50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

23
50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar wigni 7 gamomcemloba palitra L Tbilisi, 2011

Transcript of 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

Page 1: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar

wigni 7

gamomcemloba palitra L

Tbilisi, 2011

Page 2: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

UDC (uak) 821.161.1-31b-95

`50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~

es proeqti msoflios araerT qveyanaSia popularuli.

sxvadasxva gamokiTxvis saSualebiT, mkiTxveli irCevs

50 saukeTeso wigns msoflio literaturis saganZuridan.

saqarTveloSi `kviris palitris~ am proeqts mravali aTasi

adamiani gamoexmaura. swored maTi dadgenilia im rCeuli

wignebis nusxa, romelic `palitramediam~ realur bibli-

oTekad aqcia.

es wigni msoflio literaturis am unikaluri bibli-

oTekis nawilia.

© gamomcemloba palitra L, 2011

yvela saavtoro ufleba daculia.

ISSN 1987-9628

ISBN 978-9941-422-60-7

Page 3: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

ostati damargarita

mzia gelaSvilis Targmani

mixail bulgakovi

Page 4: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

5

nawili pirveli

`... da mainc vin xar, bolos da bolos?

_ me nawili var im Zalisa, visac marad

boroteba swadia da sikeTes ki iqms~.

goeTe, `fausti~

Tavi pirveli

nurasodes daelaparakebiT ucnobebs

gazafxulis xvatiT gaTangul saRamospirze, moskovSi, pa-

triarqTa tborebTan, ori moqalaqe gamoCnda. erT maTgans

ruxi, sagazafxulo kostiumi ecva. tandabali, Casuqebuli

da meloti kaci iyo, lazaTiani qudi sami TiTiT eWira wkip-

ze da sufTad gaparsul saxes Savi, rqisCarCoiani, uCveulo

sididis saTvale ufaravda. meores _ mxarbeWian da wiTur-

qoCora axalgazrdas _ kinkrixoze moegdo kubokruli kepi.

qurTuki, dasmurkluli TeTri Sarvali da Savi sportuli

fexsacmeli ecva.

pirveli Tavad mixail aleqsandroviC berliozi gaxldaT,

moskovis udidesi literaturuli asociaciis, SemoklebiT

`massolitis~ Tavmjdomare da sqeltaniani mxatvruli Jur-

nalis redaqtori, xolo misi ymawvili Tanamgzavri _ poeti

ivan nikolaeviC ponirevi, romelic `usaxlkaros~ fsevdonim-

iT werda.

simwvaneSeparul cacxvebis Crdils miaRwies Tu ara, mwer-

Page 5: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

6

lebi Wreli jixurisaken gacvivdnen, `ludi da wylebi~ rom

ewera.

imTaviTve unda aRvniSnoT maisis am avbediTi saRamos pirve-

live saocreba. aramcTu jixurTan, malaia bronnaias parale-

lur am xeivanSi adamiani ar WaWanebda. dRes, roca sunTqvac

ki Wirda, roca mzes moskovi daefufqa da sadRac, sadovoe

kalcos miRma, gamomSral burusSi apirebda STanTqmas, aravis

monatrebia cacxvebis Crdili, aravin Camomjdara merxze _

ukacuri iyo xeivani.

_ `narzani~ dagvisxiT, _ sTxova berliozma.

_ `narzani~ ara gvaqvs, _ jixuridan gamoepasuxa qali da

ratomRac gaibusa.

_ arc ludi? _ xma CaexliCa usaxlkaros.

_ luds saRamos moitanen, _ upasuxa qalma.

_ aba, ra gaqvT? _ hkiTxa berliozma.

_ gargaris wvenia, oRond Tbili, _ uTxra qalma.

_ kargi, dagvisxiT! dagvisxiT!

gargaris wvenma gvariani yviTeli qafi moigdo da haerSi

sadalaqos mZafri suni datrialda. wyurvilmoklul mwer-

lebs maSinve slokini autydaT, fuli gadaixades da tborisp-

irze, bronnaiasken zurgSeqceviT Camosxdnen skamze.

am dros meore saocrebac moxda, romelic mxolod ber-

liozma igrZno. moulodnelad slokini Seuwyda, guli au-

fancqalda, mielia, sadRac gaepara, mere ki blagvi maxaTiviT

Caeso saguleSi. Tan raRac usafuZvlo, magram Tavzardamcemma

SiSma gauTanga sxeuli da ukanmouxedavad mounda aqedan gaqce-

va. berliozi vera da ver mixvda, ase ram daafrTxo, iqauroba

sevdianad moaTvaliera da gaifiqra: `ucnauria! ra damemar-

Ta... guli miwuxs... gadaviRale. albaT droa mivatovo yve-

laferi da kislovodskisken...~

uecrad xorSakiani haeri dakeltda mis Tvalwin da am

haeridan ucnaurze ucnauri, gamWvirvale moqalaqe gamoikve-

Ta. erT cida Tavze Jokeis kepi exura, kubokruli, mokle da

viwro pijaki ki... moqalaqe saJenis simaRlisa iyo, mxarmok-

le, gamwlikuli da saxeze, gTxovT daixsomoT, damcinavi Ri-

mili dasTamaSebda.

