1

LI M U

Tnh cp thit ca ti Ngy nay, tn ti v pht trin i hi cc doanh nghip khng ngng i mi v nng cao trnh qun l, trong i mi v hon thin cng tc d ton ngn sch gi mt v tr v cng quan trng. Bt k mt t chc no d ln hay nh, thm ch ngay trong phm vi mt gia nh cng phi tnh ton v d tr vic s dng ngn sch ca mnh. Tuy nhin, d ton ngn sch mt cch chnh xc, phn nh ng tim nng thc t ca doanh nghip l cng vic rt kh thc hin. Hin nay, cc doanh nghip lp d ton ngn sch nhng s liu d ton ngn sch thng khng phn nh ng tim nng thc t ca doanh nghip nn khng pht huy vai tr, cng dng ca n v gy lng ph cho doanh nghip. Vic nghin cu hon thin cng tc d ton ngn sch, nhm gip cc doanh nghip xy dng h thng bo co d ton ngn sch chnh xc, phn nh ng tim nng, m bo cho cc d ton thc s l cng c hu ch cho nh qun tr, v m bo cho vic chun b cc ngun lc i ph kp thi vi mi tnh hung xy ra t xut trong tng lai, c ngha l lun v thc tin trong giai on hin nay. Cng ty 32 l cng ty gi v tr quan trng trong Tng cc hu cn nhng cng tc d ton ngn sch ca cng ty hin nay cn nhiu khim khuyt, t vic nhn thc c s cn thit ca cng tc d ton ngn sch vi cc doanh nghip v t yu cu i mi cng tc qun l ti cng ty 32 nn ti chn ti Hon thin d ton ngn sch ti cng ty 32 Mc tiu ca ti: H thng ha nhng vn l lun v d ton ngn sch. nh gi thc trng v cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32. ra nhng gii php hon thin cng tc lp d ton ngn sch ti cng ty 32.

2

i tng v phm vi nghin cu Lun vn ch tp trung nghin cu cc vn v d ton ngn sch v ch yu nghin cu d ton ngn sch ngn hn ti cng ty 32. Phng php nghin cu ti c nghin cu trn c s phng php bin chng duy vt, phng php tng hp, thng k, phng php phn tch, phng php quan st, phng vn Kt cu ca lun vn Ngoi li m u v kt lun, ni dung ca lun vn bao gm 3 chng: Chng 1: Tng quan v d ton ngn sch Chng 2: Thc trng cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 Chng 3: Hon thin cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 Lun vn cn c phn ph lc trnh by cc bo co d ton ngn sch thc t ca cng ty 32 minh chng cho nhng vn v thc t ti cng ty 32 c cp trong lun vn v cc bo co d ton ngn sch c hon thin theo quan im ca tc gi lun vn.

3

CHNG 1:

TNG QUAN V D TON NGN SCH1.1 Cc vn l lun chung v d ton ngn sch 1.1.1 Mt s khi nim c bn D ton: L nhng tnh ton, d kin mt cch ton din mc tiu m t chc cn phi t c ng thi ch r cch thc huy ng cc ngun lc thc hin cc mc tiu m t chc t ra. D ton c xc nh bng mt h thng cc ch tiu v s lng v gi tr cho mt khong thi gian xc nh trong tng lai. D ton l c s, l trung tm ca k hoch v tin cho vic d ton l d bo. D ton ngn sch: L nhng tnh ton, d kin mt cch ton din mc tiu kinh t, ti chnh m doanh nghip cn t c trong k hot ng, ng thi ch r cch thc, bin php huy ng cc ngun lc thc hin mc tiu v nhim v . D ton ngn sch l mt h thng bao gm nhiu d ton nh: d ton tiu th, d ton sn xut, d ton chi ph nguyn vt liu, d ton chi ph nhn cng, d ton chi ph sn xut chung, d ton chi ph bn hng, d ton chi ph qun l doanh nghip, d ton gi vn hng bn, d ton vn u t, d ton tin, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh, d ton bng cn i k ton. D ton ngn sch l c s nh gi thnh qu hot ng ca tng b phn, ca mi c nhn ph trch tng b phn, t xc nh trch nhim ca tng b phn nhm phc v tt cho qu trnh t chc v hoch nh. 1.1.2 Phn loi d ton ngn sch D ton l cng c ca nh qun l, chnh v th i hi nh qun l phi am hiu cc loi d ton thch ng vi tng nhu cu ring l v tng hon cnh c th ca tng t chc trong tng thi k, tng giai on. Ty theo cch thc phn loi s c cc loi d ton ngn sch sau y: 1.1.2.1 Phn loi theo thi gian: D ton ngn sch ngn hn: D ton ngn sch ngn hn l d ton c lp cho k k hoch l mt nm v c chia ra tng k ngn hn l hng qu v hng thng. D ton ngn sch ngn hn thng lin quan n cc hot ng kinh doanh thng xuyn ca t chc nh mua hng, bn

4

hng, thu tin, chi tin, sn xut D ton ngn sch ngn hn c lp hng nm trc khi nin k ton kt thc v c xem nh l nh hng ch o cho mi hot ng ca t chc trong nm k hoch. D ton ngn sch di hn: d ton ngn sch di hn cn c gi l d ton ngn sch vn, y l d ton c lp lin quan n ti sn di hn, thi gian s dng ti sn vo cc hot ng kinh doanh thng hn 1 nm. D ton di hn thng bao gm vic d ton cho cc ti sn ln phc v cho hot ng sn xut v h thng phn phi nh nh xng, my mc thit b p ng yu cu chin lc kinh doanh. c im c bn ca d ton ngn sch vn l li nhun d kin ln, mc ri ro cao, thi gian thu hi vn di. 1.1.2.2 Phn loi theo chc nng D ton hot ng: Bao gm cc d ton lin quan n hot ng c th ca doanh nghip. V d nh d ton tiu th nhm phn on tnh hnh tiu th ca cng ty trong k d ton, d ton sn xut c p dng cho cc doanh nghip sn xut nhm d ton sn lng sn xut cho tiu th t tnh d ton chi ph sn xut, d ton mua hng c dng cho cc doanh nghip thng mi nhm d ton khi lng hng cn thit phi mua cho tiu th v tn kho, sau lp d ton chi ph bn hng v qun l, d ton kt qu kinh doanh. D ton ti chnh: L cc d ton lin quan n tin t, vn u t, bng cn i k ton, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh. D ton tin t l k hoch chi tit cho vic thu v chi tin. D ton vn u t trnh by d ton cc ti sn di hn v vn cn thit cho hot ng kinh doanh nhng nm tip theo. D ton bng cn i k ton, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh l cc d ton tng hp s liu kinh doanh ca doanh nghip. 1.1.2.2 Phn loi theo phng php lp: D ton ngn sch linh hot: L d ton cung cp cho cng ty kh nng c tnh chi ph v doanh thu ti nhiu mc hot ng khc nhau. D ton linh hot c lp theo mi quan h vi qu trnh hot ng, gip xc nh

5

ngn sch d kin tng ng tng mc v phm vi hot ng khc nhau. Thng thng d ton linh hot c lp 3 mc hot ng c bn l: Mc hot ng bnh thng, trung bnh; mc hot ng kh quan nht; mc bt li nht. u im ca d ton linh hot l c th thch ng vi s thay i ca hot ng kinh doanh, m rng phm vi d ton, trnh c vic sa i d ton mt cch phin phc khi mc hot ng thay i. Mt khc, c th dng d ton xem xt tnh hnh thc hin trong thc t . D ton ngn sch c nh: L d ton ti cc s liu tng ng vi mt mc hot ng n nh trc. D ton ngn sch c nh ph hp vi doanh nghip c hot ng kinh t n nh. D ton c nh ch da vo mt mc hot ng m khng xt ti mc ny c th b bin ng trong k d ton. Nu dng d ton ny nh gi thnh qu kinh doanh ca mt doanh nghip m cc nghip v lun bin ng th kh nh gi c tnh hnh thc hin d ton ca doanh nghip. 1.1.2.3 Phn loi theo mc phn tch D ton t gc: L khi lp d ton gt b ht nhng s liu d ton tn ti trong qu kh v xem cc nghip v kinh doanh nh mi bt u. Tin hnh xem xt kh nng thu nhp, nhng khon chi ph pht sinh v kh nng thc hin li nhun ca doanh nghip lp cc bo co d ton. Cc bo co d ton mi s khng l thuc vo s liu ca bo co d ton c. D ton t gc khng chu hn ch cc mc chi tiu qua, khng c khun mu v th n i hi nh qun l cc cp phi pht huy tnh nng ng ch quan v tnh sng to v cn c vo tnh hnh c th lp d ton ngn sch. Phng php d ton t gc c nhiu u im. Th nht, n khng l thuc vo cc s liu ca k qu kh. Thng thng th cc doanh nghip thng hay da vo s liu ca cc bo co d ton c kt hp vi mc tiu mi lp d ton ngn sch cho nm sau. Nhng cch lp d ton ngn sch nh vy s che lp v l thuc vo cc khuyt im k qu kh v c cc thiu st, cc khuyt im ca k qu kh tn ti mi trong doanh nghip. D ton t gc s khc phc nhc im ny trong qu trnh lp d

6

ton. Th 2, phng php d ton t gc l pht huy mnh m tnh ch ng v sng to ca b phn lp d ton. Quan im ca cc b phn lp d ton khng b nh hng, chi phi bi nhng quan im sai lm ca nhng ngi i trc. Thng thng th cc b phn lp d ton c khuynh hng da vo nh ca ngi qun l cng vi cc quy nh c sng lp d ton, thiu ch ng suy ngh v tnh hnh tng lai, khng mnh dn khai thc c hi pht trin cng vic. V vy, lm cho cng tc d ton ch mang tnh hnh thc, mt i tnh hiu qu thc s. Tuy nhin, nhc im ca phng php ny l tt c mi hot ng phn tch, nghin cu u bt u t con s khng, khi lng cng vic nhiu, thi gian dng lp d ton di, kinh ph cho vic lp d ton cao v cng khng th chc chn rng s liu d ton t gc chnh xc hon ton, khng c sai st. D ton cun chiu: D ton cun chiu cn gi l d ton ni mch. D ton theo phng php ny l cc b phn lp d ton s da vo cc bo co d ton c ca doanh nghip v iu chnh vi nhng thay i trong thc t lp cc bo co d ton mi. V d chu k lp d ton ngn sch nm (12 thng) c 1 thng i qua th ch cn 11 thng th doanh nghip li s dng bo co d ton c (bo co d ton thng 1) lp thm bo co d ton cho thng tip theo (thng 2). Trong trng hp c s thay i mc hot ng hoc c s chnh lch gia bo co d ton ngn sch c (thng 1) v s liu thc t thng 1 th s tin hnh iu chnh hoc sa i d ton c (d ton thng 1) cho ph hp vi tnh hnh mi, ri t lm c s cho vic lp d ton thng tip theo sau. u im ca phng php ny l cc bo co d ton c son tho, theo di v cp nht mt cch lin tc, khng ngng. D ton cun chiu gip cho cc nh qun l doanh nghip c th k hoch ha lin tc cc hot ng kinh doanh ca cc nm mt cch lin tc m khng phi i n kt thc vic thc hin d ton nm c mi c th lp d ton ngn sch cho nm mi.

7

Khuyt im ca phng php ny l qu trnh lp d ton ngn sch l thuc rt nhiu vo cc bo co d ton c, khng pht huy tnh ch ng sng to ca cc b phn lp d ton ngn sch. 1.1.3 Mc ch, chc nng ca d ton ngn sch: 1.1.3.1 Mc ch ca d ton ngn sch D ton ngn sch gip cc nh qun tr c th ha cc mc tiu ca doanh nghip bng cc s liu. D ton ngn sch lin kt cc n v trong t chc cng thc hin cc mc tiu ca nh qun tr. D ton ngn sch cung cp cho nh qun tr doanh nghip ton b thng tin v k hoch ngn sch sn xut, kinh doanh trong tng thi gian c th v c qu trnh sn xut kinh doanh. D ton ngn sch l cn c nh gi tnh hnh thc hin cc ch tiu d kin. T thy c nhng mt mnh cn pht huy v nhng tn ti cn c gii php hu hiu khc phc; lm c s cho cc quyt nh kinh doanh ti u. D ton ngn sch gip nh qun tr kim sot qu trnh hot ng ca doanh nghip v nh gi trch nhim qun l cu tng b phn trong doanh nghip. L cn c khai thc cc kh nng tim tng v ngun lc ti chnh nhm pht huy ni lc v tng sc cnh tranh ca doanh nghip. 1.1.3.2 Chc nng ca d ton ngn sch Chc nng hoch nh: Chc nng hoch nh ca d ton ngn sch th hin vic hoch nh cc mc tiu, nhim v c th nh hoch nh v sn lng tiu th, sn xut, chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung, chi ph qun l doanh nghip, chi ph bn hng v.v d ton ngn sch c xem l cng c lng ho cc k hoch ca nh qun tr. Chc nng iu phi: Chc nng iu phi ca d ton ngn sch th hin vic huy ng v phn phi cc ngun lc thc hin cc mc tiu ca nh qun tr. Nh qun tr kt hp gia hoch nh cc mc tiu, nhim v c th v vic nh gi nng lc sn xut kinh doanh thc t ca tng b phn iu phi

8

cc ngun lc ca doanh nghip ti cc b phn sao cho vic s dng t hiu qu cao nht. Chc nng thng tin: Chc nng thng tin ca d ton ngn sch th hin ch d ton ngn sch l vn bn c th, sc tch truyn t cc mc tiu, chin lc kinh doanh ca doanh nghip n cc nh qun l cc b phn, phng ban. Thng qua cc con s trong bo co d ton nh qun tr truyn thng ip hot ng cho cc b phn v cc b phn da vo c s s liu lm kim ch nam cho mi hot ng hng ngy. Chc nng kim sot: Chc nng kim sot ca d ton ngn sch th hin vic d ton ngn sch c xem l c s, l thc o chun so snh, i chiu vi s liu thc t t c ca cng ty thng qua cc bo co k ton qun tr. Lc ny th d ton ngn sch ng vai tr kim tra, kim sot. Khi ng vai tr kim sot, d ton ngn sch quan st vic thc hin cc k hoch chin lc, nh gi mc thnh cng v trong trng hp cn thit c th c phng n sa cha, khc phc yu im. Chc nng o lng, nh gi: Chc nng o lng, nh gi ca d ton ngn sch th hin vic d ton ngn sch cung cp mt thc o chun, mt khun kh chun nh gi hiu qu ca nh qun l trong vic t c cc mc tiu ra. D ton ngn sch l cng c qun l a chc nng. Tuy nhin chc nng ni bt nht ca d ton ngn sch vn l hoch nh v kim sot. 1.2 Cc m hnh lp d ton ngn sch, quy trnh lp d ton ngn sch v mi quan h gia cc b phn d ton trong doanh nghip 1.2.1 Cc m hnh lp d ton ngn sch ca doanh nghip Xt v c ch d ton ngn sch c th c lp theo 3 m hnh sau: 1.2.1.1 M hnh 1: M hnh n nh thng tin t trn xung Theo m hnh ny cc ch tiu d ton c nh ra t ban qun l cp cao ca t chc, sau truyn xung cho qun l cp trung gian, sau khi qun l cp trung gian xem xt s chuyn xung cho qun l cp c s ?? lm mc tiu, k hoch trong vic t chc hot ng ti tng b phn trong doanh nghip.

