บทที่ 5 - Environment and life quality | Just another ... · Web...

สาขาสงคมศกษาและศลปะ โรงเรยนมหดลวทยานสรณ

บทท 4สถานการณสงแวดลอมในประเทศไทยและของโลก

ผลการเรยนรทคาดหวงว เคราะห สถานการณ ป ญหา แนวโน มของวกฤตการณ ด าน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพรอมทงเสนอแนวการปองกนและแกไขปญหาทเกดขนในประเทศและภมภาคตางๆของโลก

เมอยกกรณตวอยางขอมลขาวสารทเปนปญหาการใชทรพยากรและสงแวดลอมของประเทศและภมภาคตางๆ ของโลก นกเรยนสามารถวเคราะหและเสนอแนะแนวทางแกไขและการพฒนาทยงยนจดประสงคการเรยนรยอย1. บอกความหมายและคณสมบตเฉพาะตวของสงแวดลอม2. อธบายกลไกของสงแวดลอมความสมดลในธรรมชาต 3. บอกสาเหตของปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของโลกใน

ปจจบน4. อธบายแนวโนมของปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเกดขนในประเทศไทยและ ภมภาคตางๆของโลก5. วเคราะหผลกระทบจากนวตกรรมและเทคโนโลยตอสงแวดลอมและเสนอแนะแนวทางปองกน และแกไขปญหาทรพยากรและสงแวดลอม6. ยกตวอยางสถานการณปญหาสงแวดลอมในประเทศไทยและในโลก7. วเคราะหเสนอแนะแนวทางการแกปญหาสงแวดลอมทเกดขนในภมภาคตางๆและการพฒนาท ยงยนวกฤตการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมระดบประเทศและ

ระดบโลกในปจจบน 1. ความหมายของสงแวดลอม “Environment”

เอกสารประกอบการสอนวชา ภมศาสตร ส 40103 ชนมธยมศกษาปท 5

134


ความหมายสงแวดลอม ตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 หมายถง สงตาง ๆ ทมลกษณะทางกายภาพและชวภาพทอยรอบตวมนษย ซงเกดขนโดยธรรมชาตและสงทมนษยไดทำาขน

จากสงแวดลอมเทคโนโลยและชวตใหความหมายของสงแวดลอมไวดงน

สงแวดลอมหมายถงสงทเกดขนตามธรรมชาตและทมนษยสรางขนทเปนรปธรรมและนามธรรมสงทเหนไดดวยตาและไมสามารถเหนไดดวยตาสงทมชวตและไมมชวตตลอดจนสงทเปนทงทใหคณและใหโทษ

กลมนกสงแวดลอมใหนยามวา สงแวดลอม หมายถงสงตาง ๆ ทอย“ ”รอบตวเราประเภทของสงแวดลอม

แบงออกเปน 2 ประเภท1. สงแวดลอมทางธรรมชาต (Natural environment) สงทเกด

ขนเองตามธรรมชาต เชน ปาไม สตวปา อากาศ ดน นำา มนษย สงเหลานตองอาศยสงแวดลอมอนประกอบ แบงออกเปน 2 ประเภทยอย - สงทมชวต (Biotic Environment) หรอเรยกวาสงแวดลอมทางชวภาพ (Biological Environment) เก ดข นเองตามธรรมชาตม คณสมบตเฉพาะตวของสงทมชวต เชน พช สตว มนษย - สงทไมมชวต (Abiotic Environment) หรอ สงแวดลอมทางกายภาพ อาจจะมองเหนหรอมอง ไมเหน เชน แรธาต อากาศ เสยง1. สงแวดลอมทมนษยสรางขน (Man-Made Environment) ไดจาก

ทรพยากรดงเดม แลวมนษยเปนผดดแปลงเชน ถนน บานเมอง ซงเปนสงแวดลอมเปนนามธรรม (Abstract หรอ Social Environment) เชน วฒนธรรม ประเพณ การเมอง ศาสนา กฎหมาย


135


สงแวดลอม มคณสมบตเฉพาะตวในแตละประเภท สงแวดลอมนน ๆ อยรวมกบสงแวดลอมอน ๆ มความเกยวเนองและสมพนธตอกนเปนลกโซ เมอทำาลายสงแวดลอมหนงยอมสงผลกระทบตอสงแวดลอมอนๆ เนองจากสงแวดลอมจะมลกษณะททนทานตอการถกกระทบแตกตางกน

คณสมบตเฉพาะตวของสงแวดลอม1. สงแวดลอมแตละประเภทมเอกลกษณเฉพาะตวมกลไกควบคมการ

เกดขน2. สงแวดลอมนนจะไมอยโดดเดยวในธรรมชาต3. สงแวดลอมหนงมความตองการสงแวดลอมอนเสมอเชน ปลา

ตองการนำา เพอการอยรอดหรอตองการรกษาสภาพตนเองหากขาดสงแวดลอมอนทจำาเปนอาจสญสลายได

4. สงแวดลอมจะอยกนเปนกลม เรยกกลมของสรรพสง (ระบบนเวศ) ภายในระบบนเวศมองคประกอบ หลากหลายชนด แตละชนดจะมหนาทเฉพาะ การอยรวมกนมกลไกสงแวดลอมควบคมกระบวนการตางๆแสดงออกเปนการทำางานรวมกน

5. สงแวดลอมมความเกยวเนองเปนลกโซ ดงนนเมอทำาลายสงแวดลอมหนงยอมสงผลกระทบตอสงแวดลอมอนเปนลกโซเสมอ

6. สงแวดลอมแตละประเภทมกมลกษณะทนทาน และเปราะบางตอการถกกระทบตางกน

7. สงแวดลอมมการเปลยนแปลงตามกาลเวลาทเปลยนไป ซงอาจเปนการเปลยนแปลงชวยคราวหรอถาวรกได

กลไกสงแวดลอมและสถานการณสงแวดลอมมตส งแวดลอม (environmental dimensions) แบงเปน 4 มต


136

มตของเสย

มต

มตมตเศรษฐ

มตสง


1.มตทรพยากร (resources dimensions) หมายถงทรพยากรทงทเปนธรรมชาตและทมนษยสรางขน เปนมตทสำาคญเพราะมบทบาทตอมนษยในการเออประโยชนดานอาหาร ทอยอาศยและยารกษาโรค เครองนงหม มตทางทรพยากรม 4 มต 1. ทรพยากรกายภาพ เปนทรพยากรพนฐานของระบอบสงแวดลอม 2. ทรพยากรชวภาพ เปนมตพนฐานในการดำารงชวตของมนษยเชนปาไม สตวปา พชเปนทรพยากรทมบทบาทสำาคญในการควบคมระบบสงแวดลอมและเปนตวฟ นฟความเสอมโทรมของระบบ 3. คณคาการใชประโยชนของมนษยสงแวดลอมทมการเปลยนแปลงเปนการทมนษยใชเทคโนโลยทเหมาะสมมาสรางคณคาการใชประโยชนของมนษย เชน เกษตรกรรม พลงงงาน 4. คณคาคณภาพชวต เปนกลมทรพยากรทเกยวของทางเศรษฐสงคม ผลทเกดจากการใชทรพยากรจะเปนตวชประเดนวาสภาพของสงแ ว ด ล อ ม จ ะ เ ป น อ ย า ง ไ ร มตทรพยากรทเปนองคประกอบทส ำาคญทใชการจดการความยงยนของระบบสงแวดลอม 2. มตเทคโนโลยเปนการนำาความรทางวทยาศาสตรมาใชเพอความเปนอยของมนษยความผดพลาดของการนำาเทคโนโลยมาใชอาจสงผลกระทบตอสงแวดลอม

3. มตของเสยและมลพษสงแวดลอม แบงออกเปน 4 กลม - ของแขง ไดแก กากสารพษ ขยะ ฝนละออง- ของเหลว นำา นำามน ไขมน- กาซ อากาศทปนเป อนดวยสารพษ เขมาควนออกไซดของ

ไนโตรเจน ฯลฯ- มลพษทางฟสกส เสยง มลพษของความรอน แสงสวาง

รงส เอกสารประกอบการสอนวชา ภมศาสตร ส 40103 ชนมธยมศกษาปท 5

137


4. มตเศรษฐสงคม/มตมนษย หมายถงสงแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมทเปนองคประกอบภาคในสงแวดลอมทถกสรางขนโดยมนษยเชน ประชากร กฎระเบยบ วฒนธรรมและสงแวดลอมทเกยวกบมนษย ความสำาคญของนเวศวทยาตอสงแวดลอม

นเวศวทยาหากเสอมจะสงผลตอความไมสมบรณของเศรษฐกจและสงคมมนษย จงมการแกไขเพอสรางความสมดลระหวางสงแวดลอมกบการพฒนาอยางยงยนโดยการจดการทรพยากร ธรรมชาตเพอเอออำานวยประโยชนตอความจำาเปนพนฐานในการดำารงชวตของมนษย 1. กลไกสงแวดลอมและความสมดลยในธรรมชาต

กลไกสงแวดลอม(environmental mechanism) หมายถงตวจกรทควบคมการเปลยนแปลงของสงแวดลอมจากสภาพหนงไปสอกสภาพหนง อาจเปนสงแวดลอมธรรมชาตหรอสงทมนษยสรางขน

กระบวนการทางนเวศวทยาเปนรากฐานของกระบวนการทางสงแวดลอม เพราะมจดกำาเนดและเปลยนแปลงตลอดเวลา กลไกแวดลอมจะควบคมกระบวนสงแวดลอมจนเขาสชวงของความสมดลและตลอดไป กลไกสงแวดลอมสามารถนำาไปประยกตใชวางแผนการจดระบบสงแวดลอมใหมประสทธภาพได ตวควบคมกลไกสงแวดลอมเปน เครองมอ อปกรณ หลกการ ทฤษฎหรอเทคโนโลย ขนอยกบจะควบคมคณภาพสงแวดลอมภายหลงการเปลยนแปลงอยางไร 2. ความหลากหลายทางชวภาพทมตอสงแวดลอมธรรมชาต

1. ความหมายและคณคาความหลากหลายทางชวภาพ2. การสญเสยความหลากหลายและแนวโนม3. อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ4. ประเทศไทยกบการเขารวมในอนสญญาวาดวยความหลากหลาย

ทางชวภาพ นยามของความหลากหลายทางชวภาพ

ความหลากหลายทางชวภาพ หมายถง การทมสงมชวตมากมายหลากหลายสายพนธและชนดในบรเวณหนงบรเวณใด