Page 6: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

7

berliozis cxovreba imTaviTve ise aewyo, amgvar saswaulebs

ar iyo Cveuli. mTlad daetetka saxe, Tvalebi daaWyita da da-

zafrulma gaifiqra: `daujerebelia~.

magram vai, rom daujerebeli araferi iyo da es awowili,

gamWvirvale moqalaqe, miwaze fexis daukareblad xan marjvniv

gadaqandeboda, xan marcxniv.

Tavzardacemulma berliozma Tvali daxuWa da roca wamis

Semdeg kvlav gaaxila, SvebiT amoisunTqa: moCveneba gamlRval-

iyo, kubokrulkostiumianic aRarsad Canda da aRarc guli

awuxebda.

_ fui eSmaks! _ wamoiZaxa redaqtorma, _ gagonila, sicx-

isagan lamis guli gamiskda, raRac uJmuric ki momelanda, _

man Cacineba scada, magram Tvalebi isev feTianiviT daurboda

da TiTebic ukankalebda.

Tumca TandaTan suli moiTqva, cxvirsaxoci dainiava, mere

sakmaod mxned warmoTqva: `maS, ase~, da gargaris wvenis smisas

Sewyvetili saubari ganagrZo.

saubari ese, rogorc mogvianebiT gairkva, ieso qristes ex-

eboda. am cota xnis win, Jurnalis morigi nomrisaTvis redaq-

tors poetisaTvis vrceli, antireligiuri poema daekveTa.

ivan nikolaeviCma poema SeTxza da Zalian mokle droSic, ma-

gram, samwuxarod, redaqtoris guli mainc ver moigo. gaaSa-

va, magram ra gaaSava usaxlkarom mTavari moqmedi gmiri, e. i.

ieso, redaqtori ki umtkicebda, poema xelaxlaa dasawerio.

axlac berliozs undoda, Zireul Secdomebze mieniSnebina

da amitomac esaubreboda iesos Sesaxeb. ver getyviT, kalam-

ma umtyuna poets Tu sakiTxis ucodinarobis gamo daemarTa

ase, magram usaxlkaros poemaSi ieso, Tumca ki Zalze uary-

ofiTad, magram cocxali adamianiviT iyo asaxuli. berliozi

ki umtkicebda, rom poets iesos avkargianobaze ki ar unda

gaemaxvilebina yuradReba, aramed eCvenebina mkiTxvelisaTvis,

rom ieso, rogorc pirovneba, saerTod ar arsebobda amqvey-

nad da mis Sesaxeb SeTxzuli Tqmulebebi monaCmaxi da Cveule-

brivze Cveulebrivi miTi iyo mxolod.

unda iTqvas, rom redaqtori nakiTxi kaci brZandeboda da

Page 7: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

8

msjelobisas erTob jerovnad iSveliebda Zveli drois is-

torikosebs. iseTebs, magaliTad, rogorebic iyvnen, filon

aleqsandrieli da didad ganaTlebuli ioseb flaviusi, si-

tyvac rom ar dascdenodaT iesos arsebobis Sesaxeb. mixail

aleqsandroviCma sakmao erudicia gamoamJRavna da sxvaTa So-

ris, isic amcno poets, tacitusis saxelganTqmuli `anal-

ebis~ meTxuTmete wignis 44-e Tavis is adgili, sadac iesos

jvarcmazea laparaki _ sxva araferia, Tu ara gviandeli,

yalbi CanarTio.

poeti am sakiTxebSi xamad gaxldaT, didi gulisyuriT

usmenda mixail aleqsandroviCs, mkvircxli, WroRa Tvalebi

misTvis miepyro, mxolod xandaxan Tu amoaslokinebda da

CurCuliT wyevlida gargaris wvens.

_ yvela aRmosavlur religiaSi, _ ganagrZobda berliozi,

_ rogorc wesi, umwikvlo asuli Sobda RmerTs. qristianeb-

mac veraferi moigones ukeTesi da aseve SeTxzes sakuTari

ieso, romelic sinamdvileSi amqveynad arasodes mosula.

swored amaze unda gaamaxvilo yuradReba...

berliozis maRali tenori ukacriel xeivanSi ifanteboda

da rac ufro Rrmad iWreboda mixail aleqsandroviCi gau-

kafavSi, sadac kinwis moutexavad mxolod erTob ganaTle-

buli adamiani Tu SeZlebda Sesvlas, poeti ufro da ufro

sagulisxmo da metad sasargeblo ambebs ityobda miwisa da

cis nebier RmerTze – egviptel ozirisze, finikiel RmerT

Tamuzze, marduqsa da, Tqven warmoidgineT, naklebad cnobil,

mrisxane RmerT viclipuclize, odesRac, meqsikaSi, diaxac

rom eTayvanebodnen actekebi.

