Sigara birakma yöntemleri

SİGARA BIRAKMA SİGARA BIRAKMA YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ

Dr. Banu SalepçiDr. Banu Salepçi

Richard Doll – Richard PetoRichard Doll – Richard Peto34439 doktor34439 doktor50 yıl50 yıl1951-20011951-2001Sigara içenlerin yarısı sigaraya bağlı bir sebepten Sigara içenlerin yarısı sigaraya bağlı bir sebepten ölmüş (35-69 yaş arası)ölmüş (35-69 yaş arası)Sigaraya bağlı 11 major ölüm sebebiSigaraya bağlı 11 major ölüm sebebiSigara 30 yaşında iken yaşamı 10 yıl kısaltıyorSigara 30 yaşında iken yaşamı 10 yıl kısaltıyor30 yaşında bırakanlarda risk 0 , 50 yaşında 30 yaşında bırakanlarda risk 0 , 50 yaşında bırakanlarda ½ azalıyorbırakanlarda ½ azalıyor

•Richard Doll, Richard Peto. Mortality in relation to smoking: 50 years observationson male British doctors. British Medical Journal 2004

KOAH hastalarının sigara içmeye devam KOAH hastalarının sigara içmeye devam etmesi, %80-90 oranında hastalığın etmesi, %80-90 oranında hastalığın progrese olmasına yol açarprogrese olmasına yol açar ““American Thoracic Society. Standarts for the diagnosis and care of American Thoracic Society. Standarts for the diagnosis and care of patients with COPD. Am J Respir Crit Care Med 1995”patients with COPD. Am J Respir Crit Care Med 1995”

Sigara içilmesi, akciğer kanser vakalarının Sigara içilmesi, akciğer kanser vakalarının %80-85’inin major sebebidir. Pasif içicilik %80-85’inin major sebebidir. Pasif içicilik te akciğer kanserine sebep olmaktadırte akciğer kanserine sebep olmaktadır““Leonard CT. Environmental tobacco smoke and lung cancer incidence Leonard CT. Environmental tobacco smoke and lung cancer incidence Curr Opin Pulm Med 1999” Curr Opin Pulm Med 1999”

Sigaranın bırakılması, KOAH Sigaranın bırakılması, KOAH prognozunu iyileştirir, semptomlar prognozunu iyileştirir, semptomlar aylar hatta haftalar içinde düzelmeye aylar hatta haftalar içinde düzelmeye başlarbaşlar““American Thoracic Society. Standarts for the diagnosis and American Thoracic Society. Standarts for the diagnosis and care of patients with COPD. Am J Respir Crit Care Med 1995”care of patients with COPD. Am J Respir Crit Care Med 1995”

Sigaranın bırakılması 10-20 yıl içinde Sigaranın bırakılması 10-20 yıl içinde akciğer kanseri gelişme riskini %92-96 akciğer kanseri gelişme riskini %92-96 azaltırazaltır““A report of the Surgeon General. Departmant of health and A report of the Surgeon General. Departmant of health and human services 1990 Washington US”human services 1990 Washington US”

Sigara içenlerin %15-20’sinde KOAH Sigara içenlerin %15-20’sinde KOAH gelişmektedirgelişmektedir

3 aydan fazla sigaraya maruziyet havayollarında 3 aydan fazla sigaraya maruziyet havayollarında amfizematöz değişikliklere yol açmaktadıramfizematöz değişikliklere yol açmaktadır

Sigarayı bırakanlarda yıllık FEV1 kaybı yarı yarıya Sigarayı bırakanlarda yıllık FEV1 kaybı yarı yarıya azalmaktadırazalmaktadır

KOAH hastalığının progresyonunu önleyen tek KOAH hastalığının progresyonunu önleyen tek tedavi yöntemi sigarayı bırakmadırtedavi yöntemi sigarayı bırakmadır

Sigarayı bırakmak için asla Sigarayı bırakmak için asla geç değildir !geç değildir !

Sigara içenlerin %70’i sigarayı bırakmak Sigara içenlerin %70’i sigarayı bırakmak isterister

Sigara içenlerin %46’sı bırakmayı denerSigara içenlerin %46’sı bırakmayı dener

Kendi başına bırakmayı deneyenlerin %3-Kendi başına bırakmayı deneyenlerin %3-5’i başarır5’i başarır

ss

Sigara içiyor mu ?

Sağlık kuruluşuna başvuran tüm hastalar

Evet Hayır

Bırakmaya istekli mi ? Önceden içmiş mi ?

HayırEvet Evet Hayır

Tedavi yaklaşımı Bırakması için motive et Nüksün önlenmesi İçmemenin sürdürülmesi

için teşvik

Sigara içen hastalar üç gruba Sigara içen hastalar üç gruba ayrılır;ayrılır;

Sigara içen ve bırakmaya istekli Sigara içen ve bırakmaya istekli hastalarhastalar

Sigara içen ve bırakmak Sigara içen ve bırakmak istemeyenleristemeyenler

Daha önce içip bırakmış olan hastalarDaha önce içip bırakmış olan hastalar

Sigarayı Bırakmak İsteyen Sigarayı Bırakmak İsteyen Hastalar İçinHastalar İçin

Beş “A” yöntemi uygula !Beş “A” yöntemi uygula !Ask ( Sor )Ask ( Sor )Advice ( Bırakmasını öner )Advice ( Bırakmasını öner )Assess ( Değerlendir )Assess ( Değerlendir )Assist ( Bırakmada yardımcı ol )Assist ( Bırakmada yardımcı ol )Arrange ( Nüksü önlemek için Arrange ( Nüksü önlemek için takip et ) takip et )

