Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke...

18
rogor movemzadoT erTiani erovnuli gamocdebisaTvis l i t e r a t u r a arCeviTi gamocda 201 4

Transcript of Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke...

Page 1: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

rogor movemzadoT erTiani

erovnuli gamocdebisaTvis

l i t e r a t u r a

arCeviTi gamocda

2014

Page 2: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

gamocdebis erovnuli centris qarTuli enisa da literaturis jgufi

sagamocdo krebuli warmoadgens `Sefasebisa da gamocdebis erovnuli cent-ris~ sakuTrebas da daculia saqarTvelos kanoniT _ `saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb~. `Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centris~ nebarTvis ga-reSe dauSvebelia teqstSi raime cvlilebis Setana, reproduqcia, Targmna da sxva saSualebebiT (rogorc beWdviTi, aseve eleqtronuli formiT) gavrceleba, agreTve ikrZaleba sagamocdo krebulebis gamoyeneba komerciuli miznebisaTvis.

Page 3: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

Sesavali

krebulis mizania, daexmaros abiturientebs moemzadon arCeviTi gamocdisaT-vis. masSi dabeWdilia sagamocdo programa da testur davalebaTa nimuSebi.

testi iyofa or ZiriTad nawilad. pirveliT mowmdeba sagamocdo programiT gaTvaliswinebuli nawarmoebebis codna da am Txzulebebis calkeuli monakve-Tebis adekvaturi gagebisa da gaazrebis unari, kerZod, abiturients moeTxoveba ama Tu im nawarmoebis fabulisa Tu calkeuli epizodebis gaxseneba, personaJis xasiaTis anda qcevis motivaciis gaazreba da sxv., agreTve, teqstis moyvanili monakveTis arsisa Tu calkeuli sityvisa da frazis marTebuli gageba. davale-bebi SeiZleba iyos erTquliani, orquliani, samquliani da a. S. (yoveli maTganis rigiTi nomris marcxena mxares, frCxilebSi miTiTebuli cifri aRniSnavs dava-lebis maqsimalur qulas, romlis miRebac SeuZlia abiturients am konkretuli davalebis sworad Sesrulebis SemTxvevaSi). testis pirveli nawilis maqsimalu-ri qulaa 30.

sagamocdo testis meore nawili amowmebs teqstis adekvaturi gagebis, msjelo-bisa da argumentirebis, kritikuli azrovnebis unars, weris kulturas. es nawi-li ori weriTi davalebisagan Sedgeba. TiToeuli davalebis maqsimaluri qu-laa 25. abiturients evaleba orive weriTi davalebis Sesruleba.

pirveli weriTi davalebiT mowmdeba mxatvruli teqstebis (an maTi nawyvete-bis) SedarebiTi analizis unari konkretuli sami miTiTebis mixedviT. am davale-baSi mocemuli iqneba ori teqsti, romelTagan erTi ar aris Setanili sagamoc-do programaSi, xolo meore SeiZleba iyos rogorc ucnobi, aseve saprogramoc.

meore weriTi davaleba eses daweras moiTxovs. abiturientma unda daasabu-Tos an uaryos pirobaSi mocemuli debuleba, msjelobisas unda gamoiyenos Ses-wavlili literaturuli masala.

sagamocdo testis maqsimaluri qulaa 80.

sagamocdo testSi ar ganmeordeba am krebulSi mocemuli arc erTi davaleba.

g i s u r v e b T w a r m a t e b a s !

Page 4: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

sagamocdo programa `literaturaSi~ (arCeviTi gamocda)

1. mxatvruli teqstis

analizisaTvis aucilebeli

literaturaTmcod-neobiTi terminebi

drama, eposi, lirika; poezia, proza; andaza, aforizmi, biografia, elegia, Tqmuleba, igav-araki, ko-

media, legenda, leqsi, memuari, miTi, moTxroba, muxambazi, nove-la, poema, publicistika, romani, soneti, tragedia, trioleti, Sa-iri;

abzaci, epigrafi, epilogi, Tema, idea, kompozicia, prologi, riTma, ritmi, siuJeti, strofi, taepi, fabula, finali;

dialogi, monologi, perifrazi, citata; lirikuli gmiri, peizaJi, personaJi, portreti; alegoria, aliteracia, aluzia, gapirovneba, groteski, epiTe-

ti, ironia, iumori, metafora, motivi, sarkazmi, satira, tropi, Se-dareba, xatovani Tqma, hiperbola;

mxatvruli ena, mxatvruli saxe.