9

Nhn xt m hnh 1: Lp d ton theo m hnh ny mang nng tnh p t t qun l cp cao xung nn rt d to ra s gy ra s bt bnh ca cc b phn ring l trong doanh nghip. i khi d ton do nh qun l cp cao t n nh s qu cao hoc qu thp so vi mc hot ng v nng lc thc t ca b phn, iu ny khng khuyn khch s cng tc chung sc v tng nng sut ca cc b phn trong t chc. Tm l ca nhiu ngi th h thch lm nhng g m mnh hoch nh hn l nhng g p t t bn ngoi v th d ton ngn sch kh c th thnh cng. Khi lp d ton ngn sch theo m hnh ny i hi nh qun l cp cao phi c tm nhn tng qut, ton din v mi mt ca doanh nghip v nh qun l cp cao phi nm vng cht ch chi tit hot ng ca tng b phn trong doanh nghip c v mt nh tnh v nh lng, iu ny ch ph hp vi doanh nghip c qui m nh, c t s phn cp v qun l hoc c s dng trong nhng trng hp hoc tnh th c bit m buc doanh nghip phi tun theo s ch o ca qun l cp cao hn. 1.2.1.2 M hnh 2: M hnh thng tin phn hi. Theo m hnh ny th vic lp d ton c thc hin theo qui trnh sau: Cc ch tiu d ton u tin c c tnh t ban qun l cp cao nht trong doanh nghip, d ton lc ny mang tnh d tho v c truyn xung cho cc cp qun l trung gian. Trn c s cc n v qun l trung gian s phn b xung cc n v cp c s. Cc b phn qun l cp c s cn c vo cc ch tiu d tho, cn c vo kh nng v iu kin ca mnh xc nh cc ch tiu d ton c th thc hin c v nhng ch tiu d ton cn gim bt hoc tng ln. Sau b phn qun l cp c s bo v d ton ca mnh trc b phn qun l cp trung gian. B phn qun l cp trung gian, trn c s tng hp cc ch tiu d ton t cc b phn cp c s, kt hp vi kinh nghim v tm nhn tng qut ton din hn v hot ng ca cc b phn cp c s, xc nh cc ch tiu d ton c th thc hin c ca b phn mnh v tin hnh trnh by v bo v trc b phn qun l cp cao hn.

10

B phn qun l cp cao trn c s tng hp s liu d ton t cc b phn cp trung gian, kt hp vi tm nhn tng qut, ton din v ton b hot ng ca t chc, hng cc b phn khc nhau n mc tiu chung. B phn qun l cp cao s xt duyt thng qua cc ch tiu d ton ca b phn qun l trung gian v b phn qun l trung gian xt duyt thng qua cho b phn qun l c s. V khi d ton c xt duyt s tr thnh d ton chnh thc c s dng nh nh hng hot ng ca k k hoch. Nhn xt m hnh 2: Lp d ton theo m hnh ny s thu ht c tr tu v kinh nghim ca cc cp qun l khc nhau vo qu trnh lp d ton. M hnh ny th hin c s chung sc trong vic xy dng d ton ngn sch trong doanh nghip t qun l cp c s n nh qun l cp cao, v vy d ton s c tnh chnh xc v tin cy cao. D ton c lp trn s tng hp v kh nng v iu kin c th ca cc cp qun l nn chc chn tnh kh thi s cao. Tuy nhin nu lp d ton theo m hnh ny s phi tn nhiu thi gian v chi ph cho vic thng tin d tho, phn hi, xt duyt v chp thun. Hn na, vic lp d ton theo m hnh ny i hi c s lin kt cht ch gia cc b phn v s lin kt cht ch gia cc thnh vin trong mi b phn c th a ra nhng s liu d ton ph hp vi b phn ca mnh, v vy nhn t con ngi ng vai tr quan trng, cc thnh vin v cc b phn trong doanh nghip phi on kt v ng lng thc hin mc tiu chung ca doanh nghip. 1.2.1.3 M hnh 3: M hnh thng tin t di ln Theo m hnh ny, d ton c lp t cp qun l cp thp nht n cp qun l cp cao nht. Cc b phn qun l cp c s cn c vo kh nngv iu kin ca cp mnh lp d ton, sau trnh ln qun l cp cao hn (qun l cp trung gian). Qun l cp trung gian tng hp s liu ca cp c s v trnh ln qun l cp cao. Qun l cp cao s tng hp s liu ca qun l cp trung gian v kt hp vi tm nhn tng qut ton din v ton b hot ng doanh nghip ca qun l cp cao, mc tiu ngn hn, chin lc di hn ca doanh nghip xt duyt thng qua d n. Khi d n c xt duyt thng qua s chnh thc i vo s dng.

11

Nhn xt m hnh 3: Lp d ton ngn sch theo m hnh ny rt thong, hu nh mi vic u cho cc b phn t quyt nh. Ngi trc tip tham gia trong cc hot ng hng ngy ca doanh nghip lp d ton th s liu s chnh xc hn v thc t hn. Tm l chung th mi ngi s thch lm nhng g do mnh t ra, v vy d ton mang tnh kh thi cao v ko mi ngi trong t chc cng hng n mc tiu chung ca t chc. Vic cho cc b phn t lp d ton ca b phn mnh s pht huy rt tch cc vai tr kim tra ca d ton ngn sch, buc mi ngi trong t chc phn u t c k hoch do chnh mnh lp ra. Nu cc b phn khng t c cc ch tiu nh trong d ton th h ch c th trch mnh ch khng th li cho bt k ai c. D ton theo m hnh ny rt ph hp vi cng ty ln, hoc cc tp on v th hin s phn quyn trong qun l. Lp d ton theo m hnh ny khng tn nhi u thi gian v chi ph nhng vn hiu qu Tuy nhin nhc im ln nht ca m hnh chnh l vic cho cc c s t nh d ton ca mnh nn c th xy ra tnh trng lp d ton thp hn nng lc tht s m h c th thc hin c. Lc ny d ton ngn sch khng pht huy c tnh tnh cc ca n m cn lm tr tr cc hot ng sn xut, lng ph ti nguyn v nng lc ca doanh nghip, khng khai thc ht kh nng tim tng ca doanh nghip. V vy nh qun l cp cao cn kim tra, cn nhc k lng trc khi chp nhn ngn sch t nh ca cp di. Nu c nhng khon mc no ng nghi ng th phi tho lun vi qun l cc cp di cho n khi t c s chp nhn. Nhn xt chung Trong 3 m hnh trn th mi m hnh c u im v nhc im nht nh. Ty theo c im ca tng t chc s chn m hnh ph hp cho vic lp d ton ngn sch ti n v mnh. Tuy nhin m hnh lp d ton ngn sch t di ln chu nhiu nh hng ca l lun qun l hin i, nhn mnh c ch khuyn khch c v nhn vin bng s cng tham gia nhiu hn l p buc. Hin nay theo xu th chung, th qun l hin i ang c pht trin v s dng nhiu cng ty, nhiu

12

tp on thay cho qun l kiu truyn thng, tp quyn trc y, nn d ton theo m hnh t di ln c cc doanh nghip a chung. Thc cht, trong qu trnh lp d ton ngn sch tt c cc cp qun l trong t chc cn kt hp vi nhau, cng lm vic chung vi nhau lp d ton ngn sch hon chnh. Nh qun l cp cao th khng quen vi chi tit, cn da vo nh qun l cp di cung cp chi tit thng tin ngn sch, nhng h c tm nhn rng v nm vng cc mc tiu, chin lc ca doanh nghip. V vy vn con ngi trong d ton ngn sch rt quan trng i hi mi ngi trong t chc hng n mc tiu chung ca t chc, cng bt tay tham gia vo vic d ton ngn sch v cng thc hin d ton ngn sch d ton ngn sch tr nn thc t v kh thi hn. 1.2.2 Qui trnh qun l ngn sch D ton ngn sch l cng vic rt quan trng nn khng th chp nhn mt d ton ngn sch c nhiu sai st. Vic lp d ton ngn sch mt cch chnh xc ngay t ln u tin l rt kh. Lp d ton ngn sch cng tng t nh c gng d on chnh xc tng lai, trong khi tng lai th khng chc chn. Hn na, trong kinh doanh c nhiu vn khng th lng trc nn khin cho vic lp d ton ngn sch cng tr nn kh khn v thiu thc t. V vy trc khi lp d ton ngn sch cn phi hoch nh mt qui trnh d ton ngn sch chun b tt c cc cng vic m y ban d ton ngn sch cn phi lm. Ty theo tng cng ty, ty theo phong cch qun l m quy trnh cng vic lp d ton ngn sch s khc nhau. Sau y l quy trnh qun l ngn sch c bn c trnh by trong sch Managing budgets ca nh xut bn Dorling Kindersley Limited

13

CHUAN B

SOAN THAO

THEO DOI

Xac nh ro muc tieu chung cua cong ty

Thu thap thong tin so lieu, chuan b d thao ngan sach autien

Phan tch s khac nhau gia ket qua thc te va d toan

Chuan sach

hoa

ngan

Kiem tra cac con so d toan bang cach chat van va phan tch

Theo doi cac khac biet va phan tch cac sai so, kiem tra nhng ieu khong ng en

anh gia he thong

Lap d toan tien mat e theo doi dong tien t bang CKT va bao cao KQHKD

D bao lai va ieu chnh, xem xet s dung nhng dang ngan sach khac, rut kinh nghiem

Xem lai qui trnh hoach nh ngan sach va chuan b ngan sach tong the

S1.1 S quy trnh qun l ngn sch Trong quy trnh tc gi cho rng vic qun l ngn sch chia lm 3 giai o n. u tin l giai on chun b d ton ngn sch, sau l son tho d ton ngn sch v cui cng l theo di, kim tra thc hin ngn sch. Giai on chun b Vic u tin phi lm trong qu trnh d ton ngn sch l lm sng r mc tiu ca doanh nghip. D ton ngn sch phi ly chin lc v mc tiu kinh doanh ca cng ty lm nn tng. Sau khi xc nh r rng mc tiu ca doanh nghip s xy dng mt mu d ton ngn sch chun. iu ny gip cho nh qun l cp cao d phi hp vi cc d ton ngn sch ca cc b phn trong doanh

14

nghip, cho php so snh, kt ni gia cc ni dung mt cch d dng. Khi mi th c chun b y cho vic lp d ton ngn sch th trc khi vo son tho hy xem xt li h thng m bo rng ngn sch s cung cp thng tin chnh xc v ph hp. Giai on son tho Tip theo sau giai on chun b l giai on son tho d ton ngn sch. Trc ht, nhng c nhn c lin quan trong vic lp d ton ngn sch phi tp hp ton b thng tin v cc ngun lc sn c trong doanh nghip v cc yu t bn trong v bn ngoi doanh nghip tc ng n cng tc d ton ngn sch ng thi c tnh thu, chi, trn c s son tho cc bo co d ton tiu th, d ton sn xut, d ton nguyn vt liu, d ton tin mt, d ton bng cn i k ton, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh v.v Giai on theo di Vic lp d ton ngn sch ti doanh nghip phi c lp lin tc t nm ny sang nm khc, t thng ny sang thng khc. V vy, sau mi k d ton ngn sch cn phi thng xuyn theo di, nh gi tnh hnh d ton, t xem xt li cc s liu, c s lp d ton ngn sch v iu chnh khi cn thit v rt kinh nghim cho ln lp d ton ngn sch k tip. 1.2.3 Trnh t lp d ton D ton tiu th lun l d ton ch o, d ton tiu th phi c lp u tin. Hu ht tt c cc bo co d ton ngn sch trong doanh nghip u ph thuc vo d ton tiu th. Cn c vo d bo tiu th v k?t hp vi d ton tn kho s tin hnh lp d ton sn xut, t d ton sn xut s lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip, d ton chi ph sn xut chung. T d ton tiu th s lp d ton chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip v cui cng l d ton ti chnh bao gm d ton bo co KQHKD, d ton bo co cn k ton, d ton bo co lu chuyn tin t. 1.3 Li ch ca vic lp d ton i vi cc doanh nghip Vic lp d ton ngn sch mt cch cn thn, ph hp s lm li cho doanh nghip trn nhng mt sau y:

15

D ton ngn sch truyn t k hoch, mc tiu, chin lc ca nh qun tr n tt c cc b phn trong t chc. D ton ngn sch buc cc nh qun tr ngh n k hoch cho tng lai. Nu khng c d ton ngn sch nh qun tr s tn rt nhiu thi gian cho vic x l tnh trng khn cp xy ra hng ngy trong t chc. D ton ngn sch s bo trc nhng vn kh khn ca t chc. Thng qua d ton ngn sch nh qun tr d bo trc nhng ri ro c th xy ra, nhng kh khn v ti chnh trong mt thi k t c k hoch kp thi i ph vi nhng kh khn, trnh tnh trng b ng trc nhng kh khn. Thng qua lp d ton ngn sch cc nh qun l phi ch n cc mc tiu, chin lc kinh doanh v cc yu t mi trng bn ngoi tc ng n t chc nh i th cnh tranh, chnh sch kinh t ca Nh Nc, lut php, li sut, nhu cu th trng Chnh v vy, d ton ngn sch tng cng nhn thc ca nh qun tr v mi trng kinh doanh bn ngoi tc ng n doanh nghip. Trong qu trnh lp d ton ngn sch s gip cho nh qun tr c phng hng v quyt nh phn phi ngun lc mt cch c hiu qu nht trong t chc. D ton ngn sch gip phi hp cc hot ng ca cc n v, b phn trong t chc. Khi son tho mt d ton ngn sch i hi phi phi hp cc hot ng ca cc phng ban, cc b phn trong t chc. V d nh t d ton tiu th ca b phn bn hng, b phn sn xut phi phi hp sn xut sao cho lng hng bn v hng tn kho, b phn cung ng vt liu phi phi hp m bo y nguyn vt liu cho qu trnh sn xut v.v. V vy, d ton ngn sch s phi hp cc hot ng ca cc n v trong t chc t c mc tiu chung ca t chc. Khi lp d ton ngn sch nh qun l cp cao phi kt ni tt c cc mi quan h ca nh qun l v ca t chc khng mu thun nhau, v phi kt ni cc b phn trong t chc. V vy, d ton ngn sch gip t chc hn ch nhng c gng to dng li ch ring l. M rng cch ngh ca nh qun l cc cp thp vt ra ngoi chnh b phn ca h v loi b nhng thnh kin c hay v v li ch c nhn ca tng b phn. Tt c mi ngi trong t chc s hng n mc tiu v chin lc chung ca t chc.

