การคุ้มครองต้องมาก่อนป้องกันไม่ให้เด็กมีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่มพลเรือนติดอาวุธในภาคใต้ของประเทศไทย...

COALITION TO STOP THE COALITION TO STOP THE JUSTICE FOR PEACE FOUNDATIONJUSTICE FOR PEACE FOUNDATION

USE OF CHILD SOLDIERSUSE OF CHILD SOLDIERS

รายงาน

การคมครองตองมากอน ปองกนไมใหเดกมสวนเกยวของกบ

กลมพลเรอนตดอาวธในภาคใตของประเทศไทย

มนาคม 2554

องคกรพนธมตรเพอยตการใชทหารเดก (Coalition to Stop the Use of Child Soldiers) 9 Marshalsea Road London SE1 1EP, United Kingdom โทร: +44 (0) 20 7367 4110 แฟกซ: +44 (0) 20 7367 4129 [email protected] ผอ านวยการ: Victoria Forbes Adam มลนธยตธรรมเพอสนตภาพ (Justice for Peace Foundation) 24/158 ซอยลาดพราว 21 ถ.ลาดพราว แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทร: +66 (0) 2 975 9975 แฟกซ: +66 (0) 2 975 9975 [email protected]

องคกรพนธมตรเพอยตการใชทหารเดก (องคกรพนธมตรฯ) เปนองคกรระหวางประเทศทท างานวจยและผลกดนนโยบายดานสทธมนษยชน องคกรพนธมตรฯ มงทจะยตและปองกนการการคดเลอกเดก(ชายและหญงอายต ากวา 18 ป) เขาเปนทหาร และการใชทหารเดกในการสรบ และยตการละเมดสทธมนษยชนอนๆ ทเปนผลจากการทเดกเกยวของสมพนธกบกองทพหรอกลมตดอาวธ องคกรพนธมตรฯ พยายามทจะปลดประจ าการทหารเดกออกจากกองทพหรอกลมตดอาวธ สงเสรมการกลบคนสชวตพลเรอนของเดก และความรบผดของผทคดเลอกและใชเดกเปนทหาร องคกรพนธมตรฯสงเสรมการปฏบตตามพธสารเลอกรบของอนสญญาวาดวยสทธเดกเรองความเกยวพนของเดกในความขดแยงทใชอาวธทวโลก

www.child-soldiers.org

มลนธยตธรรมเพอสนตภาพ (มลนธฯ) กอตงขนเมอเดอนมถนายน 2549 เปนเครอขายนกกจกรรมดานสทธมนษยชนและสนตภาพเพอเสรมสรางความพยายามแนวสนตวธในการคมครองสทธมนษยชน สงเสรมการเขาถงความยตธรรม และยตการละเวนโทษ มลนธฯ ท างานดานการเฝาระวงสทธมนษยชนและการผลกดนนโยบาย ในขณะเดยวกนกสงเสรมการท างานในระดบรากหญาและสนบสนนเหยอของการละเมดสทธมนษยชนในการตอสเพอความยตธรรม มลนธฯ เชอวาการเคารพสทธมนษยชนและหลกนตธรรมนนเปนมาตรการทจ าเปนในการลดความขดแยงทรนแรง และสรางสนตภาพในพนททมความขดแยง มลนธฯ เชอวาสงกระตนส าคญทจะท าใหเกดการเปลยนแปลงกคอตวชมชนเอง ดงนนจงเนนทมเทพลงงานและทรพยากรทมไปกบการเสรมสรางพลงของชมชน มลนธฯ ไดจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายกบกระทรวงมหาดไทยเมอเดอนพฤศจกายน 2552 www.justiceforpeace.org

mailto:[email protected]

http://www.justiceforpeace.org

สารบญ

1. บทคดยอ ............................................................................................................................................................. 2

2. ระเบยบวธวจย .................................................................................................................................................... 5

3. กองก าลงรกษาความปลอดภยประจ าหมบานในภาคใตของประเทศไทย ............................................................. 5

4. การคดเลอกและการใชเดกโดยชรบ. ..................................................................................................................... 8

5. เสรมสรางการปองกนไมใหชรบ.คดเลอกเดกใหเขารวมและใชเดก .................................................................... 10

5.1 มาตรการทางกฎหมายและนโยบาย ............................................................................................................. 12

5.2 การบงคบใชกฎหมายและนโยบาย ............................................................................................................... 13

5.3 การควบคมและการรบผดชอบตรวจสอบไดของ ชรบ. ................................................................................ 14

6. การท าใหมความเปนทหารและทศนคตทางสงคม.............................................................................................. 15

7. การควบคมเดกโดยใชอ านาจตามกฎอยการศกและพ.ร.ก.ฉกเฉนในภาคใตของไทย ........................................... 17

8. พนธกรณของไทยตามกฎหมายระหวางประเทศ. .............................................................................................. 18

8.1 การหาม การปองกนการคดเลอกเดกและการใชเดกอยางผดกฎหมาย และ

การก าหนดใหเปนความผดทางอาญา ................................................................................................................ 19

8.2 การหามการควบคมตวโดยไมผานการพจารณาคด และ

การจดใหมความชวยเหลอทเหมาะสมแกอดตทหารเดก .................................................................................... 19

9. บทสรป.............................................................................................................................................................. 20

10. ขอเสนอแนะ .................................................................................................................................................... 21

10.1 ขอเสนอแนะตอทางการระดบชาตของไทย ............................................................................................... 22

10.2 ขอเสนอแนะตอฝายอนๆ ........................................................................................................................... 24

10.3 ขอเสนอแนะตอราชการระดบจงหวด อ าเภอ และทองถน ......................................................................... 25

องคกรพนธมตรเพอยตการใชทหารเดก และ มลนธยตธรรมเพอสนตภาพ

การคมครองตองมากอน: ปองกนไมใหเดกเกยวของกบกลมพลเรอนตดอาวธในภาคใตของประเทศไทย


2

1. บทคดยอ การกอความไมสงบในภาคใตของประเทศไทยยงคงไมบรรเทาลง เปนเวลานานกวาศตวรรษมาแลวทจงหวด

ชายแดนภาคใตของไทยมขบวนการเคลอนไหวแบงแยกดนแดนทหยงรากอยในอตลกษณทางศาสนา ชาตพนธ วฒนธรรม

และประวตศาสตร กลมตดอาวธไดพงเปาไปทเจาหนาทรฐ พลเรอนชาวพทธเชอสายไทยและพระภกษ และชาวมสลมใน

ทองถนทถกสงสยวารวมมอกบเจาหนาทรฐไทย รฐบาลของไทยไดตอบโตความรนแรงดวยก าลง และมกจะละเลยสทธ

มนษยชนขนพนฐาน องคกรสทธมนษยชนตางๆ ไดประมาณการวาตงแตป 2547 เปนตนมา ความรนแรงไดคราชวตผคน

ไปแลวกวา 4,000 คน ผทสงเกตการณสถานการณในภาคใตระบวา ระดบของความรนแรงไมไดลดลงเลยในชวงสามปท

ผานมา1

ในสถานการณน เดกๆ ตกเปนเหยอของระเบด การสงหารอยางผดกฎหมาย และการโจมตดวยความรนแรงอนๆ

โดยกลมตดอาวธทตอตานรฐบาล ในบางโอกาส เดกๆ กยงตกเปนเหยอของการใชก าลงถงแกชวตและการสงหารอยางผด

กฎหมายโดยฝายความมนคงของไทยดวย การเขาถงการศกษาถกกระทบอยางรนแรงจากการทกลมตดอาวธพงเปาไปท

โรงเรยนรฐและคร และจากการทเจาหนาทฝายความมนคงเขาไปตงฐานอยในโรงเรยน2

เมอป 2551 องคกรพนธมตรเพอยตการใชทหารเดกไดจดพมพรายงานสรปทชวา เดกๆ ตกเปนเปาหมายของการ

คดเลอกอยางเปนระบบใหเขารวมกลมตอตานตดอาวธ และถกกลมตดอาวธใชในหลายบทบาทหนาท รวมถงการเขารวม

โดยตรงในการสรบดวย3 หลงจากนน องคกรอนๆ กไดรายงานถงการคดเลอกเดกและการใชเดกโดยกลมตดอาวธทไมใช

รฐในภาคใตของไทย4 และขอมลทมอยชวาการปฏบตเชนนยงคงด าเนนอยในทกวนน

รายงานฉบบนเนนทหลกฐานเรองการเกยวของสมพนธของเดกผชายทอายต ากวา 18 ป กบชดรกษาความ

ปลอดภยหมบาน (ชรบ.) ซงเปนหนงในกองก าลงปองกนภยระดบหมบานทรฐบาลตงขน5 ชรบ.เปนหนวยงานทมอยใน

ระดบชาต แตมอยมากโดยเฉพาะในภาคใตของประเทศไทยอนเปนพนททรฐบาลใชชรบ. เปนสวนหนงของความพยายาม

ในการตอตานการกอความไมสงบของกลมตดอาวธ หนวยชรบ.ซงประกอบไปดวยอาสาสมครประมาณ 30 คนนนมอยใน

เกอบจะทกหมบานในสจงหวดภาคใตของไทยคอ นราธวาส ปตตาน สงขลา และยะลา6

1 ด International Crisis Group, Stalemate in southern Thailand, Asia Report No. 113, 3 November 2010.

2 ด Human Rights Watch, Targets of Both Sides Violence against Students, Teachers, and Schools in Thailand’s Southern

Border Provinces, 20 September 2010.

3 ด Coalition to Stop the Use of Child Soldiers, Briefing paper: Child Recruitment and Use in Southern Thailand, December

2008.

4 ด International Crisis Group, Recruiting militants in southern Thailand, June 2009; Lowy Institute for International Policy,

Confronting ghosts: Thailand’s shapeless southern insurgency, 2010.

5 ค าวากองก าลงปองกนภยระดบหมบาน หมายถงกลมอาสาสมครในทองถนทจดตงขนเพอท าหนาทดานความมนคงและการปองกนภย

เชน ชรบ. และอรบ.

6 “ภาคใตของไทย” หมายถงจงหวดนราธวาส ปตตาน และยะลา และสอ าเภอในจงหวดสงขลา (จะนะ นาทว สะบายอย และเทพา)




3

รายงานตอไปนซงมาจากการลงพนทท าวจยใน 19 จงหวดในชวงกลางป 2553 บรรยายถงรปแบบของการ

เกยวของสมพนธของเดกกบหนวยชรบ.ในภาคใต องคกรพนธมตรเพอยตการใชทหารเดก (องคกรพนธมตรฯ) และ มลนธ

ยตธรรมเพอสนตภาพ (มลนธฯ) ซงเปนองคกรภาคในการท าวจยชนนพบวามเดกๆ เขาเปนสมาชกชรบ. อยางเปนทางการ

ในมากกวารอยละ 65 (หรอ 13 หมบาน) ของหมบานทเราไดศกษา หรอในกรณทไมไดเปนสมาชกกมเดกปฏบตหนาท

บางสวนหรอทงหมดทเกยวของกบการเปนสมาชกชรบ.

การเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.นนไมไดเปนนโยบายทางการของรฐบาล ท าใหตางจากในกรณกลมตอตาน

ตดอาวธทพยายามหาเดกและปลกฝงเดกเพอใหเดกเขารวมในปฏบตการรนแรงแบบใชอาวธ การเกยวของสมพนธกบชรบ.

เกดขนหลกๆ จากการขาดความเอาใจใสของเจาหนาทรฐไทย และการขาดความตระหนกในระดบหมบานเรองกฎระเบยบ

ของรฐบาลทเกยวของหรอการไมมทางเลอกอนๆ ทเหมาะสมกวาส าหรบคนหนมสาว

รฐบาลไทยไดแสดงความตงใจทจะแกไขปญหาและไดด าเนนมาตรการบางประการเพอปองกนไมใหเดก

เกยวของสมพนธอยางเปนทางการ รวมถงการออกค าสงไปยงเจาหนาทระดบทองถนเพอดแลไมใหมการคดเลอกเดกทอาย

ต ากวา 18 ปเขารวมชรบ. ทวา การขาดการสงหามไวอยางชดเจนในกฎหมาย การไมบงคบใชนโยบายทมอยอยางสมบรณ

และการขาดการดแลและกลไกการรบผดชอบทมประสทธภาพ กท าใหเกดสถานการณทเดกๆ สามารถเขารวมหรอใหการ

สนบสนนหนวยชรบ.ในพนทของตนไดอยางงายๆ

เมอดในภาพกวาง ปญหาเรองการทเดกเกยวของสมพนธกบชรบ.นนเปนผลสบเนองจากการทรฐบาลไมไดให

ความสนใจกบสงทาทายหลากหลายแงมมในการคมครองเดกจากการละเมดสทธมนษยชนทเกยวของกบความรนแรงทม

การใชอาวธในภาคใตของประเทศไทย การทยงคงมเดกเกยวของกบชรบ. และการทเดกยงคงเกยวของกบกลมตอตานตด

อาวธ เนนใหเหนถงความจ าเปนทรฐบาลจะตองพฒนาและด าเนนยทธศาสตรทรอบดานและมการประสานรวมมอกน เพอ

คมครองเดกทงในระดบจงหวดและระดบชาต เพอยตการคดเลอกและการใชเดกโดยฝายตดอาวธทกฝาย จากขอเทจจรง

ทวา เดกๆ นนเกยวของสมพนธกบทงกลมตอตานตดอาวธและกองก าลงปองกนภยระดบหมบานอยแลว แผนยทธศาสตร

เชนนนจะตองรวมเอามาตรการตางๆ เพอสนบสนนการปลดประจ าการ การฟนฟ และการผสานคนสสงคมของเดกๆ

เหลานน ปจจบนนยงไมมแผนงานทเพยงพอตอการชวยเหลอเดกๆ ในสถานการณเชนนน ยงไปกวานน เดกๆ ทถกตอง

สงสยวาเกยวของสมพนธกบกลมตอตานตดอาวธกยงถกควบคมตวตามกฎหมายสถานการณฉกเฉนทบงคบใชอยในภาคใต

อกดวย

รายงานฉบบนกลาวถงการคดเลอกและการใชเดกโดยชรบ. รายงานยงน าเสนอโดยสรปถงขอกงวลทเกยวกบการ

ควบคมตวเดกทตองสงสยวาเกยวของกบกลมตอตานตดอาวธ รายงานฉบบนมขอเสนอแนะอยางละเอยดตอรฐบาลไทย ซง

หากไดรบการน าไปปฏบตแลวกจะเปนพนฐานของยทธศาสตรแบบรอบดานของรฐบาลในการคมครองเดกทไดรบ

ผลกระทบจากความรนแรงทมการใชอาวธในภาคใต และหากมการน าขอเสนอแนะเหลานไปใชยงจะชวยใหรฐบาลไทย

ปฏบตตามพนธกรณตามกฎหมายสทธมนษยชนระหวางประเทศอกดวย




4

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ขอเรยกรองใหรฐบาลไทย:

สงหามการคดเลอกและการใชเดกทอายต ากวา 18 ปในการสรบ ในกองทพ กองรบกงทหาร กองก าลงปองกนภย

ประจ าหมบาน และกลมตดอาวธใดๆ และก าหนดใหการกระท านนเปนการกระท าทผดกฎหมาย

ทบทวนและแกไขระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการชวยเหลอเจาพนกงานของหนวยก าลงคมครองและรกษา

ความสงบเรยบรอยภายในหมบาน พ .ศ . 2551 ใหหามการคดเลอกบคคลทอายต ากวา 18 ปเขารวมชรบ. และหาม

การเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการของเดกกบชรบ.

