I

18-10-2013

A

InhoudsopgaveHoofdstuk 1, de Prehistorie (Pagina 1 t/m18)....................................................................................2

Hoofdstuk 1, de Prehistorie (Pagina 18 t/m 35).................................................................................4

Hoofdstuk 2, The Greek World (Pagina 39 t/m 67)............................................................................6

Hoofdstuk 2, The Greek World (Pagina 67 t/m 77)..........................................................................12

Hoofdstuk 3, Empire (Pagina 78 t/m 98).............................................................................................17

Hoofdstuk 3, Empire (Pagina 98 t/m 133)............................................................................................23

Hoofdstuk 4, The Flowering of Religion (Pagina 98 t/m 133)...............................................................24

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion (Pagina 133 t/m 147).........................................................28

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion............................................................................................29

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion (Pagina 147 t/m 162).........................................................30

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 163 t/m 178)................................32

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 178 t/m 197)................................33

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 197 t/m 210)................................42

Hoofdstuk 7, The Renaissance..........................................................................................................42

Hoofdstuk 7, The Renaissance (Pagina 210 t/m 227).......................................................................44

Hoofdstuk 7, The Renaissance (pagina 227 t/m 242).......................................................................52

1

Hoofdstuk 1, de Prehistorie (Pagina 1 t/m18)

Paleolithic, Old Stone Age, tot 10.000 BC, nomadic.

Eerst Hominid Populations, daarna Homo sapiens. Hunter-gatherers. Art, as Venus of Willendorf, had ritual purpose. Haar grote borsten en dike deien zouden een ideaalbeeld zijn, want dan kon je overleven en veel kinderen baren. Women played a central role. Matrilineal and matrilocal. Besides caves also houses built from mammoth bone.

Cave paintings, why were they made? Possessed some sort of agency: they were created to exert some power or authority over the world of those who came into contact with them. Associated with the hunt. Caves were a ritual space. The paintings served some sacred or symbolic function. Had already perspectival drawing. Use of shading, modelling. Realism with animals, abstract realisation by humans.

Neolithic, New Stone Age, more sedentary, at one place, sophisticated. 10.000 till 8000 BC. IJstijd ging over in warmte, pijl en boog, manier om te vissen, cultivate the more eatable grasses, farming replaced hunting. 8000 BC, Neolithic era really begins with the rise of agriculture. In the great river valleys of the middle east and asia. Increased use of pottery vessels. Vooral de Ibex (een dier) werd veelal op de potten afgebeeld. Had fired clay figurines, what was invented by the Nok people, from modern Nigeria. Monumental stone architecture know as megaliths or big stones are the most basic form of architectural construction. The upright stones are called menhirs. Most famous structure is cromlech (Stonehenge). A henge has a circle surrounded by a ditch. Stonehenge has a post-and-lintel construction.

Myth in the native American of the Southwest

Oral cultures. A myth is a story that a culture believes is true. San people believed in activation of num, what is capable of curing illnesses, managing game or controlling the weather. Culture with a Shaman.

Anasazi, 900-1300, Late Middeleeuwen in Europa. Cliff dwellings (woon- en leefruimte). Pueblo people (valt Anasazi onder), waarvan nog heel veel is onvergebleven en veel uitvindingen worden nu nog steeds gebruikt. Cultural centre of the village is the kiva where there was a sipapu (a small, round hole symbolic of the Anasazi creation myth). Everything is about the expierence.

Nowadays you have the Hopi and the Zuni. The Zuni are also called The Sun People, organized into groups, each responsible for a particular aspect of the community’s well being (represented by a different –eto.we = fetish. Evenwichtig leven is belangrijk. Zuni Pueblo’s sacred name = Halona-Itiwana = The Middle Ant Hill of the world. Kachinas or katcinas are deified spirits, and these spirits manifest themselves in performances and dance, just like the num from the San people. Kachina figurines waren in eerste instantie gemaakt als kunstobject door de Hopi, maar de Pueblo people thought of the masks as active agents in the transfer of power and knowledge between the gods and the men who wear them in dance.

Pueblo emergence tales, and the ritual practices that accompany them, reflect the general beliefs of most Neolithic peoples. These include the following:

-Belief that the forces of nature are inhabited by living spirits, which we call animism.

-Belief that nature’s behaviour can be compared to human behaviour = anthropomorphism.

2

-Belief that humans can communicate with the spirits of nature, and that, in return for a sacrificial offering or a prayer, the gods might intercede on their behalf.

MESOPOTAMIË, the early middle east

Sumeria or Sumer, the southern portion of Mesopotamia, between the tigris and the Euphrates. Around 2600-2000 BCE. Ur was one of the city’s that arose there. Had a central Ziggurat = a pyramidal temple structure consisting of successive platforms with outside staircases and a shrine at the top. Uruk is however the oldest city there, but the temple structure at Ur is of particular note because it is the most fully preserved and restored. Built to evoke mountains surrounding the river and symbolized a bridge between heaven and earth.

The God of the moon was Nanna or Sin, and visitors often placed in the temple a statue that represented themselves in an attitude of perpetual prayer. Typical of Sumerian sculpture: Huge eyes, inlaid with lapis lazuli; single arching eyebrow and crimped beard.

RELIGION. Religion remained relatively constant (the people didn’t). With the exception of the Hebrews, the religion of the Mesopotamian peoples was polytheistic, consisting of multiple gods and goddesses connected to the forces of nature.

Anu, father of the gods. Enlil, god of the air. Goddess of fertility Belitili. Ea/Enki, god of the life force and of the arts. Ishtar, god of the war. The Mesopotamian ruler or “priestking” was often believed to possess divine attributes, acts as the intermediary between the gods and humankind.

Royal tombs with the Standard of Ur: One side represents Peace, one side War. Each panel had thee registers, in which the figures stand on a ground-line/baseline. Social perspective/hieratic scale: the most important figures are represented as larger than the others. Power of the king, because he is bigger and decides what the people bring. It is the earliest examples we have of historical narrative.

Akkadians settled in Mesopotamia, what is now Baghdad. Capital city Akkad, king Sargon I (King of the four quarters of the world), and wanted to become the most powerful city-state of the region. Akki raised Sargon, the narrative genre (with universal theme) as such stories of abandonment and being raised by foster parents will become a standard feature in the narratives of mythic heroes. Adopted a lot from the Sumerian, like cuneiform writing. The language was Semitic. Busts of the king, highly realistic both powerful and majestic -> lost-wax casting technique.

Algemeen:

A civilisation is a social, economic, and political entity distinguished by the ability to express itself through images and written language.

4000 BC, Bronze Age, metalen gebruiksvoorwerpen werden uitgevonden.

A culture encompasses the values and behaviours shared by a group of people, developed over time, and passed down from one generation to the next.

3

Hoofdstuk 1, de Prehistorie (Pagina 18 t/m 35)Babylon±1800 BCE: Hammurabi of Babylon gaines control of most of the region of Mesopotamia. He imposed order on Babylon. A giant stele (see fig 1.18!), the Law Code of Hammurabi: Record of decisions and decrees made by Hammurabi over the course of some 40 ears of his reign. Purpose: celebrating his sense of justice and wisdom the of his rule. Atop of the stele, he receives blessing of Shamash (the sun god). The god is larger than Hammurabi; Hammurabi is still subservient to the greater gods (but still divine). Design of the stele asserts the masculine prowess of the king.282 separate “articles” cover both sides of the stele: do they constitute a code of law? Many of its articles seem to be “reforms” of already existing law.Chief among these is the principle of talion: an eye for an eye, a tooth for a tooth. Hammurabi introduced this to Mesopotamian law. Violence by an upper-class person on a lower-class person was penalized much less severely. Slaves only enjoyed the protection of their owner.The code tells us much about the daily lives of Mesopatamian peoples. Inequalities are sharply drawn. The code’s strongest concern is the maintenance and protection of the family, though trade practices and property rights are also of major importance.The stele established what amounts to a uniform code throughout Mesopotamia. The law was now, at least ostensibly, more objective and impartial. The ruler was required to follow certain prescribed procedures. The law was much less flexible, hard to change, and much more impersonal.

Mesopotamian Literature and the Epic of GilgameshThe oldest story ever recorded.Epic: long, narrative poem in elevated language that follows characters of a high position through a series of adventures, often including a visit to the world of the dead. The supernatural world of gods and goddesses usually plays a role in the story, as do battles in which the hero demonstrates his strength and courage.Central figure (here): the Sumarian king Gilgamesh.Poem’s language: suitably dignified, often many long, formal speeches.Epic’s are often compilations of preexisting myths and tales, often handed down orally, and finay unified into a whole by the epic poet. Epithets: words or phrases that characterize a person.Metaphors: words or phrases used in place of another to suggest a similarity between the two.Similes: compare two unlike things by the use of the word “like” or “as”.The Epic illuminates the development of a nation or race. It is a national poem, describing a people’s common heritage and cultural identity. The Epic of Gilgamesh preserves the historical lineage of all Mesopotamian kings. It consists of some 2,900 lines written on 11 clay tablets.It was composed possibly as early as 1200 BCE by Sinleqqiunninni, a scholar-priest of Uruk. It is the first known literary work to confront the idea of death, which is the very embodiment of the unknown. The poem emphasizes the hero his humanity and the mortality that accompanies it.

The HebrewsA people force out of their homeland in the Mesopotamian basin in about 2000 BCE. Their religion was monotheistic: they worshipped a single god.Moses and the Ten CommandmentsHebrews Canaan: drought Egypt: enslaved travelling for 40 years or so, Sinai desert.

4

The Hebrews focused on the commandments of their God (the Ten Commandments). Their monotheistic religion was thus also an ethical and moral system derived from an omnipotent God. The Ten Commandments were the centerpiece of the Torah, or Law (Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers and Deuteronomy).The Ten Commandments treat the lowest members of society as human beings. Under the law, class distinction (with the exception of slaves) did not exist and punishment was levied equally. Rich and poor were united for the common good: to follow the instructions for living as God provided.After 40 years it is believed the Hebrews went back to Canaan, were they gradually (over the next 200 years) gained control of the region. They named themselves the Israelites, after Israel.Solomon, the Prophets, and the DiasporaBy the end of Solomon’s reign, Jerusalem was one of the most beautiful cities in the Near East. The scriptural covenant between God and the Hebrews was model for the relationship between the Hebrew king and his people. Each provided protection in return for obedience and fidelity.After Solomon’s death: the United Monarchy of Israel split into two seprate states: Israel (north) and Judah (south) (capital: Jerusalem). Prophets: men who were prophetic in the sense of serving as mouthpieces and interpreters of Yahweh’s purposes, which they claimed to understand through visions. They instructed the people in the ways of living according to the laws of the Torah. They attacked the wealthy Hebrews who were inclined to stray from monotheism and worship Canaanite fertility gods and goddesses. The Jews provided the essential ethical and moral foundation for religion in the West, including Christianity and Islam. In the Torah, we find the basis of the law as we understand and practice it today. The Hebrews introduced to the world the concept of ethical monotheism: the idea that there is only one God, and that God demands that humans behave in a certain way, and rewards and punishes accordingly.

The Persian Empire520 BCE: the Persians defeated the Babylonians and freed the Jews. Under King Darius they soon ruled a vast empire that stretched from Egypt in the south to the Ukraine in the north. Capital of the empire: Parsa (Greec: Persepolis). Darius’s palace reflects the diversity of his peoples.

THE STABILITY OF ANCIENT EGYPT: FLOOD AND SUNThe Nile and Its CultureThe cycle of flood (Nile) and sun made Egypt one of the most productive cultures in the ancient world and one of the most stable. From 3100 BCE until the defeat of Mark Antony and Cleopatra by the Roman general Octavian in 31 BCE, Egypt’s institutions and culture remained remarkably unchanged.Scholars divide Egyptian history into 3 main periods of achievement: the Old Kingdom the Middle Kingdom and the New Kingdom. Egypt was a theocracy, a state ruled by a god or by the god’s representative, who ruled as the living representative of the sun god, Re.Egyption Religion: Cyclical HarmonyJust as the floods brought the Nile Valley back to life each year, the Egyptians believed that rebirth necessarily followed death. So their religion, which played a large part in their lives, reflected the cycle of the river itself.The religion of ancient Egypt as polytheistic. It reflected an ordered universe in which the stars and planets, the various gods, and basic human activities were thought to be part of a grand and harmonious design. Pictorial Formulas in Egyptian ArtThe artist represents the various parts of the human figure in what the Egyptians thought was their most characteristic view. So, the face, arms, legs and feet are in profile. The eye and shoulders are in front view. The mouth, navel and hips, and knees are in three-quarter view. As a result, the viewer sees each person in a composite view, the integration of multiple perspectives into a single unified image.

5

The Old KingdomFirst monumental royal tomb = pyramid = symbolic embodiment of eternal life.Ka = comparable to an enduring “soul” or “life force”, possessed by all persons. Funerary sculpture served the same purpose as the pyramids themselves: to preserve and guarantee the king’s existence after death, thereby providing a kind of rebirth.The New Kingdom and Its Moment of ChangeWhen Amenhotep IV assumed the throne in 1353 BCE, he established a monotheistic religion in which the sun disk Aten was worshipped. Other gods were still acknowledged but considered inferior to Aten. This new type of monotheism is called henotheism. He also moved the capital of Egypt from Thebes to a site he named Akhetaten. This move transformed Egypt’s political and cultural as well as religious life. A New Art: The Amarna StyleA new art replaced the traditional canon of proportion witch realism, and a sense of immediacy, even intimacy. This style contrasts with the idealized depictions of the pharaohs in earlier periods. The Return to Thebes and to TraditionAkhenaten’s revolution was short-lived. When he died, Tutankhaten assumed the throne, changed his name to Tutankhamun and abandoned el-Amarna and reaffirmed Thebes as the nation’s religious center.

Hoofdstuk 2, The Greek World (Pagina 39 t/m 67)

500-400 BCE: Athene centrum van de Griekse wereld. Athene = Poleis (city-state, bestaat uit meerdere dorpjes in een gebied)

Poleis zijn van elkaar gescheiden (eilandjes) en heel autonoom. Inwoners van een Polis waren verbonden aan die polis (in leger in bestuur etc.) maar toch was er één Griekenland.

Polis: stedelijk centrum om een citadel heen, de: Acropolis (religieus centrum en/of fort).

Onder de acropolis was de: Agora (marktplein, ook voor sociale bijeenkomsten). Agora bestond uit Stoa (lange hal) met Colonnades (rijen zuilen).

De agora was de plek waar de Griekse politiek bedreven werd.

Aristoteles: 384-322 → gericht op het goede leven en persoonlijke ontwikkeling → Eudaimonia (wordt door de polis mogelijk gemaakt: zelfontplooiing.

Golden Age: 5e eeuw BCE, eudaimonia staat centraal. En ook veel filosofie.

Bronze Age culture in the Aegean

Griekenland ligt in Egeïsche zee (Aegean sea). In 3000 BCE ontstonden hier eilandjes met bewoning en cultuur, wel los van elkaar, maar met veel contact, o.a. door handel. Deze mensen waren de voorouders van de latere Grieken. En hun gewoonten en cultuur maakt dus deel uit van de geschiedenis (prehistory) van de Grieken ten tijde van Athene → archaiologia: kennen van geschiedenis (daardoor wisten ze zoveel van deze grieken uit de Bronstijd): door legendes.

Cylclades

6

Clyclades is een eilandengroep in de Egeïsche zee. Er zijn geen geschreven bewijzen van hun bestaan, maar er is wel kunst overgebleven. Beeldjes van mensen, maar geabstraheert. Geen idee van de functie, maar waarschijnlijk bedoeld voor aanbidding. Ongeveer rond 2200 BCE kwamen deze beeldjes, door handel, ook in Griekenland.

Minoan culture in Crete

Op Kreta ontstond in 3000 BCE al beschaving. Mede door de handel met veel andere delen van de wereld . En van 1900-1375 BCE ontstond de Minoan cultuur. Zowel de Minoanse cultuur als de cylclades cultuur hadden grote invloed op de eilandjes/beschavingen/culturen om hen heen en na hen. In Minoanse cultuur was de stier heel belangrijk. Ook aanbaden ze vrouwelijke goden.

Er is een heel groot paleis ontdekt, in Knossos ('hoofdstad'). Veel zuilen, met aan de bovenkant capitals (gebeeldhouwd blok in de vorm van een kussen of van wortels van een boom). De zuilen en capitals zijn gemaakt van hout. (paleis rond 1700 BCE gebouwd).

Het paleis was net een doolhof, labyrint, en de Grieken bedachten daar een legende voor: Minos en de Minotaur, het was een 'creation-mythe' (ontstaansmythe), maar niet over het ontstaan van de mensheid maar over het ontstaan van cultuur uit cultuur → archaiologia.

Minoans, haddne speciale metaalbewerkingstechniek: Repoussé: dan maak je een ontwerp door van binnenin te hameren, zodat je aan de buitenkant de vorm krijgt.

