THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 Hmasawnna Thar Vol - 32/162 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Gospel crusade ccPur: March 29-31, 2017 inkar sung zantieng dar 6 zat khin AG Com- pound, Rengkai Road, CCPur hmunah Gos- pel Crusade (Thu le hlaa rawngbawlna) hun hmang ning a ta, speaker in Upa L. Hmingsang \hang a ta, Mizoram hlasakthiem Thawhlehnaniropuia in hla tiengpanga rawngbawlna nei bawk a tih. Hi Crusade- a \hang ding hin inhnikna nei taphawt fiel ei nih. Zan dar 9 le zing dar 5 inkar lut an khap ccPur: Sielmat khaw- sunga rukru an tam leiin duty uluk taka thaw a ni a. Hi le inzawm hin zan dar 9 le zing dar 5 inkar haiah thaw ding pawimaw neilo chun lut khap a ni a. |ulna leia Sielmat khuo lut ding hai chun phalna la hmasa dingin Secretary, Sielmat VA chun inhriettirna a siem. Chun, Sielmat rizap laia Zu, inruithei le nuhmei- pasal inpawl dinga hung khap hmak a ni bawk. Hi hnunga la hung thaw nawk hai chu vuok an lo tuor khawmin an ni mawphurna ning a tih tiin VA thusuok chun a hril bawk. Chun, a chunga darbi hun sunga Tax pek pumpel nuom leia Shaktiman le Commercial vehicle han Sielmat khaw- sung an hrawthleng khap a ni bawk. morgue-ah hun an hmang nawk ccPur: All Tribal Wom- en Union (ATWU), GHQ, Churachandpur inrawinain zani March 27, 2017 khan District Hospital Morgue –ah \awng\airuolna inkhawm hun hmang sun- zawm nawk a nih. Seminar hunah Deborah Zou, Con- venor, ATWU in thu a hril bawk. Kar hmasa Zirtaw- pni le Inrinni hai khawm khan ATWU hmalaknain bungheia \awng\airuolna hun hmang a lo nitah. Saipum-a silai kap puokna le inzaw- min Police 3 suspended AIzAWL: Mizoram Home Minister R. Lalzirliana chun March 26, 2017 zana Mizoram le Assam ramri a Saipum Village-a silai kappuokna le inzawmin 1st India Reserved Police (IRP) a Police personnel 3 hai chu an sina inthawk suspended an nih tiin zan- ikhan Mizoram Assembly an hriettir. Suspended-a um Police hai chu Consta- bles pahni Lawrence Ro- chhunga le Lalrinngheta hai bakah Havildar Than- glianmanga hai an nih. Ro- chhunga le Lalrinnghetah hai hin an zuruiin an Self Loading Rifles (SLR) silai chawi vawi 20 lai zet an kappuok a, hi chungthu hi acting Commander Than- glianmanga in an hotu hai kuomah report a pek naw leia suspended ve nia hril a nih. Saipum hi HPC De- mand area sunga um a ni a, an silai kappuok lei hin khawsung mihai nasa takin a sukthlabar pha a nih. cement factory bulah bomb hmu ImPHAL: Zani sun dar 11 vel khan Ukhrul Police station huop sunga Hund- ung Cement Factory bul lai tuolsung mi han bomb an hmu a. Police kuoma report an pek hnungin Police-a Bomb squad han bomb hi an va lakhmang a, bomb hi puok tawkpawi neilo din- gin an suksiet. Blood Donation camp an huoihawt ImPHAL: CAF & PD Labours Welfare Associa- tion chun zanikhan IHBT, RIMS, Lamphel hmunah ‘Give Blood together, it is possible’ ti thupui hmangin Blood donation camp an huoihawt. Zanita hmun hran hran palia motor eksiden a tlungah mi 22 an thi a, midang 30 chuong an hliem; Thina tuok sungkuo hai zangnadawmna Rs. 2 lakh seng pek dingin sawrkarin a puong ImPHAL: Zanikhan Ma- nipur state huom sunga hmun hran hran paliah mo- tor eksiden a tlung a, mi 22 an thi bakah midang 30 chuong an hliem. Hliemhai lai a hliem inrik an um leiin mithi hi tuta nek hin an la hung tam ring a nih. Dimapur, Nagaland a inthawka hung Inter- State Bus (Tourist Bus) No.MN04A-9503 chu zani zing dar 3:30 vel khan Se- napati District a Makkhan le Chakkhumai inkarah a eksiden a, lamthlang tienga varuomah an letthla a, mi 13 an thi a, midang 25 an hliem a hril a nih. Chun, zani ma sun dar 12:45 vel khan Imphal- Jiribam Road a Khongsang le Irang inkarah Jiribam a inthawka Imphal pana hung passenger phur Winger mo- tor a eksiden a, lamthlang tienga varuomah anletthla a, mi 8 an thi a, mi 7 an hliem a hril a nih. Chun, zani ma 10:30AM vel khan Senapa- ti District a Lairouching-ah Truck pakhat chun khobak bawin a eksiden a, a driver a thi a, a handyman a hliem. Chun, zani 2PM vel khan Moirang-ah Van a eksiden a, mi 2 an hliem. Motor eksidenleia thina tlung hi pawi an ti thu, thina tuok sunghai an sunpui thu le hliem tuorhai an tuorpui thu Manipur Governor le CM Nongthombam Biren Singh han an puong. Thina tuok hai Rs. 2 lakh seng le hliem inrik hai \hangpuina Rs. 50,000/- seng le hliem na raklo hai Rs. 30,000 seng pek dingin Manipur Chief Minister chun a puong. CM, Nongthombam Bi- ren Singh chun ama le state sawrkara inthawk mithi sunghai le hliem hai chu \ hangpuina pek an ni ding thu, hliemhai damdawi man le enkawl man state sawrkarin a tum ding thu a hril. CM hi New Delhi-ah a cham mek a nih. State sawrkar chun a hmuna thil tlung dan enfel dingin Ministerial team a tir a. Ministerial team a hin Y. Sudhindro, Parliamen- tary Secretary (Home) a \hangsa. Thi le hliem hai hi Imphal tieng phur an ni a, RIMS, JNIMS le Hospital hran hran haiah admit le en- kawl an nih. Makhan le Chukhu- mai inkara Bus eksiden a hliem hai lai hin Shomin- len Haokip (27), s/o Holsei Haokip of Molnom, Teng- noupal; Robert Singson (21), s/o Lutkholal, New Boljang, CCPur le Debo- rah Lalditsak (32), w/o Samuel Lalhmingthang, CCPur le Lamthienbel of Chiengkawnpang hai an \hangsaa hril a ni a. Thi hai lai hin Thangchungnung, s/o Chinzalam of Sangai- kot Village, CCPur District a \hangsa a hril a ni bawk. Thangchungnung hi 6 As- sam Rifles, New Keithel- manbi a posting, football khel thiem niin Inter-Assam Rifles Tournament a ARTC Dimapur a inkhel dinga se- lect, an team in champion nina an lak a, tuta Assam Rifles team a dinga selec- tion hmu nawk, Leave thla 2 a hmu leia a sunghai le inhmu dinga In a hung pan naa tuoksiet tuok a nih. Tourist bus eksiden-a thina tuok ei hriet thei dang hai chu Sapam Dipu Singh of Sapam Mamang Lei- kai, Imphal; Ranjit Das of Paona Bazar Mastip Road; Anandraj of MGR Street, Thada Perupakham, Pnneri; Safique Ahmed of Lilong Haoreibi Makha Leilai; Mrs Supraba Das of Ma- jid Road, Imphal; Sachin Paoudyei of Charhajari, Saitu Gamphazol le Suraj Bista of Leimakhong Kanto Sabal hai an ni a, thina tuok dang hai hi thu ei sut chena hriet theina ei la nei nawh. Chun, Jiribam a inthawk Imphal pana hun Winger Eksiden-a thi hai lai hin Mr T Lian John Simte, s/o Mr Pumkhopau @ Pauphhaw of Khuangnung Village tuta V. Munhoih, New Lamka a um mek le, Engela Lalrem- ruati hai an \hang nia hriet a nih. Ms Angela Lalrem- ruati hi Tripura-a Mission- ary sinthaw Bharat Singh le Vanlalmawii (Meitei mis- sionary) hai naunu a ni a, a unu Christina Lalchhandami khawm hi a hliem inrik hle a hril a ni a, tuhin Raj Medic- ity ICU ah enkawl mek a nih. Anni unau pahni hi an pa Bharat Singh rawia Jiribam-a inthawk Winger-a hung chuong an ni a, Bharat Singh khawm hi a hliem bawk a nih. Zanita Home Depart- ment, Govt. of Manipur in zanita thusuok a siema chun, National Highway 2 le 37 haia haia hmun hran hrana eksiden pathum tlung leia thina tuok hi 21 le hliemna tuok hi mi 23 niin a zieklang a, National Highway -2 a eksiden Tour- ist Bus hi Decan Rajdhani Travel ta a ni thu Home Department thusuok chun a zieklang a. Hi bus Eksiden a thina tuok zat hi 12 le hliemna tuok 17 niin a hril a, Jiribam Road a Winter Eksiden a thina tuok hi mi 8 le hliemna tuok mi 6 niin a zieklang bawk. -Page 2 ah sunzawmna Tourist Bus Eksiden-na hmun Winger Eksiden-na hmun NID/IPPI 2nd Round training nei ccPur: District Task Force-Immunization (DTF-I), CCPur hmalak- naa National Immuniza- tion Day/Intensified Pulse Polio Immunization (NID/ IPPI) 2017 Second Phase nei ding le inzawmin zani 10:30AM khan DFWO Conference Hall, District Hospital-ah Cold Chain Management le inzawmin training nei a nih. Hi huna hin Dr V.C. Pau Tonsing, DIO/DFWO, CCPur chun Polio damdawi a siet naw- na dinga a enkawl dan ding le phurdawk a ni huna hriet ding pawimaw hai hrilhri- etna a nei. Training a hin Tipaimukh Block, Thanlon Block le Singngat Block haia Divisional Supervisor le Sectoral Supervisor- hai an \hang. January 29, 2017 khan NID/IPPI First Phase nei a ni a, kha huna khan Divi- sional Supervisor 19 le Sec- toral Supervisor 90 ruot niin Polio Booth 448 hawng a ni a, OPV vials 2,234 hman- gin naupang kum 5 le a hnuoitieng 35,235 hai kuomah zenghri vengna damdawi pek an nih. Electronic thil duplicate an zawr hlaka intum ccPur: Tulai hin CCPur khawpui sungah Sony TV le Samsung TV inman taka zawra invak Vai 4/5 vel an um a, an thil zawr hai hi a man pangngai neka inhnuoiin an zawr hlak a, sienkhawm an thil zawr hai a tak takpa (original) ni lovin a lem (replica) mei mei an ni a hril a nih. Hi lei hin mitin fimkhur thil\ha a ni ring a um. An thil zawr a tak takpa a ninaw leiin zani khawm khan mi tlawmngai \henkhat zarin an thil zawr lo inchawtu mi 3 hai chu an pawisa inletkir tir an nih tiin ei thu dawngna chun a hril. Capacity building on PLHIV nei ccPur: Dr. Kimngaihch- ing (Dr Kim Simte), CMO/ in-charge DACO, CCPur hmalaknain zani 10AM khan CMO Complex-a CMO Conference Hall-ah “One Day Capacity build- ing of PLHIV” nei a nih. Dr Kim Simte chun, HIV/AIDS invawi, People Living with HIV (PLHIV) han an vawi lo hai an kai- zap nawna dinga mawphur- na lientak an nei thu a hril a. PLHIV tienga inthawk “Problems/Issues facing PL- HIV in the District” ti le “Problems of accessing So- cial Protection Scheme for PLHIV in the District” ti thu- pui hai hmangin thu an hril. CCPur District-ah kum 2016 a inthawk Feb. 2017 inkar sung khan MFS le District Hospital hnuoiah PLHIV 3,587 ART Centre- ah registered an ni a, hi laia mi 1,322 han ART dam- dawi an fak \an a, Regis- tered lo mi 500 vel an um a, hi laia 173 hai chu an chanchin hrietzui talo (Lost to follow up-LFU) an nih. Zanita hi hun hmangnaa hin NGOs tum tum VI- HAAN, SHALOM, PPO, LRRC le LWS haia inthawk palai hai an \hang tawl. cm in Pm le President an hmupui ImPHAL/NEW DELHI: Zanikhan Manipur Chief Minister Nongthombam Biren Singh le a hnung zuitu han Prime Minister Narendra an inhmupui. Hi huna hin CM Pu N. Biren Singh chun Manipur sum ngirhmun le Law and Order ngirhmun hai PM a hril. PM chun Manipur rama hmasawnna sin thawna din- ga \hangpuina pek pek a lo tiem niin CM chun a hril. CM chun muongna, inremna le sawrkar ng- het siem chu a sawrkar ngaipawimaw niin Chanchinbumihai an hmu- pui huna a hril. Pu Biren Singh hin Manipur Chief Minister a chel hnunga PM an hmupuina hmasa tak a nih. Pu. Biren Singh hin zani ma khan President Pranab Mukherjee khawm an hmupui. Parliament in Mental Healthcare Bill, 2016 a passed NEW DELHI: Parlia- ment Budget session za- nikhan sunzawm nawk a na, Lok Sabha ah Mental Healthcare Bill, 2016 suk- langna le ngaituona nei a ni zovin passed a nih. Mental Healthcare Bill in a tum tak chu lungril tienga buoina nei hai humhal, sukhma- sawn le healthcare services pek an ni huna an rights sukpuitling pek a nih. Bill thar hin mani inthat hai khawm lungril buoina nei hai lai zel sa tang a ta, Indian Penal Code hnuoia hrem theina suktawp ni tang a tih. Lungril tienga ruolbanlo hai chu an nina anga inzana pek ve ning an ta, mental healthcare, enkawl an nina le an taksa hriselna hai khawm mi pangngai hai angin sawm- dawl dingin rights an nei ve ta ding a nih. Hi bill thar dungzui hin, naute kum 3 hnuoi chu a nu le kei\he thei ni naw nih a, a nu in sawm- dawlna le enkawlna a hmu chun, lungril tienga buoina nei hai enkawlna (mental health establishment) haia chun naute khawm enkawl ni veng a tih. Bill thar hin bill a pro- vision hai bawsietna chu thiemnaw changna thei le jail intang theina a phur sa a nih. Bill chungthu a hin hun sawttak debate nei a na, Health Minister JP Nad- da chun, bill hi hmasawnna le damnaw hai ngaivenna a ni thu a hril. Bill chu a \hat hle lai zingin, psychiatrists indai tawk naw leiin lungril tien- ga buoina nei hai bill in a mamaw anga ngaivenna pek an ni thei naw ding thu hril a na. Psychiatrists 12,000 ma- maw an ni laiin, tuhin India rama psychiatrists 4,500 vel chau an um a nih. Lungril tienga buoina nei hai chu clinical research thawna dinga hmang Bill thar chun a phal naw a nih. Farmer’s Fair-cum-exhibi- tion Dy. cm in a hawng ImPHAL: Zanikhan ICAR Complex, Lamphelpat- ah Dy. CM Y. Joykumar Singh in Farmer’s Fair- cum-Exhibition a hawng. Farmers Fair-cum-Exhibi- tion hi ICAR-KVKs Chan- del, CCPur, Imphal West, Tamenglong le Ukhrul hai bakah ICAR-RC for NEH Region, Manpur Centre hai \hangruola an huoihawt a nih. Hi exhibition-a seng \ul hai chu TSP, ICAR-RC for NEH Region, Umiam, Meghalaya in a tum a nih. Hi huna Dy. CM Y. Joykumar Singh in thu a hrilnaah, Manipur mipui a tamlem hai hi agriculture le allied activities haia fakzawng ei ni leiin state economy siem\hatna din- gin Agro-based industries uor zuol a \ul thu a hril. Manipur-a Agriculture sukhmasawnna dinga hma an laknaah a theina chinga \hangpui dingin an tiem bawk. Ni 9 sung aw ding Film making Workshop \an ImPHAL: Films Division, Ministry of Information & Broadcasting, Govern- ment of India, Department of Information & Public Relations, Government of Manipur, Manipur State Film Development Society le Film Society of Manipur hai \hangruola huoihawt- nain zanikhan MSFDS Auditorium, Palace Gate, Imphal hmuna ‘Nine-day Film Making Workshop’ \an a ni a, April 4, 2017 chen Workshop hi nei ning a tih. Workshop a hin tribal candidates 6 \hangin candidates 28 an \hang. Emiment documentary film maker Joshy Joseph, Dy. Director General, Films Division chun, workshop a nei hun ding hi a tawi leiin a \hang hai chu hun indik taka hmang le zui dingin an fui a, workshop a hin ni 3 sung seng ideation, edit- ing le shooting hai thaw a ni ding thu a hril. PrEPAK 37th red Army uprising Day ImPHAL: PREPAK chun zanikhan an General Head- quarter bakah technical headquarters, base areas, training centre le transit camp dang dang haiah 37th Red Army Uprising Day an hmang hun pui tak General Headquarter- a a chun Chief of the Red Army Lt. Com N. Romi Meitei in khuollien in a \hang a, cadre chanpui lo thi ta hai inza- na in minutes 2 sung to \awka hun hmang a nih.