16

D ton ngn sch to thc o chun cho vic nhn xt, nh gi vic thi hnh mi hot ng kinh doanh ca tng b phn trong t chc, nh gi hiu qu hot ng ca tng b phn trong t chc. D ton ngn sch d kin c chi ph d kin v dng tin thu, chi ca mi n v trong t chc. V vy, nu d ton ngn sch mt cch khoa hc v hp l s to mt thc o chun cho vic nh gi hiu qu hot ng ca mi n v trong t chc. KT LUN CHNG 1: D ton ngn sch l ni dung quan trng ca k ton qun tr. D ton ngn sch phn nh mc tiu, nhim v m doanh nghip cn t c trong k hot ng, ng thi phn nh nng lc, bin php thc hin mc tiu v nhim v . D ton ngn sch l mt h thng bao gm nhiu d ton nh: d ton tiu th, d ton sn xut, d ton chi ph nguyn vt liu, d ton chi ph sn xut chung, d ton chi ph bn hng, d ton chi ph qun l doanh nghip, d ton tin mt, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh, d ton bng cn i k ton v.v D ton ngn sch l cng c qun l a chc nng ca nh qun tr, trong chc nng ni bt nht l chc nng hoch nh v kim sot. Ty theo tiu thc phn loi d ton ngn sch chia thnh cc loi nh: d ton ngn sch ngn hn, d ton ngn sch di hn, d ton hot ng, d ton ti chnh, d ton ngn sch linh hot, d ton ngn sch c nh, d ton t gc, d ton cun chiu v.v Vic qun l ngn sch phi lp theo mt quy trnh hp l bao gm 3 giai on l: chun b, son tho, theo di. Cc bo co d ton ngn sch cng phi c lp theo mt trnh t nht nh v tt c cc bo co c mi quan h cht ch vi nhau, khi u phi l d ton tin th v kt thc l d ton bo co ti chnh. Ty theo tnh hnh thc t ca tng doanh nghip m cc doanh nghip c th la chn cc m hnh lp d ton ph hp nht vi doanh nghip mnh. Cc m hnh d ton c th l: m hnh n nh thng tin t trn xung, m hnh thng tin phn hi, m hnh thng tin t di ln. Nhng m hnh v quy trnh d ton ngn sch ch mang tnh hng dn khi p dng vo doanh nghip nu thy khng ph hp th phi iu chnh cho ph hp vi tnh hnh thc tin ca doanh nghip.

17

CHNG 2:

THC TRNG CNG TC D TON NGN SCH TI CNG TY 322.1 Tnh hnh t chc qun l sn xut kinh doanh v t chc cng tc k ton ti cng ty 32 2.1.1 Tnh hnh t chc qun l sn xut kinh doanh 2.1.1.1 Qu trnh hnh thnh v pht trin Sau ngy Min Nam gii phng, cn c 10 ca qun nhu qun i Si Gn c c Tng cc hu cn xy dng v pht trin thnh mt c s sn xut vi nhim v cung cp qun trang v qun dng cho qun i. Ngy 11/10/1978 theo quyt nh 487/TT, Th tng Chnh ph chnh thc ph duyt n xy dng v m rng c s sn xut ny thnh mt nh my ln di hnh thc Lin hip cc x nghip qun trang v qun dng. Lin hip cc x nghip qun trang v qun dng ngy cng pht trin. Do tnh cht a dng v phc tp ca nhiu ngnh ngh v do trnh qun l cn nhiu hn ch nn lin hip cc x nghip qun trang v qun dng gp nhiu kh khntrong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh. Chnh v vy, ngy 22/4/1980 theo quyt nh 83/Q - H16 Tng cc hu cn chnh thc tch lin hip cc x nghip qun trang v qun dng thnh cc cng ty. T X nghip 32 ra i. Ngy 22/02/1992 theo quyt nh s 85/Q QP, X nghip 32 c nng cp thnh Cng ty 32 trc thuc Tng cc hu cn v khng ngng pht trin ti ngy hm nay vi tn giao dch: Army Run Shoes And Garment Production And Ex Import Company. Vit tt ASECO, l doanh nghip Nh Nc trc thuc Tng cc hu cn. Tr s chnh t ti : 170 ng Quang trung Qun G Vp Thnh Ph H Ch Minh. 2.1.1.2 Chc nng, nhim v Cng ty 32 l doanh nghip Nh nc trc thuc Tng cc hu cn, c t cch php nhn ring v c chc nng, nhim v sau y: Chc nng: Sn xut cc sn phm ngnh Giy.

18

-

Gia cng cc sn phm ngnh Giy.

Nhim v: Sn xut, to ngun cung cp cc sn phm giy, dp phc v cho nhu cu qun i thng qua n t hng ca Tng cc hu cn. Ngoi vic phc v cho qun i cng ty tham gia sn xut, gia cng cc sn phm giy, dp cung cp th trng trong v ngoi nc. 2.1.1.3 Mt s ch tiu kt qu sn xut kinh doanh ti cng ty 32 Bng 2.1: Bng cc ch tiu kt qu kinh doanh VT: VNDCh tieu Doanh thu Li nhuan trc thue Tong tai san Von chu s hu Ty suat li nhuan trc thue tren doanh thu(%) Ty suat li nhuan trc thue tren tong tai san(%) Ty suat li nhuan sau thue tren nguon von chu s hu(%) Nam 2002 118.435.329.500 4.112.450.059 58.678.453.423 35.897.652.590 3,47232 7,00845 11,45604 Nam 2003 125.382.244.960 5.295.388.373 63.395.032.355 37.229.485.459 4,22340 8,35300 14,22364 Nam 2004 131.223.755.196 3.807.824.129 73.403.954.091 40.294.319.540 2,90178 5,18749 9,45003

Nhn chung th doanh thu ca cng ty tng u qua cc nm. Nm 2003 doanh thu tng 6.946.915.460 ng, tng hn 5% so vi nm 2002 v nm 2004 tng 5.841.510.236, tng hn 4% so vi nm 2003. Tuy nhin, li nhun ca cng ty trong nhng nm gn y gim, c th l nm 2004 li nhun gim 1.487.564.244 (gim 28%) so vi nm 2003, trong khi doanh thu nm 2004 li tng hn 5% so vi nm 2003. Li nhun gim ch yu do cng ty u t my mc thit

19

b mi nn chi ph khu hao ti sn c nh tng v do chnh sch tng lng ca cng ty. V ti sn th trong nm 2003 v 2004 ti sn ca cng ty tng cao, ch yu u t mua sm ti sn c nh, nm 2003 tng ti sn tng hn 8% so vi nm 2002 v nm 2004 tng gn 16% so vi nm 2003. Vn ch s hu ca cng ty tng nhanh trong nhng nm gn y, nm 2003 tng 3% so vi nm 2002 v nm 2004 tng 8% so vi nm 2003. Do li nhun ca nm 2004 gim mnh nn cc t sut li nhun trn ti sn, t sut li nhun trn doanh thu, t sut li nhun trn vn ca cng ty cng gim mnh.

20

2.1.1.4 T chc t chc b my qun l ti cng ty 32 a) S t chc b my quan l ti cng ty 32GIAM OC

PG chnh tr

PG san xuat

PG kinh doanh

Pho ng tai chnh ke toan

Pho ng chnh tr

Pho ng ky thua t con g nghe

Pho ng to ch c san xuat

Pho ng kinh doan h xuat nha p kha

Pho ng han h chnh , qua n tr

Van pho ng ai dien tai Ha Noi

Van pho ng ai dien tai acla k

XN 321

XN 322

XN 323

XN 325

XN 326

XN 327

S2.1 S t chc qun l ca cng ty b) Chc nng v nhim v ca cc b phn: Gim c: L ngi ch huy cao nht. Gim c cng ty c ton quyn t chc, iu hnh mi hot ng sn xut kinh doanh ca cng ty v ng thi chu trch nhim v kt qu hot ng kinh doanh ca cng ty, chu trch nhim trc Nh Nc v c quan ch qun cp trn trc tip.

21

Ph Gim c: L ngi tr gip, tham mu cho Gim c trong cc cng vic m Gim c phn cng hoc tham mu cho Gim c v cc vn thuc chuyn mn mnh m nhn v chu trch nhim trc Gim c v cc cng vic c giao v c trch nhim gii quyt. Phng kinh doanh xut nhp khu: Tng s CBCNV 14 ngi. Nhim v ca phng l lp k hoch xut nhp khu cho ton cng ty. T chc cng tc kinh doanh, t chc cng tc xut nhp khu. Phng t chc sn xut: Tng s CBCNV l 21 ngi. Nhim v ca phng l thc hin mi ch o chung v sn xut, qun l lao ng tin lng bo him, qun l k thut, cht lng sn phm, qun l in nng, an ton lao ng, qun l vt t, thit b, phng tin vn ti. Phng ti chnh k ton: 10 ngi. Nhim v ca phng l qun l chp hnh ngn sch Nh Nc, tham mu gim st, thc hin ch k ton ti chnh, t chc cng tc k ton, theo di thc hin ch thu chi, np thu, s dng ngun vn, theo di qun l ti sn ca cng ty v Nh Nc. Phng hnh chnh qun tr: Tng s CBCNV 12 ngi. Nhim v l lu tr vn vn th, qun l iu hnh hot ng trc ban, bo v, tun tra, qun l doanh tri, nh t xy dng c bn, m bo qun y, nh n, phc v v sinh, thng tin lin laic ton cng ty. Phng k thut cng ngh: Tng s CBCNV 10 ngi. m bo cng tc qun l phng tin vn ti, qun l h thng in, nc. Qun l k thut v cht lng sn phm, k thut an ton v sinh lao ng, an ton thit b cng nghip, xy dng qui trnh cng ngh sn xut. Phng chnh tr: Tng s CBCNV 7 ngi. C nhim v gio dc chnh tr v t tng, cng tc cn b. Thc hin cng tc t chc, xy dng ng, cng tc qun chng. Chi nhnh H Ni v ac Lak: Tng s CBCNV ti h Ni 7 ngi, c lak 5 ngi. C nhim v i din cho cng ty kinh doanh v thc hin cng tc theo s ch o ca Gim c. X nghip: Hin nay cng ty c 6 x nghip hot ng theo s qun l, ch o thng nht ca cng ty.

22

Cc x nghip trc thuc cng ty thc hin ch hch ton ni b, ph thuc cng ty. Cc x nghip c quyn ch ng trin khai cc k hoch sn xut ph hp vi nng lc sn xut v c im ca x nghip mnh. c quyn ch ng v mt ti chnh trong phm vi cng ty phn b cho x nghip, c nhn vn v chu trch nhim qun l ti sn. Cc x nghip qun l s lao ng ca x nghip, c quyn tuyn dng v cho ngh vic vi lao ng t t trng tr xung. Phi chu trch nhim ni b, an ton lao ng trong phm vi x nghip. Thng k s lng lao ng ti cc x nghip ti cng ty tnh n ngy 31/5/2005. Ch tiu Lao ng gin tip Lao ng trc tip Tng cng XN 32-1 XN 32-2 XN 32-3 XN 32-5 XN 32-6 XN 32-7 236 14 250 285 13 298 419 18 437 1367 39 1406 1754 72 1826 382 29 411

Bng 2.2 Thng k s lao ng ti cc x nghip (ngun s liu: Phng hnh chnh qun tr cng ty 32) 2.1.1.5 Phn tch nhng thun li, kh khn ca cng ty Thun li: - Cng ty 32 l Doanh nghip Nh nc vi qui m ttng i ln, c hnh thnh lu i nn c v th trong th trng v lnh vc sn xut giy da, giy vi bo h lao ng. - Cng ty thuc Tng Cc Hu Cn, l n v qun i hot ng kinh t nn c nhiu u tin trong vic thc hin chnh sch qun l kinh t ca Nh Nc, c nhiu s h tr t pha t chc chnh tr, c quan on th ca Nh nc, v c nhiu khch hng tn nhim. - Cng ty lun c lng n hng n nh v cc sn phm phc v quc phng nn khng b sc p ngng hot ng v khng c u ra. Hn na, cc n hng quc phng tng i n nh v c giao ch tiu t cui nm trc nn cng ty ch ng trong sn xut.

23

- Xu hng hi nhp to nhiu c hi xut khu cho cng ty. Sp ti Vit Nam s gia nho WTO chc chn cng ty c nhiu c hi xut khu, m rng th trng tiu th ngoi nc. - Cng ty c th trng tiu th sn phm n nh gn b vi cng ty hn 10 nm qua nh th trng Ucraina, Lo, Thy in i vi th trng trong nc th cng ty c lng khch hng quen thuc khu vc Ty Nguyn, Min Bc Th trng tiu th Min ng Nam b v TP.HCM cng c m rng mt cch nhanh chng trong thi gian gn y. - Cng ty c nhiu x nghip sn xut (6 x ngip) nn h tr sn xut rt tt trong vic phn b cc n hng v phi hp sn xut cc n hng khi b hn ch v nng lc sn xut hoc b sc p v thi gian giao hng. - H? th?ng nh x??ng v my mc thi?t b? c?a cng ty hi?n nay t??ng i hin i. C cng ty n cc x nghip c u t i mi hng lot trong thi gian t nm 1999 n nm 2004. Nhn chung cng ty hon thnh xong k hoch i mi, nng cp my mc thit b ton cng ty. V vy, trong nhng nm sau nm sau cng ty c th tp trung ton b ngun lc cho vic pht trin sn xut, tng doanh thu. - Cng ty c h thng khun vin nh xng rng ri, thong mt bo m sc khe, pht huy tch cc tinh thn lm vic ca cng nhn vin v m bo an ton lao ng . - Cng ty c i ng th lnh ngh, n nh, c nhiu nm kinh nghim. Cn b cng nhn vin on kt, k lut tt. Ngnh may l ngnh cn nhiu lao ng, thun li ca cng ty l c lc lng lao ng di do, vic tuyn dng lao ng ngnh may vo cng ty 32 tng i thun li hn nhng cng ty khc trong nc v tm l ngi lao ng vn thch lm cho n v Nh Nc hn l t nhn. Kh khn: - Trnh t chc qun l ca cng ty cn yu km, mang nng tnh qui ch, chun tc ca qun i nn khng ph hp vi c ch th trng, i hi s linh hot, mm do. - B phn thit k mu ca cng ty cn yu km do mi c thnh lp. Cha linh hot trong vic thay i mu m p ng kp thi vi nhng thay i ca khch

24

hng v cha to c nhiu mu m mi ph hp vi nhu cu, th hiu ca khch hng trong v ngoi nc. - Cha pht trin c thng hiu ca cng ty th trng trong nc v quc t. - Cng ty cha pht trin h thng bn l trong nc. Khch hng trong nc ch yu hin ti ca cng ty 32 hin nay ch yu l cc cng ty Nh Nc, cc n v qun i. Cng ty cha pht trin i tng khch hng l ngi tiu dng c nhn. - Ti cc nc trong khu vc hin nay, n gi gia cng cnh tranh rt gay gt, nhiu nc trong khu vc n gi gia cng rt r nn nh hng rt ln i vi th trng gia cng xut khu hin ti v tng lai ca cng ty. - Vic Trung Quc gia nhp WTO trc, lm nh hng rt ln th trng tiu th sn phm ca ngnh giy ni chung v ca cng ty ni ring. - i vi th trng trong nc, cc cng ty trong ngnh ngy cng ln mnh to s cnh tranh gay gt trong ngnh. Gy sc p cho cng ty trong vic gim gi bn, nng cao cht lng sn phm. 2.1.1.6 Mc tiu ngn hn ca cng ty. - Tng 7% li nhun so vi nm trc. - Sn xut hng quc phng l nhim v chnh tr trng tm hng u. u tin cc ngun lc thc hin cc n hng ca Tng Cc Hu Cn, B Quc Phng. - Tip tc ch trng u t nghin cu, i mi mu m, nng cao cht lng sn phm sn xut quc phng. Nghin cu t chc sn xut tt hn, tng nng sut lao ng, bo m giao hng ng tin . Hon thnh tt nhim v thng xuyn cng nh t xut ca i vi cc sn phm qun trang. - Tm ki?m v m? r?ng m?ng l??i tiu th? s?n ph?m c?a cng ty trong th trng trong nc v th trng nc ngoi. - Phn u gim t trng hng gia cng xut khu, tng t trng tiu th hng xut khu trc tip. 2.1.2 T chc cng tc k ton ti cng ty 32 2.1.2.1 Hnh thc t chc h thng s sch k ton: Cng ty p h thng k ton Vit Nam theo quyt nh 1141/TCQ/CKT ngy 1/1/1995, tun th Lut k ton v p dng cc ch , chnh sch k ton theo qui nh ca Nh Nc c lin quan n hot ng ca cng ty.