Mycenaean culture on the Mainland

Mycenaeans namen het eiland Kreta in, met de stad Knossos dus. Mycenaeans en Minoans waren vrij gelijk (want ook niet zover van elkaar weg) maar de Mycenaeans waren veel krijgslustiger: bouwden ook forten (deden de Minoans niet). Eén daarvan in de stad Mycenae. Heel grote en dikke muren, met een bouwstijl: Cyclopean masonry (want alleen cyclopen zouden dat gebouwd kunnen hebben, volgens de latere Grieken). De Mycenaeans leefden op het vastland en hadden een bloeiende cultuur rond 1500 BCE. Ze waren de voorloper van de oude Griekse cultuur en was feudal (dus politiek systeem met koning die land uitleent en daarvoor gehoorzaamheid terug krijgt). Ook veel belastingen en een ingewikkeld bureacratisch systeem. En ook veel handel. Door het feudale systeem en de handel waren de koningen/heersers heel rijk.

The Homeric Epics

Rond 800 BCE, begonnen de Grieken hun verhalen en geschiedenis op te schrijven → hun archaiologia. De belangrijkste verhalen zijn geschreven door Homerus. Gaat terug tot de tijd van de Trojaanse oorlog (tussen 1800 en 1300 BCE ergens). Twee 'epic poems': Iliad en Odyssey. Iliad gaat over de Trojaanse Oorlog, de tweede gaat over één van de Griekse leiders die terug komt na de Trojaanse oorlog. De Iliad was zo belangrijk, dat het als voorbeeld stond voor andere heldendichten: de manier van hoe je moest schrijven werd herhaald in andere gedichten (bijv. beginnen in het midden van het verhaal). De Iliad verteld maar een klein stukje van het verhaal van de Trojaanse oorlog (maar o.a. over Achilles) maar hij beschrijft vooral heel levendig de oorlog, niet alleen de verschrikkingen, maar ook de aantrekkingskracht.

De Griekse soldaat kan nu laten zien dat hij areté heeft: “Bring the best you can”.

Het concept van areté wordt ook in de kunst vertoond, bijvoorbeeld op amphoras (vazen met dikke buik en twee handvaten).

7

Homerus' vertelstijl is heel gedetailleerd en levendig en vol emoties. (zie Auerbach)

In de latere Griekse cultuur lagen de Iliad en de Odysseus aan de basis van onderwijs → iedereen moest ze uit het hoofd leren. Want deze heldendichten vertelden de geschiedenis, en door de geschiedenis leerden ze zichzelf kennen. De waarden (en normen) uit deze gedichten stonden centraal in de Griekse cultuur.

The rise of the Greek city-states

Rond 900 BCE (net voor Homerus) begonnen de poleis te ontstaan. Na de trojaanse oorlog was er een tijd van 'helemaal niets': the dark ages. De Grieken leefden nog maar in kleine dorpjes waar ze leefden van de landbouw, maar toen begonnen er toch weer gemeenschappen op te klimmen en zich te ontwikkelen.

Hesiod (een andere dichter) beschrijft het harde leven van de landbouw, waarin de Grieken leefden om hun bestaan weer op te bouwen. Ook was hij degene die als eerste alle Griekse goden omschreef het Pantheon.

The Greek Gods

In de Griekse cultuur was er voor alles wel een god. Elke polis had één 'hoofdgod' waar ze hun ontstaan aan dankten. (Athene van Athena, Sparta van Zeus, etc.)

Er waren 12 centrale goden die leefden op de Olympus en met veel menselijke trekken regeerden over Griekenland.

Zolang de Grieken zich 'goed gedraagden' en zich niet overgaven aan hubris (enorme trots) zouden de goden goed voor hen zijn.

Goden (tusse haakjes is hoe de Romeinen dezelfde god noemden):

Zeus (Jupiter) – hoofdgod, donder

Hera (Juno) – vrouw van zeus, huwelijk en gezin

Athena (Minerva) – Godin van oorlog en beschaving, wijsheid. Dochter van Zeus (uit hoofd)

Ares (Mars) – God van oorlog, zoon Hera en Zeus

Aphrodite (Venus) – Godin van liefde en schoonheid, 'geboren' uit de zee en uit Uranus. Zoon=Eros

Apollo (Phoebus) – God van de zon, licht, waarheid, muziek en geneeskunde

Artemis (Diana) – Godin van de jacht en de maan, zus van Apollo

Demeter (Ceres) – Godin van landbouw graan

Dionysus (Bacchus) – God van de wijn en inspiratie

Hermes (Mercury) – Boodschapper van de goden en god van vruchtbaarheid, dromen en handel

Hades (Pluto) – Broer van Zeus en Poseidon, god van de onderwereld

Hephaestus (Vulcan) – God van smeden en vuur, zoon van Zeus en Hera, man van Aphrodite

8

Hestia (Vesta) – Godin van hart/gevoel, zus van Zeus

Poseidon (Neptune) – Broer van Zeus en god van de zee

Persephone (Prosperpina) – Godin van vruchtbaarheid, dochter van Demeter, vrouw van Hades (iedere winter moet ze terug naar onderwereld)

De goden zijn super-menselijk qua emoties enzo, dus hun 'leven' is net één grote soap.

Er waren geen vaste regels, dus aanbidding heel vrij: vrijheid is ook centraal in Griekse leven.

The Greek Architectural Tradition

De poleis waren heel onafhankelijk van elkaar. Omdat er maar weinig vruchtbaar land was, op het vaste land, waren er veel onderlinge oorlogen. En dan werden automatisch bepaalde stadstaten machtiger/sterker, drie daarvan waren Athene, Sparta en Corinthe. Maar toch ontstond in alle/veel stadstaten dezelfde architecturistische stijl (beïvloede het westen ook in de renaissance)

In de 8e eeuw BCE ontstonden in de poleis heiligdommen, voor samenkomst in muziek, religie, poëzie en sport. Sanctuaries waren afgeleid van de symposiums (hetzelfde idee, maar kleiner, vooral in het leger begonnen). Ook kwamen hier mensen van verschillende poleis samen.

Door de rivaliteit probeerde iedere polis het mooiste heiligdom te maken. Vooral die in Delphi was heel bekend, want daar kwamen lucht en aarde samen, blijkbaar. En kon men Apollo horen (door een 'medium').

Kenmerken van tempel: twee zuilen in antis → tussen twee antea (vierkante zuilen). Achter de zuilen de pronaos (de 'hal'). Daarachter de cella/naos, de centrale ruimte van het gebouw.

Ook een pediment → driehoekige ruimte/vorm boven de portiek, deur.

Vanuit deze basisvorm werden alle Griekse tempels vanaf nu vooral gebouwd.

Twee elevations (alle kenmerken van de tempel, proportie e.d.) ontstonden voor 500 BCE: de Doric order en de Ionic order. Later ook nog de Corinthian order.

Doric: 3 zuilen, grotere cella, waarachter zich een adyton bevind (plaats voor orakel, meest binnenste en belangrijkste). Daaromheen de peristyle: rij van zuilen die op de stylobate staan (hoger gelegen 'platvorm'). De zuilen zijn gevormd in entasis (in het midden breder dan boven en onder). En aan de bovenkant de capital van de Doric order: ronde enchinus en platte abacus

Zuilen

bestaan uit 3 delen: platform, column en entablature (omderste, zuil zelf en bovenste).

Doric is heel massief, Ionic is veel smaller (met krul aan bovenkant → volute), de Corinthian nog smaller en alleen ondersteunt door blaadjes lijkt het (aan de bovenkant).

9

Volgens de Grieken begint hun geschiedenis bij de eerste officiële Panhellenic (van heel griekenland) atletische spelen. Die werden gehouden in Olympia (daarom Olympische spelen). Ter ere van de goden (vooral Zeus en Hera).

Eerst alleen hardlopen: stadion. Daarna ook andere sporten, waaronder de pentathlon (5 sporten in één wedstrijd). Je kon alleen eerste worden, geen tweede of derde. Elke 4 jaar, in de zomer, alleen voor mannen.

Deze wedstrijd paste heel goed in de Griekse nationale identeit, door de agonizesthai → meedoen om te winnen. (in alles waren ze de beste)

Greek Sculpture and the Taste for Naturalism

In Griekenland is het lichaam heel belangrijk en ook onderwerp van de kunst. Beelden heetten kouros: young men. Maar wel in perfecte conditie: met spieren en geen vet. Hoe verder in de 6e eeuw BCE hoe meer de beelden levensecht werden. Eerst zag je nog duidelijk de overeenkomsten met Egyptische beelden, maar nu steeds meer realistisch. Dit heeft ook te maken met het groeiende individualisme in het Griekse politieke systeem. Ook in de beeldhouwwereld was er competitie, daarom ook de snelle ontwikkeling. Ook vrouwelijke beelden: korai. Kouros werden ook gezien als apollo, korai als athena. Ook de vrouwelijke beelden steeds realistischer, vooral ook de kleding.

Athenian Pottery

Deze drang naar realisme is ook terug te zien in de pottenbakkerij. Athene is in de 6e eeuw BCE ook het centrum van pottenbakkerij geworden. Ook mede door de goede klei in Athene. Er zijn twee manieren om potten te decoreren: black-figure en red-figure. Bij de eerste worden de figuren met een mengsel van klei en water getekend, wat bij het bakken zwart blijft/wordt, terwijl de omgeving rood gebakken wordt (van de klei). De tweede manier, is om de uitlijning met het mengsel te tekenen, de binnenkant blijft dan rood (van de klei). Dit is heel lastig, want je kunt dus niet een mens tekenen, maar het negatief. (de klei wordt rood als het aan zuurstof bloot gesteld wordt, dat mengsel voorkomt dat en daardoor wordt het zwart)

The Poetry of Sappho

Zij schreef lyric poems, gedichten die bedoelt waren om gezongen te worden in begeleiding van de lier. Ze stichtte een soort sekte, ter ere van Aphrodite.

The Rise of Democracy and the Threat of Persia

In 508 BCE wordt de democratie ingevoerd, na zo'n 50 jaar van tirannie, onder Peisistratus en zijn zoon Hippias. De democratie was vooral belangrijk om het debat: zorgde dat het beste voor de stad gedaan werd. De inwoners van een Polis wilden het beste voor de polis, en het debat maakte dat mogelijk (in ieder geval om je mening te zeggen). Dat was waarom Kleisthenes de democratie invoerde. Hij verdeelde het politieke systeem in demes. Demes zijn locale gebieden, waar de mannelijke inwoners allemaal dezelfde politieke rechten hadden. De demes werden weer onderverdeeld in (10) tribes,

10

en iedere tribe leverde 50 mannen voor de 'raad van 500'. Die bestuurden 36 dagen, dan werd er gewisseld en je mocht maar 2x in je leven in die raad, zo kwam dus ongeveer iedere Atheense inwoner wel aan de beurt.

Maar door de opkomst van het Persische Rijk, werd de democratie al snel bedreigt, in 499 BCE. In 490 BCE viel Persië Marathon aan, maar werd verslagen door de Grieken onder leiding van Miltiades (wist de tactieken en dus zwakheden van Persen: koning Darius). Athene kwam van de overwinning te weten doordat Phidippides van Marathon naar Athene rende als boodschappen, 26 mile, dus wat nu de marathon is. Werd ook als sportonderdeel in de olympische spelen ingevoerd.

Herodotus (eerste Griekse geschiedschrijver) verteld van de tweede grote slag tussen Persië en Griekenland, in 480 BCE, onder leiding van Xerxes (Persië). Waarbij de Grieken de overwinning behaalde door een zeeslag uit te vechten.

The Golden Age

Hoewel de Persen verslagen waren was Athene wel verwoest, maar de opbouw zorgde voor het begin van de Golden Age. D e leider/heerser in die tijd van Pericles. Hij vond dat Athene en de Atheners een voorbeeld waren voor heel Griekenland. En hij vond dat de 'grootsheid' van het individu in verband stond met de grootsheid van de staat.

The Architectural Program at the Acropolis

Het herbouwen van de Acropolis, onder leiding van Pericles, koste heel erg veel, en was gebouwd met veel kostbare grondstoffen. De hele bevolking was erbij betrokken. In het centrum van de acropolis kwam het Parthenon, ter ere van Athena, maar ook als teken van de macht van Athene, om te imponeren. Het parthenon is gebouwd in Dorische stijl. De zuilen zijn in entasis gebouwd: een verdikking op ongeveer 1/3 van de zuil. En iets naar binnen, zodat het lijkt alsof ze recht staan. Het pantheon representeerd precies waar het in de klassieke architectuur om gaat. Het gaat erom dat iets er mooi uitziet, daarvoor speciale verhoudingen: x=2y+1

Het parthenon was omringd door meerdere gebouwen.

De propylon is de grote portiek van de acropolis naar het pantheon.

Parapet is een muurtje (om de tempel voor Athena heen).

Caryatids zijn vrouwelijke beelden die als zuilen dienen.

Contrapposto houding: gewicht op één been.

The sculptural Program at the Parthenon

Phidias en Polykleitos belangrijke beeldhouwers. Beide steeds meer gericht op realisme en dat realiseerden ze door een systeem te bedenken (Polykleitos) dat de verhoudingen van het lichaam vast legde: “the ideal harmony between the natural world and the intellectual or spiritual realm.”

Op de metopes de vierkante panelen tussen zuil en dak, waren ook vaak beeldjes te vinden (reliëf dan) en op de friezes ook, deze afbeeldingen toonden oorlogen tussen grieken en 4 vijanden.

Triglyphs zijn de stukjes tussen metopes, vierkant, met 3 groeven.

11

Philosophy and the Polis

Ze waren ontzettend goed in architectuur maar ook in filosofie: Socrates (469-399 BCE).Na zijn dood einde van Gouden Eeuw. Hij was ter dood gebracht door de Spartanen, nadat zij Athene hadden veroverd. De tijd van Socrates was sterk filosofisch (socrates geloofde ook dat er alleen goed bestuur mogelijk was als het bestuur gevormd was uit filosofen). Twee soorten filosofie:

pre-Socrates: hielden zich bezig met het beschrijven van het universum: “what is everything made of? How does is work?” Zij waren dus eigenlijk wetenschappers. → Pythagoras was pre-socrates.

Sophists: richten zich op het menselijk verstand: “How do we know what we think we know?” Zij hingen het (nu zogeheten) humanism aan. Gericht op de acties van mensen, politiek is daar een belangrijk voorbeeld van. Protagoras: de mens bepaald de realitiet.

Zij leerden anderen araté: political virtue, door rethorica (art of speaking).

Socrates wilde niks met de sophisten te maken hebben, behalve op het gebied van rethorica: daar was hij 'dol' op. Hij gebruikte de dialectic method: vraag en antwoord tot je (samen) tot de uitkomst komt (geldend voor alle dingen).

De sophisten vonden alles goed: want voor de een kan iets slechts best iets goeds zijn (alles is relatief), maar socrates was het daar niet mee eens: er was goed en er was slecht.

Voor Socrates lag de echte waarheid in de psyche (plek van karakter en intelligentie).

Door middel van inductive reasoning kun je de levenswaarheden ontdekken. Je gaat van specifieke waarheden veralgemeniseren naar universele waarheden.

De democratie was essentieel voor deze filosofen, en toen de democratie verdween pleegde Socrates ook zelfmoord, want hij kon niet verder zonder de democratie.

Socrates heeft zelf nooit iets geschreven, maar zijn leerling Plato (428-347 BCE) wel. Hij en Plato hadden veel gemeen, zoals de gedachte dat de psyche onvergankelijk en onveranderlijk is. Plato voegt nog dingen toe, hij voert een filosofie die er idealism is: zoekt de eeuwige perfectie van pure ideeën, zonder de materieële wereld. Om de diepere waarheid te kunnen zien/begrijpen moet je heel veel studeren, te beginnen bij wiskunde en dan verder.

Plato heeft een boek geschreven: the Republic, gaat over hoe de staat geregeerd zou moeten worden. Hij vond alleen door mannen die de diepere waarheid hadden gevonden. Zij zouden de “form of goodness” hebben gevonden, anderen die hen niet snappen vinden hen dom, maar zij zijn degenen die, volgens Plato moesten regeren.

Plato is veel collectiever dan de individualistische Sofisten.

Plato was ook er tegen het gevoel, hij wilde veel muziek, kunst en sex afschaffen, omdat het alleen gericht was op het gevoel (wat je ervan krijgt).

Hoofdstuk 2, The Greek World (Pagina 67 t/m 77)600-500 v. Chr. centum van de Griekse wereld was Athene. Dit was de gouden eeuw

volgend Aristoteles. Hij noemde de fortuinlijkheid eudaimonia. Het goede of bloeiende

leven. Een polis is hier een middel voor. 

12

Poleis zijn stadstaten. Daar waren er ongeveer 8000 van in de Griekse wereld. Deze

stadstaten waren gescheiden van elkaar door sterke drang naar onafhankelijkheid. Een

oorzaak hiervoor is het ruige Griekse landschap en eht feit dat griekland bestaat uit

eilanden. Zoals vele Poleis, bestond de polis Athene uit een oud stadscentrum! niet erg

groot! omringd door natuurlijke fortificatie, deze konden ook gebruikt worden als religieus

centrum. Deze zelfstandige forten worden acropolis genoemd. Aan de voet van de

acropolis was de agora. Een grote open ruimte dat diende als ontmoetingsplaats en

centrum. Een beduidend onderdeel van de agora was de stoa, een lange open gang die

ondersteund werd door colonnades, rijen van kolommen. 

De agora was niet alleen een soort van winkelcentrum, het was ook de plek waar

gediscussieerd werd, wetten werden besproken en filosofische gedachtes ontstonden:

politiek centrum dus. 

