มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

9

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาคนควาครงนผศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ไดแก

1. หลกสตรปฐมวย 2. นทานสาหรบเดก และความมระเบยบวนย โดยนาเสนอสาระสาคญ

ตามลาดบดงน

1. หลกสตรการศกษาปฐมวย

1.1 ความหมายของหลกสตรปฐมวย

1.2 หลกการของหลกสตรปฐมวย

1.3 จดหมายของหลกสตรปฐมวย

1.4 คณลกษณะตามวย

1.5 สาระการเรยนร

1.6 สาระทควรร

1.7 การประเมนพฒนาการ

2. นทาน

2.1 ความหมายของนทาน

2.2 ประเภทของนทาน

2.3 รปแบบการเลานทาน

2.4 คณคาของนทานทมตอการเรยนการสอน

2.5 ประโยชนของนทาน

3. นทานประกอบภาพ

3.1 ความหมายของนทานประกอบภาพ

3.2 ความสาคญของนทานประกอบภาพ

3.3 ความหมายของภาพประกอบ

3.4 ลกษณะและชนดของภาพประกอบในหนงสอนทาน

3.5 คณคาและความสาคญของภาพประกอบ

3.6 ลกษณะของภาพประกอบทด

3.7 ขนตอนในการเขยนหนงสอนทาน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

10

3.8 จตวทยาเดกกบการเขยนหนงสอนทาน

3.9 สวนประกอบของนทาน

3.10 นทานทเหมาะสมกบเดกวยตางๆ

3.11 วธการเลานทาน

4. นทานปากเปลา

5. พฤตกรรมความมระเบยบวนย

6. งานวจยทเกยวของ

6.1 งานวจยในประเทศ

6.2 งานวจยตางประเทศ

หลกสตรการศกษาปฐมวย

1. ความหมายของหลกสตรปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวยสาหรบเดกอาย 3-5 ป เปนการจดการศกษาในลกษณะ

ของการอบรมเลยงดและใหการศกษา เดกจะไดรบการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม

และสตปญญา ตามวยและความสามารถของแตละบคคล (กระทรวงศกษาธการ, 2551, หนา 31)

2. หลกการของหลกสตรปฐมวย

เดกทกคนมสทธทจะไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการ ตลอดจน

การเรยนรอยางเหมาะสม ดวยปฏสมพนธทดระหวางเดกกบพอแม เดกกบผเลยงดหรอบคลากรทม

ความรความสามารถในการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกปฐมวย เพอใหเดกมโอกาสพฒนา

ตนเองตามลาดบขนของพฒนาการทกดาน อยางสมดลและเตมศกยภาพ โดยกาหนดหลกการ ดงน

1) สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท

2) ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนสาคญ โดยคานงถงความ

แตกตางระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคม และวฒนธรรมไทย

3) พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมทเหมาะสมกบวย

4) จดประสบการณการเรยนรใหสามารถดารงชวตประจาวนไดอยางมคณภาพและ

มความสข

5) ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนา

เดก

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

11

3. จดหมายของหลกสตรปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวยสาหรบเดกอาย 3-5 ป มงใหเดกมพฒนาการดานรางกาย

อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความแตกตางระหวาง

บคคล จงกาหนดจดหมายซงถอเปนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ดงน

3.1 รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด

3.2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสาน

สมพนธกน

3.3 มสขภาพจตด และมความสข

3.4 มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทด

3.5 ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกกาลงกาย

3.6 ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย

3.7 รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทย

3.8 อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมใน

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

3.9 ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย

3.10 มความสามารถในการคดและการแกปญหาไดเหมาะสมกบวย

3.11 มจนตนาการและความคดสรางสรรค

3.12 มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสดงหาความร

4. คณลกษณะตามวย

คณลกษณะตามวยเปนความสามารถตามวยหรอพฒนาการตามธรรมชาตเมอเดกม

อายถงวยนนๆ พฒนาการแตละวยอาจจะเกดขนตามวยมากนอยแตกตางกนออกไปในแตละบคคล

ทงนขนอยกบสภาพแวดลอม การอบรมเลยงด และประสบการณทเดกไดรบ ผสอนจาเปนตองทา

ความเขาใจคณลกษณะตามวยของเดกอาย 3-5 ป เพอนาไปพจารณาจดประสบการณใหเดกแตละวย

ไดอยางถกตองเหมาะสม ขณะเดยวกนจะตองสงเกตเดกแตละคนซงมความแตกตางระหวางบคคล

เพอนาขอมลไปชวยพฒนาเดกใหเตมความสามารถและศกยภาพ หรอชวยเหลอเดกไดทนทวงท ใน

กรณทพฒนาการของเดกไมเปนไปตามวย ผสอนจาเปนตองหาจดบกพรองและรบแกไขโดยจด

กจกรรมเพอพฒนาเดก ถาเดกมพฒนาการเตมศกยภาพ คณลกษณะตามวยทสาคญของเดกอาย

3-5 ป มดงน (กระทรวง ศกษาธการ, 2547, หนา 6-8)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

12

4.1 ดานรางกาย

4.2 ดานอารมณและจตใจ

4.3 ดานสงคม

4.4 ดานสตปญญา

5. สาระการเรยนร

สาระการเรยนรใชเปนสอกลางในการจดกจกรรมใหกบเดก เพอสงเสรมพฒนาการ

ทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงจาเปนตอการพฒนาเดกใหเปน

มนษยทสมบรณ ทงนสาระการเรยนรประกอบดวย องคความร ทกษะหรอกระบวนการและ

คณลกษณะหรอคานยม คณธรรม จรยธรรม ความรสาหรบเดกอาย 3-5 ป จะเปนเรองราวท

เกยวของกบตวเดก บคคลและสถานททแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตวเดกท

เดกมโอกาสใกลชดหรอมปฏสมพนธในชวตประจาวนและเปนสงทเดกสนใจ จะไมเนนเนอหา

การทองจา ในสวนทเกยวของกบทกษะหรอกระบวนการจาเปนตองบรณาการทกษะทสาคญและ

จาเปนสาหรบเดก เชน ทกษะการเคลอนไหว ทกษาทางสงคม ทกษะการคด ทกษะการใชภาษา

คณตศาสตรและวทยาศาสตร เปนตน ขณะเดยวกนควรปลกฝงใหเดกเกดเจตคตทด มคานยมทพง

ประสงค เชน ความรสกทดตอตนเองและผอน รกการเรยนร รกธรรมชาต สงแวดลอม และม

คณธรรม จรยธรรมทเหมาะสมกบวย เปนตน

ผสอนหรอผจดการศกษา อาจนาสาระการเรยนรมาจดในลกษณะหนวยการสอน

แบบบรณาการหรอเลอกใชวธการทสอดคลองกบปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวยสาระ

การเรยนรกาหนดเปน 2 สวน ดงน

1) ประสบการณสาคญ

ประสบการณสาคญเปนสงจาเปนอยางยงสาหรบการพฒนาเดกทางดานรางกาย

อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญาชวยใหเดกเกดทกษะทสาคญสาหรบการสรางองคความรโดย

ใหเดกไดมปฏสมพนธกบวตถ สงของ บคคลตางๆ ทอยรอบตว รวมทงปลกฝงคณธรรม จรยธรรม

ไปพรอมกนดวย ประสบการณสาคญมดงน

1.1) ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย ไดแก

1.1.1) การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ

(1) การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวเคลอนท

(2) การเคลอนไหวพรอมอปกรณ

(3) การเลนเครองเลนสนาม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

13

1.1.2) การประสานสมพนธของกลามเนอเลก

(1) การเลนเครองเลนสมผส

(2) การเขยนภาพและการเลนกบส

(3) การปนและประดษฐสงตางๆดวยดนเหนยว ดนนามน แทงไม

เศษวสด ฯลฯ

(4) การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวน

1.1.3) การรกษาสขภาพ

(1) การปฏบตตนตามสขอนามย

1.1.4) การรกษาความปลอดภย

(1) การรกษาความปลอดภยของตนเองและผ อนในกจวตร

ประจาวน

1.2) ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณและจตใจ ไดแก

1.2.1) ดนตร

(1) การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร

(2) การเลนเครองดนตรงายๆ เชน เครองดนตรประเภทเคาะ

ประเภทต ฯลฯ

(3) การรองเพลง

1.2.2) สนทรยภาพ

(1) การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม

(2) การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขาขน และเรองราว/

เหตการณทสนกสนานตางๆ

1.2.3) การเลน

(1) การเลนอสระ

(2) การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม

(3) การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน

1.2.4) คณธรรม จรยธรรม

(1) การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ

1.3) ประสบการณทสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม ไดแก

1.3.1) การเรยนรทางสงคม

1.3.2) การปฏบตกจวตรประจาวนของตนเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

14

1.3.3) การเลนและการทางานรวมกบผอน

1.3.4) การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต

1.3.5) การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และความตองการของ

ตนเองและผอน

1.3.6) การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน

1.3.7) การแกปญหาในการเลน

1.3.8) การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย

1.4) ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ไดแก

1.4.1) การคด

(1) การรจกสงตาง ๆดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส และดมกลน

(2) การเลยนแบบการกระทาและเสยงตางๆ

(3) การเชอมโยงภาพ ภาพถาย และรปแบบตางๆ กบสงของหรอ

สถานทจรง

(4) การรบร และแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลน และผลงาน

(5) การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสด ตางๆ

1.4.2) การใชภาษา

(1) การแสดงความรสกดวยคาพด

(2) การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเอง หรอเลา

เรองราวเกยวกบตนเอง

(3) การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสง

ตางๆ

(4) การฟงเรองราวนทาน คาคลองจอง คากลอน

(5) การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณทสอความหมายตอ

เดก เขยนภาพ เขยนขดเขย เขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณ เขยนชอตนเอง

(6) การอานในหลายรปแบบ ผานประสบการณทสอความหมายตอ

เดกอานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน/เรองราวทสนใจ

1.4.3) การสงเกต การจาแนก และการเปรยบเทยบ

(1) การสารวจและอธบายความเหมอน ความตางของสงของตาง ๆ

(2) การจบค การจาแนก และการจดกลม

(3) การเปรยบเทยบ เชน ยาว/สน ขรขระ/เรยบ ฯลฯ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

15

(4) การเรยงลาดบสงตาง ๆ

(5) การคาดคะเนสงตาง ๆ

(6) การตงสมมตฐาน

(7) การทดลองสงตาง ๆ

(8) การสบคนขอมล

(9) การใชหรออธบายสงตางๆ ดวยวธการทหลากหลาย

1.4.4) จานวน

(1) การเปรยบเทยบจานวน มากกวา นองกวา เทากน

(2) การนบสงตาง ๆ

(3) การจบคหนงตอหนง

(4) การเพมขนหรอลดลงของจานวนหรอปรมาณ

1.4.5) มตสมพนธ (พนท / ระยะ)

(1) การตอเขาดวยกน การแยกออก การบรรจและการเทออก

(2) การสงเกตสงตาง ๆและสถานทจากมมมองทตางๆ กน

(3) การอธบายในเรองตาแหนงของสงตาง ๆทสมพนธกน

(4) การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคนและสงตาง ๆ

(5) การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาด ภาพถาย และ

รปภาพ

1.4.6) เวลา

(1) การเรมตนและการหยดการกระทาโดยสญญาณ

(2) การเปรยบเทยบเวลา เชน ตอนเชา ตอนเยน เมอวานน พรงน

ฯลฯ

(3) การเรยงลาดบเหตการณ

(4) การสงเกตความเปลยนแปลงของฤด

6. สาระทควรร

สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทนามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดก

เกดการเรยนร ไมเนนการทองจาเนอหา ผสอนสามารถกาหนดรายละเอยดขนเองใหสอดคลองกบ

วย ความตองการ และความสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผานประสบการณสาคญทระบไว

ขางตน ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยคานงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก

สาระทเดกอาย 3-5 ป ควรเรยนร มดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

16

1) เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตา รจกอวยวะตางๆ

วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะเรยนรทจะเลน

และทาสงตาง ๆดวยตนเองคนเดยว หรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก

และแสดงมารยาททด

2) เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบร

เรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาส

ใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจาวน

3) ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทงความ

เปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯ

4) สงตาง ๆรอบตวเดก เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปราง รปทรง นาหนก ผวสมผส

ของสงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตาง ๆทใชอยในชวตประจาวน

กจกรรมสาหรบเดกอาย 3-5 ป สามารถนามาจดเปนกจกรรมประจาวนไดหลาย

รปแบบ เปนการชวยใหทงผสอนและเดกทราบวาแตละวนจะทากจกรรมอะไร เมอใด และอยางไร

การจดกจกรรมประจาวนมหลกการจดและขอบขายของกจกรรมประจาวน ดงน

1) หลกการจดกจกรรมประจาวน

1.1) กาหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของ

เดกในแตละวน

1.2) กจกรรมทตองใชความคด ทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลา

ตอเนองนานเกนกวา 20 นาท

1.3) กจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสร เชน การเลนตามมม การเลนกลางแจง

ฯลฯ ใชเวลาประมาณ 40-60 นาท

1.4) กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมท

ใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจกรรมทเปนรายบคคล กลมยอยและกลมใหญ กจกรรมทเดก

เปนผรเรมและผสอนเปนผรเรม และกจกรรมทตองออกกาลงกายควรจดสลบกบกจกรรมทไมตอง

ออกกาลงมากนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป

2) ขอบขายของกจกรรมประจาวน การเลอกกจกรรมทจะนามาจดในแตละวน ตอง

ใหครอบคลมสงตอไปน

2.1) การพฒนากลามเนอใหญ เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรง ของกลามเนอ

ใหญ การเคลอนไหว และความคลองแคลวในการใชอวยวะตางๆ จงควรจดกจกรรม โดยใหเดกได

เลนอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม เคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

17

2.2) การพฒนากลามเนอเลก เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอ

เลก การประสานสมพนธระหวางมอและตา จงควรจดกจกรรมโดยใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส

เลนเกมตอภาพ ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย หยบจบชอนสอม ใหอปกรณศลปะ เชน สเทยน

กรรไกร พกน ดนเหนยว ฯลฯ

2.3) การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เพอใหเดกม

ความรสกทดตอตนเองและผอน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนยในตนเอง รบผดชอบ ซอสตย

ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาทและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบ

ถอ จงควรจดกจกรรมตางๆ ผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตาม

ความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ตลอดเวลาทโอกาสเอออานวย

2.4) การพฒนาสงคมนสย เพอใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยาง

เหมาะสมและอยรวมกนอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการทากจวตรประจาวน มนสยรกการ

ทางาน รจกระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผอน จงควรจดใหเดกไดปฏบตกจวตร

ประจาวนอยางสมาเสมอ เชน รบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ทาความสะอาดรางกาย

เลนและทางานรวมกบผอน ปฏบตตามกฎกตกาขอตกลงในการทา กจกรรมทงทเปนกลมยอย กลม

ใหญ หรอรายบคคล

2.5) การพฒนาการคด เพอใหเดกไดพฒนาความคดรวบยอด สงเกต จาแนก

เปรยบเทยบ จดหมวดหม เรยงลาดบเหตการณ แกปญหา จงควรจดกจกรรมใหเดกไดสนทนา

อภปรายแลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก คนควาจากแหลง ขอมลตางๆ

ทดลอง ศกษานอกสถานท ประกอบอาหาร หรอจดใหเดกไดเลนเกมการศกษาทเหมาะสมกบวย

อยางหลากหลาย ฝกการแกปญหาในชวตประจาวนและในการทา กจกรรมทเปนกลมยอย กลมใหญ

หรอรายบคคล

2.6) การพฒนาภาษา เพอใหเดกไดมโอกาสใชภาษาสอสารถายทอดความรสก

ความนกคด ความรความเขาใจในสงตางๆ ทเดกมประสบการณจงควรจดกจกรรมทางภาษาใหม

ความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกรกการอาน และบคลากรท

แวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงนตองคานงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาท

เหมาะสมกบเดกเปนสาคญ

2.7) การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอใหเดกไดพฒนา

ความคดสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสกและเหนความสวยงามของสงตางๆ รอบตว โดย

ใชกจกรรมศลปะและดนตรเปนสอ ใชการเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ใหประดษฐสง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

18

ตางๆ อยางอสระตามความคดสรางสรรคของเดก เลนบทบาทสมมตในมมเลนตางๆ เลนนา เลน

ทราย เลนกอสรางสงตางๆ เชน แทงไม รปทรงตางๆ ฯลฯ

7. การประเมนพฒนาการ

การประเมนพฒนาการเดกอาย 3-5 ป เปนการประเมนพฒนาการทางดานรางกาย

อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาของเดก โดยถอเปนกระบวนการตอเนอง และเปนสวนหนงของ

