Diyalog Avrasya №28

28

28

Ве

сн

а /

Bah

ar20

09

Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журнал / 3 ayl›k uluslararas› düflünce ve kültür dergisi

FethullahGülen

Пример диалога в современном мире:

Modern dünyada

bir diyalog öncüsü:

ФетхуллахГюлен

‹zvestiya St. Petersburg gazetesi Genel Yay›nYönetmeni Boris Klementyev:

O¤lumu Türk okulunavermemi kimseistememifltiШеф-редактор газеты «Известия – Санкт-Петербург» Борис Клементьев:

«Мне не советовалиотдавать сына втурецкий лицей»

80-летиеЧингиза Айтматоваотмечали без него

CengizAytmatov’suz80. yaflkutlamas›

Türkiye fiyat›7.50 TL.

Президент Турции Абдуллах Гюль оценил турецко-российские отношения:

«Наше многоплановое сотрудничество будет развиваться»

Cumhurbaflkan› Abdullah Gül Türkiye-Rusya iliflkilerini de¤erlendirdi:“Çok boyutlu ortakl›¤›m›z derinleflecek”

Гюлен в СМИ мира

Gülen dünyabas›n›nda

редактор editör

å ÌÓ„Ó ‚ÂÏÂÌË ÔÓ¯ÎÓ Ò ÚÂı ÔÓ, Í‡Í Ì‡¯ÂÊÂÍ‚‡Ú‡Î¸Ì˚È ÊÛÌ‡Î, ‚‚Ë‰Û ÌÂÍÓÚÓ˚ıÔË˜ËÌ, ÔËÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎ Ò‚ÓÈ ‚˚ÔÛÒÍ. á‡

‰ÓÎ„ËÈ „Ó‰ ‚˚¯ÎË ÎË¯¸ ÒÔÂˆË‡Î¸Ì˚Â ËÁ‰‡ÌËfl ‚ä‡Á‡ıÒÚ‡ÌÂ Ë äË„ËÁËË. ùÚÓÚ „Ó‰ ÒÚ‡Î ÔÂËÓ‰ÓÏ„ÎÛ·ÓÍÓ„Ó ÓÒÏ˚ÒÎÂÌËfl ÔÓ‰ÂÎ‡ÌÌÓÈ ‰Ó ÒÂ„Ó ÏÓÏÂÌÚ‡‡·ÓÚ˚ Ë ‚ÂÏÂÌÂÏ ÔÓÒÚÓÂÌËfl ÔÎ‡ÌÓ‚ Ì‡ ·Û‰Û˘ÂÂ.

ä‡Í ‚˚ ÔÓÏÌËÚÂ, ÔÓ˜ÚË Ì‡ Í‡Ê‰ÓÏ Ó·˘ÂÏÒÓ·‡ÌËË èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl ÔÓ‰ÌËÏ‡ÎÒfl‚ÓÔÓÒ Ó ‚˚ÔÛÒÍÂ ÊÛÌ‡Î‡ «ÑÄ» Ì‡ ÌÂÒÍÓÎ¸ÍËıflÁ˚Í‡ı. ÑÓÏËÌËÓ‚‡ÌËÂ ÛÒÒÍÓ„Ó Ë ÚÛÂˆÍÓ„ÓflÁ˚ÍÓ‚ ÔÓ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌÌÓÒÚË ‚ Â‚‡ÁËÈÒÍÓÏÂ„ËÓÌÂ ÔÓÒÎÛÊËÎÓ ÔË˜ËÌÓÈ ÛÚ‚ÂÊ‰ÂÌËflÔÓÒÎÂ‰ÌËı ‚ Í‡˜ÂÒÚ‚Â flÁ˚ÍÓ‚ ÔÛ·ÎËÍ‡ˆËË. á‡ ‰ÂÒflÚ¸ÎÂÚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl Ì‡¯Â„Ó ÊÛÌ‡Î‡ Ì‡Ó‰˚ Ì‡¯ËıÒÚ‡Ì ÔÓ¯ÎË ‰ÓÎ„ËÈ ÔÛÚ¸ ÔÓÁÌ‡ÌËfl ‰Û„ ‰Û„‡.àÌÚÂÂÒ ÒÓ ÒÚÓÓÌ˚ Ì‡ÒÂÎÂÌËfl Â„ËÓÌÓ‚, „‰Â ‚˚¯ÎËÚÂÏ‡ÚË˜ÂÒÍËÂ ÔËÎÓÊÂÌËfl Í ÊÛÌ‡ÎÛ, ÔÓÒÎÛÊËÎÔËÏÂÓÏ Ë ‰Îfl ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì-Û˜‡ÒÚÌËÍÓ‚èÎ‡ÚÙÓÏ˚. èÓ˝ÚÓÏÛ ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸ ÔÂÂ‚Ó‰‡ÊÛÌ‡Î‡ Ì‡ ÏÌÓ„ÓflÁ˚˜Ì˚È ÙÓÏ‡Ú ÒÂ„Ó‰ÌflÓÙÓÏÎflÂÚÒfl ‚ ÍÓÌÍÂÚÌ˚È ÔÓÂÍÚ, Ë ‡·ÓÚ‡ ‚ ˝ÚÓÈÓ·Î‡ÒÚË ÔÓ‰ÓÎÊ‡ÂÚÒfl...

ÑÂÒflÚ¸ ÎÂÚ – ÌÂÏ‡Î˚È ÒÓÍ ‰Îfl Î˛·Ó„Ó ËÁ‰‡ÌËfl.ÑÓÒÚ‡ÚÓ˜Ì˚È ‰Îfl ÔÓÒÚÓÂÌËfl ÔÎ‡ÌÓ‚ Ì‡ ·Û‰Û˘ÂÂ,ÓÔË‡flÒ¸ Ì‡ ÓÔ˚Ú ÔÓ¯Î˚ı ÎÂÚ. èÓ‰‚Ó‰fl ËÚÓ„ ˝ÚÓÏÛÔÂËÓ‰Û ÊËÁÌË ÊÛÌ‡Î‡ Ë Ô˚Ú‡flÒ¸ ÓˆÂÌËÚ¸ÔÓ‰ÂÎ‡ÌÌÛ˛ ‡·ÓÚÛ ÒÓ ÒÚÓÓÌ˚, Ï˚ ÒÔÓÒËÎË ÒÂ·fl:«ëÏÓ„ÎË ÎË Ï˚ ÔÓÒÚÓËÚ¸ ‰Ë‡ÎÓ„? ä‡ÍËÂ ÚÂÏ˚ÓÚ‡ÁËÎË ÒÚ‡Ú¸Ë ÊÛÌ‡Î‡? ì Í‡ÍÓ„Ó ÍÓÎË˜ÂÒÚ‚‡˜ËÚ‡ÚÂÎÂÈ Ì‡¯ÎË ÓÌË ÓÚÍÎËÍ? ä‡ÍÓ‚ ‚ÍÎ‡‰ ÊÛÌ‡Î‡ ‚ÒÓÁ‰‡ÌËÂ ÏÓÒÚ‡ ‰ÛÊ·˚ ÏÂÊ‰Û Ì‡Ó‰‡ÏË Ì‡¯Â„ÓÂ„ËÓÌ‡? ä‡ÍÓÂ ‡ÒÒÚÓflÌËÂ Ï˚ ÔÂÓ‰ÓÎÂÎË Ì‡ ÔÛÚË ÍÒÂ¸ÂÁÌÓÏÛ Ë Û‚‡Ê‡ÂÏÓÏÛ ËÁ‰‡ÌË˛?..» ÖÒÚ¸ ‰‚ÂÔË˜ËÌ˚, ÍÓÚÓ˚Â ÔÓ‰ÚÓÎÍÌÛÎË Ì‡Ò Í ÔÓ‰Ó·ÌÓÏÛ‡Ì‡ÎËÁÛ. ëËÎ‡, Ì‡¯Â‰¯‡fl Ò‚ÓÂ Ï‡ÚÂË‡Î¸ÌÓÂ‚˚‡ÊÂÌËÂ ‚ ÊÛÌ‡ÎÂ «ÑÄ», ÓÔË‡ÂÚÒfl Ì‡ÒÓ„Î‡ÒÓ‚‡ÌÌÓÒÚ¸ ‰ÂÈÒÚ‚ËÈ Ó·˙Â‰ËÌË‚¯ËıÒfl ‚Ó ËÏflÓ·˘ÂÈ ˆÂÎË Î˛‰ÂÈ, ÔÂ‰ÒÚ‡‚Îfl˛˘Ëı ‡ÁÌ˚Â ÒÚ‡Ì˚.èÓÌflÚËÂ «Ö‚‡ÁËfl» ÚÂflÂÚ Ò‚ÓÈ ÒÏ˚ÒÎ, ÍÓ„‰‡ÓÚÒÛÚÒÚ‚ÛÂÚ Í‡Í‡fl-ÚÓ Â„Ó ˜‡ÒÚ¸. å˚ ‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ ‚ÒÂ‚ÏÂÒÚÂ. Ç ÍÓÌˆÂ 2006 „Ó‰‡ Ï˚ ÔÓÚÂflÎË åÂËíËÙÓÌÂÌÍÓ, ÍÓÚÓ‡fl ÍÓ„‰‡-ÚÓ Á‡fl‚ËÎ‡ ÓÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚË ÒÓÁ‰‡ÌËfl ËÁ‰‡ÌËfl, ÔÓ‰Ó·ÌÓ„ÓÊÛÌ‡ÎÛ «ÑÄ» , ‚ Ë˛ÌÂ ÔÓ¯Â‰¯Â„Ó „Ó‰‡ – óËÌ„ËÁ‡ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡, ÍÓÚÓ˚È Ì‡Á‚‡Î ÊÛÌ‡Î ‚ËÁËÚÌÓÈÍ‡ÚÓ˜ÍÓÈ Ö‚‡ÁËË. ç‡ ÔÛÚË ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ÔÂÂ‰Ë ¯ÎË,ÔËÁ˚‚‡fl Ì‡Ò Á‡ ÒÓ·ÓÈ, Ú‡ÍËÂ ËÁ‚ÂÒÚÌ˚Â Î˛‰Ë, Í‡ÍÄÌ‡, êÓÒÚËÒÎ‡‚ ê˚·‡ÍÓ‚, ï‡ÛÌ íÓÍ‡Í, éÎÊ‡ÒëÛÎÂÈÏÂÌÓ‚, ÉËÛÎË ÄÎ‡Ò‡ÌËfl, åÛıÚ‡ ò‡ı‡ÌÓ‚,ÅÓËÒ å‡Ë‡Ì, àÎ¸·Â éÚ‡ÈÎ˚, îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ËÏÌÓ„ËÂ ‰Û„ËÂ... òÎÓ ‚ÂÏfl, Ë ‰Ë‡ÎÓ„, ‚ÓÒÔÂÚ˚ÈÓ‰ÌËÏ ËÁ Ì‡¯Ëı Ì‡ÒÚ‡‚ÌËÍÓ‚, ‰ÓÎÊÂÌ ·˚ÎÔÓ‰ÓÎÊ‡Ú¸Òfl. éÌ ‚ÓÁÓ‰ËÎÒfl ÒÌÓ‚‡...

Ç ÔÓ¯ÎÓÏ ÌÓÏÂÂ Ì‡¯Â„Ó ÊÛÌ‡Î‡ Ï˚ ÔËÒ‡ÎË Ó‰ÛıÓ‚ÌÓÏ ÎË‰ÂÂ Ô‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓ„Ó ÏË‡ ë‚flÚÂÈ¯ÂÏè‡ÚË‡ıÂ ÄÎÂÍÒËË II. ùÚÓÚ ÌÓÏÂ Ï˚ ÔÓÒ‚fl˘‡ÂÏ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ, Î˛·ËÏÓÏÛ ÏÌÓ„ËÏË, Ë‰ÂË ÍÓÚÓÓ„ÓÛ‚‡Ê‡˛Ú, «èËÏÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ»îÂÚıÛÎÎ‡ıÛ É˛ÎÂÌÛ. à‰Âfl ÒÓÁ‰‡ÌËfl ˝ÚÓ„Ó ÌÓÏÂ‡ÔËÌ‡‰ÎÂÊËÚ Ì‡¯ËÏ ÓÒÒËÈÒÍËÏ ÍÓÎÎÂ„‡Ï. å˚„ÎÛ·ÓÍÓ ÔËÁÌ‡ÚÂÎ¸Ì˚ ËÏ Á‡ ÔÓ‰ÂÎ‡ÌÌÛ˛ ËÏË‡·ÓÚÛ ‚ ‚Ë‰Â ÓˆÂÌÓÍ, ÍÓÏÏÂÌÚ‡ËÂ‚, ÒÚ‡ÚÂÈ,Ó·ÂÒÔÂ˜Ë‚¯Ëı Ëı ÌÂÓˆÂÌËÏ˚È ‚ÍÎ‡‰ ‚ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍÛ˝ÚÓ„Ó ËÁ‰‡ÌËfl.

Ç ÌÓÏÂÂ ‚˚ Ì‡È‰ÂÚÂ ÔÓ‰Ó·ÌÛ˛ ËÌÙÓÏ‡ˆË˛ ÓÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚Â èÎ‡ÚÙÓÏ˚, Ó‰Ì‡ÍÓ, ‡ÁÂ¯ËÚÂ ‰‡Ú¸‚‡Ï Í‡ÚÍÛ˛ ËÌÙÓÏ‡ˆË˛ Ó· ËÁÏÂÌÂÌËflı,ÔÓËÁÓ¯Â‰¯Ëı Û Ì‡Ò Á‡ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÈ ÔÂËÓ‰. çÓ‚˚ÏÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ·˚Î ËÁ·‡Ì çÛÎ‡Ìé‡Á‡ÎËÌ, ÒÓÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ ÒÚ‡Î ï‡ÛÌ íÓÍ‡Í, ‡„ÂÌÂ‡Î¸Ì˚Ï ÒÂÍÂÚ‡ÂÏ Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌ àÒÏ‡ËÎ í‡Ò.

ÜÂÎ‡ÂÏ ‚‡Ï ÔËflÚÌÓ„Ó ˜ÚÂÌËfl... ê‡‰˚ ÌÓ‚ÓÈ‚ÒÚÂ˜Â Ò ‚‡ÏË! �

Uzun bir süre oldu… Her üç ayda bir yay›nahaz›rlad›¤›m›z dergimiz, elimizdeolmayan sebeplerden dolay› bir y›ld›r

sadece Kazakistan ve K›rg›zistan ekleriyle yay›nadevam ediyordu. Bu durum, kendimizi hem kon-trol etme hem de yenileme ad›na önemli birimkan sa¤lad›.

Hat›rlarsan›z, Diyalog Avrasya Platformu’nunhemen her Kurul toplant›s›nda DA dergisinin çokdilli olmas› gerekti¤i yönünde fikirler dile getiril-miflti. Fakat bu co¤rafyada en yayg›n iletiflim dille-rinin Türkçe ve Rusça olmas› bu iki dili, “yay›n dili”olarak benimsememizde etkin rol oynad›. Aradangeçen on y›lda dergimiz arac›l›¤›yla yap›lan yay›n-larla, birbirimizi tan›ma ve anlamada epey yolal›nd›. Ek yay›nlar›m›z›n ç›kt›¤› yerlerde bölgehalklar› taraf›ndan be¤eniyle okunuyor olmas›,di¤er üye ülkelerimiz için de örnek oldu… Bu ne-denle “dergimizin çok dilli olmas› gerekti¤i” fikriart›k projelefltiriliyor… Bu konuda haz›rl›klar›m›zvar…

On y›l, yay›nc›l›kta önemli bir süre… Geriye ba-k›p, ileriye dönük muhasebe yapmak için yeterli…“Diyalogda nereye geldik, bu zamana kadar hangialanlarda yay›n yap›ld›, bu yay›nlar ne kadar okurbuldu, dergimizin bölge diyaloguna ciddi bir kat-k›s› oldu mu, ilkeli ve dürüst bir yay›nc›l›k ad›nabir mesafe kat edildi mi?” gibi sorular› kendimizesorduk. Bizi bu muhasebeye iten iki sebep vard›:Bu dergiyi ç›kartan güç, hep birlikte el ele verip te-sis edilen sinerjiydi. Avrasya, birimiz olmadan an-lams›zd›… Hepimiz beraber olmal›yd›k… DA gibibir dergiye duyulan ihtiyac› dile getiren Mery Tri-fonenko’yu 2006 y›l›n›n bafllar›nda, bu dergiyi birkartvizit yapan Cengiz Aytmatov’u da geçti¤imizHaziran’da kaybettik… Bize diyalogda yol gösterendi¤er entellektüellerimiz Anar, Rostislav Ribakov,Harun Tokak, Olcas Süleymenov, Giuli Alasania,Muhtar fiahanov, Boris Marian, ‹lber Ortayl›, Fet-hullah Gülen ve di¤er entellektüellerdi... Zamanilerliyordu ama bir ayd›n›m›z›n iflaretiyle bundanon y›l önce bafllayan diyalog devam etmeliydi… Di-yalog yeniden dirilmeliydi…

‹flte bu yeniden diriliflte; geçen say›m›zdaOrtodoks dünyas›n›n ruhani lideri Patrik II.Aleksey’i ifllemifltik, bu say›m›zda ise çok seveniolan ve fikirlerine de¤er verilen “Modern DünyadaBir Diyalog Öncüsü” Fethullah Gülen’i dosyakonusu yapt›k. Zira o, hayat›n› diyalo¤a ve hoflgö-rüye adam›fl birisi. Bu fikir Rus meslektafllar›m›z-dan geldi. Haz›rlanan dosyaya yorum, de¤erlen-dirme ve röportajlar›yla ciddi destek verdiler, ken-dilerine teflekkür ederiz…

Say›m›zda platformumuzun etkinlikleri hak-k›nda detayl› haber bulacaks›n›z ama k›saca birbilgi verelim. Yeni Dönem Baflkan›m›z NurlanOrazalin, Platform Eflbaflkan›m›z Harun Tokak,Genel Sekreterimiz ‹smail Tas oldu…

‹yi okumalar dile¤iyle… Yeniden merhaba! �

И сновадиалог...

Yeniden

diyalog…

Сила, нашедшаясвое материальное

выражение вжурнале «ДА»,опирается на

согласованностьдействий

объединившихсяво имя общей цели

людей,представляющих

разные страны.Понятие «Евразия»теряет свой смысл,

когда отсутствуеткакая-то его часть.

Bu dergiyi ç›kartan

güç, hep birlikte el

ele verip tesis edilen

sinerjidir. Avrasya,

birimiz olmadan

anlams›z.

Платформа Диалог Евразия

Diyalog Avrasya Platformu Председатель Baflkan

Нурлан Оразалин Nurlan Orazalin

Сопредседатель EflbaflkanХарун Токак Harun Tokak

Генеральный секретарь Genel SekreteriИсмаил Тас ‹smail Tas

Редакторы отделов Alan Editörleri

Политика Siyaset Bilimi: Бушра Эрсанлы Büflra Ersanl›, Cоциология Sosyoloji: Умит Мерич Ümit Meriç

Kультура Kültür: Джемаль Ушак Cemal Uflak, Экономика Ekonomi: Кадир Дикбаш Kadir Dikbafl

При участии Katkıda Bulunanlar

Владимир Авдеев Vladimir Avdeyev, Елена Калинина Elena Kalinina

Юнус Шен Yunus fien, Сезер Чакмак Sezer Çakmak, Дилек Чакмак Dilek Çakmak

Консультативный совет Dan›flma Kurulu

АНАР ANAR (Азербайджан Azerbaycan), Абиш Кекильбаев Abifl Kekilbayev, Гарифулла Эсим Garifulla Esim,

Мухтар Шаханов Muhtar fiahanov (Казахстан Kazakistan), Асан Ормушев Asan Ormuflev (КыргызстанK›rg›zistan), Ростислав Рыбаков Rostislav R›bakov (Российская Федерация Rusya Federasyonu),Халиль Иналджик Halil ‹nalc›k, Кемаль Карпат Kemal Karpat, Ильбер Ортайлы ‹lber Ortayl›,

Халит Рефиг Halit Refi¤, Мете Тунчай Mete Tunçay (Турция Türkiye)

Ответственность за статьи, опубликованные в журнале, несут авторы. Yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir, dergiyi ba¤lamaz.

Координатор журнала в РФ Rusya Federasyonu KoordinatörüАли Сами Йылдырым Ali Sami Y›ld›r›m

Координатор журнала в Анкаре Ankara KoordinatörüФарук Эрбильгин Faruk Erbilgin

Отдел маркетинга Abone, Reklam ve Da¤›t›mШабен Гюль fiaben Gül ([email protected])

Координатор журнала в Казахстане Kazakistan KoordinatörüАли Челикбаш Ali Çelikbafl

Управ. информационным отделом ‹stihbarat ve Haber Bölüm fiefiСалих Яйладжы Salih Yaylac›

Дизайн Görsel Tasar›mASR Дизайн (Мурат Аджар) ASR Grafik (Murat Acar)

Адрес Yönetim Yeri, ‹mtiyaz Sahibi ve Sorumlu Müdür Adresi: Cumhuriyet Cad. No: 209/4 Harbiye-‹stanbul/TürkiyeТел Tel: +90 (212) 232 17 51 Факс Faks: +90 (212) 231 82 34Bask›: Renk Matbaas› / Davutpafla - ‹stanbul Tel: +90 (212) 612 11 27

Представительства Temsilcilikler:

Турция Türkiye +90 (212) 232 17 51Азербайджан Azerbaycan ([email protected]) +994 (12) 498 17 24

Грузия Gürcistan ([email protected]) +995 (32) 93 43 76Казахстан Kazakistan ([email protected]) +7 (327) 291 31 60

Кыргызстан K›rg›zistan ([email protected]) +996 (312) 59 65 30Молдова Moldova ([email protected]) +373 (79) 76 70 83

Монголия Mo¤olistan ([email protected]) +34 29 66 32 54 63

Нахчеван Nahç›van ([email protected]) +994 502 12 02 17Российская Федерация Rusya Federasyonu ([email protected]) +7 (495) 514 13 83

Татарстан Tataristan ([email protected]) +7 (843) 238 18 47Башкортостан Baflk›rdistan ([email protected]) +7 (3472) 66 58 38

Таджикистан Tacikistan ([email protected]) +992 (372) 24 91 83Туркменистан Türkmenistan ([email protected]) +99 (312) 41 14 05-06-07Украина Ukrayna ([email protected]) +38 (044) 235 66 53

Türkiye’de fiyat›: 7.50 YTL. KKTC’de fiyat›: 8.50 YTL. Y›ll›k abone bedeli: 28 YTL., ö¤renciler için: 25 YTL. Avrupa: 30 EURO, ABD: 35 USDAbone hesap numaralar›: Asya Kat›l›m Bankas› A.fi. fiiflli fiubesi, YTL: 5-186593-1 USD: 186593-2 EURO: 186593-7.

TC. Ziraat Bankas› Afi. Osmanbey fiubesi (850) YTL: 45359102-5001 USD: 45359102-5002 EURO: 45359102-5003 Posta çeki no: 1612101

Подписной индекс: 83156 Каталог Пресса России

Журнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве по делам печати, телерадиовещания и средств массовых коммуникаций Российской Федерации

Свидетельство о регистрации: ПИ № 77-5826 от 07.12. 2000 В России и странах СНГ цена договорная

Журнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве культуры, информации и спорта Республики Казахстан. Свидетельство о регистрации: 5878-Ж

www.daplatform.org • [email protected]

Диалог начинается с «да». Diyalog ‘evet’le bafllar.

Журнал «ДА» – издание Платформы Диалог ЕвразияDA dergisi bir Diyalog Avrasya Platformu yay›n›d›r.

Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журналÜç ayl›k uluslararas› düflünce ve kültür dergisi

Весна 2009, 28 номер Bahar 2009, Say›: 28Yayg›n Süreli Yay›n / T. C. Kültür Bakanl›¤› Sertifika No: 1106-34-002992

Учредители ‹mtiyaz SahibiВ Турции: от имени АО «Фон Да Ажанс Хизм. Сан. ве Тидж.» Эркам Туфан Айтав.

В РФ: НО «Фонд содействия развитию Центра восточной литературы Российской государственной библиотеки»Fon Da Ajans Hizm. San ve Tic. Afi. ad›na

Erkam Tufan Aytav

Ответственный редактор Sorumlu Yaz› ‹flleri MüdürüДженгиз Шимшек Cengiz fiimflek

Главный консультант Yazar-Bafldan›flmanМехмет Гюндем Mehmet Gündem

Редакторы русских текстов Rusça RedaktörleriАлександр Полещук Aleksandr Polefluk, Марина Меланьина Marina Melanina

Редколлегия Yay›n KuruluАзербайджан Azerbaycan

Низами Джафаров Nizami Caferov

Иса Хабиббейли ‹sa Habipbeyli

Мустафа Саатчи Mustafa Saatçi

Сулейман Окумуш Süleyman Okumufl

Грузия Gürcistan

Гиули Аласания Giuli Alasania

Тамаз Гамкрелидзе Tamaz Gamkrelidze

Нона Гамбашидзе Nona Gambaflidze

Ясин Аслан Yasin Aslan

Казахстан Kazakistan

Кансеит Абдезули Kanseyit Abdezul›

Олжас Сулейменов Olcas Süleymenov

Кыргызстан K›rg›zistan

К. Молдокасымов K. Moldokas›mov

Мустафа Башкурт Mustafa Baflkurt

Монголия Mo¤olistan

Цедендорж Дашдондов Ts. Dafldandov

Молдова Moldova

Мехмет Зор Кая Mehmet Zor Kaya

Борис Мариaн Boris Marian

Российская Федерация Rusya Federasyonu

Михаил Мейер Mihail Meyer

Леонид Сюкияйнен Leonid Sükiyainen

Татьяна Филиппова Tatyana Filippova

Александр Ручкин Aleksandr Ruçkin

Евгений Дугин Yevgeniy Dugin

Дамир Исхаков Damir ‹shakov

Разиль Валеев Razil Valeyev

Расим Хуснутдинов Rasim Husnutdinov

Борис Клементьев Boris Klementyev

Сельман Гюлен Selman Gülen

Таджикистан Tacikistan

Мехмон Бахти Mehmon Bahti

Муминшо Каноатов Muminflo Kanoatov

Эмсал Коч Emsal Koç

Турция Türkiye

Мехмет Алтан Mehmet Altan

Токтамыш Атеш Toktam›fl Atefl

Бешир Айвазоглу Beflir Ayvazo¤lu

Ниязи Октем Niyazi Öktem

Авни Озгурель Avni Özgürel

Мехмет Сарай Mehmet Saray

Эдибе Созен Edibe Sözen

Туркмениcтан Türkmenistan

Джемиль Йылдыз Cemil Y›ld›z

Украина Ukrayna

Владимир Сергейчук Vladimir Sergeyçuk

Исмаил Керимов ‹smail Kerimov

Гокхан Демир Gökhan Demir

Алексей Чебукин Aleksey Çebukin

Иван Драч ‹van Draç

Богдан Андрусышин Bogdan Andrus›flin

кто такой фетхуллах гюлен? fethullah gülen kimdir?

содержание


Фетхуллах Гюлен Modern dünyada bir diyalog öncüsü:

Fethullah GülenПример диалога в современном мире: Фетхуллах Гюлен Леонид Сюкияйнен

Modern dünyada bir diyalog öncüsü: Fethullah GülenLeonid Sükiyainen 8

Раскрыть глаза и души Владимир Авдеев

Gözleri, gönülleri açmak...Vladimir Avdeyev 14

Идейное пространство Гюлена Нодир Одилов

Gülen’in fikir dünyas›Nadir Odilov 18

Самый влиятельный интеллектуал мираНагима Байтенова

Dünyan›n en etkili entelektüeliNagima Baytenova 22

Cлышать другого, а потом себяБорис Клементьев

Yan›ndakini duymakBoris Klementyev 26

ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor

içindekiler

гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›

Учить миру в школе добраОльга Карабанова

‹yilik okulunda bar›fl ö¤retmekOlga Karabanova 32

Школа, открывшая новыеперспективы Тимофей Нешитов

Yeni ufuklar açan okul Timofey Neflitov 36

Заслуженный почетГиули Аласания

Hak edilmifl bir onur Giuli Alasaniya 40

идеи гюлена на мировой арене gülen’in fikirleri uluslararas› arenada

Турецкие школы на первойстранице New York Times

Türk okullar› New YorkTimes’›n manfletinde 78

Приглашение к диалогуКонстантин Зиновьев

Diyalo¤a davetKonstantin Zinovyev 80

Газеты «Известия» и «Заман» – заразвитие российско-турецкихотношений

‹zvestiya ve Zaman’dan Rus-Türk iliflkilerine destek 82

80-летие Айтматоваотмечали без него

Aytmatov’suz 80. yafl kutlamas› 114

Терпимость и дискриминация вобразованииДженгиз Шимшек

E¤itimde hoflgörü ve ayr›mc›l›k Cengiz Simflek 118

VIII общее собраниеПлатформы Диалог Евразиясостоялось в АнтальеСезер Чакмак

Diyalog Avrasya Platformu VIII.Genel Kurul toplant›s›Antalya’da yapıldıSezer Çakmak 124

США / ABD

Россия / Rusya

Англия / ‹ngiltere

44вопросы ученых к гюлену ayd›nlar gülen’e sordu

«Это движение не являетсязаслугой одного человека»Р. Рыбаков - Н. Емельянова - Н. Назирова

“Bu hareket bir kifliyemaledilmemeli”R. R›bakov - N. Emelyanova - N. Nazirova 52

«Сегодня отношения с Россией лучше, чемв прошлом, а завтра будут еще лучше»Татьяна Филиппова

“Rusya’yla iliflkilerimiz bugün iyi,yar›n daha iyi olacak”Tatyana Filippova 60

«Ислам не предлагаетдетальной формы политического режима» Леонид Сюкияйнен

“‹slam, aç›kça bir siyasi rejim önermez”Leonid Sukiyainen 69

Интервью журналуForeign Policy

Foreign Policy’ninGülen röportaj› 75

гюлен в сми мира gülen dünya bas›n›nda

Почувствовать разницуТатьяна Филиппова

Fark› hissetTatyana Filippova 94

«Наше многоплановоесотрудничество будетразвиваться» Абдуллах Гюль

“Çok boyutluortakl›¤›m›zderinleflecek”Abdullah Gül 90

Встретимся в детском садуБеседовал: Гекхан Демир

Ana okulunda buluflalımKonuflan: Gökhan Demir 106

Дворцовый фарфорШабен Гюль

Saray porselenlerifiaben Gül 100

ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA


Фетхуллах Гюлен Modern dünyada

bir diyalog öncüsü:

Fethullah Gülen

èÛ·ÎËÍÛÂÏ˚Â ÓÚ‚ÂÚ˚ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡ Ì‡ ‚ÓÔÓÒ˚ ÓÒÒËÈÒÍËıÛ˜ÂÌ˚ı Ë ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚

ÔË‚ÎÂÍ‡˛Ú Í ÒÂ·Â ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ÚÂÏ, ˜ÚÓÓÌË ÓÚ‡Ê‡˛Ú Ò‡Ï˚Â ‚‡ÊÌ˚Â ‡ÒÔÂÍÚ˚Û˜ÂÌËfl ÚÛÂˆÍÓ„Ó ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„ÓÏ˚ÒÎËÚÂÎfl, Â„Ó ‚Á„Îfl‰˚ Ì‡ÚÂÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËÂ, ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Â,Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓ-‰ÛıÓ‚Ì˚Â Ë ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂÔÓ·ÎÂÏ˚, ‚ÓÎÌÛ˛˘ËÂ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÈÏË Ë ÓÒÒËÈÒÍÓÂ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó. èÂÊ‰Â‚ÒÂ„Ó, ·ÓÒ‡˛ÚÒfl ‚ „Î‡Á‡ ÚÂ ÏÓÏÂÌÚ˚ ‚ÓÚ‚ÂÚ‡ı îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡, ÍÓÚÓ˚Â

ÔÓÁ‚ÓÎfl˛Ú ÔÓÌflÚ¸ „Î‡‚ÌÓÂ ‚ Â„Ó Ë‰Âflı ËÚÂÏ Ò‡Ï˚Ï ‡Á‚ÂflÚ¸ ÒÓÏÌÂÌËfl, ËÌÓ„‰‡‚ÒÚÂ˜‡˛˘ËÂÒfl ‚ ÔÛ·ÎËÍ‡ˆËflıÓÒÒËÈÒÍËı ëåà Ó Â„Ó ÍÓÌˆÂÔˆËflı Ë‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË.

èÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó, îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ Ú‡Í Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓÂ«‰‚ËÊÂÌËÂ É˛ÎÂÌ‡» ÌÂ fl‚ÎflÂÚÒflÒÚÛÍÚÛÌÓ ÓÙÓÏÎÂÌÌÓÈ,ˆÂÌÚ‡ÎËÁÓ‚‡ÌÌÓÈ Ë ÙÓÏ‡Î¸ÌÓÈÓ„‡ÌËÁ‡ˆËÂÈ. êÂ˜¸ Ë‰ÂÚ Ó ÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚ıÛÒËÎËflı ÏÌÓ„Ëı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚,ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‰ÂflÚÂÎÂÈ, ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎÂÈ Ë


8 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »



Фетхуллах Гюлен Леонид Сюкияйнен

Доктор юридических наук, профессор ГУ – Высшая школа экономики (РФ).

Modern dünyada bir diyalog öncüsü:

Fethullah Gülen

Leonid Sukiyainen

Prof. Dr., Ekonomi Üniversitesi (Rusya).

Rus bilim adam› ve gazetecileri-nin sorular›na Say›n Gülen’inverdi¤i cevaplar, bu önde gelen

Türk Müslüman düflünürünün ö¤reti-sinin en önemli noktalar›n›, moderndünya ve Rus kamuoyunu ilgilendirendini anlay›fl, kültürel, manevi ve politikproblemlerini nazara alan görüflleriniyans›tt›¤› için ilgi çekicidir. Gülen’incevaplar›ndaki fikirlerinin en önemlinoktalar›n› aç›klayan ve Rus bas›n›nda

ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА 2009, 28 НОМЕР

Встреча Фетхуллаха Гюленас Папой Иоанном Павлом II.

Ватикан, 1998 г.

Fethullah Gülen, 1998y›l›nda Vatikan’da Papa II.

John Paul ile görüfltü.

ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ, Ó·˙Â‰ËÌÂÌÌ˚ı Ó·˘ËÏËˆÂÎflÏË Ë ÊÂÎ‡ÌËÂÏ ÔÓÔ‡„‡Ì‰ËÓ‚‡Ú¸Ë‰ÂË ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË, ‰Ë‡ÎÓ„‡, ‚˚ÒÓÍÓÈÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„Ó‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚Ëfl ‚ ÛÒÎÓ‚ËflıÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ÏË‡. ùÚÓ Í‡Ò‡ÂÚÒfl Ë‡ÍÚË‚ÌÓ Ó·ÒÛÊ‰‡ÂÏ˚ı ‚ ÓÒÒËÈÒÍËıëåà «ÚÛÂˆÍËı ¯ÍÓÎ», ËÎË «¯ÍÓÎÉ˛ÎÂÌ‡». ç‡ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ ˝ÚË Û˜Â·Ì˚ÂÛ˜ÂÊ‰ÂÌËfl ‚ÓÁÌËÍÎË ÔÓ ˜‡ÒÚÌÓÈËÌËˆË‡ÚË‚Â Ë ÒÓÁ‰‡˛ÚÒfl ‡ÁÎË˜Ì˚ÏËÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË Ó„‡ÌËÁ‡ˆËflÏË.ç‡‚ÂÌÓÂ, ÛÔÓÏËÌ‡ÌËÂ ËÏÂÌË É˛ÎÂÌ‡ ‚Ò‚flÁË Ò Ëı ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸˛ Ó·˙flÒÌflÂÚÒflÚÂÏ, ˜ÚÓ ‚ ÛÍ‡Á‡ÌÌ˚ı ¯ÍÓÎ‡ı ‰ÂÎ‡ÂÚÒfl‡ÍˆÂÌÚ Ì‡ ÚÂÒÌÓÈ Ò‚flÁË Ó·Û˜ÂÌËfl‡ÁÎË˜Ì˚Ï ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡Ï Ì‡ Ò‡ÏÓÏÔÂÂ‰Ó‚ÓÏ ÏËÓ‚ÓÏ ÛÓ‚ÌÂ Ò‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂÏ Û˜ÂÌËÍÓ‚ ‚ ‰ÛıÂ Û‚‡ÊÂÌËfl‰Û„ Í ‰Û„Û, ÓÚËˆ‡ÌËfl ‡ÁÎË˜ËÈÏÂÊ‰Û Î˛‰¸ÏË ÔÓ ÔËÁÌ‡ÍÛ ËıÂÎË„ËÓÁÌÓÈ, Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÈ ËÎË‡ÒÓ‚ÓÈ ÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚË.

á‡Ú‡„Ë‚‡fl ‚ÓÔÓÒ Ó Ô‡‚‡ı ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Ë ‰ÂÏÓÍ‡ÚËË, ÚÛÂˆÍËÈ Ï˚ÒÎËÚÂÎ¸‰ÂÎ‡ÂÚ ‡ÍˆÂÌÚ Ì‡ ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ô‡‚‡ ËÒ‚Ó·Ó‰˚ ÓÚ‰ÂÎ¸ÌÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÌÂ ÏÓ„ÛÚÔËÌÓÒËÚ¸Òfl ‚ ÊÂÚ‚Û ËÌÚÂÂÒ‡ÏÍÓÎÎÂÍÚË‚‡ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚‡. óÚÓ ÊÂ Í‡Ò‡ÂÚÒfl‰ÂÏÓÍ‡ÚËË, ÚÓ Ú‡ÍÓÈ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÈÂÊËÏ Ò Â„Ó ÓÒÌÓ‚Ì˚ÏË Ô‡‚‡ÏË ËÒ‚Ó·Ó‰‡ÏË ‚ Ì‡Ë·ÓÎ¸¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌËÓÚ‚Â˜‡ÂÚ ÍËÚÂËflÏ ËÒÎ‡Ï‡. ùÚ‡ ÊÂÓˆÂÌÍ‡ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌ‡ Ì‡ÂÒÔÛ·ÎËÍ‡ÌÒÍÛ˛ ÙÓÏÛ Ô‡‚ÎÂÌËfl ‚Ò‡‚ÌÂÌËË Ò ÏÓÌ‡ıËÂÈ.

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ‰‡ÂÚ Ó˜ÂÌ¸„ÎÛ·ÓÍÛ˛ ÓˆÂÌÍÛ ÒÓÒÚÓflÌËflÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ËÒÎ‡Ï‡ Ë ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„ÓÏË‡. Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ÓÌ ÓÚÏÂ˜‡ÂÚ, ˜ÚÓ„Î‡‚Ì‡fl ÔÓ·ÎÂÏ‡ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ‡ ÒÓÒÚÓËÚ ‚ ÌÂÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚË‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡Ú¸ ËÒÎ‡Ï ‚ Â‰ËÌÒÚ‚Â ‚ÒÂıÂ„Ó ÒÚÓÓÌ Ë ÔÓfl‚ÎÂÌËÈ. àÏÂÌÌÓ ˝ÚÓÔÂÔflÚÒÚ‚ÛÂÚ ÚÓÏÛ, ˜ÚÓ·˚ ËÒÎ‡Ï ÒÚ‡ÎÒÂ‰ÒÚ‚ÓÏ ÔÂÓ‰ÓÎÂÌËfl ÚÂı ÚÛ‰ÌÓÒÚÂÈ,Ò ÍÓÚÓ˚ÏË ‚ÒÚÂ˜‡ÂÚÒfl ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È˜ÂÎÓ‚ÂÍ. é‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ Ó·‡˘‡ÂÚÒfl‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ ÚÓ, ˜ÚÓ Ì‡¯ ÏË ÌÛÊ‰‡ÂÚÒfl‚ Ó·˙Â‰ËÌÂÌËË Ï‡ÚÂË‡Î¸ÌÓ„Ó Ë‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó, ‚ ‚ÓÁÓÊ‰ÂÌËË ËÒÚËÌÌÓÈÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ÍÛÎ¸ÚÛ˚. àÏÂÌÌÓÔÓ˝ÚÓÏÛ, ÔÓ ÏÌÂÌË˛ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡, ÂÎË„Ëfl ‚ ·Û‰Û˘ÂÏ ‰ÓÎÊÌ‡ËÏÂÚ¸ ·ÓÎ¸¯ÂÂ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ, ˜ÂÏ ÒÂ„Ó‰Ìfl.

íÓÎ¸ÍÓ Ì‡ ˝ÚÓÏ ÔÛÚË ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÒÏÓÊÂÚ Ó·ÂÒÚË ‚ÌÛÚÂÌÌ˛˛„‡ÏÓÌË˛, ÔÓÍÓÈ Ë Û‚ÂÂÌÌÓÒÚ¸. äÒÓÊ‡ÎÂÌË˛, ÍÓÌÒÚ‡ÚËÛÂÚ îÂÚıÛÎÎ‡ıÉ˛ÎÂÌ, Ì˚ÌÂ ËÒÎ‡Ï ÁÌ‡˛Ú Ë ÔÓÌËÏ‡˛ÚÔÓ‚ÂıÌÓÒÚÌÓ Ë, ˜ÚÓ Â˘Â ‚‡ÊÌÂÂ, Ò‡ÏËÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÌÂ ‚ÒÂ„‰‡ ‚ÂÌÓÔÂ‰ÒÚ‡‚Îfl˛Ú ËÒÎ‡Ï Í‡Í ‚ÂÛ ËÍÛÎ¸ÚÛÛ ‰Û„ËÏ. Ç ˝ÚÓÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌËËÍ‡ÈÌÂ ‚‡ÊÌÓ ‚ÌÓ‚¸ ÒÓÂ‰ËÌËÚ¸ ‚ÂÛ ËÌ‡ÛÍÛ. í‡ÍÓÈ ÔÓ‰ıÓ‰ ‡ÒÍ˚‚‡ÂÚ „Î‡‚ÌÓÂ‚ Û˜ÂÌËË îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡.

ë‡‚ÌË‚‡fl Ò‚ÓË ‚Á„Îfl‰˚ ÒÍÓÌˆÂÔˆËflÏË ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËıÂÙÓÏ‡ÚÓÓ‚ ‚ÚÓÓÈ ÔÓÎÓ‚ËÌ˚ ïIï ‚.– Ì‡˜‡Î‡ XX ‚. îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌÓÚÏÂ˜‡ÂÚ ‚Â‰Û˘Û˛ ˜ÂÚÛ Û˜ÂÌËflåÛı‡ÏÏÂ‰‡ Ä·‰Ó – ÓÚ‡ÊÂÌËÂ ‚ ÌÂÏÂ‚ÓÔÂÈÒÍÓ„Ó Ï‡ÚÂË‡ÎËÁÏ‡ ËÔÓÁËÚË‚ËÁÏ‡. ÖÒÎË Â„ËÔÂÚÒÍËÈ

zaman zaman yay›nlanan Gülen’inteflvik etti¤i e¤itim faaliyetleri hakk›n-daki flüpheleri kald›rmaya yard›meden unsurlar üzerinde dural›m.

Öncelikle Gülen bu hareketin bellibir merkezden yönetilen resmi bir ku-rum olmad›¤›n›n alt›n› çiziyor. Gülenhareketi olarak adland›r›lan hareketmodern dünya flartlar›nda ayn› amaç-lar› tafl›yan hoflgörü, diyalog, ahlak veiflbirli¤i fikirlerinin prati¤e dökülmesi-ni isteyen birçok entelektüel, din ada-m›, araflt›rmac› ve e¤itimcinin çabala-r›n› içine almaktad›r. Rus bas›n›ndaçok konuflulan, ‘Türk okullar›’ veya ‘Gü-len okullar›’ olarak adland›r›lan e¤itimkurumlar› için de ayn› fleyi söyleyebili-

fethullah gülen kimdir? кто такой фетхуллах гюлен?

D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 9


D‹YALOG AVRASYA BAHAR 2009, SAYI: 28

Так называемое «движение Гюлена» не является структурнооформленной, централизованной и формальной

организацией. Речь идет о совместных усилиях многихинтеллектуалов, религиозных деятелей, исследователей и

преподавателей, объединенных общими целями ижеланием пропагандировать идеи толерантности, диалога,высокой нравственности и позитивного взаимодействия

в условиях современного мира.

Gülen hareketi olarak adland›r›lan hareket modern dünya

flartlar›nda ayn› amaçlar› tafl›yan hoflgörü, diyalog, ahlak

ve iflbirli¤i fikirlerinin prati¤e dökülmesini isteyen birçok

entelektüel, din adam›, araflt›rmac› ve e¤itimcinin

çabalar›n› içine almaktad›r.

Фетхуллах Гюлен с журналистами, учеными,деятелями культуры и искусства на церемонии

вручения премии «Толерантность», учрежденнойФондом журналистов и писателей Турции

Fethullah Gülen, Gazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›nHoflgörü Ödül töreninde Türkiye’nin farkl›

kesimlerinden gazeteci, ayd›n ve sanatç›lar›ylabirlikte

Ï˚ÒÎËÚÂÎ¸ Û‰ÂÎflÎ ÓÒÌÓ‚ÌÓÂ ‚ÌËÏ‡ÌËÂÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ Ë ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ÏÔÓ·ÎÂÏ‡Ï ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„Ó ÏË‡,ÓÒÚ‡‚Îflfl ‚ ÚÂÌË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸‚ÓÁ‚‡˘ÂÌËfl Í ‰ÛıÓ‚Ì˚Ï Ì‡˜‡Î‡ÏËÒÎ‡Ï‡, ÚÓ Ò‡Ï îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚÔËÓËÚÂÚÌ˚ÏË Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËflÏË ‚‚ÓÁÓÊ‰ÂÌËË ËÒÎ‡Ï‡ „ÎÛ·ÓÍÓÂ ÛÒ‚ÓÂÌËÂÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÓÒÌÓ‚ ËÒÎ‡Ï‡. èÓ Â„ÓÏÌÂÌË˛, ÚÓÎ¸ÍÓ Ú‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÏÓ„ÛÚ Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚ¸ Ò‚Ó˛ ‚ÂÛ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÛÏËÛ. èÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ‰‚ËÊÂÌËfl ÔÓ‰ÙÎ‡„ÓÏ ËÒÎ‡Ï‡, Ì‡Ó·ÓÓÚ, ÌÂÒÛÚ ‚ ÒÂ·ÂÓÔ‡ÒÌÓÒÚ¸ ÓÚıÓ‰‡ ÓÚ ËÒÚËÌÌÓ„Ó ËÒÎ‡Ï‡,‡ÁÓ·˘ÂÌËfl ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚ÏÂÒÚÓ ËıÓ·˙Â‰ËÌÂÌËfl.

íÛÂˆÍËÈ Û˜ÂÌ˚È ‡ÒÍ˚‚‡ÂÚÚÂÒÌÛ˛ Ò‚flÁ¸ ‚ ËÒÎ‡ÏÂ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÂÎË„ËË Ë Ì‡ÛÍË. éÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓÒ‡ÏÓÂ „Î‡‚ÌÓÂ ‚ ËÒÎ‡ÏÂ Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‚‰ÛıÓ‚ÌÓÏ Ò‡ÏÓÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚Ó‚‡ÌËË ËÌ‡Û˜ÌÓÏ ÓÒ‚ÓÂÌËË ÇÒÂÎÂÌÌÓÈ.îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ÔËÌˆËÔÂ ËÒÎ‡Ï ÌÂÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÂÌÌÓ ÌÂÁ‡Ú‡„Ë‚‡ÂÚ ‚ÓÔÓÒ˚ ÔÓÎËÚËÍË. é‰Ì‡ÍÓÌÂÍÓÚÓ˚Â Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËfl ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈÏ˚ÒÎË ‰ÂÎ‡˛Ú ‡ÍˆÂÌÚ ËÏÂÌÌÓ Ì‡ ˝ÚËıÔÓ·ÎÂÏ‡ı. èÓ˝ÚÓÏÛ, ‚ÏÂÒÚÓ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ·˚ÔÓÌËÏ‡Ú¸ ‰ÊËı‡‰ Í‡Í ‰ÛıÓ‚ÌÓ-Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÂ Ó·ÌÓ‚ÎÂÌËÂ, ÓÌË ‰ÂÎ‡˛ÚÒÚ‡‚ÍÛ Ì‡ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÛ˛ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸,ÍÓÚÓ‡fl Ó˜ÂÌ¸ ˜‡ÒÚÓ ÔËÌÓÒËÚÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡Ï ÌÂ ÔÓÎ¸ÁÛ, ‡ ‚Â‰.îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ÒÂÍÎ˛˜Â‚˚Â ÔÓ·ÎÂÏ˚ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„ÓÏË‡ ‰ÓÎÊÌ˚ Â¯‡Ú¸Òfl, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó,ÔÛÚÂÏ ‡Á‚ËÚËfl Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl Ë‚ÓÁÓÊ‰ÂÌËfl ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈ Ì‡Û˜ÌÓÈÏ˚ÒÎË.

ç‡ Â„Ó ‚Á„Îfl‰, Á‡ ÍÓÌÙÎËÍÚ˚, ÌÂÂ‰ÍÓ‚ÓÁÌËÍ‡˛˘ËÂ ÏÂÊ‰Û ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËÏÏËÓÏ Ë á‡Ô‡‰ÓÏ, ÌÂÒÛÚÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸ Ó·Â ÒÚÓÓÌ˚. îÂÚıÛÎÎ‡ı





Присужденные Гюлену награды1995: «Благодарственная грамота» фонда «Мехметчик»

1996: «Награда за толерантность» от Фонда турецких промышленников и бизнесменов (ТУСИАВ)

1997: «Специальная награда в области образования» от Турецкого образовательного фонда

1999: Награда Фонда «Ипекйолу»

2001: «Награда за выдающееся служение» от Ассоциации турецких писателей

2004: Награда «За вклад в создание мира» от Киргизского фонда «Нравственность»

2005: Премия ЮНЕСКО за пропаганду идеалов терпимости и ненасилия

Ald›¤› baz› ödüller1995: Mehmetçik Vakf› “Teflekkür Berat›”1996: Türk Sanayici ve ‹fladamlar› Vakf› (TÜS‹AV) “Hoflgörü Ödülü” 1997: Türk E¤itim-Sen “24 Kas›m E¤itim Özel Ödülü”1999: “‹pekyolu Vakf› Ödülü”2001: Türkiye Yazarlar Birli¤i “Üstün Hizmet Ödülü”2004: K›rg›zistan Ruhaniyet Vakf› Taraf›ndan “Bar›fla Katk›” Ödülü2005: UNESCO “Hoflgörü ve Diyalo¤a Katk›” Ödülü

На взгляд Гюлена, законфликты, нередковозникающие междумусульманским миром иЗападом, несутответственность обестороны.

Gülen’e göre Müslüman

dünyas› ile Bat› aras›nda

oluflan çat›flmalarda iki

taraf da sorumluluk

tafl›maktad›r.

É˛ÎÂÌ ÓÚÏÂ˜‡ÂÚ, ˜ÚÓ ÌÂ„‡ÚË‚ÌÓÂÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í ËÒÎ‡ÏÛ ÔÓÓÈ Ó·˙flÒÌflÂÚÒflÌÂÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚ¸˛ Ò‡ÏËı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì„ÎÛ·ÓÍÓ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚ¸ ËÒÎ‡Ï, ÔÓÍ‡Á‡Ú¸‚ÒÂÏÛ ÏËÛ Â„Ó Ì‡ÒÚÓfl˘Û˛ ÔËÓ‰Û. Äá‡Ô‡‰ Ó˜ÂÌ¸ ˜‡ÒÚÓ ‚ Ò‚ÓÂÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌËË ÍËÒÎ‡ÏÛ ÔÂÒÎÂ‰ÛÂÚ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂËÌÚÂÂÒ˚ Ë ÒÓÁÌ‡ÚÂÎ¸ÌÓ ÙÓÏËÛÂÚÓ·‡Á ËÒÎ‡Ï‡ Í‡Í ÒËÎ˚, ‰ÂÎ‡˛˘ÂÈÒÚ‡‚ÍÛ Ì‡ ÚÂÓ.

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ Ó·‡˘‡ÂÚ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ ÚÓ, ˜ÚÓ ÔÂÓ·Î‡‰‡˛˘ÂÂ ‚ËÒÎ‡ÏÂ ‰ÛıÓ‚ÌÓ-Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÂ Ì‡˜‡ÎÓÎÂÊËÚ ‚ ÓÒÌÓ‚Â Ë Â„Ó ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl ÍÏËÒÍËÏ ‚ÓÔÓÒ‡Ï. Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ÓÌ„Ó‚ÓËÚ, ˜ÚÓ ËÒÚËÌÌ˚È ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ ÔË‚ÂÊÂÌ Ò‚ÓÂÈ ‚ÂÂ, ÌÓ Ë˜ÂÒÚÌÓ ÓÚÌÓÒËÚÒfl Í ‰Û„ËÏ Î˛‰flÏ.Ö‰ËÌÒÚ‚Ó ÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó Ë ÏËÒÍÓ„Ó,ÔÂ‰‡ÌÌÓÒÚË ÄÎÎ‡ıÛ Ë ‚ÂÌÓÒÚË Ò‚ÓÂÏÛ‰ÓÎ„Û ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌË˛ Í ‰Û„ËÏ –‚‡ÊÌÂÈ¯ÂÂ Í‡˜ÂÒÚ‚Ó ËÒÚËÌÌÓ‚ÂÛ˛˘Â„Ó. èÓ˝ÚÓÏÛ, Í‡Í ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚÛ˜ÂÌ˚È, ËÒÎ‡Ï ÓÒÌÓ‚‡Ì Ì‡ „‡ÏÓÌËË‰Û¯Ë, ‡ÁÛÏ‡, ÒÂ‰ˆ‡, ˜Û‚ÒÚ‚ Ë ‚ÓÎË.äÓÏÂ ÚÓ„Ó, ÓÒÓ·Û˛ ˆÂÌÌÓÒÚ¸ ‚ ËÒÎ‡ÏÂËÏÂÂÚ ÒÂÏ¸fl. íÓÎ¸ÍÓ ‚ ÒÂÏ¸Â ˜ÂÎÓ‚ÂÍÏÓÊÂÚ ‚ÓÒÔËÚ‡Ú¸ ‚ ÒÂ·Â ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏ˚Â‰ÛıÓ‚Ì˚Â Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚Â Í‡˜ÂÒÚ‚‡,ÍÓÚÓ˚Â ÔÓÏÓ„‡˛Ú ÂÏÛ ‚ ÔÓÒÚËÊÂÌËËËÒÚËÌ˚ ÄÎÎ‡ı‡.

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚÓÒÓ·ÓÂ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ‚Á‡ËÏÓÒ‚flÁÂÈ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ. éÌ ÓÚÏÂ˜‡ÂÚ, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï ‚ÒÂ„‰‡ ‚ÓÒÔËÌËÏ‡Î ÎÛ˜¯ËÂ‰ÓÒÚËÊÂÌËfl ÚÂı ÍÛÎ¸ÚÛ Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ,Ò ÍÓÚÓ˚ÏË ÓÌ ‚ÒÚÂ˜‡ÎÒfl Ì‡ÔÓÚflÊÂÌËË Ò‚ÓÂÈ ËÒÚÓËË. à ÒÂ„Ó‰ÌflÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËÈ ÏË ÌÛÊ‰‡ÂÚÒfl ‚ËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡ÌËË ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„Ó ÓÔ˚Ú‡‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì. ÑË‡ÎÓ„ ÔÂ‚‡ÚËÎÒfl ‚ËÏÔÂ‡ÚË‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË.

Ç Á‡ÍÎ˛˜ÂÌËÂ ÓÒÓ·Ó ÓÚÏÂÚËÏ‚˚ÒÓÍÛ˛ ÓˆÂÌÍÛ ÚÛÂˆÍËÏ Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÏÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ Ë ÔÂÒÔÂÍÚË‚ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡ ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ ËíÛˆËÂÈ. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌË˛, ÏÂÊ‰Û ‰‚ÛÏflÒÚ‡Ì‡ÏË ÂÒÚ¸ Ó˜ÂÌ¸ ÏÌÓ„Ó Ó·˘Â„Ó.èÓ˝ÚÓÏÛ ÓÌË ‚ÒÂÈ Ò‚ÓÂÈ ËÒÚÓËÂÈ ËÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ÏË Ú‡‰ËˆËflÏË Ó·Â˜ÂÌ˚ Ì‡ÚÓ, ˜ÚÓ·˚ Ë„‡Ú¸ ÓÔÂ‰ÂÎfl˛˘Û˛ ÓÎ¸ ‚ÔÓÎËÚËÍÂ Ö‚‡ÁËË. Ä ‰Îfl ˝ÚÓ„ÓÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ÎÛ˜¯Â ÁÌ‡Ú¸ ‰Û„ ‰Û„‡ Ë‰Ó‚ÂflÚ¸ ‰Û„ ‰Û„Û. �

riz. Bu e¤itim müesseseleri baz› seçkinsivil toplum kurulufllar›n›n insiyatifle-rine göre aç›lmaktad›r. Bu okullar›n fa-aliyetlerinin Gülen’in ismine ba¤lan-mas›; e¤itimci kadrolar›n yüksek kali-tede bir e¤itim vermelerinin yan›s›ra,genel ö¤retilerinde din, dil, ›rk farkl›l›k-lar›na sayg› kültürünü baz almalar›ylaaç›klanabilir.

‹nsan haklar› ve demokrasi konu-sunda da düflünür, bir grup veya top-lumun menfaatine bile olsa bir insa-n›n hak ve özgürlüklerinde k›s›tlamayap›lamayaca¤›n› vurguluyor. Demok-ratik rejimin ise ‹slam prensiplerine enuygun politik sistem oldu¤unu, ayn›flekilde cumhuriyet rejiminin de mo-narflik sistemden daha uygun bir yöne-tim flekli oldu¤unu ifade ediyor.

Fethullah Gülen modern ‹slam dün-yas›n› derinlemesine bir analize tabitutuyor. Modern Müslüman’›n enönemli problemi ‹slam’›, esaslar›na gö-re bütüncül bir flekilde yorumlayama-

mas›d›r. Bu temsil sorunu, modern in-san›n karfl›laflt›¤› zorluklar›n afl›lma-s›nda, ‹slam’›n sundu¤u çarelerin mu-hatap al›nmas›n› engellemektedir. Gü-len, dünyam›z›n maddiyat›n manevi-yatla ayn› zeminde eritilmesine, bu-nun sonucunda hakiki ahlak ve kültü-rün canland›r›lmas›na muhtaç oldu-¤una dikkat çekmektedir. Bu sebeple,Gülen’e göre, dinin gelecekte dahaönemli bir rol oynamas› gerekiyor. Sa-dece bu yolu seçen modern bir insan;kendi içinde uyum, huzur ve iman› his-sedecektir. Gülen, ‹slam’›n günümüz-de tam manas›yla tan›nmad›¤›n› veMüslümanlar›n ‹slam’› yaflay›fl ve kav-ray›fllar›yla tam manas›yla temsil ede-medi¤ini söylüyor. Bu hususta dini bi-limle tekrardan buluflturmak çokönemli. Bu kavray›fl Gülen ö¤retisininen önemli noktas›na ›fl›k tutmaktad›r.

Fethullah Gülen 19. ve 20. yüzy›ldayaflam›fl Müslüman reformcular›n fi-kirleriyle kendi görüfllerini k›yaslaya-rak, Muhammed Abduh ö¤retisininAvrupa materyalizm ve pozitivizmineözgü özellikler tafl›d›¤›n›n alt›n› çiz-mektedir. Abduh, inananlar›n ‹slam’›nmanevi de¤erlerine dönmeleri gerekti-¤inden çok; Müslüman dünyas›n›n po-litik ve sosyal problemlerine önem ve-rirken, Fethullah Gülen ‹slam’›n can-land›r›lmas›nda mevcut dini ilkelerinbenimsenmesinin daha önemli oldu-¤unu düflünmektedir. Gülen’e göre,Müslümanlar sadece bunun sayesindekendi inançlar›n› do¤ru bir flekilde mo-dern dünyaya tan›tabilirler. ‹slam bay-





Гюлен стал первопроходцем широкомасштабнойдеятельности в области диалога с

представителями других религий в турецкомобществе, в котором долгие века преобладает

мусульманское население.

Gülen, Türkiye gibi as›rlard›r Müslüman kimli¤ininhakim oldu¤u bir toplumda di¤er din

müntesipleriyle tarihte ender rastlanabilen geniflbir diyalog faaliyeti bafllatm›flt›r.

Фетхуллах Гюленподчеркивает особое

значение диалога ивзаимосвязей в

современном мире.

Fethullah Gülen, modern

dünyada diyalog ve

iflbirli¤inin öneminin alt›n›

çizmektedir.

ra¤›n› tafl›d›¤›n› iddia eden politik ha-reketler ‹slam’› özünden uzaklaflt›rmatehdidiyle birlikte, Müslümanlar› bir-lefltirmek bir yana; onlar› birbirindenay›rma tehlikesi tafl›maktad›rlar.

Türk düflünür ‹slam’›n karakteristi-¤inde bilim ile s›k› ba¤lar›n var oldu-¤una dikkat çekiyor. ‹slam’da maneviolarak kendini gelifltirme ve ilmi arafl-t›rmalar›n en önemli mefhumlar oldu-¤unun alt›n› çizmektedir. Ayr›ca Gülen‹slam’›n politik konulara de¤inmedi¤i-ni vurgulamaktad›r. Fakat ‹slam felse-fesinin baz› yönleri bu problemlere yö-neliktir. Bu yüzden islami felsefeyleoluflturulmaya çal›fl›lan siyasi ak›mlarcihad›n manevi inkiflaf olarak anlafl›l-mas› yerine, bilakis Müslümanlara za-rar veren politik faaliyetler gerçeklefl-tirmektedirler. Gülen, Müslüman dün-yas›n›n en önemli problemlerinin e¤i-tim ve ‹slam felsefesinin canland›r›l-mas› yoluyla çözülebilece¤ini düflün-mektedir.

Gülen’e göre Müslüman dünyas› ileBat› aras›nda oluflan çat›flmalarda ikitaraf da sorumluluk tafl›maktad›r. Gü-len, dünyada ‹slam’›n olumsuz bir

imaja sahip olmas› Müslümanlar›nkendi dinlerini dünyaya tan›tamama-s›ndan, gerçek ‹slam’› temsil edeme-mesinden kaynaklanmakta oldu¤u ka-n›s›ndad›r. Di¤er yandan Bat› da menfipolitik amaçlarla teröre dayal› bir ‹s-lam imaj› oluflturmufltur.

Fethullah Gülen modern dünyan›nen önemli sorunlar› hakk›nda, ‹slam’›nmanevi-ahlaki prensiplerinin ›fl›¤›ndahayat bulan fikirlerin esas›nda yat-makta olan çözüm yollar›na dikkatçekmektedir. Ayr›ca gerçek Müslümankendi dinine karfl› sad›k bir fert olmak-la birlikte, di¤er insanlara karfl› da dü-rüsttür. Günlük hayatta dinin yol gös-tericili¤ini prati¤e dökme, kendi so-rumluluklar›n› istikametli bir flekildeyerine getirme, dindar kiflinin anaözelliklerinin aras›nda yer almaktad›r.Bu yüzden ‹slam can, ak›l, kalp ve istek-lerin uyumuna dayanmaktad›r. Ayr›ca‹slam’da ailenin özel bir yeri vard›r. ‹n-san, Allah’›n indirdi¤i hakikatleriözümsemede gerekli olan manevi veahlaki özellikleri sadece aile ortam›ndakazanabilir.

Fethullah Gülen, modern dünyada

diyalog ve iflbirli¤inin öneminin alt›n›çizmektedir. ‹slam, tarih boyunca kar-fl›laflt›¤› kültür ve medeniyetlerin inki-flaf›n› her zaman iyi tahlil etmifltir. Gü-nümüzde Müslüman dünyas›n›n, di-¤er ülkelerin olumlu tecrübelerini kul-lanmaya ihtiyac› vard›r. Diyalog art›kça¤dafll›¤›n gerektirdi¤i bir mefhumhaline geldi.

Türk düflünürün Rusya ile Türkiyearas›ndaki iliflkileri ve iflbirli¤i pers-pektiflerini çok önemsedi¤ini belirt-mek gerek. Gülen’e göre, ülkelerimizaras›nda birçok ortak nokta vard›r. Buyüzden kendine has zengin tarihi vekültürel gelenekeleri bulunan Rusyaile Türkiye, Avrasya co¤rafyas›ndastratejik öneme sahip iki devlet. Bu dakarfl›l›kl› fleffafl›k ve güven esas›n› ge-rekli k›l›yor.�





Гюлен называет главной бедой «дискриминацию»,первопричину всех конфликтов. Лечение этойсложной болезни основывается на взаимном

терпении и диалоге.

Gülen bütün çat›flmalar›n kayna¤›nda ayr›mc›l›¤›görmekte, ayr›mc›l›¤›n çözümünün de karfl›l›kl›

“hoflgörü ve diyalog”dan geçti¤ini belirtiyor.

ПроизведенияИз под пера Гюлена вышло большоеколичество книг, статей и стихотворныхпроизведений, охватывающих самые разныетемы. Своими 65 книгами, содержащимиболее 7000 статей и комментариев, в томчисле имеющих стихотворную форму, он внесогромный вклад в мир мысли. Наряду скнигами, периодически стали появляться истатьи автора, в феврале 1979 года – вжурнале «Sizinti», в 1988 году – в журнале«Yeni Umit», а позднее в журнале «Yagmur».Помимо этих изданий, его работы нашлиотражение и в некоторых других газетах ижурналах. В произведениях Гюлена, наряду срелигиозной нитью, пронизывающей все егоработы, прослеживаются и такие темы, какфилософия, общественная жизнь иобразование. Его книги были переведены наразличные языки, среди которых, в первуюочередь, следует отметить арабский,немецкий, китайский, французский,английский, испанский и русский языки.

Произведения,положенные на музыкуБолее 100 произведений из сборника стихов«Сломанный плектр» положены на музыку, дляних были написаны народные аранжировки исуфийские мотивы. Помимо этого, быливыпущены альбомы стихов, которые читаютпрофессиональные артисты, и альбомы, вкоторых песня сменяется стихотворнымиформами.

КонференцииГюлен провел более 500 конференций исеминаров как в Турции, так и в другихстранах. Темы конференций можнообозначить следующим образом:нравственность, любовь к Богу, правародителей, воспитание ребенка, значениемолитвы, метафизическая жизнь, караванстранников, мир души, слезы, общественнаяжизнь, судьба, Коран, поэма о братстве,чувство ответственности, бесконечный свет,вопросы и пути их решения, закят.

EserleriGülen’in çeflitli konular› ele alan çok say›dakitap, makale ve fliirleri mevcuttur. ‹kisi fliirkitab› olmak üzere 65 kitab›nda 7000’inüzerinde makale ve yorum yazarak fikir

dünyam›za büyük katk› sa¤lam›flt›r.Kitaplar›n›n yan›nda ilk say›s› fiubat 1979’daç›kan S›z›nt› dergisinde, 1988 y›l›nda Yeni Ümitdergisinde daha sonra da Ya¤mur dergisindeyaz›lar› periyodik olarak yay›nlanmaya bafllad›.Bunlar›n d›fl›nda baz› gazete ve dergilerde deyorum ve makaleleri yer almaktad›r.Eserlerinde dini ö¤retisinin etkisini görmekleberaber, Gülen daha çok din, felsefe,toplumsal yaflam ve e¤itimkonular›nda esere sahiptir.Eserleri baflta Arapça, Almanca,Çince, Frans›zca, ‹ngilizce,‹spanyolca ve Rusça olmak üzerede¤iflik dillere çevrilmifltir.

Bestelenmifl eserleriK›r›k M›zrap adl› fliir kitaplar›ndansanat müzi¤i, halk müzi¤i ve

tasavvuf müzi¤i olmak üzere yaklafl›k 100’ünüzerinde eseri bestelenmifltir. Bununla birliktefarkl› sanatç›lar›n okuduklar› fliir albümleriç›kar›lm›flt›r. Ayr›ca flark›-fliir düeti fleklindebestelenmifl albümleri de vard›r.

Konferanslar›Yurtiçi ve yurt d›fl›nda olmak üzere500’ün üzerinde seminer ve konferansvermifltir. Konferanslar›nda iflledi¤ikonular› flöyle s›ralayabiliriz: Ahlak,Allah sevgisi, Anne baba hakk›, Çocukterbiyesi, Duan›n ehemmiyeti, Fizikötesi hayat, Garipler Kervan›, Gönüldünyam›z, Gözyafllar›, ‹çtimai hayat,Kader, Kuran, Kardefllik destan›,Mesuliyet duygusu, Sonsuz Nur,Sorular ve Ç›k›fl Yollar›, Zekat.

Некоторые произведенияСомнения, порожденные веком (4 тома);Декларация; Эпоха и поколение (9томов); От семени к платану (2 тома);Горизонт молитвы (16 статей); Отпроцесса к процессу (5 томов); Кпроблемам современной молодежи; Втени веры (2 тома); Сущностьвоспитания; Судьба с позиции Книги иСунны; Изумрудные вершины сердца (4тома); Навстречу нашему миру;Сломанный плектр;Разбитый кувшин (8томов); критерии, или Огни в пути (4тома); Вера в потустороннюю жизнь;Призма (7 томов); Бесконечный свет (3тома); Метафизическое измерениебытия; Правда о сотворении и эволюция.

Kitaplar›ndan baz›lar›Asr›n Getirdi¤i Tereddütler (4 cilt),Beyan, Ça¤ ve Nesil (9 cilt), ÇekirdektenÇ›nara (2 cilt), Dua Ufku ( 16 yaz› ),Fas›ldan fas›la (5 cilt ), GünümüzdeGençli¤in Problemlerine Do¤ru, ‹nanc›nGölgesinde ( 2 cilt ), ‹rflad Ekseni, Kitapve Sünnet Perspektifinde Kader, Kalbin Zümrüt Tepeleri (4 cilt), Kendi Dünyam›za Do¤ru, K›r›k M›zrap (2 cilt), K›r›k Testi ( 8 cilt ), Ölçü veyaYoldaki Ifl›klar ( 4 cilt), Ölüm Ötesi Hayat,Prizma (7 cilt), Sonsuz Nur ( 3 cilt ),Varl›¤›n Metafizik Boyutu, Yarat›l›fl Gerçe¤i ve Evrim









Раскрытьглаза идуши Владимир Авдеев

Исполнительный директор Института развития прессы (РФ).

Gözleri,

gönülleri

açmak...

Vladimir Avdeyev

Bas›n Geliflimtirme Enstitüsü baflkan yard›mc›s› (Rusya).

Фетхуллах Гюлен – не авторновых теорий итолкований. Он лекарь,способный раскрыть глазалюдям, убедить их, наконец,увидеть то, что годами ивеками находилось рядом сними.

Fethullah Gülen, yeni

ö¤retilerin ve

aç›klamalar›n yarat›c›s›

de¤ildir. O, insanlar›n

gözlerini hakikate

uyarabilen, yüz y›llard›r

yanlar›nda olan de¤erleri

görmelerine yard›m eden bir

hekimdir.

ä ‡Í ‚˚„Îfl‰ËÚ Ë‰Â‡Î¸Ì˚È ‰ÓÏ?äÓÌÂ˜ÌÓ, Í‡ÒË‚˚È, Û˛ÚÌ˚È,ÔÓÒÚÓÌ˚È. äÓÏÌ‡Ú˚ ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸

‡ÁÌ˚ÏË, ‚ ‡ÁÌÓÏ ÒÚËÎÂ, Ò ‡ÁÌÓÈÏÂ·ÂÎ¸˛, ‡ÁÌ˚Ï ˆ‚ÂÚÓÏ ÒÚÂÌ. çÓ ‚ ˆÂÎÓÏÓÌ ‰ÓÎÊÂÌ ·˚Ú¸ ‰ÓÏÓÏ, Â‰ËÌÒÚ‚ÓÏ,Ó·˙Â‰ËÌË‚¯ËÏ Ëı Ë Ò‰ÂÎ‡‚¯ËÏÌÂÔÓ‚ÚÓËÏ˚Ï Ë ÛÌËÍ‡Î¸Ì˚ÏÒÓÓÛÊÂÌËÂÏ.

ä‡Í ‚˚„Îfl‰ËÚ Ë‰Â‡Î¸Ì˚È Ò‡‰?íÂÌËÒÚ˚È, Í‡ÒË‚˚È, Ï‡Ìfl˘ËÈ. ÑÂÂ‚¸fl ËÍÛÒÚ‡ÌËÍË ÌÂ ÔÓıÓÊË ‰Û„ Ì‡ ‰Û„‡, Í‡ÍË ÔÎÓ‰˚, ÍÓÚÓ˚Â ÓÌË ‰‡flÚ Î˛‰flÏ.

Ä Ë‰Â‡Î¸Ì‡fl ·Ë·ÎËÓÚÂÍ‡? ÅÓÎ¸¯‡fl,‡ÁÌÓÓ·‡ÁÌ‡fl, ‰‡˛˘‡fl ÒÚÓÎ¸ÍÓÛ‰Ó‚ÓÎ¸ÒÚ‚Ëfl Ë ÔË˘Ë ‰Îfl Ô˚ÚÎË‚Ó„Ó ÛÏ‡…

ì ‰Ó·Ó„Ó Ë ÏÛ‰Ó„Ó ıÓÁflËÌ‡ Ò‡‰, ‰ÓÏ,·Ë·ÎËÓÚÂÍ‡ – ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËÂ Ú‡ÍËıÌÂÔÓıÓÊËı Ë Ú‡ÍËı ÔÂÍ‡ÒÌ˚ıÔÂ‰ÏÂÚÓ‚, ‚Â˘ÂÈ Ë ‰‡Ó‚. à ÚÓÎ¸ÍÓ‰Ó·˚È Ë ÏÛ‰˚È ÒÔÓÒÓ·ÂÌ ÔÓÌflÚ¸, Í‡Í‚‡ÊÌÓ ÊËÚ¸ ÒÂ‰Ë ‡ÁÌÓÓ·‡ÁËfl, Ò‰ÂÎ‡‚Â„Ó Ó„‡ÌË˜Ì˚Ï Ë ÒÔÓÒÓ·Ì˚Ï ÒÏ‡ÍÒËÏ‡Î¸ÌÓÈ ÔÓÎ¸ÁÓÈ ÒÎÛÊËÚ¸ Î˛‰flÏ.

äÓ„‰‡ fl ÔÓÁÌ‡ÍÓÏËÎÒfl ÒÓ ÒÚ‡Ú¸flÏËîÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡, fl ÔÓ‰ÛÏ‡Î, ˜ÚÓ ÛÏ ËÏÓ‡Î¸ ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÒÔÓÒÓ·Ì˚ Ò‰ÂÎ‡Ú¸ËÏÂÌÌÓ ˝ÚÓ – Ó·˙flÒÌËÚ¸ Î˛‰flÏ ‚‡ÊÌÓÒÚ¸Â‰ËÌÒÚ‚‡ ‡ÁÌÓÓ·‡ÁËfl. éÌ ÔË¯ÂÎ ‚ ˝ÚÓÚÏË, ˜ÚÓ·˚ Ó·˙flÒÌËÚ¸ ‡ÁÛÏÌÓÒÚ¸ ËˆÂÎÂÒÓÓ·‡ÁÌÓÒÚ¸ ÊËÁÌË ‚ ÏËÂ,Ì‡ÒÂÎÂÌÌÓÏ ‡ÁÌ˚ÏË Î˛‰¸ÏË,ı‡Ìfl˘ËÏË ‚ ÒÂ·Â ËÒÚÓÍË ‡ÁÎË˜Ì˚ıÍÛÎ¸ÚÛ, ÙËÎÓÒÓÙËÈ Ë ‚ÂÓ‚‡ÌËÈ. ÑÎflÏÂÌfl îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ – ÌÂ ‡‚ÚÓ ÌÓ‚˚ıÚÂÓËÈ Ë ÚÓÎÍÓ‚‡ÌËÈ. éÌ ÎÂÍ‡¸,ÒÔÓÒÓ·Ì˚È ‡ÒÍ˚Ú¸ „Î‡Á‡ Î˛‰flÏ, Û·Â‰ËÚ¸Ëı, Ì‡ÍÓÌÂˆ, Û‚Ë‰ÂÚ¸ ÚÓ, ˜ÚÓ „Ó‰‡ÏË Ë‚ÂÍ‡ÏË Ì‡ıÓ‰ËÎÓÒ¸ fl‰ÓÏ Ò ÌËÏË. ùÚÓ Ú‡Í‚‡ÊÌÓ – ‡ÒÍ˚Ú¸ Î˛‰flÏ „Î‡Á‡… çÓ ˝ÚÓ –ÎË¯¸ ÔÂ‚˚È ¯‡„. ÇÚÓÓÈ Ò‰ÂÎ‡Ú¸ÒÎÓÊÌÂÂ. ç‡‰Ó Û·Â‰ËÚ¸ Ëı ÔÓÚflÌÛÚ¸ ÛÍÛÚÓÏÛ, ÍÚÓ fl‰ÓÏ, Á‡„ÎflÌÛÚ¸ ‚ Â„Ó „Î‡Á‡,ÛÒÎ˚¯‡Ú¸ Â„Ó „ÓÎÓÒ Ë Ò‰ÂÎ‡Ú¸ „Î‡‚ÌÓÂ –ÔÓÒÚ‡‡Ú¸Òfl ÔÓÌflÚ¸. èÓÌflÚ¸ – ÁÌ‡˜ËÚ‡ÒÍ˚Ú¸ „Î‡Á‡ Ë ‰Û¯Ë.

çÓ ÂÒÚ¸ Ë ·ÓÎÂÂ ÔÓÒÚÓÈ ‚‡Ë‡ÌÚ –ÓÚÚÓÎÍÌÛÚ¸ ÔÓÚflÌÛÚÛ˛ ÛÍÛ, ÓÚ‚ÂÒÚË‚Á„Îfl‰ Ë ÒÍ‡Á‡Ú¸ ÒÂ·Â: «èÂÂ‰Ó ÏÌÓÈ – ÌÂÚ‡ÍÓÈ, Í‡Í fl. éÌ – ˜ÛÊÓÈ». Ç˚·‡Ú¸ Ú‡ÍÛ˛ÎËÌË˛ ÔÓ‚Â‰ÂÌËfl Ë ‚ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ ÔÓ˘Â:ÌÂ Ì‡‰Ó ÔÓÒÚË„‡Ú¸ ÍÛÎ¸ÚÛÛ ‰Û„Ó„Ó,ËÁÛ˜‡Ú¸ Â„Ó flÁ˚Í Ë ËÒÚÓË˛, ÔËÁÌ‡Ú¸ ÚÛÔÓÒÚÛ˛ ËÒÚËÌÛ, ˜ÚÓ ‚ÒÂ Ï˚ ‰ÂÚË Â‰ËÌÓ„ÓÅÓ„‡. ä ÚÓÏÛ ÊÂ, ‚ÒÂ„‰‡ Ì‡È‰ÛÚÒfl Î˛‰Ë,ÍÓÚÓ˚Â «ÔÓÏÓ„ÛÚ»: ÛÍ‡ÊÛÚ Ì‡ ‡ÁÎË˜Ëfl ‚ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÚÓÎÍÓ‚‡ÌËflı Ó‰ÌÓ„Ó Ë ÚÓ„ÓÊÂ ‚ÓÔÓÒ‡, Ì‡ÔÓÏÌflÚ Ó ÍÓÌÙÎËÍÚ‡ı Ë‚ÓÈÌ‡ı ÏÂÊ‰Û ÒÚ‡Ì‡ÏË. ëÎÓ‚ÓÏ, Ò‰ÂÎ‡˛Ú‚ÒÂ, ˜ÚÓ·˚ ÚÓÌÍ‡fl ÌËÚ¸ ÏÂÊ‰Û Î˛‰¸ÏËÎÂÊ‡Î‡ ÌÂ Û ÌËı ‚ ÛÍ‡ı, Ò‚flÁ˚‚‡fl ÛÏ˚ ËÒÂ‰ˆ‡, ‡ ÏÂÊ‰Û ÌËÏË, ÒÓ ‚ÂÏÂÌÂÏÔÂ‚‡˘‡flÒ¸ ‚ ÔÓÔ‡ÒÚ¸.

Ñ‚‡‰ˆ‡ÚÓÂ Ë ‰‚‡‰ˆ‡Ú¸ ÔÂ‚ÓÂ ÒÚÓÎÂÚËflÓÚÏÂ˜ÂÌ˚ ÔÓfl‚ÎÂÌËÂÏ Ó˜ÂÌ¸ ‚‡ÊÌÓ„Ó ËÓÔ‡ÒÌÓ„Ó ÚÂÏËÌ‡ – «ÒÚÓÎÍÌÓ‚ÂÌËÂ

ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ». à ÒÎÓÊÌÓÒÚ¸ ÒÂ„Ó‰Ìfl¯ÌÂÈÒËÚÛ‡ˆËË Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ ÚÂÚ¸Â„ÓÔÛÚË ÛÊÂ ÌÂÚ – Ï˚ ÔÂÂ‰ ‚˚·ÓÓÏ: ËÎË‚ÒÚÛÔ‡Ú¸ ‚ ‰Ë‡ÎÓ„ Ë Ô˚Ú‡Ú¸Òfl ÔÓÌflÚ¸, ËÎËÔÓ‰ÓÎÊ‡Ú¸ ‡Ò¯ËflÚ¸ ÔÓÔ‡ÒÚ¸.

çÓ Â¯ËÚ¸Òfl Ì‡ ‰Ë‡ÎÓ„ Ï‡ÎÓ. ç‡‰ÓÛÏÂÚ¸ Â„Ó „‡ÏÓÚÌÓ Ë ˝ÙÙÂÍÚË‚ÌÓ‚˚ÒÚ‡Ë‚‡Ú¸. à ÓÒÌÓ‚ÓÈ ‚ ‚˚ÒÚ‡Ë‚‡ÌËËÚ‡ÍÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‰ÓÎÊÌ‡ ÒÚ‡Ú¸ Ó·˘‡flÒËÒÚÂÏ‡ ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ Î˛‰ÂÈ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚Û˛˘‡flÌ‡ áÂÏÎÂ, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ÚÓ„Ó, Í Í‡ÍÓÏÛÍÎ‡ÒÒÛ, ˝ÚÌÓÒÛ ËÎË ÍÓÌÙÂÒÒËË Ï˚ ÒÂ·flÓÚÌÓÒËÏ. í‡ÍÓÈ ˆÂÌÌÓÒÚ¸˛ ÏÓÊÂÚ Ë‰ÓÎÊÌ‡ ÒÚ‡Ú¸ ÇÖêÄ.

«äÓÎ¸ ÒÂ‰Ë ÚÂı, ÍÚÓ ‚ÂÛÂÚ, Ó‰ÌË‚ÒÚÛÔËÎË ‚ ÒÔÓ Ò ‰Û„ËÏË, ÔËÏËËÚÂËı». ùÚÓ ËÁÂ˜ÂÌËÂ ËÁ äÓ‡Ì‡ (49:9)É˛ÎÂÌ ÔË‚Ó‰ËÚ ‚ Ò‚ÓËı ÒÚ‡Ú¸flı ÌÂÒÎÛ˜‡ÈÌÓ. à ‰ÂÎÓ Á‰ÂÒ¸ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÔËÏËÂÌËË, Ô‡ˆËÙËÁÏÂ ËÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË. ùÚË ÒÎÓ‚‡ ËÏÂ˛Ú ·ÓÎÂÂÏÛ‰˚È Ë ‰Â‚ÌËÈ ÒÏ˚ÒÎ. ÇÒÂ Ï˚ –ıËÒÚË‡ÌÂ, ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ, ËÛ‰ÂË, ·Û‰‰ËÒÚ˚ –‰ÂÚË Ó‰ÌÓ„Ó ÅÓ„‡. àÏÂÌÌÓ Ú‡Í fl ÔÓÌËÏ‡˛ÒÎÓ‚‡ äÓ‡Ì‡ Ó «ÚÂı, ÍÚÓ ‚ÂÛÂÚ».

àÒÚËÌÌ‡fl ‚Â‡ ÏÓÊÂÚ ÚÓÎ¸ÍÓÓ·˙Â‰ËÌflÚ¸. éÌ‡ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸ÔÓÚË‚ÓÂ˜ËÂÏ. à ÒÚÓËÚ ÓÌ‡ Ì‡ˆÂÌÌÓÒÚflı, ‰ÓÍ‡Á‡‚¯Ëı Ò‚Ó˛ÌÂÁ˚·ÎÂÏÓÒÚ¸ ‚ ÚÂ˜ÂÌËÂ ‚ÂÍÓ‚. ùÚÓ –Î˛·Ó‚¸, ‰ÂÚË, Ì‡¯Â ·Û‰Û˘ÂÂ, Ì‡¯‡ áÂÏÎfl.à ˝ÚË ÒÚ‡ËÌÌ˚Â, ÔÓÊ‡ÎÛÈ, ‰Ó·Ë·ÎÂÈÒÍËÂË ‰ÓÍÓ‡ÌË˜ÂÒÍËÂ ˆÂÌÌÓÒÚË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÔÓ‚ÚÓflÚ¸ Î˛‰flÏ ÌÂÛÒÚ‡ÌÌÓ, Ì‡ÔÓÏËÌ‡flËÏ, ˜ÚÓ ‚ÓÂ‚‡ÎË ˆ‡Ë, ‡ ‰ÛÊËÎË Ì‡Ó‰˚,

‹deal bir ev düflünseydiniz akl›n›zanas›l bir yap› gelirdi? Tabi ki odalar›y-la, iç aksesuar›yla güzel, konforlu,

büyük bir ev... Ya ideal bir bahçe düflün-seydiniz hayalinizde nas›l bir bahçe olu-flurdu? Güzel, gölgeli, çekici... Bahçeniniçini süsleyen bu güzellikler kendine hashususiyetleriyle canl›lara bir hizmet su-nuyorlar... Peki ya ideal bir kütüphane?Nas›l bir kütüphane hayal edersiniz? Bil-giye müfltak bir dima¤a tatmin ve dü-flünme esas› afl›layan kitaplarla dolu;büyük ve görkemli bir kütüphane... Ev,kütüphane veya bahçe... Bu yap›lar›nhepsi kendi farkl›l›klar›n› uyumlu bir fle-kilde ayn› payda alt›nda birlefltiriyor.

Fethullah Gülen’in yaz›lar›yla tan›fl-t›ktan sonra, bu insan›n fikirleri ve ahla-ki normlar›n›n; etnik ve dini unsurlarfarkl› olsa bile insanlarla hoflgörü zemi-ninde bir arada yaflanabilece¤ini ve bufelsefeyi teorik ve pratik boyutlar›yla an-latabildi¤ini anlad›m. Say›n Gülen’infarkl› kültür, felsefe ve inanç kökleriniiçlerinde bar›nd›ran, birbirinden farkl›kültürlere sahip insanlar›n, yaflad›klar›dünyada bar›fl içinde yaflaman›n gereklioldu¤unu anlatmak için bu dünyayageldi¤ini düflünüyorum. Fethullah Gü-len’i yeni ö¤retilerin ve aç›klamalar›nyarat›c›s› olarak görmüyorum. O, insan-

ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене




Надо убедить их протянуть руку тому, кто рядом,заглянуть в его глаза, услышать его голос и сделать главное

– постараться понять.

Herkese diyalo¤u temsil eden bir dostluk eli uzatabilmek,

ruhunda tafl›d›¤› güzellikleri bedenin pencereleri olan

gözlere yans›tabilmek, karfl› cenah›n sesli düflünmesini

sa¤layabilmek ve en önemlisi onu anlamaya çal›flmak gerek.

ÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚‡ÎË ‚Î‡‰˚ÍË, ‡ ÒÓÁ‰‡‚‡ÎËÍÛÎ¸ÚÛÛ ˝ÚÌÓÒ˚. çÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÔÓÒ‚ÂÚËÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó: Â„ÛÎflÌÓÂ, ÏÂÚÓ‰Ë˜ÌÓÂË ÍÓÔÓÚÎË‚ÓÂ.

ÑÎfl îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ ˝ÚÓ ÌÂ‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÒÓÏÌÂÌËÈ. «ÇÂÏÂÌ‡ „Û·ÓÈÒËÎ˚ ÓÒÚ‡ÎËÒ¸ ‰‡ÎÂÍÓ ÔÓÁ‡‰Ë, – ÔË¯ÂÚ ÓÌ.– Ç ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓÏ ÏËÂÂ‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌ˚È ÔÛÚ¸ Û·Â‰ËÚ¸ ‰Û„ËıÔËÌflÚ¸ Ú‚Ó˛ ÚÓ˜ÍÛ ÁÂÌËfl ÎÂÊËÚ ˜ÂÂÁÓ·ÓÒÌÓ‚‡ÌÌ˚Â ‡„ÛÏÂÌÚ˚». à ÌÂ ÒÎÛ˜‡ÈÌÓÉ˛ÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ Ì‡ÛÍÛ Ë Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ Ó‰ÌÓÈËÁ ‚ÂÎË˜‡È¯Ëı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏË‡. åÌÂ ‰Ó‚Ó‰ËÎÓÒ¸ ·˚‚‡Ú¸ ‚ ÚÛÂˆÍËı

Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËflı, „‰Â ËÏflÉ˛ÎÂÌ‡ ·Î‡„Ó„Ó‚ÂÈÌÓ Ë Û‚‡ÊËÚÂÎ¸ÌÓÔÓËÁÌÓÒflÚ Ë Û˜ÂÌËÍË, Ë ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË.à ÓÒÌÓ‚‡ Ó·Û˜ÂÌËfl ‚ ˝ÚËı ¯ÍÓÎ‡ı ËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ı – ‡Á‚ËÚËÂ ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚËË ÔÓÌËÏ‡ÌËfl ÏÛÎ¸ÚËÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„ÓÌ‡ÒÎÂ‰Ëfl ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡. íÓÎ¸ÍÓ Ú‡Í ÏÓÊÌÓ‚ÓÒÔËÚ‡Ú¸ ‚ Ì‡¯ÂÏ ·ÂÒÔÓÍÓÈÌÓÏ ÏËÂÌ‡ÒÚÓfl˘Â„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ÒÔÓÒÓ·ÌÓ„ÓÒÏÓÚÂÚ¸ ‰‡ÎÂÍÓ ‚ÔÂÂ‰ Ë ÒÓÁ‰‡‚‡Ú¸ ÏËÌÂ ‰Îfl ‚Â‰ÂÌËfl ·ËÁÌÂÒ‡ Ë ÔÓÎÛ˜ÂÌËflÔË·˚ÎË, ‡ ‰Îfl ÚÓÊÂÒÚ‚‡ ‰Ó·‡ ËÔÓÌËÏ‡ÌËfl.

ÑÎfl ‚Â‰ÂÌËfl ‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û

lar›n gözlerini hakikate uyarabilen, yüzy›llard›r yanlar›nda olan de¤erleri gör-melerine yard›m eden bir hekimdir. Buyap›lan faaliyetler oldukça önemli birmisyon eda etmekte.

Herkese diyalo¤u temsil eden birdostluk eli uzatabilme, ruhunda tafl›d›¤›güzellikleri bedenin pencereleri olangözlere yans›tabilme, karfl› cenah›n ses-li düflünmesini sa¤layabilme ve enönemlisi onu anlamaya çal›flma... Anla-mak, gözleri ve gönülleri açmak demek-tir.

Ama daha kolay bir yol var tabi. Sanado¤ru uzat›lm›fl eli kabul etmemek, göz-lere yans›yan samimiyeti görmezdengelmek ve muhatab›na “O benim gibide¤ildir, o yabanc›d›r” demek... Bunuyapmak gerçekten daha kolay. O zamanyan›ndakinin kültürünü tan›maya, dili-ni ve tarihini ö¤renmeye, “Biz bir Al-lah’›n kullar›y›z” gerçe¤ini kabul etmeyegerek kalmayacak. Medeniyetler aras›anlaflmazl›klar›, savafllar› hat›rlatan vebu konular hakk›nda tezler ve senaryo-lar ileri süren kifli ve kurumlar her za-man olmufltur. Yani bu zümre kalp vedima¤lara nifak tohumlar› salarak hofl-görü kahramanlar›nca oluflturulan sev-gi adac›klar› aras›nda uçurumlar olufl-turmaya çal›flacaklard›r.

Yirminci asr›n bafllar›ndan itibarençok önemli ve önemli oldu¤u kadar datehlikeli bir tez ortaya at›ld›; “Medeni-yetler Çat›flmas›...” Art›k önümüzde ikiyol var: Ya birbirimizi anlamaya, varolan fikirleri kendi konumunda kabuletmeye çal›flaca¤›z ya da aram›zdakiuçurum daha da geniflleyecek.

Diyalo¤un samimi kitlelerce sa¤lamtemeller üzerine bina edilmesi gereki-yor. Bu temelin harc›nda, dünyada varolan genel de¤erler sistemi olan inançkavram› kullan›lmal›d›r.

Kur’an’daki “E¤er müminlerden ikitopluluk birbirleriyle vuruflursa, onlar›naralar›n› bulun” (49:9) ayeti Gülen’inyaz›lar›yla büyük bir paralellik gösteri-yor. Buradaki konu sadece bar›flma, pa-sifizm ve tolerans de¤il. Bu buyru¤undaha hikmetli ve derin bir manas› var.Biz insanlar; dini düflüncemiz, felsefe-miz ne olursa olsun bir Yarat›c›’n›n kul-lar›y›z. Kur’an’›n “müminler” ifadesinibu flekilde anlamaktay›m.

Gerçek inanç her fleyi ve herkesi bir-





Истинная вера стоит на ценностях, доказавших своюнезыблемость в течение веков. Это – любовь, дети, нашебудущее, наша Земля.

Gerçek inanç yüzy›llarca kendi de¤iflmezli¤ini zaman›n

tefsiriyle tasdik eden de¤erlere dayanmaktad›r. Bu de¤erlerin

aras›nda sevgi, çocuklar, gelece¤imiz ve dünyam›z vard›r.

ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏË ‡ÁÌ˚ı „ÛÔÔ Ë ˝ÚÌÓÒÓ‚ÌÛÊÌÓ Ó·Î‡‰‡Ú¸ Â˘Â Ó‰ÌËÏ ‚‡ÊÌÂÈ¯ËÏÍ‡˜ÂÒÚ‚ÓÏ – ‚˚ÒÓÍËÏ ÔÓÌËÏ‡ÌËÂÏ„‡Ê‰‡ÌÒÍÓ„Ó ‰ÓÎ„‡ Ë ÏÛÊÂÒÚ‚ÓÏ. èËÏÂÚ‡ÍÓ„Ó ÏÛÊÂÒÚ‚‡ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ÔÓËÁ‚ÂÎ Ì‡ ÏÂÌfl Ó„ÓÏÌÓÂ ‚ÔÂ˜‡ÚÎÂÌËÂ.

О Фетхуллахе Гюлене в

России знают немногие

Ö„Ó ËÏfl ËÁ‚ÂÒÚÌÓ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰‡Ï,ËÒÚÓËÍ‡Ï, ÙËÎÓÒÓÙ‡Ï, ÒÓˆËÓÎÓ„‡Ï, ÌÓ¯ËÓÍÓÈ ‡Û‰ËÚÓËË Â„Ó ËÏfl ÒÍ‡ÊÂÚÌÂÏÌÓ„ÓÂ ËÎË ÊÂ ÌË˜Â„Ó ÌÂ ÒÍ‡ÊÂÚ. çÓËÏfl ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Í‡Í Ë Â„Ó ÚÛ‰˚,‰ÓÎÊÌ˚ ÒÚ‡Ú¸ ‰ÓÒÚÓflÌËÂÏ ‚ÒÂı Î˛‰ÂÈ‰Ó·ÓÈ ‚ÓÎË.

ÖÒÎË Ï˚ Â¯ËÎË ‚˚‡ÒÚËÚ¸ Ò‡‰,ÒÓÒÚÓfl˘ËÈ ËÁ ‡ÁÌ˚ı, ÌÂ ÔÓıÓÊËı ‰Û„ Ì‡‰Û„‡ ‰ÂÂ‚¸Â‚, ÔËÌÓÒfl˘Ëı ‡ÁÌ˚Â, ÌÓ‚ÍÛÒÌ˚Â Ë ÔÓÎÂÁÌ˚Â ÔÎÓ‰˚, Ì‡Ï ÌÛÊÌÓ·˚ÎÓ ·˚ ÔÓÌflÚ¸ Ó‰ÌÛ ‚‡ÊÌÛ˛ ‚Â˘¸: Á‡‰ÂÂ‚¸flÏË Ë ÍÛÒÚ‡ÌËÍ‡ÏË, ‡ÒÚÛ˘ËÏË ‚Ì‡¯ÂÏ Ó·˘ÂÏ Ò‡‰Û, Ì‡‰Ó Ûı‡ÊË‚‡Ú¸ ÔÓ-‡ÁÌÓÏÛ. çÂÍÓÚÓ˚Ï ÌÛÊÌ‡ ÔÎÓ‰ÓÓ‰Ì‡flÔÓ˜‚‡ Ë Ïfl„ÍËÈ ÍÎËÏ‡Ú, ‰Û„ËÂ ÔË‚˚ÍÎËÍ Ê‡Â Ë ÓÚÒÛÚÒÚ‚Ë˛ ‚Î‡„Ë. çÓ‚˚‡˘Ë‚‡Ú¸ Ëı Ì‡‰Ó, ÔÓ‰˜ËÌflfl Ò‚Ó˛‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ Ó‰ÌÓÈ ‚ÂÎËÍÓÈ Ë Ó·˘ÂÈˆÂÎË: ÓÒÚ‡‚ËÚ¸ ˝ÚÓÚ ˆ‚ÂÚÛ˘ËÈ Ò‡‰ ‰ÎflÌ‡¯Ëı ÔÓÚÓÏÍÓ‚, ÍÓÚÓ˚Â ·Û‰ÛÚÌ‡ÒÎ‡Ê‰‡Ú¸Òfl Â„Ó ÔÎÓ‰‡ÏË Ë ‡ÒÚËÚ¸ÌÓ‚˚È ÛÓÊ‡È.

«ÖÒÎË ·˚ ÏÓÎÓ‰ÓÒÚ¸ ÁÌ‡Î‡, ÂÒÎË ·˚ÒÚ‡ÓÒÚ¸ ÏÓ„Î‡», – Î˛·flÚ ÔÓ‚ÚÓflÚ¸Â‚ÓÔÂÈˆ˚. Ñ‡, Ì‡‰Ó ÚÓÓÔËÚ¸Òfl. ÜËÁÌ¸·˚ÒÚÓÚÂ˜Ì‡, Ë Ì‡¯Â ÔÓÍÓÎÂÌËÂ ÏÓÊÂÚ ÌÂÛÒÔÂÚ¸ Ò‰ÂÎ‡Ú¸ ‚ÒÂ„Ó. ç‡‚ÂÌÓÂ, Ï˚ ÔÓÒÂÂÏÒÂÏÂÌ‡, ÌÓ ÌÂ ÛÒÔÂÂÏ ‰ÓÊ‰‡Ú¸Òfl ÛÓÊ‡fl.å˚ ·Û‰ÂÏ Ûı‡ÊË‚‡Ú¸ Á‡ ‡ÒÚÂÌËflÏË, ÌÓ ÌÂ‰Ó·¸ÂÏÒfl ÓÍÓÌ˜‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ „‡ÏÓÌËË‡ÈÒÍÓ„Ó Ò‡‰‡ Ì‡ ÁÂÏÎÂ. å˚ Ó·˙flÒÌËÏÎ˛‰flÏ, ˜ÚÓ ÓÌË – ‰ÂÚË ‡ÁÌ˚ı ÂÎË„ËÈ ËÍÛÎ¸ÚÛ, ÌÓ Ó‰ÌÓÈ áÂÏÎË Ë ÇÂ˚, Ë ‚ ÚÓ ÊÂ‚ÂÏfl Ï˚ ÌÂ Û‚Ë‰ËÏ ÓÍÓÌ˜‡ÚÂÎ¸ÌÓ„ÓÂÁÛÎ¸Ú‡Ú‡ ˝ÚÓ„Ó ÒÚÓÎ¸ ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ„Ó ËÛ‚ÎÂÍ‡ÚÂÎ¸ÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.

ç‡‰Ó ÚÓÓÔËÚ¸Òfl. çÓ ÌÂÎ¸Áfl ‚ ÒÔÂ¯ÍÂÒÓ‚Â¯ËÚ¸ ÒÂ¸ÂÁÌÛ˛ Ó¯Ë·ÍÛ, Ó ÍÓÚÓÓÈÚÂÔÂÎË‚Ó ÔÂ‰ÛÔÂÊ‰‡ÂÚ îÂÚıÛÎÎ‡ıÉ˛ÎÂÌ. çÂÎ¸Áfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ‚ÒÚÛÔ‡Ú¸ ‚‰Ë‡ÎÓ„, ÌÂÎ¸Áfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ËÁÛ˜‡Ú¸ ÍÛÎ¸ÚÛÛË flÁ˚Í ÚÓ„Ó, ÍÓ„Ó ÔÂÊ‰Â Ò˜ËÚ‡Î «˜ÛÊËÏ»,Í‡Í ÌÂÎ¸Áfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Î˛·ËÚ¸ Ë‚ÂËÚ¸. óÂÎÓ‚ÂÍ ‰ÓÎÊÂÌ Û·Â‰ËÚ¸Òfl ‚ ˝ÚÓÏÒ‡Ï, ‰ÓÎÊÂÌ Á‡ıÓÚÂÚ¸ ˝ÚÓ„Ó. íÓÎ¸ÍÓ ÚÓ„‰‡Ï˚ Ë Ì‡˜ÌÂÏ Á‡ÍÎ‡‰˚‚‡Ú¸ Ì‡ áÂÏÎÂ Ì‡¯ÔÂÍ‡ÒÌ˚È Ó·˘ËÈ Ò‡‰, ÔÎÓ‰˚ ÍÓÚÓÓ„Ó·Û‰ÛÚ ‚ÍÛ¯‡Ú¸ Ì‡¯Ë ‰ÂÚË. ÑÂÚË, ÍÓÚÓ˚Â,ÒÓı‡ÌË‚ ËÌ‰Ë‚Ë‰Û‡Î¸ÌÓÒÚ¸ ËÒ‡ÏÓ·˚ÚÌÓÒÚ¸, ·Û‰ÛÚ ÊËÚ¸ ‚ ÏËÂÂ‰ËÌÒÚ‚‡ ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËfl. Ç ÏËÂ, ÓÍÓÚÓÓÏ Ú‡Í ÏÂ˜Ú‡ÂÚ Ë Ì‡ÒÚÛÔÎÂÌËflÍÓÚÓÓ„Ó Ú‡Í Ê‰ÂÚ îÂÚı‡ÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ. ÇÏËÂ, ÊËÚÂÎË ÍÓÚÓÓ„Ó ÓÚÍÓ˛Ú, Ì‡ÍÓÌÂˆ,Ò‚ÓË „Î‡Á‡ Ì‡ Â„Ó ˘Â‰ÓÒÚ¸ Ë ·Ó„‡ÚÒÚ‚Ó,‡ÒÍ˚‚ ‰Û„ ‰Û„Û Ò‚ÓË ‰Û¯Ë Ë ÒÂ‰ˆ‡. �

lefltirmeyi hedef al›r. Gerçek inanç yüz-y›llarca kendi de¤iflmezli¤ini zaman›ntefsiriyle tasdik eden de¤erlere dayan-makta. Bu de¤erlerin aras›nda sevgi, ço-cuklar, gelece¤imiz ve dünyam›z vard›r.‹nsanlara ilk insanla birlikte do¤an de-¤erleri, krallar savafl›rken milletlerindostluk etti¤ini, üst düzey yöneticileranlaflamazken etnik gruplar›n yeni kül-türler infla etti¤ini devaml› olarak tek-rarlamak ve anlatmak gerekmekte. De-vaml›, yöntemli ve dikkatli bir üslup ge-rekmekte.

Fethullah Gülen’in bunlardan flüp-hesi yok. “Kaba gücün kullan›ld›¤› za-manlar art›k geride kald›. Modern dün-yada, flahs›n muhataba kendi bak›fl aç›-s›n› kabul ettirebilmesi, ancak esasl› de-liller sayesinde mümkündür” cümlesiGülen’in bilim ve e¤itimin ça¤›m›zdakien büyük de¤erler aras›nda oldu¤u dü-flüncesini pekifltiriyor. Gülen’in flahs› veisminden; hem ö¤renci hem de ö¤ret-menler taraf›ndan derin bir sayg›ylabahsedildi¤i Türk e¤itim kurumlar›n› zi-yaret etme imkan›m oldu. Bu müesse-selerdeki ö¤retim sisteminin, esas›ndatolerans ve insanl›¤›n birçok kültür mi-ras›n›n -dar daireden uluslararas› are-naya kadar- pratik olarak gelifltirildi¤inigördüm. Sadece bu flekilde, fliddet se-naryolar› eflli¤inde dönen dünyam›zdaileriye inançla, ümitle bakabilen vemenfaat elde etmek için de¤il, etrafamasumane güzellikler yaymak amac›y-la dünyaya yeniden bir bahar soluklat-

maya çal›flan ideal insanlar›n yetifltiril-mesinin mümkün oldu¤unu gördüm...

Farkl› etnik gruplar›n aras›ndaki di-yalo¤un gerçeklefltirilmesi için insanisorumluluklar›m›z›n iyi anlafl›lmas› çokönemlidir. Gülen’in bu konudaki gayretive civanmertli¤inin etkisinde kald›¤›m›söyleyebilirim.

Fethullah Gülen Rusya’da

hâlâ yeterince tan›nm›yor

fiarkiyatç›, tarihçi, felsefeci ve sosyologgibi bilim adamlar› ismini bilirken, s›ra-dan insanlar Gülen hakk›nda çok az bil-giye sahipler. Ya da hiçbir bilgiye sahipde¤iller. Ama bu insan›n hem ismi hemde çal›flmalar› bütün gönüllüler taraf›n-dan bilinmelidir.

Birbirinden farkl› bitki ve a¤açlar› birarada bar›nd›ran bir bahçe oluflturmagayretindeysek, bir fleyi çok iyi kavrama-m›z gerekiyor... Bahçemizde yetiflena¤aç ve bitkilerin kendine has ihtiyaçla-r› oldu¤unu, baz›lar›n›n verimli bir top-ra¤a ve yumuflak havaya, baz›lar›n›n das›cakl›¤a ve kurulu¤a ihtiyac› oldu¤unubilmeli. Bu a¤açlar› yetifltirirken faaliye-timizin amac› bir olmal› ve bu güzelmeyveler veren bahçeyi gelecek nesle engüzel flekilde sunmal›...

Avrupal›lar “Gençlik bilseydi, yafll›l›kyapabilseydi” ifadesini çok s›k kullan›-yorlar. Evet, acele etmemiz gerek. Ma-dem ki hayat çok k›sa ve neslimiz her fle-yi yapmaya güç yetiremeyebilir. O haldetohumlar› ektikten sonra meyvelerinigöremeyebiliriz. Yetiflen güzelliklerinsemerelerinin dünyada cennet bahçesi-nin uyumuna numunelik yapaca¤›naflahitlik edemeyebiliriz.

Acele etmemiz gerekiyor… Ama aceleederken Fethullah Gülen’in uyar›s›n›dikkate almak gerekiyor. ‹nsan› sevmeyeve inanmaya zorlayamad›¤›m›z gibi di-yaloga girmeye de zorlayamay›z. ‹nsankendisi bunu istemeli ve buna inanma-l›d›r. Sadece o zaman dünyada meyvele-rinin çocuklar›m›z taraf›ndan yenece¤i,güzel ortak bahçemizi kurmaya baflla-yaca¤›z. Özgün çocuklar›m›z›n yaflaya-ca¤› çeflitlilik içinde birli¤in olaca¤› birdünyada... Gülen’in hayal etti¤i ve o y›l-lard›r hicranla bekledi¤i dünyada... ‹n-sanlar›n birbirlerine gönül kap›lar›n› ar-d›na kadar aç›p sevgi ve bar›fl› solukla-yabildi¤i bir dünyada...�





Нельзя заставлять вступать вдиалог, нельзя заставлять

изучать культуру и язык того,кого прежде считал«чужим», как нельзя

заставлять человека любитьи верить. Человек должен

убедиться в этом сам,должен захотеть этого.

‹nsan› sevmeye ve inanmaya

zorlayamad›¤›m›z gibi

diyaloga girmeye de

zorlayamay›z. ‹nsan kendisi

bunu istemeli ve buna

inanmal›d›r.

óÂÎÓ‚ÂÍ, ‚ÓÓÛÊfiÌÌ˚È ÁÌ‡ÌËflÏË,ËÒÔÓÎ¸ÁÛÂÚ Ëı ‰Îfl ËÁÏÂÌÂÌËfl ÔËÓ‰˚.ç‡fl‰Û Ò Ï‡ÚÂË‡Î¸ÌÓÈ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ Ë‰ÛıÓ‚Ì‡fl ÍÛÎ¸ÚÛ‡, Ë„‡˛˘‡fl ‚Â‰Û˘Û˛ÓÎ¸ ‚ ÊËÁÌË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡. í‡ ËÎË ËÌ‡flÎË˜ÌÓÒÚ¸ «‡Á‚Ë‚‡ÂÚÒfl ·Î‡„Ó‰‡flÒËÒÚÂÏ‡ÚË˜ÂÒÍÓÈ ‡·ÓÚÂ Ì‡‰ ÒÓ·ÓÈ, Ì‡‰·Î‡„ËÏË Á‡Ó‰˚¯‡ÏË, ËÁÌ‡˜‡Î¸ÌÓÁ‡ÎÓÊÂÌÌ˚ÏË ‚ ÂÂ ÔËÓ‰Â».

ÇÂÎË˜ËÂ Ì‡ˆËË, ÔÓ ÏÌÂÌË˛ Ï˚ÒÎËÚÂÎfl,‚ ÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸ÌÓÈ ÒÚÂÔÂÌË Á‡‚ËÒËÚ ÓÚÓ·˘ÌÓÒÚË ˆÂÎË Âfi ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ. «ÇÓ·˘ÂÒÚ‚Â, „‰Â Ó‰ÌÓ Ì‡Á˚‚‡ÂÚÒfl ·ÂÎ˚Ï, ‡‰Û„ÓÂ – ˜ÂÌ˚Ï, ‚ÒÂ„‰‡ ÏÓÊÌÓÌ‡·Î˛‰‡Ú¸ ÏÂÚ‡ÌËÂ ËÁ Ó‰ÌÓÈ Í‡ÈÌÓÒÚË ‚‰Û„Û˛, Ë ÔÓÍ‡ ÓÌÓ ÓÒÚ‡ÂÚÒfl Ú‡ÍËÏ‡ÁÓ·˘ÂÌÌ˚Ï, ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ Ë Â˜Ë ÓÌ‡ÎË˜ËË Í‡ÍÓ„Ó-ÎË·Ó ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„ÓÔÓ„ÂÒÒ‡».

ÉÓ‚Ófl Ó ‚‡ÊÌÓÒÚË ÎËÚÂ‡ÚÛ˚ ‚ÙÓÏËÓ‚‡ÌËË „‡Ê‰‡ÌÒÍÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡,É˛ÎÂÌ ÓÚÏÂ˜‡ÂÚ: «HeÚ ÓÔ‡‚‰‡ÌËfl Ì‡¯ÂÏÛ·ÂÁ‡ÁÎË˜ÌÓÏÛ ÓÚÌÓ¯ÂÌË˛ Í Ì‡Û˜ÌÓÏÛ ËÎËÚÂ‡ÚÛÌÓÏÛ Ì‡ÒÎÂ‰Ë˛ Ì‡¯Ëı ÒÎ‡‚Ì˚ıÔÂ‰ÍÓ‚, Á‡ ÍÓÚÓ˚ÏË ·ÂÁ ÛÒÚ‡ÎË „ÓÌËÚÒfl‚ÂÒ¸ ÏË».

ïÛ‰ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÍÛÎ¸ÚÛ‡ ‚ÓÒÔËÚ˚‚‡ÂÚ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ‚ ‰ÛıÂ ÎÛ˜¯Ëı ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËıË‰Â‡ÎÓ‚, ÒÂ‰Ë ÍÓÚÓ˚ı ‚Â‰Û˘ÂÂ ÏÂÒÚÓÔËÌ‡‰ÎÂÊËÚ ˜ÂÒÚË. «óÂÒÚ¸ – ˝ÚÓ Ú‡Í‡fl




Идейное пространство ГюленаНодир Одилов

Член-корреспондент академии педагогических и социальных наук России, профессор

Gülen’in fikir dünyas›

Nadir Odilov

Prof. Dr., Rusya Pedagojik ve Sosyal Bilimler Akademisi üyesi

Toplumun geliflmesi ve üretim gü-cünün artmas›yla emek; akli ve fizi-ki çal›flmalar alt›nda paydalanmak-

tad›r. Sosyal hayatta fiziki olarak çal›flmakzorunda kalmayan insanlar, akli emek yo-luyla topluma katk› imkan›na sahipler. Busafhada toplumun ruhani taleplerineuyan manevi de¤erler ortaya ç›kmaktad›r.‹nsan›n zeka seviyesi ne kadar yüksek iseö¤renme iste¤i de o kadar yüksektir. Fet-hullah Gülen’in ifadeleriyle böyle bir in-san, muhatab›n› her yönüyle tan›r ve ge-rekti¤inde de yard›m etmeye çal›fl›r. Buyüzden Gülen’e göre gerçek medeniyet,sadece bilgi ve ahlak›n ana de¤erler ara-s›nda yer ald›¤› zeminde oluflmaktad›r.

Düflünür, gelece¤in medeniyetinin,Bat›’n›n bilimsel çal›flmalar›n›n ve Do-¤u’nun ahlaki de¤erlerinin birleflmesi yo-luyla oluflaca¤› sonucuna varmaktad›r.

Ayr›ca Gülen, olumlu sonuçlara var-mak için sadece iyi bir e¤itim al›nmas›n›nyeterli olmad›¤›n› düflünmektedir. Bilgi,insan›n amac› oldu¤u sürece faydal› ola-cakt›r. Amaç bilgi eksenli idealler olufltur-makt›r. Yeni toplumsal ideallerin ortayaç›kmas›n›n ana flartlar›ndan biri özgür-lüktür. Fakat bu özgürlük mant›k ölçüleri-ne göre s›n›rland›r›lmam›flsa, toplumungeliflmesine engel olan menfi ideolojile-rin do¤mas›na ve etki alan›n›n geniflle-mesine neden olmaktad›r. Gülen, özgür-lü¤ü “ahlaki normlar›n yerine getirilmeflart›yla, akl›n maddi ve manevi geliflmesi-nin engellerden kurtulmas›” olarak anla-maktad›r.

Medeniyeti ça¤r›flt›ran di¤er bir kate-gori kültürdür. Maddi kültür üretim ka-pasitesiyle belirlenmektedir. Farkl› ça¤la-r›n üretim geliflme seviyeleri kendi flartla-r›na göre de¤ifliklik arz eder. Tafl, çal›flmaaleti olarak kullan›lmaya bafllam›fl ve gü-nümüzde atom santrallerine kadar gir-

ë ‡Á‚ËÚËÂÏ Ó·˘ÂÒÚ‚‡, ÔÓ„ÂÒÒÓÏÔÓËÁ‚Ó‰ËÚÂÎ¸Ì˚ı ÒËÎ ËÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ

ÚÛ‰ ‡Á‰ÂÎflÂÚÒfl Ì‡ ÛÏÒÚ‚ÂÌÌ˚È ËÙËÁË˜ÂÒÍËÈ. ã˛‰Ë, ÍÓÚÓ˚Â ÓÒ‚Ó·ÓÊ‰ÂÌ˚ÓÚ ÚÛ‰‡ ÙËÁË˜ÂÒÍÓ„Ó, ÔÓÎÛ˜‡˛Ú‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ Á‡ÌËÏ‡Ú¸Òfl ÛÏÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏÚÛ‰ÓÏ. èÓfl‚Îfl˛ÚÒfl ‰ÛıÓ‚Ì˚Â ˆÂÌÌÓÒÚË,ÔÂ‰Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌÌ˚Â ‰Îfl Û‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓÂÌËfl‰ÛıÓ‚Ì˚ı Á‡ÔÓÒÓ‚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡. óÂÏ ‚˚¯ÂÂ„Ó ËÌÚÂÎÎÂÍÚ, ÚÂÏ ÒËÎ¸ÌÂÂ ÒÚÂÏÎÂÌËÂ Í‰ÛıÓ‚Ì˚Ï ˆÂÌÌÓÒÚflÏ. Ç˚‡Ê‡flÒ¸ ÒÎÓ‚‡ÏËîÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡, Ú‡ÍÓÈ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ „ÎÛ·ÊÂ‚ÌËÍ‡ÂÚ ‚ ÒÛ˘ÌÓÒÚ¸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ë ÒËÎ¸ÌÂÂÒÓÒÚ‡‰‡ÂÚ. èÓ˝ÚÓÏÛ, ÒÓ„Î‡ÒÌÓ É˛ÎÂÌÛ,ËÒÚËÌÌ‡fl ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËfl ÙÓÏËÓ‚‡Î‡Ò¸ÚÓÎ¸ÍÓ Ú‡Ï, „‰Â „Î‡‚Ì˚ÏË ˆÂÌÌÓÒÚflÏË·˚ÎË ÁÌ‡ÌËÂ Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸.

å˚ÒÎËÚÂÎ¸ ÛÚ‚ÂÊ‰‡ÂÚ, ˜ÚÓ«ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËfl ·Û‰Û˘Â„Ó ÒÙÓÏËÛÂÚÒfl·Î‡„Ó‰‡fl ÒËÌÚÂÁÛ Ì‡Û˜Ì˚ı ‰ÓÒÚËÊÂÌËÈá‡Ô‡‰‡ Ë ˝ÚËÍË ÇÓÒÚÓÍ‡».

èÓ‰ÓÎÊ‡fl Ò‚Ó˛ Ï˚ÒÎ¸, É˛ÎÂÌÔËıÓ‰ËÚ Í ÏÛ‰ÓÏÛ ‚˚‚Ó‰Û Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ«‰Îfl ÔÓÎÛ˜ÂÌËfl ÔÓÁËÚË‚Ì˚ı ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÓ‚Ó‰ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ÌÂ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ».áÌ‡ÌËÂ ÔÓÏÓ„‡ÂÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ÎË¯¸ ‚ ÚÓÏÒÎÛ˜‡Â, ÍÓ„‰‡ ÓÌ ‰ÂÈÒÚ‚ÛÂÚˆÂÎÂÛÒÚÂÏÎÂÌÌÓ. ñÂÎ¸ ÂÒÚ¸ Ë‰Â‡Î, Ì‡‰ÓÒÚËÊÂÌËÂ ÍÓÚÓÓ„Ó Ì‡Ô‡‚ÎÂÌÓ ÁÌ‡ÌËÂ.ìÒÎÓ‚ËÂÏ ÔÓfl‚ÎÂÌËfl ÌÓ‚˚ıÔÓ„ÂÒÒË‚Ì˚ı Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ë‰Â‡ÎÓ‚fl‚ÎflÂÚÒfl Ò‚Ó·Ó‰‡, ÌÓ Ú‡ ÊÂ Ò‚Ó·Ó‰‡ ÏÓÊÂÚÔÓÓÊ‰‡Ú¸ Ë Â‡ÍˆËÓÌÌ˚Â Ë‰Â‡Î˚,ÍÓÚÓ˚Â ÚÓÏÓÁflÚ ‡Á‚ËÚËÂ Ó·˘ÂÒÚ‚‡.èÓ˝ÚÓÏÛ ÓÌ ÔÓÌËÏ‡ÂÚ Ò‚Ó·Ó‰Û ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Í‡Í «ÓÒ‚Ó·ÓÊ‰ÂÌËÂ ‡ÁÛÏ‡ ÓÚ ‚ÒÂıÔÂÔÓÌ, ÏÂ¯‡˛˘Ëı Â„Ó ‰ÛıÓ‚ÌÓÏÛ ËÏ‡ÚÂË‡Î¸ÌÓÏÛ ‡Á‚ËÚË˛, ÌÓ Ò ÛÒÎÓ‚ËÂÏÒÓ·Î˛‰ÂÌËfl ‚ÒÂı Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ÌÓÏ».

ÑÛ„‡fl Í‡ÚÂ„ÓËfl, ÍÓÚÓ‡fl‡ÒÒÓˆËËÛÂÚÒfl Ò ÔÓÌflÚËÂÏ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËË,-˝ÚÓ ÍÛÎ¸ÚÛ‡. äÛÎ¸ÚÛ‡ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ËÎËÓ·˘ÂÒÚ‚‡ ÂÒÚ¸ ÒËÌÚÂÁ ÚÓ„ÓÔÓÎÓÊËÚÂÎ¸ÌÓ„Ó, ˜ÚÓ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Ó‚˚‡·ÓÚ‡ÎÓ ‚ ıÓ‰Â Ò‚ÓÂ„Ó ‡Á‚ËÚËfl.ëÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ Ï‡ÚÂË‡Î¸Ì‡fl ÍÛÎ¸ÚÛ‡,ÍÓÚÓ‡fl ÓÔÂ‰ÂÎflÂÚÒfl ‡Á‚ËÚËÂÏÔÓËÁ‚Ó‰ËÚÂÎ¸Ì˚ı ÒËÎ – ÓÚ Í‡ÏÂÌÌ˚ıÓÛ‰ËÈ ÚÛ‰‡ ‰Ó ‡ÚÓÏÌ˚ı ÒÚ‡ÌˆËÈ.


Согласно Гюлену, истиннаяцивилизация

формировалась только там,где главными ценностями

были знание инравственность.

Gülen’e göre gerçek

medeniyet, sadece bilgi ve

ahlak›n ana de¤erler

aras›nda yer ald›¤› zeminde

oluflmaktad›r.

Ó Ò‚ÓËı ÎË˜Ì˚ı ËÌÚÂÂÒ‡ı, ÌÓ ÌÂ ËÏÂÂÚÔ‡‚‡ ÌË Ì‡ ÏËÌÛÚÛ Á‡·˚‚‡Ú¸ ‰‡ÊÂ ÓÒ‡Ï˚ı ÌÂÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸Ì˚ı ÏÂÎÓ˜‡ı, ÍÓÚÓ˚ÂıÓÚ¸ Í‡Í-ÚÓ Í‡Ò‡˛ÚÒfl Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ıËÌÚÂÂÒÓ‚».

ã˛‰Ë, Ó·Î‡‰‡˛˘ËÂ ˜Û‚ÒÚ‚ÓÏÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡, Ë‰ÛÚ Ì‡‚ÒÚÂ˜ÛÎ˛·˚Ï ÓÔ‡ÒÌÓÒÚflÏ, ÍÓÚÓ˚Â Û„ÓÊ‡˛ÚÌ‡ˆËË Ë Âfi Ò‡ÏÓ·˚ÚÌÓÒÚË. àÁ ÌËıÔÓÎÛ˜‡˛ÚÒfl ıÓÓ¯ËÂ ‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚÓ˚ ËÔÓÎËÚËÍË, Ó ÍÓÚÓ˚ı ÏÂ˜Ú‡ÂÚ îÂÚıÛÎÎ‡ıÉ˛ÎÂÌ ïÓ‰Ê‡ ùÙÂÌ‰Ë. à·Ó «‰Îfl ıÓÓ¯Â„Ó

Гюлен утверждает, что«цивилизация будущегосформируется благодаря

синтезу научных достиженийЗапада и этики Востока».

Gülen, gelece¤in

medeniyetinin, Bat›’n›n

bilimsel çal›flmalar›n›n ve

Do¤u’nun ahlaki

de¤erlerinin birleflmesi

yoluyla oluflaca¤›

kanaatinde.

Ò‚fl˘ÂÌÌ‡fl ˆÂÌÌÓÒÚ¸, ÍÓÚÓÓÈ ÏÓ„ÛÚÔÓÍÎflÒÚ¸Òfl ‚ÒÂ ÔÎÂÏÂÌ‡ Ë Ì‡Ó‰˚, Ë ÒÂ‰Ë‚ÒÂı ·Î‡„ÓÓ‰Ì˚ı ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚ ÓÌ‡ Ó‰ËÌ ËÁ‚‡ÊÌÂÈ¯Ëı ·ËÎÎË‡ÌÚÓ‚». å˚ÒÎËÚÂÎ¸Ó˜ÂÌ¸ ˜ÂÚÍÓ ÔÓ‚Ó‰ËÚ ˜ÂÚÛ ÏÂÊ‰ÛÔÓÌflÚËflÏË «˜ÂÒÚ¸» Ë «Û‚‡ÊÂÌËÂ»:«ÅÓ„‡ÚÒÚ‚Ó ÏÓÊÂÚ ÔËÌÂÒÚË ÚÂ·ÂÛ‚‡ÊÂÌËÂ, ÌÓ ÓÌÓ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ „‡‡ÌÚÓÏÚ‚ÓÂÈ ˜ÂÒÚË. Ä ·Â‰ÌÓÒÚ¸ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ÂfiÔÓ„Û·ËÚ¸».

óÛ‚ÒÚ‚ÛÂÚÒfl „ÎÛ·ÓÍÓÂ Ì‡Û˜ÌÓÂÓÒÏ˚ÒÎÂÌËÂ Í‡ÚÂ„ÓËÈ ˜ÂÒÚË Ë Û‚‡ÊÂÌËfl.ÑÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ, ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ˜ÂÒÚË ‚ Í‡ÍÓÈ-ÚÓÒÚÂÔÂÌË ÔË·ÎËÊ‡ÂÚÒfl Í ‡Î¸ÚÛËÒÚÛ. éÌ‚Ó ËÏfl ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ˜ÂÒÚË Ë‰ÂÚ Ì‡ ÛÒÚÛÔÍÛÎ˛‰flÏ, „ÓÚÓ‚ ÔËÌËÏ‡Ú¸ Û‰‡˚, ÌÂ ÓÚ‚Â˜‡flÌ‡ ÌËı. éÌ ÌÂ „Ó‰, ÌÂ Î˛·ËÚ ÍË˜ËÚ¸ÒflÒ‚ÓËÏË ÛÒÔÂı‡ÏË, „ÓÚÓ‚ ÔÓÏÓ„‡Ú¸ ‚ÒÂÏ ËÌÂ ÏÓÊÂÚ ÛÌËÁËÚ¸ ËÎË ÓÒÍÓ·ËÚ¸ ÍÓ„Ó ·˚ÚÓ ÌË ·˚ÎÓ. éÌ ÒÍÓÏÂÌ Ë ÌÂÔËÚflÁ‡ÚÂÎÂÌ.é‰ÌËÏ ÒÎÓ‚ÓÏ, Ò‡ÏÓ„Ó ïÓ‰Ê‡ ùÙÂÌ‰ËÏÓÊÌÓ Ì‡Á‚‡Ú¸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ ˜ÂÒÚË. à ÍÚ‡ÍÓÏÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ÓÍÛÊ‡˛˘ËÂ ÓÚÌÓÒflÚÒflÒ ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚ÓÏ, ËÒÍÂÌÌÂ – ÚÓÎ¸ÍÓ ËÁ-Á‡Â„Ó ˜ÂÎÓ‚Â˜ÌÓÒÚË.

ä ÚÓÏÛ, ˜ÚÓ ·˚ÎÓ ÒÍ‡Á‡ÌÓ, ‰Ó·‡‚ËÏ, ˜ÚÓÔ‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó ‰ÓÎÊÌÓ ÒÓÒÚÓflÚ¸ ËÁ Ú‡ÍËıÎ˛‰ÂÈ, ÍÓÚÓ˚Â fl‚Îfl˛ÚÒfl ÌÓÒËÚÂÎflÏË˜ÂÒÚË Ë ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡ Ì‡ˆËË. à·Ó «˜ÂÎÓ‚ÂÍ,ÍÓÚÓ˚È Ú‚Â‰Ó ıÓ˜ÂÚ ÒÚ‡Ú¸ Ó‰ÌËÏ ËÁÍ‡ÂÛ„ÓÎ¸Ì˚ı Í‡ÏÌÂÈ Ò‚ÓÂÈ Ì‡ˆËË – ÂÒÎËÓÌ ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ ËÒÍÂÌÂÌ ‚ Ò‚ÓËıÔÓÏ˚ÒÎ‡ı, – ÏÓÊÂÚ ÔÓÁ‚ÓÎËÚ¸ ÒÂ·Â Á‡·˚Ú¸

mifltir. ‹nsan kendi bilgileri yard›m›yla do-¤ay› de¤ifltirmek üzere yine do¤an›n güç-lerini kullanmaktad›r. Maddi kültürününyan› s›ra her insan›n hayat›nda büyükönem kazanan manevi kültür de vard›r.Her flah›s do¤as›nda var olan özelliklerinmeziyetleri sayesinde, kendini e¤iterekgeliflmektedir.

Gülen’e göre bir milletin yüceli¤i tem-silcilerinin amaçlar›n›n bir olmas›na ba¤-l›d›r. Etnik veya ideolojik ayr›mc›l›¤›n varoldu¤u toplumlarda sürekli kitlesel refahve huzurun önüne inkiflaf ivmesini kesenafl›lmaz engeller ç›kmaktad›r.

Gülen, sivil toplumun geliflmesinde,edebiyat›n öneminden bahsederek: “Tümdünyan›n peflinden kofltu¤u atalar›m›z›nbilimsel ve edebi miras›na ilgisizli¤imizinözrü yoktur” demektedir.

Klasik edebiyat insana, aralar›nda fle-ref kavram›n›n ön plana ç›kt›¤› ideallertelkin etmektedir. “fieref, bütün ›rk ve mil-letlerin üzerine yemin edebildi¤i kutsalbir de¤er, hassas de¤erler aras›nda ise enönemli p›rlantalardan biridir” cümlesiyleGülen, “fleref” ile “sayg›” kavramlar›n›naras›nda ince fark›n alt›n› çizmektedir.Zenginlik bize sayg›nl›k kazand›r›r, fakat





‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚÓ‡ Ë ÔÓÎËÚËÍ‡ ÓÒÓ·ÓÂÁÌ‡˜ÂÌËÂ ËÏÂ˛Ú ÒÎÂ‰Û˛˘ËÂ Í‡˜ÂÒÚ‚‡: ‚Â‡‚ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸, ÔËÓËÚÂÚ Á‡ÍÓÌ‡,ÒÓÁÌ‡ÌËÂ Ò‚ÓÂÈ ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË ‚ „Û·ÓÈË ÚflÊÂÎÓÈ ‡·ÓÚÂ Ë ÁÂÎÓÒÚ¸ Ú‡Î‡ÌÚ‡ ‚‰ÂÎ‡ı, ÚÂ·Û˛˘Ëı Ï‡ÍÒËÏ‡Î¸ÌÓ„Ó Ú‡ÍÚ‡ ËÍÓÂÍÚÌÓÒÚË».

è‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó – ˝ÚÓ, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó,ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸ Ë ÔÓfl‰ÓÍ. ÖÒÎË˜ËÌÓ‚ÌËÍË, Ô‡‚fl˘ËÂ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÓÏ,ËÁ·Ë‡˛ÚÒfl ÔÓ ÓÒÌÓ‚‡ÌËflÏ ˜ËÒÚÓÚ˚ ËÔ‡‚Â‰ÌÓÒÚË Ò‚ÓÂ„Ó ı‡‡ÍÚÂ‡, Ò‚ÓËıÏ˚ÒÎÂÈ Ë ˜Û‚ÒÚ‚, ÚÓ ÏÓÊÌÓ ÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ˝ÚÓ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ÏÓ„Û˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ Ë·Î‡„ÓÓ‰ÌÓ.

çËÍÓ„‰‡ ÌÂÎ¸Áfl Á‡·˚‚‡Ú¸, ˜ÚÓËÁÎË¯Ìflfl ÒÛÓ‚ÓÒÚ¸ ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸ÔË˜ËÌÓÈ ÌÂÓÊË‰‡ÌÌ˚ı ‚Á˚‚Ó‚, ‡ËÁÎË¯Ìflfl Ïfl„ÍÓÒÚ¸ ÔÂ‚‡˘‡ÂÚ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó‚ ‡ÒÒ‡‰ÌËÍ ÁÎ‡ Ë ÔÓÓÍÓ‚.

