Diyalog Avrasya №36

132
36 ВЕСНА / BAHAR 2012 ВЕСНА / BAHAR 2012 36 Великая Мать мира Dünyanın Büyükannesi Сокровища Ага-хана Ağa Han Hazineleri женщины евразии avrasya’nın kadınları ФоТо: иНТЕРПРЕСС / FOTOğRAF: INTERPRESS Революция - или-стабильность? Devrim-mi-istikrar-mı? Кого-в-мире-больше-–- мужчин-или-женщин? Dünyada-kim-daha-fazla- erkek-mi,-kadın-mı? Гиули- Аласания Люди диалога Giuli- Alasania Diyalog insanları

description

Diyalog Avrasya №36 Türkçe, Русский DA dergisi bir Diyalog Avrasya Platformu yayınıdır Журнал «ДА» – издание Платформы Диалог Евразия Üç aylık uluslararası düşünce ve kültür dergisi Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журнал

Transcript of Diyalog Avrasya №36

Page 1: Diyalog Avrasya №36

36

ВЕСН

А / B

AHAR

2012

ВЕСНА / BAHAR 2012

TÜRKİYE’DE FİYATı:

7.50 TL.

36

Великая Мать мираDünyanın Büyükannesi

Сокровища Ага-ханаAğa Han Hazineleri

женщины евразииavrasya’nın kadınları ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / FO

TOğR

AF: ı

NTER

PRES

S

Революция­­или­стабильность?

Devrim­mi­istikrar­mı?

Кого­в­мире­больше­–­мужчин­или­женщин?

Dünyada­kim­daha­fazla­erkek­mi,­kadın­mı?

Гиули­АласанияЛюди диалога

Giuli­AlasaniaDiyalog insanları

Page 2: Diyalog Avrasya №36
Page 3: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 3

Page 4: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

4 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Page 5: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 5

Page 6: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

6 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Page 7: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 7

dosyaAvrasya'nın­KadınlarıdosyaAvrasya'nın­KadınlarıdosyaAvrasya'nın­KadınlarıAvrasya'nın­KadınlarıdosyaAvrasya'nın­KadınlarıdosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 7

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

skytrax_210x297 ukraynaca.pdf 1 21.07.2011 16:19

Page 8: Diyalog Avrasya №36

8 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

содержание­

ГЛАВНАЯ ТЕМА DOSYA 6-77

Женщины­ЕвразииAvrasya'nın­Kadınları

8­­Женщина­и­вселенная­Kadın­ve­evren­Борис Клементьев / Boris Klementyev

12­­Кого­в­мире­больше­–­мужчин­или­женщин?­Dünyada­kim­daha­fazla­­erkek­mi,­kadın­mı?­

14­­белоруска­в­зеркале­статистики­­ ­İstatiklerin­aynasında­ ­Belarus­kadını­Румейса Дилекчи / Rümeysa Dilekçi

20­­Крепка­семья­–­­крепка­держава­Sağlam­aile­–­sağlam­vatan­Антонина Морова / Antonina Morova

22­­­Два­вопроса­четырем­молда-ванкам­Moldova’lı­dört­kadına­iki­soru­Борис Мариан, Феридун Тюфекчи Boris Marian, Feridun Tüfekçi

28­­Скажите­друг­другу:­­«люблю!»Birbirinize­‘seviyorum’­deyin­­Борис Пашков / Boris Paşkov

33­­Не­пропустите­праздник!­­Unutulmaz­bayramlar!

34­­беречь­как­зеницу­ока­Göz­bebeği­gibi­korumak­Шабeн Гюль / Şaben Gül

40­­любовь­в­поисках­души­Ruhunu­Arayan­Aşk­Шабeн Гюль / Şaben Gül

48­­­Помоги­себе­сама­Kendine­yardım­et­­Надежда Серебренникова / Nadejda Serebrennikova

54­­Наравне­с­мужчинами­­Erkeklerle­eşit­olarak­Рашит Мингазов, Расим Хуснутдинов Raşit Mingazov, Rasim Husnutdinov

60­­«Никогда­не­делала­себе­по-блажек...»­­Kadın­olduğum­için­kendimi­ayrıcalıklı­görmedim­Эмсал Коч / Emsal Koç

63­­Женщины­­Пишут­законы­Kadınlar­yasa­çıkarıyor­Махфират Хидирова / Mahfirat Hidirova

ФоТ

о: Ш

АМиЛ

ь АБ

ДюШ

ЕВ /

FOTO

ğRAF

: ŞAM

ıl A

BDuŞ

Ev

Page 9: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 9

içindekiler

>­84 Русская­музыка­на­восточное­либретто­Doğu­Librettoya­Rus­Müziği­иван Пашуков / İvan Paşukov

>­82 Шедевры­СаулеSaule’nin­ŞaheserleriБакыт Турмагамбетова / Bakıt Turmagambetova

>­98­­ Турция­на­берегах­НевыNeva­Nehri­Kıyısından­­Türkiye­Manzarası

>­108­­ Капитан­и­команда­­­Kaptan­ve­takımı

>­­110 – 121 Диалог­Евразия­­/­­инфоDiyalog­Avrasya­­/­ info

>­90 Эрмитаж:­­сокровища­Ага-хана­Ermitaj:­Ağa­Han­Hazineleri

>­104 Революция­­или­стабильность?­Devrim­mi­İstikrar­mı?­Гумер исаев / Dr. Gumer İsayev

>­­76­­ Гиули­Аласания.­интервьюGiuli­Alasania.­RöportajБорис Клементьев / Boris Klementyev

>­126 Диалог­состоялсяDiyalog­sağlandı

>­127 вы­попали­в­сети­­/­­конкурсAğa­yakalandınız­­/­yarışma

ГЛАВНАЯ ТЕМА DOSYA 6-77

64­­­100­самых­влиятельных­­женщин­России­­­Rusya’nın­en­etkili­100­kadını

66­­Черкеска,­­бурка­и­башлык…­Çerkez­ceketi,­­kepenek­ve­başlık...­Надежда Емельянова / Nadejda Yemelyanova

70­­великая­­Мать­мира­Dünyanın­­Büyükannesi­Татьяна Магдейчук / Tatyana Magdeyçuk

Page 10: Diyalog Avrasya №36

10 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

редактор­/­editör

борис­КлементьевГлавный редактор журнала «ДА»

Сегодня мы решили отдать все основные роли женщинам. Ведь в извечном споре «кто здесь главный» мужчины часто отдыхают. Прочитав

этот номер журнала, вы в который раз убедитесь – прекрасный пол воистину заслуживает внимания не только по праздникам.

Гендерные психологи утверждают, что именно женщина ратует за правильное устройство мира. Она ближе к природе, ее больше всего касаются и взаимоотношения с детьми, другими семьями. Но пространство, в котором она живет, не ограничива-ется лишь кухней, спальней и детской. Ее вселенная гораздо шире.

Женщине часто приходиться быть ведущей. Ста-новиться лидером – сильным, энергичным, дома, в бизнесе или даже политике.

– Чем сильнее развиваются демократические процессы, тем больше политика становится профес-сией. Современные женщины не могут не участво-вать. Они обладают необходимым образованием, знаниями, желанием реализовать свои возможно-сти на этом поле, – заявляет в беседе с нашим кор-респондентом Махфират Хидирова (Таджикистан).

Оперируя цифрами, Светлана Бурова (Бело-руссия) в этом номере наглядно нам доказывает, что большинство белорусских женщин успешно совмеща-ют семейные и профессиональные роли. Они образо-ваннее мужчин. 55% работающих представительниц слабого пола имеют высшее или среднее специальное образование, а среди мужчин таких лишь 38%.

В калейдоскопе статей этого номера найдется и критика в адрес мужчин: «У них прослеживается очевидное пристрастное отношение. Не секрет, что в политике, на телевидении, в прессе женщину часто превращают в некую витрину», – считает Нев-валь Севинди (Турция).

критикуют дамы и себя: «В нашем обществе еще сильны патриархальные представления о гла-венстве мужчины. Часто препятствием к равенству становимся мы сами, наш страх, нерешительность, инертность» (Валентина Булига, Молдавия).

Женщина – мать, супруга. Работница, инженер, доярка, дизайнер одежды, композитор, спортсмен-ка, просто красавица. Сколько аплодисментов, ком-плиментов заслуживает она. Но и какой груз про-блем ложится на ее хрупкие плечи...

Чего только ни говорили о женщинах за исто-рию человечества. Но главный вывод сделал один из мудрецов: «Чтобы мужчины ни думали о женщи-нах, они все равно о них думают, думают, думают». Еще одно верное изречение: «О, женщины! О вас сказано уже все, а сколько еще предстоит...» n

Kadın ve evrenЖенщина и вселенная

Boris­KlementyevDA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni

Bütün önemli rolleri bu sefer kadınlara vermeye karar verdik. Erkekler, “üstünlük kimindir” tartış-masına çoğu zaman girmezler bile. Dergimizin bu

sayısını okuduktan sonra kadınlara bayram ve özel gün-lerden ziyade her gün ilgi gösterilmesi ve önem verilmesi gerektiğine hak vereceksiniz.

Cinsiyet psikolojisi uzmanları kadınların dünyanın doğru düzenini ve doğru yoldan gelişmesini desteklediği-ni söylüyorlar. Kadın, doğaya daha yakındır, çocuklara bak-mak, aile içindeki ve diğer aileler ile ilişkileri kurmak onu daha çok ilgilendirir. Kadının yaşadığı alan mutfak, yatak odası ve çocuk odası ile sınırlı değildir. Kadının dünyası çok daha geniş ve kapsamlıdır.

Kadın sık sık lider özelliklerini göstermeli. Evde, işte veya siyaset dünyasında lider konumuna geçip güçlü ve aktif olmalı.

Tacikistan'dan Mahfitar Hidirova, muhabirimize ver-diği söyleşide; demokratik süreçler hızlı gelişince siyase-tin kariyer haline geldiğini ve modern kadınların da bu kariyer alanının dışında kalamadığını söylüyor. Bu alanda kendini geliştirmek isteyenlerin gereken eğitim, bilgi ve arzuya sahip olduklarını düşünüyor.

Svetlana Burova derginin bu sayısında Belarus’taki kadınların çoğunun dengeli bir şekilde hem başarılı anne hem de başarılı iş kadını olmayı başarabildiğini ispatla-yan istatistiki bilgileri paylaşıyor. Buna göre, kadınlar ara-sında eğitim almış olanların sayısı erkeklere oranla daha yüksek. Çalışan kadınların yüzde 50'si orta veya yüksek eğitime sahip. Erkeklerin ise yüzde 38’i eğitimli.

Dergimizin 'kadın' sayısında erkeklere yönelik eleş-tiriler de var. yazar Nevval Sevindi (Türkiye), “Erkeklerde belirgin bir tarafgirlik görülüyor. Siyasette, televizyonda, gazetelerde kadının bir vitrine dönüştüdüğü sır değil” ifadeleriyle yeni bir tartışmanın fitilini ateşleyecek gibi görünüyor.

Aynı zamanda kadınlar kendilerini de eleştirmek-tedir: “Toplumuzun erkeklerin üstünlüğü düşünceleri hala oldukça güçlüdür. Çoğu zaman eşitlik yolunda kor-kularımız, kararsızlığımız ve eylemsizliğimizin yanı sıra kendi kendimize engel olmaktayız.” (Valentina Buliga, Moldova).

Kadın demek anne, eş, mühendis, kıyafet tasarım-cısı, bestekar, sporcu ve güzellerin güzeli demektir. Ne kadar da alkış ve iltifatları hak ediyor! Öte yandan çö-züm bekleyen ne çok sorun yüklüdür, kadınların zarif omuzlarına...

insanlık tarihi boyunca kadınlar hakkında birçok söz söylenmişti. Bir bilge kadınlar hakkında önemli bir sonu-ca varmıştır: “Erkekler kadınlar hakkında ne düşürse dü-şünsün, yine de kadınları düşünür, düşünür, düşünürler”. Dikkate değer bir söz daha: “Ah, kadınlar! Sizin hakkınız-da ne kadar söz söylendi, ne kadar söz söylenecek...”. n

Пространство, в котором она жи-вет, не ограни-чивается лишь кухней, спаль-ней и детской. Ее вселенная гораздо шире

«о, женщины! о вас сказано уже все, а сколько еще предстоит...»

Kadının yaşadığı alan mutfak, yatak odası ve çocuk odası ile sınırlı değildir. Kadının dünyası çok daha geniş ve kapsamlıdır

“Ah, kadınlar! Sizin hakkınızda ne kadar söz söy-lendi, ne kadar söz söylenecek...”

Page 11: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 11

Диалог начинается с «да». Diyalog ‘evet’le başlar.

Журнал «ДА» – издание Платформы­Диалог­Евразия

DA dergisi bir Diyalog­Avrasya­Platformu yayınıdır.

Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журнал

Üç aylık uluslararası düşünce ve kültür dergisi

Весна 2012, 36 номер Bahar 2012, Sayı: 36yaygın Süreli yayın / T. C. Kültür Bakanlığı Sertifika No: 1106-34-002992

Учредители İmtiyaz SahibiВ Турции: от имени АО «Фон Да Ажанс Хизм. Сан. ве Тидж.» Эркам Туфан Айтав. В РФ: НО «Фонд содействия развитию Центра восточной литературы Российской государственной библиотеки»Fon Da Ajans Hizm. San ve Tic. AŞ. adına Erkam Tufan Aytav

ответственный редактор Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Исмаил Тас İsmail TasГлавный редактор Yazı İşleri Müdürü: Борис Клементьев Boris KlementyevРедакторы русских текстов Rusça Redaktörleri: Наталья Абельская Natalya AbelskayaАлександр Полещук Aleksandr Poleşuk Марина Меланьина Marina Melanina

Редакторы отделов Alan Editörleri:Cоциология Sosyoloji: Умит Мерич Ümit Meriç Kультура Kültür: Джемаль Ушак Cemal UşakЭкономика Ekonomi: Кадир Дикбаш Kadir Dikbaş Новости Haberler: Шабeн Гюль Şaben Gül

При участии Katkıda Bulunanlar:Ольга Онар Olga Onar Анна Гвантцеладзе Anna Gvantseladze

Консультативный совет Danışma Kurulu:Анар Anar (Азербайджан Azerbaycan) Шерхан Муртаза Şerhan Murtaza, Олжас Сулейменов Olcas Suleyme-nov, Абиш Кекильбаев Abiş Kekilbayev, Нурлан Оразалин Nurlan Orazalin, Мухтар Шаханов Muhtar Şahanov (Казахстан Kazakistan) Асан Ормушев Asan Ormuşev (Киргизия Kırgızistan) Ростислав Рыбаков Rostislav Rıbakov (Российская Федерация Rusya Federasyonu) Халиль Иналджик Halil İnalcık Кемаль Карпат Kemal Karpat Ильбер Ортайлы İlber Ortaylı Мете Тунчай Mete Tunçay (Турция Türkiye)

Ответственность за статьи, опубликованные в журнале, несут авторы. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir, dergiyi bağlamaz.

Координатор журнала в РФ Rusya Koordinatörü: Сезер Чакмак Sezer ÇakmakКоординатор журнала в Казахстане Kazakistan Koordinatörü: Малик Отарбаев Malik Otarbayev Управ. информационным отделом İstihbarat ve Haber Bölüm Şefi Шабeн Гюль Şaben GülДизайн Görsel Tasarım: Марина Каминская Marina Kaminskaya, Ферхат Аджар Ferhat Acarотдел маркетинга Abone, Reklam ve Dağıtım: Сервет Балкач Servet Balkaç ([email protected])

Адрес Yönetim Yeri, İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Müdür Adresi: Tophanelioğlu Cad. Aygün Sok. Altunizade Plaza, No: 4 Altunizade-Üsküdar/İstanbul-Türkiye Тел Tel: +90 (216) 339 90 25 Факс Faks: +90 (216) 339 90 26Baskı: Elma Basım

Представительства Temsilcilikler: Турция Türkiye +90 (216) 341 21 41Азербайджан Azerbaycan +994 (12) 493 46 40Белоруссия Belarus +375 (17) 284 35 89Грузия Gürcistan +995 (532) 93 43 76Казахстан Kazakistan +7 727 226 25 03Киргизия Kırgızistan +996 (312) 59 65 30Молдавия Moldova +373 (22) 88 71 47Россия Rusya Federasyonu +7 (921) 097 94 37 Татарстан Tataristan +7 (843) 238 18 47Таджикистан Tacikistan +992 (372) 24 91 83Туркменистан Türkmenistan +99 (312) 41 14 05-06-07Украина ukrayna +38 (044) 234 70 90Эстония Estonya +372 601 20 70

Türkiye’de fiyatı: 7.50 TL. KKTC’de fiyatı: 8.50 TL. Yıllık abone bedeli: 28 TL. Öğrenciler için: 25 TL. Avrupa: 30 EURO ABD: 35 USDAbone hesap numaraları: Asya Katılım Bankası A.Ş. Taksim Şubesi, TL: 100-186593-26 USD: 100-186593-27 EURO: 100-186593-29. Posta çeki no: 1612101Подписной индекс: 83156 Каталог Пресса РоссииЖурнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве по делам печати, телерадиовещания и средств массовых коммуникаций Российской ФедерацииСвидетельство о регистрации: ПИ İ 77-5826 от 07.12. 2000 В России и странах СНГ цена договорнаяЖурнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве культуры, информации и спорта Республики Казахстан. Свидетельство о регистрации: 5878-Ж

www.daplatform.org • [email protected]

Платформа­Диалог­ЕвразияDiyalog­Avrasya­Platformu

Редколлегия­Yayın­Kurulu

Председатель BaşkanВладимир Сергейчук Vladimir Sergeyçuk Сопредседатель EşbaşkanХарун Токак Harun TokakГенеральный секретарь Genel SekreterИсмаил Тас İsmail Tas

Азербайджан AzerbaycanНизами Джафаров Nizami CaferovИса Хабиббейли İsa HabipbeyliМустафа Саатчи Mustafa Saatçi

Белоруссия BelarusСветлана Винокурова Svetlana Vinokurova Сергей Трахимонак Sergey TrahimonakИхсан Дилекчи İhsan Dilekçi

Эстония EstonyaАлан Алакула Alan AlakulaФатих Гюллю Fatih Güllü

Грузия GürcistanГиули Аласания Giuli AlasaniaТамаз Гамкрелидзе Tamaz GamkrelidzeНона Гамбашидзе Nona GambaşidzeФатих Демир Fatih Demir

Казахстан KazakistanГарифолла Есим Garifolla Yesim Сейтказы Матаев Seyitkazı Matayev Кансеит Абдезулы Kanseyit AbdezulıДихан Камзабекулы Dihan KamzabekulıАктолкын Кулсариева Aktolkın Kulsariyeva

Киргизия KırgızistanК. Молдокасымов K. MoldokasımovЖаkшылыk Бopoчopoв Jаhsılık Вoroçorov

Молдавия MoldovaБорис Мариaн Boris Marian Феридун Тюфекчи Feridun Tüfekçi

Российская ФедерацияRusya FederasyonuМихаил Мейер Mihail MeyerЛеонид Сюкияйнен Leonid SükiyainenТатьяна Филиппова Tatyana FilippovaАлександр Ручкин Aleksandr RuçkinЕвгений Дугин Yevgeniy DuginДамир Исхаков Damir İshakovРазиль Валеев Razil ValeevРасим Хуснутдинов Rasim Husnutdinov

Таджикистан TacikistanМехмон Бахти Mehmon Bahti Мумин Каноат Mumin Kanoat Эмсал Коч Emsal Koç

Турция TürkiyeМехмет Алтан Mehmet AltanТоктамыш Атеш Toktamış AteşБешир Айвазоглу Beşir AyvazoğluНиязи Октем Niyazi ÖktemАвни Озгурель Avni ÖzgürelМехмет Сарай Mehmet SarayЭдибе Созен Edibe Sözen

Туркмениcтан TürkmenistanОсман Языджы Osman Yazıcı

Украина ukraynaСергей Телушин Sergey TeluşinАлексей Чебукин Aleksey ÇebukinИван Драч İvan DraçВладимир Казарин Vladimir KazarinГокхан Демир Gökhan Demir

Page 12: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

12 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Женщины­Евразииглавная тема

ФоТо: иНТЕРПРЕСС / FOTOğRAF: ıNTERPRESS

Page 13: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 13

Avrasya'nın­Kadınlarıkapak dosyası

Page 14: Diyalog Avrasya №36

Соотношение­количества­мужчин­и­женщин­

По данным таблицы видно, что количество мужчин в приведенных странах Евразии при рождении выше, чем у женщин. Далее с возрастом и в целом по населению (в основном из-за большей продолжительности жизни женщин) слабого пола становится больше. исключением может быть только Турция.

Страна При­рождениив­возрасте­до­15­лет

в­возрасте­от­15­до­65­лет

в­возрасте­65­лет­и­старше

в­целом­по­населению

Турция 1,05 1,04 1,03 0,84 1,02

Азербайджан 1,17 1,1 0,97 0,69 0,96

Белоруссия 1,05 1,04 0,95 0,5 0,88

Грузия 1,15 1,13 0,93 0,67 0,91

казахстан 1,06 1,04 0,96 0,55 0,93

киргизия 1,05 1,04 0,96 0,64 0,96

Молдавия 1,05 1,04 0,93 0,59 0,91

Россия 1,06 1,05 0,94 0,46 0,86

Таджикистан 1,05 1,02 0,99 0,79 0,99

Туркмения 1,05 1,06 0,96 0,62 0,98

Украина 1,07 1,05 0,92 0,52 0,86

Эстония 1,06 1,06 0,91 0,5 0,88

Кого­в­мире­больше­–­мужчин­или­женщин?

СоциоЛоГиЧЕСКий оТЧЕТ АГЕНТСТВА «wORlD FACTBOOK» 2010 ГоД

(Соотношение­мужчины/женщины)

В составе населения мира преобладают мужчины. Их число на 20–30 миллио-нов превышает число женщин. В среднем на 100 девочек рождаются

104–107 мальчиков. Однако различия по странам достаточно существенны.

14 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Page 15: Diyalog Avrasya №36

Erkek­ve­kadın­sayısı­oranları

Aşağıdaki tabloya göre Avrasya ülkelerinde doğan erkek çocuklarının oranı kız çocuklarına göre daha fazla olduğu görülmek-tedir. Sonraki göstergelere göre (kadınların ömrü daha uzun olduğu için) erkek sayısının azalmasıyla beraber kadın nüfusu oranının arttığı görülmektedir. Tek istisna ülke olarak Türkiye farklılık göstermektedir.

Ülke Doğum­oranı­ 15­yaş­altı­ 15­ile­65­yaş­arası 65­yaş­ve­üzeri­ Genel nüfusa göre

Türkiye 1,05 1,04 1,03 0,84 1,02

Azerbaycan 1,17 1,1 0,97 0,69 0,96

Belarus 1,05 1,04 0,95 0,5 0,88

Estonya 1,06 1,06 0,91 0,5 0,88

Gürcistan 1,15 1,13 0,93 0,67 0,91

Kazakistan 1,06 1,04 0,96 0,55 0,93

Kırgızistan 1,05 1,04 0,96 0,64 0,96

Moldova 1,05 1,04 0,93 0,59 0,91

Rusya 1,06 1,05 0,94 0,46 0,86

Tacikistan 1,05 1,02 0,99 0,79 0,99

Turkmenistan 1,05 1,06 0,96 0,62 0,98

Ukrayna 1,07 1,05 0,92 0,52 0,86

Dünyada­kim­daha­fazla­erkek­mi,­kadın­mı?­

“wORlD FACTBOOK” AJANSı 2010 Yılı SOSYOlOJıK RAPORu

Erkek/Kadın­oranı

Erkeklerin sayısı kadınlarınkine oranla 20 – 30 milyon daha fazla olmakla beraber, dünya nü-fusunun çoğunluğunun erkek olduğunu belirtilmektedir. Her 100 kız çocuğuna karşılık orta-lama 104 – 107 erkek çocuğu doğmaktadır. Tabi bu göstergeler ülkeye göre farklı olabiliyor.

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 15

Page 16: Diyalog Avrasya №36

16 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

главная темаЖенщины­Евразии

aynasında­Belarus­kadını

На 1000 мужчин в Беларуси в сред-нем приходится 1151 женщина

Ortalama, 1000 erkeğe 1151 bayan düşüyor

белоруска­в­зеркале­статистики­İstatiklerin

Page 17: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 17

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

aynasında­Belarus­kadınıбеседовала­Румейса­Дилекчи­(беларусь)

–­ Светлана­ Никифоровна,­ сколько­ жен-щин­в­беларуси?– По данным переписи населения 2009 года

женщин в Беларуси больше, чем мужчин – 53,4% населения, то есть на 1000 мужчин в среднем приходится 1151 женщина. Общее число насе-ления – около 9,5 миллионов. Диспропорция мужского и женского населения наблюдается в старших возрастных группах, в молодежных группах юношей больше, чем девушек.

–­ Какая­ она­ –­ современная­ белорусская­женщина?­– Белорусская женщина имеет среднее спе-

циальное или высшее образование. Сегодня у белорусских студенток наибольшей популярно-стью пользуются специальности коммуникации, право, экономика и управление, экономика и организация производства. Студенты-мужчины предпочитают высшее техническое образование.

Большинство белорусских женщин совме-щают семейные и профессиональные роли. Белорусские женщины образованнее мужчин. 55% работающих женщин имеют высшее или среднее специальное образование, а среди мужчин таких лишь 38%.

Однако на равных с мужчинами в сфере тру-да чувствуют себя только 29% женщин. Соглас-но социологическим данным за 2010 год, 55,8% белорусских женщин считают, что фактически у мужчин прав и возможностей больше.

Белорусские женщины выходят на пенсию в 55 лет. Почти каждая пятая пенсионерка про-должает работать: многим сложно прожить на маленькую пенсию.

–­ в­ каком­ возрасте­ белоруски­ выходят­замуж?– Средний возраст белорусской невесты –

24,2 года. Есть тенденция вступать в брак в

Röportaj­Rümeysa­Dilekçi(Belarus)

–­ Svetlana­ Nikiforovna,­ Belarus’ta­ ne­ ka-dar­bayan­var?– 2009 yılı nüfus sayımına göre, kadınların

sayısı erkeklerden daha fazla. Nüfusun %53,4’ü bayan, yani ortalama 1000 erkeğe 1151 bayan düşüyor. Toplam nüfus ise yaklaşık 9,5 milyon. Erkek ve kadın nüfusu arasındaki orantısızlık ileri yaş gruplarında görülmektedir. Gençlerde erkek sayısı kızlardan daha fazla.

–­Günümüz­Belarus­kadınını­nasıl­tanımlı-yorsunuz?­– Belarus kadını, orta veya yüksek öğrenim

sahibi. Bugün Belaruslu bayan öğrencilerin seç-tikleri en popüler meslekler; özel iletişim, hukuk, iktisat ve işletme, ekonomi ve üretim yönetimi. Erkekler ise teknik eğitimi tercih ediyorlar.

Belarus kadınlarının çoğu, ailevi ve mesleki rollerini birleştiriyor. Kadınlar, erkeklerdan daha eğitimli.

Çalışan kadınların %55’i yüksek veya orta öğ-renim sahibi, erkekler arasında ise, bu oran sadece %38. Buna rağmen, iş ortamında kendini erkeklerle eşit hisseden kadınların oranı sadece % 29. 2010 yılı sosyal verilerine göre, Belaruslu bayanların %55,8’i erkeklerin kadınlardan daha fazla hak ve imkana sa-hip olduklarını düşünüyor.

Belarus'ta kadınların emeklilik yaşı 55. Emekli olan her 5 kadından biri, çalışmaya devam ediyor -çoğu kadın emekli maaşıyla geçinemiyor..

–­Belaruslu­kızlar­hangi­yaşta­evleniyorlar?– Belarus gelininin ortalama yaşı 24,2. Geç

yaşlarda evlenme gibi bir eğilim var. Çocuk sahi-bi olma ise, genellikle maddi şartlar iyileşene dek erteleniyor.

1990’lı yıllardan beri Belarus’ta resmi olarak kayıt altına alınmayan evliliklerin sayısı artıyor. Bu avrupa çapında bir eğilim. Bu tarz evlilikler, kadın-lardan çok erkeklerin hoşuna gidiyor. Genellikle Belaruslu kızlar, kendi ülkesinin vatandaşlarıyla

Средний возраст

современной белорусской

невесты – 24,2 года.

Есть тенденция вступать в брак

в более позднем возрасте

Günümüz Belarus

gelininin ortalama yaşı

24,2. Geç yaşlarda

evlenmeye yönelik bir eğilim var

Кандидат юридических наук Светлана Бурова – известный в Беларуси специалист в области социо-логии брака и семьи – знает о белорусской женщи-не практически все

Aile ve evlilik sosyolojisi alanında Belarus’un tanınmış uzmanlardan biri olan Doç. Dr. Svetlana Burova, nere-deyse Belaruslu kadınlar hakkında herşeyi biliyor

Page 18: Diyalog Avrasya №36

18 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

главная темаЖенщины­Евразии

более позднем возрасте. Рождение ребенка часто откладывается до создания нормаль-ных материальных условий.

С 1990-х годов в Беларуси увеличивается коли-чество браков, не регистрируемых официально. Это общеевропейская тенденция. Белорусским женщинам меньше нравятся такие браки, чем мужчинам – 6,4% против 16,6% соответственно. В основном белоруски выходят замуж за граждан своей страны. В последнее время немного вырос процент браков с гражданами западноевропей-ских стран и даже с африканцами. Довольно мно-го женщин вообще не состоит в браке. В 2009 году в Беларуси проживали более миллиона одиноких женщин, из них 66% – старше 60 лет.

–­На­ваш­взгляд,­крепка­ли­семья­в­беларуси?– Семьи разные – есть прочные, есть не-

стабильные. По инициативе ЮНиСЕФ мы про-вели исследования и выяснили, что около 45% семей, имеющих детей школьного возраста, мужья и жены считают очень сплоченными. В

evleniyor. Ama son yıllarda batı avrupa ülkele-rinden erkeklerle, hatta afrikalılarla yapılan evli-liklerin oranı biraz arttı. Oldukça fazla sayıda ka-dın hayatında hiç evlilik yapmamış. 2009 yılında Belarus’ta 1 milyondan fazla kadın yanlız yaşıyor-du, bunların %66’sı altmış yaşın üstünde.

–­ Sizce,­ Belarus­ ailesi­ sağlam­ bir­ yapıya­sahip­mi­?– Aileler farklı farklı. Sağlam aileler de var, ka-

rarsız aileler de. UNICEF’in girişimiyle yaptığımız bir araştırmada şunu tespit ettik: okul çağında çocuğu olan ailelerin yaklaşık %45’inde eşler, çok uyumlu olduklarını düşünüyor. Çoğunlukla bu ailelerde eşit haklara sahip bir ilişki ve sıcak bir atmosfer mevcut.

Sıkça anlaşmızlıkların görüldüğü ve eşleri-nin %10’u ayrılmanın eşiğinde olan, orta halde uyumluluk gösteren ailelerin sayısı biraz daha az.

этих семьях преимущественно равноправные отношения и теплая атмосфера. Немного мень-ше семей средней сплоченности, где нередки конфликты, и около 10% супругов находятся на грани развода. Разводов, к сожалению, много, и число их растет. Развод чаще инициируют женщины – у них требования к браку и семей-ной жизни серьезнее, чем у мужчин.

Что приводит к разводу? 52,1% замужних бе-лорусских женщин называют злоупотребление алкоголем, 58,8% – финансовые трудности, 45,9% – отсутствие нормальных жилищных условий, 31,5% – супружескую неверность. Чаще всего бе-лорусские женщины разводятся в 25–29 лет.

–­Хотят­ли­белорусские­женщины­иметь­детей?­И­сколько?­– 64,4% хотели бы иметь двоих детей, 27% –

троих. Но чаще всего семья – это два родителя и один ребенок. В 2011 году 65,7% семей име-ли одного ребенка, 28,9% – двоих или троих, больше – около 5%.

Boşanma sayısı, maalesef çok fazla ve bu sayı artış göstermekte. Boşanma talebi genellikle bayanlar-dan geliyor, kadınların evlilik ve aile hayatına yö-nelik gereksinimleri, erkeklerinkinden daha ciddi.

Boşanmaya yol açan şey ne? Belarus’ta evli bayanların %52,1’i bunun sebebinin fazla alkol tü-ketimi olduğu söylüyor. %58,8’i maddi zorluklara, %45,9’u barınma koşullarının yetersizliğine, %31,5’i eşlerin birbirini aldatmasına bağlıyor. Belaruslu ba-yanların boşanma yaşı ise genellikle 25-29 yaş arası.

–­Belarus­kadınları­çocuk­sahibi­olmak­isti-yor­mu?­Kaç­tane?– Bayanların %64,4’ü iki çocuk, %27’si ise üç

çocuk sahibi olmak istiyor. Ama en sık rastlanan aile tipi, anne-baba ve tek çocuktan oluşuyor. 2011 yılında tek çocuklu ailelerin oranı %65,7, iki çocuklu ailelerin oranı %28,9, daha fazla çocuğu olanlar ise yaklaşık %5.

орденом Матери за пять лет награждены 362 минчанки

Beş yıl içinde 362 Minskli anne, Annelik Nişanı ile ödüllendirildi

Page 19: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 19

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

Неслучайно пять лет назад правительство страны учредило орден Матери. С тех пор его получили 362 минчанки. их наградили за рож-дение и воспитание пяти и более детей.

каждый пятый ребенок в Беларуси рож-дается вне зарегистрированного брака. Часть женщин рожают ребенка без мужа сознатель-но, а часть – вынужденно. Число абортов по сравнению с предыдущими годами, к счастью, становится меньше.

–­Как­сильный­пол­относится­к­слабому?– Думаю, многие наши мужчины недооце-

нивают женщин, которые стараются и на работе делать карьеру, и дома вести хозяйство, воспи-тывать детей. Мужчины многого ждут от женщин, но сами дают им меньше, чем могут. имею в виду прежде всего заботу и внимание, уважение и нежность. Многие не понимают, что современ-ная женщина – равноценный партнер мужчины.

Большинство предпочитает женщин, склонных посвятить себя семье, детям. Мно-

гие мужья не хотят, чтобы жена зарабатывала больше денег, чем они сами. конечно, есть мужчины, ищущие жену-подругу с общими ин-тересами. Некоторые мужья и отцы активно участвуют в воспитании детей.

–­Насколько­женщине­требуется­защита?­– Наши женщины ощущают дискримина-

цию, гендерное неравенство. В Беларуси сред-няя зарплата женщин на 20% ниже, чем у муж-чин. Женщины гораздо больше мужчин заняты домашними делами и воспитанием детей. Это несправедливо, потому что за пределами дома они работают наравне с мужчинами.

Серьезная проблема белорусских женщин – домашнее насилие. Это происходит с каждой третьей. Речь идет о физическом, сексуальном, экономическом и психологическом насилии. Для решения своих проблем женщинам при-ходится выбирать разные жизненные страте-гии. кто-то решает проблемы самостоятельно, кто-то всту пает в общественные организации,

Beş yıl önce devlet, özel olarak annelik ödül-leri vermeye başladı. O günden bu yana, Minsk’te yaşayan beş ve beşin üstü çocuk sahibi, 362 tane anne bu ödülü almaya layık görüldü. Belarus’ta her beş çocuktan biri evlilik dışı birlikteliklerle dünyaya geliyor. Bayanların bir bölümü, çocukla-rını bilinçli olarak babasız doğuruyorlar, bir bölü-mü ise mecburen. Neyse ki, kürtaj yaptırma sayısı önceki yıllara göre azalıyor.

–­Erkeklerin­bayanlara­karşı­tavırları­nasıl?– Bence erkeklerimizin çoğu, hem işte kariyer

yapmaya çalışan, hem de ev işleriyle ilgilenip ço-cuklara bakmaya çalışan kadınlarımızın değerini tam anlamıyla bilmiyor. Erkekler bayanlardan çok şey bekliyor ama kendileri onlara yapabilecekle-rinin çok daha azını veriyorlar. Demek istediğim herşeyden önce ilgi, dikkat, saygı ve şefkat. Birço-ğu, günümüz kadınının kendisine eşit bir partner

olduğunu anlamıyor. Erkeklerin büyük çoğunlu-ğu kendini ailesi ve çocuklarına adayan, uyumlu bayanları tercih ediyor. Kocaların çoğu, eşlerinin kendilerinden daha fazla para kazanmasını is-temiyor. Tabi ki ortak ilgi alanları olan bir eş-arkadaş arayan erkekler de mevcut. Bazı kocalar ve babalar da çocukların yetiştirilmesinde aktif olarak rol alıyorlar.

–­Kadınların­korunmaya­ne­kadar­ihtiyacı­var?­– Kadınlarımız ayrımcılık, erkek-kadın eşitsiz-

liği olduğunu hissediyorlar. Belarus’ta kadınların maaş ortalaması, erkeklerinkinden %20 daha dü-şük. Erkeklerden daha çok kadınlar çalışıyor, ev işleri ve çocukların yetiştirilmesiyle ilgileniyorlar. Bu haksızlık, çünkü ev dışında kadınlar erkeklerle aynı şartlada çalışıyorlar. Belarus kadınının ciddi problemlerinden biri de, aile içi şiddet. Her üç

Мужчины многого ждут

от женщин, но сами дают им

меньше, чем могут

Erkekler bayan-lardan çok şey

bekliyor ama kendileri onlara yapabilecekleri-

nin çok daha azını veriyorlar

Page 20: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

20 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

защищая не только свои права, но и права дру-гих женщин.

–­ Назовите,­ пожалуйста,­ эти­ организа-ции.– У нас действуют 33 общественных объе-

динения. Одно из них – Белорусская ассоциа-ция молодых христианских женщин, которую я представляю. Эта неправительственная, не-религиозная, некоммерческая женская орга-низация – структурная единица многомилли-онного международного движения молодых христианских женщин, имеющего полутораве-ковую историю. Организация занимается по-вышением статуса женщины в обществе, за-щитой законных прав и интересов женщин, расширением возможностей самореализации женщин и девушек в стране. Осуществляются социальные проекты профилактики и борьбы с домашним насилием, развития лидерских ка-честв, продвижения политики гендерного ра-венства, включения женщин в новые информа-ционные среды, помощи женщинам-беженкам, профилактики рака молочной железы и т. д.

–­Стремятся­ли­белоруски­в­политику?– Таких немного. Мужская корпоративная

культура предполагает, что политика – не жен-ское дело. Есть так называемый «стеклянный потолок»: при декларировании равных прав мужчин и женщин на законодательном уровне женщины сталкиваются с невозможностью осу-ществить эти права на практике. Здесь тоже сра-батывает стереотип, согласно которому мужчи-ны руководят лучше, чем женщины. Сегодня в Беларуси всего одна женщина-министр.

каждая пятая белорусская женщина убеж-дена, что женщинам нужны определенные квоты на выборах в представительные орга-ны власти всех уровней. Мужчин, согласных с этим, вдвое меньше. Более 10% белорусских женщин считают, что они ни юридически, ни фактически не имеют равных с мужчинами прав и возможностей участвовать в политике и управлении государством.

–­ Платформа­ «Диалог­ Евразия»­ –­ один­из­организаторов­женского­форума.­Что­вы­пожелаете­его­устроителям?– Думаю, что женщины, объединившись,

способны многое сделать для решения своих проблем. Женщины из разных стран должны чаще встречаться и обсуждать то, что их вол-нует. У белорусок и жительниц других стран Ев-разии, несмотря на разницу религий и культур, много общего. Поэтому нам требуется не про-сто сотрудничество женских организаций, но и человеческая дружба. n

kadından biri buna maruz kalıyor. Fiziksel,cinsel, ekonomik ve psikolojik şiddetten bahsediyorum.

Problemin çözümü için, kadınlar farklı hayat stratejileri belirlemek zorunda kalıyorlar. Kimisi problemi kendi çözüyor, kimi sosyal kuruluşlara başvurarak hem kendi hakkını, hem de diğer ka-dınların hakkını savunuyor.

–­Bu­kuruluşlardan­biraz­bahseder­misiniz?– 33 tane kadın derneği var. Bunlardan biri

de benim temsil ettiğim, Belarus Genç Hristiyan Kadınlar Derneği. Bu, kar amacı gütmeyen, dini olmayan sivil bir kadın örgütü. Bu, birbuçuk asır-lık tarihi bir geçmişe sahip, milyonlarca üyesi olan uluslararası kadın örgütünün bir parçası.

Örgüt, kadınların toplumdaki statüsünün arttırılması, yasal hak ve çıkarlarının korunması, ülkedeki kadın ve genç kızların ülkede kendini ispatlamaları için çalışmalar yürütüyor. Aile içi şid-det ile savaş ve buna karşı önlemler içeren sosyal projeler yürütülüyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği politikasının teşviki, yeni bilgi çevrelerine kadının dahil edilmesi, göçmen kadınlara yardım, meme kanserini önleme vb.

–­ Belarus­ kadını­ politikaya­ atılmak­ istiyor­mu?– Bunu isteyen kadınların sayısı az. Erkek ku-

rumsal kültürü, politikanın kadınlara göre bir iş olmadığını varsayıyor. “Cam tavan” denen bir kav-ram var. yasalar düzeyinde kadın ve erkekler için eşit haklar tanınmış fakat uygulamada kadınlar bu haklarını kullanamama problemiyle ile karşı kar-şıya kalıyorlar. “Erkek kadından daha iyi yönetir” basmakalıbı burada da karşımıza çıkıyor.

Bugün Belarus’ta sadece bir tane kadın bakan var. Belarus’ta her beş kadından biri, her düzey-deki devlet organlarında kadınlar için belirli bir kontenjan olması gerektiğine inanıyor. Aynı fikir-de olan erkeklerin sayısı ise yarı yarıya daha az. Kadınların %10’nundan daha fazlası, politikaya ve devlet yönetimine katılma noktasında ne kanun-lar önünde, ne de pratikte erkeklerle eşit haklara sahip olmadıklarını düşünüyor.

–­ Kadın­ Forumu­ organizatörlerinden­ biri­de­ Diyalog­ Avrasya­ Platformu.­ Onlar­ için­ne­söyleyeceksiniz?– Kadınların birleşerek kendi promlemlerinin

çözümü için çok şey yapabileceklerini düşünüyo-rum. Farklı ülkelerden farklı kadınlar daha sık bi-raraya gelmeli ve onları endişelendiren mevzuları görüşmeliler. Din ve kültür farklılıklarının olması-na rağmen, Belaruslu kadınlar ile diğer avrasya ül-kelerinde bulunan kadınların pek çok ortak nokta-sı var. Bu yüzden sadece kadın örgütleriyle işbirliği değil, aynı zamanda şahsi dostluklar da kurmamız lazım. n

Каждая пятая белорусская женщина убеж-дена, что жен-щинам нужны определенные квоты на вы-борах в пред-ставительные органы власти всех уровней

Bugün Belarus’ta sadece bir tane kadın bakan var. Belarus’ta her beş kadından biri, her düzeyde-ki devlet organ-larında kadınlar için belirli bir kontenjan olması gerektiğine inanıyor

Page 21: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 21

Известные Белорусские ЖенщиныMeşhur Belarus Kadınları

княжеская дочь Евфросинья­ПОлОЦКАЯ (1102–1173) – одна из самых просвещенных жен-щин своего времени, родоначальница восточнославянской книжности, одна из первых женщин-политиков, искусный дипломат и миротворец

POLOTSK­Prensi­kızı­Efrasinnia (1102-1173): Zamanının en aydın kadınlarından biri. Doğu slav okur-yazarlığının anası, il kadın politikacılardan biri, usta bir diplomat ve arabulucu.

княгиня Уршуля­ Франтишка­ РАД-ЗИвИлл (1705–1753). В XVIII веке занималась драматургией и сцено-графией

Prenses Urşulya­Frantişka­RADZİVİLL (1705–1753): XVIII. yüzyılda tiyatro ve sahne tasarımı ile meşgul oldu.

Надежда­ХОДАСЕвИЧ (Леже) (1904–1982) – талантливая художница

Nadejda­HODASEVİÇ-Leje (1904–1982) : Usta Ressam

Cтефания­ СТАНЮТА (1905–2000) – театральная актриса, народная ар-тистка Беларуси и СССР, академик Международной академии театра

Stefaniya­ STANYUTA (1905–2000): Tiyatro sanatçısı, Belarus ve SSCB halk sanatçısı, Uluslararası Tiyatro Akademi-si üyesi

Марианна­ЩЕТКИНА – министр труда и социальной защиты Беларуси. Воз-главляет также Национальный совет по гендерной политике при совете мини-стров страны

Marina­ ŞETKİNA: Belarus Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, ayrıca Belarus Bakanlar Kurulu Cinsiyet Politikası Ku-rulu Ulusal Konseyi’ne başkanlık ediyor

Ольга­ КОРбУТ­ – четырехкратная олимпийская чемпионка по спор-тивной гимнастике

Olga­KORBUT: Jimnastik dalında 4 kez olimpiyat şampiyonu oldu

Юлия­НЕСТЕРЕНКО – олимпийская чемпионка по легкой атлетике

Yulia­NESTERENKO– hafif siklet atleti-zim olimpiyat şampiyonu

Page 22: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

22 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

женщины­евразииглавная тема

Sağlam aile – sağlam vatan

Антонина­Морова(беларусь)

В Беларуси действует Союз женщин. Сегодня он насчитывает 183 136 человек. Это самая массовая из 36 женских

организаций, зарегистрированных в стране. Ее цель – не оставить женщину наедине с такими проблемами, как трудоустройство, обучение, защита материнства, семья, здоровье.

С 2006 года при Белорусском союзе жен-щин (БСЖ) активно работает клуб «Деловые женщины Беларуси». В 2007 году открылся Центр сотрудничества белорусских и ки-тайских женщин. Чуть позже при БСЖ было создано отделение «Сельчанка», а также организован клуб женщин-ученых.

С 2008 года реализуется творческий проект – конкурс «Женщина года», прово-димый совместно с журналом «Алеся» – «Женское лицо Беларуси». В 2011 году стартовал республиканский творческий конкурс СМи «крепка семья – крепка держава», организованный совместно с министерством информации страны.

Общие интересы мы нашли, общаясь с женскими организациями стран ближнего и дальнего зарубежья, с женским клубом жен послов и дипломатов иностранных государств.

Есть ли результаты? За пять лет нам удалось на 40% уменьшить число детей, отобранных у родителей, которых лишили родительских прав. Многих ребят возврати-ли в родные семьи. В три раза сократилось число отказов от детей. Более 11 тысяч детей удалось вывести из социально опасного положения, устроить на воспитание в семьи более 25,6 тысячи сирот и детей, оставшихся без попечения родителей.

Я считаю, мы владеем великим искус-ством слушать и слышать, а значит, у нас все получится. n

Крепка семья – крепка держава

Еще древние мудрецы говорили: «У мира нет никакого шанса на благоденствие до тех пор, пока положение женщин не станет лучше. Птица с одним крылом летать не может»

Eskiden bilgeler şöyle dermiş: “Kadının konumu iyileşmedikçe, dünyanın refah şansı yoktur. Tek kanatla, kuş uçamaz ”

Антонина­МОРОвА –

председатель постоян-

ной комиссии Совета

республики, Националь-

ного собрания Беларуси

по образованию, науке,

культуре и социальному

развитию

Antonina­MOROVA –

Belarus Ulusal Meclisi

Cumhuriyet Konseyi

Eğitim, Bilim, Kültür ve

Sosyal Kalkınma Daimi

Komitesi Başkanı

Antonina­Morova(Belarus)

Belarus’ta 183.136 tane üyesi olan Kadınlar Birliği faaliyet gösteriyor. Bu Belarus’ta kayıtlı bulunan 36 ka-

dın organizasyonundan en büyüğü olan Kadınlar Birliği’nin amacı; iş bulma, eğitim, anneliğin korunması, aile ve sağlık gibi konulardaki problemlerin çözümünde, kadını yalnız bırakmamak.