2. literaturuli procesis ZiriTadi

etapebi

sasuliero mwerloba, klasikuri xanis mwerloba, aRorZinebis xanis mwerloba, romantizmi, realizmi, modernizmi, postmoder-nizmi.

3. iakob xucesi `SuSanikis wameba~ (saskolo Semoklebuli varianti).

4. iovane sabanisZe `abo Tbilelis wameba~ (saskolo Semoklebuli varianti).

5. giorgi merCule `grigol xanZTelis cxovreba~ (saskolo Semoklebuli varianti).

6. SoTa rusTveli

`vefxistyaosani~ (`vefxistyaosnis~ saskolo gamocema n. naTaZisa): `dasawyisidan~ `tarielis TaTbiramde~, `dasasruli~.

7. sulxan-saba orbeliani

`sibrZne-sicruisa~, igav-arakebi: `mefe xorasnisa~, `Zunwi da vaWa-ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~.

8. daviT guramiSvili

`daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa megvartomo-bis igavi~, `moTqma xmiTa Tav-bolo erTi~, `qarTvelTa da kaxTa-gan TavianT ufalTad Seorguleba~, `sawyaulis mowyva RvTisa-gan~, `daviT guramisSvilis lekTagan datyoeba~, `odes datyoe-bulman urjulos qveyanas sayvarlis saxe da suraTi veRara naxa, amisi moTqma daviTisagan~, `tyveobiTgan gaparva daviTisa~, `Svela RvTisagan daviTisa. tyveobidan gamosvla saruseToSi~, `daviT gu-ramisSvilisagan sawuTos soflis samduravi~.

9. aleqsandre WavWavaZe

leqsi `gogCa~.

10. grigol orbeliani

leqsebi: `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~, `saRamo gamosal-mebisa~, `pasuxi SvilTa~.

11. nikoloz baraTaSvili

leqsebi: `ar ukiJino, satrfoo...~, `merani~, `cisa fers~, `fiqrni mtkvris piras~, `SemoRameba mTawmindaze~, `xma idumali~, `sulo boroto~, `vpove taZari~; poema `bedi qarTlisa~.

12. ilia WavWavaZe

leqsebi: `bednieri eri~, `pasuxis pasuxi~, `Cemo kalamo~; poemebi: `gandegili~, `aCrdili~ _ VII Tavi; moTxrobebi: `kacia-adamiani?!~, `mgzavris werilebi~, `oTaraanT qvrivi~; statia `ra giTxraT, riT gagaxaroT?~

Page 5: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

13. akaki wereTeli

leqsebi: `aRmarT-aRmarT~, `ganTiadi~, `suliko~, `qebaTa qeba (sxvebma svan Rvino...)~; poemebi: `Tornike erisTavi~, `gamzrdeli~.

14. aleqsandre yazbegi

moTxroba `xevisberi goCa~.

15. vaJa-fSavela

leqsebi: `Cemi vedreba~, `ram Semqmna adamianad~, `kai yma~, `ias uT-xariT turfasa~; poemebi: `aluda qeTelauri~, `baxtrioni~, `stu-mar-maspinZeli~; moTxroba `amodis, naTdeba~; publicisturi weri-li `kosmopolitizmi da patriotizmi~.

16. daviT kldiaSvili

moTxroba `samaniSvilis dedinacvali~.

17. niko lorTqifaniZe

moTxroba `Selocva radioTi~.

18. konstantine gamsaxurdia

romani `didostatis marjvena~.

19. mixeil javaxiSvili

romani `jayos xiznebi~.

20. polikarpe kakabaZe

piesa `yvaryvare TuTaberi~ (I da IV moqmedebebi).

21. galaktion tabiZe

leqsebi: `qebaTa qeba nikorwmindas~, `Tovli~, `me da Rame~, `mTaw-mindis mTvare~, `silaJvarde anu vardi silaSi~, `Serigeba~, `mSob-liuri efemera~.

22. tician tabiZe leqsebi: `leqsi mewyeri~, `ananurTan~.

23. paolo iaSvili leqsi `poezia~.

24. giorgi leoniZe leqsebi: `ninowmindis Rame~, `yivCaRis paemani~.

25. guram rCeuliSvili

moTxroba `alaverdoba~.

26. ana kalandaZe leqsi `mkvdarTa mze var~.

27. jemal qarCxaZe moTxroba `igi~.

