บริษัท เอสโซ่ จํากัด...
Transcript of บริษัท เอสโซ่ จํากัด...
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
แบบแสดงรายการขอมลประจาป
สนสดวนท 31 ธนวาคม 2554
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สารบญ
สวนท 1
บรษททออกหลกทรพย
สวนท 1
หนา 1
1. ขอมลทวไป หนา 1
2. ปจจยความเสยง หนา 3
3. ลกษณะการประกอบธรกจ หนา 19
4. การประกอบธรกจของแตละสายผลตภณฑ หนา 33
5. ทรพยสนทใชในการประกอบธรกจ หนา 65
6. ขอพพาททางกฎหมาย หนา 71
7. โครงสรางเงนทน หนา 72
8. การจดการ หนา 74
9. การควบคมภายใน หนา 93
10.รายการระหวางกน หนา 98
11. ฐานะการเงนและผลการดาเนนงาน หนา 107
12.ขอมลอนทเกยวของ หนา 122
สวนท 2
การรบรองความถกตองของขอมล
สวนท 2
หนา 1
เอกสารแนบ 1
รายละเอยดเกยวกบกรรมการ ผบรหารและผมอานาจควบคมของบรษท
เอกสารแนบ 2 รายละเอยดเกยวกบกรรมการของบรษทยอย
เอกสารแนบ 3 อนๆ
คานยาม
เวนแตจะกาหนดไวเปนอยางอนในแบบแสดงรายการขอมลประจาปฉบบน ใหคาตอไปนมความหมายดงน บรษทฯ หมายความถง บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
เอกซอนโมบล หรอ
เอกซอน โมบล คอรปอเรชน
หมายความถง เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และอาจรวมถงบรษทตงแตหนงแหงหรอ
มากกวาทเปนบรษทยอย และ/หรอบรษทรวมของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน (แลวแตความหมายของบรบทนน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 1
สวนท 1
บรษททออกหลกทรพย
1. ขอมลทวไป
ขอมลทวไปของบรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
ชอยอ
ประเภทธรกจ
:
:
ESSO
ประกอบกจการโรงกลนปโตรเลยม และจาหนายผลตภณฑปโตรเลยมแบบครบวงจร
รวมทงการผลตและจาหนายผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ
เลขทะเบยนบรษท : 0107539000073
ทนจดทะเบยน 17,110,007,246.71 บาท
ประกอบดวยหนสามญจานวน 3,467,916,666 หน มลคาตราไว 4.9338 บาทตอหน
ทนชาระแลว 17,075,181,200.40 บาท
ประกอบดวยหนสามญจานวน 3,460,858,000 หน มลคาตราไว 4.9338 บาทตอหน
ทตงสานกงานใหญ : เลขท 3195/17-29 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท : 02 262-4000
โทรสาร : 02 262-4800
เวบไซต
แผนกนกลงทนสมพนธ
โทรศพท
:
:
:
www.esso.co.th
02 262-4788
ขอมลของบคคลอางอง
นายทะเบยนหลกทรพย : บรษท ศนยรบฝากหลกทรพย (ประเทศไทย) จากด
อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
เลขท 62 ถนนรชดาภเษก แขวงคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 229-2888 (Call Center)
ผสอบบญช
: ผสอบบญชรบอนญาต บรษทไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส เอบเอเอส จากด
อาคารบางกอกซต ชน 15
เลขท 179/74-80 ถนนสาทรใต กรงเทพมหานคร 10120
โทรศพท: 02 344-1000
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 2
บรษทยอย บรษทรวม และบรษททเกยวของ
ชอ-ทอยของบรษท ประเภทธรกจ ทนจดทะเบยน
(บาท)
สดสวนการถอหน ของบรษทฯ
(รอยละ)
บรษท โมบล เอนเทอรไพรซส (ประเทศไทย) จากด (METL)
3195/17-29 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน
เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 262-4000
ไมไดประกอบ
กจการ
3,333,000
100
บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด (IPEL)
3195/26 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน
เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 262-4000
ใหเชา
อสงหารมทรพย
3,333,400
30(1)
บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด (UIDC)
3195/27 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน
เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 262-4000
ใหเชา
อสงหารมทรพย
10,000,000
49(1)
บรษท เพซเซตเตอร เอนเตอรไพรเซส จากด (PSE)
3195/27 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน
เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 262-4000
ใหเชา
อสงหารมทรพย
10,000,000
33 (2)
บรษท ไทยซ-เซนเตอร จากด (TCC)
3195/21 ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน
เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110
โทรศพท: 02 262-4000
บรการสถานนามน
และรานสะดวกซอ
50,000,000
0(3)
บรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด (THAPPLINE)
2/8 หม 11 ถนนลาลกกา ลาดสวาย
เขตลาลกกา ปทมธาน 12150
โทรศพท: 02 991-9130
ขนสงนามนทางทอ
8,479,000,000
21
บรษท บรการเชอเพลงการบนกรงเทพ จากด (มหาชน)
(BAFS)
171/2 หม 10 ถนนวภาวดรงสต สกน
เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร 10210
โทรศพท: 02 834-8900
ใหบรการนามน
อากาศยานแกสาย
การบน
509,998,044
7
(1) สาหรบหนทเหลอเปนหนบรมสทธ ซงถอโดยพนกงานของบรษทฯ และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
(2) สวนทเหลอถอหนโดยบรษท UIDC และ IPEL
(3) บรษทฯไมไดถอหนโดยตรงในบรษท TCC แตจานวนหนทออกและจาหนายทงหมดของบรษท TCC ถอโดยบรษท UIDC
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 3
2. ปจจยความเสยง
ขอมลตอไปนอธบายถงความเสยงทสาคญบางประการซงอาจมผลกระทบตอบรษทฯ และมลคาหนของบรษทฯ
นอกจากน บรษทฯ อาจไมทราบถงความเสยงบางประการ และความเสยงอน ๆ ซงในขณะนบรษทฯ เชอวายงไมมนยสาคญ
อาจกลายเปนความเสยงทมนยสาคญตอบรษทฯ ได ความเสยงทงหลายเหลานอาจมผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอ
ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
นอกจากน ขอความในลกษณะทเปนการคาดการณในอนาคต (Forward-Looking Statements) ทปรากฏในเอกสาร
ฉบบน เชน การใชถอยคาวา “เชอวา” “คาดหมายวา” “คาดการณวา” “มแผนจะ” “ตงใจ” “ประมาณ” เปนตน หรอประมาณ
การทางการเงน โครงการในอนาคต การคาดการณเกยวกบผลประกอบการ การดาเนนธรกจ แผนการขยายธรกจ การ
เปลยนแปลงของกฎหมายทเกยวของในการประกอบธรกจของบรษทฯ นโยบายของรฐ และปจจยอน ๆ ซงเปนการ
คาดการณถงเหตการณในอนาคต อนเปนความเหนของบรษทฯ ในปจจบนนน มไดเปนการรบรองผลการประกอบการหรอ
เหตการณในอนาคต ทงน ผลทเกดขนจรงอาจมความแตกตางอยางมนยสาคญจากการคาดการณหรอคาดคะเนกได สาหรบ
ขอมลทอางถงหรอเกยวของกบรฐบาลหรอเศรษฐกจในภาพรวมของประเทศ บรษทฯ ไดมาจากขอมลทมการเปดเผยหรอคด
ยอจากสงพมพของรฐบาลหรอจากแหลงขอมลอน ๆ โดยทบรษทฯ มไดทาการตรวจสอบหรอรบรองความถกตองของ
ขอมลดงกลาวแตประการใด
2.1 ความเสยงทเกยวกบธรกจของบรษทฯ
2.1.1 กาไร (margins) ในอตสาหกรรมกลนนามนและอะโรเมตกสมความผนผวน
ผลประกอบการของบรษทฯ ไดรบผลกระทบโดยหลกจากสวนตาง หรอกาไร (margins) ระหวางราคาขายของ
ผลตภณฑปโตรเลยมและผลตภณฑพาราไซลน ของบรษทฯ กบตนทนในการจดซอน ามนดบและวตถดบอน ๆ ในอดตท
ผานมา คาการกลน (refining margin) และกาไรของพาราไซลน (paraxylene margin) มความผนผวน และมแนวโนมวาจะ
ยงคงมความผนผวนตอไปในอนาคต ความผนผวนทเกดขนในอนาคตอาจมผลกระทบในทางลบตอผลการดาเนนงานของ
บรษทฯ เนองจากสวนตางระหวางราคาของผลตภณฑทบรษทฯ ขาย และราคาของนามนดบและวตถดบอน ๆ อาจลดลงจน
ทาใหกระแสเงนสดสทธของบรษทฯ ไมเพยงพอตอความตองการของบรษทฯ และอาจไมเพยงพอตอการชาระหนของ
บรษทฯ ทงน ปจจยเฉพาะตาง ๆ ซงอาจมผลกระทบตอคาการกลน และกาไรจากการผลตพาราไซลน และผลประกอบการ
ของบรษทฯ ไดแก
• ความตองการโดยรวมของน ามนดบและผลตภณฑปโตรเลยม และผลตภณฑพาราไซลน ซงไดรบอทธพล
จากปจจยตาง ๆ อาท สภาพเศรษฐกจของโลก ภมภาค และในประเทศ สภาพอากาศ ความผนผวนตาม
ฤดกาล และความตองการผลตภณฑเฉพาะอยาง เชน น ามนเชอเพลงอากาศยาน ซงไดรบอทธพลจากปจจย
ภายนอกทอยนอกเหนอการควบคมของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 4
• อบตเหต การหยดชะงกในการขนสง สภาพอากาศทรนแรง หรอเหตการณอน ๆ ซงสงผลใหตองหยดเดน
เครองจกรนอกกาหนดการทวางไวหรอซงมผลกระทบในทางลบอยางอนตอหนวยผลต เครองจกร ทอสง
หรออปกรณของบรษทฯ หรอของผจดหา (supplier) หรอลกคาของบรษทฯ
• การเปลยนแปลงตนทนหรอปรมาณน ามนดบและวตถดบอน ๆ และคาขนสงทเกยวของ โดยไมสอดคลอง
กบการเปลยนแปลงของราคาผลตภณฑปโตรเลยมและผลตภณฑพาราไซลน
• การเปลยนแปลงกาลงการกลนน ามนและการผลตพาราไซลนโดยรวม (aggregate refining and paraxylene
capacity) ในประเทศไทย ภมภาคเอเชยแปซฟก และทวโลก
• การเปลยนแปลงทมไดคาดหมายไวลวงหนาในโครงสรางการกาหนดราคาผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศ
ไทย
• การเปลยนแปลงทมไดคาดหมายไวลวงหนาในคณสมบตทกาหนดของน ามนเชอเพลงตามกฎหมาย
สงแวดลอมและกฎหมายอน ๆ โดยเฉพาะอยางยง คณสมบตทกาหนดเกยวกบสารออกซเจนเนตและปรมาณ
กามะถน ซงบรษทฯ อาจตองแกไขหรอปรบปรงหนวยผลตและหรออปกรณตาง ๆ อยางมนยสาคญ โดยทไม
สามารถผลกภาระตนทนในการปฏบตตามคณสมบตทกาหนดดงกลาวดวยการปรบราคาของผลตภณฑ
ปโตรเลยม
• คาตดสน คาพพากษาหรอการทาความตกลงในคดความและการดาเนนการตามกฎหมายอน ๆ ซงรวมถง
คาใชจายทมไดคาดหมายไวลวงหนาในการแกไขความเสยหายตอสงแวดลอมหรอการปฏบตตามขอกาหนด
สงแวดลอม ณ โรงงานการผลตของบรษทฯ ซงมจานวนทสงกวาเงนสารองทตงไว และการเรยกรองคาชดเชย
จากการบาดเจบของบคคลใด ๆ
• กรณและเหตการณระหวางประเทศ ตลอดจนสภาวะทางการเมองทวโลก ซงรวมถงสภาวะและความไม
มนคงทางการเมองในภมภาคของประเทศผผลตนามน เชน ตะวนออกกลางและตะวนออกไกล
• ความสามารถขององคกรรวมประเทศผผลตน ามนเพอการสงออก (Organization of Petroleum Exporting
Countries (“OPEC”)) และประเทศผผลตปโตรเลยมอน ๆ ทจะกาหนดและรกษาระดบการผลต ซงมอทธพล
ตอราคาตลาด
• กฎระเบยบของรฐท งในประเทศและตางประเทศ ในสวนทเกยวกบอตสาหกรรมน ามนและพลงงาน
โดยทวไป
• ระดบและขอบเขตของกจกรรมของนกเกงกาไรนามน
• ราคา ความพรอมและการเปนทยอมรบของผลตภณฑปโตรเลยมทดแทน เชน ไบโอดเซล
• การประกาศใชหรอการแกไขกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวกบสงแวดลอม ภาษอากรตลอดจนกฎหมายและ
กฎเกณฑอน ๆ ทงในประเทศและตางประเทศ และ
• ความผนผวนของคาเงนบาทเมอเปรยบเทยบกบสกลเงนดอลลารสหรฐ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 5
ปจจยตาง ๆ ดงทกลาวมาขางตนสงผลใหคาการกลนและกาไรขนตนของพาราไซลน (gross refining and
paraxylene margins) ของบรษทฯ อาจลดลงได ซงอาจมผลกระทบในทางลบตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการ
ดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.2 ราคาตลาดของนามนดบและวตถดบอน ๆ ตลอดจนผลตภณฑปโตรเลยม ผลตภณฑอะโรเมตกสและ
เคมภณฑอน ๆ มความผนผวนและเปนวฏจกร อกทงไดรบผลกระทบจากปจจยตาง ๆ ทวโลกทไมสามารถจะคาดการณได
ราคาทบรษทฯ ซอน ามนดบและวตถดบอน ๆ และราคาขายของผลตภณฑปโตรเลยม ผลตภณฑอะโรเมตกสและ
เคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ ถกกาหนดโดยอางองกบราคาตลาด ซงราคาตลาดเหลานมความผนผวนและคาดวาจะยงคงผน
ผวนตอไป อกทงขนอยกบปจจยตาง ๆ ซงอยนอกเหนอการควบคมของบรษทฯ
ผลการดาเนนงานของบรษทฯ บางสวนจะสะทอนถงความผนผวนและวฏจกรของอตสาหกรรมกลนน ามนและ
การผลตอะโรเมตกส ในอดตทผานมา อตสาหกรรมกลนน ามนและการผลตอะโรเมตกสตองประสบกบชวงเวลาทภาวะ
อปทานตงตว (tight supply) ซงสงผลใหราคาและอตรากาไรเพมขน ตดตามดวยชวงระยะเวลาทมการเพมกาลงการผลตอยาง
สง ซงสงผลใหมอปทานลนตลาดและราคาและอตรากาไรลดลง ความผนผวนทมนยสาคญในราคาตลาดของน ามนดบและ
วตถดบอน ๆ นาทจะมผลกระทบในทางลบอยางมนยทสาคญตอฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของบรษทฯ
บรษทฯ ประสบกบความผนผวนของราคาน ามนดบเปนรายวน โดยทวไปแลว บรษทฯ จะมชวงระยะเวลาทหาง
กน (lag time) ประมาณหนงเดอนนบจากเวลาทซอนามนดบและวตถดบอน ๆ จนถงเวลาทขายผลตภณฑปโตรเลยมซงผลต
จากวตถดบดงกลาว ทงราคาของน ามนดบและวตถดบอน ๆ และราคาของผลตภณฑปโตรเลยมอาจเปลยนแปลงไดในชวง
ระยะเวลาทหางกนน และการเปลยนแปลงดงกลาวอาจมผลกระทบตออตรากาไรของบรษทฯ และอาจสงผลกระทบทม
นยสาคญตอกจการกลนนามน ผลการดาเนนงานและกระแสเงนสดของบรษทฯ แมวาการขนหรอลดราคาของนามนดบหรอ
วตถดบอน ๆ อาจสงผลใหมการปรบขนหรอปรบลดราคาของผลตภณฑปโตรเลยมตามกน แตบรษทฯ ไมสามารถรบรองได
วาราคาเหลานนจะปรบขนหรอปรบลดในสดสวนเดยวกนหรอไม การทบรษทฯ ไมสามารถผลกภาระจากการขนราคาตลาด
ของน ามนดบหรอวตถดบได อาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการ
ดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
นอกจากน ตนทนน ามนดบและวตถดบอน ๆ ซงรวมถงภาษสรรพสามตและเงนกองทนน ามนถอเปนสวนของ
ตนทนทสาคญของตนทนการขายของบรษทฯ โดยประมาณเปนสดสวนรอยละ 96 ของตนทนการขายของบรษทฯ
นอกจากน บรษทฯ ยงตองสารองน ามนดบและผลตภณฑปโตรเลยมคงคลงไวตามทกฎหมายไทยกาหนดดวย มลคาของ
สนคาคงคลงเหลานขนอยกบความผนผวนของราคาตลาด ดงนน การเปลยนแปลงราคาของน ามนดบและวตถดบอน ๆ จง
อาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจ
ของบรษทฯ
อนง ราคาของนามนดบทเพมสงขนทาใหบรษทฯ ตองเพมเงนทนหมนเวยนระยะสน แมวาทผานมาบรษทฯ ยงไม
เคยประสบปญหาในการจดหาสนเชอทางการคาเพอเปนเงนทนหมนเวยน แตหากบรษทฯ ไมสามารถจดหาสนเชอระยะสน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 6
ทมเงอนไขทดไดอาจสงผลกระทบในทางลบตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจ
ของบรษทฯ ได
2.1.3 บรษทฯ ตองพงพาเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครออยางมากสาหรบบรการ
สนบสนนตาง ๆ และบคลากรอาวโสบางตาแหนง
บรษทฯ ตองพงพาเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอเปนอยางมากสาหรบ การดาเนนงานใน
ดานตาง ๆ ของบรษทฯ โดยประโยชนทไดรบจากการเปนบรษทในเครอทถอหนขางมากโดยเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
และ/หรอบรษทในเครอ ไดแก การเขาถงความเชยวชาญในการบรการจดซอน ามนดบและวตถดบ เครอขายการจดจาหนาย
ผลตภณฑปโตรเลยมและเคมภณฑทวโลก การบรการทางดานเทคโนโลย การดาเนนงานและวศวกรรมททนสมย และ
โครงการวจยและพฒนาของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ นอกจากน บรษทฯ ยงไดรบประโยชน
จากการใชเครองหมายการคา “เอสโซ” และเครองหมายการคาอน ๆ ซงไดรบอนญาตใหใชสทธจากเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน รวมทงความชวยเหลอทางดานบคลากรฝายบรหาร
จดการและเทคนค รวมทงบคลากรระดบอาวโสของบรษทฯ และการสนบสนนทางดานธรกจจากเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน นอกจากน บรษทฯ ขายผลตภณฑสาหรบชองทาง
พาณชยกรรมในสดสวนทมนยสาคญ และผลตภณฑสงออกใหแกหรอผานบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซง
ไดใหการสนบสนนทางดานการตลาดและการขายแกบรษทฯ ภายใตสญญาบรการตาง ๆ บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวา
เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอจะยงคงใหการสนบสนนแกบรษทฯ ตอไป ทงน หากบรษทฯ สญเสย
การสนบสนนดงกลาวจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ หรอสญญาทมนยสาคญใด ๆ ทบรษทฯ ทา
ไวกบ เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอถกบอกเลก และบรษทฯ ไมสามารถหาแหลงอน ๆ สาหรบ
บรการดงกลาวหรอไมสามารถหาบคลากรทสาคญเพมเตมได ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและ
โอกาสทางธรกจของบรษทฯ กอาจไดรบผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญ
สญญาตาง ๆ ทบรษทฯ ทากบเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ สาหรบบรการเทคโนโลย
เครองหมายการคา และการสนบสนนอน ๆ มขอกาหนดวาดวยการสนสดลงของสญญาโดยอตโนมตหากเอกซอน โมบล
คอรปอเรชน ไมไดเปนเจาของหรอไมมอานาจควบคม ไมวาโดยตรงหรอโดยออม เปนจานวนสงกวารอยละ 50 ของสวนได
เสยในบรษทฯ อกตอไป เงอนไขบางอยางทเกยวกบบรมสทธและการอนมตจากรฐบาลทจะมผลบงคบใชหากผถอหนเอก
ซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอประสงคทจะลดสดสวนการถอหนโดยรวมของตนในบรษทฯ จนตากวา
รอยละ 50 อยางไรกตาม ผถอหนของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอไมผกพนทจะตองคงสวนไดเสย
ขนตาไวในบรษทฯ
2.1.4 อาจมความขดแยงทางผลประโยชนระหวางผถอหนรายใหญของบรษทฯ กบบรษทฯ หรอระหวางผถอหน
รายใหญและผถอหนรายยอยของบรษทฯ
ปจจบนบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชนเปนผถอหนขางมากในบรษทฯ ทงนอาจเกดกรณททาใหผล
ประโยชนของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนหรอผลประโยชนของบรษททเกยวของของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 7
แตกตางจากผลประโยชนของบรษทฯ ทาใหผบรหารของบรษทฯ อาจตองเผชญกบความขดแยงทางผลประโยชนในการ
ปฏบตหนาทความรบผดชอบของตนในฐานะกรรมการและผบรหาร ความขดแยงทางผลประโยชนทอาจเกดขนนรวมถง
เรองทเกยวของกบ
• รายการระหวางบรษทฯ กบบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เชน รายการทเกยวกบการจดหา
วตถดบ หรอการขายผลตภณฑ
• การแขงขนหรอกจการใหมทอาจเกดขนในธรกจกลนนามน
• การอนมตการควบรวมหรอเขาซอกจการทอาจเกดขน การซอขายสนทรพยและธรกรรมทางบรษททม
นยสาคญอน ๆ
• การออกหรอจาหนายหลกทรพย
• การตดสนใจลงทนและคาใชจายเพอการลงทนอน ๆ และ
• การบงคบสทธตามสญญา การจายเงนปนผลและการจดสรรอน ๆ และเรองทเกยวของกบกฎระเบยบและ
กฎหมาย
แมบรษทฯ มความตงใจทจะดาเนนมาตรการตามทสมควรเพอขจดความขดแยงทางผลประโยชนดงกลาวและ
ปกปองผลประโยชนของบรษทฯ ดวยในขณะเดยวกน แตบรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวาผลประโยชนระหวางเอกซอน โม
บล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ หรอของบรษทฯ จะเปนไปในทศทางเดยวกน
ผลประโยชนของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครออาจจะไมสอดคลองกบผลประโยชนของผ
ถอหนรายอน ๆ ของบรษทฯ ทงน เอกซอน โมบล คอรปอเรชนอาจใชสทธออกเสยงลงคะแนนและดาเนนการในฐานะผถอ
หนผานทางบรษทในเครอ ซงอาจขดแยงและมผลกระทบตอผลประโยชนของผถอหนรายอน ๆ ของบรษทฯ เชน การ
จายเงนปนผลหรอการจดสรรอน ๆ
2.1.5 บรษทฯ ตองพงพาแหลงนามนดบและวตถดบอน ๆ จากตางประเทศ
วตถดบหลกทใชในกระบวนการผลตของบรษทฯ คอน ามนดบ และบรษทฯ ตองอาศยน ามนดบทพรอมจดหาได
สาหรบความตองการในการผลตเกอบทงหมดของบรษทฯ บรษทฯ มความสามารถกลนน ามนดบไดหลายประเภทจากทว
โลก ซงรวมถงน ามนดบจากตะวนออกไกล ตะวนออกกลางและแอฟรกาตะวนตก โดยทการคดเลอกวตถดบของบรษทฯ
จากแหลงใดนน จะขนอยกบราคาและปรมาณของผลตภณฑ บรษทฯ จดหานามนดบผาน และจดหาจาก ExxonMobil Asia
Pacific Pte. Ltd. และ ExxonMobil Sales and Supply LLC ซงเปนบรษทในเครอของ เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และทา
หนาทชวยเหลอบรษทฯ ในการจดหาและในการจดซอดงกลาว การนาเขาน ามนดบและวตถดบอน ๆ อยภายใตปจจย ตาง ๆ
ซงอยนอกเหนอการควบคมของบรษทฯ ซงรวมถงการเปลยนแปลงและความไมมนคงทางการเมองในภมภาคทเปนแหลง
ผลตปโตรเลยม โดยเฉพาะอยางยงในตะวนออกกลาง กฎระเบยบของรฐทเกยวของกบอตสาหกรรมน ามนและพลงงานใน
ภมภาคเหลานน สภาพอากาศและสภาวะเศรษฐกจโดยรวมในภมภาคเหลานน แมวาจนถงปจจบน บรษทฯ ยงไมเคยประสบ
ปญหาทสาคญในการจดหาน ามนดบและวตถดบอน ๆ เพอตอบสนองความตองการในการผลต แตบรษทฯ ไมสามารถ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 8
รบรองไดวาในอนาคตบรษทฯ จะยงคงความสามารถในการจดหาวตถดบ โดยเฉพาะอยางยงน ามนดบ สาหรบโรงกลน
นามนของบรษทฯ ไดอยางเพยงพอสาหรบการกลนท ณ ระดบปจจบนในราคาซงเปนทยอมรบได และเปนไปตามเงอนไขท
นาพงพอใจ หากบรษทฯ ไมสามารถจดหานามนดบและวตถดบอน ๆ ไดอยางเพยงพอ หรอสามารถจดหาไดเพยงพอแตใน
ราคาทไมนาพงพอใจ ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ อาจไดรบ
ผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญ
2.1.6 การหยดชะงกในการดาเนนงานของโรงกลนนามนและโรงงานอะโรเมตกสอยางมนยสาคญ อาจม
ผลกระทบตอการผลตของบรษทฯ
หนวยผลตทงหมดของบรษทฯ ตงอยทศรราชา จงหวดชลบร การกลน การขนสงและการจดเกบน ามนดบและ
วตถดบอน ๆ ตลอดจนผลตภณฑปโตรเลยม ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ มความเสยงภยทสาคญหลายอยาง
ซงอาจกอใหเกดอคคภย การระเบด การหกรวไหล และสภาพทเปนอนตรายหรอไมคาดหมาย อน ๆ หรออบตเหต
เหตการณแทรกแซงทมนยสาคญตอการดาเนนงานของบรษทฯ (ไมวาโดยตรงหรอโดยออม) อนเนองมาจากอบตเหตทาง
อตสาหกรรม สภาพอากาศทรนแรงหรอภยธรรมชาตอน ๆ อาทเชน อทกภย วาตภย สนาม และแผนดนไหว อาจกอใหเกด
ผลกระทบในทางลบและมนยสาคญตอธรกจ ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
บรษทฯ ตองหยดเดนเครองจกรในสวนตาง ๆ ของหนวยผลตเพอการบารงรกษาตามกาหนดการประจาเปนครง
คราว ในระหวางการหยดเดนเครองจกรน สวนทหยดเดนเครองจกรและสวนอน ๆ ทตองพงพาสวนนอาจไมสามารถผลต
หรออาจทาใหมระดบการผลตในอตราทตาลง การหยดเดนเครองจกรเปนระยะเวลานาน แมวาจะเปนการหยดเดนเครองจกร
เพอการบารงรกษาประจาหรอการบารงรกษาตามกาหนดการทวางไวกตาม อาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอ
ธรกจ ผลการดาเนนงาน ฐานะการเงนและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
หนวยผลตของบรษทฯ อาจตองหยดเดนเครองจกรนอกกาหนดการทวางไว เนองจากความชารดบกพรองของ
เครองจกรและอปกรณ ในกรณดงกลาวน หนวยกลนน ามนทไมเสยหายแตอาจตองพงพาหรอทางานรวมกบหนวยทเสยหาย
อาจตองหยดเดนเครองจกรไปดวย หากมกรณเหลานเกดขน กาลงการผลตและปรมาณการผลตของบรษทฯ อาจไดรบ
ผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของ
บรษทฯ
2.1.7 บรษทฯ มความเสยงทเกยวของกบการปนเปอนของผลตภณฑ และการขายผลตภณฑทไมเปนไปตาม
คณสมบตทกาหนด
การสงมอบผลตภณฑทถอวาไมเปนไปตามคณสมบตทกาหนด หรอมการปนเปอนหรอเสอมสภาพ ไมวาจะเกดขน
จรงหรอเพยงถกกลาวหา หรอไมวาโดยตงใจหรอโดยอบตเหต อาจทาใหเกดความเสอมเสยตอชอเสยงและธรกจของบรษทฯ
การสงมอบผลตภณฑทไมเปนไปตามคณสมบตทกาหนด หรอมการปนเปอนหรอเสอมสภาพ อาจสงผลใหบรษทฯ ตองเรยก
ผลตภณฑกลบคน และ/หรอมความรบผดทางอาญาหรอทางแพง รวมถงจากดความสามารถของบรษทฯ ทจะขายผลตภณฑได
ซงอาจมผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 9
2.1.8 การประกนภยของบรษทฯ อาจใหความคมครองไมเพยงพอตอความสญเสยทอาจเกดขน
การดาเนนงานของบรษทฯ อยภายใตความเสยงและอนตรายตาง ๆ จากการกลนน ามน รวมทงการขนสงและการ
จดเกบน ามนดบและวตถดบอน ๆ ตลอดจนผลตภณฑปโตรเลยม ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ เชน อคคภย
การระเบด การแตกราวของทอสงและการหกรวไหล การรวของถงเกบ การหกรวไหลของเคมภณฑ การปลอยสารอนตราย
หรอกาซ และความเสยงทางดานสงแวดลอมอน ๆ ความชารดบกพรองทางจกรกลของอปกรณทหนวยผลตของบรษทฯ
และภยธรรมชาต นอกจากน ความเสยงภยในการดาเนนงานและความเสยงภยอน ๆ เหลานอาจกอใหเกดการไดรบบาดเจบ
และการเสยชวต ความเสยหายทรายแรงหรอการถกทาลายของทรพยสนของบรษทฯ และของบคคลอน รวมท งการ
กอใหเกดมลภาวะตอสงแวดลอม และอาจสงผลใหตองระงบการดาเนนงานและกอใหเกดความรบผดทางแพงหรอทางอาญา
ในขณะทบรษทฯ เชอวาบรษทฯ ไดทาประกนภยไวอยางเพยงพอ แตหากหนวยผลตหนวยใดหนวยหนงหรอทก
หนวยเสยหาย ไมวาท งหมดหรอบางสวน และการดาเนนงานของบรษทฯ ตองหยดชะงกเปนระยะเวลาหนง บรษทฯ ไม
สามารถรบรองไดวากรมธรรมประกนภยของบรษทฯ จะคมครองความสญเสยทอาจเกดจากการหยดชะงกดงกลาว หรอ
ชดเชยคาใชจายในการซอมแซมหรอทดแทนหนวยผลตทเสยหายไดอยางเพยงพอ บรษทฯ ไมมการประกนภยธรกจ
หยดชะงก หากบรษทฯ ไดรบความสญเสยทไมไดเอาประกนเปนจานวนมาก หรอหากความสญเสยทเอาประกนของบรษทฯ
มจานวนสงกวาความคมครองตามกรมธรรมประกนภยอยางมนยสาคญ ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงาน
และโอกาสทางธรกจของบรษทฯ อาจไดรบผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญ อนง กรมธรรมประกนภยของบรษทฯ
ไมไดครอบคลมเบยปรบหรอคาปรบ หรอการชาระเงนอน ๆ ใหแกรฐบาลอนเนองจากความเสยงภยใด ๆ เหลาน
2.1.9 การปฏบตตามกฎหมายและกฎระเบยบเกยวกบสงแวดลอม และการเปลยนแปลงในกฎหมายและ
กฎระเบยบดงกลาว อาจทาใหบรษทฯ มคาใชจายจานวนมาก
3ลกษณะธรกจของบรษทฯ ทาใหบรษทฯ ตองอยภายใตบงคบของกฎหมายและกฎระเบยบและมาตรฐานทางดาน
สงแวดลอมทเพมความเขมงวดขนอยเสมอ โดยเฉพาะทเกยวกบสงทถกปลอยออกมาทางอากาศ เชน สารซลเฟอร ออกไซด
(sulfur oxides (“SOx”)) สารไนโตรเจน ออกไซด (nitrogen oxides (“NOx”)) และอน ๆ ซงรวมถงกฎหมายและกฎระเบยบท
เกยวของกบการหกรวไหลโดยอบตเหตหรอการปลอยปโตรเลยมหรอวตถอนตราย หรอมลพษอน ๆ เขาสสงแวดลอม การ
จดการของเสย การจดการ การใช การจดเกบ การขนสงและการกาจดผลตภณฑทผลตจากปโตรเลยม การปองกนมลพษ การ
แกไขพนทซงปนเปอน และการกาหนดลกษณะและคณภาพของน ามนเบนซนและน ามนดเซล นอกจากน กฎหมายและ
กฎระเบยบบางฉบบยงกาหนดใหโรงงานของบรษทฯ ตองประกอบการตามใบอนญาตซงตองตออายหรออาจมการแกไข
เปลยนแปลงได กฎหมาย กฎระเบยบ และใบอนญาตเหลานอาจกาหนดใหตดตงเครองควบคมมลพษหรอเปลยนแปลงการ
ดาเนนงานเพอจากดผลกระทบทเกดขนหรออาจเกดขนตอสงแวดลอมและ/หรอสขอนามยและความปลอดภย นอกจากน
บรษทฯ มคาใชจายเพอการลงทนอยางตอเนอง เพอการปฏบตตามกฏหมายและกฏระเบยบทเกยวกบสงแวดลอม การฝาฝน
กฎหมายและกฎระเบยบหรอเงอนไขของใบอนญาตเหลานมโทษปรบสง รวมถงโทษทางอาญา การเพกถอนใบอนญาต
ประกอบกจการ และการบงคบปดสถานประกอบการ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 10
3 การรวไหลของนามน กาซหรอมลพษอน ๆ ออกสอากาศ ดนหรอนา อนอาจทาใหบรษทฯ มความรบผดตอรฐบาล
หรอบคคลภายนอก อกทงเกดคาใชจายในการแกไขความเสยหายจากการรวไหลดงกลาว หากบรษทฯ ไมสามารถปฏบต
ตามกฎหมาย กฎระเบยบและมาตรฐานทางดานสงแวดลอม บรษทฯ อาจถกดาเนนการทางปกครอง ทางแพงและทางอาญา
โดยหนวยงานของรฐ อกทงอาจถกดาเนนการทางแพงโดยกลมอนรกษสงแวดลอมและบคคลอน ๆ ซงอาจสงผลใหเกด
คาปรบและความรบผดจานวนมากตอบรษทฯ รวมทงคาสงซงอาจจากดหรอระงบการประกอบกจการของบรษทฯ ได
3 อนง การประกาศใชกฎหมายและกฎระเบยบเกยวกบสงแวดลอมฉบบใหม การตความกฎหมายเดมใหมหรอการ
ยกเลกกฎหมายเดม คณสมบตทกาหนดเพมเตมของรฐบาลหรอพฒนาการอน ๆ ในภายหนาอาจสงผลใหบรษทฯ ตองม
คาใชจายเพอการลงทนเพมเตมหรอเกดคาใชจายในการดาเนนงานเพมเตมเพอทจะรกษาระดบการประกอบการในระดบ
ปจจบน ลดกจกรรมการผลตหรอดาเนนการอน ๆ ซงอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอฐานะการเงน ผลการ
ดาเนนงานและกระแสเงนสดของบรษทฯ ตวอยางเชน รฐบาลได 3กาหนดลกษณะและ 3คณภาพของน ามนเชอเพลงขนใหม
โดยกาหนดใหมการลดปรมาณกามะถนและสารเบนซนของน ามนเบนซน และลดปรมาณกามะถนในน ามนดเซล ซงบรษทฯ
จะตองปฏบตตาม3มาตรฐานทกาหนดขนใหมดงกลาว3ภายในวนท 1 มกราคม 2555 เพอใหบรษทฯ ยงคงสามารถขายนามน
เบนซน และน ามนดเซลในตลาดภายในประเทศได 3คณะกรรมการ 3บรษท ได 3อนมตการลงทนโครงการปรบปรงคณภาพ
นามน ณ โรงกลนน ามนศรราชาเมอเดอนกรกฎาคม 2553 ซง3 บรษทฯ ไดดาเนนการดงกลาวตามทคณะกรรมการไดอนมต
เปนทเรยบรอยแลวภายใน3วนท 1 มกราคม 2555
นอกจากน มาตรฐานและขอกาหนดทางสงแวดลอมฉบบใหมทอาจมการประกาศใชบงคบอาจทาใหบรษทฯ ไมม
ระยะเวลาเพยงพอเพอการปฏบตตาม และบรษทอาจไมสามารถขอยกเวนหรอขอระงบชวคราว หากบรษทไมสามารถ
ปฏบตตามมาตรฐานและขอกาหนดดงกลาวไดภายในกาหนดเวลา ซงในกรณเชนนน บรษทฯ อาจตองปดดาเนนการหรอ
หยดดาเนนการในสวนงานทไดรบผลกระทบ บรษทฯ คาดวา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจะกาหนด
มาตรฐานใหมสาหรบการปลอยสารทางอากาศสาหรบธรกจกลนน ามน โดยบรษทฯ ยงไมแนใจวา มาตรฐานใหมเหลานจะ
มผลกระทบตอการดาเนนงานของบรษทฯ ในทางใดบาง
บรษทฯ ไมเคยถกดาเนนคดทมนยสาคญหรอตองจายคาปรบและเบยปรบทมนยสาคญ และเทาทบรษทฯ ทราบ
บรษทฯ ไมเคยถกตรวจสอบในเรองสงแวดลอมและเรองทเกยวของทมนยสาคญ แตอยางไรกด บรษทฯ ไมสามารถรบรอง
ไดวา จะไมมการดาเนนคดหรอกระบวนพจารณาอน ๆ ตอบรษทฯ ในอนาคต หรอบรษทฯ จะตองรบผดในการดาเนนคด
หรอกระบวนพจารณาในอนาคตดงกลาว ซงอาจมคาใชจายทสง คาใชจายในการทาความสะอาดและแกไขสงแวดลอมใน
พนทของบรษทฯ และการดาเนนคดเกยวกบสงแวดลอมอาจมผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด
ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.10 บรษทฯ อาจไมสามารถดาเนนโครงการในอนาคตไดสาเรจภายในกาหนดเวลาและงบประมาณทคาดการณไว
ในอนาคตบรษทฯ อาจมความจาเปนจะตองมคาใชจายเพอการลงทนเปนจานวนมากจากการทตองปฏบตให
เปนไปตามมาตรฐานหรอกฎระเบยบอนใดทเกยวของกบการประกอบธรกจของบรษทฯ อยางเชนทบรษทฯ ตองปฏบตให
เปนไปตาม 3มาตร 3ฐานน ามนเชอเพลงใหม 3ท 3กาหนดใหลดปรมาณกามะถนและสารเบนซนในนามนเบนซน และลดปรมาณ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 11
กามะถนในนามนดเซล ดงรายละเอยดในปจจยความเสยงหวขอขางตน 3 ซง3หากกระแสเงนสดจากการดาเนนงานของบรษท
ฯ มไมเพยงพอ บรษทฯ อาจตองจดหาเงนทนบางสวนสาหรบโครงการในอนาคตจากการกยมธนาคารหรอการขาย
หลกทรพยทถออย อยางไรกด บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวาบรษทฯ จะสามารถจดหาเงนทนไดอยางเพยงพอภายใต
เงอนไขซงเปนทยอมรบไดในเชงพาณชย หรออาจไมสามารถจดหาไดเลย
กาหนดเวลาและความสาเรจของโครงการตางๆ ทอาจมขนในอนาคตอาจไดรบผลกระทบในทางลบจากปจจย
ตางๆ ซงเกยวของโดยทวไปกบโครงการกอสรางและขยายธรกจขนาดใหญ ปจจยเหลานไดแก การขาดแคลน หรอการ
เปลยนแปลงของราคาอปกรณหรอวสด ความบกพรองในการออกแบบหรอการกอสราง สภาพอากาศทแปรปรวน ภย
ธรรมชาต อบตเหต และสถานการณและปญหาทไมสามารถคาดการณไดลวงหนา ปจจยใด ๆ เหลานอาจสงผลใหโครงการ
ทงหมดหรอบางสวนสาเรจลาชาออกไป ซงสงผลใหตนทนทางการเงนทเกยวของกบโครงการดงกลาวเพมขน และอาจทา
ใหบรษทฯ ไมสามารถปฏบตตาม 3มาตรฐานทกาหนด 3ขนใหมดงกลาวไดภายในระยะเวลาทกาหนดไว ซงอาจมผลกระทบ
ในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.11 การแทรกแซงของรฐบาลในการตดสนใจกาหนดราคา และกฎหมายและกฎระเบยบอน ๆ ของรฐบาลอาจ
มผลกระทบในทางลบตอผลการดาเนนงานและฐานะการเงนของบรษทฯ
บรษทฯ และผประกอบการปโตรเลยมอน ๆ ในประเทศไทย ดาเนนกจการในสภาพแวดลอมทอยภายใตการกากบ
ดแลทเขมงวดของรฐบาล ธรกจของบรษทฯ อาจไดรบผลกระทบโดยตรงจากนโยบายของรฐบาลหรอการเปลยนแปลงใน
นโยบายของรฐบาล โดยเฉพาะอยางยง รฐบาลอาจแทรกแซงการตดสนใจกาหนดราคาของโรงกลนน ามนและผคาปลกเพอ
วตถประสงคทางดานเศรษฐศาสตรมหภาคและสงคมของประเทศไทย
ในอดตรฐบาลเคยประกาศเพดานราคาขายปลกและขายสงสงสดสาหรบผลตภณฑปโตรเลยม และในอนาคต
รฐบาลอาจจะมการประกาศดงกลาวอกกได บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวารฐบาลจะไมแทรกแซงการตดสนใจกาหนด
ราคาของบรษทฯ ในอนาคต การแทรกแซงการกาหนดราคาของรฐบาลอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ
กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
นอกจากน รฐบาลไดดาเนนการอยางตอเนองในการควบคมราคาขายสงของกาซปโตรเลยมเหลวซงสวนใหญใช
เปนกาซหงตมอยในครวเรอน และเพอควบคมราคาขายของกาซปโตรเลยมเหลว รฐบาลไดกาหนดใหผผลตกาซปโตรเลยม
เหลวทกรายรวมทงบรษทฯ ตองขายกาซปโตรเลยมเหลวในราคาขายสงหนาโรงกลนใหแกผรบซอในราคาควบคม ทไดรวม
ภาษสรรพสามต ภาษเทศบาล และภาษมลคาเพมทเกยวของแลว ตามทจะไดมการประกาศเปนครงคราวแมรฐบาลจะมแนว
ทางการปรบราคาขายสงหนาโรงกลนใหสะทอนราคาตลาดโลกมากขน บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวารฐบาลจะ
ดาเนนการแนวทางนเมอไรและเปนระยะเวลานานเทาไร ซงการเปลยนแปลงนอาจมผลอยางมนยสาคญตอธรกจ และผล
ดาเนนการของบรษทฯ
3 นอกจากการควบคมราคาขายสงหนาโรงกลนของกาซปโตรเลยมเหลว รฐบาลยงไดควบคมการสงออกกาซ
ปโตรเลยมเหลวโดยผผลตในประเทศ เพอปองกนการขาดแคลนกาซปโตรเลยมเหลวในประเทศ เนองจากราคาในประเทศ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 12
ถกควบคม บรษทฯ อาจจะสามารถสงออกกาซปโตรเลยมเหลวในราคาสงออกทสงกวาได ดงนน การควบคมจานวนกาซ
ปโตรเลยมเหลวทบรษทฯ สามารถสงออกไดจงมผลกระทบตอรายไดของบรษทฯ ในป 2554 เนองจากยงมการขาดแคลน
กาซปโตรเลยมเหลวในประเทศ จงไมมการสงออกกาซปโตรเลยมเหลวแตอยางใด
นอกจากนความสามารถในการดาเนนงานในฐานะทเปนบรษทผประกอบกจการโรงกลนน ามนในประเทศไทยยง
จาเปนจะตองไดรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงานจากทางรฐบาล ซงตองมการตออายทกหาป นอกจากน ยงขนอยกบ
สญญาขยายและประกอบกจการโรงกลนปโตรเลยมซงบรษทเขาทากบกระทรวงอตสาหกรรม (ซงตอมาไดมการ
เปลยนแปลงตวคสญญาเปนกระทรวงพลงงานแทน) ดงนน หากใบอนญาตของบรษทฯ ไมไดรบการตออาย ไมวาดวย
เหตผลใดกตาม หรอในกรณทบรษทมความขดแยงกบกระทรวงพลงงานเกยวกบสญญาทกลาวมาขางตน หรอมการผด
สญญาหรอบอกเลกสญญา บรษทฯ อาจไมสามารถดาเนนงานโรงกลนตอไปและอาจสงผลในทางลบอยางมนยสาคญตอ
ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.12 บรษทฯ ประกอบธรกจกลนนามนและการผลตอะโรเมตกส ซงมการแขงขนสง และคแขงมชองทางการ
ขายปลกทกวางขวางมากกวา หรอมแหลงเงนทนทพรอมกวา อนอาจทาใหไดเปรยบในการแขงขน
อตสาหกรรมกลนน ามนและอตสาหกรรมอะโรเมตกสมการแขงขนสงมากในแงการขายผลตภณฑปโตรเลยมใน
ประเทศ และการขายผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ทงตลาดในประเทศและตางประเทศ โดยสวนใหญแลว
บรษทฯ ตองแขงขนกบผประกอบการโรงกลนปโตรเลยมในประเทศอกหกราย ทงในดานการจดหาน ามนดบและวตถดบ
อน ๆ และในดานลกคาของผลตภณฑปโตรเลยม ความตองการของผลตภณฑปโตรเลยมไมสอดคลองกบ กาลงการผลตท
เพมขน ซงสงผลใหเกดกาลงการผลตสวนเกน (overcapacity) ของผลตภณฑปโตรเลยมหลกบางชนด ความไมสมดลยกน
ระหวางอปทานและอปสงคสาหรบผลตภณฑกลนบางอยางของตลาดในประเทศทยงคงมอยตอไปอาจทาใหเกดแรงกดดน
ตอราคาในตลาดในประเทศ และเปนการบงคบใหบรษทฯ ตองขายผลผลตสวนเกนในตลาดสงออกซงโดยปกตมอตรากาไร
ทตากวา อนอาจกอใหเกดผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอกาไรจากการดาเนนงาน (operating margins) และผลการ
ดาเนนงานของบรษทฯ
เนองจากผลตภณฑปโตรเลยมสวนใหญมลกษณะเปนสนคาโภคภณฑ การแขงขนในตลาดในประเทศและตลาด
ระหวางประเทศของผลตภณฑปโตรเลยมจงขนอยกบราคาเปนสาคญ โดยราคานจะถกปรบเปลยนตาม3คณสมบตท 3กาหนด
ของผลตภณฑและตนทนการขนสง ดงนน โดยทวไป บรษทฯ จงไมสามารถสรางความไดเปรยบทางการคา ดวยความ
แตกตางของผลตภณฑ (product differentiation) และไมสามารถผลกภาระตนทนทเกดขนดวยการขนราคาสนคา อกทง
บรษทฯ ยงอาจเผชญกบการแขงขนสงขนจากการทคแขงของบรษทฯ ไดมการเพมปรมาณการผลตหรอกาลงการกลนอกทง
บรษทฯ ตองแขงขนกบอตสาหกรรมอน ๆ ซงเปนผจดหาทางเลอกอนเพอตอบสนองความตองการทางดานพลงงานและ
เชอเพลงของผรบซอผลตภณฑของบรษทฯ เชน กาซธรรมชาต ถานหนและแหลงพลงงานหมนเวยน (renewable energy
sources) หากบรษทฯ ไมสามารถแขงขนกบคแขงทงในอตสาหกรรมเดยวกนและอตสาหกรรมอนไดอยางมประสทธภาพ
ธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ กอาจไดรบผลกระทบในทางลบ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 13
จากการทภาคคาปลกมการแขงขนทสง บรษทฯ จงตองมการแขงขนในดานราคาเปนหลก ตามดวยดานอน ๆ เชน
มาตรฐานการบรการ คณภาพผลตภณฑ แผนการตลาด และทตงของสถานบรการน ามน และบรษทฯ ยงไดแขงขนในดาน
ตวแทนจาหนายดวย บรษทฯ เผชญการแขงขนอยางสงจากบรษทน ามนแบบครบวงจร เชน บมจ. ปตท. ซงมผถอหนราย
ใหญ คอ รฐบาล ซงเพมความพยายามทจะรกสวนแบงตลาดคาปลกในชวงทผานมา บมจ. ปตท. มเครอขายคาปลกทมากกวา
บรษทฯ และมสวนแบงการตลาดทสงกวามาก และมกจะเปนผคาปลกทรเรมการเปลยนแปลงราคานามน โดยทวไป บรษทฯ
จะลดราคาตามการเปลยนแปลงทคแขงกาหนดซงรวมถง บมจ. ปตท. เพอปองกนการสญเสยยอดขาย เมอทางบรษทฯ
ตอบสนองตอราคาทตาทกาหนดโดยคแขงของบรษทฯ หรอหากวาคแขงของบรษทฯไมตอบสนองอยางรวดเรวตอราคา
นามนดบทเพมขนโดยการขนราคาขายปลกเชอเพลง หรอตงราคาตากวาความเปนจรง กาไร (ในสวนคาปลก) ของบรษทฯ
อาจลดลงหรอมผลขาดทนได
คแขงบางรายของบรษทฯ มแหลงเงนทนหรอทรพยากรอน ๆ ทพรอมกวาบรษทฯ อยางมนยสาคญ คแขงเหลานม
ความสามารถทจะรบความเสยงทางเศรษฐกจในทกวฎจกรของอตสาหกรรมไดมากกวา นอกจากน บรษทฯ ตองแขงขนกบ
อตสาหกรรมอน ๆ ซงเปนผจดหาพลงงานทางเลอกเพอตอบสนองความตองการทางดานพลงงานและเชอเพลงของลกคา
ภาคพาณชยกรรมและคาปลกของบรษทฯ
2.1.13 เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอไมผกพนทจะใหการสนบสนนทางการเงนใน
อนาคต
ในชวงระยะเวลาทเกดวกฤตทางการเงนในเอเชยเมอป 2540 และหลงจากนน เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/
หรอบรษทในเครอ ไดใหเงนกยมทงระยะสนและระยะยาวโดยไมมหลกประกนแกบรษทฯ ในปจจบน เอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอไดใหวงเงนสนเชอชนดทผใหกมสทธจะใหผกเบกถอนหรอไมกได (uncommitted credit
facilities) แกบรษทฯ โดยเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ ไมผกพนทจะตองใหเงนกยมหรอใหการ
สนบสนนทางการเงนแกบรษทฯ และบรษทฯ ไมอาจรบรองไดวา เอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ จะ
ใหการสนบสนนทางการเงนแกบรษทฯ ในอนาคต ทงน หากบรษทฯ ไมสามารถจดหาการสนบสนนทางการเงนทจาเปน
จากแหลงภายนอกโดยมเงอนไขเปนทยอมรบไดในอนาคต อาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงน
สด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงาน และโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.14 ความสาเรจในอนาคตของบรษทฯ ขนอยกบบคลากรทสาคญ
ความสาเรจของบรษทฯ อาจขนอยกบการสนบสนนอยางตอเนองของผบรหารอาวโสและบคลากรทสาคญคนอน ๆ
เชน บคลากรทมความรความเขาใจเกยวกบสภาพทองถนของประเทศทตนปฏบตงาน และมความเชยวชาญเฉพาะทาง ซงม
บคคลหลายคนในจานวนนทบรษทฯ อาจไมสามารถหาผทจะมาทดแทนไดโดยงาย บคลากรทสาคญเหลาน รวมถง
ผบรหารอาวโสซงไดรบการฝกอบรมและพฒนาอยางเขมขนจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอ บรษทในเครอผาน
ทางโครงการฝกอบรม การใหความรเพมเตม และการหมนเวยนงาน การปฏบตงานของผบรหารอาวโส และบคลากรท
สาคญของบรษทฯ ยงเปนการจดหามาหรอมอบหมายใหมาชวยงานทบรษทฯ โดยเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอ
บรษทในเครอ ซงเปนสวนหนงของการสนบสนนทางดานบรการของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 14
หรอเปนการหมนเวยนตาแหนงในระหวางบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน การดาเนนงานของบรษทฯ อาจ
ไดรบผลกระทบจากการสญเสยบคคลใดบคคลหนงในคณะผบรหารอาวโสหรอบคลากรทสาคญดงกลาวโดยสาเหตใดก
ตาม ซงรวมถงการหมนเวยนตาแหนงหรอมอบหมายตาแหนง หากบรษทฯ ไมสามารถหาผทจะมาทดแทนได นอกจากน
ความสาเรจของบรษทฯ ยงขนอยกบการทบรษทฯ จะสามารถดงดดและรกษาบคลากรทมคณสมบตเหมาะสมไวได การ
แขงขนเพอใหไดมาซงบคลากรทมคณสมบตเหมาะสมในอตสาหกรรมนามนมความรนแรง และจานวนของบคลากรซงม
ความรและประสบการณในอตสาหกรรมนามนในประเทศไทยมอยจากด หากบรษทฯ ไมสามารถดงดดหรอรกษาผบรหาร
อาวโสไวได หรอหากผบรหารอาวโสไมสามารถหรอไมยนดทจะอยในตาแหนงปจจบนตอไป หรอไปเขารวมงานกบคแขง
หรอจดตงบรษททแขงขนกนขนใหม บรษทฯ อาจไมสามารถหาบคลากรมาทดแทนไดทนทหรออาจจะไมสามารถหา
บคลากรมาทดแทนไดเลย นอกจากน ความพยายามทจะรกษาหรอดงดดบคลากรทสาคญไวอาจกอใหเกดคาใชจายเพมขน
อยางมนยสาคญ ซงอาจมผลกระทบในทางลบตอความสามารถในการทากาไรของบรษทฯ ทงน บรษทฯ ไมไดทาการ
ประกนภย “บคลากรทสาคญ” ซงจะใหคาชดเชยแกบรษทฯ ในกรณการเสยชวตหรอพการของบคลากรคนใด นอกจากน
หากบรษทฯ ไมไดเปนหนงในบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เนองจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/
หรอบรษทในเครอไมไดถอหนขางมากในบรษทฯ บรษทฯ อาจไมสามารถดารงหรอไดมาซงบคลากรทสาคญเหลานนจาก
บรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน อกตอไป เหตการณใด ๆ ทกลาวมานอาจทาใหธรกจ กระแสเงนสด ฐานะทาง
การเงน ผลการดาเนนงาน และโอกาสทางธรกจของบรษทฯ ไดรบผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญ
2.1.15 บรษทฯ อาจไดรบผลกระทบในทางลบจากความผนผวนของคาเงนบาทเมอเปรยบเทยบกบสกลเงน
ตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงสกลเงนดอลลารสหรฐ
สกลเงนทใชในงบการเงนของบรษทฯ คอสกลเงนบาท ในขณะทรายไดจากการขายผลตภณฑปโตรเลยมและการ
ซอวตถดบของบรษทฯ อยในสกลเงนตางประเทศ ดงนนบรษทฯ จงมความเสยงตอการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยน
การลดคาของเงนบาทเมอเปรยบเทยบกบสกลเงนตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยง ดอลลารสหรฐ มผลกระทบ
ในทางลบตอบรษทฯ เนองจาก
• การเพมขนของจานวนเงนบาททตองใชในการซอน ามนดบ น ามนเชอเพลง วตถดบทนาเขา อปกรณและ
บรการ เชน การขนสงจากแหลงตางประเทศซงเปนตนทนทอยในรปของสกลเงนดอลลารสหรฐเปนหลก
• การขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศในบญชเจาหนคาน ามนดบ เนองจากบรษทฯ ลงบนทก
ตนทนโดยประมาณของการซอนามนดบ ณ วนทของใบตราสงสนคาโดยใชอตราแลกเปลยน ณ วนดงกลาว
แตไดรบใบแจงหนซงจะแปลงเปนสกลเงนบาทตามอตราแลกเปลยนซงอาจแตกตางไปจากอตราแลกเปลยน
ณ วนทของใบตราสง ทงน โดยทวไปบรษทฯ จะไดรบใบแจงหนในวนทาการท 4 ในเดอนถดจากวนทของ
ใบตราสงสนคา
• การเพมขนของจานวนเงนบาททจาเปนตองใชเพอชาระหนเงนกยมในสกลเงนตางประเทศ และ
• การขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศสาหรบหนสนในสกลเงนตางประเทศ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 15
สภาวะเศรษฐกจทไมเอออานวยในประเทศไทยอนเนองมาจากการลดคาของเงนบาทยงอาจทาใหราคาพลงงานใน
ประเทศไทยและราคานามนดบทใชในกระบวนการกลนนามนของบรษทฯ สงขน และสงผลใหความตองการผลตภณฑของ
บรษทฯ และความตองการของลกคาโดยรวมลดลง แมวาทผานมาบรษทฯ สามารถผลกภาระสวนใหญจากการเพมขนของ
ตนทนนามนดบเนองจากการลดคาของเงนบาทได แตบรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวาบรษทฯ จะยงคงทาเชนนนตอไปใน
อนาคต ซงอาจมผลกระทบในทางลบตอธรกจ ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
การขายผลตภณฑปโตรเลยม ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ในกลมพาณชยกรรมในประเทศ และการ
ขายผลตภณฑปโตรเลยมในกลมการคาปลก จะอางองกบราคาผลตภณฑปโตรเลยมในภมภาค ซงอยในสกลดอลลารสหรฐ
ในขณะทบรษทฯ มการเสนอราคาและออกใบแจงหนคาสนคาดงกลาวในสกลเงนบาท อยางไรกด ถาเงนสกลดอลลารสหรฐ
แขงคาขนอยางมาก บรษทฯ อาจไมสามารถผลกภาระตนทนทสงขนนไดเนองจากการแขงขนในตลาด หรอการทรฐบาล
อาจจะมการแทรกแซงราคา ในทางกลบกน การออนคาของดอลลารสหรฐเมอเปรยบเทยบกบสกลเงนบาทจะมผลกระทบ
ในทางลบตอรายไดซงมการบนทกเปนสกลเงนบาท เพราะคาเงนบาทจากรายไดของบรษทฯ ในสกลเงนดอลลารสหรฐจะ
ลดลง
ทงน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ ไมมสญญาซอขายลวงหนา (Forward Contract) ทกาหนดใหมการชาระ
เงนทคานวณจากอตราแลกเปลยนเงน และไมมสญญาแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (Swap Contract) คางชาระแตอยางใด
ดวยเหตดงกลาว การผนผวนของคาเงนบาทเมอเปรยบเทยบกบสกลเงนดอลลารสหรฐไดมผลกระทบและจะยงคงม
ผลกระทบตอธรกจ ฐานะการเงน ผลการดาเนนงาน และโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.16 ภาระผกพนทางการเงน (Leverage) ของบรษทฯ อาจจากดความคลองตวทางการเงน
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มเงนกยมประมาณ 38,467 ลานบาท โดยไดรวมยอดเงนกยมระยะส นจาก
กจการทเกยวของกนประมาณ 176 ลานบาทเขาไวดวย สวนของผถอหนประมาณ 24,539 ลานบาท และมอตราสวนหนสน
ตอสวนของผถอหน ประมาณ 1.6 เทา ในกรณทบรษทฯ มความตองการทจะกยมเพมเตมในอนาคต ความสามารถของ
บรษทฯ ทจะกอเงนกยมเพมเตมอาจถกจากดโดยสนเชอธนาคารพาณชยทเปนผใหกในปจจบน ระดบเงนกยมของบรษทฯ
