THANH TOAÙN TÍN DUÏNG&QUOÁC TEÁ

1 Thanh toaùn quoác teá 1.1. Thanh toaùn quoác teá vaø vai troø

thanh toaùn quoác teá 1.2. Heä thoáng vaên baûn phaùp lyù ñieàu

chænh hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá vaø ñieàu kieän thöông maïi quoác teá

1.3. Caùc ñieàu kieän thanh toaùn quoác teá 1.4. Caùc phöông tieän thanh toaùn quoác

teá2. Tín duïng quoác teá 2.1. Khaùi nieäm tín duïng quoác teá 2.2. Caùc hình thöùc tín duïng quoác teá

1 Thanh toaùn quoác teá1.1 Thanh toaùn quoác teá (TTQT) & vai troø

. Khaùi nieäm TTQT laø quaù trình thöïc hieän caùc hoaït ñoäng chi traû, thanh toaùn veà tieàn teä ñöôïc hình thaønh treân cô sôû nhöõng quan heä trao ñoåi, vay möôïn quoác teá giöõa caùc quoác gia vôùi nhau.

. Vai troø TTQT

- Taïo ñieàu kieän môû roäng quan heä taøi chính tieàn teä

- Thuùc ñaåy quan heä thöông maïi quoác teá - Naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa

NH thöông maïi

1.2 Heä thoáng vaên baûn phaùp lyù( töï nghieân cöùu)

1.3 Caùc ñieàu kieän thanh toaùn quoác teá

- Ñieàu kieän veà tieàn teä Moãi quoác gia coù teân goïi vaø ñônvò tieàn teä khaùc nhau, do vaïy trong thanh toaùn QT caàn phaûi choïn loaïi tieàn teä naøo cho hoaït ñoäng thanh toaùn. Tieàn teä ñeå tính toaùn giaù trò haøng hoùa vôùi tieàn thanh toaùn traû nôï coù theå khaùc nhau, tieàn cho thanh toaùn coù theå söû duïng tieàn cuûa nöôùc NK, XK hoaëc nöôùc khaùc.

Do thôøi ñieåm kyù keát mua haøng vôùi thôøi

ñieåm thanh toaùn cheânh leäch nhau vì vaäy söï

bieán ñoäng veà tyû giaù coù theå gaây thieät haïi

cho ngöôøi XK hay NK, ñeå haïn cheá thieät haï

caùc beân thoûa thuaän vôùi nhau veà giaù trò ñoù

Ñieàu kieän laáy vaøng ñaûm baûo Laáy ñoàng tieàn oån ñònh ñaûm baûo

hoaëc söû duïng roå tieàn teä ñaûm baûo

3.2. Ñieàu kieän veà ñòa ñieåm thanh toaùn

Chæ roõ vieäc traû tieàn ñöôïc thöïc hieän ôû ñaâu ? nöôùc NK, nöôùc XK hay moät nöôùc thöù ba naøo ñoù. Nhìn chung, ai cuõng mong muoán ñöôïc thanh toaùn thöïc hieän taïi nöôùc mình vì coù nhieàu ñieåm lôïi nhö thu tieàn nhanh, ngaân haøng trong nöôùc thu ñöôïc caùc leä phí nghieäp vuï. Tuy vaäy, treân thöïc teá tuøy vaøo nhu caàu thanh toaùn cuï theå, caùc beân coù theå coù löïa choïn linh hoaït hôn.

3.3. Ñieàu kieän veà thôøi gian thanh toaùn - Traû tieàn tröôùc: ñaây laø tröôøng hôïp beân

mua traû tröôùc cho beân baùn toaøn boä hay moät phaàn trò giaù hôïp ñoàng ngay sau khi hôïp ñoàng ñaõ ñöôïc kyù keát. Thöïc chaát ñaây laø khoaûn tín duïng maø beân mua caáp cho beân baùn

- Traû tieàn ngay: ñaây laø tröôøng hôïp maø quaù trình thanh toaùn dieãn ra ñoàng thôøi vôùi quaù trình giao nhaän haøng. Hình thöùc naøy ñöôïc hieåu coù nhieàu caùch traû tieàn ngay

- Traû tieàn sau: ñaây laø tröôøng hôïp beân mua chæ thöïc hieän vieäc traû tieàn sau moät thôøi gian nhaát ñònh keå töø khi nhaän haøng hoùa. Chaáp nhaän ñieàu kieän traû tieàn sau, töùc laø ngöôøi baùn ñaõ cung öùng moät khoaûn tín duïng thöông maïi cho ngöôøi mua.

