แนวคิด ทฤษฎี...

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

เพอใหงานวจยมความสมบรณยงขน และไดผลตามจดมงหมายของการวจย ผวจยได

ศกษาคนควาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ ซงสามารถแยกแยะรายละเอยดออกเปนหวขอ

ตางๆ ดงน

1. ระบบสอสารดาวเทยม (Satellite Systems)

2. ระบบโทรทศนรวม (Satellite Master Antenna Television System : SMATV)

3. ระบบเครอขาย (Network System)

4. เครองบนทกวดโอแบบดจตอล (Digital Video Recorder : DVR)

5. การสอสารเชอมตอระบบเครองบนทกว ดโอแบบดจตอล (Communication

Interface/Digital Video Recorder System)

6. การประชาสมพนธ

7. ความพงพอใจ

8. งานวจยทเกยวของ

ระบบสอสารดาวเทยม (Satellite Systems)

1. ประวตการสอสารดาวเทยม

ประสทธ ทฑพฒ (2540) ไดกลาวถงประวตการสอสารดาวเทยมไววา เมอวนท

4 ตลาคม พ.ศ. 2500 รสเซยเปนประเทศแรกทสามารถสงดาวเทยมดวงแรกของโลกขนโคจรอยใน

อวกาศ นบเปนอกขนหนงของการพฒนาทางเทคโนโลยของโลก ดาวเทยมดวงแรกใชชอวา

Sputnik หลงจากประสบความสาเรจในการสงดาวเทยมดวงนแลว กมดาวเทยมอกจานวนนบรอย

ถกสงขนไปโคจรในอวกาศ เพอวตถประสงคตางๆ กน มผลทาใหการศกษาคนควาเกยวกบอวกาศ

ในสาขาตางๆ เชน การสอสารผานอวกาศ, อตนยมวทยา, สภาวะของโลก ฯลฯ เปนไปอยาง

กวางขวางยงขน การพฒนาของดาวเทยมนน มไดเรมตนเมอมการสงดาวเทยมดวงแรกขนสวงโคจร

แตเรมจากการววฒนาการของเทคโนโลยหลายสาขา เชน การพฒนาของจรวด และอปกรณ

การสอสาร รวมถงความรอนๆ อกมากมาย

มหาวท


7

การพฒนาของการสอสารทางอวกาศ นบต งแตกอนการสงดาวเทยมดวงแรก

จนกระทงหลงจากสง อาจสรปไดโดยยอ ดงน

พ.ศ. 2475 สหรฐฯ ไดทาการทดลองวดสญญาณรบกวน (Noise) จากกาแลกซ

โดยอาศยวทยดาราศาสตร

พ.ศ. 2481 ญป นไดท าการทดลองวดสญญาณรบกวน (Noise) จากแสงอาทตย

โดยอาศยวทยดาราศาสตร

พ.ศ. 2488 ชาวองกฤษ ชอ Arthur C. Clark แนะนาโครงสรางของโครงการสอสาร

ดาวเทยมทลอยอยกบท (Stationary Satellite)

พ.ศ. 2489 สหรฐฯ ใชเรดารตรวจจบ Lunar Echo

พ.ศ. 2500 J.H. Trexler แหงสหรฐฯ ใชดวงจนทรเปนสถานทบทวนสญญาณแบบ

Passive (ไมมการขยายของสญญาณซ าทสถานทบทวน) เปนการสอสารโทรคมนาคมระหวางจด

2 จดบนโลก โดยอาศยการสะทอนกลบของเสยงเมอกระทบพนผวดวงจนทร

พ.ศ. 2500 รสเซยทดลองระบบวทย โดยผานดาวเทยม Sputnik

พ.ศ. 2501 กองทพอากาศสหรฐฯ ทาการสงบนทกเสยงผานดาวเทยม

พ.ศ. 2503 องคการนาซาของสหรฐฯ ทาการสารวจอตนยมศาสตรผานดาวเทยม

Tairos I

พ.ศ. 2503 กองทพอากาศสหรฐฯ สง Passive Relay ของโทรศพทและ TV ผาน

ดาวเทยม Echo I

พ.ศ. 2503 กองทพบกสหรฐฯ ทาการทอสอบการ Delayed Relay ผานดาวเทยม

Courier IB

พ.ศ. 2505 สหรฐฯ องกฤษ ฝรงเศส ไดรวมมอกนในการสอสารผานดาวเทยม Telstar

I แบบ Active Relay (มการขยายของสญญาณซ าทสถานทบทวนสญญาณ) ขามมหาสมทร

แอตแลนตก

พ.ศ. 2505 รสเซยใชดาวเทยมในการสงทว และตดตอสอสารผานดาวเทยม Vostok 3,

4

พ.ศ. 2506 สหรฐฯ ใชการตดตอสอสารแบบ Passive Relay ผานดาวเทยมจานวนมาก

ในลกษณะ Scatter Needle

พ.ศ . 2506 สหรฐฯ และญป น ไดตดตอสอสารกนโดยระบบ Active Relay

ขามมหาสมทรแปซฟก ผานดาวเทยม Relay I

มหาวท


8

พ.ศ. 2507 ญป น และสหรฐฯ ไดรวมกนถายทอด TV ในการแขงขนกฬาโอลมปก

ผานดาวเทยม Syncom 3 ซงลอยอยกบท

ตอมาเมอ วนท 6 เมษายน 2508 องคการ Intelsat สงดาวเทยมโทรคมนาคมเพอการ

พาณชยดวงแรก คอ Early Bird หรอ Intelsat I เหนอมหาสมทรแอตแลนตกเพอตดตอระหวางยโรป

กบสหรฐอเมรกา โดยฝรงเศส อตาล องกฤษ ผลดกนทางานตดตอกบสหรฐอเมรกา

ในชวงนน เมอวนท 20 ธนวาคม 2507 ไดมการประชมชวคราวของประเทศตางๆ

เพอกอตงองคการสอสารดาวเทยมเพอการพาณชยโลก โดยไมกดกนเชอชาต ภาษา หรอลทธของ

ประเทศผ ใชบรการ ในขนตนท ประชมเหนสมควรต งช อหนวยงานนวา Global Interim

Commercial Communication แตตอมาในเดอนพฤศจกายน 2508 ไดเปลยนชอใหมวา องคการ

ดาวเทยมเพอกจการโทรคมนาคมระหวางประเทศ (International Telecommunication Satlelite

Organization) มชอยอวา Intelsat ตามการประชมของหนวยงาน ICSC (Interim Communication

Intelsat) มมตใหแตงตงคณะกรรมาธการขององคการ Intelsat โดยประกอบดวยตวแทนของผถอ

หนและกลมผถอหนไมนอยกวา 1.5% ในชวงแรก Intelsat มเงนจดทะเบยน 200 ลานดอลลาร ม

กรรมาธการ 18 คน มผถอหนรายใหญ คอ สหรฐฯ 61%, องกฤษ 8.4%, ฝรงเศส 6.1%, ตอมาในป

พ.ศ. 2516 เงนจดทะเบยนมถง 500 ลานดอลลาร มผถอหนรายใหญ เชน สหรฐฯ 39.2%, องกฤษ

10.6%, ญป น 4.5% สาหรบประเทศทถอหนนอยกวา 1.5% นน จะตองรวมกลมกนเพอใหมจานวน

หนรวมกน 1.5% จงจะสามารถเขารวมประชมกบคณะกรรมาธการได 1 เสยง โดยสมาชกในกลม

จะหมนเวยนกนประเทศละ 1 ป เพอเขารวมประชมกบคณะกรรมาธการขององคการ Intelsat

สวนประเทศไทยเปนสมาชกขององคการ Intelsat ในอนดบท 49 โดยเขารวมในป พ.ศ. 2509

วนท 26 ตลาคม 2509 องคการ Intelsat สงดาวเทยม Intelsat II สวงโคจร และ

ประเทศไทยเปดการตดตอสอสารดาวเทยมเหนอมหาสมทรแปซฟกกบสหรฐอเมรกาทางดาน

ฮาวาย เมอวนท 1 เมษายน 2510

วนท 11 ธนวาคม 2511 องคการ Intelsat สงดาวเทยม Intelsat III ข นสวงโคจร

ประเทศไทยตดตอดาวเทยม Intelsat III F-4 ทางดานมหาสมทรแปซฟก และดาวเทยม Intelsat III

F-3 เหนอมหาสมทรอนเดย เมอวนท 1 เมษายน 2513

หลงจากนนประเทศไทยกใชดาวเทยมของ Intelsat มาตลอด ในปจจบน ประเทศไทย

ยงใชดาวเทยมอนๆ อก เชน ดาวเทยม Palapa ของประเทศอนโดนเซย ดาวเทยม Asiasat ของ

ประเทศฮองกง และตงแตป พ.ศ. 2536 เปนตนไป ประเทศไทยจะมดาวเทยมเปนของตนเองชอวา

ไทยคม (Thaicom) ซงบรษท ชนวตรคอมพวเตอรแอนคอมมนเคชน เปนผไดรบสมปทาน

มหาวท


9

2. การสอสารผานดาวเทยม (Satellite Communication)

ณรงค เหมกรณ (2533) ไดกลาวถงการสอสารผานดาวเทยมวา ดาวเทยมทมนษยสง

ขนไปโคจรเหนอผวโลก ขณะนมประมาณมากกวา 200 ดวง อยทตาแหนงตางๆ

2.1 ดาวเทยมทสงขนไปโคจรเหนอผวโลกน แบงออกไดเปน 3 แบบ ดงตอไปน

2.1.1 ดาวเทยมแบบโคจรตามยถากรรม เปนดาวเทยมรนแรกๆ ทมนษยขนไป

โคจรเหนอพนผวโลก สมยนนระบบการสง และการควบคมยงไมดเทาทควร ดาวเทยมแบบนแต

ละดวงมวงโคจรของตวเองแตกตางจางดวงอนๆ ระดบความสงแตละดวงจะแตกตางกน เปน

ดาวเทยมทบงคบวงโคจรและระดบความสงไมได

2.1.2 ดาวเทยมแบบเฟส เปนดาวเทยมทมแนวทางโคจรแตกตางกนตาม

วตถประสงคทจะใหดาวเทยมโคจรผานตาแหนงไหน เชน โคจรตามแนวเสนศนยสตร โคจรเอยง

เปนมม 30 องศากบเสนศนยสตร โคจรผานขวโลก เปนตน ดาวเทยมแบบนเปนระบบดาวเทยมท

บงคบเสนทางโคจรได เชน ดาวเทยมสารวจทรพยากร ดาวเทยมทาจารกรรม เปนตน

2.1.3 ดาวเทยมแบบโคจรอยกบท เปนดาวเทยมทใชเพอการสอสาร โดยสงขน

ไปใหมระดบความสงประมาณ 35,860 กโลเมตร โคจรตามแนวเสนศนยสตรไปทางทศตะวนออก

มความเรวในการโคจรรอบโลกครบหนงรอบเทากบทโลกหมนรอบตวเองหนงรอบ ดงนนเมอ

สงเกตดดาวเทยมจากพนโลก ณ จดใดจดหนง จงดเสมอนวาดาวเทยมลอยนงอยกบทดาวเทยมแบบ

นเปนดาวเทยมทใชเพอการสอสาร ถามดาวเทยมเพยง 3 ดวง ณ ตาแหนงเหนอมหาสมทร

แอตแลนตก มหาสมทรแปซฟก และมหาสมทรอนเดยกสามารถถายทอดระบบการสอสาร

ครอบคลมไดทวโลกแตในทางปฏบตแลวจะตองมดาวเทยมสารองไวอกแหงละ 1 ดวง ดงน น

จะตองสงดาวเทยมขนไปอยเหนอมหาสมทรแตละแหงอยางนอย 2 ดวง และตาแหนงเหนอ

มหาสมทรแอตแลนตกอาจมถง 3-4 ดวง เพราะขายการสอสารมมาก

2.2 อายการใชงานของดาวเทยม ปกตแลวจะข นอยกบเชอเพลงทบรรจอยใน

ดาวเทยมเพอการควบคมตาแหนง แผงเซลลแสงอาทตยทเปนตวจายไฟใหกบอปกรณตางๆ ใน

ดาวเทยม อปกรณอเลกทรอนกสในดาวเทยม และโดยเฉพาะอยางยง Traveling tube (TWT) ทใช

เปนอปกรณขยายสญญาณ

มหาวท


10

ภาพท 2.1 ดาวเทยมวงโคจรจากแนวคดอารเธอร ซ. คลารก

(www.geocities.ws/naratip51/introduction.html, 2557)

2.3 ดาวเทยมทจะสงเขาสวงโคจรสงได 2 วธ

2.3.1 สงโดยใชจรวด

2.3.2 สงโดยใชยานขนสงอวกาศ

ดาวเทยมขณะทสงเขาสวงโคจร หรอ เมออยในวงโคจรแลวจะตองอยในความ

ควบคมดแลของสถานตดตามและบงคบควบคมดาวเทยมตลอดเวลา สถานตดตามและบงคบ

ควบคมดาวเทยม TT&C (tracking, telemetry and command) จะกระจายอยตามภมภาคตางๆ ของ

โลก เชน Paumalu (อเมรกา) Andover (อเมรกา) Fucimo (อตาล) Carnarvon (ออสเตรเลย)

Yamaguchi (ญป น) ฯลฯ สถานเหลานจะตองควบคมดแลใหดาวเทยมอยตาแหนงทถกตอง และสง

ขอมลตาแหนงของดาวเทยมไปใหสถานภาคพนดนตางๆ ทราบลวงหนา ถาดาวเทยมเคลอนทผด

ตาแหนงมากเกนไป สถานตดตามและบงคบควบคมดาวเทยมจะสงสญญาณไปบงคบใหดาวเทยม

จะสงสญญาณไปบงคบใหดาวเทยมจดทอจรวดเชอเพลงทอใดทอหนงเปนระยะเวลาสนๆ เพอนา

ดาวเทยมกลบมาอยในตาแหนงทถกตอง

3. ประเภทของดาวเทยม

ITM 640 Internet and Communication Technologies (2557) ไดอธบายประเภทของ

ดาวเทยมไววา ดาวเทยม คอ วตถทเกดจากการประดษฐคดคนโดยมนสมองของมนษยซงมน

สามารถจะลอยอยในอวกาศ และโคจรรอบโลก หรอเคลอนไปยงจดหมายปลายทางทมนษย

ตองการได โดยอาศยกฎเกณฑทางวทยาศาสตรตางๆ เชน แรงดงดดของโลก และโลกโคจรรอบ

ดวงอาทตย ซงทาใหดาวเทยมมมากมายหลายประเภท และสามารถแบงประเภทการใชงานได

11 ประเภท ดงน

มหาวท


11

3.1 ดาวเทยมทใชในการสอสารแบบจดตอจด เชน ดาวเทยมปาลาปา ดาวเทยมไทย

คม

3.2 ดาวเทยมสอสารระหวางดาวเทยม เชน ดาวเทยม TDRS

3.3 ดาวเทยมเพอการสอสารเคลอนทบนบก ในน า และในอากาศ เชน ดาวเทยมอน

มารแซต

3.4 ดาวเทยมเพอการสอสารวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน เชน ดาวเทยม

ASTRA

3.5 ดาวเทยมเพอการสารวจโลก สารวจทรพยากรธรรมชาต เชน ดาวเทยม

LANDSAT

3.6 ดาวเทยมเพอ เพอการสารวจอวกาศ เชน ดาวเทยม METEOR ดาวเทยม

EXPLORER

3.7 ดาวเทยมเพอการพยากรณอากาศ เชน ดาวเทยม GMS ดาวเทยม NOVA 6-9

3.8 ดาวเทยมเพอการปฏบตในหวงอวกาศ เชน SPAS ดาวเทยม SKYLAB

3.9 ดาวเทยมเพอกจการวทยสมครเลน เชน ดาวเทยม JAS-1 หรอดาวเทยม FUJI

3.10 ดาวเทยมเพอการการกาหนดตาแหนง เชน ดาวเทยม NAVSTAR

3.11 ดาวเทยมเพ อการนารองเรอ และอากาศยาน เชน ดาวเทยม TRANSIT

ดาวเทยม COSMOS

ภาพท 2.2 ตวอยางวงโคจรของดาวเทยม (ITM 640 Internet and Communication Technologies,

2557)

มหาวท


12

4. ยานความถในการสงสญญาณ

ITM 640 Internet and Communication Technologies (2557) ไดกลาวไววา ดาวเทยม

ทใชในการสอสารจะมอปกรณการรบ-สงคลนวทย ภายในตวดาวเทยม และอาศยทาหนาทถายทอด

ทวนสญญาณ (repeater) ไปยงสถานภาคพนดนทสงสญญาณ และรบสญญาณการสงสญญาณ

ความถคลนไมโครเวฟจากสถานภาคพนดนทสงสญญาณขาขน เราเรยกวาการเชอมโยงขาข น

(up-link) ซงจานรบสญญาณบนตวดาวเทยมจะรบขอมลภาพ, เสยง, คอมพวเตอร ไวแลว ขยายให

มความแรงของสญญาณมากขน แลวจงสงลงมายงสถานภาคพนดนตามตองการ ซงการสงสญญาณ

จากดาวเทยมลงมายงสถานภาคพนดนเรยกวา การเชอมโยง (down-link) โดยความถคลน

ไมโครเวฟขาขนจะแตกตางกบความถขาลงซงเปนไปตามหลกของระบบการถายทอดความถ และ

หลกเลยงการรบกวนของสญญาณ โดยความถขาขนจะสงกวาความถขาลงจากดาวเทยมเสมอ

ซงการสงจะยากกวาการรบสญญาณ

ภาพท 2.3 การถายทอดทวนสญญาณจากดาวเทยม (ITM 640 Internet and Communication

Technologies, 2557)

มหาวท


13

ภาพท 2.4 แผนผงการสงและรบสญญาณดาวเทยม (ITM 640 Internet and Communication

Technologies, 2557)

5. อปกรณรบ-สง สถานดาวเทยม

ITM 640 Internet and Communication Technologies (2557.) ไดกลาวถงอปกรณ

รบ-สง สถานดาวเทยมไว 3 ชนด คอ

5.1 จานสายอากาศ ทาหนาทแพรกระจายสญญาณหรอรบสญญาณดาวเทยม

5.2 อปกรณเครองสงกาลงสง (HPA) ทาหนาทขยายสญญาณความถสงสงไปยง

ดาวเทยม

5.3 LNB อปกรณททาหนทขยายสญญาณทมอตราการขยายสง และมสญญาณ

รบกวนตา

6. ทรานสปอนเดอร (Transponder)

บณฑต โรจนอารยานนท (2540, หนา 165) ไดอธบายไววาทรานสปอนเดอร

(Transponder) คอ ชดอปกรณททาหนาทในการจดการกบสญญาณทรบไดแลวสงกลบลงมายงโลก

อก งานททรานสปอนเดอรทากเหมอนกบเครองทวนสญญาณโดยทวไป คอ ทาการขยายสญญาณท

รบได ทาการแปลงความถทตองการ และขยายสญญาณทไดน เพอสงกลบลงมายงพนโลกใหม จาก

ภาพท 2.5 แสดงอปกรณตางๆ ในทรานสปอนเดอร โดยทวไปจะประกอบดวยเครองขยายสญญาณ

ซงเปนพวก Bipolar Transistor Amplifier หรอ Tunnel Diode Amplifier แบบสญญาณรบกวนตา

(LNA) มกเซอร (Mixer) และ Local Oscillator ซงจะทาหนาทแปลงความถชวง 6 GHz ใหเปน

4 GHz แลวสญญาณทไดนกจะถกสงเขาเครองขยาย TWT กาลงต าและผานฟลเตอรชนหนงกอนท

จะเขาเครองขยาย TWT กาลงสง สญญาณทถกขยายเรยบรอยแลวนจะถกสงกลบมายงโลก โดยผาน

สายอากาศของ 4 GHz

มหาวท


14

ภาพท 2.5 อปกรณตางๆ ในทรานสปอนเดอร (ITM 640 Internet and Communication

Technologies, 2557)

7. ระบบการสงสญญาณ

ธชชย คาเพมพล (2557) ไดอธบายวา ปจจบนดาวเทยมสอสารใชระบบการสง

แพรภาพทางโทรทศนอย 2 แบบ คอ

7.1 ความถยาน C-Band จะสงสญญาณขาขน (Uplink) ใชยานความถ 6 GHz และ

สญญาณขาลง (Downlink) ใชยานความถ 4 GHz นยมเรยกวา 6/4 GHz โดยความถขาลง (Downlink

Frequency) จะมชวงกวางของคลนความถเทากบ 480 MHz หรอ 0.48 GHz แตมกสงความถ

อยในชวง 3700 MHz หรอ 3.7 GHz – 4.2 GHz ดงนน ใน 1 ทรานสปอนเดอรจะมความกวางของ

คลนความถ (Transponder Bandwidth) เทากบ 40 MHz และสามารถแบงแยกการสงสญญาณ

ออกเปนชองยอยๆ อกในแตละชองของทรานสปอนเดอร จงเทากบวามทรานสปอนเดอรเทากบ

12 ทรานสปอนเดอร ในแตละแนวการสง (Polariration) คอ แนวตง Vertical 12, แนวนอน

Horizontal 12 รวมเปน 24 ทรานสปอนเดอร

ภาพท 2.6 ดาวเทยมแบบ C-Band จะครอบคลมพนทกวาง (ธชชย คาเพมพน, 2557)

มหาวท


15

7.2 ความถของยาน KU-Band จะสงสญญาณขาขน (Uplink) ใชยานความถ 12-14

GHz และสญญาณขาลง (Downlink) ใชความถยาน 10-12 GHz โดยความถขาลง (Downlink

Frequency) จะมชวงกวางของคลนความถเทากบ 480 MHz หรอ 0.48 GHz แตมกสงความถ

อยในชวง 11.7 GHz – 12.2 GHz ดงนน ใน 1 ทรานสปอนเดอรจะมความกวางของคลนความถ

(Transponder Bandwidth) 40 MHz และสามารถแบงแยกการสงสญญาณออกเปนชองยอยๆ

อกในแตละชองของทรานสปอนเดอร จงเทากบวาจะมทรานสปอนเดอรเทากบ 12 ทรานสปอน

เดอร ในแตละแนวการสง (Polariration) คอ แนวตง Vertical 12, แนวนอน Horizontal 12 รวมเปน

24 ทรานสปอนเดอร

ภาพท 2.7 ดาวเทยมแบบ KU-Band พนทแคบแตความเขมของสญญาณสงมาก (ธชชย คาเพมพน,

2557)

คลนไมโครเวฟเปนคลนแมเหลกไฟฟาชนดหนง มคณสมบตหลายอยางนอกจาก

จะวงเปนเสนตรง ดวยลาคลนแคบๆ แลว สญญาณถกรบกวนไดนอย และมยานความถทกวาง

หากนามาใชในระบบสายอากาศจะไดอตราขยายสญญาณของสายอากาศสงแตมขอเสย เมอคลน

ผานชนบรรยากาศของโลกจะถกดดซบไวบางสวนทาใหพลงงานของคลนลดลง หรออาจเกดการ

เบยงเบนทาใหคลนหกเหได นอกจากนกยงอาจถกรบกวนจากสนามแมเหลกของดวงอาทตย

ในอวกาศรวมทง เมฆ ฝน หมะ บนพนโลกดวยคณสมบตทสามารถใชไดด แมนจะมขอเสยอยบาง

แตกยงเหมาะทจะใชในการสอสารผานดาวเทยม

มหาวท


16

8. ฟตปรนท (Foot Print)

PSI Holding Co. (2557) ไดอธบายถงฟตปรนท (Foot Print) ไววา ฟตปรนท คอ

ลาคลนสญญาณดาวเทยมทครอบคลมพนโลก ดาวเทยมแตละดวงจะมฟตปรนททแตกตางกนไป

โดยสญญาณทสงจะเขมทสดตรงจดศนยกลาง และจะคอยๆ จางลงเมอออกจากจดศนยกลาง

ภาพท 2.8 การสงสญญาณครอบคลมพนท (PSI Holding Co., 2557)

ภาพท 2.9 สญญาณคลนไมโครเวฟทสงจากดาวเทยมลงมายงพนโลก

(http://bewkmw.wordpress.com, 2556)

มหาวท


17

ลกษณะตามภาพท 2.10 ซงจะเหนเปนแผนทโลก และมแถบสมวงเปนฟตปรนท

ของระบบ KU-Band และแถบสน าเงน และสมออนเปนระบบ C-Band สญญาณคลนไมโครเวฟท

สงลงมายงพนโลกเราเรยกวา บม (Beam) โดยทสามารถทจะควบคมใหบมลงไปยงพนทเปาหมาย

ตามทตองการซงมระบบควบคมจากหนวยงานภาคพนดน

ภาพท 2.10 พนทสญญาณครอบคลมบนพนโลก เราเรยกวา ฟตปรนท (Foot Print) (PSI Holding

Co., 2557)

9. ตาแหนงดาวเทยมและพนทตดตง

9.1 ตาแหนงของดาวเทยม

ภาพท 2.11 แสดงตาแหนงของดาวเทยม (ITM 640 Internet and Communication Technologies,

2557)

มหาวท


18

ITM 640 Internet and Communication Technologies (2557) ไดกลาวไววา

การทเราจะตดตงจานดาวเทยมไดจะตองรตาแหนงของดาวเทยมวาอยตาแหนงไหน ดาวเทยมทก

ดวงจะแขวนอยทเสนศนยสตร (เสนแบงระหวางซกโลกเหนอและใต) และดาวเทยมแตละดวงจะม

ตาแหนงเปนของตวเองโดยใชเสนแวง (Longtitude) เปนตวกาหนดตาแหนง ดงน นชอของ

ดาวเทยมจะมตวเลขตอทายดวยเสมอ เชน THAICOM 78.5 E 78.5 หมายถง เสนแวงท 78.5 E

หมายถง ซกโลกดานตะวนออก

ภาพท 2.12 ตาแหนงของดาวเทยมตามแนวเสนแวง (ITM 640 Internet and Communication

Technologies, 2557)

9.2 การกาหนดพนทในการตง

เมอเรารวาดาวเทยมทกดวงอยท เสนศนยสตรและประเทศไทยอยซกโลก

ทางดานเหนอ การตดตงจานจะตองหนหนาจานไปทางทศใต สวนจะหนหนาไปทางทศตะวนออก

หรอตะวนตกนนกขนอยกบตาแหนงทตดตงกบตาแหนงดาวเทยมสมมตวาเราตองการตดตงจานท

กรงเทพฯตาแหนงทกรงเทพฯอยท 13.5 เสนแวงท 100 ถาเราตองการรบดาวเทยมไทยคมจะตองหน

หนาจานไปทางขวา (ถาเราหนหนาไปทางทศใต) เพราะดาวเทยมไทยคมอยทเสนแวง 78.5 E หรอ

ในขณะเดยวกนเราตองการรบสญญาณจากดาวเทยม APSTAR 134 E เราจะตองหนหนาจานไป

ทางซาย แตถาเราตองการรบ ASIA 2 100.5 E เราแทบจะไมตองหมนจานเลย เพราะตาแหนงของ

เสนแวงอยท 100.5 E ซงตรงพอด

มหาวท


19

ภาพท 2.13 แสดงตาแหนงของประเทศไทยตามแนวเสนรงเสนแวง (ITM 640 Internet and

Communication Technologies, 2557)

การตดตงจานทจงหวดนราธวาส กบการตดตงจานทจงหวดเชยงราย ยอมทจะม

มมกมเงยทแตกตางเพราะวาทจงหวดนราธวาสอยใกลเสนศนยสตร จานกจะกมมากกวามมกมหรอ

มมซายขวาในแตละตาแหนง หรอพนทกยงไมเทากน ขนอยกบดาวเทยมกบพนกบพนทดงนน

เพอใหงายตอการหามมกมเงย (Elevation)

ภาพท 2.14 แสดงถงมมกมเงยของจานรบสญญาณในพนทตางกน (ITM 640 Internet and


มหาวท


20

9.3 การคานวณมมกมเงย (EL) และมมสาย (AZ)

EL = tan

A2 = tan

EL = Elevation มมกมเงย

AZ = Azimuth มมสาย

= Latitude เสนรงของสถาน

= Longtitude เสนแวงของดาวเทยมลบดวยเสนแวงของสถาน

R = รศมของโลก 6,370 ก.ม.

H = ระยะความสงของดาวเทยม 35,680 ก.ม.