ดแลใหเดกๆ ไมตองมความผดทางอาญาจากการถกคดเลอกหรอถกใชโดยกลมตดอาวธ และดแลใหเดกๆ ไมถก

ควบคมตวโดยไมผานการพจารณาคดโดยอาศยอ านาจตามกฎอยการศกหรอพ.ร.ก.ฉกเฉนทใชอยในภาคใตของ

ไทย

ตงกลไกการตรวจสอบตดตามและการรบผดชอบเพอดแลใหมาตรการและนโยบายตางๆ เพอการคมครองเดกจาก

การเขาเกยวของกบกลมหรอกองก าลงตดอาวธทงปวงถกน าไปปฏบตอยางมประสทธภาพ




5

2. ระเบยบวธวจย รายงานฉบบนเปนผลของการท าวจยรวมกนขององคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ในสจงหวดภาคใตของไทย คอ

จงหวดนราธวาส ปตตาน สงขลา และยะลา และในกรงเทพฯ ตงแตเดอนเมษายนถงกรกฎาคม 2553

การศกษานไดสมภาษณคนราว 60 คน ประกอบดวยทงผใหญบานและสมาชกชรบ. จาก 19 หมบานของทงสจงหวด (8 หมบานในจงหวดนราธวาส 4 หมบานในปตตาน 1 หมบานในสงขลา และ 6 หมบานในยะลา) และเจาหนาทรฐตางๆ หมบานทผวจยไดศกษานนถกเลอกจากปจจยดานทตงทางภมศาสตร ศาสนา ระดบของความรนแรงในพนท และสภาพทางเศรษฐกจ จากทง 19 หมบานทศกษา ม 12 หมบานทชาวบานสวนใหญเปนชาวมสลม สองหมบานเปนหมบานพทธ และอกหาหมบานมชาวมสลมและชาวพทธผสมกน รายงานฉบบนไมระบชอหมบานทงหมดเพอความปลอดภยของผใหสมภาษณ

เมอเดอนพฤศจกายน 2553 องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ไดน าเสนอขอคนพบเบองตนตอเจาหนาทรฐไทย และไดจดประชมกบเจาหนาททหาร ต ารวจ และขาราชการระดบสง ขนในภาคใตและในกรงเทพฯ ผทเขารวมประชมมทงผวาราชการจงหวดนราธวาสและปตตาน รองผวาราชการจงหวดยะลา ผแทนคณะกรรมการคมครองเดกระดบจงหวด เจาหนาทจากอ าเภอตางๆ กองอ านวยการรกษาความมนคงภายใน (กอ.รมน.) ผอ านวยการศอ.บต. ผบญชาการส านกงานต ารวจตระเวนชายแดนภาคใต เจาหนาทจากกระทรวงการตางประเทศ กระทรวงยตธรรม และคณะอนกรรมการวาดวยสามจงหวดชายแดนภาคใตของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต นอกจากน กระทรวงการตางประเทศและกอ.รมน.ภาค 4 ยงไดใหความเหนตอรางรายงานเปนลายลกษณอกษรอกดวย

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ขอขอบคณความรวมมอของรฐบาลไทยในการด าเนนการวจยน และยนดทรฐบาลกระตอรอรนทจะเขารวมการอภปรายแลกเปลยนในประเดนตางๆ ทเกยวของกบผลกระทบของความรนแรงทางอาวธทมตอเดกในภาคใตของประเทศไทย และเรองการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.ดวย

3. กองก าลงรกษาความปลอดภยประจ าหมบานในภาคใตของประเทศไทย ประเทศไทยมประวตศาสตรอนยาวนานในการใชกองรบกงทหารและกองก าลงรกษาความปลอดภยประจ า

หมบานเพอควบคมและตอตานการกอความไมสงบ7 การขยายตวของกลมเหลานทส าคญในชวงไมกปทผานมาเกดขนในภาคใต โดยกลมเหลานไดกลายเปนองคประกอบส าคญของยทธศาสตรทางการทหารในการตอตานกลมตดอาวธในภาคใตตงแตป 2545 เปนตนมา8

ในภาคใต มกองรบกงทหารหรอกองก าลงปองกนภยประจ าหมบานอยสกลม คอ ทหารพรานซง

7 ไมมค านยามทเปนทยอมรบสากลของค าวา “militias” (กองก าลง) ในรายงานฉบบน ค าวากองก าลงปองกนภยประจ าหมบานหมายถง

กลมของอาสาสมครทจดตงในทองถนเพอปฏบตหนาทดานความมนคงและการปองกนภย เชน ชรบ. และอรบ. ค านใชเพอแยกแยะพวก

เขาออกจากกองทพไทยและกองรบกงทหาร เชน ทหารพรานและอส. 8 องคกรและนกวเคราะหเรองสทธมนษยชนไดบนทกการละเมดสทธมนษยชนโดยกองรบกงทหารและกองรบปองกนภยฝายพลเรอนในภาคใตของไทย และบางคน/องคกรไดแสดงความกงวลโดยรวมเกยวกบการพงพากลมเหลานนซงไมผานการฝกฝนอบรมอยางดและขาดความเปนมออาชพของต ารวจและกองทพไทย International Crisis Group (ICG) ระบวาอดตรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหมไดเคยแสดงความกงวลเกยวกบการตดอาวธใหชาวบานโดยไมมการฝกอบรมทเพยงพอไวเมอป 2548 ด ICG, Southern Thailand: The

Problem with Paramilitaries, Asia Report No.140, 23 October 2007 ดความเหนอนๆ เรองกองรบกงทหารและกองก าลงปองกนภยฝายพลเรอนไดท Human Rights Watch (HRW), “Government-Backed Militias Enflame Violence”, April 2007; Ball,

Desmond and David Scott Mathieson, Militia Redux. Or Sor and the Revival of Paramilitarism in Thailand, 2007; และ Non-




6

ตงโดยกองทพ อาสารกษาดนแดน (อส.) ซงตงโดยกระทรวงมหาดไทยและปฏบตงานในระดบจงหวด ชดรกษาความปลอดภยหมบาน (ชรบ.) ซงอยภายใตการควบคมของกระทรวงมหาดไทยเชนกนแตท างานในระดบหมบาน และอาสาสมครรกษาหมบาน (อรบ.) ซงตงขนภายใตกรมราชองครกษเมอป 2548 เพอปกปองหมบานชาวพทธ9

ชรบ. กอตงขนเมอป 2528 ใหสบเนองตอจากชดคมครองหมบานทตงขนในชวงตนพทธทศวรรษ 2510 โดยกระทรวงมหาดไทยเพอปกปองชาวบานจากกลมคอมมวนสต แมจะปฏบตการในภาคใตมาหลายทศวรรษแลวกตาม บทบาทของชรบ.ในการรกษาความปลอดภยระดบหมบานไดเพมขนตงแตป 2547 ซงเปนชวงสถานการณทมการโจมตโดยกลมตดอาวธรนแรงขน ในป 2548 มหนวยชรบ.อยในแทบจะทกหมบานประมาณ 1,500 หมบานในสามจงหวดภาคใต (ปตตาน นราธวาส และยะลา) โดยมสมาชกทเปนอาสาสมครรวมประมาณ 47,000 คน และเปนทคาดการณวาจ านวนสมาชกจะเพมสงขนอก

ชรบ.เปนองคประกอบหลกของยทธศาสตรตอตานการกอความไมสงบของรฐบาลในภาคใต ระเบยบ

กระทรวงมหาดไทยวาดวยการชวยเหลอเจาพนกงานของหนวยก าลงคมครองและรกษาความสงบเรยบรอยภายในหมบาน

พ .ศ . 2551 (ระเบยบกระทรวงฯ 2551) ไดระบไววาเนองจากจงหวดชายแดนภาคใตไดรบผลกระทบจากความรนแรงและ

การกอความไมสงบทก าลงด าเนนอย เจาหนาทระดบอ าเภอและจงหวดจะตองตงชดรกษาความปลอดภยหมบานขน10

เจาหนาทจากศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)11 ไดยนยนมมมองเรองความส าคญของชรบ.ในการ

ตอบโตความรนแรงทกอโดยกลมตดอาวธ และในการเสรมสรางและคมครองหมบาน ไวในการใหสมภาษณกบองคกร

พนธมตรฯ และมลนธฯ มการแสดงความเหนวา หากความรนแรงยตลงบทบาทของชรบ.กจะลดลงไปจนเหมอนกบ

บทบาททมในจงหวดอนๆ ของประเทศ12

โครงสราง หนาท และการฝกอบรม ของชรบ. ชรบ.อยภายใตกระทรวงมหาดไทย กรมการปกครองมหนาทจดการฝกอบรมชาวบานเพอใหมจ านวนผเขาเปน

ชรบ.มากพอ สวนการแตงตงสมาชกชรบ.อยางเปนทางการนนเปนหนาทของนายอ าเภอ ในแตละหมบาน ผใหญบานซง

เปน “ผบงคบหมวด” ดวยนนเปนผพจารณาคดเลอกแตงตงผผานการฝกอบรมใหเปนชรบ. และเปนผรบผดชอบงาน

Violence International (NVI), Rule by the Gun: Armed Civilians and Firearms Proliferation in Southern Thailand, May

2009 9 อานรายงานละเอยดเรองกองรบกงทหารและหนวยนกรบพลเรอน รวมถงชรบ. ทปฏบตการอยในภาคใตของไทย ไดท ICG,

Southern Thailand: The Problem with Paramilitaries, Asia Report No.140, 23 October 2007 10

ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการชวยเหลอเจาพนกงานของหนวยก าลงคมครองและรกษาความสงบเรยบรอยภายในหมบาน พ .ศ .2551 11

ศอ.บต. ตงขนครงแรกเมอป 2534 เพอชวยควบคมการเคลอนไหวของคอมมวนสตในภาคใต หลงจากนนศอ.บต.ไดเขามามบทบาทในการจดการปญหาการแบงแยกดนแดน ศอ.บต.ถกนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร สงยกเลกไปเมอป 2545 แตไดรบการตงขนมาใหมในป 2549 หลงจากการรฐประหารในปนน ศอ.บต.เปนสวนหนงของรฐบาลพลเรอนและปฏบตงานคไปกบกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในของทหาร ศอ.บต.ระบหนาทของตนวาเพอ “สงเสรมการพฒนา เสรมสรางสนตสข ขจดความไมเปนธรรม และสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการแกไขปญหาในจงหวดชายแดนใต...”

12 จากการประชมกบรองผอ านวยการศอ.บต.และเจาหนาทของศอ.บต. เมอเดอนกรกฎาคม 2553




7

ประจ าวนของหมวดชรบ.ในหมบาน แมจะไมไดมการระบไวในระเบยบกระทรวงฯ 2551 แตในภาคใตนน กองอ านวยการ

รกษาความมนคงภายใน (กอ.รมน ). เปนผมอ านาจในการสงการเหนอชรบ.ในขณะทชรบ.เขารวมปฏบตการทางทหาร13

หมวดชรบ.หนงๆ มกจะมสมาช ก 30 คนเปนอยางมาก หรออาจมไดมากกวานนโดยการอนมตของนายอ าเภอ ตามระเบยบกระทรวงฯ 2551 หนาทของชรบ.คอ การชวยเหลอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอเจาพนกงานอน ในการปฏบตหนาทบงคบใชกฎหมายเบองตน ซงรวมถงหนาทหลากหลายตงแตการรกษาความปลอดภยและการลาดตระเวน ไปจนถงการหาขาว ตามระเบยบกระทรวงฯ 2551 สมาชกชรบ.มอ านาจในการตรวจคนบคคลหรอยานพาหนะทตองสงสยวาเกยวของกบการกออาชญากรรม และมอ านาจในการจบบคคลผกระท าความผดทางอาญาซงหนา14

ในทางปฏบตแลว หมวดชรบ.ในภาคใตท าหนาทการตอตานการกอความไมสงบเพมขนไปจากหนาทในการบงคบใชกฎหมายปกตของชรบ.ทอน สมาชกของชรบ.ทใหสมภาษณประกอบรายงานชนนอธบายหนาทตนเองวาเปนการปกปองหมบานจากภยอนตรายตางๆ ทรวมถงการโจมตจากกลมตดอาวธดวย พวกเขาระบหนาทของตนดงน การลาดตระเวนหมบาน การประจ าดานตรวจททางเขาหมบาน การเฝารกษาความปลอดภยสถานททอาจจะถกโจมต โดยเฉพาะโรงเรยนและมสยด และในบางกรณกรกษาความปลอดภยใหครดวย ชรบ.ยงอาจจะตองชวยต ารวจหรอทหารในทองทในการระบตวผตองสงสยรวมถงผตองสงสยวาเปนสมาชกกลมตดอาวธ หรอบางครงกตองเขารวมปฏบตการทางทหารในพนทโดยรอบ เขารวมการลาดตระเวนกบทหาร และปฏบตการตรวจคนและปดลอม15

แมหนาทในการจดการฝกอบรมใหชรบ.จะเปนหนาทของฝายบรหารระดบจงหวด แตในทางปฏบตแลวการอบรมจดขนโดยทหาร โดยเฉพาะหนวยเฉพาะกจ(ฉก.)ในทองถน การอบรมครงแรกจะนานเจดถงสบวนโดยมการสอนเรองการตอสระยะประชด การจดการและการใชอาวธ รวมถงการสอดสองดแล นอกจากนนจะมการอบรมเพมเตมเปนระยะ สวนใหญจะจดปละครง เปนเวลาสามวน การอบรมนจดโดยทหารหรอกองรบกงทหารเชนกน นอกจากน สมาชกชรบ.ของภาคใตยงใหการอบรบอยางไมเปนทางการแกชาวบานคนอนๆ รวมทงเดกๆ ดวย (ดดานลาง)

หมวดชรบ.ในภาคใตนนตดอาวธ สวนใหญจะเปนปนสนผสมกบปนออโต แตไมไดมการแจกอาวธใหกบสมาชกทกคน โดยมระเบยบกระทรวงมหาไทย พ.ศ. 2524 ก ากบการใชอาวธปนและบนทกการแจกอาวธปนในแตละหมบาน16

โดยทวไปแลวหมวดหนงๆ จะไดรบปนหากระบอก (สวนใหญเปนปนลกซอง) และลกกระสนจากทางการ ในบางกรณทหมบานถกโจมตหรอมความสมพนธอนดกบเจาหนาทรฐกอาจจะไดรบอาวธมากกวานน ในหมบานทหนวยชรบ.ไมไดรบแจกอาวธอยางเปนทางการกมการจดหาอาวธโดยผใหญบาน หรอในบางกรณสมาชกชรบ.กหาซอมาเองโดยไดรบลดราคาเนองจากการเปนสมาชกชรบ.