28. guram doCanaSvili

moTxroba `kaci, romelsac literatura Zlier uyvarda~.

Page 6: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

misaRebi gamocdebis moTxovnebi

abiturientma unda icodes: sagamocdo programaSi Setanil nawarmoebTa siuJetebi (movlenebi, faqte-

bi da maTi Tanamimdevroba);

teqstSi mocemuli informacia personaJebis Sesaxeb (portreti, Tavgadasa-

vali, avtoriseuli daxasiaTeba da sxv); teqstSi aRweril movlenaTa istoriuli konteqsti, toponimebi (geogra-

fiuli saxelebi);

mweralTa biografiebis ZiriTadi momentebi.

abiturients moeTxoveba: enis gamomsaxvelobiT saSualebaTa (rogorc leqsikuris, ise gramatiku-

lis) adekvaturi gamoyeneba;

enobrivi konstruqciebis sworad ageba da Tanamedrove qarTuli salite-raturo enis normebis dacva;

sxvadasxva daniSnulebis teqstebis Sedgena;

mxatvrul teqstTa leqsikis gageba;

literaturuli masalis safuZvelze problemis dasma, gaazreba da analizi;

nawarmoebis Temisa da ideis, motivebis, calkeuli dialogebis, mxatvru-li saxeebis, situaciis, koliziis arsisa da personaJTa qcevis motivaci-is adekvaturi gaazreba;

argumentebis logikurad, damajereblad Camoyalibeba da Sesabamisi maga-liTebiT gamyareba;

literaturuli nawarmoebis (an misi nawilis) analizi, komentari;

literaturul nawarmoebTa Soris msgavsebebisa da gansxvavebebis migneba da SedarebiTi analizi;

mwerlis enis, stilis ZiriTadi Taviseburebebisa da gamomsaxvelobiTi saSualebebis sworad aRqma da gaazreba;

literaturuli teqstisadmi individualuri damokidebulebis gamovlena.

literaturis sagamocdo testiT Semowmdeba: argumentirebis unari;

sagamocdo programiT gaTvaliswinebuli masalis gamoyenebis unari;

kiTxvaSi (davalebaSi) miniSnebuli informaciis teqstSi mocemul infor-maciasTan gaigivebis (identificirebis) unari;

informaciis gaazrebis, analizis, ganzogadebisa da daskvnis gamotanis unari;

damoukidebeli, kritikuli azrovnebis unari; weriTi metyvelebis unari Tanamedrove saliteraturo enis normebis dac-

viT.

gTavazobT 2013 wlis literaturis gamocdaze gamoyenebul tests Sefasebis sqemiTurT:

Page 7: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa
Page 8: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

I. qarTuli literatura

(2) 1. yuradRebiT waikiTxeT monakveTi iakob xucesisa da SuSanikis pirveli dialogi-dan: `xolo me vijmen adre da miviwie dabasa mas, romelsa iyo netari SuSanik. da vi-Tarca vixile igi ganmwarebuli, meca vtirode mis Tanave da varqu netarsa SuSa-niks: _ Ruawlsa didsa Seslvad xar, dedofalo. ekrZale sarwmunoebasa qristeis-sa, nuukue mterman, viTarca srsvilman, saZovari poos Sen Tana~.

1. ra `Ruawlis~ Sesaxeb esaubreba iakobi dedofals? 2. am monakveTis mixedviT, ram (vin) SeiZleba SeuSalos xeli SuSaniks sarwmunoebis

dacvaSi? (citireba dauSvebelia!).

(6) 2. gaixseneT `vefxistyaosnis~ is epizodi, romelSic fatmani nestanis ambavs uyveba

avTandils. 1. ratom ar umxelda Tavdapirvelad fatmani qmars imas, rom sasaxleSi nestans ma-

lavda? 2. ratom gadawyvita man sasaxleSi nestanis yofnis ambavi usenisaTvis gaemxila? 3. ra pirobiT gaumxila fatmanma usens es saidumlo? 4. rodis gaaxsena man qmars es piroba? 5. usenis romeli saqcieliT dadasturda, rom fatmani qmars Turme sworad afasebda? 6. usenis ra Tviseba Cans poemis am epizodSi?

(2) 3. wignSi `daviTiani~ vkiTxulobT:

`marTalia, mZraxvels Zraxva TviT ki avad mouxdebis, magram farva siavisa qveyanas ar mouxdebis! wamxdenelTa da mbaZvelTa kidev sxvac ram wauxdebis, Zraxvave sjobs saZraxavTa, Zraxvas kaci moufTxvebis~.

