1

: ავტორი

თედო სანიკიძე

- 2014თბილისი

საქართველოს ეკონომიკური 2003-2012 რეფორმები წლებში

2

მდგომარეობა 2003 წლამდე რეფორმები (ინსტიტუციური, ანტიკორუფციული ღონისძიებები, ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმები,გადასახადების შემცირება)  გაუმჯობესებული ტექნიკური რეგულირების სისტემა შემცირებული სახელმწიფო ინტერვენცია საბაჟო რეფორმები საგადასახადო რეფორმები საბიუჯეტო სისტემის რეფორმა პრივატიზაცია დერეგულაცია საგარეო ვაჭრობის ლიბერალიზაცია რეფორმის შედეგები და დღევენდელი მონაცემების შედარება

2003 წლის ანალოგიურ მონაცემებთან.

საპრეზენტაციო პროგრამა

3

ღრმა პოლიტიკურ-ეკონომიკურ კრიზისი; უმუშევრობის მაღალი დონე; მოშლილი ინფრასტრუქტურა; კორუფციის მაღალი დონე

მდგომარეობა 2003 წლამდე

4

ინსტიტუციური რეფორმები ანტიკორუფციული ღონისძიებები ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმები გადასახადების შემცირება

რეფორმები

5

ტექნიკური რეგულირების სისტემამ რეფორმა

განიცადა, რათა გზა დაეთმო ნებაყოფლობითი სტანდარტების სისტემისათვის და შემცირებულიყო სახელმწიფოს ინტერვენცია ამ სფეროში.

ახალი კანონმდებლობა ამ სფეროში საშუალებას იძლევა შემოღებულ იქნეს საერთაშორისო სტანდარტების ტექნიკური დადგენილებები ექსპორტისა და იმპორტის პროცედურების გასამარტივებლად.

გაუმჯობესებული ტექნიკური რეგულირების სისტემა

6

დერეგულაციის პოლიტიკამ მნიშვნელოვნად შეამცირა სახელმწიფოს მიერ რეგულირებადი სფეროები და გაამარტივა პროცედურები.

შემცირებული სახელმწიფო ინტერვენცია

7

შემუშავდა ახალი საბაჟო კოდექსი, რომელმაც

გაამარტივა საბაჟო ადმინისტრაციული პროცედურები.

საბაჟო ტარიფები, დაყვანილ იქნა 12 - 5 და 0%-მდე

ახალი კანონის მიხედვით, სამშენებლო მასალის გარდა, საქართველოში შემოსული ყველა სახის ნედლეული და მანქანა დანადგარი საბაჟო გადასახადისაგან საერთოდ თავისუფლდება.

საბაჟო რეფორმები

8

ძველი საგადასახადო კოდექსის საფუძველზე

საქართველოში მოქმედებდა:• 13 საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადი, • 6 ადგილობრივი გადასახადი და • 1 საბაჟო გადასახადი.

ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგინდა:• 5 საერთო-სახელმწიფოებრივი– საშემოსავლო,

მოგების, დღგ, აქციზი და იმპორტის გადასახადი • 1 ადგილობრივი – ქონების გადასახადი.

საგადასახადო რეფორმები

9

2004 წლის 1 იანვრიდან ძალაში შევიდა კანონი

“საქართველოს საბიუჯეტო სისტემის შესახებ”, რომლის მიხედვითაც მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა ქვეყნის საბიუჯეტო მოწყობამ.

საბიუჯეტო სისტემის რეფორმა

10

მთავრობის ლიბერალური ეკონომიკური პოლიტიკის ერთ-ერთ

ქვაკუთხედად დაჩქარებული პრივატიზაცია იქცა. საპრივატიზაციო პოლიტიკის იდეოლოგია ეფუძნებოდა

ეკონომიკის მინისტრის, კახა ბენდუქიძის ფრაზას “ყველაფერი იყიდება, სინდისის გარდა”.

პრივატიზაციის პროცესში არ არსებობდა რაიმე ტიპის შეზღუდვები ე.წ. “სტრატეგიული” ობიექტების გასხვისებასთან მიმართებაში.

