Sromis usafrTxoebis marTvis sistemebis meToduri miTiTeba · 2014. 9. 9. · gansazRvros zogadi...

32
Sromis saerTaSoriso biuro. Jeneva Sromis usafrTxoebis marTvis sistemebis meToduri miTiTeba ILO - OSH 2001 erovnuli sainformacio centri usafrTxoebis teqnikasa da Sromis dacvaSi Tbilisi 2003 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

Transcript of Sromis usafrTxoebis marTvis sistemebis meToduri miTiTeba · 2014. 9. 9. · gansazRvros zogadi...

  • Sromis saerTaSoriso biuro. J e n e v a

    Sromis usafrTxoebis

    marTvis sistemebis

    meToduri miTiTeba

    ILO - OSH 2001

    erovnuli sainformacio centri usafrTxoebis teqnikasa da Sromis dacvaSi

    Tbilisi 2003

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 2

    Sromis saerTaSoriso biuro. J e n e v a

    Sromis usafrTxoebis

    marTvis sistemebis

    meToduri miTiTeba

    ILO - OSH 2001

    erovnuli sainformacio centri usafrTxoebis teqnikasa da Sromis dacvaSi

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 3 am dokumentis originali gamocemulia JenevaSi, Sromis saerTaSoriso biuros mier dasaxelebiT Guidelines on occupational safety and health management systems. saavtoro ufleba © 2001 Sromis saerTaSoriso organizacia. qarTuli Targmanis saavtoro ufleba © 2003 saqarTvelos erovnuli sainformacio centri usafrTxoebis teqnikasa da Sromis dacvaSi. gadaTargmnili da gamocemulia uflebis miRebis Semdeg.

    Sso publikaciebSi gamoyenebuli dasaxelebebi, romlebic Seesabamebian gaerTianebuli erebis organizaciis gamocdilebas, agreTve aq warmodgenili masalebi ar unda iqnas ganxiluli, rogorc Sromis saerTaSoriso biuros mosazrebebi nebismieri qveynis, calkeuli regionis an teritoriis, maTi xelisuflebis an maTi dadgenili sazRvrebis samarTlebriv statusze. samecniero kvlevebSi an sxva masalebSi gamoTqmul mosazrebebze pasuxismgebloba mTlianad ekisrebaT maT avtorebs da isini ar unda iqnes ganxiluli, rogorc Sromis saerTaSoriso biuros mosazrebebi. firmebis dasaxelebis, komerciuli produqciis an procesebis moxsenieba ar niSnavs Sromis saerTaSoriso biuros mxridan maT mxardaWeras, iseve rogorc maTi ar moxsenieba _ dawunebas.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 4Sinaarsi

    Sesavali 3

    1. miznebi 4

    2. usafrTxoebisa da Sromis dacvis marTvis sistemebis erovnuli struqtura 4

    2.1. erovnuli politika 4

    2.2. erovnuli saxelmZRvanelo 6

    2.3. praqtikuli saxelmZRaneloebi 6

    3. organizaciaSi usafrTxoebis da Sromis dacvis marTvis sistema 7

    politika

    3.1. politika usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi 8

    3.2. muSakebis monawileoba 9

    organizacia

    3.3. movaleoba da pasuxismgebloba 9

    3.4. kvalifikacia da swavleba 10

    3.5. usafrTxoebis da Sromis dacvis marTvis sistemis dokumentacia 11

    3.6. kavSiri 12

    dagegmva da danergva

    3.7. sawyisi kvleva 13

    3.8. sistemis dagegmva, damuSaveba da danergva 13

    3.9. miznebi usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi 14

    3.10. saSiSi sawarmoo faqtorebis Tavidan acileba 15

    Sefaseba

    3.11. saqmianobis Sedegebis monitoringi da gazomva 18

    3.12. sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis da incidentebis da uSd saqmianobis Sedegebze maTi gavlenis gamokvleva 20

    3.13. auditi 20

    3.14. marTvis efeqturobis kvleva 22

    srulyofis RonisZiebebi

    3.15. profilaqtikuri da gamasworebeli saqmianoba 23

    3.16. mudmivi srulyofa 25

    terminTa ganmartebebi 25

    bibliografia 28

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 5

    Sesavali

    usafrTxoebisa da Sromis dacvis (uSd) marTvis sistemebis danergvis

    dadebiTi zegavlena organizaciebze, rac gamoixateba rogorc saSiSi da

    mavne sawarmoo faqtorebis da riskebis zemoqmedebis SemcirebaSi, aseve

    mwarmoeblurobis gazrdaSi, amJamad aRiarebulia mTavrobebis, samuSaos

    mimcemTa da muSakebis mier.

    usafrTxoebis da Sromis dacvis marTvis sistemebis saxelmZRvanelo

    damuSavebulia Sromis saerTaSoriso organizaciis (Sso) mier sayovelTaod

    aRiarebuli saerTaSoriso principebis Sesabamisad, romlebic

    gansazRvrulia Sso-Si Semavali socialur-SromiTi urTierTobebis sami

    mxaris warmomadgenlebis mier. es sammxrivi midgoma uzrunvelyofs Zalas,

    moqnilobas da saTanado safuZvels organizaciaSi usafrTxoebis

    stabiluri kulturis ganviTarebisaTvis. amrigad, Sso-m daamuSava uSd-is

    marTvis sistemebis saxelmZRvanelo, romelic atarebs nebayoflobiT

    xasiaTs da asaxavs muSakebis usafrTxoebis da janmrTelobis dacvisTvis

    Sso-is mniSvnelobas da mis mier gamoyenebul saSualebebs.

    am saxelmZRvaneloSi mocemuli praqtikuli rekomendaciebi SeuZlia

    gamoiyenos yvelam, vinc pasuxismgebelia usafrTxoebisa da Somis dacvis

    marTvaze. iuridiulad rekomendaciebis Sesruleba araa aucilebeli da ar

    iTvaliswinebs erovnuli kanonmdeblobis, moqmedi wesebis an damtkicebuli

    standartebis Secvlas. maTi gamoyeneba ar moiTxovs sertifikacias.

    samuSaos mimcemi pasuxismgebeli da movalea uzrunvelyos

    usafrTxoebisa da Sromis dacva. uSd-is marTvis sistemebis danergva swori

    midgomaa am movaleobis gansaxorcieleblad. Sso-m daamuSava es

    saxelmZRvanelo organizaciebisa da kompetenturi dawesebulebebisaTvis

    rogorc praqtikuli instrumenti usafrTxoebasa da Sromis dacvis

    saqmianobaSi mudmivi srulyofis ganxorcielebisa.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 61. miznebi

    1.1. am saxelmZRvanelom xeli unda Seuwyos saSiS sawarmoo faqtorebisgan

    muSakebis dacvas da sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis,

    incidentebis da sasikvdilo SemTxvevebis Tavidan acilebas.

    1.2. qveynis doneze saxelmZRvanelo unda iyos:

    a) gamoyenebuli erovnuli kanonmdeblobisa da moqmedi wesebis

    daxmarebiT uSd marTvis sistemebis erovnuli struqturis Sesaqmnelad;

    b) safuZveli nebayoflobiTi RonisZiebebis gansaxorcieleblad,

    romlebic mimarTulia moqmedi wesebis da standartebis gaZlierebisaken,

    rac uSd saqmianobis mudmiv srulyofas iwvevs; da

    g) safuZveli uSd marTvis sistemebis erovnuli da gamoyenebiTi

    saxelmZRvaneloebis srulyofisTvis organizaciebis sididisa da

    saqmianobis xasiaTis Sesabamisad maTi realuri moTxovnilebebis jerovani

    dakmayofilebis mizniT.

    1.3. organizaciis doneze saxelmZRvanelom unda:

    a) uzrunvelyos organizaciaSi uSd marTvis sistemebis elementebis

    integrireba, rogorc politikuri da mmarTvelobiTi RonisZiebebis

    Semadgeneli nawili;

    b) ganaxorcielos organizaciis yvela wevris, kerZod, samuSaos

    mimcemis, mesakuTris, mmarTvelobis personalis, muSakebisa da maTi

    warmomadgenlebis survili uSd saqmianobis mudmivi srulyofis mizniT uSd

    marTvis saTanado principebisa da meTodebis gamoyenebisaTvis.