swored im dros, roca mixail aleqsandroviCi poets

mouTxrobda, Tu rogor Zerwavdnen actekebi comisagan vi-

clipuclis aRalebs, xeivanSi erTi sulieri gamoCnda.

mogvianebiT, roca, simarTle iTqvas, gvianRa iyo TiTze kbe-

nani, mravalma dawesebulebam warmoadgina am adamianis aRweri-

loba. masalis Sejereba udavo gaocebas iwvevs. ase, magaliTad,

erTni iuwyebodnen, rom moqalaqe dabali iyo, oqros kbilebi

hqonda da marjvena fexiT koWlobda. meoreni sxvas amt-

Page 8: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

9

kicebdnen: TiTqos ucnobi goliaTuri aRnagobisa iyo, kbile-

bze platinagadakruli da marcxena fexiT koWlobda. mesameni

ki mokled ityobinebodnen, moqalaqes gansakuTrebuli niSnebi

ar gaaCndao.

unda vaRiaroT, arc erTi cnoba simarTles ar Seesabame-

boda.

jer erTi, xsenebuli moqalaqe sulac ar koWlobda, arc

Cia iyo da arc goliaTuri aRnagobis, ubralod, maRali

tanis kaci eTqmoda, xolo rac Seexeba kbilebs, marcxena mx-

ares platina hqonda gadakruli, marjvniv ki _ oqro. Zvirfa-

si, ferflisferi kostiumi da imave feris ucxouri fexsac-

meli ecva. nacrisferi bereti Tavmomwoned moegdo kefaze da

iRliaSi pudelis Tavis bunikiani joxi amoeCara. Sesaxedavad

ormocs iqneboda gadacilebuli. tuCebi rogorRac gverdu-

lad hqonda moqceuli. Savgvremani, sufTad gaparsuli saxe.

marjvena Tvali Savi, marcxena ki, ratomRac _ mwvane. yornis-

feri, uswormasworo warbebi _ erTi sityviT, ucxoeli iyo.

im skams rom Cauara, sadac redaqtori da poeti mokalaTe-

buliyvnen, ucxoelma cerad gaxeda msxdomT, Sedga da uecrad

iqve, gverdiT skamze Camojda.

`germanelia~, _ gaifiqra berliozma.

`ingliselia, _ gonebaSi gaivlo usaxlkarom, _ xelTaT-

manebic acvia am gaganiaSi~.

ucxoelma ki guburis irgvliv kvadratulad Semojarul

mravalsarTulian saxlebs hkida Tvali, imav wams Seetyo,

aqaurobas pirvelad xedavda da Zalianac dainteresda.

daJinebiT ucqeroda saxuravebqveS, minebze TvalismomWre-

lad akiafebul, Camaval da mixail berliozisaTvis aw samar-

adJamod mileul mzes, Semdeg qveviT, bindispirze Camuqebul

fanjrebs Seavlo Tvali, raRacas mowyaled gauRima, Tvalebi

moWuta, xelebi joxis bunikze daawyo da nikapi zed Camo-

ayrdno.

berliozi ki ganagrZobda:

_ Sen Zalze damajereblad da sasacilod aRwere RvTis

Svilis, iesos Soba, magram is ki dagaviwyda, rom qristem-

Page 9: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

10

dec mravlad iyvnen RvTis Svilebi, Tundac frigieli atisi.

mokled, es RvTis Svilebi da iesoc maT Soris, arasodes

Sobilan da arc arsebulan amqveynad. amitom, Cemi azriT, So-

bisa da Tundac, mogvTa moaxlebis nacvlad, jobda moaruli

Worebi agewera dabadebaze... Torem Seni poemiT ise gamodis,

TiTqos ieso marTlac arsebobda!..

ivan nikolaeviCma scada autaneli slokini Seekavebina,

sunTqva Seikra, amis gamo ufro Zlierad amoaslokina da imav

wams, berliozsac gauwyda sityva, radgan ucxoeli uecrad

wamodga da mwerlebisken gamoeSura.

isini gaocebulebi SeaCerdnen.

_ momiteveT kadniereba... _ kilomoqceviT, magram sity-

vebis daumaxinjeblad warmoTqva ucxoelma, _ magram Tqveni

saubris Temam imdenad mimizida...

man Tavazianad moixada bereti, megobrebs ki sxva raRa gza

hqondaT, fexze wamodgnen da Tavi daukres.

`ara, frangs ufro hgavs...~ _ gaifiqra berliozma.

`polonelia?~ _ gulSi gaivlo usaxlkarom.

aqve unda iTqvas, ucxoelis garegnobam Tvalis Sevlebi-

sTanave poets zizRi mohgvara, berliozs ki moewona, ufro

sworad, ki ar moewona... rogorRac... dainteresda TiTqos.

