-a thusuok an siema chun, student le faculty hai misuol anga ngaisak le man an nina an dem a. Teachers le student mana umhai po po insuo ding le Teacher suspended hai hlip an ni hmakhat nuor an tawp naw ding thu an hril. September 20 zana police han MU sung an runna le inzawma stu- dent an man tamtak chu judicial custody-a sie an la nih tiin MUSU general secretary Imphal hmun khata inbi hmang chun press hai a hril. Kha zan khan tear gas kapin student 20 an hliem a, Professor 5 man an nih bawk a. Asst Proctor Prof. Sanatomba khawm a \hang a, Professor danghai chu an in a in- thawka man an nih. Kha zana MU an dap ding kha, Proctor MU Prof. Sumitra Phanjao- bam kuomah police-in inhriettirna an pek am ti indawn a ni a. Ieng- khawm an pek naw thu a hril. Uni- versity dan chun campus dap ding chun Proctor inhriettir hmasak ding a na, a um naw chun Asst Proctor inhriettir ngei ngei ding a nih. “Chun, student hai umna Hos- tel hrim hrim dap ding a ni chun, an Warden a \hang ngei ngei ding a nih. Police hai khan Warden um lovin hostel an luta, student hai puon pha le thuomhnaw hai an phawr let nenga, an room a inthaw- ka man le hnawt suok an nih” tiin Kennedy chun a hril bawk. Police-in zanrila MU an hluo khumna san chu Prof. Yugindro- in student han an man luia, darkar thum room-ah an kal khum anga police report a pek lei a ni a. Dik- tak chun Prof. Yugindro khan, thil hriltlang ding MUSU le MUTA inbiekpui dinga mi kotu lem a nih, tiin a hril. Sunah office a hluo thei naw leiin zanah police a hung ruoi khan student lungsen \henkhatin police hai artui chun an lo deng ngei a. Anachu, kan khap zing tho a nih tiin a hril a. Police hai khan Prof Yugindro report le Mr Prahlad Patel-in MU sungah helpawl an um ti thu a hril leia police hai khan helpawl zawng an suonlam niin a hril bawk. “Student hai kha panser nei ta hnung vawng an ni a. Panser ah machi the khum chun a zuolkai ding reng a nih” tiin, police hai artuia an lo deng thuah student hai lungsengna inthiem a umzie a hril a. Student tamtak project works le pawisa khawm an hmang niin a hril bawk. Hienglai zing hin Pathienni khan police han MUTA President Prof. I. Tomba chu a chengna In, Lilong Chajing ah an va man a. Sept. 20 zan a um le um naw thu le ramtin an indawn hnungin an insuo nawk. Tu taka thil umdanah, VC leave peka um mekin a ruot Pro VC Yugindro-in namphuin rorelna a chelek a. Pandey mi le sa bawk >> sunzawmna phek 2-ah Mizoram-ah pasal pakhat sun hlum, pakhat a hliem aizawl: Mizoram-a Lun- glei Ramthar Veng-a Farm vengah pasal kum tlinglo pakhat chun mi pahni a sun hliem a, pakhat chu damzo lovin a thi a, pakhat lem ruok chu hospital-a enkawl mek a ni a, hliem inrik taluo chu a ni nawh. Sun hluma um hi Suit- hanga (41), s/o C. Laldala of Champhai Venglai, tuta Lun- glei Chanmari-II a um mek a ni a, a phieng vawitienga sun niin a hmuna thi nghal. Sun hliema um chu Rorel- liana (23), s/o Zohmingth- anga of Lunglawn, Lungleia khawsa mek a ni a, ama hi a nene vawitieng chung zawn le a awm hnuoi lai deuah sunhliem a nih. Thu dawngnain a hril danin mi sun tu hi tlanhmang a tum leiin khawtlang mipui chun hnaw- tin an man a, mipui pung- khawm chun an vuok met hman a, sienkhawm Police han an hung bawzui nghal leiin an vuok na taluo hman naw h. Mi sun hlumtu hi District Jail, Sazaikawnah sielut phawt a ni a, iengleia a hieng mi pahni hai hi a sun am ti hriet a la ni nawh. Thautui man a la kaisang pei; Pathienni khan CCPur-ah Petrol litre khatah Rs. 80.89 a nih CCpur/imphal: In- dia ram khawpui tum tum haia thautui man a kaisang pei ang bawkin Manipur a khawm thautui man a la kaisang pei. Manipur khawpui tak Imphal a chun Pathienni khan Petrol litre khatah Rs. 80.74 le Diesel litre khatah Rs. 72.07 a nih. Petrol man hi August 20 a inthawk li- tre khatah Rs. 5 in a pung ta a, Diesel man hi Aug. 20, 2018 a inthawk khan litre khatah Rs. 4.82 in a pung ta bawk. Churachandpur District a chun Petrol man hi Rs. 80.89 a kai phak a, Diesel Rs. 72.19 a kai phak a nih. India rama thautui man tona tak Metro City Mumbai khawpui a chun Pathienni khan Petrol litre khatah Rs. 89.97 a kai a, Rs. 90 a tling nawna chu Rs. 3 chau a nih. Delhi, Kolkata le Chen- nai khawpui haia khawm a hmaa Petrol litre khatah Rs 82.44, Rs 84.27 le Rs 85.69 a zawr chu Pathienni khan Rs 82.61, Rs 84.44 le Rs 85.87 a zawr a nih. Diesel man khawm Delhi, Kolkata, Mumbai le Chennai haia chun litre khatah paise 10 in a kaisang leiin hieng khawpui haiah Pathienni khan Diesel litre khatah Rs 73.97, Rs 78.53, Rs 75.82 le Rs 78.20 a zawr an nih. Swachhta Hi Seva Campaign hn- uoiah drive an sunzawm CCpur: STC, BSF, CC- Pur chun September 23, 2018, 7AM khan Swachhta Hi Seva Campaign sunzaw- min New Bazar-a Nuhai bazar (Nute bazar) hmunah Cleanliness Drive neiin, Bazar sung le puotieng hai sukfaina sin an thaw. Cleanliness Drive huna hin Subsidiary Training Centre (STC) BSF a in- thawk Officers le BSF personnel 250 vel an \hang a, Solomon Minz, IPS, IG, STC, BSF in an rawi. STC, BSF/CCPur hin In- rinni khawm khan District Hospital campus le a sevel haiah Cleanliness Drive an lo nei ta a nih. Swachhta Hi Seva hi October 2, 2018 a India hnam pa Mahatma Gandhi Piengchampha chen nei dinga PM Narendra Modi in September 15, 2018 a kha a lo hawng ta a ni a, Centre-a NDA sawrkarin India ram fai le thienghlim- na dinga Swachh Bharat Mission \an a inthawk kum 4 tlingna le hi mission sukhratna dinga campaign hi nei a ni bawk. CCPur district a khawm hi PM in a hawng ni ma hin Water and Sanitation Committee, CCPur hmalaknain Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in a lo hawng ta a nih. Loneineitu han duthusama tui an hmunaw leiin harsatna an tuok CCpur: Churachandpur khawpui le a se vela Leilet (tuilo) nei, Khuga Dam tui ring hai chun ruotui duthusam an hmunaw bakah Khuga Dam canal a inthawk duthusama tui an hmunaw leiin Loneitu han harsatna an tuok pha. Ni iamanizat liemtaa inthawk khan tui mamaw tawk Canal fethlenga inthlasuok a ninaw leiin Khuga dam tuia innghat Leilet neitu hai chu an buoi hle a, hmun \henkhat a lem chu hnuoi a \awlin a kak thei hiel a. Thuneitu han ngaipawimawin hma lapui hai sien an nuom thu loneituhai chun an hril. Khuga Dam bul hnai vela Leilet hai chun du- thusam tui an hmu a, sienkhawm a hla meta um leilet hai chun tui hi an hmu \ha naw bawk a nih. Chun, Bukung \henkhat bu hri in a thaw ti report a um bawk leiin thuneitu han enfel hai sien thil\ha ni dingin an lang. Khuga Dam hi CCPur khawpui sunga inthawk hla lo takel nisien khawm tuchen hin CCPur khawpui sung mipui hai hnienghnar takin tui a la pek theinaw el chau ni loin kum tina lonei- tu (leilet) hai harsatna chu tui thuah a la ni zing a nih. Mipui 50 Crore-in Health Insurance an nei ding a nih: CM imphal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, Prime Minister Narendra Modi a vision anga India mipui rethei le hnuoihnung haiin hriselna inenkawlna a thlawna Rs.5 lakh chen an nei theina dinga schem thar a siem, Prime Minister Jan Arogya Yojan – Ayushman Bharat” chu Manipur state a ding zani khan Hotel Classic Grande, Imphal ah a hawng fel tah. A hawng zova thu hri- lin, PM vision dungzuiin India ram pumpuia health scheme lientak history-a la um ngai lo chu \an a nih tah a. Mirethei vaibelsie 50 han an sawr \angkai ding niin a hril. “Mihriem hriselna thil a ni a, hnam le \awng, vun rawng, nuhmei pasal thlier bik nei lo Health Scheme a nih a. Ei state ah khawm mi nuoi 2.77 han an sawr \ang- kai ve ding a nih” tiin a hril a. Amiruokchu, mirethei le BPL sungkuo or AAY fami- ly nisi, 2011 SECC (census)- a um ve lo leia hmu theilo ding tamtak an um leia pawi a ti thu a hril bawk. Hi health scheme apply theitu dinghai chu SECC 2011 a hming umhai chauh an ni a. State a CMHT ang tho niin amount an ang naw ti thu a nih. State CMHT ah chu Rs. 2 lakh chen free medical treatment a pek thei a. Ayushman Bharat ah chu Rs.5 lakh chen All India ac- credited hospital haiah inen- kawl thei ding a nih. CM chun Manipur- in hmasawnna sirbi thar hrawin kal a pen mek a. Mi- haiin sawrkar hmalaknahai hmu nuomin an hung pan sup sup an tah, tiin, sawrkar- in scheme hran hran CMST, CMHT, etc hai a siem a, Health and Wellness Centre tharhai a hawng pei thu a hril bawk. Health and Family Wel- fare Minister Mr. L. Jayanta- kumar Singh chun, khawvel mihriem chun damsungin natna chi hran hran ei tuok pei a. Prime Minister Modi hmathlir zarin ei state-a Health Centre (PHC, etc) hai chu Health & Wellness Centre-a thlakthleng pei an nih tah tiin a hril. Zanita hawng PMJAY thuah, thawktu offiicial le stakeholders hai chu ieng- khawm thaw suol lo ding le dan ang taka thaw dinga fimkhur dingin an fui a. Of- ficial hai khawm takinning taka sin thaw dingin a ngen bawk. PMJAY hlen hma met hin CM le a rawihai chun Ranchi, Jharkhand-a mi PMJAY hlen lai an en hmasa phawta, chu zovah Manipur-a mi an hawng a nih. CM hin Golden Record Card beneficiary mi 10 hai kuomah a sem suok nghal bawk. Hi huna hin Speaker of Manipur Legislative As- sembly Mr. Y. Khemchand Singh, Deputy Speaker of Manipur Legislative Assem- bly Mr. K. Robindro Singh, Member of Parliament Mr. Ksh. Bhabananda, MLA hai H. Dingo Singh, Awangbow Newmai le Chief Secretary Dr. J. Suresh Babu, Director Health Services Dr. K. Rajo, Director, RIMS le JNIMS bakah mi dang dang, private hosipital-a official hai khaw- min an uop. (DIPR)

Transcript of Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An...

Page 1: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Reg N N ost eg N N _____ Et dC/CCpur : 03874-234234

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 33/329 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

Thlaram (SepTember) 24, 2018 Thaw|anni (monday)

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking : date 10-07-2018 to 11-07-2018delivery date: 24-09-2018time: 9AM - 11AMstock: 306

GAS NEWS Agency : SASBooking :3rd Aug. , 2018 to 24th. Aug., 2018delivery :24-09-2018 (MOn) Time : 9AM - till stockstOCK : 306 @rate:Rs. 938/-

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWIVTI ah Driving

Training batch tharCCpur: Vocational Training Institute (VTI) CCPur Training centre a chun Driving inchuk nuom hai ta dingin Batch thar \an ding hun hawng nawk mek a nita a. Driving inchuk nuom hai chun September 27, 2018 chen khin Ap-plication la le peklut thei ning a tih. Thu chieng lem VTI Office, Rengkai hmu-nah kan thei ning a tih.

