ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი

ევროპეისტიკის დეპარტამენტი

ნანა მსახურაძე

ლექსიკურ-სემანტიკური და პრაგმატიკული ტრანსფორმაციები

პოლიტიკურ დისკურსში (ინგლისურ, ქართულ და რუსულ ენოვან

მასალაზე დაყრდნობით)

ფილოლოგიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად

წარმოდგენილი

დ ი ს ე რ ტ ა ც ი ა

დარგი/სპეციალობა – ფოლოლოგია

სამეცნიერო ხელმძღვანელი:

პედაგოგიკის დოქტორი,

სრული პროფესორი ირინე გოშხეთელიანი

ბ ა თ უ მ ი

2013

2

შინაარსი

შესავალი....................................................................................................... ......... 4

თავი I .............................................................................................................. ...... 11

პოლიტიკური დისკურსი როგორც დისკურსის ანალიზის ერთ-ერთი

სახე და მისი სემანტიკური და პრაგმატიკული თავისებურებები

1.1. დისკურსის რაობა და სახეები …………………………............................................. 11

1.2. დისკურსის ანალიზის სემანტიკური თავისებურებები………………..…………... 20

1.3. დისკურსის ანალიზის პრაგმატიკული თავისებურებები……………..…………... 29

1.4. პოლიტიკური დისკურსის ცნება და არსი ……………………...…...………………. 33

1.5. პოლიტიკური დისკურსის განვითარების ეტაპები როგორც ენობრივ ტრანსფორ

მაციათა ლოგიკური ახსნა …………………………………………………….….………… 54

1.6. პოლიტიკური დისკურსის მიზნები და ამოცანები …………...…….……………… 57

1.7. პოლიტიკური დისკურსი და მასმედია…………………...………………………….. 60

I თავის დასკვნა…………………………………………………………………………….… 67

თავი 2…………………………………………..…….……………………………………… 69

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზი და მისი გავლენა საზოგადოებაზე

2.1. პოლიტიკური დისკურსის ლექსიკა როგორც გაცნობიერებული ,,არჩევანი’’

………………………………………………………………………………….…….………… 69

2.1.1. კონოტაციური ლექსიკა პოლიტიკურ დისკურსში …………………...………….. 71

2.1.2.. ,,ამერიკანიზმი’’ – ახალი ტენდენცია პოლიტიკური დისკურსში …..……….... 80

2.2. ზემოქმედების გამოხატვის ლინგვისტური ხერხები პოლიტიკურ

დისკურსში………………………………………………………………………………….... 97

2.2.1. დეიქსისების როლი პოლიტიკურ დისკურსში …………………..................….… 97

3

2.2.2. პარალელური კონსტრუქციები და გამეორებები ……………………….….……108

2.2.3. რიცხვითი სახელები როგორც დარწმუნების საშუალება ..........……….…....…111

2.3. პოლიტიკური დისკურსის თარგმნის სირთულეები ……………………………..115

2.3.1. ქართული და ინგლისური მოდალური ზმნების სპეციფიკა პოლიტიკურ

დისკურსში და მათი თარგმანი …………………………………………….…………..... 122

II თავის დასკვნა……………………………………………….………….….……….……. 126

ზოგადი დასკვნები …………………………………………………...……………….….... 128

გამოყენებული ლიტერატურა………………………………………..………….…….…. 132

დანართი ................................................................................................................................. 142

4

შესავალი

პოლიტიკა თანამედროვე სამყაროს განუყოფელი ნაწილია. ადამიანთა

ჩართულობა და ინტერესი პოლიტიკის მიმართ სულ უფრო მძაფრდება.

თანამედროვე სამყაროს განვითარებული საშუალებები ხელმისაწვდომს ხდის

თვალყური მივადევნოთ პოლიტიკურ აქტივობას გაზეთების, ჟურნალების,

ტელევიზიის, რადიოს, ინტერნეტის მეშვეობით. თავად პოლიტიკური სამყარო და

პოლიტიკური ,,აქტიორები’’ ძალიან გააქტიურდნენ, ყოველი მათი გადაწყვეტილება

ხალხის ინფორმირებულობის და ჩართულობის ფონზე ხდება, რაც თავისთავად

მოჩვენებითია, რადგან რეალური პოლიტიკური საქმიანობა მხოლოდ კარს მიღმა

რჩება. შუამავალი პოლიტიკოსებსა და უბრალო მოქალაქეებს შორის მედია

წარმომადგენლები არიან, რომელთა როლი პოლიტიკური საქმიანობის

პოპულარიზაციაში უდიდესია. მედიას ხშირად ,,მესამე მთავრობას’’ უწოდებენ და

სულ უფრო სდებენ ბრალს მიკერძოებასა და სუბიექტურობაში.

პოლიტიკური რიტორიკისადმი ინტერესი უძველესი ხანიდან შეიმჩნევა,

თუმცა იგი საგრძნობლად გააქტიურდა უკანასკნელი საუკუნეების მანძილზე.

მისდამი ინტერესი შეიმჩნევა როგორც თავად პოლიტიკოსთა, ასევე

არაპოლიტიკოსთა შორის. საკითხის მიმართ გამძაფრებულმა ინტერესმა

თავისთავად დისკურსის და მისი ჟანრების ლინგვისტური ტრანსფორმაცია

გამოიწვია, რადგან ნებისმიერი აქტივობა ენით რეალიზდება, ენის საშუალებით

გადმოიცემა და ენაში ჰპოვებს ასახვას.

პოლიტიკური დისკურსი უფრო მეტად ,,სოციალური’’ გახდა, ამან კი ხალხის

მასიური ჩართულობა გამოიწვია დებატებში, შესაბამისად გაიზარდა ინტერესი

პოლიტკოსთა მხრიდანაც, რადგან ყოველი პოლიტიკოსი სასურველი ინფორმაციის

სასურველ ადრესატამდე მისაწოდებლად სწორედ რომ პოლიტიკურ დისკურსს

მიმართავს. აქდან გამომდინარე, სრულიად ბუნებრივია ლინგვისტთა მზარდი

ინტერესი პოლიტიკური დისკურსის მიმართ, რადგან არც ერთი პოლიტიკური

აქტივობა არ არსებობს ენის გარეშე.

თავდაპირველად პოლიტიკას მიიჩნევდნენ, როგორც კოლექტიური

გადაწყვეტილებების გამომხატველ ფენომენს. დღევანდელი განმარტება სხვაგვარია,

ის აღნიშნავს სამთავრობო ან სახელმწიფო საქმეების მმართველობას. ერთ-ერთი

5

განმარტებით, პოლიტიკა არის ადამიანის ქმედების სფერო, რომლის მიზანია

გარკვეული ზემოქმედება ხალხთა მასებზე.

როგორც უკვე აღინიშნა, პოლიტიკური ნების გამოხატულებისა და

საზოგადოებისათვის გაცნობის პროცესში უმთავრეს როლს ენა წარმოადგენს.

სწორედ ენის მეშვეობით ხდება ნებისმიერი პოლიტიკური ქმედების მომზადება,

განმარტება, გამართლება, გაკონტროლება, შეფასება, კრიტიკა და სხვა.

პოლიტიკური მოვლენებისადმი ინეტერესის გამძაფრებიდან გამომდინარე,

პოლიტიკოსები სულ უფრო მეტ ყურადღებას უთმობენ პოლიტიკურ დისკურსს,

რადგან მათ გააზრებული აქვთ ენის უდიდესი როლი და ძალა გავლენა

მოახდინოს მასებზე. ნებისმიერი სახის პოლიტიკური აქტივობა გამიზნულია

გარკვეული სახის ელექტორატზე ზემოქმედებისათვის.

თავისთავად, ნებიმიერი სახის აქტივობის მომზადება, გადაცემა, შეფასება თუ

გაკრიტიკება ენის საშუალებით ხდება. ლინგვისტთა ინტერესის საგანია იმ ენობრივი

თავისებურებებისა და საშუალებების დადგენა, რომლებსაც მიმართავენ

პოლიტიკოსები ხალხზე ზემოქმედებისათვის სასურველი შედეგის მისაღწევად.

სწორედ ზემოთ აღნიშნული ფაქტორებიდან გამომდინარე, შევეცადეთ შეგვესწავლა

პოლიტიკური დისკურსის ზოგიერთი ლექსიკური, სემანტიკური და პრაგმატიკული

თავისებურებები და გამოგვეაშკარავებინა რიგი ლინგვისტური ტრანფორმაციები ,

რაც კონკრეტული ენების პოლიტიკურ დისკურსს ახასიათებს.

თემის აქტუალობა განისაზღვრება თანამედროვე ლინგვისტიკის ინტერესით

პოლიტიკური დისკურსის მიმართ, რადგან პოლიტიკური დისკურსი სხვადასხვა

ენობრივი ერთეულის მეშვეობით კოლექტიურ აზროვნებაზე ზეგავლენის მოხდენის

და შესაბამისად ახალი საზოგადოებრივი აზრის ჩამოყალიბების საშუალებაა.

თანამედროვე ლინგვისტიკაში მის მიმართ განსხვავებული, ახლებური მიდგომა

გაჩნდა სემანტიკურ და პრაგმატიკულ დონეზე შესწავლის მიზნით. პოლიტიკურმა

დისკურმა განიცადა ლექსიკური ტრანსფორმაციები, რომლებიც სხვადასხვა

ლინგვისტური და ექსტრალინგვისტური ფაქტორებით აიხსნება.

თანამედროვე ლინგვისტიკაში არ წყდება დავა დისკურსის ცნების ირგვლივ. მისი

მრავალმხრივი და უსაზღვრო ბუნების ერთ კონკრეტულ ჩარჩოში მოთავსება

შეუძლებელი გახდა. აქედან გამომდინარე, გასაგებია ის მზარდი ინტერესი,

6

რომელსაც იჩენს თანამედროვე ენათმეცნიერება პოლიტიკური დისკურსის ენობრივი

თავისებურებების კვლევის მიმართ.

განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა დისკურსის სემანტიკას, ენის, აზროვნების

და კულტურული ურთიერთობების როლს კულტურათაშორის დიალოგში, ენის

სემანტიკურ და პრაგმატიკულ მხარეს. სწორი პოლიტიკური კომუნიკაციის

ჩამოყალიბების მიზნით აუცილებელი გახდა ენობრივი ერთეულების

დისციპლინათშორისი კვლევა: სოციოლინგვისტიკა, ლინგვოკულტუროლოგია,

კოგნიტიური ლინგვისტიკა, პრაგმალინგვისტიკა, დისკურსის თეორია, თარგმანის

თეორია და სხვა ლინგვისტური მოძღვრებები დაინტერესებულია ენის

კომუნიკაციური ფუნქციის ანალიზით.

ოცდამეერთე საუკუნეში ერთაშორის ურთიერთობის გაუმჯობესებამ და

პოლიტიკურ ცხოვრებაში ცვლილებებმა ქართულ საზოგადოებაშიც გაზარდა

ენობრივად მოწესრიგებული კომუნიკაციის დამყარების მოთხოვნა. სწორად

შერჩეულ ლექსიკას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს დისკურსის დროს, რათა

პოლიტიკოსის მიერ წარმოთქმული სიტყვა შეცდომით არ იქნას აღქმული

საზოგადოების მიერ. შესაბამისად, ქართული პოლიტიკური დისკურსი

განვითარების ახალ ეტაპზე გადავიდა. გაჩნდა საკმაოდ დიდი საკვლევი კორპუსი,

რომლის შესწავლა თანამედროვე ლინგვისტური მიდგომებით აუცილებელი გახდა.

ნაშრომის მიზანია:

ა) გამოვლენილ და განზოგადებულ იქნეს დისკურსის ლექსიკურ-სემანტიკური და

პრაგმატიკული თავისებურებები;

ბ) გამოვლენილ და თეორიულად დიფერენცირებულ იქნეს პოლიტიკური

დისკურსის განმასხვავებელი ნიშნები დისკურსის სხვა ტიპებისაგან და შესწავლილ

იქნეს მისი მიზნები;

გ) ყოველივე ამის საფუძველზე, შესწავლილ იქნეს პოლიტიკური დისკურსის

ლინგვისტური თავისებურებები სხვადასხვა ენაში;

კვლევის მიზნებიდან გამომდინარე, ნაშრომში ეტაპობრივად არის გადაჭრილი

შემდეგი კონკრეტული ამოცანები:

შემუშავებულია კონცეპტუალური ბაზა კვლევის ჩასატარებლად არსებული

სპეციალური ლიტერატურის ანალიზის მასალაზე დაყრდნობით;

7

შესწავლილია პოლიტიკური დისკურსის სახეები და განსაზღვრულია

ენობრივი თავისებურებები მათი ლექსიკური, სემანტიკური და პრაგმატიკული

ასპექტების გათვალისწინებით ;

განსაზღვრულია პოლიტიკური დისკურსის, როგორც დიკურსის ერთ-ერთი

სახეობის, მიზნები და როლი საზოგადოებაზე ზეგავლენის მოსახდენად;

განხორციელებულია პოლიტიკური დისკურსის შეპირისპირებითი ანალიზი

ყოველდღიურ დისკურსთან, რის საფუძველზეც გამოვლენილია პოლიტიკური

დისკურსის სპეციფიკური ნიშნები და თავისებურებები;

ემპირიული მასალის შესწავლის საფუძველზე გამოვლენილია პოლიტიკური

დისკურსის ლექსიკური, სემანტიკური და პრაგმატიკული ტრანსფორმაციები;

ლექსიკური ,,არჩევანი’’ განხილულია, როგორც უმნიშვნელოვანესი

სტრატეგია და განსაზღვრულია კონოტაციური მნიშვნელობის მქონე ლექსიკის

შესწავლის მნიშვნელობა პოლიტიკურ დისკურსში.

კვლევის საფუძველზე გამოვლენილია პოლიტიკური დისკურსის თარგმნის

პრობლემები, რომლებიც გამოწვეულია ინგლისური, ქართული და რუსული ენების

ლინგვისტური თავისებურებებით და კულტურათაშორის სხვაობით;

პოლიტიკური დისკურსის, როგორც დისკურსის ერთ-ერთი ტიპის

თავისებურებების შესწავლა განხორციელებულია კვლევის სემიოტიკურ და

ანთროპოცენტრისტულ - კომუნიკაციურ მეთოდოლოგიაზე დაყრდნობით. ეს

გულისხმობს, ერთის მხრივ, დისკურსის შესწავლას მისი ლექსიკური, სემანტიკური

და პრაგმატიკული ასპექტების გათვალისწინებით; მეორეს მხრივ, პოლიტიკური

დისკურსი განიხილება როგორც ინტერსუბიექტური და ინტერაქციული დისკურსის

ექსპლიკაცია; ამ დროს კომუნიკაციური ფაქტორები უმთავრეს სტრატეგიად

მიიჩნევა.

დასახული ამოცანების გადაჭრისათვის, ნაშრომში გამოყენებულია კვლევის

ისეთი მეთოდები, როგორიცაა პოლიტიკური ტექსტის სემანტიკური,

პრაგმატიკული, კონტექსტუალური და დისტრიბუციული ანალიზის მეთოდები,

აგრეთვე პოლიტიკური დისკურსის კრიტიკულ ანალიზი. გამოყენებულია

სტატისტიკური ანალიზის მეთოდი.

საკვლევ მასალად გამოყენებულია ქართველ, ამერიკელ და რუს

პოლიტიკოსთა საჯარო გამოსვლები. ემპირიულ მასალად გამოყენებულია

8

სხვადასხვა პოლიტიკოსის 28 პოლიტიკური ტექსტი - საინაუგურაციო სიტყვები,

წლიური ანგარიშები, დებატები, ინტერვიუები, მიმართვები.

ნაშრომის სიახლე იმაში მდგომარეობს, რომ ის ტრანსფორმაციები, რაც სამი ენის _

ინგლისური, ქართული და რუსული პოლიტიკური დისკურსისათვის არის

დამახასიათებელი, ჯერ კიდევ არ არის საფუძვლიანად შესწავლილი და მოცემული

კვლევა გარკვეულ წვლილს შეიტანს ამ სფეროში.

ლინგვისტური კვლევა განხორციელდა უახლეს მასალებზე დაყრდნობით:

ლექსიკურ-სემანტიკური და პრაგმატიკული თვალსაზრისით განხილულ იქნა

საქართველოში განვითარებული ბოლოდროინდელი მოვლენების ფაქტობრივი

მასალები, სხვადასხვა ცნობილ პოლიტიკოსთა პოლიტიკური მოხსენებები,

განცხადებები და დებატები, ასევე პოლიტიკური დისკურსის თარგმანთან

დაკავშირებული სირთულეები, რომლებსაც ზოგჯერ უკიდურეს დაძაბულობამდე

და პოლიტიკურ კრიზისამდეც კი შეუძლია მიიყვანოს სიტუაცია.

ნაშრომში შედარებულია სამი სხვადასხვა ენის პოლიტიკური წყაროები და

ჩატარებულია მათი ლექსიკურ-სემანტიკური და პრაგმატიკული

ანალიზი, წარმოდგენილია მათ შორის არსებული განსხვავებები და მსგავსებები,

გრაფიკული და სტატისტიკური მონაცემები; ჩატარებულია ქართული პოლიტიკური

დისკურსისათვის დამახასიათებელი ლინგვისტური ტრანსფორმაციების ანალიზი,

რომელიც ასახულია დიაგრამებში; გამოკვეთილია პოლიტიკური დისკურსისათვის

დეიქტიკური ელემენტების სემანტიკური და პრაგმატიკული მნიშვნელობა და მათი

სწორად გამოყენების აუცილებლობა: მოცემულია პოლიტიკური ტექსტის

თარგმნასთან დაკავშირებული პრობლემები.

ნაშრომის თეორიულ ღირებულებას განაპირობებს კვლევის ლინგვოსემიოტიკური

და ანთროპოცენტრისტულ-კომუნიკაციური მეთოდოლოგია, რომლის საფუძველზე

ერთის მხრივ განსაზღვრულია პოლიტიკური დისკურსის, როგორც დისკურსის ერთ -

ერთი ტიპის, ლინგვისტური თავისებურებები; ხოლო მეორე მხრივ, დადგენილია,

პოლიტიკურ დისკურსში მიმდინარე ტრასფორმაციები, შესწავლილია სამი

სხვადასხვა ენის პოლიტიკური დისკურსისათვის დამახასიათებელი

თავისებურებები და გამოვლენილია მათი წარმომქმნელი ენობრივ-პრაგმატიკული

და სოციო-კულტურული ფაქტორები.

9

პოლიტიკური დისკურსისადმი გაზრდილი ინტერესი ამ ნაშრომის პრაქტიკულ

ღირებულებაზე მიუთითებს; კვლევას შეაქვს გარკვეული წვლილი პოლიტიკური

დისკურსის ლინგვისტური თვალსაზრისით შესწავლაში, რომელშიც გამოკვეთილია

ადამიანის სოციალური და სამეტყველო აქტივობის მნიშვნელობა. პოლიტიკოსთა

ინსტიტუციონალური სამეტყველო ქმედების თავისებურებების და მათ მიერ

გამოყენებული ენობრივი საშუალებების სპეციფიკის შესწავლა ქმნის საფუძველს

საკითხის შემდგომი კვლევისათვის. დისერტაციაში გაკეთებული ანალიზის

შედეგები და დასკვნები შეიძლება გამოვიყენოთ ლექსიკოლოგიის, სემანტიკის,

პრაგმატიკის და დისკურსის ანალიზის სწავლების თეორიულ საფუძვლად როგორც

ბაკალავრიატში, ისე მაგისტრატურაში; კვლევის შედეგების განხილვა შესაძლებელია

დოქტორანტურაში პოლიტიკური დისკურსის სპეცკურსში; შესწავლილი მასალა

საინტერესო იქნება კონფლიქტოლოგიის სპეციალობის სტუდენტებისათვის.

ჩატარებული კვლევის შედეგებს და გამოტანილ დასკვნებს გამოიყენებენ მასმედიის

წარმომადგენლები, საზოგადოებრივი ორგანიზაციები და პოლიტიკოსები.

ნაშრომის სტრუქტურა და მოცულობა . სადისერტაციო ნაშრომი შეესაბამება მის

მიზნებსა და ამოცანებს. იგი შედგება შესავლის, ორი თავის, 10 პარაგრაფის, და

ზოგადი დასკვნებისგან. მას თან ერთვის გამოყენებული სამეცნიერო ლიტერატურის,

ინტერნეტ-მასალის სია ელექტრონული ვებგვერდებიდან და ლექსიკონების ნუსხა,

დანართის სახით თან ახლავს საილუსტრაციო მასალა.

შესავალში მოცემულია თემის აქტუალურობის თეორიული დასაბუთება. მასში

განსაზღვრულია ნაშრომის ძირითადი მიზნები და ამოცანები. ხაზგასმულია

სადისერტაციო ნაშრომის მეცნიერული სიახლე, მისი თეორიული და პრაქტიკული

ღირებულება, კვლევის საგანი და მეთოდოლოგია.

პირველი თავი – ,,პოლიტიკური დისკურსი როგორც დისკურსის ანალიზის ერთ -

ერთი სახე და მისი სემანტიკური და პრაგმატიკული თავისებურებები’’ - შედგება

შვიდი პარაგრაფისგან და ეხება დისკურსის, ისევე როგორც პოლიტიკური

დისკურსის ანალიზის განმარტებათა შესახებ არსებულ სხვადასხვა მოსაზრებას,

თეორიული მასალის ანალიზის საფუძველზე დისკურსის ბუნების, არსისა და

თავისებურებების დადგენას. მოცემულ თავში განხილულია დისკურსის მიზნებიდან

და განმარტებებიდან გამომდინარე სხვადასხვა სახის დისკურსის განმასხვავებელი

ნიშნები და გამოკვეთილია საკვლევი ჟანრის, პოლიტიკური დისკურსის სპეციფიკა.

10

აქვე გაანალიზებულია ადრეული და თანამედროვე შეხედულებები

დისკურსის სემანტიკური და პრაგმატიკული ანალიზის შესახებ და ემპირიული

მასალის საფუძველზე ხაზგასმულია მათი მნიშვნელობა პოლიტიკური დისკურსის

ანალიზისას.

მეორე თავი - ,,პოლიტიკური დისკურსის ანალიზი და მისი გავლენა

საზოგადოებაზე’’ განიხილავს ემპირიულ მასალას ქართულ, ინგლისურ და რუსულ

ენებზე და მოცემულია სიტყვათა ურთიერთობის სემანტიკური ანალიზი. აქვეა

გაანალიზებული მოსაზრება ლინგვისტური არჩევანის შესახებ. შესწავლილია

სიტყვის დენოტატური და კონოტაციური მნიშვნელობები კონტექსტთან

მიმართებაში და დისკურსის მნიშვნელობის კონოტაცია, როგორც პრაგმატიკული

ხერხი. მოცემულ თავში წარმოდგენილი ცხრილები და დიაგრამები საშუალებას

იძლევა ნათლად გადმოვცეთ ჩვენს მიერ გაანალიზებული ემპირიული მასალის

მართებულობა, რათა დავამტკიცოთ არა მარტო ლექსიკის, არამედ

სემანტიკის პრაგმატიკულ ჭრილში განხილვის აუცილებლობა.

ლექსიკური ,,არჩევანის’’ და რიგი სხვა სემანტიკური და პრაგმატიკული

თავისებურებების ანალიზით და ემპირიული მასალის შეპირისპირებით

გამოვლენილ იქნა სამი ენის პოლიტიკური დისკურსის ლინგვისტური

ტრანსფორმაციები.

დისერტაციის დასკვნით ნაწილში ჩამოყალიბებულია კვლევის შემაჯამებელი

თეორიული განზოგადებები.

11

თავი 1

პოლიტიკური დისკურსი როგორც დისკურსის ანალიზის ერთ-ერთი

სახე და მისი სემანტიკური და პრაგმატიკული თავისებურებები

1.1 დისკურსის რაობა და სახეები

ჩვენი ყოველდღიურობა ენის აქტიურ გამოყენებაში აისახება. ენის და

კომუნიკაციის სხვადასხვა საშუალების გარეშე ცხოვრება სრულიად დაუჯერებელია,

ასე რომ, აბსოლუტური ჭეშმარიტებაა ის ფაქტი, რომ დისკურსი ყოველდღიური

რეალობის განუყოფელი ნაწილია.

ლინგვისტურ ლიტერატურაში გვხვდება დისკურსის სხვადასხვა განმარტება. ეს

თავისთავად გამომდინარეობს იმ ფაქტიდან, რომ დისკურსი გაცილებით უფრო

მეტია, ვიდრე უბრალოდ სიტყვები, წინადადება, ტექსტი, ნათქვამი... თუმცა

თითოეული მათგანი მისი განუყოფელი ნაწილია და შეუძლებელია დისკურსი

არსებობდეს მათ გარეშე. კიდევ ერთი თვისება არის მისი მრავალფუნქციური ბუნება

და პროგრესულობა, რაც იმას გულისხმობს, რომ დროსთან ერთად დისკურსი

ვითარდება, იზრდება, მრავლდება და კომპლექსურ ბუნებას იძენს, შესაბამისად,

სულ უფრო და უფრო მეტი ინტერესი ჩნდება მის მიმართ. ერთი რამ, რასაც ყველა

მკვლევარი და ლინგვისტი დაეთანხმება, არის ის, რომ დისკურსის ანალიზი არის

,,აქტიური ენის’’ ანალიზი, როგორც ამას მკვლევარები ჯილიან ბრაუნი და ჯორჯ

იული უწოდებენ (Brown & Yule 1983:1).

ადრეული შეხედულებები დისკურსის ირგვლივ სხვაგვარი იყო, გაცილებით

უფრო შეზღუდული და მხოლოდ ლინგვისტური. მას მიიჩნევდნენ, როგორც რაღაცის

,,გაგების აქტს’’. ის ასოცირდებოდა, როგორც წერილობითი ასევე სასაუბრო

ტექსტების (პირობითად) დეტალურ, სიღრმისეულ ანალიზთან, როგორიცაა

დისერტაციები, ქადაგებანი, ტრაქტატები და მისთანანი. განსხვავებით ადრეული

შეხედულებებისა, დისკურსი ენის გამოვლინებაა საუბრისა და წერის დროს,

რომელიც დღეს სოციალური ზეგავლენის ქვეშ მოექცა. ასე რომ, თანამედროვე

დისკურსის ანალიზი არ შემოიფარგლება მხოლოდ სამეცნიერო თუ რელიგიური

ნაშრომებით, ის ,,აქტიური’’ ენის ანალიზით არის დაინტერესებული. დისკურსი

ეხება როგორც ზოგად კონტექსტში პირობითად ნათქვამს თუ დაწერილს, ასევე

12

კონკრეტულ შემთხვევაში ნათქვამს ან დაწერილს. ის განიხილება როგორც

ტექსტების ერთობლიობა სხვადასხვა სახის მეტყველებაში.

დისკურსის ანალიზის მკვლევრები ხაზს უსვამენ იმ ფაქტს, რომ დისკურსი, ისევე

როგორც ენა, სოციალური და საზოგადოებრივი მოვლენაა. დისკურსი ენის

განუყოფელია ნაწილია და არ არსებობს მის გარეშე. ბუნებრივია ის რომ, დისკურსმა

ასახვა ჰპოვა სხვადასხვა კონკრეტულ სოციუმში. დისკურსის გაგებისა და

ანალიზისათვის აუცილებელია განვიხილოთ ის მხოლოდ და მხოლოდ კონკრეტულ

სოციალურ სივრცეში. შესაბამისად, დროსთან ერთად განვითარდა დისკურსის

სხვადასხვა ტიპი, როგორიცაა: სამედიცინო, იურიდიული, პოლიტიკური და სხვა.

თითოეულ ტექსტს გააჩნია დამახასიათებელი ლინგვისტური თვისებები, რომლებიც

რეალიზდება ფუნქციური დისკურსის დროს. ამისათვის აუცილებელია კონტექსტი.

სოციალური კონტექსტი განსაზღვრავს დისკურსის ხასიათს: ზეპირია ის თუ

წერილობითი, ვინ არის ჩართული მეტყველების პროცესში, სად და როდის

მიმდინარეობს ის. დისკურსის დროს გამოყენებული ენა განსაზღვრულია სხვადასხვა

ფაქტორით: აქტუალობა, ფუნქციურობა, დინამიურობა, კონტექსტი, სიტუაცია.

შესაბამისად, ნათელია ის, რომ სამედიცინო თუ პოლიტიკურ დისკურსს, ისევე

როგორც ნებისმიერ პროფესიულ დისკურსს ექნება ფუნდამენტურად განსხვავებული

ლინგვისტური წესები. სწორედ, პოლიტიკურ დისკურსში ამ ლინგვისტური

თავისებურებების კვლევას და ანალიზს ემსახურება მოცემული ნაშრომი.

მიუხედავად იმ მოსაზრებისა, რომ დისკურსის ანალიზის დროს ცალკეული

ელემენტის შესწავლა არ ხდება, აუცილებელია აღინიშნოს ის, რომ სწორედ

გარკვეული ელემენტები, რომლებიც ქმნიან სასაუბრო თუ წერილობით ტექსტებს,

ხშირად არიან ის დომინანტი ელემენტები, რომლებიც კონტექსტზე ზემოქმედებას

ახდენენ. თავისთავად ამ ელემენტების განყენებული ანალიზი არაფრისმომცემი

იქნება, თუ არ მოხდება მათი შერწყმა სხვა არანაკლებ მნიშვნელოვან ფაქტორებთან,

როგორიცაა: მოსაუბრე, მიზანი, ინტენცია, ადგილი და სხვა. შესაძლო

ექსტრალინგვისტური ფაქტორებისა და არსებული ლინგვისტური ფაქტორების

შერწყმა იძლევა საშუალებას სიღრმისეულად გავაანალიზოთ დისკურსი.

ტერმინი ,,დისკურსი’’ სულ უფრო და უფრო ხშირად გამოიყენება ჩვენი

ყოველდღიური ცხოვრების სხვადასხვა სფეროში, ყოველდღიურ სასაუბრო

სიტუაციებშიც კი, სადაც ის აღნიშნავს ,,საუბარს’’ ან ,,მეტყველებას”. იგი წარმოიშვა

13

ლათინური სიტყვისაგან discursus რაც ნიშნავს „იქით -აქეთ სირბილი“

(etymonline.com). დისკურსის საწყისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე შეიძლება

ვიმსჯელოთ მისთვის დამახასიათებელ ნიშნებზე. ლონგმენის განმარტებითი

ლექსიკონი (Longman Dictionary of English Language and Culture: 1998) გვთავაზობს სამ

ძირითად მნიშვნელობას:

1. სერიოზული საუბარი ან ნაწერი კონკრეტული საკითხის შესახებ;

2. სერიოზული დიალოგი;

3. შეკავშირებული წერილობითი/სამეტყველო ენა; (ibid.: 372)

მაკმილანის ონლაინ ლექსიკონი (www.macmillandictionary.com) არსებულ

განმარტებებთან ერთად კიდევ ერთ განმარტებას იძლევა:

1. ლინგვისტიკაში - წერილობითი ან სამეტყველო ენა, განსაკუთრებით როდესაც

ის შეისწავლება იმისათვის, რომ გავიგოთ თუ როგორ იყენებენ ადამიანები ენას.

ამ განმარტებებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ კომუნიკაცია

განუყოფელია დისკურსისაგან. მიუხედავად არსებული მრავალი

ინტერპრეტირებული განმარტებისა, ყველა მკვლევარი და ლინგვისტი აღიარებს

დისკურსის მრავალფეროვან ბუნებას. სტაბსი და ტენენი დისკურსს შემდეგნაირად

აღწერენ:

Discourse analysis is widely recognized as one of the most vast, but also one of the least

defined, area in linguistics.

დისკურსის ანალიზი არის ფართოდ აღიარებული, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე

უსაზღვრო, თუმც ამასთან ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებ განსაზღვრული სფერო

ლინგვისტიკაში (Stubbs 1983:12; Tannen 1989:6-8).

დისკურსის ეს თვისება – მისი მრავალბუნებრიობა – მკვლევრების მიერ არ

მიიჩნევა ნაკლად, არამედ ის მის ძლიერ მხარედ განისაზღვრება, რადგან ეს ნიშანია

იმისა, რომ დისკურსის მიმართ ინტერესი არ წყდება და მისი განვითარება

გრძელდება. სალომე ომიაძე ნაშრომში ,,ქართული დისკურსის ლინგვოკულტურულ

შემადგენელთა სტრუქტურა, სემანტიკა და ფუნქციონირება’’ მიმოიხილავს

დისკურსის განმარტებებს და ერთგვარად აჯამებს, რომ დისკურსის “არც ერთი

განმარტება არ არის ნათელი და სრული: ერთგან იგი წარმოდგენილია როგორც

ტექსტების ერთობლიობა, მეორეგან დისკურსულ ‘პრაქტიკებში’ განხორციელებული

ურთიერთობა, მესამეგან – როგორც სამეტყველო კომუნიკაციის სახეობა” (სალომე

14

ომიაძე 2006:18). ის აღნიშნავს იმ ფაქტსაც, რომ სხვადასხვა სფეროში არსებობს

დისკურსის განსხვავებული დეფინიციები, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ ცნების

განსაზღვრება სხვადასხვა მეცნიერული ცოდნის ფარგლებშიც კი უნიფიცირებული

არ არის (ibid.:18).

ჯილიან ბრაუნისა და ჯორჯ იულესათვის (Brown & Yule, 1983:1) დისკურსის

ანალიზი უდავოდ ენის აქტიური გამოყენებაა. დისკურსი მიიჩნევა მიზნობრივად

ორგანიზებულ და თემატურად ფოკუსირებულ გამონათქვამთა თანმიმდევრობად,

რომელიც წარმოიშვა გარკვეულ ისტორიულ და სოციალურ ჩარჩოებში. მისი გაგება

დამოკიდებულია სუბიექტურ გამოცდილებაზე, გარემოზე, რწმენასა და

ინდივიდუალურ საქციელზე. ამგვარი განმარტება კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს

დისკურსის დინამიურ ბუნებას.

საზოგადოება და სოციალური ფაქტორები, სხვა მნიშვნელოვან ფაქტორებთან

ერთად, (ლინგვისტური თუ ექსტრალინგვისტური) ქმნიან დისკურსის არსს და მის

მრავალფეროვან სახეს. ჯონ ფრისკე დისკურსს უწოდებს ენას ან გამოხატულების

სისტემას, რომელიც სოციალურად განვითარდა იმისათვის, რომ შექმნას და

გაავრცელოს კოჰერენტულ მნიშვნელობათა ერთიანობა მნიშვნელოვან სფეროში

(Friske, 1987).

ნიკოლოზ ფარჯანაძე ყურადღებას ამახვილებს დისკურსის ანალიზისას

სოციალური სუბიექტების მნიშვნელობაზე. ის აღნიშნავს: ,,დისკურსში ჩართულნი

არიან სოციალური სუბიექტები, რომლებიც მოქმედებენ თავიანთ სოციალურ

კონტექსტში, როგორც დისკურსის თანაშემოქმედი და თანამოქმედი ელემენტები.

აქედან გამომდინარე, დისკურსის კრიტიკული ანალიზი არის არა მარტო

მნიშვნელობის მინიჭების რეტროსპექტული შესწავლა, არამედ მოქმედი სუბიექტის

მიერ შექმნილი დისკურსის საშუალებით რეალობის ფორმირების კვლევა”

(ფარჯანაძე 2010:70). ამგვარად დისკურსი არ იქმნება განყენებულად, სოციუმის

გარეშე, თუმც როგორც ნორმან ფერკლო აღნიშნავს, დისკურსი არ არის

ინდივიდუალური არჩევანის შედეგად მიღებული პროდუქტი (Fairclough 2010).

დისკურსის კომპლექსური ბუნება მასზე გამოთქმულ კიდევ ერთ მოსაზრებაში

მკაფიოდ ჩანს. ლინგვისტი ჯეიმს პოლ ჯი დისკურსს განიხილავს როგორც ფენომენს,

რომელიც შედგება ხალხისგან, საგნებისაგან (მაგალითად წიგნებისაგან) და საუბრის,

ქმედების, ურთიერთობის, ფიქრის, რწმენის, შეფასების დამახასიათებელი

15

მანერისაგან. ზოგჯერ დისკურსი ასევე შედგება წერის, კითხვისა და

ინტერპრეტაციის დამახასიათებელი მანერისაგან. დისკურსი არსებობს სამყაროში

წიგნების, რუკებისა და ქალაქების მსგავსად (Gee 1992: 20).

დისკურსის ამ განმარტებიდან და ზემოთ მოყვანილი სხვა მოსაზრებებიდან

გამომდინარე, შესაძლოა დავინახოთ დისკურსის რთული და მრავლისმომცველი

ბუნება. დისკურსი არ გულისხმობს მხოლოდ მეტყველებას, იგი მოიცავს როგორც

ზეპირ, აგრეთვე წერილობით კომუნიკაციას. მოცემული განმარტება კიდევ ერთხელ

ხაზს უსვამს ენის აქტიურ ბუნებას ანუ იმას, რომ ქმედება მეტყველების მეშვეობით

გამოიხატება. ასე რომ, როგორც ეს უკვე აღვნიშნეთ, დისკურსის ანალიზი არ მოიცავს

ისეთი ცალკეული ელემენტების შესწავლას, როგორიცაა სიტყვა, წინადადება ან

ტექსტი, არამედ მათი შესწავლა მხოლოდ მაშინ არის ეფექტური, როდესაც ის

მთლიანობაში, ერთმანეთთან კავშირშია შესწავლილი. ცალკეული ტექსტის

საპირისპიროდ, დისკურსს, მისი განმეორებადი შინაარსით, სიმბოლოებითა და

სტრატეგიებით, მივყავართ ცოდნის წარმოქმნასა და ჩამოყალიბებამდე და ამდენად,

გააჩნია გაცილებით უფრო ძლიერი ეფექტი, ვიდრე ნებისმიერ ცალკეულ ტექსტს

(Jäger & Maier 2009:39).

თანამედროვე ლინგვისტიკაში დისკურსის ანალიზის შესახებ თითქმის

ყველაფერი დაიწერა, თუმცა, როგორც აღინიშნა, დეფინიციები განსხვავებულია, რაც

მის პროგრესულ და მრავალმხრივ ბუნებაზე მიუთითებს. სალომე ომიაძე აღნიშნავს,

რომ ,,ენათმეცნიერთა მიერ ენისა და მეტყველების გარჩევამ, ენის ფუნქციონირების

სემანტიკური და პრაგმატიკული ასპექტებისადმი ინტერესმა, სემიოტიკურმა

კვლევებმა გამოიწვია ის რომ, კვლევა გასცდა წინადადების ფარგლებს, კერძოდ, იგი

გადაწვდა მეტყველებას, როგორც სამეტყველო აქტთა ბმულ თანმიმდევრობას,

რომელიც გამოხატულია სხვადასხვა ტექსტით და რომლის გაანალიზება სხვადასხვა

ასპექტითაა აუცილებელი’’ (ომიაძე 2001:20). ის ფაქტი, რომ დისკურსის ანალიზი

სხვადასხვა, მრავალფეროვან საშუალებას იძლევა და აგრეთვე ისიც, რომ თავადაც

ისეთ განსხვავებულ ასპექტებს საჭიროებს კვლევისათვის, როგორიცაა:

პრაგმატიკული, სემანტიკური, რეფერენტული და სხვა, დისკურსს უფრო მეტი

ლინგვისტის ინტერესის საგნად აქცევს. კოსერიუ ენას და მეტყველებას განასხვავებს,

როგორც შესაძლებლობათა ღია სისტემას, შედარებით რეალიზებულ ფორმათა და

ნორმათა ერთობლიობას (Косериу 1963:175).

16

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, თანამედროვე ლინგვისტიკა და ლინგვისტები

დისკურსის კიდევ უფრო მეტ შესაძლებლობას ავლენენ. თუკი ადრეულ

ლინგვისტიკაში დისკურსი და ტექსტი სინონიმებად განიხილებოდა, ვან დეიკის

დისკურსის ანალიზმა ეს შეხედულება შეცვალა. არსებული ფორმულა

(დისკურსი=ტექსტს+სიტუაცია, ტექსტი=დისკურსს-სიტუაცია), რომელიც ძალიან

მარტივად, ლაკონურად და გასაგებად გადმოსცემს ორივე ცნების პრინციპს და

დისკურსს უფრო ფართო გაგებას ანიჭებს.

დისკურსის განმარტებების ანალიზი ცხადყოფს დისკურსის ანალიზის

საფუძვლიანი შესწავლის საჭიროებას. მართებულად მიმაჩნია ლინგვისტთა

მოსაზრება დისკურსის რთული და უსაზღვრო ბუნების შესახებ, რომლის ანალიზი

საჭიროებს ლინგვისტურ და ამასთან სოციალურ თუ ექსტრალინგვისტურ

ფაქტორთა გათვალისწინებას. სწორედ ისეთი ექსტრალინგვისტური ფაქტორები,

როგორიცაა: ადრესატის მიზნები, აზრები, ცოდნა და სხვანი, განსაზღვრავს

დისკურსის სხვადასხვა სახეს, თუმცა არსებობს რიგი სხვა განმასხვავებელი

ფაქტორები, რომლის შესახებ ვისაუბრებთ მომდევნო ქვეთავში.

დისკურსის ანალიზის განსაზღვრა მისი ბუნებიდან გამომდინარე

სხვადასხვაგვარია. ის იმდენად ფართო, ვრცელი და ტევადი თემაა, რომ

შეუძლებელია მისი განმარტება ერთ ჩარჩოში მოექცეს. განსაკუთრებით

მნიშვნელოვანია დისკურსის სხვადასხვა სახის გამოყოფა და მათი თავისებურებათა

დადგენა. როგორც უკვე აღინიშნა, სოციალური, ყოველდღიური ცხოვრება და

დისკურსის ერთმანეთისგან გამიჯვნა შეუძლებელია. მათი არსებობა

ურთიერთდამოკიდებულია.

ჩილტონი და ვოდაკი დისკურსის შესწავლას სოციალურ და პოლიტიკურ

ცხოვრებას უკავშირებენ (Chilton 2003; Wodak 1989). გამომდინარე რეალობიდან, რომ

პოლიტიკური თუ სოციალური პრობლემების გაგება გარდაუვალია ენის გაგების

გარეშე, დისკურსის ანალიზი შეეხო სხვადასხვა სოციალური ჯგუფების დისკურსის

ანალიზს. შესაბამისად ამან გამოიწვია ისეთი დისციპლინების და ტექნიკური

ტერმინების წარმოქმნა, როგორიცაა: სამედიცინო დისკურსი, პოლიტიკური

დისკურსი, ბიზნეს დისკურსი, მედია დისკურსი, იურიდიული დისკურსი,

განათლების დისკურსი და სხვა.

17

დისკურსად გაიგება ყოველგვარი გაბმული ტექსტი, გადმოცემული

(ფიქსირებული) ქაღალდზე, ნაწერსა თუ ინფორმაციის მატარებელ ელექტრონულ

ფაილში ან ცოცხალი მეტყველება, მისი ყველა სპეციფიკური ელემენტით ე.წ.

ექსტრალინგვისტურ ფაქტორებთან ერთიანობაში. ამ ტერმინით ფილოლოგები

აღნიშნავენ ყველაფერს, რაც წარმოადგენს მეცნიერული შესწავლისა ან ნებისმიერი

სისტემატური განხილვის საგანს, მაგრამ არ შედის ენის შესახებ მეცნიერების

ინტერესთა სფეროში - პრაგმატული, სოციალური, კულტურული, ისტორიული,

ფსიქოლოგიური, ეთნიკური, პროფესიული და სხვა რეალიები, მოვლენები და

ფენომენები). რადგან ყველაზე უფრო ობიექტურ მეცნიერულ განხილვას შეიძლება

დაექვემდებაროს ინფორმაციის შენახვისა და გადაცემის სხვადასხვა

დოკუმენტირებულ საშუალებაში ფიქსირებული ენა, დისკურსის ასე ფართო გაგება

ჩვეულებრივ ვიწროვდება და გულისხმობს ტექსტს, რომელიც განიხილება მისი

შექმნის კონკრეტული ვითარების ჩარჩოებში, უფრო სწორად მოვლენათა ასპექტთან

მტკიცე (განუწყვეტელ) კავშირში. თუ ჩვენ საქმე გვაქვს მეტყველებასთან, როგორც

ადამიანის მოღვაწეობის განსაკუთრებულ ფორმასთან, და რომელიც ასევე

წარმოადგენს ლინგვისტიკის ობიექტს, ეს მეტყველება რომ დისკურსი იყოს, იგი

უნდა განიხილებოდეს, როგორც მიზანმიმართული სოციალური მოქმედება,

ადამიანთა ურთიერთქმედებაში მონაწილე კომპონენტი, როგორც მათი ცნობიერების

კოგნიტური პროცესების ნაყოფი, წარმოშობილი ერთი მოსაუბრის აზრების

მეორესთან უფრო გასაგებად მისაწვდომად, სრულად ან ინტუიტიურად.

მეტყველების პროცესში დისკურსი იძენს ახალ პარალინგვისტურ შემადგენლებს

(მიმიკა, ჟესტები), რომლებიც მოწოდებულა უზრუნველყოს თანამოსაუბრეზე

რიტმული, სემანტიკური, ემოციურ-შეფასებითი და ზოგიერთი სხვა სახის

ზემოქმედება, რაც მეტყველების ტრანსფორმაციისას ტექსტში გადმოიცემა

სპეციფიკური (არსებითად ისეთივე პარალინგვისტური) ხერხებით - ფრეიმებით,

სცენარებით, შენიშვნებით, კომენტარებით და სხვ., რომელთა არსებობა ტექსტში

აქცევს მას სწორედ დისკურსად. ამგვარად, დისკურსი ყოველთვის შეისწავლება

კონკრეტულ ან ზოგად ცხოვრებისეულ სიტუაციასთან ერთად. შეავიწროვეს რა

დისკურსი ლინგვისტურ ,,ცხოვრების ფორმამდე“, ბევრმა ეს, სავსებით არა

ტრივიალური ფენომენი, რომელიც ერთდროულად უკავშირდება როგორც

ადამიანის ცნობიერებაში, ისე ობიექტურ-სუბიექტურ რეალობაში არსებულ შინაგან

18

და გარეგან სამყაროს, გააერთიანა ფაქტობრივად ტექსტის განსაზღვრულ სტილთან,

როგორც გადმოცემის (თხრობის) განსაკუთრებულ ფორმასა და გამოყენების

ადგილთან, მაგალითად, რეპორტაჟი, ინტერვიუ, საგამოცდო დიალოგი,

დარბაისლური (ზრდილობიანი) საუბარი, მეცნიერულ-პოპულარული ლექცია და

სხვა.

ლინგვისტიკაში დისკურსის ცნებას ამ დრომდე ხშირად იყენებენ როგორც ამა თუ

იმ ლინგვისტური ფორმების (ტექსტების, მეტყველების, პუბლიცისტიკის და სხვ.)

სტილურ ერთობლიობათა ერთ-ერთ სინონიმს.

დისკურსის თეორიის წარმოშობა და განვითარება უკავშირდება XX საუკუნის

ლინგვისტიკაში მიმდინარე ობიექტურ პროცესებს. 50-70-იან წლებში მისწრაფებამ,

გაეტანათ სინტაქსი წინადადების საზღვრებიდან, წარმოშვა ბ.პალეკისა და

ვ.დრესლერის მოძღვრება ტექსტის ჰიპერსინტაქსისა და სინტაქსის შესახებ,

მიგვიყვანა მეტყველების პრაგმატიკის სამეტყველო აქტების თეორიის

დამუშავებამდე, მეტყველების, როგორც სოციალური ქმედების, განხილვამდე და

მისი სუბიექტური ასპექტების კვლევამდე. ე.ბენვენისტმა პირველმა გამოიყენა

ტერმინი ,,დისკურსი“ არა როგორც მეტყველება ან როგორც ტექსტი საერთოდ (ამ

ფრანგული სიტყვის ტრადიციული მნიშვნელობით), არამედ როგორც

მოლაპარაკისთვის მინიჭებული მეტყველება. მან დისკურსი დაუპირისპირა

ობიექტურ თხრობას და განსაზღვრა ასეთი მეტყველების სპეციფიკური ნიშნები -

დროთა, ნაცვალსახელთა, ენობრივი ერთეულებისა და ლინგვისტური საშუალებების

გამოყენების სხვა ხერხების სისტემა.

დისკურსის ანალიზი დისტრიბუციული მეთოდის გამოყენებით არა ცალკე

წინადადების, არამედ გაბმული ტექსტის მიმართ სოციოკულტურული სიტუაციის

აღსაწერად პირველად სცადა ზ. ჰარისმა 1952წ., რაც შემდეგ ლინგვისტებმა

დაუკავშირეს ე.კოსერისა და მისი მიმდევრების ნაშრომებს ტექსტის ლინგვისტიკის

დარგში, ამის გამო დისკურსის ანალიზი და ტექსტის ლინგვისტიკა ქმნიან ენის

თეორიის ძალიან მახლობელ და ნაწილობრივ იგივეობრივ დარგებს. მაგრამ 70-იანი

წლების ბოლოსა და 80-იანი წლების დასაწყისში საზღვარგარეთის ლინგვისტიკაში,

უპირველეს ყოვლისა, ჰუმანიტარული კვლევის ინტეგრაციისა და კომპლექსური

მიდგომის ტენდენციის განვითარების ხარჯზე მოხდა ცნებების - ,,ტექსტისა“ და

,,დისკურსის“ თანდათანობითი დიფერენციაცია და თუ ამჟამად ტექსტად გაიგება

19

უპირატესად მხოლოდ აბსტრაჰირებული, ჩამოყალიბებული კონსტრუქცია,

ტერმინში ,,დისკურსი“ იგულისხმება ამ კონსტრუქციის აქტუალიზაციის

განსხვავებული სახეები, რომლებიც განიხილება მენტალური პროცესების

თვალსაზრისით და ექსტრალინგვისტურ ფაქტორებთან დაკავშირებით.

როგორც ჩანს, ვან დეიკი, მისდევს რა სისტემური და სტრუქტურულ-

ფუნქციონალური მიდგომის ზოგად მეთოდოლოგიას, თვლის, რომ იდეოლოგია და

კულტურა როგორც მაკრო-სოციალური ფენომენები და სინამდვილის

რეპრეზენტაციები, აისახება დისკურსის მიკროსოციალურ ფენომენში

(მიკროსოციალურ დონეზე). თუმცა არც არის საჭირო იდეოლოგიის მთელი ანალიზი

დავიყვანოთ დისკურსების ანალიზამდე, რადგან იდეოლოგია არ გამოიხატება და არ

აისახება მხოლოდ ტექსტებისა და ლაპარაკის საშუალებით. დისკურსს სოციალურ

და კულტურულ სისტემაში უჭირავს განსაკუთრებული ადგილი და განსხვავებით

სხვა სოციალური პრაქტიკისაგან, ის ახორციელებს არაპირდაპირ კომუნიკაციას

(Dijk 2000).

ჩვენ, როგორც ,,უბრალო” ადამიანები, პროფესიულ საქმიანობას თუ არ

გავითვალისწინებთ, ვიყენებთ ენას რომელსაც პირობითად ,,ყოველდღიურ’’

დისკურსს ვუწოდებთ. მოცემული დისკურსისაგან განსხვავებით, პროფესიულ

დისკურსში პროფესიონალები ურთიერთობენ ისევ პროფესიონალებთან ან

,,ჩვეულებრივ’’, საზოგადოების წევრებთან. ნიკოლა ვუდსი განმარტავს, რომ ,,ყველა

პროფესიას აქვს საკუთარი წერისა და საუბრის გზა: ენის განსაზღვრული სტილი

(რეგისტრი) და დისკურსის მართვის საკუთარი წესები... როდესაც პროფესიონალი

საუბრობს არაპროფესიონალთან, ენა შესაძლებელია ბარიერი აღმოჩნდეს’’ (Woods

2006: xvi).

ნიკოლა ვუდსი წიგნში Describing Discourse განიხილავს 5 სხვადასხვა პროფესიულ

დისკურსს – სარეკლამო, პოლიტიკური, იურიდიული, სამედიცინო და განათლების.

მედია დისკურსს ახასიათებს როგორც ,,ყველაზე დაგეგმილს’’. განსხვავებით

,,ყოველდღიური’’ დისკურსისაგან, სარეკლამო დისკურსს გააჩნია სპეციფიური

რეგისტრი, ის არის ძირითადად ცალმხრივი-კომუნიკაციის მატარებელი და როგორც

მას ვუდსი უწოდებს, არის დამარწმუნებელი და მაცდური (ibid: xvi). სარეკლამო

დისკურსი მიგვიჩნევს ჩვენ, საზოგადოების დანარჩენ წევრებს, როგორც

,,მომხმარებლებს’’ და იყენებს რიგ ლინგვისტურ და ექსტრალინგვისტურ ხერხებს

20

,,‘საცდუნებლად’’ ამგვარად, სარეკლამო დისკურსს ლექსიკურ და ლინგვისტურ

თვისებებთან ერთად გამოარჩევს ,,ინტენცია’’. მეორე თავში პოლიტიკური

დისკურსის განხილვისას დავინახავთ ერთგვარ მსგავსებას და განსხვავებას –

ყოველი პროფესიული დისკურსი განსხვავდება ლექსიკური, სემანტიკური და

პრაგმატიკული თავისებურებებით. მაგალითად, საგაზეთო სტატიის სათაურები (ე.წ.

ჰედლაინები) იყენებენ უსრულ ან, მარტივად რომ ვთქვათ, ,,ყოველდღიური’’

დისკურსისთვის არადამახასიათებელ სიტყვათა თანმიმდევრობას, რომელსაც არ

შეიძლება სემანტიკურად წინადადება ვუწოდოთ. თუმცა სწორედ რომ პრესის,

მედიის, რეკლამის სემანტიკური თავისებურებანი გამოარჩევს მათ სხვა სახის

დისკურსისაგან.

დისკურსის კვლევა არის ინტერდისციპლინარული მეცნიერული სფერო, ცოდნის

დარგი, რომელშიც ლინგვისტებთან ერთად უნდა მონაწილეობდნენ სოციოლოგები,

ფსიქოლოგები, ხელოვნებათმცოდნეები და კულტუროლოგები, ადამიანის

ინტელექტის მკვლევრები, ეთნოგრაფები და ლიტერატურათმცოდნეები,

სტილისტები და ფილოლოგები.

1.2. დისკურსის ანალიზის სემანტიკური თავისებურებები

პოლიტიკური დისკურსის კვლევა შეუძლებელია, თუ არ შევისწავლით მისთვის

დამახასიათებელ ენობრივ თავისებურებებს. ამიტომ სემანტიკა ჩვენი კვლევის ერთ-

ერთი საკვანძო საკითხია, რადგან ის შეისწავლის დისკურსის ისეთ ელემენტებს,

როგორიცაა: სიტყვები, ფრაზები, წინადადებები, პარაგრაფები, და სხვა (Dijk 1985).

სემანტიკას ვან დეიკი შემდეგნაირად განმარტავს: ზოგადი გაგებით, სემანტიკა არის

ფართო სემიოტიკური თეორიის კომპონენტი, თეორია სრულმნიშვნელოვან,

სიმბოლურ ქცევაზე (Dijk 1985:103). აღსანიშნავია ის, რომ პოლიტიკოსთა

მეტყველებაში ენის მნიშვნელობას თავად პოლიტიკოსებიც აღიარებენ. პოლ

ჩილტონს, მაგალითად მოჰყავს ბრიტანელი პოლიტიკოსის ინტერვიუდან

ამონარიდი, რაც ნათლად ადასტურებს იმ მოსაზრებას, რომ პოლიტიკოსები დღეს

კარგი ,,ლინგვისტები’’ არიან (ყოველ შემთხვევაში უნდა იყვნენ). პოლიტიკოსი

პოლიტიკური ინტერვიუს დროს თავისი სიტყვების დასადასტურებლად ამბობს:

ჩვენ ახლა სემანტიკის შესახებ ვსაუბრობთ (Chilton 2004: 6).

21

ეტიმოლოგია სიტყვისა ,,სემანტიკა’’ ძველ ბერძნულს უკავშირდება - semasia - რაც

აღნიშნავდა ,,მნიშვნელობა’’-ს. თავდაპირველი შეხედულებები სემანტიკის შესახებ

განსხვავდებოდა თანამედროვე მიდგომისაგან, რადგან ადრე სემანტიკა იყო წესთა

ერთობლიობა, რომელიც მართავდა აზრთა ტრანსფორმაციებს, გამონათქვამთა

არჩევანს, ლოკუციების წარმოშობასა და გაქრობას. სოსიურმა სემანტიკას, როგორც

სიტყვის მნიშვნელობის შესწავლას, ლინგვისტური ნიშნის პროცესი უწოდა.

თანდათანობით სემანტიკის შესწავლის სფერო დავიდა სტრუქტურული

ურთიერთობების დონეზე ლექსიკურ ელემენტებს შორის, ხოლო დისკურსის

მნიშვნელობის აღწერა დაეთმო ისეთ დისციპლინებს, როგორიცაა: რიტორიკა,

სტილისტიკა და პოეტიკა (Norrick 2004:77). წინადადების შინაარსი მიიჩნეოდა

ლექსიკური ელემენტებისა და მათი სტრუქტურული ურთიერთობების პროდუქტად

(Norrick 2004:77).

თანდათანობით დისკურსის კვლევაში მომხდარმა ცვლილებებმა ასახვა ჰპოვა

სემანტიკაშიც, რადგან დისკურსის შესწავლის საგანი არა მარტო გამონათქვამის

მნიშვნელობის შესწავლაა, არამედ სიტყვის მნიშვნელობის. ოსტინის თეორია

ამტკიცებს, რომ ჩვენ ვიყენებთ სიტყვებს არა მხოლოდ ჭეშმარიტი ან მცდარი

წინადადებების წარმოსათქმელად, არამედ ჩვენ ვმოქმედებთ სიტყვების საშუალებით

რაც ბუნებრივად იწვევს კონტექსტუალურ კავშირებს (Austin 1962: 101). ადამიანი

გახდა დისკურსის სემანტიკური და პრაგმატიკული კვლევების ცენტრი, რადგან

მათი საკვლევი სფერო არის მოქმედი ენა. ვან დეიკი მიიჩნევს, რომ დისკურსს არა

უბრალოდ გააჩნია მნიშვნელობები, არამედ ისინი არსებობენ თუ ამგვარ

მნიშვნელობებს ენის მომხმარებლები ანიჭებენ კონკრეტულ ინტერაქციას

კონტექსტში, ანუ დისკურსის ინტერპრეტაციაც არის ის, რასაც ადამიანები აკეთებენ,

კოგნიტურად და სოციალურად (Dijk 1985: 118).

დისკურსის სემანტიკური ანალიზი უპირველესად ,,მნიშვნელობასთან’’

ასოცირდება, რადგან როგორც ნორიკი განმარტავს, ის ძალიან მჭიდროდ მიეჯაჭვა

დისკურსის კონტექსტს, რადგან მოსაუბრეთა ინტენციებმა და მაყურებლის

პასუხებმა კვლავ ასახვა ჰპოვეს სემანტიკურ თეორიებში პრაგმატიკის გავლით

(Norrick 2004:78). ვან დეიკი ხაზს უსვამს ფაქტს, რომ რეალური ინტერპრეტაცია ენის

მომხმარებლის გაგებაა და რომ ისინი იყენებენ ეფექტურ სტრატეგიებს სასურველ

22

ინტერპრეტაციამდე უმოკლეს დროში მისასვლელად და ამისთვის მიმართავენ

სხვადასხვა სახის ტექსტურ, კონტექსტურ და კოგნიტურ ინფორმაციას

ერთდროულად( Dijk 1985: 118).

როგორც ვან დეიკი განმარტავს, სემანტიკურ თეორიასთან ასოცირებული ერთ-

ერთი უმნიშვნელოვანესი კონცეპტი არის ,,ინტერპრეტაცია’’ (Dijk 1985: 104). ნორიკი

აღნიშნავს, რომ ყველაზე საინტერესო ამ თეორიული ანალიზისას არის ის, თუ რას

ნიშნავს ესა-თუ ის სიტყვა სხვადასხვა ადამიანისათვის, და რა ეფექტი აქვს ამა თუ იმ

სიტყვას მისი ძირეული ან სემანტიკური მნიშვნელობის მიღმა. თუმცა მრავალი

მკვლევარი დაობს იმ საკითხთან დაკავშირებით, რომ როდესაც საკვლევი ,,ობიექტი’’

სცდება ძირეულ, სემანტიკურ მნიშვნელობას, ის მაშინვე პრაგმატიკის სფეროში

გადადის. პოლიტიკური დისკურსის ანალიზის დროს, კვლევა იწყება სემანტიკური

ანალიზით და შემდეგ იგი ტრანსფორმირდება პრაგმატიკულ ასპექტში. როდესაც

გვსურს ანალიზი იმისა, თუ რა იმპლიკაციის მატარებელია ენის გარკვეული

ერთეული, ჯერ ვიკვლევთ მის სემანტიკურ მნიშვნელობას. ნორიკი ნაშრომში

,,დისკურსი და სემანტიკა’’ წინ წამოწევს სემანტიკის აქტუალობას, აღნიშნავს რა, რომ

მოსაუბრის ინტენციები და მაყურებლის პასუხები კვლავ სემანტიკას დაუბრუნდა,

ოღონდ პრაგმატიკის და სასაუბრო აქტების თეორიის გათვალისწინებით (Norrick

2004:78 ). ჩვენ ვემხრობით მოსაზრებას, რომ დისკურსის ანალიზის დროს სემანტიკური

კვლევა უნდა მიმდინარეობდეს პრაგმატიკულ ასპექტში, რადგან ცალკეული სიტყვის

ან შესიტყვების შესწავლა განყენებულად არ იქნება სრულყოფილი, ისინი უნდა

შევისწავლოთ კონტექსტთან ერთად, რათა გავიგოთ, თუ რა მიზნით გამოიყენა

პოლიტიკოსმა ესა თუ ის სემანტიკური თუ პრაგმატიკული ხერხი. ბევრი

ენათმეცნიერი აღნიშნავს, რომ ხშირად ის, რაც სემანტიკის საკვლევი საგანია, სცდება

სემანტიკის საზღვრებს და იჭრება პრაგმატიკის სფეროში. მაგალითად, იზაბელა

პეტრიაშვილი პოლიტიკურ დისკურსში მეტაფორების ანალიზისას ემხრობა

თანამედროვე ლინგვისტთა მოსაზრებას, რომ მეტაფორა პრაგმატიკის კვლევის

საგანია, რადგან ის სემანტიკურ ინტერპრეტაციას კი არა, პრაგმატიკულს მოითხოვს,

როცა ის გამოიყენება ადამიანების დასარწმუნებლად (Charteris-Black 2004:11).

23

ვან დეიკი სემანტიკურ კავშირს წინადადებებს შორის მნიშვნელოვან სტრატეგიად

მიიჩნევს იმისათვის, რომ გაიგო ზუსტი მნიშვნელობა და დაიცვა მსმენელი

არასწორი დასკვნების გამოტანისაგან, თუმცა იქვე აღნიშნავს, რომ შემდეგ დონეზე

ისინი უნდა განვიხილოთ პრაგმატიკულ, რიტორიკულ და კონვერსაციულ დონეზე,

რადგან სემანტიკური ანალიზი მხოლოდ ანალიზის ერთი მხარეა (Dijk 1985: 120).

ნათქვამის მეტი სიცხადისთვის, გავაანალიზეთ რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტის,

დიმიტრი მედვედევის ხალხისადმი მიმართვის ტექსტი, რომელიც დაიდო კრემლის

ოფიციალურ ვებ-გვერდზე (იხ. დანართი N21). დავაკვირდით გამეორებული და

საკვანძო სიტყვების გამოყენების სიხშირეს. დიაგრამაზე გამოსახული სტატისტიკა

ასახავს საკვანძო სიტყვების რაოდენობრივ ჯერობას პოლიტიკურ დისკურსში.

დიაგრამა 1

24

10

10

9

5

3

დიმიტრი მედვედევის მიმართვაში ხშირად

გამეორებული სიტყვების სტატისტიკა

რუსეთი

დემოკრატია

თავისუფალი

ახალი

კორუფცია

ჰუმანური

24

ჩვენ მიერ შემოთავაზებული დიაგრამა კარგად ასახავს რეალობას სემანტიკური

თეორიის პრაგმატიკულ ასპექტში შესწავლის შესახებ. თუ მკვლევარი ერთი

კონკრეტული პოლიტიკური ტექსტის, ჩვენ შემთხვევაში რუსეთის ყოფილი

პრეზიდენტის ხალხისადმი წერილობითი მიმართვის ანალიზს მხოლოდ სემატიკის

ჭრილში ჩაატარებს და იგნორირებას გაუკეთებს მათ კონტექსტთან კავშირში

ანალიზს, აბსოლუტურად სხვა რეალობა აისახება მის ლინგვისტურ კვლევაში. თუკი

(1) დიაგრამით ვიმსჯელებთ, მედვედევი, როგორც ,,დემოკრატი” ლიდერი, იყენებს

ისეთ ,,დემოკრატიულ’’ საკვანძო სიტყვებს, როგორიცაა: Свобода, гуманнее,

новые, демократия, - თავისუფლება, ჰუმანური, ახალი, დემოკრატია. ის წინა

პლანზე აყენებს ქვეყანას, რაც მიმართვაში სიტყვა ’რუსეთის’ 24-ჯერ გამოყენებით

გამოხატება (იხ. ტექსტის ორიგინალი დანართში). თუკი (1) ცხრილს

დავაკვირდებით, სადაც ამ სიტყვათა მინი-კონტექსტები - წინადადებები ან

სიტყვათშეთანხმებებია მოცემული და მათ სემანტიკურ და პრაგმატიკულ ანალიზს

ჩავატარებთ, დავრწმუნდებით, რამდენად აუცილებელია იმის გაგება, თუ რა არის

იმპლიცირებული მოხსენებაში და რა არის მომხსენებლის ინტენცია.

ცხრილი 1

დიმიტრი მედვედევის სიტყვაში საკვანძო სიტყვების მინი –კონტექსტები

რუსეთი

დატვირთული პრობლემებით/ რუსეთის მოქალაქეების

ცხოვრების ხარისხი გაიზარდოს/ წარმოებული რუსეთში / რუსეთის

გავლენა არც ისე მაღალია / რუსეთის ისტორიული როლი /

ტერიტორიული დავდასხმები რუსეთზე / რუსეთის ეკონომიური

განვითარება იყოს შედეგიანი / ძალიან დიდ პრობლემები

რუსეთისათვის / რუსეთი მუშაობს / თანამედროვე რუსეთი / რუსეთს

შეუძლია /

დემოკრატ

ია

დემოკრატიული ინსტიტუტები ზოგადად ჩამოყალიბებულია,

მაგრამ მათი ხარისხი საკმაოდ შორია იდეალურისაგან / არამყარი

დემოკრატია / შეუძლია დემოკრატიის გზით განვითარდეს /

დემოკრატია დაიბადა ანტიკურ საბერძნეთში მაგრამ იმ დროს

დემოკრატია არსებობდა / სრულყოფილი დემოკრატია... დემოკრატია

25

ყველასათვის განვითარდა ბოლო პერიოდში / დემოკრატია გახდა

მასისათვის / უმეტეს დემოკრატიულ სახელმწიფოში ლიდერები და

პარტიები ცვლიან ერთმანეთს / მსგავსი კონსესუსი არსებობს ყველგან

თანამედროვე დემოკრატიის შემთხვევაში

თავისუფა

ლი

გმირები, რომლებმაც მოიპოვეს ეს თავისუფლება / საზოგადოება

გახდეს უფრო თავისუფალი / ავაშენოთ თავისუფალი რუსეთი /

უფრო თავისუფალი იქნება ჩვენი პოლიტიკური სისტემა

/პოლიტიკური თავისუფლების, სიტყვისა და შეკრების

თავისუფლების რეალიზაცია / ის უპასუხებს თავისუფალ ერს /

პოლიტიკური სისტემა შეიცვლება თავისუფალი კონკურენციის

გზით /

ახალი დეფიციტი / ახალი ერა / ავაშენოთ ახალი რუსეთი / ახალი

გამოგონებები

კორუფცია ქრონიკული / დაძლევა / ზომები კორუფციის წინააღმდეგ /

საუკუნოვანი კორუფცია /

ჰუმანური საზოგადოება გახდეს უფრო ჰუმანური / ჰუმანური ფასეულებები /

უფრო ჰუმანური იქნება ჩვენი პოლიტიკური სისტემა /

ეს ცხრილი ასახავს რეალურ სურათს იმისა, თუ რა იმპლიკაცია შესძინა რუსეთის

ყოფილმა პრეზიდენტმა კონკრეტულ საკვანძო სიტყვებს. (1) დიაგრამის საშუალებით

მკითხველს შეექმნება ზოგადად დადებითი წარმოდგენა, შეხედულება დ.

მედვედევის შესახებ, რომ ის თავს თვლის დემოკრატ ლიდერად, რუს ერს _ ჰუმანურ

ერად და ქვეყანას კი თავისუფალ ქვეყნად. ამ სიტყვების სტილისტურ-სემანტიკური

ხერხების, გამეორების და პარალელიზმის, პრაგმატიკული ანალიზი და კონტექსტის

ანალიზი სულ სხვა სურათს გვთავაზობს. ყოფილი პრეზიდენტი ქვეყანას არც თუ

დადებით ჭრილში განიხილავს, კორუფციას ,,ქრონიკულს’’ უწოდებს, სიახლეების

,,დეფიციტს’’ ხაზს უსვამს და ამასთან მიუთითებს დემოკრატიის არარსებობაზე.

მოცემული ანალიზი ცხადყოფს იმ ფაქტს, რომ აუცილებელია ლექსიკურ და

სემანტიკურ დონეებზე ტექსტის ანალიზი, თუმცა ამ პროცესის განყენებული

განხილვა მცდარი დასკვნების გაკეთების საწინდარია, განსაკუთრებით მაშინ, როცა

26

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზს აკეთებ. ვიზიარებთ და სრულიად ვეთანხმებით

ლინგვისტთა მოსაზრებას სემანტიკური ანალიზის პრაგმატიკულ ჭრილში

შესწავლის შესახებ, რადგან ამ ნაშრომის უმთავრესი მიზნები და ამოცანები იმ

სემანტიკური და პრაგმატიკული გზების მოძიებაა, რომლებსაც პოლიტიკოსები

მიმართავენ, როდესაც ,,ამბობენ ან არ ამბობენ, მაგრამ გულისხმობენ’’.

არსებული მოსაზრებები უფრო ნათლად ხსნის გამძაფრებულ ინტერესს

სხვადასხვა დისკურსისადმი, განსაკუთრებით პოლიტიკური დისკურსისადმი,

როდესაც პოლიტიკოსები ამბობენ ერთს და გულისხმობენ მეორეს. დისკურსის

ანალიზი და ის ლინგვისტური ხერხები, რომლითაც პოლიტიკოსები

მანიპულირებენ, განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევს. ნებისმიერი დისკურსის

ინტერპრეტაციისათვის აუცილებელია განისაზღვროს მნიშვნელობა და რეფერენცია,

და აგრეთვე შესაბამისი ზოგადი ცოდნის ფონი, რომელიც ნაწილობრივ აისახება

ხდება ლინგვისტიკაში, კერძოდ, კი ლექსიკონში (Dijk 2004:105).

არამარტო სიტყვის, არამედ დისკურსის სემანტიკის აუცილებლობაზე მიუთითებს

პოლიტიკოსების მიერ პოლიტიკურ დისკურსში მისი გამოყენება. არასასურველი

პასუხის თავიდან ასარიდებლად, პოლიტიკოსები ხშირად კარგი ლინგვისტების

უნარ-ჩვევებს ავლენენ. იგივე მოსაზრებას იზიარებს მკვლევარი პიოტრ კეპი (2006).

ინ აღნიშნავს, რომ გამონათქვამები, როგორიცაა ,,ჩვენ არ ვსაუბრობთ სემანტიკაზე

ახლა’’ ხშირად გამოიყენება კრიტიკისგან თავის დასაღწევად ან პოლიტიკურად

სენსიტიური დაკონკრეტებისაგან თავის ასარიდებლად (Cap 2006: 16). კეპს იქვე

მაგალითად პრეზიდენტ ბუშის ინტერვიუდან ამონარიდი მოჰყავს, რომელიც გავიდა

NBC-ზე გადაცემა Meet the Press-ში 2003:

Host: You said, quote, the Iraqi regime is a threat of unique urgency. Saddam Hussein is a

threat that we must deal with as quickly as possible. You gave the clear sense that this was an

immediate threat that must be dealt with.

George W. Bush: I think, if I might remind you that, in my language, I called it a grave

and gathering threat. But I don’t want to get into a word context (Cap 2006:16)

წამყვანი : თქვენ თქვით, ციტირებას ვაკეთებ, ერაყის რეჟიმი არის უდიდესი

საფრთხე. სადამ ჰუსეინი არის საფრთხე, რომელსაც რაც შეიძლება სწრაფად უნდა

27

გავუმკლავდეთ. თქვენ ღიად განაცხადეთ, რომ ეს იყო საფრთხე, რომელსაც

გამკლავება სჭირდებოდა.

ჯორჯ ვ.ბუში: ჩემი აზრით, თუ საჭიროა შეგახსენოთ რომ, ჩემს ენაზე, მე ვუწოდე

მას რეალური საფრთხე. მაგრამ არ მინდა სიტყვათა კონტექსტში ჩაღრმავება’’.

კეპის მიერ მოყვანილი მაგალითი კარგი თვალსაჩინოებაა იმ გავრცელებული

მოსაზრებისა, რომ კარგი პოლიტიკოსი თანამედროვე პოლიტიკური დისკურსის

ანალიზის მიხედვით კარგ ლინგვისტადაც მოიაზრება, გამომდინარე იმ ფაქტიდან,

რომ თანამედროვე პოლიტიკური დისკურსის ანალიზი ენას, სოციალურ და

პოლიტიკურ საქმიანობას ერთმანეთისაგან განუყოფლად მიიჩნევს.

ლინგვისტიკის ძალა არა მარტო ამერიკელ პოლიტიკოსებს აქვთ

გაცნობიერებული. ირაკლი ალასანია სატელევიზიო გადაცემაში პოლიტიკის დრო

ჟურნალისტის შეკითხვას შემდეგნაირად პასუხობს:

,,ირაკლი ალასანია : კიდევ ერთხელ, მე მგონი გასაგებად ქართულად

გელაპარაკებით...

თეა სიჭინავა : არა, თქვენ თქვით, რომ სხვა საკითხებში გაქვთ კომუნიკაცია...

ირაკლი ალასანია : არა, ყველა დონეზე არის ურთიერთობა, კიდევ ერთხელ

ვიტყვი, რომ საგამოძიებო სამსახურმა ჩათვალა საჭიროდ, რომ ეს ინფორმაცია

შეენახა. რაღაც მიზეზებით, რომელიც შეიძლება მნიშვნელოვანი ....

თეა სიჭინავა : თქვენთვის, ბატონო ირაკლი?

ირაკლი ალასანია : რა თქმა უნდა, აბსოლუტურად გამოძიების ინტერესებიდან

გამომდინარე...

თეა სიჭინავა : თქვენ ხომ თქვით, რომ თავდაცვის უწყება ერთ-ერთ

დაზარალებულად შეიძლება მივიჩნიოთ...

ირაკლი ალასანია : თქვენ ახლა სიტყვების თამაშზე აგებთ ინტერვიუს ...’’

(იხ. დანართი N1)

პოლიტიკოსებმა, როგორც კარგმა ლინგვისტებმა, შესანიშნავად იციან ენის,

ლინგვისტიკის და ლინგვისტური ხერხების ძალა. სწორედ ეს ფაქტი ხდის მას უფრო

საინტერესოს ლინგვისტური ანალიზისთვის. პოლიტიკოსები სულ უფრო

ოსტატურად იყენებენ ლინგვისტურ ,,მანიპულაციებს’’ სასურველი შედეგის

მისაღებად. ვ. დეიკი აღნიშნავს, რომ სემანტიკური სტრატეგიები ის კომუნიკაციური

სტრატეგიებია, რომლებიც გამოიყენება კონკრეტულ მიზანთა მისაღწევად,

28

როგორიცაა იმიჯის შენარჩუნება (face-keeping) და თვით-წარმოჩენა (self-

presentation) (Dijk 1985: 119).

ნაშრომში, ემპირიული მასალის ანალიზისას, ყურადღებას ვამახვილებთ ისეთ

სემანტიკურ და სტილისტურ ხერხებზე, როგორიცაა სიტყვის დენოტატური და

კონოტაციური მნიშვნელობები, ალუზიები, პარალელიზმი და გამეორებები,

რიცხვითი სახელები – სტატისტიკა, ხატოვანი ენა, ემოციური ლექსიკა, ენის

ექსპრესიული მნიშვნელობა გადმოცემული ზედსართავი სახელის ხარისხებით

(Löbner, 2002:108), რიცხვითი სახელების გამოყენებით, ქართული მოდალური

ზმნების პოლისემიურობა და ,,გაუგებრობა’’ თარგმანის დროს.

სიტყვის დენოტატური მნიშვნელობა დაგვეხმარება ყველა არსებული

მნიშვნელობის ფონზე დავადგინოთ სიტყვის კონოტაციური მნიშვნელობა,

რადგან ,,კონოტაციები ხატოვანი წარმოდგენებია, რომლებიც მოლაპარაკეთა და

მსმენელთა ცნობიერებაში დენოტატს უკავშირდება” (გამყრელიძე,

2003:345). სებასტიან ლობნერი ასე ხსნის აღწერილობით და კონოტაციურ

მნიშვნელობათა შორის განსხვავებას: თუ სიტყვას გააჩნია აღწერილობითი

მნიშვნელობა, მისი ყოველი ხსენება გააქტიურებს არა მხოლოდ პოტენციური

რეფერენტისათვის შესაფერის კონცეპტებს, არამედ ქმნის რიგ ასოციაციებს. მათ

შორის ზოგიერთი პირობითია და ეწოდება კონოტაციები ან როგორც ხშირად

აღნიშნავენ, პირველად მნიშვნელობასთან ერთად სიტყვა გამოხატავს მეორად

მნიშვნელობას (Löbner, 2002:35). პოლიტიკოსები ხშირად იყენებენ ალუზიებს, რათა

ნაცნობი რიტორიკით, ისტორიული გმირების, მოვლენების, ლიტერატურული

გმირებისა და მოვლენების მაგალითად მოყვანით, თავი დაამახსოვრონ ადრესატს. ეს

პოლიტიკოსს ერთგვარი განათლებული ადამიანის იმიჯს უქმნის და აგრეთვე

ეხმარება მეტად ეფექტური და ემოციური გახადოს დისკურსი.

პოლიტიკური დისკურსის ყველაზე ეფექტური სემანტიკური მეთოდები

გამეორებები და პარალელიზმებია, როგორც მას ლინგვისტები უწოდებენ; ეს ის

ოსტატური ხერხებია, რომლებიც მსმენელს მუდამ აკონტროლებს და მიჰყავს

სასურველი მიმართულებით. მსმენელზე ზეგავლენის მოხდენა ხდება ენის

ექსპრესიულ-ემოციური და ფატიკური ფუნქციის გამოყენებით, რომლისთვისაც

პოლიტიკოსები ზედსართავ სახელებს ხშირად გადაჭარბებულად იყენებენ, ლექსიკას

ექსპრესიული სინონიმებითა და ანტონიმებით ანაცვლებენ, ხოლო ნათქვამის

29

გასამყარებლად მოჰყავთ სტატისტიკური მონაცემები. აქვე უნდა აღინიშნოს

მოდალური ზმნებისა და დეიქსისების გამოყენების სიჭარბეც.

აღსანიშნავია, რომ ერთ ენაში არსებული და მოქმედი წესები შესაძლოა სრულიად

უსარგებლო და მცდარი იყოს მეორე ენისთვის. იგივე პრინციპით განსხვავებულია

ლინგვისტურ დოგმათა შესაბამისობა დისკურსის სხვადასხვა ჟანრისათვის.