ภาพท 2.15 เขมทศมความสาคญมากในการตดตงจานรบสญญาณดาวเทยม (ITM 640 Internet

and Communication Technologies, 2557)

9.4 วธการใชเขมทศในงานตดตง

เขมทศมความสาคญมากในการตดต งจานรบสญญาณดาวเทยม เพอทจะได

กาหนดทศทางและมมทจะหนหนาจานไดถกตองตามทคานวณไว ดงน

9.4.1 ใหเราจบเขมทศโดยการใชมอซายถอเขมทศแลวหนเลข 0 ใหอยทางดาน

ตวเรา ตรงขามจะเปนเลข 180 จากนนใหเราหนหนาไปทางทศใตโดยเขมจะชระหวางเหนอและใต

โดยตวเลขของเขมทศทจะชจะตองขามระหวาง 0 และ 180 ตามภาพท 2.16

มหาวท


21

ภาพท 2.16 การใชเขมทศในการกาหนดทศทางของหนาจาน (ITM 640 Internet and


9.4.2 เมอไดทศเหนอและใตแนนอนแลว ใหตเสนเหนอใตลงไปทตาแหนงท

ตองการตดตง และตอกเสนทามม 90 เปนเสน E กบ W จากนนใหใสตวเลข 90 ไวท E, 180 ท S

และ 270 ท W ตอมาใหตเสนเปนครงวงกลมจาก E และ W ตามภาพท 3.20 การทตาแหนงตางๆ ม

ตวเลขกากบไวทาใหงายในการตดตงหรอในการหาตาแหนงดาวเทยมยกตวอยางเชน มม AZ (สาย)

ทคานวณไดจากสตรดาวเทยมไทยคม 78.5 E ตาแหนงทตดตงกรงเทพ มม AZ อยท 239 หนาจาน

จะตองหนไปทตาแหนงนนจงจะรบสญญาณไดพอด วธการหาตาแหนง 239 มดงน เอา 180 + 270

แลวหารดวย 2 = 225 ครงหนงระหวาง 180 และ 270 กคอ 255 ใหเราขดแบงทง 2 ใหเทากนตามรป

ดงนน 239 จะอยคอนไปทาง 270 เลกนอย เมอเราตดตงกใหหนหนาจานไปทางนนจะทาใหรบ

สญญาณไดโดยไมหลงทศสวนการใชเขมทศสาหรบจาน Move นนไมตองกาหนดตวเลขเหมอน

การตดตงจาน Fix เพราะจาน Move จะใชทศใตเปนหลก โดยไมตองกาหนดมม A การใชเขมทศ

สาหรบผท เรมตดตงใหมๆมความจาเปนมากเพราะสตรทคานวณไวในหนงสอจะตองอางถง

อปกรณเหลานเสมอเพองายตอความเขาใจเครองมออกชนดหนงทตองทาความเขาใจกคอ เครองวด

มม (Angle) จะใชประกอบในการตดตง เพอทาการวดมมกมเงย EL เมอเราคานวณไดจากสตร

วามมม EL เทาไรกจะใชเครองวดนไปจบตดตงไวในตาแหนงมมทตองการ และทาการปรบมม EL

กมลงหรอเงยขนใหไดตามองศาทตองการ

มหาวท


22

ภาพท 2.17 เครองมอทใชในการวดมม (Angle) (ITM 640 Internet and Communication

Technologies, 2557)

ระบบโทรทศนรวม (SMATV: Satellite Master Antenna Television System)

สธาดา อาภาประเทอง (2557, หนา 179) ไดกลาวถงระบบโทรทศนรวม (SMATV:

Satellite Master Antenna Television System) ไววา ระบบรบสญญาณโทรทศนผานดาวเทยม

(TVRO: Television Receiver Only) โดยทวไปจะใชกบเครองรบทมจานวนไมมาก เชน บานพก

อาศย หองเชา หรออพารทเมนทขนาดเลก ทมจานวนหองพกไมมากนก เพราะหากจานวนหองหรอ

จานวนเรองรบโทรทศนมมากขนกตองใชเครองรบสญญาณดาวเทยม (Receiver) จานวนมากขนทา

ใหเสยคาใชจายสงขนมาก นอกจากน เครองรบโทรทศนแตละเครองยงไมสามารถเลอกชมรายการ

ไดตามตองการ ดงน นระบบการกระจายสญญาณโทรทศนท รบจากดาวเทยมอกระบบหนง

ทนามาใชในอาคารขนาดใหญ เชน อพารทเมนท คอนโดมเนยม โรงแรม จะมลกษณะพเศษ

แตกตางจากทกลาวมาแลว เราเรยกระบบนวาระบบ SMATV (Satellite Master Antenna

Television) ซงเป◌นระบบดาวเทยมกระจายสญญาณโทรทศนทรบจากดาวเทยมทตองการ แลวทา

การเปลยนแปลงความถของสญญาณทรบไดใหอยในชวงความถของสญญาณโทรทศนท ไมม

การใชงาน เชน ความถในยาน UHF จากนนจงสงสญญาณไปเขาระบบ MATV (Master Antenna

Television) เดมทมอยภายในอาคารขนาดใหญโดยผานทางสายเคเบล และสงไปยงหองพกอาศย

ทอยภายในอาคารตอไป

มหาวท


23

ภาพท 2.18 ลกษณะของการกระจายสญญาณระบบ SMATV ในอาคารขนาดใหญดวยการ

ผสมสญญาณจากจานรบสญญาณกบสญญาณจากสายอากาศโทรทศนธรรมดา

(สธาดา อาภาประเทอง, 2557, หนา 180)

มหาวท


24

ภาพท 2.19 บลอคไดอะแกรมของระบบ SMATV ซงออกแบบเพอรบสญญาณจากดาวเทยม

สองดวง (สธาดา อาภาประเทอง, 2557, หนา 181)

ระบบ SMATV ใชเครองรบสญญาณดาวเทยม (Receiver) แยกกนรบสญญาณเฉพาะชอง

โดยเดดขาด คอ หากตองการรบสญญาณรายการของดาวเทยม 5 ชอง กตองใชเครองรบสญญาณ

ดาวเทยม (Receiver) จานวน 5 เครองเชนกน โดยเครองรบสญญาณแตละเครองจะจน ความถใหรบ

สญญาณรายการของดาวเทยมทง 5 ชองโดยไมซ ากน จากนนจงนาเฉพาะสญญาณภาพและเสยง

ของเครองรบสญญาณแตละเครองไปตอเขากบเครองแปลงสญญาณ (RF Modulator) ทอยภายนอก

ซงในกรณนจะมจานวนทงหมด 5 เครองเทากบจานวนเครองรบสญญาณ สญญาณทออกจาก

เอาตพตของอารเอฟมอดดเลเตอรแตละเครองจะเปนสญญาณอารเอฟ (RF Signal) ทเกดจากการ

ผสมสญญาณภาพและเสยง ทสงจากเครองรบสญญาณแตละเครองเชนกน โดยสญญาณอารเอฟ

ดงกลาวจะถกปรบจน ใหมความถออกมาไมตรงกบชองสญญาณของรายการโทรทศนทแพรภาพ

ออกอากาศตามปกตภายในประเทศ เพอปองกนการซ าซอนและรบกวนกน เครองรบสญญาณและ

อารเอฟมอดดเลเตอรทนามาใชงานในระบบ SMATV น มผผลตจานวนมากไดออกแบบใหอยใน

รปของอปกรณทใชเฉพาะงานโดยมอปกรณชนดอน เชน เครองรวมสญญาณ เครองขยายสญญาณ

เครองถอดรหสสญญาณ ตดตงอยชนวาง (Rack) ชดเดยวกน ซงจะมความคงทนตอการใชงานสง

กวาแบบทใชงานภายในบานพกอาศยทวไป และสามารถใชงานไดตดตอกนเปนเวลานานๆ ในการ

สงกระจายภาพสญญาณภาพโดยใชระบบ SMATV นน นอกจากจะมสญญาณรายการโทรทศนท

รบจากดาวเทยมแลว ยงมสญญาณรายการโทรทศนทแพรภาพจากสถานโทรทศนภายในประเทศ

รวมอยในสายเคเบลเดยวกนดวย โดยตองปรบระดบของสญญาณทมาจากทงสองแหลงใหสมดล

กน เพอปองกนมใหสญญาณสวนทแรงกวาไปรบกวนสญญาณอกสวนหนงทมความแรงของ

มหาวท


25

สญญาณตากวาเหตการณทอาจปรากฎขนบนจอภาพของเครองรบโทรทศนในกรณทไดรบจาก

ดาวเทยมและทรบไดจากสถานโทรทศนมารวมเขาดวยกน คอ การเกดเงาซอนขนบนภาพ สาเหต

เกดจากสญญาณทสงจากสถานโทรทศนทอยในระบบ SMATV มความแรงกวาสญญาณทรบจาก

ดาวเทยม ซงวธปองกนไดก คอ เปลยนความถของสญญาณโทรทศนดงกลาว ใหแตกตางจาก

ชองสญญาณทจดไวในสายเคเบล กจะสามารถปองกนปญหาดงกลาวได นอกจากนเราสามารถ

นาเอาสญญาณภาพและเสยงจากแหลงอนๆ เชน วดโอเทป เลเซอรดสก กลองถายวดโอ หรอ

กลองโทรทศนวงจรปด สงรวมเขาไปในสายเคเบลเชนเดยวกบสญญาณโทรทศนทแพรภาพจาก

สถานโทรทศนภายในประเทศไทย โดยการใชอารเอฟมอดดเลเตอรผสมสญญาณสญญาณภาพและ

เสยงจากแหลงดงกลาว ใหเปนสญญาณอารเอฟความถใหมทไมซ ากบความถเดมในสายเคเบลทได

ใชงานอยแลว การออกแบบระบบ SMATV ใหสมบรณนน มขอมลทางเทคนคอกหลายอยาง เชน

ถาตองการรบสญญาณของรายการโทรทศนทมการเขารหสกจะตองมเครองถอดรหส หรอเครอง

IRD ตดตงไวทชดอปกรณสวนหนา (Headend) ของระบบ SMATV นดวย ดงนนจงควรขอ

คาแนะนาจากตวแทนจาหนาย หรอบรษทผผลต ในการออกแบบตดตงจะชวยใหสามารถเลอกใช

อปกรณไดอยางถกตอง และคมคาทสด

ภาพท 2.20 อปกรณเครองรบสญญาณระบบ SMATV ซงจนรบสญญาณแตละชองไดหลายชอง

(สธาดา อาภาประเทอง, 2557, หนา 183)

มหาวท


26

ภาพท 2.21 การตอภาคดาวเทยม 5 ชอง ในอาคารชดหรอโรงแรม (สธาดา อาภาประเทอง, 2557,

หนา 183)

มหาวท


27

ภาพท 2.22 ตวอยางการตอระบบ SMATV ภายในโรงแรม (สธาดา อาภาประเทอง, 2557,

หนา 184)

มหาวท


28

1. หลกการทางานของระบบรบสญญาณโทรทศนผานดาวเทยม

Telecomth Group (2557) จานรบสญญาณดาวเทยม (Satellite Antenna Dish)

ทาหนาท สะทอนสญญาณคลนความถไมโครเวฟทรบมาจากดาวเทยมความถ 3.7-4.2 GHz

ยาน C-band แลวรวมสญญาณทสะทอนผานเขาตวรวมสญญาณ Feed Horn ททาหนาท Focus รวม

สญญาณสงผานทอนาสญญาณ (Wave guide) เปนทอสเหลยมผนผาเขาไปทโพรบสายอากาศ

(Resonant Probe) ซงจะมรปรางเปนไมกางเขน หรอเปนแทงตวนาขวางอยภายในทอลกษณะ

ตาแหนงของโพรบสายอากาศรบสญญาณน จะมการตดตงสองลกษณะคอแนวตงและทางแนวนอน

ซงจะเปนตวบอกวารบสญญาณจากดาวเทยมเปนแบบขวแนวตง (Vertical) หรอขวแนวนอน

(Horizontal) สญญาณคลนความถไมโครเวฟ ทรบเขามาทางสายอากาศน จะนาไปขยายสญญาณให

แรงขนดวยอปกรณขยายรบกวนตา LNA (Low Noise Amp) หรอ LNB (Low Noise Block Down

Converter) คอภาคขยาย RF Amp ทขยายเฉพาะความถฟลเตอรความถทตองการเขามา จากนนจะ

ปอนผานเครองแปลงความถใหตาลง (Down Converter : D/C) ดวยการเปลยนแปลงจากความถ

3.7-4.2 GHz (ยานความถ C-band) ใหลดตาลงเหลอ 950-1,450 MHz สญญาณนสงผานสาย

นาสญญาณเขามายงภาครบ หรอทเรยกวา Receiver ภายในภาครบ Receiver ประกอบดวย

ภาคจนเนอร (Tuner) อนพตอมพแดนซ 75 โอหม ทาหนาทเลอกรบความถ IF ภาพ 950-1,450

MHz, 1,750 MHz หรอ 2,050 MHz ทมาจาก LNB เขามาขยายพรอมกนหลายๆ ชองทงหมด

ถาตองการเลอกรบความถ IF ภาพชองใดชองหนง (Channel Selector) วงจรอเลกทรอนคสจนนง

กจะหารความถออสซลเลเตอร ในระบบซนธไซเซอร (Synthesized PLL) ถาความถออสซลเลเตอร

ทได มคามากกวาความถสญญาณภาพของชองทตองการอย 479.5 MHz เมอนาไปผสมในวงจร

มกเซอร (Mixer) กจะไดความถผลตาง 479.5 MHz รายการชองนน ซงสามารถผานไปขยายในวงจร

IF Amp ความถ 479.5 MHz ได (รนเกาใช IF 70 MHz) และมความกวาง IF Bandwidth อย 27 MHz

หรอ 18 MHz การควบคมภาคเลอกชองจะถกควบคมดวยไมโครคอมพวเตอรอกทหนง (CPU) และ

แสดงผลท หนาจอเปนตวอกษรดวยวงจร OSD เม อขยายสญญาณความถ IF (Intermediate

Frequency) ทสองมเกนสงแลวจงสงเขาไปแยกสญญาณภาพออกจากคลนวทยดวยวงจร Video

Detector แลวนาสญญาณภาพทไดสงเขาไปขยายในภาค Video Amp ใหแรงข นตอไป

สวนสญญาณเสยงจะแยกออกมาจากภาควดโอดเทคเตอร แลวขยายใหแรงขน (Sound Amp)

จากนนทาการแยกสญญาณเสยงออกจากความถวทยดวยวงจร Sound Detector แบบระบบ FM โดย

ภาคน จะมภาคขยาย IF หลายชด เชน ความถ Sound IF หลายชด เชน ความถ SOUND IF 6.3 MHz

กบ 6.48 MHz ถาเปนแบบปกต (MONO : WIDE) แบนดวทธ 280 KHz แบบสเตรโอ (Narrow)

แบนดวทธ 150 KHz หรอแบบ PANDA หลายชองเสยงเพอใหสามารถรบฟงเสยงไดหลายภาษา

มหาวท


29

สญญาณภาพและเสยง (Video Out & Audio Out) สามารถสงสญญาณจากสายนาสญญาณสงเขาไป

TV แบบ Monitor (TV ทไมมภาครบวทย) ไดโดยตรง ถาเปน TV แบบธรรมดาจะตองกดป ม AV

จงจะรบสญญาณได แตถาไมมป มกดระบบ AV จะตองรบสญญาณทางสายอากาศปกต โดย

เครองรบสญญาณดาวเทยม (Receiver) จะทาการผสมความถวทย (RF Mod) ระหวางความถ

สญญาณภาพ (Video) กบความถสญญาณเสยง (Audio) ทผานการ Detector ใหเปนความถวทย RF

ยานความถ VHF หรอ UHF โดยใชวงจรเปลยนความถ RF Convertor ทาหนาทเปลยนความถให

เหมอนกบเครองสง TV กาลงต า แตตองใชสายนาสญญาณตอไปเขาจดตอของสายอากาศ

เหมอนกบหลกการสงสญญาณของเครองเลนวดโอเทป

ภาพท 2.23 บลอกไดอะแกรมการทางานของเครองรบสญญาณดาวเทยม (Telecomth Group,

2557)

ภาพท 2.24 บลอกไดอะแกรมของระบบรบสญญาณโทรทศนผานดาวเทยม (Telecomth Group,

2557)

มหาวท


30

2. อปกรณของระบบรบสญญาณผานดาวเทยม

Telecomth Group (2557) ไดกลาวถงเรอง อปกรณของระบบรบสญญาณผาน

ดาวเทยม ไวดงน

2.1 จานรบสญญาณดาวเทยม (Satellite Anterna)

2.1.1 ชนดของจานรบสญญาณดาวเทยม เราแบงจานรบสญญาณดาวเทยมตาม

ลกษณะการใชงานได 3 ชนด คอ

2.1.1.1 จานแบบคงท (Fixed) สามารถรบสญญาณจากดาวเทยมไดเพยง

ดวงเดยว

2.1.1.2 จานแบบคงทรบสญญาณดาวเทยมไดหลายดวง เชน แบบ DUO

และ TRIO ปจจบนสามารถรบสญญาณดาวเทยมไดถง 4 ดวง

2.1.1.3 จานแบบหมนหาดาวเทยมได (Move) โดยใชมอเตอรขบจาน

(Actuator) หมนจาน เพอหาตาแหนงดาวเทยม

จานรบสญญาณดาวเทยม จะทาหนาทสะทอนสญญาณคลนคงระบบรบสญญาณ

ผานดาวเทยม ความถโทรทศนทสงผานจากดาวเทยม โดยสญญาณทมกาลงออนๆ เมอตกลงมา

กระทบทพนผวของจานแลวสะทอนไปรวมยงจดโฟคล (Focal Point) จะมผลทาใหสญญาณแรงขน

ได สญญาณดงกลาวนจะถกสงไปยงอปกรณตวรวมสญญาณ (Feed Horn) เพอขยายใหแรงขน

ตอไป

2.1.2 โครงสรางของจานรบสญญาณดาวเทยม มลกษณะเปนรปทรงคลาย

กระทะ สวนโคงจะมลกษณะเปนพาราโบลก วสดทใชผลตจะเปนเหลก อะลมเนยม หรอไฟเบอร

กลาส มหลายแบบ ดงน

2.1.2.1 จานรบสญญาณดาวเทยมแบบจานทบ (Solid Antenna Dish) จาน

รบสญญาณดาวเทยมแบบทบ โครงสรางจะผลตจากแผนเหลก หรออะลมเนยม พนผวของจานมก

เคลอบดวยสทมคณสมบตไมสะทอนแสง เพราะหากสะทอนแสงแลวจะทาใหเกดการรวมแสง และ

เกดความรอน อาจทาใหอปกรณตวรวมสญญาณ (LNB) เสยหายได นอกจากนสทใชจะตองทน

สภาพภมอากาศ และปองกนสนมไดด

มหาวท


31

ขอด ขอจากด

1. สะทอนสญญาณไดดกวาจานแบบโปรง

หรอไฟเบอรกลาส (เมอขนาดจานเทากน)

2. ราคาถก

1. น าหนกมาก ขนยายไมสะดวก

2. ไมสามารถตดในตาแหนงสงๆ ไดเนองจาก

ตานลม

3. น าขงทาใหเกดสนมไดงาย บารงรกษายาก

4. บดบงทศนยภาพดานหลงจาน

2.1.2.2 จานรบสญญาณดาวเทยมแบบจานรบสญญาณแบบไฟเบอรกลาส

จานรบสญญาณแบบไฟเบอรกลาส มลกษณะโครงสรางเหมอนกบจานแบบทบ เปนทนยมใชกน

แพรหลาย ภายในโครงสรางจะฝงลวดตาขายไว เพอเปนตวสะทอนสญญาณจากดาวเทยม ลกษณะ

ของการผลตจะใชวธพนไฟเบอรกลาสลงบนแผนแมพมพ แลววางลวดตาขายททอหรอถกลงไป

จากนนจงฉดไฟเบอรกลาส ทบลงไปอกชนหนง


1. โครงสรางแขงแรง เกดการเสยหาย หรอผด

รปไดยากกวาจานแบบโปรง

2. น าหนกเบาขนยายสะดวก

3. ไมเกดสนม เพราะผลตจากไฟเบอรกลาส

1. ขนตอนการผลตยงยากซบซอน

2.1.2.3 จานรบสญญาณดาวเทยมแบบโปรง หรอแบบตาขาย (Mesh

Antenna Dish) จานรบสญญาณแบบโปรง หรอแบบตาขาย โครงสรางจะผลตจากอะลมเนยมเคลอบ

สกนสนม แผนอะลมเนยมจะเปนรตะแกรงทาใหลมสามารถผานได ขนาดของรตะแกรงจะตองม

ขนาดเลกกวา 1/12 ของความยาวคลน (𝜆) เชน จานรบสญญาณดาวเทยมยานความถ KU-Band

รตะแกรงจะตองมขนาดไมเกน 2 มลลเมตร และยานความถ C-Band รตะแกรงจะตองมขนาด

ไมเกน 6 มลลเมตร จงจะสามารถสะทอนสญญาณได จานชนดนเปนทนยมมากในปจจบน

เพราะไมทาใหเสยทศนยภาพมากนก

มหาวท


32


1. น าหนกเบา ขนยายสะดวก

2. ระบายไดด ปองกนจานลมหรอเปลยน

ทศทาง จงเหมาะสาหรบตดตงบนทสง

3. สวยงาม ไมบดบงทศนยภาพดานหลงจาน

1. สะทอนสญญาณไดนอยกวาจานทบ

2. น าไมขง ทาใหเกดสนมไดยากกวา

3. โครงสรางแบบตาขายคอนขางออนตว จง

เกดการเสยหาย หรอผดรปไดงาย

4. การตดตงบนทสง ตองคานงถงการปองกน

ฟาผาดวย

การผลตจานรบสญญาณดาวเทยม อาจสรางเปนชนเดยว

โดยวธการปมขนรปคาน หรอผดรปคาน หรอสรางเปนชนสวนหลายๆ ชน แลวนามาประกอบเขา

ดวยกน เพอความสะดวกในการขนสง และการซอมบารง จานแบบชนเดยวจะมประสทธภาพการ

สะทอนของสญญาณดกวาจานแบบหลายชนประกอบกน แตจะไมสะดวกตอการขนสงหรอ

ซอมบารง

2.1.2.4 จานรบสญญาณดาวเทยมแบบพาราโบลก จานรบสญญาณ

ดาวเทยมแบบพาราโบลก โครงสรางของจานจะมลกษณะของสวนโคงทใหสญญาณทงหมด

ตกกระทบ แลวสะทอนไปยงจดโฟคล เหนอจานรบสญญาณ หากสวนโคงของจานมความถกตอง

ความแรงของสญญาณจะถกสงไปยงตวรวมสญญาณ (Feed Horn) กจะมมากขน

ลกษณะการนาไปใชรบสญญาณจานดาวเทยม คอ หนจานไปยง

ทศทางของตาแหนงดาวเทยมทตองการ การปรบทศทางของจานสายอากาศอาจจะกระทาโดยใช

มอปราบ หรอใชวงจรทางอเลกทรอนกสปรบกได สวนอปกรณรวมสญญาณ (Feed Horn) และ

อปกรณขยายสญญาณรบกวนตา (LNB) จะตดตงอยเหนอจานพาราโบลก โดยอยทจดศนยกลาง

และจดโฟคลของจาน ซงตาแหนงนจะทาใหสามารถรบสญญาณไดดทสด

ภาพท 2.25 การรบสญญาณดาวเทยมดวยจานแบบ Parabolic (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


33

2.1.2.5 จานรบสญญาณดาวเทยมแบบเฟยรรคอล โครงสรางของจานรบ

สญญาณดาวเทยมแบบสเฟยรรคอล มกจะมลกษณะเปนรปสเหลยมเสมอ แตจะมผวเปนสวนโคง

เชนเดยวกบพาราโบลก ซงถาขยายผวจานออกไปเรอยๆ เทาๆ กนออกไปทกดานของสเหลยม จะ

ไดเปนรปปรมาตรของทรงกลมพอด ขอแตกตางจากจานพาราโบลก คอ สามารถจะมจดโฟกลได

หลายจดบนจานเดยวกน ทาใหรบสญญาณจากดาวเทยมไดพรอมกนครงละหลายๆ ดวง

ภาพท 2.26 การรบสญญาณดาวเทยมดวยจานแบบ Spherical (Telecomth Group, 2557)

ตารางท 2.1 การเปรยบเทยบคณลกษณะของจานรบสญญาณ 3 แบบ ทใชหลกการสะทอนของ

คลนโดย D คอ เสนผานศนยกลางของจาน และ λ คอ ความยาวคลน

ขนาดเสนผานศนยกลางทเหมาะสม 𝐷 > 20 𝜆 𝐷 > 75 𝜆 𝐷 > 10 𝜆

ประสทธภาพตอพนทผวของจาน ด ดมาก ด

การลดทอนสญญาณดานขาง ด ด ดมาก

ลกษณะโครงสราง งายมาก ซบซอน งาย

จานรบสญญาณแบบ Prime Focus จะนาเอาตวรวมสญญาณ

(Feed Horn) และอปกรณขยายสญญาณรบกวนตา (LNB) ตดตงไวบรเวณสวนบนของจานพาราโบ

ลกนน โดยใชขายดกบสวนบนของผวจาน ขาทงหมดจะยดตดเขากบวงแหวนขนาดใหญทมเสน

มหาวท


34

ผานศนยกลางวงในเทากบขนาดเสนผานศนยกลางของตวรวมสญญาณ วงแหวนนเรยกวา Support

Bracket โดยตดอยเหนอจดศนยกลางของจาน ณ ตาแหนงทความแรงของสญญาณสงสด ซงจดน

สาคญมากหากผดพลาดเพยงนวเดยว หรอมากกวา กจะทาใหสญญาณตาลงจากปกตได ชนดของ

เขาทใชยดตดกบ Support Bracket ทใชกนม 2 ชนด คอแบบมหลายขา (Multi-Leg) และแบบขา

เดยวใชตดทกลางจาน (Buttonhook)

ภาพท 2.27 จานรบสญญาณแบบ Prime Focus (Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.28 จานรบสงสญญาณดาวเทยมแบบเคสซเกน (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


35

2.1.2.6 จานสายอากาศแบบเคสซเกรน (Cassegrain) นยมใชในเชง

พาณชย เพอการรบสงสญญาณขาขนและขาลง (Uplink & Downlink) จานสายอากาศแบบนจะม

รเฟลกเตอรยอย (Sub-Reflector) อกตวหนงตดตงอยทจดโฟคล มหนาทรวมสญญาณทรบไดจากตว

จานกอนทจะสงไปใหกบตวรวมสญญาณ (Feed Horn) ทตดอยตรงกลางของพนผวจาน การใชฟด

แบบเคสซเกรน (Cassegrain) น จะใหอตราขยายเพมขน การออกแบบตองมหมวกปดสาหรบตว

รวมสญญาณ (Feed Horn) เพอปองกนความชน หรอฝ นละอองตางๆ เขาไปในอปกรณขยาย

สญญาณรบกวนตา (LNB) การตดตงรเฟลกเตอรยอยจะตองปรบแตงใหตรงทสด เพอกาจด

สญญาณแทรกสอดจากดาวเทยมดวงทอยถดไป จากสายอากาศแบบนจะมอตราขยายและอตราสวน

ของอตราขยายตออณหภม (G/T) สงทสด และมประสทธภาพประมาณ 80% เมอเทยบกบแบบเซน

เตอรโฟกส ซงมประสทธภาพประมาณ 60%

2.1.2.7 จานรบสญญาณแบบออฟเซตโฟกส (Offset Focus Fed) ไดมา

จากการนาเอาสวนหนงของจานรบสญญาณแบบเซนเตอรโฟกส (Center Focus) ขนาดใหญ ซงม

พนผวเปนแบบพาราโบลกมาใชงาน อปกรณตวรวมสญญาณ (Feed Horn) จะตดตงอยตาแหนงเดม

ณ ทเคยตดตงบรเวณตาแหนงจดโฟคสของจานรบสญญาณแบบเซนเตอรโฟกสขนาดใหญตนแบบ

เหมอนเดม ทาใหเหมอนกบวาตวรวมสญญาณ (Feed Horn) ยนออกมาจากสวนลางของจานรบ

สญญาณ หากจานรบสญญาณแบบนมขนาดใหญกวา 1.5 เมตร จะทาใหมระยะของจดโฟกสยาว

เพมขน นนกคอ แขนทใชยดตวรวมสญญาณ (Feed Horn) จะยาวมากขน ทาใหไมไดสดสวน และ

ตดตงคอนขางยาก

ตวรบสญญาณทใชกบจานรบสญญาณแบบน จะมปากหรอชองท

แตกตางไปจากตวรวมสญญาณทใชกบจานรบสญญาณแบบเซนเตอรโฟกส โดยชองของตวรวม

สญญาณคอนขางจะบานออก เพอลดบมวดทของลาคลนใหเลกลง ซงจาเปนอยางมากเนองจากม

ขนาดเลกลง (เมอเปรยบเทยบกบพนทท งหมดของจานพาราโบลก) หากนาตวรวมสญญาณแบบ

ธรรมดามาใช จะทาใหมการขยายสญญาณรบกวนจากภาคพนดนเขาไปดวย

2.1.2.8 สายอากาศยาก (Yaki) ทใชรบสญญาณโทรทศนจานดาวเทยมใน

ความถยาน C-Band จะมอลเมนตทขนาดเลกมากๆ เพราะใชงานในยานความถสงมาก และมบมท

ยดตวอลเมนตยาวกวาสายอากาศแบบยากทใชรบสญญาณโทรทศนในยานความถ VHF และ UHF

การเพมอตราขยายของสายอากาศแบบยากน กระทาไดโดยการเพมจานวนของตวสายอากาศเขาไป

เปนลกษณะอารเรย เชนเดยวกบการเพมตวสายอากาศยากทใชในกจการสอสารในความถยาน VHF

ทวไป

มหาวท


36

2.1.3 อตราการขยายของจานรบสญญาณ (Gain)

อตราการขยายของสายอากาศ หรอเกน (Gain) คอ ความสามารถของ

สายอากาศทรบ หรอสงพลงงานออกไปในทศทางหนง ปจจยทมผลกระทบตออตราการขยายของ

จานรบสญญาณ ซงถอวาเปนสายอากาศ ไดแก

2.1.3.1 พนทหนาตดของจานรบสญญาณ หรอพนทชองเปด

2.1.3.2 ชองเปดของแอลเอนบ (LNB) หรอขนาดของรเฟลกเตอรยอย

(Sub-Reflector)

2.1.3.3 ลกษณะของจานรบสญญาณ

2.1.3.4 ตาแหนงโฟคสของรเฟลกเตอรยอย

2.1.3.5 ความโคงของผวจานรบสญญาณ (ตองมลกษณะพาราโบลก)

จากปจจยขางตนอาจเปนสาเหตทาใหอตราการขยายลดลงได โดยจานรบ

สญญาณแบบพาราโบลกจะมคาสมประสทธของประสทธภาพ (𝜂) ประมาณ 60–75%

การออกแบบจานรบสญญาณสามารถคานวณอตราการขยายกาลงของจานรบสญญาณแบบ

พาราโบลก โดยใชสตร

𝐺 = log 10 �𝜋2𝜂 �𝐷𝜆�2� 𝑑𝐵

เมอ λ คอ ความยาวคลนทใชงาน �ν𝑓�

η คอ คาสมประสทธของประสทธภาพของจานรบสญญาณ

𝐷 คอ เสนผานศนยกลางของจานรบสญญาณ (มหนวยเปนเมตร)

ตวอยาง : จานรบสญญาณดาวเทยมขนาด 2.5 เมตร มประสทธภาพ

(𝜂)60% ใชรบสญญาณความถยาน C-Band 4 GHz จงคานวณหาคาอตราการขยายกาลงของจาน

รบสญญาณ

𝜆 = 𝜈𝑓

= 3 × 108

4 × 109 = 0.075 m

𝐺 = log 10 �𝜋2 × 0.60 × �2.5

0.075�2

� 𝑑𝐵

= 10 log 6585.0340

= 38.185 𝑑𝐵

ดงนน อตราขยายกาลงของจานรบสญญาณ มคาเทากบ 38.185 𝑑𝐵

มหาวท


37

ตารางท 2.2 การเปรยบเทยบอตราขยายกาลงของจานรบสญญาณในยานความถ C-Band และ

KU-Band

ขนาดของจานรบสญญาณ ประสทธภาพใน

ยานความถ C

ประสทธภาพใน

ยานความถ KU

ฟต เมตร 55 (dB) 70 (dB) 55 (dB) 70 (dB)

1

2

3

4

5

7

8

10

13

20

33

0.30

0.61

0.91

1.22

1.52

2.13

2.43

3.05

3.96

6.09

10.05

19.4

25.4

29.0

31.5

33.4

35.0

37.5

39.4

41.7

45.4

49.8

20.5

26.5

30.0

32.5

34.4

36.0

38.5

40.5

42.7

46.5

50.8

29.0

35.1

38.6

40.7

43.0

44.6

47.1

49.0

51.2

55.1

59.4

30.1

36.1

39.6

42.1

44.1

45.6

48.1

50.1

52.4

56.1

60.4

สวนโคงของจานรบสญญาณจะทาหนาทคลายเลนส คอ รวมสญญาณให

แคบและพงตรงไปยงดานหนาของจาน ซงตรงกบจดศนยกลางของจานสายอากาศ จะทาให

สญญาณทรบไดมความแรงมากทสดขณะเดยวกนกจากดสญญาณอนๆ ท อาจจะเปนสญญาณ

รบกวน (Noise) จากทศทางอนออกไปดวย ปรมาณของสญญาณทถกสงจากจานออกไปนน จะเปน

จดทแอลเอนบรบไดดทสด

อตราขยายของจานรบสญญาณของโรงงานผผลตบางรายอาจจะมคาสง

กวาคาในตารางเลกนอย โดยการปรบปรงประสทธภาพของจานใหสงขน และมการตรวจสอบสวน

โคงของจานใหมความแนนอนยงขน หรอปรบปรงเทคนคการปอนสญญาณ นอกจากนสงเกตไดวา

อตราขยายของจานรบสญญาณจะเปลยนแปลงไปตามยานความถทใชงานดวย

มหาวท


38

ภาพท 2.29 การหาระยะของจดโฟคลของจานแบบพาราโบลก

ทมา : Telecomth Group, 2557.

