8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

1/20

Njohje m Politikn Vendore(Austri, Kapacitetet e Pushtetit Vendor)

Unit 10:

N qendr t pushtetit:Presidenti, Qeveria dhe Burokracia

17/12/2009

Franz Fallend

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

2/20

Prmbajtja

Prsritje: Lloji i Sistemit Politik Ekzekutuesit Politik:

Presidenti Federal Qeveria Federale

Burokracia

2

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

3/20

Prsritje :Lloji i sistemit Politik

Austria = sistemi parlamentar meelemente presidenciale Presidenti Federal i zgjedhur drejtprdrejt,

Mirpo, Jo shef i qeverise ne t njjtn kohe dhe presidenti I dobt (Weak)

3

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

4/20

4

Krijimi i institucioneve politike

Populli

Kshilli Federal Kshilli Kombtar

Presidenti FederalQeveria Federale

zgjedhzgjedh

ParlamentetProvinciale

zgjedh

delegat

mbanprgjegjs

PushtetiPushteti

legjislativlegjislativ

PushtePushtetiti

EkzekuEkzeku

tivtiv

Cakton

Partit Politike

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

5/20

Presidenti Federal :

Historiku

Kushtetuta 1920: Presidenti Federal i zgjedhur nga Asambleja

Federale Pshm., dy dhomat e Parlamentit se bashku

Amendamenti Kushtetues 1929: forcon ekzekutuesit politik (viza vij Kshillit

Kombtar), pshm., dispozita t reja n lidhje mePresidentin Federal: Zgjedhja e drejtprdrejt komandant suprem i forcave t armatosura t drejt pr t shprndar Kshillin Kombtar t drejtn pr t caktuar qeverin

5

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

6/20

Presidenti Federal :

Statusi

Zgjedhje e drejtprdrejt, pr 6 vjet Largimi i mundshm:

me referendum kombtar (pas nj vendimi t

Asambles Federale, thirrur nga 2 / 3 e votaven Kshillin Kombtar)

me vendim t Gjykats Kushtetuese (n rast tshkeljes s Kushtetuts, krkohen 2 / 3 e

votave n Asamblen federale)n praktik, i pa largueshm

6

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

7/20

Presidenti Federal :

Kompetenca 1

Gam t gjer t kompetencave megjithat,shumica t kufizuara dhe/ose t varura ngapropozimet e qeveris, dmth.: Komandant suprem i forcave t armatosura(pa

autoritet ushtarak) mund t shprndaj Kshillin Kombtar (krkohet propozimi i

qeveris)

Aprovon ligjet (kufizuar n procedurat formale ) emron npunsit civil, pshm, gjyqtart, drejtort e

shkollave, zyrtart e ushtris (kryesisht t deleguar tministrave)

7

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

8/20

Presidenti Federal :

Kompetenca 2 Kompetencat m t rndsishme:

Prfaqson republikn jasht: nnshkruan traktatet ndrkombtare (t negociuara nga

ministrat) NUK prfaqsoj Austrin n Kshillin Evropian (por Kancelari

Federal) Nevojitt propozimi qeveritar

emron Kancelarin Federal - dhe n propozimin etij/saj- antart tjer t qeveris

plotsisht i lir juridikisht - q t nominoj mandatarin epartis shumic q t formoj qeverin varet nga shumicat politike n parlament

8

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

9/20

Presidenti Federal :

Kompetenca 3

9

Presidenti Federal ThomasKlestil, betohet nKoalicionin e VP-FP(04/02/2000)

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

10/20

Presidenti Federal :

Kompetenca 4

Rolet informale: figura integruese n krye paansia (president i t gjith austriakve')

ndrmjetsues mes partive politike gjatkonflikteve apo krizave

autoritet moral

10

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

11/20

Qeveria Federale:

Struktura

vendimet kryesore, dmth. Projektligjet eqeveris, t marra nga kshilli i ministrave

parimin e 'kabinetit qeveritar': parimi i

unanimitetit pshm, do ministr dhe do parti qeveritare ka

t drejt t vetos n vendimet e qeveris

11

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

12/20

Qeveria Federale:

Alokimi i Portofolave modele t prdorura shpesh n koalicionin

qeveri-tar: Shprndarja sipas fuqive parlamentare t partive

qeverisse alokimi sipas interesave t partis dominuese dmth, shtjet ekonomike shkojn tek Partia