BRONSTIJD CULTUUR IN DE AEGEÏSCHE WERELD

in het oosten van de mediterranen ligt de Egeïsche zee rijk aan eilanden. 3000 v. Chr.

Ontstond er een levendige handel tussen de natuurlijke havens van de eilandjes. De

mensen die hier leefden worden gezien als de voorvaders van de Grieken van de

eilanden: cyclades, crete, mycenae en de pelopennese Eilanden.  Archeiologia=

verleten weten. Dat betekent de cultuur van de voorvaders die overgedragen werd via

legendes, eerst verteld en daarna geschreven bronnen. 

VOORVADERS VAN GRIEKSE CULTUUR

-CYCLADES

100 eilandjes in de Egeïsche zee tussen Griekenland en creta in. Ze liggen in een cirkel,

kyklos is cirkel. Er zijn geen geschreven bronnen van deze cultuur. Wat over is van deze

cultuur is kunst, marmeren beelden die abstract zijn. Waren eerst geverfd, verschillende

maten, maar anatomisch correct. Ze lijken op lijken door lichaamshouding die gelijk is.

Blz 41. Gebruik is onbekend, maar suggestie is dat ze begraven werden met eigenaar.

Omstreeks 2200 v. Chr. Begonnen de cyclades contact te krijgen met Kreta en namen de

politiek over. Dit blijkt uit een fresco en meerdere schilderingen. Fresco met miniatuur

boot is gevonden op Thera, aka Santorini. De gehele beschaving is bedolven onder de

lava van een vulkaanuitbarsting, die later een caldera werd (voor degenen die niet weten

wat dit is, ingestorte magma haard en dan ontploft de vulkaan, zeer explosief karakter,

waar een kratermeer in kan ontstaan). Dit was zo'n heftige uitbarsting dat men er de

gevolgen van in Californië kan zien. 1634 v. Chr. Door de uitbarsting werd de stad

geconserveerd. Alles is in tact gebleven, watervoorzieningen met pijpleidingen, fresco's In

woonhuizen die dienden als versiering en de aanwezigheid van kleur en bijvoorbeeld

verhalen. 

-MINOAN (koning Minos) CULTUUR OP KRETA

Zuiden van cyclades. Grootse eiland. Hier kunnen we dingen van terugvinden van 3000 v.

Chr. Handelsroutes met Turkije, Cyprus, Egypte, Afghanistan en Scandinavië.

Handelsproducten: koper, ivoor, amethist (dat paarse kristal), lapis lazuli (blauwe steen

met gouden vlekjes), carneool (rood oranje kristal) goud en Amber (oker kristal). Van

13

Engeland werd tin geïmporteerd wat noodzakelijk was voor de productie van brons. De

Minoan cultuur heerste rond 1900-1375 v. Chr. 

Op Kreta zijn dezelfde fresco's gevonden als op cyclades. Daarom denkt men dat er een

gezamenlijke invloed was. Best geconserveerde fresco op Kreta is in de stad Knossos en

heet Toreador Fresco. Drie naakte figuren matten met een stier. Vrouwen werden lichter

van huidskleur afgebeeld dan mannen. Stier werd geassocieerd met mannelijkheid en

vruchtbaarheid. Werd vaak geofferd. Blz. 42

Zowel op Santorini als op Kreta hield met van vrouwelijke godheden, deelden zelfde

religie. Men vermoed dat ze een godin prefereerden dan een god. Minoan cultuur was

vooral gericht op een slanggodin. Blz. 43 sir Arthur Evans' heeft dit ontdekt in het begin

van de vorige eeuw. Helaas mist het beeld stukjes die verloren zijn gegaan. Het hoofd bv.

De slanggodin kon worden geassocieerd met vruchtbaarheid en wedergeboorte. Offers

werden op bergen en diep in grotten gedaan. 

PALEIS VAN MINOS Slanggodin en andere artefacten zijn hier gevonden op Knossos. E

was een oud 1900 en een nieuw 1750 paleis. Het was een enorm gebouw waar veel

mensen leefden. Er werden keramische potten gevonden waar bij elkaar 20.000 gallons

olie in kon. Houten pilaren/kolommen decoreerden het geheel en waren beschilderd met

rood en zwarte capitals=blokken op de pilaren vierkant. Was vreselijk om die dingen te

vervangen en dat is misschien de reden dat het eiland ontbost en verlaten is in 1450 v.

Chr. Het was een labyrint kasteel. 

LEGENDE VAN MINOS EN DE MINOTAUR door de Grieken bedacht. Minos vroeg aan de

goden of er een stier uit de zee mocht komen zodat hij deze kon offeren aan Poseidon

(god van de zee). Er kwam een chille witte aanzetten, maar was zo cool dat minos hem

wilde houden en offerde een andere joepsterd. Poseidon op z'n pik getrapt en liet de

koningin verliefd worden op de chille stier. Dus zij maakt een houten stier waar ze in kan

om de chille stier te verleiden. Gaat natuurlijk helemaal bad en het wordt een MINOTAUR

half mens half stier. Beest had moeilijk honger, dus uit Athene werden 14 jonge mannen

en vrouwen ontboden zodat die geofferd konden worden, vond de koning van Athene een

pittig slecht idee en wilde de MINOTAUR koningin killen. Dus hij z'n zoon er naartoe en hij

vertelde z'n Papi dat hij met witte zeilen terug zou komen. Aangekomen bij Minos dealde

hij met zijn dochter en vermoorde de Minotaur. Die chick verliet hij echter op een eiland

en zeilde per ongeluk met zwarte zeilen naar huis. Chick zielie, komt er een god van de

wijn dyonisos, die trouwt haar. Papi van die dude van Athene ziet dat en denkt noooooes

en springt in zee en gaat dood. Theseus (Athene dude) wordt koning. 

Dit verhaal is een mythe en is gelijk aan de emergence tale uit H1. Er is echter 1

belangrijk verschil. Het verteld niet de origine van de mensheid, maar de cultuur uit een

andere cultuur. Het weten van het verleden Archeiologia. Theseus wordt als held

gezien en ook in Griekse tragedie.

Het labyrint uit de mythe was het kasteel zelf. 

-MYCENAEAN CULTUUR OP VASTE LAND VAN GRIEKENLAND 

Minoans verlieten ontboste Knossos 1450 v. Chr. En gingen naar Kreta. Kon ook komen

14

doordat mycenaeans de boel overnamen. Minoans waren bekend om fijne

metaalbewerking blz 45. Vaphio Cup. Het ontwerp werd van binnenuit

gehamerd=repoussé. Werd weer afbeelding van stier weergegeven. Die stieren en de

minoans ook altijd....... De mycenaeans waren heel anders. Gevecht, strijd en jacht

kenmerkte de stijl van deze maatjes. De cultuur van de mycenaeans werd ontdekt door

een mega citadel (vestiging fort) van enorme blokken gemaakt. In de cyclopean masonry

stijl, want volgend de Grieken konden alleen cyclopen dat ding termineren. Boven de

poort staan twee leeuwen. Door de poort heen is het paleis. 

Deze cultuur is voorganger van de Griekse en is feudal van nature.

PLATO 428-347 v. Chr. 

De kennis van Socrates weten we doordat zijn leerling plato het heeft opgeschreven. De

geschreven gedachtes van Socrates zijn dus enigszins beïnvloedt door de schrijver, plato.

Pato en Socrates hebben veel gemeen. Zij delen de gedachte dat de psyche

onveranderlijk en onsterfelijk is, wij zijn in staat om te herinneren wanneer de psyche in

pure staat verkeerd. Plato gaat alleen telkens een stukje dieper en is een idealisme= de

ultieme perfectie van pure ideeën, omringd door materiële werkelijkheid. 

Hij geloofd dat er een onzichtbare wereld is van oneindige Vormen of Ideeën, voorbij elke

dagelijkse ervaring en dat de psyche is opgesloten in de materiële wereld en de fysieke

lichamen, die alleen glimpen kunnen opvangen van deze hogere orde.

The Republic: model van de ideale staat.p geregeerd door groep mannen die met hun

Vorm en Idee een glimp van de hogere wereld hebben opgevangen, zijn het hoogst

opgeleid. 

In The Republic staat "Allegory of the Cave". De mensen die god hebben gezien als een

een aspect van het ideale en niet de god als die wij kennen, lijken voor veel mensen gek,

juist de gekke mensen zijn bedeeld met wijsheid en moeten de macht hebben. Dit idee

zorgt voor opschudding. Het is het tegenbevelen van de sofisten, die individualistisch is.

Het idee van plato is een totalitaire staat, maar geregeerd door een zeer wijze elite, hun

goedheid moet ervoor zorgen dat het geen dictatuur regime wordt. Seks was in deze

wereld volgens plato bedoeld als voortplanting en iedereen moest naar Sparta voor

mentale en fysieke training.

Plato geloofde wel in de vorm en idee van schoonheid, maar niet in kunst. Muziek vond hij

daarentegen te gek. Muziek is namelijk geen  recreatie van recreatie. Afbeeldingen

behagen alleen maar gevoelens. 

HET THEATER VAN DE MENSEN

theater was in eerste instantie alleen dialogen in rituelen met dans en zang erbij. 

Er waren drie vormen van het Griekse drama. Satyr play=laatste onderdeel van de hele

dag optreden. Satyr play is farce=satirische komedie waarin de acteurs uitdossen met

enorme genitaliën en de god van misgedragen behagen Dionysus. Is gewoon een

aaneenschakeling van vunzige grapjes over scheten etc. 

COMEDY gerelateerd aan de satyr plays. Gemaakt om publiek te laten lachen en is licht.

Goden en politici belachelijk maken. Buitenlanders en vrouwen zijn een bron voor

15

pesterijen. Eigenlijk zijn deze stukken racistisch en seksistisch. Deze komedies waren

geliefd om te schilderen rond 400 v. Chr omdat de acteurs maskers en grote kostuums

droegen en ohja de grote genitaliën.. Voorstelling is blz 67: burlesque en

slapstick. De toneelstukken van Aristophanes zijn bewaard gebleven. Bekende is

Lysistrata. 

TRAGEDIE basis is een conflict, maar de spanningen hebben serieuze consequenties.

(Moord en wraak, heldhaftigheid en lafheid). We moeten iets leren van de stukken. 

De stukken hebben allemaal een koor. Het is een vraag antwoord samenwerking met de

acteurs en het koor heeft een verhalende functie en is als het ware de alwetende persoon

dmv liederen. Het symboliseerde de stem van het volk, omdat de de actie van de

samenleving ook van belang is. D focus lag vaak bij een individu en zijn omgeving, en

hogerop tussen de samenleving en de goden. Protagonist is de leidende personage die de

personage in conflict breng met de samenleving. En de antagonist is de representatie

voor een oplossing. De gebeurtenis moet in een ruimte plaatsvinden en in een

tijdsbestek. In een dag dus. Dit zorgt ervoor dat het publiek meer betrokken is en het stuk

linkt aan de werkelijkheid. Elke maart werd een week tragedies opgevoerd: City Dionysia.

Stukken werden in series van vier opgevoerd=tetralogies. 3 overdag uitgevoerd en s

avonds het satirisch spel. Publiek was 14000 man groot. Drie grote namen: Aeschylus,

Sophocles en Euripides. 

PERFORMANCE STAGE

stukken werden in openlucht opgevoerd=orchestra. Met houten planken en dit ging wel

eens mis. Stortte de ganse boel in en waren veel mensen de Sjaak. Athenen bedachten

iets nieuws. Theatron. Kijkplaats. Architectonisch deed het denken aan Griekse theaters.

Voorbeeld hiervan is Epidaurus blz 69 300 v. Chr. De orchestra is is omgetoverd in een

cirkelvormige opvoerplaats met aan beide kanten een plaats om op te komen voor het

orkest. =parados. Daarachter was de plaats waar acteurs speelden = proscenium. Daar

weer achter was de skene, een tent waar men zich om kon kleden. De makers van

geschilderde attributen en hangende decorgedeeltes hadden kennis van perpectief en

schilderden zeer natuurgetrouw. 

THE HELLENISTIC WORLD 

in de hellenistische periode 400 300 v. Chr. Waren de waarheden die de cultuur steeds

getracht te begrijpen minder idealistisch en universeel en steeds meer empirisch en

persoonlijk. Deze schuilging is duidelijk in de empirische filosofie van Aristoteles.

Alexander de grote zette een ideaal nastreefbaar model op voor de Grieken en de

westerse wereld, alle culturen werden hier naar gezet. 

IMPERIUM VAN ALEXANDER DE GROTE 

Zoon van Filip de II die Griekenland had verenigd met uitzondering van Sparta. Alexander

veroverde na de dood van zijn vader Perzië (Turkije). In 332 v Chr. Egypte erbij met de

stad Alexandrië. Vervolgens Mesopotamië, susa, en Babylon en Pakistan. In 326 v. Chr.

Bereikte hij India pas, zooo overschat (dacht dat het een korte reis zou worden) India was

16

interessant voor Alexander, omdat zijn leermeester Aristoteles het een boeiende cultuur

vond. Hij werd er met groot onthaal ontvangen. Hij werd er tevens geïntroduceerd met de

Hindoestaanse filosoof Calanus. Hij vergaarde meer kennis en legde het fundament voor

een "kruisbestuiving" tussen oosten en westen. Zijn leven was kort maar heeft veel

betekend voor de kunst. 

TOWARD HELLENISTIC ART: Sculpture in the late classical period

Tijdens Alexander de Grote bloeide de beeldhouwkunst op. Sinds val van de Athenen in

Sparta 404 v. Chr. Hebben de griekse artiesten de klassieke stijl van Phidias en Policlytus

gehanteerd. Maar ze innoveerden het op subtiele wijze. Dromerige gemoedstoestanden

werden graag uitgebeeld  The heroic Sculpture of Lysippus

Werd door Alexander ingehuurd om alle beelden van hem te maken. Hij werd altijd als

held en jonge god afgebeeld en altijd op dezelfde manier blz 71!! Werd gedramatiseerd

en niet natuurgetrouw afgebeeld. Het was een vorm van propaganda. Lysippus had de

opdracht om de grootheid van Alexander in beeld te stoppen. Kleiner hoofd en slanker

lichaam deden groots en goddelijk aan. Werkte vanuit klassieke stijl, pastte die aan en

creëerde de hellenistische kunst: animatie, drama en psychologische complexiteit. 

The sensuous Sculpture of praxiteles. Rijke en beruchte man dankzij zijn artistieke

vermogen en omdat hij een womanizer was ;p

Werd gevraagd om een sculptuur te maken van Aphrodite. Godin van de liefde. Blz 72.

Openlijke seksuele adoratie, raakt haar vanny aan. Waarschijnlijk de eerste blote vrouw

beeld, sensatie hmm. En daarmee ook voor het eerst in de kunst dat iets wordt afgebeeld

om mannen te laten kwijlen. Lekkere brede heupen, sappige tietjes, ovaal gezicht. 

ARISTOTELES: OBSERVING THE NATURAL WORLD 

niemand weet waarom Lysippus en Praxiteles zo gingen beeldhouwen, maar grote kans

dat Aristoteles er een grote rol in heeft gespeeld, student van plato. Een werkelijkheid is

louter de reflectie van hoger spirituele werkelijkheid een hogere dimensie van ideale

vormen die wij even zien door filosofe contemplatie. Artistoteles was het hier NIET mee

eens. Werkelijkheid bestaat in de wereld zelf. Als je dit observeert kun je tot universele

waarheden: emperical investigation. Hij creëerde geen wetenschappelijke methode, maar

produceerde samen met andere empiristen procedures om theorieën over de natuur te

testen die uiteindelijk doorslag hebben gegeven in wetenschappelijke ontdekkinihgen als

die van Newton. Hij hechtte daarom waarde aan het opstellen van een hypothese en

fenomenen verklaren. Hij bestudeerde biologie, zoölogie, scheikunde, astronomie ,

natuurkunde, politiek, logica, ethiek en literatuur. Ontdekte dat de wereld bolvormig was

en daarom ging Alexander ook op zoek Naaar India. 

Wij moeten in staat zijn om identiteit en verandering in verband te zien. Veranderingen

die een ding ondergaan terwijl hij zijn originele aard behoud. Hij wilde de essentie van

aspecten ontdekken.

17

ARISTOTELES POËZIE

catharsis= het reinigen zuiveren en louteren van de ziel. Bv. bij een toneelstuk, niet de

acteurs ondergaan dit fenomeen, maar het publiek. Het is een ervaring van verandering.

Het is de bedoeling dat het publiek begrijpt dat wat er met de acteurs gebeurd ook met

hen had kunnen gebeuren. 

THE GOLDEN MEAN

syllogisme=twee punten waaruit een conclusie kan worden getrokken. Beroemdste is:

alle mensen zijn sterfelijk. Socrates is een man. Daarom is Socrates sterfelijk. 

Een goed leven kan alleen worden bereikt door gebalanceerde actie. Dit is The Golden

Mean. Bv. Golden Mean tussen lafaardheid en roekeloosheid is moed. 

HELLENISME 323-31 v. Chr.  Dood van Alexander tot battle of Actium. 