จะมผลกระทบทสาคญหลายประการตอการดาเนนกจการในอนาคตของบรษทฯ ซงรวมถงผลกระทบดงตอไปน
• กระแสเงนสดจากการดาเนนงานในสดสวนทมนยสาคญจะถกนาไปชาระเงนตนและดอกเบยของหนเงนกทม
อย และไมสามารถนาไปใชเพอวตถประสงคอน ๆ ได
• ขอตกลงเกยวกบหนทมอยในปจจบนและในอนาคตของบรษทฯ กาหนดใหบรษทฯ ตองผานเงอนไขทาง
การเงนบางประการ ซงอาจมผลกระทบตอความคลองตวของบรษทฯ ในการวางแผนและดาเนนการเพอตอบ
รบการเปลยนแปลงในธรกจ ซงรวมถงโอกาสการเขาซอกจการทอาจเกดขน
• ความสามารถของบรษทฯ ทจะจดหาสนเชอเพมเตมสาหรบเงนทนหมนเวยน คาใชจายเพอการลงทน การเขา
ซอกจการ หรอเพอวตถประสงคทางธรกจและอน ๆ โดยทวไป อาจถกจากด
• บรษทฯ อาจเสยเปรยบในการแขงขนกบคแขงทมภาระผกพนนอยกวา และ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 16
• บรษทฯ อาจไดรบผลกระทบจากสภาวะเศรษฐกจและอตสาหกรรมทไมเอออานวย
ความสามารถของบรษทฯ ทจะปฏบตตามภาระผกพนในการชาระหนและลดหนสนโดยรวมของบรษทฯ จะขนอย
กบผลประกอบการในอนาคตของบรษทฯ ท งน ผลประกอบการในอนาคตของบรษทฯ อยภายใตเงอนไขของสภาวะ
เศรษฐกจ วฎจกรอตสาหกรรมและปจจยทางการเงน ธรกจและปจจยอน ๆ ทมผลกระทบตอการประกอบการของบรษทฯ
ซงปจจยหลายอยางนอยนอกเหนอการควบคมของบรษทฯ บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวาธรกจของบรษทฯ จะยงคง
สามารถสรางกระแสเงนสดจากการดาเนนงานไดอยางเพยงพอสาหรบการชาระหนสน หากบรษทฯ ไมสามารถสรางกระแส
เงนสดจากการดาเนนงานไดอยางเพยงพอ บรษทฯ อาจตองขายสนทรพย กยมเงนใหมเพอชาระหนเดม (refinance) ทงหมด
หรอบางสวน หรอจดหาสนเชอเพมเตม การกยมเงนใหมเพอชาระหนเดมอาจเปนไปไมได และบรษทฯ อาจจะไมสามารถ
จดหาสนเชอเพมเตมโดยมเงอนไขเปนทยอมรบไดในเชงพาณชย
สนเชอธนาคารพาณชยบางรายการของบรษทฯ มขอจากดทางการเงนและขอจากดอน ๆ ตอบรษทฯ โดย
ขอกาหนดทกาหนดไวในสนเชอและทเกยวของกบหนสนอน ๆ บางอยางของบรษทฯ ไดจากดความสามารถของบรษทฯ ท
จะกอหนสน และไดกาหนดใหตองมการดารงอตราสวนทางการเงนบางตว การไมปฏบตตามขอกาหนดดงกลาวอาจสงผล
เปนการผดนดในสวนของหนสนทเกยวของภายใตสนเชอ หรอหนสนอน ๆ และอาจทาใหเกดการเรงรดชาระหนสน
ดงกลาวหรอตราสารใด ๆ ทเปนหลกฐานแหงหน ในกรณดงกลาว บรษทฯ อาจจะไมสามารถกยมเงนใหมเพอชาระหนเดม
หรอชาระหนดงกลาวโดยวธการอนใดได และอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะ
ทางการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.17 แรงงานในโรงกลนนามนสวนใหญของบรษทฯ สวนใหญเปนสมาชกสหภาพ และบรษทฯ อาจมปญหา
แรงงานซงกระทบตอการดาเนนงานของโรงกลนนามน
แรงงานในโรงกลนน ามนสวนใหญเปนสมาชกสหภาพและอยภายใตขอตกลงสภาพการจางแรงงาน บรษทฯ ไม
เคยประสบปญหาการหยดงานเนองจากขอพพาททางอตสาหกรรม กฎหมายแรงงานในประเทศไทยไดกาหนดกลไกเพอการ
ระงบขอพพาททางแรงงานในอตสาหกรรมปโตรเลยมไวอยางชดเจน ซงรวมถง กระบวนการคณะกรรมการแรงงานสมพนธ
ภายใตการกากบดแลของกระทรวงแรงงาน ทผานมาบรษทฯ ไดเคยทาความตกลงกบสหภาพแรงงานซงประกอบดวย
พนกงานชวคราวผานคณะกรรมการแรงงานสมพนธดงกลาวและไดขอตกลงสภาพการจางใหมทเปนทนาพอใจ อยางไรกด
การเปลยนแปลงในแนวโนมและมมมองทางดานแรงงานอาจสงผลใหคาวนจฉยของคณะกรรมการแรงงานสมพนธทอาจม
ขนในภายหนาเออประโยชนใหแกบรษทฯ นอยลง ซงจะมผลกระทบอยางมนยสาคญตอตนทนแรงงาน ขอพพาทแรงงาน
ในโรงกลนน ามนของบรษทฯ อาจมผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอการดาเนนงานของโรงกลนน ามนของบรษทฯ
ซงอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญในธรกจกระแสเงนสด ฐานะทางการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทาง
ธรกจของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 17
2.1.18 คดความทคางพจารณาอยหรออาจเกดขนในอนาคตอาจมผลกระทบในทางลบตอบรษทฯ
บรษทฯ เปนจาเลยในคดความซงเปนคดทางการคาปกตของบรษทฯ หลายคด โดยเฉพาะอยางยง บรษทฯ ไดยน
อทธรณคาพพากษาทใหบรษทฯ ชาระเงนคาปรบจานวน 436 ลานบาทในป 2548 ในคดอาญาทมขนตอบรษทฯ ในขอ
กลาวหาเรองการสาแดงเทจและชาระภาษศลกากรตากวาทจะตองชาระ ในป 2551 ศาลอทธรณไดพพากษายนยนคาพพากษา
ตามศาลชนตน ผบรหารยงคงมความเชอมนอยางสงในขอตอสคด และบรษทฯ ไดดาเนนการยนอทธรณคาพพากษาตอศาล
ฎกาเมอวนท 29 กนยายน 2551 บรษทไมไดบนทกคาปรบดงกลาวเปนหนสนในงบการเงน ถงแมบรษทฯ เชอวาบรษทฯ ม
ขอตอสทแขงแกรงหลายประการสาหรบขอเรยกรองในคดเหลานน และไดมการยนอทธรณไปยงศาลฎกาแลว ซงบรษทฯ
ไมสามารถรบรองไดวาบรษทฯ จะชนะในการยนอทธรณ ทงน คดความสาคญใหม ๆ ทมผลออกมาในทางทไมเปนคณกบ
บรษทฯ อาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะทางการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาส
ทางธรกจตอบรษทฯ
2.1.19 บรษทฯ มความเสยงตอความผนผวนของอตราดอกเบย
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มเงนกยมประมาณ 38,467 ลานบาท โดยไดรวมยอดเงนกยมระยะส นจาก
กจการทเกยวของกนประมาณ 176 ลานบาทเขาไวดวย ซงมอตราดอกเบยลอยตว บรษทฯ ไมสามารถรบรองไดวาอตรา
ดอกเบยจะไมปรบขนในอนาคต การปรบขนของอตราดอกเบยทใชอยในปจจบนอยางมนยสาคญจะเปนการเพมตนทน
อยางมนยสาคญตอการกยมของบรษทฯ ทมอยในปจจบนซงองกบอตราดอกเบยลอยตว หรอเงนกยมใหมทมอตราดอกเบย
ลอยตว หรอเงนกยมอน ๆ ซงมอตราดอกเบยคงททสงขน อนอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแส
เงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.20 บรษทฯ พงพาผจดหาเพยงรายเดยวในการจดหากาซธรรมชาต ซงสาคญตอการผลตไฟฟาทบรษทฯ
จาเปนตองใชเพอดาเนนงานหนวยผลตของบรษทฯ
บรษทฯ ใชกาซธรรมชาตเปนแหลงเชอเพลงในเครองจกรผลตไฟฟาและไอน า บมจ. ปตท. เปนผจดหาและผจด
จาหนายกาซธรรมชาตเพยงรายเดยวในประเทศไทย และเปนผจดสงกาซธรรมชาตใหแกบรษทฯ โดยผานทางระบบทอสง
กาซภายใตสญญาททากบบรษทฯ โดยทเครองจกรผลตไฟฟาและไอน าของบรษทฯ ใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงหลก แม
หากบรษทฯ ประสบปญหาการจดหากาซธรรมชาต บรษทฯ ยงสามารถใชกาซเชอเพลงทผลตขนภายในบรษทฯ หรอบรษทฯ
อาจซอไฟฟาจากบคคลภายนอก เชน จากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย เปนแหลงเชอเพลงสารองได แตอยางไรกด
การใชกาซเชอเพลงทผลตขนภายในบรษทฯ จะลดรายไดของบรษทฯ เนองจากกาซเชอเพลงนสามารถขายใหแก
บคคลภายนอกได ทงน การใชไฟฟาทซอจากบคคลภายนอกเปนการเพมตนทนการขายของบรษทฯ นอกจากน บรษทฯ อาจ
ไมสามารถเดนเครองหนวยผลตทระดบปจจบนไดโดยอาศยแหลงเชอเพลงเพยงแหลงเดยวจากกาซเชอเพลงทบรษทฯ ผลต
ขนเอง หรอจากไฟฟาทซอจากบคคลภายนอก ดงนน หากเกดปญหาในการจดหากาซธรรมชาตโดย บมจ. ปตท.ใหแกบรษทฯ
กอาจสงผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอธรกจ กระแสเงนสด ฐานะการเงน ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจ
ของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 18
2.1.21 บรษทฯ พงพาระบบทอสงทเปนเจาของและดาเนนการโดยบรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด และ
พงพาบคคลภายนอก เพอการจดสงผลตภณฑปโตรเลยม
ผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ จานวนกวารอยละ 50 จะถกจดสงไปทวประเทศไทย โดยเปนการจดสงจากโรง
กลนน ามนของบรษทฯ ผานทางระบบทอสงผลตภณฑรวมซงบรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด เปนเจาของและ
ผดาเนนการ ผลตภณฑปโตรเลยมสวนทเหลอจะถกจดสงโดยทางเรอชายฝงหรอรถบรรทก บรษทฯ สงออกน ามนเตาทจะ
สงออกโดยทางทาขนถายน ามนซงเปนของบคคลภายนอกคอ บมจ. ปตท. การทางานของทอสงอาจไดรบผลกระทบจาก
ความบกพรองของอปกรณการปนเปอนของผลตภณฑ การระเบดหรออบตเหต เหตแทรกแซงในการใชทอสง หรอความ
เสยหายตาง ๆ ในคลงน ามนอาจทาใหการจดสงผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ หยดชะงก และหากบรษทฯ จาเปนตอง
เพมการใชวธการจดสงทมคาใชจายทสงกวา เชน เรอชายฝงและรถบรรทก อาจสงผลใหตนทนขายของบรษทฯ เพมสงขน
นอกจากน หากมขอพพาทกบบคคลภายนอกทรบจางขนสงผลตภณฑของบรษทฯ โดยทางเรอชายฝงหรอรถบรรทก การ
จดสงผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ กอาจหยดชะงก และหากมขอพพาทกบ บมจ. ปตท. เกยวกบการใชทนขนถายนามน
ในทะเลเพอการสงออกการสงออกนามนเตากอาจหยดชะงกดวยเชนกน ซงอาจสงผลกระทบในทางลบตอธรกจ กระแสเงน
สด ผลการดาเนนงานและโอกาสทางธรกจของบรษทฯ
2.1.22 บรษทฯ ขายผลตภณฑปโตรเลยมผานตวแทนจาหนายอสระ
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มตวแทนจาหนาย ซงใหบรการผานทางสถานบรการ 372 สถาน ทผานมา
บรษทฯ เคยมขอขดแยงกบตวแทนจาหนายของบรษทฯ ในประเดนตาง ๆ ตวอยางเชน ขอกาหนดเกยวกบการใหสวนลด
และการขายผลตภณฑทไมใชผลตภณฑของเอสโซ ภายใตชอทางการคาของบรษทฯ ถงแมวา ขอขดแยงในอดตเหลานไมได
มผลกระทบในอยางมนยสาคญตอธรกจของบรษทฯ แตบรษทฯ กไมอาจรบรองไดวา ขอขดแยงทอาจมในอนาคตกบ
ตวแทนจาหนายรายใดรายหนง หรอมากกวาหนงรายจะไมมผลกระทบในทางลบอยางมนยสาคญตอการดาเนนงานคาปลก
นามนของบรษทฯ
3 2.1.23 บรษทฯ อาจจะไมสามารถจายเงนปนผลได
3 ความสามารถของบรษทฯ ทจะประกาศจายเงนปนผล ขนอยกบผลประกอบการทางการเงนในอนาคตของบรษทฯ
โดยผลประกอบการทางการเงนดงกลาวกขนอยกบความสาเรจในการดาเนนการตามแผนการดาเนนงานของบรษทฯ และ
ปจจยทางดานการเงน การแขงขน กฎระเบยบ วทยาการและอน ๆ สภาพเศรษฐกจโดยทวไป อปสงคและราคาขายของ
ผลตภณฑของบรษทฯ ตนทนวตถดบและปจจยเฉพาะอน ๆ ในอตสาหกรรมหรอโครงการเฉพาะของบรษทฯ ซงสวนใหญ
อยนอกเหนอการควบคมของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 19
3. ลกษณะการประกอบธรกจ
3.1 ความเปนมาและพฒนาการทสาคญ
3.1.1 ความเปนมา
บรษทฯ เปนบรษทมหาชนจากดซงจดทะเบยนจดตงและมภมลาเนาอยในประเทศไทย บรษทฯ จดทะเบยนจดตง
ขนในป 2508 อยางไรกตาม บรษทฯ และบรษทในเครอทเกยวของประกอบธรกจในประเทศไทยมาเปนระยะเวลา 117 ป
บรษทฯ ไดจดทะเบยนแปรสภาพจากบรษทเอกชนจากดเปนบรษทมหาชนจากด เมอวนท 12 มนาคม 2539 และหนสามญ
ของบรษทฯ ไดเขาเปนหลกทรพยจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยตงแตวนท 6 พฤษภาคม 2551 ปจจบน
บรษทอน ๆ ในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชนถอหนรวมกนในบรษทฯ เปนจานวนรอยละ 65.99 ของหนทจาหนายแลว
ทงหมดของบรษทฯ และกองทนรวมวายภกษ หนง ซงจดตงขนโดยกระทรวงการคลงในป 2546 ถอหนในบรษทฯ เปน
จานวนรอยละ 7.33 โดยการไดมาจากกระทรวงการคลงเมอวนท 15 กนยายน 2553 โดยมเงอนไขเดยวกบกองหลกทรพยเดม
ทกระทรวงการคลงไดจาหนายใหกองทนรวมวายภกษ หนง ซงกระทรวงการคลงสามารถซอหลกทรพยดงกลาวคนไดเมอ
สนสดโครงการในป 2556
โรงกลนน ามนของบรษทฯ ไดเรมดาเนนงานในป 2514 และตอมาบรษทฯ ไดรบอนญาตใหขยายโรงงานและ
ประกอบกจการโรงงานกลนน ามนแรขนาดใชน ามนดบวนละไมเกน 35,000 บารเรล ภายใตสญญาประกอบกจการโรงกลน
น ามนปโตรเลยมและเกยวกบผลตภณฑจากปโตรเลยมระหวางกระทรวงอตสาหกรรมกบบรษทฯ ลงวนท 14 มนาคม 2516
และในป 2528 รฐบาลไดอนมตใหบรษทฯ เพมกาลงกลนน ามนดบเปนวนละ 63,000 บารเรล จากการปรบเพมปรมาณการ
ผลต (debottleneck) หลงจากนน ในป 2534 รฐบาลไดอนมตการเพมกาลงกลนน ามนดบทไดรบอนญาตของโรงกลนน ามน
ของบรษทฯ เปนวนละ 185,000 บารเรล บรษทฯ ไดทยอยเพมกาลงกลนน ามนดบของโรงกลนน ามนของบรษทฯ ดวยการ
ปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง จนมกาลงกลนนามนดบทวนละ 177,000 บารเรล
ในป 2541 บรษทฯ เรมกอสรางโรงงานอะโรเมตกส ณ พนทโรงกลนน ามนศรราชาของบรษทฯ การกอสราง
โรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ ไดดาเนนการแลวเสรจในป 2542 โดยมกาลงการผลตพาราไซลนปละ 350,000 ตน นบแต
วนเรมดาเนนการ (start-up) การดาเนนงานของโรงงานอะโรเมตกสไดถกประสานเชอมโยงเขากบโรงกลนน ามนแบบครบ
วงจร ในป 2547 บรษทฯ ไดเพมกาลงการผลตเปนปละ 500,000 ตน โดยโครงการเพมกาลงการผลตดวยตนทนตา ซงเปน
การเพมขดความสามารถในการผลตวตถดบพาราไซลน (paraxylene feedstock) ของบรษทฯ เองดวยการแปลงหนวย
Powerformer ทไมไดใชงานให เ ปนหนวยผลตวตถ ดบพาราไซลน หนวยผลตนใชปฏ ก รยาทรานสอลค เลชน
(Transalkylation) เพอไปทาการปรบปรงสารอะโรเมตกสหนก (heavy aromatics streams) และสารเบนซน (benzene) ให
เปนวตถดบไซลน (xylene feedstocks) โดยมกาลงการผลตเทยบเทาพาราไซลน (paraxylene equivalent) ประมาณปละ
120,000 ตน
หนวยผลตสารทาละลาย (solvent production unit) ของบรษทฯ ซงบรษทฯ ไดรบโอนมาจาก บรษท เอกซอนโม
บลเคม (ประเทศไทย) จากด ในวนท 1 กนยายน 2550 2ไดเรมตนการดาเนนงานในป 2533 มกาลงการผลตปละ 30,000 ตน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 20
และสบเนองจากการปรบปรมาณกระบวนการผลต (debottleneck) หลายครง สงผลใหในปจจบนหนวยผลตสารทาละลายน
มกาลงการผลตปละ 50,000 ตน 2โดยหนวยผลตดงกลาว 2ไดถกประสานเชอมโยงเขากบโรงกลนน ามนของบรษทฯ ดวย
เชนกน
2 นอกจากนภายในป 2553 บรษทฯ ยงสามารถกอสรางโครงการปรบปรงคณภาพน ามนซงเปนการลงทนใหญเปน
อนดบสองเทาทเคยลงทนมาเสรจสนลง และสามารถเรมกระบวนการผลตน ามนดเซลและเบนซนทมกามะถนตาตาม
มาตรฐานยโร 4 โดยบรษทฯ ไดกอสรางโครงการเสรจสนกอนกาหนดตามกฏหมายและในวงเงนทตากวางบประมาณ 13
พนลานบาท
23.1.2 พฒนาการทสาคญ
2พฒนาการทสาคญทผานมาของบรษทฯ สามารถสรปโดยสงเขปไดดงน
ป 2535 - กระทรวงการคลงเขาถอหนในบรษทฯ ดวยสดสวนรอยละ 12.5 ในวนท 2 มนาคม 2535
ป 2539 - บรษทฯ ไดจดทะเบยนแปรสภาพจากบรษทเอกชนจากดเปนบรษทมหาชนจากด โดยใชชอวา
“บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)” เมอวนท 12 มนาคม 2539
- บรษทฯ ไดกอสรางหนวยผลตยางมะตอยน า ในบรเวณคลงศรราชาแลวเสรจสมบรณในเดอน
พฤษภาคม
ป 2540 - บรษทฯ ไดรบผลกระทบจากวกฤตการณทางการเงนในเอเชยในชวงป 2540 และปจจยสภาวะ
แวดลอมทไมเออประโยชนตออตสาหกรรมเชนเดยวกบผประกอบกจการโรงกลนน ามนรายอน ๆ
ในประเทศไทย ทงน ภายหลงจากทรฐบาลไดประกาศเปลยนระบบเงนตราตางประเทศเปนแบบ
ลอยตว บรษทฯ มผลขาดทนทรบรแลวและยงไมไดรบรจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ
สาหรบหนสนในสกลดอลลารสหรฐ จากการเปลยนแปลงดงกลาวเปนจานวน 15,500 ลานบาท
- ในวนท 3 พฤศจกายน 2540 คลงศรราชาไดรบใบรบรองมาตรฐานระบบบรหารงานคณภาพ ISO
9002 ในดานกระบวนการผลตการตดตงและบรการผลตภณฑยางมะตอยจากสานกงานมาตรฐาน
ผลตภณฑอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (สมอ.)
ป 2541 - วนท 24 มนาคม 2541 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานตรา
ครฑแกบรษทฯ ใหเปนบรษททดาเนนธรกจปโตรเลยมในประเทศไทยโดยไดรบพระบรมราชา-
นญาต
- บรษทฯ เรมการกอสรางโรงงานอะโรเมตกสขนในบรเวณโรงกลนนามนเอสโซศรราชา
ป 2542 - จากการทบรษทฯ ตองมภาระหนสนเปนจานวนมากอนเปนผลมาจากการประกาศเปลยนระบบ
เงนตราตางประเทศเปนแบบลอยตวของรฐบาลในป 2540 และผลกระทบทตอเนองจากเหตการณ
ดงกลาว ในระหวางป 2542 ถงป 2544 บรษทฯ จงไดออกตวสญญาใชเงนทจายดอกเบยครงเดยว
เมอครบกาหนด (Zero coupon bonds) ซงจะครบกาหนดในชวงเวลาระหวางป 2552 ถงป 2555
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 21
ใหแกบรษทอนในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน โดยมวตถประสงคในการนาเงนทไดรบนน
ไปชาระคนหนเดม และยดระยะเวลาในการชาระหนของบรษทฯ ออกไป
- โรงงานอะโรเมตกสทดลองเดนเครองครงแรก และเรมการผลตในเดอนสงหาคม
ป 2543 - ในเดอนธนวาคม 2543 เพอเพมสภาพคลองของบรษทฯ ทางบรษทฯ จงไดเขาทาสญญาขาย
สนทรพยและสญญาเชาสนทรพยกบบรษท เอกซอนโมบลเคม (ประเทศไทย) จากด โดยบรษทฯ
ไดขายอปกรณและเครองจกรของโรงกลนน ามนรวมทงสนทรพยอนทเกยวของใหแกบรษท เอก
ซอนโมบลเคม (ประเทศไทย) จากด เปนจานวนเงนประมาณ 20,834 ลานบาท โดยราคาของ
สนทรพยกาหนดดวยมลคาตลาดปจจบน (Fair market value) ซงประเมนโดยผประเมนสนทรพย
อสระ และในวนเดยวกนนน บรษทฯ ไดเชาอปกรณและสนทรพยตาง ๆ เหลานนกลบคนภายใต
เงอนไขของสญญาเชาสนทรพยเปนระยะเวลา 12 ป โดยบรษทฯ ไดบนทกเปนสญญาเชาทาง
การเงน
ป 2544 - บรษทฯ ไดรวมกจการกบสทธและประโยชนของบรษท โมบลออยลไทยแลนด จากด ดาเนนธรกจ
ภายใตชอของบรษทฯ
2ป 2547 2- บรษทฯ ไดเพมขดความสามารถในการผลตวตถดบพาราไซลน (paraxylene feedstock) ของบรษทฯ
ดวยการแปลงหนวย Powerformer ทไมไดใชงานใหเปนหนวยผลตวตถดบพาราไซลน หนวยผลตน
ใชปฏกรยาทรานสอลคเลชน (Transalkylation) เพอไปทาการปรบปรงสารอะโรเมตกสหนก
(heavy aromatics streams) และสารเบนซน (benzene) ใหเปนวตถดบไซลน (xylene feedstocks)
โดยมกาลงการผลตเทยบเทาพาราไซลน (paraxylene equivalent) ประมาณปละ 120,000 ตน
2ป 2550 2- บรษทฯ ไดดาเนนการปรบโครงสรางกจการและโครงสรางเงนทนของบรษทฯ ซงประกอบดวย (ก)
การเพมทนของบรษทฯ และการยกเลกสญญาเชาทางการเงนทเกยวของกบสนทรพยโรงกลนน ามน
เพอนาเงนไปชาระหนเงนกเดม (ข) การรบโอนกจการของบรษท เอกซอนโมบลเคม (ประเทศ
ไทย) จากด เขามาเปนสวนหนงของบรษทฯ (ค) การลางผลขาดทนสะสม และ (ง) การจดหาแหลง
เงนกใหมเพอนามาชาระคนหนสนระยะยาวทมอยเดม
2ป 2551 - 2บรษทฯ ออกหนสามญ เพอเสนอขายตอประชาชนเปนครงแรกในตลาดหลกทรพยแหงประเทศ
ไทย โดยหนของบรษทเรมมการซอขายในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ณ วนท 6 พฤษภาคม
พ.ศ. 2551
2ป 25532 - กระทรวงการคลงไดจาหนายหนของบรษทฯ เปนจานวนรอยละ 7.33 ใหกองทนรวมวายภกษ หนง
ซงจดตงขนโดยกระทรวงการคลง ในป 2546 เมอวนท 15 กนยายน 2553 โดยมเงอนไขเดยวกบ
กองหลกทรพยเ ดม ทกร ะทร วงการค ลงไดจ าหน ายใหกองทนรวมวายภกษ ห นง ซ ง
กระทรวงการคลงสามารถซอหลกทรพยดงกลาวคนไดเมอสนสดโครงการในป 2556
2ป 2554 2- บรษทฯ ไดดาเนนการปรบปรงคณภาพน ามน ณ โรงกลนน ามนเอสโซศรราชา เพอลดปรมาณ
กามะถนและสารเบนซนในน ามนเบนซน และลดปรมาณกามะถนในน ามนดเซลเปนทเรยบรอย
แลวภายในวนท 1 มกราคม 2555 ตามมาตรฐานและภายในเวลาทรฐบาลกาหนด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 22
3.2 ภาพรวมการประกอบธรกจของบรษทฯ
บรษทฯ เปนผประกอบกจการโรงกลนปโตรเลยม และจาหนายผลตภณฑปโตรเลยมแบบครบวงจร (integrated)
อกทงบรษทฯ ทาการผลตและจาหนายผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ บรษทฯ ขายผลตภณฑปโตรเลยมแกลกคา
รายยอยผานทางเครอขายทกวางขวางของสถานบรการนามนคาปลกภายใตชอการคาเอสโซ รวมทงขายโดยตรงใหแกลกคา
ในภาคอตสาหกรรม คาสง การบนและการเดนเรอ นอกจากน บรษทฯ ยงขายผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ท
บรษทฯ ผลตใหแกลกคาในภาคอตสาหกรรมภายในประเทศ และเพอจาหนายไปยงตางประเทศ
บรษทฯ เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน (Exxon Mobil Corporation) ซงเปนหนงในบรษท
พลงงานทใหญทสดของโลก บรษทฯ ยดถอแนวทางการดาเนนธรกจอยางมวนยสงของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงเนน
ทปจจยพนฐานระยะยาวและการเพมมลคาใหแกผถอหน นอกจากน ประโยชนอน ๆ ซงบรษทฯ ไดรบจากการเปนหนงใน
บรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ยงรวมถงความเชยวชาญในการบรการจดหานามนดบและวตถดบ เครอขาย
การจดจาหนายผลตภณฑปโตรเลยมและเคมภณฑทวโลก การบรการทางดานเทคโนโลย การดาเนนงานและวศวกรรมท
ทนสมย และโครงการวจยและพฒนา นอกจากน บรษทฯ ยงไดรบประโยชนจากการใชเครองหมายการคา “เอสโซ” และ
เครองหมายการคาอน ๆ ซงไดรบการอนญาตใหใชสทธจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอของเอก
ซอน โมบล คอรปอเรชน รวมทงความชวยเหลอทางดานบคลากรฝายบรหารจดการและเทคนค และการสนบสนนทางดาน
ธรกจจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
ผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ ซงผลตในประเทศไทย รวมถงกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) นามนเบนซน นามน
เชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด นามนดเซล นามนเตาและยางมะตอย อกทงบรษทฯ ยงมผลตภณฑหลอลนจาหนาย นอกจาก
ผลตภณฑปโตรเลยมแลว บรษทฯ มผลตภณฑอะโรเมตกส ซงประกอบดวยพาราไซลนทใชเปนวตถดบสาหรบการผลตกรด
เทเรฟทาลก (purified terephthalic acid (“PTA”)) ซงจะนาไปใชเปนวตถดบสาหรบการผลตแผนฟลมโพลเอสเตอร บรรจ
ภณฑ เรซนและผาใยสงเคราะห สวนเคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ ไดแก สารทาละลาย (solvents) และสารพลาสตกไซเซอร
(plasticizers)
บรษทฯ เปนเจาของและผประกอบกจการโรงกลนน ามนแบบคอมเพลกซ (complex refinery) ซงมกาลงการกลน
น ามนดบ 177,000 บารเรลตอวน และเปนเจาของและผประกอบการโรงงานอะโรเมตกส (aromatics plant) ซงมกาลงการ
ผลตพาราไซลน 500,000 ตนตอป และหนวยผลตสารทาละลายซงมกาลงการผลต 50,000 ตนตอป โดยโรงงานแตละแหงน
ไดเชอมโยงเขากบหนวยกลนน ามนและกระบวนการกลนน ามนของบรษทฯ แบบครบวงจร ทงน หนวยกลนน ามนดบและ
หนวยผลตของบรษทฯ มทตงซงมความไดเปรยบเพราะอยใกลกบทาเรอน าลกแหลมฉบงทศรราชา จงหวดชลบร และอย
หางไปเพยงประมาณ 120 กโลเมตรทางทศตะวนออกเฉยงใตของกรงเทพฯ ซงเปนตลาดหลกทสาคญของผลตภณฑ
ปโตรเลยมของบรษทฯ ความไดเปรยบของทตงโรงกลนนามนของบรษทฯ ยงชวยลดตนทนและกอใหเกดความคลองตวใน
การจดสงผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ โดยผานทงทางทอสง ทางรถบรรทกและทางเรอ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 23
3.3 การประกอบธรกจของบรษทยอย บรษทรวม และบรษททเกยวของ
บรษทฯ เปนหนงในบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน บรษทอน ๆในเครอของเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน ถอหนในบรษทฯ รวมกนเปนจานวนรอยละ 65.99 และกองทนรวมวายภกษ หนง ซงจดต ง ขนโดย
กระทรวงการคลงเปนผถอหนรอยละ 7.33 ของหนทจาหนายแลว
บรษทฯ มบรษทยอย 5 บรษท ไดแก บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ
จากด บรษท เพซเซตเตอร เอนเตอรไพรเซส จากด บรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด และบรษท โมบล เอนเทอรไพรซส
(ประเทศไทย) จากด
บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด ประกอบกจการใหเชาทดนแกบรษทฯ ภายใตสญญาเชาระยะยาว โดย
หนของบรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด ประกอบดวยหนสามญและหนบรมสทธ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554
บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากดมทนชาระแลว 3,333,400 บาท โดยบรษทฯ เปนผถอหนสามญทงหมด ซงคด
เปนประมาณรอยละ 30 ของหนทออกและจาหนายทงหมดของบรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด สาหรบหนท
เหลอเปนหนบรมสทธ ซงถอโดยพนกงานของบรษทฯ และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ
ในทางบญช บรษทฯ ไดนาผลการดาเนนงานของบรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด มารวมไวในงบการเงนรวม
ของบรษทฯ สาหรบหนทเหลอเปนหนบรมสทธ ซงถอโดยพนกงานของบรษทฯ และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โม
บล คอรปอเรชน
บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด ประกอบกจการใหเชาทดนแกบรษทฯ ภายใตสญญาเชาระยะยาว โดยหนของ
บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด ประกอบดวยหนสามญและหนบรมสทธ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษท รวมพฒนาอต
สาหกจ จากด มทนชาระแลว 10,000,000 บาท โดยบรษทฯ เปนผถอหนสามญในจานวนรอยละ100 ของหนสามญทงหมด
ของบรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด ซงคดเปนประมาณรอยละ 49 ของหนทออกและจาหนายทงหมดของบรษท รวม
พฒนาอตสาหกจ จากด สาหรบหนทเหลอเปนหนบรมสทธซงถอโดยพนกงานของบรษทฯ และ/หรอบรษทในเครอของเอก
ซอน โมบล คอรปอเรชน และในทางบญช บรษทฯ ไดนาผลการดาเนนงานของบรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด มารวม
ไวในงบการเงนรวมของบรษทฯ สาหรบหนทเหลอเปนหนบรมสทธซงถอโดยพนกงานของบรษทฯ และ/หรอบรษทใน
เครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
บรษท เพซเซตเตอร เอนเตอรไพรเซส จากด ประกอบกจการใหเชาทดนและอาคารสานกงาน แกบรษทฯ ภายใต
สญญาเชาระยะยาว
บรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด ดาเนนธรกจสถานบรการน ามนทจาหนายผลตภณฑปโตรเลยมภายใตตราสนคา
เอสโซและโมบล และดาเนนธรกจรานสะดวกซอทจาหนายสนคาอปโภคบรโภคอน ๆ
บรษท โมบล เอนเทอรไพรซส (ประเทศไทย) จากด ดาเนนธรกจใหบรการจาหนายและขนสงผลตภณฑ
ปโตรเลยม แตอยางไรกด ในปจจบน บรษทดงกลาวไมไดประกอบธรกจแลว
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 24
นอกจากนบรษทฯ ไดถอหนในบรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด และ บรษทเชอเพลงการบนกรงเทพ จากด
(มหาชน) โดยบรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด เปนบรษทรวม (Associate) ระหวางบรษทฯ และผประกอบกจการนามน
รายอน ๆ เพอทาการกอสรางและดาเนนกจการระบบทอสงผลตภณฑปโตรเลยม ซงขนสงผลตภณฑน ามนใส (clean
products) จากทงโรงกลนนามนของบรษทฯ และโรงกลนนามนของ บมจ. ไทยออยล ในศรราชาไปยงทาอากาศยานกรงเทพ
(ดอนเมองและสวรรณภม) และคลงน ามนในอาเภอลาลกกา และในจงหวดสระบร และบรษทเชอเพลงการบนกรงเทพ
จากด (มหาชน) ดาเนนธรกจทางดานการบรหารการจดเกบนามนเชอเพลงอากาศยาน และใหบรการเตมน ามนเชอเพลงแก
อากาศยาน
แผนภมตอไปนแสดงถงโครงสรางการถอหนในบรษทตาง ๆ ทบรษทฯ ถอหนไมวาโดยตรงหรอโดยออม ณ วนท
31 ธนวาคม 2554
3.4 โครงสรางรายได
รายไดจากการขาย ประกอบดวยสวนธรกจการกลนนามนและจดจาหนายนามน (Downstream Segment) และสวน
ธรกจปโตรเคม (Petrochemical Segment) โดยสวนธรกจการกลนน ามนและจดจาหนายนามน ประกอบดวยยอดขายจาก
ผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ ซงรวมถงนามนสาเรจรปชนดเบา (ประกอบดวยกาซปโตรเลยมเหลว และนามนเบนซน)
นามนสาเรจรปชนดกงหนกกงเบา (ประกอบดวยนามนเชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด และนามนดเซล) และนามนสาเรจรป
ชนดหนก (ประกอบดวยนามนเตาและยางมะตอย) และผลตภณฑหลอลน สวนธรกจปโตรเคม ประกอบดวยรายไดจากการ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 25
ขายผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ ซงรวมถงพาราไซลน สารเบนซนเขมขน สารทาละลายและสาร
พลาสตกไซเซอร ทงน ราคาขายของบรษทฯ ไดรวมภาษสรรพสามตและเงนสงเขากองทนน ามนเชอเพลงไวดวย ซงบรษทฯ
มหนาทจดเกบและนาสงตอใหแกหนวยงานของรฐทเกยวของตอไป
ตารางดงตอไปนแสดงรายไดจากการขายของบรษทฯ สาหรบผลตภณฑปโตรเลยม และรายไดจากการขายจาก
ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ สาหรบชวงระยะเวลาทระบ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 26
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
รายไดจากการขาย
รอยละของรายไดจากการ
ขายรวม
รายไดจากการขาย
รอยละ ของรายไดจากการ
ขายรวม
รายไดจากการขาย
รอยละ ของ รายไดจากการ
ขายรวม
(ลานบาท ยกเวนอตรารอยละ)
สวนธรกจการกลนนามนและจดจาหนายนามน:
นามนสาเรจรปชนดเบา
กาซปโตรเลยมเหลว ....................................... 3,695 2.3 2,495 1.4 4,991 2.4
นามนเบนซน(1) ............................................... 47,571 29.2 53,555 29.9 55,426 26.9
รวมนามนสาเรจรปชนดเบา........................ 51,266 31.5 56,050 31.3 60,417 29.3
นามนสาเรจรปชนดกงหนกกงเบา
นามนเชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด ............. 10,214 6.2 11,152 6.2 16,963 8.2
นามนดเซล ..................................................... 66,407 40.8 76,314 42.6 79,537 38.7
รวมนามนสาเรจรปชนดกงหนกกงเบา ....... 76,621 47.0 87,466 48.8 96,500 46.9
นามนสาเรจรปชนดหนก
นามนเตา ......................................................... 12,555 7.7 12,292 6.8 14,167 6.9
ยางมะตอย ...................................................... 1,845 1.1 1,938 1.1 1,829 0.9
รวมนามนสาเรจรปชนดหนก ..................... 14,400 8.8 14,230 7.9 15,996 7.8
ผลตภณฑหลอลน
นามนหลอลนและจารบ ..................................... 3,057 1.9 3,296 1.8 3,593 1.8
อน ๆ(2) .............................................................. 986 0.6 1,274 0.7 4,358 2.1
รายไดสทธจากบรการ(3) ................................... 515 0.3 496 0.3 567 0.3
รวมรายไดจากการขายสวนธรกจการ
กลนนามนและจดจาหนายนามน ........... 146,845 90.1 162,812 90.8 181,431 88.2
สวนธรกจปโตรเคม:
พาราไซลน ..................................................... 11,863 7.3 10,742 6.0 17,870 8.7
สารเบนซนเขมขน ......................................... 430 0.3 887 0.5 917 0.5
สารทาละลาย .................................................. 2,332 1.4 2,901 1.6 3,560 1.7
สารพลาสตกไซเซอร ...................................... 1,375 0.9 1,898 1.1 1,875 0.9
อน ๆ(4) ........................................................... 0 0.0 0 0.0 0 0
รายไดสทธจากการบรการ 65 0.0 65 0.0 57 0.0
รวมรายไดจากการขายสวนธรกจปโตร
เคม ........................................ ................ 16,065 9.9 16,493 9.2 24,279 11.8
รวมรายไดจากการขาย ...................................... 162,910 100.0 179,305 100.0 205,710 100.0
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 27
(1) รายไดจากการขายนามนเบนซนไดรวมรายไดจากการขายแนฟทาและรฟอรเมตไวดวย
(2) รายไดอน ๆ รวมรายไดจากการขายนามนดบซงบรษทฯ ไดซอมาจากบรษทในเครอ แตไดขายตอกอนทจะนาเขาส
กระบวนการกลน และยงรวมถงสนคาทจดจาหนายในรานสะดวกซอ
(3) รายไดสทธจากบรการ โดยหลกประกอบดวย คาใชสทธ (franchise fee) จากตวแทนจาหนาย คาจดการผลตภณฑ
และคาเกบรกษาสนคาจากลกคาในธรกจการบน และคาเชา
(4) รายไดอน ๆ จากการขายผลตภณฑปโตรเคมอน ๆ
3.5 ขอไดเปรยบในการแขงขน
บรษทฯ เชอวา บรษทฯ มขอไดเปรยบในการแขงขนทสาคญดงน
โรงกลนนามนแบบคอมเพลกซของบรษทฯ ชวยใหสามารถเพมประสทธภาพการผลตได
โรงกลนน ามนแบบคอมเพลกซของบรษทฯ ทาใหบรษทฯ มความคลองตวอยางสงในการแปลงนามนดบทรบเขา
มาเพอใหเปนผลตภณฑทมมลคาสงในปรมาณทมากกวา ดวยความสามารถในการใชน ามนดบทยากตอการกลน(น ามน
ประเภททยากตอการกลนมกจะมราคาตากวาน ามนโดยทวไป) มากกวาและตนทนตากวา โดยยงสามารถตอบสนองความ
ตองการของลกคาได ในขณะทบรษทฯ กสามารถเพมผลกาไรไดอยางเตมท โรงกลนน ามนของบรษทฯ ไดรบการออกแบบ
ใหมอตราสวนความสามารถในการกาจดกามะถนตอกาลงการกลน (hydro-treating-to-refining ratio) ทสง โดยคดเปนรอย
ละ 86 ซงอตราสวนนอยในระดบทดเมอเปรยบเทยบกบโรงกลนน ามนแหงอน ๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก โดยเปรยบเทยบ
จากขอมลของ Oil and Gas Journal Worldwide Refining Survey ป 2554 และทาใหบรษทฯ มความคลองตวมากขนในการ
เลอกใชนามนดบทมกามะถนสง และเพมความสามารถในการผลตนามนดเซลทมกามะถนตาไดมากขนดวย
บรษทฯ ไดรบประโยชนจากการมคาใชจายในการดาเนนงานทเปนเงนสดอยในระดบทตา
การประกอบธรกจของบรษทฯ มคาใชจายในการดาเนนงานทเปนเงนสดทคอนขางตา เมอเปรยบเทยบกบโรงกลน
น ามนแหงอน ๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก ทงนจากโรงกลนน ามนจานวน 61 แหงในภมภาคเอเซยแปซฟกทเขารวมในการ
สารวจประจาป 2553 ซงดาเนนการโดย Solomon Associates ซงจดทาขนทก ๆ สองป บรษทฯ ไดรบการจดอนดบอยใน
กลมทดทสดของการจดอนดบทจดแบงออกเปนสกลมยอย (top quartile) ในดานการมคาใชจายในการดาเนนงานทเปนเงน
สดโดยรวม (total cash operating expenses) ทงนการจดอนดบโดย Solomon Associates ไดคานงถงแบบและโครงสราง
ระบบโรงกลนน ามนทแตกตางกน เพอใหการประเมนและเปรยบเทยบสะทอนถงผลดาเนนงานของโรงกลนนนๆ อยางม
นยสาคญ
การดาเนนงานทางดานการกลนนามนดบ การผลตอะโรเมตกสและการตลาดทมการเชอมโยงกนแบบครบวงจร
บรษทฯ เปนผดาเนนงานโรงกลนน ามนดบและโรงงานอะโรเมตกสทครบวงจร รวมทงเครอขายสถานบรการ
นามนคาปลกทมากทสดในกลมบรษทผคาน ามนระหวางประเทศทประกอบธรกจในประเทศไทย การดาเนนงานแบบครบ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 28
วงจรนทาใหบรษทฯ มกาไร (margin) ทสง โดยบรษทฯ จะเลอกผลตผลตภณฑทมผลตอบแทนสงกวาระหวางกจการโรง
กลนน ามนและกจการผลตอะโรเมตกส ทงน ดวยความชวยเหลอจากโปรแกรมซอฟตแวรททนสมยซงสามารถชวยในการ
กาหนดสดสวนการผลตผลตภณฑแตละชนดไดอยางเหมาะสม
การดาเนนงานทครบวงจรนยงสามารถชวยลดตนทนการดาเนนงานดวย อนเปนผลเนองมาจากการรวมกนแบงรบ
ตนทนคงทระหวางกจการโรงกลนน ามนและกจการผลตอะโรเมตกส นอกจากน บรษทฯ เชอวาการดาเนนงานทางดาน
การตลาดของบรษทฯ ซงครอบคลมชองทางการพาณชย (รวมถงลกคาในกลมอตสาหกรรม ผคาสง อตสาหกรรมการบน
และการเดนเรอ) การคาปลกและการสงออก ทาใหบรษทฯ มความหลากหลายในการจดจาหนายมากกวา อกทงยงเปนการ
เสรมความสามารถของบรษทฯ ทจะเลอกผลตผลตภณฑซงใหผลตอบแทนทสงกวา บรษทฯ เชอวา การดาเนนงานแบบ
ครบวงจรจะชวยทาใหบรษทฯ สามารถแขงขนไดในตลาดทมการแขงขนสงและมการเปลยนแปลงตลอดเวลา
ความสมพนธทแขงแกรงกบเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และบรษทในเครอ
บรษทฯ ในฐานะหนงในบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ไดนาแนวทางทมความเปนระเบยบวนย
อยางสงของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนมาใชในธรกจและการดาเนนงาน รปแบบการดาเนนธรกจของบรษทฯ มงเนนท
ปจจยพนฐานระยะยาวและการเพมมลคาใหแกผถอหน บรษทฯ ไดรบการสนบสนนทางดานการดาเนนงาน เทคโนโลยและ
การบรหารจดการอยางมประสทธภาพจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน บรษทฯ สามารถใชประโยชนจากความสามารถใน
การจดหานามนดบทวโลกของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เพอการจดหานามนดบอยางมประสทธภาพทางดานตนทนและ
มแหลงวตถดบทแนนอนเพอการดาเนนการกลนนามนของบรษทฯ และยงสามารถใชเครอขายขอมลการขายผลตภณฑ
ปโตรเลยมและเคมภณฑทมอยท วโลกของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เพอใหไดผลประโยชนสงสดในการจาหนาย
ผลตภณฑของบรษทฯ และเนองจากบรษทฯ เขาเปนคสญญาในสญญาวจยพนฐาน (Standard Research Agreement) กบ
บรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน บรษทฯ จงมสทธในโครงการวจยและพฒนาทดาเนนการโดยบรษทในเครอ
ของเอกซอนโมบล คอรปอเรชน และทรพยสนทางปญญาทเกยวของ
บรษทฯ ไดเขาทาสญญากบบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนซงใหการสนบสนนทางดานธรกจและ
เทคโนโลยเพอใหมประสทธภาพทางดานตนทน รวมท งการบญช การบรการลกคา งานทรพยากรบคคลและบรการ
สารสนเทศ ฯลฯ
นอกจากน บรษทฯ ยงไดรบประโยชนจากการใชเครองหมายการคา “เอสโซ” และเครองหมายการคาอน ๆ ซง
ไดรบอนญาตใหใชสทธจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน รวมทง
ความชวยเหลอทางดานบคลากรฝายบรหารจดการและเทคนค และการสนบสนนทางดานธรกจจากเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
ดวยความสมพนธทแขงแกรงทมกบเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และบรษทในเครอ บรษทฯ จงสามารถสรรหา
บคลากรทมคณสมบตเปนเลศ และสามารถพฒนาความเชยวชาญของพนกงานไดอยางตอเนอง มการหมนเวยนใหพนกงาน
ไปทางานกบบรษทตาง ๆ ในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เพอใหมประสบการณกวางไกลยงขน และเพมพนความ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 29
เชยวชาญ บรษทฯ เชอวาการแลกเปลยนพนกงานชวยใหบรษทฯ สามารถจงใจและรกษาบคลากรทมความโดดเดนไวได อก
ทงทาใหมนใจวา บรษทฯ จะสามารถดารงรกษามาตรฐานขนสงของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนได
ความไดเปรยบของสถานทตง
โรงกลนน ามนของบรษทฯ ตงอยใกลทาเรอน าลกแหลมฉบง ทศรราชา จงหวดชลบร ซงอยทางทศตะวนออก
เฉยงใตของกรงเทพฯ ซงอยหางเปนระยะทางเพยงประมาณ 120 กโลเมตร โดยทตงดงกลาว ทาใหบรษทฯ ไดรบประโยชน
จากความพรอมในการเขาถงทาเรอน าลก เครอขายถนนและแนวทอสงผลตภณฑทสามารถขนสงไดหลายชนด (multi-
product transmission pipeline) รวมถงการตงอยใกลกบสถานทจดจาหนายและศนยกลางความตองการทสาคญ ซงเปนการ
ชวยลดตนทนในการขนสง และเออประโยชนหลายประการทางดานการจดสง และการกระจายผลตภณฑ
ดวยขอไดเปรยบของสถานทตง บรษทฯ จงสามารถรบการสงมอบน ามนดบไดทงโดยทางทนรบน ามนดบแบบ
หลายจด (multiple point buoy mooring facilities) ของบรษทฯ รบเรอบรรทกนามนดบไดถง 120,000 เดทเวทตน (dwt) และ
สาหรบเรอบรรทกนามนดบขนาดใหญ (very large crude carriers (“VLCC”)) จะรบผานทางทนรบนามนดบแบบจดเดยว
(single buoy mooring facilities) ของ บมจ. ไทยออยล ซงบรษทฯ เขาใชประโยชนจากทนรบน ามนของ บมจ. ไทยออยล
ตามสญญาทมกบ บมจ. ไทยออยล
บรษทฯ มหนวยกลนน าทะเลเปนน าจดและหนวยกรองน าระบบรเวรสออสโมซส (desalination and reverse
osmosis facilities) ซงมกาลงการผลตนารวมชวโมงละ 140 ตน รวมทงเครองกาเนดไฟฟากงหนกาซสามเครอง และหมอไอ
นาเสรมสองเครอง ซงใชกาซทผลตจากโรงกลนน ามนและสามารถผลตไอน าไดชวโมงละ 120 ตนเพอการดาเนนงานโรง
กลนน ามนของบรษทฯ หนวยกลนน าทะเลเปนน าจดและหนวยกรองน าระบบรเวรสออสโมซส เครองกาเนดพลงงานรวม
และหมอไอนาของบรษทฯ สามารถผลตนาจด ไฟฟาและไอนาสาหรบใชในโรงกลนนามนของบรษทฯ ไดอยางเพยงพอ
3.6 กลยทธในการประกอบธรกจ
รปแบบการดาเนนธรกจของบรษทฯ เนนความมวนยและประกอบธรกจอยางตรงไปตรงมา โดยคานงถงโอกาสใน
ระยะยาวและเนนทการเพมมลคาใหแกผถอหนในขณะทมการบรหารจดการความเสยงทเหมาะสมควบคไปดวย โดยกลยทธ
สาคญซงเกยวเนองกบรปแบบการดาเนนธรกจของบรษทฯ ซงสอดคลองกบกลยทธของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนทว
โลก ทจะยงคงถอปฏบตตอไป มดงน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 30
3.6.1 การดาเนนงานดวยความปลอดภยและมสภาพแวดลอมทด
บรษทฯ ถอวาความปลอดภยเปนเรองทมความสาคญเปนอนดบแรก บรษทฯ เชอวาบรษทฯ มประวตดานความ
ปลอดภยทดเยยมในประเทศไทย บรษทฯ มนโยบายทจะตองปฏบตตามกฏหมายและกฏระเบยบทมผลบงคบใชทงหมด
และบรษทฯ จะรกษาประวตนไว ความมงมนของบรษทฯ ทมตอความปลอดภย สขอนามยและสงแวดลอม เปนการสราง
รากฐานทดสาหรบธรกจทกดาน
3.6.2 การรกษามาตรฐานขนสง
บรษทฯ ตระหนกถงความสาคญของบรรษทภบาล การกากบดแลธรกจอยางเครงครด ความซอสตยสจรตและ
มาตรฐานจรยธรรมขนสง มาตรฐานเหลานไดถกนามาใชเปนมาตรฐานในการดาเนนงานของบรษทฯ ซงพนกงานทกคน
ของบรษทฯ ตองปฏบต บรษทฯ เชอวา มาตรการทบรษทฯ จะใชเพอใหบรรลผลลพธดงกลาวมความสาคญเทยบเทากบ
ผลลพธทจะได
รปแบบการประกอบธรกจทดาเนนอยางตรงไปตรงมา มาตรฐานทางดานจรยธรรม และวฒนธรรมความซอสตย
สจรต นโยบายในการปฏบตตามกฎหมายและมความรบผดชอบเปนปจจยพนฐานของธรกจของบรษทฯ และเปนสงท
จาเปนตอความสาเรจของบรษทฯ
3.6.3 การลงทนอยางมวนย
บรษทฯ พยายามทจะแสวงหาโอกาสการลงทนทมคณภาพ ภายใตแนวทางทจะดาเนนการเลอกเฟนอยางมวนย
โอกาสการลงทนตาง ๆ จะถกทดสอบภายใตแบบจาลองผลตอบแทนทางธรกจในสถานการณตาง ๆ อยางรอบดาน เพอ
ความยดหยนตอสถานการณทเปลยนแปลงไป ภายหลงจากการลงทน บรษทฯ จะทาการประเมนโครงการทสาคญทงหมด
อยางเครงครด ความรนจะถกผนวกเขากบการวางแผนและออกแบบโครงการในอนาคต เพอเพมมลคาของสนทรพยอยาง
สงสด
3.6.4 การมงสความเปนเลศในการดาเนนงาน
ระบบการบรหารจดการและวฒนธรรมองคกรของบรษทฯ สะทอนใหเหนวาบรษทฯ มความมงมนอยางแนวแนท
จะดารงความปลอดภยในการดาเนนงานและความมเอกภาพ บรษทฯ พยายามทจะดาเนนธรกจตามมาตรฐานอตสาหกรรม
ขนสงสดในทกดาน
เพอทจะบรรลเปาหมายน บรษทฯ ดาเนนการตามระบบการจดการตาง ๆ ซงไดรบการพสจนแลวอยางกวางขวาง
ระบบเหลานใชแนวทางการดาเนนการในเชงรก (proactive approach) และครอบคลมการดาเนนงานของบรษทฯ ในทกดาน
ทสาคญ เรมตงแตความปลอดภย จรยธรรมในการดาเนนธรกจ การเงน การดาเนนและประเมนโครงการ จนถงการกากบ
ดแลธรกจ การรกษาความปลอดภย สขอนามยและสงแวดลอม และการดาเนนการเพอปรบปรงผลกาไร
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 31
บรษทฯ ใชระบบบรหารการปฏบตงานใหมความปลอดภย (Operations Integrity Management System
(“OIMS”)) ซงเปนระบบทเอกซอน โมบล คอรปอเรชนไดพฒนาขนเพอทจะใชในการประเมนและปรบปรงการจดการ
ความเสยงทางดานการรกษาความปลอดภย สขอนามยและสงแวดลอม ระบบนทาใหบรษทฯ สามารถวดความกาวหนาใน
งาน และมนใจไดในการบรหารจดการเพอใหบรรลผลในดานเหลาน
บรษทฯ พยายามทจะเพมประสทธภาพการใชพลงงาน (energy efficiency) อยางตอเนอง และไดใชระบบการ
บรหารจดการพลงงานระดบโลก (Global Energy Management System (“GEMS”)) ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซง
เนนทการเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยผานระบบทมความครอบคลมและเขมงวดตามแนวปฏบตทดในการ
ดาเนนงาน การบารงรกษา การออกแบบและวธปฏบตทดทสดสาหรบการบรหารจดการทางดานพลงงาน
บรษทฯ ไดใชโปรแกรม “self-help” ซงเปนความรวมมอระหวางเครอขายทวโลกของเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน เพอชวยในการบงชถงสงทสามารถปรบปรงใหดขนได โดยอางองจากวธปฏบตทดซงเปนสากล (global best
practices)โดยเฉพาะอยางยงในดานการกระจายความหลากหลายของวตถดบ โอกาสในการใชกระบวนการจดการนามนดบ
ทคดคนขนใหม โอกาสในการเพมเตมประสทธภาพ ทางเลอกในการใชประโยชนจากโอกาสทางเศรษฐกจ และเทคโนโลย
การปรบขยายกระบวนการผลต (debottleneck) ในหนวยทสรางผลกาไร บรษทฯ ใชโปรแกรม “self-help” เพอชวยเพมกาไร
ของบรษทฯ โดยแนวทางสาหรบการเพมกาไรของบรษทฯ รวมถงการกลนน ามนดบทยากตอการกลน (challenged crude)
การใชหนวยแปรสภาพนามนหนกใหเปนนามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล (Fluidized Catalytic Cracking Unit : FCCU)
อยางเตมทเพอเพมอตราการผลต การสรางรายไดจากน ามนเชอเพลงสารองผานทางเครอขายของเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน และการพฒนาประสทธภาพในการใชพลงงานใหดยงขน
3.6.5 การสรางผลประกอบการสงสดโดยการประสานเชอมโยงหนวยผลต
บรษทฯ เปนผประกอบการในสวนธรกจการกลนน ามนและจดจาหนายน ามน ซงรวมถงธรกจคาปลกน ามน และ
ธรกจอะโรเมตกสทมการเชอมโยงเปนหนงเดยวกนแบบครบวงจร บรษทฯ ไดรบประโยชนจากการประสานเชอมโยงกน
ของหนวยผลตแบบครบวงจร (integration) ภายในกจการของบรษทฯ โดยการประสานเชอมโยงกนทงทางดานกายภาพของ
หนวยผลตตาง ๆ และการประสานเชอมโยงกนผานทางการเขาถงเครอขายทกวางขวางของผเชยวชาญทางดานเทคนค
ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอ การประสานเชอมโยงกนของหนวยกลนน ามนดบและหนวย
ผลตอะโรเมตกสนเปนการชวยเพมประสทธภาพทางดานตนทน ดวยการเลอกใชวตถดบและการแลกเปลยนผลตภณฑให
เปนไปอยางเหมาะสมทสด
การประสานกนของธรกจกลนน ามน ธรกจคาปลกและธรกจขายในเชงพาณชยเปนการเสรมประโยชนตอบรษทฯ
ดวยเชนกน บรษทฯ จะเนนทการใหความสาคญกบการนาเสนอผลตภณฑใหแกกลมลกคาทหลากหลาย เพอทจะสราง
มลคาสงสดสาหรบผลตภณฑกลนของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 32
3.6.6 การเพมประสทธภาพและการเขาถงเทคโนโลยผานทางความสมพนธทมกบเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
เพอการสรางผลการดาเนนงานทดเยยมภายในสภาพแวดลอมของสนคาโภคภณฑทมลกษณะเปนวฏจกร บรษทฯ
ไดพยายามศกษาและดาเนนตามแนวทางปฏบตทดซงบรษทฯ เชอวาเปนประโยชนตอทกขนตอนของวงจรของตลาดสนคา
โภคภณฑ บรษทฯ ไดมการปรบปรงธรกจของบรษทฯ อยางตอเนอง เพอทจะชวยใหสามารถระบถงขอมลและ2ความเสยงท
เปนจดวกฤตไดอยางทนทวงท โดยม 2การแบงปนความร เทคโนโลยและแนวทางปฏบตทดระหวางกนภายในเครอขาย
ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนทวโลก รวมถงแนวทางการแกปญหาทเคยเกดขนในอดต เพอใหสามารถจดการกบ
สถานการณเฉพาะหนาตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ
บรษทฯ เชอวา การไดเขาถงการวจยและพฒนา เทคโนโลย และระบบการบรหารจดการทเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอเปนเจาของทาใหบรษทฯ มขอไดเปรยบในการแขงขน บรษทฯ มงทจะใชประโยชนจาก
ผลงานทคดคนขนใหมของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอตอไป เพอเพมอตราการใชกาลงการกลน
และอตราการใชกาลงการผลต (utilization rate) ตลอดจนอตราผลผลต (throughput) ของบรษทฯ ทงน โดยการปรบปรง
ความมเสถยรภาพ การขจดขอจากดตาง ๆ การกาหนดระยะเวลาทจาเปนตองใชในการซอมบารงใหญ และการปรบชวง
ระยะเวลาระหวางการหยดเดนเครองจกร (downtimes) ใหดทสด การปรบปรงตาง ๆ ของบรษทฯ ลวนไดรบการขบเคลอน
จากการใชระบบการบรหารจดการทมวนย เชน ระบบ Global Reliability System ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ
ระบบ Molecule Management Program ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงทาใหบรษทฯ สามารถลดตนทนวตถดบ เพม
ผลตอบแทน และมลคาผลตภณฑใหไดสงสด
บรษทฯ ยงไดใชประโยชนจากประสบการณคาปลกและการวจยผบรโภคและตลาดทมอยอยางหลากหลายของเอก
ซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอบรษทในเครอ ในการนาเสนอรปแบบการคาปลกแบบใหม และผลตภณฑทจะ
ตอบสนองความตองการและความคาดหวงของลกคาอยางครบถวน โดยนาเสนอความสะดวก คณภาพ และมลคา นอกจากน
บรษทฯ พยายามทจะเพมรายไดจากสนคาซงไมใชน ามนเชอเพลง และรานคาสะดวกซอ เพอเพมความสามารถในการทา
กาไรของสถานบรการนามนของบรษทฯ ใหสงสดดวย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 33
4. การประกอบธรกจของแตละสายผลตภณฑ
4.1 ผลตภณฑ
ผลตภณฑหลกของบรษทฯ ไดแก
1. ผลตภณฑปโตรเลยมจากกระบวนการกลนแยกสวน (fractionation) และการกลนน ามนดบ ซง
ประกอบดวยผลตภณฑหลกคอ กาซปโตรเลยมเหลว น ามนเบนซน น ามนเชอเพลงอากาศยาน/
นามนกาด นามนดเซล น ามนเตาและยางมะตอย นอกจากน บรษทฯ ยงมการจดจาหนายผลตภณฑหลอ
ลนดวย และ
2. ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑ ซงประกอบดวยผลตภณฑหลกคอ พาราไซลน สารเบนซนเขมขน
และสารทาละลายซงบรษทฯ เปนผผลต รวมทงสารพลาสตกไซเซอร (plasticizers) ซงผลตโดยผรบจาง
ผลตภายนอกโดยใชวตถดบทบรษทฯ เปนผจดหา
4.1.1 ผลตภณฑปโตรเลยม
โรงกลนน ามนของบรษทฯ สามารถกลนน ามนดบประเภทตาง ๆ ซงบรษทฯ จดหามาจากทวโลกรวมถง
ตะวนออกกลาง เอเชยตะวนออกไกลและแอฟรกาตะวนตก การเลอกวตถดบและสดสวนการผลตสาหรบผลตภณฑแตละ
ชนด (product slate) ของบรษทฯ ณ เวลาใดเวลาหนงจะขนอยกบราคาและปรมาณผลตภณฑทตองการ บรษทฯ จะทาการ
ตดสนใจในเรองสดสวนการผลตผลตภณฑแตละชนดรวมกบบคลากรทรบผดชอบทางดานการขายและการตลาดของบรษท
ฯ โดยยดจากการประเมนของบรษทฯ ถงความตองการและประมาณการราคาสาหรบผลตภณฑตาง ๆ ทบรษทฯ สามารถ
ผลตได ซงโดยปกตจะดาเนนการประมาณสามเดอนกอนหนาคาสงซอทไดคาดการณไว
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 34
ตารางดงตอไปนแสดงถงปรมาณการผลตผลตภณฑปโตรเลยมสาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
การผลต
ปรมาณการ
ผลต
รอยละ ของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
ปรมาณการ
ผลต
รอยละ ของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
ปรมาณการ
ผลต
รอยละ ของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
(พนบารเรล ยกเวนอตรารอยละ)
นามนสาเรจรปชนดเบา
กาซปโตรเลยมเหลว .............................................. 2,722 4.9 1,610 3.2 2,028 4.6
นามนเบนซน ......................................................... 10,766 19.3 9,729 19.4 8,479 19.1
แนฟทา .................................................................. 2,575 4.6 2,810 5.6 2,505 5.6
รฟอรเมต ............................................................... 7,568 13.5 6,506 13.0 5,596 12.6
รวมนามนสาเรจรปชนดเบา ................................ 23,631 42.3 20,655 41.2 18,608 41.9
นามนสาเรจรปกงหนกกงเบา
นามนเชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด.................... 4,320 7.7 3,928 7.9 3,941 8.9
นามนดเซล ............................................................ 18,840 33.8 17,703 35.3 15,147 34.2
รวมนามนสาเรจรปกงหนกกงเบา ..................... 23,160 41.5 21,631 43.2 19,088 43.1
นามนสาเรจรปชนดหนก
นามนเตา ............................................................... 6,202 11.1 5,241 10.5 4,406 9.9
ยางมะตอย ............................................................. 697 1.3 586 1.2 602 1.4
รวมนามนสาเรจรปชนดหนก ........................... 6,899 12.4 5,827 11.7 5,008 11.3
อน ๆ(1) ..................................................................... 219 0.4 220 0.4 70 0.2
เชอเพลงโรงกลน (2) ................................................. 1,904 3.4 1,776 3.5 1,563 3.5
รวม .......................................................................... 55,813 100.0 50,108 100.0 44,337 100.0
____________
(1) ประกอบดวยกามะถน ไฮโดรเจน และ Low Sulfur Waxy Residue เปนหลก
(2) แสดงถงผลตภณฑทบรษทฯ ผลตไดจากโรงกลนนามนและนาไปใชเปนเชอเพลงในโรงกลนนามนของบรษทฯ
บรษทฯ จาหนายผลตภณฑหลอลนเพอใชในยานยนต เครองจกรและงานอตสาหกรรมตาง ๆ ภายใตชอการคา
โมบล และ เอสโซ เปนหลก รวมถงการผลตภายใตชอของพนธมตรทางการคาดวย โดยผลตภณฑหลอลนของบรษทฯ ไดมา
จากการนาเขา หรอการนาวตถดบมาผลตภายในประเทศโดยใชผรบจางผลตภายนอก ผลตภณฑจะนาไปจาหนายใหแกผจด
จาหนายทไดรบอนญาต และสถานบรการ รวมทงขายโดยตรงใหแกลกคา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 35
4.1.2. ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ
บรษทฯ ผลตสารอะโรเมตกสในรปของพาราไซลนเปนหลก รวมทงสารเบนซนเขมขนซงในเบองตนจะนาสวน
หนงไปใชในโรงกลนในหนวยทรานสอลคเลชน (Transalkylation) เพอผลตเปนวตถดบของพาราไซลน นอกจากน บรษทฯ
ยงผลตสารทาละลายประเภทตาง ๆ โดยบรษทฯ จดหาวตถดบนาสงใหแกผรบจางผลตภายนอกผานทางสญญาการผลต เพอ
นาไปใชผลตสารพลาสตกไซเซอร (plasticizers) ใหแกบรษทฯ โดยตารางดงตอไปนแสดงปรมาณการผลตผลตภณฑอะโร
เมตกสและเคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ สาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
(พนตน ยกเวนอตรารอยละ)
ปรมาณ
การ
ผลต
รอยละของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
ปรมาณ
การ
ผลต
รอยละของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
ปรมาณ
การ
ผลต
รอยละของ
ปรมาณการ
ผลตรวม
ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ
พาราไซลน ............................................................. 368 80.7 315 73.6 315 73.4
สารเบนซนเขมขน(1) ............................................... 20 4.4 45 10.5 53 12.3
สารทาละลาย ......................................................... 35 7.7 36 8.4 32 7.5
สารพลาสตกไซเซอร(2) .......................................... 33 7.2 32 7.5 29 6.8
รวม ........................................................................ 456 100.0 428 100.0 429 100.0
__________
(1) ผลตภณฑสารเบนซนเขมขน (benzene concentrate stream) ซงรวมถงสารเบนซนเขมขน และผลตภณฑอน ไม
รวมผลตภณฑสารเบนซนเขมขน (benzene concentrate stream) ซงบรษทฯ ใชในการผลตพาราไซลน
(2) บรษทฯ จางผรบจางผลตภายนอก
(ก) พาราไซลนและสารเบนซนเขมขน
โรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ ผลตสารอะโรเมตกสซงอยในรปของพาราไซลนเปนหลก โดยใชรฟอรเมต
(reformate) มกซไซลน (mixed xylene) และไฮโดรเจนเปนวตถดบ และมกาลงการผลตพาราไซลนปละ 500,000 ตน พารา
ไซลนเปนผลตภณฑอะโรเมตกสทใชผลต PTA ซงจะนาไปใชเปนวตถดบสาหรบการผลตแผนฟลมโพลเอสเตอร บรรจ
ภณฑเรซน และผาใยสงเคราะห
ปรมาณการผลตพาราไซลนของบรษทฯ โดยหลกจะถกกาหนดดวยปรมาณการสงซอตามสญญาทบรษทฯ ผกพน
ตองสงมอบ ความคมคาของการผลตและขายพาราไซลนซงจะขนอยกบจานวนของวตถดบทไดจากโรงกลนน ามนของ
บรษทฯ ราคาตลาดของวตถดบจากภายนอกและราคาตลาดของพาราไซลน ปรมาณการผลตพาราไซลนของบรษทฯ จะถก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 36
นามาพจารณาเปนสวนหนงของกระบวนการกาหนดสดสวนนามนดบ (crude oil slate) และสดสวนการผลตผลตภณฑแต
ละชนด (product slate) ของบรษทฯ โดยใชโปรแกรมการจาลองประสทธภาพสงสด (optimization modeling software) ทงน
โรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ จะเดนการผลตทอตราเตมกาลงการผลต หากกาไรทคาดหมายจะไดรบ (projected margin)
จากการผลตโดยซอวตถดบเพมเตมจากภายนอกมความคมคาทจะทา
บรษทฯ เรมจาหนายผลตภณฑใหมซงเปนสารเบนซน ทไดจากหนวยหอกลนแยกสารเบนซนตดตงใหมหลงจาก
โครงการปรบปรงคณภาพน ามนเสรจสนลง ผสมกบสารเบนซนเดม โดยจาหนายในชอ เบนซนคอนเซนเทรต ทงใน
ประเทศและสงออกไปยงตางประเทศ
(ข) สารทาละลาย
หนวยผลตสารทาละลาย (solvent production unit) ของบรษทฯ มกาลงการผลตปละ 50,000 ตน และผลต
ผลตภณฑดงตอไปนเปนหลก (1) สารทาละลายไฮโดรคารบอน โดยเฉพาะอยางยง เฮกเซน (hexane) ซงใชในการสกดเมลด
พชทใหน ามนซงบรโภคไดและใชเปนสารนาพา (carrier) ในการผลตผลตภณฑปโตรเคมเปนหลก (2) ตวทาละลายยาง
(rubber solvent) ซงนาไปใชเปนกาวยาง และ rubber cement ซงใชในการผลตยางรถยนต (3) white spirit ใชใน
อตสาหกรรมเคลอบสและพนสเปนหลก และ (4) Exxosol D80 ซงมอยในเคมภณฑทใชในครวเรอน และอตสาหกรรม
รวมทงงานโลหะตาง ๆ เปนหลก นอกจากน บรษทฯ ยงไดมการนาเขาเพอจาหนายตอผลตภณฑสารทาละลายประเภท high
aromatics ซงใชในอตสาหกรรมพนสรถยนต และอตสาหกรรมยาฆาแมลง รวมทง oxygenated solvents ไดแก Methyl
Ethyl Ketone ซงใชเปนตวทาละลายในกาวและหมกพมพ
(ค) สารพลาสตกไซเซอร (Plasticizers)
บรษทฯ ผลตและขายสาร phthalate ester plasticizer ซงใชเปนวตถดบ เพอเพมความยดหยนของโพลไวนลคลอ
ไรด บรษทฯ วาจางผรบจางผลตภายนอกเพอทาการผลตสารพลาสตกไซเซอร บรษทฯ เปนผซอและจดหาวตถดบสาหรบ
การผลตสารพลาสตกไซเซอรใหแกผรบจางผลตภายนอก บรษทฯ จาหนายสารพลาสตกไซเซอรภายใตชอการคาเจยเฟลกซ
(Jayflex) นอกจากน บรษทฯ ยงไดนาเขาและทาการตลาดผลตภณฑพลาสตกไซเซอรตาง ๆ ดวย
4.2 การขายและการตลาด
บรษทฯ ทาการตลาดและขายผลตภณฑปโตรเลยมและผลตภณฑหลอลนโดยผานชองทางสามชองทาง ทงนขนอย
กบผลตภณฑ กลาวคอ ชองทางพาณชยกรรม การคาปลก และการสงออก โดยบรษทฯ ขายผลตภณฑสาหรบชองทาง
พาณชยกรรมในสดสวนทมนยสาคญ และผลตภณฑสงออกใหแกหรอผานบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
บรษทฯ ทาการตลาดผลตภณฑนามนเชอเพลงคาปลกและผลตภณฑหลอลนบางชนดผานทางสถานบรการนามนเอสโซ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 37
4.2.1 ผลตภณฑปโตรเลยมและผลตภณฑหลอลน
ตารางดงตอไปนแสดงปรมาณการขายผลตภณฑปโตรเลยม (ซงไมรวมผลตภณฑทใชตอในการกลน) โดยจาแนก
ตามชองทางตาง ๆ สาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
ปรมาณการ
ขาย
รอยละของ
ปรมาณการ
ขายรวม
ปรมาณการ
ขาย
รอยละของ
ปรมาณการ
ขายรวม
ปรมาณการ
ขาย
รอยละของ
ปรมาณการ
ขายรวม
(พนบารเรล ยกเวนอตรารอยละ)
พาณชยกรรม ........................................................... 21,853 45.1 19,784 44.8 18,993 45.0
คาปลก(1) ................................................................. 18,024 37.2 18,733 42.5 17,503 41.5
สงออก ..................................................................... 8,558 17.7 5,586 12.7 5,706 13.5
รวมปรมาณการขาย ................................................. 48,435 100.0 44,103 100.0 42,202 100.0
____________
(1) รวมปรมาณการขายผลตภณฑหลอลน จานวนประมาณ 16 พนบารเรล และประมาณ 2 พนบารเรล ในป 2552,
2553 ตามลาดบ โดยในป 2554 ไมมปรมาณการขายในสวนคาปลก เนองจากบรษทฯ เปลยนชองทางการจาหนาย
โดยจาหนายผานผแทนจาหนายนามนหลอลน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 38
ตารางดงตอไปนแสดงปรมาณการขายสาหรบผลตภณฑปโตรเลยมตาง ๆ ของบรษทฯ สาหรบระยะเวลาทระบไว
1ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
1ปรมาณการ
ขาย
1รอยละของ1
ปรมาณการ1
ขายทงหมด
ปรมาณการ1
ขาย
1รอยละของ1
ปรมาณการ1
ขายทงหมด
ปรมาณ
การ1ขาย
1รอยละของ1
ปรมาณการ1
ขายทงหมด
(พนบารเรล ยกเวนอตรารอยละ)
1นามนสาเรจรปชนดเบา
กาซปโตรเลยมเหลว ................................ 2,789 5.8 1,656 3.7 2,214 5.2
นามนเบนซน ........................................... 11,296 23.3 10,310 23.4 9,481 22.5
1แนฟทา1 ..................................................... 2,554 5.3 2,898 6.6 2,327 5.5
1รฟอรเมต1 .................................................. 97 0.2 0 0.0 0 0.0
รวมนามนสาเรจรปชนดเบา ..................... 16,736 34.6 14,864 33.7 14,022 33.2
นามนสาเรจรปชนดกงหนกกงเบา
นามนเชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด ...... 4,385 9.0 4,009 9.1 4,507 10.7
นามนดเซล ............................................... 19,652 40.6 18,895 42.8 17,860 42.3
รวมนามนสาเรจรปชนดกงหนกกงเบา .... 24,037 49.6 22,904 51.9 22,367 53.0
นามนสาเรจรปชนดหนก
นามนเตา .................................................. 6,490 13.4 5,253 11.9 4,877 11.6
1ยางมะตอย ............................................... 792 1.6 683 1.5 617 1.5
รวมนามนสาเรจรปชนดหนก .................. 7,282 15.0 5,936 13.5 5,494 13.1
ผลตภณฑหลอลน
1ผลตภณฑหลอลน1 .................................... 246 0.5 260 0.6 274 0.6
อน ๆ * .................................................... 134 0.3 139 0.3 45 0.1
1รวม ......................................................... 48,435 100.0 44,103 100.0 42,202 100.0
____________
* อน ๆ โดยหลกแลว รวมถงกามะถน (sulfur) ไฮโดรเจน และแวกซ เรสซดว ทมกามะถนตา (low sulfur waxy residue)
(ก) พาณชยกรรม
ชองทางพาณชยกรรมนไดแก การขายใหแกผใชขนปลายในอตสาหกรรม ผคาสง ตลอดจนลกคาในอตสาหกรรม
การบนและการเดนเรอ ยอดขายใหแกลกคาในอตสาหกรรมและผคาสงประกอบดวยกาซปโตรเลยมเหลว น ามนดเซล น ามน
เตาและผลตภณฑหลอลนเปนหลก บรษทฯ ขายผลตภณฑหลอลนเพอใชในยานยนต และงานอตสาหกรรมตาง ๆ ในประเทศ
ไทยเปนหลก โดยสวนใหญอยภายใตชอการคา โมบล และ เอสโซ รวมถงการผลตภายใตชอของพนธมตรทางการคา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 39
ผลตภณฑทขายใหแกลกคาในอตสาหกรรมการเดนเรอไดแกน ามนเตาเปนหลก ในขณะทผลตภณฑทขายใหแก
ลกคาในอตสาหกรรมการบนไดแกน ามนเชอเพลงอากาศยาน โดยเปนการขายใหแกสายการบนตาง ๆ ทงน บรษทฯ ไดทา
การจดหานามนเชอเพลงอากาศยานผานทางทอสงนามนใหแกสายการบนนานาชาตและสายการบนในประเทศประมาณ 20
สายการบนททาอากาศยานพาณชยหลกสองแหงในกรงเทพมหานคร และปรมณฑล
บรษทฯ จะเขาทาสญญาซอขายผลตภณฑระยะส นมกาหนดระยะเวลาไมเกนหนงปเปนครงคราว อยางไรกด
บรษทฯ มไดมสญญาซอขายผลตภณฑระยะยาวสาหรบผลตภณฑปโตรเลยม หรอผลตภณฑหลอลน
(ข) การคาปลก
บรษทฯ เปนหนงในผคาปลกนามนเชอเพลงรายใหญหกรายในประเทศไทย ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 มเครอขาย
สถานบรการภายใตชอการคาเอสโซจานวน 524 แหงทวประเทศ
สถานบรการนามนภายใตชอการคาเอสโซ รวมถงสถานบรการน ามนทดาเนนการโดยบรษทยอยของบรษทฯ คอ
บรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด และสถานบรการนามนทดาเนนการโดยตวแทนจาหนายภายนอก
• ดาเนนการโดยบรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด สถานบรการน ามนเหลานดาเนนงานโดยบรษท ไทย ซ-เซน
เตอร จากด และสามารถควบคมมาตรฐานการใหบรการไดอยางเตมท
• ดาเนนการโดยตวแทนจาหนาย สถานบรการนามนเหลานไดรบอนญาตใหใชชอการคาเอสโซ บรษทฯ และ/
หรอบรษทในเครอของบรษทฯ ในประเทศไทยเปนเจาของ หรอมสทธการเชาในทดนซงสถานบรการนามน
บางแหงตงอย โดยตวแทนจาหนายตองชาระคาใชสทธ (franchise fee) รายเดอน ทงน ตวแทนจาหนายแตละ
รายไดเขาทาสญญาตวแทนจาหนาย ซงกาหนดมาตรฐานการดาเนนงานของบรษทฯ อยดวย สญญาตวแทน
จาหนายเหลานโดยมากแลวมระยะเวลาหนงปถงหาป และอาจตออายสญญาได
ตารางดงตอไปนแสดงรายละเอยดของสถานบรการนามนประเภทตาง ๆ ณ วนททระบไว
ณ วนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
สถานบรการเอสโซ
จานวน
สถาน
รอยละของจา
นวนสถาน
ทงหมด
จานวน
สถาน
รอยละของจา
นวนสถาน
ทงหมด
จานวน
สถาน
รอยละของจา
นวนสถาน
ทงหมด
ดาเนนงานโดยบรษทไทย ซ-เซนเตอร
จากด ............................................................. 155 28.9 155 29.0 153 29.2
ดาเนนงานโดยตวแทนจาหนาย .................... 382 71.1 380 71.0 371 70.8
รวมสถานบรการนามน ................................. 537 100.0 535 100.0 524 100.0
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 40
บรษทฯ มยอดขายประมาณรอยละ 16 ในประเทศไทยเมอพจารณาจากปรมาณการขายปลก (throughput) น ามน
ดเซล และนามนเบนซน ในป 2554 ตามขอมลทเผยแพรโดยกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน
ผลตภณฑน ามนเชอเพลงคาปลกของบรษทฯ ประกอบดวยนามนดเซลและนามนเบนซน นามนดเซลซงปจจบนม
เกรดเดยว ไดแก ชนดทมสวนผสมไบโอดเซล รอยละ 5 นามนเบนซนม 3 เกรด ไดแก น ามนเบนซนไรสารตะกว 91 แกส
โซฮอล 91 และแกสโซฮอล 95
นอกจากบรษทฯ พยายามทจะเพมยอดขายนามนเชอเพลงคาปลกทสถานบรการนามนทอยภายใตชอการคาเอสโซ
บรษทฯ ยงเสาะหาวธเพมรายไดทมใชจากนามนเชอเพลงผานทางกลยทธตาง ๆ ซงรวมถงกลยทธดงตอไปน
• รานสะดวกซอ
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด ดาเนนการรานไทเกอรมารทจานวน 95 แหง และมราน
ไทเกอรมารทจานวน 101 แหงทสถานบรการซงดาเนนงานโดยตวแทนจาหนายในพนทของตวแทนจาหนาย สาหรบรานไท
เกอรมารททดาเนนงานโดยตวแทนจาหนาย บรษทฯ จะไดรบคาธรรมเนยมทแปรผน (variable fees) ตามยอดขายของราน
สะดวกซอของแตละราน บรษทฯ ไดใชความพยายามอยางตอเนองทจะปรบปรงภาพลกษณของรานคาโดยใชเงนลงทนทตา
แตมศกยภาพทจะเพมยอดขายไดมาก ดวยวธการลงทนทเปนไปตามนโยบายของบรษทฯ
• พนธมตร
บรษทฯ มสญญาความรวมมอกบบรษท เอก-ชย ดสทรบวชน ซสเทม จากด เพอการจดตงรานเทสโกโลตสเอกซ
เพรสทสถานบรการน ามนภายใตชอการคาเอสโซในประเทศไทย ภายใตสญญาน รานเทสโกโลตสเอกซเพรสซงตงอยท
สถานบรการในประเทศไทยตองอยภายใตสถานบรการนามนเอสโซในประเทศไทยเทานน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 มราน
เทสโกโลตสเอกซเพรสจานวน 54 แหงทตงอยทสถานบรการนามนภายใตชอการคาเอสโซ บรษทฯ ไดรบคาธรรมเนยมจาก
เทสโกโลตสเอกซเพรสซงแปรผนตามรายไดจากการขาย นอกจากน บรษทฯ ยงมพนธมตรอนซงใหบรการเสรมแกผใช
รถยนต อาท บรษท บ-ควก เซอรวส จากด ซงใหบรการซอมรถยนต, บรษท คารแลค (ไทย-เยอรมน) จากด ซงเปนผ
ใหบรการบารงรกษารถยนตรวมถงบรการลางรถยนต, ศนยบรการลางรถวซารด (Wizard car wash) และรานกาแฟรา
บกา (Rabika Coffee) อกดวย บรษทฯ เกบคาธรรมเนยมหลายรปแบบจากพนธมตรเหลาน ซงอาจเปนอตราคงท และ/
หรออตราทผนแปร
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 41
ตารางดงตอไปนแสดงจานวนรานสะดวกซอไทเกอรมารทและรานเทสโกโลตสเอกซเพรสทสถานบรการน ามน
ภายใตชอการคาเอสโซ ในประเทศไทย ณ วนททระบไว
จานวนสถานบรการ
ภายใตชอการคาเอสโซ
จานวนราน
ไทเกอรมารท
จานวนรานเทสโก
โลตสเอกซเพรส
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554
ดาเนนงานโดยบรษทไทย ซ-เซนเตอร จากด ........... 153 95 54
ดาเนนงานโดยตวแทนจาหนาย ............................... 371 101 0
รวม .......................................................................... 524 196 54
ณ วนท 31 ธนวาคม 2553
ดาเนนงานโดยบรษทไทย ซ-เซนเตอร จากด ........... 155 97 54
ดาเนนงานโดยตวแทนจาหนาย ............................... 380 114 0
รวม .......................................................................... 535 211 54
ณ วนท 31 ธนวาคม 2552
ดาเนนงานโดยบรษทไทย ซ-เซนเตอร จากด ........... 155 97 54
ดาเนนงานโดยตวแทนจาหนาย ............................... 382 124 0
รวม .......................................................................... 537 221 54
(ค) การสงออก
ผลตภณฑเกอบทงหมดของบรษทฯ ทสงออก ไดขายใหแกหรอผานทาง ExxonMobil Asia Pacific Pte. Ltd. โดย
มการสงออกผลตภณฑนามนเตาเปนหลก
4.2.2 ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ
ผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ ของบรษทฯ จาหนายในประเทศใหแกลกคาในพาณชยกรรม และ
สงออก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 42
ตารางดงตอไปนแสดงยอดขายในประเทศและยอดขายสงออกสาหรบผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ
สาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
ผลตภณฑอะโรเมตกส และเคมภณฑอน ๆ
ยอดขาย
รอยละ
ของยอด
ขายรวม
ยอดขาย
รอยละ
ของยอด
ขายรวม
ยอดขาย
รอยละ
ของยอด
ขายรวม
(พนตน ยกเวนอตรารอยละ)
ในประเทศ ........................................................... 464 91.0 435 90.2 475 88.1
สงออก ................................................................. 46 9.0 47 9.8 57 11.9
รวมยอดขาย ........................................................ 510 100.0 482 100.0 532 100.0
ตารางดงตอไปนแสดงยอดขายสาหรบผลตภณฑอะโรเมตกสและเคมภณฑอน ๆ สาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
ผลตภณฑอะโรเมตกส และ
เคมภณฑอน ๆ
ยอดขาย
รอยละของ
ยอดขายรวม
ยอดขาย
รอยละของ
ยอดขายรวม
ยอดขาย
รอยละของ
ยอดขายรวม
(พนตน ยกเวนอตรารอยละ)
1พาราไซลน1 ................................. 370 72.5 320 66.4 367 69.0
1สารเบนซนเขมขน1 ..................... 23 4.5 42 8.8 50 9.4
1สารทาละลาย1 ............................. 84 16.5 88 18.2 86 16.2
1สารพลาสตกไซเซอร1 ................. 33 6.5 32 6.6 29 5.4
1อน ๆ(1) ........................................ 0 0.0 0 0.0 0 0.0
1รวม1 ............................................ 510 100.0 482 100.0 532 100.0
____________
(1) ไดแก เคมภณฑอน ๆ
บรษทฯ ขายพาราไซลนใหแกผผลต PTA ในประเทศไทยเปนหลก เพอใชเปนวตถดบในการผลตแผนฟลมโพลเอ
สเตอร บรรจภณฑเรซนและผาใยสงเคราะห ทงน สดสวนผลตภณฑพาราไซลนทบรษทฯ ไมไดขายใหแกลกคาภายในประเทศ
บรษทฯ สามารถจะขายผานชองทางการสงออก หรอเลอกปรบสดสวนของผลตภณฑใหเปนผลตภณฑชนดอนทตลาดมความ
ตองการได เชน นามนเบนซน เปนตน ขนอยกบความคมคาของการผลตและขายพาราไซลนซงจะขนอยกบจานวนของวตถดบ
ทไดจากโรงกลนนามนของบรษทฯ ราคาตลาดของวตถดบจากภายนอกและราคาตลาดของพาราไซลน ปรมาณการผลตพาราไซ
ลนของบรษทฯ จะถกนามาพจารณาเปนสวนหนงของกระบวนการกาหนดสดสวนนามนดบ (crude oil slate) และสดสวนการ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 43
ผลตผลตภณฑแตละชนด (production slate) ของบรษทฯ โดยใชโปรแกรมการจาลองประสทธภาพสงสด (optimization
modeling software) บรษทฯ ขายผลตภณฑสารทาละลายและสารพลาสตกไซเซอรทงหมดภายในประเทศ
4.2.3 การกาหนดราคาผลตภณฑ
ผลตภณฑทงหมดของบรษทฯ มการกาหนดราคาตามตลาด โดยทวไป ผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศไทยจะถก
กาหนดราคาโดยอางองกบราคาตลาดจรในสงคโปรของผลตภณฑทเกยวของ ซงเปนราคาเฉลยอางองของ Platt ทสงคโปร
(Mean of Platt’s Singapore (“MOPS”)) ราคา MOPS จะสะทอนถงอปทานและอปสงคในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต
รวมทงระดบราคานามนดบ และโดยทวไป จะมการประกาศเปนรายวนในสกลดอลลารสหรฐ
2ราคาตลาดของผลตภณฑปโตรเลยมในตลาดในประเทศเปนไปตามกลไกตลาด และเคลอนไหวตามราคานาเขาท
เสมอภาค ซงอางองกบ2ราคาหนาโรงกลน (ex-refinery price) ของผลตภณฑปโตรเลยมในตลาดในประเทศของประเทศไทย
โดยไดมาจากราคาตลาดจรในสงคโปรของผลตภณฑทเกยวของอางองตามราคา MOPS บวกคาใชจายในการขนสง
ผลตภณฑนน ๆ จากสงคโปรมายงประเทศไทย เชน คาประกนภย คาระวาง อากรนาเขา การสญเสยมวลน ามนอนเกดจาก
การขนสงสนคาทางทะเล (ocean losses) และการจดการ โดยอาจมการบวกสวนเพมหรอหกสวนลดสาหรบผลตภณฑ
บางอยางเนองจากความแตกตางในคณสมบตทกาหนด (specifications) ทางดานคณภาพของผลตภณฑระหวางประเทศ และ
สภาพตลาดทองถนเฉพาะแหง ตวอยางเชน ในชวงทตลาดภายในประเทศมอปสงคสวนเกน หรอในชวงทปรมาณของ
อปทานในตลาดเอเชยอยในระดบทสงซงจะสงผลใหปรมาณการสงออกจากประเทศไทยลดลง ราคาหนาโรงกลนในตลาด
ในประเทศของประเทศไทยอาจลดลงอยางมนยสาคญ การสงออกผลตภณฑปโตรเลยมของบรษทฯ โดยทวไปจะอางอง
ราคา MOPS และบวกสวนเพม (Premium) หรอหกสวนลดตามสภาพตลาด การเจรจาตอรองกบผซอ 2 และความแตกตาง
ทางดานคณภาพของผลตภณฑ
โดยสวนใหญ ราคาของพาราไซลนสะทอนราคาตลาดของพาราไซลนในภมภาคเอเชยแปซฟก และไดรบ
ผลกระทบจากระดบอปทาน และอปสงค รวมถงราคาของน ามนดบโดยทางออม นอกจากน ราคาของพาราไซลนยงไดรบ
ผลกระทบจากการคาดการณกาลงการผลตในอนาคต ราคาผลตภณฑอะโรเมตกสของบรษทฯ มการเจรจาตอรองกบลกคา
ของบรษทฯ และโดยทวไปจะสะทอนราคาตลาดของพาราไซลนในภมภาคเอเชยแปซฟก
24.3 หนวยผลตและกระบวนการผลต
2 หนวยผลตของบรษทฯ ตงอยใกลกบทาเรอน าลกแหลมฉบง ทศรราชา จงหวดชลบร ประมาณ 120 กโลเมตรทาง
ทศตะวนออกเฉยงใตของกรงเทพฯ โรงกลนนามนของบรษทฯ ประกอบดวยหนวยผลตหลกดงตอไปน
• 2หอกลนบรรยากาศ (Atmospheric Pipestill (“APS”)) จานวนสองหนวย ซงทาหนาทกลนน ามนดบใหเปน
ผลตภณฑประเภทตาง ๆ หนวย APS 1 มกาลงการผลตวนละ 79,000 บารเรล* และหนวย APS 2 มกาลงการ
ผลตวนละ 95,000 บารเรล
* กาลงการผลตหลงจากโครงการปรบปรงคณภาพนามนในไตรมาส 4 ป 2554 เสรจสนลง
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 44
• หนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยา (Continuous Catalytic Regeneration Reformer (“CCR”)) จานวนหนง
หนวย ซงมกาลงการผลตวนละ 27,000 บารเรล และทาหนาทแปรสภาพนามนเชอเพลงออกเทนตาใหเปน
นามนเชอเพลงออกเทนสงสาหรบการผลตนามนเบนซนไรสารตะกวเกรดตาง ๆ หอกลนแยกสารเบนซนถอ
เปนสวนหนงของหนวยผลตน เพอผลตนามนเบนซนตามมาตรฐานยโร 4
• หอกลนสญญากาศ (Vacuum Pipestill (“VPS”)) จานวนหนงหนวย ซงมกาลงการผลตวนละ 47,000 บารเรล
และทาหนาทผลตยางมะตอยจากน ามนชนดหนก (heavy oil) ซงไดจากหอกลนบรรยากาศ นามนชนดทเบา
กวาจะถกสงไปยงหนวยแปรสภาพน ามนหน2กใหเปนน ามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล 2 (Fluidized
Catalytic Cracking Unit (“FCCU”))
• หนวยลดกามะถนสาหรบนามนดเซล (Gasoil Hydrodesulfurizer Unit (“GOHF”)) จานวนสองหนวย ซงทา
หนาทกาจดกามะถนในนามนดเซล เพอใหเปนไปตามขอกาหนดของรฐบาลซงกาหนดไวท 50 ppm หนวย
เหลานมกาลงการผลตรวมวนละ 71,000 บารเรล
• หนวยแปรสภาพนามนหน 2กใหเปนนามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล2 (Fluidized Catalytic Cracking Unit
(“FCCU”)) ซงทาหนาทแปรสภาพน ามนเตาใหเปนน ามนดเซลและน ามนเบนซนทเบากวา หนวยนมกาลง
การผลตวนละ 42,000 บารเรล
• โรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ มกาลงการผลตพาราไซลนปละ 500,000 ตน โดยเชอมโยงกระบวนการผลต
เขากบโรงกลนน ามนของบรษทฯ แบบครบวงจร โรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ ไดรวมเทคโนโลยโอล-
กอน (Olgone) ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนไวดวย ซงเปนกระบวนการกาจดสารโอเลฟนสจากวตถดบร
ฟอรเมตทใชแทนกระบวนการทใชดนในการกาจด (clay treatment process) แบบดงเดม นอกจากน บรษทฯ
ยงใชกระบวนการ XyMax-2 ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงทาใหมการแปรสภาพไซลนในรปแบบอน ๆ
เปนพาราไซลนซงเปนผลตภณฑสดทายได และ
• หนวยทรานสอลคเลชน (Transalkylation) ซงรวมเทคโนโลย ทรานพลส (TransPlus) และกระบวนการเฉพาะ
ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนเพอการเพมผลผลตพาราไซลน โดยกระบวนการเฉพาะนทาใหบรษทฯ ม
ความยดหยนในดานวตถดบและการคดเลอกผลตภณฑสงขน โดยการแปรสภาพสารอะโรเมตกสหนกและ
โทลอน/สารเบนซนใหเปนมกซไซลนซงมมลคาสงกวาไดอยางมประสทธภาพดวยตนทนทตา ภายหลง
จากนน มกซไซลนดงกลาวจะถกนาไปผลตพาราไซลน
หนวยผลตสารทาละลายของบรษทฯ ซงเชอมโยงกระบวนการผลตเขากบโรงกลนน ามน ประกอบดวยหอกลน
แยกและเครองปฏกรณ (reactor) เปนหลก เพอทาการเตมไฮโดรเจน (hydrogenate) ใหกบวตถดบภายหลงจากการกลนแยก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 45
แผนภมดงตอไปนแสดงกระบวนการกลนปโตรเลยมและการเชอมโยงกระบวนการผลตของโรงงานอะโรเมตกส
เขากบโรงกลนนามน
APS หอกลนบรรยากาศ (Atmospheric Pepestill) CCR หนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยา Continuous Catalytic
Regeneration Reformer
LE หนวย Light End FCCU หนวยแปรสภาพน ามนหนกใหเปนน ามนเบาโดยการแปร
สภาพโมเลกล (Fluidized Catalytic Cracking Unit)
KHF หนวย Kerosene Hydrofiner AP โรงงานอะโรเมตกส (Aromatics Plant)
GOHF หนวย Gas Oil Hydrofiner TAU หนวยทรานสอลคเลชน (Transalkylation)
VPS หนวยกลนสญญากาศ (Vacuum Pipestill) NHF หนวย Naphtha hydrofiner
SOL หนวยผลตสารทาละลาย SCANfiner หนวยกาจดกามะถนใน Naphtha ทผลตจาก FCCU
การกลน การปรบปรง การปรบสภาพและแปรสภาพ ผลตภณฑและการผสมผตตภณฑ อะโรเมตกส / สารทาละลาย
APS 1-2
LE 1-2 CCR
KHF 1-2
GOHF 2-3
VPS
FCCU
AP
TAU
กาซปโตรเลยมเหลว
นามนเบนซนเกรดพรเมยม
นามนเบนซนเกรดธรรมดา
นามนอากาศยาน
นามนกาด
นามนดเซล
นามนเตา
ยางมะตอย
พาราไซลน NHF 1-2
โครงสรางโรงงาน
นามนดบ
SOL สารทาละลาย
สารเบนซนเขมขน
SCANfiner
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 46
4.3.1 ภาพรวมของกระบวนการกลนนามน
การทาใหน ามนดบมความรอนถงอณหภมในระดบหนงและสงไปยงหอกลนบรรยากาศจะทาใหสามารถแยก
นามนดบออกเปนสวนตาง ๆ ได โดยแตละสวนจะมจดเดอดเฉพาะสาหรบสวนนน ๆ หอกลนแตละหนวยประกอบดวยหอ
สงซงมถาดปร (perforated trays) เปนชน ๆ น ามนดบทผานความรอนจากเตาเผาจะเขาไปในสวนลางของหอกลน น ามน
เดอดสวนทมนาหนกเบากวาจะลอยขนไปดานบนของหอกลน ในขณะทนามนเดอดสวนทหนกกวาจะตกลงไปดานลาง เมอ
สวนทเบากวาไหลผานถาดปร อณหภมน ามนจะคอย ๆ ลดลงและไอจะเกดการควบแนนบนถาด การกลนไอน ามนท
อณหภมตางกนจะไดผลตภณฑปโตรเลยมประเภทตาง ๆ เชน กาซปโตรเลยมเหลว แนฟทา น ามนกาด น ามนดเซลและ
นามนเตา
นามนชนดเบาจากสวนบนของหอกลนบรรยากาศจะถกสงไปยงหนวย Naphtha Hydrofiner เพอกาจดกามะถน
จากนนจะไหลไปยงหอตาง ๆ ซงเรยกวา Light End Units ผลตภณฑตาง ๆ ทถกแยกออกจะประกอบดวยกาซ (gas stream)
(ซงใชเปนเชอเพลงในโรงกลนน ามน) กาซปโตรเลยมเหลวและแนฟทา โดยแนฟทาจะถกแยกตอไปอกเปนแนฟทาเบา
และแนฟทาหนก แนฟทาเบาจะถกสงไปยงหนวยผสมนามนเบนซน (gasoline-blending unit) แนฟทาหนกซงมออกเทนตา
จะถกสงไปยงหนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยา (Continuous Catalytic Regeneration Reformer Unit (“CCR”)) เพอเพม
ออกเทนดวยการปรบสภาพโมเลกลน ามน น ามนนสวนหนงจะถกสงไปยงโรงงานอะโรเมตกสเพอใชในการผลตพาราไซ
ลน อกสวนหนงจะถกสงไปใชผลตนามนเบนซนไรสารตะกวเกรดตาง ๆ
นามนจากผลผลตสวนแรก (first side stream) ของหอกลนบรรยากาศจะถกสงไปยงหนวย Kerosene Hydrofiner
เพอกาจดกามะถน น ามนนสวนใหญจะถกผสมสารเตมแตงเพอผลตน ามนเชอเพลงอากาศยาน และสวนทเหลอจะใชผลต
นามนกาด นามนจากผลผลตสวนทสอง (second side stream) ของหอกลนบรรยากาศจะถกปรบสภาพ (hydrofined) และ
ผสมกบ hydrofined oil จากผลผลตสวนทสาม (third side stream) เพอผลตนามนดเซล นามนสวนหนงจากตอนลางของหอ
กลนบรรยากาศจะถกสงไปยงหอกลนสญญากาศเพอผลตยางมะตอยหรอน ามนเตา ผลผลต (side stream) จากหอกลน
สญญากาศจะถกสงไปยงหนวยแปรสภาพน ามนหนกใหเปนน ามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล (Fluidized Catalytic
Cracking Unit (“FCCU”))
หนวยแปรสภาพน ามนหนกใหเปนน ามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล (Fluidized Catalytic Cracking Unit
(“FCCU”)) จะทาหนาทแปรสภาพนามนจากผลผลต (side stream) จากหอกลนสญญากาศ (Vacuum Pipestill)ใหเปนนามน
ทเบากวาดวยการแปรสภาพโมเลกลใหเลกลง ภายหลงจากการแปรสภาพ กระบวนการกลนเฉพาะจะถกใชเพอแยก
องคประกอบตาง ๆ ใหเปนกาซทใชเปนเชอเพลงในโรงกลนน ามน กาซปโตรเลยมเหลว และแนฟทาซงบางสวนจะถกผสม
กลบเพอนาไปใชผลตน ามนเบนซนและบางสวนจะถกสงไปยงหนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยา (Continuous
Catalystic Regeneration Reformer Unit (“CCR”)) นามนจากผลผลต (side stream) ของหอกลนจะถกสงไปยงหนวยลด
กามะถนสาหรบนามนดเซล (Gasoil Hydrofiner) และใชในการผลตนามนดเซล จากนน น ามนจากตอนลางของหอกลนจะ
ถกสงไปผลตเปนนามนเตา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 47
24.3.2 การบารงรกษาโรงงาน
2 เชนเดยวกบโรงกลนน ามนทกแหง บรษทฯ จะหยดโรงกลนน ามนตามระยะเพอการบารงรกษาตามกาหนดการ
และการซอมแซมแกไขนอกกาหนดการทวางไวหรอการซอมบารงฉกเฉน แมวาการหยดโรงกลนน ามนเพอบารงรกษาเปน
การลดอตราการใชกาลงการกลนของโรงกลนน ามน แตกจะเปนการเพมผลผลตและคณภาพ ความปลอดภยและ
ประสทธภาพของโรงกลนน ามน การลดโอกาสทจะตองหยดโรงกลนน ามนนอกกาหนดการทวางไวในอนาคตหรอการลด
ความชารดบกพรองทอาจจะกอใหเกดความเสยหายรายแรง รวมทงเปนการยดอายของโรงกลนนามน
บรษทฯ สามารถขอรบการสนบสนนและการบรการใหความชวยเหลอในการดาเนนงาน (operational services)
จากเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงมสานกงานวศวกรรมประจาภมภาคทตงอยในประเทศสงคโปร พรอมทงผใหคาแนะนา
ปรกษาดานวสดและอน ๆ ซงทาหนาทใหการสนบสนนแกโรงกลนน ามนของบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
ทงเกาแหงในภมภาคเอเชยแปซฟก
โดยปกต การบารงรกษาโรงกลนน ามนและโรงงานอะโรเมตกสครงใหญตามกาหนดการของบรษทฯ จะใชเวลา
หลายสปดาห ทงนระยะเวลาการซอมบารงจะมากหรอนอยนน ขนอยกบชนดงานทเกยวของของการซอมบารงในแตละครง
ทงน บรษทฯ ไดทาการบารงรกษาครงใหญตามการกาหนดการสามครงลาสดในป 2541 ป 2547 และป2554 ในชวง
ระยะเวลาระหวางรอบของการหยดโรงกลนน ามนเพอการบารงรกษาครงใหญตามกาหนดการ บรษทฯ ไดวางแผนการ
บารงรกษายอยตามกาหนดการเปนระยะดวย โดยในระหวางการบารงรกษาเลกนอยน จะมการหยดโรงงานอะโรเมตกส
และ/หรอสวนตาง ๆ ของโรงกลนน ามน เชน บรษทฯ จะหยดหนวย APS หนงในสองหนวยทกระยะสามถงสปเปน
ระยะเวลาประมาณ 10 วน การมหนวย APS สองหนวยทาใหบรษทฯ มความคลองตวในการดาเนนงานโรงกลนน ามนตอไป
ในขณะทบรษทฯ ดาเนนการซอมบารง APS อกหนวยหนง และชวยลดผลกระทบจากการหยดโรงงาน
4.4 วตถดบและการจดหา
4.4.1 การจดหานามนดบ
วตถดบหลกทใชในกระบวนการผลตของโรงกลนน ามนคอน ามนดบ บรษทฯ สามารถกลนน ามนดบประเภท
ตางๆ ซงรวมถงน ามนดบจากตะวนออกกลาง ตะวนออกไกลและแอฟรกาตะวนตก เนองจากโรงกลนน ามนของบรษทฯ ม
หนวยเพมคณคาผลตภณฑ (upgrading and conversion unit) บรษทฯ จงสามารถใชน ามนดบชนดหนกทมความหนาแนน
และมกามะถนสง (heavy sour crude) จากตะวนออกกลางในสดสวนทสงขนไดเพอการผลตผลตภณฑแตละชนดท
สอดคลองกบความตองการของลกคา น ามนดบชนดหนกดงกลาวมปรมาณกามะถนสงกวาและตนทนตากวาน ามนดบชนด
เบาทมความหนาแนนนอย (light sweet crude) นอกจากน จากการใชเครอขายการจดหานามนดบทวโลกของเอกซอน โมบล
คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ และการใชเทคโนโลย Molecular Fingerprinting & Modeling ททนสมย บรษทฯ
สามารถจดหา คดเลอกและผสมน ามนดบใหมคณสมบตทจะชวยเพมกาไรของบรษทฯ ใหสงสดไดอยางแมนยายงขน
บรษทฯ จะทาการกาหนดสดสวนน ามนดบ (crude oil slate) ภายหลงจากทบรษทฯ ไดพจารณากาหนดสดสวนการผลต
สาหรบผลตภณฑแตละชนด (product slate) จากขอมลทไดรบจากเจาหนาทฝายขายและการตลาดโดยอางองกบการประเมน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 48
คาความตองการของลกคาและประมาณการราคาสาหรบผลตภณฑตาง ๆ ทบรษทฯ สามารถผลตได ซงโดยทวไปจะมขน
กอนหนาคาสงซอทไดคาดการณไวประมาณสามเดอน หลงจากนน บรษทฯ จะใสขอมลเดมและขอมลทเปนปจจบน รวมทง
ขอมลราคาลงในระบบโปรแกรมการปรบเปลยนกระบวนการกลนใหไดผลกาไรทดทสด (optimization modeling software
system) ซงจะนาขอจากดการผลตของบรษทฯ มารวมพจารณาดวยเพอการตดสนใจเกยวกบการซอน ามนดบทมความ
เหมาะสมทสด
บรษทฯ ทาการจดหาและซอน ามนดบจากหรอผานบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงโดยปกต
บรษทฯ ไดรบใบแจงหนภายใน 4 วนทาการนบจากวนสนเดอนของเดอนทออกใบตราสงและตองชาระใบแจงหนภายใน
สนเดอนของเดอนทไดรบใบแจงหน ทงน บรษทฯ เชอวาสอดคลองกบวธปฏบตทางการคาโดยทวไป สาหรบน ามนดบท
จดหาหรอซอจากแหลงในภมภาคเอเชยแปซฟก บรษทฯ จะทาการซอจากหรอผาน ExxonMobil Asia Pacific Pte. Ltd. สวน
นามนดบนาเขาอน ๆ บรษทฯ จะทาการซอจากหรอผาน ExxonMobil Sales and Supply LLC
ตารางดงตอไปนแสดงปรมาณนามนดบทซอ โดยจาแนกตามภมภาคของแหลงทมาและสดสวนการจดซอจากแต
ละภมภาคสาหรบระยะเวลาทระบไว
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
ภมภาคของแหลงทมา ปรมาณ
รอยละ ของ
ปรมาณรวม ปรมาณ
รอยละ ของ
ปรมาณรวม ปรมาณ
รอยละ ของ
ปรมาณรวม
(พนบารเรล ยกเวนอตรารอยละ)
ตะวนออกกลาง (1) ....................................... 9,886 22.9 10,011 23.6 9,385 24.3
ตะวนออกไกล (2) ........................................ 30,459 70.7 28,273 66.5 19,154 49.5
แอฟรกาตะวนตก(3) ..................................... 2,764 6.4 4,197 9.9 10,158 26.2
รวม ............................................................. 43,109 100.0 42,481 100.0 38,697 100.0
________________
(1) ซาอดอาระเบย คเวต สาธารณรฐอาหรบอมเรสต กาตาร อรก และโอมาน
(2) อนโดนเซย เวยดนาม ไทย มาเลเซย บรไน จน ฟลปปนส สงคโปร ออสเตรเลย นวซแลนด ปาปวนวกน และรสเซย
(3) อยปต กาบอง ชาด และไนจเรย
4.4.2 วตถดบโรงกลนนามนและวตถดบอน ๆ
บรษทฯ ยงซอกากน ามนดบและวตถดบอน ๆ เพอกระบวนการผลตในหอกลนบรรยากาศ เปนจานวน 5,961 พน
บารเรล, 1,800 พนบารเรล และ610 พนบารเรลในป 2552 ป 2553 และป 2554 ตามลาดบ
บรษทฯ ใชไฮโดรเจนในหนวยกาจดกามะถนในนามนโดยใชไฮโดรเจนรวม (hydrodesulfurizer unit) เพอการ
กาจดกามะถนออกจากผลตภณฑปโตรเลยมโดยเปนสวนหนงของกระบวนการปรบปรงคณภาพ และเพอเปนวตถดบใน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 49
โรงงานอะโรเมตกส บรษทฯ สามารถผลตไฮโดรเจนทงหมดทจาเปนตองใชจากโรงกลนน ามนของบรษทฯ เอง นอกจากน
บรษทฯ ยงใชออกซเจนและไนโตรเจนในกระบวนการกลนน ามน และไดเขาทาสญญากบบรษท บางกอกอนดสเตรยลแกส
จากด เพอการจดหาออกซเจนและไนโตรเจน
บรษทฯ ซอวตถดบหลกอน ๆ ซงรวมถง สารเพมออกเทน MTBE (MTBE เปนเคมภณฑซงใชเพอเพมจานวนออก
เทนในนามนเบนซน) สาหรบโรงกลนนามนจากผจดหาซงเสนอขอกาหนดและเงอนไขทเหมาะสมในทางการคา
4.4.3 ตวเรงปฏกรยา
บรษทฯ ใชตวเรงปฏกรยาประเภทตางๆ ในกระบวนการผลต บรษทฯ จะประเมนและคดเลอกประเภทตวเรง
ปฏกรยาโดยพจารณาจากประสทธภาพและราคา บรษทฯ ไดเขาทาสญญากบ ExxonMobil Catalyst Technology LLC เพอ
การเชาตวเรงปฏกรยาตาง ๆ ทใชในโรงกลนน ามนและโรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ นอกจากน บรษทฯ ยงไดเขาทา
สญญากบ ExxonMobil Catalyst Services Inc. เพอการเชาตวเรงปฏกรยาชนดทองคาขาว (platinum based catalyst) สาหรบ
ใชในโรงกลนนามนของบรษทฯ
4.4.4 รฟอรเมตและมกซไซลน
รฟอรเมตและมกซไซลนเปนวตถดบหลกทใชในโรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ บรษทฯ จดหารฟอรเมตจากโรง
กลนน ามนของบรษทฯ เปนหลก แตบรษทฯ กมการซอจากผกลนน ามนในประเทศรายอน ๆ และบรษทในเครอเอกซอน
โมบล คอรปอเรชนในภมภาคนดวย บรษทฯ ซอมกซไซลนทจาเปนตองใชทงจากในประเทศและตางประเทศ
4.4.5 เอทานอลและนามนปาลม
บรษทฯ ซอเอทานอลจากบคคลภายนอกหลายรายในประเทศไทยเพอผสมทคลงน ามนสาหรบการผลตแกส
โซฮอล สวนนามนปาลมซอจากบคคลภายนอกทเปนผจดหาในประเทศเพอนาไปใชเปนวตถดบสาหรบการผลตไบโอดเซล
4.4.6 วตถดบและสนคาอน ๆ
วตถดบแนฟทาชนดเบาและนามนกาดซงใชในการผลตสารทาละลายของบรษทฯ จดหามาจากโรงกลนน ามนของ
บรษทฯ ทงหมด บรษทฯ ซอออกโซแอลกอฮอล (oxo-alcohol) สาหรบผลตสารพลาสตกไซเซอรจากบรษทในเครอเอกซอน
โมบล คอรปอเรชน
บรษทฯ เรมมการใชผรบจางผลตภายนอก (third party blender) สาหรบทาการผสมผลตภณฑหลอลนนบตงแต
เดอนกนยายน 2550 โดยผรบจางผลตภายนอกยงคงซอน ามนพนฐาน (base stock) และสารเตมแตงจากบรษทในเครอ
เอกซอน โมบล คอรปอเรชน เพอทจะรกษาคณภาพของผลตภณฑ นอกจากน บรษทฯ ยงไดจดหาสนคาทจาหนายของ
บรษทฯ ในรานคาสะดวกซอของบรษทฯ สวนใหญจดหาจากผประกอบการเครอขายคาปลกในประเทศ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 50
4.5 สาธารณปโภค
4.5.1 นา
บรษทฯ ตองการน าเพอนาไปใชในการผลตไอน าเพอขบกงหนซงเปนอปกรณทสาคญ นอกจากน บรษทฯ ยงใช
น าในสวนตาง ๆ ของกระบวนการผลตนามน บรษทฯ มหนวยกลนน าทะเลเปนนากลน (desalination plant ) สองหนวย แต
ละหนวยมกาลงการผลตนาชวโมงละ 60 ตน และหนวยกรองนาระบบการกรองแบบดดซมยอนกลบ (reverse osmosis unit)
หนงเครอง ซงมกาลงการผลตนา 20 ตนตอชวโมง โดยเมอหนวยผลตนาทงหมดทางานรวมกนแลว จะสามารถจดหานาจดท
จาเปนสาหรบการดาเนนงานของหนวยผลตของบรษทฯ ไดทงหมด ในบางพนทของประเทศไทยซงรวมถงจงหวดชลบรซง
เคยประสบภาวะแหงแลงอยางรนแรงในระหวางป 2548 เนองจากวกฤตการขาดแคลนนา หนวยกลนน าทะเลเปนนากลนได
ชวยใหบรษทฯ สามารถดาเนนงานตอไปได และชวยลดผลกระทบจากภยแลงดวย
4.5.2 ไฟฟา ไอนาและกาซธรรมชาต
บรษทฯ สามารถผลตกระแสไฟฟาและไอนาเองโดยใชเครองกาเนดไฟฟาและไอนารวม (Co-generator) ทมอยใน
บรเวณทต งโรงกลน บรษทฯ มเครองกาเนดไฟฟากงหนกาซจานวนสามเครอง ซงมกาลงการผลตรวม 50 เมกะวตต
ประกอบดวยเครองกาเนดไฟฟาซงมกาลงการผลต 12.5 เมกะวตตจานวนสองเครอง โดยแตละเครองยงสามารถผลตไอน า
ได 40 ตนตอชวโมง และเครองกาเนดไฟฟาซงมกาลงการผลต 25 เมกะวตตหนงเครอง ซงสามารถผลตไอน าได 50 ตนตอ
ชวโมง นอกจากน เพอการจดหาไฟฟาสารองเพมเตม บรษทฯ ยงมการเชอมตอโครงขายพลงงานเขากบการไฟฟาฝายผลต
แหงประเทศไทย และการไฟฟาสวนภมภาค นอกจากไอนาจากเครองกาเนดไฟฟารวมแลว บรษทฯ ยงมหมอไอนา (boiler)
เสรมอกสองเครอง แตละเครองสามารถผลตไอน าได 20 ตนตอชวโมงเพอเพมเสถยรภาพในการจดหาไอน า เครองกาเนด
ไฟฟากงหนกาซจะใชกาซธรรมชาตและกาซทกาจดกามะถนแลวจากกระบวนการกลนน ามนของบรษทฯ ซงเปนวธการทม
ประสทธภาพในการประหยดพลงงานและลดการปลอยซลเฟอรไดออกไซดเขาสบรรยากาศ ในขณะทหมอไอน าเสรมสอง
เครองใชนามนเตาและกาซเชอเพลงจากกระบวนการกลนนามนของบรษทฯ บรษทฯ ซอกาซธรรมชาตจาก บมจ. ปตท. ดวย
เพอใชเปนเชอเพลงเสรมสาหรบเครองกาเนดไฟฟาและไอนารวมภายใตสญญารบซอหรอจายเงน (Take or Pay) ระยะยาว
4.6 ผลตภณฑและการจดเกบ
4.6.1 นามนดบ
บรษทฯ สามารถรบการสงมอบนามนดบทางทะเลโดยทางระบบทนรบนามนดบแบบหลายจด (multi-buoy
mooring system) ขนาด 120,000 dwt ของบรษทฯ และสามารถรบนามนดบจากเรอบรรทกนามนดบขนาดใหญ VLCC ท
ทนผกเรอนาลกแบบทนเดยวกลางทะเล (single buoy mooring facilities) ของ บมจ. ไทยออยล โดยการจดการรวมกบ บมจ.