โดยทวไปแลวมอาวธปนจ านวนมากในหมบานสวนใหญทวจงหวดชายแดนภาคใต ในรายงานเมอไมนานมาน ขององคกรสนตวธสากล (Nonviolence International) ไดรายงานถง “การแพรกระจายอาวธ” และ “พฒนาการของ

13

นายกรฐมนตรเปนผอ านวยการกอ.รมน. โดยมผบญชาการทหารสงสดเปนรองผอ านวยการ ในทางปฏบตแลว นโยบายดานความมนคง

ทงหมดทเกยวของกบภาคใตของไทย จะตองผานการพจารณาของกอ.รมน. ภาค 4 ซงมผบญชาการกองทพภาคท 4 เปนผอ านวยการ ชรบ.

นนอยภายใตกระทรวงมหาดไทย แตในขณะทเขารวมปฏบตการทางทหาร ชรบ. จะอยภายใตการบงคบบญชาของหนวยทหารท

รบผดชอบปฏบตการนนๆ 14

ระเบยบกระทรวงฯ 2551, หมวด 4, ขอ 17

15 ปฏบตการตรวจคนและปดลอมมการปดกนพนททสงสยวามผตองสงสยอย จากนนผตองสงสยจะถกจบในระหวางปฏบตการ

16 ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการแจกจายอาวธปนใหกบหนวยชดคมครองหมบาน พ.ศ. 2524




8

วฒนธรรมปน” ในภาคใตของไทย17 จากการสงเกตโดยองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ นกวจยของเราเหนพองกบขอ

คนพบขององคกรสนตวธสากล ตวอยางเชน ในหมบานหนงในอ.ยะหา จ.ยะลา องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ พบเหนปน 25 กระบอก เปนปนออโตเสยสบกระบอก ในอกหมบานในพนทเดยวกน หนวยชรบ.เลาวานอกจากปนสนแลว พวกตนยงมปน M16 AK47 และปนไรเฟลสมยสงครามโลกครงทสอง

ตามระเบยบกระทรวงฯ 2551 สมาชกชรบ.จะตองแตงเครองแบบ ซงประกอบดวยเสอเชตแขนยาวสน าเงน กางเกงขายาวสน าเงน เขมขดดายถกสน าเงน และรองเทาหมสนสด า ในทางปฏบตแลว บางครงจะมการแตงเครองแบบตางระดบกนไป ท าใหเปนการยากทจะแยกแยะพวกเขาออกจากพลเรอนทวไป18

4. การคดเลอกและการใชเดกโดยชรบ. จาก 19 หมบานทองคกรพนธมตรฯและมลนธฯไดไปเกบขอมลในชวงเดอนเมษายนถงกรกฎาคม 2553 ม

หลกฐานวาเดกชาย (อายต ากวา 18 ป) เขาไปเกยวของสมพนธกบชรบ.ใน 13 หมบาน และไมมหลกฐานวามเดกเขาไปเกยวของในสามหมวดชรบ. สวนในอกสามหมวดนนยงไมชดเจนในเรองน ระดบความเกยวของสมพนธนนแตกตางกนไป มตงแตการเขาเปนสมาชกอยางเปนทางการ ไปจนถงความสมพนธแบบไมเปนทางการอยางเชนการทเดกๆ ใชเวลาอยทหนวยชรบ.หรออยกบสมาชกชรบ.ขณะปฏบตหนาท อายของเดกเหลานนกแตกตางกนไป ตงแตเกาขวบจนถงประมาณ 17 ป โดยในกลมเดกทอายนอยสวนใหญจะเกยวของสมพนธกบหนวยชรบ.อยางไมเปนทางการมากกวาจะเปนสมาชกอยางเปนทางการ

จากทง 19 หมบานทศกษา มเดกเขาเปนสมาชกชรบ.อยางเปนทางการใน 7 หมบาน (เปนหมบานในจงหวดนราธวาส 4 หมบาน ในยะลา 2 หมบาน และในปตตาน 1 หมบาน) ในบางกรณผใหญบานหรอสมาชกชรบ.ทเปนผใหญยอมรบวามการคดเลอกเดกเขาเปนสมาชก สวนในบางหมบาน สมาชกชรบ.ทองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ไดสมภาษณบอกวาตนเองอายต ากวา 18 ป หรอบอกวาสมาชกคนอนอายต ากวา 18 ป เราพบเดกเปนสมาชกชรบ.อยางเปนทางการในหมบานมสลมและหมบานทมทงชาวพทธและมสลม แตไมพบในสองหมบานพทธทเราศกษา

ตวแทนของมลนธฯ ไดสมภาษณเดกชายสองคน อาย 15 และ 17 ป ในหมบานแหงหนงในจงหวดนราธวาส เดก

ทงคเปนสมาชกของชรบ.ในหมบาน เดกชาย บ. บอกวาตนไดเขารวมชรบ.เมออายเพยง 12 ป สวน ว. เขารวมเมอป 2552

ตอนทเขาอาย 16 ป เดกชายทงสองบอกวามสมาชกชรบ.ทอายต ากวา 18 ปอยในหมบานนนหาคน

ในอกหมบานในจงหวดยะลา ดช.ต. ( 16) และ ดช.ด. (17) เลาใหมลนธฯ ฟงวาพวกเขาเขารวมหมวดชรบ.ในหมบานเมอเดอนเมษายน 2553 เดกทงสองเลาวาตนไมมงานท า ผใหญบานไดมาขอพอแมของพวกเขาใหพวกเขาเขารวมชรบ. เพราะพวกเขาถกมองวาเปนเดกดและมเกยรต พวกเขาเลาวา ดวยหนาทท าใหตนตองระแวดระวงเกยวกบความปลอดภย และหากมคนแปลกหนาเขามาทหมบานกจะตองคอยตามคนแปลกหนาไป

จ านวนเดกทเปนสมาชกชรบ.แตกตางกนไปในแตละหมบาน ทพบมากทสดคอ 8 หรอ 9 คนในหมบานทมทงชาวพทธและมสลมในอ.สครน จงหวดนราธวาส ในสองหมบานในอ.สไหงปาดและอ.ศรสาคร จ.นราธวาส พบเดกอายต ากวา 18 ปเปนสมาชกชรบ. 5 และ 6 คนตามล าดบ มเดกอยางนอยสองคนเปนสมาชกหมวดชรบ.ในหมบานในอ.บาเจาะ จ.นราธวาส และอ.มายอ จ.ปตตาน และในอกหมบานทอ าเภอเมอง จ.ยะลา เราไดสมภาษณเดกชายสามคนทอายต ากวา 18 ป 17

Nonviolence International, Rule by the Gun: Armed Civilians and Firearms Proliferation in Southern

Thailand. May 2009. 18

ระเบยบกระทรวงฯ 2551 หมวด 7 มาตรา 23




9

ทเปนสมาชกของหมวดชรบ.ในพนท เมอเปนสมาชกชรบ.อยางเปนทางการ เดกๆ จะไดรบการตดอาวธและตองปฏบตหนาทเชนเดยวกบสมาชกทเปนผใหญ

ในหมบานทพบเดกชายอายต ากวา 18 ปเขาเกยวของกบชรบ.อยางเปนทางการ กมกจะพบเดกอายต ากวา 18 ปเกยวของสมพนธกบชรบ.อยางไมเปนทางการดวยเชนกน มการพบเดกเกยวของกบชรบ.อยางไมเปนทางการในหกหมบานทไมมรายงานการเกยวของสมพนธอยางเปนทางการ โดยรวมแลว มการพบเดกเกยวของกบชรบ.ทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการใน 13 หมบาน (เปนหมบานมสลม 8 หมบาน หมบานชาวพทธและมสลม 4 หมบาน และหมบานชาวพทธ 1 หมบาน)

เดกชายบางคนทเกยวของสมพนธกบชรบ.อยางไมเปนทางการไดปฏบตหนาทเชนเดยวหรอคลายคลงกบสมาชกชรบ. ในบางกรณ สงเดยวทพวกเขาแตกตางจากสมาชกทางการกคอ พวกเขาไมไดรบการฝกอบรมอยางเปนทางการ (แตอาจจะไดรบการฝกอบรมอยางไมเปนทางการ) และไมไดรบบตรประจ าตว

การเขารวมของเดกแตกตางกนไปในแตละหมบาน เดกบางคนประจ าดานตรวจหรอใหความชวยเหลออน ๆแกหมวดชรบ. ในบางทเดกตดอาวธ เดกอาย 14 ปในหมบานหนงบอกองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ วาตนกบเพอนอกหาคนทอายไลเลยกนไดรบการสอนใหใชอาวธ และมคนเหนเขาถอปนออโต ในหมบานหนงของอ.บาเจาะ จ.นราธวาส เดกผชายไดรบการฝกอบรมจากสมาชกชรบ. ไดรบเสอยดชรบ. และพวกเขาใหความชวยเหลอแกหมวดชรบ.ในหมบานตนเอง ในกรณน เดกๆไมไดรบอนญาตใหถออาวธ ในหมบานหนงในอ.ปะนาเระ จ.ปตตาน เดกๆ ไดรบอนญาตใหใชเวลาอยกบหนวยชรบ. และยนเฝาทดานตรวจโดยทไมไดรบอนญาตใหเดนลาดตระเวน

ในกรณอนๆ เดกๆ ไมไดมการตดตอสมพนธกบหมวดชรบ.เปนประจ าอยางกรณขางตน สวนใหญจะเปนแบบครงคราว เชน เมอเดกชายถกขอใหมาเขาเวรแทนสมาชกชรบ.ทเปนผใหญ (มกจะเปนญาตกน) เนองจากผใหญคนนนตดธระอน ในกรณเชนน เดกจะไมไดรบการฝกอบรมทงอยางทเปนทางการและไมเปนทางการ แตจะตองปฏบตหนาทเตมรปแบบในกะเวรทเขามาเขาแทน เราไดรบทราบถงการปฏบตเชนนจากการสมภาษณในอ.ยะหา จ.ยะลา และอ.สะบายอย จ.สงขลา เจาหนาทศอ.บต.กรบทราบถงการกระท าเชนน และรองผวาราชการจงหวดยะลาไดรบปากวาจะด าเนนการเพอแกปญหาน19

การทเดกไดจบตองอาวธ ทงจากการไดรบการฝกอบรมและจากการเกยวของสมพนธกบชรบ.อยางไมเปนทางการ ท าใหเกดความเสยงอยางมากตอความปลอดภยทางกายภาพและสขภาวะของเดกๆ สมาชกชรบ.ทองคกรพนธมตรฯและมลนธฯไดสมภาษณเลาวาสมาชกบางคนทอายต ากวา 18 ปไดเขารวมการฝกอบรมทงการฝกอบรมหลกสตรชรบ.กอนไดรบแตงตงเปนชรบ. และการอบรมเพมเตมประจ าป ซงมการอบรมเรองการจดการและการใชอาวธ ดเหมอนจะเปนเรองปกตทสมาชกชรบ.จะจดฝกอบรมอยางไมเปนทางการรวมทงสอนการยงปนใหแกเดกๆ ทเกยวของสมพนธกบหนวยชรบ.อยางไมเปนทางการดวย และโดยทวไปเราพบวาเดกๆในหมบานทเราศกษามความคนเคยกบอาวธปนอยางมาก ในบางหมบาน เราพบเดกทอายยงนอยพกปนรวมถงปนออโต20 ในหมบานหนง องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ เหนเดกชายอยกบสมาชกชรบ.ทเปนผใหญ และเดกคนนนถอปนดวย ในหมบานหนงของอ.ยะหา จ.ยะลา เดกชายคนหนงทบอกวาตนอายเกาขวบเลาวา เขาถกสอนวธใชปนออโตขนาดเลก การทเดกคนเคยกบอาวธปนนสวนหนงอาจจะเปนเพราะการมอาวธแพรหลายทวไป และเพราะกระบวนการเรยนรอยางไมเปนทางการจากสมาชกในครอบครว ทวา ทางการควรจะตองแกไขปญหา

19

สมภาษณรองผวาราชการจงหวดยะลา จ.ยะลา กรกฎาคม 2553

20 จากการไปหมบานในอ.ยะหา และอ.เมอง จ.ยะลา และอ.สไหงปาด จ.นราธวาส




10

เรองความเสยงในการไดรบบาดเจบของเดก (หรอทจรงกของสมาชกอนๆ ในชมชนดวย) ทเกดจากการทเดกถออาวธหรอเกยวของในการฝกอบรมการใชอาวธ ไมวาจะเปนการฝกอบรมทเปนทางการหรอไมกตาม เพอใหมการคมครองและการประกนความปลอดภยของเดก

การทเดกเกยวของสมพนธกบชรบ.ไมวาจะอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการ ท าใหเดกๆ มความเสยงยงขนไปอก เชน ความเสยงทจะถกท ารายโดยกลมตดอาวธหรอการเขาไปเกยวของในปฏบตการทางทหารตอตานกลมตดอาวธ มรายงานวาสมาชกชรบ.อยางนอย 170 คนถกสงหารไปในชวงระหวางเดอนมกราคม 2547 ถงเดอนมนาคม 255221 ในกรณหนงทองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ไดรบขอมล เดกชายสองคนทเชอวาอายต ากวา 18 ปทประจ าหมวดชรบ.ถกสงหารในระหวางปฏบตหนาทเมอเดอนพฤศจกายน 2550 จากการโจมตโดยกลมชายตดอาวธในหมบานตลงสง อ.สไหงปาด จ.นราธวาส สมาชกชรบ.ยงอาจจะเขารวมปฏบตการทางทหารทมตอกลมตดอาวธดวย ความเปราะบางเปนพเศษของเดก และความจ าเปนทเดกตองไดรบการคมครองเนองจากสภาพทางรางกายและจตใจทยงไมเตบโตเตมทนนท าใหเดกจะตองถกน าออกจากสถานการณเชนนน และจะตองมมาตรการทงทางกฎหมาย นโยบาย และในทางปฏบต เพอหามเดกเขาไปมสวนเกยวของกบสถานการณเหลานน

อกรปแบบหนงของการเกยวของสมพนธแบบไมเปนทางการของเดกกบชรบ. คอการใชเวลาวางอยในฐานของหมวดชรบ. หรออยกบสมาชกชรบ.และท าธระตางๆ ทไมใชภารกจทางการทหาร ตวอยางเชน องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ พบเดกผชายอายตงแตประมาณสบปใชเวลาวางอยทฐานชรบ. และมสวนรวมในกจกรรมสนทนาการตางๆ หรอชวยท างานเลกๆ นอยๆ เชน ดโทรทศน คยกบญาตและสมาชกหมวดทเปนผใหญอนๆ ชงชากาแฟ หรอสงอาหารและขาวสารจากภรรยาและครอบครวของสมาชกชรบ. ในบางกรณ เดกเลกๆ คางคนอยทฐานชรบ. ดวยการเกยวของสมพนธแบบน เดกๆ ไดใกลชดอาวธปนเปนประจ า และยงมกรณทเดกอยใกลชดปนจากการเลนฟตบอลกบสมาชกหมวดชรบ.ในหมบานพกอาวธดวย