_ Tu nebas damrTavT... _ Tavazianad iTxova ucxoelma da

megobrebmac uneblieT gaiw-gamoiwies. ucxoeli moxerxebu-

lad mokalaTda maT Soris da xeladve Caeba saubarSi.

_ Tu ar momeyura, brZanebdiT, ieso ar arsebobdao? _

ikiTxa ucxoelma da marcxena, mwvane TvaliT gaxeda ber-

liozs.

_ diax, ar SemcdarxarT, _ aseve Tavazianad upasuxa ber-

liozma, _ swored amas vambobdi.

_ gasaocaria! _ wamoiZaxa ucxoelma.

`ra eSmaki unda?~ _ gaifiqra usaxlkarom da moiRuSa.

_ Tqvenc daeTanxmeT? _ dainteresda ucxoeli da axla

marjvniv, usaxlkarosken iqcia piri.

_ asi procentiT! _ daumowma RvarWnilsityvaobisa da

figuraluri gamoTqmebis moyvarulma poetma.

Page 10: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

11

_ gasaocaria! _ kvlav wamoiZaxa daupatiJebelma mosau-

brem, _ Semdeg, ratomRac qurdulad mimoixeda da CurCu-

liT ganagrZo, _ momiteveT es akviateba, magram, rogorc

vxedav, sxva yvelaferTan erTad, Tqven arc RmerTi gwamT? _

mas saxeze SeSfoTeba daetyo da waiCurCula, _ geficebiT,

aravis vetyvi...

_ diax, Cven RmerTi ar gvwams, _ inturistis sifrTxilem

Rimili mohgvara berliozs, _ magram amaze sruliad uSiS-

rad SeiZleba laparaki.

ucxoeli skamis sazurges gadaeyrdno da lamis awkmutun-

da cnobismoyvareobiT.

_ aTeistebi xarT?

_ diax, aTeistebi, _ gauRima berliozma, usaxlkarom ki

braziT gaifiqra: ̀ ras gadagvekida, es ucxo CitiRa gvaklda!~

_ mSvenieria, SesaniSnavia! _ ayvirda es ucnauri ucxoe-

li da Tavis qicins mohyva, xan erT literators miaCerde-

boda, xan _ meores.

_ Cvens qveyanaSi aTeizmi aravis ukvirs, _ diploma-

tiurad da Tavazianad auxsna berliozma, _ ra xania Cveni

mosaxleobis umravlesobas Segnebulad aRar sjera im arake-

bis, RmerTebze rom Txzavdnen.

aq ki Tavi moigiJiana ucxoelma: uecrad wamoxta da gaoce-

bul redaqtors xeli CamoarTva.

_ neba momeciT, uRrmesi madloba mogaxsenoT!

_ ra?.. _ Tvalebi aaxamxama usaxlkarom, _ risTvis?

_ Zalze mniSvnelovani cnobebisaTvis, romelic me,

rogorc mogzaurs, erTob mesaWiroeboda, _ ganumarta uc-

naurma stumarma da mravlismetyvelad aRmarTa TiTi.

mniSvnelovanma cnobam, rogorc Canda, marTlac Zlieri

STabeWdileba moaxdina ucxoelze. man ZrwoliT axeda sax-

lebs, TiTqos SiSobda, yovel fanjaraSi wyvil-wyvili aT-

eisti ar daenaxa.

`ara, ingliseli ar unda iyos~... _ gaifiqra berliozma,

usaxlkarom ki, _ `ase mainc sad iswavla rusuli, ai, esaa

gasakviri!~ _ da isev moiqufra.

Page 11: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

12

_ magram, neba momeciT, gkiTxoT, _ cota xnis fiqris Sem-

deg kvlav amoidga ena ucxoelma, _ RvTis sufevis damadas-

turebel im mtkicebulebebs raRa vuyoT, romelTa ricxvi,

mogexsenebaT, srulad xuTia!

_ samwuxarod, _ TanagrZnobiT Caicina berliozma, _ es

mtkicebulebani Calis fasadac ar Rirs da kacobriobam kar-

ga xania miiviwya. albaT dameTanxmebiT, gonieri kacisaTvis

RmerTis arsebobis damamtkicebeli sabuTi naklebsarwmunoa.

_ bravo! _ daiRriala ucxoelma, _ bravo! Tqven axla

zedmiwevniT gaimeoreT moxuci imanuil kantis azri. magram

seiric eg aris, man jer erTianad gaacamtvera xuTive mtkice-

buleba, Semdeg ki, TiTqos sakuTar Tavs dascinao, Tavadve mi-

akvlia meeqvses.