Мечта Гюлена: хорошие

руководители

á‡ÍÓÌ˚ ‚ÒÂ„‰‡ ‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚˚‰Îfl ‚ÒÂı. Ä ÚÂ, ÍÚÓ Ëı ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÚ,‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ ÏÛÊÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË ËÒÔ‡‚Â‰ÎË‚˚ÏË, ˜ÚÓ·˚ Ï‡ÒÒ˚ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ·ÓflÎËÒ¸ Ëı, ÌÓ Ë ˜Û‚ÒÚ‚Ó‚‡ÎË ÒÂ·fl ‚·ÂÁÓÔ‡ÒÌÓÒÚË. ëÚ‡·ËÎ¸ÌÓÒÚ¸ Ë ÒËÎ‡„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ Ì‡ıÓ‰flÚÒfl ‚ ÔflÏÓÈÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚË ÓÚ ÚÓ„Ó, Ì‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ Ô‡‚Â‰Ì˚,ÛÏÌ˚, ÒËÎ¸Ì˚ Ë ‰ËÌ‡ÏË˜Ì˚ Â„ÓÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË. ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ËÔ‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó ‰ÓÎÊÌ˚ Á‡ÒÎÛÊËÚ¸Û‚‡ÊÂÌËÂ Ì‡Ó‰‡ ÒÂ¸ÂÁÌÓÒÚ¸˛,˜ËÒÚÓÔÎÓÚÌÓÒÚ¸˛, ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸˛ Ò‚ÓÂ„ÓÚÛ‰‡, ‡ ÌÂ ‰ÂÒÔÓÚËÁÏÓÏ ˜ËÌÓ‚ÌËÍÓ‚.

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ïÓ‰Ê‡ ùÙÂÌ‰ËÔ‡‚ËÎ¸ÌÓ ÔÓ‰ÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ ÌÂ ‚ÒÂ„‰‡ËÌÚÂÎÎÂÍÚ ÔÓÏÓ„‡ÂÚ ÔÓ„ÂÒÒÛ, ˜ÚÓ ÛÏÂÌËÂÏ˚ÒÎËÚ¸ ÌÂ Í‡Í ‚ÒÂ Ë ËÏÂÚ¸ Ò‚ÓÂ ÏÌÂÌËÂ– Ò‚ÓÈÒÚ‚Ó ÁÂÎ˚ı Î˛‰ÂÈ, ÌÓ ‚ ÚÓ ÊÂ‚ÂÏfl ÌËÍÚÓ ÌÂ ËÏÂÂÚ Ô‡‚‡ ÚÂÔÂÚ¸ ÚÂÏÌÂÌËfl Ë ‚Á„Îfl‰˚, ÍÓÚÓ˚Â ‚ÌÓÒflÚ ‡Á‰Ó‚ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó Ë ‡ÒÍ‡Î˚‚‡˛Ú Â„Ó Ì‡‚‡Ê‰Û˛˘ËÂ Î‡„ÂË. à·Ó Á‡Í˚‚‡Ú¸ „Î‡Á‡Ì‡ Ú‡ÍËÂ fl‚ÎÂÌËfl ÓÁÌ‡˜‡ÂÚ ÒÏËËÚ¸Òfl Ò„Ë·ÂÎ¸˛ Ì‡ˆËË.

Ç ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ Á‡ÎÓÊÂÌ˚ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÏÌÓ„ËÂ·Î‡„ËÂ Ì‡˜‡Î‡, „Ó‚ÓËÚ îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌïÓ‰Ê‡ ùÙÂÌ‰Ë, ÌÓ Ë, ‚ ÒËÎÛ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌ˚ıÔË˜ËÌ, Ì‡˜‡Î‡ ÓÚËˆ‡ÚÂÎ¸Ì˚Â ËÔÓÓ˜Ì˚Â. ç‡ÔËÏÂ, Ò Ú‡ÍËÏË‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡ÏË, Í‡Í ‰ÛÊÂÎ˛·ËÂ,ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸, Ò‡ÏÓÓÚ‚ÂÊÂÌÌÓÒÚ¸ ËÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚ¸, ‚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ ÌÂÂ‰ÍÓÒÓÒÂ‰ÒÚ‚Û˛Ú Ú‡ÍËÂ ÔÓÓÍË, Í‡Í˜ÂÒÚÓÎ˛·ËÂ, Ú˘ÂÒÎ‡‚ËÂ Ë ÊÂÎ‡ÌËÂ ·˚Ú¸Á‡ÏÂ˜ÂÌÌ˚Ï, ÍÓÚÓ˚Â Û·Ë‚‡˛Ú˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÂ ÒÂ‰ˆÂ Ë Ô‡‡ÎËÁÛ˛Ú Â„Ó ‰Ûı.èÓ˝ÚÓÏÛ ‚ Ì‡¯Ëı ÓÚÌÓ¯ÂÌËflı Ò Î˛‰¸ÏËÏ˚ ‰ÓÎÊÌ˚ Û˜ËÚ˚‚‡Ú¸ Ú‡ÍÊÂ Ë ˝ÚËÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌ˚Â ÒÚÓÓÌ˚ Ëı ı‡‡ÍÚÂ‡.

èÓ‰‚Ó‰fl ËÚÓ„ ‚˚¯ÂÒÍ‡Á‡ÌÌÓÏÛ, ÏÓÊÌÓÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ‰Îfl ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ·˚ ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸

ÍËÚÂËË ˆË‚ËÎËÁÓ‚‡ÌÌÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡,ÌÛÊÌÓ ÁÌ‡Ú¸ ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚË Î˛‰ÂÈ,ÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘Ëı ˝ÚÛ „ÛÔÔÛ, Ë ÌÛÊÌÓ ËÏÂÚ¸ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËÂ Ó· Ë‰Â‡Î¸ÌÓÏ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ. Ç˝ÚÓÏ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ ÛÏ ÌÂ ÔÂ‚ÓÒıÓ‰ËÚ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸, ÒÂ‰ˆÂ ÌÂ ÔÓ‰˜ËÌ‡ÂÚÒfl ‡ÁÛÏÛ.

flerefimizin garantisi olamaz. Yoksullukise flerefimizi yok edemez.

fieref ve sayg› kategorilerinin derin bi-limsel manas› hissedilmektedir. Gerçek-ten, flerefli insan belli bir seviyede di¤er-gam kavram›na yaklaflmaktad›r. Kendide¤erinin fark›na vararak, insanlar›n iste-di¤ini yap›p, ald›¤› darbelere karfl›l›k ver-memeyi tercih etmektedir. Böyle bir insangururlu de¤ildir, kendi baflar›lar›yla övün-mez, herkese yard›m etmeye haz›rd›r,kimseyi afla¤›lamay›p hakaret etmez.Böyle bir insan mütevazi ve kanaatkard›r.Say›n Gülen’in kendisini de flerefli bir in-san olarak adland›rabiliriz. Çevresindeki-ler, f›trili¤inden ötürü Gülen’e karfl› sami-mi duygular beslemekte, kendisine de¤ervermektedirler.

fiunu da eklemeliyim ki, her milletinyönetim kadrosu halk›n flerefli temsilcile-rinden oluflmal›d›r. “Samimane bir niyet-le kendi milletinin önde gelenleri aras›n-da olmak isteyen bir insan, kendi ihtiyaç-lar›n› unutabilir, fakat milletin ihtiyaçlar›ile alakal› en ufak fleyi unutmaya hakk›yoktur”.

Gülen’in hayali:

‹yi yöneticiler

Böyle insanlar milletleri ve gelenekleriiçin bütün zorluklara karfl› gö¤üs germek-tedirler. Bu insanlar Fethullah Gülen’inhayal etti¤i iyi yönetici ve politikac›lard›r.Zira ‘iyi bir yönetici veya politikac› flu özel-liklere sahip olmal›d›r: adalete ve kanunaöncelik vermeli, sorumluluk sahibi olmal›,nazik ve kendi alan›nda tecrübeliolmal›d›r’. Hükümet ilk önce adalet ve dü-zeni hayata hakim k›lmal›d›r. Devleti yö-neten memurlar›n seçiminde; karakterle-rin, fikir ve düflüncelerin, dindarl›k ve safi-yetin esas al›nmas› durumunda devletgüçlü ve sars›lmaz bir bünye kazan›r. Afl›-r› sertli¤in beklenmedik kaynamalara se-bebiyet verebildi¤ini, afl›r› sühuletin detoplumu kötülük ve düflkünlük alan›nadönüfltürdü¤ünü unutmamak gerekir.Kanunlar herkes için eflit olmal›d›r. Ka-nunlarda yürütme yetkisine sahip olanlarise, halk›n onlardan korkmamas›, onlaragüvenmesi için mert ve adil olmal›d›r.‹deal vas›flara haiz bir yönetim milletinen stratejik unsurlar› aras›ndad›r. Adaletve düzenin olmad›¤› yerde hükümet ola-maz. Halk›n kalbinde do¤an sayg›, me-





Стабильность и силагосударства находятся впрямой зависимости от

того, насколько праведны,умны, сильны и динамичны

его представители.Государство и

правительство должнызаслужить уважение народа

серьезностью,чистоплотностью,

искренностью своего труда,а не деспотизмом

чиновников.

Adalet ve düzenin olmad›¤›

yerde hükümet olamaz.

Halk›n kalbinde do¤an

sayg›, memurlar›n

despotlu¤uyla de¤il,

devletin ve hükümetin ciddi

ve samimi çal›flmalar›yla

hak edilmektedir.

murlar›n despotlu¤uyla de¤il, devletin vehükümetin ciddi ve samimi çal›flmalar›y-la hak edilmektedir.

Gülen’in de dikkat çekti¤i gibi, zeka herzaman toplumun geliflmesine yard›m et-memektedir. ‹nsan›n kendine has istika-metli fikirlere sahip olmas› onun olgunbir karaktere sahip oldu¤unun gösterge-sidir. Fakat toplumu farkl› ideolojik grup-larda kutuplaflt›ran ve karfl› karfl›ya geti-ren fikir ve görüfllere kimse hoflgörü ileyaklaflmamal›d›r. Zira bu fikirlere katlan-mak kitlesel uhuvvetin ölümüne gözyummak demektir. Gülen’in söyledi¤i gibiinsan›n sadece hay›rl› de¤il, baz› sebep-lerden dolay› olumsuz taraflar› ve kusur-lar› da vard›r. Samimiyet, fedakarl›k, öz-gürlük gibi özelliklerin yan› s›ra insandaikbalperestlik, flöhret düflkünlü¤ü gibi in-san kalbini öldüren ve ruhunu köreltenolumsuz nitelikler de yaflamaktad›r. Buyüzden insanlarla iliflkilerimizde karak-terlerinin bu do¤al taraflar›n› da göz önü-ne almal›y›z.

Yapmaya çal›flt›¤›m›z bu tespitlerdensonra özetle flunlar› söyleyebiliriz. Gü-len’in düflünce dünyas›nda medeni top-lumun k›staslar›ndan bahsedebilmek içinbu toplumu oluflturan insanlar›n özel do-nan›mlar›n› bilmek ve “ideal insan”› tan›-mak gerekir. Bu insan modelinde ak›l kal-be galebe çalmaz, kalp de akla teslim ol-maz. Bu iki latife vicdan kültürü içerisindebir bütünün uyumlu parçalar› olur. Bu in-san flerefine düflkün ve di¤ergamd›r, bafl-kalar› için yaflama düflüncesiyle dopdolu-dur. E¤er yönetimde görev al›rsa adaletingere¤ini en güzel flekilde yerine getirir veherkese kanunlar önünde eflit muamele-de bulunur. fierefine düflkün ve onurlu-dur. Özgür düflünce ve bilgiye ehemmiyetverir. Onun nazar›ndaki medeni toplumancak bu vas›flar› tafl›yan insanlar›n ye-tiflmesiyle mümkün olacakt›r. �





Бывший премьер-министр Турции Бюлент Эджевит:

Гюлен – человек с

очень широким

кругозоромНесколько месяцев назад я прочитал одну новость. Одно издание писало, что уважаемыйФетхуллах Гюлен хотел со мной встретиться, однако не получил от меня никакого ответа. Насамом же деле такого сообщения от Гюлена я не получал. Когда меня спросили об этом, яответил, что я бы с удовольствием с ним встретился. Затем я получил приглашение черезодного из общих знакомых, который тоже жил в Измире. Я сказал: «Увидимся, когда я будув Измире», на что Гюлен вежливо ответил: «Он бывший премьер-министр, поэтому ядолжен идти к нему, а не он ко мне».

Гюлен приехал, и у нас состоялась действительно очень радушная встреча. Он человек ссовременными мыслями, очень привязанный к исламу и в то же время старающийсяпривязать его к современности. Он произвел на меня впечатление человека с открытымивзглядами. Я сам, конечно, не видел школ, открывающихся по его инициативе.

Мы не касались политических тем. Вы знаете, я придерживаюсь мысли о том, что религиядолжна быть свободной и не должна иметь никакой связи с политикой. Поэтому ни я, ниГюлен не поднимали политических вопросов. По большей части это был обменфилософскими взглядами. Эти тонкости и функциональные различия нужно очень точноопределить. Помимо этих тем, мы разговаривали на тему мистицизма в турецком исламе.

Türkiye Eski Baflbakan› Bülent Ecevit

Gülen, çok aç›k

görüfllü bir insan Efendim ben bir haber okudum, bundan birkaç ay önce. Say›n Fethullah Hoca benimlegörüflmek istemifl ama benden ses ç›kmam›fl diye. Halbuki bana öyle bir mesajulaflmam›flt›. Soruldu¤unda “Bana öyle bir mesaj ulaflmad›, e¤er isteseydimmemnuniyetle görüflürdüm” dedim. Ondan sonra müflterek tan›d›¤›m›z bir dostumuzvas›tas›yla görüflme iste¤i geldi. ‹zmir’de oturuyor kendileri. ‹zmir’e gitti¤imizdebulufluruz dedim. O da büyük nezaket göstermifl, “Baflbakanl›k yapm›fl kimsedir, benimona gitmem uygun olur” diye. Geldi ve gerçekten beni çok mutlu eden bir görüflme oldu aram›zda. Bir kere ça¤dafldüflünceli bir insan. ‹slam’a tabii çok ba¤l› ve ayn› zamanda ‹slam’› ça¤dafll›klaba¤daflt›rmaya çal›flan bir kimse. Çok aç›k görüfllü oldu¤u izlenimini edindim. Tabiikendisinin öncülü¤ünde veya teflvikiyle aç›lan okullar› ben kendim görmedim. Siyasetten hiç bahsetmedik. Biliyorsunuz ben tarikatlar özgür olmal› ama tarikatlarlasiyasetin iliflkisi olmamal›d›r düflüncesindeydim. Onun için siyaseti ne ben açt›m, neSay›n Fethullah Gülen açt›. Daha çok felsefi bir konuflma oldu diyebilirim. Bunlar›niliflkisini ve ifllevsel ayr›l›klar›n› çok iyi belirlemek gerekir. O konularda ve Türk ‹slamtasavvufu konusunda konufltuk.

ùÚÓ ‰‚Â „‡ÏÓÌËÛ˛˘ËÂ ‰Û„ Ò ‰Û„ÓÏÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘ËÂ Â‰ËÌÓ„Ó ˆÂÎÓ„Ó. ùÚÓ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ˜ÂÒÚË Ë ‡Î¸ÚÛËÒÚ, ÒÚÂÏfl˘ËÈÒflÊËÚ¸ Ì‡ ÔÓÎ¸ÁÛ ‰Û„ËÏ. ÖÒÎË Ú‡ÍÓÈ˜ÂÎÓ‚ÂÍ Á‡ÌËÏ‡ÂÚ ÏÂÒÚÓ ‚ Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚Â,ÓÌ ‚Ó ‚ÒÂı Ò‚ÓËı Ì‡˜ËÌ‡ÌËflı ÓÔË‡ÂÚÒfl Ì‡ÔËÌˆËÔ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚË Ë ‡‚ÂÌÒÚ‚‡ ‚ÒÂıÔÂÂ‰ Á‡ÍÓÌÓÏ. éÌ ÔË‰‡ÂÚ ·ÓÎ¸¯ÓÂÁÌ‡˜ÂÌËÂ Ò‚Ó·Ó‰Â Ï˚ÒÎË Ë ÁÌ‡ÌËflÏ. èÓÂ„Ó ÏÌÂÌË˛, ˆË‚ËÎËÁÓ‚‡ÌÌÓÂ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó‚ÓÁÏÓÊÌÓ ÒÓÁ‰‡Ú¸ ÎË¯¸ ËÁ ÎË˜ÌÓÒÚÂÈ,Ó·Î‡‰‡˛˘Ëı ˝ÚËÏË Í‡˜ÂÒÚ‚‡ÏË. �

î ÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ – Ó‰ËÌ ËÁ Ò‡Ï˚ıËÁ‚ÂÒÚÌ˚ı Ë ÔÓÔÛÎflÌ˚ıÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı ËÒÎ‡ÏÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı-

ÚÂÓÎÓ„Ó‚, ÙËÎÓÒÓÙÓ‚ Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ ÏË‡.î.É˛ÎÂÌ Á‡ Â„Ó ÏËÓÚ‚Ó˜ÂÒÍÛ˛‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸, Á‡ ÒÚÂÏÎÂÌËÂ ÍÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓÏÛ ‰Ë‡ÎÓ„Û ËÒÓ„Î‡ÒË˛, Á‡ ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚ¸ ËÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Ó ÏÂÊ‰Û ‡ÁÎË˜Ì˚ÏËÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ÏË ÏË‡ ·˚Î Û‰ÓÒÚÓÂÌèÂÏËË ûçÖëäé Á‡ ÔÓÔ‡„‡Ì‰ÛË‰Â‡ÎÓ‚ ÚÂÔËÏÓÒÚË Ë ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚË.ç‡ ÓÒÌÓ‚Â Â„Ó Ë‰ÂÈ ÔÓ ËÌËˆË‡ÚË‚ÂÂ‰ËÌÓÏ˚¯ÎÂÌÌËÍÓ‚ ·˚ÎË Ó„‡ÌËÁÓ‚‡Ì˚îÓÌ‰ ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ, ÒÂÚ¸Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ ‚Ó ÏÌÓ„ËıÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡ Ë Ú.‰., ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ˆÂÎ¸˛ÍÓÚÓ˚ı fl‚ÎflÂÚÒflÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸Ì˚È ËÏÂÊÍÛÎ¸ÚÛÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„.

èÓÁËˆË˛ î. É˛ÎÂÌ‡ ÏÓÊÌÓÓı‡‡ÍÚÂËÁÓ‚‡Ú¸ Í‡Í ÛÏÂÂÌÌÓ„ÓËÒÎ‡ÏËÒÚ‡, Ú‡Í Í‡Í ÔË ‡ÒÒÏÓÚÂÌËËÍ‡ÍËı-ÎË·Ó ‰ÓÍÚËÌ‡Î¸Ì˚ı ‚ÓÔÓÒÓ‚ËÎË ÔË Â¯ÂÌËË Ô‡ÍÚË˜ÂÒÍËıÔÓ·ÎÂÏ ÓÌ ‚ÒÂ„‰‡ Á‡ÌËÏ‡ÂÚ ÛÏÂÂÌÌÛ˛ÔÓÁËˆË˛. í‡ÍÊÂ Â„Ó, Ë Ì‡ ˝ÚÓ ÂÒÚ¸ÔÓÎÌÓÂ ÓÒÌÓ‚‡ÌËÂ, ÏÓÊÌÓ ÓÚÌÂÒÚË Ë ÍÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓ„Ó Ë‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó ËÒÎ‡Ï‡, ÓÌ fl‚ÎflÂÚÒflÔÓÔÓ‚Â‰ÌËÍÓÏ ÒÛÙËÁÏ‡, Ú.Â. ‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó,ÚÂÓÂÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ËÒÎ‡Ï‡.

èÓ‰Ú‚ÂÊ‰ÂÌËÂÏ ÓÒÓ·ÓÈÔÓÔÛÎflÌÓÒÚË î.É˛ÎÂÌ‡ fl‚Îfl˛ÚÒflÌÂ‰‡‚ÌËÂ ÒÓ·˚ÚËfl. êÂÁÛÎ¸Ú‡Ú˚ ÓÔÓÒ‡,ÔÓ‚Â‰ÂÌÌÓ„Ó ‡Ì„ÎËÈÒÍËÏ ÊÛÌ‡ÎÓÏ«Prospect» ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ Ò ‡ÏÂËÍ‡ÌÒÍËÏËÁ‰‡ÌËÂÏ «Foreign Affairs», ÍÓÚÓ˚Âfl‚Îfl˛ÚÒfl Ó‰ÌËÏË ËÁ Ò‡Ï˚ı ÔÂÒÚËÊÌ˚ıÊÛÌ‡ÎÓ‚ ÏË‡, ÓÍ‡Á‡ÎËÒ¸ ‚ÂÒ¸Ï‡ÌÂÓÊË‰‡ÌÌ˚Ï, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó ‰Îfl á‡Ô‡‰‡.ç‡ ‚ÓÔÓÒ «äÚÓ fl‚ÎflÂÚÒfl Ò‡Ï˚Ï‚ÎËflÚÂÎ¸Ì˚Ï ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ ‚ ÏËÂ?»ÂÒÔÓÌ‰ÂÌÚ˚ ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚ÓÏ „ÓÎÓÒÓ‚ÔÓ„ÓÎÓÒÓ‚‡ÎË Á‡ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ„Ó ÚÛÂˆÍÓ„ÓÏ˚ÒÎËÚÂÎfl î.É˛ÎÂÌ‡. çÓ Â˘Â ·ÓÎÂÂ¯ÓÍËÛ˛˘ËÏ ‰Îfl Â‚ÓÔÂÈˆÂ‚ ÒÚ‡ÎÓ ÚÓ,

˜ÚÓ ËÁ 100 Ì˚ÌÂ Á‰‡‚ÒÚ‚Û˛˘ËıËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ ÏË‡ ‚ ÔÂ‚˚Â ‰‚‡‰ÂÒflÚÍ‡ Ú‡ÍÊÂ ‚Ó¯ÎË ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„Ó ÇÓÒÚÓÍ‡.

Ç ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ „Ó‰˚ î.É˛ÎÂÌ ÒÚ‡ÎËÁ‚ÂÒÚÂÌ Ì‡Û˜ÌÓÈ Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓÈÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì‡, ·Î‡„Ó‰‡flËÌÚÂ‚¸˛ Ò‡ÏÓ„Ó î.É˛ÎÂÌ‡ Ë ÒÚ‡ÚÂÈ ÓÌÂÏ Ì‡ ÒÚ‡ÌËˆ‡ı Í‡Á‡ıÒÚ‡ÌÒÍËı ëåà.èÓ˝ÚÓÏÛ Ì‡Ï ÒÚ‡ÎÓ Ó˜ÂÌ¸ ËÌÚÂÂÒÌÓ, fl‰ÛÏ‡˛, ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡Ï, ÛÁÌ‡Ú¸ ÍÚÓ Ú‡ÍÓÈî.É˛ÎÂÌ, Á‡ Í‡ÍËÂ ‰ÓÒÚËÊÂÌËfl ÓÌÓÚÌÓÒËÚÒfl Í ˜ËÒÎÛ Ò‡Ï˚ı ÔÓÔÛÎflÌ˚ıËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ ÏË‡.

ÇÒÂÏ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ, èÂÁË‰ÂÌÚç.Ä.ç‡Á‡·‡Â‚ fl‚ÎflÂÚÒfl ËÌËˆË‡ÚÓÓÏÏÌÓ„Ëı ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı ÔÓÂÍÚÓ‚,ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ˆÂÎ¸˛ ÍÓÚÓ˚ı fl‚ÎflÂÚÒflÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËÂ ÒÚ‡·ËÎ¸ÌÓÒÚË Í‡Í ‚Ó ‚ÒÂÏÏËÂ, Ú‡Í Ë ‚ ñÂÌÚ‡Î¸ÌÓ-ÄÁË‡ÚÒÍÓÏÂ„ËÓÌÂ. é‰ÌËÏ ËÁ Ú‡ÍËı ÔÓÂÍÚÓ‚,ËÏÂ˛˘Ëı ÏËÓ‚ÓÂ, Ó·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÂÁÌ‡˜ÂÌËÂ, fl‚Îfl˛ÚÒfl ‚ÔÂ‚˚ÂÔÓ‚Â‰ÂÌÌ˚Â Ò˙ÂÁ‰˚ ÎË‰ÂÓ‚ ÏËÓ‚˚ı ËÚ‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËË, ˆÂÎ¸˛ ÍÓÚÓ˚ıfl‚ÎflÂÚÒfl ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËÂÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ ËÒÓ„Î‡ÒËfl ‚ ÏËÂ. ÅÎ‡„Ó‰‡fl ˝ÚÓÏÛÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÏÛ ÙÓÛÏÛ, ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È




Самый влиятельныйинтеллектуал мира

Нагима Байтенова

Доктор философских наук, профессор КазНУ им. аль-Фараби (Казахстан).

Dünyan›n en etkili entelektüeli

Nagima Baytenova

Prof. Dr., Al-Farabi Kazakistan Milli Üniversitesi (Kazakistan).

Farkl› ö¤reti veya fikirlere her zamanölçülü ve dengeli bir flekilde yaklafl-mas›n› bilen Gülen, ‹slam’›n ana

esaslar›n›n çerçevesini en makul ölçülerleçizmifltir. Bu ba¤lamda, karakterinde ruhahuzur ve ayd›nl›k salmak olan ‹slam’›nmutedil temsilcileri aras›nda an›lmay›hak etmektedir.

Gülen’in popülaritesini son olaylar datasdik etmektedir. Dünyan›n en prestijlidergilerinden ‹ngiliz Prospect dergisi ileAmerikan Foreign Policy dergisinin ortakolarak düzenledi¤i anketin sonuçlar›, ön-celikle Bat› olmak üzere tüm dünyada flafl-k›nl›k meydana getirdi. “Dünyada en etki-li entelektüelinin kim oldu¤u” sorusunamuhataplar oy çoklu¤u ile ünlü Türk dü-flünürü Fethullah Gülen’i seçtiler. Avrupa-l›lar için di¤er bir flafl›rt›c› mesele ise“Dünyan›n yaflayan 100 entelektüeli” lis-tesinde ilk 20 kiflinin Müslüman ülkeleritemsil eden entelektüellerin olmas›yd›.

Son y›llarda Kazakistan bas›n›nda rö-portajlar› ve kendisi hakk›nda yaz›lan yaz›-lar sayesinde Fethullah Gülen, Kazakis-tan’daki bilimsel ve entelektüel çevrelercedaha yak›ndan tan›nm›flt›. Bu yüzdenhangi sebeplerden ötürü, dünyan›n enpopüler entelektüellerinden biri halinegeldi¤ini incelemeye karar verdik.

Bilindi¤i üzere Kazakistan Cumhurbafl-kan› Nursultan Nazarbayev, genel amac›hem Orta Asya, hem de tüm dünyada s›k›iliflkilerin kurulmas›n› sa¤layan birçokuluslararas› proje ortaya koymufltu. Na-zarbayev’in tüm dünya ve insanl›k için bü-yük bir de¤ere sahip projelerinden biri,dinleraras› diyalog ve dünya bar›fl›n›n sa¤-lanmas› için ilk kez gerçeklefltirilen DünyaDinleri Liderleri Kongresi’ni düzenlemesi


Идеи Гюлена о диалоге итолерантности звучат в

унисон с идеямиПрезидента Нурсултана

Назарбаева.

Gülen’in diyalog ve

hoflgörü ile ilgili fikirleri,

Say›n Nazarbayev’in

fikirleriyle büyük paralellik

göstermektedir.

ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ˆÂÌÚÓÏÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ÏËÓ‚˚ı Ë Ú‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËÈ. èÓ˝ÚÓÏÛ ÔÓ‚Ó‰Û î. É˛ÎÂÌ ‚ Ò‚ÓÂÏËÌÚÂ‚¸˛, ‰‡ÌÌÓÏ „‡ÁÂÚÂ «ä‡Á‡ıÒÚ‡ÌÒÍ‡flÔ‡‚‰‡» ÔÓÒÎÂ Á‡‚Â¯ÂÌËfl ‡·ÓÚ˚ IIÒ˙ÂÁ‰‡ ÎË‰ÂÓ‚ ÏËÓ‚˚ı ËÚ‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËÈ, ÒÍ‡Á‡Î:«Ç‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎ¸ ˝ÚÓ„Ó Ò˙ÂÁ‰‡ çÛÒÛÎÚ‡Ìç‡Á‡·‡Â‚ ‚ Ó˜ÂÂ‰ÌÓÈ ‡Á ÔÓÍ‡Á‡Î ‚ÒÂÏ,˜ÚÓ ‚ Ì‡¯Â ‚ÂÏfl ÁÌ‡˜ËÏÓÒÚ¸ ˆÂÌÌÓÒÚÂÈÓ·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÈ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËË ÒÚ‡Î‡ÌÂÓÒÔÓËÏÓÈ. à Î˛·ÓÂ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚ÓË ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡˜ËÌ‡ÂÚÒfl Ò‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û ÒÚÓÓÌ‡ÏË».

«Теология диалога» Ф. Гюлена

à‰ÂË Ò‡ÏÓ„Ó î.É˛ÎÂÌ‡ Á‚Û˜‡Ú ‚ ÛÌËÒÓÌ ÒË‰ÂflÏË Ì‡¯Â„Ó èÂÁË‰ÂÌÚ‡, ‚Ó ‚ÒÂıÒÓÎË‰Ì˚ı ËÁ‰‡ÌËflı Ë ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈÒÂ‰Â ÓÌ ËÁ‚ÂÒÚÂÌ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Í‡ÍÙËÎÓÒÓÙ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚È ‰ÂflÚÂÎ¸, ÌÓ ‚·ÓÎ¸¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË Í‡Í ÚÂÓÂÚËÍ ËÔ‡ÍÚËÍ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË. Ñ‡ÎÂÂ ‚ Ò‚ÓÂÏËÌÚÂ‚¸˛ ÓÌ Û‰ÂÎËÎ ÓÒÓ·ÓÂ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ‚ÓÔÓÒ‡Ï ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó‰Ë‡ÎÓ„‡: «ü ‚ÓÒÔËÌËÏ‡˛ ‰Ë‡ÎÓ„,·Î‡„ÓÚÂÔËÏÓÒÚ¸ Ë ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚ¸ ‚Í‡˜ÂÒÚ‚Â ÓÒÌÓ‚ÓÔÓÎ‡„‡˛˘Ëı ÔËÌˆËÔÓ‚ÏÓÂÈ ÂÎË„ËË». ÑÎfl ÚÛÂˆÍÓ„Ó ÙËÎÓÒÓÙ‡

·Î‡„ÓÚÂÔËÏÓÒÚ¸ ÓÁÌ‡˜‡ÂÚ «Î˛·Ó‚¸ ÍÓ‰Û ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÏÛ Í‡Í Ò‡ÏÓÏÛÒÓ‚Â¯ÂÌÌÓÏÛ Ë ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌÌÓÏÛÚ‚ÓÂÌË˛ ÉÓÒÔÓ‰‡; ÔÓfl‚ÎÂÌËÂ‰ÛÊÂÎ˛·Ëfl Í ‰Û„ËÏ; ÔËÌflÚËÂ‡ÁÎË˜ËÈ Ú‡ÍËÏË, Í‡ÍËÂ ÓÌË ÂÒÚ¸;ÔËÌflÚËÂ Í‡Ê‰Ó„Ó Ú‡ÍËÏ, Í‡ÍÓ‚ ÓÌ ÂÒÚ¸;ÔËÌflÚËÂ Ë Û‚‡ÊÂÌËÂ ÏËÓ‚ÓÁÁÂÌËfl,ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‚Á„Îfl‰Ó‚ ‰Û„Ëı ËÌÂ‚ÏÂ¯‡ÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó ‚ ÌËı». Ö„Ó ÙËÎÓÒÓÙËflÂÒÚ¸ ÊËÁÌÂÛÚ‚ÂÊ‰‡˛˘‡fl ÙËÎÓÒÓÙËfl,Ë·Ó ÓÌ‡ ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚÒfl Ì‡ ÔËÌˆËÔ‡ıÎ˛·‚Ë, ÒÓÒÚ‡‰‡ÌËfl Ë ÚÂÔËÏÓÒÚË.

é‰ËÌ ËÁ ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎÂÈ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚‡î.É˛ÎÂÌ‡ Ò˜ËÚ‡ÂÚ Â„Ó ÔÓ‰ÓÎÊ‡ÚÂÎÂÏ«ÚÂÓÎÓ„ËË ‰Ë‡ÎÓ„‡», Ë·Ó ·Ó„ÓÒÎÓ‚‚ÓÔÓÒ˚ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó‰Ë‡ÎÓ„‡ Ó·ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚ ËÒÍÎ˛˜ËÚÂÎ¸ÌÓÔËÌˆËÔ‡ÏË ËÒÎ‡Ï‡. éÌ ÓÚÍ˚ÚÓÁ‡fl‚ÎflÂÚ, ˜ÚÓ Â„Ó ÔÓÁËˆËfl ÔÓ ‚ÓÔÓÒ‡Ï‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û ‡ÁÎË˜Ì˚ÏËÍÓÌÙÂÒÒËflÏË Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflÏË ËÏÂÂÚËÒÚÓÍ «‚Ó-ÔÂ‚˚ı, ‚ ë‚fl˘ÂÌÌÓÏ äÓ‡ÌÂË ëÛÌÌÂ èÓÓÍ‡ åÛı‡ÏÏÂ‰‡, ‚Ó-‚ÚÓ˚ı, ‚ ÏÌÓ„Ó‚ÂÍÓ‚ÓÏ ÓÔ˚ÚÂËÊÚËı‡‰Ó‚, Ú.Â. Í‡ÌÓÌË˜ÂÒÍËıÔÂ‰ÔÓÎÓÊÂÌËÈ Ë ‚˚‚Ó‰Ó‚ Û˜ÂÌ˚ı-·Ó„ÓÒÎÓ‚Ó‚ ÔÓ ‡ÁÎË˜Ì˚Ï ‡ÒÔÂÍÚ‡ÏÊËÁÌË, ‚ ÚÂÚ¸Ëı, ‚ 1400-ÎÂÚÌÂÈËÒÚÓËË ËÒÎ‡Ï‡». à, Í‡Í ÓÌ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÁ‡ÏÂ˜‡ÂÚ, «ÌÂÚ ÌË˜Â„Ó ÒÚ‡ÌÌÓ„Ó ‚ ÚÓÏ,

olmufltu. Bu uluslararas› forum sayesindeKazakistan geleneksel dinlerin diyalogmerkezi olmufltu. Dünya Dinleri LiderleriII. Kongresi’nden sonra KazahstanskayaPravda gazetesine vermifl oldu¤u röporta-j›nda Say›n Gülen: “Bu kongreye ilham ve-ren Say›n Nursultan Nazarbayev insanl›kmedeniyetinin de¤erlerini ihtiva edenmanalar›n tart›fl›lmazl›¤›n› bir kez dahaortaya koydu. Her iflbirli¤i ve karfl›l›kl› an-lay›fl diyalogtan bafllamaktad›r.” diye ifa-de etti. Somut bir flekilde görüldü¤ü gibiGülen’in fikirleri, Say›n Nazarbayev’in fi-kirleriyle paralellik göstermektedir.

Gülen’e göre hoflgörü

Say›n Fethullah Gülen medya ve sosyalçevrelerde; bir felsefeci ve sosyal faaliyet-lerle meflgul olan, hoflgörü ve dinleraras›diyalog teorisini uygulamaya koyan bir in-san olarak tan›n›yor. Röportaj›ndaki “Di-yalog ve hoflgörüyü dinimin ana prensip-leri olarak görmekteyim.” ifadesiyle dinleraras› diyalo¤un gereklili¤ine vurgu yap-m›flt›r. Türk düflünür için hoflgörü “Al-lah’›n yaratt›¤› en flerefli varl›klar olan in-





Гюлен – мыслитель, приверженецдиалога и толерантных отношений

Gülen, diyalog ve hoflgörüyüsavunan bir fikir adam›d›r.

˜ÚÓ Û Î˛‰ÂÈ ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸ ‡ÁÌ˚Â ÏÌÂÌËflË ‚Á„Îfl‰˚, ÌÓ ˝ÚÓ ÌËÍ‡Í ÌÂ ÏÓÊÂÚ Ë ÌÂ‰ÓÎÊÌÓ ‚ÂÒÚË Í ‡ÁÌÓ„Î‡ÒËflÏ ËÍÓÌÙÎËÍÚ‡Ï».

àÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎË Ä.ìÌ‡Î Ë Ä.ìËÎ¸flÏÒÌ‡Á˚‚‡˛Ú Â„Ó «‡‰‚ÓÍ‡ÚÓÏ ‰Ë‡ÎÓ„‡». à˝ÚÓ ‚ÔÓÎÌÂ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚Ó. î.É˛ÎÂÌÒ˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ XXI ‚ÂÍ ÒÚ‡ÌÂÚ ‚ÂÍÓÏÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË Ë ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl. ÇÒ‚ÓÂ ‚ÂÏfl ÓÌ ‡ÚÓ‚‡Î Á‡ ‚ÒÚÛÔÎÂÌËÂíÛˆËË ‚ Ö‚ÓÔÂÈÒÍËÈ ëÓ˛Á. Ç ˝ÚÓÏ ÓÌ‚Ë‰ÂÎ ‰‡ÎÂÍÓ Ë‰Û˘ËÂ ÔÂÒÔÂÍÚË‚˚. èÓÂ„Ó ÏÌÂÌË˛, ‚ÒÚÛÔÎÂÌËÂ íÛˆËË ÌÂÓÁÌ‡˜‡ÂÚ ÔÓÒÚÓ ‚ıÓÊ‰ÂÌËfl Â˘Â Ó‰ÌÓÈÒÚ‡Ì˚ ‚ Öë. ùÚÓ ·˚ÎÓ ·˚ Ì‡˜‡ÎÓÏÌÓ‚Ó„Ó ÔÂËÓ‰‡ ‚ ËÒÚÓËË ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡.èË ‚ıÓÊ‰ÂÌËË íÛˆËË ‚ Öë ÏÓÊÂÚÔÓËÁÓÈÚË ‚ÒÚÂ˜‡ ÍÛÎ¸ÚÛ ËˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ, ÒÚ‡ÌÂÚ ‚ÓÁÏÓÊÌ˚ÏÂ‡Î¸ÌÓÂ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓÂÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Ó Ë ‰Ë‡ÎÓ„, ËÒÎ‡ÏÒÍÓÂ„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ÒÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸‡‚ÌÓÔ‡‚Ì˚Ï ˜ÎÂÌÓÏ ÒÓ˛Á‡,ÒÓÒÚÓfl˘Â„Ó ÚÓÎ¸ÍÓ ËÁ ıËÒÚË‡ÌÒÍËıÒÚ‡Ì, Ò˜ËÚ‡ÂÚ ÚÛÂˆÍËÈ Ï˚ÒÎËÚÂÎ¸.

à‰ÂË ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË ËÏÂÊÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ú‡ÍÊÂ ÎÂ„ÎË ‚ÓÒÌÓ‚Û Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ÍÓÌˆÂÔˆËËî.É˛ÎÂÌ‡. éÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ÂÒÎË ÌÂ‚ÂÊÂÒÚ‚Ó Ë˝ÍÒÚÂÏËÁÏ ÒÎÛÊ‡Ú ÓÒÌÓ‚ÓÈ ‰Îfl‡ÁÎË˜Ì˚ı ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ı ·ÓÎÂÁÌÂÈ ËÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚, ÚÓ ÏË ÒÔ‡ÒÛÚ ÁÌ‡ÌËÂ ËÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚ¸. Ç Ò‚ÓÂÏ ËÌÚÂ‚¸˛,‰‡ÌÌÓÏ „‡ÁÂÚÂ «The Daily Nation», î.É˛ÎÂÌ, ÓÚ‚Â˜‡fl Ì‡ Á‡‰‡ÌÌ˚È ‚ÓÔÓÒ,ÓÒÓ·Ó ÔÓ‰˜ÂÍÌÛÎ, ˜ÚÓ «ÚÂÏfl ÁÎÂÈ¯ËÏË‚‡„‡ÏË Î˛‰ÂÈ fl‚Îfl˛ÚÒfl ÌÂ‚ÂÊÂÒÚ‚Ó,ÌË˘ÂÚ‡ Ë ‡Á‰Ó˚». Ñ‡ÎÂÂ, ‡ÒÒÛÊ‰‡fl ÔÓ‰‡ÌÌÓÏÛ ÔÓ‚Ó‰Û, ÓÌ ÒÍ‡Á‡Î:«èÓÒ‚Â˘ÂÌËÂ ÔÓ·ÂÊ‰‡ÂÚ ÌÂ‚ÂÊÂÒÚ‚Ó,ÚÛ‰ Ë Ì‡ÍÓÔÎÂÌËÂ Ï‡ÚÂË‡Î¸Ì˚ı ·Î‡„ÛÒÚ‡Ìfl˛Ú ÌË˘ÂÚÛ, ‡ Â‰ËÌÒÚ‚Ó, ‰Ë‡ÎÓ„ ËÚÂÔËÏÓÒÚ¸ Ò‚Ó‰flÚ Ì‡ ÌÂÚ ‡ÒÔË ËÔÓÚË‚ÓÂ˜Ëfl». Ç ‰ÂÎÂ ÏÂÊÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„Ó‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÒÓ„Î‡ÒËfl î.É˛ÎÂÌ ‚ÓÁÎ‡„‡ÂÚ·ÓÎ¸¯ËÂ Ì‡‰ÂÊ‰˚ Ì‡ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ÂÛ˜ÂÊ‰ÂÌËfl, ÍÓÚÓ˚Â ÓÚÍ˚‚‡˛ÚÒfl Â„ÓÂ‰ËÌÓÏ˚¯ÎÂÌÌËÍ‡ÏË, „‰Â Ó·Û˜‡˛ÚÒfl‰ÂÚË ËÁ ‡ÁÎË˜Ì˚ı ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ı ÒÎÓÂ‚,‚ÌÂ Á‡‚ËÒËÏÓÒÚË ÓÚ Ëı ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı,˝ÚÌË˜ÂÒÍËı Ë ËÌ˚ı ‡ÁÎË˜ËÈ. î. É˛ÎÂÌ,„Ó‚Ófl Ó Ò‚ÓÂÈ ÍÓÌˆÂÔˆËË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl,Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ «˝ÚÓ ÌÓ‚‡fl ÙÓÏ‡Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ‚ ÍÓÚÓÓÈ ÔËÓ·ÂÚÂÌËÂÂÎË„ËÓÁÌ˚ı Ë Ì‡Û˜Ì˚ı ÁÌ‡ÌËÈ ·Û‰ÂÚÂ‰ËÌ˚Ï ÔÓˆÂÒÒÓÏ. ùÚÓ ÔÓ‚˚ÒËÚÛÓ‚ÂÌ¸ ÏÓ‡ÎË Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚË Ë ÒÓÁ‰‡ÒÚÔÓ‰ÎËÌÌÓ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌ˚ı Î˛‰ÂÈ, ÒÂ‰ˆ‡ÍÓÚÓ˚ı ÓÁ‡ËÚ Ò‚ÂÚ ÂÎË„ËË, ‡ ÛÏ˚ –Ò‚ÂÚ Ì‡ÛÍË; Î˛‰ÂÈ ‚ÒÂÒÚÓÓÌÌÂ‡Á‚ËÚ˚ı». ùÚË ¯ÍÓÎ˚ – ÂÒÚ¸ ¯ÍÓÎ˚·Û‰Û˘Â„Ó, Ë·Ó Ëı ÓÒÌÓ‚ÓÈ ˆÂÎ¸˛ Ë ËıÔÂ‰Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌËÂÏ fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ‚˚ÒÓÍÓÍÎ‡ÒÒÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ‡ ÏÓÊÂÚ, ‚·ÓÎ¸¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË, ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ÌÓ‚ÓÈÔÎÂfl‰˚ „‡Ê‰‡Ì ÏË‡, ÍÓÚÓ˚Â ‚ Ò‚ÓÂÈÊËÁÌË ·Û‰ÛÚ ÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸Òfl

ÔËÌˆËÔ‡ÏË „ÛÏ‡ÌÌÓÒÚË ËÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË.

é˜ÂÌ¸ ˜‡ÒÚÓ Á‡‰‡˛˘ËÈÒfl ÂÏÛ ‚ÓÔÓÒ– ˝ÚÓ ‚ÓÔÓÒ Ó ‚Á‡ËÏÓÒ‚flÁË ËÒÎ‡Ï‡ ËÚÂÓ‡. ç‡ ˜ÚÓ ÓÌ ‚ÒÂ„‰‡ Í‡ÚÂ„ÓË˜ÌÓ ËÓ‰ÌÓÁÌ‡˜ÌÓ ÓÚ‚Â˜‡Î, ˜ÚÓ ËÒÎ‡Ï Ë ÚÂÓÌÂÒÓ‚ÏÂÒÚËÏ˚Â ‚Â˘Ë: «èÓÚÓÏÛ ˜ÚÓ ‚ËÒÎ‡ÏÂ Û·ËÈÒÚ‚Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ – ¯‡„ ÔÓÚË‚‚ÓÎË ÇÒÂ‚˚¯ÌÂ„Ó. Ç˚ ÌÂ ËÏÂÂÚÂ Ô‡‚‡Û·Ë‚‡Ú¸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡.».

î.É˛ÎÂÌ ËÏÂÂÚ ÏÛÊÂÒÚ‚Ó ÒÏÓÚÂÚ¸Ô‡‚‰Â ‚ „Î‡Á‡ Ë ÔËÁÌ‡ÂÚ, ˜ÚÓ, ÍÒÓÊ‡ÎÂÌË˛, ÚÂÓËÁÏ, Í‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı˜‡ÒÚflı Ò‚ÂÚ‡, ËÏÂÂÚ ÏÂÒÚÓ Ë ‚ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏÏËÂ. éÌ „Ó‚ÓËÚ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ì‡ ˝ÚÓ ÌÂÒÎÂ‰ÛÂÚ Á‡Í˚‚‡Ú¸ „Î‡Á‡, ‡ «ÒÎÂ‰ÛÂÚÒÌ‡˜‡Î‡ ÔÓÒÚ‡‚ËÚ¸ Ô‡‚ËÎ¸Ì˚È ‰Ë‡„ÌÓÁ,‡ ÔÓÚÓÏ ÔÓ‚Ó‰ËÚ¸ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚Û˛˘ÂÂÎÂ˜ÂÌËÂ ÌÂ‰Û„‡». ü ‰ÛÏ‡˛, ˝ÚÓ ÓÚÌÓÒËÚÒflÍÓ ‚ÒÂÏ ‚Ë‰‡Ï ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÚÂÓËÁÏ‡. î.É˛ÎÂÌ, ‡Ì‡ÎËÁËÛflÔËÓ‰Û ÚÂÓËÁÏ‡ Ë Â„Ó ÔÓfl‚ÎÂÌËfl,‰ÂÚ‡Î¸ÌÓ ÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÒfl Ì‡ ÔË˜ËÌ‡ı‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËfl ÚÂÓËÁÏ‡. äÓÒÌÓ‚Ì˚Ï ÔË˜ËÌ‡Ï ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËflÚÂÓËÁÏ‡ ÓÌ ÓÚÌÓÒËÚ ÚÂ ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ÂÌÂ‰Û„Ë, ÍÓÚÓ˚Â ËÏÂ˛Ú ÏÂÒÚÓ ‚·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚Â ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ıÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı ÒÚ‡Ì. ùÚÓ ÌË˘ÂÚ‡,ÌÂ„‡ÏÓÚÌÓÒÚ¸, ÍÎ‡ÒÒÓ‚˚Â ‡ÁÎË˜Ëfl ËÌ‡ÎË˜ËÂ ˝ÚÌË˜ÂÒÍÓÈ ‰ËÒÍËÏËÌ‡ˆËË. ÇÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı ÌÂ Â‡ÎËÁÓ‚‡Ì˚Ú‡ÍËÂ ·‡ÁÓ‚˚Â ˆÂÌÌÓÒÚË, Í‡Í Ô‡‚‡˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ‰ÓÒÚÛÔ Í Ó·‡ÁÓ‚‡ÌË˛ ËËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌ˚Ï ÚÂıÌÓÎÓ„ËflÏ,˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍÓÂ ·Î‡„ÓÒÓÒÚÓflÌËÂ ËÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸ ‚ ‡ÒÔÂ‰ÂÎÂÌËË‰ÓıÓ‰Ó‚. ÅÓÎÂÂ ÚÓ„Ó, Í‡Í Ò˜ËÚ‡ÂÚî.É˛ÎÂÌ, Ì‡Ó‰˚ ˝ÚËı ÒÚ‡Ì ÌÂ ‚ÒÓÒÚÓflÌËË Ò‡ÏÓÒÚÓflÚÂÎ¸ÌÓÛ‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓËÚ¸ Ò‚ÓË ·‡ÁÓ‚˚ÂÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË, ˜ÚÓ ‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÌÂÌ‡‚ËÒÚ¸,‚‡Ê‰Â·ÌÓÒÚ¸ ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌË˛ Í á‡Ô‡‰Û.í‡ÍÊÂ ÌÂ„‡ÚË‚ÌÓÂ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í á‡Ô‡‰ÛË ‚˚ÚÂÍ‡˛˘ËÂ ÓÚÒ˛‰‡ ÔÓÒÎÂ‰ÒÚ‚ËflÒ‚flÁ‡Ì˚ Ë Ò ÔÓˆÂÒÒ‡ÏË „ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËË,ÍÓ„‰‡ Ë‰ÂÚ ÔÓˆÂÒÒ ‚ÂÎËÍÓ„ÓÔÂÂÒÂÎÂÌËfl Ë ÒÏÂ¯ÂÌËfl ‡ÁÌ˚ıÌ‡Ó‰Ó‚ Ë ‡Ò. Ç ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ ˜Â„Ó ‚ÒÂÓ˜ÂÌ¸ ÚÂÒÌÓ Ó·˘‡˛ÚÒfl ÏÂÊ‰Û ÒÓ·ÓÈ,‚ÂÒ¸ ÏË ÔÂ‚‡˘‡ÂÚÒfl ‚ «„ÎÓ·‡Î¸ÌÛ˛‰ÂÂ‚Ì˛», Ë ‚ÒÂ ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ‚ÂÒ¸Ï‡ÔÓÁ‡˜Ì˚Ï: ÓÒÍÓ¯Ì‡fl ÊËÁÌ¸ Ó‰ÌËı ËÌË˘‡fl ‰Û„Ëı, ˜ÚÓ ˜Â‚‡ÚÓ ‡ÁÎË˜Ì˚ÏËÍÓÌÙÎËÍÚ‡ÏË. çÓ ‚ÓËÒÚËÌÛ Ò‡ÏÓÈ„Î‡‚ÌÓÈ ÔË˜ËÌÓÈ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËflÚÂÓËÁÏ‡ fl‚ÎflÂÚÒfl ‰ÛıÓ‚Ì˚È ÍËÁËÒ,˜ÚÓ ‚ ·ÓÎ¸¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË Ò‚flÁ‡ÌÓ ÒÔÂÌÂ·ÂÊÂÌËÂÏ ÔÓ‰ÎËÌÌÓÂÎË„ËÓÁÌ˚ÏË ˆÂÌÌÓÒÚflÏË. ëÂ„Ó‰ÌflÏË Á‡ÔÓÎÌËÎË ‚ÒÂ‚ÓÁÏÓÊÌ˚ÂÌÓ‚Ófl‚ÎÂÌÌ˚Â ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËflË ÛÔ‡‰ÌË˜ÂÒÍ‡fl ÙËÎÓÒÓÙËfl. í‡ÍÓÈÌÂÛÚÂ¯ËÚÂÎ¸Ì˚È ‰Ë‡„ÌÓÁ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÛÏËÛ ÒÚ‡‚ËÚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È ÚÛÂˆÍËÈÏ˚ÒÎËÚÂÎ¸ îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ. �

sanlara karfl› sevgi, di¤er insanlarla tahsisedilmesi gereken dostluk, insanlar›n vearalar›nda var olan farkl›l›klar›n oldu¤ugibi kabullenilmesi ve bu görüfllere sayg›duyulmas›” manas›na gelmekte. Gülen’infelsefesi sevgi, merhamet ve hoflgörüprensiplerine dayand›¤› için iyimser birkarakter tafl›maktad›r.

Dinleraras› diyalo¤u ‹slam prensipleri-ne ba¤lamas› sebebiyle Gülen’in çal›flma-lar›n› akademik olarak araflt›ran bir ilahi-yatç›, Gülen’i “diyalog teolojisi”nin takip-çisi olarak görmektedir. Buna ilavetenÜnal ve Williams gibi araflt›rmac›lar daGülen’i “diyalo¤un avukat›” olarak adlan-d›rmaktad›rlar. Say›n Gülen farkl› din vemedeniyetler aras› diyalog ile ilgili fikirle-rin ilk önce Kur’an-› Kerim ve PeygamberEfendimizin sünnetine, içtihad›n uzun y›l-lar sonunda edindi¤i tecrübesine (ilahi-yatç›lar›n farkl› konular üzerindeki yorumve sonuçlar›na) ve ‹slam’›n 1400 y›ll›k tari-hine dayand›¤›n› aç›kça söylemektedir.Gülen “insanlar›n görüfl ve fikirlerininfarkl›l›¤›n›n tuhaf bir fley olmad›¤›n› ifadeetmekte, bu farkl›l›¤›n çat›flma ve ihtilaf-lara sebebiyet vermemesi gerekti¤ini” dü-flünmektedir.

Gülen 21. yüzy›l›n hoflgörü ve karfl›l›kl›anlay›fl ça¤› olaca¤› ve Türkiye’nin AvrupaBirli¤i’ne girmesinin bu ba¤lamda güzel





sonuçlar do¤uraca¤› görüflünde. Kendisi-ne göre Türkiye’nin Avrupa Birli¤ine gir-mesi bu uluslararas› kuruma sadece birülkenin daha eklenmesi manas›n› tafl›ma-maktad›r. Bu mesele insanl›k için yeni birdönem açacakt›r. Gülen’in fikirlerine göreTürkiye’nin AB’ye girmesi kültür ve mede-niyetler buluflmas›n›, dinler aras›ndaki di-yalo¤u ve iflbirli¤ini temin edecektir. Böy-lece Müslüman nüfusun yo¤unlukta ol-du¤u Türkiye de, sadece H›ristiyan ülke-lerden oluflan birli¤in eflit haklara sahipbir üyesi olacakt›r.

Gülen’in e¤itim anlay›fl› da hoflgörü vedinler aras› diyalog hakk›ndaki fikrine da-yanmaktad›r (uyum sa¤lamaktad›r). Ta-hammülsüzlük ve afl›r›c›l›k farkl› sosyalbunal›m ve çat›flmalara sebebiyet verir-ken, bilgi ve hoflgörü dünyay› kurtaracak

güce sahiptir. The Daily Nation gazetesinevermifl oldu¤u röportaj›nda bir soruya ce-vap verirken insanl›¤›n üç düflman›n›n“cahillik, yoksulluk ve çat›flmalar” oldu¤u-nu vurgulam›flt›r. “E¤itim cahilli¤in;emek ve hay›rseverlik yoksullu¤un; birlik,diyalog ve hoflgörü ise kavga ve çat›flma-lar›n panzehiridir”. Kültürler aras› diyaloganlay›fl›, bu örgünün gönüllüleri taraf›n-dan aç›lan; farkl› dini, etnik ve sosyalgruplara mensup olan çocuklar›n ayr›m-c›l›¤a meydan vermeden bir arada oku-du¤u e¤itim kurumlar›na ümit ba¤la-makta. Gülen, kendi e¤itim anlay›fl›n› “di-ni ve bilimsel olgular›n ayn› süreç içindede¤erlendirildi¤i yeni bir e¤itim flekli” ola-rak tan›mlamaktad›r. Gülen, “kalbin nu-runun dini ve ahlakî ilimlerle, akl›n ziyas›-n›n ise ancak fenni ilimlerle kazan›labile-

ce¤inin alt›n› çiziyor ve bu e¤itim fleklinin;kalp-dima¤ bütünlü¤ünü sa¤lam›fl fert-ler yetifltirmeye yard›m edece¤ini” ifadeediyor. Türk okullar›n›n misyonu ö¤renci-lere sadece iyi bir e¤itim vermek de¤il, ay-n› zamanda ö¤rencileri insan severlik vehoflgörü prensiplerini k›lavuz edinen bi-rer dünya vatandafl› olarak yetifltirmek ol-du¤u için, bu e¤itim kurumlar›n› gelece-¤in okullar› olarak adland›rabiliriz.

Gülen’e çok s›k sorulan sorulardan biri,terörün ‹slam’a ba¤l› olup olmamas›d›r.Bu soruya karfl› Say›n Gülen ‹slam’›n terörile birbirine tamamen z›t kavramlar oldu-¤unu özellikle vurguluyor: “Bir insan›n öl-dürülmesi ‹slam’da Allah’›n kudretine kar-fl› gelmek için at›lan bir ad›md›r. Hiç kim-senin bir insan› öldürmeye hakk› yoktur.Savafl zaman›nda bile, suçsuz insanlarazarar vermek büyük bir günaht›r. Bir insans›rf inanc› gere¤i ölüme mahkum edile-mez’. Bu konuya devam ederek fluna dik-kat çekmekte: “‹slam adil bir inançt›r, onudo¤ru bir flekilde anlamak laz›m. Bir Müs-lüman “Birini öldürdükten sonra cennetegirece¤im” diyemez. Müslüman’›n genelamac› Allah’›n raz›s›n› kazanmakt›r.

Fethullah Gülen terörizmin dünyan›ndört bir taraf›nda oldu¤u gibi, ‹slam ülke-lerinde de var oldu¤una dikkat çekiyor. Fa-kat bu meseleye göz yummamak ve “has-tal›¤› teflhis edip, tedavisine bafllamak”gerekti¤ini ifade ediyor. Gülen terörünanalizini yaparken, bu zehirli ak›m›n se-bepleri üzerinde duruyor. Terörün bafll›casebepleri aras›nda, modern Müslümanülkelerinin ço¤unda mevcut olan yoksul-luk, cahillik, s›n›f fark› ve etnik ayr›mc›l›kgibi sosyal hastal›klar› say›yor. Hâlâ ço¤uMüslüman ülkelerde insan haklar›, bilgiteknolojisinin genel kullan›m›, ekonomikrefah ve gelir da¤›l›m›nda adaletsizlik gibi,de¤erler sistemi oturmufl durumda de¤il.Haliyle bu ülkelerde yaflayan insanlarda,ihtiyaçlar›n› karfl›layamamalar› duru-munda, Bat›’ya karfl› bir nefret ve düfl-manl›k hissi do¤maktad›r. Ayr›ca Bat› hak-k›ndaki olumsuz düflünceler ve bu düflün-celer sonucunda do¤an olaylar, farkl› halkve ›rklar›n kitlesel göçlerini içine alan kü-reselleflme süreçlerine de ba¤l›d›r.

Terörün yay›lmas›n›n bir di¤er sebebide dini de¤erlerin küçümsenmesineba¤l› olan manevi buhrand›r. ModernTürk düflünürü Fethullah Gülen moderndünyada temessül eden bu habis uruteflhis etmifltir. �





Гюлен: «Просвещение побеждает невежество, труд инакопление материальных благ устраняют нищету, аединство, диалог и терпимость сводят на нет распри ипротиворечия».

Gülen: “E¤itim cahilli¤in; emek ve hay›rseverlik

yoksullu¤un; birlik, diyalog ve hoflgörü ise kavga ve

çat›flmalar›n panzehiridir”.

Гюлен с турецкими учеными из различных областей науки

Gülen Türkiye’nin farkl› kesimlerinden ayd›nlarla birlikte

Ñ ‚‡ „Ó‰‡ Ì‡Á‡‰ ÏÓÈ Ò˚Ì ÔÓÒÚÛÔËÎ ‚ÚÛÂˆÍËÈ ÎËˆÂÈ ‚ èÂÚÂ·Û„Â.êÂ¯ÂÌËÂ ÔÂÂÈÚË ËÁ

Ó·˘ÂÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ¯ÍÓÎ˚ ÒÛ„ÎÛ·ÎÂÌÌ˚Ï ËÁÛ˜ÂÌËÂÏ Ù‡ÌˆÛÁÒÍÓ„ÓflÁ˚Í‡ ‚ ¯ÍÓÎÛ, „‰Â ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚ÓÔÂ‰ÏÂÚÓ‚ ÔÂÔÓ‰‡˛Ú ÚÛÍË, ÏÌÓ„ËÂÌ‡¯Ë Ó‰Ì˚Â Ë ÁÌ‡ÍÓÏ˚Â ÒÓ˜ÎË‡‚‡ÌÚ˛Ì˚Ï. «á‡˜ÂÏ ‚‡Ï ˝ÚÓ? ÇÓÒÚÓÍ,ËÒÎ‡Ï... ä‡Í Ë ˜ÂÏÛ ÒÏÓ„ÛÚ Ì‡Û˜ËÚ¸ ÚÛÍËÚ‚ÓÂ Ô‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÂ ‰ËÚfl?» – „Ó‚ÓËÎË ÓÌË˜ÚÓ-ÚÓ ‚ ˝ÚÓÏ Ó‰Â.

çÓ Ï˚ Ì‡ ÒÂÏÂÈÌÓÏ ÒÓ‚ÂÚÂ Ú‚Â‰ÓÔÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎË: ÔÓÒÎÂ ÒÂ‰¸ÏÓ„Ó ÍÎ‡ÒÒ‡Ò‰‡ÂÏ ‰ÓÍÛÏÂÌÚ˚ ‚ ÎËˆÂÈ Ë ÔÓ·ÛÂÏÔÓÒÚÛÔËÚ¸. äÓÌÂ˜ÌÓ, ‚ÓÎÌÓ‚‡ÎËÒ¸: Í‡ÍÔflÚÌ‡‰ˆ‡ÚËÎÂÚÌËÈ Ï‡Î¸˜Ë¯Í‡ ÒÏÓÊÂÚ‡‰‡ÔÚËÓ‚‡Ú¸Òfl Í ÌÓ‚ÓÈ Ó·ÒÚ‡ÌÓ‚ÍÂ,ÒÛÏÂÂÚ ÎË Ì‡ÈÚË Ó·˘ËÈ flÁ˚Í ÒÛ˜ËÚÂÎflÏË-ËÌÓÒÚ‡Ìˆ‡ÏË. çÓ ‚ÒÂÎflÎÓÌ‡‰ÂÊ‰Û ÚÓ Ó·ÒÚÓflÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó, ˜ÚÓ ÎËˆÂÈËÏÂÎ ‰Ó·Û˛ ‰‚ÂÌ‡‰ˆ‡ÚËÎÂÚÌ˛˛ÂÔÛÚ‡ˆË˛ Ë Á‡ÌËÏ‡Î Ó‰ÌÓ ËÁ ÔÂ‚˚ıÏÂÒÚ ‚ „ÓÓ‰Â ÔÓ ÂÁÛÎ¸Ú‡Ú‡Ï ÓÎËÏÔË‡‰ ËÍÓÌÍÛÒÓ‚. Ö„Ó ‚˚ÔÛÒÍÌËÍË ·ÂÁ ÔÓ·ÎÂÏÔÓÒÚÛÔ‡ÎË ‚ ÔÂÒÚËÊÌ˚Â ‚ÛÁ˚.

Турки относятся

к нам как к друзьям

èÂ‚ÓÂ, ˜ÚÓ ÔÓ‡ÁËÎÓ Ì‡Ò ‚ ÎËˆÂÂ·ÛÍ‚‡Î¸ÌÓ Ò ÔÓÓ„‡, – ÎËˆ‡ Â·flÚ.ëÔÓÍÓÈÌ˚Â, ÓÚÍ˚Ú˚Â, ÔË‚ÂÚÎË‚˚Â.ä‡Ê‰˚È Ó·flÁ‡ÚÂÎ¸ÌÓ Á‰ÓÓ‚‡ÎÒfl. ÇÓ‰Â ËÏÂÎÓ˜¸, ÌÓ, ÔËÁÌ‡Ú¸Òfl, ÔËflÚÌ‡fl. ÇÂ‰¸Ú‡Í‡fl ‚ÂÊÎË‚ÓÒÚ¸ – ÌÂ˜‡ÒÚÓÂ fl‚ÎÂÌËÂ ‚Ó·˚˜Ì˚ı ¯ÍÓÎ‡ı.

èÓ ÏÂÂ ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚‡ ÒÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË, ÏÂÚÓ‰ËÍÓÈ Ó·Û˜ÂÌËfl,Ú‡‰ËˆËflÏË ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ÔÓÌflÚÌÓ: ˝ÚÓ ÌÂÂ‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚ¸ ÎËˆÂfl. àÏÂ˛‚ ‚Ë‰Û ÌÂ ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÌËÂ ıËÏËË, ·ËÓÎÓ„ËË,ÙËÁËÍË Ë Ï‡ÚÂÏ‡ÚËÍË Ì‡ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏflÁ˚ÍÂ, ÌÂ ËÁÛ˜ÂÌËÂ ÚÛÂˆÍÓ„Ó flÁ˚Í‡, ‡ÒÓ‚ÒÂÏ ‰Û„ÓÂ. éÚÛ˜Ë‚¯ËÒ¸ ‰‚‡ ÏÂÒflˆ‡ ‚ÎËˆÂÂ, Ò˚Ì ‡ÒÒÍ‡Á‡Î:

– íÛÍË ÓÚÌÓÒflÚÒfl Í Ì‡Ï Í‡Í Í‰ÛÁ¸flÏ. Ñ‡, ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎ¸ – ˜ÂÎÓ‚ÂÍÒÚ‡¯ËÈ, Û‚‡Ê‡ÂÏ˚È, ÌÓ ‚ÒÂ ‚ÓÔÓÒ˚ÏÓÊÌÓ Ó·ÒÛÊ‰‡Ú¸ Ò ÌËÏ ÔÓ˜ÚË Ì‡‡‚Ì˚ı. çËÍÚÓ ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÍË˜ËÚ.ì˜ËÚÂÎfl ÔÓÒÚÓflÌÌÓ ÔÓÏÓ„‡˛Ú (Ë ÔÓÒÎÂÛÓÍÓ‚ ÚÓÊÂ) ÓÒ‚ÓËÚ¸ ÔÂ‰ÏÂÚ Ë‰Ó·ËÚ¸Òfl ÂÁÛÎ¸Ú‡Ú‡. ãÂ„ÍÓ Ó·˘‡Ú¸Òfl. å˚ÔÓÌËÏ‡ÂÏ ‰Û„ ‰Û„‡.

íÓ, ˜ÚÓ ÎËˆÂÈ ‰Îfl ÏÌÓ„Ëı ÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÒfl‚ÚÓ˚Ï ‰ÓÏÓÏ, Â·flÚ‡ ÔflÏÓ ÌÂ„Ó‚ÓËÎË, ÌÓ ˝ÚÓ ÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÓÒ¸ ÔÓÌflÚÌÓ ËÁ‡ÒÒÍ‡Á‡ÌÌ˚ı ËÏË ËÒÚÓËÈ. èÓ ÚÓ, Í‡Í‚ÏÂÒÚÂ Ò ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË Ë„‡ÎË ‚ÙÛÚ·ÓÎ, ÂÁ‰ËÎË Ì‡ ¯‡¯Î˚ÍË, „ÓÚÓ‚ËÎËÍÓÌˆÂÚÌ˚Â ÔÓ„‡ÏÏ˚. ãÂÚÓÏÔÓ·˚‚‡ÎË ‚ ëÚ‡Ï·ÛÎÂ, Ì‡ÏÌÓ„Ó˜ËÒÎÂÌÌ˚ı ˝ÍÒÍÛÒËflı, ÍÛÔ‡ÎËÒ¸ ‚å‡ÏÓÌÓÏ ÏÓÂ. à, ˜ÚÓ ‚‡ÊÌÓ, ÛÁÌ‡ÎËÏÌÓ„Ó ËÌÚÂÂÒÌÓ„Ó Ó ÊËÁÌË, Ú‡‰ËˆËflı‰Û„Ó„Ó Ì‡Ó‰‡.




Cлышать другого, а потом себя

Борис Клементьев

Шеф-редактор газеты «Известия – Санкт-Петербург».

Yan›ndakini duymak

Boris Klementyev

‹zvestiya Saint Petersburg gazetesi Genel Yay›n Yönetmeni.

‹ki y›l önce o¤lum Petersburg’taki Türklisesine bafllad›. Onu okudu¤u okul-dan al›p ö¤retmenlerinin ço¤u Türk

olan okula verme karar›m›z birçok arka-dafl ve tan›d›klar›m›z taraf›ndan maceraolarak görülmüfltü. “Niye böyle bir kararverdiniz? Do¤u, ‹slam... Türkler, Orto-doks çocu¤una neyi ö¤retebilirler?” diyesorular soruyorlard›.

Bir aile toplant›s›nda o¤lumuz 7. s›n›-f› bitirdikten sonra onu liseye kaydettir-meliyiz fleklinde karar verdik. Hepimiztabi ki 15 yafl›ndaki çocu¤un yeni ortamanas›l al›flaca¤›n› ve yabanc› ö¤retmen-lerle anlafl›p anlaflamayaca¤›n› merakediyorduk. Bahsetti¤im lisenin flehri-mizde 12 y›ll›k bir tecrübeye sahip olma-s›, olimpiyatlar ve yar›flmalarda derecealan okullardan biri olmas› hoflumuzagiden faktörlerdi. Ayn› zamanda bu lise-nin mezunlar› en prestijli üniversiteleregirebiliyorlard›.

Türkler bizi arkadafl

olarak görüyorlar

Lisede bizi hayret içinde b›rakan fleyler-den baz›lar› flunlard›; çocuklar gayet sa-kin, iletiflime aç›k güler yüzlüydüler.Okul içinde karfl›laflt›¤›m›z çocuklardanher biri bize selam veriyordu. Bu çok kü-çük bir fley olsa da, insan›n hofluna gidi-yordu. Standart okullarda bu kadar na-zik çocuklar› göremezsiniz. Daha sonraö¤retmenlerle tan›fl›p e¤itim yöntemle-ri ve uygulad›klar› sistemi ö¤rendi¤i-mizde bu meselenin lisenin tek özelli¤iolmad›¤›n› anlad›k. Burada önemli olankimya, biyoloji, fizik ve matematik ders-lerinin ‹ngilizce anlat›lmas› veya Türkçe


Борис Клементьев с супругой и сыном.Boris Klementyev o¤lu ve efli ile birlikte.

ü ÔÓËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎÒfl Û Ó‰ÌÓ„Ó ËÁÛ˜Â‰ËÚÂÎÂÈ ÎËˆÂfl ÄÎË íÛÍÂÎË: «á‡˜ÂÏÚ‡Í ÌflÌ˜ËÚ¸Òfl Ò Û˜ÂÌËÍ‡ÏË? çÂ ÔÓ˘ÂÎË, Í‡Í ÔËÌflÚÓ ‚ ‰Û„Ëı ¯ÍÓÎ‡ı, ‚ÒÂÓ·˙flÒÌflÚ¸ Ì‡ ÛÓÍ‡ı Ë ÔÓ ÏËÌËÏÛÏÛ Ì‡‰ÓÔÓÎÌËÚÂÎ¸Ì˚ı Á‡ÌflÚËflı?»

– ÑÎfl Ì‡Ò ‚ÒÂ„‰‡ ·˚Î ‚‡ÊÂÌ ÔflÏÓÈ‰Ó‚ÂËÚÂÎ¸Ì˚È ÍÓÌÚ‡ÍÚ Ò Û˜ÂÌËÍ‡ÏË, –ÓÚ‚ÂÚËÎ ÓÌ. – ÅÂÁ ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl ËÁ‡·ÓÚ˚ Ò Ì‡¯ÂÈ ÒÚÓÓÌ˚ ÌË˜Â„Ó ·˚ ÌÂÔÓÎÛ˜ËÎÓÒ¸. èÎ˛Ò Ó·Û˜ÂÌËÂ Ì‡ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÏ ÛÓ‚ÌÂ. ùÚÓ Ë ÂÒÚ¸ÓÒÌÓ‚˚ ÒËÒÚÂÏ˚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚Â ˜‡ÒÚÌ˚ı ¯ÍÓÎ íÛˆËË.ëÂ„Ó‰Ìfl ˝Ú‡ ÒËÒÚÂÏ‡ ÔËÌÓÒËÚ ıÓÓ¯ËÂÔÎÓ‰˚ ‚Ó ÏÌÓ„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡.

ÅÓÎÂÂ 500 ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı ÎËˆÂÂ‚ÓÚÍ˚ÚÓ íÛˆËÂÈ Ì‡ ˜ÂÚ˚ÂıÍÓÌÚËÌÂÌÚ‡ı: ‚ üÔÓÌËË, äËÚ‡Â, êÓÒÒËË,ëòÄ, çË„ÂËË, äÂÌËË, óÂıËË, èÓÎ¸¯Â Ë‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı. íÛÂˆÍËÂ ÎËˆÂËÏÌÓ„ÓÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚, ‚ ÌËı ÔËıÓ‰flÚ ‰ÂÚË‡ÁÌ˚ı Ì‡Ó‰Ó‚. ç‡ÔËÏÂ, ‚ ÅÓÒÌËË‚ÏÂÒÚÂ ‰ÛÊÌÓ Û˜‡ÚÒfl ‚ ÎËˆÂÂ ıÓ‚‡Ú˚ ËÒÂ·˚. ÇÒÂ ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ ÓÒÌÓ‚‡Ì˚ Ì‡ Ë‰ÂflıîÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡.

Кто такой Фетхуллах Гюлен?

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ fl‚ÎflÂÚÒfl Ë‰ÂÈÌ˚Ï‚‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎÂÏ ÚÛÂˆÍËı ¯ÍÓÎ.àÁ‚ÂÒÚÌ˚È Û˜ËÚÂÎ¸, ËÒÎ‡ÏÒÍËÈ Û˜ÂÌ˚È-·Ó„ÓÒÎÓ‚, ÔÓ˜ÂÚÌ˚È ÔÂÁË‰ÂÌÚ ÚÛÂˆÍÓ„Ó

îÓÌ‰‡ ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ. àÁàÌÚÂÌÂÚ‡ ÛÁÌ‡˛, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ –ÒÛÙËÈÒÍËÈ ÔÓÔÓ‚Â‰ÌËÍ, ÊË‚ÂÚ ‚ëÓÂ‰ËÌÂÌÌ˚ı òÚ‡Ú‡ı. èÓ ËÚÓ„‡ÏÓÚÍ˚ÚÓ„Ó „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËfl, ÔÓ‚Â‰ÂÌÌÓ„Ó‡ÏÂËÍ‡ÌÒÍËÏ ÊÛÌ‡ÎÓÏ «ForeignPolicy», îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ Á‡ÌflÎ ÔÂ‚ÓÂÏÂÒÚÓ ‚ ÒÔËÒÍÂ Ò‡Ï˚ı ‚ÎËflÚÂÎ¸Ì˚ıÔÛ·ÎË˜Ì˚ı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ ÏË‡. éÔÓÒ·˚Î ÔÓ‚Â‰ÂÌ ÎÂÚÓÏ ˝ÚÓ„Ó „Ó‰‡.

óËÚ‡˛ ‰‡Î¸¯Â. ÇÓÚ ˜ÚÓ „Ó‚ÓflÚ ÓÉ˛ÎÂÌÂ ÏËÓ‚˚Â ÔÓÎËÚËÍË, ËÁ‚ÂÒÚÌ˚ÂÎ˛‰Ë, Á‡ÌËÏ‡˛˘ËÂÒfl Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂÏ,·ËÁÌÂÒÏÂÌ˚:

«îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ÒÚ‡‚ËÚ Ò‚ÓÂÈ ˆÂÎ¸˛‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎ¸ÌÓ„Ó ÔÓÍÓÎÂÌËfl,‚Î‡‰Â˛˘Â„Ó ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÏË Ì‡Û˜Ì˚ÏËÁÌ‡ÌËflÏË Ë ÔËÌˆËÔ‡ÏË ‚˚ÒÓÍÓÈÏÓ‡ÎË».

«å˚ÒÎËÚÂÎ¸ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚÚË ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ı ·ÓÎÂÁÌË: ·Â‰ÌÓÒÚ¸,ÌÂ‚ÂÊÂÒÚ‚Ó Ë ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸ ÓÚÒÚ‡Ë‚‡Ú¸Ò‚ÓË ‚Á„Îfl‰˚ ‚ ÛÒÎÓ‚Ëflı ÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚».

«ì îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ ÂÒÚ¸ ÏÂ˜Ú‡ – ‚˚‡ÒÚËÚ¸

okutulmas› de¤ilmifl. Lisenin en önemliözelli¤ini lisede iki ay okuduktan sonrao¤lum bana flöyle aç›klad›: “Türkler biziarkadafl olarak görüyorlar. Evet, ö¤ret-men bizden daha büyük sayg›n bir insanfakat herhangi bir konuyu onunla çokrahat konuflabilirsin. Onlar asla ba¤›r-maz. Ö¤retmenler dersleri daha iyi anla-mam›za ve iyi sonuçlar almam›za herzaman yard›m etmekte. Onlarla çok iyianlafl›yoruz.” Lisenin birçok çocuk içinikinci ev oldu¤unu kimse aç›kça söyle-miyordu. Fakat çocuklar›n ifadelerindenbu anlafl›l›yordu. Ö¤retmenleriyle bera-ber futbol oynad›klar›n›, pikni¤e gittikle-rini, konser düzenlediklerini anlat›yor-du. Yaz›n çocuklar ‹stanbul’u ziyaretedip Marmara Denizi’nde yüzdü ve bir-çok geziye kat›ld›lar. Türk insan›n›n ha-yat› ve gelenekleri hakk›nda birçok yenifley ö¤renmelerinin de çok önemli oldu-¤unu düflünüyorum.





Первое, что поразило нас в лицее буквально с порога, –лица ребят. Спокойные, открытые, приветливые.

Lisede, çocuklar›n gayet sakin ve iletiflime aç›k ve güler yüzlü

olmalar› bizi hayret içinde b›rakt›.

Колледж Бурч (Стамбул)

Burç Koleji (‹stanbul)

Колледж Бурч (Стамбул)

Burç Koleji (‹stanbul)

Надежда Дацюк (Родительница, Россия)

Я благодарна учителям

Школа с большойлюбовьювоспитывает нашихдетей, которые здесьне только учатся, но иживут в интернате.Важен итог учебы ипроживания в этоминтернате –поступление на

бесплатной основе в университетыгорода Санкт-Петербурга. Дети самипоступают без проблем в институт.Большое спасибо лицею, преподавателями воспитателям от лица родителей.

Nadejda Datsuk (Ö¤renci velisi, Rusya)

Ö¤retmenlere

minnettar›m

Okullar çocuklar›m›z› samimi bir sevgiylee¤itmektedir. Çocuklar›m›z buralardahem e¤itim görüyor, hem de yurttakal›yorlar. Çocuklar›m›z e¤itimsüreçlerinde ve yurtta geçirdiklerigünlerin neticesinde Sankt-Petersburgüniversitelerinin ücretsiz bölümlerinikazanmaktad›r. Bütün veliler ad›nalisenin ö¤retmenlerine flükranlar›m›sunuyorum.

Роберт Казарян (Родитель, Россия)

Директор школы играет

с учениками в игры

Я очень рад тому, чтосын учится здесь,потому чтодействительноусловия жизни детейздесь великолепные,отношениепреподавательскогосостава самоехорошее и доброе.

Преподаватели здесь относятся к детямкак к своим младшим товарищам. Я былсвидетелем, когда сам директор школыиграл с ребятами в игры, причем игрыдетские и подростковые. Им это все оченьнравится. Таких заведений должно бытьбольше.

Robert Kazaryan (Ö¤renci velisi, Rusya)

Müdür, çocuklarla

oyun oynuyor

O¤lum bu lisede e¤itim gördü¤ündendolay› çok mutluyum çünkü bu lisedekiö¤retim flartlar› mükemmel, ö¤retmen-ö¤renci iliflkileri çok iyi ve samimidir.Lisede çal›flan ö¤retmenler çocuklar›m›z›kendi kardeflleri olarak görüyorlar. Benokul müdürünün çocuklarla beraberoyun oynad›¤›na flahit oldum. Bu meseleçocuklar›n hofluna gidiyor. Bunun gibiokullar›n say›s› artmal›d›r.

ÔÓÍÓÎÂÌËÂ ÏÓÎÓ‰ÂÊË, Û ÍÓÚÓÓÈËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì‡fl ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓÒÚ¸ ·Û‰ÂÚÒÓ˜ÂÚ‡Ú¸Òfl Ò ËÒÚËÌÌÓÈ ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸˛,ÏÛ‰ÓÒÚ¸˛ Ë ‡ÍÚË‚ÌÓÈ ÊËÁÌÂÌÌÓÈÔÓÁËˆËÂÈ. É˛ÎÂÌ ÔÓÒ‚flÚËÎ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂÒÓÓÍ ÎÂÚ ÊËÁÌË Â‡ÎËÁ‡ˆËË Ò‚ÓÂÈ ÏÂ˜Ú˚ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ».

ä‡ÒË‚Ó, ‚˚ÒÓÍÓÔ‡ÌÓ. äÚÓ ÌÂ ÏÂ˜Ú‡ÂÚÓ ‰Ó·ÓÏ, ‚Â˜ÌÓÏ? çÓ ·˚‚‡˛Ú ÎË ‚ÓÓ·˘ÂÌ‡ Ò‚ÂÚÂ ·ÂÒÍÓ˚ÒÚÌ˚Â Î˛‰Ë? çÂÓ·ÓÊÂÒÚ‚Îfl˛Ú ÎË É˛ÎÂÌ‡ Â„ÓÒÓÓÚÂ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌËÍË Ë ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎË?èÓ˜ÂÏÛ ÓÌ ÊË‚ÂÚ ÌÂ ‚ íÛˆËË, ‡ ‚ÄÏÂËÍÂ? çÂ fl‚ÎflÂÚÒfl ÎË ËÒÎ‡ÏËÒÚÓÏ,ÓÚÍ‡Á˚‚‡˛˘ËÏ ‰Û„ËÏ ÂÎË„ËflÏ ‚ Ô‡‚ÂÌ‡ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂ? ä‡Í Ë Ì‡ Í‡ÍËÂÒÂ‰ÒÚ‚‡ ÒÚ‡ÎÓ ‚ÓÁÏÓÊÌ˚Ï ÒÓÁ‰‡ÌËÂ Ú‡ÍÓÈ·ÓÎ¸¯ÓÈ ÒÂÚË Û˜Â·Ì˚ı Á‡‚Â‰ÂÌËÈ ‚ ÏËÂ?ÇÓÔÓÒ˚ ·˚ÎË. éÚ‚ÂÚ˚ Ì‡ ÌËı fl ÔÓÔ˚Ú‡ÎÒflÌ‡ÈÚË ‚ ëÚ‡Ï·ÛÎÂ, ÍÛ‰‡ ÓÚÔ‡‚ËÎÒfl ÒÊÂÌÓÈ Ë Ò˚ÌÓÏ – Ì‡ ÓÚ‰˚ı Ë ÔÓ ‰ÂÎÛ.

Во время поездки

Ç ÓÙËÒÂ îÓÌ‰‡ ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈÒÓÒÚÓflÎ‡Ò¸ ‚ÒÚÂ˜‡ Ò Â„Ó ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏï‡ÛÌÓÏ íÓÍ‡ÍÓÏ. èÓÒÎÂ ·ÂÒÂ‰˚ ËÔÓÒÏÓÚ‡ ÌÂ·ÓÎ¸¯Ó„Ó ÙËÎ¸Ï‡,ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓ„Ó ÒËÒÚÂÏÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËflîÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡, Á‡ÔËÒ‡Î „Î‡‚ÌÛ˛ˆËÚ‡ÚÛ:

«îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ÒÚ‡Î ‚‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎÂÏÓÚÍ˚ÚËfl ˜‡ÒÚÌ˚ı Ò‚ÂÚÒÍËı Û˜Â·Ì˚ıÁ‡‚Â‰ÂÌËÈ. ÑÂÈÒÚ‚Û˛Ú ÓÌË Ì‡ ÓÒÌÓ‚ÂÛ‚‡ÊÂÌËfl ‰Û„Ëı ÍÛÎ¸ÚÛ Ë ÂÎË„ËÈ.ëÎÂ‰Ûfl Ì‡ÒÚ‡‚ÎÂÌËflÏ É˛ÎÂÌ‡,ÔÂ‰ÔËÌËÏ‡ÚÂÎË Ì‡˜‡ÎË ‰ÂÎ‡Ú¸ËÌ‚ÂÒÚËˆËË ‚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ».

Ç íÛˆËË ‚Î‡‰ÂÎ¸ˆ˚ „ÓÒÚËÌËˆ,Ï‡„‡ÁËÌÓ‚, ·‡ÌÍÓ‚ ÛÏÂ˛Ú Ò˜ËÚ‡Ú¸ ‰ÂÌ¸„Ë,ÌÓ ÏÌÓ„ËÂ ËÁ ÌËı ÔË ˝ÚÓÏ ÔÂÍ‡ÒÌÓÔÓÌËÏ‡˛Ú: ˜ÚÓ·˚ ‚˚‡ÒÚËÚ¸ ‰ÓÒÚÓÈÌÓÂÔÓÍÓÎÂÌËÂ, Ì‡‰Ó, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó,‚ÍÎ‡‰˚‚‡Ú¸ ÒÂ‰ÒÚ‚‡ ‚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ. àÒÚ‡ÎË, ÔÓÏÓ„‡fl ‰ÂÌÂÊÌ˚ÏË ‚ÎÓÊÂÌËflÏË,ÒÚÓËÚ¸ Ë Ó·ÂÒÔÂ˜Ë‚‡Ú¸ ‚ÒÂÏÌÂÓ·ıÓ‰ËÏ˚Ï ¯ÍÓÎ˚ Ë ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚.

ë‡Ï É˛ÎÂÌ ÓÚ‰‡ÂÚ „ÓÌÓ‡˚ ÓÚ Ò‚ÓËıÍÌË„ Ì‡ ÒÚËÔÂÌ‰ËË ÒÚÛ‰ÂÌÚ‡Ï. Ö„Ó ‰Â‚ËÁ:«èÛÒÚ¸ Ì‡ Ò‚ÂÚÂ ÌÂ ÓÒÚ‡ÌÂÚÒfl ÌË Ó‰ÌÓ„ÓÔÂ˜‡Î¸ÌÓ„Ó ÒÂ‰ˆ‡. ìÒÚÓÈ˜Ë‚ÓÒÚ¸„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ Á‡‚ËÒËÚ ÓÚ ÍÂÔÍÓÈ ÒÂÏ¸Ë,‚ÓÒÔËÚ‡ÌËfl, Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl».

Что мы увидели в школе

óÚÓ·˚ Ò‚ÓËÏË „Î‡Á‡ÏË Û‚Ë‰ÂÚ¸ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÛ˛ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÛ˛ ÏÓ‰ÂÎ¸,Ï˚ ÔÓÒÂÚËÎË ÍÓÎÎÂ‰Ê ÅÛ˜.

Ç ÎËˆÂÂ Ì‡Ò ‚ÒÚÂÚËÎ ‰ËÂÍÚÓ ïÛÒÂÈÌÉfiÌÂÎ¸ – ‚˚ÒÓÍËÈ, ÒÔÓÚË‚ÌÓ„Ó ‚Ë‰‡ÏÛÊ˜ËÌ‡. éÌ ‚˚„Îfl‰ÂÎ Ì‡ÒÚÓÎ¸ÍÓÏÓÎÓ‰˚Ï (Û˜ËÚ˚‚‡fl Â„Ó ÒÓÎË‰ÌÛ˛‰ÓÎÊÌÓÒÚ¸), ˜ÚÓ Ï˚ Ò‡ÁÛÔÓËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎËÒ¸, ÒÍÓÎ¸ÍÓ ÂÏÛ ÎÂÚ.

Ali Türkeli’ye ö¤rencilere niye bu ka-dar çok zaman ayr›ld›¤›n› sordum: Di¤erokullarda oldu¤u gibi derslerde ve ekderslerde her fleyi anlatmak daha kolayde¤il mi? Ali bey, “Bizim için önemli olanö¤rencilerimizle güven iliflkisi içinde bu-lunmakt›r. Biz onlara destek vermesey-dik, aram›zda karfl›l›kl› yard›mlaflma ol-masayd›, okulumuz bu kadar baflar›l›olamazd›. Bu prensipler Türk özel okul-lar›n›n ço¤u için geçerlidir. Bu sistemgünümüzde çok iyi sonuçlar vermekte”diye cevap verdi. Dünyan›n dört k›tas›n-da, Japonya, Çin, Rusya, ABD, Nijerya,Kenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya’da500’den fazla uluslararas› lise faaliyetgöstermekte. Türk liselerinde farkl› mil-letlerin çocuklar› e¤itim görmekte, me-sela Bosna’daki lisede S›rp ve H›rvat ço-cuklar› yan yana e¤itim almakta. Bütünbu okullar Fethullah Gülen’in düflünce-lerine dayanarak aç›lm›flt›.

Fethullah Gülen kimdir?

Fethullah Gülen Türk okullar›na ilham ve-ren kiflidir. Ünlü ‹slam ilim adam›, TürkiyeGazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›n OnursalBaflkan›’d›r. Onunla ilgili internette arafl-t›rma yap›p ek bilgilere ulaflt›m.

Gülen ABD’de yaflayan Türkiye’de ye-tiflen ünlü bir mutasavv›f ve bilgedir. Fo-reign Policy dergisinin bu y›l›n yaz ayla-r›nda gerçeklefltirdi¤i “Dünyan›n ÖndeGelen 100 Entelektüeli” anketinde Fet-hullah Gülen birinci oldu.

Araflt›rmaya devam ediyorum. Dünyapolitikac›lar›, e¤itim alan›nda faaliyetgösterenlerin önde gelenleri, ifladamlar›Gülen hakk›nda flu sözleri söylemekte:“Fethullah Gülen modern bilimlere vak›fve ahlaki prensiplere sahip bir yeni nes-lin yetifltirilmesini amaçlamakta. Bu ön-de gelen ilim adam› toplumun üç hasta-l›¤›n›n oldu¤unu düflünmekte: Yoksul-luk, cahillik ve ayr›mc›l›k.” “Say›n Gü-len’in bir hayali vard›r: Modern bilgilerimaneviyat, kemalat, aksiyon ile birleflti-ren gençlerin yetifltirilmesi. Gülen, haya-t›n›n son 40 y›l› boyunca kendi hayalinintüm dünyada gerçekleflmesi için çabagöstermekte.” ‹yilik, mutluluk hakk›ndakim hayal kurmaz ki? Dünyada di¤ergaminsanlar var m›? Acaba Gülen Hareketi-nin Türkiye’deki gönüllü üyeleri kendisi-ni tanr›laflt›rm›yorlar m›? Kendisi niyeTürkiye’de de¤il ABD’de yaflamakta? Ken-disi acaba di¤er dinlerin var olma hakk›-





s›n el uzatmad›¤›n mahzun bir gönül”ve “Devletin ve milletin sa¤lam olmas›,sa¤lam aileye sa¤lam bir aile ise iyi birterbiye anlay›fl›na ba¤l›d›r” demektedir.

Okul ziyareti ve izlenimler

Modern e¤itim modelini görmek üzereBurç Koleji’ne gittik. Lisede uzun boyluve sportif görünümlü Müdür HüseyinGönel Bey bizi karfl›lad›. O kadar gençgörünüyordu ki kaç yafl›nda oldu¤unusormadan edemedik.

Müdür: “Otuz sekiz. Ben on y›l edebi-yat derslerine girdim, akabinde dört y›lboyunca yurt müdürü olarak görev yap-t›m, dört y›ld›r da bu okulun müdürü-yüm” dedi. Gönel’in bafl›nda oldu¤u lise10000 m2 alan› kaplay›p güzel s›n›flar,spor salonlar› ve modern bir yurttanolufluyordu. Gönel, “Gülen’in teflvik etti-¤i ifl adamlar›n›n e¤itime verdi¤i deste-¤in güzel bir flekilde sonuç verdi¤ini gö-rüyoruz. Haz›rlanan bu güzel imkanlar-da ö¤rencilerimize en iyi e¤itim ve ö¤re-timi vermek bizim vazifemizdir” ifade-sinde bulundu. Bu tür okullara girmekisteyenlerin say›s› çok galiba diye sor-duk. Cevab› “Evet, bizim okul birçok an-ne baba taraf›ndan tercih ediliyor. Lise-de 9. s›n›ftan itibaren paras›z olarak e¤i-tim gören ö¤rencilerin okudu¤u iki tanes›n›f›m›z var.” oldu.

– íË‰ˆ‡Ú¸ ‚ÓÒÂÏ¸. ÑÂÒflÚ¸ ÎÂÚÔÂÔÓ‰‡‚‡Î ÚÛÂˆÍÛ˛ ÎËÚÂ‡ÚÛÛ, ˜ÂÚ˚Â„Ó‰‡ ·˚Î ‰ËÂÍÚÓÓÏ Ô‡ÌÒËÓÌ‡, Ë ÛÊÂ˜ÂÚ˚Â „Ó‰‡ ÛÍÓ‚ÓÊÛ ÎËˆÂÂÏ.

ïÓÁflÈÒÚ‚Ó Û ÉfiÌÂÎfl ÌÂÏ‡ÎÓÂ. èÎÓ˘‡‰¸ÎËˆÂfl – ‰ÂÒflÚ¸ Ú˚Òfl˜ Í‚‡‰‡ÚÌ˚ıÏÂÚÓ‚: Ò‚ÂÚÎ˚Â Û˜Â·Ì˚Â ÍÎ‡ÒÒ˚, Á‡Î˚‰Îfl ÓÚ‰˚ı‡, ÒÔÓÚ‡, Ô‡ÌÒËÓÌ‡Ú-„ÓÒÚËÌËˆ‡.

– á‡Ï˚ÒÂÎ É˛ÎÂÌ‡ Ó·˙Â‰ËÌËÚ¸ ÛÒËÎËflÛÒÔÂ¯Ì˚ı ·ËÁÌÂÒÏÂÌÓ‚ Ë ÔÓ‰‰ÂÊ‡Ú¸Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, Í‡Í ‚Ë‰ËÚÂ, ‰‡Î ÂÁÛÎ¸Ú‡Ú, –ÒÍ‡Á‡Î ÓÌ. – Ä Û˜ËÚ¸ ‰ÂÚÂÈ – ˝ÚÓ ÛÊÂ‰ÂÎÓ ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ.

– Ä ÏÌÓ„Ó ÊÂÎ‡˛˘Ëı ÔÓÒÚÛÔËÚ¸ ‚Ú‡ÍËÂ ¯ÍÓÎ˚, Í‡Í ‚‡¯‡?

– Ñ‡, Í Ì‡Ï Ë‰ÛÚ Û˜ËÚ¸Òfl Ó˜ÂÌ¸ÓıÓÚÌÓ. Ç ÎËˆÂÂ ÂÒÚ¸, Í ÔËÏÂÛ, ‰‚‡ÍÎ‡ÒÒ‡, „‰Â ‚ÒÂ ˜ÂÚ˚Â „Ó‰‡, Ì‡˜ËÌ‡fl Ò‰Â‚flÚÓ„Ó, Â·flÚ‡ Û˜‡ÚÒfl ·ÂÒÔÎ‡ÚÌÓ.

Кто же эти счастливчики?

– Ç íÛˆËË ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ ÒËÒÚÂÏ‡, ÔËÍÓÚÓÓÈ ÔflÚ¸ Ú˚Òfl˜ ÎÛ˜¯Ëı‚˚ÔÛÒÍÌËÍÓ‚ ÔÓÒÎÂ ‚ÓÒ¸ÏÓ„Ó ÍÎ‡ÒÒ‡ËÏÂ˛Ú Ô‡‚Ó Ì‡ ·ÂÒÔÎ‡ÚÌÓÂ Ó·Û˜ÂÌËÂ.éÌË ÏÓ„ÛÚ ‚˚·Ë‡Ú¸ ‰Îfl ‰‡Î¸ÌÂÈ¯ÂÈÛ˜Â·˚ Î˛·Û˛ ¯ÍÓÎÛ.

í‡Í‡fl ¯ÍÓÎ‡ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ Ë Á‡Û·ÂÊÓÏ. á‡ ÍÓÓÚÍÓÂ ‚ÂÏfl «¯ÍÓÎ˚É˛ÎÂÌ‡» ÒÚ‡ÎË Á‡‚ÓÂ‚˚‚‡Ú¸ ÔËÁÓ‚˚ÂÏÂÒÚ‡ ‚ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı Ë ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ıÓÎËÏÔË‡‰‡ı. é ÌËı Á‡„Ó‚ÓËÎË.á‡‡·ÓÚ‡Î‡ Ë ‰Û„‡fl, ÌÂ ÏÂÌÂÂ ‚‡ÊÌ‡flÒıÂÏ‡. Ç˚ÔÛÒÍÌËÍË ¯ÍÓÎ ÔÓÒÚÛÔ‡˛Ú ‚ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚, ‡ ÔÓÒÎÂ Ëı ÓÍÓÌ˜‡ÌËflÌÂÂ‰ÍÓ ‚ÓÁ‚‡˘‡˛ÚÒfl Ó·‡ÚÌÓ ‚ ÎËˆÂÈ,ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË. í‡Í ÔÓÙÂÒÒËflÛ˜ËÚÂÎfl ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚ¸Òfl ÔÂÒÚËÊÌÓÈ.

Что мы узнали в

университете

Ç ìÌË‚ÂÒËÚÂÚÂ î‡ÚËı, ÍÓÌÂ˜ÌÓ, ÚÓÊÂÁÌ‡˛Ú îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡.

– ÇÒÂÏ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î‡Ï ÓÌ ıÓÓ¯ÓËÁ‚ÂÒÚÂÌ, – ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡ÂÚ ‰ÓˆÂÌÚ ò‡·‡ÌóÂÔËÍ. – É˛ÎÂÌ Ô˚Ú‡ÂÚÒfl ÔÓÒÚÓflÌÌÓ‚ÂÒÚË ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚È ‰Ë‡ÎÓ„, ‚ ÍÓÚÓÓÏÌ‡ ÔÂ‚ÓÂ ÏÂÒÚÓ ÒÚ‡‚ËÚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ,Ó·Û˜ÂÌËÂ, ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸. ê‡‰ËÍ‡Î¸Ì˚ÂËÒÎ‡ÏËÒÚ˚ ÔÓ‰‚Â„‡˛Ú Â„Ó ÓÒÚ‡ÍËÁÏÛ Á‡ÚÓ, ˜ÚÓ ÓÌ ÒÚÂÏËÚÒfl ÔËÌflÚ¸ ‚Ó‚ÌËÏ‡ÌËÂ ÚÓ˜ÍÛ ÁÂÌËfl ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ‰Û„Ëı ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÍÓÌÙÂÒÒËÈ.

Ç ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ ÔËÂÁÊ‡˛Ú Û˜ËÚ¸ÒflÏÓÎÓ‰˚Â Î˛‰Ë ËÁ 55 ÒÚ‡Ì, ‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂËÁ êÓÒÒËË. èÓËÒıÓ‰ËÚ Ó·ÏÂÌÒÚÛ‰ÂÌÚ‡ÏË, Â‡ÎËÁÛ˛ÚÒfl ÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚ÂÔÓÂÍÚ˚. èÓÏËÏÓ ÚÛÂˆÍËıÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ, Á‰ÂÒ¸ ‡·ÓÚ‡ÂÚ 70ËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı ÔË„Î‡¯ÂÌÌ˚ıÔÓÙÂÒÒÓÓ‚.

n› kabul etmeyen bir Müslüman m›d›r?Kendisinin teflvikiyle bu kadar genifl çap-l› bir e¤itim kurumlar› a¤› nas›l aç›labil-miflti? Bu sorular›m›n cevaplar›n›, eflimve o¤lum ile hem gezi hem de ifl için git-ti¤im ‹stanbul’da buldum…

‹stanbul’day›z

Türkiye Gazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›nBaflkan› Harun Tokak beyle ‹stanbul’dakiofisinde görüflmüfltük. Yap›lan sohbetve Fethullah Gülen’in e¤itim sisteminianlatan k›sa bir filmden sonra Harunbeyin söyledi¤i güzel sözler akl›mda kal-d›: “Fethullah Gülen bu özel ve laik e¤i-tim kurumlar›n›n aç›lmas›na ilham kay-na¤› oldu. Bu okullar di¤er kültür ve din-lere karfl› da sayg› duyma prensibiyle fa-aliyet göstermekte. Gülen’in fikirlerinirehber edinen ifladamlar› e¤itim saha-s›nda bu yat›r›mlar› gerçeklefltirdi”.

Türkiye’deki otel, ma¤aza, banka sa-hipleri paradan anlamakta fakat onlar›nço¤u alt›n neslin yetifltirilmesi için e¤iti-me yat›r›m yapmak gerekti¤ini bilmek-tedirler. Bu yüzden okul ve üniversite in-fla edilmesine ve gerçeklefltirilen e¤itimprogramlar›na maddi destek vermekte-dirler. Gülen’in kendisi de kitaplar›n›nbask›s›ndan ald›¤› paray› ö¤rencilereburs olarak vermektedir. Kendisi “Açherkese açabildi¤in kadar sineni kalma-





Борис Клементьев с Харуном Токаком, председателем Фонда журналистов и писателей Турции,почетным председателем которого является Фетхуллах Гюлен.

Boris Klementyev, Gülen’in Onursal Baflkan› oldu¤u Gazeteciler veYazarlar Vakf› eski Baflkan› Harun Tokak ile birlikte.

Что нам показали на

телевидении

èÓ·˚‚‡‚ Ì‡ ÚÂÎÂÍ‡Ì‡ÎÂ «ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ»,Ï˚ ÒÌÓ‚‡ ÛÒÎ˚¯‡ÎË Ó îÂÚıÛÎÎ‡ıÂÉ˛ÎÂÌÂ. äÓÌˆÂÔˆËfl ‚ÒÂı ÚÂÎÂÔÂÂ‰‡˜,ÔÓ ÒÎÓ‚‡Ï ‰ËÂÍÚÓ‡ ÓÚ‰ÂÎÂÌËfl‰ÓÍÛÏÂÌÚ‡Î¸ÌÓ„Ó ÍËÌÓ, ‚Â‰Û˘Â„ÓÌÓ‚ÓÒÚÌ˚ı ÔÓ„‡ÏÏ äÂÏ‡Îfl É˛ÎÂÌ‡,ÒÚÓËÚÒfl Ì‡ „ÛÏ‡ÌËÒÚË˜ÂÒÍËıÔËÌˆËÔ‡ı Ë Ì‡ Ë‰ÂÓÎÓ„ËË‚˚‰‡˛˘Â„ÓÒfl Ï˚ÒÎËÚÂÎfl.

– ì ÚÂÓËÁÏ‡ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚË, – ÒÍ‡Á‡ÎÓÌ. – ÑË‡ÎÓ„ ÒÓ·Ë‡ÂÚ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚‚ÏÂÒÚÂ. çÂÎ¸Áfl Ò˚ÚÓÏÛ ·˚Ú¸ÒÔÓÍÓÈÌ˚Ï, ÂÒÎË „ÓÎÓ‰ÂÌ ÒÓÒÂ‰. çÂÎ¸ÁflËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸ ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â ‡ÁÎË˜Ëfl ËÒÚÂÎflÚ¸ ‚ ÚÂı, Û ÍÓ„Ó ËÌ‡fl ‚Â‡. ÇÌ‡˜‡ÎÂ‚˚ÒÎÛ¯‡È ‰Û„Ó„Ó Ë ÚÓÎ¸ÍÓ ÔÓÚÓÏ ÒÂ·fl.à ‚ ÔÂ‚Û˛ Ó˜ÂÂ‰¸ Ì‡‰Ó Â¯ËÚ¸ÔÓ·ÎÂÏÛ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. Ç˚ÒÚÛÔÎÂÌËflÉ˛ÎÂÌ‡ Ï˚ Í‡Ê‰Û˛ ÌÂ‰ÂÎ˛ Ì‡ÚÂÎÂ‚Ë‰ÂÌËË ÔÓÍ‡Á˚‚‡ÂÏ.

ç‡‚ÂÌÓÂ, ÔÓ˝ÚÓÏÛ «ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ»Ì‡ıÓ‰ËÚÒfl ‚ ÔÂ‚ÓÈ ÔflÚÂÍÂÚÂÎÂÍ‡Ì‡ÎÓ‚ íÛˆËË ÔÓ ÔÓÔÛÎflÌÓÒÚËÒÂ‰Ë ÁËÚÂÎÂÈ. ì ÌÂ„Ó ÚÂÚ¸Â ÏÂÒÚÓ ‚ÂÈÚËÌ„Â Í‡Í Û ÌÓ‚ÓÒÚÌÓ„Ó Í‡Ì‡Î‡.çÓ‚ÓÒÚË ‰‡˛ÚÒfl ‚ ˝ÙË Í‡Ê‰˚Â ÔÓÎ˜‡Ò‡.ÉÎ‡‚Ì˚Â ÌÓ‚ÓÒÚË – Í‡Ê‰˚È ˜‡Ò. ä‡Ì‡Î«åÂıÚ‡Ô», ‚ıÓ‰fl˘ËÈ ‚ „ÛÔÔÛ«ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ», Ì‡Á˚‚‡˛Ú Â‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌ˚Ï‚ íÛˆËË ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Ï ÚÂÎÂÍ‡Ì‡ÎÓÏ.äÓÏÂ ÚÓ„Ó, ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÚ Ò‚Ó˛‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ ‰ÂÚÒÍËÈ Í‡Ì‡Î,ÔË‚ÎÂÍ‡˛˘ËÈ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Í‡Í ‰ÂÚÂÈ,Ú‡Í Ë Ëı Ó‰ËÚÂÎÂÈ. èÓ‰ Â„Ó ÎÓ„ÓÚËÔÓÏ‚˚ıÓ‰flÚ Ò‡Ï˚Â ‚ÓÒÚÂ·Ó‚‡ÌÌ˚Â ÛÁËÚÂÎÂÈ ÒÂË‡Î˚. éÒÓ·˚Ï ÒÔÓÒÓÏÔÓÎ¸ÁÛ˛ÚÒfl ÙËÎ¸Ï˚, ÒÌflÚ˚ÂÚÂÎÂÍÓÏÔ‡ÌËÂÈ Ó ÒÛ‰¸·‡ı ÍÓÌÍÂÚÌ˚ıÎ˛‰ÂÈ, Ò˛ÊÂÚ˚ Ó ÌÂ‰‡‚ÌËı ÍÛ‰ÒÍËı

“Bu flansl›lar kim?”

Türkiye’de flöyle bir sistem vard›r: 8. s›-n›ftan sonra girilen s›navda en baflar›l›olan 5 bin ö¤renci paras›z olarak e¤itimgörmeye hak kazan›r. S›nav› kazananö¤renciler puanlar›na göre okul seçebili-yorlar.

Gülen okullar› k›sa bir zaman içindemilli ve uluslararas› olimpiyatlarda bü-yük baflar› göstererek dünyada bilinirhale gelmiflti. Bu okullardan mezun olanö¤rencilerin üniversitelerinden mezunolup ö¤retmen olarak liselere dönmesiy-le çok önemli bir süreç bafllayacakt›r.

Üniversite ziyareti

Fatih Üniversitesi’nde de Fethullah Gü-len çok yak›ndan tan›nmaktad›r. Üni-versite Ö¤retim Üyesi olan Doç. Dr. fia-ban Çepik: “Say›n Fethullah Gülen bü-tün entelektüeller taraf›ndan tan›n-

maktad›r. Günümüzde uluslararas› di-yalog çal›flmalar› dünyan›n gelece¤iiçin bir umut kayna¤› olabilir. Gülene¤itim, ö¤retim ve maneviyata önemvererek ayn› zamanda diyalo¤a da ön-derlik etmektedir. Di¤er dinlerin men-suplar›n› anlama çabalar›ndan dolay›radikal düflünceli Müslümanlar tara-f›ndan tenkit dahi edilmifltir. Üniversi-teye e¤itim görmek amac›yla Rusya da-hil olmak üzere 55 ülkeden ö¤rencilergelmektedir. Ö¤renci de¤iflim prog-ramlar›, ortak projeler gerçekleflmekte-dir. Üniversitede Türk ö¤retim üyelerihariç 70 yabanc› uzman hizmet ver-mektedir” dedi.

Televizyon kanal› ziyareti

Samanyolu kanal›n›n ofisinde tekrarFethullah Gülen hakk›nda güzel sözlerduyduk. Belgesel bölümü baflkan›, ha-ber program›n›n sunucusu Kemal Gü-len’in anlatt›¤›na göre bütün program-lar›n haz›rlanmas› Gülen’in insaniprensipleri ve ideolojisine dayanmakta-d›r: “Terörizme ait bir din yoktur. Diya-log entelektüelleri bir araya getiriyor.Komflumuz aç ise biz de rahat ve mutluolamay›z. Dinleraras› farkl›l›klar› kendimenfaatine kullanamazs›n, di¤er dinemensup olana karfl› bir fley yapamaz-s›n. Önce yan›ndakinin fikirlerini dinle,sonra da kendini düflün. Öncelikle e¤i-tim problemi çözülmelidir. Gülen’in ko-nuflmalar›n› her hafta yay›nl›yoruz.”Galiba bu sebeple Samanyolu kanal› se-yircilerin seçti¤i en popüler befl kanal›naras›nda yer al›yor. Haber kanallar› ara-s›nda üçüncü. Haberler her yar›m saat,ana haberler de her saat yay›nlan›yor.Mehtap Televizyonu Türkiye’nin tekkültür kanal› ve ayn› zamanda hem ço-cuklar›n hem de velilerinin ilgisini çe-ken bir kanal olarak tan›nm›fl durum-da... Seyircilerin sevgisini kazanm›fl enünlü diziler Samanyolu markas›yla ya-y›nlanmakta. Ünlü insanlar›n hayat hi-kayelerini, son zamanlarda gerçekleflenterör eylemlerini ve buna ba¤l› olarakyaflanan s›k›nt›lar› ve çözüm yolunuarayan insanlar› anlatan filmler büyükpopülarite kazanm›fl. �





Борис Клементьев с ведущим новостей телеканала«Саманйолу» Кемалем Гюленом

Boris Klementyev, Samanyolu Tv’de haberspikeri Kemal Gülen ile birlikte

Гюлен считает, что существуеттри социальных болезни:бедность, невежество и

необходимость отстаиватьсвои взгляды в условиях

конфликтов.

Gülen, toplumun üç

hastal›¤›n›n oldu¤unu

düflünmekte: Yoksulluk,

cahillik ve ayr›mc›l›k.

ü Î˛·Î˛ ëÚ‡Ï·ÛÎ ÛÊÂ ‰‡‚ÌÓ – ÒÓ‚ÂÏÂÌË ÔÂ‚ÓÈ ‚ÒÚÂ˜Ë, ÍÓÚÓ‡flÔÓËÁÓ¯Î‡ ˜ÂÚ˚Â „Ó‰‡ Ì‡Á‡‰.

ã˛·Î˛ ÌÂ ÒÚÓÎ¸ÍÓ Á‡ ÅÓÒÙÓ, ÏÂ˜ÂÚË Ë‚ËÁ‡ÌÚËÈÒÍËÂ ı‡Ï˚, Á‡ ˝ÍÁÓÚË˜ÂÒÍËÂ·‡Á‡˚, ÒÓı‡ÌË‚¯ËÂ ‡ÚÏÓÒÙÂÛëÂ‰ÌÂ‚ÂÍÓ‚¸fl, ÒÍÓÎ¸ÍÓ Á‡ ÚÓ, ˜ÚÓ ‰ÂÎ‡˛ÚÚ‡Ï Î˛‰Ë ÒÂÈ˜‡Ò, ‚ Ì‡¯Â ‚ÂÏfl.

èÓÏËÏÓ ‡ÁÌÓÓ·‡ÁÌ˚ı ‚Ë‰Ó‚‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË, ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÏ˚ı ‚ëÚ‡Ï·ÛÎÂ, Ò‡ÏÓÂ ‚‡ÊÌÓÂ, ˜ÚÓ ‰ÂÎ‡ÂÚíÛˆËfl, – ˝ÚÓ Á‡ÍÎ‡‰Í‡ ÓÒÌÓ‚˚ÏÂÊÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„Ó ËÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ì‡ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈ ‡ÂÌÂ. ëÚ‡Ì‡ ÛÊÂÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ÎÂÚ fl‚ÎflÂÚÒfl ÔÎÓ˘‡‰ÍÓÈ ‰ÎflÓ·˘ÂÌËfl ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ‡ÁÌ˚ı Ì‡Ó‰Ó‚Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ, ÂÎË„ËÈ Ë ÍÛÎ¸ÚÛ.

Å˚ÎÓ ÌÂ Ú‡Í ÎÂ„ÍÓ Û·Â‰ËÚ¸ Î˛‰ÂÈ ‚ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚË ‰Ë‡ÎÓ„‡, Â˘Â ÚÛ‰ÌÂÂ ·˚ÎÓÔÓ‰„ÓÚÓ‚ËÚ¸ ÓÒÌÓ‚Û ‰Îfl ÔÂ‚˚ı ‚ÒÚÂ˜. çÓÁ‡ÚÓ ÚÂÔÂ¸ ˝ÚÓ – Â‡Î¸ÌÓÒÚ¸, ‚ ÍÓÚÓÛ˛‚Ó‚ÎÂ˜ÂÌ˚ ÒÓˆËÓÎÓ„Ë, ÔÓÎËÚËÍË,ÊÛÌ‡ÎËÒÚ˚, ÍÛÎ¸ÚÛÓÎÓ„Ë Ë ÔÓÒÚ˚Â„‡Ê‰‡ÌÂ – ÒÎÓ‚ÓÏ, ‚ÒÂ ÚÂ, ÍÚÓ „ÓÚÓ‚Ú‡ÚËÚ¸ ‚ÂÏfl Ë ÒËÎ˚ Ì‡ Ô‡ÍÚË˜ÂÒÍËÂ¯‡„Ë ‚ ˝ÚÓÏ ÌÛÊÌÓÏ Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËË.

èÓ‰ÓÎÊ‡Ú¸ ‰Ë‡ÎÓ„, Ì‡˜‡Ú˚È Ì‡¯ËÏÔÓÍÓÎÂÌËÂÏ, ·Û‰ÛÚ ÚÂ, ÍÚÓ ÔË‰ÂÚ ÔÓÒÎÂÌ‡Ò. àÏÂÌÌÓ ÔÓ˝ÚÓÏÛ Ú‡Í ÏÌÓ„Ó ‚ÌËÏ‡ÌËfl‚ íÛˆËË Û‰ÂÎflÂÚÒfl ‚ÓÔÓÒ‡ÏÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. òÍÓÎ˚, ÍÓÎÎÂ‰ÊË,ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚ ÓÒÌ‡˘ÂÌ˚ Ò‡ÏÓÈ ÔÂÂ‰Ó‚ÓÈÚÂıÌËÍÓÈ, ‡ÒÔÓÎ‡„‡˛Ú ÓÚÎË˜Ì˚ÏËÔÓÏÂ˘ÂÌËflÏË, ıÓÓ¯ÂÈ ÒÔÓÚË‚ÌÓÈ·‡ÁÓÈ. ÇÓ ‚ÒÂı ÌÓ‚˚ı Û˜Â·Ì˚ı Á‡‚Â‰ÂÌËflıÛ˜ËÚ˚‚‡˛ÚÒfl Á‡ÔÓÒ˚ XXI ‚ÂÍ‡: Û˜‡˘ËÂÒflÓÒ‚‡Ë‚‡˛Ú ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚Â ÍÓÏÔ¸˛ÚÂÌ˚ÂÔÓ„‡ÏÏ˚, ËÁÛ˜‡˛Ú ÌÂ ÏÂÌÂÂ ÚÂıËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı flÁ˚ÍÓ‚. çÓ „Î‡‚ÌÓÂ ‚ÒÂ ÊÂÌÂ ‚ ˝ÚÓÏ. èÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË ¯ÍÓÎ ËÍÓÎÎÂ‰ÊÂÈ ÔÂÍ‡ÒÌÓ ÔÓÌËÏ‡˛Ú, ˜ÚÓ ËÁ

Û˜ÂÌËÍÓ‚ Ì‡‰Ó ‚˚‡ÒÚËÚ¸ Ì‡ÒÚÓfl˘Ëı«Î˛‰ÂÈ ÏË‡», ÁÌ‡˛˘Ëı ÍÛÎ¸ÚÛÛ,ÔÒËıÓÎÓ„Ë˛, Ú‡‰ËˆËË ‚ÒÂı ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈË ÂÎË„ËÈ, ‚ÒÂı Ì‡Ó‰Ó‚, Ì‡ÒÂÎfl˛˘ËıÌ‡¯Û áÂÏÎ˛. àÏÂÌÌÓ Ú‡ÍÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂË ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ÔÓÁ‚ÓÎËÚ ‚˚ÔÛÒÍ‡Ú¸ ËÁ ¯ÍÓÎË ÍÓÎÎÂ‰ÊÂÈ ÏÓÎÓ‰˚ı Î˛‰ÂÈ, ÍÓÚÓ˚ÂÂ¯ÂÌËÂ ‚ÒÂı ÓÒÚ˚ı ÔÓ·ÎÂÏ ·Û‰ÛÚËÒÍ‡Ú¸ ÌÂ Ì‡ ÓÒÌÓ‚Â ÍÓÌÙÓÌÚ‡ˆËË ËÍÓÌÙÎËÍÚ‡, ‡ Ì‡ ÓÒÌÓ‚Â ÍÓÏÔÓÏËÒÒ‡ Ë‚Á‡ËÏÌ˚ı ÛÒÚÛÔÓÍ.

å˚ÒÎ¸ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ Î˛‰Ë ‰ÓÎÊÌ˚ ÊËÚ¸ ‚ÏËÂ, Ò‡Ï‡ ÔÓ ÒÂ·Â ÌÂ ÌÓ‚‡. à‰ÂË‚ÒÂÓ·˘Â„Ó ÏËÓÎ˛·Ëfl Ë Ô‡ˆËÙËÁÏ‡ÎÛ˜¯ËÂ ÛÏ˚ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡ ‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡ÎËÛÊÂ ‰‡‚ÌÓ. åÌÓ„ËÂ ÔÂ‰Î‡„‡ÎË Á‡·˚Ú¸ Ó‡ÒÔflı Ë ÌÂÒÓ„Î‡ÒËflı, ÔÂÓ‰ÓÎÂÚ¸ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â, Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚Â ËÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ÔÂ‰‡ÒÒÛ‰ÍË. çÓ ÌÛÊÌÓ·˚ÎÓ ÓÚ‡·ÓÚ‡Ú¸ ÏÂı‡ÌËÁÏ Ú‡ÍËı‰ÂÈÒÚ‚ËÈ, ÔÓÍ‡Á‡Ú¸ Ëı Â‡Î¸ÌÓÒÚ¸. à¯ÍÓÎ˚, ÍÓÚÓ˚Â ÏÌÂ ÔË¯ÎÓÒ¸ Û‚Ë‰ÂÚ¸ ‚ëÚ‡Ï·ÛÎÂ Ë ä‡ÈÒÂË, ·ÎÂÒÚfl˘ËÈ ÔËÏÂÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Â‡Î¸ÌÓÒÚË, ÌÓ Ë ˝ÙÙÂÍÚË‚ÌÓÒÚËÚ‡ÍÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. Ñ‡ Ë Ó· Ó‰ÌÓÏ ÚÓÎ¸ÍÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËË „Ó‚ÓËÚ¸ ‚ ‰‡ÌÌÓÏ ÒÎÛ˜‡Â ÌÂÒÓ‚ÒÂÏ Ô‡‚ËÎ¸ÌÓ. àÏÂÌÌÓ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ Û¯ÍÓÎ¸ÌËÍÓ‚ Ë ÒÚÛ‰ÂÌÚÓ‚ ÊÂÎ‡ÌËfl ÛÁÌ‡Ú¸Í‡Í ÏÓÊÌÓ ·ÓÎ¸¯Â Ó ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı Ë

‹stanbul’a çoktand›r besledi¤im sevgi,dört y›l önce yapm›fl oldu¤um ilk ziya-retle baflka bir boyut kazand›. Bak›fl

aç›mdaki bu müspet geliflme, ‹stan-bul’un Bo¤az›, camileri, Bizansl›lar dö-neminden kalma ibadethaneleri, insan›nostaljik duygulara sevk eden çarfl› vepazarlar›n›n çekicili¤inden de¤il de, ora-da tan›flt›¤›m insanlar›n gerçeklefltirdik-leri faaliyetlerden etkilenmem ile oldu.

Türkiye’de gerçeklefltirilen de¤iflik fa-aliyetlerin yan› s›ra bu topraklarda ulus-lararas› arenada kültürler ve dinler aras›diyalog ilkesinin temelinin at›lmas› çokönemlidir. Anadolu topraklar› uzun y›l-lard›r birçok farkl› millet, medeniyet, dinve kültüre ev sahipli¤i yapmaktad›r.

Yaflanan problemlerin çözümü ad›nadiyalo¤un gerekli bir mefhum oldu¤ukonusunda, farkl› düflüncelere sahip ba-z› insanlar› ikna etmek hiç de kolay birfley de¤il. Hatta onlar› ayn› çat› alt›nda,herhangi bir toplant›da bir araya getir-meniz dahi meflakkatli bir ifl. Buna karfl›-l›k, bar›fl ve diyalog yönündeki bu ad›m-lar, tüm gücüyle çal›flmaya azimli; sos-yolog, politikac›, gazeteci, kültür uzman-lar› ve hatta s›radan vatandafllardanoluflan, toplumun her kesiminden nu-muneleri olan bir olguya dönüfltü. Ça¤›-m›zda tutuflturulan bu diyalog çera¤›-n›n sonraki nesillerce ayn› parlakl›¤› vecanl›l›¤›yla korunaca¤›na dair ümidimiztamd›r. Bu sebeple Türkiye’de e¤itimalan›na ayr› bir önem verilmektedir.Gezdi¤im e¤itim müesseseleri en mo-dern tekniklerle donat›lm›flt›r. Özel te-flebbüsle aç›lan bu kurumlarda 21. yüzy›lgerçekleri göz önüne al›narak, ö¤renci-lerin modern bilgisayar programlar› veyabanc› dil üzerine yo¤unlaflmalar› sa¤-lanmaktad›r. Mevcut flartlarda ö¤renci-lere en az üç yabanc› dil ö¤retilmektedir.





Учить миру в школе добраОльга Карабанова

Директор Института развития прессы (РФ)

‹yilik okulunda bar›fl ö¤retmek

Olga Karabanova

Bas›n Gelifltirme Enstitüsü müdürü (Rusya)

Министр образования Турецкой Республики ХусейнЧелик беседует с учениками одной из школ,

открытых турецкими добровольцами.

Milli E¤itim Bakan› Hüseyin Çelik,Türk müteflebbislerin açt›¤›

bir okulda ö¤rencilerle birlikte.

ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflı ÒÚÓËÚ ‚Ó „Î‡‚Â Û„Î‡ ÒËÒÚÂÏ˚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚ íÛˆËË. ÇÂ‰¸ ÚÓÎ¸ÍÓ ÛÁÌ‡‚,ÏÓÊÌÓ ‚ ‰‡Î¸ÌÂÈ¯ÂÏ ÔÓÌflÚ¸ Ë Ì‡Û˜ËÚ¸ÒflÛ‚‡Ê‡Ú¸ Ëı.

Мир Гюлена – мир единства,

любви и понимания

íÂÓÂÚË˜ÂÒÍËÂ ÓÒÌÓ‚˚ ‰Îfl ‡Á‚ËÚËflÚ‡ÍÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ÂÒÚ¸, Ë Á‡ÎÓÊÂÌ˚ ÓÌË˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ, ˜¸Ë Ë‰ÂË Û‚‡Ê‡˛Ú ËÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚Û˛Ú ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË ËÒÚÛ‰ÂÌÚ˚ ÚÛÂˆÍËı Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ıÛ˜ÂÊ‰ÂÌËÈ, – îÂÚıÛÎÎ‡ıÓÏ É˛ÎÂÌÓÏ. Ö„ÓÏË – ÏË Â‰ËÌÒÚ‚‡, Î˛·‚Ë Ë ÔÓÌËÏ‡ÌËfl– ÒÓÒÚ‡‚ÎflÂÚ ÓÒÌÓ‚Û ÚÓ„Ó Í‡ÔËÚ‡Î‡,ÍÓÚÓ˚È Á‡ÍÎ‡‰˚‚‡ÂÚÒfl ‚ ÛÏ˚ Ë ÒÂ‰ˆ‡ÚÂı, ÍÓÏÛ ÔÓÒ˜‡ÒÚÎË‚ËÎÓÒ¸ ÔÓÎÛ˜‡Ú¸Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ‚ Á‡ÏÂ˜‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜Â·Ì˚ıÁ‡‚Â‰ÂÌËflı íÛˆËË.

É˛ÎÂÌ ÊÂ Û·Â‰ËÚÂÎ¸ÌÓ ‰ÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ, ˜ÚÓÌ‡‰Ó ÌÂ ÒÚÓÎ¸ÍÓ ÔÂÓ‰ÓÎÂ‚‡Ú¸ ‡ÁÌÓ„Î‡ÒËflË ÔÓÚË‚ÓÂ˜Ëfl, ÒÍÓÎ¸ÍÓ ËÒÍ‡Ú¸ ÚÓ˜ÍËÒÓÔËÍÓÒÌÓ‚ÂÌËfl, Ó·˘ËÂ ËÌÚÂÂÒ˚ ËˆÂÌÌÓÒÚË, ÍÓÚÓ˚Â „ÓÚÓ‚ Á‡˘Ë˘‡Ú¸Í‡Ê‰˚È, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ËÒÔÓ‚Â‰ÛÂÏÓÈ ËÏÂÎË„ËË Ë ÍÛÎ¸ÚÛ˚, Í ÍÓÚÓÓÈÔËÌ‡‰ÎÂÊËÚ. èË‚ÌÂÒÂÌËÂ ˝ÚËı ËÒÚËÌ ‚ÔÓˆÂÒÒ Ó·Û˜ÂÌËfl Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËflÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÂÚÒfl ˜ÂÁ‚˚˜‡ÈÌÓ ‚‡ÊÌ˚Ï.ÇÂ‰¸ ÚÓÎ¸ÍÓ Ú‡ÍÓÈ ÔÓ‰ıÓ‰ ÏÓÊÂÚ ÒÂ„Ó‰ÌflÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ Ò‰ÂÊË‚‡ÌË˛Ì‡ˆËÓÌ‡ÎËÒÚË˜ÂÒÍËı ÚÂÌ‰ÂÌˆËÈ Ë‡ÒÔÂÈ Ì‡ ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÓÒÌÓ‚Â,Ó‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ Á‡ÍÎ‡‰˚‚‡fl ÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ ‰Îfl·Û‰Û˘Â„Ó ‡Á‚ËÚËfl ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË ËÔÓÌËÏ‡ÌËfl.

åÌÂ Í‡Í Ï‡ÚÂË Ó˜ÂÌ¸ ‚‡ÊÌÓ ·˚Ú¸Û‚ÂÂÌÌÓÈ ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ÍÓÚÓÓÂÔÓÎÛ˜‡˛Ú ÏÓË ‰ÂÚË, ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‰‡ÒÚ ËÏ

Kan›mca bu harekette gözlemledi¤imen önemli fley, bu e¤itim kurumlar›nda-ki e¤itmenlerin topyekun, ö¤rencileri-nin dünyam›zda yaflayan farkl› medeni-yet, din ve milletlerin; kültür, gelenek vereflekslerini bilen gerçek “bar›fl kahra-manlar›” olarak yetifltirilmesi gerekti¤i-ne olan inançlar›d›r. Bu yönde e¤itimetabi tutulan bir fert, sosyal problemlerebak›fl aç›s›n› z›tlaflma ve çat›flmaya görede¤il, anlaflma ve birbirine sayg› esas›nagöre ayarlayacakt›r.

Uyuflmaz noktalar› bir kenara b›raka-rak dini, milli, politik önyarg›lar› aflmay›ve insanlar›n bar›fl içinde yaflamalar›n›ngereklili¤ini telkin eden düflünceler çok-tan beri var olan olgulard›r. Fakat bu dü-flünceler fiiliyata dökülmedikten sonra,etkisini hiçbir flekilde gösteremez. ‹stan-bul ve Kayseri’de gezme imkan› buldu-¤um okullar, bu e¤itimin sadece gerçek-li¤ine de¤il, ayn› zamanda etkinli¤ine deiyi bir örnektir. Ö¤rencilerin di¤er ülkeve medeniyetler hakk›nda bilgi alma is-teklerinin uyand›r›lmas›, Türkiye e¤itimsisteminin ana amaçlar› aras›nda yer al-maktad›r. Bu tarz onlar›n fluur altlar›na,yaflam stillerinde farkl›l›k arz eden bir-çok topluluk oldu¤unu ve bunlara insa-

gülen’in e¤itim anlay›fl› гюлен об образовании




Мир Гюлена – мир единства, любви и понимания –составляет основу того капитала, который закладывается вумы и сердца тех, кому посчастливилось получатьобразование в замечательных учебных заведениях Турции.

Gülen’in dünyas›nda birlik, sevgi ve anlay›fl hakimdir ve

onun en büyük sermayesi ise bu kurumlarda e¤itim alma

flans›n› yakalayan insanlar›n ak›l ve kalplerine ekilen sevgi

tohumlar›n›n boy at›p büyümesidir.

Фетхуллах Гюлен заявляет о великой ответственности,которую несут родители перед своими детьми, онеобходимости отцам и матерям быть своего родасвятыми мудрецами, а детям - чувствительным,глубоким и высоконравственным их продолжением.

Fethullah Gülen, anne-baban›n çocuklar›na karfl›sorumlu, evde aziz bir bilge, çocuklar›n ise hisli, derinve ahlakl› olmalar› gerekti¤ini belirtmektedir.

ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÛ˛ ÒÛÏÏÛ ÁÌ‡ÌËÈ, ÌÓ Ë Ì‡Û˜ËÚ„Î‡‚ÌÓÏÛ – ÁÌ‡Ú¸ åË Ë ÒÎÛÊËÚ¸ ÑÓ·Û.ëÂ„Ó‰Ìfl ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ·Û‰Û˘Â„ÓÔÂ‰ÔÓÎ‡„‡ÂÚ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍÛÒÔÂˆË‡ÎËÒÚ‡ Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î‡. éÌÓÁËÊ‰ÂÚÒfl Ì‡ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË ‚˚ÒÓÍËı,ËÒÍÂÌÌËı ˜Û‚ÒÚ‚ „ÛÏ‡ÌËÁÏ‡,ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË. à ÂÒÎË òÍÓÎ‡ (·Û‰¸ ÚÓÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ ¯ÍÓÎ‡, ÍÓÎÎÂ‰Ê, ËÌÒÚËÚÛÚ ËÎËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ) ÔÓÌËÁ‡Ì‡ ‰ÛıÓÏ ‰Ó·‡ ËÔÓÌËÏ‡ÌËfl, ÂÒÎË ÓÌ‡ ÒÎÛÊËÚ ‚ÓÔÎÓ˘ÂÌË˛‚ ÊËÁÌ¸ ÚÂı Ë‰Â‡ÎÓ‚, Ó ÍÓÚÓ˚ı ÏÂ˜Ú‡ÎËÏÌÓ„ËÂ Ò‚ÂÚÎ˚Â ÛÏ˚ Ë ÍÓÚÓ˚Â ÓÚÒÚ‡Ë‚‡ÂÚÁ‡ÏÂ˜‡ÚÂÎ¸Ì˚È „ÛÏ‡ÌËÒÚ Ë ÙËÎÓÒÓÙîÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ, ÓÌ‡ ÒÔÓÒÓ·Ì‡ ‚˚ÔÓÎÌËÚ¸Ò‚ÓÂ ‚ÂÎËÍÓÂ ÔÂ‰Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌËÂ. éÌ‡ ÓÚÍÓÂÚ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ÚÓÚ ÔÛÚ¸, ÔÓ ÍÓÚÓÓÏÛ ÂÏÛÔÂ‰ÒÚÓËÚ Ë‰ÚË Ó˜ÂÌ¸ ‰ÓÎ„Ó – ‚Ò˛ ÊËÁÌ¸.èÓ˝ÚÓÏÛ Ú‡Í ‚‡ÊÌÓ, ˜ÚÓ·˚ Ì‡¯Ë ‰ÂÚËÛ˜ËÎËÒ¸ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡ÛÍ‡Ï, ÌÓ Ë „Î‡‚ÌÓÏÛ –Û˜ËÎËÒ¸ åËÛ ‚ òÍÓÎÂ ÑÓ·‡. �

ni de¤erler çerçevesini aflmayan konu-larda sayg› duyulmas› gerekti¤ini nak-fledecektir.

