INFOBULLETIN, UITGAVE MEI / JULI 2011

Stroombeeld tijdenS bouwfaSen maaSvlakte 2

De eerste fase van Maasvlakte 2 bestaat uit ongeveer 240 miljoen kuub zand waarvan er nu ongeveer 190 miljoen zijn aangevoerd. Er wordt nog zand aangevoerd door een enkele sleephopperzuiger, door stationair materieel worden de laatste kuubs uit het Kleine Beerkanaal aangevoerd maar het grootste gedeelte van de resterende kuubs zand is interne zandwinning binnen Maasvlakte 1 en 2. De activiteiten rond het steenbedrijf zijn in volle gang. Half april is de E-crane begonnen met het plaatsen van de eerste blokken in de permanente blokkendam van Maasvlakte 2. De komende maanden zal de productie nog verder toenemen om de 3,5 km zeewering begin 2012 te voltooien. Tot slot verloopt de uitvoering van de kades goed. Inmiddels is de gehele diepwand van de RWG kade gerealiseerd en is begin 2011 ook een start gemaakt met de aanleg van de APMT diepwand.

De grootste wijzigingen in het stroombeeld nabij de haventoegang zijn achter de rug. De neerstroming na HW bij de Maasmond treedt nog wel op, maar is in sterkte afgenomen. Kleine wijzigingen worden nog verwacht door het verder uitbouwen van de Zachte Zeewering, het aanbrengen van de Harde Zeewering en, in 2012, ten gevolge van het sluiten van het sluitgat en het openen van de Yangtzehaven.

Figuur 1 - aanleg situatie 21 april 2011

Stroombeeld Maasvlakte 2

1 inleidingEvenals de vorige keren komen in dit infobulletin de volgende onderwerpen aan de orde:• Evaluatie geulreizen• Evaluatie van de meetvaarten• Aanbevelingen gebruik FEWS • Activiteiten aanlegperiode mei 2011 - augustus 2011• Stroombeeldverwachting periode mei 2011 - augustus 2011Daarnaast wordt aandacht besteed aan:• De stand van zaken van het zand- en steenbedrijf • Opening Kleine BeerkanaalIn het volgende infobulletin (medio augustus 2011) zal aandacht worden besteed aan de doorsteek van de Yangtzehaven naar Maasvlakte 2.

MV2_Infobulletin_mei2011.indd 2 09-05-2011 09:24:54

2 evaluatie geulreizenOmdat, na aanleg van de buitencontour van Maasvlakte 2, het stroombeeld in de Maasgeul nauwelijks meer is veranderd, en ook in de komende periode geen veranderingen van betekenis meer zullen optreden, is de praktijkevaluatie door loodsen beëindigd. Mocht echter een loods nog een bijzondere omstandigheid constateren, dan stelt het Kernteam het zeer op prijs om hierover te worden geïnformeerd. Daarnaast blijft informatie over de stroomnaad waardevol omdat dit bijdraagt aan het verkrijgen van meer inzicht in het complexe stromingspatroon in deze omgeving. Meldingen en foto’s bij voorkeur via Rik van Marle (marledonna@wanadoo.nl).

3 evaluatie meetvaartenSinds het vorige informatiebulletin (uitgave januari/maart 2011) is er één meetvaart uitgevoerd langs de as van de vaargeul op 7 maart. Deze varende ADCP meting is vergeleken met het Zeedelta2D model. De evaluatie staat hieronder samengevat.

De condities op 7 maart werden gekenmerkt door een gemiddeld springtij en een matige wind van 4 Bf uit oostelijke richting. De Rijnafvoer was 1600 – 1700 m3/s (bij Lobith). In de figuren 2, 3 en 4 is de dieptegemiddelde stroming gepresenteerd van zowel de meting (rood) als van het Zeedelta2D (blauw).

Het waargenomen HW (15:30 uur) is met 0,92m +NAP lager dan het astronomisch hoogwater van 1,28m +NAP. De maximaal gemeten dieptegemiddelde stroomsnelheid is 1,0 m/s gemeten in de havenmond 1 uur voor HW HvH. In de periode na HW vindt in de raaimetingen een omkering van de dwarsstroom in de vaargeul plaats. Aan de noordzijde van Maasvlakte 2 ontstaat neervorming. Dit is te zien in de figuren 3 en 4.

