2013 KALDER DERGİ (170.SAYI)

KalDer

YIL: 22 SAYI: 170 Temmuz - Austos 2013 8.00 TL

KalDer

NCE KALTE YIL: 22

SAYI: 170 8.00 TL

Temm

uz - Austos 2013

SALII VE GVENL

DUNYA_KURUMSAL_ILAN_22x28,5.indd 1 22.04.2013 17:37

BAKANDAN

4

NCE KALTE Temmuz - Austos 2013

MKEMMELL PAYLAMAK

Gnmzn hzl ve srekli gelien re-kabet ortamnda baar kolaylkla elde edilebilecek bir kazanm olmaktan ok uzaktadr. Aznlkta kalan baz kurulular baarl olurken, bazlar ancak dnemsel baarlar kazanabilmekte ve hatta birou amalarna ulaamadan gzden kaybol-maktadr. Kresel ekonominin i ve d bek-lenmedik gelimeleri iletmeleri etkilemekte ve kresel bir oyuncu olmann stesinden gelemeyenler erimektedir.

Tm kurulularn ana amac baarl ol-mak ve ekonomik deer retmektir. Kalc olmak ancak bylesi bir deer birikiminin ardndan gelir. Unutulmamaldr ki rekabet edebilir olmann tek yolu tm paydalarn beklentilerini karlayacak hatta aacak srdrlebilir yksek performans gerek-letirmekten gemektedir. Bu da ancak ada ve btnsel bir ynetim sisteminin uygulanmasyla mmkn olabilir.

Organizasyonlar iin hayati bir gereklilik olan ynetim sisteminin kurulmas ve iletil-mesi srdrlebilir baar iin tek yoldur.

20 yl akn bir sredir KalDer Avrupa Kalite Ynetim Vakf (EFQM) Mkemmel-lik Modeli ile; tm kurulularda misyon, vizyon, strateji ve politikalarn belirlenme-sinden, dengeli sonularn elde edilerek izlenmesi ve iyiletirmesine kadar btnsel bir ynetim yaklamn egemen klmaya allmaktadr.

Uygulanmaya baland gnden bu yana, kamu,zel sektr ve STK olarak, yap, byklk veya olgunluk dzeyi farkl dnyadan ve lkemizden pek ok kurum ve kurulu, kullanm kolay, pratik bir y-netim sistemine kavumutur. Bu anlay

neticesinde srdrlebilir baarya ulaan aznlk grubu iinde yer alma baarsn gstermilerdir.

Bu gnlerde lkemizin ve blgenin iin-den getii zorlu snavda; 2023, 2040, 2050 vizyonuna ulamak iin Mkem-mellik Modelinin ne derece nemli bir rehber olduu bilinci pekimitir. Artk bir zorunluluktur diyebiliriz.

Bu noktada, KalDerin ana amac hi phesiz, tm bireyleri ve kurumlaryla yk-sek ideallere ulam ve daha iyiyi aramak-tan vazgemeyen bir Trkiyenin inasnda nc ve rehber olmaktr.

EFQM Mkemmellik Modelini 22 yldr bir ynetim ve yaam biimi olarak be-nimsemi kurulularn bu yolculukta edin-dikleri deneyimleri; byk ehirlerden ve Anadoludan tm lek, yap ve sektrden kurulularla paylaabilmesini salamak, KalDerin at rgt kimliinin bir gereidir. Gnmzde katlmc ve paylamc bir ynetim anlaynn ykselen trend olduu gnlerden geiyoruz. Bu ihtiyacn karlay-cs mkemmellik modelinin uygulaycs iletmeler, yerel idareler, kamu kurumlar ve etkin STK ynetiminin bir ncelik olduunu gryoruz.

yi uygulamalarn paylalabilir olduu ortamlar yakalamann gl rekabe-tinde etkisiyle giderek daralan bir frsat, imkan olarak gzkmektedir.

Bu amala; 22. Kalite Kongresinin ana temas Mkemmellii Paylamak olarak belirlenmitir. Pek ok lkeden ve bir ok baarl kurulutan yneticiler, ku-rulularnn baar yolculuklarn sizlerle paylaacaklardr. EFQM dl srelerinde

baarl Avrupa kurulularndan oluturulan konumac listemizde uygulamann iin-den seslerle tanacaksnz. Mkemmellik Modelinin her kriterinden baar veya byk dl kazanm deneyimleri pay-laacaksnz. 2000 ylnda gerekleen Forumdan sonra bylesi renkli ve zengin bir tema ve konumac varl ile lkemizde ilk defa karlaacaz.

Modelin liderlik kriterinden balayarak, mteriler iin deer katma, ilkesine kadar her aamas iyi uygulama rnekleri ile or-taya konacaktr. Girdiler ve ktlarda yer alan sreler ilenecektir.

Elbette ki kongrelerimizin kanlmaz bir paras olarak, vizyon gsteren, dnya trendlerini paylaan zengin ierikler yine yer alacaktr. En byk kurulularmzn CEOlar bizlerle kresel pencereden a-lmlar aktaracaklardr.

Kalitenin geleceindeki beklentileri Avrupann ve Amerikann en byk r-gtlerinin liderlerinden dinleyeceiz.

Sizleri, 12-13 Kasm 2013 tarihlerin-de stanbulda gerekleecek 22.Kalite Kongresine katlmaya ve bu deneyim pay-lam ortamnda yer almaya davet ediyoruz.

A. Hamdi DoanKalDer Ynetim Kurulu Bakan

Genel Mdrl Samsunda bulunan alk YEDA;

Samsun, Ordu, orum, Amasya ve Sinop illerinde toplam 1.700.000 abonesine

Enerjimizi Sizden Alyoruz slogan ile elektrik datm ve perakende sat

sektrnde tm tketicilere sektrnde tm tketicilere kaliteli ve kesintisiz

hizmet ve elektrik enerjisi sunmaktadr.

Enerjimizi Sizden Alyoruz!

Adres : Mimar Sinan Mah. Atatrk Bul. No:190 Atakum / SAMSUN Tel : 0 362 311 44 00 Faks : 0 362 400 42 00 444 55 23 186ELEKTRK ARIZAARI MERKEZwww.calikyedas.com

NDEKLER

6

NCE KALTE Temmuz - Austos 2013

6

4 BAKANDAN

8 AKINALIKIOLU KalDerDEN

10 TURULKUDATGOBLK: ZORUNLUSALIIVE GVENLNDEYENDNEM

12 MUSTAFAKUMLU:TRKYEDE SALIIVEGVENL: SORUNLARVEZM YOLLARI

14 HAKANYILDIRIMOLU: SALIIVEGVENLNDE YENDNEM

16 EYDAKESKN:AVRUPA BRLNDEGVENLNDE YENYAKLAIMLAR

18 SHELL,NCKMLYLE SALIIVEGVENL UYGULAMALARINDADA RNEKOLUTURUYOR

20 ALTERZOLU:6331SAYILI SALIIVEGVENLKANUNU

22 MURATLECOMPTE:SALII VEGVENL

24 ERDEMZDEMR:6331 SAYILISALIIVE GVENLKANUNU UYGULAMASINDAVERENN YOLHARTASI

28 BURAKAYAN:SALIIVE GVENLKLTRNN NAASINDAASGEMNROL

30 YELZLGDR:SALII VEGVENL

34 MKEMMELLKKLTRNE KATKINYNETMVE LDERLKARACIOLARAK KOLUK

36 AYFERADIGZEL:TRKYEDE KALTEALTYAPISININ GLENDRLMEPROJES

38 DR.HABBEAKT:ETK YNETMNN KURUMSALLAMASI

40 KEMALOK:SDEMRN KALTEYOLCULUU

42 MURATBAYAZICIOLU: BAYAZICIOLUTEKSTL UKHDEHIZLILERLEYECEK

44 AliR.KAYLAN:YNETM KALTESGELTRMEETM PROGRAMININARDINDAN GRVEDLEKLER

46 KalDerDENHABERLER

55 UBELERDENHABERLER/ ZMR

58 UBELERDENHABERLER/ ANKARA

60 UBELERDENHABERLER/ BURSA

62 UBELERDENHABERLER/ ESKEHR

Sahibi KalDer AdnaA.HamdiDOAN

Genel Yayn Ynetmeni ve Sorumlu Yaz leri Mdr

[email protected]

Yayn Kurulu

A.HamdiDOAN,AknALIKIOLU, ErdenayGL,FgenTOKS,GlGKTEPE,zlemYZAK,

TolgaYCEL,SelamiELEBOLU,SelukERGEN

dare MerkeziTrkiyeKaliteDernei

(KalDer)Centrum Merkezi, Aydnevler Sanayi Cad. No:3 Kkyal 34854 stanbul

Tel: 0216 518 42 84Faks: 0216 518 42 86

www.kalder.orge-posta:[email protected]

BaskBerNurEtiketMat.GdaSan.Ltd.ti.

TopkapTic.Merkezi1No:369Cevizliba/ST

+902124821890pbx+902124821892

www.bernuretiket.com.tr

nceKaliteDergisi,TrkiyeKaliteDerneitarafndanaydabiryaynlanr.

Ulusal-Trke-AylkISSN: 1301-4978

nce Kalite Dergisindeki yaz ve resimler kaynak gsterilerek kullanlabilir.

KalDer

YIL: 22 SAYI: 170 Temmuz - Austos 2013 8.00 TL

KalDer

NCE KALTE YIL: 22

SAYI: 170 8.00 TL

Temm

uz - Austos 2013

SALII VE GVENL

A4 sayfasna, her taraftan 2 cm marj braklarak, 1.5 cm boluk, 12 punto Arial veya Times New Roman karakteri ile en fazla 4 sayfa yazlmaldr. Yaz bal ve yazar ad koyu font ile yazlmaldr

Yazar unvan, e-posta adresi yer almaldr. Yazara ait en az iki adet yksek znrlkte vesikalk olmayan hareketli tarzda resimler olmaldr. Gelen yazlar, yayn kurulu tarafndan

okunurluunun artrlmas, uzunluunun ksaltlmas gibi durumlarda yaznn ieriinde, balkta deiiklik yaplabilir. Bu deiiklik yapma hakk dergimizce sakldr.

YazarlarveKurululardangelenyazlar:

NCE KALTETemmuz - Austos 2013

BU SAYIMIZDA

7

Sal ve GvenliiBu saymzda i dnyasnda en nemli konular arasnda yer alan, alanlarn

maruz kaldklar i kazas ve meslek hastalklarndaki artlar nedeniyle Sal ve Gvenlii konusuna yer verdik. Trkiye, Avrupada ve Dnyada i kazalarnda kaybedilen hayatlar bakmndan ilk sralarda yer alyor. Yl ierisinde kayplarmz ve sakatlklar oluyor. znt verici olaylar gerekleiyor. Kurall i hayat ve kurall bir i sal ve gvenlii gerektiini ve bununda yazl olarak deil, hayata geirilmi bir ekilde uygulanmas gerektiini dnyoruz.

Sal ve Gvenlii konusunda TSK Ynetim Kurulu Bakan Turul Kutadgobi-lik, Trk- Genel Bakan Mustafa Kumlu, MESS Genel Sekreteri Hakan Yldrmolu, Uluslararas Ba Deneti eyda Keskin, Shell, SGK Bamfettii Ali Terziolu, BP Trkiye Kurumsal letiim Direktr Murat Lecompte, Marmara niversitesi Hukuk Fakltesi retim yesi Do. Dr. Erdem zdemir, alma ve Sosyal Gvenlik Eitim Uzman Yrd. Burak Ayan ve Dou-Bat Mhendislik Yeliz lgdrn deerli gr ve haberlerini okuyabilirsiniz.

KalDer Ynetim Kurulu Bakan A. Hamdi Doan Mkemmellii Paylamak yazs ierisinde, organizasyonlar iin hayati bir gereklilik olan ynetim sisteminin kurulmas ve iletilmesi srdrlebilir baar iin tek yol olduunu, EFQM Mkemmellik Modelinin uygulanmaya baland gnden bu yana, kamu,zel sektr ve STK olarak, yap, byklk veya olgunluk dzeyi farkl dnyadan ve lkemizden pek ok kurum ve kurulu, kullanm kolay, pratik bir ynetim sistemine kavutuunu vurgulad.

KalDer Genel Sekreteri Akn Alkolu ise Mkemmellik Kltrn Yaymak bal ile, KalDerin ksa ve orta vadeli stratejik planlarn ve gncel aktiviteleri hakknda bilgilendirme yaparak misyonumuzun ve 2023 vizyonumuzun da bir paras olan EFQM ve Mkemmellik Kltrn yaymann stratejik plann en nemli maddesi olduunu, bunu da eitimlere, kongreye ve TMME gibi srelerimize nasl yansdn belirtti.

Gr kemizde Koluk Platformu Derneini, Trkiyede Kalite Altyapsnn Glendirilmesi Projesi konusunda UDDer Ynetim Kurulu Bakan Ayfer Adgzeli, Etik konusunda nsan Kaynaklar ve Etii Danman Dr.Habibe Akiti, ye kemizde skenderun Demir elik Ynetim Sistemleri Mdr Kemal Oku, Ulusal Kalite Hareketi kemizde Bayazcolu Tekstil Genel Mdr Murat Bayazcolunu konuk ettik.

Ayrca KalDer ve BYEM ibirlii ile gerekletirilen Ynetim Kalitesi Gelitirme Programnn Akademik Koordinatr Prof. Dr. Ali Rza Kaylann da programla ilgili gr ve dileklerini ieriki sayfalarmzda bulabilirsiniz.

Son olarak 12-13 Kasm tarihlerinde gerekleecek 22.Kalite Kongresi hazrlklar balad. 11 Kasmda ise her sene kongre ncesinde dzenlediimiz altay balklarn da belirliyoruz. 20 farkl konuda, gndeme paralel ve eitici ierii ile altaylar yer alacak. Ana temas Mkemmellii Paylamak olarak belirlenen bu ylki kongre ve altaylarda tm deerli yelerimiz ve gnlllerimiz ile bir araya gelmenin imdiden heyecann yayoruz.