25

Cng ty t chc ghi s k ton theo hnh thc chng t ghi s. H thng cc mu s c thc hin y , t chc m s, ghi s, kha s theo ng qui nh ca B ti chnh. H thng s sch hin ti ca cng ty 32 S ng k chng t ghi s S ci cc ti khon S v th k ton chi tit:

+ S chi tit thanh ton vi ngi bn + S chi tit thanh ton vi ngi mua + S ch tit thanh ton vi ngn sch Nh Nc + S chi tit thanh ton ni b. + S ti sn c nh + S theo di khu hao + S theo di lng v cc khon trch theo lng. + S chi tit nguyn vt liu + S chi ph sn xut + Th tnh gi thnh + S chi tit thnh phm + S chi tit tin gi + S chi tit tin vay v.v 2.1.2.2 T chc b my k ton - Hnh thc t chc b my k ton: Cng ty t chc qun l k ton theo hnh thc tp trung, ton b cng vic k ton c tp trung ti phng ti chnh k ton x l. Phng ti chnh k ton chu trch nhim tt c cc cng vic ca k ton t khu x l chng t n vic ghi s sch tng hp, chi tit, lp bo co ti chnh v.v Ti cc x nghip trc thuc cng ty ch t chc b phn k ton ph trch tnh hnh thu chi ni b gia x nghip v cng ty, tnh lng v thanh ton lng cho cn b cng nhn vin. K ton cc x nghip trc thuc c trch nhim lp chng t v m s trung gian cn thit cho nhu cu qun l ca cng ty.

26

nh k, cc x nghip tp trung ton b chng t v bo co v phng ti chnh k ton x l. S t chc b my k ton:KE TOAN TRNG

Pho phong ke toan

Ke toan von bang tien

Ke toan vat t

Ke toan cong n

Ke toan tai san co nh

Ke toan lao ong, tien lng

Ke toan thanh toan noi bo

Ke toan chi ph san xuat, gia thanh

Ke toan tong hp

S 2.2 S t chc b my k ton Chc nng, nhim v ca cc b phn: K ton trng: Tr gip Gim c cng ty t chc ch o thc hin ton b cng tc k ton ti cng ty v cc x nghip. T chc kim tra k ton trong ni b cng ty. K ton vn bng tin: Phn nh kp thi cc bin ng ca vn bng tin. Kim tra, gim st cht ch vic thu, chi, qun l tin mt trong doanh nghip v tin gi ngn hng. K ton vt t: Phn nh kp thi cc bin ng ca cc loi nguyn vt liu v cng c. Theo di chi tit v s lng v gi tr nhp, xut, tn ca tng loi nguyn vt liu. Tnh v phn b cng c, dng c. K ton cng n: Theo di tnh hnh cng n, tnh hnh mua bn, thanh ton vi ngi mua, thanh ton vi ngi bn v cc quan h thanh ton khc. K ton ti sn c nh: Theo di, phn nh chnh xc, kp thi v s lng, cht lng, gi tr ca cc ti sn c nh. Gim st cht ch vic s dng ti sn c nh. Tnh v phn b khu hao, chp hnh nhng quy nh v trch np khu hao.

27

K ton lao ng, tin lng: Theo di tnh hnh thanh ton vi cng nhn vin, trch np cc khon BHXH, BHYT, KPC. Lp bo co lng. Nm tnh hnh thay iv danh sch cp bc lng ca cn b cng nhn vin. Theo di qu lng, thng ca cng ty. K ton thanh ton ni b: Phn nh tnh hnh phi thu, chi gia cng ty vi cc x nghip ph thuc v cc khon thu chi ca cng ty vi cp trn. K ton chi ph sn xut v tnh gi thnh sn phm: Xc nh i tng v phng php tp hp chi ph sn xut v tnh gi thnh sn phm ph hp vi cng ty. Tp hp v phn b tng loichi ph sn xut theo ng i tng. Kim tra v phn tch tnh hnh thc hin cc nh mc chi ph, xut cc phng hng tit kim chi ph sn xut. nh gi sn phm d dang v tnh gi thnh sn phm. K ton tng hp: Tp hp s liu ca tt c cc b phn k ton trong cng ty. Lp s ci, bo co ti chnh chuyn ln cp trn. 2.2 Thc trng cng tc d ton ngn sch ca cng ty May 32 2.2.1 Mc ch nghin cu cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 - Nghin cu m hnh d ton ngn sch v thc trng cng tc d ton ngn sch ca cng ty 32. - Nhn dng v phn tch cc yu t lin quan n cng tc d ton ngn sch ca cng ty 32. - nh gi cc u im v tn ti ca cng tc lp d ton ngn sch ca cng ty 32. T lm c s xut cc gii php hon thin cng tc cng tc 2.2.2 Thc trng cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 2.2.2.1 T chc cng tc lp d ton ngn sch: a) M hnh d ton ngn sch Hin nay cng ty t chc cng tc lp d ton ngn sch theo m hnh p t thng tin t trn xung. Mi nm tng cc hu cn gi vn bn n nh mt t l tng li nhun nht nh so vi nm trc. Cng ty 32 xem t l tng li nhun nh l mc tiu cn t c cho nm k hoch, tt c cc bo co d ton ngn sch c lp hng n kt qu cui cng l ch tiu li nhun trn bo co kt qu hot ng kinh doanh bng vi ch tiu li nhun mc tiu.

28

Trong nm 2005 tng cc hu cn t ch tiu cho cng ty tng 7% li nhun so vi nm 2004. Da vo ch tiu ny ban lnh o cng ty ra cc chin lc c th trong vic sn xut, tiu th thc hin c ch tiu tng li nhun ca Tng cc hu cn. Trn c s cc chin lc kinh doanh cc trng phng ban s ch o nhn vin lp cc bo co d ton ngn sch lin quan n b phn mnh ph trch. M hnh d ton ngn sch ca cng ty nh sau:Nha quan tr cap cao

Nha quan tr trung gian

Nha quan tr c s

S2.3 M hnh thng tin d ton ngn sch Vic lp d ton ngn sch ca cng ty c tin hnh lp vo qu 4 ca nm trc kp thi bo co ln Tng cc hu cn. Phng ti chnh k ton s chu trch nhim chnh trong cng tc lp d ton ngn sch, tt c cc phng ban khc ca cng ty phi hp lp d ton ngn sch. Sau khi d ton ngn sch hon thnh th Ban lnh o cng ty 32 cng t?t c? cc phng ban l?p d? tn ngn sch h?p ?? xem xt v thng qua d ton ngn sch cho nm sau. Nu d ton ngn sch c duyt v thng qua trong cuc hp th tr thnh d ton ngn sch chnh thc ca cng ty trong nm ti. Da vo cc ch tiu d ton c thng qua v da vo nng lc sn xut ca tng x nghip, ban lnh o cng ty s tm phn phi ch tiu v sn lng sn xut cho cc x nghip cc x nghip c k hoch chun b cho vic sn xut ca nm k hoch. Trong qu trnh thc hin pht hin c s khng hp l trong vic phn b cc ngun lc gia cc x nghip th ban lnh o cng ty s iu ng li cho ph hp hn.

29

b) Quy trnh d ton ngn sch Vo cui qu 4 khi cng ty 32 nhn vn bn tng 7% li nhun so vi nm trc ban lnh o cng ty phi hp cng cc phng ban lp d ton ngn sch. D ton ngn sch c chia 3 giai on: Giai on 1: D ton ngn sch cho cc mt hng c n t hng trc. Cc khch hng lun c n t hng t nm 2004 l Tng cc hu cn v B cng an. Phng ti chnh k ton da trn n t hng lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip v chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung v gi vn hng bn cho cc n t hng. T , phng k ton tnh c li nhun gp cho vic thc hin cc n t hng. Giai on 2: D ton ngn sch cho cc mt hng khng c n t hng. lp d ton tiu th cho i tng khch hng khng c n t hng trc phng k ton phi tnh ton, iu chnh sn lng tiu th sao cho li nhun t vic tiu th sn phm v li nhun gp t vic thc hin cc n t hng sau khi b p cc chi ph ngoi sn xut phi tng 7% so vi nm trc. (Ni dung chi tit c trnh by trong phn d ton tiu th). T d ton tiu th phng k ton ti chnh lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung, d ton gi vn cho cc mt hng khng c n t hng trc. Giai on 3: D ton ngn sch ton doanh nghip Phng ti chnh k ton xem xt, tng hp, iu chnh tt c cc bo co d ton lp d ton sn xut, d ton chi ph sn xut, d ton gi thnh, d ton chi ph bn hng, d ton chi ph qun l doanh nghip, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh cho ton doanh nghip, sao cho t c mc ch cui cng l ch tiu li nhun trn d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh tng 7% so vi nm trc. Qui trnh d ton ngn sch ti cng ty c m t qua s sau:

D toan ngan sach cho oi tng co n at hang trc

30

Cac n at hang

D toan chi ph nguyen vat lieu trc tiep

D toan chi ph nhan cong trc tiep

D toan chi ph san xuat chung

D toan gia von

D toan ngan sach cho oi tng khong at hang trc

D toan tieu thu

Muc tieu tang li nhuan 7% D toan chi ph san xuat chung D toan chi ph ban hang D toan chi ph quan ly doanh nghiep

D toan chi ph nguyen vat lieu trc tiep

D toan chi ph nhan cong trc tiep

D toan bao cao KQHKD S : 2.3 Qui trnh d ton ngn sch ti cng ty 32

D toan gia von

2.2.2.2 Thc trng cng tc lp d ton ngn sch ti cng ty 32 a) D ton tiu th v d ton sn xut Ti cng ty 32 d tiu th cng chnh l d ton sn xut. D ton tiu th do phng ti chnh k ton phi hp ca phng t chc sn xut v phng kinh doanh xut nhp khu lp. D ton tiu th c lp cho 1 nm ti chnh. D ton tiu th c lp cho tng mt hng v cho tng i tng khch hng. D ton tiu th bao gm: S lng tiu th, n gi tiu th, doanh thu tiu th. Khi lp d ton tiu th phng k ton chia 2 i tng khch hng. + Khch hng Tng cc hu cn v b cng an: + Khch hng khc ngoi Tng cc hu cn v B cng an

31

Vi i tng khc hng ny c chia thnh 2 nhm: Nhm hng gia cng xut khu v hng xut khu trc tip. Nhm hng bn trong nc. Sn lng tiu th - Vi khch hng thuc Tng cc hu cn v B cng an th cng ty nhn n t hng cho nm 2005 t cui nm 2004. Nn sn lng tiu th bng vi sn lng c t hng trn n t hng. - Vi nhm hng gia cng xut khu v hng xut khu trc tip: Sn lng tiu th c tnh bng vi sn lng gia cng xut khu v xut khu trc tip thc t ca nm 2004 cng vi cc n t hng ca cc khch hng mi m cng ty nhn trc cho nm 2005 t nm 2004. - Vi nhm hng tiu th trong nc: D ton sn lng tiu th cho nhm hng ny c phng k ton tnh ton v iu chnh sao cho mc tiu cui cng l li nhun tng 7% so vi nn 2004. D ton tiu th vi nhm hng ny c thc hin sau khi d ton c phn li nhun ca cng ty trong vic thc hin cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an v hng gia cng xut khu, xut khu trc tip v d ton chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip ca ton cng ty. Sn lng hng tiu th trong nc = Doanh thu tiu th trong nc / Gi bn thc t k trc ca hng tiu th trong nc. Doanh thu tiu th trong nc = Li nhun mong mun ca hng tiu th trong nc + gi vn hng tiu th trong nc. Gi vn hng tiu th trong nc c tnh bng gi thnh hng tiu th trong nc thc t nm 2004. Li nhun mong mun ca hng tiu th trong nc = Li nhun mc tiu ca cng ty li nhun gp cho vic thc hin cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an v hng gia cng xut khu, xut khu trc tip + chi ph bn hng + chi ph qun l doanh nghip ca ton cng ty. Tuy nhin, tnh c li nhun gp cho vic thc hin cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an v hng gia cng xut khu, xut khu trc tip phng k ton cn d ton c chi ph sn xut v gi vn cho vic thc hin cc

32

n t hng ny. Mun vy cng ty phi d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung, gi vn cho cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an v hng gia cng xut khu, xut khu trc tip. ng thi, phng k ton phi d ton chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip trc khi d ton sn lng hng tiu th trong nc. n gi tiu th i vi khch hng l Tng cc hu cn v B cng an th khi nhn n t hng phng k ton bit chnh xc loi sn phm c t hng v vy n gi tiu th c tnh bng vi n gi tiu th thc t ca cng mt hng c thc hin trong thi gian gn vi thi im lp d ton tiu th nht. i vi khch hng trong nc n gi tiu th c tnh bng n gi thc t ca mt hng ph bin nht trong thi gian gn vi thi im lp d ton ngn sch nht. Ring trng hp xut khu th t gi ngoi t c phng k ton d on bng t gi nm trc cng vi mc tng t gi c on. Trong bo co d ton tiu th nm 2005 t gi ngoi t ???c tnh bng 15.580 /1USD. Doanh thu tiu th Doanh thu tiu th c xc nh bng cng thc Doanh thu tiu th = sn lng tiu th x n gi tiu th. lp c d ton tiu th phng kinh doanh xut nhp khu phi cung cp cho phng ti chnh k ton cc ch tiu s liu v sn lng, n gi tiu th ca cc n t hng m cng ty nhn trc. Phng t chc sn xut phi cung cp cc ch tiu lin quan n vic xc nh chi ph sn xut. (D ton tiu th c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.1) b) D ton chi ph nguyn vt liu trc tip Phng k ton chu trch nhim lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip di s h tr, phi hp ca phng t chc sn xut. D ton chi ph nguyn vt liu trc tip c tnh ring cho cc sn phm c n t hng trc v cc sn phm khng c n t hng, sau tng hp cho ton cng ty. D ton chi ph nguyn vt liu trc tip phn nh tn nguyn vt liu, nh mc nguyn vt liu/sp, sn lng sn xut, s lng nguyn vt liu s dng, n gi nguyn vt liu, v tng gi tr nguyn vt liu.