SORSOR

Her hastaya sigara alışkanlığı Her hastaya sigara alışkanlığı sorulmalısorulmalı

Sigara alışkanlığını sorgulayan bir Sigara alışkanlığını sorgulayan bir dosya sistemi hazırlanmalı ve kayıt dosya sistemi hazırlanmalı ve kayıt edilmeliedilmeli

ÖNERÖNERSigara içen tüm hastalara acilen Sigara içen tüm hastalara acilen bırakması önerilmelidirbırakması önerilmelidir

Sigara içenlere doktor tarafından 5 Sigara içenlere doktor tarafından 5 dakikalık kısa bir görüşmede bir kez dakikalık kısa bir görüşmede bir kez bile sigarayı bırakması önerildiğinde bile sigarayı bırakması önerildiğinde hastaların % 3’ü sigarayı hastaların % 3’ü sigarayı bırakmaktadırbırakmaktadır““West R, Mc Neill A. Smoking cessation guidelines for health West R, Mc Neill A. Smoking cessation guidelines for health professionals. Thorax 2000” professionals. Thorax 2000”

Öneriler ;Öneriler ;

Açık olmalıAçık olmalı “ “ Şu anda sizin için sigarayı Şu anda sizin için sigarayı bırakmak çok önemli, ben bu konuda size bırakmak çok önemli, ben bu konuda size yardımcı olabilirim yardımcı olabilirim ””Güçlü olmalı Güçlü olmalı “ “ Doktorunuz olarak şu Doktorunuz olarak şu anda ve gelecekte sağlığınızı korumak anda ve gelecekte sağlığınızı korumak açısından en önemli şey olduğunu bilmenizi açısından en önemli şey olduğunu bilmenizi isterimisterim ” ”Kişiselleştirilmeli Kişiselleştirilmeli (( Hastanın sigaraya Hastanın sigaraya hazır olma durumu, motivasyon seviyesi, hazır olma durumu, motivasyon seviyesi, çocuklar ve evde yaşayan diğer kişilerle çocuklar ve evde yaşayan diğer kişilerle ilişkileri.....vb)ilişkileri.....vb)

DEĞERLENDİRDEĞERLENDİR

Hastanın bırakma isteği değerlendirilirHastanın bırakma isteği değerlendirilirBağımlılık durumu değerlendirilirBağımlılık durumu değerlendirilirEğer hasta bu görüşmede bırakmaya Eğer hasta bu görüşmede bırakmaya kararlıysa neler yapması gerektiği anlatılırkararlıysa neler yapması gerektiği anlatılırYoğun bir tedavi istiyorsa tedavi önerilirYoğun bir tedavi istiyorsa tedavi önerilirBu görüşmede isteksizse bırakma kararı için Bu görüşmede isteksizse bırakma kararı için motive edilirmotive edilirHastanın özel bir durumu varsa ( Hamilelik, Hastanın özel bir durumu varsa ( Hamilelik, adolesan...vb) ek bilgi veriliradolesan...vb) ek bilgi verilir

FaFagerström Nikotin Bağımlılık Testigerström Nikotin Bağımlılık Testi

Soru 1;Soru 1; İlk sigaranızı sabah kalktıktan ne kadar İlk sigaranızı sabah kalktıktan ne kadar süre sonra içersiniz ? süre sonra içersiniz ?

Uyandıktan sonra ilk 5 dk içinde……… 3 Uyandıktan sonra ilk 5 dk içinde……… 3 puanpuanUyandıktan sonra 6-30 dk içinde…….. 2 puanUyandıktan sonra 6-30 dk içinde…….. 2 puanUyandıktan sonra 31-60 dk içinde….. 1 puanUyandıktan sonra 31-60 dk içinde….. 1 puanUyandıktan sonraki 1 saati takiben……. 0 Uyandıktan sonraki 1 saati takiben……. 0 puan puan


Soru 2;Soru 2; Sigara içmenin yasak olduğu Sigara içmenin yasak olduğu yerlerde bu yerlerde bu yasağa uymak sizi yasağa uymak sizi sıkıntıya sokar mı ?sıkıntıya sokar mı ?

Evet……………… 1 PuanEvet……………… 1 Puan

Hayır…………… 0 PuanHayır…………… 0 Puan


Soru 3; Soru 3; İçmekten vazgeçemiyeceğiniz sigara İçmekten vazgeçemiyeceğiniz sigara hangisidir ? hangisidir ?

Sabah içtiğim ilk sigara…………………… 1 Sabah içtiğim ilk sigara…………………… 1 PuanPuan

Günün başka bir saatinde içtiğim…… 0 Günün başka bir saatinde içtiğim…… 0 puanpuan


Soru 4; Soru 4; Günde kaç adet sigara içiyorsunuz ?Günde kaç adet sigara içiyorsunuz ?

10 veya daha az adet …………… 0 puan10 veya daha az adet …………… 0 puan

11 – 20 adet ………………………………11 – 20 adet ……………………………… 1 1 puanpuan

21 – 30 adet………………………………… 2 21 – 30 adet………………………………… 2 PuanPuan

31 veya daha fazla adet……......... 3 Puan31 veya daha fazla adet……......... 3 Puan


Soru 5 ; Soru 5 ; Sabah saatlerinde günün diğer Sabah saatlerinde günün diğer saatlerine göre daha mı çok sigara içersiniz ?saatlerine göre daha mı çok sigara içersiniz ?