1. avtoris azriT, ra SeiZleba mohyves simarTlis Tqmas Tavad mTqmelisaTvis? (citi-reba dauSvebelia!).

2. daasaxeleT, konkretulad ris gamo ambobs avtori, rom umjobesia, gasakicxi gai-kicxos (citireba dauSvebelia!).

(2) 4. gaixseneT nikoloz baraTaSvilis leqsi `rad hyvedri kacsa, banovano...~. 1. ras usayvedurebs poeti banovans? (SegiZliaT upasuxoT citatiTac). 2. gadmoeciT Tqveni sityvebiT striqoni, romelic mSvenierebis daniSnulebas gamoxa-

tavs (SegiZliaT upasuxoT citatiTac).

(2) 5. gaixseneT ilia WavWavaZis moTxroba `mgzavris werilebi~. 1. ra ideas ganasaxierebs am moTxrobaSi Tergi? (SegiZliaT upasuxoT citatiTac). 2. qarTvelebis mimarT rusi oficris rogori damokidebulebaa gamoxatuli am nawar-

moebSi?

(2) 6. gaixseneT akaki wereTlis poema `gamzrdeli~. 1. ra garemoeba amZimebs safar-begis danaSauls? 2. ratom iklavs Tavs haji-usubi?

(4) 7. gaixseneT vaJa-fSavelas poema `aluda qeTelauri~. 1. aludam Tqva _ mters imitom ar movkveTe xeli, rom Rirseuli vaJkaci iyoo. ra

miuges mas xevsurebma? 2. ra moimoqmeda mindiam aludas simarTlis dasamtkiceblad? 3. rodis miiRo xevisberma gadawyvetileba _ Temidan moekveTa aluda? 4. mokled CamoayalibeT am poemis mTavari saTqmeli.

Page 9: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

(3) 8. gaixseneT daviT kldiaSvilis moTxroba `samaniSvilis dedinacvali~. 1. daasaxeleT bekina samaniSvilis damaxasiaTebeli ZiriTadi Tviseba. 2. daasaxeleT aristo qvaSaviZis damaxasiaTebeli ZiriTadi Tviseba. 3. daasaxeleT kirile miminaSvilis damaxasiaTebeli ZiriTadi Tviseba.

(2) 9. gaixseneT mixeil javaxiSvilis romani `jayos xiznebi~. 1. qarTuli sazogadoebis romel nawils gamoxatavs simbolurad Teimuraz xevisTa-

vis mxatvruli saxe? 2. ratom iyo es romani miuRebeli bolSevikuri xelisuflebisaTvis?

(1) 10. galaktion tabiZis leqsSi `mTawmindis mTvare~ vkiTxulobT:

`mTvare TiTqos zambaxia SuqTa mkrTali mZiviT, da mis SuqSi gaxveuli msubuq sizmariviT mosCans mtkvari da metexi TeTrad moelvare...~.

ra mxatvruli saSualebaa: `SuqTa mkrTali mZiviT~?

(3) 11. gaixseneT konstantine gamsaxurdias romani `didostatis marjvena~. 1. ra Sinaarsis suraTi daxata arsakiZem, ris gamoc kaTalikosma veRar gabeda misi

dacva mefis risxvisagan? 2. rogor Seityo mefem arsakiZis mier daxatuli suraTis Sesaxeb? 3. ra iyo didostatis dasjis namdvili mizezi?

(1) 12. gaixseneT jemal qarCxaZis moTxroba `igi~.

ratom dasajes mTavari personaJi sikvdiliT?

II. weriTi davaleba

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebebs da gaiazreT isini. Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesru-

lebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gage-buli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelo-baSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tun-dac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT saku-Tari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mi-xedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msje-loba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis. es naweri ar swordeba. pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT, frCxilebSi nu CasvamT da nurc

dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

Page 10: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

4

davaleba # 1

yuradRebiT waikiTxeT monakveTi SoTa rusTvelis poemidan `vefxistyaosani~: ama saqmesa mijnuri nu uxmobs mijnurobasa, dRes erTi undes, xvale sxva, sTmobdes gayrisa Tmobasa; ese mRerasa bediTsa hgavs, vaJTa ymawvilobasa. kargi mijnuri igia, vin iqms soflisa Tmobasa.