2006 yılından beri Belarus Kadınlar Birliği (BKB) bünyesinde “Belarus Çalışan Kadınlar Kulübü” aktif olarak faaliyet gösteriyor. 2007 yılında Belarus ve Çinli Kadınlar işbirliği Merkezi açıldı. Akabin-de, BKB bünyesinde “Selçanka” ve “Bilim kadınları Kulübü” kuruldu. 2008 yılından bu yana “Alesya” kadın dergisi ile birlikte “yılın Kadını” yarışması adı altında bir sanat projesi gerçekleştiriliyor. Enformas-yon Bakanlığı ile birlikte 2011 yılında, ülke genelinde “Sağlam aile – sağlam vatan” adında medya sanat yarışması düzenlen-meye başlandı.

yakın ve uzak komşu ülkelerdeki kadın organizasyonlarıyla görüşerek, Büyükelçi ve Diplomat Eşleri Kulübüyle görüşerek ortak ilgi alanları bulduk.

Peki, bir sonuç var mı? Beş yıl içinde, ebeveynlik haklarını yitirmiş ailelerin ellerinden alınan çocuk sayısını, %40 ora-nında azaltmayı başardık. Birçok çocuk, kendi öz ailesine iade edildi. 11 binden fazla çocuğu toplumsal tehlike durumun-dan çıkarmayı, 25.600’dan fazla kimsesiz çocuğun aile ortamında yetiştirilmesini sağlanmayı başardık.

Bence biz, dinlemek ve işitmek gibi çok büyük bir beceriye sahibiz, bu da demek oluyor ki, herşeyin üstesinden geleceğiz. n

Page 23: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 23

Page 24: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

24 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Moldovalı­dört­kadına­iki­soru

Два­вопроса­четырем­молдаванкам

Подготовили­борис­Мариан,­Феридун­Тюфекчи­(Молдавия)

анкета журнала «ДА»

DA dergisi anketiHazırlayanlar­Boris­Marian,­Feridun­Tüfekçi(Moldova)

1.­­Как­вы­оцениваете­роль­женщины­в­общественно-государственной­жизни,­деловой­и­профессиональ-ной­деятельности­в­Молдавии?

­2.­­Что,­по-вашему,­мешает­более­

полному­и­активному­участию­женщин­в­этих­процессах?

1.­­Moldova’da­kamu,­sosyal­ve­iş­ha-yatında­kadının­rolünü­nasıl­değer-lendiriyorsunuz?

2.­­Size­göre­kadınların­bu­süreçle-re­daha­aktif­ve­yoğun­şekilde­katılmasına­engel­olan­sebepler­nelerdir?

Page 25: Diyalog Avrasya №36

Avrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 25

dosya

1. На мой взгляд, современная женщина родилась, чтобы руководить. Совет Европы рекомендует вводить в руко-водящий состав до 40% женщин. У нас пока этот процент очень низок. Зато какие женщины! Любая из них может ре-шать вопросы, которые не под силу мужчине. Ведь часто нужен чисто женский подход к проблеме. Современная жен-щина способна продумывать стратегии, продвигать ре-формы, вести бизнес, активно участвовать в управлении, в политике. Хотя на плечи женщины ложатся еще и мате-ринские, семейные заботы. Слава Богу, многие мужчины на-конец осознали это и помогают женам, сестрам, матерям в их карьерном росте. Итак, нынешняя преуспевающая жен-щина – это трижды женщина! Сильная, решительная, неза-висимая, но не потерявшая женственности. У нас есть та-кие «железные леди».

2. В нашем обществе еще сильны патриархальные пред-ставления о главенстве мужчины. Часто препятствием равенства становятся сами женщины, их страх, нереши-тельность, инертность. Есть и объективные причины, препятствующие карьерному или общественному продви-жению женщин. Это низкая оплата труда в феминизиро-ванных сферах деятельности, несправедливое представи-тельство женщин и мужчин в органах, принимающих реше-ния, недостаточная правовая защита женщин в семье от жестокости мужей.

1. Günümüz kadının yöneticilik yapmak için doğduğunu düşünü-yorum. Avrupa Konseyi, yönetici konumlarına %40 oranında kadın alınmasını tavsiye etmektedir. Bizim ülkemizde bu oranın hala dü-şük olduğu söylenebilir. Ki o kadar da iş bitirici kadınımız var! Bir er-keğin çözemeyeceği sorunlara çözüm yolu bulabilirler. Zira bazen bir problemi çözebilmek için kadınımsı yaklaşımı gerekebiliyor. Gü-nümüz kadını strateji yapabilir, reformlar ileri sürebilir, iş kurabilir, hem yönetim hem de siyasette aktif olabilir. Bununla beraber bir kadın hem anne görevini hem de ev hanımı görevini üstlenebilir. Tanrı’ya şükür birçok erkek bunu anlayıp hanımlarına, kardeşlerine ve annelerine kariyerini yapmalarında anlayış gösterip yardım et-mektedir. Böylece, bugünkü başarılı kadın üç kere kadındır! Güçlü, kararlı, bağımsız kişiliğe sahip, aynı zamanda zarifl iğini yitirmeyen bir kadın hüviyetine bürünüyor. Bizde “demir yumruklu kadın” diye tabir ettiğimiz çok sayıda kadın vardır.

2. Maalesef toplumda her şeyin başı erkek gibi ataerkil bir anla-yış mevcuttur. Kadın-erkek eşitliğinin engellerinden biri de kadı-nın kendi korku, endişe ve kararsızlığıdır. Bununla beraber bir ka-dının başarılı kariyer yapmasına engel olabilecek engellerin başın-da; çoğu kadının çalıştıkları alanlarda düşük maaş alması, karar organlarında kadın-erkek oranındaki eşitsizlik, kocaları tarafından yapılan haksızlık ve şiddete karşı hukuki savunma mekanizması-nın yetersizliği gibi nedenler sayılabilir.

Валентина Булига,министр труда, социальной защиты и семьи

валентина­Григорьевна­булига­–­единственная­женщина­в­молдавском­правительстве.­К­тому­же­она­еще­и­заместитель­лидера­ входящей­ в­ правящий­ альянс­ Демократической­ пар-тии.­ Ее­ индивидуальность­ проявляется­ в­ стиле­ руководства:­общительная,­решительная,­неуступчивая,­но­с­хорошим­чув-ством­юмора.­Родилась­в­семье­колхозников,­окончила­меди-цинский­институт­и­должна­была­стать,­согласно­диплому,­за-урядным­фармацевтом.­Но­куда­там!­Имея­темперамент­обще-ственницы,­с­такой­харизмой­корпеть­над­пробирками­и­взве-шивать­ порошки­ валентина­ не­ могла.­ Единственным­ услови-ем­и­гарантией,­когда­она­пустилась­в­большую­политику,­было­слово­мужа.­Он­обещал,­что­обеспечит­ей­домашний­тыл,­взяв­на­себя­ряд­семейных­забот,­и­до­сих­пор­держит­слово.

valentina BuligaMoldova Çalışma, Sosyal Güvenliği ve Aile Bakanı

Valentina­Grigoryevna­Buliga,­Bakanlıkta­çalışan­tek­kadındır.­Aynı­zamanda­iktidar­partilerinden­biri­olan­Demokrasi­Partisi­baş-kan­yardımcısıdır.­Onun­yönetim­tarzında­munislik,­kararlılık­ve­­se-batlık­göze­çarpmaktadır.­Bununla­beraber­mizahi­yapıda­bir­kişi-liği­vardır.­Bir­köylü­ailesinden­gelir.­Tıp­Enstitüsünden­mezun­ol-duktan­sonra­kendi­halinde­bir­eczacı­olacaktı.­Ama­ona­göre­değil-di!­Aktif,­fikirlerle­dolu­ve­karizmatik­Valentina­her­gün­tüpleri­de-ğiştirmek­ve­tozlu­ilaçları­tartmakla­uğraşamazdı.­Valentina­hanı-mın­siyasete­adım­atmasi­ve­­o­yolda­yürüyebileceğinin­tek­garan-tisi­kocasının­sözüydü.­Eşi,­ona­bazı­ev­işlerinde­destek­vereceğine­söz­verdi.­Hâla­verdiği­sözünü­tutmaktadır.

Page 26: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

26 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Матушка Вероника Григорица

Живет­ вероника­ в­ Костештах­ –­ одном­ из­ самых­ больших­(10­тысяч­населения,­не­считая­двух­тысяч­уехавших­на­зара-ботки)­и­самых­древних­молдавских­сел.

Матушка­ вероника­ –­ хранительница­ семейного­ очага­ и­опора­ отца­ Иоанна,­ местного­ священника.­ Служит­ ее­ муж­ в­церкви­с­более­чем­столетней­удивительной­историей­–­един-ственной­в­районе­ни­разу­не­закрытой­даже­при­безбожной­советской­власти.­Григорица­сама­работает­в­храме­–­она­ре-гент­церковного­хора.­Матушка­стала­своеобразной­просвети-тельницей­села:­обучает­детей­музыке­и­слову­божьему.­Дру-гие­добровольные­наставники­занимаются­с­ними­живописью,­резьбой­по­камню­и­дереву,­вышивкой­и­ковроткачеством.

Дружная­супружеская­пара­–­пример­для­односельчан.­До-статочно­ провести­ час-другой­ рядом­ с­ супругами,­ чтобы­ по-чувствовать,­с­какой­любовью­относятся­они­друг­к­другу­–­их­связывают­ 17­ лет­ совместной­ жизни­ и­ шестеро­ детишек,­ от­шестнадцати­до­двух­с­половиной­лет.­все­они­учатся­в­мест-ной­ музыкальной­ школе,­ а­ двое­ старших­ уже­ выступают­ в­фольклорном­ансамбле­«Анастасиос».

veronika Grigoritsa (Rahip eşi)

Veronika,­Moldova’nın­en­eski­ve­en­büyük­köylerinden­olan­Kosteştı­köyünde­yaşıyor.­Kosteştı­köyünün­nüfusu­yurt­dışına­ça-lışma­için­giden­2­bin­kişi­haricinde­10­bini­bulmaktadır.­

Veronika­Hanım,­yerli­papaz­İoan’ın­eşi­ve­destekçisidir.­Papaz­İoan’ın­çalıştığı­kilisenin­ilginç­ve­100­yılı­aşan­bir­tarihi­vardır.­Böl-gedeki­ bütün­ kiliselerin­ aksine­ faaliyeti­ durdurulmamış­ olan­ tek­kelisesidir,­­hatta­­Tanrı’nın­var­olduğunu­kabul­etmeyen­sovyet­za-manlarında­bile.­­

Bayan­Grigoritsa­kilise­korosunun­başkanı.­Yakın­tarihe­­kadar­Çocuk­Sanatı­Becerileri­Merkezi’nin­başında­duruyordu.­Veronika­Hanım­köyün­en­aydın­kadını.­­Çocuklara­müzik­dersleri­veriyor­ve­İncil­öğretiyor.­Diğer­gönüllü­öğretmenler­de,­köy­çocuklarına­re-sim­sanatı,­taş­ve­tahta­oymacılığı,­nakış­işleme­ve­halı­dokumacı-lığını­öğretiyorlar.­

Bay­ve­bayan­Grigoritsa,­uyumlu­bir­çift­ve­köylüler­için­örnek­bir­karıkoca.­Onların­yanında­bir­iki­saat­geçirdikten­sonra­bu­iki­kişinin­birbirine­ne­kadar­sevgi­ve­saygıyla­bağlı­olduğunu­hisse-debiliyorsunuz.­ 17­ yıllık­ evliliklerinden­ yaşları­ 2,5­ ile­ 16­ yaşları­­arasında­ değişen­ 6­ çocukları­ var.­ Çocukları­ yerli­ müzik­ okulunda­müzik­dersleri­alıyor.­En­büyük­­çocukları­da­halk­şarkıları­ekibinde­“Anastasios”ta­konser­veriyorlar.­­

1. Большинство современных более или менее образован-ных женщин с малых лет живет в постоянной суете и спеш-ке. Занятые и озабоченные, они откладывают создание се-мьи до лучших времен. Глядишь, девушке уже под 30, друже-ские и родственные связи оборваны, а начинать нормаль-ную семейную жизнь поздно, да и сил нет. Как известно, Бог прощает, а время – никогда.Я убеждена, что женщина может найти настоящее сча-стье и смысл жизни, лишь вовремя вступив в брак и родив детей, следуя своей природе и библейским заветам.Многие молодые женщины боятся, что дети не позволят им ничем заниматься. Неправда это! У меня их шестеро, и мне удается совмещать материнские заботы с двумя ра-ботами. Конечно, помогает родня, какие-то обязанности берет на себя муж. Кроме того, подрастая, старшие забо-тятся о самых маленьких. Не детей надо бояться женщи-нам, а мужского эгоизма, пасующего перед трудностями.

2. Кардинальное решение женских проблем я вижу в созда-нии специальной государственной программы спасения се-мьи. Первым ее действием должно стать обращение пре-зидента к молдаванкам с предложением вернуться с чуж-бины на родину: женщинам – в семьи, девушкам – замуж и в роддом. Да, потребуются огромные средства, в том числе на создание рабочих мест и трудоустройство репатриан-ток, иначе от такого проекта останется одна словесная пена. Но речь идет о спасении народа...

1. Günümüz kadınlarının hayatı hep bir koşuşturma içerisinde. Daima meşguliyetleri ve kaygıyla dolu olan bu kadınlar aile kur-mak için hep daha iyi şartları beklerler. Bir bakarsınız, yaş 30’u geç-mişler ve sürekli yoğun olduklarından dolayı aile fertleri ve arkdaş-larıyla bağlantıları neredeyse kesilmiştir. Aile kurmak için ne gücü ne de vakti kalmıştır. Tanrı aff eder ama zaman aff etmez derler. Bir kadın zamanında evlenip aile kurarak, çocuk doğurarak anne olup gerçekten mutluluğuna kavuşabilir. Tanrı’nın ona verdiği yola adım atarak hayatının gerçek anlamını ve mutluluğu bula-bileceğine inanıyorum. Çoğu genç kadın, çoluk çocuk sahibi olduktan sonra başka hiçbir iş yapamayacağından korkar. Bu doğru değil! Altı çocuğum var ve ben hem anneliği hem de iki işi aynı anda yapabiliyorum. Tabiki ailem bu konuda bana yardım etmektedir. Büyük çocuklar küçüklere bakıyor-lar ve kocamda sürekli destek çıkıyor. Aslında kadınlar çocuklardan değil, zorluklara karşı sırtını dönen erkeklerden korkmalı.

2. Kadın problemlerinin çözümü için aileye destek verecek devlet programlarının olması gerekir. Yapılması gereken ilk iş yurt dışın-da çalışan moldova kadınlarının memleketlerine dönmeleri için, cumhurbaşkanı düzeyinde birinin çağrısıdır. Evli kadınlar eş ve ço-cuklarının yanına dönmeli, bekar kızlar evlenip çocuk sahibi olma-lı. Tabiiki bu kolay olacak bir iş değil. Ayrıca yurtdışından döndük-lerinde iş yeri kurmak için paraya ihtiyaç duyucaklardır. Ama bah-settiğim program ancak bu şekilde faaliyete geçirilip fayda getire-bilir. Yoksa sadece laftan öteye geçmez. Sonuçta söz konusu olan bir ulusun geleceği...

Page 27: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 27

1. Процент женщин среди людей, занимающихся точными науками, в особенности математикой, невелик и отража-ет устарелую пропорцию так называемых женских и нежен-ских профессий, установленную, между прочим, мужчинами. Согласно этой классификации, женщинам в математике не место. Хотя ряд блистательных женщин-математиков – Софья Ковалевская, Эмми Нетер, Джулия Робинсон и многие другие, давно опровергли эту теорию. Однако стереоти-пы живучи – и вот результат: среди ученых-математиков женщин не более 10%. Но даже такой скромный показатель можно считать достижением в сравнении с ситуацией тридцатилетней давности. Мне кажется, у нынешних де-вушек есть шансы феминизировать в недалеком будущем математическую науку.

2. Расширению списка «женских» профессий в обществен-ном сознании мешает вредный стереотип – не женское это дело! По-моему, бороться с ним должны в первую оче-редь СМИ.Вторая проблема – семья, дети, быт. При всех обстоятель-ствах женщина стремится и должна быть хранительни-цей семейного очага, растить детей, заботиться о муже. Даже если она большой ученый или министр. Но именно хра-нительницей, а не рабыней и не жертвой устаревших пред-ставлений и традиций. Поэтому ее нужно постоянно поддер-живать, помогать в уходе за детьми, в других семейных забо-тах, особенно если она плодотворно трудится в науке или ис-кусстве. Прежде всего необходимы хорошо обустроенные дет-ские сады. Конечно, потребуется специальная государствен-ная программа и огромные затраты, но другого пути нет.

1. Fen bilimleri alanında araştırma yapanlar arasında kadınların ora-nı oldukça düşüktür. Erkeklerin yapması gereken işleri kadınların yap-ması ve kadınlara uygun olmayan işlerin kadınlara verilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu sınıfl andırmaya göre matematik, kadınlara göre değildir. Oysa, Sofya Kovalevskaya, Emmy Noether, Julia Robin-son gibi başarılı kadın matematikçiler bu teoriyi çoktan çürütmüşler. Ne yazık ki önyargılar hâla devam etmektedir. Dolayısıyla kadın ma-tematikçilerin sayısı %10’u geçmemektedir. Oysa 30 yıl öncesine göre durum daha ümit vereci. Bence, bugünkü genç kızlar, fenni ilimlerde gösterdikleri başarıyı matematikte de gösterebilirler.

2. Kadın mesleklerinin artması ve kadınların çalışabilecekleri yeni mesleklerin ortaya çıkması “bu kadınlara göre bir iş değil” önyar-gısını ortadan kaldıracaktır. Bence bu önyargıyı ilk önce basın ya-yın organları yıkmaya çalışmalılar. İkinci sorun, aile, çocuklar, ev işleridir. Bir kadının ilk vazifesi, kocasına bakma ve çocukları yetiştirmesi olmalı. Konumu yük-sek olsa, bir araştırmacı veya bakan görevini üstlense bile ilk vazife bu olmalıdır. Bunun yanında kadın, aile ocağının koru-yucusu olmalı, ailesine kul köle değil. Dolayısıyla ona destek ve yardım sağlanmalı. Ev işleri ve çocuk bakma konusunda kadı-na yardım edilmeli, özellikle kadın, bilim veya sanat alanında bir başarı gösteriyorsa bu konuda elden geldiğince destek sağ-lanmalı. İyi ve kaliteli bir kreş sistemine ihtiyaç var. Bunun için bir devlet programına ve yatırımlara ihtiyaç duyulacaktır, aksi takdirde istenmeyen sorunlar doğabilir.

Светлана Кожокару,директор Института математики и информатики АН Молдавии

Посетив­ Институт­ математики­ и­ информатики,­ нетрудно­догадаться,­ что­ начальник­ здесь­ –­ женщина.­ везде­ –­ идеаль-ная­ чистота­ и­ домашний­ уют.­ Сама­ хозяйка­ –­ строгая,­ подтя-нутая­женщина­средних­лет­Светлана­Кирилловна­Кожокару­–­доктор­ наук­ в­ области­ информатики,­ лауреат­ Национальной­премии.­Математический­талант­открыл­в­ней­школьный­учи-тель.

А­спустя­много­лет­коллеги­обнаружили­в­старшем­научном­сотруднике,­ проработавшем­ в­ родном­ институте­ около­ чет-верти­ века,­ организаторские­ способности­ и­ выдвинули­ Свет-лану­в­директоры.­Под­ее­началом­трудятся­более­ста­человек,­в­основном­мужчины.­Основная­задача­–­не­снижать­научно-го­уровня­и­престижа­молдавской­математической­школы.­Ее­прославленные­мэтры­Андрунакиевич,­Сибирский,­белоусов,­Чобану,­Гохберг,­Кузнецов­и­другие­приобрели­всемирную­из-вестность.­в­институте­издаются­три­научных­журнала­(один­–­в­ сотрудничестве­ с­ родственным­ польским­ университетом),­которые­ распространяются­ в­ 40­ странах­ Евразии­ и­ Америки.­«Скажите,­ какое­ еще­ молдавское­ предприятие­ экспортирует­свою­продукцию­в­40­стран?»­–­риторически­спросила­нас­Свет-лана­Кирилловна.

Svetlana KojokaruMoldova Bilimler Akademisi Matematik ve Enformatik Enstitüsü Müdürü

Moldova­ Bilimler­ Akademisi­ Matematik­ ve­ Enformatik­Enstitüsü’nü­ziyaret­ettiğinizde­başında­bir­kadın­olduğunu­anlar-sınız.­Burası­son­derece­temiz­ve­ev­rahatlığı­hissettirilecek­bir­yer-dir.­Müdür,­orta­yaşta­bir­kadındır.­Dr.­Svetlana­Kirillovna­Kojokaru­matematik­ve­enformatik­alanında­Milli­Ödüle­sahiptir.­Onun­ma-tematiğe­olan­yatkınlığını­­öğretmeni­fark­etmiş.­

Yıllarca­ çalıştığı­ enstitüdeki­ çalışanlar­ onun­ yöneticilik­ yete-neğini­görünce­müdür­olarak­aday­göstermişler.­Yönetiminde­­300­kişi­çalışıyor­ve­bunların­çoğu­erkek.­Svetlana­Hanım'ın­birinci­va-zifesi­ Moldova­ Matematik­ Okulu’nun­ prestij­ ve­ seviyesini­ düşür-memektir.­ Zamanında­ burada­ Andrunakiyeviç,­ Sibirskiy,­ Belou-sov,­Çobanu,­Gohberg,­Kuznetsov­ve­daha­nice­dünyaca­ünlü­ma-tematikçiler­ çalışmış.­ Enstitü,­ Avrasya­ ve­ Amerika­ kıtalarının­ 40­ülkesinde­ yayınlanan­ üç­ bilimsel­ dergi­ çıkarmaktadır.­ Bir­ dergiyi­Polonya’daki­ bir­ enstitüyle­ beraber­ çıkarıyorlar.­ Svetlana­ Hanım­“Ürünlerini­dünyanın­40­ülkesine­ihracat­eden­kaç­Moldova­fabri-kasını­bilirsiniz?”­diye­soruyor.­

Page 28: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

28 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

1. О роли женщин на нашей фабрике красноречиво гово-рит их количество – 90%. Полный матриархат, конечно, но наши мужчины не жалуются. Они сами могли бы перечис-лить преимущества такого «женовластия», но давайте это сделаю я. Во-первых, искоренено пьянство, во-вторых, нет групповых конфликтов и производственных сбоев из-за мужских амбиций и упрямства, в-третьих, в коллективе царит атмосфера толерантности. И еще, скажу вам по се-крету: в успешном управлении немалую роль играет интуи-ция, а она у женщин сильно развита.

2. Надо срочно менять стереотипы мышления в отноше-нии неполноценности женщин, которое, к сожалению, свой-ственно и нашим государственным мужам. Убеждена, что если бы, скажем, порядки, ценности и принципы управле-ния перенести из нашего коллектива на государственную политику, то мы бы не имели сегодня неприглядной ситуа-ции в верхних эшелонах власти, включая парламент. Мужья и мужчины вообще должны избавиться от своей гордыни, поддерживать и продвигать во властные структуры всех уровней одаренных женщин, то есть больше доверять им. От этого и самим мужикам будет лучше.

1. Fabrikamızda kadın rolü ve önemini, çalışanlarımızın %90’ının kadın olması göstermektedir. Tam bir anaerkil ortamı denilebilir. Bununla berarber burada çalışan erkekler durumdan şikayetçi de-ğiller. Erkekler, anaerkilliğin avantajlarını sayamayacakları için, onları ben sayayım size; birincisi, ayyaşlığın olmamasıdır, ikincisi, erkeklerin gurur ve inatçılığından dolayı meydana gelen çatışma veya üretim sıkıntısının yaşanmaması, üçüncüsü ise hoşgörü orta-mının oluşmasıdır. Bir de size küçük bir sır vereyim: Başarılı bir yö-neticilikte sezgi duygusunun rolünü küçümsememek gerekir. İşte bu duygu kadınlarda çok gelişmiştir.

2. Devlet kanadında bulunan erkeklerin kadınlara yönelik basma-kalıp fikirlerin değişmesi gerekiyor. Bizim kolektifimizdeki düzen, değer ve prensipler devlet politikasına aktarılırsa, parlamento da-hil, hükümetin içerisinde bulunduğu bu yakışıksız durum meydana gelmez. Erkekler anlamsız olan bu gururdan kurtulmalı. Onun ye-rine başarılı ve yetenekli kadınlara destek verilip, hükümet organ-larında her seviyede onlara yol açarak, kadınlara daha çok güven-meliler. Bunlar erkeklere de iyi gelecektir.

Тамара Лукьян,Директор кишиневской швейной фабрики «Ионел»:

Тамара­ лукьян­ прошла­ долгий­ путь­ от­ старинной­ швей-ной­машинки­«Зингер»­до­директорского­кресла­и­мудреного­устройства­ на­ столе,­ обеспечивающего­ связь­ не­ только­ с­ це-хами,­ но­ и­ с­ Италией,­ Испанией,­ Германией,­ Австрией,­ Поль-шей,­Румынией,­Канадой,­Израилем­и­США.­в­этих­странах­на-ходятся­партнеры­«Ионела»­–­коммерческие­фирмы,­продаю-щие­модные­молдавские­костюмы­и­пальто­для­мужчин­и­жен-щин.­Это­одно­из­немногих­промышленных­предприятий,­со-хранившихся­в­хронически­болеющей­молдавской­экономике­от­старых­советских­времен­и­обеспечивающее­примерно­ты-сячу­работниц­приличной­для­республики­зарплатой­(в­сред-нем­по­320­долларов­в­месяц)­и­полноценным­социальным­па-кетом.­И­в­этом­главная­заслуга­Тамары­валентиновны.

Тяжелым­испытанием­для­предприятия­стал­кризис­2008–09­годов,­когда­фабрика­чудом­избежала­банкротства.­Точнее,­не­ чудом,­ а­ благодаря­ тому,­ что­ была­ переоснащена­ совре-менным­оборудованием­западноевропейских­фирм,­в­основ-ном­итальянских,­что­позволило­повысить­качество­кроя­и­об-работки­и­зашагать­в­ногу­с­мировой­модой.­в­результате­85%­продукции­«Ионела»­уходят­на­экспорт,­2011­год­фабрике­уда-лось­завершить­с­прибылью.

Tamara lukyan “İonel” Kişinev Dikiş Fabrikası Müdürü

Tamara­ Lukyan­ eski­ püskü­“Zinger”­ dikiş­ makinesinden­ fab-rika­müdürlüğüne­kadar­uzun­bir­yolu­kattetmiş.­Fabrika’nın­İtal-ya,­İspanya,­Almayna,­Avusturya,­Polonya,­Romanya,­Kanada,­İsra-el­ve­ABD­ile­bağlantıları­var.­Adlandırılan­bu­ülkelerde­“İonel”in­ortakları­ arasında­ –­ Moldova’da­ üretilen­ kadın­ ve­ erkek­ paltoları­ile­takım­elbiseleri­satan­şirketler­bulunmaktadır.­“İonel”­Fabrika-sı,­daima­sıkıntı­yaşayan­ve­hasta­olan­Moldova­ekonomisinin­bir­parçası­olmakla­beraber,­sovyet­zamanlarından­beri­faaliyet­gös-teren­birkaç­fabrikadan­biridir.­Buranın­yaklaşık­olarak­1000­çalı-şanı­var.­Çalışanların­hepsi,­Moldova­şartlarına­göre­iyi­bir­(320­do-lar)­maaş­alıp,­sigorta­ve­sosyal­hakların­hepsinden­faydalanabil-mektedirler.­Bunun­için­Tamara­Valentinovna’ya­teşekür­edilmeli.­­­­

2008­–­2009­yıllarındaki­ekonomik­krizde­fabrika­büyük­sıkıntı-lar­yaşamış­ve­­ifl­astan­zor­kurtulmuşlar.­Krizi­önlemesinde­Batı­Avru-pa,­daha­doğrusu­İtalyan­şirketlerinden­alınan­teknolojik­­donanımla­krizin­üstesinden­gelmişler.­Gelen­yeni­teknoloji,­yüksek­kalitede­mal­üretimini­sağlayarak­günün­modasına­uyma­kolaylığını­beraberinde­getirmiş.­­Sonuç­olarak­“İonel”in­ürettiği­ürünlerinin­%85’i­yurtdışına­ihraç­edilirken,­2011­yılını­da­karla­kapatılmış.

Page 29: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 29

Page 30: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

30 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

беседовал­борис­Пашков­(Россия)

Тренинг будет полезен не только се-мейным людям, но и тем, кто стремит-ся прийти к гармонии в отношениях мужчины и женщины, для кого важно сделать эти отношения более прочны-

ми и надежными. Так советуют всем женщинам авторы проекта – психолог-консультант, педа-гог Гания Замалдинова и теле- и радиожурна-лист ирина иванова. Попробуем провести не-большой тренинг прямо здесь – на страницах журнала «ДА». Поможет в этом ирина иванова.

Занятие первое.­Семья­–­это­соци-альный­микрокосмосМир вокруг нас меняется быстро. Он очень нестабильный – то кризис, то катастрофа. Се-годня тебя взяли на работу, а завтра закрыли предприятие. Сегодня у тебя дети отличники, а завтра с ними происходит такое – вообще не понимаешь, что с этим делать.

Чтобы двигаться в жизни, развиваться и реализовывать свое предназначение, челове-ку нужна опора, некий остров стабильности. Это семья. Можно провести такую аналогию: если вселенная – это макрокосмос, то человек

Röportaj:­Boris­Paşkov(Rusya)

Eğitim, sadece evli çiftlere değil, erkek ile kadın arasındaki ilişkilerde uyumu ya-kalamak isteyen, ilişkilerini daha güçlü ve güvenli bir ortama taşımak isteyen-lere de çok faydalı olacaktır. Psikolog-

danışman ve eğitimci Ganiya Zamaldinova ile te-levizyon ve radyo yapımcısı irina ivanova bütün kadınlara bunu tavsiye ediyorlar. Kadın kulübün-de bulunmadığımız için DA dergisi yardımıyla kü-çük bir eğitim vermeye çalışacağız. irina ivanova da bu konuda bize yardımcı olacak.

1.­Ders. Aile,­sosyal­bir­mikro-kozmozdur.Etrafımızdaki dünya hızlı bir şekilde değişmektedir. Bir taraftan krizler, bir taraftan felaketlerin yaşandığı dünyamızda sabit değerlerle seyrek karşılaşır olduk. Bugün seni işe alıyorlar, yarın da şirketi kapatıyorlar. Bugün sınıfının en iyisi olan öğrenciler, yarın öyle bir hale geliyorlar ki ne yapacağınızı bilemiyorlar.

Hayatta ilerlemek, gelişmek ve varlığının gayesini gerçekleştirmek için, insanlar bir dayanağa, bir istikrar adasına ihtiyaç duyarlar. işte bu da ailedir. Şöyle bir kı-yaslama yapabiliriz mesela: dünya bir makrokozmoz ise, insan da evrenin kurallarına göre yaşayan, kendi-

Birbirinize‘sevdiğinizi’­söyleyin

Скажите­друг­другу:­«люблю!»

Чтобы быть счастливой женщиной – надо тренироваться. Точ-нее, пройти тренинг «Женщина и мужчина. Путь к гармонии»

Mutlu bir kadın olmak için eğitim almak gerek. Daha doğrusu ‘Kadın ve erkek uyumuna götüren yol’ adlı bir eğitime katılmak lazım

Любить – не значит вы-брать себе объ-ект и вместе с ним получить деньги, машину, квартиру, путев-ки на престиж-ный курорт

Sevmek, birini se-çip onunla bera-ber para, araba, daire ve prestij-li bir tatil elde et-mek demek de-ğildir

Page 31: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 31

Скажите­друг­другу:­«люблю!»

Каждая семейная история –

это догово-ренность

двоих

Her ailenin öyküsü, iki kişinin an-

laşmasından ibarettir.

ФоТ

о: Б

ЕЛТА

/ FO

TOğR

AF: B

ElTA

Page 32: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

32 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

по отношению к ней – микрокосмос, который живет по тем же вселенским законам, отра-жая в себе всю необъятность и глубину мира. То же самое и в социуме. Только здесь микро-космос – это семья, а макрокосмос – социаль-ное пространство, где мы живем. Семейный микрокосмос создает женщина, это ее работа, она его застраивает. А мужчина по этому об-разу и подобию строит большой мир. Если в доме нет порядка, понимания, теплоты, гар-монии, душевного комфорта, этого не будет и в окружающем нас социальном пространстве. В итоге мы получаем какой-то искореженный социум – отражение наших искореженных се-мейных историй.

Занятие второе.­Как­вам­быть­счастливой­со­своим­мужемОдин из главных вопросов, которые задают женщины: «как мне быть счастливой со своим мужем?» Сразу на него не ответишь. Сколько мужей, сколько жен, сколько семей, столько и историй. Все разные. каждая история уни-кальна, каждый мир неповторим. Что можно тогда сделать? У любого человека есть некий внутренний ресурс – энергия, знания. Мож-но открыть доступ к этому ресурсу. Тогда вы сами попытаетесь решить, что стоить менять в семейной жизни, что нет.

Занятие третье.­«Я­+­Он»­или­«Я­+­Она»Задайте себе три темы. Первая – «Я – жен-щина». Попробуйте понять, какая вы. Найди-

sinde dünyanın tüm enginliği ve derinliğini yansıtan bir mikrokozmoztur. Aynı şeyler topluluk için de ge-çerlidir. Aile, yaşadığımız toplumda mikrokozmoz ise, yaşadığımız sosyal alanda makrokozmoz olmaktadır. Aile mikrokozmozunda da temel dayanak noktası ka-dındır. Erkek ise, bu mikrokozmozun tarzına ve şekli-ne göre büyük dünyayı inşa eder. Evde düzen, anla-yış, sıcaklık, uyum ve huzur yoksa, etrafımızdaki sos-yal alanda da bunlar olmayacaktır. Sonuç olarak, bo-zuk aile yapısının yansıması olan bozuk bir toplum var olacaktır.

2. Ders.­Eşiniz­ile­nasıl­mutlu­olursunuz?“Eşimle nasıl mutlu olurum?” sorusu, kadınların en çok sorduğu sorulardan biridir. Hemen cevap veri-lebileceğiniz bir soru değil bu. Ne kadar karı-koca ve aile varsa, o kadar da hikaye vardır. Hikayele-rin hepsi birbirinden farklıdır. Her hikaye benzer-siz olduğu gibi her dünya da eşsizdir. O zaman ne yapılabilir? Her insanın, enerjisi, bilgisi onun kendi iç dünyasınının kaynağını oluşturur. Böyle bir kay-nağa erişim sağlanabilir. O zaman, hayatınızda ne-leri değiştirip neleri değiştirmemeniz gerektiğine kendiniz karar vermeyi denemelisiniz.

3. Ders.­‘Ben­+­O­(erkek)’­veya­‘Ben­+­O­(kadın)’Üç konu üzerine düşünün. Birincisi; ‘Ben kadı-nım!’ Nasıl bir kadın olduğunuzu anlamaya ça-lışın. Kendiniz olmak için içinizdeki cesaret, güç ve hazzı keşfedin. Bu nasıl bir erkeğe ihtiyacı-nız olduğu ve nasıl bir yuva kurmak istediğine ait sorulara cevap vermenize yardımcı olacak-

Чтобы двигать-ся в жизни, раз-виваться и ре-ализовывать свое предназна-чение, челове-ку нужна опора, некий остров стабильности. Это семья

Hayatta ilerle-mek, gelişmek ve varlığının gaye-sini gerçekleştir-mek için, insan-lar bir dayanağa, bir istikrar adası-na ihtiyaç duyar-lar. İşte bu ailedir

зАНЯТиЯ ВЕДУТ (НА СНиМКЕ СПРАВА): ГАНиЯ зАМАЛДиНоВА и иРиНА иВАНоВА / DERS YAPılıRKEN (SAğDAN): GANİYA ZAMAlDİNOvA vE İRİNA İvANOvA

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

Page 33: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 33

те в себе смелость, силы, удовольствие быть собой. Это естественным образом позволит ответить на вопрос, какой именно мужчина вам нужен, какой именно дом вы хотите по-строить. Не бойтесь быть собой. Вторая тема – «Быть вместе». Вспомните известные вам пары, счастливые в совместной жизни. Вы-берите, что вам ближе – «Я + Я», когда встре-чаются два ярких человека, каждый из ко-торых все равно идет своим путем, или се-мейный вариант «Мы», когда дела и помыс-лы у супругов едины. Еще есть «Я + Он», ког-да женщина главенствует в семье или «Я + Она» – женщина «растворяется» в мужчине. и, наконец, третья: счастливым продолже-нием может стать детский проект «Трое, чет-веро, пятеро...» и здесь очень важно просто быть рядом. Не надо находиться все время вместе со своими детьми. Они в эту жизнь пришли прожить каждый свою историю, не вашу. Сделать свои ошибки, не ваши. и вы прекрасно знаете: сколько бы вы ни расска-зывали ребенку о том, что надо делать, а что нет, он не поймет, пока это не станет его лич-ным опытом. Но очень важно быть рядом, когда ваш ребенок попадает в трудную си-туацию, в беду. Вовремя подставить плечо.

Занятие четвертое.­Уметь­услы-шать­друг­другаПриведу пример. Муж приходит уставший с работы, хочет с вами поделиться, что у него там случилось. Он, предположим, работает в автомобильной мастерской и темой раз-говора будет, конечно, не покупка космети-ки, новых нарядов или ремонт в доме. Вам это совершенно неинтересно, но если вы мудрая женщина, вы сумеете поддержать этот разговор, а муж ваше внимание оценит. Ведь любить – это не значит выбрать себе объект и вместе с ним получить деньги, ма-шину, квартиру, путевки на престижный ку-рорт. Любить – это ежедневно совершать действие, некое внутреннее усилие над со-бой, позволяющее двоим становиться не только ближе, но и лучше.

Занятие пятое.­Чаще­говорите­слова­любвиЕще одна история. к нам на тренинг пришла женщина поделиться своей проблемой. Та-тьяна прожила с мужем больше десяти лет, в ее семье не все ладилось. кстати, муж не хотел, чтобы жена оставляла дом, ходила на тренинг и там «выносила сор из избы». ког-да она вернулась домой из «женского клуба», сказала мужу: «Ты знаешь, я тебя очень лю-

tır. Olduğunuz gibi olmaktan korkmayın. ikin-ci konu; ‘beraber olmak’. Aile hayatında mutlu olan bildiğiniz çiftleri hatırlayın. Kendinize daha çok yakıştırdığınız bir kalıp seçin: iki parlak insa-nın birleştiği fakat her birinin yine de kendi yo-luna devam ettiği ‘Ben + Ben’ kalıbı mı? yoksa eşlerin hedeflerinin aynı olduğu ‘Biz’ kalıbı mı? ya da kadının egemen olduğu ‘Ben + O (erkek)’ kalıbı veya kadının tamamen erkeğin emrinde bulunduğu ‘Ben + O (kadın)’ kalıbı mı? Ve niha-yet üçüncü konu; çocuklu proje ‘Üç, dört, beş...’, ailenizin mutlu bir devamı olabilir. Bu duruma yakın bir pozisyonda olmak önemlidir. Her za-man çocuklarınızla birlikte olmanız gerekmi-yor. Onlar bu hayata sizin hikayenizi değil ken-di hikayelerini yaşamak, sizin hatalarınızı de-ğil kendi hatalarını yapmak için geldiler. Ayrıca, çok iyi biliyorsunuz ki çocuklarınıza neyin yapıl-ması yada yapılmaması konusunda ne söylerse-niz söyleyin, ne kadar çok tekrar ederseniz edin, onlar kendi tercübelerini kazanıncaya kadar an-lamazlar. Çocuğunuz zor bir duruma düştüğü zaman, yanında olup zamanında destek çıkma-nız çok önemlidir.

4. Ders.­Birbirini­duyma­becerisiBir örnek vereyim: evin erkeği işten geliyor ve iş yerinde yaşadıklarını sizinle paylaşmak istiyor. Di-yelim araba atölyesinde çalışıyor. Doğal olarak sohbetin konusu; kozmetik ürünleri, yeni kıyafet-ler veya evde yapılacak tamirat olmayacaktır. Bu konu sizi hiç ilgilendirmiyor olabilir. Akıllı bir ka-dınsanız bu konuşmayı sürdürebilir, eşiniz ise sizin bu ilginize değer verir. Sevmek, birini seçip onun-la beraber para, araba, daire ve tatil yapmak değil-dir. Sevmek, iki kişinin daha yakın ve en önemlisi

ww

w.C

ARTO

ONBA

NK.R

u

Page 34: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

34 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

блю». Выяснилось, что она ему этого не го-ворила с того момента, как они создали се-мью, просто, как призналась Татьяна, неког-да было. На занятиях мы подсказали ей это сделать. На следующее утро муж спросил жену: «когда будет твой тренинг? Я тебя туда сам на машине отвезу».

Занятие шестое.­Мы­договорилисьЕсли вы говорите: «Нет, у меня все прекрасно, у меня самая лучшая в мире семья. и ниче-го, что я с утра в мужа кидаюсь тарелками, а он в меня тапком», зачем вам что-то менять в жизни. Внутренняя работа начинается с во-просов «а так ли все хорошо?», «почему про-исходит так, а не иначе?» и тогда вы начинае-те искать ответ, разбирать ситуацию. когда у людей уже сложился некий «семейный пазл», у них, как правило, ролевые отношения уже распределены. Другое дело, когда вы взялись за создание новой семьи. Пример из личного опыта. Только собиралась выходить замуж, как мне моя взрослая подруга подсказывает: «Сначала съезди с будущим мужем в отпуск. Одно дело он за тобой красиво ухаживает, а другое дело вы на одной территории 24 часа в сутки – может, тебе будет некомфортно». Мы возвращаемся, делюсь с подругой впе-чатлениями: «Я поняла, он в доме претенду-ет на одно место – на диван. Но это то самое место, на которое я в силу своего характера вообще не претендую. То есть мне надо все время что-то делать – убирать, накрывать, го-товить. Нас это устраивает». Вы скажете, что это неравные партнерские отношения. Но у нас такие характеры, и нам так комфортно. каждая семейная история – это договорен-ность двоих.

Занятие седьмое.­Не­наступить­на­те­же­граблиЕсть поговорка, что браки совершаются на небесах. Ваш спутник дается вам для того, чтобы вы приобрели опыт, больше поняли и улучшили себя в этом союзе. Если в вашем представлении любовь – только праздник и удовольствия, и вы говорите себе: «Я не дом-работница, я этого мужчину бросаю и выхожу замуж за следующего», примите к сведению – в 99 случаев из 100 вы наступите на те же са-мые грабли. В новой семье будут те же самые проблемы, что и в старой. Любите, уважайте, помогайте и старайтесь понять друг друга, тогда у вас все получится. n

de daha iyi olması için her gün birşeyler yapması, bunun için bir çaba göstermesi demektir.

5. Ders.­Sevgi­sözcüklerini­daha­sık­söyleyinEğitimimize gelen bir kadın, sorunlarını bizim-le paylaştı. Tatyana 10 yıldan daha fazla süredir eşiyle birlikte yaşıyor ve aile hayatı biraz sorun-lu. Tatyana’nın eşi buraya gelmesine ve sorunları-nı anlatmasına karşıymış. Birgün kadın kulübün-den evine döndüğünde kocasına, ‘Biliyor musun, seni çok seviyorum,’ demiş. Kendisinin ifadesiyle evlendikten sonra bunu kocasına hiç söylememiş. Dersimizde bunu yapması konusunda kendisine telkinlerde bulunduk. Ertesi sabah kocası, ‘Eğiti-min ne zaman? Seni arabayla bırakayım.’ demiş.

6. Ders.­Biz­anlaştık‘Benim hayatım mükemmel. Benim ona tabak, onun da bana terlik fırlatmasına rağmen, benim ailem dünyanın en iyi bir ailesi’ diyorsanız, hayatı-nızda herhangi bir şeyi değiştirmenize gerek yok. içinizdeki ses: ‘Herşey o kadar iyi mi acaba? Neden başka şekilde değil de, böyle oluyor?’ sorularından başlıyor. O zaman, cevap bulmak için durumu ince-lemeye başlıyorsunuz. insanlar, belli bir ailevi yapı-lanmadan sonra aile içi rol ve ilişkilerini belirliyor-lar. yeni bir aile kurmaya başladıysanız durum çok farklıdır. Kendi tecrübemden bir örnek vereyim: ben tam evlenmeyi düşünürken daha tecrübeli bir bayan arkadaşım, ‘Önce damat adayı ile beraber bir tatile git. Çok güzel kur yapabilir fakat 24 saat beraber aynı alanda olduğunuzda herşey çok farklı olabilir, kendini rahatsız hissedebilirsin’ dedi. Tatil-den döndüğümüzde, izlenimlerimi arkadaşımla paylaştım: ‘Evde üzerinde hak iddia ettiği tek ye-rin kanepe olduğunu anladım. Ben de yapı gereği bunu hiç hazzetmem. Çünkü ben devamlı olarak temizlik ve yemek gibi şeylerle meşgul olmayı se-verim. Bunu herkesin yapması lazım ve en uygunu da budur. Bunun gibi ilişkilerin eşit olmadığını söy-leyebilirsiniz fakat bizim karakterlerimiz farklı oldu-ğu için bu durumda ikimiz de rahatız. Her ailenin öyküsü, iki kişinin anlaşmasından ibarettir.

7. Ders.­Aynı­hataya­düşmemektir.Nikahların göklerde yapıldığını söyleyen bir atasözü vardır. Hayat yoldaşınız, aile birliğinde tecrübe ka-zanmanız, kendinizi iyi anlamanız ve geliştirmeniz içindir. istediğniz sevgi, bayram ve keyif ise ve ‘Ben hizmetçi değilim, bu adamı bırakıp başka biriyle ev-leneceğim’ diyorsanız, %99 aynı hataya düşeceksi-niz. yeni ailenizde, eskisinde olan sorunların aynıları olacaktır. Birbirinizi sevin, saygı gösterin, yardım edin ve anlamaya çalışın. O zaman başarılı olursunuz. n

Не надо нахо-диться все вре-мя вместе со своими деть-ми. они в эту жизнь пришли прожить каж-дый свою исто-рию, не вашу, сделать свои ошибки, не ваши

Her zaman ço-cuklarınızla bir-likte olmanız ge-rekmiyor. Onlar bu hayata sizin hikayenizi değil kendi hikayeleri-ni yaşamak, sizin hatalarınızı değil kendi hatalarını yapmak için gel-diler

Page 35: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 35

Ежегодно во многих странах отмечаются международные даты:

День­женщин – 8 мартаДень­семьи – 15 мартаДень­защиты­детей – 1 июня

Не пропустите праздник!Kaçırılmaması gereken bayramlar!

* * *

День­матери – 8 мая (Украина, Эстония);второе воскресенье мая (Турция);14 октября (Беларусь);24 ноября (Россия)

День­семьи,­любви­и­верности – 8 июля (Россия)

День­бабушки – 24 сентября (Молдавия)

Her yıl bir çok ülkede kutlanan bayramlar:

Kadınlar­günü – 8 MartAile­günü – 15 MartÇocukları­koruma­günü – 1 Haziran

* * *

Anneler­günü 8 Mayıs (Ukrayna, Estonya), 14 Mayıs (Türkiye), 14 Ekim (Belarus), 25 Kasım (Rusya)

Aile,­sevgi­ve­sadakat­günü – 8 Temmuz (Rusya)

Nineler­günü – 24 Kasım (Moldova)

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / FO

TOğR

AF: ı

NTER

PRES

S

Page 36: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

36 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

беседовал­Шабeн­Гюль(Турция)

беречь­как­зеницу­ока

Мы встретились с разными людь-ми – писателем, преподавателем университета, представителями деловых и журна-листских кругов, общественных организаций, и спросили у каж-дого: «Что в ва-шем понимании женщина? Каково место и значение женщины в обще-стве?». Вот какие ответы мы получили

Page 37: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 37

Göz­bebeği­gibi­korumak

"Kadın sözkonusu olduğunda ne anlıyorsunuz?

