Savremeni znacaj sociologije:-Drutvo je kompleksan fenomen. Interesovanje sociologije nisu samo globalni odnosi i apstraktne teorije nego su to podjednako konkretni procesi.-Sociologija nastoji spoznati drustvo: covjeka, sistem, vlast, kulturu..-Sociologija je nastala na razmedju 18. i 19. stoljeca kao rezultat industrijskog napretka i znacajnijeg covjekovog ovladavanja odredjenim prirodnim bogatstvima. Iz ovih procesa proistice pitanje: sta je drustvo? Sta je uslovilo njegov nastanak, napredak i nestanak?-Sociologija je nauka o sistemu odnosa koji u drustvu postoje, oblicima i djelatnostima u kojima se drustveni zivot ispoljava i njegovim raznolikim tvorevinama, o odnosima drustva prema prirodi. Ona je nauka o drustvenom razvoju.-Ona tezi da svoje spoznaje sistematski i teorijski uoblici.

Predmet sociologije:-Predmet sociologije je pojam drustva u najsirem smislu.-Pod pojmom drustva najcesce se podrazumjeva_1.drustvo shvaceno u svom totalitetu2.drustvo shvaceno u parcijalnom smislu3.drustvo kao institucionalna organizacija4.drustvene pojave, procesi i odnosi5.drustvene grupe, slojevi i klase6.ponasanje ljudi u drustvu(norme i obicaji)

Sociologija i druge drustvene nauke:-Ovaj odnos je moguce promatrati samo u smislu pogleda unatrag tj. historijski tok i karakter razvoja samih nauka, ali i ljudskog drustva uopce.-Filozofija i sociologija( filozofija je snazno uticala na sociologiju i njene osnivace da se posvete zakonima drustvenog razvitka i da na to pitanje odgovore izucavanjem historijskog drustvenog kretanja.)-Antropologija i etnologija pruzaju velika saznanja o zivotu naroda, obicajima, kulturi, jeziku, tradiciji, normama i vrijednostima.-Demografija je nauka koja se bavi promjenama u kretanju stanovnistva. S obzirom da je stanovnistvo osnova drustva, promjene u njegovoj strukturi su osnova od koje polazi sociologija u svojim naucnim izucavanjima historijskih kretanja.

Odnos sociologije prema prirodnim naukama:-Sociologija i biologija kao pitanje o drustvenoj cinjenici, biosociologija, soc. zdravlja i medicine, soc. znanja.

Razvoj posebnih sociologija:-Posebne sociologije nastaju kao potreba da se opcenite drustvene pojave shvate u njihovoj partikularnosti.-Odnos opceg i partikularnog je jedan od temeljnih odnosa u sociologiji.-U najznacajnije posebne sociologije spadaju: soc. kulture, soc. politike, soc. naselja, soc. antropologija, soc. religije, itd..

Nastanak i razvoj socijalne misli:-Pitanje o covjeku o drustvu izvorno se postavlja u Antickoj filozofiji.-Do 18.st problemi drustva shvacani su iskljucivo unutar filozofije.

Anticka filozofska misao:-Pitanje o covjeku s obzirom na pitanje o tome sto covjek jeste u svijetu.-Johjani i potraga za archeom.-Mythos i logos.-Sofisti: politicko eticki relativizam i politicko eticki instrumentalizam: ja je kriterijum spoznaje.-Protagora: covjek je mjera svih stvari, onih koje jesu da jesu, onih koje nisu da nisu.-Sokrat: Cinimo dobro iz neznanja, dijalekticka igra ironije i majeutike.-Pitanje o polisu? Kako u polisu postici srecu za njegove gradjane, kako spasiti drzavu-grad koja je tada egzistirala?-Polis kao oblik zajednickog zivota slobodnih helena.-Polis je ozbiljenje slobode(on je ostvarena I dovrsena sloboda, on pociva na principima nousa).-Bit covjeka se realizira kroz trostruki odnos:1.odnos covjeka prema drugom covjeku,2.odnos covjeka prema prirodi3.odnos covjeka prema sebi