_ kantis mtkiceba, _ mowyaled gauRima didad ganaTle-

bulma redaqtorma, _ Zalze saeWvoa. tyuilad ki ar ambobda

Sileri, am sakiTxze kantis msjeloba mxolod da mxolod

monebs Tu daakmayofilebso, Strausi ki, ubralod dascinoda

am TvalTaxedvas.

berliozi laparakobda, gulSi ki fiqrobda: `mainc vin

aris, bolos da bolos? an rusuli sad iswavla ase kargad?~

_ eg viRac kanti mag sisuleleebisaTvis sami wliT solo-

vkaSi unda Caayudo! _ moulodnelad wamoayrantala ivan

nikolaeviCma.

_ ivan! _ wamoiZaxa SeSfoTebulma berliozma.

magram kantis solovkaSi gadasaxlebis muqaram ki ar gaao-

ca, piriqiT, aRafrTovana kidec ucxoeli.

_ marTals brZanebT, marTals, _ wamoiZaxa da berlioz-

isken mimarTuli marcxena Tvali dakvesa, _ mouxdeboda!

erTxel, sauzmis dros gavafrTxile: `Tqveni nebaa, profe-

soro, magram mgonia, raRac abdaubda moCmaxeT. SeiZleba mar-

Talic brZandebodeT, magram veravin gagigebT, dagcineben!~

berliozma Tvalebi daaWyita: `sauzmeze... kants?.. ras bo-

davs!~ _ gaifiqra man.

ucxoelma arad Caagdo berliozis gaoceba da axla poets

miubrunda:

Page 12: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

13

_ kants ki solovkaSi mainc ver gavgzavniT, Cemo kargo,

radgan saukuneze metia Soreulze Soreul qveyanaSi ganis-

venebs da misi iqidan gamoxmoba, damerwmuneT, yovelgvar Za-

las aRemateba.

_ afsus! _ SeuRrina poetma.

_ mec mwyins! _ Tavi dauqnia ucnobma, Tvali dakvesa da

ganagrZo, _ eg yvelaferi gasagebia, magram erTi sakiTxic

mainteresebs: Tu RmerTi ar arsebobs, viRa ganagebs adamianTa

modgmas da mTel dedamiwas?

_ TviTonve ganagebs, adamiani, _ saCqarod upasuxa aRre-

nilma usaxlkarom, am, unda vaRiaroT, arcTu iol SekiTx-

vas.

_ mapatieT, _ dauyvava ucnobma, _ magram marTva rom SeZ-

los, Tundac sul mcire, raRac droiT mainc xom unda hqondes

SemuSavebuli zusti gegma. neba miboZeT, dagekiTxoT, sxvaTa

bedi rogor unda ganagos adamianma, Tuki mas, aramcTu imisi

unari ar Seswevs, erTi aTaswleuliT, am sasacilod mcire

vadiT dagegmos raime, aramed isic ar icis, xval ra moelis?

aba, dafiqrdiT, _ ucnobma berliozisken ibruna piri, _ da-

vuSvaT, Tqven ganagebT am dedamiwas, Tqvenzea damokidebuli

mokvdavTa bed-iRbali, TandaTan eCveviT, ase vTqvaT, nel-nela

uRebT alRos da uecrad... kx... kx... filtvis sarkoma dage-

marTebaT, _ ucxoelma tkbilad CaikuWkuWa, TiTqos filtvis

sarkomis gaxsenebam gaaxarao, katasaviT mowkura Tvalebi da

erTxel kidev gaimeora, _ diax, sarkoma... im wuTidan das-

ruldeba Tqveni gamgeblobac! sakuTari Tavis garda aRar-

avin gadardebT. axloblebi gatyueben, Tqven ki guli cuds

gigrZnobT da swavlul eqimebTan garbixarT, Semdeg eqimbaSeb-

sac miakiTxavT, SeiZleba mkiTxavebTanac daiwyoT siaruli.

erTic, meoreca da mesamec yovlad uSedegoa, Tavadac xvdebiT.

da aha, dgeba tragikuli aRsasruli: cota xnis win raRacis

gamgebeli rom egona Tavi, axla uZravadaa CaWedili xis yuTSi,

axloblebmac ician, misgan xeiri rom aRar iqneba da wvaven.

uaresic xdeba xolme: kaci kislovodskSi daapirebs wasv-

las, _ ucnobma berliozs cerad gaxeda da Tvali moWuta, _

Page 13: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

14

TiTqos amaze ioli ra unda iyos, magram ratomRac ver axerx-

ebs, uecrad fexi dausxlteba da tramvais qveS durTavs Tavs.

nuTu damimtkicebT, rom Tavad gaimzada amgvari aRsasruli?

gana ufro swori ar iqneba vifiqroT, rom viRac sxvam ineba

ase? _ isev Caiqirqila ucxoelma.

berliozi yuradRebiT usmenda am usiamo saubars sarko-

masa da tramvaize da uecrad mtkivneulma azrma gauelva:

`ucxoeli ar unda iyos! ucxoeli ar unda iyos! neta mainc

vin aris?~

_ mgoni moweva gsurT, ara? _ moulodnelad mimarTa

ucxoelma usaxlkaros, _ romeli girCevniaT?

