Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/December/HT... · get a nih. Grace Bible Col-lege Budget dinga...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 34/66 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy MiMtukthla (deceMber) 09, 2018 Pathienni (sunday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 The Pathway School Nehru marg, Churachandpur Phone No. 03874235865 Teachers Wanted 1. Teachers for Primary Section (Minimum Qualifiction- XII passed) 2. Science & Mathematics Teachers (Minimum Qualification- Graduate) 3. Office Assistant (minimum Qualification- XII passed +DTP). Resume/Bio-Data & Certificates have to be sub- mitted in the School Office on December 10, 2018 (Time: 9.00 am - 01.00pm). Interview on December 11, 2018. Sd/- Headmistress Thailane Day ursun taka inser tui|haPhai/ccPur: Rengkai khuo a vengbuk pakhat Thailane, Thailane Day chu Thailane Wel- fare Committee (TWC) huoihawtna-in Rengkai Higher Secondary School Campus, Thailane, Reng- kai, Tui\haphai/CCPur ah Dec. 8, 2018 sun chawhma dar 11 AM a inthawka in \anin, ursun taka umni kham le ruoi\he meua inser a nih. Chief Guest in Pu JC Chongkholien, Chief of Rengkai, Guest of Honour in Rev. Joseph R. Joute, Di- rector, For One Life Asia le Functional President in Pu Lienhmingthang, Manager, Kim Joe Gas Service hai an \hang a, thuhrilna hun an neina haia chun Rengkai a vengbuk Thailane chu an ngainat zie le entawn tlak an nina kawng tum tum hai hrilin ditsakna le thilpek an inhlan tawl. Thupui bik neia thuhril- na hun pek a um Pu Lalhri- etzing, Chairman, Rengkai Val Upa in “Tlawmngaina” le Tv. Michael Fimate, SDC in “Education & Ca- reer Guidance” ti hai an hril a, ngaithlatu-hai a suk bengvar thlak hle. Thailane Vengbuk sûnga fam lo chang tah hai Sûnna Hunser neia umin an sûng- le-kuohai \awng\ai pêkna Pastor Fim\hasang Infimate in a nei a, Thailane Vengbuk sûnga um inchûklai Class X mi 6 & XII mi 3 kum thar 2019 a board hnuoia exam dinghai \awng\ai pêkna Rev. Tlanghmingthang in a nei bakah Kum 80 chungtieng mi 7 le Inchûkna tienga hlawtling 57 hai lawmpuina thilpek inhlan an ni bawk. Hi hun hi ditsak taka fiel an nina angin khawt- lang le hnam sunga \huoitu challang tak tak hai le >>sunzawmna phek 2-ah ZOFEST hmanga fe hai hung tlung ccPur: Mizoram-a ZOFEST, 2018 hmanga fe Zilla GHQ inrawi Vai- phei Cultural Troupe hai chu zani zingkar khan CCPur an hungtlung nawk tah. Cultural Troupe team hi Zilla CCPur Block han lo tuokin, Khuplianthang, Chief of Lingsiphai cheng- nainah bu an fakpui. EBC 2019 Budget dingin Rs. 20 crores ccPur: Evangelical Baptist Convention (EBC) chun Gospel Centena- ry Hall, New Lamka-ah Kumsim Khawmpui a vawi 70na an nei mek a, zanita budget session hunah kum 2019 Budget dinga indu- ong Rs. 20 crores pawmpui a nih. Hi laia Rs. 15 crores chu General Budget le Rs. 5 crores chu Mission bud- get a nih. Grace Bible Col- lege Budget dinga Rs. 1.10 crores induonga umkhawm pawmpui a nih. Raising Day an hmang ccPur: Tedim Chin Youth Association, Lamka Unit chun zanikhan Go Cin Khup Veng-a TCYA Hall- ah 34th Raising Day an hmang. Programme-a \hang han zantieng buoi an kiltlang. Khuga Battalion in training a pek hai mi 87 an hlawtling ccPur: Peace Ground, Tuibong, CCPur-a Army lakna uma result puong a nita a. Khuga Battalion in mi 206 training an pek hai laia mi 87 in hlawtlingna an chang niin ei thu dawngna chun a hril. Recruitment um ding le inzawm khan Khuga Bat- talion a Career Counseling Cell chun MITRA hnuoia Awareness and registra- tion programme fethlen- gin \halai sin nei lo tam tak training le pre-recruitment training hai an neipui bakah written exam a ding khaw- min coaching an lo neipui a nih. Nikum khawm khan Khuga Battalion in training an pek hai laia mi 65 sipai- ah an lo tling ta bawk a nih. Pasal pakhat kap hlum a nih iMPhal: Zani zing dar 6:30 vel khan tu ti hriet lo han Soraisam Modhuchan- dra @ SM Meitei (45), S/o S.Dinamani of Thang- meiband Yumnam Leikai, Imphal West District chu Thangmeiband Area sunga Cheiraoching bul \hut lai an kap hlum. SM Meitei hi UNLF-a \hang hlak, June 19, 2017 a CM hmaa ralthuom le inpehai laia \hang ve a nih. UNLF chun kan pawl kalzawng le do- zawnga a um leia kan that a nih tiin zanikhan thusuok an siem. Soraisam Modhuchan- dra hin chu silai pahni leh tlansuokin an surrendered a, UNLF kal zawngin thil a la thaw sunzawm pei leia an hre hmang niin an hril. UNLF kal zawnga a thilthaw chu a tawp el ding kan sawn leh a hrat deu deu a, in-sur- render-na tehlemhai siemin sawrkar a inthawkin pawisa a lak \eu \eu a, UNLF hming a suksiet zing leia that a nih, tiin a hril bawk. |huoihmanga um Driver 2 an sansuok iMPhal: Dec. 4, 2018 a (KNF-N) ni dinga ringhla han Chinikon Dollang Part- II, Bishnupur District a in- thawka Driver pahni, Gaid- uanlung Gonmei (27), s/o Duanlian Gonmei of Oin- amlong Village le Emman- uel Topro (45), S/o Ilees- tar Topro, Pegam Village, Khurti District, Jharkhand tuta Awangkul-a um hai chu zanikhan Bishnupur District Police han him le dam takin an sansuok tah. CM-in 15th State Level Orange Festival CM-in a hawng Kan thutiem angin a hun takah kan sukpuitling hlak: Chief Minister iMPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, thil kan intiem taphawt chu a hun takah kan sukpuitling pei hlak; lamlien siem, Nu- hai Market bawl, helicopter services, MST Bus service, Doctor Transit House, Tamenglong Water Supply, FCI Godown, SBI Tamei, etc. hai hi insawrkarna \ha ei ti chu an nih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Tamenglong district-in kum tina a nei hlak State Level Organge Festival a vawi 15-na an neina huna Chief Guest anga, Serthlum eng pum pum laia hmai sen peng punga a hril a nih. Tu kuma 15th State Level Orange Festival thupui chu Peace, Health, Beauty and Prosperity ti a ni a. Serthlum chu a chun- ga thupuihai khi intluntu anga hril a nih. Khuol lien anga thu hri- lin, Chief Minister chun, Tamenglong district-a Serthlum chingtu ram neia Serthlum kak/kung neihai chun an ram thlalak (blue print), DC/Tamenglong-in a approved Start-up proj- ect hung pe lut hai sien, sawrkarinfinancial assis- tance a pek ding niin a hril. Horticulture Depart- ment chu Serthlum chingtu- haiin harsatna an tuok dan, hmasawnna dinga \hangpui an ngainahai le a neka tam- lem an inthar theina ding zawng suoka hung pe lut dingin an hriettir bawk. SAMAPADA Scheme hnuoiah Serthlum tui siema siekhawlna ding Cold Stor- age siemna ding khawm a um a, Tamenglong ah in\ hut a nih vat tah ding niin a hril. Tamenglong-in Serth- lum a thar rawn tak ti a nih lai zingin, 2014 a inthawk khan 2018 chenah kum tin metric ton 43.81 neka tam a thar suok tah nawh a, a pung nawh tina a nih tiin a hril. “Hi lei hin Serthlum ching danah a \hat nawna a um am tihai dam hrietna dingin systematical tak le technical takin production a pung thei nawna san iem a na ti zawng dawk a \ul a nih” tiin a hril. Chief Minister chun, kum thar a inthawk chu Tamenglong district puol bika dingin State Level Festival kum tin Chief Minister rawia hmang zie tah ding Festival pakhat lem lem, Orange Festival am Amur Falcon Festival pakhat lem lem thlang fel dingin organiser hai a hril bawk. Hienglai zing hin Dis- trict Council le Jail, District Information Offices, Hor- tiuclture le Fisheries office hai ram mi \henkhatin an lak (hluona) chu an hma thei angin District Admin- istration leh sukfel vat a ni ding thu a hril bawk. >>sunzawmna phek 2-ah ccPur: Simte Tribe Council (STC) GHQ in- rawinain zani 10:30AM khan Simte In, Simveng, CCPur-ah 62nd Annual Assembly, 2018 nei a ni a, chawhnung dar 2 khan STC-GHQ, SYO-GHQ, KZP-GHQ le SLS-GHQ office le coference hall inkawp chu Pu V. Hang- khanlian, Minister (Agri. Vety & AH) in khuolliena \hangin a hawng a, H. Ka- mlian, Secretary, (Custom & Culture), STC-GHQ in \awng\ainain an hlan. Minister V. Hangkhan- lian chun, MLA dinga th- langtling a nia inthawk kum 2 na hmang mekin develop- ment sin thaw \an mek a ni thu, kum tam tak khawpui sung lampui hai siem\hat loa um ta chu siem\hat pei a ni ding thu a hril. CCPur khawpui sunga cheng han tui dawn ding hnienghnar taka an hmu theina dingin 2018-19 sungin sawrkarin Rs. 20 crores a sanction a, Decem- ber, 2018 sungin sin \anna ding Chief Minister in foundation stone a hawng ding a nih tiin a hril. STC-GHQ office bawl- na dingin ADC hnuoia 14th Finance Commission >>sunzawmna phek 2-ah CCPur Potable drinking water a dingin Rs. 20 crore sanction a nih: V. Hangkhanlian JPO in GB Meeting-cum-Advent Christmas ccPur: December 8, 2018, 1:00PM khan KKL Complex, IB Road, CCPur- ah CCPur district-a Phil- anthropic Organisation tum tum, Zomi Youth Associa- tion, Kuki Khanglai Lawm- pi, Hmar Youth Association le Young Mizo Association, Manipur Group hai inth- lungkhawmna Joint Philan- thropic Organisation (JPO) chun General Body Meet- ing-cum-Advent Christmas, 2018 an hmang. Hi huna hin Laldawn- lien Varte speaker in a \hang a, Recording Secre- tary in Ngamhao Haokip a \hang, Laldawnlien Varte in \awng\ainain hun a hawng zoin business hun hmang a ni a, JPO constitional body pakhata siem dan ding chun- gchang hriltlang a ni a. Hi le inzawm hin CCPur district sunga Philanthropic Org- nisation um han mani sung chitah Executive Committee han meeting neia an thutluk- na December 15, 2018 chena YMA Manipur Group Of- fice, Hmuia Veng-ah meet- ing nei huna hriltlang thei dinga peklut dingin an rel. Chun, meeting nawk hunah Laldawnlien Varte le Ngamhao Haokip hai Speaker le Recording Secre- tary ni nawk dingin an ruot/ rel bawk. Hun hmangnaa hin hieng philanthropic Organisation tum tum haia inthawk palai 27 an \hang a, HYA a in- thawk mi 4, KKL a inthawk mi 11; ZYA a inthawk mi7 le YMA Manipur Group a inthawk palai 5 an \hang. Education Minister-in DMU a sir iMPhal: Education Min- ister Mr. Thokchom Rad- heshyam chun zani khan Dhanamanjuri Univer- sity (DMU) a upgrade tah Dhanamajuri College cam- pus chu a zu sir a. Sawrkar recommendation anga Li- brary, Canteen le academic class lakna ding le inchuk- na dinga pawimaw hman- gruo bawl/siema umhai chu a en thlithlai a, a pawimaw anga \hangpui pei an tiem. Education minister chun Rashtriya Uchchatar Shiksha Abhiyan (RUSA) scheme dungzui ang ta- kin a hun takah iengkim zofel vawng an nih ding niin reporter hai a hril a. Hmangruo lo um tasa le a tharhai chu \ha taka enkawl pei an nih ding niin a hril a. Sinthawna hin academic inchukna tieng chu ieng- khawm a chawkbuoi naw ding niin a hril. Pu Radheshyam chun, inchukna hmuna pawimaw thil pahni chu Library le Canteen hai an nih a. Taksa le lungril tieng bu mi petu ve ve, fak ding tamtak umna an ni leiin an pawimaw a nih tiin a hril a. Tuta University Library building a enin University puitlinga ding chun a la \ha tawka a hriet naw thu a hril a. RUSA guidance ang taka siem changtlung a ni ding thu a hril. RUSA guidelines dung- zui chun Cluster University chun college 5 bek a um/ nei a ngai a. North East ah chu hrietthiemnain college pathum chen pawm a ni a. Manipur ah ruok chu spe- cial case in college 3 a in- thawkin 5 chenah sukpung a nih tiin a hril. A hril dan chun, Ma- nipur State Legislative As- sembly in August 3, 2017 khan Dhanamanjuri Uni- versity Bill, 2017 chu a lo passed tah a. Dhanamanjuri University hnuoia hin col- lege 5 a uma, chuonghai chu: Dhanamanjuri College of Science, Dhanamanjuri College of Arts, Dhana- manjuri College of >>sunzawmna phek 2-ah Heroin No.4 leh mi 3 man iMPhal: Kakching dis- trict commando hai, SP, Ms Victoria Yengkhom, MPS, inrawina hnuoia Jem Ksh Prakash Singh le In- spector N Tikendra, CDO in-charge le Additional SP (Ops) N. Netrajit, MPS hai chun zani khan Pallel Ba- zaar ah Heroin No.4 leh mi pathum an man. Zantieng dar 4pm vel a nih tah a. Moreh a in- thawkin Sora a thak ding Heroin No.4 hung phur an um ti thu an hriet leiin an lo inchan a. Mi pathum haia inthawk hin Sabon bawma \ha khawka thun No.4 bawm 10 sip le Bur- ma pawisa 500 Kyats note iemani zat an man. Mana um hai chu Ms. M. Martha Nengeikim Ha- okip (33), D/o M. Janglet Haokip of Moreh Ward No. 9, Ms M. Chinneilhing Ha- okip (31), D/o M. Janglet Haokip of Moreh Ward No. 9, le Md. Najir (40), S/o Md Gaffar of Sora Karanchi Leikai hai an nih. An reng hin Kakching PS ah pek lut vawng an nih. (IT) Lok Adalat le Mobile traffic Court-ah 3,29,365 hmusuok ccPur: December 8, 2018 khan National Legal Service Authority le Ma- nipur State Legal Services Authority inhriettirna an- gin Chief Judicial Mag- istrate Court, Tuibong-ah CCPur District Legal Ser- vices Authority huoihawt- nain ‘One Day National Lok Adalat nei a ni a, thu- pui tum tum chingfel a nih. Lok Adalat huna hin Bank loan thungkir zo lo cases nei mi 96 um hai laia cases 5 chingfel niin, anni a inthawk Rs. 2,85,765 hmusuok a ni a, Police Station, Tiddim Road le Hebron Veng PCO tuol, Tiddim Road, New Lamka haiah Traffic Control Po- lice leh Mobile Traffic Court nei a ni bawk a, hi taka hin motor document nei lo, helmet khum lo cas- es 261 haia inthawk TR-5 Receipt kata fine an hmu- suok Rs. 43,600 a tling phak bawk. Lok Adalat Bank re- covery le Mobile Traffic Court-a inthawk sum an hmusuok chu a rengin Rs. 3,29,365/- a tling phak. Vawk pakhat a thawtu hrietlo a lu tieng po um loa hmu ccPur: December 7, 2018 zan dar 6:00PM vel khan Thingkangphai, CCPur- a Manngainiang hai In compound sungah Vawk pakhat, a thawtu hrietlo a thisa le a Lu tieng po um loa hmu a nih. Vawk thisa hi zani hmasa zan ma khan Police han an- lak. In neitu hai hril dan chun Vawk hi an veranda-ah a lu tieng po um lo bakah a ril hai pawtdawksaa an hmu niin an hril. Vawk hi a Lu a umnaw el bakah a hmatieng ke pakhat a um nawh. Vawk hi Police han an lak hnungin blade in an at a, thisen hmu ding a um nawh. Thla hmasa khawm khan storeroom sungah vawkte pakhat a thisain an lo hmu- ta niin an hril a, sienkhawm an vuihmang niin an hril. Tombi Meitei ruong raw liem a nitah ccPur: December 5, 2018 zantienga Yaipha- kol-Thingkangphai khuoa Hreipui hmanga tuk hlum ni dinga ring an In sunga a thisaa hmu Pukhrambam Tombi Meitei (61), s/o (L) P. Tona Singh of Yaiphakol- Thingkangphai ruong chu zani zingkar 10:30AM khan District Hospital Morgue-a inthawk laksuok a ni hnun- gin zani ma khan rawhmang a nitah. Hi thina le inzawma JAC indina um chun Dec. 6, 2018 khan Meitei Society inrawi- nain Sit-in-Protest an nei a, tuolthattu zawngdawk le man dinga phutin, tuolthattu man a ni hma chu ruong lak tum naw hai sienkhawm zani hmasaa post-mortem thaw zo a ni hnungah Po- lice han tuolthattu hai an hmatienga man a ni ngei ding thu an tiem leiin ruong hi morgue-a inthawk lak- suok le raw liem a nih. Tombi Meitei thina le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 128 (12) 2018 CCP-PS U/s 302 IPC an reg- istered a nih.