กจกรรมปกตทจดใหเดกในแตละวน ทงนใหมงนาขอมลการประเมนมาพจารณาปรบปรง

วางแผนการจดกจกรรมเพอสงเสรมใหเดกแตละคนไดรบการพฒนาตามจดหมายของหลกสตร

การประเมนพฒนาการควรยดหลก ดงน

1) ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานและนาผลมาพฒนาเดก

2) ประเมนเปนรายบคคลอยางสมาเสมอตอเนองตลอดป

3) สภาพการประเมนควรมลกษณะเชนเดยวกบการปฏบตกจกรรมประจาวน

4) ประเมนอยางเปนระบบ มการวางแผน เลอกใชเครองมอและจดบนทกไวเปน

หลกฐาน

5) ประเมนตามสภาพจรงดวยว ธการหลากหลายเหมาะกบเดก รวมทงใช

แหลงขอมลหลายๆ ดาน ไมควรใชการทดสอบ

สาหรบวธการประเมนทเหมาะสมควรใชกบเดกอาย 3-5 ป ไดแก การสงเกต

การบนทกพฤตกรรม การสนทนนา การสมภาษณ การวเคราะหขอมลจากผลงานเดกทเกบอยางม

ระบบ

นทาน

1. ความหมายของนทาน

พณณชตา สรภทรศรเสมอ (255, หนา 8) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบ

ตอกนมาชานาน อาจจะเปนเรองราวทเกดขนจากความเปนจรงหรอเปนเรองราวทเกดจาก

จนตนาการของผแตง สอดแทรกแนวคด คณธรรม จรยธรรม ความดความงาม มจดมงหมายเพอให

ผฟงไดรบความ สนกสนานเพลดเพลนและสามารถนาไปเปนแนวทางปฏบตตนทถกทควรใน

การดารงชวตในสงคม

โชต ศรสวรรณ (2546, หนา 10) ไดอธบายความหมายของนทานวา หมายถงเรองเลา

ทสบทอดตอๆ กนมา กลายเปนมรดกทางวฒนธรรมอยางหนง เปนเรองเลาสบทอดจากปากตอปาก

ดวยความทรงจาจงไมทราบชอผแตง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

19

พรทพย ซงธาดา (2545, หนา 88) ไดใหความหมายของนทานวา หมายถง เรองท

ชาวบานเลาถายทอดดวยมขปาฐะเปนภาษารอยแกวหรอถอยคาสานวนของชาวบานในแตละ

ทองถนเลาสบตอกนมา เปนเวลาชานานจนไมทราบวาใครเปนคนตนคดขนมกจะขนตนวานาน

มาแลวหรอกาลครงหนงนาน มาแลวเปนการเรมเรอง

ชตมา ประจวบสข (2556, หนา 31) กลาววา นทาน หมายถง เรองทเลาสบตอกนมา

เนอเรองของนทานอาจเปนเรองทแสดงความคด ความเชอ แฝงคณธรรม ใหความร และสราง

จนตนาการ ใหกบผฟงนทานจงนบเปนสอทดทสดอยางหนงในการสงเสรมพฒนาการทางภาษา

และการเรยนรของเดก

วนเนาว ยเดน (2542, คานา) ใหความหมายไววา นทาน คอ ชวตเรองราวในนทาน

แททจรงเปนเรองราวของชวต นทานไมใชเรองสาหรบเพยงเพอฟง อาน เพอสนกหรอรบคาสอนท

แทรกอยเทานน

สณหพฒน อรณธาร (2542, หนา 2) ใหความหมายวานทาน คอ เรองทมผแตงขน

ใหม โดยยดความสนกสนานเพลดเพลน เปนการเลาเรองใหเขากบสภาวการณในเวลานนๆ ซง

สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม คตสอนใจ ทพงประสงคใหผฟงนาไปใชในชวต จากเนอหาของ

นทาน เพอใชเปนสอในการสรางการเรยนรใหกบเดก

วาโร เพงสวสด (2542, หนา 138) ไดกลาววา นทานและการเลาเรอง หมายถง

เรองราวทเลาตอๆ กนมาเปนเวลานาน เพอความสนกสนานเพลดเพลนและใหความร เพอเปนคนด

อยในสงคมไดอยางมความสข และบางครงกสอดแทรกคตและคณธรรมเพอสอนใจลงไปดวย ใน

ระหวางการเลาเรองใหเดกฟง อาจมการสนทนาโตตอบ อภปราย ซกถาม แสดงขอคดเหน และ

แสดงทาทางประกอบเรองราวกได ขนอยกบจดมงหมายของการเลานทาน

พรทพย วนโกมนทร (2542, หนา 7) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบตอ

กนมาเปนทอดๆ จนกระทงถงปจจบนนทานเหลานอาจเปนเรองทองความจรงหรอมการเลาเสรม

ตอใหสนกสนานตนเตน ลกลบ หรอเปนเรองทเกดขนมาจากจนตนาการของผเลาเองกไดและ

อาจจะสอดแทรก คตเตอนใจ หรอแนวทางปฏบตทถกทควรในการดารงชวตดวย

ชนาธป บบผามาศ (2553, หนา 15) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาตอกนมา

ตงแตโบราณหรออาจเปนเรองทแตงขนมาใหมเพอความสนกสนานเพลดเพลนและใหความร

สอดแทรกคต แนวคดคณธรรมจรยธรรมทพงประสงค เพอเปนแนวทางใหผฟงไดประพฤตปฏบต

ตาม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

20

พชร ค มชาต (2553, หนา 18) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบตอกนมา

หรอมผแตงขนเพอใหผฟงไดรบความสนกสนานเพลดเพลน และสามารถนาความคดไปปรบใชใน

ชวตประจาวน

สกนยา อนทรนรกษ (2553, หนา 35) กลาววา นทาน หมายถงเรองราวหรอเรองเลา

ทมการเลาสบตอกนมา จากจนตนาการของผเขยน หรอผเลาเรอง ตงแตอดตจนถงปจจบน เพอเลา

ใหลกหลานฟงในรปสอนใจ หรอแนวปฏบตทถกทควรในการดารงชวต นทานเปนเรองทเลาสบ

สานตอๆ กนมา ถอเปนมรดกทางวฒนธรรมอยางหนงในหลายอยางของมนษย เปนสงทม

ความหมาย มคณคา ซงนทานจะมทงนทานทเลาปากเปลาและนทานทมการเขยนการบนทกไวเปน

ลายลกษณอกษร นทานหมายถง เรองเลาหรอเรองทแตงขนใหม โดยใชวธการเลาเรอง หรอใช

อปกรณตางๆ ประกอบในการเลานทานเพอความสนกสนาน ใหคตสอนใจ และงายตอความเขาใจ

ในเนอหาของนทานทตองการสออกมา ทงนในการเลาเรอง การเลอกนทานหรอการใชภาษาควร

คานงถงวยของผฟง

อนงค วรพนธ (2546, หนา 19) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบตอกนมา

หรออาจจะเปนเรองราวทตางขนใหมมการสอดแทรก แนวคด เนอหาทเปนคณธรรม จรยธรรม โดย

มวตถประสงคเพอความสกสนานเพลดเพลนและเปนการแผงคตธรรมเพอเปนแนวทางทถกตองใน

การดารงชวตทไดจากการฟงนทาน

ณฏฐณ ชนะโชต (2548, หนา 8) กลาววา นทาน หมายถง เรองทเลาตอๆ กนมาหรอ

เปนเรองทแตงขนใหม เพอจดประสงคเบองตนคอ ใหความสนกสนาน ใหคตสอนใจ สงเสรมคต

ธรรม เพอประโยชนในกานการเรยนการสอน โดยใชเทคนคและรปแบบตางๆ เพอใหเกด

ประสทธภาพในการใชใหบรรลวตถประสงค เชน การเลานทานทไมจบเรองแลวใหเดกแตงตอให

จบเรองเพอสงเสรมการคดแบบอเนกนย

องอร รอดนอย (2551, หนา 21) กลาววา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบตอกนมา

หรอมผแตงขนเพอใหผฟงไดรบความสนกสนานเพลดเพลนและสามารถนาแนวคดไปปรบใชใน

ชวตประจาวน

วไล มาศจรศ (2551, หนา 13) กลาววา นทานในแงคตชนวทยาหมายถงเรองทเลาส

กนฟงจนกลายเปนมรดกทาง วฒนธรรมของมนษยกลมใดกลมหนง ทสบทอดกนมาจนถงปจจบน

วนเนาว ยเดน (2542, คานา) กลาววา นทานคอ ชวตเรองราวในนทานทแทจรงเปน

เรองราวของชวต นทานไมใชเรองสาหรบเพยงเพอ ฟง อาน เพอสนก หรอรบคาสอนทแทรกอย

เทานน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

21

สรปไดวา นทาน หมายถง เรองราวทเลาสบตอกนมา หรออาจเปนเรองทตางขนมา

ใหมเพอความสนกสนานเพลดเพลน ใหความรสอดแทรกคต แนวคดทดมคณธรรม จรยธรรมทพง

ประสงค คตสอนใจ และใหความร สรางจนตนาการใหกบผอานและผทไดฟงนทานเปนสอทด

ทสดอยางหนงในการเรยนร เพอเปนแนวทางใหผฟงไดประพฤตปฏบตตามถอเปนมรดกทาง

วฒนธรรมอยางหนงในหลายอยางของมนษย เปนสงทมความหมาย มคณคา ซงนทานจะมทงนทาน

ทเลาปากเปลาและนทานทมการเขยนการบนทกไวเปนลายลกษณอกษรโดยใชวธการเลาเรอง หรอ

ใชอปกรณตางๆ ประกอบในการเลานทาน เพอความสนกสนาน ใหคตสอนใจ และงายตอความ

เขาใจในเนอหาของนทานทตองการสออกมา ทงนในการเลาเรอง การเลอกนทานหรอการใชภาษา

ควรคานงถงวยของผฟง

2. ประเภทของนทาน

การแบงประเภทของนทานมวธการกาหนดทแตกตางกน อาจแบงอยางกวางๆ ได

ดงน

วไล มาศจรศ (2551, หนา 13-14) ไดนทานแบงออกเปนหลายประเภทโดยแบงจาก

เกณฑตาง ๆ เชน อาศยรปแบบเปนเกณฑ หรออาศยแบบเรอง และแบงตามเกณฑพนฐานของ

สงคมไทย เปน 8 ประเภท คอ เทพนยาย นทานชวต นทานวระบรษ นทานประจาถน นทานอธบาย

สาเหต ตานาน และเทวปกรณ เรองสตว มขตลก

จระประภา บณยนตย และคณะ (2551, หนา 16-21) กลาววา เราอาจแบงนทานออก

ตามยคสมย ซงแบงออกไดเปนสองยค คอ นทานสมยเกาหรอทเรยกวา นทานชาวบาน และนทาน

สมยใหม ลกษณะทแตกตางกนระหวางนทานสมยเกา (นทานชาวบาน) และนทานชาวบานดงนคอ

(1) นทานสมยเกาหรอทเรยกวา นทานชาวบานเปนเรองทเลาดวยถอยคาธรรมดา

เปนรอยแกวไมใชรอยกรอง สวนนทานสมยใหมนนมทงรอยแกว และรอยกรอง

(2) นทานชาวบานใชวธเลาดวยปากสบตอกน มาเปนเวลาชานานตอมาเมอ

การเขยนเจรญขน กอาจเขยนขนตามเคาเดมทเคยเลาดวยปาก แคนทานสมยใหมนนอยในยคท

การเขยนเจรญแลว จงไดมการเขยนนทานสาหรบเดกโดยเฉพาะขน และปการจดพมพจาหนาย

(3) นทานชาวบานไมปรากฏผเลาตงเดมวาเปนใคร อางแตวาเปนของเกาฟงมา

จากบคคลสาคญยงในอดต ซงผดกบนทานสมยใหมททราบชอผแตง

จระประภา บญยนตย (2526 อางถงใน พณณชตา สรภทรศรเสมอ, 2555, หนา 11)

การแบงประเภทของนทาน นทานอาจแบงอยางกวางๆ ออกไดเปน 5 ประเภทดงนคอ

(1) นทานปรมปรา (Finry tale) นทานประเภทนมลกษณะทเหนไดชดคอ เปน

เรองคอนขางยาว เปนเรองสมมตวาเกดขนในทใดทหนง แตสถานทเลอนลอยไมกาหนดชดเจนวาท

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

22

ไหน เชนเรองทขนตนวา “ในกาลครงหนง” (ไมทราบวาเมอใด) เนอเรองจะประกอบดวยอทธฤทธ

ปาฎหารย ตลอดจนอานาจตางๆ อนพนวสยมนษย นทานแบบนมอยทวไปในโลกทงทางภาค

ตะวนออกและตะวนตก

(2) นทานทองถน (Legend) นทานชนดนมขนาดสนกวานทานปรมปรา มกเปน

เรองแหตการณเดยวและเกยวกบความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ โชคลาง หรอคตนยม อนเปน

ของพนบานเมองนน เชน นทานประเภทอธบาย นทานทเกยวกบความเชอตางๆ นทานทเกยวกบ

สมบตทฝงเอาไว นทานวรบรษ นทานคตสอนใจ นทานเกยวกบนกบวช

(3) นทานเทพนยาย (Myth) นทานประเภทนหมายถงนทานทมเทวดา นางฟา เปน

ตวบคคลในเรองเชนเรองเมขลารามสร ทาวมหาสงกรานต

(4) นทานเรองสตว (Animal tale) นทานประเภทเรองสตวเปนทนยมแพรหลาย

ทวไป ตวเอกของนานประเภทนจะเปนสตวเสมอ ซงแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ นทานเรองสตว

ประเภทสอนคตธรรม (Fable) เชน นทานอสป ชาดกตางๆ ทพระโพธสตวเสวยพระชาตเปนสตว

นทานเรองสตวประเภทเลาซาหรอเลาไมรจบ (Cumulative tale) เชนเรอง ยายกะดา

(5) นทานตลกขบขน (Jests) นทานประเภทนมกเปนเรองสนๆ จดสาคญของเรอง

อยทไมนาจะเปนไปไดตางๆ อาจเปนเรองทเกยวกบความโง กลโกง การแกเผดแกลา การพนน

ขนตอ การแสดงปฏพานไหวพรบ ตลอดจนการเดนทาง และการผจญภยทกอเรองผดปรกตในแง

ขบขนตางๆ เชน เรอง สสหาย ศรธนญชย ฯลฯ

ชนาธป บบผามาศ (2553, หนา 18) กลาววา ประเภทของนทานแบงออกไดหลาย

ประเภทโดยใชหลกเกณฑการแบงทตางกนไปตามรปแบบและเนอหาของนทาน

สกนยา อนทรนรกษ (2553, หนา 37) กลาววา การจดแบงประเภทของนทานท

แตกตางกนดวยเปนเพราะการศกษาและสารวจนทานดวยจดมงหมายและเกณฑทตางกน อยางไรก

ตามการ การศกษาและการสารวจนทานนทาใหไดรบความรเกยวกบนทานมากมาย และการจดแบง

ประเภทของนทานกทาใหผเลาหรอนกเลานทาน ไดรบความสะดวกในการเลอกนทานมาใช และ

สามารถดดแปลง แตงเตมนทานทเลาใหสมบรณและเหมาะกบวตถประสงคทตองการนาเสนอแก

ผฟงไดอยางมประสทธภาพยงขน

จากทกลาวมาขางตน จะเหนไดวานทานมหลายประเภท เปนไปตามเกณฑทแบง

กลาวคอถาแบงดวยตามเกณฑอาศยรปแบบ หรออาศยแบบเรอง และแบงตามเกณฑพนฐานของ

สงคมไทย ตามยคสมย มหลายประเภท เชน เทพนยาย นทานชวต นทานทองถน ตานาน เปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