Kadının toplumdaki yeri ve

önemi" gibi sorular sorarak yazar, akademisyen,

işkadını, gazeteci ve sivil toplum kuruluşlarının

temsilcilerinden görüşlerini aldık.

İşte aldığımız yanıtlar

Röportaj:­Şaben­Gül(Türkiye)

ФоТ

о: Ш

АМиЛ

ь АБ

ДюШ

ЕВ /

FOTO

ğRAF

: ŞA M

ıl A

B DuŞ

Ev

Page 38: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

38 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Билал Самбурдоцент Университета им. Йылдырыма Беязыта

Нет­кризиса­женского­мира,­­есть­кризис­человека

Есть ли стандартное неизменное определение того, кто такая женщина, какова ее роль в мире? Это жизненно важный вопрос, часто задаваемый, один из самых главных вопросов, ко-торые сегодня занимают человечество. В сущности, он связан с кризисом идентификации личности вообще и роли женщины в частности. Однако кризиса женского мира, в сущности, нет. Есть кризис человека. Женщина и мужчина вместе создают че-ловечество. И попытки охарактеризовать женщину, выйдя за пределы понятия «человек», указывают на кризис человече-ства. Все особенности и ценности, которые присущи человеку, несет в себе и женщина. Любая женская роль – матери, домохо-зяйки, специалиста в какой-либо области или деловой женщи-ны ценна, важна и необходима. Женщина имеет право актив-но участвовать во всех сферах жизни. Не стоит создавать для женщин искусственные стандарты и правила. Стремление ре-ализовать себя в материальной или духовной, личной или соци-альной сфере является естественным правом женщины, выте-кающим из того, что она – человек.

Мюшерреф озерГенеральный секретарь Женской платформы

Женщина­–­фундамент­в­строящемся­здании­человечества

В турецкой культуре девочек называют «кериме», что зна-чит «зеница ока». Она – жизненно важный член семьи, который требует защиты. Женщина – фундамент в строящемся зда-нии человечества. Всемогущий Создатель поручил женщине быть носительницей культуры и цивилизации. Женщины вы-нашивают, производят на свет и воспитывают новые поколе-ния, и потому достойны занимать самое почетное место. При этом женщина, не злоупотребляя присущими ей особыми свой-ствами, призвана быть олицетворением утонченности и де-ликатности.

Айча орержурналист, газета «Тараф»

впереди­–­долгий­путь

Мне кажется, на вопрос, кто такая женщина и каковы ее особенности, нет правильного ответа, особенно в Турции. Женщины, несомненно, играющие важную роль в строитель-стве нового общества, не имеют того статуса, которого за-служивают, не используют по-настоящему свои права. Впро-чем, сейчас наметился некоторый прогресс. Общественные кампании и государственная политика, направленные на борь-бу с насилием в отношении женщин, стали заметнее, упро-чилось и место женщин в деловой жизни. Однако впереди еще долгий путь, и на этом пути главными помощниками женщин должны стать мужчины.

ФоТ

о: ГА

зиНУ

Р ХА

Физ

оВ /

FOTO

ğRAF

: GAZ

İNuR

HAF

İZOv

Page 39: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 39

Doç.Dr. Bilal SAMBuRYıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi

Kadına­dair­bir­kriz­yoktur,­­var­olan­bir­insanlık­krizidir­

Kadın nedir ve kadının dünyadaki rolüne yönelik de-ğişmez bir standart ilke var mıdır? Sık sık dile getirilen bu soru bugünlerde insanlığı meşgul eden temel soruların-dan biridir. Bu soru genel olarak bir kimlik krizi ve kadı-nın rolüne dair bir sorudur. Aslında kadına dair bir kriz yoktur, var olan bir insanlık krizidir. Kadın ve erkek ortak olarak insanlığı meydana getirmektedir. Kadına insan kavramının dışında anlamlar vermeye çalışmak ortada bir insanlık krizinin var olduğunu belirtmek demektir. İn-sanlığın ifade ettiği bütün anlam ve değeri, kadın taşı-maktadır. Kadının üstlendiği anne, ev hanımı, herhan-gi bir alandaki uzman veya iş kadını rolleri anlamlı, de-ğerli ve önemlidir. Kadın insanlığın bütün yaşam alanla-rında aktif olma hakkına sahiptir. Kadın için yapay stan-dartlar ve kurallar koymaya gerek yoktur. Maddi ve ma-nevi, bireysel ve sosyal amaçları gerçekleştirmeye çalış-mak kadının insan olma onurundan kaynaklanan do-ğal bir haktır.

Müşerref ÖZERKadın Platformu Genel Sekreteri

Kadın­İnsanlığın­İnşasında­­Yapı­Taşıdır

Türk kültüründe kız çocuklarına göz bebeği anlamı gelen “kerime” adı verilir. Göz, bir vucudun en önemli, hayati ve korunması gereken bir uzvudur. Kadın, insan-lığın inşasında yapı taşıdır. Yüce yaratıcı, medeniyet ve kültürlerin taşıyıcılığını yapma vazifesini kadına vermiş-tir. Yeni nesilleri karnında taşıyan, doğuran ve yetiştiren kadınlar, en şerefli yere koyulacak varlıklardır. Bununla beraber kadın, kadınlığına ait hususiyetleri suistimal et-meden kendine mahsus vakur ve iffetli duruşuyla letafe-tin temsilcisi olmalıdır.

Ayça ÖRERGazeteci, Taraf Gazetesi

Alınması­gereken­bir­yol­var­

Kadın kimliği ve özelliklerine dair sorusuna özellik-le Türkiye’de doğru bir cevabın olmadığını düşünüyo-rum. Yeni toplumun inşasında önemli rol üstleyen kadın-lar, hak ettikleri yeri alamadıkları gibi kendilerine veri-len hakları da yeterince kullanamıyorlar. Günümüzde bu konuda kısmi bir iyileşme yaşanıyor. Kadına yönelik şid-det yapılan kampanyalar ve devlet politikalarıyla daha görünür hale geldi, kadınların çalışma yaşamında yeri pekişti. Yine de hâlâ alınması gereken bir yol var ve bu yolda kadınların en büyük yardımcısı, erkekler olacak. Гю

ЛЕР

САБА

НДЖ

Ы -

ДЕЛо

ВАЯ

ЖЕН

щиН

А / G

ÜlER

SABA

NCı -

İŞ K

ADıN

ı

Page 40: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

40 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Сание озтюркведущая радиопрограмм «Бурч fm»

Рука,­качающая­колыбель,­­правит­миром

Женщина – «позвоночник общества». Та, что, повинуясь ма-теринскому долгу, поддерживает динамические силы обще-ства и передает традиционные социальные и культурные цен-ности следующим поколениям – главный актер в театре жиз-ни.

Современная женщина, вынужденная выйти за пределы частной жизни, чтобы бороться за существование в социуме, несчастна. Отказавшись от многих ценностей, которые явля-ются частью ее сущности, таких как сострадание, милосер-дие, любовь, самопожертвование и преданность, она ради до-стижения успеха взяла на вооружение исконно мужские каче-ства – честолюбие и стремление вырваться вперед. С каждым днем рамки частной жизни женщины сужаются, а обществен-ной – расширяются. Мне кажется, женщина должна вернуться к ценностям, присущим ей от природы, и именно так воспиты-вать новые поколения.

То, что в наши дни женщины присутствуют во всех сферах общественной жизни, на первый взгляд может расцениваться как впечатляющий прогресс. Однако следует отдавать долж-ное тем, кто занимается семьей и воспитанием детей: их труд не так заметен, но приуменьшать их роль не следует. Рука, качающая колыбель, правит миром. Надеюсь, что их су-пруги и дети искренне и с уважением признают настоящую цен-ность и значение женственности. Качество «женского мате-риала» в нашем обществе очень высоко. Только бы члены семьи, правильно разделив роли, научились плечом к плечу вместе до-биваться жизненных целей.

Saniye ÖztürkRadyo Programcısı ve Sunucusu «Burç fm»

Beşiği­Sallayan­El­Dünyaya­Hükmeder

Kadın toplumun bel kemiğidir. Annelik rolü gereği toplumun dina-miklerini canlı tutan, geleneksel sosyal ve kültür değerleri sonraki nesil-lere aktaran kadın, hayat tiyatrosunda ana aktördür.

Özel alandan çıkıp kamusal alanda var olma mücadelesi veren ça-ğımız kadını mutsuz. Özünde taşıdığı şefkat, merhamet, sevgi, özveri ve adanma gibi pek çok değerden vazgeçerek başarılı olmak adına erkeksi değerler olan rekabet, mücadele, hırs ve öne geçme gibi kavramlarla donanmıştır. Her geçen gün, kadın için özel alan daralıp kamusal alan genişlemektedir. Kadının kendi özünde taşıdığı değerlere yeniden sahip çıkarak yeni nesli bu değerlerle yetiştirmesi gerektiğini düşünüyorum.

Günümüzde kadının tüm sektörlerde var olması ilk bakışta büyük bir gelişme olarak görülebilir. Ancak evde görünmeyen emeği ile aile-sini çekip çeviren, çocuklarını eğiten kadınlar da onurlandırmalı. Rölü küçümsenerek hakları yenmemeli. Beşiği sallayan el dünyaya hükme-der. Umarım ki eşleri ve çocukları, kadınlığın hakiki değeri ile önemini samimi ve saygın bir anlayışla teslim ederler. Toplumumuzdaki kadın kumaşının kalitesi çok yüksek. Yeter ki aile bireyleri rollerini doğru bir şekilde paylaşıp, omuz omuza hayattaki hedeflere yanyana koşma be-cerisini elde edebilsinler.

Мухаммед А. Шахинписатель

Уникальный­бриллиант­­в­драгоценной­оправе

Женщина, чей внутренний мир совершенен, по-добна хрустальной люстре: при малейшем движении по всему дому начинают играть световые лучи. Что же касается «несчастной в женском платье», кото-рая сдалась на милость темных мыслей, то она – ис-точник дыма и тумана, затеняющий любое место, где появляется.

Женщине не место среди грязной посуды или груды дешевого металла, она – уникальный бриллиант, и ей требуется соответствующая достойная оправа.

Благодаря своей утонченности, изысканности и чувствительности, женщина занимает исключи-тельное место. Она незаменима в семье и, соответ-ственно, в обществе. Только сохранив свою уникаль-ность, она останется в рамках собственной приро-ды и сущности.

Все, что предлагается феминистками якобы во имя женщин, ведет к умалению их достоинства, огру-блению и деформации женской природы. Меж тем женщина – важное звено в цепочке бытия, и ее самая главная задача – сохранить верность своей сути.

Page 41: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 41

Сема Рамазаногуллары Акташ Деловая женщина

За­каждым­преупевающим­мужчиной­–­женщина

Женщина для меня – это любовь, сострадание, милосердие, она – мать, сестра и супруга, фундамент семьи.

Женщина занимает очень важное место в обществе, несмотря на то, что во многих странах в политической, экономической, социаль-ной и культурной сферах женщины испытали и испытывают в отно-шении своих прав и свобод политику двойных стандартов.

Роль женщины в семье, в образовании и успехах детей, в воспита-нии их полезными членами общества, в достижениях супруга (за каж-дым преуспевающим мужчиной стоит женщина) неоспоримо важна.

Женщина, отвечающая за фундамент общества – семью, должна быть образована. И повышение уровня образования женщин – также естественное требование нашего времени.

Сегодня идет активная и эффективная работа в области защиты прав женщин и прав человека в целом, которая в будущем должна при-вести к социальному успеху в разных странах. Роль женщин в управ-лении страной, в парламентах, в местных органах власти, в деловой жизни, в учебно-воспитательных заведениях и общественных органи-зациях становится все более заметной. Уже можно видеть, что рабо-тающие женщины стали силой, оказывающей влияние на общество и в экономическом плане.

Таким образом, женщины уже не могут находиться на заднем пла-не. Благодаря новым тенденциям в развитии общества становится все меньше насилия и несправедливости по отношению к женщинам, а благодаря сплоченности и социальному диалогу эти явления должны исчезнуть из нашей жизни.

Sema Ramazanoğulları Aktaş İşkadını

Her­başarılı­erkeğin­arkasında­bir­kadın­var

Benim için kadın demek sevgi, şefkat, merhamet demektir. O, bir anne, bir kızkardeş olarak ailenin temel taşıdır.

Pek çok ülkede politik, ekonomik, sosyal ve kültürel sahalarda hak ve öz-gürlükleri konusunda çifte standart politikasında maruz kalmalarına rağmen toplumlarda kadınlar, çok önemli yer almaktadır.

Ailenin mutluluğu, çocukların eğitimi, başarısı ve yararlı insan olarak yeti-şirilmesi, eşlerin işindeki başarısında (her başarılı erkeğin arkasında bir kadın olduğu gerçeği) kadının rolü son derece önemlidir.

Toplumların temel taşı olan aileyi taşıyan kadının eğitimli olması şart-tır. Kadınların eğitim düzeyinin yükseltilmesi de günümüzde kabul edilesi bir gerçektir.

Toplumların başarısını sağlayacak insan hakları yaklaşımı ile birlikte kadın hakları konusunda etkin ve yoğun çalışmalara destek verildi. Ülke yönetimle-rinde, parlamentoda, yerel yönetimlerde, çalışma hayatında, eğitim ve öğre-tim kurumu ve kuruluşlarında ve sivil toplum organizasyonlarında kadının rolü daha da artmaktadır. Artık istihdama katılan kadınların ekonomik anlamda da toplumlarına etkin güç sağladığını görmekteyiz.

Bu suretle de kadınların ikinci planda kalmaları da ortadan kalkacaktır. Toplumun gelişmesiyle ortaya çıkan yeni eğilimler sayesinde kadınların maruz kaldıkları şiddet ve mağduriyet azalacak, kadınlararası dayanışma ve diyalog-la bu gibi olumsuzluklar asgariye inecektir.

Muhammed A. Şahin Yazar

Altın­çerçeveli­eşsiz­­bir­pırlanta­

İç âlemiyle fazilete uyanmış bir kadın, bulundu-ğu hânede kristal bir âvizeye benzer. Onun her kıpır-danışında evin dört bir köşesinde ışıklar oynamaya başlar. Kendi ruh dünyasında karanlık düşüncelere teslim olmuş kadın kıyafetindeki talihsize gelince, o, öyle bir sis ve duman kaynağıdır ki, uğradığı her yeri kirletir geçer.

Kadının yeri bulaşık kaplarının, maden parçala-rının bulunduğu yer değildir. O, eşsiz bir pırlantadır ve mutlaka layık olduğu kutularında korunmalıdır.

Kadın, incelik, letafet ve hassasiyette müstesna bir yere sahiptir. Yuvasında da, toplumda da onun yerini kimse tutamaz. Ancak kendi eşsizliğini koru-duğu sürece tabiatının çerçevesinde kalabilir.

Bugüne kadar feministlerin kadın adına ile-ri sürdükleri her teklif, onu hoyratlaştırıcı, küçük düşürücü ve tabiat deformasyonuna uğratıcı ol-muştur. Oysaki kadın, varlık zincirinde çok önem-li bir halkadır ve onun en ehemmiyetli yanı da, kendi fıtrat ve tabiatının sınırlarına saygılı kal-masındadır.

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / F

OTOğ

RAF:

ıNTE

RPRE

SS

Page 42: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

42 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

любовь­­в­поисках­души

любовь­­в­поисках­душиRuhunu­Arayan­Aşk

Ruhunu­Arayan­Aşk

Page 43: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 43

беседовал:­Шабен­Гюлькоординатор издания журнала «ДА» в Турции

Восемь лет назад Невваль Севинди – тогда исполнительный редактор журнала «ДА», в своей вступитель-ной статье к теме номера «Женщина – главное действующее лицо «тихой

революции» обратилась к читателям: «Мы ре-шили писать и говорить о евразийских женщи-нах. О месте женщины в обществе, семье, исто-рических перспективах развития, отношениях мужчины и женщины». Сегодня турецкая писа-тельница, автор множества книг и статей, веду-щая программы «Aile Bağları» («Семейные свя-зи») на канале «Bugün TV» Невваль Севинди вновь вернулась к «женскому вопросу», но уже в качестве основной участницы интервью.

–­ Каково­ место­ женщины­ в­ обществен-ной­жизни,­политике­и­деловой­жизни?– Сегодня самым главным источником

угнетений, мучений и несправедливости по отношению к женщинам называют религию, в первую очередь, ислам. По-моему, это из-битый стереотип. На деле причина угнетения женщин на Востоке – не религия, а патриар-хальные традиции, образ жизни и верования, которые преподносятся как религия. Под му-сульманством скрываются традиции, не имею-щие никакого отношения к исламу.

Запад смог сломать подобные традиции. После того, как женщин признали граждана-ми страны, стала проводиться так называемая «позитивная дискриминация» – предостав-ление женщинам более благоприятных усло-вий. Необходимо и нам быстро разработать и издать новые законы для женщин, потому что развитие Турции, ее демократизация зависят от этого. Турция не может потерять свое буду-щее ради того, чтобы мужчины сохранили ар-хаичную власть.

Чтобы называться европейской страной, наши женщины должны получить возмож-ность самостоятельно принимать решения: учиться, выбирать супруга, жить там, где решат, работать, одеваться по своему выбору, уча-ствовать в политике. Нужно социализировать-ся и требовать соблюдения гражданских прав. Во всем мире очень мало женщин в политике, в принятии решений они практически не уча-ствуют. Швеция, Норвегия и Финляндия, введя квоты, смогли добиться 50%-ного присутствия женщин в политике. Это пример успешной «по-зитивной дискриминации».

–­С­какого­момента­женщины­сумели­за-явить­о­себе?

Röportaj:­Şaben­GülDa Dergisi Türkiye Yayın Koordinatörü

Sekiz yıl önce DA dergisinin yayın yönet-menliği yapan Nevval Sevindi, “Sessiz devrimin ana aktörü kadın” sayısına yaz-dığı giriş makalesinde okuyuculara sesle-yip, “Biz, Avrasya kadınları hakkında, ka-

dının toplum ve aile içindeki yeri, tarihi gelişme perspektifleri ve kadın-erkek ilişkileri hakkında yazmaya karar verdik,” dedi. Birçok kitap ve maka-le sahibi olan ve Bugün TV’de “Aile bağları” prog-ramı sunuculuğu yapan Nevval Sevindi, kendisiy-le yapılan röportajda kadınların yerini ve sorunla-rını, hayat tecrübelerini konuştuk.

-­Kadınların­toplumsal­hayat,­siyaset­ve­ iş­yaşamındaki­yeri­nedir?- Bugün kadına yapılan zulüm, eziyet ve hak-

sızlığın en büyük kaynağı olarak din gösteriliyor. islamiyet en başta olmak üzere. Bence bu çok bas-ma kalıp bir laf. Fiilen Doğuda kadının ezilme ne-deni “din” değil, ataerkil gelenekler, yaşam tarzı ve din gibi gösterilen inanışlardır. islamiyet’le hiç ilgi-si olmayan birçok gelenek Müslümanlık postu al-tına gizlenmektedir.

Batı bu gelenekleri kırabildi. Kadını ülkenin va-tandaşı kabul ederek, ona “olumlu ayrımcılığı” yap-maya yani daha olumlu şartları sağlamaya başladı. Biz, de kadınlar için yeni yasaları hızla çıkartmalıyız, çünkü Türkiye’nin gelişmesi ve demokratikleşme-si buna bağlıdır. Erkekler iktidarı kaybetmesin diye Türkiye geleceğini kaybedemez.

Avrupa ülkesi olmamız için kadınlar kendi ha-yatları hakkında karar verebilmeliler. Okumak, eş şeçmek, istediği yerde yaşamak, çalışmak, ken-di iradesi ile giyinmek, siyasete katılmak onların hakkıdır. Kadınlar sosyalleşmeli ve vatandaş ola-rak hakkını istemeli. Dünyada çok az kadın siya-sette yer alabilmektedir. Karar mekanizmalarında yok sayılır. isveç, Norveç ve Finlandiya gibi ülkeler başarılı kota uygulamaları ile yüzde elli kadını si-yasete sokabildiler. Pozitif ayrımcılık uygulamala-rı başarılı oldu.

-­Hangi­tarihten­itibaren­kadınlar­kendile-rini­göstermeye­başladılar?- Çoğunluğumuzda, ön yargılardan oluşan ka-

naatlerin bilgi olarak sunulduğu yanlış bir Osman-lı kadını imajı oluştu. Osmanlı kadını, hiç de söy-lenildiği gibi evinde oturan, dünyadan bihaber evde koca bekleyen bir kadın değildi. Kadınlar, 19. yüzyılda başlayan feminist harekete katıldı-lar, bunun sonucunda yüzlerce dergi ve kitap yaz-dılar. Bu kitap ve dergileri “20. yüzyıl” projesi kap-samında yeniden bastık. Hanımlar için ilk gazete 1895 yılında basılmış. Osmanlı imparatorluğunda ilk kadın dergisi de yayımlandı.

Причина угнетения

женщин на Востоке –

не религия, а патриархальные

традиции, образ жизни

и верования, которые

преподносятся как религия

Doğuda kadının ezilme nedeni

“din” değil, ataer-kil gelenekler, ya-

şam tarzı ve din gibi gösterilen

inanışlardır

Page 44: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

44 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

– На основании предубеждений у многих сложился ложный образ османской женщины. На самом деле женщины в Османской империи не сидели дома, ничего не зная о мире, в ожи-дании своего мужа. Женщины участвовали в на-чавшемся в XIX веке феминистском движении, написали сотни статей и книг, которые мы пере-издали в рамках проекта «ХХ век». Первая газета для женщин вышла в 1895 году. В Османской им-перии был напечатан и первый женский журнал. Женщины Османской империи стали первыми использовать слово «феминизм». Они особенно стремились применять феминистические прин-ципы в деле образования девочек. Тогда многие мужчины погибли в Балканской и крымской войнах, на войне в Йемене, в семьях их практи-чески не осталось, потребовался женский труд. Во времена создания Республики женщины – главная сила общества, жаждавшего перемен, вырвались вперед. Появились женские лидеры, которые вывели Турцию на мировую арену.

–­ Однако­ в­ наши­ дни­ феминизм­ воспри-нимается­в­обществе­негативно.­Почему?– Неправильное восприятие феминизма –

результат неосведомленности и невежества. Во время зарождения феминизма женщины требовали права учиться, голосовать, а в пе-риод, когда капитализм угнетал женщин, они

Osmanlı kadınları, feminizm sözcüğünü ilk kullanan ve feminizmin özellikle kız eğitimine yönelik konularında çok çalışan kadınlardı. O za-manlarda, Balkan Savaşı, Kırım Savaşı, yemen Sa-vaşı cephelerinde çok erkek şehit olduğu için ai-lelerde erkek kalmadı, kadın iş gücüne ihtiyaç du-yuluyordu. Cumhuriyet kurulduğu zaman, deği-şim heyecanı ile yanan toplumun esas gücü olan kadınlar ön plana çıktı. Türkiye’yi dünya sahnesi-ne çıkaran kadın liderler ortaya çıkmıştır.

-­Ama­günümüzde­feminizmin­olumsuz­bir­algısı­var­toplumumuzda.­Neden?- Feminizm algılanmasındaki yanlışlık bilgi-

sizlikten ve cahillikten. Feminizmin birkaç dalgası vardı çünkü kadınların ihtiyaçları değişiyordu. Fe-minizm ilk doğduğunda kadınlar, eğitim hakkı, oy hakkı alma, kadının kapitalizm tarafından ezildiği dönemde ise kendisinin ve ailesinin hakkını istedi-ler. ikinci dalga da Avrupalı kadınlar, “kadın çocuk doğurmasın, evlenmesin, kendi hayatını yaşasın, bireysel olarak varolsun, topluma karışsın” düşün-cesine sahipti. Üçüncü dalgada ise eşitlikten çok denklik kavramı ortaya getirildi. Kadın erkek kendi fıtratında olmalı. Kadınlar, “Çocuk da doğururum, ailem de olsun ama çalışayım, vatandaşlık hakla-rım yerine getireyim, istiyorum” diyordu.

Feminizmin Türkiye’de kötülenmesi feminiz-min ikinci dalgasına bağlıdır. O dönemin femi-

Кто­такая­Невваль­Севинди?В 1979 году Невваль Севинди закончила факультет антропологии в Анкарском университете. В 1977–80 годах она жила в Тегеране. В 1982–83 написала магистерскую диссертацию на тему «классиче-ская археология и античная Греция». Она также занималась антро-пологическими исследованиями городской жизни, городского пла-нирования и городов.Была советником по вопросам антропологии в проекте «ipek yolu» Шелковый путь, исследователем и советником министра при мини-стерстве по благоустройству и жилищному хозяйству. Невваль Севинди является учредителем Ассоциации поддержки женщин-кандидатов (KADER), учредителем и председателем Ассо-циации поддержки больных раком и их близких «Pembe Hanım», председателем правления Фонда библиотеки женских произве-

дений и информационного центра, учредителем и заместителем председателя Ассоциации турецко-китайского искусства и дружбы. Невваль Севинди работала на таких каналах как TRT2, «Kanal E», «Samanyolu TV», MPL, «Bugün TV», готовила, была диктором и ком-ментатором еженедельной дискуссионной программы «Açık Toplum» «Открытое общество», а также создателем и ведущей про-граммы «Aynadaki Kadınlar» «Женщины в зеркале». Невваль Севин-ди также участвовала в проведении в разных областях Турции кон-ференций на такие темы, как права женщин, борьба с раком, горо-да, культура и Средний Восток.

Nevval­Sevindi­Kimdir?1979’da Ankara Üniversitesi, Antropoloji’yi bitirdi. 1977-80 yılları arasın-da Tahran’a yaşadı. 1982-83 arası Klasik arkeoloji ve Antik yunan üzerine master çalışması yaptı. Kent yaşamı, kent planlaması ve kentlerin antro-polojik tahlilleri üzerine de çalışmaları yaptı. ipek yolu Projesi içinde antropolojik danışmanlık, Bayındırlık ve iskan Bakanlığı’nda araştırmacı, bakan danışmanlığı, özel bir bilgisayar firma-sında pazarlama direktörlüğü, Dünya Bankası projelerinde görevlerin-de yer aldı.Farklı STK’ların kuruculuğunu ve üyeliğini yapmış ve pek çok sivil etkin-lik gerçekleştirmiştir. Kadın Adayları Destekleme Derneği’nin (KA-DER) kuruculuğu, Pembe Hanım Kanserli Hastalar ve yakınları Dayanışma Derneği kurucu Başkanlığı, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı yönetim Kurulu Başkanlığı, Türk-Çin Sanat ve Dostluk Derneği’nin kuruculuğu ve ikinci başkanlığı görevlerinde bulundu. TRT2, Kanal E, Samanyolu TV, MPL, Bugün TV gibi farklı kanallarda; haf-talık “Açık Toplum” tartışma programı hazırlık, anchorwoman, günün yo-rumu, “Aynadaki Kadınlar” programının yapım ve sunuculuğu sunucu-luğunu yapmıştır. Türkiye’nin çeşitli yörelerinde Kadın hakları, kanser-le mücadele, kent, kültür ve Orta Doğu konulu konferanslar dizisi ger-çekleştirmiştir.

> справка DA /doküman DA

У многих сло-жился ложный образ османской женщины. На са-мом деле жен-щины в осман-ской империи не сидели дома, ни-чего не зная о мире, в ожида-нии своего мужа

Page 45: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 45

отстаивали личные и внутрисемейные права. Было несколько волн феминизма, потому что потребности женщин менялись. Во время вто-рой волны европейские женщины заявляли, что «не нужно рожать детей, выходить замуж, а нужно жить своей жизнью, существовать как личность и участвовать в жизни общества». Третья волна феминизма – это призыв не к ра-венству, а к равновесию, к тому, что мужчина и женщина должны соответствовать своей при-роде. Женщины говорят: «Мы и ребенка родим, и семью заведем, но при этом будем работать. Хотим реализовать свои гражданские права».

Негативное восприятие феминизма в Турции связано со второй волной. Это реакция обще-ства на понятие «личной свободы», основанное на поверхностном, а не глубоком понимании модели феминизма того периода. У нас не гово-рят «мужчина-писатель», а «женщина-писатель» говорят, «женщина-адвокат» говорят. когда жен-щина становится руководителем, появляется репортаж «женщина-руководитель». Браво, по-здравляем! У мужчин в отношении женщин оче-видно пристрастное отношение. В связи с этим, в политике, на телевидении и в прессе женщин часто превращают в некую «витрину».

nizm modelinin derinlemesine değil yüzeysel ola-rak anlaşılan “bireysel özgürlük” kavramına top-lumdaki kültürel reaksiyondur. Bizde “Erkek yazar” denmiyor ama “kadın yazar” deniyor, “kadın avu-kat” deniyor. Kadın yönetici olunca “kadın yöneti-ci” diye röportaj yapılıyor. “Bravo, tebrik ediyoruz”. Erkekler, bu anlamda kadınlara karşı ayrımcılık ya-pıyor. Böyle yapıldığı için siyasette de medyada da kadına vitrin anlamı kazandırılıyor.

-­Kadına­karşı­şiddetin­artmasını­nasıl­de-ğerlendiriyorsunuz?- Dünyada kadına dönük şiddette ABD birinci

sırada. Büyük kentlere göç, siyasi kavgalar, ataer-kil düzenin devamlılığı ve birçok etkenin sonucu olarak ülkemizde de şiddet arttı. Eğitim düzeyi ile şiddet ilişkisi istatistiklerde var. Üniversite mezunu kadınlar, eğitim durumu daha aşağı seviyedeki di-ğer kadınlara göre daha çok şiddete maruz kaldığı görülüyor. Cinsiyet ayrımcılığı toplumun her ala-nında yok edilmelidir. Bu bir devlet projesi olarak yasalarla desteklenerek hayata geçmeli. Suriye’de ve diğer Arap ülkelerinde, Kuzey Afrikada günlük kadın ölümleri 50-60 civarında. Bunlar da “namus cinayetleri” adı altındadır. Türkiye’de kadın ölümleri daha önce Güneydoğu’da da sık oluyordu. Ben 5 yıl

Çoğunluğumuz-da, yanlış bir Os-

manlı kadını ima-jı oluştu. Osman-

lı kadını, hiç de söylenildiği gibi

evinde oturan, dünyadan biha-

ber evde koca bekleyen bir ka-

dın değildi

Page 46: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

46 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

–­ Как­ вы­ оцениваете­ рост­ насилия­ в­ от-ношении­женщин?– Первое место в мире занимают США. В

нашей стране рост насилия над женщинами объясняется миграцией в большие города, со-хранением патриархальных порядков, полити-ческими распрями и многими другими факто-рами. Статистика отражает взаимосвязь уровня образования и насилия. Женщины с высшим об-разованием чаще подвергаются насилию, чем те, у кого уровень образования ниже. Половую дискриминацию необходимо изжить во всех сферах общества. Это должно стать государ-ственным проектом, его следует поддержать законодательно. В Сирии, других арабских стра-нах, Северной Африке ежедневно умирают 50–60 женщин. Это называют «убийствами чести». Женские смерти в Турции раньше часто случа-лись на юго-востоке страны. В течение пяти лет я работала там, обошла много деревень, встре-чалась с людьми. Эти преступления скрывались, если кто-то убивал девушку или женщину, гово-рили, что она «попала под гусеницы трактора», «упала в известняковый карьер», «повесилась» и т. д. Общество стало нетерпимо к таким вещам, появились государственные санкции, освеще-ние в СМи – сегодня явление вышло наружу и появились организации, которые занимаются такого рода проблемами.

–­ Каково­ положение­ женщин­ в­ акаде-мической­ сфере,­ деловой­ жизни,­ СМИ­и­ политике?­ Что­ можно­ сделать,­ чтобы­женщин­в­этих­областях­стало­больше?– Политические лидеры не хотят видеть

женщин-политиков. Ни одна партия не выдви-

bölgede köy köy dolaşarak çalıştım, insanlarla gö-rüştüm. Bu cinayetler gizlenirdi, biri kızı ya da kadını öldürdüğü zaman “üzerinden traktör geçti”, “kendi-liğinden kireç kuyusuna düştü”, “kendini astı” gibi farklı sebepler gösterilirdi. Bu konuda toplumun hassasiyet kazanması, devletin yaptırım uygulama-sı, medyada yer alması sonucunda, bunlar görünür hale geldi ve bu konu üzerine çalışan kurumlar oldu.

-­ Türkiye’de­ akademik­ camia,­ çalışma­ ha-yatı,­ medya­ ve­ siyasette­ kadınların­ duru-munu­nasıl­buluyorsunuz,­daha­fazla­kadın­temsili­için­neler­yapılabilir?­- Siyasi liderler kadın siyasetçi istemiyorlar.

Hiçbir parti birinci sıraya kadın aday koymuyor. Erkeklerde para kaynakları var ve parti liderleri de para ve güç için erkekleri tercih ediyor. Kadın seç-menin gücü ise çok yüksek. “Kadınları seçmediği-niz için hiçbirinize oy vermiyoruz” desek ülke siya-si partilerini tehlikeye sokabilir. Fakat bunun dışın-da, meclise giren kadınların büyük çoğunluğunun kadın meselelerine uzak olması da büyük bir so-run; Kadın meselelerine soğuk bakmaları, kadın-lara yönelik yasalarla ilgilenmemeleri.

KADER’in (Kadın Adayları Destekleme Der-neği) kurucularındanım ben. ilk kampanyamızda meclise seçilecek kadın adayları en uzak köyler-den bile aradık. yeni meclisteki kadın sayısı %14 olup şimdiye kadar en yüksek bir rakama ulaştı.

Medyada kadın yönetici çok az. yüksek mev-kilerde erkekler oturuyor. Evde en çok çalışan kadınlar, iş yerinde de 5 işe birden yetişilecek bö-lümlerde çalışıyor. Medya, kadınlara yönelik cinsel ayrımcılık yapıyor.

Kâğıt üzerinde kalmayacak hayata geçecek projeler gerekli. Kadın-erkek eşitliğini sağla-manın yolu bütün yaşam alanlarında kadın ve erkek diye bölmek değil bu alanları ortak kul-lanmaktan geçiyor elbette. Siyasette daha fazla kadın olmalıdır. Akademik dünyada, rektör veya dekanlar arasında kadın sayısı yüksek, hukuk alanında kadın sayısı konusunda öndeyiz. istih-damda ise gerideyiz.

-­Topluma­ve­devlete­düşen­görevler­nelerdir?­- Kadının haklarını yasalarla güvence altına

almak ve uygulamaya geçirmek. Toplumsal her alanda cinsiyet ayrımcılığına karşı savaşmak ve bunun için ilkokul okuma kitaplarından başlamak. Çocuklara önyargılardan uzak medeni bir eğitim vermek gerekiyor.

-­Kadının­anne­rolü­üzerine­düşüncelerinizi­öğrenebilir­miyiz?­- Kadının kültür taşıyıcısı olması yani her şeyi

öğreten ve “ana dil” ile kültürü öğreten kimliği anne olarak çok değerlidir. Annelik makamı dinen kutsal olduğu gibi toplumsal alanda da değerlidir.

НА В

СТРЕ

ЧЕ С

ЧЛЕН

АМи

ПЛАТ

ФоР

МЫ

«ДиА

ЛоГ Е

ВРАз

иЯ»

YAlO

G Av

RASY

A P

l ATF

ORM

u Ü

YElE

RıNı

N Bu

luŞM

ASı

Page 47: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 47

гает на первые роли женщин-кандидатов. В ру-ках мужчин сосредоточены практически все денежные ресурсы. Лидеры партий предпо-читают выбирать мужчин, чтобы получить их деньги и силу. Женщины-избиратели между тем представляют собой значительную силу. Если они скажут: «Мы ни за кого не будем голо-совать, потому что вы не выбираете женщин», это создаст опасную политическую ситуацию. Но проблема и в том, что большинство жен-щин, попадающих в парламент, далеки от жен-ских вопросов, не интересуются законопроек-тами, связанными с женщинами.

Я – учредитель Ассоциации поддержки женщин-кандидатов (KADER). Проводя первую кампанию, мы искали даже в самых далеких де-ревнях женщин, желающих избираться в пар-ламент. В новом парламенте женщин больше, чем когда-либо – 14%.

В СМи женщин-руководителей очень мало. Все высшие посты занимают мужчины. Женщи-ны, которые и дома трудятся больше других, на работе чаще всего работают там, где нужно сделать пять дел одновременно. СМи в разго-воре о женщинах все еще проводят половую дискриминацию.

Необходимы проекты не на бумаге, а в жизни. Путь к равенству мужчин и женщин лежит не через разделение на мужское и женское начало во всех сферах жизни, а че-рез гармоничное их соединение. В политике должно быть больше женщин. Много женщин в академических кругах, среди ректоров и де-канов вузов, в области права мы выходим на первое место по количеству женщин, а в сфе-ре занятости отстаем.

–­Каковы­в­этом­вопросе­функции­обще-ства­и­государства?– Гарантировать права женщин законода-

тельно и обеспечить воплощение законов в жизнь. Всем обществом бороться с любыми проявлениями половой дискриминации, а на-чать надо с хрестоматий для начальной шко-лы. Детям необходимо давать цивилизованное образование, свободное от архаичных преду-беждений.

–­Что­вы­думаете­о­роли­матери?– Очень важно, чтобы женщина была носи-

телем культуры, учила всему, учила родному языку и литературе. Материнство священно с точки зрения религии и очень важно с обще-ственной точки зрения. Мать – это и нежность, и мудрость. Обеспечение материальных по-требностей детей – очень небольшая часть ро-дительского долга. Мама – это любовь, ее обя-занность – учить любви.

Anne hem şefkat, hem bilgelik demektir. Çocukla-rınıza sadece maddi imkan sağlamanın anne baba olmakla ilişkisi çok sınırlıdır. Sevgi demektir, anne olmak. Sevgiyi öğretmektir görevi.

-­ Kadının­ kariyeri­ için­ aile­ kurmaması­ ve­çocuk­ yapmaması­ doğru­ mu?­ Hem­ kariyer­hem­ aile­ hayatı­ olabilir­ mi?­ Modern­ hayat­kadınları­biraz­erkekleştiriyor,­denebilir­mi?- Doğru değil ama bir seçimdir. Kadın seçi-

minde özgür olmalıdır. Her kadın anne duygu-suyla doğmuyor onu zorlamak hayırlı olmaya-bilir. Ancak kariyer veya çocuk seçimi yapmak zorunlu değil, benim gibi her şeyi başaran birçok

Женщины говорят: «Мы и ребенка ро-дим, и семью заведем, но при этом будем работать. Хотим реализовать свои граж-данские права»

Kadın diyor ki: “Çocuk da doğururum, ailem de olsun ama çalışayım, vatandaşlık haklarımı yerine getireyim”

НЕВАЛь САВиНДи С ДоЧЕРью / NEvAl SEvıNDı KıZıYlA BİRlİKTE

Page 48: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

48 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Молодые девушки обязательно должны учиться, получать профессию. Они могут стать предпринимателями или заниматься работой на дому,

но никогда не отказываться от созидания

Genç kızların mutlaka eğitim alması, mesleklerinin olması gerekiyor. Girişim-ci olabilirler veya evlerinde üretebilirler ama üretmekten vazgeçmesinler

Page 49: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 49

–­ Правильно­ ли,­ что­ женщина­ ради­ ка-рьеры­отказывается­от­создания­семьи­и­ материнства?­ Можно­ ли­ совместить­карьеру­ и­ семейную­ жизнь?­ Считаете­ли­вы,­что­современная­жизнь­в­чем-то­уподобляет­женщин­мужчинам?– Неправильно, но это личный выбор. Жен-

щина должна быть свободна. Не каждая рожда-ется с материнским чувством, и принуждение может иметь негативные последствия. Однако женщина не обязана делать выбор – карьера или ребенок. Многие женщины, и я в том числе, успешно совмещают то и другое. Мы должны прислушиваться к себе, к своему внутреннему голосу и своей культуре, а не только следовать современным тенденциям. Женщины, уподо-бляющиеся мужчинам, многое теряют.

–­Позвольте­спросить­о­вашем­женском­опыте:­ с­ какими­ трудностями­ вам­ при-шлось­столкнуться­как­матери,­как­жен-щине,­ сделавшей­ карьеру?­ Какой­ совет­вы­дали­бы­молодым­девушкам?– Я рано вышла замуж, в 20 лет стала матерью.

Я очень хотела этого. Три года я ухаживала за до-черью, потом начала работать и делать карьеру. У меня были трудности, пришлось жить отдельно от моей дочери, но мы обе повзрослели и научи-лись преодолевать сложности. Я не относилась к ней только как к ребенку, я хотела, чтобы она раз-делила со мной мою жизнь. Мы пережили развод, но, несмотря ни на что, мы с дочерью все равно не расставались, и она извлекла для себя хороший урок, сама удачно вышла замуж.

Молодые девушки обязательно должны учиться, получать профессию. Они могут стать предпринимателями или заниматься работой на дому, но никогда не отказываться от созида-ния. Если они решат совмещать замужество и карьеру, придется много работать, правильно планировать время. Также важно заниматься не только личным развитием, но и вкладывать-ся в развитие общества. Возможно, кому-то окажется полезна моя книга «Любовь в поис-ках души». n

kadın var. Sadece modern hayatın eğilimlerine peşinde olmayıp kültürümüze, iç sesimize ve gönlümüze danışmalıyız. Erkekleşen kadınlar çok şey kaybediyor.

-­Bir­kadın­olarak­kendi­deneyimlerinizi­öğ-renebilir­miyiz?­Hem­bir­anne,­hem­kariyer­sahibi­bir­kadın­olarak­ne­gibi­zorluklar­ya-şadınız?­Genç­kızlara­önerileriniz­nelerdir?­- Ben erken evlendim, 20'li yaşlarımda anne

oldum. Bunu çok istiyordum. Üç yıl kızıma bak-tım ve sonra çalışma hayatına, kariyerime başla-dım. Zorluk çektim, kızımdan ayrı kalmak zorunda kaldım ama ikimiz birden büyüdük, zorlukları yen-meyi öğrendik. Onu hep çocuk konumunda tut-madım, benimle hayatı paylaşmasını istedim. Bo-şanma süreci yaşadık, birlikte her şeye rağmen hiç ayrılmadık ve o da iyi bir eğitim aldı. iyi bir evli-lik yaptı.

Genç kızların mutlaka eğitim alması, mes-lekleri olması gerekir. Girişimci olabilirler veya evlerinde üretebilirler ama üretmekten vazgeç-mesinler. Evlilik ve kariyer birlikte gidecekse çok çalışmak, zamanı iyi kullanmak gerekiyor. Bunun dışında, bireysel gelişme kadar toplumsal geliş-meye de katkıda bulunmalı genç kızlar. Bu ko-nuda “Ruhunu Arayan Aşk” kitabım isteyenlere faydalı olabilir. n

Page 50: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

50 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

ПОМОГИ­СЕбЕ­САМАKENDİNE­YARDıM­ET

ФоТ

о: Д

МиТ

Рий

СоКо

ЛоВ

/ FO

TOğR

AF: D

MıT

RıY S

OKOl

Ov

Page 51: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 51

Надежда­Серебренникова(Россия)

Четвертый­лишнийСпортивная карьера Юли началась в пять лет. Способную девочку заметили еще в детском саду и отобрали в группу спортивной гимнасти-ки. В первом классе она уже ездила на соревно-вания и зарабатывала медали.

– Спорт был для меня даже не увлечением, а болезнью... Мне было не остановиться. Хотя случались моменты, когда жизнь говорила: «Стоп. Хватит». Я ломала ноги, копчик, пережила операцию на ноге.

Для спортивной гимнастики у Юли был уже довольно высокий рост – 160 сантиметров, и она решила попробовать себя в новом виде

Каждому, кто когда-то мог ходить, а после травмы оказался в инвалид-ной коляске, непременно снится его прошлая жизнь. Юлия Михайлова даже 21 год спустя часто видит во сне, как она занимается спортивной

гимнастикой, хотя на самом деле тот счастливый период закончился для нее в 18 лет после неудачного сальто...

«Счастлива женщина, обладающая мужеством» Генрик ибсен

“Cesarete sahip olan kadın mutludur” Henrik ibsen

Yulya’nın hayatı, sakatlık öncesive sonrası olmak üzere ikiyeayrılmaktadır

Sakatlık yüzünden bir daha ayağa kalkıp yürüyemeyen ve tekerlekli sandal-yeye mahkum olan insanlar, rüyalarında sakatlık öncesi hayatlarını görürler. Yulya Mihaylova da 21 yıl geçmiş olmasına rağmen sık sık rüyasında artistik

jimnastik yaptığını görüyor. Oysa, Yulya için mesut olan o dönem, daha 18 yaşındayken attığı talihsiz bir takladan sonra sona ermiş...

Nadejda­Serebrennikova(Rusya)

Dördüncü­fazlaydıyulya’nın spor kariyeri 5 yaşında iken başlamış. Kreşe gittiği yıllarda yeteneği keşfedilip artistik jimnastik takımına davet edilmiş. ilkokul birinci sınıfta okurken yarışmalara katılarak madalya-lar kazanmış.

– Ben spor meraklısı değilim, spor has-tasıydım... Hayat bana “Dur. yeter” demesine rağmen, yerimde duramıyorum. Bacağım, kuy-ruksokumu kemiğimin kırıldığı oldu ve baca-ğımdan ameliyat geçirdim.

Jimnastik sporcusu olmak için 160 cm’lik boya sahip olan yulya, oldukça uzun boyluydu. Bu nedenden dolayı yeni bir spor dalıyla uğraşmayı

Жизнь Юли разделилась на две части: до травмы и после

Page 52: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

52 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

kararlaştırmış. O zamanlarda ikili mini-trampolin atlayışlarına Rusya’da daha yeni başlanıyordu. En zor atlayışı yaptıktan sonra, yulya’yı Avrupa Şampiyonası’na hazırlamaya başladılar.

– O gün antrenörüm 5 atlayış yapmamı is-temişti. Üç kere atladıktan sonra bana “Tamam, yeter” dedi – diye hatırlıyor yulya. – Benim inatçı bir karakterim vardır: Beş söylendiyse illa beş kere atlamalıyım, diye düşünürüm. Dördüncü atlayışı-mı yaparken iki takla yerine ancak bir buçuk takla yapabildim ve baş üstü yere düştüm. O an tüm vücudumun hareketsiz olduğunu hissettiğimde, felce uğradığımı anlamıştım. Nedense bu durum beni hiç korkutmamıştı. Sanki ömür boyu bu ana hazırlanıyormuşum gibi ne korku ne de acı vardı. Antrenörüm yardıma koştuğunda net ve açık bir ifedeyle; ameliyat için kocamı aramasını, anestezi yapılması için enstitünün acil yardım servisinden birisini ve ambulans çağırılmasını istemiştim.

6 saat içerisinde doktorlar ekibi oluşturdu ve üç ameliyat gerçekleştirildi. yulya, anestezi altında yirmi saat kaldı. Sadece ayakları değil, kolları da felç olmuştu.

– Ruhsuz bir ceset gibi hareketsizdi – diye ha-tırlıyor genç kızın annesi. Bir alman professör mu-ayene etti ve “Kollarını kaldıramayacak ve yürüme-yecek” diye söylemişti.

yulya’nın ilk eşi, en zor zamanlarında eşine büyük destek vermiş ama iki yıl sonra askeri tıp akademisinden mezun olduktan sonra hiçbir şey demeden toparlanıp çekip gitmiş.

