ha: Rajnath singh - neitham.in Thar/2019/January/HT-16-01-2019.pdf · 16-01-2019 · Minister hi...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 TUOLBUOL (JANUARY) 16, 2019 NiLAiNi (wedNesdAY) GAS NEWS Agency : SAS Booking :19th. nOV. , 2018 to 14th. deC., 2018 delivery :16-01-2019 (wed) Time : 9AM - ll stock stOCK : 306 @rate:Rs. 812/ Hmasawnna Thar Vol - 34/98 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Trainee staff dit Trainee Staff dit a nih. Thiemna Graduate le Com- puter hmang thiem a ngai. Training zo pha Hmasawn- na Thar thawktu dinga laklut ning a ta, hlaw bakah Journalist han State sawrkara ham\hatna an hmu thei ang ang hai a hmu ve thei dan ding buoipui pek ning a tih. Journalist han ham\hatna an hmu thei hai lai pen- sion, medical assistance Rs.1,00,000/-, thina tuok huna \hangpuina Rs.2,00,000/- le Chief Ministergi Hakshelgi Tengbang hnuoia beneficiary card hai a \hangsa. Hnina a hnuoia hmingziek kuomah hin peklut thei a nih. -editor & Publisher, Hmasawnna Thar Daily. Sub-Dealer han January quo- ta Khawnvartui lak thei CCPUR: Vangai area \hangsa loin Churachan- dpur le Pherzawl District sunga FPS Centres haia SK Oil Sub-Dealers han Iden- tity Card chawiin SK Oil Dealers hai kuoma inthawk January, 2019 quota lak thei a nitah tiin Sh. Jogen Singh, District Supply Officer, CCPur & Pherzawl District chun January 11, 2019 khan inhriettirna a siem. Hi dungzui hin 55-Par- bung le 56-Thanlon AC/ Sub-Division sunga Sub- Dealers han M/s Pudaite Traders ah an quota ding la thei an ta, 57-Henglep A/C sunga mi han M/s Z.T. & Co; 58-Churachandpur sunga Sub-Dealers han M/s Paite; 59-Saikot A/C sunga dealers han M/s B.B. & Co. le 60-Singngat A/C sunga sub-dealers han M/s JHK Agency ah khawnvar- tui hi lasuok thei an tih. Poppy kung tam tak an vatthluk CCPUR: Churachandpur Police a inthawk ei thu dawngnain a hril danin January 12, 2019 khan Patlien le Teiseng inkarah dan kala Kani (poppy) chinga um kung tam tak vatthluk a nih. Report an dawng le inzawmin January 12, 2019, 8AM khan SP, CCPur thupek dungzuiin Addl. SP (Ops), CCPur Police; CCPur Women Police; CCPur Drugs Cell; NAB-PS Manipur-a inthawk team khat; Execu- tive Magistrate, Tuibong bakah 25-Assam Rifles personnel \hahnemtawk tak Poppy chingna hmuna hin fein Poppy kung hai hi an vatthluk niin Police thusuok chun a hril. Poppy kung vatthluka um hi ram acres 60 vela lien hmuna ching a ni a, Poppy vatthluka um hi Rs. 3.5 crore vel manhu ni dinga hisap a nih tiin Police thusuok chun a hril. Police chun Poppy pod 4 dapdawkin an man bawk. Hi thil le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 9(1)2019 CCP-PS u/s 18 ND & PS Act an registered. Chun, January 14, 2019 zingkar 8AM khan SP/ CCPur thupek dungzuiin Police le 25-Assam Rifles hai \hangnain Teiseng ram sungah ram acres 120 vela liena ching Kani (Poppy) kung an suksiet bawk. Hi huna Poppy pod 6 man a ni bawk a, hi le inzawm hin CCPur Police han FIR no. 10(1)2019 CCP-PS u/s 18 ND & PS Act. an registered bawk. January 14, 2019 zingkara Poppy kung suksieta um hi Rs. 7 crores manhu vel ding nia hisap a nih tiin Police thusuok chun a hril. Anni thil an ruk leiin A pa in Police-ah a report; FIR file khum CCPUR: Mr Thangsuan- mung (24), s/o Pumzadou of Khominthang, New Lamka chu an insunga in- thawk thil an ruk leiin a Pa Pumzadou, s/o (L) Khual- zachin in Police-ah a report a, hi le inzawm hin CCPur Police chun January 14, 2019 khan Mr Thangsuan- mung hi manin FIR no. 11 (1) 2019 CCP-PS u/s 380 IPC an registered a, zani khan Chief Judicial Magis- trate (CJM), CCPur hmaah an inlangtir. Mr Pumzadou in Police a report a pek dan chun a naupang Thangsuanmung hin August, November le December, 2018 hai bakah January 9, 2019 zantieng 3:00PM khan an Ina in- thawk thuomhnaw tam tak an ruk hmang niin a hril a. Nitin in a nu pawisa a ngen hlak leiin a nu in a pek zing sengnaw leiin Au- gust, 2018 khan an Almirah sunga um Paite puondum pakhat an ruk a, Novem- ber, 2018 khan Almirah sunga sie Paite puondum 4 an ruk nawk a. Hi hnung December, 2019 khan Khominthang-a um Niang- zangai le Nu Ching hai Paite puondum pakhat ve ve an ruk nawk a. January 9, 2019, 3:30PM vel khan Bathroom sunga tui an sil karin Dining Table-a Rs. 1300/- a sie chu an hmang nawk a, hi khawm hi a nau- pa Thangsuanmung hin an ruk ni dinga a ring thu Police kuoma report a pek huna hin a zieklang a nih. ADC Chairman an lawmpui CCPUR: Khangthah Zuun Pawl (KZP) GHQ chun zani zantieng 1:30PM khan ADC/ CCPur Chairman thar T. Paukhanlian Of- fice-ah inhmupuiin ADCC Chairman dinga thlang a nina lawmpuina neiin, “Khangthah Puan” insilt- irna an nei. Hi huna hin KZP GHQ President le Secretary bakah executive member hai an \hang a, hmatieng peiah inchukna tiengpan- gah nasa taka hmalak dan ding ADCC Chairman rawiin an hriltlang bawk. BikpiTimes in Meri- torious le Donors Award CCPUR: BikpiTimes Award Committee chun a vawi 7-na dingin Febru- ary 9, 2019 vel khin Bik- piTimes Award le Do- nors Award, 2018 sem an tum. Hi award hmu thei ding hai chun January 26, 2019 chen khin Zouding Stationery, Bethel Veng, New Lamka; Martin Va- riety Store, Bethel Veng, New Lamka; Siam Xerox, Bungmual le Betheda Phar- macy, Dorcas Road junc- tion, New Lamka haiah form lak thei le peklut thei a ni bakah e-mail buk- pithupuaktuweeklynews@ gmail.com or WhatsApp No. 9615541348 –ah pe- klut thei a nih. The 2nd We- DAS-2019 CCPUR: February 1, 2019, 11AM-9PM inkar sung khin YPA GHQ Hall, Hi- angtam Lamka, CCPur-ah “The 2nd WeDAS-2019” hmang ning a tih. Session I le II a \he ning a ta, ses- sion-I ah Dance Competi- tion, Dance Cover Contest, Cosplay Contest, Fashion Designing Contest elimi- nation round chen um a ta, 2nd session chu maint event a hmang ning a tih. 1st session a final kai hai poin first place inchu an ta, WeDance Academy, We- Dance Crew bakah guest - Passion Dance Studio, CFDS, Jenny Thomte le artiste dang dang perform an tih. Naupang pak- hat a baw hlum KANGPOKPi: Zani zan dar 8:40 vel khan Kangpokpi a Thomas Ground bulah CRPF Wa- ter Tanky Truck pakhatin Ngamgouhao (7), s/o Kailam of Kanggui Ward No.8 a baw a, a hmuna a thi nghal. Naupang baw hlumtu Water Tanky Truck le CRPF Escort Party hai chu mipui \hangruol han an dang a, inbiekna an nei mek niin ei thu dawngna chun a hril. Pathien hmingin an ngaidam CCPUR: Jan. 14, 2019 zan dar 7:15 vela UCO Bank bul, Tidim Road a Bolero Pickup le Activa inbaw leia Mr Gensawm, s/o Mr Henkhogen of Saipum thina le inzawmin zanikhan Bole- ro Pick Up neitu Don Bosco Higher Secondary School a thuneitu le Cathilic Kohran \huoituhai chu Saipum Lal inah fein ngaidam an van hni a, mithi ralnain Rs.2,00,000/- an chawi a, sienkhawm mithi sung han Pathien hmingin kan ngaid- am cheu tiin chengkhat khawm an lak nawh. Ngaidam van hni han hieng a ni chun tiin (L) Mr Gensawm nau pathum- hai chu Class-X chen Don Bosco Higher Secondary School-ah Admission le tuition a thlawna an thaw- pek ding thu, Activa Mo- tor siem \hat thei lo ding khawpa sie a ni leiin a thar an inchawk pek ding thu an hril bakah Pathien le an \hatna chungah law- mthu hrilnain vawk pakhat an that a, bu fakkhawmin inremna \ha tak le Pathien inpak pumin an in\he niin ei thu dawngna chun a hril. Hmar khawthim zangkhawbungbut hnanah kawt- suo thar siem tum a nih: Lalchhandama Ralte sAKAwRdAi: Sakaw- rdai khawtlang chun za- nikhan Mizoram MNF sawrkar thara Education minister Pu Lalchhan- dama Ralte lawmna hun an hmangpui. Hi huna Pu Ralte in thu a hrilnaa chun, ‘Hmar khawthim zangkhawbung- but hnanah kawtsuo thar’ siem tum a ni thu hrilin, biel sung development thaw ding a tam a, Mani- pur le infepawna ding le Bagha tienga infepawna ding project siema buoipui tum a ni thu hrilin, hun tawite sunga zo el thei a ninaw ding ti ruok chu hrepui dingin a ngen. Sinthawna thuom in- beltirtu mipui hai chu an hmazawn sengah ram ta dinga sin thawpui din- gin a fiel a, party lungril siehmang a, hmasawnna sin thaw dingin mipui hai fielin, pasie le rethei hai dawmkangna SEDP hmangin sin thaw a ni ding thu le Sakawrdai-ah High School thar hawng tum a ni thu le Helicopter service a um theina dinga Helipad khawm siem tum a ni thu minister chun a hril bawk. Minister hi Ratu hmuna khawm lawmna hun hmang a ni a, Hmar tlangdung inchukna in hmasawnna kalbi thar a chuongkai ding thu, Ratu Hr. Secondary school chu lumpsum grant-in-aid a hlangkai hlim \hangpuina dingin \hangpuina pek a ni ding thu, hmasawnna sin thawnaah \hangpui din- gin hi huna thu a hrilnaah mipui hai a fiel. Citizenship bill dodalna sunzawm pei; Political parties 9 han Citizenship Bill lakkir a ni hma chu dodalna sunzawm pei dingin an rel imPhAL: Zanikhan Kh- wairamband bazar, Imphal khawpuiah Citizenship bill dodaltu students le nuhmei ruol hai chu Police haileh an innawrtuo a, Po- lice han mipui hnawrdarna dingin mock bombs hai an kap a, banners an chawi hai police han an lakpek bawk. Hi thil hi zani sun dar 12:30 vela kha tlung a ni a, thil tlung huna hin Po- lice hai lunga deng leiin mi pakhatin hliemna a tuok a, Police chun student pakhat an man a, a dang chu an tlansie hman a, amiruokchu nuhmei ruol hai ngenna angin student mana um khawm hi inthlasuok nawk nghal a nih. Protestors hai hin Kh- wairamband lai lampui danga bill dodalna an khek- pui leia Police hai le in- nawrtuona hi tlung a nih. Hieng laizing hin Ma- nipur-a Political parties tum tum 9 fekhawm hai chun Parliament Winter Session huna Lok Sabha in a lo passed tah Citizenship (Amendment) Bill, 2016 lakkir a ni hma khat dodal- na le nuorna sunzawm pei dingin an rel a, Rajya Sab- ha-a hi bill pass dodal tlat dingin thutlukna an siem. Hi Convention a hin CPI, CPI(M); RSP; Forward Block; NCP; AAP; Praja; JDS le BSP hai an \hang. CPI Manipur state sec- retary, L. Sotinkumar chun, Chief Minister in Citizen- ship (Amendment) Bill in India ram state dang hai tawk sienkhawm Mani- pur chu Manipur People Protection Bill, 2018 leiin a tawkpawinaw ding nia a hril chu \hangsan bo a nih tiin a hril a. Manipur- ah dan kala hung lut hai leia harsatna nasa tak a tuok lai zinga Citizenship Bill passed a hung um hi Act a hung ni chun dan illegal migrants tamlem hung lut an ta, a bikin India hmar- sakbiel nasa takin a >>sunzawmna phek 4-ah Tukhawm kan thlierhrang nawh, mass Conversion chu dang a \ha: Rajnath singh New deLhi: Tulai chu India khuo le tui (Citizen) nina ding le inzawma thu le hla a tam em em a. Union Home Minister Mr Rajnath Singh chun Thawlenni khan New Delhi-a Kristien pawl pakhatin Event an buotsaia thu hrilin, mimalin ieng sakhuo khawm an pawm chu a thieng a. Amiruok- chu, a telpuia sakhuo inlet- na (mass conversion) ruok chu dang a \ha a. Indian ah chu inumtir lo ding a nih” tiin a hril. Hi thu hi Press Trust of India (PTI) in New Delhi- a Home Minister thuhril a ziek s^wng a ni a. “Ram dangahai chu minority (tlawm lem) haiin anti-con- version law an hrilmawi a. India ramah chu mi tamlem (majority) in an hrilmawi. Chuong a ni chun, buoipui- um tak a na, intlungir lo ding a nih” tiin a hril. “Hindu i ni chun Hindu ni unla. Muslim chu Mus- lim. Kristien chu Kris- tien. Iem a ta khawvel po po convert kher kher in nuom a?” tiin Kristien hai pungkhawmna ‘Festival of Peace’ ah Pu Rajnagh chun a hril. Rashtriya Isai Maha- sang hai huoihawt Event ah hin Home Minister chun, “Mimal in sakhuo a pawm nuom chun a thaw ding a nih, a pawi nawh. Tukhaw- ma dang ding an nawh. Amiruokchu, mass conver- sion (a telpuia inlamletna – Revival) a tlung chun, mi tamtak thawk le khatin an inthlak danglam a. Chu chu a ram ta dinga ngaituo um a nih” tiin a hril. Pathien Thlarau Thienghlim sinthaw Re- vival a tlung changa Hindu sing tel tel Kristien-a in- lethai ‘mass conversion’ an hmu hlak leia \ha an ti nawna thu a ni a. Lungril na tak si thaw thei nei si lova Hindu sakhuo kiem tiel tiel veng tumnaa a hril a nih. Sakhuo zalenna ram (Secular) India ah Hindu ma- jority nina ram nih bawkah a telpuia Kristiena a telpuia an inlet an hmuin an lungril a naa chu thaw ngaina an hriet si nawh. Hek ding tak le man ding tak an um thei bawk naw leiin Dan \hang- sanin dang an tum hlak. BJP chun hnam le sakhuo ah mi \hein ro rel a tum a nih tia intumna chu hnawlin, “BJP a hung inlal tah a, chu chu kha kha um tang a tih, an tih hlak a. Mi lungrila \itna siemin rorel kan tum nawh a. Mihai lun- grilah muongna le ringzona um zinga rorel kan nuom/ tum a nih. Tukhawma thli- erhrang angin an inngai ding an nawh. Mi po po welcome ei nih” tiin a hril. A hril peinaa chun, “Mi tukhawm a hnam, \awng, sakhuo leiin ka enhrang ngai nawh a. Vote kan hmu am hmu naw am, Sawrkar kan siem am siem naw am, kan hrat am hratnaw am, tukhawm thlierhrang ngai nawng kan tih. Hi hi Prime Minister thu fepui dan tak khawm a nih, tukhawm thlierbik lo ding ti hi” tiin a hril bawk. Sakhuo inlet thu le An- ti-conversion Law hmang le hmang naw thuah, United States (US) le United King- dom( UK) hai example-a lain, hieng rambung haia chu a tlawm lem (minority) haiin Anti-Conversion Law an demand a. India rama chu, mi tamlem (Hindu) han Anti-Conversion Law an demand niin ka hmu. Hi hi ngaimaw um tak a na, dang ding a nih” tiin a hril. Sakhuona le politics le inzawmin, mi tamtak chu >>sunzawmna phek 4-ah BBBP Scholarship Exam nei CCPUR: District Ad- ministration, CCPur in Beti Bachao Beti Padhao (BBBP) hnuoia “People’s Initiative for Girl’s Edu- cation, Churachandpur” ti thupi hmanga district sunga nuhmei naupang kum 12-16 inkar, class VIII passed ta sa mi 10 Scholarship pek tumna le inzawmin January 15, 2019, 11AM khan applica- tion pehai ta dingin DTC Hall, Tuibong, CCPur-ah written Exam nei a ni a. Hi huna hin application pe mi 23 an \hang. Schoolarship hmu din- ga thlang han kum khatah scholarship Rs. 20,000/- pei an dawng ding a nih. Scholarship sum ding hi nikuma FootGal nei huna ticket zawrnaa inthawk Rs. 2.5 lakh vel hmu a ni a, hi laia Rs. 50,000 chu The Malsawm Initiative \hangpuina dinga pek a ni a, a dang Rs. 2 lakh la um po Scholarship a pek tum a nih. Scholarship hmu thei ding hai chu kum khatah nu le pa sum lamsuok Rs. 1 lakh le a hnuoitieng a ni ding a nih. Written a hin mi 20 th- langsuok le zani zantieng khan interview nei nghal a ni a. Result chu January 24, 2019 a Public Ground, CCPur hmuna National Girl. Child Day hmang huna puong a ni ding a nih. Delhi Police lakna dinga PE & MT imPhAL: Delhi Police hnuoia thawk ding Police Constable (Executive) Male/Female-2018 lakna dinga PE & MT chu March 5-8, 2019 inkar sung khin Manipur Police Training College, Pangei, Imphal East-ah nei ning a tih tiin Chairman, Recruitment Board for Manipur chun inhriettirna a siem. Roll No le PE & MT nei ni ding hai chu District tina SO Office haiah hmu thei ni dingin a hril bawk. meeyamgi Numit le hill Lead- ers’ day hmang kawp imPhAL: Thla tina a thaw dan pangngai angin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun zani khan Meeyamgi Numit le Hill Leaders’ Day hmetkawpin Durbar Hall, CM Secretariat ah a nei a. Sawrkar department dang dang haiin service hran hran an lo pek bawk. Zing dar 8:30am a in- thawkin chawhnung dar 2pm chenin complaint le sa- wiselna le hnina hran hran 440 a ngaithlak a. Mipui chi hran hran, khawtlang \huoitu a inthawka mimal, nuhmei pasal 1, 300 vel an hmupui bawk. Mi tamtak chu zingkar inhma taka inthawkin CM Secretariat tuolah, Entry Pass la dingin an lo um tah. Tlangram hla tak taka inthawka hung tamtak lem chu Imphal-a zan riek tah dam an nih a. Hotel lo chu tlungna ding nei lo, CM inhmupui zova kir nawk nghal ding le kir hman lo ding zan khat dang la riek ngai dam an nih. Entry Pass neihai po khawm tamtak an nih a. CM an inhmupui thei hmaa lo nghakna dingah nghakin staff han thingpui le bei an lo sem a. Zing bu la fa hman lohai ta ding chun a remchang hle. Manipur Health Depart- ment le JNIMS haiin hrisel- na thu le inzawma inen nu- omhai an lo en zing bawk a. Medical Assistance le re-imbursement thaw ding nei office fe \ulhai khawm office fe hran ngai ta lova thaw thei dingin thawktuhai an lo inring zing bawk. Sawrkar department hran hran, Minority, Other Backward Classes and Scheduled Castes, Social Welfare, Education (S), Manipur State Co-Opera- tive Bank Ltd. le Police hai khawm mipuihai \hangpui dingin an um vawng. Zani ta hril hlaw pakhat chu pieng danglam le ruol banlo tamtak le kum upa tieng tar le hmeithai hrat ta naw tak tak hung vehai, sungkuo rethei BPL family >>sunzawmna phek 4-ah