Sevgi ve sayglarmla,

Kurumsal sponsorlarmz

Neslihan [email protected]

/turkiyekalitedernegi /in/turkiyekalitedernegi /turkiyekalitedernegi /kalitedernegi/kalitedernegi /kalitedernegi

NCE KALTETemmuz - Austos 2013NCE KALTE Temmuz - Austos 2013

8

KalDerDEN

Deerli yelerimiz ve Kalite Gnllleri,Sizleri zellikle ksa ve orta vadeli stra-tejik planlarmz ve gncel aktivitelerimiz hakknda bilgilendirmek istiyorum. KalDer Merkez ekibi olarak bir sreden beri Ynetim Kurulu, Yrtme Kurulu ve ubelerimizle ile birlikte alarak orta ve uzun vadeli stratejik planmz oluturduk. Misyonumuzun ve 2023 vizyonumuzun da bir paras olan EFQM ve Mkemmel-lik Kltrn yaymak stratejik planmzn

en nemli maddesi olmutur. Bunun iin KalDer olarak zel ve kamu kurulular, STK ve niversiteler nezdinde, EFQM M-kemmellik Modelini daha basit, sade ve herkesin anlayabilecei bir dille anlata-rak ynetim modelinin kurumsallamaya ynelik katma deerini srekli olarak en etkin ekilde ifade etmek arzusundayz. Orta ve uzun vadede ise KalDer ola-rak Trkiyenin tm blgelerinde ube ve temsilciliklerle birlikte yaygnlmz arttrm olacaz. u an iin ncelikli olarak mevcut ubelerimizin yannda Trakya, Kayseri, zmit, Denizli, Konya, Antalyadaki temsilcilik srelerimizi ve aktivitelerimizi arttrmak istiyoruz. Bunun yan sra KalDerin kurulu tarihin-den itibaren yemiz olan kurulularmz daha sk ziyaret ederek yelerimizle olan iletiimimizi daha ok kuvvetlendirmek, KalDer hizmetlerinden yelerimizi daha fazla yararlandrmak sonu olarak ye-lerle ilikilerimizi derinletirmek istiyoruz.Bu erevede yelerimize sunacamz en nemli hizmetlerden birtanesi ei-timler. KalDerde olduka zengin bir eitim portfy sz konusu. Bunun iinde Ulusal Kalite Hareketi, EFQM Mkemmel-lik Modeli, Kalite Ynetim Sistemleri, Ye-nilikilik ve Yaratclk, nsan Kaynaklar ve Kiisel Geliim, Strateji Ynetim Ei-timleri gibi hem kurum ii hem de genel katlma ak eitimlerimizi kurulularla paylamay ve bu eitimlerimizden tm yelerimizin ve ye olmayan kurulular-mza yararlandrmak arzusundayz.

Akn ALIKIOLU

Trkiye Kalite Dernei Genel Sekreteri

MKEMMELLIK KLTRN YAYMAK


KalDerDEN

9

Bunun yan sra Kalite Kongresi hazrlk-larmz da devam ediyor. Bu yl kongre temamz Sharing the Excellence (M-kemmellii Paylamak). Konseptimizde nemli deiiklikler yapmay planlyoruz. Kongredeki uluslararas katlmc ve ko-numac saysn arttrmak iin Avrupada EFQM modelini iyi uygulam ve dl kazanm firmalarn yneticilerini de-neyim ve bilgi paylam yapmak zere kongremize davet etmi bulunmaktayz. Ayrca bu yl ki kongremizin sergi alann daha zenginletirerek, tm sektrlerden rn ve hizmetlerin tantmna imkan sa-layacak bir ortam yaratmak istiyoruz. Bu yl ierii ve grsellii daha da zengin olacak kongremize tm yelerimizin ka-tlmn bekliyoruz.Ayrca Trkiye Mteri Memnuniyeti En-deksi (TMME) Gala gecemizi 23 Mays tarihinde Swissotel The Bosphorusda gerekletirdik. Yl birincilerinin yannda, 3 yldan beri ve proje balad tarihden itibaren 8 yldan beri srekli 1.lik kr-ssne km olan kurulular, mteriler tarafndan talandrlp, TMME dlnn sahibi oldular. Mterilerinin gnlne taht kurarak salanan 1.liklerin, marka itibar,

pazar pay ve gelir anlamnda firmalara olduka katk saladn grmekte ve bu sreci KalDer olarak gururla izlemekteyiz.KalDer marka bilinirliliinin arttrlmas, faaliyetlerin tm ye ve ye olmayanlara tantlmas iin sosyal medya, grsel ve yazl medyadan daha etkin yararlanmak zere profesyonel sosyal medya, iletiim firmalaryla ibirlii iindeyiz. nmz-deki dnem iletiim planlarmz iin im-diden geni kapsaml almalarmza baladk. zellikle KalDer yelerimizin ve gnlllerimizin KalDer facebook, twitter, linkedin, instagram ve pinterest sosyal medya hesaplarna ye olarak aktivitelerimizi bu platformlardan da takip etmelerini zellikle rica ediyoruz.Boazii niversitesi Yaamboyu Eitim Merkezi (BYEM) ile ortaklaa dzen-lediimiz Ynetim Kalitesi Gelitirme program ilk mezunlarn verdi, 22 Hazi-ran tarihinde zel bir trenle birlikte me-zunlarmza sertifikalarn verdik. Liderlik, strateji, mteri memnuniyeti ve insan kaynaklar ynetimi konu balklarn kapsayan olduka youn ve zengin ie-rikli ynetici gelitirme programmzda teorik bilginin yannda, deneyim payla-

mlar, fabrika ziyaretleri, proje hazrla-ma ve sunumlar yapld. Kurulularnda btnsel bak asyla, kaliteyi bir yaam biimi haline getirmeyi hedefleyen ve i-lerini srekli gelime anlayyla yrtmek isteyen ynetici ve alanlara ynelik katmadeer saladn grdmz Ynetici Gelitirme Programna olduka youn talep gelmektedir.Gelecein yneticileri olarak grd-mz niversite rencilerine ynelik et-kinliklerimizi de arttryoruz. Kalite ve Mkemmellik kavramnn niversitelerde daha fazla yer etmesi ve genlerin bu konuda daha kapsaml bilgi edinebil-mesi iin KalDer GenKal ye saymz arttryor, niversitelerdeki seminerleri-mize ayrca daha fazla zaman ayrmay planlyoruz. Trkiyenin en itibarl sivil toplum kuru-luu olan KalDerin yeleri ve gnll-leri iin hizmet yaygnlmz srekli arttrmaktayz. Mkemmellik ve kalite kltrn yeniliki bir anlayla daha geni kitlelere aktarmaya ve sizlerin de deerli destekleriyle lkemize stlendii-miz misyon gerei daha faydal olmaya devam edeceiz.


SALII VE GVENL

10

2006 ylndan beri yrtlen almalarn rn olan 6331 sayl Sal ve G-venlii Kanunu, 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yaymlanmtr. Kanun hkmlerinin byk ksm 2013 yl ban-da yrrle girmi olup, i sal ve g-venlii hizmetlerini dzenleyen hkmlerin iyerlerinin tehlike snf ve alan saysna gre alt ay ila iki yl arasnda deien ge-i sreleri sonunda yrrle girmesi n-grlmtr. Kanuna ilikin ikincil mevzuat almalar devam etmektedir; alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca toplam 38 ynetmelik yaymlanmas planlanmaktadr. 4 Haziran 2013 tarihi itibaryla Bakanlk tarafndan 16 ynetmelik ve bir tebli yaymlanmtr.Kanun metni, daha nce i sal ve g-venlii asndan dzenleme bulunmayan birok iyerini ilk kez kapsama alm bu-lunmaktadr. Zira bugne kadar yalnzca Kanunu kapsamndaki alma ilikile-rinde uygulama alan bulan i sal ve gvenlii normlar, 6331 sayl Kanun ile memurlar ve Kanunu kapsam dn-daki iyerlerini de kapsayacak ekilde, personel istihdam eden tm iyerlerinde uygulanacaktr. Kapsam genilemesini daha da somutlatrmak gerekirse, sadece tarm alannda kapsama alnan alan says Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakan-l verilerine gre be milyon yz bin kii olarak hesaplanmaktadr.Bu balamda zellikle Avrupa Birlii ye-lik srecinde ska dillendirilen i sal ve gvenlii hkmlerinin snrl bir kesimi kapsadna ynelik itirazlarn artk ge-erli olmayacan syleyebiliriz. Yeni Kanun ile iveren ykmllkleri ve yaptrmlar arlatrlmakta, i gvenlii uzman ve iyeri hekimi altrma zorunlu-

SALII VE GVENLNDE YEN DNEM

Turul KUDATGOBILIK TSK Ynetim Kurulu Bakan


luu iin aranan 50 ii kriteri kaldrlmak-ta, risk deerlendirmesi, iin durdurulmas, iinin almaktan kanmas gibi konular yeniden dzenlenmekte, Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi yasal statye kavu-turulmaktadr. Ayrca Kanun; risk deer-lendirmesi, acil durum, tahliye planlar ve byk endstriyel kazalar gibi daha nce yasal dzeyde yeterince dzenlenmemi baz konularda da yenilikler iermektedir.

Birok olumlu gelime yaratmasna ramen, yeni Kanunumuz mevcut baz sorunlarn zm konusunda yenilikler getirmemektedir. Yeni Kanun le kapsam asndan byk bir genileme olmakla birlikte, uygulama-daki insan kayna ve teknik altyap ye-tersizliini giderecek mekanizmalara yer verilmemitir. rnein iyeri hemiresi ve dier salk personeli gibi kiilerin says-nn nasl artrlaca konusunda somut bir dzenlemeye Kanunda yer verilmemitir. te yandan, 6331 sayl Kanun ile birlik-te baz yeni sorunlarla da kar karya kalndn vurgulamamz gerekmektedir. rnein sadece risk deerlendirmesi ya-plmam olmas nedeniyle maden, metal, inaat ve kimya sektrlerindeki iyerlerin-de iin durdurulmas yahut alan tem-silcisinin nerilerine uyulmamasnn idari para cezasna yol amas gibi sorunlarla ilk kez karlalmaktadr. Kanun sadece bir yl nce yrrle gir-mesine ramen, ikincil mevzuatta sz konusu eksikliklerin giderilmesi ve so-runlarn zm iin birtakm dzenle-meler yaplmas, Bakanlk nezdinde de bu konularla ilgili alma balatldn gstermektedir. Burada nemle belirtmek istediim husus, anlan sorunlarn bizatihi Kanun metnin-den kaynakland gereidir. zellikle Kanunda yer almayan baz hususlarn ikincil mevzuatla dzenlenmeye all-masnn uygulamada daha fazla sorun yaanmasna sebebiyet verebilecei gz-den uzak tutulmamaldr. Sorunlarn -zm iin ikincil mevzuatla getirilen baz yzeysel hkmler yarardan ok zarar getirebilecektir. Yeni Kanun, aradan geen yaklak bir yllk dnemde srekli ceza ve yaptrm hkmleri nedeniyle gndeme gelmitir.

Kanunun Resmi Gazetede yaymland tarihten itibaren Kanunla ilgili kamuoyun-da en ok tartlan sorular apartmanlarda doktor ve uzman altrlacak m? veya doktor veya uzman altrlmadnda ne kadar ceza verilecek? sorulardr. Bu durum, kamuoyunun byk bir bilgi kirliliine maruz kaldnn ve sadece ce-zalar ile yaptrmlar konusunda farkndalk olduunun gstergesidir. Buradan hare-ketle, 6331 sayl Kanunun karlmasna ramen i sal ve gvenliinin temelini tekil eden gvenlik kltr konusunda olumlu bir mesafe alnamad sylenebilir. Mevzuat, insan kayna ve teknik altya-p nem tamakla birlikte, lkemizin i sal ve gvenlii asndan en temel sorunu gvenlik kltrnn istenen seviyeye ulaamamasdr. verenler ve alanlarn salk ve gvenlik konusunda bilin dzeyi ne yazk ki istenen noktaya ulaamamtr. Yaplan aratrmalarn gsterdii gibi, ay-rntl kurallarn veya teknik dzenlemelerin i kazalarnn ve meslek hastalklarnn nlenmesindeki rol gnmzde ok snrl kalmaktadr. Zira uygulamaclarn konuya ynelik bilgi seviyesi ve farkndal art-rlmadka sz konusu normlar, pratikte nleyici etki dourmayacaklardr. Gven-lik kltrnn gelitirilmesinde eitim, bil-gilendirme ve rehberlik mekanizmalarnn nemli rol vardr.Tm platformlarda dile getirdiimiz ze-re, temennimiz bilgilendirme ve rehberlik konusunda bata KOBler olmak zere- tm iyerlerine daha fazla destek veril-mesi; gerek alanlar, gerek iverenler iin gvenlik kltrnn yerletirilmesidir.

