Arsimimi shqiptar nga pena me bojë në tekologjinë e

informacionit dhe moshën dixhitale

Hyrje

• Nga shkolla e parë shqipe në vitin 1887 e deri më sot kanë kaluar plot 122 vjet. Por gjatë këtyre viteve arsimi në vendin tonë ka pësuar ndryshime dhe gjatë viteve ka njohur një zhvillim si cilësor, ashtu edhe shifror.

• Aktualisht në të gjithë territorin shqiptar shtrihen rreth 2137 shkolla të ndara në cikle përkatëse publike e jopublike.

Fillimet e para

• Arsimi shqiptar, fillesat e tij i daton që në shekullin XVII.• Mësonjëtorja e parë shqipe u hap ne Korçë në vitin 1887.• Mësonjëtorja e parë shqipe në Kosovë u hap në Prizren në

vitin 1889.• Normalja, u hap në qytetin e Elbasanit në dhjetor të vitit

1909, sipas vendimit të Kongresit Kombëtar të Arsimit, mbajtur më 2.09.1909.

• Abetarja e parë e gjuhës shqipe, ajo e vitit 1844, me titull "Fort i shkurtër e i përdorshëm Evetar shqip", u përgatit nga personaliteti i shquar e Rilindjes Kombëtare, Naum Veqilharxhi

Periudha pas pavarësisë

• Menjëherë pas krijimit të një qeverie kombëtare në vitin 1920, e cila përfshinte një ministri të arsimit, u hodh themeli për një sistem arsimor kombëtar.

• Shkolla fillore u hapën në qytetet dhe disa nga qytetet më të mëdha, dhe shkollat italiane dhe franceze që ishin hapur gjatë Luftës së Parë Botërore u forcuan.

• Shtetëzimi i shkollave u pasua në vitin 1934 nga një riorganizimi me ndikim të gjerë të sistemit arsimor në tërësi.Sistemi i ri bëri thirrje për arsimin e detyrueshëm fillor prej moshës 4-14.

Pushtimi Italian

• Deri në vitin 1939 në të gjithë vendin numëroheshin 643 shkolla fillore dhe frekuentoheshin vetëm nga 1/4 e fëmijëve.

• Menjëherë pasi italianët pushtuan Shqipërinë në prill të vitit 1939, sistemi arsimor u vu nën kontrollin e plotë italian. Përdorimi i gjuhës italiane u bë i detyrueshëm në të gjitha shkollat e mesme, si dhe ideologjia fashiste dhe orientimi u përfshinë në programet mësimore.

Pushtimi italian (vazhdim)

• Pas vitit 1941, megjithatë, kur grupet guerile filluan të veprojnë kundër forcave italiane, i gjithë sistemi arsimor u paralizua.

• Shkollat e mesme u bë qendrat e rezistencës dhe të rekrutimit gueril, dhe shumë mësues dhe studentë shkuan në mal për t'u bashkuar me grupet e rezistencës.

• Deri në shtator 1943, kur Italia kapitulloi me aleatët dhe trupat gjermane pushtuan Shqipërinë, arsimi ishte bllokuar plotësisht.

Arsimi në sistemin komunist

Pas marrjes së pushtetit në vitin 1944, regjimi komunist i dha

prioritet të lartë rihapjes së shkollave

dhe organizimit të sistemit arsimor për të reflektuar ideologjinë

komuniste.

Një ligj tjetër i arsimit i miratuar në vitin 1948 me

kusht për zgjerimin e mëtejshëm të kurseve

mesme profesionale dhe për të trajnuar punëtorë të

aftë  dhe për të rritur njohuritë teorike dhe

profesionale të personelit teknik.

Arsimi në sistemin komunist (vazhdim)

• Në vitin 1951 u themeluan tre institute të arsimit të lartë : Instituti i Lartë Pedagogjik, Instituti Politeknik dhe Instituti i Lartë Bujqësor.

• Shumica e teksteve, veçanërisht ato që kanë të bëjnë me çështjet shkencore dhe teknike, ishin përkthime sovjetike.

• Universiteti Politeknik i Tiranës është trashëguar nga Instituti Politeknik, i themeluar në vitin 1951.

• Më vonë, në vitin 1957, të gjitha fakultetet e vendosura në Institutin Politeknik u konvertuan në Universitetin Shtetëror të Tiranës.

Arritjet arsimore

• Statistikat zyrtare tregojnë se regjimi bëri përparim të konsiderueshëm në arsim.

• Analfabetizmi ishte eliminuar nga fundi i 1980. Nga një regjistrim i përgjithshëm nga 60.000 studentë në të gjitha nivelet në vitin 1939, numri fëmijëve në shkolla ishte rritur në më shumë se 750,000 në 1987.

• Numri i mësuesve arrinte në 40.000.

Arsimi në vitet 90’

• Deri në vitin 1990, sistemi i arsimit, sikurse edhe shumë fusha të tjera, ishte i bazuar në modelin rus, ndërkohë që zhvillimet e reja të viteve ‘90 sollën domosdoshërinë e riorganizimit të tij.

• Në fund të viteve 1990, shumë shkolla u rindërtuan për të përmirësuar kushtet e mësimit.

• Arsimi jopublik privat, pas çlirimit, e ka zanafillën në vitin 1992, me hapjen e shkollave të para të këtij lloji (medresetë).

• Disa nga shkollat private prezantuan për herë të parë kompjuterat tek nxënësit e tyre.

Vitet 2000 e në vazhdim

• Sot në Shqipëri arsimi ndahet në tre cikle kryesore :

•ARSIMI BAZË

•ARSIMI I LARTË

• ARSIMI MESËM

Arsimi bazë

• Arsimi bazë i detyruar fillon në moshën 6 vjeç dhe zgjat 9 vjet.

• Nxënësi është i detyruar të ndjekë arsimin bazë deri në moshën 16 vjeç.

• Arsimi bazë përbëhet nga dy cikle: Cikli fillor, (klasa I-V) dhe Cikli i mesëm i ulët, (klasa VI-IX).

• Arsimimi i nxënësve me aftësi të kufizuar bëhet në shkolla speciale, në klasa speciale brenda shkollave normale ose të integruar në klasa normale.

Arsimi i mesëm

• Arsimi i mesëm në Republikën e Shqipërisë përbëhet nga Gjimnazet (me kohë të plotë dhe të shkurtuar) si dhe nga Shkollat e mesme profesionale.

• Arsimi i mesëm nuk është i detyrueshëm. • Kohëzgjatja e gjimnazit është 3 vjet dhe përfundon

me provimet e Maturës Shtetërore.• Struktura e re e gjimnazit dhe plani i ri mësimor u

zbatuan për herë të parë në vitin shkollor 2009 -2010.

Arsimi i lartë

• Studimet univeristare në Evropë janë duke iu nënshtruar një revolucioni.

• Institucionet evropiane të arsimit të lartë kanë pranuar sfidën dhe kanë ndërmarrë një rol kryesor për ndërtimin e Hapësirës Evropiane të Arsimit të Lartë, nëpërmjet realizimit të procesit të Bolonjës, që numëron deri sot shtatë hapa të rëndësishëm.

Faleminderit për vëmendjen

Punoi: Anxhela Asimi