Transcript of ha: Rajnath singh - neitham.in Thar/2019/January/HT-16-01-2019.pdf · 16-01-2019 · Minister hi...

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

TUOLBUOL (JANUARY) 16, 2019 NiLAiNi (wedNesdAY)

GAS NEWSAgency : SASBooking :19th. nOV. , 2018 to 14th. deC., 2018delivery :16-01-2019 (wed)Time : 9AM - till stockstOCK : 306 @rate:Rs. 812/

Hmasawnna Thar Vol - 34/98 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

Trainee staff ditTrainee Staff dit a nih. Thiemna Graduate le Com-puter hmang thiem a ngai. Training zo pha Hmasawn-na Thar thawktu dinga laklut ning a ta, hlaw bakah Journalist han State sawrkara ham\hatna an hmu thei ang ang hai a hmu ve thei dan ding buoipui pek ning a tih. Journalist han ham\hatna an hmu thei hai lai pen-sion, medical assistance Rs.1,00,000/-, thina tuok huna \hangpuina Rs.2,00,000/- le Chief Ministergi Hakshelgi Tengbang hnuoia beneficiary card hai a \hangsa. Hnina a hnuoia hmingziek kuomah hin peklut thei a nih.

-editor & Publisher,Hmasawnna Thar Daily.

Sub-Dealer han January quo-ta Khawnvartui lak thei

CCPUR: Vangai area \hangsa loin Churachan-dpur le Pherzawl District sunga FPS Centres haia SK Oil Sub-Dealers han Iden-tity Card chawiin SK Oil Dealers hai kuoma inthawk January, 2019 quota lak thei a nitah tiin Sh. Jogen Singh, District Supply Officer, CCPur & Pherzawl District chun January 11, 2019 khan inhriettirna a siem. Hi dungzui hin 55-Par-

bung le 56-Thanlon AC/Sub-Division sunga Sub-Dealers han M/s Pudaite Traders ah an quota ding la thei an ta, 57-Henglep A/C sunga mi han M/s Z.T. & Co; 58-Churachandpur sunga Sub-Dealers han M/s Paite; 59-Saikot A/C sunga dealers han M/s B.B. & Co. le 60-Singngat A/C sunga sub-dealers han M/s JHK Agency ah khawnvar-tui hi lasuok thei an tih.

Poppy kung tam tak an vatthlukCCPUR: Churachandpur Police a inthawk ei thu dawngnain a hril danin January 12, 2019 khan Patlien le Teiseng inkarah dan kala Kani (poppy) chinga um kung tam tak vatthluk a nih. Report an dawng le inzawmin January 12, 2019, 8AM khan SP, CCPur thupek dungzuiin Addl. SP (Ops), CCPur Police; CCPur Women Police; CCPur Drugs Cell; NAB-PS Manipur-a inthawk team khat; Execu-tive Magistrate, Tuibong bakah 25-Assam Rifles

personnel \hahnemtawk tak Poppy chingna hmuna hin fein Poppy kung hai hi an vatthluk niin Police thusuok chun a hril. Poppy kung vatthluka um hi ram acres 60 vela lien hmuna ching a ni a, Poppy vatthluka um hi Rs. 3.5 crore vel manhu ni dinga hisap a nih tiin Police thusuok chun a hril. Police chun Poppy pod 4 dapdawkin an man bawk. Hi thil le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 9(1)2019 CCP-PS u/s 18 ND & PS Act an registered.

Chun, January 14, 2019 zingkar 8AM khan SP/CCPur thupek dungzuiin Police le 25-Assam Rifles hai \hangnain Teiseng ram sungah ram acres 120 vela liena ching Kani (Poppy) kung an suksiet bawk. Hi huna Poppy pod 6 man a ni bawk a, hi le inzawm hin CCPur Police han FIR no. 10(1)2019 CCP-PS u/s 18 ND & PS Act. an registered bawk. January 14, 2019 zingkara Poppy kung suksieta um hi Rs. 7 crores manhu vel ding nia hisap a nih tiin Police thusuok chun a hril.

Anni thil an ruk leiin A pa in Police-ah a report; FIR file khum

CCPUR: Mr Thangsuan-mung (24), s/o Pumzadou of Khominthang, New Lamka chu an insunga in-thawk thil an ruk leiin a Pa Pumzadou, s/o (L) Khual-zachin in Police-ah a report a, hi le inzawm hin CCPur Police chun January 14, 2019 khan Mr Thangsuan-mung hi manin FIR no. 11 (1) 2019 CCP-PS u/s 380 IPC an registered a, zani khan Chief Judicial Magis-trate (CJM), CCPur hmaah an inlangtir. Mr Pumzadou in Police a report a pek dan chun a naupang Thangsuanmung hin August, November le December, 2018 hai bakah January 9, 2019 zantieng 3:00PM khan an Ina in-thawk thuomhnaw tam tak

an ruk hmang niin a hril a. Nitin in a nu pawisa a ngen hlak leiin a nu in a pek zing sengnaw leiin Au-gust, 2018 khan an Almirah sunga um Paite puondum pakhat an ruk a, Novem-ber, 2018 khan Almirah sunga sie Paite puondum 4 an ruk nawk a. Hi hnung December, 2019 khan Khominthang-a um Niang-zangai le Nu Ching hai Paite puondum pakhat ve ve an ruk nawk a. January 9, 2019, 3:30PM vel khan Bathroom sunga tui an sil karin Dining Table-a Rs. 1300/- a sie chu an hmang nawk a, hi khawm hi a nau-pa Thangsuanmung hin an ruk ni dinga a ring thu Police kuoma report a pek huna hin a zieklang a nih.

ADC Chairman an lawmpui

CCPUR: Khangthah Zuun Pawl (KZP) GHQ chun zani zantieng 1:30PM khan ADC/ CCPur Chairman thar T. Paukhanlian Of-fice-ah inhmupuiin ADCC Chairman dinga thlang a nina lawmpuina neiin, “Khangthah Puan” insilt-irna an nei. Hi huna hin KZP GHQ President le Secretary bakah executive member hai an \hang a, hmatieng peiah inchukna tiengpan-gah nasa taka hmalak dan ding ADCC Chairman rawiin an hriltlang bawk.

BikpiTimes in Meri-torious le Donors

AwardCCPUR: BikpiTimes Award Committee chun a vawi 7-na dingin Febru-ary 9, 2019 vel khin Bik-piTimes Award le Do-nors Award, 2018 sem an tum. Hi award hmu thei ding hai chun January 26, 2019 chen khin Zouding Stationery, Bethel Veng, New Lamka; Martin Va-riety Store, Bethel Veng, New Lamka; Siam Xerox, Bungmual le Betheda Phar-macy, Dorcas Road junc-tion, New Lamka haiah form lak thei le peklut thei a ni bakah e-mail [email protected] or WhatsApp No. 9615541348 –ah pe-klut thei a nih.