3.4. Ñieàu kieän veà phöông thöùc thanh toaùn 4. Caùc phöông tieän thanh toaùn quoác teá4.1. Hoái phieáu laø meänh leänh traû tieàn voâ

ñieàu kieän cuûa ngöôøi phaùt haønh(xk) yeâu caàu ngöôøi coù teân trong hoái phieáu phaûi thanh toaùn moät soá tieàn taïi ñòa ñieåm thôøi gian cuï theå ñaõ ghi trong hoái phieáu, hoaëc theo leänh cuûa ngöôøi naøy thanh toaùn cho ngöôøi khaùc hoaëc traû cho ngöôøi caàm hoái phieáu

- Hoái phieáu traû ngay: vieäc traû tieàn ñöôïc thöïc hieän ngay khi ngöôøi traû tieàn nhìn thaáy hoái phieáu khi hoái phieáu ñöôïc xuaát trình ñoøi nôï. Loaïi hoái phieáu naøy ñöôïc duøng trong quan heä mua baùn traû ngay.

• - Hoái phieáu coù kyø haïn: vieäc traû tieàn ñöôïc thöïc hieän sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Loaïi hoái phieáu naøy ñöôïc söû duïng trong quan heä mua baùn chòu. Ñoái vôùi hoái phieáu kyø haïn thì ngöôøi traû tieàn phaûi kyù chaáp nhaän cam keát ñaûm baûo thanh toaùn hoái phieáu ñuùng haïn. Nhôø tính chaát löu thoâng neân trong thôøi haïn hieäu löïc hoái phieáu coù theå ñöôïc chuyeån nhöôïng töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc giuùp cho ngöôøi sôû höõu hoái phieáu coù theå linh hoaït trong vieäc toå chöùc voán.

4.2. Seùc(cheque, check) laø meänh leänh traû tieàn cuûa ngöôøi chuû tieàn gôûi taøi khoaûn taïi NH ra leänh cho NH chuyeån moät soá tieàn töø taøi khoaûn tieàn gôûi cuûa mình cho ngöôøi coù ten trong seùc hoaëc traû tieàn cho ngöôøi caàm seùc. Seùc laø phöông tieän thanh toaùn phoå bieán trong caùc phöông thöùc giao dòch quoác teá

4.3. Giaáy chuyeån tieàn do khaùch haøng laäp göûi ngaân haøng phuïc vuï mình yeâu caàu ngaân haøng chuyeån moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi thuï höôûng taïi moät ñòa ñieåm nhaát ñònh. Vieäc chuyeån tieàn ñöôïc tieán haønh döôùi hình thöùc baèng thö hay baèng ñieän.

4.4. Theû thanh toaùn laø phöông thöùc chi traû phoå bieán hieän treân theá giôùi vì noù tieän ích an toaøn, thanh toaùn nhanh choùng vaø coù theå thanh toaùn treân phaïm vi roäng

5. Phöông thöùc thanh toaùn quoác teá 5.1. Phöông thöùc chuyeån tieàn

Phöông thöùc chuyeån tieàn coù theå ñöôïc thöïc

hieän baèng thö hoaëc baèng ñieän

Ngaân haøng traû tieàn

Ngöôøi thuï höôûng (Nhaø xuaát khaåu)

Ngaân haøng chuyeån tieàn

Ngöôøi chuyeån tieàn (Nhaø nhaäp khaåu)

(4) (2)

(1)

(3)

Laø phöông thöùc trong ñoù ngöôøi traû tieàn yeâu caàu ngaân haøng phuïc vuï mình chuyeån moät soá tieàn cho ngöôøi coù teân theo ñòa chæ vaø thôøi gian ghi treân giaáy chuyeån tieàn

5.2.Phöông thöùc thanh toaùn nhôø thu(uûy thaùc thu) laø phöông thuùc trong ñoù ngöôøi baùn sau khi giao haøng cho ngöôøi mua seõ phaùt haønh giaáy nhôø thu gôûi ñeán ngaân haøng phuïc vuï mình vaø nhôø NH thu hoä soá tieàn theo ñòa chæ ñaõ ghi treân giaáy nhôø thu

ª Nhôø thu trôn: laø phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù ngöôøi xuaát khaåu nhôø ngaân haøng thu hoä soá tieàn ghi treân hoái phieáu ôû ngöôøi nhaäp khaåu, nhöng khoâng keøm theo moät ñieàu kieän naøo caû

ª Nhôø thu keøm chöùng töø laø phöông thöùc maø ngöôøi XK sau khi gôûi haøng cho ngöôøi mua sau ñoù vieát giaáy nhôø thu keøm boä chöùng töø gôûi NH nhôø thu hoä vôùi ñk khi naøo nghöôøi mua traû tieàn hoaëc kyù nhaän traû tieàn môùi giao chöùng töø cho ngöôøi mua nhaän haøng