ไทยออยล น ามนดบเหลานจะถกสงตอไปยงถงเกบนามนทโรงกลนนามน โดยทางทอสงซงเชอมตอกบโรงกลนน ามนของ
บรษทฯ โดยตรง
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 51
4.6.2 การลาเลยงผลตภณฑ
ดวยพนททมความไดเปรยบของโรงกลนน ามนทศรราชา ทาใหบรษทฯ สามารถเขาถงเครอขายการจดสง
ผลตภณฑทสะดวก และสามารถลาเลยงผลตภณฑของบรษทฯ ไดอยางประหยดตนทนโดยทางระบบทอสงผลตภณฑรวม
(multi-product pipeline) รถบรรทก รถไฟ และเรอชายฝงไปยงกลมอปสงคหลกของผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศไทย
ซงรวมถงศนยในกรงเทพฯ และในภมภาคอน ๆ ทวประเทศไทย ระบบทอสงน ามนซงเชอมตอกบโรงกลนน ามนของ
บรษทฯ มบรษท ทอสงปโตรเลยม จากด เปนเจาของและผดาเนนการ (โดยบรษทฯ เปนผถอหนดวยประมาณรอยละ 21)
และสามารถขนสงนามนเชอเพลงอากาศยาน นามนดเซล นามนเบนซน
2 เพออานวยความสะดวกในการลาเลยงผลตภณฑปโตรเลยมไปทวประเทศไทย ณ สนป 2554 บรษทฯ ใชคลง
นามน 8 แหง โดยมคลงหนงแหงตงอยตดกบโรงกลนน ามนของบรษทฯ นอกจากน บรษทฯ ยงใชคลงสงผานน ามนภายใต
สญญาการใชบรการ (throughput agreement) ทบรษทฯ ทากบบคคลภายนอกอกสามแหง
2 บรษทฯ ใชบรการของบคคลภายนอกใหลาเลยงผลตภณฑจากคลงนามน น ามนเชอเพลงขายปลกจะถกลาเลยงจาก
คลงน ามนไปยงสถานบรการภายใตชอการคาการคาเอสโซโดยทางรถบรรทก สวนกาซปโตรเลยมเหลวและยางมะตอยจะ
ถกจดสงหรอรบมอบโดยลกคาดวยรถบรรทกจากคลงทศรราชาเทานน ซงตงอยตดกบโรงกลนน ามน นอกจากน ทาเทยบ
เรอทโรงกลนน ามนของบรษทฯ ยงสามารถอานวยความสะดวกในการสงออกกาซปโตรเลยมเหลวจากโรงกลนน ามน
โดยตรง สวนผลตภณฑพาราไซลนจะถกจดสงจากโรงกลนน ามนโดยทางเรอชายฝง ในขณะทสารทาละลายจะถกจดสง
หรอรบมอบโดยลกคาโดยทางรถบรรทกจากคลงทศรราชาเทานน
2 4.6.3 การจดเกบ
2 หนวยกลนน ามนและคลงนามนของบรษทฯ ซงบรษทฯ เปนเจาของหรอสามารถเขาใชประโยชน มถงเกบและสง
อานวยความสะดวกซงทาใหบรษทฯ สามารถจดเกบผลตภณฑกอนการสงมอบและจดเกบวตถดบกอนนาไปใช
2บรษทฯ เชอวาคลงน ามนของบรษทฯ มกาลงการจดเกบเพยงพอทจะสนบสนนการดาเนนงานปกต รวมถง
สถานการณทคาดหมายไดในกรณทบรษทฯ หรอลกคารายหนงหรอหลายรายหรอผจดหาวตถดบอาจตองหยดโรงงานนอก
กาหนดการทวางไวเปนระยะเวลาทจากด อยางไรกด ตามกฎระเบยบของประเทศไทย กาหนดใหบรษทฯ จาเปนตองม
น ามนสารองตามกฎหมายเทากบรอยละ 5 ของปรมาณการใชน ามนดบรายปเพอการผลตสาหรบผลตภณฑปโตรเลยมใน
ประเทศ ผลตภณฑคงคลงของบรษทฯ อาจเพมขนเปนครงคราว เนองจากการหยดโรงงานนอกกาหนดการทวางไวหรอ
ปญหาอน ๆ ทโรงงานของลกคาซงขดขวางหรอประวงการรบมอบผลตภณฑ รวมทงการวางแผนสนคาคงคลงของบรษทฯ
กอนการหยดโรงกลนตามกาหนดการทวางไว และการวางแผนสนคาคงคลงของลกคาเพอการผลตตามแผน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 52
24.7 การจดการความเสยงและความปลอดภย
2 บรษทฯ ใชระบบบรหารการปฏบตงานใหมความปลอดภย (Operations Integrity Management System หรอ
OIMS) ซงเปนแนวทางการปฏบตทเครงครดและเปนระบบ ระบบนเปนระบบทเอกซอน โมบล 2คอรปอเรชน2ไดพฒนาขน
เพอใชเปนกรอบการทางานอยางเครงครดในการบรหารจดการความเสยงในดานความปลอดภย การรกษาความปลอดภย
สขอนามยและสงแวดลอม โดยระบบ OIMS นครอบคลมแนวทางการปฏบตตาง ๆ จานวน 21 เรอง ซงรวมถง การจดการ
ภาวะผนา ความพนธกจและรบผดชอบ การประเมนและบรหารความเสยง การออกแบบและกอสรางโรงงาน ความปลอดภย
สวนบคคล อาชวอนามย การปกปองรกษาสงแวดลอม การปฏบตตามกฎระเบยบ และการประเมนและปรบปรงความเปน
เอกภาพในการดาเนนงาน ซงระบบนใชอยในสถานประกอบการของเอกซอน โมบล 2คอรปอเรชน2ทวโลก จงทาใหบรษทฯ
สามารถตดตามความกาวหนาและมนใจถงการมความรบผดชอบในการบรหารจดการสาหรบผลทเกดขนในดานเหลาน
ระบบดงกลาวทาใหบรษทฯ มประวตดานความปลอดภยทดเยยม และสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ
4.8 การแขงขน
อตสาหกรรมโรงกลนน ามนในประเทศไทย มการแขงขนสงมาก ปจจบน มโรงกลนน ามนขนาดใหญจานวนเจด
แหงในประเทศไทย ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 โรงกลนเหลานมกาลงการกลนน ามนดบรวมประมาณวนละ 1,099,000
บารเรล โรงกลนน ามนขนาดใหญแหงอน ๆ ในประเทศไทย นอกเหนอจากบรษทฯ คอ บรษท ไทยออยล จากด (มหาชน)
บรษท สตารปโตรเลยมรไฟนนง จากด บรษท บางจากปโตรเลยม จากด (มหาชน) บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จากด
(มหาชน) บรษท ไออารพซ จากด (มหาชน) และบรษท ระยองเพยวรฟายเออร จากด (มหาชน)
ผประกอบธรกจในตลาดพาราไซลนทสาคญมอยสามรายไดแก บมจ. พทท โกลบอล เคมคอล บรษท ไทยพาราไซ
ลน จากด และบรษทฯ ซงการใชพาราไซลนในประเทศสวนใหญเปนไปเพอการผลตกรดเทอรพทาลกบรสทธ (PTA) ผผลต
PTA ในประเทศไทย คอ บมจ. ทพท ปโตรเคมคอลส บรษท สยาม มตซย พทเอ จากด และ บรษท อนโดรามา เวนเจอรส
จากด (มหาชน)
บรษทฯ พยายามใชเงนทนอยางมประสทธภาพดวยการคดสรรโครงการลงทน บรษทฯ สามารถเขาถงและขอรบ
การสนบสนนจากเครอขายทวโลกของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนเพอการจดหาวตถดบและการจดจาหนายผลตภณฑ
ตลอดจนบรการทางวศวกรรม การดาเนนงานและวศวกรรมททนสมย บรษทฯ เชอวาปจจยตาง ๆ อาท ทต งทมความ
ไดเปรยบซงอยใกลกบตลาดสาคญของผลตภณฑปโตรเลยมในกรงเทพฯ และการสามารถเขาถงเครอขายการจดสง
ผลตภณฑทสะดวกและมประสทธภาพ ชวยใหบรษทฯ สามารถแขงขนไดอยางมประสทธผล
ตลาดคาปลกน ามนเชอเพลงมการแขงขนสงมาก คแขงการคาปลกรายสาคญของบรษทฯไดแก ปตท. เชลล
เชฟรอน (คาลเทกซ) และบางจากปโตรเลยม อยางไรกตาม บรษทฯ เชอวา เครอขายสถานบรการภายใตชอการคาเอสโซ
รานสะดวกซอไทเกอรมารท และการเปนพนธมตรกบรานสะดวกซอเทสโกโลตสเอกซเพรส ณ สถานบรการนามนเอสโซ
ไดชวยเพมรายไดจากการขายนามนเชอเพลงและทาใหชอทางการคาของบรษทฯ เปนทนยมมากขนในตลาดคาปลก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 53
4.9 สงแวดลอม
การดาเนนงานของบรษทฯ อยภายใตกฎหมายและกฎระเบยบเกยวกบสงแวดลอมทสาคญหลายฉบบ ซงรวมถง
พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 และ
พระราชบญญตควบคมน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2542 ในป 2535 ประเทศไทยไดปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบเกยวกบ
สงแวดลอมใหเขมงวดยงขน เพอทจะสงเสรมการพฒนาทย งยน และคมครองสงแวดลอมทางธรรมชาตใหดยงขน
นอกจากน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยยงมบทบญญตเฉพาะเกยวกบความรบผดชอบของรฐบาลและสทธของ
ประชาชนในการจดการและพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
กฎหมายและกฎระเบยบสงแวดลอมไดจากดประเภท ปรมาณและความเขมของสารตางๆ ทจะปลอยออกส
สภาพแวดลอมได ทงน การดาเนนงานของบรษทฯ ยงอยภายใตบงคบของกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของกบการผลต
การจดการ การเกบรกษา การขนสง การกาจดและการบาบดผลตภณฑปโตรเลยมและวสดสารเจอปนดวย กฎหมายและ
กฎระเบยบสงแวดลอมเหลาน โดยเฉพาะอยางยง กฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของกบการปลอยอากาศเสยและการปลอย
นาออกจากหนวยผลตและการดาเนนงานของบรษทฯ มผลกระทบตอธรกจของบรษทฯ ในเกอบทกดาน ซงรวมถงการกลน
น ามน การผลตอะโรเมตกสและเคมภณฑ และการดาเนนงานสถานบรการนามนคาปลก หนวยงานหลกของรฐทกากบดแล
การดาเนนงานของบรษทฯ ทางดานสงแวดลอมไดแก สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และ
กรมควบคมมลพษซงอยภายใตกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมโรงงานอตสาหกรรม ซงอยภายใต
กระทรวงอตสาหกรรม และกรมธรกจพลงงาน ซงอยภายใตกระทรวงพลงงาน
บรษทฯ ไดรบประโยชนจากระบบการจดการพลงงานทใชอยในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชนและ/หรอ
บรษทในเครอ ทวโลก (ExxonMobil’s Global Energy Management System (“GEMS”)) ซงเปนระบบทมความครอบคลม
และเขมงวดตามแนวปฏบตทดในการดาเนนงาน การบารงรกษา การออกแบบเพอการบรหารจดการทางดานพลงงาน
กระบวนการนเรมตนตงแตการประเมนหนวยผลตโดยทมผเชยวชาญทางเทคนคของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ภายหลง
จากนน ผแทนจากแตละหนวยผลตจะทางานรวมกบทมงานของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และ/หรอบรษทในเครอ ทเขา
ตรวจเยยม เพอพฒนาแผนการทเกยวกบการปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานในการดาเนนงานและหนวยผลต
บรษทฯ ไดดาเนนมาตรการควบคมมลพษและลดผลกระทบทางดานสงแวดลอม เพอทจะควบคมการปลอย
สารเจอปนตามทกฎหมายทเกยวของกาหนด ซงรวมถงการใชเทคโนโลยททนสมยเพอลดการปลอยสารเจอปนและสงวน
รกษาทรพยากร เครองกาเนดไฟฟากงหนกาซสามเครองของบรษทฯ มการปลอยคารบอนไดออกไซดในระดบทตาเมอ
เปรยบเทยบกบเครองกาเนดไฟฟาแบบดงเดม บรษทฯ ไดใชมาตรการตาง ๆ เพอรกษาแหลงนาจดและบาบดนาเสย ในการ
ดาเนนงานโรงกลนน ามนของบรษทฯ ยงไดมการใชและรไซเคลน าจดทผลตจากหนวยกลนน าทะเลเปนน ากลนทงสอง
หนวยของบรษทฯ เพอชวยรกษาทรพยากรน าตามธรรมชาตและพลงงาน ระบบบาบดน าของบรษทฯ ประกอบดวยหนวย
แยกนามนออกจากนา รวมทงถงแยกนามน เครองแยกน าปนนามน และเครองเตมอากาศเพอการกาจดนามนออกจากนาเสย
และบอบาบดนาเสย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 54
บรษทฯ ไดทาการประเมนอยางสมาเสมอโดยตงเปาใหบรรลถงการปฏบตถกตองตามนโยบายสงแวดลอมของ
บรษทฯ บรษทฯ เชอวาบรษทฯ ไดปฏบตตามกฎหมายและกฎระเบยบสงแวดลอมทสาคญในทกดานทใชบงคบกบบรษทฯ
2รฐบาลได2กาหนดลกษณะและ2คณภาพของนามนเชอเพลงขนใหม โดยกาหนดใหมการลดปรมาณกามะถนและสารเบนซนข
องน ามนเบนซน และลดปรมาณกามะถนในน ามนดเซล ซงบรษทฯ จะตองปฏบตตาม 2มาตรฐานทกาหนดขนใหมดงกลาว2
ภายในวนท 1 มกราคม 2555 เพอใหบรษทฯ ยงคงสามารถขายน ามนเบนซน และน ามนดเซลในตลาดภายในประเทศได
บรษทฯ จงไดเดนหนาดาเนนกจกรรมตางๆ เพอใหการลงทนในโครงการปรบปรงคณภาพน ามนสามารถเปนไปไดโดย
สอดคลองกบกาหนดเวลาดงกลาว ทงน2คณะกรรมการบรษทฯ ไดอนมตการลงทนโครงการปรบปรงคณภาพนามน ณ โรง
กลนน ามนเอสโซศรราชาเมอเดอนกรกฎาคม 2553 ซง 2บรษทฯ ไดดาเนนการดงกลาวตามทคณะกรรมการไดอนมตเปนท
เรยบรอยแลวภายใน2วนท 1 มกราคม 2555
4.10 อตสาหกรรมการกลนปโตรเลยม
หลกพนฐานของการกลนนามน
(ก) ภาพรวมของกระบวนการกลนนามน
การกลนน ามนคอกระบวนการแยกโมเลกลสารไฮโดรคารบอนทอยในน ามนดบ และแปรสภาพสารดงกลาวให
เปนผลตภณฑปโตรเลยมทมมลคาสงกวา โรงกลนน ามนไดรบการออกแบบใหสามารถกลนน ามนดบหลายประเภทรวมถง
วตถดบอน ๆ ใหเปนผลตภณฑชนดตาง ๆ ทตองการ โดยมวตถประสงคเพอใหมคาการกลน (refining margin) สงสด และ
ตอบสนองความตองการ โดยทวไป หนวยผลตตาง ๆ ของโรงกลนน ามนจะทาหนาทไดอยางนอยอยางใดอยางหนง
ดงตอไปน
• กลนแยกสารไฮโดรคารบอนประเภทตาง ๆ ทอยในนามนดบออกเปนสวน ๆ
• แปรสภาพสารไฮโดรคารบอนใหเปนผลตภณฑทตองการ
• ปรบปรงผลตภณฑดวยการแยกสารปนเปอน (impurities) ออก และ/หรอ
• ผสมผลตภณฑขนกงสาเรจรป (intermediate streams) ใหเปนผลตภณฑสาเรจรป
น ามนดบเปนวตถดบหลกทใชในการกลนน ามน คณภาพของน ามนดบทใชในการกลนและโครงสรางของโรง
กลนน ามนมกจะมอทธพลตอระดบของกระบวนการกลนและการแปรสภาพทจาเปนเพอใหไดผลตภณฑสาเรจรปชนด
ตาง ๆ ทเหมาะสม เพอความสะดวก น ามนดบจะถกแบงประเภทตามความหนาแนน (density) (จากเบาไปหนก) (light to
heavy) และปรมาณกามะถน (จากตาไปสง) (sweet to sour) นามนดบชนดเบาซงมปรมาณกามะถนตา (light sweet crude oil)
จะมราคาสงกวาน ามนดบชนดหนกซงมปรมาณกามะถนสง (heavy sour crude oil) เนองจากน ามนดบชนดเบามการ
ปรบปรงคณภาพนอยกวา และใหผลตภณฑสาเรจรปทมราคาสงกวาในสดสวนทมากกวา อาท น ามนเบนซน นามนกาดและ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 55
นามนดเซล นามนดบชนดหนกมกจะขายโดยมสวนลดเมอเปรยบเทยบกบนามนดบชนดเบา เนองจากนามนดบชนดหนกให
ผลตภณฑทมมลคาตากวาในสดสวนทสงกวา และตองการกระบวนการกลนเพมเตมเพอใหไดผลตภณฑชนดเบาทมมลคา
สงขน ดงนน ผกลนนามนจงพยายามเลอกกลนนามนดบชนดตาง ๆ ซงเหมาะสมทสด โดยคานงถงหนวยแปรสภาพโมเลกล
และหนวยปรบปรงคณภาพของแตละโรงกลน ราคาของผลตภณฑในปจจบน ราคาทคาดการณในอนาคต ชนดของ
ผลตภณฑทตองการ และราคาของนามนดบและวตถดบอน ๆ ทจดหาได
ความซบซอน (complexity) ของโรงกลนน ามน หมายถง ความสามารถของโรงกลนน ามนทจะแปรสภาพวตถดบ
ทมราคาตากวา เชน น ามนดบทมความหนาแนนสงและปรมาณกามะถนสง ใหเปนผลตภณฑทมมลคาสงขน ความซบซอน
ของโรงกลนน ามนขนอยกบขนาดและประเภทของหนวยแปรสภาพโมเลกล (conversion unit) โดยทวไป ยงโรงกลนน ามน
ทมความซบซอนมากขนเทาใด กจะมความคลองตวในดานการคดเลอกวตถดบมากขนเทานน นอกจากน การใชเทคโนโลย
การวเคราะหน ามนดบกสามารถชวยปรบปรงประสทธภาพของโรงกลนน ามนทจะแปรสภาพน ามนดบซงยากตอ
กระบวนการกลนและมราคาถกกวาได ความซบซอนของโรงกลนน ามนและการใชเทคโนโลยททนสมยสามารถทาใหโรง
กลนนามนอยในฐานะทไดเปรยบมากกวาจากการใชนามนดบทมราคาถก ซงทาใหมโอกาสไดรบกาไรขนตนสงขน
(ข) ผลตภณฑสาเรจรปทสาคญ
ผลตภณฑสาเรจรปทสาคญของโรงกลนนามนไดแก
• กาซปโตรเลยมเหลว
• นามนเบนซน
• นามนเชอเพลงอากาศยาน/นามนกาด
• นามนดเซล
• นามนเตา และ
• บทเมน (ยางมะตอย)
(ค) เศรษฐศาสตรการกลนนามน (Economics of Refining)
การกลนนามนเปนธรกจทตงอยบนฐานของสวนตาง (margin-based business) เปนสาคญ โดยเปาหมายของผกลน
น ามนคอการทาใหกระบวนการกลนมประสทธภาพสงสดและใหผลตอบแทนทดทสดจากผลตภณฑท งหมดซงไดจาก
วตถดบทใช ในโรงกลนน ามนแบบพนฐาน (simple refinery) ผลตภณฑสาเรจรปสวนใหญจะเปนผลตภณฑชนดหนกซงม
มลคาตากวา เชน น ามนเตา กากน ามนดบ และบทเมน สวนทเหลอจะเปนผลตภณฑชนดเบา เชน กาซปโตรเลยมเหลว
นามนเบนซน นามนดเซลและน ามนเชอเพลงอากาศยาน ผลตภณฑทไดจะขนอยกบชนดของนามนดบและวตถดบอน ๆ ท
ใช องคประกอบของน ามนดบมความสาคญเนองจากเปนตวกาหนดโครงสรางของผลตภณฑของโรงกลนน ามนและ
ความสามารถในการทากาไรของโรงกลน คาการกลนของโรงกลนน ามนแบบพนฐาน (simple refining margin) หมายถง
มลคารวมของผลตภณฑสาเรจรป หกดวยตนทนนามนดบและวตถดบอน ๆ และสาธารณปโภคทนาเขา โดยคาการกลนของ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 56
โรงกลนน ามนแบบคอมเพลกซ (complex refining margin) แตกตางจากคาการกลนของโรงกลนน ามนแบบพนฐาน (simple
refining margin) ตรงทโรงกลนน ามนแบบคอมเพลกซจะผลตผลตภณฑชนดหนกในสดสวนทตากวา เนองจากมอปกรณ
และเทคโนโลยทสามารถแปรสภาพผลตภณฑชนดหนกทมมลคาตากวาใหเปนผลตภณฑชนดเบาทมมลคาสงกวาได โรง
กลนนามนทมความซบซอนมากกวามกจะสรางผลตอบแทนทสงกวาเนองจากสามารถผลตผลตภณฑทมมลคาสงกวาโดยใช
น ามนดบหรอวตถดบอน ๆ ในชนดเดยวกนหรอทมราคาตากวา ดงนน โดยทวไป คาการกลนของโรงกลนน ามนแบบคอม
เพลกซจงสงกวาคาการกลนของโรงกลนนามนแบบพนฐาน
ความเคลอนไหวของอตสาหกรรมกลนนามนในประเทศไทย
(ก) การผลต
ตามขอมลของกระทรวงพลงงาน ในป 2554 ประเทศไทยมการผลตผลตภณฑปโตรเลยมทงปรวมทงสน 348,507
พนบารเรล คดเปนการเพมขนรอยละ 0.3 จาก 347,388 พนบารเรลในป 2553 ตารางดงตอไปนแสดงการผลต การนาเขา
การสงออกและการใชผลตภณฑปโตรเลยมทสาคญในประเทศไทยสาหรบสามปลาสด
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
(บารเรลตอวน)
กาซปโตรเลยมเหลว
การผลต .................................................................................. 157,616 181,312 201,539
การนาเขา ................................................................................ 24 51 46
การสงออก ............................................................................. 479 788 515
อปสงคในประเทศ .................................................................. 118,803 130,745 140,924
นามนเบนซน
การผลต .................................................................................. 152,540 151,020 143,967
การนาเขา ................................................................................ 243 0 588
การสงออก ............................................................................. 23,282 23,122 16,693
อปสงคในประเทศ .................................................................. 129,661 127,807 126,347
นามนเชอเพลงอากาศยาน
การผลต .................................................................................. 102,961 106,772 108,436
การนาเขา ................................................................................ 181 57 186
การสงออก ............................................................................. 27,732 24,202 20,704
อปสงคในประเทศ .................................................................. 76,364 81,192 87,478
นามนกาด
การผลต .................................................................................. 1,601 8,042 2,616
การนาเขา ................................................................................ 0 0 0
การสงออก ............................................................................. 327 7,343 2,473
อปสงคในประเทศ .................................................................. 303 264 224
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 57
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
นามนดเซล
การผลต .................................................................................. 387,532 401,590 398,037
การนาเขา ................................................................................ 6,639 1,055 965
การสงออก ............................................................................. 82,654 94,868 81,085
อปสงคในประเทศ .................................................................. 318,195 318,450 330,720
นามนเตา
การผลต .................................................................................. 118,629 103,389 100,218
การนาเขา ................................................................................ 1,434 1,744 5,716
การสงออก ............................................................................. 66,826 55,728 60,018
อปสงคในประเทศ .................................................................. 47,059 45,065 42,320
รวมปรมาณการผลต ................................................................... 920,879 952,125 954,813
รวมปรมาณอปสงคในประเทศ ................................................... 690,385 703,523 728,013
ทมา: กระทรวงพลงงาน
ตารางตอไปน แสดงอปสงคโดยรวมในผลตภณฑตาง ๆ เปนอตรารอยละสาหรบสามปลาสด
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
(รอยละ)
2552 2553 2554
สวนผสมผลตภณฑสาหรบอปสงคในประเทศ
ชนดเบา(1) ............................................................................. 36.0 36.8 36.7
ชนดกงหนกกงเบา(2) ............................................................. 57.2 56.8 57.5
ชนดหนก(3) ........................................................................... 6.8 6.4 5.8
รวมปรมาณอปสงคในประเทศ ................................................. 100.0 100.0 100.0
ทมา: กระทรวงพลงงาน
(1) ผลตภณฑชนดเบา ไดแก กาซปโตรเลยมเหลว และนามนเบนซน (ไมรวมรฟอรเมต)
(2) ผลตภณฑชนดกงหนกกงเบา ไดแก นามนเชอเพลงอากาศยาน นามนกาด และนามนดเซล
(3) ผลตภณฑชนดหนก ไดแก นามนเตา
(ข) อปสงค
ในป 2554 ปรมาณอปสงคในประเทศของผลตภณฑปโตรเลยมทงปเทากบ 265,725 พนบารเรล เพมขนประมาณ
รอยละ 4 จากปทแลว โดยผลตภณฑทมอปสงคในประเทศเพมขนไดแก กาซปโตรเลยมเหลว น ามนเชอเพลงอากาศยาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 58
และน ามนดเซล โดยเปนการเพมขนรอยละ 8, 8 และ 4 ตามลาดบ ในขณะทผลตภณฑทมอปสงคในประเทศลดลงไดแก
นามนกาด นามนเตา และนามนเบนซน ลดลงรอยละ 15, 6 และ 1 ตามลาดบ
(ค) อปทาน
ปจจบน มโรงกลนนามนทสาคญเจดแหงในประเทศไทย ซงมกาลงการกลนน ามนดบรวม 1,099 พนบารเรลตอวน
ไดแก บรษท บางจากปโตรเลยม จากด (มหาชน) (“บางจาก”) บรษทฯ บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จากด (มหาชน) (“พท
ทจซ”) บรษท สตารปโตรเลยมรไฟนง จากด (“เอสพอารซ”) บรษท ไทยออยล จากด (มหาชน) (“ไทยออยล”) บรษท ไออาร
พซ จากด (มหาชน) (“ไออารพซ”) และบรษท ระยองเพยวรฟายเออร จากด (มหาชน) (“อารพซ”) โดย บางจาก เอสโซ ไอ
อารพซ และ อารพซ เปนผประกอบการทมสถานบรการน ามนคาปลกเปนของตนเอง ซงใชในการจดจาหนายผลตภณฑ
ปโตรเลยมของตน ตารางดงตอไปนแสดงขอมลกาลงการกลนน ามนดบ ของบรษทผประกอบกจการโรงกลนน ามนทงเจด
แหงในประเทศไทย
โรงกลนนามน
กาลงการกลนนามนดบ
ปจจบน โครงสราง
(พนบารเรลตอวน)
บางจาก ................. 120 แบบคอมเพลกซ
เอสโซ ................... 177 แบบคอมเพลกซ
พททจซ(1) .............. 145 แบบคอมเพลกซ
เอสพอารซ ............ 150 แบบคอมเพลกซ
ไทยออยล ............. 275 แบบคอมเพลกซ
ไออารพซ ............. 215 คอนเดนเสท
อารพซ .................. 17
เรสดวสปตเตอร (Residue
Splitter)
รวม .................. 1,099
ทมา: PTIT Focus Special Annual Report ประจาป 2554 และการเปดเผยขอมลตอสาธารณะของบรษทผผลต ยกเวน
ตวเลขกาลงการกลนของของบรษทฯ ซงเปนไปตามอตรากาลงการกลนสงสดซงคดจากวนทมการการผลตจรง
(Stream Day)
(1) กาลงการกลนของพททจซ ไมรวมถงกาลงการผลตของหนวยกลนแยกคอนเดนเสทสองหนวย รวม 135 พน
บารเรลตอวน ซงผลตรฟอรเมตเพอสงไปยงโรงงานอะโรเมตกส
(ง) การกาหนดราคาผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศ
ราคาของผลตภณฑปโตรเลยมทขายในประเทศไทยถกขบเคลอนดวยสภาพตลาดและราคานาเขา (import parity
price) ซงนาไปสราคาหนาโรงกลน (ex-refinery price) สาหรบผลตภณฑปโตรเลยมทขายในตลาดในประเทศจะคานวณจาก
ราคาตลาดจรในสงคโปร (Singapore spot market price) ของผลตภณฑทเกยวของซงเปนราคาเฉลยอางองของ Platt ท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 59
สงคโปร (Mean of Platt’s Singapore (“MOPS”)) บวกคาใชจายในการขนสงผลตภณฑนน ๆ จากสงคโปรมายงประเทศไทย
เชน คาประกนภย คาระวาง อากรนาเขา การสญเสยของมวลนามนอนเกดจากการขนสงสนคาทางทะเล (ocean losses)
คาใชจายในการจดการ และคาใชจายในการสารอง (deemed strategic reserve cost) โดยอาจมการเพมคาสวนเพมหรอหก
สวนลดสาหรบผลตภณฑบางอยางเนองจากความแตกตางในคณสมบตทกาหนดทางดานคณภาพของผลตภณฑระหวาง
ประเทศ และสภาพตลาดเฉพาะภายในประเทศ รวมทงชองทางการจดจาหนาย
อตสาหกรรมพาราไซลนในประเทศไทย
พาราไซลนเปนสารประกอบอะโรเมตกส และเปนหนงในไอโซเมอรของไซลน พาราไซลนใชเปนสารประกอบ
หนวยการสรางหลก (main building block) ในการผลตกรดเทเรฟทาลก (Purified Terephthalic Acid (PTA)) ซงเปนวตถดบ
สาคญสาหรบการผลตพลาสตกและไฟเบอร เชน พลาสตก PET โพลเอสเตอร และแผนฟลม
โครงสรางของโรงผลตพาราไซลนแหงตาง ๆ มความแตกตางกนอยางมากขนอยกบวตถดบ เทคโนโลยการผลต
และกระบวนการผลต โดยทวไปแลวหนวยผลตพาราไซลนมกพวงอยกบโรงกลนนามนหรอโรงงานอะโรเมตกส
กาไร (margin) ของผลตภณฑอะโรเมตกส และเคมภณฑอน ๆ ซงรวมถงมกซไซลนและพาราไซลน และ
ผลตภณฑพลอยไดปลายนา (downstream derivative product) มกเปนไปตามวฎจกรซงไดรบอทธพลจากระดบของอปทาน
และอปสงค ในอดต อปสงคของผลตภณฑเหลานมกจะเปนไปในทศทางเดยวกบการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยตวกระตนท
สาคญอยางอนของอปสงคไดแก มาตรฐานการครองชพทสงขนในประเทศกาลงพฒนา และการใชพลาสตกและวสด
สงเคราะหเพอทดแทนวสดอน ๆ อยางตอเนอง วฎจกรของกาไร (Margin Cycle) ยงไดรบอทธพลจากความคาดหมาย
เกยวกบกาลงการผลตและอปทานในอนาคตอกดวย สวนปจจยทสาคญซงมอทธพลตอกาลงการผลตและอปทานนนรวมถง
การเรมตนดาเนนงานของโรงงานอะโรเมตกส และเคมภณฑอน ๆ แหงใหม และการปดดาเนนงานของโรงงานทไมม
ประสทธภาพหรอไมสรางผลกาไร
เอเชยเปนตลาดและผผลตทสาคญของพาราไซลน และประเทศไทยเปนผผลตพาราไซลนรายใหญทสดในเอเชย
ตะวนออกเฉยงใต ผผลตพาราไซลนรายใหญสามรายในประเทศไทย ไดแก บมจ. พทท โกลบอล เคมคอล
บรษท ไทยพาราไซลน จากด และบรษทฯ การใชพาราไซลนในประเทศสวนใหญเปนการใชเพอผลต PTA ผผลต PTA ใน
ประเทศไทยไดแก บมจ. ทพท โกลบอล เคมคอล บรษท สยามมตซย พทเอ จากด และ บรษท อนโดรามา เวนเจอรส จากด
(มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 60
กาลงการผลตพาราไซลน ของผผลตพาราไซลนในประเทศรายสาคญตามทไดรายงานไวเปนดงน
กาลงการผลตปจจบน (พนตนตอป)
พททจซ .................................................................. 1,195
บรษท ไทยพาราไซลน จากด(1) .............................. 489
บมจ. เอสโซ (ประเทศไทย) ................................... 500
ทมา: การเปดเผยขอมลตอสาธารณะของบรษทผผลต ยกเวนตวเลขของเอสโซ ซงเปนไปตามกาลงการผลตสงสดของ
บรษทฯ
(1) บรษทยอยของบรษท ไทยออยล จากด (มหาชน)
พาราไซลนและเคมภณฑอนพนธของพาราไซลน มการคาขายกนอยท วโลก โดยราคาและกาไร (margins) ขนอย
กบความสมดลระหวางอปทานและอปสงคในตลาดโลก อาท ความเปลยนแปลงของกาลงการผลตในตลาดโลกของพาราไซ
ลนหรออนพนธเคมภณฑของพาราไซลน (PTA หรอ โพลเอสเตอร) มและเคยมผลกระทบอยางมนยสาคญตอกระแสการซอ
ขาย ราคาและกาไรของพาราไซลน และเคมภณฑอนพนธของพาราไซลนทวโลกได
อตสาหกรรมการตลาดคาปลก
การจดจาหนายผลตภณฑเชอเพลงคาปลกในประเทศไทย อนไดแก น ามนดเซลและนามนเบนซน ดาเนนการผาน
ทางเครอขายสถานบรการนามนคาปลก อตสาหกรรมนมการแขงขนสงมากและมลกษณะกระจดกระจาย โดยมผคาปลกราย
ยอยและผคาปลกอสระคดเปนประมาณรอยละ 79 ของจานวนสถานบรการทงหมดในไตรมาส 3 ป 2554* อยางไรกด ผคา
ปลกรายใหญ ไดแก ปตท. เอสโซ เชลล บางจาก และ เชฟรอน (คาลเทกซ) มยอดขายรวมกนประมาณรอยละ 94 ของ
ปรมาณการขายทงหมดในป 2554
จานวนสถานบรการ ณ วนท 30 กนยายน 2554* แบงตามผคาปลก ไดแก
ปตท. เอสโซ เชลล บางจาก เชฟรอน
ผคาปลก
รายอน ๆ
จานวนสถาน ............................... 1,567 528 545 1,067 399 15,876
ทมา: กรมธรกจพลงงาน ยกเวนเอสโซซงเปนขอมลทมาจากบรษท
*ขอมลจานวนสถานไตรมาส 3 ป 2554 เปนขอมลลาสดทเปดเผยโดยกรมธรกจพลงงาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 61
นอกจากผลตภณฑปโตรเลยม สถานบรการน ามนยงใหบรการเพมเตมตาง ๆ ในรปของรานสะดวกซอ การขาย
อปกรณรถยนตและนามนหลอลน ผลตภณฑหลอลน บรการซอมแซมรถยนตและบรการลางรถ เพอเปนการเสรมรายไดจาก
นามนเชอเพลง โดยเฉพาะในภาวะการแขงขนทางตลาดทสงเนองจากคาการตลาดคอนขางตา
4.11 กฏหมายและกฏเกณฑทเกยวของกบการประกอบอตสาหกรรมโรงกลนปโตรเลยมในประเทศไทย
กฎระเบยบทเกยวกบโรงกลนนามน
(ก) การกาหนดราคาผลตภณฑปโตรเลยมและการรกษาระดบราคา
ราคาขายผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศจะเปนไปตามกลไกตลาด และโดยทวไปจะเปนไปตามราคานาเขา
(import parity) ซงใชกาหนดราคาขายหนาโรงกลน (ex-refinery price) ของผลตภณฑปโตรเลยมในตลาดภายในประเทศ
ของประเทศไทย ซงสะทอนราคาในตลาดจรสงคโปร (Singapore Spot Market) ของผลตภณฑดงกลาวตาม MOPS บวกดวย
คาใชจายในการขนสงผลตภณฑนน ๆ จากประเทศสงคโปรมายงประเทศไทย เชน คาประกนภย คาขนสงสนคา อากรขาเขา
การสญเสยของมวลน ามนอนเกดจากการขนสงสนคาทางทะเล (ocean losses) และคาใชจายในการจดการ ราคาของ
ผลตภณฑบางประเภทอาจเพมขนหรอลดลงอนเนองมาจากการกาหนดคณสมบตของผลตภณฑทแตกตางกนของตลาดของ
ท งสองประเทศ และการกาหนดเงอนไขทางการตลาดภายในประเทศเปนการเฉพาะ ตวอยางเชน ในชวงทตลาด
ภายในประเทศมอปทานเกนกวาอปสงค หรออปทานในตลาดเอเชยมอยในระดบทสงมากจนทาใหยอดการสงออกจาก
ประเทศไทยลดลง ราคาหนาโรงกลนภายในประเทศไทยกอาจจะมราคาทคอนขางตา
ราคาขายสงผลตภณฑปโตรเลยมจะประกอบดวยราคาหนาโรงกลน บวกภาษสรรพสามต ภาษเทศบาล เงนสงเขา
กองทนน ามนเชอเพลง และกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานซงกาหนดโดยรฐบาล และภาษมลคาเพม โดยภาษและ
เงนสงเขากองทนทจดเกบโดยโรงกลนน ามนแตละราย ซงรวมถงบรษทฯ จะถกนาสงใหแกหนวยงานของรฐทเกยวของ
ตอไป
โดยทวไป การสงออกผลตภณฑปโตรเลยมจะมกาหนดราคาตามราคาเทยบเทากบราคาสงออก (Export Parity
Price) ซงหมายความวาราคาหนาโรงกลนของผลตภณฑปโตรเลยมสาหรบสงออกจะถกกาหนดจากราคาของผลตภณฑ
ดงกลาวในตลาดจรสงคโปรโดยอางองจาก MOPS บวกราคาสวนเพมหรอลบราคาสวนลดโดยขนอยกบสภาพตลาดในเวลา
นน และการเจรจาตอรองกบผซอ และความแตกตางของคณภาพของผลตภณฑปโตรเลยม
ท งนในชวงเวลาใดเวลาหนงรฐบาลอาจขอความรวมมอใหโรงกลนน ามนในประเทศชวยรกษาระดบราคา
ผลตภณฑน ามนบางประเภททจาหนายใหแกผคาปลกในประเทศ ซงในกรณดงกลาว โรงกลนน ามนจะถกขอใหจาหนาย
ผลตภณฑน ามนใหแกผซอในราคาทตากวาราคาตลาดซงประกาศโดยรฐบาล และกองทนน ามนเชอเพลงจะจายเงนชดเชย
สาหรบสวนตางระหวางราคาตลาดและราคาทควบคมดงกลาว ซงเปนกลไกทเหมาะสมในการรกษาระดบราคาขายปลก
ผลตภณฑปโตรเลยมในเวลาทราคาของผลตภณฑดงกลาวสงขนมากผดปกต โดยขนอยกบนโยบายรฐบาลในขณะนน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 62
นอกจากน รฐบาลยงมการควบคมราคาขายกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) ภายในประเทศ ซงสวนใหญใชเปนกาซหงตม
ในครวเรอน รฐบาลไดกาหนดใหผผลตกาซปโตรเลยมเหลวทกราย รวมถงบรษทฯ ตองขายกาซปโตรเลยมเหลวในราคาขายสง
หนาโรงกลนใหแกผรบซอในราคาควบคม ซงรวมภาษสรรพสามต ภาษเทศบาล และภาษมลคาเพมแลว โดย สานกนโยบาย
และแผนพลงงาน (สนพ.) จะเปนผประกาศราคาขายสงกาซปโตรเลยมเหลวทรฐบาลควบคมเปนครงคราว ตงแตวนท 14
มกราคม 2554 เปนตนมาเพอเปนการเพมการผลตกาซปโตรเลยมเหลวทดแทนการนาเขา รฐบาลเหนชอบใหจายเงนชดเชย
ใหกบโรงกลนน ามนเพอจาหนายเปนเชอเพลงในประเทศตามหลกเกณฑการคานวนอตราชดเชยราคากาซปโตรเลยมเหลวของ
โรงกลน ทประกาศโดยคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน ลงวนท 24 มกราคม 2554
(ข) การจากดการสงออกกาซปโตรเลยมเหลว
นอกเหนอจากกฎระเบยบเกยวกบราคาขายสงหนาโรงกลนของกาซปโตรเลยมเหลว รฐบาลยงมนโยบายทจะ
กากบดแลการสงออกกาซปโตรเลยมเหลวโดยผผลตในประเทศใหอยในระดบทเหมาะสมเพอไมใหเกดภาวะขาดแคลนกาซ
ปโตรเลยมเหลวภายในประเทศ ในขณะทผผลตอาจสงออกกาซปโตรเลยมเหลวไดในราคาสงออกทสงกวา ดงนน การกากบ
ดแลการสงออกกาซปโตรเลยมเหลวจงอาจมผลกระทบตอรายไดของบรษทฯ
(ค) การสารองนามนเชอเพลงตามกฎหมาย
ตามประกาศกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน ซงประกาศใชเมอป 2549 โดยอาศยอานาจตามพระราชบญญต
การคาน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2543 ไดกาหนดให ผประกอบกจการโรงกลนน ามนแตละรายตองสารองน ามนดบและวตถดบ
อน ไดแก เรสซดว และแวกซ ดสทลเลตทนาเขามากลนเพอผลตสาหรบจาหนายในประเทศในปรมาณเทากบรอยละ 5 ของ
ปรมาณทใชท งหมดในแตละป นอกจากน ในประกาศดงกลาวยงกาหนดใหตองมการสารองน ามนสาเรจรปดวย โดยผ
ประกอบกจการโรงกลนน ามนแตละรายตองสารองน ามนสาเรจรปทผลตได ทงน อตราทตองสารองดงกลาวจะขนอยกบ
ชนดของน ามนสาเรจรปทผลตได ซงอตราทตองสารองของน ามนสาเรจรปชนดนามนเบนซนและนามนดเซล คอ รอยละ 5
ของปรมาณทงหมดในแตละป
(ง) กองทนนามนเชอเพลงและกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน
กองทนนามนเชอเพลงไดจดตงขนตามคาสงของนายกรฐมนตร ท 4/2547 โดยอาศยอานาจตามพระราชกาหนดแกไข
และปองกนภาวะการขาดแคลนนามนเชอเพลง พ.ศ. 2516 โดยกองทนนมวตถประสงคหลกเพอรกษาเสถยรภาพของระดบราคา
ขายปลกน ามนเชอเพลงในประเทศ เพอใหเกดผลกระทบในทางลบตอเศรษฐกจใหนอยทสด ในการน ผคาน ามนเชอเพลง
สาหรบน ามนเชอเพลงทใชในประเทศ ซงรวมถงผผลตและนาเขาผลตภณฑน ามนเชอเพลง มหนาทตองนาสงเงนเขากองทน
น ามนเชอเพลง พรอมการชาระภาษสรรพสามต หรอภาษศลกากร (แลวแตกรณ) โดยคดเปนสดสวนจากปรมาณน ามนทผลต
หรอจาหนายไดตามอตราท กพช. กาหนด การสงเงนเขากองทนนอยภายใตการกากบดแลของกรมสรรพสามต กรมศลกากร
กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานจดตงขนโดยอาศยพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ.