    2. usafrTxoebisa da Sromis dacvis marTvis sistemebis erovnuli struqtura

    2.1. erovnuli politika

    2.1.1. dadgenili wesiT unda ganisazRvros kompetenturi dawesebuleba

    an dawesebulebebi SeTanxmebuli erovnuli politikis Camoyalibebis,

    ganxorcielebis da perioduli SemowmebisTvis, romelic mimarTuli unda

    iyos organizaciebSi uSd marTvis sistemebis Seqmnisa da ganviTarebisTvis

    daxmarebisaken. es unda gakeTdes dadgenili wesiT samuSaos mimcem yvelaze

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 7ufro warmomadgenlobiT organizaciebsa da muSakebTan da sxva

    organoebTan SeTanxmebiT.

    2.1.2. uSd marTvis sistemebis dargSi erovnulma politikam unda

    gansazRvros zogadi principebi da procedurebi:

    a) organizaciis marTvis saerTo sistemaSi uSd marTvis sistemebis

    danergvasa da integraciaSi xelis Sewyoba;

    b) erovnul da ogranizaciis doneze nebayoflobiTi RonisZiebebis

    gaadvileba da srulyofa uSd saqmianobis sistematuri dadgenis, dagegmvis,

    danergvisa da srulyofisaTvis;

    g) organizaciaSi muSakebisa da maTi warmomadgenlebisTvis xelis

    Sewyoba moanawileobis misaRebad;

    d) mudmivi gaumjobesebebis danergva zedmeti biurokratizmis,

    administrirebisa da danaxarjebis gareSe;

    e) organizaciis doneze uSd marTvis sistemebisaTvis damatebiTi da

    xelisSemwyobi RonisZiebebis gansaxorcieleblad da am RonisZiebebis uSd

    marTvis stabilur struqturaSi mosaqcevad Sromis inspeqciis,

    usafrTxoebis da Sromis dacvis samsaxurisa da sxva samsaxurebisTvis

    daxmarebis aRmoCena;

    v) erovnuli politikis da struqturis efeqturobis perioduli

    Sefaseba;

    z) uSd sistemebis efeqturobis Sefaseba da publikacia; da

    T) menardeebis da maTi muSakebis usafrTxoebis da Sromis dacvis

    moTxovnebis imave doneze uzrunvelyofa, ra donezecaa uzrunvelyofili

    organizaciis, maT Soris droebiT daqiravebuli muSakebis moTxovnebi.

    2.1.3. erovnuli politikis SeTanxmebulobis da mis gamosayeneblad

    RonisZiebebis uzrunvelyofis mizniT kompetenturma dawesebulebam unda

    daadginos uSd sistemebis marTvis erovnuli struqtura, raTa:

    a) gansazRvros da daawesos im dawesebulebebis konkretuli funqciebi

    da movaleobebi, romlebic pasuxismgeblebi arian erovnuli politikis

    danergvaze da gaataros Sesabamisi RonisZiebebi, maT Soris aucilebeli

    koordinaciis uzrunvelsayofad;

    b) gamoaqveynos da periodulad gadaxedos erovnul saxelmZRvanelos

    organizaciebSi uSd marTvis sistemebis nebayoflobiTi gamoyenebisa da

    sistematuri ganxorcielebisaTvis;

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 8g) saTanado wesiT gansazRvros kriteriumebi im dawesebulebebis da

    maTi movaleobis dasadgenad, romlebic pasuxismgebeli arian uSd marTvis

    sistemebis damuSavebasa da praqtikuli saxelmZRvaneloebis danergvaze;

    d) uzrunvelyos am saxelmZRvanelos xelmisawvdomoba samuSaos

    mimcemebis, muSakebisa da maTi warmomadgenlebisaTvis erovnuli politikis

    upiratesobebiT sargeblobis mizniT.

    2.1.4. kompetenturma dawesebulebam unda ganaxorcielos RonisZiebebi

    da uzrunvelyos Sromis inspeqciebis, uSd samsaxurebis da uSd dargSi

    momuSave sxva saxelmwifo an kerZo samsaxurebis, saagentoebis da

    dawesebulebebis teqnikurad gamarTuli xelmZRvaneloba, raTa daxmareba

    aRmouCinon organizaciebs uSd marTvis sistemebis gamoyenebaSi.

    2.2. erovnuli saxelmZRvanelo

    2.2.1. me-3 TavSi aRniSnuli modelis safuZvelze erovnuli pirobebis

    da praqtikis gaTvaliswinebiT unda damuSavdes uSd marTvis sistemebis

    nebayoflobiTi gamoyenebis da sistematuri ganxorcielebis erovnuli

    saxelmZRvanelo.

    2.2.2. Sso mier damuSavebuli saxelmZRvanelo, erovnuli da

    praqtikuli saxelmZRvaneloebi unda iqnen SeTanxmebuli erTmaneTTan

    organizaciaSi uSualo an praqtikuli danergvisaTvis.

    2.3. praqtikuli saxelmZRvaneloebi

    .2.3.1. praqtikuli saxelmZRvaneloebi, asaxaven ra Sso-is mier

    damuSavebuli saxelmZRvaneloebis saerTo miznebs, unda Seicavdnen

    erovnuli saxelmZRvaneloebis zogad elementebs da asaxavdnen

    organizaciis an organizaciaTa jgufis specifikur pirobebs da saWiroebebs

    da iTvaliswinebdnen:

    a) maT sididesa (didi, saSualo, mcire) da infrastruqturas; da

    b) saSiSi sawarmoo faqtorebis tipebs da riskis dones.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 92.3.2. kavSiri uSd marTvis sistemebis (uSdms) erovnul struqturasa

    da maT ZiriTad elementebs Soris mocemulia nax. 1-ze.

    nax.1. uSd marTvis sistemebis erovnuli struqturis elementebi

    3. organizaciaSi usafrTxoebis da Sromis dacvis marTvis sistema

    usafrTxoebis da Sromis dacvis uzrunvelyofa uSd moTxovnebis

    dacvis CaTvliT, erovnuli kanonebisa da wesebisgan gamomdinare, samuSaos

    mimcemis movaleobaa da is masze pasuxismgebelia. samuSaos mimcemi saTaveSi

    unda Caudges am samuSaos, mudmivi yuradReba unda dauTmos organizaciaSi

    uSd saqmianobas da ganaxorcielos Sesabamisi RonisZiebebi uSd marTvis

    sistemebis Sesaqmnelad. sistemis ZiriTadi elementebia politika,

    organizacia, dagegmva da danergva, Sefaseba da srulyofis RonisZiebebi

    (nax.2).

    Sso-is xelmZRvaneloba uSdms-Si

    erovnuli saxelmZRvanelo uSdms-Si

    praqtikuli saxelmZRvanelo uSdms-Si

    organizaciebSi uSdms

    nax.2. uSd marTvis sistemis mTavari elementebi

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 10politika

    3.1. politika usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi

    3.1.1. samuSaos mimcemma muSakebTan da maT warmomadgenlebTan

    konsultaciebis safuZvelze werilobiTi formiT unda Camoayalibos

    politika uSd dargSi, romelic unda:

    a) pasuxobdes organizaciis specifikas da Seesabamebodes mis sidides

    da saqmianobis bunebas;

    b) iyos mokle, gasagebad dawerili, daTariRebuli da ZalaSi Sevides

    samuSaos mimcemis xelmoweriT an samuSaos mimcemis an organizaciaSi

    TanamdebobiT ufrosi pasuxismgebeli piris mindobilobiT;

    g) gavrceldes da iyos advilad misawvdomi yvela pirisaTvis maT

    samuSao adgilze;

    d) iqnes gadasinjuli Semdgomi gamoyenebisas; da

    e) iyos misawvdomi gareSe dainteresebuli mxareebisaTvis dadgenili

    wesiT.

    3.1.2. politika uSd dargSi unda moicavdes, minimum, Semdeg sakvanZo

    principebs da miznebs, romelTa ganxorcielebas organizacia iRebs Tavis

    Tavze:

    a) organizaciis yvela wevris usafrTxoebis da janmrTelobis dacva

    sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis da incidentebis Tavidan

    acilebis gziT;

    b) uSd Sesabamisi erovnuli kanonebis da wesebis, nebayoflobiTi

    programebis, uSd koleqtiuri xelSekrulebebis da sxva moTxovnebis dacva,

    rasac organizacia iRebs Tavis Tavze;

    g) muSebisa da maTi warmomadgenlebisaTvis konsultaciebis Catarebis

    uzrunvelyofa da uSd marTvis sistemis yvela elementSi maTi aqtiuri

    monawileobis mxardaWera; da

    d) uSd marTvis sistemis funqcionirebis mudmivi srulyofa.