Transcript of THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf ·...

Page 1: THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf · THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) NEWS TOMkiCHANCHIN LAKTAWIM Gospel crusade

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

Hmasawnna Thar Vol - 32/162 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY)

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWIGospel crusade

ccPur: March 29-31, 2017 inkar sung zantieng dar 6 zat khin AG Com-pound, Rengkai Road, CCPur hmunah Gos-pel Crusade (Thu le hlaa rawngbawlna) hun hmang ning a ta, speaker in Upa L. Hmingsang \hang a ta, Mizoram hlasakthiem Thawhlehnaniropuia in hla tiengpanga rawngbawlna nei bawk a tih. Hi Crusade-a \hang ding hin inhnikna nei taphawt fiel ei nih.

Zan dar 9 le zing dar 5 inkar lut an khap

ccPur: Sielmat khaw-sunga rukru an tam leiin duty uluk taka thaw a ni a. Hi le inzawm hin zan dar 9 le zing dar 5 inkar haiah thaw ding pawimaw neilo chun lut khap a ni a. |ulna leia Sielmat khuo lut ding hai chun phalna la hmasa dingin Secretary, Sielmat VA chun inhriettirna a siem. Chun, Sielmat rizap laia Zu, inruithei le nuhmei-

pasal inpawl dinga hung khap hmak a ni bawk. Hi hnunga la hung thaw nawk hai chu vuok an lo tuor khawmin an ni mawphurna ning a tih tiin VA thusuok chun a hril bawk. Chun, a chunga darbi hun sunga Tax pek pumpel nuom leia Shaktiman le Commercial vehicle han Sielmat khaw-sung an hrawthleng khap a ni bawk.

morgue-ah hun an hmang nawk

ccPur: All Tribal Wom-en Union (ATWU), GHQ, Churachandpur inrawinain zani March 27, 2017 khan District Hospital Morgue –ah \awng\airuolna inkhawm hun hmang sun-zawm nawk a nih. Seminar hunah Deborah Zou, Con-venor, ATWU in thu a hril bawk. Kar hmasa Zirtaw-pni le Inrinni hai khawm khan ATWU hmalaknain bungheia \awng\airuolna hun hmang a lo nitah.

Saipum-a silai kap puokna le inzaw-min Police 3 suspended

AIzAWL: Mizoram Home Minister R. Lalzirliana chun March 26, 2017 zana Mizoram le Assam ramri a Saipum Village-a silai kappuokna le inzawmin 1st India Reserved Police (IRP) a Police personnel 3 hai chu an sina inthawk suspended an nih tiin zan-ikhan Mizoram Assembly an hriettir. Suspended-a um Police hai chu Consta-bles pahni Lawrence Ro-chhunga le Lalrinngheta hai bakah Havildar Than-

glianmanga hai an nih. Ro-chhunga le Lalrinnghetah hai hin an zuruiin an Self Loading Rifles (SLR) silai chawi vawi 20 lai zet an kappuok a, hi chungthu hi acting Commander Than-glianmanga in an hotu hai kuomah report a pek naw leia suspended ve nia hril a nih. Saipum hi HPC De-mand area sunga um a ni a, an silai kappuok lei hin khawsung mihai nasa takin a sukthlabar pha a nih.

cement factory bulah bomb hmuImPHAL: Zani sun dar 11 vel khan Ukhrul Police station huop sunga Hund-ung Cement Factory bul lai tuolsung mi han bomb an hmu a. Police kuoma report an pek hnungin Police-a Bomb squad han bomb hi an va lakhmang a, bomb hi puok tawkpawi neilo din-gin an suksiet.

Blood Donation camp an huoihawtImPHAL: CAF & PD Labours Welfare Associa-tion chun zanikhan IHBT, RIMS, Lamphel hmunah

‘Give Blood together, it is possible’ ti thupui hmangin Blood donation camp an huoihawt.

Zanita hmun hran hran palia motor eksiden a tlungah mi 22 an thi a, midang 30 chuong an hliem;Thina tuok sungkuo hai zangnadawmna Rs. 2 lakh seng pek dingin sawrkarin a puong

ImPHAL: Zanikhan Ma-nipur state huom sunga hmun hran hran paliah mo-tor eksiden a tlung a, mi 22 an thi bakah midang 30 chuong an hliem. Hliemhai lai a hliem inrik an um leiin mithi hi tuta nek hin an la hung tam ring a nih. Dimapur, Nagaland a inthawka hung Inter-State Bus (Tourist Bus) No.MN04A-9503 chu zani zing dar 3:30 vel khan Se-napati District a Makkhan le Chakkhumai inkarah a eksiden a, lamthlang tienga varuomah an letthla a, mi 13 an thi a, midang 25 an hliem a hril a nih. Chun, zani ma sun dar 12:45 vel khan Imphal-Jiribam Road a Khongsang le Irang inkarah Jiribam a inthawka Imphal pana hung passenger phur Winger mo-tor a eksiden a, lamthlang tienga varuomah anletthla a, mi 8 an thi a, mi 7 an hliem a hril a nih. Chun, zani ma 10:30AM vel khan Senapa-ti District a Lairouching-ah Truck pakhat chun khobak bawin a eksiden a, a driver a thi a, a handyman a hliem. Chun, zani 2PM vel khan Moirang-ah Van a eksiden a, mi 2 an hliem. Motor eksidenleia thina tlung hi pawi an ti thu, thina tuok sunghai an sunpui thu le hliem tuorhai an tuorpui thu Manipur Governor le CM Nongthombam Biren Singh han an puong. Thina

tuok hai Rs. 2 lakh seng le hliem inrik hai \hangpuina Rs. 50,000/- seng le hliem na raklo hai Rs. 30,000 seng pek dingin Manipur Chief Minister chun a puong. CM, Nongthombam Bi-ren Singh chun ama le state sawrkara inthawk mithi sunghai le hliem hai chu \hangpuina pek an ni ding thu, hliemhai damdawi man le enkawl man state sawrkarin a tum ding thu a hril. CM hi New Delhi-ah a cham mek a nih. State sawrkar chun a hmuna thil tlung dan enfel dingin Ministerial team a

tir a. Ministerial team a hin Y. Sudhindro, Parliamen-tary Secretary (Home) a \hangsa. Thi le hliem hai hi Imphal tieng phur an ni a, RIMS, JNIMS le Hospital hran hran haiah admit le en-kawl an nih. Makhan le Chukhu-mai inkara Bus eksiden a hliem hai lai hin Shomin-len Haokip (27), s/o Holsei Haokip of Molnom, Teng-noupal; Robert Singson (21), s/o Lutkholal, New Boljang, CCPur le Debo-rah Lalditsak (32), w/o Samuel Lalhmingthang, CCPur le Lamthienbel of

Chiengkawnpang hai an \hangsaa hril a ni a. Thi hai lai hin Thangchungnung, s/o Chinzalam of Sangai-kot Village, CCPur District a \hangsa a hril a ni bawk. Thangchungnung hi 6 As-sam Rifles, New Keithel-manbi a posting, football khel thiem niin Inter-Assam Rifles Tournament a ARTC Dimapur a inkhel dinga se-lect, an team in champion nina an lak a, tuta Assam Rifles team a dinga selec-tion hmu nawk, Leave thla 2 a hmu leia a sunghai le inhmu dinga In a hung pan naa tuoksiet tuok a nih.

Tourist bus eksiden-a thina tuok ei hriet thei dang hai chu Sapam Dipu Singh of Sapam Mamang Lei-kai, Imphal; Ranjit Das of Paona Bazar Mastip Road; Anandraj of MGR Street, Thada Perupakham, Pnneri; Safique Ahmed of Lilong Haoreibi Makha Leilai; Mrs Supraba Das of Ma-jid Road, Imphal; Sachin Paoudyei of Charhajari, Saitu Gamphazol le Suraj Bista of Leimakhong Kanto Sabal hai an ni a, thina tuok dang hai hi thu ei sut chena hriet theina ei la nei nawh.

Chun, Jiribam a inthawk Imphal pana hun Winger Eksiden-a thi hai lai hin Mr T Lian John Simte, s/o Mr Pumkhopau @ Pauphhaw of Khuangnung Village tuta V. Munhoih, New Lamka a um mek le, Engela Lalrem-ruati hai an \hang nia hriet a nih. Ms Angela Lalrem-ruati hi Tripura-a Mission-ary sinthaw Bharat Singh le Vanlalmawii (Meitei mis-sionary) hai naunu a ni a, a unu Christina Lalchhandami khawm hi a hliem inrik hle a hril a ni a, tuhin Raj Medic-ity ICU ah enkawl mek a nih. Anni unau pahni hi an pa Bharat Singh rawia Jiribam-a inthawk Winger-a hung chuong an ni a, Bharat Singh khawm hi a hliem bawk a nih. Zanita Home Depart-ment, Govt. of Manipur in zanita thusuok a siema chun, National Highway 2 le 37 haia haia hmun hran hrana eksiden pathum tlung leia thina tuok hi 21 le hliemna tuok hi mi 23 niin a zieklang a, National Highway -2 a eksiden Tour-ist Bus hi Decan Rajdhani Travel ta a ni thu Home Department thusuok chun a zieklang a. Hi bus Eksiden a thina tuok zat hi 12 le hliemna tuok 17 niin a hril a, Jiribam Road a Winter Eksiden a thina tuok hi mi 8 le hliemna tuok mi 6 niin a zieklang bawk.-Page 2 ah sunzawmna

Tourist Bus Eksiden-na hmun Winger Eksiden-na hmun

NID/IPPI 2nd Round training nei

ccPur: District Task F o r c e - I m m u n i z a t i o n (DTF-I), CCPur hmalak-naa National Immuniza-tion Day/Intensified Pulse Polio Immunization (NID/IPPI) 2017 Second Phase nei ding le inzawmin zani 10:30AM khan DFWO Conference Hall, District Hospital-ah Cold Chain Management le inzawmin training nei a nih. Hi huna hin Dr V.C. Pau Tonsing, DIO/DFWO, CCPur chun Polio damdawi a siet naw-na dinga a enkawl dan ding le phurdawk a ni huna hriet

ding pawimaw hai hrilhri-etna a nei. Training a hin Tipaimukh Block, Thanlon Block le Singngat Block haia Divisional Supervisor le Sectoral Supervisor- hai an \hang. January 29, 2017 khan NID/IPPI First Phase nei a ni a, kha huna khan Divi-sional Supervisor 19 le Sec-toral Supervisor 90 ruot niin Polio Booth 448 hawng a ni a, OPV vials 2,234 hman-gin naupang kum 5 le a hnuoitieng 35,235 hai kuomah zenghri vengna damdawi pek an nih.