ALEXANDRIE 

Alexandrië in Egypte was coolste zet van Alexander. Overtof zijn verwachtingen. De

familie van Alexander de Ptolemies stichtten het eerste museum, bedoeld als

ontmoetingsplaats voor studenten en leerlingen. In derde buurt zat de grooste bieb ooit

met 700.000 volumes. Deze is verwoest in 47 v. Chr. Door Julius Rececar. Er is een deel

bewaard gebleven weten we uit bronnen van 20 v Chr. Maar grootste gedeelte van oude

geschriften uit de oudheid zijn er niet meer. Stad is ontworpen door Dinocrates architect

van Alexander. Stad bestond uit vele etniciteiten. Altaar van Zeus blz 74. Stad moest voor

altijd refereren aan Alexander en zijn thombe is dan ook in de stijl van een farao

gemaakt. 

PERGAMON: HELLENIST CAPITAL

er was na de dood van Alexander geen opvolger. Alleen drie generalen. Zij verdeelden

het rijk in drie departementen. 1. kingdom van Macedonië. 2. Kingdom van Ptolemies 3.

Kingdom van Seleucids. Maar er gebeurde iets geks. Een vierde koninkrijk Pergamon

werd d prominenste centrum van de hellenistische cultuur. Geregeerd door afgezanten

van Macedonië, onder controle van Seleucids en onder leiding van Eumenes. 

LIBRARY VAN PERGAMON mega bieb met 200.000 Atheense testen. Gekopieerd op

perkament. Er werd goed geïnvesteerd in de architectuur en kunst die het geheel

moesten vormgeven. Onder leider Eumenes bloeide de ontwikkeling enorm op. Hij

bouwde de bieb en daarnaast een theater en gymnasium. 

A NEW SCULPTURE STYLE 

Altaar van Zeus is gedecoreerd met het meest ambitieuze sculpturele programma sinds

het Parthenon. Het onderwerp is een mythisch gevecht tussen de goden ende reuzen om

het eigendom van de wereld. De figuren zijn expressionistisch= het attempt om

gevoelens en emotie in de beelden weer te laten klinken. Hoge mate van drama. Reliëf is

drie dimensionaal. 

BELANGRIJK STUK EVEN ZELF DETAILS VOOR HELLENISTISCHE STIJL LEZEN EN OOK BLZ

76 OVER BEELD VAN GODIN NIKE

18

Hoofdstuk 3, Empire (Pagina 78 t/m 98)

In dit hoofdstuk wordt de opkomst van de Romeinse beschaving besproken, vanaf de oorsprong in de Griekse en Etruskische oorsprongen (600 v Chr) tot wanneer het rijk Christelijk wordt (313). Thamugadi (100) zie plaatje hierboven is een van de goed bewaarde ruïnes van het Romeinse Rijk, waar duidelijk het gevoel van orde van de Romeinen naar voren komt. Deze stad is een product van de bewuste Romeinse beslissing om de wereld te “romaniseren”, een symbool van het rijk, de stad was gebouwd op de raster manier van een Romeins militair kamp. De Romeinse wet gold overal, en Rome was het centrum van cultuur waarop alles moest lijken. Rome grepen terug op de Griekse Hellenistische modellen, met het verschil dat ze zichzelf gingen afbeelden, in plaats van mythologische verhalen en helden.

Rome

Romeinse cultuur kan worden opgedeeld in twee groepen:1. Grieken: denk aan Hellenistische die de Romeinen overnamen. 2. Etruskische: (tegenwoordig Toscane) bekend om hun minerale bronnen,

daarna hun handwerk, olie, wijn etc, en daarna in hun skills van het bewerken van brons etc.

Deze opsplitsing was in Rome te zien de Grieken ten zuiden van de Tiber, en de Etruscan in het noorden. Rome was letterlijk en figuurlijk het kruispunt van deze twee culturen. Alternatief verhaal van de oorsprong van de Romeinse cultuur:

1. De Trojaan Aeneas opzoek naar een nieuw land voor zijn volk belande in Rome (Virgil’s Aeneid)

2. Romulus en Remus, twee kinderen, werden gered op de oevers van de Tiber door een wolf, zij gingen toen ze groot waren een stad bouwen. Ze kregen ruzie en Romulus won (758 voor Chr).

Republiek Rome: staat waarin de politieke organisatie gebaseerd was op het principe dat de burgers de ultieme bron van soevereiniteit en legitimatie waren.

Volgens de legende bouwde Aeneas zoon de stad Alba Longa (ten zuiden van Rome) totdat Romulus het onder Romeinse macht onderbracht. Romulus was degene die het verschil maakte tussen patricians: priesters, advocaten etc. en de plebians: de lagere klasse. Toen in 510 vr Chr de Romeinen de koningen

19

uitroeiden was de situatie vergelijkbaar met die in Athene. Kleine hoge klasse, grote lage klasse. Dit verschil was voelbaar tot 278 vr Chr waar de lage klassen in een bepaalde mate gelijke rechten kregen. Begin Romeinse ontwikkeling: verbanning Etruscaanse koningen en de inwijding van de Temple of Jupiter (509 vr Chr.)

Dit Etruscaanse beeld wordt door

velen gezien als de stichter van de

Romeinse republiekLucius Junius

Brutus, maar niet zeker

Eind van de eerste eeuw voor Christus: Republiek noemde zichzelf een rijk, en de keizer werd pater patriae genoemd of te wel “father of the fatherland”, gebaseerd op het principe dat in de Romeinse republiek de lagere klassen (plebian) onder de hoede stonden van de hogere klassen(pater) (principe = patronage) (werd gezien als pietas = plich).

Roma Rule

Pinic Wars (teruggreep op Alexander’s manier van veroveren): de verspreiding van het Romeinse Rijk vonden plaats in de het midden van de derde eeuw voor Chr. Ze verovereden regio’s en stichten kolonies voor veteranen die loyaal waren geweest voor Rome. Als veroverden dit waren kregen ook zij Romeins burgerschap, wanneer soldaten niet aan vechten waren bouwden ze bruggen enz loyaliteit van de kolonies. Door de welvaart ontstond er equites: de militaire elite (waren geen patricians), waardoor er conflicten ontstonden met de patricians. Om dit te onderdrukken first Triumvirate: Pompey de Great, Gaius Julius Ceasar (100-44 v Chr.), en iemand die de slaven opstand van Spartacus had onderdrukt.

A Divided Empire

Het driespan domineerde de politiek in het Rijk, maar het was een breekbare relatie. Caesar was 5 jaar gouverneur van Gaul (Fr) 49 vr Chr. had hij het in zijn macht Veni, vidi, vici (toont ook de militaire natuur in deze tijd), hij versloeg Pompey en die andere (al eerder). Caesar nam aan dat hij dictatoriale controle had over Rome, en zette zich af tegen het Senaat. 15 maart 44 vr Chr the Ides of March werd Caesar gestoken (Brutus)

Cicero and the Politics of Rhetoric

In tijd van politieke opschudding, zijn de meest machtige personen die gespecialiseerd waren in politieke overtuiging. In pre-Augustijns Rome was dit de rhetorician Cicero:

- Reorganiseerde de kracht van het Latijnse taal om te communiceren met het volk, zijn stijl was van welbespraaktheid en duidelijkheid

- Filosofisch gezien teruggegrepen op de Grieken.- Retorisch gezien puur Romeinse, want ging vooral om het geven van wijze

raad, in plaats van het voeren van een Socratisch dialoog. \

20

Portrait Busts, Pietas and Politics

Door het hiervoor beschreven historische context, kunnen we Romeinse kunst begrijpen van de 2e en 1e eeuw voor Christus, de borstbeelden:

- Vooral portretten van patricians in plaats van equites. - Gelijkenissen met de Grieken in natuurlijke representatie, maar nog

realistischer (hoefde niet mooier) verism: waarheid laten zien. Nog meer vergelijkingen met de Grieken:

- verschil in leeftijd van de sitter. - Propaganda intenties maar Romeinen representeert de persoon aan het

eind van zijn leven. - Griekse buste: jeugdvolle mogelijkheden,

Romeinse buste: wijsheid en ervaring.- Pietas: dutifullness, respect hebben voor de

ouderen, vaderland etc. - Laat zien dat de patricians onderdruk staan, ze

waren het Senaat en moestengerespecteerd worden.

Imperial Rome: de macht om orders te geven en exact gehoorzaamheid overal in Italië en Romeinse territoria .

13 januari 27 voor Christus Octavius kwam voor het Senaat om al zijn macht en provincies op te geven kreeg van het Senaat imperium (in scene gezet) Augustus (de vereerde). Portretteerde zich zelf als halfgod. Hij is afgebeeld als de belichaming van de waarschuwing van Aeneas die hijkreeg van zijn vader. “To rule the people under law, to establish /The way of peace”.

Gebonden aan pietas.Is een geïdealiseerd beeld (Grieks), maar armbeweging ad locution is militair (Romeins)Hij wou getoond worden als jong en onverslaanbaar in plaats van wijs en oude pater. Augustus maakte een eind aan het verschil tussen patricians en equites, hij zette equitesdie van het gewone volk waren, aan de politieke macht, die hem daarom voor altijd loyaal waren.

Family Life

Ook aan de nalatigheid van het familieleven nam Augustus onder handen, vreemdgaanen scheiden was normaal. Hij maakte vreemdgaan verboden, en andere wetten om gezinsleven te bevorderen. Ara Pacis Augustae (altaar van de vrede van Augustus)liet hij zijn eigen familie zetten als voorbeeld. Historici geloven dat het een echt event is

21

of vieren van verjaardag van zijn vrouw, of het vieren van Augustus macht. Realismeis typisch Romeins, diepte gecreëerd waardoor de mensen die het zagen gevoel hadden dat ze er bij hoorden, ook het groter wordende belang van vrouwen komt naar voren, met Livia als boegbeeld.

Ara pacis Augustae

Literary Rome: Virgil, Horace and Ovid.

Toen Augustus aan de macht kwam moisten alle kunstenaars langskomen, Virgil en Horace, werden goedgekeurd Ovid niet.

Virgil (70 vr Chr – 19 vr Chr) en de Aeneid

31 voor Chr maakte Virgil een episch gedicht waarin hij Homerus Iliad concureerde en schreef een oprichtingsmythe voor Romeinse staat (vooral voor Augustus). Daarvoor schreef hij Eclogues en Georgics, waarin hard werken, waarden van agrarisch leven en het smeden van order geprezen werd. Georigics was poiltiek gezien om het vieren van Augustus cadeau van de landbouw aan veteranen, maar eigenlijk was het een voorlopen van Aeneid. Geschreven in dactylic hexameter: de vorm die Homer gebruikte, bestaande uit zes ritmische feet, en die weer uit dactyl (long, kort, kort) of spondee (long, long). Het verhaal: Dido is verliefd op Aeneas maar die heeft een pietaste vervullen (uiteindelijk Rome stichten denk ik), dus beantwoord haar liefde niet, dus Dido pleegt zelfmoord. Virgil’s point: al persoonlijke gevoelens moeten opgeofferd worden voor de verantwoordelijkheden van de staat. Dus aan de ene kant verklaart ontstaan van Rome maar ook mensen gingen zich houden aan waarden in hun cultuur, en Augustus stamt hier direct van af. In boek 7 komt de wil van vrede wat Augustus wil naar voren, waar laten zien wordt is dat het enige wat erger is op geen wraak nemen op dode vrienden, het nemen is van wraak.

22

The Horatian Odes

Quintus Horatius Flaccus (65-8 v Chr.) Horace, goede vriend van Virgil. Imiteerde Griekse voorgangers: Jove rules in heaven, his thunder shows; Hencefort Augustus earth shall own Her present god, now Briton foes And Persians bow before his thrown. Romeinse was het weergeven van privé gebeurtenissen, maar was niemand die zo mooi het weergeven van het mooie (Grieks) met de Romeinse plicht wist te verbinden.

Ovid’s Art of Love and Metamorphoses

Ovid(43 – 17 v Chr) schreef liefdes liedjes gebaseerd op de beruchte losse seksueel moraal van de Romeinse aristocraten (Alexander was hier tegen). Ars Amatoria (Art of love) maakte Augustus boos en hij verbande Ovid. Metamorphoses geschreven vlak voor zijn verbanning: verzameling van verhalen die beschreven of gebaseerd zijn op een soort van bovennatuurlijke veranderingen, en heel compleet in samenvatting van de bekendste mythes, ook Narcissus is een voorbeeld hiervan! Amores zelfspottende verwijzingen naar Virgil’s epos.

Augustus en de stad van marmer

Grootste probleem Augustus was de overwhelming infrastructuur van Rome, Augustus zette aan tot nieuwe publieke werken loyaliteit, was Augustus imperialistische propaganda. In vergelijking met andere provincies was Rome lukraak in elkaar gezet. Augustus kon weinig doen aan het verbeteren van huizen, maar maakte elegante publieke plaatsen “I found a city of brick, and left it a city of marble”. 2e eeuw mooiste stad in de wereld, maar alleen op de oppervlakte.

Public work: the Aqueduct and the Arch:

Vitruvius: Augustus architectuur die altijd beter moest zijn dan vorige machthebbers, werd gemaakt door deze man schreef On Architecture (10 delen), later gebruikt in de Renaissance, alles stond hierin op het gebied van architectuur in die tijd. Ook waterprobleem werd hierin beschreven. Aqua Claudia: meest significante werk in de Julio-Claudian tijdperk (Augustus tot Nero 54-68), bracht water van 40mijlen ver naar de binnenstad van Rome. Constructie van een aquaduct was afhankelijk van de boog, de Romeinen hadden geperfectioneerd (vb. Pont du Gard). De romeinen snapte:

- Ronde bogen betekende grotere spanwijdte.- Gewicht wordt gedragen door rechtstaande (jambs or piers).- Voussoirs: supporting wigvormige blokken.- Keystone: hiermee afgetopt, het laatste element. - Bay: ruimte in een boog. - De ruimte tussen de bogen: spandrel, zie 3.10 in het boek! - Wanneer een ronde boog uitgebreid is: barrel vault.- Twee barrel vaults aan elkaar: groin vault. 3.10 3.10 3.10

23

Colosseum:

Het interieur van het Colosseum maakt gebruik van zowel barrel en groin vaulting (gewelven). Gebouwd door Vespasian (69-79) die Nero opvolgde, genaamd naar de Colossus 120 voet hoge standbeeld van Nero. Gebruik van beton gemixt met vulkanisch gesteente maakte het sterker dan welk gebouw dan ook. Arena: houten vloer, lag boven op een doolhof van kamers en tunnels. Elk level maakte gebruik van een ander manier van architectuur: begane grond, Tuscans, tweede verdieping, Ionisch, en Corintisch, favoriet van de Romeinen, daarboven. De gevel gaat van zwaarste onder naar lichtste en meest decoratieve boven.

The Imperial Roman Forum/plaza

Colosseum staat aan de oostkant van Roman Forum: enorme bouwproject uitgevoerd door Good Emperorss die bijna allemaal een forum bouwde: Nerva (96-98), Trajan (98-117), Hadrian (117-138), Antionius Pius (138-161) en Marcus Aurelius (161-180), dit was het centrum van Rome. Vergelijkbaar met Grieks agora, ontmoetingsplekken. Julius Caesar was de eerste in 46 vr Chr, Augustus daarna, en ontstond soort van competitie voorgangers overtreffen. Gevolg: immens dichtbevolkt stadscentrum. De laatste en grootste forum was die van Trajanus, waar ook de zuil van Trajanus is, een markt en basillica: groot rechthoekig gebouw met ronde uitbreidingen: apse, als ingang en uitgang. De stabiliteit van de stad was gedeeltelijk dat niemand van de keizers een zoon had, dus konden ze de beste opvolger uit het Senaat uitkiezen. Behalve Marcus Aurelius in 180, zijn zoon nam de macht, en kwam erachter dat het overgeven van vader op zoon niet altijd goed was.

BasilicaThriumphal Arches and Columns

Boog van Titus: 81, gebouwd toen Vespasian aan de macht was, omdat zijn zoon de Joden had verslagen in Palestina, deze triomfbogen, samengesteld uit eenvoudig barrel vault (gewelf), omsloten door een rechthoek, verlevendigd met beeldhouwwerken en decoratieve halfzuilen. Grote invloed op latere gevels van kathedralen, om politieke en militairemacht uit te stralen deze triomfbogen. De boog van Titus zie hiernaast,was gemaakt van beton en marmer, met aan de binnenkant van de murenverhalend reliëf, bijv. de soldaten die lopen met de schatten uit Jeruzalem.Met veel diepte, schaduwwerking, dus zo echt mogelijk lijkend.

Een ander voorbeeld van het tonen van macht, maar ook van mannelijkheid, waren de plechtige zuilen. Gebouwd van beton voor

24

verhalende reliëfs. Vb. zuil van Trajanus. Romeinen geloofde dat het verhaal hierop hun lot was, ze brengen de vruchten van beschaving naar de wereld.

The Pantheon (118-125)

Hadrianus Pantheon samen met de Forum van Trajanus meest ambitieuze projecten door machthebbers. Pantheon is een tempel voor alle goden, waar alle goden werden afgebeeld. In eerste instantie gebouwd op een verhoging met een voorplein, maar is verdwenen in de straten van Rome. De buitenkant verraad niks van de binnenkant, die bestaat uit een cilindervormigeconstructie afgetopt door een koepel, de grootste gebouwd voor de 20e eeuw. Oculus: cirkelvormige opening in het dak, gewicht wordt gedragen door achtmassieve supports van 20feet dik. Coffers: ingebouwde panelen. De oculus is de lichtbron die veranderde in de loop van de dag, gezien als Jupiter’s alziende oog.De enorme openheid in het interieur van Pantheon, reflecteert de kosmos, het gewelf van de hemel. The Romans concentrated on sheer size, including the vastness of interior space. (omvang en ook de onmetelijkheid van de binnenkant).Ook het Pantheon weerspiegeld het Rijk, het was ook een enkele ononderbrokenruimte, net als het Rijk waren de gebouwen gedeelten die 1 vormden, gebaseerdop regels van proportie en orde.