138


ประเภทของความหลากหลายทางชวภาพมองคประกอบอยดวยกน 3 อยาง คอ

1. ความหลากหลายในเรองชนด (Species diversity)ความหลากหลายในเรอง ชนดของสงมชวต หมายถง ความหลาก

หลายชนดของสงมชวต (Species) ทมอยในพนทหนงมความหมาย 2 แง คอ 1.1 ความมากชนด (species richness) หมายความถง จำานวนชนดของสงมชวตตอหนวยเนอท 1.2 ความสมำาเสมอของชนด (species evenness) หมายถง สดสวนของสงมชวตตางๆ ทมอย 2. ความหลากหลายของพนธกรรม (Genetic diversity) หมายถง ความหลากหลายของยนสทมอยในสงมชวตแตละชนด สงมชวตชนดเดยวกน อาจมยนสแตกตางกนตามสายพนธ เชน ขาวมสายพนธนบพนชนด มนฝรง หรอพชอาหารชนดอน เชน ขาวโพด มน พรก กมมากมายหลายสายพนธ ความหลากหลายของพนธกรรมมนอยในพชเกษตรลกผสม ความหลากหลายของยนสมคณคามหาศาล นกผสมพนธพชไดนำาสายพนธพชปามาปรบปรง เพอเพมผลผลตและตานทานศตรพช โดยผลประโยชนตรงจดนกเกดกบมนษยนนเอง 3. ความหลากหลายของระบบนเวศ (Ecosystem diversity)

ความหลากหลายของระบบนเวศมอย 3 ประเดน คอ 3.1 ความหลากหลายของถนตามธรรมชาต

แตละถนกำาเนดกมสงมชวตทอาศยอยแตกตางกนไป เชน ลำานำาพบควายปา ในถำามคางคาว เปนตน โดยทวไปแลวทใดมถนกำาเนดตามธรรมชาตหลากหลายทนนจะมชนดสงมชวตหลากหลายตามไปดวย 3.2 ความหลากหลายของการทดแทน

ในปานนมการทดแทนสงคมพช กลาวคอ เมอปาถกทำาลายจะโดยวธใดกตาม เชน พายพดไมปาหกโคน ไฟปา เปนตน พนทจะเกดทโลง ตอมาจะมพชเบกนำา เชน หญาคา และเมอทงไวโดยไมรบกวนจะมเนอไมออนโตเรว เชน


139


กระทมนำา ปอหชาง เกดขน และตอไปปาดงเดมจะกลบมาอกครง 3.3 ความหลากหลายของภมประเทศ

ในทองทบางแหงมถนกำาเนดตามธรรมชาตมากมาย เชน ลำานำา บง หาดทราย หบเขา ภเขา ลานหน และมสงคมพช ในหลายๆ ยคของการทดแทน มทงหญาปาโปรง และปาทบ จะมสรรพสงมชวตมากมายผดกบในเมองหนาวทมตนไมชนดเดยวขนอยบนเนอทหลายรอยไร

ความสำาคญของความหลากหลายทางชวภาพความหลากหลายทางชวภาพมประโยชนทางตรง คอคณคาตอทาง

เศรษฐกจและสงคม ประชากรโลกประมาณ 3 ใน 4 ใชพชสมนไพรจากปา โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทกำาลงพฒนา สวนประเทศทพฒนาแลว มอตสาหกรรมผลตยาทสกดจากวสดธรรมชาต ดานอาหารและวตถดบทใชในอตสาหกรรมกไดจากสงมชวตทพบในธรรมชาตหรอทมนษยนำามาเพาะเลยงนอกจากนยงใชเปนไมประดบ ในเชงเศรษฐศาสตร คณคาทางเศรษฐกจของความหลากหลายทางชวภาพคอความพงพอใจของมนษยตอทรพยากรชวภาพนนๆ ซงเกดจากการบรโภคทรพยากร หรอคณคาของการใช (use value) และความพงพอใจทเกดจากการไมบรโภคทรพยากรหรอ คณคาของการเกบ (non-use value)

คณคาของการใช แยกออกเปน 3 ชนด ไดแก 1. คณคาโดยตรง (direct use value) หมายถงนำามาใช

ประโยชนไดโดยตรงในดานอปโภค บรโภค เชนนำานำาผงมาใชบรโภค การเกบของปา การลาสตวมาเปนอาหาร การนำาพชและสตวมาเพาะเลยงและขายเปนสนคา และนำามาใชประโยชนในเชงอตสาหกรรม เชน ทำาหตถกรรมในครวเรอน

2. คณคาทางออม (indirect use value) เปนคณคาทเกดจากการอยรวมกนของสงมชวตชนดพนธตางๆ เชน ผง นกและคางคาวบางชนดจะชวยผสมเกสรใหแกพช ปาไมกใหประโยชนทางออมแกมนษย เปนแหลงทอยอาศยของสงมชวต ทำาหนาท อนรกษดน กกเกบนำา ควบคมนำา


140


ทวม รกษาวงจรของการเกดฤดกาล ชวยลดปรมาณคารบอนในอากาศ หรอระบบนเวศจะใหคณคาทางออมแกมนษย

3. คณคาสำารอง (option value) เปนคณคาของทรพยากรชวภาพทมนษยอาจจะมองไมเหน หรอยงเหนไมเดนชด จงเกบสำารองไวกอนจนกวาคณคาของทรพยากรนนจะชดเจนขนในอนาคต เชนปาเขตศนยสตรมความหลากหลายทางชวภาพมากใหความสำาคญมากดานการศกษา

คณคาของการเกบ เปนคณคาของความหลากหลายทางชวภาพทมนษยยงไมนำาออกใช แยกออกเปน 2 ชนด ไดแก

1. คณคามรดก (bequest value) ตองการเกบรกษาทรพยากรนนไวในสภาพสมบรณ เพอใหตกทอดไปสชนรนตอไปไดมโอกาสใชทรพยากรชวภาพนน 2. คณคาของการดำารงอย (existence value) เปนคณคาของสงมชวตททกชวต เปนสวนหนงของสงคม มคณคาในตวเองทจะดำารงชวตอยในโลกนไดอยางอสระเชนเดยวกบมนษย คณคาของสงแวดลอม (total environmental value) เปนคณคาทงหมดรวมไปถงคณคาทประเมนเปนตวเงนไมได และคณคาทมนษยไมไดเปนผกำาหนดเขาไป

การสญเสยความความหลากหลายทางชวภาพ โลกกำาลงสญเสยสตวและพชในปาเขตรอน อยางนอย 27,000 ชนดตอป ในปาเขตรอนและ ความหลากหลายทางชวภาพ ในระบบนเวศอนๆ กำาลงลดลงเชน ในแนวปะการง พนทชม บนเกาะ และบนภเขา แมวาจำานวนชนดพนธทสญหายไปในระบบนเวศนรวมกนแลวยงเทยบไมไดกบจำานวนชนดพนธทสญหายไปในปาเขตรอน ในปจจบนสงมชวตตางๆในโลกไดสญพนธไปดวยอตรา มากกวา 30,000 ชนดตอป จากหลกฐาน พบวากอนทมนษยจะถอกำาเนด อตราการสญพนธมเพยง 1 ชนดเทานนทสญพนธในระยะเวลา 4 ป ดงนน อตราปจจบนจงสงกวาในยคกอนประวตศาสตรถง 120,000 เทา นกชววทยาคาดวาในอนาคต หากขาดความพยายามอยางใหญหลวงในการอนรกษโลกจะสญเสยรอยละ 20 ของชนดพนธ ทมอยใน


141


ปจจบนไปในเวลา 30 ป และรอยละ 50 ของชนดพนธ ภายในสนศตวรรษหนา แมวาการสญพนธเปนวฏจกรของธรรมชาต แตการสญพนธดวยอตราเรงอยางเปนทเปนอยในปจจบนเปนปรากฏการณนอกเหนอธรรมชาต แสดงเหนวา โลกกำาลงเผชญหนากบความหายนะ สาเหตของการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ 1. การนำามาใชประโยชนมากเกนไป การคาขายสตวและพชปาแบบผดกฎหมาย 2. การรบกวนแหลงทอยอาศยตามธรรมชาต และการสญเสยแหลงทอยอาศย เปนการคกคามทมความรนแรงทสดตอการรกษาความหลากหลายทางชวภาพ ไดแก รบกวนสภาพทอยอาศยตามธรรมชาตและระบบนเวศ การเปลยนแปลงพนทปาไม ทงดบชนและชายเลน การกอสรางอางเกบนำาและเขอน ความเปนเมอง การทองเทยว และภาวะมลพษลวนแตกอใหเกดการลดลงของจำานวนประชากรตางๆ อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ ในป พ.ศ.2530 สหพนธอนรกษธรรมชาตแหงโลก ไดยกรางสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on biological diversity - CBD) ขน ทงน เพอวางมาตรการตางๆ ในการคมครองสงมชวตและถนทอยทหลากหลาย รวมถงวางมาตรการควบคมดแลการใชประโยชน ในอนสญญา ไดมผลบงคบใชเปนระเบยบนานาชาต โดยเฉพาะประเทศทเปนภาคสมาชก เมอวนท 29 ธนวาคม 2536 ถอวาเปนอนสญญานานาชาตฉบบแรกทครอบคลมการอนรกษ อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ ไดรบการลงสตยาบนจากนานาประเทศทวโลก ประเทศไทยไดลงนามรบรองอนสญญาความหลากหลายทางชวภาพ ณ กรงเอรโอ เดอ จาเนโร เมอป 2535 อนสญญา มเปาหมายหลก 3 ประการคอ 1. อนรกษความหลากหลายทางชวภาพ 2. ใชประโยชนองคประกอบของความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน


142


3. แบงปนผลประโยชนทไดจากทรพยากรพนธกรรมอยางยตธรรมและเทาเทยม

ประเทศไทยกบอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ ประเทศไทยไดลงนามใหการรบรองอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on Biological Diversity) ในระหวาง การประชมสหประชาชาตวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา เมอวนท 12 มถนายน พ.ศ. 2535 ณ รโอ เดอ จาเนโร สหพนธสาธารณรฐบราซล มการจดตงคณะอนกรรมการอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพขน ภายใตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เพอพจารณาวตถประสงคและพนธกรณของอนสญญาควบคไปกบกฎหมายหลกของประเทศและบทบาทหนาทของหนวยงานตางๆ ในการอนรกษและใช ประโยชนทรพยากรชวภาพของประเทศ

ประเทศไทยใหสตยาบนตออนสญญาฯ เมอวนท 31 ตลาคม พ.ศ. 2546 และมผลบงคบใชเมอวนท 29 มกราคม พ.ศ. 2547 สงผลใหประเทศไทยเปนประเทศภาคอนสญญาฯ ในลำาดบท 188