Ram buoi ah police in Mata Mualtam Lal an man

CCpur: Dr Thangkhan-piang Hatzaw (72), s/o Kh-upzasing of GoChinkhup Veng, New Lamka in Mata Mualtam ram sung Khuga Dam bula Farm hmun dinga ram an chawk hai an huonna dai suksie intumna a siem le Police-a report a pek dungzuiin

Sept. 22, 2018 khan Mr Li-anchinkhup, Chief of Mata Mualtam chu Police han an man a. thu indawnna nei a ni hnungin Police han Court hmaah an inlangtir a, Court chun September 24, 2018 chen Police custody-a um dingin a rel phawt.>> sunzawmna phek 2-ah

SYO Unit electionCCpur: Simte Youth Or-ganisation (SYO) GHQ in-rawinain Pathienni zantieng 2PM khan T. Lianchinlam In, Chiengkawnpang, CC-Pur-ah SYO Lamka West United election nei a nih. 2018-21 Unit President dingin President in David K Simte, Vice President in Th. Soizamang, Secretary N. Pauminthang, Asst. Secretary in Chinzadou @Doupi, Fin. -cum-Treasurer in Ngangai, Inf. Secretaries in Ginzadam, Thangkhan-lun le T. Lamminlian hai thlang an ni bakah Val Upa ding thlang an ni bawk.

PNP Unit thar hawngCCpur: Pathienni 1:00PM khan YPA Office, Lamzang hmunah YPA Lanva Block inrawinain Paite Numei Pawl (PNP) Lamzang Unit hawngna nei a nih. Unit hawngna hi Upa Singkhothang in \awng\aina neiin a hawng.

ccPur-ah cMHT card nei 11,274 an umCCpur: Manipur sawrkar in health scheme a hung \an CM-gi Hakshelgi Tengang (CMHT) Card nei sungiuo 92,995 an um a, hi lai hin Churachandpur District-ah 11,274 an um. CCPur district-ah Ay-ushman Bharat ham\hat-pui thei dinga hisap zat chu

38,002 a ni a, Manipur pum-puia a dawng thei ding hisap chu 2,77,741 a nih. CMHT \an a nia inthawk Manipur a chun CMHT Card hmangin hospital tum tum haiah damnaw 3,458 enkawl an ni ta a, CCPur district a chun CMHT card hmanga inenkawl 659 an um tah.

CCPur District a khawm PMJAY hawngCCpur: September 23, 2018 nia Prime Min-ister Narendra Modi in Jharkhand-a Ranchi hmuna Health scheme Pradhan Mantri Jan Aarogya Yojana (PMJAY) or Ayushman Bharat a hawng le inzaw-min Pathienni khan Chura-chandpur District a dingin Manipur Agriculture, Vety. & Agri Minister, Pu V. Hangkhanlian in DTC Hall, Tuibong, CCPur-ah a hawng ve. Hi huna hin Pu V. Hangkhanlian chun Ayushman Bharat hnuoia mi 10 hai kuomah Golden Record E-Card inhlanna a nei bawk. Hi Scheme hi India sawrkarin mi rethei han damnawna an tuok huna Rs. 5 lakh chen anghu an inenkawlna ding sawrkar-a inthawk \hangpuina an hmu theina ding scheme a nih. Hi huna Pu V. Hang-khanlian in thu a hrilnaa chun, PM Modi chu India Prime Minister ni ta hai laia energetic le hmath-lir (vision) seitak nei a nih tiin a hril a, vawisun chenin PM Modi inrawina hnuoia sawrkar thlung-pui chun scheme tum tum 140 chuong a lo \an ta a, vawisuna scheme hawnga um hi mi rethei hai laia a rethei zuol hai ham\hatna ding a ni thu hrilin, scheme tam tak hawnga lo um ta hai khawm mi rethei le pasie hai sawr \angkai ding vawng an nih tiin a hril. Ayushman Bharat hi India ram pumpuiah mihriem 10 crores velin

(damnaw huna inenkawl-na ding) an sawr \angkai ding thu hrilin, Manipur in CMHT a lo \an CMHT chun mi rethei sungkuo 2.70 lakh hai ham\hatna a pek ding thu a hril. Ayushman Bharat hung \an a nina san chu tlangram a cheng sungkuo 85.9 per-cent le khawpuia cheng 82 percent han Health Insur-ance/assuarance an nein aw a, India ram tlangram biel tina sungkuo 24percent chuong le khawpuia cheng sungkuo 18 percent han damnaw inenkawlna din-ga midang kuoma pawisa pung uma an puk hlak leia harsatna an tuok hai sawk-zangkhai chu a thiltum laia mi niin a hril bawk. Ayushman Bharat hawng a nita le inzawm hin India rama sunguo crore 50 um hai laia sungkuo 10 crores hai health assurance peng a ta, Socio Economic Caste Census data dung-zuiin tlangram biela cheng sungkuo 8.03 crore le khawpuia cheng sungkuo 2.33 crore han an sawr \angkai ding a nih. Manipur a chun SECC

data dungzuiin Ayushman Bharat hnuoia ham\hatna dawng thei ding sungkuo 2.77 lakh vel an um a, hi ham\hatna dawng thei ding chun Rashtriya Swasthya Bima Yojana (RBGSY) umsa le SECC list a \hang han apply thei ning a ta, Aadhar Card, Birth Certifi-cate, Ration Card hai hai pawimaw a tih. Manipur-ah CMHT Card nei le Ayushman Bharat beneficiaries hai enkawl theina ding Hospi-tal 13 a um a, chu lai chun RIMS le JNIMS, Sky Hospital, Raj Medicity, Jivan Hospital, IBoyaima Hospital le Shija Hospital hai bakah District Hospital/CCPur, Bishnupur Dis-trict Hospital, Tamenglong district Hospital, Senapati District Hospital, Chandel District Hospital Ukhrul district hospital hai an nih. P M J A Y / A y u s h m a n Bharat thua thu chienglem hre nuom han Toll free number 14555 ah indawn thei ning a ta, CMHT chungchang kanchieng nuo han 1800 103 2015 a in-dawn thei ni bawk a tih.

MU buoina re thei lo: Student 106 han Exam pek tum lo, 75 an suok nawkMUTA President man, sawrkarin Member 3 umna Commitee an din

imphal: Thla thum neka sawt Manipur University a buoi hnunga August 16-a inremna dungzuia academy activities nei zawm naw-ka, VC Prof. Pandey chungchang thu suizuina sin thaw a ni lai zinga Pro VC dinga Prof. Yugindro le Registrar dinga Prof. Shyamkesho han charge an hung lak tumna le inzawm Sept. 20 zana thil tlung le inzawmin buoina a la sosang pei a. Prof. Yugindro chun VC in-charge sin lain police hai hman-gin MU administration a chelek a, students tamtak chu ‘underground’ tiin an hostel hai an lut ding khawm phal an ni naw a. Student puotien-ga suok \henkhat MU an lut nawk ding khawm phal an ni naw bawk.Hieng laizing hin hostel-a um stu-dent 75-in Pathienni khan hostel an suoksan a, anni lai hin Semester 2nd and 4th exam ding tamtak an \hang niin official thusuok chun a hril. Zanita Hostel suoksanhai chu: Hostel No. 1 a inthawk student 5, Hostel No. 2, 3, le 5 a inthawkin student 45 an nih. Hostel No. 4 a inthawkin student 45 an suok bawk a, an reng chun 75 an ni tah. A hril pei dan chun, September 20 zana police han MU an hluo-chila student an manhai po po in-suo vawng an ngen a. An ruolhai insuo an ni naw chun September 27-a exam ding, Semester 2nd le

4th hai an exam naw ding thu an puong bawk. Student 106 haiin hming sign-a thusuok an siema chun, student le faculty hai misuol anga ngaisak le man an nina an dem a. Teachers le student mana umhai po po insuo ding le Teacher suspended hai hlip an ni hmakhat nuor an tawp naw ding thu an hril. September 20 zana police han MU sung an runna le inzawma stu-dent an man tamtak chu judicial custody-a sie an la nih tiin MUSU general secretary Imphal hmun khata inbi hmang chun press hai a hril. Kha zan khan tear gas kapin student 20 an hliem a, Professor 5 man an nih bawk a. Asst Proctor Prof. Sanatomba khawm a \hang a, Professor danghai chu an in a in-thawka man an nih.

Kha zana MU an dap ding kha, Proctor MU Prof. Sumitra Phanjao-bam kuomah police-in inhriettirna an pek am ti indawn a ni a. Ieng-khawm an pek naw thu a hril. Uni-versity dan chun campus dap ding chun Proctor inhriettir hmasak ding a na, a um naw chun Asst Proctor inhriettir ngei ngei ding a nih. “Chun, student hai umna Hos-tel hrim hrim dap ding a ni chun, an Warden a \hang ngei ngei ding a nih. Police hai khan Warden um lovin hostel an luta, student hai puon pha le thuomhnaw hai an phawr let nenga, an room a inthaw-ka man le hnawt suok an nih” tiin Kennedy chun a hril bawk. Police-in zanrila MU an hluo khumna san chu Prof. Yugindro-in student han an man luia, darkar thum room-ah an kal khum anga

police report a pek lei a ni a. Dik-tak chun Prof. Yugindro khan, thil hriltlang ding MUSU le MUTA inbiekpui dinga mi kotu lem a nih, tiin a hril. Sunah office a hluo thei naw leiin zanah police a hung ruoi khan student lungsen \henkhatin police hai artui chun an lo deng ngei a. Anachu, kan khap zing tho a nih tiin a hril a. Police hai khan Prof Yugindro report le Mr Prahlad Patel-in MU sungah helpawl an um ti thu a hril leia police hai khan helpawl zawng an suonlam niin a hril bawk. “Student hai kha panser nei ta hnung vawng an ni a. Panser ah machi the khum chun a zuolkai ding reng a nih” tiin, police hai artuia an lo deng thuah student hai lungsengna inthiem a umzie a hril a. Student tamtak project works le pawisa khawm an hmang niin a hril bawk. Hienglai zing hin Pathienni khan police han MUTA President Prof. I. Tomba chu a chengna In, Lilong Chajing ah an va man a. Sept. 20 zan a um le um naw thu le ramtin an indawn hnungin an insuo nawk. Tu taka thil umdanah, VC leave peka um mekin a ruot Pro VC Yugindro-in namphuin rorelna a chelek a. Pandey mi le sa bawk >> sunzawmna phek 2-ah

Mizoram-ah pasal pakhat sun hlum, pakhat a hliemaizawl: Mizoram-a Lun-glei Ramthar Veng-a Farm vengah pasal kum tlinglo pakhat chun mi pahni a sun hliem a, pakhat chu damzo lovin a thi a, pakhat lem ruok chu hospital-a enkawl mek a ni a, hliem inrik taluo chu a ni nawh. Sun hluma um hi Suit-hanga (41), s/o C. Laldala of Champhai Venglai, tuta Lun-

glei Chanmari-II a um mek a ni a, a phieng vawitienga sun niin a hmuna thi nghal. Sun hliema um chu Rorel-liana (23), s/o Zohmingth-anga of Lunglawn, Lungleia khawsa mek a ni a, ama hi a nene vawitieng chung zawn le a awm hnuoi lai deuah sunhliem a nih. Thu dawngnain a hril danin mi sun tu hi

tlanhmang a tum leiin khawtlang mipui chun hnaw-tin an man a, mipui pung-khawm chun an vuok met hman a, sienkhawm Police han an hung bawzui nghal leiin an vuok na taluo hman naw h. Mi sun hlumtu hi District Jail, Sazaikawnah sielut phawt a ni a, iengleia a hieng mi pahni hai hi a sun am ti hriet a la ni nawh.