_ Tqven ra, asarCevad gaqvT? _ warbis gauxsnelad hkiTxa

poetma, romelsac marTla gasTaveboda papirosi.

_ miTxariT, romels amjobinebT? _ daiJina ucxoelma.

_ `Cveni marka~, _ waisisina usaxlkarom.

ucnobma jibidan portsigari amoiRo da usaxlkaros gau-

woda.

_ esec `Cveni marka~.

poetica da redaqtoric mxolod iman ki ar gaaoca, port-

sigarSi marTla `Cveni marka~ rom aRmoCnda, aramed TviT

portsigarmac. is uzarmazari bajaRlo oqrosagan iyo na-

keTebi da gadaxsnil saxuravze TeTr-cisfrad gabrwyinda

briliantebiT mooWvili samkuTxedi.

amjerad literatorebs sxvadasxva azrma gauelvaT. ber-

liozs: `ara, ucxoelia!~, usaxlkaros ki: `eSmakma dalaxv-

ros!~

poetma da portsigaris mflobelma gaaboles, berliozi ki

ar eweoda da madloba moaxsena.

`albaT ajobebs, ase avuxsna, _ gadawyvita berliozma, _

diax, adamiani mokvdavia, amas vin uaryofs, magram...~

gafiqrebac ver moaswro da ucxoelma ganagrZo:

_ diax, adamiani mokvdavia, magram eg kidev araferi. ube-

dureba is gaxlavT, xandaxan moulodneladac rom kvdeba

xolme. ai, esaa oini! saerTod, imasac ver getyviT danamd-

vilebiT, am saRamos ras gaakeTebs.

Page 14: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

15

`ra sulelurad dasva sakiTxi...~ _ Cafiqrda berliozi

da Seedava:

_ axla ki, mgoni, gadaaWarbeT. me, magaliTad, zustad

vici, am saRamos ras gavakeTeb. ra Tqma unda, bronnaiaze Tavze

aguri Tu ar damecema...

_ aguri, _ STagonebiT Seawyvetina ucxoelma, _ umize-

zod Tavze aravis ecema. Tqven ki, damerwmuneT, magisi ar unda

geSinodeT... sxvagvari sikvdili geliT...

_ iqneb isic miTxraT, rogor movkvdebi? _ ironiulad

CaekiTxa berliozi, romelic marTla uazro saubarSi Caeba.

_ batoni brZandebiT, _ ucnobma, TiTqos kostiumis Sek-

ervas upirebso, yuradRebiT SeaTvaliera berliozi, kbileb-

Si gamoscra: `erTi, ori... otaridi mesame saxlSi... mTvare

wavida... eqvsi... ubedureba... saRamo _ Svidi...~ _ da gaxare-

bulma xmamaRla wamoiZaxa, _ Tavs mogkveTen!

usaxlkaro veluri gaborotebiT miaCerda mouridebel

ucnobs. berliozma ki Caicina:

_ mainc vin? mtrebi Tu interventebi?

_ arc erTi da arc meore, _ upasuxa mosaubrem, _ rusi

komkavSireli qali.

_ mm... _ daizmuvla ucnobis xumrobiT gaRizianebulma

berliozma, _ mapatieT, magram eg ki meeWveba.

_ mec mapatieT, _ daiJina ucxoelma, _ magram es asea.

erTi ram minda gkiTxoT, Tu saidumlo ar aris, xom ver mety-

viT, am saRamos ras apirebT?

_ ra saidumloa, axla Sin, sadovaiaze Sevivli, mere ki,

saRamos aT saaTze `massolitSi~ unda viyo, TaTbiri maqvs

daniSnuli, Tavmjdomareoba momiwevs.

_ eg SeuZlebelia, _ ar cxreboda ucxoeli.

_ ratom?

_ imitom, _ ucxoelma Tvali moWuta da cas axeda, sadac

uxmod dafrinavdnen grils danatrebuli Citebi, _ anuSkam

ukve iyida zeTi da aramcTu iyida, daeRvara kidec. hoda, ase,

TaTbiri ar Sedgeba.

Page 15: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

16

cxadze cxadia, uceb cacxvebis qveS mdumarebam daisad-

gura.

_ mapatieT, _ kvlav amoidga ena berliozma da gaoce-

biT Sexeda ucxoels, ra sisuleleebs Cmaxavso, _ ra SuaSia

zeTi?.. an anuSka viRaa?

_ me vici, raSic aris saqme... _ uecrad gamofxizlda us-

axlkaro, albaT gadawyvita, sabolood moespo es aramkiTxe,

_ suliT avadmyofTa TavSesafarSi arasodes SegivliaT, mo-

qalaqev?