ความรวมมอระหวางอนสญญาอนสญญาทมความเกยวของกบความหลากหลายทางชวภาพ 5 อนสญญา ไดแก1. อนสญญาวาดวยพนทชมนำา Ramsar Convention on Wetlands (Ramsar) พนทชมนำา (Wetland) หมายถง "พนทลม พนทราบลม พนทลมชนแฉะ พนทฉำานำา มนำาทวม มนำาขง พนทพร พนทแหลงนำา ทงทเกดขน เองตามธรรมชาตและท มนษยสรางขน ทงทมนำาขงหรอทวมอยถาวรและชวคราว แหลงนำานงและนำาทเปนนำาจด นำากรอยและนำาเคม รวมไปถง พนทชายฝงทะเล และพนทของทะเล ในบรเวณซงเมอนำาลดลงตำาสดมความ ลกของระดบนำาไมเกน 6 เมตร"

พนทใดทจดเปนพนทชมนำา คอ หวย หนอง คลอง บง บอ กระพง


143


(ตระพง) บาราย แมนำา ลำาธาร แคว ละหาน ชายคลอง ฝงนำา สบนำา สระ ทะเลสาบ แอง ลม กด ทง กวาน มาบ บง ทาม พร สนน แกง นำาตก หาดหน หาดกรวด หาดทราย หาดโคลน หาดเลน ชาย ทะเล ชายฝงทะเล พดหนปะการง แหลงหญาทะเล แหลงสาหรายทะเล คง อาว ดนดอนสามเหลยม ชองแคบ ชะวากทะเล ตะกาด หนองนำา กรอย ปาพร ปาเลน ปาชายเลน ปาโกงกาง ปาจาก ปาแสม รวมทงนาขาว นากง นาเกลอ บอปลา อางเกบนำา เปนตน

อนสญญาวาดวยพนทชมนำาทมความสำาคญระหวางประเทศ โดยเฉพาะเปนแหลงทอยอาศย ของนกนำา (Convention on Wetlands of International Importance especially as Waterfowl Habitat) หรอ อนสญญาแรมซาร (Ramsar Convention) มการประชมเพอรบรองอนสญญาวนท 2 กมภาพนธ ป พ.ศ. 2514 ทเมองแรมซาร ประเทศอหราน มผลบงคบใชเมอป พ.ศ. 2518

ประเทศไทยไดเขาเปนประเทศภาคลำาดบท 110 มผลบงคบใชวนท 13 กนยายน พ.ศ. 2541 โดยมพนทชมนำาโลก (Ramsar site) แหงแรกของประเทศไทย คอ พรควนขเสยน บรเวณเขตหามลาสตวปาทะเลนอย พนทประมาณ 3,085 ไร 2. อนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศซงชนดสตวปาและพชปาทใกลจะสญพนธ Convention on International Trade in Endangered Species (CITES) หรออนสญญาไซเตส หรอทเรยกกนทวไปวา อนสญญาวอชงตน (Washington Convention) เรมมผล บงคบใชเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2518 สำาหรบประเทศไทยลงนามรบรองอนสญญาในป พ.ศ. 2516 และใหสตยาบน ในวนท 21 มกราคม พ.ศ. 2526 นบเปนสมาชกลำาดบท 80 ประเทศทเปนสมาชกจายเงนอดหนนรายป 3. อนสญญาวาดวยการคมครองมรดกทางวฒนธรรมและธรรมชาตของโลก World Heritage Convention (WHC) (Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage - World Heritage Convention) เอกสารประกอบการสอนวชา ภมศาสตร ส 40103 ชนมธยมศกษาปท 5

144

http://www.unesco.org/whc



http://www.cites.org/eng/disc/text.shtml

http://www.cites.org/




เรมจากความพยายามของนานาชาตเพอหยดยงความสญสลายเสอมโทรมของแหลงมรดกทางวฒนธรรมและทางธรรมชาตอนทรงคณคาทตงอยประเทศตางๆ ทวโลก อนสญญาฉบบนไดรบการรบรองจากรฐสมาชกขององคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต หรอยเนสโก ในการประชมใหญสมยสามญครงท 17 ณ กรงปารส ประเทศฝรงเศส เมอวนท 16 พฤศจกายน พ.ศ. 2515 โดยอนสญญาฯ มผลบงคบใชในป พ.ศ. 2518 ไทยเขารวมแปนสมาชก เมอ สงหาคม 25304. อนสญญาวาดวยการอนรกษชนดพนธทมการอพยพยายถน Convention on Migratory Species (CMS) 5. อนสญญาความหลากหลายทางชวภาพ Convention on Biological Diversity (CBD)

ไดจดทำาความตกลงรวมกน โดยไดมการจดตง Biodiversity Liaison Group ขนตามการรองขอของสมชชาภาคอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพในการประชมครงท 7 ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย (Dicision VII/26) ทงน เพอเปนการสงเสรมความรวมมอระหวางอนสญญาทมความเกยวของกบความหลากหลายทางชวภาพ นอกจากนยงมอนสญญาตางๆอกเชน - อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการแปรสภาพเปนทะเลทราย (United Nations Convention to Combat Desertification) - อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(United Nations Framework Convention on Climate Change-UNFCCC) - อนสญญาบาเซลวาดวยการควบคม การเคลอนยายและการกำาจดของเสยอนตรายขามแดน - อนสญญากฎหมายระหวางประเทศวาดวยทะเล (United Nations Convention on the Low of the Sea –UNCLOS )มรดกโลกทางธรรมชาตเขตชวมณฑล เขตชวภมศาสตร (Biogeography) หมายถงบรเวณจำากด


145

http://www.un.org/Depts/los/index.htm

http://www.basel.int/index.html

http://www.basel.int/index.html

http://unfccc.int/

http://unfccc.int/

http://www.unccd.int/

http://www.unccd.int/

http://www.biodiv.org/decisions/default.aspx?m=COP-07&id=7763&lg=0

http://www.biodiv.org/cooperation/related-conventions/blg.shtml

http://www.biodiv.org/cooperation/related-conventions/blg.shtml

http://www.cms.int/

http://www.cms.int/


ขอบเขตของทองถนและชนดพนธประจำาถนในภมภาคอนโดมาลายน แบงเปน 4 เขต 1. อนภมภาคอนเดย(Indian Sub-Region) บรเวณประเทศอนเดย ศรลงกา บงคลาเทศ ปากสถาน มลดฟ 2. อนภมภาคอนโดจน (Indo-Chinese Region) บรเวณพมา จนตอนใต ไตหวน ไทยเหนอคอคอดกระ 3. อนภมภาคซนดา( Sundaic Region )ไทยตอนใตคอคอดกระ บรไน มาเลเซย อนโดนเซย ( ชวา สมาตรา บอรเนยว 4. อนภมภาควาลลาเซยน( Wallacean Sub Region)ฟลปปนส เกาะสลาเวช เกาะซนดานอย

เขตชวภมศาสตรของประเทศไทยไทยตงอยในเขตภมภาคอนโดมาลายนเขตยอย อนภมภาคอนโดจน

(Indo-Chinese Region)ทางตอนเหนอของประเทศ และอนภมภาคซนดาสวนทางใต( Sundaic Region ) แบงเปน 6 เขตชวภมศาสตร

1. ทราบสงโคราช 2. ทราบสงภาคเหนอ3. ทราบภาคกลาง 4. ทสงตะวนออกเฉยงใต5. เทอกเขาตะนาวศร 6. คาบสมทรตอนใตเขตสงวนชวมณฑล (Biosphere reserve) หมายถงพนทซง

มระบบนเวศบนบกและระบบนเวศทางทะเล หรอชายฝง หรอระบบนเวศทงหมดรวมกนโดยเปนทยอมรบระดบชาตภายใตเครอขายของโครงการมนษยและชวมณฑล (Man and Biosphere Program) ขององคการยเนสโก วามคณคาควรแกการอนรกษและพฒนา

วธการเสนอพนทใดเปนชวมณฑล รฐบาลประเทศนนจะตองพจารณาเสนอคณะกรรมการสภาประสานงานระหวางประเทศวาดวยโครงการมนษยและชวมณฑล โดยมคณะกรรมการทปรกษาและคณะ กรรมการกลางเปนผตดสน แหลงชวมณฑลในโลกปจจบนถง พ.ศ. 2544 ม 97 ประเทศไดประกาศพนทสงวนชวมณฑล จำานวน 440 แหง เอกสารประกอบการสอนวชา ภมศาสตร ส 40103 ชนมธยมศกษาปท 5

146

http://www.unesco.org/mab/brlist.htm

http://www.unesco.org/mab/brlist.htm


เขตสงวนชวมณฑลมไวเพออะไร เพราะเหตใดเราจงตองการพนทสงวนชวมณฑล

1. เพออนรกษความหลากหลายทางชวภาพ2. เพอดแลรกษาระบบนเวศทอดมสมบรณ3. เพอศกษาเกยวกบระบบธรรมชาตและการเปลยนแปลง4. เพอศกษารปแบบการใชทดนตามจารตประเพณ5. เพอแบงปนความรในการจดการทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

การวจยเพอคนหาวธการใชทดนทชวยพฒนาชวตความเปนอยของมนษย 6. เพอรวมมอแกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตปจจบนมพนทสงวนชวมณฑลของประเทศไทยในเครอขายพนทสงวนชวมณฑล รวม 4 แหง ไดแก 1) พนทสงวนชวมณฑลสะแกราช และสถานวจยสงแวดลอม สะแกราช

2) พนทวนชวมณฑลแมสา หวยคอกมา 3) พนทสงวนชวมณฑลสวนสก หวยทาก 4) พนทสงวนชวมณฑล ปาชายเลนจงหวดระนอง พนทเขตชวมณฑลแบงออกเปน 3 เขต 1. เขตแกนกลาง (Core Area) สภาพพนทมธรรมชาตสมบรณ มความหลากหลายทางธรรมชาตสง เปนพนทอนรกษทไดรบการคมครองตามกฎหมาย 2. เขตกนชน( Buffer Area) พนทอนญาตใหจดกจกรรมบางอยางไดเชน มการจดการใหดำาเนนกจกรรมการศกษาหาความรทางระบบนเวศวทยา การศกษาวจย นนทนาการ 3. เขตรอบนอก ( Transition Zone) เปนพนทมชมชนอาศยอย โดยมการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมของชมชน มการฝกอบรมใหการศกษาแกประชาชนในพนท รจกการใชประโยชนจากธรรมชาต 3. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม(Environmental impact Assessment : EIA)