TISKin I Sal ve Gvenlii Alannda Yrtt FaaliyetlerKonfederasyonumuz, 6331 sayl Sa-l ve Gvenlii Kanununun hazrlk a-lmalarna etkin bir ekilde katlm olup, bu kapsamda 25 Nisan 2012 tarihinde Ankarada alma ve Sosyal Gvenlik Bakan Sayn Faruk elikin katldklar bir Seminer dzenlenmitir. Seminerde Sal ve Gvenlii Kanunu Tasars hakknda akademisyenler ve uygulama-clar tarafndan sunumlar yaplmtr. Se-minerde yaplan konuma ve sunumlar, bir kitap haline getirilerek yaynlanmtr. 6331 sayl Kanunun yaymlanmasn mteakip Konfederasyonumuz tarafndan

eitli bilgilendirme ve eitim almalar yaplmtr. Austos aynda 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu metni bir ki-tapk halinde yaynlanarak Camiamzn ve uygulamaclarn kullanmna sunulmu-tur. Kanun kitapnn ikinci basks Ekim aynda yaynlanmtr. Ayrca 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ile ilgili bilgi ihtiyacn gidermek zere, Konfederasyonumuz tarafndan bir rehber hazrlanarak Dnya Gazetesinin eki olarak tm Trkiyeye datm yaplmtr. TSK tarafndan sal ve gvenlii ile balantl olarak denetim konusunda 7 Kasm 2012 tarihinde stanbulda bir se-miner dzenlenmitir. Tefti Kurulu Ba-kanl, SGK Rehberlik ve Tefti Bakanl ibirliinde dzenlenen Seminerde i sal ve gvenlii ve sosyal gvenlik alanlarndaki tefti konusunda mfettiler ve iverenler arasnda gr alveriinde bulunulmutur. Konfederasyonumuz bnyesinde kurulu bulunan TSK Sal ve Gvenlii evre Komisyonu dnem iinde 6331 sayl Kanunla ilgili almalar gerek-letirmi ve koordinasyon faaliyetlerini yrtmtr. Konfederasyonumuz Almanyann Trois-dorf ehrinde 4 5 Ekim 2012 tarihlerin-de dzenlenen Uluslararas verenler Te-kilat Kresel Sal ve Gvenlii A (IOE GOSH.net) Toplantsna da katlm salamtr. Toplantda kresel lekte i sal ve gvenlii konusundaki sorunlar ve zm nerileri zerinde deerlendir-melerde bulunulmutur. Sal ve Gvenlii Genel Mdrl tarafndan 7 Mays 2013 tarihinde al yaplan ve zmirde gerekletirilen 27. Sal ve Gvenlii Haftas etkinliklerine de Konfederasyonumuz tarafndan aktif katlm salanmtr. sal ve gvenlii alannda 2012 ylnda, Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi almalarna iveren kesimini temsilen katlm salanmtr. Konfederasyonumuz, Akademi ve -veren adl sreli yaynlarnda i sal ve gvenliine ilikin makale ve yazlara yer vermektedir. Dier taraftan Konfederasyonumuz yesi veren Sendikalar tarafndan kendi ye yerlerine ynelik olarak yeni Kanun ile ilgili youn almalar gerekletirilmitir.

SALII VE GVENL

11



SALII VE GVENL

12

Avrupa Birliinde topluluk dzeyin-de gelitirilen ve yksek bir koruma dzeyi ieren standartlardan biri de i sal ve gvenliiyle ilgilidir. Ulus-lararas alma rgt, Dnya Salk rgt ve Avrupa Birlii belgelerinde a-lana deer verilmesi, alma hayatnn alma evresiyle birlikte insancl hale getirilmesi, yaam kalitesinin ykseltilme-si temel amalar arasndadr. Birlemi Milletlere gre, ite salk ve gvenlik bir insan hakkdr. Bununla birlikte i sal ve gvenlii bir bilim dal olarak, retim srelerini, retim yntemlerini, verimlili-i, ergonomiyi ilgilendiren boyutlaryla alma hayatnn en temel konularndan biridir. evre, i sal ve gvenlii ko-nularna gereken nem verilmediinde,

bu alandaki sorunlar kendini i kazalar, meslek hastalklar, lmler, yaralanmalar, evre kirlilii, hastalklar, retim kayb eklinde gstermektedir.2011 yl SGK istatistiklerine gre, 69.227 i kazas, 697 meslek hastal olgusu meydana gelmi, bunlarn 1.710u lmle sonulanmtr. kazalar sonucu 2.093, meslek hastalklar sonucu 123 kii olmak zere 2.216 kii ise srekli i gremez hale gelmitir. lkemizde SGK tarafndan tutulan istatistikler sadece sigortal iilerle snrldr. SGK verilerinin sadece sigorta-llar kapsad dnlrse, gerekte i kazalar ve buna bal olarak lmlerin ok daha fazla olduu anlalmaktadr.ILOnun hazrlad Gvenlik Kltr Raporuna gre, meslek hastalklarnn tm,

i kazalarnn yzde 98i nlenebilir kazalar-dr. Nitekim, son yirmi ylda i kazalarnda Japonya ve svete yzde 20, Finlandiyada ise yzde 62 orannda bir d olmutur. Bunun nedeni daha az iinin tehlikeli ilerde almas ve iyerlerinin daha gvenli hale getirilmesi olarak aklanmaktadr. 2010 ylnda i kazalar sonucu 1.444 ii hayatn kaybederken, 2011 ylnda 1.710 ii ha-yatn kaybetmitir. Buna gre, 2011 ylnda bir nceki yla gre i kazas sonucu lm saysnda sadece son bir ylda yzde 18lik bir art olmutur.Gnmzde zelletirme, taeronlatrma, sendikaszlatrma ve esnek alma biim-leri Trkiyede salksz ve gvenliksiz bir alma hayatn iilerimize dayatmakta-dr. Trkiyede kayt d ekonominin var ol-duu bir yapda, sosyal gvenlik haklarna uyulmamakta, var olan haklar geriletmeye allmakta, sigortasz, kaak ii altr-ma her geen gn yaygnlamaktadr. Kreselleen dnyada her alanda mali-yetlerin drlmesi temel hedef haline gelmitir. Maliyetlerin ilk drld alan ise i sal ve gvenlii alandr. Gn-mzde alk ve i kazas riski arasnda tercih yapmaya zorlanan yurttalarmz, i sal ve gvenlii nlemlerinin olma-d alma ortamlarnda almak zo-runda braklmakta; lm, sakat kalma ve meslek hastalklarna yakalanma riskiyle kar karya braklmaktadrlar. Nitekim son dnemde, Davutpaada, Tuzla tersa-nelerinde, Bursann Mustafakemalpaa, Balkesirin Dursunbey ilelerindeki kmr ocaklarnda, Zonguldak Karadonda, An-kara OSTMde, stanbulda AVM inaa-

TRKYEDE SALII VE GVENL: SORUNLAR VE ZM YOLLARIMustafa KUMLU TRK- Genel Bakan


tnda, Adana-Kozan baraj inaatnda, Eti Bakr Samsun letmesinde ve daha birok yerde meydana gelen i kazalarnda ve patlamalarda onlarca iimiz hayatlar-n kaybetmitir. lkemizde i sal ve gvenlii tablosunun olumsuz olmasnn nedeni, bu alanda ciddi nlemlerin alnma-masdr. Dier bir deyile, i sal ve g-venlii politikalaryla stratejilerinin sosyal taraflarn katlmlaryla etkin bir biimde uygulanamamasndan kaynaklanmaktadr. lkemizdeki kayt dlk ve rgtszlk i kazalarn rktc boyutlara tamaktadr.6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu 30 Haziran 2012 tarih ve 28339 sayl Res-mi Gazetede yaymlanarak yrrle gir-mitir. TRK-, 4857 sayl Kanununun iinde yer alan deil, rneklerini gelikin AB lkelerinde grdmz mstakil bir Sal ve Gvenlii Kanununa ihtiya olduunu srekli olarak dile getirmi ve bu ynde talepte bulunmutur. ncelikle belirtilmelidir ki, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun alma ilikilerinde hayati bir alan oluturan i sal- ve gvenlii kurallarn, Kanunu dnda mstakil bir kanun olarak dzenleyip, baz istisnalar dnda, kamu-zel sektrlerindeki tm alanlar ve tm iyerlerini kapsama al-mas Konfederasyonumuz tarafndan olumlu olarak karlanmaktadr. Kanunda yer alan bir maddeyle, kamu kurum ve kurulular hari ondan az alan bulunan iyerle-rinden, ok tehlikeli ve tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin i sal ve gvenlii hiz-metlerinden yararlandrlmasna da olumlu yaklamaktayz. Ayrca, Bakanlar Kurulu kararyla, ondan az alan bulunanlar-dan az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin de bu destekten yararlandrlmas sz ko-nusudur. Bu maddeyle, i kazalarnn en ok yaand ve tm iletmelerin yaklak yzde 85ini oluturan kk iletmelerde gerekli nlemlerin alnmas ynnde nemli bir adm atlm olmaktadr. Kanunun ilgili maddelerinde risk deerlendirmesine yer ve-rilmesi, ok tehlikeli snfta maden, metal ve yap ileri ile kimyasallarla yaplan ilerde risk deerlendirmesi yaplmamas halinde iin durdurulmas nemli bir yeniliktir. Bizim TRK- olarak eletirdii-miz, ekince koyduumuz madde-ler u ekilde sralanabilir:- Ortak Salk Gvenlik Birimleri ile i sa-

l ve gvenlii hizmetlerinin piyasaya, piyasann insafna braklmas,- Kamu kesiminin hizmeti kendisi salamas yerine dardan almas,-yeri hekimlerinin ve i gvenlii uzmanla-rnn mesleki bamszlklarnn olmamas, hatta kiralk ii gibi altrlmalar,- dari para cezalarnn yetersiz oluu,- sal ve gvenliiyle ilgili madde-lerin uygulanmas / yrrlk sresinin telenmi olmas, - ekipman; alma ortam ve artlar; iin zelliine gre gece almalar; gebe ve emziren kadnlarn alma artlar; hangi iyerlerinde iyeri salk ve gvenlik biri-minin kurulaca; iyeri hekim ve gven-lik uzmanlarn nitelikleri; asgari alma sreleri; i sal hizmeti sunacak kii ve kurumlarn grev, yetki ve ykmllkleri, belgelendirmeleri; iyeri hekimlerinin ve gvenlik uzmanlarnn eitimleri, belge-lendirmeleri, hangi snf belge alacaklar; risk deerlendirmesi gibi sorunlu alanlarn ynetmeliklere braklm olmasdr.TRK- olarak belirtilmelidir ki, i sal ve gvenliiyle ilgili tm taleplerimizin kabul edildiini sylemek mmkn deil-dir. ekince koyduumuz, eletirdiimiz hkmleriyle Kanunda hl mzakereye ihtiya duyulan maddeler bulunmaktadr. Bununla birlikte i sal ve gvenlii ala-nnda yaplmas gerekenler bulunmaktadr. Bunlar u ekilde zetlemek mmkndr:

- ncelikle tm eksikliklerine ramen Ka-nun etkili bir ekilde uygulanmaldr.- Ynetmelikler sosyal taraflarn taleplerine uygun gereki bir ekilde karlmaldr.- SG mevzuatnn eksiksiz hayata geiril-mesi ve hukuki zeminin tam olarak sa-lanabilmesi iin, bata inaat, maden, tarmla ilgili ILO Szlemeleri olmak zere i sal ve gvenliiyle ilgili dier ILO szlemeleri bir an nce onaylanmaldr. - Ulusal Sal ve Gvenlii Politika Belgesi temel alnarak 2009-2013 Eylem planndaki hedeflere ulalmaldr. - Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyinin acil yapmas gereken almalardan biri de, lke dzeyinde i sal ve gvenlii veri tabannn bata maden, inaat, metal, gemi tersane yapm, tarm olmak zere tm sektrler dikkate alnarak farkl boyut-laryla ortaya karlmasdr. - yerlerinde oluturulan Sal ve Gven-lii Kurullar demokratik yaplar olarak d-zenlenmeli, kurullarn yaptrm gc olmaldr. - mfettii says artrlmal ve zerk y-netim yapsna sahip kurumlarla iyeri denetimleri etkin olmaldr.- Toplumun her kesiminde gvenlik bilin-cinin ve gvenlik kltrnn oluturulmas iin aba gsterilmelidir. - SG ile ilgili alnmas gereken tedbirler iverenler asndan ek bir maliyet deil, tersine kazalar azaltan, verimlilii artran uygulamalar olarak kabul edilmelidir.

SALII VE GVENL

13


SALII VE GVENL

14

sal ve gvenlii alannda uzun yllardr devam eden mevzuat hazrla-ma almalar sonucunda 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu, 30 Ha-ziran 2012 tarih ve 28339 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Bugne kadar yalnzca Kanunu kapsamndaki alma ilikilerinde uygulama alan bulan i sal ve gvenlii normlar, 6331 sayl Kanun ile memurlar ve dier kamu grevlilerini de kapsayacak ekilde, alanlarn bulunduu tm iyerlerine temil edilmitir.Kanun gerek kapsam, gerekse iyeri organi-zasyonu ile ilgili ierdii yenilikler bakmn-dan i sal ve gvenlii alannda yeni bir dnemi balatmtr. Bu yeni dnemde zellikle i sal ve gvenlii hizmetleri konusunda, rnein iyeri salk ve gvenlik biriminde aranacak fiziki artlar, vardiyal alma yaplan iyerlerinde grevlendirme gibi konularda, arlatrlm ykmllk-ler getirilmitir. Bunun yan sra, Kanunun yaymlanmasnn ardndan baz ynetme-liklerin yrrle konulamamas nedeniyle uygulamada da byk sorun yaanmaktadr. rnein; iyeri hekimlerinin alma usul ve esaslar hakknda ikincil mevzuat anlamnda hukuki boluk bulunmaktadr. Ayrca, 6331 sayl Kanun ile birlikte baz yeni sorunlarla da kar karya kalnd-n vurgulamamz gerekmektedir. rnein sadece risk deerlendirmesi yaplmam olmas nedeniyle maden, metal, inaat ve kimya sektrlerindeki iyerlerinde iin durdurulmasna veya alan temsilcisinin nerilerine uyulmamasnn idari para ce-zasna yol amas gibi sorunlarla ilk kez karlalmaktadr.

Kanunun uygulanmasnda en fazla ses geti-ren yenilik ise, iyerlerinde alan saysna baklmakszn, mesleki risklerin nlenmesi ve bu risklerden korunulmasna ynelik a-lmalar da kapsayacak i sal ve gven-lii hizmetlerinin sunulmas iin i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk perso-nelinin grevlendirilmesi ykmlldr. Tm iyerlerinin, sz konusu grevlendirme ykmll bakmndan kapsama alnmas, lkemizdeki iyeri says ile mevcut i g-venlii uzman ve iyeri hekimi saylar gz nnde bulundurulduunda sorunlara yol aacak niteliktedir. Byle bir ykmlln lkemiz gerekleri ile rtmedii aktr. Nitekim, Resmi Gazetede yaymlanmasnn zerinden ok ksa bir zaman gemi olma-sna ramen mevzuatta yaplmak zorunda kalnan deiiklikler ve ortaya kan sorun-lar, gelecekte bu konuda pek ok skntnn yaanabileceini gstermektedir.6331 sayl Kanun ile iverenlere getirilen nemli ykmllklerden birini alanlarn eitimi oluturmaktadr. Kanunun 17. mad-desine gre iverenler, alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerini almasn salamakla ykmldr. Konuyla ilgili usul ve esaslarn dzenlendii alanlarn Sal ve G-venlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakkn-da Ynetmelik ise 15 Mays 2013 tarih ve 28648 sayl Resmi Gazetede yaymlana-rak yrrle girmitir. Sz konusu ynetmelikte tr SG eitimi ngrlmtr. lki; alanlarn ie bala-malarndan nce, alma yeri veya i dei-ikliinde, i ekipmannn deimesi hlinde veya yeni teknoloji uygulanmas hlinde verilmesi gereken olaan eitimdir.