The 2nd We-DAS-2019

CCPUR: February 1, 2019, 11AM-9PM inkar sung khin YPA GHQ Hall, Hi-angtam Lamka, CCPur-ah “The 2nd WeDAS-2019” hmang ning a tih. Session I le II a \he ning a ta, ses-sion-I ah Dance Competi-tion, Dance Cover Contest, Cosplay Contest, Fashion Designing Contest elimi-nation round chen um a ta, 2nd session chu maint event a hmang ning a tih. 1st session a final kai hai poin first place inchu an ta, WeDance Academy, We-Dance Crew bakah guest - Passion Dance Studio, CFDS, Jenny Thomte le artiste dang dang perform an tih.

Naupang pak-hat a baw hlumKANGPOKPi: Zani zan dar 8:40 vel khan Kangpokpi a Thomas Ground bulah CRPF Wa-ter Tanky Truck pakhatin Ngamgouhao (7), s/o Kailam of Kanggui Ward No.8 a baw a, a hmuna a thi nghal. Naupang baw hlumtu Water Tanky Truck le CRPF Escort Party hai chu mipui \hangruol han an dang a, inbiekna an nei mek niin ei thu dawngna chun a hril.

Pathien hmingin an ngaidamCCPUR: Jan. 14, 2019 zan dar 7:15 vela UCO Bank bul, Tidim Road a Bolero Pickup le Activa inbaw leia Mr Gensawm, s/o Mr Henkhogen of Saipum thina le inzawmin zanikhan Bole-ro Pick Up neitu Don Bosco Higher Secondary School a thuneitu le Cathilic Kohran \huoituhai chu Saipum Lal inah fein ngaidam an van hni a, mithi ralnain Rs.2,00,000/- an chawi a, sienkhawm mithi sung han Pathien hmingin kan ngaid-am cheu tiin chengkhat khawm an lak nawh.

Ngaidam van hni han hieng a ni chun tiin (L) Mr Gensawm nau pathum-hai chu Class-X chen Don Bosco Higher Secondary School-ah Admission le tuition a thlawna an thaw-pek ding thu, Activa Mo-tor siem \hat thei lo ding khawpa sie a ni leiin a thar an inchawk pek ding thu an hril bakah Pathien le an \hatna chungah law-mthu hrilnain vawk pakhat an that a, bu fakkhawmin inremna \ha tak le Pathien inpak pumin an in\he niin ei thu dawngna chun a hril.

Hmar khawthim zangkhawbungbut hnanah kawt-suo thar siem tum a nih: Lalchhandama Ralte

sAKAwRdAi: Sakaw-rdai khawtlang chun za-nikhan Mizoram MNF sawrkar thara Education minister Pu Lalchhan-dama Ralte lawmna hun an hmangpui. Hi huna Pu Ralte in thu a hrilnaa chun, ‘Hmar khawthim zangkhawbung-but hnanah kawtsuo thar’ siem tum a ni thu hrilin, biel sung development thaw ding a tam a, Mani-pur le infepawna ding le Bagha tienga infepawna ding project siema buoipui tum a ni thu hrilin, hun tawite sunga zo el thei a ninaw ding ti ruok chu hrepui dingin a ngen. Sinthawna thuom in-beltirtu mipui hai chu an hmazawn sengah ram ta dinga sin thawpui din-gin a fiel a, party lungril

siehmang a, hmasawnna sin thaw dingin mipui hai fielin, pasie le rethei hai dawmkangna SEDP hmangin sin thaw a ni ding thu le Sakawrdai-ah High School thar hawng tum a ni thu le Helicopter service a um theina dinga Helipad khawm siem tum a ni thu minister chun a hril bawk. Minister hi Ratu

hmuna khawm lawmna hun hmang a ni a, Hmar tlangdung inchukna in hmasawnna kalbi thar a chuongkai ding thu, Ratu Hr. Secondary school chu lumpsum grant-in-aid a hlangkai hlim \hangpuina dingin \hangpuina pek a ni ding thu, hmasawnna sin thawnaah \hangpui din-gin hi huna thu a hrilnaah mipui hai a fiel.

Citizenship bill dodalna sunzawm pei;Political parties 9 han citizenship Bill lakkir a ni hma

chu dodalna sunzawm pei dingin an rel

imPhAL: Zanikhan Kh-wairamband bazar, Imphal khawpuiah Citizenship bill dodaltu students le nuhmei ruol hai chu Police haileh an innawrtuo a, Po-lice han mipui hnawrdarna dingin mock bombs hai an kap a, banners an chawi hai police han an lakpek bawk. Hi thil hi zani sun dar 12:30 vela kha tlung a ni a, thil tlung huna hin Po-lice hai lunga deng leiin mi pakhatin hliemna a tuok a, Police chun student pakhat an man a, a dang chu an

tlansie hman a, amiruokchu nuhmei ruol hai ngenna angin student mana um khawm hi inthlasuok nawk nghal a nih. Protestors hai hin Kh-wairamband lai lampui danga bill dodalna an khek-pui leia Police hai le in-nawrtuona hi tlung a nih. Hieng laizing hin Ma-nipur-a Political parties tum tum 9 fekhawm hai chun Parliament Winter Session huna Lok Sabha in a lo passed tah Citizenship (Amendment) Bill, 2016

lakkir a ni hma khat dodal-na le nuorna sunzawm pei dingin an rel a, Rajya Sab-ha-a hi bill pass dodal tlat dingin thutlukna an siem. Hi Convention a hin CPI, CPI(M); RSP; Forward Block; NCP; AAP; Praja; JDS le BSP hai an \hang. CPI Manipur state sec-retary, L. Sotinkumar chun, Chief Minister in Citizen-ship (Amendment) Bill in India ram state dang hai tawk sienkhawm Mani-pur chu Manipur People Protection Bill, 2018 leiin a tawkpawinaw ding nia a hril chu \hangsan bo a nih tiin a hril a. Manipur-ah dan kala hung lut hai leia harsatna nasa tak a tuok lai zinga Citizenship Bill passed a hung um hi Act a hung ni chun dan illegal migrants tamlem hung lut an ta, a bikin India hmar-sakbiel nasa takin a >>sunzawmna phek 4-ah

Tukhawm kan thlierhrang nawh, mass Conversion chu dang a \ha: Rajnath singh

New deLhi: Tulai chu India khuo le tui (Citizen) nina ding le inzawma thu le hla a tam em em a. Union Home Minister Mr Rajnath Singh chun Thawlenni khan New Delhi-a Kristien pawl pakhatin Event an buotsaia thu hrilin, mimalin ieng sakhuo khawm an pawm chu a thieng a. Amiruok-chu, a telpuia sakhuo inlet-na (mass conversion) ruok chu dang a \ha a. Indian ah chu inumtir lo ding a nih” tiin a hril. Hi thu hi Press Trust of India (PTI) in New Delhi-a Home Minister thuhril a ziek s^wng a ni a. “Ram dangahai chu minority (tlawm lem) haiin anti-con-version law an hrilmawi a. India ramah chu mi tamlem (majority) in an hrilmawi. Chuong a ni chun, buoipui-um tak a na, intlungir lo ding a nih” tiin a hril. “Hindu i ni chun Hindu ni unla. Muslim chu Mus-lim. Kristien chu Kris-tien. Iem a ta khawvel po

po convert kher kher in nuom a?” tiin Kristien hai pungkhawmna ‘Festival of Peace’ ah Pu Rajnagh chun a hril. Rashtriya Isai Maha-sang hai huoihawt Event ah hin Home Minister chun, “Mimal in sakhuo a pawm nuom chun a thaw ding a nih, a pawi nawh. Tukhaw-ma dang ding an nawh. Amiruokchu, mass conver-sion (a telpuia inlamletna – Revival) a tlung chun, mi tamtak thawk le khatin an inthlak danglam a. Chu chu

a ram ta dinga ngaituo um a nih” tiin a hril. Pathien Thlarau Thienghlim sinthaw Re-vival a tlung changa Hindu sing tel tel Kristien-a in-lethai ‘mass conversion’ an hmu hlak leia \ha an ti nawna thu a ni a. Lungril na tak si thaw thei nei si lova Hindu sakhuo kiem tiel tiel veng tumnaa a hril a nih. Sakhuo zalenna ram (Secular) India ah Hindu ma-jority nina ram nih bawkah a telpuia Kristiena a telpuia an inlet an hmuin an lungril

a naa chu thaw ngaina an hriet si nawh. Hek ding tak le man ding tak an um thei bawk naw leiin Dan \hang-sanin dang an tum hlak. BJP chun hnam le sakhuo ah mi \hein ro rel a tum a nih tia intumna chu hnawlin, “BJP a hung inlal tah a, chu chu kha kha um tang a tih, an tih hlak a. Mi lungrila \itna siemin rorel kan tum nawh a. Mihai lun-grilah muongna le ringzona um zinga rorel kan nuom/tum a nih. Tukhawma thli-erhrang angin an inngai

ding an nawh. Mi po po welcome ei nih” tiin a hril. A hril peinaa chun, “Mi tukhawm a hnam, \awng, sakhuo leiin ka enhrang ngai nawh a. Vote kan hmu am hmu naw am, Sawrkar kan siem am siem naw am, kan hrat am hratnaw am, tukhawm thlierhrang ngai nawng kan tih. Hi hi Prime Minister thu fepui dan tak khawm a nih, tukhawm thlierbik lo ding ti hi” tiin a hril bawk. Sakhuo inlet thu le An-ti-conversion Law hmang le hmang naw thuah, United States (US) le United King-dom( UK) hai example-a lain, hieng rambung haia chu a tlawm lem (minority) haiin Anti-Conversion Law an demand a. India rama chu, mi tamlem (Hindu) han Anti-Conversion Law an demand niin ka hmu. Hi hi ngaimaw um tak a na, dang ding a nih” tiin a hril. Sakhuona le politics le inzawmin, mi tamtak chu >>sunzawmna phek 4-ah

BBBP Scholarship Exam nei

CCPUR: District Ad-ministration, CCPur in Beti Bachao Beti Padhao (BBBP) hnuoia “People’s Initiative for Girl’s Edu-cation, Churachandpur” ti thupi hmanga district sunga nuhmei naupang kum 12-16 inkar, class VIII passed ta sa mi 10 Scholarship pek tumna le inzawmin January 15, 2019, 11AM khan applica-tion pehai ta dingin DTC Hall, Tuibong, CCPur-ah written Exam nei a ni a. Hi huna hin application pe mi 23 an \hang. Schoolarship hmu din-ga thlang han kum khatah scholarship Rs. 20,000/- pei an dawng ding a nih.

Scholarship sum ding hi nikuma FootGal nei huna ticket zawrnaa inthawk Rs. 2.5 lakh vel hmu a ni a, hi laia Rs. 50,000 chu The Malsawm Initiative \hangpuina dinga pek a ni a, a dang Rs. 2 lakh la um po Scholarship a pek tum a nih. Scholarship hmu thei ding hai chu kum khatah nu le pa sum lamsuok Rs. 1 lakh le a hnuoitieng a ni ding a nih. Written a hin mi 20 th-langsuok le zani zantieng khan interview nei nghal a ni a. Result chu January 24, 2019 a Public Ground, CCPur hmuna National Girl. Child Day hmang huna puong a ni ding a nih.

Delhi Police lakna dinga PE & MTimPhAL: Delhi Police hnuoia thawk ding Police Constable (Executive) Male/Female-2018 lakna dinga PE & MT chu March 5-8, 2019 inkar sung khin Manipur Police Training College, Pangei, Imphal

East-ah nei ning a tih tiin Chairman, Recruitment Board for Manipur chun inhriettirna a siem. Roll No le PE & MT nei ni ding hai chu District tina SO Office haiah hmu thei ni dingin a hril bawk.

meeyamgi Numit le hill Lead-ers’ day hmang kawp

imPhAL: Thla tina a thaw dan pangngai angin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun zani khan Meeyamgi Numit le Hill Leaders’ Day hmetkawpin Durbar Hall, CM Secretariat ah a nei a. Sawrkar department dang dang haiin service hran hran an lo pek bawk. Zing dar 8:30am a in-thawkin chawhnung dar 2pm chenin complaint le sa-wiselna le hnina hran hran 440 a ngaithlak a. Mipui chi hran hran, khawtlang \huoitu a inthawka mimal, nuhmei pasal 1, 300 vel an hmupui bawk. Mi tamtak chu zingkar inhma taka inthawkin CM Secretariat tuolah, Entry Pass la dingin an lo um tah. Tlangram hla tak taka inthawka hung tamtak lem chu Imphal-a zan riek tah dam an nih a. Hotel lo chu tlungna ding nei lo, CM inhmupui zova kir nawk nghal ding le kir hman lo ding zan khat dang la riek ngai dam an nih. Entry Pass neihai po

khawm tamtak an nih a. CM an inhmupui thei hmaa lo nghakna dingah nghakin staff han thingpui le bei an lo sem a. Zing bu la fa hman lohai ta ding chun a remchang hle. Manipur Health Depart-ment le JNIMS haiin hrisel-na thu le inzawma inen nu-omhai an lo en zing bawk a. Medical Assistance le re-imbursement thaw ding nei office fe \ulhai khawm office fe hran ngai ta lova thaw thei dingin thawktuhai an lo inring zing bawk. Sawrkar department hran hran, Minority, Other Backward Classes and Scheduled Castes, Social Welfare, Education (S), Manipur State Co-Opera-tive Bank Ltd. le Police hai khawm mipuihai \hangpui dingin an um vawng. Zani ta hril hlaw pakhat chu pieng danglam le ruol banlo tamtak le kum upa tieng tar le hmeithai hrat ta naw tak tak hung vehai, sungkuo rethei BPL family >>sunzawmna phek 4-ah

Hmasawnna Thar2 TUOLBUOL (JANUARY) 16, 2019NiLAiNi (wedNesdAY) ARTiCLe/heALTh & emPLOYmeNT News

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

EditorialTulaia NE biel mipui ngaimaw le invawi tak

citizenship (Amendment) Bill, 2016

VAWISUN THUPUII lulul le lungril ngar leiin, lungsenna le Pathien ror-elna feltak hung inlang ding nia ding chun i chungah lungsenna in khawlkhawm a ni lem a nih.