Thautui man a la kaisang pei; Pathienni khan ccPur-ah Petrol litre khatah Rs. 80.89 a nih

CCpur/imphal: In-dia ram khawpui tum tum haia thautui man a kaisang pei ang bawkin Manipur a khawm thautui man a la kaisang pei. Manipur khawpui tak Imphal a chun Pathienni khan Petrol litre khatah Rs. 80.74 le Diesel litre khatah Rs. 72.07 a nih. Petrol man hi August 20 a inthawk li-tre khatah Rs. 5 in a pung ta a, Diesel man hi Aug. 20, 2018 a inthawk khan litre khatah Rs. 4.82 in a pung ta bawk. Churachandpur District a chun Petrol man hi Rs. 80.89 a kai phak a, Diesel Rs. 72.19 a kai phak a nih. India rama thautui

man tona tak Metro City Mumbai khawpui a chun Pathienni khan Petrol litre khatah Rs. 89.97 a kai a, Rs. 90 a tling nawna chu Rs. 3 chau a nih. Delhi, Kolkata le Chen-nai khawpui haia khawm a hmaa Petrol litre khatah Rs 82.44, Rs 84.27 le Rs 85.69 a zawr chu Pathienni khan Rs 82.61, Rs 84.44 le Rs 85.87 a zawr a nih. Diesel man khawm Delhi, Kolkata, Mumbai le Chennai haia chun litre khatah paise 10 in a kaisang leiin hieng khawpui haiah Pathienni khan Diesel litre khatah Rs 73.97, Rs 78.53, Rs 75.82 le Rs 78.20 a zawr an nih.

Swachhta Hi Seva Campaign hn-uoiah drive an sunzawm

CCpur: STC, BSF, CC-Pur chun September 23, 2018, 7AM khan Swachhta Hi Seva Campaign sunzaw-min New Bazar-a Nuhai bazar (Nute bazar) hmunah Cleanliness Drive neiin, Bazar sung le puotieng hai sukfaina sin an thaw. Cleanliness Drive huna hin Subsidiary Training Centre (STC) BSF a in-thawk Officers le BSF personnel 250 vel an \hang a, Solomon Minz, IPS, IG, STC, BSF in an rawi. STC, BSF/CCPur hin In-rinni khawm khan District Hospital campus le a sevel haiah Cleanliness Drive an lo nei ta a nih. Swachhta Hi Seva hi

October 2, 2018 a India hnam pa Mahatma Gandhi Piengchampha chen nei dinga PM Narendra Modi in September 15, 2018 a kha a lo hawng ta a ni a, Centre-a NDA sawrkarin India ram fai le thienghlim-na dinga Swachh Bharat Mission \an a inthawk

kum 4 tlingna le hi mission sukhratna dinga campaign hi nei a ni bawk. CCPur district a khawm hi PM in a hawng ni ma hin Water and Sanitation Committee, CCPur hmalaknain Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in a lo hawng ta a nih.

Loneineitu han duthusama tui an hmunaw leiin harsatna an tuok

CCpur: Churachandpur khawpui le a se vela Leilet (tuilo) nei, Khuga Dam tui ring hai chun ruotui duthusam an hmunaw bakah Khuga Dam canal a inthawk duthusama tui an hmunaw leiin Loneitu han harsatna an tuok pha. Ni iamanizat liemtaa inthawk khan tui mamaw tawk Canal fethlenga inthlasuok a ninaw leiin Khuga dam tuia innghat

Leilet neitu hai chu an buoi hle a, hmun \henkhat a lem chu hnuoi a \awlin a kak thei hiel a. Thuneitu han ngaipawimawin hma lapui hai sien an nuom thu loneituhai chun an hril. Khuga Dam bul hnai vela Leilet hai chun du-thusam tui an hmu a, sienkhawm a hla meta um leilet hai chun tui hi an hmu \ha naw bawk a nih. Chun, Bukung

\henkhat bu hri in a thaw ti report a um bawk leiin thuneitu han enfel hai sien thil\ha ni dingin an lang. Khuga Dam hi CCPur khawpui sunga inthawk hla lo takel nisien khawm tuchen hin CCPur khawpui sung mipui hai hnienghnar takin tui a la pek theinaw el chau ni loin kum tina lonei-tu (leilet) hai harsatna chu tui thuah a la ni zing a nih.

Mipui 50 Crore-in Health Insurance an

nei ding a nih: CM

imphal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, Prime Minister Narendra Modi a vision anga India mipui rethei le hnuoihnung haiin hriselna inenkawlna a thlawna Rs.5 lakh chen an nei theina dinga schem thar a siem, Prime Minister Jan Arogya Yojan – Ayushman Bharat” chu Manipur state a ding zani khan Hotel Classic Grande, Imphal ah a hawng fel tah. A hawng zova thu hri-lin, PM vision dungzuiin India ram pumpuia health scheme lientak history-a la um ngai lo chu \an a nih tah a. Mirethei vaibelsie 50 han an sawr \angkai ding niin a hril. “Mihriem hriselna thil a ni a, hnam le \awng, vun rawng, nuhmei pasal thlier bik nei lo Health Scheme a nih a. Ei state ah khawm mi nuoi 2.77 han an sawr \ang-kai ve ding a nih” tiin a hril a. Amiruokchu, mirethei le BPL sungkuo or AAY fami-ly nisi, 2011 SECC (census)-a um ve lo leia hmu theilo ding tamtak an um leia pawi a ti thu a hril bawk. Hi health scheme apply theitu dinghai chu SECC 2011 a hming umhai chauh an ni a. State a CMHT ang tho niin amount an ang naw ti thu a nih. State CMHT ah chu Rs. 2 lakh chen free medical treatment a pek thei a. Ayushman Bharat ah chu Rs.5 lakh chen All India ac-credited hospital haiah inen-kawl thei ding a nih. CM chun Manipur-in hmasawnna sirbi thar hrawin kal a pen mek a. Mi-haiin sawrkar hmalaknahai hmu nuomin an hung pan

sup sup an tah, tiin, sawrkar-in scheme hran hran CMST, CMHT, etc hai a siem a, Health and Wellness Centre tharhai a hawng pei thu a hril bawk. Health and Family Wel-fare Minister Mr. L. Jayanta-kumar Singh chun, khawvel mihriem chun damsungin natna chi hran hran ei tuok pei a. Prime Minister Modi hmathlir zarin ei state-a Health Centre (PHC, etc) hai chu Health & Wellness Centre-a thlakthleng pei an nih tah tiin a hril. Zanita hawng PMJAY thuah, thawktu offiicial le stakeholders hai chu ieng-khawm thaw suol lo ding le dan ang taka thaw dinga fimkhur dingin an fui a. Of-ficial hai khawm takinning taka sin thaw dingin a ngen bawk. PMJAY hlen hma met hin CM le a rawihai chun Ranchi, Jharkhand-a mi PMJAY hlen lai an en hmasa phawta, chu zovah Manipur-a mi an hawng a nih. CM hin Golden Record Card beneficiary mi 10 hai kuomah a sem suok nghal bawk. Hi huna hin Speaker of Manipur Legislative As-sembly Mr. Y. Khemchand Singh, Deputy Speaker of Manipur Legislative Assem-bly Mr. K. Robindro Singh, Member of Parliament Mr. Ksh. Bhabananda, MLA hai H. Dingo Singh, Awangbow Newmai le Chief Secretary Dr. J. Suresh Babu, Director Health Services Dr. K. Rajo, Director, RIMS le JNIMS bakah mi dang dang, private hosipital-a official hai khaw-min an uop. (DIPR)

Page 2: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Reg N N ost eg N N _____ Et dC/CCpur : 03874-234234

Hmasawnna Thar2 Thlaram (SepTember) 24, 2018 Thaw|anni (monday) arTiCle/healTh & employmenT newS

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor : Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

EditorialMi po po ta ding

SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIKeia hming leiin mi popo theida ning in tih; nisienkhawm a tawp chena tuor pei chu, chu ngei chu sandamin um a tih. -MATHAI 10: 22

Hlasakthiem ei hmu leh hlasakthiem ni ei nuom, lam thiem ei hmu leh lam thiem ni ei nuom, football petthiem ei hmu leh football petthiem ni ei nuom hlak. Hiengang pei hin mihai hin thil thiem chi hran hran an nei hlak. Amiruokchu, hienghai popo hi mi popo ta ding a ni nawh. Hi lei hin mani chem Fena (talent) hi hriet chieng ding, ei inhnik ding le ei thaw ding a nih. Ei Pa-thien chun mi popo hi talent a mi pek seng a nih. Thaw ding nei lo le thaw ding hre der lova ei um hlakna san chu ei talent ei hriet chieng ngai naw lei a nih. Mani tal-ent hrie chieng a, thil thaw hlakhai mi hlawsam an um ngai nawh. Tulaia khawvel mihai ngaisang, mihai inhnik le ngaiven hlaw em em el chu sports hi a nih. Sports tien-ga talent nei \ha hai chu mi inlar, mi hmingthang le mi hausa an hung ni hlak. Amiruokchu, sports hi mi popo ta ding a ni naw a, talent \ha nei bikhai ta ding a nih. Ei ni rawi ngaisang, hrietlar le inhnik tak chu sports-a khawm football a nih. Ei society sungah khawm football petthiem leia inlar, hmingthang le hausa iemanizat an um tah . Amiruokchu, ei talent a ni ve naw chun football petnaa hun suk hmang hmang ding a ni chuong nawh. A thiem le talent nei \ha hai chu football club chi hran hrana coach han an club-a \hang dingin an hung lak nal el hlak a nih. Mi popo ta ni thei pakhat a um a, chu chu lekha in-chuk, education ei ti hi a nih. Education hi chu mitin nei thei le inchuk thei a nih. Ieng thil khawm thaw ding ni inla, lekha hrie lo, lekha inchuk lo le mimawl taluo hai chun dit an hlaw ngai nawh. Tulai khawvela ding lem chun an hnuoi takah classs-XII bek pasi a \ul tah. Sipai lubawk le Grade-IV sin thaw ding khawmin Class-X bek pasi naw chu dit an ni ta nawh. Hi lei hin khawvela la um le sin thaw nei ei nuom a ni chun lekha ei inchuk tei tei makmaw a nih. Education hi mi popo ta ding ni thei a nih. Lekha inchuk chu mitin thaw thei a nih. Mitdel, na-set. Kut nei lo, ke nei lo, \awng thei lo le ruol ban phak rak lo hai khawmin an inchuk thei vawng a nih. Mi pan-gngai angin thiem hrat thei nawhai sienkhawm mi invet le mi ang lo ei tihai khawm hi inchuktirna hrie thei an ni bawk. Lekha inchukhai lai hin a hrie awl bik, a thiem thei bik, a thiem filawr bik le memory nei \ha zuol bik chu tlawmte an um hlak. Amiruokchu, taimak le hratlak khawma lekha hi thiem thei a nih. Hi lei hin lekha in-chuk hi chu mi popo thaw thei, mi popo ta ni thei, thiem thei le hriet thei a nih. Khawvel fedan a hung inher danglam pei a. Certifi-cate le pawl insang nei ringawtin umzie a nei ta nawh. Mark hmu insang khawm admission thawna din-gin \angkai hle sienkhawm Competitive exam-naa ding ruok chun a pawimaw bek bek tanaw a, a pawimaw lem chu thiemna (thiem filawr le thiemna thlungpui indik tak) kha a hung nit a lem a nih. Pa le pa seng seng le Nu le nu seng seng ei inthlau hle ang bawk hin Bach-elor le Master degree nei seng seng hai khawm hi ei inthau ta hle a nih. Hi lei hin lekha inchuk ei inhnik a ni chun, Class Xii ei zo chara inthawk tum bik neia lekha ei inchuk a \ul a nih. A bul tienga ei hril ta ang khan ei inhniknaw le ei talent ei hriet chieng hle a \ul a nih. Mihai inchuk leia ei inchuk ve ringawt a ni chun ei tum ram tlung ngai nawng ei tih. Lekha inchuk hi mi popo ta ding a ni thei zing laiin mani fena ding line hriet a, thlang fel ding a nih. A nara-na lekha inchuk chun umzie a nein aw a, beidawngna mi siemtu ding mei mei a nih. Lekha inchuk naran le pawl insang ringawt ei tam taluo tah. Sawrkar sin hlak a harsa deu deu a, a la hung harsa pei ding a nih. Kum 2017 khan Aizawlah Police Department, Govt. of Mizoram hnuoia thawk ding Police Constable lakna a um a, can-didate \henkhat chu Bachelor degree le Master degree nei dam an nih. Ei State Manipur-a khawm a la hung ni thei ding a nih. Central armed Police Forces hnuoia Constable sin laknaa khawm, Manipur mi, bachelor le Master degree nei iemanizat zet an lut der ta a nih. Sungkuo tinin tulaia harsatna lien tak ei tuok chu ‘Changkangna’ hi a nih. Mi changkang ni der si lo hai kha changkang ei nuom a, a changkang tasa angin um le khawsak ei tum a. Ei ngirhmun le neinain a tlinzo si naw a, ei thawhla bek bek el a nih. Ei thil dit le ei thil inhnar hai khawm ei neinain a tlin bak an nih. Hi kawn-gah hin nu le pa chau an sawl naw a, naupang, tleirawl, nunghak le tlangval hai khawm an sawl a, harsatna le beidawngna an tuok ve ta a nih. Ei um dan le khawsak dan hai hi a tak tak ni lo, a tehlem le a der an nih. Ei retheina’m ei mawlna, ei harsatna le buoina hai thup ei tum a, sienkhawm ei thupzo thei tak tak naw leiin ei sawlna a na zuol a, ei taksa bung hran hran, ei ru le chang hai hi a na a, a kham bawk. A der le a tehlema nun hi chu sawl a um zuol bik a nih.