Uygulamada ilk kez risk deerlendirmesi yapacak olan iyerleri gz nnde bulundurulduunda, sz konusu ykmlln yerine getirilmesi hususunda byk glkler yaanmaktadr.

Av. Hakan YILDIRIMOLU

MESS Genel Sekreteri


kincisi, i kazas geiren veya meslek has-talna yakalanan alana ie dnnde almaya balamadan nce, kazann veya meslek hastalnn sebepleri, korun-ma yollar ve gvenli alma yntemleri ile ilgili verilmesi gereken ilave eitimdir. ncs ise, herhangi bir sebeple alt aydan fazla sreyle iten uzak kalanlara, tekrar ie balatlmadan nce verilmesi gereken bilgi yenileme eitimidir. By-lece, farkl ihtiyalar gz nnde bulun-durularak iverenlerin SG eitimi verme ykmll dzenlenmitir.Ynetmelikte eitimlerin, deien ve ortaya kan yeni riskler de dikkate alnarak ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ylda en az bir defa, tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde 2 ylda en az bir defa, az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise 3 ylda en az bir defa tekrarlanaca dzen-lenmitir. alanlara verilecek eitimlerin sresinin, alanlarn ie girilerinde ve iin devam sresince belirlenen periyodlar iinde; az tehlikeli iyerleri iin en az 8 saat, tehlikeli iyerleri iin en az 12 saat ve ok tehlikeli iyerleri iin en az 16 saat olaca hkme balanmtr.alanlarn uzaktan eitim almalarna gerekli altyapnn kurulmas art ile olanak tannmas ynetmeliin getirdii yenilikler-den biridir. Ancak alanlara sadece ie balamadan nce verilecek i sal ve g-venlii eitimleri hari olmak zere, ynet-melikte belirlenen genel konular iverence gerekli ve yeterli sistemin kurulmas halinde uzaktan eitim eklinde verilebilecektir. Bunun da yeterli olmad deerlendirilmek-tedir. zellikle az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde, uygun altyapnn kurulmas halinde tm SG eitimlerinin uzaktan ve-rilebilmesine imkn tannmaldr. Nitekim bilgi teknolojilerinde yaanan gelimeler nda, i sal ve gvenlii eitimlerinin nitelikleri gerei uzaktan eitim yoluyla yaplmasnda byk fayda bulunmaktadr. sal ve gvenlii almalarnda byk nem tayan konulardan birini kukusuz risk deerlendirmesi oluturmaktadr. 6331 sayl Kanunda bu konu zel olarak dzen-lenmitir. Kanuna gre iveren, i sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yapmak veya yaptrmakla ykmldr. Risk deerlendirmesi yaplrken belirli risklerden etkilenecek alanlarn durumu, kullan-lacak i ekipman ile kimyasal madde ve

mstahzarlarn seimi, iyerinin tertip ve dzeni; gen, yal, engelli, gebe veya em-ziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumunun dikkate alnmas gerekmektedir. Konuyla il-gili usul ve esaslarn dzenlendii Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynet-melii ise 29 Aralk 2012 tarih ve 28512 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak; 30 Aralk 2012 tarihinde yrrle girmitir.Ynetmelie gre; risk deerlendirmesi iverenin oluturduu bir ekip tarafndan iyerinin tasarm veya kurulu aamasndan balamak zere; tehlikeleri tanmlama, risk-leri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas, dokmantas-yon, yaplan almalarn gncellenmesi ve gerektiinde yenileme aamalar olmak zere 5 admda gerekletirilecektir. Uygulamada ilk kez risk deerlendirmesi yapacak olan iyerleri gz nnde bu-lundurulduunda, sz konusu ykmll-n yerine getirilmesi hususunda byk glkler yaanmaktadr. ncelikle risk deerlendirmesi almalarnn nasl yr-tlecei konusunda ynlendirici bilgilerin yer ald rehberlere ihtiya duyulmaktadr. Her ne kadar Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn web sitesinde konuyla ilgili baz rehberler yaymlanmsa da, bu y-kmlln kapsamna giren iyerleri dikka-te alndnda, sz konusu rehberlerin says kukusuz yetersizdir. Tm iyerlerinde risk deerlendirmesi yaplm olmas 31 Aralk 2012 tarihi itibari ile zorunludur ve sz ko-nusu almann bu tarih dnda belirlenen bir tamamlama sresi de bulunmamakta-dr. Risk deerlendirmesi almasn uzun yllardr yapan iyerlerinin bile, zellikle ynetmelikte yer alan dokmantasyonla ilgili hkmler nedeniyle, mevzuata uyum kapsamnda yaptrm riskiyle kar karya braklmas uygulamada byk sorun tekil etmektedir.Kanunun yrrlk tarihi, eitli maddeler asndan farkl tespit edilmitir. sal

ve gvenlii hizmetlerini dzenleyen h-kmlerin; iyeri tehlike snf, alan says ve zel/kamu sektr ayrm gzetilerek alt ayla iki yl arasnda deien srelerde yrrle girmesi ngrlmtr. Temmuz 2013 de Torba Yasa kapsamnda yaplan deiiklikle bu srelerin uzatlmas gnde-me alnmtr. Kanunun dier maddeleri ise 2013 yl banda yrrle girmitir. Bu nedenle iverenlerin, i sal ve gvenlii alannda hangi ykmllkleri yerine getir-diklerini tespit etmeleri, yrtlen alma-larn belgelendirilmesi konusuna zel nem gstermeleri gerekmektedir. Zira Kanunda, ykmllklere aykrlk halinde uygulana-cak ar idari para cezalar dzenlenmitir. Bu erevede; risk deerlendirmesi, acil durum plan, alan temsilcisi gibi yeni konularda i mfettilerinin ncelikle ive-renleri bilgilendirmeleri isabetli olacaktr. mfettilerinin yaptrm uygulamadan nce iyerlerini bilgilendirerek uygunsuzluklarn ortadan kaldrlabilmesi iin yeterli sre tanmalar ve bu uygunsuzluklarn ortadan kaldrlmas konusunda iyerlerine destek olmalar, son derece kapsaml ve teknik ko-nularn dzenlendii mevzuatn uygulanabi-lirlii asndan byk nem tamaktadr.Sonu olarak bu yeni dnemde; i sal ve gvenlii alannda statik bir yapnn deil, gelimelerin takip edildii, mevcut koullarn srekli iyiletirildii, gelitirildii ve denetlendii bir yapnn hedeflenmesi gerekmektedir.Bu nedenle, temennimiz bata KOBler olmak zere bilgilendirme, tevik ve reh-berlik konusunda tm iyerlerine daha fazla destek verilmesidir. Bu kapsamda; sosyal di-yaloun artrlmas, gvenlik kltrnn yay-gnlatrlmas iin faaliyetler yrtlmesi, iyi uygulama rneklerinin paylalabilmesi iin uygun ortamlarn yaratlmas sorunlarn zmne ve sz konusu mevzuatn ama-cna uygun olarak lkemizde bir i sal ve gvenlii kltrnn yerlemesine daha fazla katk salayacaktr.

SALII VE GVENL

15

ALIANLARIN UZAKTAN EITIM ALMALARINA GEREKLI ALTYAPININ

KURULMASI ARTI ILE OLANAK TANINMASI YNETMELIIN GETIRDII

YENILIKLERDEN BIRIDIR


Hzla artan teknolojik gelimeler insanlarn huzur ve refahna hiz-met ederken dier taraftan insan yaam ve evresi iin tehlikeleri bera-berinde getirmektedir. retim ve hizmet srecine giren her yeni madde, makine, ara ve gere ve tanmlanan her yeni alt sre veya detay srete insan sal, evre sal ve i yeri gvenlii iin yeni tehditler oluturmaktadr.

Her yl milyonlarca kii i yerlerindeki eitli tehlikeler sonucu lmekte, yara-lanmakta veya hastalanmaktadr. Ulus-lararas alma rgt (ILO) verilerine gre dnyada heryl 1, 2 milyon kii i kazalar ve meslek hastalklar sonucun-da yaamn yitirmektedir. Avrupa Birlii statistik Ofisi( EUROS-TAT) verilerine gre Avrupa Birliine ye lkelerde her 4. 5 saniyede bir

ii en az gn evde kalmasna yol aacak bir kaza geirmekte, her 3, 5 dakikada bir kii iten kaynaklanan nedenlerden dolay yaamn yitirmek-tedir. Bu da her yl 7. 500 kiinin i kazalar, 159. 500 kiinin de i ka-zalarnn neden olduu rahatszlklar nedeniyle yaam yitirdii anlamna gelmektedir. Dnya Salk rgt (WHO) salk kavramn Yalnz sakatlk ve hastalnolmamas deil, fiziksel, ruhsal ve sos-yal ynden tam bir iyilik halidir. Gvenlii ise i yerinde iin yrtl-mesi nedeni ile oluan tehlikelerden ve sala zarar verebilecek koullar-dan korunmak amac ile yaplan planl almalardreklinde tanmlanmtr. Sosyal hayat artlarnn iyi olmas gvenlii ile dorudan etkileim iinde-dir. Geim kaygs, iten atlma korku-su, iyerine ulam mesafeleri, uyku ve dinlenme srelerinin ksalmas, uzun ve yorucu alma saatleri iyerinin ortam artlar; veya meslek kaza oranlar-nn artmasna sebep olmutur. Bundan dolay yaralanma, uzuv kayb ve can kayplarnn hem sosyal hem psikolojik hemde ekonomik boyutlar mevcuttur. Avrupa topluluklar kurulu aamasnda itici g ekonomik birlik iken, i hukuku ile birlikte i sal ve gvenlii huku-ku da kurulu almalarnn ncelii olmamtr. Avrupa Birliine ye lkeler Topluluu, btnlemeye katkda bulu-nacak veya eitsiz rekabete yol aarak btnlemeyi engelleyecek alanlarda i hukukuyla ilgili dzenlemeler de yapmtr. Bu kapsamda, iilere ser-

AVRUPA BRLNDE GVENLNDE YEN YAKLAIMLAR

eyda KESKN Mhendis - Uluslararas Ba Deneti

SALII VE GVENL

16


best dolam hakk tannarak topluluk snrlar iinde iini ve iyerini serbest-e seme olana salanm ve eko-nomik btnlemeye katk yaplmtr. Fransann cinsiyetler arasnda eitlik salama abalar ise, bir toplumsal hak salamaktan nce rekabet eitsizliini nlemeye yneliktirAvrupa Topluluunun 1980 den nceki ynetmelikleri tekil iken 1980 ylndan sonraki reformlarndan sonra ynet-melikler ereve grevi grmtr. Bu dnemde iverenin altrd iinin salk ve gvenliini koruma ykmll- ne karlmtr. Buna gre iveren iyerinde risk deerlendirmesi yaplma-sn ve bu deerlendirmeye uygun risk ynetim tekniklerinin uygulanmasnn nemi ortaya kmtr.

Komisyon, 2. Eylem Plan tamamlanma-dan, te Gvenlik, Hijyen ve Salkla ilgili 3. Eylem Plann hazrlamtr. Plan be ana konuya odaklanmtr:1) Gvenlik ve ergonomi;2) Salk ve hijyen;3) Enformasyon ve eitim;4) zellikle kk ve orta lekli ilet-melere ynelik giriimler;5) Sosyal diyalog

konularn ncelikli ve iyiletirilmesi gerekli alanlar olarak belirlemitir. lgili lkelerde bu kapsamda mevzuat ve ynetmeliklerini ve standardlar gz-den geirmeleri ve bu konuda gerekli dzenlemeleri yapma art ortaya k-mtr. AB lkelerinde mesleki risklere bakld-nda son 10 yln ncelikli risk alanlar ile Kimyasal etkenler, Gvenlik etkenle-ri, Fiziksel etkenler, rgtsel-ynetsel

riskler, Ergonomik riskler, Psikososyal riskler, Fiziksel etkenler, Biyolojik et-kenler ve Alerjiler olarak tanmlanabilir. Kaza istatistiklerine gre, kayma, takl-ma ve dmeler, elle tama ve kaldr-ma, hareket halindeki nesnelerin arp-mas, sert nesneler, el aletleri, iletme iindeki nakliye, den nesnelerin arp-mas, alma evresi ve makinalardan kaynaklanan kazalar olarak tanmla-nabilir. Yedi lkede kazalara kar ek nlem alnmas gerekli grlmtr. Bu kapsamda Avrupa topluluunda Makine Emniyeti Ynetmelii, Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii ve bu-nun dnda olan birok direktifle bera-

ber baz standardlarn da uygulamas-na balanmtr. Uluslararas Standard Tekilat ISO tarafndan yaynlanmasa da birok lkede( OHSAS) TS 18001 Sal ve Gvenlii Ynetim Sistemi Standard kurululara rehber niteliinde olmu ve sertifikalandrma yaplmtr. Ancak tm bunlar bile i kazalarna en-gel olamamaktadr. nk Gvenlii Sreklilik, srdrlebilir, ve proaktif bir yaklam biimi gerektirir. Ekonomik kayglar zerine snrl olarak kurulan ve cezai hkmlerin caydrc olma-d lkelerde Gvenlii Ynetim Sisteminin etkinliinden sz etmek pek mmkn deildir.