23

3. รปแบบการเลานทาน

เปนนทานทผเลาเรองจะตองเตรยมตวใหพรอม ตงแตการเลอกเรองใหเหมาะสมและ

สอดคลองกบกลมผฟงนทานปากเปลาเปนนทานทดงดดและเราความสนใจของผฟงดวยนาเสยง

แววตา และทาทางประกอบการเลาของผเลาทสงางามและพอเหมาะพอด วธเตรยมตวในการเลา

นทานมดงน

3.1 เตรยมตวดานเนอหาของนทาน

- อานนทานทจะเลาและทาความเขาใจกบนทานเสยกอน

- จบประเดนนทานใหไดวา นทานทจะเลาใหอะไรแกเดกทฟง

- แบงขนตอนของนทานใหด

- การนาเสนอขนตอนของนทานในขณะทเลา ไมจาเปนตองเหมอนกบทอาน

เสมอไป

- เพมหรอลดตวละครเพอความเหมาะสมในการเลา

ทสาคญผเลาตองสามารถปรบนทานใหสอดคลองกบความสนใจของเดกไดดวย

เพราะถาเหนวาเดกกาลงสนกสนานกเพมเนอหาเขาไปได

3.2 นาเสยงทจะเลา

ผเลาตองมนาเสยงทนาฟง ซงไมจาเปนตองเปนเสยงทไพเราะ และทสาคญทสด

คอการเวนจงหวะ การเนนเสยงใหดนาสนใจ ไมควรใหนาเสยงราบเรยบมากเกนไป เสยงเบา-เสยง

หนก พดเรว-พดชา กเปนการบงบอกอารมณของนทานไดเชนกน

3.3 บคลกของผเลานทานตอหนาเดกจานวนมาก

ตองมบคลกทนาสนใจสาหรบเดกคอ

- ไมนงจนเกนไป

- ไมหลกหลกจนเกนไป

- ตองมการเคลอนไหวทเหมาะสมกบเนอหาของนทาน

- มการแสดงทาทางทเหมาะสมกบเนอหาของนทานอยางพอเหมาะพอเจาะ

- มทาทผอนคลายและดเปนกนเองกบเดกๆ

3.4 เสอผาทสวมใส

ตองเปนเสอผาทมนใจในการเคลอนไหว

3.5 บรรยากาศในการฟงนทาน

ตองไมวนวายจนเกนไป อยในสถานททสามารถสรางสมาธสาหรบคนฟงและ

คนเลาไดเปนอยางด

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

24

4. คณคาของนทานทมตอการเรยนการสอน

อาร สณหฉว (2543, หนา 3) ไดกลาววานทานจะชวยสรางภาพขนในสมองเดก เดก

ฟงนทานและเหนหนงสอจากทตางๆ ทงทบานและโรงเรยนตงแตปฐมวย เดกจะประสบผลสาเรจ

ในการเรยนอานและเขยน ทงยงไดพฒนาทกษะการคดอยางกวางขวาง และทานยงไดยกคากลาว

ของอลเบรด ไอสไตน ทกลาววา “ถาตองการใหเดกฉลาดกตองเลานทานใหเดกฟง แตถาตองการ

ใหเดกฉลาดมากยงขนกตองเลานทานมากๆ หลายๆ เรอง”

เดกปฐมวยเปนวยแหงการเพอฝน สามารถสรางจนตนาการมากมาย แตความจากด

ทางการรบรจงขาดประสบการณตางๆ ฉะนนเดกวยนจงเปนวยทเหมาะสมทอาจจะเสรมสรางหรอ

เพมพนประสบการณ ตลอดจนความคดสรางรรคดวยการเลานทานเพอชวยใหเดกปรบตวและ

เตรยมทจะรบสถานการณในชวตประจาวน ซง ฉววรรณ กนาวงศ (2526, หนา 125-126) ไดกลาววา

นทานม อทธพลและคณคาตอเดกมากในระดบเดกปฐมวย การทผใหญและครไดใกลชดกบเดกโดย

การเลา นทาน จะเปนเครองชวยใหเขาใจเดกยงขน การเลานทานมคณคาดงน

(1) ชวยชดเชยประสบการณแกเดกในชนบทใหเทาเทยมเดกในเมอง เพราะบดา

มารดา ของเดกชนบทไมมเวลาหรอไมเหนคณคาของการเลานทานใหเดกฟง

(2) ชวยเสรมสรางพฒนาการทางภาษา ความคด และจนตนากรใหกบเดก

(3) ชวยฝกใหเดกเปนนกฟงทด เขาใจวธการปฏบตตวขณะฟงนทาน และสามารถ

เกบใจความตามเรองราวทฟงคนอนเลาไดตามสมควรแกวย

(4) ชวยใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน มความรสกอบอนและใกลชดกบผ

เลา

(5) ชวยปลกฝงความรสกชองฟงนทานและความรสกชนชอบในหนงสอนทาน

กอนทจะอานไดอยางเขาใจ

(6) ปลกฝงใหเดกเปนคนใจกวาง ยอมรบความจรงในชวตประจาวน

(7) ชวยใหครและผใหญไดทราบถงความรสกทอยในตวของเดกจากการสนทนา

ซกถามในขณะฟงนทาน

ศรกาญจน โกสมภ (2520, หนา 37-39 อางถงใน พณณชตา สรภทรศรเสมอ, 2555,

หนา 9) ไดกลาวถงคณคาของนทานวา จะชวยสงเสรมพฒนาการทางดานอารมณไดดงน

(1) ชวยใหเดกเกดความรสกอบอนทมทพงทางใจ รสกคนนนสวนหนงของสงคม

เพราะขณะทฟงนทานเดกจะไดมโอกาสปฏสมพนธกบพอ แม พนอง หรอ คร และเพอนๆ

(2) ทาใหเดกเกดจนตนาการจากเรองราวทไดฟง เชน เรองฟา เรองสตวตางๆ หรอ

เรองเกยวกบธรรมชาตตางๆ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

25

(3) ชวยใหเดกรจกโลกจากแงมมเลกๆ จากนทานทไดฟง ทาใหสามารถตดสนใจ

ในการแสดงออกและการสนองตอบตอเหตการณตางๆ ไดถกตอง มองโลกในแงด เกดทศนคตทด

ตอโลกและชวต

(4) เดกไดพกผอน ผอนคลายความเครยด ไดรบความเพลดเพลน ความสดชน

และความรจากเรองราวทไดฟง

สขสมร ประพฒนทอง (2533, หนา 31-36) ไดกลาวถงคณคาของนทานวา เปน

เครองมอทกระตนจตใจดานพฤตกรรมฝาสมฤทธของเดก นทานแสดงใหเหนถงความพยายามของ

ตวเองทจะเปนผฟนฝาอปสรรคและมความมงมนทจะแกปญหาตางๆ จนบรรลผลสาเรจได

สรรชย ศรสข (2530, หนา 26) ไดกลาววาเราสามารถนาเอาวธการเลานทานมาใช

เพอใหเกดประโยชนแกนกเรยนไดหลายประการดงน

(1) เปนการลดความตงเครยดทขจดความเบอหนายของนกเรยนในขณะทเรยน

(2) เปนการนาเขาสบทเรยน หรอเตรยมความพรอมเดก

(3) เปนการเปลยนเจตคตหรอความเชอทผดๆ บางประการ

(4) ใชสอนจรยธรรมแกเดก เชน ในเรองความซอสตย ความกตญ เปนตน

(5) ใชสอนวชาเรยงความ เชน ใหเดกเขยนเรองของตนเอง เปนตน

(6) ใชสอนหรอฝกทกษะทางภาษา เชน การฟง การพด การอาน การเขยน เปนตน

(7) เปนการฝกทกษะทางดานการอาน ชวยใหเดกรกการอาน เปนตน

(8) ฝกใหเดกมความกลาทจะแสดงออก เชน การแสดงทาทางประกอบตาม

เรองราวทกาหนดให

(9) เปนการสรางความสนทสนมและความเขาใจในตวครใหเกดขนกบเดก

(10) ชวยพฒนาในดานความคดสรางสรรคในรปแบบตางๆ ใหกบเดก

5. ประโยชนของนทาน

นทานเปนสอเชอมโยงความรกใคร ความใกลชดระหวางพอแมกบลกครกบศษย

บรรณารกษกบเดกๆ ทมาใชหองสมด ทาใหเดกเกดความรสกอบอน เกดความเชอมนในตนเอง

รสกตนเองเปนสวนหนงของสงคม

(1) สนองตอบตอความตองการของเดกๆ ทอยในวยอยากรอยากเหน อยากม

ประสบการณ ซงสวนหนงไดมาจากการฟงนทาน

(2) ฝกใหเดกเปนผรจกฟงมสมาธ รจกสารวมอรยาบถของตนเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

26

(3) เปนการสรางสรรคในดานภาษาใหแกเดก ทาใหเดกใชภาษาไดถกตองรจก

คาศพทตางๆ ถาผเลานทานระมดระวง รจกเลอกใชถอยคา จะทาใหเกดสนทรยในภาษา เพราะม

แบบอยางทด การออกเสยงดง ร, ล. ตวควบกลาไดถกตอง

(4) ใหความบนเทงกบเดกๆ ทาใหเดกไดผอนคลายอารมณ ไดรบความ

สนกสนาน เพลดเพลน ทาใหเดกๆ ราเรงแจมใสสมวย

(5) สงเสรมความคดสรางสรรคของเดกๆ นทานกอใหเกดจนตนาการ เดกอาจจะ

เกดความคดสรางสรรคในการแตนทานขนเอง หรอวาดรปตามจนตนาการจากนทานทไดฟงทาให

เดกๆ คดวาเขามโลกสวนตวทเขาจะคดสรางสรรคอะไรกไดทาใหเกดความภาคภมใจในตนเอง

ตามมา

(6) เ พ ม พ น ค ว า ม ร เ ลก ๆ นอ ย ๆ ใหกบ เ ด ก เ ช น ดา น ศ ลป วฒ น ธร ร ม

ขนบธรรมเนยมประเพณภมศาสตรของประเทศตางๆ ทาใหเดกสามารถตดสนใจดานการแสดงออก

สนองตอบเหตการณตางๆ ไดถกตอง

(7) ผเลามโอกาสทจะแทรกคาส งสอนไปในนทานเทาทเดกจะรบไวได เชน

ปลกฝงคณธรรมดานตางๆ สอนใหรกเมตตาตอสตวไมพดเทจ มความซอสตย มใจโอบออมอาร ไม

อจฉา รษยากน เปนการกลอมเกลานสยเดกใหนารก ออนโยน ไมเอาเปรยบ เปนทรกของทกคน

(วจตรา อดมมจลนท, 3543, หนา 40 อางถงใน ไพพรรณ อนทนล, 2534, หนา 65)

นทานเปนกจกรรมทเปนประโยชนตอพฒนาการดานตางๆ ของเดก ทกวย เดก

สามารถพฒนาดานสตปญญา อารมณ ภาษา สงคม บคลกภาพ ตลอดจนความคดสรางสรรคไดโดย

ใชนทานเปนสอในการรวมกจกรรมตางๆ

(1) การเลอกนทานและวธการเลานทาน

(1.1) หลกในการเลอกนทานสาหรบเดก

(1.1.1) เรองทจะเลา ควรจะเลอกเรองใหเหมาะสมกบวยตางๆ ของเดก

(1.1.2) จะตองพจารณาเรองเวลาใหเหมาะสมกบการเลานทานสาหรบ

เดกวยตางๆ ซงมชวงระยะเวลาความสนใจและสมาธการฟงแตกตางกน

(1.1.3) จะตองเปนเรองสาหรบเดกทผเลาสนใจและชนชม

(1.1.4) ผเลาจะตองเลอกเรองทใชเลาใหเหมาะสมกบวธและกระบวน

การเลาแบบตางๆ

(1.1.5) เรองทเลอกมาเลาจะตองมเนอหาเรองทสนกสนานชวนคดตาม

แลหะมความยาวของเรองพอเหมาะพอด

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

27

(1.1.6) เนอหาของเรองจะตองมสาระ คานยม ความคดสรางสรรค

สงเสรมคณธรรมและจรยธรรม เหมาะสมกบการปลกฝงความดและความงาม

(1.1.7) ผเลาจะตองเตรยมตวเลาใหพรอมเพอปองกนการขาดตอนหรอ

ขดจงหวะการตอเนอของเรองราว

(1.1.8) การจดสอหรออปกรณประกอบการเลา ผเลานทานจะตอง

ทดสอบหรอทดลองมากอนเลาเพอปองกนการผดพลาด และจะตองจดสอหรออปกรณตามลาดบ

กอนหลง

(1.1.9) การพจารณาเรองสาหรบเดก ผเลาจะตองพจารณาเรองให

เหมาะสมกบบรรยากาศดวย และขณะเลาผฟงกบผเลาควรมการโตตอบกนตามโอกาสกนเหมาะสม

พรทพย วนโกมนทร (2542, หนา 5-6) ไดกลาว ถงความสาคญและประโยชนของ

นทานทมตอเดก ดงน

(1) ชวยยวยใหเดกเกดความสนใจ อยากอานหนงสอ ทาใหเดกรกการอาน

(2) ทาใหเดกสนกสนาน เพลดเพลน เกดความหวง สบายใจ ใหความอบอน

ทางใจ

(3) ชวยเสรมสรางประสบการณชวต นทานบางเรองชวยใหเดกยอมรบความจรง

ในชวตมากขน เชน คนดอาจกลายเปนคนไมดระยะหนง และคนไมดอาจกลบตวเปนคนดได หรอ

คนมงมอาจจะจนลงในพรบตา ถาหากไมรจกใชเงนทอง ฯลฯ

(4) ชวยเสรมสรางอปนสยทด เชน เดกบางคนทมใจคอคบแคบ ตระหนเหนแกตว

อาจจะกลบเปนคนมนาใจ เออเฟอเผอแผ เมตตากรณา มนาใจกวางขวางขน นทานบางเรองอาจชวย

ใหเดกเปนคนมองโลกในแงด เชอวามความยตธรรมอยในโลก ชวยใหเดกพดจาไพรเราะและ

เหตผลมากขน รจกอดทน รอคอยในสงทยงมาไมถง

(5) ชวยเสรมสรางจนตนาการแกเดก ทาใหเดกอยากเปนคนเกงกลา อยากทาความ

ด เพราะทาความดแลวจะไดรบผลตอบแทนในความดนน

(6) ชวยคลคลายปญหาและซอมเสรมสภาพเดก เชน เดกบางคนเปนคนชวงคด

เกบตวไมกลาแสดงออก จะไดกลาแสดงออก เปนกนเองบาง

(7) ชวยเสรมสรางความสมพนธระหวางผเลากบผฟง เชน ครกบนกเรยน นกเรยน

จะมความรสกคนเคยกบคร สนทสนมเปนกนเองมากยงขน เปนการสรางพนฐานในการฟง ฝกการ

มสมาธในการฟง

ฝกใหเดกรจกการตดตามเรอง และฟงรเรอง อนจะเปนผลดแกเดกเมอโตขนสามารถ

ฟงครรเรอง และอานหนงสอจบใจความได ฝกใหเดกสามารถถายทอดเรองได ระยะแรกๆ ครอาจ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

28

ใชวธถามแนะ และใหเดกตอบ เพอใหเดกสามารถตอบคาถามเปน เมอเดกโตขน จะไดรจกวธการ

ตอบขอสอบได

กอบกมล ทบบณฑต (2548, หนา 4-5) ไดกลาวถงการเลานทานมประโยชนในการ

สงเสรมพฒนาการเดก ดงตอไปน

(1) สงเสรมพฒนาการทางอารมณ – จตใจ

ในขณะทครเลานทาน เดกจะอยใกลชดกบคร เปนการถายทอดความร ความ

อบอน สรางความคนเคย เดกจะเกดความรสกมนคง ไววางใจคร ชวยลดความตงเครยดแกเดก หาก

ครใหโอกาสเดกมสวนรวมในการเลานทานจะชวยใหเดกกลาแสดงออก

อนง ความสนกสนานเพลดเพลนทเดกไดรบจากการฟงนทานจะสราง

ความสขใหแกเดก ชวยชดชยความเศรา ความกงวลใจจากการพลดพรากจากผปกครองของเดกได

และยงชวยใหเดกนอนหลบอยางเปนสขดวย นอกจากนในยคทพอแมมเวลาใหเดกนอย นทานจงม

ความจาเปนสาหรบเดกมากขน ในแงของการชดเชยความตองการในสวนทเดกไมไดรบจากพอแม

ไดบาง

(2) สงเสรมพฒนาการทางสงคม

เดกไดเรยนรสภาพแวดลอมรอบตวจากการเลานทาน เชน บทบาทของตว

ละคร การสอสารกบผอน มารยาท วนยการเคารพกฎเกณฑหรอขอตกลงคลอดจนคณธรรมตางๆ

ในการอยรวมกน เปนตน

(3) สงเสรมพฒนาการทางสตปญญา

นทานมประโยชนตอการสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาและภาษามาก

เพราะนทานชวยใหเดกสรางจนตนาการ ถายทอดจนตนาการออกมาทางกจกรรมตางๆ ชวยใหเดก

สงเกตและจดจาเรองราว สะสมคาและความหมายของคา ทาใหพฒนาการทางภาษาพฒนาการอยาง

รวดเรว ฝกทกษะการฟง การพด และสงเสรมการอาน ทาใหเกดนสยรกการอาน เปนตน

(4) สงเสรมพฒนาการดานรางกาย

ในขณะทเดกฟงครเลานทาน หากครสอดแทรกเทคนคการเลานทานใหเดกม

สวนรวม เชนการเลนนวมอ การแสดงทาทางประกอบนทาน การเลนบทบาทสมมตหลงกจกรรม

ควรเลานทานทาใหเดกไดพฒนาและควบคมการทางานของกลามเนอสวนตางๆ ในรางกายได

สรปไดวา นทานมคณคาตอเดกปฐมวยคอ ชวยเสรมอารมณจตใจเดกใหเกดความ

สนกสนานเพลดเพลน ใหแนวทางในการแกไขพฤตกรรมอนไมพงปรารถนาได รวมถงการพฒนา

ในดานสตปญญาทเกยวกบใหขอคด คตเตอนใจ ภาษา การใชจนตนาการความคดสรางสรรคและ

ทกษะคณตศาสตร

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

29

นทานประกอบภาพ

1. ความหมายของนทานประกอบภาพ

Gerlach and Ely (1971, p. 365 อางถงใน จนตนา ใบกายซ, 2542, หนา 54) ไดให

ความหมายของภาพไววา เปนภาพนง เปนวสด 2 มต ทบนทกหรอแสดงเหตการณสถานทบคคล

หรอสงของเอาไวอาจเปนลกษณะทเปนภาพถาย ภาพวาด ภาพการตน ภาพสเกตซ ภาพผนง รวมทง

แผนภม แผนทสถต และแผนท ภาพสามารถใชในการสอนเปนรายบคคล หรอสอนเปนกลมใน

เวลาเดยวกนกได

ชตมา สจจานนท (2529, หนา 20) ไดใหความหมายของภาพประกอบวา หมายถง

หลกฐาน ทชวยอธบายใหเกดความเขาใจในเนอหาสาระมากขน ทงยงเปนสงชวยตกแตงหนงสอให

สวยงาม เปนการสรางสรรคผลงานทนาสนใจ สามารถโนมนาความนกคดของผอนเพอเกดอารมณ

รวม มจนตนาการ และสนกกบการอาน

จนตนา ใยกาซย (2534, หนา 64-65) ไดใหความหมายของภาพประกอบวา หมายถง

การนาเอาความรหรอประสบการณทผเขยนมอยเขยนออกมาเปนเรองราวใหเหมาะสมกบวยของ

ผอาน โดยคานงถงการใชประโยชค สานวนและภาษาทแจมแจง

นทานประกอบภาพหรอหนงสอภาพสาหรบเดกเปนหนงสอทอาจมแตภาพเพยง

อยางเดยวโดยไมมคาบรรยายและบางประเภทกมเรองและคาบรรยายเลกนอยประกอบภาพ เพอให

เลาใหฟงและใหเดกไดดภาพไปพรอมๆ กน

กลอมจตต พลายเวช (2524, หนา 134-135) ไดกลาวถงหนงสอภาพสาหรบเดกวา

เปนหนงสอทมทงการบรรยายภาพและไมมคาบรรยายภาพหนงสอทงสองอยางนเหมาะสมสาหรบ

เดกเลกทยงอานหนงสอไมได ภาพจะทาหนาทบรรยายเรอง โดยตลอดแลชวยเพมพนความรดาน

คาศพทชวยขยายความรดานตางๆ ของเดกใหกวางขวางและลกซงยงขน

ฉววรรณ คหาอภนนทน (2527, หนา 13) ไดใหความหมายของนทานภาพสาหรบ

เดกวา หมายถง นทานภาพทมจดมงหมายในการจดทาขนสาหรบเดกอานโดยเฉพาะ หรอาจจะให

ผอานใหฟงกได ถาเปนเดกเลกๆ อาจเปนนทานภาพลวนๆ หรอนทานทมเนอเรองและรปภาพหรอ

หนงสอการตนกได นทานประกอบภาพสาหรบเดกจะตองจดทาขนใหมเนอหาสาระรปเลม และ

ตวอกษรทเหมาะสมกบวย ความร และความสามารถของเดกดวย

วรยะ สรสงห (2524, หนา 11) ยงไดใหความหมายของหนงสอสาหรบเดก หมายถง

หนงสอสาหรบเดกประเภทใหความบนเทงอาจเปนหนงสอภาพ หนงสอนทาน นยาย วรรณคด

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

30

ประเภทตางๆ ทเหมาะสมกบเดกแตละวย เปนหนงสอทใหความเพลดเพลนและใหความรแตกตาง

กนออกไป

จะเหนไดวาหนงสอนทานประกอบภาพ หรอหนงสอภาพสาหรบเดกนนเหมน

หนงสอทสรางเรองราวเพอใหความเพลดเพลนสนกสนาน และเพมพนความรใหกบเดกโดยเนนทร

ภาพประกอบ เหมาะสาหรบเดกเลกทยงอานหนงสอไมไดหรออานไดเพยงเลกนอย

2. ความสาคญของหนงสอนทานประกอบภาพ

นทานปรกอบภาพมความสาคญตอการพฒนาความพรอมทางภาษาของเดกเพราะ

เดกมกจะชอบนทาน ทงนอาจเปนเพราะนทานมภาพสวยงามและเรองราวเกยวกบสงตางๆ ทเดก

สนใจ

วนย รอดจาย (2534, หนา 12) ไดกลาวถงความสาคญของหนงสอภาพสาหรบเดกวา

สามารถทพฒนาเดกไดตามลาดบขนตอน ดงน

(1) พฒนาการทางความคดและสตปญญาความสามารถในการรบร ความสามารถ

ในการมองเหน การสงเกต การเปรยบเทยบ การจดอนดบความหมายของเรองราวหรอเนอหาสาระ

ทปรากฏใหเหน สามารถใชหนงสอนทานทมขนาดใหญมสสนสะดดตามมาใหเดกด และจะตอง

กระตนใหสงเกตสงทอยในภาพ สงเกตความสาพนธของคน สตว และสงของทปรากฏในภาพ เดก

ในวยตางๆ สามารถพฒนาความสามารถในการสงเกตโดยพจารณารายละเอยดตางๆ ในภาพได

(2) พฒนาการทางบคลกภาพ ในขณะทเดกไดอานหนงสอตามภาพ เดกไดม

โอกาสสมผสเรยนรเกยวกบบคคลและเหตการณ ตลอดจนปญหา อปสรรค ทาใหรจกการ

เปรยบเทยบกบตวเองทงในแงของความคด ความรสก และการประพฤตปฏบต ทาใหเดกเขาใจคน

อน เขาใจตนเองนบถอตนเอง รจกยอมรรบและนบถอผอน

(3) พฒนาการทางสงคม การไดฟงนทานชวยใหเดกเขาใจความสมพนธระหวาง

กนรจกทจะปฏบตตนอยางไรกบผอน เขาใจความรสกของผอน ยอมรบความคดเปนทแตกตางจาก

ของตน รวาอะไรถกผดะไรถก

นอกจากนน ฉววรรณ กนาวงศ (2526, หนา 124) ยงไดกลาวถงจดประสงคของการ

เลานทานวาสามารถพฒนาความพรอมทางภาษของเดกไว ดงน

(1) เพอตอบสนองความตองการทางธรรมชาตของเดกเพราะเดกชอบฟงนทาน

(2) เพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลนทงผเลาและผฟง

(3) เพอชวยใหเดกไดคานงถงและสรางจนตนาการในเรองฝนและเรองจรง

(4) เพอชวยใหเดกไดผอนคลายอารมณเครยดจากการเรยน

(5) เพอสงเสรมพฒนาดานอารมณของเดกใหเดกรจกควบคมอารมณตนเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

31

(6) เพอสงเสรมในดานมนษยสมพนธ มคณธรรมศลธรรมและมเจตคตทด

(7) เพอสงเสรมพฒนาการทางภาษาของเดก

(8) เพอใหเกดการเรยนรวชาการตางๆ เชน วทยาศาสตร สงคมศกษา จรยศาสตร

(9) เพอใหเดกไดมสวนรวมในการเลานทาน

(10) เพอชวยกระตนใหเดกมความสนใจอยากอานหนงสอ

3. ความหมายของภาพประกอบ

Gerlach and Ely (1971, p.365 อางถงใน นฤมล จวแพ, 2549, หนา 17) ไดใหความ

หมายของภาพประกอบวา เปนภาพนงหรอเปนวสด 2 มต ทบนทกหรอแสดงเหตการณ สถานท

บคคลหรอสงของเอาไว อาจเปนลกษณะทเปนภาพถาย ภาพวาด ภาพการตน ภาพสเกตซ ภาพผนง

รวมทงแผนภม แผนทสถต และแผนท ภาพสามารถ ใชในการสอน เปนรายบคคลหรอสอนเปน

กลมในเวลาเดยวกนกได

จนตนา ใบกาซย (2534, หนา 64) ไดใหความหมายของภาพประกอบวา หมายถง

การนาเอาความรหรอประสบการณทผเขยนมอยเขยนออกมาเปนเรองราวใหเหมาะสมกบวยของ

ผอานโดยคานงถงการใชคาประโยค สานวนและภาพทแจมแจง

จากทกลาวมาสรปวา ภาพประกอบ คอ ภาพนงทแสดงเหตการณประกอบเนอหา

เพอชวยใหผอานเขาใจเกยวกบเนอเรองในหนงสอนทาน

4. ลกษณะและชนดของภาพประกอบในหนงสอนทาน

ธวช ตราช (2532, หนา 52-53) แบงลกษณะของภาพประกอบตามวธการผลตไดเปน

4 ประเภท คอ

(1) ภาพถาย คอภาพทไดจากการถายรปดวยกลอง ภาพถายทจะนามาลงพมพ

ประกอบตวเรยงพมพ ควรจะมการจดองคประกอบทด การใหแสงเงา ตลอดจนการจดกรอบอนจะ

ทาใหไดภาพถายทมทงคณลกษณะทอธบายเรองราว และชวยตกแตงสงพมพใหสวยงามชวนด

ยงขน

(2) ภาพเขยน คอ ภาพทเขยนขนดวยหมก และสตางๆ มรปรางลกษณะตางๆ

ตามทออกแบบอาจเปนภาพเหมอน ภาพจนตนาการจากการสเกตซ ภาพการตนเปนแผนภาพ แผน

สถตหรอกราฟ ฯลฯ ซงใชสาหรบนาลงพมพประกอบตวเรยงพมพทเหมาะสม จาเปนตองใชเพอ

บรรยายหรออธบายเรองราวและชวยตกแตงสงพมพใหสวยงามซงการเขยนภาพ ประกอบ

โดยทวไปทาได 2 วธ คอ

วธท 1 ภาพวาดเสน (Drawing) คอ ภาพทเขยนดวย ดนสอ ปากกา พกน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

32

วธท 2 ภาพระบายส (Painting) คอ ภาพทสรางขนโดยใชสโปสเตอร สนา ส

ฝ น สนามน เปนตน

(3) ภาพปะตด (Collage) คอ ภาพทไดจากการนาภาพหรอวสดสาเรจรป เชน

กระดาษส เศษผา วสดเหลอใช ฯลฯ มาประกอบเขาดวยกนหรออาจเขยนตกแตงเพมเตมเพอใหเกด

ภาพทตองการ

(4) ภาพพมพ คอ ภาพทเกดขนจากการทาแบบพมพ แลวนาไปพมพเปนภาพ

ออกมาดวยวธตางๆ กน เชน ภาพพมพแกะไม ภาพพมพอนๆ เพอสรางสรรคเปนแบบตางๆ

เหมอนกบภาพเขยน

บนลอ พฤกษะวน (2534, หนา 73) แบงชนดของภาพทใหประกอบหนงสอสาหรบ

เดกเปนประเภทใหญๆ ไดดงน

(1) ภาพเขยน อนไดแก ผลงานของชางฝมอ หรอผใดผหนงเขยนขน

(2) ภาพเสกตซ (Sketch) ภาพลายเสนหยาบ ๆ แสดงใหเหนเคาโครงสรางของสง

นนๆ เมอระบายสลงไปยอมชวยใหภาพเหลานน เปนภาพทเดนชดชวยใหเกดความเขาในการอาน

ไดงายขนภาพประเภทนนอกจากจะชวยการอานแลวยงทาทายใหเดกอยากลองวาด เพราะเหนวา

เปนภาพงายสามารถทาไดไมยาก

(3) ภาพการตน เปนภาพทคงลกษณะจดเดนของตวละครไวสวนหนงและการ

แสดงออกในรปแบบของความรสกนกคด ความมชวตชวาชวยใหผอานเขาใจอาการนนๆ ไดดทงยง

ชวยสรางเสรมจนตนาการของเดกเปนอยางด

(4) ภาพถาย ใชเทคนคการถายภาพจากสภาพแวดลอมทเปนจรง เพอตองการให

ผอานไดมประสบการณเกยวกบสงนน ไดถกตองสอดคลองกบสภาพความเปนจรง (Authentic)

เชน สถานท คน สตว ทอยไกลตวเดกเลกมากๆ เดกไมเคยพบเหนภาพเหลาน การถายภาพหรอใช

ภาพถายในหนงสอยอมใหประสบการณทเสมอนความจรงทงยงสามารถทจะแสดงใหเหนภาพ

ทวทศนสภาพแวดลอมจรงไดดแตโดยมากภาพถายมกจะใชในหนงสอแบบเรยนมากทสด หนงสอ

อนๆ มกใชนอยเมอไมสามารถจะหานกเขยนทดไดกจะใชภาพประเภทน

(5) ภาพไดอะแกรมหรอแผนผง (Diagram) เปนภาพแสดงใหเหนสงทกลาวถง

อยางยนยอสามารถชวยสรางความเขาใจในการอานไดด ใชแสดงการเดนทางสถานทตาแหนงและ

ความสมพนธของสงตาง ๆไดด เชน แผนทแสดงการเดนทางของมารโคโปโลไปเมองจนแผนผง

แสดงพระราชวงโบราณ และอนๆ ไดด ไดอะแกรมดงกลาวมกจะเนนในเรองของทศและความ

สบเนองความสมพนธของสงตาง ๆทกลาวถง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

33

5. คณคาและความสาคญของภาพประกอบ

เมอเดกเปดหนงสอ ภาพจะเปนส งแรกทเดกดและดทกอยางในภาพอยาง

ละเอยดลอออานหนงสอไมออกไมใชสงจาเปนเลย เพราะเดกอานเรองจากภาพ เนองจากภาพเปน

ภาษาสากลทสามารถสอความหมายไดตรงกนทกชาตทกภาษา ในวงการหนงสอสาหรบเดกปฐมวย

ถอวาภาพมความสามารถสาคญเทากบเนอเรอง หรอยงกวาเนอเรองเสยอก ความสาคญของ

ภาพประกอบตอหนงสอสาหรบเดก มดงน

(1) ทาใหเดกเขาใจเรองราวในหนงสอไดรวดเรวและชวยสงเสรมใหเดกเขาใจใน

เนอเรองยงขน

(2) จงใจใหเกดความรและความคดอยางรวดเรวเปนการสรางจนตนาการใหแก

เดกได

(3) ชวยสรางประสบการณของผอานใหกวางขวางยงขน โดยเสนอเปนภาพซง

เดกอาจจะไมเคยเหนมากอน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544, หนา 269)

Witttich and Schuller (1957, pp. 75-79 อางถงใน นฤมล จวแพ, 2549, หนา 18-19)

ไดกลาวถงคณคาของรปภาพตอการสอนไวดงน

(1) ถงแมภาพจะเปนวสด 2 มต แตกสามารถทาใหผดเขาใจในลกษณะของมตท

3 ได โดยใชเทคนคของแสง ส และเงาเขาชวย ทาใหภาพมองดลก ตน ไกล และใกลได

(2) สามารถแสดงสงทไมมการเคลอนไหวใหพจารณารายละเอยดไดอยางชดเจน

เชน ภาพทวทศน ภเขา ปาไม ตนไม คน สตว ฯลฯ วตถทอยในอรยาบถตางๆ นกเรยนสามารถนามา

ดชาหรอดนานเทาไรกได ภาพนนจะไมเปลยนแปลงไปจากเดม

(3) สามารถทาใหมความรสกในเรองการเคลอนไหวได เชน ภาพคนเดน มาวง

กงไมกาลงแกวงไปมาดวยแรงลม เปนตน

(4) สามารถเนนความรสกคดของผผลตภาพได เชน ความโกรธ ความกลว ความ

ตนเตน เปนตน

(5) สามารถใชภาพเพอเปนการเรยนเปนรายบคคลได โดยนกรเยนสามารถนาไป

ศกษารายละเอยดนานเทาไรหรอบอยครงเทาไรกไดตามทตองการ

(6) สามารถใชภาพประกอบการสอนไดหลายวชา และใชไดกบเดกทกชนทกวย

จากทกลาวมา ภาพประกอบเปนสงทสามารถสอความหมายใหเขาใจในเนอเรองได

เปนอยางดประโยชนตอการเรยนรของเดกโดยเฉพาะอยางยงเดกในวยปฐมวยทยงไมสามารถอาน

หนงสออกแตเขาใจเรองจากการอานภาพนนเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