2535 โดยมวตถประสงคเพอเปนแหลงเงนทนสาหรบการดาเนนงานและนาไปใชเปนคาใชจายเพอชวยเหลอหรออดหนน
กจกรรมเกยวกบการอนรกษพลงงาน ปองกน บรรเทา และแกไขผลกระทบทเกดจากการพฒนาและการใชพลงงาน โดย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 63
ผผลตและจาหนายน ามน รวมถงผนาเขาน ามน มหนาทนาสงเงนเขากองทนในอตราตามทคณะกรรมการนโยบายพลงงาน
แหงชาต กาหนด และมกรมสรรพสามต กรมศลกากร และกรมเชอเพลงธรรมชาตเปนผรบผดชอบในการเรยกเกบเงนเขา
กองทน
(จ) คณภาพของผลตภณฑปโตรเลยม
รฐบาลไดกาหนดกฎระเบยบเกยวกบสงแวดลอมทเขมงวดสาหรบผลตภณฑปโตรเลยม กฎระเบยบตาง ๆ ซงกรม
ธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน เปนหนวยงานทออกกฎระเบยบดงกลาวเปนครงคราวตามพระราชบญญตการคาน ามน
เชอเพลง พ.ศ. 2543 โดยรฐบาลไดกาหนดนโยบายทจะใหมการปรบเปลยนคณภาพของผลตภณฑปโตรเลยม เชน การลด
ปรมาณสารตะกวในนามนเบนซนไรสารตะกวและนามนดเซล
โดยรฐบาลไดกาหนดนโยบายทจะใหมการปรบเปลยนคณภาพของผลตภณฑปโตรเลยม เชน การลดปรมาณสาร
ตะกวในน ามนเบนซน และการลดปรมาณกามะถนในนามนดเซล เปนตน ซงในปจจบนตามประกาศกรมธรกจพลงงานท
เกยวของกบการกาหนดลกษณะและคณภาพของน ามนเบนซน ไดกาหนดวา ปรมาณสารตะกวในน ามนเบนซนซงรวมถง
นามนแกสโซฮอลชนดตาง ๆ ไดแก น ามนแกสโซฮอลอ 10 (ออกเทน 91) น ามนแกสโซฮอลอ 10 (ออกเทน 95) และนามน
แกสโซฮอลอ 20 จะตองมปรมาณสารตะกวไมเกน 0.013 กรมตอลตร และตงแตวนท 1 มกราคม 2555 เปนตนมา ปรมาณ
สารตะกวในนามนเบนซนตาง ๆ ดงกลาวจะตองมไมเกน 0.005 กรมตอลตร และสดสวนของกามะถนจะตองมไมเกนรอย
ละ 0.005 โดยนาหนก และสดสวนของเบนซนจะตองมไมเกนรอยละ 1.0 โดยปรมาตร นอกจากน ในประกาศกรมธรกจ
พลงงานยงไดกาหนดอกวา ตงแตวนท 1 มกราคม 2555 เปนตนมา สดสวนโอเลฟนจะตองมไมเกนรอยละ 18 โดยปรมาตร
สาหรบนามนดเซลนน ประกาศกรมธรกจพลงงานทเกยวของกบการกาหนดลกษณะและคณภาพของน ามนดเซล
ไดกาหนดวา สดสวนของกามะถนในน ามนดเซลหมนเรว จะตองมไมเกนรอยละ 0.035 ของน าหนก และตงแตวนท 1
มกราคม 2555 เปนตนมา สดสวนของกามะถนในนามนดเซลหมนเรวจะตองมไมเกนรอยละ 0.005 โดยนาหนก นอกจากน
ในประกาศกรมธรกจพลงงานยงไดกาหนดอกวา ตงแตวนท 1 มกราคม 2555 เปนตนมา สดสวนของโพลไซคลก อะโรเม
ตกส ไฮโดรคารบอนจะตองมไมเกนรอยละ 11 โดยนาหนก
คณภาพของผลตภณฑปโตรเลยมขนอยกบชนดและวตถประสงคทใช ตวอยางเชน หากเปนผลตภณฑปโตรเลยมท
ผลตเพอการสงออก กอาจไดรบการยกเวนไมตองเปนไปตามขอกาหนดการควบคมลกษณะและคณภาพของนามนเชอเพลง
ในประเทศทมความเขมงวดมากกวา
ทงน คณะรฐมนตร ไดกาหนดยทธศาสตรในการแกปญหาภาวะการขาดแคลนพลงงานของประเทศ โดยสงเสรม
การใชพลงงานจากแหลงทดแทนแทนการใชน ามน ซงไดแก การสงเสรมการใชแกสโซฮอล และไบโอดเซล รวมถงกาซ
ธรรมชาตสาหรบใชกบยานพาหนะ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 64
กฎระเบยบทสาคญเกยวกบการประกอบกจการสถานบรการนามนเชอเพลง
(ก) พระราชบญญตการคานามนเชอเพลง พ.ศ. 2543
พระราชบญญตการคาน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2543 กาหนดใหผคาน ามนซงดาเนนกจการคาน ามนโดยจดตงเปน
สถานบรการ ตองยนขอจดทะเบยนตออธบดกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน และใหอธบดฯ เปนผมอานาจกาหนด
ลกษณะและคณภาพของนามนเชอเพลงทผคานามนจะจาหนายหรอมไวเพอจาหนาย เพอใชบงคบทวราชอาณาจกร
(ข) พระราชบญญตการควบคมนามนเชอเพลง พ.ศ. 2542
นอกจากการยนขอจดทะเบยนเปนผคาน ามนตามพระราชบญญตการคาน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2542 แลว ตาม
พระราชบญญตการควบคมนามนเชอเพลง พ.ศ. 2542 และกฎกระทรวงทเกยวของยงไดกาหนดใหการประกอบกจการสถาน
บรการน ามนเชอเพลงเปนกจการควบคมทตองแจงหรอขออนญาตจากหนวยงานของรฐจงจะประกอบกจการดงกลาวได
โดยผประกอบกจการสถานบรการนามนเชอเพลงจะตองปฏบตตามหลกเกณฑตาง ๆ ตามพระราชบญญตการควบคมนามน
เชอเพลง พ.ศ. 2542 และกฎกระทรวงทเกยวของดวย อาท การปฏบตตามหลกเกณฑในการควบคมไอน ามนเชอเพลงใน
บรเวณสถานบรการนามนเชอเพลง ทงน เพอเปนการปองกนและแกไขปญหามลภาวะในอากาศ เปนตน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 65
5. ทรพยสนทใชในการประกอบธรกจ 5.1 ทรพยสนถาวรหลก ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 รายการและมลคาสทธตามบญชหลงหกคาเสอมราคาสะสมและคาเผอการดอยคาของทรพยสนถาวรหลกทใชในการประกอบธรกจของบรษทฯ และบรษทยอยตามทปรากฏในงบการเงนรวมของบรษทฯ มรายละเอยดเปนดงน
หนวย: ลานบาท รายการสนทรพยถาวรหลก มลคาสทธตามบญชหลงหกคาเสอมราคาสะสม
และคาเผอการดอยคา ณ วนท 31 ธนวาคม
2554
ทดน อาคาร โรงงาน และอปกรณ งานระหวางกอสราง
5,196 27,883
333
รวมมลคาทรพยสนถาวรหลกสทธ 33,412
ตามงบการเงนรวมของบรษทฯ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 ราคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมของสนทรพยของบรษทฯ ทตดคาเสอมราคาครบตามอายการใชงานแลวแตยงคงใชงานอยมมลคาจานวน 10,160 ลานบาท สาหรบรายการและมลคาสทธตามบญชหลงหกคาเสอมราคาสะสมและคาเผอการดอยคาของทรพยสนถาวรหลกท
ใชในการประกอบธรกจของบรษทฯ และบรษทยอย ซงจาแนกตามสวนงาน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 เปนดงน
หนวย: ลานบาท รายการสนทรพยถาวรหลก มลคาสทธตามบญชหลงหกคาเสอมราคาสะสม
และคาเผอการดอยคา ณ วนท 31 ธนวาคม
2554
สวนธรกจการกลนนามนและจดจาหนายนามน สวนธรกจปโตรเคม
28,175 5,237
รวมมลคาทรพยสนถาวรหลกสทธ 33,412
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 66
รายละเอยดการเอาประกนภยทรพยสน กรมธรรมประกนภยทสาคญของบรษทฯ ไดแก การประกนสรรพภยของทรพยสน ความรบผดตอบคคลภายนอก และการขนสงสนคาทางทะเล กรมธรรมประกนภยของบรษทฯ เกอบทงหมดทาไวกบ บรษทสมโพธ เจแปน ประกนภย (ประเทศไทย) จากด อยางไรกด บรษทฯ ไมไดทาประกนภยสาหรบการหยดชะงกของธรกจ (Business Interruption) ทงน บรษทฯ จะทบทวนความคมครองตามการประกนภยเปนระยะๆ เพอพจารณาวา การประกนภยทมอยนนจะสามารถครอบคลมความเสยงตาง ๆ ทบรษทฯ ไดตระหนกหรอคาดหมายไวอยางเพยงพอหรอไม ภายใตกรมธรรมประกนสรรพภยของทรพยสน บรษทฯ ไดเอาประกนภยความสญเสยสาหรบทรพยสนทมความสาคญบางรายการ ซงรวมถงโรงกลนน ามนและหนวยผลตตางๆ ของบรษทฯ คลงน ามนบางแหง สนคาคงคลงและอาคารสานกงานบางแหง ตลอดจนอปกรณและระบบทสาคญ ในวงเงนประกนรวมจานวน 250 ลานดอลลารสหรฐแตละครง ในสวนของกรมธรรมประกนภยความรบผดตอบคคลภายนอกของบรษทฯ นน ครอบคลมความรบผดตามกฎหมายและตามสญญาทบรษทฯ มตอบคคลภายนอก อนเกดขนเนองจากการบาดเจบหรอเสยชวต ความเสยหายของทรพยสนและการโฆษณา ซงมวงเงนประกนสาหรบความรบผดทวไปตอบคคลภายนอกรวมทงสนเปนจานวน 150 ลานดอลลารสหรฐตอป และมวงเงนประกนสาหรบความรบผดทเกยวกบการบน (Aviation Related) รวมทงสนเปนจานวน 500 ลานดอลลารสหรฐตอป สาหรบการประกนภยการขนสงสนคาทางทะเล (Marine Open Cargo Insurance) ครอบคลมความสญเสยหรอความเสยหายในระหวางการลาเลยงและขนถายสนคาทงทางอากาศ ทางทะเล และทางบก โดยมวงเงนความคมครองไมเกน 110 ลานดอลลารสหรฐ สาหรบตอหนงลาหรอหนงเทยวการขนสง กรมธรรมประกนภยขางตนทงหมดยกเวนกรมธรรมประกนภยความรบผดตามกฎหมายอนเกดจากการประกอบ
กจการควบคมประเภทท 3 ตามกฎหมายวาดวยการควบคมน ามนเชอเพลงอยภายใตเงอนไขความรบผดสวนแรก (Deductibles) และกรมธรรมประกนภยทงหมดจะมการตออายกรมธรรมเปนรายป นอกเหนอไปจากขอยกเวนความคมครองอน ๆ แลว การประกนภยดงกลาวของบรษทฯ บางสวนยงไมครอบคลมถงความรบผดอนเกดจากภยสงครามหรอการกอการรายดวย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 67
5.2 สนทรพยทไมมตวตน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 รายการและมลคาสทธตามบญชหลงหกคาตดจาหนายของสนทรพยไมมตวตนตามทปรากฏในงบการเงนรวมของบรษทฯ มรายละเอยดเปนดงน
หนวย: ลานบาท รายการสนทรพยไมมตวตน มลคาสทธตามบญชหลงหกคาตดจาหนาย
ณ วนท 31 ธนวาคม
2554
คาสทธและใบอนญาต โปรแกรมคอมพวเตอร
201 141
รวมมลคาสนทรพยไมมตวตนสทธ 342
นอกเหนอจากคาสทธและใบอนญาต และโปรแกรมคอมพวเตอรดงกลาวแลวขางตนแลว ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ ยงมรายการสนทรพยไมมตวตนและสทธอน ๆ ทสาคญอก ซงมรายละเอยดสรปไดดงน
5.2.1 สทธตามสญญาเชาระยะยาว
ภายใตสญญาเชาระยะยาวทบรษทฯ ทากบบรษทยอยของบรษทฯ ซงไดแก บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด และบรษท เพซเซตเตอรเอนเตอรไพรเซส จากด บรษทฯ มสทธครอบครองและใชประโยชนในทดนซงกระจายอยทวประเทศไทย โดยมเนอทรวมกนประมาณ 556,000 ตารางเมตร สาหรบสถานบรการนามน และประมาณ 575,000 ตารางเมตร สาหรบคลงนามน โดยในการเชาทดนระยะยาวจากบรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด หรอบรษท เพซเซตเตอรเอนเตอรไพรเซส จากดนน บรษทฯ ไดตกลงทาสญญาเชาทดนแตละแปลงจากบรษทยอยดงกลาว ซงสวนใหญจะมกาหนดระยะเวลาเชาประมาณ 30 ป โดยมการจายคาเชาแบงเปน 2 ประเภท คอ คาเชาลวงหนา และคาใชจายในการจดหาทดน ซงคาเชาทงสองประเภทจะมการกาหนดไวในสญญาเชาทดนแตละฉบบ ในขณะทการเชาทดนระยะยาวจากบรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด สวนใหญแลวสญญาเชาทดนทบรษทฯ ทากบบรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด จะมกาหนดระยะเวลาเชาทแตกตางกน โดยจะเปลยนแปลงไปตามสญญาเชาทดนแตละฉบบ และบรษทฯ มสทธทจะขอตออายการเชาออกไปไดอก เมอสนสดการเชาตามสญญาเดม โดยอตราคาเชาจะมการจายชาระเปนรายป
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 68
มลคาสทธทดนตามบญชของบรษทฯ และบรษทยอย ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 สามารถสรปได ดงน
หนวย: ลานบาท รายการทดน
(จาแนกตามบรษท) มลคาสทธตามบญช
ณ วนท 31 ธนวาคม
2554
บรษทฯ
บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด
บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด
บรษท เพซเซตเตอรเอนเตอรไพรเซส จากด
684 8
3,150 1,354
รวมมลคาทดนสทธ 5,196
5.2.2 เครองหมายการคาและเครองหมายบรการ
บรษทฯ ไดจดทะเบยนเครองหมายการคากบกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย จานวน 1 เครองหมาย โดยมรายละเอยดดงน
ทะเบยนเลขท รปเครองหมายการคา ลกษณะการนาไปใช วนทจดทะเบยน
ค8507
สาหรบสนคาน ามนและน ามน
ชนดหนาทใชในอตสาหกรรม (เวนแตนามนทมไขมน และนามนหอมระเหย) น ามนหลอลน สารนาเบนซน จาระบ
วนท 22 ธนวาคม 2526 ครบกาหนดตออาย
ค ร ง ต อ ไปวน ท 3 1 ธนวาคม 2556
ทงน การจดทะเบยนเครองหมายการคาดงกลาวตามพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534 มอาย 10 ป และ
อาจตออายไดทก 10 ป นอกจากเครองหมายการคาดงกลาวขางตนแลว บรษทฯ ไมไดเปนเจาของเครองหมายการคาหรอเครองหมายบรการ และไมไดเปนผทรงสทธบตรอนใด ๆ อก ทงน บรษทฯ ไดรบอนญาตใหใชเครองหมายการคาและเครองหมายบรการทบรษทฯ ใชอยในปจจบนจากเอกซอน โมบล คอรปอเรชนตามสญญาอนญาตใหใชสทธ นอกจากน บรษทฯ ยงไดรบอนญาตใหใชเทคโนโลยซงมใชอยในกระบวนการผลตของบรษทฯ จากบคคลภายนอกอกหลายราย อาท ฮนนเวลล (Honeywell) สาหรบโปรแกรมระบบควบคมกระบวนการกลนของบรษทฯ และ UOP LLC (เปนบรษทหนงของฮนนเวลล) สาหรบหนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยาโดยการเปลยนสภาพโมเลกล (reforming unit) และโรงงานอะโรเมตกส นอกจากน บรษทฯ ยงไดรบอนญาตใหใชโปรแกรมทปรบเปลยนกระบวนการกลนใหไดผลกาไรทดทสด (real time
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 69
optimization modeling software) จาก ExxonMobil Research and Engineering Company ซงเปนบรษทในเครอของเอกซอน โมบล คอรปอเรชนดวย
5.2.3 สทธและประโยชนทไดรบจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน
บรษทฯ ไดรบการสงเสรมการลงทนสาหรบการประกอบกจการการผลตผลตภณฑปโตรเลยม และกจการผลตพาราไซลน (Paraxylene) ประเภทการผลตผลตภณฑเคมจากปโตรเลยมในประเทศไทย จากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการสงเสรมการลงทนไดวางไวโดยอาศยอานาจตามพระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ. 2520 ทงน บรษทฯ ไดรบการสงเสรมการลงทนจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน สาหรบการลงทนในกจการผลตผลตภณฑปโตรเลยมเมอวนท 16 กรกฎาคม 2535 โดยใหมกาลงการกลนน ามนดบวนละประมาณ 82,000 บารเรล โดยสทธและประโยชนตาง ๆ ทบรษทฯ ไดจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนสาหรบกจการในสวนทไดรบการสงเสรมการลงทนน ตามเงอนไขทกาหนดไวในบตรสงเสรมการลงทน มอาท
สทธในการนาคนตางดาวซงเปนชางฝมอ และผชานาญการเขามาในราชอาณาจกร เพอมาทางานในกจการทไดรบการสงเสรม
สทธ ทจะถอครองกรรมสทธในทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรม ตามจานวนทคณะกรรมการสงเสรมการลงทนเหนสมควร โดยมเงอนไขวา ทดนทจะไดรบอนญาตใหถอกรรมสทธตามบตรสงเสรม จะตองใชเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรมเทานน ซงบรษทฯ ไดใชสทธถอครองกรรมสทธในทดนดงกลาวเพอถอครองบางสวนของทดนอนเปนทตงโรงกลนนามนของบรษทฯ
สทธทจะไดรบยกเวนอากรขาเขาสาหรบเครองจกร ตามระยะเวลาทคณะกรรมการสงเสรมการลงทนกาหนด โดยมเงอนไขวา เครองจกรซงไดรบยกเวนอากรขาเขานน จะตองนาเขามาในป 2538 เวนแตจะไดรบอนมตใหขยายเวลาการนาเขาจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน อยางไรกด ในปจจบนสทธไดรบยกเวนอากรขาเขาสาหรบเครองจกรดงกลาวของบรษทฯ ไดสนสดลงไปแลว
สทธทจะไดรบอนญาตใหนาเขาหรอสงเงนออกนอกราชอาณาจกรเปนเงนตราตางประเทศได
ในป 2550 บรษทฯ ไดรบอนญาตใหใชสทธประโยชนตามบตรสงเสรมขางตนสาหรบการนาเขาเครองจกรทใชขจดหรอปองกนมลภาวะแวดลอม ภายในชวงวนท 23 กมภาพนธ 2550 จนถง วนท 22 กมภาพนธ 2551 สาหรบกจการผลตพาราไซลนในสวนของโรงงานอะโรเมตกสของบรษทฯ นน บรษทฯ ไดรบการสงเสรมการลงทนจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนเมอวนท 16 มกราคม 2541 ใหดาเนนการกอสรางโรงงานอะโรเมตกสในบรเวณใกลเคยงกบโรงกลนน ามนทศรราชา โดยมกาลงการผลตพาราไซลนประมาณ 350,000 ตนตอป (เวลาทางาน 24 ชวโมงตอวน และวนทางาน 365 วนตอป) ซงตอมาบรษทฯ ไดรบการอนญาตจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนใหไดรบการสงเสรมการลงทนสาหรบการขยายกาลงการผลตเปน 420,000 ตนตอป และ 540,000 ตนตอป เมอวนท 15 มถนายน 2544
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 70
และวนท 23 กรกฎาคม 2546 ตามลาดบ โดยสทธและประโยชนตาง ๆ ทบรษทฯ ไดรบจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนทสาคญประกอบดวย
สทธในการนาคนตางดาวซงเปนชางฝมอ และผชานาญการเขามาในราชอาณาจกร เพอมาทางานในกจการทไดรบการสงเสรม
สทธ ทจะถอครองกรรมสทธในทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรม ตามจานวนทคณะกรรมการสงเสรมการลงทนเหนสมควร โดยมเงอนไขวา ทดนทจะไดรบอนญาตใหถอกรรมสทธตามบตรสงเสรม จะตองใชเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรมเทานน
สทธทจะไดรบยกเวนอากรขาเขาสาหรบเครองจกรตามทคณะกรรมการสงเสรมการลงทนอนมต โดยมเงอนไขวา เครองจกรซงไดรบยกเวนอากรขาเขานน จะตองนาเขามาภายในวนท 16 มกราคม 2543 เวนแตจะไดรบอนมตใหขยายเวลาการนาเขาจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ซงตอมา บรษทฯ ไดรบอนญาตใหขยายระยะเวลานาเขาเครองจกรเฉพาะสวนทเพมกาลงการผลตออกไปตงแตวนท 1 มกราคม 2547 ถงวนท30 เมษายน 2548 ภายใตขอกาหนดวา จะตองเปดดาเนนการครบตามโครงการภายในวนท 30 ตลาคม 2548 ทงน ในปจจบนสทธไดรบยกเวนอากรขาเขาสาหรบเครองจกรดงกลาวของบรษทฯ ไดสนสดลงไปแลว
สทธทจะไดรบอนญาตใหนาเขาหรอสงเงนออกนอกราชอาณาจกรเปนเงนตราตางประเทศได
สทธทจะไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสาหรบกจการทไดรบการสงเสรมเปนเวลา 8 ป นบตงแตวนทเรมมรายไดจากการประกอบกจการนน โดยสทธในการไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลนไดสนสดไปเมอวนท 10 กนยายน 2550
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 71
6. ขอพพาททางกฎหมาย
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มขอพพาททางกฎหมายหลายคดทเกดจากการประกอบธรกจโดยปกตของ
บรษทฯ โดยนอกเหนอจากคดขอพพาททจะไดอธบายขางลางแลว บรษทฯ ไมไดเขาเกยวของในคดความหรอการ
ดาเนนการทางกฎหมายอนใดทบรษทฯ เชอวา จะมผลกระทบในดานลบตอสนทรพยของบรษทฯ ทเปนจานวนสงกวารอย
ละ 5 ของสวนของผถอหนของบรษทฯ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554
สาหรบคดขอพพาททสาคญทบรษทฯ ถกฟองเปนจาเลย ไดแก คดขอพพาท กบกรมศลกากร ซงเปนคดทสบเนอง
จากในชวงป 2530 ถงป 2531 บรษทฯ ไดมการนาเขาสารตงตนผลตภณฑหลอลนเพอใชในการผลตผลตภณฑหลอลน โดย
กรมศลกากรไดทาการประเมนอากรสาหรบสนคาทนาเขานและบรษทฯ ไดชาระอากรดงกลาวไปแลว หลงจากนนอกหลาย
ป กรมศลกากรกลาวหาวา บรษทฯ ควรจะสาแดงสารตงตนทมชอทางการคาโดยพนฐานวาสารตงตนดงกลาวมคณสมบต
เดยวกนกบสารตงตนทมชอทางการคาของบรษทฯ และกรมศลกากรจงไดประเมนอากรเพมเตมโดยพนฐานดงกลาว ซง
บรษทฯ ไดจายชาระเงนจานวน 17 ลานบาทสาหรบคดแพงในเรองนแลว และตอมาในป 2542 บรษทฯ ยงถกยนฟองเปน
คดอาญาในขอหาสาแดงเทจเกยวกบการนาเขาสนคาอก โดยศาลอาญากรงเทพใตไดพพากษา ลงโทษปรบบรษทฯ เปน
จานวนเงน 436 ลานบาท อยางไรกด บรษทฯ ไดปฏเสธขอกลาวหาการกระทาความผดดงกลาว และไดยนอทธรณคาตดสน
ของศาลอาญากรงเทพใตตอศาลอทธรณ เมอวนท 14 กมภาพนธ 2548 ซงในวนท 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 ศาลอทธรณได
พพากษายนยนคาพพากษาตามศาลชนตน ผบรหารของบรษทฯ ยงคงมความเชอมนอยางสงในขอตอสคด จากขอพจารณา
ดงกลาว โดยบรษทฯ ไดดาเนนการยนอทธรณคาพพากษาตอศาลฎกาในวนท 29 กนยายน พ.ศ. 2551 ในขณะนคดกาลงอย
ในระหวางการพจารณาของศาลฎกา บรษทฯ เชอวาบรษทฯ มขอตอสทด และบรษทฯ ไมไดบนทกคาปรบดงกลาวเปน
หนสนในงบการเงน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 72
7. โครงสรางเงนทน
7.1 หลกทรพยของบรษทฯ
7.1.1 หนสามญ
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มทนจดทะเบยนจานวน 17,110,007,246.71 บาท และทนชาระแลวจานวน
17,075,181,200.40 บาท แบงออกเปนหนสามญจานวน 3,460,858,000 หน มลคาหนทตราไวหนละ 4.9338 บาท
7.1.2 ตวแลกเงน
บรษทไดรบอนญาตจากสานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยใหออกและเสนอขายตรา
สารหนระยะสน โดยมรายละเอยดดงตอไปน
ประเภทของตราสารหน : ตวแลกเงนระยะสน ระบชอผถอ ไมมหลกประกน
อายของตวแลกเงน : ไมเกน 270 วน
มลคาการเสนอขาย : โดยมมลคาคงคางรวมในระยะเวลาใดเวลาหนงไมเกน
12,000,000,000-บาท (หนงหมนสองพนลานบาท)
มลคาทตราไวตอฉบบ : ไมตากวา 10,000,000-บาท (สบลานบาท)
ราคาขายของตราสารหน : ราคาตามหนาตวแลกเงนระยะสน หกสวนลด
วนออกตวแลกเงน : ตามวนทระบหนาตวแลกเงน
วนครบกาหนดไถถอนตวแลกเงน : ตามทระบไวในตวแลกเงนระยะสน (ครบกาหนด 270 วน
นบจากวนออกตวแลกเงนระยะสน) หากวนครบกาหนด
ไถถอนตวแลกเงนตรงกบวนหยดของธนาคารพาณชย จะ
เลอนวนครบกาหนดออกไปเปนวนทาการถดไป
อตราดอกเบย : อตราดอกเบยคงท
การไถถอนตวแลกเงน : บรษทจะไถถอนตวแลกเงนระยะสน ณ วนครบกาหนด
ของตวแลกเงนระยะสน โดยผานทางตวแทนการชาระเงน
หลกประกน : ไมม
การจดอนดบความนาเชอถอ : อนดบเครดตภายในประเทศระยะสน F1 (tha) โดยบรษท
ฟทช เรทตงส (ประเทศไทย) จากด และอนดบเครดต
องคกร ทระดบ A+ โดยบรษท ทรสเรทตง จากด
ยอดหนคงคางของตวแลกเงน
(ณ วนท 31 ธนวาคม 2554)
: 6,312 ลานบาท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 73
7.2 ผถอหน
รายชอผถอหนรายใหญ 10 รายแรก ณ วนท 21 กนยายน 2554 มดงน
รายชอผถอหน* จานวนหน
(หน)
สดสวนการถอหน
(รอยละ)
ExxonMobil International Holdings Inc. 2,264,500,000 65.43
กองทนรวมวายภกษหนง โดย บลจ. เอมเอฟซ จากด (มหาชน) 126,875,000 3.666
กองทนรวมวายภกษหนง โดย บลจ. กรงไทย จากด (มหาชน) 126,875,000 3.666
HSBC (Singapore) Nominees Pte Ltd 57,350,600 1.657
RBC Dexia Investor Services Bank S.A. 30,627,300 0.885
KBL European Private Bankers S.A. 17,924,179 0.518
The Bank of New York (Nominees) Limited 15,396,663 0.445
The Bank of New York Mellon 14,047,100 0.406
American International Assurance Company Limited – APEX 13,971,800 0.404
กองทนเปด ดชนธรกจพลงงานและธรกจปโตรเคมและเคมภณฑ 13,358,200 0.386
ยอดรวม 2,680,925,842 77.46
* ไมรวมผถอหนรายยอยทถอในนามบรษท ไทยเอนวดอาร จากด จานวน 45,700,239 หน คดเปนรอยละ 1.32 ของการถอหน
7.3 นโยบายการจายเงนปนผล
คณะกรรมการบรษทอาจพจารณาการจายเงนปนผลประจาปของบรษทฯ โดยจะตองไดรบอนมตจากทประชมผถอ
หนของบรษทฯ ทงนคณะกรรมการบรษทอาจมมตอนมตการจายเงนปนผลระหวางกาลไดเปนครงคราวเมอเหนวาบรษทฯ
มกาไรพอสมควรทจะทาเชนนนได และจะรายงานใหทประชมผถอหนทราบตามทกฎหมายกาหนด
คณะกรรมการบรษทมนโยบายทจะพจารณาเสนอจายเงนปนผลประจาปใหแกผถอหนในอตราไมนอยกวารอยละ
40 ของกาไรสทธภายหลงจากการจดสรรทนสารองตางๆ ทกประเภท และขนอยกบแผนการลงทน ความจาเปน กฎหมายท
เกยวของและขอพจารณาอนๆ ทเกยวของ อยางไรกตาม อตราการจายเงนปนผลทแทจรงอาจมความแตกตาง โดยอาจสง
หรอตากวาอตราทกาหนดไวในนโยบายดงกลาวขางตน ซงขนอยกบปจจยความเสยงเรองตาง ๆ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 74
8. การจดการ
8.1 โครงสรางองคกร ณ วนท 31 ธนวาคม 2554
8.2 โครงสรางการจดการ
โครงสรางองคกรของบรษทฯ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 ประกอบดวย คณะกรรมการจานวน 3 ชด ไดแก
คณะกรรมการบรษท คณะกรรมการตรวจสอบ และคณะกรรมการประเมนผลงาน
8.2.1 คณะกรรมการบรษท
รายชอคณะกรรมการบรษทในรอบป 2554 มดงน
1. นายซ จอหน อทนส(1) ประธานกรรมการ
2. นางพรธดา บญสา(2) กรรมการ
3. นายมารค เอล นอรธคท กรรมการ
4. นายมงคลนมตร เออเชดกล กรรมการ / กรรมการประเมนผลงาน
5. นายยอดพงศ สตธรรม กรรมการ
6. นายอดศกด แจงกมลกลชย กรรมการ
7. นายสมเจตน สายฝน กรรมการ
8. นายครจต นาครทรรพ กรรมการอสระ
9. นายวฒนา จนทรศร กรรมการ / กรรมการประเมนผลงาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 75
10. นายสมภพ อมาตยกล กรรมการอสระ / ประธานคณะกรรมการตรวจสอบ
11. นายสมทธ เทยมประเสรฐ กรรมการอสระ / ประธานคณะกรรมการประเมนผลงาน /
กรรมการตรวจสอบ
12. นางวธน พรรณเชษฐ กรรมการอสระ / กรรมการตรวจสอบ
(1) นายซ จอหน อทนส ไดรบแตงตงเปนกรรมการแทนนายโรเบรต ไมเคล คเปอร โดยมผลตงแตวนท 3 กนยายน 2554
(2) นางพรธดา บญสา ไดลาออกจากบรษทฯ และสนสดการดารงตาแหนงกรรมการของบรษทฯ โดยมผลตงแตวนท 1
สงหาคม 2554 ซงตอมานางราตรมณ ภาษผล ไดรบการแตงตงเปนกรรมการแทนนางพรธดา บญสา โดยมผลตงแต
วนท 22 กมภาพนธ 2555
* นายเรเน กอนซาเลซ และนางองสนา พเรนทร เปนเลขานการบรษทฯ
กรรมการผมอานาจลงนามแทนบรษทฯ
กรรมการผมอานาจลงนามแทนบรษทฯ คอ นายซ จอหน อทนส ลงลายมอชอและประทบตราสาคญของบรษท นาย
มงคลนมตร เออเชดกล นายอดศกด แจงกมลกลชย นายสมเจตน สายฝน นายมารค เอล นอรธคท นายยอดพงศ สตธรรม นาง
ราตรมณ ภาษผล กรรมการสองในหกคนนลงลายมอชอรวมกนและประทบตราสาคญของบรษทฯ
เฉพาะอานาจในการใชสทธและดาเนนการตาง ๆ ทางศาล อยการ ตารวจ และเจาพนกงานคนอน ๆ ของรฐ ให
นายมงคลนมตร เออเชดกล นายอดศกด แจงกมลกลชย นายสมเจตน สายฝน นายยอดพงศ สตธรรม นางราตรมณ ภาษผล
กรรมการคนใดคนหนงลงลายมอชอและประทบตราสาคญของบรษทฯ
ขอบเขตอานาจหนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการบรษท
คณะกรรมการของบรษท มอานาจหนาทในการดาเนนกจการของบรษทฯ โดยเปนไปตามนโยบาย วตถประสงค
และขอบงคบของบรษทฯ และตามมตของคณะกรรมการและผถอหน ตลอดจนกฎหมายทใชบงคบ
องคประกอบและการแตงตงคณะกรรมการบรษท
องคประกอบและการแตงตง ถอดถอน หรอการพนจากตาแหนงกรรมการบรษทฯ นน ไดมการกาหนดไวใน
ขอบงคบของบรษทฯ ซงสามารถสรปสาระสาคญไดดงน
1. ในการดาเนนงานของบรษทฯ ใหมคณะกรรมการบรษทฯ ซงประกอบดวยกรรมการไมนอยกวา 5 คน
โดยกรรมการไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดจะตองมถนทอยในประเทศไทย
2. ใหทประชมผถอหนเลอกตงกรรมการบรษทฯ ตามหลกเกณฑ และวธการดงตอไปน
(1) ในการเลอกตงกรรมการบรษทฯ แตละคน ผถอหนคนหนงมคะแนนเสยงเทากบจานวนหนท
ตนถออยในการเลอกตงกรรมการแตละตาแหนง
(2) ผถอหนแตละคนจะใชคะแนนเสยงทมอยท งหมดตาม (1) เลอกตงบคคลใดบคคลหนง
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 76
เปนกรรมการกได แตจะแบงคะแนนเสยงใหแกบคคลมากกวาหนงคนในการเลอกตงกรรมการ
แตละตาแหนงไมได
(3) บคคลทไดรบคะแนนสงสดตามลาดบลงมาเปนผไดรบเลอกเปนกรรมการเทากบจานวน
กรรมการทจะพงมหรอจะพงเลอกตงในครงนน ในกรณทบคคลซงไดรบการเลอกตงในลาดบ
ถดลงมามคะแนนเสยงเทากนเกนจานวนกรรมการทจะพงมหรอพงเลอกตงในครงนน ให
ประธานทประชมทเลอกตงกรรมการคราวนนเปนผมสทธออกเสยงชขาดหากประธานในท
ประชมเปนผถอหนของบรษทดวย หรอใหใชวธการจบฉลากเพอใหไดกรรมการทพงจะมหาก
ประธานในทประชมไมใชผถอหนของบรษท
3. ในการประชมสามญผถอหนประจาปทกครง ใหกรรมการออกจากตาแหนงจานวนหนงในสามเปนอตรา
ถาจานวนกรรมการจะแบงออกใหตรงเปนสามสวนไมได กใหออกโดยจานวนใกลทสดกบสวนหนงใน
สาม ทงน กรรมการซงพนจากตาแหนงอาจไดรบเลอกใหกลบเขามารบตาแหนงอกได
4. กรรมการทานใดประสงคจะลาออกจากตาแหนงตองทาหนงสอลาออก โดยการลาออกดงกลาวนนจะม
ผลนบแตวนทหนงสอลาออกไปถงบรษทฯ
5. ทประชมผถอหนอาจลงมตใหกรรมการคนใดออกจากตาแหนงกอนถงคราวออกตามวาระไดดวย
คะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจานวนผถอหนและผรบมอบฉนทะ (ถาม) ซงมาประชมและมสทธ
ออกเสยง และมหนนบรวมกนไดไมนอยกวากงหนงของจานวนหนทถอโดยผถอหนและผรบมอบ
ฉนทะ (ถาม) ทมาประชมและมสทธออกเสยง
การคดเลอกกรรมการอสระ
กรรมการอสระของบรษทฯ นอกจากจะตองมคณสมบตตามทอธบายในหวขอ “การสรรหากรรมการบรษท และ
ผบรหาร” แลว ยงจะตองมคณสมบตเพมเตมตามขอกาหนดของคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยและ
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยดงตอไปน
(ก) ถอหนไมเกนรอยละหนงของจานวนหนทมสทธออกเสยงทงหมดของบรษทฯ บรษทใหญ
บรษทยอย บรษทรวม ผถอหนรายใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯทงน ใหนบรวม
การถอหนของผทเกยวของของกรรมการอสระรายนนๆ ดวย
(ข) ไมเปนหรอเคยเปนกรรมการทมสวนรวมบรหารงาน ลกจาง พนกงาน ทปรกษาทไดเงนเดอน
ประจา หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯ บรษทใหญ บรษทยอย บรษทรวม บรษทยอยลาดบ
เดยวกน ผถอหนรายใหญ หรอของผมอานาจควบคมของบรษทฯ เวนแตจะไดพนจากการม
ลกษณะดงกลาวมาแลวไมนอยกวาสองปกอนวนทไดรบการแตงตง ทงน ลกษณะตองหาม
ดงกลาวไมรวมถงกรณทกรรมการอสระเคยเปนขาราชการ หรอทปรกษาของสวนราชการซง
เปนผถอหนรายใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 77
(ค) ไมเปนบคคลทมความสมพนธทางสายโลหต หรอโดยการจดทะเบยนตามกฎหมาย ใน
ลกษณะทเปน บดามารดา คสมรส พนอง และบตร รวมทงคสมรสของบตร ของผบรหาร ผ
ถอหนรายใหญ ผมอานาจควบคม หรอบคคลทจะไดรบการเสนอใหเปนผบรหารหรอผม
อานาจควบคมของบรษทฯ หรอบรษทยอย
(ง) ไมมหรอเคยมความสมพนธทางธรกจกบบรษทฯ บรษทใหญ บรษทยอย บรษทรวม ผถอหน
รายใหญหรอผมอานาจควบคมของบรษทฯในลกษณะทอาจเปนการขดขวางการใช
วจารณญาณอยางอสระของตน รวมทงไมเปนหรอเคยเปนผถอหนทมนย หรอผมอานาจ
ควบคมของผทมความสมพนธทางธรกจกบบรษทฯ บรษทใหญ บรษทยอย บรษทรวม ผถอ
หนรายใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯ เวนแตจะไดพนจากการมลกษณะดงกลาว
มาแลวไมนอยกวาสองปกอนวนทไดรบการแตงตง
ความสมพนธทางธรกจตามวรรคหนง รวมถงการทารายการทางการคาทกระทาเปนปกตเพอ
ประกอบกจการ การเชาหรอใหเชาอสงหารมทรพย รายการเกยวกบสนทรพยหรอบรการ หรอ
การใหหรอรบความชวยเหลอทางการเงน ดวยการรบหรอใหกยม ค าประกน การใหสนทรพย
เปนหลกประกนหนสน รวมถงพฤตการณอนทานองเดยวกน ซงเปนผลใหบรษทฯหรอ
คสญญามภาระหนทตองชาระตออกฝายหนง ตงแตรอยละสามของสนทรพยทมตวตนสทธ
ของบรษทฯหรอตงแตยสบลานบาทขนไป แลวแตจานวนใดจะตากวา ทงน การคานวณภาระ
หนดงกลาวใหเปนไปตามวธการคานวณมลคาของรายการทเกยวโยงกนตามประกาศ
คณะกรรมการกากบตลาดทนวาดวยหลกเกณฑในการทารายการทเกยวโยงกน โดยอนโลม
แตในการพจารณาภาระหนดงกลาว ใหนบรวมภาระหนทเกดขนในระหวางหนงปกอนวนทม
ความสมพนธทางธรกจกบบคคลเดยวกน
(จ) ไมเปนหรอเคยเปนผสอบบญชของบรษทฯ บรษทใหญ บรษทยอย บรษทรวม ผถอหนราย
ใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯ และไมเปนผถอหนทมนย ผมอานาจควบคม หรอ
หนสวนของสานกงานสอบบญช ซงมผสอบบญชของบรษทฯ บรษทใหญ บรษทยอย บรษท
รวม ผถอหนรายใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯสงกดอย เวนแตจะไดพนจากการม
ลกษณะดงกลาวมาแลวไมนอยกวาสองปกอนวนทไดรบการแตงตง
(ฉ) ไมเปนหรอเคยเปนผใหบรการทางวชาชพใดๆ ซงรวมถงการใหบรการเปนทปรกษากฎหมาย
หรอทปรกษาทางการเงน ซงไดรบคาบรการเกนกวาสองลานบาทตอปจากบรษทฯ บรษทใหญ
บรษทยอย บรษทรวม ผถอหนรายใหญ หรอผมอานาจควบคมของบรษทฯ และไมเปนผถอ
หนทมนย ผมอานาจควบคม หรอหนสวนของผใหบรการทางวชาชพนนดวย เวนแตจะไดพน
จากการมลกษณะดงกลาวมาแลวไมนอยกวาสองปกอนวนทไดรบการแตงตง
(ช) ไมเปนกรรมการทไดรบการแตงตงขนเพอเปนตวแทนของกรรมการของบรษทฯ ผถอหนราย
ใหญ หรอผถอหนซงเปนผทเกยวของกบผถอหนรายใหญ
(ซ) ไมประกอบกจการทมสภาพอยางเดยวกนและเปนการแขงขนทมนยกบกจการของบรษทฯ
หรอบรษทยอย หรอไมเปนหนสวนทมนยในหางหนสวน หรอเปนกรรมการทมสวนรวม
บรหารงาน ลกจาง พนกงาน ทปรกษาทรบเงนเดอนประจา หรอถอหนเกนรอยละหนงของ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 78
จานวนหนทมสทธออกเสยงทงหมดของบรษทอน ซงประกอบกจการทมสภาพอยางเดยวกน
และเปนการแขงขนทมนยกบกจการของบรษทฯหรอบรษทยอย
(ฌ) ไมมลกษณะอนใดททาใหไมสามารถใหความเหนอยางเปนอสระเกยวกบการดาเนนงานของ
บรษทฯ
การประชมคณะกรรมการบรษท
รอบปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มการประชมคณะกรรมการบรษท รวมทงสน 6 ครงโดยม
รายละเอยดของกรรมการทเขาประชม ดงน
ชอ รอบปบญชสนสด
วนท 31 ธนวาคม 2554
จานวนครงทเขาประชม
1. นายซ จอหน อทนส 1/1
2. นายมารค เอล นอรธคท 5/6
3. นายมงคลนมตร เออเชดกล 6/6
4. นายยอดพงศ สตธรรม (1) 6/6
5. นายอดศกด แจงกมลกลชย 6/6
6. นายสมเจตน สายฝน 6/6
7. นายครจต นาครทรรพ 5/6
8. นายวฒนา จนทรศร 5/6
9. นายสมภพ อมาตยกล 5/6
10. นายสมทธ เทยมประเสรฐ 6/6
11. นางวธน พรรณเชษฐ 6/6
กรรมการทลาออกระหวางป 2554
1. นายโรเบรต ไมเคล คเปอร (1) 5/5
2. นางพรธดา บญสา (2) 3/4
(1) นายซ จอหน อทนส ไดรบการแตงตงใหเปนกรรมการใหมแทนนายโรเบรต ไมเคล คเปอร โดยมผลตงแตวนท 3
กนยายน 2554
(2) นางพรธดา บญสา ลาออกจากบรษทฯ และสนสดการดารงตาแหนงกรรมการของบรษทฯ โดยมผลตงแตวนท 1
สงหาคม 2554
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 79
8.2.2 คณะกรรมการตรวจสอบ
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 คณะกรรมการตรวจสอบประกอบดวยกรรมการ จานวน 3 ทาน ดงน
ชอ ตาแหนง
1. นายสมภพ อมาตยกล กรรมการอสระ / ประธานคณะกรรมการตรวจสอบ
2. นายสมทธ เทยมประเสรฐ กรรมการอสระ / กรรมการตรวจสอบ
3. นางวธน พรรณเชษฐ กรรมการอสระ / กรรมการตรวจสอบ (เปนกรรมการผมความร
ดานการบญชและการเงน)
โดยมนายชย แจงศรกล เปนเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบ และนางสาวสธาน วจนะรตน เปนผประสานงาน
คณะกรรมการตรวจสอบแทนนายอมพร จรรยางาม โดยมผลตงแตวนท 1 ตลาคม 2554
ขอบเขตอานาจหนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการตรวจสอบ
1. สอบทานใหบรษทฯ มการรายงานทางการเงนอยางถกตองและเพยงพอ
2. สอบทานใหบรษทฯ มระบบการควบคมภายใน (Internal Control) และการตรวจสอบภายใน (Internal
Audit) ทเหมาะสมและมประสทธผล และพจารณาความเปนอสระของหนวยงานตรวจสอบภายใน
ตลอดจนใหความเหนชอบในการแตงตง โยกยาย และถอดถอนหวหนาหนวยงานตรวจสอบภายใน หรอ
หนวยงานอนใดทรบผดชอบเกยวกบการตรวจสอบภายใน
3. สอบทานใหบรษทฯ ปฏบตตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ขอกาหนดของตลาด
หลกทรพยฯ และกฎหมายทเกยวของกบธรกจของบรษทฯ
4. พจารณา คดเลอก เสนอแตงตงบคคลซงมความอสระเพอทาหนาทเปนผสอบบญชภายนอกของบรษทฯ
และเสนอคาตอบแทนของบคคลดงกลาว รวมทงเขารวมประชมกบผสอบบญชภายนอก โดยไมมฝาย
จดการเขารวมประชมดวยอยางนอยปละ 1 ครง
5. พจารณารายการทเกยวโยง หรอรายการทอาจมความขดแยงทางผลประโยชนใหเปนไปตามกฎหมาย
และขอกาหนดของตลาดหลกทรพยฯ ท งน เพอใหมนใจวารายการดงกลาวสมเหตสมผลและเปน
ประโยชนสงสดตอบรษทฯ
6. จดทารายงานของคณะกรรมการตรวจสอบโดยเปดเผยขอมลในรายงานประจาปของบรษทฯ ซงรายงาน
ดงกลาวตองลงนามโดยประธานคณะกรรมการตรวจสอบ และตองประกอบดวยขอมลอยางนอย
ดงตอไปน
(ก) ความเหนเกยวกบความถกตอง ครบถวน เปนทเชอถอไดของรายงานการเงนของบรษทฯ
(ข) ความเหนเกยวกบความเพยงพอของระบบควบคมภายในของบรษทฯ
(ค) ความเหนเกยวกบการปฏบตตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ขอกาหนด
ของตลาดหลกทรพยฯ หรอกฎหมายทเกยวของกบธรกจของบรษทฯ
(ง) ความเหนเกยวกบความเหมาะสมของผสอบบญช
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 80
(จ) ความเหนเกยวกบรายการทอาจมความขดแยงทางผลประโยชน (ถาม)
(ฉ) จานวนการประชมคณะกรรมการตรวจสอบ และการเขารวมประชมของกรรมการตวจสอบแต
ละทาน
(ช) ความเหน หรอขอสงเกตโดยรวมทคณะกรรมการตรวจสอบไดรบจากการปฏบตหนาทตามกฎ
บตร (charter) และ
(ซ) รายการอนทเหนวา ผถอหนและผลงทนทวไปควรทราบ ภายใตขอบเขตหนาทและความ
รบผดชอบทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการบรษทฯ
7. ปฏบตการอนใดตามทคณะกรรมการบรษทฯ มอบหมาย ดวยความเหนชอบจากคณะกรรมการ
ตรวจสอบ
8. รายงานตอคณะกรรมการบรษทเพอปรบปรงแกไขภายในระยะเวลาทคณะกรรมการตรวจสอบ
เหนสมควร หากคณะกรรมการตรวจสอบพบหรอมขอสงสยวา มรายการ หรอการกระทาดงตอไปน ซง
อาจมผลกระทบอยางมนยสาคญตอฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของบรษทฯ
(ก) รายการทเกดความขดแยงทางผลประโยชน
(ข) การทจรต หรอมสงผดปกต หรอมความบกพรองทสาคญในระบบควบคมภายใน
(ค) การฝาฝนกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ขอกาหนดของตลาดหลกทรพยฯ
หรอกฎหมายทเกยวของกบธรกจของบรษทฯ
9. เมอคณะกรรมการตรวจสอบไดรบแจงเปนลายลกษณอกษรจากผสอบบญชภายนอกของบรษทฯ ถง
พฤตการณอนควรสงสยวา กรรมการ ผจดการ หรอบคคลซงรบผดชอบในการดาเนนงานดงกลาว ได
กระทาความผดตามทกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพยท เ กยวของระบไว ให
คณะกรรมการตรวจสอบดาเนนการสอบทานโดยไมชกชา และหากพบวา พฤตการณดงกลาวนาสงสย
ตามทผ สอบบญชแจง ใหรายงานผลการสอบทานดงกลาวไปยงคณะกรรมการบรษท เ พอให
คณะกรรมการบรษทรายงานผลการสอบทานดงกลาวตอสานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและ
ตลาดหลกทรพย และ/หรอผสอบบญชภายนอก หรอรายงานตอสานกงานคณะกรรมการกากบ
หลกทรพยและตลาดหลกทรพย และ/หรอผสอบบญชภายนอกตามทสานกงานคณะกรรมการกากบ
หลกทรพยและตลาดหลกทรพยกาหนดภายในสามสบวน
การสรรหากรรมการตรวจสอบ
คณะกรรมการหรอทประชมผถอหนของบรษทฯ (แลวแตกรณ) เปนผแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบอยางนอย 3
ทาน โดยแตงตงจากกรรมการอสระของบรษทฯ ทมคณสมบตตามทกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย รวมถง
ประกาศ ขอบงคบ และ/หรอระเบยบของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทกาหนดวาดวยคณสมบตและขอบเขตการ
ดาเนนงานของคณะกรรมการตรวจสอบ ทงนกรรมการตรวจสอบอยางนอย 1 คน ตองเปนผมความรดานการบญชและ
การเงน โดยแตละทานจะมวาระการดารงตาแหนงคราวละสองป ภายใตเงอนไขทจะตองดารงคณสมบตของกรรมการ
ตรวจสอบ และดารงตาแหนงกรรมการของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 81
การประชมคณะกรรมการตรวจสอบ
รอบปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 คณะกรรมการตรวจสอบไดจดการประชมรวม 7 ครง โดยรวมถงการ
ประชมเพอหารอเปนการเฉพาะกบทปรกษากฎหมายและผสอบบญชของบรษทฯ ซงมรายละเอยดในการเขารวมประชม
ของคณะกรรมการตรวจสอบดงน
ชอ รอบปบญชสนสด
วนท 31 ธนวาคม 2554
จานวนครงทเขาประชม
1. นายสมภพ อมาตยกล 7/7
2. นายสมทธ เทยมประเสรฐ 7/7
3. นางวธน พรรณเชษฐ 5/7
8.2.3 คณะกรรมการประเมนผลงาน
ชอ ตาแหนง
1. นายสมทธ เทยมประเสรฐ กรรมการอสระ / ประธานคณะกรรมการประเมนผลงาน
2. นายวฒนา จนทรศร กรรมการ / กรรมการประเมนผลงาน
3. นายมงคลนมตร เออเชดกล กรรมการ / กรรมการประเมนผลงาน
ขอบเขตอานาจหนาทของคณะกรรมการประเมนผลงาน
คณะกรรมการประเมนผลงานจะรวมกนประเมนผลงานของกรรมการผจดการ และพจารณาการทางานของ
กรรมการผจดการรวมกบคณะกรรมการบรษทฯ และใหขอมลเกยวกบการทางานของกรรมการผจดการดงกลาวในระหวาง
รอบการประเมนผลงานปกตของกรรมการผจดการแกบรษทตนสงกดของกรรมการผจดการ
8.2.4 คณะผบรหาร
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 คณะผบรหารประกอบดวยผบรหารจานวน 11 ทาน ดงน
ชอ ตาแหนง
1. นายซ จอหน อทนส(1) ประธานกรรมการและกรรมการผจดการ
2. นายมารค เอล นอรธคท กรรมการและผจดการโรงกลน
3. นายสมเจตน สายฝน กรรมการและผจดการฝายขายเคมภณฑ
4. นายชาญณรงค เจนจตมน ผจดการฝายขายอตสาหกรรมและขายสง
5. นายชย แจงศรกล ผจดการบญช
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 82
ชอ ตาแหนง
6. นางราตรมณ ภาษผล ผจดการการเงนและภาษ
7. นายแดเนยล ตน ชน ก(2) ผจดการผลตภณฑหลอลน
8. นายยอดพงศ สตธรรม กรรมการและผจดการการตลาดขายปลก
9. นายมงคลนมตร เออเชดกล กรรมการและผจดการฝายประชาสมพนธ
10. นายอดศกด แจงกมลกลชย กรรมการและผจดการฝายปฏบตการกลน
11. นายชาญ อทธถาวร ผจดการฝายนกลงทนสมพนธ
_________________
(1) นายซ จอหน อทนส ไดรบการแตงตงแทนนายโรเบรต ไมเคล คเปอร โดยมผลตงแตวนท 3 กนยายน 2554
(2) นายแดเนยล ตน ชน ก ไดรบการแตงตงแทนนางสาวย โจ แอนน ฉเฉยน โดยมผลตงแตวนท 8 มนาคม 2554
ขอบเขตอานาจหนาทของกรรมการผจดการ
กรรมการผจดการมอานาจหนาทเตมในการดาเนนกจการของบรษทฯ โดยเปนไปตามนโยบาย วตถประสงค
ขอบงคบของบรษทฯ มตของคณะกรรมการและผถอหน ตลอดจนกฎหมายทใชบงคบ ทงน กรรมการผจดการจะตองไมใช
อานาจหนาทของตนในกรณทตนอาจมสวนไดเสย หรอผลประโยชนขดแยงอนใดกบบรษทฯ
ในกรณทกรรมการผจดการมอบอานาจใหบคคลอนกระทาการแทนตนเอง ขอบเขตการมอบอานาจของบคคล
ดงกลาวนน จะตองไมรวมถงการอนมตใหทารายการทผรบมอบอานาจอาจมสวนไดเสย หรออาจมผลประโยชนขดแยงอน
ใดกบบรษทฯ
นอกจากน ตามมตคณะกรรมการบรษท ไดมการจากดขอบเขตการใชอานาจบางประการของกรรมการบรษท ซง
รวมถงอานาจของนายซ จอหน อทนส ซงเปนกรรมการผจดการดวย อาทเชน นายซ จอหน อทนส เพยงคนเดยวจะมอานาจ
ลงนามในการสงจายเชคหรอดราฟไดในจานวนเงนไมเกน 1 ลานบาท
8.3 การสรรหากรรมการบรษท และผบรหาร
กรณมเหตจาเปนทจะตองแตงตงกรรมการแทนตาแหนงทวางหรอแตงตงกรรมการเพมเตม บรษทฯ โดย
คณะกรรมการบรษททดารงตาแหนงในปจจบน จะมการหารอรวมกน เพอกาหนดตวบคคลทมความเหมาะสมทงดาน
ประสบการณ ความร ความสามารถทจะเปนประโยชนตอบรษทฯ เขามาเปนกรรมการ ทงน บคคลทไดรบการแตงตงให
ดารงตาแหนงกรรมการหรอผบรหารของบรษทฯ จะตองมคณสมบตครบถวนตามมาตรา 68 แหงพระราชบญญตมหาชน
จากด พ.ศ. 2535 (รวมทงทไดมการแกไขเพมเตม) และตองไมมลกษณะตองหามตามประกาศคณะกรรมการกากบ
หลกทรพยและตลาดหลกทรพย ท ทจ 24/2552 เรองขอกาหนดเกยวกบกรรมการและผบรหารของบรษททออกหลกทรพย
(รวมทงทไดมการแกไขเพมเตม) ดวย ทงน กรณทเปนการแตงตงกรรมการแทนกรรมการทครบวาระ หรอการแตงตง
กรรมการเพม ภายหลงจากมมตทประชมคณะกรรมการบรษทฯ แลว จะมการเสนอรายชอกรรมการเพอขออนมตจากท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 83
ประชมผถอหน ซงเปนไปตามหลกเกณฑและวธการแตงตงกรรมการบรษทฯ ดงทกาหนดไวในหวขอ “องคประกอบและ
การแตงตงคณะกรรมการบรษท”
8.4 คาตอบแทนกรรมการและผบรหาร
8.4.1 คาตอบแทนทเปนตวเงน
(ก) คาตอบแทนรวมของกรรมการบรษทฯ
คาตอบแทนกรรมการ กรรมการอสระ และกรรมการตรวจสอบมรายละเอยดเปนดงตอไปน
1. กรรมการผซงดารงตาแหนงกรรมการตรวจสอบดวย ไดรบคาตอบแทนกรรมการเดอนละ 166,667 บาท
2. กรรมการผซงมไดดารงตาแหนงกรรมการตรวจสอบดวย ไดรบคาตอบแทนกรรมการเดอนละ 133,334
บาท
3. โดยไมคานงถงความในขอ 1. และ 2. ขางตน กรรมการผซงไดรบคาตอบแทนตางหากจากบรษทฯ หรอ
บรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน สาหรบการทางานเตมเวลาประเภทใด ๆ จะไมมสทธไดรบ
คาตอบแทนกรรมการ
ทงน คาตอบแทนกรรมการของบรษทฯ ในรอบปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 มรายละเอยดเปนดงน
ชอ
รอบปบญชสนสด