Electronic thil duplicate an zawr

hlaka intumccPur: Tulai hin CCPur khawpui sungah Sony TV le Samsung TV inman taka zawra invak Vai 4/5 vel an um a, an thil zawr hai hi a man pangngai neka inhnuoiin an zawr hlak a, sienkhawm an thil zawr hai a tak takpa (original) ni lovin a lem (replica) mei mei an ni a hril a nih. Hi lei hin mitin fimkhur thil\ha a ni ring a um. An thil zawr a tak takpa a ninaw leiin zani khawm khan mi tlawmngai \henkhat zarin an thil zawr lo inchawtu mi 3 hai chu an pawisa inletkir tir an nih tiin ei thu dawngna chun a hril.

Capacity building on PLHIV nei

ccPur: Dr. Kimngaihch-ing (Dr Kim Simte), CMO/ in-charge DACO, CCPur hmalaknain zani 10AM khan CMO Complex-a CMO Conference Hall-ah “One Day Capacity build-ing of PLHIV” nei a nih. Dr Kim Simte chun, HIV/AIDS invawi, People Living with HIV (PLHIV) han an vawi lo hai an kai-zap nawna dinga mawphur-na lientak an nei thu a hril a. PLHIV tienga inthawk “Problems/Issues facing PL-HIV in the District” ti le “Problems of accessing So-cial Protection Scheme for

PLHIV in the District” ti thu-pui hai hmangin thu an hril. CCPur District-ah kum 2016 a inthawk Feb. 2017 inkar sung khan MFS le District Hospital hnuoiah PLHIV 3,587 ART Centre-ah registered an ni a, hi laia mi 1,322 han ART dam-dawi an fak \an a, Regis-tered lo mi 500 vel an um a, hi laia 173 hai chu an chanchin hrietzui talo (Lost to follow up-LFU) an nih. Zanita hi hun hmangnaa hin NGOs tum tum VI-HAAN, SHALOM, PPO, LRRC le LWS haia inthawk palai hai an \hang tawl.

cm in Pm le President an hmupui ImPHAL/NEW DELHI: Zanikhan Manipur Chief Minister Nongthombam Biren Singh le a hnung zuitu han Prime Minister Narendra an inhmupui. Hi huna hin CM Pu N. Biren Singh chun Manipur sum ngirhmun le Law and Order ngirhmun hai PM a hril. PM chun Manipur rama hmasawnna sin thawna din-ga \hangpuina pek pek a lo tiem niin CM chun a hril. CM chun muongna, inremna le sawrkar ng-het siem chu a sawrkar ngaipawimaw niin

Chanchinbumihai an hmu-pui huna a hril. Pu Biren Singh hin Manipur Chief Minister a chel hnunga PM an hmupuina hmasa tak a

nih. Pu. Biren Singh hin zani ma khan President Pranab Mukherjee khawm an hmupui.

Parliament in Mental Healthcare Bill, 2016 a passedNEW DELHI: Parlia-ment Budget session za-nikhan sunzawm nawk a na, Lok Sabha ah Mental Healthcare Bill, 2016 suk-langna le ngaituona nei a ni zovin passed a nih. Mental Healthcare Bill in a tum tak chu lungril tienga buoina nei hai humhal, sukhma-sawn le healthcare services pek an ni huna an rights sukpuitling pek a nih. Bill thar hin mani inthat hai khawm lungril buoina nei hai lai zel sa tang a ta, Indian Penal Code hnuoia hrem theina suktawp ni tang a tih. Lungril tienga ruolbanlo hai chu an nina anga inzana pek ve ning

an ta, mental healthcare, enkawl an nina le an taksa hriselna hai khawm mi pangngai hai angin sawm-dawl dingin rights an nei ve ta ding a nih. Hi bill thar dungzui hin, naute kum 3 hnuoi chu a nu le kei\he thei ni naw nih a, a nu in sawm-

dawlna le enkawlna a hmu chun, lungril tienga buoina nei hai enkawlna (mental health establishment) haia chun naute khawm enkawl ni veng a tih. Bill thar hin bill a pro-vision hai bawsietna chu thiemnaw changna thei le

jail intang theina a phur sa a nih. Bill chungthu a hin hun sawttak debate nei a na, Health Minister JP Nad-da chun, bill hi hmasawnna le damnaw hai ngaivenna a ni thu a hril. Bill chu a \hat hle lai zingin, psychiatrists indai tawk naw leiin lungril tien-ga buoina nei hai bill in a mamaw anga ngaivenna pek an ni thei naw ding thu hril a na. Psychiatrists 12,000 ma-maw an ni laiin, tuhin India rama psychiatrists 4,500 vel chau an um a nih. Lungril tienga buoina nei hai chu clinical research thawna dinga hmang Bill thar chun a phal naw a nih.

Farmer’s Fair-cum-exhibi-tion Dy. cm in a hawng

ImPHAL: Zanikhan ICAR Complex, Lamphelpat-ah Dy. CM Y. Joykumar Singh in Farmer’s Fair-cum-Exhibition a hawng. Farmers Fair-cum-Exhibi-tion hi ICAR-KVKs Chan-del, CCPur, Imphal West, Tamenglong le Ukhrul hai bakah ICAR-RC for NEH Region, Manpur Centre hai \hangruola an huoihawt a nih. Hi exhibition-a seng \ul hai chu TSP, ICAR-RC for NEH Region, Umiam,

Meghalaya in a tum a nih. Hi huna Dy. CM Y. Joykumar Singh in thu a hrilnaah, Manipur mipui a tamlem hai hi agriculture le allied activities haia fakzawng ei ni leiin state economy siem\hatna din-gin Agro-based industries uor zuol a \ul thu a hril. Manipur-a Agriculture sukhmasawnna dinga hma an laknaah a theina chinga \hangpui dingin an tiem bawk.

Ni 9 sung aw ding Film making Workshop \an

ImPHAL: Films Division, Ministry of Information & Broadcasting, Govern-ment of India, Department

of Information & Public Relations, Government of Manipur, Manipur State Film Development Society

le Film Society of Manipur hai \hangruola huoihawt-nain zanikhan MSFDS Auditorium, Palace Gate, Imphal hmuna ‘Nine-day Film Making Workshop’ \an a ni a, April 4, 2017 chen Workshop hi nei ning a tih. Workshop a hin tribal candidates 6 \hangin candidates 28 an \hang. Emiment documentary film maker Joshy Joseph, Dy. Director General, Films Division chun, workshop a nei hun ding hi a tawi leiin a \hang hai chu hun indik taka hmang le zui dingin an fui a, workshop a hin ni 3 sung seng ideation, edit-ing le shooting hai thaw a ni ding thu a hril.

PrEPAK 37th red Army uprising DayImPHAL: PREPAK chun zanikhan an General Head-quarter bakah technical headquarters, base areas, training centre le transit camp dang dang haiah 37th Red Army Uprising Day an hmang hun pui tak General Headquarter-a a chun Chief of the Red Army Lt. Com N. Romi Meitei in khuollien in a \hang a, cadre chanpui lo thi ta hai inza-na in minutes 2 sung to \awka hun hmang a nih.

Page 2: THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf · THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) NEWS TOMkiCHANCHIN LAKTAWIM Gospel crusade

Hmasawnna Thar2

THLA|Au (mArcH) 28, 2017THAWLENI (TuESDAY)

VAWISUN THUPUINangni laia tukhawmin varna a tlasam chun, mi popo kuoma hal lo le inro lova pe hlaktu Pathien chu hni raw se; chuongchun a kuomah pek ning a tih. Nisienlakhawm ringhla hlek lovin, ringna neiin hni raw se, ringhlatu chu tuipui infawn thli mut leng le var ang a ni si a. - Jakob 1:5-6

Editorial

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum @ rama ralsun: Asst. Editor lalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports Joseph Joute: Freelancelalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Water Wars

ARTICLE/HEALTH & EMPLOYMENT NEWS

ALL INDIA RADIO: CHURACHANDPUR PROGRAMMEDate: march 28, 2017 (Thawleni)

TrANSmISSION- FM-101.4 Megahertz

Hours Studio/ Programme

5.23pm CR/P Signature

5.25pm CR/PVande Mataram, Time Reading, Opening Announcement& Mangal Dhwani

5.30pm P

PAITE Prog. Sig. Tune & Announcement Announcer: Manngaivung1) Vumhau & party (trad)2) Talk: “siamsin naupangte hamphat pih theih government scheme tuamtuam te” by Thangzamang Ngaihte

6.00pm P

HMAR Prog., sig. Tune & Announcement Announcer:David Traite1) Hmar Artistes Association (patriotic)2) Talk: “Protection of women against domestic violence” by J.L. Sawmi

6.30pm PTHADOU Prog., sig. Tune & Announcement Announcer: Tingbem Touthang1) Lh. Seimang Khongsai & party

7:00PM P

Farm & Home: Hmar1) Deborah Lalnunmuong (dev)2) Talk: “Desktop publishing as a source of income” - Jimmy Ramropui.