34

6. ลกษณะของภาพประกอบทด

ภาพประกอบทดสาหรบหนงสอของเดกปฐมวยควรมลกษณะดงน (มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช, 2544, หนา 269-270)

(1) ตองมความรสก มชวตชวา มความเคลอนไหว

(2) ชวยใหเดกเขาในเรองราวไดเรวขน

(3) สามารถลอใหเดกหนมาดคาศพททมากบภาพ

(4) สามารถนาไปสการอาน เพราะไดเลาเรองดวยตวของมนเอง ถาหนงสอเลม

แรกๆ ทงใหเขาสนใจได เขาจะตดตมเลมอนๆ ไปเรอยๆ และจะพยายามหนงสอใหได

(5) ตองมสสวยงาม เพราะเดกชอบภาพสมากกวาภาพขาว ดา และชอบภาพหลาก

ส มากกวาภาพนอยส

(6) ตองเปนภาพงายๆ ดชด เมออายมากขน เดกจะชอบภาพซบซอนขน

(7) เดกเลกสนใจภาพทมเสนหนกและชด

(8) เดกปฐมวย ชอบภาพประกอบหลาย ๆ ภาพมากกวาภาพประกอบนอย ชอบ

ภาพใหญมากกวาภาพเลก ตรงกบขอความมากกวาภาพทไมตรงขอความ

(9) เดกชอบภาพทอยทางขวามอของหนงสอมากกวาภาพทอยทางซายมอของ

หนงสอ แตถาเปนภาพทพาดอยระหวางหนงสอ ทงสองหนาเดกจะชอบมาก

(10) รปแบบของภาพทเดกชอบ จะเปนภาพการตนมากกวาภาพชนดอน

(11) ภาพสนามนชวยใหเดกเกดจนตนาการมากกวาภาพชนดอน

(12) เดกสนใจลลาออนไหว มชวตชวา มากกวาภาพตดแขง ขาดลวา

(13) ภาพนนจะตองกระตนใหเกดจนตนาการ

(14) มคณสมบตดานศลปะและมเทคนคการสรางทด

(15) จะตองมเนอหาของภาพเปนเอกเทศ

จากทกลาวมาขางตนภาพประกอบทดจะตองสอดคลองกบความสนใจของเดกวย

ปฐมวย คอเปนภพทมขนาดใหญ สสนสวยงาม มชวตชวา และกระตนใหเกดจนตนาการ

7. ขนตอนในการเขยนหนงสอนทาน

นทานทเหมาะกบเดกในวยปฐมวยควรเปนเรองงายๆ เปนเหตการณเดยว แตมความ

สมบรณในตว มการเคลอนไหว การเดนเรองอยางรวดเรว ตวละครมลกษณะเดนจางายเดกอาจ

สมมตตวแทนได มบทสนทนามากๆ แตใชภาษางายๆ ประโยคสนๆ การกลาวคาซา หรอคาสมผส

จะชวยใหเดกจดจาไดงายและรวดเรว เปนเรองใกลตวเดก เชนครอบครว สตวเลยง หรอ เรองทเดก

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

35

จนตนาการตรมได สรางความรสกและความพอใจ ความยาวของเรองไมควรเกน 15 นาท

(ศรรตน เจงกลนจนทร, 2536, หนา 65)

ครผสอนปฐมวยควรจะฝกทาหนงสอนทานภาพงายๆ สาหรบเดกไดโดยการ

รวบรวมเรองราวและสงตางๆ ทแวดลอมเดก นามาเปนภาพเพอใหเดกเรยนรและสงเสรมความ

สนใจดานภาษาของเดก ตลอดจนความรเบองตนอนควรจะไดรตามวยของเดกดวย การทจะทา

หนงสอเดกขนเองนน ครควรพจารณาขนตอนดงน

(1) กาหนดจดประสงค ผทาหนงสอตองการใหเดกรเรองอะไร อาจเปนเรองราว

เกยวกบธรรมชาตศกษา สขศกษา หรอสงคมศกษา บางทอาจเกยวกบคณตศาสตรหรอภาษากได

ทงนน แลวแตครจะเหนควรวาเหมาะสมกบเดกทตนสอนอยมากนอยเพยงใด

(2) แตงแลวเรยบเรยงเนอเรอง เมอผทาหนงสอไดกาหนดจดประสงคแลววา

ตองการใหเดกเรยนรเรองใดกอาจรวบรวมความรจากทอนมาทาใหงายและเหมาะสมสาหรบเดก

ปฐมวยอาจเปนคา ประโยคหรอเรองราว สวนมากทแตงเปนเรองราวนน เดกเลกๆ อานไมออก

ผใหญเปนผอานใหฟง เดกจาจากการเลาของผใหญและเดกมกจะดภาพเวลาทผใหญและครเลาให

ฟง อยางไรกตามเดกจะเขาใจเนอเรองจากภาพทประกอบ

(3) กาหนดตวละคร เมอผเขยน เมอผเขยนไดกาหนดเนอเรองแลวจะตองวางตว

ละครในเนอเรองทจะเขยนดวย ตวเอกของเรองนนไมควรมมาก ตวละครในหนงสอเดกมชวตและ

ความเปนอยคลายเดก เดกจะพอใจมาก

(4) เลอกวสดทใช ผทาหนงสอจะตองจดหาวสด วสดทใชควรหางายและราคาถก

(5) กาหนดขนาดและรปเลมหนงสอ ควรพจารณาเองถาหนงสอมภาพหนาละรป

กใชเลมขนาดเลก ถาเปนภาพทมตวละครหลายตวเปนเรองราวควรใชเลมขนาดใหญ

(6) จดทาภาพ ภาพในหนงสอเดกควรโต และชดไมตองมรายละเอยดและใชสตด

กนใหเดน

(7) เขยนตวหนงสอ ตวหนงสอนนเปนสวนประกอบทจรงเดกอานหนงสอไม

ออกแตการทมตวหนงสอประกอบภาพนน เพอเปนการสงเสรมการเรยนของเดก เดกเหน

ตวหนงสอเสมอๆ ทาใหเดกคนกบรปรางอกษรฉะนน ตวหนงสอสาหรบเดกจงใชตวขนาดใหญ

(8) สตวหนงสอเขมและใชเขยนแบบตวพมพหนงสอเปนสอการเรยนรของเดก

ไดด สาหรบเดกเลกๆ นน หนงสอเปรยบเสมอนเครองเลนชนดหนงของเดก เดกจะดภาพใน

หนงสอและเจาใจความหมาหรอเรองราวของภาพครทสอนเดกเลกๆ นนจงควรจดทาหนงสอเดก

ตามขนตอนดงกลาวเพอพฒนาดานสตปญญาของเดกอกดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

36

8. จตวทยาเดกกบการเขยนหนงสอนทาน

บางครงผใหญมกจะลมไปวา เดกนนคอเดกมใชผใหญยอสวนแตอยางใด ดวยเหตน

ผทจะเขยนนทานใหเดกอานจงตองคานงถงธรรมชาตของเดกเปนสาคญวา เดกมความตองการ

อะไร เปนตน เรองความตองการของเดกน Zena Sutherland และ May Arbuthnot (1999, pp. 75-79

อางถงใน นฤมล จวแพ, 2549, หนา 40) ไดสรปความตองการของเดกไว 7 ประการ คอ

(1) ตองการความมนคงปลอดภย

(2) ตองการความรกและเปนทรก

(3) ตองการใหเปนทยอมรบของสงคม

(4) ตองการความสาเรจ

(5) ตองการการเปลยนแปลง

(6) ตองการความรตางๆ

(7) ตองการในสงอนเปนสนทร

นอกจากความตองการของเดกแลว ในเรองความสนใจใฝรตามธรรมชาตของเดกกม

สวนอยางสาคญทจะทาใหการเขยนนทานเปนทสนใจของเดกๆ ได

Boy Eugene Boothaker (1997, p. 80 อางถงใน นฤมล จวแพ, 2549, หนา 42) ระบวา

เดกๆ มความสนใจ 10 ประการดวยกน คอ

(1) อยากรอยากเหนเกยวกบตนเอง

(2) เกยวกบธรรมชาต

(3) เกยวกบผคนและสถานทตางๆ

(4) เกยวกบเครองจกรและการทางาน

(5) เกยวกบขอเทจจรงและการพสจนขอเทจจรง

(6) เกยวกบอดมคตในการดารงชวตของมนษย

(7) เกยวกบสงคมรอบๆ ตว

(8) เกยวกบการสรางสรรคประสบการณตางๆ

(9) เกยวกบโลกสมมตของเดก

(10) เกยวกบตลกทเดกไมเคยรจก

จากความสนใจและความตองการของเดกหากนามาไปผกเรองเขยนเปนนทานกจะ

ตรงกบความตองการและความสนใจของเดกๆ มากทเดยว (วไล มาศจรส, 2551, หนา 32-34)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

37

9. สวนประกอบของหนงสอนทาน

สถาบนสงเสรมและพฒนาการอานการเขยนแหงประเทศไทย (2544, หนา 10) ได

กลาวถงสวนประกอบของหนงสอบนเทงคดซงในทนคอหนงสอนทานประกอบภาพ ม

สวนประกอบดงนคอ

(1) เคาโครงเรอง (Plot) เปนการลาดบเหตการณ เรองราวทเกดขน ตงแตตนเรอง

จนจบ โดยทเหตการณและเรองราวนนมความสมพนธกนอยางสมเหตสมผล

(2) ตวละคร (Character) ตวละครในเรอง จะเปนผดาเนนเหตการณ ทาใหเรอง

ชวนอานวนตดตาม และเปนสอทผเขยนตองการจะสงผานไปยงผอาน

(3) แกนเรอง (Theme) เปนหวใจของงานเขยน ทผเขยนตองการสะทอนหรอ

แสดงใหผอานเขาใจ

(4) ฉาก (Setting) คอ เวลา สถานท เรองราวและเหตการณตางๆ ทเกดขนตามเคา

โครงเรอง ฉากสามารถเปนตวสาคญ และนนทนาการสาคญในการสรางความรสก และอารมณ

ตลอดจนสะทอนความเปนอย อปนสย และปญหาของตวละครในเรอง หรอเปนเพยงสวนประกอบ

ของเรอง ขนอยกบการกาหนดของผเขยนเปนสาคญ

(5) ทศนะ (Point of view) คอ มมมองทมตอเรองราวทเกดขนในงานเขยน งาน

เขยนนนกอใหเกดคตสอนใจภาพสะทอน หรอขอคดทจะนาไปสการปฏบตอยางไรบาง

(6) ทวงทานองการเขยน (Style) การเลอกใชถอยคา สานวน ประโยค เรยบเรยง

เปนเรองราว มความสละสลวย เขาใจงาย ประทบใจ และสรางอารมณและความรสกแกผอาน

เพยงใด

10. นทานทเหมาะสมกบเดกวยตางๆ

นทานหรอเรองราวทเลาใหเดกฟง ผเลาหรอครจะตองพจารณาความเหมาะสมใน

เนอหา การนาเสนอ ผเลานทานจงจาเปนตองมความร ความเขาใจ ประสบการณ และความสามารถ

ทจะแยกแยะ เลอกสรรนทานใหเหมาะสมและสอดคลองกบความสนใจและความตองการของเดก

ซงเดกแตละคน แตละกลมจะมความแตกตางกนไป ดงนนการเลอกนทาน จงควรดใหเหมาะสมกบ

วยของเดก ซงแบงไดดงน

(1) เดกวยแรกเกดถง 2 ขวบ เดกวยนสนใจนทานทมเรองสนๆ หรอนทานท

กลาวถงถอยคาเปนคาๆ พรอมภาพประกอบทมสสดใส นอกจากนานทมคาพดเปนคา แลว เดกใน

วยนหลงกลอมถอวามความสาคญตอเขามาก

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

38

(2) เดกระหวาง 2-4 ป เดกวยนจะสนใจคาพดทมถอยคาคลองจองซกถาม

เพราะความใครรใครเหนและชอบใหพเลยง หรอพอแมรองเพลงหรอทองคาคลองของโดยออก

เสยงตาม หรอเปลงเสยงรองตามดวยเปนคา

(3) เดกอายระหวาง 4-6 ป เดกวยนจะใหความสนใจเกยวกบตวเองนอยลง และ

หนมาสนใจสงแวดลอมรอบ ๆตวของเขามากขน แตความสนใจของเดกในวยนยงเปนระยะสนๆ

เทานนคากลอมทมคาคลองจอง เชน เพลงกลอมเดก เดกยงชอชอบอย ทาหายทประลองปญหาเดก

จะชอบมาก และนทานทเปนคาประพนธสมผสคลองจองเดก ๆ จะชอบมากดวย สงทเดกวยนชอบ

ยงรวมถงนทานทมตวเดนเรองหรอตวเอกของเรองเปนสตวพดได เชน หมาปาพดกบหนนอยหมวก

แดง เปนตน

(4) เดกอายระหวาง 6-8 ป เดกในวยนชอบนทานทตนเตน ผจญภยเรองลกกลบ

เราความสนใจ หรอเรองราวทเกดจากจนตนาการทเกนเลยความจรง โดยเฉพาะเรองราวทเกยวของ

กบเทวดา นางฟา พอมดและแมมด เรองราวของการใชความคด ปรศนาคาทายอะไรเอยทใช

ความคดงายๆ ไมซบซอนและรวมถงเรองราวทเกยวของกบความจรง เชน เงอกนอย เจาชายกบ

ซนเดอเรลลา เจาหญงนทรา นทานอสป เปนตน

(5) เดกอายระหวาง 8-10 ป เดกในวยนเรมสนใจสงแวดลอมตาง ๆมากขน และ

เรมสนใจการอานมากขนดวยเดกๆ จะชอบอานนยายสนๆ และนทานทกประเภท เรองราวตางๆ

ทงหมดน เดกจะอานทงหนงสอ ของไทยและหนงสอทแปลจากตางประเทศ หนงสอประเภทตางๆ

ทเดกวยนอานไดแกเรองชวประวตของวรบรษ หนงสอประวตศาสตร หนงสอคณตศาสตร นยาย

ขาขน เปนตน

(6) เดกอายระหวาง 10-12 ป เดกในวยนเรมสนใจเรองราวทมระบบการคดและ

การสรางสรรคทซบซอนมากขน การอานของเดกเรมแตกฉานและคลองแคลวมากขน เรองทสนใจ

จงกวางมากขนพรอมทงเรมใหความสนใจเกยวกบอนาคตของคนเองดวยความคดเพอฝน อยากเปน

เหมอนบคคลทมชอเสยงทชนชอบ เดกในวยนอานหนงสอหลากหลาย เชน นยาย นทาน สารคด

นตยสาร หนงสอประวตศาสตร วทยาศาสตร และหนงสอพมพ เปนตน (วจตรา อดมมจลนท, 2543,

หนา 39 อางถงใน เกรก ยนพนธ, 2539, หนา 56) เดกแตละเพศ แตละวย มความตองการและความ

สนใจ แตกตางกน ดงนการเลอกนทานหรอเรองราวใหเดกนนควรคานงถงความตองการ และความ

สนใจของเดกเปนสาคญ

11. วธการเลนนทาน

11.1 การเลานทาน ผเลานทานจาเปนตองคานงถงสงตอไปน

11.1.1 การเลอกเรองทใชเลา

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

39

11.1.2 การดดแปลงเนอเรองใหเหมาะสมกบผฟง

11.1.3 การเตรยมตวและจดเตรยมสอเลานทานของผเลา

11.1.4 การลงมอเลานทาน ผเลาจะตองเลาใหราบรนตลอดดวยรปแบและ

เทคนคเฉพาะของผเลาเอง

11.1.5 สถานทและเวลาทใชเลานทาน ผ เลาจะตองพจารณาเพอความ

เหมาะสม

11.1.6 การตดตามผลการเลานทาน ผเลาจะตองสงเกตความพงพอใจของ

ผฟงดวยวาผฟงใหความสนใจมากนอยเพยงใด

11.2 การเตรยมตวเลานทาน

ผเลานทานเมอเลอกเรองของนทานใหเหมาะสมกบกลมผฟงและพอใจกบ

เรองและผเลาจะตองนานทานทใชเลามดเตรยมใหพรอมกอนทจะดาเนนการเลานทานดงน

11.2.1 ผเลาจะตองอานทบทวนเรองราวทผเลาเลอกมา ใหเกดความคนเคย

เขาใจและรจกเรองทเลอกมาไดเปนอยางด เพอจะไดเกดความราบรนตลอดขณะดาเนนการเลา

11.2.2 ขนตอนการเลา ผเลาจะตองพจารณาในการนาเสนอการขนตนเรอง

การเลาตอเนองจนถงกลางเรอง และการจบเรองทชดเจน และนาสนใจตามลกษณะเฉพาะของผเลา

11.2.3 สอวสด อปกรณทใชประกอบการเลา ผเลาจะตองเตรยมและทดลอง

ใชใหเกดความชานาญและจดระบบการใชตามลาดบกอนและหลง

11.2.4 กจกรรมประกอบการเลานทาน ผเลาจะตองเตรยมใหพรอมและ

จะตองเหมาะสมกบกลมผฟง เชน การรองเพลงคลองจองซา ๆและงายๆ คาพดซาๆ และงายการรอง

ขอใหผฟงมาชวยรวมแสดงหรอทากจกรรมดวยขณะดาเนนการเลา

11.2.5 สถานทเลานทาน ผเลาจะตองพจารณาตามความเหมาะสมใหพอดกบ

กลมผฟง เพราะผเลาจะตองจดเตรยมสอใหพอเหมาะกบการมองเหน และการฟงเสยงของผเลา

11.3 การฝกเลานทาน

ผเลานทานจาเปนตองอานเรองเดมซาแลวซาอก โดยอานใหเขาใจและจดจา

ในเรองราว การดาเนนเรอง การฝกหดเลานทานควรกระทาดงน

11.3.1 การเลอกเรองนทานและจดบนทกนทาน

11.3.2 อานละทบทวน ผเลาจะตองดดแปลงเรองใหเกดความเมาะสมกบกลม

ผฟง และสอดคลองกบรปแบบ และเทคนคเฉพาะของผเลาเอง

11.3.3 การจดบนทกยอ ผเลาควรจดบนทกลงในบตรขนาด 4 x 6 หรอ 5 x 8

นว ดานหนาใหเขยนชอนทาน ผเขยนเรองนทาน ผวาดภาพ ผจดพมพ ปทพมพ กลมอายของผฟง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