,,დისკურსის სემანტიკურ ანალიზში’’ ვან დეიკი აღნიშნავს, რომ დისკურსის

ირგვლივ ბევრი რამ არსებობს ისეთი, რაც ჯერ არ ვიცით ან გვაქვს არასრული

წარმოდგენა. აქედან გამომდინარე, ზოგად წესთა და პირობათა ფორმულირება ჯერ

შეუძლებელია. დეიკი აფასებს თეორიას, როგორც საკმაოდ შორს იდეალურისაგან

(Dijk 1985: 122).

1.3. დისკურსის ანალიზის პრაგმატიკული თავისებურებები

ვინაიდან კვლევის ძირითად ინტერესს წარმოადგენს პოლიტიკური დისკურსი,

თავისთავად ცხადია, რომ დისკურსის ანალიზის დროს გვერდს ვერ ავუვლით

მისთვის დამახასიათებელი სემანტიკისა და პრაგმატიკის კვლევას.

პოლიტიკოსისათვის კომუნიკაცია უმთავრესია და უდავოა ის, რომ პოლიტიკური

აქტივობა ყოველთვის გარკვეულ მიზნებს ემსახურება, შესაბამისად ენის გამოყენებას

პოლიტიკურ დისკურსში ცალკეული პრაგმატიკული დანიშნულება აქვს.

პრაგმატიკული მნიშვნელობის ობიექტური ანალიზისთვის გასათვალისწინებელია

ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა: ინდივიდის ინტენცია, ფონური ცოდნა,

შეხედულებები, რწმენა. იულე აღნიშნავს, რომ პრაგმატიკა იმდენად საინტერესოა,

რამდენადაც იმედგამცრუებელი, რადგან ის არკვევს როგორ უგებენ ადამიანები

ერთმანეთს ლინგვისტურ დონეზე, თუმც ის აგრეთვე მოითხოვს გვესმოდეს

კონკრეტული ადამიანების და ვითვალისწინებდეთ მათ შეხედულებებს (Yule

1997:4).

ლაიონზის შეხედულებით, განსხვავება სინტაქსს, სემანტიკას და პრაგმატიკას

შორის საკმაოდ ბუნდოვანია. ის აჯამებს სხვადასხვა ლინგვისტის მიერ გამოთქმულ

მოსაზრებას და მიდის დასკვნამდე, რომ დღემდე სადავოა ის, რა არის მათი

შესწავლის საგანი და სად გადის ზღვარი ამ დისციპლინებს შორის (Lyons 1977:117).

ბევრი მიიჩნევს, რომ ეს დისციპლინები ფუნდამენტურად განსხვავდება, მაშინ როცა

სხვები საპირისპიროს ირწმუნებიან. ერთ-ერთი ადრეული შეხედულება ამ

30

ლინგვისტური დისციპლინების დიფერენცირების სირთულეების შესახებ თავად

ტერმინის ავტორს, ფილოსოფოსს მორისს ეკუთვნის, რომელიც აღნიშნავს, რომ

ტერმინები ,,პრაგმატიკა’’, ,,სემანტიკა’’ და ,,სინტაქსი’’ უკვე იწვევენ გაუგებრობას,

რაც პრობლემას არა თუ ამარტივებს, არამედ უფრო გაუგებარს გახდის (Morris

1938:217). როგორც ჩანს, ეს ადრეული შეხედულებები ზემოთნახსენები

დისციპლინების კომპლექსურ ბუნებაზე მცდარი არ აღმოჩნდა, რადგან

თითოეულის დეფინიცია დღემდე არ არის უნიფიცირებული.

ლევინსონი თავის ნაშრომში ,,პრაგმატიკა’’ (1983) აღნიშნავს, რომ მრავალი

განმარტებისგან ის პრაგმატიკის განმარტებად მიიჩნევს იმ კონკრეტულს, რომელიც

განმარტავს პრაგმატიკას, როგორც ,მნიშვნელობას / აზრს გამოკლებული სემანტიკა’,

ანუ ხაზს უსვამს კონტექსტის მნიშვნელობას ( Levinson 1983)

იულესათვის პრაგმატიკა ინტერპრეტირებული მნიშვნელობაა. ის აღნიშნავს , რომ

პრაგმატიკა იმ მნიშვნელობათა შესწავლას ემსახურება, რომელიც მოსაუბრის (ან

მწერლის) კომუნიკაციის პროდუქტია, ხოლო მსმენელის (ან მკითხველის)

ინტერპრეტაციის შედეგი (Yule 1996:3).

შესაბამისად, მის ინტერესს და კვლევის მიზანს წარმოადგენს ინდივიდის მიერ

ნაგულისხმევი ანალიზი და არა საკუთრივ სიტყვათა და ფრაზათა მნიშვნელობების

შესწავლა. წარმოვადგენ იულეს მიერ პრაგმატიკის მიზნებისა და შესწავლის სფეროს

განსაზღვრებას:

პრაგმატიკა ინდივიდის ნაგულისხმევის შესწავლაა – გამონათქვამში არა

სიტყვათა ანალიზი, არამედ გამონათქვამის საშუალებით გამოხატული

მნიშვნელობის ანალიზია მოცემული;

პრაგმატიკა კონტექსტუალური მნიშვნელობის შესწავლაა – შესწავლა იმისა,

თუ რას გულისხმობენ ადამიანები სხვადასხვა კონტექსტში და, რა სახის

ზემოქმედებას ახდენს კონტექსტი მათზე;

პრაგმატიკა იმის შესწავლაა, რამდენად ბევრია გადმოცემული ნათქვამთან

შედარებით – ერთგვარი ,,უხილავი’’ მნიშვნელობის შესწავლა. ეს იმ ხერხების

შესწავლაა, რომელსაც მსმენელი იყენებს, რათა დასკვნა გამოიტანოს მოსაუბრის

მიერ გამონათქვამში ნაგულისხმევის შესახებ;

31

პრაგმატიკა აგრეთვე არის ,,ფარდობითი’’ დისტანციის კვლევა. მოსაუბრე

,,ირჩევს’’, თუ რა და რამდენი თქვას იმის მიხედვით, თუ რამდენად ახლოს ან შორს

არის მსმენელი (ფარჯანაძე 2010: 22, იულე 1996:3).

როგორც იულე აღნიშნავს პრაგმატიკა ლინგვისტიკის ერთადერთი დარგია,

რომელიც ინტერესდება ადამიანის და მისი ვერბალური (ისევე როგორც, არა-

ვერბალური) ინტერაქციით, რასაც თავისი დადებითი, ისევე როგორც უარყოფითი

მხარეები აქვს. პრაგმატიკის უპირატესობად მიიჩნევა შესაძლებლობა ისაუბრო

ადამიანის ნაგულისხმევის, დასკვნების და მიზნების შესახებ. თუმცა ჩამოთ ვლილი

ადამიანური კონცეპტების ობიექტური შესწავლა სერიოზული პრობლემაა, რადგან

გაიგონო რეალურად წარმოთქმული სიტყვები ან წინადადებები ყოველთვის არ

გულისხმობს მათი რეალური ინტენციის ობიექტურ გაგებას. რაც უფრო ახლოა

მანძილი მოსაუბრეთა შორის, მით უფრო წარმატებულია მათი ინტერაქცია, მაგრამ

შესაძლოა მით უფრო გაუგებარი იყოს ის სხვისთვის. კომუნიკაციური აქტების დროს

ძალიან დიდ როლს თამაშობს ექსტრალინგვისტური ფაქტორები, რადგან ენა

განკუთვნილია არა მარტო მნიშვნელობის გადმოსაცემად, არამედ სამოქმედოდ, რაც

სამეტყველო აქტების სახელით არის აღწერილი (Yule 1996:4). პრაგმატიკა ადამიანს,

როგორც სოციალურ და კულტურულ ინდივიდს განიხილავს, რომელიც გარკვეულ

კულტურულ და სიტუაციურ კონტექსტში მოქმედებს და გამოხატავს გარკვეულ

აზრს, შესაბამისად მათი შესწავლა შეუძლებელია მხოლოდ სინტაქსურ და

სემანტიკურ დონეზე.

კრისტალი პრაგმატიკის ინტერესად მიიჩნევს სოციალური ინტერაქციის დროს

ჩვენს მიერ გაკეთებული ენობრივ არჩევანის შედეგებს (Crystal 1997:120).

მრავალი მკვლევარი ცდილობს პრაგმატიკის ზუსტი განმარტების

ფორმულირებას. პრაგმატიკა განმარტებულია, როგორც: ურთიერთობა

ლინგვისტურ ფორმებსა და თანამონაწილეებს შორის კომუნიკაციურ აქტებში, ისევე

როგორც გრამატიკისა და სემანტიკის ერთობლიობა (Fawcett 1997:123). პრაგმატიკა იმ

კონკრეტული მიზნების შესწავლაა, რომლისთვისაც გამოიყენება შესაბამისი

წინადადება (Stalnaker 1990:59). ბეიკერისათვის პრაგმატიკა იმ მნიშვნელობების

შესწავლაა, რომელიც არათუ ლინგვისტური სისტემის პროდუქტია, არამედ

კომუნიკაციაში თანამონაწილე პირების მანიპულირების შედეგია (Baker 1992:217).

32

ვან დეიკი აღნიშნავს, რომ კონტექსტური მოდელები ჩვეულებრივ აკონტროლებენ

არა იმას, თუ რა ითქვა, არამედ იმას, თუ როგორ ითქვა. ისინი შეგვიძლია მივიჩნიოთ

დისკურსის პრაგმატიკულ და სტილისტიკურ მახასიათებლებად. სწორედ

კონტექსტის მოდელები ანუ პრაგმატიკული ხერხები აკონტროლებენ იმას, თუ რა

რელევანტური ინფორმაცია მოიცვა ტექსტის სემანტიკურმა რეპრეზენტაციამ

(Dijk 2002:216).

ზოგიერთი მეცნიერის მოსაზრებით დისკურსში მნიშვნელოვანია მისი

სტრუქტურა, სხვებისთვის მისი Fფუნქციურობა, ბევრისთვის კი ეს მისი

სოციალური როლია, ხოლო დანარჩენისათვის მისი კომუნიკაციური თვისებებია

კონტექსტიდან და კულტურული ურთიერთობებიდან გამომდინარე (Schiffrin 1994).

რამდენიმე წლის წინ დისკურსის ანალიზს ყურადღება არ ექცეოდა, სემანტიკა

დაყვანილი იყო მხოლოდ ლექსიკური სემანტიკის დონეზე, ხოლო პრაგმატიკას

ლინგვისტიკის “უსარგებლო ქაღალდების კალათას” უწოდებდნენ (Bar-Hillel 1971).

ოსტინისა და გრაისი თეორიის თანახმად, ლინგვისტური პრაგმატიკა ძირითადად

განიხილავს ენის კომუნიკაციურ ბუნებას, როგორც ადამიანის ინტენციურ ქმედებას.

ამიტომ ადამიანების სურვილების, რწმენის და კომუნიკაციური ინტენციების

შესწავლა პრაგმატიკისათვის ძალიან მნიშვნელოვანია. კომუნიკაციური ინტენცია

იწვევს შესაბამის რეაქციას ადრესატში, შეიძლება ითქვას განსაზღვრავს და ამავე

დროს ცვლის მის აზრთა ნაკადს.

ოსტინის თეორია ინტერესდება იმით, როგორ შეიძლება ვიმოქმედოთ სიტყვების

საშუალებით (Austin 1962). საუბრისას ყოველი ადამიანი არა მარტო ქმნის

გარკვეული ტიპის და შინაარსის მქონე გამონათქვამებს, არამედ ამ გამონათქვამების

მეშვეობით ასრულებს ერთგვარ ქმედებას (Austin 1962; Yule 2000). სამეტყველო

აქტების შესწავლით მკვლევრები ცდილობენ ახსნან, როგორ ახერხებენ ადამიანები

ენის საშუალებით დაგეგმილი ქმედებების შესრულებას და როგორ იგებს ამ

ნაგულისხმებ მნიშვნელობას მსენელი. ნიკოლოზ ფარჯანაძე (2010:25) აღნიშნავს,

რომ ,,კომუნიკაცია არ არის მხოლოდ პროპოზიციის გამოხატვა’’ ანუ როგორც კრუზი

უწოდებს (Cruse 2004:345) ,,შიშველი’’ პროპოზიცია ვერ უზრუნველყოფს

ინფორმაციის სრულყოფილ გადმოცემას. ოსტინი აღნიშნავს, რომ დიდი ხნის

განმავლობაში, გამონათქვამი აღიქმებოდა, როგორც ,რაიმე ფაქტის გადმოცემა ან

აღწერა’, თუმც თანამედროვე ფოლოსოფოსებისა და ლინგვისტების აღიარებით,

33

ყოველი კონკრეტული გამონათქვამი თავისებურ სიფრთხილეს საჭიროებს, რადგან

ზოგი საერთოდ არ არის გამიზნულად ნათქვამი, ან გამიზნულია მხოლოდ

ნაწილობრივ (Austin 1962:1). ფილოსოფოსები, როგორებიც არიან ოსტინი (1962),

გრაისი (1957) და სერლი (1965,1969,1975) გვათავზობენ ლინგვისტური კომუნიკაციის

ახალ კონცეფციას, რომლის მიხედვითაც ადამიანური კომუნიკაცია არა

ლინგვისტური გამონათქვამების დონეზე, არამედ გარკვეული ტიპის ქმედებებით

სრულდება, როგორიცაა კითხვის დასმა, შეთავაზება, მიმართულების ჩვენება,

მობოდიშება, მადლობის გადახდა, გაფრთხილება, ნებართვის მიცემა, დადასტურება,

უარყოფა, აზრის გამოხატვა და სხვანი. მოცემული მოსაზრებიდან გამომდინარე,

ცხადია, რომ ყოველი გამონათქვამი ან წინადადება არის სამეტყველო აქტი, სადაც

უმნიშვნელოვანესი როლი ზმნებს- პერფორმატივებს და კონსტატივებს უჭირავთ. რა

სახისაც არ უნდა იყოს ქმედება, იგი შედგება 3 ურთიერთდამოკიდებული

ქმედებისაგან - ლოკუცია, ილოკუცია და პერლოკუცია (Austin 1962; Yule 2000).

ლოკუციური აქტის დროს გამოვთქვამთ შინაარსის მქონე ბგერებს, სიტყვებს

შესაბამისი რეფერენტებით, მაშინ როცა ილოკუცია ლინგვისტიკის ან ლოკუციური

აქტის მეშვეობით შესრულებული არალინგვისტური აქტია (Osisanwo 2003:58).

ამ სემანტიკური და პრაგმატიკული ელემენტების, თავისებურებებისა და

ურთიერთობების ძიებას ემსახურება ჩვენი ნაშრომი.

1.4. პოლიტიკური დისკურსის ცნება და არსი

პოლიტიკური კომუნიკაციის ანალიზს ჩვენს დროში დიდი ყურადღება ეთმობა.

დისკურსების შესწავლაში გამოყოფენ განსხვავებულ მიდგომებსა და

მიმართულებებს. დაწვრილებით შევჩერდებით ზოგიერთზე.

საზღვარგარეთის მეცნიერებაში დისკურსის თეორიისადმი მიძღვნილი ორი

მიმართულება გამოიყოფა: კრიტიკული და პოსტმოდერნისტული დისკურს-

ანალიზი, რომელთაც საერთო თეორიული ბაზა აქვთ. ორივე მიმართულების

მკვლევარები თავიანთი თეორიების შემუშავებისას ეყრდნობიან სხვადასხვა

მკვლევარის შეხედულებებს: მ.ბახტინის მოძღვრებას ნებისმიერი დისკურსის

დიალოგურობისა და პოლიფონიურობის, ასევე ენის როგორც იდეოლოგიური

მასალისა და პოლიტიკური ბრძოლის არენის შესახებ; ა.გრამშის მოძღვრებას

ჰეგემონიისა და მბრძანებლური იძულების შესახებ, რომელსაც შეიცავს მეტყველება.

34

ლ.ალტიუსერის იდეოლოგიას, როგორც სოციალურ სუბიექტებად ადამიანთა

დაყოფის საშუალების (მათ შორის დისკურსულის) ინტერპრეტაციას,

კომუნიკაციური მიმართვის, როგორც სუბიექტურობის ფორმირების იდეოლოგიური

ხერხის მისეულ ანალიზს; მ.ფუკოს დამოკიდებულებას დისკურსისადმი, როგორც

ცოდნისა და უფლებამოსილების ერთიანობისადმი, მის მოძღვრებას დისკურსიული

ფორმაციის შესახებ, ცოდნის სხვადასხვა დარგისა და სოციალური ინსტიტუტების,

როგორც უფლებამოსილი ინსტანციების მხრიდან დისკურსის კონტროლის

სფეროების განმარტებას; მ.პეშოს წარმოდგენას დისკურსზე, როგორც სუბიექტის +

გარე იდეოლოგიურ ფორმაციაზე (აზრის მატრიცები), ენის იდეოლოგიის

,,შეხვედრის ადგილზე“, დისკურსების განმარტებას როგორც ენაში კოდირებული

იდეოლოგიური კლასობრივი ბრძოლის ფორმებისა; დისკურსისადმი რ.ბარტის

სემიოტიკურ მიდგომას, დისკურსის, როგორც მნიშვნელობათა (აღნიშვნათა)

დახმარებით სოციალური სინამდვილის კონსტრუირების ხერხის მისეულ

განმარტებას; დისკურსის, როგორც სოციალური პრაქტიკის წყაროს ჰაბიტუსისა და

შემფასებლური აღქმის მარეგულირებლის პ.ბუდიესეულ გაგებას, მის შეხედულებას

დისკურსზე, როგორც პოლიტიკურ სივრცეში ფუნქციონირებულ სიმბოლურ

კაპიტალზე; ი.ჰაბერმასის იდეალური დისკურსული კომუნიკაციის კონცეფციაზე,

რომელიც მიმართულია პირველობისაკენ, თანხმობისა და ბალანსის მიღწევისაკენ

(Русакова, Максимов 2006:28-29).

დისკურსის კრიტიკული ანალიზის მიხედვით, დისკურსი გაგებულია როგორც

ტექსტისა ან მეტყველების ფორმაში წარმოქმნილი საკომუნიკაციო აქტი. ეს

თვალთახედვა მოიცავს რამდენიმე მეთოდოლოგიურ მიდგომას: სოციალ-

სემიოტიკურს, რომლის ჩარჩოებში გამოვლენილია პოლიტიკური დისკურსის

განსაზღვრული იდეოლოგიური მიზანდასახულობა; ხდება ტექსტების გაანალიზება-

გააზრება, რათა დადგინდეს კავშირი დისკურსიულ ელემენტებს შორის, ვლინდება

ვერბალური და ვიზუალური ტექსტების როლი (Русакова, Максимов 2006)

სოციოკულტურული მიდგომა ხსნის დისკურსისა და საზოგადოების, კულტურის

ურთიერთკავშირს, შეისწავლება დისკურსების ურთიერთშეღწევა -

ინტერტექსტუალობა, გამოიყენება დისკურსულ-ისტორიული მეთოდი - დისკურსის

ყოველი სტრუქტურული კომპონენეტის ,,ისტორიის“ გამოაშკარავების მეთოდი

(ნ.ფერკლო, რ.ვოდაკი), აგრეთვე, სოციო-კოგნიტური მიდგომა, რომლის ფარგლებში

35

შეისწავლება პოლიტიკური სტრუქტურების, მოვლენების, აქტორების, პროცესების

მენტალური რეპრეზენტაცია, ეროვნული მრწამსისა და რასიზმის რეპროდუქციის

პრობლემები სხვადასხვა სახის დისკურსებში, დისკურსის სოციო-კოგნიტური

საფუძვლები (Dijk 2006:30-34).

პოსტმოდერნისტულ დისკურს-ანალიზს კრიტიკულისაგან განსხვავებით

დისკურსის კვლევისას აქვს ლინგვისტური ინტერესი. ,,დისკურსის“ ცნება მასში

გაიგება ფართოდ, რაც გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ ყველა სოციალური პრაქტიკა

გამონაკლისის გარეშე განვიხილოთ როგორც დისკურსული. ასეთი მიდგომით

მნიშვნელობათა არტიკულაციის შედეგად პოლიტიკა წარმოადგენს სოციალურის

ფორმირებისა და გაგების ხერხს.

რუს მეცნიერთა ლინგვისტური გამოკვლევებისათვის დამახასიათებელია სამი

ძირითადი მიდგომა: დესკრიპტული, კრიტიკული და კოგნიტური, რომლებიც ხაზს

უსვამენ პოლიტიკური კომუნიკაციის სემანტიკურ ასპექტს. დესკრიპტული მიდგომა

აანალიზებს ენობრივ ქცევას; კრიტიკულში განიხილება ენა, როგორც პოლიტიკური

უფლებამოსილების განხორციელების საშუალება; კოგნიტურ მიდგომაში ყურადღება

ექცევა ცნობიერების სტრუქტურის კოგნიტური ბაზის მოდელირებას.

შეიძლება გამოვყოთ პოლიტიკური დისკურსის რამდენიმე თეორია.

მანიპულირების თეორია შეისწავლის ენობრივ ქცევას, პოლიტიკოსების მიერ

დარწმუნების მიზნით გამოყენებულ ენობრივ საშუალებებს, რიტორიკულ ხერხებს

და სხვა სტრატეგიებს (Романов 1998). ამ მიმართულების მკვლევრები იყენებენ

ეკონომიკისა და მარკეტინგის ტერმინებს (მაგალითად: ლიდერობა, ეფექტური

მმართველობა, ბრენ-მენეჯმენტი, რეკლამა და სხვ.).

პოლიტიკური დისკურსის თემატური ანალიზი დაკავშირებულია დისკურსის

აზრობრივ მიმართულებასთან. მოცემული ცნების ახსნა უკავშირდება კომუნიკაციის

პირობებს, რეციპიენტის საკომუნიკაციო მიზნებს, რომლებიც აისახება

სემანტიკურად დაკავშირებული სიტყვებისა და გამონათქვამების ნაკრებში,

არგუმენტირებული აქტების თეზისებში (Баранов 2004).

გამოყოფენ პოლიტიკური დისკურსის ინტერნეტ-ანალიზის თეორიებს, ხაზს

უსვამენ რა მათში სიტყვის რეფერენციული მნიშვნელობის შესუსტებას და მისი

სტრუქტურის კონოტაციური კომპონენტების ერთდროულ გაძლიერებას (Русакова,

Максимов 2006:37). ტ.ნ. უშაკოვა ავითარებს სპეციალურ მეთოდოლოგიურ

36

მიმართულებას - ინტერ-ანალიზს, რომელიც ორიენტირებულია პოლიტიკური

დისკურსის ფსიქოლოგიური ხასიათის კვლევაზე (Ушакова 2005). ამ თეორიის

თანახმად, გამოიყენება პოლიტოლოგიური მიდგომა, რომლის დახმარებითაც

შეიძლება პოლიტიკური კომუნიკაციის ექსპრესიის შესწავლა.

ახალ მიმართულებას დისკურსის კვლევაში წარმოადგენს პოლიტიკური

დისკურსის კონფლიქტური თეორია, რომელიც შეისწავლის პოლიტიკის ენის

გამონათქვამებს, ექსპრესიულ ლექსიკონსა და მეტაფორებს, რომლებიც ქმნიან

სკანდალისა და შეიარაღებული ბრძოლის ენობრივ თავისებურებებს.

პოლიტიკურ დისკურსს სხვა დისკურსებისაგან განასხვავებს შემფასებლობა და

აგრესიულობა, დომინირებს მოწოდების დეკლამატორული სტილი,

პროპაგანდისტული ტრიუმფალიზმი, იდეოლოგიზაცია ყველაფრისა, რის შესახებაც

არის ლაპარაკი, ცნებების გამოყენება გაფართოებული მნიშვნელობით ლოგიკის

საზიანოდ, გადაჭარბებული აბსტრაქცია და მოჩვენებითი მეცნიერულობა,

გაზრდილი კრიტიკულობა და ,,მგზნებარება“, ლოზუნგურობა, მიდრეკილება

ფიცისადმი, აგიტატორული მგზნებარება, ,,უჩემოდ“, ,,ჩემს გარეშე“- ს სიჭარბე,

პარტიულობის ფორმალიზმი, პრეტენზია აბსოლუტურ ჭეშმარიტებაზე. როგორც

წესი, პოლიტიკოსები გაურბიან პიროვნული მოტივებისა და ზრახვების გამოვლენას,

მათ სჭირდებათ სოციალური მნიშვნელობისა და პასუხისმგებლობის ხაზგასმა .

ამგვარად, ზემოთ ჩამოთვლილი ლინგვოსოციოკულტურული ნიშნები

განსაკუთრებულად ახასიათებს პოლიტიკურ დისკურსს, რომელიც შეიძლება

განვიხილოთ როგორც შთაბეჭდილების ფორმირების ხერხი და როგორც

სოციალურობის ენა - მაჩვენებელი.

დისკურსის თეორიის მეთოდოლოგიური თვალსაზრისის თანახმად,

სინამდვილის ყველა ობიექტს აქვს დისკურსული ხასიათი: ნებისმიერი მოვლენა

შეესაბამება კონტექსტს, რომელიც ანიჭებს მნიშვნელობის სისრულეს გარემომცველ

სამყაროს. მოვლენებმა და საგნებმა შეიძლება შეიძინონ სხვადასხვა მნიშვნელობა (ან

იდენტობა) იმ სპეციფიკური გარემოებების მიხედვით, რომლებშიც ისინი

იმყოფებიან. დისკურსი არის რეალობის მოწესრიგების ხერხი, როგორც თვით

ინდივიდის, ისე გარემომცველი სამყაროს საგნების ფასეულობის (მნიშვნელობის)

განსაზღვრის მექანიზმი.

37

დისკურსის თეორიაში განასხვავებენ ცნებებს: ,,სუბიექტური პოზიციები“ და

,,პოლიტიკური სუბიექტურობა“. პირველი კატეგორია გულისხმობს სოციალურ

სივრცეში იდენტურობის (სტატუსების) სიმრავლის არსებობას. ეს მრავალფეროვნება

არ გულისხმობს სრულ არეულობას და ქაოტურობას: სხვადასხვა იდენტურობა

შეიძლება განეკუთვნებოდეს ერთ მეტად მნიშვნელოვან დისკურსს (ნაციონალიზმი,

კონსერვატიზმი, ფაშიზმი და სხვ.)

თუ ცნება - ,,სუბიექტური პოზიციები“ ხაზგასმით აღნიშნავენ სოციალური

აქტივობის გამოვლენის ფორმალურ მხარეს, ,,პოლიტიკური სუბიექტურობის“ ცნება

აღწერს სოციალური მოქმედების ახალი სახეების წარმომქმნელ მექანიზმებს.

ნოვაციები წარმოიქმნება იმ შემთხვევაში, როცა არსებული დისკურსები რაღაც

მიზეზების გამო ემუქრებიან იდენტობას. ასეთი სიტუაცია წარმოიქმნება მაშინ, თუ

არსებული დისკურსები ვერ ასრულებენ ინტეგრაციულ როლს. მაგალითად,

სოციალური და პოლიტიკური არასტაბილურობის პერიოდში. საგნების ასეთ

მდგომარეობას სუბიექტები აღიქვამენ იდენტიფიკაციის კრიზისად. ეს კრიზისი

დაიძლევა იდენტურობის რეკონსტრუქციით, მაგრამ უკვე ალტერნატიული

დისკურსების შიგნით.

აღნიშნული მიდგომისას ანალიზის ერთ-ერთ ყველაზე უფრო განვითარებულ

მიმართულებას წარმოადგენს პოლიტიკური დისკურსის, უფრო ზუსტად, მისი

ცალკეული შემადგენელი ნაწილების ანალიზი. ასეთი კონტექსტური ანალიზის

შედეგად გამოვლინდება პოლიტიკური დისკურსის ცალკეული შემადგენლების

მნიშვნელობათა თავისებურებები, რომლებიც ყალიბდებიან გარეფაქტორების

(სოციალ-ეკონომიური, კულტურული და პოლიტიკური პირობების) ზემოქმედებით.

ამასთანავე აღიარებულია, რომ დისკურსი არ არის სოციალური სფეროს სხვა

დარგებში, მაგალითად, ეკონომიკაში, იქ ხდება მიმდინარე პროცესების უბრალო

ასახვა. დისკურსი აერთიანებს საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროს

აზრობრივ ელემენტებსა და პრაქტიკას. მისი კონსტრუირების პროცესის ასახსნელად

გამოიყენება არტიკულაციის კონცეფცია. ერთიანდება რა სხვადასხვა სახის

ელემენტი, ქმნის ახალ კონსტრუქციას, ახალ აზრებს, მნიშვნელობათა ახალ რიგს ანუ

დისკურსს.

ლინგვისტურ ლიტერატურაში არსებობს პოლიტიკური დისკურსის ფართო და

ვიწრო გაგება. ფართო გაგებაში იგულისხმება: მეტყველების ნებისმიერი

38

წარმონაქმნები, სუბიექტი, ადრესატი ან რომელთა შინაარსი განეკუთვნება

პოლიტიკის სფეროს, პოლიტიკური მოღვაწეობის, პოლიტიკური შეხედულებებისა

და მრწამსის ერთობლიობა კონტექსტში, მისი ნეგატიური გამოვლინების ჩათვლით.

ენობრივ მასალად შეიძლება გამოვიყენოთ პოლიტიკოსების, პოლიტიკური

მიმომხილველებისა და კომენტატორების გამოსვლები, პუბლიკაციები,

სპეციალიზებული გამოცემების მასალები სხვადასხვა თემაზე, რომლებიც ეხება

პოლიტიკის ასპექტებს. ასეთი მიდგომის შემთხვევაში პოლიტიკური დისკურსის

კვლევა გულისხმობს ხელოვნების ყველა სემიოტიკური სისტემის განხილვას.

ზოგიერთი მკვლევარი პოლიტიკურ დისკურსს მიიჩნევს საჯარო სფეროს ენად.

კოლექტიურ ნაშრომში Politically speaking: a worldwide examination of language used in

the public sphere (1998) სწავლულები აყენებენ დებულებას იმის შესახებ, რომ

პოლიტიკური ფუნქცია პრაქტიკულად ყველა საჯარო გამონათქვამისათვის არის

დამახასიათებელი. ამგვარად, პოლიტიკური დისკურსი არის ურთიერთობის

სოციალურ-პოლიტიკურ და საჯარო სფეროში ენის აქტუალურად და ფართოდ

გამოყენება. განეკუთვნება თუ არა ტექსტი პოლიტიკურ ტექსტთა რიცხვს,

განისაზღვრება როგორც მისი თემატიკით, ისე მისი ადგილით პოლიტიკური

კომუნიკაციის სისტემაში. ,,პოლიტიკური ენის“, როგორც საჯარო სფეროში

გამოყენებული ენის ფართო გაგება ითვალისწინებს მასმედიის უფლებამოსილების

ზრდას, ახალი საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების განვითარებას, გლობალიზაციის

პროცესის გაფართოებას და პოლიტიკური კომუნიკაციის კომერციალიზაციის

პროცესს.

პოლიტიკური დისკურსის ცნების ვიწრო გაგებას იზიარებს ჰოლანდიელი

ლინგვისტი ვან დეიკი. ის თვლის, რომ პოლიტიკური დისკურსი - ეს არის

სოციალური სფეროთი, სახელდობრ პოლიტიკით, შემოსაზღვრული ჟანრების კლასი.

სამთავრობო განხილვები, საპარლამენტო დებატები, პარტიების პროგრამები,

პოლიტიკოსთა გამოსვლები არის ის ჟანრები, რომლებიც განეკუთვნებიან

პოლიტიკის სფეროს. პოლიტიკური დისკურსი - ეს პოლიტიკოსების დისკურსია.

შემოსაზღვრავს რა პოლიტიკურ დისკურსს პროფესიული ჩარჩოებით,

პოლიტიკოსთა მოღვაწეობით, მკვლევარი აღნიშნავს, რომ პოლიტიკური დისკურსი

ამავე დროს არის ინსტიტუციონალური დისკურსის ფორმა. ეს ნიშნავს, რომ

პოლიტიკოსების დისკურსებად ითვლება ის დისკურსები, რომლებიც

39

წარმოიქმნებიან ისეთ ინსტიტუციონალურ გარემოში, როგორიცაა მთავრობის

სხდომა, პარლამენტის სესია, პოლიტიკური პარტიის ყრილობა. გამონათქვამი

მოლაპარაკემ უნდა წარმოთქვას პოლიტიკოსის პროფესიულ ამპლუაში და

ინსტიტუციონალურ გარემოში. ამგვარად, დისკურსი პოლიტიკურია მაშინ, როცა

თან ახლავს პოლიტიკურ აქტს პოლიტიკურ გარემოში.

თანამედროვე სამყაროში პოლიტიკური დისკურსისადმი ინტერესს თავად

პოლიტიკის აქტუალობა განსაზღვრავს. საზოგადოებრივი ინტერესები და

მოთხოვნები ყოველთვის გათვალისწინებულია ამა თუ იმ დარგის განვითარებაში,

რადგან მისით დაინტერესება შესაბამისად მკვლევართა დაინტერესებას იწვევს.

იგივე ფაქტორი მოქმედებს ჩვენს შემთხვევაშიც. უკანასკნელი წლების განმავლობაში

პოლიტიკა ის თემა გახდა, რომელზეც არა მარტო პოლიტიკოსები საუბრობენ და არა

მარტო განსაკუთრებულ შემთხვევებში, ის ყოველდღიურ ცხოვრებაში შემოიჭრა და

პოლიტიკოსებმაც კარგად გაიაზრეს საზოგადოებრივი ინტერესი. ხალხზე

ზეგავლენის მოსახდენად პოლიტიკური დისკურსის გამოყენება იდეალურ

საშუალებად ჩათვალეს. თავისთავად ნებისმიერი პოლიტიკური აქტივობა ენის

საშუალებით რეალიზდება. ენა ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების განუყოფელი

ნაწილია, რადგან თითქმის ყოველი სახის აქტივობა - საუბარი, წერა, კითხვა თუ

მოსმენა ძირითადად ენისა და მეტყველების ურთიერთობით გადმოიცემა.

თანამედროვე სამყაროს წარმოუდგენელი სისწრაფით განვითარება ხელშემწყობი

ფაქტორია ინფორმაციის გასავრცელებლად. იმას რასაც ადრე დღეები, კვირა ან

თვეები სჭირდებოდა რომ გავრცელებულიყო, დღეისათვის შესაძლოა წამები

დასჭირდეს. ეს ყველა სფეროს თანაბრად ეხება და მათ შორის პოლიტიკასაც,

რომელიც ერთერთი ყველაზე აქტუალური საკითხია ყოველი ქვეყნის რეალობაში.

მის პოპულარიზაციას და პოლიტიკური ინფორმაციის ყველასათვის

ხელმისაწვდომობას რა თქმა უნდა მას-მედია დიდად უწყობს ხელს. ხშირად

მკვლევარებს ზღვარის გავლება უჭირთ პოლიტიკურ, მედია და სარეკლამო დისკურს

შორის, რადგან ისინი ურთიერთ დამოკიდებული გახდნენ. მათი საშუალებით, ჩვენ

შეგვიძლია მოვისმინოთ პოლიტიკოსთა პირისპირ დებატები, საპარლამენტო

დებატები, პირდაპირი ჩართვები, რადიო ჩართვები, პრესკონფერენციები,

ინტერვიუები; ამჟამად კი ყოველივე ზემოთ ხსენებული ადვილად ხელმისაწვდომია

ელექტრონული ვერსიით. თუმცა ეს მხოლოდ მედლის ერთი მხარეა, რადგან

40

რეალური პოლიტიკური საქმიანობა მხოლოდ კარს მიღმა რჩება. მასალის და

პოლიტიკოსთა გამოსვლების მოჩვენებითი ხელმისაწვდომობა არ იძლევა საკმარის

შესაძლებლობებს, რომ საფუძვლიანად იქნას გამოკვლეული პოლიტიკური

დისკურსი. კვლევის დროს ცალკეულ სიტყვებს და წინადადებებსაც ექცევა

ყურადღება კონტექსტთან მიმართებაში, რადგან თუნდაც ერთი შეხედვით ძალიან

სპონტანური ინტერვიუ ან პირისპირ დებატები, ძირითადად წინასწარ

დამუშავებული ტექსტია. პოლიტიკური დისკურსის დროს საკვლევი არის ის, რაც

იმპლიცირებული ან მინიშნებულია და გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მაშინაც კი,

როცა მიმდინარეობს დიალოგი ერთი-ერთზე, მას სამი მონაწილე ესწრება _

პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი და ‘ხალხი’ (მაყურებელი/მსმენელი).

უძველესი დროიდან მოყოლებული პოლიტიკური დისკურსი თავის ჩანასახში

არსებობდა, მაგრამ მიუხედავად დიდი ხნის ისტორიისა, მისი საბოლოო გამიჯვნა

სხვა სახის დისკურსებიდან მხოლოდ მეოცე საუკუნის მეორე ნახევარში მოხდა. ეს

თავად დისკურსის ბუნებიდან გამომდინარეობს. მაგალითად, მონაწილეთა წვლილი

ერთერთი უმთავრესი განმასხვავებელი ნიშანია, რადგან პოლიტიკურ

დისკურსს მივიჩნევთ პოლიტიკურად გამიზნულს, საკითხზე ორიენტირებულს,

კონკრეტულ ‘მესიჯზე’ დამყარებულს და განკუთვნილს განსაზღვრული

ელექტორატისათვის.

აღნიშნული განსხვავებები თავს იჩენს ენის სხვადასხვა დონეზე – სინტაქსურ,

ლექსიკურ, პრაგმატიკულ და სემანტიკურ დონეებზე. წინამდებარე ნაშრომის

უმთავრესი ამოცანაა ლექსიკური და სემანტიკური ხერხების გამოყენებაზე

კონცენტრირება, რათა პრაგმატიკის დონეზე შესაძლებელი გახდეს გავიაზროთ რას

გულისხმობენ როდესაც მეტყველებენ ან წერენ, რადგან ხშირად ‘მესიჯი’

არაპირდაპირ, არამედ შეფარვით არის გადმოცემული. ვან დეიკი სწორედ ამიტომ

უწოდებს ტექსტს აისბერგის მწვერვალს ყველა იმ ინფორმაციისა, რაც მოსაუბრეს

გააჩნია იმ მოვლენის ან სიტუაციის ირგვლივ, რის შესახებაც ისინი საუბრობენ:

Text is usually the tip of the iceberg of all the information speakers have about an event

or situation they are talking about (Dijk 2002: 212).

ვან დეიკი პოლიტიკური დისკურსის უმთავრეს განსაზღვრებად მიიჩნევს არა

თემას ან სტილს, არამედ უფრო იმას, თუ ვინ ვის ესაუბრება, რა შემთხვევის ირგვლივ

და რა მიზნებით (Dijk 2002: 225). დეიკის განმარტებიდან გამომდინარე პოლიტიკური

41

დისკურსის ანალიზისთვის უმთავრესია არალინგვისტური ფაქტორები და მიზნები,

თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ეს არავითარ შემთხვევაში არ ახდენს ლექსიკური ან

სემანტიკური გამოხატულების დაქვეითებას. აუცილებელია თავდაპირველად

ლექსიკურ ელემენტთა შესწავლა, შემდეგ სემანტიკური ურთიერთობის დადგენა

რათა კონტექსტის მნიშვნელობის პრაგმატიკული ანალიზი სრულყოფილი

გამოდგეს.

ჩილტონი და შეფნერი (2002) ამტკიცებენ, რომ პოლიტიკური დისკურსი

ადამიანური აქტივობის რთული ფორმაა, რომელიც ეფუძვნება მტკიცებულებას, რომ

პოლიტიკა ენის გარეშე ვერ იმოქმედებს. გეისისთვის ენა პოლიტიკის უმთავრესი

კომპონენტია და არა უბრალოდ იარაღი პოლიტიკურ მოვლენათა გადმოსაცემად;

მეტიც ის მოვლენათა ნაწილია (Geis 1987: 5). ნიკოლა ვუდსი აღნიშნავს, რომ

პოლიტიკურ დისკურსში სიტყვათა სელექცია ერთგვარი ტაქტიკაა, სტრატეგიაა

(Woods 2006:59).

ჩილტონი და შეფნერი (1997) მიიჩნევდნენ, რომ პოლიტიკური დისკურსის

განსაზღვრა ბევრად არის დამოკიდებული მის ინტერპრეტაციაზე. ძირითადი

ყურადღება უნდა მიექცეს პოლიტიკური კონცეპტების, ანუ საკვანძო სიტყვების

სტრატეგიულ გამოყენებას კონკრეტული პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად.

ნიკოლა ვუდსი აღნიშნავს, რომ პოლიტიკოსთა მიერ გამოყენებული ენა,

მიზანმიმართულია იმისაკენ, რომ შეგვიქმნას კონკრეტული შეხედულება

პოლიტიკური რეალობის ირგვლივ, რათა შედეგად მოვიქცეთ ამ შეხედულების

შესაბამისად – მაგალითად, ხმა მივცეთ კონკრეტულ პარტიას. ნიკოლა ვუდსი

აგრეთვე აღნიშნავს, რომ პოლიტიკურ დისკურსს მიზნად შესაძლოა ჰქონდეს

სხვადასხვა სამეტყველო აქტების განხორციელება, რომლის მიზანია, გააპროტესტოს,

ზეწოლა მოახდინოს, დააშინოს, დააკანონოს და რათქმაუნდა დაგვარწმუნოს (Woods

2006:50).

პოლიტიკური დისკურსის მიზნების სხვადასხვაობა შესაბამისად ჟანრობრივ

სხვადასხვაობას იწვევს, თუმცა წინამდებარე ნაშრომის ძირითად მიზანს არ

წარმოადგენს ამ ჟანრთა კლასიფიკაცია. მოცემული ნაშრომი ყურადღებას ამახვილებს

ლინგვისტურ თავისებურებაზე, რომელიც თავს იჩენს პოლიტიკური დისკურსის

სხვადასხვა ეტაპზე, მათ შორის თარგმანის შემთხვევაში.

42

აღარავისთვის წარმოადგენს სიახლეს ის ფაქტი, რომ ენა და პოლიტიკა

განუყოფელია და, რომ ენა პოლიტიკის ძლევამოსილი იარაღია. მკვლევარები

პოლიტიკოსებს პოლიტიკურ ,,აქტორებს’’ უწოდებენ, თუმცა დღევანდელ

რეალობაში ისინი ამ ,,საქმიანობის’’ შეთავსების პარალელურად საკმაოდ

ოსტატურად ითვისებენ ,,პოლიტიკური ლინგვისტების’’ საქმიანობასაც. ამ

მოსაზრების საკმაოდ კარგი დასტურია 2008 წლის 17 აგვისტოს პრეზიდენტ

სააკაშვილის პასუხი CNN-ის ჟურნალისტის მიერ დასმულ შეკითხვაზე სამხრეთ

ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიების შესახებ. პასუხის სხვაგვარი

ინტერპრეტირებისათვის ის ამბობს - ჩემი აზრით, ამ შეკითხვის მთელი

მეთოდოლოგია არასწორია... . გთავაზობთ ინტერიუდან ამონარიდს:

BLITZER: All right. The Russian president, Dmitry Medvedev, said this on Friday, and I'll

read it to you. He says, "After what happened, it's unlikely that Ossetians and Abkhazians

will ever be able to live together with Georgia in one state." These are the two areas of

Georgia where there has been this dispute that's been ongoing for a very, very long time.

Are you open to the possibility of allowing the Ossetians in South Ossetia, the Abkhazians

to have a free and fair referendum to decide whether they should remain as part of Georgia

or get independence or do something else?

SAAKASHVILI: Well, I think the whole methodology of this question is incorrect,

because that's what Medvedev said, clearly betrays one of the goals of Russia's aggression, the

dismemberment of Georgia. (იხ. დანართი N2)

მსგავსი მაგალითები არა ერთი მკვლევარის ნაშრომში მოიძებნება, რაც კიდევ

ერთხელ იმის დასტურია, რომ პოლიტიკოსთა დიდი ნაწილი კარგი ორატორი,

ოდნავ მსახიობი და დაკვირვებული ლინგვისტია (ან ყოველ შემთხვევაში უნდა

იყოს). ჩვენს მიერ მოყვანილი მაგალითი ადასტურებს იმ მოსაზრებას, რომ

ორატორის უნარ-ჩვევების მიღმა პრეზიდენტი თუ სხვა პოლიტიკოსი

ლინგვისტურად მომზადებული და გათვითცნობიერებულია.

ზემოთ განხილული მოსაზრებიდან გამომდინარეობს რიგი სხვა დასკვნებისა,

რომელიც საკმაოდ საყურადღებოა ნებისმიერი ლინგვისტისათვის. ითვალისწინებენ

რა პოლიტიკოსები ენის სიძლიერეს, ისინი სულ უფრო და უფრო მეტად უწევენ

საკუთარ თავს ‘ლინგვისტურ კონტროლს’. ეს იგრძნობა პოლიტიკური დისკურსის

43

ნებისმიერ სახეობაში როგორც ლექსიკური, ისე სემანტიკური და პრაგმატიკული

ანალიზის დროს.

მიუხედავად უამრავი ლინგვისტური ნაშრომისა პოლიტიკური დისკურსის

შესახებ, კონკრეტული, საყოველთაო განმარტების ფორმულირება ჯერ არ მომხდარა

გამომდინარე დისკურსის მრავალფეროვანი ბუნებიდან. სადაო ხდება ის, თუ რა არის

პოლიტიკური დისკურსი. უკვე აღვნიშნეთ, რომ პოლიტიკა ის თემაა, რომელზეც არა

მარტო პოლიტიკოსები საუბრობენ. მაგრამ როგორ გავმიჯნოთ რა არის

პოლიტიკური დისკურსი და რა არა? ვან დეიკი მიიჩნევს, რომ პოლიტიკური

დისკურსის ორი ფორმა არსებობს - როდესაც პოლიტიკოსი აწარმოებს დისკურსს და

როდესაც არაპოლიტიკოსი საუბრობს გარკვეული პოლიტიკური მიზნებით - ორივე

არის პოლიტიკური დისკურსის ფორმა. დეიკის განმარტებით რასაც არ უნდა

ამბობდეს პოლიტიკოსი, ის არის პოლიტიკური დისკურსის ფორმა და რასაც არ

უნდა ამბობდეს ნებისმიერი სხვა პოლიტიკური მიზნით, აგრეთვე პოლიტიკური

დისკურსის ფორმაა.

Whatever a politician says is a form of political discourse and whatever anybody says with

a political aim is also a form of political discourse (Dijk 2002: 216-217).

ამ განმარტებაში მთავარი განმასხვავებელი ნიშანია ნახსენები - ეს უნდა იყოს

პოლიტიკური მიზნით ნათქვამი, ანუ პოლიტიკური ენა უნდა ასრულებდეს

გარკვეულ (შესაბამის) პოლიტიკურ ფუნქციას და უნდა ემსახურებოდეს ინტენციის

მიწოდებას ადრესატამდე. თუმცა უმჯობესი იქნება თუ მეტად დავაზუსტებთ

დეიკის კონკრეტულ და ზოგად განმარტებას. უმჯობესი და უფრო ზუსტი იქნება თუ

ვიტყვით, რასაც არ უნდა ამბობდეს პოლიტიკოსი პოლიტიკური მიზნით, ის არის

პოლიტიკური დისკურსის ფორმა და რასაც არ უნდა ამბობდეს ნებისმიერი სხვა

პოლიტიკური მიზნით, აგრეთვე პოლიტიკური დისკურსის ფორმაა.

Whatever a politician says with a political aim is a form of political discourse and

whatever anybody says with a political aim is also a form of political discourse.

მსგავსი დაზუსტება აუცილებლად მიმაჩნია, რათა არ მოხდეს ცდომილება და

პოლიტიკური დისკურსის არასწორი გაგება. თუ პოლიტიკაზე საუბრობს

პოლიტიკოსი მას შესაძლოა ‘პროფესიული’ პოლიტიკური დისკურსი ვუწოდოთ,

ხოლო თუ ნებისმიერი ადამიანი საუბრობს პოლიტიკაზე მას ‘ყოველდღიურ’

დისკურსს მივაკუთვნებთ. უნგრული გამოცდილება ამტკიცებს, რომ პოლიტიკის ენა

44

(language of politics) და სასაუბრო პოლიტიკის ენა (language of talking politics) ერთი და

იგივე არ არის. პირველი უმეტესად პოლიტიკოსთა და ჟურნალისტთა მიერ

გამოყენებული ენაა, ხოლო მეორე ყველა სხვა საზოგადოების წევრის. ორივე ერთად

კი წარმოადგენს პოლიტიკურ ენას (political language) (Szabo, Szucs 2006).

თავდაპირველად გავმიჯნოთ ვინ შეიძლება იყოს ზემოთ ნახსენები პირველი

შემთხვევის მოსაუბრე/მწერალი – მხოლოდ პოლიტიკოსი, თუ ნებისმიერი ის

ადამიანი ვინც პოლიტიკურ მიზნებს ისახავს, ხოლო მსმენელი/მკითხველი კი თავად

პოლიტიკოსი, თუ ამომრჩეველი, ან ნებისმიერი პროფესიის ადამიანი. პოლიტიკოსის

მიერ წარმოებული დისკურსი, ზეპირი თუ წერილობითი, პოლიტიკური ტერმინების

გამოყენებით და პოლიტიკური ,,მესიჯის’’ მატარებელი, მიგვაჩნია პოლიტიკურ

დისკურსად, ხოლო მეორე ტიპის დისკურსს, რომელსაც პირობითად

,,ყოველდღიური’’ ვუწოდეთ, მისი ,,არაპროფესიონალობის’’ გამო შეუძლია აწარმოოს

ნებისმიერმა ადამიანმა ყოველდღიურ მეტყველებაში სხვადასხვა პოლიტიკურ

თემებზე საუბრის დროს. ერთი და იგივე პოლიტიკური ტექსტიც რომ ავიღოთ,

რომელსაც წარმოთქვამს პოლიტიკოსი და არაპოლიტიკოსი, მისი ლექსიკური ფორმა

იგივე დარჩება, მაგრამ ტექსტის მიზანი განსხვავებული იქნება.

სადავო არის არა მხოლოდ ის, თუ რა არის პოლიტიკური დისკურსი, არამედ თუ

რა არის პოლიტიკური დისკურსის მიზანი. ასე რომ შეგვიძლია გამოვიტანოთ

ერთგვარი დასკვნა - პოლიტიკური დისკურსის ფორმად შესაძლოა მივიჩნიოთ ის

დისკურსი, რომელიც პოლიტიკურ მიზნებს ისახავს, ხოლო საუბარი პოლიტიკის

შესახებ, რომელიც მიზნად არ ისახავს ადამიანზე ზეგავლენის მოხდენას, არის

ყოველდღიური დისკურსის არაპროფესიული, არაპოლიტიკური ფორმა. შეფნერი

ყურადღებას ამახვილებს პოლიტიკური დისკურსით დაინტერესებულ

ლინგვისტებზე, რომელთა მუდმივი ინტერესის სფეროა ის ლინგვისტური

სტრუქტურები, რითაც ხდება პოლიტიკურად შესაბამისი მესიჯის მიტანა

ადრესატებამდე (Schaffner 1996: 201). პოლიტიკური დისკურსის ანალიზის მიზანია

განვიხილოთ, თუ რა სახის ლინგვისტური თავისებურებები გააჩნია მას, რით

განსხვავდება ის სხვა ტიპის დისკურსისგან. მნიშვნელოვანია აგრეთვე თუ რა სახის

სოციალურ თუ პოლიტიკურ სიტუაციაში და რა პოლიტიკური ეფექტის მისაღწევად

გამოიყენება ის. მასალების დღევანდელი მოჩვენებითი ხელმისაწვდომობა თავის

ზეგავლენას ახდენს პოლიტიკური დისკურსზე, რადგან ყოველი პოლიტიკოსი

45

იაზრებს იმ ფატალურ შედეგებს, რაც შეიძლება მოყვეს უადგილოდ ,,წამომცდარ’’

სიტყვას ან წინადადებას. ამას ბრაუნი ‘leaking’-ს ‘გაჟონვას’ უწოდებს (Brown, Yule

1989:5).

პოლიტიკური ტექსტების ანალიზი ძალიან საყურადღებო და მრავლისმთქმელია.

მათი ანალიზისას არ უნდა გამოირიცხოს კულტურული ფაქტორების ზეგავლენა.

გრაისის (Grice 1975:28) მიერ შემოთავაზებულ კონვერსაციული მაქსიმების 4 ტიპს

მან თავად უწოდა არაუნივერსალური და დაუმატა ქვეტიპი – იყავი თავაზიანი:

ურთიერთ თანამშრომლობის პრინციპი :

გააკეთე იმდენი რამდენიც მოგეთხოვება, იმ ეტაპზე როდესაც საუბარში

ერთვები არსებული პრინციპების / მიმართულებების გათვალისწინებით .

ხარისხის პრინციპი :

შეიტანე წვლილი, რომელიც ჭეშმარიტებაზეა დაფუძვნებული, კერძოდ:

არ წარმოთქვა ის, რისი ჭეშმარიტებაც საეჭვოდ მიგაჩნია

არ წარმოთქვა ის, რისი შესაბამისი საფუძველი არ გაგაჩნია

რაოდენობის პრინციპი :

იყავი იმდენად ინფორმაციული რამდენადაც მოგეთხოვება არსებულ

მომენტში

ნუ იქნები იმაზე მეტად ინფორმაციული ვიდრე მოგეთხოვება

მართებულობის პრინციპი :

იყავი მართებული და დროული

ქცევის პრინციპი :

იყავი გასაგები, კერძოდ:

ერიდე გაუგებრობას

ერიდე ორაზროვნებას

იყავი ლაკონური

იყავი თანმიმდევრული

46

ამ მაქსიმების გამოყენება პოლიტიკური დისკურსის დროს აუცილებლად

მიგვაჩნია, თუმცა ემპირიული მასალის კვლევამ ცხადყო, რომ რაც უფრო

სპონტანური და დაუგეგმავია პოლიტიკური დისკურსი, მით უფრო შორსაა გრაისის

თეორია რეალობასთან. თუმცა რიგ, დაგეგმილი პოლიტიკური დისკურსის სახეებში

კომუნიკაციის ზოგიერთი პრინციპი დაცულია. ემპირიული მასალის კვლევამ

გვაჩვენა, რომ პოლიტიკური დისკურსის ბუნებიდან გამომდინარე ყველაზე ხშირად

ქცევის პრინციპი ირღვევა, რადგან პოლიტიკოსები მეტწილად ერიდებიან

პირდაპირობას, ორაზროვნად საუბრობენ და სასურველ იმპლიკაციას დებენ

ნათქვამში და სპონტანური დისკურსის დროს თანმიმდევრულობის პრინციპის

დაცვა უმეტესად ვერ ხერხდება. მაგალითისათვის ავიღოთ 2008 წლის 17 აგვისტოს

პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის CNN-ის პირდაპირ ეთერში მიცემული ინტერვიუ:

BLITZER: Because they say they will really start the withdrawal and do it on their

timetable as early as tomorrow. I guess the bottom line is, do you believe your counterpart,

the Russian president?

SAAKASHVILI: Well, you know, it’s — they have been continuously lying and trying to

cheat the world for all this period, as well as through the whole — for the whole years

leading to the conflict. You know, how — it’s not — it’s not he said/she said, I’m not in

blame game now, but the fact is that Russia has broken all its promises continuous for the

last several days. The foreign minister of Russia yesterday clearly said openly that they have

their own goals to fulfill. It looks like these goals mean blowing up Georgia’s bridges. And

you know, they said they didn’t do it. Surely, Georgians couldn’t have blown up their main

railway bridge. Mining other economic objects. You know, there are still cluster bombs

thrown around, and people still get blown up on them. (იხ. დანართი N2)

მოცემული მაგალითი საინტერესოა, რადგან მასში თითქმის იგნორირებულია

გრაისის მიერ შემოთავაზებული კონვერსაციული მაქსიმები. მაგალითად,

პრეზიდენტი პირდაპირ არ სცემს პასუხს დასმულ შეკითხვას. იგი ორაზროვნად და

არაპირდაპირ პასუხს სცემს ჟურნალისტს კითხვაზე, ენდობა თუ არა ის რუსეთის

პრეზიდენტს. მიხეილ სააკაშვილი პასუხობს, ვციტირებ: ,,ნუ, იცით, ეს არის - ისინი

გამუდმებით იტყუებიან და ცდილობენ მსოფლიო მოატყუონ მთელი ამ ხნის

განმავლობაში’’. განსხვავებით გრაისის თეორიისა, რომლის შესაბამისად

პრეზიდენტს ან კი, ან არა უნდა ეპასუხა, მიხეილ სააკაშვილი აბსოლუტურ

47

იგნორირებას უკეთებს რელევანტურობას და სიტყვა ‘მატყუარას’ გამოყენებით

მესიჯის კოდრებას ახდენს - მატყუარა სანდო არ არის, ანუ გულისხმობს, რომ არ

ენდობა. ჟურნალისტის შეკითხვას ნატოს წევრობის შესახებ მიხეილ სააკაშვილი

იმდენად ზოგადად და არაპირდაპირ პასუხობს, რომ ჟურნალისტი იმავე კითხვას,

სხვაგვარი ფორმულირებით კვლავ იმეორებს სასურველი პასუხის მისაღებად :

BLITZER: We're out of time, but a quick question and a quick answer, I hope. Does

Georgia still expect -- I know you want to be a member of NATO, but do you still expect

membership, at some time, any time soon?

SAAKASHVILI: Well, President Bush said, yesterday, very clearly, the free world should

rally in defense of a free Georgia . And what's the net value of the free world if it cannot

stand up for its principals?

One of the goals of the Russian invasion was to deter NATO from every coming here. You

know -- but I think that's exactly the way, when freedom is being hid; when freedom is

being squeezed out, freedom always strikes back; freedom always stands up for its principals.

And freedom always prevails.

There is no way these brutal Russian invaders, the people who hate the whole idea of

freedom, who have come from a background of slavery and want to enslave the others --

there is no way they can defeat the free world if the free world sticks to its principles. We all

believe in it. That's why Georgia survived. That's why Georgia's capital stands, despite all

these attacks. That's why most of Georgia is resisting, because we believe that we are not

alone, that we will be free, but will be free because the free world also wants us to be free.

SAAKASHVILI: And that also concerns issues like NATO.

BLITZER: Does that mean, Mr. President, you still want to be a member of NATO? (იხ.

დანართი N2)

ინტერვიუში მიხეილ სააკაშვილის საუბარში ლოგიკური კავშირი და გადასვლები

წინადადებიდან წინადადებაზე არაკოჰერენტულია და არათანმიმდევრული. ხშირად

ორაზროვან და ‘გაქცეულ’ წინადადებებს წარმოთქვამს და იყენებს პაუზებს და

‘საკუთარი შესწორების’ (self-repair) ხერხს:

Abkhazia has been -- from Abkhazia, they expelled more than 80 percent of

Abkhazia's population. So who is to decide?

48

They are creepingly (ph) widening their zone of occupation. And now, together with

the international community, we ceased on the fact that it's up to Russia now to decide

whether it will continue to defy the world and to try to advance toward my capital, or to

have -- to accomplish its final goal of regime change in Georgia, and basically ending

Georgia's independence.

Then it will be a never-ending story of territorial conquests, breaking up countries,

you know, killing people, and then justifying it with some kind of -- this kind of pseudo-

democratic terminology.

The entire Russian -- almost the entire Russian land force and almost the entire

Russian air force attacked Georgia within a few hours.

One of the goals of the Russian invasion was to deter NATO from every coming here.

You know -- but I think that's exactly the way, when freedom is being hid;

And so, you know, if you want to find the reason why you should intrude other

countries, you can always -- they always said that. (იხ. დანართი N2)

ინტერვიუ საინტერესოა იმ კუთხითაც, რომ მასში გვხვდება პლეონაზმიც

(ჭარბსიტყვაობა):

Because if Russians get away with what they've done, and if they have the upper

hand, as you've said, you know, carrying it out, and they want to leave anymore with

these territories, then it will be a never-ending story of territorial conquests, breaking up

countries, you know, killing people, and then justifying it with some kind of -- this kind

of pseudo-democratic terminology.

I mean, there's a clear case of intervention, invasion, classically taken from old history

textbooks, unfortunately taking place in the 21st century and in my peaceful country.

How could Russia -- even if, supposedly, as they were saying, that Georgia initiated

anything, respond within a couple of hours?

Even the United States, which is much more powerful, certainly, than Russia, can

hardly mobilize this kind of force if they don't prepare for weeks and months and months.

შესაბამისად კონკრეტული ინტერვიუს მოცემულ აბსტრაქტში გრაისის მიერ

შემოთავაზებული ყველა პრინციპი დარღვეულია.

ლინგვისტები დღემდე დაობენ იმაზე, როგორი დისკურსი უნდა ჩაითვალოს

პოლიტიკურ დისკურსად და, რა კრიტერიუმები განასხვავებს პოლიტიკურ

49

დისკურსს სხვა სახის დისკურსისაგან. სხვადასხვა მკვლევარის მოსაზრების

გათვალისწინებით შევეცდებით ამ კითხვაზე პასუხი გავცეთ. იმის

გათვალისწინებით, რომ თანამედროვე სამყაროში პოლიტიკა სულ უფრო

აქტუალური გახდა. პოლიტიკოსთა სახელები, პოლიტიკური მოვლენები და

პოლიტიკოსთა დისკურსი ახლობელია ნებისმიერი ასაკის და შეხედულების

ადამიანისათვის მიუხედავად მისი ინტერესისა პოლიტიკისადმი. იგორ

პერევერზევი ერთგვარ ახსნას გვთავაზობს ზოგადად დისკურსის და კერძოდ

პოლიტიკური დისკურსის მიმართ გამძაფრებული ინტერესის გაჩენის მიმართ, ეს

ემპირიული მასალის მომრავლება და საკვლევი კორპუსის გაჩენაა. ის პოლიტიკურ

დისკურსს განიხილავს, როგორც გამიზნულად ორგანიზებულ და თემატურად

ფოკუსირებულ გამონათქვამთა თანმიმდევრობა, რომელიც იქმნება გარკვეულ

ისტორიულ და სოციალურ ჩარჩოებში და რომელსაც შეუძლია ცვლილებების

მოხდენა საზოგადოებაში (Кожемякин, Переверзев 2008: 74).

სოციალური სფერო პოლიტიკური დისკურსის განმსაზღვრელი ფაქტორია და ეს

ის საკითხია, რომელზეც თითქმის არავინ დაობს. იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ

პოლიტიკის შესახებ შესაძლოა ყველა საუბრობდეს, იბადება კითხვა – ნებისმიერი

ადამიანის საუბარი შესაძლოა თუ არა მივიჩნიოთ პოლიტიკურ დისკურსად. როგორც

ლინგვისტი ვან დეიკი აღნიშნავს, პოლიტიკური დისკურსი არ შეიძლება

შემოიფარგლებოდეს მხოლოდ პოლიტიკოსთა ენით (Dijk 1997: 11:67). მაშასადამე

შესაძლოა ვივარაუდოთ, რომ ქუჩაში მიმდინარე საუბარი პოლიტიკის შესახებ

შესაძლოა ჩაითვალოს პოლიტიკური დისკურსად. განვიხილავთ რამოდენიმე

მაგალითს:

(1) ბავშვები თამაშობენ ქუჩაში ‘პოლიტიკოსობანას’, ინაწილებენ პოლიტიკოსთა

სახელებს და საუბრობენ მათთვის დამახასიათებელი მანერით და

ტერმინებით;

ასეთ შემთხვევაში კომუნიკაციის უშუალო მონაწილენი არიან ბავშვები, რომელთა

ინტენცია მიბაძვის გარდა სხვა მიზანს არ ისახავს, მათი საუბარი შესაძლოა

შეიცავდეს პოლიტიკური ლექსიკის ელემენტებს, ცალკეულ სიტყვებს ან ფრაზებს,

მაგრამ უმეტესწილად ამგვარი კომუნიკაციის ლექსიკური, სემანტიკური და

პრაგმატიკული ‘შინაარსი’ არა პოლიტიკურია.

50

(2) ჯგუფი ადამიანებისა (სავარაუდოდ მეზობლები მაგრამ არა პოლიტიკოსები)

გარეთ სხედან და განიხილავენ აქტუალურ პოლიტიკურ მოვლენებს,

გამოხატავენ თავის თანადგომას და პოზიციებს;

მეორე მაგალითში კომუნიკაცია მიმდინარეობს ზრდასრულ, მაგრამ არა

პოლიტიკურად ამბიციურ პირებს შორის, რომელთა ინტერესი საკუთარი

პოლიტიკური მრწამსის არგუმენტირებაა, თუმცა ამგვარი კომუნიკაცია შესაძლოა

პოლიტიკურად მიზანმიმართულიც გამოდგეს თუ ის სხვა მსმენელის

დარწმუნებას/დაყოლიებას მოახერხებს. მოცემული კომუნიკაციაც (1) მაგალითის

მსგავსად შესაძლოა შეიცავდეს რიგ პოლიტიკურ ტერმინოლოგიას, თუმცა აქაც

ჭარბობს ‘ყოველდღიური’ ლექსიკა.

(3) ქუჩაში მიმდინარეობს მიტინგი, რომელზეც აკრიტიკებენ არსებულ

პოლიტიკურ სიტუაციას, პოლიტიკოსები გამოდიან სიტყვით და მიმართავენ;

ხალხს თანადგომისაკენ, გაიძახიან სხვადასხვა ლოზუნგებს თავისი

შეხედულებების გასამყარებლად;

კონკრეტული შემთხვევის მონაწილენი არიან პოლიტიკოსები, რომელთა

დისკურსი მიზანმიმართულია კონკრეტული პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად.

მათი დისკურსი ,,პოლიტიკურია’’ ლექსიკურად და პრაგმატიკულადაც. მოცემული

კომუნიკაცია სრულდება პოლიტიკოსთა მიერ, პოლიტიკური ენით, პოლიტიკის

შესახებ და პოლიტიკური მიზნით და ამ შემთხვევაში ‘ქუჩა’ პოლიტიკური

თავშეყრის ადგილია, ანუ მისი ნეიტრალური არსი იძენს პოლიტიკურ დატვირთვას.

(4) პოლიტიკოსი კოლეგები (სავარაუდოდ მეგობრები) შესვენებაზე გარეთ გადიან

და გზად განიხილავენ: ა) რეფერენდუმის/არჩევნების და მსგავსი მოვლენების

შედეგებს ბ) მივლინების დროს გატარებულ თავისუფალ დროს/არდადეგებს

და მსგავს არაპოლიტიკურ საკითხებს;

მეოთხე ნიმუში საინტერესოა თავის მსგავსებათა და განსხვავებათა

თავისებურებებით: ორივე იმართება არა პოლიტიკურ დაწესებულებაში, არამედ

გარეთ; ორივე შემთხვევაში არის ერთი და იგივე კომუნიკატორი, თუმცა (4ა)

შემთხვევა არის პოლიტიკური თემის ირგვლივ, შესაბამისად ზოგადად

ლინგვისტურად და ინტენციურად ‘პოლიტიკურია’. (4ბ) შემთხვევაში საუბრის

მონაწილენი არ იყენებენ პოლიტიკურ ტერმინოლოგიას, მათი დისკურსი არ არის

პოლიტიკის ირგვლივ.

51

(5) ორი ადამიანი, რომელთაგან ერთი პოლიტიკოსია ხოლო მეორე სხვა

პროფესიის მქონე პირი, საუბრობს: ა) პოლიტიკურ მოვლენებზე ბ)

გლობალურ დათბობაზე;

მეხუთე მაგალითი, მეოთხე მაგალითის მსგავსად, კომუნიკაციის ორ სხვადასხვა

შემთხვევას განიხილავს, სადაც ადგილი და პიროვნებები უცვლელი რჩებიან, ხოლო

დისკურსი იცვლება. ის განსხვავდება ლექსიკური შემადგენლობით ანუ

ლინგვისტურად განსხვავებულია, იცვლება ინტენცია ანუ მხოლოდ (ა) შემთხვევაში

შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ მოხდება პოლიტიკური დარწმუნება/დაყოლიება.

(6) ჟურნალისტი აშუქებს პოლიტიკურ მოვლენებს არა ტელევიზიის სტუდიიდან,

არამედ ქუჩიდან;

მეექვსე მაგალითი ყველაზე რთულია თავისი ბუნებით, რადგან ის მიეკუთვნება

მედია დისკურსს, თუმცა მედია აუდიტორიის დარწმუნების ყველაზე ეფექტური

ხერხია და ის სულ უფრო და უფრო პოლიტიზირებული და სუბიექტური ხდება.

აქედან გამომდინარე პოლიტიკური მედია-დისკურსი შეიძლება მივიჩნიოთ

პოლიტიკური დისკურსის ერთ-ერთ სახეობად, ისევე როგორც საარჩევნო დისკურსი.

ზემოთ აღნიშნული მაგალითებს გააჩნიათ ერთი საერთო – ადგილი, სადაც

სხვადასხვა სახის კომუნიკაცია იმართება, ამ შემთხვევაში ‘ქუჩა’. ვან დეიკის აზრით

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზის დროს გასათვალისწინებელია ის, თუ ვინ ვის

ესაუბრება, სად, როდის და რა მიზნით. ანუ ინტენციის გარდა, რომელიც

პრაგმატიკის საკვლევი მასალა და ლინგვისტური ფაქტორია, ყურადღება უნდა

გამახვილდეს ექსტრალინგვისტურ ფაქტორებზეც.

ბურხარდი (1996) ერთმანეთისაგან სრულიად გამიჯნავს ორი სახის კომუნიკაციას

– კომუნიკაციას პოლიტიკის შესახებ და პოლიტიკურ კომუნიკაციას, ხოლო მესამე

პუნქტად გამოყოფს მედია-პოლიტიკურ დისკურსს:

კომუნიკაცია პოლიტიკის შესახებ (მაგ. ჩვეულებრივი ადამიანები ბარში

განიხილავენ არჩევნების შედეგებს);

პოლიტიკური დისკურსი მასმედიაში;

პოლიტიკური კომუნიკაცია (დისკურსი პოლიტიკურ ინსტიტუტებში);

ის აგრეთვე გვთავაზობს პოლიტიკური ინსტიტუტების დისკურსის ქვეტიპებს:

1) ის სახეობები, რომლებიც იქმნება პოლიტიკოსთა მიერ და

პოლიტიკოსებისათვის ანუ შიდა პოლიტიკური.

52

2) ისინი, რომლებიც გადმოცემენ, ხსნიან და ადასტურებენ პოლიტიკურ

გადაწყვეტილებებს, პოლიტიკოსთა მიერ შექმნილი და მიმართული

საზოგადოებისკენ ანუ გარე-პოლიტიკური (Burkhardt 1996: 77).

ზოგჯერ პოლიტიკური დისკურსის დროს ხდება ჩვეულებრივი, ყოველდღიური

ლექსიკის გამოყენება რაც თავის მხრივ მსმენელში იწვევს იმის განცდას, რომ

პოლიტიკოსი თავს მათ თანასწორად თვლის, ესმის მათი პრობლემები, რაც არა ერთი

პოლიტიკოსის სიტყვაში უხვად მოიპოვება. ხშირია აგრეთვე არა-პოლიტიკური

მნიშვნელობის მატარებელი ლექსიკის გამოყენება, რაც თავის მხრივ ეფექტური

საშუალებაა ყურადღების მისაპყრობად. საინტერესოა ის ფაქტი, რომ პოლიტიკოსი

იგივე შედეგს აღწევს, ის არწმუნებს მსმენელს თავისი სიტყვების და არგუმენტების

მართებულებაში. ამ მოსაზრების დასადასტურებლად მოვიყვანოთ შემდეგი ნაწყვეტი

ბრიტანეთის ლეიბორისტული პარტიის ლიდერის, ოპოზიციონერის, ნეილ კინოკის

მიერ 1987 წლის 2 ივნისს, დარლინგტონში წარმოთქმული სიტყვიდან:

Unemployment is a contagious disease … it infects the whole of the economic body …If

limbs are severely damaged the whole body is disabled. If the regions are left to rot, the

whole country is weakened …… just as the spread of unemployment, closure, redundancy,

rundown … affects the economic life in that region so the same ailments in a country

gradually stain the whole country.… if the battered parts and people of Britain don't get

noisy they will just get neglected. Silent pain evokes no response.

(http://www.britishpoliticalspeech.org/speech-archive.htm)

ხელისუფლების სააწინააღმდეგო სიტყვაში ის საუბრობს ერთ-ერთ ყველაზე

მტკივნეულ საკითხზე, უმუშევრობაზე, და მას მეტაფორულად გადამდებ

დაავადებასთან აიგივებს:

Unemployment is a contagious disease...

უმუშევრობა არის გადამდები დაავადება...

თუმც ნილ კინოკი საკითხის უფრო დასამძიმებლად და მეტად გასამძაფრებლად,

არ კმაყოფილდება ამ შედარებით და გაცილებით მეტ სამედიცინო ტერმინს

იშველიებს სხვადასხვა პოლიტიკური თუ ეკონომიკური სიტუაციის შესაფასებლად:

… it infects the whole of the economic body …

ის სრულიად დაასნეულებს ეკონომიკის სხეულს...

53

კინოკი უმუშევრობის სერიოზულობას ამგვარი ხერხით აღნიშნავს და მსმენელს

უმძაფრებს შეგრძნებებს იმის შესახებ, თუ რაოდენ სერიოზული ,დაავადებაა’

უმუშევრობა და, რომ მან შესაძლოა ისინიც ,დააინფიციროს’ ვისაც ეს პრობლემა ჯერ

არ აწუხებს.

უფრო მეტი სიზუსტისათვის, ამ პრობლემის ძირითად მიზეზებს კინოკი ქვეყნის

სხვადასხვა რეგიონის არასაკმარის ყურადღებაში ხედავს და ამგვარად აღნიშნავს,

რომ ერთიანობა აუცილებელია:

If the regions are left to rot, the whole country is weakened ...

თუ რეგიონები მიტოვებულია გასახრწნელად, მთელი ქვეყანა შესუსტებულია ...

… just as the spread of unemployment, closure, redundancy, rundown … affects the

economic life in that region so the same ailments in a country gradually stain the

whole country.

ისევე როგორც, უმუშევრობის, მრავალსიტყვაობის, უკუსვლის გავრცელება...

ზემოქმედებას ახდენს ეკონომიკურ სიტუაციაზე ამ რეგიონებში მსგავსად

დაავადებებისა რომელიც თანდათანობით ვრცელდება მთელ ქვეყანაში...

ასევე ხაზს უსვამს სტრუქტურების არაეფექტურ მუშაობას და მათ ქვეყნის

კიდურებს ადრის:

If l imbs are severely damaged the whole body is disabled.

თუ კიდურები სერიოზულად დაშავებულია, მთელი სხეული უნარშეზღუდულია.

ნილ კინოკი ,დაზიანებულ მხარეებს’ და მთელ ბრიტანეთს გაერთიანებისაკენ

მოუწოდებს, რათა მთელი ქვეყანა არ ,დაავადდეს’:

.… if the battered parts and people of Britain don't get noisy they will just get neglected.

Silent pain evokes no response.

იმ შემთხვევაში, თუ დაზიანებული მხარეები და ბრიტანელები არ ახმაურდებიან,

მათ უბრალოდ არაფრად ჩააგდებენ. ჩუმი ტკივილი რეაქციას არ გამოიწვევს.

მოცემული მაგალითები ცხადყოფს თემის სირთულეს და სპეციფიურობას.

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზისას ძირითადი ყურადღება უნდა მიექცეს

პოლიტიკური კონცეპტების, ანუ საკვანძო სიტყვების სტრატეგიულ გამოყენებას

კონკრეტული პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად.

პოლიტიკური ინტერაქცია მრავალფეროვანია სხვადასხვა მეთოდების გამოყენების

მხრივ. მათ პოლიტიკოსები საკმაოდ ეფექტურად იყენებენ მიზნის მისაღწევად, ეს

54

იქნება დარწმუნება, მუქარა, მანიპულაცია, რაციონალური თუ ირაციონალური

არგუმენტაცია.

1.5. პოლიტიკური დისკურსის განვითარების ეტაპები როგორც ენობრივ

ტრანსფორმაციათა ლოგიკური ახსნა

პოლიტიკური დისკურსის განვითარების ეტაპების განხილვისას კარგად ჩანს თუ

რომელ საფეხურზე რა იწვევდა მის აქტუალობას. პოლიტიკური დისკურსისადმი

ინტერესი, რათქმაუნდა სხვადასხვა ინტენსივობით, მიდგომით და აქტუალურობით,

საუკუნეებს ითვლის. პოლიტიკური ლინგვისტიკის საწყისები, როგორიცაა

პოლიტიკური მჭერმეტყველება, ანტიკურ საბერძნეთსა და რომში შეიმჩნეოდა. მისი

განვითარება შემდეგ არ მომხდარა საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში, რაც

გამოწვეული იყო პოლიტიკური სიტუაციის ცვლილებით.

თავდაპირველად პოლიტიკურ კომუნიკაციას მიიჩნევდენ რიტორიკის და

სტილიტიკის სახეობად. განსაკუთრებული ყურადღება ექცეოდა პოლიტიკური

ლიდერების რიტორიკულ ხელოვნებას. საპრეზიდენტო სიტყვის წარმატება ლინგვო-

სტილისტურ ხერხებთან ერთად დამოკიდებული იყო ფონეტიკურ და რითმულ

თავისებურებებზე. როგორც ყველაფერი, ისევე პოლიტიკური დისკურსის

განვითარება, დაკავშირებულია საზოგადოების განვითარებასა და მის ისტორიასთან.

მე-20 საუკუნის პირველი ნახევრის პოლიტიკური ლინგვისტიკა უშუალოდ

უკავშირდება პირველი მსოფლიო ომს. ამ მოვლენების შემდეგ პოლიტიკური

შეხედულებები შეიცვალა და პოლიტიკური კომუნიკაციის შესწავლა აუცილებელი

გახდა, განსაკუთრებით კი ისეთი საკითხების როგორიც იყო საზოგადოებრივი

აზრის ჩამოყალიბება, თუ რა ხერხებით ხდებოდა პოლიტიკური ეფექტურობის

მიღწევა და სამხედრო პროპაგანდა.

მე-20 საუკუნის შუა პერიოდში დაიწყო პოლიტიკური დისკურსის, როგორც

ლინგვისტური ფენომენის შესწავლა. პოლიტიკური დისკურსის თეორიას სათავე

დაუდეს კემბრიჯისა და ოქსფორდის ფილოსოფიური სკოლების წარმომადგენლებმა

მე-20 საუკუნის 50-იან წლებში. დასაწყისში ისინი აანალიზებდნენ საზოგადოებრივი

აზრის მხოლოდ ლინგვისტურ კონტექსტს. პოლიტიკური დისკურსის

გამოკვლევათაგან ერთ-ერთი პირველი იყო პ.ლასლეტის სერიული გამოცემა -

,,ფილოსოფია, პოლიტიკა და საზოგადოება“, გამოცემა დაიწყო 1956 წელს. 70-იან

55

წლებში ტერმინი ,,დისკურსები“ ფართოდ გამოიყენება პოლიტიკური პროცესების

ანალიზისას. 80-იან წლებში იქმნება დისკურსების ანალიზთან დაკავშირებული

სემიოტიკური კვლევის ცენტრი. პოლიტიკური დისკურსის შესასწავლად ფართოდ

იყენებენ სემიოტიკური ანალიზის (დისკურს-ჩარჩოს შესწავლა), ასევე რიტორიკისა

და ლიტმცოდნეობის (კონკრეტული დისკურს-ნაწარმოების ანალიზის) მეთოდებს.

დაიწყო იმის კვლევა თუ რა შემთხვევაში იქნებოდა პოლიტიკური დისკურსი

წარმატებული, რა ლინგვისტური თუ ექსტრალინგვისტური საშუალებებით

მიაღწევდა პოლიტიკოსი დასახულ მიზანს. პოლიტიკოსის მხრიდან ხდება ენობრივი

მანიპულაცია შეგნებაზე. ამ თემას არა ერთი სტატია და პუბლიკაცია დაეთმო,

განსაკუთრებით კი აღსანიშნავია პროფესორ ვან დეიკის ნაშრომები.