Popullore (VP), shtjet sociale tek PartiaSocial-Demokratike (SPO)

ndarjen e portofolave t ndjeshme dmth., arsimimi(n shkolla dhe universitete), siguria (n

sigurin e brendshme dhe mbrojtjes)

12

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

13/20

Qeveria Federale:

Vendim-marrja

vendimet e mdha, si edhe ato qprfshijn disa ministri, t prgatitura nkoalicion apo komitetet kabineteve pr

politika specifike me pasoj q takimet e kabinetit t

reduktohen n rutin formale

autonomi e lart e ministrave individual kultura e "jo-ndrhyrjes" n punt e kolegve

qeveritar (prve n shtjet e rndsis slart).

13

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

14/20

Qeveria Federale:

Roli i shefit t Qeveris

Kancelari federal zyrtarisht vetm primusinter pares(= i pari mbi t barabartt) pshm., mungon pushteti pr t udhzuar ministrat

n realitet, sidoqoft, pozit dominuese : zakonisht kryesues i partis (s madhe)qeverisse

'kandidat kancelar' i partis Prezenc e lart e medieve

n qeverit e koalicionit pr ndarjen epushtetit me zvends-kancelarin pshm., kryesues i partnerit t koalicionit

14

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

15/20

Burokracia:

Struktura 1

ndarja pushteteve zyrtarisht e qart parlamenti kalon ligje, q do t ekzekutohen

nga administrata (nn udhheqjen e qeveris)

n realitet, projektligjet, e prpunuara m mir nga

burokracia se sa nga ministrat, antar tparlamentit apo partit politike

marrdhnie t afrta / dialog n vend thierarkis midis ministrave dhe npunsve tlart civil

15

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

16/20

Burokracia:

Struktura 2

Sistemi hierarkik: nivelet m t larta me autoritet drejtues mbi

nivelet m t ulta n shtjet financiare,

personelit dhe shtjeve substanciale (meministrat n krye) formalisht jasht, por t pajisur me ndikim t

madh: zyrat politike (kabinetet)e ministrave=stafi i kshilltarit personal zakonisht t prbr nga miqt e ngusht t partis

apo t ekspertve q vijn nga partia apoorganizatave t lidhura m interesin e partis

16

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

17/20

Burokracia:

Struktura 3

tradita e shrbimit civil "profesional" (sikundrshtim tek t emruarit "politik")

dedikuar vetm ligjit dhe t 'mirave t

prbashkta" ka mbajtur pozita t larta n shrbime civile pr t mbrojtur npunsit civil nga intervenimet e

partis politike dhe pr t garantuar

"ekzekutimin objektiv t ligjeve parimi i ligjshmris: pshm, npunsit civil jan t lejuar t veprojn

vetm n baz t nj autorizimi t veant ligjor

17

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

18/20

Burokracia:

Drejtues Politik

Ministrat kan disa instrumente ndispozicion t tyre pr t drejtuarnpunsit civil:

liri organizative politikn e rekrutimit (kufizuar n pozita jo t

prhershme) Kshilltart personal Urdhrat m shkrim ekspertizn e jashtme (ofruar nga organizatat

m interes gjat shqyrtimit t projekt-ligjeve tqeveris, kshillat kshillimore, opinionet eekspertve ...)

bindje paraprake e shum npunsve civile 18

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

19/20

Burokracia:

Reforma Administrative

imazh negativ i publikut i npunsve civile: paragjykime: privilegjuar, dembel, korruptuar rritur nga kompleksiviteti i problemeve

administrative,mungesa e transparencs,

skandalet Reformimin e iniciativave:

Privatizimi

decentralizimi (krijimin e 'one-stop shops) Manaxhement i Ri Publik: i prket sektorit publik

si "qendr shrbimi", ka pr qllim rritjen eefikasitetit t vet, forcon kontrollin, shnimin-etaps etj.

19

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10

20/20

Literatura Mller, Wolfgang C. (1996). Political Institutions, in:

Volkmar Lauber(ed.): Contemporary Austrian Politics,Boulder/Oxford, 2358.

Mller, Wolfgang C. (2000). Austria: Tight Coalitions andStable Government, in: Wolfgang C. Mllerand KaareStrm (eds.): Coalition Governments in Western Europe,Oxford, 86125.

20