-ROM 2: 5

Tulaia India hmarsak biel mipui ngaimaw le invawi em em el, helhawla siemtu chu Citizenship (Amend-ment) Bill, 2016 a nih. India hmarsak biela States 8 um hai lai khawm Manipur, Nagaland, Assam, Mizoram, Meghalaya le Tripura state han an invawi zuol bik a, an mawng meia raw ang elin an intal bet but el a nih. Hi Bill hi Lok Sabha (Lower House) in pasi ta sienkhawm Rajya Sabha (Upper House) ah chun pending-a sie a la nih. Rajya Sabha hin a pasi ding le ding naw hriet a la ni naw a, India mipuihai chun iengtin am a hung fe pei ding tiin tlumte thlirin an lo thlir phawt a nih. Rajya Sabha-ah pasi le India Presidentin pawmpuia sui a thaw chun India hmarsak biel chu chappui kang ang a hung ni ring a um. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 sung thu tlangpui hi hriet ve a \ha a, ei hriet seng theina dingin a hnuoia ang hin hang tarlang ei tih. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 chu dan lova India rama hung inpem lut Citizenship Act, 1955 in a hrilfiena thlak danglama Citizenship Act, 1955 in a phal naw Afghanistan, Bangladesh le Paki-stan a inthawka Buddhist, Hindu, Jain, Sikh, Parsi or Christian sakhuo cheltu iemanizat dan lova India rama hung inpem le lutru hai India khuo le tui an ni theina dinga definition of illegal migrants hrilfiena her danglam dan, 1955 Citizenship by naturalisation sukdanglam le cancellation of registration of over-seas citizen of India Cardholder sukdanglamna a ni deu tak. Citizenship Act, 1955 le Citizenship (Amend-ment) Bill, 2016 danglamna ding langsar zuolhai chu a hnuoia hai hi an nih. Definition of illegal migrants: Tuta ei dan hman-glai Citizenship Act, 1955 ah chun Illegal migrants-hai hi India rama lut phalna documents (passport & Visa) \hang lova hung lut ruhai le passport le Visa indik thlapa hung lut, hunbi tiem sunga kir nawk si lova India rama um sawng tumhai tiin a hril a. Chun, hieng ang mihai hi dan bawsie an ni leiin Foreigners Act, 1946 le Passport (Entry into India) Act, 1920 hmanga lungina khum annawleh, an rama thawnkir nghal ding an ni nghe nghe. Iengti kawngzawng khawmin hieng illegal migrant-hai hrim hrim hin In-dia khuo le tui nina an nei a thieng naw hulhuol. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 ah chun hienghai hi kum 6 an um ta chun India khuo le tui nina nei thei an ta, Citizenship an nei theina dal theitu Foregners Act, 1946 le Passport (Entry into India) Act, 1920 hai hi an chungah hmang ve lo ding ti a nih. Hieng a ni chun, Citizenship Act, 1955 in a phal naw Afghanistan, Bangladesh le Pakistan a inthaw-ka Buddhist, Hindu, Sikh, Jain, Parsi or Christian sakhuo cheltu iemanizat dan naw anga India rama hung inpem/ hung lutru (Illegal migrants) hai India khuo le tui nina pek ning an ta. Khuo le tui han ham\hatna hran hran ei nei ang hi an hung nei ve bawk ding a nih. Chun, ei ni hmarsakah khawm Chakma, Tuikuk le Foreigners ei ngaimaw em em hai hin ham\hatna hung nei an ta, kawng hran hranah minorities han harsatna ei nei thei bawk. Hi hi NE mipui ta ding khawmin a him naw a, dit a um nawna pakhat a nih. Citizenship bu Naturalisation: 1955 Act in India Naturalisation hmanga India khuo le tui ni theina dan a hril. India rama sawt tak cheng ta annawleh, India sawrkar hnuoia kum 12 lo um ta han India khuo le tui nina ngen thei an ti a nih. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 chun kum 12 hi kum 6 in a suk hnuoi a nih.Cancellation of registration of Overseas Citizen of In-dia cardholder: 1955 Act in dan bawsietna leia India khuo le tui nina cancel pek theina dan a hril, India Citizenship register-a in register a inthawk kum 5 sun-ga Overseas Citizenship of India cardholder in kum 2 sung lai Lungin intang theina khawp a umna rama dan a bawsiet chun India khuo le tui a nina hlippek thei ning a tih ti a nih. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 ah chun ieng dan khawm a bawsiet chun tiin a thlakthleng bawk a nih. Dan bawsietna hrim hrim hi a lien am, a chin am, a tam si a, khuo le tui nina cancel theina vawng a ni chun a buoithlak hle ring a um. Lok Sabha election, 2014 election vote campaign lai khan BJP chun India \henum ram Afghanistan, Bangladesh le Pakistan a Hindu sakhuo zuitu, suk-dudaa um mi tam tak an sahimna dinga India rama hung inpemluthai chu \ha takin a lo welcome a, India khuo le tui nina pek bakah humhimna \ha tak pek a lo tiem a. BJP sawrkar chun an tiemna sukpuitling tuma theitawp a suona leia Citizenship (Amendment) Bill, 2016 hi a siem ta el niin an lang. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 hin sakhu-onahmanga Buddhist, Hindu, Jain, Sikh, Parsi or Christian sakhuo cheltuhai India khuo le tui ni thei-na kawt a hawng laia a san mumal taka hrilna um lova sakhuo \henkhat Muslim, Jews le Athiests an huomsatir ve sinaw hi India danpui (Constitution) Article 14-na (right to equality) a kal tlat si a nih. Hi Bill hi iem a hung ang ti chu mipui han lo thlir phawt ei tih.

employment News 1. Department of Social Welfare, Manipur hnuoiah kum 1 sunga dingin hieng a hnuoia sinhai hi a ruok a, thu chieng lem www.manipur.gov.in le www.socialwelfare-manipur.nic.in ah hriet thei a nih. Women Welfare Officer posts-8 (UR-5, ST-2 & OBC(M)-1), District Coordinator Posts 16 (UR-10, ST-4, OBC(M)-1), State Coordinator post-1, Specialist Gender post-1, Research Officer post-1, Training & Research Of-ficer post-1 ;le Assistant post-1. 2. Nausena Kharti Indian Navy hnuoiah Officer (Ex-ecutive & Technical) posts-102. Pay Rs.56100-110700. Thiemna: B.E. Last date: 01=02-2019. Thu chieng lem http://www.joinindiannavy.gov.in ah hriet thei a nih. 3. Bombay High Court hnuoiah Law Clerk posts 54 a ruok. Thiemna: Graduate le LLB. Last date: 23-02-2019. Thu chieng lem http://opsconline.gov.in ah hriet thei a nih. Pay Rs.15600-39100. 4. NABARD hnuoiah Consultant posts 21 a ruok. Pay Rs.35,000-65,000/-. Last date: Jan 17, 2019. Thiemna MBA. Thu chieng lem http://www.nabcons.com ah hriet thei a nih.

ZÂN ThLABÂRUm -16th TUOLBUOL 2006~ Daniel Lalsanhim

Hrietna bâwmin a khâwlkhâwm tah chu kum tam liem sienkhawm lungrila inlâr hun a nei tei hlak. Taksa hliemna le lungril thlabâr puma hun hmang liem ngat lem chu lungrila a det zuola damsung hun a dei. Hun tawng boruok le inzul peiin lungrila a thar a. Pieng nî le ni ser hai ang bawkin a hun taka lungrila hril nawn rawp hlaktu sungrila ringumtaka vawng zingtu a um a. India ramin thina râpthlâk Jallianwala Bagh Massacre 13th Thlatun 1957 a’n nghil ngai naw ang bawkin Lungthulien mipui chun 16th Tuolbuol 2006 hi kan innghil ngai awm si nawh. Vawisun ang kum 13 liemtah ni 16th Tuolbuol 2006 khan Lungthulien chu a khawphêkin beidawng thlabâr lungzing khêk rawlin a tuom vel a. Kha tuorna a inthawk khan a sanhimtu le venghimtu ding Manipur sawrkar le India sawrkar chu hril lo, Hmar hnam sunga inthawk pakhattê khawm an um dêr nawh. Lungthulien mipui chun Zawng tuor aiin Ngauin a tuor ti po an thaw a. Mipui taksa le lungril hliemna be thawi dam le thlavang hauna dingin khânglai huna tlangval tuta pu ni tah Pu David Buhril le Tv LRS Puruolte an thaw hlâwk hle. Kum 2005 Christmas le kum thar 2006 chu hlim le lawmtakin kan khaw sevêl hai bawkin kan inhthla liem ve a. In khat nu le pa ta ding chun kum thar 2006 hmang dân ding inrêlbawl hun lai tak a nih. Ngaita, Chalrang helpawl râl lien chun suongtuona khêla thlabâr takin a mi siem a. Kum 2006 hmang dân dinga in khat nu le pa inbuoitsaina khêla Lo vât huna Lo vât ta nêkin damna dinga mipui insaseng a \ul ta lem a. I damna dingin tlân suok rawh ti ang elin kan pang damna ding le kan hringna ta dingin Hmar biel tlân suoksanin Mizoram kan pan ta mur mur el a ni kha. Zani laia thil tlung ang chauin a tuortu hai chun fie takin kan mitthlaa a la châm. Zân chun iengthill am a hung inher suokpui ding ti hrim dawnsak lo chun ni 16th Tuolbuol 2006 nisa chu ni dang nisa ang bawk chun ka thlîr liem a. School kai huna suok thawvengna hun remchang a um ngai naw leiin thimbut a hung ni chun ruolcham infiel khâwmin khawlai kan lêng thawvenga. Zân dang ang bawkin kan hlim tlâng hle. Sienkhawm ârte hruoi hlim taka fâk zawng tuol zawl inhnel mu âr la’n chung tienga in thawka phâwklêk taka lainatna \hang loa a bei thut angin Lungthulien mipui chun beina a tuok a. HPC-D tu ra \o suok UNLF-KCP kut lum tuortu Lungthulien mipui chun vuok thiduk le lungril hliemna khawvel um sunga bo nâwk ta ngai lo ding kan sîk. Tlâng sin le \ul huna khawtlâng mipui ko khâwmna chu tlângsam a ni hlak a. Kha zân zet khan chu AK-47 le bomb puokri chu mipui ko khâwmtu a nih. |î le inthin pumin thi inlau siin silai hmet puoktu hai kuom tieng chu hmasawn a \ul a. Thuawi leiin tuorna ruokchu a dâl chuong nawh. Tuol zawla mitling pasal ruol chu thusuok angin lungril himaw tak pumin hnuoia kan bawk khup tlânga. Road sira nupui thingâi sep sêkkhawl chu an pasal hai ruongzâng inkhina dinga sêkkhawlin a’n chang zo tah. Vêngbuk dang danga mipuihai chu silai le hmawl tum hmangin hmun khata ran khal takin an mi khal bûm a. Zân thlasik dei hnuoia nu le nau chun \î le inthin pumin an pasalhai hnam dang kut lum tuor chu sansuok thei si loin thlabâr takin an tungngha a. Chalrang helpawl hai chun mipui kuoma chun HPC-D hai pe suok dingin an vau khâwnga. Mipui HPC-D le inhnamhnawia an ringhla hai chu lainatna le indawina \hang lêk loin HPC-D chunga an lungsen hazat kutthak nulna’n an hmang a. Kut khing khat chaua vuok chu dit khawp loin kut khing hni’n an vuok bâka hnuoia inbawkkhuptirin football pêt takin an pêt bawk. Thlasik dei hnuoia santu ding ngaiin Lungthulien mipui chu thlabâr tak pumin khawvar kar nghâkhla’n dei an tuor a. A piellung chanchang mipui ta ding chun um dân chintâwk thiem a’n tak hle. Thusuok ang angin bawkkhup ding an ti leh an bawkkhup a. Meiai an pêt dar khum a, meiai le lungte \ieu lai chun pasal vuoka um hai chu an inpuothuotir a. Tlangval chu hril lo, kum upa inzaderna \hang dêr loin hmawl tumin an vuok thum awk awk zing bawk. HPC-D ni dinga an ringhla hai chu hmawl tum lé pêt an hlaw rawn bîk a. Khâng ti thlasik dei hnuoia khan sâiip inkhumin tui an buok khum sa bawk. A \hen lem chu dam zo ding khawma kan ringzo ta lo hai Pathien venghimna zarin Lungthulien mi chu lu vawm chân em chu kan um nawh. A rûka ramhnuoia inrel suok thei hai chu an ruongzâng a him a. Thlasik dei boruok hnuoia ruokchu a him kan um chuong nawh. Thlasik dei leiin \itna a bo naw a, \i taluo leiin thlasik a bo chuong bawk nawh. Tuorna le thina laka him dingin ram hnuoi thing hnuoi kan bêl a. Zân inthim chu lungril a mâwk lei am a ni ding a mâwk zuol a. Suongtuona chun sakhi thing chung lawn thawin hmun himna kan hnawt a. Bêl ding le phên ding kan zawnga an um thlâwt naw Hmar khawvel a. Kha zâna thil tlunga Lungthulien mipui vuok thiduk in tuortirtu chu Chemtâtpu chanchin anga dîlsût taka sui chun a kaikuongpa chu HPC-D a nih. Kei khawm