Water Wars hi a tawi zawngin Tui leia in eptuona/indona ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh. Khawvel hma-sawnna hrat taka a fe mek laiin rambung, states, khawt-lang, sungkuo le mimal tinin tulai khawvela ei lungkham tak chu himna le muongna a ni a. Himna le muongna hi khawvel rambung tum tum hai khawma tulai khawvela an ngaimaw tak pakhat a ni a, chu ang bawka khawvel rambung sawrkar an lungkhampui mek chu Tui hi a hung ni ta a nih. 20th Century huna khawvel politics siem le \huoi-tu tak chu Thautui (oil) a lo ni a, hi lei hin Thautui hau le tamna rambung hai chu khawvel sawrkar hai ngaipawimaw le an inruol\hatpui nuom rambung an lo nih. Amiruokchu, khawvel boruok sik le sa inthlakth-lengna (climate change) nasa tak um mek le khawvel lumna (global warming) a kum tela a hung zuolkai bawk leh, khawvel mihriem han tui thuah harsatna nasa takel ei tuok mek le inzawm hin thenkhat chun tui hi “the petroleum of the next century” tiin an lo hrilfie hiel ta bawk a nih. Tui thienghlim el chau ni lovin insil le insawpnaa hmang ding tui thuah harsatna nasa tak a um ta leiin 21st Century a khawvel rambung, states, khawtlang le mipui hai lungkhamna tak pakhat chu ‘Tui’ hi a hung ni ta a nih. Hi lei hin tuta Century a khawvel politics siemtu tak pakhat chu Thautui ni lem ta loin ‘Tui’ a hung ni ta lem a nih. Hi lei hin Tui tiengpanga hnienghnar rambung hai chu khawvel mipui hai inhnar, khawvel rambung han ruol\haa an siempui nuom hai an hung ni ta pei ding a ni a. Chu le inruol chun tui leia rambung le rambung, state le state, khawtlang le mipui kara ineptuona, inbeituona le indona hai chen tlung thei ding ngirhmuna khawvel hi a um mek ta a nih. India rama ngei khawm Karnataka le Tamil Nadu state hai karah Couvery vadung tui insemna thuah an khattawkin buoina a suok hlak ti Chanchinbu le Television a Chanchin thar tiem le ngaithla hlak hai chun ei hriet seng ring a um. Helna le nuorna chau khawm ni loin Court chena inhekna hai a lo tlung ta hlak a nih. States le state, rambung le rambung el chau khawm ni loin khuo a hung in\hal a, ruotui ei hang hmu tlawm deu chun ei ni lai khawm tui thuah mipuiin harsatna nasa tak ei tuok hlak a, a chang chun pansak-panthlang, khawt-lang, mimal le mimal kara chen khawm inhrietthiem-nawna a tlung rawp hlak. Tukum khawm khuo a hung in\hal sawt met ta leiin Churachandpur khawpui sunga cheng hai chun tui thuah harsatna nasa tak ei tuok \an mek ta a nih. Tui thua buoina hi kum 5,000 liem ta daia kha lo in\an ta a ni a, sienkhawm chuong hun laia tui thua buoi-na le tulaia buoina hi an angnaw deu \het. Tuta hma chun territory humhim tumna le ramchangna lei dam a ni tlangpui a. Tulaia buoina ruok chu tui inchuna a hung ni tak ta a nih. Khawvela hin tui chu bo naw nih. Sienkhawm tui thienghlim dawn ding hi khawvelah a vang deu deu leiin khawvel rambung tum tum hai lung-khampui khawp a hung ni ta a nih. Hieng a ni lei hin tui thua rambung le rambung, state le state kara indona, inbeituona le ineptuona hi a hung zuol pei ding a nih. Tulaia Iraq rama Islamic terrorist or ISIS hai chetna khawm hi inthuk taka ei sut chun ‘Tui’ hin pawimawna lien tak a nei ti hmu thei a nih. Iraq rama khawpui lien tak mihriem 1.7 million zet hai tui petu chu km. 3.6 a sei Mosul Dam a ni a. A pawinawna hi an hriet leiin ISIS han an awbbet inlauna leiin kum 2014 lai khan hi Dam hi sawrkar chun khau takin a veng a nih. Hi Dam sawrkar control-na hnuoia a um sung chun Mosul khawpui chu an control thei ding a nih ti an hriet tlat lei a nih. Hiengang bawk hin Islamic State Leaders hai khaw-min politics ah thuneina an kengkaw theina ding le awl-sam taka mipui le sawrkar an control theina ding chu tui a nih ti hi an chieng em em a, hi lei hin ISIS hai chun Iraq rama Dam hai chu a tam thei ang tak control tumin nasa takin an bei a, an tum ang ngeiin Dam iemanizat zet an thuhnuoiah an sie nghe nghe a nih. Tui thua harsatna hi mihriem nasa taka ei hung pung pei lei le tui siemtu thing le ruo nasa taka ei satthluk le ram ei sukpawn ta leia hung um a ni tak a. Hi thil hi sawrkar khawmin a ngaimaw leiin ram mipui hai chu thing le ruo satthlu mei mei loa venghim le thing kung tamlem phun dingin an fui rawp hlak. Tui thua harsatna lei hin India rama khawm helna, buoina le state le states karah indona ‘water wars’ a hung intlun thei ding a ni thu tuta thla bula 12th Five-year plan draft appraisal Prime Minister’s Office (PMO) kuoma pekluta chun ziek a nih. Khawvela water resources 4 percent chau India rama um a ni leiin water management tiengpang ngaimaw a \ul leiin buoina pumpel a ni theina dinga PMO chu hma la dinga thurawn pek a nih. PMO draft appraisal document pekluta um a chun kum 1951 a inthawk population pung pei lei le water resources tlawm tieng a pan pei niin a zieklang a, tuta anga a fe pei chun kum 2050 a chun In-dia ram chu khawvela tui indailo tak top 10 lai a \hang phak ding thu an ziek a, tuhin India ram chu rambung 186 hai lai a 30-na in a \hang mek a nih. Tui hi mihriem han dam khawsuokna dinga ei pawimaw em em, mi hausa, milien milal le a pasie tak chen khawma a boa ei um theilo a ni a, tui harsat leiin tui man a hung tam pei bawk ding a nih. Chu huna a tuortu ding chu mi pasie hai ei hung ni ding leiin tui siemtu thing le ruo satthluk mei mei sim nachang hrie a, ‘Water Wars’ ei pumpel theina dinga \hang ei lak ve a \ul a nih.

PHErzAWL DISTrIcT HmATIENG THLIr LAWKNA

- Lal Dena

Ei hriet seng ta angin a hma khan Manipur-ah district 9 a lo um tah a. Tuhin district thar 7 belsa a hung ni tah a. A rengin district 16 ei nei an tah. A hmaa district pakuo fe mek hai hin term kum hni vel an la nei a. Anni ruola district thar 7-hai hi function thei ding an ni chun, tuta inthawk kum hni sung hin district bul\hut innghatna ding (essential infrastruc-ture) zo fel a ngai ding tina a nih. Election leiin thla 3 chu iengkhawm thaw um lovin a liem tah a. Tuhin sawrkar tharin iengtin am hma a hung lak ding ei la hriet thei nawh.. A pakhatnaa ei hril nuom chu Manipura district po po hi revenue district vawng an nih a. Tlangrama ruok chu land law mumal la um lo a ni leiin, hill house tak ti naw chu revenue ti khawp a la um nawh. Kum 1997-a Pu Rishang Keishing Chief Minister a ni lai khan Chief Minister’s Social Policy Advisory Committee indin a nih a. Prof B.K.Roy Burman, Chairman, P.L.Thang , Member Secretary an nih. Member pakhata ka \hang ve khiet a. Ml & LR Act tlangrama hmang thei a ni naw leiin, tlangrama separate tribal land law um a \ul tiin, draft land law Manipur sawrkar kutah hi committee hin a peklut a, chu chu vawisun chen hin implement a la ni nawh. Tlangrama district council-hai \ha taka an function ding chun, tribal land law hi a hmasa taka siem makmaw a nih. A pahninaah district thar hai composition sukfel le delimitation committee indin a nih. Chu umzie chu district pakhatah hin member ieng za’m um an ta? Chu ruol ruol chun constituency siemfel \ul nghal a tih. Tuta thaw makmaw chu member um zat ding hriet hnunga, delimitation committee-in- time bound neie hma lak nghal a nih. Delimitation committee chun kum 2 sung ngeiin a sin zo a \ul.. A pathumnaa ei hril nuom chu district pakhatah hin department hran hran 37 vel a um hlak a. Entirna dingin hieng medical, agriculture, horticulture, soil conservation, civil supply, statistic, co-operative, fam-ily welfare, social welfare, information le publicity, tribal welfare, banking, forestry, industry, fishery, employment exchange, police station, PWD, PHE, transport, electricity,, veterinary, youth affairs & sports, education, adult education, planning, judicial service le a dang dang. Hieng department po po hin office building hran an \ul vawng a. Chuong building po po chu kum hni sungin zo fel vawng a tul. Hieng building-hai hi khaw tienga inthut am a ni ding? Pherzawl context-a ei thlir chun, hieng building hai hi khawhlui tlanga in\hut am a \ha ding? .Sum tam tak crore tel lut a tih. Chuleiin district sukpuitlingna ding chun state sawrkar chauhvin a thaw thei naw ding a nih. Hieng essential infrastructure-hai hi kum hni sungin zo fel thei ning a tim? Hmabak an kho hle.. Ei hriet ding pakhat chu Manipur state hi ienglai khawm deficit state a nih zing. State sawrkar hin a phur zo lo phurrik insiem rawi a tih ti hi inlau a um. A palinaa ei hril nuom chu \it thawngna pakhat a um. United Naga Council policy-in ei changna tieng iengchen am kakhawk hung nei a ta? Ieng leia UNC-in economic blockade National Highways No.2 le 37-ah a thaw? Manipur sawrkarin district thar pahni: Sadar Hills District le Jiribam District an siem tum lei

a nih ti ei hriet seng. UNC blockade Mani-pur sawrkarin a dawn letna chu district pahni chauh siem ta lovin, blockade a fe lai zingin district thar 7 siem a nih. Ei hril nuom tak chu UNC le Manipur sawrkar karah district thar hai hi core issue an nih. Tuhin Naga Peoples’ Front (NPF) MLA palihaiin BJP ministry an support a. NPF MLA-hai chu UNC thuhnuoina um an na. UNC le NPF MLA hai chu \he thei an nih nawh. February 3, 2017-a New Delhi-a tripartite talk an nei \um khawm khan UNC chun district pasarihai hi roll back dingin an demand. India president le governor kuomah chen memorandum an lo pek tah ti ei hriet. District thar hai roll back lovin tripartite talk hlawtling thei a tim? March 19, 2017-a Senapati district-a UNC le Manipur sawrkar lecentral sawrkar inbiekremnaah khan district thu zieklang ni naw sienkhawm, a thua an inbiekremnaah chun district thar hai hi “ennawn” la ni raw se ti a nih. Ei district hin Naga inhabited areas a tawk buoi phak naw ti leia in\hung muong el ding chu ei ni nawh. Sawrkar thar sungtieng le puotienga mi \hanghpuitu ding lobby siem vat vat a \ul. Chulai zing chun central leader-hai a \ul hun huna hmu din-gin ei inpei zing a \ul bawk. Kei ka ngaidan mawl tak chun, cabinet decision-in district thar a siem thei chun, cabinet decision bawkin thiekin siem danglam nawk thei a tih. . A panganaa ei district-in khi a chunga tit thawngna khi a paltlang thei chun duthu hang sam nawk ei tih. Duthu sama leichawina um nghal lo. Manipur sawrkar policy chu district tina college pakhat bek indin a nih. An rang thei ang taka Pherzawlah college indin ni sien. State sawrkara inthawk le University Grants Commis-sion, New Delhi-a inthawk fund hmu thei dan tam tak a um. Affiliation chu Manipur University, annawleh Sangai International University- nuom lem lemah ei apply el ding a nih. Tu lem hin chu IT khawvela cheng ei ni tah a. Zawlkhawpuiah power station bawl mek a nih bawk. IGNOU le UGC-a inthawkin study material ei dit ang ang dounload ei ta. Internet hmangin Commonwealth University library, Europe le USA-a library-hai zuk fang tang ei ta. Bangaluru, Calcutta, Chennai, Delhi le Mumbai-ah hai sum tam tak senga college kai \ul ta naw nih. A pawimaw tak chu hi thluok hmang \angkai le taimak a nih. Stephen College le college hmingthang dang dang haiah zu kai la khawm hi thluok bawk hi a nih i hmang ding chu. Pherzawl district hmatieng hi lungngaina le lawmna’n a mi hmuok ve ve a nih. A tawp taka ei hriet ding chu Pherzawl district hi Hmarhai ta chauh a ni nawh. District hming phurtu chauh a nih. Chuong a ni chun, hi district huom sunnga unau suopuihai po po leh inrawn a, a sukpuitlingna dinga hma lak dan ngaituong ei tiu. Inthung muong el a hun ta nawh. Hi thusep hi Dawntlang (seminar), H.L.Daka Memo-

rial Hall (HSA), Rengkai Road, March 25, 2017-a tiemlang a nih.

AAP MLA Ved Prakash in BJP zawm

NEW DELHI: Aam Aadmi Party (AAP) MLA Ved Prakash Satish chun AAP in 2015 Assembly election huna an thutiem an suk-puitling nawh tia sawiselna siem in, zanikhan AAP suoksanin BJP a zawm thar. Ved Prakash chun MLA a nina a inthawk le sawrkar hmalakna hnuoia pawl tum tum haia a nina a inthawk khawma a lan ban ding thu a hril. Thla thar hin New Delhi hmuna hin civic polls nei ding a na, Ved Prakash hin

BJP hai hming a suk\ha pha hle dinga hril a nih. Delhi BJP President Manoj Ti-wari uopna hnuoiah Ved Prakash hin BJP Delhi unit office-ah BJP a zawm a nih. Ved Prakash hi Bawana constituency a inthawka MLA dinga thlang tling a na, kum 2 liemtah sung khan AAP in a biel sungah ieng sin khawm a thaw naw niin a hril. AAP in mipui-hai harsatna a chingfel thei naw leiin, a biel mipuihai chu lungngai le beidawng taka um niin a hril.

Indian Navy in TU142M LRMP aircraft de-induct ding

CHENNAI: Indian Navy chun kum 29 sung a hmang hnungin TU142M Long Range Maritime Patrol air-craft chu de-induct dingin an buotsai mek. Nilaini hin INS Rajali, Tamil Nadu hmuna Admiral Sunil Lan-ba, Naval Chief in formal taka de-induct na hun hi hmang a tih. Aircraft Indian Navy in an chawltir ta ding hin kum 29 sung zet ringum taka sinthaw in, hlawtling taka

hmang a lo ni hlak. Indian Navy in operation lientham tak tak a hai a lo hmang hlak a, Maldives hmuna ‘Cactus’ operation nei \um khawma Indian Navy in \angkai taka a lo hmang a nih. Aircraft chu engines 4 hmanga siem a na, a thla khawm duthusam taka in-duong, a hmangruo khawm \ha taka siem, hmelma in an kapsiet el thei lo dinga induong a nih.