EYDA KESKN, 4 DNEMDR AVRUPA BRL TARAFINDAN TRKYEDE VERLEN ULUSLARARASI EVRE DLNN JR YELN VE 2 DNEM JR BAKANLIINI YAPMITIR. AYRICA SON DNEM AVRUPA BRL EVRE DLLERNN 27 LKE ARASINDAN SELEN 5 JR YESNDEN BR OLARAK, TRKYEY AVRUPA JRSNDE TEMSL ETMTR

KAYNAKA1. http://ec.europa.eu/enterprise/policies/european-standards/harmonised-standards/2. The Regulation of Working Conditions In The Member States of The European Union, Part IV: Occupational Health and Safety, Volume 1, Sf 120-125, European Commission, 19993. Social Europe, Europe for Safety and Health at Work, European Comission, No 3/93.4. Trkiye Avrupa Birlii likileri zel htisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara, 20005. www.iso.org.tr6. http://www.ilo.org/global7. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page8. http://www.who.int/en/

SALII VE GVENL

17


SALII VE GVENL

18

Trkiyedeki faaliyetlerinin 90nc yln kutlayan Shell, rn, hizmet ve yatrmlarnn yan sra alma ilkeleriyle de i dnyasnda rnek bir model oluturuyor. Bu ilkelerin banda, vazgeilmez ncelii olan emniyet yer alyor. Shellin tm faaliyetlerinde Sal, Emniyet ve evre (SE) ilkeleri tavizsiz bir ekilde uygulanyor, bu de-erler btn, Shellin i yapma biimini belirliyor. Shell, faaliyetlerini kazasz ve kaypsz yrtmek iin standart kurallar ve programlar oluturuyor. Tm alan-larnn ve i ortaklarnn bu kurallara uymalarn salyor. Hedef Sfr program; tm faaliyetlerini

SHELL, NC KMLYLE SALII VE GVENL

UYGULAMALARINDA DA RNEK OLUTURUYOR

Shell, kendi bnyesinde yrtt almalarn yan sra, toplumdaki emniyet bilincinin artmasna katk salayan eitim projelerini de hayata geiriyor. Shell bu kapsamda son iki ylda toplam 95 bin kiiye yol emniyeti eitimi salad.


en az zarar ve kaypla tamamlanmasn hedefliyor. 2007 ylnda uygulanmaya balanan Hedef Sfr program, Shellin sfr can kayb ve sfr kaza ile alma kararlln yanstyor.Hayat Kurtaran 12 Kural ise, Shell bnyesinde tm i srelerinin gvenli bir ekilde yrtlmesini salyor. ka-zalarn engellemek iin alanlarn ve mteahhitlerin yapmas gerekenleri ieren Hayat Kurtaran Kurallar, emniyet kemeri kullanm, hz snrlarna uyulmas, ara kullanrken cep telefonunun kapatlmas gibi hayati uyarlardan oluuyor.

Emniyet iin srekli ve yaygn eitim veriyorShell faaliyetlerinde kazalar nlemek iin, operasyonlarn her zaman emniyete ncelik vererek sistemli bir ekilde yneti-yor. Emniyet konusunda tm alanlarnn yan sra i ortaklarna ve dolayl alan-larna da eitim veriyor ve i srelerinin emniyet kurallarna uygun ekilde yr-tlmesini salyor. alanlar arasnda emniyet liderlii becerileri gelitiriyor, baarl performanslar dllendiriyor ve kurallara uyulup uyulmadn etkin ekil-de kontrol ediyor.

Toplumsal emniyet bilincinin artmasna da katk salyorShell, kendi bnyesinde yrtt al-malarn yan sra, toplumdaki emniyet bilincinin artmasna katk salayan eitim projelerini de hayata geiriyor. Shell bu kapsamda son iki ylda toplam 95 bin kiiye yol emniyeti eitimi salad.

Shellin yrtt toplumsal emniyet al-malar unlar:- Kocaeli Valilii, Salk Bakanl, i-leri Bakanl, Ulatrma Bakanl, Em-niyet Genel Mdrl ve Dnya Salk rgtnn i birliiyle yrtlen Gvenli Trafik Projesi Shellin desteiyle Mays aynda Kocaelide uygulanmaya bala-d. Proje ile emniyet kemeri kullanmnn yaygnlamas ve hz snrlarna uyulmas hedefleniyor.- Ko niversitesi ile birlikte zorunlu bir ders olarak niversite mfredatna giren Yol Emniyeti program gerekletirildi ve 900 kiiye eitim verildi. - 2006dan bu yana her yl Emniyet Gn etkinlikleri dzenleyerek emniyet kemerinin hayati nemi, gvenli sr

gibi konularda alanlar ve mterilerine ynelik farkndalk almas yrtyor. - Emniyet Genel Mdrlnn ibirliiy-le 11 milyon ocua ulamay hedefleyen Trafik ocuk adl internet sitesi ise o-cuklarda yol emniyeti bilincinin artmasn salyor.- 2012 ylnda Trafik Haftas etkinlikleri kapsamnda Kayseride eitim aktivite-leri gerekletirdi. ehrin farkl noktala-rnda devrilme ve arpma simlatrleri ile alkol miktarnn alglama yeteneini etkileme orann yanstan alkol gzl deneyimletildi.- 2011 ylnda Trkiyenin birok ehrin-de ve Shell ExtraMola istasyonlarnda yaklak 3 bin ar vasta ve otomobil srcsne eitim verdi.

SALII VE GVENL

19


SALII VE GVENL

20

I-GR:alma hayatn yakndan etkileyen sos-yal, siyasal ve ekonomik koullar, devletin i hukuku alanndaki birikimi, uygulamada karlalan sorunlar, koruyucu ve nleyici hizmetlerden btn alanlarn yararlan-masn salamak, uygulamalarn kalite ynetim sistemi benzeri srekli iyiletirme felsefesinin yerletirilmesi ve Avrupa Birlii ve Uluslararas alma rgt (ILO) ku-rallarna uyum salama zorunluluundan dolay 4857 sayl Kanunundan bam-sz olarak, alanlarn tmn kapsayan ve nleyici ve koruyucu tedbirleri ieren ve gelimi lke rneklerindeki mevzuatlarla uyumlu dzenlemelerin hayata geirilme-si nedeniyle, 6331 sayl Sal ve Gvenlii yasas 20.06.2012 tarihinde TBMMde kabul edilmi olup, 30.06.2012 tarih 28339 sayl Resmi Gazetede yaym-lanarak yrrle girmitir. 6331 sayl Sal ve Gvenlii yasa-snn 38. maddesi yrrlk maddesi olup, iyerlerinde i gvenlii uzman, iyeri

hekimi ve dier salk personeli grev-lendirilmesi gibi baz hkmleri aamal olarak yrrle girecektir. Yrrlk ile ilgili son tarih 01.07.2014dr.6331 sayl Sal ve Gvenlii yasa-snn baz maddeleri yaymland tarihte yrrle girmesine ramen, bu gne kadar kartlmas gerekli olan ynetme-liklerin yars kartlamamtr.

II- 6331 SAYILI YASA LE LGL NCELKLE YAPILMASI GEREKENLER:verenler asndan 01.01.2013 tarihinde yrrle giren 6331 sayl Sal ve Gvenlii yasasnn ilgili maddeleri gere-i, acilen yaplmas gerekli olanlar; Risk Deerlendirmesi2, Acil Durum Plan3 ve a-lanlarn Eitimi ile ilgili dzenlemelerdir. Bu dzenlemelerden, risk deerlendirmesi-ni ve acil durum plann i gvenlii uzma-n ile iyeri hekiminin yapmas gerektii yasada ve ynetmelikte dzenlenmi ise de, baz iyerleri iin i gvenlii uzman ve

iyeri hekimi altrma zorunluluu ile ilgili maddeler henz yrrle girmediinden, iverenlerin ve iyeri yetkililerinin birlikte dzenleyerek imzalamalar gerekmektedir. Ayrca alanlarn eitimi ile ilgili yasann 16. 17. ve 18. maddeleri 01.01.2013 ta-rihinde ve bu hususta alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik4 de 15.05.2013 tarihinde yrrle girmitir. alanlara ie balamadan nce, alma yeri veya i deiiklii, i ekipmannn deimesi, yeni teknoloji uygulanmas gibi durumlar nede-niyle ortaya kacak risklerle ilgili eitimler verilmelidir.

III- 6331 SAYILI YASA LE LGL GETRLENLER:-Tm alanlar yasann kapsamna aln-mtr; Kamu ve zel sektre ait btn ilere ve iyerlerine, bu iyerlerinin iverenleri ile iveren vekillerine, rak ve stajyerler de dahil olmak zere, tm alanlarna faaliyet

6331 SAYILI SALII VE GVENL KANUNU

Ali TERZOLU1 SGK BAMFETT

verenler asndan 01.01.2013 tarihinde yrrle giren 6331 sayl Sal ve Gvenlii yasasnn ilgili maddeleri gerei, acilen yaplmas gerekli olanlar; Risk Deerlendirmesi , Acil Durum Plan ve alanlarn Eitimi ile ilgili dzenlemelerdir.

1 SGK BAMFETT ([email protected]), Bu makalede yer alan grler, yazarn kiisel grdr. alt Kurumu balamaz.2 Ali TERZOLU, Risk Deerlendirmesi ve Ofisler iin rnek Risk Deerlendirmesi, Yaklam, ubat 20133 Ali TERZOLU, Acil Durum Plan, Yaklam, Haziran 2013


konularna baklmakszn bu yasa uygulanr.- Yasann amac riskleri, meydana gel-meden nlemeye yneliktir; Risklerden kanmak, kanlmas mmkn olmayan riskleri analiz etmek, risklerle kaynanda mcadele etmek, iin kiilere uygun hale getirilmesi iin iyerlerinin tasarm ile i ekipman, alma ekli ve retim metotla-rnn seiminde zen gstermek, zellikle tekdze alma ve retim temposunun salk ve gvenlie olumsuz etkilerini n-lemek, nlenemiyor ise en aza indirmek, teknik gelimelere uyum salamak, tehlikeli olan, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla deitirmek, teknoloji ile tutarl n-leme politikas gelitirmek, toplu korunma tedbirlerine, kiisel korunma tedbirlerine gre ncelik vermektir.- yerleri, tehlike snfna gre 3 snfa ayrl-mtr; yerlerinde yaplan asl i dikkate al-narak, tehlike snflar; az tehlikeli, tehlikeli ve ok tehlikeli olmak zere belirlenmitir.( Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Teblii5)- Her iyerine i gvenlii uzman ve iyeri hekimi altrma zorunluluu getirilmitir; Bu zorunluluk, Kamu kurumlar ile 50 den az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 30.06.2014 tarihinde, 50 den az alan olan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 30.06.2013 tarihinde ve dier iyerleri iin 01.01.2013 tarihinde yrrle girmitir. 10 dan az alan olan iyerleri ile ilgili Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Desteklenmesi Hak-knda Ynetmelik Tasla yaymlanm olup, henz ynetmelik kesinlememitir.

- Ortak Salk Gvenlik Birimi, Sal ve gvenlii yasas ile ilgili hizmetleri suna-bileceklerdir. yerleri, i gvenlii hizmeti ve iyeri hekimi ile dier salk personeli hizmetini, ynetmelikte belirtilen sre kadar, bu birimlerden satn alabilecektir.- Risk deerlendirmesi zorunlu hale gelmitir.- e balamadan nce alanlarn salk mu-ayenelerinin yaplma zorunluluu getirilmitir.

- kazas ve meslek hastalklarnda kaytlar daha etkin tutulacaktr.- yerlerine acil durum plan hazrlama zorunluluu getirilmitir.- sal ve gvenliine alanlarn aktif katlm salanacaktr.- alanlarn i sal ve gvenlii ile ilgili eitimleri zorunlu hale getirilmitir.- sal ve gvenlii kurullar oluturu-lacaktr.- Tehlike durumunda alan, almaktan kanma hakkna sahiptir. - AVM ve i merkezlerinde i sal ve gvenlii koordinasyonunu yapma grevi, ynetime verilmitir.- Byk endstriyel kaza riski iin nceden tedbir alnma zorunluluu getirilmitir.

IV- SONU:6331 sayl Sal ve Gvenlii yasas, 30.06.2012 tarihinde yrrle girmi olup, bu yasa ile 4857 sayl Kanununun 2. 63 ve 69. maddelerinin baz fkralar ile 77. 78. 79. 80. 81.83.84.85.86.87.88.95.105. ve geici 2. maddeleri yrrlkten kaldrl-mtr. 6331 sayl Sal ve Gvenlii yasasnn geici 2. maddesi ile de 4857 sayl Kanununun 77.78.79.80.81 ve 88.inci maddelerine gre yrrle giren ynetmeliklerin bu yasada belirtilen ynet-melikler kartlncaya kadar bu yasaya aykr olmayan hkmleri uygulanmaya devam edilecei hkm altna alnmtr. Bu dzenleme ile mevzuatta bir boluk olma-snn nne geilmeye allmtr. 6331 sayl Sal Gvenlii yasas ile ilgili bugne kadar 11 adet ynetmelik yaym-lanmtr. Bunlar; - Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirme-si Ynetmelii6 - Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, So-rumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik7 - Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynet-melii8 - Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik9 - Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik

nlemleri Hakknda Ynetmelik.10

- Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi Ynetmelii.11 - yerlerinde in Durdurulmasna Dair Y-netmelik.12 - Ekranl Aralarla almalarda Alnacak Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik.13

- Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii.14

- alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlike-lerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik.15

- alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimi Hakknda Ynetmelik16dir.

Halen baz ynetmeliklerin hazrlklar tamamlanm ve ynetmelik taslaklar ya-ynlanm, sosyal taraflara gnderilmi olup, bu ynetmelikler de pey der pey yaymlanmaktadr. Sre yava ilese de neticede mstakil bir Sal Gvenli-i Yasas ve bununla ilgili ynetmelik ve tebliler tamamlandnda, btncl bir mevzuatmz oluacaktr.2006 yl statistiine gre; lkemiz -de 7.818.642 alan ii mevcut olup, 79.027 kazas, 574 meslek hastal, 1592 kazas sebebiyle lm, 9 meslek hastal sebebiyle lm olay meydana gelmitir, bununla birlikte yz bin iide lml i kazas oran 20,4 dr. 2006 ylnda yz bin iide lml i kazas oran; ngilterede 0,7, Fransada 3, spanyada 4,4, Rusyada 11,8 ve Hindistanda ise 38dir. lkemizde 2010 ylnda toplam ikazas says 62903, mes-lek hastal says 533dr. 2011 ylnda ise i kazas says 69227, meslek hastal says da 697dir.Bu istatistikler de gsteriyor ki, yasann d-zenlenmesinde rnek alnan lkelerde i kazas, lkemizdekine oranla olduka azdr. Her ne kadar yasann yeni olmas nedeniyle birtakm uygulama aksaklklar olsa da ya-sann tm maddelerinin yrrle girmesi ve uygulamalarn yerlemesi ile yasann i kazalarnn azalmasnda nemli derecede katks olacaktr.