ars pirveli mijnuroba ar-daCena, WirTa malva, Tavis-wina igonebdes, niadagmca hqonda xalva, SoriT bneda, SoriT kvdoma, SoriT dagva, SoriT alva, daTmos wyroma moyvrisagan, misi hqondes SiSi, krZalva.

xams, Tavissa xvaSiadsa arvisTana amJRavnebdes, ar bediTad `hais~ zmides, moyvaresa ayivnebdes, arsiT aCndes mijnuroba, arasada iferebdes, misTvis Wiri lxinad uCndes, misTvis cecxlsa moidebdes.

mas uSmago viT miendos, vin moyvare gaamCivnos? amis meti ramca irgo: mas avnos da TviTca ivnos! raTameRa asaxelos, ra sityviTa moayivnos! ra hgava, Tu moyvaresa kacman guli ar atkivnos.

mikvirs, kaci rad iferebs sayvarlisa siyvarulsa: vinca uyvars, rad ayivnebs misTvis mkvdari misTvis wylulsa?! Tu ar uyvars, rad ara sZuls? rad ayivnebs, raca sZulsa?! avsa kacsa avi sityva urCevnia sulsa, gulsa.

yuradRebiT waikiTxeT monakveTi fransua viionis poemidan `didi anderZi~: LXV igi, vis ymadac vefice maSin, roca saswrafod vtovebdi parizs, vis gamoc zrunma iZala xmaSi, vis gamoc TavSi brunavda qari, vinc daxra guli eWvis zafrebiT da saqaleTi vinc Semazara, Tavs Tu iqcevda, sxva araferi, eTqva dalocvils... (getyvis, ras ara!)

LXVI CemTan, Cems gverdze _ Cemi SetyobiT _ ar ecvleboda wamiT guneba, Cumad ismenda, rasac vetyodi, arc iwonebda, arc iwunebda, metic, rodesac CurCuliT yurTan davexrebodi, arc irxeoda, imedis jaWvze meyefa, surda, dabmuls meyefa misi Teodan.

LXVII magram mTavari jado rac ari, erTi sagani sxvad momalanda, saRamo _ dilad, fqvilad _ nacari, xucesi _ almad, jori _ alamdrad, saydris gumbaTad _ fialis fskeri, abati _ paJad, zuCad _ badia... zis andazaSi da fiqrobs Steri: `xaris buStia Tu sanaTia?~

LXVIII ...wyalwyala ludi _ kamkama Rvinod, Tvalis amxeli _ mtrad daundoblad, roca undoda, aRapi _ lxinad,

Page 11: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

5

lxini _ aRapad, roca undoda, cis kibed _ Toki, WerSi miskvnili, samoTxis Citad _ yvavis baxala, cixe-darbazad _ qaris wisqvili, ise ra gogo _ mzeTunaxavad.

LXIX ase mibamda Tvals siyvaruli, dagmanul karTan mimagdo briyvi. is vinc, _ wagixda ebnis JRaruni, mSralze dagsveso, _ ar morCa xvixvins, vnaxoT, batono, Tu gaZlebs Cemdens, rodesac trfoba CemsaviT dawvavs, gaSpeba pirvel laxvarTa Semdeg, xelT Seatovebs kurtaks da sacvals.

LXX vgmob trfobas, vamsxvrev miseul yalibs, sisxliT da cremliT vumarTav brZolas, wavSale codvis yoveli kvali da naisrali aRarsad bolavs. mivdivar xel- da gulcarieli, aw qeba misi, vacxadeb, sxvam Tqvas, merxqveS amovde Cemi vieli, aRar vekuTvni mijnurTa amqars.

(frangulidan Targmna daviT weredianma)

gaaanalizeT mocemuli teqstebi Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, ra aris SoTa rusTvelis teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli sa-SualebebiTaa igi gamoxatuli.

imsjeleT, ra aris fransua viionis teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli sa-SualebebiTaa igi gamoxatuli.