Amatörler­için­anatomi­yulya, ilk tekerlekli sandalyeyi engelliler derneğin-den almış. Minik olan bu tekerlekli sandalyeyi san-ki ona göre yapmışlar. Tekerlekli sandalye, genç sporcuya verilmek üzere Almanya’dan engelliler derneğine gönderilmiş.

yulya’nın başına gelenler Avrupa’da bazı dergilerin sayfalarına taşınmış. yulya’nın hikaye-sini duyanlar yardım etmek istemişler. Hamburg Belediyesi Rehabilitasyon Merkezi’de tedavi için yulya’ya yardım elini uzatmış. Bir engelli Avustur-yalı ise özel bir yatak araba göndermiş. Ama Hedi-ye edilen araba, iki hafta sonra çalınmış.

Lesgaft Beden Eğitimi Üniversitesi öğrencisi olan yulya, tekerlekli sandalye ile okulunu bitirdi ve aynı üniversitedeki psikoloji kurslarına gitmiş. Kuze-ni ile eşi eğitim hayatı boyunca yulya’nın en büyük destekçisi olmuşlar. Onu derslere getirip götürmüş-ler. Daha sonra yulya’nın antrenörü, jimnastik bölü-münde doktora eğitimine başlamasını teklif etmiş.

Tekerlekli koltuğundayken mi? Biraz garip de-ğil mi? – diye tepki vermiş.

1995 yılında engellilere yönelik adaptasyon beden eğitimi bölümü açıldığında yulya’nın ant-renörü “Şansını deneyecek misin?” diye tekrar sor-muş. O şansını denedi ve eğitimini tamamlayarak

спорта. Двойной мини-батут, или мини-трамп (небольшой спортивный снаряд с двойной сет-кой), в то время в России был новинкой. После того как она получила приз за самый сложный прыжок, ее стали готовить к чемпионату Европы.

– В тот день тренер велел мне сделать пять прыжков, а после трех сказал: «Хватит», – вспо-минает Юля. – Но характер у меня дурной, на-пористый: раз пять – значит пять. Во время следующего прыжка вместо двух сальто у меня получилось только полтора. Приземлилась на голову и сразу поняла, что меня парализовало – за секунду пропали все ощущения в теле. Но я почему-то совершенно не испугалась, как буд-то готовилась к этому всю жизнь: не испытала ни страха, ни горечи. когда тренер подбежал, я дала четкие указания: звонить мужу, чтобы он собрал операционную бригаду, вызвать кого-нибудь из медсанчасти института, чтобы сдела-ли обезболивающий укол. и «скорую»...

За шесть часов собрали бригаду, провели три операции. Юля двадцать часов находилась под общим наркозом. Но парализовало не толь-ко ноги, но и руки.

– Все было безжизненным, – вспоминает ее мама. – Приехал немецкий профессор, посмо-трел и как отрезал: руки поднимать не будет, ходить не будет...

Первый муж, оказав поддержку в самый сложный период, через два года окончил Военно-медицинскую академию и, ничего не объяснив, уехал. Навсегда.

Приземлилась на голову и сра-зу поняла, что меня парализо-вало – за секунду про-пали все ощу-щения в теле

Baş üstü yere düştüğümde, o an tüm vücudu-mun hareketsiz olduğunu hisset-tim ve felç oldu-ğumu anladım

Page 53: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 53

Анатомия­для­«чайников»Первую инвалидную коляску Юля получила в обществе инвалидов – немецкую, маленькую, которая как раз пришлась ей впору. Она будто специально ждала Юлю: коляску привезли из Германии и отдали в общество с условием, что она будет передана девушке-спортсменке.

когда Юля «сломалась», про нее написали в одном западном журнале. Откликнулись из мэрии Гамбурга и оплатили лечение в реаби-литационном центре. А один австриец, тоже колясочник, прислал специальную кровать и даже подарил машину, которую, увы, через две недели украли.

Университет физкультуры им. Лесгафта сту-дентка Михайлова окончила уже в инвалидной коляске и там же пошла на курсы психологии. Помогали ей двоюродный брат с женой – вози-ли на занятия, поднимали в коляске по лестни-це. Позже Юлин тренер предложил девушке по-ступить в аспирантуру на кафедру гимнастики.

– В коляске? Это несколько смешно, – отреа-гировала она.

Но когда в 1995 году открылась кафедра адаптивной физкультуры, которая как раз под-разумевает работу с инвалидами, тренер на-помнил:

– Может, попробуешь?и она попробовала. и окончила аспирантуру.

С парализованными кистями рук, к которым кре-пилось «волшебное» немецкое приспособление – два пластиковых пальчика, сама набирала на компьютере диссертацию и даже написала кни-гу под названием «Мой опыт самореализации». книгу сама Юля называет анатомией для «чай-ников»: какой орган за что отвечает, какие кости куда идут и как помочь самому себе, если с орга-низмом случилось что-то неординарное.

– Если бы когда дочь упала, у меня была эта книга – все было бы совсем по-другому, – гово-рит Юлина мама.

Сейчас Юлия Геннадьевна преподает сту-дентам университета. Ребята приезжают на лекции к ней домой. А некоторые во время про-хождения практики вместе со своей преподава-тельницей ездят навещать лежачих больных.

Шансы­есть­всегда– Недавно мы были у девятнадцатилетней де-вушки, которая уже шесть лет лежит после трав-мы, несмотря на то, что и руки, и туловище у нее здоровы, – рассказывает Юлия. – Мы ей гово-рим: «Сядь». Она: «А как?» – «Повернись» – «Я не умею». Это за шесть-то лет, со здоровыми руками не научиться ни садиться, ни поворачиваться! Ей ведь даже никто не сказал, что она это может! За полчаса мы всему ее научили. Но она была в

doktor ünvanına sahip olmuş. Almanya’dan ge-len iki plastik parmak, felç olan ellerine takılmış ve tezini bu şekilde yazabilmiş. Hatta “Kendimi gerçekleştirme yolum” adlı bir kitap bile yazmış. yulya, kitabında "amatörler için anatomi" ile il-gili tavsiyelerde bulunuyor. Kitabında hangi or-gan neyden sorumlu, hangi kemik nereye bağlı ve vücudunuza sıradışı bir şey olduğunda kendi kendimize nasıl yardım edilebileceğimize dair tavsiyeler detaylı olarak vermektedir.

– Kızım düştüğünde elimde bu kitap olsay-dı, her şey çok farklı olabilirdi – diye konuşuyor yulya’nın annesi.

yulya Gennadiyevna üniversite hocası. Öğ-rencileri ders almak için evine geliyor. Bazıları ise, staj yaptıkları zaman öğretmenleriyle beraber ka-lıp hasta ziyaretlerine gidiyorlar.

Şans­her­zaman­vardırGeçenlerde sakatlıktan sonra 6 yıl yatalak olan

19 yaşında bir kızı ziyaret ettik. Kolları ve gövdesin-de bir problem yok. Ona “Hadi, otur” dediğimizde “Nasıl?”, “yana dön” dediğimizde “yapamıyorum” cevaplarını veriyordu. Altı yıl boyunca, sağlam kolları varken ne oturmayı ne de yana dönmeyi

Если женщина сильно захочет, она может сде-

лать многое

Kadınlar istedik-leri zaman, birçok

şeyi yapabilir.

иНВАЛиДНУю КоЛЯСКУ ПоДАРиЛА ЖиТЕЛьНицА ГЕРМАНии ЕВА МАРиЯ ШЛиМАН / TEKERlEKlİ SANDAlYEYİ AlMANYA'DA OTuRAN EvA MARıA ŞlıMAN HEDİYE ETMİŞ

Page 54: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

54 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

ужасе, потому что привыкла лежать, привыкла к тому, что раньше за нее все делала мама, а теперь выяснилось, что придется и самой потрудиться.

– Заниматься необходимо сразу после травмы, чтобы человек понимал, какие могут быть проблемы, как их избежать, – что делать, – считает она. – Если бы у нас готовили специали-стов в этой области, инвалидов было бы на по-рядок меньше. Те восемь занятий по 30 минут, что проводятся в реабилитационных центрах – это крупицы, ни в коем случае недостаточ-ные для результата. С каждым должен работать психолог и опытный специалист по адаптивной физкультуре. Нужны хорошие реабилитацион-ные центры, где велась бы и восстановительная работа, и научная.

Если женщина сильно захочет, она может сделать многое. Сейчас Юля занимается с пси-хотерапевтом и методистом лечебной физкуль-туры. За месяц отмечены большие улучшения. Такие занятия не только полезны для здоровья – это еще и научный эксперимент.

Помимо занятий наукой и преподаватель-ской деятельностью Юля помогает другим инва-лидам с приобретением средств реабилитации и различного оборудования. Недавно она нашла в интернете параподиум, с помощью которого сидячий человек может стоять и передвигаться. Параподиумы бывают детские и взрослые.

– Мы помогаем, чем можем, детям с детским церебральным параличом (ДЦП), – рассказы-вает она. – Приезжала тут одна мама с сыном, и надо было видеть, с каким блаженством этот мальчишка ел торт стоя. До использования па-раподиума он передвигался только «как кузне-чик». А недавно она звонит мне взволнованная, счастливая: «Юля, я выхожу, а Лени нет! Он ушел в другой конец коридора!» Живут они в обще-житии, коридор длинный-предлинный.

У Юли уже семь лет есть любящий муж – не инвалид.

– Одна девушка на даче, где мы проводим лето, как-то сказала: «Надо же, здоровые и кра-сивые найти не могут, а эта – в коляске, и...»

Юля считает, что главное – верить, что все получится. и поэтому жизнь у нее намного на-сыщеннее, чем у тех, кто может ходить, но часто сидит дома.

– А есть шанс, что после занятий с психоте-рапевтом и лечебной физкультуры вы сможете ходить? – спросила я ее.

– Есть. и большой, – ответила она.

(ЖУРНАЛ «ДА» БЛАГоДАРиТ ГАзЕТУ «САНКТ-ПЕТЕРБУРГСКиЕ ВЕДоМоСТи» зА ПРЕДоСТАВЛЕННЫй МАТЕРиАЛ)

öğrenebilmiş. Bunu yapabileceğini kimse söyleme-miş bile! yarım saatte her şeyi öğrettik. Kız şok oldu. Hiçbir şey yapmadan yatmaya alışmış. Eskiden onun yerine onun bütün işlerini annesi yaparken, bundan sonra bazı şeyleri kendisi yapmaya başladı.

– Sakatlıktan hemen sonra antreman yapıl-ması gerekiyor. Böylece insan, başına gelebile-ceklere karşı ne yapacağını ve onları nasıl önle-yebileceğini anlayabilir. Ülkemizde, bu alanda yeterince uzman hazırlanıyor olsaydı engelli insan sayısı azalırdı. Rehabilitasyon merkezlerinde ger-çekleştirilen 30 dakikalık 8 ders, sonuca ulaşmak için yetersizdir. Her engelli ile psikolog ve adap-tasyon destekli beden eğitimi uzmanı çalışmalı. Engellilerle antreman ve araştırma çalışmaları yapılabilecek rehabilitasyon merkezlerine ihtiyaç duyulmaktadırlar.

Kadınlar istedikleri zaman, birçok şeyi yapa-bilir. Bugünlerde yulya da psikoterapi uzmanı ve tıbbi jimnastik uzmanıyla çalışıyor. Bir aylık çalış-madan sonra büyük gelişme sağlanmış. Antre-manlar sağlığa faydalı olmakla beraber, ilmi de-ney önzelliği de taşımaktadır.

yulya bilimsel çalışmalar ve öğretmenlikten başka diğer engellilere rehabilitasyon araç ve ci-hazlarını kullanma konusunda da yardım ediyor. Geçenlerde internette bir parapodium modeli bulmuş. Çocuk ve yetişkinler için olan modeller, bu araç yardımıyla yatalak bir hastanın kalkabil-mesi ve hareket edebilmesine yardım ediyor.

Zihinsel engelli çocuklara elimizden geldiği kadar yardım ediyoruz. Geçenlerde bir anne zi-hinsel engelli çocuğuyla geldi. Çocuğun ayakta durarak pasta yerken yüzündeki mutluluğu bir görseydiniz! Parapodium’dan önce ancak “çayır çekirgesi” gibi hareket edebiliyordu. Geçenlerde annesi bana telefon açtı: “yulya, düşünebiliyor musun, odamızdan çıkınca Lyonya’yı bulamadım. Kapıdan koridorun öbür ucuna kadar gitmiş!”. Anne ve oğul bir yurtta yaşıyorlar. Oranın koridor-ları oldukça uzun.

yulya yedi yıldır evli. Kocası engelli değil ama eşini çok seviyor.

– yazlığımızda komşu kızlarından biri “Sağlıklı ve güzel kızlar bile kendine koca bulamıyorlar, bu engelliye bakın ... ” demişti.

yulya, her şeyin olabileceğine inanmış bir in-san. Dolayısıyla onun hayatı sağlıklı ve yürüyebilen insanlara göre daha hareketli ve yoğun olmaktadır.

– Psikoterapi ve tıbbi beden eğitiminden sonra tekrar yürüme şansınız olur mu? – diye sordum.– Olur. Kesinlikle olur – diye cevap verdi yulya.

(DA DERGİSİ SAıNT PETERSBuRG vEDOMOSTı GAZETESİNE vERDİKlERİ BİlGİlER İÇİN TEŞEKKÜRlERİNİ SuNAR)

заниматься необходимо сразу после травмы, чтобы человек по-нимал, какие могут быть проблемы, как их избежать, что делать

Sakatlıktan hemen sonra terapiye giril-mesi gerekiyor. Ancak bu şekil-de insan başına gelebileceklere karşı neler yapabileceğini ve onları nasıl aşabileceğini anlayabilir.

Page 55: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 55

Page 56: Diyalog Avrasya №36

56 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

главная темаЖенщины­Евразии

Наравне­с­мужчинамиОбе эти женщины занимают в Татарстане руководящие посты – и обе

заместители. Римма Атласовна Ратникова – депутат, заместитель пред-седателя Государственного Cовета республики, Гузалия Талгатовна Мин-кина – кандидат педагогических наук, заместитель министра образова-ния и науки. Исключительно женской политикой они не увлекаются, но имеют право pешающего голоса по всем вопросам

беседовали­Рашит­Мингазов,­Расим­Хуснутдинов(РФ­/­Татарстан)

Римма­Атласовна­Ратникова­/­Rimma­Atlasovna­Ratnikova

Page 57: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 57

dosyaavrasya­kadınlerı

Erkeklerle­eşit­olarakTataristan’daki bu iki kadın, yardımcılık pozisyonunda bulunmalarına rağmen

sanki yönetici pozisyonunda gibidirler. Milletvekili ve Tataristan Cumhuriyeti Devlet Şurası Başkan Yardımcısı Rimma Atlasovna Ratnikova ve pedagoji ilimle-ri uzmanı Eğitim ve Bilim Bakan Bakan Yardımcısı Dr. Guzaliya Talgatovna Min-kina kadın siyaseti de dahil olmak üzere çok sayıda konu üzerinde oy hakkına sahipler.

Röportaj:­Raşit­Mingazov,­Rasim­Husnutdinov(RF­/­Tataristan)

Гузалия­Талгатовна­Минкина­/­Guzaliya­Talgatovna­Minkina

Page 58: Diyalog Avrasya №36

58 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

главная темаженщины­евразии

–­ Как­ представлены­ женщины­ в­ общественно-политической­жизни­республики,­страны?Римма Ратникова: – Женщин во власти мало, и отрицать это бессмыслен-

но. В Государственном Совете Татарстана 13 женщин – это 13% численности нашего парламента. А в самые «демокра-тичные» 90-е годы в татарском парламенте из 450 депутатов было только пять женщин. кстати, я пыталась избираться в парламент в 1995 году. В день выборов у стенда с материа-лами кандидатов увидела: две женщины обсуждают, за кого голосовать. Смотрят на мою фотографию: «Зачем она-то со-бралась в депутаты? Давай ее вычеркнем». Я уверена, они так и сделали. Я на выборах провалилась. Было обидно, что женщины настроены против женщин.

–­Какова­роль­женщины­в­современном­обществе?Гузалия минкина: – Современная женщина – очень сильная, успевает все

и везде – и дома порядок наведет, и работу наладит, и еще в нескольких общественных объединениям будет бороть-ся за права человека. Сила женщины – в умении управлять мягко и мудро. У татар есть пословица: «Муж – голова, а жена – шея». Это не значит: «куда хочу – туда и ворочу», го-лова и шея – единое целое. Раньше для наших женщин су-ществовали большие ограничения. Сегодня татарская жен-щина – умная, талантливая, содержит семью, не отстает от моды, играет не последнюю роль в политике.

–­Tataristan­Cumhuriyeti’nde­sosyal­ve­siyaset­hayatın-da­kadınlar­nasıl­temsil­ediliyor?RimmA RAtnikovA:– yönetim pozisyonlarında yadsınamayacak düzeyde az

sayıda kadın bulunmaktadır. Tataristan Cumhuriyeti Devlet Şurası’nda 13 kadın var ve bu sayı parlamentomuzun ancak %13’üne denk geliyor. En ‘demokratik’ 90’lı yıllarda bile Tata-ristan Parlamentosu’nun 450 milletvekilinden ancak 5'i kadın-dı. 1995 yılında ben de parlamentoya girme girişiminde bulun-muştum. Seçim günü parlamento adayları bilgilendirme standı-nın yanında kime oy vereceklerini konuşan iki kadını gördüm. Benim fotoğrafıma bakarak, ‘Bunun milletvekilleri adayları ara-sında ne işi var? Onu seçmeyelim’ dediler. Eminim öyle de yap-mışlardır. O seçimde başarılı olamamıştım. Kadınların kadınlara karşı böyle bir tavır almaları beni çok üzmüştü.

–­Kadının­günümüz­toplumundaki­rolü­nedir?GuzAliyA minkinA:– Günümüz kadını, çok güçlü olup her yerde herşeye yeti-

şebiliyor. Hem evi toparlıyor, hem işini yapıyor, hem de birkaç STK’da insan haklarını savunubiliyor. yumuşak ve makul idare şekli, kadının gücüdür. Tatarların ‘Erkek baş ise, kadın da boyun-dur’ diye bir atasözü vardır. Bu da “istediğim yere dönerim” anla-mına gelmez çünkü baş ve boyun bir bütündür. Eskiden kadın-larımıza yönelik kısıtlamalar fazlaydı. Şimdi ise, Tatar kadını, akıl-lı ve becerikli olup ailesine bakıbildiği gibi modadan geri kalmı-yor ve siyasette de yeterince önemli bir rol oynuyabiliyor.

общество­\­toplum

мужчины­\­erkekler–­ Не­ трудно­ ли­ работать­ в­ окружении­ мужчин-руководителей?­Делают­ли­вам­как­женщине­какие-то­скидки?Р. Р.: Я категорически против, чтобы на работе нас дели-

ли на женщин и мужчин. Если кто-то рассчитывает, что мож-но получить скидки на «слабость пола», он глубоко ошиба-ется. По регламенту в Госсовете два заместителя председа-теля, курирующие работу семи парламентских комитетов. Традиционно «женские» комитеты – «социалка» и культу-ра. В 2004 году, когда я впервые была избрана на пост вице-спикера, изъявила желание курировать комитет по государ-ственному строительству и местному самоуправлению и сильно озадачила этим председателя госсовета. Фарид Му-хаметшин предлагал взять традиционный гуманитарный блок, но в конце концов махнул рукой: «идите, работайте». Не пожалел ли Фарид Хайруллович о своем решении? Наде-юсь, нет. Мы все вместе создавали базу местного самоуправ-ления в Татарстане – разъясняли суть нововведений журна-листам, представителям местной власти, я провела тогда де-сятки семинаров. До сих пор к нам приезжают изучать этот опыт, и, бывает, меняют свое региональное законодатель-ство. А «социалка» и культура тоже за мной остались. кроме того, я возглавляю комиссию по депутатской этике.

конечно, в «мужском» обществе надо работать наравне

с мужчинами. Во власти признается авторитет силы, прихо-дится играть по мужским правилам, и в этом нам трудно тя-гаться с сильным полом. Но справедливости ради надо ска-зать, что по отношению к себе я не ощущаю никакой дис-криминации. Чтобы с тобой считались, надо уметь работать: генерировать идеи, претворять их в жизнь. Надо быть про-фи, экспертом в одной, а лучше в нескольких областях – та-ким, чтобы без твоего мнения не могли обойтись. и свою по-зицию надо уметь выразить и отстоять. Сделать это нужно очень дипломатично и в то же время настойчиво.

А главное качество, которое нельзя терять женщине, об-леченной полномочиями – это чуткость к людям, их пробле-мам. Такова главная миссия женщины во власти.

–­верно­ли,­что­женщины­во­многих­сферах­деятель-ности­дополняют­мужчин?Г. м.: Нет. Если мужчины и решают быстрее какие-то про-

блемы, то женщины тоньше понимают социальные вопро-сы. Это касается культуры, медицины, образования, а в пер-вую очередь – детей. Женщина-руководитель все пропуска-ет через свое сердце как мать, как подруга, как сестра. Она не может быть дополнением к мужчине, она другая. В лю-бом деле важно совместное творчество, тогда и жить стано-вится комфортнее и веселее.

Page 59: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 59

dosyaavrasya­kadınlerı

мужчины­\­erkekler

власть­\­iktidar–­Сколько­женщин­должно­быть­во­власти?­Р. Р.: В мире есть страны с равным представительством

во власти мужчин и женщин – в Скандинавии, например. В норвежском избирательном законодательстве существует статья: ни мужчины, ни женщины не могут быть представле-ны в парламенте больше, чем на 60%. Около 30% женщин – в государственных структурах Бельгии, Германии, испании.

Я познакомилась с президентом Финляндии Тарьей Хало-нен во время ее визита в Татарстан. Она постоянно поднимала вопрос о женском представительстве во власти, подбадрива-ла меня, убеждала, что надо вовлекать женщин в политиче-скую жизнь, отстаивать свои права. Я почувствовала: нашим мужчинам это не совсем понравилось. Но присутствие жен-щин во власти важно для самой страны, для общества. Стати-стика показывает, что страны, где женщин неохотно допуска-ют в парламенты и правительства, гораздо хуже справляются с проблемами материнства и детства, с социальной защитой.

–­ Может­ ли­ женщина­ работать­ в­ составе­ команды­президента,­правительства?­Г. м.: Почему бы и нет? Вспомним женщин, играющих

ведущие роли в различных областях: главный экономист России Эльвира Набиуллина, министр здравоохранения Татьяна Голикова, Валентина Матвиенко, возглавляющая верхнюю палату Федерального собрания.

-­İktidarda­kaç­kadın­olmalı?R. R.: Dünyada ülkeleri içerisinde yönetim pozisyonlarında

kadın ile erkek sayısının eşit olduğu ülkeler bulunmaktadır. Ör-nek olarak iskandinav ülkeleri verilebilir. Norveç seçim mevzua-tının bir maddesinde, parlamentoda hem erkek hem kadın sa-yısı %60’tan fazla olmamasını öngörmektedir. Belçika, Almanya, ispanya gibi ülkelerde devlet organlarındaki kadın sayısı yakla-şık %30’dur.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Tarja Halonen’in Tataristan ziya-reti esnasında kendisiyle tanışma fırsatım oldu. iktidarda kadın temsilcilerinin artırması gerektiğini ortaya koyup, kadınların siyaset hayatına girmesini ve kendi haklarını savunması konu-sunda beni ikna etmeye çalışarak cesaret vermeye çalışmıştı. Hernekadar erkeklerin hoşuna gitmesede kadınların iktidarda bulunması ülke ve toplum için çok önemlidir. istatistiki verilere göre, parlamento ve hükumette kadınlara istemeden yer ve-ren ülkelerin, anne ve çocuk sorunları ile birlikte sosyal koruma amaçlı meselelerde zorlandıkları görülmektedir.

-­Bir­kadın­Cumhurbaşkanlığında,­idari­ekibinde­çalışa-bilir­mi?G. m.: Neden olmasın. Farklı alanlardaki idareci rollerini

oynayan kadınları hatırlayalım. Rusya Ekonomi Bakanı Elvira Nabiullina, Sağlık Bakanı Tatyana Golikova, Federasyon Kon-seyi Başkanı Valentina Matviyenko.

-­Erkek­idareciler­arasında­çalışmak­zor­mu?­Kadın­ol-duğunuzdan­ dolayı­ size­ herhangi­ bir­ kolaylık­ sağlı-yorlar­mı?R. R.: iş yerinde kadın erkek ayrımına karşıyım. ‘Zayıf cinsi-

yet’ olduğundan dolayı kolaylıkların sağlandığını düşünen var-sa, çok yanılıyordur. yönetmeliğe göre devlet şurasında, yedi parlamento komitesinin çalışmasını denetleyen iki başkan yar-dımcısı vardır. Genelde, sosyal güvence ve kültür üzerine olan komiteler ‘kadın alanı’ sayılır. 2004 yılında, Meclis Başkan yar-dımcılığı görevine seçildiğimde, devlet inşaatı ve yerel özyö-netim komitesinin denetlemesini yapmak isteğimi ifade edince başkan çok şaşırmıştı. Farid Muhametşin, geleneksel sosyal blo-kunu almamı istedi ama en sonunda elini sallayarak ‘Gidin, ça-lışın!’ dedi. Farid Hayrulloviç bu kararından dolayı pişman oldu mu? Umarım, olmadı. Hep beraber Tataristan’ın yerel özyöneti-minin temelini hazırlayıp yeniliklerin özünü gazetecilere ve ye-rel yönetim temsilciliklerine açıkladık. O zamanlarda çok sayı-da seminer verdim. yaptıklarımızı incelemek için hâlâ farklı böl-gelerden gelen oluyor. Bizi ziyaret ettikten sonra kendi bölge-sel mevzuatlarını değiştirenler bile var. Sosyal güvence ve kül-tür alanlarına da ben bakıyorum. Bunun dışında, milletvekili etik komitesi başkanlığı görevini sürdürmekteyim.

Erkekler arasında erkeklerle eşit şartlarda çalışmak lazım. iktidar, güç otoritesi kabul edildiği için, kurallar da ona göre

şekilleniyor ve ona göre ‘oynamak’ zorunda kalıyorsunuz. Bu konuda erkeklerle boy ölçüşmekte zorluklar yaşayabiliyoruz. Doğrusunu söylemek gerekirse, ben kendime karşı herhangi bir ayrımın yapıldığını hissetmiyorum. Seni dikkate almaları-nı istiyorsan, çalışmasını bilip, yeni fikirleri ortaya atıp, onla-rı gerçekleştirirsen o zaman dikkate alınırsın. Bir veya en iyi-si birkaç konuda uzmanlık gerektirecek düzeyde bilgi sahibi olmak gerekir ki senin görüşünü almadan herhangi bir karar alınmasın. Bunun yanında kendi düşüncelerinizi ifade etme-sini ve savunmasını bilmelisiniz. Bu da diplomatik ve sebatlı bir şekilde yapılmalıdır.

iktidarda olan kadın, insanlara ve kendi problemlerine karşı duyarlılığını kesinlikle kaybetmemelidir. Bu iktidardaki kadının en önemli misyonudur.

-­“Kadınlar,­birçok­faaliyet­alanlarında­erkekleri­tamam-lıyorlar,”­sözü­doğru­mu?G. m.: Erkekler bazı sorunları daha hızlı çözebilmelerine rağ-

men sosyal konularda kadınlar daha anlayışlı ve duyarlı olabili-yorlar. Kültür, tıp, eğitim ve çocuklar gibi konularda bariz olarak görülebilir. Kadın idareci, anne, arkadaş, kız kardeş gibi herşeyi hassas bir çizgide inceleyebiliyor. Kadın erkeğin tamamlayıcısı olamaz çünkü o farklıdır. Her konuda ortak gayret önemli, o za-man hayat daha keyifli olur.

Page 60: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

60 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

–­Женщины-депутаты­госсовета­объединены­в­группу­«Милосердие»­(Mэpхaмэт).­Для­чего?Р. Р.: коллеги-парламентарии из одной европейской

страны тоже удивились: раз вы создали такую группу, зна-чит, признаете неравноправие? Нет, мы получили дополни-тельный микрофон и шанс быть услышанными. Мы быва-ем в детских учреждениях, стараемся помогать самым не-защищенным – и практическими делами, и законодательны-ми инициативами. Несмотря на то, что более 60% и россий-ского, и татарского бюджетов – государственные социаль-ные программы, проблемы в этой сфере остаются.

Вот один пример. В последние годы обострились во-просы здравоохранения. Женщины-депутаты постоянно обсуждали между собой – что можно сделать? как улуч-шить ситуацию в фельдшерско-акушерских пунктах, по-ликлиниках? Людям можно долго рассказывать, что по-строены современные медицинские центры, делаются высокотехнологичные операции, тысячи человек спасе-ны... Но когда человеку плохо – в городе ли, на селе ли – он идет к обычному участковому врачу, к фельдшеру. А там или громадная очередь, или вообще никого нет. как-то услышала от одного из коллег: зачем, мол, деньги бро-сать на ветер, на какие-то сельские ФАПы, где одни пенси-онеры – и у меня прямо сердце оборвалось. Разве можно стариков бросать на произвол судьбы? к тому же на селе сегодня есть и молодые семьи, и дети. конституционное право граждан – получать медицинскую помощь незави-симо от места жительства. и мы, женщины-депутаты, ста-ли постоянно об этом говорить. капля камень точит. Сей-час готовим выездное заседание президиума Госсове-та по этой теме. На выставке, устроенной министерством здравоохранения, увидела прекрасные, сделанные у нас, модули ФАПов – небольших, недорогих. Президент Татар-стана Рустам Минниханов тоже поддержал идею обнов-ления первичного звена здравоохранения. Пора уже че-ловека ставить в центр всей государственной политики. Это не только женское мнение – об этом сегодня говорят руководители государства.

–­ вы­ работаете­ в­ системе­ образования.­ Какой­ урок­хотели­бы­преподать­педагогам?­Г. м.: Образование – это наши дети, наше будущее. Сей-

час в сфере образования работают преимущественно жен-щины, что связано в основном с размером заработной пла-ты. Но в современной школе необходимы и мужчины. Мно-гие дети сегодня воспитываются в неполных семьях. имен-но в школе ребенок, у которого нет отца, может найти муж-скую поддержку. А уважение к девочкам надо воспитывать с пеленок. Учить мальчиков, а потом и юношей быть джентль-менами должны мужчины.

–­Devlet­Şurası­Kadın­Milletvekilleri­‘Merhamet’­grubu-nu­kurdular?­Bunun­nedeni­nedir?R. R.: Avrupa ülkelerinin birinden gelen meslektaşlarımız

da şaşırdılar. ‘Böyle bir grup kurduysanız, eşitsizliği kabul edi-yorsunuz demek,’ dediler. Hayır. Bu grubu kurarak biz, ekstra bir ‘mikrofon’ elde ettik ve sesimizi daha da duyurma şansını kazan-dık. Farklı çocuk kurumlarını ziyaret ediyoruz. Hem uygulamalar hem de yasama organları aracılığıyla korunmaya ihtiyaç duyan-lara yardım etmeye çalışıyoruz. Hem Rusya hem de Tataristan bütçelerinin %60’nın devlet sosyal programlarına ayrılmasına rağmen bu alandaki sorunlar varlığını sürdürmektedir.

Bir örnek vereyim. Son yıllarda sağlık sorunları özellikle güncel olmaya başladı. Kadın milletvekilleri, ne yapalabiliriz diye kendi aralarında devamlı görüşmeler yapıyorlar. Polikli-nik ve sağlık ocakları ile ilgili sorunlara nasıl bir çözüm ürete-lebiliriz? insanlara modern tıp merkezlerin inşaatı veya yük-sek teknoloji kullanarak yapılan ameliyatlarda binlerce haya-tın kurtulması ile ilgili çok uzun söyleşiler yapabiliriz. Herhan-gi bir kişi; şehirde olsun, köyde olsun kendini kötü hissettiği zaman ilk olarak bulunduğu yerdeki doktor yada sağlık oca-ğına gider. Orada da ya çok uzun bir kuyruk vardır yada kimse yoktur. Bir gün meslektaşlarımdan birinin, sadece emekli ih-tiyarların yaşadığı köylerdeki sağlık ocaklarına boşu boşuna para harcamaya gerek olmadığını söylediğini duyunca içim-den bir şeylerin koptuğunu hissetmiştim. ihtiyarları kendi ka-derlerine nasıl bırakabiliriz? Ayrıca, köylerde genç aileler ve çocuklar da bulunmaktadır. Vatandaşların anayasal hakların-dan biri, yaşadığı yere bakılmaksızın tıbbi yardım alabilmele-ridir. Biz kadın milletvekilleri olarak bunu devamlı bir suret-te dile getirmeye başladık. Damlayan su taşı deler. Şu anda bu konu ile ilgili Devlet Şurası Paneli’ni ziyaret toplantısı dü-zenliyoruz. Sağlık bakanlığı tarafından organize edilen sergi-de, bizde üretilen ve pahalı olmayan çok güzel sağlık ocağı modülleri gördüm. Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minni-hanov da sağlık hizmetlerinin ilk halkası olan yenileme fikri-ni destekliyor. Tüm devlet siyasetinin merkezine insanı koy-ma zamanı geldi, diye düşünüyorum. Bu sadece bir kadın gö-rüşü değil, aynı zamanda devlet yöneticilerinin de kullandı-ğı bir ifadedir.

-­Siz­eğitim­sisteminde­çalışıyorsunuz.­Eğitimcilere­han-gi­dersi­vermek­isterdiniz?G. m.: Eğitim, çocuklarımız ve geleceğimiz demektir. Şu

anda eğitim alanında orta düzeyde maaşla daha çok kadın-lar çalışmaktadır. Fakat günümüz okullarının erkeklere de ih-tiyacı vardır. Birçok çocuk, parçalanmış (eksik) ailelerde yeti-şiyor. Babası olmayan çocuklara erkek desteği gerekebiliyor. Erkeklere kadınlara karşı saygılı davranmayı daha küçük yaş-larda öğretmek lazım. Erkek çocuklarına centilmen olmayı er-kekler öğretmeli.

работа­\­iş

Page 61: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 61

–­Должны­ли­муж­и­жена­быть­равноправными?Р. Р.: Мой шестилетний сын по несколько раз в день зада-

ет вопрос: кто в семье главный? Детям ни на секунду нель-зя дать почувствовать, что главные в семье – они. Поэтому я отвечаю, что главный – папа. Отец меня учил, что нельзя мужем командовать, показывать свое превосходство. Выхо-дя замуж, хотела оставить девичью фамилию, тем более, что меня под ней уже знали читатели. Но отец сказал: если хо-чешь крепкую, нормальную семью, возьми фамилию мужа. Думаю, ему непросто было дать такой совет. А муж мой не считает себя в семье главным, он отвечает ребенку, что в на-шей семье мама и папа равны. Сын же хитро улыбается: он точно знает, самый главный на свете человек – мама.

Моей собственной маме – 80, она из рода знаменито-го татарского просветителя Ризаэтдина Фахретдина. Дочь учителя, сама заслуженный учитель Российской Федера-ции, она до сих пор в курсе всех событий, много читает, смо-трит новости. и рецензирует все мои выступления! Мама го-ворит: как хорошо, что есть телевизор, а то тебя видела бы реже.

–­Как­вы­проводите­свободное­от­работы­время?Г. м.: Семья – это главное счастье. Дети уже взрослые,

дочь подарила нам двоих внуков. Мы с мужем пятницу ждем с нетерпением – вечером забираем их к себе. Я не понимаю тех, у кого «нет времени на семью». Утром – на работу, вече-ром – домой, к своей семье, с радостью! кто успевает на ра-боте, тот успевает и создать красоту в доме, уют, гармонич-ные отношения.

-­Eşler­eşit­olmalı­mı?R. R.: 6 yaşındaki oğlum günde birkaç defa, ailemizin reisi-

nin kim olduğunu soruyor. Çocuklara, ailede onların en önem-li olduğunu bir saniye olsa hissettirmemek lazım, onun için ben her zaman babasının aile reisi olduğunu söylüyorum. Babam, bana kadının erkeği yönetmemesi ve kendi üstünlüğü göster-memesi gerektiğini öğretti. Okuyucularım beni böyle tanıdık-ları için evlenirken kızlık soyadımı kullanmayı devam ettirmek istedim. Fakat babam, “Eğer normal ve sağlam bir aile istiyor-san kocanın soyadını al,” dedi. Bence, böyle bir tavsiyede bulun-mak kendisi için de kolay olmadı. Eşim, ailede kimsenin üstün olmadığını oğlumuza söyleyip, anne ile babanın eşit olduğunu söylüyor. Oğlum ise, kurnaz bir şekilde gülümsüyor: çünkü ona göre dünyada en önemli kişi annedir.

Benim kendi annem şu anda 80 yaşında. O ünlü Tatar eği-timci Rizaetdin Fahretdin’in soyundandır. Öğretmen kızı olup kendisi de Rusya Federasyonu’nun emektar öğretmenlerinden biridir. O hala bütün olaylardan haberdar, okuyor ve haber iz-liyor. Bu arada bütün konuşmalarımı eleştirir! Annem, televiz-yonun olduğuna seviniyor, aksi takdirde beni çok az görürdü.

-­İş­dışındaki­boş­zamanlarınızda­neler­yaparsınız?G. m.: Aile, en önemli mutluluktur. Çocuklarım artık büyü-

dü, kızım bize iki torun verdi. Eşimle ben Cuma gününü dört gözle bekliyoruz ve akşam torunlarımızı evimize alıyoruz. Ben, ailesine zaman bulamayanları anlamıyorum. Sabah işe gidip akşam evime, aileme seve seve dönüyorum! iş yerinde başarı gösterenler, evde de güzel, konfor ve uyumlu bir or-tam oluşturabilirler.

семья\aileФоТо: ГАзиНУР ХАФизоВ / FOTOğRAF: GAZİNuR HAFİZOv

Page 62: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

62 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР62 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

"Никогда­не­делала­себе­поблажек..."­­

Нечасто приходится журналисту встречаться с президентом, да еще, если президент – женщина. Ирина Каримова – не главный руководитель страны, но ее пост не менее ответствен и важен: она президент Академии образования Таджикистана

Bir cumhurbaşkanından rö-portaj almak çok nadir görülen bir şeydir, hele de bu konum-da bir kadın varsa. İrina Karimo-va, cumhurbaşkanı olmasa da en azından onun kadar önem-li ve etkin bir konumda bulunu-yor. Zira o, eğitim alanında ül-kesinin cumhurbaşkanıdır. Bizde Da dergisi okurları için Tacikistan Eğitim Akademisi Başkanı İrina Karimova’nın kapısını çaldık

Kadın­olduğum­için­kendimi­ayrıcalıklı­görmedim

Page 63: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 63

Röportaj­-­Emsal­Koç(Tacikistan)

–­ İrina­ Hanım,­ Tacikistan’da­ kadının­ rolü­nedir?– Kadınları ikinci plana atmak ve onlara ikinci

roller verilmesine karşıyım. Cumhurbaşkanımız Emomali Rahmon, bu konuya çok önem veriyor: Ül-kemizde yönetici pozisyonlarına erkeklerle beraber kadınlar da aday gösterilmelidir. Son zamanlarda eğitimde cinsiyet pedagojisinden bahsedilmekte-dir. Tacikistan Eğitim Akademisi bünyesinde Cinsi-yet Pedagoji Merkezi açıldı. Ders kitaplarını hazırla-yan dizaynerlerle çalıştığımızda kitaplarda pilotluk, şoförlük meslekleriyle ilgili kataloglarda, erkek re-simleriyle beraber kadın resimlerinin de olması ge-rektiğini söylüyoruz. Cinsiyet eşitliği ve dengesini göz önünde bulundurmamız gerekir.

–­Böyle­bir­pozisyonda­erkeklerle­birlikte­çalışmak­nasıl­bir­duygu?– Kadın olduğumdan dolayı kendimi ayrıca-

lıklı olarak görmedim ve kimseden de bunu bek-lemedim. Öğretmen, hoca yada bilim adamı... er-kek yada kadın olsun hepimiz işyerinde aynıyız. Kadın evde; anne, kızkardeş veya ninedir. Eğer iş-yerinde benim cinsiyetim belli oluyorsa, o zaman tam olarak profesyonel değilimdir.

–­Hem­iş­yerinde­hem­de­ailede­nasıl­başa-rılı­oluyorsunuz?– ikisini dengede tutup başarılı olmak gerçek-

ten zor oluyor. Bu konuda bana itirazda bulunacak kimsenin olacağına inanmıyorum. Mutlaka kaçıra-cağınız bir şey olur. Kocam bana her zaman destek oluyor ama benim sürekli meşgul olmam bazı ko-nularda sıkıntılara sebebiyet verebiliyor. Şimdi tabi her şey daha kolay: Çocuklarımız büyüdüler, kendi yuvalarını kurdular. Çocuklarım yemek ve temizlik yapmak için yardıma geliyorlar. Şanslarına evimiz küçük, bir artı bir. Dört torunumla oyun oynamaya, yürüyüşe çıkmaya, ödev yapmaya bol bol vaktim oluyor. Hatta beraber masal okuyoruz, başkalarına anlatmadıklarını benimle paylaşıyorlar.

­–­Neler­hayal­ediyorsunuz?– Bir insanın, hele de bir kadının tek bir haya-

li olmaz. Hayaller çok yönlü ve kapsamlı olmalı. Tacikistan’ın dünya sahnesinde önem kazanmasını, çocukların mutlu bir şekilde çocukluğunu yaşaya-bilmelerini, gençlerin kendilerine uygun güzel bir iş bulabilmelerini, kadınların ailede mutlu olmalarını ve toplumun sosyal hayatında kendisine ihtiyaç du-yulduğunun hissedilmesini düşlüyorum.

–­Hayatınızda­en­çok­neresinde­desteklen-me­ihtiyacı­hissediyorsunuz?

беседовал­-­Эмсал­Коч(Таджикистан)

–­Ирина,­какова­роль­женщины­в­Таджи-кистане?– Я против того, чтобы женщине отводи-

лись только вторые роли. Президент респу-блики Эмомали Рахмон уделяет этому боль-шое внимание: на руководящие должности у нас выдвигаются не только мужчины. Сейчас стали больше говорить о гендерной педаго-гике. Центр гендерной педагогики создан и в Академии образования Таджикистана. Мы ра-ботаем с авторами учебников, художниками и объясняем, что в учебниках должны быть ри-сунки не только с изображением мужчин – лет-чиков, шоферов и т. п., но и представительниц традиционно женских профессий. Необходим гендерный баланс.

–­ Как­ вам­ на­ таком­ посту­ работается­ с­мужчинами?– Никогда не делала себе поблажек и не

принимала их от других только потому, что я женщина. На работе все мы – и мужчины, и женщины – учителя, преподаватели, ученые. Это дома женщины – матери, сестры, бабушки. А если замечают мой пол на работе – значит, в чем-то я профессионально не дотягиваю.

–­ Как­ вам­ удается­ совмещать­ работу­ с­семейной­жизнью?– Это очень трудно. Я не поверю, если

кто-то возразит. Обязательно что-то где-то не успеваешь. Муж всегда поддерживал меня, но я чувствую, что ему было непросто мириться с моей занятостью. Сейчас стало легче: дети выросли, создали свои семьи, мо-гут и нам, родителям, помочь. Приходят уби-рать квартиру – хорошо, что она небольшая, двухкомнатная, помогают готовить – так и живем. У меня четыре внука, успеваю с ними поиграть, погулять и позаниматься, вместе читаем сказки и даже секретничаем.

–­О­чем­вы­мечтаете?– Мечта не может быть единственной, меч-

та многогранна, тем более у женщины. Меч-таю о процветании нашего государства, чтобы Таджикистан знали и признавали на мировой арене, чтобы у детей было счастливое детство, молодежь могла себя реализовать, женщи-ны были счастливы в семье и востребованы в обществе.

–­в­какой­помощи­вы­нуждаетесь­боль-ше­всего?

– Мы работаем с авторами учеб-

ников, художни-ками и объясня-

ем, что в учеб-никах должны

быть рисунки не только с изобра-

жением муж-чин – летчиков, шоферов и т. п., но и представи-тельниц тради-

ционно женских профессий

– Ders kitaplarını hazırlayan dizay-nerlerle çalıştığı-mızda kitaplarda pilotluk, şoförlük meslekleriyle il-

gili kataloglarda, erkek resimleriy-le beraber kadın

resimlerinin de olması gerektiği-

ni söylüyoruz

Page 64: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

64 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

– каждый человек нуждается в помощи другого. Например, в помощи своих родителей (ни в коем случае не материальной). Главное, чтобы были родители – это два моих крыла, ко-торые позволяют летать, уверенно смотреть в будущий день. Необходима и семья: муж, дети, внуки, родственники. Нужны друзья, коллеги, ученики – все те, с кем я соприкасаюсь. их под-держка очень важна.

–­Чем­увлекаетесь­в­свободное­время?– О свободном времени говорить трудно:

не помню, когда была в отпуске. Теоретически понимаю, что так нельзя, организм должен от-дыхать, но времени не хватает. Надо, чтобы в сутках было не 24, а 30 часов. Может, тогда най-дется свободное время.

–­Можете­вспомнить­самый­счастливый­и­самый­грустный­момент­вашей­жизни?– Счастливых моментов было много. их

просто надо уметь замечать и радоваться не только по праздникам. Хорошо, если ты нужна, значима, в состоянии помочь кому-то найти выход из сложной ситуации. А еще я радуюсь цветению деревьев, пробужде-нию природы – радуюсь, что это не прошло мимо.

Грустных эпизодов тоже достаточно. Неу-дачи на работе, непонимание в семье, ложь, грубость, многое другое... Об этом говорить не хочется, но такова жизнь – она разноцветная.

–­ Если­ бы­ вы­ могли­ встретиться­ с­ жен-щинами­из­разных­стран,­что­бы­вы­им­в­первую­очередь­пожелали?– Милые женщины, любите и будете любимы!Хочу, чтобы о нас вспоминали, ценили и за-

ботились ежеминутно все 365 дней в году. Что-бы цветы нам дарили не по праздникам, а про-сто так.

– Her insan başkasının yardımına muhtaçtır. Me-sela, hepimiz anne-babamızın yardımına (maddi yar-dımı kastetmiyorum) muhtacız. En önemlisi yanımda anne-babamın olmasıdır. Onlar, uçabilmemi sağla-yan ve geleceğe emin bir şekilde bakmamı sağlayan destekçilerimdir. Bunun yanında aile, eş, çocuk ve torunların da desteği çok önemlidir. Bununla beraber dostlar, iş arkadaşları, öğrenciler yani hayatımda yer alan ve birlikte çalıştığım insanların yanımda olması ve bana verdikleri destekler de önemlidir.

–­Boş­zamanlarınızı­nasıl­değerlendirirsiniz?– Tam olarak boş zamanım var demek biraz

zor. En son tatile çıktığım zamanı hatırlamıyorum bile. Tabi öyle olmaması gerektiğini biliyorum. Çünkü insan dinlenmeli ve vücudunu istirahat ettirmeli ama dinlenmeye zaman yetmiyor. Eğer bir günde 24 saat değil de 30 saat olsaydı belki o zaman boş zamanım olurdu.

–­ Hayatınızda­ yaşadığınız­ en­ neşeli­ ve­ en­hüzünlü­an­nedir?– Mutlu anlarım çok oldu. Mesele onları fark

etmek ve mutluluğumuzu özel günlerle sınırla-mamaktır. Eğer sana ihtiyaç duyuluyorsa, birinin düştüğü zor duruma çözüm yolu bulmakta yar-dımcı olabiliyorsan, o zaman mutluluğa kavuşur-sun. Bir de ağaçların yeşilenmesine, çiçeklerin aç-masına ve tabiatın uyanmasına çok seviniyorum. Bunu fark edip yaşabilmeye seviniyorum.