    3.1.3. uSd marTvis sistema unda iyos organizaciaSi marTvis sxva

    sistemebTan SeTavsebadi an integrirebuli.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 113.2. muSakebis monawileoba

    3.2.1. muSakebis monawileoba uSd marTvis sistemis ZiriTadi elementia

    organizaciaSi.

    3.2.2. samuSaos mimcemma unda uzrunvelyos, raTa muSakebma da

    usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi maTma warmomadgenlebma miiRon

    konsultaciebi, informacia da aimaRlon kvalifikacia maT samuSaosTan

    dakavSirebul uSd yvela aspeqtSi, saavario RonisZiebebis CaTvliT.

    3.2.3. samuSaos mimcemma muSakebisa da usafrTxoebasa da Sromis

    dacvaSi maTi warmomadgenlebisaTvis unda gaataros RonisZiebebi, raTa maT

    hqondeT dro da resursebi uSd marTvis sistemis organizaciis, dagegmvis

    da danergvis, Sefasebis da srulyofis RonisZiebebis procesebSi aqtiuri

    monawileobisaTvis.

    3.2.4. samuSaos mimcemma erovnuli kanonebisa da praqtikis Sesabamisad

    dadgenili wesiT unda uzrunvelyos usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi

    komisiis Seqmna da misi efeqturi funqcionireba da usafrTxoebasa da

    Sromis dacvaSi muSakebis warmomadgenlebis aRiareba.

    organizacia

    3.3. movaleoba da pasuxismgebloba

    3.3.1. samuSaos mimcemi sruli pasuxismgebeli unda iyos muSakebis

    usafrTxoebisa da janmrTelobis dacvaze da uxelmZRvanelos

    organizaciaSi uSd saqmianobas.

    3.3.2. samuSaos mimcemma da umaRlesi rgolis xelmZRvanelma kadrebma

    unda gaanawilon movaleobebi, pasuxismgebloba da uflebamosileba uSd

    marTvis sistemis ganviTarebis, danergvis da funqcionirebisa da uSd

    Sesabamisi miznebis miRwevisaTvis. unda Seiqmnas struqturebi da procesebi,

    romlebic:

    a) gansazRvraven da organizaciis wevrebamde daiyvanen im pirebis

    movaleobebs, pasuxismgeblobas da uflebamosilebas, romlebic adgenen,

    afaseben an akontroleben saSiS sawarmoo faqtorebsa da riskebs;

    b) muSakebis usafrTxoebisa da janmrTelobis dacvis

    uzrunvelsayofad, ganaxorcieleben efeqtur operatiul zedamxedvelobas;

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 12g) organizaciaSi uSd marTvis sistemis elementebis danergvis

    mizniT xels Seuwyoben organizaciis wevrebs Soris, muSakebisa da maTi

    warmomadgenlebis CaTvliT, TanamSromlobas da kavSirs;

    d) ganaxorcieleben saTanado erovnul saxelmZRvaneloebSi,

    praqtikul saxelmZRvaneloebSi, an nebayoflobiT programebSi asaxul uSd

    marTvis sistemebis principebs, romelTa Sesrulebas organizacia uerTdeba;

    e) Seqmnian da ganaxorcieleben cxad politikas da miznebs uSd

    dargSi;

    v) gaatareben efeqtur RonisZiebebs saSiSi sawarmoo faqtorebis da

    riskebis dadgenis, aRmofxvris an kontrolisaTvis da xels uwyoben

    samuSaoze janmrTelobis dacvas;

    z) Seqmnian profilaqtikur da janmrTelobis propagandis programebs;

    T) uzrunvelyofen efeqtur RonisZiebebs muSakebis da maTi

    warmomadgenlebis sruli monawileobisaTvis uSd dargSi politikis

    gansaxorcieleblad;

    i) gaiTvaliswineben Sesabamis resursebs imis uzrunvelsayofad, rom

    uSd pasuxismgebelma pirebma, maT Soris usafrTxoebis da Sromis dacvis

    komisiam, SeZlon sworad Seasrulon TavianTi funqciebi;

    k) uzrunvelyofen efeqtur RonisZiebebs muSakebis da maTi

    warmomadgenlebis sruli monawileobisaTvis usafrTxoebisa da Sromis

    dacvis komisiebSi iq, sadac isini arseboben.

    3.3.3. iq, sadac es aucilebelia, umaRlesi marTvis rgolis doneze unda

    dainiSnos piri an pirebi, romelTac aqvT movaleoba, pasuxismgebloba da

    uflebamosileba:

    a) uSd marTvis sistemis srulyofis, danergvis, periodulad

    gadasinjvis da Sefasebis;

    b) uSd marTvis sistemebis funqcionirebis Sesaxeb umaRlesi

    xelmZRvanelobisaTvis angariSebis periodulad gadacemis; da

    g) organizaciis yvela wevris monawileobisaTvis xelisSewyobis.

    3.4. kvalifikacia1 da swavleba

    3.4.1. samuSaos mimcemis mier unda ganisazRvros uSd aucilebeli

    sakvalifikacio moTxovnebi; gaTvaliswinebul da ganxorcielebul unda

    1 uSd dargSi kompetencia moicavs ganaTlebas, muSaobis gamocdilebas da kvalifikaciis amaRlebas, an maT SeTavsebas.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 13iqnes RonisZiebebi, romlebic uzrunvelyofen, rom movaleobebis da

    uflebamosilebis Sesrulebisas yvela pirs hqondes kvalifikacia

    usafrTxoebasa da Sromis dacvis aspeqtebis gansaxorcieleblad.

    3.4.2. samuSaos mimcems unda hqondes uSd sakmarisi kvalifikacia

    imisaTvis, raTa gansazRvros da aRmofxvras an gaakontrolos sawarmoo

    saSiSi faqtorebi da riskebi da gamoiyenos uSd marTvis sistema.

    3.4.3. swavlebis programebi, 3.4.1. punqtis RonisZiebebis CarCoebSi, unda:

    a) moicavdes organizaciis yvela wevrs dadgenili wesiT;

    b) Catardes kompetenturi pirebis mier;

    g) iTvaliswinebdes efeqtur da droul pirvelad da Sesabamisi

    periodulobiT ganmeorebiT swavlebas;

    d) Seicavdes msmenelebis mier swavlebis dros miRebuli codnis

    sisrulis da simyaris Sefasebas;

    e) periodulad ganaxldes. ganaxleba unda gavrceldes usafrTxoebis

    da Sromis dacvis komisiaze iq, sadac es komisia arsebobs da swavlebis

    programebze, romlebic aucileblobis SemTxvevaSi icvleba maTi mimdinare

    moTxovnebTan Sesabamisobis da efeqturobis uzrunvelyofis mizniT; da

    v) damowmdes saTanado wesiT da organizaciis sididis da saqmianobis

    saxeobis Sesabamisad.

    3.4.4. swavleba yvela msmenelma unda gaiaros ufasod da ramdenadac es

    SesaZlebelia, samuSao saaTebSi.

    3.5. usafrTxoebisa da Sromis dacvis marTvis

    sistemis dokumentacia 3.5.1. uSd marTvis sistemis dokumentacia unda Seiqmnas da warmoebdes

    organizaciis sididisa da saqmianobis saxeobis Sesabamisad. is SeiZleba

    moicavdes:

    a) uSd politikas da organizaciis miznebs;

    b) uSd marTvis sakvanZo mmarTvelobiTi rolebis da uSd marTvis

    sistemis ganxorcielebisas movaleobebis ganawilebas;

    g) organizaciis saqmianobidan gamomdinare, uSd yvelaze ufro

    mniSvnelovan saSiS sawarmoo faqtorebs da riskebs da RonisZiebebs maTi

    Tavidan acilebisa da kontrolisaTvis; da

    d) uSd marTvis sistemis struqturaSi gamoyenebul RonisZiebebs,

    procedurebs, instruqciebs da sxva Siga dokumentebs.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 143.5.2. uSd marTvis sistemis dokumentacia:

    a) unda iyos gasagebad dawerili da warmodgenili iseTnairad, rom

    gasagebi iyos maTTvis, vinc iZulebulia isargeblos am dokumentaciiT;

    b) periodulad unda gadaixedos, aucileblobis SemTxvevaSi

    ganaxldes, dayvanil unda iqnes organizaciis yvela saTanado wevramde da

    iyos advilad gasagebi maTTvis.