33

nh mc nguyn vt liu nh mc nguyn vt liu cho 1 sn phm c tnh chi tit cho tng loi nguyn vt liu v tng loi sn phm. nh mc nguyn vt liu cho tng sn phm c phng t chc sn xut xy dng da vo mu thit k v qu trnh sn xut. Cc mt hng giy tng t nhau trong vic s dng nguyn vt liu sn xut, chnh v vy, ngay khi nhn mu thit k v trong qu trnh sn xut hng mu th phng t chc sn xut xc nh c nh mc tiu hao nguyn vt liu cho tng sn phm. Vi cc mt hng cung cp cho khch hng thuc Tng cc hu cn v B cng an th mu m t thay i nn nh mc nguyn vt liu da vo nh mc nm trc. Vi cc mt hng ca khch hng tiu th trong nc hoc hng gia cng xut khu, xut khu trc tip th da vo d ton tiu th xc nh nh mc nguyn vt liu. Trong d ton tiu th phng kinh doanh xut nhp khu d ton sn lng tiu th cho tng nhm mt hng v d sn lng tiu th giy da nam, giy da nda vo d ton tiu th phng t chc sn xut s ly nh mc nguyn vt liu ca mt hng ph bin nht v c khch hng t nhiu nht trong nm 2004 lm nh mc cho cc sn phm c c tnh tiu th trong nm 2005. Phng t chc sn xut chu trch nhim xy dng nh mc nguyn vt liu cho tng sn phm. nh mc nguyn vt liu s c xy dng da trn tnh hnh sn xut thc t v sn xut hng mu. Phng t chc sn xut s theo di chi tit qu trnh sn xut mt sn phm tnh ra lng v loi nguyn vt liu s dng. Sn lng sn xut Sn lng sn phm sn xut: c tnh bng sn lng tiu th trn bo co d ton tiu th. S lng nguyn vt s dng S lng nguyn vt liu s dng = nh mc nguyn vt liu cho tng sn phm x s lng sn phm sn xut. n gi nguyn vt liu ??n gi nguyn v?t li?u ???c d? ki?n b?ng gi xu?t kho nguyn vt liu ca k thc t gn nht.

34

Gi tr nguyn vt liu s dng Gi tr nguyn vt liu s dng l chi ph nguyn vt liu c tnh cho tng khon mc nguyn vt liu v tng loi sn phm. Gi tr nguyn vt liu s dng = S lng nguyn vt liu s dng x n gi nguyn vt liu. Trong qu trnh lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, phng ti chnh k ton s d ton chi ph nguyn vt liu trc tip cho cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an, hng gia cng xut khu v hng xut khu trc tip trc. Sau , lp d ton chi ph nguyn vt liu cho hng tiu th trong nc sau khi lp c d ton tiu th. (D ton chi ph nguyn vt liu trc tip s c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.2.1 n ph lc 2.2.13) c) D ton chi ph nhn cng trc tip Phng ti chnh k ton lp d ton chi ph nhn cng trc tip. D ton chi ph nhn cng trc tip c tnh cho tng loi sn phm. D ton chi ph nhn cng trc tip phn nh s lng sn phm sn xut, nng sut lao ng, s lng nhn cng s dng, n gi nhn cng, chi ph nhn cng trc tip. Sn lng sn xut Sn lng sn xut c tnh bng sn lng tiu th trn d ton tiu th. S lng cng nhn s dng S lng cng nhn s dng = s lng sn phm sn xut/(nng sut lao ng bnh qun 1 ngy 1 ngi x 26 ngy x12 thng) . Nng sut lao ng Nng sut lao ng bnh qun 1 ngy 1 ngi c phng t chc sn xut thng k. Bnh qun 1 cng nhn trong cng ty sn xut 4 5 i giy/1ngy. Nng sut lao ng ty thuc vo tay ngh ca cng nhn, s chi tit c thit k cho i giy v ph thuc vo mc d, kh ca tng i giy. Vi i tng khch hng Tng cc hu hu cn v B cng an, cng ty nhn c n t hng t cui nm 2004 nn xc nh sn lng sn xut bng vi sn lng t hng v da vo mu m trong n t hng phng t chc sn xut xc nh nng sut lao ng cho 1 sn phm l 4,5 i/1 ngy/1 ngi.

35

Vi i tng khch hng khc ngoi Tng cc hu cn v B cng an th da vo d ton tiu th m phng kinh doanh xut nhp khu lp, phng t chc sn xut c on nng sut lao ng bnh qun cho tng loi sn phm, thng thng s chn nng sut lao ng ca sn phm tiu th nhiu nht trong nm 2004. V d, nng sut lao ng cho sn phm giy n m s 200 l 5 i/1 ngi/1 ngy, giy da nam xut khu 4 i/1 ngi/1ngy v.v n gi nhn cng Chi ph nhn cng bnh qun 1 cng nhn c tnh bng tin lng bnh qun thc t ca mt cng nhn trong nm 2004. Trong bo co d ton chi ph nhn cng trc tip nm 2005 d ton chi ph nhn cng bnh qun 1 cng nhn 1.640.000 /1 ngi/1 thng Chi ph nhn cng trc tip Chi ph nhn cng trc tip = s lng lao ng s dng x n gi nhn cng. (D ton chi ph nhn cng trc tip c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.3) d) D ton chi ph sn xut chung Phng k ton lp d ton chi ph sn xut chung cho tng x nghip. D ton chi ph sn xut chung phn nh 3 khon mc chi ph: Chi ph qun l x nghi?p, chi ph kh?u hao ti s?n c? ??nh, chi ph s? d?ng my mc thit b. Chi ph sn xut chung gn lin vi tng phn xng sn xut, tng i n nh qua cc nm nn c d ton bng vi chi ph sn xut chung thc t ca nm 2004. Chi ph sn xut chung c tnh cho tng x nghip v sau tng hp s liu cho ton doanh nghip v phn b chi ph sn xut chung cho tng loi sn phm da trn sn phm sn xut thc t nm 2004. Chi ph sn xut chung tnh cho tng mt hng = (Chi ph sn xut chung ton cng ty nm 2004/ Tng sn lng sn xut tt c cc mt hng nm 2004) x Sn lng sn xut mt ca tng mt hng nm 2004. Chi ph sn xut chung n v nm 2004= chi ph sn xut chung tnh cho tng mt hng/ sn lng sn xut ca tng mt hng nm 2004. Chi ph sn xut chung d ton cho cc n t hng ca Tng cc hu cn v B cng an = chi ph sn xut chung n v nm 2004 * s lng sn phm sn xut theo n t hng ca tng cc hu cn v b cng an nm 2005. Trc ht, phng t chc sn xut d ton chi ph sn xut chung cho cc n t hng ca Tng cc hu cn, B cng an v hng gia cng xut khu, xut khu trc

36

tip. Sau , phng ti chnh k ton s tip tc phn b chi ph sn xut chung cho cc sn phm tiu th trong nc sau khi d ton c sn lng sn xut tiu th trong nc. (D ton chi ph sn xut chung c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.4) e) D ton gi thnh Phng k ton lp d ton gi thnh, gi thnh c d ton bng cch tng hp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip, d ton chi ph sn xut chung m trc cc bo co d ton ny c tnh ring cho cc n t hng ny. (D ton gi thnh c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.5) f) D ton chi ph qun l doanh nghip D ton chi ph qun l doanh nghip do phng k ton lp. D ton chi ph qun l doanh nghip bao gm d ton v lng nhn vin qun l, d ton chi ph khu hao ti sn c nh ca b phn qun l, d ton chi ph vn phng phm, nng lng, d ton cc chi ph dch v mua ngoi v mt s chi ph linh tinh khc. Thng thng th d ton chi ph qun l doanh nghip c tnh bng chi ph qun l doanh nghip thc t ca nm trc. (D ton chi ph qum l doanh nghip c trnh by trong phn ph lc 2.6) g) D ton chi ph bn hng D ton chi ph bn hng do phng ti chnh k ton lp. Chi ph bn hng bao gm chi ph vn chuyn, bc xp, ng gi. Cng tc d ton chi ph bn hng c thc hin tng t nh d ton chi ph qun l doanh nghip ngha l d ton chi ph bn hng bng vi chi ph bn hng thc t nm trc. (D ton chi ph bn hng c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.6)

h) D ton bo co kt qu hot ng kinh doanh Ban lnh o cng ty yu cu ch tiu li nhun trn bo co kt qu hot ng kinh doanh phi tng 7% so vi li nhun thc t nm trc. V vy, phng ti chnh k kt hp tt c cc bo co d ton lp lp d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh vi ch tiu li nhun phi bng 107% so vi nm 2004. Doanh thu tiu th c ly s liu t d ton tiu th?, gi v?n hng bn ???c l?y s? li?u t? d? tn gi thnh, cc chi ph bn hng, qun l doanh nghip c ly

37

s liu t d ton chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip. Cc khon mc cn li ca bo co kt qu hot ng kinh doanh nh doanh thu ti chnh, chi ph ti chnh, chi ph hot ng khc, doanh thu hot ng khc c d ton bng vi s liu thc t nm trc. Sau khi lp xong d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh, nu ch tiu li nhun trc thu tng nhiu hn hoc t hn 7% so vi nm trc th k ton s iu chnh mt s khon mc nh doanh thu hot ng ti chnh, chi ph ti chnh, thu nhp khc, chi ph khc li nhun trc thu tng 7% so vi nm trc. (D ton bo co kt qu hot ng kinh doanh c trnh by chi tit trong phn ph lc 2.7) D ton tin mt, d ton vn, d ton bng cn i k ton. Hin ti cng ty 32 khng lp d ton tin mt, d ton vn, d ton bng cn i k ton v d ton cc khon phi thu, phi tr. 2.2 nh gi thc trng lp d ton ngn sch ti cng ty 32 2.2.1 u im Cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 c u im ni bt l mi bo co d ton u phi c tnh ton da trn mc tiu kinh doanh r rng cho nm 2005, tng 7% li nhun so vi nm 2004, iu ny rt thun li cho cng tc d ton ngn sch v cc bo co d ton ngn sch phi vch ra cc ch tiu v sn xut, tiu th, chi ph hon thnh mc tiu chung ca cng ty. Cng ty t chc h thng bo co d ton ngn sch. y cng l u im trong t chc qun l bi v rt nhiu cng ty ti Vit Nam cha t chc cng tc d ton ngn sch. Trong qu trnh d ton ngn sch cng ty cng xy dng c m hnh d ton ngn sch. Mc d vi m hnh d ton ngn sch t nh qun l cp cao truyn xung nh qun l cp thp thi hnh c nhiu nhc im nhng t nht l cng ty cng xy dng m hnh d ton ngn sch lm nh hng chung cho cng tc d ton ngn sch, to s thng nht cho tt c cc b phn trong cng ty trong cng tc d ton ngn sch. Cng tc d ton ngn sch c thc hin tp trung ti phng ti chnh k ton v phng ti chnh k ton chu trch nhim lp d ton ngn sch da trn s phi hp ca cc phng t chc sn xut, phng kinh doanh xut nhp khu, phng

38

ti chnh k ton. iu ny cng th hin s ng lng chp nhn cc ch tiu, cc s liu trn cc bo co d ton ngn sch ca cc phng ban khc trong cng ty. Hn na, khi cc phng ban cng tham gia vo vic d ton ngn sch s lp c cc bo co d ton phn nh ng nng lc thc t ca cng ty. Trong d ton tiu th vic kh thc hin nht l tnh sn lng tiu th mt cch chnh xc. Vic phn chia th trng tiu th thnh nhiu khu vc (khu vc trong nc v xut khu), trong mi khu vc chia nh cc nhm mt hng (Mt hng c n t hng v mt hng khng c n t hng trc) gip cho vic d ton tiu th chnh xc hn, phn nh ng thc t hn. Cng ty xy dng cc nh mc nguyn vt liu v nh mc nhn cng mt cch y , r rng cho tng mt hng. Vic xy dng nh mc da trn sn xut thc t v cc nh mc thng xuyn c kim tra, iu chnh trong qu trnh sn xut thc t nn cc nh mc kh chnh xc. Cc nh mc nguyn vt liu v nhn cng s gp phn quan trng trong cng tc d ton ngn sch v n l c s cho vic lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip v chi ph nhn cng trc tip. Cng tc d ton ngn sch ch c thc hin 1 ln cho c nm v do nhn vin cc phng ban kim nhim thc hin nn cng tc d ton ngn sch hin ti ca rt n gin, d thc hin. 2.2.2 Nhc im Mi trng d ton - Vic lp d ton ngn sch hin nay ca cng ty mang tnh th cng, thiu s h tr ca cc phng tin k thut hin i. Cng ty cha s dng h thng my tnh ni mng ni b cng nh cc phn mm phc v cho cng tc d ton ngn sch, trong khi cc bo co d ton ngn sch i hi phi c s kt hp gia cc b phn, phng ban nn gy kh khn v lng ph v thi gian, cng sc ca nhn vin trong cng tc d ton ngn sch. - Ban lnh o cng ty cha to mi trng tt cho cng tc d ton ngn sch. Khng b tr nhn s chuyn trch v lp d ton. i ng nhn vin phc v cho cng tc d ton cha c o to chuyn su. Nhn vin cc phng ban phi kim nhim vic d ton ngn sch. V d nh nhn vin k ton tng hp phi lp

39

d ton tiu th, sn xut, chi ph sn xut, bo co kt qu hot ng kinh doanh cho ton cng ty. M hnh d ton Cng tc d ton ngn sch trong cng ty cha c quan tm v nh gi ng mc, quan im ca nh qun tr cng ty cn coi nh d ton ngn sch. Vic lp d ton ngn sch hin nay ca cng ty mang nng tnh p t t trn xung. Cc phng ban khi lp d ton ngn sch phi bm st vo mc tiu tng 7% li nhun so vi nm trc, trong khi mc tiu tng li nhun ny khng phi do ban lnh o cng ty hoc cc phng ban a ra m l s p t t tng cc hu cn nn n rt d xa ri vi tnh hnh kinh doanh thc t ca x nghip. Hn na, do qu bm st vo mc tiu tng 7% li nhun so vi nm 2004 m b phn lp d ton ngn sch b qua cc mc tiu quan trng khc trong cng ty nh tng m rng th trng tiu th trong nc, tng hng xut khu trc tip Tht cht, cng tc d ton ngn sch ca cng ty mang tnh cht i ph, ch yu phc v cho vic bo co ch tiu k hoch cho c quan qun l cp trn. Cc bo co d ton ngn sch ca cng ty ch nh l nhng bo co cc ch tiu k hoch. Trong khi , k hoch c nh trc t c quan qun l cp trn. Cng tc lp d ton ngn sch - Quy trnh lp d ton ngn sch ca cng ty c tin hnh ngc so vi cc quy trnh d ton thng thng. Thng thng d ton tiu th c lp trc cc d ton chi ph nhng ti cng ty 32 d ton chi ph c tnh trc d ton tiu th nn chc chn bo co d ton ngn sch khng phn nh ng tim nng thc t ca cng ty. - C s cho vic lp d ton ngn sch l mc tiu kinh doanh. Cng ty c m?c tiu r rng nh?ng l?i qu c?ng nh?c (t?ng 7% l?i nhu?n so v?i nm trc) nn gy ra s thiu linh hot trong cng tc d ton ngn sch. Cc nhn vin d ton ngn sch p t sn lng tiu th va phi t li nhun ng bng mc li nhun mong mun, dn ti s khng chnh xc ca d ton tiu th, trong khi d ton tiu th l d ton trung tm ca tt c cc d ton. - Hin nay cc bo co d ton ngn sch ca cng ty ch c s phi hp ca cc phng ban, cn cc x nghip khng c tham gia vo qu trnh d ton ngn sch.