Hüzünlü anlar da yaşadım. iş yerinde başarı-sızlıklar, ailedeki anlaşmazlıklar, yalanlar, kabalık-lar vs... Bundan bahsetmeyi pek istemiyorum ama hayat böyle, rengarenk ve çok yönlü.

–­ Dünyanın­ farklı­ ülkelerinden­ kadınlarla­bir­araya­gelebilme­şansınız­olsaydı­onlara­nasıl­bir­tavsiyede­bulunurdunuz?– Değerli kadınlar, sevin ve sevilin!yılın 365 gününün her dakikasında sizi ha-

tırlıyor, düşünüyor, önem veriyor ve size bakıyor olan birilerinin olmasını dilerim. Bize çiçek veril-mesinin özel günlerle sınırlı olmamasını dilerim.

– Главное, что-бы были роди-тели – два моих крыла, которые позволяют ле-тать, уверенно смотреть в бу-дущий день

– En önemlisi yanımda anne-babamın olma-sıdır. Onlar, uça-bilmemi sağla-yan ve geleceğe emin bir şekilde bakmamı sağla-yan destekçile-rimdir.

После окончания Таджикского государственного универ-ситета ирина Каримова преподавала русский язык в сель-ской школе, затем была заместителем директора и директо-ром этой же школы. Успешно защитила диссертацию и пере-шла на работу в Педагогический университет на кафедру пе-дагогики. Впоследствии работала в Российско-таджикском (славянском) университете, где создала и возглавила уни-верситетский лицей для учащихся 10–11 классов.С 2005 по 2008 год была заместителем министра обра-зования Таджикистана. С 2008-го – президент Акаде-мии образования Таджикистана.

İrina Karimova, Tacikistan Devlet Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra bir köy okulunda Rusça öğretmenliği yapmış. Daha sonra aynı okulun müdür yardımcısı ve zamanla okulun müdürü olmuş. Doktorasını başarılıyla tamamladıktan sonra Pedagoji Üniversitesi Pedagoji Bölümünde görev almış. Daha sonra ise Rus-Tacik (Slav) Üniversitesi’nde çalıştığı yıllarda 10 ve 11 okulun son sınıflarında okuyan çocuklar için üniversite bünyesinde bir lise kurup onun başına geçmiş.2005 – 2008 yılları arasında Tacikistan Eğitim Bakan Yardımcısı görevini üstlendi. 2008 yılından beri Tacikistan Eğitim Akademisi Başkanlığı konumunda bulunmaktadır.

º º

Page 65: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 65

Женщины пишут законы

Kadınlar, yasa çıkarıyor

Махфират­Хидировазаместитель председателя комитета Маджлиси намояндагон по науке, образованию, культуре и молодежной политике, председатель фракции Народной демократической партии Таджикистана в парламенте

Чем сильнее идут демократические процессы, тем больше политика становится профессией. Современные женщины тоже не могут не участвовать в политической деятельности. Они обладают необходимым образованием, знаниями, жела-нием реализовать свои возможности на этом поле.

Французский философ-просветитель Ж. А. кондорсе писал: «Наиболее важный для общего счастья результат прогрес-са человеческого разума – это полное разрушение предрассудков, создавших неравенство прав между двумя полами».

Одним из первых международных актов, признанных Таджикистаном после приобретения страной суверенитета, стала конвенция о политических правах женщин. Сегодня у нас создана нормативная правовая база, обеспечивающая активное уча-стие женщин в политике. Пример этого – представительство женщин в законодательном органе страны. Также избраны жен-щины во фракцию Народной демократической партии и профильные комитеты по законодательству и правам человека, по го-сударственному строительству и местному самоуправлению, по науке, образованию, культуре и молодежной политике.

Все женщины-депутаты активно участвуют в законотворческом процессе. Среди их инициатив – законы «О безопасно-сти», «О защите участников судебно-уголовного процесса», «О дополнительном образовании» и другие. Группой женщин-депутатов выдвинут проект закона «О предотвращении насилия в семье».

Для нас важно изучение опыта развитых стран, имеющих богатый парламентский опыт. Сегодня в таджикском парла-менте многие группы дружбы с парламентами других государств возглавляют женщины.

Mahfirat­HidirovaTacikistan Meclisi Bilim, Eğitim, Kültür ve Gençlik Komitesi Başkan Yardımcısı, Demokrat Halk Partisi Başkanı

Demokratik süreçler ne kadar güçlüyse, politika da o düzeyde mesleki hüviyetini kazanıyor. Gerekli eğitim, bilgi seviyesi ve si-yaset alanında potansiyele sahipliği hayata geçirmek isteyen günümüzün her kadını siyasi süreçlere katılabilir.

Fransız aydınlarından, felsefeci J.A. Kondorse göre; “insanlık aklı ve zekasının gelişebilmesi için toplumda var olan kadın-erkek cinsi arasında eşitsizliğe yol açan önyargıların ortadan kalkması gerekir.”

Bağımsızlığını kazandıktan sonra Tacikistan’ın ilk kabul ettiği uluslararası yasalar arasında Kadınların Siyaset Hakları Sözleşme-si bulunmaktadır. Ülkemizde kadınların siyasete aktif olarak katılımını sağlayacak yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Bunun örneği olarak yasama organlarında çalışan kadınların oranı gösterilebilir. Aynı zamanda kadınlar, Demokrat Halk Partisine, Parlamentonun yasama ve insan Hakları Komitesi’ne, Devlet yönetimi ve Özyönetim Komitesi’ne, Bilim, Eğitim, Kültür ve Gençlik Komitesi’ne de se-çilebiliyorlar.

Kadın millet vekilleri, yasama süreçlerine aktif olarak katılmaktadır. Bunlar arasında Güvenlik yasası, Ek Eğitim yasası, yargısal Ceza Sürecine Katılımcıları Koruma yasası bulunmaktadır. Bunun yanında kadın millet vekilleri Ailede Şiddete Son Verme yasası’nı da teklif ettiler.

Diğer ülkelerinin yasama organlarının yürütme konusundaki tercübelerinin öğrenilmesi bizim için önemlidir. Bugünlerde Ta-cikistan Meclisi’ndeki pekçok Parlamentoları Arası Dostluk Grupları’nın başında kadınlar yer almaktadır.

Page 66: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

66 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / F

OTOğ

RAF:

ıNTE

RPRE

SS

ВАЛЕНТиНА МАТВиЕНКо / vAlENTıNA MATvEENKO АЛЛА ПУГАЧЕВА / AllA PuGAÇOvAЭЛьВиРА НАБиУЛЛиНА / ElvıRA NABıullıNA

100­самых­влиятельных­женщин­России

Rusya’nın­en­etkili­100­kadını

В России «женский переполох». информационное агентство «РиА Новости», радиостанция «Эхо Мо-сквы» и журнал «Огонек» решили отобрать 100 са-мых влиятельных женщин России. В список вошли не только женщины-политики и бизнес-леди. Там

оказались представительницы культуры, медиабизнеса, общественные деятели, жены известных людей.

Самое большое количество голосов, по оценкам состоя-щей из политиков, экономистов и журналистов экспертной группы, получили певица Алла Пугачева, пресс-секретарь президента РФ Наталья Тимакова, жена президента Светла-на Медведева, министр экономического развития Эльвира Набиуллина, тележурналист ксения Собчак, депутат Госду-мы Алина кабаева, правозащитница Людмила Алексеева.

Первое место в списке «ста сильнейших» заняла бывший губернатор Санкт-Петербурга, спикер Совета Федерации Валентина Матвиенко.

Rusya’da RiA Haber Ajansı, Ekho Moskvı (Moskova’nın Sesi) Radyosu ve Ogonyok Dergisi tarafından ülke-nin en etkili 100 kadını listesi çıkarıldı. Bu listede kadın politikacılar ve iş kadınları ile beraber kültür, medya ve sosyal alanlardan bir çok ünlü kadına yer

verildi. Politikacı, ekonomist ve gazetecilerden oluşan sahasında

uzman jürinin değerlendirmeleri sonucunda; sanatçı Alla Pu-gaçova, Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Basın Sözcüsü Natalya Timakova, Cumhurbaşkanı Medvedev’in eşi Svetlana Medvedeva, Ekonomik Kalkınma Bakanı Elvira Nabiullina, su-nucu Ksenya Sobçak, Rusya Devlet Duması milletvekili Alina Kabayeva, insan hakları savunucusu Lüdmila Alekseeva en çok oyu alan kişiler oldular.

“En etkili 100 kadın” listesinin başında St. Petersburg eski valisi, Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matveenko yer aldı.

Page 67: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 67

Да здравствует королева!Kraliçe selamlıyor!

В казани состоялся финал XIV конкурса красоты «Мисс Татарстан». На звание самой красивой девушки республи-ки претендовали 30 участниц со всего Татарстана, кото-рые были отобраны жюри по итогам нескольких пред-варительных этапов. Помимо внешности конкурсантки должны были продемонстрировать свою эрудицию, чув-ство юмора, сообразительность и прочие таланты. В итоге корону победительницы и титул «Мисс Татарстан-2012» завоевала 21-летняя преподавательница музыкальной школы города Набережные Челны Ольга Гайдабура. n

Kazan’da “Miss Tataristan” adlı 14. güzellik yarışması finali ya-pıldı. Tataristan’ın en güzeli olmak için yapılan bir kaç ön hazır-lık etaplarından sonra juri 30 güzel arasından bir tanesini seçti. yarışmaya katılan yarışmacılar dış görünüşlerinin dışında engin bilgi, mizahi yetenek ve benzeri hünerlerini de göstermek zo-rundaydılar. “Miss Tataristan-2012” yarışmasında zafer tacını Na-berejniye Çelni şehrinden ilk okul müzik öğretmeni 21 yaşındaki Olga Gaydabur kazandı. n

Виктория Азаренко стала чемпионкой турнира Большо-го шлема, победив Марию Шарапову со счетом 2:0 в жен-ском финале Открытого теннисного турнира Австралии.

В матче, проходившем на Арене Рода Лейвера и длив-шемся 1 час 22 минуты, Виктория Азаренко победила свою соперницу в двух сетах (6:3, 6:0), и таким образом впервые в своей карьере выиграла турнир Большого шлема. Теперь 22-летняя Азаренко номер один в мировом теннисном рей-тинге и первая белорусская теннисистка, игравшая в фина-ле турнира Большого шлема с 1988 года. n

Avustralya Açık Tenis Turnuvası’nın kadınlar finalinde Maria Sharapova’yı 2-0 yenen Victoria Azarenka, şampiyon oldu.

Rod Laver Arena’da oynanan ve 1 saat 22 dakika süren maç-ta 22 yaşındaki Azarenka, rakibini 6-3 ve 6-0 setlerle mağlup etti ve böylece kariyerinin ilk Grand Slam şampiyonluğunu ka-zandı. ilk kez dünya sıralamasında bir numara olan 22 yaşındaki Azarenka, aynı zamanda 1988’den beri bir grand slam turnuva-sında final oynayan ilk Belaruslu kadın tenisçi. n

красоты­güzellik

тенниса­tenis

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / F

OTOğ

RAF:

ıNTE

RPRE

SS

Rusya’nın­en­etkili­100­kadını

Page 68: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

68 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Надежда­Емельянова(Россия)

Предлагаем читателям журнала «ДА» главу из книги «книга путе-шественника. Северный кавказ и Закавказье», посвященную на-циональному костюму абазин и

человеку, который своими руками сумела вос-создать и сохранить красоту традиционной одежды малого народа.

Хобби­­стало­профессиейОна родилась и выросла в абазинском ауле инжич-Чукун. Свой первый наряд Елена Шам-сутдиновна Озова сшила по выкройке из жур-нала «крестьянка» уже в пятом классе. Хоро-шими швеями были и тетя, и бабушка Елены; от них в наследство ей досталась старая машинка «Зингер». Любовь к шитью, считает Озова, пе-редалась ей на генетическом уровне.

Хобби стало профессией спустя много лет, даже больше, чем профессией. и не случай-

Nadejda­Yemelyanova(Rusya)

DA dergisinin okurlarına “Bir Gezgi-nin Kitabı. Kuzey Kafkasya ve Trans-kafkasya” kitabının, Abazinlerin milli kıyafetlerini ve bu küçük hal-kın geleneksel kıyafetlerinin güzel-

liklerini, kendi elleriyle canlandırabilen ve koruya-bilen insanı anlatan bölümünü kısaca sunuyoruz.

Mesleğe­dönüşen­hobi­O Abhazya’nın injiç-Çukun köyünde doğup bü-yüdü. Elena Ozova ilk kıyafetini beşinci sınıftay-ken “Krestyanka” dergisindeki şablona göre dikti. Elena’nın teyzesi ve büyükannesi de iyi birer ter-ziydi, onlardan kendisine miras olarak eski “Sin-ger” dikiş makinesi kaldı. Bayan Ozova, terzilik sevgisinin kendisine genetik düzeyde geçtiğini düşünüyor.

Bu hobi yıllar sonra bir meslek, hatta meslek-ten daha fazlası oldu. Bu bir tesadüf değil. Zira ge-leneksel kıyafetler sadece giysi değil, daha fazlası-dır. Bu, milli kültürün, halkın günlük yaşamının ve bayramının önemli bir parçası, halk tarihinin görü-nür cisimleşmiş şeklidir. Kıyafetlerin görünümleri insanların estetik zevkleri, kendi ihtiyaçları ve ya-şam koşullarının değişmesi doğrultusunda sürekli geliştirilmektedir. Giyim, vücudun korunması, bir soya ait olmanın sembolü, sosyal statü göstergesi, kendini ifade edebilme göstergesi gibi evrensel özelliklerini hemen değil, birçok neslin deneyimi-ni alarak kazanmıştır.

Bayan Ozova tekstil ekipmanları ve bornoz ku-maşları olan biri ile 1995 yılında Habez’de ortakla-şa bir firma kurdu. Okulun birinde bir oda kiraladı ama üç yıl sonra iş hacminde bir artış olmadığını gördü. Çözüm o anda şimşek gibi geldi: “Eğer ha-yatta kalmak istiyorsan, başkalarının yapamaya-cağı şeyi yapmalısın.” Bunun da o zamana kadar neredeyse hiç dikilmeyen ulusal kıyafetlerin ol-duğunu anladı. Cep telefonunu satarak, malzeme satın aldı ve ilk diktiği ulusal kıyafet olan iki adet çerkez ceketi yaptı.

Черкеска,­бурка­­и­башлык…­Çerkez­ceketi,­kepenek­ve­başlık...

Page 69: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 69

ФоТо: АГЕНТСТВо ДЖиХАН / FOTOğRAF: CHA

но. Поскольку традиционный, национальный костюм – всегда больше, чем просто одежда. Это важнейшая часть национальной культуры повседневности и праздника, зримое вопло-щение истории народа. Ее внешний вид по-стоянно совершенствуется в соответствии с изменением эстетических вкусов народа, его бытовых потребностей и условий жизни. Свои универсальные качества – защита тела, символ принадлежности к роду, маркер социального статуса, знак самовыражения – одежда при-обрела не сразу, а по мере впитывания в себя опыта многих поколений.

В 1995  году в Хабезе она организовала фирму с партнером, у которого было обору-дование и ткани для пошива халатов. Арендо-вали помещение в школе, но через три года стало очевидно, что бизнес не поднимается, оставаясь довольно мелким. Решение пришло, словно вспышка молнии: если хочешь выжить, ты должна делать то, чего не умеют другие. Она поняла, что это – национальная одежда, кото-рую на тот момент в республике не шил прак тически никто. Продав мобильный телефон, она купила материал и сшила свои первые два национальные костюма – горские черкески.

Черкеска – наиболее удобная и универ-сальная одежда – на протяжении веков была главным костюмом большинства горцев многонационального кавказа. Эстетика этой одежды была настолько привлекательна, что в XIX веке свой выбор на ней остановили выс-шие офицерские чины русской армии, а затем и кубанские казаки.

Отличительной особенностью черкески были специальные приспособления на груди – газыри (от арабского «хазыр», т. е. «готов») для ружейных зарядов. Она шилась с широкими, не стесняющими движение ног полами, удоб-ными для верховой езды. Черкеска была при-способлена к походной жизни воина, как во время конных переходов, так и действий в пе-шем строю. Абазинская черкеска отличалась от общегорской своей длиной – она должна быть немного ниже колен, тогда как у остальных на-родов эта одежда доходила до щиколотки.

Составная часть костюма – легкая обувь, бурка, башлык – незаменимые спутники воина в походах. Бурка не только защищала от дождя, снега и ветра, но могла послужить и в качестве шалаша. Более того, она защищала не только от непогоды, но и от пули – если стреляли не с близкого расстояния.

костюм колоритно дополнялся узким сы-ромятным ремнем, хорошо стягивавшим та-лию, и кинжалом на поясе. Национальный костюм, как мужской, так и женский, шился обычно в обтяжку, подчеркивая фигуру и за-

Rahat ve kullanışlı bir giysi olan Çerkeska (çer-kez ceketi), yüzyıllar boyunca etnik yapıda olan Kafkasya'nın halklarının çoğunluğu için ana giy-siydi. Bu elbise türünün estetiği o kadar çekiciydi ki 19. yüzyılda Rus ordusunun üst düzey subayları daha sonra da Kuban Kazakları bu elbiseyi giydiler.

Göğüsün üzerinde tüfek mermisi için özel bö-lümler olan gazırlar (Arapça "hazır" kelimesinden geliyor), Çerkeskanın ayırt edici bir özelliğidir. Ba-cakların hareketini kısıtlamayan, binicilik için ra-hat olan geniş eteklerle dikilir. Zamanla Çerkeska hem at, hem de yaya savaşlarında askeri yaşama adapte edildi. Abazin Çerkeskasının uzunluğu, Kafkas halklarının genel olarak kullandıkları elbi-senin uzunluğundan farklıdır. Diğer milletlerde elbise ayak bileğine kadar uzanırken, Abazinlerde diz altını biraz geçer.

Kostümün ayrılmaz bir parçası olan hafif ayak-kabı, kepenek ve başlık, savaşlarda askerin değiş-mez arkadaşlarıydı. Kepenek sadece yağmur, kar ve rüzgara karşı korumuyor, sığınak olarak da kul-lanılabiliyordu. Dahası, sadece kötü havadan değil yakın mesafeden ateş edilmediği zaman kurşun-dan da koruyordu.

Kostüm, beli iyice sıkan ham deri kayış ve belde bulunan bir hançer ile tamamlanmaktadır. Milli giyisi, hem erkek, hem kadın için genellikle dar biçimde dikiliyor, böylece vücudu vurgulaya-rak ve mevcut endamı koruyarak, vücudu formda tutmaya zorluyor.

Hayat kendi düzeltmelerini yapıyor, giysi-nin yapıldığı kumaş özellikleri de değişti. ince kumaştan yapılmış Çerkeska, farklı renklerde de olabiliyor. Ustaca dekore edilmiş bu giysi şık bayramlık kıyafete dönüştü. Bu alanda çalışma-lar yürüten Elena Ozova özellikle böyle bir tarz çeşitliliği amaçlıyor. Çerkes Kültür Evi müdürü diktiği kıyafetleri görünce "Nart" halk oyunları grubu için elbise yapmayı önerdi. Böylece dört kadın ve altı erkek kostümü dikti. Bu iş ilk dene-yimi oldu.

Елена­Озова­/­

Elena­Ozova

Page 70: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

70 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Çerkes işadamı Viçeslav Derev "Merkuriy" adlı dans topluluğu kurmaya karar verdi ve topluluk yöneticisi -Rusya’nın en ünlü koreograflarından biri- aslen Abhaz olan Valeriy Taniya, Ozova ile görüşmek istedi. "Merkuriy" topluluğunun sanat-çılarının kıyafet ihtiyacı vardı, Valeriy Konstantino-viç yüksek taleplerde bulundu: giysi vücutta ideal durmalı, geleneksel kıyafetlerle mükemmel bir uyum içinde olmalıydı.

Çalışmalarını gördükten sonra, Taniya Ozo-vaya birlikte çalışmayı teklif etti: 32 kişilik 16 çift kostüm ve topluluk solistleri için de 3 çift kostüm dikmek gerekiyordu.

Kostümleri diktikleri o altı ay, Elena için kor-kunç bir yük oldu: atölyede sadece altı çalışanı var-dı ama bu işin belli bir süre zarfında yetiştirilmesi gerekiyordu. Onlar başardılar. Konser sırasında seyirciler kostümleri kim yaptı, diye tahminler yü-rütüyordu. Bazıları Türkiye'de, diğerleri Nalçik’te dikildiğini iddia ediyordu. Ama "Merkuriy" toplu-luğunun web sitesinde, kostümlerin herhangi bir yerde değil, Çerkessk’te Ozova’nın atölyesinde di-kildiği yazıyordu.

Başlattığı geleneğin kaybolmaması için atöl-yesine Karaçay-Çerkes’den farklı halkların tem-silcilerinden geleneklerine tutkuncasına bağlı kadınları işe aldı. Burada Abazinli, Çerkezli, Kara-çaylı kadınlar yan yana çalışıp kendi elleriyle dağlı halkların eşsiz desenlerini ve giyim siluetlerini canlandırıyorlar.

Elena geleneksel elbise ile ilgili kayıp bilgileri kitaplara yeniden kazandırdı. Her şeyden önce, "Adığe deseni" adlı kitabı eline aldı çünkü Çer-kez motifini Abaza motifinden ayırt etmek zor-

ставляя поддерживать стройность и быть, что называется, «в форме».

Жизнь вносила коррективы, менялись тре-бования к материалу, из которого изготовля-лась одежда. Черкеска, сшитая из тонкого сук-на, могла быть различных расцветок. искусно отделанная мастерицами, она становилась из-ящной праздничной одеждой. именно к тако-му разнообразию стиля стремилась, выполняя свою работу, Елена Озова. Увидев сшитые ею наряды, директор дома культуры Черкесска предложил ей изготовить платья для фоль-клорного ансамбля «Нарт». Она сделала че-тыре женских и шесть мужских костюмов. Так пришел первый опыт.

Черкесский бизнесмен Вячеслав Дерев ре-шил организовать театр танца «Меркурий», и с Озовой пожелал встретиться руководитель коллектива – один из знаменитых хореографов России, абхаз Валерий константинович Тания. Артистов «Меркурия» надо было одеть, а тре-бования у Валерия константиновича были вы-сокие: идеальная посадка на фигуре и тонкая стилизация в духе традиционных костюмов.

Посмотрев ее работы, Тания предложил Озовой работать вместе: надо было сшить 16 пар костюмов на 32 человека и три пары на со-листов ансамбля.

Те полгода, когда они шили костюмы, стали страшной нагрузкой для Елены: в мастерской у нее было всего шесть сотрудниц, а уложиться надо было в срок. Они успели. Во время кон-церта зрители терялись в догадках – кто же сделал костюмы? Высказывали предположе-ние, что их шили в Турции, другие говорили – в Нальчике. Но уже и в интернете на сайте ан-самбля «Меркурий» значилось, что костюмы шили не где-нибудь, а в Черкесске, в мастер-ской Озовой.

Традиционный, национальный костюм – всегда больше, чем просто одежда.

Это важнейшая часть национальной куль-туры повседневности и праздника, зримое

воплощение истории народа

Ulusal, geleneksel kıyafet sadece giysi değil, bundan daha fazlasıdır. Bu milli kültürün, hal-

kın günlük yaşamının ve bayramının önemli bir parçası, halk tarihinin görünür cisimleşmiş

şeklidir

Page 71: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 71

dur. (Abazin ve Çerkezlerin tarihi aile ilişkilerine kadar sıkı bağlantılıdır. Abazinler ve Çerkezler diğer halklara göre daha fazla birbirleriyle evle-niyorlar. injiç-Çukun’da köyün yarısının gelinleri Çerkez, ve Abaza kızları da Çerkezlerle evleni-yorlar.) Sonra Elena, motifleri yeniden geliştirip sipariş edilen kıyafete göre stilize etti. Dağlı altın nakış, oldukça zaman alıcı bir süreçtir, çok şekilli nakış yapmayıp deseni ayrı unsurlardan oluştu-ruyorlardı. Bazı motifler, altın iplikle işlenip elbi-senin üzerine dikiliyordu. Atölyeye sık sık büyü-kannelerinin sandıklarından eski kadın elbiseleri getiriyor, onlardan eski desenleri kesip yeni kos-tümlere dikiyorlar.

Elena Ozova’nın, dikiş atölyesi, model dizayn etme departmanı, sergi, gösteri salonları ve ge-leneksel kemer, gazır, önlük gibi milli ürünlerin yapıldığı atölyelerin olduğu bir Ulusal Moda Evi oluşturmak gibi bir hayali var. Şimdilik, işini kur-tarmak için çalışıyor, ancak bir gün bu hayallerinin gerçekleşeceğine inanıyor. Bunların hepsi ulusal bilincin ve geleneksel kültürün gelişmesine yol açacaktır. n

Чтобы не исчезла восстановленная ею тра-диция, она набирает на работу в свою мастер-скую женщин-энтузиасток из представителей разных народов карачаево-Черкесии. Здесь рядом трудятся абазинки, черкешенки, кара-чаевки, воссоздавая своим трудом уникальные рисунки и силуэты одежды горских народов.

Елена по книгам восстанавливала утра-ченные знания о традиционной одежде. Пре-жде всего взяла книгу «Адыгский орнамент», ведь как таковой отличить абазинский орна-мент от черкесского трудно. (история аба-зин и черкесов оказалась тесно связанной, вплоть до семейных отношений – абазины и черкесы чаще других женятся друг на друге. У половины аула в инжич-Чукуне невестки – черкешенки. и абазинские девушки выходят замуж за черкесов.) Затем Елена перерабаты-вала, стилизовала орнамент под заказанный наряд. Горское золотое шитье – это довольно трудоемкий процесс, его не делали слишком узорным, формировали вышивку отдельны-ми элементами. Были орнаменты, которые вышивались отдельно золотой нитью, а по-том настрачивались на платье. В мастерскую нередко приносят старинные, из бабушкино-го сундука, ветхие женские платья, с которых приходится срезать старые орнаменты и на-шивать их на новый костюм.

У Елены Озовой есть мечта: создать На-циональный дом моделей, где были бы по-шивочная мастерская, цех для моделиро-вания, выставочный и демонстрационный залы, а также мастерские для создания на-циональной атрибутики – традиционных поясов, газырей, нагрудников. Пока она ра-ботает только, как говорится, на выживание своего дела, но считает, что настанет время, и такая программа заработает. Все это вме-сте приведет к мощному всплеску нацио-нального самосознания, подъему традици-онной культуры. n

Page 72: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

72 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

«Универсальный образ Великой Матери тво-рился еще во времена палеолитические как образ Матери всего сущего»

Докия Гуменна

Более ста лет назад археолог Ви-кентий Хвойка (1850–1914) открыл Трипольскую аграрную культуру. Мир не сразу воспринял сенсацию. Никто не мог поверить, что до пи-рамид Египта, греческой Трои, ци-вилизаций Китая, Индии, Византии, в VI–IV тысячелетиях до новой эры на территории нынешних Украины, Молдавии, Румынии существова-ла культура, представители которой строили двухэтажные дома и храмы. Жили в огромных поселениях, вы-ращивали зерновые культуры, раз-водили домашних животных, были прекрасными гончарами (не зная гончарного круга), использовали по-возки на колесах.

Эту культуру наименовали Три-польской (по названию села Трипо-лье под Киевом, где было найдено больше всего артефактов), а ее соз-дателей назвали трипольцами.

великая­Мать­мира

Page 73: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 73

“Bütün canlı varlıklarda var olan Evrensel Ana imajı yontma taş devrinden beri güncelliğini korumaya devam ediyor.”

Dokiya Gumenna

100 yıl önce arkeolog Vikentiy Hvo-ika (1850–1914) Tripol tarım sahasını açtı. İnsanlar bunu hemen kabullene-mediler. M.Ö. 6000 – 4000’lı yıllarda bugünkü Ukrayna, Moldova, Romanya ve Mısır Piramitleri’nin bulunduğu coğ-rafyada, Yunan antik Troya şehri, Çin, Hindistan, Bizans İmparatorluğu gibi gelişmiş medeniyetlerin var olduğuna kimse inanmak istemiyor. Tripolyalılar, iki katlı bina ve tapınakları yapma be-cerisine ve yeteneğine sahiptiler. Büyük ve geniş yerleşim yerlerinde yaşayan insanlar ziraat ve hayvancılık ile uğra-şırlardı. Çömlekçi çarkını bilmeden ve kullanmadan çömlekçilikte usta idiler. Tüm bunların yanında tekerlekli araba-ları da kullanırlardı.

Arkeolojik kazılar sırasında Tripol Köyü'nde (Kiev’in yakınlarında) çıkan kalıntılar Tripol Medeniyeti’ni ortaya çıkardı. Doğal olarak burada yaşayanla-ra da Tripolyalılar denildi.

Dünyanın­Büyük­annesi

Page 74: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

74 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Татьяна­Магдейчук(Украина)

Керамика трипольцев – это в основном скульптурные изображения женских фигурок. То была эпоха матриархата. исследовательница Трипольской куль-туры, писательница Докия Гуменна

(1904–1996) рассказывает: «Разве удивительно, что центральным образом во времена становле-ния родового строя на материнском принципе был образ женщины? Она – символ родового единства, от нее каждый ведет свою родослов-ную. Она – хранительница, покровительница и опекун своего рода, дарительница всякого до-бра. Берегиня. Так возникает культ матери, кото-рая в дальнейшем становится богиней».

Образ Великой Матери исследовательни-ца развивает в романе «Прошлое плывет в бу-дущее». «Женские фигурки сопровождают Три-полье на всех его этапах. Универсальный образ Великой Матери творился еще во времена па-леолитические как образ матери всего сущего, как ее символ. Появившись как прародитель-ница в глубокой древности, с первыми зароды-шами оседлости и древнейшего хозяйства, эта вполне реальная для первобытного челове-ка женщина-владычица сохраняется в течение многих тысячелетий в сложном образе, прояв-ляя себя в виде космической и астральной бо-гини, древнего тотемного божества, в домо-строении и градостроительстве, покровитель-ницы земледелия, богини плодородия, вой-ны, борьбы, охоты, верховного божества неба. Она все предписывает как небесным силам, так и зверям на земле. Она представлялась хо-зяйкой всего круга древних тотемных божеств охотничьей магии».

керамические изображения трипольских женщин поражают наших современников.

Почему они без рук, без лиц и расписаны за-гадочными символами?

В книге «Сакральный мир Трипольской цивилизации» современный археолог На-

талья Бурдо утверждает: «До наших дней дошло много мифов, верований, ри-

туалов, так или иначе свя-занных с божеством

земли – Великой Матерью, источни-ком всего живого в мире. Анализ трипольских мате-риалов позволяет

утверждать, что в духовном центре

Трипольской циви-

Tatyana­Magdeyçuk(Ukrayna)­

Anaerkil çağı olarak bilinen zamanda ortaya çıkan kadın figürleri, Tripol Kültürü’nün seramik örneklerinin ço-ğunu oluşturmaktadır. Tripol Kültürü araştırmacısı, yazar Dokiya Gumen-

na (1904 – 1996): “Anne prensibi üzerine dayalı kabile sisteminin oluşmasında bir toplumun ana simgesi olarak kadının kabul edilmesinde şaşılacak bir şey var mı? Kadın, kabile birliğinin simgesidir. Soy ağacı ondan başlamaktadır. Aynı zamanda kadın, soyunun, kabilenin koruyucusu, bereketi ve iyiliği getirenidir. Böylece tanrıça ha-line gelen anne kültü ortaya çıkmıştır” diye bir açıklıyor.

Araştırmacı “istikbale uzanan mazi” adlı ro-manında "kadın figürleri, Tripol Kültürü’nün bütün etaplarında mevcuttur. Bütün canlı var-lıklarda var olan Evrensel Ana imajı yontma taş devrinden beridir güncelliğini korumaktadır. Gö-çebe hayat tarzından tarıma geçişle beraber in-sanlığın annesi olarak ortaya çıkan ve ilk insanlar için gerçek bir karakteri taşıyan kabilenin başın-da bulunan kadın imajı, yıllardır insan zihninde yıldız tanrıçası, eskiçağ totem tanrısı, bereket tanrıçası, savaş tanrıçası, mücadele tanrıçası, av tanrıçası olarak, ev ve şehircilikte, tarım koru-yucusu olarak bilinirdi. O, yeryüzündeki bütün canlılara ve gökyüzündeki bütün güçlere hük-meder. O, av büyüsünün totem tanrılarının baş tanrıçası olarak bilinirdi” diyerek Dünya Ana’yı ifade etmektedir.

Tripol kadınlarının seramik figürleri, günümüz insanlarını hayran bırakmaktadır. Neden bu figür-lerin kolları ve yüz ifadeleri eksik? Neden üzerlerin-de esrarengiz semboller yazılıdır?

“Tripol Medeniyeti’nin ilahi dünyası” adlı kitap-ta modern arkeolog Natalya Burdo şöyle demek-tedir: “Bütün canlı varlıkların kaynağı Dünya Ana olarak bilinen Toprak Tanrıçası ile bağlı olan birçok efsane, inanç ve ritüeller günümüze kadar ulaş-mıştır. Tripol kültürüne ait nesnelerin arkeolojik incelemelerine göre Tripol Medeniyeti’nin merke-zinde Büyük Tanrıça olduğu ileri sürebiliriz. inan-dıkları Büyük Tanrıça, birçok şekilden meydana gelip ve farklı sembollerle yansıtılıyor. Ay, toprak, tohum, kadın, yılan, kuş, dişi ayı ve inek hepsi Bü-yük Tanrıça’nın vazgeçilmez semboleridir. Büyük Tanrıça’ya Büyük Tanrı eşlik ederdi. Boğa veya ko-yun Büyük Tanrı’nın gücünü temsil eden sembol-lerdir.

Şekil olarak bir daireyi andıran bütün resimler, dolunayın büyüleyici sembolüyle özdeşleşmiştir. Ayın üç ayrı evresi olan hilal, yeni ay ve dolunayı, gençlik, evlilik dönemi ve yaşlılık olmak üzere ka-

С магической символикой полной Луны связаны почти все изображе-ния, по форме напоминающие круг

АВТоР СКУЛьПТУРЫ ЛюДМиЛА СМоЛЯКоВА

ESER SAHİBİluDMİlA SMOlYAKOvA

Page 75: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 75

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

лизации находилась Великая Богиня. Многочис-ленные ее ипостаси воплощаются в различные образы, а различные аспекты нашли отражение в магических символах. Ее атрибуты – Луна, Земля, Зерно, Женщина, Змея, Птица, Медведи-ца и корова. Рядом с ней – Великий Бог, его мо-гущество символизирует Бык или Баран.

С магической символикой полной Луны связаны почти все изображения, по форме напоминающие круг. Три фазы Луны – ново-рожденная Луна, полная Луна и серп Луны, стареющей и исчезающей с небосклона, соот-ветствуют трем периодам жизни женщины, от которой идет родословная: целомудренная дева, женщина брачного возраста и старуха. Ритмам месячной богини соответствовали сезонные циклы растительного и животного мира – всего живого, что было на Земле, значит, она мыслилась и как Мать-Земля, в начале года производящая почки и бутоны, затем – цветы и плоды, а в конце прекращающая плодоносить.

Археологи находят среди трипольских ма-териалов образы Богини-девы, Богини-коровы, Богини-змеи и Богини-птицы. Великая Богиня была Богиня-Луна, Большая Мать и Мать-Земля».

Летом 2011 года в Музее культурного на-следия, филиале Музея истории киева, с успе-хом прошла персональная выставка триполь-ской керамики первого народного мастера Украины по реконструкции трипольской ке-рамики Людмилы Смоляковой. Выставку своих работ Людмила ивановна посвятила Докии Гу-менной. Любовь Докии к Трипольской культу-ре передалась и Людмиле. и этой любовью она живет уже много лет. Несколько лет изучения древней техники лепки без гончарного круга, свойств глины из разных регионов Украины, поездки по стране и участие в раскопках, об-щение с ведущими археологами, историками, проникновение в тайны трипольской символи-ки и орнаментов дали прекрасные результаты. Работы мастерицы, а их уже около трех тысяч, сегодня известны во многих странах.

В ее мастерской мы видим десятки женских фигурок. Одни сидят на тронах-бычках, дру-гие стоят на полу и на полках, одни объемные, другие плоские. Очень трогательно выглядят беременные женщины на тронах-бычках. Все они разных размеров. Есть такие, что поме-щаются на ладони, а другие весят до 200 кг. Одна из любимых работ Людмилы – женская скульптура высотой 1,5 м – увеличенная копия трипольской пластики с врезным орнаментом, установленная на крыше киевского областно-го археологического музея в селе Триполье. иллюстрация этой скульптуры представлена в «Энциклопедии Трипольской цивилизации», изданной 2004 году.

dın hayatının üç etabıyla özdeşleştirmek mümkün-dür. Ay Tanrıçası’nın üç evresi, hayvan ve bitkilerin yani topraktan çıkan ve yeryüzünde yaşayan bütün varlıkların yaşam evrelerine bağlıdır. Demek ki bu tanrıça baharın gelişiyle birlikte ağaçlardaki tomur-cuklar ve çiçek goncalarının açılmasını sağlayan, ondan sonra da meyveleri getiren Toprak Ana’dır.

Arkeologlar, kazı çalışmaları sırasında Tripol Medeniyeti’ne ait kalıntılar arasında kız tanrıçası, inek tanrıçası, yılan tanrıçası ve kuş tanrıçasının figürlerini buldular. Büyük Tanrıça ise aynı zaman-da Ay Tanrıçası, Dünya Ana ve Toprak Anne olarak kabul ediliyor”.

2011 yılının yaz aylarında Kiev Tarihi Müzesi Şubesi Kültür Mirası Müzesi’nde Tripol seramikleri restorasyonu Ukrayna’nın ilk halk ustası Ludmila Smolyakova’nın Tripol seramikleri başlıklı özel sergi-sinde başarılı bir şekilde sergilendi. Ludmila Hanım sergisini Dokiya Gumennaya’ya adadı. Dokiya’nın Tripol Medeniyeti’ne karşı olan sevgisi Ludmila’ya geçmiş. O da bu sevgiyi hayatı boyunca sürdürü-

Şekil olarak bir daireyi andıran bütün resimler,

dolunayın büyü-leyici sembolüyle

özdeşleşmiştir

Page 76: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

76 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Скульптуры расписаны символами. Один из главных элементов орнаментов – спираль: символ вечного движения и обновления. Мно-гие фигуры стоят с поднятыми к небу руками в молитвенных позах. Сложенные на животе руки соответствуют схематическому изобра-жению женщин с чашами в ритуальной позе – «молитва о дожде». Есть и изваяние женщины с ритуальной чашей, поднятой над головой.

Тысячи реконструкций мастера, выполнен-ные по старинной технологии без гончарного круга, стали настоящим украшением многочис-ленных выставок на Украине, а также в Греции, китае, Германии, России, США, Шотландии. Люд-мила Смолякова, участник Всемирной выставке «ЭкСПО-2010» в Шанхае, рассказывает: «Пави-льон Украины был расписан трипольскими сим-волами. При входе в павильон – знакомый всем знак, подобный китайскому «инь-ян», но появив-шийся на стенах домов на пять тысяч лет раньше. Внутри стены расписаны берегинями: женщина-птица, женщина-змея, женщина-земля.

yor. Çömlekçi çarkı kullanmadan çömlekçiliği öğ-renmesi, Ukrayna’nın değişik bölgelerinde bulunan balçıkları incelemesi, arkeolojik kazılara katılması, ünlü arkeolog ve tarihçiler ile tanışıp temasa geç-mesi, Tripol sembol ve bezek dünyasıyla yakından tanışması Ludmila’yı başarılı sonuçlara ulaştırmış. Ustanın eserleri sayısı yaklaşık olarak 3.000’i bulu-yor ve dünyanın bir çok ülkesinde tanınıyorlar.

Atölyesinde onlarca kadın figürünü görülebi-liyorsunuz. Bazıları boğa şeklinde yapılan tahtada dururken, diğerleri rafta duruyor, bazıları üçbo-yutlu, diğerleri düz. Boğa şeklinde yapılmış tahta üzerinde oturan hamile kadın figürleri çok ilginç görünüyor. Ludmila Hanım’ın atölyesinde farklı boylarda figürler bulunmaktadır. Bazılarını elinize rahatlıkla alabilirken, bazıları da 200 kiloluk ağırlı-ğa sahip heykeller olabiliyor. Ludmila Hanım’ın en sevdiği eseri 1.5 metrelik kadın heykeli, gömme bezekli Tripol geleneksel heykel tarzının en büyük örneğidir. Bu heykel, Tripol Köyü’nde bulunan Kiev Bölge Arkeolojik Müzesi çatısı altında durmaktadır. Heykelin resmi 2004 yılında yayınlanmış olan Tri-pol Medeniyeti Ansiklopedisi’nde yer alıyor.

Tripol Kültürü’ne ait figürler çeşitli sembollerle süslenmiş. Bezeklerin baş unsurlarından bir tanesi yenileme ve ilerlemenin simgesi olan helezondur. Heykellerin çoğu, ellerini gökyüzüne açmış dua edecek şekilde yapılmış. Karnında birleştirilmiş elli figürler, elinde tas olan ve yağmur duası okur şeklinde oturan kadınların şematik betimlenme-sidir. Aynı zamanda ellerinde tas ile duran kadın heykelleride mevcuttur.

Ustanın yaptığı binlerce çalışma, çömlekçi çarkı kullanmaksızın eski teknikte yapılmış. Bu örnekler, Ukrayna, yunanistan, Çin, Almanya, Rusya, ABD, iskoçya’da yapılan birçok sergiyi renklendirmiş. Ludmila Smolyakova, Şanghay’da düzenlenen EKSPO 2010 uluslararası sergisinin katılımcıla-rı arasındaydı. “Sergide Ukrayna Pavyonu Tripol Kültürü’nün sembolleriyle süslüydü. Pavyonumu-zun girişinde hepimizin bildiği yin ile yang sim-gelerine benzeyen bir sembol vardı. yalnız bizim simgemiz, Tripolyalıların evlerinde 5 bin yıl önce bulunuyordu.

Pavyonun içindeki duvarlarda kadın-toprak, kadın-kuş, kadın-yılan olmak üzere koruyucu figür-lerin resimleri vardı.

Seramiklerin üzerindeki desenler Çinli gençle-rin ilgisini çekti. Tripol su yılanlarının Çin ejderha-larına benzerliği onları hayran bıraktı. Bu yüzden bizde açıklama gereği duyduk: yılan-Ejderha sim-gesi paleolit devrinde ortaya çıkmıştır. Neolitik ça-ğın tarımsal kültüründe ise bu imaj baş unsurdur. Çünkü tarımda suyun olması hayati önem taşır. Su yılanı imajı da yağmura bağlanmış. Bunun yanında su yılanının Anne Tanrıça’nın kültüne bağlı olduğu da söylenebilir. Bunu kadın ve su yılanı figürlerinin sembolleri çok iyi ıspatlıyor. Su yılanının yeryüzü

ЖЕНСКАЯ СКУЛь-ПТУРА ВЫСоТой ПоЛТоРА МЕТРА – УВЕЛиЧЕННАЯ

КоПиЯ ТРиПоЛьСКой ПЛАСТиКи С РЕзНЫМ

оРНАМЕНТоМ

KADıN HEYKElı FİGÜRÜ, BÜYÜKlÜğÜ

1,5 METRE, OYMA BEZEKlı TRİPOlİ

PlASTİK KOPYASı

Ведущей темой во вдохновенном творческом труде мастера остается Великая Мать – хранительница всего живого в этом мире

ustanın ana temasındabütün canlı varlıkların koruyucusuolan BüyükAnne imajıvardır

Page 77: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 77

китайская молодежь была в восторге от сим-волики на керамике, и не могла понять, почему китайские драконы так похожи на трипольских ужей. Приходилось им объяснять: образ Змея-Дракона появился еще в эпоху палеолита, а в земледельческом искусстве неолита он занял одно из центральных мест: ведь для земледель-ческого общества достаточное количество влаги – фактор выживания, а ужи связаны именно с пе-риодом дождей. Уж был связан с культом Матери-Богини, о чем свидетельствуют многочисленные изображения женских и змеиных атрибутов. Уж представлялся посредником между Землей, где он жил, и Небом, откуда он вызывал дождь, буд-то высасывая его из сосков Матери Неба. Образ Змея встречаем и в яншаоских росписях на горш-ках. Он связан с дождем, реками, громом, горами, деревьями – в китайский мифологии божества этих стихий приобретали вид Дракона. именно китайская культура Яншао, которая моложе три-польской на тысячу лет, считается родственной трипольской: символы на керамике обеих куль-тур легко читаются».

Уже три года подряд Людмила представляет Трипольскую культуру на Международной сель-скохозяйственной выставке «Зеленая неделя» в Берлине, а в нынешнем году она представляла также частный музей реконструкции триполь-ской керамики «Дивный мир Триполья».

Представители «Союза украинцев в Гер-мании» предложили новый проект популяри-зации Трипольской культуры – постоянную экспозицию реконструкций трипольской ке-рамики во всемирно известном «Музее дои-сторической эпохи» в Берлине. А итальянская фирма «Агромат» открыла в киеве ресторан «керама-мама», где скульптуры для оформле-ния интерьера и посуду изготовила Людмила Смолякова.

Ведущей темой во вдохновенном творче-ском труде мастера остается Великая Мать – хранительница всего живого в этом мире. Рекон-струкции трипольских женщин – это глубокая и неразрывная связь праукраинской Великой Матери, олицетворения сакральной женской сущности, с матерями народов Евразии и всего мира, как древнего, так и современного. n

ile gökyüzü arasındaki arabulucu rolünü yaptığı-na inanılırdı. yeryüzünde yaşayan su yılanı, anne göğsünden süt emer gibi gökyüzünden yağmur emmiyordu. Çin yanşao kültürüne ait olan çömlek süslemelerinde yağmur, nehir, gök gürültüsü, dağ, ağaç gibi nesne ve tabiat olaylarına bağlı olarak yılan imajını görebilirsiniz. Çin mitolojisinde doğa olayları ve bitki tanrıları ejderha şeklindedir. Tripol kültürü ve ondan bin yıl daha genç olan Çin yan-şao Kültürü arasında yakınlık ve benzerlik ilişkileri-nin var olduğu düşünülüyor. iki kültüre ait seramik süslemelerinde kullanılan sembollerden de kolay anlaşılıyor”.

Ludmila üç yıl ardarda Berlin’de düzenlenen “yeşil Hafta” uluslararası tarım sergisinde Tripol Kültürü’nü tanıtıyor. Bu sene de Tripol Seramikleri Restorasyonu Özel Müzesi “Tripol’yanın fevkalade dünyası” projesini tanıttı.

Almanya Ukranyalılar Birliği temsilcileri, Tripol Kültürü’nü yaymak amacıyla Berlin’deki dünyaca ünlü Tarih Öncesi Çağ Müzesi’nde Tripol seramikle-rini sürekli sergilemek için proje teklifi yaptılar.

“Agromat” italyan şirketi Kiev’de “Kerama-mama” lokantasını açtı. Lokantanın iç dekorasyonu için heykeller, kap ve mutfak eşyaları -setleri- Lud-mila Smolyakova tarafından tasarladı.