SALII VE GVENL

21

4 15.05.2013 tarih 28646 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.5 26.12.2012 tarih 28509 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.(Dei-iklik 29.03.2013 tarih 28602 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.6 29.12.2012 tarih 28512 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.7 29.12.2012 tarih 28512 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.8 29.12.2012 tarih 28512 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.9 18.01.2013 tarih 28532 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.10 25.01.2013 tarih 28539 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.

11 05.02.2013 tarih 28550 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.12 30.03.2013 tarih 28603 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.13 16.04.2013 tarih 28620 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.14 25.04.2013 tarih 28628 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.15 30.04.2013 tarih 28633 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.16 15.05.2013 tarih 28648 sayl resmi gazetede yaymlanmtr.


SALII VE GVENL

22

Salk-Emniyet-evre ve Gvenlik (SE-G) ykmllkleri, BPnin tm dnyada ncelik verdii konularn banda geliyor. prensiplerimizden biri olan SE-G politikas, faaliyetlerimizin kazasz olarak srdrlmesini, insanlara ve evreye zarar verilmemesini hedefli-yor. Dnyann neresinde olursa olsun BP iin alan herkes SE-G prensiplerinin doru uygulanmasndan sorumludur. Bi-zim iin alan herkesin sal, emniyeti ve gvenlii iimizin baars iin byk nem tar.BP markal akaryakt ve otogaz istasyon-larmzn alt yapsndan istasyon al-anlarmzn kulland zel giysilere ve tketiciye sunduumuz rne kadar her noktada emniyeti en nemli konu olarak gryoruz. srecinde yaanabilecek her trl duruma kar farkl emniyet ted-birlerini en st seviyelerde almak BPnin i prensipleri arasnda yer alyor. rne-in, BP istasyonlarnda alan tm BP personeli, yanmay geciktirici zellie

sahip zel kyafetler ve pompa grevlileri antistatic ayakkablar giyiyor. Bu kya-fetler dier sradan niformalara gre daha yksek bteli olmalarna ramen, BPde, her zamanki emniyet prensipleri n planda tutularak standart haline getirildi.Hizmet sektrnde insan faktrnn ve emniyet kurallarnn nemi nedeniyle, her seviyede alanmzn eitimi yaamsal nem tayor. Hem kendi personelimize, hem de Bayi, Operatr ve Servis ele-manlarmza, rn Emniyet Bilgisi, Acil Durumlara Hazrlk, SE-G Politikalar, Src Yorgunluu ile Mcadele, Acil Durumlarda Temel lkyardm Bilgisi, rn, Hizmet ve Servis kalitesiyle ilgili olarak dzenli eitimler veriliyor. Mevsimine uygun lastik kullanm, src yorgunluu, hava ve yol koullarna gre sr emniyeti, ara iinde bulunmas gereken ekipmanlar gibi pek ok yol g-venlii konular, BP alanlar ve lojistik i ortaklarna duyuru, poster ve toplantlar araclyla dzenli olarak hatrlatlyor.

Kazasz bir ortam yaratmay engelleyen en nemli etkenin davran biimleri ol-duu gereinden hareketle balattmz almalar, kurum iinde de emniyet bilin-cinin en st seviyeye tanmasn ve toplum iin rnek tekil edecek kkl bir deiimi hedefliyor. Sonulara baktmz zaman hedefimize ulatmz grlyor. Toplam 135 akaryakt, otogaz ve madeni ya kara tankeri yansra 70 tr ile ylda ortalama 16,5 milyon kmyi kazasz katederek kendi sektrmzde bir rekora imza atyoruz. Ancak emniyetli bir iletme iyi bir i-letmedir ve emniyet ncelikler iinde ilk srada yer almaldr diyen BPnin irket anlayyla, iletme operatr olduumuz Bak Tiflis Ceyhan Ham Petrol Boru Hatt ile ilgili almalarda salk ve emniyet konularna byk nem verildi. Sal ve Gvenlii konusunda yaptmz almalarla Trkiyeye ve dnyadaki benzer projelere rnek tekil edecek ba-arlara imza attk.lk sayfada 3.stunda; en alttan 21.satrda cmle yle olacak: Projede, 18 farkl milletten yaklak 12.000 kii, - 400 C + 400 Cde, yer yer 2800 mde, 60 milyon adam-saat zerinde alma yapt. BTC Projesi, Proje Direktrnn yazl Taah-htnamesi ile mala, cana ve evreye hibir zarar gelmemesi hedefini ilan ederek al-malara balad. Bu yaklam ve eitimlerle SGnin tm alanlarn yaam tarz ve bir deeri olmas prensibi benimsendi. Proje-de grev yapan personele sal ve i gvenliine ynelik yaklak 45 farkl ko-nuda 975 bin saat zerinde eitim verildi. Bu eitimlerde, lkemizde uygulanmakta olan ve 2003 ylndan bu yana yenilenen ilgili sal ve i gvenlii mevzuatyla birlikte uluslararas dzeyde yaplan en iyi uygulamalar anlatld. Bunun sonucu olarak gn Kaypl Kaza Sklk Oran IPLOCA (International Pipe Line & Offshore Contractors Association) standartlarnn 1/4 orannda gerekleti.

Sal ve GvenliiMurat LECOMPTE BP Trkiye Kurumsal letiim Direktr


Eitimlerde ve denetimlerde aadaki temel konular zerinde duruldu;

Bu erevede daha iyi ara kullanm prog-ram kapmasnda Hz snrlamalar uyguland. (Trkiyede-ki hz tahdidinden % 10 daha dk) Gece ara sr snrlandrld. Alkol ve uyuturucu testleri yapld. Yolculuk Ynetim Program uyguland.

Srclere ynelik olarak ise Src deerlendirmeleri ve yetkinlik testleri Ara kullanm ve dinlenme aralklarnn belirlenmesi Srclerle iletiim sistemi yapld.

Ara Spesifikasyonlarnda Onayl ve kaliteli aralar 3 nokta emniyet kemerleri Devrilmeye ynelik yolcu koruma barlar Takometre ve ara kara kutular ABS ve hava yastklar Koruyucu bakm sistemleri uygulamas Arac kullanmadan nce n denetim uygulamas yapld.

Gzetim ve Liderlik asndan Tm proje ynetimi ve alt mteahitlerde dahil tm supervisorleri Kazasz ve Yaralan-masz alma Ortam eitimine katldlar Projenin tm spervisrleri 5 gnlk Emniyeti Eitimine katldlar

Ar Makinalar ve Ekipmanlara ynelik altrma ncesi ara kontrol Ekipman sertifikasyon program Operator deerlendirme program Rastgele alkol ve uyuturucu madde kontrol Ekipmann hareketi ve almas esnasn-da bayrak uygulamas gerekletirildi.

Kaldrma Operasyonlarnda Vakumlu kaldrma sistemleri Kaldrma ve kaldrma donatm uzmanlk eitimi alma ncesi sistem kontrol Uygulama Metodlar ve Kaldrma planlar Ekipman sertifikalandrma program Renk kodlar ve n Denetim Sistemleri Operatr deerlendirme program

Rastgele alkol ve uyuturucu madde kont-rol yapld.

nsanlar, Eitim ve Davranlar asndan Mteahit alanlarda dahil tm persone-le 3 gnlk i emniyeti eitimi verildi Mteahit alanlarda dahil tm perso-nele Emniyeti ve Gzlemi eitimi verildi Saha personeline risk deerlendirme eitimleri verildi ncesi emniyet konumalar yapld ve kayda alnd.

Terminal inaatnda +11 milyon adam-saat ve +15 milyon km. kazasz, istasyon inaat-larnda da + 6 milyon adam-saat kazasz alma yapma baars saland.Projede Yol Gvenlii, zerinde byk bir titizlikle durulan konulardan biri oldu. Pro-jede yzlerce arazi arac ve i makinas kullanld ve 138 milyon km. zerinde yol katedildi. Bu rakam, dnyadan aya 180 defa gidip gelmeye edeer bir rakamdr. Bu youn ara trafiine ramen projenin Trafik Kazas Sklk Oran, Trkiye ortalama-snn yaklak 1/5 mertebesinde gerekle-ti. Yol Gvenliine verilen bu nem sadece proje alanlarnn deil ayn zamanda ailelerininde emniyet kemeri kullanma ve gndz ara farlarn ak tutma alkanl-n olumlu ynde gelitirdi.Bu baary salarken proje srcleri (yaklak 1500 kii) Psiko-teknik Testlerden geirildi. Defansif Ara kullanm ile Off-road Ara kullanm ve Yorgunluk Ynetimi eitimleri verildi.Proje aralarna drive-right monitorlar ta-kld. Bu cihaz uaklardaki kara kutu gibi kayt yaparak srcnn hzlanma, frenle-

me, seyir hz, hz limiti am gibi ara ve src hakknda veri toplanmasna ve varsa hatalarn tesbit ederek gerektiinde iten karmaya kadar giden disiplin uygulama-larna ynelik bir sistemi getirdi.Kiisel Koruyucu Malzeme kullanm dnya standartlarnda gerekleti. Hijyen kurallar sadece kamp sahalarndaki yemekhane ve yatakhanelerde deil ayn zamanda proje personelinin zaman zaman kulland evre-deki otel ve lokantalarda da uyguland. Ei-timler ve denetimlerle bu yerlerin proje stan-dartlarna uygun hale getirilmesine alld. dllendirme program ile S&E ynnden baarl olana sahalar ve sahalarn personeli eitli organizasyonlarla dllendirildi.Projenin Acil Durum Mdehale Plan ere-vesinde Kara Kuvvetleri Komutanlna bal 4 helikopter Trkiyede ilk defa ve dnyada da rneine az rastlanacak bir ibirlii ile hattn getii gzergah zerinde gerekti-inde hasta-yaral tahliyesi amacyla 7 gn / 24 saat hazr bekletilerek sadece proje alanlar iin deil zaman zaman yre halknn benzer ihtiyaclar iinde kullanld. Tm kamp sahalarnda oluturulan klinikler ve hat boyunca konulanan Acil Mdehale Ekipleri yakn evrelerinde meydana gelen olaylara da mdehale ederek sosyal bir g-revide ifa etti. Youn k artlarnn hkm srd Karsda kanamal bir hamile bayan bu ekipler sayesinde kurtarld.Proje, bundan sonra lkemizde gerekletiri-lecek benzer projeler iinde bir rnek tekil etmesi, uygulanan S&E Ynetim Sistemi ve Kurallar ile S&E konusunda onlarca profes-yonel personeli ve uluslararas S&E kurallar konusunda eitilmi binlerce alan lkemiz insan kaynaklarna kazandrm olmas a-sndan da bir ilki gerekletirmitir.

SALII VE GVENL

23

HEM KENDI PERSONELIMIZE, HEM DE BAYI, OPERATR VE SERVIS ELEMANLARIMIZA, RN EMNIYET BILGISI, ACIL DURUMLARA HAZIRLIK, SE-G POLITIKALARI, SRC YORGUNLUU ILE MCADELE, ACIL DURUMLARDA TEMEL ILKYARDIM BILGISI, RN, HIZMET VE SERVIS KALITESIYLE ILGILI OLARAK DZENLI EITIMLER VERILIYOR.


SALII VE GVENL

24

6331 sayl Sal ve Gvenlii Ka-nunu tm Trkiyenin gndemine oturdu. kazalarn nleme kltrnn gelimemi olduu lkemizde AB standartlarnn k-k ve byk iyeri demeden ok geni bir kapsam iinde devreye girmesi adeta ok etkisi yaratt diyebiliriz. Uyduruk iskeleler ve tahtalar zerinde inaat, mantolama gibi faaliyetleri cambazlk yaparak yerine getiren kimseleri grmeye altmz bir ortamdan AB dzeyine erimemiz elbette kolay olmayacak. Zira kanunlar kolayca deiebilir ama kltrn deimesi bu kadar kolay deil. Kanun tamamen Avrupa Birlii modeli esas alnarak getirildiinden, iletmenin kendi zel kurallarn kanunkoyucu ta-rafndan izilen genel ereveye gre belirlemesi sz konusu olacak. Bunun ise gerek anlamda katlmc bir sistemle ger-

6331 SAYILI SALII VE GVENL KANUNU UYGULAMASINDA VERENN YOL HARTASI

Do. Dr. Erdem ZDEMIR Marmara niversitesi Hukuk Fakltesi retim yesi

Artk yeni bir dneme giriyoruz ve lke olarak alkanlklarmz deitirmemiz gerekecek. ncelikle unu belirtmekte yarar var: Bilimsel olarak byle bir deiime kar kmak bizce mmkn deil. Ancak teknik olarak Kanunla ilgili olumlu ya da olumsuz ok ey sylemek mmkn. ncelikle Kanun ykselen cezalar ile dikkat ekiyor


ekletirilmesi mmkn. verenin karsna kacak ii temsilcilerinin zgrl, ken-dini ifade gc bu noktada hayati nem tayor. Uzmanlarn, hekimlerin syledik-lerini iverene dinletebilmeleri ok nemli. Kanunun getirdii en nemli yenilik, iletme-nin byklne baklmakszn hekim ve i gvenlii uzman altrma ykmll: Trkiye Byk Millet Meclisi Genel Kuru-lunda Torba kanun teklifinde Sal ve Gvenlii ile ilgili kabul edilen hkme gre (24. Dnem 3. Yasama Yl 132. Birleim 06 Temmuz 2013 Cumartesi), 4857 sayl Kanununun mlga 81 inci maddesi kap-samnda alanlar hari kamu kurumlar ile 50den az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 1/7/2016 tarihinde, 50den az alan olan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 1/1/2014 tarihinde, dier iyerleri iin yaym tarihinden itibaren alt ay sonra (01.01.2013) tehlike snfna gre i g-venlii uzman ve i yeri hekimi bulundur-mak zorunda olacaklar. zellikle bu konu Kanunun hayata geirilmesi bakmndan en kritik nokta: Zira istatistikler, i kazalarnn arlkl olarak kk ve orta apl iyerle-rinde gerekletiini gsteriyor. Kazalarn yaklak % 70lik bir orannn 50den az ii altran iyerlerinde gerekletii ifa-de ediliyor. Dolaysyla bu iyerlerinde i gvenlii kltrnn yerletirilmesi lkemiz bakmndan hayati nem tayor. Burada da nemli bir sorunla karlayoruz: Kk ve orta apl iyerleri olduka karmak nite-lik tayan hkmleri nasl uygulayacaklar? 6331 sayl sal ve Gvenlii Kanunu bu anlamda bir milat niteliinde oldu. Artk yeni bir dneme giriyoruz ve lke olarak alkanlklarmz deitirmemiz gerekecek. ncelikle unu belirtmekte yarar var: Bilim-sel olarak byle bir deiime kar kmak bizce mmkn deil. Ancak teknik olarak Kanunla ilgili olumlu ya da olumsuz ok ey sylemek mmkn. ncelikle Kanun ykselen cezalar ile dikkat ekiyor:

Ykselen CezalarKanunda neredeyse her eylemin ok ar cezalarla yaptrmlandrlm olduunu gryoruz. stelik cezalar Ocak 2013 itibariyle yeniden deerlenme oranna gre (% 7.8) artm durumda. Buna gre iverenlerin Kanunu ve getirdii ykml-lkleri ok iyi bilmeleri gerekiyor.