imsjeleT, ra aqvs am or teqsts saerTo da ra ganasxvavebs maT. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

werilSi `saqarTvelos moambezed~ ilia WavWavaZe aRniSnavs: `bevrni arian CvenSi imisTanani, romelnic cdiloben Cvenis cxovrebis siborotis da-

malvasa, eg imaT mosdiT qarTvelebis umecar siyvarulisa gamo, is ki ar ician, rom di-di xania aris CvenSi glexuri andaza: moyvares pirSi uZraxe, mters pirs ukanao... sabed-nierod arian CvenSi imisTana pirnic, romelTac Cvenzed ukeT ician, rom vinc SeniSnavs marTlad sxvis naklulovanebas, SeiZleba masve undodes gasworeba da sikeTe misi. rac

ufro mkafiod da daundoblad aris gamoTqmuli boroteba da naklulovaneba cxovrebi-sa, zogjer miT ufro sCans gamomTqmelis gulis simxurvale, mouTmeneli, cxari wadi-li gasworebisa~.

argumentirebuli msjelobiT daasabuTeT an uaryaviT es mosazreba:

Tqven mier Seswavlili mxatvruli literaturidan moiyvaneT erTi an ramdenime ar-gumenti mocemuli mosazrebis gasamyareblad an uarsayofad.

imsjeleT Tqven mier dasaxelebuli nawarmoebis mxatvruli Rirsebebis Sesaxeb.

CamoayalibeT Tqveni pirovnuli pozicia (axseniT, ratom eTanxmebiT an ar eTanxmebiT ilia WavWavaZis mocemul Tvalsazriss). Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

Page 12: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

6

Savi samuSaosaTvis:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 13: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

literaturis testis Sefasebis kriteriumebi

I. qarTuli literatura

1. iakobi afrTxilebs SuSanik dedofals, rom igi mowamebrivi RvawlisaTvis unda moemzados. SuSaniks sarwmunoebis dacvaSi SeiZleba xeli SeuSalos eSmakma. 1. mowamebrivi Rvawlis Sesaxeb ---------------------------------------------------------------------------------------1 2. eSmakma ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

2. Tavdapirvelad fatmani qmars saxlSi nestanis yofnis ambavs imitom ar umxelda, rom ar endoboda mas, rogorc upiro adamians. fatmanma usens sasaxleSi nestanis yofnis ambavi imitom gaumxila, rom eSinoda, mainc gaigebs da damsjiso (marto ver moagvarebda am saqmes, ver gaarkvevda qalis ambavs). fatmanma mxolod im pirobiT gaumxila usens sasaxleSi nestanis yofnis ambavi, rom is amas aravis etyoda. fat-manma qmars es piroba maSin gaaxsena, rodesac is mefesTan wasasvlelad emzadebo-da. mefesTan misulma usenma fatmanisaTvis micemuli fici gatexa da nestanis amba-vi gaamJRavna. poemis am epizodSi Cans usenis pirumtkicoba. 1. SiSobda, rom gaamJRavnebda -----------------------------------------------------------------------------------------1 2. qmris risxvis SeeSinda ------------------------------------------------------------------------------------------------1 3. arsad gaamxelda -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1 4. mefesTan rom midioda -------------------------------------------------------------------------------------------------1 5. pirobis darRveviT -------------------------------------------------------------------------------------------------------1 6. ficis gamtexia --------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

3. avtoris azriT, simarTlis Tqma Tavad mTqmels daazaralebs. gasakicxi imitom unda gaikicxos, rom adamiani kritikas moerideba (sxvebi gafrTxildebian da ima-ves aRar Caidenen). 1. simarTlis mTqmeli daisjeba --------------------------------------------------------------------------------------1 2. adamianebi met sifrTxiles gamoiCenen -----------------------------------------------------------------------1

4. poeti banovans usayvedurebs, rom mas ar swams adamianTa Soris maradiuli siy-varulis arsebobisa (`rad grwams ar iyos saukuno madli trfobisa?~). mSveniereba zecidan mosuli RvTiuri naTelia, romelic adamianis Sinagan samyaros asxivos-nebs (`mSveniereba naTelia, zeciT mosuli, romliT naTldeba yovli grZnoba, guli da suli~). 1. ar sjera siyvarulis maradiulobisa ------------------------------------------------------------------------1 2. mSveniereba adamianis samyaros asxivosnebs --------------------------------------------------------------1

5. Tergi ganasaxierebs moZraobis, aqtiuri cxovrebis ideas. rusi oficris saxe ga-moxatavs ruseTis Sovinistur (qedmaRlur, ampartavnul) damokidebulebas dapyro-bili qveynebis mimarT. 1. aqtiurobis --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 2. cinikuri ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