Tourist Bus eksiden-a hliemna tuok dang ei hriet thei hai chu- Longjam Nirranjoy@Dhana (37), s/o L.Ranjit singh of Khurai chaithabi Leirak; Soibam Ajit Singh (25), s/o S.Achouba singh of Mantripukhri Lamlong ; Thokchom Premananda Singh (23), s/o Th.Dharma singh of Andro Ba-zar; Ks.Wungramshem Tangkhul (19); s/o Ks.Athar Tang-khul of Konung Mamang palace gate; Khaidem Rocky@Samson (34), Kh.Pishakmacha singh of Luwangshangbam Mamang Leikai; Mrs.Rajina (31) D/O Moses of Moreh ward no.3 phaicham veng; Solomon @Raju, h/o Rajina Moreh ward no.3 ; Md. Soraj Khan (19), s/o Md. Ibothem Kokta Ward No. 7 ; Takhellambam Momocha (20), s/o T. Ibo-chouba Wangjing; Angoujam Ibomcha (40) , s/o A. Ibotom-bi Dimapur; Md. Abdulqudus (19) , s/o Md. Kulub Ali, Moirang Kokta Thingel Leikai; Khaidem Sanaton s/o (L) Kh. Himajong, Dimapur; Naorem Shamananda (2); s/o N. Shyam, Shamurou Mamang Leikai; Chingtham David (18) s/o Ch. Tomba m Sapam Mayai Leikai; Heikrujam Gavaskar (19), s/o H. Debon , Khongjom Sapam; Nidish KK (29) s/o Sisi Kumar, 17th AR Sanshak hai an \hang.

motor Eksiden- sunzawmna

Welfare scheme taphawta dingin Aadhar makmaw lo dingNEW DELHI: Central scheme hran hran haia Aadhar makmaw ta dinga siem ding le inzawmin zanikhan Supreme court in hearing a nei a. Central scheme haia ham\hatna dawng dinga Aadhar mak-maw chu remchangin SC in a hriet naw leiin, scheme \henkhat chu Aadhar um lo khawma ham\hatna hmu thei dinga sukthluk a nih. Bank account hawngna a hai chun Aadhar mak-maw a thaw dinga ti a na, scheme \henkhat chu a ngaituotu ding sub-com-mittee dam la siem nisien tiin SC chun thurawn a siem a, tu ngirhmuna ding chun ngaituo harsa dingin a hril thung. Tuta thla bul lai khan sawrkar thlungpui

chun central scheme hai hmu dingin Aadhar mak-maw dingin thusuok a lo siem a nih. Supreme court chun Aadhar la nei lo hai ta dinga thil buoithlak le thil theilo a ni thu a hril a, central scheme hnuoia ham\hatna dawngtu Aadhar la nei lo hai chu Aadhaar (Enrol-ment and Update) Regula-

tions 2016 a regulation 12 hnuoia Aadhar a inzieklut-na ding chanvo siem pek dingin sawrkar thu a pek. Unique Identification Authority of India (UID-AI) in Aadhar scheme a dinga biometric details private agencies a inthaw-ka a laksawng chu ‘funda-mental rights’ bawsietna a nih tiin mi \henkhatin sa-

wiselna an siem. October, 2015 a SC in khapna dan tum tum a siem hai chu za-nikan hlip in, MGNREGS le central scheme tum tum hai chu Aadhar makmaw ni dingin a siem a, Aadhar la nei lo haiin BPL card, EPIC card le central in a siem card danghai hun ie-manichen la hmang thei an tih.

Police constable lakna result puong dingin an phut

ImPHAL: All Manipur Police Constable Male Viva Voce completed can-didate, 2016 pawl chun December 5, 2016 a Viva Voce nei zoa lo um tah re-sult puong dingin zanikhan state sawrkar an ngen. Hi pawla an presi-dent Mutum Rohit chun, O.Ibobi CM nina hnuoia Congress sawrkar in re-cruitment test a thara thaw dinga May 17, 2016 a no-tification an suo hnungin recruitment a thara thaw le

December 5, 2016 khan zo a ni a, sienkhawm tuchen hin result puong a la ninaw a, hi le inzawm hin BJP inrawina hnuoia Manipur sawrkar chu an hma tienga result hi puong ding kan phut a nih tiin zanita Mani-pur Press Club-a press con-ference huna a hril. Asst. Secretary AC Man-ichandra chun, Physical Ef-ficiency Test le written Test zo hnungin Viva Voce a khan candidates 8000 vel an \hang niin an hril.

Mobile subscriber hai Aadhar hmanga enfiena nei ding

NEW DELHI: India a mo-bile hmangtu haiin anni identity ngei hmangin mo-bile number (prepaid le postpaid) an lak le lak naw Aadhaar-based eKYC pro-cess hmanga enfelna nei vat ni tang a tih. Hi thu le inzawmin, Telecom De-partment chun telecom op-erator hran hran hai chu an customer hai Aadhar hman-ga re-verification thaw vawng dingin thu a pek. Tuhin India a mobile hmangtu chu 1 billion neka tam an um tah a, telecom operator haiin sawrkarin a ph<tna hi harsa an ti ding thu an hril. Hi thu ngaituo

ding hin cellular opera-tor hai inzawmkhawmna COAI chun karthar hin meeting nei a tih. Customer hai Aadhar hmanga verifi-cation thaw thar ding chu a awlsam lem dan annawleh, a pumpel dan lampui meet-ing a chun ngaituong an tih. Telecom operator hai chun single eKYC hmangin service pakhata mobile con-nection re-verify an thaw thei a, a telpuia mi ruok chu an thaw thei naw a nih. Pre-paid a inthawka postpaid a thleng le postpaid a inthaw-ka prepaid a thleng hai chu verification thaw a \ul naw dinga hril a nih.

Pak mi ramri kantu kaphlumAMRITSAR: Punjab hmu-na Indo-Pakistan Interna-tional border a duty BSF haiin zanikhan Pakistan mi phalna bova ramri kantu an kaphlum. Zingkar dar 6:20 AM vel khan Gurdaspur sector huom sungah BSF patrolling haiin an hmu a, vawi iemanizat khek khu-min inbiekpui tum a ni a, iengkhawm dawnna a pek naw hnunga kap a nih.

Kaphluma um chu helpawla inrawlna nei ni dinga ring a na, suichiengna nei mek a nih. Tulai hin Pun-jab hmuna border hai chu phalna um lova kan rawp hlak a na, chu thil dangna ding chun BSF haiin border huom sung hai chu security sukkhau zuolin, phalna boa ramri kantu man tumin sun le zan inzawmin patrolling an thaw zing hlak a nih.

Punjab Assembly Speaker dingin KanwarCHANDIGARH: Punjab Chief Minister Amarinder Singh in a propose le Con-gress nominee Rana Kan-war Pal Singh chu zanikhan Punjab Assembly Speaker dinga ruot a nih. Gover-nor thuhril thu debate nei dingin AAP le opposition party member haiin an ph<t a, pawm pek an ni naw leiin

Speaker inthlang lai chun Assembly hall a inthawk an suoktau. CM le MLA haiin in-tiemkamna an nei huna \hang lo, CM hlui Parkash Singh Badal le a naupa Deputy CM hlui Sukhbir Singh Badal haiin zanikhan MLA dinga intiemkamna an nei.

Page 3: THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf · THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) NEWS TOMkiCHANCHIN LAKTAWIM Gospel crusade

Hmasawnna Thar3 THLA|Au (mArcH) 28, 2017THAWLENI (TuESDAY) NATIONAL/INTErNATIONAL & ADvErTISEmENT

LAKTAWI Benefits of Tender Coconut Water

TGoodDigestionTPerfectHydrationT It’s 100% NaturalTPerfectFunctionaryofbodyT For Pregnant women and nursing momsTEssentialForinfantsandKidsT Revitalizes SeniorsTLifelineforpatientsT The Sports DrinkT A Travel CompanionT A Natural Aid for Flawless Skin and to look youngerT A hangover HelperT Best companion for Diabetespatients

Available at all leading Pharmacies

(7-4)

LAWmTHu HrILNAUmna ding In nei lova chavai taka kan um laiin Hmar-veng khawtlang \huoitu hai, VA, HYA, HSA, Hmar-veng |hiek pahnam, mimal le Bieltu MDC chenin thil-pek le a bawlna chen tha tam tak senga In mi bawl pek a, In \ha tak nei theia kan umna thua lawmum kan ti hle a. |huoitu hai le mimal kuomah lawmthu hril kan bat nasa em em a. Mimal tin kuomah lawmthu kan hril theinaw ding leiin ei Chanchinbu hmangin law-mthu kan hung hril a. In renga chunga kan lawmthu hrilnaah mi lo pawm pek dingin Pathien hmingin kan hung ngen a nih.

In hmangaina dawngtuhai- Sd/- mr & mrs Lalrammawi |hiek Hmarveng.

SF han ISIL kuta inthawk Tabqa airbase an lakkirDAmAScuS: US thlaw-pnaa Security Forces hai chun Syria rama Tabqa Airbase chu Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL) group hai kuta in-thawk an lakkir tah. Tabqa airbase hi Raqqa khawpuia inthawk km. 45 vela hla a ni a, Syrian Democratic Forces (SDF) chun hi air-base hi ISIL kuta inthawk Pathienni khan an lak ta thu an puong a nih. Kar hmasa kar bul lai khan hi lai hmuna ISIL hai bei ding hin US sipai han vuongna hmangin SDF fighters hai an thaklut a, \ha taka an inhuolkhum hnungin ISIL hai hi an bei a,

nasa taka an inbeituo hnun-gin airbase hi ISIL kuta in-thawk an lakkir ta a nih. Hi lai hmun hi August 2014 a kha ISIL fighters han Syria sawrkar kuta inthawka an lo lakpek a nih. ISIL fighters hai chun, US inrawi coalition forces han indo vuongna hmanga

an bei leiin dam gate chu hawng thei loin a um a, hi lei hin Dam tui chu nasa takin a kaisang niin an hril. Hi lei hin Raqqa biela cheng mipui hai chu hmun himna tienga insuoktir an ni thu an hril. Syrian government General Authority of Eu-

phrates Dam, Nejm Saleh chun, US air raids leiin Dam control system nasa takin a sukbuoi pha leiin nakie hnunga Dam hi \e el thei dinga um a nih tiin a hril ve. Coalition forces hai chet hma ni hni vel liemta khan Dam hi \ha takin a la function a, sienkhawm tuhin chu \ha taka func-tion thei taloin a um niin Saleh chun a hril. SDF spokesman Talal Silo ruok chun, coalition forces strikes in Dam struc-ture tawkpawi a neinaw thu a hri a, Dam control system sukbuoi inlau leiin muongchang le fimkhur taka thaw a ni thu a hril.

South Sudan hmuna Aid worker 6 in thina an tuokJuBA: |am nasa takin a tuom mek South Sudan rama \hangpuina le saw-mdawlna sinthawtu Aid workers hai helpawl han zani hmasa khan an lambun leiin aid workers 6 velin thina an tuok niin zanita United Nations hnuoia Co-ordination of Humanitarian Affairs (OCHA) thusuok chun a hril. Aid worker hai hi Juba a inthawk Pibor khawpui an pan lai meka lambunna hi an tuok a nih. Ram in \am nasa tak a tuor mek leia \hanpuina nasa taka a mamaw laia hiengang thil tlung hi pawi a ti thu UN humanitarian coordinator for South Su-dan, Eugene Owusu chun a hril. Kum 3 liemtaa Syria rama civil war um a in-thawk \um khat thua aid worker thina tuok an tam \um tak a la ni thu OCHA

chun a hril. Kum 2011 a Sudan a inthawk South Sudan in In-dependence a hmu hnungin President Salva Kiir in an khingpui Dey. Riek Mach-ar chu coup thaw tuma an tum leiin December, 2013 a inthawk khan khawve-la rambung naupang tak South Sudan rama hin buoi-na a hung in\an a, tuchena hin mi sing telin thina an tuok ba bakah mihriem 3.5 million vel chengna ding

nei loin an raltlan ta a nih. Civil war hin lo thlai thar-suokna kawngah nghawng \halo tak a hung nei leia \amna hi hungtlung a nih. OCHA report in a hril danin South Sudan rama buoina um \ana inthawk tukum sunga aid worker 12 sukhlu-ma um hai \hangsain tuchena hin humani-tarian workers 79 velin thina an tuok ta niin a hril.

Pakistan in Afghanistan le ramri ah dai a kei \an

ISLAmABAD: Pakistan sipai hai chun Afghanistan ram \hangsana um Paki-stan Taliban fighters han ramri kana Pakistan ram an lut ding dangna dingin Af-ghanistan le an ramri buoi-na northwestern border lai ramri dai a kei \an mek. Ramri dai hi Pakistan-a Bajaur le Mohmand district haia inthawk kei\an a nih tiin Pakistan Army Chief Javed Bajwa chun a hril. Pakistan le Afghanistan hai hin ramri km. 2,500 a sei an nei a nih. Nikum June thla khan Pakistan le Af-ghanistan infepawna bor-der crossing control tu lem inchuna leiin Pakistan le

Afghanistan sipai hai hi lai ramria an inkaptuo leiin mi 4 in thina an lo tuok ta a nih. Pakistan chun, tuta hma deu a Taliban hai chetna leia mi 130 zetin thi-na an tuok hnung tukum February thla bula inthawk khan ramri hi a lo khar ta hrim a ni a. Ramri khar a ni lei khan inzinmi tam tak suok le lut thei lovin an intang bakah an thil phur a se thei chi tam tak hai hmang tlak lovin a se tawl vawng a. March 20, 2017 khan Pakistan Prime Minister chun humanitar-ian ground in ramri kharna hi hawng dingin order a lo insuo nawk a nih.