ระยะจดโฟคล

𝐹 = 𝑟2

4ℎ=

𝐷2

16ℎ

เมอ 𝐹 คอ ระยะของจดโฟกส (สาหรบตดตงตวรวมสญญาณ)

𝐷 คอ เสนผานศนยกลางของจานรบสญญาณ (มหนวยเปนฟตหรอเมตร)

𝑟 คอ รศมของจานรบสญญาณ (มหนวยเปนฟตหรอเมตร)

ℎ คอ ความลกของจาน จากทองจานถงขอบจานในแนวดง (มหนวยเปนฟตหรอ

เมตร)

ตวอยาง : จานรบสญญาณขนาด 6 ฟต มความลกของจาน 1.42 ฟต จะม

ระยะของจดโฟคลเทาใด

𝐹 = 𝐷2

16ℎ

= 62

16 ×1.42

= 1.5845 ฟต

ดงนน จานรบสญญาณจะมระยะของจดโฟคล เทากบ 1.5845 ฟต หรอ

48.296 เซนตเมตร

มหาวท


39

การออกแบบจานรบสญญาณแบบพาราโบลก วศวกรผออกแบบจะเปน

ผพจราณาวาจะออกแบบใหจานมความตน หรอความลกมากนอยเพยงใด จานพาราโบลกทตน จะม

ระยะของจดโฟคลยาวมาก ทาใหตองตดตงอปกรณตวรวมสญญาณ (Feed Horn) หางจาดจด

ศนยกลางของจานมาก แตจะใหอตราการขยายของจานสงกวาจานแบบลก เนองจากตวรวม

สญญาณสามารถรบคลนทสะทอนจากพนทของจานไดทงหมด แตขอเสยของการออกแบบใหจาน

ตน คอ จานจะสามารถรบสญญาณรบกวนทเกดบนพนโลก ซงอยในยานความถทใชงานเขามาดวย

สญญาณทรบไดจากดาวเทยมจะถกรวมเขากบสญญาณรบกวน ทาใหความแรงของสญญาณท

ตองการมคาลดลง วธปองกนหรอบดบงสญญาณรบกวน สามารถทาไดโดยนาจานรบสญญาณไป

ตดตงในบรเวณทมมมเงย (Elevation Angle) ตาๆ เมอพจารณาจานรบสญญาณจากดาวเทยมทม

ความลกมาก จะพบวาตวรวมสญญาณ (Feed Horn) และแอลเอนบ (LNB) ถกตดตงไวเกอบจะอย

ในระดบเดยวกบขอบของจาน ทาใหสามารถปองกนสญญาณรบกวนทเกดบนพนผวโลกหรอ

สญญาณแทรกสอดจากสถานอนไดดกวาจานแบบตน แตขอเสย คอ ตวรวมสญญาณไมสามารถรบ

สญญาณทสะทอนจากผวของจานไดทงหมด เนองจากอยใกลกบผวจานมากเกนไปผลทตามมา คอ

อตราการขยายของจานทมคาต ากวาจานแบบตน

ภาพท 2.30 ความแตกตางระหวางจานรบสญญาณทมทองจานตนและลก (Telecomth Group,

2557)

มหาวท


40

อตราสวนของระยะโฟคลตอเสนผานศนยกลาง (F/D RATIO)

ภาพท 2.31 ระยะของจดรวมสญญาณหรอจดโฟคลของจานรบสญญาณทมคาอตราสวน F/D

ตางกน (Telecomth Group, 2557)

ความลกหรอความตนของจานรบสญญาณจากดาวเทยม สามารถพจารณา

ไดจากคาอตราสวนของระยะจดโฟคลตอเสนผานศนยกลาง (F/D Ratio) โดยคา F/D ของจานทม

ความลกจะมคาตงแต 0.25 – 0.35 และคา F/D ของจานทมความตนจะมคาตงแต 0.4 – 0.5 ผผลต

จานรบสญญาณสวนใหญมกจะผลตจานทมคา F/D ในชวงกลางๆ คอ ต งแต 0.36 – 0.375

เมอตองการทราบระยะของจดรวมสญญาณหรอจดโฟคลของจานนนๆ สามารถคานวณไดจากการ

นาคาอตราสวน F/D คณดวยคาเสนผานศนยกลางของจาน ทาใหการตดตงรวมสญญาณและแอล

เอนบ (LNB) อยในตาแหนงทถกตอง และสามารถรบสญญาณไดแรงทสด เชน จานรบสญญาณ

มเสนผานศนยกลาง 6 ฟต มคาอตราสวน F/D เทากบ 0.35 จะมระยะของจดโฟคลเทากบ

6 x 0.35 = 2.1 ฟต หรอ 64.008 เซนตเมตร

2.2 ตวยดจาน (Mount)

ตวยดจานหรอเมาททใชตดตงจานรบสญญาณแบบพาราโบลก มกจะทาจาก

เหลก โดยมแบรงเปนตวยดเขากบจาน ทาหนาทรองรบน าหนกของจานทงหมดทตกลงบนแบรง

หากมการคลาดเคลอนของแบรงเลกนอย อาจทาใหสญญาณภาพทรบไดมคณภาพดอยลง หรออาจ

รบไมไดเลย เมาทจะทาหนาทยดจานใหอยบนหวเสา และสามารถปรบทศทางไดตามตองการ โดย

การใชนอตเปนตวลอคตาแหนงใหคงท เนองจากบนทองฟามดาวเทยมหลายดวง และแตละดวงม

ทศทางตางๆ กน ดงนนเมาทสวนใหญจงออกแบบมาใหสามารถปรบมมของจานได เพอหนทศทาง

มหาวท


41

ของจานไปยงดาวเทยมไดตามตองการ เมาทท ใชกนอยทวไปม 3 แบบ คอ แบบยดคงท (Fixed

Mount) แบบปรบมมเงยกวาดได (EL/AZ Mount) และแบบโพลาร (Polar Mount)

ภาพท 2.32 โครงสรางของตวยดจาน (Mount) (Telecomth Group, 2557)

2.2.1 แบบยดคงท (Fixed Mount) เมาทแบบยดคงทจะมราคาถก สามารถปรบ

มมเงยไดเพยงอยางเดยว มลกษณะฐานยดปนวงกลม หรอ เปนเสาเดยวตงตรงขนมารบตวจานรบ

สญญาณ เมาทแบบนจะใชยดจานรบสญญาณยานความถ C-Band และรบสญญาณระบบ DTH

(Direct-to-Home) ซงใชความถยาน KU- Band การประกอบและตดตงจะทาไดงาย

2.2.2 แบบปรบมมเงยมมกวาดได (EL/AZ Mount) เมาทแบบปรบมมเงยมม

กวาดได สามารถปรบมมเงย (Elevation Angle) และมมกวาด (Azimuth Angle) ของจานรบ

สญญาณได แยกเปนอสระจากกบ เพอรบสญญาณจากดาวเทยมเฉพาะงานหรอสาหรบรบดาวเทยม

ดวงเดยว และการปรบจานไปยงดาวเทยมไมเหมาะทใชมอปรบ เพราะตองสนเปลองเวลาในการ

ปรบแตงทงมมกวาดและมมเงย ทาใหปรบแตงไดยากกวาเมาทแบบโพลาร

ภาพท 2.33 การปรบแตงเมาท แบบปรบมมเงยและมมกวาดได (EL/AZ Mount) (Telecomth

Group, 2557)

มหาวท


42

2.2.3 แบบโพลาร (Polar Mount) เมาทแบบโพลารจะใชงานกบกลองโทรทศน

ขนาดใหญเพอตดตาม (Track) ดวงดาวซงหมนเหมอนกบโลกได เมอตดตงโพลารเมาทเขากบ

จานรบสญญาณ จะสามารถทาใหการเคลอนทไปมาของจานเปนมมทคลายกบสวนโคงของวงโคจร

แบบคลาค (Clarke Orbit) จากทศตะวนออกไปยงทศตะวนตกทางแนวนอนตามแนวเสนศนยสตร

ของโลก

2.3 เสาจานรบสญญาณดาวเทยม

ลกษณะของเสาจะเปนทรงกระบอก ทาดวยเหลกกลวง มหนาทรบน าหนกของ

จานทงหมด ขนาดของเสามเสนผานศนยกลางประมาณ 3.5 นว ความยาวประมาณ 1.5 – 2 เมตร

สวนหวเสายดตดกบเมาททคอจาน สวนฐานจะยดตดกบปนซเมนต มทงแบบฐานสเหลยมยดดวย

ปลกฝงคอนกรด 4 ตว แบบฐานสามแฉก หรอแบบฐานวงกลมตดกบจานทบ บางกรณทไมสามารถ

ตดตงเสาจานไวบนพนราบทเปนดนปนซเมนต หลงคา หรอดาดฟาได จะใชแคลมปเหลกยดตดกบ

ขางอาคาร และกรณตดตงบนพนดนสรางฐานปนตอกเสาเขมขนาดประมาณ 0.6 ลกบาศกเมตร

ภาพท 2.34 การยดฐานจานรบสญญาณดาวเทยม (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


43

2.4 มอเตอรขบจาน (Actuator)

มอเตอรสาหรบขบจาน จะทาหนาทบงคบและควบคมใหจานรบสญญาณกวาด

ไปยงตาแหนงของดาวเทยมทโคจรอย โดยจะเคลอนทในแนวทศตะวนออก และทศตะวนตก

มอเตอรขบจาน สามารถแบงตามโครงสรางได 2 แบบ คอ

2.4.1 แบบ Horizontal-to-Horizontal Drive ชดมอเตอรสาหรบขบจานจะตดตง

ทเมาทของจานรบสญญาณโดยตรง ทาใหสามารถเคลอนตาแหนงของจาน ใหกวาดในแนววงโคจร

ของดาวเทยมไดตลอดแนวทสามารถมองเหน ณ ตาแหนงทจานรบสญญาณตดตงอย

2.4.2 แบบ Single-Stroke Actuator Drive ชดมอเตอรจะหมนและไปขบใหแขน

ทตดตงอยในกระบอกคลายโชคอพเลอนเขาหรอออก เพอบงคบใหจานเคลอนทไปยงตาแหนงท

ตองการ การควบคมบงคบแบบน จะขบเคลอนจานรบสญญาณใหเคลอนทไปไดนอยกวาแบบแรก

แตเปนทนยมใชกนทวไป

ภาพท 2.35 โครงสรางของมอเตอรขบจาน (Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.36 การตอขวสายท Actuator (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


44

ชดมอเตอรขบจานแบบ Sing-Stroke Actuator มโครงสรางท

ประกอบดวย

2.4.2.1 มอเตอรไฟฟากระแสตรง ทาหนาทหมนเพอไปขบใหแขนของ

แอคทเอเตอร โดยจานรบสญญาณจะเคลอนทในแนวทางทศตะวนออก และทศตะวนตก

2.4.2.2 แขนหรอกานชก ทาหนาทยดกบตวจาน เพอใหจานเคลอนทตาม

การทางานของมอเตอร โดยจานรบสญญาณจะเคลอนทในแนวทศตะวนออก และทศตะวนตก

2.4.2.3 ชดตรวจจบการขบเคลอนของจาน (Sensor) ทาหนาท รบ

แรงดนไฟฟาควบคม ซงเปนสญญาณพลสจากเครองควบคมตาแหนง (Positioner) เพอควบคม

ตาแหนงของการขบเคลอน จานรบสญญาณใหอยในตาแหนงทถกตอง

2.4.2.4 ขวตอสายสญญาณควบคม สาหรบตอสายสญญาณควบคม 2 ชด

คอ

ก) สายสาหรบจายแรงดนไฟตรงใหแกมอเตอร จานวน 2 เสน

เปนสายเบอร 14 หรอ 16

ข) สายสาหรบตอชดเซนเซอรเขากบเครองควบคมตาแหนง

จานวน 2-3 เสน เปนสายเบอร 22 และมชลดหอหมเพอปองกนสญญาณรบกวน

2.5 ตวรวมสญญาณ (Feed Horn)

อปกรณตวรวมสญญาณ หรอฟดฮอรน (Feed Horn) ทาหนาทรวมสญญาณท

สะทอนมาจากผวจานรบสญญาณดาวเทยม ปอนเขาทางปากฮอรนและสงผานทอนาคลน (Wave

Guide) เขาไปยงโพรบสายอากาศทางเขาของอปกรณขยายสญญาณรบกวนตาหรอ แอลเอนบ

(LNB) ฟดฮอรนจะตดตงอยบนเมาทของแอลเอนบ (LNB) เหนอจานรบสญญาณ โดยตาแหนงการ

วางจะสมพนธกบอตราสวน F/D ของจานรบสญญาณ และยงสามารถปรบแตงตาแหนงใหสงขน

หรอตาลงได เพอใหรบสญญาณไดชดเจนมากทสด

ภาพท 2.37 ฟดฮอรนความถยาน C-Band พรอมกบ LNB (Telecomth Gruop, 2557)

มหาวท


45

2.5.1 ชนดของตวรวมสญญาณหรอฟดฮอรน

2.5.1.1 แบบเชงเสน (Linear) รบสญญาณในลกษณะแนวแกนตงหรอ

แกนนอน ในประเทศไทยจะใชฟดฮอรนแบบน รบสญญาณในแนวแกนตง (Vertical)

2.5.1.2 แบบวงกลม (Circular)

2.5.1.3 แบบปคอพ (Pick up)

2.5.1.4 แบบสองยานความถ (Dual Feed)

2.5.1.5 แบบสองยานความถ (Hybrid Feed) สามารถรบสญญาณไดทง

C-Band และ KU-Band พรอมกน

ภาพท 2.38 ฟดฮอรนแบบปคอพ (Pick up) มขวคลนสาหรบใชงานไดทงแบบวงกลมและเชงเสน

(Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.39 ฟดฮอรนแบบสองยานความถ (Hybrid Feeds) (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


46

ฟดฮอรนแบบเชงเสน (Linear) ทนยมใชกนทวไปเปนแบบ Scalar Feed

ซงทปากกระบอกจะมวงแหวนซอนกนหลายๆ ชน เพอปองกนสญญาณจากขอบภายนอกของ

จดโฟคลสะทอนลงไปยงพนผวของจานอกครง สวนทายของฟดฮอรนจะนาไปตอกบปากกระบอก

ทอนาคลน (Wave Guide) สามารถปรบเคลอนทขนลงได เพอเปนการปรบตาแหนงของจดโฟคล ท

ปลายทอนาคลนจะเปนรปสเหลยมผนผาเพอยดตดกบแอลเอนบ (LNB) ฟดฮอรนบางชนดจะมขว

โพราไรซ (Polarization) ในตวมทงแบบแนวตง (Vertical) และแนวนอน (Horizontal) รวมอยในตว

เดยวกน จะทาใหสามารถรบสญญาณไดเพมข น และแบบปรบขวคลนได จะใชมอเตอรขบใน

เครองรบแบบกวาดหาดาวเทยมได (Move) ฟดฮอรนชนดนจะตองตอสายไฟจากเครองรบทข วตอ

5V 500mA ไปยงมอเตอรทตดอยบรเวณทายฟดฮอรน

อปกรณประกอบทใชรวมกบฟดฮอรน (Feed Horn) แบบ Prime Focal

จะม 2 ชนด คอ

1. แบบมแขนยดฟดฮอรนหลายอน (Multi Arm) โดยทวไปจะม

3 – 4 แขน แตละแขนจะตอรวมกนทจดโฟคล แขนชนดนจะมความแขงแรงสง

2. แบบแขนอนเดยว (Button Hook) แขนจะมลกษณะเปนทอ

เหลกยาวทยนออกมาจากกลางจานรบสญญาณ บรเวณปลายแขนจะงอตดวงแหวน (Support

Racket) สาหรบยดฟดฮอรนใหตรงตาแหนงโฟคลแขนชนดนหากใชกบจานขนาดใหญ

จะไมแขงแรงเพยงพอ อาจตองใชสาย Guy wire ชวยยดปองกนลมพดฟดฮอรนใหเคลอนไป

จากตาแหนงเดม

ภาพท 2.40 การตดตงฟดฮอรนแบบปฐมภมในจานแบบเซนเตอรโฟกส (Telecomth Group,

2557)

มหาวท


47

ภาพท 2.41 การตดตงฟดฮอรนแบบทตยภมในจานเคสซเกรน (Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.42 การตดตงฟดฮอรนในจานรบสญญาณแบบออฟเซท (Telecomth Group, 2557)

2.6 อปกรณขยายสญญาณรบกวนตา (LNB)

อปกรณขยายสญญาณรบกวนตา แอลเอนบ (LNB : Low Noise Block Down

Con verter) เปนภาคขยายสญญาณความถวทย (RF Amplifier) ทมแอลเอนเอ (LNA : Low Noise

Amplifier) อยภายในจะทาหนาทรบและขยายสญญาณทสงมาจากจานรบสญญาณและฟดฮอรน

และควบคมระดบสญญาณรบกวน ( Noise) ใหมคานอยทสด โดยการขยายสญญาณจากดาวเทยมจะ

ขยายเฉพาะความถทตองการ เชน ความถยาน C-Band หรอ KU-Band ซงภาคนจะมอตราการขยาย

สงมาก จากนนจะสงผานภาคแปลงความถใหต าลง (Down converter หรอ D/C) ทอยในตวเดยวกน

เปลยนแปลงความถทรบเขามาในยาน C-Band (3.7 – 4.2 GHz) ใหลดตาลงเหลอความถ 950 –

1,450 MHz หรอ 2,050 MHz สญญาณนจะถกสงตอผานสายนาสญญาณไปยงเครองรบสญญาณ

ดาวเทยมตอไป

มหาวท


48

ภาพท 2.43 แอลเอนบ (LNB) ทใชงานยานความถ C-Band (Telecomth Group, 2557)

ในปจจบนไดนาเทคโนโลยสารกงตวนาประเภทแกลเลยมอาเซตไนต (Gallium

Arsenide: GaAs) มาใชงานในอปกรณขยายสญญาณรบกวนตาหรอแอลเอนบ (LNB) จงมผลทาให

สามารถลดสญญาณรบกวนทเรยกวา Noise Temperature ภายในแอลเอนบลงไดอยางมาก ทาให

ราคาจาหนายของแอลเอนบต าลงดวย Noise Temperature ของแอลเอนบ จะบอกมาในหนวยของ

องศาเคลวน (K) ซงหากมคาต าสญญาณรบกวนทเกดขนในแอลเอนบจะนอยลงดวย โดยสวนใหญ

จะอยในยาน 50 – 60 K และปจจบนไดมการผลตคาทต ากวานออกมาจาหนายมากแลว คอ

อยในชวงประมาณ 30 K

ภาพท 2.44 บลอกไดอะแกรมการทางานของ LNA (Low Noise Amplifier) (Telecomth Group,

2557)

มหาวท


49

ตารางท 2.3 ชนดของอปกรณในการรบสญญาณ

ทาหนาท LNA LNB LNC

AMPLIFICATION

DOWNCONVERSION

CHANNEL SELECTION

ใช

-

-

ใช

ใช

-

ใช

ใช

ใช

ภาพท 2.45 บลอกไดอะแกรมการทางานของภาค Down Converter (Telecomth Group, 2557)

2.7 ขวคลนสญญาณ (Polarization)

2.7.1 ประเภทของขวสญญาณ

ขวคลนสญญาณ (Polarization) คอ เทคนคในการสงสญญาณทสามารถเพม

จานวนชองสญญาณใหมากขนจากชองสญญาณทมอย โดยการกาหนดใหความถในแตละชองของ

ดาวเทยมคาบเกยวกน และกาหนดใหมขวสญญาณทตางกน เพอปองกนการรบกวนกนเอง

มหาวท


50

ดวยวธการดงกลาวทาใหเราสามารถจดสรรจานวนชองสญญาณไดมากขน ซงแบงออกไดเปน

2 ประเภท ดงน

2.7.1.1 ขวสญญาณแบบเชงเสน (Linear Polarization) สามารถแบงได

เปนแบบแกนตง (Vertical Polarization) และแบบแนวแกนนอน (Horizontal) โดยพจราณาจากแกน

ขวรบสญญาณของ Feedhom โดยทงสองขวนจะทามมกน 90 องศา ดาวเทยมทใชการรบ-สงแบบน

ไดแก ดาวเทยมไทยคม เปนตน

ภาพท 2.46 ลกษณะสญญาณทมขวคลนเปนแบบเชงเสน (Linear Polarization) ทงแนวตง

และแนวนอน (Telecomth Group, 2557)

2.7.1.2 ขวสญญาณแบบหมนสญญาณ (Circular Polarization) แบง

ออกเปน หมนตามเขมนาฬกา (Right hand) และหมนเขมนาฬกา (Left hand) ดาวเทยมทใชการรบ

การรบ-สงแบบน ไดแก ดาวเทยมอนเทลแซท เปนตน

ภาพท 2.47 ลกษณะสญญาณทมขวคลนเปนแบบวงกลม (Circular Polarization) (Telecomth

Group, 2557)

มหาวท


51

2.7.2 อปกรณปรบขวคลนสญญาณ

การเลอกขวคลนสญญาณ (Polarization) ใหถกตองนน สวนใหญสามารถ

ทาไดโดยบงคบโพรบภายในฟดฮอรนใหหมนไป จนกระทงสามารถรบสญญาณภาพไดชดเจน

ทสด ตวโพรบจะถกบงคบใหหมนไดดวยเซอรโวมอเตอรขนาดเลก ซงรบแรงดนไฟฟาจาก

เครองรบสญญาณดาวเทยม (Receiver) หรอจากเครองควบคมตาแหนงของสายอากาศ (Position)

โดยการตรวจสอบความแรงของสญญาณทรบได เครองรบสญญาณดาวเทยมบางเครองสามารถ

ควบคมขวคลนใหถกตองไดโดยอตโนมต ดวยการใชไมโครโปรเซสเซอร (Microprocessor)

ภายในตวควบคม โดยใชวธปรบตาแหนงโพรบดวยมอในครงแรกแลวบนทกขอมลเกบใน

หนวยความจาของเครองรบสญญาณดาวเทยม นอกจากนยงมการใชวธเปลยนการควบคมจากการ

ใชกลไกเปนวธการทางอเลกทรอนกส ซงทาใหรวดเรว และเงยบกวาแบบใชกลไก วงจรทาง

อเลกทรอนกสจะสลบขวคลนตามสญญาณความถทรบเขามาโดยอตโนมต

2.7.3 การเลอกใชงานแอลเอนบ (LNB)

การเลอกใชงานแอลเอนบ สามารถพจารณาไดองคประกอบทสาคญ

3 ประการ คอ

2.7.3.1 ยานความถ (Frequency band) แอลเอนบตองมยานความถท

ถกตองตรงกบความถของดาวเทยมทตองการรบสญญาณ เชน ยานความถ C-Band หรอ Ku-Band

2.7.3.2 อตราการขยาย (Gain) อตราการขยายสงสดทระบไวจะอยในชวง

ความถกลาง (Ceter Frequency) โดยทวไปจะมคา 65 dB แอลเอนบแตละรนจะมอตราการขยายหรอ

เกนแตกตางกน ดงนนการเลอกใชงานควรเลอกแอลเอนบทมคาเกนสง ซงราคากจะสงตามไปดวย

2.7.3.3 สญญาณรบกวนเนองจากอณหภม (Noise Temperature) และ

อตราสวนระหวางสญญาณทตองการตอสญญาณรบกวน (Noise Figure)

คาสญญาณรบกวนเนองจากอณหภม ( Noise Temperature) จะม

หนวยเปนองศาเคลวน (K) ใชเปนหนวยวดสญญาณรบกวนของแอลเอนบสาหรบยานความถ

C-Band ซงจะแสดงคาการสญเสยทางอณหภมตอสญญาณรบกวนทความถตางๆ การเลอกใชงาน

ควรเลอกแอลเอนบ สาหรบยานความถ C-Band ทมคา K ตา จะทาใหการรบสญญาณม

ประสทธภาพสงขน และใชจานรบสญญาณขนาดเลกลงได คาทนยมใชงานจะอยระหวาง 25-35 K

สวนคา Noise Figure จะมหนวยเปนเดซเบล ใชแสดงอตราการเกดสญญาณรบกวนของแอลเอนบ

สาหรบยานความถ KU-Band คาสญญาณรบกวนทงสองแบบนจะมความสมพนธกนดงนนการ

เลอกใชงานแอลเอนบสาหรบยานความถ KU-Band จงควรเลอกรนทมคา Noise Figure ตา เพอให

การรบสญญาณดาวเทยมมประสทธภาพสง และสามารถลดขนาดของจานรบสญญาณใหเลกลงได

มหาวท


52

ภาพท 2.48 สงรบกวนในการรบสญญาณดาวเทยม (Telecomth Group, 2557)

2.8 สายนาสญญาณโคเอกเชยล (Coaxial Cable)

สลยทธ สวางวรรณ (2542, หนา 71) ไดกลาววา สายโคเอกเชยล (Coaxial

Cable) หรอสายโคแอกซ (Coax) เปนสายสอสารขนาดกลางทมฉนวนหมหอทดกวาสายทพ จงสง

ขอมลไดดวยความเรวทสงกวาและสงไดไกลกวา โดยปกตมใชอย 2 ชนดคอชนดทมความตานทาน

50 โอหม (Ohms) เรยกวาเปนแบบชวงสญญาณแคบ (Baseband) ใชสาหรบสงขอมลแบบดจตอล

และชนดทมความตานทาน 75 โอหม ใชการสงขอมลแบบอะนาลอก ความแตกตางของสายทงสอง

ชนดนสบเนองมาจากการพฒนาในตอนเรมแรก ซงไมเกยวพนกบคณสมบตของแกนกลาง หมดวย

ฉนวน 1 ชน จากนนหมดวยลวดตวนาไฟฟาทถกเปนตาขายรางแหรปทรงกระบอกและหมขนนอก

สดดวยฉนวนพลาสตก

ภาพท 2.49 สายเคเบลโคแอกเชยล (Coaxial Cable) (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


53

โครงสรางของสายโคแอกซทาใหสายชนดนสามารถใชในการสงขอมลทมชวง

ความกวางของสญญาณของสญญาณสง และปองกนสญญาณรบกวนไดเปนอยางด แตความกวาง

ของชวงสญญาณกยงขนอยกบความยาวของสายดวย เชน สายโคแอกซยาว 1 กม. สามารถสงขอมล

ไดดวยความเรว 1-2 พนลานบตตอวนาท สายทยาวกวานจะมอตราความเรวในการสงขอมลลดลง

ไปหรออาจจะตองใชอปกรณขยายสญญาณ (Amplifier) เขามาชวย สายโคแอกซถกนามาใชใน

การสงสญญาณประเภทตางๆ เชนเคเบลทว (ใชในประเทศอเมรกา) ระบบเครอขายเฉพาะบรเวณ

บางแหง และระบบโทรศพท เปนตน

ภาพท 2.50 แผนผงการตอเชอมสายโคแอกเชยล (Coaxial Cable) สาหรบระบบรบสญญาณ

โทรทศนผานดาวเทยม (Telecomth Group, 2557)

2.9 ขวตอ (Connector)

สธาดา อาภาประเทอง (2557, หนา 122) ไดกลาวไววา ขวตอทใชตอสายโคแอก

เชยลสาหรบระบบสญญาณผานดาวเทยม จะแตกตางกบขวตอทใชในเครองรบโทรทศนปกต

เนองจากความถของระบบรบสญญาณผานดาวเทยมอยในยานความถสงมาก การสญเสยสญญาณ

เกดขนไดงาย ขวตอทใชงานจงตองออกแบบสาหรบใชงานกบความถสงโดยเฉพาะ เรยกขวตอชนด

มหาวท


54

นวา ขวตอแบบเอฟ (F-Type Connector) โครงสรางจะมลกษณะเปนเกลยวภายในลอกจดตอทาให

ขวตอแนน มความแขงแรงทนทาน ไมจาเปนตองบดกร การใชงานจะใชสาหรบตอสายโคแอกเชยล

จากอปกรณแอลเอนบมายงเครองรบสญญาณดาวเทยม หรอใชตอเชอมกบจดตอของอปกรณอนๆ

ในระบบ เชน ตลบแยกสญญาณ (Splitter) อปกรณผสมสญญาณ (Mixer) อปกรณขยายสญญาณ

(Booster) เปนตน

ภาพท 2.51 โครงสรางขวตอแบบเอฟ (F-Type Connector) (สธาดา อาภาประเทอง, 2557,

หนา 122)

ภาพท 2.52 ลกษณะการเชอมขวตอแบบเอฟเขากบสายโคแอกเชยล (สธาดา อาภาประเทอง,

2557, หนา 122)

2.10 ตลบแยกสญญาณ (Splitter)

Telecomth Group (2557) ไดอธบายไววา ตลบแยกสญญาณหรอสปตเตอร

ทาหนาทแยกสญญาณภาพเพอสงไปยงเครองรบโทรทศนจานวนหลายๆเครอง โดยจะชวยลดการ

สญเสยของสญญาณภาพใหนอยลง ดวยวธการใชแมชชงฟลเตอร และอมพแดนซทแยกออกไปยง

เครองรบโทรทศนแตละเครองจะมคา 75 โอหม ดงนนการใชตลบแยกสญญาณในระบบทตองการ

ตอกบเครองรบโทรทศนหลายเครองจงเปนวธทงายและประหยดคาใชจาย คอ ไมจาเปนตองใช

สายอากาศ และเครองรบสญญาณเฉพาะของแตละเครอง แตขอเสยของวธน คอ เครองรบโทรทศน

มหาวท


55

ทกเครองจะมสภาพเหมอนถกบงคบใหชมรายการชองเดยวกนหมด เนองจากมเครองรบสญญาณ

จากดาวเทยมเพยงครองเดยว ทาใหไมสามารถเปลยนชองไปยงรายการอนๆ ไดอยางอสระ

2.10.1 ตลบแยกสญญาณ จะม 3 แบบใหญๆ คอ

2.10.1.1 แบบใชภายในอาคาร (Indoor Splitter) ตลบแยกสญญาณ

แบบใชภายในอาคาร มลกษณะเปนกลองพลาสตกทไมสามารถทนแดดทนฝนไดตองใชงานเฉพาะ

ภายในบานหรออาคาร จดตอสายโคแอกเชยลจะเปนแบบใชแคลมปและนอตยดแทนการใชขวตอ

ทาใหประหยดคาใชจาย และมราคาถก นอกจากนยงมหลายแบบใหเลอกตามความตองการวาจะ

นาไปใชกบเครองรบโทรทศนจานวนกเครอง เชน แบบ 2 ทาง (2SP) แบบ 3 ทาง (3SP) หรอ แบบ

4 ทาง (4SP) เปนตน

2.10.1.2 แบบใชภายนอกอาคาร (Outdoor Splitter) ตลบแยกสญญาณ

แบบนเปนกลองหรอตวถงโลหะปดสนท สามารถกนแดดและฝนไดเหมาะสาหรบใชภายนอก

อาคารหรอบานพกอาศย จดตอสายโคแอกเชยลจะใชขวตอแบบเอฟ (F-Type Connector) เพอความ

แขงแรงและทนทาน แตจะมราคาแพงกวาแบบใชภายในอาคาร แบบทมใหเลอกใชจะเหมอนกบ

สปตเตอรใชภายในอาคาร คอ แบบ 2 ทาง (2SP),แบบ (3SP) หรอ แบบ 4 ทาง (4SP) เปนตน

2.10.1.3 แบบตอสญญาณตรง (Directional Couplers) ตวแยก

สญญาณแบบนเหมาะสาหรบระบบทตองการแยกจดสญญาณจานวนมาก เชน ระบบ MATV

(Master Antenna Television ) และ CATV (Community Antenna Television ) จะมจดตอตรงซง

เรยกวา Power Pass และจดแยกเรยกวา Tap Out จะสญเสยสญญาณนอยกวาตวแยกสญญาณแบบ

ปกต เชน แบบ 4DC10 (Directional Coupler แบบ 4 ทาง) ใชแยกสญญาณใหเครองรบโทรทศน

4 เครอง จะสญเสยสญญาณจดละประมาณ 12 dB และทจดตอแยกทางตรง (Power Pass) จะ

สญเสยสญญาณเพยง 4 dB และสามารถสงไฟเลยงจากเครองรบไปยงแอลเอนบ (LNB) ไดอกดวย

นอกจากตลบแยกสญญาณ 3 แบบ ดงกลาวขางตนแลว ยงมตวแยก

สญญาณอกแบบหนงทสามารถทาหนาทผสมสญญาณ (Mixer) ทมาจากแหลงกาหนดตางกน เชน

ผสมสญญาณจากแอลเอนบ กบ สญญาณจากสายอากาศโทรทศนปกตไดอกดวย ในขณะเดยวกนก

สามารถนามาใชงานเปนตวแยกสญญาณ (Splitter) ไดดวย โดยลกษณะหนาทการทางานจะขนอย

กบการตอเชอม วาตองการใหทางานในหนาทใดเรยกสปตเตอรแบบนวา สปตเตอรมกเซอร

(Splitter Mixer) ซงมโครงสรางคลายกบตวแยกสญญาณแบบใชภายนอกอาคาร คอ ตวถงจะเปน

โลหะเปดสนท สามารถกนแดด กนน าฝนได และจดตอสายจะใชข วตอแบบเอฟ (F-Type

Connector)