    3.5.3. uSd monacemTa krebulis Seqmna, warmoeba da mxaris daWera unda

    moxdes adgilze da organizaciis saWiroebis Sesabamisad. es monacemebi

    unda iyos advili gamosavleni da dasafiqsirebeli da maTi Senaxvis vada

    unda iyos gansazRvruli.

    3.5.4. muSakebs unda hqondeT sawarmoo garemosa da janmrTelobasTan

    dakavSirebul monacemebTan konfidencialurobis moTxovnebis

    gaTvaliswinebiT daSvebis ufleba.

    3.5.5. uSd monacemTa krebuli SeiZleba moicavdes:

    a) uSd marTvis sistemebis ganxorcielebidan gamomdinare monacemebs;

    b) sawarmoo travmebze, SeuZlod yofnasa, daavadebebsa da

    incidentebze monacemebs;

    g) uSd dakavSirebul erovnuli kanonebisa da wesebidan gamomdinare

    monacemebs;

    d) muSakebze, saSiSi sawarmoo faqtorebis zemoqmedebis, agreTve

    sawarmoo garemosa da muSakebis janmrTelobaze dakvirvebis monacemebs;

    e) rogorc aqtiuri, ise reaqtiuli monitoringis Sedegebs.

    3.6. kavSiri

    3.6.1. gaTvaliswinebul da ganxorcielebul unda iqnes RonisZiebebi da

    procedurebi:

    a) uSd dakavSirebuli gare da Siga Setyobinebebis miRebis,

    dokumentirebisa da saTanado pasuxis gasacemad;

    b) uSd informaciis Siga gacvlis uzrunvelsayofad organizaciis

    konkretul doneebsa da funqciebs Soris;

    g) imis uzrunvelsayofad, rom muSakebis da maTi warmomadgenlebis

    uSd dakavSirebuli SekiTxvebi, ideebi da winadadebebi iqnes miRebuli,

    ganxiluli da maTze gaices pasuxi.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 15dagegmva da danergva

    3.7. sawyisi kvleva

    3.7.1. organizaciaSi arsebuli uSd marTvis sistema da Sesabamisi

    RonisZiebebi Sefasebuli unda iqnes saTanado wesiT, sawyisi kvlevis

    safuZvelze. iq, sadac ar arsebobs uSd marTvis sistema an organizacia

    Seqmnilia xelaxla, sawyisi kvleva safuZveli unda iyos uSd marTvis

    sistemis Seqmnisa.

    3.7.2. sawyisi kvleva unda Catardes saTanado wesiT, kompetenturi

    pirebis mier, muSakebTan da/an maT warmomadgenlebTan SeTanxmebiT. man unda:

    a) gansazRvros moqmedi erovnuli kanonebis da wesebis, erovnuli

    saxelmZRvaneloebis, praqtikuli saxelmZRvaneloebis, nebayoflobiTi

    programebis da sxva moTxovnebis identuroba, romelTa dacvas organizacia

    iRebs Tavis Tavze;

    b) gansazRvros, gaiTvaliswinos da Seafasos usafrTxoebisa da

    Sromis dacvisTvis saSiSi sawarmoo faqtorebi da riskebi, romlebic

    gamomdinareoben arsebuli an SeTavazebuli sawarmoo garemodan da Sromis

    organizaciidan;

    g) gansazRvros, sakmarisia Tu ara kontrolis dagegmili an moqmedi

    RonisZiebebi saSiSi sawarmoo faqtorebis da riskebis aRmofxvrisaTvis;

    d) gaanalizos muSakebis janmrTelobis mdgomareobaze dakvirvebis

    monacemebi.

    3.7.3. sawyisi kvlevis Sedegi unda:

    a) aisaxos dokumentebSi;

    b) gaxdes safuZveli uSd marTvis sistemis danergvaze gadawyvetilebis

    miRebisa;

    g) iZleodes SesaZleblobas ganisazRvros sabazo done, romelTan

    SedarebiTac gaizomeba organizaciaSi uSd marTvis sistemis Tanamimdevruli

    danergva.

    3.8. sistemis dagegmva, damuSaveba da danergva

    3.8.1. dagegmvis mizani unda iyos uSd marTvis sistemis Seqmna, romelic

    xels uwyobs:

    a) minimum erovnuli kanonebis da wesebis dacvas;

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 16b) organizaciaSi uSd marTvis sistemis elementebs;

    g) uSd saqmianobis mudmiv srulyofas.

    3.8.2. uSd saTanado da swori dagegmvisTvis ganxorcielebul unda

    iqnes sawyisi kvlevis Sedegebze, Semdgom kvlevebze an sxva arsebul

    monacemebze dafuZnebuli RonisZiebebi. dagegmvis am RonisZiebebma xeli

    unda Seuwyos sawarmoSi Sromis usafrTxoebisa da janmrTelobis dacvas da

    moicavdes:

    a) uSd dargSi organizaciis miznebis mkafio gansazRvras,

    prioritetebs da sadac es mizanSewonilia, raodenobriv Sefasebas;

    b) TiToeuli miznis miRwevis momzadebis gegmas, movaleobebis da

    kriteriumebis gansazRvriT, romlebic miuTiTeben, ra unda gakeTdes, vis

    mier da rodis;

    g) gazomvis kriteriumebis SerCevas imis dasadastureblad, rom

    miznebi miRweulia; da

    d) dadgenili wesiT saTanado resursebis gamoyofas adamianisa da

    finansuri resursebis da teqnikuri daxmarebis CaTvliT.

    3.8.3. organizaciaSi uSd dagegmvis RonisZiebebi unda moicavdes am

    saxelmZRvanelos me-3 TavSi aRweril da nax. 2-ze warmodgenil uSd marTvis

    sistemis yvela elementis damuSavebas da danergvas.

    3.9. miznebi usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi

    3.9.1. uSd politikis Sesabamisad da sawyisi da Semdgomi kvlevebis

    safuZvelze dadgenil unda iqnes uSd miznebi, romlebic:

    a) specifikuria organizaciisTvis, misaRebia da Seesabameba mis

    sididesa da saqmianobis bunebas;

    b) eTanxmeba Sesabamis da arsebul erovnul kanonebsa da wesebs da

    uSd dargSi organizaciis teqnikur da komerciul valdebulebebs;

    g) uSd saukeTeso funqcionirebis uzrunvelsayofad orientirebulia

    muSakebis uSd uwyvet srulyofaze;

    d) realisturi da misawvdomia;

    e) asaxulia dokumentebSi da dayvanilia organizaciis yvela Sesabamis

    donemde;

    v) eqvemdebareba periodul Sefasebas da, aucileblobis SemTxvevaSi,

    gadaxedvas.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 173.10. saSiSi sawarmoo faqtorebis Tavidan acileba

    3.10.1. gamafrTxilebeli da sakontrolo zomebi

    3.10.1.1. operatiulad unda ganisazRvros da Sefasdes muSakebis

    usafrTxoebisa da janmrTelobisTvis saSiSi sawarmoo faqtorebi da

    riskebi. gamafrTxilebeli da sakontrolo zomebi unda ganxorcieldes

    Semdegi TanamimdevrobiT:

    a) saSiSi sawarmoo faqtoris (riskis) aRmofxvra;

    b) saSiSi sawarmoo faqtoris (riskis) kontroli mis wyaroSi,

    sainJinro kontrolis meTodebis an saorganizacio RonisZiebebis

    gamoyenebiT;

    g) saSiSi sawarmoo faqtoris (riskis) Semcireba minimumamde Sromis

    usafrTxo sistemebis proeqtirebiT, romlebic iTvaliswineben

    administraciuli kontrolis zomebs;

    d) iq, sadac narCeni saSiSi sawarmoo faqtorebi (riskebi) ar SeiZleba

    gakontroldes koleqtiuri RonisZiebebiT, samuSaos mimcemma ufasod unda

    gasces individualuri dacvis saTanado saSualebebi, tansacmlis CaTvliT

    da miiRos zomebi maTi gamoyenebis da teqnikuri momsaxurebis

    uzrunvelsayofad.