chalrang hai kut lum tuor ve ruol tâwk chaua tleirawlte ka nia. Chalranghai silai thâwm ri khawma a \hawng tho zo lo khawpa imu indên taka tawnmang ram re lutchil ka ni tah. Rinumna le harsatna ka tuor phal nawtu ka nu chun Chalranghai kut lum ka tuor ding chu a phal teu nawh. Imu ka hmu naw ding inlaua mi enkawltu ka nu chun Chalranghai kut lum ka tuor ding neka ka imu inhniklai mi kei thoin ka himna dingin ram hnuoia a mi’n sasengtir lem a. Thlasik dei ka tuor ding a phal naw leiin thuomhnaw lum a mi’n beltir a. Kha zan kha puonthuo boa ka ram riek phutna a ni ve. Thlasik dei laia puonthuo boa ram riek dei zie chu lo suongtuo ve sin hrim ta. Hmar \awng hmang chêngna khuo hai lai, a khawphêka HPC-D leia mipuiin suollui le vuokna invuol tuok ei um ka la ring nawh. Lungthulien mipui ruokchu HPC-D leia mi laia tuitla lo le natna kumhlun nei pha khawm kan um bawk. Ram le hnam invawitu chun mipui intuortir loin a venghim ding a ni naw am a ni? Mipui limsak lo \huoitu chun ram le hnam hmangai thei a ti’m? Hmangaina ra suok chun natna a’n tlun ngai si nawh. Ka ngaituo a, Missionary le Mission field lutchil nazawng hi Pathien ram hmangaitu an ni naw a. MDC, MLA le hnam \huoitu nazawng hi ram le hnam hmangaitu an ni bîk bawk nawh. Bu bila bu tehlem a um ang bawkin hmangaitu der an um ve ti Hmar mipuiin inhmai naw mei nih. Bu tak le bu tehlem chu a ra suoka inthawk ei thlier kar thlâk thei angin hnam hmangaitu le hmangaitu der chu an thilthaw a thlier kar thlâk thei ei tiu khai! Vawisun hi Lungthulien mipui ta ding chun tuorna hrilkhipui ding um lo khawpa natna kan tuorna ni champha a nia. Kan taksaa vuokna invuol hai hi dam sienkhawm kan lungrila ruok chu a dam naw tawp el. Sungrila panser dam ta ngai lo ding hrietna bâwmin a khâwlkhâwm a. Ruotui le nisa lumin a sukbo thei naw a. Thlipui khawmin a lên hmang thei bawk nawh. Hmar hnam politics inlumlet velin a \hawng thoin a sukdei lem hlak. Chalrang ram hnuoi mî kut tuor leia taksa piengkenpui pha hiel an um a. Kut sinthaw a fâkzawng mi ta ding chun dam sunga phurrik siem pêktu a nih. Kut sinthaw a nu le nau enkawl a sukhauintak zuol pha pêk a. Damlai nia phurrik belsa pêktu a nih. Hieng ang mi hai hi hnam chatvei puitu an nih ka ti naw thei nawh. Lungthulien mipui chun hmelma le do le râl kan nei naw a. Vuok thiduk le kut tuorna khawp suksuol kuttin hnar ruol khawm kan nei bawk nawh. Ni 16th Tuolbuol 2006 zân kha Lungthulien mipui ta ding chun zân thlavaium, zân thlabarum tâwpkhâwk damlai nia theinghil ni hrim um ta ngai lo ding a nih. Kha zân zet khan chu Hmar hnam sunga Lungthulien mipui venghimtu ding pakhattê khawm an um dêr nawh. Mipui intuortirtu ni lo hnam venghim theitu ding hnamin a mamaw takzet. Hmarkhangzêp le ram suok chu a sur a sa hnuoia khawm kan buoi naw a. Silai puta ram suok chu ka balam nazawng tak a nih.Chalrang helpawl sawm khat chau dolêt ding chun kan buoi naw kan zâm nawh. Mipui tuor nâwk ding nêk chun Lientlângval hai kan inpei zing. Kha hun laia Hmar biela khaw dang dang thil tuok ei en a. Pu Suokham(kha huna VA Chairman,Parbung) inremna sa fâk khawmin umzie a nei bîk nawh. Khawtlâng mipui hmaa intuoi seng loin a aihnaphaipui hai leh an puok ve awk awk el a ni kha. Mipui tamtak lem chun an \awngbau ei naa hai a la châm zing a. Tuolbung le H Maulien (Hmar Maulien) lem chu bomb chang an kam huol khum vawng a. Fâk le dâwn zawngna leia ram suok \ûl hai khawm ram suok thei loin inhâwmthaw siin an êk che \hung el a ni kha. Ka hriet suol naw chu unau ditum tak tak suksuol nei lo Tv Remruotsang Parate, Vangneithang Khawbung, Pu Lienkung Parate, Bungtlâng (Tuolbung), Pu Sakhawlien Buongpui Hmar Maulien hai bâka Upa Lalrosang @ Roa Parbung haiin an hringna hlu tak an chânpha hiel a. Fahra lo ding ei fahra phaa, nau lusûn lo ding lusûn ei um tâwl fur bawk. Lusûn sung le kuo ta ding bîk lem chun hril a hei zuol ding zie chu hril loa hmang a nih. Thina le suolluina lungril thlabârin a ra suok chu Hmar biel khaw tin el chu a râl muong tâwk naw leiin mani sa himna ding zawngin Mizoram an inpêm lût sup sup a. Kum khat sung Lo hma nei thei loin mi khuo le tuia râl tlân ti hming putin an inbêngbela. A châmbâng sawng khawm tam tak an um bawk. Râl tlân leia kum khat sunga ei chân kha tangka suma sût chun chânna le inhmangna râpthlâk a tlinga, vawisun chena mi hnung hnawtna pakhat a nih. Hnam Politics tukvera inthawk thlîr chun Hmar biela mihriem tlawm hin hun la hung fe pei dinga ram le hnam ta dingin nghawng \ha lo la nei ngei a t’a. Hun liem taa \huoitu hai thilthaw leia vawisuna ei hnam ngirhmuna nghawng a nei angin ZÂN ThLABÂRUm -16th TUOLBUOL 2006 khan nghawng a nei awm sia.

16th Tuolbuol 2019Lientlângpui

Medical checkup dingin Jaitley US panNew deLhi: Finance Minister Arun Jaitley (66) chun a Kal natna leia med-ical check-up thaw dingin inringlawk lo thutin US a pan niin thu dawngna chun a hril. Thu dawngnain a hril danin Mr Jaitley hin Pathi-enni zan khan New Delhi suoksanin US a pan niin a hril. Centre-a BJP inrawi NDA sawrkar budget nuh-nung tak ding le budget present 6-na ding Febru-

ary 1, 2019 khin Mr Jaitley hin Inpuiah a phar dinga ti a nih. Jaitley hi nikum April thlabul khan AIIMS, New Delhi-ah admit niin dialy-sis thaw a ni a, May 14, 2018 khan renal transplant surgery thaw a ni a. A damnaw sung khan Rail-way Minister Piyush Goyal chun additional in Jaitley office a hung kai nawk hma August 23, 2018 chen khan Finance Ministry a lo chel-sa a nih.

Independent MLA 2 in Karnataka sawrkar thlawpna an hnukkirBANGALORe: Karna-taka-a chun Congress le JD(S) \hangruol sawrkar thlawptu Independent MLAs pahni han sawrkar an thlawpna an hnukkir. Mr HD Kumaraswamy Chief minister nina hnu-oia Karnataka \hangruol sawrkar thlawpna hnukkir hai chu H. Nagesh le R. Shankar hai an ni a, an in-

banna hi Governor Vajub-hai Vala kutah an peklut. Hieng MLA pahni hai hi Mumbai-a hotel pakhata in camp mek an nih.

Independent MLAs 2 hai hin sawrkar thlaw-pna hnukkir hai sienkhawm Karnataka Assembly mem-bers 80 umnaah Congress

chun MLAs 80 le JD (S) in members 37 an nei leiin Congress-JD (S) \hangruol sawrkar chun majority mark 113 la khumkhelin thlawp-tu MLAs 117 an la um leiin \hangruol sawrkar chu a la buoi phak ring a ni nawh. Hieng laizing hin Con-gress MLAs \henkhat 5-7 vel lungawi loa hel an um a hril a nih.

CAG in Rafale deal audit a pu-onglang nuom nawh

New dehi: Pune-based activist Vihar Durve chun Rafale fighter jet deal thu-ah Comptroller and Audi-tor General (CAG) kuomah RTI hmangin audit report a ngen a, sienkhawm CAG

chun audit hi thaw mek le zo a la ni naw bakah under section 8 (1) (C ) of the RTI act hnuoiah Parliament priv-ilege bawsietna/inzanawna a ni ding leiin a pek/puonglang thei naw thu a hril.

Dist. Hospital sung an khurna hmun haiah balu single an sung

CCPUR: District Hos-pital, CCPur in Pu T. Paukhanlian, Chairman, ADCC kuoma ngenna an pek dungzuiin ADC, CC-Pur chun zanikhan Dis-trict Hospital, CCPur cam-pus sung hmun inkhurna

hmun haiah balu single sungin an hnawbit bek. Hi le inzawm hin DR V.C. Pau Tonsing, Medical Su-perintendent, District Hos-pital, CCPur chun ADC/CCPur chungah lawmthu a hril.

2nd D. Phailian Meet, 2019 an hmang

CCPUR: Unau hmelhai hunk um 1997 a Phail-ian-a lo khawsa tam tak hmun dang danga um ta hai inlainatna le inpawna \halem um theina dinga Phailian khaw suok hai inhmukhawmna 2nd Phail-ian Meet, 2019 chu Janu-ary 15, 2019, 3PM khan Royal Academy campus, D. Phailian-ah hmang a nih. Kum 1997 laia hnam

buoina um huna khan Pail-ian khuoa cheng tam tak chu hmun hran hranah an lo in\he dar a. Kum ieman-izat a liem hnungin Phail-ian khaw suok WhatsApp Group siemin social media haiah inhrepawin an inza-wngdawk a, kum 2017 khan 1st Phailian suak meet 2017 chu Aichin Park, Mata hmunah an lo nei ta a nih.

Mizoram cM in Home minister an hmupuiNew deLhi/AiZAwL: Mizoram Chief Minister Pu Zoramthanga chun January 15, 2019 khan New Delhi hmunah Union Home Minis-ter Rajnath Singh an hmupui. Pu Zoramthanga in Home Minister an hmupui huna hin Mizoram state ta dinga All India Service cadre hran nei dan ding, Assam Rifles hai Zokhaw-sang a sawn dan ding chun-gchang a hrilpui. Chun, Pu Zoramthan-ga hin National Disaster Management Authority khawm sirin member hai inpawlpuina a nei a. Hunt-har hmuna pil tla hnuoi an rang thei anga siem \hat a ni thei dan ding a hrilpui a, kar khat sung expert team Mizoram-ah hunga sin thaw thaw dan ding hai

an hriltlang bakah Mizora-ma hmun him lo dang hai khawm siem\hat dan ding an hriltlang bawk. Home Minister inhm-pui huna hin Sports & Youth Services Minister Pu Robert Romawia Royte, Principal Secretary, Fi-nance, Pu Lalnunmawia Chuaungo, Chief Engineer, PWD Pu K. Lalsawmvela le Addl RC, Delhi Pu Da-vid Lalthantluanga han an tawiawm bawk. Pu Zoramthanga hin zani hmasa khan Prime Minister Narendra Modi khawm inhmupuiin Citi-zenship (Amendment) Bill, 2016 Mizoram sawrkar le mipuiin an ditnaw thu, All India Services cadre hran le thu pawimaw dang dang PM Modi hi a hrilpui.

Bru raltlan hai ration thla 2 le a chanve la keiseiAGARTALA: Mizoram-a inthawk Tripura-a raltlan Bru hai Mizoram tienga an kir ding hun March 31, 2019 chena dingin Union Home Ministry chun a keisei a, hi le inza-wm hin Bru raltlan hai kuomah bufai le relief materials pek hlak khawm thla 2 le a chanve sung la pekzawm pei dinga keisei a nih tiin Thawleni-

a official thusuok chun a hril. Tripura-a Bru raltlan hai hi Tri-pura sawrkar fethlenga sawrkar thlungpuiin kum 21 sung zet \hang-puina a lo pek ta a nih. A hma chun relief mate-rial le bufai peka um hai hi Janu-ary 16, 2019 a tawp ta ding a ni a, sienkhawm Mizoram tienga an kir

hun ding keisei nawk a ni leia relief material pek chen hun khawm a keisei a nih. October 1997 a Mizo forest official pakhat Bur helpawl han an that leia Bru hai hi Mizorama inthawk Tripura-a Kanchanpur le Panisagar sub-division haia raltlan ta an nih.