პოლიტიკა ნებისმიერ ეპოქაში უცვლელი რჩება – ეს არის ძალაუფლებისათვის

ბრძოლა. ამ ბრძოლაში გამარჯვებული გამოდის ის, ვინც უკეთ ფლობს

კომუნიკაციურ ხერხებს, ის ვინც მოახერხებს ადრესატის გონებაში შექმნას საჭირო

და სასურველი შეხედულება. მაგალითად, არც ერთი გონიერი პოლიტიკოსი არ

ისაუბრებს სოციალური დახმარებების შემცირებაზე ან შეწყვეტაზე, არამედ პირიქით

ილაპარაკებს გადასახადების შემცირებაზე.

თანამედროვე პოლიტიკური ლინგვისტიკის განვითარებულ ეტაპად მე-20

საუკუნის ბოლო და 21-ე საუკუნის დასაწყსი მიიჩნევა. თუ აქამდე პოლიტიკური

სამეცნიერო კვლევები ტარდებოდა ჩრდილოეთ ამერიკის და ევროპის

ტერიტორიაზე, თანამედროვე სამყაროს პირობებში ის ამ ფარგლებს გარეთ გამოვიდა

და გავრცელდა აზიის ქვეყნებში, აფრიკაში, ლათინური ამერიკის ქვეყნებში და სხვა.

ამ პროცესსაც შეგვიძლია პირობითად პოლიტიკური ლინგვისტიკის

,,გლობალიზაცია’’ ვუწოდოთ. პოლიტიკური ლინგვისტიკის ანალიზს ისეთი საჭირო

საკითხები დაემატა, რომელშიც პოლიტიკური ძალაუფლება განიხილება არა მარტო

უმთავრეს ფაქტორად, არამედ ისეთი საკითხების ურთიერთკავშირის კვლევა,

როგორიცაა ენა, ძალაუფლება და საზოგადოება. თანამედროვე ლინგვისტიკაში

განვითარდა და ჩამოყალიბდა პოლიტიკური ლინგვისტიკა როგორც ცალკე დარგი

და არა ქვედარგი, რომელსაც გააჩნია განშტოებები, რაც დარგის განვითარების

დასტურია.

პოლიტიკური დისკურსის კვლევის მეთოდოლოგიაში გამოყოფენ კრიტიკულ

ანალიზს, რიტორიკულ ანალიზს, შინაარსობრივ (კონტენტ) ანალიზს და კოგნიტურ

56

ანალიზს. მათ შორის გამოკვეთილი საზღვრები არ არსებობს, თუმცა თეორიული

მიდგომა ყველა მათგანს განსხვავებული და თავისი აქვს. მაგალითად, კრიტიკული

ანალიზით დაინტერესებული ლინგვისტი იკვლევს იმ ხერხებს, რომლითაც

ხელისუფლება ამყარებს თავის ძალაუფლებას საზოგადოებაზე და ინტერესდება

სოციალური, გენდერული და სხვა მსგავსი პრობლემებით. კონტენტ-ანალიზით

დაინტერესებული მკვლევარი განიხილავს პოლიტიკურ ტექსტებს, რომლებიც

კომპიუტერული მეთოდებითაა დამუშავებული. იმის მიხედვით თუ რა აინტერესებს

მკვლევარს, იყენებს მისთვის სასურველ მეთოდს.

დემოკრატია ჩრდილოეთ ამერიკასა და ევროპაში სხვა ქვეყნებთან შედარებით

უფრო ხანდაზმულია და დემოკრატიის არსებობა თავისთავად იწვევს უკვე

პოლიტიკური დისკურსის განვითარებას. მრავალ ქვეყანაში პოლიტიკური სიტუაცია,

ცენზურა და სხვა ამდაგვარი ფაქტორი (ანუ დემოკრატიის არარსებობა) ხელს

უშლიდა და დღესაც უშლის ხელს მის განვითარებას. მაგრამ რაც უფრო დიდი ხნისაა

დისკურსი, მით უფრო საიტერესო ხდება მისი კვლევა, რადგან პოლიტიკოსებმა

მრავალი წლის მანძლზე კარგად აითვისეს კომუნიკაციის მეთოდები და დისკურსის

თვალსაზრისით მათი ანალიზი საინტერესოა. არა ერთი მკვლევარის აზრით,

პოლიტიკოსი კარგი ლინგვისტიც გახდა და მათ მიერ წარმოთქმული სიტყვა ან

დაწერილი სტატია გაცილებით უფრო სიღრმისეულ ანალიზს მოითხოვს.

ქართულ სახელმწიფოებრიობაში ახალი საუკუნის დადგომამ ახალი ისტორიული,

პოლიტიკური და სოციალური ეტაპი მოიტანა. საზოგადოებაში და პოლიტიკაში

ფასეულობების გარდაქმნა მოხდა. ყველაზე დიდი ცვლილება ქვეყნის საგარეო

პოლიტიკის ორიენტაციის შეცვლამ გამოიწვია – პრორუსულიდან, პრო-

ამერიკულისაკენ. შესაბამისად გაჩნდნენ პროამერიკელი ლიდერები

,,დემოკრატიული’’ პრინციპებითა და შეხედულებებით. ასეთი ლიდერების

გააქტიურებამ ქართული პოლიტიკური დისკურსის ტრანსფორმირება გამოიწვია.

მეორე თავში ავთენტური მასალის კვლევა პრაქტიკულ საფუძველს შესძენს

შემოთავაზებულ მოსაზრებას.

ყველა ზემოთ განხილულს ერთი რამ მაინც აერთიანებს _ ეს არის ენა. როგორც

თავდაპირველად უკვე აღვნიშნეთ, დისკურსის ანალიზი პირველ ყოვლისა

გულისხმობს გამოყენებული ენის ანალიზს.

57

1.6. პოლიტიკური დისკურსის მიზნები და ამოცანები

პოლიტიკური დისკურსის მიზნებს მკვლევარები სხვადასხვაგვარად განმარტავენ.

მაგალითად დევიდ და როჯერ ჯონსონები პოლიტიკური დისკურსის მიზნებად

შემდეგ ძირითად პუნქტებს მიიჩნევენ:

მოქალაქეებს გაუკვლიოს გზა საკითხის სწორად გაგებისაკენ;

მოქალაქეებმა მიიღონ გააზრებული გადაწყვეტილება იმის შესახებ, თუ

როგორი მოქმედებები გადაჭრის პრობლემას უკეთ;

გაზარდოს მათი აქტიურობა პოლიტიკურ პროცესებში;

მოახდინოს ახალგაზრდა თაობის ჩართვა პოლიტიკურ პროცესებში, რათა

ისინი გახდნენ აქტიური მოქალაქეები (Johnson & Johnson 2012:246).

ამ მოსაზრების მიხედვით, პოლიტიკური დისკურსი ნებისმიერ მოქალაქეს აძლევს

იმის საშუალებას, რომ მოისმონოს ან წაიკითხოს არა ერთი, არამედ სხვადასხვა

შეხედულება, გააანალიზოს და მიიღოს სასურველი გადაწყვეტილება. ზემოთ

აღნიშნული მოსაზრების ავტორი პოლიტიკურ დისკურსს შემდეგნაირად

განმარტავს: ,,პოლიტიკური დისკურსი არის დასაბუთებული აზრების ფორმალური

გაცვლა, რომელთაგანაც რამდენიმე ალტერნატივა უნდა იქნეს ამორჩეული

პრობლემის გადასაჭრელად. ის მიზნად ისახავს ყოველი მოქალაქის ჩართვას

გადაწყვეტილების მისაღებად, სხვების დარწმუნებას დასაბუთებული ინფორმაციით

და ლოგიკით და იმ პროცესების ხაზგასმას, რომლებიც ყველაზე ეფექტურია

საზოგადოებრივი პრობლემების გადასაწყვეტად’’ (ibid).

მაგრამ სწორედ ამ დასკვნის გამოტანამდე რას განიცდის ,,მსმენელი’’ თუ

,,მკითხველი’’, არის თუ არა გათვალისწინებული მათი ინტერესების სფერო? როგორ

ხდება, რა საშუალებებით მიიღწევა მაქსიმალური შედეგი? რა ხდის კონკრეტულ

პოლიტიკურ დისკურსს გაცილებით უფრო ეფექტურს და შედეგიანს? თეორიული

მასალის ანალიზით, სხვადასხვა მკვლევართა აზრის შეფასებით და ემპირიული

მასალის კვლევით, შევეცდებით ამ კითხვებს პასუხი გავცეთ.

დისკურსის ანალიზის შესწავლა, მკვლევარ ვან დეიკის აზრით, მოითხოვს

ერთობლივი კონტექსტის შესწავლას, რათა გავიგოთ დისკურსის ბევრი სხვა ასპექტი.

კონტექსტის ერთობლიობაში შედის ისეთი სოციალური საკითხები, როგორიცაა

განათლება, პოლიტიკა, აგრეთვე ისეთი საქმიანობა, რომელიც გადმოიცემა ტექსტით

ან საუბრით (მაგალითად სწავლება), აგრევე გასათვალისწინებელია მონაწილეთა

58

სხვადასხვაგვარი კომუნიკაციური, სოციალური და პროფესიული როლი,

მონაწილეთა შორის დამოკიდებულება, გარემო (ადგილი, დრო...) და კიდევ

შესაძლოა სხვა სოციალური საკითხები, თუ არ გავითვალისწინებთ აგრეთვე

მონაწილეთა მიზნებს, ცოდნას, შეხედულებებს და მრწამსს მაშინ ვერ გავიგებთ

რატომ საუბრობენ ან წერენ ადამიანები საერთოდ, ან როგორ არგებენ თავის

სათქმელს საუბრისას და წერისას ინფორმაციის მიმღების ცოდნას და მრწამსს ( Dijk

2000: 356).

ზემოთ განხილულიდან გამომდინარე, პოლიტიკური დისკურსის ანალიზისას

ერთ-ერთი განმსაზღვრელი ფაქტორი არის ის, თუ ვინ საუბრობს, სად, როდის, ვის

მიმართავს და ასე შემდეგ. პოლიტიკური დისკურსის ანალიზი, სხვა სახის

დისკურსის ანალიზისგან განსხვავებით, ყველაზე მეტად მოითხოვს რიგი

დისციპლინების კვლევას, როგორიცაა პოლიტიკური მეცნიერება, სოციოლოგია,

ფსიქოლოგია და ანთროპოლოგია.

მაშინ როდესაც ხდება პოლიტიკური „მესიჯის“ მიწოდება, ხშირ შემთხვევებში

მრწამსი და შეხედულება მოცემულ საკითხთან დაკავშირებით შესაძლოა

გადაწყვეტილების მიღების უმთავრესი ფაქტორი გახდეს, როგორც მსმენელის ან

მკითხველის, ასევე მოსაუბრისთვისაც. ამის ნათელი მაგალითია პროფესორ ვან

დეიკს მიერ თავის ნაშრომში მოყვანილი მაგალითი პოლიტიკური დისკურსის და

პოლიტიკური შეგნების ურთიერთკავშირის შესახებ. მას მაგალითად მოჰყავს

ბრიტანეთის პარლამენტის წევრის სერ ჯონ სტროუკის გამოსვლა ემიგრანტების

შესახებ, სადაც პოლიტიკოსი თავისი სუბიექტური შეხედულების საერთო

შეხედულებებზე მორგებას ცდილობს, მისი შეხედულება ემიგრანტებზე არ არის

დადებითი და ის საუბრობს მთელი ერის სახელით ისეთ პრინციპეპზე

დაყრდნობით, რომლის უარყოფა რთული იქნება (Dijk 2002).

ენის საშუალებით პოლიტიკოსები არა მარტო საუბრობენ, არამედ მოქმედებენ.

კომუნიკაცია არის პოლიტიკური საქმიანობის განსაზღვრის უმთავრესი

პროცესი. საერთოდ პოლიტიკაზე ფიქრი უპირველესად ძალაუფლებისათვის

ბრძოლასთან ასოცირდება. კონკრეტული იდეების და ინტერესების პრაქტიკულად

განხორციელების პროცესის უშუალო მონაწილეა ენა. მკვლევარი ქრისტინა შეფნერი

მიიჩნევს, რომ ყოველ პოლიტიკურ მოქმედებას ამზადებს, აკონტროლებს, თან

ახლავს და ზეგავლენას ახდენს ენა. ამ ზმნებს ადვილად შეიძლება დავუმატოთ

59

ისეთი ზმნები, როგორიცაა ახსნა, დამოწმება, შეფასება, გაკრიტიკება და მსგავსი...

(Schaffner 1996). დღევანდელ სამყაროში პოლიტიკური ,,პოპულარობის პიკის’’

პირობებში, საკმაოდ ძნელია ზღვარის გავლება თუ რა არის პოლიტიკური, რადგან

სულ უფრო და უფრო მეტი ადამიანი მოექცა პოლიტიკური დისკურსის ზეგავლენის

ქვეშ ბეჭდური და ელექტრონული მედიის გავრცელებასთან ერთად. რა თქმა უნდა

გაზეთის კითხვა პოლიტიკის შესახებ ან ვინმესთან საუბარი აქტუალურ პოლიტიკურ

საკითხებზე, ახალი ამბების მოსმენა პოლიტიკის სიახლეების მოსმენა და თუნდაც

არჩევნებში მონაწილეობა, ეს ყოველივე პოლიტიკური საქმიანობაა, რომელშიც

დღესდღეობით უფრო მეტი ადამიანია ჩართული, ვიდრე ოდესმე. მთავარია ის

განხილული იქნეს ლინგვისტური კუთხით, მაგალითად ქრისტინა შეფნერი

განმარტავს, რომ პოლიტიკური ენა არის ენა, რომელიც პოლიტიკის კონტექსტშია

გამოყენებული, მაგრამ ლექსიკურად ის ეკუთვნის პოლიტიკური სფეროს

ექსტრალინგვისტურ ფენომენს.

უკვე აღინიშნა, რომ პოლიტიკური საქმიანობის განხორციელება და კომუნიკაცია

განუყოფელია ერთმანეთისაგან და რომ რიგ ფაქტორებს, არა ლინგვისტურს, ერთ-

ერთი მნიშვნელოვანი როლი აქვს პოლიტიკური დისკურსის ანალიზისას.

პოლიტიკური კომუნიკაციის ყველა ფორმა, რომელიც ეხება პირველ რიგში,

პოლიტიკურ დაწესებულებებში, პოლიტიკურ პარტიებში და სამთავრობო

ორგანიზაციებს შორის გატარებულ პოლიტიკას, ფასდება როგორც შიდა

პოლიტიკური კომუნიკაცია. ამგვარი პოლიტიკური ტექსტი (ზეპირი/წერილობითი)

არის პოლიტიკური იდეების, მრწამსის, შეხედულებების კონტექსტის მატარებელი.

ის სრულიად განსხვავებულია ,,ყოველდღიური’’ დისკურსისაგან, რომელიც

პოლიტიკის შესახებ საუბარს ეხება. განსხვავება გამოწვეულია აგრეთვე

ექსტრალინგვისტურ ფაქტორებით, როგორიცაა თუ ვინ საუბრობს, სად, როდის და

რა მიზნით. ლინგვისტური თვალსაზრისით ამ ორი დისკურსის სემანტიკა, ლექსიკა

და პრაგმატიკული სტრუქტურა სრულიად განსხვავდება. ლინგვისტი რომელიც

პოლიტიკური დისკურსის შესახებ წერს არ არის პოლიტიკოსი ან პოლიტიკური

პარტიის წევრი. მისი ნაშრომი მიიჩნევა არა პოლიტიკურ ტექსტად, არამედ

ლინგვისტურ კვლევად, მიუხედავად იმისა, რომ ის აანალიზებს პოლიტიკურ

ტექსტს, რომელშიც ხაზგასმულია პოლიტიკური დისკურსის ფუნქციები – დაშინება,

დარწმუნება, ზეგავლენის მოხდენა მსმენელის/მკითხველის შეხედულების

60

ჩამოყალიბებაზე და ასე შემდეგ. ზემოთ აღნიშნულიდან გამომდინარე

კიდევ ერთხელ უნდა გაესვას ხაზი იმ ფაქტს, რომ პოლიტიკური დისკურსის

ირგვლივ მყოფი სუბიექტების მიერ რეალიზებულ და გამოყენებულ დისკურსს

ერთმანეთისაგან გამიჯნავს მიზანი, ინტენცია. როგორც ემპირიული მასალის

კვლევამ ცხადყო, პოლიტიკური ,,ლექსიკონი’’ ყოველთვის არ არის

განმასხვავებელი თვისება. ,,დემოკრატი’’ ლიდერების საუბრის უმეტესი ნაწილი

ჩვეულებრივ ხალხზე, ,,ჩვეულებრივი’’ ენით მიმდინარეობს, ვერც პოლიტიკური

დისკურსის ადგილი გამოგვადგება განმასხვავებელ ნიშნად, რადგან

პოლიტიკური დისკურსის მიმდინარეობა შესაძლოა პოლიტიკურ დაწესებლებაში

მიმდინარეობდეს, ისევე როგორც ქუჩაში. ის უმთავრესი პრაგმატიკული

თავისებურება – რა არის ნაგულისხმები, რა არის მიზანი / იმპლიკაცია – არის

თვისება რაც განასხვავებს პოლიტიკურ დისკურსს ყოველდღიური დისკურსისაგან.

კვლევის საგანი სწორედ ამგვარი იმპლიკაციების და მიზნების რეალიზების გზების

აღმოჩენას ემსახურება. მოცემული მოსაზრება დაგვჭირდება ავთენტური მასალის

ანალიზისას.

ყველა ზემოთ ნახსენები აუცილებლად გასათვალისწინებელია მაშინ, როდესაც

იწყებ პრეზიდენტთა საინაუგურაციო სიტყვის ანალიზს. ეს არის პოლიტიკური

დისკურსის სწორედ ის პირველი ფორმა, რომელზეც ჩვენ ზემოთ ვისაუბრეთ,

რადგან მოცემულ სიტყვას ამბობს მხოლოდ პოლიტიკოსი და მსმენელი კი შესაძლოა

იყოს ნებისმიერი ადამიანი. თავისთავად მოცემული სიტყვის ყურადღებით

ანალიზისას ბევრი საინტერესო თავისებურება შეიმჩნევა, რაც ახასიათებს

პოლიტიკურ დისკურსს. ჩვენს ინტერესს წარმოადგენს მოცემული სიტუაციისთვის

შერჩეული ლექსიკა და ტექსტის პრაგმატიკული თავისებურებანი კულტურის

ფაქტორთა გათვალისწინებით.

1.7. პოლიტიკური დისკურსი და მასმედია

თანამედროვე სამყაროში, სადაც ინფორმაციის გავრცელება წამებში ხდება

ენის, როგორც საკომუნიკაციო საშუალების, აქტუალურობა უფრო და უფრო

გაიზარდა. ინფორმაციული ტექნოლოგიების არსებობამ და გაუმჯობესებამ ხელი

შეუწყო ენის სხვადასხვა ,,შვილობილის’’ ჩამოყალიბებას. დროთა განმავლობაში

გაჩნდა მოთხოვნა სატელევიზიო, სატელეფონო და ინტერნეტ ენის ჩამოყალიბებაზე,

61

რომლებიც ეტაპობრივ ზრდასა და განვითარებას განიცდიან და ლინგვისტების

ყურადღებას უფრო და უფრო იპყრობენ. ენის ასეთი ცალკეული ერთეულების

განვითარების საწინდარი მისი აქტუალურობა და პოპულარობაა. მასმედია

სხვადასხვა პროფესიული მიზნებისათვის ინფორმაციის მიწოდების საუკეთესო და

უსწრაფესი საშუალებაა. ამ საშუალებების ყველაზე აქტიური ,,მომხმარებელი’’ კი

პოლიტიკაა, რამაც განაპირობა პოლიტიკური დისკურსის და პოლიტიკური

დისკურსის ანალიზის დარგების განვითარება.

პოლიტიკური კამპანია, პოლიტიკური დებატები, პოლიტიკოსთა ინტერვიუები,

პოლიტიკური ანალიზი, პოლიტიკური თოკ-შოუ, პოლიტიკური გაზეთები .. და

მრავალი რამ პოლიტიკის კონტექსტში და პოლიტიკური აქტივობა ჩვენი

ყოველდღიურობის ნაწილი გახდა და მის პოპულარიზაციას დიდად უწყობს ხელს

პრესის, ტელევიზიის, ინტერნეტის ანუ ზოგადად ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა.

თუმცა ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაზრდა სრულიად არ გულისხმობს

უტყუარი ინფორმაციის მიღებას. მაშინ, როდესაც ყოველი პოლიტიკოსი,

პოლიტიკური პარტია თუ პარტიის წევრი აანალიზებს, რაოდენ მნიშვნელოვანია

საზოგადოებაზე ზემოქმედება და თან თანამედროვე ტექნოლოგიებით მასაზე

ზეგავლენის მოხდენა გაცილებით უფრო მარტივია, პოლიტიკოსი ცდილობს არ

დაუშვას შეცდომა, არ გაუშვას არც შანსი, ზუსტად განსაზღვროს, რა მიზანი აქვს,

ვისზე უნდა მოახდინოს ზეგავლენა. ამისთვის ის იყენებს სიტყვასა და წერტილამდე

გათვლილ პოლიტიკურ დისკურსს.

მოცემული ნაშრომის კვლევის მიზანი სწორედ იმის გარკვევას ემსახურება, თუ რა

ლინგვისტური ხერხების გამოყენება ხდება პოლიტიკური დისკურსის დროს, იქნება

ეს პოლიტიკური დისკურსის ისეთი სახეობა, როგორიცაა ინტერვიუ თუ დებატები,

საგაზეთო სტატია თუ მოხსენება. ანალიზის საშუალებით ჩვენ შევეცადეთ

გაგვერკვია, რაოდენ ღირებულია ესა თუ ის პოლიტიკური დისკურსი ლიგვისტური

თვალსაზრისით. ხშირად მკვლევრებს უჭირთ ზღვარის გავლება პოლიტიკურ, მედია

და სარეკლამო დისკურსს შორის, რადგან ისინი ურთიერთდამოკიდებული გახდნენ.

მათი საშუალებით, ჩვენ შეგვიძლია მოვისმინოთ პოლიტიკოსთა პირდაპირი

დებატები, საპარლამენტო თუ საპრეზიდენტო დისკუსიები, პირდაპირი რადიო და

სატელევიზიო ჩართვები, პრესკონფერენციები, ინტერვიუები; წავიკითხოთ პრესა,

დღესდღეისობით კი ყოველივე ზემოთ ხსენებული ადვილად ხელმისაწვდომია

62

ელექტრონული ვერსიითაც. თუმცა როგორც უკვე აღვნიშნე, ეს მხოლოდ მედლის

ერთი მხარეა, რადგან რეალური პოლიტიკური საქმიანობა მხოლოდ კარს მიღმა

რჩება და მასალებისა და პოლიტიკოსთა გამოსვლების მოჩვენებითი

ხელმისაწვდომობა არ იძლევა საკმარის შესაძლებლობებს, რომ გამოკვლეული იქნას

პოლიტიკური დისკურსი. არსებულ მასალას კი ლინგვისტური კვლევა სჭირდება,

რათა მისი რეალური მიზანი გამოჩნდეს, იქნება ეს ლექსიკური, სემანტიკური თუ

პრაგმატიკული თვალსაზრისით კვლევა. ლინგვისტი, ანუ მკვლევარი, სულ სხვა

კუთხით აანალიზებს იმას, რასაც შესაძლოა რიგითი მსმენელი ან მკითხველი

მხოლოდ ზედაპირულად უყურებს. მასალის მიწოდება კი მასმედიის საშუალებით

მიმდინარეობს. სწორედ ამიტომ ხშირად ხდება პარალელების გავლება ამ ორ

სხვადასხვა დისკურსს შორის, მაგრამ ყველაზე მთავარი განმასხვავებელი ნიშანი მათ

შორის არის ენის სპეციფიკა (ლექსიკური – ტერმინოლოგია, სემანტიკური

სტრუქტურა, პრაგმატიკული დატვირთვა და სხვა) და რა თქმა უნდა მიზნები.

მაგალითად, ნიკოლა ვუდსი სარეკლამო და პოლიტიკურ დისკურსს განასხვავებს

მათი მიზნების მიხედვით, ის აღნიშნავს, რომ მათ შორის საკმაოდ დიდია მსგავსება,

მაგრამ თუ სარეკლამო დისკუსი გვარწმუნებს იმაში, რომ შევიძინოთ რაღაც

პროდუქტი ან დავინტერესდეთ კონკრეტული მომსახურებით, პოლიტიკოსთა მიერ

გამოყენებული ენა, მიზანმიმართულია იმისაკენ, რომ შეგვიქმნას კონკრეტული

შეხედულება პოლიტიკური რეალობის ირგვლივ, რათა შედეგად მოვიქცეთ ამ

შეხედულების შესაბამისად – მაგალითად, ხმა მივცეთ კონკრეტულ პარტიას. ნიკოლა

ვუდსი აგრეთვე აღნიშნავს, რომ პოლიტიკურ დისკურსს მიზნად შესაძლოა ჰქონდეს

სხვადასხვა სამეტყველო აქტების განხორციელება, რომლის მიზანია, გააპროტესტოს,

ზეწოლა მოახდინოს, დააშინოს, დააკანონოს და რათქმაუნდა დაგვარწმუნოს (Woods

2006: 50).

მედია, როგორც ძლევამოსილი, ეფექტური, გავლენიანი საშუალება, უდიდეს

ზემოქმედებას ახდენს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე და ცხოვრების ყოველ

ასპექტზე. არავისთვის არ იქნება სადავო ის, რომ ყველაზე დიდ გავლენას ის

პოლიტიკაზე ახდენს. პოლიტიკოსები უფრო და უფრო მეტ ყურადღებას აქცევენ

იმას, თუ როგორ წარმოაჩინონ საკუთარი თავი მასმედიის სხვადასხვა საშუალებების

წინაშე, რადგან ისინი კარგად აანალიზებენ იმ სავალალო შედეგს, რაც შესაძლოა მათ

თუნდ მცირე შეცდომას მოჰყვეს. მასმედიის წარმომადგენლები ყველაზე ,,მკაცრი

63

მსაჯულები’’ გახდნენ და მათი ,,განაჩენი’’ ძალიან საზიანო შეიძლება გამოდგეს

თითოეული პოლიტიკოსის სამომავლო კარიერისათვის. ეს იგრძნობა არა ერთი

პოლიტიკოსის საუბარსა თუ ქცევაში. ერთ-ერთი მკვლევარი პოლიტიკური

დისკურსის განმარტების შემდეგნაირ ფორმულირებას აკეთებს, პოლიტიკური

დისკურსი არის კონკრეტული დისკურსის სახეობა, რომელიც აერთიანებს

საზოგადოებრივ დისკურსს, ინსტიტუციონალურ დისკურსს და მედია დისკურსს

(Fetzer,Oishi 2001:116).

მოცემული იდეა დასტურია იმისა, რომ დისკურსი დღეს შეუძლებელია

შეისწავლო და განიხილო საზოგადოების, დაწესებულების და მედიის გარეშე.

სოციალური ფაქტორები და დისკურსის სპეციფიკა, მისი მიზნების, შესრულების

ადგილის, მსმენელის და სხვა ფაქტორების მიხედვით, ეს ის საკითხებია რომლებიც

არსებითია დისკურსის ანალიზისას. განსაკუთრებით ეს გამოიხატება პოლიტიკური

დისკურსის შემთხვევაში, სადაც ხალხი და მედია ის ორი ფაქტორია, რომელზე

ფოკუსირება სასურველი ეფექტის მოსახდენად დღეს ალბათ განმსაზღვრელი

ფაქტორია პოლიტიკურ ცხოვრებაში და სწორედ ამიტომაც მათ ,,პოლიტიკურ

აქტორებად’’ მოიხსენებენ. პოლიტიკოსთა თუ მედიის აქტივობა ყოველივე ამაო და

ფუჭი იქნებოდა რომ არა ხალხის უსაზღვრო ინტერესი ამ საკითხის მიმართ.

ლოერბახი და ფეთზერი აღნიშნავენ, რომ სწორედ ამ ექსტრალინგვისტურმა

ფაქტორმა გამოიწვია როგორც პოლიტიკოსთა, ასევე მედიის წარმომადგენელთა

ასეთი გამძაფრებული ფოკუსირება პოლიტიკურ დისკურსზე და შესაბამისად ამან

განაპირობა ლინგვისტთა დაინტერესებაც, რადგან პოლიტიკური დისკურსი, უფრო

კორექტულად დისკურსის ნებისმიერი სახეობა ანუ თავად დისკურსი, წარმოიშვება

მხოლოდ ენის საშუალებით (Lauerbach, Fetzer 2007).

მედიის როლი პოლიტიკურ დისკურსში ძალიან აქტუალურია და ის

უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს. მედია საშუალებები უამრავ სხვადასხვა თემას

მიმოიხილავს, თუმცა ყველაზე ხშირად და მაღალი ინტენსივობით აშუქებს

პოლიტიკურ მოვლენებს. საყურადღებოა მედიის უშუალო ჩართულობა და

სუბიექტურობაც, როგორც ქრისტინა შაფნერი და სიუზან ბასნეტი აღნიშნავენ თავის

ნაშრომში პოლიტიკური დისკურსის, მედიისა და თარგმანის შესახებ, სადაც ისინი

აღნიშნავენ, რომ მედიის წარმომადგენლები არა უბრალოდ გადმოგვცემენ

პოლიტიკურ მოვლენებს ნეიტრალური პოზიციით, არამედ ისინი აკეთებენ

64

შეფასებებს და შედეგად შეუძლიათ ზეგავლენა მოახდინონ საზოგადოებრივი აზრის

ჩამოყალიბებაზე მიმდინარე პოლიტიკის შესახებ (Schaffner, 2010). ამის მაგალითად

მოვიყვანთ ამერიკაში საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში ნიუტ გინგრიჩის

მიმართ აგორებული სკანდალს ყოფილ მეუღლესთან დაკავშირებით. წინასაარჩევნო

დებატების დროს CNN- ის ჟურნალისტის მიერ დასმულ შეკითხვაზე სურდა თუ არა

პასუხის გაცემა პირადი ცხოვრების ირგვლივ ატეხილი სკანდალის ირგვლივ, მან

უპასუხა – ‘არა, მაგრამ ვუპასუხებ’. გთავაზობთ ამონარიდს დებატებიდან:

GINGRICH: I think the destructive, vicious, negative nature of much of the news media

makes it harder to govern this country, harder to attract decent people to run for public

office. And I am appalled that you would begin a presidential debate on a topic like that.

KING: Is that all you want to say, sir?

GINGRICH: Let me finish.

KING: Please.

GINGRICH: Every person in here knows personal pain. Every person in here has had

someone close to them go through painful things. To take an ex-wife and make it two days

before the primary a significant question for a presidential campaign is as close to despicable

as anything I can imagine.

My – my two daughters – my two daughters wrote the head of ABC and made the point

that it was wrong, that they should pull it, and I am frankly astounded that CNN would take

trash like that and use it to open a presidential debate. (იხ. დანართი N20)

გინგრიჩი: ჩემი აზრით მედიის უმეტესად დესტრუქტიული, მტრული, ნეგატიური

ბუნება სულ უფრო რთულს ხდის მთავრობისთვის მართოს ეს ქვეყანა, სულ უფრო

რთულს ხდის ღირსეული ადამიანებისთვის მართონ საჯარო სამსახურები. და მე ვარ

შეძრწუნებული იმ ფაქტით, რომ თქვენ საპრეზიდენტო დებატები ასეთი თემით

დაიწყეთ.

კინგი: მხოლოდ ამის თქმა გსურთ, სერ?

გინგრიჩი: დამასრულებინეთ.

კინგი: გთხოვთ.

გინგრიჩი: ყველა ადამიანმა აქ იცის, რა არის პირადი ტკივილი. ყველას გაუვლია

მტკივნეული პერიოდი ახლობელ ადამიანებთან ერთად. ჩემი ყოფილი მეუღლის

65

საკითხის უმთავრეს თემად ქცევა ორი დღით ადრე დებატებამდე და საპრეზიდენტო

დებატების გახსნა ამ შეკითხვით წარმოუდგენლად საშინელია.

ჩემმა ორმა ქალიშვილმა მიწერეს ABC-ის და აღნიშნეს, რომ ეს არ იყო სიმართლე,

და რომ მათ ეს უნდა ამოეღოთ და გულახდილად რომ გითხრათ, გაოგნებული ვარ

იმ ფაქტით, რომ CNN-მა მსგავსი სისულელე შეარჩია და გამოიყენა ის, რათა გაეხსნა

საპრეზიდენტო დებატები.

დებატებიდან ამოღებული კონკრეტული ნაწყვეტები პოლიტიკური დისკურსის

ერთ-ერთი საინტერესო მაგალითია, როგორც ლექსიკურ-სემანტიკური, ისე

პრაგმატიკული თვალსაზრისით. პოზიტიური თვით-წარმოჩენა მიღწეულია

ლექსიკური სელექციით - ,,ღირსეული ადამიანები’’, ისევე როგორც პარალელური

კონსტუქციების გამოყენებით - ,,მე ვარ შეძრწუნებული...’’ ,,მე ვარ გაოგნებული...’’,

რომელიც გრძნობებს გამოხატავს, მაშასადამე უფრო იმოქმედებს მსმენელზე.

მედიის ნეგატიური სახე კვლავ ლექსიკური არჩევანით არის განპირობებული -

დესტრუქციული, მტრული, ნეგატიური, სისულელე. ნიუტ გინგრიჩის ეს სიტყვები

ღია ‘მესიჯის’ მატარებელია, რომელშიც მედიის როლი და მნიშვნელობა

პოლიტიკურ ცხოვრებაში კარგად ჩანს, რომელმაც შესაძლოა განმსაზღვრელი როლი

ითამაშოს ნებისმიერი პოლიტიკოსის კარიერაში.

ქრისტინა შაფნერი მიიჩნევს, რომ სხვადასხვა ქვეყნის პოლიტიკური იდეებისა და

გადაწყვეტილებების შესახებ ინფორმაციის გავრცელებაში მედია უდიდეს როლს

თამაშობს. ხალხი თავის შეხედულებებს მოწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე

იქმნის, ამიტომ ინფორმაციის სანდოობა აუცილებელია. შეფნერი აღნიშნავს, რომ თუ

ხარისხიანი გაზეთი გადმოსცემს პოლიტიკოსის ნათქვამს, ჩვენ მას, როგორც წესი,

ვენდობით და ვიჯერებთ (Schaffner 2004: 126/127). მედიის წარმომადგენლები

ერთგვარ ნდობას იქმნიან საზოგადოებაში, როგორც ინფორმატორები, იმ

შეკითხვებზე პასუხის მომთხოვნები, რომლებსაც სხვები ვერ სვამენ, შესაბამისად

მათი ,,ძალაუფლება’’ და ზეგავლენა პოლიტიკურ სიტუაციაზე ძალიან

მნიშვნელოვანია. ამ ძალაუფლების გამოყენება რამდენად ობიექტურია და

სამართლიანი, ამაზე პასუხი თითქმის არ არსებობს. სწორედ ამ პრობლემას

ააშკარავებს პრეზიდენტობის კანდიდატი გინგრიჩი საპრეზიდენტო დებატების

დროს, როდესაც CNN-ს ელიტარულ მედიას უწოდებს:

66

I am tired of the elite media protecting Barack Obama by attacking Republicans (იხ.

დანართი N 20)

მე დავიღალე ელიტარული მედიისგან, რომელიც იცავს ბარაკ ობამას

რესპუბლიკელებზე თავდასხმის გზით.

მან გააკრიტიკა ამერიკული ტელევიზიები და სუბიექტურობაში და

მიკერძოებულობაში დასდო ბრალი. მისი პასუხებიდან ნათელი გახდა კიდევ

ერთხელ, რომ მედია და პოლიტიკური დისკურსი ურთიერთდამოკიდებულია და

რომ მედიის პოპულარიზაციას ისევე განსაზღვრავს პოლიტიკა, როგორც

პოლიტიკისას მედია. მაგრამ ამასთან ის საკმაოდ დიდი ძალაა, რაც შესაძლოა

ნებისმიერი პოლიტიკოსის კარიერაზე ნეგატიურად აისახოს.

67

პირველი თავის დასკვნა

სადისერტაციო ნაშრომის პირველი თავიდან შეიძლება გამოვიტანოთ შემდეგი

სახის დასკვნები:

დისკურსის კვლევა არის ენა ან გამოხატულების სისტემა, რომელიც სოციალურად

განვითარდა იმისათვის, რომ შექმნას და გაავრცელოს კოჰერენტულ მნიშვნელობათა

ერთიანობა მნიშვნელოვან სფეროში.

გამომდინარე რეალობიდან, რომ პოლიტიკური თუ სოციალური პრობლემების

გაგება გარდაუვალია ენის გაგების გარეშე, დისკურსის ანალიზი შეეხო სხვადასხვა

სოციალური ჯგუფების დისკურსის ანალიზს. შესაბამისად ამან გამოიწვია ისეთი

დისციპლინების და ტექნიკური ტერმინების წარმოქმნა, როგორიცაა სამედიცინო

დისკურსი, პოლიტიკური დისკურსი, ბიზნეს დისკურსი, მედია დისკურსი,

იურიდიული დისკურსი და სხვა.

ყოველი პროფესიული დისკურსი განსხვავდება ლექსიკური, სემანტიკური და

პრაგმატიკული თავისებურებებით. ლექსიკური თავისებურება გულისხმობს

კონკრეტულ, დამახასიათებელ სიტყვათა არჩევანს რომელიც კონკრეტულ

პრეფესიულ დისკურს ახასიათებს, სემანტიკური მოიცავს ენის სტრუქტურულ,

გრამატიკულ და სხვა რიგ სემანტიკურ ხერხებს, რომელთა გამოყენება

დამახასიათებელია კონკრეტული სახის დისკურსისათვის და განასხვავებს მას სხვა

სახეებისაგან.

პოლიტიკა და სოციალური ცხოვრება ერთმანეთის გარეშე არ და ვერ იარსებებს,

რადგან პოლიტიკოსთა ინტერესია ხალხი და შესაბამისად პოლიტიკური დისკურსი

მორგებულია ხალხზე. მის უფრო მეტ პოპულარიზაციას განვითარებული

ტექნოლოგიები უწყობს ხელს, კერძოდ მედია და ინტერნეტი, რისი საშუალებითაც

ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა და გავრცელება წამებში არის შესაძლებელი.

სხვადასხვა ლინგვისტის მოსაზრებების გათვალისწინებით, პოლიტიკური

დისკურსი გავმიჯნეთ ‘ყოვედღიური’ დისკურსისაგან არა იმდენად თემით და

სტილით, არამედ მიზნებით, მონაწილე სუბიექტებით და მათი ინტენციებით.

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზისათვის საჭიროდ მივიჩნიეთ რიგი

ლინგვისტური ეტაპების გავლა – თავდაპირველად ლექსიკური, რათა მოიძიოს და

68

განისაზღვროს საკვანძო სიტყვები ანუ პოლიტიკური კონცეპტები. საკვანძო

სიტყვების და წინადადების სხვა ელემენტთა ურთიერთობის, სტრატეგიების

დადგენა ხდება სემანტიკურ დონეზე. და ბოლოს პრაგმატიკულ დონეზე ხდება

მნიშვნელობის კონტექსტთან შესწავლა.

ერთმანეთისაგან გავმიჯნეთ პოლიტიკური კომუნიკაცია, კომუნიკაცია პოლიტიკის

შესახებ და მედია პოლიტიკური დისკურსი.

პოლიტიკური დისკურსის ლინგვისტური ანალიზის უმთავრესი ამოცანაა

ლინგვისტური თავისებურებების დადგენა და შესწავლა, სასურველი იმპლიკაციის

მისაღებად.

მიიჩნევა, რომ პოლიტიკური დისკურსის უდიდესი ნაწილი, მიუხედავად

მოჩვენებითი სპონტანურობის, არ არის სპონტანური. ის წინასწარ დამუშავებული,

გამიზნული, მიზანზე ორიენტირებული ‘ტექსტია’.

პოლიტიკური დისკურსის განვითარების ეტაპების მოკლე მიმოხილვაა

წარმოდგენილი მეორე თავის პირველ ქვეთავში, რაც პოლიტიკური დისკურსის

ლინგვისტურ თავისებურებების და ტრანსფორმაციების ექსტრალინგვისტური

საფუძველია.

თეორიული მასალის ანალიზით პოლიტიკური დისკურსის ფუნქციებად მიჩნეულია

მოქალაქეთა სწორი ინფორმირებულობა, დაკვალიანება, აქტიურობის გაზრდა

პოლიტიკურ პროცესებში.

პოლიტკური დისკურსის სრული, რელევანტური გაგებისათვის აუცილებელია რიგი

ლინგვისტური და ექსტრალინგვისტური ფაქტორების გათვალისწინება.

პოლიტიკოსი გარკვეული პრესუპოზიციით და იმპლიკაციით აღწევს ადრესატამდე

და მისი მიზანი შეიძლება იყოს დარწმუნება, დაშინება, დამოწმება, გაკრიტიკება,

ზეწოლა, დაკანონება, დაპირება, დათანხმება, გაპროტესტება და სხვანი.

მოცემულ თავში ახსნილია პოლიტიკური დისკურსისა და მედიის როლი, თუ

რამდენად დიდ როლს თამაშობენ ისინი პოლიტიკური დისკურსის მიზნების

რეალიზებაში და, რამდენად ეხმარება პოლიტიკოსებს იყოს ‘მისაწვდომი’

ყველასათვის. ისინი ხშირად სუბიექტურები არიან. თუმცა თავად

პოლიტიკოსებისათვის მედია შესაძლოა მათი კარიერის საფრთხესაც კი

წარმოადგენდეს.

69

თავი 2

პოლიტიკური დისკურსის ანალიზი და მისი გავლენა საზოგადოებაზე

2.1. პოლიტიკური დისკურსის ლექსიკა როგორც გაცნობიერებული ,,არჩევანი’’

ენის ნებისმიერი გამოყენება, მიუხედავად დროის, ადგილის და სიტუაციისა,

მოითხოვს ლინგვისტური არჩევანის გაკეთების უწყვეტ პროცესს (Vershueren 1999:

55). ამ არჩევანს ადამიანები გაცნობიერებულად ან გაუცნობიერებლად ვაკეთებთ

სხვადასხვა ლინგვისტურ დონეზე – მორფოლოგიურ, სინტაქსურ, ლექსიკურ თუ

სემანტიკურ დონეზე. გამომდინარე დასკვნებიდან, პოლიტიკოსთა მიერ

წარმოებული დისკურსის უმეტესი ნაწილი მივიჩნიეთ გამიზნულ და შესაბამისად,

დაგეგმილ ,,ტექსტად’’. მაშასადამე, პოლიტიკურ დისკურსში პოლიტიკოსი თავისი

ინტერაქციის/ კომუნიკაციის უდიდეს ნაწილს მხოლოდ გაცნობიერებულად უნდა

აკეთებდეს – ვგულისხმობთ ლექსიკურ და სემანტიკურ დონეზე.

პოლიტიკური დისკურსის დროს, აღვნიშნეთ, რომ მნიშვნელოვანია თითოეული

სიტყვის სწორად შერჩევა. დეიკის თქმით, პოლიტიკურ დისკურსში პოლიტიკური

კონცეპტებისა და საკვანძო სიტყვების სტრატეგიულ გამოყენებას სასიცოცხლო

მნიშვნელობა აქვს. თანამედროვე ლინგვისტიკაში მიიჩნევენ, რომ სიტყვას

მნიშვნელობა არ ახასიათებს მუდმივად, არამედ მოსაუბრეები კომუნიკაციის დროს

ანიჭებენ მას იმ მნიშვნელობას, რომელიც ფონური ცოდნით არის განპირობებული

(Dijk 2002).

ერთი სიტყვის (სრულმნიშვნელოვანი სიტყვაა ის თუ ფუნქციური) უადგილო

გამოყენებამ შესაძლოა მთელ წინადადებას სულ სხვა დატვირთვა და იმპლიკაცია

შესძინოს. ხშირად ეს უნებლიეთ ან შეგნებულადაც კეთდება, რათა ინფორმაცია

უფრო სერიოზული და საყოველთაო ინტერესის საგანი გახდეს. თუმცა რიგ

შემთხვევებში შესაძლოა უკიდურესად დაძაბოს სიტუაცია. ნიკოლა ვუდსის

Describing Discourse (2006) – ში მოყვანილი მაგალითი, რომელიც ეხება ტონი ბლერის

ერთ-ერთ ურთულეს გადაწყვეტილებას ერაყში საომარი მოქმედებების დაწყებასთან

დაკავშირებით – to go to war in Iraq, ვუდსი ინტერესდება, თუ რა მოხდებოდა, მას ასე

რომ წარმოეთქვა ეს წინადადება: to go to war on Iraq. განსხვავება ამ ორ in (-ში) და on

(-ზე) წინდებულს შორის პოლიტიკური სიტუაციის მიმართ განსხვავებულ მიდგომას

70

და გაგებას გამოხატავს. ერაყში - ეს არის ადგილი, სადაც ომი მიმდინარეობს და

დიდი ბრიტანეთი ერაყთან უშუალო ომში არ მონაწილეობს, არამედ უბრალოდ

მხარდაჭერას უცხადებს თავის მოკავშირე ქვეყანას, ამერიკის შეერთებულ შტატებს.

ხოლო ერაყზე (სიტყვა-სიტყვითი თარგმანი) უშუალოდ ერაყის წინააღმდეგ ომის

გამოცხადებას გამოხატავს, ანუ მასზე შეტევის განხორციელებას (Woods 2006: 59).

მსგავსი შემთხვევა დაფიქსირდა 2007 წლის 27 სექტემბერს გაერთიანებული

ერების ორგანიზაციის შეხვედრაზე საქართველოს პრეზიდენტის სიტყვაში. ამ

მოხსენების წერილობითი სახით გამოქვეყნებისას საგარეო საქმეთა სამინისტრომ

გააკეთა ჩასწორება ტექსტში (სრული ტექსტი იხ. დანართი N3). გთავაზობთ

პრეზიდენტ სააკაშვილის მიერ წარმოთქმული სიტყვის ვარიანტს:

(1) One has to wonder, what was a lieutenant colonel of the Russian army doing

in the Georgian forests, organizing and leading a group of armed insurgents in a mission

of subversion and violence? (იხ. დანართი N3).

(2) საინტერესოა ის, თუ რას აკეთებდა საქართველოს ტყეებში რუსული

ჯარის პოლკოვნიკი, რომელიც ორგანიზებას და წინამძღოლობას უწევდა

შეიარაღებულ მეამბოხეებს ძალადობასა და ამბოხში ?

ფრაზაში leading a group of armed insurgents in a mission of subversion and violence

შეიტანეს ცვლილება: leading a group of armed insurgents on a mission of terror.

სიტუაციის უფრო გამწვავების ან უფრო სერიოზული სახის მისაცემად რამდენიმე

სიტყვის შეცვლა კონტექსტის ცვლილებას და გამომდინარე აქედან, პრაგმატიკულ

ცვლილებას იწვევს. მოცემული ამონარიდები ერთი შეხედვით არაფრით

განსხვავდება, მაშინ რა საჭირო იყო უცხოურ ენაზე წარმოთქმულ სიტყვაში

ცვლილებების შეტანა, თუკი მას ეფექტის მოტანა არ შეეძლო?! subversion and

violence იცვლება სიტყვით terror და ცვლილება ხდება წინდებულის გამოყენებაშიც

in a mission და on a mission – სწორედ ის, რაც ნიკოლა ვუდის ინტერესს

წარმოადგენდა. პირველის პრესუპოზიცია შემდეგია _ ძალადობის და ამბოხის

მისია უკვე არსებობს, საქართველოს ტყეებში შემოვიდა რუსული ჯარის

პოლკოვნიკი, რაც თავისთავად შემაშფოთებელია. ხოლო მეორე გულისხმობს _

,,საქართველოს ტყეებში ტერორის მისიის განსახორციელებლად შემოვიდა რუსული

ჯარის პოლკოვნიკი’’.

71

მოყვანილმა მაგალითმა და ემპირიული მასალის შესწავლამ დაგვარწმუნა, რომ

პოლიტიკური დისკურსის უმეტესი ნაწილი დაგეგმილია, რაც არ უნდა

სპონტანურად გამოიყურებოდეს. ამასთან, ნათელია, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია

თითოეული სიტყვა მთელი კონტექსტისათვის და თუ როგორ იყენებენ

პოლიტიკოსები, პრეს სამსახურები, ჟურნალისტები სწორად შერჩეულ და წინასწარ

დამუშავებულ ტექსტს სასურველი შედეგის მისაღწევად და ჩაფიქრებული ეფექტის

მოსახდენად. დასახელებული მაგალითის ლექსიკურ-სემანტიკურმა კვლევამ

გვიჩვენა, რომ სიტყვა ,,მისია’’ კონტექსტში წინდებულის ცვლილებასთან ერთად

განსხვავებულ კონოტაციასაც იძენს.

2.1.1. კონოტაციური ლექსიკა პოლიტიკურ დისკურსში

საქართველოს პრეზიდენტის 2008 წლის 20 იანვარს წარმოთქმული

საინაუგურაციო სიტყვის ანალიზისას არ შეიძლება ყურადღება არ მიიქციოს

სიტყვამ ,,კმარა’’, რომელიც რამდენჯერმე იქნა გამეორებული:

,,ჩვენ ერთ მუშტად შევიკარით და ვთქვით ,,კმარა” – კმარა ქაოსი, კმარა

მძარცველების ბატონობა, კმარა ნათურა რომელიც არ ანათებს ...” (იხ. დანართი N5)

ჩვენთვის საინტერესოა სიტყვის ერთდროულად დენონატური და კონოტაციური

მნიშვნელობების გამოყენება – ,,კმარა’’ – დენოტაცია- ,,საკმარისია’’, ,,კმარა’’ –

კონოტაცია – ,,ახალგაზრდული ორგანიზაცია, დაუმორჩილებლობა, აქციები’’. ეს

ცხადია თითოეული ქართველისთვის საერთო იქნება, რადგან მათ გააჩნიათ

არსებული პოლიტიკური სიტუაციის ფონური ცოდნა.

რუსეთ – საქართველოს კონფლიქტის პერიოდში პოლიტიკოსთა დისკურსის ერთ-

ერთი ყველაზე დომინანტი კონცეპტი იყო ,,მშვიდობა’’ ასახული სიტყვაში

,,სამშვიდობო’’, რომელსაც თანაბარი ინტენსივობით იყენებდნენ როგორც რუსი, ისე

ქართველი პოლიტიკოსები. სხვადასხვა ტექსტში ამ სიტყვის გამოყენება და ინტენცია

იცვლება, გამომდინარე ფაქტიდან, თუ როგორ გამოიყენა პოლიტიკოსმა ის

კონტექსტში –გამოიყენა მხოლოდ მისი დენოტატიური მნიშვნელობით, თუ შესძინა

მას ერთგვარი კონოტაციური დატვირთვა.

საინტერესოა დიმიტრი მედვედევის მიერ 2008 წელს წარმოთქმული მოხსენება

ვეტერანებთან შეხვედრის დროს, რომელიც შეუფარავი ტონით, იმპლიკაციების და

ევფემიზმების გარეშე, არის პირდაპირი მუქარა:

72

Если кто-то думает что может безнаказанно убивать наших граждан, наших солдат и

офицеров, которые являются миротворцами – то этого мы некогда не допустим. Все

кто пытается сделать что-либо подобное будут получать сокрушительный ответ – у нас

для этого есть все возможности – и экономические, и политические и военные. И если

у кого-то выли подобные иллюзии некоторое время назад, то с этими иллюзиями

пришлось расстаться

…Это агрессия с которой мы столкнулись, 10 дней назад, со сторонни Грузинских

властей, оно по своей природе не имеет примеров в историю. Это просто за рамками

понимания, когда казалось бы цивилизованное государство, вооруженные силы

которого были переаснощенны еще одним высоко развитым государством, принимает

свою военную машину против мирных граждан, которых к стати еще и периодически

рассматривает как своих граждан, и против миротворцев. Мы этого допустить ни

можем, еще раз повторяю – ответ на это будет один (იხ. დანართი N22).

პრეზიდენტის ემოციური ტონი, ემოციურად შეფერილი ლექსიკა, იმპლი-

კაციების გარეშე გამოყენებული სიტყვები, როგორიცაა - безнаказанно убивать,

некогда не допустим, сокрушительный, все возможности, военные, подобные

иллюзии, допустить ни можем, ответ на это - ,,დაუსჯელად მოკვლა, არასოდეს

დავუშვებთ, გამანადგურებელი, ყველა შესაძლებლობა, სამხედროები, მსგავსი

ილუზიები, ვერ დავუშვებთ, ამაზე პასუხი ’’ -მუქარის და საკუთარი ძალაუფლების

ჩვენების ეფექტის მოსახდენად გამოიყენება.

როდესაც დ. მედვედევი ამბობს: некоторое время назад _ ის იყენებს მსმენელების

ფონურ ცოდნას და ახსენებს მათ დაშვებულ შეცდომას, ამასთან არ მიმართავს

კონკრეტულად ერთ ადრესატს და აფრთხილებს ყველას, ვისი გაფრთხილებაც

სურს დაუსჯელი არავინ დარჩება. იგივე ხერხს მიმართავს პრეზიდენტი, როდესაც

ამბობს - еще одним высоко развитым государством, სადაც პირდაპირ არ ასახელებს

კონკრეტულ სახელმწიფოს, მაგრამ ისევ და ისევ მსმენელის ფონურ ცოდნას ენდობა.

თუმცა პრაგმატიკულ დონეზე ის მიმართავს არა კონკრეტული სიტყვის

ან წინადადების, არამედ მნიშვნე-ლობის კონოტაციას, რომელშიც განუსაზღვრელი

ნაცვალსახელი ,,ვინმე’’ და ფონური ცოდნა იმისა, თუ ვის ,,რა დამანგრეველი პასუხი

გაეცა’’ და ვის მოუხდა ,,ილუზიებთან დამშვიდობება’’ ეხმარება მსმენელს

73

დამატებითი ასოციაციების წარმოქმნაში და შესაბამისად, გამიზნული იმპლიკაციის

გააზრებაში.

ნიკოლა ვუდსის მიერ შემოთავაზებული კლასიფიკაციის მიხედვით, პოლიტიკურ

დისკურსს ახასიათებს დადებითად თვითწარმოჩენა და უარყოფითად სხვისი

წარმოჩენა. საინტერესოა, რომ ზემოთ მოყვანილ მაგალითში ,,სხვა” დამნაშავეა და

მუქარა მის მიმართ არის, მაგრამ ამ კონკრეტულ მაგალითში დადებითად საკუთარი

თავის კი არა ძალაუფლების წარმოჩენა ხდება, რაც თავისთავად ,,დადებითის’’

ჩარჩოებში ძნელად ეტევა. სემანტიკური და პრაგმატიკული კვლევის

თვალსაზრისით, მოცემულ მაგალითში საინტერესოა სიტყვა миротворци, რომელსაც

თავისთავად შენარჩუნებული აქვს დენოტაციური მნიშვნელობა, მაგრამ მოცემულ

კონტექსტში იძენს ,,მსხვერპლის’’ კონოტაციას.

საინტერესოა კიდევ ერთი რუსი პოლიტიკოსის, ვიტალი ჩურკინის, მიერ 2008

წელს CNN-ის კორესპონდენტთან მიცემული ინტერვიუ ინგლისურ ენაზე:

(3) CNN Presenter- Peace-keeping implies that you try to stand between them to keep

them from attacking each other, but it sounds more by implication if nothing else like you’re

attacking the Georgians (Crosstalk)

Churkin- You’re absolutely right about your definition of peace-keeping and we’ve been

doing that for past 16 years. Unfortunately they also attacked Russian peace-keepers, 15

peace keepers have been killed, about 150 peace-keepers have been injured, so it’s a great

violation on the part of Georgia or international or both in terms of breaking peace-

agreements which have been existing for the past 16 years. Attacking the peace-keepers,

attacking the civilian population in such massive skill (Crosstalk)

CNN Presenter - So it sounds like it’s enough and what you’re doing now is attacking

Georgia.

Churkin- No, it’s not that we’ve lost patience, it’s that we’ve come there in defense of the

civilian population, we have 30 000 refugees from South Osetia and 2 000 people killed _

enough is enough.

CNN Presenter- So you are attacking the Georgians?

Churkin- No, we are not attacking the Georgians. We’re rebelling the Georgian aggression

from the territory of South Osetia. And sometimes, in such situations, you have to take care

of military infrastructure which is there supporting their aggressive acts. And if there are

74

some civilian casualties in Georgia, outside of Osetia, we are profoundly troubled by that, but

tragically such things do happen in the situations of fightings (იხ. დანართი N28).

ჩურკინის მიერ შერჩეული ლექსიკა საგანგებოდაა შერჩეული. იგი ყურადღებას

ამახვილებს მოქმედ პირებზე - Russian peace-keepers, Georgia, South Osetia, refugees

from South Osetia, we – ‘რუსი სამშვიდობოები, საქართველო, სამხრეთ ოსეთი,

ლტოლვილები სამხრეთ ოსეთიდან, ჩვენ’ - მის მიერ გაკეთებული არჩევანი ძალიან

საყურადღებოა. იგი სიტყვა საქართველოს იმეორებს სამჯერ და იყენებს ისეთი

სიტყვების კომბინაციას, როგორიცაა, ,,ქართული აგრესია, დარღვევა ქართული

მხარის მხრიდან და რამოდენიმე დაშავებული საქართველოში’’, მაშინ როცა სიტყვა

,,რუსეთს’ ასახელებს მხოლოდ ერთხელ, იყენებს მას როგორც ზედსართავ სახელს

სიყვასთან ,,სამშვიდობოები’’ ანუ არ ასახელებს სიყვას, როგორც თანამონაწილე პირს.

ყველა სხვა შემხვევაში, ის იყენებს ნაცვალსახელს ,ჩვენ’ - it’s not that we’ve lost

patience, it’s that we’ve come there in defense... we are not attacking the Georgians. We’re

rebelling the Georgian aggression from the territory of South Osetia - ეს არ ნიშნავს, რომ

ჩვენ დავკარგეთ მოთმინება, ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ მოვედით დასაცავად.... ჩვენ არ

ვესხმით თავს საქართველოს, ჩვენ ვუჯანყდებით ქართულ აგრესიას სამხრეთ

ოსეთის ტერიტორიაზე...

ყურადღების აქცენტირება ხდება მომხდარ ფაქტებზეც, ამასთან, თითოეული

პრედიკატი ეფექტურად აქვს მორგებული ქვემდებარეზე სასურველი ,,მესიჯის’’

გასაგზავნად და ეფექტის მისაღებად. გთავაზობთ ცხრილს მეტი სიცხადისათვის:

ცხრილი 2

ვიტალი ჩურკინის ლექსიკური არჩევანი რუსეთთან და სა ქართველოსთან

მიმართებაში

We (= Russia) Georgia

…’ve been doing that for past 16 years. …also attacked Russian peace-keepers

…’ve come there in defense of the civilian

population

…Attacking the peace-keepers, attacking

the civilian population in such massive

skill

… have 30 000 refugees from South Osetia

and 2 000 people killed

it’s a great violation on the part of Georgia

… ‘re rebelling the Georgian aggression from

the territory of South Osetia.

75

(2) ცხრილში მოყვანილი მაგალითები რუსეთის დადებითად თვითწარმოჩენას და

საქართველოს უარყოფითი სახის შექმნას ემსახურება. საინტერესოა ისიც, რომ

ჩურკინის საუბარში სამხრეთ ოსეთი არცერთხელ არ არის გამოყენებული როგორც

მოქმედი პირი.

ქვემოთ მოცემულ ცხრილში ნაჩვენებია რა ლექსიკურ სელექციას მიმართავს

პოლიტიკოსი საქართველოს და რუსეთის შესახებ საუბრისას:

ცხრილი 3

ვიტალი ჩურკინის ლექსიკური სელექცია საქართველოსთან და რუსეთთან

მიმართებაში

Russia Georgia

peace-keeping Aggression

Doing Violation

15peace-keepers killed/ 150 injured attacking peace-keepers

defense of civilian population attacking civilian population

30 000refugees/ 2 000 people killed some civilian casualties

მოცემული ცხრილები (2), (3) და ინტერვიუ საუკეთესო ნიმუშია იმისა, როგორ

ხდება მსმენელზე ზეგავლენის მოხდენა კონტექსტით. ტექსტში ერთი მხარის

სასარგებლოდ (რუსეთის) მხოლოდ დადებითი სიტყვებია გამოყენებული, ხოლო

მეორე მხარის (საქართველოს) შესახებ საუბარში - მხოლოდ უარყოფითი. დიმიტრი

მედვედევის მიმართვაში გამოყენებულმა სიტყვამ миротворци _ შეიძინა

,,მსხვერპლის, უდანაშაულოს, დაზარალებულის’’ კონოტაცია, იგივე კონოტაციის

მატარებელია მოცემული სიტყვა ვიტალი ჩურკინის ინტერვიუშიც, მაგრამ მისი

გამეორება ისეთ სიტყვებთან, როგორიცაა ,,შეტევა, მოკვლა, დაშავება’’, კიდევ უფრო

აძლიერებს ამ სიტყვების ექსპრესიულობას.

ნეგატიური ლექსიკის და კონკრეტული ერის ან მთვარობის შესახებ ,,ცუდი

ამბების’’ თხრობით, პოლიტიკოსი იყენებს რამდენიმე ლინგვისტურ ხერხს:

ა) სემანტიკურ მაკრო სტრატეგიას - საკუთარი თავი წარმოაჩინოს დადებითად

სხვისი უარყოფითი ჩვენების ფონზე ანუ როგორც ამას რაჰიმი და საჰრაგარდი

76

უწოდებენ, ,,ვიქტიმიზაციას’’ (სიტყვიდან ,,victim’’ – მსხვერპლი) (Rahimi, Sahragard

2006);

ბ) პრაგმატიკულ დონეზე რეპრეზენტატული სასაუბრო აქტების საშუალებით

მსმენელის დარწმუნებას ახერხებს, რაშიც მეტი დამაჯერებლობისათვის სწორად

შერჩეული ლექსიკა და რიცხვითი სახელის გამოყენება ეხმარება.

იმავე პერიოდში ქართული პოლიტიკური დისკურსიც აქტიურად იყენებდა

სიტყვას ,,სამშვიდობო/სამშვიდობოები’’. გაერთიანებული ერების ასამბლეაზე

პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი საუბრობს საქართველო-რუსეთის კონფლიქტზე

და ორჯერ იყენებს სიტყვას ,,სამშვიდობო’’:

(4) In the time since Russian peacekeepers were deployed there, more than 2,000

Georgians have perished and a climate of fear has persisted… Years of biased and unbalanced

actions by supposed peacekeeping forces must be replaced with competent and neutral ones

(იხ. დანართი N3).

განსხვავებით რუსი პოლიტიკოსებისა, პრეზიდენტი არ იშურებს ნეგატიურ

ლექსიკას სიტყვა ,სამშვიდობოს’ შესამკობად - perished / biased / climate of fear

unbalanced actions / supposed peacekeeping forces - დაიღუპა (2000 ქართველი), შიშის

კლიმატი, მიკერძოებული, არაბალანსირებული მოქმედებები, მოჩვენებითი

სამშვიდობო ძალები .

აგრეთვე CNN –ის კორესპონდენტ ვულფ ბლიცერთან ინტერვიუში

პრეზიდენტიცა და ჟურნალისტიც იყენებენ სიტყვას ,,სამშვიდობოები’’. პრეზიდენტი

ღიად თუ იმპლიცირებულად საუბრობს და სიტყვა ,,სამშვიდობო’’-ს იყენებს

სხვადასხვა კონოტაციით: ოკუპანტი, თავდამსხმელი, შიშისმომგვრელი, მაგრამ არა

ზედსართავ ,,სამშვიდობო’’-ს დენოტატურ მნიშვნელობას – მშვიდობის დამცველი:

BLITZER: ,,Is it your understanding, Mr. President, that those Russian peacekeepers who

were in South Ossetia before the violence started about 10 days or so ago, will they be

allowed to remain as they were earlier?

SAAKASHVILI: Well, you know, there is no such real thing as Russian peacekeeper. I

mean, these are obvious Russian interventionist forces, Russian occupiers.

77

What we have as a temporary agenda (ph) is that the biggest force to move out from this

almost 2,000 tanks, as we have them now in our territory, to leave. And for this so-called

peacekeepers — and this is certainly a very, very cynical term for these people there — to be

there until there will be international observers on the spot and until we have robust

international peacekeeping force to squeeze them out, to make them…(CROSSTALK)

BLITZER: How long will that take, for peacekeepers from the Organization for Security

Cooperation in Europe and other peacekeepers, international peacekeepers to come in?

SAAKASHVILI: Well, the monitors can come to this part very fast, but these are just

monitors to monitor cease-fire. With regards to genuine international peacekeeping force

from the European Union or other impartial countries, well, that’s up to international

community to step up pressure on Russia (იხ. დანართი N2).

პრეზიდენტი იყენებს გამეორების სტილისტურ-სემანტიკურ ხერხს სიტყვისათვის

,,სამშვიდობო’’, როგორც განსაზღვრებას დემოტატური მნიშვნელობით

საერთაშორისო ,,ნამდვილი’’ (როგორც თავად უწოდებს) სამშვიდობოების მიმართ,

მასინ როცა რუსი სამშვიდობოების მიმართ პრეზიდენტი მიუღებლად თვლის ამ

სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით გამოყენებას, რადგან, როგორც ის ამბობს,

,,მსგავსი ტერმინი ძალიან ცინიკურია’’ და რომ რეალურად ,,რუსი სამშვიდობოები’’,

როგორც ასეთი არ არსებობენ. მეტი თვალსაჩინოებისათვის ქვემოთ მოცემულ

ცხრილში შეკრებილია ის რეფერენტული ლექსიკა, რომლებსაც რუსი და ქართველი

პოლიტიკოსები იყენებენ კონკრეტული სიტყვის მიმართ.

ცხრილი 4

სიტყვა ‘სამშვიდობოს’ დენოტატური და კონოტაციური მნიშვნელობები

78

თანამედროვე სამყაროში ლექსიკის შერჩევას თანაბარ ყურადღებას უთმობენ

პოლიტიკოსები, ასე რომ, კონფლიქტური მხარეების მიერ შერჩეული სიტყვა

,,სამშვიდობო’’ რუსულ პოლიტიკურ დისკურსში დაიტვირთა კონოტაციით –

,,საქართველო, საქართველოს მთავრობა, თავდამსხმელები’’, მაშინ როცა ქართულ

პოლიტიკურ დისკურსში საპირისპირო კონოტაცია შეიძინა – ,,რუსეთი, რუსული

ოკუპაცია, რუსი ჯარისკაცები’’. მხოლოდ საერთაშორისო სამშვიდობოების მიმართ

შეინარჩუნა სიტყვამ ,,სამშვიდობო’’ დენოტაციური მნიშვნელობა – მშვიდობის

დამცველი.

სიტყვის კონოტაციური გამოყენების თვალსაზრისით საინტერესო მაგალითია

პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის მიერ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციაზე

წარმოთქმული შემდეგი წინადადება:

(6) When we returned Georgia to its rightful path of peace, democracy and transparency,

we did so in the knowledge that our country was not an island (იხ. დანართი N3).

როდესაც ჩვენ დავაბრუნეთ საქართველო თავის კანონიერ მშვიდობის,

დემოკრატიის და გამჭირვალობის გზაზე, ჩვენ ეს გავაკეთეთ გააზრებულად, რადგან

ჩვენი ქვეყანა კუნძული არ იყო.

სიტყვა ,,კუნძული’’, როგორც სხვა მიწებისაგან წყლით იზოლირებული

გეოგრაფიული ერთეული, თავისი დენოტატური მნიშვნელობით მოცემულ

წინადადებაში კონტექსტიდან ამოვარდნილი იქნება. თუ მოცემული წინადადების

პრესუპოზიციის დადგენას შევეცდებით, სიტყვა ,,კუნძული’’ დენოტაციით, მაშინ

ვივარაუდებთ, რომ პრეზიდენტი სააკაშვილი არღვევს რელევანტურობის მაქსიმას,

რადგან ანგარიშს არ უწევს მსმენელის ფონურ ცოდნას და აწვდის მათ არალოგიკურ,

არაშესაბამის ინფორმაციას. თავისთავად ეს არ იქნება ჭეშმარიტება, რადგან

პრეზიდენტმა მოცემულ სიტყვას კონოტაცია შესძინა, რომელიც კონკრეტული

სიტყვის დენოტატურ მნიშვნელობაზე ააგო. საქართველო ,,არ იყო კუნძული’’ –

იგულისხმობა საქართველო არ იყო მარტო, მხარდაჭერის და საერთაშორისო

თანადგომის გარეშე. გრაფიკულად ეს პროცესი შემდეგნაირად გამოიყურება:

79

დიაგრამა 2

მიხეილ სააკაშვილის გამოსვლაში სიტყვა ‘კუნძულის’ დენოტატური და

კონიტაციური მნიშვნელობების იმპლიკაცია

პრეზიდენტი იყენებს სიტყვის ორივე მნიშვნელობას – პირველადს ანუ

დენოტაციას, რათა შექმნას მეორადი მნიშვნელობა ანუ კონოტაცია და ამით ქმნის

ადვილად აღსაქმელ იმპლიკაციას. მის მიერ შექმნილი კონტექსტი იმპლიციტური

მნიშვნელობის მატარებელია, რადგან ეს არის ,,მნიშვნელობა, რომელიც უშუალოდ,

ნამდვილად ნათქვამის მიღმა იქმნება’’ (Vershueren 1999: 25). პრესუპოზიცია

ვერშუერენის შეხედულებით არის ურთიერთობები გამონათქვამის ფორმასა და

იმპლიციტურ მნიშვნელობას შორის, რომელიც მიიღება ინფერენციის პროცესში.

მნიშვნელობის აზრის გამოტანა (ინფერენცია) წარმოუდგენელია კონტექსტუალური

ინფორმაციის გაუთვალისწინებლად. არსებობს ინფერენციის ლოგიკური ტიპები,

რომლებსაც ლოგიკურ იმპლიკაციებს ან entailment -ს უწოდებენ. ჩვენს გრაფიკულ

სურათზე (2.3.) სწორედ ეს პროცესია ასახული – ერთი კონკრეტული სიტყვის

დენოტატური მნიშვნელობიდან კონოტაციურზე გადასვლა, როცა მათი

ერთობლიობა ლოგიკურ პრესუპოზიციას და იმპლიცისტურ მნიშვნელობას იწვევს.

კუნძული -დენოტატურიმნიშვნელობა

კუნძული -კონოტაციურიმნიშვნელობა

•იმპლიკაცია -

იმედი გვქონდაარ ვიყავით

მარტო,

•პრესუპოზიცია -იცით, რომ

საერთაშორისომხარდაჭერა

აუცილებელია

80

როგორც განხილული მაგალითებიდან ჩანს, პოლიტიკური დისკურ-

სის ლექსიკური შერჩევა კარგი, ამასთან საყურადღებო (შესაძლოა სახიფათოც)

პოლიტიკური სტრატეგიაა მიზნის მისაღწევად. ამასთან, პოლიტიკოსები ოსტატუ-

რად იყენებენ სიტყვათა სემანტიკურ კონოტაციას, ისევე როგორც მნიშვნელობის

პრაგმატიკულ კონოტაციას მაშინ, როდესაც გულისხმობენ, მაგრამ არ სურთ

პირდაპირ თქმა. მსგავს შემთხვევაში კონოტაცია საკმაოდ ეფექტური და ოსტა-

ტური სტრატეგიაა მსმენელისათვის სასურველი იმპლიკაციის მისაწოდებლად.

2.1.2. ,,ამერიკანიზმი’’ – ახალი ტენდენცია პოლიტიკურ დისკურსში

ქართული პოლიტიკური დისკურსის ლექსიკური ტრანსფორმაცია

დაკავშირებულია ბოლო დროის პოლიტიკულ მოვლენებთან. ქართულ პოლიტიკურ

დისკურსში შეიმჩნევა ,,ამერიკანიზმის’’ შემოჭრის ტენდენციები. საბჭოური

დისკურსიდან თანამედროვე ქართული პოლიტიკური დისკურსი დროებით სხვა

ეტაპზე გადავიდა. მას, ისტორიული და პოლიტიკური მოვლენებიდან გამომდინარე,

დიდი ხნის განვითარების ისტორია არ ჰქონია. ყოველი პოლიტიკური აქტივობა ხომ

თავისთავად ასახვას ჰპოვებს ენაში, შესაბამისად, ენის ტრანსფორმაცია სოციალური

და პოლიტიკური მოვლენების განვითარებაზეა დაფუძვნებული. ბოლო პერიოდში

ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში ამერიკული დისკურსისათვის დამახასიათებელი

ტენდენციები და მიბაძვები გააქტიურდა. მოცემული შეხედულების მტკიცებულებაა

ემპირიული მასალა: საკუთრივ ამერიკელი პრეზიდენტების, რუსეთის ყოფილი

პრეზიდენტის, დიმიტრი მედვედევის და ქართველი პრეზიდენტის, მიხეილ

სააკაშვილის პოლიტიკური დისკურსების ანალიზი და შედარება.

კვლევამ გასაოცარი მსგავსება გამოავლინა ორი სხვადასხვა პოლიტიკოსის

პოლიტიკურ დისკურსს შორის, საკუთრივ ქართველი და ამერიკელი

პრეზიდენტების დისკურსს შორის. თავდაპირველად ურიგო არ იქნება თუ

აღვნიშნავთ, რომ ლექსიკური, სემანტიკური თუ პრაგმატიკული ხერხების გამეორება

უშუალოდ ერთი და იმავე პოლიტიკოსის დისკურსშიც შეინიშნება. შეიძლება

ვივარაუდოთ, რომ თემა/საკითხი/ტერმინი მეორდება კონკრეტული პოლიტიკოსის

დისკურსში, იმ შემთხვევაში თუ ის კვლავ აქტუალურია ან ვერ გადაიჭრა ან

იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ პოლიტიკოსს სურს საკუთარი მიზნებისთვის მუდამ

შეახსენოს მსმენელს. აგრეთვე შესაძლოა ეს ,,შიდა’’ მსგავსებები გამომდინარეობდეს

81

(საყოველთაოდ აღიარებული) ფაქტიდან, რომ პოლიტიკური დისკურსი წინასწარ

მომზადებული სახის ტექსტია, რომელსაც პოლიტიკოსებთან ერთად ლინგვისტები

და ე.წ. პიარმენეჯერები უკეთებენ რედაქტირებას. CNN-ის ვებ გვერდზე

http://edition.cnn.com/video/# განთავსებულია პრეზიდენტ ბარაკ ობამას მიერ 3 წლის

მანძილზე წარმოთქმული წლიური ანგარიშები (იხ. დანართები N16,17,18).

წარმოგიდგენთ იმ ნაცნობი და გამეორებული რიტორიკის მაგალითების ნუსხას,

რომლებიც ამერიკის პრეზიდენტის ბარაკ ობამას დასახელებულ ანგარიშებში

გვხვდება:

REWARD HARD WORK - დავაფასოთ შრომა

Whether the hard work and industry of our people is rewarded (2011)

Where hard work pays off and responsibility is rewarded (2012)

MOVE FORWARD - წავიდეთ წინ

Let’s fix what needs fixing and let’s move forward (2011)

Tonight I wanna speak about how we move forward (2012)

BLAMING COLLEGES & UNIVERSITIES - კოლეჯებისა და უნივერსიტეტების

დადანაშაულება

It’s time for Colleges and Universities to get serious about cutting their own costs (2010)

Colleges and Universities have to do their part by working to keep costs down (2012)

IT’S TIME TO TACKLE ILLEGAL IMMIGRATION - დროა გავუმკლავდეთ

არალეგალურ იმიგრაციას

And we should continue the work of fixing our broken immigration system (2010)

I strongly believe we should take on once and for all the issue of illegal immigration

(2011)

I believe as strongly as ever that we should take on illegal immigration (2012)

STOP EXPELLING YOUNG PEOPLE - ახალგაზრდების გარიცხვის შეწყვეტა

And let’s stop expelling talented responsible young people (2011)

82

Let’s at least agree to stop expelling responsible young people (2012)

STAFF LABS & BUSINESSES - ლაბორატორიების და ბიზნესის შტატებით შევსება

Who could be staffing our research labs, starting a new business (2011)

Who wanna staff our labs start new businesses (2012)

CRUMBLING ROADS AND BRIDGES - დანგრეული გზები და ხიდები

We’ll put more Americans to work, repair crumbling roads and bridges (2011)

So much of America needs to be rebuilt, we got crumbling roads and bridges (2012)

DEFICIT OF TRUST - ნდობის დეფიციტი

We face a deficit of trust. (2010)

I’ve talked tonight about the deficit of trust (2012)

PERPETUAL CAMPAIGN - უწყვეტი კამპანია

We can’t wage a perpetual campaign (2010)

We need to end the notion that the two parties must be locked in a perpetual campaign

(2012)

MORE EFFICIENT GOVERNMENT - უფრო ქმედითი მთავრობა

We should give them a government that’s more competent and more efficient (2011)

We should all want a smarter and more effective government (2012)

(http://edition.cnn.com/video/#)

მოყვანილი მაგალითები კიდევ ერთი დასტურია იმისა, რომ პოლიტიკური

დისკურსი წინასწარ დამუშავებული ტექსტია და რომ მსგავსი გამეორებული

რიტორიკა შესაძლოა თავის დამახსოვრების სტრატეგიაც იყოს და ეფექტის

მოხდენისაც. როგორც ბილინგი აღნიშნავს ,,ნაციონალური იდენტურობა’’ აისახება

სოციალურ ცხოვრებაში, ჩვევებში და ყოველდღიურ ენაში. ასე რომ

ერის ,,ნაციონალურ იდენტურობას’’ ახსენებენ ,,ბანალური სიტყვების გაჟღერებით

მოქალაქეთა გასაგონად’’. ამ პროცესში პატარა სიტყვები და მოკლე გამონათქვამები

გამოიყენება, რომლებიც მუდმივად, თუმცა იშვიათად გაცნობიერებულად, ახსენებს

83

მსმენელს საერთო ფასეულობებს (Billing 1995:8). სწორედ ეს მოსაზრებაა

გატარებული მოცემულ მაგალითში.

ქართულ სინამდვილეში ,,რევოლუციური’’ მთავრობის მოსვლის ეტაპიდან

პოლიტიკურ დისკურსში სულ უფრო გახშირდა ღირებულებებისა და ფასეულობების

ინტენსიური გამეორება, რაც არსებულ პრობლემებს უსვამს ხაზს და ხალხს მუდამ

ახსენებს პრიორიტეტებს, გაკეთებულსა და დანაპირებს.

ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში, ისევე როგორც ამერიკულში, ყველაზე ხშირად

მეორდება შემდეგი სიტყვები: დემოკრატია, თავისუფლება, მშვიდობა, უფლებები,

გამჭირვალობა, გამოწვევები – ,,ჩელენჯები’’, ბიზნესი, საერთაშორისო.

ქვემოთ მოცემულ სურათში თავმოყრილია ის სიტყვები, რომლებიც პრეზიდენტმა

ჯორჯ ბუშმა წარმოთქვა მეორე ვადით ინაუგურაციის ცერემონიალზე (იხ. დანართი

N19). ისინი ამერიკის პრეზიდენტის მიერ გამოყენებულ დომინანტ/საკვანძო

სიტყვათა ვიზუალიზაციას წარმოადგენს ამგვარი სახით (www.humanrights.gov).

გრაფიკული გამოსახულება 1

ჯორჯ ბუშის საინაუგურაციო სიტყვის დომინანტი/საკვანძო სიტყვები

84

აქვე წარმოგიდგენთ პრეზიდენტ სააკაშვილის საინაუგურაციო გამოსვლების

ლექსიკურ სურათს (იხ. დანართი N4,5):

გრაფიკული გამოსახულება 2

მიხეილ სააკაშვილის საინაუგურაციო სიტყვის დომინანტი/საკვანძო სიტყვები

მოყვანილი გრაფიკული გამოსახულება (1 & 2) ასახავს არა მარტო კონკრეტული

პოლიტიკოსისთვის ან კონკრეტული პოლიტიკური დისკურსის სახეობისთვის

დამახასიათებელ ლექსიკურ უპირატესობებს, არამედ ეს იდეოლოგია, პოლიტიკური

ტერმინები და ცნებები თანდათანობით აისახა ზოგადად ქვეყნის პოლიტიკურ

სპექტრზე.