De vergelijking tussen meting en model laat zien dat over het algemeen het model een redelijke voorspelling geeft van zowel de stroomrichting als de stroomsnelheden. Er wordt een lichte onderschatting door het model van de stroomsnelheden tijdens vloed geconstateerd. Ook blijkt dat het model de neerontwikkeling onderschat. Deze afwijking is eerder geconstateerd: in situaties waarbij er een aanhoudende zuidwesten wind staat worden de windeffecten op de stroming niet volledig in het stromingsmodel berekend.

Het rapport is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.

4 fewS-viewerIn april 2011 is er een nieuwe versie van de FEWS-viewer uitgebracht. De voornaamste aanpassing van deze release is het toevoegen van de nieuwe contouren van de Maasvlakte 2 lay-out medio 2012.

De weblink van de nieuwe FEWS-viewer, waarmee het programma te downloaden is, is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.

5 evaluatie zeedelta modelElke periode van drie maanden vindt er een evaluatieonderzoek plaats van het Zeedelta2D model aan de hand van het meetpunt Maasmond en SeadarQ radarmetingen. Deze data wordt gepresenteerd in de FEWS-

Figuur 2 - Dieptegemiddeld stroombeeld op HW-0,50 uur HvH

Figuur 3 - Dieptegemiddeld stroombeeld op HW+1 uur HvH

Figuur 4 - Dieptegemiddeld stroombeeld op HW+2 uur HvH

MV2_Infobulletin_mei2011.indd 3 09-05-2011 09:24:58

viewer. Het evaluatieonderzoek over de periode januari tot en met maart 2011 staat hieronder samengevat. De stromingspatronen worden onder normale omstandigheden redelijk goed door het stromingsmodel in FEWS voorspeld. De meting van de stroommeetpaal geeft betrouwbare waarden bij de Maasmond en kan in FEWS worden gebruikt om de betrouwbaarheid af te schatten van de modelvoorspellingen. De vergelijkingen zijn te zien in het openingsscherm van FEWS.De tijdreeksen van de stroommetingen gemiddeld over waterlaag 3 (2-15 m onder het oppervlak) bij de Stroommeetpaal Maasmond en de dieptegemiddelde stroming uit Zeedelta2D komen goed overeen. Over het gehele getij genomen, wijken de snelheden in Zeedelta2D maximaal 7% af van de gemeten snelheden gemiddeld over 2-15 m onder het oppervlak bij de Stroommeetpaal Maasmond. De richtingen verschillen gemiddeld 4º bij vloed.

De driedimensionale structuur van de stroming in de Maasmond veroorzaakt afwijkingen tussen de stroomsnelheden en het stroompatronen van de SeaDarQ radarmetingen en de dieptegemiddelde stroming, berekend met Zeedelta2D. De positie van de stroomnaad in de vloedfase kan goed worden afgeleid uit de SeaDarQ radarmetingen.

Het volledige rapport van de FEWS evaluatie is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.

6 activiteiten aanleg mei 2011 - auguStuS 2011

Ten tijde van het schrijven van dit bulletin, was de situatie op het Werk als opgenomen in figuur hiernaast.De komende maanden zullen de werkzaamheden bestaan uit: • Het verder aanbrengen en profileren van duinen en planten

van helmgras ter plaatsen van de Zachte Zeewering.• Het opvullen van terrein A met zand uit het Kleine

Beerkanaal en zand uit de Prinses Amaliahaven.• Het aanbrengen van het zandtalud onder de Harde

Zeewering ter plaatsen van het noordelijk terrein van Maasvlakte 2 met hoppers en een sproeiponton.

• Het ‘nat’ en ‘droog’ aanbrengen van stenen in de Harde Zeewering (HZ) (zie hoofdstuk 8). Dit zal gebeuren door vanuit de westelijke beëindiging van de harde zeewering richting het oosten te werken. Met de aansluiting met de Maasvlakte 1 Zeewering wordt waarschijnlijk in juni-juli gestart.

• Het verder ontmantelen van de blokkendam van Maasvlakte 1. Deze blokken worden hergebruikt in de zeewering van Maasvlakte 2.