วนท 31 ธนวาคม 2554
จานวนคาตอบแทน (บาท)
1. นายซ จอหน อทนส(1) -
2. นายมารค เอล นอรธคท(1) -
3. นายมงคลนมตร เออเชดกล (1) -
4. นายยอดพงศ สตธรรม (1) -
5. นายอดศกด แจงกมลกลชย (1) -
6. นายสมเจตน สายฝน (1) -
7. นายครจต นาครทรรพ (2) 1,600,008
8. นายวฒนา จนทรศร (2) 1,600,008
9. นายสมภพ อมาตยกล (2) 2,000,004
10. นายสมทธ เทยมประเสรฐ (2) 2,000,004
11. นางวธน พรรณเชษฐ(2) 2,000,004
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 84
ชอ
รอบปบญชสนสด
วนท 31 ธนวาคม 2554
จานวนคาตอบแทน (บาท)
กรรมการทลาออกระหวางป 2554
นายโรเบรต ไมเคล คเปอร(1) -
นางพรธดา บญสา(1) -
ยอดรวม 9,200,028
_________________
(1) เปนกรรมการผซงไดรบคาตอบแทนตางหากจากบรษทฯ หรอบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน สาหรบการทางานเตมเวลาใหแกบรษทฯ หรอบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน แลว
จงไมไดรบคาตอบแทนกรรมการอก
(2) คาตอบแทนกรรมการทไดรบจากบรษทฯ ไดแก คาตอบแทนรายเดอนเทานน
(ข) คาตอบแทนรวมของผบรหารของบรษทฯ
คาตอบแทนของผบรหารของบรษทฯ จานวน 13 คน (รวมผบรหาร 2 ทานทไดลาออกจากตาแหนงระหวางป
2554) ในรอบปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ ไดจายคาตอบแทน อนประกอบดวย เงนเดอน เงนไดพเศษ
ประจาป และเงนบาเหนจบานาญ เปนเงนรวมทงสน 90.9 ลานบาท
8.5 บคลากร
8.5.1 จานวนพนกงาน
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มพนกงาน 2,931 คน
ตารางดงตอไปนแสดงจานวนพนกงาน โดยจาแนกตามหนาทความรบผดชอบ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554
บรหารงานองคกร ........................................................ 34
การกลนและจดจาหนาย(1) ............................................ 525
คาปลกและผลตภณฑหลอลน(2) ................................... 114
เคมภณฑ ...................................................................... 13
รวมพนกงานของบรษทฯ ........................................ 686
บรษท ไทย ซ-เซนเตอร จากด(3) ................................... 2,245
รวม 2,931
____________
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 85
(1) เปนจานวนทรวมวศวกร ชางเทคนค ผปฏบตการทโรงกลนน ามนศรราชา และรวมถงพนกงานฝายการพาณชย-
กรรมและการสงออก
(2) เปนจานวนทรวมพนกงานฝายการตลาดขายปลกและการขายผลตภณฑหลอลน
(3) พนกงานเหลานสวนใหญเปนพนกงานในสถานบรการนามน
นอกจากน บรษทฯ ไดจางบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ดาเนนงานตาง ๆ ซงรวมถงงานทรพยากร
บคคล การบญช เทคโนโลยสารสนเทศ การจดซอ การขายและการบรหารจดการบางอยาง
8.5.2 ขอพพาทดานแรงงานทสาคญในชวง 3 ปทผานมา
บรษทฯ ไมมขอพพาทดานแรงงานทสาคญในชวง 3 ปทผานมา
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 พนกงานจานวน 200 คนของบรษทฯ เปนสมาชกของสหภาพ ซงพนกงานเหลานสวน
ใหญเปนพนกงานระดบปฏบตการในโรงกลนนามนศรราชา
8.6 คาตอบแทนบคลากร
8.6.1 คาตอบแทนทเปนตวเงน
คาตอบแทนพนกงานของบรษทฯ มจานวน 1,758 ลานบาท ในป 2554 การปรบขนเงนเดอนประจาปของพนกงาน
แตละคนขนอยกบความดความชอบและการประเมนผลการทางานประจาปของพนกงาน
8.6.2 คาตอบแทนอน
ผลประโยชนอน ๆ ทบรษทฯ ใหแกพนกงานไดแก การหยดพกผอนประจาป การลาคลอดบตร การประกนภย
กรณพการ และแผนประกนสขภาพรวม นอกจากน พนกงานและผบรหารบางทานของบรษทฯ ยงไดเขารวมในโครงการให
ผลประโยชนตอบแทนในรปของหนทน (Equity Incentive Plan) ของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน เพอสรางแรงจงใจให
พนกงาน บรษทฯ เชอวาระดบคาตอบแทนและผลประโยชนของบรษทฯ มความทดเทยมกบระดบคาตอบแทนและ
ผลประโยชนอตสาหกรรมของไทย รวมทงอตสาหกรรมปโตรเลยมและอะโรเมตกสอน ๆ นอกจากน ตงแตวนท 1 มกราคม
2552 บรษทฯ ไดมการจดตงโครงการออมทรพยสาหรบพนกงาน (Employee Saving Plan) ซงโครงการดงกลาวจดตงขน
เพอสนบสนนใหเกดการออมเงนระยะยาวของพนกงานโดยบรษทฯ จะสะสมเงนเปนจานวนรอยละ 5 ของเงนเดอนของ
พนกงานทกคน รวมทงใหดอกเบยบนเงนสะสมดงกลาว โดยมเงอนไขการเบกถอนเงน ซงพนกงานสามารถเบกถอนได
หลงจากเงนออมนนมระยะเวลา 3 ปขนไป
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 86
8.6.3 กองทนสารองเลยงชพ
บรษทฯ มกองทน (defined contribution plan) สาหรบพนกงานทเขารวมงานกบบรษทฯ ภายหลงจากป 2540 ตาม
แผนน บรษทฯ จะสมทบเงนเปนจานวนรอยละ 5 ถง 15 ของเงนเดอนของพนกงานเขากองทน และพนกงานจะตองสมทบ
เงนเปนจานวนขนตารอยละ 3 ของเงนเดอนของตน สาหรบพนกงานทเขารวมงานกบบรษทฯ กอนหนาป 2540 พนกงานม
สทธเลอกทจะเขารวมในแผนการสมทบเงนกองทนพนกงานหรอแผนการใหประโยชนพนกงาน (defined benefit plan) ซง
สาหรบแผนการใหประโยชนแกพนกงาน บรษทฯ ไดลงบญชจานวนเงนตามการคานวณจรงสาหรบแผนการให
ผลประโยชนแกพนกงาน (defined benefit plan) ไวในงบดล โดยคดตามจานวนปททางานและเงนเดอนของพนกงาน ณ
เวลานน สาหรบแผนการใหผลประโยชนแกพนกงาน (defined benefit plan) น บรษทฯ ไดรบรรายการดงกลาวเปนคาใชจาย
เปนเงนจานวนทงสน 289 ลานบาทในป 2554 ดงปรากฏในงบกาไรขาดทนของบรษทฯ
8.6.4 นโยบายในการพฒนาพนกงาน
บรษทฯ เชอวาบรษทฯ มพนกงานทมประสบการณและไดรบการฝกอบรมอยางด บรษทฯ ไดลงทนทรพยากร
จานวนมากในโครงการฝกอบรมและใหความรแกพนกงานอยางกวางขวาง รวมทงการปฐมนเทศน โครงการฝกอบรม
ทางดานเทคนคและการเปนผนา บรษทฯ ใหพนกงานไดมการหมนเวยนงานระหวางแผนกหรอไปยงบรษทในเครอเอกซอน
โมบล คอรปอเรชน ทวโลก
8.7 การกากบดแลกจการ
บรษทฯ ไดรบเอาแนวทางการกากบดแลกจการมาปฏบต โดยเปนไปตามหลกการกากบดแลกจการทด (Good
Corporate Governance) ดงตอไปน
(1) สทธของผถอหน
บรษทฯ ยอมรบสทธของผถอหนทกคน โดยครอบคลมสทธในการซอขายหรอโอนหนอยางเปนอสระ การเขารวม
ประชม การแสดงความคดเหน การเสนอเรองเพอบรรจเปนวาระการประชมผถอหน การเสนอชอบคคลเพอเขารบการ
พจารณาคดเลอกใหดารงตาแหนงกรรมการ และการใชสทธออกเสยงในทประชมผถอหนในเรองเกยวกบการแตงตงหรอ
ถอดถอนกรรมการ คาตอบแทนกรรมการ การแตงตงผสอบบญช จานวนเงนคาสอบบญช การประกาศจายเงนปนผล การ
กาหนดหรอการแกไขขอบงคบและหนงสอบรคณหสนธ การลดทนหรอเพมทน และการอนมตรายการพเศษทตองใชมตท
ประชมผถอหนในการอนมต เปนตน โดยในการประชมผถอหนนนจะมผบรหารทมความรและเกยวของเขารวมประชมเพอ
ตอบคาถามในทประชมดวย
ผถอหนจะไดรบขอมลประกอบวาระการประชมทเสนอพรอมความเหนของคณะกรรมการบรษทฯ สาหรบการ
ออกเสยงลงคะแนนในการประชมผถอหนแตละครงอยางเพยงพอตามกาหนดเวลา ทงน เพอใหผถอหนสามารถตดสนใจใช
สทธออกเสยงลงคะแนนไดอยางมประสทธภาพ อาท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 87
• ในเรองเกยวกบแตงต งกรรมการ บรษทฯ จะไดจดใหมขอมลเบองตนของบคคลทเสนอแตงตง ซงรวมถง
การศกษา ประสบการณ การดารงตาแหนงในกจการอน
• ในเรองเกยวกบการพจารณาคาตอบแทนกรรมการ บรษทฯ จะไดจดใหผ ถอหนไดรบขอมลเกยวกบ
องคประกอบและจานวนคาตอบแทนทเสนอเพอขอมตทประชมผถอหน
• ในเรองเกยวกบการแตงตงผสอบบญชและกาหนดจานวนเงนคาสอบบญช บรษทฯ จะไดจดใหผถอหนไดรบ
ขอมลเกยวกบชอผสอบบญชทนาเสนอและชอสานกงานสอบบญช คาสอบบญชทเสนอ จานวนปททาหนาทให
บรษทฯ (ในกรณทเปนการแตงตงผสอบบญชคนเดม)
• ในเรองเกยวกบการจายเงนปนผล บรษทฯ จะไดจดใหมคาอธบายโดยยอเพอประกอบการตดสนใจในเรองการ
จายเงนปนผลทเสนอ
• ในเรองเกยวกบการพจารณาเรองสาคญ ๆ ของบรษทฯ ตวอยางเชน การเพมทน การลดทน การแกไขขอบงคบ
การขาย เลก หรอโอนกจการหลกของบรษทฯ การควบรวมกจการ บรษทฯ จะไดจดใหมขอมลทเพยงพอ
เกยวกบวตถประสงคของเรองทเสนอ รวมถงผลกระทบตอบรษทฯ และผถอหนดวย
ทงน นอกจากขอมลขางตนแลว บรษทฯ จะสนบสนนจดใหมความเหนของคณะกรรมการเพอนาไปใชประกอบ
กบวาระทสาคญแตละวาระ เพอชวยใหผถอหนตดสนใจลงมตได
บรษทฯ จะปฏบตตามขอกาหนดทกาหนดในขอบงคบของบรษทฯ และกฎหมายทใชบงคบในเรองเกยวกบการ
จดการประชมผถอหน ซงรวมถงการจดสงหนงสอนดประชมทเหมาะสม รวมถงขอปฏบตในการเขารวมประชมผถอหน
ดงกลาวและวาระการประชมตาง ๆ ลวงหนาตามทกฎหมายกาหนด
บรษทฯ จะเปดโอกาสอยางเหมาะสมใหผถอหนไดแสดงความคดเหนและตงคาถามในทประชม โดยจะมผบรหาร
ทมความรและเกยวของเขารวมประชมเพอตอบคาถามในทประชม และจะไดมการจดทารายงานการประชมอยางเหมาะสม
ซงรวมถงการบนทกรายชอกรรมการทเขารวมประชม สรปคาถามทสาคญ คาอธบายและคาชแจงทใหไว ขอคดเหนทสาคญ
ทมการเสนอขน วธการลงคะแนนและนบคะแนน มตทประชมซงแยกเปนคะแนนทเหนดวย คะแนนทไมเหนดวย และงด
ออกเสยง เปนตน
(2) การปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน
บรษทฯ มนโยบายเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชนของกรรมการ ผบรหาร และพนกงานของบรษทฯ เปน
สวนหนงในมาตรฐานการดาเนนธรกจของบรษทฯ (Standards of Business Conduct) โดยทวไปแลว นโยบายดงกลาว
กาหนดใหกรรมการ ผบรหาร และพนกงานของบรษทฯ หลกเลยงมใหเกดการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตวของ
บคคลดงกลาวกบผลประโยชนของบรษทฯ โดยการขดกนนอาจจะเกดขนไดเมอกรรมการ ผบรหาร หรอพนกงานกระทา
การอยางใด ๆ หรอมผลประโยชนสวนตวอนขดหรอแยงกบวตถประสงคและการปฏบตหนาทเพอบรษทฯ ตวอยางเชน การ
ทกรรมการ ผบรหารและพนกงานถกคาดหมายใหหลกเลยงการขดกนแหงผลประโยชนในการทาธรกจกบผสงสนคา ลกคา
คแขง หรอบคคลอน นอกจากน กรรมการ ผบรหารและพนกงานยงถกคาดหมายใหละเวนจากการหาผลประโยชนใหตนเอง
โดยใชโอกาสทไดมาจากทรพยสนของบรษทฯ หรอจากการดารงตาแหนงภายในบรษทฯ อกทง กรรมการ ผบรหาร และ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 88
พนกงานยงถกคาดหมายใหหลกเลยงการซอขายหลกทรพยโดยการอาศยขอมลภายในซงมไดเปนขอมลสาธารณะท
กรรมการ ผบรหาร หรอพนกงานดงกลาวไดมาโดยการอาศยตาแหนงหนาทในบรษทฯ ดวย โดยในดานการกากบดแลการ
ใชขอมลภายในนน บรษทฯ จะดาเนนการดงตอไปน
• ใหความรแกผบรหารของบรษทฯ เกยวกบหนาทความรบผดชอบของผบรหาร ในการรายงานการถอหนของ
บรษทฯ และบทลงโทษในกรณไมเปดเผยขอมลภายใตบทบญญตแหงพระราชบญญตหลกทรพยและตลาด
หลกทรพย พ.ศ. 2535 และประกาศตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
• ใหคาแนะนาแกผบรหารของบรษทฯ เกยวกบการรายงานการเปลยนแปลงการถอหนของบรษทฯ ตอ สานกงาน
คณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ตามพระราชบญญตหลกทรพยและตลาด
หลกทรพย พ.ศ. 2535
• ใหคาแนะนาแกผบรหารของบรษทฯ เกยวกบการใชขอมลของบรษทฯ อนจะสงผลตอราคาหนของบรษทฯ
ทงน ในชวง 1 เดอนกอนทจะมการเปดเผยงบการเงนของบรษทฯ (รวมถงงบการเงนรายไตรมาส) บรษทฯ จะ
หามพนกงานทเกยวของเปดเผยขอมลทสาคญกอนการเปดเผยขอมลตอตลาดหลกทรพยฯ และคณะกรรมการ
ของบรษทฯ
• หามมใหกรรมการ ผบรหาร พนกงาน เจาหนาท รวมถงคสมรสและผอยในอปการะของบคคลดงกลาว ใชขอมล
ของบรษทฯ เพอขาย ซอ โอนหรอรบโอนหนของบรษทฯ กอนทจะมการเปดเผยขอมลตอสาธารณชน การใช
ขอมลในลกษณะดงกลาวอาจเปนการละเมดกฎหมายทใชบงคบ และพนกงานทละเมดอาจถกบรษทฯ ลงโทษ
ทางวนย
(3) บทบาทของผมสวนไดเสย
บรษทฯ ตระหนกถงความสาคญตอสทธตามกฎหมายของผมสวนไดเสยกลมตาง ๆ เชน พนกงานและผบรหาร
ของบรษทฯ และบรษทในเครอของบรษทฯ ตลอดจนผซงมความสมพนธเชงพนธะสญญากบบรษทฯ ซงบรษทฯ จะปฏบต
ตามภาระหนาททบรษทฯ มอยตามขอกาหนดในสญญานน ๆ
บรษทฯ จะจดใหมมาตรการในการแจงเบาะแสตอคณะกรรมการในประเดนทเกยวกบการทาผดกฎหมาย ความไม
ถกตองของรายงานทางการเงน ระบบควบคมภายในทบกพรอง หรอการกระทาผดจรรยาบรรณ
บรษทฯ ตระหนกดวาสงคมและสงแวดลอมมความสาคญกบการประกอบธรกจของบรษทฯ บรษทฯ จงม
นโยบายทจะปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของทงหมด รวมถงการใหความเคารพตอวฒนธรรม
แหงชาตและของทองถนนนๆ สงสาคญเหนอวตถประสงคอนใดกคอ บรษทฯ มงมนดาเนนงานดวยความปลอดภยและ
ความรบผดชอบตอสงแวดลอม
(4) การเปดเผยขอมลและความโปรงใส
บรษทฯ คาดหมายใหพนกงานทงหมดในองคกรปฏบตตามมาตรฐานความซอตรงของบรษทฯ โดยบรษทฯ จะไม
ยอมรบพนกงานผทไดผลงานมาโดยการละเมดกฏหมาย หรอนโยบายของบรษทฯ หรอโดยการกระทาทไรจรรยาบรรณ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 89
กรรมการและผบรหารของบรษทฯ สนบสนน และคาดหมายใหพนกงานแตละคนใหกาลงใจและยกยองเพอนพนกงานท
ปฏเสธการรบผลประโยชนทไมถกตอง เพอดารงไวซงมาตรฐานทางจรรยาบรรณของบรษทฯ
เปนนโยบายของบรษทฯ ตลอดมาวา ธรกรรมทกอยางจะตองถกบนทกอยางถกตองลงในบนทกและสมดบญช ซง
หมายความวา การลงขอความไมตรงตามทเปนจรงในสมดบญชและเอกสารบนทกตาง ๆ หรอการเปดบญชธนาคารหรอม
บญชธนาคารไวแตไมลงบนทกในสมดบญชของบรษทฯ เปนเรองทหามกระทาอยางเดดขาด โดยพนกงานของบรษทฯ ถก
คาดหมายใหทาการจดบนทกการดาเนนงานอยางถกตองในบนทกและสมดบญชของบรษทฯ และมความซอตรง
นอกจากน บรษทฯ ยงมนโยบายทตองการใหขอมลทเปดเผยในรายงานหรอเอกสารทบรษทฯ สงใหแกหนวยงาน
ของรฐหรอหนวยงานทมอานาจควบคมและในการสอสารกบสาธารณชนเปนไปอยางสมบรณ ถกตอง เหมาะสม ตรงตาม
เวลาและสามารถเขาใจได พนกงานทกคนมหนาททจะตองรายงานขอมลทมสาระสาคญซงตนไดทราบมาตอผบรหาร
เพอใหผบรหารสามารถใชในการพจารณาตดสนใจในการเปดเผยขอมลได
ในรอบป 2554 ทผานมา บรษทฯ มการรายงานขอมลเมอมเหตการณสาคญตามตามกฎระเบยบถงตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทยภายในกาหนดเวลา อกทงยงไดเผยแพรงบการเงน รายงานเกยวกบฐานะการเงนและผลการดาเนนงาน
ตลอดจนขอมลตางๆ ในเวบไซตของทางบรษทฯ อกทางหนงดวย
อนง บรษทฯ ไดจดตงแผนกนกลงทนสมพนธเพอสอสารและใหขอมลกบผถอหน นกลงทน นกวเคราะหทาง
การเงน หรอผเกยวของทวไป ผานชองทางตางๆ อาทเชน เวบไซตของบรษทฯ การประชมรายไตรมาสกบนกวเคราะห
ทางการเงน การประชมกบนกลงทน กจกรรมอนๆ และสามารถตดตอกบแผนกนกลงทนสมพนธไดโดยตรงทหมายเลข
โทรศพท 02 262-4788 หรออเมล [email protected]
(5) ความรบผดชอบของคณะกรรมการ
คณะกรรมการบรษทฯ ประกอบดวยบคคลทมคณสมบตและประสบการณทเกยวของทจะชวยพฒนาและกาหนด
ทศทางธรกจ นโยบาย กลยทธของบรษทฯ โดยบรษทฯ ใหความสาคญกบการควบคมภายใน การตรวจสอบภายใน การ
บรหารความเสยง และกระบวนการสอบทาน เพอใหมนใจวาการดาเนนงานเปนไปตามกฎหมายทใชบงคบ และการ
ตดสนใจทสมเหตสมผล
นอกจากการเปดเผยขอมลเกยวกบกรรมการของบรษทฯ แลว บรษทฯ จะจดใหมการเปดเผยขอมลเกยวกบ
ผบรหารของบรษทฯ ในสวนทเกยวกบการดารงตาแหนงเปนกรรมการ และ/หรอผบรหารในบรษทอนในเครอเอกซอน โม
บล คอรปอเรชน ของผบรหารแตละทานดวย
(ก) กรรมการ
ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 คณะกรรมการของบรษทฯ มจานวน 11* ทานประกอบดวย
• กรรมการทเปนผบรหาร จานวน 6 ทาน
• กรรมการทไมเปนผบรหาร จานวน 5* ทาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 90
• กรรมการซงดารงตาแหนงเปนกรรมการตรวจสอบดวย จานวน 3 ทาน
• กรรมการซงดารงตาแหนงเปนกรรมการประเมนผลงานดวย จานวน 3 ทาน
* ไมรวมนางพรธดา บญสา ทไดลาออกจากการเปนกรรมการในระหวางป 2554 ซง ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 ยงไม
มผ ทไดรบแตงตงใหดารงตาแหนงกรรมการแทน
ทงน ประธานกรรมการของบรษทฯ ดารงตาแหนงกรรมการผจดการของบรษทฯ ดวย
บรษทฯ ไดจดใหมเลขานการบรษทฯ โดยมหนาทชวยเหลอคณะกรรมการในการจดการประชมคณะกรรมการ
การจดสงหนงสอนดประชมคณะกรรมการ การจดบนทกรายงานการประชม และหนาทอน ๆ ซงเปนหนาทตามปกตของ
เลขานการบรษทรวมถงการจดเกบขอมลสวนไดเสยของกรรมการและผบรหารและผเกยวของของบคคลดงกลาว
(ข) คณะอนกรรมการ
คณะกรรมการบรษทฯ ไดแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบเพอทาหนาทตรวจสอบการดาเนนงานของบรษทฯ
คณะกรรมการตรวจสอบประกอบดวยกรรมการอสระ ซงมคณสมบตตามทกาหนดไวในประกาศคณะกรรมการกากบ
หลกทรพยและตลาดหลกทรพย และประกาศตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
บรษทฯ ยงไดแตงตงคณะกรรมการประเมนผลงานเพอทาหนาทประเมนผลงานและใหความเหนเกยวกบการ
ปฏบตงานของกรรมการผจดการของบรษทฯ
(ค) บทบาท หนาท และความรบผดชอบของคณะกรรมการ
คณะกรรมการของบรษทฯ มหนาทและความรบผดตามทกาหนดในกฎหมายทเกยวของ โดยทาหนาทพจารณา
และใหความเหนชอบในเรองทสาคญเกยวกบการดาเนนงานของบรษทฯ รวมทงใหความสาคญในการกากบดแลกจการทด
และเชอมนในหลกการสาคญ ดงน
• การปฏบตหนาทดวยความสามารถเพอใหเกดมลคาเพมแกธรกจในระยะยาว และการบรหารงานดวยความ
รอบคอบและระมดระวง และมใหเกดความขดแยงทางผลประโยชน (Conflict of Interest)
• การดาเนนธรกจดวยความโปรงใส โดยมการเปดเผยทเพยงพอตอบคคลทเกยวของ
• การดาเนนธรกจโดยคานงถงระบบการควบคม และบรหารความเสยงทเหมาะสม
• กาหนดแนวทางปฏบตตามมาตรฐานในการดาเนนธรกจทเหมาะสมสาหรบกรรมการ และพนกงานไดถอปฏบต
คณะกรรมการของบรษทฯ จะจดทารายงานประจาปของคณะกรรมการเกยวกบกจกรรมและผลประกอบการทาง
การเงนของบรษทฯ เพอเสนอใหทประชมผถอหนตรวจสอบ
บรษทฯ มนโยบายเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชนของกรรมการ ผบรหาร และพนกงานของบรษทฯ เปน
สวนหนงในมาตรฐานการดาเนนธรกจของบรษทฯ (Standards of Business Conduct)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 91
บรษทฯ ใหความสาคญกบระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพทงในระดบบรหาร และระดบปฏบตงาน
ดงนน บรษทฯ จงไดกาหนดการควบคมภายในและขนตอนทครอบคลม รวมถงทไดกาหนดไวในระบบการควบคมการ
จดการ (System of Management Controls) – มาตรฐานพนฐาน (Basic Standards) – ระบบจดการการควบคมใหม
ประสทธภาพ (Controls Integrity Management System) และคมอการมอบหมายอานาจหนาท (Delegation of Authority
Guide) และบรษทฯ มวธการทเหมาะสมในการแบงแยกหนาทตามทจาเปนเพอใหมนใจไดวามการถวงดลในการตรวจสอบ
และวเคราะห ตวอยางเชน พนกงานของบรษทฯ จะไมสามารถอนมตรายการคาใชจายทตนเองเปนผจายเองได แมจะอยใน
ขอบเขตอานาจทจะสามารถอนมตได นอกจากน บรษทฯ ยงมการกาหนดขอบเขตอานาจในการอนมตของพนกงานในแต
ละระดบไวดวย
ระบบการควบคมและการตรวจสอบภายในจะมโครงสรางทเอออานวยตอการเชอมโยง/ประสานกนระหวางทมผ
ตรวจสอบภายในจากระดบภมภาค ทปรกษาดานการควบคม (Control Advisor) ผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ
และเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบ ระบบนจะทาใหรายงานและขอเทจจรงทตรวจพบจากการตรวจสอบทเกยวของกบ
บรษทฯ และบรษทยอย ซงดาเนนการโดยทมผตรวจสอบจากระดบภมภาคและทปรกษาดานการควบคม สามารถสงถง
คณะกรรมการตรวจสอบผานทางผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ และทาใหคณะกรรมการตรวจสอบสามารถรอง
ขอผานทางผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ เพอใหมการตรวจสอบเฉพาะดานในสวนทยงมไดไดรบการตรวจสอบ
อยางเพยงพอในรอบการตรวจสอบนน ๆ ของบรษทฯ หรอบรษทยอย
บรษทฯ จดใหคณะกรรมการตรวจสอบ ตรวจสอบและใหความเหนเกยวกบธรกรรมทกฎหมายทเกยวของ
กาหนดใหมการตรวจสอบโดยคณะกรรมการตรวจสอบ เชน รายการระหวางกน รายการทเกยวโยงรายการทอาจมความ
ขดแยงทางผลประโยชน เปนตน และความเหนของคณะกรรมการตรวจสอบจะถกนาเสนอตอคณะกรรมการหรอผถอหน
แลวแตกรณ เพอใหมนใจวาการเขาทารายการตามทเสนอนนเปนไปเพอประโยชนสงสดของบรษทฯ และบรษทฯ จะ
เปดเผยขอมลเกยวกบการทารายการดงกลาวในรายงานประจาปและแบบแสดงรายการขอมลประจาป (แบบ 56-1) รวมทง
ในหมายเหตประกอบงบการเงนของบรษทฯ
(ง) การประชมคณะกรรมการ
ขอบงคบของบรษทฯ กาหนดใหคณะกรรมการมการประชมอยางนอยสามเดอนตอครง อยางไรกตาม
คณะกรรมการบรษทฯอาจมการประชมเพมเตมตามความจาเปน ทงน จะมการสงหนงสอนดประชมไปถงกรรมการไมนอย
กวาเจดวนกอนวนประชม อยางไรกด ในกรณรบดวนเพอรกษาสทธหรอประโยชนของบรษทฯ ประธานกรรมการหรอผซง
ไดรบมอบหมายจะแจงการนดประชมโดยวธอน และกาหนดวนประชมใหเรวกวานนกได ในการประชมคณะกรรมการทก
คราว จะมการกาหนดวาระการประชมทชดเจน ตลอดจนมเอกสารประกอบวาระการประชมทเพยงพอ โดยจะจดสงไปยง
คณะกรรมการลวงหนา เพอใหคณะกรรมการไดมเวลาศกษาขอมลอยางเพยงพอกอนเขารวมการประชม โดยในการประชม
คณะกรรมการ กรรมการสามารถแสดงความคดเหนทสมเหตสมผล และจะมการจดบนทกรายงานการประชมในขอปรกษา
ทสาคญในการประชม และจะมการเสนอรายงานการประชมดงกลาวตอทประชมคณะกรรมการในคราวถดไปเพอพจารณา
รบรอง และจดเกบรายงานการประชมนนเพอใหผทเกยวของตรวจสอบได
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 92
นอกจากการประชมคณะกรรมการแลว กรรมการอสระอาจมการประชมกนเองโดยทไมมฝายจดการของบรษทฯ
เขารวมประชมดวย เพออภปรายปญหาตาง ๆ เกยวกบการจดการทอยในความสนใจ และจะแจงใหคณะกรรมการบรษทฯ
ทราบผลการประชมดวย
(จ) คาตอบแทน
คาตอบแทนกรรมการของบรษทฯ ผซงไมไดรบคาตอบแทนตางหากจากบรษทฯ หรอบรษทในเครอของบรษทฯ
สาหรบการทางานเตมเวลาประเภทใด ๆ สามารถเทยบเคยงไดกบคาตอบแทนกรรมการของบรษทอน ๆ สาหรบกรรมการผ
ซงไดรบคาตอบแทนตางหากจากบรษทฯ หรอบรษทในเครอของบรษทฯ สาหรบการทางานเตมเวลาประเภทใด ๆ จะไมม
สทธไดรบคาตอบแทนกรรมการ แตจะยงคงมสทธไดรบเงนเดอนและสทธประโยชนตามปกตในฐานะพนกงาน หรอ
คาบรการ (แลวแตกรณ) ทงนบรษทฯ จะเปดเผยคาตอบแทนรวมทจายใหแกกรรมการและผบรหารตามแบบทกฎหมาย
กาหนด
(ฉ) การพฒนากรรมการและผบรหาร
กรรมการของบรษทฯ จะไดรบการรายงานเกยวกบการดาเนนงานและการกากบดแลกจการของบรษทฯ อยาง
สมาเสมอ นอกจากน บรษทฯ จะสนบสนนใหกรรมการไดเพมพนความรและพฒนาตนเอง โดยเขารวมหลกสตรการอบรม
ทเกยวของ เชน หลกสตรตางๆ ของสมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการของบรษทไทย (Thai Institute of Directors
Association)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 93
9 การควบคมภายใน
9.1 ระบบการควบคมภายใน
คณะกรรมการตรวจสอบของบรษทฯ จะทาการประเมนและสอบทานความมประสทธภาพของระบบการควบคม
ภายในของบรษทฯ เพอใหเปนไปตามหลกการกากบดแลกจการทด รวมถงการทบทวนรายงานผลการตรวจสอบภายในและ
ขอเสนอแนะเพอปรบปรงกบฝายตรวจสอบภายในของบรษทฯ อยเสมอ จากผลการประเมนของคณะกรรมการตรวจสอบ
คณะกรรมการบรษทมความเหนวา ระบบการควบคมภายในของบรษทฯ มความเพยงพอ เหมาะสม และสามารถทาใหการ
ดาเนนกจการของบรษทฯ เปนไปตามหลกการกากบดแลกจการทด ดวยขอสรปในดานตางๆ ดงน
9.1.1 องคกรและสภาพแวดลอม
รปแบบการจดโครงสรางองคกรทบรษทฯ ใช อยในปจจบนน มความเหมาะสม และเออใหการดาเนนงาน
ประกอบธรกจของบรษทฯ มประสทธภาพ บรษทฯ นโยบายมขอกาหนดให กรรมการ ฝายบรหาร ผจดการ และพนกงาน
ตองยดถอจรรยาบรรณในระดบสงสดในการปฏบตงานอยางเครงครด และหลกเลยงการปฏบตในลกษณะทกอใหเกด หรอ
อาจกอใหเกดการขดกนแหงผลประโยชน ระหวางผลประโยชนสวนตวกบของบรษทฯ นอกจากน บรษทฯ ยงคาดหวงให
การดาเนนธรกรรมตองเปนไปอยางเทยงธรรม ไมวาจะเปนธรกรรมระหวางพนกงานเอง หรอธรกรรมททากบผขายสนคา
ลกคา และบคคลอน ๆ ดวย
9.1.2 การบรหารความเสยง
บรษทฯ ใชกระบวนการประเมนและบรหารจดการความเสยงในทกดานทกสวนของธรกจ โดยบรษทฯ มวธการ
และขนตอนทดในการวเคราะหและประเมนปจจยความเสยงทสาคญอนอาจสงผลกระทบตอบรษทฯ รวมถงการกาหนด
มาตรการในการจากดหรอลดความรนแรงจากผลกระทบดงกลาว ในระบบงานของบรษทฯ การบรหารจดการความเสยง
เปนสวนประกอบทตองตระหนกถงดวยเสมอในการกาหนดระบบการปฏบตงานทกสวนของบรษทฯ โดยคานงถงปจจย
ความเสยงทงภายในและภายนอก ตลอดจนกระบวนการตดตามและตรวจสอบใหมการปฏบตตามแผนการบรหารจดการ
ความเสยง
9.1.3 การควบคมการปฏบตงานของฝายบรหาร
บรษทฯ มการกาหนดและใชคมอการมอบหมายอานาจและวงเงนอานาจอนมตรายการของผบรหาร (Delegation
of Authority Guide) ซงระบวงเงนและวธการอนมตในแตละประเภทรายการตางๆ ของผบรหารในแตละระดบชนอยาง
ชดเจน โดยระบบการมอบหมายอานาจนกเพอใหฝายจดการมนใจไดวาการตดสนใจในธรกรรมตางๆไดรบการอนมตอยาง
เหมาะสมโดยบคคลากรทมทกษะและความรทเหมาะสม หลกการพนฐานจะถอวาอานาจทไดรบมอบหมายจะตองมาคกบ
ความรบผดชอบตอการตดสนใจโดยใชวจารณญานทางธรกจ และการพจารณา โดยคานงถงหลกการระบบการแบงแยก
อานาจหนาทเพอใหมการตรวจทานอยางเหมาะสมดวย
9.1.4 สารสนเทศและการสอสารขอมล
ในการเสนอเรองใหคณะกรรมการบรษทฯ พจารณาในแตละครง มการใหขอมลตางๆ ทสาคญเพอชวยในการ
พจารณาตดสนใจเรองดงกลาวอยางเพยงพอ บรษทฯ มการบนทกความเหนและขอสงเกตของกรรมการไวในรายงานการ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 94
ประชม ซงถกจดเกบไวอยางดเพอใหผเกยวของสามารถตรวจสอบความเหมาะสมในการปฏบตหนาทของกรรมการได
นอกจากน บรษทฯ ยงมระบบการจดการขอมล (Information Management System) ทมวธการการบนทกและจดเกบเอกสาร
ประกอบการบนทกบญชไดอยางครบถวนและมประสทธภาพอกดวย
9.1.5 การตดตามและวดประเมนผล
บรษทฯ จดใหมการสอสารและอบรมเกยวกบการควบคมใหแกพนกงานของบรษทฯ อยางตอเนอง และมทมงานผ
ตรวจสอบภายในบรษทฯ ทมความเปนอสระ ทาการตรวจสอบและวดประเมนผลของแตละหนวยงานเพอใหการปฏบต
ตางๆ นนเปนไปตามนโยบายและแนวปฏบตภายใตระบบการควบคมทรดกม ขอควรปรบปรงทรายงานโดยผตรวจสอบ
ภายใน สงผดปกต หรอประเดนปญหาการกระทาทอาจขดตอแนวมาตรฐานการดาเนนธรกจ ไดมการปรบปรงแกไข และ
รายงานตอฝายบรหารโดยมชกชา และมการสอบทานจากคณะกรรมการตรวจสอบ ผจดการของแตละหนวยงานจะเปน
ผทาการตดตามผลความคบหนาของการปฏบตแกไขตามขอแนะนาตางๆ จากรายงานการตรวจสอบของผตรวจสอบภายใน
จนปญหาไดรบการแกไขเสรจสน คณะกรรมการตรวจสอบไดมการประเมน ทบทวนความมประสทธภาพของกระบวนการ
ตดตามแกไขของฝายจดการอยางสมาเสมอ
9.2 หลกเกณฑและแนวปฏบตเกยวกบระบบการควบคมภายใน
บรษทฯ และบรษทยอย ไดนาแนวปฏบตเกยวกบระบบการควบคมภายในทเครงครดของเอกซอน โมบล คอร
ปอเรชน มาใชในการดาเนนธรกจของทงบรษทฯ และบรษทยอย โดยเนนใหความสาคญตอการกระจายบทบาทหนาทและ
ความรบผดชอบในการกากบดแลและควบคมการปฏบตงานของทก ๆ หนวยงาน เพอใหการปฏบตงานของแตละหนวยงาน
เปนไปอยางโปรงใส มประสทธภาพ และสามารถตรวจสอบได
9.2.1 ระบบการควบคมภายใน
ระบบการควบคมภายในของบรษทฯ และบรษทยอย ตงอยบนมาตรฐานของระบบควบคมการจดการ (System of
Management Control) เพอกาหนดหลกการพนฐาน แนวทางปฏบตและมาตรฐานสาหรบระบบการควบคมภายในของ
บรษทฯ ทงนเพอใหการปฏบตงานของแตละหนวยงานเปนไปอยางถกตอง มประสทธภาพ และสอดคลองกบเปาหมาย
ทศทางของฝายบรหาร และคงไวซงสทธประโยชนของผทเกยวของตางๆ
ระบบควบคมการจดการประกอบดวยหลกการสาคญ 7 ประการ ไดแก การกระจายอานาจ (Decentralization of
Management) การแบงแยกหนาทความรบผดชอบ (Segregation of Duties and Responsibilities) การจดบนทกเอกสาร
(Documentation) การกากบและสอบทาน (Supervision and Review) ประสทธภาพการจดการดานเวลา (Timeliness) การ
จดการใหเหมาะสมกบระดบความเสยง (Relevance to Risk) และความเปนอสระของการควบคม (Minimum Inter-
dependence of Controls) ทงน ฝายบรหารของแตละหนวยงานจะตองนาหลกการดงกลาวไปประยกตเพอปฏบตใชใน
หนวยงานของตนอยางเครงครด
บรษทฯ ตระหนกถงความสาคญของหลกการตาง ๆ เหลาน และไดวางแนวทางปฏบตตาง ๆ รวมทงไดมการ
สอสารกบพนกงานของบรษทฯ และบรษทยอย อยางตอเนองเพอใหแนใจวาหลกการทงหมดไดนาไปใชในการปฏบตงาน
ทก ๆ ดานอยางเครงครด อาท การจดใหมคมอมาตรฐานการดาเนนธรกจ (Standards of Business Conduct) ซงประกอบดวย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 95
นโยบายพนฐานและหลกการ 17 ประการ เชน นโยบายดานจรรยาบรรณทางธรกจ นโยบายดานผลประโยชนทบซอน
นโยบายดานสนทรพยของบรษทฯ นโยบายดานสงแวดลอม นโยบายดานความปลอดภย เปนตน ทงน กรรมการ และ
พนกงานของบรษทฯ และบรษทยอย ทกคนจะตองเขาใจและปฏบตตามอยางเครงครด โดยบรษทฯ และบรษทยอย ไดจดให
มการอบรมเพอทบทวนนโยบายหลกเหลานเปนระยะ ๆ หรอประมาณทก ๆ 2-4 ป นอกจากนบรษทฯ และบรษทยอย ยงได
เปดโอกาสใหพนกงานสามารถเขามาปรกษาหารอและแสดงความคดเหนไดอยางเสร (Procedures of open door
communication) เพอสนบสนนใหพนกงานมสวนรวม และมชองทางในการรายงานเรองทอาจจะเปนปญหา หรอไมเปนไป
ตามหลกเกณฑหรอแนวปฏบตทบรษทฯ ไดกาหนดไว
บรษทฯ และบรษทยอยไดใชระบบบรหารการดาเนนงานเพอการควบคม (Control Integrity Management System
หรอ CIMS) เปนเครองมอทสาคญในการบรหารจดการระบบการควบคมภายใน โดยคมอ CIMS จะเปนเครองมอสาคญ
ระดบปฏบตการเพอประเมนความเสยงและหาทางกาหนดวธการควบคมเพอหลกเลยงความเสยงหรอปญหาขอผดพลาดท
อาจจะเกดขน ครอบคลมในทกสวนของงาน ทงดานการปฏบตงาน การเงนหรองานบรหาร รวมไปถงการรายงานความ
ผดปกต ขอบกพรองของการควบคม และประเดนอนอาจขดตอแนวทางการดาเนนธรกจของบรษทฯ ตอฝายบรหาร ทงน ก
เพอทาใหเกดความมนใจวา นโยบาย หลกการและมาตรฐานของระบบการควบคมการจดการ ตลอดจนวธการควบคมภายใน
หนวยงาน ไดถกนาไปประยกตปฏบตใชจรงและยงคงความมประสทธภาพตลอดเวลา
ระบบบรหารการดาเนนงานเพอการควบคมจะครอบคลม 7 หวขอ ไดแก การกากบดแลของฝายบรหาร
(Management, Leadership, Commitment & Accountability) การประเมนความเสยง (Risk Assessment) แนวปฏบตเพอ
จดการความเสยง (Business Procedure Management & Improvement) การสอสารและอบรม (Personnel & Training) การ
จดการเพอนาไปปฏบต (Management of Change) การรายงานและการจดการขอบกพรองของการควบคม (Reporting &
Resolution of Control Weakness) และ การประเมนประสทธภาพของการควบคม (Controls Integrity Assessment) โดยใน
แตละหวขอจะประกอบดวยรายละเอยด 5 หวขอยอยคอ วตถประสงค (Objective) มาตรฐาน (Standards) ขนตอนการปฏบต
(Procedures) ผลทคาดวาจะไดรบ (Expected Results) และ วธการสอบทาน (Verification & Feedback Mechanism)
สาหรบในสวนของขอบเขตอานาจหนาทและอานาจอนมตนน บรษทฯ ไดมการกาหนดเอาไวอยางชดเจนในคมอ
การมอบหมายอานาจหนาท (Delegation of Authority Guide) นอกจากน ทก ๆ หนวยงานของบรษทฯ และบรษทยอย ยงม
คมอการควบคม (Control Catalog) ซงระบรายละเอยดขนตอนตาง ๆ ของการควบคมสาหรบทก ๆระบบงาน (Business
Process) ในระดบปฏบตงาน ตลอดจนวธการทดสอบประสทธภาพของระบบการควบคม การประเมนขอบกพรองของ
ระบบ แผนงานในการแกไขขอบกพรองนน ๆ และผทรบผดชอบ
9.2.2 การตรวจสอบภายในของบรษทฯ
บรษทฯ และบรษทยอยมระบบการตรวจสอบและวดผลประสทธภาพในระบบการควบคมภายในอยางสมาเสมอ
โดยไดรบการตรวจสอบจากผสอบบญชรบอนญาต (External Audit) และการตรวจสอบภายใน (Internal Audit) โดยทมงาน
ผตรวจสอบภายในจากระดบภมภาคของบรษทอน ๆ ในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชนทมความเปนอสระในรอบ
ระยะเวลาทก ๆ 3 ปเปนอยางนอย ทงนขนอยกบระดบความเสยงของแตละหนวยงาน นอกจากน แตละหนวยงานจะมการ
แตงตง ทปรกษาดานการควบคม (Control Advisor) ของหนวยงานเพอใหแนวทางการควบคมและทาการตรวจประเมนการ
ควบคมภายในของหนวยงานกนเอง (Unit Internal Assessment หรอ UIA) ในลกษณะทเปนการตรวจสอบประเมนระบบ
การควบคมภายในของตนเอง (Controls Self Assessment) สาหรบทก ๆ ครงรอบระยะเวลาของการตรวจสอบภายในจาก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 96
ทมผตรวจสอบภายในจากระดบภมภาคดงกลาวขางตน โดยผลของการตรวจประเมนภายในของหนวยงาน และผลของการ
ตรวจสอบโดยทมงานผตรวจสอบภายในบรษทฯ จะมการรายงานอยางเปนทางการตอฝายบรหารของหนวยงานนน เพอ
พจารณาดาเนนการปรบปรงแกไขและตดตามผลความคบหนาของการปฏบตตามขอแนะนาตางๆ ตอไป
ทงน ในการรายงานผลการตรวจสอบดงกลาว นอกจากจะตองมการสงใหแกหวหนาหนวยงานเพอพจารณา
ดาเนนการแกไขแลว บรษทฯ ยงไดกาหนดใหตองมการสงถงผจดการระดบสงขนไป และถงกรรมการผจดการ รวมทงให
สงถงเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบ และผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ (Audit Committee Coordinator) ซง
จะทาหนาทรายงานผลการตรวจสอบดงกลาวตอคณะกรรมการตรวจสอบของบรษทฯ ตอไป ซงในการนบรษทฯ ไดมการ
แตงตงผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบขนมาโดยเฉพาะ ดวยการใหแยกออกมาเปนอสระจากฝายบญช และให
รายงานตรงตอกรรมการผจดการ เพอทาหนาทประสานงานโดยตรงกบคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบเรองการควบคม
ภายในของบรษทฯ และบรษทยอยตาง ๆ ซงแผนภมขางลางนแสดงถงโครงสรางผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ
โดยโครงสรางดงกลาวไดรบความเหนชอบโดยคณะกรรมการตรวจสอบ
เปนการแสดงถง สายการบงคบบญชาทมตอผบรหารภายในบรษทฯ
เปนการแสดงถง สายการรายงานเกยวกบการควบคมภายในทมไปถงคณะกรรมการตรวจสอบ
คณะกรรมการบรษท
กรรมการผจดการ
เลขานการคณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการตรวจสอบ
หนวยงานตาง ๆ
(Business Functions)
ทปรกษาดานการควบคม
ผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบ
(Audit Committee Coordinator)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 97
ทงน ผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบของบรษทฯ นอกจากจะไดรบมอบหมายใหเปนผรบผดชอบในการ
ตดตามดแลระบบการควบคมภายในของบรษทฯ และบรษทยอยตาง ๆ ดวยการรบคาสงโดยตรงจากคณะกรรมการ
ตรวจสอบในเรองทเกยวกบระบบการควบคมภายในของบรษทฯ และบรษทยอยแลว ผประสานงานคณะกรรมการ
ตรวจสอบยงมหนาทในการประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ ของบรษทฯ และบรษทยอย ทมผตรวจสอบภายในจากระดบ
ภมภาค และทปรกษาดานการควบคม (Control Advisor) ซงมประจาอยในทกหนวยงานของบรษทฯ และบรษทยอย รวมทง
มหนาทในการดแลจดใหมการตรวจสอบ ประเมน และตดตามผลของระบบการควบคมภายในใหเปนไปตามแนวปฏบตท
ไดกาหนดไว และทาการรายงานผลการตรวจสอบและประเมนโดยตรงตอคณะกรรมการตรวจสอบ นอกจากน ผ
ประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบยงมหนาทในการดแลแผนการตรวจสอบและประเมนระบบการควบคมภายใน
ประจาปของบรษทฯ และบรษทยอยรวมกบคณะกรรมการตรวจสอบ
และเพอใหการควบคมและตรวจสอบเกยวกบระบบการควบคมภายในของบรษทฯ และบรษทยอยเปนไปอยางม
ประสทธภาพ คณะกรรมการตรวจสอบยงสามารถจะพจารณากาหนดใหผประสานงานคณะกรรมการตรวจสอบดาเนนการ
ใด ๆ เพมเตม รวมถงการจดใหมการตรวจสอบเพมเตมในบางหนวยงาน นอกเหนอไปจากการตรวจประเมนระบบการ
ควบคมภายในทไดจดใหมเปนประจาตามปกตอยแลวอกกได ตามทคณะกรรมการตรวจสอบจะเหนสมควร
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 98
10. รายการระหวางกน
บรษทฯ ในฐานะทเปนหนงในบรษทในเครอเอกซอนโมบลไดเขาทาสญญาตางๆ กบเอกซอนโมบลและบรษทใน
เครอ เพอทบรษทฯ จะไดรบประโยชนและเขาถงความเชยวชาญดานการปฏบตการและบรการสนบสนนอนๆ ของเอกซอน
โมบล โดยทสญญาเหลานเปนประโยชนตอบรษทฯ และมความสาคญตอการดาเนนธรกจของบรษทฯ ตามมาตรฐาน
ของเอกซอนโมบล เงอนไขและขอตกลงในสญญาดงกลาว ตงอยบนพนฐานเดยวกนกบเงอนไขและขอตกลงของคสญญา
รายอนๆ ทเปนบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ทวโลก ทงน บรษทฯ เชอวาสญญาดงกลาว มลกษณะเดยวกน
กบททากบบคคลภายนอก โดยมเงอนไขขอตกลงทางการคาทเปนธรรมและสมเหตสมผล ทงน คณะกรรมการตรวจสอบได
สอบทานสญญาระหวางกนเหลานนแลว
ความจาเปนและความสมเหตสมผลของการเขาทารายการระหวางกน
การทารายการระหวางกนของบรษทฯ ภายใตสญญาตางๆ กบบรษททเกยวของทงหมดในปทผานมา เปนการทา
รายการเพอประโยชนสงสดของบรษทฯ โดยไดรบการตรวจสอบจากผสอบบญชซงเปนสวนหนงของการตรวจสอบงบ
การเงนประจาปของบรษทฯและการสอบทานจากคณะกรรมการตรวจสอบของบรษทฯ ทงน คณะกรรมการตรวจสอบของ
บรษทฯ ไดพจารณาขอมลตาง ๆ ประกอบกน แลวมความเหนวา ธรกรรมเหลานนเกยวของกบการดาเนนธรกจตามปกต และ
เทาเทยมกบธรกรรมททากบบคคลภายนอก (arm’s length basis) และมการเปดเผยขอมลดงกลาวอยางเหมาะสม
มาตรการขนตอนในการอนมตการเขาทารายการระหวางกน
โดยปกตแลวการเขาทาสญญาระหวางกนทงหมดของบรษทฯ ทาขนเพอการดาเนนธรกจปกตของบรษทฯ
ขนตอนการอนมตมความสอดคลองกบแนวทางและกฎระเบยบทเกยวของของคณะกรรมการกากบตลาดทนและตลาด
หลกทรพยแหงประเทศไทย ทงน ในกรณทอาจมความขดแยงทางผลประโยชนเกดขนจากการเขาทาสญญาระหวางกนกบ
บคคลทเปนผถอหน กรรมการ หรอผบรหารของบรษทฯ บคคลทเปนผถอหน กรรมการ หรอผบรหารของบรษทฯ ดงกลาว
จะไมมสวนรวมในการพจารณาอนมตการเขาทาสญญาดงกลาว
อยางไรกตาม เมอวนท 28 สงหาคม 2551 ทประชมคณะกรรมบรษทไดอนมตในหลกการใหบรษทฯ และบรษท
ยอยเขาทารายการทเกยวโยงกนบางประเภทกบกรรมการ ผบรหารและ/หรอบคคลทมความเกยวของ (ตามทไดหรอจะไดให
คานยามไวในพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย) หากธรกรรมเหลานนเปนธรกรรมทเปนขอตกลงทางการคา
ในลกษณะเดยวกบทวญ�ชนจะพงกระทากบคสญญาทวไปในสถานการณเดยวกนดวยอานาจตอรองทางการคาทปราศจาก
อทธพลในการทตนมสถานะเปนกรรมการ ผบรหาร หรอบคคลทมความเกยวของแลวแตกรณ หรอหากธรกรรมเหลานน
เปนธรกรรมทมการคดราคาในราคาทเปนธรรมหรอราคาตลาด หรอหากธรกรรมเหลานนเปนธรกรรมทมการคดราคาใน
ราคาทนหรอราคาทนบวกคาบรการ ตามทตกลงกนไวในสญญาระหวางบรษทฯ กบบรษทในเครอหรอหากราคาอยบน
พนฐานเดยวกนกบราคาทเรยกเกบจากหรอเรยกเกบโดยบรษทในเครอทวโลกสาหรบการใหบรการหรอการซอขายสนคา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 99
ประเภทเดยวกน หรอหากอตราดอกเบยจายทเกดจากเงนกยมระหวางบรษทฯและบรษทในเครออนไดคดตามอตราทเปน
ธรรม (Fair rate) หรออตราตลาด (Market Rate)
นโยบายหรอแนวโนมการทารายการระหวางกนในอนาคต
สาหรบการเขาทาสญญาระหวางบรษทฯ กบบรษททเกยวของทอาจเกดขนในอนาคต บรษทฯ จะปฏบตใหเปนไป
ตามมตของคณะกรรมการบรษทเมอวนท 28 สงหาคม 2551 ตามสาระสาคญขางตน รวมถงตามประกาศคณะกรรมการ
กากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ประกาศคณะกรรมการกากบตลาดทนและประกาศของตลาดหลกทรพยแหงประเทศ
ไทยทมผลใชบงคบ
ภายใตขอกาหนดและเงอนไขขางตน หากบรษทฯ ประสงคจะเขาทาสญญาระหวางกน บรษทฯ จะจดให
คณะกรรมการตรวจสอบของบรษทฯ ทาการสอบทานและใหความเหนเกยวกบสญญาดงกลาว โดยทความเหนของ
คณะกรรมการตรวจสอบจะถกนาเสนอตอคณะกรรมการบรษทหรอผถอหนแลวแตกรณ เพอใหมนใจวาการเขาทาสญญา
ตามทเสนอนนเปนไปเพอประโยชนสงสดของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 100
10.1 มลคาและลกษณะของรายการระหวางกนทบรษทฯ เขาทากบบรษททเกยวของ
สญญาระหวางกนทบรษทฯ เขาทากบบรษททเกยวของ สาหรบรอบปบญชสนสด 31 ธนวาคม 2554 สรปรวมไดดงน
รายการระหวางกนในรอบปบญช 2554
(ลานบาท)
ชอสญญา บรษททเกยวของ ลกษณะของรายการ รายไดจาก
การขาย
รายจายจาก
การซอ
รายไดจาก
การ
ใหบรการ
รายจายจาก
การรบ
บรการ
สนคาและบรการ
สญญาจดหานามนดบ กาซปโตรเลยมเหลว ผลตภณฑและวตถดบ และสารพนฐานสาหรบการผลตผลตภณฑหลอลน (Crude oil, LPG, Products and Feedstock, and Lube Basestock Supply Agreement)
ExxonMobil Asia Pacific Pte.Ltd. (“EMAPPL”)
EMAPPL เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMAPPL จะขายหรอจดหานามนดบสาหรบภมภาคเอเชยแปซฟกใหแกบรษทฯ อกทงจะขายหรอจดหา กาซปโตรเลยมเหลว ผลตภณฑและวตถดบ และสารพนฐานสาหรบการผลตผลตภณฑหลอลน และบรษทฯ จะทาการขายนามนดบ กาซปโตรเลยมเหลว ผลตภณฑและวตถดบ และสารพนฐานสาหรบการผลตผลตภณฑหลอลน ซงบรษทฯ ประสงคจะสงออก ใหกบ EMAPPL
13,487 27,623 สญญาจดหาและรบซอพาราไซลนและสารเบนซนเขมขน (Paraxylene and Benzene concentrate Supply and Offtake Agreement)
EMAPPL บรษทฯ จะทาการขายพาราไซลนและสารเบนซนเขมขนทผลตไดจากโรงงานฯ ของบรษทฯใหกบ EMAPPL
ธรกรรมซอขายผลตภณฑนามนหลอลน (Finished lubes Sale and Purchase Agreement) (spot)
EMAPPL บรษทฯ จะทาการขายหรอซอนามนหลอลนจาก EMAPPL
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 101
ธรกรรมการขายไอซอม เบนซน (Isom Benzene) (spot)
ExxonMobil Chemical Asia Pacific (“EMCAP”*) ซงเปนหนวยงานภายในของ EMAPPL EMCAP เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
บรษทฯ จะขายไอซอม เบนซน ใหแก EMCAP
2,068
สญญาซอขาย (Sale Agreement)
EMCAP EMCAP จะทาการขายเคมภณฑใหแกบรษทฯ ในปรมาณทบรษทฯ ไดมหนงสอแจงตกลงกนในแตละครง
5,909 105 สญญาซอขายพาราไซลน (Paraxylene Sales Agreement)
EMCAP EMCAP จะทาการขายพาราไซลนใหแกบรษทฯ ในปรมาณทบรษทฯ ไดมหนงสอแจงตกลงกนในแตละครง
สญญาจดหานามนดบ ผลตภณฑและวตถดบ (Crude oil, Products and Feedstocks Supply Agreement)
ExxonMobil Sales and Supply (“EMS&S”)
EMS&S เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMS&S จะขายหรอจดหานามนดบ นอกภมภาคเอเชยแปซฟกใหแกบรษทฯ นอกเหนอจากนามนดบ EMS&S จะขายหรอจดหาผลตภณฑและวตถดบใหแกบรษทฯ และบรษทฯ จะทาการขายนามนดบ กาซปโตรเลยมเหลว ผลตภณฑและวตถดบ และสารพนฐานสาหรบการผลตผลตภณฑหลอลน ซงบรษทฯ ประสงคจะสงออก ใหกบ EMS&S
3,483
113,104
สญญาบรการ “ศนยสนบสนนธรกจกรงเทพฯ” (“Bangkok Business Support Center” Master Service Agreement)
ExxonMobil Limited (“EML”)
EML เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน และเปนบรษทยอยของ ExxonMobil International Holdings Inc.