Japan rama vur intawl leiin school naupang 8 an thi ring

TOKYO: Japan rama To-kyo a inthawk km. 120 vela hla Tochigi prefec-ture-a Nasu hmuna chun vur intawl leiin Japanese student 8 vel an thi ring a nih. Hi thil hi school hran hran 7 haia inthawk teach-ers le student hai tlang an kai huna tlung a ni a, mi 30 chuongin hliemna an tuok bawk nia hril a nih. Tlang-kai hi teachers le students

an rengin mi 70 vel nia hril an nih. Sansuokna sin thaw mek a ni a, sienkhawm vur a tla zing bakah khawmuol \hatnaw leiin sansuokna sin hi duthusama thaw thei a ni nawh tiin Kyodo news agency report chun a hril a, hi khawmuol \hatnaw leiin hi thil tlungna hmuna hin Helicopter khawm a vuong tlung theinaw nia hril a nih

President in festival 6 chibai b<k

NEW DELHI: India a festi-val tum tum 6- Chaitra Suk-ladi, Ugadi, Gudi Padava, Cheti Chand, Navreh le Sa-jibu Cheiraoba hai hmangna ding le inzawmin, zanikhan President Pranab Mukher-jee in India mipuihai chibai a b<kna thu a puong. Hieng festival hai hin \hal ei tlung tah ti a min hriettir thu President in a hril a, hring-nun ngil taka hmangna, hlawtlingna le in\hangli-enna dinga bul \anna a hmang ding an ni thu a hril. Hieng festival hai hin India mipuihai laia inremna sukzuol sien, intheida le lungril danglam tak tak nei hai sukbo in, inunauna thar siem suok sien a nuom thu President in a hril. India mipuihai hai kara inunauna thar le inremna ni dinga hieng festival hi hmang nisien a nuom thu President in a hril.

J&K Minister In beina-ah police 2 hliemJAMMU: Zani hmasak zan khan tu ti hrietlo haiin Jam-mu and Kashmir hmuna Peoples Democratic Party (PDP) Haj & Auqaf Min-ister Farooq Andrabi a In an kap a, a vengtu police constable 2 kaphliem an nih. Farooq Andrabi hi An-antnag district sunga PDP \huoitu le state Assembly-ah Cabinet Minister a nih. Minister in beitu hai chun police hai inring naw karin an kap a, police hai leh hun iemanichen an inkaptuo hnungin an tlanhmang nawk nghal a nih. Minister In kaptu hai

chun police hai service rifle 5 vel an inruk nia hril a na, an tlanhmang hnungin se-curity force haiin dappui an thaw nghal a, man ruok chu an nei nawh. Minister a In an kap lai hin Ministerpa chu a um nawh a, In sunga chun a sunghai chu an kip vawnga hril a nih. Tu pawl khawmin Min-ister in le a vengtu hai chu an kap thu an la puong nawh a, hung tlung ding April 9 le April 12, 2017 haia Anantnang district a Lok Sabha bypolls um ding le inkungkaina nei dinga ring a nih.

Reliance Jio in Prime users hai 120GB extra data offer ding

NEW DELHI: Mukesh Ambani company Reliance Jio chun pakhat inchawka pahni nei ding (by one get one free) thaw dinga a ti chu hnukkirin, Prime users haiin data benefit an hmu theina ding plan a siem lem niin Financial Express report chun a tarlang. Re-liance Jio Prime users hai chun Rs. 149 le a chun-gtienga an recharge chun, 1GB, 5GB le 10GB chen extra data an hmu thei ding a nih. Hi plan hnuoia hin March 31, 2017 chena recharge haiin ham\hatna hmu thei an tih. Data offer hi April 1, 2017 a inthawkin Prime user haiin hmu \an an ta, ‘new offer’ a dingin Jio hmangtu haiin 10GB extra

date an hmu theina ding plan siem a ni bawk. April 1, 2017 hnunga recharge inhma haiin data offer hi hmu thei dinga ti a nih. Reliance Jio chun plan hran hran a siem a, plan dungzuiin date offer hi a tamin a tlawm pei a nih. Rs. 149 plan, Rs. 303 plan, Rs. 499 plan hai a um a, chuonga hai chun 2GB, 5GB, 28GB, 10GB le 120GB hai chen data offer hmu thei an nih. Reliance Jio hin en-rolement dateline April 30, 2017 chen a suksei el theia hril a nih. Tuhin 22 le 27 million inkar haiin plan hran hran haia hin an dit an thlang tah niin Financial Express chun a tarlang.

Sikkim-ah lir an hning

GANGTOK: Zani zing-kar dar 3:12 AM vel khan Sikkim-ah 4.5 magnitude a hratin lir an hning a, epi-centre chu Gangtok a in-thawka 11 kms a hla a nih. Lirhning chu Northeast state tum tum tum le Myan-mar a hai khawm hriet a na, Indo-Myanmar lai epicen-tre nia a \um hnina inhning nawkin, 5.0 magnitude a hrata inhning a nih. Lirh-ning leia thi le hliem le thil a suksiet report a um nawh.Northeast state hieng As-sam, Mizoram, Megha-laya, Tripura, Arunachal Pradesh, Manipur le Naga-land hai hi lirhning lampui nia hril an na, khawvela lirhning tlung rawn takna hai laia a 6-na an nih.

BSSc Paper leak thu LS-ah hril

NEW DELHI: Zanita Par-liament Budget session neina ah BSSC question paper leak thu hrilna nei a nih. Zero hour huna hi thu hi hril a na, BJP member Sushil Kumar Singh in Bi-har hmuna exam paper leak chungthu ngaituo le suitu ding high level commit-tee indin dingin sawrkar a ph<t. Paper leak case a in-rawlna nei hai chu an phutawka hremna pek din-gin a ph<t a. Sushil Kumar Singh chun Bihar sawrkarin thil suksuoltu hai hi a thup niin intumna a siem.

Tripura-ah kum 16 mi suollui hnunga that

AGARTALA: Dharman-agar, North Tripura-ah nuhmei kum 16 mi suol-lui a ni hnunga that a nih. Nuhmeinu hi Class-IX inchuklai a na, liemtah In-rinni zantienga phone call a dawng hnunga hieng thil hi a tuok a nih. Phone a an in-biek zo chun In-a inthawk a suok a, chu hnungin a umna chin hriet lovin an hmang ta a nih. Hun sawttak zawng a ni hnungin, Link Road lai a thisaa hmu a na, a panga chun hliemna hnuhma tam tak a um a nih. A ruong hmu a ni a inthawka hun sawtnawte hnungin, Rajat Tanti (22) chu police hai kuomah an pek nia hril a nih. Rajat Tanti chun nuh-meinu chu a suollui hnunga a that niin police hai hmaah an puong.

Cyclone warning leia mi sangtel \huoi suok

TOWNSvILLA: Aus-tralia a Townsvilla hmuna chun cyclone warning a um leiin chu laia mihriem sangtel hai chu zanikhan \huoi suok an nih. Bureau of Meteorology report in a tarlang dan chun, ni ie-manizat liemtah a inthawk khan Queensland a chun Cyclone Debbie an siem \an a, thlipui le ruopui leh inthuo in cyclone hrat tak a tlung ding niin a hril. Cyclone lei chun sietna rapthlak tak tlung a ta, a ram leilung khawm a sawi danglam ding niin a hril bawk. Chu hmuna inthaw-

ka \huoi suok hai lai chun khuolzinmi khawm tam tak an um. Hmun le In det nei suok dawk thei ta lo hai chu cy-clone hrat taka inthawk him dinga inbuotsai dinga hril an nih. 2011 kuma Cy-clone Yasi a tlunga inthawk khan, hi lai rama cheng hai chun an In-hai det indo ta-kin an siem \an a, cyclone tlung nawk huna khawm an himna dingin foundation \hatak neiin In an bawl a nih. Townsville khawpuia inthawka 100 kms a hla Home Hill le Proserpine

haia inthawk zanikhan mi 3,500 neka tam \huoi suok an ni tah. Hieng hmuna hai hin tourist spot inhawi tak tak a um a, zanita \huoi suo-ka um hai khawm a tam lem chu khuomzinmi an nih. Hmun inhnuoia hai chun thli le ruopui a hrat zuol dinga hril a na, chu-leiin, Mackay le hmun inhnuoi deua khuo um hai chu hmun insangna haia in-sawntir an ni bawk. Cyclone chu zanita kha tlung dinga hrillawk niin, chu lai hmuna school 100 chuong hai chu khar vawng an nih. Bazar hmun le khawpui a hai khawm mi inlawn hmu ding an tlawm hle. Mi \henkhat chu det taka umhmun khuor an ni ta leiin, \huoi suok an nuom nawh. Thlipui le ruopui lakah an chengna hmun hum tumin huoisen takin an \hanghmun an suknghet. Cyclone chu tlung thei zing ngirhmuna a um leiin, mi-tin inring zinga um dingin Townsvilla thuneitu haiin thusuok an siem.

Darkar 18-20 inkar sinthaw theitu chu ei kuomah um zing an tih: Adityanath

LUCKNOW: Uttar Pradesh Chief Minister thar Yogi Adityanath chun cabinet meeting vawikhat khawm la ko lovin ama khata thut-lukna siemin policy 50 a nei a. Prime Minister Narendra Modi kuoma intiemkamna an lo nei angin, UP state-ah inlalna BJP in a changa inthawk zawna pek thei lo \huoitu niin hmalakna hrat takin a fepui pei nia hril a nih. Hindu kulmut le thiempu, kum 44 mi Yogi Adityanath hin, serthlum rawng thuomhnaw inbelin UP state hmun tum tum hai chu a fangkuol hlak a. A ngaidan le a thu fepui chu a \ha tak anga ngaiin, CM mawphurna a laka inthawk a ngaidan angin hmalakna hrat takin a fepui mek a. Dan thar le thusuok mak tak tak khawm a siem mek bawk a nih. UP a mihriem hai laia 40% chu Muslim an na, sawrkar hmasak khan Mus-lim hai hi a ditsak bik niin BJP \huoitu \henkhatin an intum a. Sawrkar tharin sa

zawrna hmun a suksiet le a khar pek hai neitu chu Mus-lim hai deu vawng an nih. UP police hai chu CM hin uluk taka enfelna nei dingin thu a pek a, ‘environmental laws’ bawsietu le dan loa sa zawrtu hai chu an sa zaw-rna dawr khar pek dingin thu a pek a nih. Yogi Adityanath chu UP mipui, abiktakin Mus-lim hai sawisel a hlaw zuol a, an fakzawngna a suks-iet pek leia beidawng taka khawsa mek an um bawk. Kum 2015 huna bawng thatna chungthua kum 50 mi Mohammad Akhlaq thatna leia man hai laia mi pakhat a nu Kiran Rana

chun, Yogi Adityanath chu “pathien angin an ngai” niin a hril a, a bul hnaia naupang inumtir lo dingin thurawn a siem. Zanikhan Adityanath hin thu mak danglam tak a hril nawk a. Gorakhpur hmuna inthawk an khuo tieng an lawi ding laiin, “mi tukhawm darkar 18 le 20 inkar sinthaw thei hai chu ei bula um zing an ta, a dang po chu an nuom ang sengin an fe thei” tiin a hril.Adityanath hin VIP culture sukbo a tum a, a Ministers hai chu assets an nei hai kimchang taka ni 15 sungin suklang dingin thu a pek bawk a nih.

Congress Org polls nei na ding thla 6 suksei nawk

NEW DELHI: Congress party in Organisational polls a neina ding chu Elec-tion Commission in zan-ikhan thla 6 sung hun a suk-sei pek nawk. December 31, 2016 a Election Com-mission in June 30, 2017 a dinga deadline a siem pek chu a suksei pek nawk a nih. Tuta a suksei pek bak hi chu chance a pek ta naw ding niin EC chun a hril. EC in deadline a siem pek hi suksei dingin AICC in ngenna a siem dungzuia EC chun a suksei pek a nih.

Janardan Dwivedi, General Secretary, AICC chun Con-gress Working Committee (CWC) resolution leh an kal leiin, EC deadline chu an zui thei naw ding thu EC-ah an tlun a, tukum December thla chenin Sonia Gandhi chu party President lan ni tir dingin a ngen a nih. AICC chun central le state tum tum haia an mem-bership up-to-date an siem thei naw a, mumal le umzie nei taka election an la huoi-hawt thei naw thu an hril bawk.

Thiltum nei naw leia student mani inthat

JAIPUR: Alwar district, Rajasthan-ah zanikhan Class-XII inchuklai Karan-veer Saini (17) chu an hos-tel room sungah ceiling fan \hangsana inkhaihlum sa a hmu a nih. Karanveer Saini chun suicide note a maksan a, a suicide note a chun thiltum a nei naw thu a hril. Mihai angin ‘aim in life’ a nei naw leiin, thiltum nei lova dam zing chu umzie neia an hriet naw leia inthat

niin an hril. Zani zingkar a hun taka a hostel room kawtkhar a hawng naw leiin hostel thu-neitu haiin hawng an tum a. Theitawp suoa an hlawsam hnungin police an ruoi a nih. A room kawtkhar an hawng chun Karanveer Saini chu a lo thi hmin der ta a nih. A thina chungthu chu chieng nawk zuola hri-et ani theina dingin police haiin suizauna an nei mek.

US hmuna India mi inchuk nuom tlawm tieng panNEW DELHI: United States hmuna India mi um-hai hnengde le thamlo taka sawisak an ni hlak leiin, kum dang nekin US Uni-versities haia India mi in-chuk nuom an tlawm phaa hril a nih. US a inchuk dinga application pek an tlawmna chu US sawrkar tharin visa dan a siem dan-glam lei khawm nia hril a ni bawk. Survey nuhnungtak re-port dungzuiin, US hmuna Colleges/Universities 250 haiin \um 6 admission test an thaw tah a, chuong haia chun undergraduate applicant India a inthawk kum dang nekin 26% in an tlahnuoi a, graduate ap-plicant 15% in an tlahnuoi

bawk niin a tarlang. A pumpui huopa report lakkhawmna ‘Open Doors 2016’ report chu tuta kar tawp hin suksuok dinga ti a nih. US hmuna inchukna in-sang inchukna a hai chun, International students kum dang nekin 40% in an tlahn-uoi a. Tuta US hmuna inter-national students inzieklut hai laia 47% chu India le China mi an nih. China chu 25% in undergraduate-ah kum dang nekin a tlahnuoi

a, graduate-ah 32% in a tlahnuoi bawk. Survey chu American Association of Collegiate Registrars and Admissions Officers, the Institute of In-ternational Education, As-sociation of International Educators, National Asso-ciation for College Admis-sion Counseling (NACAC) le International Associa-tion for College Admission Counseling hai \hangruola an thaw a nih.