Gülen’in dünyas›:

Birlik sevgi ve anlay›fl

Fethullah Gülen teflvik ve tavsiyeleriylebu e¤itim projesinin prati¤e dökülmesi-ni sa¤lam›flt›r. Gülen’in dünyas›nda bir-lik, sevgi ve anlay›fl hakimdir ve onun enbüyük sermayesi ise bu kurumlarda e¤i-tim alma flans›n› yakalayan insanlar›nak›l ve kalplerine ekilen sevgi tohumlar›-n›n boy at›p büyümesidir.

Gülen de sadece anlaflmazl›k ve iti-razlar› aflmay› de¤il, hangi din ve kültü-re mensup olursa olsun, ba¤›ms›z olarak

herkesin savunmaya haz›r oldu¤u ortaknokta ve de¤erlerde ittifak etmesinin el-zem oldu¤unu vurgulamaktad›r. Bugerçeklerin e¤itim sürecinde teorik ka-l›plardan pratik hayata geçirilmesi çokönemlidir. Mevcut uygulaman›n tümtopluma yans›t›lmas›, tolerans ve anla-y›fl›n geliflmesine zemin haz›rlamaklabirlikte, günümüzde yayg›n olan etnikayr›mc›l›¤›n ve çekiflmelerin durdurul-mas›na da yard›mc› olabilir.

Bir anne olarak çocuklar›m›n ald›¤›e¤itimde sadece belli kal›pta salt bilgilerkazanmas›n› istemem. Onlar›n dünyay›tan›mas› ve iyili¤e hizmet etmeyi ö¤ren-meleri benim için çok önemli. Günü-müzde ideal neslin yetifltirilmesi, sadecebir uzman ve entelektüelin gayretleriylemümkün de¤ildir. Bu hareket samimiduygu, tolerans ve insan severlik e¤iti-mine dayan›yor. Birçok düflünce önderi-nin ve özellikle Gülen gibi önemli bir ali-min savundu¤u fikirlerin hayat bulmas›ve e¤itim müesseselerinde iyilik ve anla-y›fl›n hakim olmas› durumunda bu mis-yon eda edilmifl olacakt›r. Bu yüzden ço-cuklar›m›z›n sadece bilgi edinmesi de-¤il, bar›fl eksenli yaflamay› ö¤renmeleride çok önemlidir. �





Сегодня воспитание человека будущего предполагает нетолько подготовку специалиста и интеллектуала. Онозиждется на воспитании высоких, искренних чувствгуманизма, толерантности.

Günümüzde ideal neslin yetifltirilmesi, sadece bir uzman ve

entelektüelin gayretleriyle mümkün de¤ildir. Bu hareket

samimi duygu, tolerans ve insan severlik e¤itimine dayan›yor.


ü – Ó‰ËÌ ËÁ ÔÂ‚˚ı ‚˚ÔÛÒÍÌËÍÓ‚ÛÒÒÍÓ-ÚÛÂˆÍËı ÎËˆÂÂ‚ êÓÒÒËË. ëÓ‚ÂÏÂÌË ÓÍÓÌ˜‡ÌËfl ¯ÍÓÎ˚ ‚ 1999

„Ó‰Û ÏÌÂ ˜‡ÒÚÓ ÔËıÓ‰ËÎÓÒ¸ Ë ‚ êÓÒÒËË, Ë‚ íÛˆËË, Ë ‚ Ö‚ÓÔÂ ÒÎ˚¯‡Ú¸ ‚ÓÔÓÒ:«èÓ˜ÂÏÛ Ú˚ ÔÓÒÚÛÔËÎ ‚ ÚÛÂˆÍÛ˛¯ÍÓÎÛ?» èËÁÌ‡Ú¸Òfl, fl Ë Ò‡Ï ‰Ó ÒËı ÔÓÌÂ ÁÌ‡˛! ùÚÓ ·˚Î ÌÂ Í‡ÍÓÈ-ÚÓÒÚ‡ÚÂ„Ë˜ÂÒÍËÈ ÔÎ‡Ì, ‡ ÔÓÒÚÓ Ú‡ÍÒÎÓÊËÎËÒ¸ Ó·ÒÚÓflÚÂÎ¸ÒÚ‚‡.çÂÔÓÒÂ‰ÎË‚ÓÏÛ ÔÓ‰ÓÒÚÍÛ ÒÔÓÌÚ‡ÌÌÓÁ‡ıÓÚÂÎÓÒ¸ ÔÓÔÓ·Ó‚‡Ú¸ ˜ÚÓ-ÚÓ ÌÓ‚ÓÂ.Ü‡ÎÂÚ¸ ÏÌÂ Ó· ˝ÚÓÏ ÒÔÓÌÚ‡ÌÌÓÏÊÂÎ‡ÌËË ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÔË¯ÎÓÒ¸. ç‡Ó·ÓÓÚ:ÚÓ, ˜ÂÏÛ Ì‡Ò Ì‡Û˜ËÎË ‚ ˝ÚÓÈ ¯ÍÓÎÂ,ÓÚÍ˚‚‡ÂÚ Ì‡Ï ‚ ÊËÁÌË ‚ÒÂ ÌÓ‚˚Â ‰‚ÂË,‰‡ËÚ ÌÓ‚˚ı ‰ÛÁÂÈ.

ÑÛÏ‡˛, ÌÂ ·Û‰ÂÚ ÔÂÛ‚ÂÎË˜ÂÌËÂÏÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ÚÛÂˆÍ‡fl ¯ÍÓÎ‡ ‰‡Î‡ Ì‡Ï ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ Í‡˜ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ËÔË‚ËÎ‡ Î˛·Ó‚¸ Í Ò‚ÓÂÈ ÒÚ‡ÌÂ, ÌÓ ËÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸ÌÓ ÔÓ‚ÎËflÎ‡ Ì‡ Ì‡¯ÂÏËÓ‚ÓÁÁÂÌËÂ. èÂÔÓ‰‡‚‡ÌËÂÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ-Ï‡ÚÂÏ‡ÚË˜ÂÒÍËı ÔÂ‰ÏÂÚÓ‚Ì‡ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ flÁ˚ÍÂ, ‡ Ú‡ÍÊÂ Ì‡ÎË˜ËÂÔ‡ÌÒËÓÌ‡, ‚ ÍÓÚÓÓÏ ·˚Î‡ ÍÓÂÌÌ˚ÏÓ·‡ÁÓÏ Â¯ÂÌ‡ ÔÓ·ÎÂÏ‡ ÓÚÍ‡Á‡ ÓÚ‡ÎÍÓ„ÓÎfl, ÍÛÂÌËfl Ë Ì‡ÍÓÚËÍÓ‚, ·˚ÒÚÓÒ‰ÂÎ‡ÎË Ì‡¯ ÎËˆÂÈ ÔÓÔÛÎflÌ˚Ï. í‡ÍÊÂÒ˚„‡ÎÓ ÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸ÌÛ˛ ÓÎ¸ ÚÓÓ·ÒÚÓflÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó, ˜ÚÓ Ì‡¯Ë Û˜ÂÌËÍËÁ‡ÌËÏ‡ÎË ÔËÁÓ‚˚Â ÏÂÒÚ‡ Ì‡ ÓÎËÏÔË‡‰‡ı,‡ ÌÂÍÓÚÓ˚Â Û˜ËÚÂÎfl ·˚ÎË ÔËÁÌ‡Ì˚ì˜ËÚÂÎflÏË ÉÓ‰‡ ‚ ÔÂÚÂ·Û„ÒÍÓÏÏ‡Ò¯Ú‡·Â. é‰Ì‡ÍÓ ÒÂ„Ó‰Ìfl, Ó„Îfl‰˚‚‡flÒ¸Ì‡Á‡‰, fl ‰ÛÏ‡˛, ˜ÚÓ „Î‡‚Ì˚Ï Ì‡¯ËÏ‚˚Ë„˚¯ÂÏ ÒÚ‡ÎË ÌÂ ÁÌ‡ÌËflËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı flÁ˚ÍÓ‚ Ë ÌÂ ÔË‚˚˜Í‡ÛÒÂ‰ÌÓ ‡·ÓÚ‡Ú¸, ÔË‚ËÚ‡fl ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚ÛËÁ Ì‡Ò. ë‡Ï˚Ï ‚‡ÊÌ˚Ï ‰Îfl Ì‡Ò ÒÚ‡ÎÓ·ÎËÁÍÓÂ ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚Ó Ò ˜ÛÊÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛÓÈ ‚‡ÌÌÂÏ ‚ÓÁ‡ÒÚÂ, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÚÓ, ˜ÚÓ Ï˚Ì‡Û˜ËÎËÒ¸ ÔÓÌËÏ‡Ú¸ Ë Î˛·ËÚ¸ Ú‡ÍÛ˛ÒÚ‡ÌÛ, Í‡Í íÛˆËfl, ÍÓÚÓ‡fl Ì‡ÔÓÚflÊÂÌËË ‚ÂÍÓ‚ ÒÍ˚‚‡Î‡Ò¸ Á‡Á‡Ì‡‚ÂÒÓÏ ÔÂ‰‡ÒÒÛ‰ÍÓ‚. ç‡ ÏÓÈ ‚Á„Îfl‰,˝ÚÓ Ò‡Ï˚È ·ÓÎ¸¯ÓÈ ÍÓÁ˚¸, ÍÓÚÓ˚È Ï˚



Школа, открывшая новыеперспективы

Тимофей Нешитов

Журналист (РФ).

Yeni ufuklar açan okul

Timofey Neflitov

Gazeteci (Rusya).

Rusya’daki Rus-Türk kolejlerinin ilkmezunlar›ndan›m. 1999’da mezunoldu¤umdan bu yana, Rusya’da, Tür-

kiye’de, Avrupa’da s›k s›k “Niçin Türk oku-luna gittin?” sorusuyla karfl›laflm›fl, ancakmant›kl› bir cevap verememiflimdir. Buokula niçin kaydoldu¤umu hâlâ bilmiyo-rum! Kas›t de¤ildi, strateji de¤ildi, tesadüf-tü... tevafuktu... Kab›na s›¤mayan bir çocu-¤un, “Farkl› bir fley deneyeyim...” insiyak›n-dan kaynaklanan do¤açlama bir karard›.Ne var ki, Türk okuluna kaydoluflumdanhiç piflmanl›k duymad›m; aksine bu kolej-de ö¤rendiklerimin bana y›llar geçtikçe ye-ni kap›lar açt›¤›n›, yeni dostlar kazand›rd›-¤›n› görüyorum. Okul, bize kaliteli bir e¤i-tim vermenin yan› s›ra, kendi ülkemizi sev-mekle beraber önemli oranda dünyaya ba-k›fl›m›z› da flekillendirdi desem, mübala¤aolmaz. E¤itimin ‹ngilizce verilmesi, ayr›calise döneminde birçok aileyi meflgul edenalkol, sigara ve uyuflturucu gibi problemle-

ÔÓÎÛ˜ËÎË ‚ ÛÒÎÓ‚Ëflı ÏËÓ‚ÓÈ„ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËË.

Ç 1990-Â „Ó‰˚ íÛˆËfl ‚˚Á˚‚‡Î‡ Û·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚‡ ÓÒÒËflÌ ‚ÂÒ¸Ï‡ ÒÚ‡ÌÌ˚Â‡ÒÒÓˆË‡ˆËË. èÓÏËÏÓ ÍÎ‡ÒÒË˜ÂÒÍËıÓËÂÌÚ‡ÎËÒÚÒÍËı ÍÎË¯Â, ·˚ÎË‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌ˚ ÌÂ„‡ÚË‚Ì˚Â Ó·‡Á˚«˜ÂÎÌÓ˜ÌÓÈ ÚÓ„Ó‚ÎË». Ä ‚ ÔÓÔÛÎflÌÓÏÒÚËıÂ äÓÌÂfl óÛÍÓ‚ÒÍÓ„Ó ¯Î‡ Â˜¸ ÓÍÓÍÓ‰ËÎÂ, ÍÓÚÓ˚È „Ó‚ÓËÎ ÔÓ-ÚÛÂˆÍË.ëÎÓ‚ÓÏ, ÒÂ‰ÌÂÒÚ‡ÚËÒÚË˜ÂÒÍËÈ ÚÛÓÍ ·˚Î


Самым важным для насстало близкое знакомство с

чужой культурой в раннемвозрасте.

En fazla faydas›n›

gördü¤üm geliflme, çocuk

yaflta yabanc› bir kültürle

kaynaflm›fl olmam›z.

Международный лицей №664 г. Санкт-Петербурга

Petersburg’taki Uluslararas› 664 no’lu Lise





‚ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËË ÓÒÒËflÌ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ,ÍÓÚÓÓÏÛ ÌÂ ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÒÚÓËÎÓ ‰Ó‚ÂflÚ¸,ÌÂ „Ó‚Ófl ÛÊÂ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ ˜Û‚ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ÒËÏÔ‡ÚË˛, ÌÂÍËÏ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÓÏ Ò ‰Û„ÓÈÔÎ‡ÌÂÚ˚, ÍÓÚÓ˚È ÌÂ ËÏÂÎ ÌË˜Â„Ó Ó·˘Â„ÓÒ «Ì‡ÏË». ë‡Ï˚Ï ‚‡ÊÌ˚Ï ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÓÏÚÓÈ ‰ÛÊ·˚, ÍÓÚÓ‡fl Á‡‚flÁ‡Î‡Ò¸ Û Ì‡Ò ÒÌ‡¯ËÏË Û˜ËÚÂÎflÏË Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÚÂÎflÏË,·˚ÎÓ ÓÒÓÁÌ‡ÌËÂ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ ÚÛÍË – Ú‡ÍËÂÊÂ, Í‡Í Ï˚, Î˛‰Ë, ÍÓÚÓ˚Â ÔÓ ÛÚ‡Ï˜ËÒÚflÚ ÁÛ·˚, ÔÓ ÌÓ˜‡Ï ÒÔflÚ, Î˛·flÚ ÙÛÚ·ÓÎ,Â‰flÚ, ÍÓ„‰‡ ÔÓ„ÓÎÓ‰‡˛ÚÒfl, ÔÓÒÚ˚‚‡˛Ú,ÍÓ„‰‡ ıÓÎÓ‰ÌÓ, ÒÏÂ˛ÚÒfl, ÔÎ‡˜ÛÚ, ÒÍÛ˜‡˛ÚÔÓ Ó‰ËÚÂÎflÏ. äÓ„‰‡ fl „ÓÚÓ‚ËÎÒfl Í‚ÒÚÛÔËÚÂÎ¸Ì˚Ï ˝ÍÁ‡ÏÂÌ‡Ï ‚ ÎËˆÂÈ, ÓÚÂˆÒÍ‡Á‡Î ÏÌÂ:

- ë˚Ì, ÌÂ Ô‡ÌËÍÛÈ. ÖÒÎË ·Û‰ÂÚ Í‡ÍÓÈ-ÚÓ ‚ÓÔÓÒ, Ì‡ ÍÓÚÓ˚È Ú˚ ÌÂ ÒÏÓÊÂ¯¸ÓÚ‚ÂÚËÚ¸, „Ó‚ÓË ÒÎÂ‰Û˛˘Û˛ Ù‡ÁÛ:«ëÚÓÎËˆ‡ êÂÒÔÛ·ÎËÍË íÛˆËfl – ÄÌÍ‡‡,‚‡Î˛Ú‡ – ÎË‡, ÔÂÁË‰ÂÌÚ – ëÛÎÂÈÏ‡ÌÑÂÏËÂÎ¸». ùÚË ÚË ‚Â˘Ë ÌÂ ÏÂÌfl˛ÚÒfl!

ÑÓÎÊÂÌ ÔËÁÌ‡Ú¸Òfl, ˜ÚÓ Í ÏÓÏÂÌÚÛÔÓÒÚÛÔÎÂÌËfl fl, ÍÓÏÂ ˝ÚÓ„Ó, Ï‡ÎÓ ˜ÚÓ ÁÌ‡ÎÓ íÛˆËË Ë ·˚Î Û‚ÂÂÌ, ˜ÚÓ ÚÛÍË ÔË¯ÛÚ‡‡·ÒÍÓÈ ‚flÁ¸˛...

ãËˆÂÈ ÒÚ‡Î ‰Îfl ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚‡ ËÁ Ì‡Ò‚ÚÓ˚Ï ‰ÓÏÓÏ, Ë Ï˚ ÌÂ ÔÓ‰ÓÁÂ‚‡ÎË, ˜ÚÓÌ‡¯‡ ¯ÍÓÎ‡ ·˚Î‡ ˜‡ÒÚ¸˛ÍÛÔÌÓÏ‡Ò¯Ú‡·ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓ„Ó‰‚ËÊÂÌËfl, ‚‰ÓıÌÓ‚ÎÂÌÌÓ„Ó ÚÛÂˆÍËÏËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ îÂÚıÛÎÎ‡ıÓÏ É˛ÎÂÌÓÏ.å˚ ‰ÛÏ‡ÎË, ˜ÚÓ ÚÛÂˆÍËÂ Û˜ËÚÂÎflÔËÂı‡ÎË ÚÓÎ¸ÍÓ Í Ì‡Ï! ëÂ„Ó‰Ìfl fl ÁÌ‡˛,˜ÚÓ ÚÛÂˆÍËÂ ¯ÍÓÎ˚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Û˛Ú ‚ Ò‡Ï˚ı‡ÁÌ˚ı Û„ÓÎÍ‡ı Ò‚ÂÚ‡. í‡Í ÊÂ Í‡ÍÚÛÂˆÍÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÂ ‰‚ËÊÂÌËÂ ÌÂÓ„‡ÌË˜ÂÌÓ êÓÒÒËÂÈ, Ú‡Í Ë Ï˚,‚˚ÔÛÒÍÌËÍË, ÌÂ ÓËÂÌÚËÓ‚‡Ì˚ ÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡íÛˆË˛. èÓÒÚÓ íÛˆËfl ÒÚ‡Î‡ ‰Îfl Ì‡ÒÓÍÌÓÏ ‚ ÏË. ÅÎ‡„Ó‰‡fl ÚÛÂˆÍËÏ‰ÛÁ¸flÏ Ï˚ ÒÚ‡ÎË ÔÓÌËÏ‡Ú¸, Ì‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ‚‡ÊÌÓ ËÁ·‡‚ÎflÚ¸Òfl ÓÚ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌ˚ıÔÂ‰‡ÒÒÛ‰ÍÓ‚ ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌË˛ Í ‰Û„ËÏÍÛÎ¸ÚÛ‡Ï, ÒÏÓÚÂÚ¸ Ì‡ ˜ÛÊËı ÒÎ˛·ÓÔ˚ÚÒÚ‚ÓÏ Ë ‰Ó·˚Ï Ì‡ÏÂÂÌËÂÏ,ÓˆÂÌË‚‡Ú¸ Î˛‰ÂÈ ÔÓ Ëı ÎË˜Ì˚ÏÍ‡˜ÂÒÚ‚‡Ï, ‡ ÌÂ ÔÓ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÈ,ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ËÎË flÁ˚ÍÓ‚ÓÈÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚË. ùÚÓ ˆÂÌÌÓÒÚË, ÓÍÓÚÓ˚ı ÎÂ„ÍÓ „Ó‚ÓËÚ¸, ÌÓ ÍÓÚÓ˚ÂÚÛ‰ÌÓ ‚ÓÔÎÓ˘‡Ú¸ ‚ ÊËÁÌ¸. ÑÛÏ‡˛,„Î‡‚ÌÓÂ ÒÚÂÏÎÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡Í‡Í ‡Á Ë Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ ˝ÚËˆÂÌÌÓÒÚË ÌÂ ·˚ÎË ÔÛÒÚ˚ÏË ÒÎÓ‚‡ÏË. �

rin kökten çözülmüfl oldu¤u bir yurtta kal-mam›z, kolejimizi k›sa sürede ra¤bet gö-ren okullar listesinin üst s›ralar›na yerlefl-tirdi. Olimpiyatlarda gösterilen fevkaladebaflar›lar›n ve kimi hocalar›m›z›n 4, 5 mil-yon nüfuslu Petersburg genelinde “Y›l›nÖ¤retmeni” seçilmesinin de okula gittikçeün katt›¤›n› hepimiz seziyorduk. Ancak bu-gün geriye bakt›¤›mda, bu okula girmekleelime geçen en büyük kazanc›n yabanc› dilbilgisi veya ço¤umuza afl›lanan çal›flkanl›kfluuru olmad›¤›n› düflünüyorum. En fazla

faydas›n› gördü¤üm geliflme, çocuk yafltayabanc› bir kültürle kaynaflm›fl olmam›z.Hele Türkiye gibi, Rusya’da as›rlarca önyar-g› duvarlar› arkas›nda gizlenen bir ülkeyianlamay› ve sevmeyi ö¤renmemiz, kana-atimce, küresel dünyada elimize geçen enönemli koz olsa gerek.

1990’l› y›llarda Rusya’da “Türkiye” de-di¤inizde insanlar›n akl›na birbirinden ga-rip fleyler gelebiliyordu. Klasik oryantalistkliflelerin yan› s›ra Osmanl›-Rus savafllar›-n›n ve bavul ticaretinin etkisi büyük ol-mufltu. Popüler çocuk flairi Korney Çu-kovski’nin “Türkçe konuflan timsah” tiple-mesi de cabas›yd›. Velhas›l Türklerin peksevilecek, güvenilecek insanlar olmad›¤›,hatta “bizimle” alakas› olmayan, adetafarkl› bir gezegende yaflayan acayip mah-luklar oldu¤u yönde bir imaj›n hakim ol-du¤unu söyleyebiliriz. Dolay›s›yla bellet-men ve ö¤retmenlerimizle kurdu¤umuzdostluklar›n en önemli etkisi, Türklerin bi-zim gibi difllerini f›rçalayan, gece uyuyan,futbol oynamay› seven, ac›k›nca yemek yi-yen, üflüyünce nezle olan, gülen, a¤layan,annesini babas›n› özleyen insanlar oldu-¤unu görmek idi. Okulun girifl s›nav›nahaz›rlan›rken babam demiflti ki, “O¤lumhiç panik yapma. Cevab›n› bilemeyece¤inbir soru olursa flöyle de: Türkiye Cumhuri-yeti’nin baflkenti Ankara’d›r, para birimi li-rad›r, Cumhurbaflkan› Süleyman Demi-rel’dir. Bu üçü hiç de¤iflmez!” ‹tiraf edeyimokulun ilk günü bu üçünün d›fl›nda Türki-ye hakk›nda fazla bir fley bilmiyor, hattaTürklerin Arap alfabesini kulland›klar›n›zannediyordum...

‹kinci evimiz nazar›yla bakt›¤›m›z oku-lumuzun, Fethullah Gülen isminde bir ay-d›n›n ilham verdi¤i küresel bir e¤itimhamlesinin bir parças› oldu¤unu ise bil-meden yetifltik. Türk e¤itim gönüllülerininsadece Rusya’ya geldi¤ini zannediyorduk!Me¤er Türk okullar› dünyan›n dört bir ta-raf›nda e¤itim hizmetlerini sürdürüyor-mufl. Gönüllüler hareketi nas›l Rusya ile s›-n›rl› kalm›yorsa, biz mezunlar da Türkiyeeksenli yaflam›yoruz. Türkiye, dünyaya aç›l-d›¤›m›z bir kilit ülke oldu. Türk dostlar›m›zsayesinde yabanc› kültürlere karfl› kafa-m›zdaki önyarg›lar› sorgulaman›n; farkl›olana merak ve hüsnü zanla yaklaflman›n;insan›n ›rk›na, dinine, diline de¤il, kiflili¤i-ne bakman›n ehemmiyetini kavrad›k. Dilekolay, yaflanmas› zor gerçekler bunlar…Herhalde Fethullah Gülen’in temel arzusuda bu gerçeklerin sözde kalmamas›. �

Проф., доктор Токтамыш Атеш

Эти школы не имеют

каких-то других целей,

кроме образования

Я никогда не поверю, что школы вРоссийской Федерации, так же как ишколы по всему миру, имеют какие-тодругие цели, кроме обеспеченияполучения хорошего образованияучащимися. К тому же, если обратитьсяк словам уважаемого Гюлена, вы несможете увидеть ничего, кромепонятий «мира», «диалога» и«терпимости». Все, что делает и говоритуважаемый Гюлен, налицо.

Prof.Dr. Toktam›fl Atefl

Bu okullar›n e¤itim

d›fl›nda bir amac› olamaz

Rusya Federasyonu’ndaki okullar›n,dünyan›n her yan›ndaki okullar gibi,ö¤rencilerine iyi e¤itim vermenind›fl›nda bir amac› olabilece¤ine aslainanmam. Zaten Say›n Gülen’insöylemlerine bak›ld›¤› zaman; “bar›fl”,“diyalog” ve “hoflgörü” gibikavramlar›n d›fl›nda hiçbirfleygöremezsiniz. Say›n Gülen’in yapt›klar›da ortadad›r, söyledikleri de.

Как турецкое образовательное движение не ограниченоРоссией, так и мы, выпускники, не ориентированы только наТурцию. Просто Турция стала для нас окном в мир.

Gönüllüler hareketi nas›l Rusya ile s›n›rl› kalm›yorsa, biz

mezunlar da Türkiye eksenli yaflam›yoruz. Türkiye, dünyaya

aç›ld›¤›m›z bir kilit ülke oldu.

ë ÔÓ‚ÓÁ„Î‡¯ÂÌËÂÏ ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚËÉÛÁËË ‚ 1991 „. ˝Ú‡ ÒÚ‡Ì‡ÒÚ‡‡Î‡Ò¸ Á‡ÌflÚ¸ ‰ÓÒÚÓÈÌÓÂ ÏÂÒÚÓ ‚

ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚Â „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ ÏË‡. ÉÛÁËflËÒÍ‡Î‡ ‰ÛÁÂÈ Ë Ì‡ıÓ‰ËÎ‡ Ëı. Ç ÛÒÎÓ‚ËflıÚÓ„Ó ÒÎÓÊÌÓ„Ó ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓ„Ó ÔÂËÓ‰‡˝ÚÓÚ ÔÓˆÂÒÒ ÌÂ ·˚Î ÔÓÒÚ˚Ï. ë Ó‰ÌÓÈÒÚÓÓÌ˚, ÔÓ‰ÓÎÊ‡˛˘ËÂÒfl ÍÓÌÙÎËÍÚ˚ ËÒÚÓÎÍÌÓ‚ÂÌËfl, Ò ‰Û„ÓÈ – ÓÚÒÛÚÒÚ‚ËÂ˝ÎÂÍÚË˜ÂÒÚ‚‡, ·ÂÁ‡·ÓÚËˆ‡ Ë ÒÎÓÊÌ‡fl˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍ‡fl ÒËÚÛ‡ˆËfl. ÇÒÂ ˝ÚÓÔÓÓÊ‰‡ÎÓ ‡ÁÎË˜Ì˚Â ˜Û‚ÒÚ‚‡ Û Ì‡Ó‰Ì˚ıÏ‡ÒÒ.

ÇÍÎ‡‰˚‚‡Ú¸ ËÌ‚ÂÒÚËˆËË ‚ ÉÛÁË˛ ‚ ÚÓÚÔÂËÓ‰ Ò˜ËÚ‡ÎÓÒ¸ ‰ÂÎÓÏ ËÒÍÓ‚‡ÌÌ˚Ï, ËÎ˛‰ÂÈ, ‰ÂÎ‡‚¯Ëı ˝ÚÓ, ·˚ÎÓ ˜ÂÁ‚˚˜‡ÈÌÓÏ‡ÎÓ. çÂÒÏÓÚfl Ì‡ ‚ÒÂ ˝ÚÓ, ÚÛÂˆÍËÂÓ„‡ÌËÁ‡ˆËË «ó‡„Î‡» Ë «å‡Ò»,‡·ÓÚ‡˛˘ËÂ ‚ Ó·Î‡ÒÚË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ÌÂÔÓÒÚÂÒÌflÎËÒ¸ Ì‡˜‡Ú¸ ‰ÛÊ·Û Ë

ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Ó Ò ÉÛÁËÂÈ. ëÌ‡˜‡Î‡ ËÏË·˚ÎË ÓÚÍ˚Ú˚ ¯ÍÓÎ˚ ‚ í·ËÎËÒË ËÅ‡ÚÛÏË. ÇÒÎÂ‰ Á‡ ˝ÚËÏ ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÎÓÓÒÌÓ‚‡ÌËÂ åÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓ„ÓóÂÌÓÏÓÒÍÓ„Ó ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡. Ç ÚÂ „Ó‰˚ ÛÉÛÁËË ÌÂ ·˚ÎÓ ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË ‚ ÌÓ‚˚ıÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËflı, Ó‰Ì‡ÍÓÁ‡‰‡˜‡ «ó‡„Î‡‡» Ë «å‡Ò‡» ·˚Î‡ ËÌÓÈ –ÒÓÁ‰‡Ú¸ ÏÓÒÚ ‰ÛÊ·˚ ÒÌ‡˜‡Î‡ ÏÂÊ‰ÛíÛˆËÂÈ Ë ÉÛÁËÂÈ, ‡ ÔÓÚÓÏ Ë ÏÂÊ‰ÛÉÛÁËÂÈ Ë ‚ÒÂÏ ÏËÓÏ. èÓ˝ÚÓÏÛÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ‚ ˝ÚËı ¯ÍÓÎ‡ı ‚Â‰ÂÚÒfl Ì‡„ÛÁËÌÒÍÓÏ Ë ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ flÁ˚Í‡ı.

ÜÂÎÂÁÌ˚È Á‡Ì‡‚ÂÒ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡‚¯ËÈ ‚ÚÂ˜ÂÌËÂ ‰ÓÎ„Ëı ÎÂÚ ÏÂÊ‰Û ÉÛÁËÂÈ ËíÛˆËÂÈ, ‰Ó Ì‡˜‡Î‡ Ëı ‰ÛÊÂÒÍËıÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ, ‰‡Î Ó ÒÂ·Â ÁÌ‡Ú¸: ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ„ÛÁËÌÒÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡ Í ‚˚¯ÂÛÍ‡Á‡ÌÌ˚Ï¯ÍÓÎ‡Ï ·˚ÎÓ ÌÂ„‡ÚË‚Ì˚Ï. Ç ÚÓÚ ÔÂËÓ‰‚ÒÂ Û‰Ë‚ÎflÎËÒ¸ ‚ÎÓÊÂÌËflÏ íÛˆËË ‚




Заслуженный почетГиули Аласания

Профессор, доктор исторических наук, проректор Международного Черноморского университета (Грузия).

Hak edilmifl bir onur

Giuli Alasaniya

Prof. Dr., Uluslararası karadeniz üniversitesi rektör yardımcısı (gürcistan).

Gürcistan 1991 y›l›nda ba¤›ms›zl›-¤›n› ilan etmesiyle dünya dev-letler toplulu¤u içerisinde yer

almaya çal›flt›. Art›k, Gürcistan dostlar›-n› ar›yordu ve arad›¤› dostlar› da bul-maktayd›. Ama elbette ki bu, o kadar ko-lay olmayacakt›. Çünkü o dönemler çokzor ve karmafl›kt›. Bir yandan çat›flmalardevam ediyor, di¤er yandan elektri¤inolmay›fl›, iflsizlik ve karmafl›k ekonomikortam hepimizin akl›nda de¤iflik duy-gular has›l ediyordu.

O dönemde Gürcistan’a yat›r›m yap-mak oldukça riskliydi. Dolay›s›yla cesurad›m atan insan oldukça azd›. ‹flte “Ça¤-lar” ve “Mars” adl› cesur Türk e¤itim ku-rumlar› her fleye ra¤men Gürcistan ile


Выпускной вечер в МеждународномЧерноморском университете (г.Тбилиси)

Uluslararas› Karadeniz ÜniversitesiMezuniyet Töreni (Tiflis)

Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ÉÛÁËË, ‚Â‰¸ ‡ÌÂÂ ˝Ú‡ ÒÚ‡Ì‡ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÓÚÎË˜‡Î‡Ò¸ ·ÓÎ¸¯ËÏËÛÒÔÂı‡ÏË ‚ ˝ÚÓÈ Ó·Î‡ÒÚË. à ‚ÒÂ ÊÂÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎË ÚÛÂˆÍËı ¯ÍÓÎ, ÌÂÒÏÓÚfl Ì‡ÏÌÓ„Ó˜ËÒÎÂÌÌ˚Â ÔÂÔflÚÒÚ‚Ëfl, ‡ÍÚË‚ÌÓÌ‡˜‡ÎË Ò‚Ó˛ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸. óÂÂÁÌÂÍÓÚÓÓÂ ‚ÂÏfl Ï˚ ÛÁÌ‡ÎË, ˜ÚÓ ÔÓ‰Ó·Ì˚Â¯ÍÓÎ˚ ÓÚÍ˚Ú˚ ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ.

ÇÒÂÏ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ, ˜ÚÓ ÚÛÂˆÍËÂ ¯ÍÓÎ˚,Í‡Í ‚ ÉÛÁËË, Ú‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡,ÌÂ ÛÔ‡‚Îfl˛ÚÒfl ËÁ Í‡ÍÓ„Ó-ÚÓ ˆÂÌÚ‡, ÌÓÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎÂÈ Ú‡Í Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ‚‰ÓıÌÓ‚ÎflÎËË‰ÂË Ó‰ÌÓ„Ó ÍÛÔÌÓ„Ó Ï˚ÒÎËÚÂÎfl, Û˜ÂÌÓ„Ó.äÓÌÂ˜ÌÓ, ‚ ‡ÁÌ˚ı ÍÓÌˆ‡ı ÏË‡ ÊË‚ÛÚÒ‡Ï˚Â ‡ÁÌ˚Â ‰ÂflÚÂÎË Ì‡ÛÍË, Ó‰Ì‡ÍÓ Ï˚‚Ë‰ËÏ, ˜ÚÓ Ëı Ë‰ÂË ÌÂÂ‰ÍÓ‚ÓÒÔËÌËÏ‡˛ÚÒfl ÎË¯¸ Ó„‡ÌË˜ÂÌÌ˚ÏÍÛ„ÓÏ Î˛‰ÂÈ. çÓ ÔËÁ˚‚ ‚ÂÎËÍÓ„Ó‰ÂflÚÂÎfl ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË, Ó ÍÓÚÓÓÏ Ë‰ÂÚÂ˜¸, ÛÒÎ˚¯‡Ì ‚Ó ‚ÒÂÏ Ò‚ÂÚÂ. éÌÔÓ·ÛÊ‰‡ÂÚ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Ó Í ‰ÂÈÒÚ‚ËflÏ ‚ÓËÏfl ÒÓÁ‰‡ÌËfl ÎÛ˜¯Â„Ó ÏË‡ Ë·Î‡„ÓÔÓÎÛ˜ÌÓ„Ó ·Û‰Û˘Â„Ó. àÏfl ˝ÚÓ„Ó‚ÂÎËÍÓ„Ó ‰ÂflÚÂÎfl îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ.

ü ‚Â˛, ˜ÚÓ ËÏfl É˛ÎÂÌ‡ ·Û‰ÛÚ Ò·Î‡„Ó‰‡ÌÓÒÚ¸˛ ÔÓËÁÌÓÒËÚ¸ Ë Ì‡¯ËÔÓÚÓÏÍË. ÇÓÁÏÓÊÌÓ, ÌÂÍÓÚÓ˚Â ÁÌ‡˛Ú Â„ÓÎË¯¸ Í‡Í ÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰ÂflÚÂÎfl. é‰Ì‡ÍÓ˝ÚÓ„Ó ÌÂ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ‰Îfl ÔÓÌËÏ‡ÌËfl Â„ÓÓÎË ‚ ÒÂ„Ó‰Ìfl¯ÌÂÏ ÏËÂ. ÖÒÎË ÍÓÔÌÛÚ¸„ÎÛ·ÊÂ, ÏÓÊÌÓ Û·Â‰ËÚ¸Òfl, ˜ÚÓ ‚ÒflÙËÎÓÒÓÙËfl É˛ÎÂÌ‡ ÓÔË‡ÂÚÒfl Ì‡ Î˛·Ó‚¸ Í˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌË˛, Ò‡ÏÓÂ ‰ÓÓ„ÓÂ ‚Ì‡¯ÂÏ ÒÎÓÊÌÓÏ ÏËÂ – ˝ÚÓ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ËÔÓÊËÚ‡fl ËÏ ÊËÁÌ¸. óÚÓ·˚ ÒÔ‡ÒÚË˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Ó, ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ Â‰ËÌÂÌËÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ‡ÁÌ˚ı ÍÛÎ¸ÚÛ,ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÚÂÔËÏÓÒÚËÏÂÊ‰Û ÌËÏË. é‰ÌËÏ ËÁ ÓÒÌÓ‚Ì˚ıËÌÒÚÛÏÂÌÚÓ‚ Â¯ÂÌËfl ˝ÚÓÈ Á‡‰‡˜Ëfl‚ÎflÂÚÒfl ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl,Û‚‡Ê‡˛˘ÂÈ ÂÎË„Ë˛ Ì‡ÛÍË. Ñ‡, É˛ÎÂÌ –ËÒÚËÌÌ˚È ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ, ÒÚ‡‡˛˘ËÈÒfl

iflbirli¤i ve dostluk iliflkileri kurmaktançekinmedi. Onlar önce Tiflis ve Ba-tum’da okullar açt›lar. Daha sonra bunuUluslararas› Karadeniz Üniversitesi ta-kip etti. O y›llarda Gürcistan’daki okul veüniversiteler için bu manada bir eksiklikduyulmuyordu. Ama Türk okullar›n›ngörevi tamamen farkl›yd›. Bu okullar›namac› ilk önce Türkiye ve Gürcistan ara-s›nda, daha sonra ise Gürcistan ve bü-tün dünya aras›nda köprü kurmakt›. Bunedenle bu okullarda e¤itim Gürcüce ve‹ngilizce dillerinde yap›lmaktad›r.

Gürcistan ve Türkiye aras›nda ba¤›m-s›zl›ktan önce uzun y›llar demir perdeninolmas›, Gürcü halk›n›n söz konusu okul-lar›n aç›lmas›na ilk baflta tepki göster-mesine sebep oldu. O dönemde Türki-ye’nin bu e¤itim çal›flmalar›na herkes fla-fl›r›yordu. Çünkü bu ülkenin daha öncebu alanda dünya çap›nda herhangi bir

baflar›s› bilinmiyordu. Ama Türk okullar›-n›n kurucular› onlara engel olan hiçbirzorluktan korkmad›lar. De¤iflik alanlardafaaliyetlerini gelifltirdiler. K›sa zamansonra biz, Türklerin benzer okullar› dün-yan›n her yerinde açt›¤›n› ö¤rendik. Ayr›-ca bu okullar›n herhangi bir ortak mer-kezden yönetilmedi¤i de çok geçmedenfark›na var›lan bir husus oldu.

Gerçi gerek Gürcistan’da gereksedünyan›n de¤iflik ülkelerinde aç›lanTürk okullar›n›n, bir merkezden idareedilemedi¤i herkesçe biliniyor ama buharekete düflünce ve fikirleri ile ilhamveren bir kifli, bir düflünce ve aksiyon in-san› var. Bu anlamda elbette baflka yer-lerde baflka düflünürler de mevcut, an-cak onlar› s›n›rl› bir toplulu¤un takip et-ti¤ini görüyoruz. Halbuki bu düflünceve aksiyon insan›n› herkes dinliyor. Bukifli düflünce ve fikirleri ile insanl›¤a da-





Вся философия Гюленаопирается на любовь кчеловеку. По его мнению,самое дорогое в нашемсложном мире – это человеки прожитая им жизнь.

Gülen’in tüm felsefesi insan

sevgisine dayanmaktad›r. Bu

bilge insan için, bu karmafl›k

dünyada en de¤erli olan

varl›k insand›r ve onun

yaflam›fl oldu¤u hayatt›r.

Михаил Саакашвили на церемонии закладки первого камняодного из зданий Международного Черноморскогоуниверситета в Тбилиси (2008г.)

Mihail Saakaflvili Tiflis’teki Uluslararas› KaradenizÜniversitesi’nin ek bina temel atma töreninde (2008)

„ÎÛ·ÓÍÓ ÛÍÓÂÌËÚ¸ Ò‚Ó˛ ‚ÂÛ ‚ ÊËÁÌË,Û‚‡Ê‡˛˘ËÈ ‡ÁÎË˜Ì˚Â ÍÛÎ¸ÚÛ˚ ËÂÎË„ËË. éÌ ËÒÒÎÂ‰ÛÂÚ Â‡ÎËÁ‡ˆË˛ÔËÌˆËÔÓ‚ ‚Á‡ËÏÌÓÈ ÚÂÔËÏÓÒÚË Î˛‰ÂÈ,Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚Â ÔÓÌflÚËfl, ÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘ËÂ˜ÂÎÓ‚Â˜ÌÓÒÚ¸ ËÒÚËÌÌÓ„Ó ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ‡. ÇÒ‚flÁË Ò ˝ÚËÏ É˛ÎÂÌ ˜‡ÒÚÓ ÔÓ‚ÚÓflÂÚ, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï Ë ÚÂÓËÁÏ ÌÂ ÏÓ„ÛÚÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡Ú¸.

Ç ÙËÎÓÒÓÙËË É˛ÎÂÌ‡ ÌÂÚ ÔËÁÌ‡ÍÓ‚‰Ó„Ï˚, ÓÌ‡ ËÁÏÂÌflÂÚÒfl Ë ‡Á‚Ë‚‡ÂÚÒfl ‚ÔÓˆÂÒÒÂ Â„Ó ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË. òÍÓÎ˚ ËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚, ÒÓÁ‰‡ÌÌ˚Â Â„Ó Û˜ÂÌËÍ‡ÏË,ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ Á‡ÍÓ˛Ú Ò‚ÓË ‰‚ÂË, ÓÌËÓÚÍ˚Ú˚ ‰Îfl ‚ÒÂ„Ó ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏËÓ‚Ó„Ó ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ Ë ËÁ‚ÂÒÚÌ˚ Ò‚ÓËÏÛ‚‡ÊÂÌËÂÏ Í Ò‚Ó·Ó‰Â Ï˚ÒÎË. í‡Ï‚ÓÒÔËÚ˚‚‡˛ÚÒfl ÔÓÍÓÎÂÌËfl Ò‚Ó·Ó‰Ì˚ı,ÛÏÂ˛˘Ëı ‰ÛÏ‡Ú¸ Ë ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸,ÒÔÓÒÓ·Ì˚ı ‚ÓÒÔËÌËÏ‡Ú¸ ÍËÚËÍÛÏÓÎÓ‰˚ı Î˛‰ÂÈ. í‡Ï ÔË‚Ë‚‡˛ÚÛ˜‡˘ËÏÒfl Î˛·Ó‚¸ Í Ó‰ËÌÂ Ë ËÌÚÂÂÒ Í‡ÁÎË˜Ì˚Ï ÍÛÎ¸ÚÛ‡Ï.

ÖÒÎË Ó·‡ÚËÚ¸Òfl Í ËÒÚÓËË Â„Ó ÊËÁÌË,ÏÓÊÌÓ Û‚Ë‰ÂÚ¸, ˜ÚÓ ÓÌ ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂÒÚÂÏËÎÒfl Í ÔÓÎÛ˜ÂÌË˛ Í‡ÍËı-ÎË·Ó‰ÓÎÊÌÓÒÚÂÈ ËÎË Á‚‡ÌËÈ. é‰Ì‡ÍÓ Û ÌÂ„ÓÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ·˚ÎÓ ÌÂ‰ÓÒÚ‡ÚÍ‡ ‚ ÒÎÛ¯‡ÚÂÎflı,ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎflı Ë ÔÓÒÚÓ Î˛·fl˘Ëı ËÛ‚‡Ê‡˛˘Ëı Â„Ó Î˛‰flı.

çÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ÏÂÒflˆÂ‚ Ì‡Á‡‰ ÊÛÌ‡ÎÓÏ«Foreign Policy» ·˚Î Ó·Ì‡Ó‰Ó‚‡Ì ÂÈÚËÌ„ÒÚ‡ Ì˚ÌÂ ÊË‚Û˘Ëı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ ÏË‡,‚ ÍÓÚÓÓÏ É˛ÎÂÌÛ ÓÚ‰‡ÌÓ ÔÂ‚ÓÂ ÏÂÒÚÓ.å˚ ÔÓÁ‰‡‚ÎflÂÏ ˝ÚÓ„Ó ‚ÂÎËÍÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Ò Á‡ÒÎÛÊÂÌÌ˚Ï ÏËÓ‚˚Ï ÔËÁÌ‡ÌËÂÏ ËÊÂÎ‡ÂÏ ÂÏÛ ‰ÓÎ„Ëı ÎÂÚ ÊËÁÌË ËÔÎÓ‰ÓÚ‚ÓÌÓ„Ó Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚‡. �

ha iyi bir dünya, daha iyi bir geleceksunma ad›na insanl›¤› harekete geçiri-yor. ‹flte bu zat Fethullah Gülen’dir.

Evet Fethullah Gülen’in flu an oldu¤ugibi gelecekte de çok önemli bir insanolarak dikkat çekece¤ini düflünüyorum.Baz›lar› belki Fethullah Gülen’i sadecedin adaml›¤› veçhesiyle tan›yor, biliyor.Ancak bu yönü, kanaatimce onu tan›makiçin yeterli de¤ildir. Çünkü yak›ndan ba-k›ld›¤›nda görülecektir ki, Gülen’in tümfelsefesi insan sevgisine dayanmaktad›r.Bu bilge insan için, bu karmafl›k dünyadaen de¤erli olan varl›k insand›r ve onunyaflam›fl oldu¤u hayatt›r. Ona göre insan-lar› kurtarmak için de¤iflik kültürlerintemsilcilerinin ortak noktaya gelmesi,aralar›nda diyalog kurulmal› ve hoflgörügelifltirilmeli. Bunun da ötesinde enönemli fley e¤itimdir, dine sayg›l› ilim an-lay›fl›, ilim düflüncesidir. Evet, FethullahGülen inanc›n› hassasiyetle yaflamayaçal›flan dindar bir Müslüman’d›r amafarkl› din ve kültürlere sayg› duymakta vebunu önemsemektedir. Gülen ‹slam’daMüslüman’›n insanî derinli¤i olan bir ah-lak anlay›fl› ve farkl› olana karfl› hoflgörü-lü olmay› ö¤reten ve modern hayata ayakuydurabilen ilkeleri araflt›r›yor ve bulu-yor. Bu aç›dan Gülen, ‹slam ve terörizminbirlikte an›lamayaca¤› konusunda s›k s›kgörüfllerini dile getirmektedir.

Gülen’in felsefesi dogmatik de¤il,düflünce faaliyeti içinde de¤ifliyor, inki-flaf ediyor. Onu dinleyen insanlar›n kur-du¤u okullar ve üniversitelerin de dün-yaya asla kapal› olmad›¤› görülüyor.Evet, bu okullar ça¤dafl dünyaya aç›kokullard›r. Ba¤›ms›z ve hür düflünceyesayg›lar› ile dikkat çekmektedirler. Buokullarda özgür düflünen insanlar; elefl-tiriye aç›k, analiz yapabilme özellikleri-ne sahip nesiller yetifltiriliyor. Bu okul-lar ö¤rencilerde de¤iflik kültürlere olanilgiyi art›r›yor ve ö¤renciler burada ayr›-ca vatansever olarak yetifltiriliyor.

Fethullah Gülen politikadan uzak du-ruyor ama güçlü bir devlet fikrinden ya-nad›r. Türkiye’nin Avrupa sürecine kat›l-mas›na destek vermektedir. Hayat› arafl-t›r›ld›¤›nda onun hiçbir zaman herhan-gi bir makam ve paye peflinde olmad›¤›görülecektir. Buna ra¤men onun dinle-yenleri, takdir edenleri ve sevenleri hiç-bir zaman eksik olmam›fl. Geçti¤imiz ay-larda Foreign Policy dergisi taraf›ndanbir anket yap›ld›. Yap›lan bu ankette,ça¤dafl 100 entelektüel insan aras›ndaFethullah Gülen ilk s›rada yer ald›. Bu dagösteriyor ki, onun gayret ve çabalar›meyvesini verdi. Bu ünlü kifliye hak edi-len takdiri, konumu candan tebrik edi-yor ve kendisine uzun ömür ve verimliçal›flmalar›n devam›n› diliyoruz. �





Несмотря на риск, турецкиеорганизации «Чаглар» и «Марс»,

работающие в области образования,не постеснялись начать дружбу и

сотрудничество с Грузией.

“Ça¤lar” ve “Mars” adl› cesur Türke¤itim kurumlar› her fleye ra¤men

Gürcistan ile iflbirli¤i ve dostlukiliflkileri kurmaktan çekinmedi.

15ÒÂÌÚfl·fl 2008 „.ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÑÛÏ‡ êîÔÓ‚ÂÎ‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆË˛,

Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÛ˛ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ àÌÒÚËÚÛÚÓÏ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl êÓÒÒËÈÒÍÓÈ ÄÍ‡‰ÂÏËËÌ‡ÛÍ Ë ãË·Â‡Î¸ÌÓ-‰ÂÏÓÍ‡ÚË˜ÂÒÍÓÈÔ‡ÚËÂÈ êÓÒÒËË.

íÂÏÓÈ ˝ÚÓÈ Ì‡Û˜ÌÓÈ ‚ÒÚÂ˜Ë ÒÚ‡ÎËÏ˚ÒÎË Ë Ë‰ÂË ‚ÂÎËÍËı Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ ËÛ˜ÂÌ˚ı å‡ı‡ÚÏ˚ É‡Ì‰Ë Ë îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡. ç‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË, Û˜‡ÒÚÌËÍ‡ÏËÍÓÚÓÓÈ ÒÚ‡ÎË ÏÌÓ„ËÂ ‰ÂÔÛÚ‡Ú˚, Û˜ÂÌ˚Â,ÔÓÎËÚËÍË Ë ÒÚÛ‰ÂÌÚ˚, Ò‚ÓË ‰ÓÍÎ‡‰˚Á‡˜ËÚ‡ÎË ‰ËÂÍÚÓ àÌÒÚËÚÛÚ‡‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl êÄç ê.Å. ê˚·‡ÍÓ‚,‰ËÂÍÚÓ ñÂÌÚ‡ ÔÓ ËÁÛ˜ÂÌË˛ êÓÒÒËË

à.Ä. óÛ·‡ÈÒ, Ì‡Û˜Ì˚Â ÒÓÚÛ‰ÌËÍËàÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl Ç.è. ä‡¯ËÌ,Ö.ë. ûÎÓ‚‡, î.ç. ûÎÓ‚ Ë ÍÓÓ‰ËÌ‡ÚÓèÎ‡ÚÙÓÏ˚ Ë ÊÛÌ‡Î‡ «ÑË‡ÎÓ„‡ Ö‚‡ÁËfl»‚ êî ÄÎË ë‡ÏË â˚Î‰˚˚Ï. ç‡˜ËÌ‡fl Ò‰ÓÍÚÓ‡ ê˚·‡ÍÓ‚‡, Û˜ÂÌ˚Â-Û˜‡ÒÚÌËÍËÍÓÌÙÂÂÌˆËË ÓÚÏÂÚËÎË ÒıÓ‰ÒÚ‚Ó ÏÂÊ‰ÛÉ‡Ì‰Ë Ë É˛ÎÂÌÓÏ, Ú‡Í Í‡Í ÓÌË Ó·‡ÓÚËˆ‡˛Ú Ì‡ÒËÎËÂ. ê˚·‡ÍÓ‚ ÓÚÏÂÚËÎ:«É˛ÎÂÌ, ‚˚ÒÚÛÔ‡fl ÔÓÚË‚ Ì‡ÒËÎËfl, ÊÂÎ‡ÂÚ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌËfl ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡. é˜ÂÌ¸ ‚‡ÊÌÓ,˜ÚÓ ‚ Ì‡¯Â ‚ÂÏfl ÂÒÚ¸ Ú‡ÍÓÈ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î,Í‡Í É˛ÎÂÌ, Ó·Î‡‰‡˛˘ËÈ ÔÓ‰Ó·Ì˚ÏË‚Á„Îfl‰‡ÏË. à‰ÂË É˛ÎÂÌ‡ ÏÓ„ÎË ·˚Óı‚‡ÚËÚ¸ ‚ÂÒ¸ ÏË». ëÂÚÛfl Ì‡ ÚÓ, ˜ÚÓÛÒÒÍËÈ Ì‡Ó‰ Ï‡ÎÓ ÒÎ˚¯‡Î Ó É‡Ì‰Ë Ë




Идеи Гюлена намировой аренеGülen’in fikirleriuluslararas› arenada


РФ / RUSYA

Rusya Parlamentosu Duma, 15 Eylül2008 tarihinde farkl› bir toplant›yaev sahipli¤i yapt›. Rusya Bilimler

Akademisi fiarkiyat Enstitüsü ve LiberalDemokrat Parti’nin birlikte düzenlediklerikonferansta, Hindistan’›n kurucusu Ma-hatma Gandi ile Türkiye’den FethullahGülen’in fikirleri tart›fl›ld›. Milletvekilleri,ö¤renciler, akademisyenler ve siyasilerinkat›ld›¤› toplant›da fiarkiyat Enstitüsü Di-rektörü Prof. Dr. Rostislav R›bakov, RusyaMedeniyeti Merkezi Direktörü ‹gor Çubais,ö¤retim görevlileri Valeri Kaflin, feliks Yur-lov, Yevgeniya Yurlova ve Diyalog Avrasya

É˛ÎÂÌÂ, ÎË‰Â ãÑèê ÜËËÌÓ‚ÒÍËÈÔË„Î‡ÒËÎ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ ‚ êÓÒÒË˛,˜ÚÓ·˚ ÚÓÚ ÔÓÓ·˘‡ÎÒfl Ò ÏÓÎÓ‰ÂÊ¸˛.äÓÓ‰ËÌ‡ÚÓ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËflÄÎË ë‡ÏË â˚Î‰˚˚Ï Ì‡ÔÓÏÌËÎ ÔÛ·ÎËÍÂ,˜ÚÓ ËÏÂÌÌÓ É˛ÎÂÌ ÔÂ‚˚Ï ËÁ ‚ÒÂıËÒÎ‡ÏÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı ÓÚÂ‡„ËÓ‚‡Î Ì‡ ÚÂ‡ÍÚ11 ÒÂÌÚfl·fl Ë Ú‡„Ë˜ÂÒÍËÂ ÒÓ·˚ÚËfl ‚ÅÂÒÎ‡ÌÂ: «É˛ÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ ÚÂÓËÁÏÂ‚ËÌÓ‚‡Ú˚ ‚ÒÂ Î˛‰Ë áÂÏÎË. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌË˛,Û·ËÈÒÚ‚Ó Ó‰ÌÓ„Ó ÌÂ‚ËÌÌÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡˝Í‚Ë‚‡ÎÂÌÚÌÓ Û·ËÈÒÚ‚Û ‚ÒÂ„Ó˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡».

ê˚·‡ÍÓ‚, ÓÚÏÂ˜‡fl, ˜ÚÓ ‚ Û˜ÂÌËË É‡Ì‰ËÌÂÚ ÏÂÒÚ‡ Ì‡ÒËÎË˛, ‚ÒÂ-Ú‡ÍË Ì‡Á˚‚‡ÂÚ Â„Ó‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÛÔÓÌ˚Ï, Ë Ì‡Á˚‚‡ÂÚ ‰Û„ËÂËÏÂÌ‡, ÔËÌ‡‰ÎÂÊ‡˘ËÂ ˝ÚÓÈ ÊÂ ¯ÍÓÎÂ,Ú‡ÍËÂ Í‡Í ä‚‡ÏÂ çÍÛÏ‡ ËÁ É‡Ì˚, å‡ÚËÌã˛ÚÂ äËÌ„ ËÁ ëòÄ, îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ.èÓÙÂÒÒÓ Ú‡ÍÊÂ ÒÍ‡Á‡Î, ˜ÚÓ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÓÌÓÚÏÂ˜‡ÂÚ ÒıÓ‰ÒÚ‚Ó É˛ÎÂÌ‡ Ò É‡Ì‰Ë, Ò ÌËÏÒÓÎË‰‡Ì˚ Ë ÏÌÓ„ËÂ Á‡Ô‡‰Ì˚Â Û˜ÂÌ˚Â:«É˛ÎÂÌ ıÓ˜ÂÚ, ˜ÚÓ·˚ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Ó‰ÓÒÚË„ÎÓ ÌÓ‚Ó„Ó, ·ÓÎÂÂ ‚˚ÒÓÍÓ„Ó ÛÓ‚Ìfl.éÌ ÊÂÎ‡ÂÚ, ˜ÚÓ·˚ ÓÌÓ ÒÓÁÂÎÓ ËÓÚÍ‡Á‡ÎÓÒ¸ ÓÚ Ì‡ÒËÎËfl. ùÚÓ Ë Ó·˙Â‰ËÌflÂÚÉ˛ÎÂÌ‡ Ò É‡Ì‰Ë. äÓÌÂ˜ÌÓ, Ï˚ ÌÂ ÏÓÊÂÏ„Ó‚ÓËÚ¸ Ó ÔÓÎÌÓÈ Ë‰ÂÌÚË˜ÌÓÒÚË Ëı‚Á„Îfl‰Ó‚». ê˚·‡ÍÓ‚ Ú‡ÍÊÂ ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ‚Á„Îfl‰˚ É˛ÎÂÌ‡ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌËÎËÒ¸ Ë Á‡ÔÂ‰ÂÎ˚ íÛˆËË, Ë ‚ÒÂ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚ÓÒÏÓ„ÎÓ ·˚ ‡Á‰ÂÎËÚ¸ Â„Ó Ï˚ÒÎË.

ãË‰Â ãÑèê ÇÎ‡‰ËÏË ÜËËÌÓ‚ÒÍËÈÓÚÏÂÚËÎ: «ç‡¯Ë ÒÓÓÚÂ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌËÍË,ÔÓÒÂ˘‡˛˘ËÂ ÚÛËÒÚË˜ÂÒÍËÂ ÏÂÒÚ‡àÌ‰ËË, ıÓÓ¯Ó ÁÌ‡˛Ú ·‡˚, „‰Â ÔÓ‰‡˛ÚÌ‡ÍÓÚËÍË. ÖÒÎË ‚˚ ÒÔÓÒËÚÂ Ëı, ÁÌ‡˛Ú ÎËÓÌË É‡Ì‰Ë, ÚÓ ÔÓÎÛ˜ËÚÂ ÓÚËˆ‡ÚÂÎ¸Ì˚ÈÓÚ‚ÂÚ. í‡ Ê‡ Ò‡Ï‡fl ÒËÚÛ‡ˆËfl ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚‡Ë ‰Îfl íÛˆËË. Ñ‡ÊÂ Ì‡¯Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚ÌÂ ÒÎ˚¯‡ÎË Ó îÂÚıÛÎÎ‡ıÂ É˛ÎÂÌÂ. ç‡ÒËÌÚÂÂÒÛ˛Ú ÚÓÎ¸ÍÓ ÚÛËÒÚË˜ÂÒÍËÂ ÏÂÒÚ‡íÛˆËË. é·ÒÛÊ‰‡˛ÚÒfl ÚÓÎ¸ÍÓ ÌÂÔËflÚÌ˚ÂÏÓÏÂÌÚ˚, ÔÓËÒıÓ‰fl˘ËÂ Ú‡Ï. é‰Ì‡ÍÓ,Ï˚ÒÎË ‚ÂÎËÍÓ„Ó ÙËÎÓÒÓÙ‡ Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎfl,ÍÓÚÓ˚Â ÏÓ„ÎË ·˚ ·˚Ú¸ Ì‡Ï ÔÓÎÂÁÌ˚, ÌÂ‰ÓıÓ‰flÚ ‰Ó Ì‡Ò».

ì˜‡ÒÚ‚Û˛˘ËÈ ‚ ÍÓÌÙÂÂÌˆËËÔÓÙÂÒÒÓ Ç˚Ò¯ÂÈ ¯ÍÓÎ˚ ˝ÍÓÌÓÏËÍËãÂÓÌË‰ ë˛ÍËflÈÌÂÌ ‚ ‰‡ÌÌÓÏËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌÓÏÛ ‡„ÂÌÚÒÚ‚Û «ÑÊËı‡Ì»ËÌÚÂ‚¸˛ ÓÚÏÂÚËÎ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÓÂ ÒıÓ‰ÒÚ‚ÓÏÂÊ‰Û É˛ÎÂÌÓÏ Ë É‡Ì‰Ë, Ú‡Í Í‡Í Ó·‡ ÓÌËÓÚ‚Â„‡˛Ú Ì‡ÒËÎËÂ, Ó‰Ì‡ÍÓ ÓÌ Ú‡ÍÊÂÁ‡fl‚ËÎ, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ ÌÂ fl‚ÎflÂÚÒflÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ ÎË‰ÂÓÏ, ÔÓ‰Ó·ÌÓ É‡Ì‰Ë:«É˛ÎÂÌ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î, Ï˚ÒÎËÚÂÎ¸, ÔËÒ‡ÚÂÎ¸Ë ‚ÓÊ‰¸ Ì‡Ó‰‡. Ç Ò‚ÓËı ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËflı ÓÌÛÍ‡Á˚‚‡ÂÚ Ì‡ Ò‚ÓÂ ÔÓÎÓÊÂÌËÂ ‚ÌÂÔÓÎËÚËÍË. çÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ‚Ë‰ÂÚ¸ ËÒÎÂ‰Û˛˘Û˛ ‡ÁÌËˆÛ: É‡Ì‰Ë Ì‡¯ÂÎÂ¯ÂÌËÂ ÔÓ·ÎÂÏ‡Ï Ò‚ÓÂ„Ó ‚ÂÏÂÌË ËÓ·˘ÂÒÚ‚‡. å˚ ÊÂ ÏÓÊÂÏ Ì‡ÈÚË Â¯ÂÌËÂÔÓ·ÎÂÏ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ÏË‡ ‚ Û˜ÂÌËË Ë‡·ÓÚ‡ı É˛ÎÂÌ‡». �

Platformu Rusya temsilcisi Ali Sami Y›ld›-r›m birer sunum yapt›. Baflta R›bakov ol-mak üzere toplant›ya kat›lan bilim adam-lar› fliddeti d›fllama konusunda Gandi ileGülen’in fikirlerindeki benzerliklere dikkatçekti. Ribakov, “Gülen fliddete karfl› dura-rak insanl›¤›n yükselmesini istiyor. Günü-müzde bu düflüncelere sahip bir entelek-tüelin olmas›n› önemsiyorum. Dünya budüflünceleri sahiplenebilir.” dedi. Ruslar›nGandi ve Gülen’i bilmemesinden yak›nanJirinovski de, gençlere konuflmas› için Gü-len’i Moskova’ya davet etti. Da Platfor-mu’ndan Y›ld›r›m ise, 11 Eylül ve Beslansald›r›lar› üzerine Gülen’in verdi¤i tepkiyihat›rlatt›: “Gülen, terörü insanl›k suçu ola-rak görür. Ona göre bir insan› öldürmekinsanl›¤› katletmektir.”

Gandi’nin ö¤retilerinde fliddet kullan-madan “gerçekte” ›srarc› olma vurgusu ol-du¤unu belirten fiarkiyat Enstitüsü’ndenRibakov, Gana’dan Kvame Nkrumah,ABD’den Martin Luther King ve Türki-ye’den Fethullah Gülen’i bu ekolden isim-ler olarak sayd›. Gülen-Gandi benzerli¤i-nin sadece kendisine ait bir düflünce ol-mad›¤›n›, Bat› bilim adamlar›n›n birço¤u-nun bu konuda hemfikir oldu¤unu vurgu-layan Ribakov, “Gülen insanl›¤›n yeni yük-sek seviyelere ulaflmas›n› istiyor. Bununfliddete tam karfl› durarak olgunlaflmas›n›istiyor, bunu fikir düzeyinde insanlar›nanlamas› için çabal›yor. ‹flte bunlar Gü-len’le Gandi’yi buluflturuyor. Elbette tam

örtüflmeden bahsetmiyoruz.” dedi. Günü-müzde bu düflüncelere sahip bir entelek-tüelin olmas›n› çok önemsedi¤ini ifadeeden Rus bilim adam›, “Gülen’in düflünce-leri art›k Türkiye’nin d›fl›na taflt›. Tümdünyan›n sahiplenebilece¤i düflünceler.”diye ekledi. Söz konusu iki insan›n fikirleri-nin Rusya’da bilinmemesinden yak›nanVladimir Jirinovski ise, “Hindistan’da Goaturistik bölgesini ziyaret eden vatandaflla-r›m›za sordu¤unuzda orada esrar satanbarlar› bilir. “Gandi’yi biliyor musunuz?”derseniz, maalesef bilmez. Türkiye için deayn›s› geçerli. Entelektüellerimiz bile Fet-hullah Gülen’i tan›m›yor. Türkiye ile ilgilituristik bölgeler haber olur. Olumsuz ge-liflmeler dile gelir. Ancak bize en çok fayda-s› olacak filozof ve düflünürlerin fikirleribize ulaflm›yor.” ifadelerini kulland›.

Toplant›ya kat›lan Rusya Devlet Ekono-mi Üniversitesi Ö¤retim üyesi Prof. LeonidSukiyainen de Gülen’le Gandi aras›ndakifliddeti d›fllama noktas›nda benzerlikleroldu¤u; ancak Gandi gibi Gülen’in siyasetadam› olmad›¤›na vurgu yapan Sukiyai-nen, “Gülen bir entelektüel, düflünür, ya-zar ve toplum önderi. Eserlerinde siyase-tin d›fl›nda oldu¤unu da vurguluyor. fiufark› da görmek gerekiyor: Gandi içindebulundu¤u zaman ve toplumun sorunlar›için çözüm üretmiflti. Günümüz dünyas›-n›n problemleri için de Gülen’in ö¤retisin-de ve eserlerinde çözümler bulabiliriz.”ifadelerini kulland›. �

gülen’in fikirleri uluslararas› arenada идеи гюлена на мировой арене




Р.Б. Рыбаков: «Гюлен хочет, чтобы человечество достиглонового, более высокого уровня. Он желает, чтобы оно

созрело и отказалось от насилия».

R›bakov: Gülen’in düflünceleri art›k Türkiye’nin d›fl›na taflt›.

Tüm dünyan›n sahiplenebilece¤i düflünceler.

Amerika Birleflik DevletleriChicago Üniversitesi, 14-15 Kas›m 2005

“Gülen Hareketi ve Dinleraras› Diyalog”bafll›kl› panele Milli E¤itim Eski Bakan›Mehmet Sa¤lam, Elmhurst College’danAzam Nizamuddin ve Paul Parker ve JohnCarroll Üniversitesi’nden Zeki Sar›topraktebli¤ci olarak kat›ld›. Konferans “‹brahimi iflbirli¤i çerçevesindeFethullah Gülen’in Müslüman-H›ristiyandiyaloguna katk›s›”, “Diyalog: Eski Yunandüflüncesindeki temel, Fethullah Gülendüflüncesi ve Jürgen Habermas”, “21. Yüz-y›l’da Dinler, küreselleflme ve diyalog; Fet-hullah Gülen ve Arnold J. Toynbee”, “Fet-hullah Gülen’in Neo-Sufizmi”, “‹slam veDemokrasi: Walt Whitman’dan Gülen’e;Demokrasinin evriminde gelecek vizyon-lar›”, “Hoflgörü konusunda Gülen ve Gaza-li”, “‹lerici ‹slam düflüncesi, sivil toplum veulusal çerçevede Gülen Hareketi: Endo-nezya ile paraleller” alt bafll›klar›nda dü-zenlendi.

Prof. Dr. Thomas MichelGülen için sufizm “insanl›¤a hizmet prog-ram›” sunan bir disiplindir. Gülen, “özel-likle e¤itim yoluyla toplumsal transfor-masyonu” sa¤l›yor.

Prof. Dr. Mehmet Sa¤lam, Milli E¤itim es-ki bakan› Gülen’in teflvikleriyle yurtiçi ve yurtd›fl›n-da okul açanlar› ‘e¤itim kahramanlar›’olarak nitelendiriyorum. Onlar› tebrik edi-yorum. Gerçekten akla hayale s›¤mayacakbir fley yap›yorlar. Keflke genç olsayd›m daonlar her ne yap›yorsa ben de yapsayd›m.

Azam Nizamuddin, Amerikan Müslümancemaati entelektüeliGülen hareketi din, kültür ve tarih araflt›r-malar›nda flimdiye kadar çok ihmal edil-mifl bir konudur. Bunu k›smen akademide‹slam’›n bir din ve maneviyattan çok, “si-yasi ideoloji” fleklinde ele al›nmas›na ba¤-l›yorum. ‹kinci sebep olarak da Gülen’i tekbir bafll›k alt›na sokarak kategorize etme-nin zorlu¤udur.

Paul Parker“Izd›rap çekme” dinleraras› diyalogun ay-r›lmaz bir parças›d›r. Gülen, kendi hayat›-n›n diyalogun kolay olmad›¤›n› gösteriyor.ABD’li sivil toplum lideri ve din adam›Martin Luther King’in de benzer s›k›nt›larçekti, “her ikisi de iyi olman›n bedeliniödediler”.





ëòÄìÌË‚ÂÒËÚÂÚ óËÍ‡„Ó, 14-15 ÌÓfl·fl 2005„.

Ç ıÓ‰Â Á‡ÒÂ‰‡ÌËfl Ì‡ ÚÂÏÛ: «Ñ‚ËÊÂÌËÂÉ˛ÎÂÌ‡ Ë ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„» Ò‚ÓË‰ÓÍÎ‡‰˚ Á‡˜ËÚ‡ÎË ·˚‚¯ËÈ ÏËÌËÒÚÌ‡Ó‰ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl åÂıÏÂÚ ë‡„Î‡Ï,ÄÁ‡Ï çËÁ‡ÏÛ‰‰ËÌ Ë èÓÎ è‡ÍÂ ËÁÍÓÎÎÂ‰Ê‡ ùÎÏıÂÒÚ, áÂÍË ë‡˚ÚÓÔ‡ÍËÁ ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ËÏ. ÑÊÓÌ‡ ä˝ÓÎÎ‡.ëÂ‰Ë ÔÓ‰ÚÂÏ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ÏÓÊÌÓ‚˚‰ÂÎËÚ¸: «ÇÍÎ‡‰ É˛ÎÂÌ‡ ‚ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ-ıËÒÚË‡ÌÒÍËÈ ‰Ë‡ÎÓ„ ‚‡ÏÍ‡ı ‡‚‡‡ÏË˜ÂÒÍÓ„ÓÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡», «ÑË‡ÎÓ„ – ÓÒÌÓ‚‡‰Â‚ÌÂ„Â˜ÂÒÍÓÈ ÍÓÌˆÂÔˆËË, ÏÌÂÌËÂÉ˛ÎÂÌ‡ Ë û„ÂÌ‡ ï‡·ÂÏ‡Ò‡», «êÂÎË„ËË,„ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËfl Ë ‰Ë‡ÎÓ„ ‚ XXI ‚ÂÍÂ;îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ Ë ÄÌÓÎ¸‰ ÑÊ.íÓÈÌ·Ë», «çÂÓÒÛÙËÁÏ î.É˛ÎÂÌ‡»,«àÒÎ‡Ï Ë ‰ÂÏÓÍ‡ÚËfl: ÓÚ Ç‡Î¸Ú‡ÇËÚÏ‡Ì‡ ‰Ó îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡;ÔÂ‰‚Ë‰ÂÌËÂ ·Û‰Û˘Â„Ó ‚ ˝‚ÓÎ˛ˆËË‰ÂÏÓÍ‡ÚËË», «É˛ÎÂÌ Ë É‡Á‡ÎË ‚ ‚ÓÔÓÒÂÚÂÔËÏÓÒÚË», «èÂÂ‰Ó‚‡fl ËÒÎ‡ÏÒÍ‡flÏ˚ÒÎ¸, „‡Ê‰‡ÌÒÍÓÂ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó ËÉ˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓÂ ‰‚ËÊÂÌËÂ ‚ ÏËÓ‚ÓÏÏ‡Ò¯Ú‡·Â: Ô‡‡ÎÎÂÎË Ò àÌ‰ÓÌÂÁËÂÈ».

ÑÓÍÚÓ Ì‡ÛÍ, ÔÓÙÂÒÒÓ íÓÏ‡ÒåË¯ÂÎ¸ëÛÙËÁÏ ‰Îfl É˛ÎÂÌ‡ – ˝ÚÓ ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡,ÔÂ‰Î‡„‡˛˘‡fl «ÔÓ„‡ÏÏÛ ÒÎÛÊÂÌËfl˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û». É˛ÎÂÌ Ó·ÂÒÔÂ˜Ë‚‡ÂÚ«Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ Ú‡ÌÒÙÓÏ‡ˆË˛ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó ÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÓÏÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl».

ÑÓÍÚÓ Ì‡ÛÍ, ÔÓÙÂÒÒÓåÂıÏÂÚ ë‡„Î‡Ï, ·˚‚¯ËÈ ÏËÌËÒÚ

Ì‡Ó‰ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl íÛˆËËíÂı, ÍÚÓ ÓÚÍ˚‚‡ÂÚ ¯ÍÓÎ˚ Í‡Í ‚íÛˆËË, Ú‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı,‚‰ÓıÌÓ‚ÎflflÒ¸ Ë‰ÂflÏË É˛ÎÂÌ‡, flÌ‡Á˚‚‡˛ «„ÂÓflÏË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl». üÔÓÁ‰‡‚Îfl˛ Ëı. éÌË ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ‰ÂÎ‡˛Ú ÌÂ˜ÚÓ ÌÂÔÓÒÚËÊËÏÓÂ ÛÏÛ. üıÓÚÂÎ ·˚ ·˚Ú¸ ÏÓÎÓ‰˚Ï Ë ‰ÂÎ‡Ú¸ ÚÓ ÊÂ,˜ÚÓ ‰ÂÎ‡˛Ú ÓÌË.

ÄÁ‡Ï çËÁ‡ÏÛ‰‰ËÌ, ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ÄÏÂËÍ‡ÌÒÍÓÈ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓÈ Ó·˘ËÌ˚à‰ÂflÏË É˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËflÔÂÌÂ·Â„‡ÎË ‚ÒÂ ÔÓ‰ÂÎ‡ÌÌ˚Â ‰Ó ÒËıÔÓ ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â, ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Â ËËÒÚÓË˜ÂÒÍËÂ ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËfl. ÑÛÏ‡˛, ˜ÚÓ˝ÚÓ Ò‚flÁ‡ÌÓ ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó Ò ÚÂÏ, ˜ÚÓ ‚Û˜ÂÌ˚ı ÍÛ„‡ı ËÒÎ‡Ï ˜‡˘Â‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡˛Ú ÌÂ Í‡Í ÂÎË„Ë˛ ËÒËÒÚÂÏÛ ‰ÛıÓ‚Ì˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ, ‡ Í‡Í«ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÛ˛ Ë‰ÂÓÎÓ„Ë˛». ÇÚÓÓÈÔË˜ËÌÓÈ fl‚ÎflÂÚÒfl ÚÓ, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ‡ÒÎÓÊÌÓ ÓÚÌÂÒÚË Í Í‡ÍÓÈ-ÎË·Ó Ó‰ÌÓÈÍ‡ÚÂ„ÓËË Î˛‰ÂÈ.

èÓÎ è‡ÍÂ«ëÚ‡‰‡ÌËÂ» fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂÓÚ˙ÂÏÎÂÏÓÈ˜‡ÒÚ¸˛ ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.É˛ÎÂÌ ÔÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ Â„Ó ÊËÁÌ¸ ËÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ -‰ÂÎÓ ÌÂÎÂ„ÍÓÂ.èÓıÓÊËÂ ÚÛ‰ÌÓÒÚË ÔÂÂÊË‚‡Î Ú‡ÍÊÂ‡ÏÂËÍ‡ÌÒÍËÈ „‡Ê‰‡ÌÒÍËÈ ÎË‰Â ËÂÎË„ËÓÁÌ˚È ‰ÂflÚÂÎ¸ å‡ÚËÌ ã˛ÚÂäËÌ„, «Ë Ó·‡ ÓÌË ÔÓÔÎ‡ÚËÎËÒ¸ Á‡ Ò‚Ó˛‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎ¸».

США / ABD





ëòÄìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ê‡ÈÒ, 14-15 ÌÓfl·fl 2005 „.Ç ÒËÏÔÓÁËÛÏÂ Ì‡ ÚÂÏÛ: «àÒÎ‡Ï ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ:‰‚ËÊÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ ‚ Ë‰Âflı Ë Ì‡ Ô‡ÍÚËÍÂ»,Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÓÏ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ ñÂÌÚÓÏ ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËfl Ë‡Á‚ËÚËfl ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÚÂÔËÏÓÒÚË ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ê‡ÈÒ,àÌÒÚËÚÛÚÓÏ ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë êÂÎË„ËÓÁÌ˚ÏˆÂÌÚÓÏ ËÏ. Ä.Ñ. Å˛Ò‡ ÔË ìÌË‚ÂÒËÚÂÚÂ ï¸˛ÒÚÓÌ‡,ÔËÌflÎË Û˜ÂÌ˚Â Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚ ËÁ ÄÏÂËÍË Ë íÛˆËË, ‡Ú‡ÍÊÂ ÏÌÓ„Ëı ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì ÏË‡.

èËÏ Ç‡ÎÍÂÌ·Â„, ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ê‡‰·Û„É˛ÎÂÌ ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸ Ó‰ÌËÏ ËÁ Ò‡Ï˚ı ËÌÚÂÂÒÌ˚ıÒÓ·ÂÒÂ‰ÌËÍÓ‚ ‰Îfl ıËÒÚË‡Ì, ÍÓÚÓ˚Â Á‡ÌËÏ‡˛ÚÒflÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËÂÏ ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ò ËÒÎ‡ÏÓÏ. åÂÚÓ‰ É˛ÎÂÌ‡ ‚ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËË ‰Ë‡ÎÓ„‡ Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ «Á‡·˚Ú¸ÔÓ¯Î˚Â ‡ÁÌÓ„Î‡ÒËfl Ë ÒÙÓÍÛÒËÓ‚‡Ú¸Òfl Ì‡ ÚÓÏ Ó·˘ÂÏ, ˜ÚÓÂÒÚ¸ ‚ Ì‡¯Ëı ÂÎË„Ëflı».

ãÓÈÂ Ä¯ÚÓÌ, äÓÎÎÂ‰Ê åËÎÎÒ‡ÔÒÅ˚ÎÓ ·˚ ÔÓÎÂÁÌÓ ÔÓ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸, ˜ÚÓ Ï˚ ÏÓÊÂÏÔÓ˜ÂÔÌÛÚ¸ ËÁ ·Ó¸·˚ É˛ÎÂÌ‡ Á‡ Ò‚Ó·Ó‰Û ÂÎË„ËË ËÔÎ˛‡ÎËÁÏ ‚ ÚÛÂˆÍÓÏ Ó·˘ÂÒÚ‚Â, ÍÓÚÓÓÂ Ì‡ıÓ‰ËÚÒfl ÔÓ‰„ÌÂÚÓÏ Ì‡‚flÁ˚‚‡ÂÏÓ„Ó „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÓÏ Î‡ËˆËÁÏ‡ ËÌ‡‚flÁ˚‚‡ÂÏÓ„Ó íÛˆËË ËÁ‚ÌÂ ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó ÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡ÎËÁÏ‡.ü ÔÓÎ‡„‡˛, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ Ë Â„Ó ÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ËÒÎ‡Ï‡ ÏÓÊÂÚÔÓÏÓ˜¸ Ë ıËÒÚË‡Ì‡Ï ‚ Ëı ·Ó¸·Â Ò ıËÒÚË‡ÌÒÍËÏÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡ÎËÁÏÓÏ Ë ‡‰ËÍ‡ÎËÁÏÓÏ ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚Â.

ÅÂÍËÏ Ä„‡Ë, ÅÓÌÌÒÍËÈ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚÅÛ‰Û˜Ë ÒÏÂÒ¸˛ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈ Ú‡‰ËˆËË Ë ÌÓ‚˚ıÓ„‡ÌËÁ‡ˆËÓÌÌ˚ı ÙÓÏ, ÍÓÚÓ˚Â Ì‡Û˜‡Ú Î˛‰ÂÈ ÊËÚ¸ ‚ XXI‚ÂÍÂ ÒÓ„Î‡ÒÌÓ ÔËÌˆËÔ‡Ï ËÒÎ‡Ï‡, ‰‚ËÊÂÌËÂ É˛ÎÂÌ‡fl‚ÎflÂÚÒfl Â‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌ˚Ï ÚÛÂˆÍËÏ ‰‚ËÊÂÌËÂÏ, ‰Ó·Ë‚¯ËÏÒflÛÒÔÂı‡ Ë ÔÓÎÛ˜Ë‚¯ËÏ ıÓÓ¯ËÂ ÓˆÂÌÍË Ë Á‡ ÔÂ‰ÂÎ‡ÏËíÛˆËË. É˛ÎÂÌ ÓÚÍ˚Î ÔÂÂ‰ Ó˜ÂÌ¸ Á‡Í˚ÚÓÈ Ó·˘ËÌÓÈÌÓ‚˚Â „ÓËÁÓÌÚ˚.

ó‡Î¸Á çÂÎ¸ÒÓÌ, ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ äËÌ‡èËÏÂ ‚˚ÒÓÍÓÈ Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË, ÔÂ‰ÎÓÊÂÌÌ˚È î. É˛ÎÂÌÓÏË Â„Ó ÔËÌˆËÔ˚ ÔÓ‰Ú‡ÎÍË‚‡˛Ú Ì‡Ò Í ‰ÂÈÒÚ‚Ë˛,Ò‡ÏÓÔÓÊÂÚ‚Ó‚‡ÌË˛ Ë ÒÎÛÊÂÌË˛ Ì‡ ·Î‡„Ó ‚ÒÂ„Ó ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡.

Amerika Birleflik DevletleriRice Üniversitesi, 14-15 Kas›m 2005

Rice Üniversitesi Boniuk Dini Tolerans Araflt›rma ve ‹lerletmeMerkezi, Dinleraras› Diyalog Enstitüsü(IID) ve Houston Üni-versitesi A. D. Bruce Din Merkezi’nin iflbirli¤iyle düzenlenen“Günümüz Dünyas›nda ‹slam: Düflünce ve Pratikte FethullahGülen Hareketi” bafll›kl› sempozyuma baflta Amerika ve Tür-kiye olmak üzere dünyan›n birçok ülkesinden bilim adamlar›ve ayd›nlar kat›ld›.

Pim Valkenberg, Radboug ÜniversitesiGülen ‘‹slam ile diyalogla ifltigal eden H›ristiyanlar için en il-ginç muhataplardan biri. Gülen’in diyalogdaki metodu ‘geç-miflteki anlaflmazl›klar› unutup ortak noktalara yo¤unlaflma’üzerine kurulu.

Loye Ashton, Millsaps CollegeGülen’in, devlet kontrollü laikçi din korkusu ve Türkiye’ye d›-flar›dan ithal edilen ‹slam fundamentalizmi aras›ndaki Türktoplumunda, din özgürlü¤ü ve ço¤ulculuk için verdi¤i müca-deleden neler ö¤renilebilece¤ini araflt›rmak faydal› olur. Gü-len ve onun ‹slam vizyonunun H›ristiyanlar›n kendi toplumla-r›ndaki H›ristiyan fundamentalizmi ve radikalizmle mücade-leye de yard›mc› olabilece¤ini düflünüyorum.

Bekim Agai, Bonn ÜniversitesiTakipçilerine 21. yüzy›lda ‹slam’›n nas›l yaflanmas› gerekti¤iniö¤reten yeni organizasyon türleri ve ‹slami söylem aras›ndakibu kar›fl›m, Gülen hareketinin baflar›l› ve Türkiye’nin ötesinekayda de¤er derecede ulaflan tek Türk hareketi oldu¤unu an-lamada kilit rol oynamaktad›r. Gülen, çok kapal› bir cemaatiyeni ufuklara tafl›d›.

Charles Nelson, Kean ÜniversitesiGülen’in sundu¤u ahlak örne¤i ve ö¤retileri baflkalar›n› hare-kete geçmeye, fedakârl›¤a ve kendileri yerine insanl›¤a hiz-met etmeye itiyor.

США / ABD





ëòÄìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ê‡ÈÒ, éÍÎ‡ıÓÏ‡, 5-6 ÌÓfl·fl 2006 „.ÇÚÓÓÈ ÒËÏÔÓÁËÛÏ Ì‡ ÚÂÏÛ: «àÒÎ‡Ï ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ:‰‚ËÊÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ ‚ Ë‰Âflı Ë Ì‡ Ô‡ÍÚËÍÂ»,fl‚Ë‚¯ËÈÒfl ÔÓ‰ÓÎÊÂÌËÂÏ ÔÂ‚Ó„Ó, ËÏÂ‚¯Â„Ó ÏÂÒÚÓ ‚ 2005„. ‚ìÌË‚ÂÒËÚÂÚÂ ê‡ÈÒ, ·˚Î Ó„‡ÌËÁÓ‚‡Ì ‚ ¯Ú‡ÚÂ éÍÎ‡ıÓÏ‡. ÇÒËÏÔÓÁËÛÏÂ, Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÓÏ ·Î‡„Ó‰‡flÛÒËÎËflÏ ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ éÍÎ‡ıÓÏ˚, ñÂÌÚ‡ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÉÓÓ‰ÒÍÓ„ÓÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ éÍÎ‡ıÓÏ˚, ÔËÌflÎË Û˜‡ÒÚËÂËÁ‚ÂÒÚÌ˚Â Û˜ÂÌ˚Â ËÁ ‡ÁÌ˚ı ÒÚ‡Ì ÏË‡.ëÂÍˆËflÏË ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ·˚ÎË:«åÂÚÓ‰Ë˜ÂÒÍÓÂ ıËÒÚË‡ÌÒÚ‚Ó, ÒÛÙËÁÏÉ˛ÎÂÌ‡, ÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚Ó, Ò‚Ó·Ó‰Ì‡fl ‚ÓÎfl,ÚÂÔËÏÓÒÚ¸ Ë ‰ÂÏÓÍ‡ÚËfl», «ã‡ËˆËÁÏ ‚ÄÏÂËÍÂ Ë íÛˆËË. ëÎÓ‚Ó É˛ÎÂÌ‡», «É˛ÎÂÌ‚ ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËË ‰Ë‡ÎÓ„‡: Ë‰ÂË îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡ Ì‡ ÚÂÏÛ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡», «é·Û˜ÂÌËÂÚÂÔËÏÓÒÚË ÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÓÏ ÚÛÂˆÍÓ„ÓËÒÍÛÒÒÚ‚‡: É˛ÎÂÌ Ë ÛÓÍË Ú‡‰ËˆËÓÌÌÓ„ÓÚÛÂˆÍÓ„Ó Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚‡».ç‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË Ò‚ÓË ‰ÓÍÎ‡‰˚ Á‡˜ËÚ‡ÎË Å‡·‡‡ ÅÓÈ‰(ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ éÍÎ‡ıÓÏ˚), òÂÎË ã. ë‡ÌÚÓÒ (íÂı‡ÒÒÍËÈÚÂıÌË˜ÂÒÍËÈ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ), èÓÎ ÇÂÎÎÂ (ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ÑÂ·Ë,ÄÌ„ÎËfl), ÑÊËÎÎ à‚ËÌ (ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ éÍÎ‡ıÓÏ˚), Ñ‡Ë‡Ì ÑÂÅÓÎÚ (ñÂÌÚ‡Î¸Ì˚È ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ éÍÎ‡ıÓÏ˚), å‡Í ÇÂ··‡(íÂı‡ÒÒÍËÈ ÚÂıÌË˜ÂÒÍËÈ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ), ç‡‰ÊË ÅÓÒÚ‡Ì‰ÊË(ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ É‡ÁË, íÛˆËfl).

Amerika Birleflik DevletleriOklahoma Rice Üniversitesi, 5-6 Kas›m 2006

Amerika’da ilki 2005’de Rice Üniversitesi’nde yap›lan, “Günü-müz Dünyas›nda ‹slam: Düflünce ve Pratikte Fethullah Gülen”sempozyumunun ikincisi Oklahoma’da yap›ld›. Oklahoma

Üniversitesi, Dinleraras› Diyalog Merkezive Oklahoma fiehir Üniversitesi’nin giri-flimleri ile düzenlenen programa dünyan›nde¤iflik yerlerinden tan›nm›fl bilim adam-lar› kat›ld›. Konferans “Metodist H›ristiyan-l›¤›, Gülen sufizmi, mükemmellik, hür ira-

de, tolerans ve demokrasi”, “Ame-rika’da ve Türkiye’de laiklik veFethullah Gülen’in mukabelesi”,

“Diyalog’da Gülen: Befleriyet ba¤lam›ndaFethullah Gülen’in fikirleri”, “Tolerans›Türk sanatlar› ile ö¤retmek: Gülen ve gele-neksel Türk sanatlar›ndan dersler” alt bafl-l›klar›n› kapsad›.

Konferansta Oklahoma Üniversitesi’nden Barbara Boyd,Texas Tech. Üniversitesi’nden Sherly L. Santos, ‹ngiltere DerbyÜniversitesi’nden Paul Weller, Oklahoma Üniversitesi’ndenJill Irvine, Central Oklahoma Üniversitesi’nden Darian De Bolt,Texas Tech. Üniversitesi’nden Mark Webb, Gazi Üniversite-si’nden Naci Bostanc› birer tebli¤ sundular.

США / ABD

ÇÂÎËÍÓ·ËÚ‡ÌËflè‡Î‡Ú‡ ÎÓ‰Ó‚, 25 ÓÍÚ‡·fl 2007Ç è‡Î‡ÚÂ ÎÓ‰Ó‚ Ô‡Î‡ÏÂÌÚ‡ ÔÓ¯Î‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆËfl Ì‡ ÚÂÏÛ:«åÂÌfl˛˘ËÈÒfl ËÒÎ‡ÏÒÍËÈ ÏË: ‚ÍÎ‡‰ ‰‚ËÊÂÌËfl îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡». Ç ÍÓÌÙÂÂÌˆËË, Ì‡fl‰Û Ò ÔËÏÂÌÓ 50 Û˜ÂÌ˚ÏË,ÔËÌflÎË Û˜‡ÒÚËÂ ˜ÎÂÌ˚ è‡Î‡Ú˚ ÎÓ‰Ó‚ Ë ÏËÌËÒÚ. ì˜ÂÌ˚ÂÓı‡‡ÍÚÂËÁÓ‚‡ÎË É˛ÎÂÌ‡ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌËÂÏ «‰ÛıÓ‚Ì˚È Û˜ËÚÂÎ¸».

ãÓ‰ ÄıÏÂ‰, ˜ÎÂÌ è‡Î‡Ú˚ ÎÓ‰Ó‚îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ – ËÒÎ‡ÏÒÍËÈ Û˜ÂÌ˚È Ò ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÏË‚Á„Îfl‰‡ÏË. çÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ÓÒÚ‡‚‡Ú¸Òfl ‚ ÒÚÓÓÌÂ, Ì‡·Î˛‰‡fl, Í‡Í‡Á‚Ë‚‡ÂÚÒfl Â„Ó ‰‚ËÊÂÌËÂ. ùÚÓ ‰‚ËÊÂÌËÂ ‚˚ÔÓÎÌflÂÚ ÙÛÌÍˆË˛ÏÓÒÚ‡ Ì‡‰ ÔÓÔ‡ÒÚ¸˛, ‡ÒÍËÌÛ‚¯ÂÈÒfl ÏÂÊ‰Û ÇÓÒÚÓÍÓÏ Ëá‡Ô‡‰ÓÏ.

èÓÙÂÒÒÓ èÓÎ ÇÂÎÎÂ, ìÌË‚ÂÒËÚÂÚÑÂ·ËÉ˛ÎÂÌ ÓÚÍ˚ÚÓ ‚˚ÒÚÛÔ‡ÂÚ ÔÓÚË‚ÓÚÓÊ‰ÂÒÚ‚ÎÂÌËfl ËÒÎ‡Ï‡ Ë ÚÂÓ‡. éÌÁ‡fl‚ÎflÂÚ, ˜ÚÓ ÔÓÍÎËÌ‡ÂÚ ÚÂı, ÍÚÓ Û·Ë‚‡ÂÚÌÂ‚ËÌÌ˚ı Î˛‰ÂÈ, ÔËÍ˚‚‡flÒ¸ ÂÎË„ËÂÈ. éÌ˜ÂÔ‡ÂÚ ÔÓ‰‰ÂÊÍÛ ‚ ‡ÛÚÂÌÚË˜Ì˚ıËÒÚÓ˜ÌËÍ‡ı ËÒÎ‡Ï‡ Ë ÔÂ‰Î‡„‡ÂÚ ‰ËÌ‡ÏËÍÛ‡Á‚ËÚËfl, ÍÓÚÓ‡fl ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚÒfl Ì‡ äÓ‡ÌÂ ËëÛÌÌÂ.

èÓÙÂÒÒÓ å‡ÒË‡ ïÂÏ‡ÌÒÂÌ,ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ óËÍ‡„ÓÉ˛ÎÂÌ – ‰ÛıÓ‚Ì˚È Û˜ËÚÂÎ¸, ÔÓ‚Ë‰Âˆ Ë ÎË‰Â.á‡ ÛÒÔÂıÓÏ ‰‚ËÊÂÌËfl É˛ÎÂÌ‡, ÍÓÚÓÓÂ ÒÓ‚ÂÏÂÌÂÏ ÔÂ‚‡ÚËÎÓÒ¸ ‚ ÔÓÂÍÚ ÏËÓ‚Ó„ÓÏ‡Ò¯Ú‡·‡, ÍÓ˛ÚÒfl ÚË ÓÒÌÓ‚Ì˚ı Ù‡ÍÚÓ‡: ·ÓÎ¸¯ÓÂ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ,ÔË‰‡‚‡ÂÏÓÂ ÔÓÙÂÒÒËË Û˜ËÚÂÎfl, ÚÂÔËÏÓÒÚ¸, ËÏÂ˛˘‡flÒ‚ÓËÏ Ì‡˜‡ÎÓÏ ÚÛÂˆÍÛ˛ ÍÛÎ¸ÚÛÛ Ë Ó·ÂÚ‡˛˘‡fl ‚ ‰‚ËÊÂÌËËÉ˛ÎÂÌ‡ Ò‚Ó˛ ÙÓÏÛ, Ë ÓÚÒÛÚÒÚ‚ËÂ Í‡ÍËı-ÎË·Ó ÓÊË‰‡ÌËÈ.

‹ngiltereLordlar Kamaras›, 25 Ekim 2007

‹ngiliz Lordlar Kamaras› “De¤iflen ‹slam dünyas›: FethullahGülen hareketinin katk›lar›” konulu konferansa ev sahipli¤iyapt›. Lordlar Kamaras›’nda yap›lan toplant›ya 50’ye yak›n bi-lim adam›n›n yan› s›ra çok say›da Lordlar Kamaras› üyesi vebakan kat›ld›. Akademisyenler Gülen’den “Manevi bir ö¤ret-men” diye bahsettiler.

Lord Ahmed, Lordlar Kamaras› üyesi: “Fethullah Gülen yeni ve modern bak›fla sahip bir ‹slam alimi-dir. O’nun etraf›nda geliflen harekete kay›ts›z kal›namaz. Ha-

reket Do¤u ve Bat› aras›ndaki bofllukta birköprü vazifesi görüyor”.

Prof. Paul Weller, Derby Üniversitesi“Gülen, ‹slam ile terörün efllefltirilmesineaç›kça meydan okuyor. Din ad›na masum in-sanlar›n öldürülmesini lanetledi¤ini vurgulu-

yor. ‹slam’›n içini boflaltarak de¤ildo¤rudan otantik ‹slamî kaynaklar-dan besleniyor. Kur’an’a ve sünnete

dayal›, yap›c› bir dinamik sunuyor.”

Prof. Marcia Hermanseen, Chicago ÜniversitesiGülen manevi bir ö¤retmen vizyoner bir lider.Global bir proje haline gelen Gülen hareketi-nin baflar›s›n›n ard›nda üç ana faktör var: Ö¤-

retmenli¤e verilen önem, toleranstan çok fazlas› olan Türkkültüründen beslenen ve hareketle vücutlaflan hoflgörü kül-türü ve beklenti içerisinde olmama.

Лорд Ахмед / Lord Ahmed

Англия / ‹ngiltere





HollandaErasmus Üniversitesi, 23-25 Kas›m 2007

Diyalog Akademi Vakf› taraf›ndan Hollan-da’da düzenlenen “Bar›fl içinde bir arada ya-flamak: Fethullah Gülen’in günümüz dünya-s›nda bar›fl teflebbüsleri” konulu konferans-ta dile getirilen fikirler Hollandal› akademis-yenleri derinden etkiledi. 400’ün üzerindebir kat›l›m›n sa¤land›¤› konferansa ö¤renci,akademisyen, siyasetçi ve yazarlar›n ilgisibüyüktü. 32 tebli¤in sunuldu¤u konferanssüresince Gülen’in düflünceleri ve hareketinsosyal konulara olan yaklafl›mlar› akademikbir ortamda tart›fl›ld›. Konferans›n editör he-yetinde yer alan Prof. Andreas Kinneging,Prof. Anton Wessels, Prof. Karel Steenbrink,Prof. Ton Notten ve Dr. Pim Valkenberg’inböyle dolu dolu bir program›n ülkelerindegerçeklefltirilmifl olmas›ndan çok memnunolduklar›n› belirttiler.

Erasmus Üniversitesi’nde iki gün sürenkonferans›n amac›, “11 Eylül sald›r›lar› aka-binde oluflan bloklar aras› gerginli¤e karfl›diyalo¤u ve bar›fl› incelemek” olarak belirtil-di. Konferansla ilgili Diyalog Akademi Vakf›Baflkan› Gürkan Çelik “Avrupa’da gündem-den düflmeyen göçmenlerin ve özellikleMüslümanlar›n uyumu konusuna, birlikteve bar›fl içinde yaflama konseptine, Gülen’indüflünceleri ›fl›¤›nda, uzmanlar›n gözüylebakmak istedik. Bu bak›fl aç›s›, mevcut Hol-landa hükümetinin slogan› olan ‘Birlikte Ça-l›flma ve Birlikte Yaflama’ temas›yla da çok il-gili” dedi.

Bu konferans vesilesiyle Hollanda’dagündem olan Gülen Hareketi, Parlamen-to’da da ele al›nd›. Entegrasyon Komisyo-nu’na davet edilen bakanlar, Gülen Hareke-ti’nin entegrasyona karfl› olmad›¤›n›, özünderadikalleflmenin yer almad›¤›n› vurgulad›.Araflt›rmalarda Gülen Hareketi ve bu hareke-te sempati duyan Türk kurulufllar›n›n enteg-rasyonu engelleyen herhangi bir çal›flmalar›-n›n olmad›¤›na da at›f yap›ld›.

Eberhard Van der Laan Hollanda Enteg-rasyon Bakan›:

Genel manada bu hareketi analiz etti¤i-mizde karfl›m›za bar›flç›l, diyalog a¤›rl›kl›, ‹s-lam ile modernizmin bir arada olaca¤›nainanan, farkl› alanlarda aktif ama hiyerarflikveya merkezi bir yap›s› olmayan bir hareketveya düflünce tarz› ç›k›yor. Hatta buna birhareketten çok, birbirinden ba¤›ms›z kuru-lufllar demek daha do¤ru olur.

Guus Ter Horst, ‹çiflleri Bakan›:Hükümetin yapt›¤› araflt›rmalar ve istih-

barat raporlar›nda söz konusu hareketle ilgi-li olumsuz bir duruma rastlanmam›flt›r. Buhareketin özünde güven ortam›n› sarsacakhareketler, fliddet ve hele hele terör e¤ilimikesinlikle yok.

ÉÓÎÎ‡Ì‰ËflìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ù‡ÁÏÛÒ, 23-25 ÌÓfl·fl 2007 „.

ÑÓÍÎ‡‰˚, Á‡˜ËÚ‡ÌÌ˚Â Ì‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË «ëÓ‚ÏÂÒÚÌÓÂ ÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂ: Ë‰ÂË ÏË‡îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı ÛÒÎÓ‚Ëflı», Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÓÈ îÓÌ‰ÓÏ ÄÍ‡‰ÂÏËË‰Ë‡ÎÓ„‡, Á‡ËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎË ÏÌÓ„Ëı „ÓÎÎ‡Ì‰ÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı. Ç ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ÔËÌflÎËÛ˜‡ÒÚËÂ ·ÓÎÂÂ 400 ÒÚÛ‰ÂÌÚÓ‚, Û˜ÂÌ˚ı, ÔÓÎËÚËÍÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ. éÌË Ó·ÒÛÊ‰‡ÎË‚Á„Îfl‰˚ É˛ÎÂÌ‡ Ë ÔÓÁËˆË˛ Â„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ÔÓ ÏÌÓ„ËÏ ÒÓˆË‡Î¸Ì˚Ï ‡ÒÔÂÍÚ‡ÏÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈ ÊËÁÌË. óÎÂÌ˚ ‰ÂÎÂ„‡ˆËË ÔÓÙ. ÄÌ‰Â‡Ò äËÌÌÂ„ËÌ„, ÔÓÙ. ÄÌÚÓÌÇÂÒÒÂÎÒ, ÔÓÙ. ä‡ÂÎ ëÚËÌ·ËÌÍ, ÔÓÙ. íÓÌ çÓÚÚÂÌ Ë ‰ÓÍÚÓ Ì‡ÛÍ èËÏ Ç‡ÎÍÂÌ·Â„‚˚‡ÁËÎË Û‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓÂÌËÂ ÚÂÏ, ˜ÚÓ ÍÓÌÙÂÂÌˆËfl Ò Ú‡ÍÓÈ Ì‡Ò˚˘ÂÌÌÓÈ ÔÓ„‡ÏÏÓÈÂ‡ÎËÁÛÂÚÒfl ËÏÂÌÌÓ ‚ Ëı ÒÚ‡ÌÂ.

ñÂÎ¸˛ ‰‚Ûı‰ÌÂ‚ÌÓÈ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ‚ ìÌË‚ÂÒËÚÂÚÂ «ù‡ÁÏÛÒ» ÒÚ‡ÎÓ «ËÁÛ˜ÂÌËÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚÂÈ ÒÓÁ‰‡ÌËfl ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÏË‡ ÏÂÊ‰Û ·ÎÓÍ‡ÏË, Ó·‡ÁÓ‚‡‚¯ËÏËÒfl ‚ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ ÒÓ·˚ÚËÈ 11 ÒÂÌÚfl·fl». èÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸îÓÌ‰‡ ÄÍ‡‰ÂÏËË ‰Ë‡ÎÓ„‡ É˛Í‡Ì óÂÎËÍ ÓÚÏÂÚËÎ:«å˚ ıÓÚÂÎË ÓÒ‚ÂÚËÚ¸ ‡ÍÚÛ‡Î¸ÌÛ˛ ÒÂ„Ó‰Ìfl ‚ Ö‚ÓÔÂÚÂÏÛ ‡‰‡ÔÚ‡ˆËË ËÏÏË„‡ÌÚÓ‚, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„ÓÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì, Ë ÍÓÌˆÂÔˆË˛ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ„ÓÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl Ò ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËfl Ë‰ÂÈ É˛ÎÂÌ‡.ëÛÚ¸ Â„Ó Ë‰ÂÈ Ó˜ÂÌ¸ ·ÎËÁÍ‡ Í ‰Â‚ËÁÛ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÔ‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚‡ çË‰ÂÎ‡Ì‰Ó‚ - «ëÓ‚ÏÂÒÚÌ˚È ÚÛ‰Ë ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓÂ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂ».

äÓÌÙÂÂÌˆËfl, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌ‡fl Ë‰ÂflÏ É˛ÎÂÌ‡,ÒÚ‡Î‡ ÔÓ‚Ó‰ÓÏ ‰Îfl ‰ËÒÍÛÒÒËÈ Ì‡ ˝ÚÛ ÚÂÏÛ Ë ‚Ô‡Î‡ÏÂÌÚÂ çË‰ÂÎ‡Ì‰Ó‚. èË„Î‡¯ÂÌÌ˚Â Ì‡Á‡ÒÂ‰‡ÌËÂ äÓÏËÒÒËË ÔÓ ËÌÚÂ„‡ˆËË ÏËÌËÒÚ˚Á‡fl‚ËÎË Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ ‰‚ËÊÂÌËÂ É˛ÎÂÌ‡ ÌÂÌ‡Ô‡‚ÎÂÌÓ ÔÓÚË‚ ËÌÚÂ„‡ˆËË, ‚ ÌÂÏ ÌÂÚÏÂÒÚ‡ ‡‰ËÍ‡ÎËÁÏÛ. í‡ÍÊÂ ÓÚÏÂ˜‡ÎÓÒ¸, ˜ÚÓÚÛÂˆÍËÂ Ó„‡ÌËÁ‡ˆËË, ÒËÏÔ‡ÚËÁËÛ˛˘ËÂ„˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓÏÛ ‰‚ËÊÂÌË˛, ÌÂ ‰ÂÎ‡˛Ú ÌË˜Â„Ó Ú‡ÍÓ„Ó, ˜ÚÓ ÔÂÔflÚÒÚ‚Ó‚‡ÎÓ ·˚ËÌÚÂ„‡ˆËË.

åËÌËÒÚ ÔÓ ‰ÂÎ‡Ï ËÌÚÂ„‡ˆËË çË‰ÂÎ‡Ì‰Ó‚ ù·Âı‡‰ ‚‡Ì ‰Â ã‡‡Ì: äÓ„‰‡ Ï˚ ‡Ì‡ÎËÁËÛÂÏ ‰‚ËÊÂÌËÂ É˛ÎÂÌ‡ ‚ ¯ËÓÍÓÏ ÒÏ˚ÒÎÂ, ÔÂÂ‰ Ì‡ÏË

ÔÂ‰ÒÚ‡ÂÚ Ó„‡ÌËÁ‡ˆËfl, ‚˚ÒÚÛÔ‡˛˘‡fl Á‡ ÏË Ë ‰Ë‡ÎÓ„, ÓÚÒÚ‡Ë‚‡˛˘‡flÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ„Ó ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl ËÒÎ‡Ï‡ Ë ‰Û„Ëı ÂÎË„ËÈ Ë Û˜ÂÌËÈÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË, ‰ÂÈÒÚ‚Û˛˘‡fl ‚Ó ÏÌÓ„Ëı ÒÙÂ‡ı, ÌÓ ÔË ˝ÚÓÏ ÌÂ Ó·Î‡‰‡˛˘‡fl Í‡ÍËÏ-ÎË·Ó ˆÂÌÚÓÏ ËÎË ËÂ‡ıË˜ÂÒÍÓÈ ÒÚÛÍÚÛÓÈ.

åËÌËÒÚ ‚ÌÛÚÂÌÌËı ‰ÂÎ çË‰ÂÎ‡Ì‰Ó‚ ÉÛÛÒ ÚÂ ïÓÒÚ: Ç ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ ÔÓ‚Â‰ÂÌÌ˚ı Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÏ ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËÈ Ï˚ ÌÂ Ó·Ì‡ÛÊËÎË ‚

˝ÚÓÏ ‰‚ËÊÂÌËË ÌË˜Â„Ó ÌÂ„‡ÚË‚ÌÓ„Ó, Ó ˜ÂÏ Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚Û˛Ú Ú‡ÍÊÂ ‰‡ÌÌ˚Â ‡Á‚Â‰ÍË.Ç ÓÒÌÓ‚Â ˝ÚÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ÌÂÚ ÌË˜Â„Ó, ˜ÚÓ ÏÓÊÂÚ Í‡ÍËÏ-ÎË·Ó Ó·‡ÁÓÏ ‡Ò¯‡Ú‡Ú¸‰Ó‚ÂËÂ Í ÌÂÏÛ, ÓÌÓ ÌÂ ËÏÂÂÚ ÌË˜Â„Ó Ó·˘Â„Ó Ò Ì‡ÒËÎËÂÏ Ë ÚÂÓÓÏ.

Голландия / Hollanda





ëòÄìÌË‚ÂÒËÚÂÚ ÑÊÓ‰ÊÚ‡ÛÌ‡, 14-15 ÌÓfl·fl 2008 „.ì˜ÂÌ˚Â ËÁ ÄÏÂËÍË, Ä‚ÒÚ‡ÎËË, Ä‚ÒÚËË, î‡ÌˆËË, ÄÌ„ÎËË,ä‡Ì‡‰˚ Ë íÛˆËË, ÔËÌfl‚¯ËÂ Û˜‡ÒÚËÂ ‚ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË Ì‡ÚÂÏÛ: «àÒÎ‡Ï ‚ ˝ÔÓıÛ „ÎÓ·‡Î¸Ì˚ı ÔÓ·ÎÂÏ: ‡Î¸ÚÂÌ‡ÚË‚Ì˚ÂÔÂÒÔÂÍÚË‚˚ É˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl», ÔÓ‚Â‰ÂÌÌÓÈÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ ÂÍÚÓ‡ÚÓÏ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ÑÊÓ‰ÊÚ‡ÛÌ‡,åÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ-ıËÒÚË‡ÌÒËÏ ˆÂÌÚÓÏ ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl ËîÓÛÏÓÏ êÛÏË, ‚˚ÒÚÛÔËÎË Ò 40 ‰ÓÍÎ‡‰‡ÏË, ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡˛˘ËÏËÓ ‚Á„Îfl‰‡ı î.É˛ÎÂÌ‡ ÔÓ ‡ÁÎË˜Ì˚Ï ‚ÓÔÓÒ‡Ï, ‡ Ú‡ÍÊÂ Ó‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË Â„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ‚ ‡ÁÌ˚ı ÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡. ëÂ‰Ë ˜ÎÂÌÓ‚ ËÒÔÓÎÌËÚÂÎ¸ÌÓ„Ó ÍÓÏËÚÂÚ‡ ÍÓÌÙÂÂÌˆËËÏÓÊÌÓ Ì‡Á‚‡Ú¸ Ú‡ÍËı ËÁ‚ÂÒÚÌ˚ı Û˜ÂÌ˚ı, Í‡Í ÔÓÙÂÒÒÓ ÄÍ·‡ÄıÏ‡‰, ÔÓÙÂÒÒÓ ï˛ÒÂÈËÌ ç‡Ò, ÔÓÙÂÒÒÓ ÑÊÓÌ ùÒÔÓÁËÚÓ,ÔÓÙÂÒÒÓ ä‡ÏÂÛÎ ïÛ‰‡, ÔÓÙÂÒÒÓ ÑÊÓÌ é. ÇÓÎÎ, ÔÓÙÂÒÒÓà‡Ì ÇËÎ¸flÏÒ. èÓÙÂÒÒÓ ÑÊÓÌ ùÒÔÓÁËÚÓ, ‚˚ÒÚÛÔË‚¯ËÈ Ì‡ÍÓÌÙÂÂÌˆËË Ò ÔË‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÈ Â˜¸˛, Ì‡Á‚‡Î ‰‚ËÊÂÌËÂÉ˛ÎÂÌ‡ «Ò‡Ï˚Ï ÍÛÔÌ˚Ï ‰‚ËÊÂÌËÂÏ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË».

îËÎËÔÔ ÅÛÍÏ‡ÈÂîÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ ÌÂ fl‚ÎflÂÚÒfl ‡‰ËÍ‡Î¸Ì˚Ï ËÒÎ‡ÏÒÍËÏÏ˚ÒÎËÚÂÎÂÏ, Ì‡ÔÓÚË‚, Â„Ó ÏÓÊÌÓ Ì‡Á‚‡Ú¸ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÏÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÏ Ú‡‰ËˆËË É‡Á‡ÎË.

àÒÏ‡ËÎ Ä‰Ê‡, É‡‚‡‰ÒÍËÈ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚÖÒÎË ÔÓ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸ ÏÂÒÚÓ î. É˛ÎÂÌ‡ ‚ Ú‡‰ËˆËËËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó Í‡ÌÓÌË˜ÂÒÍÓ„Ó Ô‡‚‡, ÚÓ Â„Ó ÏÓÊÌÓ Ì‡Á‚‡Ú¸‚‡ÊÌ˚Ï ÂÎË„ËÓÁÌ˚Ï Û˜ÂÌ˚Ï, ÒÚÓfl˘ËÏ ÏÂÊ‰Û ÍÎ‡ÒÒËÍÓÈ ËÏÓ‰ÂÌËÁÏÓÏ.

èÓÙÂÒÒÓ ÑÊÓÌ èÓÎ, ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ îËÎ‡‰ÂÎ¸ÙËËëÂ‰ÌËÈ ‚ÓÁ‡ÒÚ ‡ÏÂËÍ‡ÌÒÍËı ÒÓÎ‰‡Ú, ÓÚ‰‡˛˘Ëı Ò‚ÓË ÊËÁÌË‚ à‡ÍÂ – 20,5 ÎÂÚ, ‡ ÒÂ‰ÌËÈ ‚ÓÁ‡ÒÚ ÏÓÎÓ‰˚ı Ò‡ÏÓÛ·ËÈˆ ‚è‡ÎÂÒÚËÌÂ – 19,5. é·Â „ÛÔÔ˚ ˝ÚËı Î˛‰ÂÈ ÎË·Ó Û·Ë‚‡˛Ú‰Û„Ëı ‡‰Ë Ò‚ÓÂÈ ÒÚ‡Ì˚, ÎË·Ó Û·Ë‚‡˛Ú ÒÂ·fl, ‚ ÚÓ ‚ÂÏfl Í‡ÍÏÓÎÓ‰ÂÊ¸, ‚˚ÓÒ¯‡fl Ì‡ Ë‰Âflı É˛ÎÂÌ‡, ÔÓÒ‚fl˘‡ÂÚ ÒÂ·flÒÎÛÊÂÌË˛ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û Ë ÔÓ‰ÓÎÊÂÌË˛ Ëı ÊËÁÌË.

èÓÙÂÒÒÓ ãËÌÌ åËÚ˜ÂÎÎ, ï¸˛ÒÚÓÌÒÍËÈ ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ èÓÒÎÂ ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚‡ Ò É˛ÎÂÌÓÏ fl ÔÓÌflÎ‡, ˜ÚÓ ·ÓÎ¸¯‡fl ˜‡ÒÚ¸ÏÓËı ÔÓÔÓ‚Â‰ÂÈ ÌÂ ËÏÂÂÚ ÌËÍ‡ÍÓ„Ó ÒÏ˚ÒÎ‡. É˛ÎÂÌÔÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ Ì‡Ï ÔÂÍ‡ÒÌ˚È ÔËÏÂ ÚÓ„Ó, Í‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚ¸ Ë ÂÎË„Ëfl ÏÓ„ÛÚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ ‚ÏÂÒÚÂ.

Amerika Birleflik DevletleriGeorgetown Üniversitesi, 14-15 Kas›m 2008

Georgetown Üniversitesi Rektörlü¤ü, Müslüman H›ristiyanAnlay›fl Merkezi’nin (CMCU) ve Rumi forum’un ortaklafla dü-zenledi¤i “Global Zorluklar Ça¤›nda ‹slam: Gülen Hareketi-nin Alternatif Perspektifleri” bafll›¤›n› tafl›yan konferanstaAmerika, Avustralya, Avusturya, Fransa, ‹ngiltere, Kanada veTürkiye’den kat›lan bilim adamlar› Fethullah Gülen’in de¤i-flik konulardaki görüflleri ve Gülen hareketinin dünyan›n de-¤iflik ülkelerinde yapt›¤› faaliyetler hakk›nda k›rk tane bildi-ri sundular.

Konferans›n yürütme kurulunda Prof. Akbar Ahmad, Prof.Hüseyin Nasr, Prof. John Esposito, Prof. Qamerul Huda, Prof.John O. Voll, Prof. Ian Williams gibi önemli bilim adamlar› yerald›. Konferans›n aç›fl konuflmas›n› yapan Prof. John Esposito“Gülen hareketinin ça¤dafl dönemin en büyük hareketi” oldu-¤unu ifade etti.

Philip Bruckmayr, Gülen’in ‹slam anlay›fl› köktenci de¤il, bilakis Gazali gelene¤i-nin günümüzdeki temsilcisi kabul edilebilir.

‹smail Acar, Harvard ÜniversitesiGülen’in ‹slam f›k›h gelene¤indeki yerini analiz edecek olur-sak, o klasik ile modernin aras›nda duran önemli bir müçte-hittir.

Prof. Jon Pahl, Philadelphia ÜniversitesiIrak’ta ölen Amerikal› askerlerin yafl ortalamas› 20, 5, filis-tin’de intihar eden gençlerin yafl ortalamas› da 19, 5’tur. Heriki grup da ülkeleri için insan öldürüyor veya ölüyorlar. Halbu-ki Gülen düflüncesi ile yetiflen gençler insanl›¤a hizmet etme-ye ve onlar› yaflatmaya kendilerini adam›fllard›r.

Prof. Lynn Mitchell, Huston ÜniversitesiGülen ile tan›flt›ktan sonra kendi vaazlar›m›n pek ço¤ununiçinin bofl oldu¤unu anlad›m. Gülen mükemmel bir modelsunarak modernite ile dinin beraber yaflanabilece¤ini gös-teriyor.

США / ABD





Кыргызстан / K›rg›zistan

K›rg›zistanBiflkek, 27 fiubat 2009

Diyalog Avrasya Platformu K›rg›zistan’›n baflkenti Biflkek’te an-laml› bir toplant› düzenledi. Platformun K›rg›zistan Temsilci¤i veUluslararas› Ruhaniyat Vakf›’n›n ev sahipli¤ini yapt›¤› toplant›da“Yusuf Has Hacip’ten F.Gülen’e Hoflgörü ve Diyalog” tart›fl›ld›.

Uluslararas› Ruhaniyat Vakf› ve Diyalog Avrasya Platformu(DA) iflbirli¤iyle yap›lan konferansa, birçok kademeden önemliisimler kat›ld›. Konferansta davetlilere Fethullah Gülen’i tan›tanve e¤itime verdi¤i önemi anlatan k›sa film gösterimi sunuldu. K›-sa filmde, Ruhaniyat Vakf›’n›n 2004 y›l›nda Gülen’e verdi¤i “Halk-lar aras› Uyum ve Bar›fla Katk›” ödül töreni de davetlilere hat›rla-t›ld›. Konuflmalarda, ünlü Türk düflünürü Yusuf Has Hacip ve Fet-hullah Gülen’in dünya bar›fl›na katk›lar›, dünyada hoflgörü ve di-yalo¤un hakim olmas› için gösterdi¤i çabalar vurguland›.

Biflkek Kaflgarl› Mahmut Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Asan Or-moflov ise Fethullah Gülen’in teflvikleriyle dünyan›n dört bir yan›-na yay›lan e¤itim hareketinden sitayiflle söz etti. K›rg›zistan’da vedünyan›n birçok ülkesinde Gülen’in teflvik etti¤i e¤itim kurumla-r›n›n faaliyet gösterdi¤ini dile getiren Rektör Ormoflov, onun k›y-metini tüm dünyan›n anlad›¤›n› kaydetti.

Konferans›n di¤er bir konuflmac›s› ise DA Platformu Eflbafl-kan› Harun Tokak idi. Tokak, ‹slam aleminin son iki as›rd›r ilmive fikri kriz içinde oldu¤unu dile getirdi. Tokak, ilmi ve fikri kriz-den dolay› ‹slam dünyas›n›n Bat› ve modern dünya ile uyumiçinde olamad›¤›n› belirtti. Modern dünya ile uyum sa¤layabil-mek için ilim ve fikir adamlar›n›n birtak›m öneriler ortaya koy-duklar›n› anlatan DA Platformu Eflbaflkan› flunlar› kaydetti:“Geçmiflte yaflayan Yusuf Has Hacip, günümüzdeki Cengiz Ayt-matov ve Fethullah Gülen gibi fikir adamlar›n›n ö¤retilerinitam anlayabildi¤imiz takdirde gelecekte daha ayd›n daha hu-zurlu bir dünyada yaflayabiliriz.”

K›rg›zistan Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süley-man Kay›pov, Fethullah Gülen’in teflvikiyle dünyan›n birçok ülke-sinde aç›lan e¤itim kurumlar›n›n faaliyetlerini “Çok mükemmelbir hareket. Kimse baflar›s›z diyemez” fleklinde de¤erlendirdi.

ä˚„˚ÁÒÚ‡ÌÅË¯ÍÂÍ, 27 ÙÂ‚‡Îfl 2009„.

Ç ÅË¯ÍÂÍÂ ÒÓÒÚÓflÎ‡Ò¸ ‚‡ÊÌ‡fl ‚ÒÚÂ˜‡ ÔÎ‡ÚÙÓÏ˚ «ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl», ‚ ‡ÏÍ‡ı ÍÓÚÓÓÈ ·˚Î‡ ÔÓ‚Â‰ÂÌ‡ ‰ËÒÍÛÒÒËfl Ì‡ÚÂÏÛ «íÂÔËÏÓÒÚ¸ Ë ‰Ë‡ÎÓ„: ÓÚ ûÒÛÙ‡ ï‡ÒÒ‡ ï‡‰ÊË·‡ ÍîÂÚıÛÎÎ‡ıÛ É˛ÎÂÌÛ». ÇÒÚÂ˜‡ ·˚Î‡ Ó„‡ÌËÁÓ‚‡Ì‡ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÏ ÔÎ‡ÚÙÓÏ˚ «ÑÄ» ‚ ÅË¯ÍÂÍÂ ËåÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓ„Ó ÙÓÌ‰‡ «êÛı‡ÌËflÚ».

Ç ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ÔËÌflÎË Û˜‡ÒÚËÂ ÏÌÓ„ËÂ ËÁ‚ÂÒÚÌ˚Â‰ÂflÚÂÎË. Ç ıÓ‰Â ‚ÒÚÂ˜Ë ÒÎÛ¯‡ÚÂÎflÏ ·˚Î ÔÓÍ‡Á‡Ì ÍÓÓÚÍËÈÙËÎ¸Ï Ó îÂÚıÛÎÎ‡ıÂ É˛ÎÂÌÂ, ‰‡Ì‡ ËÌÙÓÏ‡ˆËfl Ó ÌÂÏ ËÁÌ‡˜ÂÌËË, ÔË‰‡‚‡ÂÏÓÏ ËÏ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË. ÇÙËÎ¸ÏÂ ÛÔÓÏËÌ‡ÎÓÒ¸ ÔËÒÛÊ‰ÂÌËÂ É˛ÎÂÌÛ ÙÓÌ‰ÓÏ«êÛı‡ÌËflÚ» ‚ 2004„. Ì‡„‡‰˚ «á‡ ‚ÍÎ‡‰ ‚ ÒÓÁ‰‡ÌËÂ ÏË‡ ËÒÓ„Î‡ÒËfl ÏÂÊ‰Û Ì‡Ó‰‡ÏË». Å˚Î ÓÚÏÂ˜ÂÌ ÌÂÓˆÂÌËÏ˚È ‚ÍÎ‡‰Ú‡ÍËı ‰ÂflÚÂÎÂÈ, Í‡Í ûÒÛÙ ï‡ÒÒ ï‡‰ÊË· Ë îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ, ‚ÒÓ‰‡ÌËÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÚÓÎÂ‡ÌÚÌ˚ı ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ ‚ ÏËÂ.

êÂÍÚÓ ÅË¯ÍÂÍÒÍÓ„Ó ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ËÏ. ä‡¯„‡Î˚ å‡ıÏÛÚÔÓÙÂÒÒÓ ÄÒ‡Ì éÏÛ¯Â‚ Ò ·ÓÎ¸¯ËÏ Ó‰ÛıÓÚ‚ÓÂÌËÂÏ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡Î Ó· Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÏ ‰‚ËÊÂÌËË,‡ÒÔÓÒÚ‡ÌË‚¯ÂÏÒfl ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ ÔÓ ËÌËˆË‡ÚË‚Â É˛ÎÂÌ‡.«Ç‡ÊÌÓÒÚ¸ Ë ˆÂÌÌÓÒÚ¸ ˝ÚÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ÒÂ„Ó‰Ìfl ÁÌ‡ÂÚ ‚ÂÒ¸ÏË», - Á‡ÍÎ˛˜ËÎ ÂÍÚÓ.

ëÓÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸ ÔÎ‡ÚÙÓÏ˚ «ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl» ï‡ÛÌíÓÍ‡Í, ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡˛˘ËÈ ‚ Ò‚ÓÂÈ Â˜Ë ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ ‚ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ ‰‚‡ ÒÚÓÎÂÚËfl ËÒÎ‡ÏÒÍËÈ ÏË ÔÂÂÊË‚‡ÂÚ „ÎÛ·ÓÍËÈÌ‡Û˜Ì˚È Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚È ÍËÁËÒ. «èÓ ˝ÚÓÈ ÔË˜ËÌÂËÒÎ‡ÏÒÍËÈ ÏË Ë á‡Ô‡‰ ÌÂ ÏÓ„ÛÚ Ì‡ıÓ‰ËÚ¸Òfl ‚ „‡ÏÓÌËË», -‚˚‡ÁËÎ Ò‚Ó˛ Ï˚ÒÎ¸ íÓÍ‡Í. «åÌÓ„ËÂ Û˜ÂÌ˚Â ÒÙÓÏÛÎËÓ‚‡ÎËÒ‚ÓË ÔÂ‰ÎÓÊÂÌËfl ÔÓ ÒÓÁ‰‡ÌË˛ ˝ÚÓÈ „‡ÏÓÌËË. ÖÒÎË Î˛‰ËÒÏÓ„ÛÚ ÓˆÂÌËÚ¸ ‰‚ËÊÂÌËfl, ÔÂ‰ÎÓÊÂÌÌ˚Â Ú‡ÍËÏË ÔÓËÒÚËÌÂ‚ÂÎËÍËÏË Ï˚ÒÎËÚÂÎflÏË, Í‡Í ûÒÛÙ ï‡ÒÒ ï‡‰ÊË·, îÂÚıÛÎÎ‡ıÉ˛ÎÂÌ, óËÌ„ËÁ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚, Ì‡Ò Ê‰ÂÚ Ò‚ÂÚÎÓÂ Ë ÒÔÓÍÓÈÌÓÂ·Û‰Û˘ÂÂ», - Á‡ÍÎ˛˜ËÎ íÓÍ‡Í.

êÂÍÚÓ ä˚„˚ÁÒÍÓ-ÚÛÂˆÍÓ„Ó ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ å‡Ì‡ÒÔÓÙÂÒÒÓ ëÛÎÂÈÏ‡Ì ä‡ÈËÔÓ‚ ÓÚÏÂÚËÎ: «ê‡·ÓÚ‡Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ, ÓÚÍ˚‚‡ÂÏ˚ı ‚ ‡ÁÌ˚ı ÒÚ‡Ì‡ıÏË‡ ÔÓ ËÌËˆË‡ÚË‚Â É˛ÎÂÌ‡, fl‚ÎflÂÚÒfl ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÓÏ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË ÔÂÍ‡ÒÌÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl, ÍÓÚÓÓÂ ÌËÍÚÓ ÌÂÒÏÓÊÂÚ Ì‡Á‚‡Ú¸ ·ÂÁÛÒÔÂ¯Ì˚Ï».

вопросы ученых к гюлену ayd›nlar gülen’e sordu




ГЮЛЕН ОТВЕТИЛ НАВОПРОСЫ УЧЕНЫХGÜLEN AYDINLARINSORULARINI CEVAPLADI

ГЮЛЕН ОТВЕТИЛ НАВОПРОСЫ УЧЕНЫХGÜLEN AYDINLARINSORULARINI CEVAPLADI

ayd›nlar gülen’e sordu вопросы ученых к гюлену

ÇÔÓÒÎÂ‰ÌÂÂ ‚ÂÏfl ‚ ÓÒÒËÈÒÍÓÈÔÂÒÒÂ ÔÓfl‚ËÎÓÒ¸ ÏÌÓ„Ó ÒÚ‡ÚÂÈÓ «‰‚ËÊÂÌËË îÂÚıÛÎÎ‡ı‡

É˛ÎÂÌ‡». óÚÓ Ç˚ ÏÓÊÂÚÂ Ó ÌÂÏ‡ÒÒÍ‡Á‡Ú¸? ÖÒÚ¸ ÎË Û ˝ÚÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËflÓÙËˆË‡Î¸Ì˚È ÒÚ‡ÚÛÒ Ë ˜ÂÚÍ‡flÔÓ„‡ÏÏ‡? ä‡ÍÓ‚˚ Â„Ó ÓÒÌÓ‚Ì˚ÂÔËÌˆËÔ˚?

ëÂ„Ó‰Ìfl ÒÎÓ‚Ó «‰‚ËÊÂÌËÂ»ÔËÓ·ÂÚ‡ÂÚ ‚Òfi ·ÓÎÂÂ ÒÓˆË‡Î¸Ì˚È,ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÈ ÓÚÚÂÌÓÍ Ë ‚Òfi ·ÓÎÂÂ‡ÒÒÓˆËËÛÂÚÒfl Ò ‰‚ËÊÂÌËÂÏÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ. à Â˜¸ ‰‡ÊÂ ÌÂ Á‡ıÓ‰ËÚ ÓÚÓÏ, ˜ÚÓ Ú‡ÍÓÂ ÔÓÌflÚËÂ, Í‡Í ‰‚ËÊÂÌËÂ,ÏÓÊÂÚ ÓÚÌÓÒËÚ¸Òfl Ë Í ÙËÎÓÒÓÙËË.é‰Ì‡ÍÓ ÔË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚË ÓÔÂ‰ÂÎÂÌËflÚÓÈ ËÎË ËÌÓÈ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË Ï˚ ÏÓÊÂÏ„Ó‚ÓËÚ¸ Ó «‰‚ËÊÂÌËË». í‡ÍÊÂ Ò˜ËÚ‡˛Ò‚ÓËÏ ‰ÓÎ„ÓÏ ÓÚÏÂÚËÚ¸, ˜ÚÓ Ì‡Á˚‚‡Ú¸ Â„Ó«‰‚ËÊÂÌËÂÏ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡» ·Û‰ÂÚÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÌÂÔ‡‚ËÎ¸ÌÓ, ÌÓ ËÌÂÒÔ‡‚Â‰ÎË‚Ó ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌË˛ ÍÓ„ÓÏÌÓÏÛ ÍÓÎË˜ÂÒÚ‚Û Î˛‰ÂÈ. à·Ó ÓÎ¸ÔÂ‰‚Ó‰ËÚÂÎfl ‚ ˝ÚÓÏ ‰‚ËÊÂÌËË ‚ÂÒ¸Ï‡Ó„‡ÌË˜ÂÌ‡: Á‰ÂÒ¸ ÌÂÚ ÌË ÎË‰ÂÒÚ‚‡, ÌËˆÂÌÚ‡, ÌË Ò‚flÁË Ò ˆÂÌÚÓÏ, ÌËÓ„‡ÌËÁ‡ˆËË. ùÚÓ ‰‚ËÊÂÌËÂ ÏÓÊÌÓÓÔÂ‰ÂÎËÚ¸ Í‡Í ÔÛÚ¸ ÒÎÛÊÂÌËfl˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û. Ä Ì‡˜ËÌ‡ÂÚÒfl ÓÌ Í‡Í ÔÛÚ¸ÒÎÛÊÂÌËfl ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÏÛ Ì‡Ó‰Û, Í‡Í ÔÛÚ¸ÒÎÛÊÂÌËfl í‚ÓˆÛ. àÏÂÌÌÓ ˝ÚÓ fl‚ÎflÂÚÒfl‰Îfl Ì‡Ò ˆÂÎ¸˛ ÁÂÏÌÓÈ Ë Á‡„Ó·ÌÓÈÊËÁÌË.

é‰Ì‡ÍÓ ÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ÔÓÒÚÓ ÒÓ·‡Ú¸Î˛‰ÂÈ, Ó„‡ÌËÁÓ‚‡Ú¸ ˆÂÌÚ Ë fl‰ÓÙËˆË‡Î¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ.éÙËˆË‡Î¸Ì˚È ÔÓÔÓ‚Â‰ÌËÍ ‚˚‡Ê‡ÂÚÒÂ·fl ˜ÂÂÁ ÔÓÔÓ‚Â‰Ë ‚ ÏÂ˜ÂÚË, ‡„‡Ê‰‡ÌËÌ – ˜ÂÂÁ ÚÓ, ˜ÚÓ ÓÌ ÔË¯ÂÚ. Ç·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚Â ÒÎÛ˜‡Â‚ Ì‡ıÓ‰ËÚÒflÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÓÂ ˜ËÒÎÓ Î˛‰ÂÈ, ‰ÛÏ‡˛˘Ëı




Ростислав Рыбаков Доктор исторических наук, директор Института востоковедения

Российской академии наук.