    3.10.1.2. gaTvaliswinebul unda iqnes saSiSi sawarmoo faqtorebis

    Tavidan acilebis da kontrolis procedurebi an RonisZiebebi, romlebic

    unda:

    a) iyvnen adaptirebuli organizaciaSi arsebul saSiS sawarmoo

    faqtorebTan da riskebTan;

    b) iqnen, aucileblobis SemTxvevaSi, gadasinjuli da saxe icvalon

    mudmiv safuZvelze;

    g) Seesabamebodnen erovnul kanonebs da wesebs da asaxavdnen mowinave

    gamocdilebas; da

    d) iTvaliswinebdnen codnis mimdinare mdgomareobas, iseTi

    organizaciebis informaciis an angariSis CaTvliT, rogoricaa Sromis

    inspeqciebi, usafrTxoebis da Sromis higienis da sxva samsaxurebi,

    dadgenili wesiT.

    3.10.2. cvlilebebis marTva

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 183.10.2.1. unda Catardes uSd-ze Siga (personalis daqiraveba, axali

    teqnologiuri da SromiTi procesebis, saorganizacio struqturebis

    danergva an axali mowyobilobis SeZena) da gare cvilebebis (mag. erovnuli

    kanonebis instruqciebis Sesworebebis Sedegi, organizaciuli gaerTianebebi,

    uSd codnisa da teqnologiis srulyofa) gavlenis Sefaseba da

    cvlilebebis ganxorcielebamde miRebul unda iqnes Sesabamisi

    profilaqtikuri RonisZiebebi.

    3.10.2.2. manamde, sanam ganxorcieldeba raime cvlileba an dainergeba

    Sromis axali meTodebi, masalebi, procesebi an mowyobiloba, unda

    ganisazRvros saSiSi sawarmoo faqtorebi da moxdes samuSao adgilis

    riskis Sefaseba. aseTi Sefaseba unda Catardes muSakebTan da maT

    warmomadgenlebTan SeTanxmebiT da maTi monawileobiT, agreTve

    usafrTxoebisa da Sromis dacvis komisiis monawileobiT.

    3.10.2.3. `cvlilebebis gadawyvetilebis~ Sesrulebisas uzrunvelyofil

    unda iqnes organizaciis yvela wevris, visac exeba es gadawyvetileba,

    saTanado informireba da swavleba.

    3.10.3. avariuli situaciebis Tavidan acileba, maTTvis mzadyofna da sapasuxo moqmedebebi

    3.10.3.1. unda ganisazRvros da ganxorcieldes RonisZiebebi avariuli

    situaciebis Tavidan asacileblad, maTTvis mzadyofnis uzrunvelsayofad

    da sapasuxo moqmedebisTvis. am RonisZiebebma unda gansazRvros ubeduri

    SemTxvevebis da avariuli situaciebis potenciali da mimarTuli unda iyos

    uSd dargSi maTTan dakavSirebuli riskebis Tavidan asacileblad.

    RonisZiebebi unda ganxorcieldes organizaciis sididis da saqmianobis

    bunebis Sesabamisad. maT unda:

    a) uzrunvelyon sawarmoo ubanze avariuli situaciis SemTxvevaSi

    yvela adamianis dasacavad aucilebeli informaciis, Siga kavSiris da

    koordinaciis arseboba;

    b) miawodon informacia Sesabamis kompetentur organos, garSemomyof

    raions da avariuli reagirebis samsaxurebs da uzrunvelyon maTTan

    kavSiri;

    g) gaiTvaliswinon saswrafo da gadaudebel samedicino daxmarebasa,

    xanZarqrobis samsaxurebSi mimarTva da sawarmoo ubanze myofi yvela

    adamianis evakuacia; da

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 19d) uzrunvelyon Sesabamisi informaciiT da swavlebiT organizaciis

    yvela wevri yvela doneze, avariuli situaciebis Tavidan asacilebeli,

    maTTvis mzadyofnis uzrunvelsayofi da sapasuxo procedurebis

    regularuli swavlebis Catarebis CaTvliT.

    3.10.3.2. avariuli situaciebis Tavidan asacilebeli, maTTvis

    mzadyofnis uzrunvelsayofi da sapasuxo moqmedebebi unda ganxorcieldes,

    sadac es mizanSewonilia, gare avariul samsaxurebTan da sxva organoebTan

    urTierTqmedebiT.

    3.10.4. materialur-teqnikuri momarageba

    3.10.4.1. gaTvaliswinebul da ganxorcielebul unda iqnes procedurebi,

    romlebic uzrunvelyofen:

    a) organizaciaSi usafrTxoebisa da janmrTelobis moTxovnebis

    gansazRvras da aRricxvas da am moTxovnebis realizacias materialur-

    teqnikuri momaragebis specifikaciaSi da arendaSi;

    b) erovnuli kanonebis da wesebis moTxovnebis winaswar aRricxvas,

    agreTve saqonliT materialur-teqnikuri momaragebis da momsaxurebis

    ganxorcielebisas uSd dargSi am organizaciis moTxovnebis aRricxvas;

    g) saqonlis da momsaxurebis gamoyenebamde am moTxovnebis dasacavad

    RonisZiebebis gatarebas.

    3.10.5. sanardo samuSaoebi

    3.10.5.1. gaTvaliswinebul da ganxorcielebul unda iqnes RonisZiebebi,

    romlebic uzrunvelyofen, rom organizaciis moTxovnebi usafrTxoebasa da

    Sromis dacvaSi, an ukidures SemTxvevaSi maTi eqvivalenti, gamoyenebul

    iqnes menardeebis da maTi muSakebis mimarT.

    3.10.5.2. sawarmoo ubanze momuSave menardeebis mimarT RonisZiebebi unda:

    a) iTvaliswinebdes uSd kriteriumebis gamoyenebas menardeebis

    Sefasebis da SerCevis procedurebSi;

    b) amyarebdes efeqtur mimdinare kavSirs da koordinacias

    organizaciis Sesabamis doneebsa da menardes Soris samuSaos dawyebamde.

    unda iTvaliswinebdes urTierTqmedebas mavne sawarmoo faqtorebsa da maTi

    Tavidan acilebisa da kontrolis zomebTan dakavSirebiT;

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 20g) moicavdes RonisZiebebs organizaciisTvis samuSaoebis

    Sesrulebisas menardes muSakebis Sesaxeb sawarmoo travmebis, SeuZlod

    yofnis, daavadebebis da incidentebis Setyobinebis Taobaze;

    d) iTvaliswinebdes saTanado Segnebas sawarmoo ubanze im saSiS

    sawarmoo faqtorebis mimarT, romlebic miekuTvneba usafrTxoebisa da

    Sromis dacvis sferos da menardeebis an maTi muSakebisTvis, aucileblobis

    SemTxvevaSi swavlebis Catarebas samuSaos dawyebis win ,,08Sca,08Sebi,08Senar,08Se,08Seb,08Sebi,08Sebebi,08Sentebi,08Se; ,08Se,08Se,08Sebi,08Ser,08Senar,08Seebi,08Scilebl,08Se,08Sebi,08Scilebl,08Sebi,08Seebi,08Sebi,08Sebi,08Sebi,08Sebi,08Seb Tj0.14660.108Sa,08Seb T0.10872.10c (,08Seebi)Ssf,08Seb Te0.102g,08Seb T108Si,08Scilebl,08Sebipolitik8So,08Seebi,08Sebi,08Sebi,08Seebi,08Scileblg.108Sa,08Scilebe0.102g610tko010t,08Sebi,08Sebi,08Seb T-0.20.108S (,08Seebi) Tj0.10T-0.20.108S (,0810.4 ) Tj(,08Sebi) Tj8S,,08Seebi

    http://www.fineprint.com

  • 21g) aisaxos dokumentebSi.

    3.11.5. monitoringma unda uzrunvelyos:

    a) ukukavSiri uSd saqmianobasTan dakavSirebiT;

    b) informacia imis dasadgenad, aris Tu ara saSiSi sawarmoo

    faqtorebis da riskebis gansazRvris, Tavidan acilebis da kontrolis

    mimdinare RonisZiebebi drouli da efeqturi;

    g) safuZveli saSiSi sawarmoo faqtorebis identifikaciis da riskis

    kontrolis da uSd marTvis sistemis srulyofis gadawyvetilebebis

    misaRebad.