40

Nh vy, chng t cng tc d ton ngn sch cha c s phi hp ton din v y cho mi hot ng, mi phng ban, b phn khc nhau trong cng ty. - D ton ngn sch ca cng ty cha thc hin tt chc nng hoch nh v kim sot. Ngay trong qu trnh hoch nh khng chnh xc nn khng th da vo d ton ngn sch kim sot c. Chnh v vy, trong qu trnh hot ng cng ty thng phi thay i, iu ng li k hoch sn xut cho ph hp vi nng lc sn xut ca tng x nghip. - K d ton ngn sch 1 nm l qu di, cng ty cha chia chi tit k d ton ngn sch nm thnh cc thng v qu. Chnh v vy, d ton ngn sch kh ph hp vi thc t. - Khi d ton sn lng tiu th cng ty khng d ton mt cch khch quan m ph thuc nhiu vo sn lng tiu th k trc nn s liu d ton khng ph hp vi thc t. V d, sn lng hng xut khu c d ton bng cch ly sn lng tiu th nm trc cng vi nhng n t hng nhn trc cho nm nay. - Khi d ton doanh thu, cng ty cha tnh n s trt gi trong nm k hoch. Gi bn sn phm c tnh bng vi gi bn ca k thc t gn nht. iu ny, gy s sai lch trong d ton doanh thu bn hng, nht l trong giai on hin nay lm pht gia tng. - D ton sn xut th da hon ton vo d ton tiu th. Trong khi d ton tiu th cha d ton mt cch chnh xc nn dn ti vic d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip khng chnh xc. Trong vic xc nh n gi nguyn vt liu cng da vo gi ca k trc m cng ty cha tnh ti vic gi c gia tng cho nm k hoch. - D ton chi ph nhn cng trc tip ch da vo mt yu t duy nht l nng sut lao ng l khng chnh xc v trnh tay ngh ca cng nhn trong tng x nghip khc nhau, nng sut lao ng ca cng nhn trong tng cng on sn xut khc nhau v nng sut lao ng thay i theo tnh cht d, kh ca mt hng sn xut. Hn na, trong d ton chi ph nhn cng trc tip phng t chc sn xut cha tnh ti s thay i, s tng lng v k hoch v nhn s cho nm sau.

41

- D ton chi ph sn xut chung, d ton chi ph bn hng, d ton chi ph qun l doanh nghip c tnh bng vi nm 2004 l khng c khoa hc v chc chn cc chi ph ny phai thay i khi mc hot ng ca cng ty thay i. - Cng ty khng d ton hng tn kho, nhng thc t hng tn kho vn c. Nguyn vt liu tn kho, nguyn vt liu s dng c tnh trc cho mi n t hng nhng khng lp bo co d ton nguyn vt liu hng kho. iu ny gy kh khn cho cng ty trong vic chun b k hoch mua hng v chun b lng tin cn thit cho vic mua hng. - Cng ty khng d ton n phi thu v n phi tr nn khng d ton c dng tin mt. Cng ty thng b ng trong vic chun b lng tin cn thit cho hot ng kinh doanh. - Cc bo co d ton ngn sch cha ng b v y , cng ty khng lp d ton vn v d ton tin mt nn khng d ton bng cn i k ton. Cc bo co d ton ca cng ty cha y , nn n cha pht huy tc dng i vi vic hoch nh, iu hnh v kim sot hot ng ca cng ty. - Cng ty ch mi t chc cng tc d ton ngn sch m cha theo di d ton ngn sch nh gi mc chnh xc ca cc bo co d ton ngn sch v iu chnh kp thi nhng sai lch gia d ton v thc t. Khi lp d ton ngn sch Cng ty b qua cc ri ro tim n v nhng c hi nh hng trc tip n k hoch kinh doanh sp ti ca cng ty. Trong qu trnh d ton ngn sch cng ty cha xt ti nhng nhn t bn ngoi v bn trong cng ty nh hng n cng tc d ton ngn sch nh chnh sch tng lng c bn ca Nh nc, s thay i t gi hi oi, th hiu ngi tiu dng, v.vv vy, cc bo co d ton khng chnh xc. Tm li: Cng ty cha to mi trng d ton ngn sch ti u. Cc phng ban, cc x nghip khng ng lot tham gia vo cng vic lp d ton ngn sch. Ngn sch c n nh t trn xung nn thiu tnh thc t v khng kh thi. Cha t chc m hnh truyn thng tin v phng tin truyn thng trong vic d ton ngn sch.

42

KT LUN CHNG 2 Cng ty 32 l n v qun i lm kinh t v ang tng bc i mi cng tc qun lnhng ban lnh o cng ty cha qun tm ng mc n cng tc d ton ngn sch. Hng nm cng ty lp d ton ngn sch nhng cc bo co d ton hin ti khng y v ng b. Trong cc bo co d ton ngn sch cng ty cn thiu nhiu d ton quan trng nh d ton tin mt, d ton bng cn i k ton v.v Tht ra, cc bo co d ton ngn sch ca cng ty ch nh nhng bng bo co ch tiu k hoch v c tnh li nhun bo co cho n v qun l cp trn l Tng cc hu cn. Cng ty xy dng qui trnh d ton gm 3 giai on: Giai on 1: D ton ngn sch cho ccn t hng t trc. Trong giai on ny cng ty lp cc d ton sn xut, d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip, d ton chi ph ph sn xut chung lin quan n cc n t hng nhn trc v d ton chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip cho ton cng ty. Giai on 2: D ton ngn sch cho vic tiu th cc mt hng khng c n t hng. Trong giai on ny cng ty lp cc d ton tiu th, d ton chi ph sn xut lin quan n cc mt hng khng c n t hng. Giai on 3: Tng hp s liu lp d ton ngn sch cho ton doanh nghip. Trong gia on ny phng k ton s tng hp ton b cc bo co d ton thc hin gia on 1 v 2 lp cc bo co d ton ngn sch cho ton cng ty. Tt c cc bo co d ton ngn sch chu nh hng ca ch tiu tng li nhun ca cng ty. Trong qu trnh d ton ngn sch cc nhn vin lp d ton c iu chnh cc d ton tiu th, d ton sn xut, d ton chi ph sao cho tng li nhun ca cng ty tng 7% so vi nm trc. Chnh v vy, d ton ngn sc khng phn nh ng tim nng thc t ca doang nghip. Cng ty cn hon thin li cng tc d ton ngn sch d ton ngn sch cung cp thng tin thch hp vi thc t v tr thnh cng c qun l hu ch ca nh qun tr.

43

CHNG 3:

HON THIN CNG TC D TON NGN SCH TI CNG TY 323.1 S cn thit phi hon thin cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 Cng ty 32 l doanh nghip Nh Nc hot ng trong lnh vc giy da, nhim v ch yu l cung cp sn phm phc v qun i v cc sn phm phc v an ninh quc phng. Cng ty hot ng di s ch o, nh hng nghim ngt t cp trn nn hot ng kinh doanh ca cng ty rt b ng, phong cch qun tr mang nng tnh qun i v tnh cp pht. Ngy nay, cng vi s pht trin v hi nhp kinh t ca c nc ni chung v ngnh gi da ni ring i hi phi i mi mnh m cng tc qun l nhn s, ti chnh v.v m trong i mi v hon thin cng tc d ton ngn sch l v cng quan trng. Hin nay, d ton ngn sch ca cng ty cha pht huy ht vai tr v chc nng ca n. Cng ty cn thit phi xy dng d ton ngn sch khoa hc v st vi thc tin hn cc bo co d ton ngn sch hin ti. S cn thit phi hon thin d ton ngn sch ti cng ty 32 th hin nhng l do sau: - Hng ngy, nh qun tr cng ty phi tn rt nhiu thi gian i ph vi cc vn xy ra t xut, nhng vn khng lng trc c. Nu d ton c tnh hnh hot ng v tnh hnh ti chnh th cng ty s ch ng i u vi cc nguy c v thch thc trong thng trng v nh lnh o cng ty c th nh gi ng nng lc thc t ca cng ty ra cc quyt nh kinh doanh hp l. T s nng cao nng lc cnh tranh ca cng ty so vi cc cng ty khc trong ngnh. - Hin nay, cng ty cha nh gi ng nng lc ca tng x nghip, cha nh gi trch nhim ca tng b phn trong vic thc hin cc mc tiu chung ca cng ty. V vy, cn t chc cng tc d ton tt lm c s, thc o nh gi hiu qu hot ng v pht hin mt tch cc cng nh tiu cc ca tng b phn trong cng ty. - Do s thay i c ch qun l kinh t ca Nh Nc. Vai tr ca c quan qun l cp trn khng cn nh hng mnh m n tnh hnh hot ng v tnh hnh ti chnh ca cng ty nn cc bo co d ton khng cn thit phi mang tnh k hoch thi ua m cn bo co d ton ph hp vi thc t.

44

- Do xu hng chung ca cc cng ty hin nay, trong mi quan h mua bn u da vo k hoch nh trc. Cng ty cn c d ton ngn sch mang tnh thc t thch hp vi yu cu ca cc khch hng, cc nh cung cp. Tt c nhng l do k trn to s cn thit phi hon thin cng tc d ton ngn sch ca cng ty 32. 3.2 Quan im v mc tiu hon thin 3.2.1 Quan im hon thin - Hon thin cc bo co d ton ngn sch da trn s phn tch cc nhn t bn trong v bn ngoi nh hng trc tip n tnh hnh sn xut kinh doanh ca cng ty d on cc ch tiu v sn lng tiu th, doanh thu, chi ph, vn bng tin v.v Khng nghin cu su vo vic dng cc hm thng k phc tp d on. V nu dng cc hm thng k phc tp d on th cc s liu trong bo co d ton ngn sch s b qua cc nhn t bn ngoi tc ng trc tip ln s liu. Trong khi hot ng kinh doanh ca cng ty chu nhiu nh hng t cc nhn t bn ngoi nh lut php, tnh hnh kinh t, chnh tr, thi tit, s cnh tranh ca cc cng ty trong ngnh v.v - Hon thin d ton ngn sch da trn quan im kt hp ca tt c cc phng ban, t nh qun tr cp cao n nhng cng nhn vin bnh thng trong cng ty. Thng tin cho vic lp d ton ngn sch s c truyn t nhn vin cp di ln nh qun tr cp co hn v sau thng tin phn hi s i ngc tr li t nh qun tr cp cao n nh qun tr cp trung gian v n nhn vin. - Hin ti cng ty c lp d ton ngn sch, nhng cc bo co c ton ngn sch khng pht huy vai tr v tc dng ca n nn s hon thin bo co d ton ngn sch trn c s k tha h thng bo co d ton ngn sch c, khng ph nhn ton b h thng d ton ngn sch c. Tuy nhin, cng tc d ton ngn sch cha c t chc tt ti cng ty 32 nn s hon thin li t u ca qui trnh d ton ngn sch, t chc li cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 cc bo co d ton ngn sch thc s hu ch cho nh qun tr. - Hon thin h thng cc bo co d ton da trn quan im cn i gia chi ph v li ch cho vic lp d ton ngn sch. Lp d ton ngn sch sao cho t tn thi gian, tin bc v cng sc nht nhng mang li li ch cao nht cho cng ty 32.

45

3.2.2 Mc tiu hon thin - Nhm m bo nng cao hiu qu hot ng v hiu qu qun l ca cng ty 32. - Nhm m bo tt c cc thng tin trn bo co d ton ngn sch l khoahc, st vi thc t v phn nh ng tim nng thc t ca cng ty 32. - Nhm m bo huy ng mi ngun lc v cc b phn trong cng ty tham gia xy dng d ton ngn sch. - Nhm m bo nh gi ng trch nhim ca tng b phn, ca mi c nhn ph trch tng b phn trong vic thc hin cc mc tiu, nhim v chung ca cng ty. 3.3 Hon thin cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 3.3.1 Xy dng nguyn tc lp d ton ngn sch hon thin cng tc d ton ngn sch trc ht phi xy dng nhng nguyn tc d ton ngn sch. Nhng nguyn tc l: - Cng tc d ton ngn sch phi c thc hin lin tc. Vic lp d ton ngn sch khng ch l hot ng hng nm. Khng ch tin hnh d ton ngn sch cho nm k hoch vo thi im duy nht l cui nm hin ti, m cng tc d ton ngn sch phi c t chc lin tc trong nm, thng xuyn theo di ngn sch, so snh vi thc t v iu chnh kp thi cho ph hp vi thc t. - Cng tc lp d ton ngn sch phi thu ht mi ngi, mi b phn tham gia. D ton ngn sch khng phi l cng vic ring ca cc nh lnh o cng ty. Tt c cc b phn, phng ban u tham gia vo cng tc lp d ton ngn sch nhm a ra cc thng tin trn cc bo co d ton ngn sch chnh xc nht vi b phn mnh ph trch. - Cng tc lp d ton ngn sch phi m bo nguyn tc khng nng vi khi d ton ngn sch. Cc b phn tham gia lp d ton ngn sch phi cn c thi gian thu thp tt c cc thng tin hu ch cho vic lp k hoch v d ton ngn sch cho cng ty c th lp ra nhng bo co d ton ngn sch c tnh thc t. Cc ch tiu, thng tin trn cc bo co d ton ngn sch c lin quan cht ch vi nhau, v vy ch cn mt b phn a ra cc ch tiu d ton ngn sch khng ph hp s lm nh hng n cc thng tin, cc ch tiu trn cc bo co d ton ngn sch khc. V du, d ton tiu th khng chnh xc s dn n d ton sn xut v chi ph sn xut khng chnh xc.