เราไมควรจะถอวาการทเดกใชเวลาวางอยในสถานททกองก าลงฝายความมนคงใช หรอใชเวลากบสมาชกกองก าลงฝายความมนคงทก าลงปฏบตงานนนเปนเรองทยอมรบได ความจรงทวาสมาชกชรบ.มกจะเปนญาต เพอนบาน หรอเพอนกบเดกๆ ไมควรจะมาอยเหนอความจรงทวาชรบ.นนเปนสวนหนงของฝายความมนคงของรฐไทยเชนเดยวกบต ารวจหรอทหาร เดกๆ ไมควรจะไดรบอนญาตใหเขาไปในสถานทของชรบ.หรอตองท าธระตางๆ ใหสมาชกชรบ. แบบเดยวกบทเดกๆ ควรจะถกหามไมใหเขาไปในสถานททางการทหารหรอต ารวจ องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ เหนวา การเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการแมเพยงในระดบนกสรางความเสยงอยางมากใหกบความปลอดภยทางกายภาพของเดกจากการทชรบ.อาจถกโจมตดวยอาวธ จากกจกรรมตางๆ ของชรบ. จากการทพวกเขาอยใกลชดอาวธปน และยงมความเสยงตอสขภาวะและการพฒนาโดยรวมของเดกอกดวย

5. เสรมสรางการปองกนไมใหชรบ.คดเลอกเดกใหเขารวมและใชเดก ระเบยบกระทรวงฯ 2551 ก าหนดเกณฑการคดเลอกผเขารวมการอบรมหลกสตรชรบ. ซงเปนการอบรมกอน

ไดรบการแตงตงเปนชรบ. และดงนนจงเปนการก าหนดการคดเลอกผเขาเปนชรบ.ดวย ไววาตองเปนบคคลมสญชาตไทย มสขภาพรางกายแขงแรง มภมล าเนาหรอถนทอยในหมบานนน22 ระเบยบกระทรวงฯ ไมไดก าหนดอายขนต าของผทจะเขารบการคดเลอกไว 21

Deep South Watch, April 2009, www.deepsouthwatch.org/node/288 22

ระเบยบกระทรวงฯ 2551 หมวดท 1 ขอ 6




11

อยางไรกตาม การทชรบ.คดเลอกและใชผทอายต ากวา 18 ปนนไมไดเปนนโยบายทางการของรฐบาล รฐบาลไดออกค าสงเกยวกบอายขนต าของบคคลทจะเขาเปนชรบ. ไวเมอป 2552 และ 2553

เมอเดอนพฤศจกายน 2552 ศอ.บต.ไดออกค าสงไปยงผวาราชการจงหวดนราธวาส ปตตาน สตล สงขลา และยะลา วาผสมครเขารบการคดเลอกเปนชรบ. จะตองอายไมต ากวา 18 ป และการคดเลอกจะตองสอดคลองกบมาตรฐานสากลดานการคมครองสทธเดก23 นอกจากนยงมค าสงกรมการปกครองเมอวนท 4 สงหาคม 2553 ไปยงทกจงหวดในประเทศ หามผทอายต ากวา 18 ปเขารวมในการฝกอบรมชรบ. และสงใหทางอ าเภอแจงแกเจาหนาททเกยวของทกคนและคดเอาเดกอายต ากวา 18 ปออกจากชรบ. ใหปลดเดกออกจากต าแหนง และเอาผใหญมาประจ าการแทน ค าสงฯ นแนะวาอาจจะตองมการแกไขระเบยบกระทรวงฯ 2551 เพอหามการคดเลอกเดกอายต ากวา 18 ป24

แมจะมมาตรการตางๆเหลาน งานวจยขององคกรพนธมตรฯและมลนธฯ กชวา การคดเลอกสมาชกทอายต ากวาเกณฑเกดขนคอนขางบอยในป 2552 และขอมลทมอยชวาการทเดกเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการและการใชเดกยงคงแพรหลายอย ปจจยทท าใหเปนเชนนมหลากหลาย เชน การขาดความชดเจนและความตระหนกในเรองกฎขอบงคบทเกยวของในกลมเจาหนาทหลกๆ การบงคบใชนโยบายและระเบยบวธปฏบตทมอยอยางไมสมบรณ และการขาดการก ากบดแลทมประสทธภาพและขาดความรบผดชอบตรวจสอบได นอกจากน ชาวบานบางคนทไดใหสมภาษณในการศกษาครงนมองวาการเกยวของสมพนธกบชรบ.นนเปนเรองทดส าหรบเดก การทจะคมครองเดกไมใหเกยวของกบกองก าลงรกษาความปลอดภยของทองถนนจงเปนเรองทจะตองมมาตรการด าเนนการหลายทาง เชน มาตรการเสรมสรางกฎหมายและนโยบายทมอยแลว และการดแลใหมการบงคบใชนโยบายและกฎหมายเหลานนอยางมประสทธภาพ และมาตรการเพมความเขาใจเรองสทธเดกและการทเดกจะตองไดรบความคมครองพเศษแกเจาหนาทและประชาชนทวไปในภาคใตของไทย

รฐบาลไทยไดด าเนนมาตรการตางๆ ในการแกไขปญหาเรองการทชรบ.คดเลอกเดกอยางเปนทางการไปบางแลว ตวอยางเชน เมอเดอนกมภาพนธ 2553 กอ.รมน.ภาค 4 ไดออกค าสงเปนลายลกษณอกษรถงผแทนกอ.รมน.ระดบจงหวดใหสบสวนกรณมรายงานเรองการทหมวดชรบ.คดเลอกเดกเขารวมหมวด และใหรายงานถงมาตรการทไดด าเนนการเพอปองกนไมใหเดกถกคดเลอกเขารวมชรบ.ภายในหนงเดอน เมอเดอนธนวาคม 2553 ทางการไทยไดแจงแกองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ วา ศอ.บต. ไดด าเนนการตรวจสอบชรบ.ในจ.ยะลา ปตตาน นราธวาส สตล และสงขลา และไมพบเดกอายต ากวา 18 ปในหมวดชรบ.ในพนทดงกลาวทมาจากการไดรบคดเลอกอยางเปนทางการใหเขารวมชรบ.25

ส าหรบขอกงวลขององคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ในเรองการมสวนรวมของเดกในการฝกอบรมชรบ.นน

เจาหนาทต ารวจระดบสงนายหนงยนยนวาในอนาคตต ารวจจะไมอบรมบคคลทอายต ากวา 18 ป และจะแจงเรองการหามรบเดกอายต ากวา 18 ปเขาไวในชวงการใหขอมลโดยต ารวจระหวางการฝกอบรมหลกสตรชรบ.26

แมการด าเนนการเชนนจะเปนสงทด แตกไมอาจถอเปนมาตรการเตมขนทจ าเปนตองด าเนนการในทกจงหวดภาคใตเพอกนไมใหชรบ.คดเลอกเดกเขารวมเปนสมาชกและใชเดก และเพอใหปลดเดกอายต ากวา 18 ปทเกยวของสมพนธ 23 ค าสงลงวนท 12 พฤศจกายน 2552 วาดวย “มาตรการหามเยาวชนอายต ากวา 8 ปสมครเขาเปนสมาชกชดรกษาความปลอดภยหมบาน (ชรบ.)”

24 ค าสงลงวนท 4 สงหาคม 2553 เรอง “การปองกนไมใหเดกอายต ากวา 18 ปบรบรณ เขาเปนชดรกษาความปลอดภยหมบาน (ชรบ.)”

25 ค าชแจงเปนลายลกษณอกษรโดยกระทรวงการตางประเทศ, ธนวาคม 2553

26 ทหารเปนผทรบผดชอบด าเนนการฝกอบรมชรบ.อยางเปนทางการ โดยในสวนหนงของการฝกอบรม ต ารวจจะเปนผใหขอมลเกยวกบ

หนาทความรบผดชอบของชรบ.และการชวยเหลอเจาหนาท




12

กบชรบ.อยออกเสย มาตรการเหลานนจะตองจดการกบทงการเกยวของสมพนธแบบเปนทางการและแบบไมเปนทางการ เนองจากการเกยวของสมพนธแบบไมเปนทางการนนกเปนปญหาทส าคญและกระจายกวางขวาง รายงานสวนตอไปนใหรายละเอยดประเดนตางๆ ทองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ เชอวารฐบาลไทยจะตองใหความสนใจอยางเรงดวน

5.1 มาตรการทางกฎหมายและนโยบาย

กฎหมายไทยยอมรบถงความจ าเปนทจะตองมการคมครองพเศษแกเดก พ.ร.บ.คมครองเดก พ.ศ. 2546 นยามวาเดกคอบคคลทอายต ากวา 18 ป27

พ.ร.บ.คมครองเดกหามบคคลใด (ไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม) “ใช จาง หรอวานเดกใหท างานหรอกระท าการอนอาจเปนอนตรายแกรางกายหรอจตใจ มผลกระทบตอการเจรญเตบโต หรอขดขวางตอพฒนาการของเดก” (มาตรา 26 (6))

พ.ร.บ.คมครองแรงงาน (2541) ก าหนดอายแรงงานขนต าไวท 15 ป และยงก าหนดลกษณะงานและสถานทท างานทหามใหเดกอายต ากวา 18 ปท า (ในมาตรา 49 และ 50 และในกฎกระทรวงฉบบท 6) ซงรวมถงการหามท างานกบสารเคมทเปนอนตรายหรอการใชเครองจกรทเปนอนตราย28

การทเดกตองไดรบการคมครองเปนพเศษยงไดรบการรบรองในการบรหารจดการความยตธรรมของผเยาวตามทก าหนดไวในพ.ร.บ.จดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว (พ.ศ. 2534 แกไขพ.ศ. 2548) พ.ร.บ.นใชกบบคคลทอายต ากวา 18 ป (“เดก” ตามพ.ร.บ.นหมายถงบคคลอายเกนเจดปบรบรณ แตไมเกนสบสปบรบรณ และ “เยาวชน” หมายถงบคคลอายต ากวาสบแปดป) พ.ร.บ.นจดตงศาลเยาวชนและก าหนดระเบยบวธปฏบตตอเดกและเยาวชนทถกตงขอกลาวหาวากระท าความผด และเกยวกบคดอนๆ ทศาลจะตองพพากษาหรอมค าสงศาลเกยวกบตวเดก

กรอบกวางๆ เรองการคมครองนยงมการหามการรบสมครบคคลอายต ากวา 18 ปเขากองทพโดยสมครใจ ตามทประเทศไทยไดท าถอยแถลงไวเมอครงใหภาคยานวตรพธสารเลอกรบฯ29

สวนในเรองการคดเลอกและการเกยวของสมพนธกบกองก าลงปองกนภยประจ าหมบานอยางชรบ. ซงโดยทางการแลวถอวาแตกตางจากกองทพและไมไดอยภายใตกฎหมายทหารและนโยบายทางการทหารนน กฎหมายและนโยบายของไทยมความก ากวมมากกวา แมค าสงกระทรวงฯ 2552 และ 2553 จะหามการคดเลอกเดกอายต ากวา 18 ปเขาเปนชรบ.อยางเปนทางการ แตค าสงกระทรวงฯ กไมไดหามการเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการกบชรบ.เอาไวอยางชดเจน การบญญตหามการคดเลอกและการใชเดกอายต ากวา 18 ปทกรปแบบในชรบ. จะเปนกรอบทางกฎหมายทมประสทธภาพมากกวา ยงไปกวานน รฐบาลไทยยงมพนธกรณตามบทบญญตของพธสารเลอกรบในการสงหามการคดเลอก

27

พ.ร.บ.ฉบบนไมรวมเดกอายต ากวา 18 ป ทบรรลนตภาวะดวยการสมรส ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เดกชายและหญงจะตองมอายอยางนอย 17 ปจงจะแตงงานได และการแตงงานเชนนนจะตองไดรบความยนยอมจากผปกครอง สวนการแตงงานของเดกทอายนอยกวานนจะตองไดรบการอนญาตจากศาล ดมาตรา 1435 และ 1436 ของประมวลกฎหมายฯ และรายงานเบองตนของประเทศไทยทเสนอตอคณะกรรมการสทธเดก CRC/C/11/Add.13 ยอหนา 106

28 ประเทศไทยเปนภาคอนสญญาไอแอลโอฉบบท 138 เกยวกบอายขนต าทอนญาตใหเขาท างานได และอนสญญาไอแอลโอฉบบท 182

เกยวกบการหามและปฏบตการเรงดวนเพอขจดรปแบบทเลวรายทสดของแรงงานเดก

29 ถอยแถลงของประเทศไทยตามมาตรา 3.2 ของพธสารเลอกรบฯ มความตอนหนงวา “1. การเขารบราชการทหารนนเปนเรองบงคบตาม

กฎหมาย ชายไทยทอายครบ 18 ปมหนาททจะตองลงทะเบยนในรายชอทหารกองเกน เมออาย 21 ป ทหารกองเกนทไดรบหมายเรยกจะไดรบการเกณฑเขารบราชการทหาร ทหารกองเกนอาจจะอาสาสมครเขารบราชการทหารเพอปฏบตหนาทในกองทพกได ผหญงไดรบการยกเวนจากการรบราชการทหารทงในยามสงบและยามสงคราม แตมภาระหนาทอนๆ ตามทก าหนดไวในกฎหมาย”




13

และการใชเดกในการสรบโดยกองทพ กองรบกงทหาร กองก าลงปองกนภยประจ าหมบาน และกลมตดอาวธตางๆ และก าหนดไวในกฎหมายใหการกระท าดงกลาวเปนสงผดกฎหมาย

5.2 การบงคบใชกฎหมายและนโยบาย

การจะท าใหกฎหมายและนโยบายทมอยถกน าไปบงคบใชอยางมประสทธภาพ กจะตองมการเผยแพรแจกจายกฎหมายและนโยบายเหลานใหทวถงในกลมเจาหนาททเกยวของ และจะตองมการจดฝกอบรมใหเจาหนาทในเรองการบงคบใชกฎหมายเหลาน ทวา จากการสมภาษณเจาหนาทระดบจงหวดและระดบทองถนโดยองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ บงชวามการขาดความตระหนกกนโดยทวไปถงนโยบายทมอยเรองอายขนต าของบคคลทสามารถเขารบการคดเลอกไดแมเจาหนาทศอ.บต.ระดบสงจะคนเคยกบค าสงกระทรวงฯ 2552 และ 2553 รวมถงประเดนเรองสทธเดก แตในกลมเจาหนาทระดบจงหวดและหมบานกลบไมเปนเชนนน ในกลมผใหญบานทเราไดสมภาษณในชวงเดอนเมษายนและพฤษภาคม 2553 นนไมมการทราบเรองการหามคดเลอกเดกอายต ากวา 18 ปตามทก าหนดไวในค าสงกระทรวงฯ 2552 เลย มเพยงผใหญบานคนหนงทเลาวาตนไดรบแจงเรองอายขนต า 18 ปจากเจาหนาทรฐคนหนงเทานน30

ทวา ผใหญบานคนนนกบอกดวยวาถามสมาชกทอายต ากวาเกณฑกจะตอง “เกบเปนความลบ” จากทางการ ผใหญบานหรอสมาชกชรบ.ในเจดหมบานทเราศกษาไดแสดงความตระหนกวาเดกชายอายต ากวา 18 ปไมควรจะเขาเปนสมาชกชรบ. แตในหมบานอนๆ มความตระหนกถงเรองเกณฑอายขนต าอยนอยมาก มผใหญบานและสมาชกชรบ.ในเจดหมบานทระบวาไมมเกณฑเรองอายในการเขาเปนสมาชกชรบ.