manSawl KhawpuiBy Lalramhlun

zote veng, rengkai

Dated 11/7/2018 zan kan veng Rengkai Zote veng ah khawsawt in lengah Rev. Thangngur hlaphuok “Pielral nisa ka lungrilah ahung var tah” ti hla kan sak lai in MANSAWL khawpui ti hi sermon ahung tlunga, thiem naw lang khawm an lang tlat leiin ka hung ziek a nih. India rama khawpui lien tak chu Kolkata (culcatta) anih, asung a cheng khawm tamtakel an nih. Rel stationa kutdaw ringawt khawm an tam hle, hi khawpuia Patta nei thei hai chu mi hausa le mi chethei an nih. Tulai khawvela America a umthei hai lem chu mi chethei tak an nih. An rama in zin meimei khawm thil harsa a nih. VISA in zin phalna hmu le nei khawm an tak hle a, America rama umthei hai chu michethei taluo an nia, chubakah an khawpui Washington, New York haia Patta (Hmun le hmang) In le Lo nei thei hai ngat lem chu mihausa taluo le mi chethei taluo a hril khawm in a phak nawa, Hausa tawntaw ropui rapthlak an nih. Mansawl khawpui hi ieng anga lien am ana?Mansawl khawpui hi alien zie in khi ngaina um lova lien a nih. Akhawpui sunga vengbuk chite a uma, chu vengbuk hming chu Sodom le Gomora an nih. Mansawl khawpui a hin mi hriem chitin reng a keng vawng anih. Hi khawpuia hin Dan (Law) a um nawa, nuom dan dana um theina le nuom nuom thawthei na khawpui a nih. Hi khawpui hi lien hle sien khawm Patta angainawa Patta nei a \ul nawh. A sunga hin anuom nuom an in zin theia Visa(phalna) lak angainawa, a khawpui sunga um nuom hai po po pawisa a in chawk angai nawh, anuom nuom an in pem lut nghal thei anih. A lampui khawm an hawia, hi lampui afe dingin DAN a um nawa, nuom dan dana fe le nuom nuom thaw thei na lampui a nih. Hi lampui hi alien lei in afe nuom taphawt a keng vawnga, akawtkhar khawm alien a nih. Fak le dawn zawng na khawm anhawia, zalen taka fak le dawn zawng theina a nih, zawrthei naw a um nawa , inchawk thei naw le thiengnaw a umnawh. Dan le dun a um nawa, thiengnaw a um nawlei in ZALEN khawpui khawm a nih. Hi khawpui Mansawl khawpui, zalen khawpui hi amak dan chu hiengang hi a nih. A hmun laili taka hmun pawimaw bik a uma. Mipakhat thunaw chun hmu thei le fe thei an nawh. Ahmu nuom em em le a fe nuom em em hai khawm an ni nuom thu in an fe in an hmu thei nawh. Mi pakhat thuneitu in hun a ti hma chu tu khawm in an hmu thei nawh. Hi hmun pawimaw bika lut ta phawt hai chun, insir na an nei zie hlaka chu a \angkai ta nawh. Hi hmun pawi mawa lut thei na le lut hun bi petu chu Pathien ana, hi hmun a luta insirna hmun hi HREMHMUN a nih. Hi hmun pawimaw hremhmun lut ding haichu HRINGNA LEKHABUA hming um naw piengthar nawhai po an ni ding a nih. Hi hmun kawt hming chu Bohmangna kawtkhar a nih. Hi MANSAWL khawpui hi alien em em vei leh Rev. Thangngur chun hmun le ram a nei der naw thu Independent Hlabu No.118, chang 4 na hieng hin alo hril. Mansawl khawpui a hin hmun le ram kanei nawh, Ka Lal Krista an hmusitna; Phurin khawkawl tieng feng ka ti ie, Salem thara khin hmun la chang de ning.alotia, Rev. Thangngur hin Mansawl khawpui a hmun le ram adit \hak naw hi en tawn tlak tak a nih. Mansawl khawpuia hmun le ram nei nekin rimsi taka uma Pathien dit dana hringnun hmang a nuoma, Krista an hmusitna phura khawkawl tienga fe athlang lem a nih. Rev. Thangngur hring nun tlawmte la hang tarlang ei tih. Mi ring umtaka inthawka thu ei hriet dan in. 1. Watkin Robert rawngbawlna H. Colemen in ahung in chupuia, Kohran pawlhni in an uma, Rev. Thangngur hi Watkin Robert tienga \hang ana, H. Colemen in zanah ama tieng a \hang ding in a zu thlema, “ katieng \hangla treasurer-in \hang rawh azutia tangka bawm leh” Rev. Thangngur chun, “ La hung \awng\ai phawt ka tih” atia, zingkar inhmatakin a tho a H. Coleman kuomah azufe a, “ haw rawh Juda Isakariot tangka ka kawl nuom nawh ata , azupek kir a nih. 2. Mi pakhat in Rev. Thangngur Bu an ruk a chu chu mi in an hrila, Rev. Thangngur chun bufai a chawia a bu in rutupa kuoma mingaidam raw i tlaksam ka lo hriet naw a nih, ti in bufai a pek sa an tih.

3. Mizorama Khawlek inkhawmpui a uma, Pathien ni tuka thuhriltu ding ana, Senvawna inthawkin afe a, Tuivai alo liena, akuong sip puou in a uma, Pumhai hlak chu tuiin alo len hmang vawnga, vapangah a \hunga a\awng\aia, a\awng\ai karin Mizoram tieng vapangah alo uma, inkhawmpuiah ahang \hang el a nih. 4. Rev. Thangngur hi mi pakhatin sukhmingsiet tumin ahêka courtah, Roreltuhai in an van ko tira, afe nuom nawh, amihektu hai lungawi dan ang tak in relpek ro ati lem anih, athiemna thu a hril nuom nawh.Matthai 7;13,14, Isu \awngbau, kawtkhar ch$na chun lut ro, bohmang na a fena kawtkhar chu aliena, alampui khawm alienbawka, chu tienga lut chu tam khawm an tam hle a nih. Hringna a fena kawtkhar chu a china, alampui khawm an tep bawka, a hmutu hai khawm tlawm te an nih. Mansawl Khawpuia um hai ta ding le hriet dingin Bethlehem le Kalvari ah suokna dar anri a nih, chu dar chu ngai venin zui ei tiu; alampui le a kawtkhar chin sien khawm ami kengin alut nuom hai chu an lut thei vawng, chu tak a lut ding in nitin in ami fiel zing a nih hmangaitu Isun. Mansawl khawpuia um nuom nawhai umna ding Isun hmun a siema, Johan 14:2, Kapa Inah umna tamtak a uma,______, in tadingin hmun siem in ka fe ding a nih. Mansawl Khawpuia um nuom nawhai um na dinga Isu hmun siem hi an hawi hle ding a nih. Vanram inhawi ding zie Thuphuongsuo Bung 4 ah anzieka, Bung 7:15-17 an ziek bawka, ch.16- An phing \am ta nawnia, dangchar ta bawk nawni hai, Nisa in em naw nia lum hrim hrim khawmin sukrinum ta bawk naw nih. ch.17- Beramte, Lal\hungphalaia um chu an vengtu ning ata, Hringnatui khura hai \huoi a tih, chun Pathien in an mita inthawk mitthli po po hrufai tang a tih. Avan hawi awm vang vang ngei deh, tlungkar nghak hla a um el a nih. Vanram in hawi ding zie chu Ind. Hla No.256 Upa Zalawm in alo khepui, Vanram ropui tak chanchin. Tunam hung hril thei an ta? alo tia. Rev. Suok (Darneikung Pudaite apa) in Hla in a lo khekpui ve Vanram inhawi ding zie, 1. A min an hril vân inkhawmpui, Sandamtu Lalpa’n a buotsai, Si-âr lai sîngin vân zâwlah, Ei hang inkhawmpui ding chu; A va ropui awm de, aw a van hawi awm de, A hmun cheimawina rângkachak, Aw ka dâwn changin ni kân tâwi hlak. 5. Hnuoiah lâwmna a kim thei nawh, Dam sawtna khawm lungngaina chau, A chun lawmna kim tang a tih, Aw nghakhla a um de aw; Thisena sawpfaihai a kim lo um lo ding, Vanglai ni liem ta ngai naw ni, Aw tumtiek nei lo van inkhawmpui. Thilthawhai 2:17, Intlangval haiin inlarna hmung an ta alo ti angin, Mizorama mi pakhat hi athi a , Vanramah a fea, an hawi zie chu, Pathien hmangaina in ami tuom vela, an hawi taluo rapthlak el a nih. Pathien an inpaka hlim takin an uma, mipakhat in ami biek a, khawvela ka um lai khan \awngtheilo kana, tuhin chu Pathien kan pak thei an tah atia, midang pakhat in, khawvela ka um lai khan piengsuol kana, tu hin chu vantirko hai angin ka um an tah atia. Mi pakhat hi athia, ka sunghai an na, hremhmuna feding ani lei in anuom naw taluo a, kirnawka ataksa sunga lut nawk anuoma chu alut nawk thei ta sinawa, vantirko hai in an mana Hremhmun tieng an tira a tia. Kei khawm ka ruong zal le ka ruong ka sung hai in an \ap khum ka zuk hmu zinga chu ieng ding khawm kati ta nawh. Van rama umsawng kha ka nuom ta luo a, ana chu zufe nawkrawh an mitia, kanuom nawsa in an mitir a ka hung nawk a nih a tia. Unauhai Vanram Permit inei am, Mansawl Khawpuia chu permit angai nawa, Rev. Thangngur chun, MANSAWL Khawpuia hin HMUN LE RAM kanei nawh ati a, Nang Mansawl khawpuia hin hmun le ram ieng ruol am i neia? Lalpan athu malsawm rawseh.

Dated 11/7/2018.

Khawvela Statue insang tak ding Sar-dar Vallabhai Patel statue zo \ep

Vadodara: Khawvela statue insang tak ding In-dia Iron man tia hriet lar le India Deputy Prime Minister hmasa tak Sar-dar Vallabhai Patel statue ‘Statue of Unity’ Gujarat-a bawl chu zo \ep a nita a, hawng dinga ti huna hman ngei tumin sinthawtu han ngawr takin an bei mek. Sardar Vallabhai Pa-tel Statue hi Vadodara hmuna Sadhu Bet river island a inthawk km. 3.2 a hla Narmada Dam en za-wnga in\hut a ni a, an sang zawng hi 182 metre ding a ni a. New York khaw-puia Statue of Liberty (93 metre) neka insang lem ding a ni a, Tuta khawvela statue insang tak chu Chi-na ram Henan province-a

Lushan county a Spring Temple Budha statue niin metres 128 a insang a nih. Patel statue hi October 31, 2018 khin Prime Minister Narendra Modi in kum 2019 Lok Sabha election campaign hawngna le in-ruola a hawng dinga ti a nih. Patel statue siemna hin Rs. 2,989 crore proj-

ect a ni a, statue baka hin walkway, ticket counter, food court, approach road four lane a lien hai a \hang vawng bakah rooms 52 umna three star lodging facility Sherestha Bharat Bhavan bawl a ni bawk a, statue bawlnaa hin mi 4,076 han shift hnia in\hein sin an thaw mup mup a nih.