147

http://chm-thai.onep.go.th/CHM/mab_site3.html




ขอคด - วเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเพออะไร มความสำาคญอยางไร - EIA ตางจาก EIS อยางไร - ประชาชนสามารถมสวนรวมในการทำาประชาพจารณอยางไรความสำาคญของการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ซงหมายถง การวเคราะหผลกระ“ทบจากโครงการหรอกจการประเภทตางๆทอาจจะเกดขนตอสภาพแวดลอมหรอสภาพแวดลอม ทอาจจะมผลกระทบตอโครงการหรอกจการนน ทงในทางบวกและทางลบ เพอเปนการเตรยมการควบคม ปองกน และแกไขกอนการตดสนใจดำาเนนโครงการหรอกจการนนๆ ขนตอนทถกตองและม”ประสทธภาพจะเปนระบบทถกเตรยมการในระดบการวางแผนเพอใหทราบถงขอเทจจรงทกๆดานวาถาจะมโครงการหรอกจการใดขนมากอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมอยางไรบาง มความรนแรงมากนอยเพยงใดมผลกระทบในระยะสนหรอระยะยาวอยางไร เมอไดวเคราะหในรายละเอยด รวมถงทางเลอกตาง ๆ แลวจะมการประเมนถงผลดและผลเสยของโครงการหรอกจการนนๆ และทสำาคญทสดของระบบการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมคอจำาเปนตองเปดโอกาสใหหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนรวมถงประชาชนไดโอกาสเขามาแสดงความคดเหนไมวาสนบสนนหรอคดคานตอโครงการหรอกจการนน ๆ ดวย

โครงการหรอกจการใดทผานการเหนชอบของหนวยงานผรบผดชอบในการพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม หนวยงานเกยวของ และประชาชนแลว หลงการกอสรางเสรจสมบรณแลว ตองเตรยมมาตรการในการตดตามตรวจสอบ และประเมนคณภาพสงแวดลอมหลงจากทโครงการไดเปดดำาเนนการเพอใหทราบวาโครงการหรอกจการนนไดกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมมากนอยเพยงใด และไดปฏบตตามมาตรการลดผลกระทบสงแวดลอมตามทไดเสนอไวในรายงานอยางเครงคดหรอไม

การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเปนเสมอนเครองมอทชใหเหนผลกระทบทอาจจะเกดขนจากการดำาเนนโครงการหรอกจการตางๆ ทงทางบวก


148


และทางลบ และเปนการเตรยมการเพอควบคม ปองกนและแกไขปญหาดานสงแวดลอม ซงถอวามความสำาคญตอการพฒนาประเทศเปนอยางยง เพราะการทจะใหประเทศเจรญกาวหนาตอไป จำาเปนจะตองใหประชาชนในประเทศมความเปนอยดขน โดยเฉพาะในสวนของคณภาพชวต หมายความวาประชาชนของประเทศจะตองอยในสภาพวะแวดลอมทด ไมมปญหาดานภาวะมลพษ

การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมจะสมบรณไดจะตองใหประชาชนไดมโอกาสเขามามสวนรวมในการยอมรบโครงการหรอกจการนนๆ เพราะประชาชนในทองถนจะเปนผทไดรบผลกระทบทงทางบวกและทางลบจากโครงการหรอกจการตางๆ ทจะเกดขน ไมวาโครงการจะเปนขนาดเลกหรอใหญกตาม ปจจบนประชาชนยงไมทราบวาตนเองมสทธในการเขามามสวนรวมในระบบการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมอยางไร ระดบใด ทำาใหตองมองคกรเอกชน นกวชาการ หรอผรทงหลายคอยใหความชวยเหลอในดานขาวสาร ขอมล และความรทางวชาการซงในบางครงกกลายเปนปญหาทถกกลาวหาวาเปนการปลกระดมมวลชนใหเกดการตอตานโครงการหรอกจการนน ๆ

ในหลกการและเหตผลของการทตองมการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของประเทศไทยตาม พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2518 นน มวตถประสงคทสำาคญ

1. เพอจำาแนกและอธบายในเชงปรมาณเทาทสามารถจะกระทำาได เกยวกบทรพยากรสงแวดลอมและ

คณคาตางๆของมนษยทจะถกกระทบกระเทอนไป อนเนองจากโครงการพฒนานน ๆ โดยพจารณาเปรยบเทยบระหวางสภาวะทมกบไมมโครงการดงกลาว

2. เพออธบายในเชงปรมาณเทาทสามารถจะกระทำาได เกยวกบขนาดของผลกระทบสงแวดลอมทงทางบวกในแงการสงเสรมทรพยากรสงแวดลอมและคณคาตางๆของมนษยกบทางลบในแงการทำาลายสงแวดลอมเหลานนโดยพจารณารวมทงผลกระทบทเกดขนในระยะสนและระยะยาว ทงนเพอทจะไดมการพจารณาในรายละเอยดเกยวกบวธการตางๆ ในการ


149


ออกแบบหรอวางแผนโครงการเพอใหเกดผลเสยหายนอยทสดโดยไดผลดมากทสดดวย

3. เพออธบายทางเลอกตางๆ ของโครงการทมผลกระทบสงแวดลอมแตกตางกนแตสามารถบรรลเปาหมายของการพฒนาไดเหมอนๆกนการนใหกลาวถงรายละเอยดกบผลกระทบกระเทอนตอคณภาพสงแวดลอมอนเนองจากการเลอกโครงการแตละทางดวย

สำานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต หวงวาการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมจะสามารถ

ชวยลดปญหาสภาวะแวดลอมทเกดจากการพฒนาโครงการหรอกจการตาง ๆ

1. มการประเมนผลกระทบสงแวดลอมทจะเปนสวนสำาคญสวนหนงของการวางแผนพฒนา อนจะ

ชวยใหมองปญหาตาง ๆ ไดกวางขวางยงขนรวมทงมการพจารณาดานสงแวดลอมเพมขน

2. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเปนการศกษาทอาศยผช ำานาญงานเฉพาะดานแตกตางกน จง

มนใจไดวาจะมการมองปญหาตาง ๆ ไดอยางครบถวนบรบรณ3. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมจงถกนำามาใชเพอใหการพฒนา

ในระยะยาวจะไดมทรพยากรใชอยางยงยน (long-term sustainable development)

4. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมยงสรางความเปนธรรมในสงคม โดยเฉพาะอยางยงประชาชนผมรายไดน อยซ งไดรบผลกระทบกระเทอนจากโครงการหรอกจการนนโดยตรงกจะไดรบการพจารณาการชดเชยและหรอลดผลเสยหายทอาจเกดขนได

5. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมยงมแนวทางสำาหรบการตดตามตรวจสอบผลกระทบตาง ๆ ท


150


เกดขนภายหลงจากทไดมการกอสรางและใชงานตามโครงการเสรจสนไปแลวอนจะเปนการประเมนผลสำาเรจของการพฒนาประเทศไดอกทางหนงดวย

6. การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมยงเปนเคร องมอทชวยให สามารถบรรลปญหาการใชประโยชน

ทรพยากรธรรมชาตรวมกนในบรเวณชายแดนรอยตอระหวางประเทศได วตถประสงคของการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมตาม พระราชบญญต สงแวดลอม พ.ศ. 2535

1. เพอจำาแนก ทำานาย และประเมนผลกระทบสงแวดลอมจากโครงการโดยเปรยบเทยบกบสภาวะท

ไมมโครงการ และเพอเตรยมการปองกนผลกระทบสงแวดลอมตงแตขนวางแผนโครงการ ซงจะชวยลดคาใชจายในการแกไขปญหาทอาจเกดขนจากการกอสราง และดำาเนนโครงการ และเพอสนบสนนหลกการพฒนาทรพยากรสงแวดลอมอยางยงยน

2. เพอใหมการนำาปจจยทางดานสงแวดลอมมาชวยใน การวางแผนโครงการ และตดสนใจดำาเนน

โครงการการมสวนรวมของประชาชน

การใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจการพฒนาโครงการหรอกจการทกำาลงจะเกดขนตอไปในอนาคตไมวาโครงการหรอกจการนน ๆ จะเปนของภาครฐบาล รฐวสาหกจหรอเอกชน ขนาดเลกหรอขนาดใหญ ถอวาเปนวธการทจะพฒนาประเทศ และเปนการคมครองและรกษาคณภาพสงแวดลอมทควรหวงแหนอยางมประสทธภาพมากทสด การมสวนรวมของประชาชน มาจากภาษาองกฤษวา “Public participation” ดงนนคำาวา ประชาชน ในความหมายทแทจรงของ“ ”ประเทศทพฒนาแลว หมายถงหนวยงานของภาครฐบาล ภาคเอกชน องคกรเอกชน กลมคน และประชาชนทวไป ทอาจจะไดรบประโยชนหรอเสยประโยชนจากการมโครงการหรอกจการ ซงไดมการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม


151


รปแบบและขอบเขตของการมสวนรวมโครงการหรอกจการทงของภาครฐและเอกชนหลายโครงการ เปดใหมประชาพจารณ (Public Hearing)

มขนตอนดงน เมอสำานกงานนโยบายและแผนสงแวดลอมไดรบรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมตามทเจาของโครงการหรอกจการไดเสนอแลวสำานกงานนโยบายและแผนสงแวดลอมควรจะสงผลการพจารณา กลบไปยงเจาของโครงการหรอกจการ โดยมขอเสนอแนะวาควรจะมการดำาเนนการอยางไรตอไป ถาคดวาโครงการหรอกจการมผลกระทบสงแวดลอมไมมากนกกใหดำาเนนการกอสรางได ถาคดวาอาจจะมผลกระทบตอสงแวดลอมและคณภาพชวตกควรใหเจาของโครงการหรอกจการไดจดเตรยมเปดการประชาพจารณสำาหรบประชาชนผไดรบผลกระทบ ผสนใจและหนวยงานทเกยวของตอไป การเตรยมการประชาพจารณ เจาของโครงการหรอกจการ จะตองเปนผจดเตรยมเอกสารประกอบการพจารณา เมอเปดการประชาพจารณ เจาของโครงการหรอกจการจะตองพยายามอธบายถงผลดผลประโยชนทประชาชนและประเทศชาตจะไดรบ และผลเสยของโครงการ ตามเอกสารทไดแจกไปกอนหนา พรอมกบรบฟงขอเสนอแนะหรอขอคดดานตางๆ ถาเจาของโครงการหรอกจการสามารถอธบายและทำาความเขาใจจนเปนทยอมรบของผเขารวมรบฟงประชาพจารณ กถอวาประชาชนยอมรบในการพฒนาโครงการหรอกจการนน แตถายงไมเปนทยอมรบ หรอมการคดคานหรอตอตาน เจาของโครงการหรอกจการจะตองนำาขอคดเหนขอเสนอตางๆ กลบไปแกไขและปรบปรง เพอเตรยมการเปดประชาพจารณตอไปอกครง โดยกำาหนดระยะเวลาไวอยางนอย 30 วนหลงจากการจดประชาพจารณครงกอน ประชาชนทจะไดรบผลกระทบจากกจกรรมหรอโครงการจะโตแยงจนกวาเจาของโครงการหรอผประกอบการจะสามารถจดหาสงทดแทน หรอการชดเชยจนเปนทยอมรบ จงจะสรป ผลการมสวนรวมของประชาชนทง 2 ขนตอน รวมเลมแลวประกาศใหประชาชนได