3TUOLBUOL (JANUARY) 16, 2019NiLAiNi (wedNesdAY) NATiONAL/iNTeRNATiONAL & AdveRTisemeNT Hmasawnna Thar

sIelMAt CHrIstIAn HOspItAl & reseArCH Centre

*** Obs. & Gynae specialist, ms OBs & Gynae (Karnataka), mBBs (Rims) pan nuomhai chun Sat-urday 9:00AM zatin Nuhmei tienga harsatna neihai chun pan thei ning a tih. Operation a lo \ul khawma thaw thei nghal ning a tih. Registration Contact No. 9862853047. (16,17)

LAKTAwi

Dr MV Azad Phusam chunga lawmthu hrilnaHun sawt taka inthawk ta khan pile natna ka nei a, ka nat dan tlangpui hai chu, inhnawm \ha thei lo, inhnawm pha leh ka ek kel e kanga inhriel, a chang leh mawnga inthawk thisen suok le tawl tla, mawng sung inhnai, phingpui hrat lo, bu du lo, kut le ken a, ring le kawng khawm, sa le Nga hme thei lo bakah taksa chau ngawi ngawihai an nih.Ka natna hai lei hin Doctor hran hran ka pan a, ka \ha thei chuong naw. A tawpah Dr MV Azad Phusam ka pan a, hun iemani chen a mi enkawl a, tuhin ka hung dam ta leiin ka lawm hle a, hi chanchinbu hmang hin Dr MV Azad Phusam le Pathien kuomah lawmthu ka hung hril Dr MV Azad Phusam hi CCPur Opp: J.P Selec-tion, Tidim Road, near Lamka ICI Church-ah pan thei le contact Numbers 7628890261 le 9089738275 haiah biekrawn theizing a nih. Lawmthu hriltu. sd/- Lalboi, mata

iN hmUN iN hmUNSaikawt Phailienzau, SDO Office fetung a, changtieng pangah Inhmun \het a nih. A dithai chun a hnuoia hmingziek kuomah hin ngaiven thei ning a tih.

sd/- Lalnunmawi Zote# 8837395442 12,14,16,18,20,22,24,26,28,30)

hRieTZiNGNA LUNGdAw FieLNAKAN HMANGAIHAI,

(L) KAWLVELTHANG LE LALHNEMZO (L)UPA RAMTLANTHANG ( saikawt Lalhai)

Hai hrietzingna Lungdaw Pathienin rem a ti chun hungtlung ding tarik 16th January 2019 (Nilaini) zantieng dar 2:00pm hin Saikawt Sichung Thlanmuol ah a HAWNG-NA PROGRAMME hmang kan tuma, hi hun mi hung hmangpui ding le LUNGDAW RUOI mi hung kilpui dingin Pathien hmingin tiemtuhai popo ngainatakin kan fiel cheu. A hranpa in mimal ah fielna siem a ninaw leiin hi chanchinphek a fielna hi mi-mal tin fielna a mi lo pawmpek dingin kan ngen nghal cheu.

Fieltuhai, Mrs. Thahlir le a nauhai Saikawt, Sichung

visiON ACAdemYRengkai , Churachandpur – 795128, Manipur, IndiaCoHSEM Recognised—1/321/09/HSC

leCtUrer wAntedFOr lIFe sCIenCes

Vision Academy is looking for dedicated and God fear-ing academician to teach LIFE SCIENCES, interested person may apply to the undersigned in a hand written format stating necessary details before 26th January, 2019 during office hours (i.e 11am – 1pm).

sd/- Principal Vision Academy16,19,20

visiON ACAdemYRengkai , Churachandpur – 795128, Manipur, IndiaCoHSEM Recognised—1/321/09/HSC

TeACheR wANTedPost vacancy for unmarried young active, good look-ing, dedicated and qualified female to teach in Lower Section. Interested person may apply to the undersigned in a hand written format stating necessary details before 26th January, 2019 during office hours (i.e. 11 – 1 pm).essential qualification: Graduate

sd/- (Principal)Vision Academy16,19,20

Office of thePmeGP BeNeFiCiARies AssOCiATiON

Churachandpur District, Manipur- 795128

imPORTANT PmeGP meeTiNG15/01/2019

It is hereby informed to all the beneficiaries of PMEGP who are selected and sponsored by KVIB, DIC and KVIC 2018-19 that there will be an important meeting on 19th January (Saturday) 2019 at 12 (noon) at Hmar-veng Community Hall. The Following agendas will be discuss:- 1. To get full amount of your project 2. To Discuss if any bank problems 3. To talk about individual problemsAll the beneficiaries should present without fail if not present at the meeting there is no responsible in your case.

Yours faithfully,

sd/- secretary, sd/- PresidentPMEBP Beneficiaries 2018-19

Maha cabinet in Schemes Rs. 700 croremUmBAi: Maharashtra sawrkar chun Ramoshi le Wadar hnam hai ta dinga packages pahni \hangin state sunga Rs. 700 crores senga sin thawna ding schemes Thawleni khan a pawmpui. Hi baka hin state cabi-net chun OBC corporation a dingin Rs. 250 crore le ST/SC corporation a dingin Rs. 300 crore an pawmpui bawk. Tuta hma khan state sawrkar chun sin lakna le inchuknaa admission thuah Maratha hnam hai ta dingin 16% a lo hmang ta bawk.

Interim CBI chief ruot dan kal a nih: KhargeNew deLhi: Congress leader Mallikarjun Kharge chun Prime Minister Nar-endra Modi kuomah lekha a thawn a, chu taka Mr M. Nageswara Rao CBI interim director dinga ruot a nina chu dan kal “illegal” a nih tiin CBI chief thar ruotna dingin selection committee meeting an rang thei anga ko dingin a ngen. Mr Kharge hi Alok Verma CBI Chief a inthawk banna ding thuah member

pathum umna PM inrawi panel member a \hang ve a ni a, sawrkar thlungpui chu “Independent” director in-

rawinaa CBI in sin a thaw ding \i in an tum bawk. Supreme Court in CBI Director dinga a laklut ni 2

chau hnungah Verma kha CBI director-a inthawk ban le Mr Rao kha interim CBI chief dinga laklut nawk a nih. Mr Verma chungchanga Central Vigilance Commis-sion (CVC) le Justice A.K. Patnaik report bakah January 10, 2019 a meeting minutes/thurel dan kimchang taka mipui hmu thei dinga phol-ang dingin Kharge chun PM Modi lekha a thawn naah a ngen bawk a nih.

PM Modi in Odisha-ah project Rs.1,550 crore chuong a hawngBALANGiR: Prime Minister Narendra Modi chu Thawleni khan Odisha-ah an zin a, Bal-angir hmunah central sawrkar hnuoia Rs. 1,550 crores senga sinthawna ding project tum tum a hawng. PM Modi chun Odi-sha state sunga infepawna siem\hat le suklien tuma hma lak a ni thu, chu thil chun hmasawnna hrat lem a hung intlun ding thu a hril. Zanita project a hawng hai lai hin Jharsuguda-Viz-ianagaram le Sambalpur-Angul lines kms. 813 a sei Rs. 1,000 crores sengna electrification zoa um tah a \hang a. Barpali-Dungaripali le Balangir-Deogaon lines suklienna a hawng bakah km. 15 a sei le Rs. 115 crore senga siem Balangir-Bichh-upali rail lampui siema um a hawng bawk. Hi Rel lampui hi Khur-da Road-a Howrah-Chen-nai main line le Balangir a Titlagarh-Sambalpur line infepawna Balangir-Khura

km. 289 a sei Rel lampui thar a mi a ni a, Balangir-Bichhupali inkara tlan ding Rel thar vailiem a ni bawk. PM in project thar a hawng hai lai hin Jharsuguda hmuna Multi-Modal Logis-tics park, Nagavali vadung chunga leilak July 2017 a tuilien in a suksiet siem\hata um le Jagatsinghpur, Kend-rapara, Puri, Phulbani, Bar-garh le Balangir haia Passport Seva Kendras hai a \hang. Pu Modi chun ram pumpuia hmasawnna a um theina dingin sawrkar chun kawng panga ah hma a lak a, chuonghai chu naupang

hai ta dinga inchukna, \ha-lai sin nei lo hai ta dinga sin pek, Tar le upa tieng hai ta damdawi pek le loneituhai ta dinga thlai tui pek (ir-rigation) le mi naran/vant-lang mipui hai ngaithlak hai an nih tiin a hril. PM Modi hi Decem-ber 24, 2018 khan Odisha-a Bhubaneswar le Khurda haia inzinin projects Rs. 14,523 crore le January 5, 2019 khan Baripada hmu-nah inzinin projects 4,733 crores sengna a lo hawng ta bawk leiin tuta \um hi chawlkar 3 sunga Odisha vawi 3 an zinna a ni tah.

india ram pumpuiah 71st Army day hmang

New deLhi: India ram pumpuiah January 15, 2019 khan 71st Army Day hmang a nih. Army Day hi kum 1949 a General (a hnungah Field Marshal) KM Carriappa in British Commander-in-Chief nuhnung tak General Sir FRR Bucher kuta in-thawk Army commander nina laa India in Indepen-dence a hmu hnunga Indi-an Army a Commander-in-Chief hmasa tak a hung ni \an hrietzingna dinga kum tina hmang hlak a nih. Army Day le inzawm

hin President Ram Nath Kovind, Vice President M. Venkaiah Naidu le Prime Minister Narendra Modi han India sipai hai le an sung hai Army Day chibai bukin ditsakna an inhlan. President Kovind chun si-paihai chu India inzaumna an ni thu le mipui hai thl-amuong taka zanmu an tuorem theina dinga veng-himna sin thawtu an ni thu a hril. Vice President chun, India ram ta dinga hringna inhlantu hai le an sunghai inzana pein Indian army

hai chu hmangruo \ha le changkang taka thuom ding an nih tiin a hril. Army Chief Bipin rawat chun terrorism tuk-dawlna dingin Army chun kawng hran hranah hma a lak \an mek thu hri-lin, agencies \henkhatin chanchin indiklo le mipui \huoikawi thei thil thu an la thedar zing thu a hril a, Army personnel hai chu social media hmang fim-khur dingin an fui. |henum rambung Pakistan chun terrorist hai \hangpuina ala sunzawm zing thu hrilin, ramria ter-rorist hai chunga Indian army chun action lak a rin naw a, ramri zula muongna um theina dingin guidelines thar hai zui le hmang pei a ni a, le LoC a che hai chu sipai han an phutawk thun-gletna a pek zing a, a neka na thungletna pe dinga Army chun kut a keinaw ding thu India sipai hai hmaa thu a hrilnaah a hril.

Veteran congress leader Deshmukh a thimUmBAi: Veteran Con-gress leader le Legislative Council Chairman hlui Shivajirao Deshmukh chu hun sawt tak natna khuma a zal hnungin Thaw\anni zan khan kum 84 mi niin a thi. Deshmukh hi thla ie-manizat liemtaa inthawk natna chi dang dang leiin South Mumbai-a Bombay Hospital-a admit le enkawl

a ni a, enkawl mek a ni lai-in zani hmasa khan a thi a nih. A ruong hi zani khan an khuo Sangli district-a Kokrud hmuna rawliem a nih. Deshmukh hin a nuh-mei Sarojini bakah a naupa Satyajit le a naunu Shilpa hai a thisan. Satyajit hi Ma-harashtra Congress gener-al secretary ni laimek a nih.

Gehlot naupa Vaibhav LS election-ah

JAiPUR: Rajasthan Chief Minister Ashok Gehlot naupa Vaibhav Gehlot (37) chu kum 2019 Lok Sabha election hung um dingina rawtna iemanizat a um lei-in a ngir ring a nih. Kum 2009 Lok Sabha election huna khawm khan Vaibhav hi Jodhpur an-nawleh Sawai Madhopur biela a ngir el theia hrilrik a lo ni a, sienkhawm kha huna khan Gehlot chun a naupa hi election a ngir a phalnaw leiin a lo ngir naw a nih. Sienkhawm kum 10 sung state politics-ah a um hnung hin chu a naupa Vib-hav election-a ngir ding dang a tum tanaw a hril a ni bawk. Vaibhav hi Rajasthan High Court, Jaipur hnuoiah lawyer practice mek a ni a, khawlai constituency am a thlang ding ti chu mi tam tak hriet nuom a nih. Vaib-hav hi kum 2008 khan state Congress Committee-ah ruot niin tuhin state Con-gress General Secretary ni lai mek a nih.

ssA ResideNTiAL sChOOLKhominthang, New Lamka, Churachandpur

ADMISSION NOTICEChurachandpur, the 15th January, 2019

No. 18/11/2013-SMC/SSA(R.Sch.): It is hereby noti-fied for information to all concerned that admission for Class VI to VIII (boys & girls) at SSA Residen-tial School, New-Lamka, is extended till 19th January, 2019 between 10.00 am & 1:00 pm. Preference will be given to children belonging to disadvantaged group, economically weaker section, children with special needs, children with single par-ents and orphans. Result of selected students will be declared on 23rd January, 2019.

sd/- deputy Commissioner/Chairman SMC/SSA Residential School,Churachandpur

Kumbh Mela UP-ah \an

LUCKNOw: Khawve-la sakhuona le culture khawmpui lientak ‘Kumbh Mela 2019’ chu January 15, 2019 khan Uttar Pradesh-ah \an a ni a, zani zantieng 1:30PM chen khan Ganga, Yamuna le Saraswati va-dung haiah chun mipui 1.50 crore velin tuia inphu-min ‘holy dip’ an nei tiin Director (Information), Ut-tar Pradesh chun a hril. Holy dip an neina hmun le a sevel haia hin security tamlem tirlut an ni bakah nuhmei police stations 3 \hangin police outposts 58 le police stations 40 hawng an ni a, security personnel 20,000 chuong venghimna sinah hmang an nih. Kumbh Mela hi ni 49 sung ding niin March 4, 2019 a Mahashivratri huna tawp ding a nih.

Sniper attack-ah BSF officer thi

JAmmU: Jammu and Kashmir-a Samba sector a chun Thawleni khan sniper rifle hmangin BSF Assis-tant Commandant Vinay Prasad chu kap hlum a nih. Hi thil tlung hun hi zani 10:50AM vel kha ani a, in-ternational boundary lai pa-trolling-a fe hunah Pakistan snipers han an hung kap leiin Vinay Prasad hi na ta-kin a hliem a, inrang takin Satwari, Jammu panpui a ni a, sienkhawm a hliemna tuorzo lovin a thi a nih.