Ustanın ana temasında bütün canlı varlıkların koruyucusu olan Büyük Anne imajı vardır. Tripol Kültürü kadın heykelleri; kadının özel yeri ve mis-yonunu yansıtan Büyük Anne’nin geçmiş ve günü-müz Avrasya halklarının anneleriyle derin ve kop-maz bir bağının olduğunun göstergesidir. n

один из глав-ных элементов

орнаментов – спираль:

символ вечного движения и обновления

Bezeklerin baş unsurlarından

biri de yenilenme ve ilerlemenin

simgesi olan helezondur

сторической эпохи» в Берлине. А итальянская фирма «Агромат» открыла в киеве ресторан «керама-мама», где скульптуры для оформле-ния интерьера и посуду изготовила Людмила

Ведущей темой во вдохновенном творче-ском труде мастера остается Великая Мать – хранительница всего живого в этом мире. Рекон-струкции трипольских женщин – это глубокая и неразрывная связь праукраинской Великой Матери, олицетворения сакральной женской сущности, с матерями народов Евразии и всего

Page 78: Diyalog Avrasya №36

главная темаЖенщины­Евразии

78 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Гиули­Аласания:«Ценю в людях честность, доброту, интеллект, обаяние,образованность...»

Гиули­Аласания:«Ценю в людях честность, доброту, интеллект, обаяние,образованность...»

Giuli­Alasania“Dürüstlük, merhamet, zeka, sem-patiklik, tahsilli olmak gibi insani niteliklere önem veriyorum...”

Giuli­Alasania“Dürüstlük, merhamet, zeka, sem-patiklik, tahsilli olmak gibi insani niteliklere önem veriyorum...”

С Гиули Аласанией я часто встречался на форумах платформы «Диалог Евразия», но познако-миться с ней ближе как-то не получалось. При встречах мы только вежливо раскланивались и улыбались друг другу. На собраниях интеллектуалов, в большинстве своем мужчин, она всегда выделялась и потому, что она женщина, и тем, как выступала с трибуны – коротко, емко, убеди-тельно. Наконец пришло время именно в «женском» номере задать вопросы и получить ответы от историка, доктора исторических наук, специалиста по средневековой истории Грузии тюрколога Гиули Гивиевны Аласании

Giuli Alasania ile Diyalog Avrasya Platformunun düzenlediği konferanslarda bir kaç kere bir araya geldik. Bunun haricinde yakından tanışma fırsatımız olmadı. Karşılaştığımızda nezaket kuralları gereği sadece

selamlaşıyorduk. Özlü, net ve kısa konuşmalarıyla çoğunluğunu erkek katılımcının oluşturduğu DA etkin-liklerinde kendini hemen belli ediyordu. Derginin kadınlara yönelik bu sayısında tarihçi ve Gürcistan’ın

ortaçağ tarihi uzmanı, Türkolog Dr. Giuli Alasania’ya bir takım soruların sorulma zamanı geldi çattı

люди­диалога

Page 79: Diyalog Avrasya №36

dosyaAvrasya'nın­Kadınları

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 79

беседовали­борис­Клементьев­(Россия),­Фатих­Демир­(Грузия)

–­ Говорят,­ вы­ были­ первой­ женщиной,­ вошедшей­в­ состав­ делегации­ страны-участника­ платформы­«Диалог­Евразия»?– Не совсем верно. Были довольно яркие представитель-

ницы своих стран, больше из Турции, несколько с Украины, из России. Запомнились интересные встречи с азербайд-жанскими женщинами. Позже к ним добавились другие, из казахстана киргизии и т. д.

–­вы,­кажется,­не­пропустили­ни­одного­важного­фору-ма,­конференции,­семинара,­организованного­ПДЕ?­Ка-кое­из­этих­собраний­вам­наиболее­запомнилась,­стало­полезным­ в­ вашей­ профессиональной­ деятельности,­просто­пришлось­по­душе­как­человеку,­женщине?

Röportaj:­Boris­Klementyev­(Rusya),­Fatih­Demir­(Gürcistan)

­–­DA­Platformu’nun­­katılımcı­ülke­delegasyonları­için-deki­ilk­kadın­olarak­biliniyorsunuz.­Bu­doğru­mudur?– Tam olarak doğru değil. Başka ülkeleri temsil eden bir-

den fazla kadın daha vardı. Çoğunluğu Türkiye olmak üzere Ukrayna ve Rusya’dan da gelen vardı. Azerbaycan’dan gelen kadınlarla görüşmelerimiz güzel ve ilgi çekiciydi. Daha sonra bu listeye Kazakistan, Kırgızistan ve diğer ülkelerden kadınlar da katıldı.

–­ Siz­ galiba,­ DA­ Platformunun­ organize­ ettiği­ bütün­önemli­forum,­konferans­ve­seminere­katıldınız,­değil­mi?­ Onlardan­ hangisi­ en­ çok­ hoşunuza­ gitti,­ hangisi­kariyerinize­ek­faydalar­getirdi­ve­bir­ insan,­bir­kadın­olarak­hangisinden­en­çok­etkilendiniz?

diyalog­insanları

Page 80: Diyalog Avrasya №36

80 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

люди­диалога

– Не было почти ни одной встречи без моего участия. Все начиналось более десяти лет назад в Турции, в Стамбуле или в Анталье. Затем были созданы локальные организации в странах-участницах, стали проводиться конференции в киеве, Тбилиси, Москве, Бишкеке, Астане и других городах. Менялись масштабы, число участников. Все встречи были разные, но в то же время в чем-то основном очень схожие. Вообще, для меня все это было очень ново и не похоже на научные конференции, в которых приходилось участво-вать раньше – там все планировалось заранее. На встречах, организованных платформой, самое привлекательное – спонтанность, возможность непосредственного общения с коллегами, соседями, представителями разных стран. Здесь рассматриваются самые актуальные проблемы, острые с разных сторон. В силу емкости предложенной на рассмо-трение общей темы каждый может открыто высказать свое мнение, выслушать другого, дискутировать, не планируя заранее своего выступления. Поэтому такие втречи всегда полезны и обогащают не только в интеллектуальном, но и в эмоциональном плане.

–­Круг­друзей­у­вас,­должно­быть,­большой.­С­кем­из­делегатов­ платформы­ знакомство­ было­ самым­ ин-тересным­и­запоминающимся?– Моя жизнь делится на две половины: до ПДЕ и после,

главным образом – благодаря встречам с интересными людьми. Мне, конечно, повезло, что деятельность орга-низации связана с выдающимися именами, личностями, создавшими эпоху, к голосу которых прислушивались со-

– Sanırım, katılmadığım DA toplantısı yoktur. Her şey 10 yıl önce, Türkiye, istanbul yada Antalya’da başladı. Zamanla katı-lımcı ülkelerde milli komiteler oluşturularak; Kiev, Tiflis, Mos-kova, Bişkek, Astana ve diğer şehirlerde konferanslar organize edilmeye başlandı. Bütün toplantılar birbirinden farklıydı ama ortak bir çizgide buluşuyorlardı. Daha önce katıldığım bilimsel konferanslardan tamamen farklı olan bu görüşmeler, benim için yeni bir tecrübe demekti. Daha önce katıldığım konferans-larda her şeyin önceden planlandığı havası varken, DAP’ın dü-zenlendiği konferanslarda en çok hoşuma giden şey; herşeyin kendiliğinden olması, kendi meslek grubunuzdaki insanlarla, yan yana oturduğunuz komşularınızla ve farklı ülke temsilcile-riyle yüz yüze konuşabilmenizdi. En can alıcı problemler bile farklı yönlerden değerlendiriliyordu. Üzerinde çalışacak olan konular geniş ve kapsamlıdır. Dolayısıyla katılımcıların tümü, tebliğini önceden hazırlamadan düşüncelerini paylaşabiliyor, karşıdakini dinliyor ve tartışabiliyordu. Bu yüzden böyle gö-rüşmeler her zaman faydalı oluyordu. Entelektüel düşüncenin yanında duygusallığın da olması ayrı bir renk katıyor.

–Arkadaş­ çevreniz­ geniş­ olmalı.­ DA­ Platformu­ dele-geleriyle­ tanışmalarınızda­ en­ ilginç­ ve­ en­ kalıcı­ olanı­hangisidir?– Hayatımı DAP öncesi ve sonrası olarak ikiye ayırabilirim.

Bunun sebebi ilginç insanlarla tanışmamdır. Günümüz insan-larının fikirlerinden faydalanmak, zamanımızın seçkin ve ba-şarılı insanlarının platformun faaliyet ve etkinliklerine dahil olunmasını kendi açımdan büyük bir şans olarak görüyorum. Kırgızistan’a bağlı, sadık yurtsever ve aynı zamanda` günümü-

Page 81: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 81

diyalog­insanları

zün büyük düşünürü, insanlık vicdanı diyebileceğimiz Cengiz Aytmatov’un yanında oturmak muhteşem değil midir?

–­ DAP­ toplantılarında­ zaman­ zaman­ söz­ alıyorsunuz.­Sizi­dinleyen­insanlara­ilk­önce­ne­­söylüyorsunuz?– Bu tür etkinliklerde konuşmacılara verilen süre kısıtlı ol-

maktadır. Birkaç dakikada birçok şeyi söylemeyi yetiştiremiyor-sunuz. Genelde verilen süreyi ülkem ve halkımı anlatmak için kullanırım. Küreselleşmeyle birlikte dünyanın küçülmesi, ülke-lerin birbirine bağımlılığının artması, bir ülke içindeki durumun komşu ve hatta uzakta bulunan ülkelerde yansımalarının olma-sı ve net bilgilere sahip olunması son derece önemlidir. Zira bir araya gelmemizin amacı birbirimizi daha iyi tanımaktır.

–­ Antalya’da­ düzenlenen­ konferanslardan­ birinde­“Farklı­ülkelerin­tarihini­doğru­anlama­yolları”­konusu­masaya­yatırıldı.­Günümüz­­insanlarını,­geçmişte­mey-dana­gelen­savaş­ve­kırgınlıkları­nasıl­değerlendirme-liyiz?­Bir­tarihçi­olarak­bu­konuda­ne­diyebilirsiniz?– Bana göre geçmişteki olaylar, kaynaklara dayandırılarak

mümkün olduğu mertebe objektif olarak gösterilmeli. Aynı zamanda kaynaklar önyargılı olunmaksızın doğru bir şekilde değerlendirilmeli.

–­Niçin­size­Türkiye­uzmanı­diyorlar?­Azerbaycan­da­si-zin­için­yabancı­ülke­sayılmaz.­Bu­listeye­başka­hangi­ülkeleri­dahil­edilebiliriz?­

временники. Разве не удивительно было сидеть рядом с Чингизом Айтматовым, преданным патриотом киргизии и в то же время величайшим мыслителем современности, со-вестью человечества...

–­На­заседаниях­платформы­вы­часто­выступаете­с­трибуны.­Что­в­первую­очередь­вам­важно­сказать­слушателям?– как и на всех подобных заседаниях, всегда мало вре-

мени. За несколько минут надо успеть многое. Я обычно ста-раюсь использовать это время, чтобы дать больше инфор-мации о моей стране, о наших людях. В эпоху глобализации, когда мир стал теснее и более взаимозависимым, когда любые процессы в одной стране мгновенно отражаются в других, даже самых отдаленных, очень важно иметь точную и своевременную информацию. Ведь основная цель наших встреч – поближе узнать друг друга.

–­На­одной­из­конференций­в­Анталье­обсуждалась­тема­ «Как­ правильно­ понимать­ сегодня­ историю­разных­ стран».­ С­ каких­ позиций­ нам,­ современни-кам,­ стоит­ смотреть­ на­ прошлые­ войны­ и­ захват­территорий?­ваше­мнение­как­историка.– Я считаю, что прошлое должно освещаться предельно

объективно, исходя из показаний источников. источники должны быть прочитаны верно, во всяком случае, не пред-взято, и прошлое не должно искажаться преднамеренно.

Page 82: Diyalog Avrasya №36

82 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

–­ Почему­ вас­ часто­ называют­ знатоком­ Турции?­Азербайджан­ для­ вас­ тоже­ не­ чужая­ страна.­ Какую­страну­еще­можно­добавить­в­этот­список?– когда-то я закончила факультет востоковедения по

специальности история Турции. Тогда, в университете, мы изучали страны Ближнего Востока по книгам. В Турцию я первый раз приехала гораздо позже. Для меня стало откры-тием, что мы так похожи. Нас гораздо большее объединяет, чем разъединяет. Очень люблю Баку и азербайджанцев, лю-блю Украину, где учился мой сын. У меня друзья в Армении. Список стран можно продолжить. Грузия и грузины вообще открыты для всех стран, идущих к нам с миром.

–­вы­больше­теоретик­или­практик?­– Раньше была больше теоретик. Последнее время – и

то, и другое.

–­вы­сова­или­жаворонок?– С возрастом я – и сова, и жаворонок. Сплю мало. Семь

часов – это роскошь.

–­ Какую­ роль,­ кроме­ материнства­ и­ воспитания­ де-тей,­по­вашему­мнению,­может­исполнять­женщина?­– Любую. Женщины уже не раз это доказали. В самые

трудные 90-е годы именно женщины оказались более гиб-кими в новых условиях и взяли на себя основные функции, именно благодаря им выжили семьи – не только в Грузии, но и во многих других странах.

–­Что­мешает­женщинам­занять­равное­с­мужчинами­положение­в­обществе?– Мне кажется, уже ничего. Хотя, конечно, многое зави-

сит от традиций, законодательства. Но мир идет к гендерно-му равноправию, и это необратимый процесс.

–­Что­вы­больше­всего­не­приемлете­в­людях?– Лживость, излишний прагматизм, бестактность, глу-

пость.

–­А­что­больше­всего­в­них­цените?­– Честность, доброту, интеллект, обаяние, образованность.

–­Что­общего­и­разного­у­грузинки,­например,­с­мол-даванкой,­русской,­украинкой?– Гораздо больше общего. Женщина – мать, жена. Сейчас

все больше появляется женщин, для которых важнее профес-сия, самостоятельность. Это общий процесс. Если говорить о грузинках, которых я лучше знаю, можно выделить их умение дать возможность мужчинам чувствовать себя сильными.

–­ Что­ такое­ счастье?­ И­ как­ по-грузински­ звучит­ это­слово?– Наверное, возможность самореализации (ведь каж-

дый наделен каким-нибудь талантом) плюс личное счастье. Но счастье не постоянно, для него надо постоянно трудить-ся. Счастье по-грузински «бедниереба».

– Zamanında tarih fakültesinin Türkiye tarihi bölümün-den mezun oldum. O zamanlarda yakın Doğu Ülkeleri’ni ders kitaplarının sayfalarından öğreniyorduk. Türkiye’ye gidişim daha sonraki zamanlarda oldu. Halklarımızın ve ülkelerimizin ortak noktalarının olduğunu keşfetmiştim. Ortak yönlerimiz, bizi birbirimizden ayıran yönlerden daha fazladır diyebili-rim. Bakü ve Azerbaycanlıları çok seviyorum, aynı zamanda oğlumun tahsil gördüğü yer olan Ukrayna’yı da seviyorum. Ermenistan’da birçok arkadaşım var. Bu listeyi daha da uzata-bilirim. Gürcistan ve Gürcüler, bize barışla gelen herkese açık bir ülke ve halktır.

–­Siz­daha­çok­teorisyen­mi,­­yoksa­eylem­insanı­mısı-nız?– Eskiden daha çok teorisyen idim. Şimdi hem teorisyen

hem de eylem insanıyım.–­Sizce­bir­kadın­annelik­ve­çocuk­yetiştirmenin­dışın-da­hangi­rolleri­üstlenmesi­gerekir?­

люди­диалога

Page 83: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 83

–­Кто­ваши­самые­близкие­люди?­Приходится­ли­вам­выполнять­роль­домохозяйки?– Самые близкие – моя семья, друзья. Я довольно за-

нятый человек. кроме основной работы, у меня появилось много общественных нагрузок. и тут выяснилось, они не утомляют – помощь людям, наоборот, приносит радость. Соответственно, меньше времени остается для дома. Есте-ственно, это не относится к моим внукам – для них и время, и силы всегда находятся.

–­вы­любите­готовить?­– Меня восхищают женщины, умеющие хорошо гото-

вить. Это настоящий талант. Но я, к сожалению, не отношусь к этой категории.

Редакция журнала «ДА» благодарит за помощь в организации публикации координатора платформы «Диалог Евразия» в Грузии Фатиха Демира

– Herhangi istediği bir rolü. Kadınlar bunu birçok kez is-patlamıştır. En zor diyebileceğimiz 1990’lı yıllarda kadınların önlerine konulan yaşam koşullarına göre daha esnek davra-nıp temel bazı görevleri omuzlarına aldılar. Onların sayesinde birçok aile ayakta kalabildi. Bahsettiğim durum Gürcistan ile beraber birçok ülke için geçerliydi.

–­­Kadınların,­erkeklerle­aynı­toplumda­aynı­konumu­almasını­engelleyen­nedenler­nelerdir?

– Bence artık hiç bir engel kalmadı. yine bu konu gibi bir-çok mesele ülkede hakim olan gelenek ve mevzuata bağlıdır. Bununla beraber insanlık cinsiyet eşitliğine doğru yönelmek-tedir. Bu, geri dönülmez bir süreçtir.

–­ Bir­ insan­ karakterinde­ olmasını­ istemediğiniz­ ana­hatlar­nelerdir?– yalancılık, kendini fikirlerini empoze etme, patavatsızlık,

akılsızlıktan hoşlanmam.

–­Hangilerine­daha­önem­verirsiniz?– Dürüstlük, merhamet, zeka, sempatiklik ve tahsile önem

veririm.

–­ Bir­ Gürcü­ kadınının­ Moldovalı,­ Rus­ veya­ Ukraynalı­bir­kadınla­ortak­yönleri­var­mıdır?– Tabiki var. Hatta çok var. Her kadın, bir anne, bir eştir. Son

zamanlarda, bir çok kadın için kariyer ve bağımsızlık popüler olmaya başladı. Bu tüm dünyada görülen bir süreçtir. Gürcü kadınlarını diğer kadınlardan daha iyi tanıdığım için şunu di-yebilirim ki onlar erkeklere göre kendilerinin daha güçlü ol-duklarını hissetirebilirler. Bu onların bir özelliğidir.

–­Mutluluk­nedir?­Gürcü­dilinde­mutluluk­nedir?­Sizin­için­“en­yakın­insanlar”­sözü­ne­anlamına­gelir?– Galiba mutluluk, kendini gerçekleştirebilmesi (her kişi-

nin bir şeye yatkınlığı vardır) ve özel hayatta mesut olmasıdır. Mutluluk duygusu geçicidir. Onun için daima çalışmak gerek. Gürcüce mutluluk “bedniereba” olacak. En yakın insanlar, be-nim için benim ailem ve arkadaşlarımdır.

–­ Ev­ hanımı­ görevini­ üstlenmek­ zorunda­ kalıyor­ mu-sunuz?– Aslında yoğun çalışan biriyim. Kendi işimin yanında fark-

lı kamu görevlerini üstlenmekteyim. Bunları beni hiç yorma-maktadır. Tam tersine, başkalarına yardım etmek beni mutlu ediyor. Tabii ki bunlardan dolayı ev hanımlığını yapmaya ne-redeyse zamanım kalmıyor. Ama torunlarım beraber zaman geçirmek için hem vakit hem de enerjim var.

–­Yemek­yapmayı­sever­misiniz?– Şahane yemekler yapan kadınlara hayranım. Bence bu

bir marifettir. Ne yazık ki, ben bu kategoriden kadınlardan biri değilim.

DA Dergisi Yayın Kurulu’na yaptığı yardımlardan dolayı Gürcistan DA Platformu Koordinatörü Fatih Demir’e teşekkür ederim.

diyalog­insanları

Page 84: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

84 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

«Казахи – удивительно одаренный народ... Я очарован их песнями. Я думаю, не ошибусь, если скажу, что казахи музыкальны в неменьшей степени, чем венцы и вокальны не меньше, чем итальянцы...»

в.­браташ

“Kazaklar yetenekli bir halktır. Onların şarkılarına hayret ediyorum. Onların müzisyenliği Viyanalılardan, şarkıcılığı ise İtalyalılardan eksik değil dersem yanılmış olmam. Kazakistan mutluluğu ve ahengi yakalamış Asya’nın Viyana ve İtalya’sıdır”.

V.­Bratash

Шедевры­Сауле

Saule’nin­Şaheserleri

Page 85: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 85

бакыт­Турмагамбетова,(Казахстан)­кандидат искусствоведения, музыковед

В народе всегда рождались уникально одаренные люди, имеющие различ-ные таланты – способности к музыке и поэзии, игре на инструментах, сцени-ческому мастерству. Среди них особое

место занимает певица, заслуженный деятель ис-кусств Казахстана Сауле Жанпеисова.

она родилась в ауле Жайылма имеющего двух-тысячелетную историю города Тараз. искусству пе-ния обучалась у известного народного певца, ком-позитора, актера и педагога Гарифоллы Курманга-лиева. Маэстро объездил со своей домброй весь мир и покорил даже итальянских ценителей вока-ла. Уже в годы учебы в Алма-Атинской консервато-рии Жанпеисова стала лауреатом республиканско-го фестиваля «Жигер» и получила государственную премию «Дарын».

Сегодня Сауле знакомит слушателей с казах-ской музыкой в Голландии, Бельгии, Германии, Франции, Турции, Китае, России и других странах. она – одна из немногих профессиональных ис-полнительниц песен знаменитого Мухита Мера-лиева (1841–1918) – основоположника западно-казахстанской песенной школы.

имя Сауле в мире музыки ассоциируется с песней Мухита «Айнамкоз». Это вершина его твор-чества, песня, полная лирических чувств и требую-щая от исполнителя «широкого дыхания». именно ее в своей исполнительской интерпретации Сауле Жанпеисова сделала названим первого альбома, вышедшего в 1995 году, и сольного концерта.

Главная особенность творчества Жанпеисо-вой – владение исполнительскими приемами ре-гиональных песенных школ. Песни кайкы, взро-щеные на западно-казахстанской эпической тради-ции, песни и жыр-терме местности Сыр, песни Арки и Жетису – все это в ее репертуаре.

А недавно Сауле порадовала своих слушателей произведениями собственного сочинения: «Жан аке», «Алатау», «Жас гасыр, жана замана».

Песни других народов певица исполняет на-столько профессионально, что на одном из кон-цертов в Киргизии, где она спела более деся-ти песен на киргизском языке, местный журна-лист сказал: «Вы поете киргизские песни лучше, чем киргизы. Вы настоящая киргизская певица».

Неслучайно народный артист СССР композитор Е. Рахмадиев сказал: «В ее исполнении каждое про-изведение достигает своего пика, становится ше-девром. она – поистине великое счастье, дарован-ное казахскому искусству, она – одна из ярких его звезд».

Bakıt­Turmagambetova(Kazakistan)­Doç. Dr. Müzikolog

Her milletin yetenekli bestekar, ba-şarılı sanatçı, ünlü şair ve oyun-cu olabilecek insanları vardır. On-ların arasında Kazakistan’ın ünlü sanatçısı Saule Janpeisova’nın özel

bir yeri var. Sanatçı, iki bin yıllık tarihe sahip Taraz

şehrine bağlı olan Jayılma köyünde dünya-ya geldi. vocal derslerini, ünlü Halk Sanatçı-sı, bestekar, oyuncu ve öğretmen olan Garifol-la Kurmangaliyev’den almış. Üstat, dünyanın dört köşesinde dombıra eşliğinde türküler söy-lüyor. Hatta İtalyan sanatçılar kendisine hay-ran kalmış. Almatı Konservatuvar’ındayken Ji-ger Festivali’nde ödül almış ve Darın Devlet Ödü-lü sahibi.

Bugünlerde ise Saule Hanım, Hollanda, Belçi-ka, Almanya, Fransa, Türkiye, Çin, Rusya ve diğer ülkelerin insanlarına Kazakistan müziğini ve halk türkülerini tanıtıyor. Saule Hanım, ünlü sanatçı ve Batı-Kazak Müzik Okulu kurucusu Muhita Merali-yev (1814 – 1918)’in şarkılarını ustaca söyleyen sa-natçılardan biridir.

Saule Hanımın ismi, Muhita’nın Aynamkoz Şarkısıyla özleşleştirilmektedir. Bestekarın baş-lıca eseri olan bu lirik ve duygusal şarkı, geniş so-luk tekniği diyebileceğimiz nefes tekniği uygu-lanarak söyleniyor. Saule Janpeisova bu türkü-yü ona has ve özgü bir tarzda seslendiriyor. Saule Hanım’ın 1995 yılında çıkan ilk albümü Aynam-koz Türküsü ismini taşımaktadır. İlk konserin program konusu da aynı türkü olarak seçilmiş.

Janpeisova’nın en büyük özelliği yöresel tür-küleri iyi bilmesi ve seslendirmesidir. Repertuva-rında Batı-Kazakistan’ın epik geleneğinin izle-rini taşıyan Kaykı halk türküleri, Sır Bölgesinin Jır-terme halk türküleri ile Arki ve Jetisu Türkü-leri var.

Saule Hanım, Yakın tarihte “Jan ake”, “Ala-tau”, “Jas gasır ve “Jana zamana” adlı besteleriyle hayranlarına güzel anlar yaşatmış.

Sanatçı, yöresel türküleri ve halk şarkılarını o kadar güzel söylemeyi beceriyor ki Kırgızistan’daki konserinde 10 tane Kırgız şarkısını Kırgızca söyle-diğinde bir gazeteci ona “Kırgız şarkılarını Kırgız-lardan daha iyi söylüyorsunuz. Siz, tam anlamıyla Kırgız sanatçısınız” demiş.

SSCB ünlü sanatçı ve bestekar Y. Rahmadi-yev, Saule Hanım hakkında “Söylediği her şarkı zirveye ulaşıyor ve şahesere dönüşüyor. O, Kazak sanatının parlak yıldızlarından, halkına büyük bir armağan ve gerçek bir değerdir” der.

В формировании казах-ской песенной школы

сыграли свою роль эпи-ческие традиции каждо-го региона. Песни запад-

ной части страны зву-чат в стиле токпе – не-

прерывно льющийся звук, извлекаемый ки-

стевыми взмахами пра-вой руки из струн дом-бры, песни восточной

– шертпе, предполага-ют мягкое пощипыва-

ние струн. А в песнях, бытующих

у побережья Сырдарьи, а также на западе, близ Каспия, заметны стили-

стические особенности эпических школ, уходя-

щие корнями в глубокую древность

Kazak Müzik Okulu’nda ülkenin her bölgesi ve

yöresinin epik gelenek-lerini görebilirsiniz.

Kazakistan’ın batı böl-gesine ait halk türküleri, sağ el bileğinin darbesiy-

le dombıradan akıcı ses çıkarma anlamına gelen tokpe usulüyle dombıra

eşliğinde, dombranın tellerine hafifçe dokuna-

rak ses çıkarma anlamına gelen şertpe uslüyle doğu

bölgelerinin türküleri söylenir. Sır Derya Türkü-leri ve Hazar Denizin Tür-külerinde ise uzun tarihe

sahip epik okullarının etkileri görünmektedir

Page 86: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

86 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Русская­музыка­на­восточное­либретто

Молодой российский композитор Екатерина Блинова мечтает написать музыку

к балету о Ходже Насреддине

Doğu­Libretto­için­Rus­Müziği Genç Rus bestekar Yekaterina Blinova Nasrettin

Hoca Balesi için müzik bestelemeyi hayal ediyor

Page 87: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 87

kültür­/­master-klas

Когда меня познакомили с одним из создателей корейского автоконцерна «Hyundai» господином Беком, он как бы в шутку спросил, можно ли написать оперу на корейский сюжет. И уже через неделю принес мне либретто, – рассказывает Екатерина Блинова. – Я попросила сделать русский подстрочник – и на следующий день мне дали не только перевод либретто, но и «каль-ку» с корейского с указанием всех ударений, длинных и коротких слогов. После чего господин Бек поинтересовался, сколько вре-мени требуется на сочинение полномасштабной оперы в трех действиях. Я попросила два месяца – но заказчик посмотрел на меня внимательно и хитро и сказал: «Нет, толь-ко две недели. Если вы не справитесь – найдем другого композитора».

Я всегда полагала, что сочинять музыку «на скорость» недопустимо. Но каждый день писала по три-четыре сцены, и через две недели опера была готова. В ноябре 2009 года состоялась пре-мьера в Сеуле, в нескольких других городах Южной Кореи. Затем рабочая группа возила оперу по го-родам Китая, Вьетнама, Японии...

Почему для создания национальной оперы ко-рейцы пригласили русского композитора? Этот вопрос я задавала не только самой себе, но и ав-тору идеи. Оказывается, он заказал эту оперу параллельно пятерым композиторам – из Ита-лии, Германии, Южной Кореи, еще одному русско-му композитору из Москвы и мне – и устроил кон-курс. Музыкальным специалистам мой вариант понравился больше других.

- Koreli otomobil üreticisi Hyundai Firması kurucularından biri olan Bay Bek ile tanıştığımda, Bay Bek sanki şaka olsun diye, bana Kore konulu bir opera yapılma-sının mümkün olup olmadığını sormuştu. Bir hafta sonrasında da bana bir libretto getirildi. Ben hemen onun çevirisini istedim. Ertesi gün çevirisiyle beraber bütün vur-gular, uzun ve kısa hecelerin belirtildiği Korece kelimelerin Rusça karakterleriyle yazı-lan metnini bana yolladılar. Bay Bek ne kadar zamanda üç perdeli opera yapabile-ceğimi sordu. Ben de iki aylık bir süre istedim. Oysa o, bana bakıp “Olmaz, sadece iki haftanız var. Beceremeyecekseniz başka birisine bu siparişi vereceğiz” dedi – diye ifa-de ediyor Yekaterina Hanım.

Ben, çabuk beste yapılmasını asla uygun görmüyordum. Buna rağmen teklifi kabul edip her gün üç – dört sahne yaparak iki haftada operayı bitirdim. Kasım ayı-nın 2009’da Seul’de ve Güney Kore’nin diğer birkaç şehrinde operanın ilk gösterimleri yapıldı. Daha sonra gösterimler Çin, Viyetnam, Japonya’da sahnelenmeye başlandı.

– Kore ile ilgili bir opera gösteriminin siparişinin neden bir Rus bestekara veril-diğini kendime de müşterime de sordum. Meğer, Bay Bek benden başka aynı sipari-şi İtalya, Almanya, Güney Kore ve Moskova’dan olmak üzere farklı bestekara paralel olarak vererek bizi yarıştırmış. Benim yaptığım beste müzik uzmanlarının daha çok hoşuna gitmiş.

İvan­Paşukov(Rusya)

Beste yapma konusunda yetenekli olan yekaterina Ha-nım, daha önce de “Li Sun Sin” Kore operası içinde beste yapmıştır. Operanın baş kahramanı, XV. yy’da ülkesi ve hal-kının bağımsızlığı için savaşan Kore milli kahramanı Li Sun Sin’dir.

Иван­Пашуков(Россия)

У Екатерины уже есть опыт создания масштабных про-

изведений – она автор оперы «Ли Сун Син» на корейском языке, главный персонаж которой – корейский националь-ный герой Ли Сун Син, боровшийся в XV веке за свободу своей страны.

>>

>>

Page 88: Diyalog Avrasya №36

88 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

культура­/­мастер-класс

На волне успеха Екатерина решила взяться за другой проект: ей всегда был интересен Ходжа Насреддин – зна-менитый герой народных сказаний, способный выбирать-ся из любых, даже безвыходных ситуаций. Он присутствует в эпосе народов от Балкан до китая. Остроумный, веселый и неунывающий возмутитель спокойствия, защитник про-стых людей, человек, способный восстановить справедли-вость и наказать власть имущих – абсолютно позитивный персонаж, представляющий огромный пласт культуры на-родов Малой и Средней Азии, их уклад жизни, образ мыш-ления, систему ценностей.

Bu başarının verdiği cesaretle yekaterina Hanım, bir başka projeyi daha gerçekleştirmenin peşinde. Her tür zorluğun üs-tesinden gelmiş ve en zor anlarda bile bir çıkış yolu bulabilen halk hikayelerinin kahramanı Nasrettin Hocanın üzerine. Nas-rettin Hoca, Balkanlardan’dan Çin’e kadar bu coğrafyada ya-şayan her milletin edebiyatında var olmaktadır. O, espirili, ne-şeli, insanları haksızlıklardan koruyan, her zaman adaleti savu-nan ve insanlara hakkettikleri şekilde davranan yapıcı ve se-vimli bir kahraman. O, Orta Asya ve Anadolu coğrafyasında ya-şayan halkların kültürünü, örf adetlerini, geleneklerini, düşün-ce tarzı ve değerlerini yansıtır.

- Nasrettin Hocanın inançlı ve gerçek manada müslümanlığı yaşamış olma-sı bugün için, önemli bir faktör olduğunu düşünüyorum. Onun anlayışına göre İs-lam, tamamen barış dinidir. Nasrettin Hoca adaletsizlik, cimrilik ve cahillik gibi in-sanın karakterine zıt şeylere karşı çıkmıştır. O, uluslararası değerleri yansıtan, bazı ulusların kültürüne ait varlığıyla insanların ruhunu tedavi eden milli kahramandır. Nasrettin Hoca, kötülüğü tasvip etmeyen manevi ve ahlaki bir hakimdir.

Böyle bir konuyu işleyen sanat eseri, Doğu ile Batı kültürlerinin arasındaki di-yaloğun gelişmesini katkı sağlarken, etkin görsel ve bütünleşme ile birlikte farklı bir vizyon çizebilir. Bunun yanında, belirtilmesi gerekir ki, Nasrettin Hoca Balesi daha önce hiç sahnelenmemiştir.

Libretto’yu Nasrettin Hoca hakkında birkaç hikayeden oluşturarak, Leonid Solovyev’un yazdığı kitab gibi, Nasrettin Hoca hakkından bilinen eserleri birebir aktarmak yerine, operanın konusu kendim yazmak isterdim. Bunun için önce libretto’yu yazacak ve Orta Asya’nın kültürünü, yaşam tarzını ve törelerini kulak-tan dolma bilgilerle değil de, bu işi bilen birilerini(belki de Türk) bulmak gerekir.

Сегодня особенно важно, как мне кажется – это то, что Ходжа Насреддин был по-настоящему верующим человеком, истин-ным мусульманином, – говорит Екатерина. Для него Ислам – абсолютно мирная, высокодуховная непреложная ценность. Он вою-ет с несправедливостью, жадностью и невежеством. Это национальный герой, отражающий межнациональные ценности, чело-век, своим существованием врачующий души. Мо-ральный судья, инкогнито присутствующий по-всюду и наказывающий зло.

Музыкальное произведение такого содержания могло бы стать очень серьезным презентацион-ным и интеграционным инструментом в диало-ге восточной и западной культур. Кстати, бале-та о народном любимце Ходже Насреддине еще ни-кто не ставил.

Мне хотелось бы сделать либретто из не-скольких притч о Насреддине, придумать свой сю-жет, а не следовать буквально, например, извест-ной книге Леонида Соловьева. Но для этого нужно сначала найти либреттиста (возможно, турец-кого), причем не понаслышке знающего быт, нравы, культуру Средней Азии.

>>

>>

şeli, insanları haksızlıklardan koruyan, her zaman adaleti savu-nan ve insanlara hakkettikleri şekilde davranan yapıcı ve se-vimli bir kahraman. O, Orta Asya ve Anadolu coğrafyasında ya-şayan halkların kültürünü, örf adetlerini, geleneklerini, düşün-ce tarzı ve değerlerini yansıtır.

Сегодня особенно важно, как мне кажется – это то, что Ходжа Насреддин был по-настоящему верующим человеком, истин-

Page 89: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 89

kültür­/­gelenekкультура/традиции

Хыдырлез – праздник вешней воды

Их всегда двое – проповедник Хыдыр, пригубивший по воле Господней жи-вой воды, а потому живущий вечно, и святой Ильяс, которому дарована власть над громом. Весь год, если верить преданиям, путешествуют они по миру, а встречаются весной, там, где уже шумят вешние воды, а люди бросают в паш-ню зерно. Эту их встречу и отмечают как Хыдырлез – светлый праздник пробуж-дения природы.

Хыдырлез – старинный праздник. В прежние времена готовились к нему заранее: хозяйки тщательно убирали жилище (мимо грязного дома и Хыдыр, и Ильяс пройдут, не заметив его), пекли калакаи – круглые хлебцы-колобки, надевали праздничные наряды. Вечером, после молитвы, самый уважаемый человек села разжигал костер возле мечети и первым прыгал через него, за ним остальные мужчины, а затем – юноши и мальчики. По-том мужчины уходили, а через костер прыгали женщины. За околицей ката-лись на увитых цветами качелях девушки, а мужчины смыкались в круг, вы-соко поднимая колени в танце хоран. Старики же тем временем проводили время, катая с горки калакаи. Это было не просто развлечение, а сакральное действо: если калакай, скатившись, останавится «макушкой» вверх, год бу-дет плодородным, если же вниз – в этом году вряд ли что уродится. Вече-ром хозяйки рассыпали на подоконнике пшено, окуривали дымом скот, обе-регая его от дурного глаза, вход в хлев обрызгивали молоком, просили Хы-дыра и Ильяса о заступничестве на весь будущий год.

Теперь Хыдырлез празднуют уже не так пышно, большинство обычаев по-забыто, но каждую весну, как только зажурчат ручьи, во многих мусульманских семьях вспоминают про святых, обходящих дозором исламский мир, и пекут румяные калакаи. Ведь Хыдырлез – светлый праздник. n

Bugün dilek tutanın, kabul olur duasıHıdırellez Bayramı, yaşam suyunu içerek ölümsüz olan Hızır ile yağmura hükme-

den Hz. İlyas’ın yeryüzünde buluştukları bahar günü olarak kabul edilir. Bir rivayete göre; Hızır ve Hz. İlyas uzun bir yolculuktan sonra bir bahar günü suların şırıldadığı ve insanların tarlalara tohum ektiği bir yerde buluştuğuna inanılıyor. Aynı zamanda tabi-atın derin kış uykusundan uyandığı gün olarak da kabul edilen Hızır ile Hz. İlyas’ın bu-luşmasına o gün bu gündür Hıdırellez günü olarak kutlanmaktadır.

Hıdırellez Bayramı, insanlık tarihinde eski zamanlardan beri kutlanan bir bayramdır. Eski adetlere göre, bayram öncesi çeşitli hazırlıklar yapılırdı. İlk önce, evin temizliği yapılarak bayrama hazırlanırdı. Zira dağınık, temizlenmemiş eve ne Hızır, ne de Hz. İlyas uğrarmış. Ha-zırlıklardan bir diğeri de , kalakay ekmeği pişirmek ve güzel giyinmekmiş. Akşam ise, namaz-dan sonra köyün muhtarı (en çok saygı duyulan biri) camiinin önünde ateş yakar ve üstün-den atlarmış. Arkasından diğer erkekler, delikanlı ve erkek çocukları atlarmış. Erkekler gittik-ten sonra sıra kadınlara gelirdi. Genç kızlar, çiçeklerle süslenmiş salıncaklarda sallanırken, er-keklerde horon oyunu oynarlarmış. Köyün yaşlıları ise yokuştan kalakay yuvarlayarak atlar-larmış. Yapılan şeyler, eğlencenin ötesinde bir anlam ve önem taşırdı. Yuvarlanan kalakay, te-pesi yukarıya bakarak durursa gelecek yılın bereketli olacağı, tersi yukarıya bakarak durursa gelecek yılın zor olacağı anlamına gelirmiş.

Akşamleyin, kadınlar pencere dibine buğday döker, evcil hayvanları nazar değmesin diye tütsüler, ahır girişine süt döker, Hızır ve İlyas’a dua ederek yıl boyunca olabilecek bela ve musibetlere karşı koruma ve destek dilerlermiş. unutulmuşluklara rağmen, her yıl bahar geldiğinde birçok müslüman ülkesinde Hızır ile Hz. İlyas hatırlanır, kalakay ekmekleri pişiril-mektedir. Çünkü Hıdırellez, baharın gelmesini sembolize eden bir bayramdır. n

Калакай-калакай, кого хочешь, выбирай!

Su başında su taşı, gümüştendir kurnası

Page 90: Diyalog Avrasya №36

90 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР90 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

встречи

На­языке­Чехова

С этой женщиной я познакомился…

за обедом в самоле-те «Турецких авиа-линий». Мы летели

из Стамбула в Петер-бург. Узнав, что я жур-

налист, мои ближай-шие соседи указали

на женщину, одетую в сари: «она из индии,

прекрасно говорит по-русски, награждена

медалью за препода-вание русского языка.

Вам это может быть интересно»

Bu hanımefendiyle Türk Hava Yollarıyla se-

yahat ederken tanış-mıştım. Her ikimizde

İstanbul’dan Petersburg gidiyorduk. Gazeteci ol-

duğum anlaşılınca ya-nımda oturanlar saree giyen (Hindistan’ın ge-

leneksel kadın elbisesi) hanım efendinin Hindis-

tanlı olduğunu, çok gü-zel rusça konuştuğunu

ve rus dili öğretimin-den dolayı madalya al-

dığını söylediler

Çehov’un­dilinden­konuşmak

Çehov’un­dilinden­konuşmak

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

Page 91: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 91

buluşmaборис­Клементьев(Россия)

С доктором Сунити Дешпанде из Мумбаи (Бомбея) мы быстро разговорились. Она по-бедила в конкурсе на знание и лучшее вла-дение русским языком и летела в Петербург на всемирный фестиваль русского языка – V Ассамблею русского мира, знакомиться с ее участниками, получать диплом и награду. На форум, как я узнал позже, были приглаше-ны лингвисты и преподаватели из 70 стран.

– Я успешно прошла два заочных тура: отвечала на вопросы и писала творческое сочинение на тему «Россия сегодня», – рас-сказала Дешпанде.

– Откуда вы знаете Россию и так хорошо говорите по-русски? – спросил я.

– Жила в Москве. Окончила аспиран-туру в Государственном институте русско-го языка имени А. С. Пушкина. Я преподава-тель русского и английского языка и дипло-мированный журналист. В Мумбаи вот уже 23 года работаю директором курсов русско-го языка Российского центра науки и культу-ры. В Центре (его возглавляет Владимир Де-ментьев) у нас большая библиотека – около 2000 книг, читальный зал, классы для изуче-ния языков, художественный класс народ-ных промыслов – гжели, хохломы, есть своя балетная студия.

– индийцы охотно учат русский язык? – поинтересовался я.

– Желающих много. В нашей стране у лю-дей большое желание получить дополни-тельные знания, чтобы потом учиться, рабо-тать, заниматься бизнесом за границей.

– Трудно дается наш язык? Сколько вре-мени требуется для его освоения?

– конечно, нелегко. Начинающим понадо-бится около трех лет. Хотя есть в наших язы-ках много общего – числительные, например. Похожи по произношению слова «чай», «са-хар», «чашка», «небо». Но в изучении русских слов, ваших падежей и склонений обязатель-но нужны терпение и постоянная практика.

Стаж изучения языка Пушкина, Достоев-ского и Толстого у Сунити настолько боль-шой, что она по своей инициативе выпусти-ла книгу рассказов Антона Чехова, перевела классика на язык маратхи, на котором гово-рит весь штат Махарашта с населением око-ло 97 миллионов человек.

– Вы не представляете, какое удоволь-ствие я получила от перевода! Очень люблю Чехова.

Сунити прочитала на маратхи несколько строк из своей книги. Звучало красиво. Слы-шал бы ее сам Антон Павлович... n

МЕДАЛью ПУШКиНА НАГРАЖДАюТСЯ ГРАЖДАНЕ зА зАСЛУГи В оБЛАСТи КУЛьТУРЫ и иСКУССТВА, ПРоСВЕщЕНиЯ, ГУМАНиТАРНЫХ НАУК и ЛиТЕРАТУРЫ

KÜlTÜR vE SANAT, EğİTİM vE EDEBİYAT AlANlARıNDA KATKı SAğlAYANlARA vERİlEN PuŞKİN MADAlYASı

Boris­Klementyev­(Rusya)

Rusça bilgi ve beceri yarışmasında birincilik kazanan Mumbai’den (Bom-bay) gelen Dr. Suniti Deşpande ile uzun uzun sohbet ettik. O günde Uluslara-rası Rus Dili Festivali ve Rus Dünyası V Kuruluna katılmak, ödül ve diplomasını almak için Petersburg’a gidiyordu. Sonradan öğrendiğim kadarıyla foruma, 70 ülkeden dilbilimci ve öğretmen davet edilmiş.

– Ben giyaben iki etabı başarıyla geçtim diyen Deşpande, sorulara cevap verirken “Günümüz Rusya’sı” adlı eserinden de bahsetti.

– Rusya hakkında bu kadar bilgiye nasıl sahip oldunuz ve Rusça konuşma-yı nerden öğrendiniz? diye sordum.

– Bir süre Moskova’da yaşadım. Rus Dili alanında Puşkin Devlet Üniver-sitesinde doktora öğrenimi yaptım. Uzmanlık alanlarım, Rusça ve ingilizce öğretmenliği ile gazeteceliktir. Mumbai’de Rusya Bilim ve Kültür Merke-zinin bünyesinde faaliyet gösteren Rusça kursları müdürlüğünü 23 yıldır sürdürüyorum. yaklaşık 2000 kitap içeren – kütüphanemiz, okuma salonu, çalışma odaları, Jel seramik sanatı, hohloma (ağaç üzerine sarı, kırmızı ve siyah renk boyalarla yapılan işlemelerdir) gibi halk sanatı odalarımız ve bale okulumuz var.

– Hindistan’da Rusça öğrenmeye talep çok mu? diye merak ettim.– Evet, çok sayıda talep var. Özellikle ileride yurtdışında eğitim görmek

veya çalışmak için ek bilgiye sahip olmak isteyenler var. – Rusça öğrenmesi zor mu? Bu dile hakim olmak için ne kadar süre gerekir?– Tabiki, bu dili öğrenmek kolay değil. Sıfırdan başlamak isteyenlerin yak-

laşık 3 yılını alıyor. Bunun yanında dillerimizde birçok ortak yön var. Mesela, sayı sıfatları. Telafuzu benzer kelimelerimiz var “çay”, “şeker”, “fincan”, “gökyüzü” gibi. Tabii ki yeni kelime, ismin halleri ve çekim kurallarını öğrenirken sabırlı olmak ve devamlı pratik yapmak gerekir.

Suniti hanım Puşkin, Dostoyevski ve Tolstoy’un kullandığı dili uzun zaman-dır biliyor ve kendini bu konuda geliştiriyor. Bunun yanunda Anton Çehov’un hikayelerini Maharathi diline çevirmiş. Bu arada, Maharathi dilini 97 milyon olan Maharaşta eyaletinin hepsi konuşmaktadır.

Çehov’un öykülerini çok seviyorum. Onları kendi dilime çevirirken çok ke-yif aldım.

Suniti hanım yaptığı tercümelerin birkaç satırını bana söyledi. Gerçekten kulağıma hoş geliyordu. Bunu Anton Çehov duyuyabiliyor olsaydı.... n

Page 92: Diyalog Avrasya №36

92 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Эрмитаж:­сокровища­Ага-ханаАрхитектура в исламском искусстве

культура/выставки

Page 93: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 93

kültür/­sergi

Ermitaj:­Ağa­Han­Hazineleriİslam Sanatında Mimarlık

Page 94: Diyalog Avrasya №36

94 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

В Государственном Эрмитаже, залах Византии и Ближнего Востока прошла выставка «Архитектура в исламском искусстве. Сокровища коллекции Ага-

хана». Дальнейший маршрут выставки – Музей исламского искусства в Куала-Лумпуре (Малайзия) и Музей восточных цивилизаций в Сингапуре.