152


ทราบถงผลลพธทไดรบซงเรยกวา Environmental Impact Statement, (EIS)

การจดประชาพจารณนจะดำาเนนการกคร งกแลวแตเจาของโครงการหรอกจการ แตส งทตองการคอ ใหประชาชนและหนวยงานทเกยวของยอมรบในการพฒนาโครงการหรอกจการนน ๆกลไกในการมสวนรวมของประชาชน

การสรางกลไกใหสาธารณชนมสวนรวมในกระบวนการการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมวตถประสงคตาง ๆ ดงน

1. เพอไดรบขอมล ขาวสาร ความร และความเขาใจเกยวกบโครงการหรอกจการและผลกระทบทอาจจะเกดขน

2. เพอชวยในการชประเดนปญหา และคณคาตาง ๆ ของสงแวดลอม3. เพอแสดงความคดเหนอนอาจจะเปนประโยชนในการแกปญหา4. เพอชวยในการใหขอมลยอนกลบและชวยในการวเคราะหผลกระทบ

ตาง ๆ อนจะเปนประโยชนในการวางแผนการดำาเนนงานและการตรวจเฝาระวง

5. เพอขจดปญหาความขดแยง และเพอสรางขอตกลงรวมกนการมสวนรวมของประชาชนจะสามารถจดแบงกลมของประชาชนไดเปน 3 กลม

กลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจากโครงการกลมประชาชนโดยรอบโครงการทอาจจะมทงผลดและผลเสยจาก

โครงการกลมประชาชนในทองถนทอาจจะไดรบแตผลประโยชนจากโครงการ

สำาหรบประเทศไทยมการจด Public Hearing โดยใชคำาวา ไตสวน“สาธารณะ หรอ ประชาพจารณ” “ ”

การมสวนรวมของประชาชน จงถอวาเปนเร องทส ำาคญและมความจำาเปนมากตอการพฒนาหรอการคมครองและรกษาคณภาพสงแวดลอมของประเทศตอไปในอนาคตเพราะการทจะใหประชาชนเขามามสวนรวม


153


จำาเปนจะตองมการใหขาวสารทแทจรงและถกตองโดยมการกำาหนดขนตอนการมสวนรวมอยางถกวธและมประสทธภาพ

ในพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 กลมประชาชนทสามารถมสวนรวมในการคมครองและรกษาคณภาพสงแวดลอม เนนสทธและหนาทของบคคลทอาจไดรบตามกฏหมาย ระบสทธของประชาชนทจะไดรบรขาวสารขอมลตางๆทเกยวกบการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแตในขณะเดยวกนกไดสงวนสทธในการรบรขาวสารของประชาชนไวดวย โดยการกำาหนดใหเจาหนาทของรฐเปนผใชดลพนจในการตดสนใจในการใหขาวสารและขอมลนนๆ และยงมขอยกเวนสำาหรบขอมลตาง ๆ ดงน

- ความลบเกยวกบการรกษาความมนคงแหงชาต (National Security)

- ความลบเกยวกบสทธสวนบคคล (Right to Privacy)- ความลบเกยวกบสทธในทรพยสน (Intellectual Property)- ความลบเกยวกบสทธในทางการคา (Trade Secrets)รฐไดเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมแสดงความคดเหนตามพระ

ราชบญญต ส งแวดล อมพ .ศ.2535 มาตรา 7 ระบวา เพ อเป นการ“สนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ใหองคกรเอกชนซงมฐานะเปนนตบคคลตามกฎหมายไทย หรอกฎหมายตางประเทศ ทมกจกรรมเกยวของโดยตรงกบการคมครองสงแวดลอมหรออนรกษทรพยากรธรรมชาต และมไดมวตถประสงคในทางการเมอง หรอมงคาหากำาไรจากการประกอบกจกรรมดงกลาว มสทธขอจดทะเบยนเปนองคการเอกชนดานการคมครองสงแวดลอม และอนรกษทรพยากรธรรมชาต ตอกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง”

การระบถงสทธในมาตรา 8 วา อาจไดรบการชวยเหลอหรอไดรบการ“สนบสนนจากทางราชการ ในเรองดงตอไปน”


154


1. การจดใหมอาสาสมครเพอชวยเหลอการปฏบตงานของเจาพนกงานตามพระราชบญญตน หรอตาม กฎหมายอนทเกยวของกบการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม

2. การประชาสมพนธเผยแพรขอมลหรอขาวสาร เพอสรางจตสำานกของสาธารณชนทถกตองเกยวกบ

การคมครองสงแวดลอมและอนรกษทรพยากรธรรมชาต3. การชวยเหลอประชาชนในพนทใดพนทหนง รเร มโครงการหรอ

กจกรรมเพอคมครองสงแวดลอมและอนรกษทรพยากรธรรมชาตในพนทนน 4. การศกษาวจยเกยวกบการคมครองสงแวดลอมและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและเสนอแนะความคดเหนตอรฐบาลหรอสวนราชการทเกยวของ

5. การใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชนผไดรบอนตรายหรอความเสยหายจากมลพษอน

เกดจากการรวไหลหรอแพรกระจายของมลพษ รวมทงเปนผแทนในคดทมการฟองรองตอศาลเพอเรยกรองคาสนไหมทดแทน หรอคาเสยหายใหแกผทไดรบอนตรายหรอความเสยหายนนดวย

4. วกฤตการณสงแวดลอมขอคด ปรากฏการณเอล นโญสงผลตอเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางไรสาเหตและแนวโนมของปญหา 4.1 ปญหาโลกรอนและการทำาลายชนโอโซนการทำาลายชนโอโซนของบรรยากาศ หมายถง การทกาซสวนนอย

ไดแก ออกไซดของไนโตรเจน มเทน และคลอโรฟลออโรคารบอน ซงเกดจากโรงงานอตสาหกรรมถกปลอยขนสบรรยากาศและไปทำาลายชนโอโซนจนเปนชองโหว ทำาใหรงสอลตราไวโอเลตทเปนอนตรายตอสงมชวตสองถงพนโลก ปกตโอโซนเปนกาซทมปรมาณตางกนตงแตระดบนำาทะเลจนถงความสง 60 กโลเมตร แตในระดบความสงมประโยชนสำาคญ 2 ประการ คอ ชวยกรอง


155


รงส UV ไวรอยละ 70 - 90 และทำาหนาทเปนกาซเรอนกระจกเพอชวยรกษาอณหภมของโลก ปรากฏการณเอลนโญ (Ei Nino Phenomena) เอลนโญ (El Niño) เปนชอของกระแสนำาอนทไหลเลยบชายฝงทะเลของประเทศเปรลงไปทางใตทกๆ 2 – 3 ป กระแสนำาอนนจะไหลเขาแทนทกระแสนำาเยนทอยตามชายฝงเปรนานประมาณ 2 – 3 เดอน มผลทำาใหเกดฝนตกและดนถลมอยางรนแรง ในประเทศเปรและเอกวาดอร ปรากฏการณเอลนโญมชอเรยกอยางเปนทางการวา “El Niño – Southern Oscillation” หรอเรยกอยางสนๆ วา ENSO ซงหมายถง การเปลยนแปลงซงเกดขนบรเวณมหาสมทรแปซฟกตอนใต โดยกระแสลมสนคาตะวนออกออนกำาลง กระแสลมพนผวเปลยนทศทาง พดจากประเทศอนโดนเซย และออสเตรเลยตอนเหนอไปทางตะวนออก แลวยกตวขนเหนอชายฝงทวปอเมรกาใต กอใหเกดฝนตกหนกและแผนดนถลมในประเทศเปรและเอกวาดอร กระแสลมพดกระแสนำาอนบนพนผวมหาสมทรแปซฟกไปรวมกนบรเวณชายฝงประเทศเปร ทำาใหกระแสนำาเยนใตมหาสมทรไมสามารถลอยตวขนมาได ทำาใหบรเวณชายฝงขาดธาตอาหารสำาหรบปลา และนกทะเล ปรากฏการณเอลนโญทำาใหฝนตกหนกในตอนเหนอของทวปอเมรกาใต แตยงกอใหเกดความแหงแลงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และออสเตรเลยตอนเหนอ การทเกดไฟใหมปาอยางรนแรงในประเทศอนโดนเซย อทธพลของปรากฏการณเอลนโญ ปรากฏการณ ENSO ไมมผลกระทบอยางรนแรงใน ประเทศไทย ความแหงแลงทเกดขนเปนผลจากปรากฏการณจรงแตปรมาณนำาฝนไมแตกตางจากปกตมากนกอาจเกดจากปรมาณนำาฝนทลดลงและการกระจายของฝนลดลงกวาสภาพปกต ลานญา ความหมายของลานญา ลานญา ม สภาวะตรงขามเอลนโญ ปรากฏการณลานญาเกดขนไดทก 2 – 3 ป และปกตจะเกดขนนานประมาณ 9 – 12 เดอน แตบางครงอาจปรากฏอยไดนานถง 2 ป


156


การเกดลานญา คอ ลมคาตะวนออกเฉยงใตทพดปกคลมเหนอมหาสมทรแปซฟกเขตรอนมกำาลงแรงมากกวาปกตและพดพาผวนำาทะเลทอนจากตะวนออกไปสะสมอยทางตะวนตกมากยงขน ทำาใหบรเวณแปซฟกตะวนตก รวมทงบรเวณตะวนออกและตะวนออกเฉยงใตของเอเชย มอณหภมนำาทะเลสงขนสงผลใหอากาศเหนอบรเวณดงกลาวมการลอยตวขนและกลนตวเปนเมฆและฝน สวนแปซฟกตะวนออกนอกฝงประเทศเปรและเอกวาดอรนนขบวนการไหลขนของนำาเยนระดบลางไปสผวนำา (upwelling) จะเปนไปอยางตอเนองและรนแรง อณหภมทผวนำาทะเลจงลดลงตำากวาปกต