Transcript of Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/December/HT... · get a nih. Grace Bible Col-lege Budget dinga...

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 34/66 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

MiMtukthla (deceMber) 09, 2018 Pathienni (sunday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

The Pathway SchoolNehru marg, Churachandpur

Phone No. 03874235865

Teachers Wanted1. Teachers for Primary Section (Minimum Qualifiction- XII passed)2. Science & Mathematics Teachers (Minimum Qualification- Graduate)3. Office Assistant (minimum Qualification- XII passed +DTP).

Resume/Bio-Data & Certificates have to be sub-mitted in the School Office on December 10, 2018 (Time: 9.00 am - 01.00pm).

Interview on December 11, 2018.

Sd/- Headmistress

Thailane Day ursun taka insertui|haPhai/ccPur: Rengkai khuo a vengbuk pakhat Thailane, Thailane Day chu Thailane Wel-fare Committee (TWC) huoihawtna-in Rengkai Higher Secondary School Campus, Thailane, Reng-kai, Tui\haphai/CCPur ah Dec. 8, 2018 sun chawhma dar 11 AM a inthawka in \anin, ursun taka umni kham le ruoi\he meua inser a nih. Chief Guest in Pu JC Chongkholien, Chief of Rengkai, Guest of Honour in Rev. Joseph R. Joute, Di-rector, For One Life Asia le Functional President in Pu Lienhmingthang, Manager, Kim Joe Gas Service hai an \hang a, thuhrilna hun an neina haia chun Rengkai a vengbuk Thailane chu an ngainat zie le entawn tlak an nina kawng tum tum hai hrilin ditsakna le thilpek an inhlan tawl. Thupui bik neia thuhril-

na hun pek a um Pu Lalhri-etzing, Chairman, Rengkai Val Upa in “Tlawmngaina” le Tv. Michael Fimate, SDC in “Education & Ca-reer Guidance” ti hai an hril a, ngaithlatu-hai a suk bengvar thlak hle. Thailane Vengbuk sûnga fam lo chang tah hai Sûnna Hunser neia umin an sûng-le-kuohai \awng\ai pêkna Pastor Fim\hasang Infimate in a nei a, Thailane Vengbuk

sûnga um inchûklai Class X mi 6 & XII mi 3 kum thar 2019 a board hnuoia exam dinghai \awng\ai pêkna Rev. Tlanghmingthang in a nei bakah Kum 80 chungtieng mi 7 le Inchûkna tienga hlawtling 57 hai lawmpuina thilpek inhlan an ni bawk. Hi hun hi ditsak taka fiel an nina angin khawt-lang le hnam sunga \huoitu challang tak tak hai le >>sunzawmna phek 2-ah

ZOFEST hmanga fe hai hung tlung

ccPur: Mizoram-a ZOFEST, 2018 hmanga fe Zilla GHQ inrawi Vai-phei Cultural Troupe hai chu zani zingkar khan CCPur an hungtlung nawk tah. Cultural Troupe team hi Zilla CCPur Block han lo tuokin, Khuplianthang, Chief of Lingsiphai cheng-nainah bu an fakpui.

EBC 2019 Budget dingin Rs. 20 crores ccPur: Evangelical Baptist Convention (EBC) chun Gospel Centena-ry Hall, New Lamka-ah Kumsim Khawmpui a vawi 70na an nei mek a, zanita budget session hunah kum 2019 Budget dinga indu-ong Rs. 20 crores pawmpui a nih. Hi laia Rs. 15 crores chu General Budget le Rs. 5 crores chu Mission bud-get a nih. Grace Bible Col-lege Budget dinga Rs. 1.10 crores induonga umkhawm pawmpui a nih.

Raising Day an hmangccPur: Tedim Chin Youth Association, Lamka Unit chun zanikhan Go Cin Khup Veng-a TCYA Hall-ah 34th Raising Day an hmang. Programme-a \hang han zantieng buoi an kiltlang.

Khuga Battalion in training a pek hai mi 87 an hlawtling

ccPur: Peace Ground, Tuibong, CCPur-a Army lakna uma result puong a nita a. Khuga Battalion in mi 206 training an pek hai laia mi 87 in hlawtlingna an chang niin ei thu dawngna chun a hril. Recruitment um ding le inzawm khan Khuga Bat-talion a Career Counseling Cell chun MITRA hnuoia

Awareness and registra-tion programme fethlen-gin \halai sin nei lo tam tak training le pre-recruitment training hai an neipui bakah written exam a ding khaw-min coaching an lo neipui a nih. Nikum khawm khan Khuga Battalion in training an pek hai laia mi 65 sipai-ah an lo tling ta bawk a nih.

Pasal pakhat kap hlum a nihiMPhal: Zani zing dar 6:30 vel khan tu ti hriet lo han Soraisam Modhuchan-dra @ SM Meitei (45), S/o S.Dinamani of Thang-meiband Yumnam Leikai, Imphal West District chu Thangmeiband Area sunga Cheiraoching bul \hut lai an kap hlum. SM Meitei hi UNLF-a \hang hlak, June 19, 2017 a CM hmaa ralthuom le inpehai laia \hang ve a nih. UNLF chun kan pawl kalzawng le do-zawnga a um leia kan that a nih tiin zanikhan thusuok an siem. Soraisam Modhuchan-dra hin chu silai pahni leh tlansuokin an surrendered a, UNLF kal zawngin thil a la thaw sunzawm pei leia an hre hmang niin an hril. UNLF kal zawnga a thilthaw chu a tawp el ding kan sawn leh a hrat deu deu a, in-sur-render-na tehlemhai siemin sawrkar a inthawkin pawisa a lak \eu \eu a, UNLF hming a suksiet zing leia that a nih, tiin a hril bawk.

|huoihmanga um Driver 2 an sansuokiMPhal: Dec. 4, 2018 a (KNF-N) ni dinga ringhla han Chinikon Dollang Part-II, Bishnupur District a in-thawka Driver pahni, Gaid-uanlung Gonmei (27), s/o Duanlian Gonmei of Oin-amlong Village le Emman-uel Topro (45), S/o Ilees-tar Topro, Pegam Village, Khurti District, Jharkhand tuta Awangkul-a um hai chu zanikhan Bishnupur District Police han him le dam takin an sansuok tah.

CM-in 15th State Level Orange Festival CM-in a hawng

Kan thutiem angin a hun takah kan sukpuitling hlak: chief MinisteriMPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, thil kan intiem taphawt chu a hun takah kan sukpuitling pei hlak; lamlien siem, Nu-hai Market bawl, helicopter services, MST Bus service, Doctor Transit House, Tamenglong Water Supply, FCI Godown, SBI Tamei, etc. hai hi insawrkarna \ha ei ti chu an nih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Tamenglong district-in kum tina a nei hlak State Level Organge Festival a vawi 15-na an neina huna Chief Guest anga, Serthlum eng pum pum laia hmai sen peng punga a hril a nih. Tu kuma 15th State Level Orange Festival thupui chu Peace, Health, Beauty and Prosperity ti a ni a. Serthlum chu a chun-ga thupuihai khi intluntu anga hril a nih. Khuol lien anga thu hri-

lin, Chief Minister chun, Tamenglong district-a Serthlum chingtu ram neia Serthlum kak/kung neihai chun an ram thlalak (blue print), DC/Tamenglong-in a approved Start-up proj-ect hung pe lut hai sien, sawrkarinfinancial assis-tance a pek ding niin a hril. Horticulture Depart-

ment chu Serthlum chingtu-haiin harsatna an tuok dan, hmasawnna dinga \hangpui an ngainahai le a neka tam-lem an inthar theina ding zawng suoka hung pe lut dingin an hriettir bawk. SAMAPADA Scheme hnuoiah Serthlum tui siema siekhawlna ding Cold Stor-age siemna ding khawm a

um a, Tamenglong ah in\hut a nih vat tah ding niin a hril. Tamenglong-in Serth-lum a thar rawn tak ti a nih lai zingin, 2014 a inthawk khan 2018 chenah kum tin metric ton 43.81 neka tam a thar suok tah nawh a, a pung nawh tina a nih tiin a hril. “Hi lei hin Serthlum ching danah a \hat nawna

a um am tihai dam hrietna dingin systematical tak le technical takin production a pung thei nawna san iem a na ti zawng dawk a \ul a nih” tiin a hril. Chief Minister chun, kum thar a inthawk chu Tamenglong district puol bika dingin State Level Festival kum tin Chief Minister rawia hmang zie tah ding Festival pakhat lem lem, Orange Festival am Amur Falcon Festival pakhat lem lem thlang fel dingin organiser hai a hril bawk. Hienglai zing hin Dis-trict Council le Jail, District Information Offices, Hor-tiuclture le Fisheries office hai ram mi \henkhatin an lak (hluona) chu an hma thei angin District Admin-istration leh sukfel vat a ni ding thu a hril bawk.>>sunzawmna phek 2-ah

ccPur: Simte Tribe Council (STC) GHQ in-rawinain zani 10:30AM khan Simte In, Simveng, CCPur-ah 62nd Annual Assembly, 2018 nei a ni a, chawhnung dar 2 khan STC-GHQ, SYO-GHQ, KZP-GHQ le SLS-GHQ office le coference hall inkawp chu Pu V. Hang-khanlian, Minister (Agri. Vety & AH) in khuolliena \hangin a hawng a, H. Ka-mlian, Secretary, (Custom & Culture), STC-GHQ in