Thlang lal an ni chun bawngsa zawr khap lo dinga intiem

SHILLONG: Uttar Pradesh hmuna BJP sawrkar tharin bawngsa zawr khap a dan loa sa zawrna dawr hai a khar pek mek laiin, North-east state 3 hai ah rorelna chel thei dinga thlang lal an ni chun, bawngsa zawr khap lo dingin BJP chu za-nikhan an tiem. Kum thara Assembly election nei ding Meghalaya, Mizoram le Nagaland a hai chun UP angin khapna dan a siem naw ding niin BJP thusuok chun a hril. Kristien hai tamna Meghalaya, Mizoram le Nagaland hai chu bawngsa fak rawnna tak an na, UP state le hrilkhi chi an nawh. Northeast state hai khawm BJP an inlal chun UP angin bawngsa fak khap ding tia

hril dara um hi thu vuongva mei mei a na, mi tukhaw-min lo awi lo dingin BJP Meghalaya unit General Secretary, David Kharsati chun thusuok siemin hrilfi-ena a siem. Tuhin Meghalaya le Mizorama hai hin Con-gress in sawrkarna a chel mek a, Nagaland hmuna NPP \huoi Democratic Al-liance of Nagaland (DAN) le khawm hin BJP chu inzawmna an nei ch$n hle. Manipur a chun party ch$n \henkhat le \hangruolin BJP in a vawikhatna din-gin sawrkarna a siem tah a. Kum thara Assembly elec-tion neina ding state 3 a hai khawm hin BJP chun rorel-na khawl chel tumin \hang lakna a fepui mek a nih.

Page 4: THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) Hmasawnna … Thar/2017/March/HT-28-03-2017.pdf · THLA|Au (mArcH) 28, 2017 THAWLENI (TuESDAY) NEWS TOMkiCHANCHIN LAKTAWIM Gospel crusade

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLA|Au (mArcH) 28, 2017THAWLENI (TuESDAY)

Khawvela Footballer hlaw rawn ta 10-haiSl No Hming Club Kar khata hlaw zat1 Carlos Tevez Shanghai Zhenhua £615,0002 Oscar Shanghai SIPG £400,0003 Cristiano Ronaldo Real Madrid £365,000 (Tax pek hnungin)4 Gareth Bale Real Madrid £350,0005 Lionel Messi Barcelona £336,000 (Tax pek hnungin)6 Hulk Barcelona £320,0007 Paul Pogba Manchester United £290,0008 Graziano Pelle Shandong Luneng £290,0009 Neymar Barcelona £275,00010 Wayne Rooney Manchester United £260,000(Note : 1 £ Hi India pawisa chun `81.70 a nih)

Real Madrid chun Eden Hazard chang ngei tumin hma an lakLa Liga tienga hma\huoitu ni mek Real Madrid chun Chelsea star Eden Haz-ard lak ngei an nuom thu an tarlang. Liem tah kar tawpa report um dungzuiin hi playmaker ditum tak le lien lo deu le hin a \ha za-wnga inbiekna an lo nei dei tah thu a tarlang. Real Coach Zidane kha nikum khan Hazard lak ding kha a lo rin lungril deu a tukum ruok chu a dan a dang tah. Spanish Newspaper Diario Gol chun an inbiekna hi a hmawrb^wk a tlung vang vang tah niin a tarlang. Chelsea khawma Diego Costa a lo suok pal chun Alvaro Morata hi lak an lo beisei ve thung bawk. Chubakah, Chelsea Coach

Antonio Conte chu James Rodriguez hin a mit a lak ngei ring a ni bawk. Tuta Belgian player, Eden Hazard hi kum 2020 chen Contract nei lai mek a nih a, iemani tia Real Madrid le inbiekna a fel thei a ni chun Manchester United haiin Paul Pogba World Record Fee-a an

lakna neka insang lem khawm an ngam thu Real Madrid chun an tarlang bawk. Chun, Real Madrid chun Hazard chengna ding le a nauhai sikul kaina ding chen khawm hmu a ni tah thu an tarlang bawk. Tuhin Eden Hazard hin Premier League-ah Goal 11 a thun ta a nih.

UEFA World Cup Qualification Review

Germany chun Azerbaijan hai 4-0 tawpin an sawp lai England khawma Lithuania 2-0 in an hneEuropean Region (UEFA) World Cup 2018 Qualify-ing round inkhelna Pathi-enni zan khan Group C, E le F haiin an nei a, Group C-ah World Champion ni lai mek Germany chun Azer-baijan an inkhelpui a, An-dre Schuerrle (19` & 81`), Thomas Mueller (36`) le Maria Gomez (45`) hai goal hmangin 4-1 in Germany an hrat lem a, an group-ah pakhatna an ni mek. Azer-baijan ta dingin minute 31 naah Dimitrij Nazarov chun goal pakhat a thun ve bawk. Azerbaijan hai hi tuhin pa-lina an ni mek. Group C thovah San Marino chun Czech Re-public an lo mikhuol ve thung a, muolneitu tien-gin goal pakhat khawm an thun nawh a, Republic tieng ruok chun goal paruk tawp an thun. Goal thuntu-hai chu Antonin Barak (17` & 24`), Vladimir Darida (19`), Theodor (26`) le Mi-chael Krmencik (43`) hai an nih. San Marino chun an khelmuol ngeiah goal

khat khawm an thun zo ta naw a nih. Tuhin Czech Republic hai hi Group C-ah pathumna niin San Marino ruok chu a hnuoihnung tak an nih. Northern Ireland chun Norway lo mikhuolin 2-0 in an lo hne leiin pahnina an humhim zo a, Norway ruok chu pangana an ni ve thung. Ireland ta dinga goal thuntuhai chu Jamie Ward (2`) le Conor Washington (33`) hai an nih. Group E-a khawm inkhel pathum a um a, an result chu Armenia 2-0 Kazakhstan, Montenegro 1-2 Poland le Romania 0-0 Denmark a nih. Group E-a

hin Poland-in hma an \huoi a, Montenegro, Denmark, Romania, Armenia le Ka-zakhstan haiin an dawt a nih. Group F-ah tulaia chanchin hau em em Eng-land chun Lithuania an mikhuol a, Jermain Defoe (22`) le Jamie Vardy(66`) hai goal hmangin Eng-land chun 2-0 in an hne a, an group-ah hma an \huoi mek. Group F result dang-hai chu Malta 1-3 Slovakia le Scotland 1-0 Slovenia hai an nih. Tuta Group F indawt dan chu England, Slovakia, Slovenia, Scot-land, Lithuania le Malta a hnuoihnung tak an nih.

Netherlands chun kum 2 an sawr hnungin an head Coach Danny Blind an bân

UEFA World Cup Qualify-ing Pathienni zana Nether-lands hai Bulgaria laka 2-0 a an tl^wm le inzawmin Dutch FA chun an Head Coach Danny Blind chu an b^n. Danny Blind hin kum 2015-a inthawk khan Guus Hiddink ai-awin Netherlands Head Coach sin a chel \an a. Kha taka inthawk khan inkhel vawi 17 a enkawl hman a, chu laia 7 an hrat lem a, 7 bawk an hrat naw lem a, vawithum an khingpuihai leh an inangtawk a nih. Kum 55-a upa Danny Blind-in a enkawl hnung khan nikum European Championship, France-a neia khan an kai zo naw nghal a, tuhin kum nawk

World Cup-a kai zo naw el thei ding ngirhmunah an ngir mek bawk leiin b^n ngaia an hriet leiin an b^n fel nghal a nih. Dutch FA chun, ‘Result nuhnunghai enin kum nawk World Cup-a dinga tling hi harsa tak an tah leiin thleng a ngai a nih,’ tiin a hril. Danny Blind ve thung chun, ‘Kei le kei khawm thiemnaw kan chang a nih, hieng ang ngawt hin chu fe zawm zing thei a ni naw reng a nih,’ tiin b^n a ni thuah a lung a awi tawk hle thu a hril. Thawleni khin Italy leh an inhmasuon nawk ding a na, hi inkhela hin Fred Grim chun Netherlands Team en-kawl hri phawt a tih.

Ngaisang um:

NGO Sparky Football chun ruolbanlo naupang 200 chuong football an inchuktirKum 24-a la naupang Bengaluru-a Post Graduate Student pakhat, Tejas an ti chun a thiemna chu mi dang neka insang lemnaa hmang el lova ruolbanlo naupanghai hring-nun siem danglam nuomna leiin NGO pak-hat Sparky Football ti chu kum 2015 khan an din a. Sawrkar-a khawm inzieklut nghal a nih. Tejas ngaidana chun football ei ti hi ‘Football pet el’ an nawh a, mihriem hring-nun, mani inngaisiet rawng rawngna dam, lungril ngui le chau dam le khawtlanga inngaihnuoina leia harsatna lakah mihriem a \huoisuok thei niin a ring a, chuleia hi Sparky Football hi an din a nih. Tuhin hi pawl hin Coach pariet enkawl-na hnuoiah naufahra, hmun kilkhawra um, fahra enkawlnaa um le nuhmei naupang HIV positive hai hmun pangaah football inchuktir an ni mek. Hi lungril a hung putna san tak pakhat

chu kum 2012-a India le Germany team an inkhel \um kha niin a hril a. Ama chun, ‘Kha \um kha Bhaichung Bhutia a chawl hnung a ni a, German Team, National Team khawm ni lo India National team-in an hei hne naw el kha en harsa ka ti em em a, naupangte an ni laia inthawk inchuk-tirna \ha tawk ei pek naw leia hieng lawma inhnuoi hi ei ni leiin Sparky Football hi in-din a nih,’ tiin a hril.

India inkhelmi hai lo lawmlutNEW DELHI: Special Olympics Winter Games 2017, Australia khawmpui a inthawka medal 73 zet le in hung inlawi India inkhelmi hai chu lawmpuina-in zani khan lawmlutna hunser Del-hi khawpuiah hmang a nih. Winter Games a khan ram-bung 105 a’nthawk inkhelmi 2600 hai \hangin India-in gold 37, silver 10 le bronze 26 zet zu lain In an hung in-lawipui a nih. Hi hunsera hin vawi nga zet boxing world champion lo nita MC Mary Kom, shoot-er Heena Sidhu le World No 1 shutter hlui Saina Nehwal hai \hangin lawmpuina vou-chuom an lo in hlan.

Mary Kom chun hlawtlingna changhai chu lo lawmlutin, a lampui hrawta hai chu hrilin chona alo pek tawl. Kom chun, “inrengin kan hmangai seng cheu a, ka film haia inthawk khan ka lampui hrawhai in hriet thei ka beisei. Vawisun hin kei a angin thil ropuitak in hung thaw ve a nih. In thilthawhai leiin ei ram India chu a uong hle a, in thilthawhai hi nghilni reng um naw nih. Hmatieng pei-ah hlawtling pei dingin ka ditsakna insangtak kan hlan cheu. |hang nasa nawk zuolin hma la pei ro,” tiin a hril. Air Marshal, Den-zil Keelor, CEO Special

Olympics Bharat, khawmin inkhelmi hai lo lawmlutin, “hi naupanghai hin poisa an dit naw a, felfai taka enkai le an nina ang taka pawm hi a ni an thil nuomtak chu. Inzana pek an phu a, an ruol banlona ni loin, an thil thaw theina leiin inzana per o,” tiin disakna a lo inhlan. Special Olympics Win-ter Games 2017 hi ruol banlo hai ta dinga inkhelna runpui a ni a, March 18 – 24 sung khan Australia khawpuia neia um a nih. Hi lawmlutna hunser hi Special Olympic Bharat (SOB) le Herbalife companyhai \hangkawpin India inkhelmi 89 hai an lo lawmlut a nih.

Beckham Sungkuo’n Mother’s Day HmangLONDON: UK chun Pathienni khan Moth-er’s Day a hmang a. Hlasakthiem band Spice Girl member hlui, fashion designer-a inlet, Order of the British Empire (OBE) dawng tah England Captain hlui khawvêla football petthiem inlâr David Beckham nuhmei, Victoria Beckham chu a pasal le nauhai leh “Mother’s Day” hmangin London an châm mek a, inhawi an tiin an hlim hle. Victoria le David Beckham hai hi an nauhai pali, Brooklyn Beckham (18), Ro-meo Beckham (14), Cruz Beckham (12) le Harper Beckham (5) hai leh US tienga um tah an nia chu Mother’s Day hmang ding hin England an fe ngat a nih. A nauhai khawmin a hran sengin an ‘wish’ a, tha le pawisa sengin hun an hmang râwn hle ti a chieng. David Beckham chun an thlalâk hlui B&W, an sungin kut inchela an ngir lai hnungtienga inthawka lak a post a, “Happy mamma’s day to another amazing mummy...Someone that has raised these beautiful little ones to be the most precious, special and love children..A woman that has drive, pas-sion, intelligence and love for her children what gets any better than that?” tiin an nu an pak nasa hle.An nauhai khawmin wish hran hranin an nu an inpâk a. Harper chun gift pahni siemin hla a sak bawk a, a nu chu “super mom” tiin lâwmthu hrilin an pak ve a. Kutziek ngeia thu dang dang le “You are very special to me” ti a ziek chu a lâwm tak a. An nu chu “special gift” angin an ngai a nih.