40

เวลาทใชในการเลา หมายเหตทเปนขอคดเพมเตมเพอการเลาครงตอไปวนดานหลงของบตรคอ

สวนของการบรรจเนอเรองของนทาน การขนตนของเรองการดาเนนเรอง การจบ และคาลงทายตว

ละครของเรอง ประโยคหรอถอยคาทดและนาสนใจ ลาดบกอนหลงของเรองและ ตวละคร (วจตรา

อดมมจลนท, 3543, หนา 42 อางถงใน เกรก ยนพนธ, 2539, หนา 56)

ไพเราะ พมมน (2544, หนา 29) ไดกลาวถงเทคนคการเลานทาน ไววา นทาน คอ

เรองทเลาตอๆ กนมา หรอเรองทมผแตงขนเพอความสนกสนาน เปนคตสอนใจหรอแนวปฏบตท

ถกตองทควรปฏบตในการดารงชวต การจดกจกรรมการเลานทาน หมายถง การเลาใหเดกฟง คร

อาจเลาดวยปากเปลาหรอใชสอประกอบ โดยมการสนทนา อภปราย ซกถาม แสดงความคดเหน

และแสดงทาทางประกอบเรองราว ทงนขนอยกบจดมงหมายของการเลา และวตถประสงคของการ

เลานทาน

นทานปากเปลา

การเลานทานปากเปลา ผเลาตองเตรยมตวใหพรอมเสมอ เพราะจดสนใจของเดกทกาลง

ฟงนทานจะอยทผเลาเทานน วธเตรยมตวในการเลานทานมดงน (ความรทวไปเกยวกบวรรณกรรม

สาหรบเดก, ม.ป.ป.)

1. เตรยมตวดานเนอหาของนทาน

1.1 อานนทานทจะเลาและทาความเขาใจกบนทานเสยกอน

1.2 จบประเดนนทานใหไดวา นทานทจะเลาใหอะไรแกเดกทฟง

1.3 แบงขนตอนของนทานใหด

1.4 การนาเสนอขนตอนของนทานในขณะทเลา ไมจาเปนตองเหมอนกบทอาน

เสมอไป

1.5 เพมหรอลดตวละครเพอความเหมาะสมในการเลา

ทสาคญผเลาตองสามารถปรบนทานใหสอดคลองกบความสนใจของเดกไดดวย

เพราะถาเหนวาเดกกาลงสนกสนานกเพมเนอหาเขาไปได

2. นาเสยงทจะเลา

ผเลาตองมนาเสยงทนาฟง ซงไมจาเปนตองเปนเสยงทไพเราะ และทสาคญทสดคอ

การเวนจงหวะ การเนนเสยงใหดนาสนใจ ไมควรใหนาเสยงราบเรยบมากเกนไป เสยงเบา-เสยง

หนก พดเรว-พดชา กเปนการบงบอกอารมณของนทานไดเชนกน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

41

3. บคลกของผเลานทานตอหนาเดกจานวนมาก

ตองมบคลกทนาสนใจสาหรบเดกคอ

3.1 ไมนงจนเกนไป

3.2 ไมหลกหลกจนเกนไป

3.3 ตองมการเคลอนไหวทเหมาะสมกบเนอหาของนทาน

3.4 มการแสดงทาทางทเหมาะสมกบเนอหาของนทานอยางพอเหมาะพอเจาะ

3.5 มทาทผอนคลายและดเปนกนเองกบเดกๆ

4. เสอผาทสวมใส

ตองเปนเสอผาทมนใจในการเคลอนไหว

5. บรรยากาศในการฟงนทาน

ตองไมวนวายจนเกนไป อยในสถานททสามารถสรางสมาธสาหรบคนฟงและคนเลา

ไดเปนอยางด

นภาพร มงสงเนน (2556) กลาววา การเลานทานแบบปากเปลา เปนนทานทผเลาเรอง

จะตองเตรยมตวใหพรอม ตงแตการเลอกเรองใหเหมาะสมและสอดคลองกบกลมผฟงนทานปาก

เปลาเปนนทานทดงดดและเราความสนใจของผฟงดวยนาเสยง แววตา และทาทางประกอบการเลา

ของผเลาทสงางามและพอเหมาะพอด

พฤตกรรมความมระเบยบวนย

1. ความสาคญของระเบยบวนย

ไดมผกลาวถงความสาคญของระเบยบวนยไวมากมายพอสรปไดดงน

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2539, หนา 759) ไดกลาวถงความสาคญของ

ระเบยบวนยวาการมระเบยบวนยเปนค,กษณะหนงทสาคญทางบคลกภาพของเดก ทงนเพราะผม

วนยในตนเองจะเปนผทรจกกาลเทศะสนใจและเอใจใสตอสงคม เปนผทมระเบยบและปฏบตตาม

กฎเกณฑของสงคม และเมอใดกตามทเดกไดพฒนาลกษณะดงกลาวแลว เดกกจะแสดงพฤตกรรม

ออกมาในลกษณะทสงคมยอมรบ ทงตอหนาและลบหลงผ ใหญ นอกจากน สานกงาน

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2537, หนา 5-6 ) ไดอธบายถงความสาคญของวนยตอการพฒนา

ประเทศในดานตางๆ ดงตอไปน

(1) ดานครอบครว การทสมาชกในครอบครวมวนย ไมวาจะเปนวนยภายนอก

หรอวนยสนตนเองยอมกอใหเกดความไววางใจ ความเชอมนระหวางสมาชก ทาใหเกดสมพนธภาพ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

42

ทดระหวางครอบครว โดยเฉพาะสมาชกผเยาวของครอบครว เอเตมโตขนจากครอบครวทม

สมพนธภาพทดยอมเปนผมบคลกภาพด มความมนคงทางจตใจ กลาทจะเรยนรและปรบตวในสง

ใหมๆ อนจะเปนกาลงคนทสาคญในการชวยพฒนาประเทศสบไป

(2) ดานสงคม เมอกลมคนในสงคมมการรกษาระเบยบวนย เคารพกฎเกณฑของ

สงคมรวมกน เชนการชวยกนรกษาธารณสมบต การเคารพ ไมลวงเกนสทธของผอน การปฏบตตาม

ประเพณแบบแผนของสงคม กจะทาใหการดาเนนชวตอยรวมกนของบคคลเปนไปอยางสงบสข

(3) ดานเศรษฐกจ ในสภาพสงคมไทยปจจบน มการดาเนนงาของภาพธรกจอยาง

รวดเรวโดยใชเทคโนโลยสอสารเปนเครองมอ เวลาจงเปนทรพยากรทสาคญยงซงผดาเนนการทาง

ธรกจจะตองรกษาและใชใหเกดประโยชนคมคาทสด ดงนน การมวนยตรงตอเวลา และวนยใน

ตนเองเกยวกบความซอสตย จงเปนสงจาเปนตอการพฒนาทางเศรษฐกจของประเทศ

(4) ดานการเมอง การทประชาชนในสงคมไทยมความเคารพยอมรบความคดเหน

ของบคคลอนทแตกตางไปจากคน และตระหนกสทธหนาทของตนระบอบการปกครอบแบบ

ประชาธปไตยในฐานะประชาชน จะชวยใหการพฒนาทางการเมองของประทศเปนไปไดโดยงาย

จะเหนไดวา ความมระเบยบวนย เปนพฤตกรรมของบคคลทสาคญอกอยางหนงใน

การทาใหบคคลอยในสงคมอยางมความสขซงจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศใหเจรญ

กาวหนา

2. ทฤษฎและหลกการทเกยวกบความมระเบยบวนย

ทฤษฎสาคญทเกยวของกบพฒนาการของวนยแหงตนม 2 ทฤษฎทกลาวถง คอ

ทฤษฎของ เมาเรอร (Mowrer) วาดวยจดกาเนดของการควบคมตนและทฤษฎพฒนาการทาง

จรยธรรมของเพยเจท (Piaget)

ทฤษฎการเกดวนยแหงตนของเมนเรอร (Mowrer)

ดวงเดอน พนธมนาวน (2523, หนา 6-9) ไดสรปทฤษฎของเมาเรอร (Mowrer) ไววา

การเกดวนยในตนเองของบคคลแตละคนนน จะตองมพนฐานมาตงแต ระยะแรกเกดจนกระทง

เตบโตขนมา จดเรมตนคอ ความสมพนธระหวางทารกกบมารดาหรอผเลยงด อนจะนาไปส

ความสามารถควบคมตนเองเมอโตขน ซากและเดกจะตองเรยนรจากผทเลยงด โดยการเรยนรนจะ

เกดในสภาพอนเหมาะสมเทานน

การเรยนรของทารกเดกนจะเกดขนหลายระดบและมขนตอน ดงตอไปน

จดเรมตนอยทการททารกไดรบการบาบดความตองการ เชน หวกไดดมนมรอนกได

อาบนา ยงกดกมผมาปดให เมอทารกไดรบการบาบดความตองการกตจะรสกสบาย พอใจและม

ความสข ความสขนจะรนแรงมาก และตดตรงอยในสานกของทารกไปจนเตบโตขน ขนตอมาคอ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

43

ในขณะททารกไดรบการบาบดความตองการจนรสกพอใจและมความสข การรบรของเดกขนตอมา

คอ ความสขความพอใจของเดกทเกดจากไดรบการบาบด ความตองการตางๆ การปรากฏตวของ

มารดาทาใหเกดความสขความพอใจ การรกและพอใจมารดานนจะตองเกดดวยการเรยนรเชนน ถา

หากความสขความพอใจ กาการรกและพอใจมารดานนไดรบการบาบดในทางตรงขาม เชน เมอหว

ไมไดกน หรอกนเมอไมหว เดกจะไมเกดความพอใจ เดกกจะไมมรากฐานในการทจะเรยนรทจะรก

และพอใจมารดาของตน เมอการเรยนรขนแรกเกดขนแลวจงเปนกรากฐานของการเรยนรขนทสอง

ตอไป กลาวคอ มารดายอมควบคมากบการอบรมสงสอนเดกดวยคาพดหรอการกระทาตางๆ ตอมา

เดกจงจะมความสข เลยนแบบมารดาทคาพดการกระทา หรอทาตามทมารดาส งสอน ความสข

ความพอใจทเกดขนมลกษณะเปนการใหรางวลและชมเชยตนเองโดยบคคล ไมตองหวงผลจาก

ภายนอก เกจะเลยนแบบผเลยงดตนทงทางทดและไมดขนอยกบลกษณะของผคนรกพอใจ เชน ถา

เดกเหนมารดาสบบหรเสมอ เมอเดกสบบหรบางกจะมความสข ความพอใจ เพราพะเปนลกษณะขอ

งงผทคนรก ลกษณะทแสดงถงการมวฒภาวะทางจตของบคคลนนจะหรากฎขนในเดกปกตทอาย

ประมาณ 8-10 ขวบ และจะพฒนาตอไปจนสมบรณเมอเตมโตเปนผใหญ ฉะนนผทจะบรรลภาพวะ

ทางจตอยางสมบรณจงเปนผทสามรรถควบคมตนใหปฏบตอยางมเหตผลในสถานการณตางๆ ได

เชน ในการตอบไดเมอเดกเกดความคบของใจ หรอ เมอเกดความกลวในการมความรกและในการม

อารมณขน ผทขาดวนยในตนเอง เพราะไมไดผานกาเรยนรตาทกลาวมาแลว จะกลายเปนบคคลท

ขาดความยบยงใจ ในการกระทาและอาจกลายเปนผทาผดกฎเกณฑและกฎหมายของบานเมองอย

เสมอ ในรายทรนแรงอาจกลายเปนอาชญากรรมเรอรงหมดอาสาทจะแกไข

การเกดวนยในตนเองนเปนพยงจดเรมตนในบคคล ซงจะพฒนาเปนลกษณะท

เดนชด และนาไปสพฤตกรรมของบคคลตอไป

ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) ของแบนดรา

Albert Bandura นกจตวทยารวมสมย (An contemporary phychologist) แบนดรา

การวดและประเมนแนวใหม:ปฐมวย (2553,หนา58-59) กลาววา การเรยนรของมนษยนนเกดจาก

พฤตกรรมบคคลนนมการปฏสมพนธกน (Interaction) อยางตอเนองระหวางบคคลนน (Person)

และสงแวดลอม (Environment) ซงทฤษฎนเนนบคคลเกดการเรยนรโดยการใหตวแบบ (Learning

Through modeling) โดยผเรยนจะเลยนแบบจากตวแบบ และการเลยนแบบนเปนกระบวนการท

เกดขนอยางตอเนองโดยอาศยการสงเกตพฤตกรรมของตวแบบ การสงเกตการณตอบสนองและ

ปฏกรยาตางๆ ของตวแบบ สภาพแวดลอมของตวแบบ ผลการกระทา คาบอกเลา และความ

นาเชอถอของตวแบบได การเรยนรของเดกปฐมวยจงเกดขนได ซงกระบวนการตางๆ ของการ

เลยนแบบของเดกประกอบดวย 4 กระบวนการ คอ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