\awng\ainain an hlan. Minister V. Hangkhan-lian chun, MLA dinga th-langtling a nia inthawk kum

2 na hmang mekin develop-ment sin thaw \an mek a ni thu, kum tam tak khawpui sung lampui hai siem\hat

loa um ta chu siem\hat pei a ni ding thu a hril. CCPur khawpui sunga cheng han tui dawn ding hnienghnar taka an hmu theina dingin 2018-19 sungin sawrkarin Rs. 20 crores a sanction a, Decem-ber, 2018 sungin sin \anna ding Chief Minister in foundation stone a hawng ding a nih tiin a hril. STC-GHQ office bawl-na dingin ADC hnuoia 14th Finance Commission >>sunzawmna phek 2-ah

ccPur Potable drinking water a dingin Rs. 20 crore sanction a nih: V. Hangkhanlian

JPO in GB Meeting-cum-Advent ChristmasccPur: December 8, 2018, 1:00PM khan KKL Complex, IB Road, CCPur-ah CCPur district-a Phil-anthropic Organisation tum tum, Zomi Youth Associa-tion, Kuki Khanglai Lawm-pi, Hmar Youth Association le Young Mizo Association, Manipur Group hai inth-lungkhawmna Joint Philan-thropic Organisation (JPO) chun General Body Meet-ing-cum-Advent Christmas, 2018 an hmang. Hi huna hin Laldawn-lien Varte speaker in a \hang a, Recording Secre-tary in Ngamhao Haokip a \hang, Laldawnlien Varte in \awng\ainain hun a hawng zoin business hun hmang a ni a, JPO constitional body

pakhata siem dan ding chun-gchang hriltlang a ni a. Hi le inzawm hin CCPur district sunga Philanthropic Org-nisation um han mani sung chitah Executive Committee han meeting neia an thutluk-na December 15, 2018 chena YMA Manipur Group Of-fice, Hmuia Veng-ah meet-ing nei huna hriltlang thei dinga peklut dingin an rel. Chun, meeting nawk

hunah Laldawnlien Varte le Ngamhao Haokip hai Speaker le Recording Secre-tary ni nawk dingin an ruot/rel bawk. Hun hmangnaa hin hieng philanthropic Organisation tum tum haia inthawk palai 27 an \hang a, HYA a in-thawk mi 4, KKL a inthawk mi 11; ZYA a inthawk mi7 le YMA Manipur Group a inthawk palai 5 an \hang.

Education Minister-in DMU a sir

iMPhal: Education Min-ister Mr. Thokchom Rad-heshyam chun zani khan Dhanamanjuri Univer-sity (DMU) a upgrade tah Dhanamajuri College cam-pus chu a zu sir a. Sawrkar recommendation anga Li-brary, Canteen le academic class lakna ding le inchuk-na dinga pawimaw hman-gruo bawl/siema umhai chu a en thlithlai a, a pawimaw anga \hangpui pei an tiem. Education minister chun Rashtriya Uchchatar Shiksha Abhiyan (RUSA) scheme dungzui ang ta-kin a hun takah iengkim zofel vawng an nih ding niin reporter hai a hril a. Hmangruo lo um tasa le a

tharhai chu \ha taka enkawl pei an nih ding niin a hril a. Sinthawna hin academic inchukna tieng chu ieng-khawm a chawkbuoi naw ding niin a hril. Pu Radheshyam chun, inchukna hmuna pawimaw thil pahni chu Library le Canteen hai an nih a. Taksa le lungril tieng bu mi petu ve ve, fak ding tamtak umna an ni leiin an pawimaw a nih tiin a hril a. Tuta University Library building a enin University puitlinga ding chun a la \ha tawka a hriet naw thu a hril a. RUSA guidance ang taka siem changtlung a ni ding thu a hril. RUSA guidelines dung-

zui chun Cluster University chun college 5 bek a um/nei a ngai a. North East ah chu hrietthiemnain college pathum chen pawm a ni a. Manipur ah ruok chu spe-cial case in college 3 a in-thawkin 5 chenah sukpung a nih tiin a hril. A hril dan chun, Ma-nipur State Legislative As-sembly in August 3, 2017 khan Dhanamanjuri Uni-versity Bill, 2017 chu a lo passed tah a. Dhanamanjuri University hnuoia hin col-lege 5 a uma, chuonghai chu: Dhanamanjuri College of Science, Dhanamanjuri College of Arts, Dhana-manjuri College of >>sunzawmna phek 2-ah

Heroin No.4 leh mi 3 man

iMPhal: Kakching dis-trict commando hai, SP, Ms Victoria Yengkhom, MPS, inrawina hnuoia Jem Ksh Prakash Singh le In-spector N Tikendra, CDO in-charge le Additional SP (Ops) N. Netrajit, MPS hai chun zani khan Pallel Ba-zaar ah Heroin No.4 leh mi pathum an man. Zantieng dar 4pm vel a nih tah a. Moreh a in-thawkin Sora a thak ding Heroin No.4 hung phur an um ti thu an hriet leiin an lo inchan a. Mi pathum

haia inthawk hin Sabon bawma \ha khawka thun No.4 bawm 10 sip le Bur-ma pawisa 500 Kyats note iemani zat an man. Mana um hai chu Ms. M. Martha Nengeikim Ha-okip (33), D/o M. Janglet Haokip of Moreh Ward No. 9, Ms M. Chinneilhing Ha-okip (31), D/o M. Janglet Haokip of Moreh Ward No. 9, le Md. Najir (40), S/o Md Gaffar of Sora Karanchi Leikai hai an nih. An reng hin Kakching PS ah pek lut vawng an nih. (IT)

Lok Adalat le Mobile traffic court-ah 3,29,365 hmusuok

ccPur: December 8, 2018 khan National Legal Service Authority le Ma-nipur State Legal Services Authority inhriettirna an-gin Chief Judicial Mag-istrate Court, Tuibong-ah CCPur District Legal Ser-

vices Authority huoihawt-nain ‘One Day National Lok Adalat nei a ni a, thu-pui tum tum chingfel a nih. Lok Adalat huna hin Bank loan thungkir zo lo cases nei mi 96 um hai laia

cases 5 chingfel niin, anni a inthawk Rs. 2,85,765 hmusuok a ni a, Police Station, Tiddim Road le Hebron Veng PCO tuol, Tiddim Road, New Lamka haiah Traffic Control Po-lice leh Mobile Traffic Court nei a ni bawk a, hi taka hin motor document nei lo, helmet khum lo cas-es 261 haia inthawk TR-5 Receipt kata fine an hmu-suok Rs. 43,600 a tling phak bawk. Lok Adalat Bank re-covery le Mobile Traffic Court-a inthawk sum an hmusuok chu a rengin Rs. 3,29,365/- a tling phak.

Vawk pakhat a thawtu hrietlo a lu tieng po um loa hmuccPur: December 7, 2018 zan dar 6:00PM vel khan Thingkangphai, CCPur-a Manngainiang hai In compound sungah Vawk pakhat, a thawtu hrietlo a thisa le a Lu tieng po um loa hmu a nih. Vawk thisa hi zani hmasa zan ma khan Police han an-lak. In neitu hai hril dan chun Vawk hi an veranda-ah a lu tieng po um lo bakah a ril hai pawtdawksaa an hmu niin an hril. Vawk hi a Lu a umnaw el bakah a hmatieng ke pakhat a um nawh. Vawk hi Police han an lak hnungin blade in an at a, thisen hmu ding a um nawh.

Thla hmasa khawm khan storeroom sungah vawkte pakhat a thisain an lo hmu-ta niin an hril a, sienkhawm an vuihmang niin an hril.

Tombi Meitei ruong raw liem a nitah

ccPur: December 5, 2018 zantienga Yaipha-kol-Thingkangphai khuoa Hreipui hmanga tuk hlum ni dinga ring an In sunga a thisaa hmu Pukhrambam Tombi Meitei (61), s/o (L) P. Tona Singh of Yaiphakol-Thingkangphai ruong chu zani zingkar 10:30AM khan District Hospital Morgue-a inthawk laksuok a ni hnun-gin zani ma khan rawhmang a nitah. Hi thina le inzawma JAC indina um chun Dec. 6, 2018 khan Meitei Society inrawi-

nain Sit-in-Protest an nei a, tuolthattu zawngdawk le man dinga phutin, tuolthattu man a ni hma chu ruong lak tum naw hai sienkhawm zani hmasaa post-mortem thaw zo a ni hnungah Po-lice han tuolthattu hai an hmatienga man a ni ngei ding thu an tiem leiin ruong hi morgue-a inthawk lak-suok le raw liem a nih. Tombi Meitei thina le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 128 (12) 2018 CCP-PS U/s 302 IPC an reg-istered a nih.

Hmasawnna Thar2 MiMtukthla (deceMber) 09, 2018 Pathienni (sunday) article/health & eMPlOyMent neWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

SUNZAWMNA

Chanchin |ha zar vawng

VAWISUN THUPUILungril hmunkhata umin, hmangaina hmunkhat neiin, inthuruola lungril hmunkhata umin, ka lawmna sukfamkim ro. -PHILLIPI 2: 2

Chanchin Tha zarin Zohnathlakhai hi hnam mawl tak a inthawkin fak le dawn zawngna kawngah dam, in-cheina kawngah dam, lekha inchukna kawngah dam, sin thawna kawngah dam, sin zawngna kawngah dam, thil thiemna kawngah dam, thil hrietna kawngah dam le khawsakna kawng tinrengah mihai ang ei hung ni thei ve ta hi lawm a um bek bek el a nih. Ei se vel le vai rama tribal \henkhat chu ei hnawt phak el chau ni lovin ei lepel ta a nih. Isu Krista Chanchin Tha zarah bawk hnuoi le van malsawmna vurin ei um a, ei pi le puhai suongtuona khawmin a phak der lo, In le Lo \ha tak tak, Motor \ha le nal tak tak, hmun le hmang \ha tak tak, Farm \ha tak tak, nau le te \ha tak tak, tu le te \ha tak tak ei nei tawl a, vangnei le ham\ha tak el ei nih. Hienghai po po hi Chanchin |ha zar lei chauva ei hmu le ei dawng an nih. Chanchin |ha zara hmasawnna le changkangna hung um leiin ei In sunga hmangruo chi tum tum hai khawm foreign kutsuok, a lim le a thlalak, lekhabu le TV-a ei hmu hlakhai ang kha a taka hmu theiin a um ta remrum el a nih. Bur le bel ei neihai hi hmusit um le inzapui um an nita naw a, changkang, mawi le nal tak tak el an nitawl tah. Bur le bel sukfaina kawngah khawm ei changkang tah. Ei sathubur le ei sithubur, in\ing bal le dum rak raka um el hlakhai khawm kha hmu ding a um tanaw a, fai tak le tle pawng tle pawn-gin a um tawl ta a nih. Chanchin |ha zar hi chu ei zo hle el a nih. Incheina thil tiengpangah lem hin chu ruol ei ban phak hne khawp el. Khawthlang le khawsak ram mihai inchei dan ang angin ei inchei thei a, \henkhat lem hi chu filmstar ang el ei nih. Ei society sunga a chang-kang le a khawsa thei deu hai lem chun an incheina thilah hin branded naw chu an ti a, branded ngawtin an inchei tawl ta a nih. Kekawr mawng pawp le phawk hak khawm ei um ta nawh. A vangneia siemin ei ra-mah secondhand thuomhnaw \ha tak tak a hungtlung a, a man a tlawm si, mi rethei te tehai khawm thuomhnaw \ha tak takin ei inbelin ei inchei thei pha ta a nih. Vai tribal, a retheihai khun secondhand thuomhnaw lak-lutna chang an la hriet naw leiin sil le bil thilah khawm an la hnufuol hle a, \awp tak el an la nih. Zohnathlak tribal-hai ruok chu Isu Krista Chanchin |ha zarin mit varna ei chang a, hmasawn le changkang tak el ei nitah. Sawrkar office le Company lien tak tak office haiah khawm Babupa le Babunu ei \hung khep khup el ta a nih. Krista Chanchin |ha hin education-tiengpangah insang takin a mi vawr kai tawl a, India ram chau ni lovin rambung dang dang haiah khawm sin insang le sin inzaum chela um ei \hahnem ta hle. Ei fena tieng tieng Zohnathlakhai hmu theiin an um a nih. sap ram ei ti, Khawthlang tieng rambung le khawsak tienga rambung hran hran haiah khawm Doctor, en-gineer, Nurse le Scientist sin thaw office hran hran le Hospital tum tum haiah hmu thei dingin ei um ta a nih. Krista Chanchin |ha zar hi chu ei zo khawp el. (L) Dr Rochunga Pudaite dam lai khan nakie leh chun In tinin TV, Motor, Phone ;le a dang dang hai hi ei la hung nei ding a nih tiin Pulpit-a a thuhrilnaah khan a hril hlak a. Khang hun lai khan chu awi le ring an tak a, tu ruok hin chu a thuhril kha an dik ta a, a tak takin ei nei tawl ta a nih. Hieng thilhai po po khawm hi Chanchin |ha zara ei nei thei an nih. Krista Chanchin |ha hi la dawn gnaw inla chu tuta ang ngirhmuna hin ei la chuongkai ring a um nawh. Chanchin |ha leiin hma ei sawn a, ei changkang pei a nih. Chanchin |ha hi ei ni rawi ta ding chun a hluin a \ha bek bek el a nih. Chanchin |ha zar bawkin ei Sitting Room/Com-mon room, ei Choka le ei bed Room hai khawm hma-sawn le changkang tak el an nitah. Saphai sil phak ding chauva ei ngai puonlum le puonpha \ha le nal tak tak ei nei tawl ta a, ei bed room-a lut ding le en ding, ei lungril tak chun a zawng zak el ta a nih. Tienlaia pu-onri, rizai le puonphawk ei tihai kha chu hmu ding a um tawl ta nawh. Ei Common room haiah hlak \hun-gpha nal le mawi tak tak ei in\hut a, ei parda-hai hlak a nalin a mawi em em a, TV hlak a suok thar thar ei in\hut a, saphai common Room ang tho a ni tah. Sap han hung hmu hai sienkhawm hmasawn le changkang an mi ti ta hle ring a um. Ei Choka hai hlak a faiin a thienghlim vawk a, Saphai khawmin tirdak le ten ding hmu tanaw ni hai. Thlai suongnaa Gas thuk ei hmanga inthawk khan ei choka le ei bur le bel hai an hung fai a, ei mi nelzawng deuhai lem chu common room-a nekin choka-ah ei inpawlpui tawl lem hlak. Hieng thil hai po po khawm hi Chanchin |ha zar vawng a nih.