• De aanleg van spoor ter plaatse van het distripark Maasvlakte 1 en over de buitencontour van Maasvlakte 2.

• De aanleg van de primaire weg over de buitencontour van Maasvlakte 2 en de realisatie van verkeersknooppunten B (Hartelstrook) en E (kruising Europaweg en Madoerastraat).

• De aanleg van een zanddam op Maasvlakte 2 (zie hoofdstuk 7).

7 Stroombeeldverwachting periode mei 2011 – auguStuS 2011

Met uitbouw van het noordelijke deel van de zeewering is het grootste deel van de contouren van Maasvlakte 2 aanwezig (figuur 1). De grootste veranderingen van het stroombeeld in de Maasgeul en havenmond zijn daarom voorbij. De geplande werkzaamheden voor de periode mei 2011 – augustus 2011 zullen geen wezenlijke veranderingen aan het stroombeeld tot gevolg hebben.

Op langere termijn worden geleidelijke kleine veranderingen verwacht ten gevolge van het verder uitbouwen van de zeewering. Plotselinge veranderingen worden alleen nog verwacht ten tijde van de sluiting van het sluitgat en ten gevolge van de opening van de Yangtzehaven. Deze activiteiten worden in 2012 voorzien. De informatie voorziening hieromtrent is in het voorgaande infobulletin toegelicht. Voor komende periode is de verwachting als volgt (ongewijzigd).

Karakteristieken vloedfase (noordgaande stroming op zee)De vloedfase wordt tot HW HvH gekenmerkt door een aanliggend dieptegemiddeld stromingspatroon dat zich om Maasvlakte 2 beweegt. De dwarscomponent van de stroming neemt in de richting van de havenmond geleidelijk af. Na HW HvH vormt zich door de luwtewerking van Maasvlakte 2 een neerstroming ten noorden van Maasvlakte 2. Deze neerstroming kan zich, afhankelijk van tij, wind en afvoer, uitstrekken tot in de vaarweg. Het effect hiervan kan merkbaar zijn tussen ruwweg de Stroommeetpaal en de Havenmond. De neerstroming geeft een westelijke stroming langs de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2.

Figuur 5 – Maasvlakte 2 survey tekening (28 april 2011)

MV2_Infobulletin_mei2011.indd 4 09-05-2011 09:24:59

De ligging van de tijdnaad is inmiddels gewijzigd ten opzichte van de situatie voor de aanleg. Er zijn berichten dat deze zich rond HW HvH uitstrekt van nabij het noorderhoofd naar de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2. Deze situatie zal nog nader bevestigd moeten worden met feedback vanuit de loodsen.

Karakteristieken ebfase (zuidgaande stroming op zee)De invloed van Maasvlakte 2 ebstroming in de vaarweg is gering, en qua karakteristieken in de vaarweg nog vergelijkbaar met de situatie van voor de aanleg van Maasvlakte 2.

8 zandbedrijfHet aantal scheepvaartbewegingen van hoppers tussen het wingebied en de Maasvlakte is sterk afgenomen. Naar verwachting zal voor het verdere werk het aantal hoppers beperkt blijven. Er wordt de komende maanden verder gewerkt aan het aanbrengen van het zandtalud ter plaatse van de Harde Zeewering. Dit wordt uitgevoerd met een sleephopperzuiger die via een drijvende leiding gekoppeld is aan een sproeiponton. Naar verwachting is de cutterzuiger Edax eind mei gereed met het uitdiepen van het Kleine Beerkanaal. Daarna zal de Edax worden ingezet om de kademuren op Maasvlakte 2 vrij te graven en de havenbassins op diepte te brengen. Dit zand wordt verwerkt in terrein A. Ten behoeve van het sluiten van het sluitgat in de buiten-contour wordt het bergend oppervlak van Maasvlakte 2 verkleind door de realisatie van een zanddam. Deze zanddam bevindt zich tussen het RWG terrein en de buitencontour van Maasvlakte 2. Verwacht wordt dat sleephopperzuiger Utrecht en eventueel Maxima de 7 a 8 miljoen kuub zand begin juni hebben aangevoerd vanuit het zandwingebied. De kleinere komberging zal een gunstig effect hebben op de stroming in de Yangtzehaven en het Beerkanaal nadat de verbinding tussen Yangtzehaven en Maasvlakte 2 tot stand is gebracht.