PLATON:-Temeljna djela: Drzava, Zakoni, Timaj, Fedon, Eros.-Idealisticko utemeljenje realiteta zbilje.-Drzava i koncept objektivnog idealizma. Platonov ideal je uspostava koncepta drzave u kojoj ce vladati najodgovorniji i najsposobniji predstavnici naroda, tj.filozofi.-Temeljno pitanje Platonove filozofije politike je pitanje o pravicnosti.-Pravicnost se iskljucivo realizira u polisu.-Sloboda se aktualizira na nivou drzave, slobode nema na nivou pojedinca.-Drzava je konstituirana iz tri sloja: 1) trgovci; 2)cuvari; 3) filozofi-Za Platona najbolje drustveno uredjenje je monarhija--Na celu monarhije su filozofi- kraljevi.-Filozofi vide istinu, drugi to nisu u stanju.-Orthe doxe(nivo znanja koji pripada svim slojevima, osim filoz.) i orthe episteme.-Platonova drzava je idealna(utopijska) i s toga je neostvariva.

Aristotel:-Temeljna djela: Metafizika, Fizika, O dusi, Organon, Politika.-Aristotel reinterpretira Platonovu filozofiju objektivnog idealizma.-Tri su faze u razvoju aristotelove filozofije politike:1) Platonski idealizam2)Mehanicki instrumentalizam3)Hylemorfizam-Aristotelova filozofija je materijalisticka i realisticka.-Covjek opstoji i postoji u istinskom smislu samo kao drustveno bice.-Covjek je zoon politikon i zoon koinikon. On je prvi mislilac koji je javno formulirao princip da je covjek drustveno bice(zoon politikon).-Moralno se realizira kao prestabilarnost autonomije i odnosnosti.-Drustvo je totalitet.-Najadekvatnije drustveno uredjenje je aristokracija. Polis je nastao radi postvarenja i objektivizacije dobra.-Dobro je sreca.

Religija i drustvo:-Religija kao predmet socioloskog istrazivanja.-Sociologija religije, istu tumaci kao drustvenu cinjenicu, sociolozi ne propituju nacin na koji se pojedinac odnosi prema transcendenciji.-Religija u sociologiji je shvacena kroz pojmove: nadnaravnog, svetost, obredi, obicaji, ceremonije, simboli-Sta religija nije:1) religiju ne smijemo izjednaciti sa monoteizmom.2)religija se ne moze izjednaciti sa moralnim uputama.3)religija se ne moze izjednaciti sa teorijom o nastanku svijeta4) religiju ne mozemo izjednaciti sa nadnaravnim( postoje religije koje odnos prema onostranosti ne zanima, npr. Konfucijanizam.Sta religija za sociologe jeste:-Religija ukljucuje skup simbola, priziva osjecaj poniznosti i strahopostovanja, a ti su osjecaji i simboli povezani obredima i ceremonijama u kojima sudjeluje zajednica vjernika.-Tipologija religijskih organizacija:1.CRKVA: organizirana zajednica vjernika. Zeli jak kompromis za drustvom I drustvenim institucijama, pretendira da obuhvati citav zivot covjecanstva, ima univerzalni karakter, tj. vazi za sve nacije i kulture.2.DENOMINACIJA: institucionalizirana i dobro prihvacena religijska zajednica, ciji clanovi cine manjinu u drustvu. Nema dominaciju i monopol nad vjerskom istinom kao Crkva.3.SEKTA: mala grupa istomisljenika koja se odvojila od neke religijske zajednice u samostalnu religijsku grupu. Odjepljuje se zbog toga sto misli da velika grupa.4.KULT: manja, nedovoljno organizirana i neinstitucionalizirana religijska zajednica bez razvijenog sustava vjerovanja. Naglasena misticnost i ezotericnost.

TIPOVI RELIGIJA:Religije po nacinu nastanka:1) prirodne religije ( nemaju osnivaca, strah od sila koje vladaju prirodom)2) osnovne religije( imaju osnivaca, budizam, konfucijanstvo, taoizam. Nije rijec o religijama u klasicnom smislu, radi se o kombinaciji religije i filozofskog zivota).3)objavljenje religije (tvorac nije covjek, vec mu je religijsko ucenje objavljeno: zidovstvo, krscanstvo i islam.)-Religije po kriteriju vjerovanja:1) politeisticke religije ; 2) monoteisticke religijeAnticka filozofska misao:-Rimska filozofska misao pociva na konceptu kosmopolisa.-Rimska filozof. Politike usmjerena je prakticnim pitanjima-Stoicka filozofija kao dominantan diskurs promisljanja temeljnih drustveno-politickih pitanja.-Stariji period stoicke skole: Zenon, Kleant, Hrisip.-Helensko-rimski period: Panetije, Posidonije, Anej, Saueka, Epiktet, Marko Aurelije.-Etika u starijem periodu: svrha zivota je vrlina; to je skladan zivot tj. zivot prema razumu.-Cetiri temeljne vrline: uvidjavnost, hrabrost, pravednost, strpljivo podnosnje nevolja.

Stoika skola:-Stoici su drustvo shvatali na racionalan nacin.-Reaktualizacija grcke dihotomije fisisa i nomosa.-Temeljni subjektov odnos jeste onaj prema prirodi.-Sve sto je u skladu sa prirodnim ima neku vrijednost, a sve sto je prirodi kontarno je suprotnost vrijednosti.-Najvise vrijednost jeste moralno dobro.-Sve sto je ili dobro ili zlo, ako nije dobro ili zlo onnda je idiferentno za ljudsko postojanje.-Deontoloska etika nasuprot grckoj normativnoj etici.-Samo mudrac je u stanju ujediniti u sebi sve vrline.-Ljudska bica posjeduju um: zoon logon ehon.-Nous(um) je diferentia specifica.-Svi ljudi su umska bica(ontolosko-logicka pretpostavka) politicke teorije kosmopolisa.-Svi ljudi objedinjeni u umu su covjecanstvo.-Covjek je tako shvacen u kosmickoj perspektivi(kosmos kao uredjenost).-Covjecanstvo je temeljna karakteristika stoicke filozofije.-Sloboda je ne-narusavanje drugog covjeka u njegovom dostojanstvu kao umskog bica.-Moja sloboda je sloboda drugog i drugacijeg.-Sloboda drugog je sloboda moje granice.-Srednji vijek u horizontu humanistickih i drustvenih nauka: 1) rani srednji vijek(9.-12. st.), 2) zreli srednji vijek(12.-13. st.), 3) kasni srednji vijek(13.-14-st.).

KRSCANSKA MISAO O DRUSTVU:-Najznacajniji predstavnik je Thomas Acquinatus koji je prihvatio Aristotelovo stajaliste da je covjek drustveno bice. Drustvo je za Akvinskog nuzno i potrebno udruzivanje ljudi kako bi se nesto zajednicki postiglo.-Potrebna je visa vlast koja ce usmjeravati drustvo u pravcu opceg dobra(transcedencija).-Koncept crkvenih dogmi, transmigracije i predestiniranost.

ISLAMSKA MISAO O DRUSTVU:-Socijalna misao srednjeg vijeka proizilazila je iz filozofskih, teoloskih, ekonomskih i pravnih doktrina.-Rapidan razvoj islamske nauke i kulture.-Najveci doprinos drustvenim naukama dao je Ibn Haldun.-Spada u red enciklopedijski obrazovanih mislilaca.-U njegovim analizama dominantno je pitanje zakonitosti drustvenog razvoja i stanja vlasti.-Drustvo Ibn Haldun poredi sa razvojem organizma(radjanje, razvoj, zrelost, opadanje i umiranje)-funkcionalisticko-organicisticki evolucionizam.-Drustvo izrasta kao solidarnost po uzoru na porodicu.-Temelj srednjovjekovne slike svijeta jeste teologija i domanantna uloga crkve.

NOVOVJEKOVNA MISAO O DRUSTVU:-Novi vijek donosi radikalnu promjenu teorijske paradigme u shvatanju drustva.-Raskid jedinstva etike i politike.-Antropocentrizam i induktivizam.-Humanisticke znanosti svoj metodoloski ideal trebaju traziti u prirodnim znanostima(uzor je fizika).-Novi vijek oznacavamo kao doba moderne; odlikuju ga humanizam i renesansa.-U filoz. smislu razlikujemo niz novih pravaca: Britanski empirizam, francuski racionalizam, prosvjetiteljstvo Lessingovskog i Voltreovskog tipa, te klasicni njemacki idealizam.-Svi su dali izravan doprinos razvoju nauke o drustvu.-Centralno pitanje je pitanje spoznaje(ontologija je gnoseologija).-Niccolo Machiavelli(temeljno djelo vladar)-Koncept politickog instrumentalizma, pragmatizma i utilitarizma.-Sa Machiavelijem i Hobsom dolazi do promjene paradigme u shvatanju politike.-Iz realisticnih stavova shvatiti principe na kojima pociva politicko djelovanje.-Politika je sredstvo ostvarivanja pojedinacnih interesa.-Def.raskid etike i politike.-Tipologija vojske I drustvenih uredjenja.-Thomas Hobs (Levijantan)..-Politicki kontraktualizam zarad izbjegavanja prirodnog stanja( rat svih protiv svih) ugovor objektivira opcevazeca pravila.-Prirodno pravo( pravo na zivot, govor, slobodu, itd..)-Prirodno stanje i ugovor su hist. nuzne institucije.-Ugovor je objektiviziranje subjektivnih volja.-Suverenitet(drzava) i konstitutivnost(narod).-Drustveno stanje nastaje podsredstvom ugovora pojedinaca o zajednickom zivotu.-U ugovoru se objektiviraju interesi.-John Lock-Britanski imperijalizam.-Iskustvo je temelj svake spoznaje(proste i slozene ideje) subjekat se aktualizira podsredstvom jezika.-Suprostavlja se Hobsovom i Spinozinom naucavanju o prirodnom stanju kao stanju rata.-Ne postoji tzv.preddrustveno stanje, postojalo je stanje bez drustvene organizacije u kome je pojedinac mogao da sprovede prirodno pravo.-Drustveni ugovor je sredstvo pomocu kojeg se obrazuje ljudsko drustvo.-Ugovor jeste teorijski i pravni osnov postojanja drzave.-Ljudi su rodjeni kao jednaki, za Hobsa i Loka ljudi su po prirodi dobri i teze ujedinjenju.

JEAN JACQUES ROUSSEAU:-Suprostavlja se Hobsovom stajalistu o prirodi drustvenog ugovora.-Hobsovoj tvrdnji da je covjek po prirodi dobar, Ruso suprostavlja tezu: covjek je zao.-Shvatanje covjeka u njegovoj cjelovitosti.-Prirodno stanje i gradjansko stanje.-Covjek po prirodi nije drustveno bice.-Drustvenim ugovorom konstituira se drzava.-Suverenitet je izraz opce volje naroda iz koje vlast izvodi svoj legitimitet.

KLASICNI NJEMACKI IDEALIZAM:-Imanuel Kant, G. Fichte, W.F.J. Scheling, G.W.F. Hegel.-Njem. Idealizam nastaje iz prosvjetiteljstva Lessingovskog tipa.-Filozofija njemackog idealizma je filozofija slobode.-Fil. Njemaskog idealizma traga za eksplikacijom radikalnog zla koje nastaje kada se partikularitet podigne na nivo opcenitosti.-Njemacki idealizam je vrhunac modernisticke misli: on je dovrsenje filozofije sistema-jedinstvo subjekta i objekta.-Izvori: socijalni utopizam, Platon, Aristotel, stoici..-Umski deducirana drzava.-Um je sloboda: um je beskonacni potencijalitetBeskonacni potencijalitet u pogledu umskog dejstva jeste subjekat.

IMANUEL KANT:-Kritika cistog uma: Kritika prakticnog uma: Kritika moci sudjenja.-Predkriticki i kriticki period.-Transcedentalni idealizam i njegova ishodista.-Transcedentalni idealizam pretpostavlja pitanje o tome koliko mozemo znati.-Svijest za covjeka uman;samo kao takav on moze da postoji.-Snazna reuktalizacija stoicke filozofije(jedinstvo covjeka i uma).-Subjekt je u centru spoznaje(kopernikavski obrat). Stvar ne postoji ukoliko je svijest ne konstituira.-Sloboda je temelj subjekta.Subjekt je apsolutno slobodan da djeluje. Moja sloboda je sloboda drugog. Drugi je granica moje slobode. Kategoricki i hipoteticki imperativ.OSNIVACI SOCIOLOGIJE:-August Comte i pozitivisticka tradicija.-Kurs pozitivne filozofije.-Comte je poznat kao tvorac sociologije. U Cetvrtom predavanju Kursa, Comte prvi put koristi pojam sociologija.-Kazemo da sociologija od tada postoji kao akademska disciplina.-Sistematski je raspravljao o prirodi drustva i njegovih instutucija.-Bio je pod izuzetnim uticajem prirodnih nauka.-Sociologija(socijalna fizika) mora biti pozitivna znanost.-Drustvo je CINJENICA.-Enciklopedijski poredak nauka.-Nauke treba poredati od apstraktnih prema konkretnim.-Konkretne nauke su one koje se najvise ticu covjeka.

AUGUSTE COMTE:-Enciklopedijski poredak nauka: matematika, astronomija, fizika, hemija, biologija, sociologija(socijalna fizika).-Sociologija je elementarna nauka. Ljudsko drustvo je neposrednost sa kojom se svi moramo susresti.-Pojave u drustvu su uzajamne i samo kao takve se mogu shvatiti. Zadatak sociologije je da eksplicira kauzalitet medju drustvenim pojavama.-Soc. drustvene pojave tumaci u njihovom totalitetu.-Sve ostale nauke(polit. Ekonomija, antropologija, historija) tumace samo jedan aspekt drustvenih pojava i ne mogu ih eksplicirati u kontekstu totaliteta drustv.-Sociol. pravi otlon od spekulativnih teorija drustva.-Sociologija treba primjenjivati pozitivne metode.-Za Comte-a su drustvene pojave najslozenije i najdinamicnije.-One su nastale najkasnije u razvoju prirode(evolucionizam) i zato je najteze saznati i objasniti njihove korijene, uzroke i refleksije.-Podjela sociologije na:1) socijalnu statiku2)socijalnu dinamiku-Soc. statika ispituje: uzajamne akcije i reakcije koje neprekidno vrse jedni na druge svi razni bilo koji dijelovi drustvenog sistema.-Svi dijelovi sistema su u neprekidnoj vezi.-Soc. dinamika se bavi problemom razvoja drustva i njegovih zakonitosti.-Drustvo prolazi kroz tri stupnja razvoja:1)teoloski:drustvenu svijest oblikuje religija i mitologija2)metafizicki: drustvenu svijest oblikuju filozofska i pravna nacela3)pozitivni: drustvo se objasnjava pomocu nauke zasnovane na cinjenicama. Krajnji stadij u razvoju drustva i covjeka.

ST. SIMON-Anticipirao je glavne stavove koju su razvili socijalni utopisti, te stavove koje je Comte kasnije razvio i sistematizirao.-Koncept stvaranja posebne nauke koja bi se bavila pitanjem drustva.-Skicirao je program socijalne fizike sa zadatkom da nadje zakone drustvenog razvitka putem metoda prirodnih nauka.-Drustvo nije aglomeracija zivih bica cije akcije, nezavisno od svake krajnje svrhe, nemaju drugi uzrok do samovolju individualnih volja.-Drustvo je organizam u kome svi dijelovi na razlicit nacin uticu na kretanje cjeline.-St.Simon je evolucionist(drustvo promatra u kretanju). Kretanje nije pravolinijsko.-Frenk Elengri rezimira St. Simonovo ucenje na:Nauke moraju biti odvojene od umjetnosti u podrucju znanja. Nauke mogu biti klasifikovane po stepenu kompleksnosti, a nova nauka(koju on naziva politicka nauka) treba biti na celu hijerarhije.-Pol. Nauka treba da se zasniva na hist.indukcijama i opazanju I treba biti prozeta koncepcijom progresa.-Opci zakon progresa je onaj koji su formulirali Tirgo I Burden, tj.zakon o tri stupnja psihicke evolucije ljudskog roda: nasluceni, polunasluceni I pozitivni.-Sve socioloske teorije progresa moraju biti zasnovane na ovim fundamentalnim zakonima.-Novi moral treba da se zasniva na uslovima pol. zivota u drustvu, a ne u natprirodnim sankcijama(teoloski model).Preobrazaj teoloskog u sekularni moral.-Ovaj preobrazaj zahtjeva novu organi. proizvodnje, novi drustv. pol. sistem i ujedinjenje Evrope u novo bratstvo(novo krscanstvo).

EMIL DIRKEN:-Snazan uticaj na teorijska strujanja u suvremenoj sociol.-Elementarni oblici relig. zivota. Prravila socioloske metode O podjeli drustvenog rada. O samoubistvu.-Podjela rada je osnova drustva.-Durkheim rapravlja o drustvenim fenomenima od sireg znacaja( porodica, religija, moral, suicid, pravo).-Razlikuje dva osnovna tipa drustva:1)drustvo zasnovano na mehanickoj solidarnosti.2)drustvo zasnovano na organskoj solidarnosti.-Mehanicka solidarnost podrazumjeva tip drustva u kojem podjela rada ne postoji i u kome je drustvena povezanost slaba.-Organska solidarnost podrazumijeva tip drustva sa visoko razvijenom podjelom rada. Ona je izraz podjele rada.-Kolektiv je nosilac socijetalnosti.-Kolektivna svijest je spoj individualnih svijesti-Elementarna religija je totemizam: to je logicki najprostija religija. Religija je apostazirano i transfigurirano drustvo.-Traganje za drustvenim cinjenicama(pravila socioloske metode).-Drustvene cinjenice se ne mogu reducirati na bioloske i psiholoske.-Drustvena cinjenica je stvar. Ona pruza otpor.-Normalna i patoloska drustvena cinjenica.-Da bi neka drust. Cinjenica bila normalna ona mora imati statisticku srednju vrijednost- prosjecnost.-Sve sto od ove vrijednosti znacajnije odstupa je patolosko.-Fenomen suicida.-Egoisticno samoubistvo: ljudi koji nisu dovoljno integrirani u socijalni zivot.-Altruisticko samoubistvo: konzekvenca prevelike integracije u odnosu na sredinu u kojoj pojedinac suvise ovisi od totaliteta.-Anomijsko ubistvo:desava se u doba drustv. i ekonom. kriza.

Max Weber:-Privreda i drustvo: protestantska etika I duh kapitalizma; sociologija religije; metodologija drustvenih nauka.-Jedan je od najutjecajnijih sociologa ikad.-Drustvene pojave se ne mogu razumiti ako se ne uspostavi adekvatna metodolog.-Sociologiju radikalno razlikovati od drugih nauka.-Weberova sociologija je mikrosociologija.-Soc. idealnih tipova.-Idealni tip: teorijska konstrukcija koja obuhvatno, hipoteticki I idealno eksplicira drustvenu stvarnost. Idealni tip se ne moze u zbilji aktualizirati.-On je metodoloska paradigma I kriterijum.-Teorijski pojmovi kojima se sociol. sluzi imaju idealnotipski karakter( sa subjek. I objekt. Stajalista).-Soc. drustvenog djelovanja-Djelovanje/ drustveno djelovanje,1.tradic.drustveno djelovanje2.afektivno drustveno djelovanje3.vrijednosno-racionalno drustveno djelovanje4.ciljno-racionalno drustveno djelovanje-Kako subjektivna ponasanja poprimaju objektivan karakter-Religije su temeljne u etici( ishodiste relig. svijesti je moralnost).

KULTURA I DRUSTVO:-kultura i civilizacija kao socioloske kategorije.-Sociologija kulture i soc.antropologija.-Kultura i drustvo su termini koji se uzajamno prozimaju.-Nema drustva bez kulture i nema kulture bez drustva.-Soc.kulturu tumaci kao ono sto ljudi uce, a ne kao ono sto se nasljedjuje.-Kulturni relativizam(sve zavisi od toga gdje se rodimo)-Franz Boaso-Interpretativna antropologija Clifforta Gerta(sve se mora u slojevima objasniti-Lichte Beschreibung).-kultura kao tekst(sociologija tumacenja nasuprot sociologiji fakticiteta).-Eduard B. Tylor kulturu definira kao kultura ili civilizacija je kompleksna cjelina koja obuhvata znanje, vjerovanje, umjetnost, moral, pravo, obicaje I sve ostale sposobnosti i navike koje je covjek stekao kao clan drustva.-Kultura kao integrativni aspekt unutar svakog drustvenog sistema.-Da li su kultura I civilizacija identicni pojmovi: teoriziranje Oswalda S. I F.Nietscha.-Sve kulture proizvode nekoliko obiljezja koja su zajednicka svima.-Naprimjer, sve mitske civilizacije su imale iste osnove samo druga imena.

POLITIKA, MOC I VLAST:-Sta su politika, moc i vlast?-Politika je kolezioni faktor putem koga pojedinci uspostavljaju principe univerzalnosti I obaveznosti jednih prema drugim.-Organizovana zajednica je vezana politikom kao sredstvom moci s kojom raspolazu gradjani kako bi ostvarili svoje ciljeve i interese.-Gradjansko drustvo je prostor u kome pojedinci ostvaruju svoje politicke interese.-Politika je najsnazniji konstitucioni element svake drzave bez obzira na njenu organizaciju i nacin funkcioniranja.-Moc i vlast su sredstva realizacije svake politike-Tipovi moci su:1.privredno-ekonomska moc2.politicka moc3.socijalna moc4.simbolicka moc(pripada nama kao individuama, ono kako se predstavljamo I sl.)-Gradjansko drustvo- osobitost je ta da ono ne moze postojati bez drustva, alli drzava moze postojati bez njega.-Sloboda govora je izraz obiljezja gradjanskog drustva; sloboda izbora partnera; sloboda medija..-Burdje: drustvene razlike nisu prirodne, nego su historijski odredjene.-Teorijske koncepcije moci:1.psiholoska teorija moci: moc kao nagon za opstankom2.funkcionalisticka teorija moci:drustvo je nosilac moci i ono raspolaze njome kao cjelinom. Moc treba imati integrativnu ulogu.3.Marksisticka teorija moci: moc je izraz ekonomske (ne)jednakosti.-Moc kao sposobnost pojedinca da nametne svoju volju.-Vlast je prema Veberu oblik moci-Weberova vlast definira kao: Vjerovatnoca da ce odredjena lica poslusati jednu zapovijest odredjenog sadrzaja.-Vlast je izraz legitimiteta I legaliteta: ona je institucionalizirana moc koja ima snagu zakona i volju gradjana. Realizira se putem drzavnog aparata.-Za razliku od koncepta moci, koncept vlasti realizira se u jasno preciznim granicama.-Weberova teorija je vrijednosno zasnovana-Kapitalizam nastaje iz protenstantske crkve-Weber razlikuje:1.racionalna vlast(zakon je u temelju ove vlasti)2.tradicionalna vlast3.harizmatska vlast.

METODE I TEHNIKE ISTRAZIVANJA U SOCIOLOGIJI:-Potreba za metodologije-Logika i metodologija-Hist.metoda( proucavanje globalne historije ljudiskih drustava)-Komparativna metoda (sluzi se komparacijama u nadi da istrazi odredjene drustvene pojave).-Dijalekticka metoda( kriticki se reflektira na postojece odnose sa intencijom da anticipira njihovu buducnost).-Metoda funkcionalne analize(analiza drustvenog sistema, njegovog funkcioniranja i dijelova)-Tehnike istrazivanja-Posmatranje: prikupljanje podataka na temelju neposrednog culnog opazanja. Posmatrac je neposredni sudionik.-Anketa: odsustvo neposrednog dodira istrazivaca i anketirane osobe. Podrazumjeva strogu standardiziranu formu upitnika sa predvienim odgovorima. Pitanja otvorenog i zatvorenog tipa.-Interviju: najrasireniji instrument istrazivanja u soc. Sastoji se od niza usmenih ili pismenih pitanja koja istrazivac postavlja ispitaniku.-Upitnik: je skup unaprijed postavljenih pitanja u pisanom obliku na koji se od ispitanika trazi odgovor.-Eksperiment: namjerno izazivanje reakcija kako bi se analizirala odredjena pojava sa ciljem da se rezultati kvantificiraju.-Analiza sadrzaja: analiza teksta, dokumenata, itd. Opisnog je tipa.