KRISTA PASAL|HA: MISSIONARY JOHN ALLEN CHAU

By Samuel L Songate

Kâr hni vel liem tah khan American Missionary John Allen Chau (Kum 27) chu Bay of Bengal-a Andaman thlierkarhai laia pakhat North Sentinel Island-ah Isu Krista Chanchinṭha va hril tuma fe chu a ram mi Sentinelese hnamhai chun nunrawng takin a hringna an lo lak pek a. A hmutu haiin an hril dan chun a ruong khawm tuipui kama phaiphin lai chun an phum a, tu chen hin India sawrkar chun a ruong hi a la’n hlawm thei naw zing a nih. Hi thu hin khawvel hmun tin a deng suok nghal a, social media, print media le mass media a hai khawm hril a hlaw nasa hle. Thenkhatin chanchintha leia martyr a ni thu an hril laiin ṭhenkhat nawk thung chun an vet leia thi a ni zie le a thil thaw kha thil invêtthlâk a ni zie an hril nasa hle. Sentinelese hnamhai hi aboriginal tribes, khawvela hnam khawlbing pawl tak, modern civilization in a la chîm phak lo la um sun tlawmte laia mi an nih. Chuleiin India sawrkar khawmin an population le an nunphung humhalna dingin an chengna North Sentinel Island hi The Andaman and Nicobar Islands Protection of Aboriginal Tribes Act of 1956 hnuoiah ‘exclusion zone’ in a puong a, puotieng mihai chu an chengna thlierkar a inthawka mel 5 biel sung hrim hrim a va fe khawm a khap bur el a nih. Hieng hnamchawmhai hi British hai huna inthawk khan sawrkar le mimal ang zawng khawmin vawi tam tak va paw an tum hlaka chu an chengna thlierkar va hnai hrim hrim chu lawng le helicopter khawm nisien, thal le feihai hmangin an lo bei el hlak leiin tukhawmin an paw thei ngai naw a nih. Kum 1880 khan British India sawrkar thawktu pakhat Maurice Vidal Portman chun an nunphung le khawsak dan hrietchiengna dingin mi paruk – naupang 4 le puitling nupa tuok khat chu sipai le ralthuom le inthawkin thawluina hmangin a va man a, Andaman khawpui Port Blair ah a hung ṭhuoi tawl a. An chengna thlierkar nilo boruok dang le environment dang an ngei naw mani ding an damnaw ta nghal a, puitling nupa tuokhai chu sawtnawte hnungin an thi zui nghal el a. Hi lei hin naupang 4 hai khawm chu sawt hrentang ta lovin an chengna thlierkar a bawk chun a va thak kir nawk hlawl a nih. Sentinelese hnamhai hi an population iengzat chie am a nih ti hih tukhawmin an hriet thei nawh. Helicopter a inthawk annawleh ral khata lawnga inthawka an inlang dan anga tiem chun tuhin 30-40 inkar vel ni dinga ring an nih a, amiruokchu an chengna rampui sungah tukhawmin an va hmu naw leiin 400 vel khawm an la ni el thei tia ring pawl an um. John Allen Chau kha Washington state, USA a pieng niin, Christian University inlar ve tak Oral Roberts University (ORU), Tulsa, Oklahoma a inthawkin a graduate a, kum 18 mi a ni lai khan vawikhat mission trip ah a fe a, chu taka inthawk chun missionary ni dingin a lungril siem fel in, missionary organization pakhat All Nations chu 2017 a inthawk khan a zawm tah a nih. Abikin khawvel hmun hrang hranga hnamchawm, chanchintha la hrelohai chun a lungril an lak bik leiin an chanchinhai suizuiin a ngaiven zing hlaka, chu taka inthawk chun North Sentinel Island a Sentinelese hnamhai kuoma chanchintha hril ding hin a lungril a siem fel tah a nih. Ama tum dan chun an chengna hmunah va fe a, an khawsak dan anga va khawsa ve a, an ṭawnghai inchuka anni ṭawng ngeia Bible inlet pek a tum a nih. John Allen Chau kha October 16, 2018 in Andaman & Nicobar Island khawpui Port Blair a hung vuong lut a. Local mi ṭhenkhat ruol in a siem bakah ngamantu pakhat chu North Sentinel Island a tlungna dinga ṭhangpuitu dingin Rs. 25000/- hlaw in a ruoi bawk a. A thei ang tawka an puocha hnungin November 14, 2018 zantieng chun a ruolhai le chun a lungrila an vawi em em, Sentinelese hnamhai chengna thlierkar chu panin

lawng in an inthawk suok tah a. A mi ṭhuoihai chun Sentinelese hnamhai suol zie le an chengna thlierkar hung hnai taphawt chu an lo that pei hlak ti an hriet leiin a hmun chen thak lovin a thlierkar a inthawka hla rak lo chen chu an va thak a. Chuongchun John Chau chu a khatin lawnglengte a inzâpin November 15, 2018 zingkar chun North Sentinel Island a va chuongkai a, Sentinelese mi ṭhenkhathai chun thal in an lo kap ngei a, a Bible khawm an kâp fuk nghe nghe a nih. Sienkhawm ama chun, “Ka hming chu John a nih, Isu’n a hmangai cheu” tiin a khêk khum tawl a nih. November 16, 2018 zantieng chun a journal (diary) ah a sunghai ta dinga a lekhathawn nuhnungtak chu a zieka, chu zo chun lawnga inthawka râl khata ama lo nghaktu ngamantuhai kuoma chun a journal chu pe in, North Sentinel Island tieng bawk chun a kir nawk a. A zing November 17, 2018 chun ngamantuhai chu ama ngaiven dinga an hung nawka, sienkhawm rala inthawkin Sentinelese hnamchawm haiin John Chau a ruong chu tuipuikam lai keiphît in phaiphin lai an phum an hei hmu tah a nih. Chu phing chun Port Blair tieng hung kir nghal in, Chau a journal chu a ruolpa kuomah an pek a, a ruolpa chun America-a a ruol dang pakhat chu hril sawngin a nu kuomah Chau a thi thu chu an zuk intlun tah a nih. Chau in a thi hmaa a journal-a a thuziek a inthawk hin missionary lungril indiktak puta, a hringna ngei khawm a chân thei a nih ti hre zing puma Sentinelese hai kuoma Isu Krista chanchinṭha inhriettir chu a tum a nih ti chieng takin hriet thei a nih. A nu le pa le a unauhai kuoma a thucha nuhnungtak a journal-a an ziek dan a hnuoia ang hin hei tarlang ei tih. Bryan le Mary, Nunu le PapaHi chungchang a hin nangni chun invet in mi ti el thei, amiruokchu hieng hai kuoma Isu chanchin inhriettir hi a pawimaw ka ti hle sih a. An kutah ka lo thi pal a ni khawma lunginsiet takin anni chunga le Pathien lakah hung lungsen ṭhak naw ro. Chu nek hman chun nangni khawm a kona cheuah ringum takin hung um lem ro. Puonzâr in hung fe thleng ve pha leh ei la’n hmu nawk ding a nih. Hi ka thil thaw hi thil ṭangkai lo a ni nawh a – hieng Sentinelese hnamhai hin chatuon hringna an chang ve theina dinga thaw lem ka nih. Thupuongsuo 7:9-10 in a hril angin Laṭhungpha huol vela anni ṭawng ngeia Pathien an chawibiek ve hun ding hi hmu kâr ka nghakhla tak zet a nih. In rengin ka hmangai cheu a, Isu Krista neka hmangai lem khawvela hin ieng dang khawm hung nei naw ro ti hi ka ṭawngṭaina a nih.

SOLI DEO GLORIA (Pathien Chauh Ropui Raw Se)

John Chau 11/16/2018 (0620)John Allen Chau a thi thu November 21, 2018-a an hriet char in, a rawngbawlna All Nations chun an website ah Chau a thi pawi an ti thu le an sûnna thu an tarlang nghal a. Khawvel ngai a chu John Allen Chau in Sentinelese hnamhai a va ‘approach’ dan le Isu Krista chanchin\ha va hril a tum dan hi ‘dan lo’ le ‘invet thlak’ nisienkhawm Isu Krista sandamna chanchinṭha la hrelo hai kuoma inhriettir dinga a hringna a va’n hlân hi chungtienga inthawka lo thlîrtuhai ta ding chun a va hlu awm char char de aw! India ramah Kristien maktaduoi 20 chuong ei um a, pakhat khawm hieng Sentinelese hnamhai kuoma chanchinṭha hril ngam ei la um naw laiin, hi American tlangval hin a hringna a hung inhlân tawp hi khawvelin invet tihai sienkhawm kei chu ka ngaisang a, a ropui ka ti bek bek leiin a chanchin hi tiem liem mei meia, tobopui mei mei ding chun ka’n thiem thei hlawl naw leiin ka la hung ziek suok hram a nih. (Pune, November 30, 2018)

TDP in Odisha-ah Election ngir dingbhubanesWar: Andhra Pradesh Chief Minister N. Chandrababu Naidu inrawi Telegu Desam Party (TDP) chun kum thar 2019-a Lok Sabha le Odisha Assembly Election um dingah ngir an tum thu TDP Odisha in-charge Rajesh Putra chun zani khan Koraput hmuna reporter hai kuomah a hril. Odisha Assembly Elec-tion kum thara um dinga hin TDP chu seats 52-ah ngir an ta, Odisha Lok Sabha seats 5 haiah candidate an nei bawk ding thu Mr Putra chun a hril. TDP in candidate nei an tumna hai chu- Koraput, Rayagada, Malkangiri, Gaj-apati, Ganjam le Nabarngpur hai an ni a, TDP suprememo Chandrababu Naidu in hieng hmun haia an party candidate ding hai hming puonglang vat tang a tih tiin Putra chun a hril. West Bengal Chief Min-ister Ms Mamata Banerjee inrawi TMC) khawmin kum thara Odisha Election hung um dinga hin ngir tumin an candidate ding hai khawm an puong der ta bawk a nih.

Maharashtra in Rs. 7,963 crore a ngenMuMbai: Maharashtra sawrkar chun a state sunga khaw in\hal leia loneitu harsatna tuok hai \hang-pui le sawmdawlna dingin sawrkar thlungpui kuomah Rs. 7,963 crore a ngen tiin Chief Minister Devendra Fadnavis chun a hril. Mr Fadnavis chun zan-ikhan New Delhi hmunah Principal Secretary to Prime Minister Mr Nripendra Misra inhmupuiin proposal a peklut. Mr Misra chun

assistance an hmatienga hung pek a ni theina dinga theitawp a suo ding thu a lo hril. Maharashtra state sunga khaw in\hal ngirhmun en-fel ding in central team Ma-harashtra-ah an cham mek a nih. Mr Fadnavis chun Pradhan Mantri Aawas Yo-jana hnuoia In nuoi 6 bawl-na ding additional allotment zanikhan sawrkar thlungpui kuomah a peklut sa bawk.