NGAÂN HAØNG PHUÏC VUÏ NHAØ NHAÄP KHAÅU

NHAØ NHAÄP KHAÅU

NGAÂN HAØNG PHUÏC VUÏ NHAØ XUAÁT

KHAÅU

NHAØ XUAÁT KHAÅU

(5) (4) (2) (7)

(1)

(3)

(6)

5.3. Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø

laø phöông thöùc trong ñoù ngöôøi NK ñeán NH xin ñöôïc môû thö tín duïng ñeå thanh toaùn cho ngöôøi XK. Khi naøo ngöôøi xuaát khaåu thöïc hieän ñaày ñuû caùc noäi dung ghi treân thö tín duïng thì NH môû thö tín duïng môùi thanh toaùn cho ngöôøi XH

NGAÂN HAØNG THOÂNG BAÙO & XAÙC NHAÄN

NHAØ XUAÁT KHAÅU

NGAÂN HAØNG MÔÛ L/C

NHAØ NHAÄP KHAÅU

(3) (5) (8)

(9) (1)

(4)

(2)

(6)

(7)

5.4. Phöông thöùc giao chöùng töø traû tieàn ngay (Cash agaisnt documents - CAD) laø phöông thöùc trong ñoù ngöôøi nhaäp khaåu ñeán ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi XK xin ñöôïc môû taøi khoaûn tín thaùc deå thanh toaùn cho ngöôøi XK vôùi ñk khi naøo ngöôøi XK thöïc hieän ñaày ñuû yeâu caàu cuûa ngöôøi NK thì ngaân haøng thanh toaùn cho ngöôøi XK. Phöông thöùc naøy coøn ñöôïc goïi laø COD (Cash on delivery)

NH phuïc vuï nhaø XK

Nhaâp Khaåu Xuaát Khaåu

12

3

45

5.5. Phöông thöùc môû taøi khoaûn laø phöông thöùc maø nhaø XK coù tín nhieäm vaø quan heä thöôøng xuyeân vôùi ngöôøi NK. Sau moåi laàn XK seõ ghi nôï cho ngöôøi NK, ñònh kyø nhaø NK seõ thanh toaùn cho nhaø XK

II.Tín duïng quoác teá 1. Khaùi nieäm Tín duïng quoác teá laø

quan heä vay möôïn söû duïng voán laãn nhau giöõa caùc nöôùc ñöôïc thöïc hieän thoâng qua chính phuû, toå chöùc nhaø nöôùc, caùc toå chöùc taøi chính quoác teá, ngaân haøng, coâng ty, caù nhaân.

2. Caùc hình thöùc tín duïng quoác teá Caên cöù vaøo chuû theå tín duïng: tín duïng thöông maïi,

tín duïng ngaân haøng, tín duïng nhaø nöôùc. Caên cöù vaøo tính ñaûm baûo: tín duïng ñaûm baûo vaø

tín duïng khoâng ñaûm baûo. Caên cöù vaøo muïc ñích söû duïng: tín duïng saûn xuaát

vaø tín duïng phi saûn xuaát. Caên cöù vaøo thôøi haïn cuûa tín duïng: tín duïng ngaén

haïn, tín duïng trung haïn vaø tín duïng daøi haïn.

2.1. Tín duïng thöông maïi Tín duïng thöông maïiquoác teá laø quan heä tín duïng phaùt sinh treân cô

sôûmua baùn trao ñoåi haøng, cung öùng dòch vuï giöõa

caùcnhaø xuaát nhaäp khaåu vôùi nhau theo hôïp ñoàng

muabaùn ngoaïi thöông

- Tín duïng thöông maïi caáp cho nhaø xuaát khaåuNhaø nhaäp khaåu cung caáp tín duïng döôùi hình thöùcöùng tröôùc tieàn haøng cho nhaø xuaát khaåu, trongtröôøng hôïp giaù trò hôïp ñoàng lôùn, thôøi gian saûn

xuaát daøi, nhaø xuaát khaåu thieáu voán neân öùng tröôùc

haøng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhaø xuaát khaåuthöïc hieän hôïp ñoàng vaø giao haøng ñuùng haïn. Soátieàn öùng tröôùc ñöôïc hoaøn traû baèng caùch khaáu tröødaàn sau moãi chuyeán giao haøng theo nhöõng caùchnhö sau :

• Khaáu tröø theo tyû leä coá ñònh sau moãi chuyeán giao haøng.• Khaáu tröø theo tyû leä taêng daàn sau moãi chuyeán giao haøng.• Khaáu tröø moät laàn vaøo chuyeán giao haøng cuoái cuøng.