    3.11.6. aqtiuri monitoringi unda Seicavdes aqtiuri sistemis

    funqcionirebisTvis aucilebel elementebs da iTvaliswinebdes:

    a) konkretuli gegmebis, saqmianobis da miznebis dadgenili

    kriteriumebis miRwevebis monitorings;

    b) Sromis sistemebis, nagebobebis, saamqroebis da mowyobilobis mudmiv

    inspeqcias;

    g) sawarmoo garemoze, maT Soris Sromis organizaciaze dakvirvebas;

    d) sadac es mizanSewonilia, muSakebis janmrTelobis mdgomareobaze

    dakvirvebas Sesabamisi samedicino monitoringis an muSakebis perioduli

    gasinjvis gziT, maT janmrTelobaze zianis miyenebis niSnebis da

    simptomebis adreul gamosavlenad profilaqtikuri da sakontrolo

    RonisZiebebis efeqturobis gansazRvris mizniT; da

    e) gamoyenebuli erovnuli kanonebis da wesebis, koleqtiuri

    xelSekrulebebis da uSd dargSi organizaciis mier Sesasrulebeli sxva

    valdebulebebis moTxovnebTan Sesabamisobas.

    3.11.7. reaqtiuli monitoringis Sedegad unda iqnes dadgenili da

    gamokvleuli:

    a) sawarmoo travmebi, SeuZlod yofnis SemTxvevebi (droebiT

    Sromisuunarobaze gaerTianebuli monacemebis monitoringis CaTvliT),

    daavadebebi da incidentebi;

    b) sxva danakargebi, rogoricaa qonebrivi ziani;

    g) usafrTxoebis da Sromis dacvis saqmianobis aradamakmayofilebeli

    Sedegebi da uSd marTvis sistemebis naklovanebebi;

    d) muSakebis janmrTelobis reabilitaciis da aRdgenis programebi.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 22

    3.12. sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis

    da incidentebis da uSd saqmianobis Sedegebze maTi

    gavlenis gamokvleva

    3.12.1. sawarmo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis da

    incidentebis saTaveebis da faruli mizezebis gamokvlevam unda

    gamoavlinos uSd marTvis sistemis nebismieri nakli da aisaxos

    dokumentebSi.

    3.12.2. aseTi gamokvlevebi unda Catardes kompetenturi pirebis mier,

    muSakebis da maTi warmomadgenlebis Sesabamisi monawileobiT.

    3.12.3. gamokvlevis Sedegebi dayvanil unda iqnes usafrTxoebisa da

    Sromis dacvis komisiamde, iq sadac is arsebobs, da komisiam unda

    Camoayalibos Sesabamisi rekomendaciebi.

    3.12.4. gamokvlevis Sedegebi, usafrTxoebis da Sromis dacvis komisiis

    nebismier rekomendaciasTan erTad koreqtivebis Setanis mizniT unda

    ecnobos Sesabamis pirebs, Setanil iqnes marTvis mimoxilvaSi da ganxiluli

    mudmivi srulyofis mizniT.

    3.12.5. imisaTvis, raTa Tavidan iqnes acilebuli sawarmoo travmebis,

    SeuZlod yofnis, daavadebebis da incidentebis gameoreba, aseTi

    gamokvelevebis Sedegebis mixedviT unda ganxorcieldes koreqtivebis

    Setana.

    3.12.6. gare kvleviTi saagentoebis mier momzadebuli angariSebi,

    rogoricaa inspeqciebi da socialuri dazRvevis dawesebulebebi, unda

    Sesruldes, konfidencialurobis gaTvaliswinebiT, igive wesiT, rogorc

    Siga gamokvlevebi.

    3.13. auditi

    3.13.1. dawesebul unda iqnes auditis perioduli Catarebis RonisZiebebi

    im mizniT, rom ganisazRvros, aris Tu ara uSd marTvis sistema da misi

    elementebi marTebuli, sruli Sesatyvisi da efeqturi muSakebis

    usafrTxoebis da janmrTelobis dasacavad da incidentebis Tavidan

    asacileblad.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 233.13.2. damuSavebul unda iqnes auditis politika da programa,

    romelic moicavs auditoris kompetenciis gansazRvras, auditis masStabs,

    Catarebis sixSires, meTodologias da angariSis formas.

    3.13.3. auditi iTvaliswinebs saTanado wesiT organizaciaSi uSd

    marTvis sistemis an qvesistemis elementebis Sefasebas. auditi unda

    moicavdes:

    a) politikas uSd dargSi;

    b) muSakebis monawileobas;

    g) valdebulebebs da pasuximgeblobas;

    d) kvalifikacias da swavlebas;

    e) uSd marTvis sistemis dokumentacias;

    v) kavSirs;

    z) sistemis dagegemvas, damuSavebasa da danergvas;

    T) Tavidan acilebis da sakontrolo zomebs;

    i) cvlilebebis marTvas;

    k) avariuli situaciebis Tavidan acilebas, maTTvis mzadyofnas da

    saTanado sapasuxo moqmedebebs;

    l) materialur-teqnikur momaragebas;

    m) sanardo samuSaoebs;

    n) saqmianobis Sedegebis monitorings da gazomvebs;

    o) sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebis da incidentebis

    da uSd saqmianobis Sedegebze maTi gavlenis gamokvlevas;

    p) audits;

    J) marTvis efeqturobis analizs;

    r) profilaqtikur da koreqtirebis moqmedebebs;

    s) mudmiv srulyofas; da

    t) auditis sxva nebismier kriteriumebs an elementebs,

    mizanSewonilobis Sesabamisad.

    3.13.4. auditis daskvnebSi gansazRvruli unda iyos, aris Tu ara uSd

    marTvis sistemis danergili elementebi an qvesistemis elementebi:

    a) efeqturi organizaciis politikis da miznebis gansaxorcieleblad

    uSd dargSi;

    b) efeqturi muSakebis sruli monawileobisaTvis mxardasaWerad;

    g) uSd saqmianobis Sedegebis Semfasebeli da wina auditebis

    Sesabamisi;

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 24d) erovnul kanonebTan da wesebTan organizaciis moTxovnebis

    Sesabamisobis uzrunvelmyofi; da

    e) uSd dargSi mudmivi srulyofis da mowinave gamocdilebis miznebis

    Sesabamisi.

    3.13.5. auditi unda Catardes organizaciaSi momuSave an ar momuSave

    kompetenturi pirebis mier, romlebic ar arian dakavSirebuli sarevizio

    saqmianobasTan.

    3.13.6. auditis Sedegebi da daskvnebi dayvanil unda iqnes im pirebamde,

    romlebic pasuximgeblebi arian koreqtirebis RonisZiebebis gatarebaze.

    3.13.7. konsultaciebi auditoris arCevasTan dakavSirebiT da samuSao

    adgilze auditis yvela etapi, Sedegebis analizis CaTvliT, iTvaliswineben

    muSakebis monawileobas dadgenili wesiT.

    3.14. marTvis efeqturobis kvleva

    3.14.1. marTvis efeqturobis kvlevebma unda:

    a) Seafasos uSd marTvis sistemis strategia mTlianobaSi, raTa

    gansazRvrul iqnes, pasuxobs Tu ara is saqmianobis Sedegebis dagegmil

    miznebs;

    b) Seafasos uSd marTvis sistemis SesaZlebloba organizaciis da

    yvela dainteresebuli mxaris saWiroebis dasakmayofileblad, muSakebis da

    sazedamxedvelo organoebis CaTvliT;

    g) Seafasos uSd marTvis sistemis Secvlis moTxovnileba uSd

    politikis da miznebis CaTvliT;

    d) gansazRvros ra zomebis miRebaa saWiro nebismieri naklovanebis

    drouli aRmofxvrisaTvis, organizaciis marTvis struqturis sxva mxareebis

    Secvlis da Sedegebis efeqturobis gazomvis CaTvliT;

    e) uzrunvelyos ukukavSiri, prioritetebis gansazRvris CaTvliT,

    gaazrebuli dagegmvis da mudmivi srulyofis mizniT;

    v) Seafasos organizaciis progresi uSd dargSi miznebis miRwevaSi da

    makoreqtirebeli RonisZiebebis ganxorcielebaSi; da

    z) Seafasos im RonisZiebebis efeqturoba, romlebic miRebulia

    marTvis efeqturobis wina kvlevebis Sedegebze dayrdnobiT.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 253.14.2. samuSaos mimcemis an yvelaze ufro pasuximgebeli piris mier

    uSd marTvis sistemis perioduli kvlevebis sixSire da masStabi unda

    ganisazRvros organizaciis saWiroebebis da pirobebis Sesabamisad.