44

(1) กระบวนการดงดดความสนใจ (Attentional process) คอ กจกรรมการเรยนรท

เดกไดสงเกตตวแบบ และตวแบบนนจะดงดดใหเดกสนใจทจะเลยนแบบ ควรเปนพฤตกรรมงายๆ

ไมสลบซบซอน งายตอการเอาใจใสของเดกทเกดการเลยนแบบและเกดการเรยนร

(2) กระบวนการคงไว (Retention process) คอ กระบวนการบนทกรหสเปน

ความจา การทเดกจะตองมความแมนยาในการบนทกสงทไดเหนหรอไดยนเกบเปนความจา ทงน

เดกดงขอมลทไดจากตวแบบออกมาใชกระทาตามโอกาสทเหมาะสม เดกทมอายมากกวาจะเรยนร

จากการสงเกตการทาทฉลาดของบคคลอนๆ ไดมากกวา โดยประมวลไวในลกษณะของภาพพจน

(Imaginal coding) และในลกษณะของภาษา (Verbal coding) และเดกโตขนนาประสบการณและ

สญลกษณตางๆ มาเชอมโยงและตอมาจะใชการเรยนรเทคนคทนามาชวยเหลอความจา คอ การ

ทองจา การทบทวน หรอการฝกหด และการรวบรวมสงทเกยวพนกนในเหตการณ ซงจะชวยใหเขา

ไดเกบสะสมความรไวในระดบซงสามารถนามาใชไดเมอตองการ

(3) กระบวนการแสดงออก (Motor reproduction process) คอ การแสดงผลการ

เรยนรดวยการกระทา คอการทเดกเกดผลสาเรจในการเรยนรจากตวแบบตางๆ เพอใหเกดความ

แมนยา เดกจะตองแสดงพฤตกรรมไดจากการเรยนรดวยการเคลอนไหวออกมา เปนการกระทา

ออกมาในรปของการใชกลามเนอ ความรสกดวยการกระทาครงแรกไมสมบรณ ดงนน เดก

จาเปนตองลองทาหลายๆครงเพอใหไดลกษณะพฤตกรรมทตองการ แลวเขากจะไดรบทราบผลของ

การกระทาจากประสบการณเหลานน เพอนามาแกไขพฤตกรรมทยงไมเขารปเขารอย สงนจะทาให

เกดพฒนาการในการเรยนรอยางมประสทธภาพ เดกทมอายมากกวาจะมกลามเนอทแขงแรงและ

สามารถควบคมไดดกวาเดกทมอายนอยกวา

(4) กระบวนการจงใจ (Motivational process) คอ กระบวนการเสรมแรงใหกบ

เดกเพอแสดงพฤตกรรมตามตวแบบไดถกตอง โดยเดกเกดการเรยนรจากการเลยนแบบตวแบบทจะ

มาจากบคคลทมชอเสยงมากกวาบคคลทไมมชอเสยง จากการเลยนแบบตวแบบทมาจากบคคลท

เปนเพศเดยวกบเดกมากกวาจะเปนเพศตรงกนขาม จากการเลยนแบบตวแบบทเปนรางวล เชน เงน

ชอเสยง สถานภาพทางเศรษฐกจสง จากพฤตกรรมของบคคลทถกลงโทษมแนวโนมทจะไมถก

นามาเลยนแบบ และจากการทเดกไดรบอทธพลจากตวแบบทมความคลายคลงกบเดก ไดแก อาย

หรอสถานภาพสงคม

แนวคดของแบนดราเนนพฤตกรรมใดๆกตามสามารถปรบหรอเปลยนไดตาม

หลกการเรยนร เปนการกระตนเดก มการเรยนรพฒนาการทางดานสงคม โดยใชการสงเกตตวแบบ

ทเดกเหน เดกมระดบการเรยนรแลวเดกจะมทางเลอกใหมๆเพมมากขน เพอเกบสะสมพฤตกรรมท

เปนไปไดเอาไว และยงกวานน ตวแบบจะชวยใหเขาเลอกสถานการณทดทสดไวใชปฏบตตอไป

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

45

3. ประเภทของระเบยบวนย

ไดมผแบงประเภทของระเบยบวนยไวหลายอยางดงน

พนส หนนาคนทร (2521, หนา 153 -155) ไดกลาวถงวนยทใชกนอยในโรงเรยนวา

หมายถง การรจกปกครองตนเอง การกระทาตามระเบยบวนย ขอบงคบตางๆ ทเกดขนโดยความ

สมครใจของผปฏบตคอ นกเรยน และไดจดแบงวนยไว 3 ประเภท คอ

(1) วนยเฉยบขาดแบบทหาร คอ การใชความกลวเปนเครองมอ นกเรยน ทาด

เพราะกลวถกลงโทษ วนยชนดนตรงกบสภาษตทวา “รกววใหผก รกลกใหต” ซงเมอนกเรยนทาด

จนเปนนสยแลว ตอไปภายหนาจะคดนสยไมทาชว แตกมผไมเหนดวยโดยอางวาเปนการผดหลก

ประชาธปไตย

(2) วนยแบบดาเนนงานใหสอดคลองกบความสนใจของนกเรยน แนวคดนถอวา

เมอนกเรยนไดทาสงทตนสนใจแลว ปญหาเรองวนยกจะไมเกดขน ซงเปนวธการหนงทโรงเรยนจะ

ใชเพอแกปญหาทางวนยของนกเรยน

(3) วนยทเกดจากรจกความรบผดชอบและเกยรตของตน มจดมงหมายให

นกเรยนมความประพฤตด โดพยายามสรางใหนกเรยนนบถอในเกยรตของตนและรจกรบผดชอบ

ตอการรกษาเกยรตนน

การแบงประเภทของวนยดงกลาว ทาใหรจกและเขาใจความหมายของวนยชดเจน

ขน เพอสะดวกแกการนาไปเปนแนวทางในการปฏบตตอนกเรยน การพยายามปลกฝงและสงเสรม

การมวนยในตนเองกบนกเรยนโดยใชวธทเกดขน จากการรจกความรบผดชอบ และเกยรตของตน

ยอมจะมผลใหนกเรยนทาความดเพราะรกทจะทาด ไมใชเพราะเกรงกลวอานาจภาพนอก นกเรยน

ยอมจะเปนผรคณคาของตนเอง อนเปนคณธรรมทสงของความเปนคน

4. การเสรมสรางความมระเบยบวนย

Ausubel (1968, pp. 59-60 อางถงใน วสน ปนผล, 2542, หนา 15-16) ไดกลาวถง

ความจาเปนในการ ปลกฝงความมระเบยบวนยใหแกเดกวา วนยเปนวฒนธรรมของสงคม ซงชวย

ใหเดกมลกษณะตางๆ ดงน

(1) เรยนรมาตรฐานการกระทา หรอความประพฤตทสงคมยอมรบ

(2) มวฒภาวะทางดานตาง ๆ เพอเปนผใหญทมบคลกภาพด เชนเปน ผนาและ

ผตามทด มความสามารถในการพงตนเอง มความสามารถในการควบคมตนเอง เปนผทมความ

มนคงทางอารมณ และอดทนตอความคบของใจ

(3) มมโนธรรมทด มศลธรรม

(4) มความปลอดภยทางอารมณ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

46

สาหรบการเสรมสรางวนยใหเกดขนในตวเดก เปรยบเสมอนการเตรยมให เดกเปน

ผใหญทดในอนาคต มพฤตกรรมทแสดงออกเปนทยอมรบของสงคม ความเหมาะสมในแตละ

สถานการณ ตลอดจนประพฤตปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม การเสรมสรางวนยให บงเกด

ขนกบเดกมหลก ดงน (Wayson & Lasley, 1984, pp. 419-421 อางถงใน เบญจวรรณ ศรมารต,

2541, หนา 23)

(1) สรางสญลกษณและคาขวญ

(2) สนบสนนความเปนผนา เพอสรางคณคาทางบวกใหแกโรงเรยน

(3) ตองาทาใหเดกมความรสกวาเปนเจาของ และเกดความรบผดชอบรวมกน

(4) เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการตงกฎเกณฑ และมสวนรวมในการ

ตดสนใจ

(5) สรางกฎเกณฑทเปนทางการ และไมเปนทางการใหชดเจน

5. หลกการเสรมสรางระเบยบวนยใหแกเดก

5.1 สนบสนนใหมกจกรรมสงเสรมความมวนยในตนเอง เชน สนบสนนความเปน

ผนา และวธการของประชาธปไตย เพอสรางคณคาทางบวกใหแกโรงเรยน เปดโอกาสให เดกม

สวนรวมในการสรางกฎเกณฑในการปฏบต และมสวนรวมในการตดสนใจ การใหแสดง บทบาท

สมมต การใชกลมเพอใหเกดความคลอยตามและการใหเลยนแบบจากตวแบบ (ดวงเดอน พนธ

มนาวน, 2524, หนา 33-37) ซงการฝกระเบยบวนยสามารถสอดแทรกเขาไปในกจกรรมตางๆ ได

5.2 การอบรมส งสอน เพอฝกระเบยบวนยใหเดกนนควรใชวธสอน ตกเตอนและ

แกไขซงเปนวธทจาเปนเพราะเดกๆ ตองไดรบการชแนะวาจะตองทาอยางไร และตองไดรบความ

ชวยเหลอ โดยเตอน และยาสงทสอนไปแลวรวมทงแกไขเมอทาไมถกตอง (โสภาพรรณ

รตนย, 2526, หนา 89) ขนตอนการสอนควรทาดงน

เรมสอนกฎและระเบยบเฉพาะเรองทสาคญทละนอยๆ แลว คอยๆ สอนเพม

ภายหลงสวนวธสอนนนควรพดในสงทเปนรปธรรม เดกมองเหนไดชดในขณะน ไมควรพดถง

อนาคตทไกลเกนไป ไมควรพดหามลวงหนาทงๆ ทเดกยงไมไดทา และไมควรใชคาวา “อยา” อยาง

ฟมเฟอยเกนไป แตควรพดวา “ชวยเกบของเลนดวยเมอเลนเสรจ”

5.2.1 ควรสอนเดกเมอเดกอารมณดไมโกรธหรอไมเหนอย เกนไป ในทานอง

เดยวกนขณะสอนผสอนตองอารมณดดวย ถาสอนดวยความโมโหจะไมเปนผลดตอตวเดก

5.2.2 ควรชมเชยและใหกาลงใจเดก ซงจะมผลดกวาการอยเฉยๆ เมอเดกทาด

หรอเมอเดกไมทา หรอทาผด ควรชมเชยเฉพาะสงทเดกทาได ไมควรพดชมเกนความสามารถของ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

47

เดกมฉะนนเดกจะรสกวาผใหญไมจรงใจ หากใหรางวลเดกไมควรใหพราเพรอ มฉะนนเดกจะ

ทางานเพอรางวล

5.2.3 ในระยะแรกควรเตอนใหเดกปฏบตบางในกรณทเดกอาจจะลมปฏบต

ควรแกไขในทนทหรอในเวลาใกลๆ กน มฉะนนเดกจะลม และตองมการอบรมส งสอนในทก

โอกาส (ชม ภมภาค, 2525, หนา 136 -137) ซงตองใชเวลาและคอยเปนคอยไป อยางไรกตามการ

ควบคมตนเองของเดกปฐมวยใหไดคลอดไปนนเปนเรองยาก แตกเปนไปได ถามคนคอยใหกาลงใจ

การเรยนรจะเปนไปอยางงายดาย ถาไดรบการเสรมแรงจากการเรยนร นนคอ มนใจวาจะทาได เปน

ทยอมรบของเพอนและไดรบความรกจากทกคน

5.3 การฝกระเบยบวนยตองฝกอยางสมาเสมอ มความอดทน และความพยายาม ไม

ใจรอน และตองคานงถงความแตกตางระหวางบคคลของเดก เดกแตละคนมความสามารถแตกตาง

กนใหเดกมความเขาใจระเบยบวนยแตละเรองทใหปฏบต โดยอธบายใหเขาใจ เหตผล ชใหเหนผลด

ของการปฏบตและผลเสยทเกดขนหาก ไมปฏบต เมอเดกมความเขาใจเดกจะปฏบตดวยความเตมใจ

ซงจะชวยใหเดกมวนยในตนเองไมวาอยตอหนาหรอลบหลงผใหญ กจะประพฤตปฏบตตนอยใน

ระเบยบวนยด (มหาวทยาลยสขโขทยธรรมาธราช, 2527, หนา 482 -483) และการฝกวนยตองฝก

ตงแตแรกกาวเขามาในโรงเรยน (ชม ภมภาค, 2525, หนา 136 -137) และควรฝกจนเปนนสย หรอ

ใหเกดความเคยชน

5.4 การสรางคาขวญและสญลกษณ (Wayson & Lasley, 1984, pp. 419-421) โดย

ทางโรงเรยนสามารถจดทาคาขวญและสญลกษณเกยวกบความมระเบยบวนยทสนๆ และเขาใจงาย

ขนเพอตดบอรดหรอประชาสมพนธใหเดกไดทราบและใหเหนเปนประจาจะทาให เดกจาไดงาย

และปฏบตตามได

นอกจากน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2539, หนา 759-760) ไดกลาวถง

ขอบขายของการเสรมสรางระเบยบวนย ดงน

(1) ใหเดกกระทากจกรรมตางๆ ตามเวลาเชน การตนนอน การอาบนา

การรบประทานอาหาร การดโทรทศน การนอน การไปโรงเรยน เปนตน

(2) ใหเดกเกบสงของ เครองใชเขาทใหเปนระเบยบ เชน การเกบของเลนเขา

กลองและเกบวางบนชน หรอในททพอแม ครกาหนดไว การเกบเสอผาทใชแลวใสในตะกราใสผา

ใชแลว เปนตน

(3) การใหเดกชวยเหลองานบาน หรอทโรงเรยนเลกๆ นอยๆ ตามความสามารถ

ของเดก

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

48

(4) การใหเขาแถวเพอรอทากจกรรมทตองปฏบตพรอมกน เชน เขาแถวรบ

อาหาร

(5) การใหยอมรบขอตกลงและทาตามขอตกลง

สรปไดวา การเสรมสรางความมระเบยบวนยการเรมตงแตปฐมวยใชวธ จงใจ

มากกวาการบงคบ อาศยเวลา ความมนใจ มการใหความรความเขาใจ โดยเฉพาะการเปดโอกาสให

เดกลงมอกระทาดวยตนเอง รจกชวยเหลอตนเองตามความสามารถดวยการทากจกรรมตางๆ ดวย

ตนเอง นอกจากนครและผทเกยวของกบเดกจะตองเปนแบบอยางทด ในเรองความมระเบยบวนย

ใหกบเดกดวย

6. ปจจยทมอสทธพลตอการสรางระเบยบวนยของเดกปฐมวย

ปจจยทมอทธพลตอการสรางเสรมระเบยบวนยใหแกเดกปฐมวย ม 6 ประการ

ดงตอไปน (อทมพร ตรงสมบต, 2542, หนา 36-44)

(1) ตวเดก เปนปจจยสาคญทมอทธพลตอการสรางระเบยบวนย ซงครควร

พจารณาขอมลในเรองตอไปน

(1.1) อาย เปนปจจยทตองคานงถงในการอบรมเดก เดกแตละวยมความคด

ความรสก และการกระทาแตกตางกนไป ในเดกเลกๆ นนสามารถทจะเขาใจเหตผล จดจาคาสงสอน

ของผใหญ และควบคมตนเองใหอยในกฎระเบยบ หรออดทนตอความคบของใจไดนอย ดงนนเดก

เลกจะรกษาระเบยบวนยไมไดดเทาเดกโต แตกควรวางพนฐานการมระเบยบวนยใหตงแตเดกเลก

(1.2) การทางานของสมอง สมองมหนาทควบคมพฤตกรรมและอารมณของ

บคคล โดยเฉพาะสมองสวนหนา ทาหนาทควบคมพฤตกรรมใหอยในขอบเขตทพอด ถาเดกม

ปญหาของสมองสวนหนา ทาใหมพฤตกรรมและอารมณเปลยนแปลง ทาใหการฝกระเบยบวนย

และการอบรมสงสอนเปนไปไดยาก

(1.3) ความสามารถทางเชาวปญญา เดกทมระดบสตปญญาตากวา 80 มกม

ปญหาดานการปฏบตตามคาสง ความจาไมด เดกไมเขาใจเหตและผลของกฎระเบยบตางๆ แตเดกท

มเชาวปญญาสงกไมไดมระเบยบวนยดกวา แตมกใชความฉลาดหาทางหลบเลยงกฎเกณฑตางๆ

เสมอ คอพอแมขาดความสมาเสมอ ตงกฎเกณฑไมแนนอน ดงนนหากจะฝกใหเดกมระเบยบวนย

พอแมตองมวธการทเหมาะสม ทาอยางจรงจงและเสมอตนเสมอปลายดวย

7. การฝกระเบยบวนยสาหรบเดกปฐมวย

ผมระเบยบวนยทดสวนมากจะไดรบการฝกตงแตเดก โดยเฉพาะพอแมจะเปนผชวย

เดกควบคมพฤตกรรมดวยการอบรมอยางเสมอตนเสมอปลายตงแตเลก เมอโตขนเดกจะควบคม

ตนเองได และน นคอเปลาหมายสงสดในการฝกระเบยบวนย คอการทบคคลดารงตนเอยนความ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

49

ถกตอง รดวยตนเองวาสงใดควรทาและสงใดไมควรทา มความสามารถทจะบงคบตนเองและ

ควบคมตนเองไดด โดยไมตองมผอนหรอกฎเกณฑอนๆ มาคอยควบคม เดกปฐมวยควรไดรบการ

ฝกระเบยบวนยในเรองตางๆ ดงตอไปน (อทมพร ตรงคสมบต, 2542, หนา 27 และวราภรณ รกวจย,

2540, หนา 37)