Karnataka in Sc/ST hai ta dingin schemebengalOre: Karna-taka sawrkar chun ram-danga lekha inchuk Sched-uled Castes le Scheduled Tribes (SC/ST) hai ta dingin scheme thar ‘Prabuddha’ a hawng thar. Scheme hi Social Wel-fare Department hnuoia mi niin, ramdanga lekha in-chuk SC/ST students 400 chuongin hi scheme feth-leng hin financial assistance an dawng ding a nih. Hi thila hin department chun kum tin Rs. 120 crore vel a seng phak ding a nih. Hi scheme hawngtu Dy.

CM G. Parameshwara chun, SC/ST student talent \ha tak tak nei, ramdanga lekha inchukna ding nei lo hai hi scheme hin nasa takin a \hangpui ding a nih tiin a hril. Hi scheme hnuoia scholarship hmu thei ding hai chu ramdanga engineer-ing, basic science, agricul-ture, medicine, law le sub-ject dang danga graduation inchuk hai an ni ding a nih. Tuta hma khan ram-danga postgraduate thaw hai kuomah hingang financial Assistance a lo pek ta bawk a nih.

Tukum sung J&K-ah helpawl 232 kap hlumneW delhi: Kum 2018 tuchena hin Jammu and Kashmir-a chun helpawl 232 chuong kap hlum an ni a, lung dengna leia hliemna tuok um zat a tlahnuoi tiin zanita official thusuok chun a hril. June 25-September 14, 2018 inkar sung ni 80 sung khan terrorist 51 kap hlum an ni a, September 15- December 5, 2018 inkar sung khan terrorist 85 kap hlum an nih tiin official thusuok chun a hril a, ramdangmi \hangin helpawl 240 man an nih tiin a hril. Chun, tukum June 25- September 14, 2018 sung khan se-curity personnel \hangin mi 8 in thina an tuok a, security personnel \hangin mi 216 in hliemna an tuok bawk. Sept. 15-Dec. 5, 2018 inkar sung khan mi 2 an thi a, midang 170 chuong lung dengna tlung leiin an hliem bawk.

15th State Level Orange Festival 2018 ah hin Horti-culture and Soil Conservation Minister, Th. Shyam Ku-mar, CAFD Minister, Karam Shyam, Tamenglong MLA, Samuel Jendai, Tamei MLA, Awangbou Newmai hai chu President le Guests of Honour an nih. Guest of Honour Tamenglong MLA Mr. Samuel Jen-dai chun, Orange Festival hin state kil tina inthawka mihai inhmangaina sukzuolin a mi kei khawm a nih tiin a hril. a. Serthlum chingtuhai chu society (pawl) siema a neka tam lem Serthlum inthar a nih theina ding lampuihai ngaituo dingin an fui bawk. “Tamenglong in Orange Festival a hung \an chu Ma-nipur-a a bikin tribal hai laia Festival hmasatak a hma \huoitu ti thei dingin a um a. Orange Festival ei hmang china inthawkin tuhin chu Festival dang dang a hung suok, ei hmang tah a nih” tiin a hril. Orange Festival le inzawm hin Chief Minister chun website thar www.dihcham.com a hawng nghal a, Orange chanchin le lim nal tak takhai khawvel hmu thei dinga tar-lang a nih. Zani ta Organge Festival ah hin Serthlum chingtu mi 173 vel an \hang a, mipui bakah, Serthlum chingtuhaiin an harsatna tuok le thil dang dang a hlawknahai le inhawi an tinahai an hril tawl a. Mipui sang neka tamin an uop bawk. (DIPR)

CM-in State Level Orange Festival

Thailane Day ursun taka inserThuthar lakhawmtu le pedartu hai khawmin an \awiawm a nih. Thailane Day Inserna hun a hin Pu Stephen Joute & Nk. Joy Lalrohlu ha’n hi hun hi an inrawi a, Hun Hawngna’n “Thaikhawpui” ti hla chu Pu PC Lalrawngbawla inrawina-in mipuiin saktlang a nih. Hun hawng \awng\aina Upa Darsangnei, Adviser, TWC in a nei a, Lawmlutna Thu-cha Pu Lalhlimsang Joute, Chairman, TWC in a nei a, Nk. Grace Lalramchuani, Pu Ramhuollien Khawbung (AIR Artiste) le Pu F. Lalthangkung (Kanghling Father) haia inthawk hla mawi tak ngaithlak a umin Secretary Report Pu Rochunghnung, Secretary, TWC le Finance Report Pu Jimco Lalrosung, Fin. Secy., TWC haia inthawk ngaithlak niin Lawmthu hrilna Pu PC Ngaia Adviser, TWC le Hun Khârna le Ruoi Inhlânna Rev. Tlanghmingthang in a nei a, ditkhawplo taka hun hmangzoa umin zantieng bu “Thai-lane Day Ruoi” khawp le tlai takin mipui fekhawm haiin an kiltlang a, Zan hun chu Musical Nite a hmang a nih. Thailane Welfare Committee (TWC) hi tulaia suolna chi tum tum um hlak hai le Tui\haphai/CCPur sung suksietu le suksie mektu hai dona kawnga hrat taka hmala mektu niin kawng tum tum haia an hmalak dan khawm entawn tlak tak an nih. (input: LRS Puruolte)

a inthawk Rs. 20 lakh hung sanction a ni a, ADC sung buoina leia Court in sum laksuok a khap leiin sanction umzat laksuok thei loin a la um a, sienkhawm sawtnawte hnungah ADC Chairman inthlangna um a ta, ADC sung buoina a fel hunah fund laksuok loa la um hai laksuok theiin a hung um ding a nih tiin a hril. Sawrkar thlungpui in kum 2022 chenah In tinin po-table drinking system an hmu ngei ding ti policy a nei le inzawmin In tinin tap water an nei theina dingin nasa taka hma lak mek a ni a. Chief Minister in Ministry of Water Resources-a ngenna a siem dungzuiin Manipur state a dingin Rs. 1500 crore sanction a nih. Minister le MLA tinin kum khatah Local Area Development Fund Rs. 2 crore seng an nei a, hieng hai hmang hin development sin tum tum hai thaw a nih tiin minister chun a hril a. CCPur khawpui sung culvert le lampui siem\hatna dingin 2018-19 budget-ah Rs. 6 crore induong a ni a. CCPur district in National Highway a nei Tiddim Road le Tipaimukh Road chu BRO kuta inthawk NHIDCL kuta peksuok a ni leiin lampui siemna sin \an vat beisei a nih tiin a hril bawk.

CCPur Potable drinking water

Commerce, LMS Law College le GP Women’s College hai an nih. Manipur-a student graduate tam ang huin Manipur University-in a lak lut thei zat (seat) a tlawm taluo leiin harsatna lientak ei tuok a. Kum tin mi tamtak tak BA, MA inchuk dingin state puoteinga an fe a \ul a. Rethei tak tak ei nih tawl leiin tamtakin harsatna an tuok a. Chuonghai harsatna phuhrukna ding chun Dhanaman-juri University hi ei siem a nih, tiin a hril. Hi University a um theina chu mipuihai inthuruolna lei le hieng college hai zar a nih a. Manipur mi inchukna ngai-sang tuhai ta ding thil pawimaw tak a nih tiin a hril. Tuta inthawk chu Master Degree holder khawm ei tam sawt tah ding niin a hril a. Mipuihai chun mani ta anga ena \ha taka enkawl dingin a ngen. (DIPR)

Education Minister-in DMU a sir

Annual Meet-cum-Get Together 2018 an hmangccPur: December 8, 2018, 10:30AM khan 4th Bn. As-sam Regiment-a Ex-service-men le On-service Welfare Association, CCPur chun YMA Hall, Hmuia Veng, CCPur-ah 2nd Annual Meet-cum-Get Together 2018 an hmang. Chief Guest in Gongza-lian, Spl. Contractor, Guest of honour in Ex-Subedar Thangzadou, functional president in Ex-Subedar Tongkhothang hai an \hang a, Special invitees in Ex Capt. Dongzathang, Ex Subedar Khupzadou, Upa Phungkam, Ex Honorary Capt Upa Lim-

khojang, Thangchinlian le Chingentung, Ex Naik Sub H khanlian, Ex Naik Suanthang, Ex Hav Simeon Vaiphei, Upa Holkhomang le Subedar Lal-ruatliana Hmar hai an \hang. Chawhnungtieng dar 1-3PM inkar insukhlimna

hunin an hmang a, Musical Chair, Cock Fighting, Ring Shoot, Blind Hit, Spoon Race le a dang dang hai an nei. Hun hmang zo zantieng Annual meet ruoi an kiltlang. Association-a hin members 170 an um mek.

ccPur: December 8, 2018, 12:00Noon khan Assam Rifles Ex-Servicemen’s Asso-ciation, CCPur District chun Lanva Tam-

pak, AR Lane, Headquarter Veng, CCPur-ah 37th Raising Day an hmang. Chief Guest in Brigadier HR Desai, DIG 27 Sector Assam Rifles a \hang a, hun hmangna Havildar in a kei\huoi. Hi huna hin ESM, Widows le VEER NARIS tam tak an \hang a, pension chungchanga harsatna nei hai khawm buoipui dan ding ngaituopui an nih. Hun hmang zoin Raising day lawmna ruoi kiltlang a nih. Association a hin mem-bers 320 vel an um mek.

37th Raising Day an hmang

laktaWi

3MiMtukthla (deceMber) 09, 2018 Pathienni (sunday) natiOnal/internatiOnal & advertiseMent Hmasawnna Thar

KOHRANHAI KUOMA NGENNASunday School Board, Hmar Christian Leaders’ Forum, hnuoia kum 2019 sunga Puitling Sunday School sub-ject Lalhai Pahnina Inchuklai Bu chu tarik 05/12/2018 khan Rev. Dr Lalhmuoklien, Vice Chairman, HCLF chun tlangzarin Pathien kuomah a lo inhlan ta a. Chun, type/page setting thawnaah computer software hmang inangnaw leiin a sunga ei hawrawp hmang \henkhat a lo inthlak danglam le lo siemhmai pal a um a. A biktakin, phek 9-na, para 2-a, tlar 1-naa ‘greek mawnga’ ti le tlar 8-naa ‘latin mawnga’ tia inziekhai kha ‘grik \awnga’ ti le ‘latin \awnga’ tia ziek ding lem a ni leiin ‘m’ hai kha ‘\’ in lo siem \ha dingin kan hung ngen cheu. A pawi ei ti takzet. A ziektu le proof reader-hai suksuol ni lovin type/page setting siemnaa hawrawp inthlak danglam lo um hmuhmai pal a ni leiin Lalhai Pahnina Inchuklai Bu tiemtu le hmangtuha’n mi lo hr-ethiem dingin kan hung ngen. Hi Inchuklai Bu tiemtu-hai po po malsawmna tam tak dawng dingin Sunday School Board chun ditsakna an hlan.

-sunday school board,Hmar Christian Leaders’ Forum(8,9)

in hMun ZaWrChildren’s Home, Saikawt, Churachandpur bulah In hmun zawr a ni a, a dit le an chaw nuomhai chun Contact Nos. 9612406834 le 8837057815 haiah ngaiven ding a nih. A man chu inbiek dan izir ning a tih. (8,9,10)

Come One Come AllARCADIAN HEYDAY-CUM-WINTER CARNIVAL

You are cordially invited to grace the 7th Arcadian Hey Day-cum-Winter Carnival at Arcadia School, Mol-nom Bazar on the 12th of December, 2018, in between 11AM to 4:00PM

* Chief Guest: DC, Churachandpur* Declaration of Results: ZEO, CCPur

AVAIlABle IteMs At tHe CArnIVAl(1) Food Stalls: (i) Life Cafe (ii) Buong’s Kitchen (iii) Manipuri Cuisine(2) Game Stalls: (i) Shooting (ii) Throw ball (iii) Dart (iv) Bottle Lift (v) Golfing etc. (3) Arcadian Gallery (4) Result Booth(5) Arcadian Art & Craft Stall (6) Photo Booth(7) Magician’s Lair(8) Open Mic (Moral For Life Band & Various Artistes)

Punjab Panchayat Election Dec. 30-ah

chandigarh: Pun-jab Chief Electoral Offi-cer (CEO) Jagpal Singh Sandhu chun Punjab Pan-chayat Election December 30, 2018 a nei dingin zani hmasa zan khan a puong. Hi le inzawm hin elec-tion-a ngir nuom han Dec. 15-19, 2018 inkar sungin nomination paper file thei an ta, Dec. 20, 2018 in scrutiny um a ta, Dec. 21, 2018 chenin inhnukdawk nuom hai inhnukdawk thei an tih. Hi election-a hin Ar-panchs 13,276 le Panchs 83,831 thlang ning an tih.