Evet …………………………………………………… Evet …………………………………………………… 1 puan 1 puan

Hayır …………………………………………............ Hayır …………………………………………............ 0 puan 0 puan


Soru 6 ; Soru 6 ; Günün büyük bölümünü yatakta Günün büyük bölümünü yatakta geçirmenize sebep olacak bir hastalığınız olsa geçirmenize sebep olacak bir hastalığınız olsa dahi içmeye devam eder misiniz ?dahi içmeye devam eder misiniz ?

Evet ……………………………………………………… Evet ……………………………………………………… 1 puan 1 puan

Hayır ……………………………………………………… Hayır ……………………………………………………… 0 puan 0 puan


Toplam Skor ;Toplam Skor ;

0-2 ; Çok az bağımlılık0-2 ; Çok az bağımlılık3-4 ; Az bağımlılık3-4 ; Az bağımlılık5 ; Orta derecede bağımlılık5 ; Orta derecede bağımlılık6-7 ; Yüksek bağımlılık6-7 ; Yüksek bağımlılık8-10 ; Çok yüksek bağımlılık8-10 ; Çok yüksek bağımlılık

Emash Nikotin Bağımlılık TestiEmash Nikotin Bağımlılık Testi

Soru 1 ; Soru 1 ; İlk sigarayı sabah uyandıktan ne İlk sigarayı sabah uyandıktan ne kadar kadar süre sonra içersiniz ? süre sonra içersiniz ?İlk 30 dakika içindeİlk 30 dakika içinde

Soru 2 ; Soru 2 ; Günde kaç adet sigara içiyorsunuz ?Günde kaç adet sigara içiyorsunuz ?

En az 15 adetEn az 15 adet

YARDIMYARDIMBırakma planı yapılırBırakma planı yapılırBırakma günü tespit edilir ( En geç 2 hafta Bırakma günü tespit edilir ( En geç 2 hafta içinde )içinde )Bırakma gününü ailesi ve arkadaşlarına Bırakma gününü ailesi ve arkadaşlarına söylemesi önerilerek etrafının desteğini söylemesi önerilerek etrafının desteğini alması sağlanıralması sağlanırNikotin eksiklik sendromu hakkında bilgi Nikotin eksiklik sendromu hakkında bilgi verilirverilirSigarayı hatırlatacak etkenlerden uzak Sigarayı hatırlatacak etkenlerden uzak kalması önerilirkalması önerilir

Nikotin Eksiklik SendromuNikotin Eksiklik Sendromu

Depresif duygu durumuDepresif duygu durumuİnsomni, anksiyeteİnsomni, anksiyeteİrritabilite, sinirlenme veya öfkelenmeİrritabilite, sinirlenme veya öfkelenmeDüşüncelerin yoğunlaştırılamamasıDüşüncelerin yoğunlaştırılamamasıHuzursuzlukHuzursuzlukKalp hızında azalmaKalp hızında azalmaİştah artışı ve kilo almaİştah artışı ve kilo alma

* İlk 24-48 saatte en yoğun, sonra azalır, 15. * İlk 24-48 saatte en yoğun, sonra azalır, 15. günden sonra kaybolur.günden sonra kaybolur.

YARDIMYARDIMPratik öğütler verilirPratik öğütler verilir

Sigarayı bıraktıktan sonra bir nefes dahi Sigarayı bıraktıktan sonra bir nefes dahi içmemesi öneriliriçmemesi önerilirDaha önceki denemede başarısızlığa Daha önceki denemede başarısızlığa götüren nedenler gözden geçirilirgötüren nedenler gözden geçirilirAlkol alıyorsa sınırlandırması veya bırakması Alkol alıyorsa sınırlandırması veya bırakması önerilirönerilirEvdeki diğer içicilerin durumu gözden Evdeki diğer içicilerin durumu gözden geçirilirgeçirilir

YARDIMYARDIMBırakma konusunda cesaretlendirilir ve her Bırakma konusunda cesaretlendirilir ve her zaman için yardıma hazır olunduğu vurgulanırzaman için yardıma hazır olunduğu vurgulanır

Hastanın eşine, arkadaşlarına yardımcı Hastanın eşine, arkadaşlarına yardımcı olmaları konusunda öneride bulunulurolmaları konusunda öneride bulunulur

Onay görmüş farmakoterapilerin kullanımı Onay görmüş farmakoterapilerin kullanımı önerilirönerilir

Eğitici materyaller kullanılması hastanın Eğitici materyaller kullanılması hastanın motivasyonunu kolaylaştırır motivasyonunu kolaylaştırır

Görüşmeler sırasında eğitici kitap, Görüşmeler sırasında eğitici kitap, broşür...gibi materyallerin dağıtılması broşür...gibi materyallerin dağıtılması farmakolojik tedavisiz başarı farmakolojik tedavisiz başarı oranlarını %8’lerden %15’lere kadar oranlarını %8’lerden %15’lere kadar çıkarmaktadırçıkarmaktadır

““Jackson G. Smoking cessation. Evalation of stargeted Jackson G. Smoking cessation. Evalation of stargeted minimal smoking cessation intervention in general practice. minimal smoking cessation intervention in general practice. Int J Clin Pract 2001”Int J Clin Pract 2001”

Nüksü önlemek için takip Nüksü önlemek için takip Bırakma günü, bırakmanın birinci haftası, takiben birer Bırakma günü, bırakmanın birinci haftası, takiben birer aylık aralarla en az 6 görüşme yapılmalıdıraylık aralarla en az 6 görüşme yapılmalıdır