Statue inbunna ding lung-phumna hi Oct. 2013 a kha kha huna Gujarat CM Narendra Modi in a lo nei, kum 2016 a kha a statue ke bawlna sin \an a nih. Hi statue bawlna din-ga designer chu Ram V. Sutar niin Architech chu Joseph Menna a nih.

Ralthuom leh pasal pathum managarTala: Tripura-a chun Bangladesh le ramri bul Sabroom town ah Pathienni khan pasal pathum hai chu ralthuom leh man an nih. Mana um hai hi Car-a chuong an ni a, Tripura-a Bishalgarh mi vawng an nih. An kuta inthawk 9mm Pistols 2, a mu 7 bakah magzines a mu um 4 vawng man a nih tiin Sub-Divisional Police Officer Sabyasachi Debnath chun a hril. Sabroom hi Agartala khawpuia inthawk km. 135 vela hla a nih. Mana um hai hi Police chun thu indawnna an nei mek.

Prof. Shyamkesho, Registrar i/c in a um bawk. VC ap-pointment thuah hin, VC recommendation dungzuiin Ex-ecutive Council-in a ruot ding ti a ni a. Executive Council in\hungna a um nawh tiin member Professor hai chun an hril. “Kan fena na police han an mi zui zing leiin meeting khawm kan nei thei nawh” tiin professor \henkhatin re-porter hai an hril. MU buoina thar le inzawm hin state sawrkar chun member pathum Remtu Committee an din a. Commit-tee hin a tu tu tienghai khawm inbiek rawnpuia buoina chingfel dan lampui zawng dingin hma a lak a. Member pathumhai chu Dr Ranjan, Prof. Joykumar le MLA hlui Kh Loken hai an nih. Anni hin MU community le civil society \huoituhai khawm inhmupuia thu hriltlang dinga ti an nih a. Pathienni khan meeting pakhat chu an nei a, ieng thu tak am an hril ti ruok chu hriet a la ni nawh. (IT/UNA)

MU buoina re thei lo

Dr Hatzaw chun a ram hi Sep. 6, 2018 khan an huon a, Sept. 7, 2018 khan Mr Lianchinkhup hin a suksiet nia intumin September 19, 2018 a kha police-a report a pek a nih. Police-a report a pek a chun Mata Mualtam hmuna ram pahni a nei hai laia pakhat chu May 28, 2012 a kha Tualkhawsuan Simte of Mata Mualtam kuoma inthawka an chawk le pakhat lem chu May 7, 2013 a Paukhangin of Mata Mualtam kuoma inthawka an chawk niin a hril a, ram man a pekfel vawng ta a, ram inchawk hunah Li-anchinkhup in objection iengkhawm a thaw naw niin a hril. Amiruokchu, a hnungah ka ram a nih tia Lianchinkhup in Dr Hatzaw hi a ram hmun sir thei lo dingin a vau leia Dr Hatzaw hin Police-a report a pek a ni a, hi le inzawm hin Police chun FIR No. 100(9)2018 CCP-PS U/s 447/427/506 IPC an registered a nih.

Ram buoi ah police in Mata Mual-tam Lal an man

Works Minister in ABPMJAY a hawng

biShnupur: PM Modi in zanita Ranchi khawpuia Ayushman Bharat Pradhan Mantri Jan Arogya Yo-jana (PM-JAY) a hawng le inzawmin Works Minister Pu Th. Bishwajit Singh chun zanikhan Bishnupur a Mini-Secretariat Cam-pus-ah Bishnupur district mipui ta dingin PM-JAY a hawng ve. Hi huna hin MLAs L. Radhakishore Singh, S. Bira Singh, T.

Robindro Singh le AD-HYAKSA of Bishnupur District Dr. Th. Roma-bai Devi Dr. Ng. Jayanta Singh, CMO bakah Pawan Yadav, DC/Bishnupur hai khawm an \hang. Pu Bishwajit chun Health scheme hawngna huna hin benefiaries 10 hai kuomah golden records (e-cards) an hlan bakah AB PM-JAY information booklet a a tlangzar bawk.

Bru raltlan tamlemin Mizoram tieng kir an nuom; nuom lo pawl an la um zing

aizawl: Tripura Re-lief Camps 6 haia a um Bru sungkuo tamlem hai chun Mizoram tienga kir nawk an nuom thu Tripura sawrkar an inhriettir ta niin Mizoram Bru Displace People’s Forum (MBDPF \huoitu Bruno Msha chun a hril. Bruno Msha chun, chawlkar liemta sung khan Mizoram kir nuom Bru raltlan hai chun an ni nuom thu ngeia Mizoram tienga kir an nuom thu ziekin Tri-pura sawrkar kuomah lekha an peklut niin a hril. Bru ralthlan camp a um sungkuo 100 ah 80 vel pei chun kir an nuom thu an hril a, sienkhawm a kir nuom lo pawl chu an la um zing a, a kir nuom lo hai hin kir nuom hai hi kir lo dingin an thlem nia hril a ni

bawk. Hi chungchanga hin \henkhat chun Bru ralthlan camp-a Bru \huoitu um hai chu that ding chenin social media hmangin an vau nia hril a nih. Hi le inzawm hin Anandbazar Police Station chun FIR chen an file ta a hril a ni bawk. Bru raltlan hai hi Sep-tember 25, 2018 chena lak-kir vawng dinga ti a ni a, August 25, 2018 a inthawk Mizoram tienga \huoikirna sin \an a ni hnung khan tuchena sungkuo 31 chu Mizoram tieng an kir ta a hril a nih. Sawrkar chun Bru ralthlan camp-a um hai \hangpuina a pek hlak chu suktawp a ni ta ding thu a hril a, hi lei hin Bru ralth-lan hai chu Mizoram tienga kir dingin ngenna a lo siem ta a nih.

Page 3: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Reg N N ost eg N N _____ Et dC/CCpur : 03874-234234

laKTawi

3Thlaram (SepTember) 24, 2018 Thaw|anni (monday) naTional/inTernaTional & adverTiSemenT Hmasawnna Thar

(20,22,24,26,28,30)

Naxal han TDP MLA le party leader an kap hum

hyderabad: Andhra Pradesh a chun Pathien-ni chawhnungtieng khan Visakhapatnam district-a Dumbriguda Mandal hmunah Naxal helpawl han Telugu Desam Party (TDP) Araku MLA Kidari Sarveswarao Rao le TDP

MLA hlui M Siveri Soma hai an kap hlum. TDP leader pahni hai hi Bike a inphur an ni a, Dumbriguda Mandal a Liptuputtu village-a “Gar-madarshni” hmanga \hang tuma fe an nih. Thu dawngnain a hril

danin Maoist nuhmei cad-re hawn khatin mining chungthuah Rao hi suk-tawp dingin an phut a, chu le inzawma inselbuoinaah Maoist/Naxal hai hin TDP leader pahni hai hi an kap hlum el nia hril a nih. Rao hi 2016 a kha YSR Congress party ticket-a MLA dinga thlangtling, a hnungah TDP hung zawm ta a nih. A sunghai pakhat ta dinga Hukumpet Man-dal hmuna mining thaw theina licence a lak leia ni iemanizat liemtaa inthawk Girijana Sangham ti Tribal pawlin Rao hi an lo dodal ta a nih.

Delhi Court in Si-sodia a sukthieng

new delhi: Kum 2014-a Tihar Jail tuola protest neina le inzawma Delhi Deputy Chief Min-ister Manish Sisodia, AAP MLAs Amanatullah le San-jeev Jha le midang dang chunga case siema um chu Inrinni khan Delhi Court chun thiem inchangtirin a sukthieng tah. Addl. Chief Metro-politan Magistrate Samar Vishal chun, intumna san mumal le chiengkuong tak um loa case siem khum an nih tia an case hi a sukbo a nih.

HM helpawl ring-hla pahni man

barpeTa: Assam Po-lice chun Inrinni zan khan Barpeta district-ah Hizbul Mujahidin (HM) terrorist le inzawmna nei ni dinga ringhla pasal pahni an man. Assam police chun Kanpur hmuna Hijbul operative Qamar Uz Zama man a ni hnungin Assam-ah Hizbul Mujahideen cadres 7 tuta hma khan an lo man ta a, NIA chun thu indawnna an nei mek a nih.

J&K a Panchayat le Municipal election a hun ruot anga nei ning a tih: Rajnathnew delhi: Union Home Min-ister Rajnath Singh chun, Jammu and Kashmir-a Panchayat le Municipal Election nei dinga ti chu a hun ruot ang takin sukdanglam um loa nei ning a tih tiin a hril. Hi thu hi Inrinni-a Vadodara hmuna BJP party workers meet huna chanchinthar lakhawmtuhai kuoma Mr Rajnath Singh in a hril a nih. State Chief Electoral Officer Sha-leen Kabra chun Municipal Election hi phase 4 in October 8, 2018 a in-

thawk nei ding le Panchayat election chu phases 9 in November 7, 2018 a inthawk nei \an dingin a lo puong ta a nih.

Article 35A chungchangah sawrkar thlungpui a ngirhmun hrilchieng dinga phutnain J&K a party lien pahni National Conference (NC) le PDP chun election hi an boy-cott ding thu an lo puong ta bakah CPI(M) khawmin \hang an tumnaw thu an hril a. Congress party ruok chun BJP hneban a, J&K in Con-stitution hnuoia special status an nei humhim a ni theina dinga Election-a hin \hang an tum thu an lo puong ta thung a nih.

UNGA session \hang dingin Swaraj NY a tlung

new delhi: External Affairs Minister Ms Su-shma Swaraj chu 73rd UN General Assembly session bakah bilateral le multilat-eral meetings dang dang haia \hang dingin Inrinni zan khan New York a tlung tah. Ms Swaraj hin Sep-tember 29, 2018 khin Gen-

eral Debate-ah thuhrilna hun hmang a tih. General Debate hi Sep-tember 25 a inthawk \an ding a ni a, hi huna hin UN member states 193 haia in-thawk rambung \huoitu han thuhrilna hun an hmang bawk ding a nih. US Presi-dent Donald Trump chun

September 25, 2018 khin UN General Assemblyah a thu a hril vawihnina dingin thu hril veng a tih. UNGA session malam hin Pakistan ngenna an-gin India chun Pakistan Foreign minister Shah Mahmood Qureshi le Ms Swaraj han inbiekna an nei a lo remti a, sienkhawm tu-lai hnaia Jammu and Kash-mir a Police 3 \huoihman-ga kap hlum an ni bakah Islamabad hin terrorist hotu kap hlum tah Burhan Wani chawimawinaa post-age stamp an suo leiin India chun Swaraj le Qureshi hai inbiek ding chu a kan-sel nawk ta a nih. Qureshi hin September 29, 2018 chawhnungtieng UNGA ah thu hril veng a tih.

PM in Sikkim-ah Airport hmasa tak

a hawng dinggangToK: Prime Min-ister Narendra Modi chun Thaw\anni hin Sikkim-a Airport hmasatak ding chu Paykong hmunah a hawng ding thu Pathienni khan a hril. Airport hawng ding hin infepawna \ha le in-rang lem intlun a ta, a state mipuiin nasa takin an sawr \angkai ding a nih tiin a hril. Sikkim a Airport hma-sa tak hawng ding hi ram 201 acres huop sung tlang chunga siem niin, Pakyong village a inthawk 4,500 above sea level a um niin Sikkim Chief Secretary AK Srivastava chun a hril. Pakyong airport hi India le China ramri a inthawk km. 60 a hla a nih. Airport hi Airports Au-thority of India in Rs. 605 crore senga an bawl a ni a, Indian Air Force (IAF) chun vuongna chi dang dang hi airport-a hin an in\umtir thei ding a nih.