EML จะใหบรการตางๆ ซงรวมถงการใหคาปรกษาเกยวกบการบรหารจดการ การปฏบตการ การจดการ วชาชพ และบรการสนบสนนอนๆ ทเกยวของกบธรกจแตละประเภทและการดาเนนงานของบรษทฯ
1,081
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 102
สญญาบรการสานกงานใหญภมภาค/บรษทในเครอ-ภมภาคเอเชยแปซฟก (Downstream Regional Headquarters/Affiliate Master Service Agreement)
EMAPPL EMAPPL และบรษทฯ จะใหบรการซงกนและกน ในการใหคาปรกษาเกยวกบการบรหารจดการ การปฏบตการ การจดการ วชาชพ และบรการสนบสนนอนๆ ทเกยวของกบธรกจปลายนาของบรษทฯ อาทเชน การตลาดนามนเชอเพลง การกลนน ามน การจดหาสนคา เปนตน
11 767 สญญาบรการสานกงานใหญภมภาค/บรษทในเครอสาหรบธรกจเคมภณฑ (Chemical Regional Headquarters/Affiliate Service Agreement)
EMAPPL EMAPPL และบรษทฯ จะใหบรการซงกนและกน ในการใหคาปรกษาเกยวกบการบรหารจดการ การปฏบตการ การจดการ วชาชพ และบรการสนบสนนอนๆ ทเกยวของกบธรกจเคมภณฑของบรษทฯ อาทเชน บรการดานบญช กฎหมาย ภาษ ทรพยากรบคคล พนทสานกงาน และกจกรรมทเกยวกบเสมยน บรการเครอขายคอมพวเตอร และบรการจดซอจดหา
สญญาบรการ (Master Service Agreement)
ExxonMobil Global Services Company (“EMGSC”)
EMGSC เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนโดยตรง รอยละ 100
EMGSC จะใหบรการใหคาแนะนาและชวยเหลอบรษทฯ เกยวกบ (ก) บรการเทคโนโลยสารสนเทศ (ข) บรการจดซอจดหาในดานตางๆ (ค) บรการอสงหารมทรพยและบรการสงอานวยความสะดวก
45
สญญาการสนบสนนธรกจของเอกซอนโมบล ปโตรเลยม แอนด เคมคอล (ExxonMobil Petroleum & Chemical Master Business Support Agreement)
ExxonMobil Petroleum & Chemical (“EMPC”) EMPC เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMPC จะใหบรการสนบสนนดานตางๆ อาทเชนดานบญช งานธรการ เปนตน ผานทางบคลากรทอยนอกศนยธรกจซงไมไดตงอยในประเทศไทย
3
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 103
สญญาบรการ (EssoAir Service Agreement)
ExxonMobil Aviation International Ltd. (“EMA”)
EMA เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMA จะใหบรการเกยวกบการตลาด ความชวยเหลอทางเทคนคทเหมาะสมตอการดาเนนการเกยวกบธรกจเชอเพลงอากาศยานของบรษทฯ รวมถงการสงเสรมการขายและการใหบรการคาปรกษาอนทเกยวของ
76
สญญาขนสงทางทะเลระหวางบรษทในเครอ (Inter Affiliate Marine Transportation Services Agreement)
Standard Tankers Bahamas Ltd (“STB”)
STB เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
STB จะใหบรการเกยวกบ (ก) กจการเรอขนสงกองกลางและการขนสงนามนดบ ผลตภณฑปโตรเลยม และเคมภณฑ (ข) การเชาเรอและการบรการสนบสนนการขนสง (ค) บรการตรวจสอบเรอ (ง) บรการอนๆ ทเกยวของกบเรอขนสงกองกลาง รวมทงกจกรรมการขนสงทางนาประเภทอนทเกยวกบธรกจของบรษทฯ 1,666 2
สญญาวจยมาตรฐาน (Standard Research Agreement)
ExxonMobil Research and Engineering Company (“EMRE”)
EMRE เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนโดยตรง รอยละ 100
สญญานทาขนโดยมวตถประสงคเพอ (ก) การสรางสรรค การไดมา และการบรหารจดการขอมลทางเทคนค และการคมครองสทธบตรและลขสทธ เพอประโยชนในการประกอบธรกจเกยวกบปโตรเลยมและเคมภณฑ (ข) การเขาถงขอมลทางเทคนค และการใชความคมครองสทธบตรและลขสทธทไดรบสาหรบขอมลทางเทคนคดงกลาว (ค) ความชวยเหลอทางดานวศวกรรมและงานวจยพเศษ และ (ง) การรกษาและบรหารจดการทรพยสนทางปญญาและขอมลทางเทคนคทไดมาหรอเปดเผยตามสญญานเพอประโยชนของบรษทฯ
402(1)
สญญาเชาตวเรงปฏกรยา (Catalyst Lease Agreement)
ExxonMobil Catalyst Technologies LLC (“EMCT”)
EMCT เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMCT ในฐานะผใหเชาจะจดหาและใหบรษทฯ เชาตวเรงปฏกรยา
45
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 104
สญญาอนญาตใหใชสทธในเครองหมายการคาสาหรบผลตภณฑปโตรเลยมคาปลก (Petroleum Retail Products Trademark License Agreement)
Exxon Mobil Corporation (“EMC”)
EMC เปนบรษทแมของบรษทในเครอและบรษทยอยตางๆ ในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
EMC ตกลงใหบรษทฯ มสทธใชเครองหมายการคา ESSO, EXXON และ ESSO Oval สาหรบผลตภณฑคาปลกทขายในประเทศไทย
0 สญญาเฉลยคาใชจายเครองหมายการคา (Trademark Cost Sharing Agreement)
EMC บรษทฯ ตกลงเขาทาสญญานเพอการเฉลยคาใชจายในการรกษา ปรบปรง และพฒนาเครองหมายการคาสาหรบผลตภณฑปโตรเลยมคาปลก นอกเหนอจากเครองหมายการคาทกาหนดในสญญาอนญาตใหใชสทธในเครองหมายการคาสาหรบผลตภณฑปโตรเลยมคาปลก
สญญาบรการตดยอดหนสนระหวางกน (Clearing House Service Agreement)
EMC EMC จะใหบรการ Trade Central Clearing House Sub-Account และ Other Central Clearing House Sub-Account เพออานวยความสะดวกในการตดยอดหนสนระหวางกน เพอการชาระราคาของธรกรรมตางๆ
สญญาบรการ (Service Agreement)
ExxonMobil Hong Kong Limited (“EMHKL”)
EMHKL เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
EMHKL และบรษทฯ จะใหบรการซงกนและกน ในบรการเกยวกบการจดการ วชาชพ และการบรหารเกยวกบการปฏบตการ รวมถงการปรกษาเรองอนทเกยวของกบการดาเนนงานขององคกรโดยรวม
19
สญญาบรการ (Service Agreement)
ExxonMobil Catalyst Services Inc. (“EMCSI”)
EMCSI เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนโดยตรง รอยละ 100
EMCSI จะใหบรการตางๆ ซงรวมถงการจดหาโลหะมคาเพอดาเนนการผลต เพม หรอเปลยนตวเรงปฏกรยาตามประเภทของโลหะ และการดาเนนงานตางๆ ทเกยวกบตวเรงปฏกรยา
1
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 105
สญญาบรการ (Service Agreement)
ExxonMobil Chemical Company (“EMCC”)
EMCC เปนหนวยงานภายในของเอกซอน โมบล คอรปอเรชน
บรษทฯ จะใหบรการตางๆ ทเกยวกบการตลาดในประเทศไทย
3
สญญาขายและใหบรการนามนเชอเพลงทางทะเล
ExxonMobil Marine Limited (“EMML”) and EMAPPL
EMML เปนหนงในบรษทในเครอเอกซอน โมบล คอรปอเรชน ซงถอหนทางออม รอยละ 100
บรษทฯ ขายและสงมอบนามนเชอเพลงทางทะเลและใหบรการตาง ๆ ทเกยวของแก EMML และ EMAPPL
0
รายการอนๆ 27 160 0 187
ยอดรวม (ดหมายเหตประกอบงบการเงน รายการท 33) 19,065 148,462(2) 14 2,733
(1) ในคาใชจายทงหมดทไดจายใหกบ ExxonMobil Research and Engineering Company เปนคาใชจายในการลงทนจานวน 350 ลานบาท (2) จานวนนไมรวมคาบรการทจายใหกบบรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด เปนจานวน 697 ลานบาท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 106
ชอสญญา
บรษททเกยวของ
ลกษณะของรายการ
รายการระหวางกนในรอบปบญช 2554 (ลานบาท)
ยอดเงนก ณ สนงวด
ยอดเงนใหก ณ สน
งวด
ดอกเบยจาย
ดอกเบย รบ
ความชวยเหลอทางการเงน
สญญากยมและฝากเงนแบบเดนสะพด (Loan and Current Account Agreement)
EML บรษทฯ ในฐานะผใหก ตกลงให EML กเงนจานวนไมเกน 3,000 ลานบาท โดย EML จะทาการโอนเงนเขาบญชกระแสรายวน ซงบรษทฯ มสทธเบกเงนดงกลาวมาใชประโยชนได แตตองชาระดอกเบยสาหรบเงนฝากจานวนดงกลาว
176 19 0.1
สญญากยมและฝากเงนแบบเดนสะพด (Loan and Current Account Agreement)
บรษท วสาหกจสงเสรม
อตสาหกรรม จากด
(”IPEL”)
IPEL เปนบรษทในเครอซงผบรหารทานหนงถอหนรอยละ 14
บรษทฯ ในฐานะผใหก ตกลงให IPEL กเงนจานวนไมเกน 500 ลานบาท โดย IPEL จะทาการโอนเงนเขาบญชกระแสรายวน ซงบรษทฯ มสทธเบกเงนดงกลาวมาใชประโยชนได แตตองชาระดอกเบยสาหรบเงนฝากจานวนดงกลาว
65 1
ยอดรวม (ดหมายเหตประกอบงบการเงน รายการท 33) 241(3) 0 20 0.1
(3) จานวนนไดรวมรายการเงนกยมระยะยาวจากบรษทยอย เปนจานวน 65 ลานบาท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 107
11. ฐานะการเงนและผลการดาเนนงาน
11.1 งบการเงนรวม
11.1.1 สรปรายงานการสอบบญช
บรษท ไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส เอบเอเอส จากด (โดยมนางณฐพร พนธอดม ผสอบบญชรบอนญาตเลขท 3430
เปนผสอบบญช) ไดปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองทวไปในประเทศไทย สาหรบงบการเงนรวม
และงบการเงนเฉพาะของบรษทฯ สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 โดยผสอบบญชไดแสดงความเหนอยางไมม
เงอนไขตองบการเงนรวมและงบการเงนเฉพาะของบรษทฯ ทไดตรวจสอบวามความถกตองตามทควรในสาระสาคญตาม
หลกการบญชทรบรองทวไป
11.1.2 คาตอบแทนผสอบบญช
บรษทฯ จายคาตอบแทนจากการสอบบญชใหแกผสอบบญชรบอนญาต บรษทไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส เอบเอ
เอส จากด สาหรบรอบระยะเวลาบญชป 2554 เปนจานวนเงน 4,500,000 บาท
11.1.3 ตารางสรปงบการเงนรวมสาหรบระยะเวลา 3 ปทผานมา
(ก) งบแสดงฐานะทางการเงน
หนวย: ลานบาท
สนทรพย
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
สนทรพยหมนเวยน
เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 1,168 1,303 668
ลกหนการคา-สทธ 4,729 5,270 5,577
เงนใหกยมระยะสนแกกจการทเกยวของกน 0 0 0
สนคาคงเหลอ 18,384 20,711 26,015
สนทรพยหมนเวยนอน 2,091 1,788 2,451
ลกหน – อนๆ 1,008 1,080 720
ลกหนกจการทเกยวของกน 38 1 0
ภาษขอคน 1,045 707 1,731
รวมสนทรพยหมนเวยน 26,372 29,072 34,711
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 108
สนทรพยไมหมนเวยน
ภาษเงนไดรอตดบญช-สทธ 5,365 4,778 2,832
สนทรพยไมมตวตน-สทธ 473 404 342
ทดน อาคารและอปกรณ-สทธ 27,962 30,577 33,412
คาเชาจายลวงหนาและรายจายรอตดบญช 981 759 1,090
สนทรพยไมหมนเวยนอน 862 1,168 1,457
เงนลงทนในบรษทรวม 455 719 1,007
สนทรพยทางการเงนถอไวเผอขาย 291 385 410
สนทรพยไมหมนเวยนอน 116 64 40
รวมสนทรพยไมหมนเวยน 35,643 37,686 39,133
รวมสนทรพย 62,015 66,758 73,844
หนสนและสวนของผถอหน
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
หนสนหมนเวยน
เงนกยม 22,363 11,979 25,207
เจาหนการคาและเจาหนอน 2,844 4,231 3,911
เงนกยมระยะสนจากกจการทเกยวของกน 241 14 176
เจาหนกจการทเกยวของกน 5,622 8,296 5,201
สารองเงนเพอผลประโยชนพนกงาน 311 374 431
รวมหนสนหมนเวยน 31,381 24,894 34,926
หนสนไมหมนเวยน
เงนกยม 5,500 15,750 13,084
สารองเงนเพอผลประโยชนพนกงานระยะยาว 1,019 1,173 1,292
หนสนไมหมนเวยนอน 40 12 3
รวมหนสนไมหมนเวยน 6,559 16,935 14,379
รวมหนสน 37,940 41,829 49,305
สวนของผถอหน
ทนเรอนหน
ทนจดทะเบยน 17,110 17,110 17,110
- หนสามญจานวน 3,467,916,666 หน มลคาหนละ
4.9338 บาท ในงวดป 2552-2554
ทนทออกชาระแลว 17,075 17,075 17,075
- หนสามญจานวน 3,460,858,000 หน มลคาหนละ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 109
4.9338 บาท ในงวดป 2552-2554
สวนเกนมลคาหน 4,032 4,032 4,032
กาไร/(ขาดทน)สะสม
สารองตามกฎหมาย 549 618 653
ยงไมไดจดสรร 2,233 2,952 2,472
สวนเกนจากการตมลคายตธรรม 179 245 300
รวมสวนของผถอหนบรษทใหญ 24,068 24,922 24,532
สวนของผถอหนสวนนอย 7 7 7
รวมสวนของผถอหน 24,075 24,929 24,539
รวมหนสนและสวนของผถอหน 62,015 66,758 73,844
(ข) งบกาไรขาดทนเบดเสรจ
หนวย: ลานบาท
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
รายได
รายไดจากการขาย 162,910 179,305 205,710
ตนทนขาย 151,836 172,434 197,773
กาไรขนตน 11,074 6,871 7,937
คาใชจายในการขายและการบรหาร 4,664 4,723 4,677
กาไรจากการขาย 6,410 2,148 3,260
รายไดอน 59 68 70
กาไรจากการดาเนนงาน 6,469 2,216 3,330
รายไดอนทไมเกยวกบการดาเนนงาน 0 107 73
สวนแบงกาไรในบรษทรวม 262 264 288
กาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนได 6,731 2,587 3,691
ตนทนทางการเงน-สทธ 536 366 753
กาไรกอนภาษเงนได 6,195 2,221 2,938
ภาษเงนได (1,744) (567) (1,997)
กาไรสาหรบป 4,451 1,654 941
สวนทเปนของสวนไดเสยทไมมอานาจควบคม (1) (1) (1)
สวนทเปนของบรษท 4,450 1,653 940
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 110
(ค) งบกระแสเงนสด
หนวย: ลานบาท
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน
กาไรสทธสาหรบป 4,451 1,654 941
รายการปรบปรง:
คาเสอมราคา 1,940 1,953 1,234
คาตดจาหนาย 69 69 63
คาเผอหนสงสยจะสญ (9) 0 (18)
คาเผอการดอยคาเงนลงทนอน 2 0 0
ตดจาหนายเงนลงทนอน 1 0 0
ลดมลคาสนคาคงเหลอเพอแสดงมลคาสทธทจะไดรบ 12 13 185
คาเผอสนคาลาสมย 0 4 0
คาเผอหนสงสยจะสญภาษขอคน 0 20 0
ขาดทน/(กาไร)จากการขายทดน อาคารและอปกรณ 154 (3) 29
สวนแบงกาไรจากบรษทรวม (262) (264) (288)
ตนทนทางการเงน-สทธ 536 366 753
รายไดเงนปนผล (14) (17) (22)
ภาษเงนได 1,744 567 1,997
ขาดทน/(กาไร)ทยงไมรบรจากอตราแลกเปลยนเงนตรา
ตางประเทศสทธ 68 6 (119)
กระแสเงนสดกอนการเปลยนแปลงของเงนทนหมนเวยน 8,692 4,368 4,755
การเปลยนแปลงของเงนทนหมนเวยน
สนทรพยดาเนนงาน (เพมขน) ลดลง
ลกหนการคา (1,162) (540) (287)
ลกหนกจการทเกยวของกน 0 37 1
สนคาคงเหลอ (5,671) (2,345) (5,489)
ภาษขอคน (363) 318 (1,024)
สนทรพยหมนเวยนอน (415) (72) 360
คาเชาจายลวงหนาและรายจายรอตดบญช 353 222 (331)
สนทรพยไมหมนเวยนอน 8 52 25
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 111
หนสนดาเนนงาน เพมขน (ลดลง)
เจาหนการคาและเจาหนอน 748 1,419 (355)
เจาหนกจการทเกยวของกน 2,177 2,669 (2,979)
สารองเงนเพอผลประโยชนพนกงาน 157 217 176
หนสนไมหมนเวยนอน (3) (27) (10)
เงนสด (ใชไป) / รบจาก กจกรรมดาเนนงาน 4,521 6,318 (5,158)
ดอกเบยจาย (579) (477) (981)
ภาษเงนไดจาย (3) (22) (8)
เงนสดสทธ (ใชไป) / รบจาก กจกรรมดาเนนงาน 3,939 5,819 (6,147)
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน
เงนสดรบสทธจากเงนใหกยมระยะสนแกกจการทเกยวของ
กน 194 0 0
เงนสดจายเพอซอทดน อาคารและอปกรณ (2,915) (4,554) (3,989)
เงนปนผลรบ 14 17 22
ดอกเบยรบ 10 13 9
เงนสดรบจากการขายทดน อาคารและอปกรณ และ
สนทรพยไมมตวตน 17 67 131
เงนสดสทธ (ใชไป) / รบจาก กจกรรมลงทน (2,680) (4,457) (3,827)
กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน
เงนสดรบสทธจากการเพมทน 0 0 0
เงนสดรบ (จายคน) สทธจากเงนกยม (150) (13,115) 10,506
เงนสดรบ (จายคน) สทธจากเงนกยมระยะสนจากกจการท
เกยวของกน 241 (227) 162
เงนสดรบจากเงนกยมระยะยาวเพมเตม 0 13,000 84
เงนปนผลจายใหแกผถอหนของบรษท (865) (865) (1,384)
เงนปนผลจายใหแกผถอหนสวนนอย (1) (1) (1)
เงนสดสทธ (ใชไป) / รบจาก กจกรรมจดหาเงน (775) (1,208) 9,367
เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด และเงนเบกเกนบญช
เพมขน /(ลดลง) สทธ 484 154 (607)
เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด และเงนเบกเกนบญชตนป 636 1,120 1,274
เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด และเงนเบกเกนบญช
ปลายป 1,120 1,274 667
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 112
11.1.4 ตารางแสดงอตราสวนทางการเงนทสาคญ
หนวย
ปสนสดวนท 31 ธนวาคม
2552 2553 2554
อตราสวนสภาพคลอง (Liquidity Ratio)
อตราสวนสภาพคลอง เทา 0.8 1.2 1.0
อตราสวนสภาพคลองหมนเรว เทา 0.2 0.3 0.2
อตราสวนสภาพคลองกระแสเงนสด (1) เทา 0.1 0.2 (0.2)
อตราสวนหมนเวยนลกหนการคา เทา 38.8 35.5 38.6
ระยะเวลาเกบหนเฉลย วน 9.3 10.1 9.3
อตราสวนหมนเวยนสนคาคงเหลอ เทา 9.8 8.8 8.5
ระยะเวลาขายสนคาเฉลย วน 36.9 40.8 42.5
อตราสวนหมนเวยนเจาหนการคา เทา 21.8 16.4 18.3
ระยะเวลาชาระหน วน 16.5 21.9 19.7
Cash Cycle วน 29.7 29.0 32.1
อตราสวนแสดงความสามารถในการหากาไร (Profitability
Ratio)
อตรากาไรขนตน รอยละ 6.8 3.8 3.8
อตรากาไรจากการดาเนนงาน (2) รอยละ 3.9 1.2 1.2
อตรากาไรอน (3) (4) รอยละ 0.0 0.0 0.0
อตราสวนเงนสดตอการทากาไร (1) (2) รอยละ 70.5 293.1 (158.5)
อตราสวนกาไรสทธ (3) รอยละ 2.7 0.9 0.5
อตราผลตอบแทนผถอหน รอยละ 20.0 6.7 3.7
อตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงาน (Efficiency
Ratio)
อตราผลตอบแทนจากสนทรพย รอยละ 7.6 2.6 1.3
อตราผลตอบแทนจากสนทรพยถาวร (5) รอยละ 23.2 12.3 6.8
อตราการหมนของสนทรพย (3) เทา 2.8 2.8 2.9
อตราสวนวเคราะหนโยบายทางการเงน (Financial Policy Ratio)
อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน เทา 1.6 1.7 2.0
อตราสวนหนสนทมภาระดอกเบยตอสวนของผถอหน เทา 1.2 1.1 1.6
อตราสวนความสามารถชาระดอกเบย เทา 11.6 18.1 (4.2)
อตราสวนความสามารถชาระภาระผกพน (Cash basis)(1) (6) (7) เทา 1.0 0.3 1.2
อตราการจายเงนปนผลตอกาไรสทธ (8) รอยละ 0.2 0.5 1.5
(1) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงานกอนหกดอกเบยจาย
(2) กาไรจากการดาเนนงานคานวนจากกาไรขนตนหกดวยคาใชจายในการขาย การบรหาร และคาตอบแทนผบรหาร
(3) รายไดรวมไมรวมถงรายไดอนทมไดเกดจากการดาเนนงาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 113
(4) รายไดอนคานวนโดยไมนบรวมรายไดอนทมไดมาจากการดาเนนงาน
(5) สนทรพยถาวรคานวนจากทดน อาคารและอปกรณ สทธ
(6) ภาระผกพนจากการชาระหนคานวนโดยไมหกสวนทมาจากการจดหาเงนกใหมและการเพมทนใหมเพอทดแทนเงนก เดม
จงทาใหอตราสวนความสามารถชาระภาระผกพนลดลงอยางมากในป 2553
(7) ภาระผกพนจากการชาระหนรวมรายการดอกเบยจาย
11.1.5 ผลการดาเนนงานในป 2554
ธรกจการกลนนามนปโตรเลยมและปโตรเคม
ในการกลนน ามนปโตรเลยมและผลตผลตภณฑปโตรเคมนน บรษทฯ ใชหลกเศรษฐศาสตรการกลนและความ
ตองการของตลาดมากาหนดระดบการผลต บรษทฯ ดาเนนธรกจปโตรเลยมและปโตรเคมอยางครบวงจร ทาใหบรษทฯ
ไดรบประโยชนจากความสามารถในการปรบปรมาณและสดสวนการผลตใหอยในระดบทเหมาะสม และเพมสดสวน
ผลตภณฑทมมลคาสง ตลอดจนสามารถบรหารคาใชจายในการผลตไดอยางมประสทธภาพ
ในป 2554 บรษทฯ มปรมาณน ามนดบและวตถดบทนาเขากลนโดยเฉลยอยท 108,000 บารเรลตอวน ซงตากวา
กาลงการผลตของโรงกลน สบเนองมาจากการหยดดาเนนการกลนตามแผนในชวงปลายป 2554 โดยคาการกลนในป 2554
กยงคงไมสงเนองจากราคาน ามนดบทสงขนจากวกฤตประเทศลเบย ตลอดจนผลกระทบจากการควบคมราคาจาหนายกาซ
ปโตรเลยมเหลวโดยรฐบาล ถงแมวาราคากาซปโตรเลยมเหลวจะปรบตวสงขนจากป 2553 กตาม แตราคาควบคมยงตากวา
ราคาตลาดในตางประเทศอยมาก
ในป 2553 คณะกรรมการบรษทไดอนมตโครงการปรบปรงคณภาพน ามน ซงการดาเนนงานกอสรางเสรจสาเรจ
ตามตารางเวลาและงบประมาณตามแผนทตงเอาไว ตรงตามมาตรฐานและกอนเวลาทรฐบาลกาหนดภายในวนท 1 มกราคม
2555
ในสวนของธรกจปโตรเคม บรษทฯ ผลตพาราไซลนรวมทงสน 315,000 ตนในป 2554 ซงเทากบ ป 2553 รายได
จากการขายพาราไซลนในป 2554 เพมขนมากกวาราคาวตถดบทสงขน สงผลใหกาไรขนตนของพาราไซลนเพมขนจากปท
ผานมา ทงน บรษทฯ ยงคงปรบระดบการผลตพาราไซลนตามหลกเศรษฐศาสตรการกลนเพอใหไดรบประโยชนรวมสงสด
ซงสอดคลองกบกลยทธของบรษทฯ ในการสรางผลกาไรใหไดสงสดโดยอาศยการดาเนนธรกจแบบครบวงจร
การรกษาสวนตางของผลตภณฑในแตละชนดกยงเปนสงททาทายในป 2554 และเพอลดผลกระทบดงกลาว บรษท
ฯ จงยงคงมงมนทจะเพมผลกาไร ดวยการเพมผลตผลของผลตภณฑทมมลคาสงใหมากขน และลดตนทนวตถดบลง
โดยเฉพาะอยางยงการใชน ามนดบทกลนยากซงมราคาถกกวา และการใชเทคโนโลยตางๆ มาชวยเพมประสทธภาพในการ
ผลต ตลอดจนการปรบปรงวธการปฏบตงานเพอลดคาใชจายในการผลต ภายใตโปรแกรม “Self-help” ซงบรษทฯ ได
ประโยชนจากการเปนบรษทในเครอเอกซอนโมบล ดงน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 114
น ามนดบและวตถดบทกลนยาก: บรษทฯ เลอกใชน ามนดบและวตถดบทกลนยากซงมราคาถกกวา
วตถดบทวไปในตลาด เพราะตองใชกระบวนการกลนทยากกวาวตถดบทวไป อกทงยงกลนน ามนดบ
จากแหลงใหมๆ ทมราคาถก และมผซอไมมากนกเนองจากยงมความไมแนใจในคณสมบตของ
น ามนดบ ปรมาณของวตถดบดงกลาวคดเปนประมาณรอยละ 26 ของปรมาณน ามนดบทนาเขากลน
ทงหมดในป 2554 โดยบรษทฯ ไดรบการสนบสนนในการจดหาวตถดบดงกลาวจากเครอขายการกลน
และการจดหานามนดบของเอกซอนโมบลทวโลก
เทคโนโลยเฉพาะของเอกซอนโมบล: บรษทฯ ใชเทคโนโลยลาสดหลายอยางของเอกซอนโมบลใน
โครงการปรบปรงคณภาพนามน รวมถง สแกนไฟเนอร (SCANfiner) เพอลดปรมาณกามะถนในนามน
เบนซน และผนงทใชแยกหอกลนเปนหองๆ (Divided Wall Column) เพอประหยดพลงงานสาหรบหอก
ลนแยกสารเบนซน (Benzene Heart-cut unit) อกทงบรษทฯ ยงใชเทคโนโลยในการบรหารจดการ
โมเลกลของนามนดบ (Molecule Management Technology) อนทนสมยและมลกษณะพเศษเฉพาะตว
ของเอกซอนโมบล ซงทาใหสามารถวเคราะหลกษณะและคณสมบตของวตถดบแตละชนด แลวนาไป
ประเมนผลการผลตไดในทนททวตถดบถกปอนเขากระบวนการกลน ทาใหบรษทฯ สามารถจดหาและ
เลอกสรรน ามนดบในราคาทเหมาะสมซงมคณสมบตทจะไดนาไปผลตเปนผลตภณฑทมมลคาสงตางๆ
ได นอกจากน บรษทฯ ไดนาเทคโนโลยการปอนวตถดบ (Feed Injection Technology) ของเอกซอนโม
บล มาชวยเพมความสามารถของหนวยเปลยนสภาพโมเลกล (Cracking unit) ในการแปลงสภาพ
ผลตภณฑน ามนชนดหนกใหเปนผลตภณฑน ามนทมมลคาสงขน รวมทงเปนวตถดบสาหรบโรงงานอะ
โรเมตกส
โครงการปรบปรงวธการปฏบตงานภายใตโปรแกรม “Self-Help”: บรษทฯ สบสานโครงการดงกลาว
และนาความรทไดจากเครอขายเอกซอนโมบลมาปรบปรงวธการปฏบตงานของบรษทฯ อยางตอเนอง
โดยเฉพาะอยางยงในสวนทเกยวกบการใชวตถดบทหลากหลาย กระบวนการจดการน ามนดบทคดคน
ขนใหม การยกระดบคณภาพผลตภณฑ การปรบสดสวนผลผลตของผลตภณฑ และการใชเทคโนโลย
อนทนสมย โดยทผานมา บรษทฯ ประสบความสาเรจในการนาเทคโนโลยชนสงในการวดประสทธภาพ
ของเครองแลกเปลยนความรอนซงชวยลดเวลาการตรวจสอบและการซอมบารง รวมถงการคดคนนา
วธการใหมๆ มาใชในการบรหารจดการการใชพลงงานไอน า เชนการปรบปรงเทคโนโลยในการกาจด
น าและกนไอน ารวไหล อนเปนผลทาใหการใชพลงงานเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชน
สงสด
ในเรองคลงจายนามน บรษทฯ ยงคงพฒนา และปรบปรงวธการบรหารจดการภายในคลงนามน เพอเพมประสทธภาพ
ของการปฏบตงาน และลดคาใชจาย รวมถงการนาถงนามนทไมไดใชมาปรบใชสาหรบนามนเบนซน 91 ชนดตางๆ เพมเตม
ในคลงนามนลาปาง และการปรบเปลยนการเตมนามนหลงถงแทนการเตมใตถงรถบรรทกนามนทคลงนามนศรราชา ซง
ชวยประหยดเวลาและกกเกบไอนามนไดดยงขน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 115
ธรกจการตลาด
บรษทฯ จาหนายผลตภณฑน ามนปโตรเลยมผานชองทางการจาหนายตางๆ ทงการคาปลก พาณชยกรรม และการ
สงออก โดยคานงถงมลคารวมสงสดทจะไดรบ
สถานบรการนามนเอสโซถอเปนชองทางการจาหนายผลตภณฑนามนเชอเพลงของบรษทฯ ทมนคง โดยอาศยขอ
ไดเปรยบทางดานการจดสง ตลอดจนปฏบตการดานตางๆ ชวยใหธรกจปโตรเลยมของบรษทฯ สามารถดารงอยไดอยาง
เขมแขงในสภาวะทอตสาหกรรมมความผนผวนและการแขงขนสง สาหรบป 2554 บรษทฯ มยอดจาหนายของธรกจคาปลก
รอยละ 42 ของยอดจาหนายรวม มสถานบรการนามน ณ สนปจานวน 524 แหง โดยมยอดจาหนายภายในประเทศเพมขน
ประมาณรอยละ 16 * และคงตาแหนงเปนอนดบ 2 ของธรกจคาปลกในประเทศ
บรษทฯ มงเพมผลกาไรและพฒนาคณภาพของสถานบรการนามนภายใตแนวคดการลงทนอยางคมคาอยอยางตอเนอง
และการทบรษทฯ ประสบความสาเรจในการเพมยอดขาย เปนผลเนองมาจากความหลากหลายของผลตภณฑทมมาก
เพยงพอและตรงกบความตองการของลกคา การปรบปรงอปกรณและรปลกษณผานโครงการปรบปรงภาพลกษณของสถาน
บรการนามนทบรษทฯ ไดเลอกสรรไว โดยไดปรบปรงทงหมด 48 สถานบรการในป 2554 อกทงความมประสทธภาพของ
แผนงานสงเสรมการขาย ตลอดจนการปรบปรงลานใหบรการเตมนามน บรเวณโดยรอบ และหองนาในสถานบรการอก
หลายแหงทวประเทศ
นอกเหนอจากรายไดหลกจากการจาหนายนามนของสถานบรการนามนแลว บรษทฯ ยงมงสรางรายไดเสรมอนๆ เชน
รายไดจากรานสะดวกซอ “ไทเกอรมารท” และบรการเปลยนถายนามนเครอง โดยมการจดกจกรรมสงเสรมการขายเปน
ประจาทกเดอนเพอเพมทางเลอกและอานวยความสะดวกใหแกลกคา นอกจากนน บรษทฯ ยงใหความสาคญและหาโอกาส
รวมมอกบพนธมตรทางธรกจ เชน รานเทสโก โลตส เอกซเพรส (Tesco Lotus Express) ศนยบรการซอมรถบ-ควก (B-
Quik) ศนยบรการลางรถวซารด (Wizard Car Wash) และรานกาแฟราบกา (Rabika Coffee) เพอเสรมกาไรใหกบสถาน
บรการนามน อกทงยงเปนการเพมพนคณภาพการบรการและความพงพอใจใหแกลกคาดวย
บรษทฯ มงมนสรางความเปนเลศในการปฏบตงาน โดยในชวงภาวะวกฤตการณนาทวมทเกดขนในหลายพนททว
ประเทศไทย บรษทฯ ยงคงรกษามาตรฐานดานความปลอดภยทดเยยมในการปฏบตงานทงของสถานบรการนามนและ
บคลากร จดการแกไขปญหาตางๆ ไดทนเหตการณ และสามารถเปดใหบรการไดอยางรวดเรว
ทางดานธรกจพาณชยกรรม ซงประกอบดวยการจาหนายใน 3 ภาคธรกจ ไดแก ภาคอตสาหกรรม การบน และการ
เดนเรอ มยอดจาหนายในป 2554 รอยละ 45 ของยอดจาหนายรวม บรษทฯ มงพฒนาปรบปรงประสทธภาพของเครอขาย
การจาหนายอยางตอเนอง และมความยดหยนในการปรบแผนการขายประสานระหวางทกภาคสวนธรกจของบรษทฯ ตาม
สภาพการเปลยนแปลงของตลาดและการผลต นอกเหนอจากโครงการสงเสรมความเปนมออาชพของพนกงานการตลาด
และการวางแผนการขายโดยใชราคาเปนเครองมอในการบรหารสดสวนยอดขายของผลตภณฑแตละชนดใหไดมลคารวม
สงสดแลว บรษทฯ ยงไดนาเครองมอทางการตลาดอนๆ มาชวยวเคราะหความตองการของลกคา เพอตอบสนองความ
ตองการของลกคาอยางมประสทธภาพ สงผลใหยอดขายเพมขน นอกจากน บรษทฯ ยงมงรกษาความมวนยในการใหสนเชอ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 116
และบรหารจดการสนเชออยางเหมาะสม โดยแมวาสภาวะการตลาดจะมการแขงขนสงและสภาพทางเศรษฐกจจะทาใหการ
ประกอบธรกจเปนไปดวยความยากลาบาก แตบรษทฯ กสามารถลดระดบหนเสยและหนทเกนกาหนดชาระลงได
สาหรบยอดจาหนายทเหลออกรอยละ 13 ของยอดจาหนายผลตภณฑปโตรเลยม เปนการสงออกไปยงภมภาคเอเชย
แปซฟกเปนสวนมาก
ป 2554 ยงคงเปนปทโดดเดนสาหรบธรกจนามนหลอลน ดวยการจดกจกรรมสงเสรมการขายและการตลาดรปแบบ
ใหมๆ ซงทาใหยอดจาหนายนามนหลอลนโมบล 1 (Mobil 1) ซงเปนผลตภณฑหลอลนสงเคราะหชนนาของโลกสงเปน
ประวตการณ นอกจากน บรษทฯ ยงประสบความสาเรจในการขยาย “โมบล 1 เซนเตอร” เพอใหบรการเปลยนถาย
นามนเครองทมมาตรฐานสง ถง 160 แหง โดยเพมขนจากปทแลว 60 แหง สวนผลตภณฑหลอลนอนๆ จะจาหนายโดยตรง
ไปยงลกคารายใหญ เชน โตโยตา พอรช แคตเตอรพลลาร และ บ-ควก
สาหรบธรกจผลตภณฑอะโรเมตกสซงประกอบดวยพาราไซลนและเบนซนเปนหลก บรษทฯ มการจาหนายใหลกคา
เชงพาณชยภายในประเทศมากกวารอยละ 89 สวนเคมภณฑอนๆ ซงไดแก สารทาละลาย (solvent) และพลาสตกไซเซอร
(plasticizer) นน บรษทฯ จาหนายใหลกคาเชงพาณชยภายในประเทศทงหมด
* ทมา: กรมธรกจพลงงาน
ความปลอดภยและการควบคมคณภาพ
บรษทฯ ไดปลกฝงใหความปลอดภยเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคกรในทกระดบงาน บรษทฯ นาระบบบรหารการ
ปฏบตงานใหมความปลอดภย (Operations Integrity Management System) มาใชเพอใหการปฏบตงานและพนกงานโดยรวม
มความปลอดภย ในสวนของความปลอดภยสวนบคคลนน บรษทฯใชระบบการปองกนความสญเสยในการปฏบตงาน
(Loss Prevention System) ซงเปนแนวทางทเนนในเรองพฤตกรรม ตลอดจนการเสรมสรางความปลอดภยในสถานท การใช
เครองมออปกรณ และ ความสามารถของพนกงาน ถงแมวา แนวทางตางๆทบรษทฯ ใชสาหรบความปลอดภย และอาชวอ
นามยจะใหผลลพธทด แตบรษทฯ ยงคงมงมนทจะพฒนาปรบปรงเพอทาใหสถานปฏบตงานนอกอาคารทกแหงของบรษท
ฯ ปลอดจากอบตเหต และมสภาพแวดลอมในการทางานทไมมใครไดรบบาดเจบ (Nobody Gets Hurt) อนเปนเปาหมาย
รวมกนของทกคน
หนงในปจจยสความสาเรจเพอบรรลเปาหมายดงกลาว คอการสงเสรมใหพนกงานทกคนสามารถทกทวงขนไดหากพบ
เหนพฤตกรรมเสยงผานทางโปรแกรม “เพอนชวยเพอน” โดยพนกงานจะเขาไปชแนะเพอนพนกงานคนอนเมอพบเหนวา
เพอนพนกงานอาจไมมความปลอดภยระหวางการทางาน และพนกงานกจะยอมรบขอแนะนาของเพอนพนกงานเพอใหการ
ทางานปลอดภย ทงนเหตการณนนอาจเกดขนในสานกงานทางาน (เชน ขอใหเพอนพนกงานทยกของทงสองมอหยดเดนลง
บนได) หรอ ในสถานทกลางแจง (เชน รถยกทเสยสมดล ) ไมวาจะเปนกรณใดกตาม บรษทฯ กจะมนใจไดวาพนกงานได
เอาใจใสดแลความปลอดภยของตนเองและเพอนรวมงาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 117
บรษทฯ มระบบการควบคมคณภาพของผลตภณฑอยางเขมงวดทกขนตอน นบตงแตกระบวนการผลตทโรงกลนจนถง
ผบรโภค ทกๆ เทยวของผลตภณฑทถกลาเลยงออกจากโรงกลน มการตรวจรบรองคณภาพวาเปนไปตามเกณฑมาตรฐานท
กาหนด และมการตดตามตรวจสอบคณภาพอยางใกลชดของผลตภณฑวายงคงเกณฑมาตรฐาน และยงมทมตรวจสอบ
คณภาพผลตภณฑเคลอนทซงจะหมนเวยนดแลและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑหมนเวยนตามสถานบรการนามนของ
บรษทฯ เพอใหมนใจวาผลตภณฑทบรษทฯ จาหนายใหแกผบรโภค มคณภาพตามเกณฑมาตรฐานทกาหนดเหมอนกนทว
ประเทศ
ความใสใจสงแวดลอม
บรษทฯ มการทบทวนอยางสมาเสมอ เพอใหมนใจวาการดาเนนงานของบรษทฯ เปนไปตามกฏหมาย ขอบงคบ
มาตรฐาน ตลอดจนนโยบายของบรษทฯ ทเกยวกบสงแวดลอม บรษทฯ มการกาหนดวธการและมาตรการหลายประการเพอ
ควบคมมลพษและบรหารจดการผลกระทบตอสงแวดลอมอนเนองมาจากการปลอยของเสย โดยบรษทฯ ไดนาเทคโนโลย
อนทนสมยของเอกซอนโมบลมาประยกตเพอประหยดการใชทรพยากรและลดการปลอยของเสยในโรงกลนน ามนของ
บรษท ฯ ดงตวอยางตอไปน
เครองกาเนดไฟฟากงหนกาซ 3 เครอง ไดถกออกแบบใหปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และกาซ
ไนโตรเจนในระดบทตาเมอเปรยบเทยบกบเครองกาเนดไฟฟาแบบดงเดม
หนวยผลตน าจดจากน าทะเล และหนวยกรองน าระบบการกรองแบบดดซมยอนกลบ สามารถกรองเอา
นาจดทใชแลวนากลบมาใชใหม ซงชวยลดปรมาณการใชทรพยากรนาจากธรรมชาตลง
ระบบการจดการพลงงาน (Global Energy Management System) ชวยใหใชพลงงานของบรษทฯ อยางม
ประสทธภาพ และชวยประเมนหาสวนทสามารถปรบปรงการใชพลงงานใหมประสทธภาพมากยงขน
บรษทฯ ไดตดตงและใชหนวยควบคมไอระเหยนามน (Vapor Recovery Unit) ณ คลงจายนามน เพอชวยปองกน
ไอระเหยของนามนทจะออกสบรรยากาศ และนากลบมาแปรสภาพเปนนามนสาเรจรป
ธรกรรมการเงน
บรษทฯ มแหลงเงนทนหลายทาง และมสภาพคลองทางการเงนทมนคง โดย ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ
และบรษทยอยมวงเงนสนเชอแบบไมผกพนกบสถาบนการเงนทงในประเทศและตางประเทศ รวมทงบรษทในเครอเอก
ซอนโมบล ซงยงไมไดเบกใชเปนจานวนทงสน 69 พนลานบาท นอกจากน บรษทฯ ไดรบการอนมตจากสานกงาน
คณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) สาหรบโครงการเสนอขายตวแลกเงนระยะสนอาย 2 ปครง
ใหมในวงเงนเดมท 12 พนลานบาท ตอนกลงทนประเภทสถาบน นกลงทนรายใหญ และประชาชนทวไป หลงจากการ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 118
อนมตครงกอนไดหมดอายไปเมอเดอนพฤศจกายน ป 2554 โดยโครงการนไดรบการจดอนดบเครดตจากบรษทฟทชเรตตง
ในอนดบ F-1 (Tha) และอนดบเครดตองคกร A+ จากบรษททรสเรตตง จากด
บรษทฯ ไดร-ไฟแนนซเงนกระยะยาว 5 พนลานบาท ซงมกาหนดชาระคนในป 2556 โดยบรษทฯ ไดออกตว
สญญาใชเงนขายลดจานวนเดยวกนซงมกาหนดชาระคนในป 2557
บคลากรคณภาพ
บรษทฯ เชอวาบคลากรทมความสามารถ และทมเทในการทางานเปนองคประกอบหลกทนาบรษทฯ ไปส
ความสาเรจ ระบบการพฒนาบคลากรของบรษทฯ เปนระบบทเชอมโยงการประเมนผลงาน การใหผลตอบแทน และการ
พฒนาบคคลไวในระบบเดยวกน ทงนเพอใหแนใจวาพนกงานทมความสามารถ ทางานอยางทมเทและพรอมทจะไดรบการ
สนบสนน จะไดรบการพฒนาศกยภาพอยางตอเนอง นอกจากน บรษทฯ ยงมงมนทจะคงไวซงความหลากหลายของ
บคลากร และเสรมสรางบรรยากาศทเออตอการทางาน โดยเปดโอกาสใหพนกงานสามารถขอรบคาปรกษาและแสดงความ
คดเหนไดโดยเสร เพอสรางความไววางใจ และแสดงถงการปฏบตตอทกคนอยางเทาเทยมกน
บรษทฯ พถพถนในการคดเลอกคนทมความรความสามารถเขามาทางาน และมงมนในการพฒนาบคลากรโดยการ
มอบหมายงานเพอพฒนาการเรยนรจากประสบการณการทางาน และใหพนกงานไดรบการฝกอบรมเพอการเรยนรอยางม
เปาหมาย บรษทฯ ถอเปนความรบผดชอบรวมกนกบพนกงานในการทจะตองทบทวนแผนความกาวหนาในงานอาชพของ
พนกงานอยางสมาเสมอ บรษทฯ มเปาหมายทจะพฒนาใหพนกงานมศกยภาพของความเปนมออาชพและความเปนผนา
สงสดในอตสาหกรรม ทงน บรษทฯ ไดรบประโยชนจากเครอขายเอกซอนโมบลทวโลก ในการสงพนกงานเขารวมการ
ฝกอบรมดานตางๆ รวมถงการคดเลอกพนกงานบางคน ใหมโอกาสไปทางานกบบรษทในเครอเอกซอนโมบลใน
ตางประเทศ เพอเพมพนประสบการณและทกษะในการทางาน นอกจากน บรษทฯ ยงมสวสดการใหการสนบสนนพนกงาน
ทตองการศกษาตออกดวย
บรษทฯ ใหความสาคญกบการพฒนาบคลากรเปนอยางมาก และมกระบวนการและระบบการพฒนาบคลากรท
สอดคลองกบเปาหมายเพอใหพนกงานทางานกบบรษทฯในระยะยาว โดยมการเลอนตาแหนงจากบคคลภายใน และ
กาหนดใหผจดการและผบงคบบญชามหนาทรบผดชอบในการเสรมสรางบรรยากาศการทางานทเออตอการพฒนาคณภาพ
และความเปนมออาชพของพนกงานอยางตอเนอง นบเปนวฒนธรรมองคกรททาใหวางใจไดวา ผลงานของพนกงานแตละ
คนและของทม จะเปนทรบรและไดรบผลตอบแทนอยางเหมาะสม
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 119
11.1.6 คาอธบายและวเคราะหงบการเงนและผลการดาเนนงาน
ผลประกอบการตามงบการเงนรวมสาหรบป 2554
งบกาไร-ขาดทน 2554 2553
(ลานบาท)
รายไดจากการขาย 205,710 179,305
กาไรจากการขาย
ธรกจการกลนน ามนและจดจาหนายนามน
ธรกจปโตรเคม
3,260
2,275
985
2,148
2,200
(52)
กาไรขนตนกอนดอกเบย ภาษ และคาเสอมราคาและคาตด
จาหนาย (EBITDA)
4,557 4,170
ตนทนทางการเงน-สทธ (753) (366)
ภาษเงนได (1,997) (567)
กาไรสาหรบป 941 1,654
กาไรตอหนปรบปรง* (บาทตอหน) 0.3 0.5
คานวณจากจานวนหนสามญ ณ ปจจบน 3,461 ลานหน
บรษทฯ มรายไดจากการขายในป 2554 เพมขนรอยละ 15 จากป 2553 เปนผลมาจากราคาผลตภณฑโดยรวมเฉลย
เพมขน แมวาปรมาณขายผลตภณฑลดลง บรษทฯ มกาไรจากการขายเปนจานวน 3,260 ลานบาท ในป 2554 เพมขนจาก
2,148 ลานบาท ในป 2553 เนองมาจากผลกาไรจากสตอกน ามนทเพมขน คาการกลนของอตสาหกรรมปรบตวดขน และ
สวนตางราคาพาราไซลนทเพมขน แมวาจะมผลกระทบจากการหยดดาเนนการกลนเพอการซอมบารงตามแผนในครงป
หลง ป 2554 คาการกลนโดยรวมอยท 5.0 ดอลลารตอบารเรล เพมขนจากท 3.7 ดอลลารตอบารเรลในป 2553 ใน
ขณะเดยวกนสภาวะอตสาหกรรมพาราไซลนทดขน สงผลใหกาไรขนตนของพาราไซลนเพมขนเปน 167 ดอลลารตอตนจาก
ท 56 ดอลลารตอตนในป 2553 อนง บรษทฯ มคาใชจายในการขายและการบรหารลดลง 46 ลานบาทในป 2554
กาไรขนตนกอนดอกเบยจาย ภาษ และคาเสอมราคาและคาตดจาหนาย (EBITDA) มจานวน 4,557 ลานบาท เทยบ
กบ 4,170 ลานบาทในป 2553
บรษทฯ มตนทนทางการเงนในป 2554 เพมขนจานวน 387 ลานบาท จากป 2553 โดยเปนผลมาจากอตราดอกเบย
และเงนกยมทเพมขน
คาใชจายภาษเงนไดในป 2554 มจานวน 1,997 ลานบาท โดยรวมคาใชจายภาษเงนไดสทธจานวน 1,202 ลานบาท
จากการวดมลคาใหมทางบญชสนทรพยและหนสนจากภาษเงนไดรอการตดบญชทเกยวของ ซงเปนผลจากการเปลยนแปลง
อตราภาษเงนไดทประกาศเปนกฎหมาย โดยเปลยนอตราภาษเงนไดเดมรอยละ 30 เปนรอยละ 23 สาหรบป 2555 และ
เปลยนเปนรอยละ 20 สาหรบป 2556 เปนตนไป
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 120
บรษทฯ มกาไรสทธ 941 ลานบาท (กาไร 0.3 บาทตอหน) เปรยบเทยบกบกาไรสทธ 1,654 ลานบาท (กาไร 0.5
บาทตอหน) ในป 2553
ราคานามนดบดไบและผลตภณฑปโตรเลยม (ดอลลาร/บารเรล)
ทมา: สานกขาวรอยเตอร
ปจจยทสงผลกระทบตอกาไรสทธในป 2554
ราคาผลตภณฑปโตรเลยมและคาการกลนในป 2554
ปจจยหลกตอการเปลยนแปลงกาไรสทธ
ระหวางป 2554 และ ป 2553
• ราคาผลตภณฑในป 2554 ไดปรบตวเพมขนเปน
สดสวนทมากกวาราคานามนดบในชวงเดยวกน