Pompeii

In 79 tijdens Titus, de Vesuvius ontplofte, en begroef Pompeii in vulkanisch as en steen. Pliny the Elder was een ooggetuige en heeft het opgeschreven reading 3.3 in het boek. Veel van wat we weten over het Romeinse leven hebben wij te danken aan de ontploffing van de Vesuvius. Degene die wisten te vluchten lieten alles achter, eten schilderijen, pornografie, graffiti (waaronder: “Successus was here”) etc. Toen Pompeii in het begin van de 18e eeuw werd opgegraven, bleek veel goed bewaard, door gaten te vullen waar lichamen lachen ontdekten zijn gruwelijke doden.

25

Hoofdstuk 3, Empire (Pagina 98 t/m 133)

Domestic Architecture: The Domus

Domus = The townhouse of the wealthier class of citizen.

Atrium = A large space with a shallow pool for catching rainwater below its open roof.

Peristyle courtyard = A courtyard desurrounded by a colonnaded walkway.

For many a Roman garden was decorated with statuary referencing the cult of Dionysus.

Wall painting

Veel gedaan op vloeren van domus.

Paintings -> wall of atrium

Hoofdstuk 4, The Flowering of Religion (Pagina 98 t/m 133)

Eerste voorbeelden Moslim architectuur in 680.

Ambulatory = Circular, colonnaded walkway.

Dome of the rock (gebouw) was gemaakt om Joden en Christenen over the halen tot het Moslim geloof.

400-800 uibreding Christendom en geloof Moslims

Jewish culture became messianic (They believed that a Messiah would come to rescue the Jewish people once and for all time).

Oldest extant version of Hebrew scriptures the so called Dead Sea Scrolls.

The Romans installed a client King, Herod the Great. He tried, nevertheless, to ‘verzoenen’ Jews and Romans door ‘religieuze tolerantie’ and a massive building program98

26

Hellenistic influence: tall, engaged Corinthian columns, decorative frieze, Roman roots in its triple arched gateway.

Na Herod gingen zijn zonen regeren.

Rome werd minder tolerant met Joden. ‘The laws of Rome often coming into conflict with the law of the Book’.

The Romans renamed the land Plaestine ‘Land of the Philistines, instead of Judea, land of the Jews’. In 135ce Jews were forbidden to enter.

The Rise of Christianity

The proclamation by Jesus’s followers that he was the son of God amounted to a crime against the Roman state, sine the emperor was considered to be the only divine human on earth.

The Evangelists

Christ betekend de gezalfde (van Joodse geloof zalven)

Paul schreef de eerste episels.

Symbols and Iconography in Christian thinking and art.

The new Christian faith did not immediately abandon its traditions as a Jewish sect.

The major distinction was that Christian Jews believed in Jesus’s resurrection and status as Messiah, while non-Christian Jews did not.

Christian Jews hadden Jezus nodig om zich te scheiden van de community om hun geloof uit te dragen.

Boodschap in kunst is belangrijker dan hoe het eruit ziet.

The good shepherd 300ce

Symbolisme heel belangrijk voor Christenen.

Christian Rome

Tetrarchy = 4 delen monarchy begonnen bij Diocletian. Die het Romeinse rijk verdeelde in een oostelijk/westelijkdeel. Shift of Empire’s administration from Rome to it’s provincial capitals.

27

Diocletian (Constantijns opvolger) ging zich meer ald godhied gedragen dan als leider.

The Nicene Creed

Ecumenical, council, dogma, liturgy, Vulgate (begrippen bij dit stukje)

Constantijn -> Constantinopel

The council produced a document, the Nicene Creed, that unified the Church behind a prescribed doctrine, or dogma, creating, in effect an orthodox faith. Church leaders believed that by memorizing the Creed, laypeople would be able to easily identify deviations from orthodox Christianity.

The creed is an article of mystical faith, not a doctrine of rational or empirical observation. In it’s very first line, it states its belief in the invisible.

Nothing could be further from the Aristotelian drive to describe the knowable world and to represent it in naturalistic terms.

Music in the Liturgy

Ambrose (bisschop van Milaan) Componeerde simple meezingbare psalmen.

4 hymns zijn zeker van hem.

Iambic tetrameter

He introduced antiphonal method

Roman and Greek influences on Christian Churches and Rituals

Constantine:

Saint Peter’s Basilica -> gebasseerd op Romeinse basilica

Clerestory = A zone with windows that lit the length of the church.

Ook een Christian church = Santa Costanza -> een central-plan church so called because of its curcular structure.

Cult of Bacchus refer to Dionysus (very popular)

Ook populair: Mystery cults -> religious group with secret initation rituals

Mithras:

Bull, blood, life

Sacrifice his father

God of truth and light (licht is belangrijk voor Christenen)

28

Augustine:

Confessions = first Western autobiography

City of God

Augustine of hippo, describes the moment of his conversion to Christianity as one in which he was infused whit ‘the light of full cetrainty’

He was prolific writer and thinker and renowned teacher.

Augustine argued that the fall of Rome was inevitable, since the city was a product of humankind, and thus corrupt and mortal.

His worldview is dualistic.

The byzantine empire and its church

325ce bouw Constantinopel

Rome was too vulnerable, Constantiople was far less to threat.

Toen Rome viel (476) bestond Constantinopel nog tot 1453.

Constantinopel: verschillende geloven/culturen.

Basil the Great: pagan works->you could ignore pagan elements and think of them simply as art.

Constantine -> outlawed pagan sacrifices.

By time of Theodosius all pagan temples were closed throughout the Empire. Christianity was official Religion.

Justinan’s Empire

He launched a massive campaign to rebuild Constantinople. (er kwam ook een nieuwe Hagia Sophia (fig. 412).

Justinan werd lastiggevallen door ‘gangs’

His rule was divine, as his divine works underscored.

Hagia Sophia (fig. 413, 414)

Procopius wrote a treatise on Justian’s Buildings celebrating the emperor’s building campaign.

Architects: Isodorus of Miletus (edited works of Archimedes), Anthemius of Tralles (studies of parabolas and curved surfaces)

Dome of Heaven.

29

St. Catherine’s Monastery

Built at the foot of Mount Sinai (There God gave Moses the Ten Commandments)

Icons = image

Theotokos means God-bearing (fig 415)

Byzantine culture rarely, if ever, referred to Mary as ‘the Virgin’. Instead she was rather the Theotokos, Mother of God.

Moslims: afbeeldingen verboden Moslims behaalden overwinningen dus zei zouden wel gelijk hebben met het niet afbeelden van afbeeldingen.

Like the Muslims, Leo III (Byzantine emperor) argued that God had prohibited religious images in the Ten Commandments.

The art of Ravenna (city)

These mosaics posses a distinct political agenda, serving as propaganda to remind the faithful of the emperor’s divine authority – the union of the political and spiritual spheres.

Reverse perspective (hierin gebruikt) = A technique for conceiving of space as extending forward from the picture plane, with parallel lines converging on the eye of the beholder.

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion (Pagina 133 t/m 147)

Een belangrijke literatuurvorm in de islam was ook de ‘hadith’, bestaande uit vertelsels van Mohammed en anekdotes over zijn leven mondelinge overdracht.

In 622 waren Mohammed en zijn volgers gedwongen te vluchten uit Mekka omdat men geïrriteerd raakt door zijn denkbeelden vlucht heette ‘hijra’ 200 mijl ten noorden stichtte hij al-Medina.Hier volledige toewijding aan één God (Allah) niet vrijwillig Moslims gedwongen geloof te verspreiden jihad in twee vormen: ‘holy war’ of ‘self-control over the baser human appetites’.Belangrijk onderdeel islam is pelgrimstocht naar de Kaaba in Mekka ontstaansplek, ‘house of God’, gebouwd door Abraham en zoon Ishmael, voorouders van alle moslims.

Moskee gebouwd als verzamelplek voor de mannen om op vrijdag te praten en luisteren naar een preek van Mohammed. Eigenschappen moskee:

- ‘hypostyle space’: plek bedekt met palmbladeren als bescherming tegen Arabische zon

- Qibla: een muur die de richting waar Mekka lag aanduidde- Minbar: staat bij deze muur kansel van priester- Mihrab: nis die aangeeft waar Mohammed zijn speer plantte om aan te duiden in

welke richting moslims moeten bidden

Vrouwen waren welkom in moskee. Een belangrijk discussiepunt is de ‘hijab’: de eis dat vrouwen bedekt gekleed gaan haren bedekt als er niet-familieleden in de buurt zijn of ‘chador’ volledig bedekt, vrijwel niets zichtbaar.

30

Na dood Mohammed (632) verspreidde islam zich snel: Damascus, Perzië, Jeruzalem, Egypte, Noord-Afrika, Spanje. Veel mensen in deze gebieden waren, hoewel christelijk, van dezelfde etniciteit als moslims.Aantrekkingskracht: bracht mensen bij elkaar, stond open voor iedereen moskee stond centraal.Elfde eeuw: ‘madrasa’ (soort school) bij moskee bestuderen Koran, islamitische wetgeving maar ook wiskunde, poëzie en astronomie.

Moslims handelden veel in islamitisch Afrika (ingrediënten, goud, slaven).Net als Afrika behield islamitisch Spanje eigen tradities, maar absorbeerde ook moslimtradities.Leider in Spanje: Abd ar-RahmanRahman verbouwde een gotische Christelijke kerk tot een magnifieke nieuwe moskee in Córdoba.Beroemd zijn de hoefvormige dubbele bogen in deze moskee.

boog 1

boog 2

Spaanse moslims introduceerden de algebra en het getal nul in het westen, evenals enkele vertaalde bijna vergeten teksten. De moslims hadden ook Griekse literatuur en filosofie vertaald.Belangrijkste ‘leerstad’ van Europa bekend vanwege kennis op het gebied van medicijnen, wetenschap en literatuur en welvarend

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion

Na de val van het Romeinse Rijk was het christendom vrijwel geheel verdwenen in Engeland in de periode 400-600 er ontstonden veel eigen gemeenschappen (o.a. de Angelsaksische).Aan het begin van de 7de eeuw begon het christendom weer aan terrein te winnen.

31

De Angelsaksen leefden volgens het feodalisme: een landheer zorgde voor bescherming voor iemand die voor hem werkte in ruil voor diens loyaliteit. Pas in de middeleeuwen kreeg deze relatie een agriculturele basis (onderdeel economisch systeem).Angelsaksen waren maar klein deel bevolking, maar hadden wel de macht en rijkdom.

Christelijke kerk ging ook feodalistisch werken verlossing in ruil voor geldMet dit geld decoreerden zij de kerkOok pelgrimstochten waren lucratief (Jeruzalem, Santiago de Compostela, Canterbury, kruistochten naar o.a. Rome)

Met zijn architectuur, kunst en muziek probeerde de kerk emoties te ontlokken bij mensen en hun loyaliteit te winnen

Angelsaksische kunst/cultuurCloisonné: techniek waarin lijnen goud vormen maken, die worden gevuld met gekleurde ‘glaspasta’Afbeeldingen van dieren (vaak twee dezelfde soort tegenover elkaar symmetrisch; Scandinavisch)

Dagen van de week genoemd naar Saksische godenEngelse plaatsnamen naar Saksische woorden

Angelsaksische cultuur gecentreerd rond koning en zijn landheren; verder vooral boerenEnkele boeren met eigen grond: ‘churls’, anderen huurden het betaalden met goederenAngelsaksen maakten ook gebruik van slaven

Rechtssysteem naar ‘levenswaarde’ als er een aanslag was op een landheer, werd hij meer vergoed dan een aanslag op een ‘churl’Mannen en vrouwen hadden zelfde waarde; zwangere vrouw normaal gesproken 3x zo veel

Feodale systeem gereflecteerd in Beowulf, oudste Engelse gedichtBeowulf komt van ver om een gemeenschap te bevrijden van monsters die het dorp slopen, die worden aangevoerd door de angstaanjagende Grendel. Hij keert terug naar Zweden en is daar 50 jaar leider, tot hij een draak tegenkomt die zijn volk bedreigt. Beowulf toont zijn loyaliteit aan zijn volk door de strijd aan te gaan met de draak, maar hij wordt vermoord. Uiteindelijk wordt Beowulf begraven met zijn bezittingen.

Hoofdstuk 5, The Flowering of Religion (Pagina 147 t/m 162)

Anglo-Saxon artistic style and cultureA fine example of the artistic style of this non-Christian Germanic culture is a purse cover from the Sutton Hoo site1. It used the technique of cloisonné, strips of gold form small cells in which colored enamel glass and thin slices of semiprecious stones were placed. With a motive of animal interlace, this animal style (symmetrical design, geometric shapes and animal motifs) was used throughout the Germanic and Scandinavian world in the era before Christianity. In many ways the English language was shaped by Anglo-Saxon traditions, for example the names of our days derived from their gods. Anglo-Saxon culture revolved around the king and his thanes (lords). Aside from these

1 Purse cover: 5.2

32

powerful persons, feudal society was composed of peasants. They paid their lords in goods and work. Anglo-Saxon law was based on the idea of the wergeld, or “life-price” of an individual. Your rights were derived from your position in the feudal system.

Beowulf, the oldest English poemThe nature of the feudal society is probably nowhere better demonstrated than in Beowulf. A poem about a young hero who demonstrates his fierce courage and true loyalty by taking on a dragon, but it kills him. The lesson drawn from his fate is: So every man must yield / the leasehold of his days. Beowulf is buried after his death with his treasury, the findings Sutton Hoo as well as a ship discovered in Oseberg (Burial places with treasury) suggests that reflects in many ways the northern climates of Europe in the Middle Ages. One of the most notable literary features, common to Old English, is its reliance on compound phrases, or kennings substituted for the usual name of a person or thing. These compound phrases are a riddle which context helps to explain. Many compounds occur only once and context is our only clue to their meaning. The poem has some aspects of Christian culture, but the honor and courage he exhibits are fully in keeping with the values of feudal warrior culture.

The Merging of Pagan and Christian StylesAfter Roman withdrew from Britain, Christianity had survived only in the western most reaches of the Britisch Isles, where St. Patrick had converted the population. But after an Irish monk and a monk form Iona, who built a monastery and converted a lot of people, the re-Christianization of Britain was underway. Pope Gregory send a mission to Britain headed by the Benedictine prior Augustine to convert the pagan Anglo-Saxon. Gregory urged not to do this over night, but to incorporate them into Christian practice. This is one reason that the basic elements of animal style (as in the purse) appear in the manuscript page from the Lindisfarne Gospels, designed by Bishop Eadfrith of Lindisfarne. The Pre-Christian decorative vocabulary created to honor a pagan king, has been transformed to honor the Christian conception of God. They began to combine the Anglo-Saxon visual culture with the textual tradition of Christianity. Artist soon began to rate the letterform themselves, creating elaborate capitals at the beginning of important sections of a document.2 The task of Christian missionaries in England was to transfer the allegiance of the people from their king, or thane, to God. The tactic was simple, they bathed the spiritual in material splendor. In the centuries to come Christianity would create its own treasure trove, celebratory music, great halls and armoured worriers.

Carolingian cultureAlthough England was slow to Christianize, the European culture wasn’t. The Arabs retreated the south and settled into Spain. Europe known allot of tribes, most of these tribes adopted most of the Christian beliefs of the Roman culture the conquered. Within a hundred years the Franks (a tribe) would come to control most of the western world. Under leadership of Charlemagne they brought one after another pagan tribe to submission forcing them to give up their brand of Christianity and submit to Rome’s Nicene Creed. In return of his Christinazation Pope Leo III crowned him emperor of what later came to be known as the Holy Roman Empire.

The Song of Roland: Feudal and Chivalric Values The military power of Charlemagne was stuff for legends and for centuries after his rule tales and poems circulated trhougout Europe sung by jongleurs and performed as chansons de geste (songs of deeds). Most famous: the song of Roland which was passed down orally until it was written down around 1100 by which it had become a epic drama. The tail was sung with syllabic setting, one note per syllable and strophic, the

2 Chi Ro lota page.5.4

33

music repeated every stanza (couplet). Ronald is betrayed by Ganelon who tells the Saracen Muslim army his routes. Ronald then has to fight 400.000 men with only 20.000, by the time Charlemagne comes, the army is dead. But Charlemagne defeats the Saracan Muslims by praying. (story pagina 152)

Roland as the ideal Feudal heroThe poem emboedies the values of feudalism, celebrating courage and loyalty to one’s ruler above. It was out of a sense of duty Roland faced the Saracens. The result is love from the king or god. The song is one of the first espressions of the chivalric code, in which an ideal knight is described.

Promoting Literacy The church has served as the guardian of culture, but literacy wasn’t wide spread. So Charlemagne attracted scholars. There were schools started to teach the basic skills of the liberal arts and create a curriculum to promote literature. Education had a religious reason as well, people should be able to read and sing in church, the task of the church to guard culture was extended. They also translated the bible.