(1) การเกบของ เมอหยบของจากทใด ตองนาไปเกบไวทเดมเมอใชเสรจ

(2) ตรงตอเวลา ตามกาหนดเวลากจกรรมและปฏบตงานตางๆ ตามตารางเวลาท

เหมาะสมตงแตตนนอน จนถงเขานอน

(3) ปฏบตตามกฎระเบยบ ขอตกลงได

(4) ฝกใหรจกการทางานอยางมขนตอน

(5) ฝกใหเกบของตกหลนทกครง

(6) ฝกใหดแลสงของตาง ๆของตนเอง เชน เสอผา ของเลน เกบและรกษาใหอย

ในทถกตองและเรยบรอยเสมอ

(7) แตงกายใหเรยบรอย ถกแบบและกาลเทศะ

(8) มมารยาทในการพด ฟง

(9) มมารยาทในการรบประทานอาหาร

การฝกอบรมเดกใหมลกษณะทพอแมคาดหวงไวนน พอแมตองมความอดทน ใจเยน

และใหเวลากบลกในการฝกหด ปฏบตตอลกอยางสมาเสมอ อยาใชอารมณ เดกวยนมปฏสมพนธท

ดกบพอแม เรมมองโดยใชความคดพอแมเปนหลก เรมเขาใจวาสงใดควรไมควร ถอวาเปน

จดเรมตนของวนยและศลธรรมจรรยา เดกวยนเรมมความรสกผดขอบชวดและการควบคมตนเอง

เดกจะจดจาวาอะไรเหมาะสมหรอไมเหมาะสมตามทผใหญสอน และพยายามทาในสงทผใหญ

พอใจ การฝกระเบยบวนยเดกวยกอนเรยน (3-5 ป) มทกษะในการฝกระเบยบวนยดงน (อทมพร

ตรงคสมบต, 2543, หนา 53-54)

(1) ความแนนอนสมาเสมอ ควรกาหนดกจวตรประจาวนทแนนอน เดกจะรสก

สบายใจถาเขารกาหนดการทแนนอนของตนเองลวงหนา เชน กาหนดเวลารบประทานอาหาร

อาบนา เลนและเวลานอน การตงกฎเกณฑตงคานงวามความสาคญและเดกสามารถทจะทาตามได

หากมการเปลยนแปลงตองอธบายเหตผลวาเพราะอะไร

(2) ชมเชยใหกาลงใจ เดกตองการความสนใจและการยอมรบทสมาเสมอจาก

ผใหญ ควรบอกใหเดกรถงความตองการอยางชดเจนและชมเชยเมอเดกแสดงพฤตกรรมทด

(3) ทาเปนแบบอยางทด เดกจะเบยนแบบสงตางๆ รอบตว ดงนนจงควรทาให

เปนแบบอยางทดใหเดก เพอใหเดกพฒนาระเบยบวนยตามแนวทางทคาดหวงไว

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

50

(4) ใชเหตผลทถกตองตามสถานการณ เดกมความแตกตางกนและมพฒนาการ

ทางรางกายและอารมณแตกตางกน ขนอยกบเวลาและสถานการณ กอนทจะใชระเบยบวนยตอเดก

ตองพจารณาวา เดกกาลงเหนอย ปวย หว หรอกาลงไมสบายใจหรอไม

(5) การลงโทษเพอใหเกดระเบยบวนยอาจทาได หากการพดชแงหรอกระทาโดย

วธตางๆ ไมสามารถเปลยนแปลงแกไขได อาจจาเปนตองมการลงโทษ แตไมควรรนแรงนก เชน

การทผปกครองไมยอมรบสงทเดกระทาโดยไมถกตอง อาจใชการงดกจกรรมบางอยางทเดกชอบ

เปนการลงโทษ หรออาจจากดบรเวณในระยะเวลาหนง

ความเขาใจผดทวา การมกฎระเบยบจะทาใหเดกไมเปนตวของตวเองและขาดอสรา

ภาพทางความคด แทจรงแลว อสรภาพอนไมมขอบเขตไมใชสงทเดกตองการ เดกจะรสกปลอดภย

และมนคง เมอดาเนนชวตอยในสภาพแวดลอมทมกฎเกณฑ มขอบเขตทชดเจนทจะปองกนเขาไว

จากการกระทาทไมเหมาะสม การสงเสรมใหเดกมระเบยบวนยในตนเองควรเกดความรก ความ

อบอน การใหอสระในการแสดงความคดเหน รวมทงเปนแบบอยางทดสาหรบเดก

8. การวดพฤตกรรมความมระเบยบวนย

Bandura (1963, np.) มความเชอวา การเรยนรสวนใหญของมนษยเกดขนจากการ

สงเกตจากตวแบบในการเรยนรผานตวแบบนน ตวแบบเพยงคนเดยวสามารถทจะถายทอดทง

ความคด และการแสดงออกไดพรอมกน เดกปฐมวยใชชวตแตละวนในสภาพแวดลอม มชวตพบ

พอ แม คร เพอน การเรยนร เกยวกบสถานการณตางๆ ของสงคม จานามาจากประสบการณของ

ผคนแวดลอม โดยเฉพาะพอแมทใกลชดทสด รองลงมาคอคร โดยการไดยนไดเหน เดกสวนมาก

รบรเรองราวตางๆของสงคม เกดการเลยนแบบแสดงพฤตกรรมขน ดงนน การเรยนรวดและ

ประเมนเกยวกบตวเดก วธการประเมนแบบไมเปนทางการ (Information) ทเหมาะสมสาหรบเดก

ปฐมวยคอการสงเกต (Observation) (สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2553, หนา 215)

ดงนน การสงเกตเปนวธการวดและประเมนตามสภาพจรงทมความเหมาะสมดบเดก

ปฐมวย มจดมงหมายเพอพฒนารางกาย อารมณ จตใจ สตปญญา เปนวธการทใชในการศกษาทา

ความเขาใจเกยวกบตวเดก ดวยการเฝาดพฤตกรรมทเดกแสดงออกตามธรรมชาต รวบรวมขอมล

โดยการจดบนทกหรอจดบนทกลงในแบบฟอรม เพอนาขอมลเหลานนเปนหลกฐานนาไปประเมน

เดก ชวยพฒนาเดกทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาในทสด (สรมา ภญโญอนนตพงษ,

2553, หนา 217)

เครองมอทใชในการสงเกตเดก คร หรอนกวจย ตองมวตถประสงคหรอจดมงหมาย

ในการสงเกต จงสามารถเลอกใชเครองมอซงมแบบฟอรมทใชในการเกบขอมลเดกตางๆกน

เครองมอทใชในการสงเกตมหลากหลายชนด อาท การบนทกแบบระเบยนพฤตกรรม (Anecdotal

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

51

records) การบนทกเหตการณ (Even sampling) แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบมาตราสวน

ประเมนคา (Rating scale) (สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2553, หนา 225)

9. ความหมายการปฏบตตนตามกฎ กตกา ขอตกลง

นตธร ปลวาสน (ม.ป.ป.) กลาววา การปฏบตตามขอตกลง (Commitment) หมายถง

การทเดกปฏบตตนตามกฏ ระเบยบ กตกา หรอขอตกลงทมการกาหนดไวลวงหนาเพอใหเปน

แนวทางในการปฏบตรวมกน

(1) ความหมายของระเบยบวนยของเดกปฐมวย

ผวจยไดรวบรวมความหมายของคาวา “ระเบยบวนย” ซงนกการศกษาและ

นกจตวทยา ไดใหความหมายของระเบยบวนยไวหลายทศนะ ขนอยกบความเชอ และแนวคดของ

แตละคน ดงน

พชรย จนดาหลวง (2539, หนา 13) กลาววา ระเบยบวนย เปนการควบคม

ตนเองใหปฏบตตามกฎ ระเบยบ กตกา และขนบธรรมเนยมประเพณทสงคมกาหนดขน ทงใน

ระดบสงคม

ประภาพรรณ เอยมสภาษต (2539, หนา 759) ไดใหความหมายของระเบยบ

วนย วาเปนการประพฤตไดเหมาะสมกบสถานการณ เวลา และเปนไปตามเงอนไข กฎเกณฑ กตกา

หรอ ขอตลกลงทสงคมกาหนด ดวยความเตมใจและจรงใจ โดยไมมการลงโทษ หรอควบคม

ปราณ ตงใจด (2540, หนา 6) กลาววา ระเบยบวนย เปนการปฏบตตามกฎ

ขอบงคบ คาส ง เงอนไข กตกา ระเบยบทสงคมวางไวอยางมเหตผล ไมกระทาการใดออกนอกล

นอกทาง ปฏบตงานอยางมระบบ มขนตอน จดเกบรวบรวมสงตาง ๆไวอยางเปนหมดหม ประเมน

ตนเองพรอมทงแกไขการปฏบตใหดขนอยเสมอ

Crow & Crow (1962, p. 106) ไดใหความหมายวา วนย หมายถง การชวยให

เดกไดพฒนาเกยวกบความมวนยแหงตน คอ ไมไดมงเพยงแตวาใหเดกปฏบต ตามระเบยบวนย

ตางๆ เทานน แตมงใหเดกไดมการพฒนาในการควบคมตนเอง สาหรบวนย ตามพจนานกรม ฉบบ

ราชบณฑตยสถาน (2525, หนา 744) ไดใหความหมายวา หมายถงการอยในระเบยบแบบแผนและ

ขอบงคบ นอกจากน สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2526, หนา 186) ไดใหความ

หมายวา วนย หมายถงการควบคมตนเองใหประพฤตปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบ ระเบยบแบบ

แผนและขนบธรรมเนยม ประเพณอนดงามเพอความสงบสขในชวตของตน และความเปนระเบยบ

เรยบรอยของสงคมตอมา มาหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2539, หนา 759) ไดใหความ

หมายวา ระเบยบวนย หมายถง การประพฤตไดเหมาะสมกบสถานการณ เวลา และเปนไปตาม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

52

เงอนไข กฎเกณฑ กตกา หรอขอตกลงทสงคมกาหนด ดวยความเตมใจและจรงใจ โดยไมมการ

ลงโทษ หรอควบคม

สรปไดวา ระเบยบวนย หมายถง การกระทาตามขอตกลง หรอขอกาหนดของกลม

และการปฏบตตามอยในระเบยบกฎเกณฑ และขนบธรรมเนยมของสงคม

งานวจยทเกยวของ

ผวจ ยไดศกษาคนควางานวจยทงในและตางประเทศทเกยวกบระเบยบวนยระดบ

ปฐมวย ซงแบงเปนงานวจยในและตางประเทศดงน

1. งานวจยในประเทศ

งานวจยทเกยวของกบระเบยบของเดกปฐมวยเทาทศกษามผทาการศกษาไวนอยมาก

ดงนนผวจยจงไดนางานวจยทเกยวของคอ เรองของการมวนยในตนเองของเดกปฐมวยซงมผทาวจย

ไวดงน

เบญจวรรณ ศรมารต (2541, หนา 59-66) ทาการศกษาวจยเกยวกบระเบยบวนยของ

เดกปฐมวยทใชการประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน กลมตวอยางเปนนกเรยนชาย-หญง อายระหวาง

4-5 ป จานวน 30 คน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทใชการประเมนโดยแฟมสะสมงาน หลง

การทดลองมระเบยบวนยแตกตางจากกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สภค ไวหากจ (2543, หนา 61-70) ไดศกษาเปรยบเทยบการเรยนรวนยในตนเองของ

เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานคตธรรมและการเลนเกมแบบรวมมอ กลมตวอยาง

เปนนกเรยนชาย-หญง อายระหวาง 5-6 ป ทกาลงศกษาชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา

2543 โรงเรยนอนบาลเพชรบรณ อาเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ สานกงานประถมศกษาจงหวด

เพชรบรณ จานวน 30 คน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลานทานและ

การจดกจกรรมการเลนเกมแบบรวมมอการรบรวนยในตนเองหลงการทดลองไมแตกตางกน แต

พบวากลมทไดรบการจดกจกรรมเลานทาน คตธรรมมคาคะแนนเฉลย การรบรวนยในตนเองสง

กวา กลมทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมแบบรวมมอ โดยมคาคะแนนเฉลย 39.87 และคาเฉลย

36.80 ตามลาดบ

กรรณการ พงศเลศวฒ (2546, หนา 63-70) ไดศกษาผลของการจดกจกรรมเลานทาน

ประกอบละครสรางสรรคทมตอความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย กลมตวอยางเปนเดกอาย 5-6

ป ทอยในโรงเรยนเปรมฤดศกษา จานวน 12 คน เครองมอทใชในการวจย คอแผนการจดกจกรรม

เลานทานประกอบละครสรางสรรคและแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง ผลการวจย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

53

พบวา พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลานทานประกอบ

ละครสรางสรรค กอนและระหวางจดกจกรรมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05

ศศนนท นลจนทร (2547,หนา 54-62) ไดศกษาผลการจดกจกรรมเลานทานทมตอ

ความมระเบยบวนยในตนเองของเดกปฐมวยในชมชนแออดคลองเตย กลมตวอยางเปนเดกนกเรยน

ชาย-หญง อาย 3-4 ป ชนอนบาลปท 1 ทสถานรบเลยงเดกดวงประทป ชมชนแออด คลองเตย

จานวน 15 คน เครองมอทใชในการทดลอง คอ แผนการจดกจกรรมเลานทานหนงสอภาพ และแบบ

สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยในชมชนแออดคลองเตย

หลงจากไดรบการจดกจกรรมเลนนทานมพฤตกรรมความมวนยในตนเองดานความรบผดชอบ

ความซอตรงการตรงตอเวลา และการควบคมตนเองสงขนอยางมนยสาคญทางสถต .01

2. งานวจยตางประเทศ

Sheviakov & Fritz (1955, pp. 8-14) ไดศกษาถงประเภทของวนยทควรปลกฝงใหแก

เดกวาควรจะเปนวนยในตนเองมากกวาทจะเปนวนยทอยบนรากฐานของการใหปฏบตตามคาส ง

หรอเพราะการลงโทษน นคอ การปลกฝงใหเกดวนยในตนเองซงตงอยบนรากฐานแหงความชน

ชอบและความรกในอดมคตหรอการยดมนในจดมงหมายทคนสรางขน

Peck (1958, pp. 347-350) กพบวาการทเดกจะมความรบผดชอบสงขนอยกบการฝก

วนย จากการสงเกตพฤตกรรมของพอแมพบวา ความเอาใจใสซงกน และกนระหวางพอแม กบลก

การใหความรกของพอแม การฝกวนยทไดผล จะทาใหเดกมพฒนาการดานความรสกผดชอบสง

Hoffman (1970, p. 286) ซงไดศกษาการฝกวนย 3 วธ ไดแก การใหเหตผลการปลอย

ปละละเลย การรวมอานาจ ผลการศกษาพบวา บดา มารดาทฝกวนยโดยวธการใหเหตผล จะทาให

เดกมวนยในตนเองสงกวาเดกทไดรบการฝกวนยโดยบดา มารดาปลอยปละละเลยอานาจ

Weisfeld (1974, p. 1980-B) ไดศกษาแบบการคดทางวนยของบดามารดาทมตอเดก

เครองมอทใชคอ แบบทดสอบวดความมวนยของเดก ซงจะแสดงเปนรปภาพสถานการณ 36 ภาพ

กลมตวอยางเปนบดา 27 คน และมารดา 27 คน โดยสมออกเปน 3 กลม กลมแรกจะเปนกลมทมเดก

เปนเดกปกต กลมท 2 เปนกลมทมเดกมปญหาทางอารมณ และกลมท 3 เปนกลมทเดกมความเจรญ

ทางสมองชา โดยใหพอ แมของเดกดรปภาพแลวใหจดอนดบความตองการของตนเองทตองการ

เกยวกบการควบคมวนยของคนจากตวเลอก 6 อนดบ ผลจากการศกษาพบวา บดามารดามแนวโนม

ในการควบคมทางวนยของเดกมากขน เมอเดกโตมากขน โดยไมคานงถงสภาพความสามารถทาง

สมอง หรอความมวฒภาวะทางอารมณเลย ซงอาจกลาวไดวาระดบอายมความสมพนธกบการมวนย

ในตนเอง หรอระดบชนเรยนตางกนนาจะทาใหเดกมวนยในตนเองตางกนดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

54

Filela (1975, p. 146) ไดศกษาเกยวกบแรงผลกดนภายในตวเดก พบวา พอแมม

อทธพลอยางยงในการสรางวนยใหกบเดก พอแมตองไมตามใจหรอเขมงวดกบเดกจนเกนไป

อสรภาพจาเปนตอการเรยนร และการเจรญเตบโตของเดก แตกควรมขอบเขตทเหมาะสม

จากการศกษาเอกสารและวจยทเกยวของ สรปไดวา การกจกรรมการเลานทาน สามารถ

พฒนาพฤตกรรมความมระเบยบวนยใหกบเดกปฐมวย ไดเปนอยางด ซงเดกวยนตองไดเรมรบการ

อบรมความมระเบยบวนย เพอใหเดกเกดความรบผดชอบตอตนเองตงแตเยาววย