Надежда Емельянова Кандидат исторических наук, Институт востоковедения


Нина Назирова Кандидат исторических наук, Институт востоковедения


Rostislav R›bakov

Prof. Dr. , Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü müdürü.

Nadejda Emelyanova

Dr. , Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü.

Nina Nazirova

Dr. , Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü.

Son y›llarda Rus medyas›nda “Fethul-lah Gülen Hareketi” hakk›nda pek çokbilgi yay›nland›. Hareket hakk›nda

bilgi verebilir misiniz? Hareketin resmiyeti,belli bir program› var m›? Faaliyet prensip-leri nelerdir?

Bugün “hareket” denince daha çok içti-maî, daha da öte siyasi hareketler akla geli-yor. Fakire bu manada atfedilen bir hareket-ten söz etmek söz konusu de¤ildir. Fakat ba-z› faaliyetleri tarif manas›nda, yani mutlakabir isim üzerinden konuflmak gerekecekse ozaman bir “hareket”ten söz edebiliriz. fiu ka-dar ki, bu harekete ismime izafeten “Fethul-lah Gülen Hareketi” demenin hem do¤ru ol-mayaca¤›n›, hem de çok say›da insana karfl›bir haks›zl›k olaca¤›n› ifade etmeyi bir vazifebiliyorum. Çünkü bu harekette fakirin rolüson derece s›n›rl›; ortada bir liderlik, bir mer-kez, merkeze ba¤l›l›k ve teflkilat da yoktur.Hem hayat›n›z›n gayesi bildi¤iniz Yaradan’akulluk ad›na, hem ahiretiniz hesab›na, hemde varl›klar aras›nda insan olman›n gere¤iolarak elbette kendi insan›n›zdan, kendi ül-kenizden bafllayarak insanl›¤a hizmet ad›nabir yol tarif ediliyor. Ancak bu, insanlar› top-layarak, bir merkez teflkil ederek, resmî birmüessese oluflturarak yap›lm›yor. Resmî birvaiz olarak camilerde vaazlarla, sivil bir va-tandafl olarak yaz›larla ifade ediliyor. Pek ço-¤u itibariyle herhalde ayn› tarzda düflünenbaz› insanlar buna itibar ediyorlar ve böyle-ce bir gönüllüler hareketi ortaya ç›k›yor. Biryerde muvaffakiyet ortaya koyunca, dahabaflka yerlerde benzeri aray›fllar içinde bulu-nan insanlar da ayn› çizgide ve benzer fleyleryapmaya bafll›yorlar. Böylece merkezî bir ya-

«Считаю своим долгомотметить, что говорить о

«движении ФетхуллахаГюлена» будет не только

неправильно, но инесправедливо по

отношению к огромномуколичеству людей.»

“Bu harekete ismime

izafeten ‘Fethullah Gülen

Hareketi’ demenin hem

do¤ru olmayaca¤›n›, hem de

çok say›da insana karfl› bir

haks›zl›k olaca¤›n› ifade

etmeyi bir vazife biliyorum.”

“Bu hareket bir kifliye

maledilmemeli”

«Это движение не являетсязаслугой одного человека»

Ú‡Í ÊÂ, ÍÓÚÓ˚Â Ó·‡˘‡˛Ú Ì‡ ÌÂ„Ó‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ë ÒÎÂ‰Û˛Ú Á‡ ÌËÏ, ÒÓÁ‰‡‚‡flÚ‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ ‰‚ËÊÂÌËÂ ‰Ó·Ó‚ÓÎ¸ˆÂ‚.èÓ ÏÂÂ ÚÓ„Ó Í‡Í ÓÌÓ ÔÓfl‚ÎflÂÚ ÒÂ·fl ÚÂÏËÎË ËÌ˚Ï ÒÔÓÒÓ·ÓÏ, Î˛‰Ë, Ì‡ıÓ‰fl˘ËÂÒfl

‚ ‰ÛıÓ‚ÌÓÏ ÔÓËÒÍÂ ˜Â„Ó-ÚÓ ÔÓ‰Ó·ÌÓ„Ó,Ì‡˜ËÌ‡˛Ú ÒÓ‚Â¯‡Ú¸ ÒıÓÊËÂ ÔÓÒÚÛÔÍË.í‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ, ‚ÓÁÌËÍ‡ÂÚ ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚Ó,ÔÓÎÌÓÒÚ¸˛ ÓÒÌÓ‚‡ÌÌÓÂ Ì‡‚Á‡ËÏÓÔÓÏÓ˘Ë; ÓÌÓ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ ‚ ÙÓÏÂ«˚ÌÍ‡ ·Î‡„Ó‚ÓÎÂÌËÈ» – ·ÂÁ ˆÂÌÚ‡,·˛ÓÍ‡ÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ‡ÔÔ‡‡Ú‡, ÛÒÚ‡‚‡ ËÓÙËˆË‡Î¸ÌÓ„Ó ÒÚ‡ÚÛÒ‡, ÍÓÚÓ˚Â ‚ ‰‡ÌÌÓÏÒÎÛ˜‡Â Ë ÌÂ ÌÛÊÌ˚. ÖÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ, ˜ÚÓÌÂÍÓÚÓ˚Â, ËÒÔ˚Ú˚‚‡fl Ò‡Ï˚ÂÔÂÍ‡ÒÌ˚Â ˜Û‚ÒÚ‚‡ Í ‚‡Ï, ‚ÂÏfl ÓÚ‚ÂÏÂÌË Ó·‡˘‡˛ÚÒfl Í ‚Á„Îfl‰‡Ï,ÍÓÚÓ˚ı ‚˚ ÔË‰ÂÊË‚‡ÂÚÂÒ¸, ËÎË ÊÂ ‚˚Ò‡ÏË ‡ÒÍ˚‚‡ÂÚÂ Ò‚ÓÂ ÏËÓ‚ÓÁÁÂÌËÂ,Ó·‡˘‡flÒ¸ Í ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚Ï ÒÂ‰ÒÚ‚‡ÏÓ·ÏÂÌ‡ ËÌÙÓÏ‡ˆËÂÈ. ä ÚÓÏÛ ÊÂ, Ë‰Âfl,Ì‡ ÍÓÚÓÓÈ ÓÒÌÓ‚‡ÌÓ ‰‚ËÊÂÌËÂ, ‚‡Ï ÌÂÔËÌ‡‰ÎÂÊËÚ. ÖÂ ‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡ÎÓ, Ì‡˜ËÌ‡fl ÒÔÂ‚Ó„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ì‡ ÁÂÏÎÂ Ë ‰Ó Ì‡¯Ëı‰ÌÂÈ, Ó„ÓÏÌÓÂ ÍÓÎË˜ÂÒÚ‚Ó Î˛‰ÂÈ –ÙËÎÓÒÓÙÓ‚, Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ, Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ËÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‰ÂflÚÂÎÂÈ, ÚÂı, Í ÍÓÏÛ Î˛‰ËËÒÍÂÌÌÂ ÔËÒÎÛ¯Ë‚‡˛ÚÒfl. í‡ÍÊÂ Ë ‚˚ÒÚ‡‡ÂÚÂÒ¸ ÔÂÔÓ‰ÌÂÒÚË Ë Í‡Í ÏÓÊÌÓÚÓ˜ÌÂÂ ‚˚‡ÁËÚ¸ ˝ÚÛ Ë‰Â˛ ‚ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ËËÒ ˝ÔÓıÓÈ Ë Ò ÛÒÎÓ‚ËflÏË, ÍÓÚÓ˚Â ÓÌ‡‰ËÍÚÛÂÚ. åÌÓ„Ó ‰Û„Ëı Î˛‰ÂÈ –ËÌÚÂÎÎË„ÂÌÚÓ‚, ÙËÎÓÒÓÙÓ‚ Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ– ‚ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÓÈ ÒÚÂÔÂÌË‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡˛ÚÒfl ‚ ÔÓ‰‰ÂÊÍÛ ˝ÚÓÈ Ë‰ÂË,ÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Û˛Ú ÂÂ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌË˛,Ô˚Ú‡˛ÚÒfl ËÒÔ‡‚ËÚ¸ ÌÂÚÓ˜ÌÓÒÚË,ÔÓ˝ÚÓÏÛ ‰‚ËÊÂÌËÂ ÌËÍÓËÏ Ó·‡ÁÓÏÌÂÎ¸Áfl Ò‚flÁ˚‚‡Ú¸ ÚÓÎ¸ÍÓ Ò Ó‰ÌËÏ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ. íÓ, ˜ÚÓ Ï˚ ‚Ë‰ËÏ, – ˝ÚÓÍÓÎÎÂÍÚË‚ÌÓÂ ‰‚ËÊÂÌËÂ, Ì‡Ô‡‚ÎflÂÏÓÂÍÓÎÎÂÍÚË‚Ì˚Ï ‡ÁÛÏÓÏ Ë ‰ÛıÓÏ,‰‚ËÊÂÌËÂ, Í ÍÓÚÓÓÏÛ ÔËÒÓÂ‰ËÌËÎËÒ¸ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË ‡ÁÌ˚ı ÒÎÓÂ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚‡,‡ÁÌ˚ı Ó·˘ÂÒÚ‚, ‡ÁÌ˚ıÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÒÚÂÈ Ë ‡Ò, „‡Ê‰‡ÌÂ ‡ÁÌ˚ıÒÚ‡Ì Ò ‡ÁÎË˜Ì˚ÏË ‚Á„Îfl‰‡ÏË Ì‡ ÊËÁÌ¸.

çÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ „Ó‚ÓËÚ¸ Ó ÔËÌˆËÔ‡ı‰‚ËÊÂÌËfl Ò ÓÙËˆË‡Î¸ÌÓÈ ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËfl.çÓ ÂÒÎË fl Í‡Í ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ ÍÓÒÌÛÒ¸ÓÒÌÓ‚Ì˚ı ÔËÌˆËÔÓ‚, ÍÓÚÓ˚Â ‰ÓÎÊÌ˚‚˚ÔÓÎÌflÚ¸Òfl ‚Ó ËÏfl ÒÎÛÊÂÌËfl˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û, ÚÓ ÒÍ‡ÊÛ, ˜ÚÓ Ì‡ÔÓÚflÊÂÌËË ÏÌÓ„Ëı ÎÂÚ Ô˚Ú‡˛Ò¸‰ÓÌÂÒÚË Ëı ‰Ó Î˛‰ÂÈ ‚ Ò‚ÓËı ÒÍÓÏÌ˚ıÒÚ‡Ú¸flı Ë ‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡ÌËflı. Ç ÔÂ‚Û˛Ó˜ÂÂ‰¸, ˝ÚÓ ÒÎÂ‰Û˛˘ËÂ ÔËÌˆËÔ˚:Î˛·ËÚ¸ ‚ÒÂ ÒÛ˘ÂÂ, ÒÓÚ‚ÓÂÌÌÓÂÇÒÂ‚˚¯ÌËÏ, Ë ‚ ÔÂ‚Û˛ Ó˜ÂÂ‰¸˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Í‡Í ÁÂÍ‡ÎÓ Ö„Ó Ú‚ÓÂÌËfl;Ó·˙flÚ¸ ÓÍÛÊ‡˛˘ËÈ ÏË Î˛·Ó‚¸˛ ËÒÓÒÚ‡‰‡ÌËÂÏ; ÓÚÍ˚Ú¸ Ò‚ÓÂ ÒÂ‰ˆÂ ‰Îfl‚ÒÂı, ÔÓ‰Ó·ÌÓ ÓÍÂ‡ÌÛ, Ì‡ÈÚË ‚ ‰Û¯Â ÏÂÒÚÓ‰Îfl ‚ÒÂı Ë Í‡Ê‰Ó„Ó; ÒÚÂÏËÚ¸Òfl Í ÚÓÏÛ,˜ÚÓ·˚ ÌÂ ÓÒÚ‡ÎÓÒ¸ ÌË Ó‰ÌÓ„ÓÓÔÂ˜‡ÎÂÌÌÓ„Ó, ÍÓÏÛ ÌÂ ÔÓÚflÌÛÎË ·˚ÛÍÛ ÔÓÏÓ˘Ë; ÓÚÍ‡Á‡Ú¸Òfl ÓÚ ÊÂÎ‡ÌËflÊËÚ¸ Ò‡ÏÓÏÛ, ‚Ó ËÏfl ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ·˚ ÒÔ‡ÒÚËÊËÁÌ¸ ·ÎËÊÌÂ„Ó; ÔËÌËÏ‡Ú¸ ‚ÒÂı Î˛‰ÂÈÍ‡Í ‡‚Ì˚ı ÒÂ·Â, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ËıÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚË,‚ÂÓ‚‡ÌËÈ, ˆ‚ÂÚ‡ ÍÓÊË ËÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÒÚË, ‡Á‚Ë‚‡Ú¸ Ò Î˛‰¸ÏË

‰Ë‡ÎÓ„; ‚˚Á˚‚‡Ú¸ ‚ Î˛‰flı ÒËÏÔ‡ÚË˛ ËÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÓÔÛÒÍ‡Ú¸Òfl ‰Ó Ì‡ÒËÎËfl, Û„ÓÁË „ÌÂ‚‡; ‚ÒÚÂ˜‡Ú¸ ÔÎÓıÓÂ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ,ÔÓfl‚ÎÂÌÌÛ˛ ‚‡Ê‰Â·ÌÓÒÚ¸ Ë Î˛·Û˛‰Û„Û˛ ÌÂ„‡ÚË‚ÌÛ˛ Â‡ÍˆË˛ ‚ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ËË Ò ÅÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌ˚Ï Ì‡Í‡ÁÓÏ:«èÂÓ‰ÓÎÂ‚‡È Ò‰ÂÎ‡ÌÌÓÂ ÚÂ·Â ÁÎÓ Ò‡Ï˚Ï‰Ó·˚Ï Ó·‡ÁÓÏ, ·Û‰¸ ‚ÒÂ„‰‡ Ì‡ ÔÛÚËÔÓ˘ÂÌËfl Ë ÔÓÌËÏ‡ÌËfl, ÌÂ Ó·‡˘‡È‚ÌËÏ‡ÌËfl Ì‡ ÔÓÒÚÛÔÍË Ë ÔÓ‚Â‰ÂÌËÂÌÂ‚ÂÊ‰, ÓÚ‚Â˜‡È Ì‡ ÌËı ˘Â‰˚ÏÔÓ˘ÂÌËÂÏ Ë ÊÂÎ‡È ‚ÒÂÏ ‰Ó·‡ ËÏËÎÓÒÚË ÅÓÊ¸ÂÈ»; ÌÂ ÓÊË‰‡Ú¸ ÌË ÓÚ ÍÓ„Ó·Î‡„Ó‰‡ÌÓÒÚË ËÎË ÔÎ‡Ú˚ Á‡ Ò‚ÓÂÒÎÛÊÂÌËÂ; ÔËÌËÏ‡Ú¸ ‚Ò˛ ÊËÁÌ¸ Í‡ÍÚÛ‰ ‚Ó ËÏfl ·Î‡„Ó‚ÓÎÂÌËfl ÄÎÎ‡ı‡ Ë‚˚ÔÓÎÌÂÌËfl ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„Ó ‰ÓÎ„‡...

ÖÒÚ¸ ÏÌÓ„Ó ‰Û„Ëı ÒıÓÊËı ÔËÌˆËÔÓ‚.ùÚÓ ÌÂ Ë‰ÂË, ÔÓÔÓ‚Â‰ÛÂÏ˚Â ÎË˜ÌÓÏ˚ÒÎËÚÂÎÂÏ. ÇÒÂ ÔÓÓÍË ÓÔË‡ÎËÒ¸ Ì‡˝ÚË ÔÓÒÚÛÎ‡Ú˚, Ëı ÔÓ‚ÓÁ„Î‡¯‡ÎËËÒÚËÌÌ˚Â ÙËÎÓÒÓÙ˚, Ï˚ÒÎËÚÂÎË Ë‰ÛıÓ‚ÌÓ ÔÓÒ‚ÂÚÎÂÌÌ˚Â Î˛‰Ë,Ó·‡˘‡˛˘ËÂÒfl Í ÒÂ‰ˆÛ Ë ÒÓÁÌ‡ÌË˛; ‚ÒÂÒ‚fl˘ÂÌÌ˚Â ÍÌË„Ë ÓÒÌÓ‚‡Ì˚ Ì‡ ÌËı.

ÇÓ ‚ÂÏfl ‚ËÁËÚ‡ ‚ íÛˆË˛ Ï˚ÔÓÒÂÚËÎË ¯ÍÓÎ˚, ÍÓÚÓ˚Â Ì‡Á˚‚‡˛Ú«¯ÍÓÎ‡ÏË É˛ÎÂÌ‡». óÚÓ Ç˚ ÏÓÊÂÚÂ ÓÌËı ÒÍ‡Á‡Ú¸?

ë ‚‡¯Â„Ó ÔÓÁ‚ÓÎÂÌËfl ıÓ˜Û Á‡ÏÂÚËÚ¸,˜ÚÓ Ô‡‚ËÎ¸ÌÂÂ ·Û‰ÂÚ Ì‡Á˚‚‡Ú¸ Ëı ÌÂ«¯ÍÓÎ‡ÏË É˛ÎÂÌ‡», ‡ ˜‡ÒÚÌ˚ÏË¯ÍÓÎ‡ÏË, ‰Ó·Ó‚ÓÎ¸ÌÓ ÓÚÍ˚Ú˚ÏËÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË Ó„‡ÌËÁ‡ˆËflÏË ÔÓ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ Ë ÔÂ‰ÓÒÚ‡‚Îfl˛˘ËÏËÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ÔÓ ÏÂÒÚÛÙÛÌÍˆËÓÌËÓ‚‡ÌËfl Ë ‚ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ËË Ò‰ÂÈÒÚ‚Û˛˘ËÏ Á‡ÍÓÌÓ‰‡ÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÏ. ïÓÚÂÎ·˚ ÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÚ¸Òfl Ì‡ ÌÂÒÍÓÎ¸ÍËıÏÓÏÂÌÚ‡ı, ÓÚÎË˜‡˛˘Ëı ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ ÓÚËÌ˚ı, ÔÓıÓÊËı Ì‡ ÌËı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ.

óÂÎÓ‚ÂÍ ÌÂ ‰ÓÒÚË„ÌÂÚ „‡ÏÓÌËËÏ˚ÒÎË, ÔÓÍ‡ ÌÂ ÔÓÈ‰ÂÚ Í‡ÈÌËÂ ÚÓ˜ÍËÏ˚¯ÎÂÌËfl. èÓ˜ÂÏÛ ˝ÚÓ ÔÓËÒıÓ‰ËÚ?èÓÚÓÏÛ ˜ÚÓ ëÓÁ‰‡ÚÂÎ¸ ÌÂ Ó„‡ÌË˜ËÎÍ‡˜ÂÒÚ‚‡, ÍÓÚÓ˚ÏË Ì‡‰ÂÎËÎ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ËÓÒÚ‡‚ËÎ Ëı Ò‚Ó·Ó‰Ì˚ÏË. êÂ‡ÎËÁÛfl ˝ÚËÍ‡˜ÂÒÚ‚‡, ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ·Û‰ÂÚ Ï˚ÒÎËÚ¸, Û˜ËÚ¸Òfl;Ú‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ, Á‡ÎÓÊÂÌÌ˚Â ‚ ÌÂÏÍ‡˜ÂÒÚ‚‡ Ì‡˜ÌÛÚ ÔÓfl‚ÎflÚ¸Òfl ËÔËÓ·ÂÚÛÚ ÙÓÏÛ ÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚÂÈ. ÇÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ Ï˚¯ÎÂÌËÂ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÒÚ‡ÌÂÚÁÂÎ˚Ï, ÓÌ ·Û‰ÂÚ ÒÓ‚Â¯‡Ú¸ ÓÚÍ˚ÚËfl ËÔÓ‚Ó‰ËÚ¸ ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËfl. äÓÌÂ˜ÌÓ, ˝ÚÓ‰ÎËÚÂÎ¸Ì˚È ÔÓˆÂÒÒ, Ë Ú‡ÍÓÂ ‡Á‚ËÚËÂ ËÓ·Û˜ÂÌËÂ Á‡ÈÏÂÚ ‚Ò˛ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÛ˛ÊËÁÌ¸. à ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ Ï˚ ˜‡ÒÚÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÏÒfl Ò‚Ë‰ÂÚÂÎflÏË ÚÓ„Ó, Í‡Í ‚ÓÏÌÓ„Ëı ÚÂ˜ÂÌËflı, ÙËÎÓÒÓÙÒÍËı,ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı Ë ÒÓˆË‡Î¸Ì˚ı Ë‰ÂÓÎÓ„ËflıÎ˛‰Ë ÔÓıÓ‰flÚ ˝ÍÒÚÂÏ‡Î¸Ì˚Â ÚÓ˜ÍËÏ˚¯ÎÂÌËfl. ç‡ÔËÏÂ, ‚ ÙËÎÓÒÓÙËË ÂÒÚ¸ËÒÚËÌ‡, ÍÓÚÓÛ˛ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÂÚ Í‡Ê‰ÓÂÙËÎÓÒÓÙÒÍÓÂ ÚÂ˜ÂÌËÂ – ‡ˆËÓÌ‡ÎËÁÏ,Ë‰Â‡ÎËÁÏ, Ï‡ÚÂË‡ÎËÁÏ, ÒÔËËÚÛ‡ÎËÁÏ.é‰Ì‡ÍÓ ‚ÓÁÌËÍÌÓ‚ÂÌËÂ ‚Òfi ÌÓ‚˚ı Ë

p›s›, teflkilatlanmas›, tüzü¤ü, resmiyeti ol-mayan, olmas› da gerekmeyen bir “r›za pa-zar›” fleklinde tamamen insanlar›n gönüllüifltirakine dayal› bir hizmet ortaya ç›k›yor.Çok tabiî olarak baz›lar›, size karfl› tafl›d›klar›hüsnü zan sebebiyle zaman zaman görüflle-rinize müracaat ediyorlar veya siz görüflleri-nizi günümüzün haberleflme vas›talar›n-dan istifadeyle zaman zaman sözlü veya ya-z›l› olarak ifade ediyorsunuz. Kald› ki, hare-ketin dayand›¤› temel fikir de size ait de¤il.Bu, ilk insandan bu yana gelmifl ve insanlartaraf›ndan hüsnükabul görmüfl çok say›dafilozofun, düflünce adam›n›n, dinî ve fikrîrehberlerin tekrar edegeldi¤i bir fley; siz, bu-nu belki ça¤a göre, ça¤›n flartlar›na göre tak-dim etmeye çal›fl›yorsunuz. Ayr›ca baflkapek çok insan, pek çok ayd›n, pek çok filozofve düflünce insan› da bu fikre belli nispetler-de ve belli zaviyelerden destek veriyor, katk›-da bulunuyor, onun hatalar›n› tashihe gidi-yor; dolay›s›yla da hareket asla bir flahsa maledilecek türden olmuyor. Ortaya kolektif ak-l›n, kolektif ruhun yön verdi¤i ve toplumuntoplumlar›n her kesiminden farkl› inançta,farkl› dünya görüflüne sahip, farkl› milletle-re ve ülkelere mensup insanlar›n ifltirak etti-¤i kolektif bir hareket ortaya ç›k›yor.

Hareketin resmî manada faaliyet pren-siplerinden söz etmek mümkün de¤ildir.Ama Müslüman olarak insanl›¤a hizmetad›na gözetilmesi gereken baz› aslî prensip-lere temas edecek olursak, fakir bunlar› y›l-





ÌÓ‚˚ı ÚÂ˜ÂÌËÈ ·Û‰ÂÚ ÌÂËÁ·ÂÊÌÓ ‰Ó ÚÂıÔÓ, ÔÓÍ‡ ˝Ú‡ ËÒÚËÌ‡ ÌÂ Ì‡È‰ÂÚ Ò‚ÓÂÂ‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌÓ Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÂ ÏÂÒÚÓ. ùÚÓ ÊÂÓÚÌÓÒËÚÒfl Ë Í ÔÂ‰‡„Ó„ËÍÂ. àÏÂÌÌÓÔÓ˝ÚÓÏÛ ‚ ÒÙÂÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËflÔÓfl‚Îfl˛ÚÒfl ‰Ë‡ÏÂÚ‡Î¸ÌÓÔÓÚË‚ÓÔÓÎÓÊÌ˚Â ÚÂ˜ÂÌËfl, ÓÌË ÌÂ ÏÓ„ÛÚÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚ¸Òfl ÓÚ ‚ÎËflÌËfl ÙËÎÓÒÓÙÒÍÓÈ,Ë‰ÂÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓÈ, ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈÔÓÎflËÁ‡ˆËË. Ä ‚ ¯ÍÓÎ‡ı, Ó ÍÓÚÓ˚ı Ï˚„Ó‚ÓËÏ, Ì‡ ÔÂ‚ÓÏ ÏÂÒÚÂ ÒÚÓflÚ Ó·Û˜ÂÌËÂË ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ Í‡Í Ó·˘ËÂ ˆÂÌÌÓÒÚË, ‡ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍ‡fl ÔÓÎflËÁ‡ˆËfl ÔÓ‰‚ÎËflÌËÂÏ ÙËÎÓÒÓÙÒÍËı, Ë‰ÂÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËıË ‰‡ÊÂ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı ‚ÂflÌËÈ ÓÒÚ‡ÂÚÒfl‚ÌÂ ÁÓÌ˚ ‚ÌËÏ‡ÌËfl.

ÇÓ-‚ÚÓ˚ı, ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ ÔËÌËÏ‡˛Ú Ò‡‰ÓÒÚ¸˛ ‚ÂÁ‰Â, „‰Â ÓÌË ÓÚÍ˚‚‡˛ÚÒfl. àıÔËÌËÏ‡˛Ú Î˛‰Ë ‡ÁÌ˚ı ÂÎË„ËÈ,‡ÁÌÓ„Ó ˆ‚ÂÚ‡ ÍÓÊË, ‡ÁÌ˚ıÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÒÚÂÈ – Ë ‚Òfi ËÁ-Á‡ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ ÒÚ‡‚flÚ ‚Ó „Î‡‚Û Û„Î‡Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ, ‚Ë‰flÚ ‚ ÌËıÍÎ˛˜Â‚ÓÈ ˝ÎÂÏÂÌÚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ÌÂ ÔÓÏ˚¯Îflfl Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸ Ëı ‰Îfl Í‡ÍÓÈ ·˚ ÚÓ ÌË ·˚ÎÓË‰ÂÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓÈ, ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈ ËÎËÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ˆÂÎË.

Ç-ÚÂÚ¸Ëı, ÒÍÓÎ¸ÍÓ ·˚ ÌË‰ËÒÍÛÚËÓ‚‡Ú¸, ÌÓ ËÏÂÌÌÓ ÏÓ‡Î¸ÓÔÂ‰ÂÎflÂÚ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÛ˛ ÒÛ˘ÌÓÒÚ¸. èÓ˝ÚÓÈ ÔË˜ËÌÂ ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÏÓ‡Î¸Ì˚ÂˆÂÌÌÓÒÚË Ë ÔËÌˆËÔ˚ ‚ÂÁ‰Â ·˚ÎËÔ‡ÍÚË˜ÂÒÍË Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚˚. çË Ó‰ËÌ˜ÂÎÓ‚ÂÍ, ÌË Ó‰Ì‡ Ë‰ÂÓÎÓ„Ëfl, ÂÎË„Ëfl,Ì‡ˆËfl, ‡Ò‡, Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÒÚ¸ ÌÂ ÏÓ„ÛÚÓ·ÓÈÚËÒ¸ ·ÂÁ Ú‡ÍËı ÏÓ‡Î¸Ì˚ı

ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ, Í‡Í ÏËÎÓÒÂ‰ËÂ, ÒÓÒÚ‡‰‡ÌËÂ,Î˛·Ó‚¸, Û‚‡ÊÂÌËÂ Í Î˛‰flÏ,·ÂÒÍÓ˚ÒÚÌÓÂ ÒÎÛÊÂÌËÂ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û Ë‚ÒÂÏÛ ÒÛ˘ÂÏÛ, ÒÓÔÂÂÊË‚‡ÌËÂÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚ¸, Á‡˘ËÚ‡ ËÌÒÚËÚÛÚ‡ ÒÂÏ¸ËË ÒÂÏÂÈÌ˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ, ‚Á‡ËÏÓÔÓÏÓ˘¸,ÒÍÓÏÌÓÒÚ¸. íÓ˜ÌÓ Ú‡Í ÊÂ ÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓÔËÌflÚ¸ Ú‡ÍËÂ fl‚ÎÂÌËfl, Í‡Í „Ó‰˚Ìfl,Ì‡‰ÏÂÌÌÓÒÚ¸, ˝„ÓËÁÏ, ÔÂÁÂÌËÂ ÍÓÍÛÊ‡˛˘ËÏ, Ì‡ÒËÎËÂ, ÒÔÎÂÚÌË,Ó„Ó‚Ó˚. ü Ì‡‰Â˛Ò¸, ˜ÚÓ Î˛‰Ë,‡·ÓÚ‡˛˘ËÂ ‚ ˝ÚËı ¯ÍÓÎ‡ı, ÒÚÂÏflÚÒflÍ‡Í ÏÓÊÌÓ ÚÓ˜ÌÂÂ ÒÎÂ‰Ó‚‡Ú¸ Ú‡ÍËÏÏÓ‡Î¸Ì˚Ï ÔËÌˆËÔ‡Ï.

Ç-˜ÂÚ‚ÂÚ˚ı, fl ıÓÚÂÎ ·˚ ÒÍ‡Á‡Ú¸ Ó·ÓÒÌÓ‚ÌÓÏ ÔËÌˆËÔÂ: ÒÎÛÊÂÌËÂ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û ÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡Ú¸Í‡Í ÔÓÙÂÒÒË˛. ÉÓ‚Ófl Ó ÔÓÙÂÒÒËË, flËÏÂ˛ ‚ ‚Ë‰Û Ó·flÁ‡ÌÌÓÒÚË, ÍÓÚÓ˚Â‚˚ÔÓÎÌfl˛Ú Á‡ ÔÎ‡ÚÛ. ã˛‰Ë, ‡·ÓÚ‡˛˘ËÂÔÓ ÒÔÂˆË‡Î¸ÌÓÒÚË, ‰ÛÏ‡˛Ú Ó Á‡ÔÎ‡ÚÂ Ë‡·Ó˜ÂÏ ‚ÂÏÂÌË, ‡ ÌÂ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ ÓÌËÍÓÌÍÂÚÌÓ ‰ÂÎ‡˛Ú, ÌÂ Ó ÒÎÛÊÂÌËË˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û. à ÛÊ ÚÂÏ ·ÓÎÂÂ ÓÌË ÌÂ·Û‰ÛÚ ‚ÓÒÔËÌËÏ‡Ú¸ Ò‚Ó˛ ‡·ÓÚÛ Í‡ÍÔÓÍÎÓÌÂÌËÂ ÉÓÒÔÓ‰Û, Í‡Í ‰ÂÈÒÚ‚Ëfl,Ì‡Ô‡‚ÎÂÌÌ˚Â Ì‡ ·Î‡„Ó‚ÓÎÂÌËÂ ÄÎÎ‡ı‡ ËÌ‡ ‰ÓÒÚËÊÂÌËÂ ‚Â˜ÌÓÒÚË ‚ÔÓÚÛÒÚÓÓÌÌÂÏ ÏËÂ. é‰Ì‡ÍÓ ÂÒÎË˜ÂÎÓ‚ÂÍ ‚ÓÒÔËÌËÏ‡ÂÚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ Ë‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ÌÂ Í‡Í ÔÓÙÂÒÒË˛, ‡ Í‡ÍÒ‡Ï˚È Ô‡‚Â‰Ì˚È Ë ÔÓ˜ÂÚÌ˚È ÔÛÚ¸ Í‰ÓÒÚËÊÂÌË˛ ‚Â˜ÌÓÈ ÊËÁÌË Ë ‰Ó‚ÓÎ¸ÒÚ‚‡ëÓÁ‰‡ÚÂÎfl, Í‡Í ˜ÂÒÚ¸ Ë ‰‡ÊÂ ÔÓÍÎÓÌÂÌËÂÉÓÒÔÓ‰Û, Ú‡ÍÓÈ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÌÂ ·Û‰ÂÚ ‰ÛÏ‡Ú¸ Ó‚ÂÏÂÌË Ë ÓÔÎ‡ÚÂ. Ç Ò‚ÓÂÈÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÚÂÎ¸ÒÍÓÈ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË ÓÌ ÒÚ‡ÌÂÚ Â‰ËÌ˚Ï ˆÂÎ˚Ï ÒÚÂÏË, Ò ÍÂÏ ‡·ÓÚ‡ÂÚ, Ë ˝ÚÓ ·Û‰ÂÚ Â„ÓÓÚÎË˜ËÂÏ ÓÚ ÓÒÚ‡Î¸Ì˚ı.

éÚÂˆ íÓÏ‡Ò åË¯ÂÎ¸, ÒÂÍÂÚ‡¸ ÔÓ‰ÂÎ‡Ï ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡Ç‡ÚËÍ‡Ì‡, ÔÓÒÂ˘‡ÂÚ ÙËÎËÔÔËÌÓ-ÚÛÂˆÍËÈ ÎËˆÂÈ «ÑË‡ÎÓ„» ‚ „ÓÓ‰Âá‡Ï·Ó‡Ì„‡, ·˚‚¯ÂÏ ‰ÓÎ„ËÂ „Ó‰˚ ‡ÂÌÓÈ‚ÓÂÌÌ˚ı ‰ÂÈÒÚ‚ËÈ ÏÂÊ‰ÛÔ‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË ‚ÓÈÒÍ‡ÏË Ë‰‚ËÊÂÌËÂÏ åÓÓ. í‡Ï ÓÌ Ò Û‰Ë‚ÎÂÌËÂÏÓÚÏÂ˜‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ ÎËˆÂÂ, Ì‡ıÓ‰fl˘ÂÏÒfl «‚„ÓÓ‰Â, „‰Â Ë‰ÂÚ Ô‡ÚËÁ‡ÌÒÍ‡fl ‚ÓÈÌ‡,ÔÓÔ‡‰‡˛Ú Î˛‰Ë, ÔÓËÒıÓ‰flÚ Ì‡ÎÂÚ˚ ËÔÓıË˘ÂÌËfl, Ò‚ËÂÔÒÚ‚ÛÂÚ Ì‡ÒËÎËÂ»,Ò‚˚¯Â Ú˚Òfl˜Ë Û˜ÂÌËÍÓ‚ – ıËÒÚË‡Ì ËÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì – ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÔÓÎÛ˜‡˛ÚÍ‡˜ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ÌÓ ËÔÂÍ‡ÒÌÓ Ó·˘‡˛ÚÒfl ‰Û„ Ò ‰Û„ÓÏ,‰ÂÏÓÌÒÚËÛfl ÔÓÎÌÓÂ ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËÂ.ÑÓ ˝ÚÓ„Ó ÓÌ ÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚ÛÂÚ ÔÓä˚„˚ÁÒÚ‡ÌÛ, Ë Â„Ó ÔÓ‡Ê‡ÂÚÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚È ÛÓ‚ÂÌ¸ ¯ÍÓÎ˚ ‚ÅË¯ÍÂÍÂ Ë ÛÒÔÂıË Û˜ÂÌËÍÓ‚ ‚ ÓÒ‚ÓÂÌËËËÌÓÒÚ‡ÌÌÓ„Ó flÁ˚Í‡, ‡ Ú‡ÍÊÂ Ëı‰ÓÒÚËÊÂÌËfl Ì‡ ÓÎËÏÔË‡‰‡ı ÔÓ ÔÓ˜ËÏ‡Í‡‰ÂÏË˜ÂÒÍËÏ ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡Ï. éÌ ‚Ë‰ËÚ,Í‡Í Û˜‡˘ËÂÒfl ËÁ ÄÏÂËÍË, ûÊÌÓÈäÓÂË, íÛˆËË, ÄÙ„‡ÌËÒÚ‡Ì‡ Ë à‡Ì‡‚ÏÂÒÚÂ Û˜‡ÚÒfl Ë ‰ÛÊ‡Ú. í‡ÍÊÂ Â„Ó

lard›r -acizane- yaz›lar›mda ve konuflmala-r›mda dile getirmeye çal›fl›yorum. Bunlar›nbafl›nda;

Yaradan’dan dolay›, O’na en cami bir ay-na olan insan baflta olmak üzere bütün ya-rat›lan› sevmek; bütün varl›¤› flefkat vemerhametle kucaklamak; gönlü ummanlargibi yap›p herkese açmak, herkese gönlün-de oturacak bir sandalye haz›rlamak; el uza-t›lmad›k mahzun bir gönül b›rakmamay›hedef edinmek; yaflatmak gayesiyle yaflamaarzusundan vazgeçmek; hangi din, inanç,renk, ›rk ve milletten olursa olsun herkesikendi konumunda kabul ederek, onlarla di-yalog içinde olmak; asla fliddete, öfkeye,hiddete yer vermeden kalplerin sultanl›¤›n›esas almak; maruz kal›nan kötü muamele-leri, ortaya konan düflmanl›klar›, hasmanetav›rlar› “Sana yap›lan kötülü¤ü en güzeltarzda sav; daima af ve müsamaha yolunutut; cahilce tav›rlara, davran›fllara ald›r›fl et-me, onlar› kerimane karfl›la ve herkes içiniyilik ve selamet dile!” ‹lahî beyanlar›ndaemredilen flekilde karfl›lamak; ortaya konanve konacak olan hizmetler mukabilindekimseden karfl›l›k beklememek; her fleyi Al-lah’›n r›zas›n› kazanma ve insanî bir vazife-yi yerine getirme olarak bilmek... ve benzeriprensipler gelmektedir. Bunlar da flahsenfakirin vazetti¤i prensipler de¤ildir. Bütünpeygamberler temelde bu prensiplerle gel-mifltir; tarihte kalplere ve zihinlere hitapeden bütün gerçek mütefekkir ve filozoflar,büyük mürflitler bunlar› dile getirmifltir; ‹la-hî kitaplar, bu prensiplerle doludur.

Türkiye gezilerimiz boyunca “Gülenokullar›” olarak adland›r›lan okullar› ziya-ret ettik. “Gülen okullar›”n› nas›l tan›mla-yabilirsiniz?

Yine izninizle bunlara “Gülen okullar›”de¤il de, gönüllü hizmet kurulufllar›n›n aç-t›klar› ve bulunduklar› her yerde, her ülke-de o ülkenin resmî tedrisat müfredat›nagöre tedrisatta bulunan özel okullar de-mek daha do¤ru olsa gerektir diye düflü-nüyorum. fiu kadar ki, bildi¤im kadar›ylabu okullar› benzerlerinden ay›ran belki bir-kaç hususun üzerinde k›saca durabiliriz:‹nsan, düflüncede dengeyi bulup oturakla-fl›ncaya kadar ifrat-tefrit dedi¤imiz afl›r›uçlar aras›nda gidip gelmekten kurtula-maz. Neden böyledir? Çünkü Yarat›c›, insa-na verdi¤i istidatlar› s›n›rland›rmam›fl veserbest b›rakm›flt›r. ‹nsan, bunlar› kullana-rak düflünecek, ö¤renecek ve bu flekilde ya-rat›l›fl›ndaki istidatlar harekete geçerek bi-rer meleke ve kabiliyet halini alacak; neti-cede insan, fikren olgunlaflacak, yeni yenikefliflerde bulunacak, ilmî araflt›rmalar ya-





«Это сообщество,полностью основанное навзаимопомощи; оносуществует в форме «рынкаблаговолений» – без центра,бюрократическогоаппарата, устава иофициального статуса,которые в данном случае ине нужны.»

“Bu, merkezî bir yap›s›,

teflkilatlanmas›, tüzü¤ü,

resmiyeti olmayan, olmas›

da gerekmeyen bir “r›za

pazar›” fleklinde tamamen

insanlar›n gönüllü

ifltirakine dayal› bir

hizmet.”

«Это сообщество,полностью основанное навзаимопомощи; оносуществует в форме «рынкаблаговолений» – без центра,бюрократическогоаппарата, устава иофициального статуса,которые в данном случае ине нужны.»

“Bu, merkezî bir yap›s›,

teflkilatlanmas›, tüzü¤ü,

resmiyeti olmayan, olmas›

da gerekmeyen bir “r›za

pazar›” fleklinde tamamen

insanlar›n gönüllü

ifltirakine dayal› bir

hizmet.”

‚ÌËÏ‡ÌËÂ ÔË‚ÎÂÍ‡˛Ú ÚÛ‰ÓÎ˛·ËÂ,˜ÂÒÚÌÓÒÚ¸ Ë Ò‡ÏÓÓÚ‚ÂÊÂÌÌÓÒÚ¸ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ. ç‡ÍÓÌÂˆ, ÓÌ Ì‡˜ËÌ‡ÂÚËÌÚÂÂÒÓ‚‡Ú¸Òfl ‚Á„Îfl‰‡ÏË ‚‡¯Â„ÓÔÓÍÓÌÓ„Ó ÒÎÛ„Ë Ì‡ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ.

ä‡ÍÓ‚‡, Ì‡ Ç‡¯ ‚Á„Îfl‰, ÓÎ¸ËÒÎ‡Ï‡ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈ ÒÚÛÍÚÛÂÒÚ‡Ì˚, Ì‡ÒÂÎÂÌËÂ ÍÓÚÓÓÈËÒÔÓ‚Â‰ÛÂÚ ˝ÚÛ ÂÎË„Ë˛?

àÒÎ‡ÏÒÍËÂ Û˜ÂÌ˚Â ÓÔÂ‰ÂÎfl˛Ú ÚËÔÂËÓ‰‡ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚË‚Ì˚ı ÒËÒÚÂÏ ‚ ËÒÎ‡ÏÂ,ÒÎÂ‰Ûfl Ó‰ÌÓÏÛ ËÁ ı‡‰ËÒÓ‚ èÓÓÍ‡åÛı‡ÏÏÂ‰‡ (Ò.‡.Ò.), ÚÓ ÂÒÚ¸ Â„Ó ÒÎÓ‚‡Ï.èÂ‚˚È ÔÂËÓ‰ – çÛ·Û‚‚‡Ú, ÔÂËÓ‰ÔÓÓ˜ÂÒÚ‚‡, ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌÌ˚ÈÌÂÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÂÌÌÓ Ò‡ÏËÏ èÓÓÍÓÏ(Ò.‡.Ò.). éÒÌÓ‚ÌÓÈ ÓÚÎË˜ËÚÂÎ¸ÌÓÈ ˜ÂÚÓÈ˝ÚÓ„Ó ÔÂËÓ‰‡ ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó ÛÔ‡‚ÎÂÌËfl·˚ÎÓ ÔÓÎÌÓÂ ÒÓ·Î˛‰ÂÌËÂ ‡·ÒÓÎ˛ÚÌÓÈÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚË. éÌ‡ ÒÎÂ‰ÛÂÚ ÔËÌˆËÔÛ«ÌÂ ·˚‚‡ÂÚ Ô‡‚‡ ·ÓÎ¸¯Ó„Ó Ë Ï‡ÎÓ„Ó,Ô‡‚Ó ÂÒÚ¸ Ô‡‚Ó» Ë ÔÓÎÌÓÒÚ¸˛Á‡˘Ë˘‡ÂÚ Ô‡‚‡ Í‡Ê‰Ó„Ó ˜ÎÂÌ‡Ó·˘ÂÒÚ‚‡, ÌÂ ÔËÌÓÒfl Ô‡‚‡ ËÌ‰Ë‚Ë‰‡ ‚ÊÂÚ‚Û ÒÓˆËÛÏÛ. ä‡Ê‰˚È ˜ÎÂÌ Ó·˘ÂÒÚ‚‡Û‚ÂÂÌ, ˜ÚÓ Â„Ó Ô‡‚‡ ÔÓÎÌÓÒÚ¸˛Á‡˘Ë˘ÂÌ˚. ä‡Í „Ó‚ÓËÚ Ó‰ËÌ ËÁÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı Û˜ÂÌ˚ı, ‡·ÒÓÎ˛ÚÌÛ˛ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸ ÏÓÊÌÓ Óı‡‡ÍÚÂËÁÓ‚‡Ú¸ÒÎÂ‰Û˛˘ËÏ ÔËÏÂÓÏ: ÂÒÎË Ì‡ ÍÓ‡·ÎÂ‚ÏÂÒÚÂ Ò ‰Â‚flÚ¸˛ ÔÂÒÚÛÔÌËÍ‡ÏËÌ‡ıÓ‰ËÚÒfl Ó‰ËÌ ÌÂ‚ËÌÌ˚È ˜ÂÎÓ‚ÂÍ, ÚÓÍÓ‡·Î¸ ÌÂ ÔÓÚÓÔflÚ ‡‰Ë Ì‡Í‡Á‡ÌËflÔÂÒÚÛÔÌËÍÓ‚, ˜ÚÓ·˚ ÌÂ ÔË˜ËÌËÚ¸ ‚Â‰‡Â‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌÓÏÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ Ò ˜ËÒÚÓÈÒÓ‚ÂÒÚ¸˛.

ÇÚÓÓÈ ÔÂËÓ‰ ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó Ô‡‚ÎÂÌËfl– ÚË‰ˆ‡ÚËÎÂÚÌËÈ ÔÂËÓ‰,ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡‚¯ËÈ Ò‡ÁÛ ÔÓÒÎÂ èÓÓÍ‡åÛı‡ÏÏÂ‰‡ (Ò.‡.Ò.) Ë Ì‡Á˚‚‡ÂÏ˚È ùÔÓıÓÈÔ‡‚Â‰Ì˚ı ı‡ÎËÙÓ‚. Ö„Ó Ì‡Á˚‚‡˛ÚÔÓÓ˜ÂÒÍËÏ ı‡ÎËÙ‡ÚÓÏ, ÚÓ ÂÒÚ¸ÔÂËÓ‰ÓÏ ı‡ÎËÙÓ‚-‡¯Ë‰Ó‚ (‰ÓÒÚË„¯ËıÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚‡), Ë‰Û˘Ëı ÔÓ ÒÚÓÔ‡ÏÔÓÓ˜ÂÒÚ‚‡. Ä·ÒÓÎ˛ÚÌ‡fl ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸fl‚ÎflÂÚÒfl ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ˜ÂÚÓÈ Ë ˝ÚÓ„ÓÔÂËÓ‰‡. ëÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸ ‚ÚÓÓ„Ó ı‡ÎËÙ‡éÏ‡‡, ‚˚Á‚‡‚¯‡fl ‚ÓÒıË˘ÂÌËÂ ‰‡ÊÂ Ûä‡Î‡ å‡ÍÒ‡, ·˚Î‡ ËÁ‚ÂÒÚÌ‡ ‚ÒÂÏ.é‰Ì‡ÍÓ ÒÎÂ‰ÛÂÚ Á‡ÏÂÚËÚ¸, ˜ÚÓ, Ì‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ·˚ ˜ËÒÚÓÈ ˝Ú‡ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸ ÌË ·˚Î‡,ÌËÍÚÓ ÌÂ ÏÓ„ Ë ÌÂ ÏÓÊÂÚ ÒÓÂ‚ÌÓ‚‡Ú¸Òfl ‚ÌÂÈ Ò ÔÓÓÍ‡ÏË.

èÓÒÎÂ ÓÍÓÌ˜‡ÌËfl ˝˚ ı‡ÎËÙ‡Ú‡,ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌÌÓÈ ˜ÂÚ˚¸Ïfl ı‡ÎËÙ‡ÏË,Ì‡˜‡Î‡Ò¸ ˝‡ Ô‡‚ÎÂÌËfl, Ì‡Á˚‚‡ÂÏ‡flëÛÎÚ‡Ì‡ÚÓÏ ı‡ÎËÙ‡Ú‡ (ıÓÚ¸ ÓÌ‡ Ë ÌÓÒËÎ‡Ì‡Á‚‡ÌËÂ ı‡ÎËÙ‡Ú‡, ˜ÂÚ˚ ÒÛÎÚ‡Ì‡Ú‡ ‚ÌÂÈ ÔÂ‚‡ÎËÓ‚‡ÎË). ùÚ‡ ˝ÔÓı‡Á‡ÍÓÌ˜ËÎ‡Ò¸ Ò ‡ÒÔ‡‰ÓÏ éÒÏ‡ÌÒÍÓ„Ó„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡. ùÚÓÚ ÔÂËÓ‰ ÓÚÎË˜‡ÂÚÒÓ·Î˛‰ÂÌËÂ ÌÂ ‡·ÒÓÎ˛ÚÌÓÈ, ‡ÓÚÌÓÒËÚÂÎ¸ÌÓÈ ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚË, ÔÂÂıÓ‰‚Î‡ÒÚË ÓÚ ÓÚˆ‡ Í Ò˚ÌÛ, ‚ ÓÚÎË˜ËÂ ÓÚ

ÔÂËÓ‰‡ ı‡ÎËÙÓ‚-‡¯Ë‰Ó‚, ÍÓ„‰‡ ÓÌËËÁ·Ë‡ÎËÒ¸ Ì‡ ˝ÚÛ ‰ÓÎÊÌÓÒÚ¸; ÒÔÂÂ‰‡˜ÂÈ ‚Î‡ÒÚË ÔÓ Ì‡ÒÎÂ‰ÒÚ‚Û ÒËÒÚÂÏ‡ÓÍÓÌ˜‡ÚÂÎ¸ÌÓ ÔËÌflÎ‡ ÙÓÏÛ ÒÛÎÚ‡Ì‡Ú‡.èÓÒÎÂ ÚÓ„Ó Í‡Í ÒÛÎÚ‡Ì‡Ú, ‡ ‚ÏÂÒÚÂ Ò ÌËÏË ı‡ÎËÙ‡Ú Í‡ÌÛÎË ‚ ÌÂ·˚ÚËÂ, Ë ÔÓÒÎÂ‚ÓÁÌËÍÌÓ‚ÂÌËfl ‚ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏ ÏËÂÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚, ËÒÎ‡ÏÔÂÂÒÚ‡Î ·˚Ú¸ ÓÒÌÓ‚Ì˚Ï ÍËÚÂËÂÏ,ÍÓÚÓ˚Ï ÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚Ó‚‡ÎËÒ¸ ÔËÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËË ÙÓÏ˚ Ô‡‚ÎÂÌËfl, Â„ÓÒÚÛÍÚÛ˚, ÒÛ‰Â·ÌÓÈ ÒËÒÚÂÏ˚ Ë Á‡ÍÓÌÓ‚.ç‡ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ˝Ú‡ÔÂ ‚ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏÏËÂ ÂÒÚ¸ ÏÌÓ„Ó ÒÚ‡Ì, ÍÓÚÓ˚ÂÌ‡Á˚‚‡˛ÚÒfl ÂÒÔÛ·ÎËÍÓÈ, ÌÓ ÌÂ ËÏÂ˛Ú‰ÂÏÓÍ‡ÚËË. ïÓÚfl ‰ÂÏÓÍ‡ÚËfl Í‡ÍÚ‡ÍÓ‚‡fl, Ò ÂÂ ÓÒÌÓ‚Ì˚ÏË Ô‡‚‡ÏË ËÒ‚Ó·Ó‰‡ÏË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Ô‡‚‡ÏË ÎË˜ÌÓÒÚË ËÛ˜ÂÚÓÏ ÏÌÂÌËfl Ì‡Ó‰‡ ‚Ó ‚ÂÏfl‚˚·ÓÓ‚, ·ÎËÊÂ Í ËÒÎ‡ÏÛ. ë Ò‡ÏÓ„ÓÌ‡˜‡Î‡ Ò‚ÓÂ„Ó ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl ËÒÎ‡ÏÒÚ‡‚ËÎ ‚Ó „Î‡‚Û Û„Î‡ Ì‡Ó‰ÌÓÂ Ô‡‚ÎÂÌËÂ.Ç Ì‡ÒÚÓfl˘ÂÂ ‚ÂÏfl ‚ íÛˆËË, è‡ÍËÒÚ‡ÌÂ,‚ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÓÈ ÒÚÂÔÂÌË ‚ à‡ÌÂ ÔÓÒÎÂ¯‡ıÒÍÓ„Ó ÂÊËÏ‡ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚÍÓÌÚÓÎËÛÂÏ˚È, ‡ ‚ íÛˆËË Ëè‡ÍËÒÚ‡ÌÂ – Â˘Â Ë ÔÂ‚‡ÌÌ˚È‚ÓÂÌÌ˚ÏË ÔÂÂ‚ÓÓÚ‡ÏË‰ÂÏÓÍ‡ÚË˜ÂÒÍËÈ ÂÊËÏ. íÛˆËfl Í‡ÍÒ‚ÂÚÒÍ‡fl ÒÚ‡Ì‡ ÌÂ ÒÎÂ‰ÛÂÚ ËÒÎ‡ÏÛ ‚ÔÓˆÂÒÒÂ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ÛÔ‡‚ÎÂÌËfl, ‡Ì‡ÔÓÚË‚ – ‚Â‰ÂÚ ÒÂ·fl ‚ ‰‡ÌÌÓÏ ‚ÓÔÓÒÂ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÊÂÒÚÍÓ. à‡Ì Ë è‡ÍËÒÚ‡ÌÒ˜ËÚ‡˛Ú ÒÂ·fl ËÒÎ‡ÏÒÍËÏËÂÒÔÛ·ÎËÍ‡ÏË, ÌÓ ‚ÓÔÓÒ, Ì‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ ÓÌË

pacakt›r. Elbette bu bir vetiredir ve bu fle-kilde ö¤renerek geliflme, insan ömrününtamam›n› içine al›r. Bilhassa modern ça¤-larda ortaya ç›kan pek çok ak›mda, fikrî, si-yasî, ictimaî ideolojilerde ifrat-tefrit dedi-¤imiz afl›r› uçlara kaymalar› çokça müfla-hede ediyoruz. Mesela, felsefede rasyona-lizmin, idealizmin, materyalizmin, spiritu-alizmin, yani her felsefî ak›m›n temsil etti-¤i bir do¤ru vard›r. Fakat bu do¤ru tek veen do¤ru yerine konunca bu defa baflkaak›mlar›n ç›kmas› kaç›n›lmaz olmaktad›r.Ayn› fleyi pedagoji için de söylemek müm-kündür. Bundand›r ki, pedagoji sahas›ndada birbirine z›t ak›mlar do¤abilmekte vebu ak›mlar, felsefî, ideolojik, siyasî kutup-laflmalar›n tesirinden kurtulamamaktad›r.Belki sözünü etti¤iniz okullarda bu nevifelsefî, ideolojik, hatta siyasî tesirler alt›n-da pedagojik kutuplaflmalara, afl›r›l›klaragidilmeden, e¤itim ve ö¤retim esas al›na-rak ortak do¤rular önde tutuluyor olabilir.

‹kinci olarak, bu okullar, e¤itim ve ö¤reti-mi esas ald›¤›, e¤itim ve ö¤retimi insanî va-roluflun en esasl› unsuru gördü¤ü, onu her-hangi bir ideolojik, siyasî, dinî kamplaflma-ya alet olarak kullanmay› düflünmedi¤i veinsanl›k ortak paydas›na hitap etti¤i içinaç›ld›klar› hemen her yerde ayr› inançtan,ayr› renkten, ayr› ›rktan, ayr› co¤rafyadaninsanlarca kabul görmektedir.





Ú‡ÍÓ‚˚ÏË fl‚Îfl˛ÚÒfl Ë ÒÏÓ„ÛÚ ÎËÒ˜ËÚ‡Ú¸Òfl Ú‡ÍÓ‚˚ÏË ‚ ·Û‰Û˘ÂÏ,‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÒÔÓÌ˚È.

Ñ‡ÊÂ ÂÒÎË ËÒÎ‡Ï Ë ÔËÌËÏ‡˛Ú Á‡ÓÒÌÓ‚Û ÛÔ‡‚ÎÂÌËfl ‚ ÌÂÍÓÚÓ˚ı ‰Û„Ëı„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ı, ˝Ú‡ ÚÂÏ‡ ‚ÒÂ„‰‡ ÓÒÚ‡ÂÚÒfl‰ËÒÍÛÒËÓÌÌÓÈ.

åÓÊÌÓ ÎË ÓÊË‰‡Ú¸ Ó·˙Â‰ËÌÂÌËflÒÛÌÌËÚÓ‚ Ë ¯ËËÚÓ‚?

ëÛÌÌËÁÏ Ë ¯ËËÁÏ – ÌÂ ÒÚÓÎ¸ÍÓÂÎË„ËÓÁÌ˚Â, ÒÍÓÎ¸ÍÓ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ‡ÁÎË˜Ëfl, ÓÚ‡ÁË‚¯ËÂÒfl Ë Ì‡ ÂÎË„ËË.Çfl‰ ÎË ÏÓÊÌÓ „Ó‚ÓËÚ¸ Ó ‚ÓÁÏÓÊÌÓÏÓ·˙Â‰ËÌÂÌËË ÒÛÌÌËÚÒÍÓÈ Ë ¯ËËÚÒÍÓÈÍÓÌÙÂÒÒËÈ ‚ ·ÎËÊ‡È¯ÂÏ ·Û‰Û˘ÂÏ,ÔÓÒÍÓÎ¸ÍÛ ‡ÒÍÓÎ ÏÂÊ‰Û ÌËÏË,ÓÒÌÓ‚‡ÌÌ˚È Ì‡ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı‡ÁÌÓ„Î‡ÒËflı, ÛÍÓÂÌËÎÒfl ‚ ÂÎË„ËË ËÒÚ‡Î ÂÂ ÓÒÌÓ‚Ì˚Ï ˝ÎÂÏÂÌÚÓÏ ‰Îfl ¯ËËÚÓ‚.ä ÚÓÏÛ ÊÂ, ¯ËËÚÒÍÓÂ Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËÂ,ÍÓÚÓ˚Â ÌÂÍÓÚÓ˚Â Ì‡Á˚‚‡˛Ú«¯ËËÚÒÍËÏ ËÒÎ‡ÏÓÏ», fl‚ÎflÂÚÒflÓÙËˆË‡Î¸ÌÓÈ ÂÎË„ËÂÈ Ë ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈÒËÒÚÂÏÓÈ Ó‰ÌÓÈ ÒÚ‡Ì˚ – à‡Ì‡. íÓÂÒÚ¸, ÓÌÓ ÔËÓ·ÂÚ‡ÂÚ Â˘Â ËÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚È ı‡‡ÍÚÂ. å˚ ÌÂ ÏÓÊÂÏÓÊË‰‡Ú¸ ËÒ˜ÂÁÌÓ‚ÂÌËfl Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ – ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ÚÓ„Ó,Ì‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ „ÎÓ·‡ÎËÁËÓ‚‡ÎÒfl ÏË Ë‡Á‚ËÚ˚ ÒËÒÚÂÏ˚ Ò‚flÁË Ë Ó·ÏÂÌ‡ËÌÙÓÏ‡ˆËÂÈ. à ˝ÚÓ flÒÌÓ ÔÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ,˜ÚÓ Ì‡ „ÓËÁÓÌÚÂ ÔÓÍ‡ ÌÂ‚˚ËÒÓ‚˚‚‡ÂÚÒfl ÔÂÒÔÂÍÚË‚‡

ÔÂÓ‰ÓÎÂÌËfl ‡ÒÍÓÎ‡ ÏÂÊ‰Û ÒÛÌÌËÚ‡ÏËË ¯ËËÚ‡ÏË.

ä‡ÍÓ‚ Ç‡¯ ‚Á„Îfl‰ Ì‡ ÔÂÒÔÂÍÚË‚˚‡Á‚ËÚËfl ÚÛÂˆÍÓ-ÓÒÒËÈÒÍËıÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ?

ÖÒÎË fl ·Û‰Û „Ó‚ÓËÚ¸ Ó· ˝ÚÓÏ Í‡ÍÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ, ÚÓ ıÓÚÂÎ ·˚, Ò ‚‡¯Â„ÓÔÓÁ‚ÓÎÂÌËfl, ÔÓflÒÌËÚ¸ ˜ÚÓ ‚ ë‚fl˘ÂÌÌÓÏäÓ‡ÌÂ ÄÎÎ‡ı „Ó‚ÓËÚ, ˜ÚÓ ‚ÒÂ Î˛‰ËÓ‰ËÎËÒ¸ ÓÚ Ó‰ÌÓ„Ó ÓÚˆ‡ Ë Ó‰ÌÓÈ Ï‡ÚÂË,‡ ÔÓÚÓÏ ‡Á‰ÂÎËÎËÒ¸ Ì‡ ÔÎÂÏÂÌ‡ Ë Ó‰˚ ÒˆÂÎ¸˛ Ëı ·ÓÎÂÂ ·ÎËÁÍÓ„Ó ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚‡ Ë‚Á‡ËÏÓÔÓÏÓ˘Ë; ˜ÚÓ ÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚ¸ ÍÚÓÏÛ ËÎË ËÌÓÏÛ Ì‡Ó‰Û, Ì‡ˆËË ËÎË ‡ÒÂ,ÌÂ Á‡‚ËÒfl˘‡fl ÓÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ÔË˜ËÌÓÈ ‰Îfl Â„Ó ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌËfl Ì‡‰‰Û„ËÏË; ÔË˜ËÌ‡ ‰Îfl ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌËfl‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó ÎÂÊËÚ ‚ ·Ó„Ó·ÓflÁÌÂÌÌÓÒÚË,Ò‚flÁË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ò ÄÎÎ‡ıÓÏ ËÓÍÛÊ‡˛˘ËÏË Ë ·Î‡„Ëı ‰ÂflÌËflı. Ç ˝ÚÓÏÒÎÛ˜‡Â, Í‡Í „Ó‚ÓËÎ ‰ÓÒÚÓÔÓ˜ÚÂÌÌ˚È ÄÎË,ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ – ÏÓË ·‡Ú¸fl ÔÓ ‚ÂÂ, ‡ÌÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ – ÔÓ Ó·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÏÛ·‡ÚÒÚ‚Û. ÄÎÎ‡ı ÒÓÚ‚ÓËÎ áÂÏÎ˛ ‰Îfl ‚ÒÂıÎ˛‰ÂÈ – Í‡Í ÍÓÎ˚·ÂÎ¸ ‰Îfl Â‰ËÌÒÚ‚‡. ÇÌÂÈ Ï˚ ÎÂÊËÏ Ë ÔËÚ‡ÂÏÒfl, Ë ÒÎÛ¯‡ÂÏÌ‡ÔÂ‚˚ Ì‡¯Ëı Ï‡ÚÂÂÈ.

ÇÓ-‚ÚÓ˚ı, ‚ÒÂ Î˛‰Ë fl‚Îfl˛ÚÒfl·‡Ú¸flÏË ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Ò ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËflÌ‡ıÓÊ‰ÂÌËfl ‚ Ó‰ÌÓÈ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÈÓ·˘ÌÓÒÚË Ë ÓÊ‰ÂÌËfl ÓÚ Ó‰ÌÓÈ‚ÒÂÎÂÌÒÍÓÈ Ï‡ÚÂË, ÌÓ Ë Ò ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËfl·ËÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓ„Ó Ó‰ÒÚ‚‡. àÏÂÌÌÓ ˝ÚËÓ‰ÒÚ‚ÂÌÌ˚Â Ò‚flÁË ÒÚ‡ÌÓ‚flÚÒfl ÔË˜ËÌÓÈÒ·ÎËÊÂÌËfl Î˛‰ÂÈ Ë Ë„‡˛ÚÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌÛ˛ ÓÎ¸ ‚ ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËËÎË˜ÌÓÒÚÌ˚ı Ë Ô‡‚Ó‚˚ı Ò‚flÁÂÈ ÏÂÊ‰ÛÌËÏË. ç‡ÔËÏÂ, Î˛‰Ë Ì‡ÒÎÂ‰Û˛ÚËÏÛ˘ÂÒÚ‚Ó ‰Û„ ‰Û„‡ ‚ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ËË ÒÓ‰ÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË Ò‚flÁflÏË. ÇÏÂÒÚÂ Ò ˝ÚËÏ,ËÒÎ‡Ï Û‰ÂÎflÂÚ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ë ÒÓÒÂ‰ÒÍËÏÔ‡‚‡Ï Ë ÓÚÌÓ¯ÂÌËflÏ. í‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ,Ï˚, ÚÛÍË, Ì‡‚ÂÌflÍ‡ ÍÓ„‰‡-ÚÓ ÊËÎË ‚Ó‰ÌËı ‡ÁË‡ÚÒÍËı ÒÚÂÔflı Ò ÛÒÒÍËÏË.

Üçüncü olarak, hakk›ndaki baz› felsefîtart›flmalar ne olursa olsun, ahlak, temel in-sanî karakteri tayin eder. Bundan dolay›, te-mel ahlakî de¤erler ve düsturlar her zaman,her yerde büyük ölçüde ayn› olarak kalm›fl-t›r. Do¤ruluk, merhamet, flefkat, sevgi, insa-na sayg›, insana ve baflka bütün varl›klarakarfl›l›k beklemeden ve vazife olarak hizmetetme, sadakat, güvenirlilik, di¤ergaml›k,hoflgörü, herkesle diyalog, aldatman›n hertürlüsünden kaç›nma, aile müessesesine veailevî de¤erlere gereken önemi verme, ha-y›rda ve iyiliklerde yard›mlaflma, kötülüktenkaç›nma ve tevazu; di¤er yandan gurur, ki-bir, bencillik, baflkalar›n› küçük görme, g›y-bet, dedikodu, iftira, suizan benzeri kötü s›-fatlardan uzak durma gibi ahlakî de¤erlerihiçbir insan, hiçbir ideoloji, hiçbir din, hiçbir›rk, hiçbir renk, hiçbir millet de¤er olarak be-nimsemezlik edemez. Sözünü etti¤inizokullarda vazife yapan insanlar, inflallah buahlakî de¤erlere mümkün olan azamî nis-pette riayet etmeye çal›fl›yor ve birinci soru-nun cevab›nda “hareketin gayr-i resmî amaaslî temel prensipleri” olarak zikredilen hu-suslar› da belli ölçülerde tabiat haline getir-mifl olabilirler.

Dördüncü ve önemli bir husus olarakflunu da söyleyebiliriz: Sözü edilen düstur-lar dahilinde bir insanl›k hizmeti, meslekolarak yap›lmaz. Ücret ve geçim karfl›l›¤› ic-ra edilen vazife manas›nda meslek diyo-rum. Böyle bir mesle¤i icra ederken insan-lar, alacaklar› ücreti, mesailerini düflünür;yapt›klar› ifle, ürettikleri hizmete pek bak-mazlar. Hele hele onu bir ibadet olarak, Al-lah r›zas›n›, ahireti, ve ebedî hayat› kazan-d›racak bir davran›fl olarak hiç görmezler.Fakat e¤er insan, e¤itim ve ö¤retimi böylebir meslek de¤il de, en mühim, Allah’›n r›-zas›n› ve ebedî hayat› kazand›racak bir yol,





«Эти школы принимают с радостью везде, где ониоткрываются. Их принимают люди разных религий, разногоцвета кожи, разных национальностей – и всё из-за того, чтоэти школы ставят во главу угла образование и воспитание,видят в них ключевой элемент существования человека, непомышляя о том, чтобы использовать их для какой бы то нибыло идеологической, политической или религиозной цели.»

“Bu okullar, e¤itim ve ö¤retimi esas ald›¤›, e¤itim ve ö¤retimi

insanî varoluflun en esasl› unsuru gördü¤ü, onu herhangi bir

ideolojik, siyasî, dinî kamplaflmaya alet olarak kullanmay›

düflünmedi¤i ve insanl›k ortak paydas›na hitap etti¤i için

aç›ld›klar› hemen her yerde ayr› inançtan, ayr› renkten, ayr›

›rktan, ayr› co¤rafyadan insanlarca kabul görmektedir.”

àÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËfl ÚÛÂˆÍÓÈ Ë ÛÒÒÍÓÈÍÛÎ¸ÚÛ Ë Ú‡‰ËˆËÈ Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚Û˛Ú ÓÚÓÏ, ˜ÚÓ Û Ì‡Ò ÂÒÚ¸ ÏÌÓ„Ó Ó·˘ËıÏÓÏÂÌÚÓ‚, ÓÒÚ‡‚¯ËıÒfl Â˘Â Ò ÚÂı ‚ÂÏÂÌ.ëÂÈ˜‡Ò Ï˚ ‰‚‡ ÒÓÒÂ‰ÌËı „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡, ‰‚ÂÒÓÒÂ‰ÌËÂ ÒÚ‡Ì˚, ‰‚‡ ÒÓÒÂ‰ÌËı Ì‡Ó‰‡. ìÌ‡Ò ÂÒÚ¸ Ô‡‚‡ Ë Ó·flÁ‡ÌÌÓÒÚË ÒÓÒÂ‰ÂÈ. äÚÓÏÛ ÊÂ íÛˆËfl, Í‡Í Ë êÓÒÒËfl, ÓÚÌÓÒËÚÒflË Í Ö‚ÓÔÂ, Ë Í ÄÁËË. Ö˘Â fl ıÓÚÂÎ ·˚ÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÚ¸Òfl Ì‡ ÚÓÏ ‚‡ÊÌÓÏ Ù‡ÍÚÂ, ˜ÚÓêÓÒÒËfl ‚˚‡ÁËÎ‡ ÊÂÎ‡ÌËÂ ÔÓÎÛ˜ËÚ¸ÒÚ‡ÚÛÒ Ì‡·Î˛‰‡ÚÂÎfl ‚ é„‡ÌËÁ‡ˆËËàÒÎ‡ÏÒÍÓÈ äÓÌÙÂÂÌˆËË, ‚ ÍÓÚÓÛ˛‚ıÓ‰ËÚ Ë íÛˆËfl Í‡Í ˜‡ÒÚ¸ ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„ÓÏË‡.

óÚÓ Ç‡Ï ËÁ‚ÂÒÚÌÓ Ó ÓÒÒËÈcÍËıÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ı? èÎ‡ÌËÛÂÚÂ ÎË Ç˚ÔÓÒÂÚËÚ¸ êÓÒÒË˛ ‚ ·ÎËÊ‡È¯ÂÂ ‚ÂÏfl‚ ‡ÏÍ‡ı ÍÛÔÌÓÈ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈÍÓÌÙÂÂÌˆËË?

çÂ ÏÓ„Û ÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ıÓÓ¯Ó ÁÌ‡˛ÊËÁÌ¸ ÓÒÒËÈÒÍËı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ „Ó‰˚ Ë ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ ÒÚÓÎÂÚËfl. ìÏÂÌfl ÌÂ ·˚ÎÓ ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚË ‚ÒÚÂÚËÚ¸Òfl ÒÌËÏË ÎË˜ÌÓ Ë ÓÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Òfl Ò ËıÊËÁÌ¸˛. åÓË ÁÌ‡ÌËfl ÓÒÌÓ‚˚‚‡˛ÚÒfl Ì‡ÔÓ˜ËÚ‡ÌÌÓÏ Ë ÛÒÎ˚¯‡ÌÌÓÏ. ü Ò˜ËÚ‡˛,˜ÚÓ ÌÂ Ó¯Ë·‡˛Ò¸ ‚ Ò‚ÓËıÔÂ‰ÔÓÎÓÊÂÌËflı Í‡Í Ëı Â‰ËÌÓ‚ÂÂˆ.

ÇÂÒ¸Ï‡ Í‡ÒÌÓÂ˜Ë‚Ó „Ó‚ÓflÚ ÓÔÓÎÓÊÂÌËË ÓÒÒËÈÒÍËı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì Ú‡ÍËÂÙ‡ÍÚ˚, Í‡Í ‡ÁÂ¯ÂÌËÂ ÓÒÒËÈÒÍËı‚Î‡ÒÚÂÈ ÓÚÍ˚Ú¸ ‚ åÓÒÍ‚Â, èÂÚÂ·Û„Â Ë‰Û„Ëı „ÓÓ‰‡ı ¯ÍÓÎ˚ ÚÛÂˆÍËÏË‰Ó·Ó‚ÓÎ¸ˆ‡ÏË, ˜¸fl ÔËÌ‡‰ÎÂÊÌÓÒÚ¸ ÍËÒÎ‡ÏÛ ËÁ‚ÂÒÚÌ‡; ÊÂÎ‡ÌËÂ ÓÒÒËÈÒÍÓÈËÌÚÂÎÎË„ÂÌˆËË ÔÓÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Òfl Ò ‚‡¯ËÏÔÓÍÓÌ˚Ï ÒÎÛ„ÓÈ, ÁÌ‡fl, ˜ÚÓ ÓÌÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ; ‚‡¯Ë Î˛·ÂÁÌ˚Â ‚ÓÔÓÒ˚,‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ë ËÌÚÂÂÒ.

ÇÏÂÒÚÂ Ò ÚÂÏ, ÓÒÒËÈÒÍ‡fl ÁÂÏÎfl ‚ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÏ ÔÎ‡ÌÂ ı‡ÌËÚ ÏÌÓ„Ó ÒÎÂ‰Ó‚ËÒÎ‡Ï‡. à ˝ÚÓ ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÂ ÔÓ¯ÎÓÂÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Ó‚‡ÎÓ ÙÓÏËÓ‚‡ÌË˛ ÏÓÂ„ÓÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËfl Ó ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ı êÓÒÒËË.

óÚÓ Í‡Ò‡ÂÚÒfl ‚ËÁËÚ‡ ‚ êÓÒÒË˛, ÚÓ flËÒÍÂÌÌÂ ıÓ˜Û ‚ÒÚÂÚËÚ¸Òfl ÒËÌÚÂÎÎË„ÂÌˆËÂÈ, Ò Ú‡ÍËÏË ÂÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏË, Í‡Í ‚˚, ÏÂ˜Ú‡˛ÔÓ·ÂÒÂ‰Ó‚‡Ú¸ Ò ÌËÏË Ë Ó·ÏÂÌflÚ¸ÒflÏÌÂÌËflÏË – ‰‡ÊÂ ÂÒÎË ˝ÚÓ ·Û‰ÂÚÍÓÓÚÍ‡fl ‚ÒÚÂ˜‡. ü Ó˜ÂÌ¸ ıÓÚÂÎ ·˚Û‚Ë‰ÂÚ¸ êÓÒÒË˛, ÓÒÒËÈÒÍËı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì Ë„‡Ê‰‡Ì êÓÒÒËË, ÌÂ fl‚Îfl˛˘ËıÒflÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ÏË. é‰Ì‡ÍÓ ÒÓÒÚÓflÌËÂÁ‰ÓÓ‚¸fl ÌÂ ÔÓÁ‚ÓÎflÂÚ ÏÌÂ ÒÓ‚Â¯‡Ú¸‰ÎËÚÂÎ¸Ì˚Â ÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚Ëfl. ëÓ ÏÌÓÈ fl‰ÓÏÔÓÒÚÓflÌÌÓ Ì‡ıÓ‰flÚÒfl ÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ‰ÓÍÚÓÓ‚. ãÂÍ‡ÒÚ‚‡, ÍÓÚÓ˚Â fl ‰ÓÎÊÂÌÔËÌËÏ‡Ú¸, ‚ÒÂ ‚ÂÏfl ÔÂÂÒÏ‡ÚË‚‡˛ÚÒfl.ü ‰ÓÎÊÂÌ ÔËÁÌ‡Ú¸Òfl, ıÓÚfl ˝ÚÓ Ë Ó˜ÂÌ¸ÚflÊÂÎÓ, ˜ÚÓ ËÌÓ„‰‡ ÏÌÂ ÚÂ·ÛÂÚÒflÔÓÏÓ˘¸ ‰Îfl ÏÓËı ÎË˜Ì˚ı ‰ÂÎ. á‡ ÔÓ˜ÚË‰ÂÒflÚ¸ ÎÂÚ ÔÂ·˚‚‡ÌËfl ‚ ÄÏÂËÍÂ fl ÌÂÒÓ‚Â¯ËÎ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‰ÎËÚÂÎ¸ÌÓ„Ó, ÌÓ ËÍÓÓÚÍÓ„Ó ÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚Ëfl. �

bir fazilet, hatta bir ibadet olarak telakkiediyorsa, o insan ücret ve mesai düflünmez.E¤itim ve ö¤retim aktivitelerinde muha-taplar›yla bütünleflir ki bunun bir fark›n›nolaca¤› da aç›kt›r.

Vatikan’da Dinleraras› Diyalog Sekrete-ri peder Thomas Michel, Filipinler’de uzunseneler Moro hareketi mensuplar›yla dev-let güçleri aras›nda savafla sahne olanZamboanga flehrinde filipin-Türk ToleransLisesi’ne gider. “Gerilla savafl›, adam kaç›r-ma, yaz bask›nlar›, tevkif, kaybolma ve ci-nayetlerin adî vakalardan oldu¤u bu flehir-de” bahis mevzuu okulun Müslüman veH›ristiyan 1000’in üzerinde talebeye kali-teli e¤itim ve ö¤retim vermesinden baflka,bu talebeleri nas›l büyük bir kaynaflmaiçinde bir arada bar›nd›rd›¤›n› hayretlemüflahede eder. Daha sonra K›rg›zistan’›da dolaflan Michel, Biflkek’teki okulun hemseviyesine, hem talebelerdeki yabanc› dilperformans›na, hem de akademik olimpi-yatlardaki baflar›lar›na hayran olur. Ameri-

kal›, Koreli, Türk, Afgan ve ‹ranl› talebelerinnas›l mükemmel bir kaynaflma içinde e¤i-tim ve ö¤retim ald›¤›n› görür. Muallimle-rin çal›flkanl›¤›, dürüstlü¤ü, fedakarl›¤› dadikkatini çeker.

Size göre, Müslüman nüfuslu devletle-rin modern yap›s›nda ‹slam’›n rolü nedir?

Müslüman alimler, bir hadis-i fleriften,yani Peygamberimize ait bir sözden de ha-reketle ‹slam tarihinde idarî sistemleri ‹s-lam zaviyesinden üç döneme ay›r›rlar. Bi-rinci dönem, Peygamberimiz Efendimizle(s.a.s.) temsil edilen Nübüvvet, yani pey-gamberlik dönemidir. Bu dönemin ‹slamîidareye ait en önemli vasf› adalet-i mutla-kan›n tavizsiz tatbikidir. Adalet-i mutlaka,“Hakk›n büyü¤ü küçü¤ü olmaz, hak hakt›r.”düsturuyla her ferdin hakk›n› mutlak ma-

nada gözetir; ferdî haklar› topluma feda et-mez. Her fert, haklar›n›n sonuna kadar ko-runaca¤›ndan emindir. Bunu ifade ad›namuas›r alimlerimizden biri mutlak adaletaç›s›ndan bir gemide dokuz cani, bir ma-sum bulunsa; o masuma zarar vermemekiçin canileri cezaland›rma ad›na o gemi ba-t›r›lamaz.” der.

‹slamî idarede ikinci dönemi, Peygam-ber Efendimizden hemen sonra gelen veRaflid Halifeler dönemi dedi¤imiz 30 y›ll›kdönem takip eder. Buna Nebevî hilafet, ya-ni Peygamberli¤in izinde raflid (tam kamil)hilafet dönemi denir. Bu dönemin de enönemli vasf›, yine adalet-i mutlakad›r. ‹kin-ci halife Hz. Ömer’in Karl Marks’›n bile hay-ranl›¤›n› çeken adaleti, herkesin malumuve dillere destand›r. fiu kadar ki, ne kadarbüyük olursa olsun, hiç kimse peygamber-ler seviyesinde bir performans ortaya ko-yamaz ve koyamam›flt›r. Dört halifeyletemsil edilen Raflid hilafet dönemindensonra hilafetin saltanat› denilen, ad› hila-

fet olmakla birlikte daha çok saltanat man-zaras› arz eden idarî dönem bafllam›fl vebu dönem de Osmanl› Devleti’nin y›k›lma-s›yla tarihe kar›flm›flt›r. Bu dönemde mut-lak adaletten ziyade izafî adaletin tatbikedildi¤ini, ayr›ca Raflid Halifeler seçimle iflbafl›na gelirken, art›k idarenin babadano¤la devretti¤ini ve bu zaviyeden de siste-min bir saltanat hilafeti haline geldi¤inigörürüz. Saltanat›n ve onunla birlikte Hila-fet’in tarihe kar›flmas›ndan ve ‹slam dün-yas›nda millî devletlerin ortaya ç›kmas›n-dan sonra ‹slam, devletin flekli, yap›s›, ha-kim rejim, hatta ç›kar›lan pek çok kanunlarnoktas›nda ana referans olmam›flt›r. Mo-dern dönemde ‹slam dünyas›nda pek çokülkede adlar› cumhuriyet olan fakat de-mokrasiye geçmemifl sistemler hakim ola-gelmifltir. Oysa mahiyet olarak demokrasi,





«Мы две соседниестраны, граждане

соседних государств. Иу каждого из нас естьправа и обязанности

по отношению кнашим соседям.»

bilhassa temel insan hak ve hürriyetlerini,ferdî haklar›, seçimde halk›n tercihlerinigözetti¤i nispette ‹slam’a daha yak›nd›r. ‹s-lam, bafltan beri esas olarak da cumhuriye-ti, cumhurun tercihlerinin hakimiyetiniesas kabul etmifltir. Modern dönemde ku-ruluflundan 23 y›l sonra Türkiye’de, Pakis-tan’da, bir dereceye kadar, fiahl›k rejimin-den sonra ‹ran gibi birkaç ülkede kontrollü,Türkiye ve Pakistan’da askerî müdahaleler-le kesintiye u¤rayan bir demokratik rejimvard›r. Türkiye laik bir ülke olarak ‹slam’›idarede referans almamaktad›r, hatta bukonuda oldukça sert davranmaktad›r. ‹ranve Pakistan birer ‹slam cumhuriyeti olmaiddias›ndad›r ama ne kadar böyle olabil-dikleri, olabilecekleri tart›flma götürür birhusustur. Di¤er baz› ülkelerde kanunlarda‹slam yer yer referans al›nsa da, bu da herzaman münakaflaya aç›kt›r.

Sünnîli¤in ve fiiîli¤in birleflmesi berabe-rinde neleri getirir?

Sünnîlik ve fiiîlik dinî bir ay›r›m olmak-tan öte, dine de yans›m›fl siyasî bir ayr›m ol-ma hususiyetine sahiptir. Temelde siyasetedayal› Sünnî-fiiî ayr›m› dine de yans›d›¤›,hatta bilhassa fiiîler taraf›ndan dinin mü-him bir esas› haline getirildi¤i için en az›n-dan yak›n dönemde bir Sünnî-fiiî birleflme-sinin mümkün olabilece¤ini söylemek zor-dur. Ayr›ca, fiiîlik, baz›lar›nca “fiiî ‹slam›” ola-rak adland›r›lan bir tarzda bir ülkenin,‹ran’›n resmî dini ve siyasî sistemi konu-mundad›r. Yani, bir manada millî bir karak-ter de kazanm›fl bulunmaktad›r. Dünyamuvasala ve muhabere imkanlar›n›n art-mas›yla ne kadar globalleflse de millî devlet-lerin ortadan kalkmas›n› bekleyemeyiz. Buda, ufukta bir Sünnî-fiiî farkl›l›¤›n›n ortadankalkaca¤› düflüncesinin çok ümit verici ol-mad›¤›n› gösteriyor.

Türk-Rus iliflkilerinin geliflme perspek-tifleri hakk›nda ne düflünüyorsunuz?

Meseleye önce bir Müslüman olarak ba-kacak olursak müsaadenizle hemen flunutebarüz ettirmeliyim ki, Kur’an-› Kerim’deCenab-› Allah, bütün insanlar›n bir baba vebir anneden geldi¤ini, sonra kavimler ve ka-bilelere ayr›ld›¤›n›, bunun da daha yak›n-dan tan›flma ve yard›mlaflma gayesi tafl›d›-¤›n›, insan›n kendi elinde ve iradesi dahilin-de olmayan belli bir ›rka, renge, millete aitolman›n asla üstünlük sebebi olamayaca¤›-n›, üstünlü¤ün ancak takvada, insan›n Al-lah ve di¤er insanlarla münasebetinde, sa-hip oldu¤u faziletlerde yatt›¤›n› buyurur.fiu halde, Hz. Ali’nin de ifade etti¤i gibi,Müslümanlar dinde, Müslüman olmayan-lar da insan ortak paydas›nda kardeflimdir.Allah, yeryüzünü bütün insanlar için birkardefllik befli¤i yapm›flt›r; bu itibarla da bizayn› beflikte yat›yor, ayn› beflikte besleniyo-ruz ve bütün anneler de ninnilerini ayn› be-flikte söylüyorlar.

‹kinci olarak, insanlar birbirleriyle insan-l›k ortak paydas›nda ve ayn› yeryüzü anas›-n›n evlatlar› olma noktas›nda kardefl ol-duklar› gibi, bir de biyolojik yak›nl›¤a daya-l› akrabal›k ba¤lar› da vard›r. ‹flte bu ba¤lar,insanlar aras›nda biraz daha yak›nlaflmayasebep olmakta ve bilhassa hukukî vazifele-rin ve münasebetlerin tanziminde, tevziin-de belli bir rol oynamaktad›r. Mesela, in-sanlar birbirlerine akrabal›k derecesine gö-re mirasç› olurlar. Bunun yan›nda ‹slam,komfluluk haklar›na da çok önem vermifltir.‹flte, Türkler olarak Ruslar ile belki bir za-man Asya steplerinde bir arada yaflad›k.Türk ve Rus kültür ve gelenekleri hakk›ndayap›lan araflt›rmalar, o dönemlerden kal-ma pek çok ortak noktalar›n varl›¤›n› orta-ya koymaktad›r. fiimdi, iki komflu devlet, ikikomflu ülkeyiz, iki komflu ülkenin komflu

vatandafllar›y›z. Karfl›l›kl› komfluluk hakla-r›m›z ve vazifelerimiz var. Bunun yan› s›ra,Rusya gibi Türkiye de hem Asya hem Avru-pa’ya ait. Bundan baflka, Türkiye, ‹slamdünyas›n›n da bir parças› oldu¤u gibi Rusidaresinin de basiretli bir tavr› olarak ‹slamKonferans’›nda gözlemci olarak bulunmaistek ve kararl›l›¤› da üzerinde durulacakönemli bir husus.

Rus Müslümanlar› hakk›nda hangi bil-gilere sahipsiniz? Belki büyük ‹slam konfe-rans› çerçevesinde yak›n zamanda Rusya’y›ziyaret etmeyi düflünür müsünüz?

Rus Müslümanlar› bilhassa son y›llar,hatta son as›rlar itibariyle çok yak›ndan ta-n›d›¤›m› söylemem zor. Onlar› do¤rudangörme, müflahede etme imkan›m olmad›.Bildiklerim, okuduklar›ma, duyduklar›madayan›yor. Yine de ayn› dinin mensuplar›olarak elbette haklar›nda do¤ruya yak›ntahminlerim olabilir. Di¤er yandan, günü-müzde Rus Müslümanlar›n dinlerini yafla-mada, inançlar›n› ifade etmede ve ibadetle-rini yapmada herhangi bir zorlukla karlafl-t›klar›n› iflitmedim ve okumad›m. Kald› ki,Rusya idaresinin Moskova’da, Peters-burg’da ve baflka flehirlerde Müslüman ol-duklar›n› bildikleri Türk gönüllülere okul aç-ma imkan› vermesi ve sizin gibi ayd›nlar›nMüslüman oldu¤unu bilerek fakiri tan›makarzusu izhar edip, sorular sorma lütfundabulunmalar›, gösterdi¤iniz alaka da, RusMüslümanlar›n durumu hakk›nda ayr›ca fi-kir vermektedir.

Bunun yan› s›ra, Rusya topraklar› tarihitibariyle ‹slam’dan büyük izler tafl›yan top-raklard›r. ‹slami ilimler önemli ölçüde butopraklarda veya komflu topraklarda köksalm›fl ve geliflmifltir. Bu da, yani tarihî geç-mifli de Rus Müslümanlar› hakk›nda zih-nimde belli fikirlerin teflekkül etmesindeönemli bir faktördür.

Rusya’y› ziyaret etmeye gelince, elbettebilhassa sizin gibi ayd›nlarla görüflmeyi, k›sasüreli¤ine de olsa bir arada bulunup müste-fid olmay› çok arzu ederim. Rusya’y› da, ora-daki Müslümanlar› da, Müslüman olmayanRus vatandafllar›n› da görmek emelimdir.Ancak, sa¤l›¤›m uzun süreli seyahatleri aslakald›racak durumda de¤il. Yan›mda mutla-ka birkaç doktor bulunmakta. Almam gere-ken ilaçlar sürekli gözden geçiriliyor. Banaçok ›zd›rap ve s›k›nt› vermesine ra¤men, ba-z› flahsî ifllerimi görmede bile zaman zamanyard›ma ihtiyaç duydu¤umu itiraf etmeli-yim. Bu bak›mdan, Amerika’da kald›¤›m 10y›la yak›n süre içinde burada bile b›rak›nuzun süreli; k›sa süreli bir seyahate bile ç›ka-mad›¤›m› rahatl›kla söyleyebilirim. �





“‹ki komflu devlet, iki

komflu ülkeyiz, iki komflu

ülkenin komflu

vatandafllar›y›z.

Karfl›l›kl› komfluluk

haklar›m›z ve

vazifelerimiz var.”

çÂÒÏÓÚfl Ì‡ ÔÓˆÂÒÒ„ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËË, ÍÛÎ¸ÚÛ‡,˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍÓÂ ÔÓÎÓÊÂÌËÂ Ë

ÂÎË„Ëfl Î˛‰ÂÈ ÓÒÚ‡˛ÚÒfl ‡ÁÌ˚ÏË.ç‡Ó‰˚ ‡Á‰ÂÎfl˛Ú Ëı ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÂÔÓ¯ÎÓÂ Ë ‚Á‡ËÏÌ˚Â Ó·Ë‰˚, ‡„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ – „ÂÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ Ë˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÂ ËÌÚÂÂÒ˚. Ç˚,Ï˚ÒÎËÚÂÎ¸ Ò ·ÓÎ¸¯ËÏ ÊËÁÌÂÌÌ˚ÏÓÔ˚ÚÓÏ, ÔËÁ˚‚‡ÂÚÂ Î˛‰ÂÈ ÍÂ‰ËÌÒÚ‚Û, ‡ÔÂÎÎËÛfl Í ‚˚ÒÓÍËÏÔÓÌflÚËflÏ Î˛·‚Ë,‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl, ÚÂÔËÏÓÒÚË.ç‡‰ÂÂÚÂÒ¸ ÎË Ç˚, ˜ÚÓ ‚‡¯Ë ÔËÁ˚‚˚·Û‰ÛÚ ÛÒÎ˚¯‡Ì˚ Ë ‚ÓÒÔËÌflÚ˚?

ÉÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËfl ‚Â‰ÂÚ Í ·ÓÎÂÂ ÚÂÒÌ˚ÏÍÓÌÚ‡ÍÚ‡Ï. Ç ÔÓ¯Î˚Â ‚ÂÍ‡ Ï˚ ÊËÎËÓ·ÓÒÓ·ÎÂÌÌÓ Ë ËÏÂÎË ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËÂ Ó‰Û„Ëı Ì‡Ó‰‡ı ÚÓÎ¸ÍÓ ÔÓ ‡ÒÒÍ‡Á‡Ï.í‡ÍÓÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËÂ ‰Û„ Ó ‰Û„Â ·˚ÎÓÓ„‡ÌË˜ÂÌÓ ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚflÏË ËÌ‡‰ÂÊÌÓÒÚ¸˛ ËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌ˚ıËÒÚÓ˜ÌËÍÓ‚. Ä ÒÂÈ˜‡Ò Ï˚ ÛÁÌ‡ÂÏ ‰Û„‰Û„‡ ‚ ÌÂÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÂÌÌÓÏ Ó·˘ÂÌËË ËÓ˜ÂÌ¸ ·ÎËÁÍÓ. åÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ËÏÂ˛ÚÏÌÓ„Ó‚ÂÍÓ‚Û˛ ËÒÚÓË˛ Ë ÓÔ˚ÚÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl Ò ÌÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ÏË. Ö˘Â‚ Ì‡˜‡ÎÂ ‰‚‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó ‚ÂÍ‡ ÔÓ˜ÚË ÔÓÎÓ‚ËÌ‡Ì‡ÒÂÎÂÌËfl ëÚ‡Ï·ÛÎ‡ ÒÓÒÚÓflÎ‡ ËÁÌÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì. óËÒÎÂÌÌÓÒÚ¸ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚éÒÏ‡ÌÒÍÓÏ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Â ÌÂ ÔÂ‚˚¯‡Î‡˜ËÒÎÂÌÌÓÒÚË ÌÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì. êÓÒÒËfl ÚÓÊÂËÏÂÂÚ ‚ ÌÂÍÓÚÓÓÈ ÒÚÂÔÂÌË ÔÓıÓÊËÈÓÔ˚Ú, ‚ ÔÂ‰ÂÎ‡ı êÓÒÒËË ÊË‚ÂÚÏÌÓ„Ó˜ËÒÎÂÌÌÓÂ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓÂÌ‡ÒÂÎÂÌËÂ. çÓ Ú‡ÍËÂ Á‡Ô‡‰Ì˚Â ÒÚ‡Ì˚,Í‡Í ÉÂÏ‡ÌËfl, ÄÌ„ÎËfl, î‡ÌˆËfl, ëòÄ,Ì‡˜‡ÎË ÔËÓ·ÂÚ‡Ú¸ ÔÓ‰Ó·Ì˚È ÓÔ˚ÚÚÓÎ¸ÍÓ ‚ ÔÓ¯ÎÓÏ ‚ÂÍÂ. ê‡Ì¸¯Â

Ì‡ÒÂÎÂÌËÂ ˝ÚËı ÒÚ‡Ì ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÎÓÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ÎË¯¸ ÔÓ ‡ÒÒÍ‡Á‡Ï.åÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ‚ Ëı „Î‡Á‡ı ·˚ÎË ˜ÛÊËÏË, ÚÓÂÒÚ¸, Í‡Í ˜‡ÒÚÓ „Ó‚ÓflÚ ÒÂ„Ó‰Ìfl,«ÌÂÌ‡¯ÂÌÒÍËÏË». í‡Í ÊÂ Ë ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡Ï– ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÚÂÏ, ÍÚÓ ÓÚÓÊ‰ÂÒÚ‚ÎflÎ ËÒÎ‡ÏÒ Ì‡ˆËÓÌ‡ÎËÁÏÓÏ, – ıËÒÚË‡ÌÂ, ËÛ‰ÂË ËÔË‚ÂÊÂÌˆ˚ ËÌ˚ı ÂÎË„ËÈÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÎËÒ¸ «‰Û„ËÏË».

é‰ËÌ ‡ÏÂËÍ‡ÌÒÍËÈ ıËÒÚË‡ÌÒÍËÈÊÛÌ‡Î, Ó·‡ÚË‚¯ËÒ¸ ÌÂÁ‡‰ÓÎ„Ó ‰ÓÚÂ‡ÍÚÓ‚ 11 ÒÂÌÚfl·fl Í ÚÂÏÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÚ‚‡, ÛÚ‚ÂÊ‰‡Î: «ê‡Ì¸¯Â ÌÂ·˚ÎÓ Ú‡ÍÓ„Ó, ÌÓ ÒÂ„Ó‰Ìfl Ï˚ ÊË‚ÂÏ ÒÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ÏË ‚ Ó‰ÌÓÏ ‡ÈÓÌÂ, Ì‡ Ó‰ÌÓÈÛÎËˆÂ. ç‡¯Ë ‰ÂÚË Ë„‡˛Ú ‚ÏÂÒÚÂ Ì‡Ó‰ÌÓÈ ÛÎËˆÂ. å˚ ‰ÓÎÊÌ˚ ÛÁÌ‡Ú¸ Ì‡¯ËıÒÓÒÂ‰ÂÈ ÔÓ·ÎËÊÂ». íÂ‡ÍÚ˚ 11 ÒÂÌÚfl·fl‚ Í‡ÍÓÈ-ÚÓ ÒÚÂÔÂÌË Á‡ÚÛ‰ÌËÎË‰ÓÒÚËÊÂÌËÂ ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl.ê‡ÁÛÏÂÂÚÒfl, ÂÒÚ¸ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ÍÛ„Ë ËÓ„‡ÌËÁ‡ˆËË, ÔÂÒÎÂ‰Û˛˘ËÂÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌ˚Â ËÌÚÂÂÒ˚ ËÔÂÔflÚÒÚ‚Û˛˘ËÂ ˝ÚÓÏÛ. çÓ, ÌÂÒÏÓÚfl Ì‡ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡‚¯ÂÂ ‡Ì¸¯Â ÓÚ˜ÛÊ‰ÂÌËÂ,Î˛‰Ë ‚Ó ‚ÒÂÏ ÏËÂ Â˘Â ·ÓÎ¸¯Â ÒÚ‡ÎËËÌÚÂÂÒÓ‚‡Ú¸Òfl ËÒÎ‡ÏÓÏ ËÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ÏË, ÔÂ‰ÔËÌËÏ‡˛ÚÔÓÔ˚ÚÍË ÛÁÌ‡Ú¸ Ëı ÔÓ·ÎËÊÂ.




«Сегодня отношения с Россиейлучше, чем в прошлом, а завтра

будут еще лучше»Татьяна Филиппова

Кандидат исторических наук, заместитель главного редактора журнала «Родина» (РФ).

“Rusya’yla iliflkilerimiz bugün iyi,

yar›n daha iyi olacak”

Tatyana Filippova

Dr., Rodina dergisi genel yay›n yönetmen yard›mc›s› (Rusya).

Küreselleflme sürecine ra¤menmodern insanların kültürleri,ekonomik durumları, inançları

birbirinden farklıdır. Milletleri tarihigeçmiflleri ve birbirlerine karflıdargınlıkları, devletleri de jeopolitik veekonomik çıkar kaygısı ayırmaktadır.Engin hayat tecrübesine sahip bir düflü-nür olarak, ekonomik problemlerin veakıllara durgunluk veren teknolojininsürekli geliflti¤i dünyada insanları han-gi ümitlerle sevgi, anlayıfl, tolerans vevar olmanın yüksek prensipleriyle birli-¤e ça¤ırıyorsunuz? Düflüncelerinizinduyulup benimsenece¤i ümidi size nehissettiriyor?

Küreselleflme daha yakındantanıflmayı getirecektir. Önceki asırlardabirbirimizden kopuk yaflıyor ve ancak bi-ze anlatılanlarla birbirimiz hakkında bil-gi sahibi olabiliyorduk. Bu da, bize bilgiveren kanalların kapasitesi ve güvenilir-li¤i ile sınırlı kalıyordu. Fakat flimdi halk-lar olarak birbirimizi bizzat ve çok dahayakından tanıyoruz. MüslümanlarınGayr-i Müslimlerle uzun asırları alan birarada yaflama tarihi ve tecrübesi var.Daha 20’inci asrın baflında bile ‹stanbulnüfusunun yarıya yakınını Gayr-i Müs-limler teflkil ediyordu. Osmanlı Devletitoprakları üzerinde yaflayan Müslüman-ların sayısı Gayr-i Müslimlerden fazlade¤il azdı. Rusya da belli ölçülerde ben-zer tecrübeler yafladı. Rusya sınırlarıiçinde de çok sayıda Müslüman vardı.


ê‡Á‚Ë‚‡˛˘ËÂÒfl Ú‡ÌÒÔÓÚÌ˚Â ËËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌ˚Â ÒÂ‰ÒÚ‚‡ ‰‡˛Ú ‰Îfl˝ÚÓ„Ó ‚Òfi ·ÓÎ¸¯Â ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚÂÈ. ëÚÂÌ˚,ÔÓÒÚÓÂÌÌ˚Â, Í‡Í Ç˚ ÒÍ‡Á‡ÎË,ÏÌÓ„Ó‚ÂÍÓ‚ÓÈ ËÒÚÓËÂÈ ‚ÓÈÌ, Û¯‡ÚÒfl.ëÂ„Ó‰Ìfl ‚ ÒÚ‡Ì‡ı á‡Ô‡‰‡ ÊË‚ÛÚÏËÎÎËÓÌ˚ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì, ÔÂÂÒÂÎË‚¯ËıÒflÚÛ‰‡ ËÁ ËÒÎ‡ÏÒÍËı ÒÚ‡Ì. óÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚ÓË˘ÂÚ ÔÛÚË ÔÂ‰ÓÚ‚‡˘ÂÌËfl ‚ÓÈÌ. ëÎ‡‚‡ÅÓ„Û, ÌÂÒÏÓÚfl Ì‡ ÚÛ‰ÌÓÒÚË,ÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡Î¸Ì˚Â Ô‡‚‡ Ë Ò‚Ó·Ó‰˚˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÔËÓ·ÂÚ‡˛Ú ‚Òfi ·ÓÎ¸¯ÂÂÁÌ‡˜ÂÌËÂ. ùÚÓÏÛ ÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Û˛Ú ÛÒËÎËflÚ‡ÍËı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚, Í‡Í Ç˚, ÒÚ‡‡ÌËflÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ó„‡ÌËÁ‡ˆËÈ. í‡ÍÊÂÒÎÂ‰ÛÂÚ ÔËÌflÚ¸ ‚Ó ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ‰‡‚ÎÂÌËÂ˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËı ËÌÚÂÂÒÓ‚ ËÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı ÛÒÎÓ‚ËÈ, ÔÛÒÚ¸ ‰‡ÊÂÔÓÚË‚ÓÂ˜‡˘Ëı, Í‡Í Ç˚ ÒÍ‡Á‡ÎË, ‰Û„‰Û„Û. íÓ„Ó‚˚Â ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË Ò·ÎËÊ‡˛ÚÒÚ‡Ì˚, ‚ÓÔÂÍË ÌÂÒÓ‚Ô‡‰‡˛˘ËÏËÌÚÂÂÒ‡Ï Ë ÔÓÎËÚËÍÂ, ÔÓ‚Ó‰ËÏÓÈ‡‰ÏËÌËÒÚ‡ˆËflÏË. ä ÔËÏÂÛ, ‚Á‡ËÏÌ˚ÂÔÂ‰Û·ÂÊ‰ÂÌËfl ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ ËíÛˆËÂÈ Û¯‡ÚÒfl ·Î‡„Ó‰‡fl ÚÓ„Ó‚ÎÂ˝ÌÂ„ÓÌÓÒËÚÂÎflÏË, Ó‚Ó˘‡ÏË ËÙÛÍÚ‡ÏË, ·Î‡„Ó‰‡fl ‡Á‚ËÚË˛ ÚÛËÁÏ‡,ÍÓ„‰‡ Ó·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËÂ ÔËÌˆËÔ˚ÒÚ‡ÌÓ‚flÚÒfl ÓÔÂ‰ÂÎfl˛˘ËÏË.é‰ËÌ‡ÍÓ‚ÓÂ ÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ«˜ÂÎÓ‚ÂÍ ‚ ÓÒÌÓ‚Â Ò‚ÓÂÈ ·Î‡„ÓÓ‰ÂÌ ËË˘ÂÚ Ô‡‚‰Û Ë ‰Ó·ÓÚÛ», Â˘Â ·ÓÎ¸¯ÂÒ·ÎËÊ‡ÂÚ Ì‡Ò. äÓÓ˜Â „Ó‚Ófl, ÛÒÎÓ‚Ëfl ‰ÎflÒÓı‡ÌÂÌËfl Ì‡‰ÂÊ‰˚ ÒÂ„Ó‰Ìfl Ì‡ÏÌÓ„Ó

·Î‡„ÓÔËflÚÌÂÂ, ˜ÂÏ ÓÌË ·˚ÎË ‚˜Â‡, Ë,‰‡ÒÚ ÅÓ„, Á‡‚Ú‡ ·Û‰ÛÚ ÎÛ˜¯Â, ˜ÂÏ ÒÂ„Ó‰Ìfl.ÉÎ‡‚ÌÓÂ, ˜ÚÓ·˚ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚ ËÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚Â Ó„‡ÌËÁ‡ˆËË ‰ÂÎ‡ÎË ‚ÒÂ,˜ÚÓ ÓÚ ÌËı ÚÂ·ÛÂÚÒfl, ÌÂ ‚Ô‡‰‡fl ‚Ì‡ÒÚÓÂÌËfl ·ÂÁÌ‡‰ÂÊÌÓÒÚË Ë ÛÌ˚ÌËfl.

Ç Ò‚ÓËı ‡·ÓÚ‡ı Ç˚ ‡Á‚Ë‚‡ÂÚÂÍÓÌˆÂÔˆË˛ ÌÓ‚ÓÈ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈÒËÒÚÂÏ˚, ÓÒÌÓ‚‡ÌÌÓÈ Ì‡ Ì‡ÛÍÂ ËÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ˆÂÌÌÓÒÚflı. ä‡ÍËÏË‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸, Ì‡ Ç‡¯ ‚Á„Îfl‰,ÔËÌˆËÔ˚ ‚ÌÂ‰ÂÌËfl ‚ ÊËÁÌ¸ ˝ÚÓÈÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ÒËÒÚÂÏ˚, ˜ÚÓ·˚ÓÌ‡ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚Ó‚‡Î‡ ÛÒÎÓ‚ËflÏ ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ íÛˆËË, ÌÓ Ë êÓÒÒËË, ÒÚ‡ÌëçÉ, á‡Ô‡‰ÌÓÈ Ö‚ÓÔ˚, ëòÄ?

Fakat Almanya, ‹ngiltere, Fransa ve ABDgibi ülkeleriyle Batı bu tecrübeyi derecederece ancak bir asırda elde edebildi...Daha önceleri onlar Müslümanları ken-dilerine anlatıldı¤ı flekilde biliyorlardı.Bugün çok kullanılan tabirle Müslü-manlar onların nazarında “ötekilefltiril-mifl” insanlardı. Özellikle milliyetçilikambalajında takdim edilen ‹slam an-layıflına sahip Müslümanlar için deHıristiyanlar, Musevîler ve daha baflkadin sahipleri “ötekilefltirilmifl” insanlarolabiliyordu. ABD’de yayınlanan Hıristi-yanî bir dergi, mahut 11 Eylül terör hadi-sesinden az bir zaman önce kapak mev-





«Глобализация приведет к более тесным знакомствам. Впрошлые века мы жили оторванно друг от друга и имели

представление о других только по рассказам. Такоепредставление друг о друге ограничивалось возможностями

и надежностью информационных источников.»

“Küreselleflme daha yak›ndan tan›flmay› getirecektir.

Önceki as›rlarda birbirimizden kopuk yafl›yor ve ancak bize

anlat›lanlarla birbirimiz hakk›nda bilgi sahibi

olabiliyorduk. Bu da, bize bilgi veren kanallar›n kapasitesi

ve güvenilirli¤i ile s›n›rl› kal›yordu.”

zuu olarak Müslümanları ele alıyordu veflöyle diyordu: “Dün böyle de¤ildi amabugün Müslümanlarla aynı mahallede,aynı sokakta oturuyoruz. Çocuklarımızsokakta birlikte oynuyorlar. Bu komflu-larımızı daha yakından tanımamız gere-kiyor.” Ama 11 Eylül terör hadisesi bafllar-da bu yaklaflmanın önünü kısmen aldı.Elbette bu yaklaflmayı istemeyen men-faat çevreleri, bazı idareler de var. Ancakönceki uzaklaflmaya ra¤men, daha son-ra dünyada insanlar ‹slam’ı ve Müslü-manları daha çok merak etmeye ve dahayakından tanıma teflebbüsünde bulun-maya baflladılar. Muvasala ve sınırtanımaz muhabere vasıtaları, insanlarıbirbirlerine her gün daha çok yak-lafltırıyor. Asırların, –ifade etti¤iniz- gibigeçmifl savafllarla dolu tarihin infla etti-¤i duvarlar yıkılıyor. Artık Batı ülkelerin-de ‹slam ülkelerinden gelmifl milyonlar-ca Müslüman yaflıyor. Bu arada insanlık,gittikçe savafllara karflı tavır alıyor ve ça-re arıyor. Allah’a flükür ki, bilhassa sizlergibi aydınların, bazı sivil toplum kuru-lufllarının gayretleriyle, her fleye ra¤mensiyasî flartların hatta sizin de ifade etti-¤iniz gibi birbirleriyle çatıflıyor bile olsaekonomik menfaatlerin de zorlama-larıyla temel insan hak ve hürriyetlerigittikçe daha çok öne çıkıyor. Çatıflıyor

ÖÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ, Ï˚ ÌÂ ÏÓÊÂÏË„ÌÓËÓ‚‡Ú¸ ‡ÁÎË˜Ëfl, ÍÓÚÓ˚ÂÓ·ÛÒÎÓ‚ÎÂÌ˚ ÂÎË„ËÂÈ, ËÒÚÓËÂÈ,ÍÛÎ¸ÚÛÓÈ Ë „ÂÓ„‡ÙË˜ÂÒÍÓÈ ÒÂ‰ÓÈÓ·ËÚ‡ÌËfl ‡ÁÌ˚ı Ì‡Ó‰Ó‚. çÓ, ÔÓÏËÏÓ‡ÁÎË˜ËÈ, ‚ÒÂ„‰‡ ËÏÂ˛ÚÒfl Ë Ó·˘ËÂ˜ÂÚ˚, ÍÓÚÓ˚Â ‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸Ó·flÁ‡ÚÂÎ¸ÌÓ ÔËÌflÚ˚ ‚Ó ‚ÌËÏ‡ÌËÂ. ÇÒÂÎ˛‰Ë Ò‰ÂÎ‡Ì˚ ËÁ Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚Ó„Ó Ï‡ÚÂË‡Î‡,‚ÒÂ Ï˚ ÒÓÒÚÓËÏ ËÁ ‡ÚÓÏÓ‚ Ë ˜‡ÒÚËˆÁÂÏÎË, ‚ÓÁ‰Ûı‡ Ë ‚Ó‰˚, Ó·Î‡‰‡ÂÏÓ‰ËÌ‡ÍÓ‚˚Ï ÒÚÓÂÌËÂÏ Ë Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚˚ÏËÓ„‡Ì‡ÏË. ÇÏÂÒÚÂ Ò ÚÂÏ, Ï˚ ÌÂ ÔÓıÓÊË‰Û„ Ì‡ ‰Û„‡ Ò‚ÓËÏË Ñçä, ÓÚÔÂ˜‡ÚÍ‡ÏËÔ‡Î¸ˆÂ‚, „ÓÎÓÒÓÏ, Ì‡ÍÓÌÂˆ, ÎËˆÓÏ. ë‚ÓËÏ‚ÌÛÚÂÌÌËÏ ÏËÓÏ, ı‡‡ÍÚÂÓÏ,ÔÂ‰ÔÓ˜ÚÂÌËflÏË, ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚflÏË ËÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚflÏË Í‡Ê‰˚È ˜ÂÎÓ‚ÂÍÌ‡ÒÚÓÎ¸ÍÓ ÓÚÎË˜‡ÂÚÒfl ÓÚ ‰Û„Ó„Ó˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ˜ÚÓ Ò‡Ï ÔÓ ÒÂ·Â fl‚ÎflÂÚÒflÓÚ‰ÂÎ¸Ì˚Ï ÏËÓÏ. çÓ ˝ÚË ‡ÁÎË˜Ëfl‚˚ÌÛÊ‰‡˛Ú Ì‡Ò ÊËÚ¸ ‚ÏÂÒÚÂ, ‡ ÌÂÓ·ÓÒÓ·ÎflÚ¸Òfl.

í‡Í ÊÂ Í‡Í Ó„‡Ì˚, Ó·‡ÁÛ˛˘ËÂ Ì‡¯ÂÚÂÎÓ, ÌÂÒÏÓÚfl Ì‡ ‡ÁÎË˜Ëfl ÏÂÊ‰Û ÌËÏË,ÙÛÌÍˆËÓÌËÛ˛Ú ‚ ÔÓÎÌÓÏ Ë ÔÂÍ‡ÒÌÓÏ‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚ËË; Ú‡Í ÊÂ Í‡Í ‚ ÔËÓ‰ÂÍ‡Ê‰ÓÂ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó ËÒÍÂÌÌÂ ÒÓÚÛ‰ÌË˜‡ÂÚË ‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚ÛÂÚ Ò ‰Û„ËÏË ‰Îfl‰ÓÒÚËÊÂÌËfl Ó·˘ÂÈ ˆÂÎË; Ú‡Í ÊÂ Í‡ÍıÎÂ·, ÍÓÚÓ˚È Ï˚ Â‰ËÏ Í‡Ê‰˚È ‰ÂÌ¸,ÔÓÎÛ˜‡ÂÚÒfl ‚ ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂÔÓÔÓˆËÓÌ‡Î¸ÌÓ„Ó ‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚ËflÚÂÔÎ‡ Ë Ò‚ÂÚ‡ ÒÓÎÌˆ‡, ‚Ó‰˚, ‚ÓÁ‰Ûı‡,ÁÂÏÎË, ÁÂÌ˚¯ÂÍ Ô¯ÂÌËˆ˚ Ë Ì‡¯Â„ÓÚÛ‰‡, Ú‡Í Ë ‡ÁÎË˜Ëfl ÏÂÊ‰Û Î˛‰¸ÏË ‚ÔËÌˆËÔÂ ÔÂ‰Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌ˚ ‰Îfl‚Á‡ËÏÓÔÓÏÓ˘Ë, ÒÎÛÊÂÌËfl Ó·˘ÂÈÒÓˆË‡Î¸ÌÓÈ ˆÂÎË, ‡ ÌÂ ‰Îfl ÍÓÌÙÎËÍÚ‡.

óÚÓ ˝ÚÓ Á‡ ÒÎÛÊÂÌËÂ Ó·˘ÂÈ ËÒÓˆË‡Î¸ÌÓÈ ˆÂÎË? ç‡ ÔÓÚflÊÂÌËËËÒÚÓËË Û˜ÂÌËfl ‚Â‰Û˘Ëı ÙËÎÓÒÓÙÓ‚, Á‡ËÒÍÎ˛˜ÂÌËÂÏ ÌÂÍÓÚÓ˚ı, ÌÂ ÓÚÎË˜‡ÎËÒ¸ÓÚ ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÔÓÔÓ‚Â‰Ë. ÇÒÂ ÓÌË, ‚ÍÓÌˆÂ ÍÓÌˆÓ‚, ÔÓ‰ıÓ‰ËÎË Í ‡ÁÂ¯ÂÌË˛‚ÓÔÓÒ‡ Ó ˆÂÎË ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl. ç‡ÔËÏÂ, ä‡ÌÚÔÓ‰˜ÂÍË‚‡Î, ˜ÚÓ ˝Ú‡ ˆÂÎ¸ ÌÂ ÒÓÒÚÓËÚ ‚Û‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓÂÌËË ÙËÁË˜ÂÒÍËıÔÓÚÂ·ÌÓÒÚÂÈ, ÔÓÒÍÓÎ¸ÍÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ Û‡‚ÌflÚ¸ Ò ÊË‚ÓÚÌ˚Ï.ëÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎ¸ÌÓ, „Ó‚ÓËÚ ÓÌ, ˆÂÎ¸ ·˚ÚËfl˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÒÎÂ‰ÛÂÚ ËÒÍ‡Ú¸ ‚ ‰ÓÒÚËÊÂÌËËÌ‡ÒÚÓfl˘ÂÈ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÌÓÒÚË ˜ÂÂÁ ÔË‚ËÚËÂÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ Ë, ‚ ÌÂÍÓÚÓÓÏÒÏ˚ÒÎÂ, ‚ ÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚Ó‚‡ÌËË ËÔÓÁÂÌËË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡. å‡ÍÒ òÂÎÎÂ,‰Û„ÓÈ ÌÂÏÂˆÍËÈ ÙËÎÓÒÓÙ, Ú‡ÍÊÂ Ë˘ÂÚˆÂÎ¸ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„Ó ·˚ÚËfl ‚ ÒÛ˘ÌÓÒÚË,Ì‡Á‚‡ÌÌÓÈ ËÏ ÑÛıÓÏ (Geist),ÓÚÎË˜‡˛˘ÂÈ Î˛‰ÂÈ ÓÚ ÊË‚ÓÚÌ˚ı.òÂÎÎÂ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚ÛÂÚÒfl Ò‚ÓËÏË ËÌÒÚËÌÍÚ‡ÏË Ë˜Û‚ÒÚ‚‡ÏË ‰Îfl ÒÓı‡ÌÂÌËfl ËÔÓ‰ÓÎÊÂÌËfl Ó‰‡, Ë ˝ÚÓ Ó‰ÌËÚ Â„Ó ÒÊË‚ÓÚÌ˚ÏË. ÑÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ ÑÛı‡,

Ì‡Ô‡‚ÎÂÌÌ‡fl Ì‡ ÛÒÏËÂÌËÂ ËÌÒÚËÌÍÚÓ‚Ë ˜Û‚ÒÚ‚, ÔËÌÓÒËÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ËÒÚËÌÌÛ˛Ò‚Ó·Ó‰Û. Ä Ú‡ÍËÂ ÙËÎÓÒÓÙ˚, Í‡Í ÑÊÓÌëÚ˛‡Ú åËÎÎ¸, ËÁ‚ÂÒÚÌ˚È „Â‰ÓÌËÒÚ(ÛÌË‚ÂÒ‡Î¸Ì˚È „Â‰ÓÌËÒÚ, ËÎËÛÚËÎËÚ‡ËÒÚ), ÓÚ‚Â„‡ÎË ÛÚ‚ÂÊ‰ÂÌËflÍËÚËÍÓ‚, ˜ÚÓ ÓÌË Ò˜ËÚ‡˛Ú ˆÂÎ¸˛ ÊËÁÌË‰ÓÒÚËÊÂÌËÂ Ò‡ÏÓÈ ‚˚Ò¯ÂÈ ÒÚÛÔÂÌËÛ‰Ó‚ÓÎ¸ÒÚ‚Ëfl Ë ÚÂÏ Ò‡Ï˚ÏÔË‡‚ÌË‚‡˛Ú ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Í Ò‚ËÌ¸Â. ç‡Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ ˝ÚË ÙËÎÓÒÓÙ˚ÔÓ‰‡ÁÛÏÂ‚‡˛Ú ÔÓ‰ Û‰Ó‚ÓÎ¸ÒÚ‚ËÂÏ‡‰ÓÒÚ¸ ÛÏ‡, ÒÓ‚ÂÒÚË Ë ˜Û‚ÒÚ‚. ÖÒÎË Ï˚Ó·‡ÚËÏÒfl Í ËÒÚÓËË, ÚÓ Ì‡ á‡Ô‡‰ÂÛ‚Ë‰ËÏ èÎ‡ÚÓÌ‡, ‚˚·Ë‡˛˘Â„Ó ‚Í‡˜ÂÒÚ‚Â ˆÂÎË ÊËÁÌË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ë Â„Ó‚ÓÒÔËÚ‡ÌËfl ÒÚÂÏÎÂÌËÂ ÍÓ ‚ÒÂÏÛıÓÓ¯ÂÏÛ, Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÏÛ, Í‡ÒË‚ÓÏÛ ËÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÏÛ. ç‡ ÇÓÒÚÓÍÂ Ï˚ Û‚Ë‰ËÏäÓÌÙÛˆËfl, ÍÓÚÓ˚È ‚ ÔÓËÒÍÂ‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎ¸ÌÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡ ÓÔÂ‰ÂÎflÂÚÚ‡ÍËÂ ÊËÁÌÂÌÌ˚Â ˆÂÎË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Í‡ÍÎ˛·Ó‚¸ Í Î˛‰flÏ, ÏÛ‰ÓÒÚ¸, ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸,Ô‡‚‰‡, ÒÏÂÎÓÒÚ¸ Ë Â¯ËÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸. ùÚË‰‚‡ ÙËÎÓÒÓÙ‡ „Ó‚ÓflÚ, ˜ÚÓ ‰ÓÒÚËÊÂÌËÂ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËı ˆÂÎÂÈ ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ÚÓÎ¸ÍÓ˜ÂÂÁ Î˛·Ó‚¸ Í Û˜Â·Â, ˜ÚÓ ˜ÂÂÁ Û˜Â·Û Ë ÒÔÓÏÓ˘¸˛ Û˜Â·˚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ‰ÓÎÊÂÌ ÔÓÁÌ‡Ú¸Ú‡ÍËÂ ‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎË, Í‡Í ÛÏ, ˜ÂÒÚÌÓÒÚ¸,·ÂÂÊÎË‚ÓÒÚ¸, ÍÓÂÍÚÌÓÒÚ¸,ÔÂ‰‡ÌÌÓÒÚ¸ Ë‰Â‡Î‡Ï, Û‚‡ÊÂÌËÂ ÍÓ‰ËÚÂÎflÏ, ˘Â‰ÓÒÚ¸, ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡ ËËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸. àÁ äÓ‡Ì‡ Ë ÚÛ‰Ó‚ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ ÔÓ˝ÚÓÈ ÚÂÏÂ ÒÎÂ‰ÛÂÚ, ˜ÚÓ ËÒÎ‡Ï ÚÓÊÂ ÒÚ‡‚ËÚ





‚ ÓÒÌÓ‚Û ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„Ó ·˚ÚËflÔËÓ·ÂÚÂÌËÂ ÁÌ‡ÌËÈ Ó ÒÛ˘ÂÒÚ‚Â.ÑÛ„ËÏË ÒÎÓ‚‡ÏË, ‚ Ò‡ÏÓÏ ¯ËÓÍÓÏÒÏ˚ÒÎÂ ÒÎÓ‚‡, ÔÓÁÌ‡ÌËÂ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏÄÎÎ‡ı‡ ÔÓËÒıÓ‰ËÚ ˜ÂÂÁ Ì‡ÛÍÛ ËÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ÒÚÓÂÌËfl áÂÏÎË Ë ÇÒÂÎÂÌÌÓÈ.ç‡¯Ë Û˜ÂÌ˚Â Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎË Ì‡ÒÚ‡Ë‚‡˛Ú,˜ÚÓ Ó·Û˜ÂÌËÂ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ – Â‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌÓ‚ÓÁÏÓÊÌ˚È ÔÛÚ¸ ÔÂÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ËÁ ÔÓÚÂÌˆË‡Î¸ÌÓ„Ó ‚ ËÒÚËÌÌÓ„Ó.ÇÂ‰¸ ‚ÒÂ ÊË‚˚Â ÒÛ˘ÂÒÚ‚‡, ÍÓÏÂ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Ò‡ÁÛ ÊÂ ÔÓÒÎÂ ÓÊ‰ÂÌËfl‡‰‡ÔÚËÛ˛ÚÒfl Í ÛÒÎÓ‚ËflÏ ÊËÁÌË, Í‡Í·Û‰ÚÓ ·˚ÎË ÛÊÂ ıÓÓ¯Ó ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÎÂÌ˚ ‚‰Û„ÓÏ ÏËÂ.

áÌ‡˜ËÚ, Û ‚ÒÂı Ì‡Ò ÂÒÚ¸ ÔÓÒÚÓflÌÌ‡fl˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍ‡fl ÒÛ˘ÌÓÒÚ¸ Ë Ó·˘‡fl ˜ÂÚ‡,ÍÓÚÓ‡fl ‚ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈ ÚÂÏËÌÓÎÓ„ËËÌ‡Á˚‚‡ÂÚÒfl «Ù˚Ú‡Ú» (Ì‡ÚÛ‡). àÏÂÌÌÓ˝ÚË Ó·˘ËÂ ÔËÌˆËÔ˚, ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË Ë˜ÂÚ˚ ÓÔÂ‰ÂÎfl˛Ú ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔËÌˆËÔ˚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ÒÚ‡Ì˚.Ñ‡ÊÂ ÚÂ Ò‚ÓÈÒÚ‚‡, ÍÓÚÓ˚Â Ï˚‚ÓÒÔËÌËÏ‡ÂÏ Í‡Í ‡ÁÎË˜Ëfl, ‚ÏÂÒÚÂÓ·‡ÁÛ˛Ú Ó‰ÌÓ ˆÂÎÓÂ, ÒÎÓ‚ÌÓ ˜‡ÒÚË Ó‰ÌÓÈÏÓÁ‡ËÍË. ä‡Í Ì‡¯Ë ÓÒÌÓ‚Ì˚ÂÙËÁË˜ÂÒÍËÂ ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË ÌÂ ËÁÏÂÌËÎËÒ¸ÒÓ ‚ÂÏÂÌË ÔÓfl‚ÎÂÌËfl Ì‡ Ò‚ÂÚ ÔÂ‚Ó„Ó˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ë Û‰Ó‚ÎÂÚ‚Ófl˛ÚÒfl ‚ÓÁ‰ÛıÓÏ,‚Ó‰ÓÈ Ë ıÎÂ·ÓÏ, Ú‡Í Ë Ï˚ ÓÒÚ‡ÂÏÒflÎ˛‰¸ÏË Ò ÚÓÈ ÊÂ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓÈ ËÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚ¸˛ ‚‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË Ë Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËË. ä‡Í flÔÓÔ˚Ú‡ÎÒfl ÒÍ‡Á‡Ú¸ ‚ ÓÚ‚ÂÚ Ì‡ ‚ÓÔÓÒ

Û‚‡Ê‡ÂÏÓ„Ó ÔÓÙÂÒÒÓ‡ êÓÒÚËÒÎ‡‚‡ê˚·‡ÍÓ‚‡, ÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡Î¸Ì˚ÂÓ·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËÂ ÔËÌˆËÔ˚, ‰ÛıÓ‚Ì˚ÂˆÂÌÌÓÒÚË Ë Ó·˘ËÂ ÒÚÓÓÌ˚ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÈÊËÁÌË ÓÔÂ‰ÂÎfl˛Ú ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔËÌˆËÔ˚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ÍÓÚÓ˚Â ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸ÔËÏÂÌËÏ˚ ‚Ó ‚ÒÂı Û„ÓÎÍ‡ı ÁÂÏÌÓ„Ó¯‡‡. à, ‚ ÍÓÌˆÂ ÍÓÌˆÓ‚, ÓÒÚ‡˛ÚÒflÚÓÎ¸ÍÓ ÏÂÚÓ‰˚ ‚ÌÂ‰ÂÌËflÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ÒËÒÚÂÏ˚. ÑÎfl ˝ÚÓ„Ó Ï˚‚ÓÒÔÓÎ¸ÁÛÂÏÒfl ÏÌÓ„ÓÎÂÚÌËÏ, ‰‡ÊÂÏÌÓ„Ó‚ÂÍÓ‚˚Ï, ÓÔ˚ÚÓÏ ‡·ÓÚ˚ Ì‡¯ËıÔÂ‰‡„Ó„Ó‚, ÔÓÒÚ‡‡ÂÏÒfl ‡Á‚ËÚ¸ ˝ÚÓÚÓÔ˚Ú Ë ·Û‰ÂÏ ‡·ÓÚ‡Ú¸ Ò Û˜ÂÚÓÏËÌ‰Ë‚Ë‰Û‡Î¸Ì˚ı ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚÂÈÔÒËıÓÎÓ„ËË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ë ‡ÁÎË˜ËÈÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„Ó Ë „ÂÓ„‡ÙË˜ÂÒÍÓ„Óı‡‡ÍÚÂ‡.

ÅÛ‰Û˜Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÏ, ÓÚÍ˚Ú˚ÏÂÎË„ËÓÁÌÓÈ Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÈÚÂÏ‡ÚËÍÂ, Ç˚ ÁÌ‡ÂÚÂ ÛÒÒÍÛ˛ÍÛÎ¸ÚÛÛ, ÂÂ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚Â Ë‰ÛıÓ‚Ì˚Â ˆÂÌÌÓÒÚË. ä‡ÍËÂ ËÁ ÌËıfl‚Îfl˛ÚÒfl Ò‡Ï˚ÏË ˆÂÌÌ˚ÏË,ÔÓÎÂÁÌ˚ÏË Ë ‡ÍÚÛ‡Î¸Ì˚ÏË ‰Îfl‰‚‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó ‚ÂÍ‡? ä‡ÍËÏ ‚˚ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÂÚÂ ·Û‰Û˘ÂÂ êÓÒÒËË Ë ÂÂÏËÒÒË˛ ‚ Ö‚‡ÁËË?

ü ÁÌ‡ÍÓÏ Ò ÛÒÒÍÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛÓÈ, ÂÂËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚ÏË Ë ‰ÛıÓ‚Ì˚ÏËˆÂÌÌÓÒÚflÏË „Î‡‚Ì˚Ï Ó·‡ÁÓÏ ·Î‡„Ó‰‡flÛÒÒÍÓÈ ÎËÚÂ‡ÚÛÂ. à fl Ò Û‰Ë‚ÎÂÌËÂÏÓÚÍ˚‚‡˛ ‚ ÛÒÒÍÓÈ ËÒÚÓËË, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ

bile olsa ekonomik menfaatler, ülkeleri,idarelerin ötesinde ticaretle, ihtiyaçlarınkarflılıklı giderilmesi mecburiyetiyle bir-birine yaklafltırıyor. Bu çerçevede Rusyave Türkiye münasebetleri karflılıklı ener-ji, do¤algaz, meyve ve sebze ticareti; tu-rizm gibi hususlarla peflin hükümleryıkılıyor ve insanlık ortak paydası belirle-yici hale geliyor. Temelde insanın kerimbir varlık oldu¤u ve do¤ruyu, iyiyiaradı¤ı gibi hususlar bizi birbirimize da-ha da yaklafltırıyor. Kısaca, ümitli ol-mamız adına flartlar bugün dünkündendaha elveriflli; yarın inflallah bugünkün-den daha elveriflli olacak. Yeter kiaydınlar, mütefekkirler, sivil toplum ku-ruluflları bu konuda üzerlerine düfleniümitsizli¤e düflmeden yerine getirmeyeçalıflsınlar…

Çalıflmalarınızda insanın maddî vemanevî yaflamında yeni düflüncelerinoluflması için en önemli flartlardan biri-nin e¤itim sistemi ve ahlakî de¤erleredayanan yeni bilgi edinme yöntemlerioldu¤una çok sık vurgu yapıyorsunuz.Size göre, sözünü etti¤iniz e¤itim siste-minin sadece Türkiye realitelerine de-¤il, Rusya’nın, Ba¤ımsız Devletler Top-lulu¤u’nun, Batı Avrupa ülkelerinin,Amerika’nın da realitelerine uygundüflmesi için prensipleri ve uygulama-ları nasıl olmalı?

Farklı milletlerin ayrı inanç, tarih, kül-tür, hatta co¤rafyaya sahip bulun-masından gelen farklılıkları elbette gözardı edemeyiz. Fakat bütün farklılıklarınötesinde bir de mutlaka dikkate al-mamız gereken ortak hususlar vardır.Meseleyi fert temelinde ele alacak olur-sak karflımıza flöyle bir gerçek çıkacaktır.Bütün insanlar, aynı malzemedenyapılmadır; hepimiz, topraktan, hava vesudan gelen atomlardan, partiküllerdenolufluyoruz. Ayrıca, aynı yapıya, aynı or-ganlara sahibiz. Bununla birlikte,DNA’larımıza, parmak uçlarımıza, sesi-mize, nihayet simamıza varıncaya kadarfiziken birbirimizden farklı oldu¤umuzgibi, mizaç, karakter, tercihler, kapasiteve kabiliyetler olarak da her bir insankendi baflına ayrı bir alem olacak flekildebirbirimizden farklıyız. Ama bufarklılıklar, bizi birbirimizden kopmayade¤il, bir arada yaflamaya itiyor. Nasılbünyemizi oluflturan bütün organ-larımız, onca farklılıklarına ra¤men tamve mükemmel bir yardımlaflma içindenasıl sayısız denebilecek varlıktan, un-





«Различия между людьмив принципепредназначены длявзаимопомощи,служения общейсоциальной цели, а недля конфликта.»

“insanlar aras›ndaki

farkl›l›klar esasen

çat›flma de¤il,

yard›mlaflma içindir;

umumî ve ortak bir

hedefe hizmet içindir.”