Vur a tla nasa leiin Manali-Leh highway kharmanali: Jammu and Kashmir-a Manali le Leh infepawna highway chu V<r a tla nasa taluo leiin Inrinni a inthawk khan mo-tor inlawn lo dinga khar phawt niin General Reserve Engineering Force (GREF) a 38 Task Force official thusuok chun a hril. GREF hi India rama highway pawimaw hai en-kaitu Border Roads Organ-isation (BRO) wing a nih. Manali-Leh highway hin Rohtang Pass (13,050 ft), Baralacha Pass (16,020 ft), Lachlungla Pass (16,620 ft)

le Tanglangla (17,480 ft) hai a fethleng a nih. Hi lampui hi Ladakh areas a armed forces hai infepawna le an chakkhai phurlutna lampui pawimaw tak a nih. Himachal Road

Transport Corporation chun, Manali a inthawk Keylong le Leh inkar bus service \an nawk theina dingin chawlkar khat bek hun a lak ding niin a hril. Hieng laizing hin

Manali a inthawk km. 52 a hla tourist hmunpui pak-hat Rohtang Pass chu khar a ni a, September 25, 2018 chen khin v<r a la tla le ruo a sur el thei leiin tuolsung mi le khuolzinmi hai chu tlang insang kai lo dingin sawrkar chun an hriettir bawk. Tuolsung mi le khuolz-inmihai Rohtang Pass pan hai chu vur a tla zing lei hin Marhi chen bak an lut phal pek an ni naw a, Manali le Kaza inkara state transport bus services khawm suk-chawl hri a nih.

Rewari gangrape case-ah Army pakhat man belsa nawk

new delhi: Rewari hmuna nuhmei tleirawl kum 19 mi suolrawnna case a inrawlna neia intum man dinga zawng mek pathum hai laia pahni Manish le Pankaj hai chu Pathienni

khan Haryana Police han an man nawk. Pankaj hi Army \hang lai niin, Man-ish hi college student a nih. Hi insuolluinaa maw-phurtu taka intum Nishu chu kar hmasa kan man a ni

a, ni 4 sung judicial Cus-tody a um dinga rel a ni a, midang pahni Deendayal le Dr Sanjeev hai chu ni 5 sung judicial custody-a la um phawt dinga ti an ni bawk. Deendayal hi nuhmei suolluina hmuna tubewell neitu niin Dr Sanjeev hi suolluia um nunghak firs-aid petu a ni a, hi thil tlung Police hril loa a ip leia man a nih. Suolluia um nunghak hi CBSE exam a topper a ni a, coaching a fena lampuia suolhrawnna hi a tuok a nih.

Nishu, Manish, Pankaj

EC in Electoral Rolls le EVMs hai a enfel vawng dingnew delhi: Election Commission of India (ECI) chun tukum kumtawp tienga Assembly election nei ding Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Rajasthan le Mizoram haia Electronic Voting Machine (EVMs) storages bakah Electoral Rolls hai enfel (audit) thaw vawng a tum. Hi le inzawm hin EC chun election nei ding states haiah Chief Electoral Officers hai chu election le inzawm activities hieng Electoral rolls, polling sta-

tions le EVM storage chun-gchang haiah regulatory audit thaw a ni ding thu an hriettir tah. Hi baka hin Systematic voters’ education and elec-

toral participation (SVEEP) activities, Booth Level Of-ficers (BLOs) training le a dang dang hai khawm audit thaw ni dingin EC chun a hril a, Audit teams hai chu

hieng states haia hin EVMs le Electoral Rolls enfel din-gin an fe vat ta ding niin EC thusuok chun a hril bawk. Madhaya Pradesh CEO chun state sunga electoral roll finalisation tuta thla tawp a zo ding chau a ni leiin Audit team chu hi hnung tieng hung dingin ECI a ngen. Bhopal-based anti-cor-ruption activist Ajay Dubey ruok chun, ECI in hun a ruot angin audit hi thaw ni ngei raw seh tiin a lo hril ve.

AAP chun LS seats 100 ah can-didate nei an tum

new delhi: Aam Aad-mi Party (AAP) chun kum 2019 Lok Sabha Election hung um dinga hin seats 100 haiah candidates nei an tum a, hieng haia hin a tlawm takah seats 25 bek lak ngei an inbeisei thu an hril. AAP thusuokin a hril danin party chu seats 100 velah ngir an tum a, a bikin

Delhi, Haryana le Punjab haiah a tlawm takah seats 25 bek lak tumin theitawp a suo ding niin a hril a. AAP chu Rajasthan, Mad-hya Pradesh, Chhattisgarh haia khawm Lok Sabha Election-ah candidate nei a tum a nih. AAP chun tuhin Pun-jab-ah Lok Sabha seats 4 an chel mek a nih.

Parrikar chu Goa Chief Minister la ni pei a tih: Shahnew delhi: Damnaw leia enkawl mek Mr Manohar Parrikar chu Goa Chief Minister la ni pei a ta, amiruok-chu state ministry sawidanglamna sawtnawte hnunga um a tih tiin BJP president Amit Shah chun Pathienni khan a puong. Goa BJP core team le Goa BJP ministry chungthu hriltlang a ni hnun-gah Mr Manohar Parrikar chu Chief Minister la ni pei a, sawrkar la \huoi dinga thutlukna siem a nih tiin Mr Amit Shah chun a hril. Mr Parrikar hriselna \hatnaw

leiin Goa-a BJP sawrkar hi hun ie-manichena inthawk khan duthusama sin thaw thei loa lo um ta a ni a, hi le

inzawm hin Mr Shah chun thil umdan enfel dingin Central Party leaders hai tulai hnai khan Goa hmunah a tir a nih. Hieng laizing hin party mal a MLA hau tak Opposition Congress chun sawrkar siem thei dinga thlaw-ptu MLA an nei thu hrilin sawrkar siem tumin hma an lak zing a ni a. Sienkhawm BJP chun MLA tamlem thlawpna an la hmu zing niin an hril a nih. Mr Parrikar hi Pancreatic cancer leia All India Institute of Medical Sci-ences (AIIMS) a enkawl mek a nih.

India Lawng Zaptu Zawngnaah Australia’n a |hangpui Ve Ding

Sydney: Australian Navy hai chun Indian Ocean laia intang Indian mi lawng kar mi, Golden Globe Race-a \hang ve, a lawng siet leia siet tuoka intang sansuokna sin ah an \hang ve ding thu an puong. Kum 39 a upa Indian Navy Commander Mr Abhilash Tomy chu Zirtawpni khan a lawng ‘Thurriya’ siet leiin Indian Ocean lai an tang a. Ama hril dan chun a lawng hi a ‘zang ru a tleik’ niin mihriem damnaw angin a hril a. A siet tuokna hi Australia a inthawka Km. 2000 vel a nih a, rambung danghai nekin a hnai tak a nih. Pathienni

khan Australian Air Force le Indian Armed Forces hai a inthawka P8 Poseidon vuongna hai chun a lawng sietna hmun lai hi an va vuon kuol khum a, an san suok dingin niin Australian Maritime Safety Authority chun a hril. AMSA thupuongtu hril dan chun, Tomy hi a lawng sungah chang thei lovin a um leiin a khat chun a suok thei tah naw ding a na. A lawngah va luta san suok a ngai ding niin a hril. Australian Defence Force khawmin Tomy hi ama khatin a hung thei ta naw ding leiin sansuokna a \ul ang ang an \hangpui ding thu an puong ve.

Golden Globe Race intlansiek mel 30, 000 vel tuipui chunga khawvel hel suokna ding a ni a. Lawng engine nei hmang phal an nawh a. Lawng kar chi or puon hmanga thli hratna hmanga intawlna (yatch) hai ang hmanga khawvel fangsuokna inelna a nih a. Inbiekna hmangruo char khawl hmang phal a nih. Tomy khawm hin kha hmaa Golden Globe Race-a lawmman lo la tah Robin K n o x- J o h n s t o n l a w n g ‘Suhail’ ang deu, lawng puonzar le zapna hmawl nei a hmang a. A lawng hi a ‘zangru’ a tliek tah leiin an tawl thei ta naw a nih. (AFP)

Iran-in Revolutionary Guard Thattuhai Phuba Lak A TumT e h r a n : I r a n i a n President Hassan Rouhani chun, Inrinni-a Ahvaz khawpui ah parade an nei laia Revolutionary Guard 29 le civil tamtak thattuhai chu an phu ang tawk hremna pekna dingin a thung let ding thu a hril. I r a n l e a n r a m r i hnaia khawpui Ahvaz ah Revolutionary Guard hai parade nei lai bomb le silai hai leh bei an nih a, sipai 29 \hangin nuhmei le naupang tamtak an thi a. Islamic helpawl ISIS hai chun anni thaw niin an hril. Chuong zing sa khawm chun Iran chun US le Israel infuipawr helpalhai thaw nih dingin a la ring tlat a nih. Local journalist pakhatin a hril dan chun, helpawlhai hi AK-47 rifles an chawi a. Revolutionary Guard hai an parade lai tak silai an hung hmet puok a, minit 10-15 vel chu an inkaptuo a. Official

hai bodyguard han an hung kap kir khan helpawlhai hung run a nih ti kan hriet chau a nih, tiin a hril. Behrad Ghasemi chun AFP kuomah, “Iengkim kha a hung buoi tah vawng a. Helpawlhai khawm khan tum bik an neiin an lang nawh. An kap hrut el a nih” tiin a hril. Ahvaz hi Iraq le ramri kawla khawpui Arab hnamhai umna a nih a. Helpawlhai an che ngun hle a, Iran chun Iraq \hangpuiah an tum hlak. H i t h i l t l u n g l e inzawmin Iran chun ‘foreign rambunghai

\hangpui helpawl’ a tih leiin Denmark, Netherlands le Britain consulate hai chu a ko a. Hieng helpawlhai hi ‘black-listed’ dingin a hril a. Hieng helpawl \henkhat hi an ramah an inumtir niin an tum. Hienglai zing hin ISIS hai chun an mouthpiece Amaq hmangin anni thaw a nih thu an puong a. Iranin a biel laia indona a \hang lei le ISIS a do leia an thaw niin a hril. State TV IRNA puong dan chun mithi hi 29 an nih a, hliem 57 an um bawk niin a hril. Iran army han an kap

let ve a, terrorist pathum an thi a, hliem palina hospital panpui khawm a thi tah niin Army thupuongtu Brigadier General Abolfazl Shekarchi chun a hril. Iran President Hassan Rouhani chun 1980-88 laia Iraq le an indona nasatak hrietzingna dinga Parade chi khat an hmangna huna thu a hrilnaa chun, “Islamic Republic of Iran-in a dawn letna chu a chintak chenin nuoi chimit vawng a tih” tiin a hril a. F o r e i g n M i n i s t e r Mohammad Javad Zarif chun, h thil tlung hi helpawl fo re ign a \hangpuina dawngtuhai thaw a nih, tiin US le Europe rambunghai an tum a. Israel khawm inrawl angin an tum bawk. Iran supreme leader Ayatollah Ali Khamenei khawmin helpawlhaiin US an tum a. Revolutionary Guard hai ruok chun,

Iran rama Shiite Muslim hai \hangpuitu Saudi Arabia an tum ve nawk thung a. Iran \hangpui Lebanon-a Shi i te Musl im ve tho helpawl militia Bezbollah chun thil tlung demin, US phierruknaa tlung niin a hril ve thung. Hilai biel hi Kurdish helpawl haiin an run zing zingna hmun a nih a. Iraq le 1980 an indo lai khawma Iraqi Kurdish hai thuhnuoia um a nih. A biel hin 2005-2011 chen buoina a hmasuon zuola, 2012 a inthawkin a re a, 2014 ISIS hai khan an hung chawkhar nawk a nih. President Rouhani chun, Iranin Missile a siem leia US lungsenin helpawlhai chawkbuoitu ding a hmang niin a hril a. “Kan missile siem chu tawpsan nawng kan tih. Hi thil hin kan Missile siem chu an ti hle ti an langa, a hlawtling tina a nih” tiin a hril.