იზაბელა პეტრიაშვილი (2011) მეტაფორების ანალიზისას პოლიტიკურ

დისკურსში ერთგვარ პასუხს გვთავაზობს ბარაკ ობამას წარმატებულობის მიზეზზე.

ის წერს: ,,მისი სტრატეგია ემყარება ფასეულობებს, ავთენტურობას, კომუნიკაციას,

ნდობას და იდენტობას. პოლიტიკა თუ პიროვნულობა? მთავარი აქცენტი

გაკეთებულია ადამიანებზე და არა პოლიტიკაზე. მისი გამოსვლები სავსეა

ადამიანების შესახებ მოთხრობილი ამბებით, რომლის მიღმაც იკითხება პოლიტიკა.

საგარეო პოლიტიკა ობამასთვის არის ადამიანები, შიმშილი, გარემოს დაცვა,

ერთიანი სახელმწიფო ქაოსი მე კორუფცია საგარეო

სკოლა ბორკილები 4 წლის შემდეგ 4 წლის

წინ დემოკრატია სოფელი ჩვენ 100 დოლარი

პენსია არჩევნები გაჭირვებაკმარა განვითარება

50დღე საქართველომშვიდობა სინათლე იაფი

კრედიტი კანონი გაზი სიღარიბე მადლობა თავისუფლებაგზები უსაფრთხო ოპოზიცია

85

ლტოლვილები, ქალთა განათლება, ბავშვთა შრომა, რაც მის მიერ მოთხრობილ

ამბებში ნათქვამია ღიად’’ (პეტრიაშვილი, 2011:4).

ეს არის ერთგვარი განმარტება არა მხოლოდ ბარაკ ობამას პოლიტიკური

კურსისა, არამედ ეს არის ზოგადი, ძირითადი პრინციპები და მოვალეობები

იმისათვის, რომ პოლიტიკურ დისკურსს ეწოდოს დემოკრატიული. ის უნდა იყოს

ახლოს ადამიანებთან, ის უნდა საუბრობდეს ფასეულობებზე, უყურადღებოდ არ

უნდა ტოვებდეს პრობლემებს, თუმცა უნდა იძლეოდეს იმედს და დაპირებებს. ყველა

ეს პირობა ამერიკელი პოლიტიკოსების დისკურსში მეტნაკლებად

შესრულებულია. ჩვენთვის კი საინტერესოა ის რეალობა, რომ ქართული

პოლიტიკური დისკურსი, ძირითადად პრეზიდენტის გამოსვლებით, სულ უფრო

პრო-ამერიკული ხდება. ქართული პოლიტიკური დისკურსი ტრანსფორმაციებს

განიცდის, რასაც პირობითად ,,ლინგვისტური ამერიკანიზმი’’ შეიძლება ვუწოდოთ.

ზემოთ ხსენებული მოსაზრების პრაქტიკული მხარეს ამყარებს პოლიტიკური

დისკურსის ავთენტური მასალის ანალიზი. შედარებისთვის გამოვიყენეთ ორი

მოქმედი და ერთი ყოფილი პრეზიდენტის, ორი სხვადასხვა პოლიტიკური

დისკურსის ტიპი – ყოველწლიური ანგარიშები და საინაუგურაციო მოხსენებები.

ანალიზმა ცხადყო, რომ მსგავსებები ბ. ობამასა და მ. სააკაშვილის პოლიტიკურ

დისკურსებს შორის აშკარად შეიმჩნევა. პრეზიდენტები პოლიტიკური

დემოკრატების ენით საუბრობენ. სიტყვების შერჩევით, ტექსტის ორგანიზებით,

შინაარსით მ. სააკაშვილის პოლიტიკური დისკურსი ძალიან ემსგავსება ამერიკელი

პრეზიდენტის დისკურსს, მაშინ, როცა რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტის, დ.

მედვედევის, დისკურსი ძალიან შორს დგას დემოკრატი პოლიტიკოსის საუბრისაგან.

დასახელებული პოლიტიკური დისკურსის მსგავსებები და განსხვავებები

თვალშისაცემია:

ხანგრძლივობა

ამერიკელი და ქართველი პრეზიდენტების პირველი საინაუგურაციო მიმართვა

ხანგრძლივია და ინფორმაციული. მიხეილ სააკაშვილის გამოსვლა გაგრძელდა 33

წუთი, ხოლო ბარაკ ობამას გამოსვლა 21 წუთი და 51 წამი. დიმიტრი მედვედევის

გამოსვლა კი მხოლოდ 6 წუთი და 23 წამი.

86

შინაარსი

ქართველი და ამერიკელი პრეზიდენტები მიმართავენ ხალხს და

ხშირად ცდილობენ წარმოაჩინონ თავი დადებით პიროვნებად. მედვედევი მხოლოდ

ერთხელ მიმართავს ხალხს სიტყვებით - ,,ძვირფასო

მეგობრებო’’, შემდეგ მას ხალხისთვის არ მიუმართავს.

ორგანიზება

ქართველი და ამერიკელი პრეზიდენტების გამოსვლები ერთნაირად არის

ორგანიზებული. ეს მსგავსება გაოცებასაც კი იწვევს. იურაი ჰორვათი

ნაშრომში ,,ობამას პოლიტიკური დისკურსის კრიტიკული ანალიზი’’ გვთავაზობს

ობამას პირველი საინაუგურაციო სიტყვის ანალიზს (Horváth http://www1.cs.

columbia.edu). ჩვენ გამოვიყენებთ მის მიერ შემოთავაზებულ მონახაზს იმისათვის

რომ შევადაროთ პოლიტიკური დისკურსები.

ჰორვათი პრეზიდენტ ობამას გამოსვლას 6 ნაწილად ყოფს ( იხ. დანართი N15):

Thanking his predecessor (paragraphs 1-2) - წინამორბედთა მიმართ მადლიერების

გამოხატვა და სამადლობელი სიტყვები:

I thank President Bush for his service to our nation, as well as the generosity and

cooperation he has shown throughout this transition.

Acknowledging the economic crisis (paragraphs 3-7) - ეკონომიკური კრიზისის

აღიარება. ობამა აღიარებს პრობლემებისა და გამოწვევების სიმრავლესა და

სირთულეს, მაგრამ როგორც ნამდვილი დემოკრატი ლიდერი პრობლემებზე

საუბრით არ თრგუნავს ხალს და ესაუბრება იმედზე. ის ამბობს:

That we are in the midst of crisis is now well understood. Our nation is at war, against a

far-reaching network of violence and hatred. Our economy is badly weakened, a

consequence of greed and irresponsibility on the part of some, but also our collective failure

to make hard choices and prepare the nation for a new age.

Today I say to you that the challenges we face are real. They are serious and they are

many. They will not be met easily or in a short span of time. But know this, America—they

will be met.

Pointing out crisis of the past (paragraphs 8-17) - წარსულის კრიზისზე მითითება

The state of our economy calls for action, bold and swift, and we will act—not only to

create new jobs, but to lay a new foundation for growth. We will build the roads and bridges,

87

the electric grids and digital lines that feed our commerce and bind us together. We will

restore science to its rightful place, and wield technology’s wonders to raise health care’s

quality and lower its cost.

Addressing cynics (paragraphs 18-20) – მიმართავს ცინიკოსებს, ცდილობს

სკეპტიკურად განწყობილების დარწმუნებას მისი გეგმების საიმედოობაში.

What the cynics fail to understand is that the ground has shifted beneath them—that the

stale political arguments that have consumed us for so long no longer apply. The question we

ask today is not whether our government is too big or too small, but whether it works—

whether it helps families find jobs at a decent wage, care they can afford, a retirement that is

dignified.

Addressing the World (paragraphs 21-26) - მიმართავს მსოფლიოს:

And so to all the other peoples and governments who are watching today, from the

grandest capitals to the small village where my father was born: know that America is a

friend of each nation and every man, woman, and child who seeks a future of peace and

dignity, and we are ready to lead once more.

The solution lies with the people (paragraphs 27-35) - გამოსავალი ხალხშია:

For as much as government can do and must do, it is ultimately the faith and

determination of the American people upon which this nation relies. It is the kindness to

take in a stranger when the levees break, the selflessness of workers who would rather cut

their hours than see a friend lose their job which sees us through our darkest hours. It is the

firefighter’s courage to storm a stairway filled with smoke, but also a parent’s willingness to

nurture a child, that finally decides our fate.

პრეზიდენტ მ. სააკაშვილის 2008 წლის საინაუგურაციო სიტყვის გეგმა: (სრული

ტექსტი იხ. დანართში N5):

მისალმება – შეგნებულად იწყებს მისალმებას ცალკეული რეგიონების

ჩამოთვლით, ირჩევს პრობლემურ რეგიონებს, აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთს, და

პირველად მიმართავს მათ.

,,ვესალმები მთელს საქართველოს, ვესალმები აფხაზეთს, ოსეთს, კახეთს, ქართლს,

ქვემო ქართლს, სამცხეს, ჯავახეთს, აჭარას, გურიას, იმერეთს, სამეგრელოს, სვანეთს,

რაჭას, ლეჩხუმს, ფშავ-ხევსურეთს, თუშეთს და ქიზიყს’’.

88

მადლობა ელექტორატს - ხაზს უსვამს საუბრისას, რომ ჩატარებული არჩევნები

დემოკრატიული იყო და რომ პრეზიდენტი ხალხის არჩეულია და ავლებს

პარალელს:

,,ორი კვირის წინ ჩვენთან ჩატარდა არჩევნები, რომელიც ყველაზე

კონკურენტული იყო საქართველოს ისტორიაში.

ამ არჩევნებზე თქვენ ხმა მიეცით იდეებსა და ხედვებს საქართველოს უკეთესი

მომავლისათვის, თქვენ აირჩიეთ წინსვლა და ახალი ხვალინდელი დღე. თქვენ

აირჩიეთ ერთიანი საქართველო სიღარიბის გარეშე.

ამ არჩევნებით დავამტკიცეთ, რომ ქართული დემოკრატია ვითარდება, რომ

შეგვწევს საკმარისი სიმტკიცე დემოკრატიული ინსტიტუტების დასაცავად და

გასაძლიერებლად’’.

პრეზიდენტი მიუთითებს წარსულის კრიზისზე და ადარებს უკეთეს დღევანდელ

დღესთან - ამისათვის მ. სააკაშვილი კვლავ პარალელს ავლებს და იმეორებს ,,ოთხი

წლის წინ... ოთხი წლის შემდეგ ...’’

,,ოთხი წლის წინ, ჩვენ ქართველებმა თავისუფლებისა და დემოკრატიისაკენ

სვლის ახალი ეტაპი დავიწყეთ. დავიწყეთ იმით, რომ ყველა ერთად დავდექით

ქაოსისა და უიმედობის, კორუფციისა და სიღატაკის, სიბნელის, დაქსაქსულობისა და

უძლურების, ღირსებაშელახულობისა და პატივაყრილობის დასამარცხებლად

ოთხი წლის შემდეგ გასაკეთებელი კიდევ ძალიან ბევრია, გაცილებით უფრო მეტი

გვინდა მაგრამ ჯერ არა გვაქვს. ჯერ კიდევ ბევრ ქართველს ძალიან უჭირს. მაგრამ

ღვთის წყალობითა და ჩვენი ხალხის ძალისხმევით თავისუფლება გრძელდება ,

სახელმწიფოებრიობა დავიბრუნეთ და ჩვენი თავი ნამდვილად ჩვენადვე

გვეყუდვნის.’ ’

მიმართავს შედეგით კმაყოფილებსა და უკმაყოფილოებს - ხაზს უსვამს

განსხვავებული აზრის ,,პატივისცემას” და მომავალი ერთიანობის აუცილებლობას

ფრაზით - ,,დაპირისპირების დრო გავიდა’’.

,,მადლობას ვუხდი ყველა კანდიდატს, ვინც ამ არჩევნებში მონაწილეობდა და

ხელმძღვანელობდა დემოკრატიის პრინციპებით, მათ , რომელთაც ამოძრავებდა

89

საკუთარი ხედვა, იდეები და ჭეშმარიტი შემართება ქვეყნის საკეთილდღეოდ… მათ

კი, ვინც უკმაყოფილოა არჩევნების შედეგით, მინდა ვუთხრა: მე მესმის თქვენი ,

მაგრამ დაპირისპირებების დრო გავიდა’’ .

მიუთითებს უკვე გაკეთებულზე და რომ ,,გასაკეთებელი კიდევ ბევრია’’

,,იქ, სადაც ადრე მხოლოდ სიღატაკე და დეპრესია იყო, ახლა ახალი

შესაძლებლობებია გაჩენილი.

იქ, სადაც ადრე ფულის მყვლეფავი , კორუმპირებული და უგულო ჩინოვნიკი

მუშაობდა და ჩასაფრებული ელოდებოდა მომენტს ადამიანის დასამცირებლად და

ფულის წასართმევად , ახლა უმეტეს შემთხვევაში ხალხის მომსახურე ,

პასუხისმგებლობით განმსჭვალული და თავაზიანი სახელმწიფო მოხელე მუშაობს.

კანონს აღარ წერს ქურდი და აღარ ქურდობს კანონმდებელი.

ხალხი გათავისუფლდა დანაშაულის ბატონობისაგან და თავისუფლება დაკარგა

დამნაშავემ .

მაგრამ ეს მხოლოდ ფუნდამენტია . გასაკეთებელი ახლა უფრო მეტია. შენება და

წინსვლა უნდა გაგრძელდეს, შესაბამისად, უნდა გაგრძელდეს განახლებაც. ჩვენ

ავირჩიეთ მომავალი და ამიტომ უკან დახევა არ იქნება’’.

მიმართავს მსოფლიოს

,,ჩვენ ქვეყანას აქვს პრივილეგია მხარდამხარ იდგეს მსოფლიოს წამყვანი

სახელმწიფოების გვერდით მთელი მსოფლიოს მასშტაბით უსაფრთხოებისა და

თავისუფლების დასაცავად ბრძოლაში’’.

გამოსავალი ერთიანობასა და დემოკრატიაშია

,,მაგრამ ამ მიზნების მიღწევის შემდეგაც, საქართველო ვერ ჩამოყალიბდება ძლიერ

და სტაბილურ ქვეყნად, თუ ჩვენ არ შევქმენით დემოკრატიისა და თავისუფლების

ძალიან მყარი ინსტიტუტები . ისეთი მყარი, რომ მათ შეეძლოთ გაუძლონ ყველაზე

დიდ რყევებსა და გამოწვევებს , შეეძლოთ უზრუნველყონ პრეზიდენტების და

მთავრობების დემოკრატიული და მშვიდობიანი მონაცვლეობა’’.

90

მოყვანილი ტექსტების შედარება საოცარ მსგავსებას იძლევა. საერთოა

ფასეულობები, როგორიცაა: დემოკრატია, თავისუფლება, უფლებები,

დემოკრატიული ინსტიტუტები. საერთოა ,,საუბარი ხალხთან’’,

საერთოა პრობლემებზე საუბარი, იმედის მიცემა.

ყოფილი პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო სიტყვის გეგმა

სხვაგვარად გამოიყურება (იხ. დანართი N23):

ჩვენი ძალა ჩვენი მოქალაქეები არიან

Только что мной принесена президентская присяга, она даётся народу России, и в её

самых первых строках – обязательство уважать и охранять права и свободы человека.

პრეზიდენტი თითქმის არასოდეს არ მიმართავს ხალხს. მისი საუბარი თითქოს არ

არსებულ მოქალაქეებს ეხება. ნაცვლად თქმისა ,,თქვენ ქმნით’’ - პრეზიდენტი ამბობს

Именно такие люди.

პრიორიტეტები და დაპირებები

В этой связи считаю своей важнейшей задачей дальнейшее развитие гражданских и

экономических свобод, создание новых, самых широких возможностей для

самореализации граждан... Хотел бы заверить сегодня всех граждан страны, что буду

работать с полной отдачей сил как Президент и как человек. ძალიან მოკლედ და

ზოგადად ჰპირდება ხალხს ყველაფრის შესრულებას, თუმცა განსხვავებით წინა

პრეზიდენტების გამოსვლისაგან, არ იძლევა კონკრეტულ დაპირებებს.

ერთიანობა გამოსავალია

Названные мной задачи требуют каждодневного взаимодействия со всеми

ответственными политическими силами, с институтами гражданского общества, с

партиями, с регионами России.

განსაკუთრებული მადლობა წინამორბედ პრეზიდენტს

Я благодарю Владимира Путина за поддержку, которую он всегда мне оказывал и

надеюсь что так будет и впредь.

ცხადია, ქართველი და ამერიკელი პრეზიდენტების სიტყვები, როგორც

მაგალითებმა გვიჩვენეს, ძალიან ჰგავს ერთმანეთს. მაგრამ ისინი არც არის და ვერც

91

იქნება იდენტური. თავისი თავშეკავებულობით, ლაკონურობით და ზოგადი

დებულებებით რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტის სიტყვა აბსოლუტურად

განსხვავებულია.

კიდევ ერთი მაგალითი ქართული პოლიტიური დისკურსის მსგავსებისა და

მიმბაძველობისა ამერიკულ პოლიტიკურ დისკურსთან 2012 წლის ანგარიშები

აღმოჩნდა. ჩვენს მიერ გამოყენებულ ინგლისურენოვან ავთენტურ მასალას

წარმოადგენს ბარაკ ობამას მიერ წარმოთქმული წლიური ანგარიშები

(http://www.npr.org/2011/01/26/133224933/transcript-obamas-state-of-union-addres) (იხ.

დანართები 16,17,18), ქართულენოვან ავთენტურ მასალად კი წარმოადგენილია

მიხეილ სააკაშვილის მიერ წარმოთქმული წლიური ანგარიშები

(www.president.gov.ge) (იხ. დანართები N.6,26).

გთავაზობთ ფრაგმენტებს და პარალელებს ანგარიშებიდან:

(1) The defining issue of our time is how to keep that promise alive. No challenge is more

urgent (ობამა).

,,ჩვენი დროის განმსაზღვრელი საკითხია, თუ როგორ ავამოქმედოთ ყველა

დაპირება. სხავ არცერთი გამოწვევა არ არის ისე მნიშვნელოვანი’’.

(2) ,,ჩვენი დემოკრატიისა და წინსვლისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ,

რომ თქვენ მუდმივად მოითხოვოთ პასუხი ხალხისთვის მიცემული ყველა

დაპირების შესრულებაზე - ეს ეხება წარსულში მოცემულ დაპირებებსაც და მათაც,

რომელთა შესახებ მე დღეს მოგახსენებთ. ეს არის პირადად ჩემი და ყოველი

ჩვენგანის უმთავრესი გამოწვევა’ ’ (სააკაშვილი).

სიტყვა challenge ანუ გამოწვევა, ახალი ტერმინია ქართულ პოლიტიკურ

დისკურსში, რაც დასტურია ,,ამერიკანიზმის’’ განვითარების და მიმბაძველობისა

ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში.

(3) We can either settle for a country where a shrinking number of people do really

well, while a growing number of Americans barely get by. Or we can restore an economy

where everyone gets a fair shot, everyone does their fair share, and everyone plays by the

same set of rules (ობამა)

ჩვენ ან უნდა შევეგუოთ ქვეყანას, სადაც ადამიანთა სულ უფრო მცირე

რაოდენობა არის კარგად, მაშინ როცა გაჭირვებულ ამერიკელთა რაოდენობა

92

მატულობს. ან ჩვენ აღვადგენთ ეკონომიკას, სადაც განურჩევლად ყველას ეძლევა

შანსი, ყველას ერგება თანაბარი წილი, და ყველა თამაშობს ერთნაირი წესებით .

,,მე უარს ვაცხადებ შევეგუო ორად გაყოფილ ქვეყანას, სადაც საზოგადოების მცირე

ნაწილი ახერხებს დამსახურებული წარმატების მიღწევას, მაშინ, როდესაც მეორე

დიდი ნაწილი დაუმსახურებლად რჩება უკან მოტოვებული’’ (სააკაშვილი).

ორივე პრეზიდენტი საუბრობს რა ერთსა და იმავე პრობლემაზე, იყენებს

ანტითეზას, ანუ უპირისპირებს ორ რეალობას, რითაც კვლავ ხაზს უსვამს, რომ

ისინი ახლოს არიან ხალხთან, არსებული რეალობა გააზრებული აქვთ, მაგრამ

შეგუებას არ აპირებენ. ეს განსაკუთრებით საზოგადოების იმ დიდ ნაწილზე

მოქმედებს, რომელიც გაჭირვებულია და პრეზიდენტის სიტყვებში თანაგრძნობას და

მხარდაჭერას გრძნობენ.

(4) … a crisis like that never happens again (ობამა)

მსგავსი კრიზისი აღარ განმეორდება.

,,ომი და მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისი წარსულს ჩავაბარეთ’’ (სააკაშვილი).

პრეზიდენტი ობამა პირობას დებს, რომ მსგავსი კრიზისი აღარასოდეს მოხდება,

ხოლო სააკაშვილი კრიზისს წარსულ დროში მოიხსენებს.

(5) Those are the facts . But so are these. In the last 22 months, businesses have created

more than three million jobs. Last year, they created the most jobs since 2005 . American

manufacturers are hiring again, creating jobs for the first time since the late 1990s (ობამა).

ასეთია ფაქტები. მაგრამ ესეც ფაქტებია. უკანასკნელი 22 თვის განმავლობაში,

ბიზნესმა შექმნა 3 მილიონზე მეტი სამუშაო ადგილი. გასულ წელს მათ შექმნეს

ყველაზე მეტი სამუშაო ადგილი 2005 წლიდან დღემდე. ამერიკელი მწარმოებლები

კვლავ ასაქმებენ ხალხს, და ქმნიან სამუშაო ადგილებს პირველად 1990 წლების

შემდეგ.

,,მაგალითად, სტატისტიკაა ის, რომ ინვესტორები და ტურისტები უკვე აქტიურად

მოდიან საქართველოში - მაგრამ ფაქტია, რომ ყოველი მორიგი მილიონი ტურისტი 15

ათას ახალ სამუშაო ადგილს ქმნის ჩვენს ქვეყანაში.

გასული ორი წლის განმავლობაში 100 ათასზე მეტი ახალი ბიზნესი

დარეგისტრირდა საქართველოში, ვიზიტორების რაოდენობამ კი 3 მილიონს მიაღწია

93

- ეს ყველაფერი ნიშნავს უფრო მეტ ბიზნეს შესაძლებლობებს ჩვენი ხალხისთვის და

რა თქმა უნდა , მეტ სამუშაო ადგილს’’ (სააკაშვილი).

ორივე პრეზიდენტი თავიანთ სიტყვებს სკეპტიკოსებისადმი მიმართვით იწყებენ,

მოჰყავთ კონკრეტული შედეგების მაგალითები და იმეორებენ რა ხშირად ფრაზას -

,,ესეც ფაქტია/ესეც სტატისტიკაა’’ ოპონენტებს მიუთითებენ, რომ მათი საუბარი

მხოლოდ ,,ექსელის ფაილებში’’ დაანგარიშებული ციფრებით არ შემოიფარგლება .

იყენებენ რიცხვებით გადმოცემულ სტატისტიკას იმისას, თუ რა გაკეთდა, რათა მათი

სათქმელი დამაჯერებელი გამოჩნდეს, ზედსართავი სახელები შედარებით და

აღმატებით ხარისხებში კი კიდევ უფრო ემოციურს და შთამბეჭდავს ხდის

პოლიტიკურ დისკურსს.

(6) These reforms will help people get jobs that are open today. But to prepare for the

jobs of tomorrow, our commitment to skills and education has to start earlier (ობამა)

ეს რეფორმები დაეხმარება ადამიანებს დღეს არსებული სამუშაოთი

დასაქმებაში. მაგრამ იმისათვის, რომ მოვემზადოთ სამომავლო საქმიანობისათვის,

ჩვენი წვლილი უნარებისა და განათლების განვითარებაში უნდა დაიწყოს ადრეული

პერიოდიდან.

,,მაგრამ დასაქმებულთა წრის გაფართოებას, მარტო პროფესიული გადამზადება

და სტუდენტური დასაქმებაც ვერ უშველის. ჩვენი საზოგადოების გრძელვადიანი

წარმატებისთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს განათლებას ‘ ’ (სააკაშვილი).

კონკრეტული მაგალითი კიდევ უფრო საინტერესოა, რადგან ის შინაარსობრივად

და სტრუქტურულადაც კი იდენტურია. პროფესიული გადამზადება და

სტუდენტური დასაქმება – რეფორმაა, ისინი ასაქმებენ. სამომავლო წარმატებისათვის

ორივე პრეზიდენტი განათლების მნიშვნელობაზე მიუთითებს.

(7) I also hear from many business leaders who want to hire in the United States but

can't find workers with the right skills (ობამა)

მე აგრეთვე მსმენია ბევრი ბიზნეს ლიდერისაგან, რომელთაც სურთ დაიქირაონ

მუშახელი შეერთებულ შტატებში, მაგრამ ვერ პოულობენ შესაბამისი უნარ-ჩვევების

მქონე მუშახელს.

94

,,შემთხვევა, როდესაც ესა თუ ის სამუშაო ადგილი ხელმისაწვდომია

ადამიანისთვის, მაგრამ იგი ვერ ახერხებს ვაკანსიის შევსებას , რადგან არ გააჩნია

სათანადო კვალიფიკაცია .“ (სააკაშვილი)

ორივე პრეზიდენტი შეფარვით, მსუბუქი ტონით თავად ადამიანების

ბრალეულობაზე საუბრობს რადგან მათ არ გააჩნიათ სათანადო

კვალიფიკაცია/უნარები.

(8) Join me in a national commitment to train two million Americans with skills that will

lead directly to a job (ობამა)

შემომიერთდით ეროვნულ საქმეში, რათა გაიწრთვნას 2 მილიონი ამერიკელი, რაც

მათ პირდაპირ სამსახურს აპოვნინებს.

,,ჩვენ დავიწყებთ ”პროფესიული გადამზადებისა და პროფესიული

ორიენტაციის” პროგრამას , რომლის ფარგლებშიც, საქართველოს ოც ქალაქში

ერთდროულად 20 ათას ადამიანი გაივლის უფასო ტრენინგებს პროფესიის

მიხედვით, ინგლისურ ენასა და კომპიუტერულ უნარ-ჩვევებში’’ (სააკაშვილი).

მოცემული მაგალითები იდენტურია, ისინი საოცრად გავს ერთმანეთს.

პრეზიდენტები ყურადღებას ამახვილებენ პროფესიული გადამზადების

პროგრამებზე, რომლებშიც ორივე პრეზიდენტი ერთსა და იმავე რიცხვს იყენებს,

თავისთავად შეფარდებით – 2 მილიონი / ორი ქალაქი / 20 ათასი ადამიანი.

(9) An economy built to last, where hard work pays off, and responsibility is rewarded

(ობამა)

ისეთი ეკონომიკა ავაგოთ, რომ დიდხანს გაძლოს, სადაც სანიმუშო შრომა

ანაზღაურებადია და პასუხისმგებლობა დაფასებული.

,,მათი ცოდნა და მონდომება უფრო მეტად (უნდა) ფასდებოდეს და იოლად

შოულობდნენ დამსახურებისა და ცოდნის მიხედვით სასურველ სამსახურს .‘ ’

(სააკაშვილი)

პრეზიდენტ ობამას მიერ მოყვანილი ფრაზა ძალიან პოპულარულია, რადგან 2012

წლის ანგარიშში წარმოთქმული ეს წინადადება იდენტურია 2011 წლის ანგარიშში

წარმოთქმული ფრაზისა: ,,Whether the hard work and industry of our people is

rewarded’’. პრეზიდენტი სააკაშვილიც მსგავს წინადადებას წარმოთქვამს, იმეორებს

რა სიტყვა ,,ცოდნას’’ და ისეთ სინონიმებს უსადაგებს მას, როგორიცაა ,,მონდომება’’

და ,,დამსახურება’’.

95

(10) But we have never measured progress by these yardsticks alone. We measure progress

by the success of our people. By the jobs they can find and the quality of life those jobs offer.

By the prospects of a small business owner who dreams of turning a good idea into a thriving

enterprise. By the opportunities for a better life that we pass on to our children. (ობამა)

მაგრამ ჩვენ არასოდეს გაგვიზომია პროგრესი ამ საზომით მხოლოდ. ჩვენ ვზომავთ

პროგრესს ჩვენი ხალხის წარმატებით. სამუშაო ადგილებით, რომელსაც ისინი

პოულობენ, და ცხოვრების ხარისხით, რომელსაც ეს სამუშაო ადგილები

უზრუნველყოფენ. პატარა ბიზნესის მეპატრონის პერსპექტივებით, რომელიც

ოცნებობს, რომ კარგი იდეა აქციოს აყვავებულ საწარმოდ. უკეთესი ცხოვრების

შესაძლებლობებით, რომელსაც ჩვენ ვთავაზობთ ჩვენს შვილებს.

,,მე ძალიან კარგად მესმის, რომ საბოლოოდ, ქვეყნის წარმატება იზომება არა ციფ-

რებით და რეიტინგებით, არა პროცენტებით და უცხოურ გაზეთებში გამოქვეყნე-

ბული სტატიებით, არამედ მთელი საზოგადოებისა და თითოეული ადა-

მიანის კეთილდღეობით. ეკონომიკა არ არის მხოლოდ ციფრები, ეკონომიკა არის ის,

თუ როგორ გრძნობენ ადამიანები თავს, რამდენად აქვთ სტაბილური შემოსავა-

ლი, რამდენად არიან სოციალურად დაცულნი, რამდენად აქვთ ხვალინდელი

დღის იმედი…მინდა იცოდეთ, რომ მე არ ვაპირებ ჩემი მოღვაწეობა შევაფასო

ექსელის ფაილებში ჩაწერილი ციფრებით...” (სააკაშვილი).

მოყვანილი მაგალითები ნათლად ადასტურებს ორი პრეზიდენტის სიტყვაში

მსგავსებებს დეტალების დონეზე – შინაარსი, ლექსიკური არჩევანი , დარწმუნების

ხერხი, დაპირება .

ჩვენ მიერ განხილული მაგალითები გვარწმუნებს იმ თეორიულ მოსაზრებაში,

რომ ქართული პოლიტიკური დისკურსი ,,პრო-ამერიკულია’’. ორივე პრეზიდენტი

ცდილობს ესაუბროს ხალხს და ეს დეიქტიკური ნაცვალსახელების ხშირი

გამოყენებით არის იმპლიცირებული. ისინი არ იგნორირებენ არსებულ პრობლემებს

და ამით ცდილობენ სწორედ იმათი ყურადღების მიპყრობას და გულის მოგებას,

ვისაც ეხება კონკრეტული პრობლემა –უმუშევრობა, სიღარიბე, გზებისა და გაზის

არარსებობა და სხვა. პრეზიდენტები პარალელური კონსტრუქციებით და გამეორების

ოსტატური ხერხით მოსახლეობას ახსენებენ გაკეთებულის შესახებ და იძლევიან

დაპირებებს. ისინი მუდმივად უბრუნდებიან წარსულში მომხდარ ,,ცუდს’’ და

96

ცდილობენ იმედი არ დაუკარგონ ხალხს, საუბრობენ დადებითზე მომავალი დროის

გამოყენებით, რითაც ცდილობენ დაარწმუნონ მასები, რომ ექნებათ უკეთესი

მომავალი, თუ ისინი მათ დაუჭერენ მხარს.

განსხვავებით ქართველი და ამერიკელი ლიდერებისაგან, რუსული პოლიტიკის

ლიდერები ხალხისადმი მიმართვებში ძალიან რადიკალურები არიან, ისინი არ

ესაუბრებიან ხალხს, არამედ დირექტიულად ელაპარაკებიან. ასეთ ტექსტებში

ძირითადად გამოიყენება ელიპტიკური წინადადებები და ბრძანებითი კილო.

საუბარი მიმდინარეობს მესამე პირით და ხშირად გამოიყენება მოვალეობის

გამომხატველი მოდალური ზმნები.

(10) народ, победивший жестокого и очень сильного врага в те далекие дни,

должен, обязан сегодня победить коррупцию.

(11) Должны ли мы и дальше тащить в наше будущее примитивную сырьевую

экономику, хроническую коррупцию, застарелую привычку полагаться в решении

проблем на государство, на заграницу, на какое-нибудь «всесильное учение», на что

угодно, на кого угодно, только не на себя ?

(12) Но они дают нам повод осмыслить прошлое. Оценить настоящее. И

задуматься о будущем. О том, что предстоит каждому из нас.

(13) А взяточничество, воровство, умственная и душевная лень, пьянство –

пороки, оскорбляющие наши традиции. От них следует избавляться самым

решительным образом’ (იხ. დანართი N21).

ჩვენ მიერ I თავში განხილული იქნა ლექსიკური ,,არჩევანი’’ რუსეთის

ყოფილი პრეზიდენტის, დიმიტრი მედვედევის ხალხი-სადმი მიმართვაში

(იხ. დიაგრამა 1. და ცხრილი 2.), რომელშიც ერთი შეხედვით მსგავსი ლექსიკური

ერთეულებია შერჩეული: დემოკრატია, კორუფცია, ჩვენ, თავისუფალი, ახალი,

მაგრამ კვლევამ ცხადყო, რომ დიმიტრი მედვედევი მათ სხვა კონტექსტში და სხვა

იმპლიკაციით მიმართავს, საუბრის დროს არ იყენებს დეიქტიკურ ნაცვალსახელს

,,თქვენ’’, რითაც დემოკრატი ლიდერის კიდევ ერთ პრინციპს არღვევს. იგი

მუდმივად პრობლემებზე და მათ გამომწვევ მიზეზებს უფრო მეტად ხალხში

და არსებულ ინსტიტუტებში ეძებს, ვიდრე მთავრობაში.

განხილული მასალებიდან გამომდინარე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ქარ-

თულ პოლიტიკურ დისკურსში შეიმჩნევა ლინგვისტური ტრანფორმაციები, რაც

97

სულ უფრო აახლოვებს მას ამერიკულ პოლიტიკურ დისკურსთან. ამ პროცესს

პირობითად ,,ამერიკანიზმი’’ ვუწოდეთ. მას ქვეყნის პოლიტიკაც განსაზღვრავს, რაც

ერთგვარად ხსნის რუსულ პოლიტიკურ დისკურსში ამგვარი პროცესის არარსებობას.

2.2. ზემოქმედების გამოხატვის ლინგვისტური ხერხები პოლიტიკურ დისკურსში

წინამდებარე ნაშრომის ერთ–ერთი ამოცანა, იმ მოსაზრების პრაქტიკული

მაგალითებით გამყარებაა, რომ პოლიტიკოსები კარგი ლინგვისტები არიან (ან ისინი,

ვინც ადგენენ პოლიტიკურ ტექსტებს) და მათ გააზრებული აქვთ, რომ ენა

შეუფასებელი განძია, რაც მათ პოლიტიკური მიზნებისაკენ სვლაში ეხმარებათ.

რუსეთის პრეზიდენტი NTV-ს ჟურნალისტთან მიცემული ინტერვიუს დროს რჩება

შთაბეჭდილება, თითქოს ის ლინგვისტთა მიერ დასმულ კითხვებს პასუხობს: არის

თუ არა პოლიტიკურ დისკურსში სიტყვათა არჩევანი შემთხვევითი, სპონტანური?

რასაც ამბობენ ყოველთვის იმას გულისხმობენ პოლიტიკოსები, თუ რასაც

გულისხმობენ ყოველთვის იმას ამბობენ? და თუ არა, მაშინ როგორ გავიგოთ

რეალური სათქმელი?

These were not just chance words spoken for the sake of ending my visit to L’Aquila with

a neat turn of phrase. I really do hold this view and think that it reflects the real state of

affairs (იხ. დანართი N25).

პრეზიდენტი ხაზს უსვამს ფაქტს, რომ კონკრეტული შემთხვევა არ იყო

,,უბრალოდ ზერელედ არჩეული სიტყვები’’ და იქვე აღნიშნავს, რომ ,,ნამდვილად

ემხრობა თავის მოსაზრებას’’. მსგავსი მაგალითები წინამდებარე ნაშრომში

რამდენჯერმე მოვიყვანეთ, რაც კიდევ ერთხელ გვიმყარებს შეხედულებას, რომ

ნებისმიერი პოლიტიკური დისკურსი არის გამიზნული და რომ აუცილებელია მისი

საფუძვლიანი შესწავლა, რის დამტკიცებასაც მომდევნო თავებში შევეცდებით.

2.2.1. დეიქსისების როლი პოლიტიკურ დისკურსში

დისკურსის მარკერების ანალიზისას სებასტიან ლობნერი თავის ნაშრომში

Understanding Semantics აღნიშნავს:

…the sentence as such, as well as the words in it, leave open who the speaker and the

addressee(s) are, what particular time is referred to… (Löbner 2006:6).

98

…წინადადება თავად, ისევე როგორც მასში შემავალი სიტყვები, ღიად ტოვებს

ყველასთვის, თუ ვინ არის მოსაუბრე და ადრესატი (ადრესატები), რა კონკრეტულ

დროზეა საუბარი...

ამ მოსაზრებაზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ რეფერენტები

წინადადებაში განსაზღვრული უნდა იყოს, რათა გავიგოთ თუ ვინ არის მოქმედების

,,აგენტი/შემსრულებელი’’ (agent/doer) ისეთი წინადადების წაკითხვის ან მოსმენის

დროს, რომელშიც პირველი პირის მხოლობითი რიცხვის ნაცვალსახელი ,,მე’’,

გამოყენებულია, როგორც სუბიექტი.

ვან დეიკი აანალიზებს პარლამენტარ სერ ჯონის გამოსვლას ემიგრანტების თემაზე

და ხაზს უსვამს დისკურსის მარკერების მნიშვნელობას.

The discursive polarization of Us and Them, typical for political discourse, not only

reflects mental representation of people talked about, but also the categories of participants

talked to in a communicative situation (Dijk 2002:226).

დეიკი ხაზგასმით ამბობს, რომ პოლიტიკოსის საუბარში დისკურსის მარკერების,

კერძოდ, კი პირის დეიქსების გამოყენებით, ადამიანები ერთგვარ კატეგორიებად

იყოფა: ,,ჩვენ’’ და ,,ისინი’’ – დისკურული პოლარიზაციაა, რაც დამახასიათებელია

პოლიტიკური დისკურსისათვის, აღნიშნავს მკვლევარი (ibid).

სწორედ ამგვარი მოსაზრებები და ავთენტური მასალის კვლევა გვაძლევს იმის

საფუძველს, რომ დისკურსის მარკერები მივიჩნიოთ ერთ-ერთ იმ ,,იარაღად’’,

რომელსაც პოლიტიკოსები იყენებენ ,,მიზანში მოსახვედრად’’. შესაბამისად,

შეგვიძლია გამოვიტანოთ დასკვნა, რომ პოლიტიკურ დისკურსში ნაცვალსახელებს

შეუძლიათ დამატებითი კონოტაციური მნიშვნელობა შეიძინონ, როგორც იმ

სიტყვებს, რომლებსაც უფრო ,,ღრმა’’ და ამასთან ,,რეალური’’ (მოცემული

კონტექსტისთვის) მნიშვნელობა ეძლევათ და გამოიყენებიან როგორც

დენოტატიური, ასევე კონოტაციური მნიშვნელობებით.

თუ კვლავ ვან დეიკის მიერ სერ ჯონის მიერ გაანალიზებულ სიტყვას

დავუბრუნდებით, ადვილად შევნიშნავთ ნაცვალსახელის - ,,ჩვენ’’ – გამოყენებას

ნაცვლად ნაცვალსახელისა ,,მე’’, სადაც სერ ჯონი საკმაოდ რადიკალურია და

ცდილობს ისაუბროს მთელი ერის სახელით, რათა თავიდან აირიდოს

სუბიექტურობა. სერ ჯონის საკუთარი თავის დადებითად წარმოსაჩენად ახსენებს

ყველა დადებით და ღირსეულ თვისებას, რაც ბრიტანელ ერს გააჩნია. ამისთვის სერ

99

ჯონი ირჩევს ნაცვალსახელს ,,ჩვენ’’ ერთის მხრივ იმისათვის, რომ არ გამოჩნდეს

სუბიექტური და მეორე მხრივ, ზემოქმედებას ახდენს მთელს ერზე და ირგვლივ

მყოფებზე იმით, რომ ერთსულოვნების და საერთო აზრის ატმოსფეროს ქმნის. მის

მიერ გამოყენებული დადებითი ,,იმიჯის შენარჩუნება’’ და ნაცვალსახელთა

შერჩევით გამოყენება წარმოგვიდგენს მას, როგორც ,,ჩვეულებრივი ადამიანის’’

პოზიციიდან მოსაუბრეს. თავისთავად უდაოა ის ფაქტი, რომ დეიქტიკური

ცვლილებები იწვევს კონტექსტის ცვლილებას და ამგვარი ,,დეიქტიკური

პოლარიზაცია’’ პოლიტიკური დისკურსისათვის სრულიად დამახასიათებელია.

პოლიტიკური დემოკრატების დისკურსი განსხვავდება არადემოკრატების

დისკურსისაგან. ისინი ცდილობენ წინ წამოწიონ ისეთი საკითხები, რომლებიც ეხება

სოციალურ სფეროს, ადამიანთა კეთილდღეობას. ამისთვის ისინი იყენებენ

სხვადასხვა ლინგვისტურ ხერხს, ამომრჩეველს მიმართავენ ,,თქვენ, შენ ან ჩვენ”

ნაცვალსახელებით, ისე ესაუბრებიან, თითქოს მათი ახლობელი იყოს და გული

შესტკიოდეს მატ პრობლემებზე. ხშირია სიტყვები: აუცილებლად, ვეცდები,

ვიმედოვნებ და სხვანი. ისინი ძალიან ახლოს მიდიან ამომრჩევლებთან, ხელს

ართმევენ და ,,შინაურულად” მოიკითხავენ, მაშინ როცა არადემოკრატები,

მიუხედავად იმისა, რომ ცდილობენ დემოკრატებად მოაჩვენონ თავი ამომრჩევლებს,

თავიანთ დისკურსში ,,მე” პირის ნაცვალსახელის დეიქტიკურად გამოყენებით

აჩვენებენ მათ უპირატესობას, რითაც ხაზს უსვამენ მანძილს მათსა და უბრალო

ადამიანებს შორის. ამის გამოსახატავად მათი დისკურსი იცვლება სემანტიკურ და

პრაგმატიკულ დონეზე.

ბევრი ლინგვისტი დაობს იმის შესახებ, ეკუთვნის თუ არა დეიქსისების შესწავლა

სემანტიკის სფეროს. ისინი დეიქსისებს პრაგმატიკას მიაკუთვნებენ, რადგან

მიიჩნევენ, რომ მნიშვნელობის და იმპლიკაციის შესწავლა პრაგმატიკის შესწავლის

საგანია. თუმცა ჩვენ შევეცდებით ავთენიკური მასალის საფუძველზე დავამტკიცოთ,

რომ დეიქსისები სემანტიკურ დონეზე არანაკლებ მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ,

ისევე როგორც პრაგმატიკულ დონეზე.

პოლიტიკურ დისკურსს სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს საარჩევნო კამპანიის

დროს; სწორედ ამ მიზეზით საარჩევნო დისკურსი, როგორც პოლიტიკური

დისკურსის ტიპი, უფრო საინტერესო გახდა ლინგვისტური თვალსაზრისით.

წინამდებარე ნაშრომში საინაუგურაციო სიტყვას განვიხილავთ როგორც საარჩევნო

100

დისკურსის ტიპს, შესაბამისად, როგორც პოლიტიკური დისკურსის ერთ-ერთ ტიპს.

ნებისმიერი სახის პოლიტიკური დისკურსი ლინგვისტურად საინტერესოა, რადგან

ყველა პოლიტიკოსი იყენებს ენას სასურველ ინტენციამდე მისასვლელად.

საყოველთაოდ ცნობილია, რომ სტილი განსაზღვრავს ყოველი სახეობის დისკურსს

და თავად დისკურსი ფუნქციონირებს მთლიანობაში მიზნის მისაღწევად. სწორედ

იმის ძიებაა საინტერესო, თუ რა ქმნის ამ მთლიანობას და რა ხერხებით ხდება

პოლიტიკური დისკურსის ,,შემკობა’’. ემპირიული მასალის კვლევამ ცხადყო, რომ

ერთ-ერთი ამგვარი ,,იარაღი’’ არის დეიქტიკური სიტყვების –

კერძოდ, პირის ნაცვალსახელების, გამიზნულად გამოყენება. დეიქსისი ბერძნული

სიტყვაა და ,,მითითებას’’ ნიშნავს ენის საშუალებით. სიტყვის ეტიმოლოგია ჩვენ

მიერ გაკეთებულ ანალიზს ზუსტად ასახავს – პოლიტიკურ დისკურსში

დეიქტიკური გამოთქმების გამოყენებით, პოლიტიკოსი მსმენელს/მკითხველს იმაზე

,,მიუთითებს’’, რაზეც მას სურს.

პრეზიდენტების ბარაკ ობამასა და მიხეილ სააკაშვილის სიტყვებში ძალიან დიდია

მსგავსება დეიქტიკური პირის ნაცვალსახელების გამოყენების მხრივ. ისინი

ცდილობენ ნაკლებად გამოიყენონ პირის ნაცვალსახელი ,,მე’’ და ნაცვლად ამისა,

იყენებენ ნაცვალსახელს ,,ჩვენ’’, რითაც საზოგადოების სიმპათიის მოპოვებას

ცდილობენ იმით, რომ თავს არა ერთპიროვნულ ლიდერად, არამედ ხალხის

თანასწორად მიიჩნევენ. ეს რა თქმა უნდა მრავალ მსმენელს მოხიბლავს.

ამ მხრივ კი რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტის, დიმიტრი მედვედევის, სიტყვა

ძალიან განსხვავებულია: ის არის მოკლე, მისი ამონაწერი მხოლოდ ერთ გვერდს

მოიცავს (იხ. დანართი N24) , ზედმეტი ეპითეტებისა და მეტაფორების გარეშე თუმცა

აღსანიშნავია, რომ გრაისის პრინციპების უმეტესობა მოცემულ სიტყვაში დაცულია.

ნაკლებად გამოიყენება სტილისტიკური ხერხები და რაც თვალშისაცემია, დ.

მედვედევი არ მიმართავს ხალხს მეორე პირში, არამედ მათზე საუბრობს მესამე

პირში, ხოლო მთელი სიტყვის განმავლობაში 16-ჯერ იყენებს პირის

ნაცვალსახელს ,,მე’’. ეს თავისთავად ლიდერობის, ძალაუფლების, ერთპიროვნული

მმართველობის მაჩვენებელიც შესაძლოა იყოს:

…I will do everything I can to ensure that the safety of our citizens is not just enshrined

in the law but is genuinely guaranteed by the state. These tasks I have named call for day-to-

101

day cooperation with all the responsible political forces in our society, with all the

institutions of civil society and with the parties and the country’s regions.

I hope that cooperation between our country’s different religious faiths and social and

ethnic groups will continue to strengthen peace and harmony in our common home. Our

country’s present and future depend on it.

Dear friends! You can understand what profound emotion I feel at this time. I am very

conscious of the weight of responsibility that will fall upon my shoulders, and I count on our

work together.

I give my sincere thanks to President Vladimir Vladimirovich Putin for the unfailing

personal support I have always received from him. I am sure that this will not change.

Life and the march of history place us before fundamentally new and even more complex

tasks. But I am sure that our country and its hardworking and talented people are entirely up

to these tasks…(იხ.დანართი N24)

პოლიტიკურ დისკურსში დეიქსისების როლის განხილვისას აღვნიშნეთ, რომ

დისკურსის მარკერებს სხვადასხვა მკვლევარი სხვადასხვა დისციპლინას

მიაკუთვნებს. ისეთ შემთხვევაში, როდესაც ვიკვლევთ დეიქტიკური

ნაცვალსახელების მნიშვნელობას კონტექსტთან მიმართებით, დეიქსისებს

განვიხილავთ პრაგმატიკულ ასპექტში.

ემპირიული მასალის შესწავლისას ყურადღება მიიქცია რუსეთის ყოფილი

პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევის მიერ წარმოთქმული საინაუგურაციო

სიტყვების რუსულ და ინგლისურ ენებს შორის განხვავებებმა, რომლებიც

დეიქტიკური პირის ნაცვალსახელების გამოყენების სიხშირით გამოიხატება. მაშინ

როცა ინგლისურ ვერსიაში პირის ნაცვალსახელები, მრავლად არის გამოყენებული,

რუსული ვერსია გაცილებით ნაკლებად იყენებს მათ.

И я сделаю всё, чтобы безопасность граждан была не только гарантирована законом,

но и реально обеспечена государством.

Названные мной задачи требуют каждодневного взаимодействия со всеми

ответственными политическими силами, с институтами гражданского общества, с

партиями, с регионами России.

102

Рассчитываю, что мир и согласие в нашем общем доме будут и дальше укрепляться

сотрудничеством разных конфессий, социальных групп и национальных культур: от

этого прямо зависит настоящее и будущее нашей страны.

Дорогие друзья! Вы понимаете, сколь глубокие чувства я сейчас испытываю. Я

хорошо осознаю, какой груз ответственности ложится на мои плечи, и рассчитываю на

нашу совместную работу.

Я сердечно благодарю Президента Владимира Владимировича Путина за его

неизменную личную поддержку, которую я постоянно ощущал. Уверен, что так будет

и впредь.

Сама жизнь и ход истории ставят перед нами принципиально новые, ещё более

сложные задачи. Но убеждён, что их достижение абсолютно по силам нашей стране, её

трудолюбивому и талантливому народу (იხ. დანართი N23).

ემპირიული მასალის ანალიზმა და სემანტიკურმა კვლევამ ცხადყო, რომ

კონკრეტული განსხვავების მიზეზი ზმნების სხვადასხვაგვარი ბუნებაა. სებასტიან

ლობნერი იტალიური და ესპანური ზმნების მაგალითს იძლევა და აღნიშნავს, რომ

განხვავებით ინგლისური ზმნებისაგან, გრამატიკული პირი და რიცხვი ზმნის

უღლებისას ზმნაში აისახება, რაც წინადადებაში სუბიექტის გამოტოვების

საშუალებას იძლევა. აგრეთვე ლოგიკურად თანმიმდევრული წინადადებები

ექვივალენტურია წინადადებებისა, რომლებიც შეესაბამება პირის ნაცვალსახელებს

სუბიექტის პოზიციაზე (Löbner 2002: 104). მაშინ, როცა წინადადებაში შემავალი

ელემენტების ურთიერთობის შესწავლას მოითხოვს დისკურსის ანალიზი,

სემანტიკური ანალიზი გარდაუვალია.

ავთენტური მასალის ანალიზის საფუძველზე შევადგინეთ დიაგრამა, რომელიც

ასახავს რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო

სიტყვაში შემდეგი დეიქტიკური ნაცვალსახელების გამოყენების რაოდენობრივ

სიხშირეს:

1. პირველი პირის მხოლობითი რიხვის სუბიექტის აღმნიშვნელი ნაცვალსახელი

,,მე’’ და მისი შესაბამისი კუთვნილებითი ფორმა ,,ჩემი’’.

103

2. პირველი პირის მრავლობითი რიხვის სუბიექტის აღმნიშვნელი ნაცვალსახელი

,,ჩვენ’’ და მისი შესაბამისი კუთვნილებითი ფორმა ,,ჩვენი’’.

3. მეორე პირის მრავლობითი რიცხვის ადრესანტის აღმნიშვნელი ნაცვალსახელი

,,თქვენ’’ და მისი შესაბამისი კუთვნილებითი ფორმა ,,თქვენი’’.

თავდაპირველად გავაანალიზეთ რუსული ვერსიის ის დეიქტიკური პირის

ნაცვალსახელები, რომლებიც საინაუგურაციო სიტყვის ტექსტში უშუალოდ

გამოიყენა მოსაუბრემ და არ დაიკარგა ზმნის უღლების სპეციფიკიდან გამომდინარე.

დიაგრამა 3

11

10

0

დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო

სუტყვაში გამოყენებული დეიქსისების

სიხშირე

მე/ჩემი

ჩვენ/ჩვენი

თქვენ/თქვენი

104

დიაგრამა 4

(3) და (4) დიაგრამები, ძალიან განსხვავებულ სურათს ასახავს ყოფილი

პრეზიდენტის საუბარში დეიქტიკური ნაცვალსახელების გამოყენების მხრივ.

შეგვიძლია გამოვიტანოთ დასკვნა, რომ თარგმანი ყოველთვის ყურადსაღებია, თუ

განიხილავ პოლიტიკურ ტექსტებს. გავიხსენოთ მოსაზრება იმის შესახებ, რომ სიტყვა

,,მე’’-ს ხშირი გამოყენება პოლიტიკურ დისკურსში მოსაუბრეს/მწერალს წარმოაჩენს

როგორც არადემოკრატ, ხოლო დეიქსისები ,,ჩვენ/ჩვენი/’’ და ,,თქვენ/თქვენი’’

როგორც დემოკრატ ლიდერს. როდესაც ვადარებთ ორიგინალს ინგლისურენოვან

თარგმანთან, ერთი და იმავე პოლიტიკური ტექსტის სემანტიკური და

პრაგმატიკული ანალიზი, საკუთრივ დეიქსისების გამოყენებისას,

ურთიერთგამომრიცხავია.

რუსული ანუ ორიგინალი საინაუგურაციო სიტყვა დ. მედვედევს, როგორც

დემოკრატ ლიდერს, დაგვანახებს, რადგან მასში გამოყენებული ნაცვალსახელები – I

პირის მხოლობით რიცხვში და მრავლობით რიცხვში თითქმის თანაბარია, მაშინ

როცა ინგლისურ ვერსიაში ეს თანაფარდობა სულ სხვაგვარია (იხ. დიაგრამა (3) და

(4)).

21

9

1

დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო

სიტყვის ინგლისურ ვერსიაში

გამოყენებული დეიქსისების სიხშირე

მე/ჩემი

ჩვენ/ჩვენი

თქვენ/თქვენი

105

ინგლისური ზმნები, განსხვავებით რუსული და ქართული ზმნებისა,

ყოველთვის მოითხოვს წინადადებაში პირის - სუბიექტის განსაზღვრას, ფორმულა

სუბიექტს + ზმნა ძირითადად თხრობით წინადადებებში შენარჩუნებულია.

ინგლისურ ზმნას მხოლოდ მარტივ აწმყო დროში, მხოლობით რიცხვში ერთვის III

პირის ნიშანი ,,s/es’’, რუსულ და ქართული ენების გრამატიკაში კი ზმნის უღლება

სრულიად განსხვავებულია ინგლისურისაგან. ყოველ პირს შეესაბამება პირის

განმსაზღვრელი ნიშნები და გამომდინარე ამ ფაქტიდან სუბიექტი თავისთავად

განსაზღვრულია ზმნაში. მაგალითად ავიღოთ ზმნა ,,ვფიქრობ’’ და შევადგინოთ

მარტივი წინადადება:

1.ვფიქრობ / მე ვფიქრობ, ის მალე მოვა.

2.Думаю /Я думаю, он скоро предет.

3.I think, he will come soon.

ეს მარტივი მაგალითები ცხადყოფს, რაოდენ განსხვავებულია ცალკეული ენის

სტრუქტურა და, რომ ერთ ენაში მოქმედი წესები სრულიად არ შეესატყვისება

მეორეს. ქართულ (1) და რუსულ (2) ენებში შესაძლებელია გამართული წინადადება

ააწყო სუბიექტის გამოტოვებით და მხოლოდ ზმნის გამოყენებით შესაბამისი

გრამატიკული პირის და რიცხვის ნიშნებით ზმნაში ასახვით, რაც აბსოლუტურად

შეუძლებელია ინგლისურ ენაში, (3) წინადადებაში ნაცვალსახელი ,,მე’’-ს ამოღებით

დაიკარგება სუბიექტი, შესაბამისად, სინტაქსიც და წინადადების აზრი.

როგორც ზემოთ უკვე განვიხილეთ, დ. მედვედევის საინაუგურაციო სიტყვის

რუსულ ვერსიაში ნაცვალსახელი ,,მე’’ და შესატყვისი კუთვნილებითი

ნაცვალსახელი ,,ჩემი’’ გამოყენებულია 7-ჯერ. თუმცა ერთია დეიქსისების

ფაქტობრივი, წერილობითი გამოყენება და მეორე მათი ,,დამალული’’ ფორმით

გამოყენება. პირის ნიშნები შერწყმულია ზმნასთან და აძლევს საშუალებას

პოლიტიკოსს ისაუბროს ნაცვალსახელების ხშირი გამოყენების გარეშე და გააკეთოს

არჩევანი, მაშინ როდესაც ეს მას სურს. რუსული მეტყველება თითქოს საშუალებას

აძლევს პოლიტიკოსს ,,ჟღერდეს’’ დემოკრატიულად, მაშინ როცა ინგლისურ

მეტყველებაში მას ამის საშუალება ნაკლებად აქვს. თუ (3) დიაგრამას

დავუბრუნდებით, რომელიც ფაქტობრივად გამოყენებული დეიქსების სიხშირეს

ასახავს და შევადარებთ (5) რეალურად გამოყენებულ (ფაქტიურ + შერწყმული)

ნაცვალსახელთა გამოყენების სიხშირესთან.

106

დიაგრამა 5

თუ გავითვალისწინებთ წინამდებარე თავის დასაწყისში დისკურსის

მარკერების ანალიზისას შემოთავაზებულ იდეას დემოკრატი პოლიტიკოსების მიერ

დეიქსისების გამოყენების თავისებურებას, მაშინ სემანტიკურ და პრაგმატიკულ

დონეზე სრულიად განსხვავებულ, ურთიერთსაწინააღმდეგო დასკვნებს

გამოვიტანთ. პრაგმატიკულ დონეზე, რომელიც კონტექსტის დონეზე მნიშვნელობის

შესწავლას გულისხმობს და არ განიხილავს შემადგენელი ელემენტების

ურთიერთობას, პრეზიდენტის დისკურსი შეგვიძლია მივიჩნიოთ დემოკრატის

დისკურსად, რადგან მიუხედავად იმისა, რომ ის არ მიმართავს ხალხს დექტიკური

ნაცვალსახელების გამოყენებით ანუ არ ესაუბრება ხალხს, ის საუბრობს მრავლობით

რიცხვში ანუ WE - ‘ჩვენ’-ის გამოყენებით თავს უტოლებს ჩვეულებრივ ადამიანებს.

თუ იმავე სიტყვის დეიქტიკური ანალიზის სემანტიკურ კვლევას პრაგმატიკულ

ასპექტში განვიხილავთ, მაშინ დიაგრამიდან გამომდინარე საპირისპიროს

დავასკვნით. თუ მივიჩნევთ, რომ დეიქტიკური ნაცვალსახელები, უშუალოდ

გამოყენებული თუ ნაგულისხმევი ზმნის უღლების სპეციფიკიდან გამომდინარე,

მნიშვნელობის ანუ კონტექსტის მნიშვნელობის აუცილებელი ელემენტია, მაშინ

21

9

0

ფაქტობრივად გამოყენებული და

შერწყმული დეიქსისების გამოყენების

სიხშირე დიმიტრი მედვედევის

საინაუგურაციო სიტყვაში

მე/ჩემი

ჩვენ ჩვენი

თქვენ/თქვენი

107

დეიქტიკური ანალიზის კვლევისას ყველა მათგანი უნდა გავითვალისწინოთ და

შევიყვანოთ საკვლევ დეიქტიკურ ნაცვალსახელთა რიცხვში. დიაგრამებზე

გამოსახული რიცხვები გვიჩვენებს შემდეგ პროცენტულ მაჩვენებელს:

ცხრილი 5

დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო სიტყვ აში დეიქტიკურ ნაცვალსახელთა

სტატისტიკური ანალიზი

დასაფიქრებელია თუ როგორ უნდა გაანალიზდეს მსგავი ტექსტები – იმის

მიხედვით, თუ ფაქტობრივად რამდენჯერ გამოიყენა პოლიტიკოსმა დეიქსისები

საუბარში/ წერილობით ტექსტში თუ რეალურად რამდენი ნაცვალსახელი არის

ტექსტში (ზმნის პირით ნაგულისხმები), რადგან შესაბამისად შეიცვლება

პრაგმატიკული ანალიზის შედეგებიც. მიმაჩნია, რომ ყველა მკვლევარმა უნდა

გაითვალისწინოს ამა თუ იმ ენისათვის დამახასიათებელი თავისებურებანი და არ

გაუკეთოს იგნორირება მათ. მოცემულ შემთხვევაში შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ

პოლიტიკოსები, როგორც ჩვენ მათ დახელოვნებული ლინგვისტები ვუწოდეთ,

ხელიდან არ გაუშვებენ ამგვარი შესაძლებლობის გამოყენებას. მათ შესაძლებლობა

ეძლევათ იმ დროს წარმოთქვან ან დაწერონ პირის ნაცვალსახელი, როდესაც სურთ ან

როდესაც ამისათვის სხვა ქვეტექსტის მინიჭება მოესურვებათ.

52%

70%

68%

48%

30%

29%

0%

0%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

ცალკე მდგომი დეიქსისები

რუსულენოვან საინაუგურაციო

სიტყვაში

ზმნასთან შერწყმული დეიქსისები

რუსულენოვან ტექსტში

დეიქსისები ინგლისურენოვან

ვარიანტში

მე/ჩემი

ჩვენ/ჩვენი

თქვენ/თქვენი

108

2.2.2. პარალელური კონსტრუქციები და გამეორებები

ნებისმიერმა ლინგვისტმა და სავარაუდოდ პოლიტიკოსმა იცის პარალელიზმის

ძალა, როგორც ეფექტური რიტორიკული ხერხი, გამოყენებული

მკითხველის/მსმენელის დასარწმუნებლად. ვივერი პარალელიზმს უწოდებს ისეთ

ხერხს, რომელიც მკითხველს/მსმენელს აიძულებს თვალყური ადევნოს ტექსტის

განვითარებას, ანუ მის მუდმივ ყურადღებას იპყრობს (Weaver 1967). როგორც

მკვლევარს მიაჩნია, ,,წინადადებაში მსგავსი ფორმის ელემენტები მიანიშნებენ იმას,

რომ ისინი ერთსა და იმავე როლს ასრულებენ გამონათქვამში’’ (Weaver 1967:188).

მაგალითად მოვიყვანოთ საქართველოს პრეზიდენტის საინაუგურაციო სიტყვა

(2008), რომელშიც ის სიტყვათა გამეორებას და პარალელიზმს მთელი გამოსვლის

განმავლობაში ძალიან ხშირად მიმართავს. ის წარსულზე ყურადღების

გამახვილებით ხაზს უსვამს საკუთარ და თავისი გუნდის შეხედულებებს. იყენებს

სემანტიკურ ხერხებს, ცდილობს უკეთესად წარმოაჩინოს თავისი პერსონა და

წარსულის ანუ წინა მთავრობის უარყოფით მხარეებზე მიგვანიშნებს. თუ აქ გრაისის

პრინციპებს გავიხსენებთ _ იყავი თანმიმდევრული და ლაკონური, იყავი შესაბამისი _

მიხეილ სააკაშვილი არღვევს მოცემულ პრინციპებს არათანმიმდევრული და ვრცელი

წინადადებებით, თავის წინადადებებში თანმიმდევრობის დარღვევა შესაბამისობის

დარღვევასაც იწვევს. არწმუნებს ხალხს, რომ შეცდომები ცხოვრების კარგი

მაგალითებია, ხოლო გაკეთებული და გასაკეთებელი უფრო ბევრია:

(1),,ოთხი წლის წინ ჩვენ ქართველებმა თავისუფლებისა და დემოკრატიისაკენ

სვლის ახალი ეტაპი დავიწყეთ. დავიწყეთ იმით, რომ ყველა ერთად დავდექით

ქაოსისა და უიმედობის, კორუფციისა და სიღატაკის, სიბნელის, დაქსაქსულობისა და

უძლურების, ღირსებაშელახულობისა და პატივაყრილობის დასამარცხებლად...

ოთხი წლის შემდეგ გასაკეთებელი ჯერ კიდევ ბევრია. გაცილებით უფრო მეტი

გვინდა მაგრამ ჯერ არა გვაქვს. ჯერ კიდევ ბევრ ქართველს ძალიან უჭირს...

ოთხი წლის წინ ამ ჯილდოს ვკარგავდით. სახელმწიფოებრიობა სულს

ღაფავდა... და დღეს, ოთხი წლის შემდეგ ქართული სახელმწიფო უდრეკად დგას

ფეხზე...

ოთხი წლის წინ ვარდების რევოლუციამ მოიტანა რწმენა და ენთუზიაზმი. ჩემი

პრეზიდენტობა მაშინაც ტრიუმფის ნაცვლად ხალხის იმედების გასამართლებად

109

თავის გადადებით დაიწყო. მე ვიცი რასაც მივაღწიეთ, მაგრამ ისიც ვიცი თუ

რომელმა შეცდომამ რა გაკვეთილი გვასწავლა” (იხ. დანართი N5).

ახლანდელის და წარსულის შედარების და პარალელების გავლებით

პრეზიდენტი მიმართავს სემანტიკურ ხერხს, რომელსაც მკვლევრები positive self-

presentation-ს უწოდებენ, ანუ საკუთარი თავის დადებითად წარმოჩენას სხვისი

ნეგატიური მხარეების ჩვენებით.

ამ ხერხს ის არა ერთხელ იყენებს მთელი სიტყვის განმავლობაში, როდესაც

ეხება თავის საპრეზიდენტო ვადას და პერიოდს მის პრეზიდენტობამდე.

პრეზიდენტი იმეორებს ამ დეიქტიკურ კონსტრუქციას: ,,ოთხი წლის წინ’’ და ,,ოთხი

წლის შემდეგ’ ’ და შესაფერისი დადებითი და უარყოფითი ლექსიკის გამოყენებით

საუბრობს და ახსენებს ხალხს გამუდმებით, რომ ოთხი წლის წინ, ,,ვარდების

რევოლუციამდე’’ ცხოვრება იყო ცუდი და რომ 4 წლის შემდეგ ის უკეთესია.

შეგვიძლია ერთგვარი სურათი შევქმნათ, თუ გამოყენებულ შესაბამის ლექსიკას

მოვუყრით თავს:

ცხრილი 6

მიხეილ სააკაშვილის ინაუგურაციაში დადებითი და უარყოფითი ლექსიკა

დროსთან მიმართებაში

4 წლის წინ

4 წლის შემდეგ

ქაოსი / უიმედობა / კორუფცია

/სიღატაკე / სიბნელე / დაქსაქსულობა /

უძლურება / მძარცველობის ბატონობა /

დეპრესია / ბორკილები

თავისუფლების და დემოკრატიის ეტაპი /

გასაკეთებელი კიდევ ძალიან ბევრია /

ვარდების რევოლუცია / სამაგალითო

რეფორმები

ეს არასრული სია, ალბათ, სავსებით საკმარისია ზოგადი შთაბეჭდილების

შესაქმნელად და იმაში დასარწმუნებლად, რომ პარალელიზმის საშუალებით

მუდმივი ხაზგასმა ერთსა და იმავე საკითხზე მსმენელს ყურადღების მიღმა ვერ

დარჩება. პარალელიზმის ნიმუშებს თითქმის ყველა პოლიტიკოსის სიტყვაში

შევხვდებით.

(3) I am surprised that you are surprised at what I’m saying. It‘s as clear as day (V. Putin,

CNN) (იხ. დანართი N28).

110

ანაფორული გამეორებით კონსტრუქციისა ,,მე ვარ’’, ვლადიმერ პუტინი ცდილობს

ჟურნალისტს თავისი უპირატესობა, ლიდრობა და მეტი გამოცდილება უჩვენოს და

შესაბამისად, მსმენელის თვალში პრივილიგირებული გამოჩნდეს. ხოლო სიტყვა

,,გაოცებულის’’ გამეორება მოცემულ წინადებაში სხვადასხვა ინტერპრეტაციას იძენს.

,,მე მიკვირს, რომ თქვენ გიკვირთ’’ - შესაძლოა ავხნათ შემდეგნაირად:

მე მიკვირს = მე არ მოველოდი ამას თქვენგან, ეს ხომ ისედაც ნათელია,

გასაკვირია, რომ თქვენი ფონური ცოდნა ამ ინფორმაციას არ ფლობს.

თქვენ გიკვირთ = თქვენი ემოცია, რეაქცია არარელევენტურია და გასაკვირი.

კიდევ ერთი მაგალითი ვლადიმერ პუტინის ინტერვიუდან:

(4) We don’t want any complications; we don’t want to quarrel with anyone; we don’t want

to fight anyone. We want normal cooperation and a respectful attitude towards us and our

interests. Is that too much?’’ (ibid)

ზმნის უარყოფითი ფორმის გამეორებით ,,ჩვენ არ გვსურს’’, კონფლიქტური

ლექსიკის უარყოფით, პრეზიდენტი აკეთებს იმპლიკაციას - ,,ჩვენ არ გვინდა, ეს

თქვენ გინდათ’’. მას თავისუფლად შეეძლო ნაცვლად უარყოფითი კონსტრუქციისა

გამოეყენებინა დადებითი ,,ჩვენ გვინდა’’ და შესაბამისი ლექსიკაც შეარჩია, მაგრამ

ასეთ შემთხვევაში დაიკარგებოდა ის პრესუპოზიცია, რაც პრეზიდენტმა ჩადო

კონკრეტულ შემთხვევაში და შესაფერისი იქნებოდა ლოგიკური იმპლიკაციაც.

განვიხილოთ კიდევ ერთი მაგალითი მიხეილ სააკაშვილის 2008 წლის იანვარში

წარმოთქმული საინაუგურაციო სიტყვიდან:

(5) ,,მოვიარე ყველა მხარე და ვნახე ქვეყანა, რომელიც შენდება და ვითარდება, ახალი

გზები ახალი სკოლები და საავადმყოფოები. გალამაზებული ქალაქები და უფრო

დაცული ხალხი.

მაგრამ ვნახე ის საქართველოც, რომელიც ჯერაც სიღარიბის ტყვეობაშია. ვნახე

ოჯახები რომელთაც არ იციან ექნებათ თუ არა საღამოს საჭმელი თავიანთი

შვილებისთვის.

ვნახე უამრავი ადამიანი, რომელთა უმძიმესი მდგომარეობა ჩვენი სირცხვილია.

ვნახე ხალხი ვისაც არ აქვს საშუალება მიიღოს სამედიცინო მომსახურება, არა აქვს

111

საშუალება ასწავლოს შვილს და დაკარგული აქვს ხვალინდელი დღის იმედი’’ (იხ.

დანართი N5).

იმეორებს რა პრეზიდენტი სააკაშვილი სიტყვას ,,ვნახე’’ - მას მიაქვს ,,მესიჯი’’

მსმენელთან, რომ ის ახლოს არის ხალხთან, რომ არ აკეთებს მათი პრობლემების

იგნორირებას, რომ ხედავს პრობლემებს. პრეზიდენტი ყოველთვის ცხდილობს,

პირადი მისაზრებების გამოხატვის გარდა ისეთ ზმნებთან როგორიცაა მსურს,

ვფიქრობ, მჯერა, მწამს, თავი აარიდოს ხალხთან საუბრისას პირის

ნაცვალსახელის ,,მე’’-ს გამოყენებას და თავისი დისკურსით სულ უფრო

მიუახლოვდეს დემოკრატ ლიდერთა დისკურსს.

2.2.3. რიცხვითი სახელები როგორც დარწმუნების საშუალება

პრაგმატიკული თვალსაზრისით დისკურსს უფრო შთამბეჭდავს ხდის

რიცხვების გაზვიადებული გამოყენება, რაც ხშირად მიუთითებს პოლიტიკოსების

სუბიექტურობაზე ან მათ ინტენციაზე უფრო ეფექტურები, მომზადებულები

გამოჩნდნენ და ამით ზემოქმედება მოახდინონ ხალხზე. თუ პოლიტიკოსი საუბრობს

სტატისტიკის ენით, რიცხვების გამოყენებით, მისი საუბარი უფრო დამაჯერებელი

ჩანს. აქედან გამომდინარე, რიცხვების გამოყენებას პოლიტიკურ დისკურსში

მივიჩნევთ პოლიტიკოსის კიდევ ერთ სტრატეგიად - სასურველი იმპლიკაცია

ზუსტად მიიტანოს ადრესატამდე.

წინამდებარე ნაშრომში უკვე განვიხილეთ რუსი პოლიტიკოსის, ვიტალი

ჩურკინის მიერ მიცემული ინტერვიუ (იხ. დანართი N27). კონკრეტული

პოლიტიკური დისკურსი საინტერესოა აგრეთვე რიცხვების გამოყენების მხრივ,

როგორც სტატისტიკის და გარკვეული კვანტიტატური ინფორმაციის გადმოსაცემად.

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, რიცხვებით გამყარებული ფაქტები გაცილებით უფრო

დამაჯერებელ და სარწმუნო სახეს იძენს, სწორედ ამიტომ პოლიტიკოსები საკმაოდ

ხშირად მიმართავენ კონკრეტულ სემანტიკურ ურთიერთობას ენის რეფერენტული

ფუნქციის რეალიზაციისათვის.

ქვემოთ მოყვანილი ცხრილი მეტ სიცხადეს შესძენს ჩვენს მოსაზრებას.

112

ცხრილი 7

ვიტალი ჩურკინის ინტერვიუში რიცხვითი სახელების შერჩევა რუსეთთან და

საქართველოსთან მიმართებაში

რუსეთი საქართველო

16 years _ doing peace-keeping

Some civilian casualties

15 peace-keepers killed

150 peace-keepers injured

we have 30 000 refugees from South Osetia

2 000 people killed

მსმენელების დიდ ნაწილზე ზეგავლენას ახდენს ციფრებით მანიპულირება

სიტყვა peace-keeper -ის ირგვლივ: have been doing that for past 16 years, (that meaning

Peace agreement). They also attacked Russian peace-keepers, 15 peace keepers have been

killed, about 150 peace-keepers have been injured. კიდევ უფრო იზრდება რიცხვები და

უფრო ემოციური ხდება შინაარსი _ 30 000 refugees from South Osetia and 2 000 people

killed. ტექსტში საინტერესოა დეიქტიკური ნაცვალსახელი ,,ჩვენ’’, რომელიც იღებს

სხვადასხვა კონოტაციას მოცემულ ტექსტში:

We: ve been doing / are not attacking the Georgians / are rebelling the Georgian

aggression from the territory of South Osetia / have come there in defense of the civilian

population / have 30 000 refugees from South Osetia and 2 000 people killed.

რიცხვებით და ემოციურად დატვირთულ ყველა ფრაზას ჩურკინი ერთმანეთს

ამატებს, ქმნის ერთ დიდ ემოციურ ტალღას და ამატებს ანაფორულ სიტყვებს:

attacking და keeping და ერთ რთულ წინადადებას წარმოთქვამს. ხოლო

საქართველოსთან მიმართებით იყენებს შემდეგ ფრაზას some civilian casualties,

113

რომელშიც არ იყენებს რიცხობრივ ფაქტებს, არც ექსპრესიულ სიტყვებს და

წინადადება არის მარტივი და მოკლე.

რიცხვითი სახელების გამოყენება ერთ-ერთი პრიორიტეტული ხერხია

პოლიტიკურ დისკურსში. ხშირად მათი სიხშირე დამაბნეველიც კი არის. სამი

სხვადასხვა ქვეყნის პრეზიდენტის სიტყვების ანალიზმა გვაჩვენა, რომ

პოლიტიკოსები ხშირად იყენებს რიცხვებს სხვადასხვა ინტენციითა და

იმპლიკაციით:

(1) ,,ჩვენი ეკონომიკა უკვე სტაბილურად იკრებს ძალასა და სისწრაფეს. გასულ

წელს იგი თითქმის 7 პროცენტით გაიზარდა’’ (მ.ს. ანგარიში 2012 - იხ. დანართი

N6)

(2) ,,გასული ორი წლის განმავლობაში 100 ათასზე მეტი ახალი ბიზნესი

დარეგისტრირდა საქართველოში, ვიზიტორების რაოდენობამ კი 3 მილიონს

მიაღწია’’ (ibid)

(3) ,, დღევანდელი მონაცემებით სოფლის მეურნეობის სექტორი უკვე

დაახლოებით 35 პროცენტით არის გაზრდილი’’ (ibid)

(4) ,,შარშან მე დაგპირდით, რომ 2015 წლისთვის საქართველოში აშენებული იქნება

მინიმუმ 10 ახალი ჰიდრო ელექტრო სადგური ჯამში 300 მეგავატის

სიმძლავრით. დღეისათვის უკვე დაწყებულია 15 ჰესის მშენებლობა, ხოლო

მიმდინარე 2012 წლის ბოლომდე დაგეგმილია კიდევ 10 ახალი ჰესის

მშენებლობა – ჯამური ინვესტიცია ახალ ჰიდროელექტროსადგურებში

გადააჭარბებს 2.5 მილიარდ დოლლარს და რაც მთავარია – ახალი ჰესების

მშენებლობა დაასაქმებს 13000-ზე მეტ ჩვენს მოქალაქეს’’ (ibid).

(5) Steel mills that once needed 1,000 workers can now do the same work with 100

(Obama, 2011 - იხ. დანართი N17)

(6) So tonight, I challenge you to join me in setting a new goal: By 2035, 80 percent of

America's electricity will come from clean energy sources (ibid)

(7) Take a school like Bruce Randolph in Denver. Three years ago, it was rated one of the

worst schools in Colorado — located on turf between two rival gangs. But last May, 97

percent of the seniors received their diploma (ibid)

114

(8) And over the next 10 years, with so many baby boomers retiring from our classrooms,

we want to prepare 100,000 new teachers in the fields of science and technology and

engineering and math (ibid)

(9) Within 25 years, our goal is to give 80 percent of Americans access to high-speed rail

(ibid)

(10) It revealed that 19 of those plants (US) ignored the concers that our specialists had

raised back in 2007… At 29 other plants, certain problems have been found (Putin,

CNN) (იხ. დანართი N28).

(11) I think 15 or 20 peacekeepers were killed, and there was heavy loss of life among the

civilian population, with hundreds killed — it was only after all that that President

Medvedev decided to introduce a military contingent to save the lives of our

peacekeepers and innocent civilians (ibid).

(12) Since the 1990s, as soon as this conflict started, and it started in recent history because

of the decision of the Georgian side to deprive Abkhazia and South Ossetia of the rights

of autonomy. In 1990 and 1991, the Georgian leadership deprived Abkhazia and South

Ossetia of the autonomous rights that they enjoyed as part of the Soviet Union, as part

of Soviet Georgia, and as soon as that decision was taken, ethnic strife and armed

hostilities began. (ibid)

ჩვენ მიერ ზემოთ განხილული მაგალითები უდაო ნიმუშებია იმისა, თუ როგორ

ცდილობენ პოლიტიკოსები მათ მიერ მოყვანილი სტატისტიკის თავიანთ

სასარგებლოდ და ფაქტების ცალმხრივი გზით ჩვენებას (10), (11), (12). თუმცა

ძირითადად ის ხალხზე ეფექტის მოსახდენად არის გამიზნული დაპირებებით (4),

(6), (8), (9), გაკეთებულის შეხსენებით (1), (2), (3), (7), პრობლემების გაცნობიერებით

(5), რაც საბოლოო ჯამში აუდიტორიაზე მოქმედებს. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ

რუსულ პოლიტიკურ დისკურსში თითქმის ვერ შევხვდით სტატისტიკას, რიცხვები

ძირითადად დროის რეფერენციისთვის გამოიყენება, რაც კიდევ ერთი

განმასხვავებელი თავისებურებაა. ამით განსხვავდება რუსული პოლიტიკური

დისკურსი ქართული და ამერიკული პოლიტიკური დისკურსისაგან.

115

2.3. პოლიტიკური დისკურსის თარგმნის სირთულეები

პოლიტიკური დისკურსი დღესდღეობით იმაზე უფრო მეტად ,,სოციალურია’’,

ვიდრე ოდესმე, წვდომა პოლიტიკურ ,,ტექსტებთან’’ თანამედროვე სამყაროში

უადვილესია. ენობრივი ბარიერი მასალებთან წვდომისას თარგმანის საშუალებით

მოხსნილია, თუმცა ლობნერის აზრით, თუკი ყოველ ცალკეულ ენას მივიჩნევთ

საკუთარი სისტემის მქონედ, მაშინ ლოგიკურია თუ ჩავთვლით, რომ ენები

განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რომ მათ გააჩნიათ განსხვავებული სახელწოდებები

სხვადასხვა ცნებებისათვის და სხვაგვარად ასახელებენ ერთსა და იმავე საგნებს,

მსგავსს სიტუაციებს კი განსხვავებულად გადმოსცემენ (Löbner, 2002:153).

