De auteur in zijn/haar veelzijdigheid

• 1 - auteur als creator

• 2 - economische aspecten

• 3 - sociaalrechterlijke aspecten

• 4 - fiscale aspecten

• 5 - auteur en beleid

• 6 - auteur in de waardeketen van boek

• 7 - auteur in het digitale tijdperk

I. Auteur als creator

De AUTEUR creëert…

Scheppingsdrang Beïnvloeding via woorden Artistieke kunnen tonen Inkomen verwerven Cultureel kwaliteitsdenken Kennisoverdracht Status en bekendheid Le plaisir de se voir imprimé Schrijfgoesting

… de AUTEUR wil gelezen worden

I. Auteur als creator

De LEZER zoekt…

Recreatie/ontspanning Informatie voor hobby en vrije tijd Vakinformatie Instructie Cultuur Status Sociaal contact Leesrituelen

… de LEZER wil aanbod naar zijn leesbehoefte

Auteur zoekt lezer / lezer zoekt auteur

DOEL = lezersbereik via een mediumklassieke cyclus:

CREATIE – PRODUCTIE - DISTRIBUTIE - CONSUMPTIE

het contact auteur – lezer ontstaat

via bemiddeling uitgeverijen

via intermediair van verkoop-, leen- en leespunten

bruggenbouwers

auteur

uitgever

tussen-handel

lezer/koper

I. Auteur als creator

Relatie auteur – uitgever

**author – driven** het selectieproces!!

**publisher – driven** studieboeken – VAK-publicaties - formats –

reeksconcepten – imitaties – BV-boeken

I. Auteur als creator

Debuteren?** literaire tijdschriften, blogs, websites ** literaire wedstrijden** introductie bij uitgeverij via fondsauteur** schriftelijke sollicitatie: introductiecahier** ongericht manuscript = slush pile

noot: {vertalingen: initiatief uitgever}

I. Auteur als creator

jaarlijks verschijnen ca. 35.000 nieuwe Nederlandstalige titels (elke 15 minuten)

4.200 kinder- en jeugdboeken5.300 fictietitels

2.900 non-fictie vrije tijd10.000 Wet./ VAK-titels

7.800 educatieve uitgaven

totale actuele aanbod = 105.000 titels

I. Auteurs als creator

Publicatiekans: ingestuurde manuscripten t.o.v. debuutpublicaties fictie voor volwassenen = ca. 2 %

KERN: “le plaisir de se voir imprimé’

alternatieven: eigen beheer – mybook.com –kostendelend uitgeven – crowdfunding – curriculum verder opbouwen – internet –

schrijfopleidingen – (zelf)kritiek verzamelen … andere hobbies

II. Economische aspecten

• Honoraria: “gebruikelijke” vergoedingen 10 % (max. 15 %) op VP excl. BTW x verkochte aantallen 5 % / 7,5 % op VP excl. BTW voor pockets

vertalers 6,3 eurocent / woord + 2 % bij verkoop hoger dan 5.000 ex

• Leenrecht budget = 1.230.000 € (incl. A.V.16%, journalistiek 2%, literair 39 %) 30 % uitgevers 70 % auteurs uitbetaling 2004-06 (VL: ff.46 € / auteur )(NL gemiddeld 650 €/auteur )

• Reproductierechten Reprobel int 22,6 miljoen € per jaar (AV,gedrukte media,bladmuziek) 50 % uitgevers / 50 % auteurs aandeel boeken = 55 % // aandeel NL-talig = 55 % // aandeel voor literatuur = 10 % //

II. Economische aspecten

• (internationale) licenties6 % op verkoopprijs buitenland x verkochte aantallen eventueel niet terugvorderbaar voorschotte verdelen tussen oorspronkelijke uitgever en auteur (gebruikelijk 50/50)

• nevenrechtencontractueel vastgelegd? gebruikelijk = 50 / 50 uitgever – auteur

• lezingen / voordrachtenzie ook: lezingenlijst Vlaams Fonds voor de Letteren

• schrijfopdrachten columns, copywriting, journalistiek, recensies, theater, scenario….

• subsidies VFLwerkbeurzen, projectbeurzen, stimuleringssubsidie…

II. Economische aspecten

Inkomenssituatie auteurs VAV-onderzoek maart 2011

84 % heeft een diploma hoger onderwijs16 % is ‘auteur’ als hoofdberoep voor 60 % van de auteurs is het totale gezinsinkomen lager dan 3.000 euro

(Vlaams gemiddelde = 3.287 euro)voor 2/3 van de auteurs vormen de literaire inkomsten minder dan 10 % van hun inkomen

(gemiddeld aandeel is 22,5 %)voor 80 % van de auteurs volstaat het literaire inkomen niet

Componenten van het literaire inkomen:29 % royalties en honoraria19 % subsidies17 % theater15 % lezingen

9 % leenrecht, reprografie11 % overige (workshops, schrijfopdrachten…)

II. Economische aspecten

Inkomenssituatie literaire vertalersVAV-onderzoek najaar 2011

90 % heeft een universitair diploma richting vertaal-/letterkundeeerste vertaling in een literair tijdschrift (48 %), als boek (42 %)verschillende brontalen (F 68 %; E 42 %, D 39 %)opdrachtgever voor literaire vertaling:

38 % Vlaamse uitgeverijen 31 % Nederlandse uitgeverijen 12 % Vlaamse literaire tijdschriften 6 % Nederlandse literaire tijdschriften

19 % is literair vertaler in hoofdberoep – 55 % in bijberoep79 % kan niet rondkomen met inkomsten uit literaire vertalingen

Gemiddeld jaarlijks inkomen 16.222 euro (literaire inkomsten: 40 % honoraria – 4 % auteursrechten – 56 % subsidies)