J&K-a Bus eksiden-ah mi 12 an thi

POOnch: Jammu and Kashmir-a Poonch Dis-trict-a chun Inrinni zing-kar khan Mandi Tehsil-a Palera hmunah Bus pakhat changsuolin a eksiden a, rawlah a tlan liem a, Bus hi an dar vawng a, \henkhat vadungah a thlalut

bawk. Hi eksiden a hin mi 12 in thina an tuok bakah midang 18 in hliemna an tuok niin Poonch Deputy Commissioner Rahul Ya-dav chun a hril. Hliem hai laia \henkhat an hliem inrik leiin mithi hi tuta nek hin an la tam el thei tiin ei thu

dawngna chun a hril. Bus hi loran a inthawk Poonch pana tlan a nih. Governor Satya Pal Malik chun thina tuok sungkuohai a sunpui thu a puong bakah hi thil tlunga thina tuok sungkuo hai chu zangnadawmna Rs. 5 lakh seng pek ding le hliemna tuok hai chu \hangpuina Rs. 50,000 seng pek an ni ding thu a puong. Bus khaltu han lam-kawina hmuna a motor khal a herkawi hnenaw leia rawl metres 100 vela insanga Bus hi tlanliem niin police thusuok chun a hril a. San-suokna le sawmdawlna sin thaw mek a nih.

Centre in Ganga hum-halna ding Bill thar

neW delhi: Sawrkar thlungpui chun Ganga vadung sukpawrchetu hai hremna dingin National River Ganga Bill, 2018 Parliament Winter Session December 11, 2018 a hung um dinga hin phar a tum. Hi le inzawm hin Ministry of Water Resources, River Development & Ganga Re-juvenation chun draft law an siem zo tah. Bill dungzui hin vadung tui sukpawrche a, sukhmel-hemtu, phalna nei loa Nga man le vadung lung latu hai chu kum 2 chen jail intangtir theina ding le fine Rs. 50,000 chen inchawitir theina ding a \hang.

Annual GST return file thei hun thla 3-a

keiseineW delhi: Sawrkar thlungpui chun annual Goods and Services Tax (GST) return file thei hun chu thla 3 in a keisei. A hma chun Annual GST file thei hun hi De-cember 31, 2018 chen dinga deadline siem a ni a, sienkhawm deadline keiseia um dungzui hin GSTR-9, GSTR-9A le GSTR-9C hai chu March 31, 2019 chen file thei a ni ding a nih. Confederation of All India Traders (CAIT) chun Annual GST return file thei hun keisei dingin fi-nance minister Arun Jaitley kuoma ngenna an lo siem ta a nih.

Assam-ah tukum sung Sai in mihriem

64 an thatguWahati: Assam rama chun tukum sung hin Sai helin state sung hmun hran hranah mihriem an that a, Sai 53 in thina an tuok bawk. Khuorel sietna dang dang tuia tla hlum le mim-kei tlung leiin June-Septem-ber thla sung khan mihriem 53 in thina an tuok bawk.

ram temple bawl dang a ni chun Modi sawrkar sukthluk ning a tih: swamy

neW delhi: Bharatiya Janata Party ( BJP) leader Subramanian Swamy chun, sawrkar thlungpui annawleh Uttar Pradesh sawrkarin Ayodhya hmuna Ram Temple bawl ding a dodal a ni chun an sawrkar ka suk-thluk ding a nih tiin a hril. Hi thu hi Zirtawpnia Jawaharlal Nehru Universi-ty (JNU) hmuna thu a hril-naa Mr Swamy in a hril a ni a, Centre le UP sawrkar-in an dodal a ni chun an sawrkar sukthlu ngei ka tih tiin a hril. Muslim hnam an hmu-pui hai po chun Ayodhya hmuna Ram Temple bawl dinga rawtna hi an dodal naw thu Mr Swamy hin a hril bawk.

Ayodhya hmuna Mu-ghal Emperor Babur in kum 1578-a Babri Masjid a lo bawl chu December 6, 1992 khan Hindu activist ni din-ga ringhla han an suksiet/sukchim a nih. Hindu pawl chun hi lai hmuna Ram Temple bawla um suksiea Mosque hi bawl a nih tiin an intum a nih. Muslim pawl Sunni Waqf Board chun Mughal ruler Babar

in hi lai hmun hi a lo lak a ni leiin kan ta a nih tiin an hril leiin hi lai hmun hi rambuoi-a ngai niin, hun sawt taka inthawk khan Supreme Court khawmin hearing a lo nei ta a ni a. October thla khan Supreme Court chun Ayodhya title suit thu hi January , 2019 tienga hearing nei nawk chau dingin a lo sukchawl a nih.

army general hlui hooda in surgical strikes hril rawp \ha ti lo

chandigarh: Kum 2 liemtaa Indian Army han terrorist hai beina dinga Line of Control (LoC) pela Surgical strike an lo thaw an khattawka hrillang rawp a la ni zing chu thil indik le \ha a ninaw thu hrilin a sawisel. Hi thu hi Chandigarh hmuna Military Literature Festival, 2018 Chandigarh hmuna neia um a nikhat-naa ‘Role of Cross-Border Operations and Surgical Strikes,’ ti thupui hmanga hriltlangna nei huna Lt. Gen. (retd.) DS Hooda in a hril a nih. Hi huna hin Pun-jab Governor VP Singh Badnore bakah Generals le Army Commanders hlui tam tak an \hang. Surgical strike kha Sep-tember 29, 2016 a thaw niin, kha huna khan Gen.

Hooda hi Northern Army Commander a nih. Hi huna \hang war veterans hai chun military operation politicisation lakah fimkhur a \ul thu an hril tawl. Ramri kana India ram hung lut tum terrorist hai nasa taka suksiet niin, sur-gical strike kha a hlawtling a, ei lawm hle ding hrim a nih, sienkhawm hi chun-gchang hrillang rawp chu thil lawmum tak a ninaw thu Gen. Hooda chun a hril. Pakistan terrorist han Jammu and Kashmir-a Uri sector a Army hmunpui pakhat beia sipai 19 zet an kap hlum thungrulnaa Sep-tember 2016-a kha Surgical Strike thawa um a ni a, Lt. General DS Hooda (retired) hi surgical strike thaw lai live video-a inthawk lo en-

kaitu a nih. Surgical strike thaw hlawtling leia lawmna chu a dan ding hrim a ni a, sienkhawm hun sawt tak a liem hnunga khawm \awng chang lakna taka hril rawp el chu a ngai theinaw a nih. Prime Minister Naren-dra Modi inrawi Centre-a NDA sawrkara minister han (PM \hangin) NDA sawrkar hlawtlingna an hril hun haiah uongpui taka an zep sa rawp hlak le inza-wma hi thu hi Lt. Gen. Hooda in a hril a nih. Opposition hai ruok chun sawrkar chu politics thila surgical strike hmang \angkai tum le surgical strike hmangsuolin an in-tum a nih. Northern Army Com-mander Lt. General Ranbir Singh chun, Surgical strike hi Army in option an nei hai laia pakhat a ni a, ieman-ichenah terrorism a sukchau pha thu a hril. Hieng laizing hin sawrkar thungpui chun ser-vices pathum haia inthawk sipai \ha hlir thlangsuoka Surgical Strike force indin a tum nia hril a ni bawk.

china-in Thlapa Khingtieng Entu Ding Vanboruok Lawng Kapsuok

b e i j i n g : B i b l e - i n ‘Suotieng milien’ hrat tuol tuol dinga a hril China chu tu dang ruol lovin a tum a hlen pei a. Tukhawma thlalem (satellite) khawm an la tir ngai nawna le thla an lak ngai nawna, thlapa khingtieng pang thla latu ding Chang’e-4 (Lunar Mission Probe) vanboruok lawng chu hlawlting takin a kap suok tah. Chinese mythology besana hming an phuok Chang’e-4 hi Long March 3B Rocket hmangin Dec. 8 dar 2:23am khan China s i m t h l a n g Xi c h a n g a inthawkin kap suok a nih. Thlapa khingtieng pang, inthim zingna hmun tieng vuong lutin thla lang a ta,

Kum Thar a inthawkin a sin a \an ding a nih. China Aerospace Science and Technology Corp-a Mission Chief Commander Mr He Rongwei chun, “Chang’e-4 hi thlapa khing tieng pang luta thla latu ding mihriem siem khawl hmasatak a la nih” tiin a hril. Tu kum 2018 sunga mihriem siem vansanga inzin khawl laia la fe hla tak Chang’e-4 hin, thlapa kh ing t i eng , hkawve la inthawka ei hmu zen zen lo, tlang le ruomhai tamna thla a lak ding a na. A danghai chun khawvel tieng hung ngha Thlapa leilung ngawt an laka, Chang’e-4 chun tukhawm la fe ngai nawna hmunhai a lak ding a nih, tiin

Global Times chun a hril. Thlapa (Moon) inthimna tieng ‘dark side’ hi, 1959 a Soviet Union (Russia) in thla a lak bak kha chu tukhawma an lak tah nawh a. Tu rambung khawmin khawl an la tir nawh a, China hi a hmasatak ding a nih. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics-a Astronomer (vansipai) Jonathan MCDowell chun, “America le Soviet Union han 1960s le 1970s laia vansang boruoka thil an thaw ang khan kum 10-20 vel hi chu China-in a hung thaw ve tah a. Vanthengreng khi fang suok tak tak a tuma, rambung thawtu hmasatak a la nih” tiin a hril. Hi khawl hin Thlapa an thimna tieng thlalak a hung thawn theina dingin a \hangpuitu ding Thlapa le khawvel kara um dingin May thla khan satellite Queqiao (“Magpie Bridge”) chu Chang’e-4 (Robotic Lander) le inzawm ding a lo kap suok tah a. Thlapa sunga Chang’e-4 le khawvel inkarah palaiin a \hang ding a nih.

Khawvel Danga Mi Alien Han An Mi Lo Hung Sir Tah: NASA

hOustOn: Nat iona l Aeronaut ic and Space Adminstration (NASA), Ames Research Centre, Mountain View, California-a suitu researcher hai chun, ei lo hriet naw lei a ni thei a, khawvel danga mi Alien haiin ei khawvel hi kum tamtak liemtah a khan an lo hung sir (visit) ta hlak a nih, tiin an hril. “ K h a w v e l d a n g a inthawka hung eini anga Oxygen hipa dam/siem nih lo, carbon hmanga siem an ni leiin ei hriet nawa chauh a nih” tiin an hril. Scientist Mr Silvano P. Colombano chun, “Mihriem han ieng ang mi an nih ti ei hriet nawa, khawvel danga mi an ni le ni naw ei hriet naw lei mei mei a nih a. Alien hai

chun an mi lo hung sir ta hlak a nih” tiin a hril a. “Tulaia UFO ei tihai khawm hi Alien chi dang haiin an mi hung sir (visit) na eini’n ei la hriet chieng lo an nih. Ei thiemna le ei insiengna hmangruo an ang naw lei le ei piengzie reng khawm an ang naw leiin ei hriethiem naw mei mei a nih” tiin a hril. Independent ti research finding an published-na magazine ah chun, khawvel danga inthawka hunghai an nizie ei hriet naw leiin mihriem haiin ei hriet nawa mei mei a nih a. Ei inbiekpui thei bawk naw leiin ei hriet naw a nih, anachu, an lo hung ta hlak” tiin a ziek. A research paper hi vansang khawvel danga mi an um le um naw zawngna

project, SETI (Search for Extraterrestial Intelligence) hnuoia ‘Decoding Alien Intelligence’ workshop an neinaa insuo dingin a pek lut. “Ka hril umzie tak chu, hringna dang (intelligence) ei hmu suok ding or a mi hung hmu suoktu dinghai hi (an mi la hung hmu suok naw chun), eini anga carbon-based a siem an ni naw el thei ti hi a nih” tiin a hrilfie. C o l o m b a n o c h u n , scientific ommunity hai chun UFO hei sui rak le a thu ei ziek rak ding khawmin, an zawng tak UFO hmu ding a tam naw si leiin le phuokfawm thu hung suok sa pei an inlau baka, khawvel danga fena ding chu a hau an tak taluo leiin an bawzui nuom nawa mei mei a nih. An um an ring naw chu an nawh, tiin a ziek bawk. C o l o m b a n o c h u n technology tieng hma ei sawn hrat leiin hmatieng peia ei umdan ding khawm lo ngaituo lawk a \ul tah tiin a hril a. “Hmatieng technology hma sawn peia ei civilization um dan ding khawm lo suongtuo lawk a pawimaw tah.