    3.14.3. marTvis efeqturobis kvlevam unda gaiTvaliswinos:

    a) sawarmoo travmebis, SeuZlod yofnis, daavadebebisa da incidentebis

    gamokvlevis Sedegebi; saqmianobis Sedegebis monitoringi da gazomva;

    saauditoro saqmianoba; da

    b) damatebiTi Siga da gare faqtorebi, agreTve cvlilebebi, maT Soris

    saorganizacio, romlebmac SeiZleba zegavlena moaxdinon uSd marTvis

    sistemaze.

    3.14.4. marTvis efeqturobis kvlevis Sedegebi gaformebul unda iqnes

    dokumentis saxiT da dadgenili wesiT dayvanili:

    a) pirebamde, romlebic pasuximgebelni arian uSd marTvis sistemis

    konkretul elementze (elementebze), saTanado zomebis miRebis

    SesaZleblobis mizniT;

    b) usafrTxoebis da Sromis dacvis komisiamde, muSakebamde da maT

    warmomadgenlebamde.

    3.15. profilaqtikuri da gamasworebeli saqmianoba

    3.15.1. dadgenil da ganxorcielebul unda iqnes profilaqtikuri da

    gamasworebeli saqmianobis RonisZiebebi, romlebic gamomdinareoben uSd

    marTvis sistemis funqcionirebis efeqturobis monitoringidan da

    gazomvebidan, uSd marTvis sistemis auditidan da marTvis efeqturobis

    kvlevebidan. es RonisZiebebi unda moicavdnen:

    a) uSd Sesabamisi wesebis da (an) uSd marTvis sistemebis RonisZiebebis

    nebismieri daucvelobis gansazRvras da ZiriTadi mizezebis analizs; da

    b) profilaqtikuri da gamasworebeli RonisZiebebis inicirebas,

    dagegmvas, danergvas, efeqturobis Semowmebas da dokumentur gaformebas,

    uSd marTvis sistemaSi cvlilebebis Setanis CaTvliT.

    3.15.2. rodesac uSd marTvis sistemis Sefasebis Sedegebi an sxva

    wyaroebi miuTiTeben, rom saSiSi sawarmoo faqtorebis da riskebis

    profilaqtikuri da damcavi RonisZiebebi araa sakmarisi an SeiZleba iyos

    arasakmarisi, dadgenili wesiT da droulad unda ganxorcieldes,

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 26damTavrdes da dokumenturad gaformdes profilaqtikuri da sakontrolo

    RonisZiebebis miRebuli ierarqiis Sesabamisi RonisZiebebi.

    3.16. mudmivi srulyofa

    3.16.1. dadgenil da ganxorcielebul unda iqnes uSd marTvis sistemis

    Sesabamisi elementebis da mTlianad sistemis mudmivi srulyofis

    RonisZiebebi. am RonisZiebebma unda gaiTvaliswinos:

    a) organizaciis miznebi uSd dargSi;

    b) saSiSi faqtorebis da riskebis gansazRvris da Sefasebis Sedegebi;

    g) monitoringis da saqmianobis monacemebis gazomvis Sedegebi;

    d) sawarmoo travmebis, daavadebebis, SeuZlod yofnis da incidentebis

    gamokvlevebi da auditis Sedegebi da rekomendaciebi;

    e) marTvis efeqturobis kvlevebis daskvnebi;

    v) organizaciis yvela wevrisgan Semosuli srulyofis winadadebebi,

    usafrTxoebisa da Sromis dacvis komisiis CaTvliT, sadac is arsebobs;

    z) cvlilebebi erovnul kanonebsa da wesebSi, nebayoflobiT

    programebsa da koleqtiur xelSekrulebebSi;

    T) Sesabamisi axali informacia; da

    i) janmrTelobis dacvis da propagandis ganxorcielebis programis

    Sedegebi.

    3.16.2. usafrTxoebisa da Sromis dacvis uzrunvelyofis procesebi da

    organizaciis funqcionirebis Sedegebi unda Sedardes sxvebTan

    usafrTxoebasa da Sromis dacvaSi saqmianobis srulyofis mizniT.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 27terminTa ganmarteba

    qvemomoyvanil terminebs am saxelmZRvaneloSi aqvT Semdegi

    mniSvnelobebi:

    aqtiuri monitoringi : mimdinare saqmianoba imis dasadgenad,

    Seesabameba Tu ara saSiSi sawarmoo faqtorebis da riskebis Tavidan

    asacilebeli da damcavi, agreTve uSd marTvis sistemis gamoyenebis

    RonisZiebebi, dadgenil kriteriumebs.

    auditi : sistematuri, damoukidebeli da dokumentebSi asaxuli

    monacemebis miRebis da obieqturi Sefasebis procesi dadgenili

    kriteriumebis dacvis xarisxis gansazRvrisaTvis. es aucilebelad ar

    niSnavs gare audits (auditori an auditorebi gare organizaciebidan).

    incidenti : samuSaosTan an mis procesTan dakavSirebuli SemTxveva,

    romelmac ar gamoiwvia travma.

    usafrTxoebis da Sromis dacvis komisia : komisia, romlis

    SemadgenlobaSi Sedian usafrTxoebisa da Sromis dacvis sakiTxebSi

    muSakebis da samuSaos mimcemebis warmomadgenlebi, Seqmnilia da

    funqcionirebs organizaciaSi erovnuli kanonebis, wesebis da praqtikis

    Sesabamisad.

    kompetenturi dawesebuleba : saxelmwifo departamenti an sxva

    organo, romelic uflebamosilia daamuSaos organizaciebSi uSd marTvis

    sistemis erovnuli struqtura, gansazRvros erovnuli politika da

    Camoayalibos Sesabamisi saxelmZRvanelo miTiTebebi.

    muSakebis janmrTelobaze dakvirveba : zogadi termini,

    romelic muSakebis janmrTelobis mdgomareobis Sefasebis mizniT moicavs

    procedurebs da gamokvlevebs anomaliuri movlenebis gamovlenisa da

    gansazRvrisaTvis. dakvirvebis Sedegebi gamoyenebul unda iqnes samuSao

    adgilze individualuri da koleqtiuri janmrTelobis dasacavad, jansaRi

    cxovrebis wesis propagandisaTvis. janmrTelobis mdgomareobis Sefasebis

    procedurebi SeiZleba moicavdes samedicino daTvalierebas, biologiur

    monitorings, radiologiur kvlevebs, janmrTelobis mdgomareobaze

    statistikuri monacemebis gamokiTxvas an analizs.

    sawarmoo garemoze dakvirveba : zogadi termini, romelic

    moicavs garemos faqtorebis gansazRvras da Sefasebas da romlebmac

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 28SeiZleba gavlena moaxdinon muSakebis janmrTelobaze. termini moicavs

    RonisZiebebs Sromis sanitarul-higienuri pirobebis sferoSi, muSakebis

    janmrTelobisTvis sarisko Sromis organizaciis faqtorebs, koleqtiuri da

    individualuri dacvis saSualebebs, muSakebze saSiSi nivTierebebis da

    kontrolis sistemis zemoqmedebas, romelic damuSavebulia maTi

    aRmofxvrisa da SemcirebisTvis. muSakebis janmrTelobis TvalsazrisiT

    sawarmoo garemoze dakvirveba SeiZleba mieZRvnas ergonomikis problemebs,

    travmatizmis da profesiuli daavadebebis profilaqtikas, samuSao adgilze

    Sromis higienas, Sromis organizacias da socialur-fsiqologiur

    faqtorebs, magram ar SeizRudos mxolod amiT.

    mudmivi srulyofa : uSd marTvis sistemis gaumjobesebis

    ganmeorebadi procesi, mimarTuli mTlianad uSd saqmianobis

    gaumjobesebisaken.

    saSiSi sawarmoo faqtori : damaxasiaTebeli potenciali,

    romelsac SeuZlia miayenos travma an ziani adamianis janmrTelobas.

    organizacia : kompania, firma, qarxana, sawarmo, dawesebuleba an

    asociacia, an maTi nawili, sazogadoebrivi an kerZo, romelTac aqvT

    sakuTari funqciebi da administracia. Tu struqturaSi erTze meti

    struqturuli qvedanayofia, calke aRebuli struqturuli qvedanayofi

    SeiZleba ganisazRvros rogorc organizacia.

    saSiSi sawarmoo faqtorebis Sefaseba : saSiSi sawarmoo

    faqtorebis sistematuri kvleva.

    riskis Sefaseba : usafrTxoebisa da janmrTelobisaTvis riskebis

    kvlevis procesi, dakavSirebuli saSiSi sawarmoo faqtorebis

    zemoqmedebasTan.

    menarde : piri an organizacia, romelic momsaxurebas uwevs samuSaos

    mimcems mis samuSao adgilze, SeTanxmebuli vadis da pirobebis Sesabamisad.

    muSakebis warmomadgenlebi : mSromelTa warmomadgenlebis 1971w.