มหาวท


56

2.10.2 การเลอกใชงานตลบแยกสาย มขอพจารณา ดงตอไปน

2.10.2.1 ยานความถใชงาน ตองครอบคลมยานความถทต องการ

ใชงาน

2.10.2.2 อตราการสญเสยของพลงงาน เมอจานวนจดแยกสญญาณ

มากขน อตราการสญเสยจะมากขนดวย

2.10.2.3 บรเวณทตดตง หากตดตงภายนอกอาคาร ควรเลอกแบบท

สามารถทนตอสภาพภมอากาศไดด

2.10.2.4 อมพแดนซระบบรบสญญาณโทรทศนจะมคาอมพแดนซ

75 โอหม

2.10.2.5 ชนดของระบบ ระบบทตองการแยกจดจานวนมากๆ ควร

เลอกใชแบบ Directional Couplers

กรณทสญญาณจากตลบแยกสญญาณมการสญเสยมาก จะทาให

สญญาณภาพไมคมชด จาเปนตองใชเครองขยายสญญาณความถสง (Booster) ชวยขยายสญญาณให

แรงขน

ภาพท 2.53 ตลบแยกสาย (Splitter) แบบเขา 1 ออก 2 (Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.54 อปกรณขยายสญญาณ (Line Amp) (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


57

ภาพท 2.55 ตลบแยกสายสาหรบใชภายในอาคารแบบตางๆ (Telecomth Group, 2557)

ภาพท 2.56 การตอสายโคแอกเชยลชนด 75 โอหม เขาตลบแยกสญญาณแบบใชภายในอาคาร


มหาวท


58

ภาพท 2.57 ลกษณะจดตอแยกของตลบแยกสญญาณแบบ Directional Couplres ใชภายในอาคาร


ภาพท 2.58 ลกษณะการตอใชงาน Splitter Mixer ในระบบรบสญญาณผานดาวเทยม

และสญญาณโทรทศนปกตรวมกน (Telecomth Group, 2557)

มหาวท


59

ตารางท 2.4 สญลกษณอปกรณทใชในระบบรบสญญาณผานดาวเทยม

มหาวท


60

ตารางท 2.4 (ตอ) สญลกษณอปกรณทใชในระบบรบสญญาณผานดาวเทยม

3. หลกการทางานของเครองรบสญญาณดาวเทยม (Set Top Box หรอ Reciver)

บรษทแสงทอง แซทเทลไลท เซอรวส จากด (2557) ไดอธบายหลการทางานของ

เครองรบสญญาณดาวเทยมไววา เมอเราทาการจายไปใหกบวงจรหลกหรอเมนบอรดของเครองรบ

ดาวเทยม วงจรรเซตจะทางานโดยสงสญญาณรเซตไปยง CPU และ TUNER จากนน CPU จะเรม

ทางานตามขนตอนทถกเขยนไวใน Flash ROM สวนใหญแลวจะมขนตอนในการทางานโดยเรม

จาก CPU จะดงขอมลชองรายการทกาลงเปดอย ขอมลชองรายการเหลานจะประกอบดวยชอชอง

ความถซมโบลเรท โพลาไรซ และขอมลอนๆทจาเปน โดยขอมลเหลาน CPU จะดงมาจากขอมล

มหาวท


61

ชองรายการซงถกเกบไวใน Flash ROM จากนน CPU จะสงขอมลไปควบคม Tuner ใหปรบไปรบ

สญญาณ ณ ความถทตองการ ขนตอไป CPU จะควบคมโพลาไรทดวยโดยการปรบแรงดนไปเลยง

LNBF มแรงดน 13 โวลต (Ver) หรอ 18 โวลต (Hor) ในขณะเดยวกน CPU จะสงขอมล DiSEqC

รวมทงปลอยหรอปด ความถ 22 KHz ดวยเมอ LNBF ไดรบไฟเลยงและสญญาณควบจากเครองรบ

ดาวเทยมแลว สญญาณดาวเทยมทสะทอนหนาจานเขาส LNBF จะถกขยายใหแรงขน สญญาณ

รบกวนตางๆ จะถกขจดออกไป วง Down Convertor ใน LNBF จะแปลงความถความถใหต าลงและ

ถกขยายใหแรงขน จากนน สญญาณทไดจาก LNBF จะถกสงมาตามสาย RG-6U เขาส Tuner โดย

Tuner จะเลอกรบเฉพาะความถในชองทเราตองการรบสญญาณเทานน ซงการควบคม Tuner ให

รบสญาณทความถอะไรนน CPU จะเปนตวสงคาสงมาควบคม Tuner อกทหนงท Tuner สญญาณ

ชองความถทตองการรบจะถกขยายใหมความแรงขน ถาเปน Tuner รนเกาภายในตว Tuner จะม

วงจรททาหนาทในการถอดรหสคลนไซเวฟใหเปนขอมล Digital หรอเราเรยกวงจรสวนนวา QPSK

Demodulator ซงการถอดรหสในสวนน จะมหลกการเดยวกนกบโทรศพทมอถอ Digital ทไดจาก

Tuner จะถกสงไปยง CPU แตในปจจบน CPU หลายๆ เบอรกจะมวงจร QPSK Demodulator

รวมอยในตว CPU เลย ขอมล Digital ทสงลงมาจากดาวเทยมนนเปนขอมลแบบ Serial (การสง

ขอมลแบบอนกรม) คอสงลงมาทละ 1 บต ตอเนองกน หรอทเรยกวา Bit Steam เปนไทยวา “สาย

ธารขอมล” เนองจากเปนขอมล Digital ทสงตอเนองกนลงมาไมมสนสด เมอ CPU ไดรบขอมล

Digital ทถกสงมาจากดาวเทยมแลว CPU เอง กตองทาการแยกแยะขอมล โดยจะทาการคนหาวา

ขอมลสวนไหนเปนขอมลอะไร ซงทหวขอมล จะมการระบวาเปนขอมลภาพ ขอมลเสยง หรอเปน

ขอมลควบคมตางๆ โดยทตาแหนงของขอมลทสงลงมาเหลาน จะถกระบดวยขอมลพไอด เพอให

เขาใจไดงายขน เราลองจนตนาการวา Bit Steam หรอสายธารขอมลทถกสงลงมาจากดาวเทยมเปน

เสมอนขบวนรถไฟยาวไมสนสด ในแตละตหรอแตละโบกกจะบรรจขอมล เชน ภาพ เสยงหรอ

ขอมลควบคมอนๆ พไอด กเปนเสมอนดชนทจะระบวา ขอมลอะไรอยในตหมายเลขอะไร เมอ

CPU ตรวจเจอและเรมแยกแยะขอมลไดแล CPU กจะเรมจดเกบขอมลเหลานในหนวยความจา

ชวคราวหรอ DRAM โดยกลมอยางชดเจน เชน กลมของขอมลทใชประกอบกนในการแสดงภาพ

กลมของขอมลทใชประกอบกนในการสรางเสยง เปนตน เมอไดขอมลจนครบในการแปลงเปนภาพ

1 ภาพ ขอมลเหลานจะถกสงกลบไปยงวงจร MPEG Decoder ซงอยใน CPU เพอสรางเปนภาพ และ

เสยงเพอแสดงทางหนาจอทวโดยผานทางขว AV ตอไประหวางนขอมลชดใหม กจะถกนามาทยอย

จดเกบใน Dram เพอเตรยมนาไปสรางเปนภาพและเสยงชดตอไป ตอเนองกนเปนเชนนตลอดไป

โดย CPU เองจะเปนอปกรณททางานหนกทสดเพราะนอกจาก CPU ตองทางานตามหนาททกลาว

มาแลวขางตนแลว CPU ยงตองสงขอมลมาแสดงผลทหนาจอทวรบสญญาณจากรโมทคอนโทรล

มหาวท


62

รบสญญาณจากป มกดทหนาเครองรบ แสดงผลท LED 7 Segment ทหนาเครองรบ และมอกหลายๆ

หนาทอกมากมายท CPU ตองทาโดยไมใหเกดความผดพลาด ดงนน หาก CPU ถกออกแบบมาไมด

แลว ผลกระทบทตามมากจะออกอาการเชน เปดดไปสกพก ภาพกบเสยงเรมไมสมพนธกน หรอ

ภาพไมตรงกบเสยงนนเอง หรอในบางครง CPU ทางานหนกเมอรอน กเกดอาการรวนแลวทางาน

มงเผลอไปลงขอมลใน Flash ROM เขา ทาใหชองขอมลรายการหายหมด หรอหนกกวานน หากไป

ลบขอมลในสวนของโปรแกรมสงงานหรอทเรยกวา Program Monitor เขากจะทาใหเปดเครองไม

ตด CPU ทรวนบอยๆ นน จะทาใหอายการใชงานของ Flash ROM สนลงไปดวย ทงนเพราะการท

CPU รวนแตละครง สวนใหญแลว CPU มกจะลบหรอเขยนขอมลทบลงไปใน Flash ROM วนลป

กนอยอยางงนซงในเวลาแค 1 วนาท CPU ทใชในเครองรบดาวเทยมสวนใหญแลวมกจะทางานได

มากกวา 10 ลานคาสง ในเวลาเพยง 1 วนาท ดวยเหตนจงนามาอธบายไดวาทาไม Flash ROM ทลบ

หรอบนทกขอมลทบไดเปนลานๆ ครงจงอายสนกวาปกตมาก

เจน สงสมพนธ (2541, หนา 30) ไดอธบายเครองรบสญญาณโทรทศนดาวเทยม ไว

วา การรบสญญาณจากดาวเทยมกาลงเปนทนยม เครองรบสญญาณดงกลาวตองออกแบบดวย

อปกรณพเศษมากกวาระบบอน เพราะโทรทศนดาวเทยมเปนการรบสญญาณทผานระบบถายทอด

จากภาคพนดนขนไป ซงตองมระบบจโอซงโครนส เขามาเสรมชวย โดยทวไประยะทางทสญญาณ

สงขนจากโลกราวๆ 22,300 ไมล และตาแหนงของดาวเทยมอาจจะเปลยนแปลงไดดวยวถการหมน

ของโลก ขอบขายของดาวเทยมออกจะกนอาณาเขตกวางขวางมากทสดในกระบวนการ

โทรคมนาคม เชนเอาใชเพอการโทรศพท, โทรทศน, เคเบลทว และอนๆ อกมากมาย ระบบ

สญญาณโทรทศนทผานดาวเทยมเพอความบนเทงนบเปนความสามารถในขอบขายรองของ

ระบบสอสารน ความถทใชเปนความถไมโครเวฟซงเปนตองใชเครองมออปกรณพเศษออกไป

สญญาณดงกลาวจะถกดกรบดวยสายอากาศแบบดส (Dish Antenna) ซงเปนจานโคงทสามารถ

สะทอนสญญาณไปรวมกนยงฟดเดอรซงเปนจดแกนกลาง สงผานสายนาขนาดใหญไปยงตวรบ

สญญาณ แปลงใหเปนสญญาณโทรทศนชอง 3 หรอชอง 4 หรออาจจะตอเขาไปยงเครองเลน

วดโอเทปกได นอกจากระบบตางๆ ทกลาวมาแลวมอปกรณอนๆ ทจะนามาตอในระบบสญญาณ

ภาพไดอก เชน กลองถาย, ระบบหฟง, ระบบมอนเตอร เปนตน ทกอยางในปจจบนจะควบคมดวย

รโมทคอนโทรล เพราะพฒนาการทางดานไมโครคอมพวเตอรไอซเขามามบทบาทอยางสงสดใน

ทกวงการ เชนกนสายงานทเราเรยกวามานเปนสายงานอเลกทรอนกสโดยตรงยอมตองเอารโมทมา

ใชงาน

มหาวท


63

ระบบเครอขาย (Network System)

1. ความหมายของระบบเครอขายคอมพวเตอร (Computer Network)

พศาล พทยาธรววฒน (2551, หนา 15) ไดกลาวไววา ระบบเครอขายคอมพวเตอร

หมายถง การนาเอาเครองคอมพวเตอรรวมถงอปกรณตางๆ เชน สวตช, เราเตอร, เครองพมพ

เปนตน มาเชอมโยงใหเปนระบบเครอขาย โดยมตวกลางในการนาพาสญญาณ เพ อใหสามารถ

ตดตอสอสารกนได ทาใหเกดประโยชนในการใชงานดานตางๆ ตามมามากมาย อาทเชน

1. การใชทรพยากรรวมกนหรอการแบงปนทรพยากรใหใชรวมกน หมายถง การใช

อปกรณตางๆ รวมกน เชน การแชรเครองพมพ ท าใหทกคนในระบบเครอขายสามารถใช

เครองพมพรวมกนได ทาใหสะดวกและประหยดคาใชจาย เพราะมตองลงทนซอเครองพมพหลาย

เครอง

2. เมอเครองคอมพวเตอรถกตดตงเปนระบบเครอขายแลว การใชขอมลรวมกนหรอ

การแลกเปลยนขอมลจะทาไดอยางสะดวกรวดเรว โดยไมตองพ งพาอปกรณเกบขอมลอยาง

แผนดสกจงตดปญหาเรองความจของสอบนทกขอมลไปไดเลย

3. การตดตอสอสารภายในระบบเครอขายแลว คณสามารถตดตอสอสารกบผใช

คอมพวเตอรเครองอนๆ โดยอาศยโปรแกรมประเภทสอตางๆ หรอการใชอเมลภายในระบบ

เครอขาย รวมไปถงการประชมผานเครอขายระยะไกล ทเรยกวาวดโอคอนเฟอเรนซ (Video

confereence) ทาใหเกดความสะดวกรวดเรวขนมาก

4. การนาระบบอนเทอรเนตเขามาใช หรอทเรยกวาการแชรอนเทอรเนต ทาให

คอมพวเตอรทกเครองสามารถใชอนเทอรเนตพรอมกนไดโดยมโมเดมเพยงตวเดยว

ระบบเครอขายคอมพวเตอรมหลายขนาด ต งแตขนาดเลกท เช อมตอกนดวย

คอมพวเตอรเพยงสองถงสามเครองเพอใชงานในบานทเรยกวาโฮมเนตเวรก (Home Network) หรอ

ในสานกงานขนาดเลกไปจนถงเครอขายขนาดใหญทเชอมตอกนทวโลก

ในระบบเครอขายคอมพวเตอรสามารถเรยกไดหลายแบบ เชน เรยกตามการแบงตาม

รปแบบการเชอมตอ (Topology) ไดแก แบบบส แบบสตาร หรอเรยกตามขนาดของเครอขาย ไดแก

แลน หรอแวน หรอเรยกตามโปรโตคอลทใชในการสงผานขอมล เชน TCP/IP, IPX/SPX และยง

จาแนกเครอขายออกไปตามกลมทใชอก เชน อนทราเนต แมนกระทงเรยกตามวธการเชอมตอผาน

สอสญญาณอยางเครอขายใยแกวนาแสง เครอขายโทรศพท ระบบไรสาย เปนตน

ธวชชย ชมศร (2547, หนา 11) ไดกลาวไววา เครอขายคอมพวเตอร คอ การนาเครอง

คอมพวเตอรไมวาจะเปนเครองพซ เครองเซรฟเวอร เครองพมพ หรออปกรณเครอขายคอมพวเตอร

มหาวท


64

ตางๆ มาตอเชอมกนเพอจดประสงคหลายๆ อยาง เชน การเชอมโยงขอมล และการแบงปนการใช

ทรพยากร เชนแฟมขอมล หรอเครองพมพ เปนตน เครอขายคอมพวเตอรเรมจากเครอขายขนาดเลก

ในองคกรซงเปนการเชอมโยงกนภายใตพนทจากดเรยกวา LAN (Local Area Network) และเมอ

เชอมเครอขายเขาดวยกนและขยายขอบเขตครอบคลมพนทกวางจะเรยกวา WAN (Wide Area

Network)

จตชย แพงจนทร และคณะ (2547, หนา 4) ไดกลาวไววา เครอขายคอมพวเตอร คอ

ระบบทมคอมพวเตอรอยางนอยสองเครองเชอมตอกนโดยใชสอกลาง และสามารถสอสารขอมล

กนไดอยางมประสทธภาพ ซงทาใหผใชคอมพวเตอรแตละเครองสามารถแลกเปลยนขอมลซงกน

และกน นอกจากนยงสามารถใชทรพยากร (Resources) ท มอยในเครอขายรวมกนได เชน

เครองพมพ ซดรอม สแกนเนอร ฮารดดสก เปนตน การใชทรพยากรเหลานรวมกนทาใหประหยด

คาใชจายไดมาก เมอมการเชอมตอกบเครอขายอนๆ ทอยหางไกล เชน ระบบอนเตอรเนต ซงเปน

เครอขายทเชอมตอคอมพวเตอรทวโลก ทาใหสามารถแลกเปลยนขอมลไดกบคนทวโลก โดยใช

แอพพลเคชน เชน เวบ อเมล FTP เปนตน

โอภาส เอยมสรวงศ (2551, หนา 228) ไดกลาวไววา การใชงานคอมพวเตอรใน

ปจจบน มกมการเชอมตอเปนเครอขายแทบทงสน สาเหตททาไมททาไมตองสรางเครอขาย และม

ประโยชนอยางไร คาตอบงายๆ กคอเพอใหสามารถเขาถงและใชและใชงานทรพยากรรวมกนได

โดยทรพยากรในทนหมายถงอปกรณตางๆ ทเชอมตอกบคอมพวเตอร เชน ฮารดสก เครองพมพ ท

แตละเครองบนเครอขายสามารถแชรใชงานรวมกนได ถงแมนอปกรณเหลานนจะมไดเชอมตอกบ

เครองคอมพวเตอรของตน จงสรปไดวา เครอขายคอมพวเตอร คอการนากลมของคอมพวเตอรและ

อปกรณตางๆ มาเชอมตอกนเปนเครอขาย โดยจะมตวกลางในการสอสาร ซงอาจเปนอาจเปนสาย

เคเบลหรอสอไรสายททาใหคอมพวเตอรและอปกรณเครอขายสามารถสอสารเพอรบสงขอมล

ระหวางกนได นอกจากนอปกรณทอยบนเครอขายยงสามารถแชรทรพยากรเพอใชงานรวมกน เชน

การใชขอมลรวมกน การใชขอมลรวมกน การใชขอมลรวมกน การใชอปกรณบนเครอขายรวมกน

เปนตน

อษณย ภกดตระกลวงศ และคณะ (2550, หนา 197) ไดกลาวไววา เครอขาย

คอมพวเตอร คอ คอมพวเตอรทเช อมตอคอมพวเตอรต งแต 2 เครองข นไป เพอแลกเปลยน

สารสนเทศและใชทรพยากรคอมพวเตอรรวมกน โดยผใชสามารถเชอมเครอขายไดในหลายๆ

รปแบบตามความตองการของผใช

มหาวท


65

2. ประเภทของระบบเครอขายคอมพวเตอร

สลยทธ สวางวรรณ (2542) ไดกลาวไววา ประเภทของระบบเครอขายคอมพวเตอร

จาแนกตามขนาดและระยะทางการใชงานได 3 ประเภทดงน

2.1 เครอขายเฉพาะบรเวณ (Local Area Network : LAN) หมายถง เครอขาย

คอมพวเตอรขนาดเลกทเปนของผใชกลมเลกๆ กลมหนง ปกตจะเปนเครอขายทมขอบเขตอยภายใน

อาคารเดยวกน หรอกลมอาคารทอยตดกน มระยะทางไมเกน 2-3 กโลเมตร เหมาะสาหรบการ

เชอมตอเครองคอมพวเตอรสวนบคคล หรอเครองคอมพวเตอรขนาดเลกของพนกงานในองคกรเขา

ดวยกนโดยมวตถประสงคหลก คอ การใชอปกรณสวนกลางรวมกน (เชน เครองพมพเลเซอรส

ขนาดใหญ) การใชโปรแกรมและขอมลรวมกน และการรบ-สงขอมลอเลกทรอนกสระหวางกน

เครอขายเฉพาะบรเวณมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากระบบอนๆ 3 ประการ คอ (1) ขนาด (2)

เทคโนโลยทใชในการรบ-สงขอมล และ (3) รปแบบการจดโครงสรางของระบบเครอขายเฉพาะ

บรเวณถกจากดดวยขนาด ซงหมายถงจานวนเครองคอมพวเตอรทเชอมตอเขาดวยกน ระบบทมการ

วางแผนอยางดนน เวลาทใชในการรบ-สงขอมลสามารถคานวณไดลวงหนาซงจะใกลเคยงกบความ

จรงมาก ความสามารถในการคานวณไดลวงหนานเปนสวนประกอบทสาคญสวนหนงทนามาใชใน

การออกแบบงานใหมประสทธภาพ นอกจากนยงทาใหการบรหารเครอขายงายขนดวย

ภาพท 2.59 ระบบเครอขาย LAN (สลยทธ สวางวรรณ, 2542)

เทคโนโลยทใชในการรบ-สงขอมลบนเครอขายเฉพาะบรเวณโดยปกตจะเปนเพยง

สายเคเบลเสนเดยวซงจะเชอมตอทงระบบเขาดวยกน มความเรวในการถายทอดขอมล 10 Mbps

(ลานบตตอวนาท) หรอ 100 Mbps มระยะเวลาในการรอคอยเฉลยเพอสงขอมลไมเกน 100 µsec

(ไมโครวนาท) และมโอกาสทจะเกดขอผดพลาดนอยมาก

รปแบบการจดโครงสรางสาหรบระบบเครอขายนนมหลายแบบ ในภาพท 2.59 แสดง

ใหเหนโครงสรางแบบทนยมใชสองแบบคอ แบบบส (Bus) และแบบวงแหวน (Ring) โครงสราง

มหาวท


66

แบบบสนนยอมใหผใชสงขอมลไดคราวละ 1 คนเทานน ผใชคนอนๆ ทตองการสงขอมลจะตองรอ

จนกวาสายเคเบล (บส) จะวาง คอไมมการสงสญญาณเกดขนจงจะสามารถสงขอมลได ในกรณท

ผใชต งแตสองคนขนไปทาการสงขอมลพรอมๆ กน เรยกวาเกดการชนกนของขอมล (collision)

สญญาณในเคเบลจะเกดการรบกวนกนเองจรใชงานไมได เมอผสงขอมลทงสองคน (หรอทงหมด)

ตรวจพบความผดปกตนกจะหยดสงขอมลแลวรอเปนระยะเวลาตางๆ กน จากนนจงจะเรมพยายาม

สงขอมลใหม การกาหนดระยะเวลาในการรอคอยสาหรบกรณเชนนจะใชวธการแบบรวมศนยหรอ

แบบกระจายกได ตามมาตราฐาน IEEE 802.3 ซงมชอเรยกทวไปวา Ethernet นนมการจดโครงสราง

แบบบสซงจะยอมใหผใชทกคนสงขอมลไดตลอดเวลา เมอเกดการชนกนของขอมลทกคนจะตอง

หยดการสงขอมลทนทแลวใหรอสกพกหนงจงจะสามารถเรมตนสงขอมลใหมได ระยะเวลาทแตละ

คนรอนนกไมเทากนสามารถกาหนดไดจากการสม (random) ตวเลขขนมาจากระยะเวลาชวงหนง

ซงไดมการกาหนดไวลวงหนาแลว วธนสามารถรบประกนไดวาจะไมเกดการชนกนของขอมลจาก

ผสงชดเดมอกอยางแนนอน

2.2 เครอขายในเขตเมอง (Metropolitan Area Network, MAN) โดยพนฐานแลว

ระบบเครอขายในเขตเมอง (Metropolitan Area Network, MAN) มลกษณะคลายกนกบระบบ

เครอขายบรเวณเพยงแตมขนาดใหญกวาเทานน ระบบนอาจเชอมตอการสอสารของสาขาหลายๆ

แหงทอยภายในเขตเมองเดยวกน หรออาจครอบคลมหลายเขตเมองทอยใกลกนซงอาจเปนบรการ

ของเอกชนหรอของรฐกได และเปนบรการเฉพาะภายในหนวยงาน หรอบรการสาธารณะกได

ระบบเครอขายในเขตเมองมขดความสามารถในการใหบรการทงการรบ-สงขอมลและโทรศพทไป

พรอมกนไดในปจจบนยงครอบคลมการใหบรการไปถงระบบโทรศพททางสาย (cable television,

เชน บรษท UBC ในประเทศไทย) ดวย ระบบนจะมสายเคเบลเพยงหนงหรอสองเสนโดยไมม

อปกรณสลบชองสอสาร (switching element) ซงทาหนาทคอยเกบกกสญญาณไวภายในหรอปลอย

สญญาณออกไปสระบบอน ระบบเครอขายในเขตเมองในเขตเมองไดรการพฒนาถงขนทมการ

กาหนดมาตรฐาน อนไดแก IEEE 802.6 หรอเรยกวา DQDB (Distributed Queue Dual Bus) ระบบ

DQDB ประกอบดวยสายเคเบลหรอบสจานวนสองเสน บสแตละเสนจะทาหนาทรบ-สงขอมลไป

ทศทางเดยว เชน บสเสนหนงรบ-สงขอมลจากซายไปขวา บสอกเสนหนงกจะรบ-สงขอมลจากขวา

ไปซาย เปนตน

มหาวท


67

ภาพท 2.60 แสดงใหเหนสวนประกอบหลกของระบบ DQDB เครองคอมพวเตอรเครองหนงท

ตองการสงขอมลไปยงเครองคอมพวเตอรอกเครองหนงทอยทางขวาของตนจะตองสง

ขอมลผานบสเสนบน (สลยทธ สวางวรรณ, 2542)

2.3 เครอขายวงกวาง (Wide Area Network, WAN) ขยายเขตการเชอมตอควบคมไป

เปนพนทระดบภมภาค เชน ครอบคลมพนทภาคอสานของประเทศไทย แตสาหรบบรษททดาเนน

กจการระหวางชาตอาจหมายถงบรเวณกวางกวาน เชน ในเขตเอเซยตะวนออกเฉยงใตทงหมดกได

ระบบนประกอบดวยคอมพวเตอรหลกเรยกวา โฮสต (Host Computer) ทาหนาทคอยใหบรการแก

ผใชท งหมดท เปนสมาชกในกลมของตนเอง โฮสตคอมพวเตอร (ตอไปนจะเรยกวา โฮสต)

จะเชอมตอกบระบบเครอขายยอย (Subnet) ซงมหนาทใหบรการรบ-สงขอมลระหวางโฮสตตางๆ

หลกการนเปรยบเทยบไดกบการสงจดหมาย (ไปรษณย ) ระหวางประเทศ โฮสตในทนคอ

กรมไปรษณยโทรเลขของประเทศตางๆ ซงมหนาทในการรบ-สงจดหมายใหแกผใชบรการ

ภายในประเทศนนๆ ระบบเครอขายยอยจะเปรยบเทยบไดกบเครองบนหรอพาหนะใดๆ ททาหนาท

รบ-สงจดหมายระหวางกรมไปรษณยของประเทศตางๆ สวนจดหมาย กคอขอมลทรบ-สงบนระบบ

เครอขายนนเองระบบเครอขายยอยในเครอขายวงกวางประกอบดวยอปกรณสาคญสองอยาง คอ

สายสอสาร (Transmission Lines) และอปกรณสลบชองสอสาร (Switching Elements) สายสอสาร

(มชอเรยกหลายชอ เชน Ciruits, Channel, Trunks) เปนสอทใชการสงสญญาณอเลกทรอนกสจาก

เครองหนงไปยงอกสวนหนง อปกรณสลบชองสอสารทใชในระบบโทรศพทธรรมดานน คอ การ

เชอมตอสายสอสารหลายๆ สายเขาดวยกนเพอใหการสงสญญาณจากผสงไปถงผรบไดถกตอง

อยางไรกตาม อปกรณสลบชองสอสารไมเคยไดรบการตกลงอยางเปนทางการในการเรยกชอ

ดงนนจงมชอเรยกตางๆ กนออกไป ไดแก Packet Switching Nodes, Intermediate Systems, Data

Switching Exchanges และอนๆ ซงในทนจะใชคาวา อปกรณสลบชองสอสาร หรอ เราเตอร

มหาวท


68

(router) ดงภาพท 2.61 แสดงความสมพนธของอปกรณตางๆ ไดแก เครองโฮสตจะทาหนาทในการ

ใหบรการแกผใชในเครอขายเฉพาะบรเวณ ซงจะตองมอปกรณสลบชองสอสารอยางนอยหนง

เครองไวสาหรบตดตอกบเครอขายอนๆ ในระบบสวนใหญอปกรณสลบชองสอสารจะตดตงไวท

โฮสตโดยตรง ในสวนของสายสอสารและอปกรณสลบชองสอสารทงหมดจะรวมกนเปนสวนท

เรยกวาเครอขายยอย

ภาพท 2.61 โครงขายการเชอมตอระบบ WAN (สลยทธ สวางวรรณ, 2542)

คาวา เครอขายยอย หรอ Subnet เปนคาทถกใชในสองความหมาย แรกทเดยวคา

วาเครอขายยอยถกใชในความสามารถตามทกลาวขางตนเพอเปนการเนนใหเหนวากาลงกลาวถง

เครอขายเลกๆ สวนหนงทประกอบอยในระบบเครอขายทงหมด สายสอสารและอปกรณสลบ

ชองสอสารของเครอขายยอยจงทาหนาทในการรบแพกเกต (Packet) ขอมลจากโฮสตของผสงไปให

โฮสตของผรบเทานนตอมาคาคานไดถกนาไปใชในความหมายทสองซงเกยวของกบการกาหนดท

อยในเครอขายคอมพวเตอร ในปจจบนยงไมมหนวยงานใดทจะบญญตคาใหมขนมาใช ดงนน คาน

จงยงคงถกใชทงสองความหมายอยอยางเดม

โดยปกตแลว ระบบเครอขายวงกวางประกอบดวยสารสอสารและอปกรณสลบ

ชองสอสารเปนจานวนมาก สายสอสารแตละเสนจะเชอมตออปกรณสลบชองสอสารสองตวเขา

ดวยกน การสงแพกเกตขอมลจากโฮสตของผรบทไมมสายสอสารเชอมตอโดยตรงนนจะตองมการ

ฝากแพกเกตไปยงอปกรณสลบชองสอสารตวกลาง (Intermediate Router) ซงอาจมเพยงตวเดยว

หรอตองมการฝากตอกนไปหลายตวกได การฝากแพกเกตแตละครงตวกลางฯ จะทาหนาทเสมอน

วาเปนผรบผรบตวจรงคอ จะรบแพกเกตทงหมดมาเกบไวกอนและจะสงแพกเกตนนไปยงตวกลางฯ

ตวตอไปเมอสายสอสารทเชอมตอวาง เครอขายยอยทรบ-สงขอมลในลกษณะนเรยกแบบจด-ตอ-จด

มหาวท


69

(Point-to-Point), แบบรบ-แลว-สงตอ (Store-and-Forward), หรอ แบบสลบแพกเกต (Packet-

Switched) การจดเครอขายแบบวงกวางนยมใชหลกการนในการรบ-สงขอมล ยกเวนเครอขายทใช

สญญาณดาวเทยม หากวาแพกเกตขอมลมขนาดเลกและมขนาดเทากนทงหมด นยมใชคาวา เซลล

(Cell) แทน

จากภาพท 2.62 แสดงใหเหนโครงสรางการเชอมตอเครอขายแบบตางๆ ท

เหมาะสมกบการใชเทคนคการรบ-สงขอมลแบบจด-ตอ-จด อนไดแก (a) แบบดาว (b) แบบ

วงแหวน (c) แบบตนไม (d) แบบสมบรณ (e) แบบวงแหวนสมผสกน และ (f) แบบไมมรปทรง

เครองขายแบบเฉพาะบรเวณมกจะมโครงสรางแบบสมดล เชนภาพ 2.62(a) ถง 2.62 (e) สวน

เครอขายแบบวงกวางมกจะมโครงสรางแบบไมสมดล เชนภาพ 2.62 (f) สายสอสารสาหรบ

เครอขายวงกวางอาจหมายถงสญญาณวทยหรอสญญาณผานดาวเทยมกได ในกรณน อปกรณสลบ

ชองสอสารจะไดรบการตดตงอปกรณรบ-สงสญญาณและสายอากาศแทนสายเคเบล และเทคนค

การรบ-สงสญญาณและสายอากาศแทนสายเคเบล และเทคนคการรบ-สงขอมลจะเปลยนไปเปน

แบบแพรกระจาย

ภาพท 2.62 ลกษณะการเชอมตอระบบเครอขาย WAN (สลยทธ สวางวรรณ, 2542)