Mümkünse her görüşmede ekspiryum havasında CO Mümkünse her görüşmede ekspiryum havasında CO ölçümü yapılmalıdırölçümü yapılmalıdır

Eğer kaçamak olduysa buna sebep olan durumlar Eğer kaçamak olduysa buna sebep olan durumlar gözden geçirilmelidirgözden geçirilmelidir

Tedavi ile ilgili sorunlar değerlendirilip çözmeye Tedavi ile ilgili sorunlar değerlendirilip çözmeye yönelik girişimlerde bulunulmalıdıryönelik girişimlerde bulunulmalıdır

Telefon görüşmeleri yapılmalıdırTelefon görüşmeleri yapılmalıdır

Başarı mutlaka ödüllendirilmelidirBaşarı mutlaka ödüllendirilmelidir

Takiplerde karşılaşılan Takiplerde karşılaşılan problemlerproblemler

Bırakma konusunda destek eksikliğiBırakma konusunda destek eksikliğiDepresyon veya negatif modDepresyon veya negatif modKuvvetli veya uzamış yoksunluk Kuvvetli veya uzamış yoksunluk belirtileribelirtileriKilo almaKilo almaMotivasyonda dalgalanmalarMotivasyonda dalgalanmalarKendini yoksun hissetmeKendini yoksun hissetme

Sigarayı bırakmak istemeyen Sigarayı bırakmak istemeyen hastalar içinhastalar için

Beş “R” yöntemini uygulaBeş “R” yöntemini uygulaRevalence Revalence ( Motivasyon sağla )( Motivasyon sağla )Risks Risks ( Sigara içmenin risklerini anlat )( Sigara içmenin risklerini anlat )Rewards Rewards ( Bırakmanın yararlarını ( Bırakmanın yararlarını anlat )anlat )RoadblocksRoadblocks ( Bırakmaya engel ( Bırakmaya engel durumları ele al )durumları ele al )RepetitionRepetition ( Motivasyonu tekrar et ) ( Motivasyonu tekrar et )

Bırakma konusunda motive Bırakma konusunda motive etet

Hastanın mevcut hastalığı Hastanın mevcut hastalığı vurgulanmalıdırvurgulanmalıdırEvde çocuk varsa ön plana Evde çocuk varsa ön plana çıkarılmalıdırçıkarılmalıdırHastanın sağlık kaygıları ön plana Hastanın sağlık kaygıları ön plana çıkarılmalıdırçıkarılmalıdırKişisel özellikleri vurgulanmalıdırKişisel özellikleri vurgulanmalıdır ( Yaş, cins)( Yaş, cins)

Riskleri anlatRiskleri anlatSigaranın zararları, hastayla ilgili en olumsuzu Sigaranın zararları, hastayla ilgili en olumsuzu vurgulanarak anlatılırvurgulanarak anlatılır

Astım krizi, gebeliğe etkileri gibi akut riskleri Astım krizi, gebeliğe etkileri gibi akut riskleri anlatılıranlatılır

Kalp krizi, KOAH, akciğer ve diğer organ Kalp krizi, KOAH, akciğer ve diğer organ kanserleri gibi uzun süreli riskleri anlatılırkanserleri gibi uzun süreli riskleri anlatılır

Çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri özellikle Çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri özellikle vurgulanarak çevresel riskleri anlatılır vurgulanarak çevresel riskleri anlatılır

Bırakmanın yararlarını Bırakmanın yararlarını anlatanlat

Sağlık durumunda düzelmeSağlık durumunda düzelmeTat ve koku alma duyusunda artışTat ve koku alma duyusunda artışKötü kokunun ortadan kalkmasıKötü kokunun ortadan kalkmasıEkonomik kazançEkonomik kazançÇocuklara iyi örnek oluşturmaÇocuklara iyi örnek oluşturmaBırakma kaygısından kurtularak kendini iyi Bırakma kaygısından kurtularak kendini iyi hissetme ve kendine güven kazanmahissetme ve kendine güven kazanmaÇevresel zararlarına bağlı endişelerden Çevresel zararlarına bağlı endişelerden kurtulmakurtulmaFiziksel iyileşme, yaşlanmanın yavaşlamasıFiziksel iyileşme, yaşlanmanın yavaşlamasıFiziksel aktiviteleri daha iyi yapabilmeFiziksel aktiviteleri daha iyi yapabilme

Bırakmaya engel durumları Bırakmaya engel durumları değerlendirdeğerlendir

Yoksunluk belirtileriYoksunluk belirtileriBaşarısız olma korkusuBaşarısız olma korkusuKilo alma kaygısıKilo alma kaygısıDestekten yoksun kalma korkusuDestekten yoksun kalma korkusuDepresyonDepresyonSigaradan aşırı keyif almaSigaradan aşırı keyif alma

Motive etmeye devam Motive etmeye devam

Hastaya her vizitte bırakması tekrar Hastaya her vizitte bırakması tekrar edilir, daha önceki denemelerde edilir, daha önceki denemelerde başarısız olanlara birkaç denemeden başarısız olanlara birkaç denemeden sonra bırakabilecekleri söylenirsonra bırakabilecekleri söylenir

Farmakolojik TedaviFarmakolojik TedaviBirinci seçenek ilaçlarBirinci seçenek ilaçlar

BupropionBupropionVareniklinVareniklinNikotin replasman tedavisiNikotin replasman tedavisi– Nikotin bantlarıNikotin bantları– Nikotin sakızlarıNikotin sakızları– Nikotin nazal spreyNikotin nazal sprey– Nikotin inhalerNikotin inhaler