6. safar-begis danaSauls is garemoeba amZimebs, rom stumrad imyofeboda ZiZiSvil-Tan, romelmac misi survilis Sesrulebis gamo Tavi safrTxeSi Caigdo. gamzrdeli Tavs imitom iklavs, rom aRzrdilis amoraluri saqcielis gamo pasuxismgeblobas grZnobs. 1. man ZiZiSvilobis adaTi daarRvia -------------------------------------------------------------------------------1 2. Tavis Tavze iRebs pasuxismgeblobas -------------------------------------------------------------------------1

Page 14: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

7. aludas naTqvams xevsurebma upasuxes, sikvdili gerCivna sicruis Tqmaso (`gamoh-qcevixar qistiSvils, gaduqcevixar qalada~). mindiam aludas simarTlis dasamtki-ceblad mucalis mklavi moitana. xevisberma aludas Temidan mokveTis gadawyve-tileba maSin miiRo, rodesac aludam TviTneburad Seswira Savi kurati moklul qists. am poemis mTavari saTqmelia _ Tavisuflad (progresulad) moazrovne pirov-nebaze CamorCenili sazogadoeba Zaladobs. 1. gvatyuebo -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 2. moklul mucals marjvena moaWra ------------------------------------------------------------------------------1 3. rodesac aludam kurati dakla ----------------------------------------------------------------------------------1 4. Temisa da pirovnebis dapirispirebisas Rirseuli pirovneba Temze maRla dgas --1

8. bekina samaniSvili jiuti da egoistia (ampartavania). aristo qvaSaviZe gaiZvera da gaqnilia (eSmakia). kirile miminaSvili udardeli da fuqsavatia. 1. `gadapranWulia~ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 2. vireSmakaa ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 3. dardimandia (SfoTisTavia) -----------------------------------------------------------------------------------------1

9. Teimuraz xevisTavi dauZlurebul da degradirebul qarTvel TavadaznaurTa krebiTi saxea. bolSevikuri xelisuflebisaTvis es romani imitom iyo miuRebeli, rom masSi aisaxa bolSevikuri wyobisaTvis damaxasiaTebeli Zaladoba da usamarT-loba. 1. unebisyofo inteligencias ------------------------------------------------------------------------------------------1 2. realisturad asaxavda Seqmnil viTarebas ----------------------------------------------------------------1

10. `SuqTa mkrTali mZiviT~ metaforaa. 1. metafora ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

11. arsakiZem daxata RmerTTan mebrZoli iakobi. arsakiZis suraTis Sesaxeb mefes farsmanma uTxra. sinamdvileSi mefem didostati Sorenas siyvarulis gamo dasaja. 1. RmerTTan mebrZoli iakobi ------------------------------------------------------------------------------------------1 2. farsmanma uTxra -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1 3. eWvianoba ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

12. mTavari personaJi sikvdiliT imitom dasajes, rom igi yvelasagan gamoirCeoda. 1. sxvebisagan gansxvavdeboda ------------------------------------------------------------------------------------------1

II. weriTi davalebebis Sefasebis kriteriumebi

TiToeuli weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25. upirveles yovlisa, gamswo-rebelma unda gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemul davalebas.

Tu abiturientis naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifra-zia, miTiTebebi mxolod erT-ori winadadebiT aris Sesrulebuli an teqsti mTli-anobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom az-ris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

Tu namuSevari davalebas upasuxebs, igi unda gaswordes qvemoT mocemuli Sefa-sebis kriteriumebis mixedviT.

Page 15: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

I kriteriumi

# davalebis adekvaturad gageba da gaazreba

qulebi

1.

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli, teqsti Rrmadaa gaazrebuli, naSromSi igrZnoba avtoris umTavresi saTqmelisa da emociuri mizanda-saxulobis wvdoma.

4

2. davalebis piroba da teqsti adekvaturadaa gagebuli.

3

3.

davalebis piroba da teqsti mTlianobaSi adekvaturadaa gagebuli dagaazrebuli, Tumca erT SemTxvevaSi SeiniSneba davalebis pirobis anteqstis araadekvaturi gageba.

2

4.

erTze met SemTxvevaSi davalebis piroba an/da teqsti araadekvaturadaagagebuli.

1

5.

teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli.

0 naweriaRar

swordeba

II kriteriumi

# naSromis ageba

qulebi

1.

naSromi upasuxebs samive miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-Tebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi swo-radaa gamoyofili (davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar CaiTvleba, Tumasze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli).

3

2.

naSromi upasuxebs sam miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teqs-tis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an naSromi upasuxebs or miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamim-devrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamo-yofili.