A Nu Thata Fridge-a Sietu Kum 30 Jail Intang Dinga RelhONOLULU: China mi pasal pakhat Honolulu-a um Yu Wei Gong (28) chu a nu a thata, a ruong Fridge (vur khawl) sungah a thup leiin police-in an mana kum 30 Jail intang dingin Court-in a chungthu a rel. Kum 28 tlangval Gong hril dan chun, 2017 khan, a nu leh an insel buoi leiin a that a. A ruong lawngaina a hriet tanaw leiin an Fridge sungah a thup niin a hril. Ama le ama inkhai hlum a tuma chu mani inthat nekin tiin 911 a ko ta lem niin Court a hril. Police hai a ko hma hin, thla ruk vel liemtah ah a nu Liu Yun Gong chu a lo that dai tah niin a hril a. Miin a nu ruong chu khawlam a sie leh ti an indawn chun, “Fridge sungah” ti chauvin a dawn. Pol ice off icer chun Freezer chu a va dap a. Mihriem taksa bung hran hran, bag pahni le kutpha

pahni le lu hmelhem tah hnung an hmu a. Plastic Bag chi hran hran taksa bung hran hran siena tamtak a um bawk a. An hei bichieng chun a nu taksa ruong a chandar vawnga Plastic Bag sunga thunin a thup a lo nih. Ni kum khan a chungthu rel laiin damsunga Jail intang ding a pumpel theina ding chun thiemnaw chang a nizie an puong a ngai leiin, a nu thina thuah thiemnaw changin tuol a that ngei a nih ti a pawm thu a puong ta a nih. Thaw\anni khan Court ah

hung \huoi nawk a nih a. A chungthu relna an puong lai chun hnuoitieng a en ngat ngat a. China le Taiwan-a um a sunghai kuomah \awng dam dieiin ngaidam an hni a. “Ka thil thaw kan sirin kan zak taluo! Nu, mi ngaidam ro! I am sorry! Mom!” tiin a hril suok. A sunghai chun an ngaidam thu an hril a, anachu, a lungril a sukna zuol nawka. Ngaidam tlak khawm an ta nawa a phu ta naw thu chen a hril niin a ukil, public defender Darcia Forester chun a hril. “A nu

a hmangai tak tak a nih ti hi puonglang ka nuom a. A nu khawm kha mi \ha tak a nih ka tih ngam. A thil tuok kha a phu lei reng an naw hrim hrima, a phu nawh” tiin a hril. Judge Paul Wong chun, Gong chu tuol that leiin kum 20 Jail intang ding le identity thief leia kum 10 intang dingin a rel a. A hran hranin a tuor ding a nih. Hi le inruol hin taksa bung chandar leiin kum khat dang intang sa bawk a tih. Identity thief case hi chu a nu hming hmangin Rent a la pek a, bank account le hlawhai a lak lei a nih. Parole Board-in Gong-in a tlawm taka Jail an tang thei dan la ngaituong an ta. Deputy Prosecuting Attorney Wayne Tashima chun, an office chun a tlawm takah kum 20 hnuoi tieng chu remti naw nih, tiin, kum 20-30 chen bek intang dingin \ha an ti deu niin a hril.

President Trump-in Judahai Humna Ding Bill A SignedwAshiNGTON: US President dang po po neka Israel a \an zie suklang pawi ti nawtak le a pawng a puia Israel \an hlur el US President Donald Trump chun Europe sawrkar hai leh \hangruola Israel mi Judahai an sanhim theina ding Dan ‘Combating European Anti-Semitism Act, 2017 chu dan ni ta dingin a signed. Trump-in a sign Act hi HR 672 ti el a nih a. European Union sunga Judahai

suknawmnatna le hmusitna dodalna kawnga US le EU sawrkar han a neka hrat lema hma an laka action an nei theina ding a nih a. Judahai humna ding lieu lieu a nih.White House thusuok chun, President in, Israel hai himna dinga siem le anni venghim chu US mawphurna a nih ti hrietzingna ding le Europe tienga Juda hmusitna a bo theina dinga dan ‘Combating European Anti-Semitism

Act of 2017’ chu a signed tah, tiin a hril. Bill hin Europe-a Judahai chu, an chengna khuo, school le synagogue hai chen khawm an him theina ding Dan a nih, tiin Sputnik khawmin a ziek. Juda mi hmusitna thil (anti-Semitic) hrim hrim ah US sawrkar hmalakna ding ah State Department report a \ul pei ding ti khawm a \hang. (Reuters)

Poppy kg 35 leh mi 2 man

JAmmU: Jammu and Kashmir a chun Thaw\anni khan Greater Kailash hmu-nah Police han Car pakhat an dapnaah Poppy kg. 35 dapdawkin motor –a chung mi pahni Virinderjeet Singh le Sikander Singh hai leh an man. Police han thu in-dawnna an nei mek.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTUOLBUOL (JANUARY) 16, 2019NiLAiNi (wedNesdAY)

sun ZAWMnA.......

AFC ASIAN Cup:

India chun Bahrain a hne zonaw leiin knockout round a lut phak ta nawh; Coach Stephen Constantine an ban

ABU dhABi: January 14, 2019 zan Group A game nuhnung takah In-dia chun Bahrain 0-1 in a hnezonaw leiin games 3-ah point 3 chau hmuin last 16 a lut phak ta nawh. First-half chena chun 0-0 in an inang a, second-half hun pangngai bo hnung Injury time minute 90+1 naah India player Pranoy chun Bahrain play-er Hamad Mahmood pen-alty box sunga a sukthluk leiin Bahrain chun Penalty an hlawsuok hlau leiin Ja-mal Rashid chun a petlut a, India ta dingin thungkirna ding hun a um ta bawknaw leiin Bahrain chun India 1-0 in an hne ta a nih. Ball possession zawn-gah India chun 39 per-cent chau a nei a, Bah-rain chun posssesion 61% an nei a, hi lei hin inkhel sung hin Bahrain chun inkhel hi an thunun deutak a, sienkhawm India khaw-

min goal a veng nasa leiin Bahrain chun goal a thun el bik naw a. In draw el thei ngirhmuna an um ta laiin penalty box sungah Pranoy in Mahmood a sukthluk lei hin goal khat batin Bahrain lakah India hi an tlawm ta a nih. Indraw pui hlau hai sien chu goal difference leiin India hi last 16 an lut phak ding a nih. India hin group stage match hmasa taka khan Thailand 4-1 zetin an hne

a, sienkhawm match vawi-hnina United Arab Emir-ates 2-1 in an hne zonaw a, match vawithumnaah an lost nawk leiin India chu Last 16 an lut phak ta naw a nih. AFC Asian Cup-a in-thawk India an tlak lei hin Stephen Constantine chu Indian Football team head coach a ninaa inthawk an ban nghal. Thaw\anni zan Group A match dangah United Arab Emirates chun Thai-

land 1-1 in an drawpui leiin United Arab Emirates chun games 3-ah point 5 hmuin Group-A ah a chungh-nung tak niin last 16 a lut a. Thailand chun point 4 hmuin pahnina a ni a, Bah-rain khawmin India a hne lei hin point 4 hmu ve sien khawm goal difference lei-in Thailand chu last 16 a lut ta lem a nih. January 16, 2019, 7PM hin Group C match tawpna takah South Korea le China; Kyrgyzstan le Phillipines le 9:30PM ah Group D ah Vietnam le Yemen le Iran le Iraq inkhel an tih. Group C a hin China le South Korea hai hi point 6 ve ve hmu tah an ni a, Kyrgzstan le Philippines hai chu point la hmulo ve ve an ni a. Group D ah Iran le Iraq hai khawm point 6 ve ve hmuta le Vietnam le Ye-men hai hi point la hmu lo ve ve an nih.

Antonio Banderas Le Nicole Red Carpet ah InKiss

LOs ANGeLes: Film star le celebrity hai inpholar le hlawtlingna leia chawimawina hun Critics’ Choice Award 2019 chu lawmman la nawhai ta ding khawm in lawmna ding an hau hun a nih a. Remchang lo inchawkna dingin Red Carpet ah an lo inpholara, a pawina a um \hak nawh. Action Hero Hollywood A-list, Antonio Banderas (ZORO) khawm a ngaizawngnu Nicole Kempel le a phir puinu Barbara leh Red Carpet an hung hraw ve a. An inhmangai hle ti suklangna dingin media hai hmaa Red Carpet ah an inkiss nghe nghe. Kum 58-a upa tah Antonio Banderas chun a ngaizawngnu Nicole Kempel (38) hi an huolpui

tah a. Innei hmabak el an ni leiin mipui hmaah an inhmangaina a hei suklang a nih. A sangnu Barbara khawm a um zing. Antonio Banderas chu coat suit dum hakin, necktie dum leh a la tlangval hle a. Kum 38 Nicole, puonbil dum infuol bila Keite vun anga \iel zakuo awmvel hak leh an lan hme khuk tho a nih. Spanish tlangval Antonio Banderas hi 1996 a inthawka 2015 chen kha Melanie Griffith (63) leh an innei a. Kum 22-a upa nau nunghak Stella an nei hnungin an in\he a. Chu china inthawkin Nicole Kempel leh an inzui ta a nih. Antonio Banderas hin film thar spy film tamtak a chang hnungin, 20th Century Fox hai film Superhero movie ‘The New Mutants’ a chang nawk a. Josh Boone (39) direct a na, August 2 khin tlangzar ning a tih. Spanish film khawm ‘Dolor y Gloria’ a chang a, Pedro Almodovar (69) directed a nih. Spanish nu hmel\ha Penelope Cruz (44) leh an nih a, March 2 khin tlangzar ni bawk a tih. TV tieng khawm Netflix ah director Steven Soderberg (56) siem ‘The Laundromat’ a chang bawk a, 2019 sung hin Netflix ah stream (insuo) ning a tih.Premier League:

Man.city chun Wolves hnein Liverpool an hnawt pei; Jesus in goal 2 a thunmANChesTeR: Pre-mier League defending champion Manchester City chun Thaw\anni zan sawthnung khan an home City of Manchester stadi-um-ah Wolves an mikhuol a, an mikhuol Wolves 3-0 in an hne a, Gabriel Jesus chun goal 2 a thun. First-half minute 10 naah Gabriel Jesus hin goal hmasa tak a thun a, hi zo minute 39 naah Penalty in goal a thun nawk leiin first-half chenah City chun Wolves hi 2-0 in an hne a, second-half minute 78 naah Kevin De Bruyne cross ball chu Wolves player Conor

Coady a lo dang naah anni goalah Own Goal (OG) a hung thun pal leiin inkhel tawp chenah City chun Wolves hi 3-0 in an hne ta a nih. Inkhel \an deu hlim minute 19 naah Wolves player Willy Boly chun

City player Bernardo Silva \ul lo taka a sukthluk leiin Referee chun Red Card pein khelmuola inthawk a tirdawk nghal leiin hi taka inthawk hin Wolves chun player 10 chauin inkhel tawp chenah Manchester City hi an inkhelpui a nih.

Manchester City chun Wolves an hne lei hin games 22 an khel ta haiah point 53 hmu tain league hma\huoitu Liverpool an hnawt pei a, Liverpool chun tuchena hin games 22-ah points 57 hmuin an karah point 4 a la tla. team p Gd pts1 Liverpool 22 40 572 Man City 22 42 533 Tottenham 22 24 484 Chelsea 22 23 475 Arsenal 22 14 416 Man Utd 22 12 417 Watford 22 0 328 Leicester 22 1 319 West Ham 22 -2 3110 Everton 22 2 30

Hero I-League

Hma\huoitu Chennai City in East Bengal an hneCheNNAi: League khel mekah hma\huoitu Chen-nai City chun Thaw\anni zan khan an home Jawa-harlal Nehru Stadium-ah East Bengal an mikhuol a. Chennai City chun Pedro Manzi le Alexander Roma-rio Jesuraj hai goal hmangin East Bengal 2-1 in an hne nawk a. Games 12 an khel

ta haiah points 27 hmuin hrat takin hma an la \huoi pei. East Bengal hi Games 11-ah points 19 hmua pa-rukna ni mek an nih. Goal hmasa minute 9 naah Laldammawia Ralte chun East Bengal ta dinga goal a hung thun leiin first-half chena chun East Ben-gal hin Chennai City 1-0

in an hne a. Amiruokchu, Second-half minute 48 le minute 70 na haiah Pedro Manzi le Alexander Ro-mario Jesuraj han Chen-nai City ta dinga goal an hung thun leiin inkhel tawp chenah Chennai City chun East Bengal 2-1 in an hne ta a nih. Thaw\anni zaninkhel zo

chena hin Churchill Broth-ers chun point 22 hmuin pahnina an ni a, Chennai City leh an karah points 5 a tla tah. Real Kashmir le NEROCA (Manipur) han point 22 le 21 hmuin pathumna le palina an ni a. Mohun Bagan chun games 13-ah point 21 hmuin pan-gana an nih.