9 Steenbedrijf harde zeewering De productie van het steenbedrijf (zowel nat als droog) is aanzienlijk toegenomen om de 3,5 km lange Harde Zeewering begin 2012 gereed te krijgen.Tot nu toe is ruim 4 miljoen ton steen nieuw aangevoerd. Naast de bulkcarriers vanuit Noorwegen worden hiervoor ook bakken ingezet, de Stemabarge II en de Armour Rock. De reizen worden aangemeld als bijzonder transport en als zodanig behandeld met betrekking tot stroming, weersomstandigheden en sleepbootassistentie. Het transport via het sluitgat van Maasvlakte 2 wordt door Puma volledig afgestemd met de Divisie Havenmeester.De overige stenen worden hergebruikt uit de Zeewering van Maasvlakte 1. Ruim de helft van de oude Harde Zeewering (betonblokken en stenen) is verwijderd. Dit wordt gedaan door backhoes Wodan en Nordic Giant (zie figuur 7). De betonblokken en stenen worden via drie

tijdelijke afmeerlocaties gelost op het het noordelijk terrein van Maasvlakte 2 (zie figuur 6). Daar is een selectieplant geïnstalleerd om de verschillende steensorteringen te scheiden.

De steenstorters HAM602, Atlantis en incidenteel de Arca verwerken de verschillende steenlagen vanuit zee in de Harde Zeewering. Ook kraanponton de Strekker wordt ingezet voor het nat verwerken van steen. De Arca wordt daarnaast ingezet voor het profileren van zand- en steenlagen. De steenstorters worden vanaf de loswallen geladen en varen via het sluitgat naar de Harde Zeewering. Deze activiteiten verlopen goed en geven geen aanleiding tot nadere maatregelen. De vaarbewegingen van steenstorters naar de Yangtzehaven zijn hierdoor afgenomen. Er zijn echter nog steeds steenstorters die de vaarroute van de laadlocatie in de Yangtzehaven naar de Harde Zeewering zullen gebruiken. Dit vereist dus nog steeds aandacht omdat de steenstorters de Maasgeul moeten kruisen.

Naast het nat aanbrengen van stenen worden ook droog stenen verwerkt met behulp van dumpers, kranen en de E-crane (Blockbuster). Deze werkzaamheden zijn gericht op het uitrijden van de werkweg (bestaande uit tijdelijk te plaatsen cobbles en blokken) voor de Blockbuster. Van daaruit kan de Blockbuster de blokkendam op de nat aangebrachte steenlagen realiseren. Half april is de Blockbuster hiermee begonnen. Achter de blokkendam zal een stenig duin worden gerealiseerd.

10 markering maaSvlakte 2 De markering van Maasvlakte 2 is in januari aangepast. Boei MV-C is opgenomen. Boei MV-B is verplaatst tot halverwege boei MV-A en boei MV. Op langere termijn zullen ook de overige Maasvlakte 2 markeringsboeien worden opgenomen.

11 doorSteek kleine beerkanaal De cutterzuiger EDAX heeft het Kleine Beerkanaal bijna geheel op diepte gebracht. Begin juni is de verwachting dat het uiteindelijke profiel van het kanaal is gerealiseerd. In voorgaande edities van dit info bulletin werd gerapporteerd over de stromingssituatie rond het Kleine Beerkanaal. Aangezien het project losstaat van Maasvlakte 2 en de informatiemomenten niet synchroon lopen met dit informatiebulletin is besloten om het niet meer op te nemen in dit bulletin. Voor verdere informatie kan contact worden opgenomen met Jan Prince van de Divisie Havenmeester Rotterdam: JP.Prince@portofrotterdam.com.

MV2_Infobulletin_mei2011.indd 5 09-05-2011 09:24:59

Figuur 6 – Werkzaamheden steenbedrijf mei – augustus 2011

Figuur 7 – Verwijderen blokkendam MV1 met Wodan

MV2_Infobulletin_mei2011.indd 1 09-05-2011 09:24:50