Iverenin ykmllkleri:Kanuna gre, iverenler mesleki risklerin nlenmesi, eitim ve bilgi verilmesi dhil her trl tedbirin alnmas, organizasyo-nun yaplmas, gerekli ara ve gerelerin salanmas, salk ve gvenlik tedbirlerinin deien artlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyiletirilmesi iin alma-lar yapmak durumunda olacaklar. verenin ykmll bununla da snr-l deil. verenler, iyerinde alnan i sal ve gvenlii tedbirlerine uyulup uyulmadn izlemek, denetlemek ve uy-gunsuzluklarn giderilmesini salamakla da ykml olacaklar. Kanun, iveren risk deerlendirmesi ya-par veya yaptrr diyerek bu kurumu da yasal bir zemine oturtuyor. Yine Kanuna

gre, iveren, i kazalarn kazadan son-raki i gn iinde Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirmekle ykml. verenlerin hizmeti uzman kurululara (OSGB) devrederek sorumluluktan kurtul-masnn sz konusu olmayacan altn izmeliyiz. Kanuna gre yeri dndaki uzman kii ve kurululardan hizmet aln-mas, iverenin sorumluluklarn ortadan kaldrmaz. Bu dzenlemenin nemle altn izmek isti-yorum: verenler uzman altrdklarnda ve OSGBden hizmet satn aldklarnda sorumluluktan tamamen kurtulmalar mm-kn deil. Organizasyonel sorumluluk yine iverenin zerinde. Uzman ve hekimlerin belirttii tedbirleri yerine getirmeyen ive-renler de sorumlu olacak.

SALII VE GVENL

25

KAZALARIN YAKLAIK % 70LIK BIR ORANININ 50DEN AZ II ALITIRAN

IYERLERINDE GEREKLETII IFADE EDILIYOR. DOLAYISIYLA BU IYERLERINDE

I GVENLII KLTRNN YERLETIRILMESI LKEMIZ BAKIMINDAN

HAYATI NEM TAIYOR


SALII VE GVENL

26

SG uzman veya iyeri hekimi altr-ma zorunluluu dorudan iverenlik bn-yesinde istihdam etmek suretiyle yerine getirilebilecei gibi OSGB lerden satn almak yoluna da bavurulabilecek. Bu noktada iverenlerin sadece maliyete de-il, kaliteye de nem vermeleri, bu ii laykyla yapan kiileri tercih etmeleri bizce byk nem tayor. Zira her geen gn piyasaya yeni firmalar kyor ve bun-larn arasnda rekabette belirleyici olann sadece maliyet olmas hizmet kalitesinin ikinci plana itilmesi riskini de beraberinde getirebilir. Kk i yer le r i ka n lmaz o larak OSGBlerden hizmet alacak grnyor. OSGBler gerek anlamda SG Ynetim Sistemi kuracak/iletecek biimde rgt-lenebilirlerse; rnein uzmandan heki-me, beslenme uzmanndan istatistikiye kadar geni bir ekip ile hizmet verirse, ieride alan uzman/hekimden daha etkili olabilirler. Ancak srf dk maliyet amal OSGB tercihi sz konusu olursa, tam tersini sylememiz mmkn.

Uzmanlarn bamszl sorunuUzmanlar ve hekimler iin hizmet sunu-munda nemli bir dier konu, mesleki bamszlk. Kanunda her ne kadar yeri hekimi ve i gvenlii uzmanlarnn hak ve yetkileri, grevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kstlanamaz, bu kiiler, grev-lerini meslein gerektirdii etik ilkeler ve mesleki bamszlk ierisinde yrtr dense de uygulamann bu ekilde olma-dn biliyoruz. Sonuta iverene maddi adan baml birinin bamszlndan sz etmek kolay deil.

Salk raporlar artk iyeri hekimince dzenleneceke giri muayeneleri ve salk raporlar konusunda ise artk sadece iyeri hekimleri grevli olacak. Kanunun en isabetli hkm-lerinden biri de bu. Artk iyeri hekimi iye-rinin zelliklerine gre gereken raporlar dzenleyecek. Bu arada getiimiz gnler-de Bakanlk henz hekim istihdam etmek zorunda olmayan iyerleri iin bir aklama yapt: Kanunun ilgili maddeleri yrr-le girene kadar, i sal ve gvenlii ynnden zellikli rapor niteliinde olan ie giri ve aralkl salk muayeneleri Kanun ncesinde olduu gibi kamu salk hizmeti sunucular tarafndan dzenlenebilir dedi.

ISG KurullarKanuna gre, 50 ve daha fazla alann bulunduu ve 6 aydan fazla sren srekli ilerin yapld iyerlerinde iverenin, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere SG kurulu oluturmas gerekiyor. veren, i sal ve gvenlii mevzuatna uygun kurul kararlarn uygu-lamakla ykml. Dikkat edilecek olursa, kurul kararlar iveren bakmndan istiari deil, balayc. 4857 sayl Kanununun bu yndeki dzenlemesi isabetli olarak geerliliini srdryor.

Alt iveren (taaron) altran iverenlerin dikkat etmesi gerekenlerKanunda alt iverenlik ve geici iilerle ilgili olarak eitim ve bilgilendirme ykmll ile organizasyon bakmndan nemli h-kmler var. Buna gre, baka iyerlerinden almak zere iverenin iyerine gelen al-anlarn iverenlerine bilgilendirme yaplma-

s gerekmekte. Yine, tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; yaplacak iler-de karlalacak salk ve gvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatlar ieren eitimin alndna dair belge olmakszn, baka iyerlerinden almak zere gelen alan-larn ie balatlmas yasaklanm. Ayrca, geici i ilikisi kurulan iverenin, i sal ve gvenlii risklerine kar alana gerekli eitimin verilmesini salayaca da Kanun-da belirtiliyor. Organizasyon bakmndan ise, SG kurullarnn oluum ve ileyileri ile alt iverenlik arasnda balant kurulduunu gryoruz.

Insan Kaynaklar uygulamaclarnn dikkat etmesi gerekenlerK uygulayclarnn zellikle dikkat etmesi gereken hususlar var. Bu balamda nce-likle, ie alnan iinin o ie uygunluu son derece nemli. nemle belirtelim: Kanunun getirdii ykmllklerden, SG Profesyo-nellerine (uzman, hekim ve iyeri hemiresi) bel balayarak kurtulmak mmkn deil. Disiplinleraras bir alma burada sz konusu: yeri kalite sistemleri ile salk sisteminin, K ve ynetim faaliyeti ile btn-letirilmesi gerekmekte. Kanun, tm K srelerinin yeniden yaplan-drlmasn gerekli klyor. Bu anlamda, ie yerletirmeden (doru, salkl, eitimli per-sonel seimi), cret ynetimine, performans ynetimine, disiplin ve karma srelerine kadar kurumsal bir yeniden yaplanmay gerekli klyor. rnein, i gvenlii dl-lendirme ve cezalandrma anlamnda cret ve performans sistemlerine nasl entegre edilmeli? Alkoll gelen iiye nasl bir uygu-lama yapmalsnz? gvenlii nlemlerine uymayan iilere uygulanacak disiplin ve fesih prosedr nasl iletilmeli? Mobbing ve cinsel taciz konusu Yeni Borlar Kanununun 417. maddesinde dzenlendi. Bunlar da artk dnyada SG kapsamnda ele alnan konular. veren sadece iinin vcut btnln deil, ruh saln da korumak durumunda. Bu balamda, iyerle-rinde taciz ve mobbinge kar politikalarn, prosedrlerin yerletirilmesi ve uygulanmas byk bir nem tayor. Tm bu sorularn gncel i hukuku esaslar-nn ve zellikle yarg kararlarnn nda yantlanmas ve iverenin batan izleyecei yolu bilmesi gerekiyor.

KANUN, IVEREN RISK DEERLENDIRMESI YAPAR VEYA

YAPTIRIR DIYEREK BU KURUMU DA YASAL BIR ZEMINE OTURTUYOR. YINE

KANUNA GRE, IVEREN, I KAZALARINI KAZADAN SONRAKI I GN

IINDE SOSYAL GVENLIK KURUMUNA BILDIRMEKLE YKMLDR


SALII VE GVENL

28

alma Sosyal Gvenlik Eitim ve Aratrma Merkezi, Uluslararas alma rgt ve Trkiye Cum-

huriyeti arasnda 1955 ylnda yaplan anlama ile Yakn ve Orta Dou alma Enstits (YODE) adyla kurulmutur. 2003 ylndan itibaren alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn bal kuruluu ola-rak faaliyet gsteren ASGEM, alma ve sosyal gvenlik konularnda sorunlarn tespiti ve zm nerileri, eitim, ara-trma ve yayn almalar yapmaktadr. Trkiyede alma hayatnn en byk problemlerinden biri phesiz i sal ve gvenliidir. SGK statistiklerine gre 2011 ylnda 69.227 kii i kazas ge-irmi olup, 697 kii meslek hastalna yakalanmtr. Kayt altna alnamayan i kazas ve meslek hastalklar da bu istatis-tiklere eklendiinde bu rakamn ok daha yksek olduu grlecektir. Gemiten gnmze i sal gvenlii konusunda yaplan mhendislik almalar ve mevzu-at dzenlemeleri giderek artm zellikle 20.06.2012 tarihinde kabul edilen 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunuyla ok nemli bir adm atlmtr. kazalarn bir problem olarak ele al-dmzda sadece kanunla veya sadece mhendislik almalaryla zlecek kadar kolay bir problem olmad gr-lecektir. nsan faktrnn en nemli etken olduu i kazalarnn nlenebilmesi iin hem kanun noktasnda hem mhendislik noktasnda hem de alanlarn i sal ve gvenlii kltr noktasnda belirli aamalarn kaydedilmesi olmazsa olmaz-dr. Gvensiz davranlar i kazalarnn %80-95 ini oluturduuna gre ncelikle ve en nemli yaplmas gereken al-ma, alanlara gvenlik kltrn a-lamaktr. alanlarda gvenlik kltr

SALII VE GVENL KLTRNN NAASINDA ASGEMN ROL

Burak AYAN alma Sosyal Gvenlik Eitim Uzm. Yrd.

alanlarda gvenlik kltr oluturmak baka bir deyile alanlarda gvenli almay tesis eden gvenli davran kazanmn oluturabilmenin en nemli yolu eitimdir.


oluturmak baka bir deyile alanlar-da gvenli almay tesis eden gvenli davran kazanmn oluturabilmenin en nemli yolu eitimdir. Gvenliin bilgiye dayand, kltrn de sahip olunan bil-ginin srekli uygulanmasyla oluaca gerei gz nnde tutulunca eitimin nemi anlalabilir. kazalarnn mesleklere gre dalmn-da ise; eitim seviyesi dk vasfsz a-lanlarn i kazalaryla daha fazla kar karya kald grlmektedir. Burada bahsedilen eitim hem mesleki eitimi hem de i sal ve gvenlii konusun-daki eitimi kapsamaktadr. Dolaysyla i kazalarn azaltmak iin alanlara i sal ve gvenlii eitimi verilmesi gerekmektedir. 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununda iverenlerin sorum-luluklar arasnda eitim 17. maddede;veren, alanlarn i sal ve gvenli-i eitimlerini almasn salar. denilerek zorunlu hale getirilmitir. alma hayat ve sosyal gvenlik alanla-rnda eitli bireysel ve kurumsal eitimler veren ASGEM i sal gvenlii ala-nnda 2012 ylnda 3720 kiiye temel dzey i sal ve gvenlii eitimi ver-mitir. Temel dzey i sal gvenlii eitimlerinin dnda sektrel i sal gvenlii eitimleri de ilgili sektre y-nelik daha ayrntl ekilde verilmektedir. Sal ve Gvenlii Kanununun 6. maddesine gre iveren, iletmesinde i gvenlii uzman ve iyeri hekimi bu-lundurmakla veya ortak salk gvenlik birimlerinden bu hizmeti satn almakla m-kelleftir. ASGEM i gvenlii uzmanl eitim program ile i gvenlii uzman-l belgesini almak zere 2012 ylnda 1009 kiiye eitim vermitir. Sal ve Gvenlii Kanununda, 10. maddede; veren, i sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yapmak veya yaptr-makla ykmldr. denilmektedir. Risk deerlendirmesi bir iletmede yer alan risk unsurlarnn tespitine ynelik yaplan bilimsel bir almadr. Bu tekniklerin i gvenlii profesyonellerine aktarld risk deerlendirme eitimleri artarak devam etmektedir. Sal ve Gvenlii Kanununun ge-tirmi olduu yeniliklerin uygulamaya gemesiyle Trkiyede i kazalarnda gz-le grlr bir d beklenmektedir. Bu