ผลกระทบของลานญา ปรากฏการณลานญา ทำาใหออสเตรเลย อนโดนเซย และฟลปปนสมแนวโนมทจะมฝนมากและมนำาทวม ขณะทบรเวณแปซฟกเขตรอนตะวนออกมฝนนอยและแหงแลง และแอฟรกาใตมแนวโนมทจะมฝนมากกวาปกต บรเวณตะวนออกของแอฟรกาและตอนใตของอเมรกาใตมฝนนอยและเสยงตอการเกดความแหงแลง และในสหรฐอเมรกาชวงทเกดปรากฏการณลานญาจะแหงแลงกวาปกต ผลกระทบของลานญาทมตอรปแบบของอณหภม ผวพนบรเวณเขตรอนโดยเฉลยจะลดลง และมแนวโนมตำากวาปกต ในชวงฤดหนาวของซกโลกเหนอทางตะวนตกเฉยงเหนอของมหาสมทรแปซฟกบรเวณประเทศญปนและเกาหลมอณหภมตำากวาปกต ขณะททางตะวนตกเฉยงใตของมหาสมทรรวมถงพนททางตะวนออกเฉยงเหนอของออสเตรเลยมอณหภมสงกวาปกต สวนทางตอนเหนอของสหรฐอเมรกาตอเนองถงตอนใตของแคนาดามอากาศหนาวเยนกวาปกต ลานญามผลกระทบตอพายหมนเขตรอน โดยพายเฮอรเคนในมหาสมทรแอตแลนตกและอาวเมกซโกมจำานวนเพมมากขน และสหรฐอเมรกาและหมเกาะแครบเบยนมโอกาสประสบกบพายเฮอรเคนมากขน ผลกระทบของลานญาตอปรมาณฝนและอณหภมในประเทศไทย ในปลานญาปรมาณฝนของประเทศไทยสวนใหญสงกวาปกต


157


สำาหรบอณหภมปรากฏวาลานญามผลกระทบตออณหภมในประเทศไทยโดยทกภาคของประเทศไทยมอณหภมตำากวาปกตทกฤด

โลกรอนหรอปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect)นกวทยาศาสตรอธบายวาเกดจากการทกาซ CO2 ซงเกดจากการเผา

ไหมของสงตางๆ สาร CFC กาซ CH4 ซงไดมาจากการยอยสลายของจลนทรยแบบไมใชออกซเจนและกาซ N2O

กาซ 3 ชนดจาก 4 ชนดทเปนสาเหตของปญหาปฏกรยาเรอนกระจก คอ CO2 , N2O และ กาซมเทน(CH4)ปลอยมาจากธรรมชาตและจากกจกรรมตาง ๆ ของมนษย เชน การใชยานพาหนะ การผลตไฟฟา เปนตน ขณะทCFC ถกปลดปลอยมาจากการกระทำาของมนษยทงหมด นกวทยาศาสตรหลายคนเชอวา กาซ CO2 ในโลกจะเพมขนเปน 2 เทาในป 2030 และ 2050 ถาการใชเชอเพลงยงคงสภาพเชนปจจบนและประเทศสหรฐอเมรกาและแคนาดาจะแหงแลงผดปกตและจะมผลท ำาให ผลตผลทางการเกษตรลดลง

กาซ มสวนสน บสน นให โลกรอน

แหลงทมาของกาซ

คารบอนไดออกไซด CO2(เ ช อ เ พ ล ง จ า ก ถ า น ห น นำามน)(เชอเพลงจากสงมชวต)

574413

ถานหน ,นำามนกาซธรรมชาตการทำาลายปา

คลอโรฟลโอโรคารบอนCFC

25 โ ฟ ม ก ร ะ ป อ ง ส เ ป ร ย เคร องทำาความเยน ตวทำาละลาย

มเทน CH4 12 พนทนำาทวม นาขาว เชอเพล งจากซากพชและสตว ปศสตว

ไนตรสออกไซค N2O 6 เช อเพลงจากพช สตว ปย การทำาลายปา


158


(ทมา : Chiras,1994)การเผาไหมเชอเพลงฟอสซลทำาใหเกดแกสคารบอนไดออกไซด ซงเปน

แกสเรอนกระจกหลกทจะทำาใหเกดการเปลยนแปลงภมอากาศของโลกทร นแรงระยะยาว การใชไมฟนจากปาเปนสาเหตหนงทท ำาใหเกดไนตรสออกไซด การผลตแกสธรรมชาตไดมสวนในการปลอยแกสมเทนออกสบรรยากาศ

เนองจากประเทศไทยไดใหสตยาบนอนสญญาวาดวยการเปลยนแปลงภมอากาศของโลก จงตองรายงานบญชการปลอยแกสเรอนกระจกและมาตรการควบคมปรมาณแกสเรอนกระจก ผลกระทบจากปรากฏการณเรอนกระจก

1. ผลกระทบตอภมอากาศ บรรยากาศแถบขวโลกรอนขน ความแตกตางระหวางอณหภมทบรเวณเสนศนยสตรกบขวโลกยอมลดนอยลง จะสงผลตอภมอากาศในระดบโลก เชน ลมและฝนเปนอยางมาก ภาวะความกดดนอากาศตำาอาจเพมสงขน ทำาใหมลมมรสมพดแรง และเลยขนทางเหนอ ซงอาจชวยบรรเทาความแหงแลงในบางพนท แตในสวนทไดรบนำาฝนมากเกนไปกจะเกดภยนำาทวมขนไดในพนทซงมฝนตกหนกและหมะละลายอาจจะเกดปญหานำาเซาะดนพงทลายลง ทำาใหสญเสยความสมบรณของหนาดนไปมากขนเพมความขนและอตราการตกตะกอนตามเสนทางคมนาคมทางนำาแนวปะการงและปาชายเลนมากขนอก

2. ผลกระทบตอแหลงนำาเกดภาวะนำาทะเลหนนสงแลว ยงเกดความเปลยนแปลงของแหลงนำาตางๆ เองดวย กลาวคอ อาจเกดความแหงแลงของแหลงนำาในบางพนท และเกดแหลงนำาใหมๆ ในบางพนท การทปรมาณ CO2 เพมขนในบรรยากาศ ยอมเปนการเรงอตราการสงเคราะหแสงและความเจรญเตบโตของพชใหสงขน ซงเทากบเพมความตองการนำาของพชใหมากขนเปนเงาตามตว จงอาจทำาใหเกดภาวะดนแหงและปญหาในการจดสรรนำาชลประทานใหเพยงพอแกพนทตาง ๆ ขนได


159


3. ผลกระทบตอแหลงพลงงาน การขดเจาะน ำามนในทะเลและมหาสมทรขนอยกบสภาพภมอากาศโดยเฉพาะความปรวนแปรของพายฝนตางๆในทางทรนแรงยงขน ยอมกอใหเกดอปสรรคตอการขดคน

4. ผลกระทบตอเกษตรกรรม CO2 จะเรงรดการเจรญเตบโตของพชและอตราการใชน ำาดวยในเวลาเดยวกน จงนาจะเปนผลดตอการเกษตร เพราะพชผลจะเตบโตรวดเรวและมขนาดใหญกวาปกต แตอาจจะมสารอาหารนอยลง ทำาใหตองบรโภคปรมาณมากขน แตวาการเปลยนแปลงของภมอากาศตลอดจนการเซาะดนพงทลายเปนผลเสยทส ำาคญซงอาจหกลางผลประโยชนทไดรบเสยสน ทงนเพราะพชไมอาจปรบตวไดทน

5. ผลกระทบตอระดบนำาทะเล การขยายตวของนำาทะเลและการทนำาแขงบรเวณขวโลกละลายลงมาระดบนำาทะเลทวโลกอาจเพมสงขนและทำาใหเมองหรอประเทศทอยสงจากระดบนำาทะเลไมมากนกไดรบความเสยหายซงอาจจะตองจมหายไปในทะเล 6. ผลกระทบตอมนษย จากอณหภมของโลกทรอนขน อากาศทรอนจดมความชนสงเปนสงทบนทอนสมรรถภาพในการทำางานของมนษย มความกดดนตอสภาพรางกายและจตใจ งายตอการแพรกระจายเชอโรคตาง ๆ นอกจากนปญหาเชอเพลงและนำาบรโภคทอาจลดปรมาณลง

แนวทางแกไขปญหาของอณหภมโลกรอน1. ลดการปลดปลอยกาซ CO2 , CH4 ซเอฟซและ N2O ใหไดโดย

การอนรกษและฟ นฟสภาพปา การนำากลบมาประยกตใชใหม การกลบคนมาใชใหมและการควบคมประชากรของมนษย

2. ความรวมมอของประเทศตางๆในระดบโลก พยายามจะใหเกดความรวมมอกนในแกไขปญหาโลกรอนดงจะเหนไดวา มการทำาพธสารเกยวโต (Kyoto Protocol) สนธสญญาระหวางประเทศทจะน ำาไปส การแกไข ปญหาโลกรอน เรมมผลบงคบใชแลวเมอ 16 ก.พ. 2548 หลงจากทมการเจรจายดเยอมานาน 7 ป โดย 141 ประเทศทวโลกไดลงนามในสตยาบนในการรวมมอชวยลดการปลอยแกสเรอนกระจก 6 ชนด โดยเฉพาะ 34 ประเทศอตสาหกรรม ทตองลดการปลอยแกสดงกลาวลงราว 5.2% กอนป


160


2555 ดานสหรฐอเมรกา ผปลอยแกสเรอนกระจกรายใหญสดของโลก รวมถงออสเตรเลย ปฏเสธการเขารวมพธสารเกยวโต

4.2 ปญหาพลงงานปญหาอนดบแรกในเรองของพลงงานคอ แหลงพลงงานปฐมภมจาก

ธรรมชาตกำาลงจะหมดไปอยางรวดเรว The international Energy Agency กลาววา โลกของเราตองการพลงงานเพมขนอก 60% จากป 2002 ถง 2030 และเชอเพลงจาก fossil ทมอยกำาลงจะถกใชหมดไป เราใชนำามนกวา 90%มการประมาณการวาปรมาณนำามน และเชอเพลงทมอยสามารถใชงานตอไปไดอกเพยงแค 40 ปเทานน กาซธรรมชาตจงเปนแ ห ล ง พ ล ง ง า น เ ห ม า ะ ส ม ท ถ ก เ ล อ ก ม า ใ ช ท ด แ ท น น ำา ม น แหลงพลงงานทดแทน