3. รปแบบการเชอมตอของระบบเครอขายคอมพวเตอร

พศาล พทยาธรววฒน (2551) ไดกลาวไววา รปแบบการเชอมตอเครอขาย หรอ

โทโปโลย (Topology) เปนลกษณะทบอกถงรปรางหรอโครงสรางของระบบเครอขาย สาหรบ

โทโปโลยทนยมใชกนในเครอขายแลนมอยดวยกน 3 ชนด คอ

มหาวท


70

3.1 โทโปโลยแบบบส (Bus Topology) การเชอมตอแบบบส เปนการเชอมตอ

คอมพวเตอรดวยสายโคแอกเชยล (Coaxial) ซงใชเปนแกนหลกในระบบ สวนใหญเครอขายแบบ

บสมกจะตดตงในเครอขายขนาดเลกทมจานวนคอมพวเตอรไมมากนก เนองจากการตดตงระบบน

สามารถทาไดงาย แตถามการขยายเพมจานวนคอมพวเตอรเขาไปในระบบกจะทาไดคอนขางยงยาก

เพราะตองตดและตอสญญาณเขากบคอมพวเตอรตวใหม อกประการหนงถาคอมพวเตอรตวใดตว

หนงในเครอขายมปญหาเครอขายทงระบบจะมปญหาตามไปดวย อกทงยงมความเรวในการรบสง

ขอมลทต าคอ 10 เมกะบตตอวนาท ทาใหในปจจบนไมนยมใชเครอขายแบบนกนแลว

ภาพท 2.63 โทโปโลยแบบ Bus (พศาล พทยาธรววฒน, 2551)

3.2 โทโปโลยแบบสตาร (Star Topology) เปนรปแบบเครอขายทคอมพวเตอร

ทกเครองจะเชอมตอเขากบอปกรณทเรยกวา ฮบ (Hub) หรอสวตช (Switch) ซเตอรงทาหนาท

สงผานขอมลใหกบทกเครองในระบบ โดยใชสาย UTP (Unshielded Twisted-Pair) เชอมตอจาก

คอมพวเตอรสฮบหรอสวตช การเชอมตอแบบนมขอดตรงทถาคอมพวเตอรเครองใดมปญหากจะ

ไมสงผลกระทบตอคอมพวเตอรเครองอน สามารถแกไขทเครองนนไดโดยไมตองปดระบบทงหมด

อกทงมความเรวในการรบสงขอมลสงกวาแบบบส จงเปนทนยมใชกนมากทสดในปจจบน

ภาพท 2.64 โทโปโลยแบบ Star (พศาล พทยาธรววฒน, 2551)

มหาวท


71

3.3 โทโปโลยแบบวงแหวน (Ring Topology) ใชการเชอมโยงคอมพวเตอรเขา

ดวยกนเปนวงแหวน ซงคอมพวเตอรแตละจดจะสงสญญาณไปทศทางเดยวกนภายในวงแหวน โดย

สงจากเครองหนงไปสอกเครองหนงจนไปถงคอมพวเตอรทตองการขอมล การสงขอมลบน

วงแหวนจะตองผานทกๆ จดทอยในวงแหวน ดงน นหากมจดใดจดหนงเสยหายกจะทาใหท ง

เครอขายเกดปญหาไมสามารถตดตอกนได การเชอมตอแบบนเรามกไมคอยพบเหนกน ยงมรปแบบ

การเชอมตออกแบบคอแบบผสม (Mesh Topology) เปนการผสมผสานวธตางๆ เขาดวยกน เชน

เชอมโยงแบบบสเขากบสตาร แตในทางปฏบตมกไมนยมใชกน

ภาพท 2.65 โทโปโลยแบบ Ring (พศาล พทยาธรววฒน, 2551)

4. มาตรฐาน OSI และ PROTOCOL แบงเปน 7 ชน

กอกจ วระอาชากล (2553) ไดกลาวไววา OSI Model ไดถกพฒนาขนในป 1984 โดย

องคกร Internationnal Standards Organization หรอรจกในชอยอวา “ISO” โดยมจดประสงคเพอใช

เปนแบบอยางการตดตอระหวางระบบเปดดวยกน ซงไดออกแบบใหการทางานมความซบซอน

นอยดวยการแบงงานออกเปน 7 สวนยอยๆ และเรยกแตสวนนนวา “เลเยอร” (Layer) ในแตละเล

เยอรจะมโปรโตคอลททาหนาทใหบรการงานในชนนนๆ อยดวย ชวยใหการทางานในแตละเลเยอร

มการสงตอประสานกนใหเปนไปอยางราบรนตงแตเลเยอรแรกไปจนถงเลเยอรสดทาย ดงตอไปน

4.1 ชนท 1 Physical Layer ขอมลบตจาก Data Link Layer จะถกนาสงออกไปตาม

สอกลางท เ ช อมตอระหวางเครองตนทางกบปลายทางโดยอาจจะสงออกไปในรปของ

สญญาณไฟฟา, แสง, คลนวทย หรออนๆ ตามแตชนดของสอกลางนน ซงจะสนใจในเชงของ

มหาวท


72

แรงดน ไฟฟา (Voltage), ระยะทางทเชอมตอกน (Connection Distance), อตราการสงผานขอมล

(Data Distance), อตราการสงผานขอมล (Data rate) เปนตน ในขบวนการจดสงขอมลออกไปยง

ปลายทางยงมฟงกชนอนแฝงอยดวย นนคอ

4.1.1 การจดลาดบขอ งขอ มลบต ช น นจะจดการสง ขอ มลบตออกไ ป

โดยเรยงลาดบตามขอมลบตทไดรบมาจากชนดาตาลงค ดงนน ณ ฝงปลายทางกจะไดขอมลบต

ทเหมอนกบเครองตนทางดวย

4.1.2 การแจงเหตเมอพบขอผดพลาด ชนนจะมการตรวจสอบการขนสงขอมล

ดวย หากพบวามเหตการณผดปกตเกดขนจากการทางานปกตจะมการแจงเหตไปยงชนดาตาลงค

4.2 ชนท 2 Data Link Layer หลงจากผาน Network Layer มาแลวขอมลแพกเกตจะ

ถกแปลงใหกลายเปนขอมลแบบบตในชนนเองเพอเตรยมขอมลใหสามารถสงผานไปบนสาย

เนตเวรคได ซงขอมลเมอถกแปลงเปนบตแลวเราเรยกกนวา “เฟรม” (Frame) สาหรบขอมลบตน

จะมคาของขอมลเพยงแค 0 หรอ 1 ทมาประกอบกน เชน 0110101....เปนตน หรอพดอกแบบกคอ

ขอมลจะอยในรปของเลขฐาน 2 นอกจากการแปลงขอมลใหอยในรปของบตแลว ชนนยงมหนาท

เพมเตมอกคอ การควบคมการขนสง (Flow Control) การตรวจสอบขอผดพลาด (Error Control)

และเรองของแอดเดรส (Physical Address) ซงตามมาตราฐาน IEEE 802 ไดแบงเลเยอรนออกเปน 2

เลเยอรยอยๆ ดงน

4.2.1 Media Access Control (MAC) สวนนเปนสวนทเกบขอมลเกยวกบ

อปกรณฮารแวร รวมถงคาแอดเดรสดวยแตเปนคาของฮารแวรแอดเดรสโดยจะมการแมปกบ

เนตเวรแอเดรสของ Network Layer ดวย และคาฮารแวรแอดเดรสนจะไมมการซ ากน สาหรบ

มาตราฐานทเกยวของมดงน

4.2.1.1 IEEE 802.3 CSMA/CD (Ethernet)

4.2.1.2 IEEE 802.4 Token Bus (ARCnet)

4.2.1.3 IEEE 802.5 Token Ring

4.2.1.4 IEEE 802.12 Demand Priority

4.2.2 Logical Link Control (LLC) สวนนจะทาหนาทในการควบคมการตดตอ

ระหวางอปกรณดวยกนใหขอมลทสงถงปลายทางสมพนธกน และคอยตรวจสอบขอผดพลาดทอาจ

เกดขนในตอนทรบขอมลเฟรมมา ซงจะตองมการรองขอเพอใหสงขอมลมาใหมอกครง สาหรบ

มาตราฐานทเกยวของกบ LLC คอ IEEE 802.2 ตวอยางมาตราฐานทใชกนในเลเยอรน Ethernet,

Token Ring, PPP, HDLC, Frame Relay, ISDN, ATM, 802.11 WiFi, FDDI

มหาวท


73

4.3 ชนท 3 Network Layer เมอขอมลจาก Transport Layer เตรยมพรอมจะจดสง

แลว ในชนนมหนาทสาคญคอ การกาหนดเสนทางการขนสง หรอถาพดเปนศพทเทคนคกคอ การ

ทา “เราทตง” (Routing) ซงมทงแบบกาหนดคาตายตว (Static Route) หรอแบบทเปลยนแปลงไดเอง

(Dynamic Route) ไมวาจะเปนแบบใดผลลพธทไดคอ เครองตนทางจะตองรวา เมอสงขอมลออก

จากเครองแลวจะตดตอกบเครองปลายทางผานทางใด เชน ตองผานเกตเวย หรอเราทเตอร

ตวใดบาง หรอถงตรงไดเลย เปนตน

นอกจากการกาหนดเสนทางขนสงแลว ยงมอกหนาทสาคญไมแพกนนนคอ การ

กาหนดทอย (Addressing) ถายกตวอยางเปรยบเทยบกนาจะเทยบไดกบบานเลขท ซงคานเองทจะ

เปนตวบอกใหเครองอนๆ รวา หากตองการตดตอมาหาจะตองตดตอมาตามทอยทกาหนดไว

ตวอยางเชน หากเราใชโปรโตคอล IP (Internet Protocol) ทอยทวานกคอ หมายเลข IP (IP Address)

นนเอง ดงนน ถาไมไดกาหนดทอยไวกจะไมมใครสามารถตดตอมาทเราไดและเรากไมสมารถ

ตดตอมาทเราไดและเรากไมสามารถตดตอไปเครองใดไดดวยจากขอมลเซกเมนตทสงมาจาก

Transport Layer เมอผานกระบวนการใน Network Layer นแลว เราจะเรยกขอมลทสงออกจากชนน

วา “แพกเกต” (Packet) ตวอยางโปรโตคอลทใชกนในเลเยอรน

4.3.1 โปรโตคอลทใชกนแบบ IP ARP, RARP, ICMP, IGMP, RIP, OSFP

4.3.2 โปรโตคอลทใชกนแบบ IPX NWLINK, NetBEUI, OSI, DDP, DECnet

4.4 ชนท 4 Transport Layer เมอเซสชนถกสรางขนขบวนการขนถายขอมลขาม

เนตเวรคกเรมตนขนทเลเยอรน หนาทหลกของชนนคอ การการนตวาขอมลจะสงไปถงปลายทางได

ครบถวนและถกตอง ซงจะมกระบวนการสาคญ 3 อยางททาใหขอมลครบถวนนนคอ

4.4.1 การจดทาลาดบขอมล (Segment Sequencing) หากขอมลทสงมาจากชน

ของเซสชนทมขนาดใหญ ในชนนจะตดแบงใหเลกลงในขนาดทพอด โดยหนวยทเราใชเรยกขอมล

แตละสวนซงเรยกวา “เซกเมนต” (Segment) ดงนน ขอมลทจดสงไปยงปลายทางอาจมหลายเซก

เมนตกได เพอใหฝงปลายทางรวาเซกเมนตใดเปนขอมลกอนหรอหลง ทางฝงตนทางจงตองมการ

ใสลาดบของขอมลเขาไปในเซกเมนตดวย และเมอฝงปลายทางไดขอมลในแตละสวนครบแลวก

จะจดลาดบของเซฏเมนตแลวรวมกลบไปเปนขอมลตงตนได

4.4.2 การตรวจจบขอผดพลาด (Error Control) มการตรวจสอบวาเซกเมนต

ทสงไปนนสญหายหรอไม หรอมหลายเลขเซกเมนตซ ากนหรอไม หากพบวามขอผดพลาดเกดขน

กจะจดสงใหม ซงวธการทใชตรวจสอบขอผดพลาดนเรยกวาการทา Checksum นนคอ มการนา

ขอมลทจะสงมาคานวนเพอใหไดมาซงคาของ Checksum และเมอจดสงขอมลไปถงปลายทางแลว

มหาวท


74

กจะรวมเซกเมนตตางๆ กลบไปเปนขอมลตงตนแลวจงคานวนอกครงดวยวธเดม หากผลลพธ

ทไดมคาไมเทากนกแสดงวามขอผดพลาดเกดขนระหวางการขนสงจงแจงใหจดสงมาใหม

4.4.3 การตรวจสอบความพรอมกอนสง (End-to-End flow control) กอนการ

จดสงขอมลทกครงฝงตนทางจะสงสญญาณไปทฝงปลายทางกอน เพอตรวจสอบวาสามารถตดตอ

กบปลายทางไดหรอไม หรอฝงปลายทางอยในสถานะทพรอมจะรบขอมลหรอไม หากฝงปลายทาง

พรอมทจะสงสญญาณตอบกลบมาจงคอยจดสงขอมลออกไป สญญาณทวานเรารจกกนในชอ

“สญญาณ Acknowledge” (Acknowledge Signal) ตวอยางทใชกนในเลเยอรน TCP, UDP, SPX,

NWLINK, ATP, SCTP เปนตน

4.5 ชนท 5 Session Layer หลงจากท Presentation Layer ไดจดการแปลงขอมลทสง

จากแอพพลเคชนใหอยในรปแบบมาตราฐานทแอพพลเคชนปลายทางเขาใจไดแลว ในชนนจะ

สรางเซสชนข เพอใชเปนชองทางในการตดตอกนระหวางแอพพลเคชนโดยจะมองในระดบของโพ

รเซส (Process) และจะคอยจดการควบคมดแลการตดตอทเกดขนภายในเซสชนไมใหโปรแกรมอน

ทไมเกยวของเขามากวนได จวบจนเสรจสนการตดตอกจะปดเซสชน อกหนาทหนงทสาคญ คอ

การทา Checkpoint เพอรบประกนความครบถวนของขอมล หากมความผดปกตเกดขนกบเซสชน

ในระหวางการตดตอทาใหขอมลเสยหาย เชน เนตเวรคหลดไป โปรโตคอลกจดการใหมการสง

ขอมลมาใหมแตแทนทจะตองสงมาเฉพาะขอมลทสญหายไปหลงจากการทาเชคพอยตครงลาสด

เทานน แตหากวาขาดการตดตอเปนเวลานานเกนจากทกาหนดไว โปรโตคอลทดแลอยกอาจจะ

จดการปดเซสชนไป ในระหวางทแอพพลเคชนมการตดตดกน ภายในเซสชนจะตองมขบวนการ

เกดขนคอ การรองขอ (Service Requests) ขนอยกบวาใครเปนฝายรบหรอสง ซงขบวนการเหลาน

จะถกจดการโดยโปรโตคอลทชนนสนบสนนอย ตวอยางโปรโตคอลทใชกนในเลเยอรน NetBios,

Names Pipes, Mail Slots, Mail Slots, RPC, TLS, SSH, ASP, ISO 8327/CCITT X225 เปนตน

4.6 ชนท 6 Presentation Layer เมอขอมลดบจากชนของแอพพลเคชนสงตอมา

เลเยอรนมหนาทสาคญในการแปลงขอมลทไดมาจากแอพพลเคชนฝงตนทางใหอยในรปแบบท

แอพพลเคชนฝงปลายทางจะเปนคนละระบบปฏบตการกนกตาม แตขอมลดงกลาวกตองเปนขอมล

ทเปนมาตราฐานทวๆ ไปดวย เชน ขอมลทเปนประเภทขอความอกษร (Text File) ขอมลทมการ

เขารหส ขอมลไฟลประเภทบบอด (zip, gz, tgz, ฯลฯ) ขอมลประเภทรปภาพ เชน Joint

Photographic Expert Group (JPEG), Graphics Interchange Format (GIF), Tagged Image File

Format (TIFF) เปนตน หรอขอมลประเภทเสยง เชน Motion Picture Experts Group (MPEG)

4.7 ชนท 7 Application Layer ชนนเปนชนทตดตอกบผใชโดยตรงโดยขบวนการจะ

เกดขนไดตอเมอมการเรยกใชงานโปรแกรมหรอแอพพลเคชนทตองตดตอผานเนตเวรคไปยงอก

มหาวท


75

แอพพลเคชนหนง หรอการเขาไปบรการทเครองหนงซงเปดบรการไว ตวอยางแอพพลเคชน หรอ

โปรโตคอลทใชกนบอยๆ TELNET, FINGER, NFS, DNS, MIME, RLOGIN, SMB, FTP, TFTP,

SMTP, BOOTP

OSI Reference Model

7 Application

6 Presentation

5 Session

4 Transport

3 Network

2 Data Link

1 Physical

ภาพท 2.66 มาตรฐาน OSI และ PROTOCOL แบงเปน 7 ชน (กอกจ วระอาชากล, 2553)

5. Fiber Distributed-Data Interface (FDDI)

จตชย แพงจนทร และคณะ (2547,หนา 95) ไดกลาวไววา FDDI (Fiber Distributed-

Data Interface) เปนเครอขายแบบสงผานโทเคน (Token-Passing) และมแบนดวธท 100 Mbps

โดยใชสายใยแกวนาแสงตอสถานเปนวงแหวนสองวง สวนใหญจะใช FDDI เปนแบคโบนของ

เครอขายเนองจากแบนดวธทสง และสามารถเชอมตอสถานไดไกลกวาสายทองแดงมาก ลาสดไดม

การพฒนา CDDI (Copper Distribution Data Interface) โดยใชสายคเกลยวบดแทนสายใยแกวนา

แสงแตยงคงใชโปโตคอลของ FDDI ในตอนนเราจะเนนท FDDI และจะขอกลาวโดยคราวๆ

เกยวกบ CDDI

FDDI จะใชสายสญญาณเชอมตอสถานเปนวงแหวนสองวง โดยทศทางการไหลของ

ขอมลในวงแหวนทงสองวงจะตรงกนขามกน วงแหวนวงหนงจะทาหนาทเปนเสนทางหลก

มหาวท


76

ในการรบสงขอมล สวนวนทสองจะเปนเสนทางสารอง การทออกแบบ FDDI ใหมแบบนกเพอเพม

ความเชอถอไดและความแขงแรงใหกบเครอขาย ซงจะไดอธบายในตอนตอไปภาพท 2.67 แสดง

ลกษณะของเครอขาย FDDI

ภาพท 2.67 FDDI (Fiber Distribution Data Interface) (จตชย แพงจนทร และคณะ, 2547,

หนา 95-100)

FDDI พฒนาโดย ANSI (American National Standard Institute) เมอตอนประมาณ

กลางทศวรรษ 1980 ในชวงนนเวรคสเตชนแบบไคลเอนทเซรฟเวอรเรมใชแบนดวธเครอขายมาก

ขน ดงนนจงมความตองการทจะใชสายสญญาณประเภทใหมเพอรองรบอตราขอมลไดมากกวา

ในขณะเดยวกนแอพพลเคชนบางตวตองการความเชอถอไดในเครอขาย และยงมความตองการให

ความสาคญกบเซรฟเวอรทสาคญ จดประสงคของการพฒนา FDDI เพอแกปญหาเหลานนนเอง

เมอ ANSI พฒนา FDDI เสรจไดเสนอมาตราฐานนแก ISO เพอทาใหเปนมาตรฐานนานาชาตตอไป

สายสญญาณของ FDDI จะใชสายไฟเบอรเปนสายสญญาณหลก แตกมมาตราฐานท

ใชสาย UTP แทนซงจะเรยกเครอขายนวา “CDDI” ดงกลาวขางตน สายไฟเบอรเปนจะมขอ

ไดเปรยบสาย UTP อยหลายประการ เชน ความปลอดภย ความเชอถอได และประสทธภาพท

เหนอกวาในการรบสงขอมล สายสญญาณทสงดวยสญญาณไฟฟา (สายทองแดง) สามารถดขอมล

ในสายไดโดยแคเชอมตอกบสายนน แตการเชอมตอกบสายไฟเบอรจะทาไดยากมาก อกอยาง

สายขอมลทสงในสายไฟเบอรจะไมถกรบกวนจากคลนแมเหลกได โดยทวไปแลวสายไฟเบอรจะม

ประสทธภาพในการสงขอมลดกวาและไดระยะทางทไกลกวาสาย UTP มาก เชน ถาใชสายไฟเบอร

มหาวท


77

แบบมลตโหมดจะสงขอมลไดไกลถง 2 กโลเมตร และจะยงไกลกวาถาใชสายแบบซงเกลโหมด

สวนสาย UTP จะสงสญญาณไดไกลสดแค 100 เมตรเทานน

5.1 มาตราฐาน FDDI โปรโตคอลสวนทเปน FDDI จะอยในชนฟสคอลเลเยอรและ

ดาตาลงคเลเยอรของแบบอางอง OSI เทานน FDDI จะแบงโปรโตคอลออกเปน 4 สวน ดงแสดงดง

ภาพท 2.68 ซงเมอทางานรวมกนทาใหโปรโตคอลทอยเหนอกวา เชน TCP/IP สามารถสงผาน

ขอมลไปบนสายไฟเบอรไดขอกาหนด 4 อยางของ FDDI คอ

5.1.1 MAC (Media Access Control) ในสวน MAC จะกาหนดเกยวกบการ

เขาถงสอสารกลางรบสงขอมล และรวมถงรปแบบของเฟรมขอมล การจดการเกยวกบโทเคน ทอย

วธการคานวนคาตรวจสอบขอผดพลาดของขอมล (Cyclic Redundancy Check หรอ CRC) และ

กลไกเกยวกบการกคนขอมลทเกดขอผดพลาด

5.1.2 PHY (Physical Layer Protocal) ในสวนของ PHY จะกาหนดเกยวกบ

ขนตอนการเขารหสขอมล (Data Encoding/Decoding) สญญาณนาฬกา และการจดเฟรมขอมล

5.1.3 PMD (Physical-Medium Dependent) สวน PMD จะกาหนดเกยวกบ

คณสมบตของสายสญญาณทใช ซงจะรวมถงสายไฟเบอร ระดบกาลงสญญาณ อตราการเกด

ขอผดพลาด สวนตางๆ ของไฟเบอร และหวเชอมตอทใช

5.1.4 SMT (Station Management) ในสวน SMT จะกาหนดเกยวกบลกษณะ

การเชอมตอกนของแตละสถาน ขอกาหนดเกยวกบการควบคมสถานทเชอมตอเขากบวงแหวน เชน

การเพมสถาน การนาสถานออกจากเครอขาย การแยกจดเสยและการกคน การกาหนดคาเกยวกบ

เวลาและการเกบคาสถตตางๆ จดประสงคหลกของ FDDI กเหมอนกบอเธอรเนตและโทเคนรงคอ

จะใหบรการกบโปรโตคอลทอยเหนอกวา เชน TCP/IP ในการสงขอมลผานอปกรณเครอขายและ

สายสญญาณ

Media Access Control

Station

Management Physical Layer Protocol

Physical Layer Medium

ภาพท 2.68 ชดโปโตคอล FDDI (จตชย แพงจนทร และคณะ, 2547, หนา 95-100)

มหาวท


78

5.2 ประเภทของสถานลกษณะเฉพาะตวอยางหนงของ FDDI คอ มหลายวธสามารถ

เชอมเขากบเครอขาย FDDI โด โดยสามารถแบงประเภทของสถานทเชอมตอเขากบเครอขาย

ออกเปน 3 ประเภท ดงน

5.2.1 SAS (Single-Attachment Station) สถานประเภท SAS เปนสถานท

เชอมตอเขากบเครอขายวงแหวนเดยว โดยเชอมผานตวเชอมตอ หรอคอนเซนเตอร (Concentrator)

ขอดของการเชอมตอแบบนกคอ สถานะของสถานนจะไมมผลตอการทางานของเครอขาย กลาวคอ

ไมวาสถานประเภทนจะเสยหรอปดเครองกจะไมมผลอยางไร หนาทตางๆ จะรบผชอบโดยคอน

เนกเตอรนนเอง

5.2.2 DAS (Data-Attachment Station) สถานประเภท DAS จะเชอมตอเขากบ

เครอขายทงสองวงแหวน ซงจดเชอมตอทงสองจะเรยกวา พอรต A และ พอรต B สถานจะประเภท

นจะมผลตอการทางานของเครอขายถามการเปลยนแปลง เชน การปดเครอง หรอเครองหยดทางาน

5.2.3 DAC (Dual-Attachment Concentrator) DAC จะเปนอปกรณทเชอมตอ

เขากบทงวงแหวนหลกและสารอง ทาหนาทแทน SAS ในการรบสงขอมลผานเครอขาย ทาใหการ

ทางานของ SAS ไมมผลตอระบบทงหมด DAC จะมประโยชนเมอใชในการเชอมตอกบอปกรณ

เชน PC ทตองเปดปดบอยๆ

ภาพท 2.69 ลกษณะการเชอมตอสถานแตละประเภท (จตชย แพงจนทร และคณะ, 2547,

หนา 95-100)

มหาวท


79

5.3 กลไกการจดการขอผดพลาด FDDI มการออกแบบเพอปองกนความลมเหลว

ของเครอขาย (Fault Tolerance) หลายอยาง เชน การออกแบบใหเสนทางสงขอมลสองวงแหวน

(Dual-Ring) การใชสวตชทางเบยง (Bypass Switch) และการเชอมตอเขากบ DAC (Dual-Homing)

กเปน 3 ฟเจอรหลกทชวยเพมความเชอถอไดใหกบ FDDI

5.4 เสนทางขอมลแบบวงแหวนค (Dual-Ring) คณสมบตทสาคญของ FDDI คอ การ

มเสนทางหลกของการรบขอมลสองเสน หรอทเรยกวามวงแหวนสองวง หรอดอลรง (Dual-Ring)

วงหนงจะใชเปนเสนทางหลกของการรบสงขอมล สวนอกวงหนงจะเปนเสนทางสารองเสนทาง

ขอมลสารองนจะใชกรณท เสนทางหลกใชไมไดหรอสถานใดสถานหนงเกดลมเหลว หรอ

สายสญญาณหลกขาด FDDI กจะเชอมตอวงแหวนทงสองวงใหเปนวงเดยว ซงจะทาใหระบบยงคง

ทางานไดเหมอนเดมแตวงแหวนจะมขนาดใหญเปนเทาตว

เมอสายขอมลหลกเกดชารดหรอสถานใดสถานหนงหยดทางานสถานทอย

ขางเคยงกจะทาการเชอมสายสญญาณหลกและสารองเขาดวยกน ทาใหเครอขายยงคงสามารถรบสง

ขอมลไดเชนเดม การเกดจดเสยจะมอยสองกรณหลกคอ ไมสถานหยดทางานกสายสญญาณขาด ใน

กรณสถานหยดทางานสองสถานทเชอมตอทอยขางๆกจะทาการเชอมตอระหวางวงแหวนหลกและ

วงแหวนสารองดงแสดงในภาพท 2.70 สวนกรณทสายสญญาณชารด สถานทใชสายสญญาณนนก

จะทาการเชอมตอเสนทางขอมลหลกและสารอง ใหเปนวงแหวนเดยวกน ดงแสดงในภาพท 2.71

อยางไรกตาม FDDI จะแกปญหาไดเฉพาะกรณทมจดชารดแคจดเดยวเทานน ถามจดชารดมากกวา

หนงวงแหวนกจะถกแยกออกเปนสองสวน ซงแตละสวนจะตดตอกนไมได แตปญหาทวานกม

โอกาสทจะเกดขนไดยาก

ภาพท 2.70 การแกปญหาของ FDDI เมอสายสญญาณชารด (จตชย แพงจนทร และคณะ, 2547,

หนา 95-100)

มหาวท


80

ภาพท 2.71 การแกปญหาของ FDDI เมอสายสญญาณชารด (จตชย แพงจนทร และคณะ, 2547,

หนา 95-100)

5.5 Optical Bypass Switch ในกรณทสถานใดสถานหนงหยดทางาน สถานทอย

ตดกนกจะทาการเชอมสายขอมลหลกและรองเขาดวยกน ทาใหรบสงขอมลไดเชนเดม แตระยะการ

เดนทางของขอมลกจะเปนสองเทาเพราะเทาเพราะตองวนในวงแหวนถงสองวง เราสามารถ

แกปญหานไดโดยการใชบายพาสสสวตช (Bypass Switch) ซงสวตชนจะทางานเปน DAC ตวหนง

คอเชอมตอ SAS กบวงแหวนขอมล ถาสถานทเชอมตอเกดชารดหรอหยดทางาน สวตชนกจะทา

การตอตรงสายสญญาณโดยไมผานสถานนนๆ ทาใหขอมลยงคงเดนทางผานได เสมอนไมม

เชอมตออย

5.6 Dual Homing บางสถานทเชอมตอเขากบเครอขายอาจมความสาคญมาก เชน

เราทเตอร หรอเซรฟเวอร ถาสถาเหลานเชอมตออยกบ DAC และถา DAC เสยกจะทาใหสถานขาด

การเชอมตอเครอขาย ซงไมเปนสงทตองการ FDDI มวธแกปญหานโดยเชอมตอสถานทสาคญ

เหลานเขากบ DAC มากกวาหนงเครอง ถา DAC ตวแรกเกดเสย สถานเหลานกสามารถตดตอกบ

เครองขายโดยผาน DAC เครองทสองได FDDI เคยเปนเทคโนโลย LAN ทมนคง ความเรวสง และ

มความเชอถอของระบบสง แตราคาคอนขางแพง ปจจบนการใชงานเครอง ปจจบนการใชงาน

เครอขายมคอนขางนอยมาก หรออาจกลาวไดวาเครอขาย FDDI เปนเครอขายทลาสมยไปแลว แต

แนวคดในการออกแบบยงคงใชเปนฐานแนวความคดในการออกแบบยงคงใชเปนฐานแนวความคด

ในการออกแบบเครอขายสมยใหมหลายระบบ

วโรจน ชยมล และสพรรษา ยวงทอง (2552, หนา 200) ไดกลาวไววา FDDI เปน

มาตราฐาณการตอระบบเครอขายโดยอาศยสาย fiber optic ซงจะสามารถรบสงขอมลไดทความเรว

สงถง 100 Mbps เทากบ Fast Ethernet หรอสบเทาของ Ethernet พนฐาน ลกษณะของ FDDI จะตอ

มหาวท


81

เปน Ring ทมสายสองชนเดนคขนานกน เพอสารองในกรณเกดสายขาดขนวงจรจะไดตดสวนทขาด

ออกแลววนสายทเหลอใหครบรอบเปน Ring ตามเดมในแบบเดยวกบสาย Token Ring ของ IBM

ลกษณะการรบสงขอมลของ FDDI กใชวธ Token-Passing เชนเดยวกบ Token Ring สวนสายทตอ

นนจะไดระยะระหวางแตละเครองไมเกน 2 กโลเมตร และระยะรวมทงหมดไมเกน 100 กโลเมตร

FDDI เหมาะทจะใชเปนเครอขายหลกหรอ Backbone ทเชอมระบบ LAN หลายๆวงเขาดวยกน โดย

แตละวง LAN จะตองมตวรวมสาย (Concentrator) หรออปกรณ Router ทใชตอระหวาง LAN ทงวง

เขาเปนสถานหรอ Node หนงในวงของ FDDI

6. ประโยชนของระบบเครอขายคอมพวเตอร

โอภาส เอยมสรวงศ (2551, หนา 289-290) ไดกลาวไววา การเชอมตอคอมพวเตอร

หลายๆ เครองเขาดวยกนเปนระบบเครอขาย มประโยชนดงน

6.1 การใชทรพยากรรวมกน ดวยเทคโนโลยเครอขาย ทาใหเราสามารถใชทรพยากร

รวมกนได โดยทพยากรในทนหมายถง อปกรณตางๆ ทเชอมตอบนระบบเครอขาย ไมวาจะเปน

ฮารดดสก โปรแกรม หรอเครองพมพ เปนตน

6.2 ชวยลดตนทน สบเนองมาจากความสามารถในการใชทรพยากรรวมกน จงชวย

ประหยดอปกรณตางๆ ได เชน เครองพมพทมราคาแพง กสามารถจดซอมาใชงานเพยงเครองเดยว

และแบงกนใชบนเครอขาย

6.3 ความสะดวกในการสอสาร เครอขายทาใหการสอสารของพนกงานมความ

สะดวกขน เชน แทนทจะสาเนาเอกสารสรปผลการประชมแจกจายใหกบสวนงานอนๆ ทเกยวของ

กจะใชจดหมายอเลกทรอนกสแทน ดวยการสงไฟลเอกสารซงอาจจดทาข นดวยโปรแกรม

ประมวลผลคา และจดสงไปยงสวนงานทเกยวของผานระบบเครอขาย ซงกระบวนการดงกลาวทา

ใหประหยดเวลาและกระดาษ

6.4 ความนาเชอถอและความปลอดภยของระบบ หนวยงานตางๆ ท ม เครอง

คอมพวเตอรเปนจานวนมาก ระบบเครอขายจงเปนสงทสาคญยง เนองจากสามารถจดการและดแล

ระบบไดงาย ขอมลตางๆ ไดมการจดเกบไวศนยกลาง ทาใหขอมลเปนขอมลททนสมย นาเชอถอ

สามารถนาไปใชประกอบการตดสนใจของผบรหาร สวนมาตราการความปลอดภย ผดแลเครอขาย

(Admin) สามารถกาหนดนโยบายการใชรหสผาน การกาหนดสทธการใชงานเครอขายแกผใชงาน

ระดบตางๆ ทงนกเพอความปลอดภยของระบบนนเอง

มหาวท


82

เครองบนทกวดโอแบบดจตอล (Digital Video Recorder : DVR)