Farmakolojik TedaviFarmakolojik Tedaviİkİkinci seçenek ilaçlar inci seçenek ilaçlar Klonidin Klonidin NortriptilinNortriptilinYeni ilaçlarYeni ilaçlarKannabinoid reseptör antagonistleri Kannabinoid reseptör antagonistleri (Rimonobant)(Rimonobant)Çalışma aşamasındaki ilaçlarÇalışma aşamasındaki ilaçlar** CYP2 A6 gen inhibitörleriCYP2 A6 gen inhibitörleriNikotin aşısıNikotin aşısı

**ATS kongresi 2005ATS kongresi 2005

Farmakolojik TedaviFarmakolojik TedaviEtkinliği kanıtlanmamış ilaçlarEtkinliği kanıtlanmamış ilaçlar

BuspironeBuspironeCarbidopaCarbidopaFluoxetinFluoxetinMecamylamineMecamylamineNaltrexoneNaltrexone

Farmakolojik TedaviFarmakolojik TedaviKimlere uygulanmalı ?Kimlere uygulanmalı ?

Günde 15’in üstünde sigara içen tüm Günde 15’in üstünde sigara içen tüm olgularolgularGünde 10-15 arasında sigara içenlere daha Günde 10-15 arasında sigara içenlere daha düşük dozdadüşük dozdaGünde 10’un altında içenlerde fiziksel Günde 10’un altında içenlerde fiziksel bağımlılığı değerlendirilerekbağımlılığı değerlendirilerekDaha önce bırakmayı deneyip nüks Daha önce bırakmayı deneyip nüks görülen olgulargörülen olgular

BUPROPİON (Zyban)BUPROPİON (Zyban)Nontrisiklik, aminoketon bir antidepresandır Nontrisiklik, aminoketon bir antidepresandır MSS’de dopamin ve adrenalinin sinapslarda MSS’de dopamin ve adrenalinin sinapslarda geri emilimini inhibe edergeri emilimini inhibe ederİlk 3 gün 1 x 150 mg , 4. günden sonra 2 x İlk 3 gün 1 x 150 mg , 4. günden sonra 2 x 150 mg 150 mg Tedavinin 7.-10. günlerinde sigara bırakma Tedavinin 7.-10. günlerinde sigara bırakma Etkisi doza bağımlıdırEtkisi doza bağımlıdırSigara bırakmaya etkisi antidepresan Sigara bırakmaya etkisi antidepresan etkisinden bağımsızdıretkisinden bağımsızdırTedavi süresi ortalama 8 hafta olup 6 aya Tedavi süresi ortalama 8 hafta olup 6 aya uzatılabiliruzatılabilir

BUPROPİON BUPROPİON

12 çalışmayı içeren bir metaanalizde;12 çalışmayı içeren bir metaanalizde;Placeboya karşıPlaceboya karşı

1 yıllık OR: 1.561 yıllık OR: 1.56

3 aylık OR: 2.133 aylık OR: 2.13

*Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapie: A systematic *Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapie: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 2006review and meta-analysis. BMC Public Health 2006

BUPROPİONBUPROPİON

Hurt ve arkadaşlarının çalışmasında;Hurt ve arkadaşlarının çalışmasında;

7 hafta tedavi sonunda bırakma oranları 7 hafta tedavi sonunda bırakma oranları placebo ile %19, bupropion ile %44placebo ile %19, bupropion ile %44

6. ayın sonunda sırasıyla %16 ve %276. ayın sonunda sırasıyla %16 ve %27

* Hurt RD. A comparison of sustained release bupropion and placebo * Hurt RD. A comparison of sustained release bupropion and placebo for smoking cessation. N Eng J Med 1997for smoking cessation. N Eng J Med 1997


Jorenby ve arkadaşlarının yaptığı çift Jorenby ve arkadaşlarının yaptığı çift kör placebo kontrollü çalışmada sigara kör placebo kontrollü çalışmada sigara bırakmada nikotin bantı tedavisine bırakmada nikotin bantı tedavisine üstünlüğü bildirilmişüstünlüğü bildirilmiş

Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustained release Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustained release bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.

N Eng J Med 1999N Eng J Med 1999


KKontrendikasyonlar;ontrendikasyonlar;

Önceden geçirilmiş epilepsi, kafa travması, Önceden geçirilmiş epilepsi, kafa travması, beyin operasyonu gibi epilepsi riskini beyin operasyonu gibi epilepsi riskini arttıran durumlararttıran durumlarAnoreksiya nervosa ve blumiaAnoreksiya nervosa ve blumiaMevcut alkolizmMevcut alkolizmEpilepsi eşiğini düşüren teofilin, Epilepsi eşiğini düşüren teofilin, nöroleptik, antidepresan ilaç kullanımınöroleptik, antidepresan ilaç kullanımıMAO inhibitörlerinin kullanımıMAO inhibitörlerinin kullanımı


Dikkatli kullanılması gereken Dikkatli kullanılması gereken durumlar;durumlar;

İleri yaş (Tek doz kullanılmalı)İleri yaş (Tek doz kullanılmalı)Karaciğer ve böbrek bozukluğuKaraciğer ve böbrek bozukluğuLevodopa kullanımı (Parkinsonizm)Levodopa kullanımı (Parkinsonizm)Gebelik ve adolesanlarda kullanımı Gebelik ve adolesanlarda kullanımı önerilmemekteönerilmemekte