การทไมมการเผยแพรกฎระเบยบและค าสงตางๆ ทเกยวของไปยงผทมหนาทฝกอบรมและคดเลอกชรบ.อยางดนน แปลวาระเบยบวธปฏบตทจะสามารถปองกนผเยาวจากการถกคดเลอกเขาเปนชรบ.นนไมมประสทธภาพเตมท ระเบยบกระทรวงฯ 2551 ก าหนดใหกรมการปกครองหรอหนวยงานอนใดทท าหนาทจดการฝกอบรมเกบรกษาทะเบยนประวตของผทผานการฝกอบรมชรบ. สวนทะเบยนประวตของผทไดรบแตงตงเปนชรบ.นนจะเกบโดยนายอ าเภอ ซงเปนผรบผดชอบในการออกบตรประจ าตวชรบ.ดวย ทะเบยนประวตทงสองจะระบวนเดอนปเกดและอายของแตละคน ในทางทฤษฎแลว ระเบยบวธปฏบตเชนนจะท าใหสามารถชตวผสมครเขารบการอบรมหรอเขาเปนสมาชกชรบ. ทอายไมถงเกณฑและกรองพวกเขาออกไปได

ทวา การขาดความตระหนกถงกฎระเบยบเหลานหมายความวาในทางปฏบตแลว กฎเหลานถกน าไปใชอยางไมสม าเสมอ นอกจากน ยงไมชดเจนวากรมการปกครองซงเปนผรบผดชอบจดการฝกอบรมชรบ. หรอกอ.รมน.ซงเปนผฝกอบรมไดตรวจอายของผเขารวมการฝกอบรมหลกสตรชรบ.หรอไม ดงทไดกลาวมาแลว สมาชกบางคนของหมวดชรบ.ทอางวาตนอายนอยกวา 18 ปทใหสมภาษณในการศกษาครงน ระบวาพวกตนไดเขารวมทงการฝกอบรมหลกสตรชรบ.และการฝกอบรมผทไดรบการแตงตงเปนชรบ.แลวทจดขนหลงจากนน อยางนอยในกรณเหลาน ปรากฏวากระบวนการตรวจสอบอายซงควรจะชวยคดกรองผสมครทอายต ากวา 18 ป นนไมมประสทธภาพ

มการออกบตรประจ าตวชรบ.ใหทกคนทเปนสมาชกชรบ. (หมวด 7 ขอ 22 ของระเบยบกระทรวงฯ 2551) อยางไรกตาม ขอมลทไดรบจากการสมภาษณชวา ระเบยบวธปฏบตในการสมครเขาเปนสมาชกและการออกบตรประจ าตวชรบ.นนแตกตางกนไปในแตละอ าเภอ ในทางทฤษฎแลว จะไมสามารถออกบตรประจ าตวชรบ.ซงแสดงถงสถานะการเปนสมาชกอยางเปนทางการไดหากไมมบตรประชาชนของผสมคร (ซงจะมการระบวนเกดไว) และไมม “ทะเบยนประวต”

30

สมภาษณในอ.ศรสาคร จ.นราธวาส, พฤษภาคม 2553




14

ของบคคลทจดท าขนหลงจากผานการฝกอบรมชรบ. แตปรากฏวา ในบางกรณผใหญบานบอกวาตนเพยงสงรายชอผไดรบการเสนอชอใหแตงตงเปนชรบ.ไปยงนายอ าเภอเทานน เจาหนาทคนหนงของศอ.บต.ระบวา ปญหาไมใชเรองของนโยบาย แตเปนเรองของความไมสามารถทจะควบคมกระบวนการคดเลอกในระดบหมบานและระดบอ าเภอไดอยางเตมท รปแบบของบตรประจ าตวกแตกตางกนไปในแตละจงหวดและภายในแตละจงหวด ซงแสดงถงความเสยงในการท าบตรปลอมไดงาย

แมการท ากระบวนการสมครสมาชกใหเปนมาตรฐานเดยวกนและการบงคบใชระเบยบวธปฏบตทมอยจะสามารถ

ชวยปองกนเดกอายต ากวา 18 ปไมใหเขาเปนชรบ.อยางเปนทางการได แตกไมสามารถชวยแกปญหารนแรงเรองการ

เกยวของสมพนธของเดกได ค าสงกระทรวงฯ 2552 และ 2553 ไดระบไวเปนการเฉพาะถงการคดเลอกสมาชกอยางเปน

ทางการ ซงถอเปนความตงใจทจะปองกนมใหมการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.ทงแบบทเปนทางการและแบบไมเปน

ทางการ ในการทจะท าใหมการปฏบตตามเจตนารมณของค าสงกระทรวงฯ แมจะท าตามตวอกษรทก าหนดไวไมได แตก

จ าเปนทจะตองมมาตรการทเสรมกนและกนจ านวนหนง ซงควรจะรวมถงการฝกอบรมผใหญบานและสมาชกชรบ.เรอง

กฎเกณฑทเกยวของกบการเปนสมาชกและสทธเดกโดยทวไป การตรวจสอบหมวดชรบ.อยางเปนประจ า การสบสวน

รายงานเรองการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.(ทงแบบทางการและแบบไมเปนทางการ) และมาตรการตางๆ เพอ

ปองกนไมใหเดกเขาไปทฐาน ดานตรวจ และสถานทอนๆ ทชรบ.ปฏบตงาน นอกจากน เดกยงไมควรไดรบอนญาตใหถอ

หรอใชอาวธ

5.3 การควบคมและการรบผดชอบตรวจสอบไดของ ชรบ. ระเบยบกระทรวงฯ 2551 ไดก าหนดแนวปฏบตตางๆ ทสมาชกชรบ.จะตองปฏบตตาม เชน การปฏบตตามค าสง

การไมเสพสราของมนเมาและยาเสพตด และการไมแสวงหาผลประโยชนอนมชอบจากการปฏบตหนาท ผใดกระท าผดวนยของชรบ.จะไดรบการวากลาวตกเตอนเปนลายลกษณอกษร หรอในกรณทกระท าผดรายแรงกอาจถกสงใหพนจากการปฏบตหนาทได ทงระเบยบกระทรวงฯ 2551 และค าสงกระทรวงฯ 2552 มไดกลาวถงมาตรการด าเนนการทางวนยตอผทรบผดชอบชรบ. สวนค าสงกระทรวงฯ 2553 เพยงสงใหทางอ าเภอจดการกบการละเมดการหามการคดเลอกบคคลอายต ากวา 18 ป เทานน

โดยทวไปแลว ดเหมอนวาจะขาดการควบคมและการรบผดชอบตรวจสอบไดในเรองของชรบ. รวมถงเรองวธการคดเลอกคนดวย ระเบยบกระทรวงฯ 2551 และค าสงกระทรวงฯ 2552 และ 2553 ไมไดตงกลไกการตดตามการปฏบตตามขอก าหนดเรองการคดเลอกคน หรอเพอตดตามการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.อยางไมเปนทางการ กระบวนการตรวจสอบอายของสมาชกชรบ.เสรจสนลงในป 2553 และรฐบาลไดระบวาจะมการตรวจสอบเชนนนเปนประจ า แมการตรวจสอบเชนนและความมงมนทจะตดตามตรวจสอบอายของชรบ.เปนประจ าจะเปนเรองทด แตกระบวนการเหลานกยงไมสามารถจดการกบปญหาทใหญกวาในเรองการเกยวของสมพนธของเดกอยางไมเปนทางการกบชรบ.ได

พ.ร.บ.คมครองเดก 2546 ไดตงคณะกรรมการคมครองเดกแหงชาตและคณะกรรมการคมครองเดกในแตละจงหวดขน คณะกรรมการระดบชาตนนมรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนประธาน และประกอบไปดวยผแทนจากกระทรวงหลกๆ (เชน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงยตธรรม ฯลฯ) คณะกรรมการฯ มหนาทในการใหค าปรกษาและตดตาม รวมถงการตดตาม




15

งานของคณะกรรมการระดบจงหวด ซงในระดบจงหวดนคณะกรรมการฯ กมองคประกอบแบบเดยวกบคณะกรรมการระดบชาต คอ มผวาราชการจงหวดเปนประธาน และประกอบไปดวยผแทนกระทรวงตางๆ ในระดบจงหวด และผเชยวชาญทไดรบการแตงตงโดยผวาราชการจงหวด ตามกฎหมายแลวคณะกรรมการคมครองเดกจงหวดมหนาทตดตามการปฏบตตามพ.ร.บ.คมครองเดกในระดบจงหวด รวมถงการตรวจสอบสถานประกอบการ เชน สถานเลยงเดกออน และศนยสวสดการตางๆ และการพฒนาระบบการคมครองเดก

หากไดรบทรพยากรและความเชยวชาญทจ าเปนแลว หนวยงานขางตนจะสามารถมบทบาทส าคญในการตดตามและปองกนการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.ทงแบบทเปนทางการและแบบทไมเปนทางการได รวมถงในการดแลใหเดกไดรบความชวยเหลอและการสนบสนนทจ าเปนส าหรบการพฒนาและความเปนอยทดของตน

บทบาทเชนนนอาจจะไดรบการเสรมโดยงานของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตเปนองคกรอสระทมภาระหนาทในการตรวจสอบการละเมดสทธมนษยชนในประเทศไทย และในการแทรกแซงเมอมขอรองเรยนกรณการละเมด คณะกรรมการสทธฯ และโดยเฉพาะคณะอนกรรมการชายแดนภาคใต และอนกรรมการดานเดก เยาวชน และครอบครว ของคณะกรรมการสทธฯ อาจจะตดตามการคมครองและสงเสรมสทธเดกในภาคใต และตรวจสอบขอรองเรยนทเกยวของกบเดก

6. การท าใหมความเปนทหารและทศนคตทางสงคม

ขอกงวลเกยวกบการทเดกอายไมถงเกณฑเกยวของสมพนธกบชรบ.นนจะตองถกพจารณาในบรบทใหญและในประสบการณประจ าวนของเดกในจงหวดทไดรบผลกระทบจากความรนแรงในภาคใต ในขอสงเกตสรปตอรายงานเรองการด าเนนการตามอนสญญาวาดวยสทธเดกของประเทศไทยฉบบท 2 เมอป 2549 คณะกรมการสทธเดกแหงสหประชาชาตไดแสดงความกงวล “วาความรนแรงและความไมสงบของพลเรอนในจงหวดภาคใตของประเทศ มผลกระทบสบเนองอยางรนแรงตอเดกและครอบครว และเปนอนตรายตอสทธในการมชวต สทธในการอยรอด และสทธในการพฒนา ของเดก”31

งานศกษาของยนเซฟในภาคใตเมอป 2551 ซงศกษาเดกมากกวา 2,000 คน ไดสรปวา “....ความไมสงบในสภาพแวดลอมใกลตวของเดกผสมกบความกลวความรนแรงมผลกระทบรายวนตอชวตของเดก กระนน สทธของเดกกยงไมไดรบการใหความส าคญ”32

แมรฐบาลจะรายงานวามการลดจ านวนทหารในพนทลง แตสถานการณความรนแรงทยงคงด าเนนอยไดท าใหภาคใตของไทยมสภาพแวดลอมทมความเปนทหารอยางสง ท าใหเดกๆ มปฏสมพนธกบเจาหนาทฝายความมนคงอยในชวตประจ าวน อาวธ (รวมถงอาวธแบบ Automatic) และเครองแบบทหารเปนสงทมอยทวไปในหมบาน และเปนทยอมรบกนทวไปวาเปนสญลกษณของสถานะและอ านาจ โรงเรยนในภาคใตมกจะถกใชเปนฐานของทหารและหนวยกองรบกงทหาร33

นอกจากน ทหารยงท างานบรการตางๆ ทปกตจะเปนหนาทของฝายพลเรอน เชน การฝกอบรมวชาชพและการเกษตร และการใหการศกษาเรองยาเสพตด

31

UN Committee on the Rights of the Child, Consideration of reports submitted by Thailand, Concluding

Observations, UN Doc. CRC/C/THA/CO/2, 17 มนาคม 2549

32 UNICEF, Everyday Fears: a study of children’s perceptions of living in the southern border area of Thailand,

2008. 33 Human Rights Watch, ‘Targets of both sides’: Violence against students, teachers, and schools in Thailand’s

southern border provinces, September 2010.




16

ผลกระทบโดยตรงประการหนงของการทมกองก าลงฝายความมนคงจ านวนมากทวภาคใตของไทยกคอการขาดพนททไรทหาร หมบานสวนใหญมบรเวณสาธารณะหนงหรอสองบรเวณ (สวนใหญจะเปนรานน าชาในหมบาน และในบางหมบานกเปนสนามกฬา) การทมจ านวนกองก าลงฝายความมนคงรวมถงชรบ.จ านวนมาก ท าใหพนทเชนนนกลายเปนพนททหารไปอยางหลกเลยงไมได ตวอยางเชน ในหมบานทมสนามกฬา ชรบ.มกจะมหนาทรกษาความปลอดภยใหสนามกฬา องคกรพนธมตรฯ ยงไดรบรายงานเรองสมาชกชรบ.พกอาวธไปดวยขณะเลนฟตบอล

นอกจากปญหาความปลอดภยทางกายภาพทสบเนองมาจากสภาพแวดลอมเชนนแลว การเผชญกบกองก าลงฝายความมนคงและอาวธปนทกวนกอาจกลายเปนเรองนาดงดดใจส าหรบเดกๆ และสงเสรมใหเดกเกยวของกบกจกรรมทางการทหารกอนวยอนควร เจาหนาทรฐรายหนงบอกวา เมอทหารเขามาถงหมบาน “เดก ๆกชอบออกไปดวาเกดอะไรขน”34

เจาหนาทพลเรอนอกคนเหนวาเดกผชายอยากจะเขารวมชรบ. และเหนดวยวาเดกหลายคนเหนวาการเปนสมาชกชรบ.นน “เทห”35 ชาวบานคนหนงบอกวา “ในหมบานของผม วยรนอยากเปนสมาชกชรบ.เพราะวามนท าใหพวกเขาดด”36

ในกลมชาวบานนนมการยอมรบและกระทงสนบสนนเดกทอาย 15 หรอ 16 ปขนไปใหไดเกยวของสมพนธกบชรบ. จะมยกเวนบางกในบางพนท ทศนคตทมกนทวไปกคอ การเขาไปของเกยวกบชรบ.จะชวยสอนเดกๆ ใหมความรบผดชอบและกนพวกเขาออกจาก “ปญหา” ซงมกจะหมายถงการของเกยวกบยาเสพตดหรอกบกลมแบงแยกดนแดน อนเปนปญหาของเดกและเยาวชนในภาคใตของไทย ผใหสมภาษณบางคนเหนวา การทเดกเปนสมาชกหรอเกยวของสมพนธกบชรบ. ท าใหเจาหนาททหารในพนทรสกดกบเดกๆ เพราะเปนการแสดงวาเดกเหลานนไมไดเหนใจกลมตดอาวธ และจงเปนการประกนวาพวกเขาจะไมถกสอบสวนหรอถกควบคมตวโดยทหาร