შესაბამისად, განსხვავებით უბრალო მკითხველისგან, ყოველი ლინგვისტი

დაინტერესდება იმ ენობრივი განსხვავებებისა და თავისებურებების აღმოჩენით,

რომლებიც თავს იჩენს თარგმანის დროს.

თარგმანი მასალის ხელმისაწვდომობისა და მანძილის ბარიერის მოხსნის

საშუალებაა, თუმცა აღნიშნული დადებითი თვისების გარდა, როგორც პიმი

აღნიშნავს, თარგმანს შეუძლია დაახლოვების ნაცვლად დააშოროს კულტურები,

კულტურათა შორის უნდობლობა გააჩინოს, ნაცვლად თანამშრომლური

ურთიერთობისა (Pym 1998:124). აღსანიშნავია ის, რომ თარგმნის პროცესი ძალიან

ბევრ კითხვას ბადებს. ქრისტინა შაფნერი და სიუზან ბასნეტი აღნიშნავენ, რომ

თარგმანი ხშირად იმპლიცირებულია და შესაბამისად, კონტექსტი ირღვევა (Schäffner

and Bassnett, 2010:8).

ემპირიულ მასად გამოვიყენებეთ პრეზიდენტ ბარაკ ობამას მიერ ვაშინგტონში

ვიზიტის დროს წარმოთქმული სიტყვის თარგმანს, რომელიც პრეზიდენტის

ოფიციალურ ვებ გვერდზე www.president.gov.ge გამოქვეყნდა თარგმანთან ერთად (

იხ. დანართები N13,14).

საქართველოს პრეზიდენტის ოფოციალურ ვებ გვერდზე საინაუგურაციო

სიტყვების, როგორც ქართული (იხ. დანართები N4,5) ასევე ინგლისური და რუსული

ვერსიებია წარმოდგენილი, რათა ის საერთაშორისო დონეზე ნებისმიერი

დაინტერესებული პირისათვის იყოს ხელმისაწვდომი. მასალის შესწავლისას

ორიგინალსა და ორ სხვადასხვა ენაზე შესრულებულ თარგმანში საინტერესო

თავისებურებები აღმოჩნდა, რაც სხვადასხვა შემთხვევაში განსხვავებული

მიზეზებით აიხსნება.

116

ჩვენ მიერ I თავში განხილული მაგალითი სიტყვა ,,კმარა’’-ს კონოტაციასთან

დაკავშირებით საინტერესოა თარგმანის მხრივაც, რადგან სხვა ერის

წარმომადგენლისათვის თარგმნილი სიტყვა ,,კმარა’’ კონოტაციას კარგავს და რჩება

მხოლოდ დენოტატური, ძირეული მნიშვნელობა. ინგლისურად შესაძლოა მხოლოდ

,,enough’’, ხოლო რუსულად ,,довольно’’ ითარგმნოს და არ გამოიწვიოს დამატებითი

იმპლიკაციები, ქართულ ენაში ის არის ,,ორგანიზაცია /პროტესტი

/დაუმორჩილებლობა /აქციები / ახალგაზრგული ძალა’’ და მრავალი

სხვა. შესაბამისად ქართველ მსმენელში მოცემული სიტყვის წყალობით კონტექსტი

გაცილებით უფრო მეტ ემოციას იწვევს, ვიდრე ეს მოხდება რუსული ან

ინგლისური ვერსიების შემთხვევაში:

(1) ,,ჩვენ ერთად მუშტად შევიკარით და ვთქვით კმარა- კმარა ქაოსი, კმარა

მძარცველების ბატონობა, კმარა ნათურა, რომელიც არ ანათებს, ბიზნესი, რომელიც

არ ქმნის სამუშაო ადგილებს და ხალხი, რომელსაც დაკარგული აქვს მომავლის

რწმენა’’ (www.president.gov.ge).

(2) We joined together to say ,enough’- enough chaos; enough cronyism; enough division;

enough of businesses with no real work; enough of a people with no hope (ibid).

(3) Мы объединились и сказали, довольно - довольно хаоса, довольно господства

грабителей, довольно лампочек, которые не светят, бизнеса, который не создает

рабочих мест и (ibid).

მოცემული მაგალითები საინტერესოა ინგლისურ ვერსიაში შესაბამისი

სიტყვების შეგნებული, გამიზნული არჩევანით. სიტყვათა თარგმანი ასეთ სურათს

იძლევა:

117

ცხრილი 8

მიხეილ სააკაშვილის საინაუგურაციო სიტყვის რუსული და ინგლისური თარგმანის

თავისებურებების ანალიზი

როგორც ცხრილიდან ჩანს, ქართულიდან რუსულ თარგმანში განსხვავებები არ

არის, თარგმანი ორიგინალის შესაბამისად არის შესრულებული. ინგლისურ

ვერსიაში კი, როგორც ეს (8) ცხრილიდან ჩანს, შეტანილია ცვლილებები – მასში

თარგმნის პროცესში გაკეთებულია ,,ლინგვისტური არჩევანი’’. ინგლისურ ვერსიაში

ნაცვლად სიტყვისა ,,მძარცველების ბატონობა’’, შედარებით მსუბუქი, ევფემიზმია

გამოყენებული. აგრეთვე ,,ნათურა, რომელიც არ ანათებს’’, თარგმნილია სიტყვით

division – დაყოფა, რომელიც შესაძლოა საზოგადოების მრავალმხრივ დაყოფას

ქართული

რუსული

ინგლისური

მძარცველების ბატონობა

господства грабителей

Cronyism

ქაოსი

Хаоса

Chaos

ნათურა, რომელიც არ

ანათებს

лампочек, которые не светят

Divis ion

ბიზნესი, რომელიც არ ქმნის

სამუშაო ადგილებს

бизнеса, который не создает

рабочих мест

businesses with no real work

ხალხი, რომელსაც

დაკარგული აქვს მომავლის

რწმენა

людей, потерявших веру в

будущее

people with no hope

118

გულისხმობდეს, მაგრამ არა სიღარიბის პრობლემას, ანუ პრობლემა კვლავ

,,შელამაზებულია’’ და გამოყენებულია უფრო ზოგადი პრობლემა.

იმავე სიტყვაში განვიხილოთ შეცლილი თარგმანის კიდევ ერთი მაგალითი:

(4) ,,ოთხი წლის წინ, ჩვენ ქართველებმა თავისუფლებისა და დემოკრატიისაკენ

სვლის ახალი ეტაპი დავიწყეთ . დავიწყეთ იმით, რომ ყველა ერთად დავდექით

ქაოსისა და უიმედობის, კორუფციისა და სიღატაკის, სიბნელის,

დაქსაქსულობისა და უძლურების, ღირსებაშელახულობისა და პატივაყრილობის

დასამარცხებლად’’ (ibid).

(5) Четыре года назад мы, грузины, начали новый этап движения к свободе и

демократии. Начали с того, что все вместе встали для того, чтобы одолеть хаос и

безнадежность, коррупцию и нищету, темноту, разобщенность и бессилие, оскорбление

достоинства и бесчестье (ibid).

(6) Four years ago, Georgians joined together to break the chains of hopelessness and

stagnation; we rejected failed theories that said the lives of the many could be dictated by the

few; and we insisted on ending corruption that ate away at our soul (ibid).

გთავაზობთ ინგლისური ვერსიის სიტყვასიტყვით თარგმანს, განსხვავებით

ოფიციალური თარგმანისაგან:

,,ოთხი წლის წინ, ქართველები შევუერთდით ერთმანეთს რათა გაგვერღვია

უიმედობის და სტაგნაციის ჯაჭვი; ჩვენ უარი ვთქვით წარუმატებელ თეორიებზე,

რომლებიც ამბობდნენ, რომ ბევრის ცხოვრება შესაძლებელია ნაკარნახევი იყოს

ცოტას მიერ; და ჩვენ დაჟინებით მოვითხოვეთ კორუპციის დასრულება, რომელიც

ჩვენ სულს ჭამდა’’.

მსგავსად ზემოთმოყვანილი მაგალითისა, აქაც ლინგვისტურ არჩევანში

შეტანილ ცვლილებებზეა ყურადღება გამახვილებული, მაგრამ განსხვავებით მცირე

დონის – სიტყვის ან წინადადების ცვლილებისა თარგმანში, მთელი პარაგრაფის

რეკონტექსტუალიზაცია მოხდა. ნაცვლად მრავალი ჩამოთვლილი პრობლემისა,

კვლავ ,,შელამაზებული’’ სიტუაციაა ნაჩვენები, აქცენტია ადამიანის უფლებების

დაცვაზე, კერძოდ, თანაბარ უფლებებზე – we rejected failed theories that said the lives of

the many could be dictated by the few.

პრეზიდენტ სააკაშვილის მეორე საინაუგურაციო სიტყვაში (იხ. დანართი N5)

ბევრი საყურადღებო ენობრივი თავისებურება შეიმჩნევა. ქართული ვერსიის ერთ-

119

ერთი ნაწილი საკმაოდ ემოციურია, თუმცა მისი ინგლისური თარგმანი არ არის იმავე

ემოციის მატარებელი:

(7) ,,მაგრამ ღვთის წყალობითა და ჩვენი ხალხის ძალისხმევით თავისუფლება

გრძელდება, სახელმწიფოებრიობა დავიბრუნეთ და ჩვენი თავი ნამდვილად

ჩვენადვე გვეყუდვნის’’ (ibid).

(8) But thank Goodness freedom is going on as result of our people’s effort, we have recalled

back the state system and we master ourselves, indeed (ibid).

პოლიტიკური ზეგავლენის მოხდენა გაცილებით უფრო ადვილია ემოციებზე

ზემოქმედებით. ქართულად წარმოთქმული წინადადება მსმენელში სიამაყეს,

პატრიოტიზმს, პატივისცემას აღძრავს გამომდინარე მისი ლიტერატურული

კონოტაციიდან. რასაკვირველია, მოცემულ შემთხვევაში ინგლისურ თარგმანს არ

შეუძლია იმავე ,,ეფექტის’’ მოხდენა. ნაშრომში ამერიკული და არაბული ენების

თარგმანის შესახებ აღნიშნულია, რომ ,,სიტყვის ემოციური მნიშვნელობა მოდის მისი

ისტორიული გამოყენებიდან. ეკვივალენტური თარგმანის შესრულება თითქმის

შეუძლებელი დავალებაა და ნებისმიერი მცდელობა ადეკვატური ეკვივალენტის

შემოთავაზებისა შესაძლოა წარუმატებელი გამოდგეს’’ (Hannouna 2010). შესაბამისად

თარგმანი, მიუხედავად მისი სიზუსტისა და სისწორისა, შესაძლოა მაინც არაზუსტი

გამოვიდეს გამომდინარე პოლიტიკური დისკურსის მთავარი პრინციპიდან, რომ ის

გამიზნულია და რელევანტური შეტყობინების მატარებელია.

ამჯერად იმავე საინაუგურაციო სიტყვის (ibid) სხვა მაგალითი განვიხილოთ,

სადაც მთარგმნელი არაპირდაპირ თარგმანს გვთავაზობს მაშინ, როდესაც ეს

სრულიად შესაძლებელია:

(9) ,,ოთხი წლის შემდეგ გასაკეთებელი კიდევ ძალიან ბევრია, გაცილებით უფრო

მეტი გვინდა მაგრამ ჯერ არა გვაქვს. ჯერ კიდევ ბევრ ქართველს ძალიან უჭირს”

(ibid).

(10) There is still much to do after the four years, we ask for much more but we do not have.

A lot of Georgians are still facing difficulty (ibid).

თარგმანში ნაცვლად სიტყვებისა ,,ძალიან უჭირს’’, რომელიც მოცემულ

კონტექსტში ეკონომიურ გაჭირვებას გულისხმობს, გამოყენებულია გაცილებით

ზოგადი, ორაზროვანი და პოლიტიკურად უფრო ,,მომგებიანი/ეფექტური’’

შესატყვისი.

120

პრეზიდენტ მ. სააკაშვილის ამერიკაში ვიზიტის დროს მის მიერ წარმოთქმული

სიტყვები კვლავ პრეზიდენტის ოფიციალური ვებგვერის საშუალებით გახდა

ხელმისაწვდომი. ინგლისურ ენაზე გაკეთებული განცხადებაში ჰილარი

კლინტონთან შეხვედრისას საუბრობს ,,ძალებზე , (მრ.) რომლებიც ცდილობენ ჩვენ

ძირი გამოგვითხარონ’’. მაშინ როცა ქართულ თარგმანში საუბარია

,,ძალაზე(მხ.), რომელიც ცდილობს ძირი გამოგვითხაროს’’, რაც მსმენელში საერთო

კონოტაციას შეიძენს – რუსეთს.

(11) I would like to express utmost gratitude for your strong support, not just in words

but in action, for Georgia’s territorial integrity and sovereignty and independence, because

it’s lots of daily work. It’s a great struggle. Sometimes it’s like an uphill struggle because it’s

against the forces that are trying to undermine us (იხ. დანართი N9).

(12),,მინდა მადლობა გადაგიხადოთ ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული

მთლიანობის, სუვერენიტეტისა და დამოუკიდებლობის ძლიერი მხარდაჭერისთვის.

ეს მხარდაჭერა არამარტო სიტყვებით გამოიხატება, არამედ ქმედებითაც. ეს

ყოველდღიური დიდი საქმეა. ეს დიდი ბრძოლაა. ზოგჯერ ეს ურთულეს ბრძოლას

ჰგავს, რადგან მიმართულია იმ ძალის წინააღმდეგ, რომელიც ცდილობს ძირი

გამოგვითხაროს’’ (იხ. დანართი N10).

აქედან გამომდინარე, პოლიტიკური დისკურსის ტექსტთა თარგმანში

შეტანილი ცვლილებების მიზეზი ხშირად პოლიტიკოსთა მიერაა ნაკარნახევი,

რადგან, როგორც ჩვენი კონკრეტული მაგალითები ცხადყოფს, განსხვავებული

ადრესატის მიმართ პოლიტიკოსის დამოკიდებულება, ინტენცია და შესაბამისად,

პრესუპოზიციაც იცვლება. პრეზიდენტი სააკაშვილი ცდილობს ქვეყნის, მთავრობის

და პირადად მისი, როგორც ლიდერის იმიჯი არ შელახოს. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი

ტრანსფორმაციები და რეკონტექტუალიზაცია არ განუცდია რუსულ ვერსიებს, რაშიც

პოლიტიკოსის დამოკიდებულება გადმოიცემა.

ხშირად პოლიტიკური დისკურსის თარგმანი ერთგვარ ხერხს – ,,სხვის

შესწორებას’’ (other repair) მიმართავს, რათა იგი ლოგიკური, პაუზებისა და ზედმეტი,

კონტექსიდან ამოვარდნილი სიტყვები გარეშე მიმდინარეობდეს, რადგან მათი

არსებობა თარგმანში უსარგებლოა. მაგრამ კვლავ ისმის კითხვა – მართებულია თუ

არა ციტირებულ ტექსტებში შესწორებები? ვინ განსაზღვრავს, რა უნდა შესწორდეს?

121

ამ კითხვებზე პასუხი არ არსებობს, მაგრამ მრავლად არსებობს მსგავსი შემთხვევა,

როგორც სააკაშვილის განცხადების თარგმანი ქართულად:

(13) And again, thank you so much. Thank you for treating us like this, because I’ve

really, as I said, my nation, people in our region have been watching and we are not going

back empty handed but so many things to carry back that it’s sensational (ibid).

(14) ,,კიდევ ერთხელ გიხდით მადლობას ასეთი დახვედრისთვის. ჩვენს

რეგიონში ბევრი ხალხი აკვირდებოდა ამ მოვლენებს, მაგრამ უკან ხელცარიელი არ

ვბრუნდებით’’ (www.president.gov.ge )(ibid).

ორჯერ გამეორებული მადლობა, პაუზის შემავსებლები, თვით შესწორების

შედეგად ნაწარმოები სიტყვები და ბოლო წინადადება ქართულ თარგმანიდან

ამოვარდა.

თარგმანში შესაძლოა ცვლილებების შეტანა არა შემადგენელი ელემენტების

შეცვლით ან ამოგდებით, არამედ წინადადების სინტაქსური ცვლილებით, კერძოდ,

სიტყვათა თანმიმდევრობის შეცვლით. ასეთ დროს შესაძლებელია გარკვეული

ცვლილება მოხდეს წინადადებაში, როგორც ჩვენ კონკრეტულ მაგალითში. ჰილარი

კლინტონი საუბრისას საქართველოს ღირებულ პარტნიორად მოიხსენებს, რადგან ის

(საქართველო) აქტიურად მონაწილეობს ავღანეთის სამხედრო ოპერაციებში:

(15) Georgia is a valued partner. They are actively participating in Afghanistan, where

Georgian soldiers are showing great courage and professionalism (იხ. დანართი N11).

ქართული თარგმანი კი არა ქვეყანაზე ამახვილებს ყურადღებას ავღანეთთან

მიმართებით, არამედ ქართველ ჯარისკაცებზე.

,,საქართველო ღირებული პარტნიორია. ქართველი ჯარისკაცები აქტიურად

მონაწილებენ ავღანეთში, სადაც ისინი დიდ სიმამაცეს და პროფესიონალიზმს

იჩენენ’’ (იხ. დანართი N12)

პოლიტიკურ დისკურსში მასმედიის როლი განუსაზღვრელია. ისინი

ურთიერთდამოკიდებულნი გახდნენ. მასმედიის მიერ გავრცელებული მასალის

ხელმისაწვდომობისათვის თარგმანს უმნიშვნელოვანესი როლი ეკისრება.

ყოველმხრივი ინტერესი პოლიტიკური აქტივობისადმი იწვევს პოლიტიკოსთა,

ლინგვისტთა, მედიაწარმომადგენელთა და უბრალოდ, ინდივიდთა მხრივ აქტიურ

ჩართულობას. მიიჩნევა რა თარგმანი სტრატეგიულ ლინგვისტურ ხერხად,

122

პოლიტიკოსები ხელიდან არ უშვებენ შანსს ტრანსფორმაცია შეიტანონ სასურველი

ინტენციის მისაწოდებლად.

2.3.1. ქართული და ინგლისური მოდალური ზმნების სპეციფიკა პოლიტიკურ

დისკურსში და მათი თარგმანი

უკვე აღინიშნა, რომ ენებს განსხვავებული ნორმებისა და წესების სისტემა

გააჩნია. ქართული და ინგლისური მოდალური ზმნების ბუნება განსხვავებულია.

პრეზიდენტ ობამას მიერ წარმოთქმული სიტყვის ერთ-ერთი ნაწილის ქართული

თარგმანი (იხ. დანართი N14) ყურადღებას იპყრობს სიტყვა ,,უნდა’’-ს ხშირი

გამოყენებით. მოცემული ციტატის ქართული ვერსია არაფრით გასაკვირი არ

იქნებოდა, რომ არა მისი ინგლისური ვერსია, რადგან ქართულ ვერსიაში ზმნა

,,უნდა’’ ყურადღებას იპყრობს თავისი პოლისემიური ბუნებით.

(1) Obviously, Georgia has made strides in creating an effective free market system and

more progress needs to be made. The United States wants to help in that progress.

And so one of the most important things that we’re doing in addition to things like the MCC

and OPIC loans is also what we’ve agreed to is a high-level dialogue between our two

countries about how we can continue to strengthen trade relations between our two

countries, including the possibility of a free trade agreement. Obviously, there’s a lot of

work to be done and there are going to be a lot of options that are going to be explored. The

key point, though, is we think it’s a win-win for the United States and for Georgia as we

continue to find opportunities for businesses to invest in Georgia, for us to be able to sell

Georgia our goods and services, and Georgia to be able to sell theirs as well’ (იხ. დანართი

N13)

(2),,საქართველომ, უდავოდ, ძალიან დიდი ნაბიჯები გადადგა ეფექტიანი,

თავისუფალი ბაზრის შექმნაში და, რა თქმა უნდა, პროგრესი

კვლავაც უნდა გაგრძელდეს. პროგრესის მიღწევაში კი, საქართველოს ამერიკის

შეერთებული შტატები დაეხმარება. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი, რასაც ჩვენ

ვაკეთებთ ათასწლეულის გამოწვევის კორპორაციისა და ოპიკის კრედიტების გარდა

არის ის, რომ შევთანხმდით მაღალი დონის დიალოგზე ჩვენ ორ ქვეყანას შორის.

ჩვენ უნდა განვიხილოთ სამოქმედო გზები თუ როგორ გავაღრმავოთ სავაჭრო

123

ურთიერთობა, მათ შორის, განვიხილეთ თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ

შეთანხმების მიღწევის შესაძლებლობა. რა თქმა უნდა, ამ მიმართულებით ბევრი

რამუნდა გაკეთდეს და ბევრ სხვადასხვა შესაძლებლობას განვიხილავთ ამ

მიმართულებით. მთავარია, რომ ეს მომგებიანი და ურთიერთსასარგებლოა ორივე

ქვეყნისთვის – როგორც საქართველოსთვის, ისე ამერიკის შეერთებული

შტატებისთვის. ჩვენ უნდა ვიპოვოთ ახალი შესაძლებლობები ბიზნესისთვის, რომ

საქართველოში განხორციელდეს ინვესტიციები. ჩვენი პროდუქცია უნდა გაიყიდოს

საქართველოში და ქართული პროდუქცია უნდა შემოვიდეს ჩვენს ბაზარზე’’

(www.president.gov.ge ).

ფაქტია, რომ თარგმნის დროს სხვადასხვა ენაში ლინგვისტური ექვივალენტის

არარსებობის დროს ლინგვისტს უწევს კონკრეტული ენის და კონტექსტის

შესაბამისად შეარჩიოს სიტყვა თუ სიტყვათა კომბინაცია. მაგრამ რამდენად

მართებულია სხვა ეკვივალენტების გამოყენება მაშინ, როდესაც ენაში არსებობს

შესატყვისი სიტყვა ან სიტყვათა კომბინაცია? ან არსებობს კი მარეგულირებელი

წესები ან კომისია? მოცემული მაგალითი გვაფიქრებინებს, რომ თითქმის ყველა ზმნა

შესაძლოა ითარგმნოს ქართულში როგორც სიტყვა ,,უნდა’’. ძალიან ბევრი უპასუხო

კითხვა არსებობს, მაგრამ ერთი რამ უდავოა, პოლიტიკოსები მსგავს საშუალებას

თავის სასარგებლოდ იყენებენ სასურველი, იმპლიცირებული მესიჯის გადასაცემად.

more progress needs to be made - ნაცლად თარგმანისა საქართველო... მეტ

პროგრესს საჭიროებს ითარგმნა პროგრესი კვლავაც უნდა გაგრძელდეს. პირველი

თარგმანი ქვეყანაში არსებულ პრობლემებს წევს წინ და გულისხმობს, რომ

გაკეთებული საკმარისი არ არის, მაშინ როცა არსებული თარგმანი გულისხმობს, რომ

პროგრესი აქტიურია, მაგრამ მეტი უნდა გაკეთდეს.

მსგავსი მნიშვნელობის მატარებელია შემდეგი წინადადების თარგმანი:

Obviously, there’s a lot of work to be done

,,რა თქმა უნდა, ამ მიმართულებით ბევრი რამ უნდა გაკეთდეს’’

ბარაკ ობამას თავის ნათქვამში მეტი სიცხადისათვის იყენებს ვნებითი გვარის

მიმღეობიან ფორმას ,,არის ბევრი გასაკეთებელი’’, რითაც სათქმელი წინა პლანზე

იწევა, მაშინ როცა ქართულ თარგმანში უპირაესობა ზმნის პირიან ფორმას ენიჭება.

შესაბამისად, უწყინარმა ცვლილებამ ლექსიკურ-სემანტიკურ დონეზე გამიწვევია

პრაგმატიკული ტრანსფორმაცია.

124

მომდევნო მაგალითში მოდალური ზმნა ,,can’’ ითარგმნა როგორც ,,უნდა’’:

how we can continue to strengthen trade relations between our two countries

,,ჩვენ უნდა განვიხილოთ სამოქმედო გზები, თუ როგორ

გავაღრმავოთ სავაჭრო ურთიერთობა’’.

ინგლისური ვერსია ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობის გაძლიერების

შესაძლებლობას გულისხმობს, მაშინ როცა ქართული თარგმანი ,,შესაძლებლობას’’

გამორიცხავს, იგი უფრო კატეგორიულია, არ განიხილავს შესაძლებლობას, არამედ

მიუთითებს, რომ ეს ასე ,,უნდა’’ იყოს და არა სხვაგვარად.

კიდევ ერთი საინტერესო მაგალითი:

we continue to find opportunities for businesses to invest in Georgia, for us to be able

to sell Georgia our goods and services, and Georgia to be able to sell theirs as well

,, ჩვენ უნდა ვიპოვოთ ახალი შესაძლებლობები ბიზნესისთვის, რომ

საქართველოში განხორციელდეს ინვესტიციები. ჩვენი პროდუქცია უნდა გაიყიდოს

საქართველოში და ქართული პროდუქცია უნდა შემოვიდეს ჩვენს ბაზარზე’’.

კვლავ გრძელდება ,,შესაძლებლობის’’ ,,ვალდებულებით’’ შეცვლა. ,,ჩვენ

ვაგრძელებთ ... რომ შევძლოთ გაყიდვა’’ თარგმნილია ,,ჩვენ უნდა ვიპოვოთ ... უნდა

გაიყიდოს’’. ზემოთ მოყვანილი ციტატის თარგმანი საყურადღებოა იმდენად,

რამდენადაც ის მთლიანად ცვლის აზრს, ინტენციას და მსენელამდე თუ

მკითხველამდე სხვაგვარი, სახეცვლილი ინტენციით მიდის.

თარგმნის დროს სუბიექტური და სასურველი იმპლიკაციის მსმენელამდე

მისატანად ყველა არსებული ხერხია გამოყენებული. საინტერესოა, როგორ

გამოიყენება მოდალური ზმნები პოლიტიკურ დისკურსში, რადგან მათი ხმარება

ერთგვარ ,,ელფერს’’ და განსხვავებულ ,,მოდიფიკაციას’’ მატებს დისკურსს

(Vershueren 1999). ის პრაგმატიკის კვლევის საგანია და მოდალობის ტერმინით არის

ცნობილი. როგორც მას ვერშუერენი განმარტავს: მოდალობა წმინდა პრაგმატიკული

ფენომენია. ის სხვადასხვა ხერხით გამოხატავს ადამიანთა დამოკიდებულებას

რეალობის მიმართ. მისი მიზანია მიუთითოს ფაქტიურობა, სანდოობის ხარისხი,

გაურკვევლობა, შესაძლებლობა, აუცილებლობა, ნებართვა და მოვალეობაც კი

(Vershueren 1999:129). მოდალობის გამოსახვის ერთ-ერთი საშუალება მოდალური

ზმნებია.

125

ზემოთქმულიდან გამომდინარე, მოდალური ზმნების სხვაგვარი თარგმანი

გამოიწვევს გამონათქვამის მოდალობის შეცვლას და შესაბამისად იმ

დამოკიდებულებათა დაკარგვასა და ტრანსფორმაციას, რაც მოსაუბრემ

იგულისხმა საუბრის ან წერის დროს.

126

II თავის დასკვნა

სადისერტაციო ნაშრომის მეორე თავიდან შესაძლებელია

გამოვიტანოთ შემდეგი დასკვნები:

1. ემპირიული მასალის გაანალიზების საფუძველზე დავრწმუნდით, რომ

პოლიტიკური დისკურსის უმეტესი ნაწილი დაგეგმილია, რაც არ უნდა

სპონტანურად ჩანდეს იგი.

2. პოლიტიკურ დისკურსს ახასიათებს სემანტიკური ხერხის – ,,დადებითად

თვითწარმოჩენა’’ და ,,უარყოფითად სხვისი წარმოჩენა’’, რაც მასებზე პოზიტიურ

შთაბეჭდილებას ახდენს. ის პოლიტიკური დისკურსის ერთ-ერთი ლინგვისტური

ხერხია, რომელსაც ყველა პოლიტიკოსი თანაბრად იყენებს სხვადასხვა მიზნით.

3. პოლიტიკური დისკურსის ლექსიკური ,,სელექცია’’/,,არჩევანი’’ კარგი,

ამასთან საყურადღებო (შესაძლოა სახიფათოც) პოლიტიკური სტრატეგიაა მიზნის

მისაღწევად. პოლიტიკოსები ოსტატურად იყენებენ სიტყვათა სემანტიკურ

კონოტაციას, ისევე როგორც მნიშვნელობის პრაგმატიკულ კონოტაციას მაშინ,

როდესაც ,,გულისხმობენ’’, მაგრამ არ სურთ პირდაპირ თქმა. კონოტაცია მივიჩნიეთ

ეფექტურ და ოსტატურ სტრატეგიად სასურველი იმპლიკაციის მსმენელებისათვის

მისაწოდებლად.

4. ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში შეიმჩნევა ,,ამერიკანიზმის’’ ტენდენციები.

მსგავსად ამერიკული პოლიტიკური დისკურსისა, ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში

ყველაზე ხშირად გამეორებული სიტყვების რიგში შემდეგი სიტყვები მოექცა:

დემოკრატია, თავისუფლება, მშვიდობა, უფლებები, გამჭირვალობა, გამოწვევები –

,,ჩელენჯები’’, ბიზნესი, საერთაშორისო.

5. იმისათვის, რომ პოლიტიკურ დისკურსს ეწოდოს

დემოკრატიული, პოლიტიკოსი ახლოს უნდა იყოს ადამიანებთან, ის უნდა

საუბრობდეს ფასეულობებზე და ყურადღების მიღმა არ ტოვებდეს პრობლემებს,

თუმცა უნდა იძლეოდეს იმედსა და დაპირებებს. ყველა ეს პირობა ამერიკელი

პოლიტიკოსების დისკურსში მეტნაკლებად დაცულია.

6. ქართული პოლიტიკური დისკურსი სულ უფრო პროამერიკული ხდება. იგი

განიცდის ტრანსფორმაციებს რასაც პირობითად ,,ლინგვისტური ამერიკანიზმი’’

შეიძლება ვუწოდოთ.

127

7. პოლიტიკურ დისკურსში ნაცვალსახელებს შეუძლიათ დამატებით,

კონოტაციური მნიშვნელობა შეიძინოს, მსგავსად იმ სიტყვებსა, რომლებსაც უფრო

,,ღრმა’’ და ამასთან, ,,რეალური’’ (მოცემული კონტექსტისთვის) მნიშვნელობა ენიჭება

და გამოიყენება როგორც დენოტატურ, ასევე კონოტაციურ მნიშვნელობებთან

ერთად.

8. პოლიტიკური დემოკრატების დისკურსი ძალიან ახლოს არის ამომჩეველთან,

მაშინ როცა არადემოკრატები ცდილობენ აჩვენონ მათი უპირატესობა და ხაზი

გაუსვან მანძილს მათსა და უბრალო ადამიანებს შორის. ამის გამოსახატავად მათი

დისკურსი იცლება სემანტიკურ და პრაგმატიკულ დონეზე.

9. დეიქტიკური ნაცვალსახელების მნიშვნელობის კვლევისას კონტექსტთან

მიმართებით ხორციელდება დეიქსისების სემანტიკური და პრაგმატიკული ანალიზი,

რაც ცხადყოფს სემანტიკური ანალიზის პრაგმატიკულ ჭრილში განხილვის

აუცილებლობას.

10. პოლიტიკურ დისკურსში მნიშვნელოვანია პარალელიზმის ხერხი,

რომელიც მკითხველს/მსმენელს აიძულებს თვალყური ადევნოს ტექსტის

განვითარებას, ანუ მის მუდმივ ყურადღებას იპყრობს.

11. პრაგმატიკული თვალსაზრისით დისკურსს უფრო შთამბეჭდავს ხდის

რიცხვების გაზვიადებული გამოყენება სტატისტიკურ მონაცემებში, რაც ხშირად

მიუთითებს პოლიტიკოსების სუბიექტურობაზე ან მათ

ინტენციაზე, გამოჩნდნენ ეფექტურები, მომზადებულები და ზემოქმედება იქონიონ

ხალხზე. თუ პოლიტიკოსი საუბრობს სტატისტიკის ენით, ის გაცილებით უფრო

დამაჯერებელად გამოიყურება. აქედან გამომდინარე, რიცხვების გამოყენებას

პოლიტიკურ დისკურსში მივიჩნევთ კიდევ ერთ სტრატეგიად, რათა პოლიტიკოსმა

სასურველი იმპლიკაცია ზუსტად მიიტანოს ადრესატამდე.

128

ზოგადი დასკვნები

ამრიგად, ჩვენს მიერ განხორციელებული კვლევა შესაძლებლობას გვაძლევს

ჩამოვაყალიბოთ შემდეგი თეორიული განზოგადებანი:

1. დისკურსის კვლევა თანამედროვე ლინგვისტიკის ერთ-ერთი

კომპლექსური ბუნების მქონე ფენომენია. ის ენის აქტიურ გამოყენებას შეისწავლის.

თანდათან შეიცვალა დისკურსის ადრეული ვიწრო გაგება, რადგან იგი გასცილდა

ლინგვისტური ელემენტების შესწავლის სფეროს და შეიძინა სოციალური ბუნება.

დისკურსი განუყოფელია სოციალური კონტექსტისაგან, რამაც მისი ჟანრობრივი

კლასიფიკაცია გამოიწვია. თითოეული ჟანრი განსხვავებული ბუნებისაა,

გამომდინარე სოციალური ფაქტორებისაგან და განსხვავებული მონაწილეებისაგან,

რომელთა ინტენციები განმსაზღვრელი ფაქტორია. დისკურსის ანალიზი მოიცავს

როგორც ზეპირს, ისე წერილობით კომუნიკაციას. ის არ შეისწავლის ცალკეულ

ელემენტებს კონტექსტის მიღმა. მათი შესწავლის ეფექტურობას განსაზღვრავს ამ

ელემენტების მთლიანობაში, კონტექსტთან მიმართებით შესწავლა ლექსიკური,

სინტაქსური, სემანტიკური თუ პრაგმატიკული ხერხებით. დისკურსი შეისწავლება

ლინგვისტიკის სხვადასხვა დისციპლინის მიერ ლინგვისტის ინტერესის

გათვალისწინებით.

2. დისკურსის სემანტიკური ანალიზი უპირველესად ,,მნიშვნელობასთან’’

ასოცირდება. ის ძალიან მჭიდროდ მიეჯაჭვა დისკურსის კონტექსტს, რადგან

მოსაუბრეთა ინტენციებმა კვლავ ასახვა ჰპოვა სემანტიკის და

პრაგმატიკის თეორიებში. დისკურსის სემანტიკური და პრაგმატიკული ანალიზის

როს გათვალისწინებულია კონტექსტი, რომ გავიგოთ, რა მიზნით გამოიყენა

პოლიტიკოსმა ესა თუ ის სემანტიკური თუ პრაგმატიკული ხერხი. კონკრეტულ

დისკურსში ცალკეულ ელემენტთა განყენებულმა შესწავლამ შესაძლოა მცდარ

დასკვნებამდე მიიყვანოს როგორც მკვლევარი, ისე მკითხველი.

3. განსხვავებით ,,ყოველდღიური’’ დისკურსისა, პროფესიულ დისკურსს

გააჩნია ინდივიდუალური მართვის წესები, განსაზღვრული სტილი. ყოველი

მათგანისთვის დამახასიათებელია საერთო განმასხვავებელი თვისება ,,ინტენციაა’’.

4. პოლიტიკური დისკურსის ფორმად შესაძლოა მივიჩნიოთ ის დისკურსი,

რომელიც პოლიტიკურ მიზნებს ისახავს, ხოლო საუბარი პოლიტიკის შესახებ,

129

რომელიც მიზნად არ ისახავს ადამიანზე ზეგავლენის მოხდენას, არის

ყოველდღიური დისკურსის არაპროფესიული, არაპოლიტიკური ფორმა.

5. პოლიტიკური დისკურსის ანალიზისას ძირითადი ყურადღება უნდა

მიექცეს პოლიტიკური კონცეპტების, ანუ საკვანძო სიტყვების სტრატეგიულ

გამოყენებას კონკრეტული პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად. პოლიტიკოსთა

დიდი ნაწილი კარგი ორატორი, ოდნავ მსახიობი და დაკვირვებული ლინგვისტია

(ან ყოველ შემთხვევაში უნდა იყოს). ორატორის უნარ-ჩვევების მიღმა პრეზიდენტი

თუ სხვა პოლიტიკოსი ლინგვისტურად მომზადებული და

გათვითცნობიერებულია. ეს მათ ეხმარება სასურველი ინტენციისა და იმპლიკაციის

რეალიზებაში.

6. პრაგმატიკის ინტერესს და კვლევის მიზანს წარმოადგენს ინდივიდის მიერ

ნაგულისხმევის ანლიზი და არა საკუთრივ სიტყვათა და ფრაზათა მნიშვნელობის

შესწავლა. პრაგმატიკისათვის თანაბრად ნიშვნელოვანია ინდივიდუალური და

კონტექსტუალური მნიშვნელობის შესწავლა, რათა დაზუსტდეს, რა აზრია

რეალურად გადმოცემული დისკურსში.

7. პოლიტიკური დისკურსის დროს საკვლევი არის ის, რაც იმპლიცირებული

ან მინიშნებულია და გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მაშინაც კი, როცა

მიმდინარეობს დიალოგი ერთი-ერთზე, მას სამი მონაწილე ესწრება _ პოლიტიკოსი,

ჟურნალისტი და ,,ხალხი’’ (მაყურებელი/მსმენელი).

8. ჩრდილოეთ ამერიკასა და ევროპაში დემოკრატია გაცილებით უფრო

,,ხანდაზმულია’’ და შესაბამისად, პოლიტიკური დისკურსიც უფრო

განვითარებულია. რაც უფრო დიდი ხნისაა ეს დარგი მით უფრო საიტერესოა მისი

კვლევა, რადგან პოლიტიკოსებმა მრავალი წლის მანძლზე კარგად აითვისეს

კომუნიკაციური მეთოდები და მათი დისკურსის ანალიზი საინტერესოა, რადგან

არა ერთი მკვლევრის აზრით, პოლიტიკოსი კარგი ლინგვისტიც გახდა და მის მიერ

წარმოთქმული სიტყვა ან დაწერილი სტატია გაცილებით უფრო სიღრმისეულ

ანალიზს მოითხოვს, ვიდრე ახალდაბადებული ,,პოლიტიკური დისკურსი’’.

საქართველოში ქვეყნის პოლიტიკის შეცვლამ და პროამერიკელი

ლიდერების გამოჩენამ პოლიტიკური დისკურსის ,,ცლილებების ქარი’’ გამოიწვია.

მასში მომხდარი ტრანფორმაციები სულ უფრო ამსგავსებს ქართულ პოლიტიკურ

დისკურსს ამერიკულ ,,დემოკრატიულ’’ დისკურსს.

130

9. პოლიტიკური დისკურსის ირგვლივ მყოფი სუბიექტების მიერ

რეალიზებულ და გამოყენებულ დისკურსს ერთმანეთისაგან გამიჯნავს მიზანი,

ინტენცია. როგორც ავთენტური მასალის კვლევამ ცხადყო, პოლიტიკური

,,ლექსიკონი’’ ყოველთვის არ არის განმასხვავებელი თვისება. ,,დემოკრატი’’

ლიდერების საუბრის უმეტესი ნაწილი ხალხზე, ,,ჩვეულებრივი’’ ენით

მიმდინარეობს, ვერც პოლიტიკური დისკურსის ადგილი გამოგვადგება

უნივერსალურ განმასხვავებელ ნიშნად, რადგან პოლიტიკური დისკურსის

მიმდინარეობა შესაძლოა პოლიტიკურ დაწესებლებაში მიმდინარეობდეს, ისევე

როგორც ქუჩაში. ის უმთავრესი პრაგმატიკული თავისებურება – რა არის

ნაგულისხმები, რა არის მიზანი / იმპლიკაცია – არის თვისება, რაც განასხვავებს

პოლიტიკურ დისკურსს ყოველდღიური დისკურსისაგან.

10. პოლიტიკურ დისკურსში ლექსიკური არჩევანი პოლიტიკური ინტენციების

მისაღწევად აუცილებელი ფაქტორია. სიტყვებს მნიშვნელობები კომუნიკაციის

დროს ენიჭება კონტექსტთან მიმართებით.

11. ერთი სიტყვის – სრულმნიშვნელოვანი თუ ფუნქციური – უადგილო ან

გამიზნულ გამოყენებას შეუძლია პოლიტიკური ინტენციის სრული

ტრანსფორმაცია. ასე რომ, ლინგვისტური არჩევანი უმნიშვნელოვანესი

პრაგმატიკული თავისებურებაა პოლიტიკური დისკურსისათვის, მაგრამ ამასთან

ძალიან სახიფათო.

12. კონოტაციის გამოყენება პოლიტიკურ დისკურსში ერთდროულად

პირდაპირი ნათქვამის თავიდან აცილების საშუალებას აძლევს პოლიტიკოსს და

მეტ იმპლიკაციას ანიჭებს ნათქვამს.

13. ,,ამერიკანიზმი’’, როგორც ლინგვისტური პროცესი, ქართულ პოლიტიკურ

დისკურსში მსგავსი ლექსიკური არჩევანით, სემანტიკური ხერხების გამოყენებით

და პრაგმატიკული თავისებურებებით ხასიათდება. ქვეყნის ლიდერების დისკურსი

განსაზღვრავს ზოგადად ქვეყნის პოლიტკურ დისკურსს. კვლევის შედეგად

აღმოჩენილი მსგავსებები ამტკიცებს ქართული პოლიტიკური

დისკურსის ამერიკულ დისკურსთან მსგავსებას. რუსულ დისკურსში მსგავსი

ტენდენცია არ შეიმჩნევა.

14. დისკურსის მარკერები მივიჩნიეთ ერთ-ერთ იმ ,,იარაღად’’, რომელსაც

პოლიტიკოსები იყენებენ ,,მიზანში მოსახვედრად’’. პოლიტიკურ დისკურსში

131

ნაცვალსახელებს შეუძლიათ დამატებით, კონოტაციური მნიშვნელობა შეიძინონ,

მსგავსად იმ სიტყვებსა რომლებსაც უფრო ,,ღრმა’’ და ამასთან, ,,რეალური’’

(მოცემული კონტექსტისთვის) მნიშვნელობა ენიჭება და გამოიყენება როგორც

დენოტატურ, ისე კონოტაციურ მნიშვნელობებთან ერთად. პარალელიზმი

ისეთი სტილისტური და დისკურსის ანალიზისათვის დამახასიათებელი ხერხია,

რომელიც მკითხველს/მსმენელს აიძულებს თვალყური ადევნოს ტექსტის

განვითარებას, ანუ მის მუდმივ ყურადღებას იპყრობს.

15. რიცხვებით გამყარებული ფაქტები გაცილებით უფრო დამაჯერებელ და

სარწმუნო სახეს იძენს, სწორედ ამიტომ პოლიტიკოსები საკმაოდ ხშირად

მიმართავენ კონკრეტულ სტატისტიკურ ანალიზს ენის რეფერენტული ფუნქციის

რეალიზაციისათვის.

16. პოლიტიკური ტექსტის თარგმნის პროცესში ხშირად ვხვდებით

ლინგვისტურ უზუსტობებს, რაც შესაძლოა მიზანმიმართული ან იძულებითი იყოს,

გამომდინარე შესაბამისი ლექსიკური თუ გრამატიკული შესატყვისის არ

არსებობით. ლიტერატურული, ხატოვანი გამოთქმების, ალუზიების და

მეტაფორების სიტყვასიტყვითი თარგმანი წინადადებას აზრს უკარგავს და

მეტწილად გაუგებრობას იწვევს. ხშირად მსგავსი უზუსტობების მიზეზი შეიძლება

გამოწვეული იყოს შეგნებული ცვლილებით.

17. სამი სხვადასხვა ენის პოლიტიკური დისკურსის ლექსიკურ, სემანტიკურ და

პრაგმატიკულ დონეზე შესწავლამ გამოავლინა რიგი თავისებურებებისა და

ტრანსფორმაციებისა, რომლებიც სხვადასხვა ლინგვისტური თუ ექსტრა–

ლინგვისტური ფაქტორებით განისაზღვრება. გამოვლენილი თავისებურებების

გათვალისწინება აუცილებელია კონკრეტული ენების დისკურსის შესწავლის

პროცესში.

132

გამოყენებული ლიტერატურა

1. გამყრელიძე 2006: თამაზ გამყრელიძე, ზაზა კიკნაძე, ინგა შადური, ნანა შენგელაია,

თეორიული ენათმეცნიერების კურსი, თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა,

თბილისი, 2006.

2. გოშხეთელიანი 2009: ირინე გოშხეთელიანი, კონვერსაციული მაქსიმები და

იმპლიკაციები, ჰუმანიტარული მეცნიერებები საზოგადოებაში, საერთაშორისო

კონფერენციის მასალები, შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის

გამომცემლობა, ბათუმი, 2009, ISSN 1987-7625 / ISBN 978-9941-409-91-2

3. დვალიძე 2009: ნინო დვალიძე, ტექსტის ლინგვისტიკასთან დაკავშირებული

პრობლემატიკა, შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა,

ბათუმი, 2009, ISBN 978-9941-409-82-0

4. კიკვაძე 2009: მაია კიკვაძე, ქართულის, როგორც უცხო ენის, სწავლების ზოგიერთი

ასპექტი, ჰუმანიტარული მეცნიერებები საზოგადოებაში, საერთაშორისო

კონფერენციის მასალები, შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის

გამომცემლობა, ბათუმი, 2009, ISSN 1987-7625 / ISBN 978-9941-409-91-2

5. კირვალიძე 2009: ნინო კირვალიძე, მეტაფორული კონცეპტუალური პარალელიზმები

ამერიკულ და ქართულ პოლიტიკურ დისკურსში (რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის

აგვისტოს მასალაზე), ჰუმანიტარული მეცნიერებები საზოგადოებაში, საერთაშორისო

კონფერენციის მასალები, შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის

გამომცემლობა, ბათუმი, 2009, ISSN 1987-7625 / ISBN 978-9941-409-91-2

6. ნებიერიძე 1999: ნებიერიძე გ., ენათმეცნიერების შესავალი, თბ., 1999.

7. ომიაძე 2001: სალომე ომიაძე, “ქართული დისკურსის ლინგვოკულტურულ

შემადგენელთა სტრუქტურა, სემანტიკა და ფუნქციონირება”, სადოქტორო

დისერტაცია, არნოლდ ჩიქობავას ენათმეცნიერების ინტიტუტი, თბილისი.

8. პეტრიაშვილი 2010: იზაბელა პეტრიაშვილი, “მეტაფორა და პოლიტიკური

დისკურსის პრაგმატიკა”, ონლაინ ჟურნალი – სემიოტიკის ბლოგი, განთავსებულია

11 ოქტომბრიდან 2010, მის: http://semioticsjournal.wordpress.com/2010/10/11/იზაბელა-

პეტრიაშვილი-_-მეტ/

133

9. ფარჯანაძე 2010: ნიკოლოზ ფარჯანაძე, ,,პრაგმატიკული მნიშვნელობის წარმოშობის

სპეციფიკა (ინგლისური და ქართული ენების მასალაზე)”, სადოქტორო დისერტაცია,

აკაკი წერეთელის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბილისი.

10. Althusser 1969: Althusser, L. For Marx. trans. Brewster, B. Penguin. London. 1969

11. Angus 1993: Angus, L. Democratic Participation or Efficient Site Management: The Social

and Political Location of the Self-Managing School. IN Smyth, J. (Ed.) A Socially Critical

View of the Self-Managing School. The Falmer Press. London. 1993

12. Angus 2004: Angus, L. Globalization and educational change: bringing about the reshaping

and renorming of practice. Journal of Education Policy, 19 (1). pp. 23-41. 2004

13. Apple 1996: Apple, M. W. Creating Difference: Neo-liberalism, Neo-Conservatism and the

Politics of Educational Reform. Educational Policy. SAGE Publications. 2004 12. Apthorpe,

R., Gasper, D. (Eds) Arguing Development Policy: frames and discourses. Frank Cass.

London. 1996

14. Arnot 1991: Arnot, M. Equality and Democracy: A Decade of Struggle over Education.

British Journal of Sociology of Education. Taylor & Francis, Ltd. 1991

15. Austin 1962: Austin, John L., “How to Do Things with Words”, Clarendon, Oxford 1962.

16. Bach 1979: Bach, K., Harnish, R.M. Linguistic Communication and Speech Acts. Cambridge:

MIT Press, 1979.

17. Ball 2006: Ball, S. Education Policy and Social Class The Selected Works of Stephen J. Ball.

London: Routledge. 2006

18. Ball 2008: Ball, S.J. The Education Debate. The Policy Press. Bristol. 2008

19. Baker 1992: Baker, M. (1992) In Other Words: A coursebook on translation. London:.

Routledge.

20. Baker 2006: Baker, Paul. 2006. Using Corpora in Discourse Analysis. London: Continuum.

Billig, Michael.

21. Bar-Hillel 1971: Bar-Hillel, Y. (1971), Out of the pragmatic waste-basket, Linguistic Inquiry

2, 401-407.

22. Billing 1995: Michael Billing 1995, Banal Nationalism, SAGE Publications LTD, London

23. Brown, Yule 1983: Gillian Brown, George Yule, “Discourse Analysis”, Cambridge Textbooks

in Linguistics, Cambridge University Press, 1983.

134

24. Brown, Levinson 1978: Brown, P. & Levinson, S. (1978) 'Universals in language usage:

Politeness phenomena', in Goody, E. (ed.) Questions and Politeness: Strategies in Social

Interaction, pp56~311, Cambridge, England: Cambridge University Press.

25. Burkhardt 1996: Burkhardt A, ‘Politolinguistik. Versuch einer Ortsbestimmung’, in J. Klein

und H. Diekmannshenke (eds.). Sprachstrategien und Dialogblockaden. Linguistiche und

politikwissenschaftliche Studien zur politischen Kommunikation. Berlin and New York, de

Gruyter:75-100.

26. Cap 2006: Piotr Cap, 2006, Legitimisation in Political Discourse: A Cross-Disciplinary

Perspective on the Modern US War Rhetoric, by Piotr Cap, Cambridge Scholars Press, 15

Angerton Gardens, Newcastle, NE5 2JA, UK.

27. Charteris-Black 2004: Jonathan Charetris-Black, Corpus Approaches to Critical Metaphor

Analysis, Palgrave Macmillan, May 2004, 280p.

28. Chilton 1997: Chilton, P. & Schäffner, C. Discourse and Politics, co-authored with Chrstina

Schaeffner, in Teun A. van Dijk (ed.), Discourse as Social Interaction. Discourse Studies: A

Multidisciplinary Introduction, 1997.

29. Chilton 2002: Chilton, P. A. and Schäffner, C. , ‘Politics as Text and Talk: Analytic

Approaches to Political Discourse’, Philadelphia, John Benjamins Pub. Co., 2002.

30. Chilton 2003: Chilton, P. A. “Analysing Political Discourse : Theory and Practice”, London:

Routledge, 2003.

31. Chilton 2004 : Paul Anthony Chilton, “ Analysing Political Discourse Theory and Practice”.

Routledge, London.

32. Chomsky 1957: Chomsky, Noam. 1957. Syntactic Structures. The Hague: Mouton.

33. Chouliaraki 1999: Chouliaraki, L. & Fairclough, N. (1999). Discourse in late modernity:

Rethinking critical discourse analysis. Edinburgh: Edinburgh University Press.

34. Cruse 2004: Cruse, A. Meaning in Language. An Introduction to Semantics and Pragmatics.

Second Edition. Oxford University Press. Oxford. 2004

35. Crystal 1997: Crystal, David (1997), The Cambridge Encyclopedia of Language, Cambridge:

C.U.P. De Angelis, Enrico (1987), ‘Latraduzione letteraria; esperienze’, in Tradurre: teoria ed

esperienze, Atti del Convegno Internazionale Bolzano 1986.

36. Dijk 1985: Van Dijk, T. A. Handbook of Discourse Analysis. 4 Vols. London: Academic

Press, 1985.

135

37. Dijk 1985: Van Dijk, T. A. Semantic Discourse Analysis. 4 Vols. London: Academic Press,

1985.

38. Dijk 2000: Teun Van Dijk, “Critical Discourse Analysis”, Blackwell, London, 2000.

39. Dijk 2002: Teun Van Dijk, “Political Discourse and Political Cognition”, Politics as Text and

Talk: Analytic Approaches to Political Discourse. Philadelphia: John Benjamins Pub. Co.

40. Fairclough 1989: Fairclough N. Language and Power. L.: Longman, 1989, 259 p.

41. Fairclough 1992: Fairclough, N. (a) Discourse and Social Change. Polity Press. Cambridge.

1992

42. Fairclough 1992: Fairclough, N. (b) Discourse and Text: Linguistic and Intertextual Analysis

within Discourse Analysis. Discourse and Society. (3), pp.193 -218. 1992

43. Fairclough 1995: Fairclough, N. (1995). Media discourse. London: Edward Arnold.

44. Fairclough 1998: Fairclough, N. Political Discourse in the Media: analytical framework. In:

Bell, A., Garret, P. (Eds.) Approaches to Media Discourse. Blackwell. Oxford. pp. 142-162.

1998

45. Fairclough 2003: Fairclough, N. (2003). Analysing discourse: Textual analysis for social

research. London: Routledge.

46. Fairclough 2007: Fairclough N., Wodak R. Critical Discourse Analysis // Discourse as Social

Interaction / ed. T. van Dijk. L.: SAGE Publications, 2007. P. 258-284.

47. Fairclough 2010: Norman Fairclough, Critical Discourse Analysis: The Critical Study of

Language, Longman, 2010.

48. Fawcett 1997: Fawcett, Peter (1997), Translation and Language, Manchester: St. Jerome

Publishing.

49. Fetzer 2002: Fetzer, A. Put Bluntly, You’ve got something of a credibility problem: sincerity

and credibility in political interviews. In: Chilton, P., Schaffner, C. (Eds.) Politics as Talk and

Text: Analitic Appoaches to Political Discourse. Benjamins. Amsterdam. pp. 173-201. 2002

50. Fetzer 2006: Fetzer, A., Weizman, E. Political Discourse as Mediated and Public Discourse.

Journal of Pragmatics. 38. pp. 143-153. 2006

51. Fetzer, Oishi 2011: Anita Fetzer and Etsuko Oishi, ‘Context and Contexts’, John Benjamins

Publishing Company Amsterdam, The Netherlands, 2011.

52. Foucault 1972: Foucault, M. The Archeology of Knowledge. trans. Sheridan Smith, A.M.

Routlage. London. 1972

136

53. Foucault 1979: Foucault, M. Discipline and Punish. Trans. Sheridan, A. Harper. New York.

1979

54. Foucault 1980: Foucault, M. Truth and Power. In: Gordon, C. (ed) Power/Knowledge:

Selected Interviews and Other Writings 1972-1977 by Michael Foucault. Pantheon Books.

New York. pp. 194-228. 1980

55. Foucault 1996: Foucault, M. The History of Sexuality. vol.1 Penguin. Harmondsworth. 1981

56. Foucault 1996: Foucault, M. What is Critique? In: Schmidt, J. (Ed.) What is Enlightment?

Eighteenth-century Answers and Twentieth-century Questions. University of California

Press. Berkeley. pp. 382-398. 1996

57. Friske 1987: John Friske, “Television Culture”, New York: Methuen ISBN 0415039347 ,

1987.

58. Gauker 1998: Gauker, C. What is a context of utterance? Philosophical Studies 9, 149-172.

1998

59. Gazdar 1979: Gazdar G. Pragmatics: Implicature, Presupposition and Logic Form. New York:

Academic Press. 1979

60. Gazdar 1981: Gazdar, G., Speech act assignment. In: Joshi, A.K., Webber, B.L., Sag, I.A.

(Eds.), Elements of Discourse Understanding. Cambridge University Press, Cambridge. 1981.

pp.64-83

61. Gee 1990: Gee, James Paul. Social Linguistics and Literacies: Ideology in Discourses, Critical

Perspectives on Literacy and Education;. London [England]: New York, 1990.

62. Gee 1992: Gee J. The Social Mind: language, ideology and social practice. Bergin and

Garvey.New York. 1992.

63. Geis 1987: Geis, M. The Language of Politics. New York: Springer; & Dedaic, M. Political

Speeches and Persuasive Argumentation. In Encyclopedia of Language and Linguistics, Vol. 9

Keith Brown (ed), Amsterdam: Elsevier, 2006.

64. Green 1989: Green, G. (1989) Pragmatics and Natural Language Understanding, Mahwah, NJ:

Lawrence Erlbaum.

65. Grice 1957: Grice, H.P. Meaning. Philosophical Review, 67. 1957

66. Grice 1967: Grice, H.P. Logic and Conversation. In: Grice, H.P. (Ed.), Studies in the Way of

Words. Harvard University Press, Cambridge, 1967. pp. 3-143

137

67. Grice 1968: Grice H.P. Utterer’s meaning, Sentence-meaning and Word-meaning.

Oxford.1968.

68. Gumperz 1972: Gumperz, J.J., Hymes, D. (Eds.) Directions in Sociolinguistics: the

ethnography of communication. Holt, Rinehart & Winston. New York. 1972

69. Halliday 1985: Halliday, Michael A.K. 1985. An Introduction to Functional Grammar.

London: Edward Arnold.

70. Harris 1996: Harris, R. Signs, Language and Communication. Routledge. London. 1996

71. Harris 1952: Z. HARRIS DISCOURSE ANALYSIS April 26, 2012 · by wauconda · in Text

Linguistics, http://waucondastore.com/discourse-analysis-z-harris/

72. Hannouna 2010: Yasmin H. Hannouna 2010 Journal of Language & Translation 11-2

September 2010, 71-148 Lexical Incongruity in Translations of American Political Speeches

into Arabic: Between presidents Bush and Obama.

73. Horváth: Juraj Horváth, Critical Discourse Analysis of Obama's Political Discourse. Institute

of British and American Studies, Faculty of Arts, University of

Prešov,http://www1.cs.columbia.edu/~sbenus/Teaching/APTD/Horvath_CDO_Obama.pdf

74. Jäger, Maier 2009: Jäger, Siegfried and Florentine Maier. 2009. “Theoretical and

Methodological Aspects of Foucaldian Critical Discourse Analysis and Dispositive Analysis.”

Ruth Wodak and Michael Meyer, eds. Methods of Critical Discourse Analysis. London: Sage.

34-61.

75. Johnson 2012: David W. Johnson and Roger T. Johnson, 2012, Constructice Controversy, in

The Encyclopedia of Peace Psychology, volume 1, Blackwell Publishing Ltd.

76. Kasper 1993: Kasper, G. & Blum-Kulka, S. (eds.) (1993) Interlanguage Pragmatics, Oxford:

Oxford University Press.

77. Kasper 1995: Kasper, G. (1995) 'Interlanguage Pragmatics', in Verschueren, J. & Östman Jan-

Ola & Blommaert, J. (eds.) Handbook of Pragmatics 1995, pp1~7, Amsterdam: John

Benjamins Publishing Co.

78. Kasper 1997: Kasper, G. (1997) 'Can Pragmatic Competence Be Taught?' (Network #6:

http://www.lll.hawaii.edu/sltcc/F97NewsLetter/Pubs.htm), a paper delivered at the 1997

TESOL Convention.

79. Katz 1977: Katz, J.J. Propositional Structure and Illocutionary Force. New York. Crowell.

1977

138

80. Kress 1979: Fowler, R., Kress, G., Hodge, B., & Trew, T. (1979). Language and control.

London: Routledge.

81. Lauerbach 2007: Gerda Eva Lauerbach and Anita Fetzer, “Political Discourse in the Media”,

John Benjamins Publishing Company, Amsterdam, The Netherlands, 2007.

82. Leech 1983: Leech, G. (1983) Principles of Pragmatics, London: Longman.

83. Levinson 1983: Stephen C. Levinson, Pragmatics. Cambridge Univ. Press, 1983.

84. Löbner 2002: Sebastian Löbner, ‘Understanding Semantics’, Hodder Arnold, Hodder

Education, a member of the Hodder Headline Group, London, 2002.

85. Lyons 1975: Lyons, J. Linguistic Semantics, Cambridge: Cambridge University Press, 1975.

86. Lyons 1977: Lyons, J. Semantics, Vols. 1&2. Cambridge: Cambridge University Press. 1977.

87. Morris 1938: Morris, C. (1938) 'Foundations of the Theory of Signs', in Carnap, R. Et al (eds.)

International Encyclopedia of Unified Science, 2:1, Chicago: The University of Chicago

Press.

88. Norrick 2004: Norrick, Neal R. 2004. Discourse and semantics. The handbook of discourse

analysis, ed. by Deborah Schiffrin; Deborah Tannen; and Heidi E. Hamilton, 76-99. Oxford:

Blackwell.

89. Pym 1998: Anthony Pym, Method in Translation History, Manchester: St Jerome Publishing,

1998.

90. Rahimi 2006: Ali Rahimi, Rahman Sahragard, Critical Discourse Analysis, Jungle

Publication, Shiraz University.

91. Schaffner 1996: Schaffner, C. Political Speeches and Discourse Analysis, Current Issues in

Language and Society, 1996.

92. Schiffer 1972: Schiffer, Stephen R., Meaning. Oxford. Oxford University Press. 1972

93. Schiffrin 1994: Schiffrin, D., “Approaches to discourse”, Oxford, Blackwell, 2004.

94. Searle 1969: Searle, J. (1969) Speech Acts, Cambridge: Cambridge University Press.

95. Searle 1976: Searle J.R. A Classification of Illocutionary Acts. Language in Society. Vol. 5 No.

1. pp.1-23. 1976

96. Searle 1979: Searle, J.R. Expression and Meaning. Cambridge University Press.

Cambridge.1979.

97. Stalnaker 1974: Stalnaker, R., Pragmatic Presuppositions. In: Munitz, M., Unger, P. (Ed.),

Semantics and Philosophy. New York University Press, New York, pp. 1974. 197-214

139

98. Stalnaker 1978: Stalnaker, R., Assertion. In: Cole, P. (Ed), Syntax and Semantics 9.

Pragmatics. Academic Press, New York. 1978. pp. 78-95

99. Stalnaker 1990: Stalnaker, Robert, in Basil Hatim and Ian Mason (1990), Discourse and the

Translator, Longman Group Limited, Longman Inc, New York.

100. Stalnaker 1999: Stalkner, R., Context and Content. Oxford University Press. Oxford.

1999

101. Stubbs 1983: Stubbs, M, Discourse Analysis. The Sociolinguistic Analysis of Natural

Language, Oxford: Balckwell.

102. Szabó 2006: Márton Szabó, Publicistic Political Science in Hungary in the 1990s,

Zoltán Gábor Szűcs, Politics of Time, Discourse and Politics , Working Papers, E-books,

(4)2006/2

103. Tannen 1982: Tannen, D. “Oral and Literate Strategies in Spoken and Written

Discourse”, 1982.

104. Thomas 1995: Thomas, J. (1995) Meaning in Interaction: An Introduction to

Pragmatics, London: Longman.

105. Vershueren 1999: Jef Vershueren, “Understanding Pragmatics”, Arnold, A Member of

the Hodder Headline Group, London, 1999.

106. Weaver 1967: Weaver, R.M. “A rhetoric and handbook”, New York, NY: Holy,

Rinehart and Winston, 1967.

107. Wodak 1989: Wodak, R., “Language, power, and ideology: studies in political

discourse”, Amsterdam ; John Benjamins Pub. Co., 1989.

108. Wodak 1997: Wodak R. Critical Discourse Analysis // Discourse as Social Interaction.

L.: Sage Publications, 1997. Vol. 2. P. 197-216.

109. Wodak 2001: Wodak R., Meyer M. Methods of Critical Discourse Analysis // Dijk T.

A. van. Multidisciplinary CDA: a Plea for Diversity. L.: Sage Publications, 2001. P. 95-121.

110. Woods 2006: Nicola Woods ‘Describing Discourse’, Hodder Arnold, Hodder

Education, a member of the Hodder Headline Group, London, 2006.

111. Yule 1996: Yule, G. Pragmatics, Oxford: Oxford University Press, 1996.

112. Баранов 2004: Баранов А.Н., Михайлова О.В., Сатаров Г.А., Шипова Е.А.П50

Политический дискурс: методы анализа тематической структурыи метафорики /

Баранов А.Н., Михайлова О.В., Сатаров Г.А.,Шипова Е.А. – М.: [Фонд ИНДЕМ], 2004. –

140

94 с. (Труды фонда ИНДЕМ / Регион. обществ. фонд Информатика для демократии).

Агентство CIP РГБ.

113. Барт 1994: Барт Р. Избранные работы: Семиотика. Поэтика.М.: Издательская

группа «Прогресс», «Универс»,1994. 616 с.

114. Бахтин 1986: Бахтин М. М., Литературно-критические статьи. М., 1986.

115. Бахтин 2000: Бахтин М.М. Автор и герой в эстетической деятельности: К

философским основам гуманитарных наук. — СПб.: «Азбука», 2000.

116. Будаев 2007: Будаев Э. В., Чудинов А. П. Методологические грани политической

метафорологии [Электронный ресурс] // Политическая лингвистика. Екатеринбург,

2007. № 1 (21). С. 22-31. URL: http://www.philology.ru/linguistics1/budaev-chudinov-

07.htm (дата обращения: 10.03.2012).

117. Будаев 2008: Будаев Э. В. и А. П. Чудинов. А. П. Зарубежная политическая

лингвистика. 2008.

118. Булыгина 1984: Булыгина, Т.В. О граыцах и содержаний прагматики - в кн.

серия литератури и языка. т. 40 (4) с. 333. 1984

119. Косериу 1963: Косериу Э. Синхрония, диахрония и история // Новое в

лингвистике. М., 1963. Вып. 3.

120. Переверзев 2009: Переверзев Е. В. Критика КДА: некоторые ограничения

критического дискурс-анализа как научного подхода [Электронный ресурс] //

Современный дискурс-анализ. 2009. № 1. Т. 1. С. 31?38. URL:

http://www.discourseanalysis.org/ada1_1.pdf (дата обращения: 12.04.2012).

121. Романов 1998: Романов A.A., Черепанова И.Ю. Языковая суггестия в

предвыборной коммуникации. Тверь: ТвГУ, 1998. - 205 с.

Диссертации по гуманитарным наукам http://cheloveknauka.com/funktsionalno-

semanticheskie-svoystva-amerikanskogo-diskursa-tok-shou#ixzz2hp10SRae

122. Русакова, Максимов 2006: Русакова О. Ф., Максимов Д. А. Политическая

дискурсология: предметное поле, теоретические подходы и структурная модель

политического дискурса // Полис. 2006. № 4. С. 26-43.

123. Соссюр 1964: Соссюр де Ф. Курс общей лингвистики (извлечения) // Звегинцев

В. А. История языкознания XIX и XX веков в очерках и извлечениях. М.: Просвещение,

1964. Ч. 1. 466 с.

141

124. Ушакова 2005: Ушакова О. М. Российская Федерация Министерство образования

и науки, Тюменский государственный Университет Т. С. Элиот и европейская

культурная традициа, Издательство Тюменского государственного университета 2005.

125. Шейгал 2004: Шейгал Е. И. Семиотика политического дискурса. М.: Гнозис,

2004. 324 с.

ლექსიკონი :

Longman Dictionary of English Language and Culture 1998

www.macmillandictionary.com

etymonline.com

ემპირიული მასალის ელექტრონული წყაროები:

www.president.gov.ge /

www.kremlin.ru /

www.youtube.com /

www.GOP.com /

www. scribd.com /

www.edition.cnn.com/video /

http://rt.com/politics/official-word/saakashvili-georgia-president-war/ /

www.humanrights.gov /

142

დანართი

1. ირაკლი ალასანია ,,პოლიტიკის დრო’’ თეა სიჭინავასთან

2. მ. სააკაშვილი - CNN

3. მ. სააკაშვილი - UN

4. მ. სააკაშვილის ინაუგურაცია - 2004 წელი

5. მ. სააკაშვილის ინაუგურაცია - 2008 წელი

6. მიხეილ სააკაშვილის წლიური ანგარიში 2012 წელი

7. მ. სააკაშვილის განცხადება ჰ. კლინტონთან ვიზიტის დროს (ინგლისური)

8. მ. სააკაშვილის განცხადება ჰილარი კლინტონთან ვიზიტის დროს ( ქართული)

9. მ. სააკაშვილის -საქართველოსა და ამერიკის შეერთებული შტატების

პრეზიდენტების შეხვედრა- (ინგლისურ ენაზე)

10. მ. სააკაშვილის -საქართველოსა და ამერიკის შეერთებული შტატების

პრეზიდენტების შეხვედრა- (ქართულ ენაზე)

11. ჰილარი კლინტონის განცხადება (ინგლისურ ენაზე)

12. ჰილარი კლინტონის განცხადება (ქართული თარგმანი)

13. ბარაკ ობამას განცხადება - შეხვედრა მიხეილ სააკაშვილთან (ინგლისური)

14. ბარაკ ობამას განცხადება - შეხვედრა მიხეილ სააკაშვილთან (ქართული)

15. ბარაკ ობამას პირველი ინაუგურაცია 2009

16. ბარაკ ობამას წლური ანგარიში 2010

17. ბარაკ ობამას წლური ანგარიში 2011

18. ბარაკ ობამას წლური ანგარიში 2012

19. ჯორჯ ბუშის მეორე ინაუგურაცია -

20. ნიუტ გინგრიჩის საპრეზიდენტო დებატები

21. მედვედევი - ხალხისადმი მიმართვა

22. მედვედევის შეხვედრა ვეტერანებთან

23. დიმიტრი მედვედევის ინაუგურაცია , 2008

24. დიმიტრი მედვედევის ინაუგურაცია, 2008, (ინგლისურ ენაზე)

25. დიმიტრი მედვედევის ინტერვიუ NTV, 2009

26. მიხეილ სააკაშვილის წლიური ანგარიში 2011 წელი

27. ვიტალი ჩურკინის ინტერვიუ - 2008 წელი

28. ვლადიმერ პუტინის ინტერვიუ - CNN

143

N1

ირაკლი ალასანია, თეა სიჭინავას თოქ-შოუ , ,პოლიტიკის დრო’’. 07 ოქტომბერი, 2013

ირაკლი ალასანია: ამოწურულია ზოგადად ის კითხვა, რომელიც თქვენ დასვით. ზოგადად...

თეა სიჭინავა: არა, არ არის ამოწურული. მინდა ცოტათი დავაზუსტოთ.

ირაკლი ალასანია: ზოგადად მთავრობაც არის ცოცხალი ორგანიზმი. იქ ადამიანები ვმუშაობთ, რობოტები არ ვმუშაობთ და ბუნებრივია შეიძლება გარკვეულწილად...სრულყოფის გზა დაუსრულებელიაო იძახიან. ასე რომ, კიდევ ერთხელ ხაზი მინდა მთავარს გავუსვა და საზოგადოებას ვუთხრა, ურთიერთქმედება, კოორდინაცია,

ჩვენს სპეციალურ უწყებებს შორის, იგივე სპეციალური დანიშნულების რაზმებს შორის, არის ძალიან მაღალია..

თეა სიჭინავა: გასაგებია...

ირაკლი ალასანია: და ჩვენ ერთობლივად, ნებისმიერ, ნებისმიერ გამოწვევას, შეიძლება ეს იყოს იგივე ტოპის როგორიც იყო ...

თეა სიჭინავა: ბატონო ირაკლი, ეს გასაგებია, თქვენ გაქვთ კოორდინაცია რიგ

საკითხებთან დაკავშირებით. მე კონკრეტულ საკითხს ვგულისხმობ, საუბარია ჯიჰადის ვიდეორგოლებთან დაკავშირებით...ვიდრე შინაგან საქმეთა მინისტრი, ჩვენ ჟურნალისტს განუცხადებდა, რომ ჯიჰადის საქმე გახსნილია, უკვე ერთი თვეა, ვიდრე ამ განცხადებას

გააკეთებდა მთავრობის სხდომაზე, წინა დღეს თქვენ განაცხადეთ, რომ ძალიან შეწუხებული ხართ იმასთან დაკავშირებით, რომ გაჭიანურდა ერთგვარად ჯიჰადის საქმესთან დაკავშირებით გამოძიება და გაქვთ ალტერნატიული გზები იმისათვის, რომ ეს საქმე იქნეს

სწრაფად გამოძიებული. ანუ ერთი თვე, ვიდრე თქვენ ეს განცხადება გააკეთეთ, როგორც მინისტრმა შემდეგ განაცხადა, საქმე გახსნილი იყო. როდის გქონდათ ამ ერთი თვის განმავლობაში კომუნიკაცია, იმიტომ რომ... მინისტრი საუბრობდა იმის შესახებ, რომ გარემოს დაცვის მინისტრს რომ ეკითხა ჩემთვის, მე მას ვეტყოდი და მივაწვდდი

ინფორმაციას. თქვენ გქონდათ ამ ერთი თვის განმავლობაში მასთან კომუნიკაცია? ირაკლი ალასანია: კიდევ ერთხელ, მე მგონი გასაგებად ქართულად გელაპარაკებით... თეა სიჭინავა: არა, თქვენ თქვით, რომ სხვა საკითხებში გაქვთ კომუნიკაცია...

ირაკლი ალასანია: არა, ყველა დონეზე არის ურთიერთობა, კიდევ ერთხელ ვიტყვი, რომ საგამოძიებო სამსახურმა ჩათვალა საჭიროდ, რომ ეს ინფორმაცია შეენახა. რაღაც მიზეზებით, რომელიც შეიძლება მნიშვნელოვანი ....

თეა სიჭინავა: თქვენთვის, ბატონო ირაკლი? ირაკლი ალასანია: რა თქმა უნდა, აბსოლუტურად გამოძიების ინტერესებიდან

გამომდინარე...

თეა სიჭინავა: თქვენ ხომ თქვით, რომ თავდაცვის უწყება ერთ-ერთ დაზარალებულად შეიძლება მივიჩნიოთ...

ირაკლი ალასანია: თქვენ ახლა სიტყვების თამაშზე აგებთ ინტერვიუს...

(http://www.imedi.ge/index.php?pg=prs&id=28)

N2 ინტერვიუ მიხეილ სააკაშვითან _ CNN http://transcripts .cnn.com/TRANSCRIPTS/0808/17/le.01.html Aired August 17, 2008 - 11:00 ET

WOLF BLITZER, CNN ANCHOR: This is "Late Edition," the last word in Sunday talk. Let's go right to Georgia right now, where Russian forces remain despite a cease-fire

agreement. CNN's Fred Pleitgen is in Tbilisi with the latest. Fred, what do we know?

144

PLEITGEN: Wolf, we know that the Russian forces are not only not withdrawing from their positions, they are also not giving any indications that they are even preparing to withdraw from their positions.

I got off the phone with Georgian authorities only a couple of moments ago, and they say they believe that the Russian forces are moving their troops a little bit, but they say they believe that behind the front lines, the Russians are actually broadening their presence here on the ground in Georgia, going from those larger towns into smaller villages as all of this goes on.

Of course, we know that the Russians are still on Georgian soil in full force, and they seem to be giving indications that they will leave, if they will leave, they will leave on their own time.

Now, the Georgians, of course, are also accusing the Russians of severely damaging Georgian

infrastructure. A railway bridge that was blown up yesterday, the Georgians say it was Russian forces, but Russians say it was not, and both sides hurling those accusations at each other.

On the humanitarian front, Wolf, we are seeing humanitarian aid getting to some of the people

in those mostly -- in those very damaged and damage-inflicted areas. What we are hearing out of there, though, is that it's very difficult for humanitarian aid organizations to operate there simply because there are so many Russian army checkpoints they have to get by, provide documentation.

The Russians, they say, are very skeptical of that humanitarian aid coming through, Wolf. BLITZER: All right, Fred. Thanks very much. Fred Pleitgen on the scene for us. Let's stay in Tbilisi, Georgia right now. The president of Georgia, Mikheil Saakashvili, is joining

us live from his office. President Saakashvili, thanks very much for joining us for "Late Edition." Is the cease-fire,

based on everything you know, holding?

SAAKASHVILI: Well, Wolf, we've signed cease-fire, we agreed to sign it several days ago. Russia has given continuous promises to hold it, but in fact, they are continuing their actions. They are creepingly (ph) widening their zone of occupation. And now, together with the international community, we ceased on the fact that it's up to Russia now to decide whether it will continue to

defy the world and to try to advance toward my capital, or to have -- to accomplish its final goal of regime change in Georgia, and basically ending Georgia's independence.

BLITZER: Because they say they will really start the withdrawal and do it on their timetable as

early as tomorrow. I guess the bottom line is, do you believe your counterpart, the Russian president?

SAAKASHVILI: Well, you know, it's -- they have been continuously lying and trying to cheat

the world for all this period, as well as through the whole -- for the whole years leading to the conflict. You know, how -- it's not -- it's not he said/she said, I'm not in blame game now, but the fact is that Russia has broken all its promises continuous for the last several days. The foreign minister

of Russia yesterday clearly said openly that they have their own goals to fulfill. It looks like these goals mean blowing up Georgia's bridges. And you know, they said they didn't do it. Surely, Georgians couldn't have blown up their main railway bridge. Mining other economic objects. You

know, there are still cluster bombs thrown around, and people still get blown up on them. They are destroying our pipeline and port infrastructure. So they are jus t rampaging and going

-- looting. You know, New York Times, I was told, I haven't seen it, but has a picture of a Russian tank carrying looted furniture, carpets, belongings of people, loaded on them, and going -- and this is

liberation, Russia style, you know, intervention Russian style. These people go around, you know, there are -- many of them walk around in uniforms of

Georgian officers because they stole uniforms from our military base, and basically, they now --

because these are American uniforms, we buy them in America, they probably parade themselves in them (ph).

But you know, Armenia is blocked now. Armenia has huge problems, because these transit

communications are also for Armenia. Armenia is now in an even more desperate situation than Georgia now.

145

BLITZER: Is it your understanding, Mr. President, that those Russian peacekeepers who were in South Ossetia before the violence started about 10 days or so ago, will they be allowed to remain as they were earlier?

SAAKASHVILI: Well, you know, there is no such real thing as Russian peacekeeper. I mean, these are obvious Russian interventionist forces, Russian occupiers.

What we have as a temporary agenda (ph) is that the biggest force to move out from this almost 2,000 tanks, as we have them now in our territory, to leave. And for this so-called peacekeepers --

and this is certainly a very, very cynical term for these people there -- to be there until there will be international observers on the spot and until we have robust international peacekeeping force to squeeze them out, to make them...

(CROSSTALK) BLITZER: How long will that take, for peacekeepers from the Organization for Security Cooperation in Europe and other peacekeepers, international peacekeepers to come in?

SAAKASHVILI: Well, the monitors can come to this part very fast, but these are just monitors to monitor cease-fire. With regards to genuine international peacekeeping force from the European Union or other impartial countries, well, that's up to international community to step up pressure on

Russia. Clearly, Russia's goal was to, you know, take over the whole Georgia. Now, the international

community hit back, you know, for a while. That had a big sobering effect. I can tell you that, you

know, President Bush's statement somehow coincided with the fact that they halted their advance toward the capital. That was the exact chronology in time, you know, the time connection there.

But, now, they are obviously carefully trying the patience of the world. You know, they

believe that the world -- that it all depends on how the world reacts to what they are doing here or what they have done here.

BLITZER: All right. The Russian president, Dmitry Medvedev, said this on Friday, and I'll read it to you. He says, "After what happened, it's unlikely that Ossetians and Abkhazians will ever be able

to live together with Georgia in one state." These are the two areas of Georgia where there has been this dispute that's been ongoing for a very, very long time.

Are you open to the possibility of allowing the Ossetians in South Ossetia, the Abkhazians to

have a free and fair referendum to decide whether they should remain as part of Georgia or get independence or do something else?