_ ivan! _ Cumi xriali aRmoxda mixail aleqsandroviCs.

magram ucxoeli ar ganawyenebula, piriqiT, mxiarulad

gaicina:

_ Semivlia, Semivlia da Tanac araerTxel! _ xarxarebda

da poets Tvals ar aSorebda, _ sad ar vyofilvar! mxolod

is mwyins, profesorisTvis arasodes mikiTxavs, ra aris

Sizofrenia. Tqven mainc hkiTxeT, ivan nikolaeviC.

_ Cemi saxeli saidanRa iciT?

_ ras brZanebT, ivan nikolaeviC, Tqven vin ar gicnobT?

_ ucxoelma jibidan `literaturuli gazeTis~ guSindeli

nomeri amoiRo da ivan nikolaeviCma pirvelsave gverdze Tavis

fotosuraTs da iqve dabeWdil leqsebs mohkra Tvali. magram

saxelisa da didebis damadasturebelma am faqtma, guSin rom

sixaruliT axvevda Tavbrus, amjerad gaaRiziana kidec:

_ bodiSs gixdiT, _ saxe moequfra usaxlkaros, _ wuTiT

dagvelodeT. minda amxanags oriode sityva vuTxra.

_ didi siamovnebiT! _ wamoiyvira ucnobma, _ cacxvebis

CrdilSi Tavs kargad vgrZnob, arc arsad meCqareba.

_ ici, ras getyvi, miSa, _ berliozs CasCurCula poetma,

_ inturisti ki ara, jaSuSia. rusi emigranti iqneba, raRac

miznebiT Semoipareboda CvenTan, sabuTebi mosTxove, Torem

wava...

_ egre ggonia? _ SeSfoTda berliozi, gulSi ki gaifiqra:

`marTals ambobs~.

_ damijere, _ yurSi wausisina poetma, _ Tavs isule-

lebs, raRac unda dagvtyuos. ar gesmis, rusulad ra kargad

Page 16: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

17

laparakobs, _ poets cali Tvali ucxoelisken eWira, _

modi, davkiTxoT, Torem wava...

poetma berliozs xeli Cahkida da skamisken waiyvana.

ucnobi skamidan wamomdgariyo, xelSi raRac ruxydiani

wignaki, sqeli konverti da savizito baraTi eWira.

_ mapatieT, kamaTiT gaverTe da damaviwyda gagcnobodiT.

ai, Cemi savizito baraTi, pasporti da konsultaciisaTvis

moskovSi Camosasvlelad gamogzavnili mosawvevi, _ Tavda-

jerebuli kacis toniT warmoTqva ucnobma da Tan litera-

torebisTvis daJinebuli mzera ar moucilebia.

orive Sewuxda. `eSmaksac wauRia, yvelaferi gaigona~,

_ gaifiqra berliozma da Tavaziani xelis aqneviT aniSna,

sabuTebis warmodgena saWiro ar ariso. da vidre ucxoe-

li redaqtors Crida sabuTebs, poetma moaswro savizito

baraTze amoekiTxa ucxourad dabeWdili sityva `profeso-

ri~ da gvaris pirveli aso _ ormagi `W~.

_ Zalze sasiamovnoa, _ imeorebda dabneuli da SeSfoTe-

buli redaqtori. ucxoelma sabuTebi jibeSi Seinaxa.

amgvarad, saeWvo aRaraferi iyo da samiveni isev merxze

Camosxdnen.

_ CvenTan konsultantad xarT mowveuli, profesoro? _

hkiTxa berliozma.

_ diax, konsultantad.

_ germaneli brZandebiT? _ CaeZia berliozi.

_ me? _ CaekiTxa profesori da uecrad dafiqrda, _

diax, diax... albaT germaneli... _ Tqva bolos.

_ rusulad kargad laparakobT, _ sityva Caakera usax-

lkarom.

_ poligloti gaxlavarT da Zalian bevri ena vici, _

upasuxa profesorma.

_ ra specialobis brZandebiT? _ hkiTxa berliozma.

_ me... misani gaxlavarT.

`oho!~ _ Tavzari daeca mixail aleqsandroviCs.

_ da... da am specialobiT CvenTan mogiwvies? _ slokiniT

daekiTxa profesors.

Page 17: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

18

_ diax, amisTvis momiwvies, _ daudastura profesorma

da ganmarta, _ TqvenTan, saxelmwifo biblioTekaSi, meaTe

saukunis cnobili misnis, herbert avrilakis xelnawerebi

aRmoCnda. hoda, maTi amokiTxvaa saWiro. me erTaderTi spe-

cialisti var msoflioSi.

_ a-a-a! istorikosi brZandebiT? _ gulze moeSva da pa-

tiviscemiT ganimsWvala berliozi.

_ diax, istorikosi, _ daudastura mecnierma da uazrod

dasZina, _ am saRamos, patriarqTa tborebTan sagulisxmo

istoria moxdeba!

xelaxla gaocdnen redaqtorica da poetic, profesor-

ma ki TiTiT orive Tavisken miixmo da roca literatorebma

Tavebi daxares, CaiCurCula:

_ kargad daixsomeT, ieso arsebobda.