Yan etkiler ;Yan etkiler ;

Ağız kuruluğuAğız kuruluğuBaş ağrısıBaş ağrısıUykusuzluk Uykusuzluk

VareniclinVareniclinNikotin reseptörlerinin parsiyel agonistidirNikotin reseptörlerinin parsiyel agonistidir

Dopamin salınımını arttırırDopamin salınımını arttırır

Nikotinin dopamin salınımını arttırıcı Nikotinin dopamin salınımını arttırıcı etkisini de antagonize ederetkisini de antagonize eder

Agonist ve antagonist etkisi yoksunluk Agonist ve antagonist etkisi yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırırbelirtilerini ortadan kaldırır

VareniclinVareniclinİlk 3 gün 1 x 0.5 mgİlk 3 gün 1 x 0.5 mg

4. - 7. günler 2 x 0.5 mg4. - 7. günler 2 x 0.5 mg

8. günden sonra 2 x 1 mg8. günden sonra 2 x 1 mg

Toplam 12 haftaToplam 12 hafta

VareniclinVareniclin

Ciddi Yan Etkileri;Ciddi Yan Etkileri;

En sık yan etkisi bulantıEn sık yan etkisi bulantı

Ciltte kaşıntı, kızarıklık, döküntü,akneCiltte kaşıntı, kızarıklık, döküntü,akne

Terleme artışıTerleme artışı

Gebelerde ve 18 yaşından önce kullanımı Gebelerde ve 18 yaşından önce kullanımı önerilmezönerilmez

Hafif yan etkiler;Hafif yan etkiler;

BaşağrısıBaşağrısıAnormal rüyalar, uyku güçlüğüAnormal rüyalar, uyku güçlüğüİştah artışı, iştah azalması, ağız kuruluğuİştah artışı, iştah azalması, ağız kuruluğuGİS’e ait şikayetler ( Kabızlık, ishal....)GİS’e ait şikayetler ( Kabızlık, ishal....)Uyku hali, yorgunlukUyku hali, yorgunlukPanik hissiPanik hissi

VareniclinVareniclin4 çalışmayı içeren bir metaanalizde;4 çalışmayı içeren bir metaanalizde;

1 yıllık sigara bırakmada1 yıllık sigara bırakmada

Placeboya göre OR: 2.96Placeboya göre OR: 2.96

Bupropion’a göre OR: 1.58Bupropion’a göre OR: 1.58

*Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A *Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Healthsystematic review and meta-analysis. BMC Public Health 20062006

NİKOTİN BANTLARINİKOTİN BANTLARI

16 saat etkili 15 mg lık veya 24 saat etkili 16 saat etkili 15 mg lık veya 24 saat etkili 21, 14, 7 mg lık formları mevcuttur 21, 14, 7 mg lık formları mevcuttur ( Ülkemizde 24 saat etkili 30, 20 ve 10 ( Ülkemizde 24 saat etkili 30, 20 ve 10 TTS’lik Nicotinell isimli 3 formu mevcut)TTS’lik Nicotinell isimli 3 formu mevcut)

Günde 15’ten fazla sigara içenlere 8 hafta Günde 15’ten fazla sigara içenlere 8 hafta (İlk 4 hafta 21 mg, iki hafta 14 mg ve son (İlk 4 hafta 21 mg, iki hafta 14 mg ve son iki hafta 7 mg), 15’in altında sigara iki hafta 7 mg), 15’in altında sigara içenlere daha düşük dozlarda kullanım içenlere daha düşük dozlarda kullanım önerilmekteönerilmekte


17 çalışmayı içeren bir metaanalizde 17 çalışmayı içeren bir metaanalizde nikotin bantları ile 6 aylık tedavi nikotin bantları ile 6 aylık tedavi başarı oranı placebo ile %6 iken başarı oranı placebo ile %6 iken nikotin bantları ile %22 olarak nikotin bantları ile %22 olarak bulunmuşbulunmuş

Fiore MC, Smith SS. The effectiveness of the nicotine patch Fiore MC, Smith SS. The effectiveness of the nicotine patch for smoking cessation . A meta-analysis. Jama 1994for smoking cessation . A meta-analysis. Jama 1994


70 çalışma içeren bir metaanalizde;70 çalışma içeren bir metaanalizde;

Placeboyla karşılaştırmalı 1 yıllık tedavi Placeboyla karşılaştırmalı 1 yıllık tedavi sonuçlarına göre OR: 1.7sonuçlarına göre OR: 1.7

* Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A * Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Healthsystematic review and meta-analysis. BMC Public Health 20062006


Sık görülen yan etkiler;Sık görülen yan etkiler;

UykusuzlukUykusuzlukCiltte irritasyonCiltte irritasyonBulantıBulantıKas ağrısıKas ağrısı


Nadir görülen yan etkiler;Nadir görülen yan etkiler;

Karın ağrısıKarın ağrısıDispepsiDispepsiAnormal rüya görmeAnormal rüya görmeAnksiyeteAnksiyeteKabızlık veya ishalKabızlık veya ishalEklem ve sırt ağrıları, artritEklem ve sırt ağrıları, artritEmosyonel değişikliklerEmosyonel değişiklikler

NİKOTİN SAKIZLARINİKOTİN SAKIZLARI

2 ve 4 mg lık formları mevcut2 ve 4 mg lık formları mevcutAni ve şiddetli sigara içme isteği Ani ve şiddetli sigara içme isteği olanlarda özellikle etkiliolanlarda özellikle etkiliBağımlılığı fazla olan hastalarda Bağımlılığı fazla olan hastalarda nikotin bantları ile kombine kullanım nikotin bantları ile kombine kullanım önerilmekteönerilmekte

NİKOTİN SAKIZLARINİKOTİN SAKIZLARI

Günde 25’in altında sigara içenlere 2 Günde 25’in altında sigara içenlere 2 mg, 25’in üstünde içenlere 4 mg, 24 mg, 25’in üstünde içenlere 4 mg, 24 saatte en fazla 24 adet önerilmektesaatte en fazla 24 adet önerilmekte

Temporomandibuler eklem Temporomandibuler eklem sendromunu agreve edebilir, gastrik sendromunu agreve edebilir, gastrik irritasyon yapabilirirritasyon yapabilir

NİKOTİN NAZAL SPREYNİKOTİN NAZAL SPREY

Spreylerle alınan nikotin, bant ve sakıza Spreylerle alınan nikotin, bant ve sakıza göre beyne daha hızlı ulaşır (5-10 dk)göre beyne daha hızlı ulaşır (5-10 dk)Bir dozu, her iki burun deliğine bir Bir dozu, her iki burun deliğine bir püskürtmedirpüskürtmedirBir püskürtme 0.5 mg nikotin içerirBir püskürtme 0.5 mg nikotin içerirSaatte 1-2 azami 5 doz önerilir, max doz Saatte 1-2 azami 5 doz önerilir, max doz 40 mg’dır40 mg’dır3-6 aylık tedavi önerilir3-6 aylık tedavi önerilir

NİKOTİN NAZAL SPREYNİKOTİN NAZAL SPREY

Yan etkiler;Yan etkiler;

Burun, boğaz irritasyonuBurun, boğaz irritasyonuÖksürük, aksırıkÖksürük, aksırıkDevamlı göz ve burun akıntısıDevamlı göz ve burun akıntısıSinüzitSinüzitÇarpıntıÇarpıntıBulantıBulantı

NİKOTİN İNHALERNİKOTİN İNHALER

Her inhalasyon kartuşu 10 mg nikotin Her inhalasyon kartuşu 10 mg nikotin içeririçerirBir kartuş ortalama 80 inhalasyon sağlarBir kartuş ortalama 80 inhalasyon sağlarGünde 6-16 inhalasyon, 3-6 aylık tedavi Günde 6-16 inhalasyon, 3-6 aylık tedavi önerilirönerilir20 dk da en yüksek kan düzeyine ulaşır20 dk da en yüksek kan düzeyine ulaşırAğız, boğaz irritasyonu ve öksürük Ağız, boğaz irritasyonu ve öksürük yapabiliryapabilir

Nikotin replasman tedavisi Nikotin replasman tedavisi kontrendikasyonlarıkontrendikasyonları

GebelikGebelikEmzirme dönemiEmzirme dönemi18 yaş altı18 yaş altıSon 6 hafta içinde geçirilmiş MISon 6 hafta içinde geçirilmiş MIUnstabil Angina PectorisUnstabil Angina PectorisCiddi aritmilerCiddi aritmilerSerebrovasküler hastalıklarSerebrovasküler hastalıklarPsöriasis ve egzema gibi inatçı cilt Psöriasis ve egzema gibi inatçı cilt hastalıkları hastalıkları

Kombinasyon tedavileriKombinasyon tedavileriEn sık nikotin bantları ve sakızlarının En sık nikotin bantları ve sakızlarının birlikte kullanımı önerilmektebirlikte kullanımı önerilmekte

Yüksek derecede bağımlı olanlarda Yüksek derecede bağımlı olanlarda bupropion’a 21 mg lık nikotin bantı bupropion’a 21 mg lık nikotin bantı ilavesinin başarı oranını arttırdığı ilavesinin başarı oranını arttırdığı gösterilmişgösterilmiş**

** Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustained release Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustained release bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.

N Eng J Med 1999N Eng J Med 1999

Kombinasyon tedavileriKombinasyon tedavileriUzlaşı raporlarında farmakolojik Uzlaşı raporlarında farmakolojik tedavi, yoğun destek ve yüzyüze tedavi, yoğun destek ve yüzyüze görüşülen tedavi kombinasyonlarının görüşülen tedavi kombinasyonlarının başarı oranlarını arttırdığı belirtilmişbaşarı oranlarını arttırdığı belirtilmiş

**Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998

** A clinical practice guideline for treating tobacco use and A clinical practice guideline for treating tobacco use and dependence. dependence. A US Public Health Service. Report Jama A US Public Health Service. Report Jama 20002000

Kimlere uzun süreli, yoğun ve Kimlere uzun süreli, yoğun ve kombinasyon tedavileri kombinasyon tedavileri

uygulanmalı ?uygulanmalı ?