SAAKASHVILI: Well, I think the whole methodology of this question is incorrect, because

that's what Medvedev said, clearly betrays one of the goals of Russia's aggression, the dismemberment of Georgia.

Abkhazia has been -- from Abkhazia, they expelled more than 80 percent of Abkhazia's

population. So who is to decide? Those 20 percent that remain under Russian occupation? It's like Sudetenland Germans being under German military rule and they should have decide whether they want to be part of Czechoslovakia or not. It's like Karelia cleansed of Finns and then deciding to join

the Stalin's Soviet Union. Don't you see the exact parallels from the history? This is a clear-cut military conquer and alienation (ph) of the territories.

With regards to South Ossetia, as we speak, there is a policy of ethnic cleansing openly proclaimed and carried out there. Can world ever live with this? Georgia will never live with it.

President Bush yesterday clearly said, never, ever will the United States reconcile with territorial dismemberment Georgia and undermine its territorial integrity. Democracy has nothing to do with it because we are talking about places that were militarily taken over. We are talking about separatists

that was never genuine in the first place because it was separatists financed, abated and organized by the Russians.

SAAKASHVILI: It was always part, you know, a formal territorial incursion.

146

So there is no -- there are of course naive people out there saying, oh, what's wrong, you know, these places don't want to live there. But it's not about those places. It's about fundamental principles of international law and justice and about the future of the world.

Because if Russians get away with what they've done, and if they have the upper hand, as you've said, you know, carrying it out, and they want to leave anymore with these territories, then it will be a never-ending story of territorial conquests, breaking up countries, you know, killing people, and then justifying it with some kind of -- this kind of pseudo-democratic terminology.

BLITZER: The Russian president also said this on Friday, Dmitry Medvedev. He said, "The entire responsibility for conflict, for the cruel actions committed rests upon the shoulders of the Georgian leadership."

And other Russian officials are going one step further and accusing you of being a war criminal for your initial steps in using military action in South Ossetia, which, in effect, started this round of violence.

Do you want to respond to President Medvedev? SAAKASHVILI: Absolutely. It was very clear from the outset that this action has been

prepared very carefully for almost a year.

The entire Russian -- almost the entire Russian land force and almost the entire Russian air force attacked Georgia within a few hours.

Even the United States, which is much more powerful, certainly, than Russia, can hardly

mobilize this kind of force if they don't prepare for weeks and months and months. How could Russia -- even if, supposedly, as they were saying, that Georgia initiated anything,

respond within a couple of hours?

And in fact, they were already inside my territory. The truth was that we fired back at Russian incursion, to exercise the right of self-defense against the people who were already inside our territory. And these were Russian officials armed by Russia, trained by Russia, commanded by Russia, and 100 percent controlled by Russia.

And so, you know, if you want to find the reason why you should intrude other countries, you can always -- they always said that. Afghanistan provoked them; Czechoslovakia provoked them in 1968; the Hungarians provoked them in 1956; and the Finns provoked them in 1939.

But the reality is the following, that basically they brutally attacked my country. They had purpose to get our territories, to throw out people from there. They're throwing out people from there. And then they're there to speak for the rights of the people and for the rights of -- I saw, today,

hundreds of children crying at the doorsteps of the presidential palace. And, you know, the point here is that the world should recognize that, no matter what, we will

never reconcile with the idea that somebody would act the way they've acted here.

And you know what? The world already knows. All these claims about Georgian genocide -- there were human rights organizations on the spot, and there is a Human Rights Watch report, Amnesty International report, clearly saying that the Russian claims were false. They were false

pretenses from the outset. And, you know, they only used them to justify their own brutality, their invasion. And now it's clear to the world.

I mean, look at this report. These are not my words. These are their words, their studies. These are brave people. I'm grateful they got to the spot. I'm grateful they've obtained all this information.

And let's make it very clear. I mean, there's a clear case of intervention, invasion, classically taken from old history textbooks, unfortunately taking place in the 21st century and in my peaceful country.

BLITZER: We're out of time, but a quick question and a quick answer, I hope. Does Georgia still expect -- I know you want to be a member of NATO, but do you still expect

membership, at some time, any time soon?

147

SAAKASHVILI: Well, President Bush said, yesterday, very clearly, the free world should rally in defense of a free Georgia. And what's the net value of the free world if it cannot stand up for its principals?

One of the goals of the Russian invasion was to deter NATO from every coming here. You know -- but I think that's exactly the way, when freedom is being hid; when freedom is being squeezed out, freedom always strikes back; freedom always stands up for its principals . And freedom always prevails.

There is no way these brutal Russian invaders, the people who hate the whole idea of freedom, who have come from a background of slavery and want to enslave the others -- there is no way they can defeat the free world if the free world sticks to its principles. We all believe in it. That's why

Georgia survived. That's why Georgia's capital stands, despite all these attacks. That's why most of Georgia is resisting, because we believe that we are not alone, that we will be free, but will be free because the free world also wants us to be free.

SAAKASHVILI: And that also concerns issues like NATO. BLITZER: Does that mean, Mr. President, you still want to be a member of NATO?

SAAKASHVILI: We will be members of NATO. We will go to it. We will stay as close allies to the

United States and all the free world, so -- you know, "shining city on the hill" -- this is Ronald Reagan.

I mean, for Georgians here, despite all the bad hits we took because of us being friendly with

the United States, because of our close ties, because of President Bush coming here and praising us, because our soldiers served in Iraq, because we wanted to be members of NATO, because we wanted to have a free market economy and values of a free society. Despite all these things, I still believe in

the Reagan vision of a shining city on the hill, because I believe my people believe in that. And that shining city would never be extinguished by any Russian tanks. And they cannot blur

for us this vision. They can never overshadow it. We will stay calm. We will stay united. We will keep our territory and we will never ever surrender, never, ever give up our freedom.

BLITZER: Mikheil Saakashvili is the president of Georgia. Thanks very much for joining us.

N3

მიხეილ სააკაშვილის გამოსვალ გაერთიანებული ერების ასამბლეაზე - 27.09. 2007

Source: Ministry of Foreign Affairs (http://edition.cnn.com/video/#) It is an unfortunate reflection on the international system that this simple fact cannot be openly

acknowledged by the international organizations whose duty it is to legitimize what is right and condemn what is wrong.

Now is the time to seize this historic opportunity. In closing, I would like to share with you the insights of a woman whose name is on our minds

and in our hearts today—Aung San Suu Kyi.

Her courage, her resolve, her reflections on peace and democracy, cannot be imprisoned—they travel across every border and barrier to inspire us all.

Her words are of profound relevance to the people of South Ossetia and Abkhazia. I believe they

also must be a beacon for all of us in this room.· I quote: Even under the most crushing state machinery, courage rises up again and again, for fear is not

the natural state of civilized man …

It is man's vision of a world fit for rational, civilized humanity which leads him to dare and suffer to build societies free from want and fear.

These words poignantly reflect what is taking place today in the streets of Burma.

And in our own corner of the world, for the past four years, the people of Georgia have invested their own sweat and treasure to build such a society—one free from want and fear…

148

We now must ensure that Georgia whole and free includes all the people of South Ossetia and Abkhazia.

I believe I have been clear in stating Georgia’s intentions.

And equally clear as to where we are unshakeable in our principles – principles, I stress, that are shared by all nations that seek legality and stability in the international system.

We have much work to do, and little time to waste. We are committed to a peaceful and honest path. Unfortunately, our interlocutors do not seem

to be. This morning, a senior Russian official made an unconstructive, unsubstantiated, and wholly

untrue accusation that Georgian forces killed two innocent people in Upper Abkhazia.

What the senior Russian official failed to say however, is that one of the people was a lieutenant colonel of the Russian military, and that he was killed during a law-enforcement operation against armed separatist insurgents.

One has to wonder—what was a vice colonel of the Russian military doing on in the Georgian forests, organizing and leading and group of armed insurgents on a mission of terror [during his speech Saakashvili used the following wording: “in a mission of subversion and violence”]?

Whatever the explanation, we regret any loss of life. Indeed, we will do everything possible to avoid violence and further hostility and confrontation. This reckless and dangerous pattern of behavior must not continue.

In conclusion, Mr. President, I want to express the gratitude of Georgia for the efforts of the United Nations and its staff. I trust that I have demonstrated that we have the opportunity and, in Georgia, the desire to

resolve our common challenges so that the international community can commit its resources to resolving the great challenges of our age.

Let us not lose any more time. I thank you.

N4

მიხეილ სააკაშვილის პირველი საინაუგურაციო სიტყვა - 2004 წელი მე მივესალმები ქართლს, კახეთს, იმერეთს, სამეგრელოს, სვანეთს, გურიას, აფხაზეთს,

აჭარას, მცხე-თა-მთიანეთს, რაჭას, სამცხე-ჯავახეთს, შიდა ქართლს. მე მივესალმები სრულიად საქართველოს, მე მივესალმები საზღვარგარეთ მცხოვრებ

ყველა ქართვ-ელს, მივესალმები ყველა სტუმარს – კეთილი იყოს თქვენი ჩამობრძანება!

ეს არის ადგილი, სადაც საქართველოსთვის თავდადებული გმირები თავს სწირავდნენ საქართველოს თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისთვის. აქ დაეცნენ იუნკერები, რომლებმაც ყველაფერი გააკეთეს, რათა არ დაეშვათ ბოლშევიკების მიერ საკუთარი

სამშობლოს დაპყრობა და საქართველოს გათიშვა მსოფ-ლიო პროცესებისაგან ათწლეულების განმავლობაში. აქ დაიღუპნენ გმირები, რომლებიც იბრძოდნენ საქარ-თველოს დამოუკიდებლობისათვის 1989 წლის ცხრა აპრილს. სწორედ აქ მოხდა მათთან უსასტიკესი

ანგა-რიშსწორება საბჭოთა ჯარებისა და ტანკების მიერ. მე მინდა, ვთხოვო ყველას, თხუთმეტწამიანი დუმილით მივაგოთ პატივი მათ ხსოვნას...

ეს ახალგაზრდები შეეწირნენ თავიანთ ოცნებას საქართველოსთვის. დღეს ჩემი და ჩვენი ვალია, ეს ოც-ნება ვაქციოთ რეალობად. ჩვენ უნდა განვახორციელოთ ეს ოცნება იმით,

რომ საქართველო ვაქციოთ ერ-თიან, სტაბილურ, დემოკრატიულ, თავისუფალ და ძლიერ სახელმწიფოდ. წითელი ხიდიდან ფსოუმდე, სარ-ფიდან დარიალამდე საქართველო უნდა იქცეს ქვეყნად, სადაც ყველაზე დიდი სიმდიდრე იქნება ცოდნა და გა-ნათლება, სადაც

უმთავრესი პრიორიტეტი იქნება სწორედ ჩვენი შვილების განათლება, სადაც ხალხი იქნება კონკურენტუნარიანი გლობალიზაციის პირობებში, რომელიც შეიცავს საფრთხეებს, მაგრამ, ამავე დროს, პატარა ერებს, რომელთაც აქვთ საშუალება, განათლება, კულტურა, ბრძოლის

უნარი, აძლევს უნიკალურ შანსს, დამკვიდრდეს საერთაშორისო თანამეგობრობაში.

149

საქართველო უნიკალური კულტურის ქვეყანაა. ჩვენ არა მხოლოდ ძველი ევროპელები ვართ, ჩვენ უძ-ველესი ევროპელები ვართ, და ამდენად, საქართველოს განსაკუთრებული ადგილი უკავია ევროპულ ცივი-ლიზაციაში. საქართველო უნდა იქცეს დემოკრატიის

მოდელად, სადაც ყველა მოქალაქე იქნება თანასწორი კანონის წინაშე, სადაც ყველა მოქალაქეს ექნება თანაბარი შესაძლებლობა, მიაღწიოს წარმატებას და მოახ-დინოს თავის საშუალებათა რეალიზაცია. საქართველო უნდა იქცეს და იქცევა თავისუფალი, განათლებული და ამაყი ადამიანების სამშობლოდ.

საქართველო არის სახლი როგორც ყველა ქართველისთვის, ასევე საქართველოში მცხოვრები ყველა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლისთვის. საქართველოს ყველა რუსი, აფხაზი, ოსი, აზერბაიჯანელი, სო-მეხი, ებრაელი, ბერძენი, უკრაინელი, ქურთი –

თითოეული მოქალაქე, რომლისთვისაც საქართველო სა-კუთარი სამშობლოა, არის ჩვენი ქვეყნის უდიდესი საგანძური და სიმდიდრე.

საქართველოს უნდა ჰყავდეს ქმედუნარიანი და ხალხის წინაშე პასუხისმგებელი

მთავრობა. მთავრობა, სადაც ყველა მოქალაქეა წარმოდგენილი და სადაც თითოეული ქართველის ხმა შეისმინება. აქამდე ხალხი უსმენდა მთავრობას. დადგა დრო, მთავრობამ ძალიან ყურადღებით უსმინოს ხალხს. აქამდე მთავრობა იცა-ვდა თავს ხალხისაგან. დადგა

დრო, როცა მთავრობამ უნდა დაიცვას საკუთარი ხალხი და თითოეული მოქა-ლაქე. აქამდე ხალხი ისჯებოდა მთავრობის უნიათობით და ჩვენ დავამტკიცეთ ამ მოედანზე სულ ცოტა ხნის წინ, რომ დგება მომენტი, როდესაც ხალხი დასჯის მთავრობას გამოჩენილი

უნიათობისთვის და სამშობლოს სიყვარულის არქონისთვის. ქართველი ერი ყოველთვის იყო გონიერი ერი. დღეს, როგორც არასდროს გვჭირდება

გონიერება. ჩვე-ნი მთავარი სიმდიდრეა არა ოქრო და ნავთობი, არამედ ჩვენი ნიჭიერება,

ინტელექტი, უნარ-ჩვევები, განათ-ლება, განათლებული ადამიანები. საქართველო უნდა იქცეს ქვეყნად, რომელიც ისწავლის, როგორ გამოი-ყენოს თავისი ბუნებრივი უპირატესობები. ჩვენ გვაქვს ეკონომიკური პოტენციალი, გვყავს განათლებული კადრები, რომლებსაც შეუძლიათ, არ ეზარებათ, უყვართ მუშაობა, როდესაც სამუშაო საინტერესოა და

რო-დესაც ამის საშუალება ეძლევათ. ჩვენ გვაქვს უმნიშვნელოვანესი გეოსტრატეგიული მდებარეობა, ჩვენ ვართ

კულტურული გზაჯვარედი-ნი, სადაც კულტურები ერთმანეთს ხვდებიან; ჩვენ გვაქვს

სრულიად უნიკალური თვალწარმტაცი ბუნებრივი პირობები და მე არ მინახავს არც ერთი უცხოელი, ერთხელ მაინც რომ მოხვედრილიყო საქართველოში და ერთი შეხედვით არ შეყვარებოდა ჩვენი ქვეყანა და ჩვენი სამშობლო. ეს არის უზარმაზარი და გამოსაყენე-ბელი

რესურსები და ჩვენ ამ რესურსებს აუცილებლად ავამოქმედებთ, რათა საზოგადოება ფეხზე დადგეს, რათა ჩვენს გაჭირვებას ეშველოს, რადგან გაჭირვება და სიღატაკე ქართველი ერის და მისი ისტორიის, მი-სი კულტურის, თითოეული ადამიანის, საზოგადოების თითოეული

წევრის შეურაცხყოფაა. ჩვენმა ერმა დაუმტკიცა მთელ მსოფლიოს, რომ გადამწყვეტ მომენტში მას ყოველთვის

შეუძლია თავი-სი ღირსების დაცვა, ღირსეული თანაარსებობა და მეგობრული შეჯიბრება

მსოფლიოს მოწინავე ერებთან. დადგა დრო, როცა ჩვენ, ქართველები არ უნდა ვიყოთ მხოლოდ სხვების იმედზე, დადგა დრო, როცა იმას კი არ უნდა ვკითხულობდეთ, თუ რას გვიკეთებს მსოფლიო, რა დახმარებას გვიგზავნის, თუმცა ყველაფერ ამ-ისთვის ჩვენ მადლობელი ვართ, არამედ დადგა დრო, როცა ჩვენ უნდა ვიკითხოთ, საქართველო რას

გაუკე-თებს მსოფლიოს და რა წვლილი შეუძლია შეიტანოს მსოფლიოს განვითარებაში. საქართველო იქნება სტაბილური მოკავშირე ყველა მისი მეგობარი ქვეყნისა.

საქართველო უნდა ჩა-მოყალიბდეს, როგორც საერთაშორისო პასუხისმგებლობის მქონე

ქვეყანა, როგორც საერთაშორისო თანა-მეგობრობის ღირსეული წევრი, როგორც ქვეყანა, რომელსაც, მიუხედავად ურთულესი გეოპოლიტიკური ვითარებისა და მდებარეობისა, ერთნაირად კარგი ურთიერთობა აქვს ყველა თავის მეზობელთან, ამავე დროს, არ ავიწყდება

საკუთარი კუთვნილი და რამდენიმე საუკუნის წინ დაკარგული ადგილის დაბრუნება ევროპულ ოჯახში, ევროპულ ცივილიზაციაში. როგორც უძველესი ცივილიზაციის

150

ქრისტიანულმა ქვეყან-ამ, ჩვენ ეს ადგილი აუცილებლად უნდა დავიბრუნოთ. ჩვენი კურსი არის ევროპული ინტეგრაცია. დროა, ევ-როპამ საბოლოოდ დაინახოს და დააფასოს საქართველო, გადმოდგას ჩვენსკენ ნაბიჯები და, ამ მხრივ, ჩვენ პირველი ნიშნები უკვე

ნამდვილად გვაქვს სახეზე. შემთხვევით არ ავწიეთ დღეს ევროპის დროშა, ეს დროშა საქართველოს დროშაც არის იმიტომ, რომ გამოხატავს ჩვენი ცივილიზაციის, ჩვენი კულტურის, ჩვენი ისტორიის არსს და ჩვენი მომავლის პერსპექტივას და ხედვას.

ამავე დროს, ჩვენ მადლობელნი ვართ და ვაფასებთ იმ დახმარებას, რომელიც წლების

განმავლობაში ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა გაგვიწია, მაშინ, როცა საქართველოს ყველაზე მეტად უჭირდა, მაშინ, როდესაც ჩვენ ყველაზე მეტად გვჭირდებოდა მეგობრის ზურგი, მეგობრის ხელი, ამერიკა დადგა საქართვე-ლოს გვერდზე. როგორც ევროპულმა

ქვეყნებმა, რომელსაც ამერიკა დაეხმარა მეორე მსოფლიო ომის შემ-დეგ, არ დაივიწყეს, ჩვენც არასდროს დავივიწყებთ ამას და ქართველი ხალხი მადლიერების გრძნობას თა-ვის მომავალ თაობებს გადასცემს.

ამავე დროს, ჩვენ მშვენიერი ურთიერთობები გვაქვს ჩვენს მეზობლებთან და ჩვენ გვინდა ძალიან კარ-გი ურითიერთობები გვქონდეს რუსეთთან. საქართველოს არ სჭირდება რუსეთი, როგორც მტერი. ჩვენ გვჭირდება რუსეთი, როგორც მეგობარი. ჩვენ გვჭირდება

რუსეთი, როგორც მოკავშირე, როგორც ძლიერი პარტნიორი და მე მინდა, ქართველი ხალხის სახელით დღეს რუსეთს გავუწოდო მეგობრობის ხელი და მინ-და, ეს მეგობრობა ჩამოყალიბდეს და განვითარდეს. მიზნის მისაღწევად წინ დიდი სირთულეებია,

საქართველოს დიდი წინააღმდეგობის დაძლევა მოუწევს. ჩვენ ერთად უნდა ავაღორძინოთ ჩვენი ქვეყანა, ავაშენოთ ჩვენი და ჩვენი წინაპრების ოცნების საქართვე-ლო. საქართველო ძლიერი იყო, როდესაც იყო ერთიანი. ჩვენ უნდა გავერთიანდეთ იმისათვის, რომ გავძ-

ლიერდეთ, უნდა ავაშენოთ ადამიანის უფლებების დაცვაზე და კანონის უზენაესობაზე დაფუძნებული ძლიე-რი დემოკრატია, ჩვენ უნდა ამოვძირკვოთ კორუფცია. ჩემთვის ყოველი კორუმპირებული თანამდებობის პირი, დღევანდელ ეტაპზე, ეროვნული ინტერესების მოღალატეა. ჩვენ ამოვძირკვავთ კორუფციას და შევცვ-ლით სისტემას,

რომელმაც კორუფციის მანკიერი წრე წარმოქმნა. უნდა შევქმნათ ისეთი სამართლებრივი სისტემა, სადაც ყველა ადამიანს,

პრეზიდენტიდან დაწყებული და უბრალო მოქალაქით დამთავრებული, ერთნაირად

მოეკითხება პასუხისმგებლობა კანონის წინაშე. ჩვენ უნდა მოვახდინოთ ხელისუფლების რეფორმირება და ჩამოვაყალიბოთ რეალური თვითმმართველობა, ქვე-ყანა, სადაც ნებისმიერი პროფესიონალი, პატიოსანი ადამიანი იპოვის თავის ადგილს და შეძლებს

ქვეყნის აღმშენებლობაში მონაწილეობას. ჩვენ უნდა შევქმნათ ძლიერი არმია. დღეს და გუშინ მოვიარე სამხედრო ნაწილები, ამ მხრივ ძალიან ბე-ვრი რამ გვაქვს გასაკეთებელი. ჩვენ უნდა ავაღორძინოთ ქართული მხედრული სული, რომელმაც გაგვაძ-ლებინა საუკუნეების

განმავლობაში. ჩვენ უნდა ავაღორძინოთ ამ სფეროში დავით აღმაშენებლის, გიორგი ბრწყინვალეს ტრადიციები, ჩვენი გმირების - სამასი არაგველის და ბევრი სხვა გმირის, დიდგორის გმირე-ბის ტრადიციები. სხვანაირად საქართველო ვერ დადგება ფეხზე, როგორც

სახელმწიფო. შეიარაღებულ ძალ-ებს ზრუნვა სჭირდება არა მხოლოდ პრეზიდენტისა და მთავრობის მხრიდან, არამედ თითოეული ქართული ოჯახის მხრიდან. თითოეული ქართული ოჯახის ღირსების საქმეა, დავეხმაროთ ჩვენს შეიარაღებულ ძალ-ებს და შევქმნათ ძლიერი ქართული არმია.

მე მინდა განსაკუთრებით აღვნიშნო ის თავდადება, რომელიც ბოლო თვეებში დროებითმა ხელისუფლე-ბამ გამოიჩინა. მინდა მადლობა ვუთხრა ქალბატონ ნინო ბურჯანაძეს, რომელმაც ეს პროცესი მშვენივრად ჩაატარა. მიუხედავად ცუდი პროგნოზებისა,

მიუხედავად იმ საუბრებისა, რომ ახალი ხელისუფლება ვერ შეძ-ლებს ქვეყანაში სიტუაციის შენარჩუნებას, ჩვენ მოვახდინეთ სტაბილიზაცია. მინდა ყველა ადამიანს, ვინც ამაში დაგვეხმარა, სახელმწიფო აპარატის ყველა წარმომადგენელს, ყველა მოქალაქეს დიდი

მადლობა ვუ-თხრა.

151

მე მჯერა იმ ახალი, განათლებული, ენერგიული და პატრიოტი თაობის, რომელიც შეკრული გუნდით მოდის საქართველოს ხელისუფლებაში და ამავე დროს მიმაჩნია, რომ ყველა თაობას, ბებიაჩემისა და ბაბუ-აჩემის თაობას, კიდევ აქვს შანსი, ჩემი მშობლების

თაობას კიდევ აქვს დიდი შესაძლებლობები იმისათვ-ის, რომ დადებითი წვლილი შეიტანონ ქვეყნის განვითარებაში. და თაობათა ხიდი არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ჩატყდეს, ამ ხიდის გამთელება არის ერთ-ერთი მთავარი საწინდარი ახალგაზრდა თაობის წარმა-ტებისა.

მე ვხდები ამაყი ხალხის პრეზიდენტი, ხალხისა, რომელიც იმედით შეჰყურებს

მომავალს, ვინც ნატრულ-ობს ჩვენი ოცნების საქართველოს, ჩემი ოცნების საქართველოს, და მე მზად ვარ ვემსახურო ჩემს ხალხს, რათა ის უფრო ამაყი იყოს, იმისათვის, რომ გავამართლო მისი ყველა იმედი და ავაშენოთ საქართველო, რომელზეც ვოცნებობთ ჩვენ და

ოცნებობდნენ ჩვენი წინაპრები. დადგა მძიმე, დაუღალავი შრომის დრო. ერთ დღეში არაფერი არ მოვა, მხოლოდ პრეზიდენტი ყველაფერს ვერ გააკეთებს, მაგრამ ხალხი, ყველა ერ-თად, ხელდაკაპიწებულნი შევძლებთ, რომ საქართველო დავაყენოთ ფეხზე. თუ

ვიმუშავებთ დღე და ღამე, მართლაც მივაღწევთ ძალიან სერიოზულ წარმატებას. მე ამაში დარწმუნებული ვარ, მაგრამ ამას სჭირდება მუხლჩაუხრელი შრომა, უზარმაზარი ენთუზიაზმი, დიდი ოპტიმიზმი.

ბოლო მოვლენებმა გამოათავისუფლეს უზარმაზარი ენერგია, რომელიც ქართველ ერშია. უზარმაზარი იმედი, იმედის ნაპერწკალი, რომელიც არის ყველა ქართველის თვალში, დღეს, როგორც არასოდეს, უნდა გადაიზარდოს პოზიტიურ ენერგიაში. ჩვენი

შვილებისათვის პოზიტიურ ენერგიაში, რათა შევუქმნათ მათ ბევრად უკეთესი საქართველო. ისინი იმედის თვალით შემოგვყურებენ. ჩვენი შვილების თვალებში ჩავი-ხედოთ და მივხვდეთ, რას ელიან ისინი ჩვენგან და რამდენად კატასტროფული და ცუდი იქნება ჩვენგან

მათი ნდობის არგამართლება. დღეს მე ვხდები საქართველოს პრეზიდენტი. ჩემს პრეზიდენტობას მე ვუძღვნი

საქართველოს თავისუ-ფლებისათვის დაღუპულ გმირებს, ჩემს პრეზიდენტობას მე ვუძღვნი ყველა გაჭირვებულ ადამიანს საქართ-ველოში, ჩემს პრეზიდენტობას მე ვუძღვნი

საქართველოს მომავალ თაობებს, იმ ოცნებას, რომელიც მათ აქვთ და ამ ოცნებების ახდენას. ჩემს პრეზიდენტობას მე ვუძღვნი საქართველოს გამთლიანებას და გაძლიე-რებას.

ღმერთი იყოს ჩვენი სამშობლოს - საქართველოს მფარველი!

N5

მიხეილ სააკაშვილის მეორე ინაუგურაცია - 20.01.2008

მიხეილ სააკაშვილის სიტყვა, წარმოთქმული ფიცის დადების საზეიმო ცერემონიალზე ვესალმები მთელს საქართველოს, ვესალმები აფხაზეთს, ოსეთს, კახეთს, ქართლს, ქვემო ქართლს, სამცხეს, ჯავახეთს, აჭარას, გურიას, იმერეთს, სამეგრელოს, სვანეთს, რაჭას,

ლეჩხუმს, ფშავ-ხევსურეთს, თუშეთს და ქიზიყს. ვესალმები ყველა ქართველს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში.

განსაკუთრებული პატივით ვესალმები მის უწმინდესობას, საქართველოს კათალიკოს პატრიარქს, ილია მეორეს.

ვესალმები პრეზიდენტებს, პრემიერმინისტრებს, საგარეო საქმეთა მინისტრებს და ყველა ჩვენს განსაკუთრებულ სტუმარს, ვესალმები ყველა აქ შეკრებილ ადამიანს.

მე ახლა ვდგავარ თქვენს წინაშე, არა როგორც ერთი პარტიის, არამედ როგორც მთელი

ერის ლიდერი. ერისა, რომელსაც მტკიცედ აერთიანებს, რწმენა, რომ ერთიანი ძალებით ჩვენ შეგვიძლია დავიცავთ სამშობლო, ვაქციოთ იგი თავისუფალ, ერთიან და ძლიერ სახელმწიფოდ.

152

ეს არის პასუხისმგებლობა და მიზანი, რომელიც აერთიანებს ჩვენს ხალხს და ჩვენი ძალა ერთობაშია.

როგორც პრეზიდენტი მე ვეკუთვნი საქართველოს ხალხს. თითოეულ თქვენთაგანს.

ჩემი მოღვაწეობა ეძღვნება ჩემი ხალხისა და ქვეყნის კონსტიტუციის დაცვას და პატივისცემას.

ორი კვირის წინ ჩვენთან ჩატარდა არჩევნები, რომელიც ყველაზე კონკურენტული იყო საქართველოს ისტორიაში.

ამ არჩევნებზე თქვენ ხმა მიეცით იდეებსა და ხედვებს საქართველოს უკეთესი მომავლისათვის, თქვენ აირჩიეთ წინსვლა და ახალი ხვალინდელი დღე. თქვენ აირჩიეთ ერთიანი საქართველო სიღარიბის გარეშე.

ამ არჩევნებით დავამტკიცეთ, რომ ქართული დემოკრატია ვითარდება, რომ შეგვწევს საკმარისი სიმტკიცე დემოკრატიული ინსტიტუტების დასაცავად და გასაძლიერებლად.

ამ არჩევნებს ჰყავს ერთი გამოკვეთილი გამარჯვებული და ეს არის ქართველი ხალხი.

ხალხის ეს გამარჯვება ჩვენ ერთად მოვიპოვეთ. ჩვენი პოლიტიკური პარტიების, სამოქალაქო საზოგადოების, საქართველოს ყველა მოქალაქისა და ჩვენი დიასპორის ყველა წარმომადგენელის ძალისხმევითა და დემოკრატიული პრინციპების ერთგულებით.

მადლობას ვუხდი ყველა კანდიდატს ვინც ამ არჩევნებში მონაწილეობდა და ხელმძღვანელობდა დემოკრატიის პრინციპებით, მათ რომელთაც ამოძრავებდა საკუთარი ხედვა, იდეები და ჭეშმარიტი შემართება ქვეყნის საკეთილდღეოდ.

ერთიან საქართველოს, ჩვენი ერთიანობა სჭირდება ახლა. ჩვენ შეგვიძლია ვიმუშავოთ ერთად საერთო ეროვნული მიზნების მისაღწევად.

მათ კი, ვინც უკმაყოფილოა არჩევნების შედეგით მინდა ვუთხრა: მე მესმის თქვენი,

მაგრამ დაპირისპირებების დრო გავიდა. ჩვენი ხმები შეიძლება განსხვავდება, მაგრამ ჩვენი ოცნება (ვიმედოვნებ) არა. მიზნები, რომლებიც ჩვენ გვაერთიანებს გაცილებით უფრო დიდია, ვიდრე

უთანხმოებები, რომლებიც გვაპირისპირებს.

ჩვენ შეიძლება სხვადასხვა გზას ვადგავართ, მაგრამ მიმართულება საერთო გვაქვს, ეს არის მიმართულება ერთიანი და ძლიერი საქართველოსაკენ.

იმ საქართველოსაკენ, რომლის ასაშენებლად ჩვენ ახლა ხელი-ხელს უნდა ჩავკიდოთ

და მხარდამხარ დავდგეთ შრომასა თუ ბრძოლაში. დღეს ჩვენ აქ შეკრებილი ვართ არა მხოლოდ ახალი საპრეზიდენტო ვადის დაწყების

აღსანიშნავად, არამედ იმისთვის, რომ ხმამაღლა მთელი ქვეყნისა და მსოფლიოს გასაგონად

განვაცხადოთ, რომ საქართველო აგრძელებს თავის დიდ ისტორიულ სვლას თავისუფლებისა და დემოკრატიისაკენ. ეს არის წელგამართული და ამაყი სვლა, ჩვენი ნაბიჯი გამყარებულია წინაპრების თავდადებითა და ახალი საქართველოს ენერგით, ისტორიული

პასუხისმგებლობითა და მომავლის რწმენით. ჩვენ ვაშენებთ უსაფრთხო საქართველოს, მშვიდობით მეზობლებთან და

კეთილდღეობით ჩვენს ოჯახებში; სამშობლოს სიყვარულითა და სახელმწიფოებრიობის

პატივისცემით შეკრულს და გაერთიანებულს ცხინვალიდან ახალქალაქამდე, სიღნაღიდან სოხუმამდე.

ოთხი წლის წინ, ჩვენ ქართველებმა თავისუფლებისა და დემოკრატიისაკენ სვლის ახალი ეტაპი დავიწყეთ. დავიწყეთ იმით, რომ ყველა ერთად დავდექით ქაოსისა და

უიმედობის, კორუფციისა და სიღატაკის, სიბნელის, დაქსაქსულობისა და უძლურების, ღირსებაშელახულობისა და პატივაყრილობის დასამარცხებლად.

ჩვენ ერთად მუშტად შევიკარით და ვთქვით კმარა კმარა ქაოსი, კმარა მძარცველების

ბატონობა, კმარა ნათურა, რომელიც არ ანათებს, ბიზნესი, რომელიც არ ქმნის სამუშაო ადგილებს და ხალხი, რომელსაც დაკარგული აქვს მომავლის რწმენა.

ოთხი წლის შემდეგ გასაკეთებელი კიდევ ძალიან ბევრია, გაცილებით უფრო მეტი

გვინდა მაგრამ ჯერ არა გვაქვს. ჯერ კიდევ ბევრ ქართველს ძალიან უჭირს.

153

მაგრამ ღვთის წყალობითა და ჩვენი ხალხის ძალისხმევით თავისუფლება გრძელდება, სახელმწიფოებრიობა დავიბრუნეთ და ჩვენი თავი ნამდვილად ჩვენადვე გვეყუდვნის.

ისტორიული ქარტეხილები, მომავლის ასაშენებლად საჭირო გაკვეთილებია.

გაკვეთილები, რომლებიც გვასწავლიან, რომ თავისუფლების დაცვას დიდი ჯაფა (და გააზრებული გამბედაობა) სჭირდება,

რომ შეუქცევადი არაფერია, რომ გზა გამარჯვებსკენ ძალიან დიდი სირთულეებითაა ჩახერგილი.

ისტორია გვასწავლის რომ ამ ბარიერების გადალახვა ადვილი არაა და ამას ჩვენი დიდი ერთსულოვნება და შემართება სჭირდება.

რომ თავისუფლებას ყველაზე სათუთი გაფრთხილება უნდა ჩვენი ერთობითა და

ქვეყნის ერთგულებით. ქართველებს წილად და ჯილდოდ გვერგო ულამაზესი ქვეყანა, ნოყიერი მიწით და

უმდიდრესი კულტურით, მაგრამ

- რამდენადაც დიდებულია ჩვენი ჩვენი სამშობლო იმდენად მძიმე იყო ჩვენი ისტორიული ხვედრი მის შესანარჩუნებლად.

- რამდენადაც თვალწარმაცია საქართველო, იმდენად კოლოსალური იყო გამოწვევები

მის დასაცავად ამაყი ქართველი ერისათვის. - რამდენადაც დიდი ჯილდოა ეს ქვეყანა თითოეული ჩვენგანისთვის იმდენად დიდ

გმრობა მოგვეთხოვება, იმისათვის რომ ეს ჯილდო ვერავინ წაგვართვას.

ოთხი წლის წინ ამ ჯილდოს ვკარგავდით, სახელმწიფოებრიობა სულს ღაფავდა, ქართული სახელმწიფო მუხლებზე იდგა. მაშინ ზუსტად აქ დავდექით და ხმამაღლა ვთქვით, რომ სამშობლოს არავის დავუთმობთ! დავდეთ ფიცი, რომ ჩვენ ქართველი ხალხი -

დავიცავდით, მოვუვლიდით და გავაძლიერებდით საქართველოს. და დღეს, 4 წლის შემდეგ ქართული სახელმწიფო უდრეკად დგას ფეხზე. როგორც არასდროს, ისე მტკიცეა ახლა ჩვენი ნება თავისუფლების და დემოკრატიის

დასაცავად.

მინდა ქედი მოვიხარო იმ ხალხის წინაშე ვინც შეუძლებელი შეძლო და ამ ოთხი წლის განმავლობაში საქართველოში თავისუფლებისა და პროგრესის დროშა ააფრიალა.

მადლობა გადავუხადო იმ ადამიანებს ვინც არ დათმო სამშობლო და ვინც თავის

საქმით იცავს და ემსახურება მას. ეს ადამიანები დგანან ახლა ჩვენს გვერდით, ეს ადამიანები ხართ თქვენ. მადლობა ჯარისკაცებს და ოფიცრებს, რომელნიც იცავენ საქართველოს უსაფრთხოებას

და მიწაწყალს; როგორც აქ საქართველოში ისევე მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში. მადლობა მუშებსა და სოფლის მეურნეებს, რმელნიც წარმოადგენენ ჩვენი ეკონომიკის

ხერხემალს;

მადლობა მასწავლებლებსა და ექიმებს, რომელნიც ზრუნავენ ხალხის უკეთეს დღევანდელ დღედსა და მომავალზე.

მადლობა ჟურნალისტებს და ადამიანის უფლებების დამცავ ორგანიზაციებს, მთელს

ჩვენს სამოქალაქო საზოგადოებას, რომელნიც ემსახურებიან დემოკრატიას და არიან ადამიანის უფლებათა ადვოკატები.

მადლობა მთელ ქართულ დიასპორას. ამ ადამიანთა რიგებში მინდა კიდევ ერთხელ გულწრფელი მადლიერება გამოვხატო

ჩვენი ოპოზიციის მიმართაც, იმიტომ, რომ არ არსებობს თავისუფლება განსხვავებულ იდეათა შეჯიბრის გარეშე.

მინდა მივმართო ყველას, ვინც მონაწილეობდა და მონაწილებას მიიღებს გასულ და

მომავალ არჩევნებში: ჩვენ შეიძლება ხშირად განვსხვავდებოდეთ ჩვენი იდეებით, მაგრამ ჩვენ ერთნი ვართ საქართველოს სიყვარულში, ჩვენ ერთნი ვართ დემოკრატიისა და თავისუფლებისათვის თავდადებაში.

ამიტომ მე დიდი პატივისცემით ვუყურებ თქვენს შენატანს დემოკრატიის განვითარებაში. დემოკრატიულ სისტემაში, ყოველი ჩვენგანი გარკვეულ დროს არის

154

ოპოზიციონერი. ამიტომ მე გადავდგამ ქმედით ნაბიჯებს რათა უზრუნველვყო ოპოზიციის უფრო სოლიდური მონაწილეობა ძირითადი სახელმწიფო ინსტიტუტების მუშაობაში.

ჩემთვის დღევანდელი დღე არის არა ტრიუმფის, არამედ ჩემი ხალხისთვის

თავდადების დღე. დღე, როდესაც უნდა ვილაპარაკოთ სიმართლე და ვიგრძნოთ პასუხისმგებლობა.

ოთხი წლის წინ ვარდების რევოლუციამ მოიტანა დიდი რწმენა და ენთუზიაზმი. ჩემი პრეზიდენტობა მაშინაც ტრიუმფის ნაცვლად ხალხის იმედების გასამართლებლად თავის

გადადებით დაიწყო. მე ვიცი რასაც მივაღწიეთ, მაგრამ ვიცი ისიც თუ რომელმა შეცდომამ რა გაკვეთილი გვასწავლა.

ვარდების რევოლუციამ უდიდეს ნახტომით წაგვწია წინ, მაგრამ ჩვენს ხალხს ვარდების

რევოლუციის მოსავალი ჯერ სრულად არ აუღია. ოთხი წლის წინ ჩვენ შევუდექით, რეფორმებისა და განახლების ურთულეს გზას,

იმიტომ რომ ეს იყო სიცოცხლის ერთადერთი გზა.

და მოხდა ის რასაც ვერავინ წარმოიდგენდა: ჩვენი რეფორმები იქცა სამაგალითოდ და ხშირად მისაბაძად მთელი მსოფლიოსათვის.

ჩვენ შევძელით საზოგადოების გახსნა, ეკონომიკის გათავისუფლება, კორუფციის

აღკვეთა, კრიმინალისა და დანაშაულებრივი მენტალიტეტის ბატონობისაგან თავის დახსნა, ჩაბნელებული ქვეყნის განათება, ხალხის ნიჭისა და ტალანტის რეალიზაციის უფრო მეტი საშუალებების შექმნა, ინვესტიციების დიდი ოდენობით მოზიდვა და ახალი სამუშაო

ადგილების შექმნა. იქ სადაც ადრე მხოლოდ სიღატაკე და დეპრესია იყო ახლა ახალი შესაძლებლობებია

გაჩენილი.

იქ სადაც ადრე ფულის მყვლეფავი, კორუმპირებული და უგულო ჩინოვნიკი მუშაობდა და ჩასაფრებული ელოდებოდა მომენტს ადამიანის დასამცირებლად და ფულის წასართმევად, ახლა უმეტეს შემთხვევაში ხალხის მომსახურე, პასუხისმგებლობით განმსჭვალული და თავაზიანი სახელმწიფო მოხელე მუშაობს.

კანონს აღარ წერს ქურდი და აღარ ქურდობს კანონმდებელი. ხალხი გათავისუფლდა დანაშაულის ბატონობისაგან და თავისუფლება დაკარგა

დამნაშავემ.

მაგრამ ეს მხოლოდ ფუნდამენტია. გასაკეთებელი ახლა უფრო მეტია. შენება და წინსვლა უნდა გაგრძელდეს, შესაბამისად, უნდა გაგრძელდეს განახლებაც. ჩვენ ავირჩიეთ მომავალი და ამიტომ უკან დახევა არ იქნება.

ამ საარჩევნო კამპანიამ მომცა საშუალება მთელი საქართველი მომევლო და პირადად მენახა რა სტკივა და რაზე ოცნებობს ჩვენი ხალხი; რისი ეიმედებათ და რისი ეშინიათ, რა აწუხებთ და რა სჭირდებათ.

მოვიარე ყველა მხარე და ვნახე ქვეყანა, რომელიც შენდება და ვითარდება, ახალი გზები ახალი სკოლები და საავადმყოფოები. გალამაზებული ქალაქები და უფრო დაცული ხალხი.

მაგრამ ვნახე ის საქართველოც, რომელიც ჯერაც სიღარიბის ტყვეობაშია. ვნახე ოჯახები

რომელთაც არ იციან ექნებათ თუ არა საღამოს საჭმელი თავიანთი შვილებისთვის. ვნახე უამრავი ადამიანი, რომელთა უმძიმესი მდგომარეობა ჩვენი სირცხვილია. ვნახე

ხალხი ვისაც არ აქვს საშუალება მიიღოს სამედიცინო მომსახურება, არა აქვს საშუალება ასწავლოს შვილს და დაკარგული აქვს ხვალინდელი დღის იმედი.

მათი ტკივილი ჩვენი ყველას ტკივილია, ჩემთვის ეს არის პირადი ტკივილი და ამიტომ ჩემი უმთავრესი მიზანია კეთილდღეობა შევიტანო საქართველოს ყველა გაჭირვებულ ოჯახში.

გასაკეთებელი ძალიან ბევრია. ცვლილებებმა ახალი განზომილება უნდა მიიღოს. ბოლო წლების განმავლობაში, ჩვენი პრიორიტეტი იყო, რომ დაგვემსხვრია ის ბორკილები, რომელიც შეუძლებელს ხდიდა ქვეყნის განვითარებას, ამ ბორკილებისგან

გაგვეთავისუფლებინა ხალხი და საწარმოები, გაგვეხსნა შესაძლებლობები მეწარმეებისა და ფერმერებისათვის.

155

შემდეგი წლების უმთავრესი ამოცანა არის ის, რომ ეს თავისუფლება კეთილდღეობის სახით შევიდეს საქართველოს ყველა ოჯახში, რომ ქვეყნის ეკონომიკური წინსვლა აისახოს უფრო მეტი ჩვენი მოქალაქის დოვლათის ზრდაზე.

ყველა ოჯახში კეთილდღეობა და გახსნილი შესაძლებლობები არის განვითარების და თავისუფლების დაცვის ერთადერთი გზა, ჩემი და ჩემი ახალი მთავრობის მუშაობის ერთადერთი ორიენტირი.

თავისუფლების სიკეთე ყველამ უნდა იგრძნოს, ახლა უნდა დავამტკიცოთ, რომ

თავისუფლება არა მხოლოდ ბორკილებს ამსხვრევს, არამედ აპურებს ჩვენს ოჯახებს, გვიშუშებს ჭრილობებს, კურნავს დავრდომილს და აძლევს განათლებას ჩვენს მომავალ თაობებს.

აქამდე ჩვენი მიზანი იყო აგვეშენებინა საქართველო კორუფციის, ქაოსისა და მოძალადეთა გერეშე. ახლა ჩვენი მიზანია ავაშენოთ საქართველო სიღარიბის გარეშე.

ახლა ჩვენი მიზანია, რომ ჩვენი რეფორმებისა და განახლების სიკეთე საგრძნობი

გახდეს ყველა სოფელსა და ფერმაში, ყველა საკლასო ოთახსა და სამზარეულოში მთელს ჩვენ მიწაზე.

წინ ძალიან ბევრი საქმე გველოდება იმისათვის, რომ ავაშენოთ საქართველო

სიღარიბის გარეშე. სიღარიბე არ იცდის და ამიტომ ჩვენ შესვენების დრო არ გვაქვს. პირველ რიგში, ეკონომიკის ზრდასთან და უფრო თავისუფალი სამეწარმეო გარემოს

დამკვიდრებასთან ერთად, ჩვენ დაუყოვნებლივ უნდა ავამოქმედოთ იაფი კრედიტი, ჩვენი

ხალხის დასახმარებლად და ახალი სამუშაო ადგილების შესაქმნელად. იაფი კრედიტი იმისათვის რომ სახელმწიფო არა მარტო პირობებს უქმნიდეს ადამიანს

ეკონომიკური საქმიანობისათვის, არამედ მისი პარტნიორი და დამხმარე გახდეს წარმატების

მიღწევაში. იაფი კრედიტი იმისათვის, რომ ჩვენმა ნიჭიერმა ხალხმა შეძლოს საკუთარი

შესაძლებლობების რეალიზაცია და საკუთარი ბიზნეს იდეების ცხოვრებაში გარდასასახვა. გარდა ამისა ჩვენ უნდა დავხვეწოთ სოციალური დაცვის პოლიტიკა და უნდა შევქმნათ

ისეთი მაქანიზმები, რომ დახმარება მიიღოს მან ვისაც ეს ყველაზე მეტად სჭირდება. რომ სიბერე ყველასათვის იყოს სიღარიბის გარეშე, დაცული და უზრუნველყოფილი. რომ არცერთი მოხუცებული არ დარჩეს მარტო საკუთარ გაჭირვებასა და

ავადმყოფობასთან. და რაც მთავარია ჩვენ უნდა გავაკეთოთ ყველაფერი რათა ქართული სოფელი მყარად

დადგეს ფეხზე.

საქართველოს გული და სული ქართული სოფელია. ძლიერი სოფლის გარეშე ძლიერი საქართველო არ იქნება. ჩვენ უნდა გავზარდოთ ჩვენი სოფლის კეთილდღეობა.

ამისათვის ჩემი პროგრამაა გაზი ყველა სოფელს... კარგი გზა ყველა სოფლამდე...

ტრაქტორი ყველა სოფელში.... იაფი კრედიტი სოფლის მეურნეობის საწარმოების შესაქმნელად, 100 ახალი გადამამუშავებელი საწარმო სოფლის დასასაქმებლად, სამუშაო ადგილები,

გაზრდილი შემოსავლები, ხელმისაწვდომი სასუქი და ბაზარზე გასვლაში დახმარება.

ყველა სოფლისთვის სოფლის ექიმი და თანამედროვე სკოლა. ჩვენი მიზანია საქართველო სიღარიბის გარეშე. რასაკვირველია ამ მიზნის სრულად

მიღწევას უფრო მეტი დრო უნდა, ვიდრე, რომელიმე მთავრობის ან თუნდაც ერთი

პოლიტიკური ლიდერის მოღვაწეობაა. მაგრამ ჩვენ დასაკარგი დრო არა გვაქვს, სიღარიბით დათრგუნულ ქართულ ოჯახებს სასწრაფო შველა ესაჭიროებათ სიღარიბე არავის აძლევს მოცდის და სულის მოთქმის საშუალებას, ამიტომ არც ჩვენ გვაქვს დაყოვნების უფლება.

156

დღეს მე ვაცხადებ, რომ ჩვენი პროგრამა საქართველო სიღარიბის გარეშე დაუყოვნებლივ დაიწყებს განხორციელებას და ზუსტად 50 დღეში ჩვენ უკვე გვექნება კონკრეტული შედეგები.

50 სამუშაო დღეში, ანუ აპრილის დასაწყისისათვის, მე თქვენს წინაშე გავაკეთებ ანგარიშს ჩემი საპრეზიდენტო პროგრამის მიმდინარეობის შესახებ.

ამ დროისთვის ჩვენ ამოქმედებული გვექნება იაფი კრედიტის ექვსივე კომპონენტი და ახალი სამუშაო ადგილების შესაქმნელად იაფი კრედიტების გაცემა იქნება დაწყებული.

საქართველოში საჭირო რაოდენობის სამუშაო ადგილების შექმნას რათქმაუნდა დრო დასჭირდება მაგრამ 50 დღეში იაფი კრედიტი რეალობა იქნება.

აპრილისათვის ჩვენ მომზადებული გვექნება პენსიების 100 დოლარამდე ზრდის

ზუსტი ეტაპობრივი გეგმა, ასახული საქართველოს ბიუჯეტსა და კანონმდებლობაში. ამ დროისთვის შექმნილი იქნება და უკვე იფუნქციონერებს სიღარიბის დაძლევის ეროვნული კომისია, რომელშიც ჩემი სურვილია ვიხილო არა მხოლოდ მთავრობის და საზოგადოების,

არამედ პოლიტიკური ოპოზიციის წარმომადგენლებიც. ამ კომისიის ყველა რეკომენდაციის შესრულებას მუხლჩაუხრელი შრომა და დრო დასჭირდება მაგრამ 50 დღეში კომისია უკვე იმუშავებს და უკვე გვექნება 100 დოლარამდე პენსიის გაზრდის ზუსტი გრაფიკი

დამტკიცებული. ჩვენი პროგრამა ძალიან დეტალურია და მე პასუხისმგებლობას ვიღებ მის

შესრულებაზე.

ამ საქმეში მე ოპოზიციასაც ვთხოვ მონაწილეობას. 50 სამუშაო დღეში, როდესაც მე პირველ ანგარიშს ჩაგაბარებთ, ნაცვლად იმისა თუ რა გავაკეთე პირადად მე და ჩემმა გუნდმა მირჩევნია მოგიყვეთ თუ რა გავაკეთეთ ჩვენ ყველამ ერთად საქართველოში სიღარიბის

დასამარცხებლად და ხალხის დასახმარებლად. მიზნის მისაღწევად ჩვენ დაუყოვნებლივ ვიწყებთ მუშაობას. დაცდა დაუშვებელია. ამ

პროგრამების განხორციელებას ჩვენ შევუდგებით იმაზე ადრე, ვიდრე ახალი მთავრობა საბოლოოდ იქნება დაკომპლექტებული.

ჩემი მთელი აპარატისა და უმაღლესი თანამდებობის პირების მიმართ მე მაქვს ერთი სათქმელი და ეს განსაკუთრებით ახლებს შეეხებათ: ხვალიდან დაწყებული, მომავალი 50 სამუშა დღის განმავლობაში და შემდეგ, არც ერთი გაცდენილი დღე და საათი! არც ერთი

არასამუშაო დღე. საქართველო ახლა დამოკიდებულია ამაზე თუ რამდენად სწრაფად და ეფექტიანად ვიმუშავებთ ჩვენ.

ასე, რომ საქართველოს დიდი სვლა დემოკრატიისა და თავისუფლებისაკენ

გრძელდება. ჩვენ ვაშენებთ დემოკრატიას ყველა ქართველისთვის და არა მხოლოდ მისი

საზოგადოების რომელიმე ერთი ნაწილისათვის..

მომავალი 5 წლის განმავლობაში, საკუთარ წარმატებას ჩვენ გავზომავთ არა მხოლოდ იმით რასაც მივაღწევთ ქვეყნის შიგნით, არამედ იმითაც თუ რას ვიზამთ მის ფარგლებს გარეთ. იმით, თუ როგორ შევძლებთ მოვძებნოთ თანამშრომლობის და პარტნიორობის

საშუალებები ჩვენს მეზობლებთან და მოკავშირეებთან. კარგად დაცული საზღვრები უნდა ვაქციოთ ხიდებად და არა ბარიერებად. ჩვენ

გვჭირდება ხიდები ჩრდილოეთით, სამხრეთით, აღმოსავლეთით და დასავლეთით. საქართველოს მუდმივი ნავთსაყუდელი, მისი ბუნებრივი გარემო, არის ევროპა,

რომელთანაც გვაერთიანებს საერთო კულტურა, ისტორია და დემოკრატიულ ფასეულობათა მთელი სისტემა დაფუძნებული ადამიანის უფლებათა ხელშეუხებლობის, კანონის უზენაესობისა და საზოგადოების მშვიდობიანი და სამართლიანი განვითარების

პრინციპეპზე. ამ არჩევნებზე ქართველმა ხალხმა მკაფიოდ დააფიქსირა საკუთარი მყარი ევრო-

ატლანტიკური ორიენტაცია.

157

ჩვენ ქვეყანას აქვს პრივილეგია მხარდამხარ იდგეს მსოფლიოს წამყვანი სახელმწიფოების გვერდით მთელი მსოფლიოს მასშტაბით უსაფრთხოებისა და თავისუფლების დასაცავად ბრძოლაში.

და ჩვენ ამას ვაკეთებთ არა მოკლევედიანი გათვლებით არამედ იმ საერთო ფასეულობების გამო, რომელიც გვაერთიანებს დემოკრატიულ და თავისუფალ სამყაროსთან.

იმ პასუხისმგებლობის გამო, რომელიც საქართველოს გააჩნია დემოკრატიისა და თავისუფლების დაცვის საქმეში.

ქართველმა ხალხმა ხმამღლა და ძალიან მკაფიოდ გამოხატა თავისი სურვილი ნატოში გაწევრიანების თაობაზე და ასეთივეა დამოკიდებულება საქართველოს მიმართ ერთიანი ფასეულობების მქონე მთელს საერთაშორისო საზოგადოებაში, რომელიც წარმოადგენს ამ

უძლიერეს ორგანიზაციას. პარტნიორებთან და მეგობრებთან ერთად, ჩვენ გავაკეთებთ ყველაფერს იმისათვის რომ

ეს პროცესი წარმატებით დასრულდეს.

მაგრამ ნება მომეცით მკაფიოდ განვმარტო, რომ ქართველი ხალხის ამ ოცნებისა და მიზნის ასრულება, არავითარ შემთხვევაში არ ნიშნავს ჩვენი მეზობლების ინტერესების უგულვებელყოფას.

ოთხი წლის წინ მე ვიდექი აქ თქვენს წინაშე და მეგობრობის და თანამშრომლობის ხელი გავუწოდე რუსეთს,

დღეს მე იგივეს ვაკეთებ და კვლავ ვუწვდი პარტნიორობის ხელს ჩვენს ჩრდილოელ

მეზობელს. ტრანსფორმაცია არასოდეს არის ადვილი. ის გულისხმობს არა მარტო საშინაო, არამედ

საგარეო ცვლილებებსაც.

იმედი მაქვს, რომ ჩვენ შევძლებთ ერთად გავიაროთ ამ ცვლილებების გზაზე, ისე, რომ ეს ეფუძნებოდეს ურთიერთპატივისცემის, თანამშრომლობის და საერთო მოგების პრინციპებს.

მთელს ჩვენს რეგიონში ახლა ვახორციელებთ ახალ გრანდიოზულ რეგიონულ

პროექტებს, ვაკავშირებთ ხალხსა და ეკონომიკებს აქამდე წარმოუდგენელი მასშტაბებით. ჩვენს მეგობრებსა და პარტნიორებთან ერთად, უკრაინასა და თურქეთში, სომხეთში, აზერბაიჯანსა და ცენტრალურ აზიაში, ვაშებნებთ ახალ ეკონომიკას, რომელიც გახსნილია

ყველას მონაწილეონისათვის, რომელიც საშუალებას მისცემს ყველას მახქიმალურად გამოავლინოს თავისი შესაძლებლობები და ნიჭი.

ერთად ბავრი რამის გაკეთება შეგვიძლია და მოდით ნუღარ დავკარგავთ დროს.

ვუყურებთ რა მომავალს, ჩვენ ვთხოვთ უფალს დახმარებას იმ დიდი ამოცანების შესრულებაში, რომელიც წინ გველოდება უახლოესი 50 დღის და მომავალი 5 წლის განმავლობაში.

ჩვენ ავაშენებთ საქართველოს სიღარიბის გარეშე. გავაგრძელებთ ჩვენი უსაფრთხოების და ერთიანობის განმტკიცებას. ხელს გავუწვდით რუსეთს უკეთესი ურთიერთობების დასამყარებლად

უფრო მტკიცე ნაბიჯით გავაგრძელებთ სვლას ნატოსკენ და ევროკავშირისკენ. მე გავაკეთებ ყველაფერს, იმისათვის, რომ შემდეგ პრეზიდენტს დავუტოვო

გაერთიანებული საქართველო. ეკონომიკურად სწრაფად განვითარებადი, მშვიდობიანი აფზახეთითა და სამხრეთ ოსეთით.

ისე რომ, კონფლიქტის ზონების ასიათასობით მკვიდრი ჩვენი დროის ყველაზე მძიმე ტანჯვაში გამოვლილი ხალხი საქართველოს გაერთიანებისა და მშვიდობისათვის მებრძოლი ეს გმირები დაუბრუნდნენ საკუთარ ფესვებს. მოიპოვონ ღირსება და სიმშვიდე.

აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის შვილები, რომელთა ათასობით წარმომადგენელიც დევნილობაში დაიბადა მოძებნის საკუთარ ისტორიულ კერას, დაიბრუნებს უსამართლოდ წართმეულ წარსულს და შესაბამისად მომავალს.

ეს ყველაფერი არ არის ერთი ადამიანის, რომელიმე ერთი პარტიისა ან ერთი მთავრობის გასაკეთებელი.

158

აქ, პარლამენტის დიდი სვეტების წინ, ამ ცერემონიის გამართვით, საკუთარ თავს შევახსენებთ, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია დემოკრატიული ინსტიტუტების უზენაესობა.

ჩვენ ჩავიბარებთ პრეზიდენტების ფიცს, დავამტკიცებთ ახალ მთავრობებს, მაგრამ

ქართული სახელმწიფოს აღმავლობა ან დაცემა დამოკიდებული იქნება დემოკრატიული ინსტიტუტების სიმტკიცესა ან სისუსტეზე.

ძლიერი დემოკრატია, სოლიდური ოპოზიცია, დამოუკიდებელი სასამართლო, სამოქალაქო კონტროლის ქვეშ მყოფი არმია, პასუხისმგებლობის მქონე მთავრობა და

აქტიური სამოქალაქო საზოგადოება, ამ ინსტიტუტების სიმტკიცე იქნება ერთადერთი პასუხი კითხვაზე შევძლებთ თუ არა ჩვენ დასაბამი დავუდოთ ახალი, დემოკრატიული და თავისუფალი საქართველოს ათასწლოვან, შეუქცევად სახელმწიფოებრიობას.

მომავალი ხუთი წლის განმავლობაში ჩემი მთავრი საზრუნავი იქნება საქართველოს სიღარიბისგან გათავისუფლება, მისი დაცვა და გაერთიანება.

მაგრამ ამ მიზნების მიღწევის შემდეგაც, საქართველო ვერ ჩამოყალიბდება ძლიერ და

სტაბილურ ქვეყნად თუ ჩვენ არ შევქმენით დემოკრატიისა და თავისუფლების ძალიან მყარი ინსტიტუტები. ისეთი მყარი, რომ მათ შეეძლოთ გაუძლონ ყველაზე დიდ რყევებსა და გამოწვევებს, შეეძლოთ უზრუნველყონ პრეზიდენტების და მთავრობების დემოკრატიული

და მშვიდობიანი მონაცვლეობა. ეს არის ამოცანები რომელთა გადასაჭრელად მე დღეს ჩემი უკანასკნელი

საპრეზიდენტო ვადის ფიცი დავდე ჩემი ხალხისა და სამშობლოს წინაშე.

ეს არის მიზნები, რომელთა მისაღწევად ახლა ყველანი ერთად უნდა დავდგეთ. არის ბევრი პარტია, მაგრამ ერთია სამშობლო. არის ბევრი აღმსარებლობა, მაგრამ ერთია ჩვენი საერთო რწმენა.

არის ბევრი ეთნიკური ჯგუფი, მაგრამ ერთია ჩვენი ერი. არის ხუთი ჯვარი, მაგრამ ერთია ჩვენი დროშა. ჩვენი ძალა ჩვენ ერთობაშია! და რა პოზიციაც და განსხვავებული აზრიც არ უნდა გვქონდეს დღეს, მთავარია, რომ,

მრავალი წლის მერე, როდესაც წუთისოფელთან განშორებს ჟამი დადგება, შეგვეძლოს შთამომავლობას ამაყად ვუთხრათ, გავაკეთეთ ყველაფერი რაც შეგვეძლო რათა მათ ეცხოვრათ ერთიან, ძლიერ, ბედნიერ და თავისუფალ საქართველოში.

საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის პრესსამსახური

N6

აქართველოს პრეზიდენტის ყოველწლიური ანგარიში ქვეყნის უმაღლეს

საკანონმდებლო ორგანოში - 2012 წელი

ბატონო პარლამენტის თავმჯდომარევ, პატივცემულო პარლამენტის წევრებო, ძვირფასო სტუმრებო.

მოგესალმებით თქვენ და თქვენთან ერთად ვესალმები საქართველოს ყველა მოქალაქეს.

ვესალმები მათ, ვინც საქართველოშია და მათ, ვინც საქართველოს საზღვრებს გარეთ იმყოფება.

განსაკუთრებით ვესალმები იმ ვაჟკაცებს, რომლებიც დედამიწის ერთ-ერთ ყველაზე ცხელ წერტილში საქართველოს სახელით იცავენ კაცობრიობისა და სამშობლოს ინტერესებს.

რამდენიმე დღის წინ ჩვენ კიდევ სამი მათგანი გამოგვაკლდა - მინდა გთხოვოთ, რომ

წუთიერი დუმილით პატივი მივაგოთ მათ და ავღანეთში დაღუპული 15 გმირის ხსოვნას. მათი სახელები ოქროს ასოებით ჩაიწერება ჩვენი ქვეყნის იტორიის ფურცლებზე,

რადგან თავიანთი თავდადებით ისინი იცავდნენ, აძლიერებდნენ ჩვენს შეიარაღებულ

ძალებს და წარმატების პერსპექტივას აძლევდნენ საკუთარ სამშობლოს.

159

ჩემთვის დიდი პატივია კიდევ ერთხელ წარვდგე თქვენს წინაშე და ჩაგაბაროთ ანგარიში ქვეყნის მდგომარეობის შესახებ. 8 წლის წინ, მაშინ, როდესაც მე, როგორც საქართველოს პრეზიდენტი პირველად გამოვედი თქვენს წინაშე ამ ანგარიშით, ჩვენ სულ

ახალი დაწყებული გვქონდა რევოლუცია. მისი მიზანი იყო, კლანური დიქტატურა შეგვეცვალა ნამდვილი დემოკრატიითა და თანასწორობით, ტოტალური კორუფცია ჩაგვენაცვლებინა კანონის უზენაესობით, უფსკრულში გადაჩეხილი, არშემდგარი ქვეყანა დაგვებრუნებინა განვითარების გზაზე და რაც მთავარია, როგორმე გაგვეფანტა

უპერსპექტივობის შავი ღრუბლები და იმედის სხივებით გაგვენათებინა მომავალი. მაშინ დაწყებული რევოლუცია კვლავაც გრძელდება. ჩვენი სწრაფვა ცვლილებებისა და

რეფორმებისაკენ, მოდერნიზაციისაკენ ისევ უმთავრესი პრიორიტეტია. ჯერაც ძალიან ბევრი

საქმეა დაუმთავრებელი. ჩვენი ხალხის ძალიან ბევრი მოთხოვნილება ჯერაც დაუკმაყოფილებელია.

ამის მიუხედავად, დღეს, ისე როგორც არასოდეს უკანასკნელი ასწლეულების

განმავლობაში, ვგრძნობთ, რომ ყინული დაიძრა, რომ ნავსი ტყდება. რა თქმა უნდა, ჯერ არ მივსულვართ იქ, სადაც გვინდა ყოფნა, მაგრამ ჩვენ ყველამ ერთად შევქმენით მომენტი დიდხანს ნანატრი შესაძლებლობისა, რომელიც ახლა ყველამ ერთად უნდა გამოვიყენოთ.

ათვლის წერტილი არის ის, რომ საქართველო ისევ იწყებს წინსვლას. ომი და მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისი წარსულს ჩავაბარეთ. ახლა, მიუხედავად ბევრი პრობლემისა, თუნდაც ბოლო დროს საწვავზე ფასების მკვეთრი ზრდისა, ჩვენი ეკონომიკა უკვე

სტაბილურად იკრებს ძალასა და სისწრაფეს. გასულ წელს იგი თითქმის 7 პროცენტით გაიზარდა, რაც, უდავოდ, სასურველზე ნაკლებია, მაგრამ იყო უფრო მეტია, ვიდრე მთელი დასავლეთის ქვეყნებში და ჩვენი რეგიონის უმეტესობაში, ასევე ორჯერ მეტი ვიდრე

რუსეთში. ჩვენ მივიპყარით მსოფლიოს ყურადღება - როგორც პლანეტის ერთ-ერთმა საუკეთესო

ქვეყანამ ბიზნესის კეთების სიმარტივით და უბრალოდ დასასვენებლად ჩამოსასვლელად. გასული ორი წლის განმავლობაში 100 ათასზე მეტი ახალი ბიზნესი დარეგისტრირდა

საქართველოში, ვიზიტორების რაოდენობამ კი 3 მილიონს მიაღწია - ეს ყველაფერი ნიშნავს უფრო მეტ ბიზნეს შესაძლებლობებს ჩვენი ხალხისთვის და რა თქმა უნდა, მეტ სამუშაო ადგილს.

როდესაც შარშან ამ ტრიბუნიდან მოგმართეთ, მე წარმოგიდგინეთ საქართველოს განვითარების ხედვა 2015 წლისათვის. ამ თარიღამდე ჯერ სამი წელი რჩება, ჯერ ძალიან ბევრი რამ არის შესასრულებული, მაგრამ, უკვე სახეზეა მნიშვნელოვანი პროგრესი

დასახული მიზნების მისაღწევად. ამ პროგრესს მე ხაზს ვუსვამ არა იმიტომ, რომ მოვიპოვო თქვენი კეთილგანწყობა, არც

იმიტომ ვაკეთებ ამას, რომ თვითკმაყოფილმა მოვიწონო თავი თქვენს წინაშე.

ჩვენი დემოკრატიისა და წინსვლისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რომ თქვენ მუდმივად მოითხოვოთ პასუხი ხალხისთვის მიცემული ყველა დაპირების შესრულებაზე - ეს ეხება წარსულში მოცემულ დაპირებებსაც და მათაც, რომელთა შესახებ მე დღეს

მოგახსენებთ. შარშან მე დაგპირდით, რომ 2015 წლისათვის საქართველოს სოფლის მეურნეობის

პროდუქციას გავაორმაგებდით. დღევანდელი მონაცემებით სოფლის მეურნეობის სექტორი უკვე დაახლოებით 35პროცენტით არის გაზრდილი.

შარშან მე დაგპირდით, რომ 2015 წლისათვის ჩვენი მოსახლეობის 70 პროცენტზე მეტი იქნება გაზიფიცირებული. დღეისათვის ეს მაჩვენებელი 55 პროცენტია, წელს გაზი შევა 80 ათას ოჯახში, რითაც გაზიფიცირებული მოსახლეობის წილი 65 პროცენტამდე გაიზრდება.

შარშან მე დაგპირდით, რომ 2015 წლისათვის საქართველოში აშენებული იქნება მინიმუმ 10 ახალი ჰიდრო ელექტრო სადგური ჯამში 300 მეგავატის სიმძლავრით. დღესათვის უკვე დაწყებულია 15 ჰესის მშენებლობა, ხოლო მიმდინარე 2012 წლის ბოლომდე

დაგეგმილია კიდევ 10 ახალი ჰესის მშენებლობის დაწყება – ჯამური ინვესტიცია ახალ

160

ჰიდროელექტროსადგურებში გადააჭარბებს 2.5 მილიარდ დოლარს და რაც მთავარია - ახალი ჰესების მშენებლობა დაასაქმებს 13000-ზე მეტ ჩვენს მოქალაქეს.

შარშან ჩვენ მიერ წარმდგენილი ხედვის მიხედვით, 2015 წლისთვის საქართველოში

იფუნქციონირებს 100-ზე მეტი ახალი, თანამედროვე კლინიკა. მაშინ სკეპტიკოსებმა ბევრი გვიკიჟინეს, მათ შორის ამ დარბაზშიც და 100 საავადმყოფოს პროგრამა მთავრობის ყველაზე დიდ წარუმატებლობად შერაცხეს. წელს ყველა ქართველი ხედავს თუ რა ტემპით ხორციელდება ეს პროექტი. ჩვენ უკვე 90-მდე ახალი, თანამედროვე ტექნიკით აღჭურვილი

კლინიკა გავხსენით. წლის ბოლომდე დაპირებული 100-ს ნაცვლად, ჯამში 130 ახალი სამედიცინო ცენტრი ამოქმედდება.

2015 წლის გეგმას ჩვენ თანმიმდევრულად მივყვებით, ყველა მიმართულებით

შეინიშნება პროგრესი, ამ გეგმის ძირითადი პუნქტების უმრავლესობა სწრფად და უფრო ფართო მასშტაბით ხორციელდება.

მიღწეული შედეგი გვიმყარებს რწმენას, რომ საქართველო ისევ წინ მიდის. მაგრამ

ფაქტია, რომ უამრავი ჩვენი თანამოქალაქე, საქართველოს სოფლებსა და ქალაქებში ჯერაც ვერ გრძნობს ამ წინსვლას საკუთარი ოჯახების მაგალითზე.

დღეს ჩვენ გვყავს ათობით ათასი შრომისუნარიანი, განათლებული მოქალაქე, რომლსაც

უნდა მუშაობა, მაგრამ ვერ ახერხებს სამუშაოს პოვნას და სამართლიანად სვამს კითხვას: რაში მარგია ქვეყნის ეკონომიკური ზრდის პროცენტები და მიმზიდველი ბიზნესგარემო თუ პირადად ჩემთვის მაინც არ მოიძებნება სამსახური?

გასული თვეების განმავლობაში ჩვენ გავხსენით ათობით ახალი, თანამედროვე კლინიკა, მაგრამ უამრავი ჩვენი მოქალაქე კითხულობს: რა საჭიროა თანამედროვე კლინიკა თუ არ მაქვს მასში მკურნალობის ფული?

გასული წლების განმავლობაში ჩვენ ვხედავთ, რომ სულ უფრო და უფრო მეტი ტურისტი ჩამოდის თბილისში, ბათუმში, საქართველოს სხვადასხვა ტურისტულ ცენტრებში - მაგრამ უამრავი სოფლის მკვიდრი კითხულობს: რა ხეირი მაქვს მე, სოფელ იფნარში ან სოფელ სამღერეთში მცხოვრებ კაცს, ბათუმსა თუ მესტიაში ჩასული ტურისტისგან?

თითოეული მათგანი სრულიად სამართლიანად სვამს ასეთ შეკითხვებს და მე ყველა ამ ადამიანის მესმის - მათი მდგომარეობა ხაზს უსვამს ჩვენს უმთავრეს მოვალეობას - ვიზრუნოთ არა მარტო ქვეყნის განვითარებაზე არამედ იმაზე, რომ გაფართოვდეს ამ

განვითარებით მოსარგებლე მოქალაქეების წრე. ჩვენ უნდა შევქმნათ არა მარტო უფრო მდიდარი ქვეყანა, არამედ უფრო ფართო წრე

ხალხისა ვინც ქვეყნის სიმდიდრით იხეირებს, უფრო ფართო წრე განვითარებული

სოფლებისა, უფრო ფართო წრე ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობისა, უფრო ფართო წრე სამოქალაქო ჩართულობისა და უფრო ფართო წრე ოპტიმიზმისა და წარმატებისა.

მთავარი შეკითხვა, დღეს ისაა, თუ რამდენად შეძლებენ საზოგადოების ცალკეული

წევრები ქვეყნის საერთო წარმატების გაზიარებას? რამდენად მოხერხდება, რომ ყველა ქართველმა იხეიროს ჩვენი ქვეყნის წინაშე გაჩენილი ახალი შესაძლებლობებით?

ჩემი პასუხი ამ კითხვაზე ძალიან კონკრეტულია - მე უარს ვაცხადებ შევეგუო ორად

გაყოფილ ქვეყანას, სადაც საზოგადოების მცირე ნაწილი ახერხებს დამსახურებული წარმატების მიღწევას, მაშინ, როდესაც მეორე დიდი ნაწილი დაუმსახურებლად რჩება უკან მოტოვებული.

2015 წლის ხედვა, რომელიც შარშან წარმოგიდგინეთ, რა თქმა უნდა, ძალაში რჩება,

მაგრამ დღეს მე მინდა გესაუბროთ იმ დამატებითი გეგმების შესახებ, რომელიც ჩვენს მთავრობას აქვს იმისათვის, რომ უფრო მეტმა ჩვენმა თანამოქალაქემ მიიღოს სარგებელი ქვეყნის მიმდინარე განვითარებიდან. ეს არის გეგმა იმისა, თუ როგორ ვაქციოთ ქვეყნის

წინსვლა უფრო მეტი ოჯახის წინსვლად; გეგმა იმისა, თუ როგორ დავეხმაროთ თითოეულ მოქალაქეს ქვეყნის წარმატებიდან საკუთარი წილი წარმატების მიღებაში. ეს გეგმა ხუთ ძირითად ასპექტს ეფუძნება.

პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი დასაქმებაა. მთავარი მიზეზი იმისა, რომ საზოგადოების ერთი ნაწილი საკუთარი ოჯახის, საკუთარი ცხოვრების მაგალითზე ჯერ ვერ

161

გრძნობს იმ პროგრესს, რომელსაც დღეს ჩვენი ქვეყანა განიცდის – რა თქმა უნდა, არის უმუშევრობა.

პირადად ჩემთვის და მთავრობისთვის არ არსებობს უფრო დიდი ამოცანა ვიდრე იმ

ადამიანების დასაქმება, რომელთაც დღეს შეუძლიათ და უნდათ მუშაობა, მაგრამ ვერ ახერხებენ სტაბილური სამსახურის პოვნას.

მე ძალიან კარგად მესმის, რომ, საბოლოოდ, ქვეყნის წარმატება იზომება არა ციფრებით და რეიტინგებით, არა პროცენტებით და უცხოურ გაზეთებში გამოქვეყნებული სტატიებით,

არამედ მთელი საზოგადოებისა და თითოეული ადამიანის კეთილდღეობით. ეკონომიკა არ არის მხოლოდ ციფრები - ეკონომიკა არის ის, თუ როგორ გრძნობენ

ადამიანები თავს - რამდენად აქვთ სტაბილური შემოსავალი, რამდენად არიან სოციალურად

დაცული, რამდენად აქვთ ხვალინდელი დღის იმედი. მესმის, რომ ადამიანს, რომელსაც სარჩენი ჰყავს ოჯახი, სკოლაში ან უმაღლესში ჰყავს

გასაშვები შვილი; ადამიანისთვის, რომელმაც არ იცის რის მიტანას შეძლებს სახლში დღეს და

ხვალ... და მეტიც, რომელსაც ეშინია ხვალინდელი დღის, იმიტომ რომ არ აქვს სტაბილურობისა და პერსპექტივის განცდა და, ამავდროულად, არ აქვს სამსახური, ჩალის ფასი აქვს პარლამენტის ტრიბუნიდან გაკეთებულ ხმამაღალ განცხადებებს მთლიანი შიდა

პროდუქტის ზდრის პროცენტებთან დაკავშირებით... მაგრამ მე მინდა თითოეულ ასეთ ადამიანს მივმართო ამ ტრიბუნიდან - ნუ გეშინიათ

და გქონდეთ ხვალინდელი დღის იმედი. ჩვენი ქვეყანა დღეს უკვე წინ მიდის, ჩვენი ქვეყანა

დღეს უკვე ვითარდება - შორს არ არის ის დრო, როდესაც ამას საკუთარ ცხოვრებაზე იგრძნობთ.

ნუ გეშინიათ და გქონდეთ ხვალინდელი დღის იმედი, რადგან მთელი მთავრობის

ყოველდღიური ძალისხმევა მიმართულია იმისაკენ, რომ ქვეყნის წარმატება თქვენ პირად წარმატებად ვაქციოთ, თან რაც შეიძლება მალე.

ნუ გეშიანიათ და გქონდეთ ხვალინდელი დღის იმედი, რადგან მე, როგორც საქართველოს პრეზიდენტს, კარგად მესმის თქვენი და სრული სიმწვავით შევიგრძნობ

თქვენს ტკივილს. მინდა იცოდეთ, რომ მე არ ვაპირებ ჩემი მოღვაწეობა შევაფასო ექსელის ფაილებში

ჩაწერილი ციფრებით – ერთადერთი, რითაც მე წარმატებულად ან წარუმატებლად შევაფასებ

მთელ ჩემს ცხოვრებას არის ის, თუ რამდენად შევძლებთ დავუბრუნოთ პერსპექტივისა და უკეთესი ხვალინდელი დღის განცდა იმ მოქალაქეებს, რომლებსაც დღეს უიმედობა სტანჯავს; რამდენად შევძლებთ მათი ცხოვრების გაუმჯობესებას, რამდენად გავუჩენთ მათ

ახალ შესაძლებლობებს და პერსპექტივებს; რამდენად უზრუნველვყოფთ მათ სოციალური დაცვით და ღირსეული სამსახურით.

ის, რომ ჩვენი ქვეყანა წინსვლას განიცდის, რა თქმა უნდა, ჩვენი საერთო წარმატებაა -

მაგრამ ჩემთვის მთავარი ისაა, რომ ახლა ეს საერთო წარმატება თითოეული მოქალაქის წარმატებად ვაქციოთ. რომ ეს იყოს წარმატება არა სტატისტიკისთვის, არამედ თითოეული ოჯახისთვის.

მთავარი სირთულეები ჩვენმა ქვეყანამ უკვე გადალახა, ყველაზე მძიმე გამოცდას ჩვენმა ეკონომიკამ უკვე გაუძლო - წინსვლის ის პროცესი, რომელიც ახლაა სახეზე, სულ უფრო და უფრო ჩქარი ტემპით ჩაიბამს საქართველოს ოჯახებს. ის, რაც დღეს ბევრს შეიძლება ცარიელ სტატისტიკად ეჩვენებოდეს, წარმოსადგენზე უფრო სწრაფად გადაიქცევა რეალურ

შემოსავლად ქართული ოჯახებისთვის. მაგალითად, სტატისტიკაა ის, რომ ინვესტორები და ტურისტები უკვე აქტიურად

მოდიან საქართველოში - მაგრამ ფაქტია, რომ ყოველი მორიგი მილიონი ტურისტი 15 ათას

ახალ სამუშაო ადგილს ქმნის ჩვენს ქვეყანაში. 2015 წლისათვის ჩვენ კიდევ 2 მილიონით გავზრდით საქართველოში დამსვენებელი

ტურისტების რაოდენობას, რაც დამატებით 30 ათას ახალ სამუშაო ადგილს შექმნის. ეს

ნიშნავს, რომ დამატებით 30 ათასი ოჯახი, რეალურად იგრძნობს, რომ დღევანდელი საქართველოს პოპულარიზაცია, ჩვენი ქვეყნის ტურისტულ ცენტრად განვითარება, გზების,

162

სასტუმროების და ახალი კურორტების დღევანდელი შენება, ჩვენი ქალაქების დღევანდელი გალამაზება, რისთვისაც ხშირად გვაკრიტიკებენ - 30 ათასი ოჯახის ხვალინდელი სამსახური, ხვალინდელი სამუშაო ადგილი და სტაბილური შემოსავალია.