ÔÓÒÎÂ‰ÌËı ‚ÂÍÓ‚, Ô‡‡ÎÎÂÎË Ò ËÒÚÓËÂÈéÒÏ‡ÌÒÍÓ„Ó „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ Ë íÛˆËË. ëÂ‰ËÏÓËı Ó‚ÂÒÌËÍÓ‚ Ë Î˛‰ÂÈ ·ÓÎÂÂ ÏÓÎÓ‰˚ıÓ˜ÂÌ¸ Ï‡ÎÓ ÚÂı, ÍÚÓ ÌÂ ˜ËÚ‡Î ·˚èÛ¯ÍËÌ‡, ÑÓÒÚÓÂ‚ÒÍÓ„Ó, íÓÎÒÚÓ„Ó,óÂıÓ‚‡, ‰‡ÊÂ ÉÓ„ÓÎfl, å‡ÍÒËÏ‡ ÉÓ¸ÍÓ„Ó Ëè‡ÒÚÂÌ‡Í‡. ä‡Í ÔÓıÓÊ‡ ÊËÁÌ¸ ˝ÚËı‚ÂÎËÍËı ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ, ‰‡Ï‡ÚÛ„Ó‚ ËÔÓ˝ÚÓ‚, Ò˛ÊÂÚ˚ Ë „ÂÓË ËıÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËÈ Ì‡ ÊËÁÌ¸ Ë ÚÛ‰˚ ÏÌÓ„ËıÌ‡¯Ëı ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ Ë Ì‡ Ëı „ÂÓÂ‚! ÇÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚË ÚÂı, ÍÚÓ ÊËÎ ‚ ÔÂËÓ‰‡ÒÔ‡‰‡ éÒÏ‡ÌÒÍÓ„Ó „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡, ‚‰Â‚flÚÌ‡‰ˆ‡ÚÓÏ ‚ÂÍÂ, Ë ‚ ÔÂ‚ÓÈ ˜ÂÚ‚ÂÚË‰‚‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó ‚ÂÍ‡, ‰Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËflêÂÒÔÛ·ÎËÍË! éÌË ÒıÓÊË, ÔÓÚÓÏÛ ˜ÚÓ‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡ÌËÂ ÑÓÒÚÓÂ‚ÒÍÓ„Ó Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ«‚ÒÂ Ï˚ ‚˚¯ÎË ËÁ „Ó„ÓÎÂ‚ÒÍÓÈ«òËÌÂÎË», ÔÂÍ‡ÒÌÓ ÔÓ‰ıÓ‰ËÚ ‰Îfl‚ÒÂ„Ó Ì‡¯Â„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡ Ë Ì‡¯ÂÈ ËÒÚÓËËÚÓ„Ó ‚ÂÏÂÌË. äÂÒÚ¸flÌÂ, ÓÔËÒ‡ÌÌ˚Â ‚«åÂÚ‚˚ı ‰Û¯‡ı» ÉÓ„ÓÎfl, fl‚Îfl˛ÚÒfl ËÌ‡¯ËÏË ÍÂÒÚ¸flÌ‡ÏË. åÂÎ‡ÌıÓÎËflèÛ¯ÍËÌ‡, ÍÓ„‰‡-ÚÓ ÔÓ·˚‚‡‚¯Â„Ó ‚ ÏÓÂÏÓ‰ÌÓÏ „ÓÓ‰Â ùÁÛÛÏ, ÓÚ‡ÁËÎ‡Ò¸ ‚«Ö‚„ÂÌËË éÌÂ„ËÌÂ» Ë «áËÏÌÂÏ ‚Â˜ÂÂ», Ë˝ÚÓ Ì‡¯‡ ÏÂÎ‡ÌıÓÎËfl. ä‡Í ÔÓıÓÊË«ÅÂÒ˚» ÑÓÒÚÓÂ‚ÒÍÓ„Ó Ì‡ Ì‡¯Ëı«Í‡·ÓÌ‡ËÂ‚»! ä‡Í ·Û‰ÚÓ ÓÔËÒ˚‚‡˛ÚÒflÓ‰ÌË Ë ÚÂ ÊÂ Ú‡ÈÌ˚Â Ó·˘ÂÒÚ‚‡,ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ËÌÚË„Ë, ÔÓÍÛ¯ÂÌËfl ËÔÂÒÚÛÔÎÂÌËfl. ä‡Í ÔÓıÓÊ Ì‡¯ ÄıÏÂÚùÙÂÌ‰Ë Ì‡ óÂıÓ‚‡, ÍÓÚÓ˚È ÒÚ‡‡ÂÚÒflÁ‡˘ËÚËÚ¸ ˆÂÌÌÓÒÚË Ò‚ÓÂ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡ÔÂÂ‰ Á‡Ô‡‰ÌÓÈ ÎËÚÂ‡ÚÛÓÈ! ä‡Í ÔÓıÓÊÒÔÓ åÂıÏÂÚ‡ ÄÍËÙ‡ Ë íÂ‚ÙËÍ‡ îËÍÂÚ‡Ì‡ ÒÔÓ ÏÂÊ‰Û íÓÎÒÚ˚Ï Ë íÛ„ÂÌÂ‚˚Ï! à‚ íÛˆËË ÏÓÊÌÓ Ì‡ÈÚË ÚÓÚ ÊÂ ÌË„ËÎËÁÏË Ï‡ÚÂË‡ÎËÁÏ, ‡Á‚Ë‚¯ËÈÒfl Û ˜‡ÒÚËÛÒÒÍËı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚, Ë ‚˚Ò¯ÂÂÓ·˘ÂÒÚ‚Ó, ÍÓÚÓÓÂ ÔÂ‰ÔÓ˜ËÚ‡ÎÓÓ·˘‡Ú¸Òfl Ì‡ Ù‡ÌˆÛÁÒÍÓÏ, ‡ ÌÂ Ì‡Ó‰ÌÓÏ flÁ˚ÍÂ, Ë ·˚ÎÓ ÔÓ‰‚Â„ÌÛÚÓíÓÎÒÚ˚Ï ÒÂ¸ÂÁÌÓÈ ÍËÚËÍÂ ‚ «ÄÌÌÂä‡ÂÌËÌÓÈ», Ë ê‡ÒÍÓÎ¸ÌËÍÓ‚‡ Ò ëÓÌÂÈ,ÍÓÚÓ˚Â ÓÚ „flÁÌÓ„Ó Ë ÌÂÁ‰ÓÓ‚Ó„ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl ÔË¯ÎË Í ÂÎË„ËË. íÂÏÛÎ˛·‚Ë, ÔÓËÒÍ‡ ·ÂÒÒÏÂÚËfl ËÔËÏËÂÌËfl Ò ÅÓ„ÓÏ, „ÎÛ·ÓÍÓÔÓ‡·ÓÚ‡ÌÌÛ˛ ‚ «ÑÓÍÚÓÂ ÜË‚‡„Ó»è‡ÒÚÂÌ‡Í‡, ÏÓÊÌÓ Ì‡ÈÚË Û ÔÓÒÎÂ‰ÌÂ„ÓÔÓÍÓÎÂÌËfl ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ éÒÏ‡ÌÒÍÓÈ‰ÂÊ‡‚˚ Ë ÔÂËÓ‰‡ êÂÒÔÛ·ÎËÍË. äÓ„‰‡Ï˚ ˜ËÚ‡ÂÏ «íË ÒÂÒÚ˚» ÄÌÚÓÌ‡ óÂıÓ‚‡,Ï˚ ˜Û‚ÒÚ‚ÛÂÏ ÚÓ ÊÂ, ˜ÚÓ Ë ÔË ˜ÚÂÌËË«íÂı ‰Ó˜ÂÍ èÂÚÂ‚ ÅÂfl» åÛÌÂ‚‚Â‡Äfl¯Î˚. ê‡ÁÓ˜‡Ó‚‡ÌËÂ å‡flÍÓ‚ÒÍÓ„Ó ‚Â‚ÓÎ˛ˆËË, ‰Ó‚Â‰¯ÂÂ Â„Ó ‰ÓÒ‡ÏÓÛ·ËÈÒÚ‚‡, Ë ‡ÁÓ˜‡Ó‚‡ÌËÂ ‚ÂÎËÍÓ„ÓÔÓ˝Ú‡ è‡ÒÚÂÌ‡Í‡ ÔÓ ÚÓÏÛ ÊÂ ÔÓ‚Ó‰Û Ï˚‚ÒÚÂ˜‡ÂÏ Û ÏÌÓ„Ëı ÚÛÂˆÍËıËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ ÔÂËÓ‰‡ êÂÒÔÛ·ÎËÍË. ÄÌ‡ÒÍÓÎ¸ÍÓ „ÎÛ·ÓÍÓ ÔÓ‚ÎËflÎ‡ «å‡Ú¸»å‡ÍÒËÏ‡ ÉÓ¸ÍÓ„Ó Ì‡ ÍÓÏÏÛÌËÒÚË˜ÂÒÍËÂ‰‚ËÊÂÌËfl ‚ íÛˆËË...

ÇÓ ÏÌÓ„Ëı Ó·Î‡ÒÚflı ÊËÁÌË ÏÓÊÌÓ

surdan müteflekkil kainatta her bir fleyumumî bir hedef istikametinde di¤erle-riyle içten bir münasebet ve yardımlafl-ma halinde ve nasıl mesela her gün ye-di¤imiz ekme¤i elde edebilmemiz içinısısı ve ıflı¤ıyla günefl, su, hava, toprak,bu¤day tohumu ve bizim eme¤imizorantılı bir iflbirli¤i içinde, öyle de insan-lar arasındaki farklılıklar da esasençatıflma de¤il, yardımlaflma içindir;umumî ve ortak bir hedefe hizmet için-dir. Nedir bu umumî ve ortak hedef? Bumevzuda dinlerin söyledikleriyle tarihboyu bazı istisnalar dıflında önde gelenfilozofların söyledikleri birbirlerindenfarklı olmamıfltır. Hepsi de insanın yer-yüzü hayatının gayesi üzerinde dur-mufllardır. Mesela Kant, bu gayeyi izahederken, insanın varlık gayesinin maddîhazları tatmin olamayaca¤ının, çünkübu konuda insanın hayvanlara yetiflme-sinin mümkün olmadı¤ının, dolayısıylainsanın varlık gayesini ahlakî terbiyeylegerçek insanlı¤a ulaflma, bir bakıma ka-mil insan olmada aramak gerekti¤ininaltını çizer. Bir baflka Alman filozofuSchiller de, insanî varlı¤ı onu hayvanlar-dan ayıran Geist adını verdi¤i bir özdearar. ‹nsiyaklara, hislere tabi olma ve buflekilde neslin devamına hizmet etmeyiinsanın hayvanlarla ortak yanı olarakzikrederken, Geist’i ve onun faaliyetleri-ni insandaki hislere ve temayüllere isti-kamet tayin etme ve onları dizginlemeolarak tarif eder ve gerçek insanî hürri-yeti bu faaliyette görür. Hazcı olarak bi-linen John Stuart Mili gibi filozoflar iseen yüksek hazza ulaflmayı hayatın gaye-si kabul etti¤i ve bununla insana do-muzlara layık bir haz hedefi tayin etti¤itenkitlerine cevap verirken, yine insanîvarolufltaki temel gayeye müracaat ederve kastının zihnî, vicdanî ve duygularahas en yüksek hazlar oldu¤unu belirtir.Eski ça¤lara gidecek olursak, mesela biryanda Batı’da Eflatun insan ve e¤itimiiçin iyiye, do¤ruya, güzele ve adaleteulaflmayı hedef olarak tercih ederken,Do¤u’da faziletli bir cemiyet arayıflı için-deki Konfüçyüs, insanı sevmek, hikmetisevmek, samimiyeti sevmek, hakikatisevmek, cesareti sevmek ve kararlılı¤ısevmek olarak tespit etti¤i insanî hedef-lerin hepsinin ancak ö¤renmeyi sevmekve ö¤renmekle mümkün olaca¤ını, ö¤-renmekle de insanın liyakat, do¤ruluk,akıllılık, dürüstlük, iktisat, bozulmama,anne-baba haklarına riayet, cömertlik,disiplin ve samimiyet gibi faziletlereulaflması gerekti¤inden söz eder.




Ó·Ì‡ÛÊËÚ¸ ˜ÂÚ˚ ÒıÓ‰ÒÚ‚‡ ÏÂÊ‰ÛíÛˆËÂÈ Ë êÓÒÒËÂÈ. Ç ÓÒÒËÈÒÍÓÏÓ·˘ÂÒÚ‚Â Û‰ÂÎflÂÚÒfl Ó„ÓÏÌÓÂ ‚ÌËÏ‡ÌËÂÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÓÚÂ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÏÛ, ÌÓ ËÁ‡Û·ÂÊÌÓÏÛ ËÒÍÛÒÒÚ‚Û Ë ÎËÚÂ‡ÚÛÂ.ÇÓÁÏÓÊÌÓ, Ó‰ÌÓÈ ËÁ Ò‡Ï˚ı ‚‡ÊÌ˚ıÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ı Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚ıÚ‡‰ËˆËÈ ‚ êÓÒÒËË fl‚ÎflÂÚÒfl ÚÓ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ,ÍÓÚÓÓÂ ÔË‰‡ÂÚÒfl ‡Á‚ËÚË˛ ËÒÍÛÒÒÚ‚‡ ËÎËÚÂ‡ÚÛ˚, Ë ÍÓÚÓÓÂ ÏÓÊÂÚ ÔÓÒÎÛÊËÚ¸ıÓÓ¯ËÏ ÔËÏÂÓÏ ÏËÓ‚ÓÏÛÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚Û ‚ ‰‚‡‰ˆ‡Ú¸ ÔÂ‚ÓÏ ‚ÂÍÂ. ÇÓÚÎË˜ËÂ ÓÚ Ì‡Ò, Û ‚‡Ò ‰‡ÊÂ ÒÓ‚ÂÚÒÍËÈÂÊËÏ ÌÂ ÒÚÓÎ¸ „Û·Ó ‚ÏÂ¯Ë‚‡ÎÒfl ‚ÛÒÒÍËÈ flÁ˚Í Ë ÎËÚÂ‡ÚÛÛ, ˜ÚÓ·˚ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ Ëı ËÁÏÂÌËÚ¸.

ëÂ„Ó‰Ìfl, ÍÓ„‰‡ ËÌ‰Ë‚Ë‰Û‡ÎËÁÏ Ë‡Á‚Ë‚‡˛˘ËÈÒfl ‚ÏÂÒÚÂ Ò ÌËÏ ˝„ÓËÁÏ‚˚ıÓ‰flÚ Ì‡ ÔÂÂ‰ÌËÈ ÔÎ‡Ì, ÛÒÒÍÓÂ„ÓÒÚÂÔËËÏÒÚ‚Ó, Í‡Í Ë ÚÛÂˆÍÓÂ,fl‚Îfl˛ÚÒfl ‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎflÏË, ÍÓÚÓ˚Â Ì‡‰ÓÒÓı‡ÌËÚ¸. Ç êÓÒÒËË ÂÒÚ¸ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚,

ÛÚ‚ÂÊ‰‡˛˘ËÂ ‚ Ò‚ÓËı ‡·ÓÚ‡ıÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ ÒÓÎË‰‡ÌÓÒÚ¸ ‚ÔÓÚË‚Ó‚ÂÒ ˜ÂÁÏÂÌÓÏÛËÌ‰Ë‚Ë‰Û‡ÎËÁÏÛ, ÓÊ‰ÂÌÌÓÏÛÏÓ‰ÂÌËÁ‡ˆËÂÈ. è‡ÚË‡ı åÓÒÍÓ‚ÒÍËÈ ËÇÒÂfl êÛÒË ÄÎÂÍÒËÈ II ‚ ËÌÚÂ‚¸˛ÊÛÌ‡ÎÛ «ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl» „Ó‚ÓËÎ, ˜ÚÓÓÒÌÓ‚‡ÌËÂ Ó·˘ÂÒÚ‚‡, ÍÓÚÓÓÂ ÒÛ‚‡ÊÂÌËÂÏ ÓÚÌÓÒËÚÒfl Í ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËÏˆÂÌÌÓÒÚflÏ Ë ÊÂÎ‡ÌËflÏ, Ó·ÂÒÔÂ˜ËÚÒÚ‡·ËÎ¸Ì˚È ÔÓ‰˙ÂÏ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡ Ì‡‰ÓÎ„ËÂ ÒÚÓÎÂÚËfl: «Ç êÓÒÒËË Î˛‰Ë,ÓÚÌÓÒfl˘ËÂÒfl Í ‡ÁÌ˚Ï ÂÎË„ËflÏ ËÌ‡Ó‰‡Ï, ‚ ÚÂ˜ÂÌËÂ ‰ÓÎ„Ó„Ó ‚ÂÏÂÌËÊËÎË ‚ Ó·ÒÚ‡ÌÓ‚ÍÂ Î˛·‚Ë, Û‚‡ÊÂÌËfl ËÏË‡. í‡Í‡fl ÒËÚÛ‡ˆËfl ÌÂ ÔÓfl‚ËÎ‡Ò¸ Ò‡ÁÛ.å˚ ÁÌ‡ÂÏ ˆÂÌÛ Ì‡¯Â„Ó ÓÔ˚Ú‡. à Ï˚„ÓÚÓ‚˚ ÔÓ‰ÂÎËÚ¸Òfl Ì‡¯ËÏ ÓÔ˚ÚÓÏ ÒÓ‚ÒÂÏ ÏËÓÏ». ùÚÓ Ì‡¯Â Ó·˘ÂÂÔÓÊÂÎ‡ÌËÂ. Ç êÓÒÒËË ‚˚‡ÒÚ‡˛Ú ÍÛÔÌ˚ÂËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚. é‰ÌËÏ ËÁ ÌËı fl‚ÎflÂÚÒfl,Ì‡ÔËÏÂ, ˝ÍÒÔÂÚ ÔÓ ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏÛ Ô‡‚Û„-Ì ãÂÓÌË‰ ë˛ÍËflÈÌÂÌ. éÌ Ó·‡˘‡ÂÚÌ‡¯Â ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ ˝ÎÂÏÂÌÚ˚,Ò·ÎËÊ‡˛˘ËÂ á‡Ô‡‰ Ò ÇÓÒÚÓÍÓÏ, Ò

«Понимание того, чточеловек в основе своей

благороден и ищет правду идоброту, еще больше

сближают нас.»

“Temelde insan›n kerim bir

varl›k oldu¤u ve do¤ruyu,

iyiyi arad›¤› gibi hususlar

bizi birbirimize daha da

yaklaflt›r›yor.”


ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËÏ ÏËÓÏ, ÓÚ‰‡ÂÚ ‰ÓÎÊÌÓÂÍ‡Ê‰ÓÈ ˆÂÌÌÓÒÚË, ‚˚ÒÚÛÔ‡ÂÚ Á‡Ò·ÎËÊÂÌËÂ Ë ‰Ë‡ÎÓ„ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ‡ÁÌ˚ı ÂÎË„ËÈ. åËÌËÒÚ ËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı‰ÂÎ êÓÒÒËË „-Ì ë.Ç. ã‡‚Ó‚ ‚ Ò‚ÓÂÈ ÒÚ‡Ú¸Â,ÓÔÛ·ÎËÍÓ‚‡ÌÌÓÈ ‚ ‰ÂÍ‡·Â 2004 „Ó‰‡ ‚fl‰Â ÚÛÂˆÍËı „‡ÁÂÚ, Á‡fl‚ËÎ, ˜ÚÓ «ÌËÍÚÓ‚ÏÂÒÚÓ Ò‡ÏËı êÓÒÒËË Ë íÛˆËË ÌÂ‚ÓÁ¸ÏÂÚ Ì‡ ÒÂ·fl ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸ ÒÚ‡Ú¸ÏÓÒÚÓÏ ÏÂÊ‰Û ‡ÁÌ˚ÏË ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflÏË,Ë ‡ÍÚË‚ÌÓ ÔÓÏÓ„‡Ú¸ ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌË˛·Û‰Û˘Ëı Ò‚flÁÂÈ ÏÂÊ‰Û Ö‚ÓÔÓÈ Ë ÄÁËÂÈ,á‡Ô‡‰ÓÏ Ë ÇÓÒÚÓÍÓÏ». ÖÒÎË Û˜ÂÒÚ¸ Ú‡ÍËÂÙ‡ÍÚÓ˚, Í‡Í ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Â ËËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚Â Ú‡‰ËˆËË êÓÒÒËË, ÂÂËÒÚÓË˜ÂÒÍËÈ ÓÔ˚Ú, „ÂÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÂ Ë„ÂÓÒÚ‡ÚÂ„Ë˜ÂÒÍÓÂ ÔÓÎÓÊÂÌËÂ, Ì‡ÎË˜ËÂ·ÓÎ¸¯Ëı Á‡Ô‡ÒÓ‚ ÔËÓ‰Ì˚ı˝ÌÂ„ÓÌÓÒËÚÂÎÂÈ, „Ë„‡ÌÚÒÍÛ˛ ÏÓ˘¸, ÚÓêÓÒÒËfl ÏÓÊÂÚ ‚ÌÂÒÚË ·ÓÎ¸¯ÓÈ ‚ÍÎ‡‰ ‚ÔÓ‰‰ÂÊ‡ÌËÂ ÏË‡ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ Ì‡¯ÂÏÂ„ËÓÌÂ, ÌÓ Ë ‚Ó ‚ÒÂÏ ÏËÂ.

Ç ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ „Ó‰˚ ‚ ‡ÁÌ˚ıÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡ ‡ÒÚÂÚ ËÌÚÂÂÒ ÍÇ‡¯ÂÏÛ Û˜ÂÌË˛ Ë ÊËÁÌÂÌÌ˚ÏÔËÌˆËÔ‡Ï. åÌÓ„ËÂ Ò˜ËÚ‡˛Ú ‚‡ÒÏÛ‰Ê‡‰‰Ë‰ÓÏ ËÒÎ‡Ï‡ ËÔÓ„ÂÒÒË‚Ì˚Ï ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËÏÛ˜ÂÌ˚Ï, ˜¸Ë Ú‡ÙÒË˚ ÓÚ‚Â˜‡˛Ú Ì‡ËÁÏÂÌÂÌËfl, ÔÓËÒıÓ‰fl˘ËÂ ‚ ÏËÂ.Ç˚ ÒÓ„Î‡ÒÌ˚ Ò Ú‡ÍÓÈ ÓˆÂÌÍÓÈÇ‡¯Â„Ó ÒÚ‡ÚÛÒ‡?

Ç ËÒÎ‡ÏÂ Á‚‡ÌËÂ ÏÛ‰Ê‡‰‰Ë‰‡(Ó·ÌÓ‚ËÚÂÎfl) fl‚ÎflÂÚÒfl Ó˜ÂÌ¸ ‚˚ÒÓÍËÏ.éÌÓ ÚÂ·ÛÂÚ ÓÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ·˚Ú¸ÒÓ‚Â¯ÂÌÌ˚Ï ‚ Ì‡ÛÍÂ, Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË ËÔÓ‚Â‰ÂÌËË. Ç‡¯ ÔÓÍÓÌ˚È ÒÎÛ„‡ ÌËÍÓ„‰‡ÌÂ „Ì‡ÎÒfl Á‡ Ú‡ÍËÏ ‚˚ÒÓÍËÏ Á‚‡ÌËÂÏ ËÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ Ò˜ËÚ‡Î ÒÂ·fl Ú‡ÍÓ‚˚Ï. ü ÌÂÔÂ‰ÒÚ‡‚Îfl˛ ‚‡Ï ËÒÎ‡Ï ‚ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÈËÌÚÂÔÂÚ‡ˆËË. ü ÒÚ‡‡˛Ò¸ ‚˚‡ÁËÚ¸ËÒÎ‡Ï, ÍÓÚÓ˚È ÔÂ‰ÔËÒ‡Ì ÇÒÂ‚˚¯ÌËÏ ‚äÓ‡ÌÂ, Ë ÍÓÚÓÓÏÛ èÓÓÍ åÛı‡ÏÏÂ‰(Ò.‡.Ò.) Ó·Û˜‡Î Ë ÒÎÓ‚ÓÏ, Ë ÔËÏÂÓÏÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ÊËÁÌË. èÓ˜ÂÏÛ ÌÂÍÓÚÓ˚ÂÎ˛‰Ë ÔÓÌËÏ‡˛Ú ËÒÎ‡Ï ÔÓ-ËÌÓÏÛ? ç‡ ˝ÚÓÂÒÚ¸ ÔË˜ËÌ˚.

ë ÚËÌ‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó ‚ÂÍ‡ ‚ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓÏ ÏËÂ Ì‡ÒÚÛÔËÎÔÂËÓ‰ ÒÚ‡„Ì‡ˆËË ‚ Ì‡ÛÍÂ.èÂÓ·Î‡‰‡˛˘ÂÂ ÁÌ‡˜ÂÌËÂÔÓÎÛ˜ËÎË ÒËÎ‡ Ë Á‡ÍÓÌ, ‡ÏÛ‰ÓÒÚ¸ (ıËÍÏ‡Ú) Ë Ì‡ÛÍ‡(ËÎÏ) ÛÚ‡ÚËÎË ÚÓ ‚ÎËflÌËÂ,ÍÓÚÓÓÂ ÓÌË ËÏÂÎË ‚ÔÂ‰˚‰Û˘ËÂ ‚ÂÍ‡. Ç ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ,Í‡Í ‚˚ ıÓÓ¯Ó ÁÌ‡ÂÚÂ, ‰‚‡‰ˆ‡Ú˚È ‚ÂÍËÒÎ‡ÏÒÍËÈ ÏË ‚ÒÚÂÚËÎ ‚ ÒÓÒÚÓflÌËË‡ÁÛıË Ë ÍÓÎÓÌË‡Î¸ÌÓÈ Á‡‚ËÒËÏÓÒÚË.ÖÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ, ‚ Í‡Ê‰ÓÈ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓÈÒÚ‡ÌÂ ÔÂ‰ÔËÌËÏ‡ÎËÒ¸ ÔÓÔ˚ÚÍËËÁÏÂÌËÚ¸ Ú‡ÍÓÂ ÔÓÎÓÊÂÌËÂ. ÇÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚÂÎ¸Ì˚ı ‰‚ËÊÂÌËflı Ë ‚ÓÈÌ‡ıÂÎË„ËÓÁÌ˚È Ù‡ÍÚÓ ÒÚ‡Î ‰‚ËÊÛ˘ÂÈÒËÎÓÈ. ëÓ ‚ÂÏÂÌÂÏ ÂÎË„Ëfl ÒÚ‡Î‡

marifetine ulaflmayı koyar. Alimlerimiz,mütefekkirlerimiz, insandan baflka di-¤er canlılar, mesela hayvanlar yeryüzü-ne gelirken yeryüzü hayatının flartlarınıadeta bir baflka alemde ö¤renmifl olarakgelir ve hemen hayata adapte olurlar-ken, insanın potansiyel insan olmaktangerçek insan olmaya yürümesinin ancakö¤renmekle mümkün olaca¤ı üzerindedururlar.

Demek oluyor ki, ‹slamî terminolojideadına “fıtrat” denilen hepimizde ortakde¤iflmez bir insanî özümüz, bir insanlıkortak paydamız var. ‹flte bu insanlık or-tak paydamız, ortak ihtiyaçlarımız, ortakhususiyetlerimiz, dünyanın neresindeolursa olsun e¤itimde de temel düstur-ları belirler. Farklılık gibi gördü¤ümüzhususlar bile, bir yapbozun parçaları gi-bi ortaya garip bir bütün çıkarır. Nasıltemel maddî ihtiyaçlarımız ilk insandanbu yana de¤iflmemifl ve yine ilk insan-dan bu yana aynı unsurlarla karflılanıyorve hava, su, ekmek bu ihtiyaçları gider-mede her zaman aslî yerlerini koruyor;öyle de e¤itime mevzu zihnî ve manevîyanımızla da biz hep aynıyız. Bütün in-sanlarca paylaflılan temel insanî hususi-yetler, temel ahlakî de¤erler, insanî ha-yatın herkes için ortak yanları, e¤itimiçin de dünyanın her yanında geçerliolabilecek temel esasları tayin etmekte-dir. Geriye kala kala sadece uygulanacakmetotlar kalmaktadır ki, bu mevzudae¤itimcilerimizin, yıllardır, hattaasırlardır yaptıkları çalıflmalardan fay-dalanır, bunları gelifltirmeye gayreteder, insanî psikolojideki ferdîfarklılıkları, uygulamada kültür ve co¤-rafya farklılıklarından gelen hususlarınazara alır, öyle davranırız.

Din ve ahlak bakımından açık bir in-san olarak Rus kültür, entelektüel ve

manevî geleneklerini mutlakabiliyorsunuzdur. Size göre bugeleneklerin hangi özelliklerien de¤erli, yararlı ve 21.yüzyılda gerçeklefltirilmeyelayık olandır? ‹nsanların kalpve akıllarının manevî destekle,mantıkla, sosyal endifleyle, so-

rumlulukla kültür özlü hayat prensiple-rini benimsedi¤i günümüzde Rusya’nıngelece¤ini ve Avrasya’da görevini nasılgörüyorsunuz?

Rus kültür, entelektüel ve manevî ge-leneklerini önemli ölçüde Rus edebi-yatından takip edebildi¤imi ve takipedebildi¤im kadarıyla da Rusya’nın bil-




«Среди моих ровесникови людей более молодыхочень мало тех, кто не

читал Пушкина,Достоевского, Толстого,

Чехова, даже Гоголя,Максима Горького и

Пастернака.»

“Benim yafl›mda olan,

benden sonra gelen

entelektüeller içinde

Puflkin’i, Dostoyevski’yi,

Tolstoy’u, Çehov’u, hattâ

Gogol’u, Maxim Gorki’yi,

Pasternak’› okumayan

çok azd›r.”

Kur’an’da okudu¤umuz ve mevzu üze-rinde yazan ‹slam alim ve mütefekkirle-rinden takip etti¤imiz kadarıyla, ‹slamda insanî varoluflun temeline eflyanınbilgisine sahip olmayı, yani en genifl ma-nasıyla ilmi, ilimle yeryüzünü imar et-meyi, kainatı bir kitap gibi okuyup, Allah


‚ÓÒÔËÌËÏ‡Ú¸Òfl Í‡Í Ë‰ÂÓÎÓ„Ëfl. à ÒÌÓ‚‡ËÏÂÎÓ ÏÂÒÚÓ ÔÂÌÂ·ÂÊÂÌËÂ ÏÛ‰ÓÒÚ¸˛Ë Ì‡ÛÍÓÈ. äÓÏÂ ÚÓ„Ó, Á‡Ó‰ËÎËÒ¸ÔÓÚË‚ÓÒÚÓfl˘ËÂ ‰Û„ ‰Û„Û ‡‰ËÍ‡Î¸Ì˚ÂË‰ÂÈÌ˚Â ‰‚ËÊÂÌËfl. é‰ÌË, ÔÂÌÂ·Â„‡fl·Ó„‡ÚÓÈ ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÈ Ô‡ÍÚËÍÓÈËÒÎ‡Ï‡, ÔËÌflÎË ‚ÂÒ¸Ï‡ ÔÛËÚ‡ÌÒÍÛ˛Ï‡ÌÂÛ, ÛÚ‚ÂÊ‰‡fl, ˜ÚÓ ÓÌË‚ÓÁ‚‡˘‡˛ÚÒfl Í äÓ‡ÌÛ Ë ÒÛÌÌÂ, ˜ÚÓ·Û‰ÚÓ ·˚ ÂÎË„Ëfl ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÍÌË„‡ı; Ë ˝ÚÓ ·˚ÎÓ ÔÓıÓÊÂ Ì‡ ÔÓÔ˚ÚÍÛÔÓÒÚÓËÚ¸ ‰ÓÏ Ì‡ ‚Ó‰Â. ÑÛ„ËÂÔÓÔ˚Ú‡ÎËÒ¸ ÔÂ‚‡ÚËÚ¸ ËÒÎ‡Ï ‚‰‚ËÊÛ˘Û˛ ÒËÎÛ ÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚÂÎ¸Ì˚ı ‚ÓÈÌ ËÌ‡ˆËÓÌ‡ÎËÁËÓ‚‡ÎË Â„Ó. ïÓÚfl ‚ÒÂ ˝ÚË

„ÛÔÔ˚ Ó·‡˘‡ÎËÒ¸ Í äÓ‡ÌÛ Ë ÒÛÌÌÂ,ÓÌË ÌÂ ÒÏÓ„ÎË ÔÓÌflÚ¸ äÓ‡Ì Í‡Í Â‰ËÌÓÂˆÂÎÓÂ, ÌÂ ÒÏÓ„ÎË ÓˆÂÌËÚ¸ ‡flÚ˚(ÁÌ‡ÏÂÌËfl) äÓ‡Ì‡ ‚ ˆÂÎÓÒÚÌÓÒÚË Ë ‚Ò‚flÁË Ò ‰Û„ËÏË ‡flÚ‡ÏË. àÁ-Á‡ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï ÌÂ ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡ÎÒfl Í‡Í Â‰ËÌÓÂˆÂÎÓÂ, ‡ Â„Ó ˜‡ÒÚË ÌÂ ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡ÎËÒ¸ ‚Ò‚flÁË ‰Û„ Ò ‰Û„ÓÏ, ÔÓfl‚ËÎÓÒ¸ÏÌÓÊÂÒÚ‚Ó ÚÓÎÍÓ‚‡ÌËÈ ËÒÎ‡Ï‡. Ç‡¯ÔÓÍÓÌ˚È ÒÎÛ„‡ ÔÓÔ˚Ú‡ÎÒfl Ò Ò‡ÏÓ„ÓÌ‡˜‡Î‡, ‚ ÏÂÛ Ò‚ÓËı ÒËÎ, ‚˚‡·ÓÚ‡Ú¸ˆÂÎÓÒÚÌÛ˛ ÚÓ˜ÍÛ ÁÂÌËfl. ÉÓ‚Ófl ÓäÓ‡ÌÂ Ë ÒÛÌÌÂ, ÒÎÂ‰Ó‚‡ÎÓ ·‡Ú¸ ‚Ó‚ÌËÏ‡ÌËÂ ËÒÚÓË˛, fl‚Îfl˛˘Û˛Òfl ‰Îfl Ì‡Ò

ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËfl Ó ÏÂÚÓ‰ÓÎÓ„ËË Í‡Ê‰Ó„ÓÌ‡Ô‡‚ÎÂÌËfl Ì‡ÛÍË, Ó Ì‡ÛÍÂ flÁ˚Í‡ ËÎÓ„ËÍË. ç‡ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ, ÔÂÊ‰Â ˜ÂÏÌ‡˜‡Ú¸ ÚÓÎÍÓ‚‡Ú¸ äÓ‡Ì, Ì‡‰Ó ÔÂÍ‡ÒÌÓÁÌ‡Ú¸ ÏÂÚÓ‰ÓÎÓ„Ë˛ Ú‡ÙÒË‡. èÂÂ‰ ÚÂÏ,Í‡Í Ì‡˜‡Ú¸ ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡Ú¸ ÒÛÌÌÛ èÓÓÍ‡Ë ı‡‰ËÒ˚, ÒÎÂ‰ÛÂÚ ıÓÓ¯Ó ËÁÛ˜ËÚ¸ÏÂÚÓ‰ÓÎÓ„Ë˛ ı‡‰ËÒÓ‚. èÂÂ‰ ÚÂÏ Í‡ÍÌ‡˜‡Ú¸ „Ó‚ÓËÚ¸ Ë ÔËÒ‡Ú¸ Ó ÙËÍıÂ –ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏ Ô‡‚Â Ë ‚˚ÌÓÒËÚ¸ Â¯ÂÌËfl,ÓÒÌÓ‚‡ÌÌ˚Â Ì‡ ËÒÎ‡ÏÂ, Ì‡‰Ó Ó˜ÂÌ¸ıÓÓ¯Ó ÛÒ‚ÓËÚ¸ ÏÂÚÓ‰ÓÎÓ„Ë˛ ÙËÍı‡.á‰ÂÒ¸, ÍÓÌÂ˜ÌÓ, ÌÂÛÏÂÒÚÌÓ ‚‰‡‚‡Ú¸Òfl ‚ÔÓ‰Ó·ÌÓÒÚË, ÌÓ ‰Îfl ÎÛ˜¯Â„Ó ÔÓÌËÏ‡ÌËfl

Î‡·Ó‡ÚÓËÂÈ Ë ÏÌÓ„ÓÍ‡ÚÌÓÔÓ‚ÚÓfl˛˘Û˛ Ò‚ÓÈ ÓÔ˚Ú. àÌ‡˜Â „Ó‚Ófl,fl ÔÓflÒÌfl˛ ËÒÎ‡Ï, ÍÓÚÓ˚È ÓÔËÒ˚‚‡ÂÚÒfl‚ äÓ‡ÌÂ Ë ÔÓÔÓ‚Â‰ÛÂÚÒfl ÊËÁÌ¸˛Ò‡ÏÓ„Ó èÓÒÎ‡ÌÌËÍ‡ ÅÓÊ¸Â„Ó. ü Ô˚Ú‡˛Ò¸ÔÂÂ‰‡Ú¸ ËÒÎ‡Ï Ú‡ÍËÏ, Í‡ÍÓÈ ÓÌ ÂÒÚ¸.

ÇÓ-‚ÚÓ˚ı, ·ÂÁ„‡ÏÓÚÌÓÒÚ¸,„ÓÒÔÓ‰ÒÚ‚Û˛˘‡fl ‚ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ ‚ÂÍ‡ ‚ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏ ÏËÂ, Óı‚‡ÚËÎ‡ Ë Ó·Î‡ÒÚ¸ÂÎË„ËË. Ä ‚Â‰¸ Í‡Ê‰‡fl Ì‡ÛÍ‡ ËÏÂÂÚ Ò‚ÓÈÔÓ‰ıÓ‰, Ú.Â. ÏÂÚÓ‰ÓÎÓ„Ë˛. ä ÒÓÊ‡ÎÂÌË˛,ÏÌÓ„ËÂ, ÍÚÓ „Ó‚ÓËÚ Ó· ËÒÎ‡ÏÂ Ë‡·ÓÚ‡ÂÚ ÔÓ Ú‡ÍËÏ ÚÂÏ‡Ï, Í‡Í «Ú‡ÙÒË»,«ı‡‰ËÒ» Ë «ÙËÍı», ÌÂ ËÏÂ˛Ú

hassa son birkaç asır tarihinin Osmanlıve Türkiye tarihiyle büyük paralelliklerarz etti¤ini hayretle görüyorum. Benimyaflımda olan, benden sonra gelen ente-lektüeller içinde Puflkin’i, Dostoyevski’yi,Tolstoy’u, Çehov’u, hatta Gogol’u, Mak-sim Gorki’yi, Pasternak’ı okumayan çokazdır. Bu dev romancı, hikayeci, tiyatro-cu ve flairlerin bizzat kendi hayatları,eserlerinde iflledikleri temalar, ürettikle-ri kahramanlar, bilhassa Osmanlı Devle-ti’nin yıkılıfl asırları olan 19’uncu asırla20’nci asrın ilk çeyre¤indeki ve bu dö-nemden Cumhuriyet dönemine ulaflmıflpek çok yazarımızın hayatlarına, kahra-manlarına ne kadar benzemektedir.Benzemektedir, çünkü Gogol’un Pal-to’suyla alakalı olarak Dostoyevski’ninyaptı¤ı o çok özlü “Hepimiz, Gogol’unPalto’sundan çıktık” de¤erlendirmesi,bizim son dönemler tarihimize ve toplu-mumuza daçok uymaktadır. Yine Go-gol’un Ölü Canlar’da anlattı¤ı köylüler,aynı zamanda bizim köylülerimizdi.Maskatı re’sim olan Erzurum’a kadar ge-len Puflkin’in Yevgeny Onegin ve “Kıfl Ak-flamı” fliirlerinde tasvir etti¤i melankolibizim melankolimizdir. Dostoyevski’ninEcinniler’i bizdeki karbonilere ne kadarbenzer; sanki aynı gizli cemiyetler, aynısiyasî entrikalar, suikastler ve cinayetleranlatılıyor gibidir. Batı edebiyatıkarflısında kendi toplumlarının de¤erle-rini korumaya çalıflan Çehov’la bizdeAhmet Mithat Efendi, Tolstoy-Turgenevkavgası ile bizdeki Mehmet Akif-TevfikFikret kavgası ne kadar birbirine benzer-se; Rus aydınları ve toplumun bir kesi-minde geliflen nihilizm ve materyalizmile Anna Karenina’da Tolstoy’un ciddîtenkit etti¤i aralarında Fransızca konufl-mayı Rusça konuflmaya tercih eden sos-yete gibi, bunlara karflılık Dostoyevs-ki’nin bütün kötülükler ve ızdıraplariçinde dine yönelen Raskolnikov ve Son-ya’sını da nasıl aynen Türkiye’de bulmakmümkünse, Pasternak’ın Doktor Jiva-go’sunda derinlemesine inceledi¤i aflk,ölümsüzlük ve Allah ile uzlaflmaarayıfllarını da Osmanlı’nın son ve Türki-ye’nin Cumhuriyet nesillerinde birebirmüflahede etmek aynı flekilde mümkün-dür. Bunların yanı sıra, Anton Çehov’unÜç Kızkardefl’ini okurken, bizde Münev-ver Ayafllı’nın Pertev Bey’in Üç Kızı’nıokuyor gibi oluruz. Yine, Ekim 1917 devri-minden sonra, ona ciddî destek vermiflbulunan Mayakovski’nin bilahare inti-harla neticelenen sükut-u hayalini,onun gibi, büyük flair Pasternak’ın hayal





«Я не представляю вамислам в собственнойинтерпретации. Ястараюсь выразить ислам,который предписанВсевышним в Коране, икоторому ПророкМухаммед (с.а.с.) обучал исловом, и примеромсобственной жизни.»

“fiahsen ‹slam’ı kendime

ait bir yorumla takdim

etmiyorum. Kur’an’da

Cenab-ı Allah’ın bize

anlattı¤ı, Peygamber

Efendimizin (s.a.s)

sözleriyle ve hayatıyla

ö¤retti¤i, tatbik etti¤i

‹slam ne ise, onu ifade

etmeye çalıflıyorum.”

kırıklı¤ını Cumhuriyet’ten sonra pek çokTürk aydınında aynen görürüz. MaksimGorki’nin Rus iflçi sınıfının Çarlık idaresi-ne karflı Ekim 1917 devrimiyle neticele-nen mücadelesini anlattı¤ı Ana’sı Türki-ye’deki komünist hareketleri ne kadarçok etkilemifltir. Kısaca, pek çokbakımdan Türkiye ve Rusya, birbirineçok benzer. fiu kadar var ki, Rusya’nın sö-zünü etti¤imiz yazarlarının dünyaçapında flöhrete sahip olmasının da gös-terdi¤i üzere, Rus kültür ve entelektüelgelenekleri içinde 21’inci asrın dün-

yasına misal teflkil edecek belki enönemli unsur, Rus halkının ve toplumu-nun sanata, fliire, edebiyata, yazarlarına,flairlerine, edebiyatçılarına, yalnız Rusolanlara de¤il, baflka ülkelerinin de sa-natkar ve ediplerine verdi¤i önemdir.Bizde olup bitenlerin aksine, Sovyet reji-mi bile Rus dil ve edebiyatına fazla mü-dahale etmemifl, onları de¤ifltirmeyeçalıflmamıfltır.

Ferdiyetçili¤in ve onunla birlikte geli-flen bencilli¤in ön aldı¤ı günümüzde

kalkınma sa¤layabilece¤i”ne temasederek, “Rusya’da farklı dinlere ve mil-letlere mensup insanlar uzun zaman di-liminde saygı, güven ve barıfl ortamındabirlikte yafladı. Bu durum bir saatte or-taya çıkmaz. Biz, tecrübemizin kıymeti-ni biliyoruz. Bu tecrübeyi tüm dünya ilepaylaflmaya hazırız.” diyordu. Bu, hepi-mizin de arzusudur. Rusya’da önemliaydınlar yetifliyor. Mesela, ‹slam hukukumütehassısı Leonid Sukiyanen, bunlar-dan biri. Hem Batı ile Do¤u, yani Müslü-man dünyası arasında yakınlafltırıcı un-

Türk misafirperverli¤i gibi Rus misafir-perverli¤i de yaflatılması gereken fazi-letlerdendir. Buna paralel olarak, mo-dernleflmenin getirdi¤i aflırı ferdiyetçili-¤i içtimaî dayanıflma ve yardımlaflmaile dengeleme taraftarı aydınlar veçalıflmalar var Rusya’da. Rusya Patri¤i II.Aleksi, kendisiyle yapılan ve “da” (Diya-log Avrasya) dergisinde yayınlanan birmülakatta, “‹nsanların kendi iradeleriile di¤erlerine saygı duyaca¤ı barıfl top-lumunun kurulması durumunda in-sanlı¤ın uzun yıllar istikrarlı bir

˝ÚÓ„Ó ‚ÓÔÓÒ‡ ÔÓÁ‚ÓÎ¸ÚÂ ÏÌÂ ÒÍ‡Á‡Ú¸ÒÎÂ‰Û˛˘ÂÂ.

Ç äÓ‡ÌÂ Ë ÒÛÌÌÂ ÂÒÚ¸ ÌÂËÁÏÂÌÌ˚ÂÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔÓÎÓÊÂÌËfl – ÏÛıÍ‡Ï‡Ú.ëÚÓÎÔ˚ ‚Â˚ (ËÏ‡Ì), ·Ó„ÓÒÎÛÊÂÌËfl(Ë·‡‰‡Ú), ÂÎË„ËÓÁÌÓ-Ô‡‚Ó‚˚ÂÁ‡ÍÎ˛˜ÂÌËfl (ıÛÍÏ), ÌÂ ÓÒÚ‡‚Îfl˛¯ËÂÒÓÏÌÂÌËÈ ‚ ‰ÓÁ‚ÓÎÂÌÌÓÒÚË (ı‡ÎflÎ¸) ËÌÂ‰ÓÁ‚ÓÎÂÌÌÓÒÚË (ı‡‡Ï), ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸(‡‰‡Î‡Ú), Ô‡‚‰Ë‚ÓÒÚ¸ (ı‡ÍÍ‡ÌËflÚ),˜ÂÒÚÌÓÒÚ¸, ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸, ÏËÎÓÒÂ‰ËÂ(Ï‡ı‡Ï‡Ú), Î˛·Ó‚¸, ÌÂÊÌÓÒÚ¸ Ë ‰Û„ËÂÔËÌˆËÔ˚ Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚËfl‚Îfl˛ÚÒfl ÓÒÌÓ‚‡ÏË, ÍÓÚÓ˚Â Ï˚Ì‡Á˚‚‡ÂÏ «ÏÛıÍ‡Ï‡Ú». Ö˘Â ÂÒÚ¸ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â ÔËÌˆËÔ˚, ÍÓÚÓ˚Â Ï˚Ì‡Á˚‚‡ÂÏ «ÏÛÚ‡¯‡ıË·‡Ú». éÌË fl‚Îfl˛ÚÒflÓÚÌÓÒËÚÂÎ¸Ì˚ÏË ËÒÚËÌ‡ÏË ‚ Ì‡¯ÂÈÊËÁÌË, ÍÓÚÓ˚Â ÏÓ„ÛÚ ˜‡ÒÚË˜ÌÓ‚Ë‰ÓËÁÏÂÌflÚ¸Òfl Ë ÔÓıÓÊË Ì‡ ÔËÁÏÛ,ÔÂÎÓÏÎfl˛˘Û˛ ÎÛ˜ Ò‚ÂÚ‡. Ñ‡ÊÂÌÂÍÓÚÓ˚Â Ì‡ÒÒ˚ (ı‡‰ËÒ˚ Ë ‡flÚ˚) ÏÓ„ÛÚÔÓÎÛ˜ËÚ¸ ‡ÁÌ˚Â ÓÚ‡ÊÂÌËfl ‚Á‡‚ËÒËÏÓÒÚË ÓÚ ‚ÂÏÂÌË, ÓÒÌÓ‚‡ÌËÈ,ÛÒÎÓ‚ËÈ Ë Î˛‰ÂÈ. ÇÒÂ ˝ÚÓ ‰‡ÎÓ ÙÓÏÛÌÂÍÓÚÓ˚Ï ÚÂıÌË˜ÂÒÍËÏ ÔÓÎÓÊÂÌËflÏ ‚ÔÓÌËÏ‡ÌËË ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó Ô‡‚‡, äÓ‡Ì‡ ËÒÛÌÌ˚. éÌË Ì‡Á˚‚‡˛ÚÒfl «Ì‡ÒËı-Ï‡ÌÒÛı»,«ÏÛÚÎ‡Í-ÏÛÍ‡Èfl‰», «ÛÏÛÏ-ıÛÒÛÒ». åÌÓ„ËÂÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚Â ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ËËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎË, ÍÓÚÓ˚Â ËÁÛ˜‡˛Ú ËÒÎ‡Ï, ÍÒÓÊ‡ÎÂÌË˛, ÌÂ Ó·‡˘‡˛Ú Ì‡ ÌËı‚ÌËÏ‡ÌËfl, ‡ ËÌÓ„‰‡ Ë ÌÂ ËÏÂ˛ÚÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËfl Ó ÌËı.

éÚ‚ÂÚ Ì‡ ‚‡¯ ‚ÓÔÓÒ Ó· Ó·ÌÓ‚ÎÂÌËË(Ú‡‰ÊË‰) ÔÓÎÛ˜ËÎÒfl ÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ‰ÎËÌÌ˚Ï,ÔÓÚÓÏÛ ˜ÚÓ fl ÔÓÔ˚Ú‡ÎÒfl ÔÓÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ‚ÁflÚ¸ Ì‡ ÒÂ·fl Ú‡ÍÓÂ ·ÓÎ¸¯ÓÂ‰ÂÎÓ, Ë ˜ÚÓ fl ÔÓÒÚÓ Ô˚Ú‡˛Ò¸ Ó·˙flÒÌËÚ¸ËÒÎ‡Ï ‚ ‡ÏÍ‡ı ë‚fl˘ÂÌÌÓÈ ÍÌË„Ë ËÒÛÌÌ˚.

ä‡ÍÓÈ ‚ÓÔÓÒ ıÓÚÂÎË ·˚ Ç˚ Á‡‰‡Ú¸ÒÂ·Â, ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ, ÓÒÚÓ Ó˘Û˘‡˛˘ÂÏÛÔÂÂÏÂÌ˚ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ? óÚÓÒÂ„Ó‰Ìfl ·ÓÎ¸¯Â ‚ÒÂ„Ó ËÌÚÂÂÒÛÂÚ ËÌ‡ÔÓÎÌflÂÚ ˝ÌÚÛÁË‡ÁÏÓÏ Ç‡Ò, ÍÓ„‰‡Ç˚ ‡ÁÏ˚¯ÎflÂÚÂ Ó ÒÛ‰¸·‡ı˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡?

ÇÓÁÏÓÊÌÓ, Ò‡Ï˚È ÊËÁÌÂÌÌÓ ‚‡ÊÌ˚È‚ÓÔÓÒ Á‚Û˜ËÚ Ú‡Í: Í‡Í ÏÓÊÂÏ Ï˚,ÌÂÒÛ˘ËÂ ÓÒÌÓ‚ÌÛ˛ ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸ÔÂÂ‰ ÄÎÎ‡ıÓÏ, Î˛‰¸ÏË Ë ‚ÒÂÏ ÏËÓÏ,ÔÂÂÌÂÒÚË ÛÚÂflÌÌ˚È Ì‡ÏË ‡È Ì‡áÂÏÎ˛ Ë ÔÂ‚‡ÚËÚ¸ áÂÏÎ˛ ‚ ‡ÈÒÍËÈÛ„ÓÎÓÍ? Ç‡¯Â„Ó ÔÓÍÓÌÓ„Ó ÒÎÛ„Û ‡‰ÛÂÚ,‚ÒÂÎflÂÚ Ì‡‰ÂÊ‰Û Ë Ì‡ÔÓÎÌflÂÚ˝ÌÚÛÁË‡ÁÏÓÏ ÔÓÒÚÂÔÂÌÌÓ Ì‡·Ë‡˛˘‡flÚÂÏÔ ‡·ÓÚ‡ ‚ ‰‡ÌÌÓÏ Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËËÚ‡ÍËı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Í‡Í Ç˚, ÏÌÓ„ËıÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ó„‡ÌËÁ‡ˆËÈ Ë ÏÌÓ„ËıÌ‡Û˜Ì˚ı, Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ë ‰ÛıÓ‚Ì˚ıÌ‡ÒÚ‡‚ÌËÍÓ‚, ÍÚÓ ÒÚ‡‡ÂÚÒfl ÔÓÁÌ‡Ú¸ ËÒÎÂ‰Ó‚‡Ú¸ ÒÛ˘ÌÓÒÚË Ë ËÒÚËÌÌÓÈ ÔËÓ‰Â˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ÍÓÚÓ˚Â ÓÔÂ‰ÂÎÂÌ˚ÇÒÂ‚˚¯ÌËÏ. �





«В отличие от нас, у васдаже советский режим

не столь грубовмешивался в русский

язык и литературу, чтобысущественно их

изменить.»

“Bizde olup bitenlerin

aksine, Sovyet rejimi bile

Rus dil ve edebiyatına

fazla müdahale

etmemifl, onları

de¤ifltirmeye

çalıflmamıfltır.”

surlara dikkat çekiyor, hem peflin hü-kümlerle hareket etmiyor ve her de¤ersahibine de¤erini veriyor ve hem defarklı dinlerin müntesipleri arasındakarflılıklı yakınlaflmayı ve diyalogu mü-dafaa ediyor. Sayın S. V. Lavrov’un, 2004Aralı¤ında Rusya federasyonu DıfliflleriBakanı olarak bazı Türk gazetelerineyazdı¤ı bir makalede, Türkiye ve Rusyaiçin “Çeflitli uygarlıklar arasında köprürolünü üstlenmek, gelece¤e yönelik Av-rupa ile Asya ve Batı ile Do¤u arasındakiiliflkilerin kurulmasına aktif bir flekildeyardımcı olmak vazifesini bizimdıflımızda kimse yapamaz.” diyordu.Hem kültürü ve entelektüel gelene¤i,hem tarihî tecrübeleri, hem jeopolitik vejeostratejik konumu, hem büyük do¤al-gaz ve enerji kaynaklarının üzerinde ve-ya yakınında bulunması, hem önemlibir tarihî geçmifle sahip olması, hem dedevasa gücü gibi faktörler hasebiyleRusya, hem bölgemizde hem de dünya-da barıfla büyük katkılarda bulunabilir.

Son yıllarda dünyanın farklı ülkele-rinde birçok insan ö¤retilerinize ve ha-yat prensiplerinize ilgi duymaya bafl-ladı. Birçok insan için siz, ‹slam’ın mü-ceddidi, ayrıca de¤iflen hayat flartlarınaparalel olarak modern insanların dü-flüncelerine hitap eden tefsirlerinizle ‹s-lam’ın yenilikçi ilim adamı olarak görü-lüyorsunuz. Rolünüzün bu flekildeaçıklanmasını kabul ediyor musunuz?

‹slam’da mücedditlik çok büyük birpayedir. ‹limde, ahlakta, maneviyatta,davranıflta kamil insan olmayı gerekti-rir. Fakir, hiçbir zaman ne böylesi paye-ler peflinde kofltum, ne de böyle bir id-diada bulundum. fiahsen ‹slam’ı kendi-me ait bir yorumla takdim etmiyorum.Kur’an’da Cenab-ı Allah’ın bize an-lattı¤ı, Peygamber Efendimizin (s. a. s)sözleriyle ve hayatıyla ö¤retti¤i, tatbiketti¤i ‹slam ne ise, onu ifade etmeyeçalıflıyorum. Bu, neden bazılarının ‹s-lam anlayıflıyla farklı? Bunun iki sebebivar. Müslüman dünya, 13’üncü asırdanitibaren ilmî bir durgunlu¤a girdi ve otarihten bu yana kurulan devletlerde,‹slamî idare ve cemiyetlerde ekseriyakuvvet ve kanun hakim oldu; buna mu-kabil hikmet ve ilim daha öncekiasırlardaki tesirini kaybetti. Neticede,malûmu alîleriniz oldu¤u üzere, 20’nciasra gelindi¤inde ‹slam dünyası hara-beler, müstemlekeler diyarı haline gel-di. Her Müslüman ülkede bundan kur-

tulma çalıflmaları da oldu elbette. Buçalıflmalarda, verilen istiklal savafl-larında ‹slam ve halkın dinî hassasiyetimotor güç oldu. Din de zamanla bir ide-oloji gibi algılanmaya bafllandı. Böyleceiflin hikmet ve ilim buudu yine ihmaledildi. ‹kinci olarak, birbirine zıt, ifrat-tefrit keyfiyetli düflünce akımları do¤-du. Bazısı upuzun bir ‹slam tarihindekiprati¤i hesaba katmadan, sanki din ki-taplarda yazılı bir fleymifl gibi, su veyahava üstüne bina kurma teflebbüsünebenzer gayretlerle, Kur’an ve Sünnet’edönme iddiasıyla tamamen püriten birtavra girdi. Buna karflılık bazıları da, is-tiklal savafllarında motor güç olan ‹s-lam’ı milliyetçili¤in de motor gücü yap-maya çalıfltı ve onu millilefltirdi. Bugrupların hemen hepsi düflüncelerini,tavırlarını Kur’an’a ve Sünnet’e da-yandırsa da, Kur’an’ı bütünlü¤ü içindeele alamadılar; ayetleri Kur’an’ın bü-tünlü¤ü içinde, bir de Kur’an’da bulun-du¤u yerde bulunan baflka ayetlerlemünasebeti içinde de¤erlendiremedi-ler. Oysa, arz etmeye çalıfltı¤ım gibi,mesela bir vücuda önce bütünlü¤üiçinde bakıp vücudun organlarını bubütünlük içindeki yeri ve fonksiyon-larıyla de¤erlendirmez de, her organıtek baflına ele alacak olursak, nasıl or-gan sayısınca vücut ortaya çıkar; bu-nun gibi, ‹slam’a da bütünlü¤ü içindebakılıp, parçalar hem bütünle, hem di-¤er parçalarla bir arada mütalaa edil-medi¤inden pek çok ‹slam anlayıflı or-taya çıktı. Fakir, bafltan beri kapasitemölçüsünde bütüncül bakıfl açısı içindeolmaya çalıfltım. Kur’an ve Sünnet der-ken, bizim için çok önemli bir laboratu-ar olan ve misliyle tekerrürler arz edentarihi de nazara almak gerekiyordu. Obakımdan, Kur’an’ın tarif etmedi¤i, Al-lah Rasûlü’nün yaflayarak ö¤retmedi¤ibir ‹slam’ı anlatmıyorum; ‹slam ne iseonu mevcut zemine ve flartlara cevabıiçinde arz etmeye çalıflıyorum.

‹kinci olarak, son asırlarda ‹slam dün-yasında görülen yaygın cehalet, dinmevzuunda artarak devam etti. Oysakiher ilmin bir usulü, yani metodolojisivardır. Ne ki günümüzde ‹slam’dan bah-seden ve tefsir, hadis, fıkıh gibi konular-da çalıflan pek çokları usûl ilminden, herilim sahasının usûlünden, dil ve mantıkilminden habersizdir. Halbuki, Kur’an’atefsire giriflmeden önce çok iyi tefsirusulü; Peygamberimizin Sünnetini, ha-disleri de¤erlendirmeye teflebbüs etme-den önce çok iyi hadis usulü, fıkıh ve ‹s-

lam hukuku hakkında konuflup yazma-dan, ‹slam’a dayalı hükümler vaz etme-den önce de çok iyi fıkıh usulü bilmekgerekir. Burada mevzu ile alakalı teknikteferruata girmek elbette do¤ru de¤il-dir, ancak mevzuun iyi anlaflılmasıbakımından flu kadarını arz etmememüsaade buyurun.

Kur’an’da ve Sünnet’te muhkematdenilen de¤iflmez aslî prensipler vardır.‹man esasları, ibadetler, helalli¤inde veharamlı¤ında flüphe olmayan hüküm-ler; adalet, hakkaniyet, dürüstlük, sami-miyet, merhamet, sevgi, flefkat gibi ah-lak ve maneviyat düsturları muhkematdedi¤imiz esaslardandır. Bir de mütefla-hibat dedi¤imiz dinî prensipler vardır ki,bunlar bir prizmanın ıflı¤ı yansıtması gi-bi, zamana, zemine, flahsa göre kısmî fle-kil alabilen veya hayatımızdaki izafî ger-çeklerdir. Hatta bazı nassların yine za-mana, zemine, flarta ve kiflilere görefarklı yansımaları olabilir. Bütün bunlar,‹slam hukukunda ve Kur’an ile Sünnet’ianlamada bazı teknik düsturlara vücutvermifltir. Bunlara nasih-mensuh, mut-lak-mukayyed, umum-husus gibi adlarverilir. ‹flte, günümüzde ‹slam’a bakanpek çok Müslüman, pek çok arafltırmacı,maalesef bu usulî gerçekleri nazara al-mamakta, hatta pek ço¤u da bunları bil-memektedir.

‹flte, sorunuzda yer alan tecdit gibibüyük bir ifli sahiplenmenin mümkünolmadı¤ını, yapma¤a çalıfltı¤ımız fleyle-rin ‹slam’ı kitap ve sünnet dairesindeifade gayretinden ibaret bulundu¤unutebarüz ettirmek için cevap biraz uzunoldu.

Günümüz dünyasındaki de¤iflimlereduyarlı maneviyatınızla kendinize han-gi soruyu sormak isterdiniz? Bugün in-sanlı¤ın geliflme filmini izlerken, hayattecrübesi perspektifinden baktı¤ınızdaen çok ilgilendi¤iniz ve sizi heyecan-landıran fley nedir?

Fakir için belki en hayatî soru fludurdiyebilirim: Allah’a, insanlara ve bütünvarlı¤a karflı aslî mesuliyetimiz olarak,“Yitirilmifl cennetimizi yeryüzüne nasıltaflıyabilir, yeryüzünü nasıl cennetasabir hale getirebiliriz?” Bu mevzuda sizlergibi aydınların, pek çok sivil toplum ku-rulufllarının, Yaratıcı tarafından tayinedilmifl insanî öz ve mahiyeti keflfetme-ye ve ona göre davranmaya çalıflan ilim,ahlak ve maneviyat üstatlarının gittikçeartan çalıflmaları ümitlerimi arttırıyorve fakire heyecan veriyor. �





Ç ˚ fl‚ÎflÂÚÂÒ¸ Ó‰ÌËÏ ËÁ ‚Ë‰Ì˚ıËÒÎ‡ÏÒÍËı Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ. óÚÓÒ‡ÏÓÂ ‚‡ÊÌÓÂ ‚ Ç‡¯Ëı

‡·ÓÚ‡ı? óÚÓ Ç˚ ÔË‚ÌÂÒÎË ‚ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÂ ÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ËÒÎ‡Ï‡? Ç˜ÂÏ Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‡ÁÎË˜ËÂ ÏÂÊ‰ÛÇ‡¯ËÏË ‚Á„Îfl‰‡ÏË Ë Ë‰ÂflÏË ‰Û„ËıËÒÎ‡ÏÒÍËı Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ, ÊË‚¯Ëı ‚ÍÓÌˆÂ ‰Â‚flÚÌ‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó – Ì‡˜‡ÎÂ‰‚‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó ‚ÂÍ‡, Ì‡ÔËÏÂ,åÛı‡ÏÏÂ‰‡ Ä·‰Ó?

åÛı‡ÏÏÂ‰ Ä·‰Ó ÊËÎ ‚ ÔÂËÓ‰Á‡ÏÂÚÌÓ„Ó ÛÔ‡‰Í‡ Ë ÍÓÎÓÌËÁ‡ˆËËËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó ÏË‡. Ö„ËÔÂÚ, Í‡Í ‚˚ ÁÌ‡ÂÚÂ,·˚Î ‡Ì„ÎËÈÒÍËÏ ‚Î‡‰ÂÌËÂÏ. ÇÓÂÌÌ˚ÂÔÓ‡ÊÂÌËfl ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚ÔÂ‰¯ÂÒÚ‚Û˛˘ËÂ ‚ÂÍ‡ Ë „ÓÒÔÓ‰ÒÚ‚ÓÖ‚ÓÔ˚, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÄÌ„ÎËË Ë î‡ÌˆËË, ‚Ì‡ÛÍÂ, ÚÂıÌÓÎÓ„ËË, ËÒÍÛÒÒÚ‚Â ËÙËÎÓÒÓÙËË ÓÍ‡Á‡ÎË Ó˜Â‚Ë‰ÌÓÂ ‚ÎËflÌËÂÌ‡ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚,Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ Ë Û˜ÂÌ˚ı. ÄÚÂËÁÏ,‡ÒÔÓÒÚ‡ÌË‚¯ËÈÒfl Ì‡ á‡Ô‡‰Â ‚ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ ‡Á‚ËÚËfl ÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ì‡ÛÍ,ÔÓfl‚ÎÂÌËÂ ÔÓÁËÚË‚ËÒÚÒÍËı ËÏ‡ÚÂË‡ÎËÒÚË˜ÂÒÍËı ÙËÎÓÒÓÙÒÍËıÚÂ˜ÂÌËÈ ÔÓ‚ÎËflÎË Ì‡ ÒÂ‰ˆ‡ Ë ÛÏ˚ ‚ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏ ÏËÂ.

Ç Ë‰Âflı Ë ÔÓ‰ıÓ‰‡ı Í ËÒÎ‡ÏÛåÛı‡ÏÏÂ‰‡ Ä·‰Ó Ë Â„Ó ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎÂÈÁ‡ÏÂÚÌÓ ˝ÚÓ ‚ÎËflÌËÂ. àÒÎ‡Ï, ÍÓÚÓ˚È ‚Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚ÓÈ ÒÚÂÔÂÌË fl‚ÎflÂÚÒfl Ë Ì‡ÛÍÓÈ,Ë ÓÔ˚ÚÓÏ ‰Û¯Ë Ë ÒÂ‰ˆ‡,ÒÓ‚ÓÍÛÔÌÓÒÚ¸˛ ÚÂÓËË Ë Ô‡ÍÚËÍË, ÓÌ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡Î, ÒÍÓÂÂ, Í‡Í ‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÂË ÔÓÁËÚË‚ÌÓÂ Û˜ÂÌËÂ, ÌÂÊÂÎË Í‡ÍÂÎË„Ë˛ ‚ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÏ ÒÏ˚ÒÎÂ.ÑÛ„ËÏË ÒÎÓ‚‡ÏË, ‰ÛıÓ‚Ì‡fl,·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÒÚÓÓÌ‡ ËÒÎ‡Ï‡ÓÒÚ‡‚‡Î‡Ò¸ ‚ ÚÂÌË. ç‡ÔËÏÂ, Í ‡flÚ‡Ï ÓÁ‡„Ó·ÌÓÈ ÊËÁÌË åÛı‡ÏÏÂ‰‡ Ä·‰ÓÓÚÌÓÒËÎÒfl Ú‡Í, Í‡Í ·Û‰ÚÓ Ï˚ ÛÊÂÔÓ·˚‚‡ÎË ‚ ˝ÚÓÏ ÏËÂ, ‡ Ì‡Û˜ÌÓÂ ÁÌ‡ÌËÂ

ËÏ ÛÊÂ Ó‚Î‡‰ÂÎÓ. àÌ˚ÏË ÒÎÓ‚‡ÏË, ÓÌÒÏÓÚÂÎ Ì‡ ÏÌÓ„ËÂ ‚ÓÔÓÒ˚ ËÒÎ‡Ï‡ÒÛ„Û·Ó Ò ‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÈ,Ï‡ÚÂË‡ÎËÒÚË˜ÂÒÍÓÈ ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËfl.éÚÏÂ˜ÂÌÌ˚Â ‡flÚ˚ åÛı‡ÏÏÂ‰ Ä·‰Ó‚ÓÒÔËÌËÏ‡Î ÌÂ Ú‡Í, Í‡Í ÓÌËÚ‡ÍÚÛ˛ÚÒfl ‚ äÓ‡ÌÂ. ëÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎ¸ÌÓ,Ì‡„‡‰‡ ËÎË Ì‡Í‡Á‡ÌËÂ ‚ ÔÓÚÛÒÚÓÓÌÌÂÈÊËÁÌË ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÎËÒ¸ ËÏ ÎË¯¸ Í‡Í‰Û¯Â‚ÌÓÂ ËÎË ÔÒËıÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓÂÔÓÓ˘ÂÌËÂ ËÎË Ì‡Í‡Á‡ÌËÂ.

èË Ú‡ÍÓÏ ÔÓ‰ıÓ‰Â ˜Û‰ÂÒ‡ ÔÓÓÍÓ‚,Ì‡ÔËÏÂ, ÌÂ Ì‡ıÓ‰flÚ Ò‚ÓÂ„ÓÓ·˙flÒÌÂÌËfl, ÔÓÒÍÓÎ¸ÍÛ ‚ÒfiËÌÚÂÔÂÚËÛÂÚÒfl ÚÓÎ¸ÍÓ ËÒıÓ‰fl ËÁÔË˜ËÌÌÓ-ÒÎÂ‰ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ Ò‚flÁË. íÓ, ˜ÚÓÌ‡ıÓ‰ËÚÒfl Á‡ ÔÂ‰ÂÎ‡ÏË Ì‡¯Ëı ˜Û‚ÒÚ‚ –Ì‡ÔËÏÂ, ¯‡ÈÚ‡Ì Ë ‰ÊËÌÌ˚, –ÓÚÓÊ‰ÂÒÚ‚Îfl˛ÚÒfl Ò Ì‡¯ËÏË ÔÓÓ˜Ì˚ÏËËÌÒÚËÌÍÚ‡ÏË Ë ÔÓ·ÛÊ‰ÂÌËflÏË.

çÓ ÍÓ„‰‡ Ì‡ Û·ÂÊÂ ïIï Ë ïï ‚ÂÍÓ‚‡ÚÓÏÌ‡fl ÙËÁËÍ‡ ÓÔÓ‚Â„Î‡ ÔÓÒÚÛÎ‡Ú˚ÍÎ‡ÒÒË˜ÂÒÍÓÈ ÙËÁËÍË, Ú‡ÍËÂ ‚Á„Îfl‰˚ÔÓÚÂflÎË ‚ÒflÍËÈ ÒÏ˚ÒÎ. äÓÏÂ ÚÓ„Ó,åÛı‡ÏÏÂ‰ Ä·‰Ó Ë Â„ÓÂ‰ËÌÓÏ˚¯ÎÂÌÌËÍË Ò‚Ó‰ËÎË ‚ÒÂÔÓ·ÎÂÏ˚ ËÒÎ‡ÏÒÍÓ„Ó ÏË‡ ÎË¯¸ ÍÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ, ÒÓˆË‡Î¸Ì˚Ï Ë˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÏ, Ë„ÌÓËÛfl ÔË ˝ÚÓÏÒÓÒÚÓflÌËÂ ÛÏ‡ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì, Ëı ÒÂ‰Âˆ Ë‰Û¯. ÇÔÓÒÎÂ‰ÒÚ‚ËË ˝ÚÓ ÒÚ‡ÎÓ Ó‰ÌÓÈ ËÁÔË˜ËÌ ‚ÓÁÌËÍÌÓ‚ÂÌËfl, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ‚




«Ислам не предлагает детальнойформы политического режима»

Леонид Сюкияйнен

Доктор юридических наук, профессор ГУ – Высшей школы экономики (РФ).

“‹slam, aç›kça bir siyasi

rejim önermez”

Leonid Sukiyaynen

Prof. Dr., Ekonomi Üniversitesi (Rusya).

Önde gelen modern ‹slam düflü-nürlerinden birisiniz. Çal›flma-lar›n›zda önem arz eden fley ne-

dir? Günümüzdeki ‹slam anlay›fl›na siz-ce ne gibi katk›da bulundunuz? Fikirle-riniz ile 19. yüzy›l›n sonu ve 20. yüzy›l›nbafllar›nda faaliyet gösteren di¤er Müs-lüman düflünürlerin, mesela Muham-med Abduh’un fikirleri aras›nda ne gibifarkl›l›klar vard›r?

Muhammed Abduh’un yaflad›¤› dö-nem, ‹slam dünyas›n›n büyük ölçüde çö-zülmeler yaflad›¤› ve müstemlekeler di-yar› oldu¤u dönemdi. M›s›r, malûm-ualîleriniz ‹ngiliz iflgali alt›ndayd›. Müslü-manlar›n son birkaç as›rl›k ma¤lûbiyet-leri, buna karfl›l›k Avrupa’n›n, bilhassa‹ngiltere ve Fransa’n›n hem ilim ve tek-nolojide, hem sanat ve felsefede çok öneç›km›fl olmas›, Müslüman ayd›n, müte-fekkir ve alimleri tesiri alt›na al›yordu.Bat›’da dinden kopup pozitivizm ve ma-teryalizm çizgisinde seyreden ilim anla-y›fl› ve ona dayanarak geliflen felsefiak›mlar, nas›l Bat›’da belli inkar f›rt›nala-r›n›n esmesine sebep olmuflsa ayn›ak›mlar ‹slam dünyas›nda da zihinleri vekalpleri etkilemifltir. Muhammed Ab-duh’un ve ekolünün fikirlerinde, ‹slam’ayaklafl›mlar›nda bu tesiri çok görürüz.Asl›nda bir ilim oldu¤u kadar bir ruhî-kalbî tecrübe de olan, ilimle prati¤in, ya-ni ibadetlerin bir arada bulundu¤u vehayatta bulundurulmas› gerekti¤i ‹slam,bir din olmaktan öte tamamen rasyonelve pozitif bir vak›a gibi ele al›n›yor; onunmüteal yanlar› görülmezden geliniyor-


‡‡·ÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı, ËÒÎ‡ÏÒÍËıÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ıË‰ÂÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËı ‰‚ËÊÂÌËÈ.

ëÂ„Ó‰Ìfl ÏÌÓ„ËÂ ‚ÓÒÔËÌËÏ‡˛ÚËÒÎ‡Ï, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó, Í‡ÍÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÂ fl‚ÎÂÌËÂ Í‡ÍÓ‚Ó, Ì‡Ç‡¯ ‚Á„Îfl‰, ÒÓÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ ÏÂÊ‰ÛËÒÎ‡ÏÓÏ Ë ÔÓÎËÚËÍÓÈ? åÓÊÌÓ ÎËÒ˜ËÚ‡Ú¸ ËÒÎ‡Ï ÚÓÎ¸ÍÓ ÂÎË„ËÂÈ?ä‡ÍËÂ ÔÓ·ÎÂÏ˚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓËÒÎ‡Ï‡ ‚˚ Ò˜ËÚ‡ÂÚÂ Ò‡Ï˚ÏË„Î‡‚Ì˚ÏË – ÒÛ„Û·Ó ÂÎË„ËÓÁÌ˚ÂËÎË ÏËÒÍËÂ?

Ç Ó·flÁ‡ÌÌÓÒÚË Ì‡¯Â„Ó èÓÓÍ‡ Ë‰Û„Ëı ÔÓÒÎ‡ÌÌËÍÓ‚ ‚ıÓ‰ËÚ ÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Î˛‰ÂÈ Ò ÄÎÎ‡ıÓÏ, «˜ËÚ‡Ú¸» ËÏ ‡flÚ˚äÓ‡Ì‡ Ë Ó·˙flÒÌflÚ¸ ÇÒÂÎÂÌÌÛ˛ Í‡Í·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ ÍÌË„Û. çÂ ÒÎÛ˜‡ÈÌÓÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËÂ Û˜ÂÌ˚Â ÓÔËÒ˚‚‡˛ÚÇÒÂÎÂÌÌÛ˛ Í‡Í ÓÚÍ˚ÚÛ˛ ÍÌË„Û,ÍÓÚÓÛ˛ Ì‡‰Ó ˜ËÚ‡Ú¸ Ë ÔÓÌËÏ‡Ú¸, Ú.Â.ÔÓ‰ıÓ‰ËÚ¸ Í ÌÂÈ Í‡Í Í Ì‡ÛÍÂ. í‡ÍËÏÓ·‡ÁÓÏ, Â„Ó ÏËÒÒËfl Á‡ÍÎ˛˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ,˜ÚÓ·˚ ÒÔ‡Ò‡Ú¸ Î˛‰ÂÈ ÓÚ ÌÂ‚ÂÌ˚ıÏ˚ÒÎÂÈ Ë ÒÛÂ‚ÂËfl, Ó˜Ë˘‡Ú¸ Ëı‚ÌÛÚÂÌÌËÈ ÏË ÓÚ „ÂıÓ‚ Ë ‚ÒÂ„Ó‡ÏÓ‡Î¸ÌÓ„Ó, ÔÂÂ‰‡‚‡Ú¸ ËÏ äÓ‡Ì ËÛ˜ËÚ¸ Ëı ÚÓÏÛ, Í‡Í ÒÎÂ‰Ó‚‡Ú¸ë‚fl˘ÂÌÌÓÈ äÌË„Â ‚ ÊËÁÌË, ‡Á˙flÒÌflÚ¸ÁÌ‡˜ÂÌËÂ Ë ˆÂÎ¸ ÔÂ‰ÛÒÏÓÚÂÌÌ˚ı Â˛ÔËÍ‡ÁÓ‚ Ë Á‡ÔÂÚÓ‚, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ Ó ‚Â˜ÌÓÏÒ˜‡ÒÚ¸Â.

Ç ˝ÚËı ‡ÏÍ‡ı Ì‡¯ èÓÓÍ (Ò.‡.Ò.)ÔËÁ˚‚‡Î Î˛‰ÂÈ ‚ÂËÚ¸ ‚ ÄÎÎ‡ı‡ ËÒÎÂ‰Ó‚‡Ú¸ ‰Û„ËÏ ÒÚÓÎÔ‡Ï ‚Â˚.ìÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌ˚ ¯ÂÒÚ¸ ÒÚÓÎÔÓ‚ ‚Â˚ Ë ÔflÚ¸ÓÒÌÓ‚ ËÒÎ‡Ï‡. í‡ÍÊÂ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌÓ ÚÓ, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï Á‡ÔÂ˘‡ÂÚ ËÎË ÓÒÛÊ‰‡ÂÚ, ‡ Ú‡ÍÊÂ‡ÁÂ¯‡ÂÚ ËÎË ÔÓÓ˘flÂÚ. àÁ‚ÂÒÚÌ˚Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚Â Ô‡‚ËÎ‡ Ë ÌÓÏ˚ÔÓ‚Â‰ÂÌËfl ‚ ÓÚÌÓ¯ÂÌËflı Ò Î˛‰¸ÏË. Ç˝ÚËı ÔÓÒÚÛÎ‡Ú‡ı ËÒÎ‡Ï‡ ÌÂÚ ÔÓÎËÚËÍË.Ñ‡ÊÂ ‚ ÔÓ‰‡‚Îfl˛˘ÂÏ ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚ÂÚÛ‰Ó‚ ÔÓ ÙËÍıÛ (ËÒÎ‡ÏÒÍÓÏÛ Ô‡‚Û) ÓÌÂÈ ÌË˜Â„Ó ÌÂ „Ó‚ÓËÚÒfl. çÓ ÌÂÍÓÚÓ˚ÂÂ„Ó Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËfl Û‰ÂÎfl˛Ú ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏÒ˛ÊÂÚ‡Ï ÓÒÌÓ‚ÌÓÂ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ËÔÂ‰ÒÚ‡‚Îfl˛Ú ÔÓÎËÚËÍÛ Í‡Í Ó‰ÌÓ ËÁËÁÏÂÂÌËÈ ÂÎË„ËË. Ç ËÚÓ„ÂÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈ ÚÂÏ‡ÚËÍÂ ÔÓÒ‚fl˘ÂÌ˚ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËfl ÌÂÍÓÚÓ˚ıÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ.

àÒÎ‡Ï, ÔÓÏËÏÓ ÔËÁ˚‚‡ ÒÎÂ‰Ó‚‡Ú¸·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÓÏÛ ÓÚÍÓ‚ÂÌË˛, ÌÂÔÂ‰Î‡„‡ÂÚ ‰ÂÚ‡Î¸ÌÓÈ ÙÓÏ˚„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡, ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ÂÊËÏ‡ Ë‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚË‚ÌÓÈ ÒËÒÚÂÏ˚. éÌ ÓÚ‰‡ÂÚÔÂ‰ÔÓ˜ÚÂÌËÂ Ú‡ÍÓÈ ‚Î‡ÒÚË, ÍÓÚÓ‡flÒÎÂ‰ÛÂÚ ·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ‚ÓÎÂ Ë Ò˜ËÚ‡ÂÚÒ‚ÓËÏ ÔËÓËÚÂÚÓÏ ÒÓ‚Â¯ÂÌÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂÎ˛‰ÂÈ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚‡. àÒÎ‡Ï ËÒıÓ‰ËÚ ËÁÚÓ„Ó, ˜ÚÓ ‚ ÊËÁÌË Î˛‰ÂÈ ÛÚ‚ÂÊ‰‡ÂÚÒflÚ‡Í‡fl ‚Î‡ÒÚ¸, Í‡ÍÛ˛ ÓÌË Ò‡ÏËÁ‡ÒÎÛÊË‚‡˛Ú.

Ç ËÒÎ‡ÏÂ ‚Î‡ÒÚ¸ ÙÓÏËÛÂÚÒfl ÔÛÚÂÏÒ‚Ó·Ó‰ÌÓ„Ó ‚ÓÎÂËÁ˙fl‚ÎÂÌËfl Ì‡Ó‰‡.é‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ Î˛‰Ë ÏÓ„ÛÚ Ò‚Ó·Ó‰ÌÓ‚˚·Ë‡Ú¸, ‚ÂËÚ¸ ËÎË ÌÂ ‚ÂËÚ¸ ‚ ÅÓ„‡.èÓ˝ÚÓÏÛ ËÒÎ‡Ï ‰‡ÂÚ Ô‡‚Ó·ÂÒÔÂÔflÚÒÚ‚ÂÌÌÓ ËÒÔÓ‚Â‰Ó‚‡Ú¸ Ò‚Ó˛ÂÎË„Ë˛ Í‡Ê‰ÓÏÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ. ë‚Ó·Ó‰‡ÒÓ‚ÂÒÚË Ë ‚ÂÓËÒÔÓ‚Â‰‡ÌËfl ‚ ÂÂ Ò‡ÏÓÏ‚˚ÒÓÍÓÏ ÔÓfl‚ÎÂÌËË ‰ÓÎÊÌ‡ ·˚Ú¸Ó·ÂÒÔÂ˜ÂÌ‡ ‚ÒÂÏ.

àÚ‡Í, ËÏÂÌÌÓ ÍÓ‡ÌË˜ÂÒÍËÂÔÂ‰ÔËÒ‡ÌËfl Ó ÔÓÓÍ‡ı Ë ÔÂ‰‡ÌËfl ÓÊËÁÌË Ì‡¯Â„Ó èÓÓÍ‡ ÎÂÊ‡Ú ‚ ÓÒÌÓ‚Â‚Â˚ Ë ‚ÔÓÎÌÂ ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜Ì˚ ‰ÎflÓ‚Î‡‰ÂÌËfl ·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ËÒÚËÌÓÈ.ÇÏÂÒÚÂ Ò ÚÂÏ, ËÒÎ‡Ï ‚ Í‡˜ÂÒÚ‚ÂÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓ„Ó Ù‡ÍÚÓ‡ fl‚ËÎÒfl‰‚ËÊÛ˘ÂÈ ÒËÎÓÈ ‚ ÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚÂÎ¸Ì˚ı

du. Mesela, ahiretle alakal› ayetlere san-ki o alemi görmüflüz gibi, sanki ilmî ge-liflmeler nihayetine ulaflm›fl gibi çok de-fa bu dünya ve madde penceresindenyaklafl›l›yor, bunlar Kur’an’da anlat›ld›¤›flekilde kabul edilemiyor ve dolay›s›ylaahiret saadeti veya cezas› tamamen ruhîveya psikolojik bir mükafat veya ceza gi-bi takdim ediliyordu. Peygamberlerinmucizeleri bir manada kabul edilmiyor,her fley sebep-netice münasebeti çerçe-vesinde ele al›n›yor, fleytan ve cinler gibibizim görme ufkumuzun ötesindeki var-l›klara sanki bizdeki bir tak›m kötü insi-yaklar, dürtüler olarak bak›l›yordu. Nevar ki ayn› dönemde geliflen atom fizi¤imekanik fizi¤i y›k›nca bütün bu yakla-fl›mlar geçerlili¤ini yitiriverdi. Ayr›ca,Muhammed Abduh ve ekolü, ‹slam dün-yas›n›n problemlerine siyasî, içtimaî veiktisadî problemler olarak bakt›klar›,ak›lda, kalpte ve ruhtaki çöküntülere çokatf-› nazar etmedikleri için daha sonrabilhassa Arap-‹slam dünyas›nda ortayaç›kan ‹slamî hareketlerin, siyasî-içtimaîideolojik hareketlerin oluflmas›na sebe-biyet verdi.

Günümüzde ‹slam’›n siyasal bir fe-nomen olarak anlam›n› yitirdi¤i düflün-cesi birçok insan taraf›ndan kabul edil-mektedir. Size göre ‹slam’›n politika ileiliflkisi nas›ld›r? ‹slam’› sadece din ola-rak görmemiz do¤ru mudur? Modern‹slam’›n en önemli sorunlar› sizce nedir?Sadece din sorunlar› m›, dünya sorunla-r› m›?

Peygamber Efendimizin (s.a.s.) vazife-si, insanlara Allah’› anlat›p tan›tmak, on-lara Kur’an ayetlerini ve Müslümanalimlerin yarat›lm›fl kitap olarak tavsifetti¤i kainat› bir kitap gibi okumak, yaniilim, böylece insanlar› yanl›fl düflünceler-den, bat›l yollara gitmekten kurtarmak,iç dünyalar›n› günahlardan, ahlaka mu-gayir her türlü duygudan ar›nd›rmak,onlara Kur’an’› ve onu uygulama yolunu,Kur’an’daki emir ve nehiylerin mana vemaksatlar›n› ve bilhassa ebedî saadetle-ri ad›na bilmeleri gereken her fleyi ö¤ret-mektir. Bu çerçevede Peygamber Efendi-miz (s.a.s.), insanlar› Allah’a ve di¤eriman esaslar›na inanmaya, sadece Al-lah’a ibadet etmeye ça¤›rm›fl, onlar› fazi-letli insanlar olarak yetifltirmeye çal›fl-m›flt›r. ‹man›n 6 esas› bellidir; ‹slam’›n 5esas› da bellidir. Bunlar gibi, haramlar,





«Мухаммед Абдо и егоединомышленники сводили

все проблемы исламскогомира лишь к политическим,

социальным иэкономическим, игнорируя

при этом состояние умамусульман, их сердец и душ.»

“Muhammed Abduh ve ekolü,

‹slam dünyas›n›n problemlerine

siyasî, içtimaî ve iktisadî

problemler olarak bakt›klar›,

ak›lda, kalpte ve ruhtaki

çöküntülere çok atf-› nazar

etmedikleri görülmektedir.”

‚ÓÈÌ‡ı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„Ó ÏË‡ ‚ ÍÓÌˆÂ‰Â‚flÚÌ‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó Ë Ì‡˜‡ÎÂ ‰‚‡‰ˆ‡ÚÓ„Ó‚ÂÍ‡. Ç ÔËÌˆËÔÂ, ‰Îfl Â¯ÂÌËfl ÔÓ·ÎÂÏÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„Ó ÏË‡ Ï˚ÒÎËÚÂÎË‰ÓÎÊÌ˚ ·˚ÎË ‡ÒÒÏ‡ÚË‚‡Ú¸ ˝ÚËÔÓ·ÎÂÏ˚ Ò ÚÓ˜ÍË ÁÂÌËfl ÏÓ‡ÎË, Ì‡ÛÍË,Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚË. çÓ, Ò‰ÂÎ‡‚ÒÚ‡‚ÍÛ Ì‡ ‚ÌÂ¯ÌËÂ ÔÓfl‚ÎÂÌËfl ‚Â˚,ÓÌË ˜‡ÒÚÓ ÔÂ‰ÔÓ˜ËÚ‡ÎË Â¯‡Ú¸ ˝ÚËÔÓ·ÎÂÏ˚ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏË ÏÂÚÓ‰‡ÏË.

Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ‚ ÓÚ‰ÂÎ¸Ì˚ıÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı ·˚Î‡ ÔËÁÌ‡Ì‡Ò‚Ó·Ó‰‡ ÒÓ‚ÂÒÚË Ë ÔÓ‚ÓÁ„Î‡¯ÂÌÎ‡ËˆËÁÏ – Ò‚ÂÚÒÍËÈ ı‡‡ÍÚÂ„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡. ä‡Á‡ÎÓÒ¸ ·˚, ‚ ˝ÚËıÛÒÎÓ‚Ëflı ‰ÊËı‡‰ – ·Ó¸·‡ Á‡ÛÚ‚ÂÊ‰ÂÌËÂ ‚ÓÎË ÄÎÎ‡ı‡ – ‰ÓÎÊÂÌÓÁÌ‡˜‡Ú¸, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó, Â‡ÎËÁ‡ˆË˛ËÒÎ‡ÏÒÍËı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ ‚ Ì‡Û˜ÌÓÈ,ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓÈ, ‰ÛıÓ‚ÌÓÈ ËÌ‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ÒÙÂ‡ı, ÌÓ ÌÂ Ì‡ ÙÓÌÚÂÔÓÎËÚËÍË. é‰Ì‡ÍÓ ˝ÚÓ„Ó ÌÂ ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÎÓ,Ë ËÒÎ‡ÏÒÍËÂ ‰‚ËÊÂÌËfl, Á‡Ó‰Ë‚¯ËÂÒfl ‚ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓÏ ÏËÂ, Á‡ÌflÎËÒ¸ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸˛, ÔÓÎ‡„‡fl,˜ÚÓ ˝ÚÓ Ò‡ÏÓÂ ‚‡ÊÌÓÂ ‰ÂÎÓ. çÓ, ÍÓ„‰‡ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ËÒıÓ‰Ì˚È ÔÛÌÍÚ fl‚ÎflÂÚÒflÓ¯Ë·Ó˜Ì˚Ï, ÚÓ Ë ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÓÏÌÂËÁ·ÂÊÌÓ ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ÙË‡ÒÍÓ.

àÌ˚ÏË ÒÎÓ‚‡ÏË, ˝ÚË ‰‚ËÊÂÌËflÓ·Ó¯ÎËÒ¸ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡Ï ‰ÓÓ„Ó. ÉÎ‡‚ÌÓÂ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ ÔÓ‚Ò˛‰Û ‚ ÏËÂ ËÒÎ‡Ï ·˚ÎÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌ Ë ‚ÓÒÔËÌflÚ ‚ÓÔÂÍË Ò‚ÓÂÈÔËÓ‰Â. í‡Í, ÌÂÍÓÚÓ˚Â Á‡Ô‡‰Ì˚Â‡‚ÚÓ˚, Ì‡ÔËÏÂ éÎË‚Â êÓÈ, Ì‡Á‚‡ÎË˝ÚË ‰‚ËÊÂÌËfl «ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ ËÒÎ‡ÏÓÏ»,‡ Ëı ÔÓ‚‡Î˚ «ÌÂÛ‰‡˜ÂÈ ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓ„ÓËÒÎ‡Ï‡». í‡Í‡fl ÓˆÂÌÍ‡ ÌÂ ‰ÓÎÊÌ‡‡ÒÔÓÒÚ‡ÌflÚ¸Òfl Ì‡ Ò‡Ï ËÒÎ‡Ï,ÔÓÒÍÓÎ¸ÍÛ ÚÂÏËÌ˚ «ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÈËÒÎ‡Ï», «ÒÓˆË‡Î¸Ì˚È ËÒÎ‡Ï»,«˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÈ ËÒÎ‡Ï», «‡‰ËÍ‡Î¸Ì˚ÈËÒÎ‡Ï» Ë «ÛÏÂÂÌÌ˚È ËÒÎ‡Ï»ÔÓÚË‚ÓÂ˜‡Ú ‰ÛıÛ ËÒÎ‡Ï‡. é‰Ì‡ÍÓ ˝ÚËÔÓÌflÚËfl ËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡ÎËÒ¸ ‰Îfl Ó·˙flÒÌÂÌËflÚÓ„Ó, ˜ÚÓ ÔÓËÒıÓ‰ËÎÓ ‚‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓÒÚË. èÓ˝ÚÓÏÛ fl ıÓ˜Û,˜ÚÓ·˚ ‚ÒÂ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÓÒÓÁÌ‡ÎËÓ¯Ë·Ó˜ÌÓÒÚ¸ Ú‡ÍÓÈ ÒÚ‡ÚÂ„ËË,ÓÚÍ‡Á‡ÎËÒ¸ ÓÚ ÌÂÂ Ë ÚÂÏ Ò‡Ï˚ÏÁ‡˘ËÚËÎË ËÒÎ‡Ï ÓÚ ÌÂÔ‡‚ËÎ¸ÌÓ„ÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl Ë Ó¯Ë·Ó˜Ì˚ıÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËÈ.

Ç ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ ÌÂÂ‰ÍÓ‚ÓÁÌËÍ‡˛Ú ÓÒÚ˚Â ÍÓÌÙÎËÍÚ˚,Ò‚flÁ‡ÌÌ˚Â Ò ¯ËÓÍËÏ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËÂÏ ËÒÎ‡Ï‡ Á‡ÔÂ‰ÂÎ‡ÏË ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍÓ„Ó ÏË‡,ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó Ì‡ á‡Ô‡‰Â. ä‡ÍÓ‚˚, Ì‡‚‡¯ ‚Á„Îfl‰, ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔË˜ËÌ˚Ú‡ÍËı ÔÓÚË‚ÓÂ˜ËÈ? äÚÓ ÌÂÒÂÚÓÒÌÓ‚ÌÛ˛ ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸ Á‡ ˝ÚËÍËÁËÒ˚ – Á‡Ô‡‰ÌÓÂ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó ËÎËÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ?

åÓÊÌÓ ÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ÓÚ‚ÂÚ Ì‡ÔÂ‰˚‰Û˘ËÈ ‚ÓÔÓÒ ˜‡ÒÚË˜ÌÓ Í‡Ò‡ÂÚÒflË ˝ÚÓÈ ÚÂÏ˚. ê‡ÁÛÏÂÂÚÒfl, Ï˚,ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ, Ò‰ÂÎ‡ÎË ÌÂÏ‡ÎÓ Ó¯Ë·ÓÍ.ÉÎ‡‚ÌÓÈ ÒÂ‰Ë ÌËı, Í‡Í fl ÔÓÔ˚Ú‡ÎÒflÓ·˙flÒÌËÚ¸, fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚ¸ÔÓÌflÚ¸ ÒÛÚ¸ ËÒÎ‡Ï‡ Ë ‰ÓÒÚÓÈÌÓÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ËÒÎ‡Ï Ò‚ÓÂÈ ÎË˜ÌÓÒÚ¸˛,ÒÎÓ‚‡ÏË Ë ÔÓÒÚÛÔÍ‡ÏË, Ú.Â. ‚ÒÂÈ Ò‚ÓÂÈÊËÁÌ¸˛. àÒÎ‡Ï, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó, fl‚ÎflÂÚÒfl‚ÏÂÒÚËÎË˘ÂÏ Ë‰Â‡Î¸ÌÓ„Ó ÓÚ Ì‡˜‡Î‡ ‰ÓÍÓÌˆ‡, ‚ÓÔÎÓ˘ÂÌËÂÏ ‚ÒÂı èÂÍ‡ÒÌ˚ıàÏÂÌ ÄÎÎ‡ı‡. àÒÎ‡Ï – Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÂÏ˚¯ÎÂÌËÂ, Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÂ ÔÓÌËÏ‡ÌËÂÍÌË„Ë ÇÒÂÎÂÌÌÓÈ Ë ‚ÓÒÔËflÚËÂ ÂÂ Í‡ÍÒ‚ÂÚ‡, ÛÍ‡Á˚‚‡˛˘Â„Ó ÔÛÚ¸ ÔÓÁÌ‡ÌËflÄÎÎ‡ı‡ Ë ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌËfl Í çÂÏÛ.

å˚ ÏÓÊÂÏ ÒÍ‡Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ËÒÎ‡Ï – ÒÓ‰ÌÓÈ ÒÚÓÓÌ˚ Ì‡ÛÍ‡, ‡ Ò ‰Û„ÓÈ –‡‚Ì‡fl ÂÈ ÔÓ ÁÌ‡˜ËÏÓÒÚË ‚Â‡. àÌ˚ÏËÒÎÓ‚‡ÏË, ‚ ËÒÎ‡ÏÂ «ÁÌ‡Ú¸» Ë «‚ÂËÚ¸»ÌÂ fl‚Îfl˛ÚÒfl ÔÓÚË‚ÓÔÓÎÓÊÌ˚ÏË ‰Û„Í ‰Û„Û ÔÓÌflÚËflÏË. ç‡Ó·ÓÓÚ, ÓÌË‰ÓÔÓÎÌfl˛Ú ‰Û„ ‰Û„‡. àÒÎ‡Ï –ÛÒÏËÂÌËÂ ·ËÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓÈ ÔËÓ‰˚˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, Ó˜Ë˘ÂÌËÂ Â„Ó ÒÂ‰ˆ‡ ËÛÍ‡¯ÂÌËÂ Â„Ó ‰Û¯Ë. éÌ ÓÎËˆÂÚ‚ÓflÂÚ‚˚ÒÓÍÛ˛ Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸, ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸,˜ÂÒÚÌÓÒÚ¸, ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸,Ô‡‚‰Ë‚ÓÒÚ¸. àÒÎ‡Ï – Ô‡‚ËÎ¸ÌÓÂÔÓÁÌ‡ÌËÂ Ë ÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ÄÎÎ‡ı‡,ÔÓÍÎÓÌÂÌËÂ ÖÏÛ, Î˛·Ó‚¸ Í çÂÏÛ Ë‰ÛıÓ‚ÌÓÂ Ò˜‡ÒÚ¸Â ÓÚ ÔËÓ·˘ÂÌËfl Í Ö„ÓËÒÚËÌÂ.

helaller bellidir. Ahlakî düsturlar bellidir.‹nsanlar aras› muamelelerde nelere dik-kat edilmesi gerekti¤i de bellidir. Bunla-r›n içinde siyaset yer almad›¤› gibi, ‹slamhukuku diyebilece¤imiz f›k›h kitaplar›n-da bile kendisine yer verilmeyen siyasîmevzular, ancak baz› az›nl›k mezhepleri-nin siyaseti çok öne ç›karmas› ve dininbir buudu imifl gibi takdim etmeleri se-bebiyle baz› müstakil kitaplara mevzuolmufltur.

‹slam, ‹lahî mesaj›n yaflanmas› teklifi-nin yan›nda detayl› bir devlet flekli, birrejim ve sistem teklif etmez. ‹darî siyasîtercihini Hakk›n murad›na ba¤l› iradele-re b›rak›r. Detaylar› itibariyle geçmifltekiidarî sistemlerin farkl›l›¤› da bunu gös-terir. O, öncelikle ferdi ve toplumun ›sla-h›n› esas al›r. Ona göre “Nas›lsan›z öyleidare edilirsiniz” düsturu çok önemlidir.‹slam, tercih edecekleri idareyi cumhu-run iradesine ve hür tercihlerine b›rakt›-¤› gibi, insanlar›n inan›p inanmamas›n›da yine onlar›n hür tercihlerine b›rak›r;ayr›ca herkese inanc›n› yaflama hürriyetitan›r. Onun istedi¤i, din ve vicdan hürri-yetinin herkes için kamil manada geçer-li olmas›d›r.

Kur’an-› Kerim’den, onda anlat›lan





«Ислам, помимо призыва следовать божественномуоткровению, не предлагает детальной формы государства,

политического режима и административной системы.»

“‹slam, ‹lahî mesaj›n yaflanmas› teklifinin yan›nda detayl›

bir devlet flekli, bir rejim ve sistem teklif etmez. ‹darî siyasî

tercihini Hakk›n murad›na ba¤l› iradelere b›rak›r.”

àÒÎ‡Ï ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡‚ËÚ¸Òfl ‚Ó‰ËÌ fl‰ Ò ÌÂ‚ÂÊÂÒÚ‚ÓÏ, ÓÚÒÚ‡ÎÓÒÚ¸˛,ÌÂ˜ËÒÚÓÚÓÈ, ı‡ÓÒÓÏ, ÌÂÓÔflÚÌÓÒÚ¸˛,ÌÂÓ„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÓÒÚ¸˛, ‰Â„‡‰‡ˆËÂÈ ËÎËÔÓÔÓ¯‡ÈÌË˜ÂÒÚ‚ÓÏ, ‡ Ú‡ÍÊÂ‡ÒÒÓˆËËÓ‚‡Ú¸Òfl Ò ÏÂÒÚ¸˛, ‚‡Ê‰ÓÈ,„ÌÂ‚ÓÏ, „Ó‰ÓÒÚ¸˛, ‚˚ÒÓÍÓÏÂËÂÏ,ÊÂÒÚÓÍÓÒÚ¸˛, Ì‡ÒËÎËÂÏ,ÔÂ‰‡ÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÏ Ë Ó·Ï‡ÌÓÏ. èÓ Ò‚ÓÂËÒÚËÌÓÈ ÔËÓ‰Â ËÒÎ‡Ï ÓÁÌ‡˜‡ÂÚ ÏËÌ‡ ÁÂÏÎÂ, ÔÓ˘ÂÌËÂ, ÚÂÔËÏÓÒÚ¸,ÒÍÓÏÌÓÒÚ¸, ÒÏËÂÌËÂ, ı‡·ÓÒÚ¸,ÚÓÌÍÓÒÚ¸, Ïfl„ÍÓÒÚ¸. ÇÒÂÏ Ò‚ÓËÏÒÓ‰ÂÊ‡ÌËÂÏ ÓÌ ‚ÌÛ¯‡ÂÚ ˜Û‚ÒÚ‚Ó‰Ó‚ÂËfl, ‚ÂÌÓÒÚË, ‰Ûı ˜ÂÒÚÌÓÒÚË,ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚË, ˆÂÎÂÛÒÚÂÏÎÂÌÌÓÒÚË,‚ÒÂÎflÂÚ Â¯ËÏÓÒÚ¸ ÒÓ‚Â¯‡Ú¸·Î‡„Ó‰ÂflÌËfl. çÓ, Í ÒÓÊ‡ÎÂÌË˛, ÒÂ„Ó‰Ìfl‚ Ú‡ÍÓÏ ÒÓ‚Â¯ÂÌÌÓÏ ‚Ë‰Â ËÒÎ‡Ï ÌÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌ ÏËÛ, ÍÓÚÓ˚È ÌÂ ‚Ë‰ËÚ ‚ÌÂÏ ‰ÓÒÚÓÈÌÓ„Ó ÔÓ‰‡Ê‡ÌËfl ÔËÏÂ‡.

äÓÌÂ˜ÌÓ, Á‡Ô‡‰Ì˚Â Ó·˘ÂÒÚ‚‡ ÚÓÊÂÒÓ‚Â¯‡˛Ú Ó¯Ë·ÍË ‚ ‚ÓÒÔËflÚËËËÒÎ‡Ï‡. íÓ˜ÌÂÂ, ÌÂÍÓÚÓ˚Â ÍÛ„Ë ‚ ˝ÚËıÓ·˘ÂÒÚ‚‡ı.

çËÍÚÓ, ÍÓÏÂ ËÒÚËÌÌ˚ı ÌÓÒËÚÂÎÂÈ‚Â˚, ÌÂ ÏÓÊÂÚ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚ¸ ÂÎË„Ë˛ ‚Ó‚ÒÂÈ ÂÂ „ÎÛ·ËÌÂ. çÂÒÏÓÚfl Ì‡ ˝ÚÓ,ËÒÚÓËfl Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚ÛÂÚ, ˜ÚÓ Î˛‰Ë ÌÂ‰Ó‚ÂflÎË ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡ÒÚÓfl˘ËÏ‚ÂÛ˛˘ËÏ, ÌÓ ‰‡ÊÂ ÏÌÓ„ËÏ ÔÓÓÍ‡Ï.ÜËÁÌ¸ èÓÓÍ‡ åÛı‡ÏÏÂ‰‡ (Ò.‡.Ò.) ËÔÓÓÍÓ‚ àÒ˚ Ë åÛÒ˚ (ÏË ËÏ),Ò‚ÂÚÓ˜ÂÈ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„Ó ÏË‡,Û·Â‰ËÚÂÎ¸Ì‡, Í‡Í flÒÌ˚È ‰ÂÌ¸. é‰Ì‡ÍÓÏÌÓ„ËÂ ÌÂ ‚ÂËÎË ËÏ, Ò‡Ê‡ÎËÒ¸ ÔÓÚË‚ÌËı Ë ‰‡ÊÂ Ô˚Ú‡ÎËÒ¸ ÎË¯ËÚ¸ Ëı ÊËÁÌË.ëÎÛ˜‡ÎÓÒ¸, ˜ÚÓ ÔÓÓÍÓ‚ Û·Ë‚‡ÎË ÚÂ, ÍÍÓÚÓ˚Ï ÓÌË ·˚ÎË ÔÓÒÎ‡Ì˚ ÄÎÎ‡ıÓÏ.

ëÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎ¸ÌÓ, Ò Ó‰ÌÓÈ ÒÚÓÓÌ˚, Ï˚,ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ, Ó¯Ë·‡ÂÏÒfl ‚ ÔÓÎÌÓÏ ËÔ‡‚ËÎ¸ÌÓÏ ÔÓÌËÏ‡ÌËË ËÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚Û˛˘ÂÏ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËËËÒÎ‡Ï‡. ë ‰Û„ÓÈ ÒÚÓÓÌ˚, ÌÂÍÓÚÓ˚ÂÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚Â ÍÛ„Ë, ‚Î‡ÒÚÌ˚ÂÒÚÛÍÚÛ˚ ‚Ó ËÏfl Ò‚ÓËı ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı Ë‰Û„Ëı ˆÂÎÂÈ ÒÚ‡‡˛ÚÒfl Ó˜ÂÌËÚ¸ËÒÎ‡Ï, ‰ÂÎ‡˛Ú ‚ÒÂ, ˜ÚÓ·˚ ÓÌ‡ÒÒÓˆËËÓ‚‡ÎÒfl Ò ÚÂÓÓÏ, Ì‡ÒËÎËÂÏ,‚ÓÈÌ‡ÏË Ë ÍÓ‚¸˛. èÓ˝ÚÓÏÛ Ï˚,ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ÓÚÌÓ¯ÂÌËflÍ Ì‡Ï, ‰ÓÎÊÌ˚ ·ÂÁ ÛÒÚ‡ÎË ÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Î˛‰ÂÈ Ò ËÒÚËÌÓÈ ËÒÎ‡Ï‡ Ë ‰ÓÒÚÓÈÌÓÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ Â„Ó ÏËÛ. çÛÊÌÓÌ‡ÔÓÏÌËÚ¸ ÚÂÏ, ÍÚÓ ÔÓ‰ÌflÎ ÛÍÛ, ˜ÚÓ·˚Û·ËÚ¸ Ì‡Ò, ÒÎÓ‚‡ ï‡·ËÎ‡ (·Ë·ÎÂÈÒÍÓ„ÓÄ‚ÂÎfl), Ó‰ÌÓ„Ó ËÁ Ò˚ÌÓ‚ÂÈ Ä‰‡Ï‡ (ÏËÂÏÛ), Ó·‡˘ÂÌÌ˚Â Í ä‡·ËÎÛ (ä‡ËÌÛ):«Ñ‡ÊÂ ÂÒÎË Ú˚ ÔÓ‰ÌËÏÂ¯¸ ÛÍÛ, ˜ÚÓ·˚Û·ËÚ¸ ÏÂÌfl, fl ÌÂ ÔÓ‰ÌËÏÛ ÛÍÛ Ì‡ ÚÂ·fl».

Ç fl‰Â ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ì‡·Î˛‰‡ÂÚÒfl ÔÓˆÂÒÒ, ÍÓÚÓ˚ÈÔÓÎÛ˜ËÎ Ì‡Á‚‡ÌËÂ «ÔÓ·ÛÊ‰ÂÌËÂËÒÎ‡Ï‡». Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ˝ÚÓ

ı‡‡ÍÚÂÌÓ ‰Îfl ÌÂÍÓÚÓ˚ı ÒÚ‡ÌÇÓÒÚÓ˜ÌÓÈ Ö‚ÓÔ˚, Ì‡ÔËÏÂ, ‰ÎflêÓÒÒËË. ä‡ÍËÂ Á‡‰‡˜Ë, Ì‡ Ç‡¯‚Á„Îfl‰, fl‚Îfl˛ÚÒfl ÔËÓËÚÂÚÌ˚ÏËÌ‡ ˝ÚÓÏ ÔÛÚË? ÇÂ‰¸ ˝ÚË ÒÚ‡Ì˚ ‚ÚÂ˜ÂÌËÂ ÏÌÓ„Ëı ‰ÂÒflÚËÎÂÚËÈ ÊËÎË‚ ÛÒÎÓ‚Ëflı Ú‡Í Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓ„ÓÌ‡Û˜ÌÓ„Ó ‡ÚÂËÁÏ‡, ÔË ÍÓÚÓÓÏÎ˛·‡fl ÂÎË„Ëfl Ò˜ËÚ‡Î‡Ò¸ÔÂÔflÚÒÚ‚ËÂÏ Ì‡ ÔÛÚË ‡Á‚ËÚËflÓ·˘ÂÒÚ‚‡ Ë ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡.

ÄÎÎ‡ı ÔÓÒÚ‡‚ËÎ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ‚˚¯Â ‰‡ÊÂ‡Ì„ÂÎÓ‚ Ë Ò‰ÂÎ‡Î Â„Ó Ò‚ÓËÏÌ‡ÏÂÒÚÌËÍÓÏ Ì‡ ÁÂÏÎÂ. í‡ÍÓÂÔÓÎÓÊÂÌËÂ Ó·˙flÒÌflÂÚÒfl ÚÂÏ, ˜ÚÓ˜ÂÎÓ‚ÂÍ «·˚Î Ì‡Û˜ÂÌ ËÏÂÌ‡Ï ËÌ‡Á‚‡ÌËflÏ», ÚÓ ÂÒÚ¸ Ì‡‰ÂÎÂÌ ÛÏÂÌËÂÏÔÓÁÌ‡‚‡Ú¸ ‚Â˘Ë, Ì‡Á˚‚‡Ú¸ Ëı ËÏÂÌ‡ÏË ËÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸Òfl ËÏË, ËÌ‡˜Â „Ó‚Ófl –ÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚ¸˛ Û˜ËÚ¸Òfl. ùÚÓ Í‡˜ÂÒÚ‚ÓÓÁÌ‡˜‡ÂÚ, ÔÂÊ‰Â ‚ÒÂ„Ó, ËÁÛ˜ÂÌËÂÇÒÂÎÂÌÌÓÈ Í‡Í ÍÌË„Ë. Ç ÔÂ‚ÓÏÌËÒÔÓÒÎ‡ÌÌÓÏ ‡flÚÂ äÓ‡Ì‡, ÍÓ„‰‡ÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡˜ËÌ‡Î‡Ò¸ ÔÂÂ‰‡˜‡ Î˛‰flÏ·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ÓÚÍÓ‚ÂÌËfl, ÒÓ‰ÂÊËÚÒfl‚ÂÎÂÌËÂ: «óËÚ‡È!». ùÚÓ ÓÁÌ‡˜‡ÂÚ, ˜ÚÓ‰‡ÊÂ ‚ ÓÚÒÛÚÒÚ‚ËÂ ‰Û„Ëı ÚÂÍÒÚÓ‚ ÄÎÎ‡ıÚÂ·Ó‚‡Î ÓÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ˜ËÚ‡Ú¸ ÇÒÂÎÂÌÌÛ˛Ë Ò‡ÏÓ„Ó ÒÂ·fl Í‡Í Ö„Ó ÒÓÁ‰‡ÌËÂ.

peygamberlerin k›ssalar›ndan ve Pey-gamber Efendimizin hayat›ndan anlad›-¤›m›z bu olmas›na ra¤men, 19. asr›nsonlar›nda ve 20’nci asr›n ilk yar›s›nda‹slam dünyas›nda Müslümanlar›n verdi-¤i istiklal mücadelelerinde ‹slam motorgüç oldu. Pek çok alim de ‹slam dünyas›-n›n meselelerine temelde manevî, ilmî,ahlakî, ruhî meseleler olarak yaklaflma-lar› gerekirken zahirî flekle tak›larak siya-sî zaviyeden yaklaflt›lar. Oysa, mühim biralimin söyledi¤i gibi, gerçek laiklik ad› al-t›nda vicdan hürriyetinin devletler tara-f›ndan tan›nmas›yla ‹slam ad›na yap›l-mas› gereken ilmî, zihnî, manevî ve ahla-kî sahada “cihad” olmal›yd›; siyasî ma-nada de¤il. Bu anlafl›lamad› ve ‹slamdünyas›nda ortaya ç›kan hareketler, enönemli bir ifl diye ‹slam ad›na umumi-yetle gidip bir siyasî zemine oturdu. Te-mel kalk›fl noktas› yanl›fl olunca da, buhareketler hem Müslümanlara pahal›yamal oldu, hem ‹slam’›n yanl›fl tan›n›pyanl›fl anlafl›lmas›na yol açt›, hem de, di-yebiliriz ki fiyasko verdi. Onlar›n bu hare-





èÓ˝ÚÓÏÛ, ÍÓ„‰‡ Ì‡Û˜Ì‡fl ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ÌÂ ÓÚÍÎÓÌflÂÚÒfl ÓÚ Ò‚ÓÂÈ ËÒÚËÌÌÓÈ ˆÂÎË,ÓÌ‡ ÔÓÎÛ˜‡ÂÚ Ò‚flÚÓÒÚ¸ Ë ·Î‡„ÓÒÎÓ‚ÎÂÌËÂ,ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ‡‚ÌÓÈ ÔÓ˜ËÚ‡ÌË˛ÇÒÂ‚˚¯ÌÂ„Ó ÄÎÎ‡ı‡ Ë ÒıÓÊÂÈ ÒÔÓÁÌ‡ÌËÂÏ Ö„Ó Ò‡ÏÓ„Ó. ü ËÏÂ˛ ‚ ‚Ë‰Û,˜ÚÓ Ë ÇÒÂÎÂÌÌ‡fl, Ë ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÓÚ Ì‡˜‡Î‡ ‰ÓÍÓÌˆ‡ fl‚Îfl˛ÚÒfl ÓÚ‡ÊÂÌËÂÏ ÚÂı ‡flÚÓ‚,ÍÓÚÓ˚Â ÁÌ‡ÍÓÏflÚ Ì‡Ò Ò ÄÎÎ‡ıÓÏ. ÇÂ‰¸Í‡Ê‰ÓÂ ÓÚ‰ÂÎ¸ÌÓÂ ÔÂ‰ÎÓÊÂÌËÂ äÓ‡Ì‡Ì‡Á˚‚‡ÂÚÒfl ‡flÚÓÏ – ÁÌ‡ÏÂÌËÂÏ. àÚÓ˜ÌÓ Ú‡Í ÊÂ Ì‡Á˚‚‡˛ÚÒfl ‡flÚ‡ÏËÍ‡Ê‰˚È ÒÎÛ˜‡È, Ù‡ÍÚ Ë ÒÓ·˚ÚËÂ,Ò‚flÁ‡ÌÌ˚Â Ò ÇÒÂÎÂÌÌÓÈ Ë ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ.äÓ‡Ì – ˝ÚÓ ÌËÒÔÓÒÎ‡ÌÌ‡fl ÇÒÂÎÂÌÌ‡fl, ‡ÇÒÂÎÂÌÌ‡fl Ë ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ‚˚ÒÚÛÔ‡˛Ú‚ÓÔÎÓ˘ÂÌËÂÏ äÓ‡Ì‡. ÇÒÂÎÂÌÌ‡fl Ë˜ÂÎÓ‚ÂÍ – ‚ÂÎËÍÓÎÂÔÌ˚Â ‰‚Óˆ˚, ‡äÓ‡Ì – ÍÌË„‡, ÍÓÚÓ‡fl ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÂÚËı Ì‡Ï. åÂÊ‰Û ÌËÏË ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ·˚‚‡ÂÚÔÓÚË‚ÓÂ˜ËÈ.

ä ÒÓÊ‡ÎÂÌË˛, ‡ÚÂËÁÏ ÔÓÍ‡ÔÂÓ·Î‡‰‡ÂÚ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ ·˚‚¯ËıÂÒÔÛ·ÎËÍ‡ı ëÓ‚ÂÚÒÍÓ„Ó ëÓ˛Á‡, ÌÓ Ë ‚ÏËÓ‚˚ı Ì‡Û˜Ì˚ı ˆÂÌÚ‡ı. Ç ˝ÚËıÛÒÎÓ‚Ëflı ‚‡ÊÌÓ ÚÓ˜ÌÓ ÓÔÂ‰ÂÎËÚ¸ ÏÂÒÚÓÌ‡ÛÍË, Ô‡‚ËÎ¸ÌÓ ÔÓÌËÏ‡Ú¸ ÂÂÔÂ‰Ì‡ÁÌ‡˜ÂÌËÂ Ë ÂÂ Ò‚flÁ¸ Ò ÂÎË„ËÂÈ.

äÓÏÂ ÚÓ„Ó, ‚‡ÊÌÓ ÔÓÏÌËÚ¸, ˜ÚÓ˜ÂÎÓ‚ÂÍ fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ÙËÁË˜ÂÒÍÓÈÒÛ·ÒÚ‡ÌˆËÂÈ. é‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ ÓÌ ÌÂÒ‚Ó‰ËÚÒfl ÚÓÎ¸ÍÓ Í ‡ÁÛÏÛ, ÒÂ‰ˆÛ ËÎË‰Û¯Â. óÂÎÓ‚ÂÍ fl‚ÎflÂÚÒfl „‡ÏÓÌË˜ÌÓÈÒÓ‚ÓÍÛÔÌÓÒÚ¸˛ ‚ÒÂ„Ó ˝ÚÓ„Ó. éÌ Ú‡ÍÊÂÌ‡‰ÂÎÂÌ ÒÎÓÊÌ˚ÏË ˜Û‚ÒÚ‚‡ÏË Ë ÒËÎÓÈ‚ÓÎË. ÖÒÎË ÛÚ‡˜Ë‚‡ÂÚÒfl „‡ÏÓÌËfl ‚ÒÂı˝ÚËı Í‡˜ÂÒÚ‚ , ÚÓ ÒÌ‡˜‡Î‡ ‚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ, ‡ÔÓÚÓÏ Ë ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚Â ÔÓfl‚Îfl˛ÚÒflÔÓ·ÎÂÏ˚. ç‡¯‡ ÙËÁË˜ÂÒÍ‡fl ÔËÓ‰‡,Ì‡¯Â ÚÂÎÓ ËÏÂ˛Ú ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË, Ë Ì‡ÏËÁ‚ÂÒÚÌÓ, Í‡Í Ï˚ ÏÓÊÂÏ ËıÛ‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓËÚ¸. ë‚ÓË ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚË ÂÒÚ¸ ÛÛÏ‡, ÒÂ‰ˆ‡, ‰Û¯Ë Ë ˜Û‚ÒÚ‚.

èÓ˝ÚÓÏÛ, ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ÒÔÂ‚‡ ÛÁÌ‡Ú¸˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ Ë ÇÒÂÎÂÌÌÛ˛, ÔÓÁÌ‡Ú¸ ÊËÁÌ¸ ËÔÓÌflÚ¸, ˜ÚÓ ÓÌ‡ ÓÊË‰‡ÂÚ ÓÚ Ì‡Ò. àÚÓÎ¸ÍÓ Ì‡ ˝ÚÓÈ ÓÒÌÓ‚Â ÒÎÂ‰ÛÂÚÔÂÂÒÏÓÚÂÚ¸ Ì‡¯Û Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÛ˛ÒËÒÚÂÏÛ ‚ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ËË Ò ÌÓ‚˚ÏË‚Á„Îfl‰‡ÏË.

ÑÛ„ÓÂ ‚‡ÊÌÓÂ ÔÓÎÓÊÂÌËÂ. ÑÎflËÌ‰Ë‚Ë‰Ó‚ Ò‡ÏÓÈ ‚‡ÊÌÓÈ fl˜ÂÈÍÓÈ,Û·ÂÊË˘ÂÏ, ÏÂÒÚÓÏ Î˛·‚Ë, ÒÓÂ‰ËÌÂÌËfl Ò‰Û„ËÏË Î˛‰¸ÏË Ë Ó‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚÓÏ Ó·˘ÂÒÚ‚‡ fl‚ÎflÂÚÒfl ÒÂÏ¸fl.Ñ‡ÊÂ ÂÒÎË Á‡ıÓÚÂÚ¸, ÚÓ ÌÂÎ¸ÁflÛÌË˜ÚÓÊËÚ¸ Ï‡ÚÂËÌÒÚ‚Ó Ë ÓÚˆÓ‚ÒÚ‚Ó.å‡ÚÂËÌÒÍÛ˛ ÌÂÊÌÓÒÚ¸ Ë ÓÚˆÓ‚ÒÍÛ˛‰Ó·ÓÚÛ ÌË˜ÂÏ ÌÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ Á‡ÏÂÌËÚ¸.óÂÎÓ‚ÂÍ, ‚˚ÓÒ¯ËÈ ‚ Ó·ÒÚ‡ÌÓ‚ÍÂÒÂÏÂÈÌÓÈ Î˛·‚Ë, ‚ ÓÍÛÊÂÌËË‚Á‡ËÏÌ˚ı ˜Û‚ÒÚ‚ Ë ÌÂÊÌÓÒÚË, ÌËÍÓ„‰‡ÌÂ ·Û‰ÂÚ ÔÓıÓÊ Ì‡ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ‚˚ÓÒ¯Â„Ó‚ ‡Á·ËÚÓÈ ÒÂÏ¸Â. èÓ˝ÚÓÏÛ ÒÂÏ¸fl‰ÓÎÊÌ‡ ‚Òfl˜ÂÒÍË ÛÍÂÔÎflÚ¸Òfl. Ç ÚÓÏ˜ËÒÎÂ Ë ˜ÂÂÁ ÚÂÒÌ˚Â Ò‚flÁË ÒÓ ÒÚ‡¯ËÏÔÓÍÓÎÂÌËÂÏ – ‰Â‰Û¯Í‡ÏË, ·‡·Û¯Í‡ÏË,‰fl‰flÏË Ë ÚÂÚflÏË, – ÍÓÚÓ˚Â ÏÓ„ÛÚÔÓÏÓ˜¸ ‚ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË ÏÓÎÓ‰Ó„ÓÔÓÍÓÎÂÌËfl, ÌÓ ËÌÓ„‰‡ Á‡·˚‚‡˛ÚÒflÓ‰ËÚÂÎflÏË. Ç ÒÂÏ¸Â Ì‡È‰ÂÚÒfl ÏÂÒÚÓÍ‡Ê‰ÓÏÛ – Ï‡ÚÂË, ÓÚˆÛ, ‰Â‰Û¯ÍÂ,·‡·Û¯ÍÂ, Ò˚ÌÛ, ‰Ó˜ÂË, ‚ÌÛÍÛ. ëÂÏ¸fl ‰Îfl˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ÒÓ‰ÌË Ï‡ÎÂÌ¸ÍÓÏÛ ‡˛ Ì‡ÁÂÏÎÂ. å˚ ‰ÓÎÊÌ˚ ‚Òfl˜ÂÒÍË Ó·ÂÂ„‡Ú¸Â„Ó Ë ÓÒÚÂÂ„‡Ú¸Òfl ÓÚ ÔÂ‚‡˘ÂÌËfl˝ÚÓ„Ó ‡ÈÒÍÓ„Ó Û„ÓÎÍ‡ ‚ ‡‰.�

ketlerini, Bat›’da Oliver Roy gibi baz› ya-zarlar “siyasal ‹slam”, baflar›s›zl›klar›n›da “siyasal ‹slam’›n baflar›s›zl›¤› olarak”yans›tt›lar. Böyle bir yans›tma ‹slam’›nruhuna uygun de¤ildir. “Siyasal ‹slam”,“sosyal ‹slam”, “ekonomik ‹slam” gibi ve-ya “radikal ‹slam”, “›l›ml› ‹slam” gibi ta-rifler, ‹slam’›n ruhuna terstir. Fakat olupbiteni anlama ve izah ad›na böyle isim-lendirmelere gidildi. Dile¤im odur ki, heryerde Müslümanlar hatalar›ndan dönerve bu hatalar sebebiyle ‹slam da yanl›flanlafl›lma ve anlatmalardan kurtulur.

‹slam’›n modern dünyada ‹slam dün-yas›n›n d›fl›nda önce Bat›’da yay›lmas›fliddetli tesadüme sebep olmaktad›r. Si-ze göre bu anlaflmazl›klar›n ana sebep-leri nelerdir? Bu krizlerden kimler so-rumludur? Bat› toplumu mu, Müslü-manlar m›?

Önceki sorunun cevab› bu soruya dak›smen ›fl›k tutuyor denebilir. ElbetteMüslümanlar olarak büyük hatalar›m›zvar. Bunlar›n bafl›nda, arz etmeye çal›flt›-¤›m gibi, ‹slam’› özüyle kavrayamamak,özüyle kavrayamad›¤›m›z gibi maalesefonu flahsiyetimizle, söz ve davran›fllar›-m›zla, yani hayat›m›zla temsil edememegibi bir problemimiz var. Her fleyden ev-vel ‹slam, bafltan sona bir güzelliklermecmuas›d›r. Çünkü O, Cenab-› Hakk’›nbütün isimlerinin tecellilerinden ibaret-tir ve bizzat Cenab-› Allah (c. c. ) isimleri-ni, güzellikte benzeri olmayan isimler -el-Esmaü’l-Hüsna- olarak takdim buyu-rur. ‹slam, do¤ru düflünmedir; ‹slam, kai-nat kitab›n› do¤ru okuma ve onu, Allah’›tan›ma, O’na yükselme yolunun projek-törleri olarak görebilmedir. ‹slam, bir ya-n›yla ilim, bir yan›yla ilimle efl manal› di-yebilece¤imiz inanmad›r. Yani ‹slam’dabilmekle inanmak birbirine ters de¤il, bi-





«В семье найдется место каждому – матери, отцу,дедушке, бабушке, сыну, дочери, внуку. Семья длячеловека сродни маленькому раю на земле. Мы должнывсячески оберегать его и остерегаться от превращенияэтого райского уголка в ад.»

“Ailede annenin, baban›n, büyükbaba ve büyükannenin,

evlad›n, torunlar›n yeri belli olmal›d›r. Aile, insan için

küçük bir yeryüzü cenneti gibidir. Bu cenneti cehenneme

çevirmekten imtina etmeli ve onun üzerine titremeliyiz.”

lakis birbirini tamamlayan iki de¤erdir.‹slam, nefsin tezkiyesi, kalbin tasfiyesi,ruhun her türlü güzelliklerle tezyinidir.‹slam, güzel ahlakt›r; ‹slam, samimiyet-tir, do¤ruluktur, adalettir, hakkaniyettir,derin idraktir. ‹slam, Allah’› tan›nmas›gerekti¤i flekilde tan›ma, O’na ibadet;O’nu sevme ve bunlar›n has›l etti¤i ma-nevî saadettir. ‹slam ile asla ve asla biraraya gelmeyecek fleyler varsa onlar dacehalettir, geriliktir, kirliliktir, düzensiz-lik, intizams›zl›kt›r, derbederliktir, pej-mürdeliktir, el açmad›r; bir di¤er yandankindir, düflmanl›kt›r, cidaldir, gururdur,kibirdir, gadirdir, zulümdür, h›yanettir,aldatmad›r. ‹slam, “cihan sulhü”nünad›d›r; o, aft›r, müsamahad›r, kendinikimseden üstün görmemedir, tevazu-dur, civanmertliktir, inceliktir, mülaye-mettir; emanet duygusu, vefa hissi, do¤-ruluk ruhu, adalet ve istikamet düflünce-sidir; ne kadar kötülü¤e maruz kal›n›rsakal›ns›n yine iyilik yapmakt›r. Bütünbunlar muvacehesinde günümüzde ‹s-lam’›n onun ad›na bir numune ortayakoyacak flekilde mükemmelen temsiledildi¤ini söylemek çok zordur.

Buna mukabil, elbette Bat› toplumla-r›n›n da hatalar› vard›r; isterseniz hepsidemeyelim, sadece baz› idareler diyelim.Dini, gerçek mü’minlerden öte bütünderinlikleriyle kimse temsil edemez. Bu-na ra¤men, tarihe bakt›¤›m›zda de¤ilmü’minler, pek çok peygambere bile in-sanlar›n inanmad›¤›n› görürüz. Pey-gamber Efendimizin hayat› ortada; Hz.Musa’n›n, Hz. ‹sa’n›n, insanl›k alemininbu günefllerinin hayatlar› ortada. Onlarada inanmayan, onlarla savaflan, onlar›öldürmeye teflebbüs eden y›¤›nla insanolmufltur. Hatta pek çok peygamberler,kendilerine gönderildikleri kavimler ta-raf›ndan öldürüldü¤ü de olmufltur. Do-lay›s›yla, bir yandan Müslümanlar ola-rak biz ‹slam’› do¤ru anlay›p gerekti¤i gi-bi temsil etmede hatal› olmas›na hatal›-y›z ama, siyaset ad›na, menfaatler ad›nabunun böyle olmas›n› isteyenlerin, hatta‹slam’›n böyle tan›nmas›, terörle, fliddet-le, savaflla, kanla bir arada an›lmas› içinçal›flan idarelerin oldu¤unu söylemek demümkündür. Ne ki biz Müslümanlarolarak, hangi muameleye maruz kal›rsakkalal›m b›kmadan usanmadan ‹slam’›nas›l yüzünü tan›tmak ve temsil etmekmecburiyetindeyiz. Bize öldürmek içinuzanan ellere bile, Hz. Adem’in iki o¤lun-

dan Habil’in Kabil’e dedi¤i gibi, “Sen be-ni öldürmek için elini uzatsan da, ben se-ni öldürmek için sana elimi uzatacak de-¤ilim” deme durumunday›z.

“‹slam’›n uyan›fl›” olarak adland›r›-lan bir süreç birçok modern ülkede ken-dini göstermektedir. Bu süreç, özellikleDo¤u Avrupa’n›n baz› ülkelerine ve Rus-ya’ya da özgüdür. Bu yolda önce neleriamaçlamal›y›z? Bu ülkeler, on y›llard›rher dinin, toplumun ve kiflinin geliflme-sine engel oldu¤u bilim ateizmi olarakisimlendirilmifl flartlarda yaflam›fllard›r.

Allah, insana meleklerin de üzerindebir mevki vermifl ve onu yeryüzünün“halife”si yapm›flt›r. Bu rüçhaniyetin veyeryüzü hilafetinin dayand›¤› ana temelise insana “isimlerin talim edilmifl” ol-mas›d›r. Yani insana eflyay› tan›ma, onaisim koyma, dolay›s›yla onu kullanma,k›saca ilim ve ilim edinme kapasitesi ve-rilmifltir. Bu ilim de öncelikle kainat› birkitap gibi okuyabilme demektir.Kur’an’dan inen ilk ayette de ortada he-nüz okunacak bir kitap yokken “Oku!”emri verilmektedir. Henüz ortada oku-nacak yaz›l› bir kitap yoksa da, her za-man okunacak bir kitap vard›r ki, o dakainatt›r, insand›r. Bu sebeple ilmî faali-yet, kendi istikametinde ve mihverinde

yap›ld›¤› zaman meleklerin Cenab-› Al-lah’› takdis ve teflbihine denk bir kudsi-yet kazan›r. ‹lmî faaliyetin kendi istika-metinde ve mihverinde yap›lmas› sözüy-le flunu kastediyorum: Kainat da, insanda bafltan bafla bize Allah’› tan›tan “ayet-ler” mecmuas›d›r. Kur’an-› Kerim, ikinokta aras› kendi cümlelerine “ayet” ad›-n› verdi¤i gibi, kainattaki ve insanî herbir vak›aya, gerçe¤e, hadiseye de “ayet”ad›n› verir. Kur’an, vahyedilmifl kainat;kainat ve insan da tekvînî Kur’an’d›r. Kai-nat ve insan muhteflem birer saray,Kur’an onlar› bize tan›tan kitapt›r. Bun-lar aras›nda asla tenakuz olmaz. Bilimateizmi, yaln›z Sovyetler Birli¤i ülkelerin-de de¤il, bugün maalesef dünyadaki bi-lim merkezlerinde de hakim. Bu sebeple,bilim gerçek konumuna oturtulmal›,gerçekte din nedir, bilim nedir do¤ruolarak ortaya konmal›d›r.

‹kinci olarak, insan, sadece fiziki birvarl›ktan ibaret de¤ildir; sadece ak›l-dan, sadece kalp ve ruhtan da ibaret de-¤ildir. O, bunlar›n ahenkli bir toplam›-d›r. Ayr›ca o, kompleks hisler ve bir iradesahibidir. fiayet biz de bunlar› bir ahenkiçinde bir arada tutmazsak fertte ve on-dan yans›yarak cemiyette problemlerbafllar. Fizikî yap›m›z, bedenimiz tatminister ve bu tatminde nelerden istifadeedece¤imiz bellidir. Bunun gibi, akl›m›zveya zihnimiz de tatmin ister; kalbimiz,ruhumuz ve hislerimiz de tatmin ister.Bütün bunlar›n kendilerine ait vazifele-ri de vard›r.