46

- Lp d ton ngn sch phi ch trng n nguyn tc ngy cng pht trin trong tng lai ca cng ty. Tt c cc thng tin trong bo co d ton phi th hin tnh hnh hot ng sn xut kinh doanh ngy cng pht trin v ngy cng hiu qu ca cng ty. - Lp d ton ngn sch phi m bo tnh linh hot ca d ton ngn sch. 3.3.2 Xy dng qui trnh d ton ngn sch cng tc d ton ngn sch ti cng ty 32 c hon chnh v ph hp vi thc t, cng ty cn hon thin li qui trnh d ton ngn sch. Trong quy trnh ny phi phn chia tng giai on trong qu trnh d ton ngn sch v cc cng vic c th trong tng giai on. Qua nghin cu thc t ti cng ty 32, th qui trnh d ton ngn sch nn c thc hin theo 3 giai on. Giai on 1: Chun b d ton ngn sch. giai on ny Gim c cng ty cn phi xc nh r mc tiu chung ca cng ty trong mt cuc hp vi cc trng phng ban. Mc d, tng cc hu cn yu cu cng ty tng li nhun 7% so vi nm trc nhng ch l ch tiu c p t t c quan qun l cp trn nhng trn thc t mc li nhun ca doanh nghip trong nm 2005 c th tng nhiu hn 7% so vi nm 2004. V vy, khi lp d ton ngn sch cng ty khng nn iu chnh tt c cc s liu, cc thng tin kt qu cui cng ca cc bo co d ton ngn sch bng ng 107% so vi li nhun nm 2004. Nh vy, cng ty cn a ra mc tiu c th ca cng ty trong nm 2005 l phn u tng t nht 7% li nhun so vi nm 2004. Sau o, chun b nhn s cho vic lp d ton ngn sch. Ban lnh o cng ty cn phi phn cng c th nhng c nhn tng phng ban chu trch nhim cho vic lp d ton ngn sch cho b phn mnh v cn phi c ring mt b phn chu trch nhim t chc ch o, tng hp, kim tra xem xt ton b cc bo co d ton ngn sch m bo cc bo co d ton ngn sch phn nh ng tim nng thc t ca cng ty. B phn chuyn trch v d ton ngn sch nn t trong b phn k ton qun tr v trc thuc phng k ton.

47

Sau , b phn chuyn trch lp d ton ngn sch phi son tho cc biu mu cn thit cho cng tc d ton ngn sch to s thng nht v cc ch tiu cch lp d ton sch cho tt c cc b phn. Cui cng l nh gi li ton b h thng d ton ngn sch bo m cc bo co d ton ngn sch mang li cho cng ty thng tin hu ch v chnh xc. Giai on 2: Son tho ngn sch - B phn chuyn trch d ton ngn sch cung cp cc biu mu v d ton ngn sch cho cc b phn d ton ngn sch c lin quan. V d, b phn chuyn trch v d ton ngn sch s cung cp cc biu mu cho phng kinh doanh xut nhp khu, cc vn phng i din v.v - Tt c cc b phn tin hnh son tho d ton ngn sch cho b phn mnh, sau khi hon thnh th cc b phn np bo co d ton ngn sch v cho b phn chuyn trch d ton ngn sch. - B phn chuyn trch v d ton ngn sch s kim tra, tng hp, iu chnh (nu bo co d ton ca cc b phn khng thc t) tt c cc bo co d ton hon thnh d ton ngn sch cho ton cng ty. Giai on 3: Theo di d ton ngn sch Trong qu trnh hot ng, b phn chuyn trch v d ton ngn sch cn theo di, so snh v phn tch s khc nhau gia kt qu thc t t c vi cc ch tiu s liu trn bo co d ton ngn sch iu chnh kp thi cc ch tiu s liu cho bo co d ton ngn sch ca k tip theo sau. 3.3.4 Hon thin m hnh lp d ton ngn sch cc bo co d ton ngn sch phn nh ng tin nng thc t ca cng ty, cng ty nn p dng m hnh truyn thng tin t cp di ln cp trn. Thng tin v cc ch tiu d ton ngn sch s c bt u t cc x nghip v cc phng ban. Cc x nghip phi t nh gi v nng lc sn xut, tnh hnh s dng my mc thit btnh hnh nhn s, sn lng sn xut ti a v lp d ton cc chi ph pht sinh ti phn xng chuyn cho phng t chc sn xut. Phng t chc sn xut cn c vo d ton do cc x nghip chuyn ln tng hp thng tin, gp kin v sau chuyn tr li cho cc x nghip sa cha, b sung. Cc bo co d ton c cc x nghip sa i, b sung th chuyn ti phng t chc sn xut xem xt, ph duyt li. Nu cc bo co d ton ca cc x nghip c phng t chc sn xut chp nhn s c chuyn ln b phn chuyn trch v d ton ngn sch xem xt.

48

Phng kinh doanh xut nhp khu lp d ton tiu th, d ton tiu th sau khi hon chnh s c chuyn cho b phn chuyn trch v d ton ngn sch xem xt. Phng ti chnh k ton lp d ton chi ph nnguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip, d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh, d ton bng cn i k ton, d ton vn bng tin. Sau o, phng ti chnh k ton s chuyn cc bo co d ton ti b phn chuyn trch v d ton ngn sch xem xt. Tt c cc bo co d ton ngn sch sau khi c b phn chuyn trch v d ton ngn sch xem xt v chp nhn s c b phn d ton ngn sch bo co trong cuc hp v d ton ngn sch. Thnh phn tham d cuc hp bao gm ban lnh o cng ty, ban lnh o cc b phn trong cng ty b phn chuyn trch d ton ngn sch, cc c nhn cc phng ban trc tip tham gia vo vic lp d ton ngn sch. Nu bo co d ton ngn sch c thng qua trong cuc hp th s tr thnh bo co d ton ngn sch chnh thc ca cng ty trong nm 2005. Cn nu bo co d ton ngn sch khng c thng qua trong cuc hp th b phn chuyn trch v d ton ngn sch phi hp vi cc b phn c lin quan iu chnh, sau khi iu chnh xong phi trnh by li trong cuc hp v d ton ngn sch. S m hnh d ton ngn sch nh sau:Nha quan tr cap caoCac bo phan trnh d toan ngan sach lan 1 n v cap tren hoacbo phan chuyen trach D toan ngan sach gop y kien va chuyen

Nha quan tr trung gian

Nha quan tr c s

lai cac bo phan. Cac x nghiep hoan thien d toan ngan sach va gi cap tren phe duyetgop y kien va chuyen lai cac bo phan.

S 3.1 S m hnh d ton ngn sch 3.3.5 H thng cc bo co d ton ngn sch - D ton tiu th sn phm - D ton vn bng tin - D ton hng tn kho - D ton sn lng sn xut - D ton chi ph nguyn vt liu trc tip - D ton chi ph nhn cng trc tip

49

- D ton gi thnh sn phm. - D ton chi ph sn xut chung - D ton chi ph bn hng - D ton chi ph qun l doanh nghip - D ton vn u t. - D ton bo co kt qu hot ng kinh doanh - D ton bng cn i k ton.D toan tieu thu

D toan hang ton kho

D toan san xuat

D toan chi ph nguyen vat lieu trc

D toan chi ph nhan cong trc tiep

D toan chi ph san xuat chung

D toan von

D toan chi ph QLDN va chi ph ban hang

D toan von bang tien

D toan gia thanh

D toan bao cao ket qua hoat ong kinh doanh va d toan bang can oi ke toan

S 3.2 S mi quan h gia cc bo co d ton

50

3.3.6 K d ton ngn sch: Hin nay, k d ton ngn sch ca cng ty l 1 nm, ngha l mi nm lp d ton ngn sch 1 ln v cc ch tiu s liu trn bo co d ton ngn sch l s liu tng hp ca 1 nm cho nn s liu d ton ngn sch khng st vi thc t. V vy, cng ty nn lp d ton chi tit cho tng thng, tng hp cc d ton ngn sch thng li thnh d ton ngn sch nm. D ton ngn sch thng v d ton ngn sch nm ca cng ty s thng xuyn b iu chnh, thay i cho ph hp vi tnh hnh thc t. V d trong khi hot ng thng 1 nm 2005 cng ty s theo di v phn tch tnh hnh thc hin d ton ngn sch thng 1 v nhng yu t mi pht sinh thng 1 c th nh hng n tnh hnh sn xut kinh doanh ca thng 2, t s tin hnh iu chnh d ton ngn sch thng 2 d ton ngn sch thng 2 st vi thc t hn. 3.3.7 Hon thin d ton ngn sch 3.3.7.1 Hon thin d ton tiu th L d ton quan trng nht trong cc bo co d ton ca doanh nghip v l c s lp cc bo co d ton khc. D ton tiu th gm 2 phn Phn 1: D ton sn lng, doanh thu D ton tiu th phn 1 s do phng kinh doanh xut nhp khu chu trch nhim lp, phng ti chnh k ton phi hp thc hin. Phng kinh doanh xut nhp khu lp d ton tiu th l chnh xc nht v trong cng ty ch c phng kinh doanh xut nhp khu hiu r nht v th trng tiu th sn phm ca cng ty. Hn na, vic d ton sn lng tiu th cn mang ngha nhim v k hoch m phng kinh doanh xut nhp khu t t ra v phi hon thnh. D ton tiu th phn 1 s xc nh cc ch tiu sn lng tiu th, n gi tiu th, doanh thu tiu th. Thng thng sn lng tiu th ca cng ty khng u nhau trong cc thng, tiu th nhiu hng nht vo cc thng 1, v thng 11, 12, tiu th t nht l thng 2, thng 3. V vy, khi lp d ton tiu th cng ty phi lp cho tng thng. Sn lng tiu th cho vic lp d ton tiu th chnh xc cng ty nn chia sn lng tiu th thnh tng loi sn phm, theo tng i tng khch hng v phn khc th

51

trng theo v tr a l. Theo tnh hnh hin nay cng ty 32 nn phn chia sn lng tiu th thnh cc khu vc nh sau: Sn phm phc v quc phng v B cng an: Sn lng tiu th c Tng cc hu cn v B cng an t hng t nm 2004. Sn lng trn n t hng ca Tng cc hu cn v B cng an tng i chnh xc, t b thay i t xut, nn i vi sc sn phm phc v quc phng v B cng an sn lng tiu th d kin chnh l sn lng c t hng trc. Thng thng vi cc n t hng ca Tng cc hu cn cng ty lm n u giao hng ngay n . Nn sn lng tiu th cc thng bng sn lng tiu th c nm chia u cho 12 thng trong nm. Tuy nhin thng 2, thng 3 l thng tt m lch cng nhn ngh tt nhiu nn sn lng tiu th thng 2 ch bng 70% - 80% cc thng khc. Cc thng 11 v thng 12 s lm b sn lng gim ca thng 2. Sn phm tiu th trong nc: Khi d kin sn lng tiu th, cng ty tin hnh phn khc th trng. Chia th trng tiu th thnh 4 khu vc: TP.H Ch Minh, khu vc Ty Nguyn, khu vc Min Trung, min Bc. - Vi khu vc Ty Nguyn v Min Bc cng ty c vn phng i din nn vic d ton tiu th cho 2 khu vc ny nn cho vn phng i din lp. Sau khi lp xong vn phng i din s gi bo co v phng kinh doanh xut nhp khu xt duyt. Phng kinh doanh xut nhp khu tng hp s liu trn cc bo co c xt duyt lp d ton tiu th chung cho khu vc tiu th trong nc. - Vi khu vc TP. HCM v ng nam b, phng kinh doanh xut nhp khu s d kin sn lng tiu th da trn cc phng php thng k da bo xu hng, phng vn trc tip ban lnh o ca cng ty khch hng kt hp vi nhng nhn nh nh gi ca nhn vin lp d ton v nhng nhn t tc ng ln sn lng tiu th. Phng kinh doanh xut nhp khu d kin sn lng tiu th ti khu vc ny cho nm 2005 tng 12% so vi nm 2004. Vi khu vc Min Trung cng ty cha c vn phng i din nn lng khch hng khu vc ny ch yu l cc khch hng c mi quan h thn thit vi ban lnh o cng ty, nhu cu sn phm khng thng xuyn. Hn na, th trng tiu th min trung qu xa vi cng ty v cng khng phi l th trng

52

mc tiu ca cng ty nn trong nm 2005 phng kinh doanh xut nhp khu d kin sn tiu th d kin cho khu vc ny tng 5% so vi nm 2004. Tt c cc sn lng tiu th d kin cc khu vc khc nhau s c phng kinh doanh xut nhp khu tng hp s liu lp d ton tiu th. Sn phm xut khu: c chia lm hai nhm. Nhm mt hng gia cng xut khu v nhm mt hng xut khu trc tip. Th trng xut khu ca cng ty tng i n nh tuy nhin gn y cng ty mt nhiu th trng xut khu v s cnh tranh ca cc nc trong khu vc. Theo mc tiu chung cu cng ty gim t trng mt hng gia cng xut khu v tng t trng hng xut khu trc tip. Cn c vo mi quan h vi khch hng v cc n t hng nhn trc phng kinh doanh xut nhp khu lp d ton tiu th cho hng gia cng xut khu bng vi nm 2004 v tng hng xut khu trc tip 10% so vi nm 2004 cho mi nhm mt hng. n gi tiu th d ton n gi tiu th phng kinh doanh xut nhp khu phi tham kho kin ca phng ti chnh k ton v gi bn ca cc mt hng cho tng i tng khch hng v tham kho chnh sch v gi ca cng ty. Chnh sch nh gi bn ca cng ty hin nay l gi bn l to li nhun bng 15% /gi thnh sn xut cho cc sn phm cung cp cho b quc phng v b cng an, li nhun 20%/ gi thnh sn xut cho cc sn phm cung cp cho cc i tng khch hng khc. Ring hng xut khu v gia cng xut khu th n gi tiu th c tnh ty thuc vo tng n t hng nhng tuy nhin gi ti thiu cho hng gia cng 1,20 USD/1 i v hng cut khu l 8,9 USD/1 i. T cui nm 2004 n nay ch s gi ca Vit nam tng cao nn khi d ton gi bn phng kinh doanh xut nhp khu cn ch n vic tng gi theo gi th trng v cc chnh sch gi ca cng ty. Doanh thu tiu th Doanh thu tiu th c phng kinh doanh xut nhp tnh bng cng thc: Doanh thu tiu th = sn lng tiu th x n gi tiu th.

53

Thu gi tr gia tng Thu sut thu gi tr gia tng ca giy da l 10%. Cng ty phi d ton thu gi tr gia tng lm c s lp d ton tiu th phn 2: Phn xc nh ch tiu thanh ton bng tin (Chi tit v phn 1 ca d ton tiu th c trnh by trong ph lc s 3.1) Phn 2: Xc nh ch tiu thanh ton bng tin D ton tiu th phn 2 s do phng ti chnh k ton lp cn c vo d ton tiu th phn 1 v phng thc thanh ton, thi hn thanh ton d kin trn hp ng v tnh hnh thu tin nm trc. Vi khch hng l Tng cc hu cn v B cng an th vic thanh ton c thc hin rt nhanh chng v ng hn. Ngay khi cng ty giao hng xong th Tng cc hu cn v B cng an s chuyn khon thanh ton cho cng ty. Vi cc khch hng khc trong nc th khi bt u thc hin hp ??ng ph?i ?ng tr??c cho cng ty m?t s? ti?n k qu? kho?ng t? 5.000.000 20.000.000, v s tin k qu khng ln nn khi lp d ton phng k ton khng tnh chi tit cho s tin k qu. Khi cng ty giao hng th khch hng phi thanh ton ton b s tin cn li sau khi tr i phn k qu. Thng thng doanh nghip sn xut n u th s giao hng n trnh ng vn, thng ny k hp ng th thng sau bt u giao hng. Tuy nhin, theo thng k ca phng k ton, khu vc khch hng trong nc thng thanh ton chm hn thi gian quy nh t 20 n 1 thng. Nh vy, giao hng thng ny th thng sau cng ty mi nhn c tin. Ch khong 40% tng s tin c thu ngay trong thng. Vi cc hp ng gia cng xut khu v xut khu trc tip th cc khch hng thanh ton ngay trong thng. (Phn 2 ca d ton tiu th c trnh by chi tit trong phn ph lc s 3.2) 3.3.7.2 D ton sn xut D ton sn xut do phng t chc sn xut lp da vo d ton tiu th v cc bo co d ton do cc phn xng lp v chuyn ln phng t chc sn xut. Sn lng sn xut d kin = Sn lng tiu th trong k + sn lng tn kho cui k sn lng tn kho u k.