Grace Millance, That Dinga Ring A Ruong La Hmu Lo

a u c k l a n d : N e w Zealand police hai chun British nunghak kum 22 mi, Grace Millane, khuolzin December 1 a inthawka inhmang a umna chin hriet lo chu evidence po po enin that a ni an ring thu an hril a. A ruong la hmu lo chu zawng zing ning a tih, tiin Auckland police hai chun an hril. Deputy Inspector Scott Beard hril dan chun, a pain a hmangai em em, ‘lovely’ ‘hmel\ha’ le ‘sungkuo ngaina mi tak’ tia ko Grace hi kar liemtah khan New Zealand ah an hmang a. An hmang hmaa ama le inzui kum 26 mi pasal pakhat chu police han an hrentang a, a

that ring a nih. “Grace a sunghai chu ka hril tah a, an tuorna hle. A ruong chu la zawng pei kan tih” tiin a hril a. Inspector Scott chun, “Hotel a tlungnaa CCTV footage hai le forensic examination hai a inthawkin a motor khawm hmu a nih a, a ruong khawm hmu kan inbeisei” tiin a hril. Police hai chun an iman pa hi Inrinni khan City Life Hotel ah Grace leh an lut lai hmu a nih a. Hi hma hin hmun dang dang khawm an fe niin an hril. An hmuna nuhnungtak chu City Life Hotel hi a ni leiin hi taka inthawk hin a ruong zawng \an a nih ding thu a hril a. “A sunghai ta ding chun tuornat um hleng a tih. A ruong kan hmu hmakhat zawng kan tih. New Zealand mipui po po lungril chu Grace chungah a fu a nih” tiin tumru lungsen tak pumin a hril.(AFP)

CHUrACHAndpUr dIstrICtCHrIstIAns GOOdwIll COUnCIl

Regd No.23 of 1998Churachandpur-795128: Manipur

An AppeAl tO AllThe Churachandpur District Christians Goodwill coun-cil greets you in the Precious Name of our Lord Jesus Christ! The celebrations of joyous Christmas and the New Year’s Day are just at the corner. We, Christians liv-ing within the vicinity of Churachandpur are preparing ourselves to celebrate these special days with anticipa-tion that God will pour bountiful blessings to his dear redeemed children. In the light of these coming moments of joy the undersigned appeal all organisations, associations, in-dividuals not to indulge in any activities that may hin-der our much awaited celebration of these special oc-casions. Let there be no bandhs, road blockade, strikes etc, during the month of December 2018 and January 2019 that our dear ones including students who are coming home from far and near may have free access to be united with dear and love ones during the Christ-mas and the New Year’s and may return back in time for their respective places. We also appeal to the general public not to sell or buy crackers meant for making loud noise. Parents are advised not to succumb to children’s demand of buying crackers and a toy guns. This cause alarm/fear and con-fusion in the mind of the public and it may cause enevn health problems. We all know well that Christ came on earth to bring the message of eternal peace and joy for the whole world and as such any attempt or ploy to inflict harm to fellow human beings has no room at this particular special occasion. Christians cannot afford of celebrating Christmas and New Year under fear psychic. The Churachandpur District Christians Goodwill Council wishes all a very Blessed Christmas and a Pros-perous Happy New Year.

sd/- rev.dr.lalhmuoklien rev. Vanmawia President Secretary

FielnaPathienin rem a ti a hun \ha a mi pek ani chun tarik 10th-15th December, 2018 sung hin GOSPEL CAMP nei dinga buotsai a ni a, Pathien sandamna beiseituhai ta dingin kawt hawng a nih. speaker : rev.lalnghaksang, Evangelist at Large EFCI ning a tih.Hriet ding \ul:-A hmun : Rengkai EFCI, Naupang Sunday School Hall.Lut hun : Dt. 10th Dec. 2018 zan tieng bufak khawp. Registration fee Rs.50/- Puonthuo, Bible, lekhapuon le pen chawi seng ding.

sd/- john khaute sd/- upa j.Z.thangsanga

P.T. SEMINARY ALUMNI MEETING Tarik 11 December, 2018 (Thawleni) dar 11 AM a hin RPCNEI Office, Peace Lane-ah PT Seminary Golden Jubilee lawmna le inzawma in\hungkhawmna hun pawimaw tak a um ding nih a. Hi inkhawmna a \hang dingin PTS a lo inchuktahai po po fiel le inhriettir ei nih.

sd/- rev. l. roshyama hrangchal, Vice Principal (Development & Projects)

nghilni uM lO

Mr Kawlhminglien(jan. 18, 1963 - dec. 9, 2016)

I khuolzinna hnuoi rinum maksana, vankhawpui I min lawisan ni champha 9th Dec. a hung tlung hin, I sung le kuo, I lenruol hai lungrilah i thar a, kan ngai che a zuolin, kan khuo a va sawt de aw... Van Jerusalem Lalpa âng s<ng a hlim taka intuokkhawm hun ding kan nghakhla ngei.

I Nu : Tlanglien I nuhmei : Lal\hatling le I Nauhai le Tuhai Saikawt, CCPur.

Bulandshr buoina tlunga Inspector thina le inzawmin Police officer 3 sawn hmangbulandshahr: Kar hmasaa Bawng that chun-gchanga mipui han Bu-landshahr hmuna protest an nei huna Police Inspec-tor Subodh Kumar Singh le civil mi pakhat Sumit Ku-mar hai kap hlum an nina le inzawmin Uttar Pradesh sawrkar chun SSP, Bu-landshahr le Police officer dang pahni hai chu hmun dangah a sawn hmang.

Hi buoina tlung huna silai kapnaa inrawla intum sipai pakhat chu Inrinni khan Jammu and Kashmir-

a a umna Unit in thu in-dawnchieng dingin a hren-tang. Sipai hrentanga um chu

Jitendra Malik @ Jeetu Fauzi a ni a, Sopore town-a um 22 Rashtriya Rifles a mi a ni a. Buoina thlung huna video social media haia thedar-ah Mr Malik hin silai a kap lai an lang a, chu le inzawma hrentang a nih. Hi thil tlung suizuitu Special Investigation team (SIT) chun tuchena hin mi 9 an man tah.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSMiMtukthla (deceMber) 09, 2018 Pathienni (sunday)

Football Fixtures: December 9, 2018Premier League

Newcastle v/s Wolves- 9:30PM

SPaniSh La Liga

Eibar v/s Levante - 4:30PMHuesca v/s Real Madrid - 8:45PM

Real Sociedad v/s Valladolid - 11:00PM

Serie aSassuolo v/s Fiorentina - 5:00PM

Parma v/s Chievo - 7:30PMEmpoli v/s Bologna - 7:30PMUdinese v/s Atalanta - 7:30PM

Genoa v/s SPAL - 10:30PM

BundeSLiga

Mainz v/s Hannover - 8:00PMMonchenladbach v/s VfB Stuttgart - 10:30PM

France Ligue 1Strasbourg v/s Caen - 7:30PM

LOSC v/s Stade Reims - 9:30PM

Serie A:

Juventus chun Mandzukic goal hmangin Inter Milan an hne; point 11 in hma an \huoi mek

turin: Hma\huoitu Ju-ventus chun Inrinni zing-kar khan an home Juventus Stadium-ah Inter Milan an mikhuol a. First-half chenah goal thun bik um loa an indraw hnungin

second-half minute 66-na ah Goal rangkachak thun rawp hlaktu Croatian striker Mario Mandzukic chun Juventus ta dinga hratna ding goal a hung thun a. Inkhel tawp che-

nah Inter Milan in a thun-gkir tanaw leiin Mandzu-kic goal hmangin Juventus chun Inter Milan 1-0 in an hne. Serie A season khel meka hin Juventus chun games 15 an khel ta haiah an khingpui vawikhat an indrawpui tinaw chu hrat-na an la chang vawng leiin point 43 hmuin hmatieng hrat takin an la fe pei. Anni dawttu Napoli chun games 14-ah point 32 hmuin an karah point 11 zet a tla ta a nih. Inter Milan hin vawi 15 an khel ta haiah vawi 4 lost in vawi 4 an khingpui hai an lo indrawpui ta a, tuhin points 29 hmuin a pathumna in an \hang.

Simona Halep in WTA Fan Favourite Award

FlOrida: World num-ber one Romanian Simona Halep (27) chu a zawna vawihnina dingin Zirtaw-pni khan Women’s Ten-nis Association (WTA) Fan Favourite Award dawng dinga thlang a nih. Halep ti loah hi award history

kum 10 liemta sung khan nuhmei pali chau Fan Favourite a puong an la nih. Simona Halep ta ding chunk um 2018 No.1 title a la hum khelah tuta WTA Fan favourite award a hmu nawk hi a ta ding chun chawimawina belsatu a nih.

Tuta hmaa lo dawng ta hai chu Russia mi Maria Sharapova han vawikhat ve ve an lo lak ta a, tulai hnaia lo retired tah Ag-nieszka Radwanska of Po-land khan kum 2011-2016 inkar sung khan a zawnin vawiruk zet a lo lak a nih. Fan-based poll neia um dungzuia WTA Fan Fa-vourite award dawngtu ding hi thlang hlak a nih. Simona Halep hin tu-kum 2018 hin Australian Open lain Grand Slam title hmasa tak a lak bkah Rogers Cup le Shenzhen Open a khawm trophies a lak bawk a nih.

Football Thuthang:• Paris St- Germain chun Financial Fair Play sanctions bawpel nawna dingin Bra-zil striker Neymar (26) annawleh France forward Kylian Mbappe (19) zawrdawk an inpei.• Belgium striker Romelu Lukaku (25) chun manager Jose Mourinho chunga lungawinaw leiin Manchester United-a a ngirhmun ennawn a tum. • Ajax midfielder Frenkie de Jong (21) chun Manchester City nekin PSG zawm a nuom lem.

• Wolves chun Mexico striker Raul Jimenez (27) chu Benfica a inthawk eu-ros 38 million a lak an tum. • Leicester boss Claude Puel chun Eng-land centre-back Harry Maguire chu club-ah a la khel zawm pei a beisei. United chun Maguire (25) hi January transfer window a dingin an target a nih. • Atletico Madrid chun insukhliem mek Chelsea forward hlui Diego Costa thlaktu dingin Celta Vigo le Uruguay striker Maxi Gomez (22) an target.

WBC chun Deontay Wilder le Tyson Fury ‘direct rematch’ a remti tah

lOs angeles: Kar hmasaa Los Angeles-a Staples Centre-a round 12 inhnek hnunga a hrat lem um loa indraw a puong American world heavy-weight WBC title holder le Britain heavyweight champion hlui Tyson Fury hai chu ‘direct rematch’ nei dingin World Boxing Council (WBC) chun a remti tah. Hi le inzawm hin Wilder le Fury han inhnek \hat an nuom ve ve thu an lo puong ta chu a tak hung inchang thei ding ngirhmu-na a um mek ta a nih. Wilder le Fury hai Staples Centre-a an inhnek \um khan Wilder hin

round 9-na le round 12-na haiah Fury hi a hnekthluk a, sienkhawm entu mipui tam tak ringnaw tieng daiin Fury kha hung tho nawk peiin round 12 tawp chen a \hang a. Wilder khan vawihni zet hnek thlu sienkhawm Fury khan a hnek fuk rawn lem lei-in observer tam tak chun Fury (30) kha hratna chang lem dingin an lo ngai a, sienkhawm hrat bik um lo indraw a puong an nih. Draw a puong an ni khan sawisel a hlaw hle lei-in WBC chun an hmatien-ga inhnek\hat tir ngei a tum a nih. Rematch chungthua

hin Fury chun United Kingdom tieng Wilder hi inhnek\hat (rematch) pui a nuom thu le Wimble Sta-dium a ngei inhnekpui a nuom thu tuta hma khan a lo puong ta a nih. WBC in board of governors meeting hunah “unanimous agreement” –a rematch an remti le inzawm hin inhnek \hat dinga Wilder (33) le Fury team hai an inrem thei chun an inhnek \ha ngei ding ti a chieng ta a nih. Wilder mandatory challenger chu Dominic Breazeale a ni a, sienkhawm WBC in Fury le inhnek\hat a hung remti lei hin a title kawl zing pumin a nawkah Fury inhnek\hat pui theina ding kawt a hung inhawng ta a nih. Wilder le Fury hai hi tuchena boxing an lo khel ta haiah hnenaw la neilo ve ve an ni a, Fury hin kum 2015 khan Wladimir Klitschko hnein tuta Anthony Josh-ua in world heavyweight boxing title pathum a hau mek hai lo hautu a ni ve a. Sienkhawm mental tieng-pang harsatna a nei leiin a boxing license suspended a ni leiin a title kawl mek hai an thla a, kum 2 deu-thaw boxing khel a chawl-san hnungin hung khel thar nawk chau a nih.