Pope Francis-in China Ruot Bishop Hai Pawmpui A TumvaTiCan CiTy, rome: Suotieng milien China chun sakhuo thilah khawm ram a lak pei a. Setanin kohran sukdal deu deu a, thlarau hringna them phak tah si lova taksa thila Kohran rawngbawlna tamtak a hlemna chu a la sunzawm pei bawk a. Khawvel inlang d a n a m a w i n a z a w n g a Kohran rawngbawltu insiem khawmin ram a la lak pei. Roman Catholic Pope chu khawvela rambung 17, Beijing neka Taipei (Taiwan) \hangpui le inthlawppui nuom lem a nih lai zingin China le inlaichinna suksiet nuom lovin China sawrakarin Beijing a Bishop appointment pek dinga a ti ang taka pek a tum tah niin Pope Francis

chun thusuok a siem. China in an rama Bishop ding chu ama ruot ding a nih tia Vatican City leh hun sawt taka inthawka ngaidan inkal an nei chu, Pope Francis chun China rawtna hnuoia kunin Vatican City appointment/rawtna ang nih lovin Beijing rawtna angin Beij ing-a Bishop 7 hai chu appointment pek a tum tah a nih.

Pope-in hienga Beijing rawtna a pawmna san nia a hril chu, “China ramah Chanchin\ha puong zawm pei a ni theina dingin Chanchin\ha hrilna ding kawnga ding chun remti tiin hril a. Piengtharlo rawngbawltu Pastor hai hin ieng Chanchin\ha am an hril pei ding chuh hriet an ta nawh. China a Roman Catholic

12 million hai chu China sawrkar hnuoia um le Pope hnuoia umin an lan \he nawk a. China sawrkar chun inthuhmu peiin sin thaw tlang a nuom a. President Xi Jinping-in 1982 a inthawka Kritien hai suktlawmna ding a policy siem zuiin China Kristien hai chu thiem taka sawisaka pung ta lo dinga siem a tum niin an hril. President Jinping hin 1982 a ‘freedom of religious’ an Constitution-in a pawma inthawk khan sakhuo po po chu ‘Chinese characteristic’ neia siem vawng a tum a. Tuta Roman Catholic hai Bishop khawm hi Vatican City dan upa tak dan ang ni ta lovin “Chinese characteristic’ neiin a siem pei tah a nih. (Reuters)

JeM Commander kap hlum

Jammu: Jammu and Kashmir-a Tral hmuna chun Pathienni zingkar khan security forces hai lei Jaish e Muhammad (JeM) helpawl hai nasa takin an inkaptuo a, inkaptuonaa hin JeM commander le Pakistan mi Adnan chu kap hlum a nih. Inkaptuonaa hin Army, CRPF, Special Operations Group (SOG) of J&K Po-lice hai an \hang.

BJP leader ama le ama an kap hlumShahdol: Madhya Pradesh-a Shahdol a chun Pathienni khan BJP lead-er Martand Tripathi chu a licensed rifle hmangin House Board Colony-a a chengna insungah a lu takah ama le ama an kap hlum. Mr Tripathi hi state BJP working Committee member ni lai a ni a, hi thil tlung hun hi zani zantieng 2Pm kha niin Dy. IGP PS Uike chun a hril. A hma chun Tripathi hi district BJP president khawm lo nita a nih. Lekhaziek (suicide note) a maksan a chun, a thina thuah tukhawm in-tum ding an um naw a, ama thua hieng thil hi a thaw niin a hril. Ni 2 vel liemta khan a pa a thi a, chu taka inthawk lungril beidawng-na nei \an a hril a nih.

Page 4: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/September/HT-24-09-2018.pdfSep 24, 2018  · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Reg N N ost eg N N _____ Et dC/CCpur : 03874-234234

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSThlaram (SepTember) 24, 2018 Thaw|anni (monday)

Seikam Memo. Football Tournament 2018Fixture : 24th september, 2018 (Monday)

1.Koite Youth Union v/s Golngai Football Club - 2:00PM

2. Ganggam Soccer Club v/s L. Phaikot Youth Club - 3:15PM

courtney Shodden, Nal Nuomin Bu A Nghei Hlak

loS angeleS: Nuhmei nal nuomin dei an hriet nawh, an ti naw leh, nuhmei nal nuomin lum an hriet nawh an tih hlak a. Tulai celebrity khawvela chu ‘Nuhmei nal nuomin phing\am an hriet nawh’ ti ding an tah. Nal nuomin bu chen an nghei ngam a nih. ‘Million Dollar Matchmaker’ changtunu Courtney Shodden (25) khawm, a piengzie (figure) maintain zing theina dingin phing\amin bu khawp tawk khawm a fak ngai naw niin a hril. Amiruokchu, phing\ama inhrem chu dam man a um nawh tiin tulai hnai khan khawp tawka bu faa taksa maintain zing dan an chuk thar niin a hril.

Nau lo insiet tah, Courtney Shodden chun a piengzie a la se taluo nawh ti suklangna dingin Palm Springs ah khawlai leng suokin, Jean kekawr bul insing deu le Bra lien chi hakin pheikhawk insang leh, Bag khaiin a sam eng thalin a hei invak vel chu, a thau met taa chu a la nal tho a. A nupui met taa chu a la nal tawk tho. Instagram ah, “Ka figure siemna dingin bu ka nghei hlak a. Anachu, tuhin chu bu nghei \hat naw zie ka hriet a, khawp takin ka fak tah hlak. Ka fak pei ding an tah!” tiin Washington nunghak Courtney chun a hril. Courtney Shodden hin Ashley Graham le Kim Kardashian hai hman thau lel lul le mawng bawr pawng nal naw taka an inpholang ngam chun a ngam nawna ding san um bikin a hriet naw thu a hril a. A album thar tak ‘Off The Record’ ah khawm a taksa inlang vawngna ding zawng khawmin a lak a nih. “Love Addict” star hin ‘The Peppermint Club’ ah khawm a la lam hlak a. Ama siemtu Ember magazine a ding khawmin a lan pose zing hlak bawk. Courtney hi kum 16 a niin ama neka kum 34-a upa Dough Hutchison chu 2011 khan pasalah a nei a. An innei hma hin Miss Teen Washington USA khawm a lo nih a. Nau an nei tum leh an siet pek a. Nau insiet zoin 2013 khan an in\he a, an inrem nawk a, May 2016 khan an innei 5th Anniversary an lawm a. Hi kum bawk hin nau an siet nawk a. March 6, 2018 khan Doug a le in\he dingin case a file a, an in\he ta a nih.

Anthony Joshua chun round 7-naah knock-out in Alexander Povetkin a hne

london: World heavy-weight WBA, IBF, WBO le IBO title hai kawl me-ktu kum 28 chaua upa Brit-ain boxer Anthony Joshua (AJ) chun Inrinni zan khan Wembley stadium-ah Russian boxer Alexander Povetkin (39) an hnekpui a, Joshua chun round 7-naah knock-out in Povetkin hi hnein a title hau mek hai a la humhim pei. Tuchena hin Anthony Joshua chun professional boxing vawi 22 a khel ta

a, hieng haia hin hratna a la chang zar zar bakah vawi 21 hai chu knock-out vawnga an hnekpui hai lo hne a ni a, tuchena an hnekpui hai ama hnezo an la um naw leiin khawvel heavyweight boxing-a weight 4 haia pathum hai chu a kawl mek a, pakhat WBC title chu America mi Deontay Wilder in a kawl mek a nih. Wimbley stadium-a hin Joshua chun April, 2017 khan Ukraine mi Wladi-

mir Klitschko hnein unified heavyweight champion a hung ni ta a nih. Tukum April thla khan Cardiff hmunah AJ hin Joseph Parker chu unanimous de-cision in a lo hne a, box-ing vawi 22 a khel ta haia knock-out ni loa a khing-pui a hne umsun a nih. Povetkin chun first-round-ah AJ hi a hnar takah a hnek fuk leiin thisen a suok rawn hle. Sienkhawm AJ hi buoi chuong loa hnek zawm peiin Povetkin hi a

hnek thluk ve thung a. Hi hnung hin Povetkin chun chawl el loin hnek zawm pei sienkhawm round 7-naah a tlawm ta nghe nghe a nih. AJ in heavyweight box-ing title/belts a kawl mek hai laia WBA title hi kum 2017 a inthawka a lo hau ta niin WBO title hi kum 2018 a kha a lak a ni a, IBF title hi kum 2016 a inthawka a lo kawl ta a ni bawk. Povetkin a knock-out hnung hin AJ chun a nawk-a an hnekpui nuom

chu Deontay Wilder, Ty-son Fury le Dillian Whytte hai an ni thu a puong. AJ hin heavyweight boxing a title 4 a ruola a kawl vawng theina ding chun Deontay Wilder in a kawl mek WBC hi a lak ngei a \ul a. WBC title hi a lak chun khawvel history-a world heavy-weight title 4 hai a renga kawl/latu hmasa tak a hung ni ding a nih. Hieng laizing hin a British chanpui le World champion hlui Tyson Fury le Deontay Wilder hai chu December 1, 2018 khin United States-ah an inhnek ding a nih. AJ le Wilder hai hi hun iemanichen kha inhnek tuma inbie an ni a, sienkhawm inhnekna ding hmun le hlaw thuah in-remna an nei theinaw leiin AJ chun challenger Povet-kin an hnekpui hmasa ta leiin Wilder khawmin Ty-son Fury inhnekpui dingin tuhin an puocha mek ta a nih.

Premier League:

Liverpool hma a la \huoi pei;Man. city in cardiff city an hne, Man. United in Wolves an indrawpui

Anfield: Premier League season thar-a hma \huoi mek tu Liverpool chun Inrinni zan khan an home ground Anfield Stadium-ah Southampton 3-0 in an hne nawk leiin tuchena match 6 an khel ta haiah lost le draw um der loa hratna an la chang zar zar leiin points 18 an hmu ta a, league ta-ble-ah hma an la \huoi pei. Goal hmasa tak Wes-ley Hoedt chun minute 10 naah Liverpool ta dingin Own Goal (OG) a thun a, hi hnung minute 21 le min-ute 45+3 haiah Jaoel Matip le Mohamed Salah han goal an hung thun nawk a. Second-half sung goal a lut belsa tanaw leiin first-half

sunga Liverpool in goal 3 an thun hai hmangin South-ampton 3-0 in an hne ta a nih. An ball possession chu Liverpool 61% le South-ampton 39% a nih. Chun, defending cham-pion Manchester City chun Inrinni zan khan Cardiff City chu an home ground Cardiff City Stadium-ah 5-0 tawpin an hneban leiin hmatieng an pan pei a, In-rinni zan inkhel chena khan chu match 6 ah vawinga hratna changin vawikhat draw leiin points 16 hmuin pahnina an ni hri a, sienkhawm Pathienni zana inkhel Chelsea an hrat le hratnaw in an ngirhmun hi danglam thei a nih.

First-half chenah Man. City ta dinga goal thuntu hai chu Sergio Aguero (32), Bernardo Silva (35) le Ilkay Gundogan (44) hai an ni a, second-half hnungah Riyad Mahrez chun minutes 67 le 89 haiah City ta dingin a la hung thun belsa nawk leiin Man. City chun Car-diff City hi 5-0 in an hne ta a nih. Hieng laizing hin sea-son nuhnung taka pahnina ngirhmun hautu Manches-ter United chu an la che fuk hlei thei naw a. Inrinni zan khan an home ground Old Trafford -ah Wolves 1-1 a an indrawpui nawk leiin match 6 an khel ta haiah point 10 chau an la hmu a, Inrinni zan inkhel zo che-nah a parukna an nih. Inrinni zana match dang haia chun Crystal Palace le Newcastle 0-0 in an indraw a, Leicester City in Huder-sfield 3-1 in a hne a, Burne-ly FC in Bournemouth 4-0 in an hne a, Tottenham chun Brighton 2-1 in an hne bawk.