The Medieval Monastery The monastery was a central part of Carolingian culture, most imported institution. Monistic live was described as a community of like-minded individuals seeking religious perfection. Life was orderly and no procession were needed.

The Ideal Monastery: St. GallThis was Charlemagne’s ideal monastery. The monasteries were build on a rational and orderly plan. Sysmtematic arrangement reflects an increasing tendency in medieval thinking to regard Christianity as a logical and rational philosophy of life. Two important parts of the monastery were: cloister a rectangular courtyard dedicated to contemplation and reflection and refectory dining hall in outbuildings that could support 100 monks. This was for members of the community and the general public could enter north.

Women in Monastic lifeWoman that were allowed were usually daughters of aristocrats. Hilda run a monastery where monks and nuns lived next to each another. She was the first woman in a prominent position. Also politically active. One of the foremost woman of the age was Hildegard. She ran a monastery and wrote tracts on natural science and medicine. Also a significant person to the devotional songs. She was the first female visionary. She recorded her visions in Scivias which gained official designation, this lend her authority to criticise superiors and the church.

Monastic MusicHildegard is responsible for more surviving compositions than any other musician. Hildegards music is disgeined to illuminate spiritual truths. She believed that thourgh music het mind heart and body became one. Beacause of Charlemagne liturgy and music had became unified. He adopted a form that later became known as Gregorian chant. It was monophonic single melodic line no harmony. Often the final word of each phrase is emphasized by the addition of one or two other notes. Neume is another word for note. (example page 156)

The MassSince the earliest times, the celebration of the mass was a central rite of the Christian Church. Christians recognized in their celebration, the presence of Christ. The medieval mass was repeated three times to represent the holy trinity. Hildegard uses opposed to usual extremes in the plainchant, like intervals, which she believed bring heaven and earth together. The most important single element in determine the nature of a given plainchant melody is its function in the liturgy, which remained consistent from the time

34

of Charlemagne trough the sixteen century (example chants focusing on the psalm). The Mass had its own repertoire of plainchant. It was celebrated each day between 6 and 9 (the monastery was open for baptized members of the community). Charlemagne standardized the liturgy by creating several singing schools.

Captain France and the Norman ConquestIn the middle of the ninth century, Nothern Europe was invaded by Normans. The Viking invasion fragmented the former empire and caused nobility and commoners and peasants alike to attach themselves to anyone who might provide military protection and thus cementing the feudal system. Rollo besieged Paris and became the first duke of Normandy. The rest of western Carolingian Empire (France) remained fragmented. From the beginning the captains concentrated their energy on building a bureaucracy. Normandy remained independent of Captain influence. The Normans conquered England and thus became north France and England one. In fear of an attack, motte an bailey castles were constructed ((5.9) to keep save from invaders. Also there was a great gulf between poor and rich.

Pilgrimages Churches and the Romanesque Throughout the Middle Ages, it was customary for Christians to go on religious pilgrimages to holy places. This was for healing, forgiveness or fertility, demonstrating his faith. Probably because it was closer than Jerusalem, Northern Europeans visited Santiago the compostela. And through specific routes they visited other holy places. These places held relics or artefacts, which held spiritual power. The Abbey Church of Saint-Foy at Conques is the oldest of the pilgrimage churches. And was the ealiest example of the style what we now call Romanesque. It was called so because it extended back to the manner of the Romans. This revival, was more from lack of innovation than a philosophical return of roman culture. The churches were constructed for large groups. (Speciaal beeldje op pagina 161.) Barral vault was also to create room for more people (interior space and shape like half cylinder.) Various Churches competed with each other in terms of decoration. (Handig om hier even de figuur 5.14 te bekijken) The portals to the church were of special importance. Not was the portal the first thing the visitors would see, it also marked the boundaries between secular and sacred space. The space under the portal arch is called the tympanum. Also the elements of Romaseque portals were eaqually subject to decorative relief. The churches architecture was also decorated with bible tales. The themes focusses on perhaps the most famous sermon of the Middle Ages, On the misery of the Human condition. By pope innocent III He describes as putrid (morally rotten) in both life and death. The continues reminder of death. A lot of gifts were given to the churches as a token of good faith.

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 163 t/m 178)

Het klooster van Cluny was een van de meest invloedrijke kloosters in de Romaanse pelgrim tijd. Ze had een speciale plaats in de hiërarchie van kerken.

Monniken van Cluny introduceerden koormuziek. Koormuziek biedt de mogelijkheid om twee of meer melodieën door elkaar te laten lopen. Dit noemen we polyfonie.

35

De eerste vorm van polyfonie werd organum genoemd. In deze vorm wordt één melodie gewoon op twee manieren gezongen. De monniken zongen het lied en een groep knapen zong hetzelfde maar dan een paar octaven hoger.

Later werd ook de tweede stem toegevoegd. Dit noemen we free organum.

Ook werden er later noten toegevoegd aan de syllabes boven die van het bas gezang (melismatic organum).

De christenen wilden graag pelgrimstochten richting Jeruzalem maken. Dankzij het feodale eerstgeboorterecht (feudal primogeniture) hadden veel mannen geen eigen land. Zij werden aangespoord tot deze tochten.

De positie van de vrouw veranderde in de Middeleeuwen, ze gingen zich erg bezig houden met literatuur. Ze hielden zich bezig met Troubadour Poëten genoemd. Dit waren meestal mannen, maar het konden ook vrouwen zijn. Ze begeleiden hun eigen poëzie vaak met een luit of lier. Deze gedichten hebben de romantische liefde, zoals we haar vandaag de dag kennen uitgevonden.

De poëzie in de romantiek was gebaseerd op de verhalen van koning Arthur. De Romantiek ontstond om een breed publiek te voorzien van avontuurlijke en romantische verhalen.

Het koor inspireerde de architectuur tot een nieuwe periode, de Gotiek. Met de komst van de Gotiek, kwam er een nieuwe standaard van schoonheid in de Westerse architectuur. De Gotiek werd gekenmerkt door bijzonder steenwerk, glas in lood en hier deed het orgel haar intrede.

Een gotische kathedraal moest veel licht bevatten. Het licht symboliseert Christus. De architectuur stond helemaal in het teken van God.

De Gotische kathedralen zijn voorzien van glas-in-loodramen, hun doel was primair om de Bijbelverhalen over te dragen op de bevolking.

Een roosvenster kwam veel voor in deze glas-in-loodramen. Het staat symbool voor de maagd Maria in haar rol als mystieke roos.

Gotische architectuur maakte gebruik van ribgewelven. Door deze techniek konden ze hogere hoogtes realiseren. (pagina 177 voor de figuren)

36

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 178 t/m 197)

Gothic Architecture

Important architectural innovations contributed to the goal of elevating the soul of worshippers to the spiritual realm. Key among these innovations was rib vaulting. This is based on the pointed arch, which can reach to great heights. Extremely high naves contributed a sense of elevation that is both physical and spiritual.

The preponderance of pointed instead of rounded arches contributes to this feeling as well. By reducing outward thrust, the pointed arch allows larger windows and lighter buttresses. Flying buttresses allow even lighter buttressing and more windows. (fig 6.8, blz 178)

During the 13th century, the exteriors of cathedrals were increasingly decorated. Stone crockets (leaflike forms that curve outward, their edges curling up) were added to the cathedral. These were topped by finials, knoblike architectural forms also found on furniture. (fig 6.9, blz 178)

Gothic Sculpture

In a little over 100 years, Gothic sculptors had begun to reintroduce classical principles of sculptural composition into Western art.

The jamb sculptures on the west portal of the Chartres Cathedral mark a distinct advance in the sculptural realization of the human body (fig 6.11, blz 179). The works have little in common with Romanesque relief sculpture – while the figures remain contained by the form of the colonnade behind them, they are fully rounded and occupy a space in front of the column itself.

By rebuilding Chartres after a fire, for the first time since antiquity, a figure is posed at ease. He stands in a contrapposto position. The strict verticality of the west portal of the Chartres Cathedral is a thing of the past. (fig 6.12, blz 180)

The sculptures at Reims break even further from Romanesque tradition. They are feed of their backdrop. (fig 6.13, blz 180) The drapery adorning the pair on the left differs profoundly from the drapery of the pair on the right – the first was probably carved by a sculptor trained in Romanesque tradition, the latter by one acquainted with Classical models.

During the Gothic period artist developed a new visual language. The traditional narratives of biblical tradition could no longer speak through abstracted and symbolic types, but instead required believable, individual bodies to tell their stories. The new language invests the figures with personality.

Music in the Gothic Cathedral: Growing Complexity

37

The Gothic cathedral could be as animated by its acoustics as by its lights or the liveliness of its sculpture. Ecclesiastical leaders took advantage of this in constructing their liturgy. At the School of Notre-Dame the first collection of music in two parts, the Magnus Liber Organi, was widely distributed in manuscript by about 1160. Among its many anonymous composers was Léonin. The MLO was arranged in song cycles to provide music for all of the feast days of the Church calendar. It was created when most polyphony was produced and transmitted only orally. What makes it so significant is that it represents the beginning of the modern sense of “composition” – works attributable to a single composer.

At the end of the century, Léonin’s successor Pérotin revised and renotated the MLO. One of his most famous works is Viderunt Omnes, a four-part polyphonic composition, meant to be sung in the middle of the Christmas Mass at Notre-Dame. The music seams to soar upward, imitating the architecture of the cathedral and elevating the faithful to new heights of belief.

Though the words are simple, each syllable is sung across a range of notes and rhythms, so it takes almost 12 minutes to perform. The complexity of such rhythmic invention mirrors the growing textural complexity of the façade of Gothic cathedrals. The tenor line (high (vocal) range) might be sung or played instrumentally by for instance the organ, which began to replace the choir in the performance of many of these songs. Because of the rich tones of the organ, resonating through the nave of the cathedral, the organ gained increasing favor through the Middle Ages and became necessary to every large cathedral.

Developing from this polyphony was an even more complex musical form, the motet, consisting of three or four voices. By the late 13th century, a motet might be sung in Latin or vernacular French, and one or both parts might be hymns or troubadour love songs. The competing lines were held together like the complex elements of the Gothic façade – balanced but competing, harmonious but at odds. They reflected the great debates (church – state; faith – reason) that defined the age.

These debates raged at centers of higher learning, where music was part of the regular liberal arts curriculum. It was studied as a branch of the quadrivium (the mathematical arts), alongside arithmetic, geometry, and astronomy, all fields dependent upon proportion and universal harmony.

By the middle of the twelfth century, cathedral schools began allowing nonclreical students to attend lectures. In 1179, a papal decree ordered the schools to provide for the teaching of the laity (nonclerics), the decree that would eventually give rise to the university as an institution.

THE RISE OF THE UNIVERSITY

In 1158, Christian Europe’s first degree-granting university was founded in Bologna. Over here non-clerical students and professors pursued matters of learning beyond the context of their religious significance. This became the model for Christian Europe’s emerging university system. The University of Bologna established itself as a center for the study of law (fig 6.14, blz 182), an

38

advanced area of study for which students prepared by mastering the seven liberal arts.

Abelard - The quality of teaching most distinguished the University of Paris (chartered in 1200). Books were extremely expensive, so student relied on lectures and copious note-taking for their instruction Peter Abelard (1079-ca.1144) was one of the most popular lectures of his day. Crowds of student routinely gathered to hear him. He taught by the dialectical method – that is, by presenting different points of view and seeking to reconcile them. Everything, to him, was open to question. “By doubting,” he famously argued, “we come to inquire, and by inquiring we arrive at truth.”

The church found it difficult to deal with Abelard, who demonstrated time and again that various Church Fathers – and the Bible itself – held hopelessly opposing views on many issues. Furthermore the dialectical method challenged unquestioning faith in God and the authority of the Church.

The Education of Women - Women were not allowed to study at the university in Abelard’s time. There were some exceptions, particularly in Italy. At Bologna, Novella d’Andrea lectured on philosophy and law. At Salerno, the chair of medicine was held by Trotula, one of the most famous physicians of her time, although some scholars debate whether she was actually a woman, and convincing evidence suggests that her works are actually compendiums of works by three different authors.

The book attributed to Trotula, On the Diseases of Women (also known als the Trotula), addresses in 63 chapters issues as menstruation, pregnancy, along with general ailments and diseases. The Trotula was translated from Latin into almost all vernacular languages and was widely spread.

Thomas Aquinas and Scholasticism

In 1245, Thomas Aquinas (1225-1274), a Dominican monk from Italy, arrived at the University of Paris to study theology. He was accompanied by another Dominican, his teacher Albertus Magnus (ca. 1200-1280).

The Dominicans had been founded in 1216 as an order dedicated to the study of theology. They were soon labeled scholastics. Their brand of theological inquiry, which was based on Abelard’s dialectical method, was called Scholasticism.

Most theologians understood that there was a seeming conflict between faith and reason, but since both proceeded from God, this conflict must be a misunderstanding.

Theologians worried that students were more enthralled with logical argumentation than right outcomes. Scholasticism sought to reconcile studying heavenly truths and Scriptures and pagan philosophy. One of the greatest efforts in this direction is Aquina’s Summa Theologica, a theology based entirely on the work of ancient philosophers, demonstrating the compatibility of classical

39

philosophy and Christian religion. The medieval summa was an authoritative summary of all that was known on a traditional subject, and it was the ultimate aim of every highly educated man to produce one. In a famous passage Aquinas takes on the largest issue of all – the summa of summas – attempting to prove the existence of God once and for all. Notice the Aristotelian reliance on observation and logically drawn conclusions. (See Reading 6.1, page 183 + 184) Such a rational demonstration of the existence of God is, for Aquinas, what he called a “preamble of faith”.

Aquina’s influence on Christian theology was profound and lasting. In the scope of this argument and the intellectual heights to which it soars, the Summa Theologica is at one with the Gothic cathedral: like the cathedral, it is an architecture, built on logic rather than of stone, dedicated to the Christian God.

THE RADIANT STYLE AND THE COURT OF LOUIS IX

By the middle of the 13th century, the Gothic style in France had been elaborated into increasingly flamboyant patterns of repeated traceries and ornament that we have come to refer to as the Rayonnant or Radiant style. This style was associated closely with the court of Louis IX (r. 1226-1270), in Paris, which was considered throughout Europe to be the model of perfect rule. Louis believed in a certain freedom of thought, but even more in the rule of law. Due to everything he did he was, in short, something of a saint – the Church later beatified him as Saint Louis.

One of his most important contributions to the Church and the history of Gothic architecture, is the royal chapel of Sainte-Chapelle. The chapel was nothing short of a reliquary built large. No other structure in the gothic era so completely epitomized the Radiant style. (fig 6.15: foto van de Sainte-Chapelle + een beschrijving eronder, blz 185)

The Gothic Style in the French Ducal Courts

In the 14th century, the authority of the French king was rivaled by the power of the ducal courts outside of the Paris region. Among these dukes were the king’s relatives, who fashioned magnificent courts in their own capitals and employed artists charged with decorating in a Gothic style directly indebted to the Radiant style of the century before.

The Burgundian moved in the early 15th century from Dijon to Flanders, with Bruges as their favorite destination, which of all the Flemish towns, had been the first to build a town hall. Its lavish Gothic ornamentation was designed to recall the palaces of the French and Burgundian nobility.

The Miniature Tradition

The attention to detail in art and a developing taste for naturalism in art first merge in the work of the medieval miniature painters of the 15th-century French and Burgundian courts.

40

The most famous miniature painters were the Limbourg brothers Paul, Jan and Hermann. One of the works they did for Jean, duke of Berry, the Très Riches Heures du Duc de Berry, was an illuminated Book of Hours. A Book of Hours typically begins with a calendar illustrated with images showing daily life or special events associated with each month of the year. It continues with short prayers to be recited during the eight designated times for prayer, or the canonical hours. The Très Riches Heures show us the duke of Berry’s residences and those of the French Royal Family, even though most of the buildings are long gone. (fig 6.17, blz 187)

THE GOTHIC IN ITALY

Power in the individual city-states in Italy rested not with a king, the Holy Roman emperor or the landed aristocracy, but with the communities’ leading merchant families. These city-states competed with one another for the control of trade, and with it political influence and wealth.

This competitive atmosphere and the civic pride associated with it prompted civic leaders to commission new cathedrals and churches that would be, they hoped, the envy of their neighbors. In Siena, Giovanni Pisano, artist in charge of the marble banding of the Romanesque cathedral (fig 6.18, blz 188), integrated features of the French Gothic style, such as an elaborate sculpture program.

This sculpture program was Pisano’s great innovation. It incorporated freestanding sculptures of prophets and saints on the pinnacles, arches, and gables of the façade. His Mary, Sister of Moses is an example. (fig 6.19, blz 188) It stands independently of the architecture and, like the other figures on the façade, asserts its freedom in a manner comparable to the figures on the west portal of Reims Cathedral (fig 6.13).

In 1924, Florence responded to Siena’s initiative when it formed the Opera del Duomo, or Department of Works of the Duomo, a committee in charge of building a new cathedral of its own.

The New Mendicant Orders – Civic leaders also engaged in building projects for the new urban religious orders: the Dominicans and the Franciscans. These were reformist orders, dedicated to active service in the cities, especially among the common people. Their growing popularity reflects the growing crisis facing the mainstream Church.

The mainstream Church held property and engaged in business – sources, many felt, of the Church’s corruption. The Dominicans and Franciscans however relied for their support on contribution from their communities; they were both mendicant orders.