Kum 42-a upa an nu Victoria khawmin a nauhai inpâkna chu a lâwm hle a. A nauhaiin ‘ruol’ anga an pawl thei chu lâwmthu hrilin, “Feeling very loved today. The sweetest card from my best friend x I love u all so much x” tiin, “I loved my babies and feel beyond blessed x I love you so much” tiin a ziek a. An sûngkuo hlimna chu, Harper-in lamlawn \hangpuina dinga “wheels” a hmang, hmang ta lova ke khata a lawn thei ta chu a nih. David-in video a share a, “First time riding on your own, Harper” tiin a naunuhmei neisun chu a lâwm hle. David Beckham football pet a thiem el khela inpâk a umna chu sûngkuo enkawl a thiemna le mâni nuhmeihai chawimawi le nauhai duot a thiemna hi a nih.

Lily Allen, Rs.31 Lakh Man Car LehL O N D O N : B r i t i s h hlasakthiem Lily Allen chun thla thum vel liemtaa a thutiem ang ngeiin, climate change suktlawmna ding le boruok \ha lo boruoka motor phusuok suktlawmna dingin eco-friendly motor-car hmang dinga an tiemna angin, thatui he naw motor car manto chi Mercedes-Benz thar khalin London a tlân kuol hem hem el tah. Lily hin social media fethlengin climate change, migration le politics thil a hril ve hlak a. Climate Change khawm hi an vawi tak pakhat a nih. Thla thum liemta khan, climate change le global warming suktlawmna dingin car an châwk nâwk phât chu thau he lo, environment sukse lo chi an châwk ta ding thu a hril a. A hril ang ngeiin RS.31 lakh vel ($48, 000) man, a tlân \ana inthawka second 4.9 sunga 62mph a hrata tlân thei, top speed 155mph, Mercedes-Benz dum thar hlâwk leh casual taka incheiin, thuomhnaw zang chi ngawt

hâkin London khawpui-ah a bazar. Hei en ringawt khawmin a hâdam thlâk em em. December khan Europe boruok bal zie a hril a. UK lem chu ‘smog’ a tam taluo tah leia red warning chen tlung tah a ni thu a hril a. Twitter- fans han iem i thaw ding? tia an zawna dawnin, “Ka car haw (lease) a tâwp pha chu Toyota Prius inchawng ka tih” tiin a dawn a nih. Toyota Prius hi ‘hybrid’ car, battery re-charge theia tlân, economical car, a châwl pha total shut down hlak car thatak a nih. Nau pahni nei tah Lily hin musician hai khâwmin politics ah râwl insuoin thu

\ha hla \ha an hril ve ding a nih ti hi a ngaidân a nih a. Amiruokchu, politics harsat dan a hriet a. Chuong sa khawm chun, thil a ni dan ding ang a ni nâwkna le musician han duthusama an inrawl thei nâwna san pakhat laiah X Factor judge Simon Cowell lei niin a hril. “Musician hai politics thila an \awng tam nâwna san pakhat chu Simon Cowell lei a nih. Ka ip nawh, ka fiemthu bawk nawh” tiin, a album thar dinga khawm hin political message a \hang ding niin a hril a. Political message hrilna ding hin music hi hmangruo \ha tak niin a hril bawk.

Prince Harry, Meghan le Inhran Nuom TahLONDON: Ni kum khan an inhmu chauva chu Britain Prince naupang lem Harry chun a bielnu Meghan Mar-kle leh in hran hluoa um ve a nuom tah niin Kensington Palace thusuok pakhat chun a hril. Kum 32-a upa Harry hin kum 35-a upa Meghan le an umna ding (apartment) tulaia siem\hata um mek chu zo kar a nghakhla tah hle a, an dawn deu ran tah niin a hril. “Iengtikam zofel a ni ding? tiin an dawn deu ran a. Meghan le an um kawp theina dinga cheimawia zofel vat a nuom a nih” tiin lal sungkuoa thu pesawngtu chun E! News a hril. Tu tak hin Harry hi Nottingham Cottage, bed-room pahni

umna ‘bachelor pad’ an tiah a um mek a, Meghan le an inhmuna hlak a nih. Tuta Palace sûnga apart-ment thar ruok hi chu William hai September thlaa an naupa Prince George sikul kaina ding leia an hung insawn lûtna ding Wing a inthawka hnaite niin, lien khawm a lien lem bawk a, apartment inhawi tak sûngkuo um theina dinga siem a nih. Ruohman dan chun William le Harry chu inhnaitea um tlâng thei dinga siem a nih. Inhuolna iengtikam an nei ding ti ruok chu hril a la ni nawh a. Amiruokchu, a pasal hlui \he tah Meghan hin Prince Harry leh an innei chun nau neia sûngkuo indin

a nuom niin a hril. Harry khawmin inzuipui pahni graduate Chelsy Davy le actress ve tho Cressia Bonas hai a nei lai zingin Meghan hi a thlang a nih a. Mi dang

po po nêkin Meghan hi a hril ngun taka, a ngai tak bawk niin a hril. Palace sûnga apartment haia hin William hai umna ding chun room 22 le kitch-

en pahni a nei a. Harry umna ding apartment lien dan ruok hi chu ‘private matter’ a ni leiin a hril nuom nawa chu inhawi tâwk taka siem niin a hril. Hienglai zing hin Harry chu an chei dan (dress) chenin Meghan-in a influence hne em em a, tulai hin inchei dan thar a hmang mek niin a hril bawk. Mani nuhmeihai/ngaiza-wnghai lâwmzâwng le nal ti zawnga inchei hi pasal khawmin inhawi an lo ti ve tho a hawi. “I khawpna din-gin bu fa la, mi suklawmna dingin inchei rawh” ti char Harry hin a thaw ve a. Nuh-mei nei hmaa ‘thaibawi’ ti chi a ni dim, tiemtuhai ngaidân an tah.

Hernandez in Goal 46 thuntahMexico ta dingin Javier Hernandez chu goal thun rawntak player alo ni tah. Manchester United strik-er hlui hin kar liemtah a World Cup qualifier match-a Costa Rica hai goal hni a an hne \um khan goal hma\huoitu a siem a nih. Azteca-a inkhelnaa khan Hernandez hin minute sarina chau-ah goalkeeper Keylor Navas chip khumin goal a thun nghal a nih. Kum 28-a upa Hernandez hin aram ta dingin match 89 an khelna-ah goal 46 alo thunta a, Jar-ed Borgetti-in kum 2008-a aram ta dinga goal thun tam-tak record a lo siemtah chu a hung inangpuita a nih. Match dangah Clint Dempsey goal hni hmangin US hai chun an khingpui Honduras hai chun 6-0 in anlo sawp ve. Coach Jurgen Klinsmann an ban hnungin

US hai hin Bruce Arena an laklut a, a zawma match hni an hratnaw hnunga hratna an chang nawknaa hmasa-tak a hung nita a nih. CONCACAF-a in-thawk hin rambung paruk haiin 2018 FIFA World Cup qualifier round vawi ngana an inkhel mek a, an sangtak pathumhai chu Russia pan thei nghal an ta, palina hmun hluotu ruok chun confederation playoffs lan khel ngai a tih.

Sebastian Vettel in Australian Formula One Grand Prix-ah hratna a changSebastian Vettel chun Lew-is Hamilton hnein tuta \um season Formula 1 intlan-siek hmasa taka hratna a chang. Liemtah Pathiennia Australian Formula One Grand Prix inelna umah chun Ferrari le Mercedes an chunghnung hlea, pak-hatna a inthawk palina chen hmun an hluo. Albert Park, Melbourne intlansiekna-a pahnina hmuna inthawka bul \antu Vettel hin pole position a in-thawka bul \antu Hamilton a lepel a, lap 57 (302.271 km) an tlan hnungin world champion vawi thum zet lo nitah Hamilton lakah Ger-man driver Vettel hin 9.9sec in hnena a chang a nih. Vettel hin Red Bull car hmangin hi hmunah hin kum 2011 khan hratna lo changta-in, hi hnungah tuta \um hi season khata intlan-siek hmasatakna-ah hratna a chang nawkna char a ni bawk. World champion vawi nga ni thei dingin beiseina insangtak a nei mek a nih. World champion vawi li ni tah Vettel hin Formula 1 car a khal hnungin vawi 43 hratna a changna char a hung nita bawk a nih. Red Bull driver hlui Vettel hin Ferrari a zawm hnungin beisei angin hlawtlingna a chang bek naw a, season hmasa khan Mercedes car an hnawt phak naw hle a nih. Kum 2015 September

thla a Singapore GP inel-na hnunga hratna a chang nawkna hmasatak a nih. Formula 1 team hlun Ferrari hin kum 1987 khan Gerhard Berger hmangin a vawi khatna dingin Aus-tralian Grand Prix-ah hin hratna an lo chang tah a, hi hmunah hin tuta \uma mi le hin \um riet zet hratna an changna a nih. Kimi Rai-kkonen-in Ferrari car kha-lin kum 2007 khan hratna a lo chang ve a, tuta \um ruok hin chu Raikkonen hin pathumna hmun a hluo phak ve \awk a nih. Kum 29-a upa Vettel chun, “Bul in\anna ditum-tak a ni a, kan duthusam nisien khawm kan lo beisei ngam bek bek lo thil a nih. Lewis le Mercedes hai hi an \ha hle a, anni hai hne theia kan um hi a hlu takzet a nih. Season tluona inel ding kan ni leiin hmabak thlir ve a ngai,” tiin a hril. Season \an

hma deua Ferrari inpaktu Hamilton chun Vettel le Ferrari team hai a lawmpui thu a hrilsa bawk. Vettel hin point 25 hmuin driver champion-ship hma\huoitu a ni nghal a, a hnungah hin Hamilton (18 points), Bottas (15), Raikkonen (12), Verstap-pen (10), Massa (8), Perez (6), Sainz (4), Kvyat (2) le Ocon (1) hai an um. Tukuma inelna hi kum 1994 hnunga a vawi khatna dingin champion ni lai \hang loin season \an a ni a, hi thil hi season hmasaka world champion Nico Rosberg-in nomawi a chawi ni anthawk ni nga hnung chaua a chawl ding thu a hril lei a tlung a nih. Rosberg hmunruok hluotu Valtteri Bottas chu Mer-cedes car khal hai lai intlan-siekna hmasa takah 3-na hmun a hluo ve.

Angel Martha, Miami ah String Bikini PromotemIAmI: Victoria Secret model, Swimsuit Special-a mi Angel Martha chun VS model pakhat dang Lais Libeiro leh Miami beach ah Victoria Secret lingerie le bikini thar tak, Brazilian-cut, string bikini suklarin hun an hmang a.. Insukhlimna hun neiin, a sam eng thal, taksa eng bawk, bikini var leh tuipui kamah a hei inpholang zet chu ama chau a hlim nawh, fans hai tak tak an hlim a.An insukdei laiin mi tamtak thisen a suklum a nih A hre naw tamtak chun inhawi chen mei mei an sawn a. Anachu, model a nîna anga a sin, ‘string triangle bikini” suklarna dinga thlalak an lo nih zing a. Hieng bikini hai hi nipui a hung ni pei tah leiin a fe tan tah em em a. Company hran hran chun an product hai zawr suok vat vat tumin an pholang sup sup a, tulai hin

Miami Beach a lun em em a, social media a lum em em. Kum 27-a upa Angel chu tuchena figure pangngai zing, thau taluo lova a la um theina san an indawn a. “Kar

tin vawi thum ka workout hlak a. New York Fashion Week tâwm lem khan chu kar khatah vawi nga ka workout hlak a nih” tiin exercise a lak nasat dan a hril a. A tam thei ang kea lawn le khawlai suok thawveng a tum hlak niin a hril bawk. Fak le dawn le a hun taka imu hmu a pawimaw zie a hril bawk. “Huntawk ka in theina dingin ieng thil khawm mi sukbuoi ka nuom nawh. In

chu ka thei el. Zan sâwt tak in hi inhawi ka tih a, ni khat inhawi takin a min hmangtir hlak. Nun a rik deu chang chu Transcendental Meditation khawm ka thaw hlak” tiin a hril. Fak le dawn thua chu, “Protein ka fak râwn a, ka bu chu fai tak le fresh takin ka du. Breakfast ah Greek yogurt le artui ka fak a, lunch ah sushi, dinner ah salmon, sa (chicken) le thlaihna tam tâwk ka fak

hlak. Zana hin ka fak râwn tak hlaka. A hrisêl naw ti ka hrieta chu ka du tlat si, dittawka ka fak thei hun a nih” tiin a hril bawk. Angel hi 2007 a inthawka model \an tah a ni a, 2015 a Victoria Secret ‘Angel’ ni \an a nih. A ruolnu Lais hi 2010 a inthawk VS ah lut tah a nia chu 2015 a inthawk bawkin ‘Angel’ ni ve chau a. An pahni hin Swimsuit Special category-a mi a nih.