1. พลงงานจากนำา โรงไฟฟาพลงนำา ผลกระทบทสำาคญของโครงการผลตไฟฟาพลงนำาขนาดใหญตอสงแวดลอม ไดแก การเสยปาไมและการโยกยายประชากร ประชากรจำานวนมากจงไมเหนดวย ถงแมจะมผลพลอยไดหลายประการ เชน การชลประทาน การประมง

2. ชวมวล ประกอบดวย ไม ชานออย และแกลบ ชวมวลทเหลอท งจากกระบวนการผลต ชวมวลทเหลอจากเกษตรกรรม เชน ฟาง ใบออยและยอดออย ตนและซงขาวโพด ตนถวเหลอง ฯลฯ ซงมปรมาณกวา 50 ลานตนตอป อาจนำามาผลตไฟฟาไดหลายพนเมกะวตต ถาเทคโนโลยในการเกบชวมวลเหลานไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพดขนและราคาซอไฟฟากลบของรฐมความเหมาะสมขน

นำามนพช เชน นำามนปาลม อาจนำามาใชแทนนำามนดเซลบางสวนในเครองยนตเรอและเครองยนตทางเกษตรกรรมได การวจยและพฒนาจะชวยลดปรมาณฝนละอองทปลอยออกจากเครองยนตการพฒนาเชอเพลงเหลวทงสองประเภทเพอใหกบยานยนต ลดการนำาเขาผลตภณฑปโตรเลยมและชวยเพมรายไดของภาคเกษตรกรรม


161


3. พลงงานแสงอาทตยและลม ปจจบนความรอนจากแสงอาทตยไดรบการพฒนามาใชผลตนำารอนสำาหรบทพกอาศยโรงพยาบาลและโรงแรม อตสาหกรรมและการอบแหงผลตผลทางเกษตรจนนำามาใชในเชงพาณชยได

4. พลงงานนวเคลยร อปสรรคสำาคญของการใชพลงงานนวเคลยรไดแก ความยอมรบของประชาชน ความพรอมและวนยของบคลากร การจดการกากเชอเพลงนวเคลยรทมกมมนตภาพรงสสงและการลงทนสง นกสงแวดลอมหลายคนไมเหนดวยกบแนวคดเทคโนโลยฟชชน (fission) ทนำามาใชสรางพลงงานนวเคลยร กงวลถงรงสตกคางทเกดขน และความเสยงจากอบตเหตทอาจจะเกดขนดวย ปฏกรยานวเคลยรแบบฟวชน (fusion)

พลงงานทดแทนอนๆ ประเทศไอซแลนดตงอยทามกลางความหนาวเยนโดยไมมนำามน กาซ หรอถานหนเปนของตนเองจงหาแหลงพลงงานใหมทำาใหเกดโครงการผนแปรพลงงานนำาพรอนมาเปนความรอนแกบานเรอน ไอซแลนดจะมรถเมลทขบเคลอนดวยกาซไฮโดรเจนพรอมกบการวางแผนสรางโรงงานผลตไฮโดรเจนกบเรอจบปลา การใชไฮโดรเจนเปนพลงงานของไอซแลนด นอกจากจะไมเกดมลพษแลว ยงมอยางไมหมดสนอกดวย เพราะไฮโดรเจนเปนสวนประกอบของนำา (สตรเคมของนำาคอ H2O) เรยกไดวาเหนนำาทไหนกหมายถงวามพลงงานจากไฮโดรเจนเมอนน อนาคตอนใกลตนทนจากพลงงานไฮโดรเจนจะตำาพอทจะสกบพลงงานจากกาซนำามน และถานหนได

ส ำาหรบประเทศไทย สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทยไดลงนามรวมกบ บรษท บางจากปโตรเลยม จ ำากด (มหาชน) ทำาการผลตกาซโซฮอลลจำาหนาย

4.3 ปญหาการนำาสารเคมมาใชในการเกษตร สารเคมทใชในการเกษตรสวนใหญ จะเปนสารเคมปองกนและกำาจด

ศตรพช สารกำาจดศตรพช จะมฤทธทำาลายสงมชวตทกชนด ไมวาจะเปนชนดทมประโยชนหรอเปนโทษสงมชวตอนๆ สารกำาจดแมลง กลมสารรมควนพษ เชนมาลาไทออน คารบารล


162


สารพษเขาสรางกายไดหลายทาง 1. ทางจมก โดยการหายใจเอาไปของสารพษ ถามฤทธกดกรอนจะทำาใหเยอจมกและหลอดลมอกเสบ หรอซมผานเนอเยอเขาสกระแสโลหตได 2. ทางปาก อาจเขาไปดวยความประมาท ใชมอทเป อนสารเคมหยบอาหารเขาปากหรอกนผกผลไมทมสารพษตกคางอย 3. ทางผวหนง เกดจากการสมผสจบตองสารพษ ซงสารบางชนดสามารถซมผานผวหนงเขาไปได เมอรางกายไดรบสารพษ ถงแมทละนอยแตถาไดรบอยางตอเนองเปนเวลานานๆ จะเกดการสะสมในอวยวะตางๆ ทำาใหเกดอาการเจบปวยเรอรง ไตพการ สมองพการ จนถงเปนมะเรงหรอทำาใหเกดความปดปกตทางพนธกรรมได 4.4 ปญหามลพษจากโรงงานอตสาหกรรม สารหน

มการใชสารหนในทางอตสาหกรรม เกษตรกรรมและการแพทย โดยเฉพาะใชในดานเกษตรกรรมเปนยาฆาแมลงและปราบศตรพช โรงงานอตสาหกรรมทใชสารหนกไดแก โรงงานยอมผา โรงงานทำาส ทำาดอกไมเพลง โรงงานพมพดอกผา โรงงานผลตแกว โรงงงานผสมตะกวกบสารหน เพอใหเนอตะกวแขงขน โรงงานทำาผงซกฟอก ผสดหายใจเอากาซซงมสวนประกอบของสารหนเขาไปจะมอาการ คอ

อาการทางเดนหายใจ ทำาใหระคายเคองตอเนอเยอเมอสดหายใจเขาไปบอยๆนานๆ ทำาใหเยอบกนจมกทะล ตดตอกนไดโดยไมมอาการเจบปวดแตอยางใด นำามกแหงคอแหง เสยงแหบ เกดมะเรงทปอด

อาการทางผวหนง ฝนปลวถกผวหนงจะไปรวมอยทรอยพบทชนแฉะของผวหนง เชน รอบๆ จมก รอบๆ ปาก บรเวณรกแรและขาหนบ ทำาใหเกดระคายเคอง อกเสบบวมแดงเปนตมแขงใสพองหรอผวหนงแขงดาน หรอเปนหดซงเปนสาเหตของมะเรงทผวหนงได

อาการทางตา จะเกดอาการตาแดง ตาอกเสบ เพราะถกรบกวนจนกระทงเสนโลหตฝอยแตก อาการทางระบบประสาท เนองจากสารหนเขาไปสระบบการไหลเวยนของ


163


โลหต ซงจะมผลตอนำายอยทชวยในระบบเผาผลาญของรางกาย ทำาใหการทำางานเสยไป ปลายประสาทอกเสบแขนขาชาและเปนอมพาตในทสด

อาการทางสมอง ทำาใหเกดกระสบกระสาย ความจำาเสอม เกดอาการทางตบ จะทำาลายตบได ในรายทกนสารประกอบของสารหนเขาไปเปนเวลานาน จะทำาใหเกดการตบแขง ตบอกเสบ โครเมยม (Chromium) สารโครเมยมนำามาผสมกบโลหะทำาใหเกดความแขงแรงมความเหนยวทนทานทำาใหโลหะไมเปนสนมทนตอการผกรอน โครเมยมบรสทธใชมากในอตสาหกรรมชบโลหะดวยไฟฟา สารประกอบของโครเมต (Chromate) ใชในอตสาหกรรมเครองป นดนเผาอตสาหกรรมฟอกหนง การยอมสขนสตว

อนตรายของโครเมยม 1. แผลทเกดจากโครเมยม (Chrome ulcers) เกดจากการสะสม

ของฝนละอองของ โครเมยม ซงโดยมากจะเรมทรอยถลอกของผวหนง พบมากทสดทโคนเลบมอ ตามขอนวมอหรอหลงเทามลกษณะเปนแผลวงกลม ขอบคอนขางบาง บมลกลงไปมเสนผาศนยกลางประมาณ 1 เซนตเมตร หรอเลกกวา มองดคลายถกตะปเจาะ ไมเจบปวดแตคนมากในเวลากลางคน เกดการตดเชอลกลามไปถงขอตอใกลเคยงอาจตองตดนวทง ฝนของเกลอโครเมยมหรอควนของกรดโครมค อาจทำาใหเกดแผลขนไดเชนเดยวกน

2. ผวหนงอกเสบ (Dermatitis) บรเวณมอ แขน ใบหนา และหนาอก ผวหนง บรเวณนจะเกดอกเสบขน หลงจากคนงานทำางานมาแลวประมาณ 6 เดอน ในรายทเปนมากจะมสแดงเขมและบวมบรเวณทอกเสบจะ เจบ แสบคนมาก

3. ผนงกนในจมกถกเจาะทะล เมอสดหายใจเอาควนของกรด โครมคหรอฝนของโครเมยมเปนประจำา อาการทเกดขน คอ ลนและฟนจะเปลยนเปนสออกเหลองๆถาเปนมากจะทำาใหผวหนงกนในจมก ถกทำาลายจนเปนรทะล ซงการทะลของแผนกนจมกน จะไมรสกเจบปวดแตอยางใด แตจะรตวเมอมเสยงออหรอดงจมกแบนลงแลวเทานน


164


4. มะเรงของปอดมกจะเกดกบคนทสดหายใจเอาโครเมยมเขาไปทกวนตดตอกนเปนเวลานานๆ เปนอนตรายแกชวตเพราะไมมยารกษาใหหายได 4.5 ปญหาความแหงแลง