და ეს არ არის მხოლოდ მომსახურების სფეროში გაჩენილი სამუშაო ადგილები - ეს არის სამუშაო ადგილები სოფლის მეურნეობაში, რადგან ვიზიტორების ზრდასთან ერთად იზრდება მოთხოვნა საკვებ პროდუქციაზე. ეს არის სამუშაო ადგილები სამშენებლო სექტორში, რადგან გაზრდილი ტურიზმი წარმოშობს ტურისტული ინფრასტრუატურის

განვითარების შესაბამის აუცილებლობას. ეს არის სამუშაო ადგილები წარმოებაში, რადგან ინვესტორთა და დამსვენებელთა დიდ მასას ესაჭიროება ადგილობრივი წარმოების უამრავი საქონელი ცხოვრების, დასვენების და ბიზნესისათვის.

იგივე ეხება ყველა იმ დიდი სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის პროექტს, რომელსაც ახლა ვახორციელებთ. ახალი ჰესები, ახალი ტრასები, ახალი ქალაქები, ახალი უბნები, ახალი კურორტები, ახალი ეკონომიკური ზონები. მათი მეშვეობით, ჩვენ ახალ საქართველოს

ვაშენებთ, მაგრამ მთავარი შედეგი ის ათობით ათასი დასაქმებული ოჯახია, რომელთა ცხოვრება ამ პროექტების შედეგად გაცილებით უფრო სტაბილური, დაცული და წარმატებული გახდება.

მაგრამ სამუშაო ადგილის შექმნა ყოველთვის არ ნიშნავს ადამიანის დასაქმებას. ხშირია შემთხვევა, როდესაც ესა თუ ის სამუშაო ადგილი ხელმისაწვდომია ადამიანისთვის, მაგრამ იგი ვერ ახერხებს ვაკანსიის შევსებას, რადგან არ გააჩნია სათანადო კვალიფიკაცია. ამის გამო

ზოგჯერ საქართველოს მოქალაქე საკუთარ ქვეყანაშიც კი ვერ ახერხებს, უცხოელისთვის კონკურენციის გაწევას. ასეთ დროს გამოსავალი არ არის წუწუნი და ჩივილი იმაზე, რომ სამუშაოს ის შოულობს ვინც უკეთესად იცის მისი კეთება. არც ქვეყნის საზღვრების ჩაკეტვა

და ეკონომიკური თვითიზოლაციაა სწორი გზა. ასეთ დროს ერთადერთი გამოსავალია ჩვენ თვითონ გავზარდოთ ჩვენი კონკურენტუნარიანობა, ჩვენ თვითონ ავიმაღლოთ ცოდნა, ჩვენ თვითონ ვიყოთ სხვაზე უკეთესი საქმეში.

ვიყოთ უფრო მაგარი მშენებლები, უფრო მაგარი ფინანსისტები და უფრო მაგარი

ინჟინრები. უნდა გვესმოდეს, რომ დასაქმებულთა რაოდენობის გაზრდა ძალიან გართულდება თუ

მუდმივად არ ვიზრუნებთ ჩვენს კონკურენტუნარიანობის ამაღლებისთვის.

ამისათვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს პროფესიულ გადამზადებას და იმ ახალი საქმის დაუფლება, რომელზეც უფრო დიდი მოთხოვნაა ბაზარზე.

მე ღრმად მწამს, რომ სახელმწიფო ვალდებულია შექმნას სათანადო პირობები ყველა იმ

ადამიანისათვის, ვისაც უნდა საკუთარი კვალიფიკაციის ამაღლება, ანდა ახალი პროფესიის დაუფლება.

ამიტომ ჩვენ ვიწყებთ პროფესიული გადამზადების სისტემის მნიშვნელოვან რეფორმას,

ერთი მხრივ, ვაშენებთ ახალ, გაცილებით უფრო მაღალი დონის საგანმანათლებლო ცენტრებს - 2012 წელს 5 ახალი პროფესიული კოლეჯი გაიხსნება.

ხოლო მეორე მხრივ, 2012 წლიდან საქართველოს ყველა მოქალაქე, რომელსაც

სურვილი ექნება შეისწავლოს და აითვისოს ახალი პროფესია, კერძო თუ სახელმწიფო პროფესიულ სასწავლებლებში, სახელმწიფოსგან მიიღებს 1000 ლარიან საგანმანათლებლო ვაუჩერს. ეს თანხა მთლიანად აანაზღაურებს მისი მაღალი ხარისხის გადამზადების კურსს.

ამას გარდა, ჩვენ დავიწყებთ ”პროფესიული გადამზადებისა და პროფესიული

ორიენტაციის” პროგრამას, რომლის ფარგლებშიც, საქართველოს ოც ქალაქში ერთდროულად 20 ათას ადამიანი გაივლის უფასო ტრენინგებს პროფესიის მიხედვით, ინგლისურ ენასა და კომპიუტერულ უნარ-ჩვევებში.

ამ წლის ზაფხულში ჩვენ ასევე ავამოქმედებთ სტუდენტების დასაქმების ერთთვიან პროგრამას, რომელიც 25 ათას სტუდენტს დაასაქმებს მთელი საქართველოს ტერიტორიაზე. ამით სტუდენტები, ერთი მხრივ, პროფესიული უნარ-ჩვევების დასაუფლებელ პირველად

პრაქტიკასაც გაივლიან და სწავლისა ან საზაფხულო დასვენებისათვის გარკვეულ თანხას დააგროვებენ.

163

მაგრამ დასაქმებულთა წრის გაფართოებას, მარტო პროფესიული გადამზადება და სტუდენტური დასაქმებაც ვერ უშველის. ჩვენი საზოგადოების გრძელვადიანი წარმატებისთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს განათლებას.

განათლება ჩვენი მომავლის გასაღებია. ჩვენი საზოგადოების, ჩვენი მომავალი თაობების განათლების დონე განაპირობებს იმას, შევძლებთ თუ არა ცოდნასა და მაღალ ტექნოლოგიებზე დაფუძნებული ეკონომიკის აშენებას; შევძლებთ თუ არა ინტელექტუალურ შესაძლებლობებზე დაფუძნებული სამუშაო ადგილების მთელი მსოფლიოდან მოზიდვას

საქართველოში; განათლება ჩვენი მთავრობის ყველაზე გადამწყვეტი, ყველაზე განმსაზღვრელი

პრიორიტეტია.

დღეს, როდესაც კომუნიკაციის ეპოქაში ვცხოვრობთ, როდესაც მსოფლიო უკვე ასეთი პატარაა, ინტელექტზე დაფუძნებული სამუშაო ადგილები აღარ ცნობს სახელმწიფოთა საზღვრებს, გლობალიზაციის ხანამ უკვე დიდი ხანია დაამკვიდრა პრინციპი: იქ სადაც არის

ცოდნა - არის დასაქმებაც. ამიტომ, ჩვენ სულ უფრო და უფრო გავააქტიურებთ ძალისხმევას, საქართველოში

განათლების სისტემის განვითარებისათვის.

ამიტომ, წელს საქართველოში 23 ახალი სკოლა აშენდება, ხოლო 600-მდე სკოლა გარემონტდება - 2015 წელს კი, საქართველოს ყველა სკოლა იქნება გერმანიის, ჰოლანდიის, ამერიკის სკოლების დონის;

ამიტომ, უკვე ყველა საჯარო და კერძო სკოლა ჩართულია ინტერნეტში; ამიტომ, შევიტანთ წელს სკოლებში კიდევ დამატებით 11 ათას ახალ კომპიუტერს და ამ

წლის ბოლოსთვის ყოველ 7 მოსწავლეზე ერთი კომპიუტერი იქნება. 2015 წელს კი, ბავშვების

90 პროცენტს ექნება პერსონალური კომპიუტერი. ამიტომ, წელს უკვე 100 სკოლაში გავხსნით ულტრა-თანამედროვე "მომავლის კლასებს"

და ამიტომ ვაგრძელებთ სკოლებში ქიმიის, ფიზიკისა და ბიოლოგიის უმაღლესი დონის ლაბორატორიების გახსნას.

ამიტომ მიიღებს ყველა პირველკლასელი და მათი დამრიგებელი საჩუქრად პერსონალურ კომპიუტერს;

ამიტომ ვზრდით მასწავლებლების ხელფასებს და ამიტომ ჩამოგვყავს ათასობით

ინგლისური ენის მასწავლებელი ჩვენი ბავშვებითვის. მიზანი მარტივია - ჩვენ გვინდა, რომ ჩვენს შვილებს ჩვენზე უკეთესი ცხოვრება

ჰქონდეთ, უფრო დაცული და უფრო წარმატებული, რომ მათ ჰქონდეთ უფრო მეტი

შესაძლებლობა და უკეთესად შეეძლოთ ამ შესაძლებლობების გამოყენება; რომ მათი ცოდნა და მონდომება უფრო მეტად ფასდებოდას და იოლად შოულობდნენ დამსახურებისა და ცოდნის მიხედვით სასურველ სამსახურს.

ეს არის ნებისმიერი მშობლის ოცნება - ეს არის ჩვენი რეფორმების მიზანიც. ჩვენი გეგმის მეორე მნიშვნელოვანი ელემენტია სოფლის მეურნეობა. სოფელი ჩვენი

ქვეყნის სული და გულია. ძნელია ჩვენს შორის მოიძებნოს ისეთი ადამიანი, ვისი ფესვებიც

არ მოდის სოფლიდან. დარწმუნებული ვარ, რომ საქართველოში არ მოიძებნება ადამიანი, რომელიც ხედავს

საქართველოს მომავალს ძლიერი სოფლის გარეშე. ჩვენი ქვეყნის წარმატება არაფერს მოიტანს თუ ამ წარმატების გამზიარებლად არ იქცა

სოფლის მეურნე. ჩვენი უმთავრესი მოვალეობაა, მთელი ქვეყნის მასშტაბით უზრუნველვყოთ წარმატებულ ფერმერთა წრის გაფართოვება. ამისათვის უპირველესი რესურსი დამუშავებული და მორწყული მიწაა.

ამიტომ დღეს ვაცხადებ საქართველოს ერთიანი საირიგაციო სისტემის განვითარების პროგრამას, რომელის ფარგლებშიც გასარწყავდება 18 ათასი ჰექტარი, ხოლო 3 ათასი 800 ჰექტარზე სადრენაჟე სისტემების სრული რეაბილიტაცია მოხდება.

164

ირიგაციის გარდა, წარმატებულ ფერმერთა წრის გაფართოებას ხელს უშლის მექანიზაციის დღეს არსებული არასაკმარისი მასშტაბები. თანამედროვე სოფელი ვერ განვითარდება მაღალი დონის მექანიზაციის გარეშე.

ამიტომ 2012 წელს გაიხსნება მექანიზაციის 12 ცენტრი, რომელთა ძირითადი მიზანი იქნება სოფლის მოსახლეობის მომსახურება და მათი ინფორმირებულობა სოფლის მეურნეობასთან დაკავშირებულ ყველა საკითხსა და საჭიროებაზე.

ამიტომ უახლოესი 3 კვირის განმავლობაში ჩვენ შევიძენთ 250 ახალ ტრაქტორსა და 400

მისაბმელ აგრეგატს; ამიტომ ამ წლის 1 ივნისამდე მექნიზაციის ყველა ცენტრი ჯამში აღჭურვილი იქნება

563 ერთეული ტრაქტორით, 50 ერთეული კომბაინით, 22 ერთეული სპეცტექნიკით და 1470

ერთეული გუთანითა და ტრაქტორზე მისაბმელი სხვა ტექნიკით - რაც მთავარია ეს ყველაფერი რომელიც ადვილად ხელმისაწვდომი იქნება დაინტერესებული ფერმერებისათვის - ისევე, როგორც ხელმისაწვდომი იქნება მექანიზატორების

კონსულტაციები და დახმარება რასაკვირველია ტექნიკა და მორწყული მიწა უმნიშვნელოვანესი შემედგანელია

სოფლის მეურნეობის წარმატებისთვის, მაგრამ დღევანდელ მსოფლიოში მარტო ეს

საკმარისი არ იქნება თუ ფერმერს არ ექნა საშუალება აითვისოს ახალი ტექნოლოგიები და დაეუფლოს სოფლის მეურნეობისთვის საჭირო თანამედროვე ცოდნას.

ამიტომ 6 მექანიზაციის ცენტრს ასევე მიენიჭება მოსავლიანობის ცენტრების ფუნქცია.

ამ ცენტრებში ნებისმიერი ფერმერი შეძლებს მიიღოს მექანიზატორის კონსულტაცია და დახმარება. ისარგებლოს სპეციალური ლაბორატორიის მომსახურებით, რომელიც დაეხმარება ნიადაგის, მცენარისა და წყლის ანალიზის გაკეთებაში.

ცენტრებში დამონტაჟდება ჰიდრო-მეტეოროლოგიური სადგურები; ექვსივე ცენტრი აღიჭურვება თანამედროვე სტანდარტების სასწავლო ინფრასტრუქტურით, სადაც ფერმერები და დაინტერესებული ადგილობრივი მოსახლეობა გადამზადდება ახალი ტექნოლოგიებისა და სათესლე პროდუქციის გამოყენებაში.

მოსავლიანობის ცენტრების მეშვეობით ნებისმიერი ფერმერისთვის ხელმისაწვდომი უნდა გახდეს სხვადასხვა ტიპის სასუქი და პესტიციდი; მაღალი კვალიფიკაციის აგრონომების კონსულტაცია მნიშვნელოვან სასოფლო-სამეურნეო საკითხებზე;

მოსავლიანობის ექვსივე ცენტრი აღიჭურვება თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით შექმნილი სადემონსტრაციო ნაკვეთებით, სადაც ფერმერები მიიღებენ ამომწურავ ინფორმაციას თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენების, ახალი კულტურებისა

და ჯიშების წარმოების პროცესებისა და სხვადასხვა პროდუქციის მოსავლიანობის თაობაზე. ჩვენი მიზანია შევქმნათ სოფლის მეურნეობის სისტემა, რომელიც ყველა

შრომისმოყვარე სოფლის მეურნეს საშუალებას მისცემს საკუთარ ოჯახში, საკუთარ

კარმიდამოში იგრძნოს ქვეყნის წინსვლა. ჩვენ მიზანია სოფლის წარმატება არა სტატისტიკისთვის, არამედ თითოეული

ფერმერის უკეთესი ცხოვრებისთვის.

ჩვენი გეგმის მესამე ელემენტი არის ჯანდაცვა - გასული თვეების განმავლობაში ჩვენ შევძელით ის, რისი წარმოდგენაც კი შეუძლებელი იყო სულ ახლო წარსულში.

ჩვენ 30 დღეში გავხსენით 30 ახალი საავადმყოფო, დღეისათვის უკვე 90-მდე ახალი, თანამედროვე კლინიკა ფუნქციონირებს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონსა და ქალაქში.

მიმდინარე წლის განმავლობაში დაგეგმილია კიდევ 40-ზე მეტი საავადმყოფოს გახსნა – შედეგად, 2012 წელს საქართველოში 130 ახალი სამედიცინო დაწესებულება იქნება, აღჭურვილი უახლესი ტექნიკითა და ჯანდაცვის პროცედურებისათვის საჭირო

თანამედროვე ინფრასტრუქტურით. ეს არის ნამდვილი გარღვევა საქართველოს ჯანდაცვის სისტემაში - შეიძლება ითქვას,

რომ ეს არის ახალი ათვლის წერტილი, რადგან ვიდრე ახალი საავადმყოფოები არ იყო –

საქართველოში, პრაქტიკულად, არ არსებობდა ჯანდაცვა - იყო დედაქალაქში თავმოყრლი

165

მხოლოდ რამდენიმე საავადმყოფო და რეგიონებში მცხოვრები მოსახლეობის უმრავლესობისთვის მათში მოხვედრა, ბევრი ფაქტორის გამო, შეუძლებელი იყო.

ამასთანავე, საქართველოში ვქმნით მსოფლიოში მოწინავე მაღალტექნოლოგიური

სერვისების დანერგვის ახალ შესაძლებლობებს – მაგალითად, ისეთის, როგორიც ღეროვანი უჯრედების გადანერგვის ოპერაციებია. თანამედროვე მედიცინაში ეს დღეს ეფექტურად გამოიყენება ისეთი დაავადებების მკურნალობაში, როგორიც ციროზი, ლეიკოზი და სხვა.

ჩვენი რეფორმით მოვახერხეთ არა მარტო ჯანდაცვის გეოგრაფიის გაფართოება, არამედ

სოციალური თანასწორობის ძალიან მძლავრი მექანიზმის შექმნა - მე თითქმის ყოველი მორიგი საავადმყოფოს გახსნაზე პირადად ჩავდივარ და მაქვს პატივი თავად წავიკითხო ამ თანასწორობის განცდა თითოეული ადგილობრივი მაცხოვრებლის თვალებში - ეს არის

განცდა სიამაყის, რადგან უეცრად ის, რაც აქამდე მისთვის არ არსებობდა, დღეს მისი საკუთრებაა; ის, რაც ადრე მხოლოდ თბილისის ელიტას ეკუთვნოდა, უეცრად მთელი საზოგადოების კუთვნილება გახდა.

საქართველოში შენდება თანამედროვე, ევროპული დონის ჯანდაცვა, მაგრამ ჩვენი უმთავრესი ამოცანა ახლა ის არის, რომ გაიზარდოს იმ ადამიანთა რიცხვი, ვისთვისაც ჯანდაცვა ხელმისაწვდომია.

ჯერაც ბევრი ქართველისთვის მაღალი დონის ჯანდაცვა იმ ფუფუნებად ითვლება რასაც მისი საფულე ვერ გაწვდება.

ხელმისაწვდომობის ზრდის მთავარი ინსტრუმენტი არის ჯანმრთელობის დაზღვევა -

ამიტომ ჩვენი ამოცანაა, დაზღვეული მოქალაქეების რაოდენობის მნიშვნელოვნად გაზრდა. 2006 წლამდე საქართველოში სამედიცინო დაზღვევა ჰქონდა 40 000-ზე ნაკლებ

ადამიანს. ამ პერიოდთან შედარებით 2011 წლის ბოლოსთვის დაზღვეულთა რაოდენობა

გაიზარდა თითქმის 40-ჯერ, 2012 წელს კი 60-ჯერ გაიზრდება. 2012 წელს ქვეყანაში დაზღვეული იქნება ყოველი მე-2 მოქალაქე ანუ თითქმის

ორმილიონნახევარი ადამიანი; სახელმწიფოს მიერ დაზღვეულთა რიცხვს წელს 650 ათასამდე პენსიონერი და 300

ათასამდე ბავშვი დაემატება. და ეს იქნება დიდი გარდატეხა ასობით ათასი ოჯახის ცხოვრებაში. ყველამ კარგად ვიცით, თუ რა მძიმე მდგომარეობაშია დღეს უამრავი პენსიონერი და

მათი ოჯახის წევრები, მით უმეტეს, მაშინ, როდესაც ასაკოვანი ადამიანი უკვე ინტენსიურ მკურნალობას საჭიროებს. დღეის მდგომარეობით შეუძლებელია ასაკით პენსიონერის დაზღვევა, რადგან სადაზღვევო კომპანიები თავს არიდებენ ამასთან დაკავშირებულ

ფინანსურ რისკებს. შესაბამისად, მკურნალობის მთელი ტვირთი მოდის მათი ოჯახის წევრებზე, რაც, თუ

გავითვალისწინებთ გაზრდილ ფასებსა და უმუშევრობას, ხშირად ტრაგიკულ

რეალობასთანაა დაკავშირებული. უამრავი ჩვენი თანამოქალაქე ხელებჩამოშვებული უყურებს თუ როგორ ართმევს ავადმყოფობა მას მშობელს, ბებიასა თუ ბაბუას და უსახსრობის გამო, ვერაფრით ეხმარება მას. არის გაცილებით უფრო მძიმე შემთხვევებიც,

როდესაც მომვლელი და მეურვე საერთოდ არ არსებობს პენსიონერისათვის და იგი ღვთის ანაბარაა მიტოვებული საკუთარ ავადმყოფობასთან.

ამიტომ, ჩვენ გავაკეთეთ ყველაფერი, რათა დაპირებულ 100 დოლარიან საპენსიო პაკეტში შეგვეტანა ყველაზე მნიშვნელოვანი კომპონენტი ჯანმრთელობის დაზღვევის სახით.

შედეგად, სექტემბრიდან ყველა ასაკით პენსიონერის ჯანმრთელობა დაზღვეული იქნება. თუ ადრე პენსიონერი მხოლოდ ჯანდაცვის პროგრამების შეზღუდული სერვისებით

სარგებლობდა – მაგალითად, ქიმიოთერაპიის საჭიროების შემთხვევაში პროგრამა 500

ლარზე მეტს არ უთვლიდა - სადაზღვევო პაკეტით, დაზღვევის ლიმიტი მას 12 ათას ლარამდე გაეზრდება.

ასევე, თუ სჭირდებოდა გეგმიური ოპერაციები, მაგალითად, მენჯ-ბარძაყის ან

კატარაქტის ოპერაცია, რაც ძალიან ხშირია ხანდაზმულ ადამიანებში, ეს არასდროს არ

166

იფარებოდა. წელს მოხუცებს პირველად ექნებათ საშუალება, დაზღვევის ხარჯზე დაიფაროს არა მარტო ეს, არამედ სხვა გეგმიური ოპერაციებიც.

თუ რომელიმე პენსიონერს დასჭირდება გადაუდებელი ინტენსიური თერაპია, რაც

ყველას მოგეხსენებათ, რომ განსაკუთრებით დიდ ხარჯებთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული, სექტემბრიდან ეს მომსახურება ულიმიტო იქნება. თუ ადრე სახელმწიფო პროგრამა მხოლოდ პირველ სამ დღეს უფინანსებდა ურგენტული პროგრამით და მეტი არასოდეს არავისთვის არ გადაგვიხდია, ამ პროგრამის მიხედვით, ხანდაზმულ მოქალაქეს

შეეძლება მიიღოს გადაუდებელი მკურნალობა მანამ, ვიდრე ეს დასჭირდება. ეს იმას ნიშნავს, რომ მკურნალობის ხარჯის სიმძიმე აღარ დააწვება მის ოჯახს - ყველაფერი დაზღვევით ანაზღაურდება.

პენსიონერთა ყველაზე დიდი პრობლემა ყოველთვის იყო წამლები - განსაკუთრებით ქრონიკულად დაავადებული პაციენტებისთვის. თუ დღემდე მხოლოდ 50 ლარის ნახევარს იხდიდა სადაზღვევო გეგმა, სექტემბრიდან ეს ლიმიტი გაიზრდება 4-ჯერ და 200 ლარი

გახდება, ასევე 100 ლარის ღირებულების მედიკამენტი ანაზღაურდება სადაზღვევო ვაუჩერით.

დღეს მინდა ახალი ინიციატივაც გაგაცნოთ: 2013 წლის 1 იანვრიდან თითოეული

ოჯახი ყოველ მესამე ახალშობილ ბავშვზე ერთჯერადი დახმარების სახით, 1000 ლარს, ხოლო ყოველ მეოთხე და შემდეგი ბავშვის დაბადებაზე 2000 ლარს მიიღებს. ასევე 2013 წლის 1 იანვრიდან დამატებით დავაზღვევთ ყველა იმ ბავშვსა და 18 წლამდე ახალგაზრდას,

რომელიც მრავალშვილიან ოჯახში იზრდება. ეს იმ ოჯახებს შეეხება, რომელშიც 4 და მეტი ბავშვი იზრდება.

ამგვარი ინიციატივა, ვფიქრობ, ხელს შეუწყობს ბოლო წლების შობადობის ზრდის

ტენდენციას ჩვენ ქვეყანაში. აქვე მინდა მადლობა გადავუხადო მის უწმინდესობას იმ ძალისხმევისათვის, რომელსაც ქართული ეკლესია იჩენს დემოგრაფიული პრობლემის მოგვარებისათვის. ვფიქრობ, ჩვენი ერთობლივი ძალისხმევა კონკრეტულ შედეგებს მოგვიტანს.

მინდა დავუბრუნდე დაზღვევის თემას. რაც შეეხება ბავშვების დაზღვევას - აქამდე არსებული ბავშვთა სტაციონარული დახმარების სახელმწიფო პროგრამა მხოლოდ სამ წლამდე ბავშვებზე ვრცელდებოდა და ისიც ძალიან შეზღუდულად.

ჩვენი გეგმის მიხედვით, სექტემბრიდან ყველა სკოლამდელი ასაკის ბავშვის ჯანმრთელობა იქნება დაზღვეული.

ასე რომ, უმაღლესი დონის ჯანდაცვა წელს უფრო მეტი მოქალაქისათვის იქნება

ხელმისაწვდომი. ამას გარდა, არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი შედეგი - ის, რომ, საბოლოოდ,

დაზღვეული იქნება ორ-ნახევარი მილიონი მოქალაქე - საშუალებას გვაძლევს დაზღვევა

უფრო ხელმისაწვდომი გავხადოთ იმ დანარჩენი ჩვენი თანამოქალაქეებისთვის, რომელიც ჯერ არ არის დაზღვეული. ასევე უნდა ჩამოვაყალიბოთ თამაშის ახალი წესები, რომლებიც უზრუნველყოფს მომსახურების ხარისხის მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებას სადაზღვევო

კომპანიებისა და კლინიკების მხრიდან. ჩვენი ამოცანაა, ერთი მხრივ, დაზღვეულთა რაოდენობის გაზრდა, ხოლო, მეორე

მხრივ, დაზღვეულთა უფლებების მაქსიმალურად დაცვა, როგორც სადაზღვევო კომპანიებთან, ასევე კლინიკებთან მიმართებაში.

ამისთვის, ჩვენ, ერთი მხრივ, უპრეცენდენტოდ ვამკაცრებთ სამედიცინო დაწესებულებების მიმართ საჯარიმო სანქციებს - იმ შემთხვევებისთვის, როდესაც მათი დანაშაულით დაზარალდება პაციენტის ინტერესები.

ხოლო, მეორე მხრივ, ვქმნით თამაშის ახალ წესებს რომლითაც სადაზღვევო კომპანიები ვალდებულნი იქნებიან დაიცვან დაზღვეული მოქალაქეების ინტერესები და არ მოატყუონ ისინი. ამ სფეროში პრობლემები ჯერაც ბევრია:

არის შემთხვევები, როდესაც მოქალაქეები აწყდებიან უსამართლობას სადაზღვევო კომპანიების მიერ დაზღვევის პროდუქტის შეთავაზებისას. ხშირად, არაკეთილსინდისიერი

167

მანიპულაციების შედეგად, დაზღვეულმა მოქალაქემ რეალურად არ იცის რა ეკუთვნის და რა არა, რას დაფარავს დაზღვევა და რას არა - ან ჰგონია, რომ იცის, მაგრამ მისთვის ყველაზე კრიტიკულ მომენტში აღმოაჩენს, რომ თურმე მწარედ ცდებოდა.

ახალი წესები უზრუნველყოფს, რომ მოქალაქეს აღარ გაუჩნდეს უსამართლობის და დაუცველობის განცდა. პირობები ცხადად უნდა განსაზღვრავდეს იმას თუ რა ანაზღაურდება დაზღვევით და გამონაკლისები არ უნდა აძლევდეს სადაზღვევო კომპანიას საშუალებას უარი უთხრას დაზღვეულს მომსახურებაზე მაშინ, როცა მას ეს ყველაზე მეტად სჭირდება.

ეს ჩემი ცალმხრივი განწყობა არ არის. სახელმწიფოს მიერ მოქალაქეთა ასეთი მასშტაბით დაზღვევამ შესაძლებელი გახადა სახელმწიფოსა და სადაზღვევო კომპანიებს შორის თანამშრომლობის ატმოსფეროს ჩამოყალებება. მე მივესალმები სადაზღვევო

კომპანიების მონდომებას, რომ სახელმწიფოსთან თანამშრომლობით, გნებავთ სახელმწიფოს ზედამხედველობით, აღმოიფხვრას ყველა არსებული სირთულე და პირველ ადგილზე მოქალაქის ინტერესები დადგეს. სადაზღვევო კომპანიებს კარგად აქვს გაცნობიერებული,

რომ ჩვენ იმიტომ არ ვაფართოებთ დაზღვეული ადამიანების წრეს, რომ შემდეგ ამ ადამიანებმა მოტყუებულად და მიტოვებულად იგრძნონ თავი!!!

ამას ჩვენ არ დავუშვებთ და ეს არის ჩემი პირობა თითოეული ჩვენი მოქალაქის წინაშე.

2012 წელს ვაცხადებთ ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობის გარდამტეხ წლად – წლად, როდესაც ყოველი მეორე ქართველი იქნება დაზღვეული და მისთვის რეალურად ხელმისაწვდომი იქნება მაღალი დონის ჯანდაცვა.

დღეს ასევე მინდა მოგახსენოთ, ჩემი აზრით, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი წარმატების შესახებ, რომელიც მომავალი თაობის ჯანსაღი ცხოვრების წესისთვის ბრძოლას ითვალისწინებს. წლების განმავლობაში ჩვენ ულმობლად ვებრძოდით ნარკომაფიას,

ნარკოტიკების გამსაღებლებსა და გამავრცელებლებს. ამან ხელშესახები შედეგი გამოიღო – 2007 წლის შემდეგ ნარკოდანაშაულმა 53 პროცენტით იკლო, ანუ განახევრდა უმთავრესი საფრთხე ჩვენი მომავალი თაობებისათვის.

ამ ბრძოლას მეორე მხარეც აქვს – ეს არის ზრუნვა ნარკოდამოკიდებულთა

მკურნალობასა და რეაბილიტაციაზე. მე შემოვდივარ ინიციატივით, რომ თანხების გარკვეული ნაწილი, რომელიც ნარკოდამნაშავეებზე დაკისრებული ჯარიმებიდან შემოდის, ისევ ნარკოდამოკიდებულთა მკურნალობას მოვახმაროთ.

ამასთანავე, მომავალშიც ულმობელნი ვიქნებით ნარკოგამსაღებელთა წინააღმდეგ ბრძოლაში და ეს ბრძოლა სამართალდამცავთათვის პრიორიტეტად დარჩება.

საკმარისი არ არის მხოლოდ მატერიალური წარმატებისა და სოციალური დაცვის წრის

გაფართოება - ჩვენი ამოცანაა, რომ ასევე გავაფართოვოთ ჩვენი პოლიტიკური და სამოქალაქო წარმატების წრე.

ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რატომაც ჩვენი ქვეყანა სულ უფრო და უფრო

მიმზიდველი ხდება ტურისტებისა და ინვესტორებისთვის ის არის, რომ ჩვენ ერთად შევძელით შეგვექმნა სახელმწიფოს დემოკრატიული განვითარების წარმატებული მოდელი. მომავალი წლების განმავლობაში ჩვენ კიდევ უფრო დიდი ნაბიჯები უნდა გადავდგათ

საქართველოს დემოკრატიული პროცესის გასავითარებლად. შარშან, როდესაც ამ ტრიბუნიდან წარმოგიდგინეთ 2015 წლის ხედვა - ჩემი დაპირებები

ვრცელდებოდა არა მარტო სოციალურ სფეროსა და ეკონომიკის განვითარებაზე, არამედ ჩვენი ქვეყნის პოლიტიკური სისტემისა და დემოკრატიის გაუმჯობესებაზეც.

მე დაგპირდით, რომ ოპოზიციასთან თანამშრომლობით განვახორციელებდით საარჩევნო სისტემის რეფორმას - და ჩვენ ეს ერთობლივი ძალისხმევით მოვახერხეთ - ოპოზიციის აქტიური მონაწილეობითა და ევროპის საკონსტიტუციო ექსპერტების

დადებითი შეფასებებით. თუმცა ვიცი, რომ რჩება გარკვეული უთანხმოები ჩვენ შორის, რაც თავისთავად, ნორმალურია დემოკრატიული საზოგადოებისთვის - და ჩვენ მზად ვართ დიალოგის გაგრძელებისთვის ამ მიმართულებით.

168

ჩვენ ერთად გავზარდეთ პარტიების დაფინანსება - რათა პარტიები არ იყოს დამოკიდებული სპეციალურ ინტერესებზე - რათა მათ გააჩნდეთ საშუალება, რომ დამოუკიდებლად განვითარდნენ და მოახდინონ გავლენა პოლიტიკურ პროცესზე;

მივიღეთ და უკვე ავამოქმედეთ კანონი, რომელმაც უფრო გამჭვირვალე გახადა ტელევიზიების საკუთრების საკითხი - რათა დაინტერესებულმა მოქალაქემ იცოდეს თუ ვინ და რა ძალა დგას ამა თუ იმ ტელეარხის უკან და შესაბამისად, უფრო მეტი საშუალება ჰქონდეს ობიექტური დასკვნის გასაკეთებლად.

გავამყარეთ უმცირესობათა უფლებები - იმიტომ, რომ ჩვენი ქვეყნის ფუნდამენტია თავისუფლება და ადამიანთა შორის თანასწორობა განურჩევლად მათი რასისა, ეთნიკურობისა, რელიგიური თუ სხვა კუთვნილებისა, რადგან ნებისმიერი უმცირესობის

თავისუფლება ყველა ჩვენგანის თავისუფლებაა. რადგან ჩვენი თანასწორობა საქართველოს ძლიერებაა.

ჩვენ ასევე პირობა დავდეთ, რომ გავაგრძელებდით სასამართლო რეფორმას უფრო

დამოუკიდებელი და სამართლიანი სასამართლო სისტემის შესაქმნელად და ამ მიზნით მოქმედებას დაიწყებდა ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტი - ეს დაპირებაც შესრულებულია - საქართველო ეკუთვნის საქართველოს მოქალაქეებს და ჩვენ ყველანი ერთად ვქმნით ისეთ

სასამართლო სისტემას, სადაც მოქალაქეები იღებენ მონაწილეობას მართლმსაჯულების განხორციელებაში. ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტის ეტაპობრივი გაფართოება მომავალშიც გაგრძელდება.

გასულმა თვეებმა ყველას დაგვანახა, რომ ჩვენი პოლიტიკური სისტემა სრულიად გახსნილია დიდი სიახლეებისა და ახალი პოლიტიკური მოთამაშეებისთვის. იქმნება ახალი პოლიტიკური მოძრაობები და ყალიბდება ახალი პოლიტიკური კოალიციები. სულ უფრო

ახალი ენთუზიაზმით იშლება პოლიტიკური დისკუსია სხვადასხვა პოლიტიკურ ძალებს შორის.

მე მივესალმები ყოველივე ამას. ჩვენი დემოკრატია გახსნილია ყველა ხმისა და ყველა ჯგუფისთვის, რომელიც

საქართველოს კონსტიტუციისა და სამართლებრივი სისტემის ფარგლებში მოქმედებს. ჩვენი პოლიტიკური სისტემა მიესალმება პოლიტიკურ დისკუსიაში ნებისმიერი აზრის არსებობას, მიუხედავად იმისა, თუ საზოგადოების რა ნაწილისთვისაა ეს აზრი სრულიად მიუღებელი.

დარწმუნებული ვარ, რომ მხოლოდ ასეთი პლურალიზმი წარმოშობს იმ ჯანსაღი კონკურენციის ატმოსფეროს, რომელიც ეფუძნება არა აგრესიისა და ექსტრემიზმის ჭიდილს, არამედ ჩვენი ქვეყნისა და საზოგადოებითვის საჭირო დიდი იდეების, დიდი ხედვების

ჭიდილს. მხოლოდ ასეთი კონკურენცია აძლიერებს ჩვენს დემოკრატიას და შესაბამისად ჩვენს

სახელმწიფოს.

წლევანდელი წელი საპარლამენტო არჩევნების წელია. ჩემი მიზანია, და ვიცი ამაში თითოეული თქვენგანი მიერთდება, რომ ეს იყოს ყველაზე თავისუფალი, ყველაზე გამჭვირვალე და ყველაზე დემოკრატიული არჩევნები რაც კი აქამდე გვქონია.

ამისათვის ჩვენ ვიწვევთ ყველა შიდა და საერთაშორისო დამკვირვებელს, რომ მაქსიმალურად ჩაერთონ მონიტორინგის პროცესში. ეს ეროვნული უსაფრთხოების საკითხია. ამის უპირველესი გარანტი, ჩვენი საერთო ძალისხმევით შექმნილი დემოკრატიული სისტემაა, რომელიც ყველა პოლიტიკურ ძალას აღჭურვავს სათანადო რესურსებით და

მედიაზე უფასო ხელმისაწვდომობით, იმისათვის, რომ თავიანთი სათქმელი შეუფერხებლად მიიტანონ საქართველოს მთელ მოსახლეობასთან.

პოლიტიკური პროცესის მაქსიმალური სამართლიანობისთვის, ჩვენ უნდა

უზრუნველვყოთ პოლიტიკური კამპანიების დაფინანსების მაქსიმალური გამჭვირვალობა, რათა არც ერთი ამომრჩევლისთვის არ იყოს დამალული ის, თუ რა მატერიალური რესურსი დგას ამა თუ იმ პოლიტიკური ძალის უკან. საზოგადოებამ უნდა შეძლოს ყველაზე სწორი

გადაწყვეტილების მიღება.

169

მომავალი საარჩევნო კამპანიის განმავლობაში, სხვადასხვა პოლიტიკური მოთამაშეები წარმოადგენენ უამრავ ხედვასა და კონცეფციას. ეს ასეც უნდა იყოს. მაგრამ მინდა შევთავაზო ყველას - მოდით შევთანხმდეთ, თამაშის სამართლიან წესებზე - შევთანხმდეთ იმაზე, რომ

როგორც სახელისუფლო ასევე ოპოზიციური პარტიები გავაკეთებთ ჩვენს მაქსიმუმს, რათა ჩვენმა მოქალაქეებმა შეძლონ ჭეშმარიტად თავისუფალი არჩევანის გაკეთება; რომ ყველა პარტია მოქმედებდეს პარლამენტარიზმის, ცივილური პრინციპების ფარგლებში. მოდით ერთად გავაგრძელოთ საქართველოს სამაგალითო დემოკრატიად ჩამოყალიბება, და ამით,

ყველამ ერთად შევქმნათ უკეთესი, უფრო მიმზიდველი გარემო ინვესტიციებისა და ტურიზმის, ეკონომიკისა და ჩვენი ქვეყნისადმი სანდოობის განსავითარებლად – შესაბამისად, უფრო მეტი სამუშაო ადგილისა და უფრო მეტი საერთაშორისო პარტნიორის

გასაჩენად. დაბოლოს, ქვეყნის წინსვლის უფრო მეტი მოქალაქისათვის გასაზიარებლად, ჩვენ

უნდა გავაგრძელოთ საქართვლოსთვის იმ უსაფრთო გარემოს შენება, რაც შესაძლებელს

ხდის ამ წინსვლას. საქართველოს არც ერთი ქვეყანის მიმართ არა აქვს მტრული განზრახვები ან

ტერიტორიული პრეტენზიები.

მაგრამ ჩვენ არასოდეს ვიტყვით უარს ჩვენი სუვერენული უფლებების დაცვაზე; არასოდეს ჩავიმუხლებთ ჩვენი ქვეყნის გამთლიანებისა და დეოკუპაციისათვის

ბრძოლაში;

არასდროს დავიღლებით საკუთარი სახლ-კარიდან გამოდევნილი თითოეული ჩვენი მოქალაქის ინტერესების დაცვაში;

არასდროს შევეგუებით, რომ იმპერია გვიზღუდავდეს თავისუფალ არჩევანს.

ამიტომ, ჩვენ ვაგრძელებთ სვლას დასავლეთისკენ. ეს არჩევანი ჩვენი ეროვნული კონსენსუსია. ეს არის გზა ჩვენი რეალური უსაფრთხოებისა და თავისუფლებისაკენ.

ამიტომ, ჩვენ ძალისხმევას არ ვაკლებთ და კვლავაც გავნაგრძობთ ნატოსა და ევროკავშირში სრულფასოვანი გაწევრიანების მიზნისკენ სწრაფვას. რა თქმა უნდა, ამას ჯერ

რამდენიმე წელი დასჭირდება, მაგრამ ამაზე ახლა უარის თქმა რამდენიმე თაობას დაგვაკარგინებს.

ამიტომ, ჩვენ ვამყარებთ კავშირებს ევროპასთან და უკვე აქტიურ ფაზაშია შესული

მოლაპარაკება ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებაზე. დღეს სწორედ იმიტომ გადავდეთ დებატები 2 საათით, რადგან საქართველოში ჩამოვიდა ევროკავშირის კომისარი ვაჭრობის საკითხებში და დღეს გავხსენით მოლაპარაკება თავისუფალი ვაჭრობის

შესახებ ევროკავშირთან, რომელსაც იმედი გვაქვს უახლოესი ერთი წლის განმავლობაში დავასრულებთ. თუ ყველაფერი სწორად განვითარდება ევროკავშითან თავისუფალი ვაჭრობა გვექნება.

ჩვენ ასევე ვაპირებთ დავიწყოთ შემდეგი ეტაპი სავიზო მოლაპარაკებისა, რომლის საბოლოო მიზანია ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლის დამყარება. სხვათა შორის, გუშინ ევროკავშირის საბჭომ განაცხადა, რომ ეს ორმხრივი ინტერესის საკითხია. ევროპის ქვეყნებში

საქართველოს მოქალაქეებს თავიანთი პასპორტით ამაყად უნდა შეეძლოთ შესვლა. ამიტომ, ჩვენ კიდევ უფრო ვაღრმავებთ ჩვენს მჭიდრო, სტრატეგიულ თანამშრომლობას

ამერიკის შეერთებულ შტატებთან - და ამის ნათელი დემონსტრირება იყო ჩემი ამასწინანდელი შეხვედრა პრეზიდენტ ობამასთან.

პრეზიდენტმა ობამამ განსაკუთრებულად, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ჩვენს წარმატებულ დემოკრატიულ რეფორმებს დიდი მნიშვნელობა აქვს არა მარტო ჩვენთვის, არამედ მთელი რეგიონისთვის. საქართველო გააგრძელებს შეერთებულ შტატებთან თანამშრომლობას ჩვენი

ქვეყნის შემდგომი რეფორმირების პროცესში. ძალზე მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენ გადავედით თანამშრომლობის ახალ ეტაპზე

თავდაცვისა და უსაფრთხოების სფეროში რათა გაძლიერდეს საქართველოს

თავდაცვისუნარიანობა და მისი შეიარაღებული ძალების თავსებადობა ნატოს სტანდარტებთან.

170

პრეზიდენტმა ობამამ ასევე გამოთქვა მზადყოფნა დაიწყოს დიალოგი საქართველოსა და ამერიკას შორის თავისუფალი ვაჭრობის იდეაზე.

როდესაც ამერიკა და ევროპა ასეთ ნდობასა და თანადგომას უცხადებს საქართველოს

და ასე აქტიურად გამოხატავს ჩვენს ქვეყანასთან თანამშრომლობისა და პარტნიორობის სურვილს - ეს იმას ნიშნავს, რომ ცივილიზებული სამყარო, უპირველესად, ნდობას უცხადებს მთელ ქართველ ხალხს.

საქართველოს საზოგადოებას უკვე დამკვიდრებული აქვს ღირსეული ადგილი

ცივილიზებულ, დამოკრატიულ სამყაროში და ჩვენ, როგორც ერი - უკვე ვართ დასავლეთის ნაწილი.

არსებობს ძალები, ვისაც ეს აღიზიანებს - ამიტომ დიდი სიფრთხილე გვმართებს,

იმისათვის რომ არავის მივცეთ საშუალება შეგნებულად თუ შეუგნებლად დაგვაკარგინოს ეს ეროვნული მონაპოვარი.

ქართველი ერის ისტორიული არჩევანია დასავლეთი, მაგრამ ჩვენი რეგიონია კავკასია,

ამიტომ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ საქართველოს გრძელვადიანი უსაფრთხოება არ შეიძლება განიხილებოდეს კავკასიური უსაფრთხოების გარეშე. ამიტომ, ჩვენ გავაგრძელებთ აქტიურ მუშაობას საერთო კავკასიური განვითარებისთვის და ყოველთვის ვიაქტიურებთ

კავკასიელ ხალხებთან და ქვეყნებთან მეგობრობაში. საქართველო მყარად უჭერს მხარს სახელმწიფოთა საზღვრების ურღვევობის პრინციპს, თუმცა ჩვენ კავკასიას განვიხილავთ როგორც ერთ რეგიონს და საქართველო არის ამ რეგიონში მშვიდობის, ძალადობის

შეჩერებისა და განვითარების ლოკომოტივი. კავკასიური ერებისთვის საქართველო არის ფანჯარა ევროპაში.

ჩვენ მჭიდრო კავშირს ვკრავთ დასავლეთთან, მაგრამ ამავე დროს დაინტერესებული

ვართ რუსეთთან ურთიერთობა გაუმჯობესდეს. ეს მარტივი არ არის. მაგრამ, რუსეთი არის და იქნება საქართველოს მეზობელი, რაც განაპირობებს ჩვენს წადილს, დავამყაროთ მასთან მშვიდობა. ოღონდ ეს შეიძლება იყოს მშვიდობა რუსეთთან, რომელიც აღაიარებს და ემორჩილება სუვერენულ სახელმწიფოთა შორის ურთიერთობის ყველა საერთაშორისოდ

აღიარებულ ნორმას. სწორედ ამიტომ, დიდი შრომისა და დიპლომატრიური ძალისხმევის შედეგად მივეცით

რუსეთს საშუალება გამხდარიყო მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის სრულუფლებიანი

წევრი. ჩვენ მივესალმებით ეკონომიკურ ურთიერთობებს რუსეთთან, საქართველო არასოდეს

დაგვიკეტავს რუსი ინვესტორებისა და ტურისტებისთვის. პირიქით, გვწამს, რომ იქ სადაც

აქტიურობს ბიზნესი, ადგილი აღარ რჩება ტანკის მუხლუხებისთვის. ამიტომ, მზად ვართ უფრო დიდი შანსი მივცეთ მშვიდობას და გამოვდივართ

ინიციატივით, რომ ცალმხრივად გავაუქმოთ სავიზო რეჟიმი რუსეთთან - დაე ყველა რუსმა

ბიზნესმენმა იცოდეს, რომ საქართველო ისეთივე მიმზიდველი საინვესტიციო ქვეყანაა მისთვის, როგორც ნებისმიერი სხვა ქვეყნის მოქალაქისთვის, კორუფციის, უკანონობისა და ბიუროკრატიული წნეხისაგან თავისუფალი; დაე, იცოდნენ რუსმა ტურისტებმა, რომ

ნებისმიერ დროს შეუძლიათ ჩამოსვლა საქართველოში და აქ მათ ქართველებისთვის დამახასიათებელი სტუმართმოყვარეობით დახვდება ყველა; იცოდნენ, რომ მათ აქ არავინ დაუშლის მონატრებული ქართული ღვინისა და ბორჯომის დალევას.

ჩვენ ჯერაც დიდი ერთობლივი ძალისხმევა გვმართებს იმისათვის, რომ საბოლოოდ

დავიმკვიდროთ ჩვენი კუთვნილი ადგილი საერთაშორისო უსაფრთხოების სისტემაში - ადგილი, რომელიც მომავალი თაობებისთვისაც იქნება გარანტია ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტისა და მთლიანობისათვის.

ამასთანავე, ჩვენ ვიმკვიდრებთ ადგილს საერთაშორისო ეკონომიკურ სისტემაშიც - ჩვენ ერთად ვაშენებთ საქართველოს, რომელიც გვინდა იყოს განვითარების მოდელი, გვინდა იყოს რეგიონში ყველაზე გახსნილი ეკონომიკა ყველაზე დაბალი გადასახადებით, ყველაზე

ხელსაყრელი ბიზნესგარემო, ყველაზე სუფთა კორუფციისა და კრიმინალისგან, ყველაზე თავისუფალი ბიუროკრატიული წნეხისგან. ეს არის ჩვენი დიდი მიზანი და ამ მიზნის

171

განხორციელება სულ მალე გადააქცევს ჩვენს ქვეყანას მთელი რეგიონის ეკონომიკურ კვანძად.

ჩვენ ერთად ვაშენებთ საქართველოს, სადაც სახელმწიფო მანქანისა და ბიუროკრატიის

ამოცანა და მოვალეობაა უკეთ მოემსახუროს საკუთარ მოქალაქეს, უკეთესი, უფრო გამჭვირვალე სერვისი შესთავაზოს მას. სადაც ფუნქციონირებს ჩვენს მიერ შექმნილი იუსტიციის სახლები, რათა მაქსიმალურად მარტივი იყოს ნებისმიერი მოქალაქისთვის სახელმწიფოსგან საჭირო მომსახურების მიღება, იქნება ეს საბუთის აღება, ქონების

გაფორმება, კომპანიის დარეგისტრირება თუ სხვა. ჩვენ ერთად ვაშენებთ სახელმწიფოს, სადაც მუდმივად ვეძებთ ახალ გზებს, იმისათვის,

რომ კიდევ უფრო დავხვეწოთ, კიდევ უფრო გამჭვირვალე და სწრაფი გავხადოთ მოქალაქის

მიერ სახელმწიფო სერვისის მიღება; სახელმწიფოსა და მოქალაქეს შორის ურთიერთობის პროცედურები.

ჩვენ არავის ვეჯიბრებით ძალადობასა და აგრესიაში, მაგრამ მზად ვართ ყველას

შევეჯიბროთ ეკონომიკურ თანამშრომლობაში, განვითარებასა და წარმატებული საზოგადოების შენებაში.

იმისათვის, რომ გავიმარჯვოთ მშვიდობით და არა ომით, ჩვენ გვჭირდება

ეკონომიკური ზრდის მუდმივად მაღალი მაჩვენებლების შენარჩუნება. ამიტომ, ჩვენი ეკონომიკა მინიმუმ ორჯერ უფრო სწრაფად უნდა იზრდებოდეს ვიდრე იმ ქვეყნისა, რომელსაც დღეს ოკუპირებული აქვს ჩვენი მიწები. ახლა ეს ასეა და ასე უნდა იყოს

მომავალშიც. ჩვენ მცირერიცხოვანი მაგრამ დიდი ერი ვართ, რადგან ერის სიდიდე არ იზომება მისი

მოსახლეობის რაოდენობით - ერის სიდიდე სამშობლოსადმი სიყვარულითა და

ერთგულებით, განათლებითა და შრომისმოყვარეობით, ურთიერთგამტანობითა და პასუხისმგებლობის გრძნობით იზომება, ერის სიდიდე მისი სიამაყითა და თავისუფლების სიყვარულით, შეუპოვარი წინსვლის ინსტიქტითა და დიდი მიზნებისაკენ სწრაფვის ამბიციით იზომება.

ასეთი ერი ვართ ჩვენ და ამიტომ ვაშენებთ ჩვენი პატარა საქართველოსგან დიდ ქვეყანას.

ამიტომ არის ჩვენი მომავალი წლების უმთავრესი ამოცანა ის, რომ ქვეყნის წარმატება

საქართველოს სულ უფრო და უფრო მეტი მოქალაქის წარმატებაზე ავსახოთ. ქვეყნის მიერ წინგადადგმული ყოველი ნაბიჯი - თითოეული ოჯახის წინსვლის ნაბიჯად ვაქციოთ.

ეს არის პირადად ჩემი და ყოველი ჩვენგანის უმთავრესი გამოწვევა.

ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ საქართველოს განვითარებამ გეოგრაფიულადაც მოიცვას მთელი ქვეყანა - ამიტომ გვაქვს გაშლილი შენების ფრონტი ერთდროულად ყველგან, სადაც კი ეს შესაძლებელია შუახევიდან-მესტიამდე, ზუგდიდიდან-

ახალქალაქამდე, ახალციხიდან-დუშეთამდე და დედოფლისწყაროდან-ლანჩხუთამდე. ჩვენ მთელი საქართველო, მისი ყოველი რაიონი, ქალაქი და სოფელი თანაბრად უნდა

ჩავრთოთ ქვეყნის განვითარებაში, თუ ქვეყანა წინ მიდის, ეს ყველგან თანაბრად უნდა

იგრძნოს ხალხმა. ამიტომ აქვს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ლაზიკის აშენებას, ამიტომ აქვს

განსაკუთრებული მნიშვნელობა სპეციალური ეკონომიკური ზონების შექმნას, მათ შორის, თავად ლაზიკის ეკონომიკურ ზონას, რომლის შესახებაც პარლამენტში მალე შემოვა

შესაბამისი კანონპროექტი. ამიტომ აქვს განსაკუთრებული მნიშვნელობა იმას, რომ შემდეგ ჯერზე პარლამენტის

დიდი ტრიბუნიდან უკვე ქუთაისში - საქართველოს მეორე დედაქალაქში მოგმართავთ.

ეს არის ქვეყნის სამართლიანი განვითარების გზა, მოდერნიზაციის გზა - ეს არის საშუალება უფრო და უფრო მეტი ქართველი ვაქციოთ საქართველოს წარმატების მონაწილედ და გამზიარებლად.

ეს არის გზა, რომლითაც პატარა საქართველოს დიდ და ძლიერ, თავისუფალ, სახელმწიფოდ ვაქცევთ.

172

ეს გზა ჩვენ ყველამ ერთად უნდა გავიაროთ, ეს გზა ჩვენი ერთადერთი მარშრუტია მომავლისაკენ, იგი დიდი ხანია აირჩია ქართველმა ერმა და არ არსებობს ძალა, რომელიც ამ გზიდან გადაგვახვევინებს.

დიდი მადლობა.

N7

მიხეილ სააკაშვილის ოფიციალური ვიზიტი ამერიკაში - შეხვედრა ჰილარი კლინტონთან

PRESIDENT SAAKASHVILI: Thank you, Madam Secretary. First of all, I would like to express utmost gratitude for your strong support, not just in words but in action, for Georgia’s territorial integrity and sovereignty and independence, because it’s lots of daily work. It’s a great struggle.

Sometimes it’s like uphill struggle because it’s against the forces that are trying to undermine us. And your personal participation, President Obama’s personal backing for it was – it goes without saying, and that’s something that we really appreciate a lot.

And certainly, I walked out also from this office, but also from the Oval Office where we were also present, totally elated because I heard everything I wanted to hear. And I mean, it’s – I’ve been in there before. But this time, because the country has also matured – my country has also matured

up to the challenges – I think we now are moving to another level in cooperation. And with free trade agreement, nobody could have imagined that Georgia would ever start to qualify for that a few years ago. The next level of defense cooperation – and we are proud to serve with you in Afghanistan

– was unimaginable a couple of years ago. Further development of our bilateral ties in all kinds of other fields where Georgia just had to

get to this level to be good partners with you. And again, this mature Georgia wouldn’t have been possible without your personal involvement, and we are looking forward to seeing you in our city o f

Batumi in months to come. And again, thank you so much. Thank you for treating us like this, because I’ve really, as I said, my nation, people in our region have been watching and we are not going back empty handed but so many things to carry back that it’s sensational.

Thank you so much.

N8

მიხეილ სააკაშვილის ოფიციალური ვიზიტი ამერიკაში - შეხვედრა ჰილარი კლინტონთან

საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი

უპირველეს ყოვლისა, მინდა მადლობა გადაგიხადოთ ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის, სუვერენიტეტისა და დამოუკიდებლობის ძლიერი მხარდაჭერისთვის. ეს მხარდაჭერა არამარტო სიტყვებით გამოიხატება, არამედ ქმედებითაც. ეს ყოველდღიური

დიდი საქმეა. ეს დიდი ბრძოლაა. ზოგჯერ ეს ურთულეს ბრძოლას ჰგავს, რადგან მიმართულია იმ ძალის წინააღმდეგ,

რომელიც ცდილობს ძირი გამოგვითხაროს.

სახელმწიფო დეპარტამენტიდანაც და ოვალური კაბინეტიდანაც, სადაც ერთად ვიმყოფებოდით, გამოვდივარ ამაღლებული განწყობით, რადგან მოვისმინე ყველაფერი ის, რისი გაგებაც მსურდა.

აქ ადრეც ვიმყოფებოდი, მაგრამ ამჯერად ჩემი ქვეყანაც მომწიფდა გამოწვევების

საპასუხოდ. ვფიქრობ, ახლა გადავდივართ თანამშრომლობის ახალ ეტაპზე. რამდენიმე წლის წინათ ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ოდესმე საქართველო მზად იქნებოდა თავისუფალი

173

სავაჭრო შეთანხმებისა და თავდაცვის სფეროში თანამშრომლობის ახალ ეტაპზე გადასასვლელად.

ჩვენ ვამაყობთ, რომ ვმსახურობთ ავღანეთში, წლების წინათ ესეც წარმოუდგენელი

იყო. ჩვენი ორმხრივი ურთიერთობის კიდევ უფრო გასაღრმავებლად და კარგი პარტნიორის

სტატუსის მოსაპოვებლად, საქართველოს ყველა ეტაპი უნდა გაევლო. საქართველო მომწიფებული ქვეყანა ვერ გახდებოდა თქვენი პირადი ჩარევის გარეშე და

მოუთმენლად ველით თქვენს ნახვას ბათუმში. კიდევ ერთხელ გიხდით მადლობას ასეთი დახვედრისთვის. ჩვენს რეგიონში ბევრი ხალხი აკვირდებოდა ამ მოვლენებს, მაგრამ უკან ხელცარიელი

არ ვბრუნდებით. მადლობა.

N9

მიხეილ სააკაშვილის შეხვედრა ბარაკ ობამასთან PRESIDENT SAAKASHVILI: Well, Mr. President, I’m incredibly honored to be back in the Oval Office. And I can tell you

we are incredibly grateful as a nation for continued support and strong basically cooperation that we have been getting from your administration and from the United States of America at every level. And for my country’s independence, for its future, for the future of our democracy, for the future of

our region, that has been absolutely decisive and key in all different directions. Obviously, there’s a very good understanding at a number of levels. We are grateful for your

support for our NATO aspirations. We are very grateful for elevating our defense cooperation further and talking about Georgia’s self-defense capabilities and developing it, because that’s also of course an

important message back to my nation. It’s very important that you mentioned, obviously, the prospect of a free trade agreement with

Georgia, because that’s going to attract lots of additional activity to my country, a nd basically helping

our nation-building process. Thank you again for complimenting us on our reforms. Obviously, the reform process is never

over, but these reforms would not have happened without strong commitment and support and

advice from your administration and from the United States and your people on the ground. We deeply appreciate all this.

Obviously, next -- this year we have parliamentary elections which will mark also bringing in

another political system, constitution system with more parliamentary government. And as you rightly mentioned, there is -- well, there will be -- next year a new President will be elected in Georgia. And that’s also important because that’s also -- will move our democracy forward and will

generally get much more to a diversified and pluralistic political scene. And obviously, we will continue to cooperate with you in all these directions that get solidified

these gains, will make them irreversible. Nothing can take Georgia away from this track of progress.

Nothing can bring us back to a less democratic, corrupt, retrograde political system or political actors. And obviously, this was very, very important meeting from my point of view, I once again

want to express my personal gratitude. I’ll be leaving this office very happy because we basically got what we wanted to get.

PRESIDENT OBAMA: Congratulations. Thank you. PRESIDENT SAAKASHVILI: Thank you.

174

N10

მიხეილ სააკაშვილის შეხვედრა ბარაკ ობამასთან

ბატონო პრეზიდენტო, ჩემთვის დიდი პატივია ოვალურ ოთახში დაბრუნება. ჩემი ერის სახელით, დიდ მადლობას მოგახსენებთ მტკიცე თანამშრომლობისა და იმ

მხარდაჭერისთვის, რომელსაც თქვენი ადმინისტრაციისა და შეერთებული შტატებისგან

ყველა დონეზე ვიღებთ. ჩვენი ქვეყნის დამოუკიდებლობისთვის, მისი მომავლისთვის, ჩვენი დემოკრატიის

მომავლისთვის და რეგიონის მომავლისათვის ამას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ყველა მიმართულებით.

აშკარაა, რომ ჩვენ ძალიან კარგად გვესმის ერთმანეთის. ძალზე გემადლიერებით თქვენი მხარდაჭერისთვის ნატო-ში გაწევრიანების პროცესში.

ასევე მადლობას გიხდით,თავდაცვის სფეროში თანამშრომლობის გაღრმავებისთვის,

იმისთვის, რომ საქართველოს თავდაცვისუნარიანობის გაძლიერებაში გვეხმარებით. ეს მნიშვნელოვანი გზავნილია ჩემი ერისთვის.

ის, რომ თქვენ თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების პერსპექტივა ახსენეთ, ძალზე

მნიშვნელოვანია, რადგან თავისუფალი ვაჭრობის შესაძლებლობა უფრო მეტ აქტივობას გამოიწვევს და ქვეყნის აღმშენებლობის პროცესში დაგვეხმარება.

დიდი მადლობა იმ კომპლიმენტებისთვის, რომლებიც ჩვენი რეფორმების მისამართით

გააკეთეთ. მსურს გითხრათ, რომ ეს რეფორმები ვერ განხორციელდებოდა თქვენი მხარდაჭერისა

და თქვენი ადმინისტრაციის რჩევების გარეშე და ამას, რა თქმა უნდა, ვაფასებთ.

მინდა გითხრათ, რომ შემდეგ საპარლამენტო არჩევნებში, რომლებიც მალე გაიმართება, ჩვენ გადავდივართ განსხვავებულ კონსტიტუციურ სისტემაზე, რომელიც უფრო აძლიერებს საპარლამენტო ხელისუფლებას. ასევე, როგორც თქვენ აღნიშნეთ, მომავალ წელს საქართველოში ახალ პრეზიდენტსაც ავირჩევთ.

ეს პროცესი ხელს შეუწყობს ჩემი ქვეყნის დემოკრატიულ წინსვლას და ბევრად პლურალისტური და მრავალფეროვანი პოლიტიკური გარემო გვექნება.

ჩვენ გავაგრძელებთ თქვენთან თანამშრომლობას ყველა ამ მიმართულებით და ამას

წინ ვერაფერი დაუდგება. საქართველო განაგრძობს სწრაფვას პროგრესისკენ, განაგრძობს წინსვლას და ამ კურსს ვეღარავინ შეცვლის - ვერაფერი დაგვაბრუნებს ნაკლებად დემოკრატიულ, კორუმპირებულ, რეტროგრადულ პოლიტიკურ სისტემასა და

მოთამაშეებთან. მინდა კიდევ ერთხელ გამოვხატო ჩემი მადლიერება. მე ბედნიერი ვტოვებ თქვენს

ოფისს რადგან თქვენგან მივიღეთ ის, რისი მიღებაც გვსურდა.

ბარაკ ობამა: გილოცავთ. მადლობა. მიხეილ სააკაშვილი: მადლობა.

N11 ჰილარი კლინტონის განცხადება - მიხეილ სააკაშვილის ოფიციალური ვიზიტი

ამერიკაში

SECRETARY CLINTON: Well, it’s a pleasure to welcome the president here to the State Department. He’s had a number of excellent meetings and consultations here in Washington, starting with the very comprehensive meeting he had with President Obama in the Oval Office. Georgia is a valued partner. They are actively participating in Afghanistan, where Georgian soldiers are showing

great courage and professionalism. We are pursuing a system of consultations to determine the way forward on further trade and investment. There’s a lot of work going on in our bilateral consultations on education, on health, on good governance, on rule of law, on defense and security cooperation. So,

the president’s had a very busy week here and there are more people for him to see. There’s a great deal of interest in Georgia in our capital. And again, welcome, Mr. President.

175

Thank you, Mr. President. Thank you all very much. N12

ჰილარი კლინტონის განცხადება - მიხეილ სააკაშვილის ოფიციალური ვიზიტი

ამერიკაში ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივანიჰილარი როდამ კლინტონი სასიამოვნოა მივესალმოთ საქართველოს პრეზიდენტს აქ, სახელმწიფო

დეპარტამენტში. მას ჰქონდა რამდენიმე შესანიშნავი შეხვედრა და კონსულტაციები,

რომლებიც ოვალურ კაბინეტში პრეზიდენტ ობამასთან ყოვლისმომცველი შეხვედრით დაიწყო.

საქართველო ღირებული პარტნიორია. ქართველი ჯარისკაცები აქტიურად

მონაწილებენ ავღანეთში,სადაც ისინი დიდ სიმამაცეს და პროფესიონალიზმს იჩენენ. ჩვენ განვაგრძობთ კონსულტაციებს, რათა ვაჭრობისა და ინვესტიციების

მიმართულებით, წინსვლის გზა განვსაზღვროთ.

განათლების, ჯანდაცვის, კარგი მართვის, კანონის უზენაესობის, თავდაცვისა და უსაფრთხოების სფეროებში თანამშრომლობის საკითხებზე უზარმაზარი სამუშაო სრულდება ორმხრივი კონსულტაციების ფარგლებში.

ასე რომ, პრეზიდენტს დატვირთული კვირა ჰქონდა და უფრო მეტი ადამიანი აპირებს მასთან შეხვედრას.

ჩვენს დედაქალაქში საქართველოს მიმართ დიდი ინტერესი აქვთ.

დიდი მადლობა ბატონო პრეზიდენტო, დიდი მადლობა ყველას.

N13

ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი ბარაკ ობამა

PRESIDENT OBAMA: Well, I want to welcome President Saakashvili and his delegation here, and it’s a wonderful occasion to have him here as we’ll be celebrating this year 20 years of independence for Georgia and the eighth anniversary of the Rose Revolution.

I think Georgia should be extraordinarily proud of the progress that is made in building a sovereign and democratic country. And one of the first things that I did was express my appreciation for the institution-building that’s been taking place in Georgia -- the importance of making sure that

minorities are respected; the importance of a police and system of rule of law that is being observed -- the kinds of institution-building that is going to make an enormous difference in the future of not just this generation of Georgians but future generations of Georgians.

And so I want to express my appreciation for the work that’s been done in the past, but also anticipating fair and free elections here; the formal transfer of power that will be taking place in Georgia, which I think will solidify many of these reforms that have already taken place.

We discussed how we can continue to strengthen the strong bilateral relationship between our two countries. Part of this is economic. Obviously, Georgia has made strides in creating an effective free market system and more progress needs to be made. The United States wants to help in that

progress. And so one of the most important things that we’re doing in addition to things like the MCC

and OPIC loans is also what we’ve agreed to is a high-level dialogue between our two countries about how we can continue to strengthen trade relations between our two countries, including the

possibility of a free trade agreement. Obviously, there’s a lot of work to be done and there are going to be a lot of options that are going to be explored. The key point, though, is we think it’s a win-win for the United States and for Georgia as we continue to find opportunities for businesses to invest in

Georgia, for us to be able to sell Georgia our goods and services, and Georgia to be able to sell theirs as well. On defense and security, I expressed my gratitude to the President for the extraordinary contributions that have been made by the Georgian military in Afghanistan. They have been one of

the most dedicated contributors outside of NATO to the ISAF effort, and in fact have taken on some significant casualties as a consequence of those efforts.

176

We have talked about how we will continue to strengthen our defense cooperation, and there are a wide range of areas where we are working together. And I reaffirmed to the President and assured him that the United States will continue to support Georgia’s aspirations to ultimately

become a member of NATO. Finally, I wanted to say to the President that we appreciate the model of democracy and

transparency that they’ve been setting not just for their own country but also for the region as a whole. And we think that with continued progress over the next several years that a lot of countries

will say to themselves that if Georgia can perform these transformations, then we can as well. They’ve been a responsible player on the world scene and in multilateral fora.

And so under the President’s leadership, I think that they’ve made enormous strides . And we

will continue to look for opportunities to strengthen what is already a very strong bilateral relationship.

So welcome, Mr. President. Thank you so much for being here.

N14

ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი ბარაკობამა

მინდა მივესალმო პრეზიდენტ სააკაშვილს და მის დელეგაციას. ძალიან კარგია, რომ აქ ჩამობრძანდით. წელს საქართველოს დამოუკიდებლობის 20 წლის იუბილეს აღვნიშნავთ და ვარდების რევოლუციის 8 წლისთავს.

ვფიქრობ, საქართველომ მართლაც უნდა იამაყოს იმ პროგრესით, რომელსაც მან მიაღწია როგორც თავისუფალმა, სუვერენულმა და დემოკრატიულმა ქვეყანამ. ერთ-ერთი პირველი, რაც მე გავაკეთე, გამოვხატე ჩემი პატივისცემა იმ ინსტიტუციების მიმართ,

რომლებიც საქართველოში აშენდა - უმცირესობებისადმი პატივისცემის, პოლიციის რეფორმის, კანონის უზენაესობის თვალსაზრისით. რა ინსტიტუციებიც ახლა შენდება, ძალიან დიდ გავლენას მოახდენს არა მარტო ახლანდელ თაობაზე საქართველოში, არამედ მომავალ თაობებზეც.

მინდა, კიდევ ერთხელ გამოვხატო ჩემი პატივისცემა თქვენს მიერ უკვე შესრულებული სამუშაოს მიმართ და გამოვთქვა იმედი, რომ გაიმართება სამართლიანი და დემოკრატიული არჩევნები; საქართველოში მალე ძალაუფლების ფორმალური გადაცემა მოხდება, რაც,

ვფიქრობ, კიდევ უფრო განამტკიცებს უკვე განხორციელებულ რეფორმებს. ჩვენ განვიხილეთ ჩვენს ქვეყნებს შორის ურთიერთობის კიდევ უფრო გაღრმავების

გზები. ყოველივე ამის შემადგენელი ნაწილი, რა თქმა უნდა, არის ეკონომიკა. საქართველომ,

უდავოდ, ძალიან დიდი ნაბიჯები გადადგა ეფექტიანი, თავისუფალი ბაზრის შექმნაში და, რა თქმა უნდა, პროგრესი კვლავაც უნდა გაგრძელდეს. პროგრესის მიღწევაში კი, საქართველოს ამერიკის შეერთებული შტატები დაეხმარება.

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ ათასწლეულის გამოწვევის კორპორაციისა და ოპიკის კრედიტების გარდა არის ის, რომ შევთანხმდით მაღალი დონის დიალოგზე ჩვენს ორ ქვეყანას შორის. ჩვენ უნდა განვიხილოთ სამოქმედო გზები თუ როგორ

გავაღრმავოთ სავაჭრო ურთიერთობა, მათ შორის, განვიხილეთ თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების მიღწევის შესაძლებლობა.

რა თქმა უნდა, ამ მიმართულებით ბევრი რამ უნდა გაკეთდეს და ბევრ სხვადასხვაშესაძლებლობასგანვიხილავთ ამ მიმართულებით. მთავარია, რომ ეს მომგებიანი

და ურთიერთსასარგებლოა ორივე ქვეყნისთვის - როგორც საქართველოსთვის, ისე ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის.

ჩვენ უნდა ვიპოვოთ ახალი შესაძლებლობები ბიზნესისთვის, რომ საქართველოში

განხორციელდეს ინვესტიციები. ჩვენი პროდუქცია უნდა გაიყიდოს საქართველოში და ქართული პროდუქცია უნდა შემოვიდეს ჩვენს ბაზარზე.

რაც შეეხება უსაფრთხოებაა და თავდაცვას, მე მადლიერება გამოვხატე თქვენი

პრეზიდენტის მიმართ იმ უდიდესი წვლილისთვის, რომელიც ქართველმა სამხედროებმა ავღანეთის სამშვიდობო მისიაში შეიტანეს.

177

აისაფის პროგრამიის მონაწილე ნატო-ს არაწევრი ქვეყნების შორის, საქართველოს სამხედრო ძალებს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი წვლილი შეაქვს ამ ოპერაციაში და მათ, რა თქმა უნდა, სერიოზული დანაკლისიც განიცადეს.

ჩვენ ვისაუბრეთ როგორ შეიძლება გავაძლიეროთ თანამშრომლობა თავდაცვის სფეროში ჩვენ ქვეყნებს შორის. ჩვენი თანამშრომლობა თავდაცვის სფეროშისაკითხების ფართო სპექტრს მოიცავს. მე კიდევ ერთხელ დავუდასტურე პრეზიდენტ სააკაშვილს ის, რომ შეერთებული შტატები კვლავაც მხარს უჭერს საქართველოს მისწრაფებას გახდეს ნატო-ს

წევრი. დაბოლოს, მინდა ვუთხრა პრეზიდენტს - ჩვენ ვაფასებთ იმას, რომ საქართველომ

აირჩია დემოკრატიის, გამჭვირვალეობის გზა, არა მარტო საკუთარითავისთვის, მისი

არჩევანი მთელი რეგიონისთვის იქცა მაგალითად. თუ საქართველო შემდგომ წლებშიც გააგრძელებს ასეთ პროგრესს, სულ უფრო მეტი ქვეყანა გააცნობიერებს, რომ თუ საქართველომ შეძლოასეთი ტრანსფორმაცია - ისინიც შეძლებენიგივე გაიმეორონ.

საქართველო პასუხისმგებლობით ასრულებს თავის როლს მსოფლიო არენაზე და მრავალმხრივ საერთაშორისო ფორმატებში.

პრეზიდენტის ლიდერობით საქართველომ უდიდესი ნაბიჯები გადაიდგა და

ვიმედოვნებთ, რომ მომავალში შესაძლებლობას მოვძებნით და კიდევ უფრო განვამტკიცებთ ისედავც მყარ ურთიერთობას ჩვენ ქვეყნებს შორის.

N15

Barack Obama First Inaugural Address

Tuesday, January 20, 2009

My fellow citizens: I stand here today humbled by the task before us, grateful for the trust you have bestowed,

mindful of the sacrifices borne by our ancestors. I thank President Bush for his service to our nation, as well as the generosity and cooperation he has shown throughout this transition.

Forty-four Americans have now taken the presidential oath. The words have been spoken

during rising tides of prosperity and the still waters of peace. Yet, every so often the oath is taken amidst gathering clouds and raging storms. At these moments, America has carried on not simply because of the skill or vision of those in high office, but because We the People have remained

faithful to the ideals of our forbearers, and true to our founding documents. So it has been. So it must be with this generation of Americans.

That we are in the midst of crisis is now well understood. Our nation is at war, against a far-reaching network of violence and hatred. Our economy is badly weakened, a consequence of greed

and irresponsibility on the part of some, but also our collective failure to make hard choices and prepare the nation for a new age. Homes have been lost; jobs shed; businesses shuttered. Our health care is too costly; our schools fail too many; and each day brings further evidence that the ways we

use energy strengthen our adversaries and threaten our planet. These are the indicators of crisis, subject to data and statistics. Less measurable but no less

profound is a sapping of confidence across our land—a nagging fear that America’s decline is

inevitable, that the next generation must lower its sights. Today I say to you that the challenges we face are real. They are serious and they are many.

They will not be met easily or in a short span of time. But know this, America—they will be met.

On this day, we gather because we have chosen hope over fear, unity of purpose over conflict and discord.

On this day, we come to proclaim an end to the petty grievances and false promises, the

recriminations and worn-out dogmas that for far too long have strangled our politics. We remain a young nation, but in the words of Scripture, the time has come to set aside childish

things. The time has come to reaffirm our enduring spirit; to choose our better history; to carry

178

forward that precious gift, that noble idea, passed on from generation to generation: the God-given promise that all are equal, all are free, and all deserve a chance to pursue their full measure of happiness.

In reaffirming the greatness of our nation, we understand that greatness is never a given. It must be earned. Our journey has never been one of shortcuts or settling for less. It has not been the path for the faint-hearted—for those who prefer leisure over work, or seek only the pleasures of riches and fame. Rather, it has been the risk-takers, the doers, the makers of things—some celebrated but

more often men and women obscure in their labor, who have carried us up the long, rugged path towards prosperity and freedom.

For us, they packed up their few worldly possessions and traveled across oceans in search of a

new life. For us, they toiled in sweatshops and settled the West; endured the lash of the whip and

plowed the hard earth.

For us, they fought and died, in places like Concord and Gettysburg; Normandy and Khe Sahn. Time and again these men and women struggled and sacrificed and worked till their hands were

raw so that we might live a better life. They saw America as bigger than the sum of our individual

ambitions; greater than all the differences of birth or wealth or faction. This is the journey we continue today. We remain the most prosperous, powerful nation on

Earth. Our workers are no less productive than when this crisis began. Our minds are no less

inventive, our goods and services no less needed than they were last week or last month or last y ear. Our capacity remains undiminished. But our time of standing pat, of protecting narrow interests and putting off unpleasant decisions—that time has surely passed. Starting today, we must pick ourselves

up, dust ourselves off, and begin again the work of remaking America. For everywhere we look, there is work to be done. The state of our economy calls for action,

bold and swift, and we will act—not only to create new jobs, but to lay a new foundation for growth. We will build the roads and bridges, the electric grids and digital lines that feed our commerce and

bind us together. We will restore science to its rightful place, and wield technology’s wonders to raise health care’s quality and lower its cost. We will harness the sun and the winds and the soil to fuel our cars and run our factories. And we will transform our schools and colleges and universities to meet

the demands of a new age. All this we can do. All this we will do. Now, there are some who question the scale of our ambitions—who suggest that our system

cannot tolerate too many big plans. Their memories are short. For they have forgotten what this

country has already done; what free men and women can achieve when imagination is joined to common purpose, and necessity to courage.

What the cynics fail to understand is that the ground has shifted beneath them—that the stale

political arguments that have consumed us for so long no longer apply. The question we ask today is not whether our government is too big or too small, but whether it works —whether it helps families find jobs at a decent wage, care they can afford, a retirement that is dignified. Where the answer is

yes, we intend to move forward. Where the answer is no, programs will end. And those of us who manage the public’s dollars will be held to account—to spend wisely, reform bad habits, and do our business in the light of day—because only then can we restore the vital trust between a people and their government.

Nor is the question before us whether the market is a force for good or ill. Its power to generate wealth and expand freedom is unmatched, but this crisis has reminded us that without a watchful eye, the market can spin out of control—the nation cannot prosper long when it favors only the

prosperous. The success of our economy has always depended not just on the size of our Gross Domestic Product, but on the reach of our prosperity; on the ability to extend opportunity to every willing heart—not out of charity, but because it is the surest route to our common good.

179

As for our common defense, we reject as false the choice between our safety and our ideals. Our Founding Fathers, faced with perils that we can scarcely imagine, drafted a charter to assure the rule of law and the rights of man, a charter expanded by the blood of generations. Those ideals still light

the world, and we will not give them up for expedience’s sake. And so to all the other peoples and governments who are watching today, from the grandest capitals to the small village where my father was born: know that America is a friend of each nation and every man, woman, and child who seeks a future of peace and dignity, and we are ready to lead once more.

Recall that earlier generations faced down fascism and communism not just with missiles and tanks, but with the sturdy alliances and enduring convictions. They understood that our power alone cannot protect us, nor does it entitle us to do as we please. Instead, they knew that our power grows

through its prudent use; our security emanates from the justness of our cause, the force of our example, the tempering qualities of humility and restraint.

We are the keepers of this legacy. Guided by these principles once more, we can meet those new

threats that demand even greater effort—even greater cooperation and understanding between nations. We will begin to responsibly leave Iraq to its people, and forge a hard-earned peace in Afghanistan. With old friends and former foes, we will work tirelessly to lessen the nuclear threat,

and roll back the specter of a warming planet. We will not apologize for our way of life, nor will we waver in its defense, and for those who seek to advance their aims by inducing terror and slaughtering innocents, we say to you now that our spirit is stronger and cannot be broken; you

cannot outlast us, and we will defeat you. For we know that our patchwork heritage is a strength, not a weakness. We are a nation of

Christians and Muslims, Jews and Hindus—and non-believers. We are shaped by every language and

culture, drawn from every end of this Earth; and because we have tasted the bitter swill of civil war and segregation, and emerged from that dark chapter stronger and more united, we cannot help but believe that the old hatreds shall someday pass; that the lines of tribe shall soon dissolve; that as the world grows smaller, our common humanity shall reveal itself; and that America must play its role in

ushering in a new era of peace. To the Muslim world, we seek a new way forward, based on mutual interest and mutual respect.

To those leaders around the globe who seek to sow conflict, or blame their society’s ills on the

West—know that your people will judge you on what you can build, not what you destroy. To those who cling to power through corruption and deceit and the silencing of dissent, know that you are on the wrong side of history; but that we will extend a hand if you are willing to unclench your fist.