Australian Open:

serena williams le Federer second round an lutmeLBOURNe: Mel-bourne Park hmuna Aus-tralian Open 2019 khel \an meka chun Grand Slam ti-tle vawi 23 lo la tah Grand Slam title 24-na ding lak ngei tuma inpuocha Ser-ena Williams chun Janu-ary 15, 2019 khan German professional tennis player Tatjana Maria chu 6-0, 6-2 a hnein second round a lut tah. Serena Williams (37) hin kum 2 liemta khan naupai (inrai) pumin Mel-bourne-a Rod Laver Arena a hin Grand Slam title 23-na ding Australian Open a lo lak a nih. Tuta \um hin title a lak chun a hmaa re-cord 24 lo siem tah Mar-gareth Court title lakzat a

hung inangpui thei ding a nih. Tuchenah Margeret Court in Grand Slam sin-gles title vawi 24 laa record a lo siem hi a khumkhel an la um naw a nih. Margaret Court hi Perth, Western Australia hmunah Chris-tian minister niin kum 76 mi a nitah. Zanita Women’s sin-gles-a khel an lar zuol deu hai lai Svitolinoa in V. Golubic 6-1, 6-2 in a hne

a, Venus Williams in 6-7, 7-6, 6-2 in Buzanescu a hne a, Karolina Pliskova in Blinlova 7-6, 2-5, 6-2) in a hne a, Muguruza in Zheng 6-2, 6-3 in a hne a, J. Konta in Tomljanovic 7-6, 2-6, 7-6 in a hne a, Me4rtens in A.K. Schmiedlova 6-2, 7-5 in a hne a, Madison Keys in D. Aiava 6-2, 6-2 in a hne bawk. Men’s singles ah de-fending champion le Aus-

tralian Open vawi 6 lo la tah Roger Federer chun Uzbekistan mi Denis Isto-min 6-3, 6-4, 6-4 a hne in second round a lut. Chun, Grand Slam champion vawi 17 lo nitah Rafael Nadal chun James Duckworth 6-4, 6-3 le 7-5 in a hne bawk. Top 10 player hai laia opening day a tla hmasa tak dingin American John Is-ner chun World number 97 Reilly Opelka chu 7-6 (7-4) 7-6 (8-6) 6-7 (4-7) 7-6 (7-5) in a hne zo nawh. South African fifth seed Kevin Anderson chun France mi Andrian Man-narino 6-3 5-7 6-2 6-1. a hnein second round a lut bawk.

Selena Gomez, Tuta A Nina ah A Hlimin A Lawm

LOs ANGeLes: Selena Gomez (25) chu taksa le lungril natna chi hran hran leia damdawi inenkawlna le Rehab treatment hai thawa thla khat neka sawt social media hrim hrim khawm them ta lova mania inenkawl zovin kum thar le inruolin a hung inpholang ve \an nawk tah. Ama le ama insuma social media treatment thaw chun Thaw\anni khan Instagram ah an lang \an nawk tah a. A hnungzuitu maktaduoi telhai “Happy New Year!” ti chibai bukin, 2018 khir tak hmang zova 2019 thafan taka hmang dinga an buotsai thu hrilin, tuta a nina (a ngirhmun) ah hin a lungawi hle niin a hril. Taksa le Thlarau damna ding zawng kha

a na, a hmu tah nisien a hawi hle. Chantawka ‘lungawi pei ka ching tah’ a ti thei ve tah a nih. ‘Bad Liar’ saklartu Selena Gomez chun tienlai deuva mi black and white photo pathum tarlangin, “Ka chanchin in mi hriet nawna iemani chen an tah a. An hnu met taa chu in rengin kum thar chibai ka la buk nuom cheu a, ka chunga in \hatnahai leiin in chungah ka lawm hle a nih” tiin a hril. “Ni kum kha chu mani-inenfie kum, challenge le growth kum a nih. Challenge tamtak chuh ei nina indiktak suklangna ding le ei thiltum hnena ding a nih rawp hlak. Mani nina pawm thiem khawm hi challenge lien tak a nih. Tuta ka nina tak nih thei dinga ka um khawm hi

ka lawm a, hma sawn pei dingin hmatieng kal zai rel ka tum a nih. Ka hmangai cheu!” tiin a fans hai a hril. Selena Gomez hi a taksa le kal natnahai operation thaw zo hnungin a ngaizawngpa, mi dang po po neka an tleirawl laia inthawka inruol\ha le a ngaizawng Justin Bieber-in nuhmei a nei san leiin lungril natin sawt tak a um bawk a. “Emotional breakdown a neia hospital ah enkawl a nih. A ruolhai hril dan chun Kidney transplant lei khawmin a thisen a chau niin an hril. September 2018 khan Cedar-Sinai Hospital, LA ah admit a ni a. Chawlkar hni vel hnungah a suok a. Kar hni vel hnungah Justine Bieber hai innei thu leia ‘panic attack’ neiin Psychology treatment thaw nawk a nih a. Lungsiet a um hle. Taksa nek hmanin a thlarau le lungril natna tieng inenkawl \ul lema inhrietna a nei leiin Bible study group \hangin thlarau damna ding a zawng ve a. A sunghai support tu ding an \ha bawk leiin tuhin chu taksa le thlarau dam hieuin lawmthu a hril thei an tah.

Leonardo, Private Jet Hnawlin Commercial Jet VuongLOs ANGeLes: Millionaire niin Private Jet hmanga nuom nuoma vuong thei ni la, mi sawiselna lei elin commercial vuongna buoium takah i vuong nuom dim? Italy tlangval, Hollywood a tlangval luck tak (Most eligible bachelor) zu nia UNO palai anga khawvel fangkuol hlak Leonardo DiCaprio (44) chu, khuolzinna ah private Jet a hmang hlak leia sawiselna a tuok hlak leiin a hmang ta naw tawp a, commercial jet hmangin a vuong tah. A nei zo hlea Private Jet vawnga khawvel inzin hlak pa kha a ngaizawngnu Camilla Marrone (21) leh chawl an hmang zo hnungin Pathienni khan New York-a John F. Kennedy international airport ah Private Jet vuongna hmang tah lovin, mi dang ang bawkin commercial flight ah ticket lain an vuong ve. Commercial flight

vuongna tak lem chu an hawi dan a danglam bik nawa chuh, passenger naran ang chun ‘check-in’, ‘baggage scanning’ ‘security check’ ‘immigration’ etc hai hi nghawk um tak a nih hlak a. Leonardo DiCaprio chun lungawitakin a pal tlang ve el a nih. Khawvel lum hrat taluo le climate change dotu laia mi a nih a. Environment Ambassador a nina angin boruok \ha lo le carbon suktlawm dinga hriltuin Private Jet thautui hek tak le meikhu tamtak siemtu a

hmang hlak leiin sawisel a nih hlak a. Tuta \um chu commercial flight a hmang tah a nih. Passenger naran hai ang thovin a bag paiin, zakuo ‘black hoodie’ a chungah Puffer jacket dum a hak a. Lukhum Dodgers Cap khumin mobile phone chawi zing pumin security a fethleng ve a. A hnungah ngaituona serious nei ran angin Camila-in Puffer Jacket sen hakin a zui pei bawk a. Nunghak-tlangval naran inzin an ang ve tho. Leonardo le Camila Carrone hi an karah kum

23 zet a uma chu an inhme thoa, nunghak-tlangval an la nih bawk. December 2017 a inthawk khan an inzui \an a. Camila hai ina a leng zing zing hlak a. A nei el tah dim hriet an nawh. A ngaizawng hluihai leh chu an inzui meu ta nawh. Leonardo hin khawvel boruok lum hrat taluo hi a ngai pawimaw hle a. Leonardo DiCaprio Foundation indinin, non-profit organization angin climate change doin sin a thaw a. Academy Awards 2016 a dawng \uma a thuhrilah, dan siemtu (politician) hai chu climate change thila hmalakna ding chu ‘\hul \hul’ tah lo dingin a fiel tawla, khawvel lawm a tling a nih. UNO ah khawm

Climate Change le inzawmin thu a hril a. A hmalakna khawm climate change tieng deu vawng a nih a. Film chen khawm climate change le environment tieng awareness na ding a siem deu tah. Khawvel hi sawt tak hrisel takin um sien ti hi a nuom dan a nih. Hi hma hin 2014 khan chawl kar ruk sungin private Jet vawi ruk hmangin khuol an zin a. Chu taka thautui man le pawisa a seng chu USD 177, 550 (Rs.1.23 crore vel) a nih tiin Sony website hacked a ni khan hriet a nih a. Kha taka inthawk khan Private Jet (hire) chun an zin nuom ta nawh. Ngaizawng tieng chu 7 a nei tah.

BJP sukhmingsiet tum le dotu an uma, sukhmingsiet tumna leia thil thaw hram le propadangda thedar khawm an um niin a hril a. Entirna pakhat hrilin, “Tulai hnai khan Biekin \henkhat chu lunga dengin an um a. Pastor \henkhat ka kuomah an hung a. Se-curity an hung demand a. Lung dengtuhai po po chu manin an phu tawk hremna pek nih ngei an tih ti ka lo tiem a. Security pe kan tiem bawk a. “Amiruokchu, lunga indengna chu Assembly election nei hma thla khat vela tlung a ni a. Assembly election zo chun a hung re (tawp) tah a. Iem hril in ta, iengti-nam thaw tang in ta? tuhai phierukna am

ning a ta?” tiin open question a siem. Home Minister chun, BJP \huoi NDA sawrkar chu democratic taka roreltu a nih leiin sakhuo le hnam leiin mi a \hehrang nawa, a thlierhrang ngai bawk naw thu a hril a. “Miin ieng angin lo hrilsie hai sienkhawm, NDA sawrkar chun tukhawm a thlierhrang ngai nawh” tiin a hril. A mimal tak chun, Freedom of Reli-gion chu a support a, tukhawm a sawisel nawh a. Amiruokchu, Mass Conversion ruok chu mi tamlemin an sawisel leiin de-bate neia hriltlang annawleh in umtir lona dinga veng chu \ha a ti thu a hril bawk. (PTI)

Tukhawm kan thlierhrang nawh, Mass Conversion chu dang

tawkbuoi ding a nih tiin a hril. CPI leader Pu nara chun, kum 2001 a Indo-Naga ceasefire Manipur inhuomtira um Manipur mipuiin nasa taka an dodal leia Manipur huomsa loa lakkir a a lo ni a. Khan gang bawk khan Citizenship bill khawm hi lakkir thei a nih tiin a hril. Chun, hi convention-a \hang political party tum tum hai chun emergency ses-sion ko a, state assembly recommendation dungzuia sawrkar thlungpui kuomah bill withdraw dinga ngen dingin an phut. PRAJA Convenor Erendro Leichom-bam chun, CM N. Biren Singh in hi bill in Manipur a tawkpawinaw ding nia a hril

chu dodaltu mipui hai lungril \huoikawia khapdei tumna a nih tia hrilin, iengti kawn-ga CM in hienganga a hril thei am; hieng thil a um thei a ni chun Manipur ta dingin citizenship Bill hran annawleh Manipur independent a ni am a nih tiin indawnna a siem. Convention zo hin political party tum tum hai chun Governor Bungalow tieng panin rally an fe a, sienkhawm Police han G.M. Hall lai an lo dang dang a, Kangla gate traffic island chenin rally hi an fe a, rally huna hin “Down down BJP”, “Long live Manipur”, “Inquilab Zindabad” ti slo-gan hai an khekpui.

Citizenship bill dodalna sunzawm pei;

a mi sawrkar ham\hatna la dawng ve lohai, a hma tienga program hai hnawt phak ve lohai tamtak chu CMHT (Chief Minister-gi Hakshelgi Tengbang) le CMST (Sothara-basing-gi Tengbang) etc hai thawpek nghal an nih.

|halai lekha thiem sin nei lo le kut themthiemna (Skills) nei sin neilo iemani zat le Start-up scheme hnuoia proposal nei la hmulai hai khawm Bank hran hran sawrkar inzawmpui hai fethlengin ‘soft loan’ pek nghal an nih. (DIPR)

Meeyamgi Numit le Hill Leaders’ Day hmang kawp

china-a Dam Lien Tak Ding Yangtze River Ah Bawl TumBeiJiNG: Suotieng mil ien China hmasawnna chu dang ruol lovin a fe mup mup zing a. Thawlenni khawm khan khawvel Dam laia an sang pawl tak ding meter 239 (foot 784) a insang ding Dam chu Yangtze River ah bawlna dingin a pass tah. China ram hma sawn pei chun kawlphemeivar (electirc) khawm a mamaw sa pei a. Hydropower (tui hmanga electric siem) hi a thiem zawng tak le hausakna tak a nih bawk leiin a tam thei ang tak bawl a tum a nih. Amiruokchu, environment protection khawm a tul leiin balance taka thil thaw naw chun an sietna ding khawm a nih thei leiin an fimkhur hle niin National Developmental and Reform Commission chun a hril. Khawvel sawrkar danghai naw ang takin, kawlpheimeivar a hmuna ding chau ngaituo loin, ‘Environment protection le resettlement ngai pawimaw tak ning an tih” tiin a hril.

Hi Dam tui tingna hi Square miles 12 (Km. 31) vela lien le sei a nih a. Sichuan le Tibet inrina laia Yantze River kaupeng Jinsha forest le farmland laia bawl ning a tih. Turbine pali nei a ta, electric meivar megawatt 2, 000 (2 gigawatts) a pek suok ding a nih. China-in kum tawp chena meivar a mamaw ding chu 350 gigawatts a nih a. Hi Dam hi a lien hlea chu a peksuok chu 2 gigawatts chau a nih. GW 270 po chu Dam lien danghai suksuok a nih. (AFP)

Tamenglong ADc Sunga chaton Dc Bye-Election NeiimPhAL: Tamenglong ADC huomsunga 2-Chaton District Council Constituency ah zani khan bye-election hlawtling taka nei a nih a. Vote tla zat chu 71% a nih. Poll-ing Station tin vote tla zat per centage chu: 2/1 Chaton-1 Polling Station ah 46%, 2/2 Chaton-2 PS ah 58%, 2/3 Makuilong PS ah 87%, 2/4 Dunong PS ah 94% le, 2/5 Illeng PS ah 60% a nih. Polling hi zing dar 7am a inthawka zan-tieng dar 3pm chen hawng a ni a. Buoina

iengkhawm um lovin muong taka zofel a nih. Vote tiemna chu January 21 khin DC/Tamenglong headquarters ah nei ning a ta, result puong nih nghal a tih. 2-Chaton DC bye-election nei a \ulna san chu bieltu MDC Mr Tutanbou (NPF), April 8, 2018 khan a thi lei a nih a. A hmun hluotu ding hin NPF candidate CPL Guangta le BJP candidate Kadijanbou hai an ngir a. Polling Officials 40 hai fel taka enkaina hnuoia election nei a nih.