- Tín duïng thöông maïi caáp cho nhaø nhaäp khaåu

+ Tín duïng môû taøi khoaûn: treân cô sôû hôïp ñoàng mua baùn ngoaïi thöông ñöôïc kyù keát, nhaø xuaát khaåu môû taøi khoaûn sau moãi laàn giao haøng ghi nôï cho nhaø nhaäp khaåu, ñònh kyø nhaø nhaäp khaåu thanh toaùn nôï cho nhaø xuaát khaåu.

+ Tín duïng chaáp nhaän hoái phieáu: nhaø xuaát khaåu sau khi giao haøng, kyù phaùt hoái phieáu traû chaäm (hoái phieáu coù kyø haïn) ñoøi tieàn nhaø nhaäp khaåu. Nhaø nhaäp khaåu coù nghóa vuï kyù chaáp nhaän hoái phieáu, cam keát ñaûm baûo thanh toaùn hoái phieáu ñuùng haïn, coù nghóa laø kyù chaáp nhaän nôï ñoái vôùi nhaø xuaát khaåu

- Tín duïng cuûa ngöôøi moâi giôùi caáp cho caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu Ñaây laø moät hình thöùc cuûa tín duïng thöông maïi maø nhöõng ngöoøi moâi giôùi caáp tröïc tieáp cho caùc nhaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu khi coù nhu caàu voán. Thöïc chaát nguoàn voán naøy laø cuûa ngaân haøng maø ngöôøi moâi giôùi chæ ñoùng vai troø trung gian.

2.2.Tín duïng ngaân haøng laø quan heä tín duïng maø caùc ngaân haøng cung caáp voán cho caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu, ña soá laø caùc khoaûn tín duïng ngaén haïn ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc hình thöùc sau

- Tín duïng ngaân haøng caáp cho nhaø xuaát khaåu

Caùc ngaân haøng thöông maïi cho nhaø xuaát khaåu vaydöôùi hình chieát khaáu hoái phieáu chöa ñeán haïn thanh toaùn, coù nghóa laø ngaân haøng mua laïi hoáiphieáu tröôùc khi ñeán haïn thanh toaùn vaø hoái phieáuthuoäc quyeàn sôû höõu ngaân haøng, khi ñeán haïn ngaân

haøng seõ thu hoài nôï - Tín duïng ngaân haøng caáp cho nhaø nhaäp khaåu Caùc ngaân haøng cho nhaø nhaäp khaåu vay ñeåthanh toaùn haøng nhaäp khaåu döôùi hình thöùc chaápnhaän, hoaëc ngaân haøng thay maët nhaø nhaäp khaåukyù chaáp nhaän hoái phieáu yeâu caàu cuûa nhaø nhaäpkhaåu, ngaân haøng thay maët nhaø nhaäp khaåu chaápnhaän hoái phieáu.

- Tín duïng Factoring: ñaây laø hình thöùc tín duïng taøi trôï hoaït ñoäng xuaát khaåu, caùc coâng ty factoring ñöùng ra caápvoán cho caùc nhaø xuaát khaåu baèng caùch mua laïi caùc khoaûnthanh toaùn, caùc giaáy tôø, chöùng töø chöa ñeán haïn thanh toaùncuûa caùc nhaø xuaát khaåu haøng hoùa, cung öùng dòch vuï vaø

coângty coù traùch nhieäm thu hoài nôï vaø chòu nhöõng ruûi ro xaûy raneân coù theå goïi laø factoring.- Tín duïng Leasing (tín duïng thueâ mua): laø hình thöùc tínduïng taøi trôï cuûa coâng ty leasing caáp cho nhaø xuaát khaåudöôùi hình thöùc thöïc hieän caùc hôïp ñoàng cho thueâ maùy moùcthieát bò, phöông tieän vaän taûi, nhaø cöûa... Moãi naêm, ngöôøi ñithueâ phaûi traû moät khoaûn tieàn thueâ trong suoát quaù trình söûduïng, vaø moät phaàn giaù trò taøi saûn ñi thueâ, thôøi gian tínduïng leasing töông ñoái daøi töø 10, 20 naêm trôû leân.

2.3 Tín duïng nhaø nöôùc Tín duïng nhaø nöôùc phaûn aùnh quan heä tín duïng giöõa chính phuû cuûa moät quoác gia vôùi caùc chuû theå ôû caùc quoác gia khaùc. Nhö vaäy, quan heä tín duïng nhaø nöôùc coù theå phaùt sinh giöõa chính phuû caùc nöôùc vôùi nhau, hoaëc giöõa chính phuû vôùi caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä quoác teá treân cô sôû caùc hieäp ñònh vay voán ñaõ ñöôïc kyù keát hoaëc giöõa chính phuû vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi.

- Tín duïng ngaén haïn - Tín duïng trung vaø daøi haïn