Post on 30-Jun-2015
OBJEKTI DHE BURIMET
Definicioni, natyra dhe përmbajtja
• Zbatimi i ligjit në hapësirë, kohë dhe ndaj subjetëve të së drejtës
– Zbatimi i ligjit në hapësirë dhe koncepti i Savigny-t
• E drejta e huaj
04/14/23 2
Objekti
• Objekti i studimit dhe teoritë
04/14/23 3
Objekti
• Mendimet për përmbajtjen e objektit të studimit.
04/14/23 4
Burimet
• Nacionale
• Ndërkombëtare
04/14/23 5
Burimet
• Nacionale
– Legje të vecanta
– Pjesë e kodeve civile
– Praktika gjyqësore
04/14/23 6
Burimet
• Ndërkombëtare– Konventat• Dy palëshe• Shumë palëshe
– Nënshkrimi– Ratifikimi– Rezervimi– Të drejtat dhe detyrimet
04/14/23 7
Burimet
• Unifikimi i së drejtës ndërkombëtare private
• Hierarkia e burimeve
• Konventat vs. aktet nacionale
04/14/23 8
Burimet
• Konventa e Vjenës mbi traktatet:
– Neni 27:
“A party may not invoke the provisions of its internal law as justification for its failure to perform a treaty. This rule is without prejudice to article 46.”
04/14/23 9
Burimet
• Kodifikimi
– Interndhe
– Internacional.
04/14/23 10
ELEMENTET
Elementet
• Subjekt
• Objekt
• Të drejta dhe detyrime
04/14/23 12
Elementet
• Marrëdhënje juridiko-private absolute
• Marrëdhënje juridiko-private relative
04/14/23 13
Elementet
• Elementi i huaj i thjeshtë
• Elementi i huaj i shumëfisht
• I një gjinie
• I gjinive të ndryshme
04/14/23 14
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Fakte në bazë të së cilave indentifikohet prania e elementit të huaj në një marrëdhënje juridike!
04/14/23 15
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Shtetësia (për personat fizik)
• lidhje të ngushtë juridike midis shtetit dhe një personi nga e cila rezultojnë të drejta dhe detyrime të ndërsjella;
04/14/23 16
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Shtetësia :
– Metoda
• Ius sanguinis;• Ius soli
04/14/23 17
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Shtetësia :•
– Neni 5 i ligjit mbi Shtetësinë të Republikës së Kosovës
04/14/23 18
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Shtetësia :– Natyralizimi
• Me kërkesën e tij/saj;• Plotësimi i kushteve
• Vendoset me Dekret!!!
04/14/23 19
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Shtetësia :
– Revokimi i vendimit për natyralizim
04/14/23 20
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Shtetësia :
– Humbja e shtetësisë në bazë të ligjit mbi shtetësinë.
04/14/23 21
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendbanimi (për personat fizik)
“Qendër e marrëdhënieve jetësore të një personi në një vend të caktuar”
04/14/23 22
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendbanimi (për personat fizik)
• A mund të ketë më shumë se një vendbanim?• A mundet që individi të mos ketë askund vendbanim?
04/14/23 23
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendbanimi (për personat fizik)
• Elementi faktik dhe• Elementi subjektiv.
04/14/23 24
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendbanimi (për personat fizik)
• Vendbanimi ligjor - domicilium voluntatium
• Vendbanimi me dëshirë - domicilium necesarium
04/14/23 25
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendbanimi (për personat fizik)
Si dëshmohet vendbanimi?*te vendbanimi ligjor-me dokumentin e legalizuar*te vendbanimi në bazë të dëshirës-me provimin e
aftësisë për të vepruar dhe dëshmimi i vullnetit për të jetuar përjetësisht në atë shtet!
04/14/23 26
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Vendqëndriminuk ekziston elementi subjektiv (dëshira) për dallim nga vendbanimi;vendqëndrimin mund ta kenë edhe përsonat të moshës së mitur.
04/14/23 27
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Përkatësia (nacionaliteti) për përsonat juridik:
“lidhje juridike në mes të përsonit juridik dhe sovranitetit të shtetit”
04/14/23 28
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:
– Përkatësia (nacionaliteti) për përsonat juridik:
personat juridik të një shteti &
personat juridik ndërkombëtar
04/14/23 29
• Subjekt:– Përkatësia (nacionaliteti) për përsonat juridik:
• Zotësia juridike?
– Të padis dhe të jet i paditur;– Të ketë një pasuri– Të jetë përgjegjës për të drejtat dhe detyrimet.
04/14/23 30
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:– Përkatësia (nacionaliteti) për përsonat juridik:
• Konventa Evropiane mbi njohjen e zotësisë juridike të organizatave jo-qeveritare ndërkombëtare
04/14/23 31
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Subjekt:– Përkatësia (nacionaliteti) për përsonat juridik:
– Zotësia juridike e Kombeve të Bashkuara
Teoritë
– Zotësia juridike e Bashkimit Evropian
Teoritë
04/14/23 32
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
– Vendi ku gjendet sendi i cili ështe objekt i punës juridiko-private me element të huaj.
• Send trupor• Send jo-trupor
04/14/23 33
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
– Rëndësia e trajtitimit të vëcantë për anijen, auroplanin dhe trenin si mjete themelore të
transportit
• Trajtim i vecantë i ngjashëm me sendet e paluajtshme
04/14/23 34
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
– Regjistrimi i këtyre mjeteve të transportit në regjistrat nacional;
• Shenjat e identifikimit.
– Regjistrimi i anijeve në flotën detare për shtetet të cilat nuk kanë dalje në det!
04/14/23 35
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
• Përkatësia e mjeteve themelore të trasportit:
“Lidhje juridike midis sovranitetit të shtetit dhe mjeteve themelore të transportit”
04/14/23 36
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
• Rëndësia:– Nëse i huaji mund të gëzoj të drejta mbi sendet e
paluajtshme të një shteti dhe nëse po në cfarë kushte?
– Vendi ku gjendet sendi i paluajtshëm dhe caktimi i gjykatës kompetente (kompetenca ekskulzive e gjykatës)
04/14/23 37
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt:
• Fitimi i pronësisë (për sendet e paluajtëshme) në shumcës e sistemeve juridike në botë
kërkon zbatimin e së drejtës vendore.
04/14/23 38
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt-sendet e luajtshme:
• Sistemi sipas rregullit Lex rei sitae• Sistemi sipas rregullit mobila personam
sequntum • Sistemi sipas rregullit lex loci actus.
04/14/23 39
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt-sendet e luajtshme:
• Përvec sistemeve të përgjithëshme, në raste të rralla mund të zbatohet edhe rregulli i përcaktimit të ligjit në bazë të parimit të
autonomisë së palëve;
04/14/23 40
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt-sendet e luajtshme:
• Sendet në lëvizje dhe zbatimi i së drejtës kompetente në bazë të së drejtës ku ndohdet sendi i luajtëshëm.
• Zbatimi i kufizuar i lex domicilii proprietarii - ligji i vendbanimit të pronarit (koncept i braktisur).
04/14/23 41
Faktet në bazë të së cilave krijohet elementi i huaj
• Objekt-sendet e luajtshme:
– Zabtimi i lex loci destinacionis!
04/14/23 42