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ตระหนกวาการคมครองความปลอดภยของพลเรอนเปนเรองส าคญยงของรฐบาลในภาคใตของไทย อยางไรกตาม กระบวนการท าใหมความเปนทหารในภาคใตนนมผลกระทบสบเนองทไมดตอสขภาวะและพฒนาการของเดกผซงเหนการมกองก าลงฝายความมนคงกลายเปนเรองปกตหรอกระทงเปนเรองนาชนชม คณะกรรมการสทธเดกแหงสหประชาชาตไดแสดงความกงวลเกยวกบสถานการณเชนน ทการมคณคาทางการทหารอยในสงคมอาจจะสงผลกระทบตอการเตบโตทางกายภาพและการพฒนาทางสตปญญาของเดกได 37

ดวยความตระหนกถง ผลกระทบของความรนแรงตอเดก รฐบาลไดรเรมนโยบายตางๆ เพอการพฒนาโอกาสของเยาวชนในภมภาค ตวอยางเชนการลงทนในการศกษา การจดฝกอบรมทกษะและอาชพ การตงสภาเดกและเยาวชน และ

34

ประชมรวมกบรองผอ านวยการศอ.บต. และเจาหนาทของศอ.บต., จ.ยะลา, กรกฎาคม 2553

35 สมภาษณทส านกงานผวาราชการจงหวดนราธวาส, กรกฎาคม 2553

36 ชาวบานผชาย, ระหวางการพดคยเมอเดอนเมษายน 2553 ในจงหวดปตตาน

37 คณะกรรมการฯ ไดแสดงความเหนวา กจกรรมตางๆ ทม “องคประกอบทางการทหาร” ส าหรบเดกนนไมสอดคลองกบหลกการของพธสารเลอกรบฯ ซงเนนวา สภาพทมสนตภาพและความมนคงปลอดภยนนเปนสงทจ าเปนยงส าหรบการคมครองเดกอยางสมบรณ คณะกรรมการฯ ไดเรยกรองใหรฐภาคตอพธสารเลอกรบฯ ละเวนจากการน าเดกไปเกยวของกบกจกรรมทางการทหารใดๆ รวมถงการไปเยยมชมฐานปฏบตการของทหารหรอกจกรรมทางการทหารหรอกจกรรมอนๆ ท “สงเสรมทหารนยม” คณะกรรมการฯ ไดชไวเปนการเฉพาะวา ในสถานการณความขดแยงนน การเกยวของของเดกในกจกรรมเหลานนเปนการบนทอนหลกการของกฎหมายมนษยธรรมเรองการแยกแยะพลเรอนออกจากนกรบ และท าใหเดกตองเสยงกบการถกตอบโตจากสมาชกของกลมตดอาวธทผดกฎหมาย ดตวอยางเชน

Committee on the Rights of the Child, Concluding Observations, Colombia, UN Doc.

CRC/C/OPAC/COL/CO/1, 21 June 2010; United States of America, UN Doc. CRC/C/OPAC/USA/CO/1, 25

June 2008; the Philippines, UN Doc. CRC/C/OPAC/PHL/CO/1, 15 July 2008; Norway, UN Doc.

CRC/C/OPAC/NOR/CO/1, 6 July 2007.




17

การฝกอบรมเรองสทธเดกใหหนวยราชการสวนทองถน ในการประชมรวมกบองคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ เจาหนาทรฐแสดงความเหนพองถงความจ าเปนทจะตองสรางพนทปลอดทหารขนส าหรบเดกในหมบาน

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ยนดทรฐบาลไทยด าเนนมาตรการเหลานเพอสรางทางเลอกใหแกเดกๆ ในภาคใต ทวา ขนตอนเหลานย าถงความจ าเปนททางการไทยระดบชาตจะตองพฒนายทธศาสตรทรอบดานและมการประสานรวมมอกนเพอคมครองเดกจากผลกระทบของความรนแรงและการคดเลอกและการใชเดกโดยฝายตดอาวธตางๆ ในขณะทรฐบาลทองถนในบางทของภาคใตเหนวาการคดเลอกและการใชเดกโดยกลมตดอาวธนนเปนปญหาทจะตองแกไข กยงขาดการตดตามและมาตรการปองกนอยางเปนระบบ อกทงรฐบาลยงไมไดด าเนนมาตรการทเพยงพอเพอสนบสนนการปลดประจ าการ การฟนฟ และการกลบคนสสงคมของเดกทเกยวของสมพนธกบกลมตดอาวธหรอชรบ.อกดวย นอกจากน เดกๆทตองสงสยวาเกยวของกบกลมตดอาวธกยงถกควบคมตวโดยอางอ านาจตามพ.ร.ก.ฉกเฉนทใชอยในพนทอกดวย

7. การควบคมเดกโดยใชอ านาจตามกฎอยการศกและพ.ร.ก.ฉกเฉนในภาคใตของไทย เดกๆ ทถกตองสงสยวาเชอมโยงกบกลมตดอาวธจะถกควบคมตวตามกฎอยการศกและ/หรอพ.ร.ก.ฉกเฉนใน

ภาคใตของไทย38 คณะกรรมาธการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตและองคกรสทธมนษยชนตางๆ ไดแสดงความกงวลวามลเหตแหงการควบคมตวตามกฎอยการศกและพ.ร.ก.ฉกเฉนนนกวางเกนไป และขาดการนยามทชดเจน และยงแสดงความเหนดวยวากฎหมายเหลานไมไดใหมาตรการคมครองทจ าเปนแกผถกกกขง39

ตามขอมลทเราไดรบจากศนยปฎบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใต มเดก 79-115 คนถกกกขงตามพ.ร.ก.ฉกเฉนตงแตป 2548 ทศนยควบคมโรงเรยนต ารวจภธรภาค 9 จ. ยะลา หรอ ศนยพทกษสนต โดยไมมเดกถกจบกมตงแตป

38 ตามกฎอยการศก ทหารอาจจะจบกมบคคลทถกตองสงสยวา “ในกรณทเจาหนาทฝายทหารมเหตอนควรสงสยวา บคคลใดจะเปนราช

ศตรหรอไดฝาฝนตอบทบญญตของพระราชบญญตน หรอตอค าสงของเจาหนาทฝายทหาร” (มาตรา 15 ทว, กฎอยการศก พ.ศ. 2457) โดย

ไมตองมหมายจบ และสามารถควบคมตวบคคลนนไดนานถงเจดวนเพอท าการสอบสวนหรอเพอความจ าเปนทางการทหารอนใด

ตามพ.ร.ก.ฉกเฉน บคคลหนงอาจจะถกจบกมตวและถกควบคมไวเพอเปนการปองกนเหตไวกอนหรอเพอ “ใหเกดความรวมมอ” กบ

เจาหนาท ไดนาน 30 วน

39 คณะกรรมาธการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตไดกลาวไวอยางชดเจนในขอสงเกตสรปตอประเทศไทยวา “การควบคมตวโดยไมม

มาตรการคมครองสทธภายนอกนานเกนกวา 49 ชวโมงควรจะถกสงหาม” และไดเรยกรองใหประเทศไทยด าเนนการเพอ “ประกนในทาง

ปฏบตใหไมมสงกดขวางการเขาถงทปรกษาทางกฎหมายและแพทยโดยทนทหลงจากการจบกมและระหวางการกกขง ผทถกจบตวควรจะ

มโอกาสโดยทนทในการแจงครอบครวเกยวกบการจบกมและสถานทกกขงตน ควรจะมการจดการตรวจรางกายในชวงเรมตนและชวง

สนสดการกกขง ควรจะมการจดการเยยวยาททนทวงทและมประสทธภาพเพอทาทายความชอบดวยกฎหมายของการกกขงตน บคคลใด

ทถกจบกมหรอกกขงในขอหาทางอาญาจะตองถกน าตวสศาลโดยทนทวงท” (Concluding Observations of the United Nations

Human Rights Committee on Thailand CCPR/CO/84/THA, 28 July 2005, ยอหนา 13 และ 15). ส าหรบการวเคราะห

กฎหมายทเกยวของ ด International Commission of Jurists, “More Power, less accountability: Thailand’s new

Emergency Decree”, August 2005; International Commission of Jurists, “Legal memorandum: the

implementation of Thailand’s emergency decree”, July 2007. See also International Commission of Jurists,

“Thailand’s Internal Security Act: risking the rule of law?” February 2010.




18

2552 เปนตนมา40 เราไมไดรบขอมลเฉพาะเจาะจงเกยวกบสถานทควบคมอนๆ ตามพ.ร.ก.ฉกเฉน เชน คายองคยทธบรหาร หรอสถานทกกขงตางๆ ของหนวยเฉพาะกจ

ยงไมมการอนญาตใหหนวยงานทเปนอสระ เชน คณะกรรมการกาชาดสากลและคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต เขาถงสถานทกกขงเหลานไดอยางเตมทและไมลาชา

ดเหมอนวาเดกๆ จะถกควบคมตวตามกฎอยการศกและพ.ร.ก.ฉกเฉนเพอเปาหมายดานการหาขาว และอาจจะเพอเปนวธในการปลดเดกออกจากการเกยวของสมพนธกบกลมตอตานตดอาวธอกดวย

เจาหนาทรฐระดบสงจากกระทรวงยตธรรม ศอ.บต. และผบญชาการต ารวจภธรภาคไดแสดงความเหนทเปลยนแปลงจดยนจากเดมอยางชดเจน41วา เดกๆ ไมควรถกควบคมตวตามกฎหมายสถานการณฉกเฉน42

ตวแทนของศอ.บต.ภาค 4 เหนถงความจ าเปนทจะตองดแลใหเดกๆ ไดรบการดแลพเศษ43

ทวา การควบคมตวเดกโดยปราศจากการพจารณาคดโดยการอางอ านาจตามกฎหมายเหลานกยงไมไดเปนสงทถกหามอยางชดเจน

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ยงกงวลดวยวา ในอนาคตเดกๆ ทตองสงสยวากออาชญากรรมอาจจะถกสงไปรบการอบรมโดยกอ.รมน. ตามมาตรา 21 ของพ.ร.บ.ความมนคงอกดวย แมการอบรมเชนนนจะตองเปนค าสงจากผพพากษา และจะตองเปนไปโดยความสมครใจ แตกยงเทากบการจ ากดสทธในเสรภาพอยด และยงไดเคยมการตงค าถามเรองความสอดคลองกบมาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศของมาตรานอกดวย44

8. พนธกรณของประเทศไทยตามกฎหมายระหวางประเทศ ประเทศไทยเปนภาคอนสญญาวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบของอนสญญาวาดวยสทธเดกเรองความ

เกยวพนของเดกในความขดแยงทใชอาวธ (พธสารเลอกรบฯ) ทงอนสญญาฯ และพธสารเลอกรบฯ เปนสนธสญญาดาน

สทธมนษยชนซงมผลบงคบใชทงในสถานการณความขดแยงและในสถานการณทไมมความขดแยง สนธสญญาทงสองได 40 การประชมกบผบญชาการต ารวจ, จ.ยะลา, พฤศจกายน 2553

41 ในการตอบตอขอกงวลเรองเดกทถกควบคมตวตามพ.ร.ก.ฉกเฉนทคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตไดแสดงไวเมอเดอนกนยายน 2550 ทางการ

ไทยแยงวา เนองจากเดกทถกควบคมตวตามพ.ร.ก.ฉกเฉนและกฎอยการศกไมไดเปนผตองสงสยในการสบสวนคดอาญา พวกเขาจงไมจ าเปนตองไดรบการ

คมครองสทธตามปกตของระบบยตธรรมเยาวชน การควบคมตวเพอสอบสวนตามพ.ร.ก.ฉกเฉน “....ไมอาจถอวาเปนการสบสวนหรอสอบสวนตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญาได แตเปนเพยงการไตสวนผตองสงสยทเกยวของกบความไมสงบ หรอผทละเมดกฎอยการศกเทานน และผตองสงสยไม

ควรถกเขาใจสบสนกบผตองหาทถกด าเนนคดอาญาและมสทธทจะมทนายความอยดวยในระหวางการสอบสวน” และวา “...หนงในวตถประสงคของการไต

สวนคอเพอปรบทศนคตทผดๆ ของคนๆ นน เพอทเจาหนาทผมอ านาจจะไดรบการสนบสนนจากประชากรในทองถนและไดรบความรวมมอมากขน” (ค า

ชแจงของศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ทมตอขอกงวลของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต 18 เมษายน 2541 อางในบทสรปเกยวกบ

ประเทศไทยขององคกรพนธมตรฯ) สรปไดวาทางการไทยแยงวา มาตรการปองกนสทธทปกตจะตองมเพอไมใหการควบคมตวโดยไมมการพจารณาคด

กลายเปนการกกขงโดยพลการเปนนนสงไมจ าเปน

42 การประชมกบกระทรวงยตธรรม ศอ.บต. และผบญชาการต ารวจภธรภาค ในจ.ยะลา, พศฤจกายน 2553

43 การประชมกบกอ.รมน.ภาค 4 ในเดอนพฤศจกายน 2553

44 ด International Commission of Jurists, “Thailand’s Internal Security Act: risking the rule of law?” February

2010.




19

ใหกรอบทางกฎหมายทรอบดานซงก าหนดใหรฐภาคหามและปองกนการรบเดกเขารวมและสมาคมกบกองทพ กลมตด

อาวธ กองรบกงทหารและกองก าลงรกษาความปลอดภยประจ าหมบาน ทงยงมพนธกรณในการเคารพและคมครองสทธ

มนษยชนตางๆ ของเดก

เปนทชดเจนวาบทบญญตในพธสารเลอกรบฯ นนตงใจทจะดแลใหเดกๆ ไดรบการปองกนจากการเขารวมในการ

สรบ และไดรบการคมครองจากผลสบเนองทเปนอนตรายตางๆ ทเกยวเนองกบกองทพ กองก าลง และกลมตดอาวธ ทอาจม

ตอเดก จ าเปนตองมมาตรการพเศษในการคมครองเชนนเพอดแลใหเดกเหลานมสทธมนษยชนของตนอยางเตมทตามท

ไดรบการรบรองไวในอนสญญาวาดวยสทธเดก โดยเฉพาะเรองสทธในความมนคงปลอดภย สทธในการไดรบการคมครอง

จากอนตรายทางรางกายและทางจตใจ และสทธในการศกษาและการพฒนา

8.1 การหาม การปองกนการคดเลอกเดกและการใชเดกอยางผดกฎหมาย และการก าหนดใหเปนความผดทางอาญา พธสารเลอกรบฯ ก าหนดใหรฐภาค “ด าเนนมาตรการทสามารถกระท าไดทงปวง” เพอไมใหผทอายไมถง 18 ปม

สวนรวมโดยตรงในการสรบ (ขอ 1) ดแลใหบคคลทอายไมถง 18 ป ไมถกคดเลอกโดยการบงคบใหเขารวมในกองทพของ

ตน (ขอ 2) และเพมเกณฑอายขนต าส าหรบการคดเลอกบคคลโดยสมครใจเพอเขารวมกองทพของตนจากทก าหนดไวท 15

ปในอนสญญาวาดวยสทธเดก (ขอ 3)

พธสารเลอกรบฯ ยงก าหนดใหรฐภาคด าเนน “มาตรการทงปวงทสามารถกระท าได” เพอปองกนการคดเลอกใหเขารวมและการใชบคคลอายต ากวา 18 ปโดยกลมกองก าลงตดอาวธ “ทไมใชกองทพของรฐ” (ขอ 4) มาตรการเหลานหมายรวมถงกองก าลงปองกนภยประจ าหมบานทไมไดเปนสวนหนงของกองทพไทย เชน ชรบ. ดวย