Spanish La Liga:Real Madrid chun Espanyol hnein hma an \huoimadrid: Real Madrid chun Pathienni khan an home ground Santiago Barnebeu stadium-ah Es-panyol 1-0 in an hne leiin match 5-ah points 13 an hmu ta leiin hma\huoitu Barcelona lekhelin league table-ah hma an \huoi. Santiago Bernabeu a Real Madrid hrat puitu chu Marco Asensio a ni a, first-half minute 41 naa Real ta dinga goal hi a thun a ni a, second-half hnunga khawm goal lut a um belsa ta naw leiin Real Madrid

chun Espanyol hi 1-0 in an hne a nih. An ball posses-sion chu Real Madrid 65% le Espanyol 35% a nih. Real Madrid hin Pathi-enni zan chena khan hma

\huoi hri hai sien khawm Pathienni zan sawt hnung/Thaw\anni zingkar 12:15AM khan Barcelona chun Girona an inkhel-pui a, hi huna Barcelona

in hratna an chang nawk annawleh draw khawmin goal difference leiin Real Madrid hma khalin hma an hung \huoi nawk thei zing. Barcelona chun match 4 an khel chenah hratna la chang vawngin points 12 an hmu ta a nih. Chun, Inrinni zan match dang haiah Eibar chun Leganes 1-0 in an hne al Celta Vigo le Val-ladolid 3-3 in an indraw a, Atletico Madrid chun Getafe CF 2-0 in an hne bawk.

World number one hlui Lee Chong Wei chu nose cancer leiin enkawl mek niin Badmin-ton Association of Malaysia (BAM) chun Inrinni khan a puong. Lee (35) hin tukum Australia rama Commonwealth Games a khan Gold medal a lak a nih. A cancer hi an \an hlim a ni leiin treatment khawm a ngei a, \hat tieng a pan pei niin BAM chun a hril. Lee hi tuhin world ranking 4-na ni mek a ni a, international titles 69 lo la ta le Olym- pic silver medals vawi 3 lo la ta a ni bawk.

No. 1 hlui Lee Nose cancer leia enkawl mek

Kiki Bertins in Korea Open a lak

Seoul: Netherland mi Kiki Bertens (26) chun Korean Open final-ah Pa-thienni khan Croatian-born Australian Ajla Tomlja-novic chu 7-6 (2), 4-6, 6-2 a hnein WTA Tour singles a lak vawi thumna dingin Korea Open title a lak. Kiki Bertents hi rank no. 12 ni lai mek a nih.

Kan Lar Naw Hi Ka Lawm A Nih: Sanya Malhotramumbai: Celebrity tamtak chu an inlar tah hle hnung khawmin a neka lan lar dam an nuom a. Lan lar rak nawhai khawm inlar an nuom vei leh Sanya Malhotra ruok chu, “Kan lar naw hi ka lawm lem a nih” tiin a hril ve tlat. Sanya Malhotra hi inlar taluo a nuom nawa chu Aamir Khan a film “Dangal” a inthawk khan mi hriet a hung nih tah tho tho a. Tuhin a film thar “Pataakha” a zo nawk tah a. Screening thaw dingin a hung suok ve a. Newsmen han an lo bieknaah inlar a nuom naw thu hi a hril tah a nih. “Dangal” an siema inthawka kum hnina ah film dang a zo nawk a nih. PTI le an inpawlna hunah khawm, “Dangal kan siem zo a inthawka kum hni sung chu film thar ka nei nawh a. Tuhin film thar ka nei nawk tah a. Film naran mei mei, inlang vena mei mei

chu ka thaw nuom nawh. Chuonglai zingin, kan lar rak naw hi ka lawm lem a nih. Social Media haia kan lar rak naw dam hi ka lawm a nih” tiin a hril. Aamir Khan le ‘Dangal’ an changa inthawk khan a hringnun a danglam vawng tah niin a hril a. Aamir Khan khawmin, “Kum khatah film pakhat

bak siem naw rawh” tiin a hril niin a hril a. Amriuokchu, kum hni sungin film pathum a chang thu a hril chun, “Film i chang rawn taluo a nih chu. Film naran mei mei chang nuom tah naw rawh, a mi tih leiin tuhin chu duam ka tum tah nawh” tiin a hril bawk. Tuta a film thar release dinga um mekhai chu “Photograph” le “Badhaai

Ho” an nih a. Chuong bek beka inlar le block-buster ding an ni nawh. Sanya chun, “Block buster pakhat chauh dam chang hi a lo inthaw chi lem” tiin Aamir Khan a inthawka an larna le hlawtlingna kha a la sawr pei leiin iengkim a awlsam pha tah niin a hril bawk. “Pataakha” ah hin Sanya chu khawtea nunghak unau pahni insel pei deuhai chanchin a nih a a chang. A film hlawtling bek naw khawma ama khawm an hmang taluo nawna ding a nih chun a thaw nuom vawng thu a hril. “Dangal” an changah khan ‘conventional herione’ ang an naw leiin a mawphurna a rik bek naw niin a hril a. Heroine tak takhai ang a nih chun film siem dingin in prepare nasat a ngai leiin character dang deu a chang nuom lem thu a hril.

Selena Gomez, 90s Inchei Danin Tlangval Thar Leh Leng

loS angeleS: ‘Bad Liar’ saklartu Texas nunghak, Justin Bieber leh kum sawm neka tam an inngaizawng hnunga The Weeknd leh inzui nawka in\he nawka, Justin le bawk inngaizawng nawka 2018 February vela in\he nawk chun 1990s laia inchei dana incheiin tlangval thar le an leng suok lai hmu a nih. Zirtawpni khan Los Angeles ah lunghlu le rangkachak dawr inlar tak el XIV Karats store ah thuomhnaw inchawa pasal pakhat leh an bazar lai hmu a nih a. Selena Gomez hin T-shirt eng hakin Velvet Kekawr, 1990s laia an uor ang chi kha bunin, savun pheikhawk dum a bun bawk a. Texas nuhmei indiktak, Rancher a ang hle. Casual deuva an umna a nih a. Hi hma hin New York Fashion Week ah khan a company contract neipu Coach ta dingin an thuomhnaw le Bag hai iemani zat a lo va pholar pek tah a. Tuhin chu chawl hmangin Los Angeles ah a um lai tak a nih.

K u m 2 6 - a u p a Texas -a p i eng La t in nunghak vun ngo Selena Gomez chun make-up khawm a hmang taluo nawh a. Pasal pakhat, T-shirt var hak, Baseball Cap a letling zawnga khum, puon pheikhawk var bun, khakhmul nei leh an leng suok a. A umdan chun, a hriet chieng le pawl \hang, a nel em em niin an lang. Restaurant pakhatah \hungin tui le dawn chi dang dang an dawn a. An hohlim bawr bawr a. Selena hmel inlang dan le a chet danah chu pasal pa hi a

tlangnel tah hle ti hmu thei a nih a. A kawla um hi inhawi a tih hmel hle bawk, an nui sai sai deu ran el a nih. An titina khawm a nguk em em a, thutak an hril niin an lang. Selena Gomez hi Justin Bieber leh an tleirawl laia inthawkin 2009 a inthawk khan an inhmu \an a. An inbieka an inzui \anna chu IHOP, December 2010 khan a nih a. Kum hni hnung 2012, December-in an in\he nawk a. Chu hnung chun, kum khat vel hnungah an inngaizawng nawk a. On off, on off-in an um ran a. October 2017 khan an inzui nawk a. Amiruokchu, 2015 tawp tieng le 2016 le tieng chen The Weeknd le an lo inzui lai khan a nuin The Weeknd (Abel) chu a ditpuia, Justin Bieber \he dinga a hril leiin Feb-March 2018 khan an in\he nawk a. Justine Bieber chun a ngaizawng hlui Hailey Baldwin chu July 2018 khan nuhmeiah a huol san tah a nih.

Malaysia ra-mah Gold med-

al a hang lak

Malaysia khawpui Kuala Lumpur hmuna Free-style Full-Contact Fight Championship (The Ring Fight- Season-1) ah Mixed Martial Art (MMA) fighter Ngamminlal Gangte of K. Laitui (Vaichei) chu \hangvein Mohamed Alias B. Nawal leh an in-bei a, hratna changing Gold Medal a lak.

PM Modi in Ayushman Bharat - Pradhan Man-tri Jan Aarogya Yojana a hawng

ranChi: Prime Minister Narendra Modi chun Pa-thienni khan Jharkhand-a Ranchi khawpuiah India ram pumpuia mirethei hai ham\hatna ding Health Scheme thar Ayushman Bharat - Pradhan Mantri Jan Aarogya Yojana (AB-PM-JAY) a hawng. Hi Scheme hnuoia hin mi rethei sunguo han dam-nawna an tuok hunah sung-kuo pakhatin kum khatah Rs. 5 anghu pei sawrkar-a inthawk \hangpuina (sumfai ni loin) an dawng thei ding a ni a, hi scheme hi India mipui 10 crore chuongin an sawr \angkai ngei dinga beisei a nih. AB-PMJAY hawngna huna hin Union Health Min-ister JP Nadda khawm a \hang ve a, thu a hril hunah, Hi Scheme hawnga um hi inchukthlak a ni thu le ram sunga damnaw inenkawlna kawnga danglamna nasa tak

a hung intlun ding thu a hril. Pu Modi chun hi hawn-ga um hi khawvela sawrkar sum hmang (funding) a Health care scheme lien tak a ni thu hrilin benefi-ciaries 50 crores chuongin an sawr \angkai ngei beisei le target a ni thu hrilin, hi healthcare scheme dawng thei ding beneficiaries hi European Union pumpui mipui population zat a tling phak thu, Canada, Mexico le US ram mipui hai belkhawm zat a tling vang niin a hril bawk.

Hi scheme hnuoia hin pawisa fai \hanglo le pa-perless in beneficiaries han sawrkar \hangpuina an dawng ding thu, scheme a hin Heart, kidney, liver le diabetes hai \hangin natna chi hran hran 1,300 chuong enkawl theina ding a huom a nih tiin Pu Modi chun a hril. Hi Scheme dawng theina ding hin India ra-mah Hospitals 13,000 a um niin PM chun a hril a, Pu MOdi hin zanikhan Health and Wellness Centres hai khawm a hawng bawk.

Pakistan PM Imran Khan-in India Khau Taluoin An TumiSlamabad: Pakistan Prime Minister Mr Imran Khan chun, India le Pakistan hai tuta kar thar UN meeting sideline-a inbiekna nei ding ti India-in a \hul nawk thut leiin India chu ‘khau taluo’ le lungril chin tiin a hril. Pathienni-a Twitter-a a puong dan chun, India chet dan le hmalak dan chu pawi a ti thu hrilin, Mi lungril chin taluoin sin an chel phat a buoithlak hlak a. Hrietthiemna an tlasam hlak

leiin khawvel a ralmuong naw pha hlak, niin a hril. India chun, Pakistan leh inbiek dinga rem an ruot lai zingin India chun inbiekna nei tah lo dingin a puong thut a. Asan a hril chu, Jammu & Kashmir-a Indian Security force Police pathum that an nina thu le J & K helpawl Burhan Wani hrietzingna ding Stamp 20 zet a tlangzar lei niin a hril. Burhan Wani hi India chun helpawla a sie, Army han an kap hlum kha a nih a. Chun, Jammu & Kashmir-a helpawlhai chetna Pakistan sawrkarin dodal neka a thlawp lem nia a hriet leiin Pakistan chu ‘evil agenda’ nia intumin Foreign Minister level-a inbiekna ding chu a \hul tah a nih.

Twitter-a Imran Khan hril dan chun, “Ka hringnun ah hin mi tamtak, mi chin le inhnuoi an nina neka lien le insang \hungnaa \hung, vision lien tak hmu phak lo ka tuok rawn taluo tah a. Ka hrietthiem tho” tiin India ram \huoituhai chu lungril chin angin a hril a nih. India Foreign Ministry thusuokin inbiek \hulna san a hril dan chun, “Kan security forces hai nawmna taka that lei le, ‘helpawl (Burhani) chawimawia postal stamp a tlangzar leiin’ a nih tiin a hril. Inbiekna nei ding ti lai zing hin Zirtawpni khan J&K police pathum chu Pakistan helpawl han an man a, an ruong chu a thisain an hung pek tah a nih. Burhan Wani hi India chun helpawla a ngai, July 2016 a kap hlum leia Pakistan le inhmuthiem lo a nih. P a k i s t a n F o r e i g n Ministry thusuok ruok chu, India-in inbiekna ding a \hul hi police hai thina le helpawl chawimawina le inzawmna a nei nawh a, a suol lei reng reng a nih tiin a hril ve thung.