54

D ton sn xut c lp cho tng mt hng v tng i tng, khu vc khch hng. Cng ty sn xut n u s tp trung giao hng ngay cho khch hng, nn hng tn kho ca cng ty chim t l thp. Theo thng k ca phng k ton t l hng tn kho t nm 2002 n nay chim khong 10-15% tng s lng hng tiu th. V vy, nm 2005 phng t chc sn xut nn d kin mc tn kho thnh phm cui k bng 13% hng tiu th trong k . (D ton sn xut c trnh by chi tit trong phn ph lc s 3.3) 3.3.7.3 D ton chi ph nguyn vt liu trc tip Phng k ton chu trch nhim lp d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, da trn d ton sn xut v nh mc nguyn vt liu do phng t chc sn xut lp. D ton chi ph nguyn vt liu trc tip c lp cho tng loi sn phm bao gm cc ch tiu: tn nguyn vt liu s dng, mc tiu hao nguyn vt liu cho 1 sn phm, khi lng sn phm sn xut, tng nguyn vt liu cn s dng, n gi nguyn vt liu, chi ph nguyn vt liu. Tn nguyn vt liu v nh mc nguyn vt liu Tn nguyn vt liu v mc tiu hao nguyn vt liu cho 1 sn phm s da hon ton vo nh mc nguyn vt liu do phng t chc sn xut lp. Hin nay, vic xy dng nh mc nguyn vt liu ti cng ty 32 tng i chnh xc v nh mc tiu hao nguyn vt liu ny c kim tra trong qua qu trnh sn xut trong nhiu nm qua. Phng t chc sn xut chu trch nhim xy dng nh mc nguyn vt liu cho tng sn phm. nh mc nguyn vt liu s c xy dng da trn tnh hnh sn xut thc t v sn xut hng mu. Phng t chc sn xut s theo di chi tit qu trnh sn xut mt sn phm tnh ra lng v loi nguyn vt liu s dng. Sn lng sn xut Khi lng sn phm sn xut s ly s lng sn xut trn bo co d ton sn xut. S lng nguyn vt s dng

55

S lng nguyn vt liu s dng = nh mc nguyn vt liu cho tng sn phm x s lng sn phm sn xut. n gi nguyn vt liu d ton n gi nguyn vt liu chnh xc, phng k ton phi tham kho kinca b phn thu mua kt hp vi vic nhn nh v xu hng tng gi nguyn vt liu trong nm 2005. Gi tr nguyn vt liu s dng Gi tr nguyn vt liu s dng l chi ph nguyn vt liu c tnh cho tng khon mc nguyn vt liu v tng loi sn phm. Gi tr nguyn vt liu s dng = S lng nguyn vt liu s dng x n gi nguyn vt liu. 3.3.7.4 D ton chi ph nhn cng trc tip sn xut Phng k ton lp d ton chi ph nhn cng trc tip da vo nh mc chi ph nhn cng trc tip do phng t chc sn xut xy dng. Do cng ty 32 c lc lng lao ng ti cc x nghip tng i n nh v s lng v tay ngh nn cng ty c th lp d ton chi ph nhn cng trc tip nh sau: D ton chi ph nhn cng trc tip c tnh cho tng sn phm bao gm cc ch tiu: Sn lng sn phm sn xut, thi gian trc tip sn xut 1 sn phm, tng thi gian lao ng trc tip, n gi gi nhn cng, chi ph nhn cng trc tip. Khi lng sn phm sn xut Khi lng sn phm sn xut bng vi khi lng sn xut trn bo co d ton sn xut. Thi gian trc tip sn xut 1 sn phm Thi gian sn xut 1 sn phm l nh mc thi gian lao ng cho 1 sn phm do phng t chc sn xut lp. xy dng nh mc thi gian lao ng, phng t chc sn xut cn phi chia cng vic sn xut sn phm hon thnh theo theo thao tc k thut v bm gi xc nh thi gian hon thnh mt n v sn phm. Tng thi gian lao ng trc tip

56

Tng thi gian lao ng = khi lng sn phm sn xut x nh mc thi gian lao ng trc tip cho 1 n v sn phm. n gi gi nhn cng n gi gi nhn cng c tnh bnh qun chung cho tng x nghip. n gi gi nhn cng = chi ph nhn cng bnh qun 1 cng nhn 1 thng/ tng s gi lm vic trong thng. Khi tnh chi ph nhn cng bnh qun 1 cng nhn 1 thng cng ty cn phi c tnh n vic tng tin lng ti thiu ca Nh nc. Chi ph nhn cng bnh qun = Tng chi ph nhn cng / tng s sng nhn trc tip sn xut. (D ton chi ph nhn cng trc tip sn xut c trnh by trong phn ph lc 3.5) 3.3.7.5 D ton chi ph sn xut chung K ton ti cc x nghip s t lp d ton chi ph sn xut chung cho x nghip. Chi ph sn xut chung s tnh ring cho tng x nghip. Chi ph sn xut chung ca cng ty bao gm chi ph lng nhn vin qun l x nghip, khu hao ti sn c nh, chi ph s dng my mc thit b, chi ph khc. Vi cc loi chi ph ny n?u cng ty s?n xu?t trong n?ng l?c cho php th cc chi ph ny s khng i, hn na cc sn phm m cng ty sn xut c thi gian s dng my mc thit b tng, thi gian hao ph lao ng tng ng nhau nn cng ty phn b chi ph sn xut chung cho tng loi sn phm theo t l vi sn lng sn xut. lp chi ph sn xut chung chnh xc b phn chuyn trch v d ton ngn sch cn phi hp vi ban lnh o cng ty v cc x nghip nh gi nng lc sn xut ti a ca tng x nghip. Vic nh gi nng lc sn xut ti a da trn cng sut s dng ti a ca my mc thit b v da trn tng s lc lng lao ng trc tip hin c. V d, da vo my mc thit b v lc lng lao ng hin c th nng lc sn xut ti a ti x nghip 32 1 l 28.333 sn phm/1 thng. T vic nh gi nng lc sn xut ti a ca tng x nghip, Ban lnh o cng ty, phng t chc sn xut v cc x nghip s hp thng nht vic tm phn b cc ch tiu v sn lng sn xut trong nm 2005 cho cc x nghip da trn nng lc sn xut v s chuyn mn ha ca cc x nghip vi tng loi sn

57

phm. Cc ch tiu sn lng sn xut c phn b s l ch tiu nhim v k hoch sn xut ca cc x nghip trong nm 2005. (Phn b sn lng sn xut cho cc x nghip c trnh by chi tit trong ph lc 3.6) Khi phn b sn lng sn xut cho tng x nghip, cng ty s tnh chi ph sn xut chung cho tng sn phm bng cng thc: Chi ph sn xut chung phn b cho tng sn phm = (chi ph sn xut chung ca x nghip / Tng s lng sn phm sn xut ti x nghip) * s lng sn phm sn xut ca tng loi sn phm. V d: ti x nghip 32 -1 tng chi ph sn xut chung l 2.278.634.573 ng, x nghip 32 -1 sn xut 27.625 i giy, trong c 2.743 i giy da bo h lao ng cao c phc v quc phng. Nh vy, chi ph sn xut chung tnh cho giy da cao c phc v quc phng l (2.278.634.573/27.625) x 2.743 = 12.583.870 ng. (D ton chi ph sn xut chung c trnh by chi tit trong phn ph lc 3.7) 3.3.7.6 D ton gi thnh thun tin cho vic tnh ton gi tr hng tn kho v lp d ton bo ca kt qu hot ng kinh doanh, cng ty cn lp thm d ton gi thnh. Da trn kt qu ca cc d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung, phng k ton s d dng d ton c gi thnh sn phm. D ton gi thnh c tnh ring cho tng loi sn phm. (D ton gi thnh c trnh by trong phn ph lc 3.8) 3.3.7.7 D ton tn kho: D ton thnh phm tn kho do phng ti chnh k ton lp sau khi kt hp vi b phn kho thnh phm v phng t chc sn xut c tnh mc tn kho. D ton hng tn kho c lp cho tng loi sn phm v bao gm cc ch tiu: Khi lng thnh phm tn kho, gi thnh sn xut n v, tr gi thnh phm tn kho Khi lng thnh phm tn kho bng vi khi lng thnh phm tn kho trn d ton sn xut. Gi thnh n v bng vi gi thnh trn bo co d ton gi thnh.

58

Tr gi thnh phm tn kho = Khi lng thnh phm tn kho x gi thnh n v. (D ton thnh phm tn kho c trnh by chi tit trong ph lc s 3.9) 3.3.7.8 D ton vn u t D ton vn u t s c thc hin bt u t cc x nghip. Nhn vin k ton ti cc x nghip s tin hnh lp bo co v tnh hnh s dng ti sn c nh ti x nghip mnh bao gm tnh hnh v ti sn c nh ht hn s dng, ti sn c nh b li thi cn thanh l, ti sn c nh h hng cn sa cha nng cp, ti sn c nh ang s dng v mc khu hao trch..tt c cc thng tin v ti sn c nh ti cc x nghip s c bo co trc tip ln ban lnh o cng ty Ban lnh o cng ty c k hoch thanh l, mua sm ti sn c nh. T k hoch mua sm, thanh l ti sn c nh th b phn k ton lp d ton vn u t. Bao gm cc ch tiu: Tn ti sn c nh, s lng, gi tr. Xt v tnh hnh hin ti ca cng ty 32 d ton vn u t trong nm ti s khng tng u t cho ti sn c nh nhiu v cng ty hon thnh cng vic u t c s h tng v i mi thit b vo nm 2004. i vi vic u t ti sn c nh cho cc b phn gin tip sn xut, cng ty nn d cho cc b phn phng ban t thit lp k hoch mua sm v thanh l ti sn c nh da trn nhu cu thc t ca cc phng ban. Cc bo co ca cc phng ban s c ban lnh o cng ty xem xt, cn nhc mc hp l, tnh cn thit ca cc yu cu t s lp d ton vn u t cho b phn gin tip sn xut. i vi cc khon u t ra bn ngoi doanh nghip, cng ty khng cn tnh vo d ton v hin ti cng ty khng c khon u t ra bn ngoi, v trong mc tiu ngn hn ca cng ty cng khng cp n vn ny. 3.3.6.9 D ton chi ph bn hng Phng k ton lp d ton chi ph bn hng. D ton chi ph bn hng ti cng ty hu ht l chi ph c nh. Chi ph bn hng bao gm chi ph nhn vin bn hng, chi ph khu hao ti sn c nh, chi ph dch v mua ngoi nh in, in thoi, nc. Ch ring chi ph nhin liu, ng lc v chi ph dng l bin ph. Nhng khong chi ph ny khng ln v s bin ng qua cc nm khng nhiu nn khng nht thit phi lp nh mc tiu hao cho tng sn phm v tnh n gi bin ph

59

bn hng. Phng k ton c th da vo s thc t ca cc nm trc, kt hp vi k hoch chi tiu cho hot ng bn hng trong nm 2005 d ton chi ph bn hng. (D ton chi ph bn hng c trnh by trong phn ph lc 3.10) 3.3.7.10 D ton chi ph qun l doanh nghip. Phng k ton lp d ton chi ph qun l doanh nghip. Chi ph qun l doanh nghip bao gm: Chi ph nhn vin qun l, chi ph khu hao ti sn c nh, chi ph dng vn phng, ph, l ph, chi ph dch v mua ngoi, chi ph o to, t?p hu?n, chi ph khc. V?i cc chi ph ny khng c chi ph bin i. V vy, phng k ton da vo k hoch, chin lc ca cng ty trong tng lai kt hp vi xu hng tng gi ca th trng c tnh t l tng chi ph cho tng khon mc chi ph c th. V d, vi chi ph nhn vin qun l k ton s da vo tin lng hin ti v cc k hoch v tin lng, nhn s cho nm 2005 ca phng t chc hnh chnh kt hp vi chnh sch tng lng ca nh nc d ton chi ph nhn vin qun l. Chi ph khu hao k ton c th tnh chnh xc da vo mc khu hao ti sn c nh nm trc + tng khu hao cho nm 2005 gim khu hao cho nm 2005. Mun tnh c mc tng v gim ca khu hao ti sn c nh k ton phi da vo k hoch thanh l, mua sm ti sn c nh ca cng ty. Chi ph o to th phi da vo k hoch o to ca phng t chc hnh chnh v.v (D ton chi ph qun l doanh nghip c trnh by trong phn ph lc 3.10) 3.3.7.11 D ton bo co kt qu hot ng kinh doanh Cn c vo cc d ton tiu th, d ton sn xut, d ton hng tn kho, d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip, d ton chi ph sn xut chung, d ton chi ph QLDN, d ton chi ph bn hng phng k ton s lp d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh. D ton bo co kt qu hot ng kinh doanh c lp theo mu bo co kt qu hot ng kinh doanh ca k ton ti chnh. (Chi tit d ton bo co kt qu hot ng kinh doanh c trnh by trong phn ph lc s 3.11)

60

D ton tin Phng ti chnh k ton lp d ton vn bng tin. D tonvn bng tin l d kin lng tin thu, tin chi trong k s dng hp l v c hiu qu trong qu trnh sn xut, kinh doanh. D ton tin phi c lp hng thng. C s lp d ton tin l tt c cc bo co d ton lp c lin quan n thu, chi tin. D ton tin gm c cc ni dung: tin tn u k, tin thu trong k, tin chi trong k, cn i thu chi. D kin tin tn u k: Bao gm tin mt v tin gi ngn hng d kin tn u k. Ch tiu ny c lp da trn tin tn thc t u qy 4/2004 iu chnh tng gim cho n ngy lp bo co d ton tin. D kin tin thu trong k: bao gm cc khon thu do bn hng, thu t cc khon phi thu v cc khonphi thu khc bng tin. D kin tin chi trong k: bao gm chi mua nguyn vt liu, tr lng, chi phc v bn hng, phc v qun l doanh nghip, mua cng c, ti sn c nh, np thu, tr n ngi bn, v.v Cn i thu, chi c tnh da trn c s tin tn u k, tin thu trong k, tin chi trong k. Nu thu ln hn chi th u tin cc khon tr n vay, tr n ngi bn, np thu. Nu thu nh hn chi phi c k hoch huy ng t cc ngun khc m bo vn cho kinh doanh. (Chi tit v d ton