Bir di¤er önemli husus da fludur: Fert-ler için en mühim bir müessese, bir s›¤›-nak, bir sevgi ve kaynaflma yeri, cemiye-tin temel tafl› say›lan ailedir. ‹stesek deanneli¤i, babal›¤› yok edemeyiz. Anneflefkatinin, baba merhametinin yerinehiçbir fleyi oturtamay›z. Aile sevgisi için-de, sevgi ve flefkat halesi içinde yetifleninsan ile y›k›lm›fl ailelerin periflan etti¤iinsan hiçbir zaman ayn› olmam›flt›r. Busebeple, aile müessesesini güçlendirme-li; hatta modern çekirdek ailenin bile ne-silleri mahrum b›rakt›¤› büyükbaba, bü-yükanne, amca, day›, hala, teyze yak›nl›-¤›ndan nesilleri istifade ettirmeliyiz. Ai-lede annenin, baban›n, büyükbaba vebüyükannenin, evlad›n, torunlar›n yeribelli olmal›d›r. Aile, insan için küçük biryeryüzü cenneti gibidir. Bu cenneti ce-henneme çevirmekten imtina etmeli veonun üzerine titremeliyiz. �





«Казалось бы, борьба заутверждение воли Аллахадолжна означать, прежде

всего, реализациюисламских ценностей в

научной, интеллектуальной,духовной и нравственной

сферах, но не на фронтеполитики.»

“Gerçek laiklik ad› alt›nda

vicdan hürriyetinin

devletler taraf›ndan

tan›nmas›yla ‹slam ad›na

yap›lmas› gereken siyasî

manada de¤il, ilmî, zihnî,

manevî ve ahlakî sahada

“cihad” olmal›yd›.”

Ä‚ÚÓËÚÂÚÌ˚Â ËÁ‰‡ÌËfl ëòÄ ËÇÂÎËÍÓ·ËÚ‡ÌËË – ÊÛÌ‡Î˚ ForeignPolicy Ë Prospect ÔÂËÓ‰Ë˜ÂÒÍË ÔÓ‚Ó‰flÚÓÚÍ˚ÚÓÂ „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËÂ, „‰Â ˜ËÚ‡ÚÂÎË‚˚·Ë‡˛Ú Ò‡ÏÓ„Ó ‚ÎËflÚÂÎ¸ÌÓ„ÓÔÛ·ÎË˜ÌÓ„Ó ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î‡ ‚ ÏËÂ. èÓËÚÓ„‡Ï „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËfl ÔÓÎÌÛ˛ ÔÓ·Â‰ÛÓ‰ÂÊ‡Î ËÒÎ‡ÏÒÍËÈ Û˜ÂÌ˚È-·Ó„ÓÒÎÓ‚îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ – ÎË‰Â Ë‚‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎ¸ ÏËÎÎËÓÌÓ‚ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎÂÈ ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ Ë ÔÂÒÓÌ‡ÌÓÌ „‡Ú‡ Û ÒÂ·fl Ì‡ Ó‰ËÌÂ. Ç Ò‚ÓÂÏÂ‰ÍÓÏ ËÌÚÂ‚¸˛, ÍÓÚÓÓÂ ÓÌ ÒÓ„Î‡ÒËÎÒfl‰‡Ú¸ ÊÛÌ‡ÎÛ Foreign Policy, îÂÚıÛÎÎ‡ıÉ˛ÎÂÌ „Ó‚ÓËÚ Ó ÚÂÓËÁÏÂ,ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı ‡Ï·ËˆËflı Ë Ó ÚÓÏ, ÔÓ˜ÂÏÛÂ„Ó ‰‚ËÊÂÌËÂ ÒÚ‡ÎÍË‚‡ÂÚÒfl ÒÌÂÔÓÌËÏ‡ÌËÂÏ.

ä‡Í Ç˚ ÓÚÌÓÒËÚÂÒ¸ Í ÚÓÏÛ, ˜ÚÓ Ç‡ÒÔËÁÌ‡ÎË „Î‡‚Ì˚Ï ÔÛ·ÎË˜Ì˚ÏËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ ÏË‡?

ü ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎflÎ ÒÂ·Â Ú‡ÍÓ„Ó ËÌÂ ÊÂÎ‡Î ·˚Ú¸ ËÁ·‡ÌÌ˚Ï Í‡Í ÌÂÍÚÓ ËÎËÌÂ˜ÚÓ ‚‡ÊÌÓÂ ‚ ÏËÂ. ü ‚ÒÂ„‰‡ ÒÚ‡‡ÎÒfl·˚Ú¸ ÒÍÓÏÌ˚Ï ÒÎÛ„ÓÈ ÅÓ„‡ Ë ÒÍÓÏÌ˚Ï˜ÎÂÌÓÏ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡. äÓ‡Ì„Ó‚ÓËÚ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Ó ·˚ÎÓÒÓÁ‰‡ÌÓ, ˜ÚÓ·˚ ÔËÁÌ‡‚‡Ú¸ ÅÓ„‡ Ë ÒÎÛÊËÚ¸

ÂÏÛ. é‰ÌËÏ ËÁ ÔÛÚÂÈ ÒÎÛÊÂÌËfl ÅÓ„Ûfl‚ÎflÂÚÒfl ÛÎÛ˜¯ÂÌËÂ ÏË‡, ÌÂ ÔË·Â„‡fl ÍÔÓÓÍÛ Ë ÍÓ‚ÓÔÓÎËÚË˛. ÑÎfl ˝ÚÓ„ÓÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ÓÚÌÓÒËÚ¸Òfl ÍÓ ‚ÒÂÏÛÓÍÛÊ‡˛˘ÂÏÛ Ò „ÎÛ·ÓÍËÏ ÒÓÒÚ‡‰‡ÌËÂÏ.ùÚÓ ÏÓfl ÙËÎÓÒÓÙËfl, ·Î‡„Ó‰‡fl ÍÓÚÓÓÈ flÓÒÚ‡˛Ò¸ ‡‚ÌÓ‰Û¯Ì˚Ï ÍÓ ‚ÒÂÏ ÏËÒÍËÏ

Foreign Policy ve Prospect dergileriokurlar›na dünyadaki en büyük 100 en-telektüeli sorduklar›nda bir kifli aç›kfarkla kazand›: Dünyada milyonlarcakiflinin ilham kayna¤› olurken, ülkesin-de laik düzene tehdit oldu¤u iddias›n-daki baz›lar› için istenmeyen kifli ilanedilen ‹slami kanaat önderi FethullahGülen Foreign Policy’ye terörizm, politikamaçlar› ve hareketinin neden yanl›flanlafl›ld›¤› ile ilgili konufltu.

Dünyan›n en büyük entelektüeli se-çildi¤iniz için ne hissediyorsunuz?

Dünyada önemli bir fley olarak seçil-meyi ne istedim ne de hayal ettim. Herzaman Allah’›n mütevaz› bir hizmetka-r› ve insanl›¤›n mütevaz› bir mensubuolmaya çal›flt›m. Kur’an, insanl›¤›n Al-lah’› tan›mak ve ona kulluk etmek içinyarat›ld›¤›n› ifade ediyor ve bu kullu-¤un bir boyutu bozgunluk ve cinayet-lerden kesin çizgilerle ar›nm›fl bir dün-ya infla etmek. Bunun için iyilik yapma-ya ve merhamete ihtiyaç var. Bu beni





Интервью журналу Foreign PolicyForeign Policy’nin Gülen röportaj›

ÚËÚÛÎ‡Ï Ë ‡Ì„‡Ï. é‰Ì‡ÍÓ fl ÌÂ·ÂÁ‡ÁÎË˜ÂÌ Í ÓˆÂÌÍÂ ‰Ó·˚ı Î˛‰ÂÈ. éÌË·˚ÎË Ó˜ÂÌ¸ ‰Ó·˚, Ì‡Á˚‚‡fl ÏÂÌfl „Î‡‚Ì˚ÏÔÛ·ÎË˜Ì˚Ï ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ ÏË‡, ‰‡ÎËÏÌÂ ÚËÚÛÎ, ÍÓÚÓ˚È fl ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÒÏÓ„ÛÔËÌflÚ¸.

ì Ç‡Ò ÂÒÚ¸ Í‡ÍËÂ-ÎË·ÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ‡Ï·ËˆËË?

ì ÏÂÌfl Ëı ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ·˚ÎÓ Ë ÌÂ ·Û‰ÂÚ.Ö‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌÓÂ, ˜Â„Ó fl ‚ÒÂ„‰‡ ÊÂÎ‡Î Ë Í˜ÂÏÛ ÒÚÂÏËÎÒfl, – ÔÓÎÛ˜ËÚ¸ ÅÓÊ¸Â·Î‡„Ó‚ÓÎÂÌËÂ Ë ÔÓ˝ÚÓÏÛ ÒÚ‡‡ÎÒfl ‰ÓÌÂÒÚËÂ„Ó Î˛‰flÏ Ô‡‚ËÎ¸ÌÓ, ÓÊ‰‡fl ‚ ÌËıÎ˛·Ó‚¸ Í ÌÂÏÛ.

ä‡ÍÛ˛ ÓÎ¸ Ë„‡ÂÚ ËÒÎ‡Ï ‚ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈ ÊËÁÌË ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ‡?

ä‡Í ÂÎË„Ëfl, ËÒÎ‡Ï ÔÂ‚ÓÌ‡˜‡Î¸ÌÓÙÓÍÛÒËÛÂÚÒfl Ì‡ ÌÂÔÂÎÓÊÌ˚ı ‡ÒÔÂÍÚ‡ıÊËÁÌË Ë ·˚ÚËfl, ‚ ÚÓ ‚ÂÏfl Í‡Í ÔÓÎËÚËÍ‡Óı‚‡Ú˚‚‡ÂÚ ÚÓÎ¸ÍÓ ÒÓˆË‡Î¸Ì˚Â ‡ÒÔÂÍÚ˚Ì‡¯ÂÈ ÊËÁÌË. ëÏÂÌ‡ ˝ÔÓı ÌËÍ‡Í ÌÂ‚ÎËflÂÚ Ì‡ ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔËÌˆËÔ˚ ‚Â˚,ÒÎÛÊÂÌËfl, Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ÔÓ‚Â‰ÂÌËfl ‚ËÒÎ‡ÏÂ. àÒÎ‡Ï ÌÂ ÔËÁ˚‚‡ÂÚ ÍÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌ˚Ï ÌÂËÁÏÂÌÌ˚Ï ÙÓÏ‡Ï‚Î‡ÒÚË ËÎË Í ÔÓÔ˚ÚÍ‡Ï ÔË‰‡Ú¸ ˝ÚÓÈ‚Î‡ÒÚË ÌÂÍÛ˛ ÙÓÏÛ. àÒÎ‡Ï ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂÔÂ‰Î‡„‡Î Ë ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ÛÒÚ‡Ì‡‚ÎË‚‡ÎÚÂÓÍ‡ÚË˛ ÔÓ Ò‚ÓÂÏÛ ÓÔÂ‰ÂÎÂÌË˛.ÇÏÂÒÚÓ ˝ÚÓ„Ó, ËÒÎ‡Ï ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚ ·‡ÁÓ‚˚ÂÔËÌˆËÔ˚, ÍÓÚÓ˚Â Á‡‰‡˛Ú Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËÂÓ·˘ÂÏÛ ı‡‡ÍÚÂÛ ‚Î‡ÒÚË. í‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ,ÔÓÎËÚËÍ‡ ÌËÍ‡Í ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ Ù‡ÍÚÓÓÏ,‚ÎËfl˛˘ËÏ Í‡Í Ì‡ ËÒÎ‡Ï, Ú‡Í Ë Ì‡‰ÂÈÒÚ‚Ëfl Ë ÔÓÁËˆËË ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì.

èÓ˜ÂÏÛ Ç˚ Ò˜ËÚ‡ÂÚÂ, ˜ÚÓ ·ÓÎ¸¯ÓÂ˜ËÒÎÓ Î˛‰ÂÈ ‚ íÛˆËË ÓÚÌÓÒflÚÒfl ÍÇ‡¯ÂÏÛ ‰‚ËÊÂÌË˛ Ò ÔÓ‰ÓÁÂÌËÂÏ?

ü ÌÂ ‰ÛÏ‡˛, ˜ÚÓ ÏÓfl ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÌÂ‰Ó‚ÂËÂ Ë ÔÓ‰ÓÁÂÌËfl Û·ÓÎ¸¯Ó„Ó ˜ËÒÎ‡ ÚÛÂˆÍËı „‡Ê‰‡Ì. íÂÁËÒ ÓÚÓÏ, ˜ÚÓ ·ÓÎ¸¯ÓÂ ˜ËÒÎÓ ÚÛÂˆÍËı „‡Ê‰‡ÌÓÚÌÓÒflÚÒfl Í ‰‚ËÊÂÌË˛ ‚ÓÎÓÌÚÂÓ‚ ÒÌÂ‰Ó‚ÂËÂÏ Ë ÔÓ‰ÓÁÂÌËÂÏ, ÔÓ‰‡ÂÚÒflÚ‡ÍËÏ ÊÂ Ó·‡ÁÓÏ Ë Ò ÚÓÈ ÊÂ ˆÂÎ¸˛, Í‡Í ËÚÓ, ˜ÚÓ ÏË ÒÎ˚¯ËÚ ·ÓÎ¸¯Â Ó ÚÂıÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡ı, ÍÓÚÓ˚ı ÒÂ‰ÒÚ‚‡ Ï‡ÒÒÓ‚ÓÈËÌÙÓÏ‡ˆËË Ì‡Á˚‚‡˛Ú ‡‰ËÍ‡Î‡ÏË. í‡ÍÍ‡Í ÚÂ, ÍÚÓ ‚ÌÛ¯‡˛Ú ˝ÚÛ ÎÓÊ¸ Î˛‰flÏ,‰ÂÈÒÚ‚Û˛Ú Ó˜ÂÌ¸ Ì‡ÒÚÓÈ˜Ë‚Ó, ÌÂÍÓÚÓ˚Â„‡Ê‰‡ÌÂ ‚Ô‡‰‡˛Ú ‚ Á‡·ÎÛÊ‰ÂÌËÂ.

óÚÓ Ì‡Ë·ÓÎÂÂ ÌÂ‚ÂÌÓ ‚ Ú‡ÍÚÓ‚ÍÂÉ˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl?

ü ÌÂ ÏÓ„Û ÔËÌflÚ¸ Ú‡ÍËÂ ÔÓÌflÚËfl Í‡ÍÉ˛ÎÂÌËÁÏ ËÎË É˛ÎÂÌËÒÚ˚. ü ·˚Î ÚÓÎ¸ÍÓÔËÒ‡ÚÂÎÂÏ Ë ÔÓÔÓ‚Â‰ÌËÍÓÏ ‚ Ì‡Ó‰Â. üÌÂ ËÏÂ˛ ÔflÏÓ„Ó ‚ÎËflÌËfl Ì‡ Î˛‰ÂÈ ËÎËÍ‡ÍËÂ-ÎË·Ó ‰‚ËÊÂÌËfl. çÂ‚ÓÁÏÓÊÌÓ ‰‡ÊÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚ¸, ˜ÚÓ fl ÏÓ„Û ÓÍ‡Á˚‚‡Ú¸‰‡‚ÎÂÌËÂ Ì‡ ÍÓ„Ó-ÎË·Ó. çÓ ÌÂÍÓÚÓ˚ÂÎ˛‰Ë ÏÓ„ÛÚ ÔÓ‰‰ÂÊË‚‡Ú¸ ÏÓË ‚Á„Îfl‰˚ Ë‚˚‡Ê‡Ú¸ Ò‚ÓÂ Û‚‡ÊÂÌËÂ ÍÓ ÏÌÂ, Ë flÌ‡‰Â˛Ò¸, ÓÌË ÌÂ Ó·Ï‡Ì˚‚‡˛Ú ÒÂ·fl,ÔÓÒÚÛÔ‡fl Ú‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏ. çÂÍÓÚÓ˚Â

Ò˜ËÚ‡˛Ú, ˜ÚÓ fl ÎË‰Â Í‡ÍÓ„Ó-ÚÓ ‰‚ËÊÂÌËfl.ÑÛ„ËÂ ‰ÛÏ‡˛Ú, ˜ÚÓ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ ÌÂÍ‡flˆÂÌÚ‡Î¸Ì‡fl Ó„‡ÌËÁ‡ˆËfl, ÍÓÚÓ‡flÛÔ‡‚ÎflÂÚ ‚ÒÂÏË ËÌÒÚËÚÛÚ‡ÏË, ÍÓÚÓ˚ÂÓÌË Ó¯Ë·Ó˜ÌÓ Ò‚flÁ˚‚‡˛Ú ÒÓ ÏÌÓÈ. éÌË ÌÂ·ÂÛÚ ‚Ó ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ‚ÂÌËÂ ÏÌÓ„Ëı Î˛‰ÂÈÒÎÛÊËÚ¸ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚Û Ë ÔÓÎÛ˜ËÚ¸ ÅÓÊ¸Â·Î‡„Ó‚ÓÎÂÌËÂ Á‡ ˝ÚÓ. éÌË ÌÂ ÔËÌËÏ‡˛Ú‚Ó ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÛ˛ ˘Â‰ÓÒÚ¸.í‡ÍËÂ Á‡·ÎÛÊ‰ÂÌËfl ÏÓ„ÛÚ ÔË‚ÂÒÚËÓÒÚ‡Î¸Ì˚ı Í ÒÓÏÌÂÌËflÏ ‚ ÙËÌ‡ÌÒÓ‚˚ıÂÒÛÒ‡ı ˝ÚËı ¯ÍÓÎ. çÂ·ÓÎ¸¯‡fl „ÛÔÔ‡Î˛‰ÂÈ ‚ íÛˆËË ‰‡ÊÂ Ó·‚ËÌflÂÚ ÏÂÌfl ‚ÚÓÏ, ˜ÚÓ fl ÔÂÒÎÂ‰Û˛ Í‡ÍËÂ-ÚÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ ˆÂÎË, ÍÓ„‰‡ fl Ì‡ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ‚ÓÚ ÛÊÂ ÏÌÓ„Ó ÎÂÚ ·Ó˛Ò¸ Ò ÏÌÓ„ËÏË·ÓÎÂÁÌflÏË.

Ç˚ ÔÓÔÓ‚Â‰ÛÂÚÂ Ò‰ÂÊ‡ÌÌ˚È,ÚÂÔËÏ˚È ËÒÎ‡Ï. ç‡ Ç‡¯ ‚Á„Îfl‰, ˜ÚÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ÔË˜ËÌÓÈ ÚÂÓËÁÏ‡?

àÒÎ‡Ï ÌÂ ÚÂÔËÚ Ë ÓÒÛÊ‰‡ÂÚÚÂÓËÁÏ Ë Î˛·Û˛ ÚÂÓËÒÚË˜ÂÒÍÛ˛‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸. ü ÌÂÓ‰ÌÓÍ‡ÚÌÓ Á‡fl‚ÎflÎ, ˜ÚÓËÒÚËÌÌ˚È ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌ ÌÂ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ÚÂÓËÒÚÓÏ, Ú‡Í ÊÂ Í‡Í Ë ÚÂÓËÒÚ ÌÂÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ ËÒÚËÌÌ˚Ï ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌËÌÓÏ.íÂÓËÁÏ – Ó‰ËÌ ËÁ ÚflÊÍËı „ÂıÓ‚, Á‡ÍÓÚÓ˚Â, Í‡Í „Î‡ÒËÚ äÓ‡Ì, ÔÓÒÎÂ‰ÛÂÚÌ‡Í‡Á‡ÌËÂ ‡‰ÒÍËÏ ÔÎ‡ÏÂÌÂÏ.

ùÚÓ Ù‡ÍÚ, ˜ÚÓ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÓÚÒÚ‡ÎË ‚Ì‡ÛÍÂ Ë ÚÂıÌÓÎÓ„ËË Á‡ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ‚ÂÍÓ‚. àÒÎ‡ÏÒÍËÈ ÏË ÒÚ‡‰‡ÂÚÓÚ ‚ÌÛÚÂÌÌËı ‡Á‰ÂÎÂÌËÈ,‡ÌÚË‰ÂÏÓÍ‡ÚË˜ÂÒÍËı Ô‡ÍÚËÍ ËÌ‡Û¯ÂÌËÈ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍËı Ô‡‚ Ë Ò‚Ó·Ó‰.çÓ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ ·˚ÎËÌ‡ÒÚÓÎ¸ÍÓ ÌËÁÍË, ˜ÚÓ·˚ Ì‡‰ÂflÚ¸Òfl Ì‡Â¯ÂÌËÂ Ò‚ÓËı ÔÓ·ÎÂÏ ˜ÂÂÁ ÚÂÓ.

íÂÓËÁÏ ÙÓÏËÛÂÚÒfl ËÁÓÔÂ‰ÂÎÂÌÌ˚ı ÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡Î¸Ì˚ı ÔÓ·ÎÂÏ,ÍÓÚÓ˚Â ‚ÍÎ˛˜‡˛Ú ‚ ÒÂ·fl ‡‚ÌÓ‰Û¯ËÂ,ÌË˘ÂÚÛ Ë ÒÚ‡ı ÔÂÂ‰ ‰Û„ËÏË.çÂÍÓÚÓ˚Â Î˛‰Ë ËÒÔÓÎ¸ÁÛ˛Ú ÏÓÎÓ‰˚ı Ë„ÎÛÔ˚ı. àÏË Ï‡ÌËÔÛÎËÛ˛Ú, ÊÂÒÚÓÍÓ ÒÌËÏË Ó·‡˘‡˛ÚÒfl Ë ‰‡ÊÂ Ì‡Í‡˜Ë‚‡˛Ú ËıÌ‡ÍÓÚËÍ‡ÏË ‰Ó Ú‡ÍÓÈ ÒÚÂÔÂÌË, ˜ÚÓ ËıÏÓÊÌÓ ËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸ Í‡Í Û·ËÈˆ ÔÓ‰ÔÂ‰ÎÓ„ÓÏ ÔÛÒÚ˚ı Ë‰Â‡ÎÓ‚ Ë ˆÂÎÂÈ.

óÚÓ·˚ ÔÓ·Â‰ËÚ¸ ÚÂÓËÁÏ, Ï˚‰ÓÎÊÌ˚ ÓÒÓÁÌ‡Ú¸, ˜ÚÓ ‚ÒÂ Ï˚ Î˛‰Ë. ç‡ÏÌÂ ÔÂ‰ÓÒÚ‡‚ÎflÂÚÒfl ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸‚˚·Ë‡Ú¸ ÒÂ·Â ‡ÒÛ ËÎË ÒÂÏ¸˛. å˚‰ÓÎÊÌ˚ ÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚ¸Òfl ÓÚ ÒÚ‡ı‡ ÔÂÂ‰‰Û„ËÏË Ë Ì‡ÒÎ‡Ê‰‡Ú¸Òfl ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËÂÏ‚ÌÛÚË ‰ÂÏÓÍ‡ÚËË. ü ‚Â˛, ˜ÚÓ ‰Ë‡ÎÓ„ ËÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ fl‚Îfl˛ÚÒfl Ò‡Ï˚ÏË˝ÙÙÂÍÚË‚Ì˚ÏË ÒÔÓÒÓ·‡ÏË ÔÂÓ‰ÓÎÂÌËflÌ‡¯Ëı ‡ÁÎË˜ËÈ.

Ç˚ ·˚ ıÓÚÂÎË Ó‰Ì‡Ê‰˚ ‚ÂÌÛÚ¸Òfl‚ íÛˆË˛?

ü Ó˜ÂÌ¸ ÒÍÛ˜‡˛ ÔÓ ÏÓÂÈ ÒÚ‡ÌÂ Ë‰ÛÁ¸flÏ. çÓ fl ÓÚ‰‡˛ ÒÂ·fl ‚ ‡ÒÔÓflÊÂÌËÂÒÛ‰¸·˚ Ë ÔÓÍÓÌÓ ÔËÏÛ ‚ÒÂ, ˜ÚÓ ÏÌÂÔÂ‰ÔËÒ‡ÌÓ. �

dünyadaki bütün makam ve rütbeler-den uzak kalmaya mecbur eden hayatfelsefem. Bununla beraber nazik insan-lar›n takdirlerine alakas›z de¤ilim. Oyverenler, kendimi asla görmedi¤im birunvana beni lay›k görerek büyük neza-ket gösterdiler.

Herhangi bir politik amac›n›z varm›?

Ne herhangi bir politik amac›m ol-du, ne de asla olacak. Kalbimde her za-man sadece Allah r›zas›n› kazanmayamuvaffak olmak arzusu var. Bu sebeplede sadece Allah’›n do¤ru flekilde tan›n-mas› ve insanl›k taraf›ndan sevilmesiiçin çal›fl›yorum.

‹slam, Müslümanlar›n politikadakiyerini nas›l belirliyor?

‹slam bir din olarak hayat›n ve varoluflun de¤iflmez veçhelerine yo¤unla-fl›r. Oysa ki, politik sistemler, sadecedünya hayat›n›n sosyal veçheleriyle il-gilenir. ‹slam’›n temel prensipleri,





bir merkezi organizasyonun yanl›fl fle-kilde bana ba¤l› oldu¤unu düflünüyor.Birçok insan›n, bütün bu yapt›klar›n›Allah r›zas› için kazanmak ve insanl›¤ahizmet flevkiyle yapt›klar›n› görmezdengeliyorlar. ‹nsanlar›n fedakarl›¤›n› gör-mezden geliyorlar. Bu yanl›fl anlamalardi¤erlerinin okullar›n finansal kayna¤›ile ilgili flüphelere sahip olmas›na sebe-biyet verebiliyor. Türkiye’de çok küçükbir az›nl›k, ben y›llard›r birçok hastal›k-la bo¤ufltu¤um halde, beni politikamaç sahibi olmakla itham ediyor.

Mutedil ve hoflgörülü bir ‹slam an-lay›fl›n› vazediyorsunuz. Terörizminsebepleri konusunda ne düflünüyorsu-nuz?

‹slam terörizmi ve terörist faaliyetikesinlikle k›nar ve karfl›s›nda yer al›r.Defalarca, gerçek Müslüman’›n teröristolamayaca¤›n›, teröristin de Müslü-man olamayaca¤›n› ifade ettim. Terö-rizm, Kur’an’›n cehennem atefliyle teh-dit etti¤i büyük günahlardand›r. fiu birgerçek ki, Müslümanlar son birkaç yüz-y›lda bilim ve teknolojide geri kald›lar.Müslüman dünyas›, iç bölünmeler, an-tidemokratik uygulamalar ve temel in-san haklar› ile özgürlüklerine karfl› suç-larla muzdarip. Ancak Müslümanlar,hiçbir zaman sorunlar›n›n çözümü içinterörü bir yol olarak görmedi ve göre-mez. Terörizmi, cehalet, fakirlik ve öte-kiden nefret gibi baz› temel problemleroluflturuyor. Baz›lar›, bu ortamda genç-lerden ve ahmaklardan istifade ediyor.Bu gençler ve ahmaklar manipülasyon-la, istismarla ve baz› hallerde de ilaçlabile aldat›larak baz› ç›lg›n düflünce vehedefler için katil olarak kullan›labili-yor. Terörizmi yenmek için, hepimizininsan oldu¤unu bilmek zorunday›z.Herhangi bir ›rk ya da toplumun üyesiolmak, seçti¤imiz bir fley de¤il. Kendi-mizi ötekinden korku duymaktan öz-gürlefltirmeli ve demokrasi içindeki ço-¤ulculu¤un keyfine varmal›y›z. Ben, di-yalog ve e¤itim faaliyetlerinin farkl›l›k-lar›m›z› aflmada en etkili araçlar oldu-¤una inan›yorum.

Bir gün Türkiye’ye dönmek istiyormusunuz?

Kesinlikle ülkemin ve oradaki arka-dafllar›m›n hasretini çekiyorum. Bu-nunla beraber kaderime teslim oldumve onun verece¤i her hükme raz›y›m. �




«Я никогда не желал быть избранным как некто или нечтоважное в мире. Я всегда старался быть скромным слугой

Бога и скромным членом человеческого общества.»

“Dünyada önemli bir fley olarak seçilmeyi ne istedim ne de

hayal ettim. Her zaman Allah’›n mütevaz› bir hizmetkar› ve

insanl›¤›n mütevaz› bir mensubu olmaya çal›flt›m.”

iman, ibadet, ahlak ve zaman›n de¤ifl-mesiyle de¤iflmeyen hallerle ilgilidir. ‹s-lam, de¤iflmez ve de¤ifltirilmeye tefleb-büs edilemez bir devlet sistemi öner-mez. ‹slam, asla kendi ad›yla bir teokra-tik devleti ne önerdi ne de kurmaya te-flebbüs etti. Bunun yerine ‹slam, bugündevletin genel karakterine kökenlik ya-pan temel prensipleri vazetti. Bu se-beple, politika ne ‹slam’a flekil verecekne de ‹slam ad›na Müslümanlar›n tu-tum ve davran›fllar›n› yönlendirecek birfaktör olabilir.

Sizce, Gülen Hareketi ile ilgili enfazla yanl›fl anlafl›lan fley ne?

Gülenist ya da Gülenizm gibi kav-ramlar› kabul edemem. Ben sadece biryazard›m ve insanlar içinde resmi birvaizdim. Herhangi bir kifliye ya da faali-yete do¤rudan hiçbir etkim yok. Her-hangi bir kifliye etki yapaca¤›m tasav-vur edilemez. Ancak baz› insanlar, dü-flüncelerimi iyi görerek bana sayg› gös-terebilir. ‹nflallah bunu yapmakla yan›l-m›yorlard›r. Baz›lar› benim bir hareke-tin lideri oldu¤umu düflünüyor. Baz›la-r› bütün bu müesseselerden sorumlu


ÄÏÂËÍ‡ÌÒÍ‡fl „‡ÁÂÚ‡ New YorkTimes ÓÚÔ‡‚ËÎ‡ ‚ è‡ÍËÒÚ‡Ì Ò‚ÓÂ„ÓÍÓÂÒÔÓÌ‰ÂÌÚ‡ ‰Îfl ÔÓÎÛ˜ÂÌËfl

ËÌÙÓÏ‡ˆËË Ó ÚÛÂˆÍËı ¯ÍÓÎ‡ı. èÓÒÎÂÔÓ‚Â‰ÂÌËfl ÔÓ‰Ó·ÌÓ„Ó ËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËflÍÓÂÒÔÓÌ‰ÂÌÚ ë‡·ËÌ‡ í‡‚ÂÌËÒÂÓÔÛ·ÎËÍÓ‚‡Î‡ Ï‡ÚÂË‡Î Ó ¯ÍÓÎ‡ı,ÓÚÍ˚Ú˚ı ÚÛÂˆÍËÏË‰Ó·Ó‚ÓÎ¸ˆ‡ÏË ‚ ‡ÁÌ˚ıÒÚ‡Ì‡ı ÏË‡, Ì‡ ÔÂ‚ÓÈÒÚ‡ÌËˆÂ „‡ÁÂÚ˚.

É‡ÁÂÚ‡, Ì‡ ÔÂ‚ÓÈÒÚ‡ÌËˆÂ ÍÓÚÓÓÈ·ÓÎ¸¯‡fl ÍÓÎÓÌÍ‡ÓÚ‚Ó‰ËÚÒfl ÚÂÏÂÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ÒÓÓ·˘‡ÂÚ,˜ÚÓ ÚÛÂˆÍËÂ ¯ÍÓÎ˚ ÒÚ‡ÎËıÓÓ¯ËÏ ‚˚·ÓÓÏ ‰ÎflÓ‰ËÚÂÎÂÈ, ÒÚÂÏfl˘ËıÒflÓ„‡‰ËÚ¸ Ò‚ÓËı ‰ÂÚÂÈ ÓÚ‚ÎËflÌËflÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡ÎËÁÏ‡.

Ç Í‡˜ÂÒÚ‚Â ÔËÏÂ‡·˚Î‡ ‡ÒÒÏÓÚÂÌ‡ ¯ÍÓÎ‡ ‚è‡ÍËÒÚ‡ÌÂ. èÓÙÂÒÒÓÙËÎÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËı Ì‡ÛÍÄÎÎ‡ı‰‡‰ çËflÁË ÓÚÏÂÚËÎ,˜ÚÓ ¯ÍÓÎ˚, Ì‡Á˚‚‡ÂÏ˚Â «ÚÛÂˆÍÓ-Ô‡ÍËÒÚ‡ÌÒÍËÏË», ÔÓÎ¸ÁÛ˛ÚÒfl ·ÓÎ¸¯ËÏÒÔÓÒÓÏ ÒÂ‰Ë Ì‡ÒÂÎÂÌËfl. éÌ‡„ÛÏÂÌÚËÓ‚‡Î ˝ÚÓ ÒÎÂ‰Û˛˘ËÏ Ó·‡ÁÓÏ:

«çÂÍÓÚÓ˚Â ¯ÍÓÎ˚ ‚ Ì‡¯ÂÈ ÒÚ‡ÌÂ ÌÂÏÓ„ÛÚ ‚ÓÒÔËÚ˚‚‡Ú¸ ‚ ‰ÂÚflı ‰ÛıÓ‚Ì˚ÂˆÂÌÌÓÒÚË, ‰Û„ËÂ ÊÂ ÌÂ ÏÓ„ÛÚ Ó·ÂÒÔÂ˜ËÚ¸ÔÓÎÛ˜ÂÌËÂ ‰ÂÚ¸ÏË ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. è‡ÍËÒÚ‡ÌÒÍÓ-ÚÛÂˆÍËÂ¯ÍÓÎ˚ ‰ÂÎ‡˛Ú Ë ÚÓ, Ë ‰Û„ÓÂ Ó‰ËÌ‡ÍÓ‚ÓıÓÓ¯Ó. ü Ò‡Ï Á‡ÔËÒ‡Î Ò‚ÓÂ„Ó Â·ÂÌÍ‡ ‚Ó‰ÌÛ Ëı Ú‡ÍËı ¯ÍÓÎ». New York TimesÓı‡‡ÍÚÂËÁÓ‚‡Î‡ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡,Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓ„Ó Â˘Â «ÓÚˆÓÏ Ë‰ÂË ÔÓ‰Ó·Ì˚ı¯ÍÓÎ», ÒÎÂ‰Û˛˘ËÏ Ó·‡ÁÓÏ:«ç‡ˆËÓÌ‡ÎËÒÚ, ÍÓÚÓ˚È „Ó‚ÓËÚ, ˜ÚÓ ÓÌ ÌÂıÓ˜ÂÚ ·ÓÎ¸¯Â„Ó, ˜ÂÏ Ò‚ÂÚÒÍ‡fl ‰ÂÏÓÍ‡ÚËflÒ‚Ó·Ó‰Ì˚ı „‡Ê‰‡Ì».

É‡ÁÂÚ‡, ÔË‚Ó‰fl˘‡fl ‚˚ÒÍ‡Á˚‚‡ÌËÂÉ˛ÎÂÌ‡ «êÂÎË„Ëfl ·ÂÁ Ì‡ÛÍË ÔÂ‚‡ÚËÚÒfl ‚‡‰ËÍ‡ÎËÁÏ, ‡ Ì‡ÛÍ‡ ·ÂÁ ÂÎË„ËË ÒÎÂÔ‡ Ë




Турецкие школы на первойстранице New York Times

Türk okullar›

New York Times’›n manfletinde

ÏÓÊÂÚ ÒÓÁ‰‡Ú¸ ‚ ÏËÂ ·ÓÎ¸¯ËÂ ÓÔ‡ÒÌÓÒÚË»,ÒÓÓ·˘‡ÂÚ, ˜ÚÓ ÚÛÂˆÍËÏË ¯ÍÓÎ‡ÏË ÔÓÒÎÂÎËÍ‚Ë‰‡ˆËË ı‡ÎËÙ‡Ú‡ åÛÒÚ‡ÙÓÈ äÂÏ‡ÎÂÏÄÚ‡Ú˛ÍÓÏ ‚ 20-Â „Ó‰‡ XX ‚ÂÍ‡Á‡ÌËÏ‡˛ÚÒfl ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó

ÚÛÂˆÍÓ„Ó ÒÛÙËÁÏ‡. New York Times,

Ó·‡˘‡˛˘‡fl ‚ÌËÏ‡ÌËÂÌ‡ ‡ÁÌËˆÛ ‚ Ï˚ÒÎflıÏÂÊ‰Û ËÒÎ‡ÏÒÍËÏËÛ˜ÂÌ˚ÏË Ë Û˜ÂÌ˚ÏËá‡Ô‡‰‡, „Ó‚ÓËÚ: «Ç ÚÓ‚ÂÏfl Í‡Í ‚ 50-Â „Ó‰˚Ú‡ÍËÂ Î˛‰Ë, Í‡Í ëÂÈÈË‰äÛÚÛ·, ÓÚËˆ‡ÎË á‡Ô‡‰,ÌÂÍÓÚÓ˚Â Ï˚ÒÎËÚÂÎË,Ú‡ÍËÂ, Í‡Í ë‡Ë‰ çÛÒË,ËÒÍ‡ÎË ÔÛÚËÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl Ò ÌËÏ».

á‡ÚÂÏ ÓÌ ÓÚÏÂÚËÎ:«ùÚË ¯ÍÓÎ˚ ÒÓÁ‰‡˛ÚÒfl ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ ‰Îfl ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı‰ÂÚÂÈ, ÓÌË ÓÚÍ˚‚‡˛ÚÒfl Ë‚ ÔÓÎÌÓÒÚ¸˛ıËÒÚË‡ÌÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı.»

ëÓÓ·˘‡ÂÚÒfl, ˜ÚÓ ÔÓ„‡ÏÏ‡ ÒÚÓËÚÒflÌ‡ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ flÁ˚ÍÂ. ì˜ÂÌËÍË ‰‡ÊÂ˜ËÚ‡˛Ú ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËfl òÂÍÒÔË‡. ëÓ„Î‡ÒÌÓÒÚ‡Ú¸Â, Ó‰ËÚÂÎË Ó˜ÂÌ¸ ËÌÚÂÂÒÛ˛ÚÒfl¯ÍÓÎ‡ÏË, ÒÔÓÒÓ·Ì˚ÏË ‰‡Ú¸ ‰ÂÚflÏÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ÌÂ ‡ÁÛ¯‡fl ËıÎË˜ÌÓÒÚË Ë ‰ÛıÓ‚Ì˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ. ÑËÂÍÚÓÓ‰ÌÓÈ ËÁ ¯ÍÓÎ åÂÒÛÚ ä‡˜Ï‡Á ÔËÒÚÛÔËÎ ÍËÒÔÓÎÌÂÌË˛ Ò‚ÓËı Ó·flÁ‡ÌÌÓÒÚÂÈ 10ÏÂÒflˆÂ‚ Ì‡Á‡‰. éÌ ÔÓ¯ÂÎ ˜ÂÂÁ ÏÌÓ„ÓÚÛ‰ÌÓÒÚÂÈ Ò ÚÂı ÔÓ, Í‡Í ÒÚ‡Î ÔËıÓ‰ËÚ¸ ‚¯ÍÓÎÛ, ‡ÒÔÓÎÓÊÂÌÌÛ˛ ‚ ·Â‰ÌÓÏ Í‚‡Ú‡ÎÂÌ‡ ˛„Â „ÓÓ‰‡. åÂÒÚÌ˚Â ÊËÚÂÎË ‰ÓÎ„ÓÂ‚ÂÏfl ÒÚÓÓÌËÎËÒ¸ ‚˚·ËÚ˚ı Ë Ó‰ÂÚ˚ı ‚ÍÓÒÚ˛Ï˚ Ë „‡ÎÒÚÛÍË ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÈ.á‡ÏÂÒÚËÚÂÎ¸ ‰ËÂÍÚÓ‡ ¯ÍÓÎ˚,Ô‡ÍËÒÚ‡ÌÂˆ ÄÎË òÂ‚Í‡Ú ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡ÂÚ:«éÌË ÏÌÓ„Ó ‡Á ÒÔ‡¯Ë‚‡ÎË ÏÂÌfl,ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ÎË Û˜ËÚÂÎfl, ‰ÂÎ‡˛Ú ÎË ÓÌËÌ‡Ï‡Á, ÌÂ Ô¸˛Ú ÎË ÓÌË ÔÓ ÌÓ˜‡Ï». éÔÂÍÛÌÓ‰ÌÓ„Ó ËÁ Û˜ÂÌËÍÓ‚ ¯ÍÓÎ˚ Ä·‰ÛÎ Å‡Ë

New York Times, Türk okullar› içinPakistan’a muhabir gönderdi. Ge-nifl bir araflt›rman›n ard›ndan ha-

beri kaleme alan Sabrina Tavernise’nindosyas› manfletten yay›mland›.

Birinci sayfan›n büyük bölümünü sözkonusu e¤itim seferberli¤ine ay›ran gaze-te, Türk okullar›n›n, çocuklar›n› afl›r›l›klar-dan korumak isteyen veliler için önemlibir alternatif haline geldi¤ini yazd›. Örnekolarak da Pakistan’› gösterdi. Gazeteye ko-nuflan Urdu dili profesörü Allahdad Niya-zi, “Pak-Türk” ismiyle and›klar› okullar›nbüyük ra¤bet gördü¤ünü vurgulad›. Ge-rekçesini ise flöyle özetledi: “Ülkemizdekiokullar›n bir bölümü çocuklara de¤erleri-mizi ö¤retemezken, di¤erleri modern e¤i-tim veremiyor. Pak-Türk okullar›, her ikisi-ni birden iyi yap›yor. Ben de çocu¤umu buokullara yazd›rd›m.” New York Times,“okullar›n fikir babas›” olarak tan›tt›¤› Fet-hullah Gülen’i ise flöyle tan›mlad›: “Vatan-dafllar›n ibadet hürriyetine sahip oldu¤ulaik demokrasiden fazlas›n› istemedi¤inisöyleyen bir milliyetçi.”

Gülen’in, “Bilim olmadan din radikalli-¤e dönüflür. Dinsiz bilim ise kördür, dün-yay› tehlikeye sürükler” yaklafl›m›na at›fyapan gazete, “Türk okullar›, Mustafa Ke-mal Atatürk’ün 1920’li y›llarda halifeli¤ikald›rmas›ndan sonra modern fleklinialan Türk sufili¤ini hayata geçiriyor.” dedi.Bat›’ya karfl› ‹slam alimleri aras›nda yakla-fl›m farklar› oldu¤una dikkat çeken NewYork Times, flu de¤erlendirmede bulundu:“1950’li y›llarda Seyyid Kutub gibi Arapmütefekkirler Bat›’y› fliddetle reddeder-ken, Said Nursi gibi baz› mütefekkirler, Ba-t› ile beraber yaflaman›n yollar›n› arad›.”

Ard›ndan diyalog çabalar›na vurguyapt›: “Sadece Müslüman ülkelerde de¤il,Rusya gibi tamamen H›ristiyan ülkelerdede aç›lan bu okullar sadece Müslüman ö¤-rencilere yönelik de¤il.”


ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ ÓÌ Ó˜ÂÌ¸ ‰Ó‚ÓÎÂÌ‡·ÓÚÓÈ ¯ÍÓÎ˚. Ä·‰ÛÎ Å‡Ë,ÁÌ‡˛˘ËÈ äÓ‡Ì Ì‡ËÁÛÒÚ¸,‡ÒÒÍ‡Á‡Î Ì‡Ï, ˜ÚÓ ‰‚‡ Â„Ó·‡Ú‡ ·˚ÎË ÚÂÓËÒÚ‡ÏË-ÒÏÂÚÌËÍ‡ÏË: «Ç Ì‡¯ÂÈÒÚ‡ÌÂ ÒÓ‚ÒÂÏ ÌÂÚ ÚÂÔÂÌËfl».èÓÒÎÂ ÒÏÂÚË ÓÚˆ‡ ÓÌ ·˚Î‚˚ÌÛÊ‰ÂÌ ‚ÓÒÔËÚ˚‚‡Ú¸ 7·‡Ú¸Â‚ Ë ÒÂÒÚÂ, Ó‰ÌÓ„Ó ËÁ·‡Ú¸Â‚ ÓÌ ÓÚ‰‡Î ‚ ÚÛÂˆÍÛ˛¯ÍÓÎÛ. Ä·‰ÛÎ Å‡Ë, ‰Ó‚ÓÎ¸Ì˚ÈÌ‡Ò˚˘ÂÌÌÓÒÚ¸˛Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ÔÓ„‡ÏÏ˚¯ÍÓÎ˚, ÌÂÒÏÓÚfl Ì‡ Ò‚ÓÂËÁÌ‡˜‡Î¸ÌÓÂ ÌÂ‰Ó‚ÓÎ¸ÒÚ‚Ó, ÌÂËÁÏÂÌËÎ Ò‚ÓÂ„Ó Â¯ÂÌËfl:«íÛÂˆÍËÂ ¯ÍÓÎ˚ Í‡ÚÂ„ÓË˜ÂÒÍË ÔÓÚË‚˝ÍÒÚÂÏËÁÏ‡. éÌË Ì‡ÒÚÓfl˘ËÂÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ». �

Times’›n haberine göre,okullar, çocuklar›n›n kimlikle-rini ve dinî de¤erlerini yitirme-den modern e¤itim almas›n›isteyen velilerden büyük ilgigörüyor. Karaçi’de aç›lan Türkokulunun müdürü MesutKaçmaz, görevine 10 ay öncebafllam›fl. fiehrin güneyindePefltun yo¤unluklu fakir mu-hitte olan okula geldi¤indenberi de birçok zorluk yaflam›fl.Çevre sakinleri, kravatlar› ve t-rafll› yüzleriyle Türk ö¤retmen-lerden uzun süre flüphe duy-

mufllar. Okulun Pakistanl› Müdür Yard›m-c›s› Ali fievkat, yerel halk›n ö¤retmenlerebafllang›çtaki yaklafl›m›n›, “Bana defalarca

sordular. Bunlar Müslüman m›, namaz k›l›-yorlar m›, geceleri içki içiyorlar m›?” diyeanlat›yor. Gazetenin görüfltü¤ü Abdul Bariadl› bir veli de okullarla ilgili memnuniyeti-ni ifade ediyor. Ayn› zamanda haf›z olan 31yafl›ndaki Abdul Bari, afliretinden iki karde-flin intihar bombac›s› olarak öldüklerini an-latarak, “Bizim ülkemizde tahammül az.”diye yak›n›yor. Babas› öldükten sonra 7 kar-deflinin bak›m›n› üstlenmek zorunda kalanAbdul Bari, bir kardeflini Türk okuluna yaz-d›rmaya karar veriyor. Türk okulunun aka-demik e¤itime yo¤unlaflmas›ndan mem-nun olan Abdul Bari, çevresinde bu terci-hinden dolay› ilk baflta hoflnutsuzluk gör-mesine ra¤men karar›ndan vazgeçmemifl;“Türk okullar› afl›r›l›¤›n kesinlikle kar-fl›s›ndad›r. Onlar gerçek Müslüman.” �

В списке ста великихинтеллектуалов мира Гюлензанял первое местоВсписке «100 ныне живущих великих интеллектуалов мира»,

подготовленном одним из самых престижных журналов в областимеждународных отношений – Foreign Policy, Фетхуллах Гюлен занялпервое место. За 100 имен, выбранных журналом, отдали голосапользователи интернета.

В свежем номере журнала вместе с результатами голосования былаприведена и его оценка, в которой говорится, что в голосованииприняли участие более 500 тысяч человек. Журнал, употребивший всвязи с количеством голосовавших выражение «лавина», отмечает:«Такой большой интерес заставляет нас задуматься о следующем.Мужчины и женщины, добавленные в список, были выбраны завлияние, которое оказали их мысли и идеи на окружающих. Но быть«народным просветителем» означает также быть способнымналаживать связи с различными широкими массами».

Foreign Policy напомнил, что некоторые представители спискапредпочли проинформировать читателей о предстоящемголосовании, используя свои личные сайты или некоторые СМИ.Вторым в рейтинге стал экономист из Бангладеш Мухаммед Юнус,третьим – исламский ученый из Египта Юсуф Кардави, четвертым –Нобелевский лауреат Орхан Памук.

Dünyan›n 100 Entellektüeli

Anketinde Gülen birinci oldu

Uluslararas› iliflkiler alan›ndaki en seçkindergilerden Foreign Policy’nin düzenledi¤i

“Yaflayan En Büyük 100 Entelektüel” anketindeFethullah Gülen birinci oldu. Derginin seçti¤i 100 isiminternet kullan›c›lar›n›n verdi¤i oylarla belirlendi. Derginin yeni ç›kan say›s›nda, anket sonuçlar›yla

birlikte, oylamayla ilgili bir de¤erlendirme de yer ald›. Aç›klamada,ankete 500 binden fazla kiflinin oy kulland›¤› ifade edildi. Oykullananlar›n say›s›yla ilgili olarak “ç›¤” benzetmesini kullanan dergi, flude¤erlendirmeyi yapt›: “Bu kadar büyük ilgi, seçti¤imiz kad›n veerkeklerin gücü hakk›nda özel bir fleyi ortaya ç›kar›yor. Listeye eklenenayd›nlar, fikirlerinin etkisi nedeniyle seçildiler. Fakat ‘halk ayd›n›’ olmakgenifl ve çeflitli kitlelerle iletiflim kurma yetene¤ine de sahip olmakdemektir.” Foreign Policy, listedeki baz› ayd›nlar›n kiflisel internet sitelerini kullanarak,bir k›sm›n›n da bas›n aç›klamalar›yla anket hakk›nda kamuoyunubilgilendirmeyi tercih etti¤ini hat›rlatt›. Dergi, anketin en etkili biçimde iseismiyle birlikte tan›t›ld›¤›n› vurgulad›. ‹kincili¤i Bangladeflli ekonomistMuhammed Yunus’un ald›¤› s›ralamada M›s›rl› ‹slam alimi Yusuf Kardavîüçüncü, Nobel ödüllü Orhan Pamuk da dördüncü oldu.

gülen dünya bas›n›nda гюлен в сми мира




Аллахдад Ниязи : «Некоторыешколы в нашей стране не могутвоспитывать в детях духовные

ценности, другие же не могутобеспечить получение детьми

современного образования.Пакистанско-турецкие школы

делают и то, и другое одинаковохорошо».

Allahdad Niyazi: “Ülkemizdeki

okullar›n bir bölümü çocuklara

de¤erlerimizi ö¤retemezken,

di¤erleri modern e¤itim

veremiyor. Pak-Türk okullar›,

her ikisini birden iyi yap›yor.

Директор турецкого лицея вКарачи Месут Качмаз

Karaçi’deki Türk okulununmüdürü Mesut Kaçmaz





Í‡Ê‰˚Ï „Ó‰ÓÏ, ‡ ˜ËÒÎÓ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚Â‚ÓÔÂÈÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı ËÒ˜ËÒÎflÂÚÒfl ÛÊÂÏËÎÎËÓÌ‡ÏË. Ç Ú‡ÍÓÈ ÒËÚÛ‡ˆËË ‰Ë‡ÎÓ„ ÌÂÔÓÒÚÓ ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏ – ÓÌ ÌÂËÁ·ÂÊÂÌ.

ïÓÚÂÎÓÒ¸ ·˚ ÔÓˆËÚËÓ‚‡Ú¸ ÍÓÂ-˜ÚÓ ËÁÉ˛ÎÂÌ‡, Ò‰ÂÎ‡‚ ÔË˝ÚÓÏ ÌÂ·ÓÎ¸¯ÓÈÍÓÏÏÂÌÚ‡ËÈ. Ç‡Á˙flÒÌÂÌËË Ò‚ÓÂÈÔÓÁËˆËË ÔÓÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓÏÛ‰Ë‡ÎÓ„Û É˛ÎÂÌÔË‚Ó‰ËÚ ËÁ‚ÂÒÚÌÛ˛ËÒÎ‡ÏÒÍÛ˛ ÙÓÏÛÎÛ«ÌÂÚ ·Ó„‡, ÍÓÏÂÄÎÎ‡ı‡» – ËÏÂÌÌÓÚ‡Í, Ì‡ÔËÒ‡‚ ÒÎÓ‚Ó«·Ó„» Ò Ï‡ÎÂÌ¸ÍÓÈ·ÛÍ‚˚, ‡ ‚ ÒÍÓ·Í‡ıÛÚÓ˜ÌÂÌËÂ: «çÂÚ·Ó„‡, ÍÓÏÂ ÅÓ„‡».å˚-ÚÓ ÔË‚˚ÍÎËÒÎ˚¯‡Ú¸ ˝ÚÛ Ù‡ÁÛÍ‡Í ÔÓfl‚ÎÂÌËÂ«ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈÌÂÚÂÔËÏÓÒÚË»,Á‡·˚‚‡fl, ˜ÚÓ ÄÎÎ‡ı –˝ÚÓ Ë ÁÌ‡˜ËÚ ÅÓ„, ÚÓÎ¸ÍÓ ÔÓ-‡‡·ÒÍË. íÓ ÂÒÚ¸,Ô‡‚ËÎ¸ÌÂÂ ·˚ÎÓ ·˚ÔÂÂ‚Ó‰ËÚ¸ ˝ÚÛ Ù‡ÁÛ Ú‡Í,Í‡Í ˝ÚÓ ‰‡ÌÓ ‚ ÒÍÓ·Í‡ı:«çÂÚ ·Ó„‡, ÍÓÏÂ ÅÓ„‡».

О терроризме

äÓÌÂ˜ÌÓ ÊÂ, ÍÓ„‰‡ Â˜¸ Á‡ıÓ‰ËÚ Ó· ËÒÎ‡ÏÂ,ÔÂ‚ÓÂ, ˜ÚÓ Á‡ÌËÏ‡ÂÚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ·ÓÎ¸¯Â ËÌÚÂÂÒÛ˛˘Â„ÓÒflÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ÊËÁÌ¸˛, ˜ÂÏ ÂÎË„ËÂÈ, –˝ÚÓ ÔÓ·ÎÂÏ‡ ÚÂÓËÁÏ‡. Ç ÒËÎÛ fl‰‡ÔË˜ËÌ – ÔÂËÏÛ˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ı‡‡ÍÚÂ‡ – ˝ÚÓ ÛÓ‰ÎË‚ÓÂfl‚ÎÂÌËÂ ÒÂ„Ó‰Ìfl ·ÓÎ¸¯Â ‚ÒÂ„Ó‡ÒÔÓÒÚ‡ÌflÂÚÒfl (‡ Â˘Â ·ÓÎ¸¯Â‡ÍˆÂÌÚËÛÂÚÒfl ÔÓÎËÚËÍ‡ÏË Ë ëåà) ‚Ò‚flÁË Ò ÍÓÌÙÎËÍÚ‡ÏË ‚ Ú‡‰ËˆËÓÌÌÓ

Приглашениек диалогу

Константин Зиновьев

Журналист, журнал «Фаворит» (Украина).

Diyalo¤a davet

Konstantin Zinovyev

Gazeteci, Favorit Dergisi (Ukrayna).

Ukrayna’da yay›n yapan Favorit dergi-si, son iki say›s›nda Türkiye’deki sosyalyap› üzerine çal›flmalar yap›yor. Dergi,Kas›m ay›nda “‹slam: Diyalo¤a davet-tir” bafll›kl› son haberinde okuyucular›-na Fethullah Gülen ve ö¤retilerini an-latt›.

“A¤ustos say›m›zda modern Türk ilimadam›, din düflünürü, yazar ve toplumbilimci Fethullah Gülen hakk›nda birmakale yay›nlam›flt›k. O’nun kitaplar›ve di¤er yay›nlar› ile daha yak›ndan ta-n›flt›ktan sonra ‹slam hakk›nda baflla-yan sohbetimizi devam ettirmenin eniyi yolunun bu kiflinin daha yak›ndantan›nmas› ve incelenmesi olaca¤›n›düflündük. ‹slam sadece 1500 y›ld›r in-sanl›¤›n din dünyas›nda önemli bir yerkaplam›yor, ayn› zamanda bu dindenetkilenen ülkelerdeki insanlar ‹slam’›ndi¤er dinlerin bir devam› oldu¤unu

düflünüyorlar... Di-¤er bir deyiflle buTürk ilim adam› ta-

raf›ndan tek-lif edilen di-yalo¤a kendia ç › m › z d a ny a k l a fl m a y ›deniyoruz.

‹htiyaç

olarak

diyalog

‹lk olarak böy-le bir diyalo-¤un gerekliolup olmad›-¤› sorusu aklageliyor. Amasan›r›m oku-yucular›m›-z›n birço¤uiçin cevap

aç›k. Hem Müslümanlar art›k uzun za-mand›r bizim için egzotik ülkelerinhalklar› olmaktan ç›k›p komflumuz, iflarkadafl›m›z, vatandafl›m›z oldular...Birbirimize anlay›flla yaklaflmam›z art›khayat›m›z›n bir gere¤i, bir arada yafla-yan insanlar›n ortak kanaatlerine görede birbirimizi daha yak›ndan tan›ma-m›z için gerekli temeller oluflmufl du-rumda. Bununla birlikte ‹slam’›n ulus-lar aras› boyutta insanlar›n yaflay›fllar›-na etkisi her geçen y›l artmakta ve Avru-

Ç ÔÓÒÎÂ‰ÌËı ‰‚Ûı ÌÓÏÂ‡ı ÊÛÌ‡Î‡«î‡‚ÓËÚ», ‚˚ıÓ‰fl˘Â„Ó ‚ Ò‚ÂÚ Ì‡ìÍ‡ËÌÂ, ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌ˚ Ï‡ÚÂË‡Î˚

Ó ÒÓˆË‡Î¸ÌÓÈ ÒÚÛÍÚÛÂ íÛˆËË.ëÚ‡Ú¸fl, ÓÔÛ·ÎËÍÓ‚‡ÌÌ‡fl ‚ ÌÓfl·Â 2008 „.ÔÓ‰ Á‡„ÓÎÓ‚ÍÓÏ «àÒÎ‡Ï: ÔË„Î‡¯ÂÌËÂ Í‰Ë‡ÎÓ„Û», ÁÌ‡ÍÓÏËÚ ˜ËÚ‡ÚÂÎfl ÒîÂÚıÛÎÎ‡ıÓÏ É˛ÎÂÌÓÏ Ë Â„Ó Û˜ÂÌËÂÏ.

Ç ‡‚„ÛÒÚÓ‚ÒÍÓÏ ÌÓÏÂÂ Ì‡¯Â„Ó ÊÛÌ‡Î‡ÛÊÂ ÔÓfl‚ÎflÎ‡Ò¸ ÒÚ‡Ú¸fl Ó ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÚÛÂˆÍÓÏ Û˜ÂÌÓÏ, ÂÎË„ËÓÁÌÓÏÏ˚ÒÎËÚÂÎÂ, ÔÛ·ÎËˆËÒÚÂ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÏ‰ÂflÚÂÎÂ îÂÚıÛÎÎ‡ıÂ É˛ÎÂÌÂ. èÓÒÎÂ ·ÓÎÂÂÔÓ‰Ó·ÌÓ„Ó ÓÁÌ‡ÍÓÏÎÂÌËfl Ò Â„Ó ÍÌË„‡ÏËË ‰Û„ËÏË ÔÛ·ÎËÍ‡ˆËflÏË Û Ì‡Ò Á‡Ó‰ËÎ‡Ò¸Ï˚ÒÎ¸, ˜ÚÓ ‡Á‡·ÓÚÍË ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ÏÓ„ÛÚ ÔÓÒÎÛÊËÚ¸ ÓÒÌÓ‚ÓÈ ‰ÎflÔÓ‰ÓÎÊÂÌËfl ‡Á„Ó‚Ó‡ Ó· ËÒÎ‡ÏÂ –ÂÎË„ËË, ÍÓÚÓ‡fl ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÓÚ ÛÊÂÔÓÎÚÓ‡ Ú˚Òfl˜ÂÎÂÚËfl Á‡ÌËÏ‡ÂÚ Ó‰ÌÓ ËÁ‚Â‰Û˘Ëı ÏÂÒÚ ‚ ‰ÛıÓ‚ÌÓÈ ÊËÁÌË˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡, ÌÓ Ë ÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ ‚ÒÂ ·ÓÎ¸¯ÂÂ‚ÎËflÌËÂ ‚ ÚÂı ÒÚ‡Ì‡ı, ÊËÚÂÎÂÈ ÍÓÚÓ˚ıÚ‡‰ËˆËÓÌÌÓ ÔËÌflÚÓ Ò˜ËÚ‡Ú¸ÔÓÒÎÂ‰Ó‚‡ÚÂÎflÏË ‰Û„Ëı ‚ÂÓ‚‡ÌËÈ.àÌ˚ÏË ÒÎÓ‚‡ÏË, ÔÓÔ˚Ú‡ÂÏÒfl ÒÓ Ò‚ÓÂÈÒÚÓÓÌ˚ ÔËÒÓÂ‰ËÌËÚ¸Òfl ÍÔÂ‰ÎÓÊÂÌÌÓÏÛ ÚÛÂˆÍËÏ Û˜ÂÌ˚Ï‰Ë‡ÎÓ„Û...

Диалог как необходимость

èÂ‚˚Ï ‚ÓÔÓÒÓÏ Á‰ÂÒ¸ ‚ÓÁÌËÍ‡ÂÚÔÓ·ÎÂÏ‡ ÌÛÊÌÓÒÚË Ú‡ÍÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.ä‡ÊÂÚÒfl, ‰Îfl ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚‡ ˜ËÚ‡ÚÂÎÂÈ ÓÌ‡flÒÌ‡. ÇÂ‰¸ ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ ‰Îfl Ì‡Ò ÛÊÂ ‰‡‚ÌÓÌÂ fl‚Îfl˛ÚÒfl ‰‡ÎÂÍËÏË ÊËÚÂÎflÏË˝ÍÁÓÚË˜ÂÒÍËı ÒÚ‡Ì, ‡ ÓÍ‡Á˚‚‡˛ÚÒflÒÓÒÂ‰flÏË, ÒÓÚÛ‰ÌËÍ‡ÏË, ÒÓ„‡Ê‰‡Ì‡ÏË...ùÎÂÏÂÌÚ‡Ì‡fl ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚ¸ ‚Ó‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËË ‰‡ÊÂ Ì‡ ·˚ÚÓ‚ÓÏÛÓ‚ÌÂ – ÛÊÂ ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓÂ ÓÒÌÓ‚‡ÌËÂ ‰Îfl·ÓÎÂÂ ·ÎËÁÍÓ„Ó ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚‡ ÒÛ·ÂÊ‰ÂÌËflÏË Ì‡ıÓ‰fl˘ËıÒfl fl‰ÓÏ Î˛‰ÂÈ.

äÓÏÂ ÚÓ„Ó, ‚ÎËflÌËÂ ËÒÎ‡Ï‡ ‚ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈ ÊËÁÌË ‚ÓÁ‡ÒÚ‡ÂÚ Ò





ÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÒÍËı Â„ËÓÌ‡ı ÏË‡. çÓ ‰ÎflÚÓ„Ó ˜ÚÓ·˚ ÔÓÌflÚ¸, ˜ÚÓ ÓÒÌÓ‚ÓÈÚÂÓËÁÏ‡ fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂ ËÒÎ‡Ï Í‡ÍÂÎË„Ëfl, ‡ Ó·˘Â˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍ‡fl ÔËÓ‰‡,‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ Ó·‡ÚËÚ¸ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ıÓÚfl ·˚ Ì‡ÚÓ, ˜ÚÓ Í ÚÂÓËÁÏÛ ÔË·Â„‡˛Ú ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓÏÛÒÛÎ¸Ï‡ÌÂ. ùÚÓ ‚Ó-ÔÂ‚˚ı. Ä ‚Ó-‚ÚÓ˚ı,Ò‡ÏÓ ÔÓÌflÚËÂ ÚÂÓËÁÏ‡ÍÓÂÍÚËÛÂÚÒfl ‚ Ï‡ÒÒÓ‚ÓÏ ÒÓÁÌ‡ÌËËÚÂÏË ÊÂ ëåà. íÓ ÂÒÚ¸: Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓˆÂÎÓÈ ÒÚ‡Ì˚, ÓÚ‰‡‚¯ÂÂ ÔËÍ‡Á Ó·ÓÏ·‡‰ËÓ‚Í‡ı ˜ÛÊÓÈ ÚÂËÚÓËË Ë‚˚¯Â‰¯ÂÂ ËÁ ÒËÚÛ‡ˆËË ÔÓ·Â‰ËÚÂÎÂÏ,ÚÂÓËÒÚË˜ÂÒÍÓÈ „ÛÔÔÓÈ ÌÂ Ò˜ËÚ‡ÂÚÒfl, ‡‚ÓÂÌËÁËÓ‚‡ÌÌ‡fl Ó„‡ÌËÁ‡ˆËfl, ‚ÒÂÏËÔ‡‚‰‡ÏË Ë ÌÂÔ‡‚‰‡ÏË Ô˚Ú‡˛˘‡flÒflÁ‡˘ËÚËÚ¸ Ò‚Ó˛ ÒÚ‡ÌÛ, ÌÓÔÓË„˚‚‡˛˘‡fl Ò‡ÊÂÌËÂ ÎË·ÓÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÛ˛ ËÌÚË„Û, – ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸Ó·˙fl‚ÎÂÌ‡ ·‡Ì‰ÓÈ ÚÂÓËÒÚÓ‚.

íÂÏ ÌÂ ÏÂÌÂÂ, ÔÓ·ÎÂÏ‡ ÚÂÓËÁÏ‡ ‚ËÒÎ‡ÏÒÍËı ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ı ÂÒÚ¸, Ë É˛ÎÂÌ˝ÚÓ„Ó ÌÂ ÓÚËˆ‡ÂÚ. à ÒÚÂÏËÚÒfl Ó·˙flÒÌËÚ¸ËÒÚËÌÌ˚Â ÔË˜ËÌ˚ Ë Ï‡Ò¯Ú‡·˚ ˝ÚÓÈÔÓ·ÎÂÏ˚. óÚÓ Í‡Ò‡ÂÚÒfl Ï‡Ò¯Ú‡·Ó‚, ÓÌÓ·‡˘‡ÂÚ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ ÚÓ, ˜ÚÓ,ÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ, ‚Á˚‚˚ Ë ‚˚ÒÚÂÎ˚,ÔÓÁ‚Û˜‡‚¯ËÂ ‚ ÚÓÏ ËÎË ËÌÓÏ ÏÂÒÚÂ ËÂÚ‡ÌÒÎËÓ‚‡ÌÌ˚Â ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ,Á‡ÏÂÚÌÂÂ, ˜ÂÏ ÚÛ‰Ó‚‡fl Ë ÒÂÏÂÈÌ‡fl ÊËÁÌ¸ÏËÎÎËÓÌÓ‚ ÏËÌ˚ı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì, ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂ·‡‚¯Ëı Ë ÌÂ ÒÓ·Ë‡˛˘ËıÒfl ·‡Ú¸ ‚ ÛÍËÓÛÊËÂ. èÓÚÓÏÛ ÒÓÁÌ‡ÌËÂ Î˛‰ÂÈ, ÌÂÒÍÎÓÌÌ˚ı Í ‡Ì‡ÎËÁÛ Â‡Î¸ÌÓÈ ÒËÚÛ‡ˆËË,ÒÓÁ‰‡ÂÚ ËÒÍ‡ÊÂÌÌÛ˛ Í‡ÚËÌÛ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ„Ó ÒÓÓÚÌÓ¯ÂÌËfl ÏÂÊ‰Û‰‚ÛÏfl ÔÓÚË‚ÓÔÓÎÓÊÌ˚ÏË ÚÂÌ‰ÂÌˆËflÏËÒÂ‰Ë ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍË ‡ÍÚË‚Ì˚ı ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì. ÄÌ‡ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂÎÂ ÚÂÓËÒÚ˚ –ÏÂÌ¸¯ËÌÒÚ‚Ó, ˜ÎÂÌ˚ Á‡Í˚Ú˚ı ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚,ÓÚÍÓÎÓ‚¯ËıÒfl ÓÚ ÍÛÔÌ˚ı Ó·˘ËÌ, ËÚÂÓËÁÏ Í‡Í ÔËÌˆËÔ Ì‡Û¯‡ÂÚÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔÓÎÓÊÂÌËfl ËÒÎ‡ÏÒÍÓÈ ˝ÚËÍË. äÚÓÏÛ ÊÂ, Í ÚÂÓËÒÚË˜ÂÒÍËÏÓ„‡ÌËÁ‡ˆËflÏ Á‡˜‡ÒÚÛ˛ ÔËÌ‡‰ÎÂÊ‡ÚÎ˛‰Ë, Ë ‚ ÎË˜ÌÓÈ ÊËÁÌË ‰ÓÔÛÒÍ‡˛˘ËÂÔÓÒÚÛÔÍË, fl‚ÌÓ ÌÂ ÒÓ‚ÏÂÒÚËÏ˚Â Ò ËÒÎ‡ÏÓÏ,– ÛÔÓÚÂ·ÎÂÌËÂ Ì‡ÍÓÚËÍÓ‚ Ë ‡ÎÍÓ„ÓÎfl,‡Á‚‡Ú, „‡·ÂÊ, ÌÂÁ‡ÍÓÌÌÛ˛ ÚÓ„Ó‚Î˛ ËÒÓÏÌËÚÂÎ¸Ì˚Â ÙËÌ‡ÌÒÓ‚˚Â ÓÔÂ‡ˆËË.

É˛ÎÂÌ ÔË‚Ó‰ËÚ ÏÌÂÌËÂ, ÒÓ„Î‡ÒÌÓÍÓÚÓÓÏÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ, ÌÂ ÔÂÛÒÔÂ‚¯ËÈ ‚·ÓÎ¸¯ÓÏ ‰ÊËı‡‰Â, ÔÓÚÂÔËÚ ÌÂÛ‰‡˜Û Ë ‚Ï‡ÎÓÏ. íÓ ÂÒÚ¸, ÂÒÎË ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÌÂ ÒÚÓËÚ Ì‡ÔÛÚË ÔÂÓ‰ÓÎÂÌËfl Ò‚ÓËı Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ıÔÓÓÍÓ‚, ÂÒÎË ÓÌ fl‚ÎflÂÚÒfl Ë„Û¯ÍÓÈÒÚ‡ÒÚÂÈ, ÚÓ ‰‡ÊÂ ÂÒÎË ÓÌ Ô˚Ú‡ÂÚÒfl Ò‚ÓË‚ÌÛÚÂÌÌËÂ ÌÂ‰ÓÒÚ‡ÚÍË ÒÍ˚Ú¸, ÓÌËÌÂËÁ·ÂÊÌÓ ÔÓfl‚flÚÒfl ‚ÌÂ¯ÌËÏ Ó·‡ÁÓÏ.à ‰‡ÊÂ ÂÒÎË ÓÌ Ó·˙fl‚ÎflÂÚ ÒÂ·fl ·ÓˆÓÏ Á‡ËÒÎ‡Ï, ÌÓ ÔË ˝ÚÓÏ ÌÂ ÒÛÏÂÎ ‚˚ÔÓÎÌËÚ¸ıÓÚfl ·˚ ÏËÌËÏ‡Î¸Ì˚ı ÔÂ‰ÔËÒ‡ÌËÈÒ‚ÓÂÈ ÂÎË„ËË ‚ ÎË˜ÌÓÈ ÊËÁÌË, ˝ÚÓÌÂËÁÏÂÌÌÓ ÔË‚Â‰ÂÚ Í Ó¯Ë·Í‡Ï Ë ‚Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË. ÇÓÚ ‚‡Ï ËÎÓ„Ë˜ÂÒÍ‡fl Ò‚flÁ¸... �

pa ülkelerindeki Müslümanlar›n say›s›art›k milyonlar› bulmakta. Bu durumdadiyalog sadece gerekli de¤il ayn› za-manda kaç›n›lmazd›r.

Küçük bir yorum ekleyerek Gü-len’den bir al›nt› yapmak istiyorum. Gü-len dinler aras› diyalogda kendi yerinibelirlerken islam›n formülünü sunuyor– Allah’tan baflka tanr› yoktur – tanr› ke-limesini özellikle küçük harfle yazarakparantez içinde bir aç›klama geliyor:Tanr›’dan baflka tanr› yoktur. Oysa bizAllah’›n Tanr›’n›n Arapçadaki karfl›l›¤›oldu¤unu unutarak bu cümleyi islam›nhoflgörüsüzlü¤ü olarak alg›l›yorduk. Ya-ni bu cümleyi parantez içinde belirtildi-¤i gibi çevirmek daha do¤ru olur: Tan-r›’dan baflka tanr› yoktur.

Terör hakk›nda

Tabii ki konumuz ‹slam olunca, dindençok genel hayatla ilgilenen modern in-san›n akl›na terör problemi geliyor.Genellikle politik olmakla birlikte bir-çok nedenden dolay› bu çarp›k yap›lan-maya daha çok geleneksel Müslümanbölgelerde rastlan›yor (daha çok politi-kac›lar ve medya taraf›ndan böyle yan-s›t›l›yor). Terörün nedeninin din olarak‹slam olmad›¤›n› anlamak için en az›n-dan terör yapanlar›n sadece Müslü-manlar olmad›klar›na bakmak yeterli-dir. Bu birincisi. ‹kinci olarak ise teröranlay›fl› insanlar›n bilinçlerine yinemedya taraf›ndan iflleniyor. Yani: Bafl-ka bir ülkenin topraklar›n› bombalamakarar› al›p galibiyetle sonland›ran birhükümet terör grubu olarak say›lm›-yor da, bütün yanl›fllar›yla ve do¤rula-r›yla kendi topraklar›n› korumak ama-c›yla oluflturulmufl, savafl› ve bu politikentrikay› kaybetmifl silahl› grup terö-rist bir çete say›labiliyor.

Her fleye ra¤men ‹slam toplulukla-r›nda terör var ve Gülen bunu inkar et-miyor. Bu problemin gerçek sebebinive boyutunu aç›klamaya çal›fl›yor. Ola-y›n boyutlar› hakk›nda Gülen, silahla-r›n ve patlamalar›n ve bunlar›n tümdünyaya yay›n›n›n milyonlarca bar›fl-ç›l, hiçbir zaman eline silah almam›fl vealmayacak Müslüman’›n ifl ve aile ha-yatlar›ndan daha çok dikkat çekti¤inivurguluyor. Asl›nda teröristler, az›nl›k,büyük topluluklardan kopmufl kapal›bir grubun üyeleri. Ve terörizm ‹slamahlak›n›n temel prensiplerine ayk›r›.Ayn› flekilde terörist organizasyonlaraüye insanlar özel hayatlar›nda da ‹s-lam’a ayk›r› faaliyetler içindedirler.Uyuflturucu ve alkol kullan›m›, ahlak-s›zl›k, h›rs›zl›k, haks›z ticaret gibi.

Gülen’in düflüncesine göre büyükcihadda baflar›l› olamam›fl bir insan›nküçük cihadda da kaybetmesi kaç›n›l-mazd›r. E¤er insan kendi eksiklerini gi-derme yolunda de¤ilse, e¤er istek vearzular›n oyunca¤› ise, her ne kadar buiç eksikliklerini saklamak istese debunlar d›flar›ya yans›yacakt›r. Ve hattabu insan kendisini ‹slam’›n savaflç›s›ilan etse bile, özel hayat›nda dinininminimum gereklerini yerine getiremi-yorsa, bu onu toplumsal faaliyetlerin-de de yanl›fllara itecektir. ‹flte sizemant›ksal ba¤...�

Число мусульман вевропейских странах

исчисляется ужемиллионами. В такой

ситуации диалог не простонеобходим – он неизбежен.

Avrupa ülkelerindeki

Müslümanlar›n say›s› art›k

milyonlar› bulmakta. Bu

durumda diyalog sadece

gerekli de¤il ayn› zamanda

kaç›n›lmazd›r.





ÎÂ„ÍÓÏ «‚ËÁ‡ÌÚËÈÒÍÓÏ» ÎÛÍ‡‚ÒÚ‚Â ‚Ó‚Á„Îfl‰Â». ÜÛÌ‡ÎËÒÚÍ‡ Ú‡ÍÊÂ ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡ÂÚ ÓÌÂ‰‡‚ÌÂÏ ‚ËÁËÚÂ É˛Îfl ‚ ÄÏÂÌË˛,ÔËÒÚ‡ÒÚËË ÔÂÁË‰ÂÌÚ‡ Í ÙÛÚ·ÓÎÛ Ë Â„ÓÎ˛·ËÏÓÈ ÍÓÏ‡Ì‰Â «ÅÂ¯ËÍÚ‡¯», Î˛·‚Ë,ÔËÚ‡ÂÏÓÈ ËÏ Í ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËflÏ Í˚„˚ÁÒÍÓ„ÓÔËÒ‡ÚÂÎfl óËÌ„ËÁ‡ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡, ‰ÛÊÂÒÍÓÈ ËÍÓÂÍÚÌÓÈ Ï‡ÌÂÂÓ·˘ÂÌËfl. ÜÛÌ‡ÎËÒÚ„‡ÁÂÚ˚ «àÁ‚ÂÒÚËfl» èÂÚàÌÓÁÂÏˆÂ‚ ‚ Ò‚ÓÂÈÒÚ‡Ú¸Â, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓÈÎË˜ÌÓÒÚË Ë ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚËîÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡,ÓÚÏÂ˜‡ÂÚ, ˜ÚÓ «‚ ÍÌË„‡ı,ÒÚ‡Ú¸flı Ë Â˜‡ı É˛ÎÂÌ‡Ó„ÓÏÌÓÂ ‚ÌËÏ‡ÌËÂ‚ÒÂ„‰‡ Û‰ÂÎflÎÓÒ¸ Ú‡ÍËÏÓ·Î‡ÒÚflÏ, Í‡ÍÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, Ì‡ÛÍ‡,˝ÍÓÌÓÏËÍ‡ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÒÔ‡‚Â‰ÎË‚ÓÒÚ¸».èÓ ÒÎÓ‚‡Ï ÍÓÂÒÔÓÌ‰ÂÌÚ‡, ÚÛÂˆÍËÈÏ˚ÒÎËÚÂÎ¸ ÔÓ‰‰ÂÊË‚‡ÂÚ Ì‡Û˜ÌÓÂ ‡Á‚ËÚËÂËÌ‰Ë‚Ë‰‡, ‚˚ÒÚÛÔ‡ÂÚ ÔÓÚË‚ ‡‰ËÍ‡ÎËÁÏ‡ ËÔÓÓ˘flÂÚ Û˜‡ÒÚËÂ Í‡Ê‰Ó„Ó ‚ ÒÓÁ‰‡ÌËËÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.

Rusça olarak yay›nlanan ve tümRusya Federasyonu’nda ‹zvestiyaile birlikte sat›lan ekte Türkiye’nin

siyasi, kültürel, ekonomik ve d›fl politikaaç›l›mlar› Türk ve Rus uzmanlar taraf›n-dan de¤erlendirildi. Bu özel ekte bu vesi-leyle Fethullah Gülen de bir dosya halin-de verildi.

Cumhurbaflkan› Abdullah Gül’ünRusya’y› ziyareti vesilesiyle Rusya’n›n enprestijli gazetesi ‹zvestiya ile Zaman ga-zetesi ortak bir say› ç›kard›lar. 250 binadet bas›lan ekte Türkiye-Rusya iflbirli¤ive stratejik ortakl›¤›n›n çok önemli aç›-l›mlar›na iliflkin Sergey Markov’un ma-kalesiyle birlikte Türkiye Cumhurbaflkan›Gül’ün, Moskova Büyükelçisi Halil Ak›n-c›’n›n iki ülke iliflkilerini kaleme ald›¤›makale ve Fethullah Gülen’le ilgili bir

derleme yay›nland›.Gülen’le ilgili derleme-de Türk-Rus iliflkileri vetoplumsal hayatta ka-d›n›n yeriyle ilgili soru-lan sorulara verdi¤i ce-vaplar da yer ald›.

Petr ‹nozemtsov’unkaleme ald›¤› derleme-de Gülen’in kitaplar›n-da, makalelerinde vesöylemlerinde özelliklee¤itim, bilim, ekonomive sosyal adalete vurgu

yapt›¤›n›n alt› çizilerek, etraf›ndaki insan-lara ve sevenlerine bilimsel geliflimi des-teklemelerini, radikalizmden uzak dur-malar›n› ve dinler aras›nda diyalog köprü-leri kurmalar›n› tavsiye etti¤i vurguland›.

«Женщины могут быть ивоенными, и врачами»Какова роль и место женщины в сегодняшнем мире? Некоторыеположения книг мусульманского права относят женщин на второй план.Это тоже было связано с историческими условиями?

Фетхуллах Гюлен: Если посмотреть на исторический опыт, то, по мнениюАбу Ханифа (Имам Азам), женщина могла быть даже судьей. Он не сталбы говорить от себя, значит, первоисточники разрешают это. Для тогочтобы женщины чувствовали себя спокойно, Управление по деламрелигии стало назначать женщин на работу в аппарат муфтиев, чтодостойно одобрения... Женщины могут быть и военными, и врачами...Важно выполнять постулаты веры. Могут быть такие, кто должнымобразом выполняет их, находясь на государственной службе, и такие, ктоих как следует не выполняет, находясь дома. В связи с особенностями ифизическим состоянием женщин их ответственность и сферыдеятельности были несколько отличны от мужских. Например, тяжелыйтруд и ответственность за стенами дома возложены на мужчин...

Нельзя сказать, что права зависели от исторических условий. По-моему,правильнее будет сказать, что в этом вопросе основополагающейпричиной было указание особенностей, присущих мужчинам иженщинам... Женщина – это женщина, а мужчина – это мужчина. Еслиодин из них – положительный полюс, то другой – отрицательный, авместе они составляют единое целое. Не следует смотреть на вопрос сточки зрения наличия второго класса или равенства, потому что внекоторых аспектах женщина стоит впереди.

“Kad›n asker deolabilir, doktor da!”Günümüz dünyas›nda kad›n›n yeri ve rolü nedir? Müslüman haklar›n›nifade edildi¤i kitaplarda genelde kad›nlar ikinci planda yer almakta.Acaba bu tarihi ve zaman›n flartlar›ndan m› kaynaklan›yordu?Fethullah Gülen: E¤er tarihi bilgilerimize bakarsak ‹mam-› Azam’›ngörüflüne göre kad›n hakim bile olabilir. ‹mam-› Azam kendinden böylebir fley söylemez. Demek ki kaynaklarda böyle bir izin var. Diyanet ‹flleriBaflkanl›¤› kad›nlar›n kendilerini daha rahat hissetmeleri içinmüftülüklerde görev vermesi bunun bir göstergesi... Kad›nlar hem askerhem de doktor olabilir. Önemli olan dini inançlar›n› yerine getirmeleri.D›flarda çal›flarak dini vecibelerini yerine getirebilen kad›nlar olabilece¤igibi, evde bulunarak görevlerini yerine getirmeyenler de olabilir.Özellikle bayanlar›n kendilerine has durumlar›ndan ve fizikiözelliklerinden dolay› onlar›n sorumluluklar› ve görev alanlar› erkekleregöre biraz farkl›l›k göstermektedir. Örne¤in a¤›r ifller ve ev d›fl›ndakisorumluluklar erke¤e yüklenmifltir... Yani tarihi flartlardan dolay›kad›nlara haks›zl›k yap›ld›¤›n› söylemek do¤ru olmaz. Bana görekad›nlar›n kendilerine has özelliklerinden dolay› sorumluluklar›aktivasyonlar› erkeklere göre biraz farl›l›k arzetmektedir. Kad›n kad›nd›r,erkek erkektir. Onlardan biri pozitif kutbu, di¤eri de negatif kutbuoluflturuyorsa da, birlikte bir bütünü tamaml›yorlar… Bu meseleye ikincis›n›f ya da eflitlik yönünden bakmamak gerekiyor. Çünkü kad›nlar baz›yönlerden erkeklerden daha öndedir.

Ç ÔËÎÓÊÂÌËË Í „‡ÁÂÚÂ «àÁ‚ÂÒÚËfl»,‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌÌÓÏ ‚ÏÂÒÚÂ ÒÂÊÂ‰ÌÂ‚Ì˚Ï ËÁ‰‡ÌËÂÏ Ì‡ ‚ÒÂÈ

ÚÂËÚÓËË êî ÚË‡ÊÓÏ ‚ 250 Ú˚Ò.˝ÍÁÂÏÔÎflÓ‚, Ì‡¯ÎË ÓÚ‡ÊÂÌËÂ ÓˆÂÌÍËÓÒÒËÈÒÍËı Ë ÚÛÂˆÍËı ÒÔÂˆË‡ÎËÒÚÓ‚‚ÌÛÚË- Ë ‚ÌÂ¯ÌÂÔÓÎËÚË˜ÂÒÍÓÈ,˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍÓÈ Ë ÍÛÎ¸ÚÛÌÓÈ ÊËÁÌËíÛˆËË.

Ç ÔÂ‰‚ÂËË ‚ËÁËÚ‡ ÔÂÁË‰ÂÌÚ‡ íÛˆËË ‚êÓÒÒË˛ ÔÂÒÚËÊÌ˚Â „‡ÁÂÚ˚ «àÁ‚ÂÒÚËfl»(êÓÒÒËfl) Ë «á‡Ï‡Ì» (íÛˆËfl) ‚˚ÔÛÒÚËÎËÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚È ÌÓÏÂ, ‚ ÍÓÚÓÓÏ, Ì‡fl‰Û ÒÓÒÚ‡Ú¸flÏË ÔÂÁË‰ÂÌÚ‡ Ä·‰ÛÎÎ‡ı‡ É˛Îfl ËÔÓÒÎ‡ íÛˆËË ‚ åÓÒÍ‚Â ï‡ÎËÎfl ÄÍ˚Ì‰ÊË,ÓˆÂÌË‚‡˛˘ËÏË ÔÂÒÔÂÍÚË‚˚ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈêÓÒÒËË Ë íÛˆËË, ËÏÂ˛Ú ÏÂÒÚÓ Ë Ú‡ÍËÂÏ‡ÚÂË‡Î˚, Í‡Í ÓˆÂÌÍ‡ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡ ËÒÚ‡ÚÂ„Ë˜ÂÒÍÓ„Ó Ô‡ÚÌÂÒÚ‚‡ Ì‡¯Ëı ÒÚ‡Ì,‰‡ÌÌ‡fl ëÂ„ÂÂÏ å‡ÍÓ‚˚Ï, ‡Ì‡ÎËÁ ÎË˜ÌÓÒÚËË ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚË îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡,ÔÓ‚Â‰ÂÌÌ˚È èÂÚÓÏ àÌÓÁÂÏˆÂ‚˚Ï.

èÓÎËÚË˜ÂÒÍËÈ Ó·ÓÁÂ‚‡ÚÂÎ¸ «àÁ‚ÂÒÚËÈ»ÖÍ‡ÚÂËÌ‡ á‡·Ó‰ËÌ‡ Ì‡˜ÂÚËÎ‡ ÒÎÓ‚ÂÒÌ˚ÈÔÓÚÂÚ Ì˚ÌÂ¯ÌÂ„Ó ÔÂÁË‰ÂÌÚ‡ íÛˆËË, ‚ÍÓÚÓÓÏ „Ó‚ÓËÚ Ó «ı‡ËÁÏÂ ÎË‰Â‡:«ÙËÏÂÌÌÓÈ», ÔÓ˜ÚË „ÓÎÎË‚Û‰ÒÍÓÈ ÛÎ˚·ÍÂ Ë

Газеты «Известия» и «Заман» – за развитие российско-

турецких отношений

‹zvestiyave Zaman’dan

Rus-Türk iliflkilerine destek





Сергей Марков: НоваяРоссия и новая Турцияв новом мире

Вгазете «Известия», от 12 февраля 2009 года, опубликована статьядепутата Государственной думы РФ Сергея Маркова, в которойосвещается российско-турецкое отношение и Фетхуллах Гюлен.

Сергей Марков начал свою статью, посвященную российско-турецкимотношениям, следующими словами: «Мы знаем, что живем в новой России– со свободой слова, относительно конкурентными выборами. Безгосударственной идеологии, но с церковью. Без статуса сверхдержавы, но свозможностью поехать в любую страну мира. Безуверенности в завтрашнем дне, но с возможностьюстать богатым».

Автор, напомнивший о грандиозных изменениях,произошедших в Турции в 1920-е годы, выразилмысль о том, что в течение 300 лет Османскаяимперия казалась вечным геополитическим врагомРоссийской империи в борьбе за Черное море,Кавказ, Балканы. Однако, по словам Маркова,обновившиеся в катастрофе Первой мировой войныТурция во главе с Кемалем Ататюрком ибольшевистская Россия обнаружили себясоюзниками в борьбе против западногоимпериализма.

Характеризуя внешнюю политику Турции, Марковпишет: «Вектор турецкой внешней политикинапоминает траекторию падающего листа подосенним ветром – как выразился известный турецкийобщественный деятель Фетхуллах Гюлен, признанныйведущим интеллектуалом мира по итогам интернет-голосования агентства Рейтер и американскогожурнала Forеign Policy».

«Сейчас в турецкой элите растет понимание того, чтонеобходима кардинальная сменавнешнеполитического курса. В направленииисламизации Турция пойти не может, так как этовзорвет ее изнутри. Все крупнейшие города населенысветским европеизированным средним классом. Вдевяностые годы Турция пробовала пойти по путисоздания коалиции тюркоязычных стран. Но этотпроект – за исключением партнерства сАзербайджаном – оказался безрезультатным,дорогостоящим и сложным. Так куда идти? Этотвопрос становится для Турции все более острым.Страна будет вынуждена становиться все болеенезависимой от США и ЕС, искать новых союзников...»

Автор, подчеркивающий возрастающую популярностьв Турции умеренных направлений ислама, сообщаетчитателям о том, что такой умеренный, европейскиориентированный исламизм стал причиной оказанияизбирателями колоссальной поддержки лидеру правящей партии РеджепуТайипу Эрдогану. Автор комментирует данную тему следующим образом: «Врезультате турецкое правительство впервые не стало коалиционным.Умеренного исламизма придерживается президент страны Абдуллах Гюль. АФетхуллах Гюлен и его соратники, в принципе не занимающиеся вопросамиполитики, разрабатывают идеологическую основу умеренного исламизма.Ими и интеллектуалами Евразии была сформирована мощнаяорганизационная структура – Платформа Диалог Евразия. Вдохновленныеидеями Гюлена добровольцы открыли более восьмисот учебных заведенийпо всему миру – их ученикам прививается мысль о совместномсуществовании всех религий, рас и наций. Особое значение придается нетолько качественному образованию, но и воспитанию вечных ценностей».

Автор говорит о важности умеренного направления ислама и для России:«Этот умеренный исламизм в лице Эрдогана, Гюля и Гюлена для нас важен сдвух точек зрения. Во-первых, Турция могла бы сыграть важную роль вмировой политике – по интеграции исламского мира. Сегодня онпредставлен либо в виде радикального исламизма («Аль-Каида», «Хизб-ут-Тахрир», «Хезболлах», Хамас), либо в виде компрадоров, коррумпированныхполитиков и бизнесменов, которые интегрированы в западную элиту иторгуют интересами своих стран. Люди такого типа часто становятся во главеарабских государств...»

«...Во-вторых, опыт Эрдогана, Гюля, Гюлена полезен для России, котораятакже ищет способы соединить западные институты и национальнуюидентичность. Важно, что и в России, и в Турции религии отводится большаяроль, чем в стремительно секуляризирующейся и фактическипостхристианской Западной Европе.

Внешнее и внутриполитическое развитие Турции приводит к тому, что тамусиливаются политические течения, ориентированные на союз с Россией».�

Sergey Markov: Yeni

dünyada yeni bir Rusya

ve yeni bir Türkiye

12 fiubat 2009 tarihli ‹zvestiya gazetesi Milletvekili Sergey Markov’unTürkiye Rusya iliflkileri ve Fethullah Gülen hakk›ndaki yorumlar›na yerverdi: “Hepimiz biliyoruz ki art›k konuflma özgürlü¤ü olan ve

nispeten rekabetçi seçimleri olan yeni bir Rusya’da yafl›yoruz. Devletideolojisi olmayan, ancak kilisesi olan. Bir süper güç ülke statüsüolmadan, herhangi bir dünya ülkesine seyahat etme özgürlü¤üne sahip.

Yar›ndan emin de¤il, ancak zengin olma ihtimaliolan bir Rusya.”Türkiye’nin 1920’li y›llarda dev bir de¤iflimgeçirdi¤ini hat›rlatan Markov, Osmanl›imparatorlu¤unun, Karadeniz, Kafkas veBalkanlar’da Rusya imparatorlu¤unun jeopolitikdüflman› olarak görüldü¤ünü. Ancak Birinci Dünyasavafl› facias›ndan sonra Mustafa Kemal Atatürköncülü¤ünde yenilenen Türkiye ile Bolflevik Rusyabat› emperyalizmine karfl› kendilerini müttefikolarak buldu¤unu belirtti.Markov makalesinde, Türk d›fl politikas›n›nyönünü belirtirken flu tespitleri yapt›: “Reutersajans›n›n ve Amerika’n›n Foreign Policy dergisinindüzenledi¤i internet-anketine göre ‘dünyan›nönde gelen entelektüeli’ olarak seçilen meflhurhalk önderi Fethullah Gülen’in bir ifadesinde yeralan ‘sonbahar rüzgar› ile düflen yaprak’yorumunu hat›rlat›yor…”“fiu anda Türk elit tabakas›nda d›fl politikan›nyönünün tamamen de¤iflmesi gerekti¤i anlay›fl›art›yor. Türkiye ‹slamc›l›k yönünde yol alamaz,çünkü bu onu içten parçalar. Bütün büyükflehirlerin halk› Avrupal›, laik, orta s›n›ftanolufluyor. 90’l› y›llarda Türkiye Türk dilikoalisyonunu kurmay› denedi, fakat bu projeAzerbaycan d›fl›nda sonuçsuz, pahal› ve zor projeolarak kald›. Peki, o zaman nereye gitmeli? Bu soruTürkiye için çok keskin bir hal al›yor. Ülke ABD’denve AB’den daha ba¤›ms›z olmaya çal›flacak ve yenimüttefikler arayacak….”Türkiye’de her geçen gün ›l›ml› ‹slami de¤erlerlebirlikte yaflaman›n daha popüler hale geldi¤inin

alt›n› çizen Markov, bu nedenle Avrupa yönelimli ‹slami model ve ortayolu temsil eden Recep Tayyip Erdo¤an’›n partisinin seçimlerde büyükbir destek ald›¤›n› vurgulad›. Konuya iliflkin yorumunu “Sonuç olarakuzun süreden bu yana ilk defa tek parti hükümeti olufltu. Vemuhafazakar gelenek Cumhurbaflkanl›¤›’na Abdullah Gül’ü getirdi.Siyaset d›fl› duran Fethullah Gülen ve onun sevenleri ›l›ml› ‹slamianlay›fl›n ideolojik temelini gelifltirdi. Onlar Avrasyal› entelektüellerlebirlikte çok güçlü temelleri olan Diyalog Avrasya Platformu’nu kurdu.Gülen’in düflüncelerinden etkilenen müteflebbisler bütün dünyada800’ü aflk›n e¤itim kurumu açt›. Bu okullarda kalite, evrensel ahlakide¤erler, din, dil ve ›rk ayr›m› yapmaks›z›n birlikte yaflama düflüncesiöne ç›kar›l›yor.” cümleleriyle yapan Markov, Rusya için bir de tespit yapt›: “Il›ml› ‹slam’› temsil eden Erdo¤an, Gül ve Gülen bizim için iki aç›danönemli. Öncelikle Türkiye ‹slam dünyas›n›n entegrasyonu aç›s›ndan d›flpolitikada önemli bir rol oynayabilir. Bunlar radikal ‹slam’›ntemsilcilerinden (El-Kaide, Hizbuttahrir, Hizbullah, Hamas) veya iflbirlikçipolitikac›lardan, özellikle Arap ülkelerinde görülen politikac› veifladamlar›ndan çok farkl› bir yerde duruyor….” “…‹kinci olarak Erdo¤an, Gül ve Gülen’in bat› kurumlar› ile milli kimlikaras›ndaki birlefltirici düflünceleri Rusya için çok faydal›. Bat› Avrupa’daH›ristiyanl›k sonras› sekülerleflme tecrübelerine göre bu anlay›fl Rusya veTürkiye aç›s›ndan önemli. Türkiye’deki iç ve d›fl geliflmeler Rusya ileoluflturabilece¤i birli¤e do¤ru ilerliyor.”�

«Опыт Эрдогана, Гюля,Гюлена полезен для России,

которая также ищетспособы соединить

западные институты инациональнуюидентичность.»

“Erdo¤an, Gül ve Gülen’in

bat› kurumlar› ile milli

kimlik aras›ndaki

birlefltirici düflünceleri

Rusya için çok faydal›.”

Хусейн Челик

Министр образования Турции

Естественно, торговые и экономическиесвязи между двумя странами очень важны.Но для большего познания друг друга исближения двух народов, устойчивости ипостоянства дружбы самым важнымсредством является образование икультура. Поэтому я поздравляю всех тех,кто основал эти школы, поддерживает их исамоотверженно трудится в них.

Hüseyin Çelik

T. C. Milli E¤itim Bakan›

‹ki ülke aras›nda ticari ve ekonomikiliflkiler elbette çok önemlidir. Amaözellikle iki ülke toplumlar›n›n birbirlerinidaha yak›ndan tan›mas› için, daha çoksevmesi için iliflkileri daimi olmas› için enönemli vas›tan›n e¤itim ve kültüroldu¤unu düflünüyorum. Bundan dolay›bu okullar› kuran, buralar› yaflatan,buralarda fedakar bir flekilde çal›flanbütün kadroyu tebrik ediyorum.

Джем Караджа Певец

Вы представляете, как этопрекрасно, что человекможет плакать? Человек,который плачет приупоминании имениВсевышнего Аллаха иПророка, является дляменя человеком,проделавшим большой,очень большой, я бы дажесказал, чрезвычайно

большой путь к совершенству. Поэтому моеуважение, моя любовь к нему безгранична.И для меня нет разницы, кто и что говоритоб этом. Я, в принципе, придерживаюсьлевых взглядов, но я увидел в господинеГюлене воплощение человеческогоизмерения левых взглядов,абстрагированных от категорическиматериалистических сторон.

Cem Karaca Sanatç›

‹nsan a¤layabiliyorsa, bu ne kadarmuhteflem bir fleydir biliyor musunuz? YüceAllah’›n ad›n› and›¤›nda a¤layan,peygamberin ad›n› and›¤›nda a¤layan birinsan, benim için olsa insan-› kamil olmakkonusunda çok ama çok hatta dehfletlidiyebilece¤im bir merhale kat etmifldemektir. Bu yüzden Gülen’e sayg›m sevgimsonsuz kim ne derse desin umurumdade¤il... Ben esas itibar›yla sol görüfllü birinsan›m ama sol görüflün kesin materyalisttaraf›ndan soyutlanm›fl insan› boyutunuben F. Gülen Beyefendide gördüm.

Чингиз Айтматов

Когда я вижу эти школы на земле, котораяпретерпела две мировые войны, я знаю, чтона этой земле посеяны зерна глобальногомира. Я думаю, что эти школы станутантидотом против терроризма, который сталсамой большой проблемой в настоящеевремя. В этих школах обучение основано налюбви к человечеству, которое имеет разныевероисповедания, языки и национальности.В этих школах две вещи очень важны:образование и нравственность. Каждый раз,когда я посещаю эти школы, я радуюсь, видявысокое качество образования, котороеполучают ученики этих школ. Я осматриваюшколу и беседую с учителями. Больше всегомне нравится то, что ученики этих школсвободно говорят на четырех языках(английский, турецкий, русский и кыргызскийязыки) и выполняют любую операцию наязыке современности – компьютере.

Cengiz Aytmatov

fiimdilerde bu okullar› gördükçe iki dünyasavafl›na sahne olan bu topraklara evrenselbar›fl›n tohumlar›n›n at›ld›¤›n› görüyorum.Bu okullar›n, global köyün bafl belas› terörünpanzehiri olaca¤›n› düflünüyorum. Buokullarda din, dil, ›rk ayr›m› yap›lmaks›z›ninsanl›k sevgisi üzerine e¤itim yap›l›yor. Buokullarda iki fley çok önemli, e¤itim ve ahlak.Her gitti¤imde onlar›n ö¤rencilerinin nekadar kaliteli e¤itim ald›klar›n› görüpseviniyorum, okullar› dolafl›yorum veö¤retmenlerle sohbet ediyorum. Benim ençok hofluma giden fley, bu okullarda okuyanö¤rencilerin dört dilde; ‹ngiliz, Türk, Rus veK›rg›z dillerinde ak›c› konuflabilmeleri veça¤›n dili olan bilgisayarda istedikleri ifllemiyapabilmeleridir.

мнения о гюлене gülen hakk›nda izlenimler




Ю.И. Ефимов, Заведующий кафедрой философии Физико-технического университета РАН, проф., доктор наук

Книги Фетхуллаха Гюлена в философском отношении интересны в нескольких аспектах. Во-первых, они демонстрируют достаточно высокую теологическую и философскую основательностьавтора, его глубокие познания в области богословских и гуманитарных наук. Во-вторых,показывают стремление мыслителя раскрыть метафизическую, а также социально-нравственнуюи правовую сущность исламской религии и преодолеть мировоззренческую оппозициюрелигиозных и научных знаний благодаря реформе системы образования. В-третьих, в этихкнигах Гюлена содержатся весомые аргументы против сторонников исламофобии, доказываетсяполная несостоятельность утверждений об экстремистской направленности идеологии ислама. В-четвертых, Гюлен как яркий и последовательный сторонник межрелигиозного диалога отстаиваетидею о необходимости сосуществования и сотрудничества мусульман, христиан и иудеев какпредставителей родственных, однокоренных религий. Он призывает к совершенствованиюобучения и практических действий по укреплению отношений между людьми разных культур ивероисповеданий.

Y.‹. Efimov, Prof. Dr., Rusya Bilimler Akademisi Fizik-Teknoloji Üniversitesi Felsefe Bölümü

Felsefi çerçeveden bak›ld›¤›nda Fethullah Gülen’in eserlerinin ne kadar önemli oldu¤unu bir kaçtespitle vurgulamayabiliriz. Öncelikle, bu eserler Gülen’in dini ve felsefi bilgilerininsistematikli¤ini, dini ve sosyal bilimlerdeki bilgi derinli¤ini göstermektedir. ‹kinci olarak, Gülengibi bir düflünürün, ‹slam dininin metafizik, toplumsal, ahlaki ve hukuki temellerini gösterme,e¤itim sisteminde uygulad›¤› reformlar arac›l›¤›yla muhalif dini ve bilimsel nitelikteki dünyagörüfllerine engel olma gayretini ortaya koyuyor. Üçüncü olarak, eserlerde ‹slamofobiyireddeden fikirlere geniflçe ver verilmekte, eserlerinde ‹slami düflüncenin ayr›l›kç› niteliktafl›mad›¤›n› ispat etmeye gayret etmektedir. Dördüncü olarak, dinler aras› diyalo¤un parlak birsavunucu ve takipçisi olan Gülen, ayn› ata ve kökten gelen ‹slam, H›ristiyanl›k ve Yahudilikaras›nda diyalog kurulmas›n› ö¤ütlemektedir. Gülen farkl› kifli, kültür, inanç ve dinden insanlararas›nda iliflki kurmaya ve onu gelifltirmeye davet etmektedir.

Томас Мишель Профессор

Фетхуллах Гюлен и его движение такжепроявляли активность в сферемежрелигиозного диалога и установлениямира. Господин Ф. Гюлен поехал в Рим ивстретился там с Папой Иоанном ПавломII. Он много раз встречался с Патриархомправославной церкви. Егомежрелигиозная деятельность вышла зарамки мусульманско-христианскихотношений и включила в себя такжевстречи с еврейскими лидерами как нанациональном, так и на международномуровне.

Thomas Michel Prof. Dr.

Fethullah Gülen ve hareketi dinler aras›diyalog ve bar›fl yapma alan›nda da aktifti.Say›n Gülen Roma’ya gitti ve orada Papa II.John Paul ile bulufltu. Ortodoks KilisesiPatri¤i ile defalarca görüfltü. Onun dinleraras› faaliyetleri Müslüman-H›ristiyaniliflkilerinin de ötesine geçerek, Yahudiliderlerle ulusal ve uluslararas› düzeydegörüflmeleri de kapsad›.

Пьер Монтандон

Профессор, Почетный член Женевского университета

Значение культурнойи образовательнойдеятельности в этихшколах станеточевиднее в будущем.Обязательно следуетотметить и оценитьстаранияпредпринимателей,которые открыли эти

школы. Здесь дается прекрасноеобразование, проводится идельная,объективная, динамичная работа, носящаядемократичный характер. Такойпрофессионализм исходит от историческогои культурного наследия Турции. Вклад этихшкол в мировую безопасность будетогромным, и я думаю, это обязательнодолжно быть правильно оценено.

Pierre Montandon

Prof. Dr. , Cenevre Üniv. Onursal Üyesi

Kolejlerde verilen e¤itim ve kültürfaaliyetlerinin gelecekte önemi daha iyianlafl›lacak. Bu okullar› açan ifladamlar›n›ngayretlerinin de mutlaka görülmesigerekiyor. Neticede buralarda çok güzele¤itim veriliyor. Kültürel yönden, ideal,objektif, dinamik ve demokratik bir çal›flmavar. Bu profesyonellik ise Türkiye’nin tarihive kültürel miras›ndan geliyor. Dünyadakigüvenlik konusuna bu okullar›n katk›s› çokbüyük olacak, bence bu de¤erlendirilmeli.

Джон Эспосито Профессор

Важно, чтобы Ф. Гюлена, его идеизнали люди как в исламском мире,так и на Западе.

John Esposito Prof. Dr.

Hem ‹slam dünyas›ndaki hem deBat›’daki insanlar›n Gülen’i,fikirlerini ve bunlar›n yans›malar›n›bilmeleri önem arz ediyor.

Таха Акйол журналист

При посещении этих школ я увидел полномасштабное обучение повсем направлениям. Лица учителей этих школ выражалиискренность и непосредственность. Было ясно, что сердца этихучителей наполнены прекрасными и чистыми чувствами. Все этоочевидно. Такими же там были и русские ученики.

Taha Akyol Gazeteci, Yazar

Ben o okullara gitti¤imde tepeden t›rna¤a e¤itim gördüm.Belliydi ki oradaki ö¤retmenlerin yüzünde temiz bir nasiye vard›.Belliydi ki oradaki ö¤retmenlerin kalbinde güzel duygular vard›.Bunlar belli. Ayn› flekilde Rus ö¤renciler vard›.

Мехмет Али Биранд журналист

На меня больше всего подействовал его примиряющий подход.Какой бы точки зрения вы ни придерживались, он смотрит спозиции примирения. Как бы вы ни злились и даже ненавиделибы, нет... он способен выслушать. Это очень важное качество.

Mehmet Ali Birand Gazeteci, Yazar

Beni en çok uzlafl›c› yaklafl›m› etkiledi. Hangi görüflte olursan›zolun uzlafl› ile bakabiliyor. Ne kadar k›zg›n olursan›z olun, nekadar nefret dahi ediyor olursan›z olun, hay›r. Dinleyebiliyor. Buçok önemli bir unsur.

gülen hakk›nda izlenimler мнения о гюлене




Равиль Гайнутдин

Председатель Совета муфтиев России

Фетхуллах Гюлен требует, чтобы ученикивоспитывались в духе уважения другихкультур, других религий, для того, чтобы вмире было согласие, была толерантность.Его видение развития образования иобразовательного процессаподдержиается и на Западе. Мы видим,как в Америке, в европейских странахподдерживается создание таких школ,которые воспитывают большуютолерантность. И именно толерантностьможет противостоять экстремизму. Намизвестно, что уважаемый мыслитель,великий исламский ученый ФетхуллахГюлен сказал: «Ислам – это религиятолерантности, мира, любви междулюдьми, религия диалога, и этонаправление должно развиваться, так какчеловечество может сохранить себя толькотогда, когда будет диалог между людьми,диалог между культурами, уважительноесотрудничество между цивилизациями, ибудет уважительное отношение к тем, ктоиначе думает, кто иначе исповедует своюрелигию, кто придерживается своейкультуры». Взгляды уважаемого ученогоФетхуллаха Гюлена – это то, что сегоднявостребовано во всем мире, чтонеобходимо для развития диалога,толерантности и цивилизации.

Ravil Gaynutdinov

Rusya Müftüsü

Fethullah Gülen dünyada hoflgörü vebar›fl›n yaflamas› için ö¤rencilerin farkl›kültür ve dinlere karfl› sayg› çerçevesindee¤itilmeleri gerekti¤ini talep etmekte.E¤itim ve e¤itim süreciningelifltirilmesine düflünceleri Bat›’ya dayay›lm›flt›. Amerika ve Avrupa ülkelerinehoflgörüye dayal› e¤itim programlar›n›gerçeklefltiren okullar›n aç›lmas›nadestek verildi¤ini görmekteyiz. Afl›r›l›¤›nkarfl›s›nda sadece hoflgörü durabilmekte.Fethullah Gülen ‹slam’›n bir hoflgörü,bar›fl, insanlar aras›ndaki sevgi ve diyalogdini oldu¤unu söylemiflti. ‹nsanl›k,insanlar aras›nda diyalog, medeniyetleraras›nda sayg›ya dayal› iflbirli¤i, farkl›düflüncelere sahip ve farkl› dinleremensup olan kiflilere sayg› oldu¤u süreceyaflayabilmektedir. Say›n düflünürFethullah Gülen’in görüflleri günümüzdünyas›nda büyük önem kazanm›flt›r.





Гейдар Алиев

Бывший президент

Азербайджана

Образование – будущеенации. Эти школы

помогают развитиюсистемы образования

Азербайджана, мы ставимих в пример другим нашим

школам, и я этомучрезвычайно рад. Я считаю

неоценимой рольОрганизации «Чаг Эйитим»

в будущем Турции итюркских республик и

благодарю уважаемогоФетхуллаха Гюлена,

который воспламенилсердца педагогов-

добровольцевприложивших большие

усилия ради продолженияэтого дела, и превратил ихнеоценимый потенциал в

кинетическую энергию

Haydar Aliyev

Azerbaycan Eski Devlet Baflkan›

Bu okullar Azerbaycan’›ntahsil sisteminin

inkiflaf›na yard›m ediyorve biz di¤er okullar›m›z

için bu okullar› numunevibir model olarak

gösteriyoruz ve benbundan çok memnunum.

Türkiye ve Türkcumhuriyetlerinin

gelece¤inde Ça¤ E¤itimKurumlar›n›n

çal›flmalar›n› çok de¤erlibuluyorum. Bu iflleringörülmesinde büyük

eme¤i olan e¤itimgönüllüsü insanlar›n at›l

gücünü kinetik enerjiyeçeviren, gönülleri

ateflleyen FethullahGülen’e teflekkür

ediyorum.

Мехмет Барлас Журналист

Атмосфера взаимного диалога,существовавшая в 80-х и укрепившаясясегодня благодаря Фетхуллаху Гюлену,приобрела для всего мира огромноезначение.

Mehmet Barlas Gazeteci

80’li y›llarda do¤an ve günümüzde sa¤lamhale gelen diyalog atmosferi FethullahGülen’in çabalar› sayesinde tüm dünya içinbüyük önem kazanm›flt›r.

gülen hakk›nda izlenimler мнения о гюлене




Монсеньор Джордж Марович

Представитель Ватикана в Стамбуле

Сейчас Гюлен, как вы знаете, встречался сгреческим патриархом – это очень смелыйи добрый жест. Он также встречался сглавным раввином, а затем дошел досамого Папы. И этим своим прекраснымпосланием он захотел поделиться со всеммиром и показать, что ислам – этодействительно религия любви,ниспосланная Аллахом. Всех нас создалАллах. У всех у нас один путь: мы идемпрямо к Аллаху. И однажды в раю неостанется ни церки, ни синагоги, нимечети. Все мы будем жить, окруженныеогромной любовью Аллаха. Это значит, чтопо этому пути мы будем идти вместе, апотому необходимо начать это делать ужесейчас.

Monsenyor Georges Marovitch

Vatikan ‹stanbul Temsilcisi

Fethullah Gülen’in Rum Patri¤i ilegörüflmesi çok cesur ve güzel bir hareketoldu. Daha sonra da Haham bafl› vePapa’ya kadar gitti. Bu güzel mesaj›bütün dünya ile paylaflmak istedi ve‹slam’›n hakikaten bir Allah taraf›ndangönderilmifl sevgi dini oldu¤unugöstermek istedi. Hepimizi Allah yaratt›.Yolumuz birdir. Demek ki bu yoldaberaberce yürünecek, flimdiden bunuyapmal›y›z.

Том Бойд Профессор

Это образование, как сказал Ф. Гюлен,основано на универсальных ценностях ипринципах высокой нравственности. Здесьне просто обучают детей, а живут ипоказывают на своих примерах, какимдолжно быть воспитание детей.

Tom Boyd Prof. Dr.

Öyle bir e¤itim ki, say›n FethullahGülen’in dedi¤i gibi evrensel de¤erler veahlaki prensiplere dayanan bir e¤itim.Sadece çocuklara anlatan de¤il, yaflayarakanlatan, örnekler gösteren bir e¤itim.

В.И. Шеремет Доктор

исторических наук, профессор

Сильнейшими сторонами работы М.Ф.Гюлена являются внушающие довериевысказывания, прозрачность идей,ясность и убедительность доказательств.Идее непрерывности воспитания иобразования уже не одна сотня лет.Планетарность мышления МевляныГюлена заключается в отказеиспользовать религию в политическихцелях и, следовательно, в отказеполитизировать образование. В жизни ипроизведениях Мевляны ФетхуллахаГюлена имеют место крепкие и глубокиеисламские принципы, толерантность,терпение и постоянная готовность кдиалогу с «другими» (т.е. людьмиПисания), поэтому его произведенияполезны как для миллионов мусульман вРоссии, так и для людей, которыепридерживаются другихвероисповеданий. Сторонник мира итерпимости, Мевляна XXI века Фетхуллах

Гюлен посвятил свою жизнь этим вопросам. Он живет среди нас – тихо, скромно и скорбя.Давайте возблагодарим Создателя за то, что в этом мире есть такие люди.

Vitaliy fieremet Prof. Dr.

M. Fethullah Gülen’in eserinin en kuvvetli oldu¤u yönler; beyanlar›n›n emniyet telkinetmesi, fikirlerindeki fleffafl›k ve delillerindeki netliktir. E¤itim ve ö¤retimin kesintisiz olmas›düflüncesi uzun y›llard›r mevcut. Mevlana Gülen’in düflüncesinin evrenselli¤i dinin politikamaçlar için kullan›lmas›n›n reddedilmesinde ve buna ba¤l› olarak da e¤itimin politizeedilmesinden kaç›n›lmas›nda yatmaktad›r. Mevlana Fethullah Gülen’in hayat›nda veeserlerinde yer alan; sa¤lam ve derin ‹slami prensipler, hoflgörü, sab›r ve “öteki” ile yani Ehl-iKitap ile daima diyalo¤a haz›r olma hali, hem Rusya’daki milyonlarca Müslüman için, hemde di¤er inançlara sahip insan›m›z için onun eserlerini faydal› tatmaktad›r. Bar›fl ve hoflgörüyanl›s›, 21. yüzy›l›n Mevlanas› Fethullah Gülen hayat›n› bu hususlara adam›flt›r. O bizimaram›zda sessizce, mütevaz› bir flekilde, hüzün içinde yaflamaktad›r. Bu dünyada böylesiinsanlar oldu¤u için Yarat›c›’ya flükredelim.

Дамир Исхаков Доктор исторических наук, руководитель Центра этнологического мониторинга Института историиим. Ш. Марджани АН Республики Татарстан, член бюро исполкома Всемирного конгресса татар

На школы, созданные сторонниками движения Фетхуллаха-эфендиГюлена, у меня есть собственный взгляд, сложившийся как изпосещений этих школ за рубежом, так и из личного опыта: мой сынокончил одну из турецко-татарских школ в Казани. Эти школы даюткачественное образование и воспитание, но в наших условияхограничиваются привитием учащимся уважительного отношения ковсем без исключения религиям. В основе тех нравственных норм,которыми проникаются дети в этих школах, лежат любовь итолерантность как высшие ценности ислама. Да, эти нормы идеальноподходят для современной глобальной действительности. Насколькомне известно, и другие мировые религии учат тому же. Поэтому искатьво взглядах Фетхуллаха-эфенди и его сторонников что-либо несоответствующее любым нормам цивилизованного общества – делобесполезное, ибо в самом исламе, в его аутентичном варианте, выничего в этом роде не найдете.

Damir Ishakov

Tarih Doktoru, Tataristan Cumhuriyeti fi. Marcani Tarih Enstitüsü Etnoloji Merkezi Baflkan›,

Dünya Tatarlar Kongresi Komite Üyesi

Öncelikle, flahsi tecrübelerimden ve yurtd›fl›nda çeflitli ülkelerde ziyaret etmifl oldu¤umGülen Hareketi taraf›ndan aç›lan okullarda edindi¤im izlenimlerden hareketle, bu konudakiflahsi görüfllerimi beyan etmek istiyorum. Kendi o¤lum da Kazan’da kurulmufl olan TatarTürk Lisesi’nden mezun olmufltur. Bu okullar gerçek manada kaliteli bir e¤itim ve ö¤retimveriyor. Ayn› zamanda bu kurumlarda, ö¤renciler ‹slam’›n yüce de¤erleri aras›nda önemli birkonumda bulunan ve ahlaki normlar›n temelinde yer alan sevgi ve hoflgörü kültürüyleyetifliyorlar. Evet, bu normlar ça¤dafl evrensel de¤erler çizgisinde de kabul edilengerçeklerdir. Bildi¤im kadar›yla di¤er dinler de bu konuda ittifak halindedirler. Bu yüzdenSay›n Gülen ve bu hareketin gönüllülerinde sosyal olarak herhangi zararl› ve toplumde¤erlerine uymayan bir faaliyet bulmak mümkün de¤ildir, zira onlar›n bu özellikleri, ‹slamö¤retilerini asl›na uygun yaflamalar›ndan kaynaklan›yor.




Наш лауреат Фетхуллах ГюленАкун Токтосартов

Президент Международной ассоциации содействия возрождению духовности «Руханият», заслуженный деятель культуры Кыргызской Республики.

Ödülümüz Fethullah Gülen’e

Akun Toktosartov

Uluslararas› Kültürler Aras› Yard›mlaflma Birli¤i Yönetim Kurul Baflkan›. K›rg›zistan Cumhuriyeti Eski Kültür Bakan› (Kırgızistan)

ä ‡Í Ï˚ ÁÌ‡ÂÏ ËÁ ËÒÚÓËË ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡, Í‡Ê‰‡fl Ì‡ˆËfl ËÒÔÓÍÓÌ‚ÂÍÓ‚ ·ÂÂÊÂÚ, Í‡Í ÁÂÌËˆÛ ÓÍ‡, Í‡Í ÔÂ‰ÏÂÚ ÔÓÒÚÓflÌÌÓÈ„Ó‰ÓÒÚË, Ô‡ÏflÚ¸ Ó Ò‚ÓËı ‚ÂÎËÍËı Ò˚Ì‡ı.

ä ˜ËÒÎÛ Ú‡ÍËı flÍËı ÎË˜ÌÓÒÚÂÈ Ï˚ ÔÓ Ô‡‚Û ÔË˜ËÒÎflÂÏÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎfl ÚÛÂˆÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡, ‚Ë‰ÌÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ‰ÂflÚÂÎfl,ÙËÎÓÒÓÙ‡, Ï˚ÒÎËÚÂÎfl Ë „ÛÏ‡ÌËÒÚ‡ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡. é·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ‡flË Ì‡Û˜Ì‡fl ‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ¯ËÓÍÓ ËÁ‚ÂÒÚÌ‡ ‰‡ÎÂÍÓ Á‡ÔÂ‰ÂÎ‡ÏË Ó‰ÌÓÈ ÒÚ‡Ì˚, ÔÓÎÛ˜ËÎ‡ ‰ÓÎÊÌÛ˛ ÓˆÂÌÍÛ Ë Û‰ÓÒÚÓËÎ‡Ò¸fl‰‡ ‚˚Ò¯Ëı ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı Ë Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı Ì‡„‡‰ Ë ÔÂÏËÈ.

ÑÎfl ÏÂÌfl ·ÓÎ¸¯‡fl ˜ÂÒÚ¸, ˜ÚÓ Û‚‡Ê‡ÂÏ˚È îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌfl‚ÎflÂÚÒfl Î‡ÛÂ‡ÚÓÏ ÔÂÏËË ÄÒÒÓˆË‡ˆËË«êÛı‡ÌËflÚ», ÍÓÚÓÛ˛ fl ‚ÓÁ„Î‡‚Îfl˛. Ç 2004„Ó‰Û, Û˜ËÚ˚‚‡fl Â„Ó Á‡ÒÎÛ„Ë, ëÓ‚ÂÚ ‡ÒÒÓˆË‡ˆËËÔËÒÛ‰ËÎ ËÁ‚ÂÒÚÌÓÏÛ Û˜ÂÌÓÏÛ ËÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÏÛ ‰ÂflÚÂÎ˛ ÔÂÏË˛ «á‡ ÏË ËÒÓ„Î‡ÒËÂ ÏÂÊ‰Û Ì‡Ó‰‡ÏË».

ç‡„‡Ê‰ÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ –‚˚ÒÓÍ‡fl ÓˆÂÌÍ‡ Â„Ó ‚ÍÎ‡‰‡ ‚ ÛÍÂÔÎÂÌËÂ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl, ÒÓ„Î‡ÒËfl ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰‡ÏË Ë ‡Ò¯ËÂÌËfl Ó·‡ÁÓ‚‡ÌÌÓÒÚË,Â˘Â Ó‰Ì‡ flÍ‡fl ÒÚ‡ÌËˆ‡ ‚ ËÒÚÓËË Ì‡¯Ëı‚Á‡ËÏÓÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ, Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÍÂÔÌÛ˛˘Ëı Ò‚flÁÂÈ ÏÂÊ‰Û Ì‡¯ËÏËÒÚ‡Ì‡ÏË Ë Ì‡Ó‰‡ÏË.

Ç ‡·ÓÚ‡ı îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡ËÒÒÎÂ‰Û˛ÚÒfl ‚ÓÔÓÒ˚ ÏÂÊÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ıÒ‚flÁÂÈ á‡Ô‡‰‡ Ë ÇÓÒÚÓÍ‡. éÌ ÔÓÔÓ‚Â‰ÛÂÚËÒÍÎ˛˜ËÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ Ë ‚ ÚÓ ÊÂ ‚ÂÏfl‡‚ÌÓÔ‡‚ËÂ ‚ÒÂı Ì‡ˆËÈ, Û‚‡ÊÂÌËÂÚ‡‰ËˆËÈ ‚ ‰ÛıÂ „ÛÏ‡ÌËÁÏ‡ Ë ÚÂÔËÏÓÒÚË. îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ‡Á‡·ÓÚ‡Î ˝ÙÙÂÍÚË‚ÌÛ˛ ÏÂÚÓ‰ËÍÛ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl Ë Ó·Û˜ÂÌËflÏÓÎÓ‰ÂÊË, ‡ Ú‡ÍÊÂ ‚Ó‚ÎÂ˜ÂÌËÂ ÂÂ ‚ Ì‡Û˜ÌÛ˛ ÒÂ‰Û Ë ‚ÌÂÒÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸Ì˚È ‚ÍÎ‡‰ ‚ ‡Á‚ËÚËÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚ íÛˆËË.

ÇÓ ÏÌÓ„Ëı ÒÚ‡Ì‡ı, ‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂ Ë ‚ Ì‡¯ÂÈ ÒÚ‡ÌÂ, ÛÒÔÂ¯ÌÓ‰ÂÈÒÚ‚Û˛Ú ‡ÁÎË˜Ì˚Â Û˜Â·Ì˚Â ˆÂÌÚ˚.

îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ – ËÒÚËÌÌÓ Ì‡Ó‰Ì˚È ‰ËÔÎÓÏ‡Ú, ÌÂÛÚÓÏËÏ˚È‰ÂflÚÂÎ¸. Ö„Ó ÔËÌËÏ‡ÎË ÔÂÁË‰ÂÌÚ˚, „Î‡‚˚ Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ fl‰‡ÒÚ‡Ì. éÌ ‚ÒÚÂ˜‡ÎÒfl Ò Û˜ÂÌ˚ÏË, ÔËÒ‡ÚÂÎflÏË, Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË ËÂÎË„ËÓÁÌ˚ÏË ‰ÂflÚÂÎflÏË, ‰ËÔÎÓÏ‡Ú‡ÏË, ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏË‰ÂÎÓ‚˚ı ÍÛ„Ó‚ Ë ‚ÒÂ„‰‡ ÔÓ‰ÌËÏ‡Î ‚ÓÔÓÒ˚ ÏË‡, ÛÍÂÔÎÂÌËfl‚Á‡ËÏÌ˚ı ˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËı Ë ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ı Ò‚flÁÂÈ, Û‚‡ÊÂÌËfl Í‡ÁÎË˜Ì˚Ï Ì‡ˆËflÏ Ë ‚Á‡ËÏÓÚÂÔËÏÓÒÚË ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‚ÓÁÁÂÌËÈ,·Ó¸·˚ Ò ÚÂÓËÁÏÓÏ Ë Ú.‰.

Ç Ò‚ÓÂ ‚ÂÏfl ÔÂÏËË «êÛı‡ÌËflÚ» ·˚ÎË Û‰ÓÒÚÓÂÌ˚ ÔÂÁË‰ÂÌÚíÛˆËË ëÛÎÂÈÏ‡Ì ÑÂÏËÂÎ¸, ÔÂÏ¸Â-ÏËÌËÒÚ íÛˆËË êÂ‰ÊÂÔí‡ÈËÔ ù‰Ó„‡Ì, ËÁ‚ÂÒÚÌ˚È ‰ËÔÎÓÏ‡Ú ù‰Ê‡Ì åÛ‡Ú. É‰Â ·˚ ÌËÌ‡ıÓ‰ËÎÒfl Ì‡¯ Î‡ÛÂ‡Ú îÂÚıÛÎÎ‡ı É˛ÎÂÌ, fl ‰ÛÏ‡˛, ˜ÚÓ Ì‡¯ËÒÂ‰ˆ‡ ·Û‰ÛÚ ·ËÚ¸Òfl ‚ ÛÌËÒÓÌ, Ì‡¯Ë ÔÓÏ˚ÒÎ˚ ·Û‰ÛÚ Â‰ËÌ˚. å˚ÊÂÎ‡ÂÏ Ì‡¯ÂÏÛ ·ÓÎ¸¯ÓÏÛ ‰Û„Û ÍÂÔÍÓ„Ó Á‰ÓÓ‚¸fl, ‰ÓÎ„Ëı ÎÂÚÊËÁÌË, ÌÓ‚˚ı Ú‚Ó˜ÂÒÍËı ‰ÓÒÚËÊÂÌËÈ. �

Tarih boyunca mutlaka her milletin göz bebe¤i gibi korudu-¤u ve gurur duydu¤u evlatlar› vard›r. Türk milletini dünya-da temsil edenlerden biri de düflünür, hümanist, filozof,

Türk halk kahraman› Fethullah Gülen’dir. Toplumsal geliflmeye,bilime, e¤itim ö¤retime yapt›¤› katk›lar› Türkiye s›n›rlar›n› çoktanaflarak dünyada genifl kitle taraf›ndan teflekkür ve takdirle karfl›la-nan Gülen, bugüne dek ulusal ve uluslararas› nitelikli birçok ödü-le lay›k görüldü. Baflkanl›¤›n› yapt›¤›m K›rg›zistan’daki RuhaniyatBirli¤i’nin “Ruhaniyat” ödülünü Say›n Fethullah Gülen’e verdi¤i-miz için fleref duyuyorum.

Birli¤imizin Yönetim Kurulu, 2004 y›l›n-da da bu ünlü bilgin ve halk kahraman›n›,“Uluslararas› birlik ve bar›fla” katk›lar›ndandolay› ödüllendirmeyi uygun görmüfltü.Muhterem Fethullah Gülen’in toplumdakihuzura, milletlerin birlik ve beraberliklerine,e¤itim ve ö¤retimin yay›lmas›na yapt›¤› kat-k›lar, tarihi birli¤imiz olan ülkelerimizin ara-s›ndaki münasebetlerimizin pekiflmekte ol-du¤unun en canl› örne¤idir.

Muhterem Gülen’in eserlerinde Do¤u veBat›’n›n kültürel ba¤lant›lar› ele al›nmakta-d›r. O bütün milletlerin eflit oldu¤unu, kültürve geleneklere karfl› hoflgörüyle yaklafl›lmas›gerekti¤ini savunuyor. Fethullah Gülengençlerin yetiflmesinde en verimli neticeleriveren metodolojiyi ortaya koymufltur. Bununsayesinde Türkiye’nin e¤itim-ö¤retim ala-

n›ndaki birçok projeye fikir sa¤lam›flt›r. Birçok ülkede oldu¤u gibi bizim ülkemizde de bu e¤itim ku-

rumlar› baflar›l› bir flekilde e¤itim-ö¤retim faaliyetlerine devamettirmektedir.

Fethullah Gülen, gerçek bir halk diplomat› ve aktif bir flahsiyet-tir. Birçok ülkenin cumhurbaflkan› ve baflbakanlar›yla görüflmeleryapm›flt›r. O ünlü yazarlarla, bilim adamlar›yla, dini liderlerle, dip-lomatlarla ve ifl adamlar›yla da görüflmeleri ›fl›¤›nda dünyam›z›nproblemlerini ele alm›fl, milletlerin kültürel ba¤lant›lar›, günümü-zün ekonomik meseleleri, dinler aras› diyalog, ›rkç›l›k ve terörle mü-cadele hakk›nda beyanlarda bulunmufltur.

Zaman›nda Türkiye Cumhuriyeti eski Cumhurbaflkan› Say›nSüleyman Demirel, Türkiye Cumhuriyeti Baflbakan› Say›n RecepTayyip Erdo¤an ve Ünlü Diplomat Ercan Murat Ruhaniyat Vak-f›’n›n ödülüne lay›k görülmüfllerdi. Fethullah Gülen nerede olur-sa olsun onun kalbiyle kalplerimiz ayn› duygu ve heyecan içeri-sinde at›yor. Çok de¤erli ve sayg›n dostumuza sa¤l›k, esenlik,uzun ömürler diliyor, yazaca¤› yeni eserlerinde baflar›lar niyazediyoruz. �


ÒÚ‡Ì‡ÏË ‚ Ì‡ÒÚÓfl˘ËÈ ÏÓÏÂÌÚ ÌÂÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ Í‡ÍËı-ÎË·Ó ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËı‡ÁÌÓ„Î‡ÒËÈ.

ë Á‡ÔÛÒÍÓÏ „‡ÁÓÔÓ‚Ó‰‡ «ÉÓÎÛ·ÓÈÔÓÚÓÍ» ˝ÌÂ„ÂÚË˜ÂÒÍÓÂ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚ÓÔËÓ·ÂÎÓ ÒÚ‡ÚÂ„Ë˜ÂÒÍËÈ ı‡‡ÍÚÂ, ‚Ì‡ÒÚÓfl˘ËÈ ÏÓÏÂÌÚ 2/3 ÔËÓ‰ÌÓ„Ó „‡Á‡ Ë25% ÌÂÙÚË, ÔÓÚÂ·ÎflÂÏÓÈ íÛˆËÂÈ,ÔÓÒÚÛÔ‡˛Ú ËÁ êÓÒÒËË. é·˘‡flÒÂ·ÂÒÚÓËÏÓÒÚ¸ ÔÓÂÍÚÓ‚, ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎÂÌÌ˚ı‰Ó Ì‡ÒÚÓfl˘Â„Ó ‚ÂÏÂÌË ÚÛÂˆÍËÏËÒÚÓËÚÂÎ¸Ì˚ÏË ÙËÏ‡ÏË ‚ êÓÒÒËË,ÒÓÒÚ‡‚ÎflÂÚ 30 ÏËÎÎË‡‰Ó‚ ‰ÓÎÎ‡Ó‚.óÂÚ‚ÂÚ¸ ÔÓÒÚÓÂÌÌ˚ı ÚÛÂˆÍËÏËÔÓ‰fl‰˜ËÍ‡ÏË ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ Á‰‡ÌËÈÌ‡ıÓ‰ËÚÒfl Ì‡ ÚÂËÚÓËË êÓÒÒËË. äÓÏÂÚÓ„Ó, ˜ËÒÎÓ ÓÒÒËÈÒÍËı ÚÛËÒÚÓ‚,ÓÚ‰ÓıÌÛ‚¯Ëı Ì‡ ÚÛÂˆÍËı ÍÛÓÚ‡ı ‚2008 „Ó‰Û, ÒÓÒÚ‡‚ËÎÓ ÚË ÏËÎÎËÓÌ‡. ÇÒÂ˝ÚÓ ‰ÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ ÚÓ„Ó‚Ó-˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÂ ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl ÏÂÊ‰Û

м е ж д у н а р о д н ы е о т н о ш е н и я u l u s l a r a r a s › i l i fl k i l e r

90 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А » ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА 2009, 28 НОМЕР

Президент Турции Абдуллах Гюль заявил в совместном выпуске газет «Известия» и «Заман»:

«Наше многоплановоесотрудничество будет развиваться»

Cumhurbaflkan› Abdullah Gül, ‹zvestiya-Zaman için yazd›:

“Çok boyutlu ortakl›¤›m›z

derinleflecek”

Türkiye’nin Rusya ile iliflkileri 500 y›l›aflk›n köklü bir geçmifle dayanmak-tad›r. Rusya, çok önemli bir komflu-

muzdur. Sovyetler Birli¤i, Kurtulufl Savafl›s›ras›nda Ankara Hükümeti’ni tan›yan ilkbüyük güç olmufltur.