เปนผลใหคาการกลนอตสาหกรรมโดยรวมสงขน
• ราคานามนดบและราคาผลตภณฑในป 2554
เพมขนสงกวาราคาทเพมในป 2553 สงผลใหกาไร
จากสตอกนามน และคาการกลนดขน
• คาการกลนและสวนตางพาราไซลนทดขน รวมถง
การกาไรจากสตอกนามนทเพมขน
• ผลกระทบจากการหยดการผลตเพอซอมบารงตาม
แผนและตอเชอมระบบของโครงการปรบปรง
คณภาพนามน สงผลใหปรมาณการกลนลดลง
คาใชจายในการซอมบารงและคาใชจายอน ๆ
เกยวกบโครงการดงกลาวเพมขน อกทงคาใชจาย
เกยวกบพลงงานกเพมขนในชวงเรมการผลตใหม
และอนๆ
• ผลกระทบครงเดยวจากการลดอตราภาษเงนได
งบแสดงฐานะการเงน 2554 2553
(ลานบาท)
รวมสนทรพย 73,844 66,758
รวมหนสน 49,305 41,829
รวมสวนของผถอหน 24,539 24,929
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 121
บรษทฯ มสนทรพยรวมเพมขน 7,086 ลานบาทในป 2554 สนทรพยหมนเวยนทเพมขน 5,639 ลานบาทสวนใหญ
โดยหลกเนองมาจากบรษทฯ มยอดสนคาคงเหลอสงขน จากการทน ามนดบและผลตภณฑมราคา ณ สนปสงขน และยอด
ภาษขอคนทสงขน แมวามยอดเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดลดลงกตาม
สาหรบสนทรพยไมหมนเวยนทเพมขน 1,447 ลานบาท เปนเพราะการลงทนทโรงกลนในโครงการปรบปรง
คณภาพน ามนเปนจานวนเงนทมากกวาภาษเงนไดรอตดบญชทลดลง เนองจากการตดจายและการวดมลคาใหมตามอตรา
ภาษเงนไดทลดลง
บรษทฯ มหนสนรวมเพมขน 7,476 ลานบาท โดยหลกมาจากยอดเงนกยมเพมขน ในขณะทยอดเจาหนการคาลดลง
ทงนปรมาณการซอนามนดบทลดลงเนองจากโรงกลนนามนศรราชาหยดดาเนนการกลนเพอการซอมบารงตามแผน ณ สน
ป 2554 บรษทฯ มยอดเงนกยมรวม 38,467 ลานบาท เมอเทยบกบป 2553 ทจานวน 27,743 ลานบาท ในป 2554 บรษทฯ ม
ยอดเงนกยมระยะสน 25,383 ลานบาท และยอดเงนกยมระยะยาว 13,084 ลานบาท สาหรบยอดเงนกยมระยะสนนนไดรวม
ยอดตวแลกเงน 6,312 ลานบาท และยอดเงนกยมระยะสนระหวางกน 176 ลานบาทเขาไวดวย สาหรบป 2554 บรษทฯ มการ
ดาเนนการทางการเงนทสาคญคอ การร-ไฟแนนซเงนกระยะยาว 5,000 ลานบาท ซงมกาหนดชาระคนในป 2556 โดยบรษท
ฯ ไดออกตวสญญาใชเงนขายลดจานวนเดยวกนซงมกาหนดชาระคนในป 2557 และไดรบการอนมตโครงการตวสญญาใช
เงนระยะส นอาย 2 ป ครงใหมจากสานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) หลงจากการ
อนมตครงกอนไดหมดอายไปเมอเดอนพฤศจกายน ป 2554
สวนของผถอหนลดลงเปนจานวน 390 ลานบาท เปนผลมาจากการจายเงนปนผลเพมเตมสาหรบป 2553 และการ
จายเงนปนผลระหวางกาลป 2554 ทงสนจานวน 1,384 ลานบาททจายในไตรมาส 2 และ 3 ป 2554 ตามลาดบ ซงเปนจานวน
เงนทมากกวากาไรสาหรบป 2554
งบกระแสเงนสด 2554 2553
(ลานบาท)
เงนสด(ใชไปใน)/ รบจากกจกรรมดาเนนงาน (5,158) 6,318
- เงนสดสทธ(ใชไปใน)/ รบจากกจกรรมดาเนนงาน
(หกดอกเบยและภาษเงนได)
(6,147) 5,820
เงนสดสทธใชไปในกจกรรมลงทน (3,827) (4,457)
เงนสดสทธไดมาจาก/(ใชไปใน)กจกรรมจดหาเงน 9,367 (1,208)
เงนสดสทธ(ลดลง)/ เพมขน (607) 154
บรษทฯ มกระแสเงนสดใชไปในกจกรรมดาเนนงาน 5,158 ลานบาท บรษทฯ ใชเงนสดสทธไปในกจกรรมลงทน
3,827 ลานบาท ซงสวนใหญเปนคาใชจายลงทนเบองตนสาหรบโครงการปรบปรงคณภาพนามนทเสรจภายในป 2554 ให
ไดมาตรฐานยโร 4 ตามทรฐบาลกาหนด สาหรบเงนสดสทธไดมาจากกจกรรมจดหาเงน 9,367 ลานบาทนน รวมถงการ
จายเงนปนผลเปนจานวน 1,384 ลานบาทภายในป 2554 ดงนน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 บรษทฯ มยอดเงนสดสทธลดลง
เปนจานวน 607 ลานบาท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 1 หนา 122
12. ขอมลอนทเกยวของ
- ไมม -
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
สวนท 2 หนา 1
สวนท 2
การรบรองความถกตองของขอมล
บรษทฯ ไดสอบทานขอมลในแบบแสดงรายการขอมลประจาปฉบบนแลว ดวยความระมดระวง บรษทฯ ขอ
รบรองวา ขอมลดงกลาวถกตองครบถวน ไมเปนเทจ ไมทาใหผอนสาคญผด หรอไมขาดขอมลทควรตองแจงในสาระสาคญ
นอกจากนบรษทฯ ขอรบรองวา
(1) งบการเงนและขอมลทางการเงนทสรปมาในแบบแสดงรายการขอมลประจาปไดแสดงขอมลอยางถกตอง
ครบถวนในสาระสาคญเกยวกบฐานะการเงน ผลการดาเนนงาน และกระแสเงนสดของบรษทฯและบรษทยอยแลว
(2) บรษทฯ ไดจดใหมระบบการเปดเผยขอมลทด เพอใหแนใจวาบรษทฯไดเปดเผยขอมลในสวนทเปน
สาระสาคญทงของบรษทฯและบรษทยอยอยางถกตองครบถวนแลว รวมทงควบคมดแลใหมการปฏบตตามระบบดงกลาว
(3) บรษทฯ ไดจดใหมระบบการควบคมภายในทด และควบคมดแลใหมการปฏบตตามระบบดงกลาว และ
บรษทฯ ไดแจงขอมลการประเมนระบบการควบคมภายใน ณ วนท 21 กมภาพนธ 2555 ตอผสอบบญชและกรรมการ
ตรวจสอบของบรษทฯแลว ซงครอบคลมถงขอบกพรองและการเปลยนแปลงทสาคญของระบบการควบคมภายใน รวมทง
การกระทาทมชอบทอาจมผลกระทบตอการจดทารายงานทางการเงนของบรษทฯและบรษทยอย
ในการน เพอเปนหลกฐานวาเอกสารทงหมดเปนเอกสารชดเดยวกนกบท บรษทฯ ไดรบรองความถกตองแลว
บรษทฯ ไดมอบหมายให นางราตรมณ ภาษผล หรอ นายชย แจงศรกล หรอ นายชาญ อทธถาวร หรอ นางสาวสมนต อราม
เรองสกล เปนผลงลายมอชอกากบเอกสารนไวทกหนาดวย หากเอกสารใดไมมลายมอชอของ นางราตรมณ ภาษผล หรอ
นายชย แจงศรกล หรอ นายชาญ อทธถาวร หรอ นางสาวสมนต อรามเรองสกล กากบไว บรษทฯ จะถอวาไมใชขอมลท
บรษทฯ ไดรบรองความถกตองของขอมลแลวดงกลาวขางตน
ชอ ตาแหนง ลายมอชอ
นายซ จอหน อทนส ประธานกรรมการและกรรมการผจดการ
ชอ ตาแหนง ลายมอชอ
ผรบมอบอานาจ นางราตรมณ ภาษผล กรรมการและผจดการการเงน
และภาษ
ผรบมอบอานาจ นายชย แจงศรกล ผจดการบญช
ผรบมอบอานาจ นายชาญ อทธถาวร ผจดการนกลงทนสมพนธ
ผรบมอบอานาจ นางสาวสมนต อรามเรองสกล นกลงทนสมพนธ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 1
เอกสารแนบ 1
รายละเอยดเกยวกบกรรมการ ผบรหารและผมอานาจควบคมของบรษท
1. รายละเอยดเกยวกบกรรมการของบรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
1. นายซ จอหน อทนส
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
47 บรหารธรกจมหาบณฑต
ดานการเงน มหาวทยาลย
คอรเนอรจ เมลลอน มลรฐ
เพนซลวาเนย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
- - 2554 – ปจจบน
2549 – 2554
2546 – 2549
ประธาน
กรรมการและ
กรรมการ
ผจดการ
ผจดการการเงน ธรกจตนนา
ทปรกษาอาวโส
ฝายพฒนาการ
วางแผนและ
ธรกจ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน),
บรษท เอกซอนโมบล จากด
และ บรษทโมบล เอนเทอรไพร
ซส (ประเทศไทย) จากด
บรษท เอกซอนโมบล เอก
ปอเรชน ประเทศสหรฐอเมรกา
เอกซอนโมบล เคมคอล
ประเทศสหรฐอเมรกา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 2
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2. นายมารค เอล นอรธคท
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
49 วศวกรรมศาสตรบณฑต
สาขาวชาวศวกรรมเคม
มหาวทยาลยเทกซสเทค
ประเทศสหรฐอเมรกา
- - 2551 – ปจจบน
2549 – 2551
2547 – 2549
2544 – 2547
กรรมการ และ
ผจดการโรงกลน
ผบรหาร
โครงการและ
วางแผนการกลน
ผจดการการผลต
ระดบโลก
ผจดการแผนก
ปฏบตการกลน
โรงกลนน ามนเอสโซศรราชา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอกซอนโมบล รไฟนง
แอนดซพพลาย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
บรษท เอกซอนโมบล ลบร
แคนท แอนด สเปเชยลต
ประเทศสหรฐอเมรกา
โรงกลนน ามนบาตน รจ บรษท
เอกซอนโมบล รไฟนงแอนด
ซพพลาย ประเทศสหรฐอเมรกา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 3
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
3. นายมงคลนมตร เออเชดกล
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
54 วศวกรรมศาสตร
มหาบณฑต สาขา
วศวกรรมเครองกล
มหาวทยาลยซนซนเนต
ประเทศสหรฐอเมรกา /
หลกสตร Director
Accreditation Program
(DAP) สมาคมสงเสรม
สถาบนกรรมการบรษท
ไทย
- - 2550 – ปจจบน
2549 – 2552
2546 – 2548
กรรมการ
กรรมการ
ประเมนผลงาน
และผจดการฝาย
กจกรรมองคกร
และรฐกจ
สมพนธ
ผจดการฝาย
ประชาสมพนธ
ผจดการ
ประสานงานโรง
กลน
ฝายกจกรรมองคกรและรฐกจ
สมพนธ บรษท
เอสโซ (ประเทศไทย) จากด
(มหาชน)
ฝายประชาสมพนธ บรษท
เอกซอนโมบล จากด
โรงกลนน ามนเอสโซศรราชา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 4
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
4. นายยอดพงศ สตธรรม
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
44 บรหารธรกจมหาบณฑต
สาขาการจดการทวไป
มหาวทยาลยซแอทเตล
แปซฟก ประเทศ
สหรฐอเมรกา/ หลกสตร
Director Accreditation
Program (DAP) สมาคม
สงเสรมสถาบนกรรมการ
บรษทไทย
- - 2553 – ปจจบน
2553 - ปจจบน
2552 - 2553
กรรมการและ
ผจดการ
การตลาดขาย
ปลก
ประธาน
กรรมการและ
กรรมการ
ผจดการ
ผจดการ
ศนยบรการงาน
ปฏบตการ
ภาคพนเอเชย
แปซฟก
การตลาดขาย
ปลก
ฝายการตลาดผลตภณฑ
เชอเพลง/บรษท เอสโซ
(ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
บรษท วสาหกจสงเสรม
อตสาหกรรม จากด, บรษท รวม
พฒนาอตสาหกจ จากด และ
บรษท เพซเซตเตอร เอนเตอร
ไพรเซส จากด
บรษท เอกซอนโมบล จากด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 5
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2550 – 2552
2549 - 2550
หวหนาผ
ประสานงาน
โครงการ ฝาย
สนบสนน
การตลาดขาย
ปลกภาคพน
เอเชยแปซฟก
หวหนาสวน
วเคราะหการเชา
ฝายสนบสนน
การตลาดขาย
ปลกภาคพน
เอเชยแปซฟก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 6
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
5. นายอดศกด แจงกมลกลชย
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
48
วศวกรรมศาสตรดษฎ
บณฑต
มหาวทยาลยทลซา
ประเทศสหรฐอเมรกา /
หลกสตร Director
Accreditation Program
(DAP) สมาคมสงเสรม
สถาบนกรรมการบรษท
ไทย
- - 2549 – ปจจบน
2548 – 2549
2546 – 2548
2544 - 2546
กรรมการและ
ผจดการฝาย
ปฏบตการกลน
ผจดการแผนก
ปฏบตการกลน
ผจดการแผนก
เทคนค
ทปรกษาระดบ
ภาคพนเอเชย
แปซฟกดาน
ธรกจการกลน
โรงกลนน ามนเอสโซศรราชา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
โรงกลนน ามนเบยทาวน
บรษท เอกซอนโมบล
รไฟนงแอนดซพพลาย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
โรงกลนน ามนเบยทาวน
บรษท เอกซอนโมบล
รไฟนงแอนดซพพลาย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
บรษท เอกซอนโมบล
รไฟนงแอนดซพพลาย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 7
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
6. นายสมเจตน สายฝน
(กรรมการผมอานาจลงนาม)
54 วศวกรรมศาสตร
มหาบณฑต สาขาอตสา
หการและบรหารสถาบน
วทยาลยแหงเอเชย /
หลกสตร Director
Accreditation Program
(DAP) สมาคมสงเสรม
สถาบนกรรมการบรษท
ไทย
- - 2550 – ปจจบน
2548 – 2550
2545 – 2548
กรรมการและ
ผจดการฝายขาย
เคมภณฑ
ผชาระบญช
กรรมการ และ
ผจดการฝายขาย
ผลตภณฑ
ของเหลว
ผจดการฝายเคม
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอกซอนโมบล เคม
(ประเทศไทย) จากด
บรษท เอกซอนโมบล เคม
(ประเทศไทย) จากด
โรงกลนน ามนเอสโซศรราชา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 8
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
7. นายครจต นาครทรรพ 56 วศวกรรมศาสตรดษฎ
บณฑต สาขาวศวกรรม
ปโตรเลยม มหาวทยาลยรฐ
โอกลาโฮมา ประเทศ
สหรฐอเมรกา / หลกสตร
Director Accreditation
Program (DAP) สมาคม
สงเสรมสถาบนกรรมการ
บรษทไทย
- - 2550 – ปจจบน
2551 - ปจจบน
2551 – 2553
2549 – 2551
2549
2547 – 2549
กรรมการอสระ
รอง
ปลดกระทรวง
พลงงาน
อธบดกรม
เชอเพลงธรรมชาต
รองปลดกระทรวง
รองอธบดกรม
เชอเพลงธรรมชาต
ผอานวยการสานก
ความรวมมอ
ระหวางประเทศ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
กระทรวงพลงงาน
กระทรวงพลงงาน
กระทรวงพลงงาน
กระทรวงพลงงาน
กระทรวงพลงงาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 9
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2543 – 2547
หวหนาเจาหนาท
ฝายบรหารองคกร
รวมไทย-มาเลเซย
ณ กรง
กวลาลมเปอร
กระทรวงอตสาหกรรม
8. นายวฒนา จนทรศร 65 วศวกรรมศาสตร
มหาบณฑต สาขาวศวกรรม
เคม สถาบนเทคโนโลย
อลลนอยส ชคาโก ประเทศ
สหรฐอเมรกา / หลกสตร
Director Accreditation
Program (DAP) สมาคม
สงเสรมสถาบนกรรมการ
บรษทไทย
- - 2550 – ปจจบน
2549 – 2550
2547 – 2549
2540 – 2547
กรรมการ และ
กรรมการ
ประเมนผลงาน
ทปรกษาธรกจ
การกลน ภาคพน
เอเซยแปซฟก
ทปรกษาธรกจ
การกลน ภาคพน
เอเซยแปซฟก
ผจดการโรงกลน
ศรราชา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอกซอนโมบล จากด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 10
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
9. นายสมภพ อมาตยกล 71 ดษฎบณฑตกตตมศกด
สาขาพาณชยศาสตรและ
การบญช
มหาวทยาลยธรรมศาสตร /
ดษฎบณฑตกตตมศกด
สาขาบรหารธรกจ
สถาบนบณฑตพฒนบรหาร
ศาสตร / หลกสตรการ
จดการระหวางประเทศ
มหาวทยาลยโคลมเบย
ประเทศสหรฐอเมรกา /
หลกสตร Director
Accreditation Program
(DAP) สมาคมสงเสรม
สถาบนกรรมการบรษท
ไทย
0.0001 - 2550 – ปจจบน
ปจจบน
ปจจบน
ปจจบน
ปจจบน
ปจจบน
กรรมการอสระ
และประธาน
กรรมการ
ตรวจสอบ
รองประธาน
กรรมการและ
ประธานกรรมการ
ตรวจสอบ
กรรมการ
กรรมการ
กรรมการและ
กรรมการตรวจสอบ
รองประธาน
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษทสหยเนยน จากด
(มหาชน)
คณะกรรมการขาราชการพล
เรอน (ก.พ.)
คณะกรรมการพฒนาระบบ
ราชการ (ก.พ.ร.)
บรษทในตลาดหลกทรพยแหง
ประเทศไทย 3 แหง
หอการคาไทย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 11
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
กอนป 2546 รฐมนตรชวยวา
การกระทรวง
ประธาน
ประธาน
ผจดการใหญ
กระทรวงอตสาหกรรม
ธนาคารศรนคร จากด (มหาชน)
การรถไฟแหงประเทศไทย
บรษท ไอบเอม ประเทศไทย
จากด
10. นายสมทธ เทยมประเสรฐ 72 วทยาศาสตรมหาบณฑต
สาขาวศวกรรมอตสาหการ
และการจดการ
มหาวทยาลยรฐโอกลาโฮมา
ประเทศสหรฐอเมรกา /
หลกสตร Director
Certification Program
(DCP) / หลกสตร Finance
for Non-Finance Director
(FN) สมาคมสงเสรม
สถาบนกรรมการบรษท
- - 2550 – ปจจบน
2548 – 2550
กรรมการอสระ
ประธาน
คณะกรรมการ
ประเมนผลงาน
และกรรมการ
ตรวจสอบ
ทปรกษา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เบทาโกร อโกรกรป
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 12
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
ไทย
2544 – 2546 รองผจดการใหญ
บรหารสายงาน
ปฏบตการ
บรษท อตสาหกรรมปโตรเคม
กลไทย จากด (มหาชน)
11. นางวธน พรรณเชษฐ 74 บญชมหาบณฑต
มหาวทยาลยอลาบามา
ประเทศสหรฐอเมรกา /
ผสอบบญชรบอนญาต /
หลกสตร Director
Certification Program
(DCP ) / หลกสตร Audit
Committee Program (ACP)
/ หลกสตร DCP Refresher
สมาคมสงเสรมสถาบน
กรรมการบรษทไทย
- - 2550 – ปจจบน
ปจจบน
กรรมการอสระ
และกรรมการ
ตรวจสอบ
กรรมการกากบ
ธรกจในเครอ
กรรมการอสระ
และกรรมการ
ตรวจสอบ
กรรมการอสระ
และกรรมการ
ตรวจสอบ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท ผลตไฟฟา จากด
(มหาชน)
บรษทหลกทรพยพฒนสน
จากด (มหาชน)
บรษท ไทยโพลอะครลค จากด
(มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 13
ชอ-สกล / ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวางกรรมการ
และผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2550 – 2552
2546 – 2549
2542 – 2548
กรรมการ
ผทรงคณวฒ
สาขาการเงนและ
บญช
กรรมการอสระ
และกรรมการ
ตรวจสอบ
กรรมการประกน
คณภาพหลกสตร
กรรมการอสระ
และกรรมการ
ตรวจสอบ
สานกงานคณะกรรมการ
ขาราชการพลเรอน
บรษท ผลตไฟฟา จากด
(มหาชน)
คณะพาณชยศาสตรและการ
บญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย
บรษท เดลตาอเลคโทรนคส
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 14
2. รายละเอยดเกยวกบผบรหารของบรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
ชอ-สกล/ ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวาง
ผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
1. นางราตรมณ ภาษผล 44 บรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยแหงวอชงตน
ประเทศสหรฐอเมรกา
0.0003 - 2552 – ปจจบน
2547 – ปจจบน
2550 – 2552
2545 – 2547
ผจดการการเงน
และภาษ
ผจดการการเงน
ผจดการการเงน
ผชวยผจดการ
การเงน
ฝายการเงนและฝายภาษ /
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
ฝายการเงน / บรษท เอกซอน
โมบล จากด
ฝายการเงน / บรษท เอสโซ
(ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
ฝายการเงน / บรษท เอกซอน
โมบล จากด
*ไดรบการแตงเปนกรรมการแทนนางพรธดา บญสา โดยมผลตงแตวนท 22 กมภาพนธ 2555
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 15
ชอ-สกล/ ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวาง
ผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2. นายชย แจงศรกล 54 บรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยธรรมศาสตร
- - 2550 – ปจจบน
2550 - ปจจบน
2550 - ปจจบน
2548 – 2550
2545 – 2548
ผจดการบญช
ผจดการบญช
กรรมการ
ผจดการควบคม
และบญชกลม
ผลตภณฑหลอ
ลนภาคพนเอเชย
แปซฟก
ผจดการฝายการ
บญชการเงน
ฝายบญช / บรษท เอสโซ
(ประเทศไทย) จากด (มหาชน)
ฝายบญช / บรษท เอกซอน
โมบล จากด
บรษท ทอสงปโตรเลยมไทย
จากด
ฝายบญช / บรษท เอกซอน
โมบล เอเชยแปซฟก ประเทศ
สงคโปร
ฝายบญช / บรษท เอกซอน
โมบล จากด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 16
ชอ-สกล/ ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวาง
ผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
3. นายแดเนยล ตน ชน ก
41 วศวกรรมศาสตรบณฑต
สาขาเครองกล มหาวทยาลย
นานยาง เทคโนโลจคอล
ประเทศสงคโปร
- - 2554 – ปจจบน
2552 – 2554
2549 - 2552
ผจดการ
ผลตภณฑหลอ
ลน
ผจดการการ
กาหนดราคา
ภาคพนเอเชย
แปซฟก
ผจดการการ
วางแผน ภาคพน
เอเชยแปซฟก
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอกซอนโมบล เอเชย
แปซฟก ประเทศสงคโปร
บรษท เอกซอนโมบล เอเชย
แปซฟก ประเทศสงคโปร
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 17
ชอ-สกล/ ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวาง
ผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
4. นายชาญณรงค เจนจตมน 57 บรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยธรรมศาสตร
- - ปจจบน
2547 – 2550
2543 – 2550
ผจดการฝายขาย
อตสาหกรรม
และขายสง
กรรมการ
ผจดการฝายขาย
อตสาหกรรมและ
พาณชยกรรม
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
5. นายชาญ อทธถาวร
43 บรหารธรกจมหาบณฑต
(ดานการเงนและการจดการ
ขอมล) มหาวทยาลยมนนส
โซตา ประเทศ
สหรฐอเมรกา
- - 2553 – ปจจบน
2551 – 2553
ผจดการฝายนก
ลงทนสมพนธ
กรรมการ
ผจดการฝายบญช
การเงนธรกจเคม
ฝายบรการงาน
บญช
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอกซอนโมบล จากด
บรษท เอกซอนโมบล จากด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 18
ชอ-สกล/ ตาแหนง
อาย
(ป)
คณวฒทางการศกษา
สดสวนการถอ
หนในบรษท
(%)
ความสมพนธ
ทางครอบครว
ระหวาง
ผบรหาร
ประสบการณทางานในระยะ 5 ปยอนหลง
ชวงเวลา ตาแหนง ชอหนวยงาน/บรษท/ประเภท
ธรกจ
2549 – 2551
2549 – 2549
2547 – 2549
ทปรกษา
วเคราะหผลกาไร
ดานการกลนและ
จดหาลาเลยง
ปโตรเลยม สวน
วเคราะหและ
รายงานธรกจ
ทปรกษาดานการ
ปฏบตงาน ฝาย
วเคราะหและ
รายงานธรกจ
ผจดการฝายบญช
บรษท เอกซอนโมบลการตลาด
ประเทศสหรฐอเมรกา
บรษท เอกซอนโมบล จากด
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย)
จากด (มหาชน)
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 1 หนา 19
รายชอบรษท
รายชอ
บรษทฯ บรษทยอย บรษทท
เกยวของ
1 2 3 4 5 6
1. นายซ จอหน อทนส* x, /, // x, /
2. นายมารค เอล นอรธคท* /, //
3. นายมงคลนมตร เออเชดกล* /, //
4. นายยอดพงศ สตธรรม * /, // x, / x, / x, /
5. นายอดศกด แจงกมลกลชย* /, //
6. นายสมเจตน สายฝน* /, //
7. นายครจต นาครทรรพ /
8. นายวฒนา จนทรศร /
9. นายสมภพ อมาตยกล /
10. นายสมทธ เทยมประเสรฐ /
11. นางวธน พรรณเชษฐ /
12. นายชาญณรงค เจนจตมน //
13. นายชย แจงศรกล // /
14. นางราตรมณ ภาษผล //
15. นายแดเนยล ตน ชน ก //
16. นายชาญ อทธถาวร //
1. บรษท โมบล เอนเทอรไพรซส (ประเทศไทย) จากด 2. บรษท วสาหกจสงเสรมอตสาหกรรม จากด 3. บรษท รวมพฒนาอตสาหกจ จากด 4. บรษท เพซเซตเตอร เอนเตอรไพรเซส จากด 5. บรษท ไทยซ-เซนเตอร จากด 6. บรษท ทอสงปโตรเลยมไทย จากด
หมายเหต / = กรรมการ // = ผบรหาร x = ประธานกรรมการ * = กรรมการผมอานาจลงนามของบรษทฯ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 2 หนา 1
เอกสารแนบ 2
รายละเอยดเกยวกบกรรมการของบรษทยอย
- ไมม -
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 1
เอกสารแนบ 3
อภธานศพท
บารเรล (barrel หรอ bbl) บารเรล (1 บารเรล = 158.984 ลตร)
บทเมน (bitumen) นามนสาเรจรปชนดหนก ซงปกตใชสาหรบเทลาดและกอสรางถนน
ไบโอดเซล (biodiesel) เชอเพลงจากแหลงทดแทนตามธรรมชาต เชน น ามนพชและไขมนสตวทง
ของใหมและทใชแลว สาหรบใชกบเครองยนตดเซล ไบโอดเซลมคณสมบต
ทางกายภาพคลายกบเชอเพลงดเซลทไดจากปโตรเลยม แตมคณสมบตท
ดกวาในดานสงแวดลอม
นามนดบทยากตอกระบวนการกลน
(challenged crude)
น ามนดบทมคณสมบตหนงหรอหลายอยาง ซงในขณะทกลนจาเปนตองม
การควบคม ปรบปรงคณภาพหรอจดการเปนพเศษเพอใหมนใจถงคณภาพ
ของผลตภณฑ เสถยรภาพของการดาเนนงาน ความปลอดภยในการกลน
นามน รวมถงสขอนามยและสงแวดลอม และเสถยรภาพทางดานโลหะวทยา
ของอปกรณในโรงกลนน ามน คณสมบตทสาคญซงเกยวของกบน ามนดบท
ยากตอกระบวนการกลนไดแก คาความเปนกรด (total acid number หรอ
TAN) ความหนดและปรมาณของโลหะ กามะถน ไนโตรเจน และเกลอ
โรงกลนน ามนแบบคอมเพลกซ (complex
refinery)
โรงกลนนามนทมกระบวนการผลต (หนวยแปลงหรอเพมคณภาพนามน) ซง
สามารถปรบปรงคณภาพของผลตภณฑไฮโดรคารบอนทมมลคาตากวา
รวมถงนามนดบทยากตอกระบวนการกลน ใหเปนผลตภณฑทมมลคาสงกวา
ได โดยประเภทของหนวยกลนเปนตวบงชระดบความซบซอนของโรงกลน
นามน
คอนเดนเซท (condensate)
ของเหลวซงกอตวขนเมอไอนามนเยนตวลง
หนวยเพมออกเทนดวยตวเรงปฏกรยา
(continuous catalyst regeneration reformer
หรอ CCR)
หนวยกลนน ามนซงเปลยนโครงสรางโมเลกลของสารประกอบน ามน
เบนซนทมคาออกเทนตาใหเปนสารประกอบนามนเบนซนทมคาออกเทนสง
ขนโดยใชอปกรณฟนฟตวเรงปฏกรยาในระหวางกระบวนการกลน (online
catalyst regeneration facility)
หนวยเพมคณภาพนามน (conversion unit
หรอ upgrading unit)
หนวยผลตซงทาการเปลยนแปลงทางเคมของโครงสรางของโมเลกล
ไฮโดรคารบอนทมมลคาตา ใหเปนโมเลกลไฮโดรคารบอนทมมลคาสงกวา
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 2
เดทเวทตน (deadweight ton หรอ dwt)
จานวนของสนคา เชอเพลง น า เสบยงและลกเรอทเรอบรรทกนามนสามารถ
บรรทกไดเมอทาการบรรทกเตมท
นามนดเซล (diesel) คาทใชเรยกน ามนเชอเพลงซงใชในเครองยนตดเซล (เครองยนตทจดระเบด
ดวยการอด)
ผลตภณฑจากหอกลน (distillate fuels) นามนเชอเพลงอากาศยาน นามนกาด นามนดเซล และนามนเพอการทาความ
รอน (domestic heating oil)
ดชนชวดประสทธภาพการใชพลงงาน
(energy intensity index)
หนวยวดประสทธภาพการใชพลงงานของ Solomon Associates เปนอตรา
ของการใชพลงงานทแทจรง และมาตรฐานการใชพลงงานของโรงกลน
นามนของ Solomon Associates สาหรบโรงกลนน ามน ซงคดคานวณโดยใช
วธการของ Solomon Associates
ราคาเทยบเทาราคาสงออก (export parity) เปนคาศพททใชอธบายถงวธการในการกาหนดราคาขายของผลตภณฑ
ปโตรเลยมทสงออก โดยอางองกบราคาตลาดจรในสงคโปร (Singapore
sport market price) ของผลตภณฑทเกยวของซงประกาศใน MOPS บวก
สวนเพมหรอหกสวนลด ซงขนอยกบสภาพตลาด และการเจรจาตอรองกบผ
ซอ
นามนดบจากตะวนออกไกล (Far East
crude)
น ามนดบนาเขาจากประเทศในภมภาคตะวนออกไกล เชน อนโดนเซย
เวยดนาม ไทย มาเลเซย บรไน จน ออสเตรเลย และรสเซย
วตถดบ (feedstocks) สารประกอบไฮโดรคารบอน เชน น ามนดบ และกากน ามนนาเขา ทใช
ปอนเขาหนวยผลตและ/หรอผสมกบผลตภณฑทไดจากการกลน (refined
products)
หนวยแปรสภาพนามนหนกใหเปนนามน
เบาโดยการแปรสภาพโมเลกล (fluidized
catalytic cracking unit หรอ FCCU)
หนวยกลนนามนซงจะทาการยอยสลายโมเลกลขนาดใหญของนามนหนกให
เปนโมเลกลขนาดเลกลงโดยการใชความรอน และใชตวเรงปฏกรยาเปนตว
ชวย
กระบวนการกลนแยกสวน (fractionation) กระบวนการแยกน ามนดบออกเปนสารประกอบหรอสวนตาง ๆ ซงแตละ
สวนมจดเดอดทตางกน ดวยการใหความรอนกบน ามนดบทอณหภมหนง
และสงไปยงหอกลนแยกสวน
นามนเตา (fuel oil) สวนของผลผลตทออกมาจากสวนลางของหอกลนน ามนดบ ซงเปนน ามนท
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 3
โดยทวไปจะใชเปนน ามนเตา นอกจากนยงมการนามาใชเปนแหลงพลงงาน
หลกของเครองกาเนดไฟฟาอยางแพรหลายดวย
แกสโซฮอล (gasohol) สวนผสมของนามนเบนซนรอยละ 90 และเอทานอลรอยละ 10 แกสโซฮอล
มคณสมบตทางออกเทน หรอการกนกระตก (antiknock) สงกวาน ามน
เบนซน และเผาไหมไดสมบรณกวา จงทาใหมการปลอยสารมลพษออกมา
นอยกวา
คาการกลน (gross refining margin)
มลค าของการผลต หกดวยตนทนของวตถ ดบ ทนา เขากลนและค า
สาธารณปโภคทซอมาใช ทงน คาการกลนทใชในอตสาหกรรมกลนน ามน
โดยทวไปอาจแตกตางไปจากวธทบรษทฯ ใชในการคานวณคาการกลนของ
บรษทฯ
นามนชนดหนก (heavy oil) น ามนดบชนดหนกทยงคงเหลออยภายหลงจากทน ามนเตาและไฮโดร-
คารบอนซงเบากวาถงจดเดอดในกระบวนการกลนน ามนแลว น ามนชนด
หนกใชสาหรบผลตไฟฟา นามนเชอเพลงเรอ และใชในอตสาหกรรมตาง ๆ
นามนสาเรจรปชนดหนก (heavy products)
นามนเตา กากนามนดบและบทเมน
กระบวนการกาจดกามะถนในนามนโดย
ใชไฮโดรเจนรวม (hydrodesulfurizer หรอ
HDS)
หนวยกลนน ามนททาการกาจดกามะถนจากน ามนเบนซนและน ามนดเซล
โดยใชตวเรงปฏกรยาและไฮโดรเจนรวม
กระบวนการกาจดกามะถนในนามนโดย
ใชไฮโดรเจนรวม (hydrotreating)
กระบวนการกาจดกามะถนและสารปนเปอนอน ๆ เชน ไนโตรเจนและ
ออกซเจน จากน ามนเบนซนและน ามนดเซลโดยใชตวเรงปฏกรยาและ
ไฮโดรเจนรวม
อตราสวนความสามารถในการกาจด
กามะถนตอกาลงการกลน (hydrotreating-
to-refining ratio)
อตราสวนทคานวณจากผลรวมของประสทธภาพการแปลงสภาพโมเลกล
(hydrocracking) การกาจดกามะถนและสารปนเปอน (hydrotreating) ซงสง
กวากาลงการกลนน ามนดบทงหมด อตราสวนนแสดงถงประสทธภาพของ
โรงกลนน ามนทจะสามารถปฏบตตามขอกาหนดการลดสารกามะถนใน
อนาคตได
ราคาเทยบเทาราคานาเขา (import parity) เปนคาศพททใชอธบายถงวธการในการกาหนดราคาขายของผลตภณฑ
ปโตรเลยมทขายในประเทศ โดยอางองกบราคาตลาดจรในสงคโปร
(Singapore sport market price) ของผลตภณฑทเกยวของซงเปนราคาเฉลย
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 4
อางองของ Platt ทสงคโปร (MOPS) บวกคาใชจายในการขนสงผลตภณฑ
น น ๆ จากสงคโปรมายงประเทศไทย เชน คาประกนภย คาระวาง การ
สญเสยของมวลนามนจากการขนสงสนคาทางทะเล (ocean losses) คาใชจาย
ในการจดการ และรวมถงคาอากรนาเขา (deemed import duty) และคาใชจาย
ในการสารองตามกฎหมาย (cost of deemed legal reserve)
นามนเชอเพลงอากาศยาน (jet fuel) ผลตภณฑปโตรเลยมซงใชท งในการบนพาณชยและอากาศยานทหาร
คณสมบตทกาหนด (specifications) ของน ามนเชอเพลงอากาศยานมความ
หลากหลาย น ามนเชอเพลงอากาศยานเรยกอกอยางหนงวาน ามนเครองบน
ใบพด (turbine fuel) วตถดบทสาคญของสวนผสมของนามนเชอเพลงอากาศ
ยานคอน ามนกาดจากหนวยกลนน ามนดบและหนวยแปรสภาพน ามนหนก
ใหเปนน ามนเบาโดยการแปรสภาพโมเลกล (fluidized catalytic cracking
unit)
พนบารเรลตอวน (thousand barrels per
day หรอ kdpd)
พนบารเรลตอวนปฏทน
นามนกาด (kerosene) ผลตภณฑปโตรเลยมชนดกงหนกกงเบาซงใชสาหรบน ามนเชอเพลงอากาศ
ยาน การหงตม การทาความรอน การใหแสงสวาง สารทาละลาย และการ
ผสมเขากบนามนดเซลและนามนเตา
นามนสาเรจรปชนดเบา (light products)
กาซปโตรเลยมเหลว นามนเบนซนไรสารตะกว รฟอรเมตและไอโซเมอเรต
กากนามนดบ (long residue) นามนเตาสดาทผลตโดยหนวยกลนน ามนดบ (crude distillation unit) ซงมก
ขายเปนนามนเตาสาหรบโรงกลนน ามนแบบพนฐาน สาหรบโรงกลนน ามน
แบบคอมเพลกซ กากน ามนดบจะถกนามาผานกระบวนการตอไปในหนวย
เพมคณภาพนามนเพอผลตผลตภณฑนามนทมมลคาสงกวา
การบาดเจบทสญเสยเวลาทางาน (loss time
injury)
การบาดเจบทเกดกบพนกงานในททางาน ซงทาใหสญเสยเวลาทางานในวน
ทางานถดไป หรอทาใหไมสามารถกลบมาทางานไดในวนทางานถดไป
กาซปโตรเลยมเหลว (liquefied petroleum
gas หรอ LPG)
กาซปโตรเลยมเหลวซงประกอบดวยโพรเพนและบวเทนเปนหลก และผลต
ขนเพอใชในการหงตม การทาความรอนในบานและเปนสนคาขนกลาง
(intermediate material) ในการผลตปโตรเคม
ดชนชวดประสทธภาพในการซอมบารง ดชนตวหนงทใชวดความมประสทธภาพของคาใชจายในการซอมบารง
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 5
(Maintenance Index)
คาเฉลยราคาอางองของ Platt ทสงคโปร
(Means of Platt’s Singapore หรอ MOPS)
คาเฉลยของราคาทเสนอโดย Platt สาหรบน ามนเชอเพลงเกรดนน ๆ ท
สงคโปร
สารเพมออกเทน MTBE (methyl tertiary
butyl ether หรอ MTBE)
สารออกซจเนต (oxygenate) เพอเพมคาออกเทนในน ามนเบนซนไรสาร
ตะกว
นามนสาเรจรปกงหนกกงเบา (middle
distillates)
น ามนดเซล (หรอน ามนยานยนตและน ามนอตสาหกรรม) และน ามน
เชอเพลงอากาศยาน
นามนดบจากตะวนออกกลาง (Middle
East crude)
น ามนดบนาเขาจากประเทศตะวนออกกลาง อาท สหรฐอาหรบเอมเรตส
โอมานและเยเมน
เมกกะวตต (megawatt หรอ MW)
เมกกะวตต (หนงลานวตต) ซงเปนหนวยวดไฟฟา
แนฟทา (naphtha) คาศพททใชโดยทวไปสาหรบไฮโดรคารบอนสวนทมจดเดอดตา (และคา
ออกเทนต า) ซงเปนผลผลตของการกลนน ามนดบหรอคอนเดนเซท
โดยทวไป แนฟทาใชเปนวตถดบสาหรบหนวยเพมออกเทน (catalytic
reforming unit) และโรงงานเอทลน นอกจากน ยงใชเปนสวนผสมน ามน
เบนซน
กาซธรรมชาต (natural gas) กาซไฮโดรคารบอนทตดไฟงายและไรส ซงเกดขนตามธรรมชาตพรอมกบ
น ามนดบ กาซธรรมชาตประกอบดวย มเทนและกาซไฮโดรคารบอนชนด
หนก เชน โพรเพน เปนหลก
ดชนวดความซบซอนของเนลสน (Nelson
Complexity Index)
เปนดชนทคานวณตามประเภทและกาลงการกลนน ามนของหนวยกลน
น ามนทงหมดในโรงกลนน ามน เปรยบเทยบกบกาลงการกลนน ามนของ
หนวยกลนน ามนดบซงเปนหนวยการผลตขนแรก และโดยปกตแลว ยงดชน
ดงกลาวมคามากเทาใด กจะยงแสดงใหเหนถงความสามารถในการแปร
สภาพนามนดบใหเปนผลตภณฑปโตรเลยมทมมลคาสงขนไดมากเทานน
คาใชจายในการดาเนนงานซงเปนเงนสด
(non-energy cash operating expenses)
คาศพททกาหนดโดย Solomon Associates ซงหมายถง คาใชจายในการ
ดาเนนงานซงเปนเงนสดและคาใชจายการซอมใหญรายปทงสน หารดวย
กาลงการกลนเทยบเทาทใชจรง ซงไมรวมคาสาธารณปโภคและเชอเพลงท
ซอทกรปแบบ
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 6
คาออกเทน (octane number) ตวเลขทระบคณสมบตกนการกระตก (การจดระเบดดวยตวเอง) ของน ามน
เบนซน ยงคาออกเทนสงขนเทาใด น ามนเบนซนยงมคณสมบตกนการ
กระตกสงขนเทานน สารประกอบเบนซนทผลตจากหนวยกลนน ามนดบ
(crude distillation unit) มคาออกเทนคอนขางตา และมมลคาตาสาหรบการ
ผสมนามนเบนซน
ความพรอมของหนวยผลต (operational
availability)
คาศพททกาหนดโดย Solomon Associates ซงใชวดเวลาโดยเฉลยรายปท
โรงงานมความพรอมในการผลต โดยพจารณาจากปจจยตาง ๆ ซงรวมถงการ
บารงรกษาตามกาหนดการ การบารงรกษานอกกาหนดการทวางไว และ
ชวงเวลาการหยดเครองจกร (downtime) ตามกฎระเบยบหรอกระบวนการ
ผลต
ปโตรเคม (petrochemicals) ผลตภณฑเคมทไดมาจากปโตรเลยมหรอกาซธรรมชาต ซงมเกอบ 200 ชนด
โดยผลตภณฑบางอยางทไดจากการกลนนามนจะใชเปนวตถดบปโตรเคมใน
การผลตพลาสตก ไฟเบอรสงเคราะห ยางสงเคราะห และผลตภณฑอน ๆ
อตราการใชกาลงการผลต (plant
utilization rate)
การวดสดสวนของกาลงการผลตทใชในการผลตของหนวยผลตหนง ซง
แสดงเปนอตราสวนของวตถดบทนาเขาผลตจรง (actual intake) (หรอการ
ผลต) ตอกาลงการกลนในชวงระยะเวลาทระบ ทงน อตราการใชกาลงการ
ผลตทใชในอตสาหกรรมกลนน ามนโดยทวไปอาจแตกตางไปจากวธท
บรษทฯ ใชในการคานวณอตราการใชกาลงการผลตของบรษทฯ
หนวยเพมออกเทน (powerformer unit)
หนวยกลนน ามนซงเปลยนโครงสรางโมเลกลของสารประกอบน ามน
เบนซนทมคาออกเทนตาใหเปนนามนเบนซนทมคาออกเทนสง
ppm (part per million)
หนงสวนในลานสวน
การกลนนามน (refining) การแปรสภาพน ามนดบเปนผลตภณฑปโตรเลยม เชน น ามนเบนซน น ามน
เชอเพลงอากาศยาน น ามนดเซล และแนฟทาซงเปนวตถดบทสาคญทสด
สาหรบอตสาหกรรมอะโรเมตกส กระบวนการกลนน ามนโดยทวไปเรมตน
ทการแยกน ามนดบออกเปนสวนตาง ๆ ดวยการกลน ผลผลตสวนตาง ๆ จะ
ถกปรบปรงคณภาพตอไปเพอแปรสภาพใหเปนสวนผสมของผลตภณฑทม
ประโยชนมากกวา โดยใชวธการตาง ๆ เชน การเปลยนสภาพโมเลกลใหเลก
ลง การปรบปรงคณภาพ กระบวนการอลคเลชน (alkylation) กระบวนการ
โพลเมอไรเซชน (polymerization) และกระบวนการไอโซเมอไรเซชน
(isomerization) สวนผสมของสารประกอบชนดใหมเหลานจะถกแยกโดยใช
บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบบ 56-1 ประจาป 2554
เอกสารแนบ 3 หนา 7
วธการตางๆ เชน การแยกสวน (fractionation) และการสกดสารทาละลาย
กาลงการกลนน ามน (refining capacity) กาลงการกลนทออกแบบ (designed capacity) ของโรงกลนน ามนตอวนทม
การดาเนนการผลตจรง (stream day) บนสมมตฐานวามการใชน ามนดบชนด
ทกาหนดไว โดยโรงกลนน ามนอาจจะทาการกลนไดสงกวากาลงการกลนท
ออกแบบหากมการปรบปรงสภาพการดาเนนงาน การเปลยนแปลงชนดของ
น ามนดบแตกตางไปจากชนดทไดกาหนดไวสาหรบกาลงการกลนท
ออกแบบ หรอการปรบปรงอยางตอเนองในอปกรณการผลต ทงน กาลงการ
กลนน ามนทใชในอตสาหกรรมกลนน ามนโดยทวไปอาจแตกตางไปจากวธ
ทบรษทฯ ใชในการคานวณกาลงความสามารถของหนวยผลตของบรษทฯ
รฟอรเมต (reformate)
แนฟทาทมการปรบปรงคณภาพดวยการเพมคาออกเทน
ทนผกเรอนาลกแบบทนเดยวกลางทะเล
หรอจดขนถายนามนในทะเล (single point
mooring หรอ SPM)
ใชสาหรบขน (ถาย) น ามนลงเรอบรรทกน ามน (ถงเกบน ามน) ในทะเลเปด
โดยมหลกการ คอ เรอสามารถทาการเทยบทาเพอการขน (ถาย) นามนไดไม
วาทศทางของลมหรอกระแสนาเปนอยางไร และสามารถแกวงตวไดททนผก
เรอเพอใหมความตานทานนอยทสดตอสภาวะในขณะนน
วนทมการดาเนนการผลตจรง (stream day)
จานวนวนทมการดาเนนงานจรงของหนวยผลต
ทรานสอลคเลชน (transalkylation)
กระบวนการแปลงสารโทลอน เบนซน และอโรเมตกสหนกใหเปนมกซไซ
ลน โดยใชตวเรงปฏกรยา
กระบวนการกาจดสารปนเปอน หรอ
กระบวนการปรบปรงคณภาพ (treating)
กระบวนการกาจดสารปนเปอน เชน ไนโตรเจนและกามะถน จากผลผลต
ของน ามนดบ และการปรบปรงคณสมบตทางกายภาพ เชน เสถยรภาพใน
ดานความรอนและส โดยสวนใหญแลว กระบวนการปรบปรงคณภาพ
จาเปนตองอาศยปฏกรยาเคม (catalytic reaction)
นามนเบนซนไรสารตะกว (unleaded
gasoline)
น ามนเบนซนสาหรบยานยนตซงไมไดมการเพมสารตะกวเพอเพมคาออก
เทน
เรอบรรทกนามนดบขนาดใหญ (very large
crude carriers หรอ VLCC)
เรอบรรทกน ามนขนาดใหญขนาดระหวาง 160,000 – 320,000 เดทเวทตน
(dwt)