Nikotin bağımlılığı yüksek düzeyde olanlarNikotin bağımlılığı yüksek düzeyde olanlarDaha önce bir veya daha fazla bırakma Daha önce bir veya daha fazla bırakma girişiminde bulunmuş olanlargirişiminde bulunmuş olanlarGünde 20’den fazla sigara içen ağır içicilerGünde 20’den fazla sigara içen ağır içicilerÖzellikle kadın hastalarÖzellikle kadın hastalarDaha önceki deneyimlerinde nikotin Daha önceki deneyimlerinde nikotin yoksunluk sendromu yaşamış olanlaryoksunluk sendromu yaşamış olanlar17 yaş altında sigaraya başlamış olanlar17 yaş altında sigaraya başlamış olanlarEvlerinde başka içiciler bulunan hastalarEvlerinde başka içiciler bulunan hastalarDepresyon, alkol veya ilaç bağımlılığı olanlarDepresyon, alkol veya ilaç bağımlılığı olanlar

Başarı OranlarıBaşarı OranlarıBir metaanalizde 6 aylık başarı oranları %2 Bir metaanalizde 6 aylık başarı oranları %2 ile 19 arasındaile 19 arasındaWest R. Smoking cessation guidelines for health professionals an update. West R. Smoking cessation guidelines for health professionals an update. Thorax 2000Thorax 2000

American Lung Health derneği %25American Lung Health derneği %25Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998

Uzaslan ve ark. %40Uzaslan ve ark. %40Uzaslan EK. The physician’s intervention in smoking cessation. Results of the Uzaslan EK. The physician’s intervention in smoking cessation. Results of the five years of smoking cessation clinic. Annals of med sciences 2000five years of smoking cessation clinic. Annals of med sciences 2000

Solak ve ark. %45.5Solak ve ark. %45.5Solak ZA. Sigarayı bırakma tedavisinin sonuçları. Toraks dergisi Solak ZA. Sigarayı bırakma tedavisinin sonuçları. Toraks dergisi 20032003

Başarı OranlarıBaşarı OranlarıDemirci ve ark. %35Demirci ve ark. %35Demirci T, Tutluoğlu B. Sigara bırakma polikliniğimizin 1 yıllık Demirci T, Tutluoğlu B. Sigara bırakma polikliniğimizin 1 yıllık izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004

Salepçi ve ark. %41.2Salepçi ve ark. %41.2Salepçi B. Sigara bırakma polikliniğimizde başarı oranları ve Salepçi B. Sigara bırakma polikliniğimizde başarı oranları ve

başarıda etkili faktörler.başarıda etkili faktörler. Toraks Dergisi 2005Toraks Dergisi 2005

Kimler sigara bırakma polikliniği Kimler sigara bırakma polikliniği yapmalı ?yapmalı ?

Tüm hekimler,hastalarına sigarayı Tüm hekimler,hastalarına sigarayı bırakmasını önermelidir !bırakmasını önermelidir !

Pratisyen hekimlerPratisyen hekimlerAile hekimleriAile hekimleriHalk sağlığı uzmanlarıHalk sağlığı uzmanlarıGöğüs hastalıkları uzmanlarıGöğüs hastalıkları uzmanlarıPsikiatri uzmanlarıPsikiatri uzmanlarıPsikologlarPsikologlarEğitimli hemşire veya yardımcı sağlık Eğitimli hemşire veya yardımcı sağlık personelipersoneli

Ülkemizdeki sigara bırakma Ülkemizdeki sigara bırakma poliklinikleri bulunan üniversite poliklinikleri bulunan üniversite

hastaneleri hastaneleri Uludağ Ü. Tıp Fak. (1992)Uludağ Ü. Tıp Fak. (1992)İstanbul Çapa Tıp Fak.İstanbul Çapa Tıp Fak.Ankara Tıp Fak.Ankara Tıp Fak.Marmara Tıp Fak. (1998)Marmara Tıp Fak. (1998)İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fak. (1999)İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fak. (1999)Karadeniz T. Ü. Tıp Fak. (2000)Karadeniz T. Ü. Tıp Fak. (2000)Hacettepe Tıp Fak. (2001)Hacettepe Tıp Fak. (2001)Ege Tıp Fak. (2001)Ege Tıp Fak. (2001)Gazi Ü. Tıp Fak. (2001)Gazi Ü. Tıp Fak. (2001)GATA (2001)GATA (2001)Trakya Ü. Tıp Fak. (2001)Trakya Ü. Tıp Fak. (2001)Çukurova Tıp Fak. (2002)Çukurova Tıp Fak. (2002)Akdeniz Ü. Tıp Fak. (2002)Akdeniz Ü. Tıp Fak. (2002)Celal Bayar Ü. Tıp Fak. (2002)Celal Bayar Ü. Tıp Fak. (2002)S. D. Ü. Tıp Fak. (2002)S. D. Ü. Tıp Fak. (2002)Abant İ. B. Ü. Tıp Fak. (2002)Abant İ. B. Ü. Tıp Fak. (2002)Cumhuriyet Ü. Tıp Fak.Cumhuriyet Ü. Tıp Fak.Mersin Ü. TıpFak. (2004) Mersin Ü. TıpFak. (2004)

Ülkemizdeki Sağlık Bakanlığına Ülkemizdeki Sağlık Bakanlığına bağlı kurumlarda sigara bırakma bağlı kurumlarda sigara bırakma

poliklinikleripoliklinikleri

Ankara Atatürk Senatoryumu (1999)Ankara Atatürk Senatoryumu (1999)Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müd. Sigarayı Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müd. Sigarayı Bırakma Merkezi (2000)Bırakma Merkezi (2000)Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi (2001)(2001)Dr. Lütfi Kırdar Kartal Egitim ve Dr. Lütfi Kırdar Kartal Egitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği (2002)Kliniği (2002)Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahi Hastanesi (2008)Göğüs Cerrahi Hastanesi (2008)

Hasta–Doktor işbirliği ile sigara Hasta–Doktor işbirliği ile sigara bırakılabilir !bırakılabilir !

Sabrınız için teşekkürler !Sabrınız için teşekkürler !

Sigara birakma yöntemleri

Health & Medicine

Transcript of Sigara birakma yöntemleri