1990’lar›n bafl›ndan bu yana da RusyaFederasyonu’nun ba¤›ms›z bir uluslarara-s› aktör olarak ortaya ç›kmas›yla beraber,Türk-Rus iliflkilerinde yeni bir dönem bafl-lam›flt›r. Bu dönemde ekonomik-ticari ilifl-kilerimiz itici gücü oluflturmufl ve özellikleson y›llarda iliflkilerimizde ola¤anüstü birgeliflme vuku bulmufltur. Bu çerçevede,hâlihaz›rda ülkelerimiz aras›nda ikili birsiyasi sorun bulunmad›¤›n› belirtmek is-terim. Ekonomik-ticari iliflkilerimiz son dö-nemde dikkat çekici boyutlar kazanm›flt›r.

ì ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ êÓÒÒËË Ë íÛˆËË –·Ó„‡ÚÓÂ ÔÓ¯ÎÓÂ, ÔÂ‚˚¯‡˛˘ÂÂÔflÚ¸ ‚ÂÍÓ‚. êÓÒÒËfl – Ó‰ËÌ ËÁ Ì‡¯Ëı

‚‡ÊÌÂÈ¯Ëı ÒÓÒÂ‰ÂÈ. ëÓ‚ÂÚÒÍËÈ ëÓ˛Á ÒÚ‡ÎÔÂ‚ÓÈ ‰ÂÊ‡‚ÓÈ, ÔËÁÌ‡‚¯ÂÈ ÔÓÒÎÂÓÒ‚Ó·Ó‰ËÚÂÎ¸ÌÓÈ ‚ÓÈÌ˚ ÌÓ‚Û˛ ÒÚ‡ÌÛ –íÛˆË˛.

ë Ì‡˜‡Î‡ 1990-ı „Ó‰Ó‚ – Ò ÚÂı ÔÓ Í‡ÍêÓÒÒËÈÒÍ‡fl îÂ‰Â‡ˆËfl ÒÚ‡Î‡ ‚˚ÒÚÛÔ‡Ú¸ÌÂÁ‡‚ËÒËÏ˚Ï Ë„ÓÍÓÏ Ì‡ ÏËÓ‚ÓÈ ‡ÂÌÂ,Ì‡˜‡ÎÒfl ÌÓ‚˚È ˝Ú‡Ô ‚ ÓÚÌÓ¯ÂÌËflı ÏÂÊ‰ÛêÓÒÒËÂÈ Ë íÛˆËÂÈ. Ç ÚÂ˜ÂÌËÂ ÔÓÒÎÂ‰ÌËıÎÂÚ Ì‡·Î˛‰‡ÂÚÒfl ÌÂ·˚‚‡ÎÓÂ Û‚ÂÎË˜ÂÌËÂÚÂÏÔÓ‚ ‡Á‚ËÚËfl ÚÓ„Ó‚Ó-˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËıÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ ÏÂÊ‰Û Ì‡¯ËÏË ÒÚ‡Ì‡ÏË,ÍÓÚÓ˚Â Ò‰ÂÎ‡ÎË Ó„ÓÏÌ˚È ˚‚ÓÍ ‚ÔÂÂ‰.Ñ‚ÛÒÚÓÓÌÌËÈ ÚÓ‚‡ÓÓ·ÓÓÚ ÒÓÒÚ‡‚ËÎ ‚ÔÓ¯ÎÓÏ „Ó‰Û 38 ÏËÎÎË‡‰Ó‚ ‰ÓÎÎ‡Ó‚ –ÚÂÏ Ò‡Ï˚Ï êÓÒÒËfl ÒÚ‡Î‡ Ò‡Ï˚Ï ÍÛÔÌ˚ÏÚÓ„Ó‚˚Ï Ô‡ÚÌÂÓÏ íÛˆËË. í‡ÍÊÂıÓ˜ÂÚÒfl ÓÚÏÂÚËÚ¸, ˜ÚÓ ÏÂÊ‰Û Ì‡¯ËÏË


Ì‡¯ËÏË „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ÏË ‰ÓÒÚË„ÎË ‚˚Ò¯ÂÈÒÚÛÔÂÌË. íÓ˜ÌÓ Ú‡Í ÊÂ Ò·ÎËÊÂÌË˛ Ì‡¯ËıÌ‡Ó‰Ó‚ ÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Û˛Ú ‡Á‚ËÚËÂ ÚÛËÁÏ‡ ËÛÒÔÂı ÏÂÓÔËflÚËÈ, ÔÓ‚Â‰ÂÌÌ˚ı ‚‡ÏÍ‡ı ÉÓ‰‡ ÓÒÒËÈÒÍÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ ‚íÛˆËË (2007) Ë ÉÓ‰‡ ÚÛÂˆÍÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛ˚‚ êÓÒÒËË (2008).

ÇÓ ÏÌÓ„ÓÏ ÒıÓÊË ÔÓÁËˆËË Ì‡¯ËıÒÚ‡Ì ÔÓ ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚Ï ‚ÓÔÓÒ‡Ï, ‡Ú‡ÍÊÂ ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ Í‡Ò‡ÂÚÒfl ‡ÍÚÛ‡Î¸Ì˚ıÂ„ËÓÌ‡Î¸Ì˚ı ÔÓ·ÎÂÏ. åËÌËÒÚÂÒÚ‚‡ËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı ‰ÂÎ êÓÒÒËË Ë íÛˆËËÔÓ‚Ó‰flÚ Â„ÛÎflÌ˚Â ‚ÒÚÂ˜Ë, Ì‡ ÍÓÚÓ˚ıÓ·ÒÛÊ‰‡˛ÚÒfl Ì‡Ë·ÓÎÂÂ ‚‡ÊÌ˚ÂÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚Â ‚ÓÔÓÒ˚.

«ÑÂÍÎ‡‡ˆËfl Ó ‡Ò¯ËÂÌËËÏÌÓ„ÓÔÎ‡ÌÓ‚Ó„Ó ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡ Ë Ó·ÛÍÂÔÎÂÌËË ‰ÛÊ·˚ ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ ËíÛˆËÂÈ», ÔÓ‰ÔËÒ‡ÌÌ‡fl ‚Ó ‚ÂÏfl ‚ËÁËÚ‡ÇÎ‡‰ËÏË‡ èÛÚËÌ‡ ‚ íÛˆË˛ ‚ ‰ÂÍ‡·Â2004 „Ó‰‡, ÔÓ‚ÓÁ„Î‡ÒËÎ‡ ˆÂÎ¸˛ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡ «ÒÓÁ‰‡ÌËÂ Ï‡Ò¯Ú‡·ÌÓ„Ó ËÔÓ˜ÌÓ„Ó Ô‡ÚÌÂÒÚ‚‡». èÓÒÎÂ 2004 „Ó‰‡‚Á‡ËÏÌ˚Â ‚ËÁËÚ˚ ‚˚ÒÓÍÓÔÓÒÚ‡‚ÎÂÌÌ˚ıÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ‰‚Ûı ÒÚ‡Ì ÔÓ‰ÓÎÊ‡ÎËÒ¸,ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl ‚˚ıÓ‰flÚ Ì‡ ÌÓ‚˚È ÛÓ‚ÂÌ¸,ÛÍÂÔÎfl˛ÚÒfl ÒÚ‡ÚÂ„Ë˜ÂÒÍÓÂ Ô‡ÚÌÂÒÚ‚ÓË ‰ÛÊ·‡.

Ç Ò‚flÁË Ò ˝ÚËÏ 12-15 ÙÂ‚‡Îfl 2009 „Ó‰‡fl ÔÎ‡ÌËÛ˛ ÒÓ‚Â¯ËÚ¸ Ó˜ÂÂ‰ÌÓÈÓÙËˆË‡Î¸Ì˚È ‚ËÁËÚ ‚ êÓÒÒË˛ Ë ÔÓÏËÏÓÒÚÓÎËˆ˚ ÔÓÒÂÚËÚ¸ Â˘Â Ë ä‡Á‡Ì¸. Ç ıÓ‰Â˝ÚÓ„Ó ‚ËÁËÚ‡ fl ÒÓ·Ë‡˛Ò¸ Ó·ÒÛ‰ËÚ¸ ÒÔÂÁË‰ÂÌÚÓÏ ÑÏËÚËÂÏ åÂ‰‚Â‰Â‚˚Ï‡Á‚ËÚËÂ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚‡ Ì‡¯Ëı ÒÚ‡Ì ‚ÓÏÌÓ„Ëı Ó·Î‡ÒÚflı.

ü Ú‡ÍÊÂ ÔÎ‡ÌËÛ˛ ÔÓ·ÂÒÂ‰Ó‚‡Ú¸ Ò„Î‡‚ÓÈ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ Ó ÌÂÍÓÚÓ˚ıÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı ‚ÓÔÓÒ‡ı Ë Â„ËÓÌ‡Î¸Ì˚ıÔÓ·ÎÂÏ‡ı. ü ‚Â˛, ˜ÚÓ ˝ÚÓÚ ‚ËÁËÚ ‰‡ÒÚÌÓ‚˚È ÚÓÎ˜ÓÍ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Û ÏÂÊ‰ÛÌ‡¯ËÏË ÒÚ‡Ì‡ÏË. ÇÒÂ Ì‡¯Ë ÔÓ¯Î˚Â‚ÒÚÂ˜Ë ‰‡ÎË ËÏÔÛÎ¸Ò ‡ÁÌÓÒÚÓÓÌÌÂÏÛÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Û ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ Ë íÛˆËÂÈ,‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂ, ÍÓÌÂ˜ÌÓ, ˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍÓÏÛ.éÌË Ó·ÎÂ„˜ËÎË Â¯ÂÌËÂ ÌÂÍÓÚÓ˚ıÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡‚¯Ëı ‡ÌÂÂ ÔÓ·ÎÂÏ, ‚ÍÎ˛˜‡flfl‰ ÏÓÏÂÌÚÓ‚ ·˛ÓÍ‡ÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ËÚÂıÌË˜ÂÒÍÓ„Ó Ò‚ÓÈÒÚ‚‡.

Ç ‡ÏÍ‡ı ÔÂ‰ÒÚÓfl˘Â„Ó ‚ËÁËÚ‡ fl Ú‡ÍÊÂÔÎ‡ÌËÛ˛ ‚ÒÚÂ˜Û Ò åËÌÚËÏÂÓÏò‡ÈÏËÂ‚˚Ï, „Î‡‚ÓÈ Ó‰ÌÓ„Ó ËÁ Ò‡Ï˚ı·Ó„‡Ú˚ı Â„ËÓÌÓ‚ êÓÒÒËË – í‡Ú‡ÒÚ‡Ì‡.ùÚ‡ ÂÒÔÛ·ÎËÍ‡ ËÏÂÂÚ ÓÒÓ·˚Â ÓÚÌÓ¯ÂÌËflÒ íÛˆËÂÈ.

ü ‚Â˛, ˜ÚÓ Ì‡¯Ë ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl Ò êÓÒÒËÂÈÒÓı‡ÌflÚÒfl Ì‡ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Û˛˘ÂÏ ÛÓ‚ÌÂ Ë·Û‰ÛÚ ‡Á‚Ë‚‡Ú¸Òfl, ˜ÚÓ ‰ÛÊ·‡ ÏÂÊ‰ÛÌ‡¯ËÏË Ì‡Ó‰‡ÏË ÒÚ‡ÌÂÚ Â˘Â ÍÂÔ˜Â, ‡ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚Ó êÓÒÒËË Ë íÛˆËË ‚ÌÂÒÂÚ‚ÍÎ‡‰ ‚ ÛÍÂÔÎÂÌËÂ ÏË‡ Ë ÒÚ‡·ËÎ¸ÌÓÒÚË ‚Ì‡¯ÂÏ Â„ËÓÌÂ. èÂÂ‰‡˛ ·ÓÎ¸¯ÓÈ ÔË‚ÂÚË Ì‡ËÎÛ˜¯ËÂ ÔÓÊÂÎ‡ÌËfl ‚ÒÂÏÛÓÒÒËÈÒÍÓÏÛ Ì‡Ó‰Û. �

(àÁ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ„Ó ‚˚ÔÛÒÍ‡ „‡ÁÂÚ «àÁ‚ÂÒÚËfl-Zaman» 12ÙÂ‚‡Îfl 2009 „.)

Bu ba¤lamda, 2008 y›l›nda Rusya, yaklafl›k38 milyar Dolarl›k toplam ticaret hacmiyleTürkiye’nin en büyük ticaret orta¤› halinegelmifltir. Enerji alan›ndaki iliflkilerimiz,2003’te faaliyete geçen Mavi Ak›m projesi-nin de katk›s›yla stratejik nitelik kazanm›flolup, bu meyanda, do¤al gaz›m›z›n2/3’ünün ve petrolümüzün yaklafl›k yüzde25’ini Rusya’dan almaktay›z.

Türk inflaat firmalar›n›n flimdiye kadarRusya’da üstlendikleri projelerin toplamde¤erinin 30 milyar Dolara ulaflmas›, do-lay›s›yla Türk müteahhitlerinin tüm dün-yada üstlendikleri ifllerin yaklafl›k _’ününRusya’da olmas›; ayr›ca, Türkiye’yi ziyareteden Rus turistlerin say›s›n›n 2008 y›l›nda3 milyona yaklaflmas›, ekonomik-ticari ilifl-kilerimizin geldi¤i aflamay› gözler önüneseren somut verilerdir. Keza, 2007 y›l›n›nTürkiye’de Rus Kültür Y›l›, 2008’in ise Rus-ya’da Türk Kültür Y›l› olarak kutlanmas›vesilesiyle düzenlenen baflar›l› etkinlikler,turizmin yan›s›ra halklar›m›z›n yak›nlafl-mas›na, birbirlerini daha iyi tan›malar›nakatk›da bulunmufltur.

Uluslararas› ve bölgesel konularla ilgiliolarak ülkelerimizin tutumu büyük ölçü-de örtüflmektedir. D›fliflleri bakanl›klar›-m›z aras›nda çeflitli konularda ve seviye-lerde düzenli bir dan›flma mekanizmas›sürdürülmektedir. 2004 y›l›nda BaflkanPutin’in Türkiye’yi ziyareti s›ras›nda Aral›k2004’te imzalanan “Türkiye Cumhuriyetiile Rusya Federasyonu Aras›nda Dostlu-¤un ve Çok Boyutlu Ortakl›¤›n Derinleflti-rilmesine ‹liflkin Ortak Deklarasyon”da he-def “çok boyutlu güçlendirilmifl ortakl›k”olarak tespit edilmiflti. 2004 y›l›ndan buyana üst düzey ziyaret trafi¤i artarak de-vam etmifl, iliflkilerimiz yeni bir aflamaya

do¤ru ilerlemifl ve dostlu¤umuz ve çok bo-yutlu ortakl›¤›m›z daha da derinlefltirile-rek geliflmifltir. Bu meyanda, 12-15 fiubat2009 tarihleri aras›nda Moskova ve Kazanflehirlerine giderek Rusya’ya bir devlet zi-yaretinde bulunaca¤›m. Bu vesileyle Dev-let Baflkan› Say›n Medvedev’le önümüzde-ki dönem zarf›nda her alanda ilerlemesinihedefledi¤imiz iliflkilerimize ait bir neviyol haritas› üzerinde görüfl al›flveriflindebulunaca¤›z.

Ziyaretim vesilesiyle Devlet Baflkan›Medvedev ile, ayr›ca bölgesel ve uluslara-ras› konularda görüfl al›flveriflinde bulun-may› planl›yorum. Bu ziyaretin ikili iliflkive iflbirli¤imize yeni bir ivme verece¤i ka-naatindeyim. Esasen, geçmifl dönemlerdeyap›lan en üst düzeydeki karfl›l›kl› ziyaret-ler baflta siyasi ve ekonomik iliflkilerimizolmak üzere, her alandaki iliflki ve iflbirli¤i-mize olumlu flekilde yans›m›fl, teknik-bü-rokratik seviyede ortaya ç›kan baz› sorun-lu hususlar dahil, tüm meselelerin dahakolay çözümlenmesi için olumlu bir or-tam sa¤lam›flt›r.

Ziyaretim s›ras›nda Rusya’n›n en zen-gin bölgelerinden biri olan ve Türkiye’ninde özel iliflkiler içinde bulundu¤u RusyaFederasyonu Tataristan Cumhuriyeti’nede giderek Cumhurbaflkan› Say›n fiaymi-yev ile görüflece¤im. RF ile iliflkilerimizinmevcut düzeyinin muhafazas› ve daha dagelifltirilmesinin, halklar›m›z›n birbirleri-ne yönelik olumlu duygular›n› daha dapekifltirece¤ine, Türk-Rus iliflki ve iflbirli¤i-nin bölgemizdeki bar›fl ve istikrara katk›yapmaya devam edece¤ine inan›yorum.Bu vesileyle, dost Rusya Federasyonu hal-k›na en iyi dilek ve selamlar›m› iletiyorum.

(Bu yaz› 12 fiubat 2009 tarihinde ‹zvestiya-Zamanortak say›s›nda yay›nland›)

u l u s l a r a r a s › i l i fl k i l e r м е ж д у н а р о д н ы е о т н о ш е н и я


ÔÓÂÁ‰ÍË. é·ÓÁÂ‚‡fl ÔÛÚ¸, ÔÓÈ‰ÂÌÌ˚ÈêÓÒÒËÂÈ Ë íÛˆËÂÈ Á‡ ‚ÂÍ‡ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓÈËÒÚÓËË, ï‡ÛÌ-·ÂÈ ÒÍ‡Á‡Î: «å˚ ‰ÂÚË ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÓÈÌ˚, ÌÓ Ë ÏË‡. à ‚ÒÂÈ Ò‚ÓÂÈ‡·ÓÚÓÈ Á‡ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ „Ó‰˚ îÓÌ‰ ËèÎ‡ÚÙÓÏ‡ ÓÔ‡‚‰˚‚‡˛Ú ˝ÚÛÌÂÒÓÏÌÂÌÌÛ˛ ËÒÚËÌÛ. çÓ‚ÓÂ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ‰Û„ Í ‰Û„Û Ï˚ ÌÂ ‰ÂÍÎ‡ËÛÂÏ, ‡ÒÚ‡‡ÂÏÒfl ÔÓfl‚ÎflÚ¸ Ì‡ ‰ÂÎÂ – ‚ÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚ı Ú‚Ó˜ÂÒÍËı ÔÓÂÍÚ‡ı, ‚ÓÚÍ˚ÚËË Ë ‡Á‚ËÚËË ÒÂÚËÓ·˘ÂÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı Û˜Â·Ì˚ıÁ‡‚Â‰ÂÌËÈ, ‚ ·Î‡„ÓÚ‚ÓËÚÂÎ¸ÌÓÈÔÓ‰‰ÂÊÍÂ ÍÛÎ¸ÚÛÌÓ-Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ıÌ‡˜ËÌ‡ÌËÈ, ÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Ûfl ÍÓÌÚ‡ÍÚ‡ÏÏÂÊ‰Û ÊÛÌ‡ÎËÒÚ‡ÏË, Û˜fiÌ˚ÏË,ÔËÒ‡ÚÂÎflÏË ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ íÛˆËË Ë êÓÒÒËË,ÌÓ Ë ‚ÒÂ„Ó Â‚‡ÁËÈÒÍÓ„Ó ÔÓÒÚ‡ÌÒÚ‚‡».

Ç ÓÚ‚ÂÚ „Î‡‚‡ Ì‡¯ÂÈ ‰ÂÎÂ„‡ˆËË‰ÓÍÚÓ ËÒÚÓË˜ÂÒÍËı Ì‡ÛÍ, ‰ËÂÍÚÓàÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl êÄç,ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl êÓÒÚËÒÎ‡‚ ÅÓËÒÓ‚Ë˜ ê˚·‡ÍÓ‚ÓÚÏÂÚËÎ ÔËÌˆËÔË‡Î¸ÌÛ˛ ÌÓ‚ËÁÌÛÒÎÓÊË‚¯ÂÈÒfl ÍÛÎ¸ÚÛÌÓÈ ÒËÚÛ‡ˆËË ‚ÓÚÌÓ¯ÂÌËflı ÏÂÊ‰Û Ì‡¯ËÏË Ì‡Ó‰‡ÏË,ÍÓ„‰‡ ·Î‡„Ó‰‡fl ËÌËˆË‡ÚË‚‡ÏÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ÒÚÛÍÚÛ «ÏÂÌfl˛ÚÒfl ÌÂÚÓÎ¸ÍÓ ‚Á‡ËÏÌ˚Â Ó·‡Á˚ ËÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËfl Ì‡¯Ëı ÒÚ‡Ì ‰Û„ Ó‰Û„Â, ÌÓ Ë ÔËÓ‰‡ Î˛‰ÂÈ, ı‡‡ÍÚÂ Ëı

п у т е ш е с т в и я g e z i


ПочувствоватьразницуТатьяна ФилипповаКандидат исторических наук, заместитель главного редактора журнала «Родина» (РФ).

Fark› hissetTatyana Filippova

Dr., Rodina dergisi genel yayın yönetmeni yardımcısı (Rusya).

Ç Ï‡Â 2008 „Ó‰‡ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸Ì‡flÏÓÒÍÓ‚ÒÍ‡fl ‰ÂÎÂ„‡ˆËflèÂÁË‰ËÛÏ‡ êÄç, àÌÒÚËÚÛÚ‡

‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl êÄç, ÊÛÌ‡Î‡ «êÓ‰ËÌ‡»Ë ÏÓÒÍÓ‚ÒÍÓ„Ó ÓÚ‰ÂÎÂÌËfl ÊÛÌ‡Î‡«ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl» («ÑÄ») ÔÓÔË„Î‡¯ÂÌË˛ ·˚‚¯Â„Ó ÔÂÁË‰ÂÌÚ‡îÓÌ‰‡ ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ íÛˆËËï‡ÛÌ‡ íÓÍ‡Í‡ Ë ÔË ÒÓ‰ÂÈÒÚ‚ËËÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl ÔÓÒÂÚËÎ‡ fl‰ „ÓÓ‰Ó‚ íÛÂˆÍÓÈÂÒÔÛ·ÎËÍË. ñÂÎ¸˛ ÔÓÂÁ‰ÍË,ÔË¯Â‰¯ÂÈÒfl Ì‡ ÉÓ‰ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ íÛˆËË ‚êÓÒÒËË, ·˚ÎÓ ÓÁÌ‡ÍÓÏÎÂÌËÂ Ò ÓÔ˚ÚÓÏÍÛÎ¸ÚÛÌÓ-ËÒÚÓË˜ÂÒÍËı ËÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı ÔÓÂÍÚÓ‚, ÔËÁ‚‡ÌÌ˚ı‚ÔËÒ‡Ú¸ Ò‡ÏÓ·˚ÚÌÛ˛ ÍÛÎ¸ÚÛÛ ÒÚ‡Ì˚ ‚ÏËÓ‚˚Â Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚Â ÔÓˆÂÒÒ˚,ÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚ÛflÒ¸ ÎÓÁÛÌ„ÓÏ «Ö‰ËÌÒÚ‚Ó ‚ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËË».

Стамбульский старт

èÓ Ú‡‰ËˆËË Ì‡˜‡‚ Ì‡¯Û ÔÓÂÁ‰ÍÛ ÔÓíÛˆËË Ò «‚Â˜ÌÓ„Ó „ÓÓ‰‡» ëÚ‡Ï·ÛÎ‡,Ï˚ ‚ÒÚÂÚËÎËÒ¸ Ò „Î‡‚ÓÈ îÓÌ‰‡ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ íÛˆËËï‡ÛÌÓÏ íÓÍ‡ÍÓÏ ‚ ÓÙËÒÂ ‰‡‚ÌËı‰ÛÁÂÈ «êÓ‰ËÌ˚» – ÒÚ‡Ï·ÛÎ¸ÒÍÓÏÓÚ‰ÂÎÂÌËË ÊÛÌ‡Î‡ «ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl».ëÎÓ‚‡, ÔÓËÁÌÂÒfiÌÌ˚Â Ì‡ ˝ÚÓÈ ‚ÒÚÂ˜Â,ÒÚ‡ÎË Ò‚ÓÂ„Ó Ó‰‡ ‰Â‚ËÁÓÏ ‚ÒÂÈ Ì‡¯ÂÈ

Gazeteciler ve Yazarlar Vakf› eskiBaflkan› Say›n Harun Tokak’›ndavetiyle 2008 y›l› May›s ay›nda

seçkin bir heyetle gerçekleflen geziye ifl-tirak ettim. Rusya Bilimler Akademi-si’nin, fiarkiyat Enstitüsü’nün, Rodinadergisinin ve Diyalog Avrasya dergisininMoskova temsilcili¤i üyelerini içine alanMoskova heyeti, Diyalog Avrasya Platfor-mu’nun deste¤i ile Türkiye’nin birkaçflehrini ziyaret etti. Rusya’da Türk kültüry›l›na denk gelen bu gezinin amac› ülke-nin özgün kültürünü tan›rken di¤eryandan dünyada cereyan eden toplum-sal süreçlerin aras›nda “çeflitlili¤in birli-¤i” prensibine dayanarak yerini almayaçal›flan kültür, tarih ve e¤itim projeleriy-le tan›flmakt›.

‹stanbul ile bafllamak...

Adet oldu¤u üzere Türkiye gezimize“ebedi bir flehir ‹stanbul’dan bafllayarakTürkiye Gazeteciler ve Yazarlar Vakf›Baflkan› Harun Tokak ile Rodina dergisi-nin eski arkadafl› olan Diyalog Avrasyadergisinin ‹stanbul ofisinde görüfltük.Bu görüflmede söylenen sözler bütün


ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl Í ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓÏÛ ·Û‰Û˘ÂÏÛ ‚ÌÓ‚ÓÏ ‚ÂÍÂ. à ‚ ˝ÚÓÏ Ó„ÓÏÌ‡fl Á‡ÒÎÛ„‡ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸Ì˚ı ˝ÎËÚ Ì‡¯Ëı ÒÚ‡Ì,Ó·‡ÚË‚¯Ëı ‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ Ë‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ÚÓ„Ó ÔÓÍÓÎÂÌËfl, ÍÓÚÓÓÏÛ,ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ, Ë ÔÂ‰ÒÚÓËÚ ÒÚÓËÚ¸ ˝ÚÓ·Û‰Û˘ÂÂ».

Очерки Бурсы

éÒÓ·ÓÈ ÚÂÏÓÈ Ì‡¯Â„Ó ÚÛÂˆÍÓ„ÓÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚Ëfl ·˚ÎÓ ÔÓÒÂ˘ÂÌËÂ fl‰‡¯ÍÓÎ, Ó„‡ÌËÁ‡ˆËfl Ë Ó·Û˜ÂÌËÂ ‚ÍÓÚÓ˚ı ÓÒÌÓ‚‡Ì˚ Ì‡ Ë‰ÂflıÔÂÓ‰ÓÎÂÌËfl ‡Á˚‚‡ ÏÂÊ‰Û‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚Ï, Ì‡Û˜Ì˚Ï ÁÌ‡ÌËÂÏ Ë‰ÛıÓ‚Ì˚Ï, ˝ÚË˜ÂÒÍËÏ ÔÓ‰ıÓ‰ÓÏ ÍÓ·‡ÁÓ‚‡ÌË˛ Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌË˛ ÎË˜ÌÓÒÚË,‡‰ÂÍ‚‡ÚÌÓÈ ÒÓˆË‡Î¸ÌÓ-˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÏ,ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÏ Ë ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Ï Â‡ÎËflÏÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ÏË‡. ëÓÁ‰‡˛˘ËÂÒfl Ì‡ÒÂ‰ÒÚ‚‡ ÚÛÂˆÍËı ÔÂ‰ÔËÌËÏ‡ÚÂÎÂÈ,·Î‡„ÓÚ‚ÓËÚÂÎÂÈ Ë ‰Û„Ëı ‰Ó·Ó‚ÓÎ¸Ì˚ıÊÂÚ‚Ó‚‡ÚÂÎÂÈ, ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ (‚ ‡ÏÍ‡ıÛÚ‚ÂÊ‰fiÌÌÓÈ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÓÏ Û˜Â·ÌÓÈÔÓ„‡ÏÏ˚) ‰‡˛Ú ‰ÂÚflÏ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËÂÓ ÏÓ‡Î¸ÌÓ-ˆÂÌÌÓÒÚÌ˚ı ‡ÒÔÂÍÚ‡ıÔÓÎÛ˜‡ÂÏÓ„Ó ÁÌ‡ÌËfl. äÂÔÍ‡flÙËÌ‡ÌÒÓ‚‡fl ÓÒÌÓ‚‡ ÔÓÒÚ‡ÌÓ‚ÍË¯ÍÓÎ¸ÌÓ„Ó ‰ÂÎ‡ ÔÓÁ‚ÓÎflÂÚ Û˜ÂÌËÍ‡ÏÔÓfl‚ËÚ¸ ÒÂ·fl ‚ ıÛ‰ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌÓÏÚ‚Ó˜ÂÒÚ‚Â, ‚ ÒÔÓÚÂ, ÒÓÁ‰‡fiÚ ÛÒÎÓ‚Ëfl ‰Îfl‚˚ÒÓÍÓÈ ÛÒÔÂ‚‡ÂÏÓÒÚË, ‰Ó·˚‚‡Ú¸Á‡ÒÎÛÊÂÌÌ˚Â ÔÓ·Â‰˚ Ì‡ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı ¯ÍÓÎ¸Ì˚ı ÓÎËÏÔË‡‰‡ı,Ó·ÂÒÔÂ˜Ë‚‡ÂÚ ‚˚ÒÓÍÛ˛ÍÓÌÍÛÂÌÚÓÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚ¸ ‚˚ÔÛÒÍÌËÍÓ‚ÔË ÔÓÒÚÛÔÎÂÌËË ‚ ‚ÛÁ˚.

éÔflÚÌ˚Â Á‰‡ÌËfl, ÔÂÍ‡ÒÌÓÓ·ÓÛ‰Ó‚‡ÌÌ˚Â ÍÎ‡ÒÒ˚, ·‡ÒÒÂÈÌ˚ ËÒÔÓÚË‚Ì˚Â Á‡Î˚, ‡ÍÍÛ‡ÚÌ˚Â ÒÚÓÎÓ‚˚Â,Û˛ÚÌ˚Â ËÌÚÂÌ‡Ú˚ ‰Îfl ËÌÓ„ÓÓ‰ÌËıÛ˜ÂÌËÍÓ‚ – ‚Òfi ˝ÚÓ ÌÂ ÏÓ„ÎÓ ÌÂ ‚˚Á‚‡Ú¸Ì‡¯Â„Ó ‚ÓÒıË˘ÂÌËfl Ë, ÔflÏÓ ÒÍ‡ÊÂÏ,Á‡‚ËÒÚË. çÓ ·ÓÎÂÂ ‚ÒÂ„Ó ÔÓ‡Ê‡Î‡‡ÚÏÓÒÙÂ‡, Ò‚Ó·Ó‰Ì‡fl ÓÚ ÚËÔË˜ÌÓ„Ó¯ÍÓÎ¸ÌÓ„Ó ÌÂ‚ÓÁ‡ Ë ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡ÌÓ„ÓÌ‡ÊËÏ‡, ‰Ó ·ÓÎË ËÁ‚ÂÒÚÌÓ„Ó Ì‡Ï Ë ÔÓÒÓ‚ÂÚÒÍÓÏÛ ¯ÍÓÎ¸ÌÓÏÛ ÔÓ¯ÎÓÏÛ, Ë,Á‡˜‡ÒÚÛ˛, ÔÓ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈ Ô‡ÍÚËÍÂ.

Ç Ó‰ÌÓÈ ËÁ Ú‡ÍËı ¯ÍÓÎ, ˜ÚÓ ‚ „ÓÓ‰ÂÅÛÒ‡, ‚ÌËÏ‡ÌËÂ ÔË‚ÎÂÍÎ‡ ¯ÍÓÎ¸Ì‡flÎÂÒÚÌËˆ‡, „‰Â Ì‡ ÒÚÛÔÂÌ¸Í‡ı ·˚ÎËÌ‡ÔËÒ‡Ì˚ Ò‡Ï˚Â ‡ÁÌ˚Â ËÁÂ˜ÂÌËfl – ÓÚ‚˚ÒÓÍËı ‰ÛıÓ‚Ì˚ı ÒÏ˚ÒÎÓ‚ ‚ ‰ÛıÂ êÛÏË(Í ÔËÏÂÛ, «ÉÎ‡‚ÌÓÂ – ÌÂ ÍÚÓ Ú˚, ‡Í‡ÍÓÈ»), ‰Ó ·‡Ì‡Î¸Ì˚ı, ÌÓ ÌÛÊÌ˚ıÔ‡‚ËÎ («åÓÈ ÛÍË ÔÂÂ‰ Â‰ÓÈ»).ä‡Ê‰˚È ¯‡„ Ï‡Î˚¯‡ ÔÓ ÎÂÒÚÌËˆÂ¯ÍÓÎ˚ Í‡Í ·˚ ÔË·‡‚ÎflÂÚ ÂÏÛÌÂÏÌÓÊÍÓ ÏÛ‰ÓÒÚË. çÓ ‚ ˆÂÎÓÏÓ˘Û˘ÂÌËÂ ÓÚ Ó·ÒÚ‡ÌÓ‚ÍË ‚ ¯ÍÓÎ‡ı – ÌÂ«Ì‡ıÏÛÂÌÌÓÂ», ·ÂÁ Ì‡ÔÛÒÍÌÓÈ«ÒÂ¸fiÁÌÓÒÚË», Ò Á‡·ÓÚÓÈ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ ÌÂÒÓÁ‰‡‚‡Ú¸ ÎË¯ÌËı ‰ÂÚÒÍËı ÍÓÏÔÎÂÍÒÓ‚.Ç Ó‰ÌÓÈ ËÁ ¯ÍÓÎ, Í‡ÊÂÚÒfl, ‚ „ÓÓ‰Â

ä‡ÈÒÂË, Ì‡ ÒÚÂÌ‡ı ·˚ÎË ‡Á‚Â¯‡Ì˚ÒÏÂ¯Ì˚Â ËÒÛÌÍË, ‰ÂÚÒÍËÂ ‡ÌÂÍ‰ÓÚ˚,ÙÓÚÓ„‡ÙËË Ò ¯ÛÚÓ˜Ì˚ÏË ÔÓ‰ÔËÒflÏË.èËÏÂ: ÛÔËÚ‡ÌÌ˚È ÍÓÚfiÌÓÍÔÓÚfl„Ë‚‡ÂÚ ‚‚Âı Î‡ÔÍË ÒÓ ÒÎÓ‚‡ÏË:«ÅÓÊÂ, ÂÒÎË ÌÂ ÏÓÊÂ¯¸ Ò‰ÂÎ‡Ú¸ ÏÂÌflıÛ‰ÂÂ, Ò‰ÂÎ‡È ÚÓÎÒÚ˚ÏË ‰Û„Ëı ÍÓÚflÚ».

éÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í ËÒÚÓË˜ÂÒÍËÏÔ‡ÏflÚÌËÍ‡Ï ‚ ÅÛÒÂ ÚÂÔÂÚÌÓÂ, ·ÂÁ‡„ÂÒÒË‚Ì˚ı «ÌÓ‚Ó‰ÂÎÓ‚». à Á‰ÂÒ¸‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ ÂÒÚ¸ ˜ÚÓ ÒÓı‡ÌflÚ¸. ÇÂ‰¸ÒÂ‰ÌÂ‚ÂÍÓ‚‡fl ÅÛÒ‡ ÒÚ‡Î‡ ‚ 1326 „Ó‰ÛÔÂ‚ÓÈ ÒÚÓÎËˆÂÈ ÓÒÏ‡ÌÓ‚ ÔÓ ‚ÓÎÂÁ‡‚ÓÂ‚‡‚¯Â„Ó „ÓÓ‰ éı‡Ì‡ É‡ÁË, Ò˚Ì‡ÎÂ„ÂÌ‰‡ÌÓ„Ó éÒÏ‡Ì‡, ÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎfléÒÏ‡ÌÒÍÓÈ ËÏÔÂËË. (Ä ‰Ó ÚÓ„Ó‚ÂÏÂÌË ÓÌ‡ Ì‡Á˚‚‡Î‡Ò¸ èÛÒÓÈ – ÔÓËÏÂÌË ÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎfl „ÓÓ‰‡, ÔÂ‚Ó„ÓÔ‡‚ËÚÂÎfl ÇËÙËÌËË èÛÒ‡.) àÏÂÌÌÓÁ‰ÂÒ¸ – ËÒÚÓÍ ÒÂÏË ÒÚÓÎÂÚËÈ ËÏÔÂÒÍÓÈËÒÚÓËË ·Û‰Û˘ÂÈ íÛˆËË. àÏÂÌÌÓ Á‰ÂÒ¸Ì‡ıÓ‰flÚÒfl Ï‡‚ÁÓÎÂË éÒÏ‡Ì‡ Ë Â„Ó Ò˚Ì‡éı‡Ì‡ É‡ÁË. Ä Â˘fi – ÒÚ‡ÂÈ¯‡fl ÏÂ˜ÂÚ¸

gezimizin fliar› oldu. Rusya ve Türki-ye’nin birlikte yaflad›¤› yüzy›llara de¤i-nerek Harun Bey: “Biz sadece savafl›n de-¤il, bar›fl›n da insan›y›z. Vak›f ve plat-form son y›llarda yap›lan çal›flmalar›ylabu gerçe¤i do¤rulamakta. Birbirimizeyeni görüfllerimizi aktararak, yeni iliflki-lerle ortak projelerin yap›lmas›, e¤itimkurulufllar›n›n aç›lmas› ve gelifltirilmesi,kültür projelerine destek verilmesi yo-luyla sadece Rusya ve Türkiye’nin de¤il,bütün Avrasya ülkelerinin gazetecileri-ni, yazarlar›n› ve bilim adamlar›n› ortakbir payda etraf›nda toplamaya çal›fl-maktay›z” dedi.

Heyetimizin baflkan›, tarih bilimleriprofesörü, Rusya Bilimler Akademisifiarkiyat Enstitüsü Müdürü, Diyalog Av-rasya Platformu’nun dönem baflkan›Rostislav R›bakov milletlerimizin kültü-

g e z i п у т е ш е с т в и я


Бурса. Мечеть УлуBursa Ulu Cami

rel iliflkilerinde yeniliklerin ortaya ç›kt›-¤›n› vurgulad›: “Ülkelerimizin sadecebirbiri hakk›ndaki fikirleri de¤il, günü-müzde insanlar›m›z›n f›trat› ve yaflamagörüflleri de de¤iflmekte. Bu süreçte ge-lece¤imizi meydana getirecek olan yenineslin e¤itim ve ö¤retimine dikkat edenülkelerimizde özellikle entelektüellerinrolü çok önemli.”

Bursa’da zaman

ve izlenimler ...

Gezimizin özel konusu e¤itim sistemiylefarkl›l›k arz eden okullard›. Bursa’da ö¤-retim ve kiflili¤in e¤itimini hedeflerkenbilimle beraber ruhi ve ahlaki yoldan gi-derek modern dünyan›n sosyal, ekono-mik siyasi ve kültürel gerçeklerini de dik-kate alma esas›n› fliar edinen okullar› zi-yaret ettik. Türk ifl adamlar›n›n, hay›rse-verlerin ve di¤er gönüllü insanlar›n yar-d›mlar›yla kurulan bu okullar (devletintespit etti¤i e¤itim programlar›na göre)çocuklar› ahlaki de¤erler ile tan›flt›rmak-ta. Okullar›n finans s›k›nt›s›n›n olma-mas› için gayret gösterilmifl, çocuklar›nher alanda baflar›l› olabilmesi için bü-tün imkanlar seferber edilmifl, böyleceiyi notlar almalar›, uluslararas› olimpi-yatlara kat›lmalar›, mezunlar›n›n en iyiüniversitelere girebilmesi için gerekliflartlar sa¤lanm›fl.

Güzel binalara, en modern materyal-lerle donat›lm›fl s›n›flara, havuz ve sporsalonlar›na, düzenli yemekhanelere,baflka flehirlerden gelen ö¤renciler içinyap›lan güzel yurtlara hayran kald›k.Ama en çok Sovyet geçmiflimizden veflimdiki pratikten de yak›ndan tan›d›¤›-m›z disiplin bask›s›ndan uzak özgürokul havas› bizi hayretler içinde b›rakt›.

Bursa’daki okulun merdivenlerininher basama¤›nda yazan güzel sözleryüksek ruhsal manas› olan Rumi tarz›n-da yaz›lardand›, mesela, “Ya oldu¤un gi-bi görün ya da göründü¤ün gibi ol”danbafllayarak basit ama gerekli kurallarakadar “yemekten önce ellerini y›ka” gibiilginç ayr›nt›lar dikkatimizi çekti. Çocu-¤un okul merdiveninde att›¤› her ad›msanki kendisine biraz daha ak›l veriyorgibiydi. Okulun havas›ndan alg›lad›¤›mgenel duyum çocuklar›n özgüven sahibiolup fazla kompleksli olmamas› için ne-fleli ama ciddi bir muameleye tabi ol-duklar›yd›. Yanl›fl hat›rlam›yorsam, Kay-



У губернатора Бурсы Шерафеттина Харпута

Bursa Valisi fiehabettin Harput ile

ìÎÛ, ÏÂ˜ÂÚ¸ Å‡flÁÂÚ‡ â˚Î‰˚˚Ï‡, Ú‡ÍÌ‡Á˚‚‡ÂÏ‡fl «áÂÎfiÌ‡fl ÏÂ˜ÂÚ¸» XV ‚ÂÍ‡ –Ó·‡ÁÂˆ ÓÒÏ‡ÌÒÍÓÈ ‡ıËÚÂÍÚÛ˚,Ï‡‚ÁÓÎÂÈ ÒÛÎÚ‡Ì‡ åÂıÏÂÚ‡, „Ó·ÌËˆ‡ÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ÔÓ˝Ú‡ ëÛÎÂÈÏ‡Ì‡ óÂÎÂ·Ë ËÔÓ˜ËÂ ÁÌ‡ÍÓ‚˚Â Ô‡ÏflÚÌËÍË ÓÒÏ‡ÌÒÍÓÈÍÛÎ¸ÚÛÌÓÈ Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÈ ËÒÚÓËË. óÚÓı‡‡ÍÚÂÌÓ, ˝ÚË Á‰‡ÌËfl Ó„‡ÌË˜ÌÓÒÓÒÂ‰ÒÚ‚Û˛Ú Ò ÒÛ„Û·Ó ˝ÚÌÓ„‡ÙË˜ÂÒÍËÏË„ÓÓ‰ÒÍËÏË ÔÓÒÚÓÈÍ‡ÏË – ÚÓ„Ó‚˚ÏËfl‰‡ÏË, „ÓÓ‰ÒÍËÏË ÒÚÓÂÌËflÏË,Ô‡Í‡ÏË. éÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÏÛË ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÛ «Ì‡ÔÓÎÌÂÌË˛» „ÓÓ‰‡Á‰ÂÒ¸ ‰ÂÎËÍ‡ÚÌÓÂ, ÂÒÚ‡‚‡ˆËfl ‚Â‰fiÚÒfl·ÂÁ ÚÂıÌÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍÓÈ Ì‡ÁÓÈÎË‚ÓÒÚË Ë ÒÓ‚ÍÛÒÓÏ, ‚ÓÁ‚‡˘‡fl Ì‡Ò ÒÌÓ‚‡ Í ÚÂÏÂ‰Ë‡ÎÓ„‡ – ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ÂÏfiÌ Ë Ú‡‰ËˆËÈ.

ä ÛÒÒÍËÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ ÔÂÍ‡ÒÌÓÂ,Ì‡Ò ÁÌ‡˛Ú Á‰ÂÒ¸ Í‡Í ‰ÂÎÓ‚˚ı Ô‡ÚÌfiÓ‚ÔÓ ·ËÁÌÂÒÛ, Û˜‡ÒÚÌËÍÓ‚ ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ıÍÓÌÙÂÂÌˆËÈ, ÒÔÓÚÒÏÂÌÓ‚ Ë„ÓÌÓÎ˚ÊÌËÍÓ‚. ä ÚÓÏÛ ÊÂ, ÒÍ‡Á˚‚‡ÂÚÒflË ÓÚ‰‡ÎfiÌÌÓÒÚ¸ ÅÛÒ˚ ÓÚ ÒÚÓÎËˆ˚ÓÒÒËÈÒÍÓ„Ó ÓÚ‰˚ı‡ – ÄÌÚ‡Î¸Ë, „‰ÂÌ‡¯Ë ÚÛËÒÚ˚ ËÒÔ‡‚ÌÓ ÔÓ‡Ê‡˛ÚÏÂÒÚÌ˚ı ÊËÚÂÎÂÈ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ÏËÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚflÏË ÍÛÓÚÌ˚ı Ì‡‚Ó‚…

óÎÂÌ Ì‡¯ÂÈ ‰ÂÎÂ„‡ˆËË, Í‡Ì‰Ë‰‡ÚËÒÚÓË˜ÂÒÍËı Ì‡ÛÍ çËÌ‡ ç‡·ËÂ‚Ì‡ç‡ÁËÓ‚‡ Û‚Ë‰ÂÎ‡ ‚ ÅÛÒÂ ÔÓ‰Ó·ËÂÒÚ‡ÓÈ üÎÚ˚ Ò Âfi ÍÛÓÚÌÓ-ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ÏË Ú‡‰ËˆËflÏË Ë „ÓÓ‰ÒÍÓÈ˝ÒÚÂÚËÍÓÈ. «ì‰Ë‚ËÚÂÎ¸ÌÓ, Í‡Í ÏËÌÓ ËÓ„‡ÌË˜ÌÓ Á‰ÂÒ¸ ÒÓÒÂ‰ÒÚ‚Û˛Ú ÒÚ‡ÓÂ ËÌÓ‚ÓÂ, Í‡Í ‡‚ÌÓ ·Î‡„ÓÊÂÎ‡ÚÂÎ¸Ì˚ ËÛÎ˚·˜Ë‚˚ Ì‡ ÛÎËˆ‡ı ÊÂÌ˘ËÌ˚ – ËÌÓÒfl˘ËÂ Ú‡‰ËˆËÓÌÌ˚Â „ÓÎÓ‚Ì˚ÂÔÎ‡ÚÍË, Ë Â‚ÓÔÂËÁËÓ‚‡ÌÌ˚Â,ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚Â, – ÔÓ‰ÂÎËÎ‡Ò¸ ÓÌ‡ Ò‚ÓËÏË‚ÔÂ˜‡ÚÎÂÌËflÏË. – Ç ÅÛÒÂ, Í‡Í Ë ‚‰Û„Ëı „ÓÓ‰‡ı, Ì‡Ò ÔËÌËÏ‡˛Ú Ò‰Ó·ÓÊÂÎ‡ÚÂÎ¸Ì˚Ï ËÌÚÂÂÒÓÏ, ÊË‚ÓËÌÚÂÂÒÛ˛ÚÒfl Ë ÌÓ‚ÓÒÚflÏË ËÁ êÓÒÒËË, ËÔÓ‰Ó·ÌÓÒÚflÏË Ì‡¯ÂÈ ÊËÁÌË; ÓıÓÚÌÓ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡˛Ú Ó Ò‚ÓËı ‰ÂÎÓ‚˚ı Ë‰ÓÏ‡¯ÌËı ÔÎ‡Ì‡ı, ‚ÔÛÒÍ‡˛Ú Ì‡Ò ‚ÔÓ‰Ó·ÌÓÒÚË Ò‚ÓÂ„Ó ·˚Ú‡... èÓıÓÊÂ,Á‡‰ÛÏ‡ÌÌ˚È Ó„‡ÌËÁ‡ÚÓ‡ÏË Ì‡¯ÂÈÔÓÂÁ‰ÍË Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„ ‚Òfi·ÓÎ¸¯Â ÔÂ‚‡˘‡ÂÚÒfl ‚ ÌÂÙÓÏ‡Î¸Ì˚È‡Á„Ó‚Ó ‰ÛÁÂÈ».

«Мы падаем? Нет, мы

поднимаемся…»

ùÚË ÒÎÓ‚‡, ÓÚÍ˚‚‡˛˘ËÂ ÓÏ‡Ì Ü˛ÎflÇÂÌ‡ «í‡ËÌÒÚ‚ÂÌ˚È ÓÒÚÓ‚»,Ò‚ÓÂ‚ÂÏÂÌÌÓ Ì‡ÔÓÏÌËÎ Ì‡Ï êÓÒÚËÒÎ‡‚ÅÓËÒÓ‚Ë˜ ê˚·‡ÍÓ‚, ÍÓ„‰‡ Ì‡¯‡ÒÓÎË‰Ì‡fl ‰ÂÎÂ„‡ˆËfl ÎËıÓ ÔÓ„ÛÁËÎËÒ¸ ‚„ÓÌ‰ÓÎ˚ Ë ·ÂÒÒÚ‡¯ÌÓ ‚ÁÏ˚Î‡ Ì‡‚ÓÁ‰Û¯ÌÓÏ ¯‡Â ‚ ‡ÒÒ‚ÂÚÌÓÂ ÌÂ·Óä‡ÔÔ‡‰ÓÍËË. «áÂÏÎfl ÔÂÍ‡ÒÌ˚ıÎÓ¯‡‰ÂÈ» – ËÏÂÌÌÓ Ú‡Í ÔÂÂ‚Ó‰ËÚÒfl Ò„Â˜ÂÒÍÓ„Ó Ì‡Á‚‡ÌËÂ ˝ÚÓÈ ÏÂÒÚÌÓÒÚË –ÛÌËÍ‡Î¸ÌÓ„Ó ÔÓ ÔËÓ‰ÌÓÏÛ Î‡Ì‰¯‡ÙÚÛ

ÔÎÓÒÍÓ„Ó¸fl ‚ ˆÂÌÚÂ å‡ÎÓ‡ÁËÈÒÍÓ„ÓÔÓÎÛÓÒÚÓ‚‡; ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËfl Á‰ÂÒ¸Á‡Ó‰ËÎ‡Ò¸ Á‡ ÔflÚ¸ Ú˚Òfl˜ ÎÂÚ ‰Ó ÌÓ‚ÓÈ˝˚. àÁ‰Â‚ÎÂ Ì‡ıÓ‰flÒ¸ Ì‡ ÔÂÂÍÂÒÚ¸ÂÚÓ„Ó‚˚ı Ë ÔÓ˜Ëı ÔÛÚÂÈ Ö‚‡ÁËË, ˝Ú‡ÁÂÏÎfl ‚Ë‰ÂÎ‡ ÍÛÎ¸Ú äË·ÂÎ˚ Ë ÏËÚ‡ËÁÏ,Á‡ÓÊ‰ÂÌËÂ ıËÒÚË‡ÌÒÚ‚‡ Ë ÔËıÓ‰ËÒÎ‡Ï‡. éÚÒ˛‰‡ Ó‰ÓÏ ÒÓÚÌËÍ ãÓÌ„ËÌ –ÉÂÓ„ËÈ óÛ‰ÓÚ‚ÓÂˆ, ÉÂÓ„ËÈèÓ·Â‰ÓÌÓÒÂˆ, Ò‚flÚ‡fl Ç‡‚‡‡. á‰ÂÒ¸ÔÓÔÓ‚Â‰Ó‚‡ÎË Ç‡ÒËÎËÈ ÇÂÎËÍËÈ,ÉË„ÓËÈ çËÒÒÍËÈ, èfiÚ ë‚flÚËÚÂÎ¸ ËÉË„ÓËÈ èÓÒ‚ÂÚËÚÂÎ¸. Ç ëÂ‰ÌËÂ ‚ÂÍ‡Á‰ÂÒ¸ ÊËÎË ·ÓÍ Ó ·ÓÍ „ÂÍË, ÍÛ‰˚,‡ÏflÌÂ, ÚÛÍË...

á‡ı‚‡Ú˚‚‡˛˘ÂÂ Ó˘Û˘ÂÌËÂ ÔÓÎfiÚ‡ Ì‡‚ÓÁ‰Û¯ÌÓÏ ¯‡Â ‚ÒÍÓÂ Ì‡ÒÚÓËÎÓ Ì‡ÒÌ‡ ÙËÎÓÒÓÙÒÍÓ-ËÒÚÓË˜ÂÒÍËÂ‡ÁÏ˚¯ÎÂÌËfl. èÓ‰ Ì‡ÏË ‚Ó ‚ÒfiÏ Ò‚ÓÂÏÛ‰Ë‚ËÚÂÎ¸ÌÓÏ ÔËÓ‰ÌÓ-„ÂÓ„‡ÙË˜ÂÒÍËÏ ‡ÁÌÓÓ·‡ÁËË ÎÂÊ‡Î‡ÁÂÏÎfl, Ì‡ ÍÓÚÓÓÈ Ì‡Ó‰˚ ‚ÂÍ‡ÏËÛÔÓÌÓ (ÌÂ ·ÂÁ Ò˚‚Ó‚ Ë ËÒÚÓË˜ÂÒÍËıÍ‡Ú‡ÍÎËÁÏÓ‚), Ì‡ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÏ ÓÔ˚ÚÂÓ·Û˜‡ÎËÒ¸ ‚ÂÎË˜‡È¯ÂÏÛ ËÁ ËÒÍÛÒÒÚ‚ –ÛÏÂÌË˛ ÏËÌÓ ÊËÚ¸, Ì‡Î‡ÊË‚‡fl ÚÓ, ˜ÚÓÌ˚ÌÂ ÁÓ‚fiÚÒfl ‰Ë‡ÎÓ„ÓÏ ÍÛÎ¸ÚÛ Ë˝ÚËÍÓÈ ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË. ÇÓÎÂ˛ ÒÛ‰¸·˚ÒÚ‡‚¯‡fl «ÓÔ˚ÚÌÓÈ ÔÎÓ˘‡‰ÍÓÈ»

Ростислав Рыбаков: «Мыприходили в школы и дома

Турции незнакомцами, ауходили родными людьми».

Rostislav R›bakov:

“Türkiye’nin evlerine ve

okullar›na yabanc› olarak

geldik ama akrabalar

olarak ayr›ld›k.”


Ô‡ÍÚË˜ÂÒÍÓ„Ó ‚ÓÔÎÓ˘ÂÌËfl ÔËÌˆËÔ‡«Ö‰ËÌÒÚ‚Ó ‚ ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËË»,ä‡ÔÔ‡‰ÓÍËfl ËÒÚÓË˜ÂÒÍË Ë„ÂÓ„‡ÙË˜ÂÒÍË ‰‡Î‡ ÔËÏÂ˚ÍÛÎ¸ÚÛÌÓ„Ó ‚Á‡ËÏÓÓ·Ó„‡˘ÂÌËflÌ‡Ó‰Ó‚, Ú‡‰ËˆËÈ Ë ‚Â, ÒÓı‡ÌË‚ Ì‡Ò‚ÓfiÏ ÔÓÒÚ‡ÌÒÚ‚Â Ò‚flÚ˚Â ÏÂÒÚ‡‡ÁÌ˚ı ÂÎË„ËÈ. éÒÓ·ÂÌÌÓ ÔÓ‡Ê‡˛Ú‚ÓÓ·‡ÊÂÌËÂ ÔÂÍ‡ÒÌÓÒÓı‡ÌË‚¯ËÂÒfl Ë Á‡·ÓÚÎË‚ÓÓı‡ÌflÂÏ˚Â ÔÂ˘ÂÌ˚Â ÔÓÒÂÎÂÌËfl,‰‡‚‡‚¯ËÂ ÔË˛Ú Ë Û·ÂÊË˘Â ‡ÌÌËÏıËÒÚË‡Ì‡Ï – ÒÍ‡Î¸Ì˚Â ÏÓÌ‡ÒÚ˚Ë ËˆÂÍ‚Ë, ˆÂÎ˚Â „ÓÓ‰‡ ÔÓ‰ ÁÂÏÎfiÈ, ÒÒÓı‡ÌË‚¯ËÏÒfl Ì‡ ÒÚÂÌ‡ı Í‡ÒÓ˜Ì˚ÏÒÎÓÂÏ ÓÒÔËÒÂÈ ‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó ÒÓ‰ÂÊ‡ÌËfl.

Школа для взрослых

à ‚ ÌÂ·Â ä‡ÔÔ‡‰ÓÍËË, Ë ‚ „ÎÛ·ËÌÂ ÂfiÔÂ˘Â Ó˘Û˘‡ÎÓÒ¸ ÛÌËÍ‡Î¸ÌÓÂ Ò‚ÓÈÒÚ‚Ó«„ÂÌËfl ÏÂÒÚ‡» – ÒÓ˜ÂÚ‡ÌËÂ ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚ıÔÎ‡ÒÚÓ‚ ËÒÚÓËË Í‡Í ÒÚÂÏÎÂÌËÂ Í‰ÛıÓ‚ÌÓÏÛ Â‰ËÌÒÚ‚Û, ÒÚÂÏÎÂÌËÂ,Ì‡‚Ó‰fl˘ÂÂ Ì‡ Ï˚ÒÎ¸ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓÏÂÚ‡ËÒÚÓËfl ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÚ‚‡ ‰ÎËÚÒfl –Á‰ÂÒ¸ Ë ÒÂÈ˜‡Ò, ÔÓfl‚ÎflflÒ¸ ‚Òfi ‚ ÚÓÏ ÊÂÂ‰ËÌÒÚ‚Â ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËfl.

Ö˘fi Ó‰ËÌ ˜ÎÂÌ Ì‡¯ÂÈ ‰ÂÎÂ„‡ˆËË,Í‡Ì‰Ë‰‡Ú ËÒÚÓË˜ÂÒÍËı Ì‡ÛÍ ç‡‰ÂÊ‰‡åËı‡ÈÎÓ‚Ì‡ ÖÏÂÎ¸flÌÓ‚‡, Ó·‡ÚËÎ‡‚ÌËÏ‡ÌËÂ Ì‡ ‚ÌÛÚÂÌÌ˛˛ Ò‚flÁ¸ ÏÂÊ‰ÛÚÂÏ Ó·˘ËÏ Ì‡ÒÚÓÂÌËÂÏ, ÍÓÚÓÓÂ‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÁÌ‡ÍÓÏÒÚ‚Ó Ò ˝ÚÓÈÌÂËÁ‚ÂÒÚÌÓÈ Ì‡Ï ÌÂÚÛËÒÚË˜ÂÒÍÓÈíÛˆËÂÈ Ë ‚ÔÂ˜‡ÚÎÂÌËÂÏ ÓÚ ¯ÍÓÎ¸ÌÓ-Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸Ì˚ı ÔÓÂÍÚÓ‚, Ò ÍÓÚÓ˚ÏËÏ˚ ÛÊÂ ÛÒÔÂÎË ÔÓÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Òfl Ì‡ ÓÔ˚ÚÂÔÓÒÂ˘ÂÌËfl ¯ÍÓÎ Ë ÍÓÎÎÂ‰ÊÂÈëÚ‡Ï·ÛÎ‡, ÅÛÒ˚, àÁÏË‡ Ë ä‡ÈÒÂË.«óÂÂÁ ÌÓ‚˚Â fl‚ÎÂÌËfl ‚ Ó„‡ÌËÁ‡ˆËË¯ÍÓÎ¸ÌÓ„Ó ‰ÂÎ‡ Ï˚ flÒÌÂÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÎËÒÂ·Â ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÛ˛ íÛˆË˛, ÔËÓËÚÂÚ˚ÂÂ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Ë ÔÂ‰ÔËÌËÏ‡ÚÂÎÂÈ,ÛÒÚÂÏÎÂÌËfl Ë Ì‡‰ÂÊ‰˚ Ó‰ËÚÂÎÂÈ,ÔÓÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸ÌÛ˛ Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ÔÓÁËˆË˛ ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ, Ì‡ÍÓÌÂˆ,„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı‰ÂflÚÂÎÂÈ, – ÓÚÏÂÚËÎ‡ ÓÌ‡. – éÒÓ·ÂÌÌÓÁ‡ÔÓÏÌËÎ‡Ò¸ ‚ÒÚÂ˜‡ Ò Ï˝ÓÏ ÅÛÒ˚òÂ‡ÙÂÚÚËÌ-·ÂÂÏ, ‚Ó ‚ÂÏfl ÍÓÚÓÓÈ„Î‡‚‡ „ÓÓ‰‡ Ò ÓÒÓ·˚Ï Û‚ÎÂ˜ÂÌËÂÏ‡ÒÒÍ‡Á˚‚‡Î Ó· ÛÒÔÂı‡ı ¯ÍÓÎ¸ÌÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl Ë ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËË ÓÔ˚Ú‡¯ÍÓÎ, ‚ÓÁÌËÍ‡˛˘Ëı ÔË ÔÓ‰‰ÂÊÍÂÏÂÒÚÌÓ„Ó ·ËÁÌÂÒ‡».

ç‡ ‚ÒfiÏ ÔÓÚflÊÂÌËË ÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚Ëfl Í‡·ÓÚÂ Ì‡¯ÂÈ ‰ÂÎÂ„‡ˆËË ÔÓfl‚ÎflÎËËÌÚÂÂÒ ÚÛÂˆÍËÂ ëåà. ñÂÌÚ‡Î¸Ì‡fl„‡ÁÂÚ‡ «á‡Ï‡Ì», Á‡ÏÂÒÚËÚÂÎ¸ „Î‡‚ÌÓ„ÓÂ‰‡ÍÚÓ‡ ÍÓÚÓÓÈ Ä·‰ÛÎı‡ÏË‰-·ÂÈÔËÌflÎ Ì‡Ò ‚ Â‰‡ÍˆËË, Â„ÛÎflÌÓÔÛ·ÎËÍÓ‚‡Î‡ Ï‡ÚÂË‡Î˚ Ó Ì‡¯ÂÏÔÂ·˚‚‡ÌËË ‚ íÛˆËË Ì‡ ÒÚ‡ÌËˆ‡ıÒ‚ÓËı ÚÛÍÓflÁ˚˜Ì˚ı Ë ‡Ì„ÎÓflÁ˚˜Ì˚ı‚˚ÔÛÒÍÓ‚. ÑÎfl ÔÓÔÛÎflÌÓ„Ó ‚ ÒÚ‡ÌÂ

ÚÂÎÂ‚ËÁËÓÌÌÓ„Ó Í‡Ì‡Î‡ «ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ» Ï˚‰‡ÎË ÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ËÌÚÂ‚¸˛, ‚ ıÓ‰ÂÍÓÚÓ˚ı ‡ÒÒÍ‡Á‡ÎË Ó ‰ÓÒÚËÊÂÌËflı ËÔÎ‡Ì‡ı àÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl ‚˛·ËÎÂÈÌ˚È ‰Îfl ÓÒÒËÈÒÍÓ„Ó‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl „Ó‰, ‡ Ú‡ÍÊÂ Ó „Î‡‚Ì˚ıÚÂÏ‡ı Ë ÔÓÂÍÚ‡ı ÊÛÌ‡Î‡ «êÓ‰ËÌ‡».

èÓ‰‚Ó‰fl ÔÂ‚˚Â ËÚÓ„Ë Ì‡¯ÂÈÔÓÂÁ‰ÍË, êÓÒÚËÒÎ‡‚ ÅÓËÒÓ‚Ë˜ ê˚·‡ÍÓ‚ÒÍ‡Á‡Î Ó˜ÂÌ¸ ÚÓ˜Ì˚Â ÒÎÓ‚‡: «å˚ÔËıÓ‰ËÎË ‚ ¯ÍÓÎ˚ Ë ‰ÓÏ‡ íÛˆËËÌÂÁÌ‡ÍÓÏˆ‡ÏË, ‡ ÛıÓ‰ËÎË Ó‰Ì˚ÏËÎ˛‰¸ÏË. å˚ ‚Ë‰ÂÎË, Í‡Í ‚ Â‡Î¸ÌÓÏ‚ÂÏÂÌË ÒÓÁ‰‡fiÚÒfl ÌÓ‚ÓÂ ÔÓÍÓÎÂÌËÂÚÛÂˆÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡, Í‡Í ÏÂÌflÂÚÒflÒÓÁÌ‡ÌËÂ ÒÂ‰ÌÂ„Ó ÒÎÓfl, ÎÛ˜¯ËÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË ÍÓÚÓÓ„Ó ‚ÍÎ‡‰˚‚‡˛ÚÒ‚ÓË ÒÂ‰ÒÚ‚‡, ÛÒËÎËfl, ÊË‚ÓÈ ËÌÚÂÂÒ ‚¯ÍÓÎ¸ÌÓÂ ‰ÂÎÓ Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ‰ÂÚÂÈ,ÛÏÌÓ Ë ÔÂ‰ÛÒÏÓÚËÚÂÎ¸ÌÓ Ú‡Úfl ‰ÂÌ¸„ËÌÂ Ì‡ ÔÓÍÛÔÍÛ ÙÛÚ·ÓÎ¸Ì˚ı ÍÓÏ‡Ì‰ ËÎË‡‰ÓÒÚË ÍÛ¯‡‚ÂÎ¸ÒÍÓ„Ó ÓÚ‰˚ı, ‡ Ì‡ ÚÓ,˜ÚÓ ÔËÌÂÒfiÚ ËÏ Ò‡ÏÛ˛ „Î‡‚ÌÛ˛

seri’deki okulun bütün duvarlar› komikresimlerle, çocuk f›kralar›yla, komik yaz›-lar› olan fotograflarla doluydu. Mesela,fliflman kedi yavrusu ellerini kald›r›p:“Allah›m, beni zay›flatma ama di¤er ke-di yavrular›n› fliflman yap”, diye söylü-yor.

Bursa’daki insanlar tarihi eserlerineçok iyi bak›yorlar. Hem de korumalar›gereken bir hayli eser var. (1097 y›l›ndaSelçuklular zaman›nda Bursa’n›n fethe-dildi¤i burada yaz›yor) Bursa, 1326 y›l›n-da flehri fetheden Osmanl› ‹mparatorlu-¤u’nun kurucusu efsanevi OsmanBey’in o¤lu Orhan Gazi’nin emri ile Os-manl›lar›n ilk baflkenti ve Mekke’densonra ikinci kutsal flehri olmufltu. (On-dan önceki ad› kurucusunun ad›na veri-len Prusa idi.) Bursa daha sonra kurula-cak olan ve alt› asr› aflk›n bir süre var



Захватывающее ощущение полёта навоздушном шаре вскоре настроило нас нафилософско-исторические размышления.

Balonla uçarken duygular›m›z bizi tarihe vefelsefi düflüncelere götürdü.

ÔË·˚Î¸ – Ó·‡ÁÓ‚‡ÌÌÓÂ, Á‰ÓÓ‚ÓÂ Ë˝ÚË˜ÂÒÍË ÏÓÚË‚ËÓ‚‡ÌÌÓÂ ÔÓÍÓÎÂÌËÂ.ÇÁ‡˘ÂÌÌÓÂ Ì‡ ˝ÚËÍÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ËÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË, ÔÓÎÛ˜Ë‚¯ÂÂ Ò‡ÏÓÂÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ÔË ÓÔÓÂ Ì‡Ú‡‰ËˆËÓÌÌ˚Â ‰ÛıÓ‚Ì˚Â ˆÂÌÌÓÒÚË, ˝ÚÓÔÓÍÓÎÂÌËÂ, ·Û‰ÂÏ Ì‡‰ÂflÚ¸Òfl, ÒÏÓÊÂÚÛÒÔÂ¯ÌÂÂ ·ÓÓÚ¸Òfl, ÂÒÎË ˝ÚÓÔÓÌ‡‰Ó·ËÚÒfl, Ë Ò ÔÓfl‚ÎÂÌËflÏËËÁ‚‡˘ÂÌËÈ ËÒÎ‡Ï‡, Ë ÒÙÛÌ‰‡ÏÂÌÚ‡ÎËÒÚÒÍËÏË Ë ‡‰ËÍ‡Î¸Ì˚ÏËÌ‡ÒÚÓÂÌËflÏË ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚Â. å˚ ÊÂ,ËÁÛ˜‡‚¯ËÂ ÓÒÚÍË ˝ÚÓ„Ó ÓÔ˚Ú‡ ÒÓÒÚÓÓÌ˚, Ò‡ÏË ÒÚ‡ÎË Ò‚ÓÂ„Ó Ó‰‡¯ÍÓÎÓÈ, Ë·Ó ÏÌÓ„ÓÏÛ Ì‡Û˜ËÎËÒ¸, Ë,‰ÛÏ‡ÂÚÒfl, ÍÓÂ-˜ÚÓ ÔÓÌflÎË ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈÍÛÎ¸ÚÛÌÓÈ ÒËÚÛ‡ˆËË ‚ ÒÚ‡ÌÂ.ÇÓÁÏÓÊÌÓ, Ë Ì‡¯ «ÛÒÒÍËÈ ÒÎÂ‰»ÓÒÚ‡ÌÂÚÒfl ‚ Ô‡ÏflÚË Ì‡¯Ëı ÌÓ‚˚ı‰ÛÁÂÈ».

ÇÓ ‚ÂÏfl ‚ÒÚÂ˜Ë Ò Á‡ÏÂÒÚËÚÂÎÂÏ‰ËÂÍÚÓ‡ ËÁÏËÒÍÓÈ ¯ÍÓÎ˚ ïÛÒÂÈÌ-·ÂÂÏ Ï˚ Á‡‰‡ÎË ‚ÓÔÓÒ: ÏÓÊÌÓ ÎËÒ˜ËÚ‡Ú¸ ÒÂ¸fiÁÌ˚Ï Ì‡˜ËÌ‡ÌËÂÏ ‡·ÓÚÛ¯ÍÓÎ Ú‡ÍÓ„Ó ÚËÔ‡, ÂÒÎË ÓÌË Óı‚‡Ú˚‚‡˛Ú‚Òfi ÊÂ ÌÂ ÒÎË¯ÍÓÏ ÁÌ‡˜ËÚÂÎ¸ÌÛ˛ ˜‡ÒÚ¸‰ÂÚÂÈ, Í ÚÓÏÛ ÊÂ, Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ‚ Ú‡ÍËı¯ÍÓÎ‡ı ÔÎ‡ÚÌÓÂ. Ç ÓÚ‚ÂÚ Ì‡ ˝ÚÓ ÔÂ‰‡„Ó„ÛÚÓ˜ÌËÎ ÒËÚÛ‡ˆË˛: Ó·Û˜ÂÌËÂÚ‡Î‡ÌÚÎË‚˚ı ‰ÂÚÂÈ ËÁ Ï‡ÎÓËÏÛ˘ËıÒÂÏÂÈ ˜‡ÒÚÓ ÓÔÎ‡˜Ë‚‡˛Ú ÒÓÒÚÓflÚÂÎ¸Ì˚ÂÓ‰ËÚÂÎË ËÎË ÒÔÓÌÒÓ˚ ÔÓÂÍÚ‡. ÄÔÓÚÓÏ ‡ÒÒÍ‡Á‡Î ÒÚ‡Û˛ ÔËÚ˜Û. ä‡Í-ÚÓ

Ó‰ËÌ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ, ÔÓ‰ÓÈ‰fl Í ·ÂÂ„Û ÏÓfl,Ó·Ì‡ÛÊËÎ ‰Û„Ó„Ó Á‡ ÒÚ‡ÌÌ˚ÏÁ‡ÌflÚËÂÏ. ç‡ ÔÂÒÍÂ ÔÓÒÎÂ ÓÚÎË‚‡ ÎÂÊ‡ÎËÚ˚Òfl˜Ë Ë Ú˚Òfl˜Ë ÌÂ ‰Ó·‡‚¯ËıÒfl ‰Ó‚Ó‰˚ ÏÓÒÍËı Á‚fiÁ‰, Ë ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÛÔÓÌÓÔÓ‰ÌËÏ‡Î Ò ÁÂÏÎË Ë ·ÓÒ‡Î ‚ÒÔ‡ÒËÚÂÎ¸Ì˚Â ‚ÓÎÌ˚ Ó‰ÌÛ Á‚ÂÁ‰Û Á‡‰Û„ÓÈ. Ç ÓÚ‚ÂÚ Ì‡ ‚ÓÔÓÒ: «á‡˜ÂÏ Ú˚ ˝ÚÓ‰ÂÎ‡Â¯¸, Ëı ÒÎË¯ÍÓÏ ÏÌÓ„Ó, ‚ÒÂı Ú˚ ÌÂÒÔ‡Òfi¯¸, ‡ ÚÓ„‰‡ Í‡Í‡fl ‡ÁÌËˆ‡, ·Û‰Â¯¸ÎË Ú˚ ˝ÚÓ ‰ÂÎ‡Ú¸ ËÎË ÌÂÚ?», – ‚ÚÓÓÈ˜ÂÎÓ‚ÂÍ, ÔÓ‰Ìfl‚ Ò ÔÂÒÍ‡ Ó˜ÂÂ‰ÌÛ˛Á‚ÂÁ‰Û Ë ÛÍ‡Á˚‚‡fl Ì‡ ÌÂfi, ÓÚ‚ÂÚËÎ: «ÑÎflÌÂfi – ·ÓÎ¸¯‡fl ‡ÁÌËˆ‡». �

olan Osmanl› Devleti’nin do¤du¤u yer-dir. Osman Bey’in ve o¤lu Orhan Ga-zi’nin türbeleri Bursa’da yer almaktad›r.Bundan baflka Ulu Cami, Y›ld›r›m Baya-zid Camii, 15. yüzy›lda yap›lan Yeflil Cami,Sultan Mehmet türbesi, flair SüleymanÇelebi’nin türbesi ve Osmanl› kültürü-nün ve ruhsal tarihin di¤er eserleri deburada yer almaktad›r. Bursa’n›n tipiközelli¤i bu binalar›n etnik yap›lar›yla al›flverifl merkezleri ve parklar›n uyumundakendini gösteriyor. Tarihi eserlerin ona-r›m› çok nazik bir flekilde yap›lmakta buda bizi yine zaman ve geleneklerin diya-lo¤u konusuna götürmektedir.

Yerli insanlar›n Ruslarla ilgili görüflle-ri çok iyi. Biz burada ifl ortaklar›, ulusla-raras› konferanslar›n kat›l›mc›lar›, spor-cular olarak tan›nmaktay›z.

Heyetimizin üyesi, tarih bilimleri dok-toru Nina Nazirova Bursa’y› tatil ve kül-tür adetleri ile bizim eski Yalta’ya benzet-ti: “Burada eski fleylerin yan›nda yeni fley-ler de gayet uyumlu yafl›yor. Sokaklardahem kapal› hem aç›k kad›nlar›n hepsi nekadar güler yüzlü... Bursal›lar baflka fle-hirlerdekiler gibi bizi çok güzel bir flekildekarfl›lad›, bizim hayat›m›zla ilgilendi,



Впрочем, само будущеевскоре покажет, каким

будет урожай от нынешнеготурецкого посева

«разумного, доброго,вечного».

yakın gelecekte, flimdiki

“bilinçli, iyi yürekli, ebedi”

at›lan tohumlar›n

ürünlerinin nas›l olaca¤›

görülecektir.

Крепкая финансовая основа постановкишкольного дела создаёт условия для

высокой успеваемости школьников.

Çocuklar›n her alanda baflar›l› olabilmesiiçin bütün imkanlar seferber edilmifl.


kendi hayatlar›n› anlatt›, bizi kendi ha-yatlar›na ve kalplerine ald›lar. Gezimiziorganize edenlerin niyetlendi¤i sosyaldiyalog dostluk diyaloguna dönmekte...”

“Düflüyor muyuz?

Hay›r, yükseliyoruz ...”

Jül Vern’in Esrarl› Ada roman›n› açan bukelimeleri heyetimiz gündo¤umunuseyretmek için balona bindi¤inde ve Ka-padokya’dan gökyüzüne h›zla ç›karkenRostislav R›bakov hat›rlatt›. Küçük Asyayar›madas›n›n ortas›ndaki do¤a manza-ras› benzersiz olan bu platonun ad› Yu-nancadan “Güzel atlar›n ülkesi” olarakçevrilmekte (Kapadokya). Burada mede-niyet milattan 5 bin y›l önce bafllam›flt›.Ezelden beri Avrasya’n›n ticaret ve di¤eryollar›n›n kesiflim noktas›nda bulunanbu toprak H›ristiyanl›¤›n do¤uflunu ve‹slam’›n geliflini görmüfltü. Orta yüzy›l-larda burada Yunan, Kürt, Ermeni, Türk-ler yaflam›flt›...

Balonla uçarken duygular›m›z bizi ta-rih ve felsefe düflüncelerine sevk etti. Al-t›m›zda göz alabildi¤ince uzanan top-raklarda insanlar›n kendi tecrübesiyleyüzy›llarca en büyük sanat olan beraber-ce ve bar›fl içinde yaflamay› kültürlerindiyalogu ve tolerans›n eti¤ini kurarak“Çeflitlilikte birlik” prensibinin pratik ha-yatta gerçeklefltirilmesinin “deneyselalan›” olan Kapadokya, tarihi ve co¤raf-yas›yla kendi alan›nda farkl› dinlerin kut-sal yerlerini koruyarak milletlerin kültür,gelenek ve inançlar›n›n birlefltirilme vebirbirlerini etkileme örneklerini vermiflti.Özellikle günümüze kadar yaflam›fl veözenle korunan erken H›ristiyanlara ba-r›nak olan ma¤ara evleri, duvarlar›ndadini manalar olan renkli resimlerle kayamanast›rlar› ve kiliseleri, yeralt› flehirleribizi hayretler içerisinde b›rakt›.

Yetiflkinler için okul...

Hem Kapadokya’n›n gökyüzünde, hemde ma¤aralar›n›n derinli¤inde ruhsalbirli¤e, insanl›k tarihinin hâlâ burada veflu anda devam etti¤ini düflündüren birheves olarak tarihin kültür tabakalar›-n›n birleflmesi duyuluyordu.

Heyetimizin bir di¤er üyesi, tarih bi-limleri doktoru Nadejda Emelyano-va’n›n bu tan›mad›¤›m›z, turistik de¤il,tarihi Türkiye’de ‹stanbul’un, Bursa’n›n,‹zmir’in ve Kayseri’nin okullar›n› ziyaret

etmekle ö¤rendi¤imiz e¤itim projelerin-deki izlenimleri dikkatimi çekti. Emelya-nova: “Okul iflinin düzenlenmesinde ye-ni projelerden flimdiki Türkiye’yi, ente-lektüellerinin ve ifladamlar›n›n öncelik-lerini, velilerin ümitlerini, ö¤retmenle-rin, devlet ve sosyal alan›nda çal›flanla-r›n meslek ve ahlaki durumunu daha iyitan›ma imkan›m›z oluyor”, dedi. Bursavalisi fiehabettin Harput ile görüflme-miz hat›r›mda kald›. fiehir Valisi okule¤itiminin baflar›lar›n› ve yerli ifl adam-lar›n›n deste¤i ile kurulan okul tecrübe-sini bize anlatt›.

Bütün gezi süresince heyetimizin ça-l›flmas›yla Türk bas›n› da ilgilendi. Za-man gazetesi Genel Yay›n Editör Yar-d›mc›s› Abdulhamit Bey, bizi kendi ofisi-ne davet etti ve Türkçe ve ‹ngilizce yay›n-lar› hakk›nda gezi heyetine bilgiler verdi.Ülkenin en iyi televizyon kanallar›ndanbiri Samanyolu kanal›, bizimle Rus flarki-yat›n›n 190. kurulufl y›ldönümünde fiar-kiyat Enstitüsü’nün çal›flmas› ve planla-r›n› ve ayr›ca Rodina dergisinin ana ko-nular›n› ve projelerini içine alan birkaçröportaj yapt›.

Gezimizin sonunda Rostislav R›bakovçok güzel fleyler söyledi: “Türkiye’nin ev-lerine ve okullar›na yabanc› olarak geldikama akrabalar olarak ayr›ld›k. Türk mille-tinin yeni kufla¤›n›n oluflumunu, orta s›-n›f›n bilinçlerinin de¤iflmesini gördük.Türkiye’nin en iyi temsilcilerinin çabala-r›n›, ilgilerini ve paralar›n› futbol tak›m-lar›n›n sat›n al›nmas›na veya tatillerine

de¤il, en büyük yat›r›m olan e¤itimli vesa¤l›kl› yeni kufla¤›n yetiflmesine ve okulifllerine verdi¤ini gördük. Diyalog ve tole-rans eti¤inde yetifltirilen, geleneksel ruh-sal de¤erlere dayanarak en modern e¤i-timi görmüfl olan bu neslin gerekli du-rumlarda ‹slam’›n yanl›fl anlat›lmalar›y-la, toplumda afl›r›c›l›k ve radikalizm dü-flünceleriyle mücadele edeceklerini um-maktay›z. Biz, bu tecrübenin fidanlar›n›görerek çok fley ö¤rendi¤imiz ve ülkedekikültür durumunu anlad›¤›m›z› düflün-dü¤ümüz için de bir okul örne¤i olduk.Belki yeni arkadafllar›m›z da bizim “Rusizimizi” unutmayacaklar.”

‹zmir okulunun müdürü Hüseyin Beyile görüfltü¤ümüzde ona flöyle bir sorusorduk: “Bu okullarda e¤itim ücretli ol-du¤u için ve çocuklar›n büyük bir k›sm›-n› alamad›klar› için e¤itim çal›flmalar›-n›n çok zor flartlarda ve okullar›n az say›-da oldu¤unu söyleyebilir miyiz?” Soruyacevap olarak okulun müdürü: “Fakir ai-lelerden gelen yetenekli çocuklar›n e¤i-timi zengin veliler veya projenin kefilleritaraf›ndan ödenmekte” deyip eski bir hi-kaye anlatt›. Bir insan bir gün deniz k›y›-s›n› gezerken baflka birinin kumda kalanve denize varamayan binlerce deniz y›l-d›zlar›n› denizin dalgalar›na at›yor oldu-¤unu görmüfl. Bu durum karfl›s›nda sor-mufl: “Neden bunu yap›yorsun? Bu y›l-d›zlar›n say›s› çok, hepsini kurtaramaz-s›n. Ne fark eder?” ‹kinci insan kumdans›ras› gelen y›ld›z› alarak: “Onun için çokfley fark eder” deyip y›ld›z› suya atm›fl.�



Ощущение от обстановки вшколах – не «нахмуренное», без

напускной «серьёзности», сзаботой о том, чтобы не создавать

лишних детских комплексов.

Okulun havas›ndan alg›lad›¤›mgenel duyum çocuklar›n

özgüven sahibi olup fazlakompleksli olmamas› için

nefleli ama ciddi birmuameleye tabi olduklar›yd›.

Ощущение от обстановки вшколах – не «нахмуренное», без

напускной «серьёзности», сзаботой о том, чтобы не создавать

лишних детских комплексов.

Okulun havas›ndan alg›lad›¤›mgenel duyum çocuklar›n

özgüven sahibi olup fazlakompleksli olmamas› için

nefleli ama ciddi birmuameleye tabi olduklar›yd›.

и с к у с с т в о s a n a t



ëÎÓ‚Ó Ù‡ÙÓ (‡Ì„Î. porcelain),ÍÓÚÓÓÂ ÏÓÊÌÓ ÔÂÂ‚ÂÒÚË Í‡Í«ÏÓÒÍ‡fl ‡ÍÛ¯Í‡» ËÎË

«ÒÓÁ‰‡ÚÂÎ¸ ÊÂÏ˜Û„‡», ·ÂÂÚ Ò‚ÓÂ Ì‡˜‡ÎÓÓÚ Ï‡ÎÂÌ¸ÍÓ„Ó ·ÂÎÓ„Ó ·˛ıÓÌÓ„Ó„ÓÏÓÎÎ˛ÒÍ‡ Porcelanna (Porcelanea),Ó·ËÚ‡˛˘Â„Ó ‚ ÏÓflı, ÓÏ˚‚‡˛˘Ëı·ÂÂ„‡ ÄÙËÍË Ë ÄÁËË.

àÁ-Á‡ ·ÎÂÒÚfl˘Â„Ó, ·ÂÎÓ„Ó, ÒÎÓ‚ÌÓÔÓÁ‡˜ÌÓ„Ó ‚Ë‰‡ Ë ÒıÓ‰ÒÚ‚‡ ÒÏÓÒÍËÏË ‡ÍÛ¯Í‡ÏË ÚÓÌ˜‡È¯ËÂÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËfl ËÒÍÛÒÒÚ‚‡ Ë ÒÚ‡ÎËÌ‡Á˚‚‡Ú¸ Ù‡ÙÓÓÏ. èÓfl‚ËÎÒfl ÓÌ ‚äËÚ‡Â ‚Ó ‚ÂÏÂÌ‡ Ô‡‚ÎÂÌËfl ‰ËÌ‡ÒÚËËí‡Ì ‚ Í‡˜ÂÒÚ‚Â ÔÂ‰ÏÂÚ‡ ‰‚ÓˆÓ‚Ó„ÓËÒÍÛÒÒÚ‚‡ Ë ÒËÏ‚ÓÎ‡ ÓÒÍÓ¯Ë.

Путешествие, которое

началось в Китае

«äËÚ‡ÈÒÍÓÂ ÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚ËÂ» Ù‡ÙÓ‡ÔÓ‰ÓÎÊËÎÓÒ¸ ‚ 1710 „Ó‰Û – Â„ÓÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚Ó Ì‡˜‡ÎÓÒ¸ Ë ‚ Ö‚ÓÔÂ.ëÌ‡˜‡Î‡ ‚ ÓÒÏ‡ÌÒÍËı ‰‚Óˆ‡ıÔÓfl‚ËÎÒfl ÍËÚ‡ÈÒÍËÈ Ù‡ÙÓ, ‡ Á‡ÚÂÏ ËËÁ‰ÂÎËfl, ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌÌ˚Â ‚ÍÛÔÌÂÈ¯Ëı Â‚ÓÔÂÈÒÍËı ˆÂÌÚ‡ı.íÓ„Ó‚Ó-ÍÛÎ¸ÚÛÌÓÂ ‰‚ËÊÂÌËÂ,Ì‡˜‡‚¯ÂÂÒfl ‚ Ö‚ÓÔÂ ‚ XVIII ‚ÂÍÂ,ÔÓ‰ÓÎÊËÎÓÒ¸ Ë ‚ XIX. èÓÏ˚¯ÎÂÌÌ‡flÂ‚ÓÎ˛ˆËfl ÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Ó‚‡Î‡ ÔÓfl‚ÎÂÌË˛ÌÓ‚˚ı ÚÂıÌÓÎÓ„ËÈ ‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂ ‚Ù‡ÙÓÓ‚ÓÈ ÔÓÏ˚¯ÎÂÌÌÓÒÚËéÒÏ‡ÌÒÍÓÈ ËÏÔÂËË.

Ç XVIII Ë XIX ‚ÂÍ‡ı ÓÒÓ·ÂÌÌÓÚÂÒÌ˚Â ÔÓÎËÚË˜ÂÒÍËÂ, ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚Â Ë˝ÍÓÌÓÏË˜ÂÒÍËÂ Ò‚flÁË Ò éÒÏ‡ÌÒÍÓÈËÏÔÂËÂÈ ÔÓ‰‰ÂÊË‚‡ÎË î‡ÌˆËfl,ÉÂÏ‡ÌËfl Ë ÄÌ„ÎËfl. ÅÓÎ¸¯‡fl ˜‡ÒÚ¸‰‚ÓˆÓ‚Ó„Ó Ù‡ÙÓ‡ ÔÓÒÎÂ‰ÌÂ„ÓÔÂËÓ‰‡ ÔËÓ·ÂÚ‡Î‡Ò¸ ËÏÂÌÌÓ ‚ ˝ÚËıÒÚ‡Ì‡ı.

Начало дворцового

фарфора

àÁ ÌÂÍÓÚÓ˚ı ‰ÓÍÛÏÂÌÚÓ‚ÔÂËÓ‰‡ Ô‡‚ÎÂÌËfl ÒÛÎÚ‡Ì‡Ä·‰ÛÎ-åÂ‰ÊË‰‡ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ, ˜ÚÓÔ‡‰Ë¯‡ı ÔÓ Í‡Ú‡ÎÓ„‡Ï Á‡Í‡Á˚‚‡ÎÙ‡ÙÓÓ‚˚Â ËÁ‰ÂÎËfl ‚Óî‡ÌˆËË. êÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÓÏÛ‚ÂÎË˜ÂÌËfl Ó·˙ÂÏ‡ ÚÓ„Ó‚ÎË ÒÄÌ„ÎËÂÈ ‚ ˝ÚÓÚ ÊÂ ÔÂËÓ‰ ÒÚ‡Î‡ÔÓÍÛÔÍ‡ Ù‡ÙÓ‡. ÑÓÍÛÏÂÌÚ˚Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚Û˛Ú, ˜ÚÓ ‰Îfl ‰‚Óˆ‡‚ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ Ï‡„‡ÁËÌÂ Baker ‚ëÚ‡Ï·ÛÎÂ ·˚ÎË Á‡ÍÛÔÎÂÌ˚„ÎÛ·ÓÍËÂ Ú‡ÂÎÍË Ò Í˚¯Í‡ÏË.èÓÒÍÓÎ¸ÍÛ Ì‡Ë·ÓÎÂÂ ÚÂÒÌ˚ÂÓÚÌÓ¯ÂÌËfl éÒÏ‡ÌÒÍ‡fl ËÏÔÂËflËÏÂÎ‡ Ò î‡ÌˆËÂÈ, ·ÓÎ¸¯Û˛ ˜‡ÒÚ¸

s a n a t и с к у с с т в о

Изделия-свидетели 150-летней истории:

Дворцовый фарфорШабен Гюль

Зам. ответственного редактора Журнала «ДА» (Турция).

150 Y›l›n Sessiz Tan›klar›:

Saray porselenlerifiaben Gül

Da dergisi Yaz› ‹flleri Müdür yard›mc›s› (Türkiye).

Deniz kabu¤u ya da incinin yarat›c›-s› anlam›na gelen porselen, ad›n›Afrika ve Asya’n›n baz› bölgelerin-

de bulunan beyaz küçük deniz salyangozuPorcelanna’dan al›r. Parlak beyaz, yan say-dam görüntüsü ve deniz kabu¤una ben-zerli¤iyle porselen ad›n› alan ince sanateserleri, bir saray sanat› ve prestij ürünüolarak Çin’de, Tang Hanedanl›¤› Döne-minde (M.S. 618-907) ortaya ç›km›flt›r.

Çin’den bafllayan yolculuk

Çin’de bafllayan serüven 1710’da Avru-pa’n›n da porselen üretimine geçmesiyleyeni bir boyut kazanm›flt›r. Porselenin Os-manl› Saraylar›’na girifli Çin porselenleriile olmufl, Avrupa’daki porselen merkezle-

rinden Os-m a n l › ’ n › nbe¤enisineh i t a b e d e n

porselenler,hediye, sipa-rifl ve sat›n al-ma yoluylas a r a y l a r d a

görülmeye bafl-lanm›flt›r. 18. yüz-y›lda Avrupa ile

bafllayan ticari vekültürel hareket

19. yüzy›lda dadevam etmifl ve

Sanayi Devrimi’yleh›zla geliflen Avru-

pa, Osmanl› ‹mpara-torlu¤u’na porselen

sanayisinin de içindebulundu¤u yeni tek-


Великолепные фарфоровыеизделия, результататворческого труда и

использованияспециальной техники, напротяжении всей истории

сохраняли свою ценность ибыли украшением

помещений и столов.

Ola¤anüstü teknik ve

özenle üretilen bu

porselenler, tarih boyunca

de¤erli eflya olma özelli¤ini

korumufl, mekânlar› ve

sofralar› süslemifltir.

Ù‡ÙÓ‡, ‚‚ÂÁfiÌÌÓ„Ó ËÁÖ‚ÓÔ˚, ÒÓÒÚ‡‚ÎflÂÚÒÂ‚ÒÍËÈ Ù‡ÙÓ. äÓÏÂÚÓ„Ó, ·ÓÎ¸¯ÓÂÍÓÎË˜ÂÒÚ‚Ó Ù‡ÌˆÛÁÒÍÓ„ÓÙ‡ÙÓ‡ ÔÓfl‚ËÎÓÒ¸ ‚éÒÏ‡ÌÒÍËı ‰‚Óˆ‡ı ‚Í‡˜ÂÒÚ‚Â ‰‡Ó‚.

Мода во дворце

ÇÓ ‚ÂÏfl Ò‚ÓÂÈ ÔÓÂÁ‰ÍË‚Ó î‡ÌˆË˛ ‚ 1867 „Ó‰Û

ÒÛÎÚ‡Ì Ä·‰ÛÎ-ÄÁËÁÔËÓ·ÂÎ ÏÌÓ„ÓËÁ‰ÂÎËÈ ÒÂ‚ÒÍÓ„Ó

Ù‡ÙÓ‡ Ì‡åÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈ‚˚ÒÚ‡‚ÍÂ ‚è‡ËÊÂ. Ç ˝ÚÓÚÔÂËÓ‰ ÒÚ‡ÎÓ

ÏÓ‰Ì˚Ï‰ÂÎ‡Ú¸˜‡ÒÚÌ˚Â

Á‡Í‡Á˚ ‚Ö‚ÓÔÂ

Ë

ÔË‚ÓÁËÚ¸ ÓÚÚÛ‰‡ ÒÚÓÎÓ‚˚Â Ì‡·Ó˚ Ë‰ÂÍÓ‡ÚË‚Ì˚Â ÛÍ‡¯ÂÌËfl. í‡Í,Ô‡‰Ë¯‡ı Ë Â„Ó ÒÂÏ¸fl ÔÓ‰‚ÎËflÌËÂÏ Ô‡ËÊÒÍÓÈ ÏÓ‰˚‚ÂÎÂÎË ‰ÓÒÚ‡‚ËÚ¸ ‚Ó ‰‚ÓÂˆÌÂÏ‡ÎÓ ËÁ˚ÒÍ‡ÌÌ˚ıËÁ‰ÂÎËÈ, ÍÓÚÓ˚ÏËÚÓ„Ó‚‡ÎË ÏÂÒÚÌ˚Â ËËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚Â ÚÓ„Ó‚ˆ˚ ‚É‡Î‡ÚÂ Ë ÅÂÈÓ„ÎÛ.

Появление русского

фарфора

Ç ÒÂÂ‰ËÌÂ XIX ‚ÂÍ‡, ‚ÂÁÛÎ¸Ú‡ÚÂ ‡Á‚ËÚËfl ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈÒ êÓÒÒËÂÈ, ‚ ÓÒÏ‡ÌÒÍËı ‰‚Óˆ‡ıÔÓfl‚ËÎËÒ¸ ËÁ·‡ÌÌ˚Â Ó·‡Áˆ˚ÛÒÒÍÓ„Ó Ù‡ÙÓ‡. ñ‡¸ çËÍÓÎ‡ÈI ÔÓÒÎ‡Î ÒÛÎÚ‡ÌÛ å‡ıÏÛ‰Û IIÒÚÓÎÓ‚˚È Ì‡·Ó Ë ‚‡Á˚ Ò ÎË˜ÌÓÈÔÂ˜‡Ú¸˛ ‚ Í‡˜ÂÒÚ‚Â ÔÓ‰‡Í‡. ùÚÓÚÌ‡·Ó ÒÂ„Ó‰Ìfl Ì‡ıÓ‰ËÚÒfl ‚ÍÓÎÎÂÍˆËË Ù‡ÙÓ‡ ‚Ó ‰‚ÓˆÂíÓÔÍ‡Ô˚. Ç‡Á˚, ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌÌ˚Â‚ ë‡ÌÍÚ-èÂÚÂ·Û„Â ËÌ‡ıÓ‰fl˘ËÂÒfl ÒÂ„Ó‰Ìfl ‚ÍÓÎÎÂÍˆËË Ù‡ÙÓ‡Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı ‰‚ÓˆÓ‚,·˚ÎË ÔÓ‰‡ÂÌ˚ ÒÛÎÚ‡ÌÛå‡ıÏÛ‰Û II ÓÒÒËÈÒÍËÏÔÓÒÎÓÏ.

Производство

фарфора в

Турции

ÇÓ ‚ÂÏÂÌ‡Ô‡‚ÎÂÌËflÒÛÎÚ‡Ì‡ Ä·‰ÛÎ-É‡ÏË‰‡ IIÁ‡Ô‡‰Ì‡flÚÂıÌÓÎÓ„ËflÔÓÁ‚ÓÎËÎ‡‚ÓÁÓ‰ËÚ¸Ú‡‰ËˆËÓÌÌ˚È‡Ì‡ÚÓÎËÈÒÍËÈÙ‡flÌÒ Ë ÍÂ‡ÏËÍÛ,‡ ‚ Ì‡˜‡ÎÂ 1890-ı

nolojilerin getirilmesinde etkili olmufltur.19. yüzy›lda, geçen yüzy›lda oldu¤u gibi

Osmanl› ‹mparatorlu¤u ile siyasi, kültürelve ekonomik iliflki içinde bulunan ülkele-rin bafl›nda Fransa, Almanya ve ‹ngilteregelmektedir. Son dönem saray porselenle-rinin ço¤unu, bu ülkelerden sat›n al›nanporselenler oluflturur.

Porselenin saraya girifli

Sultan Abdülmecit dönemindeki baz›belgelerden, padiflah›n kataloglar-

dan, Fransa’ya porselen eflya sipa-rifli verdi¤i bilinmektedir. Yine

bu dönemde ‹ngiltere ile tica-retin artmas› sonucu, por-

selen eflyalar sat›n al›n-m›flt›r. ‹stanbul’da bu-lunan “Baker” adl› bir‹ngiliz ma¤azas›ndankapakl› sahanlar ald›¤›

saray harcamalar›ndantespit edilmifltir. Fransa

ile Osmanl› ‹mparatorlu-¤u aras›ndaki yo¤un etki-

leflimin sonucunda, Avru-pa’dan ithal edilen porse-

lenlerin ço¤unu, Sevres ürü-nü porselenler oluflturur.Ayr›ca, birçok Frans›z porse-leni de, hediye olarak Os-manl› saraylar›nda görül-meye bafllan›r.

Saraydaki moda

Sultan Abdülaziz1867’de Paris seyaha-

ti s›ras›nda, Ulusla-raras› Paris Sergi-

si’nden birçokSevres porsele-

ni sat›n al-m›flt›r. Bu

dönemde,A v r u -

p a ’ d a nözel si-p a r i fls o f r atak›m-lar› ved e k o -r a t i f

eserlerg e t i r t -

mek dö-nemin mo-

Г ЕВРАЗИЯ ВЕСНА 2009, 28 НОМЕР



Из некоторых документов периода правления султанаАбдул-Меджида известно, что падишах по каталогамзаказывал фарфоровые изделия во Франции. Результатомувеличения объема торговли с Англией в этот же периодстала покупка фарфора.

Sultan Abdülmecit dönemindeki baz› belgelerden, padiflah›n

kataloglardan, Fransa’ya porselen eflya siparifli verdi¤i

bilinmektedir. Yine bu dönemde ‹ngiltere ile ticaretin

artmas› sonucu, porselen eflyalar sat›n al›nm›flt›r.


„Ó‰Ó‚ ÔÓ ÔËÍ‡ÁÛ ÒÛÎÚ‡Ì‡ ·˚Î‡ÓÒÌÓ‚‡Ì‡ Ù‡ÙÓÓ‚‡fl Ù‡·ËÍ‡«â˚Î‰˚Á».

àÁ‰ÂÎËfl ËÁ Ù‡ÙÓ‡, Í‡Ê‰ÓÂ ËÁÍÓÚÓ˚ı - Ô‡ÏflÚÌËÍ ËÒÚÓËË,Ú˘‡ÚÂÎ¸ÌÓ Ò·ÂÂ„‡˛ÚÒfl ‚Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı ‰‚Óˆ‡ı Ë ÔÓÁ‚ÓÎfl˛ÚÔÓÒÎÂ‰ËÚ¸ ‚ÂÒ¸ ÔÛÚ¸ ‡Á‚ËÚËflÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚‡ Ù‡ÙÓ‡.

История русского фарфора

ÑÓ èÂÚ‡ I ‚Ò˛ ÍÂ‡ÏËÍÛ Ë Ù‡ÙÓ ‚êÓÒÒËË Ì‡Á˚‚‡ÎË ÒÎÓ‚ÓÏ tseninoj ÓÚÍËÚ‡ÈÒÍÓ„Ó ÒÎÓ‚‡ tsy. êÛÒÒÍËÂËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡ÎË Ù‡ÙÓ Ò XVI ‚ÂÍ‡ ËˆÂÌËÎË Â„Ó ÌÂ ÏÂÌ¸¯Â ÁÓÎÓÚ‡. Ç ˝ÚÓÚÔÂËÓ‰ Ó·‡ÁˆÓÏ ËÁ˚ÒÍ‡ÌÌÓ„ÓÙ‡ÙÓ‡ ÒÚ‡ÎË ÚÓÌÍÓÒÚÂÌÌ˚ÂÍËÚ‡ÈÒÍËÂ ËÎË flÔÓÌÒÍËÂ ‚‡Á˚. êÛÒÒÍ‡flËÏÔÂ‡ÚËˆ‡ ÖÍ‡ÚÂËÌ‡ II, ËÁ‚ÂÒÚÌ‡flÒ‚ÓÂÈ Î˛·Ó‚¸˛ Í Ù‡ÙÓÛ, Á‡Í‡Á‡Î‡ÒÂ‚ÒÍËÈ ÒÂ‚ËÁ ËÁ 774 ÔË·ÓÓ‚.

Ç Ì‡˜‡ÎÂ 1700-ı „Ó‰Ó‚, ‚Ó ‚ÂÏflÔÛÚÂ¯ÂÒÚ‚Ëfl ÔÓ Ö‚ÓÔÂ, ˆ‡¸ èÂÚ IıÓÚÂÎ ‚˚‚Â‰‡Ú¸ ÒÂÍÂÚ˚ ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚‡Ù‡ÙÓ‡, ÍÓÚÓ˚Â Ú˘‡ÚÂÎ¸ÌÓÓ·ÂÂ„‡ÎËÒ¸, ÔÓ˝ÚÓÏÛ ÂÏÛ ÔË¯ÎÓÒ¸ÔË‚ÂÁÚË ‚ êÓÒÒË˛ ÌÂÒÍÓÎ¸ÍËı„ÓÎÎ‡Ì‰ÒÍËı Ï‡ÒÚÂÓ‚. Ç ÒÂÂ‰ËÌÂ1700-ı „Ó‰Ó‚ ËÏÔÂ‡ÚËˆ‡ ÖÎËÁ‡‚ÂÚ‡èÂÚÓ‚Ì‡ (‰Ó˜¸ èÂÚ‡ I) ÔÓÛ˜ËÎ‡ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚Ó Ù‡ÙÓ‡ Ï‡ÈÒÂÌÒÍÓÏÛÏ‡ÒÚÂÛ äËÒÚÓÙÂÛ äÓÌ‡‰Û ï‡Ì„ÂÛ,ÌÓ ÔÓ fl‰Û ÔË˜ËÌ ÓÌ ÌÂ ÒÏÓ„‰Ó·ËÚ¸Òfl ÛÒÔÂı‡. à ‰Û„ËÂ ÔÓÔ˚ÚÍËËÁ„ÓÚÓ‚ÎÂÌËfl ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó Ù‡ÙÓ‡ ÒÔËÏÂÌÂÌËÂÏ ÍËÚ‡ÈÒÍËı ËÂ‚ÓÔÂÈÒÍËı ÚÂıÌÓÎÓ„ËÈ Ú‡ÍÊÂÓÍ‡Á‡ÎËÒ¸ ÌÂÛ‰‡˜Ì˚ÏË.

Россия «открывает»

фарфор

á‡ ‡Á„‡‰ÍÛ ÒÂÍÂÚ‡ Ù‡ÙÓ‡ ‚ÁflÎÒflÓÒÒËÈÒÍËÈ Û˜ÂÌ˚È ÑÏËÚËÈà‚‡ÌÓ‚Ë˜ ÇËÌÓ„‡‰Ó‚. èË ÔÓ‰‰ÂÊÍÂËÏÔÂ‡ÚËˆ˚ ÖÎËÁ‡‚ÂÚ˚ ‚ 1747 „Ó‰ÛÓÌ ÓÚÍ˚Î ‚ ë‡ÌÍÚ-èÂÚÂ·Û„ÂàÏÔÂ‡ÚÓÒÍÛ˛ Ù‡·ËÍÛ Ù‡ÙÓ‡. ÇÍ‡˜ÂÒÚ‚Â ÔÂ‚Ó„Ó ÍÎÂÈÏ‡ ÇËÌÓ„‡‰Ó‚ÒÚ‡Î ËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸ ÁÌ‡Í W 1754.î‡ÙÓ, ÔÓËÁ‚Ó‰ËÏ˚È Ì‡ Ù‡·ËÍÂ,·˚Î ÒıÓÊ Ò Ï‡ÈÒÂÌÒÍËÏ Ù‡ÙÓÓÏ.èÓÒÎÂ ÒÏÂÚË ÇËÌÓ„‡‰Ó‚‡ Ù‡·ËÍÛ‚ÓÁ„Î‡‚ËÎ Ó‰ËÌ ËÁ Ï‡ÈÒÂÌÒÍËıÏ‡ÒÚÂÓ‚ Ü.É. å˛ÎÎÂ. èÓfl‚ËÎ‡Ò¸‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ ‡Ò¯ËËÚ¸ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚Ó. í‡Í Ò·˚Î‡Ò¸ ÏÂ˜Ú‡ËÏÔÂ‡ÚËˆ˚ ÖÎËÁ‡‚ÂÚ˚: êÓÒÒËfl ÒÚ‡Î‡ÔÓËÁ‚Ó‰ËÚÂÎÂÏ Ù‡ÙÓ‡.

das› haline gelmifl, özellikle padiflah ve ai-lesi Paris modas›n›n etkisinde kalarak,lüks tüketim mallar›n› Galata ve Beyo¤-lu’nda yerleflmifl; olan yerli ve yabanc› tüc-carlar taraf›ndan saraya getirtmifllerdir.

Rus porselenlerinin gelifli

19. yüzy›l›n ortalar›na do¤ru, Rusya ile ge-liflen iliflkiler do¤rultusunda, Osmanl› Sa-raylar›’nda Rus porselenlerinin seçkin ör-nekleri görülmeye bafllanm›flt›r. Çar I. Ni-colai (1825-1855) taraf›ndan Sultan II. Mah-mut’a hediye olarak kendi damgas›n› tafl›-yan yemek tak›m› ve vazolar gönderilmifl-tir. Bu tak›m, bugün Topkap› Saray› porse-len koleksiyonunda bulunmaktad›r. MilliSaraylar Porselen Koleksiyonunda yer alanSt. Petersburg yap›m› vazolar, Rus elçisi ta-raf›ndan Sultan II. Mahmut’a sunulmufl-tur.

Türklerde porselen üretimi

Sultan II. Abdülhamit döneminde, bat›dageliflen teknoloji kullan›larak, Anadolu çi-ni ve Seramik gelene¤i yeniden canland›-r›lmaya çal›fl›lm›fl, 1890’l› y›llar›n bafl›ndaY›ld›z Çini Fabrika-i Hümayunu kurul-mufltur.

Bugün Milli Saraylarda özenle koru-nan, her biri bir belge niteli¤i tafl›yanporselenler, topraktan porselene do¤ruuzanan tarihsel sürecin izlenmesi bak›-m›ndan çok özel sanat eserleri s›fat›n› ta-fl›maktad›rlar.

Rus porselenlerinin tarihi

Rusya’da I. Petro dönemine kadar tüm se-ramik ve porselenler, Çince’deki “tsy” söz-cü¤ünden gelen “tseninoj” ad› ile an›lm›fl-t›r. Ruslar porseleni 16. yüzy›ldan itibarenkullanm›fllar, porselene alt›ndan dahafazla önem vermifllerdir. Porselen düflkün-lü¤ü ile bilinen Rus Çariçesi II. Katerina,

774 parça-dan oluflanFrans›z Sev-res porselenle-rini siparifl et-mifltir.

Çar Büyük Pet-ro, 1700’lü y›llar›nbafl›nda Avrupa’y›her ziyaretinde s›rgibi saklanan porse-len hamurunun ya-p›m›n› keflfetmekistemiflse de sade-ce birkaç Hollan-dal› sanatç›y›Rusya’ya getir-tip çal›flt›r-m › fl t › r .1700’lüy›lla-

s a n a t и с к у с с т в о


Сначала в османских дворцах появился китайский фарфор,а затем и европейский: он попадал сюда в виде подарков,

приобретений и изделий, выполненных на заказ всоответствии со вкусом османов.

Porselenin Osmanl› Saraylar›’na girifli Çin porselenleri ile

olmufl, Avrupa’daki porselen merkezlerinden Osmanl›’n›n

be¤enisine hitabeden porselenler, hediye, siparifl ve sat›n

alma yoluyla saraylarda görülmeye bafllanm›flt›r.

Искусство фарфора

возрождается

àÏÔÂ‡ÚËˆ‡ ÖÍ‡ÚÂËÌ‡ II ‚ÂÒ¸Ï‡ËÌÚÂÂÒÓ‚‡Î‡Ò¸ ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚ÓÏÙ‡ÙÓ‡ Ë ·˚Î‡ ÒÓ·Ë‡ÚÂÎ¸ÌËˆÂÈÙ‡ÙÓÓ‚˚ı ËÁ‰ÂÎËÈ. èÓ ÂÂÔËÍ‡Á‡ÌË˛ àÏÔÂ‡ÚÓÒÍ‡flÙ‡·ËÍ‡ Ù‡ÙÓ‡ ËÁ„ÓÚÓ‚ËÎ‡ ÒÂË˛ÒÚ‡ÚÛ˝ÚÓÍ, ËÁÓ·‡Ê‡˛˘Ëı ÛÒÒÍËı.ÇÒÍÓÂ Ù‡·ËÍÓÈ ‚ ë‡ÌÍÚ-èÂÚÂ·Û„Â Á‡ËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎËÒ¸Â‚ÓÔÂÈÒÍËÂ Ï‡ÒÚÂ‡. Ç ˝ÚÓÚ ÔÂËÓ‰ËÁÓ·‡ÊÂÌËÂ ÖÍ‡ÚÂËÌ˚ II ÏÓÊÌÓ·˚ÎÓ Û‚Ë‰ÂÚ¸ Ì‡ ÏÌÓ„Ëı Ù‡ÙÓÓ‚˚ıËÁ‰ÂÎËflı.

Ç 1766 „Ó‰Û ùÚ¸ÂÌ åÓËÒî‡Î¸ÍÓÌÂ, ÍÓÚÓ˚È ÛÍÓ‚Ó‰ËÎÒÓÁ‰‡ÌËÂÏ ÒÂ‚ÒÍÓ„Ó ÙË„ÛÌÓ„ÓÙ‡ÙÓ‡, ·˚Î ÔË„Î‡¯ÂÌËÏÔÂ‡ÚËˆÂÈ ÖÍ‡ÚÂËÌÓÈ II Ì‡Ù‡·ËÍÛ Ù‡ÙÓ‡ ‚ ë‡ÌÍÚ-èÂÚÂ·Û„. àÒÍÛÒÒÚ‚Ó ÛÒÒÍÓ„ÓÙ‡ÙÓ‡ Ó·Ó„‡ÚËÎ‡Ò¸ ÌÓ‚˚ÏËË‰ÂflÏË Ë ÚÂıÌÓÎÓ„ËflÏË, Ë ‚ êÓÒÒËËÒÚ‡ÎË ÔÓËÁ‚Ó‰ËÚ¸Òfl ËÁ‰ÂÎËfl ‚ ÒÚËÎÂã˛‰Ó‚ËÍ‡ XVI. èÓÒÎÂ ÒÏÂÚËÖÍ‡ÚÂËÌ˚ ËÏÔÂ‡ÚÓ è‡‚ÂÎ IÓÚÍ˚Î ‚ÚÓÛ˛ Ù‡·ËÍÛ ‚ É‡Ú˜ËÌÂ,ÛÒËÎË‚ ÍÓÌÍÛÂÌˆË˛. ç‡ ËÁ‰ÂÎËflı‚ÏÂÒÚÂ Ò ˆ‡ÒÍÓÈ ÏÓÌÓ„‡ÏÏÓÈÒÚ‡ÎË ËÁÓ·‡Ê‡Ú¸ ÁÌ‡Í ÍÓÓÌ˚. ÇÔÂËÓ‰ Ô‡‚ÎÂÌËfl ËÏÔÂ‡ÚÓ‡ÄÎÂÍÒ‡Ì‰‡ I ÛÒÒÍËÂ ıÛ‰ÓÊÌËÍËÔÓÎÛ˜ËÎË ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ ‡·ÓÚ‡Ú¸ Ì‡‚ÌÓ‚¸ ÓÚÍ˚Ú˚ı ËÏÔÂ‡ÚÓÒÍËıÙ‡·ËÍ‡ı.

ç‡ ‚˚ÒÚ‡‚ÍÂ, „‰Â ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌÂ‚ÓÔÂÈÒÍËÈ Ù‡ÙÓ Ë Ù‡ÙÓÙ‡·ËÍË «â˚Î‰˚Á», ÓÚÓ·‡ÌÌ˚È ËÁÍÓÎÎÂÍˆËË Ù‡ÙÓ‡ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı‰‚ÓˆÓ‚, ÏÓÊÌÓ Û‚Ë‰ÂÚ¸ ËÁ‰ÂÎËfl‡ÁÎË˜Ì˚ı ËÒÚÓË˜ÂÒÍËı ÔÂËÓ‰Ó‚ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚‡ Ù‡ÙÓ‡, Ì‡˜ËÌ‡fl ÒXVIII ‚ÂÍ‡ Ë Á‡Í‡Ì˜Ë‚‡fl Ì‡˜‡ÎÓÏ XX‚ÂÍ‡. éÌË Ò‚Ë‰ÂÚÂÎ¸ÒÚ‚Û˛Ú Ó‚ÎËflÌËË, ÓÍ‡Á‡ÌÌÓÏ á‡Ô‡‰ÓÏ Ì‡ÍÛÎ¸ÚÛÛ ˝ÚÓ„Ó ÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚‡, Ë ÓÂÁÛÎ¸Ú‡Ú‡ı ‰ËÔÎÓÏ‡ÚË˜ÂÒÍËıÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ, ‚ÓÔÎÓ˘ÂÌÌ˚ı ‚ Ù‡ÙÓÂ. �

r›n ortalar›na gelindi¤inde porselen tut-kunu bir koleksiyoner olan Çariçe Eliza-beth Petrovna (St. Petersburg flehrinin ku-rucusu Büyük Petro’nun k›z›, 1741-1761) ta-raf›ndan Meissen sanatkârlar›ndan Chris-toph Conrad Hunger burada görevlendi-rilmifl ancak çeflitli nedenlerden dolay› ba-flar›l› olamam›flt›r. Bu dönemde, porselenüretimini bafllatmak için Çin ve Avru-pa’dan teknoloji al›m›na yönelik giriflim-ler yap›lm›flsa da bu giriflimler baflar›s›zolmufltur.

Rusya porseleni keflfediyor

Kraliyet, porselenin s›rr›n› bulmas› içinRus bilim adam› Dimitri Ivanovich Vinog-radov’u görevlendirmifl, porselenin s›rr›n›elde edince, 1747’de Kra-liçe Elizabeth’in deste¤iile St. Petersburg’da‹mparatorluk PorselenFabrikas› kurulmuflve ilk damga olarakda ‘W 1754’ iflaretikullan›lmaya bafl-lanm›flt›r. Bu por-selenler Meissenbenzerleridir. Vi-nogradov’un ölü-münden sonrafabrikan›n bafl›naMeissen sanatkâr-lar›ndan, J.G Mül-ler getirilmifltir. Budönemde, fabrikaönemli geliflmelerkaydetmifl, Çariçe Eli-zabeth’in iste¤iyle 18.yüzy›l›n ilk yar›s›ndaRusya önemli bir porse-len üreticisi olmufltur.

Porselen sanat›

canlan›yor

Kraliyet Porselen Fabrikas›,bugünkü Lomonosov Fabri-

kas›’na büyük ilgi duyuyordu. Fabrikada,tam bir porselen tutkunu olan kraliçeniniste¤i üzerine, Ruslar› temsil eden hey-kelciklerin oluflturdu¤u bir seri üretil-mifltir. Alman as›ll› Çariçe Katerina’n›n(1762-1769) porselen fabrikalar›yla yak›n-dan ilgilenmesi, St. Petersburg’daki fab-rikan›n ünlü Avrupal› porselen sanatç›la-r›na cazip gelmesini sa¤lam›flt›r. Bu dö-nemde II. Katerina’n›n portresi pek çokporselenin üzerine resmedilmifltir. Sev-res’in figüratif porselendeki sanatsal çiz-gisini yönlendiren Etienne-Maurice Fal-conet, Rus Çariçesi II. Katerina taraf›ndan1766 y›l›nda St. Petersburg’daki porselenfabrikas›na davet edilmifl, böylece Rusporselen sanat›na canl›l›k ve hareket ge-tirilmifl, Rus porselenleri farkl› bir görü-nüm kazanarak XVI. Louis ekolü etkisin-de ürünler ç›kar›lmaya bafllanm›flt›r. Da-ha sonra yönetime gecen Çar I.Paul(1796-1801) Gatchina’da ikinci bir fabrikakurarak rekabeti art›rm›flt›r. Bu porselen-lerde kraliyet monogram› ile beraber, taçiflareti de kullan›lmaya bafllanm›flt›r. ÇarI.Alexander döneminde, yeni fabrikalaraç›larak Rus ressamlar›n Kraliyet fabrika-lar›nda çal›flmalar›na imkan sa¤lanm›fl-

t›r.Türkiye Milli

Saraylar Por-selen Koleksi-

yonu’ndanseçilen, Av-rupa ve Y›l-d›z Porse-

l e n l e -ri’nin yera l d › ¤ ›

s e r g i d e ,18. yüzy›l-dan 20.y ü z y › lbafllar›na

kadar por-selen tari-

himizin ge-çirdi¤i evre-

lere, bu yüz-y›llardaki bat›

etkilerinin sofrak ü l t ü r ü n d e k i

yans›malar›na vediplomatik iliflkile-

rin porselen arac›l›-¤›yla b›rakt›¤› izlereulaflmak mümkün-dür. �



До Петра I всю керамику и фарфор в России называли словомtseninoj от китайского слова tsy. Русские использовалифарфор с XVI века и ценили его не меньше золота.

Rusya’da I. Petro dönemine kadar tüm seramik ve porselenler,

Çince’deki “tsy” sözcü¤ünden gelen “tseninoj” ad› ile

an›lm›flt›r. Ruslar porseleni 16. yüzy›ldan itibaren

kullanm›fllar, porselene alt›ndan daha fazla önem


Ç ÓÍÚfl·Â 2008 „Ó‰‡ ‚ åÓÒÍ‚Â ÔÓ¯fiÎåÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚È ÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍËÈ ÙÓÛÏ«ÇÓÒÔËÚ‡ÌËÂ Ë Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ‰ÂÚÂÈÏÎ‡‰¯Â„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡». é· ‡ÍÚÛ‡Î¸ÌÓÒÚË˝ÚÓÈ ÚÂÏ˚ „Ó‚ÓflÚ ÏÌÓ„ËÂ Ë ‰‡‚ÌÓ, ÌÓÒÚÓÎ¸ ¯ËÓÍÓÂ Ë ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ÌÓÂÓ·ÒÛÊ‰ÂÌËÂ Ì‡ Ú‡ÍÓÏ ‚˚ÒÓÍÓÏ ÛÓ‚ÌÂÒÚ‡ÎÓ Ì‡ÒÚÓfl˘ÂÈ ÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍÓÈÒÂÌÒ‡ˆËÂÈ. ä‡Í ÓÍ‡Á‡ÎÓÒ¸, ˝ÚÓ ·˚Î ‚ÒÂ„ÓÎË¯¸ ÔÂ‚˚È ¯‡„ ‚ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍÂ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ ‚‡ÊÌÂÈ¯Â„Ó ÒÓ·˚ÚËfl –ÔÓ‚Â‰ÂÌËfl ‚ 2010 „Ó‰Û ‚ åÓÒÍ‚ÂÇÒÂÏËÌÓÈ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ûçÖëäé ÔÓ‚ÓÔÓÒ‡Ï Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËfl‰ÂÚÂÈ ÏÎ‡‰¯Â„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡. ùÚÓ ÒÓ·˚ÚËÂÒÚ‡ÌÂÚ ‚ÓÁÏÓÊÌ˚Ï ·Î‡„Ó‰‡flÂ‡ÎËÁ‡ˆËË ÏÂÏÓ‡Ì‰ÛÏ‡, ÍÓÚÓ˚È ·˚ÎÔÓ‰ÔËÒ‡Ì ÏÂÊ‰Û Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚ÓÏåÓÒÍ‚˚ Ë ûçÖëäé. Ñ‡ÌÌ˚È ÏÂÏÓ‡Ì‰ÛÏÔÂ‰ÔÓÎ‡„‡ÂÚ ¯ËÓÍÓÂ ÒÓÚÛ‰ÌË˜ÂÒÚ‚ÓÏÂÊ‰Û Û˜Â·Ì˚ÏË Á‡‚Â‰ÂÌËflÏË.èÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl ‚ ìÍ‡ËÌÂ ÉÂÍı‡Ì ÑÂÏË‚ÒÚÂÚËÎÒfl Ò Û˜‡ÒÚÌËÍÓÏ ÙÓÛÏ‡,ÔÂÁË‰ÂÌÚÓÏ åÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓ„ÓÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍÓ„Ó ÍÎÛ·‡ Â‚ÓÔÂÈÒÍËıÒÚÓÎËˆ ÅÓËÒÓÏ ÜÂ·Ó‚ÒÍËÏ.

ÅÓËÒ åËı‡ÈÎÓ‚Ë˜, Ì‡Ï ÔÓÍ‡Á‡ÎËÇ‡¯Û ÒÚ‡Ú¸˛ ‚ ÌÂÍÓ„‰‡ Ò‡ÏÓÈ‚ÎËflÚÂÎ¸ÌÓÈ „‡ÁÂÚÂ ëÓ‚ÂÚÒÍÓ„ÓëÓ˛Á‡ «è‡‚‰Â» Ò Í‡ÒÌÓÂ˜Ë‚˚ÏÌ‡Á‚‡ÌËÂÏ «ÇÒÚÂÚËÏÒfl ‚ ‰ÂÚÒÍÓÏÒ‡‰Û». Ç˚ ÔÓ‰ÌflÎË ‚ ÌÂÈ ÏÌÓÊÂÒÚ‚ÓÓÒÚÂÈ¯Ëı ÔÓ·ÎÂÏ ‰Ó¯ÍÓÎ¸ÌËÍÓ‚.çÂÛÊÂÎË Á‡ ˝ÚË 20 ÎÂÚ ÌË˜Â„Ó ÌÂËÁÏÂÌËÎÓÒ¸ ‚ ‰Ó¯ÍÓÎ¸ÌÓÏÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËË?

ä Ò˜‡ÒÚ¸˛, ÏÌÓ„ÓÂ. çÓ, Í ÒÓÊ‡ÎÂÌË˛,ÓÒÚ‡Î‡Ò¸ „Î‡‚Ì‡fl ÔÓ·ÎÂÏ‡ – ÚÓÚ‡Î¸ÌÓÂÌÂ‰ÓÔÓÌËÏ‡ÌËÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏË ‚Î‡ÒÚÂÈ‚ÒÂı ÛÓ‚ÌÂÈ ÁÌ‡˜ÂÌËfl ‡Á‚ËÚËfl Â·fiÌÍ‡‚ ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚È ÔÂËÓ‰.

ÅÓËÒ åËı‡ÈÎÓ‚Ë˜, Ç˚ ‚Â‰¸ ÚÓÊÂÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ ˝ÚÓÈ ‚Î‡ÒÚË, ÏÌÓ„Ó ÎÂÚ‚ÓÁ„Î‡‚ÎflÎË Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÂ‚Â‰ÓÏÒÚ‚Ó äËÂ‚‡, ‡·ÓÚ‡ÎË ÔÂ‚˚ÏÁ‡ÏÂÒÚËÚÂÎÂÏ ÏËÌËÒÚ‡ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl

Ekim 2008’de Moskova’da düzenlenen“Çocuk Geliflimi ve E¤itimi” konulu e¤i-tim forumu ve forum bünyesinde yap›-lan Yuvarlak Masa Toplant›s›’nda sunu-lan fikirler adeta bir sansasyon niteli¤in-deydi. Aç›kças› bu forum 2010 y›l›ndaMoskova’da yap›lacak olan “Okul ÖncesiÇa¤daki Çocuklar›n E¤itim ve Ö¤retimi”adl› konferans›n ilk ad›m› mahiyetinde.Bu organizasyon Moskova ile UNES-CO’nun e¤itim kurumlar› aras›nda iflbir-li¤ine teflvikini amaçlayan kararname-nin imzalanmas› için de önemli birad›md›r. Diyalog Avrasya Platformu Uk-rayna temsilcisi Gökhan Demir, AvrupaBaflkentleri Uluslararas› E¤itim Kurumla-r› Baflkan› Boris Jebrovsky ile bir görüflmegerçeklefltirdi.

Say›n Jebrovski Sovyetler Birli¤i dö-neminde Pravda gazetesinde yazm›fl ol-du¤unuz “Çocuk Bahçesinde Bulufla-l›m” adl› yaz›n›zda, çocuklar›n okul ça-¤›nda karfl›laflabilecekleri problemler-den bahsetmifltiniz. Peki geçti¤imiz 20senede çocuklar›n e¤itimi aç›s›ndan ne-ler de¤iflti?

Maalesef çok fley de¤iflti, ancak as›ltemel problemler kald›¤›n› ve idare kesi-min bunu anlamakta güçlük çekti¤inisöyleyebiliriz.

Boris Mihailoviç, siz de bu idareninbir temsilcisi say›l›rs›n›z, Kiev flehrininuzun y›llar E¤itim Genel Müdürü idiniz,ayr›ca Ukrayna E¤itim Bakan› Bafl Yar-d›mc›s› olarak görev yapt›n›z. ‹darecikesime okul öncesi çocuklar›n e¤itim veö¤retimi için en hassas zaman dilimi ol-du¤unu kabullendirmek zor bir olaym›?

Asl›nda enteresan olan; Avrupa, Sov-

Встретимся в детском садуБеседовал: Гекхан Демир

Представитель «ДА» в Украине.

Ana okulunda buluflalım

Konuflan: Gökhan Demir

Ukrayna DA temsilcisi.

«Для себя выписалпотрясающие цифры.Например, о влиянии

обеспеченности семьи наинтеллектуальное

развитие ребёнка.»

“E¤itimli ve imkanlar›

iyi olan ailelerin

çocuklar› hayata

daha kolay uyum

sa¤layabiliyorlar.”

о б щ е с т в о t o p l u m


ÅÅÅÅÓÓÓÓËËËËÒÒÒÒ ÜÜÜÜÂÂÂÂ····ÓÓÓÓ‚‚‚‚ÒÒÒÒÍÍÍÍËËËËÈÈÈÈ //// BBBBoooorrrriiiissss JJJJeeeebbbbrrrroooovvvvsssskkkkyyyy

Ë Ì‡ÛÍË ìÍ‡ËÌ˚. çÂÛÊÂÎË‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂÎ¸ÌÓ Ú‡Í ÒÎÓÊÌÓ Û·Â‰ËÚ¸Òfl,˜ÚÓ ËÏÂÌÌÓ ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚È ÔÂËÓ‰fl‚ÎflÂÚÒfl «ÁÓÎÓÚ˚Ï ÔÂËÓ‰ÓÏ» ‚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËË Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË ‰ÂÚÂÈ?

ä‡Í ÌË ÒÚ‡ÌÌÓ, ÒÎÓÊÌÓ. èË˜ÂÏ, ÂÒÎË‚ ëÓ‚ÂÚÒÍÓÏ ëÓ˛ÁÂ ÓÒÌÓ‚Ì˚Â ÔÓ·ÎÂÏ˚‡·ÓÚ˚ ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈÔËÌ‡‰ÎÂÊ‡ÎË Í Ï‡ÚÂË‡Î¸ÌÓÈ Ë Ì‡Û˜ÌÓ-ÏÂÚÓ‰Ë˜ÂÒÍÓÈ ÒÙÂÂ, ÚÓ Ì‡ á‡Ô‡‰Â ˝Ú‡ ÒÂÚ¸Ë ÒËÒÚÂÏ‡ ‚ÓÓ·˘Â ÙÓÏËÛÂÚÒfl ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÔÓÒÎÂ‰ÌÂÂ ‚ÂÏfl.

çÛ, ıÓÓ¯Ó. Ä ˜ÚÓ ÊÂ, ‚ ÓÒÌÓ‚ÌÓÏ,Ó·ÒÛÊ‰‡ÎÓÒ¸ Ì‡ ÔÓ¯Â‰¯ÂÏ ÙÓÛÏÂ?

åÌÓ„ÓÂ. óÚÓ Ì‡Á˚‚‡ÂÚÒfl, «‰Ó‚‡ÎËÒ¸».àÌÚÂÂÒÌ˚Ï ·˚Î ‰ÓÍÎ‡‰ ˝ÍÒÔÂÚÓ‚ûçÖëäé. Ö‚ÓÔ‡ ÒÂ¸ÂÁÌÓ ‚ÁflÎ‡Ò¸ Á‡‡Á‚ËÚËÂ ÒÂÚË ‰ÂÚÒÍËı ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚ıÛ˜ÂÊ‰ÂÌËÈ Ë ÒÓ‰ÂÊ‡ÌËÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl‰ÂÚÂÈ ÏÎ‡‰¯Â„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡. ÑÎfl ÒÂ·fl‚˚ÔËÒ‡Î ÔÓÚflÒ‡˛˘ËÂ ˆËÙ˚.ç‡ÔËÏÂ, Ó ‚ÎËflÌËË Ó·ÂÒÔÂ˜ÂÌÌÓÒÚËÒÂÏ¸Ë Ì‡ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓÂ ‡Á‚ËÚËÂÂ·fiÌÍ‡. ÇÓÚ „‰Â Á‡ÍÎ‡‰˚‚‡˛ÚÒfl ÓÒÌÓ‚˚ÒÓˆË‡Î¸ÌÓ„Ó Ì‡‚ÂÌÒÚ‚‡! èÓÚflÒÎËÏ‡Ò¯Ú‡·˚ ‡Á‚ËÚËfl ‰Ó¯ÍÓÎ¸ÌÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚ åÓÒÍ‚Â. óÂ„Ó ÒÚÓËÚÂÊÂ„Ó‰ÌÓÂ ÒÚÓËÚÂÎ¸ÒÚ‚Ó ÒÚ‡ Á‰‡ÌËÈ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ! ÖÒÚ¸ÔÓ„‡ÏÏ‡ ‡Á‚ËÚËfl ‰Ó¯ÍÓÎ¸ÌÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl åÓÒÍ‚˚ ‰Ó 2017 „Ó‰‡!äÒÚ‡ÚË, ‚ ˝ÚÓÈ ÔÓ„‡ÏÏÂ ‚‡ÊÌÓÂ ÏÂÒÚÓÁ‡ÌËÏ‡ÂÚ Ë ÒËÒÚÂÏ‡ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËfl ‰ÂÚÂÈ ‚‰ÓÏ‡¯ÌËı ÛÒÎÓ‚Ëflı. èÓ‡Ê‡ÂÚ

yetler Dönemi’nde verilen materyalistö¤retim metodunu yeni yeni deniyordu.

Peki son forumda genel itibariyle ne-ler konufluldu?