2

3.

naSromi upasuxebs or miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teqs-tis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an naSromi upasuxebs erT miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamim-devrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamo-yofili.

1

4.

naSromi upasuxebs erT miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teqs-tis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili.

0

Page 16: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

III kriteriumi

# mosazrebebis argumentireba da adekvaturi citireba

qulebi

1.

msjeloba samive miTiTebis mixedviT dasabuTebulia (argumentirebulia) da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT.

6

2.

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamya-rebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTebaze msjelobisas argu-mentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

5

3.

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamya-rebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Ses-rulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).

4

4.

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gam-yarebulia teqsturi masaliT, xolo or miTiTebaze msjelobisas argu-mentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

3

5.

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gam-yarebulia teqsturi masaliT, meore miTiTebis mixedviT msjelobisas ar-gumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masa-liT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli (perifraziaan msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).

2

6.

samive miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebeliada/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

1

7.

ori miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTodar aris Sesrulebuli; an msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTe-bulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo danarCenimiTiTebebi saerTod ar aris Sesrulebuli; anda erTi miTiTebis mixed-viT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyare-buli teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTiTebebi saerTod ar arisSesrulebuli.

0

Page 17: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

IV kriteriumi

# teqstis mxatvruli Taviseburebebis Sefaseba

qulebi

1.

naSromSi gamoyofilia teqstis araerTi mxatvruli Tavisebureba (moce-mulia msjeloba avtoris stilisa da/an mxatvruli saSualebebis Sesa-xeb) da msjeloba dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT.

2

2.

naSromSi gamoyofilia teqstis araerTi mxatvruli Tavisebureba (moce-mulia msjeloba avtoris stilisa da/an mxatvruli saSualebebis Sesa-xeb) da msjeloba dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT, Tumca mox-mobilia erTi araadekvaturi magaliTi; anda gamoyofilia teqstis erTimxatvruli Tavisebureba da msjeloba dasabuTebulia konkretuli maga-liTiT.

1

3.

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi (mocemuliamsjeloba avtoris stilisa da/an mxatvruli saSualebebis Sesaxeb), mag-ram ar aris dasabuTebuli konkretuli magaliTebiT an moxmobilia erT-ze meti araadekvaturi magaliTi; anda naSromSi ar aris gamoyofili teqs-tis mxatvruli Taviseburebebi (ar aris mocemuli msjeloba avtoris sti-lisa da/an mxatvruli saSualebebis Sesaxeb).

0

V kriteriumi

# damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba

qulebi

1.

naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi ganaT-leba.

3

2.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-bis unari, Tumca mkafiod gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrov-nebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba, Tumca nawi-lobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.

2

3.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebac dadamoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda abiturientis da-moukidebeli azrovnebis unari, Tumca nawilobriv gamovlinda abituri-entis zogadi ganaTleba; anda naSromSi nawilobriv gamovlinda abitu-rientis damoukidebeli azrovnebis unari, magram ar gamovlinda abitu-rientis zogadi ganaTleba.

1

4.

naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis unari, agreTve ar gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.

0

Page 18: Krebuli 2013 Archeviti Gamocda - aris.ge 2014...ri~, `ugunuri mcuravi~, `samni brmani~, `mefunduke da didvaWari~. 8. daviT guramiSvili `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvel ufalTa

VI kriteriumi

# faqtobrivi Secdomebi

qulebi

1. naSromSi ar aris daSvebuli faqtobrivi Secdoma.

1

2. naSromSi daSvebulia faqtobrivi Secdoma.

0

VII kriteriumi

# leqsika da stili

qulebi

1.

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxatu-li, SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, agreTve daculianaSromis stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi xar-vezi.

2

2.

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba ramdenime sti-listuri xarvezi.

1

3. Txzuleba stilisturad gaumarTavia.

0

VIII kriteriumi

# sintaqsuri konstruqciebi

qulebi

1. naSromSi daSvebulia erTi sintaqsuri Secdoma.

2

2. naSromSi daSvebulia ori sintaqsuri Secdoma.

1

3. naSromSi daSvebulia orze meti sintaqsuri Secdoma.

0

IX kriteriumi

# morfologia, orTografia da punqtuacia

qulebi

1. ar aris oTxze meti am tipis Secdoma.

2

2. ar aris cxraze meti am tipis Secdoma.

1

3. daSvebulia cxraze meti am tipis Secdoma.

0