На выставке представлены экспонаты нескольких категорий – главным образом, архитектурные детали: украшения, многочисленные разнообраз-ные изразцы, структурные элементы знаменитых сталактитов-мукарнасов,

деревянные столбы, консоли и карнизы, капители колонн, украшенные резьбой и инкрустацией двери. Миниатюры, выполненные в различных сти-лях и традициях: узоры на куполах и стенах, рисунки вымосток и тротуаров, детали ковров и парчовых занавесей. Специальный раздел выставки посвя-

щен связи архитектуры с декорированной рукописной страницей.Множество изделий связаны с исламской архитектурой, с топографией

святынь Мекки и Медины, а также с местами, предназначенными для отдыха монархов и их двора.

культура/выставки

Сезер­Çакмак(Россия)

Page 95: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 95

Devlet Ermitaj Müzesinde, Bizans Dönemi ve Yakın Doğu sergi salonlarında “İslam sanatında mimarlık” ve “Ağa Han Müzesi Hazineleri” başlıklı sergi düzen-lendi. Söz konusu olan serginin daha sonra Kuala Lumpur’daki (Malezya) İslam Sanatı Müzesinde ve Singapur’daki Doğu Medeniyetleri Müzesinde de sergilen-mesi planlanmaktadır.

Sergide, çoğunlukla mimari süs kategorisinden süs objeleri, çini örnekle-ri, dünyaca ünlü mukarnas parçaları, tahta sütunlar, konsol ve kornişler, sütun başlıkları, oyma kapılar gibi objeler ile beraber kubbe ve duvar desenleri, köprü ve kaldırım desenleri, halı ve sırma kumaştan perde örneklerinden oluşan fark-lı tarz ve usulle yapılmış minyatürler yer almaktadır. Serginin bir kısmı, mimari ile el yazılı kitap süsleme sanatı arasındaki bağlantıyı göstermektedir.

Sergilenen eserlerin çoğunun islam mimarisi, Mekke ve Medine topografya-sı, padişah ve yakın çevresinin dinlenmesi için yapılan yerlerle bağlantılı oldu-ğu söylenebilir.

kültür/­sergiSezer­Çakmak

(Rusya)

Page 96: Diyalog Avrasya №36

96 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Вот что говорит о выставке директор Государственного Эрмитажа Михаил Пиотровский:

– Архитектура мира ислама осо-бенно важна для его понимания, ибо

именно она обращена к «городу и миру». Ар-хитектура воплощает идею единства мусуль-манской общины, что выражается в больших площадях мечетей, где одновременно совер-шаются единые для всех обряды. купола и ми-нареты напоминают о стремлении к небу, а уходящие в бесконечность геометрические построения и имеющие таинственную силу каллиграфические надписи показывают фило-софскую сложность понятия о нем.

Архитектура символизирует непростое со-отношение наружного и внутреннего. Рели-гиозные сооружения торжественны и мону-ментальны снаружи и уютны внутри. Выстав-ка предлагает как бы «потрогать» великую ар-хитектуру. Эта архитектура начинается с са-крального – в первую очередь с каабы и ее храма − Заповедной мечети. Главную мечеть, как напоминание, воспроизводят остальные по всему миру.

Мерцающие лампады − отличительная черта атмосферы мечети; они же − символ ис-ламского религиозного просветления. Туда, к свету, ведут причудливые узоры на стенах, сводах и на полу. Все простое превращается в мистического проводника к Богу. Простоту узоров некоторые считают примитивностью, однако она четко передает суть этих «про-водников» − Слово, Природа, Пространство.

Его Высочество Ага-хан – 49-й наследный имам мусульман-исмаилитов ши-итской ветви. Согласно ис-ламской традиции, религи-озные лидеры призваны не только толковать кано-ны веры, но и нести ответ-ственность за улучшение ка-чества жизни людей, как в своей общине, так и в тех обществах, где они живут. Ага-хан родился 13 декабря 1936 года в Женеве. Его ран-нее детство прошло в Най-роби (Кения), затем он учил-ся в школе в Швейцарии. В 1959 году окончил Гарвард-ский университет. основа-тель и президент Универси-тета в Пакистане

культура/выставки

Page 97: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 97

Devlet Ermitaj Müzesi Müdürü Mihail Pi-otrovskiy:

– islam dünyasını anlama açısın-dan “şehir ve dünyaya hitap eden” is-lam mimarisi, büyük önem taşımakta-

dır. islam mimarisi, cemaatın birliğini yansıtır. Bu-nun açık açık bir göstergesi olarak, aynı anda çok sayıda insanın vazife yapabilmesine müsait cami-lerin geniş avlularıdır. Camilerin kubbesi ile mina-releri, insan ruhunun semaya yönelmesi ve gök-lere hitap etmesini sağlamakla beraber, sonsuz-luğa uzayan esrarengiz hat sanatı ile semanın de-rin felsefi manasını hissedebiliyorsunuz.

islam mimarisi insanın iç ve dış dünyasının ilişkisini sembolize etmektedir. Dini yapılar dış-tan görkemli ve anıtsal gözükmekle beraber, içe-risine girildiğinde insana rahat ve huzur hissettir-me özelliğine sahiptir. Sergi, sanki ziyaretçilerin kendi eliyle “yüksek” mimariye dokunma imkanı-nı sağlamıştır. Bunu ilk önce en üst manevi değer ve öneme sahip olan Kabe’nin içinde bulunduğu Mescid-i Haram’da hissedersiniz. Dünyadaki tüm camiler ondan esinlenilerek yapılmıştır.

Müslümanlıkta manevi aydınlanmanın sim-gesi olan kandiller, cami havasını eşsiz bir güzel-liğe sokmaktadır. Bu aydınlık, caminin tabanı, du-varları ve tavanındaki desenlere dönüktür. Sıra-dan görülen şeyler bile o ışıkta Allah’a götüren, O’na yaklaştıran mistik bir rehbere dönüşüyor.

Ağa Han, Şii İmamı ve İsma-ili mezhebinin 49. imamıdır.

İslam geleneğine göre manevi liderler, inanç temelleri ve ku-

rallarını anlatmakla beraber hem yaşadıkları cemaatteki

hem de yaşadıkları toplumlar-daki insanların hayat koşulla-

rını kolaylaştırmakla sorumlu-durlar. Ağa Han 13 Aralık 1936

yılında Geneva’da dünyaya gelmiştir. Çocukluğun ilk yılla-rını Nairobi’de (Kenya) geçirdi.

Daha sonraki yıllarda eğitim için İsviçre’ye gitmiştir 1959

yılında Harvard Üniversite-sinden mezun olmuştur. Aynı zamanda Pakistan’da Üniver-

site kurucusu ve başkanlık görevininde bulunmaktadır

kültür/­sergi

Page 98: Diyalog Avrasya №36

98 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

В Торонто открыт музей Ага-хана – новое научное учреждение, задача

которого – коллекционирование, исследование и экспонирование

изобразительного искусства исламских цивилизаций. Музей – часть «Сети

развития Ага-хана» − группы агентств, финансирующих социальные проекты в

развивающихся странах Азии, Ближнего Востока и Африки. Ее цель – улучшение

условий жизни граждан 25 стран

Представленные архитектурные детали и изо-бражения как раз и помогают увидеть меха-низм того, как простое меняет свою суть.

Любимый тип сооружений в исламской ар-хитектуре − мавзолеи. Мавзолей − напомина-ние о воскрешении, Суде и последующей веч-ной жизни. Практически все искусство мусуль-манского мира в той или иной форме напоми-нает о рае, благословенных садах, где будут жить праведники. Сады богаты, разнообразны и отчетливо указывают на небесный прототип. В них идет своя тихая жизнь, здесь располага-ются легкие сооружения, павильоны, мости-ки и навесы. и снова орнаментальные завесы, узорные резные перегородки и добрая беседа, которую мы наблюдаем и ощущаем на миниа-тюрах разных рукописей.

Не будет лишним вспомнить, что тради-ции мусульманской архитектуры сохранились и вне мира ислама и развивали ее не только архитекторы-мусульмане. Один из таких ше-девров – Петербургская Соборная мечеть, в ко-торой архитектор Н. В. Васильев сумел соеди-нить тимуридские традиции с духом северного модерна. n

культура/выставки

Page 99: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 99

Toronto’da İslam medeniyeti sanat eserlerini toplamak, incelemek ve sergilemek üzere Ağa Han Müzesi Bilim Merkezi faaliyet göstermektedir. Ağa Han Müzesi aynı zamanda Asya, Yakın Doğu ve Afrika’da gelişen ülkelerdeki sosyal projeleri finanse eden ve 25 ülke halkının yaşam koşullarını kolaylaştırmayı hedefl eyen ajans grubu olan Ağa Han Gelişim Ağının bir parçasıdır

Bazıları, desen ve süslemelerin sadeliğini ilkel, ba-sit olarak görse de bu sadelik “rehberler”in özünü – Söz, Doğa, Uzay – olarak net bir şekilde aktarır. Sergilenen mimari örnekler ve sanat eserleri, ilk ba-kışta sade görünen unsurların, özel mana kazandı-rarak özünü değiştirmesini görebilmemizi sağlıyor.

islam mimarisinin en bilinen yapılardan biri-de türbelerdir. Türbe, insana Kıyamet Gününü, di-riliş, hesap verme ve ebedi hayat gibi konuları ha-tırlatmaktadır. Müslüman sanatında çoğunluk ola-rak cennet vardır ve ölümden sonra ruhların cen-net bahçelerinde yaşayacağından bahsedilir. Cen-net bahçelerini andıran avlu ve bahçeler geniş, fe-rah ve büyüktür. Hafif

yapılar, köprü ve hangarlar, minyatürlerde gör-düğümüz desenli perdeler, oyma tahta perdeler, sakin ve huzur dolu sohbetlerin oluşturduğu haya-tın huzur içinde geçeceğini göstermektedir.

Müslüman mimari geleneğinin, islam dün-yası dışında gelişmesinin müslüman mimarların dışında başka mimarlar tarafından yapıldığından dolayıdır. Bunlardan bir tanesi de Petersburg Ulu Camisi’dir. Mimar N.V. Vasilyev, bu eserinde islam mimari geleneğini kuzeyin modern teknikleriyle ince bir şekilde birleştirmiştir. n

kültür/­sergi

Page 100: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

100 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Турция на берегах НевыNeva Nehri Kıyısından Türkiye Manzarası«Вид Турции с берегов Невы» – название выставки, открывшейся в Петербурге на рубеже старого и нового года. Авторы живописных полотен – известные петербургские художники Аушра, олег Давтян и Анатолий Черных – представили свое видение страны, которую еже-годно посещают миллионы российских граждан. Выставку организовала редакция журнала «Консул» при поддержке Российско-турецкого культурного центра и представительства «Ту-рецких авиалиний» в Санкт-Петербурге.

Yılbaşı öncesi St.Petersburg’da ‘Neva Nehri Kıyısından Türkiye Manzarası’ adlı bir sergi açıldı. Etkinli-ğe katılan Petersburg’un meşhur ressamları; Auşra, Oleg Davtiyan ve Anatoliy Çernıh, her yıl binler-ce Rus vatandaşın ziyaret ettiği ülkeyi kendi bakışlarıyla sundular. Serginin organizatörlüğünü Kon-sul Dergisi, Peterburg Rus-Türk Kültür Merkezi ve Türk Hava Yolları Petersburg Temsilciliği yaptı.

Олег Давтян. Его картины находят-ся в резиденции главы Армянской апостоль-ской церкви, в музе-ях Шанхая и норвеж-ского города Кирке-нес, а также в галерее Санкт-Петербургского университета.

Oleg Davtiyan’ın resimleri Ermeni Apos-tolik Kilisesi Başkanı Rezidansı’nda, Şangay müzelerinde, Kirkenes’te (Norveç), Saint Petersburg Üniversitesi Galerisi’nde sergilenmektedir.

Олег Давтян.

«Разлука»­

Oleg Davtiyan’ın.

«hicran»

Page 101: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 101

­­aktüel­

– Идея зародилась полтора года назад, когда небольшую группу петер-бургских журналистов пригласили в Стамбул для создания серии репортажей и выпуска книги о культурной столице Европы – сказал главный редактор журна-ла «Консул», член Союза художников России Олег Давтян. – Продолжение заду-манного проекта – выставка работ художников, темой которых также стала Тур-ция. Писались они здесь, в Петербурге – авторы как бы вглядывались в далекую южную страну с холодных берегов Невы.

Все авторы очень разные, творческая манера каждого индивидуальна. Объединяет же их любовь к Турции, ее культуре, людям, природе. Создавая кар-тину иной жизни, иной действительности, мастера концентрируют внимание на близких и понятных чертах и предъявляют зрителю собирательный образ двух культур – изображаемой и своей собственной. n

– Bu proje, bir buçuk yıl önce, küçük bir grup St.Petersburglu gazetecisinin İstanbul’a davetiyle doğdu. O zamanda Avrupa’nın Kültür Başkenti olan İstanbul hak-kında bir bröşür ve röportaj serisi hazırlamak vesilesiyle Türkiye’ye gitmiştik – diye be-lirtiyor Konsul Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Oleg Davtyan. Gördüğünüz gibi sergile-nen tabloların ana teması Türkiye’dir. Burada yapılan resimlere bakarken, sanki res-samlar, Neva Nehrinin soğuk kıyılarından sıcak güney ülkesine bakmışlar.

Ressamların kendine özgü tarz ve farklı bakış açıları olmasına rağmen; Türkiye’nin kültürü, insanları ve doğasına karşı duydukları sevgi onları bir araya ge-tiren en büyük etken olmuş. Başka bir hayatı ve gerçeği kendi resimlerinde yansıtan üstadların eserlerinde üzerinde durulan hatlara bakıldığında, farklı iki kültürün tarz-larının resmedilmeye çalışıldığı görülür. n

анатОлий Черных. На его счету более 90 выставок в Рос-сии и за рубежом. Живописные полотна мастера хранятся в собраниях Государственного культурного центра-музея В. С. Высоцкого в Москве, Орен-бургского областного музея изо-бразительных искусств, Россий-

ской национальной библиотеки.

anatOliy Çernıh. Rusya ve yurtdışında 90’dan fazla sergi yapmıştır. Eserleri, V.S. Vısotskiy Devlet Kültür Merkezi’nde, Oren-burg Resim Müzesi ve Rusya Milli Kütüphanesi’nde sergilenmektedir.

аушра. Ее картины украшают коллекции многих петербург-ских музеев и частных собра-ний, а также стокгольмского Музея современного искусства и Национальной художествен-ной галереи Болгарии.

auşra. Resimleri, Petersburg’daki

birden fazla müzede, özel koleksi-

yonlarda, Stockholm Modern Sanat

Müzesi’nde ve Bulgaristan Milli

Resim Galerisi’nde sergilenmektedir.

анатОлий Черных. «Счастливая­карта»­anatOliy Çernıh. «Şanslı­kart»

аушра. «Стамбульский­натюрморт»­auşra. «İstanbul­natürmortu»

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

Page 102: Diyalog Avrasya №36

102 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

У меня есть радость, потому что я живу, а следовательно, могу работать. Это смысл моей жизни, высшее счастье. Вот, пишешь что-то такое, а потом, смотришь, напечатали. Это тоже очень приятно».

«Особенность, что жизнью нам дана:Пока ты нем – ты павший лист осенний,Когда творишь – в тебе живет весна.

Ben mutluyum, çünkü yaşıyorum, aynı zamanda çalışabiliyorum. Çalışmak hayatımın amacı, en büyük mutluluğumdur. Bir şeyler yazıyorsun sonra bir bak-mışsın ki yazdıkların yayınlanmış. Bu sevindirici ve hoş bir durum.

“Hayatın bize verdiği ders: Sonbaharda ağaçtan düşen yaprak gibisin,Bir şeyler yaptığında içinde bahar tüllenirken”.

Елена­Пудовкина­(Россия)

На 99-м году жизни ушел из жизни старейший рос-сийский востоковед Теодор Адамович Шумовский. Он сделал то, что до него считалось невозможным – стихотворный перевод корана на русский язык. Фрагменты из бесед с ним мы публикуем.

Yelena­Pudovkina­(Rusya)

Ünlü Rus şarkiyatçı Teodor Şumovskiy 99 yaşında dün-yaya gözlerini yumdu. O, daha önce denenmemiş olan bir şeyi gerçekleştirip, şiirsel bir dille Kur’an’ı Rusça’ya çevirmiş. Bizde siz okurlarımız için Teodor Şumovski’nin konuşma ve röportajının bazı kısımlarını yayınlıyoruz.

Несвобода укрепила мою самодисциплину. В заключении были созданы все условия, чтобы я и другие, кто там нахо-дился, перестали быть людьми и превратились в баранов. Я пришел к отчетливому выводу: несмотря ни на что, я должен сохранить в себе творящий мозг. Я начал изучать армянский и испанский, а в Крестах – китайский. Я упражнял мозг и стихотворчеством, и этими занятиями на разных языках».

Hapiste kaldığım süre içerisinde, karakterimde oturaklaştı ve disiplin yönüm güçlendi. Hapiste, benim ve benimle beraber bu-lunan kişilerin, insan olmaktan çıkıp bir koyuna dönmesi için tüm koşullar mevcuttu. O zaman net bir sonuca vardım: şartlar ne olur-sa olsun çalışan ve sorgulayan aklımı korumam gerek. Ermenice ve İspanyolca öğrenmeye başladım. Krestı Hapishanesinde ise Çince öğrendim. Aynı zamanda şiir yazarak aklımımın aksiyon halinde olmasını sağladım.

>>

>>>>

>>

память­

102 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Памяти Теодора ШумовскогоTeodor Şumovskiy'nin hatıraları

Page 103: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 103

Т. А. Шумовский родился в 1913 году в Житомире. Ухо-дя от фронта Первой Мировой войны, семья переехала с Украины в закавказье. Детство провел в Шемахе (Азербайджан). Прогулки по окрестным мечетям и мусульманским кладбищам, где было много надписей на арабском языке, пробудили интерес к арабистике. Поступил в Ленинградский историко-лингвистический институт, где учился у академика и. ю. Крачковского. В 1938 году Т. А. Шумовский был арестован вместе с Львом Гумилевым и Николаем Ереховичем. В 1944 году его перевели на вольное поселение без права посещать большие города. Приезжая в библиотеки не-легально, окончил институт и защитил кандидатскую диссертацию. В 1949 году был арестован вторично. Всего в заключении провел 13 лет и 5 – в ссылке. Пол-ностью освободился в 1956 году, после чего защитил докторскую диссертацию, выпустил десятки научных книг по арабистике, книги стихотворений, переводов, воспоминаний, написал несколько музыкальных про-изведений.

T. A. Şumovskiy 1913 yılında Jıtomir İlinde doğdu. Birinci Dünya Savaşı sırasında cepheden uzaklaşmaya çalışan ailesi ukrayna’dan Kafkasya’ya taşınmış. Çocukluğu Şemah şehrinde (Azerbaycan) geçti. Şumskiy, camileri ve yakındaki müslüman mezarlıkları sık sık gezermiş. Bu gezintiler, Arapça ve Arap edebiyatına karşı merakını daha da uyandırmış. Daha sonra leningrad Tarih-Dilbilimi Enstitüsüne girdi. Enstitüde akademisyen İ.Y. Kraçkovskiy’den ders almış. 1938 yılında T.A. Şumskiy lev Gumilev ile Nikolay Yerihoviç ile beraber tutuklandı. 1944’te büyük şehirlere girmesi yasaklanıp sürgüne gön-derildi. Kütüphanalere girmek için gizlice şehire gelirdi. Böylece enstitü ve doktora programını bitirebildi. 1949 yılında ikinci kez tutklandı. Toplam olarak 13 yıllık hapis hayatı ve 5 yıl da sürgünde kaldı. 1956 yılında özgürlüğü-ne kavuştu. Doktora tezini bitirdi. Arapça, Arap Kültürü ve Edebiyatı üzerinde onlarca akademik çalışma, kitap, şiir kitapları, çeviri, hatıra kitabı yazdı ve hatta birkaç beste bile yaptı.

Мне посчастливилось иметь хороших учителей по ара-бистике. Я начинал у Николая Владимировича Юшманова, потом – у Игнатия Юлиановича Крачковского. В ходе заня-тий с Крачковским нашел тему на всю жизнь. Летом 1937 года он принес рукопись и предложил выбрать, что заинте-ресует. Так я нашел Ахмада ибн Маджида.

İyi hocalarından arapça ders aldığım için şanslıydım. Önce Ni-kolay Yuşmanov’dan daha sonra da İgnatiy Kraçkovskiy’den ders aldım. Kraçkovskiy’in hocalığı döneminde tüm hayatım boyunca yapacağım işi bulmuştum. Yaz aylarında öğretmenim bana bir el yazması getirip ilgimi çekenleri seçmemi istemişti. İşte o zaman Ah-mad ibn Macid’i keşfetmiştim.

Очень большую роль сыграли годы заключения. И в смысле поэтического творчества, и в изучении разных языков. «На зоне» я общался с представителями 30 национальностей – от чукчи до испанца знатной фамилии. Я доставал клочки бу-маги и спрашивал: «Как, по-вашему «мать», «отец», «солнце», «луна»? Никто не отка-зывался... Местоблюститель патриарха Грузии писал мне по-грузински своим кал-лиграфическим почерком. Там были немцы военнопленные, венгры, латыши, литовцы, корейцы, японцы, китайцы. После того как окончились мои скитания, я счел нужным первым делом эти записи выверить по сло-варям – ведь человек есть человек, мог в тех условиях что-то и напутать».

Hapishanede geçirdiğim yıllar hayatımda bir çok şeyi değiştirdi. Hapis-hane, hem şairliğim hem de yabancı dil öğrenmemde büyük rol oynamıştır. Hapisteyken 30’dan fazla farklı milletten insanla beraber yaşadım. Arala-rında Çukçi’den soylu bir İspanyol'a kadar neredeyse her milletten insanlar vardı. Bir parça kağıt bulup onlara kendi dillerinde “anne”, “baba”, “güneş” ve “ay”ın nasıl söylendiğini soruyordum. Mesela Gürcistan Patrik Vekili Gür-cüce kaligrafik el yazısıyla birşeyler yazmıştı. Benimle beraber Alman savaş tutsakları, Macarlar, Letonyalı, Litvanyalı, Koreli, Japon ve Çinliler kalıyor-lardı. Hapisten çıktığımda aldığım bütün yazıları sözlüğe bakarak kontrol etmiştim. Zira insan, insandır. O koşullar altında farklı anlama gelen kelime-leri karıştırmış olabilirlerdi.

hatıra

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 103

Hapishanede geçirdiğim yıllar hayatımda bir çok şeyi

değiştirdi. Hapishane, hem şairliğim hem de yabancı dil öğrenmemde büyük rol oynamıştır.

Очень большую роль сыграли годы заключения. И в смысле поэтического творчества, и в изучении разных языков.

Page 104: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

104 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

­­актуально

104 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Поскольку я имею отношение к науке, я не могу быть верую-щим. Ученый может знать или не знать. Так вот, на опыте своей жизни я узнал, что действитель-но создан Творящим Началом. Его можно называть Бог, Аллах, Шива, Будда – как угодно. Это – Творящее Начало, которое действительно создало все, что мы видим и ощу-щаем. Оно вложило в меня мозг, который дает мне возможность задумываться и творить, и это Начало, позволило мне пережить и выдержать все, что мне выпа-ло. Я считаю, что так Верховное Творящее Начало устроило мне испытание – гожусь ли я осуще-ствить то, для чего Оно меня создало. Я считаю, что Богу не нужны церкви, не нужны иконы, не нужны архимандриты – Богу нуж-но, чтобы то существо, которое Он создал, самоотверженно, не считаясь ни с чем, трудилось для себя и других людей. А на работу свою я смотрю как на попытку отблагодарить Бога за то, что Он дал мне такую способность».

“Alimler dünyasının içerisin-de olduğum için inançlı biri olarak kendimi tanıtmam oldukça güçtür. Bir bilim adamı bir şeyi bilir veya bilmez. Ben kendi tecrübelerimden bir yaratıcı tarafından yaratıldığımı öğrendim. Bu kaynağa ister Tanrı, is-ter Allah, Şiva veya Budha denilebilir. Nasıl isterseniz öyle ifade edebilirsi-niz. Bu yaratıcı başlangıçtan başla-yarak, gördüğümüz ve hissettiğimiz her şeyi yarattı. Düşünmek ve merak etme gücünü veren aklı da o koydu başımıza. O, başıma gelen bütün dertlerden kurtulmayı ve zorluklara karşı dayanma gücünü verdi. Bu ya-ratıcı, benim için düşündüğü vazifeyi yapıp yapamayacağımı öğrenmek için beni bir imtihana tabi tuttuğunu da biliyorum. Belki söyleyeceğim şey tuhaf olabilir ama bence Tanrı’nın kiliselere, ikonlara, din adamlarına ihtiyacı yok. Ona gereken tek bir şey; yarattığı varlığın hangi koşullar olursa olsun başkalarının ve kendi iyiliği için çalışmasıdır. Çalışmamı ise Tanrı’nın bana verdiği bir imkan ola-rak görüyor ve O’na teşekkür etme şekli olarak görüyorum.

Не признаю слова «старость», оно у меня ассоциируют-ся с бессилием, болезнями... Мне это чуждо. Зрелый, пожилой возраст – возраст солнечный и благословенный, потому что в эти годы человек собирает золотую жатву опыта, накопленного за всю жизнь, и должен собрать как можно больше, чтобы передать людям.

Yaşlılık kelimesini kabullenemiyorum. Bu kelime bana güçsüz-lük, hastalık gibi şeyleri çağrıştırıyor... Bunların benimle alakası yok. Olgunluk, yetişkinlik dönemi – güneşli ve hayırlı bir dönemin olduğu söylenebilir. Zira bu yaşta hayatınız boyunca biriktirdiğiniz tecrübelerin meyvelerini başka insanlarla paylaşma çabasını gös-terirsiniz.

Page 105: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 105

Page 106: Diyalog Avrasya №36

106 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

диалог­/­евразия­>­политика

Революция­­или­стабильность?

В последние месяцы в сводках новостей участились сооб-щения о социально-политических волнениях в разных точках мира. Слово «революция» стало часто произносимым, модным и актуальным

Devrim­mi,­istikrar­mı?

Son zamanlarda içerisinde dünyanın farklı yerlerindeki haber bültenlerinde sosyal ve siyasi çalkantılardan bahsedilmektedir. Devrim kelimesi çok kullanılan, hatta moda ve güncel kavramlardan biri haline geldi

НА ПЛощАДи КАиРА / KAHıRE MEYDANı

Page 107: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 107

diyalog/avrasya­­>­siyaset

Гумер­Исаев(Россия)­кандидат исторических наук, руководитель Центра изучения современного Ближнего Востока

Речь идет не только о Ближнем Востоке, где с 2011 года сменились режимы в нескольких государ-ствах, причем режимы, казавшиеся прежде незы-блемыми и стабильными. Волнения затронули и страны Европы, и США, выведя сотни и тысячи лю-

дей на улицы. Революционные процессы, казалось, запуще-ны по всему миру – демонстранты в Греции, поджигающие полицейские машины, активисты протестного движения «Захвати Уолл-Стрит» в Нью-Йорке, блокирующие движе-ние транспорта, миллионы манифестантов на площади Ат-Тахрир в каире, требующие отставки президента, про-тестные митинги «За честные выборы» в крупных городах России.

Притом, что в каждой стране существуют свои соб-ственные проблемы и причины недовольства, можно гово-рить об общей мировой тенденции. Она выражается в че-реде похожих событий, происходящих почти одновремен-но по всей планете.

Революция­­или­стабильность?

Dr.­Gumer­İsayev(Rusya)­Modern Orta Doğu Araştırmalar Merkezi Başkanı

Ortaya çıkan bu durum sadece 2011 yılından beridir devrimlerin olduğu Ortadoğu için sözkonusu de-ğil aynı zamanda istikrarın değişmez adresi ülkeler-de de duyulmaya başlandı. ister istemez yaşanan bu çalkantıların yansımaları Avrupa ülkeleri ve ABD’yi

de etkileyerek yüzlerce insanı sokaklara döktü. yunanistan’da protestocular polis arabalarını yakıyor, New york’ta Occupy Wall Street hareketinde eylemciler yolları kapatıp arabaların geçmelerine engel olurken, Kahire’nin Tahrir Meydanına çıkan milyonlarca protestocu cumhurbaşkanının istifa etmesini isti-yebiliyor, Rusya’nın büyük şehirlerinde “Hilesiz Seçimler için” sloganı adı altında protesto mitingleri yapılabiliyor.

yapılan protestolar ülkenin kendine ait sorunları ve halkın memnuniyetsizliğini dile getirirken genel anlamda da dünyada var olan eğilimi göstermektedir. Bu eğiliminde belirgin olan en büyük gösterge; dünyayı saran ve birbirine benzeyen olayların neredeyse aynı zamanda ortaya çıkmasıdır.

«Ухудшение жизненного уровня по-сле кризиса в западных странах и в Северной Африке послужили толч-ками таких выступлений. Поэтому вопрос социальной справедливо-сти, вопрос повышения жизненного уровня народа, поворота экономи-ки именно в эту сторону я считаю са-мым главным сейчас»

Нурсултан НАзАРБАЕВ

“Krizden sonra Batı ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkelerindeki yaşam kalitesi-nin düşmesi meydana gelen çatışmala-ra neden oldu. Dolayısıyla ülkenin eko-nomi sisteminin sosyal adaletin sağlan-ması, halkın yaşam seviyesinin yüksel-mesi sorunlarına odaklanıp çalışması bugünün en önemli meselesi olduğunu düşünüyorum.”

Nursultan NAZARBAYEv

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / FO

TOğR

AF: ı

NTER

PRES

S

Page 108: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

108 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Революционные процессы – с одной стороны, сим-птом, с другой – важный фактор назревших изменений. когда необходимые для дальнейшего развития общества события не происходят, случается взрыв. Среди демон-странтов и революционеров сейчас чаще можно увидеть состоявшихся, образованных людей, в числе которых мно-го молодежи. ими движет не чувство голода или зависть. Они хотят реализовать себя и, кажется, имеют для этого достаточно образования и жизненных сил. Но когда госу-дарственный механизм закостенел, социальный лифтинг – возможность роста, отсутствует, когда нет возможности

«События показывают, что стремление вне-дрить демократию с помощью силовых ме-тодов может – и зачастую приводит – к абсолютно противоположному результату. Со дна поднимаются силы, в том числе и ре-лигиозные экстремисты, которые пытаются изменить само направление развития стран, светский характер их управления»

Владимир ПУТиН

“ Ortaya çıkan olaylardan güç ve şiddet kullanı-larak demokrasiyi oturtmaya çalışmanın ters sonuçlar doğurduğunu gördük. Farklı güçlerin işbirliğinde en alttan başlayarak radikalistler baş gösterip ülkenin gelişme yönünü, hükümetinin sekülar karakterini değiştirmeye kalkışıyorlar.”

vladimir PuTİN

найти применение своим талантам, активные люди выхо-дят на улицы и выражают недовольство. Есть что сказать у египтян, американцев, йеменцев, греков – они не видят своего будущего в завтрашнем мире, который, по их мне-нию, погряз в коррупции, государственной бюрократии, финансовых махинациях.

какова же реакция и ответные действия власти? Собы-тия последних месяцев показали, как неэффективны сило-вые методы, разгоны демонстраций, отключение интер-нета или блокирование социальных сетей, через которые организуются демонстрации. Наверное, лучший способ – уступки, признание собственных ошибок и их быстрое ис-правление. Но если руководство страны довело ситуацию до того состояния, когда уже поздно что-то менять? Для пе-ремен иногда требуются месяцы и годы. кто же даст их в момент, когда негодующая толпа идет по улицам столицы?

Вчерашний участник мирной манифестации или акции протеста легко может превратиться в повстанца и готовить теракт или военный переворот. Требования перемен, вы-ражаемые людьми при помощи коллективных акций – де-монстраций или флэш-мобов, важный сигнал для власти. Но когда начинает литься кровь...

Практика ближневосточных революций показала, что при всей справедливости требований революционеров, падение режимов в арабских странах не принесло ожидае-мых результатов – наоборот, они сменились анархией и на-силием. и не исключено, что очень скоро вчерашние ре-волюционеры будут искать новой сильной руки для наве-дения порядка в объятой смутой стране. Никто не думает о последствиях, охваченный желанием низвергнуть нена-вистного тирана. Последствия заявят о себе сами, когда на смену новому порядку приходит старый беспорядок.

Последствиями смуты могут воспользоваться внешние силы, заинтересованные в ослаблении государства. В боль-шой политике действуют те же законы, что и в джунглях – выживает сильнейший. история знает много примеров, как справедливая на первый взгляд борьба против власти за-канчивалась в итоге полным развалом государства и тяже-лыми бедами большинства граждан.

В итоге получается безвыходная ситуация. С одной сто-роны, существует народный протест, с другой – есть угро-за того, что такое мощное оружие, как народное недоволь-ство, может быть использовано во вред государству и са-мому обществу. Желание перемен – дело хорошее, но оно также способно принести немало бед тем, кто действует слишком поспешно и опрометчиво. Где найти золотую се-редину?

В странах Евразии также достаточно внутренних про-блем, способных превратиться в конфликты, привести к революционным потрясениям. и власти, и представители оппозиционных сил должны прийти к общему выводу, что социальные, экономические и политические изменения необходимы и необратимы. Договориться, автоматически закрыв вопрос о силовых методах. Революционные потря-сения могут не только отбросить государство назад, но и вообще надолго отложить или снять вопрос о какой-либо модернизации, развития общества, заменив его баналь-ным вопросом выживания. n

диалог­/­евразия­>­политика

ФоТ

о: и

НТЕР

ПРЕС

С / FO

TOğR

AF: ı

NTER

PRES

S

Page 109: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 109

Bir açıdan gösterge olarak değerlendirilebileceğimiz dev-rim süreçleri yakın gelecekteki değişiklikleri yansıtan önem-li faktörler olarak görülebilir. Zira bir toplumun gelişmesi için olması gereken şeyler yapılmadığı zaman toplum patlama-ya hazır bir bomba olabiliyor. Protestocu ve göstericiler ara-sında eğitimli ve başarılı genç insanların göze çarpması bugü-nün gerçeğini gözler önüne sermektedir. Bu insanları sokağa çıkaran açlık veya sefalet değil, tam tersi, var olan potansiyel-lerini gerçekleştirme isteğidir. Bu insanlar, başarılı olmak için gerekli eğitimi almış olup farklı talep ve beklenti içerisindedir-ler. Devlet sistemleri insanlara kendini geliştirme ve gerçekleş-tirme imkanını sağlayamadığı zaman gençler sokaklara çıkıp memnuniyetsizliklerini dışa vururlar. Genç Mısırlı, Amerikalı, yemenli ve yunanların demek istedikleri de tam olarak budur. Bu gençler, rüşvet, devlet bürokrasisi, mali bataklığına saplan-mış dünyadaki ülkelerde gelecek görmüyorlar.

Peki devlet yöneten kurumların bu duruma cevabı ne oldu? Son aylarda ortaya çıkan memnuniyetsizlik sonucun-da güç kullanılması, mitinglerin dağıtılması, internet kesilmesi veya protestoların organize edildiği sosyal ağların kapatılma-sı gibi yöntemler kullanıldı. Her ne kadar bunlar yapılmaya ça-lışıldıysa da bunda pek başarılı olunamadı. Ödün vermek, ha-talarını kabul edip çözüm bulmak gibi yöntemleri kullanmak en iyi çözüm yollarıdır. ya devlet yöneticileri ortaya çıkan du-rumu hiçbir şekilde değiştirilemeyecek hale getirdiyse? Bazen, değişimler, aylar ve hatta yıllar sürebilir. Ülkenin başkentinin sokaklarından geçen kızgın ve öfkeli kalabalıklar göründüğü zaman değişimler için aylarca bekleyecek kadar zamanınız var mı acaba?

Dünün basit bir miting eylemci veya protestocusu, ya-rın askeri devrimi hazırlayan isyancı veya teröriste dönüşebi-lir. Dolayısıyla, flash mob eylemleri veya miting gibi toplu ey-lemlerin yardımıyla insanların ifade ettikleri istek ve beklenti-ler devlet yöneticilerine mesaj olmalıdır. Kan akıtılınca değil...

Orta Doğu devrimlerinin sonucunda, protestocular ta-leplerinde ne kadar haklı olsada, Arap ülkelerinde rejimlerin devrilmesi insanların beklentilerine cevap veremedi. Şu an için güvenlik ve hak iddiasında bulunarak sevmedikleri yö-netimi alaşağı eden bir zihniyetin gelecekteki asıl niyeti belli olmayabilir. Nefretle yapılan idelojik bir hareket yakın gele-cekte yeni bir nefret doğurabilir. yani yeni nizamın yerine eski nizamsızlık geldi mi, protestoların sonuçları daha da kötü so-nuçlar doğurabilir.

Bir ülkenin içinde bulunduğu karışıklıktan dolayı devletin güç kaybetmesi ve zayıflaması sonucunda çıkarcı güçler bun-dan faydalanmak isteyebilir. Tarihteki bir çok olayda bunu gör-mek mümkündür. Hükümetlere karşı insanların haklı mücade-leleri devletin dağılmasına ve yok olmasına hatta halkın başına birçok belanın gelmesine neden olmuştur

Sonuçta böyle bir ikilem ortaya çıkıyor. Bir tarafta halkın protestoları ve memnuniyetsizliğini göstermesi sonucu dev-rim, öbür tarafta halkın memnuniyetsizliğinin devletin ve toplumun aleyhine kullanılabilime tehlikesi. Değişim istemek güzel bir şeydir. Ama bu değişimi isterken acele edip ve düşün-meden hareket edildiği zaman faydadan çok daha büyük zarar-lar verir. Ölçülü davranarak dengeyi nasıl sağlayabiliriz, acaba?

Avrasya ülkelerinde de ileride çatışma halini ortaya çıka-racak ve bu ülkeleri devrimin eşiğine getirebilecek birçok iç

«Уже существуют достаточно красноречивые примеры того, к чему может привести безот-ветственная политика на Ближнем Востоке и в Северной Африке. Ей необходимо проти-вопоставить коллективные усилия, а без них в конечном счете не обойтись, чтобы не до-пустить сползания ситуации к хаосу, граж-данским войнам»

Евгений ПРиМАКоВ

“Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki sorumsuz poli-tikaların insanlığı nasıl sonuçlara sürükleyebi-leceğinin örneklerini gördük. var olan bu duru-mun kaos ve iç savaş haline gelmesini istemiyor-sak, sorumsuz politikalara karşı işbirliği yapma-lı, sorunların çözümünde ortaklaşa çaba göster-meliyiz”

Yevgeniy PRİMAKOv

problemin var olduğunu söylebiliriz. Dolayısıyla yönetimde bulunanlar sosyal, ekonomik ve siyasi değişimlerin yapılma ih-tiyacının gerekli ve kaçınılmaz olduğu gerçeğini gözden geçir-melidirler. Güç ve şiddet yöntemlerinin dışında farklı uzlaşma yolları bulup en makul seçenekleri sunmalıdırlar. Devrim ve çatışmalar, bir devleti gelişme ve modernleşme yolundan çı-kartabilir veya ülkenin geri kalmasına veya ülke halkının yaşam mücadelesi ile yüz yüze kalmasına neden olabilir. n

diyalog/avrasya­­>­siyaset

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

Page 110: Diyalog Avrasya №36

110 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Капитан­и­командаВ Санкт-Петербурге побывала делегация журналистов из Турции. В своем багаже мастера пера и телекамеры везли не только ноутбуки и диктофоны, но и спортивную форму.

– Цель приезда турецких журналистов – участие в кру-глом столе на тему «Международная лояльность и толе-рантность общества к людям, живущим с ВиЧ», знакомство с городом на Неве (многие из гостей побывали здесь впер-вые) и, наконец, командное выступление в баскетбольном турнире журналистов «кубок надежды», – сказал один из главных организаторов этой поездки директор Российско-турецкого культурного центра в Петербурге Аднан Озтюрк.

Состав делегации был представительным. известные в Турции журналисты газеты «Тараф», телеканалов «Бугюн ТВ», «Бейаз ТВ», «канала Д» Маркар Эсайан, Мелих Алтынок, Расим Ознан кютахьялы, Салих Селчук, Беркин Тюркоглу.

– Общение с коллегами из разных стран в таких встре-чах всегда обоюдно полезно, – поделился впечатлениями генеральный секретарь платформы «Медиалог» Эркам Ту-фан Айтав. – Это больше, чем обмен информацией по ин-тернету. к нам в Стамбул неоднократно приезжали главные редакторы и ведущие журналисты СМи из Петербурга. Теперь мы уже второй год подряд в вашем замечательном городе встречаемся с журналистами России и Литвы в зале заседаний и на баскетбольной площадке.

– А что собственно баскетбол? – спросили Эркама.– Наша команда исключительно любительская. Хотя мы

не заняли призовых мест, но играли до конца и очень ста-рались, – ответил он.

– Вы первым с дальней дистанции забросили мяч в кольцо, когда вышли на игру с командой ветеранов Лиги журналистов. какое чувство испытали?

– Это было чудо! – пошутил капитан команды. n

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

ФоТо: БоРиС КЛЕМЕНТьЕВ / FOTOğRAF: BORıS KlEMENTıEv

спорт

Page 111: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 111

St. Petersburg Rus – Türk Kültür Merkezi müdürü Adnan Öztürk: “Gazeteci ve televizyoncuların Petersburg ziyareti-nin birinci ve öncelikli amacı “HIV’lı hastalara uluslararası

hoşgörü ve tolerans” konulu yuvarlak masa toplantısına ka-tılmaktı. Bunun yanında Petersburg’a gelen misafirler için Neva Nehri üzerinde kurulan şehri tanıtmak ve tabiki geleneksel ola-rak düzenlenen Umut Basketbol Turnuvasına katılımdı” şeklin-de düşüncelerini ifade etti.

Petersburg’a gelen Türk ekibinde Taraf Gazetesi, Bugün TV, Beyaz TV, Kanal D gibi basın yayın organlarını temsilen Markar Esayan, Melih Altınok, Rasim Ozan Kütahyalı, Salih Selçuk, Ber-kin Türkoğlu gibi tanıdık simalar vardı.

– Farklı ülkelerden gelen meslektaşlarımızla bir araya gel-mek ve görüşmek her zaman için farklı güzelliklere vesile ol-

muştur. yapılan bu aktiviteler, internette bilgi paylaşmaktan daha çok fayda sağlamaktadır. istanbul’a Petersburg’dan genel yayın yönetmenleri ve ünlü gazeteci ile televizyon-cular geldi. Biz de iki yıl üst üste Petersburg’da Rusya ve

Litvanya medya mensuplarıyla hem konferans salonunda hem de basketbol sahasında bir araya geliyoruz – diye dü-

şüncelerini paylaştı Medialog Platformu Genel Sekreteri Er-kam Tufan Aytav.

Basketbol tunuvasına gelen takımın amatör olduğunu vurgulayan Erkam bey “Dereceye giremememize rağmen elimizden geldiğini yaptık” diye cevap verdi.

– Türk gazeteciler Petersburg Gazeteciler Birliği ekibiyle sahaya çıktığında uzaktan isabetli bir şut attınız. Ne hissedi-

yordunuz o an?– O, bir mucizeydi! – diye cevap verdi, Türk basın mensup-

ları takım kaptanı. n

Türkiye’den St. Petersburg’a gelen kalem ustaları ve kamera uzmanları, bilgisayar ve ses kayıt cihaz-larıyla beraber yanlarında bir de formalarını getirdiler.

Kaptan ve takımı

spor

Page 112: Diyalog Avrasya №36

112 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

как найти эффективные модели управления и убе-речь общество от социальных конфликтов – на эти вопросы искали ответы ученые Украины и

других стран на международной научной конферен-ции «Современные общественные проблемы в измере-нии социологии управления». На конференции работа-ли четыре секции, где обсуждались вопросы эффектив-ности государственного управления, культуры совре-менной бюрократической элиты, социальных аспек-тов евроинтеграции и другие. Особый интерес вызвало выступление профессора университета им. Йилдыри-ма Бейязита (Анкара) доктора Билала Самбура «Циви-лизационный диалог: вызовы для человечества», кото-рый противопоставил теорию «цивилизационного диа-лога» теории «столкновения цивилизаций» С. Хантингтона.

диалог­евразия­­/­­инфо

Управление в конфликтном мире Çelişkili dünyada etkili idare

Ukrayna ve diğer ülkelerden gelen bilim adamla-rı, “yönetim (idare) sosyolojisi bakımından günü-müzdeki toplumsal problemler” başlıklı uluslara-

rası bilimsel konferans çerçevesinde etkili yönetim (ida-re) modelleri nasıl bulunabilir ve toplum sosyal çatışma-lardan nasıl korunabilir, gibi sorulara cevap aradılar. Dört bölümden oluşan konferansta; devlet idaresinin etkin-liği, çağdaş bürokrasi elitinin kültürü, Avrupa entegras-yonunun sosyal yönleri gibi konular tartışıldı. Özellikle S. Hangtington’un ‘medeniyetler çatışması’ teorisine karşı, Ankara yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bilal Sambur’un sunduğu ‘Medeniyetler arası diyalog: insanlığın meydan okumaları’ adlı tezi büyük ilgi gördü.

Page 113: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 113

Cengiz Dağcı’nın anısınaFatih Üniversitesi, Diyalog Avrasya Kulübü ile Çağ-

daş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Fakültesi, 2011 yılı sonunda hayatını yitiren ünlü Kırım yazarı Cengiz

Dağcı’nın anısına bir anma gecesini düzenledi. Türkiye’ye bir defa bile gidemeyen yazar Türkçe olarak Kırım Türkleri-nin yaşadığı kovuşturmalar hakkında yazdı. TBMM milletve-kili Naci Bostancı, Diyalog Avrasya Platformu Eşbaşkanı Ha-run Tokak ve yazar Mehmet Niyazı yazarın anısına sunumlar yaptılar. Naci Bostancı, “Daha öğrenciyken Cengiz Dağcı’nın tüm kitaplarını bir nefeste okudum. yüreklerinizdeki ‘deniz buzunun erimesini’ istiyorsanız, kesinlikle kitaplarını okuma-nız gerekiyor. Bu kitapları okuyan, kendini kavrıyor. Kendi kendini anlamak ise hayatımızın en önemli hedefidir,” dedi.

diyalog­avrasya­­/­­info

«Диалог Евразия» университета Фатих, и факультета современных диалектов турецкого языка и литера-туры провели вечер памяти известного крымско-

го писателя Дженгиза Дагджи, ушедшего из жизни в конце 2011 года. Писатель, никогда не бывавший в Турции, писал на турец-ком языке о преследованиях, которым подвергались крымские турки. Депутат турецкого парламента Наджи Бостанджи, со-председатель платформы «Диалог Евразия» Харун Токак и пи-сатель Мехмет Ниязы выступили с докладами, посвященны-ми памяти писателя. Наджи Бостанжи заявил: «Еще студентом я прочитал все книги Дженгиза Дагджи на одном дыхании. Если вы хотите, чтобы в ваших сердцах «растаял морской лед», обя-зательно почитайте их. Те, кто читает эти книги, познают самих себя – это и есть главная цель человека в жизни».

Памяти Дженги-за Дагджи клуб

Первое пленарное заседание XVIII Международно-го научно-практического семинара «Проблемы раз-вития внешнеэкономических связей и привлечения

иностранных инвестиций: региональный аспект» прошел в Донецке.

Организаторами семинара стали Донецкий националь-ный университет, Национальный институт стратегических исследований, платформа «Диалог Евразия» и центр эконо-мического образования и консалтинга «Внешконсалт».

С научными докладами на семинаре выступили пред-ставители науки и высшего образования Украины, России, Турции, Молдавии, Польши и других стран. Было отмече-но, что Донбасс недостаточно эффективно использует свой научно-технический потенциал, не предлагает инвестици-онных проектов с инновационной составляющей.