ประเทศไทยจะตองด าเนน “มาตรการทงปวงทจ าเปนทางกฎหมาย ทางการบรหารและมาตรการอน ๆ เพอประกนการปฏบตตามและการใชบงคบทมประสทธภาพ” ของพธสารเลอกรบฯ น (ขอ 6 วรรค 1) คณะกรรมการสทธเดกแหงสหประชาชาต ไดยนยนเสมอมาวารฐภาคมหนาทบญญตหามการกระท าทขดกบพธสารเลอกรบฯ นไวในกฎหมายอยางชดเจน และก าหนดใหการคดเลอกเดกเขารวมเปนความผดทางอาญา รฐยงจะตองก าหนดนโยบาย กลไก และโครงการตางๆ เพอใหมการคมครองเดกอยางมประสทธภาพจากการถกคดเลอกใหเขารวมและการถกใชโดยกองทพและกลมตดอาวธ ตวอยางเชน โครงการเพมความตระหนกในเรองการหามเดกเกยวของสมพนธกบกองทพและกลมตดอาวธ การตดตามการปฏบตตามกฎหมายและนโยบายทเกยวของโดยหนวยงานรฐอยางมประสทธภาพ และการก าหนดบทลงโทษทเหมาะสมกบผทไมไดปฏบตตาม’

8.2 การหามการควบคมตวโดยไมผานการพจารณาคด และการจดใหมความชวยเหลอทเหมาะสมแกอดตทหารเดก การควบคมตวโดยไมผานการพจารณาคดนนโดยทวไปถกมองวาเปนการละเมดสทธในเสรภาพ45

ในกรณเดก การกกขงเดกจะตองเกดขน “เปนมาตรการสดทายเทานน และใหมระยะเวลาทสนทสดอยางเหมาะสม” (มาตรา 37 (ข) ของ

45 องคกรอสระดานสทธมนษยชนและศาลสทธมนษยชนตางๆ ไดย าเสมอวา การควบคมตวโดยไมผานการพจารณาคดดวยเหตทางความ

มนคงนนไมอาจกระท าได ยกเวนในสถานการณยกเวนพเศษจรงๆ และในสถานการณเชนนนกตองมการจดมาตรการคมครองทาง

กฎหมายและทางปฏบตเพอคมครองสทธของเดกทถกกกขงดวย




20

อนสญญาวาดวยสทธเดก) เมอถกกกขง เดกจะตองไดรบการคมครองพเศษ ซงรวมถงการตดตอครอบครว ทนายความ สงคมสงเคราะห หรอเจาหนาทคมครองเดกอนๆ โดยทนท มาตรฐานเหลานใชกบการควบคมตวทกประเภท ไมวาจะเปนโดยความผดทางอาญาหรออนๆ46

ส าหรบเดกๆ ทถกควบคมตวเนองจากตองสงสยวาเกยวของกบกลมตดอาวธ พธสารเลอกรบฯ ก าหนดวาพวกเขาจะตองไดรบ “ความชวยเหลอทเหมาะสมทงปวงเพอการฟนฟรางกายและจตใจของเดก และการผสานกลบคนสสงคมของพวกเขา” (มาตรการ 6.3)47

ทางการไทยไดแยงวา การควบคมเดกนนมเหตผลสวนหนงเพอการฟนฟเดก ทวา เปนการยากยงทจะจนตนาการถงสถานการณใดทการกกขงเดกเพอเปาหมายในการฟนฟและการผสานคนสสงคมนนเปนเพยง “หนทางสดทาย” หนทางเดยวทรฐจะสามารถกระท าเพอประโยชนสงสดของเดกตามทก าหนดไวในอนสญญาวาดวยสทธเดก

นอกจากนยงจะตองจดใหมมาตรการอนๆ ทปฏบตตอเดก ทไมใชการควบคมตวดวย รวมถงมาตรการทก าหนดไวในพ.ร.บ.คมครองเดก พ.ศ. 2546 เพอดแลใหมการฟนฟและการผสานคนสสงคมทมประสทธภาพ หลกการพนฐานของโครงการผสานคนสสงคมของอดตทหารเดกบางประการกคอ จะตองเปนไปดวยความสมครใจ จะตองไมยงท าใหเกดการตตราเดก จะตองอยบนฐานประโยชนสงสดของเดก จะตองอยบนฐานความสามารถในการปรบตวของเดก ตองสงเสรมคณคาในตนเองของพวกเขาและสงเสรมศกยภาพของพวกเขาในการคมครองบรณภาพของตนและสรางชวตทดได และโครงการนยงควรจะเชอมโยงกบโครงการ นโยบาย และความรเรมอนๆ ทเปนประโยชนตอทงเดกทเกยวของสมพนธกบกองก าลง และเดกทไดรบผลกระทบจากความขดแยงโดยทวไปดวย 48

ส าหรบเดกทตองสงสยวาไดกออาชญากรรม ประเทศไทยกมระบบยตธรรมเยาวชนอยแลว ซงมมาตรการคมครองสทธอยจ านวนหนงเพอคมครองและดแลผลประโยชนสงสดของเดกทกระท าผดกฎหมาย ตามพ.ร.บ.จดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว

9. บทสรป การคดเลอกใหเขารวมและการใชเดกโดยชรบ.ในภาคใตของไทยนนแสดงใหเหนถงวธหนงทความรนแรงใน

ภมภาคนนสงผลกระทบตอชวตของเดกๆ ในขณะทรฐบาลไทยไดด าเนนมาตรการบางประการอนนาชมชนเพอหามการ 46 ตามกฎสหประชาชาตเพอการคมครองเยาวชนทถกพรากจากเสรภาพ (UN Rules for the Protection of Juveniles Deprived of

their Liberty) 3

47 หลกการพนฐานหลกของโครงการผสานคนสสงคมของอดตทหารเดกสวนหนงคอ จะตองเปนไปดวยความสมครใจ จะตองไมยงท าให

เกดการตตราเดก จะตองอยบนฐานประโยชนสงสดของเดก จะตองอยบนฐานความสามารถในการปรบตวของเดก ตองสงเสรมคณคาใน

ตนเองของพวกเขาและสงเสรมศกยภาพของพวกเขาในการคมครองบรณภาพของตน และสรางชวตทดได และโครงการนยงควรจะ

เชอมโยงกบโครงการ นโยบาย และความรเรมอนๆ ทเปนประโยชนตอทงเดกทเกยวของสมพนธกบกองก าลง และเดกทไดรบผลกระทบ

จากความขดแยงโดยทวไปดวย (ดหลกการและแนวทางปารสวาดวยเดกทเกยวของสมพนธกบกองก าลงตดอาวธหรอกลมตดอาวธ - The

Paris Principles and Guidelines on Children Associated with Armed Forces or Armed Groups , กมภาพนธ 2550)

48 ด หลกการและแนวทางปารสวาดวยเดกทเกยวของสมพนธกบกองก าลงตดอาวธหรอกลมตดอาวธ - The Paris Principles and

Guidelines on Children Associated with Armed Forces or Armed Groups, กมภาพนธ 2550)




21

เกยวของสมพนธอยางเปนทางการของเดกอายต ากวา 18 ปกบชรบ. กยงจ าตองมมาตรการทางกฎหมาย นโยบาย และทางการปฏบต หลายประการเพอปองกนไมใหเดกเขาไปเกยวของสมพนธกบชรบ.ทงอยางเปนทางการและอยางไมเปนทางการใหได

โดยภาพรวมแลว จ าเปนทจะตองมวธการแบบรอบดานในการสงเสรมและคมครองสทธของเดกในภาคใต เพอคมครองเดกจากการละเมดสทธมนษยชนตางๆ ทเกดขนภายในบรบทเชนน รวมถงปองกนการคดเลอกและการใชเดกโดยกลมตดอาวธและการกกขงเดกทตองสงสยวาเกยวของกบกลมเหลานนโดยพลการดวย นอกจากนยงจ าเปนตองมการพจารณาอยางรอบคอบวาจะบรรเทาผลกระทบดานลบทเกดจากการเตบโตในสภาพแวดลอมทมความเปนทหารอยางสงไดอยางไร รฐบาลไทยมพนธกรณทจะตองพจารณาถงประโยชนสงสดของเดกในการตดสนใจทางกฎหมายและนโยบายใดๆ ทสงผลกระทบตอเดก เชนเดยวกบการกระท าการตดสนใจอนๆ นโยบายดานความมนคงของชาตจะตองถกชงน าหนกกบการคมครองสทธเดก ในกรณทเดกอาจจะไดรบผลกระทบในทางลบจากการตดสนใจใดๆ จะตองมการด าเนนการเพอดแลใหมกลไกการคมครองเดกทท างานไดอยางเตมท

องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ ตระหนกถงความกงวลเรองความปลอดภย และถงความซบซอนของสถานการณ

ในภาคใต และความยากล าบากในการหามาตรการทมประสทธภาพในการคมครองเดกจากการเขาไปเกยวของในการ

กระท าทเปนความรนแรงทมการใชอาวธ รฐบาลไทยไดเรมด าเนนการตางๆ ในดานนแลว แตจ าตองมมาตรการอนๆ อก

เพอตอบสนองตอความตองการการคมครองของเดก กฎหมายและมาตรการทางนโยบายบางประการ เชน การสงหามและ

การก าหนดใหการคดเลอกและการใชเดกทกรปแบบโดยกองทพ กองรบกงทหาร และกองก าลงปองกนภยประจ าหมบาน

อยางชรบ. และกลมตดอาวธ เปนสงผดกฎหมาย การบญญตหามการกกขงเดกโดยไมผานการพจารณาคดไวในกฎหมาย

เปนเรองทสามารถด าเนนการไดโดยงาย เพยงตองอาศยเจตจ านงคทางการเมองของเจาหนาทรฐระดบสงและนกการเมอง

ระดบชาตเทานน

ส าหรบมาตรการอนๆ นนรฐบาลจะตองท าการวจยเพอหาระดบและลกษณะของปญหาทงหมดทเกยวของกบการทเดก

เกยวของสมพนธกบกลมตดอาวธ และจากขอมลทไดรฐกตองออกและด าเนนการยทธศาสตรทมการประสานรวมมอเพอ

คมครองเดกจากการเกยวของสมพนธเชนนน นอกจากนยงตองมกลไกการตดตามและปองกนทมประสทธภาพ รวมทง

โครงการตางๆ เพอใหมการปลดประจ าการ การฟนฟ และการผสานคนสสงคมของเดก ทเกยวของสมพนธกบกลมตดอาวธ

รฐบาลควรจะขอความชวยเหลอทางวชาการเรองการคมครองเดกจากการถกคดเลอกและการใชในการสรบจากองคกรท

ท างานเรองสทธเดกและการคมครองเดกทงในระดบชาตและระดบนานาชาต รวมถงยนเซฟดวย

10. ขอเสนอแนะ องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ จดท าขอเสนอแนะตอไปนเพอแกปญหาเรองการเกยวของสมพนธของเดกกบ

ชรบ.ทงอยางทเปนทางการและไมเปนทางการ และเรองการกกขงเดกโดยไมผานการพจารณาคดโดยอาศยอ านาจตามกฎ

อยการศกและและพ.ร.ก.ฉกเฉน ในสวนแรก เปนขอเสนอแนะไปยงทางการไทยระดบชาต ซงเปนผรบผดชอบหลกในการ

ดแลใหมการเคารพและคมครองสทธมนษยชนของเดก สวนทสอง องคกรพนธมตรฯ และมลนธฯ มขอเสนอแนะถง

สหประชาชาตและชมชนนานาชาต ทมบทบาทส าคญในการตดตามสถานการณและใหความชวยเหลอทางวชาการและ




22

ความชวยเหลออนๆ แกรฐบาลไทย สวนสดทาย เปนขอเสนอแนะทมตอหนวยงานรฐในทองถนในภาคใต โดยเนนทการ

ปองกนการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.อยางเปนทางการและไมเปนทางการ

10.1 ขอเสนอแนะตอทางการระดบชาตของไทย

10.1.1 การหามและการกาหนดใหการคดเลอกและการใชบคคลอายตากวา 18 ปเปนสงทผดกฎหมาย ระบใหชดเจนในทงกฎหมายและนโยบายวาหามการใชบคคลทอายต ากวา 18 ปในการสรบ ทงโดยกองทพและ

โดยกองรบกงทหาร กองก าลงปองกนภยฝายพลเรอน และกลมตดอาวธใดๆ ทสมพนธกบกองก าลงฝายความมนคงของรฐ

ก าหนดใหการคดเลอกเขารวมและการใชบคคลทอายต ากวา 18 ปในการสรบ ในกองทพ กองรบกงทหาร กอง

ก าลงปองกนภยฝายพลเรอน และกลมตดอาวธใดๆ ทสมพนธกบกองก าลงฝายความมนคง เปนการกระท าทผดกฎหมายตาม

บทบญญตของพธสารเลอกรบฯ

ก าหนดใหการคดเลอกใหเขารวมและการใชบคคลทอายต ากวา 18 ปในการสรบ โดยกลมตดอาวธใดๆ เปนการ

กระท าทผดกฎหมายตามบทบญญตของพธสารเลอกรบฯ

10.1.2 ทบทวนและแกไขกฎระเบยบและคาสงเกยวกบชรบ.ทมอยแลว

แกไขระเบยบกระทรวงฯ 2551 ใหมการก าหนดเกณฑเรองการเขารวมฝกอบรมและการเปนสมาชกภาพของชรบ.