The Dominicans and Franciscans were rivals, but borrowed freely from one another. The Franciscans adopted the more efficient organizing principles, the love of learning and emphasis on preaching of the Dominicans, while the Dominicans accepted the Franciscan repudiation of worldly goods.

41

Franciscan and Dominican Churches – In Florence, the Franciscan church Santa Croce was on the eastern side of the city, and the Dominican church of Santa Maria Novella was built on the western side, underscoring the rivalry between the two orders. Compared to Gothic churches of the period, the mendicant churches are austere in their decoration.

The civic government and private citizens worked with the Franciscans to build the church of Santa Croce as well as with the Dominicans to build the church of Santa Maria Novella. Families supported the construction of both churches by donating chapels, held as family property and built on either side of the nave. As opposed to the more public spaces in the churches, these chapels were often richly decorated and their walls painted with frescoes.

The emphasis on painted decoration, instead of the stained glass that marks northern European Gothic architecture and which was also reflected in the decoration of Italian civic structures, contributed significantly to the rise of painting as an art in Italy in the 13th and 14th centuries.

The Appeal of Saint Francis – Both the Dominican and the Franciscan orders were sanctioned by Pope Innocent III (papacy 1198-1216). Innocent exercised papal authority as no pope had done before him. (Zie blz 190 als je dit wil lezen – ik denk zelf niet dat het belangrijk is).

Innocent was also a remarkably gifted preacher and the power of his words, if not the fierceness of his rhetoric, served as a model for the Dominicans and the Franciscans. Even though Innocent and the mendicant orders both appealed to something else, Innocent understood the popular appeal of preaching ant the influence that preaching gave to the new mendicant orders. He especially understood the attraction offered by the Example of Francis of Assisi.

Francis became disaffected with wealth and urged his followers to lead a life of poverty. Francis was to be revered and canonized by Pope Gregory IX (papacy 1227-1241), who also ordered that the Upper Church of San Francesco be built in his honor at Assisi, Francis’s hometown.

This church is one of the most beautiful Italian Gothic churches. The primary decorative program of the church are paintings of Old and New Testament scenes as well as a series of 28 frescoes narrating Francis’s life. Art historians are still not sure if the paintings are the work of Giotto di Bondone, the first great Italian painter of the 14th century, or the work of an unknown Roman painter, often called the Saint Francis Master.

Francis’s love of the natural world was profound. In his mystical poem Canticle of the Sun, his language suggest an intimate bond with the universe. This poem may be the first work of literature in the vernacular, or the language spoken by the people in everyday usage, as opposed to Latin. The love of nature in the poem is fundamental to Franciscan theology. (See reading 6.2, page 191).

CIVIC AND RELIGIOUS LIFE IN SIENA AND FLORENCE

42

By the 13th century, Italian life and politics were dominated by two prominent city-states: Siena and Florence. The church was so weakened that, despite that it controlled considerable territory, it exercised little real influence. The nobility did not rule them either, since both Florence and Siena were republics.

The two cities were fierce rivals. Out of their competition with one another, the modern Western city was born. What distinguished the cities from these earlier republics was the role that the citizenry played in expressing their civic pride.

The government of both cities were controlled by artri, or guilds; associations or groups of people with like-minded, often occupation-based interests, who exercised power over their members. Leading in Siena was the merchants’ guild. Others guilds soon established themselves as well. In Florence were 7 major guilds and 14 minor ones by the end of the 12th century. The most prestigious was the lawyers’ guild (the Arte del Giudici).

Siena: A Free Commune

When Siena established itself, in 1125, as a free commune (collective of people gathered together for the common good), it achieved an immense advantage over its feudal neighbors. As Siena was attractive to people, its prosperity was soon unrivaled.

Crucial to the success of the growing town was a new model of government, celebrated in 1338 by the painter Ambrogio Lorenzetti in a fresco called Allegory of Good Government. The fresco depicts Siena as it actually appeared. (Zie fig 6.24, page 192-193 en het stukje van ‘Siena: A Free Commune’ voor uitleg over de fresco.)

Florence: Archival of Siena

The wealthiness of Florence was based on trade. By the 12th century, Florence was the center of textile production in the Western world and played a central role in European trade markets. As in Siena, it was the city’s bankers and moneylenders who made Florence a vital player in world trade. In 1252 Florentine bankers introduced Europe’s first single currency, the gold florin. By 1422, over 2 million florins were in circulation throughout Europe. A staggering number, considering that a family could live comfortable on about 150 florins a year, and the finest palace cost about 1000 florins. Florence was Europe’s bank, and its bankers were Europe’s true nobility.

Painting: a growing naturalism.

Florence and Siena relied on the Virgin mary to protect them.

Her image appeared frequently in the mendicant churches and elsewhere, and these images were said to perform miracles. Both cities were competing who could paint her the most magnificently. In the process they began to represent her less in the stiff, abstracted manner of the Byzantine icon and more as a real person of flesh and blood.

43

Byzantine: stiff and abstract manner

SIENA

First artist to break from Byzantine tradition was Duccio di Buoninsegna (1308-11)from Siena. He begins to leave the conventions of the Byzantine icon behind and incorporates the Gothic tendency to naturalism.

under the robe we can sense a real body. The saints who kneel

in the front row appear to be individuals rather than types.

Somone Martini (1311-17)gives Madonna a crown to signify her status as queen of heaven. Madonna becomes a model for human behavior.

the painting suggests that the Virgin is as interested in worldly affairs as divine ones. Because of the realistic ways Simone has represented her she is as human as she is divine. The Virgin embodies a standard of beauty absent in western art since classical times.

Both works reflect the growing realism of Sienese art and carry a propagandistic message to the city fathers. The thrones stand for the churches.

The madonnas are larger than the people surrounding her to make her look more important.

Florence

44

Cimabue (1285)

Byzantine roots: hierarchy of figures, Madonna larger than figures surrounding her.

Cimabue had a concern for spatial volume and human figures with naturalistic expressions.

Difference between the virgin & Child and the figures at the bottom. Virgin, Child and other types are still Byzantine stock figures and the figures at the bottom have individualistic characteristics.

The artist became skilled in painting with tempera, a painting medium of pigment and egg yolk, which

allowed the artist to paint in more detail.

Giotto di Bondone (1310) student of Cimabue. “art upon the path that may be called the true one, learned to draw accurately from life and thus put an end to the crude Greek (Byzantine) manner.”

Same shift towards naturalism as with Duccio and Simone. It is spatially convincing in a way that Cimabue s not. Giotto was a master of the human face, capable of revealing a wide range of

emotions and character.

The total effect is to humanize Christ, the Virgin and the saints to portray them as real people.

45

Hoofdstuk 6, The Gothic and the Rebirth of Naturalism (Pagina 197 t/m 210)

The spread of vernacular literature in Europe.

Until 12th century literary language was Latin. To address a wider lay of audience writers began to write in the vernacular, the language of the streets.

- Dante was greatest writer of his time (1265-1321) of the vernacular. In Florence he began one of the greatest works of the literary imagination. A poem that records the travels of a Christian soul through Hell and Purgatory to Salvation.

- The black death and aftermath: in the 14th century the black death came over Italy and Europe and a big part of the population died.

- Boccacio’s Decameron: the frank treatment of reality found in the visual arts carried over into literature. Vernacular especially appropriate for rendering truth. Boccacio lives through the plaque and wrote stories about that time. Describes a world of virtual collapse. Social breakdown evident in the death of the ruling class. All tradition has been abandoned.the stories introduce a kind of social realism into Western literature that was unexplored. A world of flesh and blood not knights in shining armor.

- Petrarch’s Sonnet: Fransesca Petrarcha (1304-74) perfected the Italian sonnet. 14 lines – octave (problem) and sextet (idea). Lasting influence because they seemed to capture all the emotional turbulence of love.

- Chaucer’s Canterbury tales: the first Englishman to translate Petrarcha. Chaucer was a middle-class civil servant and diplomat. (1342-1400). The Canterbury tales is based roughly on the Decameron of Boccacio but it is written in verse not prose. And it is composed of heroic couplets. Extraordinary in the range of characters and social types that they portray. Characters and narrators are fully developed. The stories reflect the most fully developed realism of the era.

- Christine de Pizan: Early Feminist. First female professional writer in European history. An educated woman writing about the role of women in society.

Hoofdstuk 7, The Renaissance

46

The Middle Ages had been an age of faith, in which the salvation of the soul was an individuals chief preoccupation. the Renaissance was an age of intellectual exploration, in which the humanist strove to understand in scientific terms the nature of humanity and its relationship to the natural world.

In the invironment of the enlightened leadership of the city-state of Italy, the arts flourished. The state as a work of art: Florence and the Medici. Florence was the most powerful city-state by the leading family of the Medici.

No event better exemplifies the nature of the Italian Renaissance and anticipates the character of Florence under the Medici than a competition held in 1401 to choose a designer for a pair of bronze doors for the north entrance tot the baptistery. (black death) guild hoped that a facelift of the baptistery might appease an evidently wrathful God. The winner’s work might be the city’s salvation.

Filippo Brunelleschi:

Isaac in the center.

Dramatic and realistic effect by jagged movements.

Background a little more than a flat surface against which forms have set.

47

Lorenzo Ghiberti:

sacrifice on one side of the panel.

Angel represented in a more dynamic manner.

Effect achieved by foreshortening a technique used to suggest that forms are sharply receding.

Strong diagonal of the landscape extends from beneath the sacrificial altar and rises up into a large rocky outcrop behind the other figures.

The contest result was based on economics: Ghiberti his work used less bronze so was cheaper.

The competition highlighted the growing emphasis on individual achievement in the young Italian Renaissance. As humanists both artists valued the artistic models of antiquity and looked to classical sculpture for inspiration.

Ghiberti made the north doors and the south doors. Each of the panels depicts one or more events from the same story. This portrayal of sequential events in the same frame harkens back to medieval art. The figures hark back to Classical Greek and Roman sculpture.

“I strove to observe with all the scale and proportion, and to endeavor to imitate Nature… on the planes one sees the figures which are near appear larger, and those that are far off smaller, as reality shows.”

Medieval artist regarded the natural world as an imperfect reflection of the divine.

Renaissance artists understood the physical universe as an expression of the divine and thus worth copying in the greatest detail.

To understand nature was to understand God Ghibertis panel embodies this growing desire in the Renaissance to reflect the nature as accurately as possible. It is a major motivation for the development of perspective in painting and drawing.

Hoofdstuk 7, The Renaissance (Pagina 210 t/m 227)

Duomo / Florence Cathedral / Santa Maria del Fiore.

48

Construction began in 1296 and it was not consecrated until 140 years later.

It’s design and construction became a group activity

Brunelleschi had carefully measured the proportions of ancient buildings. Using these studies, Brunelleschi produced the winning design for the dome of Florence Cathedral. He was one of the geniuses of Renaissance Florence.

The skeleton of eight large ribs and nine sets of horizontal ties, would be able to support themselves as the dome took form. The ribs meet at the oculus, over which he constructed his lantern (a windowed turret at the top of the dome).

Brunelleschi completed the dome in 1436. The construction had barely begun when he died in 1446.

Brunelleschi also created a 1000-foot walkway, 6 feet high an decorated with flowers and herbs, on which to guide celebrated guest into the cathedral proper.

The Florentines selected Guillaume Dufay, greatest composer of the fifteenth century, to celebrate the consecration of their new cathedral and its dome by creating an original work. Nuper rosarum flores (The rose blossoms) and Terribilis est locus iste (Awesome is this place) were motets –the form of polyphonic vocal work that had gained increasing popularity since the mid-thirteenth century. The cantus firmus –fixed melody - on which the composition is based is stated in not one but two voices, both moving different speeds.

The motets were really special because it was laid out in the proportions 6:4:2:3. Florence Cathedral followed these same proportions, and Dufay mirrors them in his composition by repeating the cantus firmus four times, successively based on 6,4,2 and 3 units.

No aspect of the Renaissance better embodies the sprit of invention evidenced by both Brunelleschi’s dome and Dufay’s music than scientific, or linear perspective, which allowed artists to translate three-dimensional space onto a two-dimensional surface, thereby satisfying the age’s increasing taste for naturalistic representations of the physical world.

Giorgio Vasari is one of our most important sources of information about Italian Renaissance 14th , 15th and 16th centuries.

It was Brunelleschi who first mastered the art of scientific perspective sometime in the first decade of the 15th century. O.a. out of Arab science. Their understanding of the principles of geometry and the sense of balance and proportion that geometry inspired, affected every aspect of Brunelleschi’s architectural work.

49

Brunelleschi’s findings were codified in 1435 by the architect Leon Battista Alberti. Painting, Alberti says, is an intellectual pursuit dedicated to replicating nature as accurately as possible. A painting’s composition should be based on the orderly arrangement of parts, which relies on rendering space in one-point perspective.

1) All parallel lines in a visual field appear to converge at a single vanishing point on the horizon

2) These parallel lines are realized on the picture plane –the two-dimensional surface of the panel or canvas, conceived as a window through which the viewer perceives the three-dimensional world- as diagonal lines called orthogonals.

3) Forms diminish in scale as they approach the vanishing point along these orthogonals

4) The vanishing point is directly opposite the eye of the beholder, who stands at the vantage point – the position from which something is viewed – placing the individual (both painter and viewer) at the center of the visual field.

Florence, S. Maria del Carmine

Masaccio, De tempelbelasting/The Tribute Money (Mattheüs 17:24-27), c. 1427, S. Maria del Carmine: Brancacci kapel. In tegenstelling tot Giotto: landschap. Landschap loopt weg in werk.

Diepte en perspectief zijn hier goed terug te vinden. Huis loopt in diepte weg. In halve cirkel rondom Jezus. Alle ogen op zelfde hoogte.

Belangrijke bijdrage aan ontwikkeling van de centrale perspectief.

Atmospheric perspective – a system that depends on the observation that the haze in the atmosphere makes distant elements appear less distinct and bluish in color.

It gives the painting the feeling of naturalism.

Greatest source of naturalism: Figures themselves provide a good imitation of life through their dynamic gestures and poses, their individuality, and their emotional engagement in the events.

Many of Donatello’s own works seem to have been inspired by antique Roman sculpture. Donatello’s David celebrates this Hebrew Bible hero’s victory over the giant Goliath. It is the first life-size freestanding male nude sculpture since antiquity. He’s in contraposto pose. It celebrates the human body and its youthful vitality.

The Medici family had been prominent in Florentine civic politics since the early 14th century. But their power was only fully cemented by Cosimo de’ Medici. He had made the entire religious history of Florence the family’s own.

50

Cosimo supported Ficino in his translations and interpretations of the work of Plato and later philosophers of Platonic thought. Ficino introduced the term Platonic love to describe the ideal spiritual (never physical) relationship between two people based on Plato’s insistence on striving for and seeking out the good, the true, and the beautiful.

For Plotinus, a Greek scholar of Platonic thought who had studied Indian philosophy, human perfection (and, therefore, absolute happiness) was attainable in this world through philosophical meditation Neoplatonist philosophy.

Cosimo commissioned for the family a new palazzo that would redefine domestic architecture in the Renaissance designed by Michelozzo di Bartolommeo, now known as Palazzo Medici-Ricardi. Filled with art of the day. It became the standard for townhouses of wealthy Florentine merchants.

Alberti designed a home for the Florentine patrician Giovanni Rucellai.

The Palazzo Rucellai. Alberti: ‘architecture is the highest art and all buildings need to reflect properly their social place’.

Alberti uses three classical orders, one for each of the three stories:

The Tuscan (substituting for the Doric) at the bottom, the Ionic at the second story, and the Corinthian at the top.

Criticism: it embodies not Republican but Imperial Rome.

Cosimo died > his son Piero followed in his father’s footsteps > dies 5 years later

> his 20-year old son Lorenzo assued responsibility for leading the family and the city. He was know as il Magnifico – the Magnificent. He was tutored by Ficino.

Lorenzo rebuilt the University of Pisa and continued to support the study of Greek philosophy and literature in Florence at the Platonic Academy.

Sandro Botticelli, Primavera.

Nymph stands in the center, depicted as Venus, goddness of Love, surrounded by other mythological characters. Venus was an allegorical figure who represented the highest moral qualities.

Right from Venus: Zephyrus, god of the west wind, attempts to capture Chloris the nymph of spring. Flora, goddess of flowers, ignores the west wind’s threat.

51

Left from Venus: three Graces, daughters of Zeus and personifications of beauty. They dance. Mercury, messenger of the gods, holds up his staff as if to brush away the remnants of a straying cloud.

Primavera celebrates love, not only in a Neoplatonic sense, as a spiritual, humanist endeavour, but also in a more direct physical way.

Lorenzo wrote a poet himself: Song of Bacchus. It invites the kind of carefree behaviour. With floats, processions through mythological settings, dance and song.

Lorenzo loved music. Opera del Duomo commissioned a series of 8 reliefs from Luca della Robbia celebrating music.

He had a private music master: Heinrich Isaac. He taught music, served as organist and choirmaster at Florence Cathedral als found himself collaborating with Lorenzo writing songs for popular festivals. Those pieces were frotolla’s (Italian for ‘nonsense’) – a musical form that usually consists of three parts with the melody

in the highest register. De melodic line is generally taken by a soprano voice, accompanied in the two lower parts by either a lute and viols, other instruments, or two other voices.