    (#135) konvenciis Sesabamisad esaa nebismieri piri, romelic aRiarebulia

    erovnuli kanonebisa da praqtikidan gamomdinare:

    a) profesiuli kavSirebis warmomadgenlebi, kerZod warmomadgenlebi,

    daniSnuli an arCeuli profesiuli kavSirebis an aseTi profesiuli

    kavSirebis wevrebis mier;

    b) arCeuli warmomadgenlebi, kerZod warmomadgenlebi, romlebic

    arCeuli arian mSromelebis (organizaciis) mier erovnuli kanonmdeblobis

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 29debulebebis an wesebis an koleqtiuri xelSekrulebebis Sesabamisad da

    maTi funqciebi ar moicavs saqmianobas, romelic aRiarebulia Sesabamis

    qveyanaSi profesiul kavSirebis gansakuTrebul prerogativad.

    muSakebis warmomadgenlebi usafrTxoebasa da Sromis

    dacvaSi: mSromelTa warmomadgenlebi, arCeuli an daniSnuli erovnuli

    kanonmdeblobis, wesebis an praqtikis Sesabamisad, uSd sakiTxebSi samuSao

    adgilze mSromelTa interesebis warmosadgenad.

    sawarmoo travmebi, SeuZlod yofna da daavadebebi :

    janmrTelobaze uaryofiTi gavlenis Sedegi, gamowveuli samuSaoze qimiuri,

    biologiuri, fizikuri, organizaciul-SromiTi da socialur-fsiqologiuri

    faqtorebiT.

    sawarmoo ubani : fizikuri zona, sadac unda imyofebodnen an unda

    gadaadgildnen muSakebi Sesasrulebel samuSaosTan dakavSirebiT da

    romelsac akontrolebs samuSaos mimcemi.

    muSaki : nebismieri piri, romelic samuSaos mimcemisaTvis mudmivad an

    droebiT asrulebs samuSaos.

    muSakebi da maTi warmomadgenelebi : iq, sadac am

    saxelmZRvaneloSi naxsenebia muSakebi da maTi warmomadgenlebi,

    igulisxmeba, rom iq, sadac arseboben aseTi warmomadgenlebi, isini miwveul

    unda iyvnen konsultaciebze muSakebis saTanado monawileobis

    uzrunvelyofis mizniT. zogierT SemTxvevaSi mizanSewonilia miwveuli iyos

    yvela muSaki da maTi yvela warmomadgeneli.

    samuSaos mimcemi : nebismieri fizikuri an iuridiuli piri,

    romelic daiqiravebs erT an met muSaks.

    reaqtiuli monitoringi : Semowmeba imisa, rom saSiSi sawarmoo

    faqtorebis da riskis Tavidan acilebisa da zemoqmedebisagan dacvis

    sakontrolo RonisZiebebis da uSd marTvis sistemis naklovanebebi arian

    identificirebuli da moqmedeben.

    uSd marTvis sistema : erTmaneTs Soris urTierTdakavSirebuli an

    urTierTmoqmedi elementebis nakrebi uSd politikis da miznebis dasadgenad

    da am miznebis misaRwevad.

    kompetenturi piri : piri, romelsac aqvs aucilebeli momzadeba da

    sakmarisi codna, unari da gamocdileba konkretuli samuSaos

    Sesasruleblad.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 30bibliografia

    Tavisi daarsebidan (1919) Sso-m daamuSava da miiRo uSd-Tan

    dakavSirebuli saerTaSoriso konvenciebis (da maTi Tanmxlebi

    rekomendaciebis) didi raodenoba, agreTve am sakiTxis sxvadasxva aspeqtebze

    _ praqtikuli saqmianobis kodeqsebi da teqnikuri publikaciebi. esaa

    mniSvnelovani moculobis gansazRvrebebis, principebis, valdebulebebis,

    movaleobebis da uflebebis krebuli, agreTve teqnikuri saxelmZRvanelo,

    romelic asaxavs usafrTxoebisa da Sromis dacvis umetes aspeqtebze Sso

    Semaval 1752 qveynis-wevris sami mxaris warmomadgenlebis SeTanxmebul

    Tvalsazriss.

    am sakiTxTan dakavSirebuli Sso konvenciebi da rekomendaciebi

    konvenciebi

    nomeri dasaxeleba

    115 radiaciisagan dacva, 1960

    135 mSromelTa warmomadgenlebi, 1971

    136 benzoli, 1971

    139 kibos daavadebebi, 1974

    148 sawarmoo garemo

    (haeris dabinZureba, xmauri, vibracia), 1977

    155 Sromis usafrTxoeba, 1981

    161 Sromis higiena, 1985

    162 asbesti, 1986

    167 usafrTxoeba da Sromis dacva mSeneblobaSi, 1988

    170 qimiuri nivTierebebi, 1990

    174 didi samrewvelo avariebis Tavidan acileba, 1993

    176 usafrTxoeba da Sromis dacva SaxtebSi, 1995

    2 2001w. ivnisis monacemebiT

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 31rekomendaciebi

    nomeri dasaxeleba

    114 radiaciisagan dacva, 1960

    144 benzoli, 1971

    147 kibos daavadebebi, 1974

    156 sawarmoo garemo

    (haeris dabinZureba, xmauri, vibracia), 1977

    164 Sromis usafrTxoeba, 1981

    171 Sromis higiena, 1981

    172 asbesti, 1986

    175 usafrTxoeba da Sromis dacva mSeneblobaSi, 1988

    177 qimiuri nivTierebebi, 1990

    181 didi samrewvelo avariebis Tavidan acileba, 1993

    183 usafrTxoeba da Sromis dacva SaxtebSi, 1995

    Sso-s praqtikuli wesebi

    didi samrewvelo avariebis Tavidan acileba (Jeneva, 1991)

    Sromis usafrTxoeba Ria samTo samuSaoebisas (Jeneva, 1991)

    usafrTxoeba da Sromis dacva mSeneblobaSi (Jeneva, 1992)

    usafrTxoeba qimiuri nivTierebebis gamoyenebisas (Jeneva, 1993)

    ubeduri SemTxvevebis Tavidan acileba gemze _ zRvaSi da portSi

    (Jeneva, meore gamocema, 1996)

    samuSao adgilze alkoholTan da narkotikebTan dakavSirebuli

    sakiTxebis marTva (Jeneva, 1996)

    warmoebaSi ubeduri SemTxvevebis da profesiuli daavadebebis

    aRricxva da Setyobineba (Jeneva, 1996)

    muSakebze personaluri informaciis dacva (Jeneva, 1997)

    usafrTxoeba da Sromis dacva metyeveobaSi (Jeneva, meore gamocema,

    1998)

    samuSao adgilze garemo faqtorebi (Jeneva, 2001)

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com

  • 32publikaciebi

    Sso: deklaracia samuSaoze muSakebis safuZvlian principebze da

    uflebebze da maTi Sesrulebis kontrolze. miRebulia Sromis

    saerTaSoriso konferenciis 86-e sesiaze, 1998w. Jeneva, 1998.

    Sso: enciklopedia usafrTxoebasa da Sromis dacvaze. jin meijer

    stelmenis redaqciiT. Jeneva, meoTxe gamocema, 1998 (oTxtomeuli).

    Sso: muSakebis janmrTelobis mdgomareobaze dakvirvebis teqnikuri da

    eTikuri principebi. seria `usafrTxoeba da Sromis dacva~, #72, Jeneva, 1998.

    gaeros konferencia garemosa da ganviTarebaze. (Tavi 19 qimiuri

    nivTierebebis ekologiurad racionalur marTvaze). rio-de-Janeiro,

    brazilia, 1992.

    PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

    http://www.fineprint.com