Çok fley anlat›ld› ama dikkatimi ençok çeken, UNESCO’nun sunumuydu.Avrupa okul öncesi e¤itim ve ö¤retiminiciddi manada gündeme alm›fl durum-da. Ald›¤›m notlar aras›nda çok önemlirakamlar vard›. E¤itimli ve imkanlar› iyiolan ailelerin çocuklar› hayata daha ko-lay uyum sa¤layabiliyorlar. ‹flte as›l sos-yal ahlak da budur. Beni Moskova’n›nanaokulu e¤itimi çok etkilemifltir. Mos-kova 2017 y›l›na dek okul e¤itim siste-minde ciddi de¤ifliklikler düflünmeklebirlikte, her sene yüz tane anaokulu infla

etmeyi planl›yor. As›l orijinal olan› buprogramda çocuklar›n evde yapmas› ge-reken fleylerle ilgili ciddi bir çetele takibivard›r. Moskova Psikoloji ve PedagojiÜniversitesi’nin bu çal›flmalar› takdireflayan. Rusya genelinde düzenlenenAnaokullar› aras› yar›flma çok iyi düflü-nülmüfl. Moskoval›lar›n kültür e¤itimi,ekoloji terbiyesi, çocuk sa¤l›¤›, aile anaokullar› gibi faaliyet ve kurslarla ciddi birflekilde ilgilenmeye bafllad›klar›n› gör-düm. Genel ilgiyi entelektüel çocuk e¤i-timi ve geliflimi çekmiflti. Bu itibarlaMoskoval›lar› kutlamak gerek.

Di¤er ülkeleri bu konuda nas›l der-lendiriyorsunuz? Dikkatinizi çeken ens-tantaneleri anlatabilir misiniz?

Tabi ki herkes kendi fikrini sunmaimkan› buldu. Fikirler sadece sahnedeortaya konmaz. Otobüste, anaokullar›n-da... F›rsat buldu¤umuz her yerde fikiral›fl veriflinde bulunduk. Bu konuflmala-ra Moskova trafi¤i çok yard›mc› oldu.Her zamanki gibi Japonyal› bilim adam-lar›n›n fikirleri benim için çok önemliydi,çünkü Japonlar çok eskilerden beri ço-cuk e¤itimiyle ilgilenmekteler. Bakü veRiga’dan olan arkadafllar›m da düflünce-lerini güzel bir flekilde ifade ettiler.

«Сегодня у наукидостаточно оснований

заявить, что основаличности каждого

формируется до пяти лет.»

“Bugün bilim, insan›n temel

geliflimini 5 yafl›nda

tamamlad›¤ın› kan›tl›yor.”


t o p l u m о б щ е с т в о


о б щ е с т в о t o p l u m


‰ÂflÚÂÎ¸ÌÓÒÚ¸ ‚ ˝ÚÓÏ Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËËåÓÒÍÓ‚ÒÍÓ„Ó ÔÒËıÓÎÓ„Ó-ÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍÓ„ÓÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡. ïÓÓ¯Ó Á‡‰ÛÏ‡Ì ËÂ‡ÎËÁÛÂÚÒfl ÇÒÂÓÒÒËÈÒÍËÈ ÍÓÌÍÛÒ«ÑÂÚÒÍËÈ Ò‡‰ ·Û‰Û˘Â„Ó». èÓ-ÌÓ‚ÓÏÛ Ë‚ÒÂ¸ÂÁ ÏÓÒÍ‚Ë˜Ë Á‡ÌflÎËÒ¸ ÔÓ·ÎÂÏ‡ÏËËÌÍÎ˛ÁË‚ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl,ÍÛÎ¸ÚÛÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËÏË ‡ÒÔÂÍÚ‡ÏË,˝ÍÓÎÓ„Ë˜ÂÒÍËÏ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËÂÏ, Á‰ÓÓ‚¸ÂÏ‰ÂÚÂÈ, ÒÂÏÂÈÌ˚ÏË ‰ÂÚÒÍËÏË Ò‡‰‡ÏË.ÇÒÂÓ·˘ËÈ ËÌÚÂÂÒ ‚˚Á‚‡Î‡ ÚÂÏ‡ÚËÍ‡ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓ„Ó ‡Á‚ËÚËfl ‰ÂÚÂÈ. á‰ÂÒ¸ÚÓÊÂ ÂÒÚ¸ ˜ÚÓ ÔÓÒÏÓÚÂÚ¸. ÑÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓÓÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Òfl Ò ‡·ÓÚÓÈ ÂÒÛÒÌÓ„ÓˆÂÌÚ‡ «å‡ÎÂÌ¸ÍËÂ „ÂÌËË». Ç Ó·˘ÂÏ,ÏÓÎÓ‰ˆ˚ ÏÓÒÍ‚Ë˜Ë.

çÛ, ‡ Í‡Í ÓÔ˚Ú ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì? éÌ‚Â‰¸ ÚÓÊÂ ËÌÚÂÂÒÂÌ?

ÅÂÁÛÒÎÓ‚ÌÓ. ä‡Ê‰˚È ÔÓÎÛ˜ËÎ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ ‚˚ÒÍ‡Á‡Ú¸Òfl. çÂÓ·flÁ‡ÚÂÎ¸ÌÓ Ò ÚË·ÛÌ˚. ÑËÒÍÛÒÒËËÔÓ‰ÓÎÊ‡ÎËÒ¸ ‚ÂÁ‰Â: ‚ ÔÂÂ˚‚‡ı, ‚‰ÂÚÒÍËı Ò‡‰‡ı, ‚ ‡‚ÚÓ·ÛÒÂ. ÇÓÚ ÚÛÚÔË„Ó‰ËÎËÒ¸ ÏÓÒÍÓ‚ÒÍËÂ ÔÓ·ÍË! åÌÂ,Í‡Í ‚ÒÂ„‰‡, ËÌÚÂÂÒÌÓ ·˚ÎÓ ÔÓÒÎÛ¯‡Ú¸ÏÌÂÌËÂ flÔÓÌÒÍËı Û˜fiÌ˚ı: ÓÌË ‰‡‚ÌÓ ËÒÂ¸ÂÁÌÓ Á‡ÌËÏ‡˛ÚÒfl Ì‡ÛÍÓÈ ‡ÌÌÂ„Ó‡Á‚ËÚËfl Â·ÂÌÍ‡. åÓËı ‰ÛÁÂÈ-ÍÓÎÎÂ„ ËÁêË„Ë, Å‡ÍÛ… åÌÓ„Ëı. íÂÏ‡ Ì‡ ÒÎÛıÛ,ËÌÚÂÂÒÛÂÚ Ë ‚ÓÎÌÛÂÚ ‚ÒÂı.

çÛ, ‡ ÓÔ˚Ú ìÍ‡ËÌ˚, äËÂ‚‡? ÇÂ‰¸Ç‡Ï ÚÓÊÂ ·˚ÎÓ ˜ÚÓ ÒÍ‡Á‡Ú¸?

ü Ë ‡ÒÒÍ‡Á‡Î. åÓËÏ ÍÓÎÎÂ„‡Ï, ‚ ÚÓÏ˜ËÒÎÂ Ë ÏÓÒÍÓ‚ÒÍËÏ, ÏÌÓ„ÓÂ ÔÓÍ‡Á‡ÎÓÒ¸ËÌÚÂÂÒÌ˚Ï. ç‡ÔËÏÂ, Ì‡¯ ÔÓÂÍÚÒÓÁ‰‡ÌËfl ÒÂËË Û˜Â·ÌËÍÓ‚ ‰Îfl Ó‰ËÚÂÎÂÈ.Ç 2005 „Ó‰Û ‚˚¯ÂÎ ÔÂ‚˚È – «ì˜ËÚÂÒ¸·˚Ú¸ Ó‰ËÚÂÎflÏË. éÚ ·ÂÂÏÂÌÌÓÒÚË ‰Ó 3ÎÂÚ». Ö˘fi ‡Ì¸¯Â, ‚ 2004 „Ó‰Û, Ï˚ÔÓ‚ÂÎË ‚ äËÂ‚Â Ì‡Û˜ÌÓ-Ô‡ÍÚË˜ÂÒÍÛ˛ÍÓÌÙÂÂÌˆË˛ «ëÓ‚ÂÏÂÌÌ˚Â ÔflÚËÎÂÚÌËÂ‰ÂÚË: ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚË ‡Á‚ËÚËfl». ÅÓÎÂÂ ÒÚ‡Û˜fiÌ˚ı Ë ÓÍÓÎÓ Ú˚Òfl˜Ë Ô‡ÍÚË˜ÂÒÍËı‡·ÓÚÌËÍÓ‚ ÌÂÒÍÓÎ¸ÍÓ ‰ÌÂÈ ÔÂÂ·Ë‡ÎË‰Ó ÏÂÎÓ˜ÂÈ ‚ÒÂ ‡ÒÔÂÍÚ˚ ˝ÚÓÈ ÒÎÓÊÌÂÈ¯ÂÈÔÓ·ÎÂÏ˚. çÛ, Ë Ó˜ÂÌ¸ ‚‡ÊÂÌ ÓÔ˚ÚÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì˚ı ‰Ó¯ÍÓÎ¸Ì˚ıÛ˜ÂÊ‰ÂÌËÈ, Ú‡ÍËı, Ì‡ÔËÏÂ, Í‡Í‰ÂÚÒÍËÈ Ò‡‰ «åÂË‰Ë‡Ì», ‚ ÍÓÚÓÓÏ,ÍÓÏÂ Ò‡ÏËı ÍËÂ‚ÎflÌ, Ó·Û˜‡˛ÚÒfl Â˘Â‰ÂÚË ËÁ 17 ÒÚ‡Ì ÏË‡.

äÒÚ‡ÚË, Ó ÔÓ·ÎÂÏ‡ı. Ä ·˚ÎÓ ˜ÚÓ-ÚÓ Ì‡ ÙÓÛÏÂ ‚ åÓÒÍ‚Â, ˜ÚÓ, Ì‡ Ç‡¯‚Á„Îfl‰, ÚÂ·ÛÂÚ ·ÓÎÂÂ ÔËÒÚ‡Î¸ÌÓ„Ó‚ÌËÏ‡ÌËfl?

ÑÎfl ÔÂ‚Ó„Ó ‡Á‡ ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÚÓ„Ó, Ó˜fiÏ „Ó‚ÓËÎË. çÓ, ÍÓÌÂ˜ÌÓ, Ì‡ Ó˜ÂÂ‰ËÓ·ÒÛÊ‰ÂÌËÂ ‚ÓÔÓÒÓ‚ ‚ÎËflÌËfl ÌÓ‚˚ıËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌ˚ı ÚÂıÌÓÎÓ„ËÈ Ì‡ÔÒËıÓÎÓ„Ë˛ Ë ÔÓÁÌ‡‚‡ÚÂÎ¸ÌÛ˛‡ÍÚË‚ÌÓÒÚ¸ ‰ÂÚÂÈ, Í‡‰ËÌ‡Î¸ÌÓÂËÁÏÂÌÂÌËÂ ÒËÒÚÂÏ˚ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍË

ÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍËı Í‡‰Ó‚. ç‡‰Ó „Ó‚ÓËÚ¸ Ó‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË ÚÓÎÂ‡ÌÚÌÓÒÚË, ÓÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‡ÒÔÂÍÚ‡ı, Ó ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚflı‚ÌÂ¯ÍÓÎ¸Ì˚ı Û˜ÂÊ‰ÂÌËÈ ‚ ‡·ÓÚÂ Ò‰ÂÚ¸ÏË ÏÎ‡‰¯Â„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡, ËÁÛ˜ÂÌËË‡Á‚ËÚËfl ‡‚ÚÓËÚÂÚÌ˚ı ÏËÓ‚˚ıÙËÎÓÒÓÙÒÍËı Ë ÔÂ‰‡„Ó„Ë˜ÂÒÍËı ÒËÒÚÂÏ…

í‡ÍËı, Í‡Í ÒËÒÚÂÏ‡ å‡ËËåÓÌÚÂÒÒÓË?

èÓ˜ÂÏÛ ·˚ Ë ÌÂÚ? ÖÈ ÛÊÂ ÒÓÚÌË ÎÂÚ, ‡ÓÌ‡ ÔÓ‰ÓÎÊ‡ÂÚ ‡Á‚Ë‚‡Ú¸Òfl, ÔË˜fiÏ ‚ÒÚ‡Ì‡ı-ÎË‰Â‡ı ËÌÙÓÏ‡ˆËÓÌÌ˚ıÚÂıÌÓÎÓ„ËÈ, Ú‡ÍËı Í‡Í üÔÓÌËfl, ûÊÌ‡fläÓÂfl. çÓ ÂÒÚ¸ Ë ÏÌÓ„Ó ÌÓ‚˚ıËÒÒÎÂ‰Ó‚‡ÌËÈ. ç‡ÔËÏÂ, Ó ‚ÎËflÌËËÏÛÁ˚ÍË Ì‡ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î¸ÌÓÂ ‡Á‚ËÚËÂ‰ÂÚÂÈ ‡ÌÌÂ„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡.

ÅÓËÒ åËı‡ÈÎÓ‚Ë˜, Ì‡ Á‡Í˚ÚËËÙÓÛÏ‡ ˆËÚËÓ‚‡ÎË Ç‡¯Ë ÒÎÓ‚‡:«ÑÓ¯ÍÓÎ¸ÌÓÂ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ Ì‡‰ÓÒ˜ËÚ‡Ú¸ ‚˚Ò¯ËÏ, ‚Òfi ÓÒÚ‡Î¸ÌÓÂ‚ÂÏÂÌÌ˚Ï Ë ÔÓÙÂÒÒËÓÌ‡Î¸Ì˚Ï».ùÚÓ Ú‡Í?

Ä ‰‡‚‡ÈÚÂ ‚ÒÔÓÏÌËÏ ÒÎÓ‚‡ã.ç.íÓÎÒÚÓ„Ó: «éÚ ÔflÚËÎÂÚÌÂ„Ó Â·fiÌÍ‡ ‰ÓÏÂÌfl ÚÓÎ¸ÍÓ ¯‡„, ‡ ÓÚ ÌÓ‚ÓÓÊ‰fiÌÌÓ„Ó –ÒÚ‡¯Ì‡fl ÔÓÔ‡ÒÚ¸».

ëÂ„Ó‰Ìfl Û Ì‡ÛÍË ‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÓÒÌÓ‚‡ÌËÈÁ‡fl‚ËÚ¸, ˜ÚÓ ÓÒÌÓ‚‡ ÎË˜ÌÓÒÚË Í‡Ê‰Ó„ÓÙÓÏËÛÂÚÒfl ‰Ó ÔflÚË ÎÂÚ. àÏÂÌÌÓÔÓ˝ÚÓÏÛ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚Í‡ Ë ÔÓ‚Â‰ÂÌËÂ ‚åÓÒÍ‚Â ‚ 2010 „Ó‰Û ÔÓ‰ ˝„Ë‰ÓÈ ûçÖëäéÇÒÂÏËÌÓ„Ó ÙÓÛÏ‡ «ÇÓÒÔËÚ‡ÌËÂ ËÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ ‰ÂÚÂÈ ÏÎ‡‰¯Â„Ó ‚ÓÁ‡ÒÚ‡»ÒÚ‡ÌÂÚ ÁÌ‡ÍÓ‚˚Ï ÒÓ·˚ÚËÂÏ ÌÂ ÚÓÎ¸ÍÓ ‚ÔÂ‰‡„Ó„ËÍÂ, ÌÓ Ë ‚ ÙÓÏËÓ‚‡ÌËË ÌÓ‚Ó„ÓÓ·ÎËÍ‡ ˜ÂÎÓ‚Â˜ÂÒÍÓÈ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËË. �

Ukrayna’daki tecrübeleriniz ›fl›¤›ndasiz de enteresan fleyler aktarm›fls›n›zd›rherhalde?

Mesela proje kapsam›nda Aile Olma-y› Ö¤renin ve Hamilelikten 3 Yafl›na Ka-dar isimli kitaplar 2005 y›l›nda ilk seriolarak yay›nlanm›flt›. Daha öncesinde2004 y›l›nda Kiev’de yapt›¤›m›z “Günü-müzde 5 Yafl›ndaki Çocuklar ve TemelE¤itimleri” adl› bilim konferans›. (100den fazla bilim adam›, Ukrayna’da 17 ay-r› ülkeden ö¤rencinin e¤itim gördü¤üUluslararas› Meridyen Anaokulu ve bineyak›n e¤itimci en ince ayr›nt›s›na kadarbu konu ile ilgili fikirlerini beyan etmifl-lerdir. ).

Moskova forumu’nda en önemli gör-dü¤ünüz ve üzerinde durulmas› gere-ken konu neydi?

Teknolojinin çocuk e¤itimi, psikolojikteknikler ve e¤itmenlerin yetifltirilmesiiçin kullan›m› gibi konular çok önemliy-di. fiunu da söylemek gerekir ki, çocukla-ra e¤itim kurumlar› d›fl›nda da hoflgörü-lü olmay› telkin etmek, meflhur filozofve ilim adamlar›n›n ö¤retilerini ifllemekve dini konularda e¤itim aç›l›m›n› sa¤la-mak çok önemlidir.

Mariya Montesori sistemi gibi mi? Niçin olmas›n. Bu sistem 100 yafl›nda

ve geliflimine Japonya ve Kore gibi stan-dard› yüksek ülkeler aras›nda devamediyor. Ayr›ca yeni araflt›rmalarda göz-lemlenen çocuklara erken yaflta entelek-tüel geliflimleri için müzik e¤itimi verili-yor.

Boris Mihailovic, forumun kapal› bö-lümünde size ait olan bir sözden bahse-dilmiflti. (Anaokulu e¤itimi yüksek e¤i-tim, geri kalan dönemse profesyonele¤itimdir. ) Bu konuyu nas›l anlamal›-y›z?

Bu soru bana Tolstoy’un bir sözünühat›rlatt›. (Befl yafl›ndaki bir çocuklaaramda bir ad›m vard›r. Yeni do¤muflbir çocukla ise da¤lar kadar mesafe var-d›r). Bugün bilim, insan›n temel gelifli-mini 5 yafl›nda tamamlad›¤›n› kan›tl›-yor. Bunun içindir ki UNESCO’nun 2010y›l›nda planlad›¤›, “Çocuklar›n AnaokuluE¤itim ve Ö¤retimi” konulu forum, sa-dece e¤itimde de¤il, insanl›¤›n da gelifl-mesinde önemli bir dönüm noktas› yenibir dönüm noktas› olacakt›r.�

10 ÓÍÚfl·fl 2008 „Ó‰‡ ‚Í‡ÙÂ‰‡Î¸ÌÓÏ ı‡ÏÂ Ò‚flÚÓ„Ó‚ÂÎËÍÓÏÛ˜ÂÌËÍ‡ ÉÂÓ„Ëfl Ì‡

î‡Ì‡Â (ëÚ‡Ï·ÛÎ, íÛˆËfl) Í‡ÚÍËÏÏÓÎÂ·ÌÓÏ ÓÚÍ˚Î‡Ò¸ ‚ÒÚÂ˜‡ÔÂ‰ÒÚÓflÚÂÎÂÈ Ë ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈèÓÏÂÒÚÌ˚ı Ô‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚ı ˆÂÍ‚ÂÈ,ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌ‡fl ‰‚ÛıÚ˚Òfl˜ÌÓÏÛ ˛·ËÎÂ˛Ò‚flÚÓ„Ó ‡ÔÓÒÚÓÎ‡ è‡‚Î‡, ÍÓÚÓ˚ÈÔÂ‰ÔÓÎÓÊËÚÂÎ¸ÌÓ Ó‰ËÎÒfl ÓÍÓÎÓ 8 „Ó‰‡ÓÚ êÓÊ‰ÂÒÚ‚‡ ïËÒÚÓ‚‡. åÓÎÂ·ÂÌÒÓ‚Â¯ËÎ ë‚flÚÂÈ¯ËÈ è‡ÚË‡ıäÓÌÒÚ‡ÌÚËÌÓÔÓÎ¸ÒÍËÈ Ç‡ÙÓÎÓÏÂÈ.

åËÚÓÔÓÎËÚ ëÏÓÎÂÌÒÍËÈ Ëä‡ÎËÌËÌ„‡‰ÒÍËÈ äËËÎÎ ‚ Ò‚ÓÂÏÁ‡fl‚ÎÂÌËË ÓÚ ËÏÂÌË ÓÒÒËÈÒÍÓÈ‰ÂÎÂ„‡ˆËË ÓÚÏÂÚËÎ ÒÚÂÏÎÂÌËÂ êÛÒÒÍÓÈÔ‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÈ ˆÂÍ‚Ë ÔÓ‰‰ÂÊ‡Ú¸ËÌËˆË‡ÚË‚Û ë‚flÚÂÈ¯Â„Ó è‡ÚË‡ı‡äÓÌÒÚ‡ÌÚËÌÓÔÓÎ¸ÒÍÓ„Ó, ÔÓÊÂÎ‡‚¯Â„ÓËÒÔÓÎ¸ÁÓ‚‡Ú¸ ˝ÚÓÚ ˛·ËÎÂÈ ‰Îfl‰ÓÒÚËÊÂÌËfl ÎÛ˜¯ÂÈ ÍÓÓ‰ËÌ‡ˆËË‚ÒÂÔ‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚ı ÛÒËÎËÈ ÔÂÂ‰ ÎËˆÓÏÔÓ·ÎÂÏ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ÏË‡.

ë‚flÚÂÈ¯ËÈ è‡ÚË‡ı åÓÒÍÓ‚ÒÍËÈ Ë‚ÒÂfl êÛÒË ÄÎÂÍÒËÈ II* ÔË·˚Î ‚ ëÚ‡Ï·ÛÎ‰Îfl Û˜‡ÒÚËfl ‚ Á‡ÍÎ˛˜ËÚÂÎ¸ÌÓÏ Á‡ÒÂ‰‡ÌËË‚ÒÚÂ˜Ë ÔÂ‰ÒÚÓflÚÂÎÂÈ Ë ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈèÓÏÂÒÚÌ˚ı Ô‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚ı ˆÂÍ‚ÂÈ.ëÓÒÚÓflÎ‡Ò¸ ·ÂÒÂ‰‡ ÒÓ ë‚flÚÂÈ¯ËÏè‡ÚË‡ıÓÏ äÓÌÒÚ‡ÌÚËÌÓÔÓÎ¸ÒÍËÏÇ‡ÙÓÎÓÏÂÂÏ, ÔÓÒÎÂ ÍÓÚÓÓÈ ‰‚‡Ô‡ÚË‡ı‡ Ì‡Ô‡‚ËÎËÒ¸ ‚ è‡ÚË‡¯ËÈı‡Ï Ò‚flÚÓ„Ó ‚ÂÎËÍÓÏÛ˜ÂÌËÍ‡ ÉÂÓ„ËflèÓ·Â‰ÓÌÓÒˆ‡ Ì‡ Á‡ÍÎ˛˜ËÚÂÎ¸ÌÓÂ

Á‡ÒÂ‰‡ÌËÂ ‚ÒÚÂ˜Ë. Ç ÚÓÚ ÊÂ ‰ÂÌ¸ë‚flÚÂÈ¯ËÈ è‡ÚË‡ı åÓÒÍÓ‚ÒÍËÈ Ë ‚ÒÂflêÛÒË ÄÎÂÍÒËÈ II ÔËÌflÎ Û˜‡ÒÚËÂ ‚ÓÚÍ˚ÚËË ÔËÛÓ˜ÂÌÌÓ„Ó Í ˛·ËÎÂ˛ÒËÏÔÓÁËÛÏ‡, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓ„Ó Ò‚flÚÓÏÛ‡ÔÓÒÚÓÎÛ è‡‚ÎÛ.

Ç Ò‚ÓÂÏ Ó·‡˘ÂÌËË ÔÂ‰ÒÚÓflÚÂÎ¸êÛÒÒÍÓÈ Ô‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÈ ˆÂÍ‚Ë ÛÍ‡Á‡Î Ì‡‡ÍÚÛ‡Î¸ÌÓÂ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ Ì‡ÒÎÂ‰Ëfl Ò‚flÚÓ„Ó‡ÔÓÒÚÓÎ‡ è‡‚Î‡ Ë Ó·‡ÚËÎÒfl ÍÔ‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚Ï ·‡Ú¸flÏ Ò ÔËÁ˚‚ÓÏ«‰ÂÎ‡Ú¸ ‚ÒÂ ‰Îfl ÔÂ‰ÓÚ‚‡˘ÂÌËfl‡Á‰ÂÎÂÌËÈ, ÒÚ‡‡flÒ¸ ÒÓı‡ÌflÚ¸ Â‰ËÌÒÚ‚Ó‰Ûı‡ ‚ ÒÓ˛ÁÂ ÏË‡».

12 ÓÍÚfl·fl 2008 „Ó‰‡ ‚ è‡ÚË‡¯ÂÏÒÓ·ÓÂ Ò‚flÚÓ„Ó ÉÂÓ„Ëfl èÓ·Â‰ÓÌÓÒˆ‡ Ì‡î‡Ì‡Â ÔÓ¯Î‡ ·ÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌ‡fl ÎËÚÛ„Ëfl,ÔÂÒÌÓÔÂÌËfl Ë ‚ÓÁ„Î‡Ò˚ Á‚Û˜‡ÎË Ì‡‡ÁÎË˜Ì˚ı flÁ˚Í‡ı, ‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂ – Ì‡ˆÂÍÓ‚ÌÓÒÎ‡‚flÌÒÍÓÏ. èÓ ˜ÚÂÌËËÖ‚‡Ì„ÂÎËfl ·˚ÎÓ Ó„Î‡¯ÂÌÓ ÔÓ‰ÔËÒ‡ÌÌÓÂ 11ÓÍÚfl·fl èÓÒÎ‡ÌËÂ ÔÂ‰ÒÚÓflÚÂÎÂÈèÓÏÂÒÚÌ˚ı Ô‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚ı ˆÂÍ‚ÂÈ, ‚ÍÓÚÓÓÏ ÔÂ‰ÒÚÓflÚÂÎË Ë ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎËë‚flÚÂÈ¯Ëı Ô‡‚ÓÒÎ‡‚Ì˚ı ˆÂÍ‚ÂÈ,ÒÓÁÌ‡‚‡fl ÁÌ‡˜ÂÌËÂ ÔÓ·ÎÂÏ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏË‡, ‚˚‡ÁËÎË Ò‚ÓÂ ÒÚÂÏÎÂÌËÂ Í·ÂÁÓÚÎ‡„‡ÚÂÎ¸ÌÓÏÛ Ëı Â¯ÂÌË˛,ÒÓı‡ÌÂÌË˛ Â‰ËÌÒÚ‚‡ è‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÈˆÂÍ‚Ë, ÔÓ‰ÓÎÊÂÌË˛ ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó‰Ë‡ÎÓ„‡. �

* è‡ÚË‡ı åÓÒÍÓ‚ÒÍËÈ Ë ‚ÒÂfl êÛÒË ÄÎÂÍÒËÈ IIÒÍÓÌ˜‡ÎÒfl 5 ‰ÂÍ‡·fl 2008 „. ç˚ÌÂ è‡ÚË‡ıÓÏåÓÒÍÓ‚ÒÍËÏ Ë ‚ÒÂfl êÛÒË fl‚ÎflÂÚÒfl äËËÎÎ,ËÁ·‡ÌÌ˚È 27 flÌ‚‡fl 2009 „. èÓÏÂÒÚÌ˚Ï ÒÓ·ÓÓÏêÛÒÒÍÓÈ Ô‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÈ ˆÂÍ‚Ë. (èËÏÂ˜. Â‰.)

н о в о с т и и з е в р а з и и a v r a s y a ’ d a n h a b e r l e r


В Стамбуле состоялась встречапредстоятелей Поместных

православных церквей

Ortodoks Kilise liderleri

‹stanbul’da biraraya geldi

Ekim 2008 tarihinde Georgiy Pobedo-nosets Fener Ortodoks Rum Kilise-si’nde (‹stanbul, Türkiye) Hazreti

‹sa’n›n do¤umundan tahminen 8 y›l son-ra do¤mufl havari Pavel’in iki bininci y›ldönümüne binaen Ortodoks Kiliseleri’nintüm liderleri ve temsilcileri toplant›s› aç›-l›fl duas› ile bafllad›. Aç›l›fl duas›n› ‹stanbulPatri¤i Bartholomeus yapt›.

Smolensk ve Kaliningrad MetropolitiKiril, Rus heyeti ad›na yapt›¤› konuflmadaRus Ortodoks Kilisesi’nin ‹stanbul Patri-¤i’nin bu y›l dönümünü modern dünya-n›n problemlerinin karfl›s›nda Ortodoksçabalar›n› birlefltirmek için kullanma te-flebbüsüne destek verme hevesini belirtti.Moskova ve Tüm Rusya Patri¤i II. AlekseyOrtodoks Kiliseleri’nin tüm liderleri vetemsilcileri toplant›s›n›n son oturumunakat›lmak üzere ‹stanbul’a geldi. ‹stanbulPatri¤i Bartolomeus ile görüflmesindensonra iki Patrik Georgiy Pobedonosets Fe-ner Ortodoks Rum Kilisesi’ne düzenlenentoplant›n›n son oturumuna geçtiler. Ayn›gün Moskova ve Tüm Rusya Patri¤i II. Alek-sey havari Pavel’in iki bininci y›l dönümü-ne binaen düzenlenen sempozyuma dakat›ld›.

Rus Ortodoks Kilisesi lideri sundu¤utebli¤de havari Pavel’in ruhani miras›n›nönemine dikkat çekerek di¤er liderlere“ayr›mc›l›¤›n önlenmesi için çaba göster-me”, “bar›fl ruhunu koruma” ça¤r›s›ndabulundu.

12 Ekim 2008 tarihinde Georgiy Pobe-donosets Fener Ortodoks Rum Kilisesi’nde‹lahi liturya düzenlendi, ilahi birçok dildeSlav Kilisesi dili dahil olmak üzere okundu.‹ncil okumas›ndan sonra 11 Ekim tarihindeimzalanan tüm Ortodoks Kiliseleri liderle-rinin mesaj› seslendirildi. Bu mesajda Or-todoks Kiliseleri liderleri ve temsilcilerimodern dünyan›n problemlerinin önemi-ne dikkat çekerek Ortodoks Kilisesi’nin bir-li¤ini korumaya, dinler aras› diyalogu sür-dürmeye kararl› olduklar›n› belirttiler. �


‚‡˜Â‚‡ÌËfl ‡Ì, Ì‡ÌÂÒÂÌÌ˚ı Ì‡¯ÂÈÒÚ‡ÌÂ ÚflÊÂÎÓÈ ˝ÔÓıÓÈ.

Ç ‚˚ÒÚÛÔÎÂÌËË ÔÂÂ‰ Û˜‡ÒÚÌËÍ‡ÏË Ë„ÓÒÚflÏË ÏÂÓÔËflÚËfl óÂÁ‚˚˜‡ÈÌ˚È ËèÓÎÌÓÏÓ˜Ì˚È èÓÒÓÎ êÓÒÒËÈÒÍÓÈîÂ‰Â‡ˆËË ‚ íÛˆËË Ç.Ö.à‚‡ÌÓ‚ÒÍËÈÔÓ‰˜ÂÍÌÛÎ, ˜ÚÓ ÓÚÍ˚ÚËÂ ÏÓÌÛÏÂÌÚ‡

ÁÌ‡ÏÂÌÛÂÚÒÓ·ÓÈ

‰‡Ì¸Ô‡ÏflÚË

ÒÓÓÚÂ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌËÍ‡Ï, ÔÓÔ‡‚¯ËÏ ‚ÌÂÔÓÒÚÓÈ ‚Ó‰Ó‚ÓÓÚ ËÒÚÓËË Ì‡˜‡Î‡ ïï‚ÂÍ‡. éÒÓ·Ó ËÏ ·˚ÎË ÓÚÏÂ˜ÂÌ˚ ÛÒËÎËflÓÒÒËÈÒÍËı ‰ËÔÎÓÏ‡ÚÓ‚, ‡ Ú‡ÍÊÂ ñÂÌÚ‡Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÈ ÒÎ‡‚˚ ‚ ‚ÓÒÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËËÔ‡ÏflÚÌËÍ‡.

íÛÂˆÍËÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË – ÔÂ‚˚ÈÁ‡ÏÂÒÚËÚÂÎ¸ ÏËÌËÒÚ‡ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ ËÚÛËÁÏ‡ íÛˆËË à.â˚ÎÏ‡Á, „Û·ÂÌ‡ÚÓ‚ËÎ‡ÈÂÚ‡ ó‡Ì‡ÍÍ‡ÎÂ é.ä˚Î˚, Ï˝ „.É‡ÎÎËÔÓÎË ÑÊ.ÅËÌ„ÂÎ¸ – ÓÒÓ·Ó ‚˚‰ÂÎflÎËÚÓÚ ÏÓÏÂÌÚ, ˜ÚÓ ÓÚÍ˚ÚËÂ ÏÂÏÓË‡Î¸ÌÓ„ÓÍÓÏÔÎÂÍÒ‡ ÔÓ‰Ú‚ÂÊ‰‡ÂÚ ÍÂÔÍËÈ Ë‰ÛÊÂÒÚ‚ÂÌÌ˚È ı‡‡ÍÚÂ‚Á‡ËÏÓÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ ËíÛˆËÂÈ. �


Памятник российскимвоинам в Галлиполи

Gelibolu’ya Rus an›t›

17May›s 2008 tarihinde, Türki-ye’nin Çanakkale iline ba¤l› Geli-bolu ilçesinde, 1920’li y›llarda bu

bölgeye yerleflip burada vefat eden Rusaskerleri ad›na yap›lan an›t için aç›l›fl tö-reni düzenlendi. Gelibolu An›t›, AndreyPervozvann›y Vakf›, Rusya Milli KültürMerkezi yard›m›yla, Rusya FederasyonuD›fliflleri Bakanl›¤›, Türkiye’deki Rusya Fe-derasyonu Diplomatik Misyonlar› ve Tür-kiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin deste-¤iyle yeniden kurulmufltu.

Programa, Rusya Milli Kültür Merke-zi Dan›flmanl›k Komisyonu Baflkan› V. ‹.Yakunin’in bafl›nda oldu¤u kalabal›k birheyet kat›lm›flt›. Gelibolu’da gömülmüflRus subaylar›na sayg› göstermek içinbirçok kültür temsilcisi, yazar, tarihçi,Gelibolu’dan insanlar gelmiflti. Aç›l›fl tö-reninde Moskova Askeri Lisesi’nin Or-kestras› ve Mehter Tak›m› berabermarfllar çald›. Rusya Milli Kültür Merke-zi Dan›flmanl›k Komisyonu Baflkan› V. ‹.Yakunin “Rus askerleri ad›na tarihi an›-t›n dikilmesinin Rus Ortodoks Kilisesibirli¤inin yeniden kurulmas›n›n y›l dö-nümüne denk geldi¤ini vurgulad›. Buan›t y›llar›n kopard›¤› ba¤lant›y› birlefl-tiren zaman makinesi gibi ülkemizin al-d›¤› a¤›r yaralar› sarmaya yarayan birvesile olacakt›r” dedi. Rusya Federasyo-nu Türkiye Büyükelçisi V. E. ‹vanovskiyise an›t›n dikilmesinin XX. yüzy›l›n ba-fl›ndaki zor dönemde yaflayan yurttaflla-r›m›z› unutmad›¤›m›z›n ve onlar› hat›r-lad›¤›m›z›n bir göstergesi oldu¤unu ifa-de etti. Rus diplomatlar›n›n ve RusyaMilli Kültür Merkezi’nin an›t›n dikilme-sine yapt›¤› katk›lar›n›n alt›n› çizdi.

Türkiye taraf›n› temsil eden TürkiyeKültür ve Turizm Bakan yard›mc›s› I. Y›l-maz, Çanakkale valisi O. K›rl›, Gelibolu ilçe-si Belediye Baflkan› C. Bingöl an›t›n dikil-mesinin Rusya ile Türkiye aras›ndaki sa¤-lam iliflkileri gösterdi¤ini vurgulad›lar. �

17 Ï‡fl Ò.„. ‚ „. É‡ÎÎËÔÓÎË (íÛˆËfl)ÒÓÒÚÓflÎ‡Ò¸ ÚÓÊÂÒÚ‚ÂÌÌ‡flˆÂÂÏÓÌËfl ÓÚÍ˚ÚËfl

ÏÂÏÓË‡Î¸ÌÓ„Ó ÍÓÏÔÎÂÍÒ‡ ‚ Ô‡ÏflÚ¸ ÓÓÒÒËÈÒÍËı ‚ÓËÌ‡ı, ÛÏÂ¯Ëı ËÔÓıÓÓÌÂÌÌ˚ı Á‰ÂÒ¸ ‚ 20-Â „Ó‰˚ XX ‚ÂÍ‡.É‡ÎÎËÔÓÎËÈÒÍËÈ Ô‡ÏflÚÌËÍ ‚ÓÒÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌÔË ÒÓ‰ÂÈÒÚ‚ËË îÓÌ‰‡ ÄÌ‰ÂflèÂ‚ÓÁ‚‡ÌÌÓ„Ó – ñÂÌÚ‡ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÈÒÎ‡‚˚ êÓÒÒËË (ñçë), ÔÓ‰‰ÂÊÍÂåËÌËÒÚÂÒÚ‚‡ ËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı ‰ÂÎêÓÒÒËÈÒÍÓÈ îÂ‰Â‡ˆËË ËÓÒÒËÈÒÍËı‰ËÔÎÓÏ‡ÚË˜ÂÒÍËı ÏËÒÒËÈ ‚íÛˆËË, ‡ Ú‡ÍÊÂ ‚Ó‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚ËË ÒÚÛÂˆÍËÏË ‚Î‡ÒÚflÏË.

Ç ÏÂÓÔËflÚËË ÔËÌflÎ‡Û˜‡ÒÚËÂ ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸Ì‡flÓÒÒËÈÒÍ‡fl ‰ÂÎÂ„‡ˆËfl ‚Ó „Î‡‚Â ÒÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ ÔÓÔÂ˜ËÚÂÎ¸ÒÍÓ„ÓÒÓ‚ÂÚ‡ ñçë Ç.à. üÍÛÌËÌ˚Ï. èÓ˜ÚËÚ¸Ô‡ÏflÚ¸ ÛÒÒÍËı ÓÙËˆÂÓ‚ ‚ É‡ÎÎËÔÓÎËÔËÂı‡ÎË ‰ÂflÚÂÎË ÍÛÎ¸ÚÛ˚, ÔËÒ‡ÚÂÎË,ËÒÚÓËÍË, ÔÓÚÓÏÍË „‡ÎÎËÔÓÎËÈˆÂ‚.åÛÁ˚Í‡Î¸ÌÓÂ ÒÓÔÓ‚ÓÊ‰ÂÌËÂ ˆÂÂÏÓÌËË·˚ÎÓ Ó·ÂÒÔÂ˜ÂÌÓ ÓÍÂÒÚÓÏ åÓÒÍÓ‚ÒÍÓ„Ó‚ÓÂÌÌÓ-ÏÛÁ˚Í‡Î¸ÌÓ„Ó Û˜ËÎË˘‡ ËÚÛÂˆÍËÏ ‚ÓÂÌÌÓ-ÏÛÁ˚Í‡Î¸Ì˚ÏÓÍÂÒÚÓÏ «åÂıÚÂ».

èÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸ ÔÓÔÂ˜ËÚÂÎ¸ÒÍÓ„Ó ÒÓ‚ÂÚ‡ñçë Ç.à.üÍÛÌËÌ ÓÚÏÂÚËÎ ÒËÏ‚ÓÎË˜ÌÓÒÚ¸ÓÚÍ˚ÚËfl ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓ„Ó ÏÂÏÓË‡Î‡·ÂÎÓ„‚‡‰ÂÈˆÂ‚ ‚ „Ó‰Ó‚˘ËÌÛ‚ÓÒÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËfl Â‰ËÌÒÚ‚‡ êÛÒÒÍÓÈÔ‡‚ÓÒÎ‡‚ÌÓÈ ˆÂÍ‚Ë. ùÚÓÚ ÏÓÌÛÏÂÌÚ,‡ÍˆÂÌÚËÓ‚‡Î ÓÌ, Ï‡¯ËÌ‡ ‚ÂÏÂÌË, ÒÔÓÏÓ˘¸˛ ÍÓÚÓÓÈ ÒÓÂ‰ËÌflÂÚÒfl‡ÁÓ‚‡ÌÌ‡fl Ò‚flÁ¸ ‚ÂÏÂÌ, ËÌÒÚÛÏÂÌÚ

a v r a s y a ’ d a n h a b e r l e r н о в о с т и и з е в р а з и и

н о в о с т и п л а т ф о р м ы D A P ’ d a n h a b e r l e r


Культурные традиции всовременном мире

Kültürler M›s›r’da bulufltu

Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyatEnstitüsü ve M›s›r-Rusya Üniver-sitesi’nin birlikte düzenledikleri,

Rusya Federasyonu D›fliflleri Bakanl›¤›,Uluslararas› Diyalog Avrasya Platformuve Avrupa Kültürden Bar›fla Kurumla-r›’n›n destekledi¤i, “M›s›r ve Yak›n Do-¤u Ülkelerindeki Kültürel Gelenekler.Geçmifl, fiimdiki Zaman, Gelecek.” ko-nulu konferans M›s›r’›n baflkenti Kahi-re’de gerçekleflti.

Konferans konular›ndan biri de, “‹s-lam Co¤rafyas›nda ve Dünyada Mede-niyetler aras› Diyalog ve Birlikte Yafla-ma Prati¤i; Gülen Hareketi” oldu. M›s›rkültürünün etkilerinin yan› s›ra kültür-ler aras›ndaki etkileflimin konu edildi¤ikonferans›n ikinci gününde akademis-yenler Gülen Hareketinin getirdi¤i ba-r›fl mesajlar› ve kültürler aras›ndaki ça-t›flmalar› sona erdirmek için icra etti¤imisyonun üzerinde durdu. Konferansa60’tan fazla Rus akademisyenle Al-manya, Fransa, Türkiye, M›s›r ve Avus-turya gibi ülkelerden önde gelen isim-ler kat›ld›. Programa Türkiye’den kat›-lan Selçuk Üniversitesi ö¤retim üyesiProf. Yasin Aktay, Fatih Üniversitesi ö¤-retim üyesi Yrd. Doç. Gökhan Bac›k, M›-s›r’dan Prof. Dr. Huda Dervifl, Rusya’danAli Sami Y›ld›r›m, Gülen Hareketi ile il-gili birer tebli¤ sundular. KonferanstaGülen’in hayat›n› anlatan Rusça, ‹ngi-lizce ve Almanca kitaplar tüm kat›l›m-c›lara hediye edildi. Ayr›ca Gülen’le ilgi-li bir de film gösterildi.

Müzakereler k›sm›nda Rusya’da ya-y›nlanan Rodina dergisinden TatyanaFilippova, Gülen Hareketinin insanlarabar›fl› ve birlikte yaflamay› ö¤ütledi¤inibelirtti. Gülen’in flu anda Rusya’daki ta-rihçiler, kültür ve düflünce adamlar› ta-raf›ndan araflt›r›ld›¤›n›n alt›n› çizen Fi-lippova, Gülen’in dinin modern dünya-da nas›l yaflanaca¤›n› gösterdi¤ini deifade etti. Filippova, yap›c› ve yol göste-rici bir hayat› olan Gülen’le ilgili olarakönümüzdeki dönemlerde pek çok yay›nhaz›rlamay› düflündüklerini ifade etti.Avrupa Kültürden Bar›fla Kurumu Bafl-kan› Avusturyal› fikir adam› Prof. WillieAugustat ise, Gülen Hareketinin küre-sel bir hareket oldu¤unu belirtti. �

28 ÓÍÚfl·fl – 4 ÌÓfl·fl 2008„. ‚ÒÚÓÎËˆÂ Ö„ËÔÚ‡ ä‡ËÂ ÔÓ¯Î‡ÍÓÌÙÂÂÌˆËfl «äÛÎ¸ÚÛÌ˚Â

Ú‡‰ËˆËË Ö„ËÔÚ‡ Ë ÒÚ‡Ì ÅÎËÊÌÂ„ÓÇÓÒÚÓÍ‡. èÓ¯ÎÓÂ, Ì‡ÒÚÓfl˘ÂÂ, ·Û‰Û˘ÂÂ.»,Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌ‡fl ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ àÇ êÄç ËÖ„ËÔÂÚÒÍÓ-êÓÒÒËÈÒÍËÏ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚÓÏÔË ÔÓ‰‰ÂÊÍÂ åàÑ êî, ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈèÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl ËÂ‚ÓÔÂÈÒÍÓÈ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈ Ó„‡ÌËÁ‡ˆËË«åË ˜ÂÂÁ ÍÛÎ¸ÚÛÛ».

íÂÏÓÈ Ó‰ÌÓÈ ËÁ ÒÂÍˆËÈ ÍÓÌÙÂÂÌˆËËÒÚ‡Î‡ «è‡ÍÚËÍ‡ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂÊ‰ÛˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflÏË Ë ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ„ÓÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl ‚ ËÒÎ‡ÏÒÍËı ÒÚ‡Ì‡ı Ë‚Ó ‚ÒÂÏ ÏËÂ: Ñ‚ËÊÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡». ç‡ ‚ÚÓÓÈ ‰ÂÌ¸ ÍÓÌÙÂÂÌˆËË,Á‡ÚÓÌÛ‚¯ÂÈ, ÔÓÏËÏÓ ‚ÎËflÌËfl ÍÛÎ¸ÚÛ˚Ö„ËÔÚ‡ Ì‡ ‰Û„ËÂ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ Â˘Â Ë‚Á‡ËÏÌ˚È ÍÛÎ¸ÚÛÌ˚È Ó·ÏÂÌ, Û˜‡ÒÚÌËÍËÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎËÒ¸ Ì‡ Ó·ÒÛÊ‰ÂÌËË ‚ÒÂÓ·˘ÂÈˆÂÎË ÔÂÍ‡˘ÂÌËfl ÒÚÓÎÍÌÓ‚ÂÌËÈ ÏÂÊ‰ÛÍÛÎ¸ÚÛ‡ÏË Ë ÒÓÁ‰‡ÌËfl ÏË‡ Ì‡ áÂÏÎÂ.ÇÏÂÒÚÂ Ò ÓÒÒËÈÒÍËÏË Û˜‡ÒÚÌËÍ‡ÏË, ˜ËÒÎÓÍÓÚÓ˚ı ÔÂ‚˚ÒËÎÓ 60, Ò‚ÓË ‰ÓÍÎ‡‰˚Á‡˜ËÚ‡ÎË ËÁ‚ÂÒÚÌ˚Â Û˜ÂÌ˚Â ËÁ ÉÂÏ‡ÌËË,î‡ÌˆËË, íÛˆËË, Ö„ËÔÚ‡ Ë Ä‚ÒÚËË.èÓÙÂÒÒÓ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ëÂÎ˜ÛÍ üÒËÌÄÍÚ‡È, ‰ÓˆÂÌÚ ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ î‡ÚËı ÉfiÍı‡ÌÅ‡‰ÊËÍ, ÔÓÙÂÒÒÓ ïÛ‰‡ ÑÂ‚Ë¯ ËÁ

Ö„ËÔÚ‡ Ë ÍÓÓ‰ËÌ‡ÚÓ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl ‚ êÓÒÒËË ÄÎË ë‡ÏË â˚Î‰˚˚ÏÁ‡˜ËÚ‡ÎË Ò‚ÓË ‰ÓÍÎ‡‰˚ ‚ ‡ÏÍ‡ı ÒÂÍˆËË,ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓÈ ‰‚ËÊÂÌË˛ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡É˛ÎÂÌ‡. ì˜‡ÒÚÌËÍË ÍÓÌÙÂÂÌˆËË ËÏÂÎË‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ ÓÁÌ‡ÍÓÏËÚ¸Òfl Ò ËÁ‰‡ÌËflÏËÌ‡ ÛÒÒÍÓÏ, ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ Ë ÌÂÏÂˆÍÓÏflÁ˚Í‡ı Ë ÙËÎ¸ÏÓÏ, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌ˚ÏË ÊËÁÌËÉ˛ÎÂÌ‡.

ÇÓ ‚ÂÏfl ‰ËÒÍÛÒÒËÓÌÌÓ„Ó Á‡ÒÂ‰‡ÌËflÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ÌËˆ‡ ÓÒÒËÈÒÍÓ„Ó ÊÛÌ‡Î‡«êÓ‰ËÌ‡» í‡Ú¸flÌ‡ îËÎËÔÔÓ‚‡ ÓÚÏÂÚËÎ‡,˜ÚÓ É˛ÎÂÌ ÒÓ‚ÂÚÛÂÚ Î˛‰flÏ ÊËÚ¸ ‚ ÏËÂ ËÒÓ„Î‡ÒËË, Ë, ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡fl ËÌÚÂÂÒ Í‰‚ËÊÂÌË˛ É˛ÎÂÌ‡ ÒÓ ÒÚÓÓÌ˚ ÏÌÓ„ËıÓÒÒËÈÒÍËı ËÒÚÓËÍÓ‚, ‰ÂflÚÂÎÂÈ ÍÛÎ¸ÚÛ˚Ë Û˜ÂÌ˚ı, ÒÍ‡Á‡Î‡, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ ÔÓÍ‡Á˚‚‡ÂÚ,Í‡Í ÏÓÊÌÓ ·˚Ú¸ ‚ÂÛ˛˘ËÏ ‚ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ. èÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎ¸ÊÛÌ‡Î‡ «êÓ‰ËÌ‡» Ú‡ÍÊÂ ‚˚‡ÁËÎ‡ÊÂÎ‡ÌËÂ ‚ ·ÎËÊ‡È¯ÂÏ ·Û‰Û˘ÂÏÔÓ‰„ÓÚÓ‚ËÚ¸ ËÁ‰‡ÌËfl, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌ˚ÂÊËÁÌË É˛ÎÂÌ‡, ÔÓÍ‡Á˚‚‡˛˘ÂÈÔ‡‚ËÎ¸Ì˚È ÔÛÚ¸ Î˛‰flÏ Ë ÒÎÛÊ‡˘ÂÈÔËÏÂÓÏ ‰Îfl ÌËı.

ÉÎ‡‚‡ Â‚ÓÔÂÈÒÍÓÈ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈÓ„‡ÌËÁ‡ˆËË «åË ˜ÂÂÁ ÍÛÎ¸ÚÛÛ»ÔÓÙÂÒÒÓ ÇËÎÎË Ä„Û¯Ú‡Ú ÓÚÏÂÚËÎ„ÎÓ·‡Î¸ÌÓÒÚ¸ ‰‚ËÊÂÌËfl É˛ÎÂÌ‡. �


‰Ìfl ÓÊ‰ÂÌËfl ˝ÚÓ„Ó ‚ÂÎËÍÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Ì‡¯Â„Ó ‚ÂÏÂÌË. ùÚÓ Â¯ÂÌËÂÔÓ‰‰ÂÊ‡ÎË é„‡ÌËÁ‡ˆËfl ÚÛÂˆÍÓÈÍÛÎ¸ÚÛ˚ Ë ËÒÍÛÒÒÚ‚‡ Ë ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰Ì‡flèÎ‡ÚÙÓÏ‡ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl, ˜ÚÓÔÓ‚ÎÂÍÎÓ Á‡ ÒÓ·ÓÈ Ó„‡ÌËÁ‡ˆË˛ ÙÓÛÏ‡«ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚ Ë ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚ¸».

ç‡ ÙÓÛÏ ·˚ÎË ÔË„Î‡¯ÂÌ˚ÏËÌËÒÚ˚ ÍÛÎ¸ÚÛ˚, ‡Í‡‰ÂÏËÍË,ÔËÒ‡ÚÂÎË Ë ‰Û„ËÂ ‰ÂflÚÂÎË 14Ú˛ÍÓflÁ˚˜Ì˚ı ÒÚ‡Ì. ç‡ ˆÂÂÏÓÌËËÓÚÍ˚ÚËfl, ÔÓ¯Â‰¯ÂÈ ‚ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ÙËÎ‡ÏÓÌËË ËÏÂÌËíÓÍÚÓ„ÛÎ‡ ë‡Ú˚Î„‡ÌÓ‚‡ ÏËÌËÒÚÍÛÎ¸ÚÛ˚ Ë ÚÛËÁÏ‡ íÛˆËË ùÚÛÛÎÉ˛Ì‡È ‚˚‡ÁËÎ Ï˚ÒÎ¸ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ ÒÏÂÚ¸óËÌ„ËÁ‡ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡ ÒÚ‡Î‡ Ó˜ÂÌ¸·ÓÎ¸¯ÓÈ ÔÓÚÂÂÈ ‰Îfl ‚ÒÂ„Ó ÏË‡. É˛Ì‡ÈÓÚÏÂÚËÎ: «åË ‚Ë‰ÂÎ ‰‚Ûı óËÌ„ËÁÓ‚.èÂ‚˚È – Á‡‚ÓÂ‚‡‚¯ËÈ ÏË óËÌ„ËÒı‡Ì,‚ÚÓÓÈ ÊÂ – óËÌ„ËÁ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚, Ò‚ÓËÏËÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËflÏË ÔËÁ‚‡‚¯ËÈ ÏË Í‰Ó·Û Ë ÒÓı‡ÌÂÌË˛ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ıˆÂÌÌÓÒÚÂÈ».

ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌ˚È ÒÂÍÂÚ‡¸ÂÒÔÛ·ÎËÍË ÑÓÒ·ÓÎ çÛ-ÛÛÎË,ÔÓËÁÌÂÒ¯ËÈ Â˜¸ ÓÚ ËÏÂÌËÍË„ËÁÒÍÓ„Ó Ô‡‚ËÚÂÎ¸ÒÚ‚‡, ÓÚÏÂÚËÎ,˜ÚÓ ÁÌ‡˜ÂÌËÂ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡ ‰ÎflÍË„ËÁÒÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡ ÌÂËÁÏÂËÏÓ,Ò‚ÓËÏË ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËflÏË ÓÌ ÔÓÒÎ‡‚ËÎ



80-летие Чингиза Айтматоваотмечали без него

Aytmatov’suz 80. yafl kutlamas›

5-27 Ekim 2008 tarihleri aras›nda,K›rg›zistan Kültür Bakanl›¤› ileDiyalog Avrasya Platformu’nun

(DA) birlikte düzenledi¤i “Aytmatovve Günümüz” konulu uluslararas› fo-rum K›rg›zistan’›n baflkenti Biflkek’teyap›ld›. Geçen Haziran ay›nda yitirdi-¤imiz Aytmatov’un 80. yafl›n›n da kut-land›¤› etkinlik, Türk dünyas›ndaki 14kültür bakan›n› da bir araya getirdi.

“Yeri doldurulamaz” ifadesi, bili-nen ve çok kullan›lan bir klifledir; an-cak baz› faniler için kullan›ld›¤› za-man, ilk defa duyulan bir hakikatinsuskunlu¤unu uyand›r›r insanda. 10Haziran 2008’de bu dünyadan ayr›ld›-¤›nda Cengiz Aytmatov için kullan›lanbu klifle, kimsenin kay›ts›z kalamaya-ca¤› bir hakikatin ifadesi olmufltu. Yi-ne de bofllu¤unu hissettirmemeye ça-l›flt› geride kalanlar. Dergiler kapakla-r›na, gazeteler sayfalar›na, yazarlarsat›rlar›na tafl›d› onu, eserlerini ve ha-t›ralar›n›... Yazar›n anavatan› K›rg›zis-tan da, 2008’i “Cengiz Aytmatov Y›l›”

25-27 ÓÍÚfl·fl 2008 „Ó‰‡ ‚ÅË¯ÍÂÍÂ ÒÓÒÚÓflÎÒfl ÙÓÛÏ«ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚ Ë ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚ¸»,

Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌ˚È ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓåËÌËÒÚÂÒÚ‚ÓÏ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ ä˚„˚ÁÒÚ‡Ì‡Ë ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓÈ èÎ‡ÚÙÓÏÓÈ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl. ùÚÓ ÒÓ·˚ÚËÂ, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓÂ 80-ÎÂÚË˛ ÒÓ ‰Ìfl ÓÊ‰ÂÌËfl óËÌ„ËÁ‡ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡, Û¯Â‰¯Â„Ó ÓÚ Ì‡Ò ‚ Ë˛ÌÂ˝ÚÓ„Ó „Ó‰‡, ÒÓ·‡ÎÓ ‚ÏÂÒÚÂ ÏËÌËÒÚÓ‚ÍÛÎ¸ÚÛ˚ 14 Ú˛ÍÓflÁ˚˜Ì˚ı „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚.

Ç˚‡ÊÂÌËÂ «ÌÂ‚ÓÒÔÓÎÌËÏ‡fl ÔÓÚÂfl»ÛÔÓÚÂ·ÎflÂÚÒfl Ó˜ÂÌ¸ ˜‡ÒÚÓ, Ó‰Ì‡ÍÓ,ÍÓ„‰‡ ÓÌÓ ËÒÔÓÎ¸ÁÛÂÚÒfl ‚ ÓÚÌÓ¯ÂÌËËÌÂÍÓÚÓ˚ı ÎË˜ÌÓÒÚÂÈ, ÓÌÓ ÒÌÓ‚‡Á‡ÒÚ‡‚ÎflÂÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡ ËÒÔ˚Ú‡Ú¸ ÚÓ˜Û‚ÒÚ‚Ó, ÍÓÚÓÓÂ Óı‚‡Ú˚‚‡ÂÚ Ì‡Ò ÔÓÒÎÂÔÓÎÛ˜ÂÌËfl ËÁ‚ÂÒÚËfl Ó ÒÏÂÚË ÍÓ„Ó-ÚÓ·ÎËÁÍÓ„Ó. çÂ‚ÓÒÔÓÎÌËÏ‡fl ÔÓÚÂflóËÌ„ËÁ‡ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡, ÔÓÍËÌÛ‚¯Â„Ó ˝ÚÓÚÏË 10 Ë˛Ìfl 2008 „Ó‰‡, ÌÂ ÓÒÚ‡‚ËÎ‡‡‚ÌÓ‰Û¯Ì˚Ï ÌË Ó‰ÌÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡. íÂ,ÍÚÓ ÓÒÚ‡ÎËÒ¸ ‚ ˝ÚÓÏ ÏËÂ, ÔÓÒÚ‡‡ÎËÒ¸Á‡ÔÓÎÌËÚ¸ ˝ÚÛ ÔÛÒÚÓÚÛ, ‡ÁÏÂÒÚË‚ Ì‡Ó·ÎÓÊÍ‡ı ÊÛÌ‡ÎÓ‚ Ë ÒÚ‡ÌËˆ‡ı „‡ÁÂÚÓ·‡Á ˝ÚÓ„Ó ‚ÂÎËÍÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡, ÓÚ˚‚ÍËËÁ Â„Ó ÔÓËÁ‚Â‰ÂÌËÈ, ÒÎÓÊË‚ÒÚËıÓÚ‚ÓÌ˚Â ÙÓÏ˚, ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌ˚Â Â„ÓÔ‡ÏflÚË. êÓ‰ËÌ‡ ÔËÒ‡ÚÂÎfl äË„ËÁËflÓ·˙fl‚ËÎ‡ 2008 „Ó‰ „Ó‰ÓÏ ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡ ËÔËÌflÎ‡ Â¯ÂÌËÂ ÓÚÏÂÚËÚ¸ 80-ÎÂÚËÂ ÒÓ


äË„ËÁË˛ Ë ÊË‚ÂÚ ‚ ÒÂ‰ˆÂÍË„ËÁÒÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡. åÛıÚ‡ ò‡ı‡ÌÓ‚Ì‡ÔÓÏÌËÎ ÔËÒÛÚÒÚ‚Û˛˘ËÏ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓÒÓ‚ÂÏÂÌÌ‡fl ÏÓÎÓ‰ÂÊ¸ ‰‡ÎÂÍ‡ ÓÚÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ, Ë ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ ÔÓÎÌÓ„Ó ÓÚıÓ‰‡ ÂÂ ÓÚÓ‰ÌÓ„Ó flÁ˚Í‡ Ë ÍÛÎ¸ÚÛ˚.

ä‡ÚÍ‡fl Â˜¸ ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎflèÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl êÓÒÚËÒÎ‡‚‡ê˚·‡ÍÓ‚‡ ÌÂ ÚÂ·Ó‚‡Î‡ ÔÓ‰Ó·Ì˚ıÍÓÏÏÂÌÚ‡ËÂ‚: «ÖÒÚ¸ ‰‚‡ ÍË„ËÁÒÍËıÒÎÓ‚‡, ÍÓÚÓ˚Â ÁÌ‡ÂÚ ‚ÂÒ¸ ÏË: óËÌ„ËÁÄÈÚÏ‡ÚÓ‚».

ñÂÂÏÓÌËfl Á‡Í˚ÚËfl ÙÓÛÏ‡ÒÓÒÚÓflÎ‡Ò¸ Ú‡ÍÊÂ ‚ ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌÌÓÈÙËÎ‡ÏÓÌËË ËÏÂÌË íÓÍÚÓ„ÛÎ‡ë‡Ú˚Î„‡ÌÓ‚‡. ëÛÔÛ„Â ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡ ·˚Î‡‚Û˜ÂÌ‡ ÒÔÂˆË‡Î¸Ì‡fl ÔÂÏËflÄÒÒÓˆË‡ˆËË ÚÛÂˆÍÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛ˚ ËËÒÍÛÒÒÚ‚‡. �

ilan etti. Ayr›ca, 80. do¤um günü kut-lamalar›n›n y›lsonuna kadar tamam-lanmas› karar› al›nd›. Bu karara, TürkKültür ve Sanatlar› Ortak Yönetimi(TÜRKSOY) ile Diyalog Avrasya Platfor-mu (DA) da destek verince, Biflkek’tebafllayan “Aytmatov ve Günümüz” ad-l› forum gerçeklefltirilmifl oldu.

Foruma Türk dili konuflan 14 ülke-nin kültür bakan›, akademisyenler,yazarlar ve çok say›da davetli kat›ld›.Biflkek Toktogul Sat›lganov Devlet Fi-larmonisi’nde yap›lan aç›l›fl törenin-de, Kültür ve Turizm Bakan› Ertu¤rulGünay, Cengiz Aytmatov’un bütündünya için çok büyük bir kay›p oldu-¤unu söyledi. Günay, “Kazak flair

Muhtar fiahanov dünyada iki Cen-giz’in yaflad›¤›n› söylüyor. Birinci Cen-giz k›l›c›yla dünyay› kana bulayanCengiz Han; ikinci Cengiz ise kalemiy-le dünyay› do¤ruya, iyiye ve milli de-¤erlere sahip ç›kmaya ça¤›ran CengizAytmatov’dur” dedi.

K›rg›z hükümeti ad›na konuflanDevlet Genel Sekreteri Dosbol Nuruu-lu, Cengiz Aytmatov’un K›rg›z halk›nezdinde de¤erinin tart›fl›lamayaca-¤›n›, eserleriyle K›rg›zistan’› dünyayatan›tt›¤›n› ve yazar›n K›rg›z halk›n›nkalbinde yaflad›¤›n› belirtti. Muhtarfiahanov da, günümüz gençli¤inin özde¤erlerinden uzak, kendi dilini vekültürünü unutma tehlikesiyle karfl›karfl›ya kald›¤›n› hat›rlatt›.

DA Yönetim Kurulu Dönem Baflka-n› Rostislav R›bakov’un k›sa konuflma-s› ise her fleyi anlat›yordu. ‹ki kelimed›fl›nda K›rg›zca bilmedi¤ini, o iki keli-menin ise tüm dünyada bilindi¤inibelirten R›bakov, bu iki kelimenin“Cengiz” ve “Aytmatov” oldu¤unusöyledi. Forumun kapan›fl töreni Bifl-kek Toktogul Sat›lganov Devlet Filar-monisi’nde yap›ld›. Törende Aytma-tov’un efline de TÜRKSOY özel ödülütakdim edildi. �

D A P ’ d a n h a b e r l e r н о в о с т и п л а т ф о р м ы

D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 115D‹YALOG AVRASYA BAHAR 2009, SAYI: 28

Краткая речь председателя Платформы Диалог ЕвразияРостислава Рыбакова не требовала подробныхкомментариев: «Есть два киргизских слова, которые знаетвесь мир: Чингиз Айтматов».

DA Yönetim Kurulu Dönem Baflkan› Rostislav R›bakov’un

k›sa konuflmas› ise her fleyi anlat›yordu. ‹ki kelime d›fl›nda

K›rg›zca bilmedi¤ini, o iki kelimenin ise tüm dünyada

bilindi¤ini belirten R›bakov, bu iki kelimenin “Cengiz” ve

“Aytmatov” oldu¤unu söyledi.



В Бишкеке прошел форум,посвященный памяти Айтматова В столице Кыргызстана прошел форум, посвященный памятивсемирно известного кыргызского писателя Чингиза Айтматова,покинувшего нас в прошлом году. В форуме, получившемсимволичное название «Айтматов и современность», приняли участиесопредседатель Платформы Диалог Евразия Харун Токак, членынациональных комитетов стран-участников Платформы, ученые изразных стран мира.

Наряду с представителями культуры, науки, искусства, образования,общественных организаций, среди участников форума можно быловидеть и сотрудников посольств стран СНГ в Бишкеке.Организаторами форума явились Межгосударственный фондвзаимопомощи и сотрудничества и Министерство культурыКыргызстана. На форуме присутствовали и ближайшие родственникиписателя - его супруга Майрам Айтматова, брат Ильгиз и сын Эльдар.Рассматривались и обсуждались такие темы, как охрана культурногонаследия, контакты между писателями и читателями.

Ильгиз Айтматов поделился со слушателями своими впечатлениями:«Он любил и писать, и читать, с большим интересом слушал сказки,которые рассказывала наша мама».

Вспоминая горькие дни, прошедшие после смерти писателя, РозаАйтматова поведала о своих чувствах: «Мне очень грустно и больнооттого, что его нет сейчас с нами, я часто плачу, думая о нем. НоЧингиз Айтматов будет жить в наших сердцах благодаря подобнымвстречам».

Министр культуры и информации Кыргызстана Султан Раев,выступивший на пресс-конференции в рамках форума, заявил, чтоправительство постоянно реализует программы, посвященные памятиписателя. Мероприятия в рамках Года Айматова завершатся пышнойцеремонией, которая пройдет в культурном центре Аалам-Ордо вгороде Иссык-Куль в мае этого года. В церемонии примет участие ипрезидент Турции Абдуллах Гюль.

Сопредседатель Платформы Диалог Евразия Харун Токак напомнил отом, что «безымянный мальчик, главный герой одного изпроизведений писателя, стал известным во всём мире. Мечтаписателя воплотилась в жизнь».

Aytmatov Biflkek’te an›ld›Geçti¤imiz y›l vefat eden dünyaca ünlü K›rg›z yazar CengizAytmatov, Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u’nun (BDT) K›rg›zistan’›nbaflkenti Biflkek’te organize etti¤i forumda an›ld›. Aytmatov’unölümünün birinci y›l›na yönelik organize edilen “Aytamatov veModernizm” adl› uluslararas› foruma Diyalog Avrasya Platformu EflBaflkan› Harun Tokak, DAP üyesi ülkelerden komiteler ve dünyan›nfarkl› yerlerinden çok say›da ayd›n kat›ld›.Biflkek’te düzenlenen foruma bilim, kültür, sanat, e¤itim, kamudernekleri temsilcilerinin yan› s›ra BDT üyesi ülkelerin BiflkekBüyükelçilikleri de kat›ld›. Forum BDT, Devletleraras› Yard›mlaflmave ‹flbirli¤i Fonu ile K›rg›zistan Kültür Bakanl›¤› taraf›ndan ortakdüzenlendi. Forumda Aytmatov’un efli Mayram Aytmatova, erkekkardefli ‹lgiz Aytmaov ve o¤lu Eldar Aytmatov da haz›r bulundu.Forumda ayr›ca BDT ülkelerinin kültür miras›n›n korunmas›, yazarve okur iliflkisinin gelifltirilmesi konular› da ele al›nd›. ‹lgiz Aytmatov yazar›n küçüklü¤ünden söz ederek, “Aytmatovdinlemeyi de, yazmay› da çok severdi. Küçükken annemizin okudu¤umasallar› hep merakla dinlerdi.” diye çocukluk hat›ras›n› paylaflt›.Roza Aytmatova ise Aytmatov’suz günlerin zor geçti¤ini ifadeederek, “Onu aram›zda göremeyince çok üzülüyorum, bazena¤l›yorum ancak böyle forumlar›n devaml› düzenlenmesi ileAytamatov’u kalbimizde yaflatabiliyoruz.” fleklinde konufltu.Forum çerçevesinde yap›lan bas›n toplant›s›nda konuflma yapanK›rg›zistan Kültür ve Enformasyon Bakan› Sultan Rayev hükümetolarak Aytmatov’un an›s›na programlar düzenlediklerini söyledi.Ayr›ca geçti¤imiz y›l bafllat›lan “Aytmatov y›l›” etkinliklerinin May›say›nda yap›lacak görkemli tören ile sona erece¤ini de ifade etti.Rayev, K›rg›zistan’›n ‹sik Göl bölgesindeki Aalam - Ordo KültürMerkezinde düzenlenecek törene Türkiye CumhuriyetiCumhurbaflkan› Abdullah Gül’ün de kat›laca¤›n› duyurdu. Foruma Türkiye’den kat›lan Diyalog Avrasya Platformu Efl Baflkan›Harun Tokak ise konuflmas›nda, “Cengiz Aytmatov eserlerindeanlatt›¤› “ads›z o¤lan” art›k dünyan›n her yerine yay›ld›. Yazar›nhayali gerçe¤e dönüfltü.” diye konufltu.

Институту востоковеденияРоссийской Академиинаук исполнилось 190 летСопредседатель Платформы ДиалогЕвразия Харун Токак посетил РоссийскийИнститут востоковедения. Институтвостоковедения Российской академиинаук, во главе которого стоит один изоснователей Платформы Диалог Евразиядоктор исторических наук РостиславБорисович Рыбков, отпраздновал свое190-летие. В юбилейном заседании,состоявшемся 18 декабря 2008 года,принял участие бывший премьер-министр России Евгений Примаков,посол Турции в Москве Халиль Акынджи,сопредседатель Платформы ДиалогЕвразия Харун Токак и десятки ученых изразличных регионов России.

Господин Токак, обративший вниманиегостей на глубокие традиции института,отметил: «Институт востоковеденияявляется центром, где получилиобразование многие ученые, политики илюди искусства. Это не только сердцеРоссии, но и сердце всей Евразии.Символично, что глава этой организациигосподин Рыбаков является одним изоснователей Платформы ДиалогЕвразия».

Rusya Bilimler Akademisifiarkiyat Enstitüsü 190.yafl›ndaDAP Eflbaflkan› Harun Tokak Rusfiarkiyat Enstitüsü’ndeydi. DiyalogAvrasya Platformu kurucular›ndan Prof.Dr. Rastislav Borisoviç Ribakov’unbaflkanl›¤›n› yapt›¤› Rusya BilimlerAkademisi fiarkiyat Enstitüsü 190. y›l›n›kutlad›. 18 Aral›kta 2008 tarihindedüzenlenen törene enstitünün birdönem baflkanl›¤›n› yapan Rusya eskibaflbakanlar›ndan Yevgeni Primakov,Türkiye Moskova büyükelçisi HalilAk›nc›, DA Platformu Efl Baflkan› HarunTokak ve Rusya’n›n çeflitli bölgelerindenonlarca bilim adam› kat›ld›. fiarkiyat›n çok köklü bir kurulufloldu¤una de¤inen Tokak, “fiarkiyatbirçok bilim adam›, siyasetçi vesanatç›n›n yetiflti¤i bir merkezkonumunda. Buras› sadece Rusya’n›nde¤il, Avrasya’n›n kalbi. Bu kurumunbaflkan› Ribakov’un Diyalog AvrasyaPlatformu’nun kurucular› aras›nda yeralmas› anlaml›.” dedi.



Диалог на РодосеòÂÒÚ‡fl ÂÊÂ„Ó‰Ì‡fl ÒÂÒÒËfl åËÓ‚Ó„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ÙÓÛÏ‡ «ÑË‡ÎÓ„ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ»,ÒÚ‡‚¯‡fl Ú‡‰ËˆËÓÌÌÓÈ ‚ ÔÓÒÎÂ‰ÌËÂ ¯ÂÒÚ¸ ÎÂÚ, ÔÓ¯Î‡ Ì‡ „Â˜ÂÒÍÓÏ ÓÒÚÓ‚Â êÓ‰ÓÒ Ò9 ÔÓ 13 ÓÍÚfl·fl 2008„. Ç ÒÂÒÒËË ÔËÌflÎË Û˜‡ÒÚËÂ ÓÍÓÎÓ 700 ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ËÁ 60 ÒÚ‡ÌÏË‡.

ê‡·ÓÚÛ ÙÓÛÏ‡, ÔÓıÓ‰fl˘Â„Ó ‚ ‡ÚÏÓÒÙÂÂ ËÒÚÓË˜ÂÒÍÓÈ ‰Â‚ÌÓÒÚË, ÓÚÍ˚Î Ò‚ÓÂÈÔË‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÈ Â˜¸˛ ÔÂÁË‰ÂÌÚ åéî «ÑË‡ÎÓ„ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ» Ç.à. üÍÛÌËÌ. Ç Ò‚ÓÂÈÂ˜Ë üÍÛÌËÌ ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È ÏË Í‡ÈÌÂ ÌÛÊ‰‡ÂÚÒfl ‚ ‰Ë‡ÎÓ„Â Ë ˜ÚÓÌÂÍÓÚÓ˚Â ÒÂ¸ÂÁÌ˚Â ÔÓ·ÎÂÏ˚, ‰ÓÒÚË„¯ËÂ ÒÂ„Ó‰Ìfl ÏÂÊ‰ÛÌ‡Ó‰ÌÓ„Ó Ï‡Ò¯Ú‡·‡,ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸ Â¯ÂÌ˚ ÔÓÒÂ‰ÒÚ‚ÓÏ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ÒÌ‡˜‡Î‡ ÏÂÊ‰Û Î˛‰ÏË, ‡ ‚ÔÓÒÎÂ‰ÒÚ‚ËË ËÏÂÊ‰Û „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ÏË.

äÓÓ‰ËÌ‡ÚÓ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ Ë ÊÛÌ‡Î‡ «ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl» ‚ êÓÒÒËË ÄÎË ë‡ÏËâ˚Î‰˚˚Ï ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÎ Ò‚ÓÈ ‰ÓÍÎ‡‰ «èËÏÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛÂ:‰‚ËÊÂÌËÂ îÂÚıÛÎÎ‡ı‡ É˛ÎÂÌ‡» ‚ ‡ÏÍ‡ı Ó‰ÌÓÈ ËÁ ÒÂÍˆËÈ ÙÓÛÏ‡ «åÂÒÚÓ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÈ ÍÛÎ¸ÚÛÂ». éÌ ‡ÒÒÍ‡Á‡Î Û˜‡ÒÚÌËÍ‡Ï Ó ‚ÍÎ‡‰Â É˛ÎÂÌ‡ ‚ ÒÓÁ‰‡ÌËÂ‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflÏË Ë ÔÛÚflı Â¯ÂÌËfl ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı ÏËÓ‚˚ı ÔÓ·ÎÂÏ,ÔÂ‰Î‡„‡ÂÏ˚ı ÚÛÂˆÍËÏ Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÏ. èÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌÌ˚È ‰ÓÍÎ‡‰ ÔË‚ÎÂÍ ‚ÌËÏ‡ÌËÂÏÌÓ„Ëı Û˜ÂÌ˚ı, ÔËÒÛÚÒÚ‚Û˛˘Ëı Ì‡ ÙÓÛÏÂ.

Diyalog Rodos’ta

9-13 Ekim 2008 tarihlerinde her y›l düzenli olarak yap›lan “DiyalogTsivilizatsiya”n›n uluslararas› forumunun 6.’s› Yunanistan’›n Rodos adas›ndadüzenlendi. 6.’s› gerçeklefltirilen bu uluslararas› foruma yaklafl›k 60 ülkeden 700’eyak›n seçkin insan kat›ld›.

Rodos’un tarih kokan atmosferinde forumun aç›l›fl›n› “Diyalog Tsivilizatsiya”n›nBaflkan› Vladimir ‹vanoviç Yakunin yapt›. Yakunin aç›l›fl konuflmas›nda günümüzflartlar›nda diyalo¤a çok ihtiyac›m›z oldu¤unu ve uluslararas› boyutlarda daproblemlerin önce fert plan›nda ve daha sonra devletler boyutunda diyaloglaçözülebilece¤inden bahsetti.

Forumun en önemli konular›ndan birisi olan medeniyetler diyalogunda isekonuflmac› olarak kat›lan Diyalog Avrasya Platformu Rusya Koordinatörü Ali SamiY›ld›r›m “Modern Kültürde Diyalog Örne¤i: Fethullah Gülen Hareketi” konulutezini sundu. Gülen’in medeniyetler diyalo¤una yapt›¤› katk›lar› ve önerdi¤içözüm yollar›ndan bahsedildi. Yap›lan sunum, foruma kat›lan seçkin misafirlerindikkatini çekti.

‚Á‡ËÏÓÔÓÌËÏ‡ÌËfl ‚ ‡ÁÎË˜Ì˚ıÍÛÎ¸ÚÛ‡ı, ˝ÎÂÏÂÌÚ ÚÂÔËÏÓÒÚË ‚Û˜Â·Ì˚ı ÔÓ„‡ÏÏ‡ı ÒÚ‡Ì Ö‚‡ÁËË,·Ó¸·‡ Ò ‰ËÒÍËÏËÌ‡ˆËÂÈ Ë ‚Â‰Ì˚ÏËÔË‚˚˜Í‡ÏË, ÏËÌËÒÚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËflíÛÂˆÍÓÈ êÂÒÔÛ·ÎËÍË ï˛ÒÂÈËÌ óÂÎËÍ.

ç‡ ÔÂ‚ÓÏ Á‡ÒÂ‰‡ÌËËÔË‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ Â˜¸ ÔÓËÁÌÂÒÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ – ‰ËÂÍÚÓàÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËfl êÓÒÒËÈÒÍÓÈÄÍ‡‰ÂÏËË Ì‡ÛÍ êÓÒÚËÒÎ‡‚ ÅÓËÒÓ‚Ë˜ê˚·‡ÍÓ‚, ‚˚ÒÚÛÔËÎË ç‡‰ÊË ÅÓÒÚ‡Ì‰ÊË,çËÁ‡ÏË ÑÊ‡ÙÂÓ‚ (ÄÁÂ·‡È‰Ê‡Ì),ÉËÛÎË ÄÎ‡Ò‡ÌËfl (ÉÛÁËfl), å‡Ï‡‰¯ÓàÎÓÎÓ‚ (í‡‰ÊËÍËÒÚ‡Ì), åÂıÏÂÚ ë‡„Î‡Ï,ï‡ÛÌ íÓÍ‡Í (èÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎ¸ îÓÌ‰‡ÊÛÌ‡ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ), ÇÎ‡‰ËÏËëÂ„ÂÈ˜ÛÍ (ìÍ‡ËÌ‡), É‡ËÙÓÎÎ‡ ùÒËÏ



Ç ıÓ‰Â ÒËÏÔÓÁËÛÏ‡ ÔÓ‰ Ì‡Á‚‡ÌËÂÏ«íÂÔËÏÓÒÚ¸ Ë ‰ËÒÍËÏËÌ‡ˆËfl ‚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËË», ÔÓ¯Â‰¯ÂÏ 14-15

ÌÓfl·fl 2008 „Ó‰‡ ‚ ÓÚÂÎÂ «êËÍÒÓÒíÂÍËÓ‚‡» ‚ ÄÌÚ‡Î¸Â Ë Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÓÏèÎ‡ÚÙÓÏÓÈ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl, ÔÓfl‚ËÎËÒ¸ÍÓÌÍÂÚÌ˚Â ÔÓÂÍÚ˚. ëËÏÔÓÁËÛÏ, ‚ÍÓÚÓÓÏ ÔËÌflÎË Û˜‡ÒÚËÂ 160ÔÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ËÌÚÂÎÎË„ÂÌˆËË ËÁÄÁÂ·‡È‰Ê‡Ì‡, ÉÛÁËË, ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì‡,ä˚„˚ÁÒÚ‡Ì‡, åÓÎ‰Ó‚˚, ìÁ·ÂÍËÒÚ‡Ì‡,êÓÒÒËÈÒÍÓÈ îÂ‰Â‡ˆËË, í‡‰ÊËÍËÒÚ‡Ì‡,íÛˆËË, íÛÍÏÂÌËÒÚ‡Ì‡, ìÍ‡ËÌ˚ ËÅÂÎ‡ÛÒË, ÒÓÒÚÓflÎ ËÁ ÚÂı Á‡ÒÂ‰‡ÌËÈ.

éÚÍ˚Î ÒËÏÔÓÁËÛÏ, ÒÚ‡‚¯ËÈ ÏÂÒÚÓÏÓ·ÒÛÊ‰ÂÌËfl Ú‡ÍËı ÚÂÏ, Í‡ÍÍÓÌˆÂÔÚÛ‡Î¸Ì˚È ‡Ì‡ÎËÁ, ÔÓÌflÚËÂÚÂÔËÏÓÒÚË Ë ÔÛÚË ‰ÓÒÚËÊÂÌËfl

Diyalog Avrasya Platformu’nun 14-15Kas›m 2008 tarihleri aras›nda An-talya Tekirova Rixos Hotel’de ger-

çeklefltirdi¤i “Bar›fl E¤itiminde Hoflgörü veAyr›mc›l›k” konulu sempozyumdan so-mut projeler ç›kt›. Azerbaycan, Gürcistan,Kazakistan, K›rg›zistan, Moldova, Özbekis-tan, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Türki-ye, Türkmenistan, Ukrayna ve Belarus’tantoplam 160 ayd›n›n kat›ld›¤› sempozyumüç oturum fleklinde düzenlendi. Kavram-sal analiz, hoflgörü kavram› ve farkl› kül-türlerde anlafl›lma flekilleri, Avrasya ülke-leri e¤itim müfredatlar›nda hoflgörü e¤iti-mi, ayr›mc›l›k ve zararl› al›flkanl›klarla mü-cadele e¤itimi alt bafll›klar› alt›nda yap›-


Терпимость и дискриминацияв образовании

Дженгиз Шимшек

Ответственный редактор журнала «ДА» (Турция).

E¤itimde hoflgörü ve ayr›mc›l›k

Cengiz Simflek

DA Dergisi Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü (Türkiye).

(ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì), ÇÎ‡‰ËÏË å‡ÏÓÌÚÓ‚(„Î‡‚Ì˚È Â‰‡ÍÚÓ „‡ÁÂÚ˚ «àÁ‚ÂÒÚËfl»).

èÂÏ¸Â-ÏËÌËÒÚ êÂ‰ÊÂÔ í‡ÈËÔù‰Ó„‡Ì Ë ÏËÌËÒÚ ˛ÒÚËˆËË íÛˆËËåÂıÏÂÚ ÄÎË ò‡ıËÌ ÔËÒÎ‡ÎË Ò‚ÓËÔË‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌ˚Â ÔÓÒÎ‡ÌËfl.

Ç˚ÒÚÛÔ‡˛˘ËÂ, Í‡Í Ô‡‚ËÎÓ,ÓÚÏÂ˜‡ÎË, ˜ÚÓ ÌÂÚÂÔËÏÓÒÚ¸ ÓÚ‰‡ÎflÂÚÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ ‰Û„ ÓÚ ‰Û„‡, Ë ˜ÚÓ ˝ÚÓÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ ÔÂÓ‰ÓÎÂÌÓ ÎË¯¸ ÔÛÚÂÏÂÙÓÏ˚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂÎ¸ÌÓÈ ÒËÒÚÂÏ˚ ËÓ˜Ë˘ÂÌËfl Û˜Â·ÌËÍÓ‚ ÓÚ ‚˚‡ÊÂÌËÈ‚‡Ê‰Â·ÌÓÒÚË Ë ‰ËÒÍËÏËÌ‡ˆËË.

lan sempozyumun aç›l›fl›n› Milli E¤itimBakan› Say›n Hüseyin Çelik yapt›.

Platform Dönem Baflkan› Rusya Bi-limler Akademisi Baflkan› Rostislav Bori-soviç R›bakov’un konuflmas›n›n ard›n-dan Naci Bostanc› (Türkiye), Nizami Ca-ferov (Azerbaycan), Giuli Alasania (Gür-cistan), Mamadflo ‹lolov (Tacikistan),Mehmet Sa¤lam, Harun Tokak (GYVBaflkan›), Vladimir Sergeyçuk (Ukrayna),Garifolla Esim (Kazakistan), VladimirMamontov (‹zvestiya gazetesi Genel Ya-y›n Müdürü) da birer konuflma yapt›lar.

Toplant›ya Baflbakan Recep TayyipErdo¤an ve Adalet Bakan› Mehmet Alifiahin birer kutlama mesaj› gönderdi.Aç›l›fl konuflmac›lar› genellikle hoflgörü-süzlü¤ün toplumlar› birbirinden ay›rd›-¤›na dikkat çekerek, bunu ancak e¤itimsitemlerinin yeniden düzenlenmesi veders kitaplar›n›n düflmanl›k ve ayr›mc›-l›k ifadelerinden ar›nd›r›lmas›yla bafledilece¤inden bahsettiler.



В ходе симпозиума подназванием «Терпимость идискриминация вобразовании», прошедшем 14-15ноября 2008 года в отеле«Риксос Текирова» в Анталье иорганизованном ПлатформойДиалог Евразия, появилиськонкретные проекты.

Diyalog Avrasya Platformu’nun

14-15 Kas›m 2008 tarihleri

aras›nda Antalya Tekirova Rixos

Hotel’de gerçeklefltirdi¤i “Bar›fl

e¤itiminde hoflgörü ve

ayr›mc›l›k” konulu

sempozyumdan somut projeler

ç›kt›.

Ростислав Рыбаков Институт востоковедения РАН

Образование приобрело особое значение в общественной жизни и в воспитании новогопоколения. Таким образом, появляется новая сфера. И эта новая сфера – сфера всемирнойэтики. В этой сфере нам необходимо сотрудничать друг с другом. Все это поможет нам любитьдруг друга и строить эмпатические отношения, отношения сопереживания. Благодаряизменениям в образовании меняется и взгляд на врага, в учебниках появляется описаниедобрых соседских отношений. В связи с этим строится будущее Турции. Наряду с другимивещами, система образования должна развивать добрые отношения и теплые чувства к соседям.Это возможно с новой системой образования. Должны быть сформированы новыевзаимоотношения между учителем и учеником. Школы, которые были открыты движениемГюлена не только в Турции, но и во всем мире, являются серьезным достижением. И этимдостижением необходимо пользоваться.

Prof. Rostislav R›bakov Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü

E¤itim toplumsal hayatta ve yeni nesil yetifltirme ad›na ciddi bir önem kazanmaktad›r. Böyleceyeni bir alana ç›k›yoruz. Bu yeni bir evrensel etik alan›. Bu alanda iflbirli¤i gerekli. Bütün bunlarbirbirimizi sevmeye, empatik iliflkiler kurmaya yard›mc› olacakt›r. Yeni bir evrensel etikoluflturmak için yeni bir bilim tarihi oluflturmal›. E¤itim bakanlar›n›n yard›m›yla ülkeler flekilal›yor. Ders kitaplar›ndan düflmanl›k içeren kelimeleri ç›kartan Türkiye’nin tarihi de¤ifliyor.E¤itimde yap›lan de¤iflikliklerle düflmana bak›fl de¤ifliyor, kitaplara iyi komfluluk iliflkilerigiriyor. Buna ba¤l› olarak Türkiye’nin gelece¤i infla ediliyor. E¤itim sisteminin yan›ndakomflular› sevmek, onlarla iyi iliflkiler gelifltirmeli. Bu da yeni bir e¤itim sistemiyle mümkün.Ö¤retmen-ö¤renci iliflkilerini yeniden düzenlemeli. Gülen Hareketinin sadece Türkiye’de de¤ilbütün dünyada organize etti¤i okullar bu konuda ciddi kazan›m. Bu kazan›mlardan istifadeetmek gerekli.

Хюсейин Челик Министр народного образования Турции

Мы знаем, что означает слово ДА на русском языке.В таком случае, чему мы говорим «да», а чему «нет»?Мы говорим «да» добру, терпимости исотрудничеству и «нет» – враждебности, ненависти иантагонизму. Тот факт, что все мы являемся людьми,заставляет нас собираться вместе. Кроме того, тообстоятельство, что все мы люди, требует, чтобы мыделились друг с другом. А наши различия – это нашебогатство. Невозможно заниматься такой ерундой,как уравнивание несчетного количества различий,

данных нам при сотворении. Наши различия – это причина нашего существования, а потому,если мы хотим, чтобы в жизни была гармония, то человечество и его отличия должнынапоминать собой оркестр, в котором различия не заставляют молчать, а настраивают на общийлад. И ДА, в свою очередь, хочет создать гармонию этих различий. Мы должны рассматриватьлюдей по принципу «ты» и «я», а не «ты» или «я». На самом деле враждебность идискриминация начинаются именно здесь. Пусть то, что мы удалили некоторые понятия из нашихучебников по истории, не ассоциируется с тем, что мы не собираемся преподавать историюновым поколениям. История необходима для того, чтобы извлекать из нее уроки. Мы должныставить наши мечты впереди воспоминаний. Должны строить диалог не на словах, а на деле. Посравнению с прошлым, мы достигли хорошего положения. Мы не должны впадать в отчаяниеотносительно лучшего будущего. Решительность в этих вопросах приведет нас к успеху. Я вижу,что ДА решительно настроена в этом вопросе. А мы, по крайней мере, должны определитьсторону, которую поддерживаем. Злобу, ненависть и враждебность или терпимость, компромисси понимание? Нет, мы поддерживаем терпимость.



kahramanlar›yla dolu. Neden herhangi bir kültür kahraman›m›z yok? Buan›tlarla fark›nda olmadan yeni nesli daha savaflç› yetifltiriyoruz. Bugüniçin birbirimizi anlama ve araflt›rma ad›na enstitülerimizin yetersizoldu¤unu belirtmek isterim.

Генрих Д. КузнецовПредседатель попечительского совета школы-интерната №56

Люди, которые собрались сегодня здесь,уже окончили школу и дискутируют отом, что нужно для того, чтобыпредставители нового поколениявыросли такими же терпимыми, как иони сами. Это достаточно невинныймотив. Если люди выражаютконструктивную критику, то в этомслучае мы можем говорить отерпимости, если же, выражая критику,они действуют враждебно, то здесь отерпимости не может быть и речи.Объехав всю Турцию, я могу сказать, чтоздесь наблюдается развитие общества.Особенно общественные отношениянаходятся на достаточно высоком

уровне. Реакция и отношение к иностранцам находятся на достаточновысоком уровне терпимости и понимания. После появления у меня такогорода мыслей я узнал об открытии школы № 56 в Москве. Школа достаточносовременная, а ее структура полностью соответствует российскимстандартам образования.

- Дети должны охотно посещать школу;

- Дети должны получать хорошее образование;

- Дети в школе должны воспитываться в атмосфере взаимного уважения;

- Ученикам необходимо показывать различные стороны жизни.

Hüseyin Çelik TC. Milli E¤itim Bakan›

DA’n›n Rusçada “evet” demek anlam›na geldi¤ini biliyoruz. O halde neyeevet, neye hay›r? Biz iyili¤e, hoflgörüye ve iflbirli¤ine evet, düflmanl›klara,kin ve husumete hay›r diyoruz. Bizim insan olmam›z bir aradabulunmam›z› gerekli k›lmaktad›r. Zira insan olmak paylafl›m› gereklik›lar. Farkl›l›klar›m›z ise zenginliklerimizdir. Yarat›l›fllardakisay›lamayacak kadar farkl›l›klar›m›z› ayn› k›lmak gibi abesle ifltigaletmek mümkün de¤ildir. Farkl›l›klar›m›z varl›k sebebimiz. Zira hayattabir ahenk sa¤lans›n isteniyorsa insanl›¤› ve farkl›l›klar› birer orkestrayabenzetmeli ve farkl›l›klar› susturmak yerine düzene koymal›. DA iflte bufarkl›l›klardan bir armoni ç›karmak istiyor. “Sen” ve “ben”ci olmal›y›z,“veya”c› olmamal›y›z. Zira düflmanl›klar ve ayr›l›klar iflte buradanbafll›yor. Bizim tarih kitaplar›ndan baz› kavramlar› ç›karmam›z tarihiyeni nesle ö¤retmekten vazgeçti¤imiz anlam›na gelmesin. Tarih dersalmak içindir. Biz hayallerimizi hat›ralar›m›z›n önüne geçirmeliyiz. Sözdede¤il, özde diyalog kurulmal›. Geçmifle göre bugün iyi bir yerdeyiz. ‹yi birgelecek için ümitsizli¤e kap›lmamal›y›z. Bu konularda kararl›l›k bizibaflar›ya götürecektir. DA’y› bu konuda kararl› görüyorum. Bizler hiçde¤ilse taraf›m›z› belirlemeliyiz. Kin, nefret, düflmanl›k m›, hoflgörü,uzlafl› ve anlay›fl m›? Biz hoflgörüden yanay›z.

Владимир Мамонтов Главный редактор газеты «Известия»

По сравнению с прошлым мир движется кеще худшему будущему. И сейчас насталовремя для того, чтобы изменить этот ходсобытий в обратном направлении. Нашимвкладом в этот процесс может стать любовь ипонимание друг друга. ДА дает нам этувозможность. Я высоко оцениваю то, чтобыло сделано в Турции в отношенииучебников. Нашей отправной точкой вотношении терпимости и понимания должностать следующее: мы очень долго и сбольшими трудностями шли к этой точке, апотому не можем в одно мгновение

повернуть существующую ситуацию к отрицательному результату. Иименно здесь возникает терпимость. Диалог существует тогда, когда естьразличия интересов. Но именно по этой причине наличие диалога зависитот наличия различий и несхожестей.

Vladimir Mamontov ‹zvestiya gazetesi genel yay›n müdürü

Dünya eskiye nazaran daha kötüye gidiyor. fiimdi bu gidiflat› terinseçevirme zaman›. Bu sürece katk›m›z birbirimizi sevmek ve anlamakolabilir. DA bize iflte bu imkan› veriyor. Türkiye’nin kitaplar konusundayapt›¤›n› takdir ediyorum. Hoflgörü ve anlay›fl konusunda hareketnoktam›z flu olmal›: Biz o noktaya çok uzun bir sürede ve çok meflakkatlibir flekilde geldik. Bu nedenle bir anda bu durumu olumsuzaçeviremeyiz. ‹flte tam da burada hoflgörü ortaya ç›k›yor. Diyalogfarkl›l›kta vard›r. ‹lginçtir. Bu nedenle diyalo¤un varl›¤› farkl›l›klara veayr›l›klara ba¤l›d›r.

Харун Токак Сопредседатель ПДЕ

Министерство образования Турции выполнило свою обязанность иудалило из учебников некоторые выражения, подразумевающиевраждебность. Этот поступок должен стать примером для других республикЕвразии. Низами Джаферов однажды сказал: «ДА, в конце концов, сделаетнас друзьями с армянами», и, возможно, мы должны сделать это одной изнаших целей. На наших площадях полно статуй, изображающих героеввойны, но почему у нас нет какого-либо героя в сфере культуры?Посредством такого рода памятников мы, сами того не сознавая,воспитываем новое поколение еще более воинствующим. Я хочу отметить,что на сегодняшний день у нас недостаточно институтов, которыеосуществляли бы исследования и помогали нам понимать друг друга.

Harun Tokak Diyalog Avrasya Platformu Eflbaflkan›

Milli E¤itim Bakanl›¤›m›z üzerine düflen bir görevi yerine getirdi vekitaplardaki baz› düflmanl›k ifadelerini ç›kartt›. Bu davran›fl Avrasya’n›ndi¤er cumhuriyetlerine bir örnek olsun. Nizami Caferov bir gün demifltiki, “DA bizi sonunda Ermenilerle dost edecek” belki de bunlar da dahilolmak üzere kendimize hedef koymal›y›z. Meydanlar›m›z hep savafl


Genrih D. Kuznetsov

Moskova 56 no’lu okulu Mütevelli Heyeti Baflkan›

Bugün bir araya gelmifl kifliler okullar›n› bitirmifller ve yeni yetifleceknesilden kendileri gibi hoflgörülü olmalar› için ne yap›lmas› gerekti¤initart›fl›yorlar. Bu oldukça masum bir gerekçe. E¤er olumlu anlamdainsanlar elefltiriyorlarsa burada hoflgörüden bahsetmek mümkün amayok e¤er düflmanca davranarak bir elefltiri varsa bunda hoflgörülüolmaktan bahsedemeyiz. Türkiye’yi gezdi¤imde toplumsal bir geliflmekaydedildi¤ini görüyoruz. Özellikle toplumsal iliflkiler oldukça seviyeli.Yabanc›lara karfl› tepki ve davran›fl oldukça hoflgörülü ve anlay›fll› birseviyede. Benim iflte bu düflüncelerimden sonra Moskova’da 56 nolu birokulun aç›lmas›yla karfl›laflt›m. Okul oldukça modern ve tam olarakRusya e¤itim standartlar›na uygun bir yap›da.

- Çocuklar okula isteyerek gelmeliler

- Çocuklar iyi bir e¤itim almal›lar.

- Okulda ö¤renciler birbirlerine karfl› sayg›l› yetiflmeliler.

- Ö¤renciye hayat›n farkl› yönleri sunulmal›.

Михаил Мейер Профессор, доктор наук

Обучение терпимости – это гарантия для будущего поколения. Вобразовательных учреждениях, особенно в школах, обязательно должнабыть возможность изучать родной язык той страны, в которой онинаходятся. Вместе с этим, в учреждениях высшего образования имеютсятакже различные отделения для изучения языков других стран. Изучаяязык, можно делиться различными культурными ценностями. Когда вРоссии на повестку дня встал вопрос о необходимости предоставленияобразования в области ислама, некоторые ученые и работники сферынародного образования выступили против этого: «Как это в




христианской России будет преподаваться ислам?». Словно они толькочто узнали о том, что в России живут и мусульмане. Для установлениятерпимости работники учебных заведений Евразии должны делитьсяполученным опытом. Я также считаю, что нам повезло в том плане, чтоборьба с наркотиками и другими вредными привычкамирассматривается в качестве подзаголовка в рамках этой конференции.Иногда на занятиях, где учителя предлагают информацию о той или инойнеизвестной стране, ученики могут выражать свое недовольство, но этообъективная потребность, потому что если мы хотим заложить основубудущего, в котором будет царить терпимость, то необходимо читать иблизко знакомиться с особенностями других стран, помимо наших.

Mihail Meyer Prof. Dr.

Hoflgörü e¤itimi gelecek neslin bir garantisidir. Ö¤retim kurumlar›ndaözellikle okulun yer ald›¤› ülkenin ana dilini ö¤renmeleri kaç›n›lmazd›r.Bunun yan›nda farkl› ülkelerin de dillerini ö¤renme amac›yla yüksekö¤retimde farkl› bölümler vard›r. Dil üzerinde birçok kültürel de¤eripaylaflmak mümkündür. Rusya’da ‹slam alan›nda bir e¤itim verilmesigerekti¤i gündeme geldi¤inde, milli e¤itimdeki kimi bilim adamlar› veçal›flanlar› H›ristiyan bir Rusya’da nas›l olur da ‹slam e¤itimi verilir diyekar› ç›km›fllard›. Sanki Rusya’da Müslümanlar›n yaflad›klar›n› ilk defaö¤reniyorlard›. Avrasya’daki e¤itim kurumu çal›flanlar› elde ettikleritecrübeleri hoflgörüyü tesis etme amac›yla paylaflmalar› gerekir.Narkotik ve di¤er zararl› al›flkanl›klarla da mücadele edilmesinin bu konualt bafll›¤›nda ele al›nmas›n› bir flans olarak görüyorum. Bazenbilinmeyen bir ülkeyle ilgili uzmanlar yetifltirme ad›na yap›lane¤itimlerde ö¤renciler gönülsüz davranabilirler ama bu bir ihtiyaç.Çünkü hoflgörünün hakim oldu¤u bir gelecek haz›rlamak istiyorsakkendi d›fl›m›zdaki ülkeleri de okumak, onlar›n özelliklerini yak›ndantan›mak bir ihtiyaçt›r.

Ильбер Ортайлы Профессор, доктор наук

Для того чтобы страны Евразии могли лучше понять друг друга,необходимо основывать двусторонние институты. В Турции естьинституты стран Евразии, и они хорошо направляют двусторонниеотношения с Турцией. Такого рода институтов между нами и странамиЕвразии нет. Раньше в Турции был Российский археологический институт,но по какой-то причине закрылся. У нас опять есть потребность в такогорода институтах.

‹lber Ortayl› Prof. Dr.

Avrasya ülkelerinin birbirlerini daha iyi tan›yabilmeleri için karfl›l›kl›enstitüler kurulmas› gerekir. Avrupa ülkelerinin Türkiye’de enstitülerivar ve Türkiye ile ikili iliflkilerini bu enstitülerce iyi yönetiyorlar. BizimAvrasya cumhuriyetleri aras›nda buna benzer enstitülerimiz yok. Dahaönce Türkiye’de bir Rus Arkeoloji Enstitüsü vard› ama bir sebeple gitti.Bizim bu gibi enstitülere tekrar ihtiyac›m›z var.



ДЕКЛАРАЦИЯМы, представители стран Евразии, собравшиеся на форум«Терпимость и дискриминация в образовании»,организованный по инициативе Платформы Диалог Евразия 14-16 ноября 2008 года в отеле «Риксос Текирова»/Анталья, веримв важность образования в борьбе против насилия, расизма,ксенофобии, агрессивного национализма, нарушения правчеловека, нетерпимости и других проявлений дискриминации,все более распространяющихся в последнее время во всеммире. На долю родителей, СМИ, международных иобщественных организаций выпадает огромная роль в делевоспитания в новом поколении толерантности и уважения кправам человека и идеям демократии. Важное место в этойборьбе занимают учебно-образовательные заведения, в стенахкоторых происходит становление будущих поколений.

Мы понимаем толерантность в соответствии с декларациейЮНЕСКО как готовность с уважением относиться котличающимся от собственных убеждениям и взглядам другихлюдей. Толерантность является не только этической категорией,но и международной политической и правовойответственностью.

Мы заявляем:

1. Мы убеждены, что современное образование является однимиз важнейших путей утверждения ценностей толерантности ивзаимного уважения в среде культурных, общественных иполитических элит в странах Евразии;

2. Основной целью воспитания в духе толерантности должнобыть уважение чувства человеческого достоинства. Вкультурно-образовательных программах учебных заведений(особенно педагогических факультетов и факультетовповышения квалификации) следует на первый планвыдвинуть подготовку педагогических кадров, способныхосознавать важность этой тематики в процессе общениямежду учителями и учениками;

3. В борьбе против нетерпимости и дискриминации вобразовании следует использовать соответствующиеположения из ряда источников, свидетельствующих оважности толерантного и уважительного отношения к другимверам, традициям и культурам, – из международныхсоглашений по правам человека, духовно-религиозныхнаставлений, а также из культурного опыта человечества;

4. Считаем необходимым продолжить концептуальнуюразработку терминов, связанных в разных культурах спонятием толерантности, поскольку от четкости его трактовкизависит эффективность продвижения соответствующихобщественных и культурных стратегий в современнойЕвразии;

5. Необходимо проведение анализа образовательных программи учебных пособий с точки зрения отражения в них ценностейтолерантности, налаживание совместной работы министерствобразования и общественных организаций стран Евразии;

6. Разработать проект поддержки существующих и созданияновых научно-практических и образовательных центровевразийских культур, в функции которых входили бы:исследование наследия культурных и духовных традицийстран Евразии, образовательно-просветительская ииздательская деятельность, организация стажировокучащихся стран Евразии, организация международных ирегиональных конференций по проблемам евразийскогокультурного единства и многообразия, а также подготовкаучебно-образовательных программ и пособий,ориентированных на воспитание подрастающего поколения вдухе толерантности, взаимного уважения, нравственныхидеалов и ценностей здорового образа жизни;

7. В рамках периодических форумов, организуемыхПлатформой Диалог Евразия осуществлять регулярныймониторинг реализации данных предложений ирекомендаций.

Sonuç ve de¤erlendirme metni 14-16 Kas›m 2008 tarihleri aras›nda Rixos Tekirova-AntalyaOteli’nde Diyalog Avrasya Platformu organizatörlü¤ündegerçeklefltirilen “E¤itimde Hoflgörü ve Ayr›mc›l›k” forumunakat›lanlar afla¤›daki sonuçlara varm›fllard›r: Biz Avrasya ülkeleri temsilcileri olarak son zamanlardadünyada h›zla yay›lan fliddet, ›rkç›l›k, etnik milliyetçilik,tahammülsüzlük, insan haklar›n›n yerine getirilmemesi vedi¤er ayr›mc› tutumlarla mücadelede e¤itimin büyük önemtafl›d›¤›na inanmaktay›z. Uluslararas› sivil toplumkurulufllar› ve aileler, yeni nesli hoflgörü ikliminde, insanhaklar›na ve demokratik fikirlere sayg› kültürüyle yetifltirmenoktas›nda önemli bir rol oynamaktad›r. Ayr›ca yeni neslinbelirtilen bu niteliklere sahip olmas›nda e¤itimkurumlar›n›n hayatî önemi ortadad›r.

1. “Hoflgörü” kavram› farkl› ülke ve toplumlarda çeflitlianlamlara gelmektedir. Hoflgörüyü UNESCO, “Farkl›düflüncelere sahip insanlar›n fikir ve görüfllerini kabuletmeye haz›r olmak” fleklinde tan›mlamaktad›r. fiunubelirtmeliyiz ki, hoflgörü sadece etik bir sorumluluk de¤il,ayn› zamanda uluslararas› politik ve hukuki bir görevdir.Avrasya ülkelerindeki hoflgörüye, karfl›l›kl› ilgi ve yard›madayal› olarak uygulanan günümüz e¤itiminin toplumlar›bar›fla götüren ana yollar›ndan biri oldu¤una inan›yoruz.

2. Tahammülsüzlük ve ayr›mc›l›k insan›n muhatab›n›n özelhaklar›n› yok saymas›ndan kaynaklanmaktad›r. Bu sebeplehoflgörüye dayanan e¤itimin kayna¤›, insan haklar›nasayg› olmal›d›r. Bu amac›n yerine getirilmesi için e¤itimkurumlar›n›n ve özellikle de yüksekö¤retim kurumlar›n›ne¤itim ve kültür programlar› çerçevesinde ö¤renciyleö¤reten aras›ndaki diyalogun gereklili¤inin öneminikavram›fl ö¤retmenlerin yetifltirilmesi, üzerinde durulmas›gereken ilk proje olmal›d›r.

3. ‹nsan haklar›yla ilgili uluslararas› anlaflmalar›n da aç›kçabelirtti¤i gibi, ayr›mc›l›¤a karfl› mücadelede ve farkl› din,gelenek ve kültürler aras›nda sayg› ve tolerans›n önemiözellikle e¤itimde dikkate al›nmal›d›r.

4. Günümüzde Avrasya’da ayr›mc›l›¤a karfl› mücadeledetoplumsal ve kültürel amaçlar›n yerine getirilmesiba¤lam›nda, farkl› kültürlerde hoflgörü ve toleranskavramlar› ile ilgili terimlerin aç›kl›¤a kavuflturulmas›n›ngerekli oldu¤u düflüncesindeyiz.

5. Avrasya ülkelerinin e¤itim programlar› ve derskitaplar›ndaki hoflgörüyle ilgili de¤erlerin daha da öneç›kar›lmas› gerekti¤i düflüncesindeyiz. Forma kat›lanülkelerde sivil toplum kurulufllar›n›n da bu yöndekiçal›flmalar›n›n teflvik edilmesi gerekti¤i kanaatindeyiz.

6. Görevleri aras›nda Avrasya ülkelerinin kültürel ve manevigeleneklerinin araflt›rmas› ve tan›t›m›, e¤itim ve yay›nfaaliyetleri, Avrasyal› ö¤renciler için staj imkanlar›n›nsa¤lanmas›, Avrasya’da kültür çeflitlilik konular›ndabölgesel ve uluslararas› konferanslar›n düzenlenmesi veayr›ca hoflgörü ve karfl›l›kl› ilgi ve yard›ma dayal› e¤itimprogramlar› ve ders kitaplar›n›n haz›rlanmas›n›n da yerald›¤› Avrasya Kültür E¤itim ve Araflt›rma Merkezi’ninkurulmas› sa¤lanmal›d›r.

7. Diyalog Avrasya Platformu’nun düzenledi¤i forumlarçerçevesinde sunulan tekliflerin kontrolünügerçeklefltirmeliyiz.



Ç ıÓ‰Â Á‡ÒÂ‰‡ÌËfl ·˚Î ‡ÒÒÏÓÚÂÌ‚ÓÔÓÒ Ó Á‡fl‚ÍÂ ÅÂÎ‡ÛÒË Ì‡ ˜ÎÂÌÒÚ‚Ó ‚èÎ‡ÚÙÓÏÂ ÑË‡ÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl. Ç ıÓ‰ÂÔÓ‚Â‰ÂÌÌÓ„Ó „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËfl ÅÂÎ‡ÛÒ¸ÔÓÎÛ˜ËÎ‡ ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚Ó „ÓÎÓÒÓ‚, ÔÓÒÎÂ˜Â„Ó Â¯ÂÌËÂ Ó ÂÂ ˜ÎÂÌÒÚ‚Â ·˚ÎÓÔËÌflÚÓ ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ èÎ‡ÚÙÓÏ˚.

Å˚ÎÓ ÔËÌflÚÓ Â¯ÂÌËÂ ÓÔÓ‚Â‰ÂÌËË ÒÎÂ‰Û˛˘Ëı ÏÂÓÔËflÚËÈ, ‚˚·‡ÌÌ˚ı ËÁÔÂ‰ÎÓÊÂÌÌ˚ı: Ó„‡ÌËÁ‡ˆËflÍÓÏËÚÂÚÓÏ ÉÛÁËË 3 «ÑË‡ÎÓ„-ÒËÏÔÓÁËÛÏ‡» ‚ Ï‡Â 2010 „Ó‰‡,ÍÓÏËÚÂÚÓÏ ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì‡ – «ÑË‡ÎÓ„-Á‡ÒÂ‰‡ÌËfl» ‚ 2009 „Ó‰Û, ‡ ÍÓÏËÚÂÚÓÏìÍ‡ËÌ˚ – ÔÓ„‡ÏÏ˚ óËÌ„ËÁ‡ÄÈÚÏ‡ÚÓ‚‡. çÓ‚˚Ï Û˜‡ÒÚÌËÍ‡ÏèÎ‡ÚÙÓÏ˚ ·˚ÎË ‚Û˜ÂÌ˚ ˜ÎÂÌÒÍËÂ„‡ÏÓÚ˚, ÔÓ‰ÔËÒ‡ÌÌ˚Â ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ.

VIII общее собрание ПлатформыДиалог Евразия состоялось в Анталье

Сезер Чакмак

Корреспондет журнала «ДА» в РФ.

Diyalog Avrasya Platformu VIII. Genel

Kurul toplant›s› Antalya’da yapıldı

Sezer Çakmak

DA dergisi Moskova muhabiri.

èÂ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ıÍÓÏËÚÂÚÓ‚ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl ÒÓ·‡ÎËÒ¸ 16 ÌÓfl·fl

2008 „Ó‰‡ ‚ ÓÚÂÎÂ «êËÍÒÓÒ íÂÍËÓ‚‡»(ÄÌÚ‡Î¸fl) ‰Îfl ÚÓ„Ó ˜ÚÓ·˚ ‰‡Ú¸ ÓˆÂÌÍÛÏÂÓÔËflÚËÈ, ÔÓ‚Â‰ÂÌÌ˚ı Á‡ÔÂ‰˚‰Û˘ËÈ ÔÂËÓ‰, Á‡ÔÎ‡ÌËÓ‚‡Ú¸ÏÂÓÔËflÚËfl Ì‡ ÔÂËÓ‰ 2008-2010„Ó‰Ó‚, ÔËÌflÚ¸ ÌÓ‚˚ı ˜ÎÂÌÓ‚ ËÓ·ÒÛ‰ËÚ¸ ‚ÓÔÓÒ˚, ÒÚÓfl˘ËÂ Ì‡ÔÓ‚ÂÒÚÍÂ ‰Ìfl.

Ç ÔÂ‚Û˛ Ó˜ÂÂ‰¸ Û˜‡ÒÚÌËÍ‡ÏÒÓ·‡ÌËfl ·˚ÎË ÔÂ‰ÒÚ‡‚ÎÂÌ˚ÏÂÓÔËflÚËfl ÔÓ¯Â‰¯ËÂ Á‡ ËÒÚÂÍ¯ËÈÔÂËÓ‰ ‚ ìÍ‡ËÌÂ, êÓÒÒËË,í‡‰ÊËÍËÒÚ‡ÌÂ, ä˚„˚ÁÒÚ‡ÌÂ Ëä‡Á‡ıÒÚ‡ÌÂ. éÚ˜ÂÚ˚ Ó ÏÂÓÔËflÚËflı ‚‡ÏÍ‡ı ÒÚ‡Ì˚ ·˚ÎË Á‡˜ËÚ‡Ì˚ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎflÏË Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚ıÍÓÏËÚÂÚÓ‚.

Diyalog Avrasya Milli KomiteTemsilcileri geçmifl dönem fa-aliyetlerini de¤erlendirmek,

2008-2010 dönemi etkinliklerini planla-mak, yeni üyelikleri kabul etmek vegündemdeki maddeleri görüflmek üze-re 16 Kas›m 2008’de Antalya TekirovaRixos Otel’de bir araya geldiler.

‹lk olarak Ukrayna, Rusya, Tacikistan,K›rg›zistan, Kazakistan’›n geçmifl dö-nem etkinlikleri kat›l›mc›lara sunuldu.Ülke etkinlik sunumlar›n› Milli KomiteBaflkanlar› yapt›lar. Devam eden top-lant›da gündeme Belarus’un Platformüyelik müracaat› üyelerin oyuna sunul-du. Yap›lan oylamada kat›l›mc›lar›n ço-



Выборы председателя

èÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎÂÏ èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ÑË‡ÎÓ„Ö‚‡ÁËfl Ì‡ ÏÓÏÂÌÚ Á‡ÒÂ‰‡ÌËfl fl‚ÎflÎÒfl‰ËÂÍÚÓ àÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍÓ‚Â‰ÂÌËflêÓÒÒËÈÒÍÓÈ ÄÍ‡‰ÂÏËË Ì‡ÛÍ êÓÒÚËÒÎ‡‚ÅÓËÒÓ‚Ë˜ ê˚·‡ÍÓ‚. ç‡ ÔÎÂÌ‡ÌÓÏÁ‡ÒÂ‰‡ÌËË èÎ‡ÚÙÓÏ˚ „ÓÒÔÓ‰ËÌê˚·‡ÍÓ‚ ·˚Î ËÁ·‡Ì Ì‡ ‰ÓÎÊÌÓÒÚ¸„Î‡‚ÌÓ„Ó ÒÓ‚ÂÚÌËÍ‡. Ç ÓÚÌÓ¯ÂÌËË ÌÓ‚˚ıÔÂÚÂÌ‰ÂÌÚÓ‚ Ì‡ ÔÓÒÚ ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎflèÎ‡ÚÙÓÏ˚ Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚Â ÍÓÏËÚÂÚ˚ ËÁÄÁÂ·‡È‰Ê‡Ì‡, ä˚„˚ÁÒÚ‡Ì‡, ìÍ‡ËÌ˚,ÅÂÎ‡ÛÒË, í‡‰ÊËÍËÒÚ‡Ì‡, íÛˆËË,íÛÍÏÂÌËÒÚ‡Ì‡, ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì‡ Ë ÉÛÁËË‚˚ÒÍ‡Á‡ÎËÒ¸ Á‡ Í‡Ì‰Ë‰‡ÚÛÛ é‡Á‡ÎËÌ‡çÛÎ‡Ì‡ å˚Í‡Ò˚ÏÓ‚Ë˜‡ ËÁä‡Á‡ıÒÚ‡Ì‡. êÓÒÒËÈÒÍ‡fl îÂ‰Â‡ˆËfl ÊÂ‚˚‰‚ËÌÛÎ‡ Í‡Ì‰Ë‰‡ÚÛÛ ï‡ÛÌ‡ íÓÍ‡Í‡.Ç ÓÚÌÓ¯ÂÌËË Í‡Ì‰Ë‰‡ÚÛ˚ çÛÎ‡Ì‡é‡Á‡ÎËÌ‡ ·˚ÎË ÓÔÓ¯ÂÌ˚ ‚ÒÂÛ˜‡ÒÚÌËÍË Á‡ÒÂ‰‡ÌËfl, Ë ·ÓÎ¸¯ËÌÒÚ‚ÓÏ„ÓÎÓÒÓ‚ ÓÌ ·˚Î ËÁ·‡Ì Ì‡ ÔÓÒÚÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎfl èÎ‡ÚÙÓÏ˚ Ì‡ ÔÂËÓ‰ Ò2008 ÔÓ 2010 „Ó‰. Å˚ÎÓ ‚˚‰‚ËÌÛÚÓÔÂ‰ÎÓÊÂÌËÂ Ó· ËÁ·‡ÌËËÒÓÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎfl. Ç Ò‚flÁË Ò ˝ÚËÏÍ‡Ì‰Ë‰‡ÚÛ‡ ï‡ÛÌ‡ íÓÍ‡Í‡ ·˚Î‡ÔÓÒÚ‡‚ÎÂÌ‡ Ì‡ „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËÂ ËÂ‰ËÌÓ„Î‡ÒÌÓ Ó‰Ó·ÂÌ‡.

Ç Ò‚flÁË Ò ÚÂÏ, ˜ÚÓ ‰ÂÈÒÚ‚Û˛˘ËÈ„ÂÌÂ‡Î¸Ì˚È ÒÂÍÂÚ‡¸ ÔÓÊÂÎ‡Î ÛÈÚË ÒÓÒ‚ÓÂ„Ó ÔÓÒÚ‡, ÌÓ‚˚Ï „ÂÌÂ‡Î¸Ì˚ÏÒÂÍÂÚ‡ÂÏ ·˚Î Â‰ËÌÓ„Î‡ÒÌÓ ËÁ·‡ÌàÒÏ‡ËÎ í‡Ò.

çÛÎ‡Ì é‡Á‡ÎËÌ ÔÓ·Î‡„Ó‰‡ËÎÌ‡ˆËÓÌ‡Î¸Ì˚Â ÍÓÏËÚÂÚ˚ ÂÒÔÛ·ÎËÍÖ‚‡ÁËË Á‡ ÔÓ‰‰ÂÊÍÛ Â„Ó Í‡Ì‰Ë‰‡ÚÛ˚Ì‡ ÔÓÒÚ ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎfl èÎ‡ÚÙÓÏ˚ ‚ÌÓ‚ÓÏ ÔÂËÓ‰Â. éÌ ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓÔÓÌËÏ‡ÂÚ ÒÂ¸ÂÁÌÓÒÚ¸ Ò‚ÓËıÓ·flÁ‡ÌÌÓÒÚÂÈ, Ë ˜ÚÓ, Ú‡Í ÊÂ Í‡ÍÔÂ‰˚‰Û˘ËÂ ÔÂ‰ÒÂ‰‡ÚÂÎË, ·Û‰ÂÚÒÚÂÏËÚ¸Òfl ‚ÌÂÒÚË Ò‚ÓÈ ‚ÍÎ‡‰ ‚‡Á‚ËÚËÂ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ Ö‚‡ÁËË.

éÚÏÂÚË‚, ˜ÚÓ ÑÄ ÛÊÂ ÒÙÓÏËÓ‚‡Î‡ÒÚÛÍÚÛÛ, ÍÓÚÓ‡fl ËÏÂÂÚ ‚ÌÛ¯ËÚÂÎ¸ÌÛ˛ÒËÎÛ ‚ÓÁ‰ÂÈÒÚ‚Ëfl, „ÓÒÔÓ‰ËÌ é‡Á‡ÎËÌÔÓ‰˜ÂÍÌÛÎ, ˜ÚÓ ÔÓ„‡ÏÏ˚,ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÏ˚Â ‚ ‡ÁÎË˜Ì˚ı ÒÚ‡Ì‡ıÖ‚‡ÁËË, ‰ÂÏÓÌÒÚËÛ˛Ú ÔÓÚÂ·ÌÓÒÚ¸ ‚‰Ë‡ÎÓ„Â ‚Ó ‚ÒÂÏ ÏËÂ. «íÓ, ˜ÚÓ ÅÓ„ÒÓÚ‚ÓËÎ ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì ÏÂÒÚÓÏ, „‰Â ÊË‚ÛÚÎ˛‰Ë ‡ÁÌ˚ı Ì‡ˆËÓÌ‡Î¸ÌÓÒÚÂÈ, fl‚ÎflÂÚÒfl‰Îfl Ì‡Ò ·ÓÎ¸¯ËÏ ÔÎ˛ÒÓÏ. ü ·Î‡„Ó‰‡˛Ò‚ÓËı ÍÓÎÎÂ„ Ë ï‡ÛÌ‡ íÓÍ‡Í‡. Ä Ú‡ÍÊÂıÓ˜Û ÔÓ·Î‡„Ó‰‡ËÚ¸ ÚÛÂˆÍËı ·‡Ú¸Â‚ Á‡ÚÓ, ˜ÚÓ ‰ÂÒflÚ¸ ÎÂÚ Ì‡Á‡‰ ÓÌË ‚ÁflÎË Ì‡ ÒÂ·flÚ‡ÍÛ˛ Ó·flÁ‡ÌÌÓÒÚ¸, Í‡Í ÒÓÁ‰‡ÌËÂ ˝ÚÓÈèÎ‡ÚÙÓÏ˚. å˚ ÔÓÌflÎË, ˜ÚÓ Ú‡ÍÓÂ‰Ó·Ó‰ÂÚÂÎ¸ Ë Î˛·Ó‚¸ Í ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ», –ÒÍ‡Á‡Î ÓÌ. �

¤unluk oyunu alan Be-larus’un üyeli¤i Plat-form Baflkanl›¤›nca ka-bul edildi.

Toplant›da Gürcis-tan 2010’da III. DiyalogSempozyumu’nun Ma-y›s ay›nda, Kazakis-tan’da 2009 Diyalogtoplant›s› ve Ukray-na’da Cengiz Aytmatovprogram› yap›lmas› ku-rulda kabul edildi. Plat-forma üyelik müracaat›yapan yeni kat›l›mc›la-r›n üyeliklerinin kabuledilmesinin ard›ndan baflkan taraf›n-dan imzalanan beratlar› takdim edildi.

Genel Baflkanl›k seçimi

Diyalog Avrasya Platformu Dönem Bafl-kanl›¤›n› Rusya Bilimler Akademisi fiar-kiyat Enstitüsü Mürüdü Rostislav Bori-soviç R›bakov yap›yordu. Süresi dolanR›bakov, Platformun Bafldan›flmanl›¤›-na getirildi. Yeni baflkan adaylar› konu-sunda fikirleri al›nan milli komiteler-den Azerbaycan, K›rg›zistan, Ukrayna,Belarus, Tacikistan, Türkiye, Türkmenis-tan, Kazakistan Gürcistan Kazakis-tan’dan Nurlan Orazalin Mirkas›moviç’iaday olarak gösterirken Rusya Federas-yonu Türkiye’den Kurucular Kuruluüyesi Harun Tokak’› aday gösterdi. Yap›-lan oylamada Nurlan Orazalin oybirli¤i

ile 2008-2010 DönemBaflkanl›¤›na seçilirkenHarun Tokak Eflbaflkan-l›¤a atand›.

Genel Sekreter Er-kam Tufan Aytav’›nkendi iste¤iyle görevin-den ayr›lmak istemesinedeniyle boflalan Ge-nel Sekreterli¤e ise oy-birli¤i ile ‹smail Tas ge-tirildi.

Nurlan Orazalin Dö-nem Baflkanl›¤›na seçil-mesi dolay›s›yla adayl›-¤›n› destekleyen Avras-

ya Cumhiriyetleri Milli Komitelerine te-flekkür etti. Kendisine verien bu görevinciddiyetini kavrad›¤›n› ve kendindenönceki baflkanlar gibi Avrasya’da diyalo-¤un geliflmesine katk›da bulunmayaçal›flaca¤›n› belirtti. DA’n›n art›k etkigücüne sahip bir yap›ya kavufltu¤unubelirten Orazalin, Avrasya’n›n farkl›cumhuriyetlerinde yap›lan programla-r›n, dünyan›n diyalo¤a ihtiyac› oldu¤u-nu gösterdi¤ini vurgulad›. “Kazakis-tan’›n Allah taraf›ndan farkl› milletlerinyaflad›¤› bir yer olmas› da bizim için birart›d›r. Meslektafllar›ma, Harun Tokak’ateflekkür ederim. Bundan on y›l önceTürkiyeli kardefllerin böylesi bir sorum-lulu¤un alt›na girmifl olmalar›ndan do-lay› da onlara teflekkür ediyorum. Erde-min, insan sevgisinin ne demek oldu¤u-nu anlad›k.” dedi. �

Вручение членских грамот новым участникам Платформы / Yeni üyelerin üyelik belgelerinin takdimi

Председатель Платформы ДиалогЕвразия Нурлан Оразалин

Diyalog Avrasya Platformu DönemBaflkan› Nurlan Orazalin



Работа по развитию диалогапродолжается и в АзербайджанеСопредседатель Платформы Диалог Евразия Харун Токак и генеральный секретарь платформыИсмаил Тас приехали в Азербайджан с целью обсуждения деятельности местного отделенияПлатформы. Председатель национального комитета Азербайджана, глава Центра культуры им.Ататюрка депутат Низами Джаферов и члены комитета Азербайджана собрались вместе. Насобрании было принято решение о проведении в Азербайджане ряда мероприятий в рамкахпрограммы «Баку – столица ислама 2009», среди которых будут иметь место заседаниякруглых столов. Кроме этого, делегация нанесла визит советнику главы государства повопросам политики и общественной жизни Али Хасанову. В ходе визита Али Хасанов отметилважность деятельности Платформы Диалог Евразия с точки зрения установления диалога врегионе и подчеркнул свою готовность оказывать поддержку всем начинаниям этойобщественной организации.

Azerbaycan’da diyalogçal›flmalar› devam ediyorDiyalog Avrasya Platformu Eflbaflkan› Harun Tokak ve Genel Sekreter ‹smail Tas, Platformunçal›flmalar›yla ilgili Azerbaycan’a bir ziyarette bulundu. DAP Azerbaycan Milli KomiteBaflkan›, Atatürk Kültür Merkezi Baflkan› Milletvekili Nizami Caferov ve Azerbaycan Komiteüyeleriyle bir araya gelindi. Azerbaycan’da baflta yuvarlak masa toplant›lar› olmak üzere“2009 y›l› Bakü ‹slam Baflkenti” program› çerçevesinde bir tak›m etkinliklerin yap›lmas›nakararlaflt›r›ld›. Heyet ayr›ca Azerbaycan Devlet Baflkan› Siyasi ve ‹çtimai ‹fller Dan›flman› AliHasanov’u ziyaret etti. Ziyarette Ali Hasanov DAP’›n bölgenin diyalo¤u için çok önemli birsivil toplum kuruluflu oldu¤unu ve her zaman desteklemeye devam edece¤ini söyledi.

Встречи вАнкареПредставители Генеральногосекретариата Платформы ДиалогЕвразия посетили посольства стран-членов Платформы в Анкаре. В ходевстреч, проведенных в посольствахКыргызстана, Узбекистана и Украины,дипломаты получили информацию оплатформе и ее деятельности. Крометого, были обсуждены вопросыорганизации мероприятий,планируемых в странах-участникахПлатформы и на территории всейЕвразии.

Avrasya içinAnkara zirvesiDiyalog Avrasya Platformu GenelSekreterli¤ince Platforma üyeülkelerin Ankara’dakibüyükelçiliklerine ziyarettebulunuldu. K›rg›zistan, Özbekistan veUkrayna Ankara büyükelçileriyleyap›lan görüflmelerde Platform vefaaliyetleri hakk›nda bilgi verildi.Ülkeler ve Avrasya co¤rafyas›kapsam›nda ortak yap›labilecekprogramlar görüflüldü.

Сопредседатель платформы «Диалог Евразия»Харун Токак и генеральный секретарьплатформы Исмаил Тас нанесли визитМинистру молодежи и спорта АзербайджанаАзаду Рагимову.

Diyalog Avrasya Platformu Eflbaflkan› HarunTokak ve Genel Sekreter ‹smail TasAzerbaycan Gençlik ve Spor Bakan› AzadRahimov’u makam›nda ziyaret etti.



Вклад Казахстана вработу ПлатформыДиалог ЕвразияСопредседатель Платформы ДиалогЕвразия Харун Токак и генеральныйсекретарь Платформы Исмаил Тасприняли участие в заседаниинационального комитета Казахстана.На заседании, в котором принялиучастие новый председательПлатформы Диалог Евразия НурланОразалин и члены национальногокомитета Казахстана, обсуждалисьпути воплощения в жизнь решений,принятых на заседании Общегособрания Платформы в Антальи.Кроме этого, было проведенозаседание круглого стола, темойкоторого стали перспективыразвития отношений междуКазахстаном и Турцией.

Kazakistan, DiyalogAvrasya Platformunaheyecan katt›Diyalog Avrasya Platformu Eflbakan›Harun Tokak ve Platform GenelSekreteri ‹smail Tas Kazakistan MilliKomite toplant›s›na kat›ld›lar.Diyalog Avrasya Platformu DönemBaflkan› Nurlan Orazalin veKazakistan Milli Komite üyeleri ileyap›lan toplant›da Antalya’dayap›lan Genel Kurul toplant›s›ndaele al›nan kararlar›n nas›lgerçeklefltirilece¤i görüflüldü. Ayr›caKazakistan ve Türkiye aras›ndakiiliflkilerin gelifltirilmesi için yuvarlakmasa toplant›s› yap›ld›.

В Киеве почтилипамять ЯхьиКемаля Беятлы иЧингизаАйтматоваВ связи с провозглашением 2008 годагодом Яхьи Кемаля Беятлы в Турции былпроведен ряд мероприятий. Занесколько дней до завершениясимволичного года память великогописателя и поэта почтили и в Киеве, гдебыла организована конференция,

посвященная 50-й годовщине со дня смерти Яхьи Кемаля. Примерно в то же время в Киевепрошла другая конференция, посвященная 80-летию со дня рождения великого кыргызскогописателя Чингиза Айтматова. В 80-ю годовщину со дня рождения всемирно известногописателя Кыргызстана Чингиза Айтматова под руководством представительства ПлатформыДиалог Евразия в Киеве и при участии посольства Кыргызстана в Украине и Союза писателейУкраины был организован вечер памяти писателя. В программе приняли участие: посолКыргызстана в Украине Эркин Мамкулов, сопредседатель Платформы Диалог Евразия ХарунТокак, председатель украинского комитета Платформы Владимир Сергейчук, известныедеятели искусства и представители мира литературы Украины, дипломаты и поклонникитворчества писателя.

Kiev’de Yahya Kemal veAytmatov birlikte an›ld›Türkiye’de “2008 Yahya Kemal Y›l›” münasebetiyle pek çok etkinlik yap›ld›. 2008’in bitmesinesay›l› günler kala bir haber de Ukrayna’n›n baflkenti Kiev’den geldi. Yahya Kemal ölümünün50’nci y›l›nda Kiev’de düzenlenen bir konferansla an›ld›. Ayn› anda Kiev’de düzenlenen birbaflka konferans ise do¤umunun 80’inci y›ldönümü sebebiyle K›rg›z yazar Cengiz Aytmatoviçindi. K›rg›zistan’›n dünyaca ünlü yazar› Cengiz Aytmatov, do¤umunun 80’inci y›ldönümünde Ukrayna’n›n baflkenti Kiev’de Diyalog Avrasya Platformu Ukraynatemsilcili¤inin öncülü¤ünde düzenlenen törenle an›ld›. K›rg›zistan’›n Ukrayna Büyükelçili¤i,Ukrayna’daki K›rg›zistanl›lar Derne¤i, Ukrayna Yazarlar Birli¤i ve Diyalog AvrasyaPlatformu’nun (DAP) gerçeklefltirdi¤i anma törenine; K›rg›zistan’›n Ukrayna BüyükelçisiErkin Mamkulov, Türkiye’den DAP Eflbaflkan› Harun Tokak, DAP Ukrayna Komite Baflkan› Prof.Dr. Volodimir Sergeyçuk’un yan› s›ra, Ukrayna’n›n sanat ve edebiyat dünyas›n›n önde gelenisimleri, diplomatlar ve yazar›n sevenleri kat›ld›.

Diyalog Avrasya №28

Documents

Transcript of Diyalog Avrasya №28