yenilikle beraber ortaya kan enerjiyle ve Gvenle By Trkiye sloganyla desteklenen bilinlendirme faaliyetleriyle kamuoyunda i sal ve gvenlii algs yerlemeye balamtr. Bu algnn salkl bir ekilde yerlemesi iin alanlara veri-len eitimlerin yan sra iverenlere de y-kmllklerinin aktarlmas gerekmektedir. Bu sebeple ASGEM, kanunun yrrle girdii gnden beri Sal ve Gven-lii Kanunu Tantm eitimleriyle birok iverene ve idareciye grevlerini aktarm-tr ve aktarmaya devam etmektedir. Eitimler her ne kadar kltr oluturmann ekirdekleri olsalar da bylesi nemli bir deiimin salt eitimle salanmas imkansza yakndr. Yakalanan i sal ve gvenlii bilincinin toplumun hemen her kesiminde konuulur ve nemsenir olmas gerekmektedir. Bu nedenle AS-GEM tarafndan gerek akademik kesimin bir araya gelip masaya yatrd altay-larda gerekse toplumun her kesiminden insanlarn bir araya geldii sempozyum ve sylei programlarnda i sal ve gvenliine ilikin konular tartlmakta ve zm retilmektedir. Sal ve Gvenlii Kanunu tm al-anlar ilgilendiren kapsaml bir kanun-dur. Evvelki dzenlemelerden farkl olarak kamu sektr de kanun kapsamnda yer almaktadr. Kamu iyerlerinde salk ve gvenlik tedbirleri alnmas zorunlu hale getirilmitir. Bu yenilie adapte olmak iin hem kanunun getirdii ykmllkleri iyi kavrayabilmek hem de kanunun pratikte uygulanabilirlii iin bir yol haritasna ihtiya vardr. Bu nedenle ASGEM tarafndan Sal ve Gvenlii Kanunu eitimlerinin yan sra eitli aratrma faa-liyetleriyle de bu yol haritasnn oluturulmas

hedeflenmitir. Mahalli dare alanlar-na SG Eitim ve Uygulama Projesi ile il zel idareleri ve belediyelere ynelik risk deerlendirme rehberinin oluturulaca aratrma projesi devam etmektedir. zetle, i kazalar konusunda sahip olduumuz i ac olmayan tablonun dzelmesi iin bir i sal gvenlii kltr olumas gerektii bunun da belirli bir bilin seviyesine ulam bireylerle olaca aktr. alma hayatna atlr atlmaz i sal ve gvenlii farkndal olumasn beklemektense toplum olarak ocuklarmz salk ve gvenlik bilinciyle yetitirmemiz gerekmektedir. Eitim bir s-retir. Dolaysyla bir i sal gvenlii kltrnden bahsediyorsak ASGEMe verilen misyonu toplumun her bireyinin de tamas gerekmektedir. Kltr kanunlarn uygulamaya konulmasyla deil bu kanu-nu iselletiren ve hayatna tatbik eden bireylerle mmkndr.

SALII VE GVENL

29

KAZALARINI BR PROBLEM OLARAK ELE ALDIIMIZDA SADECE KANUNLA VEYA SADECE MHENDSLK ALIMALARIYLA ZLECEK KADAR KOLAY BR PROBLEM OLMADII GRLECEKTR


SALII VE GVENL

30

30 Haziran 2012 tarihinde yaynlanan, Sal Ve Gvenlii Kanunu, iletme-lerde ii gvenliini salamak ve mes-lek hastalklarn en aza indirgemek iin yaynlanmtr. letmelerde yaplan bir ok uygulama bu kanunun, ynetmelik ve teblileri ile standartlatrlmtr. yeri He-kimi ve Uzmanlarnn iletmelerde bulunma zorunluluu kapsam geniletilmitir. 50 ve st alan olan iletmelerde 1 Ocak 2013 tarihi itibari ile yeri Hekimi Ve Gvenlii Uzman bulundurma zorunluluu balamtr. verenler yeri Hekimi ve Gvenlii uzmanlarn bnyelerinde SGK l altrabilecekleri gibi OSGB (Ortak Salk Gvenlik Birimi) Ruhsat alm ku-rumlardan da salayabilirler. Yeterli Gvenlii Uzman ve yeri Heki-mi olmadndan ve lkemizde gerekli alt yapnn salanmadndan dolay uygula-malarda aksaklklar ve hatalar meydana gelmitir. Bu nedenle, 50den az alan olan; az tehlikeli yerler iin belirlenen 30 Haziran 2014 tarihi de uygulamaya gei srecinin 2 yl daha uzatlmas, 50 den az alan olan tehlikeli ve ok tehlikeli yerler iin 30 haziran 2014 tarihi uygu-lamaya gei srecinin 1 yl daha uzatl-

mas iin TBMMne Kanunda deiiklik tasla sunulmutur.letmelerde Kanunun yaynland tarihin-den itibaren 6 ay sre iinde gvenlii risk analizlerinin yaplmas zorunludur. letmelerin risk analizi sonucunda kan uygunsuzluklarn gidermesi attr. Uygun-suzluklarn bilinmesine ramen nlemlerin alnmamas bilerek kazaya sebebiyet ver-mektir ki, kazalarn iletmelere geri dn hem maddi, hem de manevi olacaktr. veren sadece risk analizi yaptrmakla ykml olmayp, alann i gvenlii asndan bilgilendirilmesinden ve acil durum planlarnn planlanmasndan da sorumludur. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mfettileri tarafndan denetle-necek olan bu uygulamalarn cezalar ok ardr. rnein yeri Hekiminin istihdam edilmedii her ay iin cezas 5000 TL olup bu ceza devreden aylarda 2 katna kmaktadr.Risk analizlerini tehlike snfna gre A s-nf, B snf, C snf gvenlii uzmanlar tarafndan yaplmaldr. Gzden kaan her detay iletmeye ve alana byk zararlar verebilir , bunun neticesinde ciddi i kayplar ile yaralanmalar daha kts

lmler olabilir. Kanunda tanmlanan ve 50den az alan olan, az tehlikeli yerler de, iveren kendisi yapabilir maddesine istinaden i verenler bu analizi yatklarnda bahsedilen sonular ortaya kabilir. Mut-laka uzman tarafndan yaplmas gereken analizlerin uygunsuzluklar giderildikten sonra, tekrar alma ortamnn gzden geirilmesi arttr. Yaplan ilemlerin doru almas , maddi ve manevi zararlar aln-mamas iin, yetkinlie sahip uzmanlarla allmas arttr. u gn krtasiyelerde ve fotokopicilerde irket nvan ve adresleri deitirilerek baslan risk analizlerinin bir iletmeye faydasnn olmas mmkn de-ildir. Uzman olmad halde iletmelere giderek uzman gibi belge dzenleyen insanlarla karlalmaktadr. Bu insanlar piyasadan byk rantlar elde ederken iini drst bir ekilde yapmaya alan uzman-lar zor zamanlar geirmektedir.Burada fark yaratan iverenin grleri ve hassasiyetidir. Sal ve Gvenlii Kanunu kmadan ncede bu hassasiyeti tayan iverenler, OHSAS 18001 Sa-l ve Gvenlii Standard kapsamnda almalar yapmaktayd. OHSAS zorunlu olmad iin uygulama yapan iletme says azd fakat kanunla uygulamalarn zorunlu hale getirilmesi ile iverenlerin konuya ilgisi de artmtr. Mays aynda yaplan snav ile uzman says 40 bin ze-rine km bulunmaktadr fakat bu say lkemiz iin yeterli deildir. Trkiye de sadece 202 adet A snf uzman varken ok tehlikeli yerlerin uzman bulma olasl da dmektedir buda yasann uygulanabi-lirliini zora sokmaktadr.

SALII VE GVENL

Yeliz LGDR Dou Bat Mhendislik Uzman Danman

Tatil alana cretsiz transfer!** 1.500 TL ve zeri alveri yapanlara stanbul, Ankara, zmir, Bodrum ve Antalyaya tek yn havaliman transferi bedava.


Fortune 500 irketlerinin yaklak %40nda standart liderlik geliim s-recinde yer alan koluk lkemizde de son dnemde dikkat ekici ve gelitirici bir sre olarak i ve ynetim dnyasnn ilgi alanna girdi.lkemizde koluun bir meslek olarak ta-nnmas, uluslar aras standartlarda, bilimsel ve belirlenmi etik kurallara uygun olarak yaplmas ynnde faaliyet gsteren Koluk

Platformu Dernei (KPD) ile KalDer arasnda yaplan ibirlii sonucunda irket yneti-cilerine ve liderlere ynelik koluk eitim programlar mtereken gelitirilecektir.Gelitirilecek bu eitim programlarn EFQM Mkemmellik Modeli kapsamnda yer alan vizyoner esin veren ve btnsel liderlik, a-lanlarla baarma, yaratclk ve yeniliimi besleme, dengeli sonular gerekletirme, mteri iin deer katma, ibirlikleri olutur-

mak maksadyla iletiimi glendirme yetkin-liklerine destek salanmas hedeflenmekte.

Koluk Trkiyede meslek oluyorTrkiyede koluun ilkeli, bilimsel alan vizyoner kolarn kuruluu olarak 2010 ylndan beri toplumsal ve mesleki deerler reten Koluk Platformu Dernei liderliinde balatlan meslek standartlar almalar ile

MKEMMELLK KLTRNE KATKI N YNETM VE LDERLK ARACI OLARAK KOLUK

KalDer ve Koluk Platformu Dernei (KPD)nin, i dnyasnda

mkemmellik kltrnn bir yaam biimi haline dntrlmesine katk

salamak maksadyla liderlik ve ynetim arac olarak koluun ve koluk aralarnn kullanlmasna

ynelik eitim programlar Eyll 2013 ayndan itibaren balayacaktr.

GR

34


Koluk artk Trkiyede Meslek oluyor.KPD nclnde 2011 ylndan beri kolu-un standartlar olan meslek olarak tannma-s iin ok nemli admlar atlm ve 2012 ylnda Mesleki Yeterlilik Kurumu ( MYK ) nezdinde hazrlanan meslek standartlar onay srecine girmitir. KPD ICF ibirlii ile hazrlanan standartlarn alma Bakanl Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafndan Onaylarak resmi gazetede ilan edilmesi-

ne mteakip yine MYK nezdinde mesleki yeterlilik ve akreditasyon sreleri ile ilgili gerekli almalar yrtlecektir. Bu sayede lkemiz standart alt yaps olan bir meslek kazanrken kurumlar ve bireyler ko seimini daha bilinli ve gvenle yapabileceklerdir. KalDerin kurumsal yesi olan ve ayn za-manda dernek iin EFQM Mkemmellik Modeli almalarn yrten Koluk Platfor-mu Dernei vizyonunu ; Trkiyede, dnya ile btnlemi ve topluma art deer kata-cak bir koluk kltr ve bilinci yerletiren, koluk mesleinin prensiplerini benimsemi kolar ile koluk hizmeti almak isteyenler arasnda kpr olan bir K.P.D. olarak ta-nmlamaktadr.ye profilinin tm ekollerden mezun ko-lardan oluan KPD Meslek Standartlar ile ilgili almalarnn beraberinde yeleri-nin mesleki geliimleri iin dzenli olarak konferanslar,eitici seminerler, altaylar dzenleyen KPD Trkiyede gerekletirilen ilk Uluslararas Koluk Zirvesi ninde ev sa-hipliini yapmtr.

Sivil toplum rgtleri ve kurumlarla yapt ibirlikleri ile sosyal sorumluluk projeleri reten KPD, proje katlmclarnn kendi viz-yon oluturmalar, kendi deerlerine uygun bir yol izmeleri ve bu yolda ilerlemeleri konularnda destekliyor.Koluk Platformu Dernei Sosyal Sorumluk Projelerinden bazlar aadaki gibidir.Koluk Platformu Dernei Kariyer.net i-birlii ile dzenlenen Kaldmz Yerden

projesi ile 200 kadn adaya 600 saat ko-luk desteiIk Universitesi ve Kadir Has niversitesi ibirlii ile 43 renciye Kariyer Koluu desteikur ve Engelsiz Kariyer ibirlii ile 10 en-gelli gence kariyer koluu desteiHP ve Dler Akademi ibirlii ile Potan-siyelini Kefet projesi ile 12 engelliye 48 saat koluk desteiPMI ibirlii ile Gl Projeler iin Ynder-lik ve Koluk projesi ile 25 PMP mentora koluk desteiSecret CV Geleceim Geliyorum Projesi ile 86 adaya 344 saat koluk destei

Koluun i ve ynetim dnyasna katklar lkemizde henz salkl rakamsal veriler bulunmamakla birlikte uluslar aras veriler nda kolua yaplan yatrmn geri d-nnn olduka yksek seviyede olduu tespit edilmitir. Buna gre,Manchester Inc. tarafndan Fortune 1000 irketlerinde alan ve koluk alm 100 ynetici zerinde yaplan bir aratrmann sonucuna gre koluk iin yaplan yatr-mn geri dnnn (ROI) maliyetinin 5.7 katdr . arpc sonulardan biri de Personnel Ma-nagement Association tarafndan hazrla-nan raporda yer almaktadr. Buna gre Yalnzca hizmet ii eitim alanlarn verimli-lik art %22 iken Koluk destei ile birlikte hizmet ii eitim alan personelin verimlilik art %86ya kadar kt tespit edilmitir. MetrixGlobal LLC tarafndan, Strateji ve Teknoloji Danmanl alannda faaliyet gsteren Booz Allen Hamilton firmasnda yaplan bir maliyet etkinlik analizinde y-netici koluuna yatrlan her 1 Amerikan Dolarnn 7.90 Amerikan dolar olarak geri dnd tespit edilmitir. Bu almada; st yneticilerin%77si astlaryla ilikilerinin, %71i stleriyle ilikilerinin, %67si ekip almasnda, %63 kendi seviyesindeki alanlarla ilikilerinde, %61i i tatmininde, %52si problem zme becerilerinde, ciddi bir ilerleme kaydettikleri belirtilmitir. Ayrca, koluk almayan kiilerde terfi oran % 15 iken koluk alanlarda %40 bulduu saptanmtr.

GR

35


UDDer; uygunluk deerlendirmesinin l-kemizde geliimini ve tantmn destek-lemek, uygunluk deerlendirme faaliyet-lerinin blgesel v

2013 KALDER DERGİ (170.SAYI)

Documents

Transcript of 2013 KALDER DERGİ (170.SAYI)