Gelişmek ve yatırımları çekmekDonetsk’te, “Dış ekonomik ilişkilerin gelişmesi ve ya-

bancı yatırımları çekme sorunları: bölgesel yönü” konu başlıklı XVIII. Uluslararası Bilimsel Seminerin

birinci genel toplantısı gerçekleşti. Bu seminer, Donetsk Milli Üniversitesi, Milli Stratejik

Araştırmalar Enstitüsü, Diyalog Avrasya Platformu ve ‘Vneş-konsalt’ Ekonomi Eğitim ve Danışmanlık Merkezi’nin katkıla-rıyla gerçekleşti.

Seminerde Ukrayna, Rusya, Türkiye, Moldova, Polonya ve diğer ülkelerin bilim ve yüksek eğitim temsilcileri bilimsel raporlarını sundular. Donbas şehrinin kendi bilimsel ve tek-nik potansiyelini yeterince kullanmayıp yenilikçi yatırım pro-jeleri sunmadığı belirtildi.

Развиваться и привлекать инвестиции

Page 114: Diyalog Avrasya №36

114 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР114 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Факультет современных турецких диалектов и ли-тературы университета Фатих и клуб ПДЕ органи-зовали симпозиум под названием «Ведущие дея-

тели Евразии: 570 лет со дня рождения Алишера Навои». Обсуждался вклад великого деятеля в развитие турец-

кой нации, в культуру, язык и литературу. На симпозиуме открылась фотовыставка исторических мест Афганиста-на и Узбекистана, которые вдохновляли поэта. Также про-шла презентация книги профессора, доктора наук Муста-фы исена «Tezkireden Biyografi ye», переведенной с узбек-ского на турецкий язык.

Алишер Навои всю жизнь посвятил развитию тюрк-ского языка, несмотря на то, что в XV веке на этой терри-тории доминировали арабский и персидский. Участники симпозиума говорили, что в турецкой культуре не было фигуры, равной по значению великому поэту.

Aлишер Навои: 570 лет со дня рождения Doğumunun 570. yılında Ali Şir Nevai

DAP Kulübü ile Fatih Üniversitesi Çağdaş Türk Leh-çeleri ve Edebiyatları Fakültesinin katkılarıyla “Avrasya'ya yön Veren Şahsiyetler: doğumunun 570.

yılında Ali Şir Nevai” başlıklı bir sempozyum düzenlendi. Sempozyumda, Ali Şir Nevai'nin Türk milletinin kültü-

rü, dil ve edebiyatına katkıları ele alındı. Bu ünlü şaire ilham veren Afganistan ve Özbekistan’daki tarihi yerlerin fotoğraf sergisi açıldı. Ayrıca, Özbekçe’den Türkçe’ye çevrilen Prof. Dr. Mustafa isen’in “Tezkireden Biyografiye” kitabının tanıtımı da gerçekleşti.

Ali Şir Nevai, XV. yüzyılda yaşadığı bölgede Arapça ve Farsça’nın egemen olmasına rağmen hayatını Türk dilinin geliştirilmesine adamış. Sempozyuma katılanlar, Türk kültü-ründe değeri bu büyük şairin muadilinin olmadığını söyle-diler.

Факультет современных турецких диалектов и лите-ратуры университета Фатих совместно с ПДЕ про-вели благотворительную фотовыставку «Лица Аф-

ганистана». На выставке были представлены различные религи-

озные и этнические группы афганского народа. На от-крытии фотоэкспозиции выступили советник посла Аф-ганистана в Анкаре Хюмаюн камгав, генеральный кон-сул Афганистана в Стамбуле Сарвар Муджаддиди, а так-же многие афганцы, живущие в Стамбуле. Хюмаюн камгав обратил внимание, что Афганистан нуждается в помощи Турции – как экономической, сельскохозяйственной, так и образовательной.

На мероприятии также выступили Эмрах Ылык из уни-верситета кабиль, директор института общественных наук университета Джелял Баяр, профессор кенан Эрдоган, гла-

ва кафедры турецкого языка университета Мармара про-фессор Мустафа качалин, директор института обществен-ных наук университета Фатих доцент Мехмет каракую.

фотовыставкa «Лица Aфганистана»

диалог­евразия­­/­­инфо

СоПРЕДСЕДАТЕЛь ПДЕ ХАРУН ТоКАК и ГЛАВА иНСТиТУТА АКАДЕМии НАУК УзБЕКиСТАНА ПРоФЕССоР, ДоК-ТоР НАУК иБРАГиМ ХАККУЛ / DAP EŞ BAŞKANı HARuN ТоКАК vE ÖZBEKıSTAN İlıMlER AKADEMıSı Alı ŞıR NEvAı ENSTıTÜSÜ BAŞKANı PROF. DR. İBRAHıM HAKKul

Page 115: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 115BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 115

Moldova Bilimler Akademisi, Avrupa Entegrasyonu Politi-kası ve Bilimi Enstitüsü, DAP ve Komrat Devlet Üniversi-tesi, “Dün, bugün, yarın: Moldova’da aile ve Gagauzlar”

adlı bir konferans düzenledi. Konferans öncesi, ‘Ey, insan, kendini tanı. Sokrat, evliliğe hazır mısın?’ konulu anket yapıldı.

Moldova’da, göçten dolayı ‘uzaktaki aile’ tipi vardır. Aile fertle-ri, 6 aydan 3 yıla kadar ayrı yaşıyorsa bunun gibi bir ailenin varlı-ğını sürdürmesi mümkün, belirtilen süre 3 yıldan fazla ise, herşey boşanma ile sonuçlanır. Moldova’da yaklaşık 1 milyon kişi yurt-dışında çalışıyor, yeni doğan bebeklerin %25’i ise evlilik dışı doğ-maktadır.

Anket sonuçları, büyük ilgi çekti. Bu sonuçlara göre, genç nüfusun yaklaşık %7’si evliliğe hazır değil, %33’ü geleceği düşünmeden duygula-rına göre davranıyor, %50’si evlenmek istiyor fakat farklı engellerle karşı-laşıyor ve sadece %10’u evliliğe hazır.

Академия наук Молдавии, институт политики и на-уки европейской интеграции, ПДЕ и комратский государственный университет провели конферен-

цию под названием «Вчера, сегодня, завтра: семья и га-гаузы в Молдавии». конференции предшествовал опрос «Человек, познай себя. Сократ, готов ли ты к браку?»

В Молдавии есть вид миграции, который называют «семья на расстоянии». Если члены семьи живут врозь от 6 месяцев до 3 лет, то сохранить брак можно, но если срок превышает три года, все заканчивается разводом. В Молдавии около 1 миллиона человек работают за ру-бежом, а 25% новорожденных рождаются вне семьи.

Результаты опроса вызвали большой интерес. Оказа-лось, что около 7% молодых людей не готовы к браку, 33% следуют зову чувств, не думая о будущем, 50% хотят всту-пить в брак, но сталкиваются с различными трудностями и только 10 % готовы связать себя брачными узами.

Нет семьи без любви

Sevgi olmadan aile olmaz

“Afganistan’dan yüzler” fotoğraf sergisi

Diyalog Avrasya Platformu ile Fatih Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Fakültesi, “Afganistan’dan yüzler” adlı hayır amaçlı bir fotoğraf sergisi düzenlediler.

Sergide, Afganistan halkının farklı dini ve etnik grupla-rı temsil edildi. Fotoğraf sergisinin açılışına Afganistan Anka-ra Büyükelçilik Müsteşarı Hümayun Kamgav, Afganistan istan-bul Başkonsolosu Sarvar Mucaddidi ve istanbul'da yaşayan çok sayıda Afgan katıldı. Hümayun Kamgav, Afganistan'ın eği-tim, ziraat ve ekonomi alanlarında Türkiye'nin yardımına ihti-yaç duyduğunu belirtti.

Panelde Kabil Üniversitesi öğretim görevlisi Emrah ilik, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Kenan Erdoğan, Marmara Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bö-lüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, Fatih Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mehmet Karakuyu da birer konuşma yaptı.

diyalog­avrasya­­/­­info

Page 116: Diyalog Avrasya №36

116 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Belarus gazeteciler birliğinin davetiyle Türkiye’nin önde gelen medya kuruluşla-rından; Today's Zaman, Star, Sabah, Aksiyon, TRT, Kanaltürk gibi görsel ve yazı-lı medya temsilcileri ile DAP Türkiye temsilcileri Belarus’a ziyaret gerçekleştirdi.

Türk gazeteciler Belarus’taki hayatı gözlemleme imkanı bulurken aynı zamanda politi-ka, ekonomi, kültür ve eğitim alanındaki gelişim perspektifl eriyle tanıştılar.

Geçen yılın Ekim ayında ise, Belaruslu gazeteciler heyeti Türkiye’yi ziyaret etti. Ara-larında; Belarus Devlet Haber Ajanslarından BELTA ve Minsk-Novosti, Belarus 1 TV, Be-larus Segodnya, Respublika, Gomelskaya Pravda gazeteleri ve Ecoom araştırma mer-kezinden temsilciler bulunuyordu. Türk tarafı, Belaruslu misafirleri için istanbul ve Ankara’da gerçekleştirilmiş çok yoğun bir program hazırladı.

По приглашению Белорус-ского союза журналистов страну посетили пред-

ставители ведущих масс-медиа Турции: «Today's Zaman», «Star», «Sabah», «Aksiyon», телеканалов TRT и «Kanaltürk», а также ПДЕ. Турецкие журналисты знакоми-лись с жизнью Беларуси, пер-спективами развития в сферах политики, экономики, культуры и образования.

Делегация белорусских жур-налистов также посещала Тур-цию в октябре прошлого года. В ее состав вошли представители информационных агентств БЕЛ-ТА, «Минск-новости», телекана-ла «Беларусь-1», газет «СБ. Бела-русь сегодня», «Республика», «Го-мельская правда», ОО «Белорус-ский союз журналистов», анали-тического центра «Ecoom». Ту-рецкая сторона организова-ла для коллег насыщенную про-грамму в Стамбуле и Анкаре.

Беларусь и Турция узнают друг другаBelarus ve Türkiye birbirini tanıyor

диалог­евразия­­/­­инфо

Page 117: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 117

Kiev’de, “Modern dünyada hoşgö-rü ve insani değerler: kıtalararası entelektüeller diyalogu” adlı kon-

ferans gerçekleşti. Konferans, Ukrayna Bilim, Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Kiev Boris Grinçenko Üniversitesi ve Di-yalog Avrasya Platformu (DAP) tarafın-dan organize edildi.

DAP Rusya Federasyonu Milli Komi-te Başkanı Prof. Dr. Rostislav Rıbakov, “yaşamadan tolerans ruhu yerleşmez. Bu prensibi, çağdaş filozof Fethullah Gü-len ileri sürdü. Dünyanın birçok ülkesin-de açılan ve bu prensibe dayanan okul-larda hoşgörülü insanlar yetiştirilmekte-dir.” diye konuştu.

Türkiye’yi temsil eden Ömer Der-menci, beklenmedik bir tez ileri sürdü. ‘Doğu-Batı bölünmesi, 20. yüzyılın tarihini etkilemiş yapay olarak ortaya çıkartılmış yani uydurulmuş bir hika-yedir. içinde medeniyetler çatışması, gelişmişlik ve geri kalmışlık, Avrupa merkeziyetçiliği gibi birçok çelişkili kavram vardır. Bu da çatışmalara yol açıp savaş ve sömürgecilik gibi olaylara sebep oluyor. Fakat ilişkiler sadece Doğu-Batı yönünde değil, Güney-Kuzey yönünde de gelişiyordu ve bu ilişkiler faydalı ve zararsız oldu’ şeklinde ifade etti.

В киеве состоялась международная конференция «Человеческие ценности и толерантность в со-временном мире: межконтинентальный диалог интеллектуалов». Она организована министер-ством образования и науки, молодежи и спорта Украины, киевским университетом им. Бориса

Гринченко и платформой «Диалог Евразия».Председатель комитета ПДЕ в РФ академик Ростислав Рыбаков напомнил, что «невозможно научить

толерантности, не впитав прежде ее дух. Этот принцип выдвинул современный философ Фетхуллах Гю-лен. В школах, которые основа-ны на этом принципе, во многих странах мира воспитывают толе-рантных членов общества».

Представитель Турции Омер Дерменджи выдвинул неожидан-ную концепцию: «Деление на Вос-ток и Запад – искусственно соз-данный миф, который повлиял на историю ХХ века. В нем мно-жество противоречивых понятий – конфликт цивилизаций, разви-тость и отсталость, европейский централизм – что ведет к возник-новению конфликтов, объясня-ет войны и колонизацию. Но от-ношения развивались не только в направлении Север-Юг, но и Запад-Восток, и эти отношения были полезными и безопасными».

Толерантность – диалог интеллектуаловEntelektüellerin diyalogu - hoşgörü

diyalog­avrasya­­/­­info

Page 118: Diyalog Avrasya №36

118 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Bu slogan altında, ‘MoKoLad’ Genç Önderler Kulübü ile Diyalog Avrasya Ukrayna Platformu bir sosyal proje-si gerçekleşti.

Kulüp üyeleri, Milli Kanser Hastanesinin küçük hastaları için Dünya Gülümseme Günü kutlamasını düzenlediler. Onlarla beraber oynayıp, resim ve yap-boz yaptılar. Projenin devamı olarak, onkoloji hastalıklarından muzdarip çocuk-lara ayrılmış foto muhabiri yevgeniy Maloletka’nın sergisi gösterildi.

Aynı gün içinde, hayırseverlik yardımı için para toplanan bir açık artırma organize edildi. Açık artırmada yapılan satış-lardan 30 bin grivna (yaklaşık 3700 dolar) elde edildi. Bağışın toplam tutarı ise 44 bin grivnanın üzerinde gerçekleşti. Bu parayla ihtiyaç duyulan ilaçlar alındı ve Milli Kanser Hastane-sinin çocuk bölümüne teslim edildi.

_inga vişnevskaya / foto: mariya savoskul, sergey polejaka

Под таким лозунгом действует социальный проект молодежного клуба лидеров «МокоЛад» и плат-формы «Диалог Евразия» на Украине.

Члены клуба устроили праздник – Всемирный день улыбки, маленьким пациентам Национального института рака. Они вместе играли, рисовали, собирали конструкто-ры. Продолжением проекта стала выставка фотожурнали-ста Евгения Малолетки, посвященная детям, страдающим онкологическими заболеваниями.

В тот же вечер прошел благотворительный аукци-он, где собрали средства для адресной помощи. Доход от продажи лотов составила 30 тысяч гривен (около 3700 долларов). Общая же сумма пожертвований превысила 44 тысячи гривен. На все эти деньги приобрели медицинские препараты и передали их в детское отделение НиР.

_инга вишневская / фото: мария савоскул, сергей полежака

«Хочу жить! дружить! радоваться!»"Yaşamak, dost olmak, sevinmek istiyorum"

диалог­евразия­­/­­инфо

Page 119: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 119

В Бишкекском отделении ПДЕ в начале года ежене-дельно проводились круглые столы на тему «Суицид среди школьников». На встрече с сотрудниками УВД

города Ош были приведены «кричащие цифры»: за восемь месяцев на территории республики зарегистрированы 112 фактов суицида среди несовершеннолетних. из тех, кто сводит счеты с жизнью, 70% составляют дети из благо-получных семей.

В круглых столах принимали участие сотрудники ми-нистерства образования и науки, военной прокуратуры, Академии Наук киргизии, редакторы журналов «Шоокум» и «Ак Башат», журналисты, психологи, учителя, представи-тели Духовного управления мусульман киргизии. Обсуж-дались причины, толкающие подростков к суициду, и про-филактика этого страшного явления.

Внимание: опасность!Dikkat: tehlike!

2012 год в Беларуси объявлен годом книги. Это во многом опреде-лило характер и направлен-

ность выставки XIX Минской международной книжной выставки-ярмарки – масштабная пропаганда литерату-ры, популяризация творчества белорусских писателей и общих культурных ценностей, поддержка и развитие чтения.

Участниками стали издатели из 20 стран. книжный репертуар был разнообразен, посетители смогли увидеть и оценить издания последних лет, в том числе книги, увидевшие свет при содействии ПДЕ. Прошли более 600 мероприятий – презентации, круглые столы, семинары и встречи с литераторами. С экспозициями стран-участниц познакомились более 50 тысяч человек.

В Беларуси – год книгиBelarus’ta kitap yılı

2012 yılı Belarus’ta Kitap yılı ilan edil-di. Bu da düzenlenen fuarın, bir-çok alanda niteliği ve yönünü be-

lirledi. Amacı; edebiyatın duyurulması, Belarus yazarlarının eserleri ile kültür değerlerinin yaygınlaştırılması, okumanın destekenmesi ve geliştirmesi.

Minsk’te gerçekleştirilen XIX. Uluslararası Kitap Fuarı-na 20 farklı ülkeden yayınevi katıldı. Kitap çeşitliliği olduk-ça genişti. Son yıllarda basılan kitapları görüp değerlendir-me imkanı bulan ziyaretçiler, aynı zamanda DAP aracılığıy-la okuyucuya sunulan kitaplarla da tanışma imkanı elde et-tiler. Kitap tanıtımları, yuvarlak masa toplantıları, seminer-ler, yazarlarla buluşma gibi 600’den fazla farklı program gerçekleştirildi. Fuara katılan ülkelerin stantlarını 50 bin-den fazla kişi ziyaret etti.

DAP Bişkek şubesi yıl başından itibaren haftalık ola-rak, “ilköğretim Öğrencileri Arasında intihar” baş-lıklı yuvarlak masa toplantıları düzenledi. Oş şehri

içişleri Departmanı memurları ile yapılan görüşme esnasın-da şaşırtıcı rakamlar ortaya çıktı. 8 ay içinde ülke kapsamın-da yaşı reşit olmayanlar arasında 112 intihar olayı kayde-dilmiş. intihar edenlerin %70’i, yoksul olmayan ailelerin ço-cukları olduğu kayıt altına alınmış.

yuvarlak masa toplantılarına, Kızgızistan Eğitim ve Bi-lim Bakanlığı, Askeri Savcılık ve Bilimler Akademisi temsil-cileri, ‘Şookum’ ile ‘Ak Başat’ dergileri editörleri, gazeteciler, psikologlar, öğretmenler ve Kırgızistan Müslümanları Dini idaresi temsilcileri katıldı. Gençleri intihara iten sebepler ve bu korkunç olaya karşı koyulması için gereken tedbirler konuşuldu.

111111

diyalog­avrasya­­/­­info

Page 120: Diyalog Avrasya №36

120 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР120 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

В киргизии ПДЕ ведет свою деятельность с 2002 года. Все это время платформа успешно сотрудничает с вузами: проходят совместные конференции, семи-

нары, круглые столы. и вот организация открыла моло-дежный интеллектуальный клуб «ДА». Цель – поощрить стремление молодежи к знаниям, содействовать ее интел-лектуальному и творческому развитию.

клуб провел первую межвузовскую и межшкольную философско-интеллектуальную игру «Познай себя!» Побе-дителями конкурса среди вузов стали Бишкекский гумани-тарный университет и Международный университет кир-гизии. Среди школьников конкурс выиграла команда ин-теллектуалов средней школы №12. Фото: Адилет Бекбоев

«Познай себя!»“Kendini tanı!”

2002 yılından itibaren faaliyetlerini sürdü-ren Kırgızistan Diyalog Avrasya Plat-formu tarafından “Genç Entelektüel-

ler DA Kulübü” kuruldu. Bu Kulübün amacı, gençlerin bilgi ta-leplerini tespit ve teşvik edip entelektüel ve yaratıcı gelişimle-rine destek çıkmaktır.

Kulüp, “Kendini tanı!” adlı üniversiteler ve ilköğretim okul-ları arasında ilk felsefi ve entelektüel yarışmayı düzenledi. Üni-versiteler arasında düzenlenen yarışmanın galipleri, Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi ve Uluslararası Kırgızistan Üniversi-tesi oldu. Okullar arasında ise yarışmayı 12 No’lu orta öğretim okulunun entelektüel takımı kazandı.

Foto: Adilet Bekboyev

диалог­евразия­­/­­инфо

Page 121: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 121BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 121

Литературная нить Aриадны Ariadne’nin edebi bağları

Национальный комитет ПДЕ и редакция журнала «ДА» провела в начале 2012 года

две литературно-общественные встречи под общим названием «Литературная нить Ариадны» в Национальной молдавской библи-отеке им. Александрии. Первая встреча называлась «Двадцать лет без СССР». Поэт Борис Мариан ска-зал: «При всей разности мнений и оценок событий 20-летней давно-сти, то время требует уважитель-ного отношения и честного рас-сказа о том, что происходило на исходе 80-х – в начале 90-х годов ХХ века».

Следующая встреча была по-священа памяти Владимира Вы-соцкого. «Высоцкий выражал то, что думали и чувствовали про-стые люди от Владивостока до Бреста», – в этом были едины все участники вечера, о том же пела и автор-исполнитель Лиля Мина-ева. В 2012 году ПДЕ и клуб «Ли-тературная нить Ариадны» наме-рены провести в Молдавии се-рию подобных акций.

2012 yılı başın-da, DAP Milli Ko-

mitesi ile DA yayıncılık, Aleksandri-ya Moldova Milli Kütüphanesi’nde “Ariadne’nin edebi bağları” adı al-tında iki edebi ve sosyal toplan-tı düzenledi. ilk toplantı, “SSCB’siz yirmi yıl” ismi altında gerçekleş-ti. Şair Boris Marian: “20 yıl önce-ki olaylara bakış ve değerlendirme konusunda farklılıklara rağmen, 1980’lerin bitimi ile 1990'ların baş-larında neler yaşadığımızı saygı-lı ve dürüst bir şekilde anlatmamız gerekir,” dedi. Sonraki toplantı, Vla-dimir Vısotskiy anısına düzenlendi. Katılımcıların talepleri üzerine şar-kılar söyleyen Lilya Minayeva, “Vı-sotskiy, Vladivostok’tan Brest’e ka-dar yaşayan sıradan insanların dü-şünceleri ve duygularını ifade edi-yordu”. dedi. DAP ve “Ariadne’nin edebi bağları” kulübü, benzeri et-kinliklerin Moldova’da 2012 yılında devam ettirmeyi planlıyor.

Bir yazar, bir şair Diyalog Avrasya Kazakistan Plat-formu, “Bir yazar, bir şair” projesi çerçevesinde meşhur genç şair Almat isadil ile yazar Darhan

Beysenbekulı’yı Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencileri ile buluşturdu.

Filoloji Fakültesi öğrencileri Almat isadil’in şeçkin şiir-lerini okuyup Darhan Beysenbekulı’nın hikayeleri ile ilgi-li görüşlerini paylaştı. Programa katılan öğrenciler günü-müz edebiyatı üzerine sorular sordular ve gerçekleşen ede-bi programın organizatörlerine teşekkür ettiler.

Şair Almat isadil, birkaç yeni şiirini okudu. Programı dü-zenleyen Dr. Ulan yerkinbayev, misafirlere hediyeler takdim etti. DAP temsilcisi Malik Otarbayev, bu tür programların önemine değinerek, kültürel ilişkilerin gelişmesinde edebi-yatın ne derece önemli rol oynadığını dile getirdi.

один писатель, один поэт

В рамках проекта «Один Писатель, один Поэт» казах-станская платформа «Диалог Евразия» организовала встречу известного молодого поэта Алмата исадила

и прозаика Дархана Бейсенбекулы со студентами универ-ситета имени Сулеймана Демиреля.

Студенты филологического факультета читали люби-мые стихи Алмата исадила, обсуждали рассказы Дархана Бейсенбекулы. Молодые филологи задали гостям вопросы о современном состоянии литературы и поблагодарили организаторов и участников творческой встречи.

Алмат исадил прочитал несколько новых стихов. Органи-затор встречи профессор Улан Еркинбаев вручил гостям памят-ные подарки. Представитель ПДЕ Малик Отарбаев отметил важ-ную роль проведения подобных мероприятий в развитии куль-турных связей, где литература играет важную роль.

Bir yazar, bir şair

diyalog­avrasya­­/­­info

ПРЕДСТАВиТЕЛь АКТиВНоГо ГРАЖДАНСКоГо оБщЕСТВА иГоРь КАЛДАРЕ / AKTıF Sıvıl TOPluM KuRuluŞu BAŞKANı İGOR KAlDERA

Page 122: Diyalog Avrasya №36

122 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

По приглашению платформы «Диалог Евразия» Стамбул посетили руководители пе-

тербургских представительств ве-дущих СМи России – газеты «ком-сомольская правда», телекомпании «Первый канал», холдинга «Газпром-Медиа», петербургского телеканала «СТО ТВ».

Большинство журналистов в древнем городе на Босфоре побы-вали впервые. Поэтому устроителям поездки пришлось постараться –показать петербуржцам не только главные исторические места Стам-була, но и организовать встречу с их коллегами. Поделиться опытом, об-меняться профессиональными се-кретами и памятными сувенирами удалось в газете «Заман», информа-ционном агентстве «Джихан», теле-компании «Саманйолу».

В программе визита было также посещение головного офиса плат-формы (на фото) и знакомство с ее деятельностью. Сопредседатель ПДЕ Харун Токак и генеральный се-кретарь исмаил Тас порадовали гостей не только первоклассным ужином, но и содержательной бе-седой. Присутствующие на встре-че обозреватель Невваль Севинди, общественные деятели и бизнес-мены обсудили с руководителями СМи не одну тему: национальный вопрос, общность и различия ту-рецкого и русского народов, трак-товку исторических конфликтов и событий.

Главная новость – СтамбулAna haber – İstanbul

Diyalog Avrasya Platfor-munun daveti üzerine, ‘Komsomolskaya prav-

da’ gazetesi, ‘Pervıy kanal’ televiz-yonu, ‘Gazprom-Media holding‘, ‘STO TV’ kanalı gibi ana medya kuruluşlarının St.Petersburg şu-beleri yöneticileri istanbul’u zi-yaret etti.

Gazetecilerin çoğunluğu Bo-ğaz üzerinde inşa edilen tari-hi bir şehre ilk defa geldiği için “hem istanbul’un tarihi yerlerini gösterme, hem de meslektaşla-rı ile görüşme” amaçlı gezi prog-ramı yapıldı. Zaman gazetesi, Ci-han haber ajansı ve Samanyolu TV kanalında organize edilen gö-rüşmeler esnasında karşılıklı fikir alışverişlerinde bulunuldu ve gö-rüşmenin anısına karşılıklı hedi-yeler verildi.

St.Petersburglu gazeteciler Türkiye gezisi programı çerçe-vesinde, DAP Genel Sekreterliğini ziyaret edip faaliyetleri hakkında bilgi aldılar. DAP Eşbaşkanı Harun Tokak ve Genel Sekreter ismail Tas, misafirlere ev sahipliği yaptılar. Gazeteci - yazar Nevval Sevindi ile STK temsilcilerinin hazır bulunduğu görüşmede medya kuruluşları temsilcileri ile “milli sorun, Türk ve Rus halklarının ortak ve farklı yönleri, tarihi çatışma ve olayların yorumları” gibi birçok konu üzeri-ne konuşuldu.

диалог­евразия­­/­­инфо

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

ГЕНДиРЕКТоР АГЕНТСТВА «ДЖиХАН» АБДУЛАХАМиТ БиЛиДЖи / CİHAN HABER AJANSı GENEl MÜDÜRÜ ABDulHAMİT BİlİCİ

Page 123: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 123

Belarus Devlet Üniversitesi Uluslararası ilişkiler Fakültesinde, Dış Politika ve Güven-lik Araştırma Merkezini katkısıyla Diyalog Avrasya Derneği tarafından organize edilen “Modern Dünyada Türkiye: Politika ve Ekonomi” adlı uluslararası seminere Türkiye Be-

larus Büyükelçisi Cevat Nezihi Özkaya konuşmacı olarak katıldı. Büyükelçi izlenimlerini akta-rarak ikili ilişkilerin daha da geliştirilmesi için düşüncelerini şöyle ifade etti:

"Var olan vize anlaşması sadece imzalanmak için bekletilmektedir. Biz Türkiye’den Belarus’a üst düzeyde bir ziyaret bekliyoruz. Bunun yakında gerçekleşeceğini söyleyebili-rim. Vize anlaşması daha çok Türklerin Belarus’a gelmesini sağlayacaktır. Türk girişimciler Belarus’u sadece Belarus coğrafyası olarak değil, Baltık ülkelerini, Polonya’yı, Ukrayna’yı, is-kandinavya ülkelerini ve devasa Rusya’yı düşünerek değerlendiriyorlar. Belarus’un bağım-sızlığını ilk tanıyan ülke niçin Türkiye, diye sorarsanız, çünkü biz Belarus’u seviyoruz. Biz Belarus’la diplomatik ilişkileri kuran ilk ülkeyiz. Bu yıl 20. yılını kutlayacağız. Ekonomik ve si-yasi ilişkilerimizde işbriliği için sağlam temellerimiz mevcut."

Турция – Беларусь: политика и экономика

На базе факультета международных отношений Белорусского государственного университета прошел между-народный семинар «Турция в современном мире: политика и экономика». Форум организован Платформой «Диалог Евразия» при поддержке Центра изучения внешней политики и безопасности. Одна из главных тем

встречи – отмена визового режима между Турцией и Беларусью. – Такое соглашение между двумя странами даст возможность турецким предпринимателям больше экспортиро-

вать продукцию в Беларусь и в другие регионы – в Польшу, на Украину, в Скандинавию, Россию. Беларусь является ев-ропейским государством и на-ходится в самом центре Евро-пы. В этом году мы отметим 20-летие установления отно-шений между двумя нашими государствами. Есть хорошее основание сотрудничества в области политики и экономи-ки, – сказал в своем выступле-нии на форуме посол Турции Джеват Незихи Озкайа.

Türkiye - Belarus: politika ve ekonomi

diyalog­avrasya­­/­­info

Page 124: Diyalog Avrasya №36

124 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Süleyman Şah Üniversitesi Diyalog Av-rasya (DA) Kulübü, Prof. Dr. Mehmet Altan’ı “Küresel restorasyonda değişen

Türkiye” konulu söyleşide üniversite gençli-ğiyle buluşturdu.

Mehmet Altan, “Küresel vicdan, sadece kendi içinde yaşadığı toplumdan değil, dün-yanın her coğrafyasından sorumlu olmayı ge-rekli kılıyor.” diyen Altan geçmişin vicdan ve ahlak anlayışlarını bir tarafa bırakarak, yeni-çağda yeni bir vicdana ihtiyacımız olduğu üzerinde durdu. Ayrıca, ekonominin sermaye değil, buluşlar ve inovasyon tarafından yön-lendirildiği, ulus-devletlerin gücünü yitirdiği, ırkçılığa ve aşırı milliyetçiliğe karşı Panhüma-nizmin doğup geliştiği bu yeni çağda, yeni bir vicdana ihtiyacımız olduğunu ifade etti.

Söyleşi sonrasında Mehmet Altan Kulüp üyeleri ve diğer katılımcı öğrencilere kitapla-rını imzaladı.

DA Kulübüne destek olmak amacıyla Diyalog Avrasya Platformu Genel Sekreter yardımcısı ibrahim Selek söyleşide hazır bulundu.

клуб «Диалог Евразия» университета Сулейман Шах организовал встречу молодежи с доктором наук, профессором Мехметом Ал-таном. Тема доклада, с которым выступил Алтан – «изменения

Турции в глобальном восстановлении».– За глобальную совесть несет ответственность не только обще-

ство, в котором мы живем, но и каждое общество во всем мире. Совесть прошлого нужно оставить позади и создать новую совесть сегодняшне-го и будущего поколения, – сказал Мехмет Алтан.

В конце программы Мехмет Алтан подарил всем участникам встречи свои новые книги «Глобальная совесть» и «Город благочестия» с подписью автора. На встречи присутствовал заместитель генерально-го секретаря Платформы «Диалог Евразия» ибрахим Селек.

DA Gençlik Kulübü ve Mehmet Altan

Молодежьный клуб «Да» и Мехмет Алтан

диалог­евразия­­/­­инфо

Page 125: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 125

Canlı yayın üstadı

Saint Petersburg ve Leningrad Bölgesi profesyonel gazeteci ve televizyoncuları arasında düzenlenen "Altın Kalem – 2011" yarışması yapıldı.

Türk Hava yolları müdürü, mesleğine bağlılığın-dan dolayı ünlü Rus gazeteci Nika Strijak'a istediği dünyanın herhangi bir noktasına gidebilmesini sağlayacak iki bilet takdim edildi. Avrasya Televizyon Akademi Üyesi, Rusya Sinema Sanatçıları Birliği Üyesi, canlı yayın üstadı Nika Strijak “Pyatıy Kanal”da (Kanal 5) çıkan popüler “Açık Stüdyo” programında sunucu-luk yapmaktadır.

– Başarılı bir şirket olarak başarılı bir televizyoncu-yu iki bilet takdim ederek ödüllendirmek bizim için şe-reftir. Profesyonel çalışmaya büyük bir önem veriyoruz – diye konuştu Turkish Airlines Petersburg Temsilciliği Pazarlama Müdürü yüksel yaman.

Мастеру прямого эфира

На профессиональном конкурсе журналистов Санкт-Петербурга и Ленинградской области «Золотое перо – 2011» нашлось место для по-

лета. Турецкая авиакомпания «Turkish airlines» вручи-

ла специальный приз – два авиабилета в любую точку мира известной российской журналистке Нике Стри-жак (на фото справа) за преданное служение своей профессии. Член Евразийской телевизионной акаде-мии, Союза кинематографистов России, мастер пря-мого эфира Ника Стрижак на «Пятом канале» ведет се-годня популярное ток-шоу «Открытая студия».

– Нам приятно от нашей успешной компании пода-рить два авиабилета преуспевающему тележурнали-сту. Мы очень ценим профессиональную работу, – ска-зал руководитель отдела маркетинга петербургского представительства «Turkish airlines» Йюксел Йаман.

diyalog­avrasya­­/­­info

ФоТ

о: Б

оРиС

КЛЕ

МЕН

ТьЕВ

/ FO

TOğR

AF: B

ORıS

KlE

MEN

TıEv

Page 126: Diyalog Avrasya №36

126 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

­фотоконкурс

Диалог­состоялся– Первое требование к участникам «Фотодиалога» –

снимки должны были сделаны в стране, которую авторы по-сетили, но не в стране, где они проживают, – сказал пред-седатель жюри конкурса, основатель народного фотосай-та Александр Николаев. – и, конечно, обычные «фото на па-мять» мы не рассматривали.

Диалог состоялся. Например, жительница Эстонии не закры-вала объектив фотоаппарата в Турции. Москвичка снимала сюже-ты в Таллине. Фотолюбители из Татарстана и казахстана привезли свой творческий отчет из Грузии и Таджикистана и т. д.

Международный конкурс «Фотодиалог» завершился. На сайте FotoNarod-spb.ru подведены его итоги. Из 520 присланных работ

отобраны два десятка снимков. Они и стали главным объектом вни-мания профессионального жюри.

– Çekilen fotografların fotoğrafçının yaşadığı ülkede değil, ziyaret ettiği herhangi bir yabancı ülkede çekilmesi, yarışmanın şartlarından biriydi – dedi jüri başkanı ve FotoNarod-spb.ru si-tesinin kurucusu Aleksandr Nikolayev.

Diyalogun başarılı bir şekilde kurulduğuna inanıyorum. Es-tonyalı bir bayan Türkiye’deyken kamerasını hep açık tutarken, Moskovalı bir hanımefendi de Talin’i fotograflarında yansıtmış-tır. Aynı şekilde Tataristan ve Kazakistan’lı amatör fotoğrafçılar-da Gürcistan ve Tacikistan resimleriyle buna en büyük katkıyı sağladılar.

Виктория Мельникова:– Как только начинаешь снимать, все, что таким волшебным

способом появляется, очень хочется кому-нибудь показать. Напри-

мер, очаровательный, неповторимый Стамбул. Так я попала на фото-

сайт. Фотография может нас всех, таких разных, легко объединить.

Viktoriya Melnikova:Resim çekmeye başladığınızda, çektiğiniz ve yansıtmak istediğiniz eşsiz

güzelliği herkesle paylaşmak istersiniz. Mesela, benim İstanbul’un güzelliğini

paylaşmak istediğim gibi. Beni bu siteye girmemi sağlayan da buydu. Bence fo-

toğraf, farklı insanları bir ayara getirebilir.

Page 127: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 127

fotoğraf­yarışması

Diyalog­sağlandı

Uluslararası Fotodiyalog Yarışması sona erdi. Gönderilen 520 fotoğraf içinden seçilen 20 fotoğraf, jürinin beğenisine sonulduktan

sonra FotoNarod-spb.ru sitesinde yayınlandı.

По­итогам­голосования­­профессионального­жюри

гран-при­за­1-е­место – полет на самолете в Турцию – достался виктоРии мельниковой (Таллин, Эстония). Приз предоставлен петербургским представительством авиа-компании «Турецкие авиалинии». Отмечены фото «Стам-бульские зарисовки» и серия работ в номинации «Турция».

ıı­ место – искандеР набиуллин (казань, Россия). Фото «казбеги» и серия работ в номинации «Грузия».

ııı­место – владимиР Пальчик (Петербург, Россия). Фото «крик» и серия работ в номинации «Белоруссия».

ıV­место – ольГа михайлова (Москва, Россия). Фото «За-зывала» и серия работ в номинации «Эстония».

V­ место – евГений овечкин (Петербург, Россия). Фото «Судачанин» и серия работ в номинации «Украина».

Лауреатам конкурса будут вручены дипломы и подарки.

Jüri­oylamasına­göre­­dereceye­girenler

Birincilik­ ödülünü Talin’den viktoRiyA melnikovA “istanbul Manzaraları” fotoğrafıyla ve Türkiye’yi yansıtan fotoğraf çalışması dizisiyle kazandı. Birincilik ödülü ile Türkiye’ye uçak biletini kazanan yarışmacıya, ödülü Türk Hava yolları Petersburg Temsilciliği sundu.

İkincilik­ödülünü, “Kazbeki” fotografı ile Gürcistan’ı anlatan fotoğraf çalışması serisiyle İskenDeR nAbiullin (Kazan, Rusya Federasyonu) kazandı.

Üçüncülük­ ödülünü, “Çığlık” fotoğrafı ile Belarus kategorisindeki fotoğraf çalışması serisiyle vlADimiR PAlçik (Petersburg, Rusya Federasyonu) kazandı.

Dördüncülük­ ödülünü, “Bir Tellal” fotoğrafı ile Estonya kategorisindeki fotoğraf çalışması serisiyle olGA mihAylovA kazandı. (Moskova, Rusya Federasyonu)

yevGeniy oveçkin (Petersburg, Rusya Federasyonu) ise, “Bir Sudaklı” ve Ukrayna kategorisindeki fotoğraf çalışması serisiyle beşinci­oldu.

Dereceye girenlere katılımcı diplomaları ve hediyeleri tak-dim edildi.

Владимир Пальчик:– «Зеркалку» купил три года назад. Теперь с фотоаппаратом не

расстаюсь. В Белоруссии был впервые. Что мне в этой стране понра-

вилась, то я и решил показать другим.

Vladimir Palçik:Kamerayı alalı üç yıl oldu. O zamandan beri onu elimden bırakmıyorum. Bu,

Belarus’a ilk gelişim. Ülkenin, ilgimi çeken taraflarını herkesle paylaşmak istedim.

конкурс «Фотодиалог»:

Конкурс «Фотодиалог» – совместный проект информационного агентства «Интерпресс», Российско-турецкого культурного центра, турецкой авиаком-пании «Turkish airlines», международного журнала «ДА».

Fotodiyalog yarişmasi:Fotodiyalog Yarışması İnterpress Haber Ajansı, Rusya – Türkiye Kültür Merkezi, Türk Hava Yolları ile DA Dergisinin ortaklaşa gerçekleştirdiği bir projedir. .

Page 128: Diyalog Avrasya №36

128 ДА ВЕСНА 2012 • 36 НОМЕР

Ольга Михайлова:– Вообще-то я – несостоявшийся орнитолог. Обожаю снимать

птиц. Для этого, конечно, нужна сильная оптика. Мечтаю ее купить.

Рада, что заметили мои «не птичьи» работы. Значит, я что-то могу.

Olga Mihaylova:Aslında benim ilgi alanım kuşlardır. Kuşların fotoğraflarını çekmeyi

çok seviyorum. Tabiki, bunun için iyi bir fotoğraf makinesi gerekir. Öyle bir

cihazı almayı hayal ediyorum. Kuşlarla ilgili olmayan çalışmalarım dikka-

tiniz çektiği için büyük bir mutluluk duyuyorum. Demek ki birşeylere kar-

şı yatkınlığım var.

Евгений Овечкин:– Фотоаппарат впервые взял в руки лет в десять, простейший

пленочный. Потом у меня появилась автоматическая «мыльница».

Несколько лет назад стал посещать первые фотосайты, с чего, как

я считаю, началось серьезное увлечение фотографией.

Yevgeniy Oveçkin:İlk defa fotoğraf makinesini 10 yaşındayken elime almıştım. O zaman ba-

sit filmli fotoğraf makinesiyle yetinmiştim. Ondan sonra otomatik dijital fotoğ-

raf makinesi aldım. Daha birkaç yıl önce fotoğraf sitelerine girmeye başladım.

O zamandan beridir ciddi manada fotoğraf çekiyorum.

По­итогам­народного­голосования

победил сабит малдыбаев (Алма-Ата, казахстан) – фото «Торговый ряд» и серия работ в номинации «Таджи-кистан». Сабит получит диплом лауреата и подарок от ави-акомпании «Турецкие авиалинии».

Halk­oylaması­sonucu­ödül­kazanlar

sAbİt mAlDibAyev (Alma Ata, Kazakistan) “Çarşı” fotoğrafı ve Tacikistan kategorisindeki fotoğraf çalışmalarıyla halk oylama-sı sonucu ödül kazandı. Sabit, katılımcı diplomasını Türk Hava yolları’ndan aldı.

Искандер Набиуллин: – Люблю бывать на Кавказе. В путешествие всегда беру фото-

аппарат. Интересуюсь культурой, обычаями, природой. Сам я –

учитель биологии. Когда возвращаюсь из поездки, показываю сним-

ки детям.

İskender Nabiullin:Kafkasya’ya gitmeyi çok severim. Gezmeye gittiğimde mutlaka yanıma

kameramı alırım. Gittiğim bölgenin kültürünü, örf adetlerini ve doğası ilgimi

çeker. Ben aslında biyoloji öğretmeniyim. Genelde yaptığım gezilerden döndü-

ğümde çektiğim resimleri öğrencilerime gösteririm.

Сабит Малдыбаев:– Работаю заместителем редактора «Казахстанской правды».

Часто езжу в командировки. Фотографирую и для газеты, и для себя.

Когда узнал, что объявлен хороший конкурс, решил – надо в нем и мне

поучаствовать. Получилось удачно.

Sabit Maldıbayev: Kazakistan’ın Gerçeği gazetesinin redaktör yardımcısıyım. İş vesilesiyle çok

seyahat yapıyorum. Hem gazete için hem de merakım olduğu için resim çek-

meyi severim. Yarışmanın başladığını öğrendiğimde benim de katılmam ge-

rektiğini düşündüm. Başarılı da oldu.

­фотоконкурс fotoğraf­yarışması

Page 129: Diyalog Avrasya №36

BAHAR 2012 • SAYI 36 DA 129конк

урс­

­yar

ışm

­кон

курс

­yar

ışm

­кон

курс

­yar

ışm

a­ yarışma

конкурс­­yarışm

a­­конкурс

­yarışma­

­конкурс­yarışm

как помог интернет лично вам? Расскажите свою историю, как вы, «раскинув сети», нашли не только собеседников, но и друга, устроились на работу, определились с профессией, помогли сло-вом и делом больному человеку или в трудную минуту поддержку оказали вам. как интернет подсказал вам переехать в другой го-род, помог найти невозможное, дал возможность приобщиться к прекрасному, рассмешил или довел до слез.

Лучшие рассказы получат знак одобрения «ДА» и будут опу-бликованы в нашем журнале.

Победителей конкурса ждут подарки. Главный приз – канику-лы в Турции.

Ваши истории ждем не позднее 30 мая на электронную почту [email protected].

Возраст участников – до 28 лет. Объем статьи – не более 3000 знаков.

В рамках темы, посвященной социальным сетям, объявляет-ся фотоконкурс «компьютер в кадре». компьютер – главный герой кадра. Вы при нем или он при вас – дома, на улице, в лесу. Где – ре-шать вам. Нестандартные решения, идеи, философский подтекст и приколы приветствуются.

Фотографии (размером не менее 400 кб) отправляйте на элек-тронную почту [email protected] до 30 мая.

Условия премирования те же, что и победителей конкурса на лучшую статью. Ждем ваших работ.

AIESEC – крупнейшая международная молодежная организация. Она объединя-ет 45 000 студентов из более чем 100 стран мира и сотрудничает с 4000 организациями.

http://aiesec.spb.ru

internet doğrudan nasıl yardımcı oldu? Hikayenizi paylaşın. “Ağ aça-rak” kendizine muhatap ve arkadaş edindiğiniz, iş bulduğunuz, meslek seçtiğiniz, bir hastaya sözlü olarak veya fiilen yardım ettiğiniz yada zor durumda destek gördüğünüz türden hikayeleri bize anlatın. internet başka şehire taşınmanıza, inanılmaz bir şey bulmanıza, dünyanın güzel-likleri önünüze koyulduğunda, gülmenize veya ağlamanıza nasıl sebep olduğunu bizimle paylaşın.

En iyi hikayeler DA Dergisinde yayınlanacak.yarışmamızda dereceye girenleri sürpriz hediyeler bekliyor, ana

ödül Türkiye tatili.Hikayeleriniz [email protected] e-mailimize 30 Mayıs 2012 tarihine

kadar gönderebilirsiniz.yarışmamıza katılımcıların yaş sınırı 28'dir. Gönderilen makalelerin

karakter sayısı 3000 karakteri aşmamalı.

Sosyal ağlara yönelik yarışmanın çerçevesinde “Karede bilgisayar var” fotoğraf yarışmasını daha başlatıyor. Çekilen karelerin baş figurü, bilgisayardır. Evde, dışarıda, ormanda istediğiniz her yerde bilgisayarı yanınıza aldığınız zaman veya bilgisayarınız sizi yanına aldığı zaman fo-toğrafı çektirip bize gönderin. Beklenmedik ve standart dışı görüş açıla-rı, fikirler, felsefi anlamı ve komik kareleri sizden beklemekteyiz.

Fotoğraflarınızı (boyutu enaz 400 kb. olmalıdır) [email protected] e-mailimize 30 Mayıs 2012 tarihine kadar gönderebilirsiniz.

Fotoğraf yarışması ödüllendirme şartları makale yarışmasınınkiyle aynıdır. Fotoğraflarınızı bekliyoruz.

AISEC, 100’den fazla dünya ülkesinden 45 000 öğrencinin üye olduğu ve 4 000 farklı kuruluş ile ortaklaşa çalışan uluslararası bir gençlik kurumu.

http://aiesec.spb.ru

Вы попали в сети Ağa yakalandınızинтернет перевернул нашу жизнь. Социальные сети стали площадкой свободного общения всех цивилизованных землян.Международная организация AıESEC и журнал «ДА» (издание платформы «Диалог Евразия») объявляют конкурс статей на тему «Социальные сети творят добро».

İnternet, hayatımızı alt üst ederek değiştirdi. Sosyal ağlar bütün medeni insanlara serbest sohbet etme alanı oldu. uluslararası Kuruluş AıSEC ve DA Dergisi (Diyalog Avrasya Platformu yayını) “Sosyal ağlar iyilik yapar” başlıklı bir makale yarışması başlatıyor.

Page 130: Diyalog Avrasya №36

­­актуально

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Page 131: Diyalog Avrasya №36

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Page 132: Diyalog Avrasya №36

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

MoneyGram-DA ilan 21x27cm.pdf 1 15/03/12 11:39 AM