III. Sociaalrechterlijke aspecten

** Welk sociaal statuut?werknemer – ambtenaar – zelfstandige

** Sociale zekerheidsrechten? arbeidsongeschiktheid – werkloosheid – ouderdom en overlijden – ziektekosten – kosten voor onderhoud kinderen

** Sociaal statuut van de kunstenaarof werknemer (via opdrachtgever of via SBK) of zelfstandige

III. Sociaalrechterlijke aspecten• Sociaal statuut kunstenaar:

kunstenaar wordt werknemer - ontvangt ‘loon’Sociaal Bureau Kunstenaar treedt op als werkgever opdrachtgever is derde (betalende) partij voordeel: vermindering sociale zekerheidsbijdragen werkgever

• Zelfstandige in bijberoep

verplichte aansluiting bij kas voor zelfstandigen bij ‘regelmatige’ inkomstengeen sociale bijdragen op auteursrechtenbouwt geen bijkomende sociale rechten op

• Zelfstandige in hoofdberoep

sociale bescherming als zelfstandigeminimale bijdrage 665,31 € per kwartaalaantonen van socio-economische onafhankelijkheid

IV. Fiscale aspecten

Auteursrechten worden beschouwd en belast als roerende rechten = 15 %

- tot 15.050 euro: 50 % forfaitaire kostenaftrek- 15.051 – 30.110 euro: 25 % forfaitaire kostenaftrek- 30.111 – 56.450 euro: 0 % forfaitaire kostenaftrek

** betaling moet gebeuren aan individu, geen vennootschap **

Inkomsten uit auteursrechten boven 56.450 euro worden belast als beroepsinkomsten (25 – 50 % progressieve belastingschalen) enkel aftrek bewezen beroepskosten

V. Auteur en beleid

Algemeen boekenbeleid

= schept – zonder onderscheid naar genre of kwaliteit – economische, juridische, fiscale en financiële voorwaarden voor de actoren in de boekensector= marktgericht, voorwaardenscheppend= doel: de beschikbaarheid van zoveel mogelijk (informatie over) boeken op zoveel mogelijk plaatsen voor zoveel mogelijk mensen, waarbij het accent ligt op een pluriform aanbod

!! Federale bevoegdheden !!

sociaal statuut – auteurswetgeving – fiscaliteit - BTW – leenrecht – vasteboekenprijs – sociaal statuut - reprografie – overheidsopdrachten …

V. Auteur en beleid

Algemeen letterenbeleid:

de culturele doelstelling staat voorop: de zorg voor het literair encultureel waardevolle boek; het ondersteunen van een kwalitatiefhoogstaand en divers aanbod dat de literaire behoeften vervult

◊ kadert binnen een algemeen cultuurbeleid ◊

bevoegdheid Vlaamse gemeenschap

+ participatie aan de literatuur en het lezen te bevorderen en lezers te enthousiasmeren (lectuurbeleid – Stichting Lezen Vlaanderen) + beheer, ontsluiting en conservering van boekcollecties (openbare bibliotheken, Letterenhuis, erfgoedbibliotheken…)

V. Auteur en beleid

Specifiek letterenbeleid

gerichte subsidiëring en ondersteuning van speciale voorzieningen en instellingen met als doel het bevorderen van de kwaliteit van deliteratuur

~ letteren helpen creëren en produceren ~ letteren helpen verspreiden ~ letteren helpen verspreiden in het buitenland ~ de letterensector versterken

◊ uitvoerder: Vlaams Fonds voor de Letteren ◊

VI. Auteur in waardeketenrelatie AUTEUR-UITGEVER+ ‘professionele’ uitgeverij (auteursrelatie – investering - distributie – uitgeverijtaken)+ modelcontract VAV / VFL+ betrokkenheid auteur bij vormgevingsproces+ 360° contracten

relatie AUTEUR-TUSSENHANDEL+ beschikbaarheid in boekhandel ~ 10 à 15 % totale titelaanbod+ bereikbaarheid (Vlaanderen én Nederland): rol Meta4Books – ISBN – Centraal Boekhuis+ boekhandel als literair podium, als etalage+ webwinkels: vooral geplande aankopen

relatie AUTEUR-LEZER + collectieve promotieacties (boek.be – SLV – O.B.)+ auteurslezingen / bemiddelingsbureau+ boekinformatie via media ▼; via vrienden ▲+ toenemend belang sociale media – websites – bereikbaarheid

VII. Auteur in digitale tijdperk

Elke auteur zal in principe vanuit zijn eigen webomgeving aan iedere potentiële lezer zijn tekst in een elektronisch bestand rechtstreeks kunnen aanleveren.

FUNCTIE-EROSIE– de rol van de uitgeverij als bewerker en vermarkter van het manuscript – de rol van de distributeur als opslagplaats en verspreider van het boek – de rol van de boekhandel als selecteur/presentator en leverancier aan de lezer

kunnen “technisch” gesproken worden uitgeschakeld en auteur en lezer direct verbinden

VII. Auteur in digitale tijdperkZijn volgende functies professioneel combineerbaar?

- creëren- objectief en marktgericht selecteren

- doelgroepgerichte vormgeving, digitale productie, communicatie, vermarkting (direct en tussenkanalen)

- beveiligde stockering en verspreiding, facturatie, inning, remuneratie - auteursrechterlijke bescherming, exploitatie nevenrechten, ontwikkeling

multimediale afgeleiden - presentatie aan doelpubliek, informatiebewaking en –sturing,

metadatabeheersing en –verrijking - dialoog met lezers - zelfpromotie ....

dus:dus: schoenmaker blijf bij je leest…