วาตองมอายขนต า 18 ป

แกไขระเบยบกระทรวงฯ 2551 ใหมบทบญญตเพอปองกนไมใหเดกเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการกบ

ชรบ. รวมถงการหามไมใหเดกปฏบตหนาทตางๆ ของสมาชกชรบ. การหามไมใหเดกเขาไปในฐานหรอดานตรวจของ

ชรบ. การหามไมใหสมาชกชรบ. ท าการฝกอบรมแกบคคลทไมไดเปนสมาชกของหนวยตนอยางเปนทางการ รวมถงหาม

สอนเรองการใชอาวธดวย

ทบทวนและแกไขกฎหมายและระเบยบตางๆ หากจ าเปนเพอใหเจาหนาท (และสมาชกชรบ.) ทไมปฏบตตาม

ขอก าหนดในการหามและปองกนการคดเลอกใหเขารวมและการเกยวของสมพนธของเดกในชรบ. ตองถกลงโทษทางวนย

ตามเหมาะสม เชน ถกตกเตอน ถกพกงาน และถกปลดออกจากราชการ

10.1.3 การฝกอบรมและการสรางความตระหนก ดแลใหผวาราชการจงหวด นายอ าเภอ และเจาหนาทอนๆ ทรบผดชอบงานชรบ. และผใหญบานไดรบทราบถง

บทบาทหนาทในการปองกนการเกยวของสมพนธของเดกกบชรบ.อยางเปนทางการและไมเปนทางการ และไดรบการฝกอบรมเรองสทธเดก รวมถงบทบญญตตางๆ ของพธสารเลอกรบฯ

ดแลใหทหารและเจาหนาทฝายความมนคงอนๆ ทมหนาทฝกอบรมผสมครและสมาชกชรบ. ไดรบทราบเกยวกบการหามเดกอายต ากวา 18 ปเขารวมการฝกอบรม




23

ดแลใหเจาหนาทของทางจงหวดและอ าเภอ โดยเฉพาะคณะกรรมการคมครองเดกระดบจงหวด สมาชกของกองทพ กองรบกงทหาร ต ารวจ กองก าลงปองกนภยประจ าหมบาน และกลมตดอาวธอนๆ ทเกยวของสมพนธกบกองก าลงฝายความมนคง ไดรบการฝกอบรมเรองสทธเดก รวมถงบทบญญตตางๆ ของพธสารเลอกรบ

ดแลใหเรองสทธเดก และบทบญญตของอนสญญาวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบฯ เปนทรบรและเขาใจโดยทวไปทงในเดกและผใหญ รวมถงมการแจกจายและสรางความตระหนกเรองสทธเดกในกลมชมชนตางๆ ในภาคใต

จดพมพและเผยแพรรายงานเบองตนของประเทศไทยทเสนอตอคณะกรรมการวาดวยสทธเดกวาดวย

พธสารเลอกรบฯ

10.1.4 การตดตามและการรบผดตรวจสอบได

ดแลใหมกระบวนการตรวจสอบอายของสมาชกชรบ.ทงหมดเปนประจ า ผทอายต ากวา 18 ปทพบวาเกยวของสมพนธกบชรบ.ทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการจะตองไดรบความชวยเหลอใหปลดประจ าการจากชรบ. หากจ าเปน พวกเขาควรจะไดรบการสนบสนนทเหมาะสมเพอรบการศกษาตอหรอมงานท า

ดแลใหเดกไมเกยวของสมพนธกบชรบ.หรอกองรบกงทหารอนๆและกองก าลงปองกนภยฝายพลเรอน ทงแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ โดยการตดตามเปนประจ า

ตงระบบตดตามสถานการณเดกในการสรบในภาคใต โดยการปรกษาหารอกบองคกรทท างานเรองสทธเดกและการคมครองเดกทงในระดบชาตและระดบสากล

ด าเนนการสบสวนอยางมประสทธภาพในกรณรายงานเกยวกบการคดเลอกเดกใหเขารวมหรอการเกยวของสมพนธของเดกอายต ากวา 18 ปกบชรบ.หรอกบกองรบกงทหาร กองก าลงรกษาความปลอดภยฝายพลเรอน หรอกลมตดอาวธใดๆ ด าเนนคดกบบคคลทตองสงสยวาคดเลอกและใชเดกอายต ากวา 18 ป ดแลใหมการลงโทษทเหมาะสมตอเจาหนาทอ าเภอ เจาหนาทอนๆ และผใหญบาน ทรบผดชอบหมวดชรบ.ทมการพบเดกเปนสมาชกหรอเกยวของสมพนธดวยเปนประจ า ไมวาจะมการด าเนนคดทางอาญาในเรองนหรอไมกตาม

10.1.5 การบญญตไวในกฎหมาย มใหมการกกขงเดกโดยไมผานการพจารณาคด

ดแลใหเดกอายต ากวา 18 ปไมถกด าเนนคดจากการทพวกเขาถกคดเลอกหรอใชโดยกลมตดอาวธ และไมถกกกขงโดยพลการไมวาในรปแบบใดๆ รวมทงในลกษณะการ “ฝกอาชพ” หรอกจกรรมลกษณะนอนๆ ดวย ดแลใหไมมเดกคนใดถกกกขงภายใตพ.ร.ก.ฉกเฉนหรอกฏอยการศก

แกไขระเบยบกอ.รมน.ของกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร ภาค 4 เกยวกบแนวทางปฏบตส าหรบเจาหนาททเกยวของ ตามมาตรา 11 ของพ.ร.ก.ฉกเฉน ในภาคใตของประเทศไทย โดยทนท ใหมการหามการกกขงเดกอายต ากวา 18 ป ทางการทหารกควรจะสงวาหามมการกกขงเดกภายใตกฎอยการศกดวย แกไขกฎอยการศกและพ.ร.ก.ฉกเฉน เพอใหมการก าหนดไวชดเจนวาเดกๆ ไมอาจถกควบคมตวโดยอ านาจของกฎหมายสองฉบบนได

อนญาตใหผตดตามสถานการณทเปนอสระ เชน คณะกรรมการกาชาดสากล คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต และองคกรพฒนาเอกชนอนๆ สามารถเขาถงสถานทกกกน รวมถงศนยควบคมตวโรงเรยนต ารวจภธรภาค 9 จ.ยะลา (ศนยพทกษสนต) คายองคยทธบรหาร และสถานทกกขงของหนวยเฉพาะกจพเศษตางๆ ไดโดยไมลาชา




24

ออกวธการและมาตรการตางๆ ทไมใชการควบคมตว เพอปลดประจ าการเดกทเกยวของสมพนธกบกลมตดอาวธ และใหความชวยเหลอตางๆ ทเหมาะสมส าหรบการฟนฟสภาพรางกายและจตใจของเดก และการกลบคนสสงคมของเดก ดแลใหระเบยบวาดวยพรบ. ความมนคงภายในไมรวมเอาเดกเขาไวในการอบรมทจดโดยกอ.รมน. ตามมา ตรา 21

10.1.6 รวมมอกบกลไกสทธมนษยชนระหวางประเทศและใหภาคยานวตสนธสญญาตาง ๆ

ขอความชวยเหลอทางวชาการและความช านาญในการบงคบใชบทบญญตของพธสารเลอกรบจากหนวยงานและองคกรสหประชาชาตทเกยวของ เชน ยนเซฟ และส านกขาหลวงใหญสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต

รกษาการมปฏสมพนธเชงบวกกบผแทนพเศษของเลขาธการสหประชาชาตเพอเดกและความขดแยงทมการใชอาวธ และเชญใหผแทนพเศษตางๆ ของสหประชาชาตสามารถมาเยอนไทยไดตามตองการ

ใหภาคยานวตรพธสารเพมเตม 1 และ 2 ของอนสญญาเจนวา (Additional Protocols I and II to the 1949 Geneva Convention) และธรรมนญกรงโรมแหงศาลอาญาระหวางประเทศ (Rome Statute of the International Criminal Court)

10.2 ขอเสนอแนะตอฝายอนๆ 10.2.1 ตอคณะท างานของสหประชาชาตประจ าประเทศไทย

ตามมตสภาความมนคงแหงสหประชาชาตท 1612 (พ.ศ. 2548) และท 1882 (พ.ศ. 2552) คณะท างานของสหประชาชาตประจ าประเทศควรจะด าเนนการตางๆ เพอสรางระบบในการรวบรวมขอมลเรองการละเมดสทธมนษยชนขนรนแรงตอเดกโดยฝายตางๆ ทใชความรนแรงในภาคใตของไทย รวมถงเรองการเกยวของสมพนธของเดกกบกองทพหรอกลมตดอาวธดวย

ใหความชวยเหลอของผเชยวชาญแกรฐบาลไทยในการพฒนาการท างานแกไขปญหาในประเดนน 10.2.2 ตอชมชนนกการทต

สนบสนนรฐบาลไทยในการบงคบใชอนสญญาวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบฯ สงเสรมและสนบสนนรฐบาลไทยใหเสรมสรางกฎหมาย นโยบาย และการปฏบต เพอดแลใหมการคมครองเดก

ในภาคใตของไทยจากการละเมดสทธมนษยชนใหดขน และปองกนเดกจากการถกคดเลอกใหเขารวมและการใชโดยกองทพหรอกลมตดอาวธ

สงเสรมและสนบสนนรฐบาลไทยและคณะท างานของสหประชาชาตประจ าประเทศไทยในการตงระบบรวบรวมขอมลเรองการละเมดสทธมนษยชนขนรนแรงตอเดกโดยฝายตางๆ ทใชความรนแรงในภาคใตของไทย

ใหการสนบสนนแกองคกรพฒนาเอกชนทท างานดานสทธมนษยชนและดานอนๆ ทท างานอยในภาคใตหรอเกยวกบภาคใตของไทย และแกกลมองคกรทองถนทท างานตดตามสทธเดกในภาคใต ตามปฏญญาสหประชาชาตวาดวยนกปกปองสทธมนษยชน และแนวทางสหภาพยโรปวาดวยนกปกปองสทธมนษยชน ชมชนการทตควรจะใชอทธพลของตนในการดแลใหหนวยงานสทธมนษยชนทเปนอสระ สมาชกของหนวยงานเหลานน และหนวยงานอนๆ ทท างานเพอคมครองสทธของเดกในภาคใต ไมถกคกคาม ท าราย หรอถกละเมดสทธมนษยชนอน ๆ

ไปเยยมจงหวดภาคใตของไทยเปนประจ า เพอท าการประเมนสถานการณสทธมนษยชน รวมถงเรองสทธเดกดวย




25

10.3 ขอเสนอแนะตอทางการระดบจงหวด อาเภอ และทองถน 10.3.1 การปองกนการเกยวของสมพนธของเดกอยางเปนทางการกบชรบ.

ในฐานะทเปนผรบผดชอบในการแตงตงสมาชกชรบ. นายอ าเภอจะตองมมาตรการเฉพาะในการดแลไมใหมเดกอายต ากวา 18 ปไดรบการแตงตงเปนชรบ. เชน

ก าหนดใหตองมการตรวจสอบหลกฐานอายทเชอถอได เชน สตบตร กอนการแตงตงเปนชรบ. ดแลใหแฟมประวตของสมาชกชรบ.มบนทกวนเดอนปเกดของสมาชกแตละคนไวดวย พรอมดวยหลกฐานทเปน

ลายลกษณอกษร เชน ส าเนาสตบตร

ดแลใหไมมการออกบตรประจ าตวชรบ.ใหแกเดกอายต ากวา 18 ป และปฏบตตามระเบยบวธปฏบตและขอก าหนดตางๆ เรองการออกบตรประจ าตวตามทก าหนดไวในระเบยบกระทรวงฯ 2551 อยางเครงครด

ในฐานะทเปนผรบผดชอบในการจดฝกอบรมหลกสตรชรบ. กรมการปกครองจะตองดแลใหมการปองกนไมใหเดกอายต ากวา 18 เขารวมการอบรม

ผใหญบานควรจะไดรบค าสงใหตรวจสอบอายของผสมครเขารบการอบรมแตละคน และผไดรบการแตงตงเปนชรบ.ทกคน

หนวยทหารทรบผดชอบการฝกอบรมหลกสตรชรบ.และการอบรมใหแกสมาชกชรบ.ควรจะตรวจสอบอายของแตละบคคลทตนใหการอบรมอยางแขงขน เพอทจะปองกนไมใหเดกอายต ากวา 18 ปเขารวมในการฝกอบรม และรายงานกรณพบเดกอายต ากวา 18 ปทเขารวมการอบรมไปยงนายอ าเภอและคณะกรรมการคมครองเดกระดบจงหวดทเกยวของ หรอไปยงหนวยงานอนทเกยวของอนๆ

ผบญชาการหนวยทหารจะตองดแลใหหนวยชรบ.ทเขารวมกจกรรมการตอตานการกอความไมสงบภายใตการบงคบบญชาของตนไมมเดกรวมอยดวย

10.3.2 การปองกนการเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการของเดกกบชรบ. ในฐานะทเปนผรบผดชอบเรองชรบ. นายอ าเภอและผใหญบานจะตอง:

ตดตามและปองกนการเกยวของสมพนธกบหนวยชรบ.อยางไมเปนทางการอยางแขงขน โดยใหความใสใจเปนพเศษตอการเกยวของสมพนธของเดก

แจงหนวยชรบ.ภายใตการดแลของตนเรองการหามเดกอายต ากวา 18 ปเขาเปนสมาชกทงแบบทางการและแบบไมเปนทางการ แจงเนอหาของระเบยบกระทรวงฯ 2551 และค าสงกระทรวงฯ 2552 และการแกไขใดๆ ทเกดขน และแจงเรองบทบาทของชรบ.ในการบงคบใชและบทลงโทษหากไมปฏบตตาม

นายอ าเภอและ/หรอผใหญบานควรจะมค าสงอยางเครงครดตอหนวยชรบ.ภายใตความรบผดชอบของตนให:

หามไมใหเดกปฏบตหนาทของสมาชกชรบ. หามเดกเขาไปทฐานหรอดานตรวจของชรบ. หามผทไมใชสมาชกเขาถงอาวธและกระสนปนของหนวย หรอไมใหไดรบการฝกอบรมทงแบบทเปนทางการ

และไมเปนทางการ




26

รายงานกรณการสงสยวามเดกเกยวของสมพนธภายในหนวยของตนตอนายอ าเภอ คณะกรรมการคมครองเดกจงหวด และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

นายอ าเภอควรจะดแลใหสมาชกชรบ.ทไมปฏบตตามค าสงเรองการหามเดกปฏบตหนาทของสมาชกชรบ. และหามเดกเขาไปยงฐานหรอดานตรวจของชรบ. ตองรบผดทางวนยตามทเหมาะสม

10.3.3 การเฝาระวง การใหการคมครอง และการชวยเหลอ

คณะกรรมการคมครองเดกจงหวดหรอหนวยงานอนๆทเกยวของ ควรจะเปนผท าหนาทหลกในการตรวจสอบอายของชรบ. และในการตดตามการเฝาระวงการเกยวของสมพนธอยางไมเปนทางการของเดกกบชรบ. และในการพฒนาการท างานระดบภาคเพอคมครองเดกจากการเกยวของสมพนธกบชรบ.และกลมตดอาวธอนๆ ทเกยวของกบรฐและกลมตดอาวธทไมใชรฐดวย

10.3.4 ขอเสนอแนะเรองการบรรเทาผลกระทบของการทาใหกลายเปนทหาร

ดแลใหโรงเรยนหรอสถานทสาธารณะอนๆ ในหมบานไมถกใชในการฝกอาวธ ควรจะมการจดสถานททเหมาะสมทอนใหทหารใชในการฝกอบรมประเภทนน

หลกเลยงการมเจาหนาทฝายความมนคงอยในสถานททปกตเปนทท ากจกรรมนนทนาการ การศกษา หรอกจกรรมอนๆ ของเดก ในกรณยกเวนทไมสามารถท าไดเนองจากเหตผลดานความปลอดภย เจาหนาทในสถานทนนไมควรยงเกยวใดๆ กบกจกรรมเหลานนของเดก และไมควรมปฏสมพนธกบเดกนอกจากจ าเปนเทานน

พจารณาเรองการตงพนทสาธารณะทปลอดอาวธในหมบานขน และใหมพนทสาธารณะในแตละหมบานทเดกๆสามารถเลนไดในสภาพแวดลอมทปลอดทหารและไมมการแสดงอาวธปนตอสาธารณะ

พจารณาสรางพนทและโอกาสใหเยาวชนใหมปฏบตสมพนธกบผใหญทไมใชทหารหรอเกยวของกบฝายความมนคง

COALITION TO STOP THE USE OF CHILD SOLDIERS JUSTICE FOR PEACE FOUNDATION www.child-soldiers.org www.justiceforpeace.org

http://www.justiceforpeace.org

การคุ้มครองต้องมาก่อนป้องกันไม่ให้เด็กมีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่มพลเรือนติดอาวุธในภาคใต้ของประเทศไทย...

Documents