1. ประเภทของเครองบนทกวดโอ

บรษทโอกาม เอนเตอรไพรส จากด (2557) ไดแบงประเภทของเครองบนทกภาพ

กลองวงจรปด ออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1.1 เครองบนทกภาพกลองวงจรปดระบบอนาลอก (VCR) เครองบนทกภาพระบบ

อนาลอก เปนเครองบนทกรนเกาทไดรบความนยมในอดต ในการบนทกภาพจากกลองวงจรปด ซง

เครองบนทกภาพจะตองใชมวนวดโอเทปในการบนทกภาพ (VCR) มวนเทปอนาลอกแบบ

มาตรฐานสามารถบนทกภาพจากกลองวงจรปดไดนาน 12 ชวโมง จนถง 960 ชวโมง ทงนขนอยกบ

ความสามารถของเครองบนทกภาพดวย วาสามารถบนทกภาพไดนานเทาใด ซงเครองบนทกภาพ

แตละรนจะมความสามารถในการบนทกภาพจากกลองวงจรปดไดไมเทากน เครองบนทกภาพใน

ระบบอนาลอกนจะมราคาถก และมวนวดโอเทปทนามาบนทกภาพกมราคาไมแพง แตในปจจบนน

ระบบบนทกภาพจากกลองวงจรปด ไมไดรบความนยมเหมอนในอดตแลว เพราะมระบบบนทก

กลองวงจรปด แบบใหมเขามาแทนทซงมคณสมบตทดกวา เหนอกวาและมลกเลนเสรมอกมาก

ทซงระบบบนทกภาพกลองวงจรปดแบบอนาลอกไมม เครองบนทกภาพรนใหมนเรยกวา DVR

1.2 เครองบนทกภาพกลองวงจรปดระบบดจตอล (DVR) ซงแบงยอยออกเปน

2 ประเภท คอ

1.2.1 Stand Alone DVR (เครองบนทกภาพระบบดจตอลสาเรจรป) เปน

เครองบนทกภาพสาเรจรป บนทกภาพจากกลองวงจรปดแบบดจตอล ซงเครองบนทกภาพแบบนจะ

มหนาตาคลายๆกบเครองบนทกวดโอเทปเพยงแตเปลยนจากการใชมวนวดโอเทปในการบนทก มา

เปนใช Hard disk ของคอมพวเตอรมาบนทกภาพแทน ซงเครองบนทกภาพกลองวงจรปดแบบ

Stand Alone DVR นจะมแบบบนทกภาพได 4 กลอง และ 16 กลอง

1.2.2 PC Base DVR (เครองบนทกภาพระบบดจตอล โดยใชเครอง

คอมพวเตอร) เปนเครองบนทกภาพกลองวงจรปด แบบใชคอมพวเตอรเขามาควบคมการทางาน

และบนทกภาพลงเครองคอมพวเตอรคอมพวเตอร ซงจะมท งแบบใชเคส Server และใชเคส

คอมพวเตอร แบบธรรมดาขนอยกบรน และราคาของเครองบนทกภาพ และระบบ PC Base DVR

ยงสามารถใส Hard disk หนวยความจาในการเกบขอมลบนทกภาพไดหลายตวแลวแตรนใส HDD

ได 6 ตว บางรนใสได 8 ตว ระบบนจงเหมาะกบการทลกคาตองการเกบขอมลในการบนทกภาพ

จากกลองวงจรปด เปนเวลานานๆ เชน 1-3 เดอน เปนตน ระบบบนทกกลองวงจรปดแบบ

PC Base DVR จะมทงรน 8 กลอง 16 กลอง 24 กลอง และ 32 กลอง

มหาวท


83

2. การทางานของอปกรณบนทกภาพ

Junghoon Jung and Shichang Joung (2003, p. 30) ไดกลาวถงการทางานของอปกรณ

บนทกภาพวา เปนเวลากวา 10 ป VCR ถกนามาใชในการบนทกภาพวดโอ ทงในแบบ Real-time

และ TL เนองจากมความเชอถอได และมประสทธภาพในการบนทกภาพเหตการณ หรอสถานท

ในงานการรกษาความปลอดภย ตอมา DVR เขามาแทนทเนองจากมความเชอถอไดสงกวา

เมอเปรยบเทยบระหวาง Disk กบ Cassette Tape DVR ยงสามารถทาการคนหาภาพไดรวดเรวกวา

และนอกจากน เมอทาสาเนาภาพวดโอ หลายๆ Copies จะพบวา Cassette Tape จะใหคณภาพของ

ภาพวดโอลดตาลง

บรษทกลองวงจรปดนครปฐม จากด (2557) ไดอธบายความแตกตางทสาคญระหวาง

Stand Alone DVR กบ PC Base DVR ไวดงตอไปน

ขอดของเครองบนทกภาพแบบ Stand Alone DVR

1. ตวเครองมขนาดไมใหญมากนก สามารถจดหาทวางไดงายกวาแบบ PC

Base

2. ใชงานไดงายฟงชนไมซบซอน และควบคมการทางานผานรโมท

คอนโทรลได

3. สามารถตอดภาพออกทางจอคอมพวเตอร หรอจอทวไดทนท (ไมตองใช

อปกรณเสรม)

4. สามารถใส HardDisk ได 1-2 ตว แลวแตรนของ DVR

5. สามารถดภาพจาดกลองวงจรปดออนไลนผานเนต หรอมอถอ iPhone,

iPad, Nokia, ระบบปฏบตการ Android, ระบบปฏบตการ IOS ฯลฯ

ขอเสย และจดดอยของ Stand Alone DVR

1. ตวเครอง Stand Alone DVR ใส HardDisk ไดแต 1-2 ตว ทาใหบนทกภาพ

ไดนอยวนกวา PC Base

2. ตวเครองรองรบกลองไดสงสดเพยง 16 กลอง ถาตองการเพมกลอง ตองซอ

เครองบนทกเพมตามดวย

3. ตวเครอง Stand Alone DVR มกจะออกรนใหมๆ มา ทกๆ 4-6 เดอน

จงทาใหตกรนเรว

PC Base DVR มขอด และจดเดนๆ ดงน

1. ตวเครอง PC Base DVR มขนาดรองรบกลองวงจรปดไดมากทสดถง

32 กลอง ใน 1 เครอง

มหาวท


84

2. ตวเครอง PC Base DVR รองรบ HardDisk ไดตงแต 4-10 ตว แลวแตรน

3. สามารถดภาพกลองวงจรปดผานออนไลนผานเนต หรอมอถอ iPhone,

iPad, Nokia, ระบบปฏบตการ Android, ระบบปฏบตการ IOS ฯลฯ

สวนขอเสย และจดดอยของ PC Base DVR มดงน

1. ตวเครอง PC Base DVR มขนาดใหญกวา Stand Alone DVR จงตองใช

พนทในการวางตวเครองมากกวา

2. ผใชงานตองมความรพนฐานดานคอมพวเตอรพอสมควรการควบคมการ

ทางานตองใชเมาทและคยบอรด เปนหลก

3. ตองระวงไวรส และสปายแวร มนแวร ตางๆเขาเครอง เพราะอาจจะทาให

โปรแกรมของเครองรวน และหยดทางาน

3. เทคโนโลยทใชใน DVR (Digital Video Recorder)

Secure Dynamic Co. (2557) ไดอธบายเทคโนโลย H.264 ไววามาตราฐานในแวดวง

มลตมเดยปจจบนถกกาหนดโดยสององคกรหลกๆ คอ

1. MPEG (Moving Picture Group)

2. ITU-T(The ITU Telecommunication Standardization Sector) เปนหนวยท

มหนาทออกมาตราฐานทางโทรคมนาคม ของ ITU (Internationnal Telecom Union)

MPEG หรอ Moving Picture Expert Group เปนชอกลมนกพฒนา ระบบมาตราฐาน

การเขารหสวดโอ และออดโอ ของ ISO/IEC โดยมการเรมพฒนารวมกนครงแรกเมอ พฤษภาคม

พ.ศ. 2531 ทประเทศแคนนาดา โดยสมาชกของเอมเพก ประกอบดวยบคคลจากบรษทพฒนา

นกวจยจากศนยวจยและมหาวทยาลย โดยปจจบนมมาตราฐานหลกทพฒนาออกมา ไดแก MPEG-

1, MPEG-2, MPEG-3, และMPEG-4 ซงยงมมาตราฐานเสรมคอ MPEG-7 และ MPEG-21

1. MPEG-1 เปนมาตราฐานเกยวกบวดโอ กาเนดอยางเปนทางการในชวงป 93

นาไปใชในวซด มเทคโนโลยทพฒนาตาม MPEG-1 ดงน

1.1 MP3 ไมไดเปน MPEG-3 อยางทคนหลายคนเขาใจใน MPEG-1

จะเปนหลายสวน เชน สวนของภาพสวนของเสยง สวนของมเดย สามารถหยบเฉพาะบางสวนไป

ใชงานไดจรงได และสวนของเสยงใน MPEG-1 คอ สวนทเรยกวา Layer 2 และ Layer 3

ซง Layer 2 นนตกสมยไปแลว สวน MPEG-1 Layer 3 กคอ MP3 นนเอง

1.2 Ogg Vorbis เปนมาตราฐานทพฒนาขนมาเพอแทนท MP3 เนองจาก

ในป ค.ศ. 1998 สถาบน Fraunhofer ในเยรมนซงเปนเจาของสทธบตรวธการบบอดขอมลใน MP3

ประกาศเตรยมคดคาใชงาน จงมกลมพฒนามาตรฐานใหมเพอมาแทน MP3 และใหมาตราฐานใหม

มหาวท


85

นเปนสาธารณะสมบต (Public Domain) ในป ค.ศ. 2002 Ogg Vorbis 1.0 กเสรจสมบรณ และ

กลายเปนหนงในฟอรแมตเสยงหลกททกโปรแกรมตองมไฟลนามสกล .ogg

1.3 มาตรฐานอนๆ ทเทยบเคยง MP3 ไดกม ATRAC ของโซน, AC3 ของ

Dolby Digital, mp3PRO และ Windown Media Audio (.wma) ของไมโครซอฟท

2. MPEG-2 ป ค.ศ. 1994 มาตรฐาน MPEG-2 ถกใชกบดวด ความแตกตาง

กบ MPEG-1 กไมมากนกยกเวนเรองการเขารหส และถอดรหสทใชวธทนสมยมากขน

3. MPEG-3 เปนมาตรฐานท เตรยมใชกบ HDTV (High Definition

Television) แตสดทายไมไดใชเพราะพบวาแคเทคโนโลย MPEG-2 ทมอยเพยงพอสาหรบ HDTV

แลว

4. MPRG-4 เปนสวนขยายของ MPEG-1 เพอรบรปแบบมลตมเดยตางๆ เชน

3D หรอการเขารหสทมประสทธภาพมากขน MPEG-4 แบงออกเปนหลายสวนตามหนาทแตละ

สวน และทาง MPEG จะปลอยใหผ ผลตซอฟแวรเปนผ พ ฒนาโปรแกรมท ใชจรงๆ เอง

ไมจาเปนตองตาม MPEG-4 เตมชดกได พฒนาไดเปนสวนบางสวนกพอ (แบบเดยวกบ MP3

ทหยบแตสวนออดโอไปทา)

เทคโนโลยสาคญใน MPEG-4 นน MPEG-4 part 2 รบผดชอบกบการจดการ

ดานภาพ ฟอรแมตวดโอสาคญๆ หลายตวอมพลเมนตตาม part 2 น คอ DivX และ XviD สวน

MPEG-4 Part 3 รบผดชอบการจดการกบเสยง AAC (Advance Audio Coding) เปนการอมพลเมนต

ตาม MPEG-4 Part 3 โดยแอปเปล ซงอางวา AAC ทบตเลต 96 kbps มคณภาพเทยบเทากบ MP3 ท

128 kbps เทคโนโลยนนาไปใชกบเพลงทขายในรานจาหนายเพลงออนไลน iTunes Music Store

นามสกลไฟลในฟอรในฟอรแมตนจะเปน .aac, .mp4 และ .m4a สวน MPEG-4 part 10 จดการกบ

การเขารหสวดโอระดบสง (Advance Video Coding) และ H.264 เปนมาตรฐานทซอนกบ ITU-T

โดย H.264 เปนชอของ ITU-T และ AVC เปนชอของทาง MPEG เทานนเอง มความสามารถในการ

เขารหสวดโอทสงกวา MPEG-4 part 2 มาก ปจจบนเรมนามาใชงาน โดยแอปเปลจะนาไปใชใน

Quick Time 7 และ MacOSX 10.4 Tiger นอกจากแอปเปลแลว H.264 เรมนาไปใชกบระบบทว

แบบใหมของญป นและยโรป และฟอรแมตแผนดสกในยคหนาทง Bluray กบ HD-DVD สวน

MPEG 7 ไมใชมาตราฐานทใชเกบขอมลเกยวกบตวมเดย (metadata) เชน หนงแผนนชออะไร หรอ

ถาหนงเลนมาถงตอนน ใหเลนเพลงน พรอมขนซบไทเทลไฟลน เปนตน เกบขอมลเปน XML และ

MPEG-21 เปนมาตราฐานมลตมเดยผานเครอขาย ปจจบนอยในสถานะราง สวน H.264 คอ

มาตราฐานการบบอดขอมลของสญญาณภาพและเสยง ทความคมชดเทากน แตขนาดไฟลจะเลก

กวา เมอเทยบกบ Mpeg 4 และ Mpeg 2 ตามลาดบ

มหาวท


86

4. Motion Detection

ฐานศร เฉลมบญ (2551, หนา 13) ไดอธบายวา ระบบตรวจสอบผบกรกหรอระบบ

เฝาด (Surveillance System) คอ การหาวตถเคลอนไหลจากภาพวดโอ (Motion Detection) ซงการ

หาวตถเคลอนไหลจากภาพวดโอสามารถหาไดดวยวธ Background Subtraction และ คานวณหา

Optical Flow ของภาพ คอ คานวณหา Optical Flow ของภาพ

5. ขนาดภาพวดโอทบนทก (Record Resolution)

SECURE DYNAMIC Co.,Ltd, (2557) ไดอธบายขนาดภาพวดโอทบนทก ไวดงน

1. D1 เทากบ 720X576 อตราสวน 1.25:1 414,720 Pixels

2. 4CIF เทากบ 704X576 อตราสวน 1.25:1 405,504 Pixels

3. DCIF เทากบ 528X284 อตราสวน 1.86:1 149,952 Pixels

4. 2CIF เทากบ 704X288 อตราสวน 2.44:1 202,752 Pixels

5. CIF เทากบ 352X288 อตราสวน 1.22:1 101,376 Pixels

6. QCIF เทากบ 176X144 อตราสวน 1.22:1 25,344 Pixels

6. การคานวณเวลาทสามารถบนทกได

Image retention time ระยะเวลานานเทาใด กอนท DVR จะบนทกทบภาพเดม

(ถากาหนดไวใหบนทกทบ) เชน 7 วน เปนตน

DVR storage capacity = 𝐻𝐷 𝑑𝑟𝑖𝑣𝑒 𝑠𝑡𝑜𝑟𝑎𝑔𝑒 𝑐𝑎𝑝𝑎𝑐𝑖𝑡𝑦

𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒 𝑠𝑖𝑧𝑒 × 𝑝𝑖𝑐𝑡𝑢𝑟𝑒𝑠 𝑝𝑒𝑟 𝑑𝑎𝑦

= 𝑠𝑡𝑜𝑟𝑎𝑔𝑒 𝑡𝑖𝑚𝑒 𝑖𝑛 𝑑𝑎𝑦𝑠 𝑜𝑟 ℎ𝑜𝑢𝑟𝑠

Example : Calculate the storage capacity of a 250 GByte DVR to record an image

frame rate of 15 images per second with a picture quality set to standard = 18 Kbyte :

DVR storage capacity = 250 𝐺𝐵𝑦𝑡𝑒

18 𝐾𝐵𝑦𝑡𝑒 × 15 𝑖𝑝𝑠 × 86,400 𝑠𝑒𝑐

= 10.7 𝑑𝑎𝑦𝑠

= 10 𝑑𝑎𝑦𝑠 𝑎𝑛𝑑 𝑠𝑒𝑣𝑒𝑛𝑡𝑒𝑒𝑛 ℎ𝑜𝑢𝑟𝑠

มหาวท


87

* 8 bpp, 28 = 256 colors

* 16 bpp, 216 = 65536 colors ; known as Highcolor or Thousands

* 24 bpp, 224 = 16,777,216 colors ; known as Truecolor or Millions

* 48 bpp ; for all practical purposes a continuous colorspace ; used in many

flatbed scanners and for professional work

ตารางท 2.5 Digital Storage Requirements and Imagas Per Second (IPS) for Different Image

Resolutions on a 250 GByte hard drive

Image size (Byte) = [Resolutions x (bit Pixel)] /8 (No compression)

PICTURE*

QUALITY

DVR RECORDING SPEED (IMAGES/SEC) (250 GByte HARD DRIVE)

60 30 15 10 7.5 5 3 1

HIGHEST 1D/3H+ 2D/6H 4D/9H 6D/14H 8D/9H 13D/4H 22D/0H 66D/2H

HIGH 1D/17H 3D/3H 6D/14H 9D/21H 13D/4D 19D/19H 33D/0H 99D/4H

STANDARD 2D/16H 5D/1H 10D/17H 15D/9H 20D/12H 30D/19H 51D/9H 154D/7H

BASIC 4D/0H 7D/16H 15D/9H 24D/0H 30D/19H 46D/4H 77D/2H 231D/9H

LOW 8D/0H 15D/10H 30D/19H 4GD/4H 61D/16H 92D/12H 154D/7H 462D/20H

*IMAGE SIZES – HIGHEST = 42 KByte INAGES/DAY = 60 pps - 5.184 MBytes

HIGH = 28 KByte 30 ips - 2.6 MBytes

STANDARD = 18 KByte 15 ips MODE - 1.296 MBytes

BASIC = 12 KByte 7.5 ips MODE - 648 KBytes

LOW = 6 KByte 5.0 ips MODE - 259.2 KBytes

3.0 ips MODE - 86.4 KBytes

1.0 ips MODE - 86.4 KBytes

RECORDING TIME = 𝐻𝐴𝑅𝐷 𝐷𝐼𝑆𝐾 𝑆𝑇𝑂𝑅𝐴𝐺𝐸

𝐼𝑀𝐴𝐺𝐸 𝑆𝐼𝑍𝐸 × 𝑃𝐼𝐶𝑇𝑈𝑅𝐸𝑆/𝐷𝐴𝑌 = STORAGE TIME IN DAYS AND HOURS

EXAMPLE : HARD DISK STORAGE = 250 GByte

IMAGE SIZE = 12 KByte

มหาวท


88

IMAGES/SEC = 10 ips

SECONDS IN A DAY = 86,400 Sec

PICTURES/DAY = 10 ips x 86,400 Sec

RECORDING TIME = 250 𝐺𝐵𝑦𝑡𝑒

12𝐾𝐵𝑦𝑡𝑒 × 10 𝑖𝑝𝑠 × 86,400 𝑆𝑒𝑐 = 24.1 𝐷𝐴𝑌𝑆

7. การขนถายขอมลออกจาก DVR

การขนถายขอมลออกจาก DVR หมายถง การขนถายขอมลออกจาก DVR กรณทม

การเรยกดวดโอจากระยะไกลผานทางระบบเครอขายคอมพวเตอร โดยขอมลทออกจาก DVR

จะถกดาเนนการตามมาตราฐานการขนถายขอมลของระบบเครอขายนนๆ (ความเรว, ความคบคง,

กลไกในการควบคม-รบประกนคณภาพ และอนๆ)

ผลกระทบ

1. ความตอเนองของภาพ

2. คณภาพของภาพ (ความละเอยด, ส, ฯลฯ)

3. ความพรอมใช

การสอสารเชอมตอระบบเครองบนทกภาพวดโอดจตอล (Communication Interface:

Digital Video Recorder System)

1. Surveillance System

ฐานศร เฉลมบญ (2551, หนา 12) ไดอธบาย Surveillance System ไววา ระบบ

ตรวจสอบผบกรกหรอระบบเฝาด (Surveillance System) ประกอบดวย IP Camera หรอ Network

camara, Network Video Decoder, เครองคอมพวเตอรททาหนาท Server และเครองคอมพวเตอร

สาหรบการแพรภาพ โดยทกสวนจะตดตอกนผานระบบ Network หรอ Internet

มหาวท


89

ภาพท 2.72 ตวอยางลกษณะของระบบตรวจสอบผบกรกหรอระบบเฝาด (Surveillance System)

2. ActiveX Data Objects

วกพเดย สารานกรมเสร (2557) ไดอธบายวา ADO (ActiveX Data Objects) คอชด

สวนประกอบของ Component Object Model สาหรบการเชอมตอแหลงขอมลตางๆ ซงเปนขน

ระหวาง OLE DB และภาษาโปรแกรม โดยมบทบาทเพอใหผพฒนาสามารถเขยนโปรแกรม

เชอมตอกบแหลงขอมลตางๆ โดยไมจาเปนทจะตองรวาฐานขอมลถกจดเกบรปแบบอยางใด

มบทบาทใกลเคยง RDO ในการทางานกบ API ของ ODBC ในขณะท OLE DB คลายกบ API

ของ ODBC ทเปนการตดตอระดบลางทไมสามารถเขาถงไดงายจากภาษาระดบสง เชน Visual

Basic เปนตน ADO สรางบน OLE DB เพอใหการทางานทไมใหตดตอโดยตรง ODBC หรอทาให

ผใชเขยนคาสงทมความสามารถ ADO สามารถเปรยบเทยบความสามารถกบ ADO คอ ทงค

สามารถสรางควรแบบ asychronous และการตดตอ ADO เพมสวนใหญจานวนมาก

ActiveX Data Objects (ADO) เปนอนเตอรเฟซโปรแกรมประยกต (Application

Program Interface) จากไมโครซอฟททใหผพฒนาโปรแกรมเขยนโปรแกรมประยกต window

เขาถงฐานขอมลแบบ relational และ non-relational จากทง provider ของไมโครซอฟทหรออนๆ

ตวอยางเชน ถาตองการเขยนโปรแกรมทใหผใช web site ดวยขอมลจากฐานขอมล DB2 ของ IBM

หรอฐานขอมล Oracle ซงสามารถรวมคาสงโปรแกรม ADO ในไฟล HTML ทระบในฐานะ

ActiveX Server Page จากนน เมอผใชขอเพจจาก web site เพจจะไดรบการสงกลบดวยขอมลตาม

ตองการจากฐานขอมล ทใหโดยคาสง ADO เหมอนกบระบบอนเตอรเฟซอนๆ ของไมโครซอฟท

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=Component_Object_Model&action=edit&redlink=1�

http://th.wikipedia.org/wiki/OLE_DB�

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1�

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%9F%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%8C�

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=RDO&action=edit&redlink=1�

http://th.wikipedia.org/wiki/API�

http://th.wikipedia.org/wiki/ODBC�

http://th.wikipedia.org/wiki/Visual_Basic�

http://th.wikipedia.org/wiki/Visual_Basic�

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%88&action=edit&redlink=1�

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=Asychronous&action=edit&redlink=1�

มหาวท


90

ADO เปนอนเตอรเฟซแบบ object-oriented programming ซงเปนสวนหนงของยทธศาสตร

การเขาถงขอมลของไมโครซอฟททเรยกวา Universal Data Access ไมโครซอฟทกลาววานอกจาก

ความพยายามสรางฐานขอมลสากล (Universal Database) เหมอน IBM และ Oracle แลวกาลง

หาทางใหมการเขาถงทหลากหลาย สาหรบฐานขอมลทมอยและในอนาคตใหเปนคาตอบทมผล

ในทางปฏบต สาหรบงานน ไมโครซอฟทและบรษทฐานขอมลอนๆ ใหโปรแกรม "Bridge"

(สะพาน) ระหวางฐานขอมลกบ OLE DB ของไมโครซอฟท ทเปนการอนเตอรเฟซระดบตา

OLE DB เปนระบบการใหบรการทผพฒนาโปรแกรมใช ADO โดยสวนการทางาน

ของ ADO คอ Remote Data Services สนบสนน ActiveX control แบบ "data-aware" ในเวบเพจ

และมประสทธภาพกบ cache ดานลกขาย ในฐานะสวนหนงของ ActiveX แลว ADO เปนสวนหนง

ของ Component Object Model (COM) ซงเปนกรอบการทางานแบบ component-oriented สาหรบ

การดงโปรแกรมเขาดวยกน

ADO ปรบปรงมาจากการอนเตอรเฟซกอนหนานของไมโครซอฟท คอ Remote Data

Object (RDO) โดย RDO ทางานกบ ODBC ในการเขาถงฐานขอมลแบบ relational แตไมสามารถ

เขาถงฐานขอมลแบบ non-relational ไดเหมอนกบ ISAM หรอ VSAM ของ IBM ทสามารถเขาถง

ได

3. หนาทการทางานของ ActiveX

Asiasoft Corparation (2557) ไดอธบายการทางานของ Active X คอ คาสงท เขยนขน

จาก Visual Basic ทใชในการควบคม คอยสอสารกบ Database ซง ActiveX นถกสรางจาก VB ท

ขณะน มเพยง Browser IE (Internet Explorer) เทานนทรองรบการใชงานได สาหรบตว ActiveX น

เขาพฒนาเพอมาตอกรกบ Java applet ทเปนโปรแกรมเลกๆ ทจะถกฝงอยในเวบเพจ แลวนามา

ประมวลผล ทางาน และแสดงผลอยใน ตว Browser นนเอง ซงประโยชนของการใช ActiveX คอ

จะทาใหการใชงานเวบไซตของเรานนสะดวกสบายขน และใชในการลอกอนเขาเลนเกมสออนไลน

และสามารถเชอมตอ NetSurveillance WEB ของ เครอง Digital Video Recorder เพอดภาพผาน

ระบบเครอขายสะดวกในการรบชมภาพ

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ISAM&action=edit&redlink=1�

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=VSAM&action=edit&redlink=1�

http://th.wikipedia.org/wiki/IBM�

มหาวท


91

ภาพท 2.73 แสดงภาพจากการเชอมเขากบระบบของ DVR โดยผานระบบเครอขาย

การประชาสมพนธ

1. ความหมายของการประชาสมพนธ

การประชาสมพนธเปนหนวยงานทสรางเสรมความเขาใจอนดระหวางองคกรกบ

กลมประชาชนทเกยวของกบองคกรนนๆ เพอใหเกดทศนคตทดตอองคกรและเกดการสนบสนน

รวมมอในการดาเนนงาน ซงมนกวชาการและผเชยวชาญทางการประชาสมพนธหลายทานไดให

ความหมายของการประชาสมพนธไวดงน

วรช อภรตนกล (2540, หนา 21) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธ คอ การ

เสรมสรางความสมพนธและความเขาใจอนด (good relationship) ระหวางองคกร สถาบน กลม

ประชาชนทเกยวของ เพอหวงผลในความรวมมอและสนบสนนจากประชาชน

เสร วงษมณฑา (2540, หนา 1) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธ คอ การกระทา

ทงสนท งหลายท งปวงทเกดจากการวางแผนลวงหนาในการสรางความเขาใจกบสาธารณชน

มหาวท


92

ทเกยวของเพอกอใหเกดทศนคตและภาพพจนทด อนจะนาปสสมพนธภาพทด ระหวางหนวยงาน

และสาธารณชนทเกยวของ กอใหเกดการสนบสนนและความรวมมอเปนอยางด

วจตร อาวะกล (2541, หนา 17) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธ หมายถง ความ

พยายามของสถาบนทจะแสวงหาความสมพนธ ความรวมมอ และการสนบสนนจากประชาชน

ตลอดจนดารงไวซงทศนคตทดของประชาชนตอสถาบนใหคงอยตอไปเพอใหประชาชนยอมรบ

สนบสนน ใหความรวมมอในการดาเนนงานตามกระบวนการ นโยบาย วตถประสงค และความ

เคลอนไหวของสถาบนหรอหนวยงานนนๆ

เรองกตต เหลองสกลทอง (2543, หนา 8) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธ คอ

การเสรมสรางความสมพนธและความเขาใจอนด (good relationship) ระหวางองคกร สถาบน กบ

กลมประชาชนทเกยวของใหเกดความนยมเลอมใส ศรทธาและใหความรวมมอตลอดจนสนบสนน

หนวยงานในทสด

วมลพรรณ ตงจตเพมความด (2543, หนา 4) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธ คอ