Lorenzo was proud to sing these songs in his native Italian. This sentiment would have lasting impact especially on the development op the musical genre known as opera in the 16th and 17th centuries.

Cultural life in Lorenzo’s court was grounded on moral philosophy. Pico became an important contributor to Lorenzo’s humanist court. In his 1486 Oration on the Dignity of Man Pico argued that humanity was part of the ‘great chain of being’ that stretches from God to angels humans, animals, plants, minerals, and the most primal matter.

Pico argues that humanity is completely free to exercise its free will, And this gift of free will makes humans ‘the most fortunate of living things’. The human being is parvus mundus, a ‘small universe’.

Pico’s message of individual free will and of humanity’s ability to choose a path of virtue and knowledge inspired Lorenzo’ circle and the courts of other Italian city-states as well.

They all shared the humanistic values that were so thoroughly developed there.

Urbino: duke Federigo da Montefeltro surrounded himself with humanists, scholars, poets, and artists, from whom he learned he commissioned works to embellish.

One of the most important books of the age was The Book of the Courtier by Baldassare Castiglione. It takes the form of a dialogue in which the eloquent courtiers at Urbino compete with each other to describe the perfect courtier.

It is in the form of a dialectic. The goal is to be a completely well-rounded person, l’uomo universale. Above all, a courtier must be an accomplished soldier, mastering the martial arts, absolute bravery

52

and total loyalty in war. His lineral education must include Latin and Greek, other modern languages and study of the great Italian poets and writers. The courtier must also be able to draw, appreciate the arts, and excel in dance and music. The courtier must demonstrate a certain grazia (gravitas; dignity). Sprezzatura means here: doing difficult things as if effortlessly and with an attitude of nonchalance.

Castiglione suggests, a state led by such perfect gentlemen would itself reflect their perfection and thus the state does not create great individuals so much as great individuals create the perfect state, in the kind of exercise of free will that Pico discussed.

Francesco and Ludovico from the Sforza’s family in Milan, actively sought to win the support of the people through the arts. They welcomed artists from throughout central Italy to their city and embraced humanism. One of them was Leonardo da Vinci. Leonardo’s restless imagination, in fact, led him to the study of almost everything. Leonardo was a humanist, and as such was deeply swayed by Neoplatonic thought.

The miracle of the fetus in the womb, which Leonardo depicts in a famous anatomical studie from his notebooks, is analogous in his mind to the mysteries that lie deep within de body of the eart.

Vasari could never have known Leonardo personally, but as a painter and architect as well as an historian, he did know many other Renaissane artists, including Michelangelo, and his Lives remains one of our primary sources on Renaissance art.

Ludovico commissioned Leonardo to paint a monumental fresco of the Last Supper for the north wall of the refectory of the Dominican monastery of Santa Maria delle Grazie.

Het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci, 1496. Christus en apostelen eten als het ware mee met de monniken omdat ze daar op de muur in de eetzaal zijn gesitueerd. Voorstelling is zo belangrijk want het laatste avondmaal is climax en omslagpunt in de bijbel. Christus is daadwerkelijk ** aanwezig. Architectuur van de zaal lijkt in het schilderij door te lopen en zo komt de Bijbelse gebeurtenis in je leven.

Voorstelling moet levensecht lijken. Niemand heeft een nimbus. Ze zien eruit zoals wij, en tonen gevoelens en emoties. Lijken hevig in discussie. Als toeschouwer wordt je uitgenodigd om je in te leven in wat er gebeurd.

Leonardo’s fascination with revealing the human personality in portraiture is nowhere more evident than in his Mona Lisa. He fuses his subject with the landscape behind her by means of light. This technique is called sfumato (the processs of blurring outlines in painting by subtle tonal variations so that objects in the foreground blend into the background, ‘smokiness’). It’s hazy

53

effects, which create a half-waking, dreamlike quality reminiscent of dusk, could only be achieved by building up color with many layers of transparent oil pain – a process called glazing. The half-smile and painting’s hazy lights reinforces the mystery of her personality.

In de 15th century Rome seemed a pitiful place. The city held little appeal, except perhaps for the reins themselves. Pope Martin V brought de papacy back to Rome for good. It became something of a papal duty to restore the city to its former greatness. The popes were charged with the sacred duty of becoming great patrons of the arts and architecture of Rome.

Rome imported its artists from Florence. Botticelli and a group of his fellow Florentine painters arrived to decorate the walls of the Vatican’s Sistine Chapel. Michelangelo came to help rebuild Saint Peter’s Basilica and the Vatican and made one of the major paintings and monuments. He was followed by Rafael. A pope set him the task of decorating de papal apartments. Pope Julius II asked architect Donato Bramante to renovate the Vatican Palace and serve as chief architect of a plan to replace Saint Peter’s Basilica with a new church. He had worked with Leonardo da Vinci.

Vitruvian Man / Vitruvius: the circle and square were the ideal shapes. Polyclitus’s proportion was the geometrical equivalent of Pythagoras’s music of the spheres, the theory that each planet produced a musical sound, fixed mathematically by its velocity and distance from Earth, which harmonized with those produced by other planets and was audible but not recognized on Earth. If the human head is one-eighth the total height of an idealized figure, then the human body itself fits into the ideal musical interval of the octave, the interval

that gives the impression of duplicating the original note at a higher or lower pitch.

In Rome, Bramante quickly applied this emphasis on geometrical figures to one of his earliest commissions, San Pietro in Montorio. The 16 exterior columns are Doric and the frieze above them is decorated with objects of the Christian liturgy in sculptural relief. The diameter of the shafts defines the entire plan. Each shaft is spaced 4 diameters from the next, and the colonnade they form is two diameters from the circular walls.

In his plan for a new Saint Peter’s, Bramante adopted the Vitruvian square, as illustrated in Leonardo’s drawing, placing inside it a Greek cross (a cross in which the upright and transverse shafts are of equal length and intersect at their middles) topped by a central dome purposely reminiscent of the giant dome of the Pantheon (circle inscribed within a square). It symbolized the perfection of God. Julius II financed the project through the sale of indulgences, remissions of penalties to be suffered in the afterlife, especially release from purgatory (vagevuur).

In 1501 the Medici asked Michelangelo to return to Florence to work on a huge cracked block of marble that all other sculptors had abandoned in dismay. It was to be another freestanding statue of the biblical hero David, but colossal in scale.

54

Michelangelo represents David before, not after, his triumph, sublimely confident, ready to take on whatever challenge faces him, just as the republic itself felt ready to take on all comers. The heroic individualism captures perfectly the humanist spirit. Contrapposto stance.

Supporters of the exiled Medici hurled stones at it, understanding, correctly, that the statue was a symbol of the city’s will to stand up to any and all tyrannical rule, including that of the Medici themselves. This statue symbolizes the conflicts of the era and inaugurates the High Renaissance.

Michelangelo also had to design Julius’ tomb. It would be a three-story monument over 23 feet wide and 35 feet high. But he was continually interrupted because Julius II also commanded him to paint the 45-by-128-foot ceiling of the Sistine Chapel.

Hoofdstuk 7, The Renaissance (pagina 227 t/m 242)

55

Lees zelf nog even het laatste stukje van pagina 210 “the work had political…by the church” pagina 211 plus de plaatjes. dat is te veel om in deze samenvatting te plaatsen en een kleine moeite om nog even te lezen.

Sistine Chapel – Michelangelo 1508-1512

Eerst wou Michelangelo het niet schilderen, omdat hij dacht dat er teveel beperkingen aan zouden zitten. Toen vond de paus dat hij alles wel mocht schilderen. -> negen scenes van Genesis (eerste boek van de Hebreeuwse bijbel)

Symbolen: ignudi (die naakte mensen die op die driehoekjes zitten zeg maar) houden eik en eikels vast als symbool voor de paus’ bescherming.

Pendentives: Holle, driehoekige sectie die een overgang vormt tussen een rechthoekig gedeelte en een koepel vorm gedeelte.

Chapel vertelt het verhaal van de creatie, Adam en Eva en Noah.

Centrale ding: tegenstellingen.

Leven <-> Dood

Goed <-> Kwaad

Spirituele <-> Aardselijke

Zie je goed terug in “Creation of Adam” – Michelangelo

Veel werk, Michelangelo moest op een steiger staan om het allemaal te schilderen. Veel voorschetsen.

56

Raphael kreeg opdracht van Julius II (de paus die ook Michelangelo opdracht gaf om te schilderen) om kamers van de paus te schilderen in het Vatican Palace.

Vier zijden van een kamer moesten beschilderd worden met de ‘four major areas of humanist learning’:

- Law and Justice Cardinael Virtues

- the Arts Mount Parnassus

- Theology Disputá

- Philosophy School of Athens

twee klassieke thema’s (Mount Parnassus & School of Athens) en twee religieuze thema’s (Cardinael Virtues & Disputá)

Julius II dood in 1513 -> Opvolger Leo X, geboren als Giovanni de’ Medici.

De Medici pauzen hadden veel invloed op de kunst. Leo vond Raphael een goede kunstenaar en maakte hem ‘papel architect’.

Pope Leo X with Cardinals Giulio de’ Medici and Luigi de’ Rossi – Raphael

Nieuwe richting in schilderkunst van Raphael.

- Somberder

- Bijna geen bouwkundige details

- Zwarte achtergrond

57

- Ondanks dat het in een groep is, kijken ze allemaal een andere kant op

- ‘The painting creates a sense of drama, as if we are witness to an important historical moment’

Leo X vroeg Raphael om cartoons te maken.

└ Tekeningen op ware grote worden gebruikt om een ontwerp op een ander oppervlak te brengen

Sistine Chapel Choir :

Bestond uit 16 tot 24 mannelijke zangers.

Polyphonische muziek: motets, masses en psalmen

Zongen a capella

Josquin des Prez was belangrijke componist voor het koor. Panga lingua heeft een paraphrase structuur. Free variation on an existing melodic line in a polyphonic work. Dit in contrast met de cantus firmus (zie hoofdstuk 5) A fixed melody used as the basis of a polyphonic vocal work.

Point of imitation: Unit of music in which all the voices of a polyphonic composition take up more or less the same musical idea in succession. Alle stemmen zingen dezelfde zin en weven zo om elkaar heen.

De werken van Josquin zijn één van de eerste werken die nog veel werden gespeeld na de dood van de componist.

Nicollè Machiavelli schreef The Prince (1513)

In dit boek geeft hij kritiek op leiders.

Machiavelli geeft kritiek op het feit dat onderwijs (education) in die tijd was gebaseerd op deugdzaam leven.

Niet goed ontvangen in die tijd, omdat de christelijke zedelijkheid nog heel erg heerste.

Nu komt er een heel stuk over wat hij dan wel niet schreef en welke kritiek hij gaf op eerdere leiders en hoe een leider zich in zijn ogen moet gedragen. Niet echt van belang lijkt mij.

58

Vittore Carpaccio – Lion of Saint Mark

Het symbool van de republiek (begrijp niet helemaal welke republiek dan, maar ergens in Italië)

In bijna elke Italiaanse stad was de staat en kerk fysiek gescheiden, maar in Venetië stonden ze naast elkaar.

Architectuur in Venetië.

Gebaseerd op de Gotiek

Doge’s Palace.

Niet gebouwd ter bescherming, maar gewoon voor de mooi.

Er was veel welvaart in Venetië. Ook te zien aan de huizen. In Grand Canal woonden alle rijke mensen, zij lieten daar hun huizen bouewen. Ca’ d’Oro is één van de mooisten.

Waarschijnlijk gebruikten ze in Venetië veel de Gotische stijl, om zo de standvastigheid van hun cultuur aan te duiden.

Asymmetrie is ook te vaak te zien in andere gebouwen in Venetië.

Ca’ d’Oro was klaar 7 jaar voor de bouw van Michelozzo’s Palazzo Medici-Riccardi (zie plaatje 7.12) en toch zijn ze heel verschillend.

- Het paleis is heel massief, terwijl het huis juist heel open lijkt.

59

- Het huis is open naar het kanaal, het paleis draait juist weg van de straat.

- Het huis is eigenlijk een viering (celebration) van rijkdom en maatschappelijke status, het paleis straalt autoriteit en macht uit.

Deze contrasten zijn eigenlijk representatief voor alle Venetiaanse kunst in de renaissance.

De grote meesters van de renaissance in de schilderkunst waren Giorgione da Castelfranco en Titian.

Ze waren allebei studenten van Giovanni Bellini en werkten in het begin van de 16e eeuw veel samen met hem. Ze waren geïnspireerd door Leonardo.

Giorgione – Tempest

In dit schilderij zie je goed hoe Giorgone zich heeft laten inspireren door Leonardo. Het lichtgebruik. Donker <-> licht

Verder weinig bekend over het kunstwerk.

Giorgione ging gewoon meteen schilderen, niet eerst schetsen.

Doormiddel van X-rays weten we dat er eerst een andere vrouw in het water stapte tussen de twee andere figuren in.

60

Titian – Sacred and Profane Love

In Venetiaanse kunst komt veel sensualiteit, en in zekere zin zelfs seksualiteit voor. Dit zie je heel erg in de schilderijen van Titian.

Het naakte figuur (staat er echt) houdt een lamp vast, wat waarschijnlijk symbool staat voor heilige liefde.

Het andere figuur houdt een boeket van bloemen vast dat symbool staat voor haar vruchtbaarheid.

De twee figuren staan waarschijnlijk symbool voor de twee kanten die een vrouw in de Renaissance tijd hoorde te hebben. Ze moest intelligentie en seksuele liefde in het huwelijk zien te combineren.

Dit stukje gaat alleen maar over vrouwen. Heuj.

Maar voorbeelden van alle teksten staan in het boek. Dat ga ik niet allemaal overtypen if you don’t mind.

Mannen kregen steeds meer rechten, aangezien de relatie tussen het individu en de staat steeds beter werd. Vrouwen profiteerden hier ook van.

De vrouwen en dochters van de leiders kregen ook een opleiding. Ze leerden Frans en Latijn en retoriek en wiskunde.

Ook vrouwen van lagere klassen hadden betere mogelijkheden tot educatie dan vroeger.

Alberti (zelfde schrijver die Della Pictura schreef): net als in het lineair perspectief heeft in het echte leven alles een vaste plaats. Zo was het de juiste plaats van de vrouw om in dienst te staan bij de man. Het was dus absoluut niet zo dat vrouwen veel meer rechten kregen.

Book of the Courtier geschreven door Castiglione. Boek over hoe je je moet gedragen.

Ceretta (1469-1499) kreeg als klein kind al les in lezen, schrijven, borduren en Latijn. Toen ze 11 was moest ze op haar zusjes passen, maar haar vader moedigde haar wel aan om door te gaan met leren. Op 15 jarige leeftijd trouwde ze, man ging dood, dus dook ze weer in de boeken.

Op 19 jarige leeftijd schreef ze Defense of Liberal Instruction for Woman. Een brief naar een criticus die zei dat ze een wonderkind was en dat het raar was dat zij als vrouw zo hoog opgeleid was. Zij vindt dit belachelijk en schrijft dat iedere vrouw hooggeleerd kan worden, maar dat ze tot nu toe altijd andere prioriteiten stellen.

Marinella (1571-1653) was ook een geleerde vrouw. Schreef The Nobility and Excellence of Women and the Defects and Vices of Men als reactie op The Defects of Women geschreven door Giuseppe Passi.

“Honest courtesans”: niet zoals prostituees die alleen maar seks verkopen, ze waren heel intellectueel en zo kregen ze toegang tot de hogere kringen.

61

Een courtesan is een soort hofdame, maar de term werd al snel gebruikt voor minnares.

Veronica Franco was zo iemand. Schreef twee gedichtenbundels: Terze rime (1575) en Homely Letters to Diverse People (1580).

Double entendre: A figure of speech in which a phrase can be understood in either of two ways.

De vrouwen die schreven (de courtesans) konden ook zingen. In de laatste decennia van de 16e eeuw schreven vrouwen zelfs muziek. Beroemde vrouwelijke componist: Madalena Casulana.

Haar werk bestaat vrijwel alleen maar uit madrigals: a secular voice composition for three or more voices.

trough-composed: used to describe a song in which each line of text is set to new music.

word painting: the effect created when musical elements imitate the meaning of the text in mood or action.

Adrian Willaert was meest verantwoordelijk voor het succes van de madrigal. Een Nederlander (die btw helemaal geen Nederlander kon zijn want toen hij leefde bestond Nederland nog geeneens, maar Sayre zegt het) die een hoge muzikale positie had in Venetië. Schreef vooral polyfone muziek. Hij vormde ook nieuwe stijlen. Zoals een polychoral style waarbij hij twee koren gebruikten die allebei aan de andere kant van de kerk stonden.

Nou.

Gefeliciteerd.

Je bent door de samenvatting heen gekomen.

Dan hier een mop.

En ja, ik was inderdaad vrij moe toen ik het einde van de samenvatting schreef.

Zitten twee duikboten in een boom te kaarten. Komt er een ei voorbij. Zeggen die duikboten: “Hé, ei, wil je mee kaarten?” Waarop het ei antwoord: “Nee, ik moet nog naar de kapper.” Dus het ei gaat weer verder en de duikboten gaan weer verder met kaarten. Na een tijdje komt het ei weer terug en de duikboten vragen weer: “Hé, ei, wil je mee kaarten?” Zegt het ei: “Je gaat toch niet kaarten met nat haar!?”

Gegroet.

62

63