_ iciT, ras getyviT, profesoro, _ naZaladevad gauRima

berliozma, _ Cven pativs vcemT Tqvens udides codnas, ma-

gram am sakiTxze sakuTari TvalTaxedva gagvaCnia...

_ sakuTari TvalTaxedva aq arafer SuaSia! _ upasuxa uc-

naurma profesorma, _ ubralod, arsebobda da morCa.

_ magram damamtkicebeli sabuTebi xom unda... _ daiwyo

berliozma.

_ amas arc sabuTebi sWirdeba, _ upasuxa profesorma da

uecrad xmas dauwia. ukve aRarc kilos uqcevda, _ yvelaferi

ufro martivadaa: sisxlisferqobian TeTr mosasxamiT...

Tavi meore

pilate pontoeli

sisxlisferqobian TeTr mosasxamiT, dilaadrian, gazafx-

ulis Tvis nisanis ToTxmets, didebuli herodes orfrTiani

sasaxlis gadaxurul svetovanSi, cxenosnis flatuna nabi-

jiT Semovida iudevelTa prokuratori pontoeli pilate.

amqveynad prokurators yvelaferze metad vardis zeTis

Page 18: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

435

nawili pirveli

Tavi pirveli

nurasodes daelaparakebiT ucnobebs ..................................5Tavi meore

pilate pontoeli ..............................................................................18Tavi mesame

meSvide sabuTi .....................................................................................43Tavi meoTxe

devna ...........................................................................................................48Tavi mexuTe

es moxda griboedovSi .....................................................................55Tavi meeqvse

Sizofrenia, rogorc uwinaswarmetyveles .......................68Tavi meSvide

navsi bina .................................................................................................76Tavi merve

profesorisa da poetis orTabrZola .................................87Tavi mecxre

karovievis oinebi ..............................................................................97Tavi meaTe

cnobebi ialtidan ..............................................................................107Tavi meTerTmete

ivanis gaoreba......................................................................................120Tavi meTormete

Savi magia da misi gamoaSkaraveba .............................................124Tavi mecamete

gmiris gamocxadeba ...........................................................................140Tavi meToTxmete

dideba mamals! .....................................................................................162Tavi meTxuTmete

nikanor ivanoviCis sizmari .........................................................171Tavi meTeqvsmete

msjavri ...................................................................................................185Tavi meCvidmete

SfoTiani dRe .......................................................................................198Tavi meTvramete

uiRblo stumrebi ..............................................................................211

sarCevi

Page 19: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

436

nawili meore

Tavi mecxramete

margarita ..............................................................................................234Tavi meoce

azazelos nelsacxebeli ..............................................................248Tavi ocdameerTe

gafrena ....................................................................................................253Tavi ocdameore

sanTlebis Suqze .................................................................................268Tavi ocdamesame

satanas didebuli mejlisi .........................................................283Tavi ocdameoTxe

ostatis xmoba ....................................................................................300Tavi ocdamexuTe

rogor cdilobda prokuratoriiuda kiriaTelis xsnas ...................................................................325Tavi ocdameeqvse

dasaflaveba ..........................................................................................337Tavi ocdameSvide

N50 binis dasasruli ........................................................................361Tavi ocdamerve

karovievisa da behemoTisukanaskneli Tavgadasavlebi ......................................................379Tavi ocdamecxre

ostatisa da margaritas bedi gadawyvetilia ................392Tavi ocdameaTe

drom moawia! .........................................................................................398Tavi ocdameTerTmete

varabiovis mTaze ................................................................................411Tavi ocdameTormete

miteveba da maradiuli simSvide ...............................................414epilogi ...................................................................................................420

Page 20: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

`kviris palitris~ biblioTeka

wigni 7

redaqtori elene salariZe

koreqtorebi: lika TavarTqilaZe

natalia CimakaZe

lia SarvaSiZe

kompiuteruli uzrunvelyofa daTo mosiaSvili

ydis dizaini eTer gziriSvili

proeqtis menejeri TinaTin asaTiani

gamomcemloba palitra L, 2011

misamarTi: iosebiZis q. 49, tel.: 38-38-71

E-mail: [email protected]

50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar

Page 21: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

wigni 1

onore de balzaki

Sagrenis tyavi

wigni 2

jek londoni

martin ideni

wigni 3

SoTa rusTaveli

vefxistyaosani

ukve gamovida:ukve gamovida:

Page 22: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

wigni 4

aleqsandre diuma

sami muSketerior tomad

wigni 5

uiliam Seqspiri

hamleti

wigni 6

Jiul verni

80 000 kilometriwyalqveS

Page 23: 50 წიგნი: ოსტატი და მარგარიტა

oskar uaildi

dorian greisportreti

Carlz dikensi

devid koperfildi

male gamova:male gamova: