EÜ Diþhek Fak Derg 2001; 22: 85-89Olgu Sunumu

Prosthetic Considerations in Cas~s I'of Hypodontia and Hypoplasia in Childrenand Adolescents i

Cenk CURA 1 Ece KOPARAL 2

Ege Üniversitesi, Diþhekimliði Fakültesi, 1Protetik Di~ T~davisi AD, 2Pedodonti AD, izmir

Özet

Çocukluk ve gençlik döneminde hipodonti, hipopla i~ ibi geliþim bozukluðu saptanmýþ olgularda, aðýz þemalarýnýn çok deðiþiklik

göstermesi, protetik tedavi planlamasýnýn bireysel ol r k ele alýnmasýný gerektirmektedir.

Çalýþmada aðýzdaki diþlerin konus kuron þeklinde ýrlandýðý, üst yapýnýn akrilik rezin tam protez olarak yapýldýðý, overdenture

sistemi ile tedavi edilmiþ biri odontodisplazi, diðeri n idrotik ektodermal displazi tanýsý konmuþ iki olgu ~unulmaktadýr.: Teleskop!k

sistemin sekonderleri, akrilden oluþturulmuþtur. "yece genç hastanýn deðiþen çene boyutu ve dýþ sayýsýna gore protezýn

deðiþtirilebilmesine olanak saðlanmýþtýr. Sonuç arýýk, hipodonti veya geliþim bozukluðu gösteren genç hastalarýn, protetik

rehabilitasyonlarýnda teleskopik overdenture'larýn iy bir alternatif olduðu düþünülmektedir.

Anahtar sözcükler: teleskop protez, akril

Abstract

Prosthetic treatment has to be individua/ly planne fqr children and adolescents with hypodontia or hypoplasia since their denfal

status shows many variations. The study presents d cases (one with odontodysplasia and the other with non-hydrotic ectodermaJ

dysplasia) treated with conus crowns and acrylic ri sin complete denture. The secondary part of the telescopic system was

prepared using acrylic resin. This gives the oppo u ity to make further changes according to the changing size of the jaw and

tooth number of a young patient. As a conclusio , elescopic overdenture type prosthesis is a good alternatiye to treat young

patients with hypodontia or structural disturbances. i

Keywords: telescopic prosthesis, acrylic resin

Diþler oluþumlarý sýrasýnda ya da geliþ ~Ierindensonra pek çok faktörün etkisinde kalabili ýdr. DiþIer-de bu faktörlerin ortaya çýkma zamanlarý v~ sürele-rine baðlý olarak çeþitli patolojiler geliþe ilir. Patolo-jik deðiþiklikler, bazen diþlerin bir ký mýný veyatümünü hipoplazi tarzýnda etkilerken, ba eb de diþ-lerin hiç geliþememesine ya da artý diþ ryn oluþu-muna neden olabilmektedir. Diþ sayýsýn alti azalmatotal ya da parsiyelolabilir. Total diþ eksi ibine ana-donti, parsiyel eksikliðe ise hipodonti acýlý verilir.Ektodermal displazi, kleidokraniyal di o~tozis ve

Down sendromu gibi bazý sendromlarda ise yine diþeksiklikleri ya da sürme gecikmeleri görülür. Ayrýca,diþlerin tümünü ilgilendiren amelogenezis imperfel<J-ta, dentinogenezis imperfekta, odontodisplazi vçdentin displazisi gibi hipoplaziler diþ dokusundaoluþturduklarý zayýflýða baðlý olarak diþlerin erkenkaybýna neden olabilmektedir. 1.2

Diþ eksikliði ve hipoplaziler özellikle fonksiyorý,fonasyon ve estetik açýdan sorun yaratmaktadýr. Bunedenle diþ eksikliðinin erken yaþta tedavisi vehipoplazik diþlerdeki defektli dokularýn en ký~a

Olgu Sunumu EÜ Diþhek Fak Derg 2001; 22: 85-89

Prosthetic Considerations in Cases of Hypodontia and Hypoplasia in Childrenand Adolescents

Cenk CURA 1 Ece KOPARAL2

Ege Üniversitesi, Diþhekimliði Fakültesi, 1Protetik Diþ Tedavisi AD, 2Pedodonti AD, izmir

Aýet

Çocukluk ve gençlik döneminde hipodonti, hipoplazi gibi geliþim bozukluðu saptanmýþ olgularda, aðýz þemalarýnýn çok deðiþiklikgöstermesi, protetik tedavi planlamasýnýn bireyselolarak ele alýnmasýný gerektirmektedir.

Çalýþmada aðýzdaki diþlerin konus kuron þeklinde hazýrlandýðý, üst yapýnýn akrilik rezin tam protez olarak yapýldýðý, overdenture

sistemi ile tedavi edilmiþ biri odontodisplazi, diðeri anhidrotik ektodermal displazi tanýsý konmuþ iki olgu sunulmaktadýr. Teleskopik

sistemin sekonderleri, akrilden oluþturulmuþtur. Böylece genç hastanýn deðiþen çene boyutu ve diþ sayýsýna göre protezin

deðiþtirilebilmesine olanak saðlanmýþtýr. Sonuç olarak, hipodonti veya geliþim bozukluðu gösteren genç hastalarýn, protetik

rehabilitasyonlarýnda teleskopik overdenture'larýn iyi bir alternatif olduðu düþünülmektedir.

Anahtar sözcükler: teleskop protez, akril

Abstract

Prosthetic treatment has to be individua//y planned for children and adolescents with hypodontia or hypoplasia since their denfal

status shows many variations. The study presents two cases (one with odontodysplasia and the other with non-hydrotic ectodermal

dysplasia) treated with conus crowns and acrylic resin complete denture. The secondary part of the telescopic system was

prepared using acrylic resin. This gives the opportunity to make further changes according to the changing size of the jaw and

tooth number of a young patient. As a conclusion, telescopic overdenture type prosthesis is a good alternatiye to treat young

patients with hypodontia or structural disturbances.

Keywords: telescopic prosthesis, acrylic resin

Diþler oluþumlarý sýrasýnda ya da geliþimlerindensonra pek çok faktörün etkisinde kalabilirler. DiþIer-de bu faktörlerin ortaya çýkma zamanlan ve sürele-rine baðlý olarak çeþitli patolojiler geliþebilir. Patolo-jik deðiþiklikler, bazen diþlerin bir kýsmýný veyatümünü hipoplazi tarzýnda etkilerken, bazen de diþ-lerin hiç geliþememesine ya da artý diþlerin oluþu-muna neden olabilmektedir. Diþ sayýsýndaki azalmatotal ya da parsiyelolabilir. Total diþ eksikliðine ana-donti, parsiyel eksikliðe ise hipodonti adý verilir.Ektodermal displazi, kleidokraniyal dizostozis ve

Down sendromu gibi bazý sendromlarda ise yine diþeksiklikleri ya da sürme gecikmeleri görülür. Ayrýca,diþlerin tümünü ilgilendiren amelogenezis imperfek-ta, dentinogenezis imperfekta, odontodisplazi vedentin displazisi gibi hipoplaziler diþ dokusundaoluþturduklarý zayýflýða baðlý olarak diþlerin erkenkaybýna neden olabilmektedir. 1.2

Diþ eksikliði ve hipoplaziler özellikle fonksiyon,fonasyon ve estetik açýdan sorun yaratmaktadýr. Bunedenle diþ eksikliðinin erken yaþta tedavisi vehipoplazik diþlerdeki defektli dokularýn en kýsa

Kabul- Tarihi: 30,04.2001

EÜ Diþhek Fak Derg 2001; 22: 85-89

akrilik protezin diþe uyan bölgesi aþýndmlmýþ ve

diþi n sür~esi tamamlandýktan sonra, metal coping

ile kaplanmýþtýr. Metal coping'in, protez kaidesi ile

uyumlandýrýlmasý, otopolimerizan akrilik ile aðýzda

yapýlmýþtýr.

Olgu 2

Anhidrotik ektodermal displazi tanýsý konmuþ, 1985doðumlu hasta, 1998 yýlýnda E.Ü. Diþhekimliði Fakül-tesi Pedodonti Kliniði'ne baþvurmuþtur. Ýntraoral veradyografik incelemeler sonucunda; üst çenede saðsüt ikinci azý diþi, sol üst çenede ise süt kanin diþiile süt birinci ve ikinci azý diþleri, sað alt çenede sütkanin, süt birinci ve ikinci azý diþleri, sol alt çenedeise kalýcý kanin diþi saptandý (Resim 5). Hasta este-tik þikayetinin oldukça önemli boyutlarda olduðunuve çiðneme iþlevlerindeki zorluklar nedeniyle demide rahatsýzlýklarýnýn olduðunu bildirdi.

Resim 2. Üst çene diþleri konus kuron þeklinde kaplanmýþtýr. Sol üst

kanine de, sürmesi tamamlandýktan sonra benzer uygulama

yapýlmýþtýr.

Resim 5. All-üsl çene diþlerinin, konus kuran için hazýrlandýklan sonra-

ki görünümü. inlerokluzal mesafenin fazlalýðý, dikkal çekicidir.

Klinik muayenede interokluzal mesafenin düþük

olduðu saptandý. Hastanýn rahat ettiði dikey boyutunsaptanabilmesi amacýyla, bir geçiþ protezi hazýrlan-

dý. Hastanýn uyum gösterebilmesi için dikey boyutartýþlarý kademeli olarak yapýldý. Hastanýn kalýcý pro-

tezi teleskop alt yapýlý akrilik tam protez þeklindeplanlandýðý için, aðýzdaki süt diþleri, bir önceki olgu-da belirtilen kriterlere uygun olarak kesildi ve birermetal coping yapýldý (Resim 6). Hastanýn varolan

okluzyonunun dikey boyutu, ilk aþamada protezyapýmýna eiveriþli olan en az miktarda (-3 mm) art-

týrýldý (Resim 7). Bu mesafe alt ve üst çene protezle-ri arasýnda paylaþtýrýldý. Bir aylýk kullaným süresi

sonrasý hastanýn herhangi bir yakýnmasý olmadýðýsaptandý. Estetik olarak kabul edilebilir alt yüz yük-

sekliðine ulaþabilmek için okluzyonun dikey boyutubirer milimetre daha yükseltildi. Yükseltme iþlemleriDentatus artikülatöründe otopolimerizan akril ilave-si ile yapýldý. Yükseltme protezleri aðýzdayken alýnan

Resim 3. Kanus kuranlar ve protez içindeki yerleri.

Resim 4. Konus kuronlarýn protez içindeyken görünümü.

EÜ Diþhek Fak Derg 2001; 22: 85-89

akrilik protezin diþe uyan bölgesi aþýndmlmýþ ve

diþin sürmesi tamamlandýktan sonra, metal copÝngile kaplanmýþtýr. Metal coping'in, protez kaidesi ileuyumlandmlmasý, otopolimerizan akrilik ile aðýzda

yapýlmýþtýr.

Olgu 2 ii

Anhidrotik ektodermal displazi tanýsý konmuþ,11985doðumlu hasta, 1998 yýlýnda E.Ü. Diþhekimliði Fakül-tesi Pedodonti Kliniði'ne baþvurmuþtur. Ýntraoral veradyografik incelemeler sonucunda; üst çenede saðsüt ikinci azý diþi, sol üst çenede ise süt kanin diþiile süt birinci ve ikinci azý diþleri, sað alt çenede sütkanin, süt birinci ve ikinci azý diþleri, sol alt çbnedeise kalýcý kanin diþi saptandý (Resim 5). Hasta este-tik þikayetinin oldukça önemli boyutlarda oldýýðunuve çiðneme iþlevlerindeki zorluklar nedeniyle demide rahatsýzlýklarýnýn olduðunu bildirdi.

Resim 2. Üst çene diþleri konus kuron þeklinde kaplanmýþtýr. Sol üst

kanine de, sürmesi tamamlandýktan sonra benzer uygulama

yapýlmýþtýr.

Resim 5. Alt-üst çene diþlerinin, konus kuran için hazýrlandýktan sonra-

ki görünümü. interokluzal mesafenin fazlalýðý, dikkat çekicidir.

Klinik muayenede interokluzal mesafenin düþük

olduðu saptandý. Hastanýn rahat ettiði dikey bpyutunsaptanabilmesi amacýyla, bir geçiþ protezi hillzýrlan-

dý. Hastanýn uyum gösterebilmesi için dikey boyutartýþlarý kademeli olarak yapýldý. Hastanýn kalýcý pro-

tezi teleskop alt yapýlý akrilik tam protez þeklindeplanlandýðý için, aðýzdaki süt diþleri, bir önceÝf;i olgu-da belirtilen kriterlere uygun olarak kesildi ve birer

metal coping yapýldý (Resim 6). Hastanýn varolan

okluzyonunun dikey boyutu, ilk aþamada protezyapýmýna eÝveriþli olan en az miktarda (-3 mm) art-

týrýldý (Resim 7). Bu mesafe alt ve üst çene p..otezle-ri arasýnda paylaþtýrýldý. Bir aylýk kullaným süresi

sonrasý hastanýn herhangi bir yakýnmasý olmadýðýsaptandý. Estetik olarak kabul edilebilir alt ypz yük-

sekliðine ulaþabilmek için okluzyonun dikey boyutubirer milimetre daha yükseltildi. Yükseltme i~lemleriDentatus artikülatörunde otopolimerizan akrlý ilave-

si ile yapýldý. Yükseltme protezleri aðýzdayken alýnan

Resim 3. Konus kuronlar ve protez içindeki yerleri.

Resim 4. Konus kuronlarýn protez içindeyken görünümü.

EÜ Diþhek Fak Derg 2001; 22: 85-89

tez deðiþtirilmeden de protezin yenilenmesi müm-

kün olabilmektedir. Bu iþlem, protezin kenarlarý

incelip, protezin uyumu bozuluncaya kadar devamettirilebilir. Bu aþamadan sonra protezin yenilenme-

si gerekmektedir. Metal copingler aðýzdayken bir

ölçü alýnýr ve hastanýn yeni protezi bilinen klinik ve

laboratuvar iþlemleri ile tekrar hazýrlanýr. ilk prote-zin yapýmýndan farklý olarak, ikinci protezin mufla

aþamasýnda, metal copingler yerine alçý modeldeki

alçý coping'lerin üzerine akril hamuru preslenir.

Çocukluk ve gençlik döneminde hipodonti, hipopla-

zi gibi geliþim bozukluðu saptanmýþ olgularda, aðýz

þemalarýnýn çok deðiþiklik göstermesi, protetik teda-vi planlamasýnýn bireyselolarak ele alýnmasýný ge-

rektirmektedir. Genel uygulamada teleskop sistem-

leri için gerekli olan interokluzal mesafenin saðlan-

masý sorun oluþturmaktadýr. Ancak ortak bulgu ola-

rak bu tip olgularda, okluzyonun dikey boyutununnormalden düþük olduðu bildirilmiþtir. LO Bu durum

teleskop uygulamalarý için bir avantaj oluþturm~k-

tadýr. Protezin altýndaki diþlerin kaplanmýþ olmasý

da diþlerin çürüðe karþý direncini arttýrmaktadýr.

3. Dyson J.E. Prosthodontics for children, In: Wei SHY,Pediatriç Dentistry: Total patient care. Lea febiger,Philadelphia, 1988,259-274.

4. Ogata K, Watanabe N. Longitudinal study on torquetransmitted from denture base to an abutment toothof lower distal-extension removable partial dentureswith conus crown telescopic system. J Oral Rehabil1993; 20: 341-348.

5. Johnke G. Investigations on the incorporation oftelescopic crown-partial dentures in comparison withbridgework and total dentures. Dtsch Stomatol 1991;4 I: 362-368.

6. Akagawa Y, Seo T, Ohkawa S, Tsuru H. A newtelescopic crown system using asoldered horizontalpin for removable partial dentures. J Prosthet Dent1993; 69: 228-231.

7. Weigl p, Hahn L, Lauer HC. Advanced biomaterialsused for a new telescopic retainer for removabledentures. J Biomed Mater Res 2000; 53: 320-336.

8. Sabah E, Eden E, Ünal T, Odontodysplasia: Report ofa case. J Clin Pediatr Dent 1992; 2: i i 5- i 18.

9. Dawson PE. Evaluation, diagnosis and treatment ofocclusal problems. 2nd Ed. CV Mosby, St. Louis, 1989,448-456.

ýo. Hasanreisoðlu U, Aras þ, Sakaoðlu F, Tulga F. Hidrotikve Anhidrotik Ektodermal Displazilerin ProtetikRehabilitasyonu- 6 olgu nedeniyle. AÜ Diþhek FakDerg 1987; 14: 337-344.

SonuçÇalýþmada anlatýlan overdenture sisteminin üstün-lükleri olarak; protezin kolaylýkla beslenebilmesi,metal copingierin deðiþtirilmeden protezin yenilen-ebilmesi, konus kuronlarýn yapýmýnda baz metalalaþýmlarýnýn kullanýlabilmesi, primer ve sekonderarasýnda zamanla bozulan sürtünme yüzeylerinin ak-ril ilavesi ile tekrardan kazandýrýlabilmesi, ekonomikoluþu ve hastalara özgü modifikasyonlarýn kolaylýkla

yapýlabilmesi sayýlabilir. Diþlerinde hipodonti veyageliþim bozukluðu gösteren genç hastalarýn, protetikrehabilitasyonlarýnda teleskopik o verdenture' larý niyi bir alternatif olduðu kanýsýndayýz.

KaynaklarYazýþma Adresi:

Dr. Cenk CURA

Ege Üniversitesi, Diþhekimliði Fakültesi

Protetik Diþ Tedavisi Anabilim Dalý

35100 Bornova, iZMiR

Faks: (232) 463 38 75

E-posta: cenkcura@hotmail.com

1. Regezi JA, Sciubba J. Oral Pathology- Clinical PathologicCorrelations. 2nd Ed. W.B. Saunders, Philadelphia,1993, 494-5 i 4.

2. Daniel B. Birth Defects Atlas and Compendium.Williams and Wilkins, Baltimore, 1973, 165-684.