สภาวะการขาดแคลนนำาในเมองสำาคญๆหลายแหง ซ งสภาวะการขาดแคลนนำามผลกระทบตอมนษยโดยตรงโดยเฉพาะประเทศทกำาลงพฒนานอกจากใชในการบรโภคแลวยงใชนำาในการเกษตร โครงการศกษาประเมนสภาวะนำาทวโลก (WWAP) กอตงขนในป 2000 โดยไดรบความสนบสนนจากหนวยงานของสหประชาชาตทเก ยวของกบน ำาจ ำานวน 23 องคกรแสวงหาแนวทางการดำาเนนงานทยงยนสำาหรบปญหาทเกดจากการพฒนาของมนษย โครงการดงกลาวซงอยทยเนสโกไดตอบสนองตอความวตกกงวลทเกดขนในการประชมเกยวกบนำาของโลกทกรงเฮกในป 2000 และนำาขอเรยกรองทระบไวในปฏญญาสากลระดบรฐมนตรทลงนามในเวลาตอมา มาเปนพนฐานการดำาเนนงาน

สาเหตททำาใหนำาขาดแคลน1. ปรมาณนำาฝนมนอย เหนไดจากปรมาณนำาในเขอนตางๆทว

ประเทศ มระดบนำาไมเตมความจของนำาทเขอนจะเกบกกไวได หรอบรเวณแหลงตนนำาลำาธารกมปรมาณนำานอยทเกดจากปรมาณปาไมลดลงเนองและจ า ก ก า ร ท อ ณ ห ภ ม โ ล ก ร อ น ข น 2. การเพมปรมาณการใชเนองจากมการขยายพนททำาการเกษตรและการขยายตวทางอตสาหกรรม 3. การเพมสารพษในนำา ไมสามารถนำานำามาใชในการอปโภค บรโภคไดโดยตรง ถานำามาใชตองผานกรรมวธทำาใหบรสทธเสยกอนจนไมคมคากบการลงทน การปนสารพษเกดจากการทงขยะ จากนำาเสยของบานเรอนลงสแหลงนำาและการทงของเสยจากโรงงานอตสาหกรรมและสารพษจากการเกษตรลงสแหลงนำา ตะกอนเกลอกทำาใหแหลงนำานนเสยได

4. การใชนำาทฟมเฟ อย เชนการใชนำาเพอดำาเนนธรกจ โรงแรม สถานบรการตางเพมมากขน รวมทงการใชนำาตามครวเรอนทไมประหยด


165


เอกสารอางองกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ,กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม.ความรเรองสงแวดลอม .

กรงเทพมหานคร : กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2545.กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ,กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม.หนงสออานเพมเตมดาน สงแวดลอมระดบมธยมศกษาสารพษทางการเกษตร. กรงเทพมหานคร : กรมสงเสรมคณภาพ สงแวดลอม, 2545.กนก จนทอง. สงแวดลอมศกษา. ปตตน: มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2541.เกษตรศาสตร,มหาวทยาลย . สงแวดลอมเทคโนโลยและชวต. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2545.ประเวศ วสและคณะ.ความหมากหลายทางชวภาพกบการพฒนาอยางยงยน.พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สถาน บนชมชน ทองถนพฒนา, 2537.มลนธโลกสเขยว.นำา,กรงเทพมหานคร: อมรนทรพรนตงกรฟจำากด, 2536.ราตร ภารา. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพมหานคร: อกษรพพฒน, 2538. วงศพนธ ลมปเสนยและคณะ. มลภาวะอากาศ .กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536.สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต.วทยาศาสตรและเทคโนโลยจากอดตสอนาคต. กรงเทพมหานคร: สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต,2543.อลงกรณ พลบตร ประธานโครงการเอธานอล กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอมหนงสอพมพไทยรฐปท 56 ฉบบท 17282 วนจนทรท 16 พฤษภาคม 2548 เรองพธสารทเกยวโตเวบไซตhttp://www.bdmthai.com/ เกยวกบความหลากหลายทางชวภาพhttp:// www.environet.in.th/evdb/info/air/airos.htmlhttp:// www.moste.go.th/engmoste/%29env/index.http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~sthavivo/eia/main.htm


166

http://www.matichon.co.th/

http://www.environet.in.th/evdb/info/air/airos.html

http://www.bdmthai.com/


ภาคผนวกโครงการหรอกจกรรมทตองเสนอรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม มทงหมด 22 โครงการ

โครงการหรอกจกรรม ขนาด

1. เขอนเกบนำาหรออางเกบนำาทมปรมาตรเกบกกนำาตงแต 100 ลาน ลบ.ม.หรอ มพนทเกบกกนำาตงแต 15 ตารางกโลเมตรขนไป

2. การชลประทานทมพนทการชลประทานตงแต 80,000 ไรขนไป

3. สนามบนพาณชย ทกขนาด4. ระบบทางพเศษตามกฎหมายวาดวยการทางพเศษ หรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบการทางพเศษ หรอระบบขนสงมนชนทใชราง

ทกขนาด

5. การทำาเหมองตามกฎหมายวาดวยแร ทกขนาด6. นคมอตสาหกรรมตามกฎหมายวาดวยนคมอตสาหกรรม หรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบนคมอตสาหกรรม

ทกขนาด

7. ทาเรอพาณชยสามารถรบเรอขนาดตงแต 500 ตนกรอสขนไป

8. โรงไฟฟาพลงความรอนทมกำาลงผลตกระแสไฟฟาตงแต 10 เมกกะวตตขนไป

9. การอตสาหกรรม เอกสารประกอบการสอนวชา ภมศาสตร ส 40103 ชนมธยมศกษาปท 5

167


(1) อตสาหกรรมปโตรเคมทใชวตถดบ : และ/หรอการแยกกาซธรรมชาตในกระบวน การผลต (2) อตสาหกรรมกลนนำามนปโตรเลยม (3) อตสาหกรรมแยกหรอแปรสภาพกาซธรรมชาต (4) อตสาหกรรมคลอแอลคาไลน ทใชโซเดยมคอลไรด เปนวตถดบในการผลตโซเดยมคารบอเนต โซเดยมไฮดรอกไซด กรอไฮโดรคอลรค คลอรน โซเดยมไฮโพคลอไรด และปนคลอรน (5) อตสาหกรรมเหลกและ/หรอเหลกกลา (6) อตสาหกรรมผลตปนซเมนต (7) อตสาหกรรมถลงแรหรอหลอมโลหะ ซงมใชอตสาหกรรมเหลกหรอเหลกกลา (8) อตสาหกรรมการผลตเยอกระดาษ

ตงแต 100 ตนตอวนขนไป

ทกขนาดทกขนาดทมกำาลงผลตสารดงกลาวแตละชนดหรอรวมกนตงแต 100 ตนตอวนขนไป

ทมกำาลงผลตตงแต 100 ตนตอวนขนไป ทกขนาด ทมกำาลงผลตตงแต 50 ตนตอวนขนไป ทมกำาลงผลตตงแต 50 ตนตอวนขนไป

10. โครงการทกประเภททอยในพนททคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ กำาหนดใหเปนพนทลมนำาชน 1 บ

ทกขนาด

11. การถมทดนในทะเล ทกขนาด

12. อาคารทตงอยรมแมนำา ฝงทะเล อาคารทมขนาด


168


ทะเลสาบ หรอชายหาด หรอทอยใกล หรอในอทยานแหงชาต หรออทยานประวตศาสตร ซงเปนบรเวณทอาจจะกอใหเกดผลกระทบกระเทอนตอคณภาพสงแวดลอม

1. ความสงตงแต 23 เมตรขนไป หรอ 2. ทมพนทรวมกนทกชนหรอชนหนงชนใด ในหลงเดยวกน ตงแต 10,000 ตร.ม.ขนไป

13. การจดสรรทดนเพอเปนทอยอาศย หรอเพอประกอบการพาณชย

จำานวนทดนแปลงยอยตงแต 500 แปลงขนไป หรอ เนอทเกนกวา 100 ไร

14. โรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล1. กรณตงอยรมแมนำา ฝงทะเล ทะเลสาบ หรอชายหาด ซงเปนบรเวณทอาจจะกอใหเกดผลกระทบกระเทอนตอคณภาพสงแวดลอม2. กรณโครงการทไมอยในขอ 1.

1. ทมเตยงสำาหรบผปวยไวคางคนตงแต 30 เตยงขนไป2. ทมเตยงสำาหรบผปวยไวคางคนตงแต 60 เตยงขนไป

15. อตสาหกรรมผลตสารออกฤทธ หรอ สารทใชปองกนหรอกำาจดศตรพชหรอสตวโดยกระบวนการทางเคม

ทกขนาด

16. อตสาหกรรมผลตปยเคมโดยกระบวนการทางเคม

ทกขนาด

17. ทางหลวงหรอถนน ซงมความหมายตามกฎหมายวาดวยทางหลวง ทตดผานพนทดงตอไปน1. พนทเขตรกษาพนธสตวปาและเขตหามลาสตวปาตามกฎหมาย วา ดวยการสงวนและคมครองสตวปา2. พนทเขตอทยานแหงชาตตามกฎหมายวาดวยอทยานแหงชาต

ทกขนาดทเทยบเทาหรอสงกวามาตรฐานตำาสดของทางหลวง ชนบทขนไป โดยรวมความถงการกอสรางคนทางใหมเพมเตมจากคนทางทมอย


169


3. พนทเขตลมนำาชน 2 ตามทคณะรฐมนตรมมตเหนชอบแลว4. พนทเขตปาชายเลนทเปนปาสงวนแหงชาต5. พนทเขตฝงทะเลในระยะ 50 เมตรหางจากระดบนำาทะเลขนสงสด

18. โรงแรมหรอสถานทพกตากอากาศทมจำานวนหองพกตงแต 80 หองขนไป

19. อาคารอยอาศยรวมตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร

ทมจำานวนหองพกตงแต 80 หองขนไป

20. โรงงานปรบคณภาพของเสยรวม เฉพาะสงปฎกลหรอวสดทไมใชแลวตามกฎหมายวาดวยโรงงาน

ทกขนาด

21. อตสาหกรรมประกอบกจการเกยวกบนำาตาล1. การทำานำาตาลทรายดบ นำาตาลทรายขาว นำาตาลทรายขาวบรสทธ2. การทำากลโคล เดกซโทรส ฟรกโทส หรอผลตภณฑอนทคลายคลงกน

1. ทกขนาด2. ทมกำาลงการผลตตงแต 20 ตนตอวนขนไป

22. การพฒนาปโตรเลยม1. การสำารวจและ/หรอผลตปโตรเลยม2. ระบบการขนสงปโตรเลยมและนำามนเชอเพลงทางทอ

1. ทกขนาด2. ทกขนาด


170

บทที่ 5 - Environment and life quality | Just another ... · Web...

Documents

Transcript of บทที่ 5 - Environment and life quality | Just another ... · Web...