การตดตอสอสารระหวางหนวยงาน หรอองคกรและกลมประชาชนโดยมเปาหมายเพอสรางความ

เขาใจอนถกตอง ในอนทจะสรางความเชอถอ ศรทธา และความรวมมอ ตลอดจนความสมพนธทด

ซงจะชวยใหการดาเนนงานของหนวยงานนนๆ บรรลเปาหมาย

Cutlip and Center (1978, p. 4) ไดกลาวไววา การประชาสมพนธเปนความพยายาม

ทมการวางแผนในอนทจะมอทธพลตอความคดเหนของประชาชนทใหการยอมรบการดาเนนธรกจ

ของสถาบนและเปนการสอสารสองทาง

จากความหมายของการประชาสมพนธตามทไดกลาวมาขางตนนน สามารถสรปได

วา การประชาสมพนธ หมายถง การเผยแพรขอมลขาวสารของแตละองคกร ดวยความพยายามใน

การเสรมสรางความสมพนธและความเขาใจอนด ดวยวธการและสอท เหมาะสม เพอให

กลมเปาหมายเกดทศนคตทด กอใหเกดการสนบสนนและใหความรวมมอ ทาใหการดาเนนงานของ

องคกรบรรลวตถประสงค

2. วตถประสงคของการประชาสมพนธ

อนนตธนา องกนนท และเกอกล คปรตน (2536, หนา 290) ไดกลาวถงวตถประสงค

ของการประชาสมพนธไว ดงน

1. อธบายหรอชแจงในกรณทประชาชนมปญหาใดๆ นกประชาสมพนธจะตอง

ทาหนาทตอบปญหาตางๆ จนกระทงหายของใจ และเกดความเขาใจในทางทถกตอง

2. แถลงขาวในกรณทสถาบนหรอหนวยงานมขาวทเกยวของกบประชาชนและ

เปนเรองทประชาชนโดยทวไปควรทราบ นกประชาสมพนธกควรนาขาวนนๆ ออกมาเผยแพร

มหาวท


93

3. โฆษณาเผยแพร หากหนวยงานมสงทคนพบใหมๆ หรอมขอแนะนาตางๆ ทควร

ใหประชาชนไดรบทราบ กตองนาสงนนออกมาเผยแพร

4. เพอใหประชาชนยอมรบ ซงถาเปนหนวยงานธรกจภาคเอกชน กเพอใหลกคา

ยอมรบในบรษทของตน รวมทงยอมรบในผลตภณฑและบรการ

5. เพอทาหนาทขจดปญหายงยากตางๆ ภายในหนวยงาน

6. เพอแนะนาบรการ หรอฝายจดการใหสามารถดาเนนการไดอยางถกตองเพอความ

เจรญกาวหนาและชอเสยงทดของหนวยงาน

วจตร อาวะกล (2541, หนา 47) ไดกลาวถงวตถประสงคทวไปของการ

ประชาสมพนธไวดงน

1. เพอสรางภาพพจนทดใหกบองคกร

2. เพอสรางความนยมชมชอบ เลอมใสศรทธาจากประชาชน พนกงาน ฯลฯ

3. เพอปองกนแกไขความเขาใจผดความคลาดเคลอนทเกดขน

4. เพอดาเนนการรกษาความสมพนธ เชอมโยงกบกลมตางๆ ไมใหเสอมคลายและ

เกดความเชอถอตลอดเวลา

5. เพอกระตนเพมพนความสมพนธ เพมขวญกาลงใจในหมประชาชนพนกงาน

หนสวน ผทเกยวของทกกลมอยตลอดเวลา

6. เพอใหบรการดานสาธารณประโยชนทเปนธรรมแกสงคม

7. เพอสรางความเชอมนไววางใจ เชอถอไดจากประชาชน ยนยนความมนคงแก

พนกงานและประชาชน

จากวตถประสงคของการประชาสมพนธดงทกลาวมาแลวนน สามารถสรปไดวา การ

ประชาสมพนธมวตถประสงคเพอ ชแจง บอกเลา เผยแพร ใหความร ชกจง ใหบคคลผเปน

กลมเปาหมายเกดความเขาใจ เชอถอ ศรทธา เพอกอใหเกดการตอลสนอง นามาซงผลประโยชน

และความสาเรจขององคกร

3. เครองมอและสอในการประชาสมพนธ

งานประชาสมพนธของคกรสถาบนมประสทธภาพมากขนและสามารถเขาถงกลม

ประชาชนเปาหมายตางๆ ไดอยางกวางขวางหรอสามารถแพรกระจายขาวสารไปสประชาชนและ

ทาใหองคกรสถาบนสามารถดาเนนงานบรรลวตถประสงคตามตองการไดนน อาจทาไดหลาย

วธการ วธหนงกคอ การใชเครองมอและสอตางๆ มาชวยในการดาเนนงาน ซงไดมผกลาวถง

เครองมอและสอทใชในการประชาสมพนธไวดงน

มหาวท


94

อนนตธนา องกนนท และเกอกล คปรตน (2536, หนา 345) กลาวไววา ในการ

ประชาสมพนธจาเปนทจะตองมสอหรอเครองมอทจะนามาชวยใหงานประชาสมพนธไดบรรล

เปาหมายดงเชนตอไปน

1. การลงโฆษณา

2. การเขยนบทความและสารคด

3. การจดประชมและสมมนา

4. การชวยเหลอสงคม

5. การจดนทรรศการ

6. การจดทาหนงสอพมพ

7. สงพมพทเกยวกบลกคา

8. การจดทาวารสารภายใน

9. การจดทาวารสารภายนอก

10. ภาพยนตรวดทศน

11. การแจกขาวในหนงสอพมพ

12. การตดตอสวนตว

13. จดทาสงพมพในโอกาสตางๆ

14. การแสดงสนทรพจน และการไปบรรยายในทตางๆ

15. การจดทาโครงการพเศษ

บญเกอ ควรหาเวช (2537, หนา 118) ไดกลาวไววา เครองมอหรอกจกรรมทควรใช

เพอการประชาสมพนธ อาจทาได ดงนคอ

1. การ ใชร ะบบ การ ตดต อภา ยใน ชว ยใหการ ตดต อกบ บคค ลท อ ยภา ยใน

สถาบนการศกษาเกดความรวดเรวมากขน

2. การผลตสไลดฟลมสตรปหรอภาพยนตรเพอประโยชนในการประชาสมพนธ

สถาบนการศกษา

3. การจดทาบอรดสาหรบปดปายประกาศ

4. การจดบอรดสาหรบตดรปกจกรรมตางๆ ของนกศกษา

5. การสงจดหมายถงนกศกษาและผปกครอง

6. การสงเสรมใหนกศกษาจดทาทาเนยบรน

7. การจดทาวารสารทางการศกษาของวทยาลย

8. การจดนทรรศการ

มหาวท


95

9. การรวมกจกรรมภายนอกวทยาลย

10. การใชหนงสอพมพ วทย และโทรทศน

ลกษณา สตะเวทน (2540, หนา 173) กลาวไววา วธทจะไดมาซงความสาเรจมหลาย

วธ แตทนยมใชกนมาก กคอ การเลอกใชสอชวยเสรมใหการดาเนนงานเขาถงกลมเปาหมายไดอยาง

กวางขวางสาหรบการดาเนนงานประชาสมพนธนน นกประชาสมพนธมสอซงสามารถนามาใช

เพอใหเกดประสทธภาพของการดาเนนงานได 2 ประเภท คอ

1. Controlled Media คอ สอทนกประชาสมพนธจดทาขนเองในดานเนอหา วธการ

รปแบบการผลตรวมทงวธการดาเนนการเผยแพรไปสประชาชนกลมเปาหมาย ซงการใชสอสงพมพ

นกประชาสมพนธสามารถเจาะจงประชาชนเปาหมายไดเปนกลมๆ สอเหลาน ไดแก สงพมพ

(Printed Media) คาพด (Spoken Word) ภาพและเสยง (Sight and Sound) การจดเหตการณพเศษ

(Staged Events) การโฆษณาเพอการประชาสมพนธ (Public Relations Advertising) เปนตน

2. Mass Media คอ สงทนกประชาสมพนธสามารถใชเผยแพรขาวสารไปยงผรบ

ซงเปนประชาชนจานวนมากๆ หรอเรยกวามวลชน (Mass Audience) ประชาชนเหลานอยกนอยาง

กระจดกระจายในทตางๆ กน แตดวยพฒนาการทางดานเทคโนโลยการสอสาร จงทาใหสามารถ

ใชสอประเภทนถายทอดขาวสารการประชาสมพนธไปสคนจานวนมากไดในเวลาเดยวกนหรอ

ใกลเคยงกนอยางรวดเรว สอมวลชนเหลาน ไดแก วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หนงสอพมพ

นตยสาร และภาพยนตร การทสอมวลชนจะเสนอขาวใหหรอไม สนหรอยาว มากหรอนอย องคกร

ไมสามารถบงคบได และการเผยแพรกเปนการมงไปสมวลชนทวไป จะไมมงเจาะจง เผยแพรเฉพาะ

ประชาชนกลมใดกลมหนง เพราะฉะนนการเผยแพรขาวสารในเรองใดกตามทมงถงประชาชน

เฉพาะกลมจงอาศยสอมวลชนไมได จะใชไดเฉพาะเรองทตองการมงเผยแพรใหประชาชนไดรบ

ทราบ

วรช อภรตนกล (2540, หนา 268) ไดกลาวไววา เครองมอหรอสงทใชในการ

ดาเนนงานประชาสมพนธนนมอยมากมายหลายประเภทตอไปน

1. สอบคคล (Personal Media) ไดแก คาพด (Spoken Words) ในลกษณะตางๆ

ซงเปนเครองมอสาคญในการประชาสมพนธประเภทหนงทมนษยเราทกคนมตดตวอยแลว การพด

เปนสอทยงจาเปนและทรงอทธพลอยางยงสาหรบการประชาสมพนธ

2. สอมวลชน (Mass Media) ไดแก วทยกระจายเสยง หนงสอพมพ โทรทศน

ภาพยนตร

มหาวท


96

3. สอสงพมพและเอกสาร (Printed Media) ไดแก วารสาร นตยสาร ภาพนง ฟลม

สตรป จดหมายขาว โปสเตอรและปายประกาศ การโฆษณา สถาบนหรอการโฆษณาเพอการ

ประชาสมพนธ

4. การจดเหตการณพเศษตางๆ ไดแก การจดวนและสปดาหพเศษ จดการแสดงและ

นทรรศการ การพบปะและการประชม การจดวนครบรอบป การใหรางวลพเศษ ฯลฯ

นพพงษ บญจตราดล (2540, หนา 10) กลาวไววา การจดกจกรรมสาหรบนกศกษา

ซงถอเปนกจกรรมนอกหลกสตร เสรมหลกสตรเปนทยอมรบของผปกครองและประชาชน ดงนน

บทบาทกจกรรมนกศกษา จงอาจใชเปนสอท ดในการทจะประชาสมพนธงานของวทยาลย

ในชมชนไดทราบ ประเภทกจกรรมนกศกษา และหนทางทวทยาลยจะใชงานเปนเครองตดตอ

ประชาสมพนธกบประชาชนมหลายทาง ดงน

1. ขาวเกยวกบการเรยนดของนกเรยนจนมชอประกาศในการแขงขนทางวชาการ

ดเดน

2. ขาวการเลนกฬาเกง มความสภาพในการเลนและการเชยรกชวยประชาสมพนธได

3. วงดนตรของวทยาลย วารสารซงนกศกษาชวยกนจดทาออกไปถงมอประชาชน

กจกรรมสโมสรหรอชมชนหรอกลมตางๆ

นอกจากน สงทวทยาลยนาจะพจารณาจดทาเพอประชาสมพนธวทยาลย เปนการให

การศกษาและใหประสบการณพเศษแกนกศกษาไปในตว ดงน

1. การแขงขนและประกวด (Contests)

2. การแสดงละครและการแสดงดนตร (Entertainments)

3. จดงานสงคมรวมกบชมชน (Social Affairs)

4. การออกวารสารของวทยาลย (College Publications)

5. องคกรบรหารนสต (Student council)

6. การประชมนกศกษา (Assembly Programs)

กจกรรมทง 6 ประการ ไมควรเปนกจกรรมเพอบบบงคบหรอขอเงนมาบารงวทยาลย

แตมงในดานประชาสมพนธจงจะไดผล

วมลพรรณ ตงจตเพมความด (2543, หนา 88) ไดแบงประเภทของสอทใชสะดวก

รวดเรว และประหยด ดงน

1. สอบคคลและสอคาพดเปนสอทตองใชควบคกนอยเสมอ ซงในขณะทตองใช

คาพดเปนเครองมอในการสอสารประชาสมพนธ ตองอาศยบคคลเปนผสงสาร ซงมรปแบบตางๆ

ของการใชคาพดเพอการประชาสมพนธ ซงสรปไดดงน

มหาวท


97

1.1 การพดในทชมชน

1.2 การพดสนทนาอยางไมเปนทางการ

1.3 การประชมรปแบบตางๆ

1.4 การอภปรายกลม

1.5 การกลาวสนทรพจน

1.6 การกลาวปราศรย

1.7 การใหโอวาท

1.8 การอบรมสมมนา

2. สอมวลชน โดยลกษณะของสอมวลชนนนเปนสอ ทสามารถเขาถงกลมเปาหมาย

ไดอยางกวางขวางและมความรวดเรวอกทงยงมความนาเชอถอในความคดของผรบสารอกดวย

ดงน น สถาบนองคการ จงนยมใชส อมวลชนเปนสอในการประชาสมพนธ ส อมวลชน

ประกอบดวย

2.1 สอวทยกระจายเสยง

2.2 โทรทศน

2.3 หนงสอพมพ

2.4 นตยสาร

3. สอท หนวยงานผลต และยงเผยแพรไดเองอก คอ สงพมพอนๆ ท หนวยงาน

สถาบนองคกรโดยฝายประชาสมพนธหรอหนวยงานทรบผดชอบงานทางดานประชาสมพนธผลต

ขนและนาไปเผยแพรสประชาชนไดในวงการแคบกวาสอมวลชน แตกนบไดวามความสาคญ และ

อทธพลตอการดาเนนงานประชาสมพนธไมนอยเลย ซงแบงออกเปนดงน

3.1 สอสงพมพอนๆ ทไมใชหนงสอพมพ นตยสาร แตเปนสอ สงพมพทสถาบน

องคกร สามารถผลตและเผยแพรไดเอง ซงประกอบไปดวยสอตางๆ ดงน

3.1.1 วารสาร (Journal) เปนสอสงพมพออกมาเปนรปเลมและมปก

ทสถาบน องคกร จดทาขนเพอเผยแพรขาวสารเรองราวตางๆ แกกลมประชาชนภายนอกและกลม

ภายในหนวยงานเอง

3.1.2 จลสาร (Booklet) เปนหนงสอเลมเลกๆ มขนาดตางๆ กน ขนอยก บ

ความตองการของผจดทา โดยจะเปนปกออน เปนการนาเสนอเรองราวทอยในความสนใจของคน

ทวไปและเปนเรองทเกยวกบสถาบน องคกร เชน กจกรรม ความเคลอนไหวตางๆ ไปยงกลม

ประชาชนภายนอกและภายในสถาบน องคกร

มหาวท


98

3.1.3 จดหมายขาว (Newsletter) มการออกแบบและจดหนา เหมอน

หนงสอพมพและมลกษณะการเขยนเปนรปแบบขาว เปนสอทแตกตางจากหนงสอพมพ คอ เนอหา

ของจดหมายขาวจะเปนการนาเสนอรายละเอยด ขาวสาร ความเคลอนไหว ตลอดจนกจกรรมของ

สถาบน องคกร หรอหนวยงาน สวนหนงสอพมพจะเสนอขาวทวๆ ไป ทอยในความสนใจเปนขาว

ทมผลกระทบกบประชาชน

3.1.4 จดหมาย-ถอยแถลง เปนการตดตอสอสารการประชาสมพนธท

สถาบน องคกร ตองการใหความรความเขาใจแกผรบ

3.1.5 แผนพบ (Folder) มลกษณะคลายแผนปลว เปนเอกสารแผนเดยวทม

เนอหาเกยวกบขาวสารความรทสถาบน องคการตองการเผยแพร

3.1.6 แผนปลวและใบแทรก (Leaflet and Insert) เปนเอกสารสงพมพท

นาเสนอขาวสารหรอขอเขยนทสถาบน องคกร ตองการเผยแพร

3.1.7 ใบปด (Poster) หรอโปสเตอร เพอเผยแพรใหผดมความรความเขาใจ

และปฏบตตาม

3.1.8 ปายกลางแจง (Cut out) มคณสมบตคลายกบใบปดหรอโปสเตอร

เพยงแตกตางกนทขนาดและอายการใชงาน โดยปายกลางแจงจะมขนาดใหญและตงอยบนฐานของ

ตวเองและมกจะมอายการใชงานทยาวนานกวาโปสเตอร

3.2 สอกจกรรมหรอบางครงเรยกวาเหตการณพเศษ (Special Events) คอ การท

สถาบน องคกร หรอหนวยงานไดจดกจกรรมตางๆ ขน เพอสรางความสมพนธกบกลมประชาชน

เปาหมาย ชมชน โดยการแพรกระจายขาวสาร กจกรรม ความเคลอนไหว ตลอดจนผลงานและ

ความกาวหนาของหนวยงาน ซงสรปลกษณะของสอประเภทน ไดดงตอไปน

3.2.1 เปนการดาเนนงานประชาสมพนธในเชงรก

3.2.2 เปนการกระตนความสนใจของกลมประชาชน

3.2.3 เปนการสรางชอเสยง และความนยมในหมประชาชนใหมตอสถาบน

องคกร หรอหนวยงาน

3.2.4 เปนการเผยแพรพฒนาการของสถาบนองคกรไปสประชาชน

3.2.5 เปนการเพมบทบาทของสถาบน องคกรทมตอสงคม

จากขอความขางตน จะเหนไดวา สอทใชในการประชาสมพนธมอยมากมายหลาย

ชนด ซงแตละชนดมขอเดนและขอจากดตางกนไป เครองมอ และสอเปนปจจยทมความสาคญและ

มความจาเปนสาหรบการปฏบตงาน เพราะความสาเรจหรอความลมเหลวของการประชาสมพนธ

มหาวท


99

สวนหนงขนอยกบศกยภาพในการเลอกใชเครองมอและสอทถกตองเหมาะสมกบกลมประชาชน

เปาหมาย และจดมงหมาย หรอวตถประสงคของการประชาสมพนธเปนสาคญ

4. การสอสารทมคณภาพ

การสอสาร เปนความสาคญทางพฤตกรรมอยางหนงของบคคลในการดาเนนชวตให

ประสบความสาเรจ

ชกเคอรง และไรเซอร (Chickering and Reisser, 1993 อางถงใน แมนไทย เชอมชต,

2538, หนา 15) ไดกลาวไววา การสอสารทมคณภาพ เปนความสามารถและความคลองแคลวในการ

พด การเขยน การใชภาษาทาทาง การสงและการรบสารขอมลขาวสารตางๆ

องคการอนามยโลก (WHO, 1994, วารสารอดสาเนา) ไดกลาวไววา การสอสารทม

คณภาพในเชงรปธรรม เปนความสามารถของบคคลทจะบอกได อธบายไดถงความรสก ความ

ตองการ ทงโดยคาพด และไมใชคาพด ตามวถทางทสอดคลองกบวฒนธรรมและสถานการณ

ซงหมายถง สามารถแสดงความคดออกมาเปนคาพดหรอทาทาง ทบงบอกถงความปรารถนาในสง

ตางๆ วาชอบ ไมชอบ และยงรวมถงความสามารถในการขอรอง ขอความชวยเหลอในบางเวลาดวย

โดยสรป อาจกลาวไดวา การสอสารทมคณภาพ เปนความสามารถของบคคลในการ

ทจะสอความตองการ ความคด ความรสก และการขอรอง ขอความชวยเหลอออกมาไดดวยวจนะ

ภาษาและทาทางทเหมาะสม

5. การวางแผนการประชาสมพนธ

แฟรงค เจฟกนส (อางถงใน เรองกตต เหลองสกลทอง, 2548, หนา 56) ไดอธบาย

ขนตอนการวางแผนงานประชาสมพนธ วาประกอบดวยการจดทาแผน 6 ขนตอน ดงน

1. การสารวจสถานการณ เปนกจกรรมเกยวกบการหาขอเทจจรงในเรองตางๆ เชน

ปญหาการดาเนนงานขององคกร สภาพปญหาทองคกรเผชญอย ขอคดเหนของกลมประชาชน

ในองคกร และนอกองคกร แนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต สภาพทางการเมอง เศรษฐกจ และ

สงคม ทอาจสงผลกระทบทเกยวของกบการดาเนนงานขององคกร เพอประโยชนในการกาหนด

วตถประสงคของแผนงานประชาสมพนธ และหาแนวทางในการแกปญหาโดนคานงถงอปสรรค

ผลไดผลเสย และผลตามมาในการดาเนนงานประชาสมพนธ ขนตอนการวเคราะห และการสารวจ

สถานการณขององคกรจงเปนขนเตรยมการลงมอวางแผนทจาเปนยง

2. การกาหนดวตถประสงค เปนการตงความคาดหมายในสงทคาดหวงจะใหเกดการ

เปลยนแปลงในอนาคต การกาหนดวตถประสงคจงเปนกจกรรมทตองใชการคาดการณลวงหนา

ลการตดสนใจเพอเลงผลในอนาคตทตองการใหเกดขน ซงเปนเปาหมายหลกของการดาเนนงาน

ประชาสมพนธในองคกรนน

มหาวท


100

3. การกาหนดกลมเปาหมาย เพอใหผวางแผนงานประชาสมพนธไดมโอกาสศกษา

ลกษณะตางๆ ของกลมเปาหมายทงลกษณะทางประชากร (Demographicsw) และลกษณะทาง

จตวทยา (Psychographics) เพอมใชประโยชนในการวางแผนกจกรรมและการวางแผนการใชสอ

การประชาสมพนธใหสอดคลองกบกลมเปาหมายทกาหนดไวในแผนงานประชาสมพนธ

4. การกาหนดกจกรรมและสอทใช เมอผวางแผนงานสามารถกาหนดวตถประสงค

และกลมเปาหมายไดแลว ผวางแผนจาเปนตองการกาหนดประเภทและชนดของกจกรรมและสอท

จะใช โดยการพจารณากาหนดกจกรรมและสอทจะใช จดทาแผนงานและโครงการอยางสมบรณ

เพอใหผปฏบตการนาแผนนนไปดาเนนการประกอบดวยรายละเอยดของขนตอนการดาเนนงาน

บคลากรทรบผดชอบระยะเวลาดาเนนงานและงบประมาณคาใชจายตามกจกรรมทกาหนดในแผน

เปนตน

5. กาหนดงบประมาณ กจกรรมกาหนดงบประมาณจะชวยใหผ วางแผนงาน

ประชาสมพนธสามารถประมาณการไดวาการดาเนนตามกจกรรมซงกาหนดไวในแผนงานนนตอง

ใชงบประมาณดาเนนการเพยงไร เพอใหกจกรรมประชาสมพนธสามารถดาเนนไปในกรอบของ

งบประมาณทตงไวได

6. การประเมนแผนงานประชาสมพนธ เปนกจกรรมทชวยใหผ วางแผนงาน

ประชาสมพนธไดมโอกาสสารวจแผนงานขอตนเอง เพอปรบปรงใหแผนงานสมบรณและม

ประสทธภาพมากยงขน การประเมนงานประชาสมพนธประกอบไปดวย การประเมนสงแวดลอมท

อาจมผลกระทบตอการปฏบตงานตามแผน ประเมนศกยภาพของหนวยงาน ประเมนความถกตอง

ของขอมลทใชประกอบการวางแผน ตลอดจนประเมนกลยทธทกาหนดไวเพอผล ตามวตถประสงค

ตามแผน นอกจากน ยงตองประเมนกระบวนการทงกระบวนการของการวางแผน วามความเปนไป

ไดมากนอยเพยงไร มความสอดคลองสมพนธกนเพอดาเนนไปตามเปาหมายขององคกรหรอไม

และทายสด คอ ตวแผนงานประชาสมพนธวามการกาหนดรายละเอยดในสวนตางๆ ไดครอบคลม

วตถประสงคทกาหนดไวมากนอยเพยงไร เพอปรบแผนงานกอนนาไปสการปฏบตตอไป

จากหลกการนสามารถแสดงความสมพนธของกระบวนการวางแผนประชาสมพนธ

และขนตอนการวางแผนประชาสมพนธ ไดดงน

มหาวท


101

ภาพท 2.74 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางกระบวนการวางแผนงานประชาสมพนธกบ

ขนตอนการวางแผนประชาสมพนธ (แฟรงค เจฟกนส อางถงใน

เรองกตต เหลองสกลทอง, 2548, หนา 56)

จากแผนภมดงกลาวจะเหนไดวาการวางแผนการประชาสมพนธสอดคลองกบเรอง

ตางๆ ดงน

1. เรองทเกยวกบการสนบสนนและพฒนาบคลากรขององคกรใหมความตนตว

สนใจใฝหาความร ซงสงผลตอประสทธภาพในการทางาน

2. เรองเกยวกบการพฒนาผลตภณฑสนคา บรการ และการสงเสรมการตลาด

มหาวท


102

3. เรองการใหการสนบสนนการศกษา คนควา วจย ประดษฐ สงใหมๆ เพ อ

ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตลอดจนการสบเสาะแสวงหาแหลงวตถดบเพอ

สนองความตองการของตลาด

4. เรองเกยวกบการขยายพนทสรางโรงงานและขยายกจการ

5. เรองทเกยวกบการรบสมครผทจะเขามาทางานและการปลดเกษยณอายการทางาน

และการพจารณารางวลและสงตอบแทนแกผททางานมานานและไดผลดแกผทจะกาลงเกษยณอาย

การทางาน

6. เรองเกยวกบลทางการดาเนนงานทางการคา

7. เรองเกยวกบการตอตานยาเสพตดใหโทษ

สงเหลานลวนเปนเรองทหนวยงานองคกรตางๆ มกจะประสบ ซงฝายบรหารจะตอง

เปนผกาหนดนโยบาย ดงนน เรองการตดสนใจกด และเรองการวางแผนนโยบายกด เปนเรองทมง

ตรงและเปนหนาทของฝายจดการทงสน

จะเหนวาการวางแผนประชาสมพนธจะตองมขนตอนทชดเจน เพราะการวางแผนคอ

การสรางกรอบในการปฏบต ฉะนนกรอบทเกดขนมาจากการสารวจสถานการณ จะไดขอมลทเปน

จรง และมการตงวตถประสงคในการดาเนนการดวยการคาดหวงจะสามารถกาหนดทศทางการ

ดาเนนงานไดแนนอน และการกาหนดกลมเปาหมายตลอดจนกจกรรมทใชอยในระบบ สามารถ

ปฏบตไดตามกระบวนการและแผนทกาหนดไว กอใหเกดสมฤทธผลไดเปนอยางด

ความสาคญของนโยบายตอการวางแผนการประชาสมพนธ

จตราภรณ สทธวรเศรษฐ (2536, หนา 82) ไดกลาวไววานโยบายมความสาคญตอการ

วางแผนการประชาสมพนธ ดงน

1. นโยบายจะชวยใหผบรหารงานทราบวาจะทาอะไร ทาอยางไร และใชปจจย

ใดบาง ชวยใหผบรหารและผวางแผนมความมนใจในการปฏบตงาน ทงนเพราะนโยบาย เปนทง

แผนงานเครองชทศทาง และหลกประกนทผบรหารทกระดบทกชนจะตองยดถอ

2. นโยบายจะชวยใหบคลากรทกระดบชนในองคกรหรอหนวยงานไดเขาใจถง

ภารกจของหนวยงานตนสงกด รวมทงวธการทจะปฏบตภารกจใหประสบผลสาเรจ และยงชวยให

การประสานงานระหวางหนวยงานเปนไปไดงายขน

3. การมนโยบายทาใหเกดเปาหมายในการปฏบตงาน ซงเปนสงจาเปนอยางยงทาให

สามารถใชทรพยากรไดอยางมประสทธภาพและตามศกยภาพโดยเฉพาะบคลากร

มหาวท


103

4. นโยบายจะชวยสนบสนนสงเสรมการใชอานาจของผบรหารใหเปนไปโดย

ถกตอง และมเหตผล อนจะนามาซงความเช อถอ ความจงรกภกด และความมน าใจในการ

ปฏบตงานของผใตบงคบบญชา

5. การมนโยบายจะชวยใหเกดการพฒนาผบรหาร เพราะการทจะแสดงเจตจานงของ

องคกรใหประจกษแกประชาชน จะตองนาเจตจานงหรอนโยบายขององคกรมาพฒนาหรอนามาส

การปฏบตใหเปนสงททกคนสามารถเหนหรอสมผสได ทาใหเกดการพฒนาผบรหารงานใหรจกใช

ความคดสรางสรรคในการปฏบตภารกจหนาทของตน

6. นโยบายทชดเจนจะชวยสงเสรมสนบสนนใหผบรหารแตละระดบ และแตละ

บคคลกลาทจะตดสนใจ เพราะทกคนทราบถงขอบเขตหนาทความรบผดชอบทตนเองสามารถ

ตดสนใจได

7. นโยบายจะทาหนาทเปนโครงรางทจะนาไปสการตดสนใจของผบรหารระดบตน

และจะเปนตวชวยใหผบรหารระดบสงสามารถมอบหมายอานาจหนาทใหกบผบรหารระดบตน

เหลานนไดตรงกบความรความสามารถอยางแทจรง

จากคาจากดความหมายและความสาคญของนโยบาย จะเหนไดวา การวางนโยบาย

ไมไดจากดเฉพาะอยแตผบรหารระดบสงแตเพยงระดบเดยว แตการวางนโยบายจะมในทกระดบ

ของการบรหาร ตงแตระดบลางจนถงระดบสง กลาวคอ นโยบายในการปฏบตงานทเปนกจวตร

ประจาวนสามารถกาหนดไดโดยผบรหารระดบลาง ในขณะทการปฏบตงานเปนไปในลกษณะ

ทไมใชกจวตรหรองานประจา แตเปนงานทตองมการใชการตดสนใจทสขมรอบคอบ อนอาจจะม

ผลกระทบกระเทอนตออนาคตขององคกร นโยบายนนกเปนหนาทความรบผดชอบของผบรหารใน

ระดบเหนอข นไป จนถงผบรหารในระดบสงสดขององคกร ซงจะตองมหนาทรบผดชอบตอ

นโยบายสาคญๆ อนมผลตอการดาเนนงานทงหมดขององคกร

6. หลกในการวางแผนงานประชาสมพนธ

ในการวางแผนการประชาสมพนธ การวางแผนจะมความแตกตางกนอยบาง ทงน

ขนอยกบลกษณะของหนาทและวตถประสงคของการจดตงองคกรนน อยางไรกด โดยหลกการและ

ขนตอนในการวางแผนการประชาสมพนธนน กลาวโดยสรปดงน (จตราภรณ สทธวรเศรษฐ,

2536, หนา 104)

1. ความเขาใจในสถานการณและสภาพปญหา อาจทาโดยการทาการศกษา

ภาพลกษณองคกรการสารวจประชามต การวเคราะหเนอหาขาวสาร โดยใชวธการหาขอมลจากการ

คนควาเอกสารสงพมพ การคาดเหตการณ การวจย

มหาวท


104

2. กาหนดวตถประสงคแผนงานของการประชาสมพนธ เพราะจะทาใหทราบ

แนวทางความเปนไปไดทจะดาเนนการใหเสรจ และความเปนไปไดทจะสามารถวดประเมนผลการ

ดาเนนการของแผนได แบงเปนวตถประสงคเพอชแจงใหขอมลและเพอสรางแรงจงใจ

3. การกาหนดกลมประชากรเปาหมาย โดยแบงเปนกลมในองคกรและนอกองคกร

และอาจแบงยอยไดอกหลายกลม ตามลกษณะทางประชากรศาสตร ลกษณะทางดานจตวทยาและ

พนทอ ยอาศย

4. การใชสอ และเขาถงกลมประชากรเปาหมาย ผวางแผนตองคานงถงความ

ครอบคลมกลมประชากรวามากหรอนอยเพยงใด ซงมผลตอการจดทาเนอหา รปแบบการนาเสนอ

ใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายสวนใหญ โดยการใชสอบคคลและสอมวลชน