Grammy Award 2019 Nomination Tamtak, Drake le Lamar lOs angeles: Hlasakthiem hai chawimawina insangtak lawmman pakhat Grammy Award 2019 a ding nomination chu sukfel a nih tah a. Canada tlangval tulaia Billboard Top 100 a No.1 hluo zing Drake le ni kuma award dawng rawn tak Kendrick Lamar hai chu nomination hautak an nih. Canada tlangval Drake hin nomination 8 a nei a, Kendrick Lamar in 7 a nei bawk a. Kendrick Lamar hin film hlawtling em em ‘Black Panther’ soundtrack a siem le a hla danghai ah a nei a. Drake chun a hla inlar tak ‘God’s Plan’ le a album ‘Scorpion’ haiah nomination a hmu. Zani ta puong nomination ah hin British hlasakthiem mithar Jorja Smith, Ella Mai le Dua Lipa hai khawm an \hang ve a. An lawm hle. Dua Lipa chu a hlasak le lamna

‘Electricity’ chun Best New Artist ah nomination a hmu a. Hi hla hi Silk City, Diplo le Mark Ronson hai le an siem a nih. Dua Lipa chu a hlim taluo a, \ap pumin, “Two Grammy nominations, I’m so happy but I can’t stop crying! I can’t believe it!” tiin Twitter ah a tweet. British-Kosovan nunghak hi Best New Artist le Best Dance Recording ah nominated a nih. London-a pieng Ella Mai

khawm. A hla ‘Boo’d Up’ ah Song of the Year le Best R&B Song nominated a nih. A hla hi US Billboard Hot 100 ah No.5 a nih char chara, 1992 a inthawka British mi Billboard chart-a Top umsun a la nih. Jorja Smith khawm Brit Awards Critics’ Choice a lo dawng tah bakah Mercury Prize a dawngna a hla ah Best New Artist nominated a nih a. Ama ruola British artist nominated hai chu Arctic Monkeys, Jon

Hopkins, Disclosure, Seal le Mark Ronson hai an nih. Nomination hau danghai chu Brandi Carlile-in 6, Lady Gaga, Cardi B le Childish Gambino han 5 seng le, Ariana Grande khawmin pahni an nei. Ariana Grande chu a album ‘Sweetenr’ ah Best Pop Vocal Album le a hla ‘God is a Woman’ tiah Best Pop Solo Peformance haiah a hmu. Ring nawna tieng taka hmu \ha lo ve tlat chu, a tour le album hlawtling em em Taylor Swift a nih a. A album inlar em em ‘Reputation” ah Best Pop Vocal Album ah chauh nominated a nih. Tu kuma nomination hautakhai chu: Kendrick Lamar 8, Drake 7, Boi-1Da, Brandi Carlile, Mike Bozzi hai 6 seng le, Cardi B, Childish Gambino, H.E.R., Lady Gaga, Maren Morris, Soundwave hai

5 seng an nih. Tu kum chu Major category palihai suklien an nih a. Nuhmei mi dum, Asian le Minority Ethnic hai ta ding kawt hawng a nih a. Chu chu BAME (Black, Asian, Minority Ethnic) ti a nih. Song of the Year le Album of the Year hai 5 nominated hlak kha 8 a thei tah. Categories suklienhai chu Album of the Year, Record of the Year (for best overall song), Song of the Year (for songwriting) le Best New Artist hai an nih. Category danghai chu Nomination 5 seng an la nih. Ni kum khan Bruno Mars chun Awards po po deu thaw a lak a, Kendrick Lamar a khum vawng a nih. Tu kum chu Kendrick a hau lem taa iem a ang ding, February 10. 2019 khin Staples Centre, LA a hriet ning a tih.

Zareen Khan-in A Manager Hlui A Hek

MuMbai: Tulai khawvel chu puonbil rorelna an sang tah a, puoonbil hnuoia thil tlung phawrlangin puon biltuhai an huoisen hrat nuom hle a. Puon hnuoi thil ulau taka pholangin ni danga an topui le to \awka an thu an lo awi el pasalhai thil thaw \ha an ti naw naw chu an hung khek suokpui pei el chu an tah! Hollywood-a #MeToo campa ign - in nu hme ih a i a sukhuoi a , India rama nuhmeihai khawmin an lo entawn ve peina le inzawmin, nuhmeihai chun pasalin an saina mei mei khawm an dit naw deuh chun ‘hekna’ takin an hmang pei el an tah. Nunghak sai mei mei khawm ngam a um ta naw vat ding niin an lang. Mobile SMS fimkhur rawh. Bollywood Actress Zareen Khan khawmin, a Manager hlui Anjali Atha chun mobile phone ah thu \ha naw tak tak a hung thawn hlaka, a um a sukinhawi naw thei hlea ‘sexual harassment’ chi khat a nih, tiin police ah a hek niin police hai chun an hril. Zareen Khan chun a hril el chauh nih lovin, a Manager hlui chungah hin police station ah case a siem a nih. A case siem chu, ‘mobile phone hmangin a

mi sawisak hlak’ tiin Zirtawpni khan a hek. Zareen Khan sawiselna angin, nuhmei chunga thu le changzie hmanga nuhmei mawina sukbawrbang or nuhmei suknawmnatna, IPC section 509 (word, gesture or act intended to insult the modesty of a woman) dungzuiin Police hai chun Atha chungah case an ziek lut niin an hril. Police case hi Khar Police Sttion a zieklut niin Deputy Commissioner of Police, Paramjit Singh Dahiya chun a hril a. Atha a inthawka comment ruok chu hriet a la nih nawh. Police Commissioner chun, “A thu hung hekna hi fiena kan zawng mek a, tukhawm man kan la nei nawh. Thudik le dik naw fie phawt a ngai.” tiin a hril. Zareen Khan (31) hin a film hmasatak ‘Veer’ chu 2010 khan a chang \an a. A film chang nuhnungtak chu Vikram Bhatt siem ‘1921’ kha a nih. Mobile phone text hmangin a ‘sawisak hlak’ tiin a hek a. Ieng ang message (thu) am a nih a, ti ruok chu a hril nawh. Ieng ang inhmusitna \awngbau am, deusawna am hrilsietna, chakna hrilna am fiem thawna ti khawm a hril nawh.

Natalie Portman, Ngaidam Inhni Zo Christmas Bazar Kai

lOs angeles: Ruolhai le karah buoina a um nawa, mi po po le inrem taka um neka lungril hlimna mi petu hi chu an um nawh ti hi Natalie Portman, Christmas bazar hlim taka kaitu khawmin a hrietchieng hle niin an lang. Ni khat laia Jessica Simpson chunga thu nal naw tak a hrilna le inzawmin ngaidam an hni a, hlim takin Christmas bazaar Beverly Hills ah a kai thei chauh a nih. Kum 37 a upa Natalie Portman chun Barney’s New York paper bag dum khaiin, rain jacket dum infuol duom le Blouse var hakin kekawr dum a bun a. Bag a hrui rawng chawkpawl paiin mobile phone a chawia. Car lut tuma a lut lai tak chu a hmel a hlim sai zinga a lungril um an hawi deu tah ning a tih. Asan chu, ni khat lai khan USA Today le interview an neina ah, Jessica Simpson-in zakuohnuoi (Bikini) haka a um ngam laiin ‘virgin ka nih’ a ti chu a hrietthiem naw thu a hril a. Simpson chun Twitter ah Natalie \awngbau na a ti thu hrilin, a thuhril chu a ‘lungawi naw hle’ thu a hril a. An sinthawna Entertainment industry ah chu mi tamtakin an ni nawna khawm, an nina khawm an hril hlak thu hrilin, “Bikini haka sexy deuva ka umna chun, ka sex nun, ka virgin le virgin naw thu a hrilin ka hriet naw a, inzawmna an nei khawmin ka hriet nawh” tiin a hril a. Natalie Portman chun Jessica Simpson a lungril a na ti a hriet leiin ngaidam an hni a. Entertainment Tonight fethlengin, “Mi tukhawm suknat ka tum nawh a. Ka nuom bawk nawh. Media haiin thu ramtin an ziek thu le inzawma ka comment el a nih

a. Tukhawm suknat ka tum nawh. Nuhmei hai umdan ding, nina awm hi hril a tam thei em em a. Nuhmeihai chu an nuom nuom an thaw phalpek ding a nih” tiin a hril. Natalie Portman le Jessica Simpson hin a takin taksa an inhmu nawa chu social media haia comment a inthawkin an inhmu ngun hle ti chu hmu thei a nih. Social media khawm nisienla, print media khawm nisien, mihai nat theina ding hril hi chu an dik naw reng reng a. Lo hril (comment) pal khawmin, ngaidam inhnia lungril hadam taka um baka \ha a um nawh.

Indian Super League:

NE United le ATK indraw; NE United pahnina ni nawk tah

guWahati: North East United chun Inrinni zan khan an home ground-ah ATK an mikhuol a, inkhel hun tawp chenah goal thun bik um loin 0-0 in an indraw. NE United chun ATK an indrawpui lei hin game 11-ah point 20 hmuin goal difference leiin game 10-a point 20 hmua pahnina ngirhmun hautu Mumbai

City lekhelin pahnina in an \hang. ATK hin game 11-ah point 16 hmuin parukna an nih. Vawizan 7:30PM hin league hma\huoitu Benga-luru FC chun Mumbai City mikhuol a tih. Bengaluru FC hin game 9-ah point 23 hmuin hma an \huoi mek a nih.

hero i-league:Result: Dec. 8, 2018East Bengal 3-1 GokulamDec. 9, 2018 FixtureChurchill Brothers v/s Aizawl FC – 5:00PM

silver jubilee an hmangccPur: P. Phaicham Presbyterian Church chun zanikhan Silver Jubilee an hmang. Hi huna hin T.N. Haokip, MLA & President, MPCC in Jubilee gate a hawng a, Rev. Yangkhongam Baite, Executive Secretary, EMP in \awng\ainain an hlan a, Manipur Outer Lok Sabha MP in Jubilee lungdaw hawngna neiin Rev. Yampao in \awng\ainain an hlan a, Ngamhao Touthang, MDC, Tuibong in Jubilee Souvenir a hawng. Jubilee lawmnain Siel pakhat thatin mipuiin zantieng ruoi an kiltlang.

Miss World 2018: Miss Mexico, Ve-nessa Ponce De Leon

sanya, hainan: Khawvela nunghak hmel\ha rambung aiawa thlang suokhai laia a hmel\ha tak Miss World 2018 thlangna Final chu December 8 khan Sanya, China ah nei a ni a. Hun sawt tak zawna chi hran hran indawna inchei dan chi hran hrana an inel hnungin Miss Mexico, Ve-nessa Ponce De Leon chu Miss World 2018 dinga th-lang le lukhum inhlan a nih. Miss World 2018 hi Miss World 2017, Miss India Manushi Chillar-in lukhum an khumtir a. Miss Thailand chu Runners Up a ni a. Miss Nepal chu, Miss Beauty With A Purpose nina inhlan a nih. Inhlanna hunsera hin Miss India 2017 Manushi chu a chepui hle a, India thil a langsar hle bawk. Deepika Pandukone hla hit “Om Shanti Om, Dhoom Tanna” hla pui taka sak a ni bawk. Miss World thaw thar chu humanitarian cause a Miss hai an inhmang thei-na dingin Miss World chu Beauty With A Purpose inneitirin, khawvel hmun hran hran ah sin \ha thaw dingin an tir ta hlak a nih. Judges hai chun To 30

a inthawkin Nunghak 13 an thlang suok a. Chuhai laia chun Top 12 an thlang nawk a. Asia le Oncenia a inthawka tlinghai chu Miss Nepal, Miss New Zealand, Miss Thailand hai an nih a. Title dang dang latu-hai chu hienghai hi an nih: Miss World Europe 2018

chu Miss Belarus. Miss World Carribean 2018 chu Miss Jamaica. Miss World Africa 2018 chu Miss Uganda. Miss World America 2018 chu Miss Mexico. Miss World 2018 Asia and Oceania chu Miss Thailand hai an nih.

china ah Advertisement Thawna Dingin Nuhmei Saruok Hmangbeijing: Inthe lar dan le thuomhnaw zawr ding pholar dan le hrilmawi dan (advertisement) thawdan khawm a danglamin a changkang nuom sawt hle. Insung suk inhawitu tak chu mihriem, nuhmei an nih ti chu tlang hriet a nih lai zingin chu tak chu China company pakhat chun mihai a hril tum a nih. Pindan/room zawrna dingin nuhmei saruok ruongzang a hmang. China simtienga Guangzi Z h u a n g A u t o n o m o u s Region-a Nanning City a sumdawngtu (Realtor) pakhat chun, November 30 khan video mak danglam deu an suo a. Chutaka chun, Apartment (Building-a pindan hran hran) hluo man uma hluo thei le inchawk thei dinghai lim chu nuhmei (model) palihai hnungzang ah ziekin a pholar ve tlat. R e a l E s t a t e a g e n t

(Realtor) pakhat chun, pindan room a zawrna dinga ‘adver t isement’ thawna dingin nuhmei saruok hai ruongzang a hmang a nih chu. Nuhmei pali saruok vawngin an um a, an ruongzang ah building sunga room hran hran hai lim an ziek a, chu chu online video hmangin a zawr a nih. Asian nunghak palihai hin puonbi chau an bi a, an ruongzang saruok ah Pelep lim dam, building pindan lim dam, in hluo man uma hluo thei ding le inchawk

thei dinghai lim an tarlang a. An hnungtieng vawng an suklang a, video ah hin dit dit pindan/room inchawk thei ding hmu thei a nih. Amiruokchu, video entuhai chun an thil zawr ‘pindan/room’ nekin a ruongzang neitu nuhmei hai chu an dit/sai nuom lem a. China social media lientak Weibo ah nuhmeihai saina thu le hla le comment \ha lo a tam taluo leiin police hai chun Real Estate Agent hi an zawng mek a, an la hmu nawh. Chu kar chun social media video chu a lo um nawk tah nawh! I hmu nuom chun nang chauh a thlalak hi en thei i tih, en rawh. (Reuters)