2003-2010 პრივატიზაციიდან მიღებულმა შემოსავალმა კი 1.6 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა

უძრავ ქონებაზე ფასების ზრდას მთავრობა ეკონომიკური პოლიტიკის წარმატების ერთ-ერთ მახასიათებლად განიხილავდა.

პრივატიზაცია

11

მთავრობის პოლიტიკის ერთ-ერთ ძირითად

მიმართულებად იქცა სხვადასხვა ტიპის რეგულირების სისტემების გაუქმება ან მინიმიზება.

ასეთი პოლიტიკა ეფუძნებოდა სამ არგუმენტს: 1. ეს სისტემები არაეფექტურია 2. მარეგულირებელ ინსტიტუტებში მაღალია

კორუფციის დონე 3. ეკონომიკის ლიბერალიზაცია გულისხმობს

რეგულირების სფეროების და ფორმების შეკვეცას, მათ შორის, ზოგიერთი ტიპის რეგულაციებზე უარის თქმას.

დერეგულაცია

12

WTO-ს წინაშე აღებული ვალდებულებების შესაბამისად,

საქართველოში განხორციელდა რეფორმები, რომლებიც მიზნად ისახავდა რეორგანიზაციას, ლიბერალიზაციასა და სავაჭრო რეგულირების გამარტივებას.

იმ მიზეზით, რომ ქართული ეკონომიკის მწარმოებლური შესაძებლობები ნაკლებად ვითარდებოდა და მოხმარება იზრდებოდა, თავისუფალმა ვაჭრობამ იმპორტის მოცულობის მკვეთრი ზრდა გამოიწვია და სავაჭო დეფიციტი გაზარდა.

საგარეო ვაჭრობის ლიბერალიზაცია

13

o გატარებული ეკონომიკური და საკანონმდებლო

რეფორმების შედეგად სახელმწიფო ბიუჯეტი 2003 წელს 1207,1 მილიონი ლარიდან გაიზარდა 2012 წელს 7806,8 მილიონამდე

რეფორმის შედეგები და დღევენდელი მონაცემების შედარება 2003 წლის ანალოგიურ მონაცემებთან.

2002ფ 2003ფ 2004ფ 2005ფ 2006ფ 2007ფ 2008ფ 2009ფ 2010ფ 2011ფ 2012ფ0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

1049.4 1207.1

1930.22618.6

3822.5

5237.1

6758.8 6754.1 6972.47459.2

7806.8

საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის ასიგნებები (მლნ. ლარი)წყარო: საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ვებ გვერდი

14

ბიზნესის კეთების სიმარტივის რეიტინგში 189

ქვეყანას შორის საქართველო მე-15 პოზიციაზეა; ეკონომიკური თავისუფლების რეიტინგში

საქართველუს უჭირავს მე-16 ადგილი 177 ქვეყნიდან;

გლობალური კონკურენტუნარიანობის ინდექსში საქართველო 69-ე ადგილზეა 144 ქვეყანას შორის;

კორუფციის აღქმის ინდექსით საქართველო 55-ე პოზიციაზეა 177 ქვეყნიდან;

საქართველო მსოფლიო რეიტინგებში

15

მიუხედავად ზემოთ აღნიშნული მრავალი დადებითი

ნაბიჯებისა. სისტემა არ არის სრულყოფილი და საჭიროებს საკმაოდ ბევრ ცვლილებას საგადასახადო თუ სხვა კუთხით გამოწვევებისათვის ჯეროვანი პასუხის გასაცემად.

აღწერილი რეფორმები უნდა მივიჩნიოთ პირველ წინგადადგმულ ნაბიჯად ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებისათვის და კიდევ უფრო მეტი შემართებითა და ენთუზიაზმით მივუდგეთ მიმზიდველი ეკონომიკური გარემოს შექმნას ქვეყანაში, რაც გაზრდის როგორც საგარეო ისე ადგილობრივი ინვესტიციების რაოდენობას, რაც საბოლოო ჯამში მოსახლეობის კეთილდღეობის გაზრდამდე მიგვიყვანს.

შეჯამება

16

გამოყენებული მასალა: საქართველოს საგადასახადო კოდექსი; საქართვეოს ეკონომიკის სამინისტროს ვებ-

გვერდი: http://www.economy.gov.ge/ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ვებ-

გვერდი: http://www.mof.ge/

დასასრული