5. การกาหนดงบประมาณจะตองพจารณาถงการเ ลอกใช สอทครอบคลม

กลมเปาหมายใหไดผลมากทสด คาจางผทาหนาทดานการประชาสมพนธทงภายในและภายนอก

องคกร คาใชจายดานสานกงาน คาวสดอปกรณและเครองโสตทศนปกรณ และคาใชจายเบดเตลด

6. การประเมนและตดตามผลงาน ผประเมนจะตองมการกาหนดวธการประเมนเพอ

ทราบถงวตถประสงคของการประเมน แนวทางและขอบเขตของการประเมน ระยะเวลาในการ

ประเมน วธการเกบรวบรวมขอมล การตดตามผล บคลากรและทรพยากรทตองการใชในการ

ประเมน

สพน ปญญามาก (2533, หนา 32) กลาววา สงทจะตองยดเปนหลกในการกาหนด

แผนประชาสมพนธ ม 4 หลก คอ

1. ตองยดหลกแนวคดของการประชาสมพนธ

แนวคดของการประชาสมพนธมมาก แตแนวคดทนาจะนามาปรบใชใหเกด

ประโยชน กคอแนวคดทวา “การประชาสมพนธ เปนความพยายามทมแผนในการทจะมอทธพล

เหนอความคดจตใจ ของสาธารณชนเหลานน มทศนคตท ดตอองคกร เพอเกดผลใหองคกรนน

ไดรบการสนบสนนและรวมมอทดจากสาธารณชนในระยะยาวและตอเนองกนไป” จากแนวคดน

การประชาสมพนธจะมองคประกอบ 7 อยาง คอ

1.1 เปนความพยายาม คอ การกระทาทไมมทสนสด

1.2 เปนการดาเนนงานทมแผน

1.3 เปนการปฏบตตอสาธารณชนทเกยวของ

1.4 เปนการกระทาทมคณภาพทมคณคาตอสงคม

1.5 เปนการกระทาใหเกดทศนคตและภาพพจนทด

1.6 เปนการหวงผลวาจะไดรบความรวมมอตามแผน

มหาวท


105

1.7 เปนการกระทาตอเนองระยะยาว

2. ตองยดหลกลาดบขนของแผน ลาดบขนของแผน มดงน

2.1 ขนรบร

2.2 ขนเขาใจ

2.3 ขนยอมรบ

2.4 ขนรวมมอ

2.5 ขนสนบสนน

เปาหมายปลายทางของงานประชาสมพนธ คอ ตองการใหเกดการรวมมอสนบสนน

จากสาธารณชน

ในการดาเนนการประชาสมพนธนน ขนแรกเรม จะตองทาใหสาธารณชนไดรบรแลว

เกดความเขาใจในเหตการณ หรอการกระทาขององคกรนนๆ กอน

แผนประชาสมพนธ กจะตองดวาวตถประสงคหรอเปาหมายของงานแตละงานนน

ตองการจะใหบรรลถงขนไหน

3. ยดถอแผนขององคกร องคกรแตละองคกรจะตองมแผนใหญ ซงมกจะเรยกวา

แผนหลก แผนรวม แผนแมบทหรอแผนวสาหกจ แผนเหลานอาจเปนแผนระดบกระทรวงหรอ

ระดบกรม แผนประชาสมพนธ ตองดาเนนการใหสอดคลองกบแผนหลกดงกลาว เพอใหการ

ดาเนนงานสามารถดาเนนไปดวยความราบรน ไดรบความรวมมอจากสาธารณชนระดบสงจะตองม

แนวนโยบายและแผนการประชาสมพนธขององคกรนน ซงมลกษณะเปนแผนรวม บอกเคาโครง

จดหมายปลายทางทจะไป ปกตแผนระดบนจะเปนแผนระยะยาวเหมอนๆ กบแผนขององคกร

จากนน กจะมแผนปฏบตการประชาสมพนธซงอาจจะเปนแผนการประชาสมพนธ ในระดบแตละ

กอง หรอแตละงาน ซงจะมลกษณะบอกรายละเอยดของกจกรรมทจะตองปฏบต ซงสวนมากจะ

กาหนดเปนป

4. ตองคานงถงวงจรงานประชาสมพนธ คอ

4.1 การประเมนสถานการณ โดยสถานการณตางๆ จะตองนามาใชในการจดทา

แผนทงจดเดน จดดอย

4.2 การวางแผน เพอกาหนดแนวทางในการปฏบต

4.3 การปฏบตการ เปนการปฏบตตามแนวทางทกาหนดในแผน

4.4 การประเมนผล ประเมนวาไดผลตามทกาหนดไวหรอไมมปญหาในทาง

ปฏบต

มหาวท


106

จะเหนไดวา การวางแผนการประชาสมพนธ มความสาคญตอการกาหนดเปาหมาย

วตถประสงค และจดมงหมายของการประชาสมพนธ ทสามารถกอใหเกดผลสาเรจในดานการ

ดาเนนงาน การใชงบประมาณทเหมาะสม ทงยงเปนการดาเนนงานทมขอบเขตเหมาะสมกบเวลาได

เปนอยางด

7. หลกการประชาสมพนธ

การประชาสมพนธ เปนวธการอยางหนงทเชอมโยงความสมพนธอนดระหวาง

ประชาชนกบสถาบน โดยมความมงหมายทจะสรางความรวมมอรวมใจเปนอนเดยวกน เพอ

ประโยชนตอการพฒนาความเจรญกาวหนาและความอยรอดของสงคม ดงนน ในการดาเนนงาน

ประชาสมพนธจงถอวาเปนสวนหนงของการบรหาร หรอเปนสวนหนงของการจดการใหงานตางๆ

ดาเนนไปดวยความราบรน จงจะตองมหลกการทวไปเปนแนวในการปฏบตการ ซงนกวชาการได

เสนอแนวคดไวดงตอไปน

พรทพย วรกจโภคาทร (2533, หนา 5) กลาวถงหลกการประชาสมพนธไวดงน

1. เปนการทางานทมจดมงหมาย เพอสรางความสมพนธอนดระหวางสถาบนกบ

ประชาชน

2. เปนการทางานทมการวางแผน สขม รอบคอบ และมการตดตามประเมนผล

3. เปนการทางานในรปของการสอสารซงเปนการสอสารสองทาง และเปนการ

สอสารเพอโนมนาวใจ

4. เปนการทางานทต องการมอทธพลทางความคดและทศนคต ของประชากร

กลมเปาหมาย

5. เปนการทางานทตอเนอง และหวงผลระยะยาว

ลกษณา สตะเวทน (2540, หนา 155) ไดเสนอแนวคดหลกการประชาสมพนธไวดงน

1. สถาบนจะตองคานงถงความรสกของประชาชน การกระทาใดๆ กตามองคกร

จะตองคานงถงความพอใจหรอไมพอใจของประชาชนเสนอ

2. ในการดาเนนการประชาสมพนธนนตองยดหลกการสอสารสองทาง

3. ไมมงแตผลประโยชนขององคกรแตเพยงอยางเดยวเทานน องคกรจะตองมความ

รบผดชอบตอสงคม

4. การใหขาวสารกบประชาชนนน ขาวสารจะตองมเหตมผล เพอใหประชาชนไดใช

ความรและความคดในการชวยตดสนใจวาจะเหนดวยหรอไมเหนดวย

มหาวท


107

5. การรายงานขาวสารตางๆ จะตองตงอยบนรากฐานของความจรง และมความ

จรงใจในการปฏบตตอประชาชน ทงน เพอใหประชาชนเกดความไววางใจ มความรและเขาใจ

องคกรไดอยางถกตอง

วรช อภรตนกล (2540, หนา 145) ไดใหหลกการประชาสมพนธไวดงน

1. การบอกกลาวหรอชแจงเผยแพรใหทราบ เปนการบอกกลาว ชแจงใหประชาชน

ทราบถงนโยบาย วตถประสงค การดาเนนงานและผลงาน หรอกจกรรมตางๆ ตลอดจนความ

เคลอนไหวขององคกร

2. การปองกนและการแกไขความเขาใจผดซงมความสาคญมาก เพราะการปองกน

ไวกอนยอมมผลดกวาทจะตองมาทาการแกไขในภายหลง

วทย ศวะศรยานนท (ม.ป.ป., หนา 2) กลาวถงหลกสาคญในการประชาสมพนธ ควร

ปฏบตดงตอไปน คอ

1. ตองมงประโยชนสวนรวมเปนใหญ และเปนเปาหมายท สาคญท สดของการ

ประชาสมพนธ

2. ตองรจตใจของกลมตางๆ เนองจากงานประชาสมพนธเปนงานประสาน ดงนน

การทจะรจตใจของกลมตางๆ จะชวยใหการประสานเปนไปอยางเรยบรอยและราบรน

3. ตองรนโยบายของรฐบาล หรอองคกรทตนเปนเจาหนาทประชาสมพนธอยาง

ซาบซงนบเปนเรองสาคญ

4. ตองรเทคนคของเครองมอ สอประชาสมพนธตางๆ เพอสามารถนาไปใชใหได

ประโยชนมากขน

5. ตองยดหลกความจรง ความซอสตยสจรตเปนหลก ขอนสาคญมาก ถาเรา

ประชาสมพนธโดยไมใชความจรง หรอมความซอสตยสจรตแลว สดทายทไดรบ กคอ ความไมได

รบความเชอถอจากสาธารณชน

6. ตองปฏบตงานตดตอกนสมาเสมอ ดงนน การทางานจงตองมแบบแผนและเปน

กระบวนการทไดวางแผนไวแลวอยางด จงจะบรรลเปาหมาย

7. ตองเปดเผยไมมเงอนงา ตองเปดเผยขอมลสงตางๆ อยางตรงไปตรงมา

8. บคลากรททาหนาทประชาสมพนธ ตลอดจนอปกรณการประชาสมพนธตองม

คณภาพสง

9. การประชาสมพนธ ตองมงใหเขาถงผมอทธพลในสงคมเปนประการแรก ผม

อทธพล คอ ผทมความคดหลกการอานหรอการกระทาทเปนทนาเชอถอของคนหมมาก

มหาวท


108

ความพงพอใจ

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน (2537, หนา 659) ไดใหความหมายของความพง

พอใจไววา ความพงพอใจ หมายถง ชอบ, ขอบใจ, พงใจ, สมใจ, จใจ

เทพนม เมองแมน และสวง สวรรณ (2540, หนา 98) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ เปน

ภาวะของความพงพอใจ หรอภาวะของการมอารมณในทางบวกทมผลเกดขน เนองจากการประเมน

ประสบการณของคนๆ หนง สงทขาดหายไประหวางการเสนอใหกบสงทไดรบจะเปนรากฐานแหง

ความพอใจและไมพอใจได สงททาใหเกดความรสก ความคดเหน หรอความพอใจแกมนษย ไดแก

ทรพยากรหรอสงเรา การวเคราะหระบบความความพอใจ คอการศกษาทรพยากรหรอสงเราแบบใด

ทตองการในการทจะทาใหเกดความพอใจและความสขแกมนษย ความพอใจจะเกดไดมากทสด เมอ

ทรพยากรทกอยางทเปนทตองการครบถวน แตเนองจากทรพยากรในโลกนมอยจากด ดงนนความ

พงพอใจจะเกดขนไดมากทสดเมอมการจดการทรพยากรอยางถกตองเหมาะสมและสภาพแวดลอม

ทางกายภาพกเปนทรพยากรของระบบความพอใจอนหนง

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2535) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกรวม

ของบคคลทมตอสงใดสงหนงในทางบวก เปนความสขของบคคลทเกดจากการปฏบตสงนนๆ แลว

ไดรบสงทดตอบแทน ผลทไดเปนความพอใจททาใหบคคลมความกระตอรอรน สงเหลานจะมผล

ตอประสทธภาพและประสทธผลของกจตางๆ สงผลตอความสาเรจและเปนไปตามเปาหมาย

คนธชต ชสนธ (2543) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกตามทศนะของ

บคคลทเกดขนตอในสงหนงสงใด และจะแสดงออกทางกาย วาจา และจตใจ จะทาใหมความสข

ทางกายภาพและมเจตคตทด

นพรตน เตชะวณช (2545) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกของบคคลท

มตอสงใดสงหนง ความรสกพงพอใจจะเกดข นเมอบคคลไดรบในสงทต องการ หรอบรรล

จดมงหมายในระดบหนง ซงความรสกดงกลาวจะลดลงหรอไมนน เกดขนจากความตองการหรอ

จดมงหมายนนไดรบการตอบสนอง

จากความหมายของความพงพอใจทไดนาเสนอไปแลวนน สามารถสรปความหมายของ

ความพงพอใจ ไดวา ความพงพอใจ คอ ความรสกพอใจ ชอบใจ ของบคคลทมตอสงใดสงหนง

มหาวท


109

งานวจยทเกยวของ

ผวจยไดศกษางานวจยทเ กยวของกบงานวจยเรองการพฒนาระบบโทรทศนรวม

โดยรบชมผานระบบเครอขายภายในมหาวทยาลยราชภฏธนบร ดงน

มงกร พรจาศลป (2545) ไดวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชชดการ

เรยนรายบคคล เรอง ระบบ SMATV สาหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ สาขาวชาชาง

อเลกทรอนกส สงกดกรมอาชวศกษา เพอศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนท

เรยนรายบคคล ในวชา MATV & CATV เ รองระบบ SMATV สาหรบนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ ชนปท 3 สาขาชางอเลกสทรอนกส สงกดกรมอาชวศกษาระหวางการเรยน

รายบคคลกบกลมทเรยนตามแผนการสอนปกต ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ของกรม

อาชวศกษา กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ ชนปท 3

สาขาวชาชางอเลกทรอนกส ทกาลงเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2545 (ซงยงไมเคยเรยนวชา

MATV & CATV มากอน) ของวทยาลยสารพดชางนครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา

จานวน 4 หองเรยน รวมนกเรยน 72 คน โดยเปนกลมตวอยางในการหาประสทธภาพของชดการ

เรยนรายบคคล จานวน 32 คน ซงม 3 ขนตอนไดแก ขนทดสอบรายบคคล ใชกลมตวอยาง 3 คน

ขนทดสอบกลมยอย ใชกลมตวอยาง 9 คน ขนทดสอบภาคสนาม ใชกลมตวอยาง 20 คน จานวน

40 คน และกลมตวอยางในการทดลอง เพอหาผลสมฤทธทางการเรยน 2 กลม เปนกลมควบคมท

เรยนตามแผนการสอนปกตตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ของกรมอาชวศกษา จานวน

20 คน และกลมทดลอง ใหเรยนโดยใชชดการเรยนบคคล จานวน 20 คน เครองมอทใชในการเกบ

รวบรวมขอมลประกอบดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบประเมนผลภาค

ปฎบต การวเคราะหขอมลโดยการทดสอบคาท (t-test) ในการเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยน

ระหวางกลมทเรยนโดยใชชดการเรยนรายบคคล กบการเรยนตามแผนการสอนปกตของหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพของกรมอาชวศกษา ผลการศกษา พบวา 1) ประสทธภาพของชดการเรยน

รายบคคล เรอง ระบบ SMATV สาหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ ช นปท 3

มประสทธภาพ 80.7/84.0 โดยพจราณาเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว คอ 80/80 2) การเรยน

โดยใชชดการเรยนรายบคคล ทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวานกเรยน

ทเรยนตามแผนการสอนปกตของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05

อานาจ สคนเขตร และคณะ (2554) ไดวจยเรอง การตดตงสถานวทยโทรทศนผาน

เครอขายอนเตอรเนตของสานกวทยบรการมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

มหาวท


110

การศกษาวจยในครงนมวตถประสงค ดงน 1) เพอศกษาวธการตดต งสถานวทยโทรทศนบน

อนเตอรเนตของสานกวทยบรการมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2) เพอศกษา

คณภาพและประสทธภาพของสถานวทยโทรทศนบนอนเตอรเนตของสานกวทยบรการมหาวทยลย

สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3) เพอศกษาความพงพอใจของผเขาใชทมตอสถานวทยโทรทศน

บนอนเตอรเนตของสานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ผลการศกษา

โดยผเชยวชาญประเมนคณภาพและประสทธภาพของสถานวทยโทรทศนผานเครอขายอนเตอรเนต

ของสานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนท วทยาเขตปตตาน จานวน 5 คน ปรากฏวา สถาน

วทยโทรทศนผานเครอขายอนเตอรเนตของสานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนท วทยาเขต

ปตตาน ทตดตงขนมาอยในเกณฑด (x =4.12) จากนนไดประเมนความพงพอใจของผเขาใจงาน

จานวน 1,793 คน โดยไดทาการเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง จานวน 320 คน ทมตอสถาน

วทยโทรทศนผานเครอขายอนเทอรเนตของสานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนท วทยาเขต

ปตตาน โดยใชแบบสอบถามในการรวบรวมขอมลปรากฏวา ความพงพอใจของกลมตวอยางอยใน

เกณฑด (x =4.23) จงสรปไดวาสถานวทยโทรทศนผานเครอขายอนเทอรเนตของสานกวทยบรการ

มหาวทยาลยสงขลานครนท วทยาเขตปตตาน ทตดตงขนมามคณภาพและประสทธภาพผานเกณฑ

ทตงไว คอ 4.12 และมความพงพอใจผานเกณฑทต งไวคอ 4.23

กอเกยรต วรยะสมบต และสนทร วทสรพจน (2554) ไดศกษาระบบกระจายขอมล

โทรทศนการศกษาทางไกลผานดาวเทยมทางอนเตอรเนต ผลการวจยพบวา ระบบโทรทศน

การศกษาทางไกลผานดาวเทยมภายในโรงเรยนตองการเครองรบโทรทศนเพมขนตามจานวนของ

ชองรายการทตองการใหกลมของนกเรยนชนตางๆ ไดรบชมในเวลาพรอมๆ กน ผานทางระบบ

เคเบลทว จงมภาระคาใชจายในการลงทนสง ผวจยไดเสนอแนะระบบทางเลอกซง 1) ลดภาระดาน

การลงทน จากผลของการนาเครอขายคอมพวเตอรทมอยเดมแลวภายในโรงเรยนมาใชประโยชน

รวมกบเครองแมขายรบสญญาณดาวเทยมทพฒนาขนใหม และ 2) เพมคณลกษณะในการเลอก

รบชมรายการแบบบคคลตามอธยาศย ไดโดยตรงจากเครองคอมพวเตอร นอกจากนน ยงแนะนา

เพมเตมใหใชวธการกระจายขอมลแบบมลตคาสต เพอการใชงานทรพยากรเครอขายอยางม

ประสทธภาพมากกวาแบบยนคาสตพนฐาน โดยมขอมลสนบสนนจากผลการทดสอบภายใน

เครอขายจรงของระบบตนแบบทไดดาเนนการ

นางสาวมณธรา เทพโยธ และคณะ (2548) ไดวจยเรองการรบรการใชบรการโทรทศน

ทวไปทงในรปแบบของภาพและเสยงโดยสงผานระบบเครอขายอนเตอรเนตโปโตคอล (IPTV)

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร การวจยครงน ไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลจาก

ประชากรทอยในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 100 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการ

มหาวท


111

วดผล และขอมลทใชในการสารวจแบงออกเปน 5 สวน คอ ขอมลสวนบคคล ขอมลสวนนจะใช

สถตเชงพรรณนาในการวเคราะหขอมล นนคอ การหาคาความถ คารอยละ ขอมลสวนท 2 เปน

ขอมลเกยวกบการเรยนรการใชบรการ IPTV ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร สถตทนามาใช

ในการวดผลกคอ การหาคาเฉลย (MEAN) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) และมการทดสอบ

สมมตฐานโดยการใชโปรแกรม SPSS ในการวเคราะหขอมลโดยมวตถประสงคในการวจยเพอ

ศกษาการเรยนรการใชบรการ IPTV ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครเพอศกษาประสทธภาพ

ของสอทใชประชาสมพนธธรกจบรการ IPTV ใหประชาชนรบทราบเพอศกษารปแบบการ

ใหบรการ IPTV ในประเทศไทยและเพอศกษารปแบบการดาเนนธรกจบรการ IPTV ในประเทศ

ไทย ไดแก 1) ขอมลสวนบคคลจากการสารวจ พบวากลมตวอยางในการวจยครงน สวนใหญจะเปน

เพศหญง ซงคดเปนรอยละ 75.0 ของประชากรทงหมด อายจะอยในชวง 26-33 ป มสถานภาพโสด

และสวนใหญ เปนพนกงานบรษท และพนกงานองคกรเอกชน การศกษาอยในระดบ ปรญญาตร

คดเปนรอยละ 67.0 มรายไดเฉลยตอเดอนอยในชวง 5,001-10,000 บาท และประชากรใหญอาศยอย

2) พฤตกรรมเกยวกบการใชอนเตอรเนต การรบรขาวสารและความรเกยวกบบรการ Internet

Protocol Television (IPTV) ผลการวจยพบวา การรบรขาวสารบรการ (IPTV) จากอนเตอรเนต

รองลงมาคอ โทรทศน ปายโฆษณาตามสถานทตางๆ หนงสอพมพ และนตยสาร โดยสวนใหญจะม

ประสบการณในการใชอนเตอรเนตเฉลยอยท 3-4 ป โดยวตถประสงคทใชมากทสด คอ การคนหา

ขอมลดานขาวสาร รองลงมาเพอความบนเทงและผอนคลาย เวลาทมกจะใชเลนอนเตอรเนต สวน

ใหญจะเปนชวงเวลา 20.01 – 24.00 น. ระยะเวลาทใชอนเตอรเนตเฉลยตอวน คอ 1-2 ชวโมง

กลมตวอยางสวนใหญรจกบรการ Internet Protocol Television (IPTV) และสนใจมากทจะใช

บรการหากวามการใหบรการท เปนแหลงรวบรวมความบนเทงไวตลอด 24 ชวโมง แตสอ

ประชาสมพนธของบรการ (IPTV) ยงมไมเพยงพอ ควรเพมสอโฆษณาอก โดยควรมโฆษณาทกวน

จากการสารวจสอทกลมตวอยางอยากใหบรการ (IPTV) ใชมากทสด คอ โทรทศน และรองลงมา

คอ ปายโฆษณาจากสอตางๆ บรการ (IPTV) มประโยชนในดานเปนศนยรวมความบนเทงมากทสด

กลมตวอยางสวนใหญรจกชอ Website ทเกยวกบบรการ (IPTV) คอ www.Ip-tv.tv จากการสารวจ

ในอนาคต ธรกจ (IPTV) จะเปนทยอมรบ เพราะวาคนทวไปจะใชอนเทอรเนตเพมขน ซงสมควรท

จะมผรวมลงทนจากตางประเทศ สวนปญหาทอาจจะเกดขนกบธรกจ (IPTV) ในประเทศไทย คอ

ผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจในประเทศไทย สวนประโยชนในทางธรกจทเกดจากการหนมาใช

บรการ (IPTV) คอ สามารถเกยขอมลพฤตกรรมการดทวไดงายขน และบรษททเกยวของกบธรกจ

(IPTV) ทรจกกนเปนสวนใหญ คอ บรษท GMM Grammy จากสอประชาสมพนธตางๆ สรปไดวา

คนสวนใหญสนใจทจะใชบรการ (IPTV)

มหาวท


112

สมเกยรต เหลองศกดชย (2553) ไดวจยเรอง การใชโทรทศนอนเทอรเนต ของคน

กรงเทพมหานคร เปนการวจยเชงสารวจเพอศกษาสดสวนของผใชโทรทศนอนเทอรเนตใน

กรงเทพมหานคร และลกษณะทางประชากรศาสตร การศกษาความคาดหวงตอประโยชนทจะ

ไดรบตลอดจนศกษาพฤตกรรมการใชโทรทศนอนเทอรเนตของคนกรงเทพมหานคร เพอศกษา

ลกษณะการใชและความพงพอใจทไดรบเพอเปรยบเทยบและศกษาความสมพนธระหวางตวแปร

ตางๆ ทใชในการวจยครงน ไดแก ลกษณะทางประชากรศาสตรของผใชโทรทศนอนเทอรเนตใน

กรงเทพมหานคร ความคาดหวงตอประโยชนทจะไดรบจากการใชโทรทศนอนเทอรเนต พฤตกรรม

การใชโทรทศนอนเทอรเนต และความพงพอใจท ไดรบจากการใชโทรทศนอนเทอรเนต

กลมตวอยางทใชในการศกษา (คนกรงเทพมหานคร) มจานวน 1,406 คน เปนผใชโทรทศน

อนเทอรเนต จานวน 428 คน ผลการวเคราะหทสาคญสรปไดดงน 1) กลมตวอยางทใชโทรทศน

อนเตอรเนต 428 คน มคาเฉลยรวมของพฤตกรรมการใชโทรทศนอนเทอรเนต อยในระดบนอย คอ

เปดรบชม 2-3 วนตอสปดาห และเปดรบชม 1-2 ชวโมงตอวน มคาเฉลยรวมของความคาดหวงตอ

ประโยชนทไดรบ และความพงพอใจทไดรบจากการใชโทรทศนอนเทอรเนต ใน 6 ดาน อยใน

ระดบมาก โดยมคาเฉลยดานความบนเทงเพลดเพลน และผอนคลายอารมณ มากทสด รองลงมา คอ

ความสามารถในการใชงานไดจรง และการสรางความเชอมนเพอพฒนาตนเอง ตามลาดบ 2) ผใช

โทรทศนอนเทอรเนตในกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรศาสตรแตกตางกนจะมความ

คาดหวงตอประโยชนทจะไดรบ พฤตกรรมการใชโทรทศนอนเทอรเนต และความพงพอใจทไดรบ

จากการใชโทรทศนอนเทอรเนตทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต 3) ตวแปรทใชในการวจย

เหลาน ไดแก ความคาดหวงตอประโยชนทจะไดรบ พฤตกรรมการใชโทรทศนอนเทอรเนต และ

ความพงพอใจทไดรบจากการใชโทรทศนอนเทอรเนต มความสมพนธกนในทางบวกอยางม

นยสาคญทางสถต

ชษณะ บตรคณ, วฒนนท นาฮม และศรายทธ กตตเนตรชนก (2552) ไดทาการจดตง

สถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนตของภาควชาเทคโนโลยและสอสาร

การศกษา เพอสรางและหาคณภาพสถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนตของ

ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา สรปไดวาการจดตงสถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผาน

เครอขายอนเทอรเนตของภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษาทถกประเมนโดยผเชยวชาญ

เฉลยทกดานเทากบ 4.70 เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว พบวาอยในเกณฑมากทสด และ

ศกษาความพงพอใจของผเขาใชทมตอสถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนต

ของภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา สรปไดวาความพงพอใจของกลมตวอยางผเขาใช

สถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนตของภาควชาเทคโนโลยและสอสาร

มหาวท


113

การศกษา ทมตอการเขาใชสถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนตของภาควชา

เทคโนโลยและสอสารการศกษา ทกสวนของสถานวทยโทรทศนเพอการเรยนรผานเครอขาย

อนเทอรเนตของภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา พบวาคะแนนเฉลยทกดานมคาเทากบ

4.40 เมอเทยบกบเกณฑแลว ความพงพอใจของกลมตวอยางผเขาใชสถานวทยโทรทศนเพอ

การเรยนรผานเครอขายอนเทอรเนตของภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษาเฉลยโดยสรป

อยในเกณฑมาก

ศภกร เนยมถนอม (2548) ทาการวจย โดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบการนาเสนอ

รายการโทรทศนเพอการศกษาทางอนเทอรเนต และนาเสนอรปแบบเวบไซตรายการโทรทศนเพอ

การศกษาทางอนเทอรเนต โดยศกษาถงคณลกษณะของเวบไซตตามองคประกอบดงน

1) องคประกอบของเวบไซตโทรทศนเพอการศกษา 2) องคประกอบหนาจอ 3) องคประกอบ

ระบบนาทาง 4) องคประกอบเครองมอสอสาร 5) องคประกอบการควบคมการนาเสนอรายการ

โทรทศน 6) องคประกอบการ Caption 7) องคประกอบประเภทของไฟลวดทศน 8) องคประกอบ

ลกษณะการนาเสนอของไฟลวดทศน 9) องคประกอบโปรแกรมทใชในการรบชมไฟลวดทศน

10) องคประกอบแนวแนวทางการผลตรายการโทรทศน เพอการศกษาบนอนเทอรเนต

11) องคประกอบของรายการท เหมาะสมในการนาเสนอบนอนเทอรเนต ผลการวจยพบวา

ในเวบไซตโทรทศนเพอการศกษาทางอนเทอรเนต ประกอบดวย 5 เวบเพจหลก คอ โฮมเพจ,

เวบเพจแสดงคาแนะนาในการเรยนรายวชา, เวบเพจประกาศขาวและเวบเพจคาถามทพบบอย แตละ

เวบเพจประกอบดวยสวนหว สวนนาทางและสวนทาย โดยใชตารางจดโครงรางและใชขอความนง

และภาพเคลอนไหว เปนสอประกอบในเพจ ระบบนาทางใชการนาทางลกษณะเวบและใชหนาตาง

(Windows) เดมในการนาเสนอเนอหา โดยใชไฮเพอรเทกซเปนรปแบบการเชอมโยงบนเวบไซต

และใชเมนแบบขอความหรอเมนแบบ Drop down เปนเครองมอในการนาทางบนเวบไซต การตอ

ตอส อส ารบนเวบไซตโทรทศน เพ อ การศก ษาควร ใชกา รตดตอ ส อสาร แบบต า ง เวล า

(Asynchronous) โดยใชเวบบอรด (Webboard) และอเมล (e-mail) เปนเครองมอสอสารบนเวบไซต

การควบคมการนาเสนอไฟลวดทศนในเวบไซตโทรทศนเพอการศกษา การนาเสนอไฟลวดทศนใช

การแบงสวนไฟลวดทศนตามรายวชา โดยโปรแกรม Windows Media Player และโปรแกรม Real

Player มการควบคมอยางนอยทสดคอระบบควบคมการเลน (Play) ระบบควบคมการหยด (Stop)

และระบบควบคมการหยดชวคราว (Pause) โดยใชรวมกบแถบคนหา (Seek bar) ผลตเปนไฟลวด

ทศนแบบ On Demand การนารายการทมอยมาดดแปลงไฟลใหเหมาะสม รปแบบรายการท

เหมาะสมในการนาเสนอบนเวบไซตคอ รปแบบรายการบรรยายประกอบเรอง, รปแบบการสอน

ตรง และรปแบบสารคด

มหาวท


114

สมพนธ รงฤทธ (2551) ไดวจยเรอง ความพงพอใจในการรบชมรายการโทรทศนวงจร

ปด ของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม มวตถประสงค คอ ศกษาขอมลพนฐานของ

นกศกษา ความพงพอใจในการรบชมรายการโทรทศนวงจรปดในดานตางๆ ซงแบงออกเปน 3 ดาน

คอ ดานการจดผงรายการ ดานเนอหารายการ และดานเทคนค รวมถงปญหาและขอเสนอแนะใน

การชมรายการโทรทศนวงจรปด กลมตวอยางในการศกษาครงน เปนนกศกษามหาวทยาลยราชภฏ

จนเกษม จานวน 390 คน เครองมอทใชการศกษาเปตนแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะห

ขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาสงสด คาต าสด สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท การ

วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และการทดสอบคาไค-สแควร ผลการวจยพบวา กลมตวอยาง

สวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 18-20 ป เปนนกศกษาคณะวทยาการจดการสมากทสด กลม

ตวอยางมความพงพอใจในการรบชมรายการโทรทศนวงจรปดทง 3 ดาน ดงน 1) ดานการจดการผง

รายการอยในระดบปานกลาง โดยพอใจในรายการขาวประจาวนทางสถานโทรทศนมากทสด

2) ดานเนอหารายการ มรายการทสนใจทาง UBC ทนกศกษาพงพอใจมากทสด 3) ดานเทคนค

นกศกษามความพงพอใจในระดบปานกลาง คอ พงพอใจในความชดเจนของภาพมากทสด

จากการศกษาพบวา นกศกษาชายและหญง มความพงพอใจตอการรบชมรายการโทรทศนวงจรปด

ในดานตางๆ ไมแตกตางกน นกศกษาทมอายตางกน มความพงพอใจตอการรบชมรายการโทรทศน

วงจรปดในดานตางๆ ไมแตกตางกน นกศกษาทมคณะตางกนมความพงพอใจตอการรบชมรายการ

โทรทศนวงจรปดในดานตางๆ ไมแตกตางกน

แนวคิด ทฤษฎี...

Documents

Transcript of แนวคิด ทฤษฎี...