To the people of poor nations, we pledge to work alongside you to make your farms flourish and let clean waters flow; to nourish starved bodies and feed hungry minds. And to those nations like ours that enjoy relative plenty, we say we can no longer afford indifference to the suffering outside

our borders; nor can we consume the world’s resources without regard to effect. For the world has changed, and we must change with it.

As we consider the road that unfolds before us, we remember with humble gratitude those brave

Americans who, at this very hour, patrol far-off deserts and distant mountains. They have something to tell us, just as the fallen heroes who lie in Arlington whisper through the ages. We honor them not only because they are the guardians of our liberty, but because they embody the spirit of service; a willingness to find meaning in something greater than themselves. And yet, at this moment—a

moment that will define a generation—it is precisely this spirit that must inhabit us all. For as much as government can do and must do, it is ultimately the faith and determination of

the American people upon which this nation relies. It is the kindness to take in a stranger when the

levees break, the selflessness of workers who would rather cut their hours than see a friend lose their job which sees us through our darkest hours. It is the firefighter’s courage to storm a stairway filled with smoke, but also a parent’s willingness to nurture a child, that finally decides our fate.

Our challenges may be new. The instruments with which we meet them may be new. But those values upon which our success depends—honesty and hard work, courage and fair play, tolerance

180

and curiosity, loyalty and patriotism—these things are old. These things are true. They have been the quiet force of progress throughout our history. What is demanded then is a return to these truths. What is required of us now is a new era of responsibility—a recognition, on the part of every

American, that we have duties to ourselves, our nation, and the world, duties that we do not grudgingly accept but rather seize gladly, firm in the knowledge that there is nothing so satisfying to the spirit, so defining of our character, than giving our all to a difficult task.

This is the price and the promise of citizenship.

This is the source of our confidence—the knowledge that God calls on us to shape an uncertain destiny.

This is the meaning of our liberty and our creed—why men and women and children of every

race and every faith can join in celebration across this magnificent mall, and why a man whose father less than sixty years ago might not have been served at a local restaurant can now stand befo re you to take a most sacred oath.

So let us mark this day with remembrance, of who we are and how far we have traveled. In the year of America’s birth, in the coldest of months, a small band of patriots huddled by dying campfires on the shores of an icy river. The capital was abandoned. The enemy was advancing. The snow was

stained with blood. At a moment when the outcome of our revolution was most in doubt, the father of our nation ordered these words be read to the people:

“Let it be told to the future world … that in the depth of winter, when nothing but hope and

virtue could survive … that the city and the country, alarmed at one common danger, came forth to meet … it.”

America! In the face of our common dangers, in this winter of our hardship, let us remember

these timeless words. With hope and virtue, let us brave once more the icy currents, and endure what storms may come. Let it be said by our children’s children that when we were tested we refused to let this journey end, that we did not turn back nor did we falter; and with eyes fixed on the horizon and God’s grace upon us, we carried forth that great gift of freedom and delivered it safely to future

generations. Thank you. God bless you. And God bless the United States of America.

N16

ბარაკ ობამას წლიური ანგარიში, 2010 წელი

he text of President Obama's State of the Union address, as released by the White House: Mr. Speaker, Mr. Vice President, members of Congress, distinguished guests, and fellow

Americans:

Tonight I want to begin by congratulating the men and women of the 112th Congress, as well as your new Speaker, John Boehner. (Applause.) And as we mark this occasion, we're also mindful of the empty chair in this chamber, and we pray for the health of our colleague — and our friend —

Gabby Giffords. (Applause.) It's no secret that those of us here tonight have had our differences over the last two years. The

debates have been contentious; we have fought fiercely for our beliefs. And that's a good thing. That's what a robust democracy demands. That's what helps set us apart as a nation.

But there's a reason the tragedy in Tucson gave us pause. Amid all the noise and passion and rancor of our public debate, Tucson reminded us that no matter who we are or where we come from, each of us is a part of something greater — something more consequential than party or political

preference. We are part of the American family. We believe that in a country where every race and faith

and point of view can be found, we are still bound together as one people ; that we share common

181

hopes and a common creed; that the dreams of a little girl in Tucson are not so different than those of our own children, and that they all deserve the chance to be fulfilled.

That, too, is what sets us apart as a nation. (Applause.)

Now, by itself, this simple recognition won't usher in a new era of cooperation. What comes of this moment is up to us. What comes of this moment will be determined not by whether we can sit together tonight, but whether we can work together tomorrow. (Applause.)

I believe we can. And I believe we must. That's what the people who sent us here expect of us.

With their votes, they've determined that governing will now be a shared responsibility between parties. New laws will only pass with support from Democrats and Republicans. We will move forward together, or not at all — for the challenges we face are bigger than party, and bigger than

politics. At stake right now is not who wins the next election — after all, we just had an election. At

stake is whether new jobs and industries take root in this country, or somewhere else. It's whether

the hard work and industry of our people is rewarded. It's whether we sustain the leadership that has made America not just a place on a map, but the light to the world.

We are poised for progress. Two years after the worst recession most of us have ever known,

the stock market has come roaring back. Corporate profits are up. The economy is growing again. But we have never measured progress by these yardsticks alone. We measure progress by the

success of our people. By the jobs they can find and the quality of life those jobs offer. By the

prospects of a small business owner who dreams of turning a good idea into a thriving enterprise. By the opportunities for a better life that we pass on to our children.

That's the project the American people want us to work on. Together. (Applause.)

We did that in December. Thanks to the tax cuts we passed, Americans' paychecks are a little bigger today. Every business can write off the full cost of new investments that they make this year. And these steps, taken by Democrats and Republicans, will grow the economy and add to the more than one million private sector jobs created last year.

But we have to do more. These steps we've taken over the last two years may have broken the back of this recession, but to win the future, we'll need to take on challenges that have been decades in the making.

Many people watching tonight can probably remember a time when finding a good job meant showing up at a nearby factory or a business downtown. You didn't always need a degree, and your competition was pretty much limited to your neighbors. If you worked hard, chances are you'd have

a job for life, with a decent paycheck and good benefits and the occasional promotion. Maybe you'd even have the pride of seeing your kids work at the same company.

That world has changed. And for many, the change has been painful. I've seen it in the

shuttered windows of once booming factories, and the vacant storefronts on once busy Main Streets. I've heard it in the frustrations of Americans who've seen their paychecks dwindle or their jobs disappear — proud men and women who feel like the rules have been changed in the middle of the

game. They're right. The rules have changed. In a single generation, revolutions in technology have

transformed the way we live, work and do business. Steel mills that once needed 1,000 workers can now do the same work with 100. Today, just about any company can set up shop, hire workers, and

sell their products wherever there's an Internet connection. Meanwhile, nations like China and India realized that with some changes of their own, they

could compete in this new world. And so they started educating their children earlier and longer,

with greater emphasis on math and science. They're investing in research and new technologies. Just recently, China became the home to the world's largest private solar research facility, and the world's fastest computer.

So, yes, the world has changed. The competition for jobs is real. But this shouldn't discourage us. It should challenge us. Remember — for all the hits we've taken these last few years, for all the

182

naysayers predicting our decline, America still has the largest, most prosperous economy in the world. (Applause.) No workers — no workers are more productive than ours. No country has more successful companies, or grants more patents to inventors and entrepreneurs. We're the home to the

world's best colleges and universities, where more students come to s tudy than any place on Earth. What's more, we are the first nation to be founded for the sake of an idea — the idea that each

of us deserves the chance to shape our own destiny. That's why centuries of pioneers and immigrants have risked everything to come here. It's why our students don't just memorize equations, but

answer questions like "What do you think of that idea? What would you change about the world? What do you want to be when you grow up?"

The future is ours to win. But to get there, we can't just stand still. As Robert Kennedy told us,

"The future is not a gift. It is an achievement." Sustaining the American Dream has never been about standing pat. It has required each generation to sacrifice, and struggle, and meet the demands of a new age.

And now it's our turn. We know what it takes to compete for the jobs and industries of our time. We need to out-innovate, out-educate, and out-build the rest of the world. (Applause.) We have to make America the best place on Earth to do business. We need to take responsibility for our

deficit and reform our government. That's how our people will prosper. That's how we'll win the future. (Applause.) And tonight, I'd like to talk about how we get there.

The first step in winning the future is encouraging American innovation. None of us can

predict with certainty what the next big industry will be or where the new jobs will come from. Thirty years ago, we couldn't know that something called the Internet would lead to an economic revolution. What we can do — what America does better than anyone else — is spark the creativity

and imagination of our people. We're the nation that put cars in driveways and computers in offices; the nation of Edison and the Wright brothers; of Google and Facebook. In America, innovation doesn't just change our lives. It is how we make our living. (Applause.)

Our free enterprise system is what drives innovation. But because it's not always profitable for

companies to invest in basic research, throughout our history, our government has provided cutting-edge scientists and inventors with the support that they need. That's what planted the seeds for the Internet. That's what helped make possible things like computer chips and GPS. Just think of all the

good jobs — from manufacturing to retail — that have come from these breakthroughs. Half a century ago, when the Soviets beat us into space with the launch of a satellite called

Sputnik, we had no idea how we would beat them to the moon. The science wasn't even there yet.

NASA didn't exist. But after investing in better research and education, we didn't just surpass the Soviets; we unleashed a wave of innovation that created new industries and millions of new jobs.

This is our generation's Sputnik moment. Two years ago, I said that we needed to reach a level

of research and development we haven't seen since the height of the Space Race. And in a few weeks, I will be sending a budget to Congress that helps us meet that goal. We'll invest in biomedical research, information technology, and especially clean energy technology — (applause) — an

investment that will strengthen our security, protect our planet, and create countless new jobs for our people.

Already, we're seeing the promise of renewable energy. Robert and Gary Allen are brothers who run a small Michigan roofing company. After September 11th, they volunteered their best

roofers to help repair the Pentagon. But half of their factory went unused, and the recession hit them hard. Today, with the help of a government loan, that empty space is being used to manufacture solar shingles that are being sold all across the country. In Robert's words, "We reinvented

ourselves." That's what Americans have done for over 200 years: reinvented ourselves. And to spur on

more success stories like the Allen Brothers, we've begun to reinvent our energy policy. We're not

just handing out money. We're issuing a challenge. We're telling America's scientists and engineers

183

that if they assemble teams of the best minds in their fields, and focus on the hardest problems in clean energy, we'll fund the Apollo projects of our time.

At the California Institute of Technology, they're developing a way to turn sunlight and water

into fuel for our cars. At Oak Ridge National Laboratory, they're using supercomputers to get a lot more power out of our nuclear facilities. With more research and incentives, we can break our dependence on oil with biofuels, and become the first country to have a million electric vehicles on the road by 2015. (Applause.)

We need to get behind this innovation. And to help pay for it, I'm asking Congress to eliminate the billions in taxpayer dollars we currently give to oil companies. (Applause.) I don't know if — I don't know if you've noticed, but they're doing just fine on their own. (Laughter.) So instead of

subsidizing yesterday's energy, let's invest in tomorrow's. Now, clean energy breakthroughs will only translate into clean energy jobs if businesses know

there will be a market for what they're selling. So tonight, I challenge you to join me in setting a new

goal: By 2035, 80 percent of America's electricity will come from clean energy sources. (Applause.) Some folks want wind and solar. Others want nuclear, clean coal and natural gas. To meet this

goal, we will need them all — and I urge Democrats and Republicans to work together to make it

happen. (Applause.) Maintaining our leadership in research and technology is crucial to America's success. But if we

want to win the future — if we want innovation to produce jobs in America and not overseas — then

we also have to win the race to educate our kids. Think about it. Over the next 10 years, nearly half of all new jobs will require education that

goes beyond a high school education. And yet, as many as a quarter of our students aren't even

finishing high school. The quality of our math and science education lags behind many other nations. America has fallen to ninth in the proportion of young people with a college degree. And so the question is whether all of us — as citizens, and as parents — are willing to do what's necessary to give every child a chance to succeed.

That responsibility begins not in our classrooms, but in our homes and communities. It's family that first instills the love of learning in a child. Only parents can make sure the TV is turned off and homework gets done. We need to teach our kids that it's not just the winner of the Super Bowl who

deserves to be celebrated, but the winner of the science fair. (Applause.) We need to teach them that success is not a function of fame or PR, but of hard work and discipline.

Our schools share this responsibility. When a child walks into a classroom, it should be a place

of high expectations and high performance. But too many schools don't meet this test. That's why instead of just pouring money into a system that's not working, we launched a competition called Race to the Top. To all 50 states, we said, "If you show us the most innovative plans to improve

teacher quality and student achievement, we'll show you the money." Race to the Top is the most meaningful reform of our public schools in a generation. For less

than 1 percent of what we spend on education each year, it has led over 40 states to raise their

standards for teaching and learning. And these standards were developed, by the way, no t by Washington, but by Republican and Democratic governors throughout the country. And Race to the Top should be the approach we follow this year as we replace No Child Left Behind with a law that's more flexible and focused on what's best for our kids. (Applause.)

You see, we know what's possible from our children when reform isn't just a top-down mandate, but the work of local teachers and principals, school boards and communities. Take a school like Bruce Randolph in Denver. Three years ago, it was rated one of the worst schools in Colorado —

located on turf between two rival gangs. But last May, 97 percent of the seniors received their diploma. Most will be the first in their families to go to college. And after the first year of the school's transformation, the principal who made it possible wiped away tears when a student said, "Thank

you, Ms. Waters, for showing that we are smart and we can make it." (Applause.) That's what good schools can do, and we want good schools all across the country.

184

Let's also remember that after parents, the biggest impact on a child's success comes from the man or woman at the front of the classroom. In South Korea, teachers are known as "nation builders." Here in America, it's time we treated the people who educate our children with the same level of

respect. (Applause.) We want to reward good teachers and stop making excuses for bad ones. (Applause.) And over the next 10 years, with so many baby boomers retiring from our classrooms, we want to prepare 100,000 new teachers in the fields of science and technology and engineering and math. (Applause.)

In fact, to every young person listening tonight who's contemplating their career choice: If you want to make a difference in the life of our nation; if you want to make a difference in the life of a child — become a teacher. Your country needs you. (Applause.)

Of course, the education race doesn't end with a high school diploma. To compete, higher education must be within the reach of every American. (Applause.) That's why we've ended the unwarranted taxpayer subsidies that went to banks, and used the savings to make college affordable

for millions of students. (Applause.) And this year, I ask Congress to go further, and make permanent our tuition tax credit — worth $10,000 for four years of college. It's the right thing to do. (Applause.)

Because people need to be able to train for new jobs and careers in today's fast-changing

economy, we're also revitalizing America's community colleges. Last month, I saw the promise of these schools at Forsyth Tech in North Carolina. Many of the students there used to work in the surrounding factories that have since left town. One mother of two, a woman named Kathy Proctor,

had worked in the furniture industry since she was 18 years old. And she told me she's earning her degree in biotechnology now, at 55 years old, not just because the furniture jobs are gone, but because she wants to inspire her children to pursue their dreams, too. As Kathy said, "I hope it tells

them to never give up." If we take these steps — if we raise expectations for every child, and give them the best possible

chance at an education, from the day they are born until the last job they take — we will reach the goal that I set two years ago: By the end of the decade, America will once again have the highest

proportion of college graduates in the world. (Applause.) One last point about education. Today, there are hundreds of thousands of students excelling in

our schools who are not American citizens. Some are the children of undocumented workers, who

had nothing to do with the actions of their parents. They grew up as Americans and pledge allegiance to our flag, and yet they live every day with the threat of deportation. Others come here from abroad to study in our colleges and universities. But as soon as they obtain advanced degrees, we send them

back home to compete against us. It makes no sense. Now, I strongly believe that we should take on, once and for all, the issue of illegal immigration.

And I am prepared to work with Republicans and Democrats to protect our borders, enforce our laws

and address the millions of undocumented workers who are now living in the shadows. (Applause.) I know that debate will be difficult. I know it will take time. But tonight, let's agree to make that effort. And let's stop expelling talented, responsible young people who could be staffing our research

labs or starting a new business, who could be further enriching this nation. (Applause.) The third step in winning the future is rebuilding America. To attract new businesses to our

shores, we need the fastest, most reliable ways to move people, goods, and information — from high-speed rail to high-speed Internet. (Applause.)

Our infrastructure used to be the best, but our lead has slipped. South Korean homes now have greater Internet access than we do. Countries in Europe and Russia invest more in their roads and railways than we do. China is building faster trains and newer airports. Meanwhile, when our own

engineers graded our nation's infrastructure, they gave us a "D." We have to do better. America is the nation that built the transcontinental railroad, brought

electricity to rural communities, constructed the Interstate Highway System. The jobs created by

these projects didn't just come from laying down track or pavement. They came from businesses that opened near a town's new train station or the new off-ramp.

185

So over the last two years, we've begun rebuilding for the 21st century, a project that has meant thousands of good jobs for the hard-hit construction industry. And tonight, I'm proposing that we redouble those efforts. (Applause.)

We'll put more Americans to work repairing crumbling roads and bridges. We'll make sure this is fully paid for, attract private investment, and pick projects based [on] what's best for the economy, not politicians.

Within 25 years, our goal is to give 80 percent of Americans access to high-speed rail.

(Applause.) This could allow you to go places in half the time it takes to travel by car. For some trips, it will be faster than flying — without the pat-down. (Laughter and applause.) As we speak, routes in California and the Midwest are already underway.

Within the next five years, we'll make it possible for businesses to deploy the next generation of high-speed wireless coverage to 98 percent of all Americans. This isn't just about — (applause) — this isn't about faster Internet or fewer dropped calls. It's about connecting every part of America to the

digital age. It's about a rural community in Iowa or Alabama where farmers and small business owners will be able to sell their products all over the world. It's about a firefighter who can download the design of a burning building onto a handheld device; a student who can take classes with a digital

textbook; or a patient who can have face-to-face video chats with her doctor. All these investments — in innovation, education, and infrastructure — will make America a

better place to do business and create jobs. But to help our companies compete, we also have to knock

down barriers that stand in the way of their success. For example, over the years, a parade of lobbyists has rigged the tax code to benefit particular

companies and industries. Those with accountants or lawyers to work the system can end up paying

no taxes at all. But all the rest are hit with one of the highest corporate tax rates in the world. It makes no sense, and it has to change. (Applause.)

So tonight, I'm asking Democrats and Republicans to simplify the system. Get rid of the loopholes. Level the playing field. And use the savings to lower the corporate tax rate for the first

time in 25 years — without adding to our deficit. It can be done. (Applause.) To help businesses sell more products abroad, we set a goal of doubling our exports by 2014 —

because the more we export, the more jobs we create here at home. Already, our exports are up.

Recently, we signed agreements with India and China that will support more than 250,000 jobs here in the United States. And last month, we finalized a trade agreement with South Korea that will support at least 70,000 American jobs. This agreement has unprecedented support from business and

labor, Democrats and Republicans — and I ask this Congress to pass it as soon as possible. Now, before I took office, I made it clear that we would enforce our trade agreements, and that I

would only sign deals that keep faith with American workers and promote American jobs. That's

what we did with Korea, and that's what I intend to do as we pursue agreements with Panama and Colombia and continue our Asia Pacific and global trade talks. (Applause.)

To reduce barriers to growth and investment, I've ordered a review of government regulations.

When we find rules that put an unnecessary burden on businesses, we will fix them. (Appla use.) But I will not hesitate to create or enforce common-sense safeguards to protect the American people. (Applause.) That's what we've done in this country for more than a century. It's why our food is safe to eat, our water is safe to drink, and our air is safe to breathe. It's why we have speed limits and child

labor laws. It's why last year, we put in place consumer protections against hidden fees and penalties by credit card companies and new rules to prevent another financial crisis. (Applause.) And it's why we passed reform that finally prevents the health insurance industry from exploiting patients.

(Applause.) Now, I have heard rumors that a few of you still have concerns about our new health care law.

(Laughter.) So let me be the first to say that anything can be improved. If you have ideas about how

to improve this law by making care better or more affordable, I am eager to work with you. We can

186

start right now by correcting a flaw in the legislation that has placed an unnecessary bookkeeping burden on small businesses. (Applause.)

What I'm not willing to do — what I'm not willing to do is go back to the days when insurance

companies could deny someone coverage because of a preexisting condition. (Applause.) I'm not willing to tell James Howard, a brain cancer patient from Texas, that his treatment

might not be covered. I'm not willing to tell Jim Houser, a small business man from Oregon, that he has to go back to paying $5,000 more to cover his employees. As we speak, this law is making

prescription drugs cheaper for seniors and giving uninsured students a chance to stay on their patients' — parents' coverage. (Applause.)

So I say to this chamber tonight, instead of re-fighting the battles of the last two years, let's fix

what needs fixing and let's move forward. (Applause.) Now, the final critical step in winning the future is to make sure we aren't buried under a

mountain of debt.

We are living with a legacy of deficit spending that began almost a decade ago. And in the wake of the financial crisis, some of that was necessary to keep credit flowing, save jobs, and put money in people's pockets.

But now that the worst of the recession is over, we have to confront the fact that our government spends more than it takes in. That is not sustainable. Every day, families sacrifice to live within their means. They deserve a government that does the same.

So tonight, I am proposing that starting this year, we freeze annual domestic spending for the next five years. (Applause.) Now, this would reduce the deficit by more than $400 billion over the next decade, and will bring discretionary spending to the lowest share of our economy since Dwight

Eisenhower was President. This freeze will require painful cuts. Already, we've frozen the salaries of hardworking federal

employees for the next two years. I've proposed cuts to things I care deeply about, like community action programs. The Secretary of Defense has also agreed to cut tens of billions of dollars in spending

that he and his generals believe our military can do without. (Applause.) I recognize that some in this chamber have already proposed deeper cuts, and I'm willing to

eliminate whatever we can honestly afford to do without. But let's make sure that we're not doing it

on the backs of our most vulnerable citizens. (Applause.) And let's make sure that what we're cutting is really excess weight. Cutting the deficit by gutting our investments in innovation and education is like lightening an overloaded airplane by removing its engine. It may make you feel like you're flying

high at first, but it won't take long before you feel the impact. (Laughter.) Now, most of the cuts and savings I've proposed only address annual domestic spending, which

represents a little more than 12 percent of our budget. To make further progress, we have to stop

pretending that cutting this kind of spending alone will be enough. It won't. (Applause.) The bipartisan fiscal commission I created last year made this crystal clear. I don't agree with all

their proposals, but they made important progress. And their conclusion is that the only way to

tackle our deficit is to cut excessive spending wherever we find it — in domestic spending, defense spending, health care spending, and spending through tax breaks and loopholes. (Applause.)

This means further reducing health care costs, including programs like Medicare and Medicaid, which are the single biggest contributor to our long-term deficit. The health insurance law we passed

last year will slow these rising costs, which is part of the reason that nonpartisan economists have said that repealing the health care law would add a quarter of a trillion dollars to our deficit. Still, I'm willing to look at other ideas to bring down costs, including one that Republicans suggested last year

— medical malpractice reform to rein in frivolous lawsuits. (Applause.) To put us on solid ground, we should also find a bipartisan solution to strengthen Social Security

for future generations. (Applause.) We must do it without putting at risk current retirees, the most

vulnerable, or people with disabilities; without slashing benefits for future generations; and without subjecting Americans' guaranteed retirement income to the whims of the stock market. (Applause.)

187

And if we truly care about our deficit, we simply can't afford a permanent extension of the tax cuts for the wealthiest 2 percent of Americans. (Applause.) Before we take money away from our schools or scholarships away from our students, we should ask millionaires to give up their tax break.

It's not a matter of punishing their success. It's about promoting America's success. (Applause.) In fact, the best thing we could do on taxes for all Americans is to simplify the individual tax

code. (Applause.) This will be a tough job, but members of both parties have expressed an interest in doing this, and I am prepared to join them. (Applause.)

So now is the time to act. Now is the time for both sides and both houses of Congress — Democrats and Republicans — to forge a principled compromise that gets the job done. If we make the hard choices now to rein in our deficits, we can make the investments we need to win the future.

Let me take this one step further. We shouldn't just give our people a government that's more affordable. We should give them a government that's more competent and more efficient. We can't win the future with a government of the past. (Applause.)

We live and do business in the Information Age, but the last major reorganization of the government happened in the age of black-and-white TV. There are 12 different agencies that deal with exports. There are at least five different agencies that deal with housing policy. Then there's my

favorite example: The Interior Department is in charge of salmon while they're in fresh water, but the Commerce Department handles them when they're in saltwater. (Laughter.) I hear it gets even more complicated once they're smoked. (Laughter and applause.)

Now, we've made great strides over the last two years in using technology and getting rid of waste. Veterans can now download their electronic medical records with a click of the mouse. We're selling acres of federal office space that hasn't been used in years, and we'll cut through red tape to

get rid of more. But we need to think bigger. In the coming months, my administration will develop a proposal to merge, consolidate, and reorganize the federal government in a way that best serves the goal of a more competitive America. I will submit that proposal to Congress for a vote — and we will push to get it passed. (Applause.)

In the coming year, we'll also work to rebuild people's faith in the institution of government. Because you deserve to know exactly how and where your tax dollars are being spent, you'll be able to go to a website and get that information for the very first time in history. Because you deserve to

know when your elected officials are meeting with lobbyists, I ask Congress to do what the White House has already done — put that information online. And because the American people deserve to know that special interests aren't larding up legislation with pet projects, both parties in Congress

should know this: If a bill comes to my desk with earmarks inside, I will veto it. I will veto it. (Applause.)

The 21st century government that's open and competent. A government that lives within its

means. An economy that's driven by new skills and new ideas. Our success in this new and changing world will require reform, responsibility, and innovation. It will also require us to approach that world with a new level of engagement in our foreign affairs.

Just as jobs and businesses can now race across borders, so can new threats and new challenges. No single wall separates East and West. No one rival superpower is aligned against us.

And so we must defeat determined enemies, wherever they are, and build coalitions that cut across lines of region and race and religion. And America's moral example must always shine for all

who yearn for freedom and justice and dignity. And because we've begun this work, tonight we can say that American leadership has been renewed and America's standing has been restored.

Look to Iraq, where nearly 100,000 of our brave men and women have left with their heads

held high. (Applause.) American combat patrols have ended, violence is down, and a new government has been formed. This year, our civilians will forge a lasting partnership with the Iraqi people, while we finish the job of bringing our troops out of Iraq. America's commitment has been

kept. The Iraq war is coming to an end. (Applause.)

188

Of course, as we speak, al Qaeda and their affiliates continue to plan attacks against us. Thanks to our intelligence and law enforcement professionals, we're disrupting plots and securing our cities and skies. And as extremists try to inspire acts of violence within our borders, we are responding with

the strength of our communities, with respect for the rule of law, and with the conviction that American Muslims are a part of our American family. (Applause.)

We've also taken the fight to al Qaeda and their allies abroad. In Afghanistan, our troops have taken Taliban strongholds and trained Afghan security forces. Our purpose is clear: By preventing the

Taliban from reestablishing a stranglehold over the Afghan people, we will deny al Qaeda the safe haven that served as a launching pad for 9/11.

Thanks to our heroic troops and civilians, fewer Afghans are under the control of the

insurgency. There will be tough fighting ahead, and the Afghan government will need to deliver better governance. But we are strengthening the capacity of the Afghan people and building an enduring partnership with them. This year, we will work with nearly 50 countries to begin a

transition to an Afghan lead. And this July, we will begin to bring our troops home. (Applause.) In Pakistan, al Qaeda's leadership is under more pressure than at any point since 2001. Their

leaders and operatives are being removed from the battlefield. Their safe havens are shrinking. And

we've sent a message from the Afghan border to the Arabian Peninsula to all parts of the globe: We will not relent, we will not waver, and we will defeat you. (Applause.)

American leadership can also be seen in the effort to secure the worst weapons of war. Because

Republicans and Democrats approved the New START treaty, far fewer nuclear weapons and launchers will be deployed. Because we rallied the world, nuclear materials are being locked down on every continent so they never fall into the hands of terrorists. (Applause.)

Because of a diplomatic effort to insist that Iran meet its obligations, the Iranian government now faces tougher sanctions, tighter sanctions than ever before. And on the Korean Peninsula, we stand with our ally South Korea, and insist that North Korea keeps its commitment to abandon nuclear weapons. (Applause.)

This is just a part of how we're shaping a world that favors peace and prosperity. With our European allies, we revitalized NATO and increased our cooperation on everything from counterterrorism to missile defense. We've reset our relationship with Russia, strengthened Asian

alliances, built new partnerships with nations like India. This March, I will travel to Brazil, Chile, and El Salvador to forge new alliances across the

Americas. Around the globe, we're standing with those who take responsibility — helping farmers

grow more food, supporting doctors who care for the sick, and combating the corruption that can rot a society and rob people of opportunity.

Recent events have shown us that what sets us apart must not just be our power — it must also

be the purpose behind it. In south Sudan — with our assistance — the people were finally able to vote for independence after years of war. (Applause.) Thousands lined up before dawn. People danced in the streets. One man who lost four of his brothers at war summed up the scene around

him: "This was a battlefield for most of my life," he said. "Now we want to be free." (Applause.) And we saw that same desire to be free in Tunisia, where the will of the people proved more

powerful than the writ of a dictator. And tonight, let us be clear: The United States of America stands with the people of Tunisia, and supports the democratic aspirations of all people. (Applause.)

We must never forget that the things we've struggled for, and fought for, live in the hearts o f people everywhere. And we must always remember that the Americans who have borne the greatest burden in this struggle are the men and women who serve our country. (Applause.)

Tonight, let us speak with one voice in reaffirming that our nation is united in support of our troops and their families. Let us serve them as well as they've served us — by giving them the equipment they need, by providing them with the care and benefits that they have earned, and by

enlisting our veterans in the great task of building our own nation.

189

Our troops come from every corner of this country — they're black, white, Latino, Asian, Native American. They are Christian and Hindu, Jewish and Muslim. And, yes, we know that some of them are gay. Starting this year, no American will be forbidden from serving the country they love

because of who they love. (Applause.) And with that change, I call on all our college campuses to open their doors to our military recruiters and ROTC. It is time to leave behind the divisive battles of the past. It is time to move forward as one nation. (Applause.)

We should have no illusions about the work ahead of us. Reforming our schools, changing the

way we use energy, reducing our deficit — none of this will be easy. All of it will take time. And it will be harder because we will argue about everything. The costs. The details. The letter of every law.

Of course, some countries don't have this problem. If the central government wants a railroad,

they build a railroad, no matter how many homes get bulldozed. If they don't want a bad story in the newspaper, it doesn't get written.

And yet, as contentious and frustrating and messy as our democracy can sometimes be, I know

there isn't a person here who would trade places with any other nation on Earth. (Applause.) We may have differences in policy, but we all believe in the rights enshrined in our

Constitution. We may have different opinions, but we believe in the same promise that says this is a

place where you can make it if you try. We may have different backgrounds, but we believe in the same dream that says this is a country where anything is possible. No matter who you are. No matter where you come from.

That dream is why I can stand here before you tonight. That dream is why a working-class kid from Scranton can sit behind me. (Laughter and applause.) That dream is why someone who began by sweeping the floors of his father's Cincinnati bar can preside as Speaker of the House in the

greatest nation on Earth. (Applause.) That dream — that American Dream — is what drove the Allen Brothers to reinvent their

roofing company for a new era. It's what drove those students at Forsyth Tech to learn a new skill and work towards the future. And that dream is the story of a small business owner named Brandon

Fisher. Brandon started a company in Berlin, Pennsylvania, that specializes in a new kind of drilling

technology. And one day last summer, he saw the news that halfway across the world, 33 men were

trapped in a Chilean mine, and no one knew how to save them. But Brandon thought his company could help. And so he designed a rescue that would come to

be known as Plan B. His employees worked around the clock to manufacture the necessary drilling

equipment. And Brandon left for Chile. Along with others, he began drilling a 2,000-foot hole into the ground, working three- or four-

hour — three or four days at a time without any sleep. Thirty-seven days later, Plan B succeeded, and

the miners were rescued. (Applause.) But because he didn't want all of the attention, Brandon wasn't there when the miners emerged. He'd already gone back home, back to work on his next project.

And later, one of his employees said of the rescue, "We proved that Center Rock is a little

company, but we do big things." (Applause.) We do big things. From the earliest days of our founding, America has been the story of ordinary people who dare

to dream. That's how we win the future.

We're a nation that says, "I might not have a lot of money, but I have this great idea for a new company." "I might not come from a family of college graduates, but I will be the first to get my degree." "I might not know those people in trouble, but I think I can help them, and I need to try."

"I'm not sure how we'll reach that better place beyond the horizon, but I know we'll get there. I know we will."

We do big things. (Applause.)

190

The idea of America endures. Our destiny remains our choice. And tonight, more than two centuries later, it's because of our people that our future is hopeful, our journey goes forward, and the state of our union is strong.

Thank you. God bless you, and may God bless the United States of America.

N17

ბარაკ ობამას წლიური ანგარიში, 2011 წელი

Transcript: Obama's State of the Union speech - January 25, 2011 10:26 p.m. EST

Washington (CNN) -- President Barack Obama's State of the Union address Tuesday night focused on rebuilding the economy. Here is a transcript of the speech.

Obama: Thank you. Thank you so much. Thank you so much. Thank you very much. Thank you. Everybody, please have a seat. Thank you.

Mr. Speaker, Mr. Vice President, members of Congress, distinguished guests, and fellow

Americans, tonight I want to begin by congratulating the men and women of the 112th Congress, as well as your new speaker, John Boehner.

And as we mark this occasion, we're also mindful of the empty chair in this chamber, and we

pray for the health of our colleague, and our friend, Gabby Giffords. Now, it's no secret that those of us here tonight have had our differences over the last two

years. The debates have been contentious. We have fought fiercely for our beliefs. And that's a good

thing. That's what a robust democracy demands. That's what helps set us apart as a nation. But there's a reason the tragedy in Tucson gave us pause. Amid all the noise and pass ion and

rancor of our public debate, Tucson reminded us that no matter who we are or where we come from,

each of us is a part of something greater, something more consequential than party or political preference.

We are part of the American family. We believe that in a country where every race and faith and point of view can be found, we are

still bound together as one people, that we share common hopes and a common creed, that the dreams of a little girl in Tucson are not so different than those of our own children, that they all deserve the chance to be fulfilled.

That, too, is what sets us apart as a nation. Now, by itself, this simple recognition won't usher in a new era of cooperation. What comes of

this moment is up to us. What comes of this moment will be determined not by whether we can sit

together tonight, but whether we can work together tomorrow. I believe we can, and I believe we must. That's what the people who sent us here expect of us.

With their votes, they've determined that governing will now be a shared responsibility between

parties. New laws will only pass with support from Democrats and Republicans. We will move forward together, or not at all, for the challenges we face are bigger than party and bigger than politics.

At stake right now is not who wins the next election. After all, we just had an election. At stake is whether new jobs and industries take root in this country or somewhere else. It's whether the hard work and industry of our people is rewarded. It's whether we sustain the leadership that has made America not just a place on a map, but the light to the world.

Now, we are poised for progress. Two years after the worst recession most of us have ever known, the stock market has come roaring back. Corporate profits are up. The ec onomy is growing again.

But we have never measured progress by these yardsticks alone. We measure progress by the success of our people, by the jobs they can find and the quality of life those jobs offer; by the

191

prospects of a small-business owner who dreams of turning a good idea into a thriving enterprise; by the opportunities for a better life that we pass on to our children.

That's the project the American people want us to work on, together.

(APPLAUSE) Now, we did that in December. Thanks to the tax cuts we passed, Americans' paychecks are a

little bigger today. Every business can write off the full cost of new investments that they make this year. And these steps, taken by Democrats and Republicans, will grow the economy and add to the

more than 1 million private-sector jobs created last year. But we have to do more. The steps we've taken over the last two years may have broken the

back of this recession, but to win the future, we'll need to take on challenges that have been decades

in the making. Many people watching tonight can probably remember a time when finding a good job meant

showing up at a nearby factory or a business downtown. You didn't always need a degree, and your

competition was pretty much limited to your neighbors. If you worked hard, chances are you'd have a job for life, with a decent paycheck, and good benefits, and the occasional promotion. Maybe you'd even have the pride of seeing your kids work at the same company.

That world has changed. And for many, the change has been painful. I've seen it in the shuttered windows of once booming factories and the vacant storefronts on once busy Main Streets. I've heard it in the frustrations of Americans who've seen their paychecks dwindle or their jobs

disappear, proud men and women who feel like the rules have been changed in the middle of the game.

They're right: The rules have changed. In a single generation, revolutions in technology have

transformed the way we live, work, and do business. Steel mills that once needed 1,000 workers can now do the same work with 100. Today, just about any company can set up shop, hire workers, and sell their products wherever there's an Internet connection.

Meanwhile, nations like China and India realized that with some changes of their own they

could compete in this new world. And so they started educating their children earlier and longer, with greater emphasis on math and science. They're investing in research and new technologies. Just recently, China became the home to the world's largest private solar research facility and the world's

fastest computer. So, yes, the world has changed. The competition for jobs is real. But this shouldn't discourage

us. It should challenge us.

Remember: For all the hits we've taken these last few years, for all the naysayers predicting our decline, America still has the largest, most prosperous economy in the world.

No workers -- no workers are more productive than ours. No country has more successful

companies or grants more patents to inventors and entrepreneurs. We're the home to the world's best colleges and universities, where more students come to study than any place on Earth.

What's more, we are the first nation to be founded for the sake of an idea, the idea that each of

us deserves the chance to shape our own destiny. That's why centuries of pioneers and immigrants have risked everything to come here. It's why our students don't just memorize equations, but answer questions like, "What do you think of that idea? What would you change about the world? What do you want to be when you grow up?"

The future is ours to win. But to get there, we can't just stand still. As Robert Kennedy told us, "The future is not a gift. It is an achievement."

Sustaining the American dream has never been about standing pat. It has required each

generation to sacrifice, and struggle, and meet the demands of a new age. And now it's our turn. We know what it takes to compete for the jobs and industries of our

time. We need to out-innovate, out- educate, and out-build the rest of the world.

(APPLAUSE)

192

We have to make America the best place on Earth to do business. We need to take responsibility for our deficit and reform our government. That's how our people will prosper; that's how we'll win the future.

(APPLAUSE) And tonight, I'd like to talk about how we get there. The first step in winning the future is encouraging American innovation. None of us can predict with certainty what the next big industry will be or where the new jobs

will come from. Thirty years ago, we couldn't know that something called the Internet would lead to an economic revolution. What we can do -- what America does better than anyone else -- is spark the creativity and imagination of our people.

We're the nation that put cars in driveways and computers in offices, the nation of Edison and the Wright brothers, of Google and Facebook. In America, innovation doesn't just change our lives; it is how we make our living.

(APPLAUSE) Our free enterprise system is what drives innovation. But because it's not always profitable for

companies to invest in basic research, throughout our history our government has provided cutting-

edge scientists and inventors with the support that they need. That's what planted the seeds for the Internet; that's what helped make possible things like computer chips and GPS. Just think of all the good jobs, from manufacturing to retail, that have come from those breakthroughs.

And half-a-century ago, when the Soviets beat us into space with the launch of a satellite called Sputnik we had no idea how we would beat them to the Moon. The science wasn't even there yet. NASA didn't exist.

But after investing in better research and education, we didn't just surpass the Soviets; we unleashed a wave of innovation that created new industries and millions of new jobs.

This is our generation's Sputnik moment. Two years ago, I said that we needed to reach a level of research and development we haven't seen since the height of the space race. And in a few weeks,

I will be sending a budget to Congress that helps us meet that goal. We'll invest in biomedical research, information technology, and especially clean-energy technology...

... an investment that will strengthen our security, protect our planet, and create countless new

jobs for our people. Already, we're seeing the promise of renewable energy. Robert and Gary Allen are brothers

who run a small Michigan roofing company. After September 11th, they volunteered their best

roofers to help repair the Pentagon, but half of their factory went unused, and the recession hit them hard.

Today, with the help of a government loan, that empty space is being used to manufacture solar

shingles that are being sold all across the country. In Robert's words, "We reinvented ourselves." That's what Americans have done for over 200 years: reinvented ourselves. And to spur on

more success stories like the Allen brothers, we've begun to reinvent our energy policy.

We're not just handing out money. We're issuing a challenge. We're telling America's scientists and engineers that if they assemble teams of the best minds in their fields and focus on the hardest problems in clean energy, we'll fund the Apollo Projects of our time.

At the California Institute of Technology, they're developing a way to turn sunlight and water

into fuel for our cars. At Oak Ridge National Laboratory, they're using supercomputers to get a lot more power out of our nuclear facilities. With more research and incentives, we can break our dependence on oil with biofuels and become the first country to have a million electric vehicles on

the road by 2015. (APPLAUSE) We need to get behind this innovation. And to help pay for it, I'm asking Congress to eliminate

the billions in taxpayer dollars we currently give to oil companies.

193

I don't know if -- I don't know if you've noticed, but they're doing just fine on their own. So instead of subsidizing yesterday's energy, let's invest in tomorrow's.

Now, clean-energy breakthroughs will only translate into clean- energy jobs if businesses know

there will be a market for what they're selling. So tonight, I challenge you to join me in setting a new goal: By 2035, 80 percent of America's electricity will come from clean-energy sources.

Some folks want wind and solar. Others want nuclear, clean coal, and natural gas. To meet this goal, we will need them all, and I urge Democrats and Republicans to work together to make it

happen. Maintaining our leadership in research and technology is crucial to America's success. But if we

want to win the future, if we want innovation to produce jobs in America and not overseas, then we

also have to win the race to educate our kids. Think about it. Over the next 10 years, nearly half of all new jobs will require education that

goes beyond a high school education. And yet, as many as a quarter of our students aren't even

finishing high school. The quality of our math and science education lags behind many other nations. America has

fallen to ninth in the proportion of young people with a college degree.

And so the question is whether all of us -- as citizens and as parents -- are willing to do what's necessary to give every child a chance to succeed.

That responsibility begins not in our classrooms, but in our homes and communities. It's family

that first instills the love of learning in a child. Only parents can make sure the TV is turned off and homework gets done. We need to teach our kids that it's not just the winner of the Super Bowl who deserves to be celebrated, but the winner of the science fair.

We need to teach them that success is not a function of fame or P.R., but of hard work and discipline.

Our schools share this responsibility. When a child walks into a classroom, it should be a place of high expectations and high performance. But too many schools don't meet this test.

That's why instead of just pouring money into a system that's not working, we launched a competition called Race to the Top. To all 50 states, we said, if you show us the most innovative plans to improve teacher quality and student achievement, we'll show you the money.

Race to the Top is the most meaningful reform of our public schools in a generation. For less than 1 percent of what we spend on education each year, it has led over 40 states to raise their standards for teaching and learning. And these standards were developed, by the way, not -- not by

Washington, but by Republican and Democratic governors throughout the country. And Race to the Top should be the approach we follow this year as we replace No Child Left Behind with a law that's more flexible and focused on what's best for our kids.

You see, we know what's possible for our children, when reform isn't just a top-down mandate, but the work of local teachers and principals, school boards and communities.

Take a school like Bruce Randolph in Denver. Three years ago, it was rated one of the worst

schools in Colorado, located on turf between two rival gangs. But last May, 97 percent of the seniors received their diploma. Most will be the first in their families to go to college.

And after the first year of the school's transformation, the principal who made it possible wiped away tears when a student said "Thank you, Ms. Waters, for showing that we are smart and we can

make it." That's what good schools can do, and we want good schools all across the country. Let's also remember that, after parents, the biggest impact on a child's success comes from the

man or woman at the front of the classroom. In South Korea, teachers are known as "nation-builders." Here in America, it's time we treated the people who educate our children with the same level of respect.

We want to reward good teachers and stop making excuses for bad ones.

194

And over the next 10 years, with so many Baby Boomers retiring from our classrooms, we want to prepare 100,000 new teachers in the fields of science, and technology, and engineering, and math.

In fact, to every young person listening tonight who's contemplating their career choice, if you

want to make a difference in the life of our nation, if you want to make a difference in the life of a child, become a teacher. Your country needs you.

Of course, the education race doesn't end with a high school diploma. To compete, higher education must be within the reach of every American.

That's why -- that's why we've ended the unwarranted taxpayer subsidies that went to banks and used the savings to make college affordable for millions of students.

And this year, I ask Congress to go further and make permanent our tuition tax credit, worth

$10,000 for four years of college. It's the right thing to do. Because people need to be able to train for new jobs and careers in today's fast-changing

economy, we're also revitalizing America's community colleges.

Last month, I saw the promise of these schools at Forsyth Tech in North Carolina. Many of the students there used to work in the surrounding factories that have since left town.

One mother of two, a woman named Kathy Proctor, had worked in the furniture industry

since she was 18 years old. And she told me she's earning her degree in biotechnology now, at 55 years old, not just because the furniture jobs are gone, but because she wants to inspire her children to pursue their dreams, too. As Kathy said, "I hope it tells them to never give up."

If we take these steps, if we raise expectations for every child, and give them the best possible chance at an education, from the day they are born until the last job they take, we will reach the goal that I set two years ago: by the end of the decade, America will once again have the highest

proportion of college graduates in the world. One last point about education. Today, there are hundreds of thousands of students excelling in

our schools who are not American citizens. Some are the children of undocumented workers, who had nothing to do with the actions of their parents . They grew up as Americans and pledge allegiance

to our flag, and yet they live every day with the threat of deportation. Others come here from abroad to study in our colleges and universities. But as soon as they obtain advanced degrees, we send them back home to compete against us. It makes no sense.

Now, I strongly believe that we should take on, once and for all, the issue of illegal immigration. And I am prepared to work with Republicans and Democrats to protect our borders, enforce our laws, and address the millions of undocumented workers who are now living in the

shadows. I know that debate will be difficult; I know it will take time. But tonight, let's agree to make

that effort. And let's stop expelling talented, responsible young people who could be staffing our

research labs, or starting a new business, who could be further enriching this nation. The third step in winning the future is rebuilding America. To attract new businesses to our shores, we need the fastest, most reliable ways to move peop le,

goods, and information, from high- speed rail to high-speed Internet. Our infrastructure used to be the best, but our lead has slipped. South Korean homes now have

greater Internet access than we do. Countries in Europe and Russia invest more in their roads and railways than we do. China's building faster trains and newer airports.

Meanwhile, when our own engineers graded our nation's infrastructure, they gave us a D. We have to do better. America is the nation that built the transcontinental railroad, brought

electricity to rural communities, constructed the interstate highway system. The jobs created by these

projects didn't just come from laying down track or pavement; they came from businesses that opened near a town's new train station or the new off-ramp.

So over the last two years, we've begun rebuilding for the 21st century, a project that has

meant thousands of good jobs for the hard- hit construction industry. And tonight, I'm proposing that we redouble those efforts.

195

We'll put more Americans to work repairing crumbling roads and bridges. We'll make sure this is fully paid for, attract private investment, and pick projects based on what's best for the economy, not politicians.

Within 25 years, our goal is to give 80 percent of Americans access to high-speed rail. This could allow you to go places in half the time it takes to travel by car. For some trips, it will

be faster than flying, without the pat-down. As we speak, routes in California and the Midwest are already underway.

Within the next five years, we'll make it possible for businesses to deploy the next generation of high-speed wireless coverage to 98 percent of all Americans. This isn't just about...

This isn't about faster Internet or fewer dropped calls. It's about connecting every part of

America to the digital age. It's about a rural community in Iowa or Alabama, where farmers and small-business owners will be able to sell their products all over the world. It's about a firefighter who can download the design of a burning building onto a handheld device, a student who can take

classes with a digital textbook, or a patient who can have face-to-face video chats with her doctor. All these investments -- in innovation, education and infrastructure -- will make America a

better place to do business and create jobs. But to help our companies compete, we also have to knock

down barriers that stand in the way of their success. For example, over the years, a parade of lobbyists has rigged the tax code to benefit particular

companies and industries. Those with accountants or lawyers to work the system can end up paying

no taxes at all, but all the rest are hit with one of the highest corporate tax rates in the world. It makes no sense, and it has to change.

So tonight, I'm asking Democrats and Republicans to simplify the system. Get rid of the

loopholes. Level the playing field. And use the savings to lower the corporate tax rate for the first time in 25 years, without adding to our deficit. It can be done.

To help businesses sell more products abroad, we've set a goal of doubling our exports by 2014, because the more we export, the more jobs we create here at home.

Already, our exports are up. Recently, we signed agreements with India and China that will support more than 250,000 jobs here in the United States. And last month, we finalized a trade agreement with South Korea that will support at least 70,000 American jobs. This agreement has

unprecedented support from business and labor, Democrats and Republicans, and I ask this Congress to pass it as soon as possible.

Now, before I took office, I made it clear that we would enforce our trade agreements and that

I would only sign deals that keep faith with American workers and promote American jobs. That's what we did with Korea, and that's what I intend to do as we pursue agreements with Panama and Colombia and continue our Asia Pacific and global trade talks.

To reduce barriers to growth and investment, I've ordered a review of government regulations. When we find rules that put an unnecessary burden on businesses, we will fix them.

But I will not hesitate to create or enforce commonsense safeguards to protect the American

people. That's what we've done in this country for more than a century. It's why our food is safe to eat,

our water is safe to drink, and our air is safe to breathe. It's why we have speed limits and child labor laws. It's why last year we put in place consumer protections against hidden fees and penalties by

credit card companies and new rules to prevent another financial crisis. And it's why we passed reform that finally prevents the health insurance industry from exploiting patients.

Now...

Now, I have heard rumors that a few of you still have concerns about our new health care law. So let me be the first to say that anything can be improved. If you have ideas about how to

improve this law by making care better or more affordable, I am eager to work with you. We can

start right now by correcting a flaw in the legislation that has placed an unnecessary bookkeeping burden on small businesses.

196

What I'm not willing to do -- what I'm not willing to do is go back to the days when insurance companies could deny someone coverage because of a pre-existing condition.

I'm not willing to tell James Howard, a brain cancer patient from Texas, that his treatment

might not be covered. I'm not willing to tell Jim Houser, a small-business man from Oregon, he has to go back to paying $5,000 more to cover his employees.

As we speak, this law is making prescription drugs cheaper for seniors and giving unins ured students a chance to stay on their patients' -- parents' coverage.

So I say to this chamber tonight, instead of re-fighting the battles of the last two years, let's fix what needs fixing and let's move forward.

Now, the final, critical step in winning the future is to make sure we aren't buried under a

mountain of debt. We are living with a legacy of deficit-spending that began almost a decade ago. And in the

wake of the financial crisis, some of that was necessary to keep credit flowing, save jobs, and put

money in people's pockets. But now that the worst of the recession is over, we have to confront the fact that our

government spends more than it takes in. That is not sustainable. Every day, families sacrifice to live

within their means. They deserve a government that does the same. So tonight, I am proposing that, starting this year, we freeze annual domestic spending for the

next five years. Now, this would reduce the deficit by more than $400 billion over the next decade

and will bring discretionary spending to the lowest share of our economy since Dwight Eisenhower was president.

This freeze will require painful cuts. Already, we've frozen the salaries of hard-working federal

employees for the next two years. I've proposed cuts to things I care deeply about, like community action programs. The secretary of defense has also agreed to cut tens of billions of dollars in spending that he and his generals believe our military can do without.

I recognize that some in this chamber have already proposed deeper cuts, and I'm willing to

eliminate whatever we can honestly afford to do without. But let's make sure that we're not doing it on the backs of our most vulnerable citizens.

And let's make sure that what we're cutting is really excess weight. Cutting the deficit by

gutting our investments in innovation and education is like lightening an overloaded airplane by removing its engine. It may make you feel like you're flying high at first, but it won't take long before you'll feel the impact.

Now, most of the cuts and savings I've proposed only address annual domestic spending, which represents a little more than 12 percent of our budget. To make further progress, we have to stop pretending that cutting this kind of spending alone will be enough. It won't.

The bipartisan fiscal commission I created last year made this crystal clear. I don't agree with all their proposals, but they made important progress. And their conclusion is that the only way to tackle our deficit is to cut excessive spending wherever we find it, in domestic spending, defense

spending, health care spending, and spending through tax breaks and loopholes. This means further reducing health care costs, including programs like Medicare and Medicaid,

which are the single biggest contributor to our long-term deficit. The health insurance law we passed last year will slow these rising costs, which is part of the reason that nonpartisan economists have

said that repealing the health care law would add a quarter of a trillion dollars to our deficit. Still, I'm willing to look at other ideas to bring down costs, including one that Republicans

suggested last year: medical malpractice reform to rein in frivolous lawsuits.

To put us on solid ground, we should also find a bipartisan solution to strengthen Social Security for future generations.

We must do it without putting at risk current retirees, the most vulnerable, or people with

disabilities; without slashing benefits for future generations; and without subjecting Americans' guaranteed retirement income to the whims of the stock market.

197

And if we truly care about our deficit, we simply can't afford a permanent extension of the tax cuts for the wealthiest 2 percent of Americans. Before we take money away from our schools or scholarships away from our students, we should ask millionaires to give up their tax break. It's not a

matter of punishing their success; it's about promoting America's success. In fact, the best thing we could do on taxes for all Americans is to simplify the individual tax

code. This will be a tough job, but members of both parties have expressed an interest in doing this,

and I am prepared to join them. So now is the time to act. Now is the time for both sides and both houses of Congress --

Democrats and Republicans -- to forge a principled compromise that gets the job done. If we make

the hard choices now to rein in our deficits, we can make the investments we need to win the future. Let me take this one step further. We shouldn't just give our people a government that's more

affordable; we should give them a government that's more competent and efficient. We can't win the

future with a government of the past. We live and do business in the information age, but the last major reorganization of the

government happened in the age of black- and-white TV. There are 12 different agencies that deal

with exports. There are at least five different agencies that deal with housing policy. Then there's my favorite example: The Interior Department is in charge of salmon while

they're in freshwater, but the Commerce Department handles them in when they're in saltwater. I

hear it gets even more complicated once they're smoked. Now... ... we've made great strides over the last two years in using technology and getting rid of waste.

Veterans can now download their electronic medical records with a click of the mouse. We're selling acres of federal office space that hasn't been used in years, and we'll cut through red tape to get rid of more.

But we need to think bigger. In the coming months, my administration will develop a proposal

to merge, consolidate, and reorganize the federal government in a way that best serves the goal of a more competitive America. I will submit that proposal to Congress for a vote, and we will push to get it passed.

In the coming year, we'll also work to rebuild people's faith in the institution of government. Because you deserve to know exactly how and where your tax dollars are being spent, you'll be able to go to a website and get that information for the very first time in history.

Because you deserve to know when your elected officials are meeting with lobbyists, I ask Congress to do what the White House has already done: put that information online.

And because the American people deserve to know that special interests aren't larding up

legislation with pet projects, both parties in Congress should know this: If a bill comes to my desk with earmarks inside, I will veto it. I will veto it.

The 21st century government that's open and competent, a government that lives within its

means, an economy that's driven by new skills and new ideas. Our success in this new and changing world will require reform, responsibility and innovation. It will also require us to approach that world with a new level of engagement in our foreign affairs.

Just as jobs and businesses can now race across borders, so can new threats and new challenges.

No single wall separates East and West; no one rival superpower is aligned against us. And so we must defeat determined enemies wherever they are and build coalitions that cut

across lines of region and race and religion. And America's moral example must always shine for all

who yearn for freedom, and justice, and dignity. And because we've begun this work, tonight we can say that American leadership has been renewed and America's standing has been restored.

Look to Iraq, where nearly 100,000 of our brave men and women have left with their heads

held high...

198

... American combat patrols have ended, violence is down, and a new government has been formed. This year, our civilians will forge a lasting partnership with the Iraqi people, while we finish the job of bringing our troops out of Iraq. America's commitment has been kept; the Iraq war is

coming to an end. Of course, as we speak, al Qaeda and their affiliates continue to plan attacks against us. Thanks

to our intelligence and law enforcement professionals, we're disrupting plots and securing our cities and skies. And as extremists try to inspire acts of violence within our borders, we are responding with

the strength of our communities, with respect for the rule of law, and with the conviction that American Muslims are a part of our American family.

We've also taken the fight to al Qaeda and their allies abroad. In Afghanistan, our troops have

taken Taliban strongholds and trained Afghan security forces. Our purpose is clear: By preventing the Taliban from re-establishing a stranglehold over the Afghan people, we will deny al Qaeda the safe haven that served as a launching pad for 9/11.

Thanks to our heroic troops and civilians, fewer Afghans are under the control of the insurgency. There will be tough fighting ahead, and the Afghan government will need to deliver better governance. But we are strengthening the capacity of the Afghan people and building an

enduring partnership with them. This year, we will work with nearly 50 countries to begin a transition to an Afghan lead. And this July, we will begin to bring our troops home.

In Pakistan, al Qaeda's leadership is under more pressure than at any point since 2001. Their

leaders and operatives are being removed from the battlefield. Their safe havens are shrinking. And we've sent a message from the Afghan border to the Arabian Peninsula to all parts of the globe: We will not relent, we will not waver, and we will defeat you.

American leadership can also be seen in the effort to secure the worst weapons of war. Because Republicans and Democrats approved the New START treaty, far fewer nuclear weapons and launchers will be deployed. Because we rallied the world, nuclear materials are being locked down on every continent so they never fall into the hands of terrorists.

Because of a diplomatic effort to insist that Iran meet its obligations, the Iranian government now faces tougher sanctions, tighter sanctions than ever before.

And on the Korean peninsula, we stand with our ally, South Korea, and insist that North Korea

keeps its commitment to abandon nuclear weapons. This is just a part of how we're shaping a world that favors peace and prosperity. With our

European allies, we revitalized NATO and increased our cooperation on everything from

counterterrorism to missile defense. We've reset our relationship with Russia, strengthened Asian alliances, built new partnerships with nations like India. This March, I will travel to Brazil, Chile, and El Salvador to forge new alliances across the Americas.

Around the globe, we're standing with those who take responsibility, helping farmers grow more food, supporting doctors who care for the sick, and combating the corruption that can rot a society and rob people of opportunity.

Now, recent events have shown us that what sets us apart must not just be our power; it must also be the purpose behind it. In South Sudan -- with our assistance -- the people were finally able to vote for independence after years of war.

Thousands lined up before dawn. People danced in the streets. One man who lost four of his

brothers at war summed up the scene around him: "This was a battlefield for most of my life," he said. "Now we want to be free."

And we saw that same desire to be free in Tunisia, where the will of the people proved more

powerful than the writ of a dictator. And tonight, let us be clear: The United States of America stands with the people of Tunisia and supports the democratic aspirations of all people.

We must never forget that the things we've struggled for and fought for live in the hearts of

people everywhere. And we must always remember that the Americans who have borne the greatest burden in this struggle are the men and women who serve our country.

199

Tonight, let us speak with one voice in reaffirming that our nation is united in support of our troops and their families. Let us serve them as well as they've served us, by giving them the equipment they need, by providing them with the care and benefits that they have earned, and by

enlisting our veterans in the great task of building our own nation. Our troops come from every corner of this country. They're black, white, Latino, Asian, Native

American. They are Christian and Hindu, Jewish and Muslim. And, yes, we know that some of them are gay.

Starting this year, no American will be forbidden from serving the country they love because of who they love.

And with that change, I call on all our college campuses to open their doors to our military

recruiters and ROTC. It is time to leave behind the divisive battles of the past; it is time to move forward as one nation.

We should have no illusions about the work ahead of us. Reforming our schools, changing the

way we use energy, reducing our deficit, none of this will be easy. All of it will take time. And it will be harder because we will argue about everything: the costs, the details, the letter of every law.

Of course, some countries don't have this problem. If the central government wants a railroad,

they build a railroad, no matter how many homes get bulldozed. If they don't want a bad story in the newspaper, it doesn't get written.

And yet, as contentious and frustrating and messy as our democracy can sometimes be, I know

there isn't a person here who would trade places with any other nation on Earth. We may have differences in policy, but we all believe in the rights enshrined in our

Constitution. We may have different opinions, but we believe in the same promise that says this is a

place where you can make it if you try. We may have different backgrounds, but we believe in the same dream that says this is a country where anything is possible, no matter who you are, no matter where you come from.

That dream is why I can stand here before you tonight. That dream is why a working-class kid

from Scranton can sit behind me. That dream is why someone who began by sweeping the floors of his father's Cincinnati bar

can preside as speaker of the House in the greatest nation on Earth.

That dream, that American dream, is what drove the Allen brothers to reinvent their roofing company for a new era. It's what drove those students at Forsyth Tech to learn a new skill and work towards the future. And that dream is the story of a small-business owner named Brandon Fisher.

Brandon started a company in Berlin, Pennsylvania, that specializes in a new kind of drilling technology. And one day last summer, he saw the news that halfway across the world, 33 men were trapped in a Chilean mine and no one knew how to save them.

But Brandon thought his company could help. And so he designed a rescue that would come to be known as Plan B. His employees worked around the clock to manufacture the necessary drilling equipment, and Brandon left for Chile.

Along with others, he began drilling a 2,000-foot hole into the ground, working three or four hour -- three or four days at a time without any sleep. Thirty-seven days later, Plan B succeeded, and the miners were rescued.

(APPLAUSE)

But because he didn't want all the attention, Brandon wasn't there when the miners emerged. He'd already gone back home, back to work on his next project. And later, one of his employees said of the rescue, "We proved that Center Rock is a little company, but we do big things."

(APPLAUSE) We do big things. From the earliest days of our founding, America has been the story of

ordinary people who dare to dream. That's how we win the future.

We're a nation that says, "I might not have a lot of money, but I have this great idea for a new company." "I might not come from a family of college graduates, but I will be the first to get my

200

degree." "I might not know those people in trouble, but I think I can help them, and I need to try." "I'm not sure how we'll reach that better place beyond the horizon, but I know we'll get there. I know we will."

We do big things. The idea of America endures. Our destiny remains our choice. And tonight, more than two centuries later, it's because of our people that our future is hopeful, our journey goes forward, and the state of our union is strong.

Thank you, God bless you, and may God bless the United States of America.

N18

ბარაკ ობამას წლიური ანგარიში, 2012 წელი

The following is the full text of President Obama's State of the Union address, given on Feb. 12,

2013: OBAMA: Thank you. Please, everybody, have a seat. Mr. Speaker, Mr. Vice President, members of

Congress, fellow Americans, 51 years ago, John F. Kennedy declared to this chamber that ``the Constitution makes us not rivals for power, but partners for progress.''

"It is my task,'' he said, ``to report the state of the union. To improve it is the task of us all.''

Tonight, thanks to the grit and determination of the American people, there is much progress to report. After a decade of grinding war, our brave men and women in uniform are coming home.

After years of grueling recession, our businesses have created over 6 million new jobs. We buy

more American cars than we have in five years and less foreign oil than we have in 20. Our housing market is healing, our stock market is rebounding, and consumers, patients and

homeowners enjoy stronger protections than ever before. So, together, we have cleared away the rubble of crisis, and we can say with renewed

confidence that the state of our union is stronger. But -- but we gather here knowing that there are millions of Americans whose hard work and

dedication have not yet been rewarded. Our economy is adding jobs, but too many people still can't

find full- time employment. Corporate profits have skyrocketed to all-time highs, but for more than a decade, wages and

incomes have barely budged. It is our generation's task, then, to re-ignite the true engine of

America's economic growth: a rising, thriving middle class. It is -- it is our unfinished task to restore the basic bargain that built this country, the idea that

if you work hard and meet your responsibilities, you can get ahead, no matter where you come from,

no matter what you look like or who you love. It is our unfinished task to make sure tha t this government works on behalf of the many, and not just the few, that it encourages free enterprise, rewards individual initiative, and opens the doors of opportunity to every child across this great

nation. The American people don't expect government to solve every problem. They don't expect

those of us in this chamber to agree on every issue. But they do expect us to put the nation's interests

before party. They do expect us to forge reasonable compromise where we can, for they know that America

moves forward only when we do so together and that the responsibility of improving this union remains the task of us all. Our work must begin by making some basic decisions about our budget,

decisions that will have a huge impact on the strength of our recovery. Over the last few years, both parties have worked together to reduce the deficit by more than

$2.5 trillion, mostly through spending cuts, but also by raising tax rates on the wealthiest 1 percent of

201

Americans. As a result, we are more than halfway towards the goal of $4 trillion in deficit reduction that economists say we need to stabilize our finances.

Now we need to finish the job. And the question is: How? In 2011, Congress passed a law

saying that if both parties couldn't agree on a plan to reach our deficit goal, about a trillion dollars' worth of budget cuts would automatically go into effect this year.

These sudden, harsh, arbitrary cuts would jeopardize our military readiness, they'd devastate priorities like education and energy and medical research. They would certainly slow our recovery

and cost us hundreds of thousands of jobs. And that's why Democrats, Republicans, business leaders, and economists have already said

that these cuts -- known here in Washington as "the sequester'' -- are a really bad idea. Now, some in

this Congress have proposed preventing only the defense cuts by making even bigger cuts to things like education and job training, Medicare and Social Security benefits. That idea is even worse.

Yes, the biggest driver of our long-term debt is the rising cost of health care for an aging

population. And those of us who care deeply about programs like Medicare must embrace the need for modest reforms. Otherwise, our retirement programs will crowd out the investments we need for our children and jeopardize the promise of a secure retirement for future generations. But we can't

ask senior citizens and working families to shoulder the entire burden of deficit reduction while asking nothing more from the wealthiest and the most powerful.

We won't grow the middle class simply by shifting the cost of health care or college onto

families that are already struggling or by forcing communities to lay off more teachers and more cops and more firefighters. Most Americans -- Democrats, Republicans and independents -- understand that we can't just cut our way to prosperity. They know that broad-based economic growth requires a

balanced approach to deficit reduction, with spending cuts and revenue, and with everybody doing their fair share. And that's the approach I offer tonight.

On Medicare, I'm prepared to enact reforms that will achieve the same amount of health care savings by the beginning of the next decade as the reforms proposed by the bipartisan Simpson-

Bowles commission. Already, the Affordable Care Act is helping to slow the growth of health care costs. And -- and the reforms I'm proposing go even further. We'll reduce taxpayer subsidies to

prescription drug companies and ask more from the wealthiest seniors. We'll bring down costs by changing the way our government pays for Medicare, because our

medical bills shouldn't be based on the number of tests ordered or days spent in the hospital. They

should be based on the quality of care that our seniors receive. And I am open to additional reforms from both parties, so long as they don't violate the

guarantee of a secure retirement. Our government shouldn't make promises we cannot keep, but we

must keep the promises we've already made. To hit the rest of our deficit reduction target, we should do what leaders in both parties have

already suggested and save hundreds of billions of dollars by getting rid of tax loopholes and

deductions for the well-off and the well-connected. After all, why would we choose to make deeper cuts to education and Medicare just to protect special interest tax breaks? How is that fair? Why is it that deficit reduction is a big emergency, justifying making cuts in Social Security benefits, but not closing some loopholes? How does that promote growth?

Now is our best chance for bipartisan, comprehensive tax reform that encourages job creation and helps bring down the deficit.

We can get this done.

The American people deserve a tax code that helps small businesses spend less time filling out complicated forms and more time expanding and hiring, a tax code that ensures billionaires with high- powered accountants can't work the system and pay a lower rate than their hard-working

secretaries, a tax code that lowers incentives to move jobs overseas and lowers tax rates for businesses and manufacturers that are creating jobs right here in the United States of America.

202

That's what tax reform can deliver. That's what we can do together. I realize that tax reform and entitlement reform will not be easy. The politics will be hard for

both sides. None of us will get 100 percent of what we want. But the alternative will cost us jobs, hurt

our economy, visit hardship on millions of hardworking Americans. So let's set party interests aside and work to pass a budget that replaces reckless cuts with smart savings and wise investments in our future. And let's do it without the brinksmanship that stresses consumers and scares off investors.

The greatest nation on Earth -- the greatest nation on Earth cannot keep conducting its

business by drifting from one manufactured crisis to the next. We can't do it. ( Let's agree -- let's agree, right here, right now, to keep the people's government open and pay

our bills on time and always uphold the full faith and credit of the United States of America.

The American people have worked too hard, for too long, rebuilding from one crisis to see their elected officials cause another. Now...

... most of us agree that a plan to reduce the deficit must be part of our agenda. But let's be

clear: Deficit reduction alone is not an economic plan. A growing economy that creates good, middle-class jobs, that must be the North Star that

guides our efforts.

Every day, we should ask ourselves three questions as a nation: How do we attract more jobs to our shores? How do we equip our people with the skills they need to get those jobs? And how do we make sure that hard work leads to a decent living?

A year-and-a-half ago, I put forward an American Jobs Act that independent economists said would create more than 1 million new jobs. And I thank the last Congress for passing some of that agenda; I urge this Congress to pass the rest. But...

... tonight I'll lay out additional proposals that are fully paid for and fully consistent with the budget framework both parties agreed to just 18 months ago.

Let me repeat: Nothing I'm proposing tonight should increase our deficit by a single dime. It is not a bigger government we need, but a smarter government that sets priorities and invests in broad -

based growth. That's what we should be looking for. Our first priority is making America a magnet for new jobs and manufacturing. After shedding

jobs for more than 10 years, our manufacturers have added about 500,000 jobs over the past three. Caterpillar is bringing jobs back from Japan. Ford is bringing jobs back from Mexico. And this year, Apple will start making Macs in America again.

There are things we can do, right now, to accelerate this trend. Last year, we created our first manufacturing innovation institute in Youngstown, Ohio. A once-shuttered warehouse is now a state-of-the art lab where new workers are mastering the 3-D printing that has the potential to

revolutionize the way we make almost everything. There's no reason this can't happen in other towns.

So tonight, I'm announcing the launch of three more of these manufacturing hubs, where

businesses will partner with the Departments of Defense and Energy to turn regions left behind by globalization into global centers of high-tech jobs.

And I ask this Congress to help create a network of 15 of these hubs and guarantee that the next revolution in manufacturing is made right here in America. We can get that done.

Now, if we want to make the best products, we also have -- have to invest in the best ideas. Every dollar we invested to map the human genome returned $140 to our economy. Every dollar.

Today, our scientists are mapping the human brain to unlock the answers to Alzheimer's.

We're developing drugs to regenerate damaged organs, devising new materials to make batteries 10 times more powerful. Now is not the time to gut these job-creating investments in science and innovation. Now is the time to reach a level of research and development not seen since the height of

the space race. We need to make those investments.

203

Today, no area holds more promise than our investments in American energy. After years of talking about it, we're finally poised to control our own energy future. We produce more oil at home than we have in 15 years.

We have doubled the distance our cars will go on a gallon of gas and the amount of renewable energy we generate from sources like wind and solar, with tens of thousands of good, American jobs to show for it. We produce more natural gas than ever before, and nearly everyone's energy bill is lower because of it. And over the last four years, our emissions of the dangerous carbon pollution that

threatens our planet have actually fallen. But for the sake of our children and our future, we must do more to combat climate change. Now...

Now, it's true that no single event makes a trend. But the fact is, the 12 hottest years on record

have all come in the last 15. Heat waves, droughts, wildfires, floods, all are now more frequent and more intense.

We can choose to believe that Superstorm Sandy, and the most severe drought in decades, and

the worst wildfires some states have ever seen were all just a freak coincidence. Or we can choose to believe in the overwhelming judgment of science and act before it's too late.

Now, the good news is, we can make meaningful progress on this issue while driving strong

economic growth. I urge this Congress to get together, pursue a bipartisan, market-based solution to climate change, like the one John McCain and Joe Lieberman worked on together a few years ago. But if Congress won't act soon to protect future generations, I will. I will direct...

I will direct my cabinet to come up with executive actions we can take, now and in the future, to reduce pollution, prepare our communities for the consequences of climate change, and speed the transition to more sustainable sources of energy.

Now, four years ago, other countries dominated the clean-energy market and the jobs that came with it. And we've begun to change that. Last year, wind energy added nearly half of all new power capacity in America. So let's generate even more. Solar energy gets cheaper by the year. Let's drive down costs even further. As long as countries like China keep going all-in on clean energy, so

must we. Now, in the meantime, the natural gas boom has led to cleaner power and greater energy independence. We need to encourage that. That's why my administration will keep cutting red tape and speeding up new oil and gas permits.

That's got to be part of an all-of-the-above plan. But I also want to work with this Congress to encourage the research and technology that helps natural gas burn even cleaner and protects our air and our water. In fact, much of our newfound energy is drawn from lands and waters that we, the

public, own together. So tonight, I propose we use some of our oil and gas revenues to fund an Energy Security Trust

that will drive new research and technology to shift our cars and trucks off oil for good. If a

nonpartisan coalition of CEOs and retired generals and admirals can get behind this idea, then so can we. Let's take their advice and free our families and businesses from the painful spikes in gas prices we've put up with for far too long. I'm also issuing a new goal for America: Let's cut in half the

energy wasted by our homes and businesses over the next 20 years. We'll work with the states to do it. Those states with the best ideas to create jobs and lower

energy bills by constructing more efficient buildings will receive federal support to help make that happen. America's energy sector is just one part of an aging infrastructure badly in need of repair.

Ask any CEO where they'd rather locate and hire, a country with deteriorating roads and bridges or one with high-speed rail and Internet, high-tech schools, self- healing power grids. The CEO of Siemens America -- a company that brought hundreds of new jobs to North Carolina -- has

said that if we upgrade our infrastructure, they'll bring even more jobs. And that's the attitude of a lot of companies all around the world. And I know you want these job-creating projects in your district; I've seen all those ribbon- cuttings.

So, tonight, I propose a ̀ `Fix-It-First'' program to put people to work as soon as possible on our most urgent repairs, like the nearly 70,000 structurally deficient bridges across the country.

204

And to make sure taxpayers don't shoulder the whole burden, I'm also proposing a Partnership to Rebuild America that attracts private capital to upgrade what our businesses need most: modern ports to move our goods; modern pipelines to withstand a storm; modern schools worthy of our

children. Let's prove there's no better place to do business than here in the United States of America, and

let's start right away. We can get this done. And part of our rebuilding effort must also involve our housing sector. The good news is, our

housing market is finally healing from the collapse of 2007. Home prices are rising at the fastest pace in six years. Home purchases are up nearly 50 percent. And construction is expanding again. But even with mortgage rates near a 50-year low, too many families with solid credit who want to buy a home

are being rejected. Too many families who have never missed a payment and want to refinance are being told no.

That's holding our entire economy back. We need to fix it. Right now, there's a bill in this

Congress that would give every responsible homeowner in America the chance to save $3,000 a year by refinancing at today's rates. Democrats and Republicans have supported it before. So what are we waiting for? Take a vote and send me that bill.

Why are -- why would we be against that? Why would that be a partisan issue, helping folks refinance? Right now, overlapping

regulations keep responsible young families from buying their first home. What's holding us back?

Let's streamline the process and help our economy grow. Now, these initiatives in manufacturing, energy, infrastructure, housing, all these things will help entrepreneurs and small-business owners expand and create new jobs. But none of it will matter unless we also equip our citizens with the

skills and training to fill those jobs. And that has to start at the earliest possible age. You know, study after study shows that the

sooner a child begins learning, the better he or she does down the road. But today, fewer than three in ten 4-year-olds are enrolled in a high-quality preschool

program. Most middle-class parents can't afford a few hundred bucks a week for private preschool. And for poor kids who need help the most, this lack of access to preschool education can shadow them for the rest of their lives. So, tonight, I propose working with states to make high-quality

preschool available to every single child in America. That's something we should be able to do. Every dollar we invest in high-quality early childhood education can save more than seven

dollars later on, by boosting graduation rates, reducing teen pregnancy, even reducing violent crime. In states that make it a priority to educate our youngest children -- like Georgia or Oklahoma -- studies show students grow up more likely to read and do math at grade level, graduate high school,

hold a job, form more stable families of their own. We know this works. So let's do what works and make sure none of our children start the race

of life already behind. Let's give our kids that chance.

Let's also make sure that a high school diploma puts our kids on a path to a good job. Right now, countries like Germany focus on graduating their high school students with the equivalent of a technical degree from one of our community colleges, so those German kids, they're ready for a job when they graduate high school.

They've been trained for the jobs that are there. Now at schools like P-TECH in Brooklyn, a collaboration between New York public schools and City University of New York and IBM, students will graduate with a high school diploma and an associate's degree in computers or engineering. We

need to give every American student opportunities like this. And four years ago... Four years ago, we started Race to the Top, a competition that convinced almost every state to

develop smarter curricula and higher standards, all for about 1 percent of what we spend on

education each year.

205

Tonight, I'm announcing a new challenge, to redesign America's high schools so they better equip graduates for the demands of a high-tech economy. And we'll reward schools that develop new partnerships with colleges and employers, and create classes that focus on science, technology,

engineering and math, the skills today's employers are looking for to fill the jobs that are there right now and will be there in the future.

Now, even with better high schools, most young people will need some higher education. It's a simple fact: The more education you've got, the more likely you are to have a good job and work your

way into the middle class. But today, skyrocketing costs price too many young people out of a higher education or saddle

them with unsustainable debt. Through tax credits, grants, and better loans, we've made college more

affordable for millions of students and families over the last few years. But taxpayers can't keep on subsidizing higher and higher and higher costs for higher education. Colleges must do their part to keep costs down, and it's our job to make sure that they do.

So, tonight, I ask Congress to change the Higher Education Act so that affordability and value are included in determining which colleges receive certain types of federal aid.

And -- and tomorrow, my Administration will release a new college scorecard that parents and

students can use to compare schools based on a simple criteria: where you can get the most bang for your educational buck.

Now, to grow our middle class, our citizens have to have access to the education and training

that today's jobs require. But we also have to make sure that America remains a place where everyone who's willing to work -- everybody who's willing to work hard has the chance to get ahead. Our economy is stronger when we harness the talents and ingenuity of striving, hopeful immigrants.

And right now, leaders from the business, labor, law enforcement, faith communities, they all agree that the time has come to pass comprehensive immigration reform. Now's the time to do it.

Now's the time to get it done. Now's the time to get it done.

Real reform means strong border security, and we can build on the progress my administration's already made, putting more boots on the southern border than at any time in our history and reducing illegal crossings to their lowest levels in 40 years. Real reform means

establishing a responsible pathway to earned citizenship, a path that includes passing a background check, paying taxes and a meaningful penalty, learning English, and going to the back of the line behind the folks trying to come here legally.

And real reform means fixing the legal immigration system to cut waiting periods and attract the highly skilled entrepreneurs and engineers that will help create jobs and grow our economy.

In other words, we know what needs to be done. And as we speak, bipartisan groups in both

chambers are working diligently to draft a bill, and I applaud their efforts. So let's get this done. Send me a comprehensive immigration reform bill in the next few months, and I will sign it right away. And America will be better for it.

Let's get it done. Let's get it done. But we can't stop there. We know our economy is stronger when our wives, our mothers, our

daughters can live their lives free from discrimination in the workplace and free from the fear of domestic violence. Today, the Senate passed the Violence Against Women's Act that Joe Biden

originally wrote almost 20 years ago. And I now urge the House to do the same. Good job, Joe. And I ask this Congress to declare that women should earn a -- a living equal to their efforts

and finally pass the Paycheck Fairness Act this year. We know our economy's stronger when we reward an honest day's work with honest wages.

But today, a full-time worker making the minimum wage earns $14,500 a year. Even with the tax

relief we've put in place, a family with two kids that earns the minimum wage still lives below the poverty line. That's wrong.

206

That's why, since the last time this Congress raised the minimum wage, 19 states have chosen to bump theirs even higher. Tonight, let's declare that, in the wealthiest nation on Earth, no one who works full time should have to live in poverty -- and raise the federal minimum wage to $9 an hour.

We should be able to get that done. This single step would raise the incomes of millions of working families. It could mean the

difference between groceries or the food bank, rent or eviction, scraping by or finally getting ahead. For businesses across the country, it would mean customers with more money in their pockets.

And a whole lot of folks out there would probably need less help from government. In fact, working folks shouldn't have to wait year after year for the minimum wage to go up, while CEO pay has never been higher.

So here's an idea that Governor Romney and I actually agreed on last year: Let's tie the minimum wage to the cost of living, so that it finally becomes a wage you can live on.

Tonight, let's also recognize that there are communities in this country where, no matter how

hard you work, it is virtually impossible to get ahead -- factory towns decimated from years of plants packing up, inescapable pockets of poverty, urban and rural, where young adults are still fighting for their first job. America is not a place where the chance of birth or circumstance should decide our

destiny. And that's why we need to build new ladders of opportunity into the middle class for all who

are willing to climb them. Let's offer incentives to companies that hire Americans who've got what it

takes to fill that job opening, but have been out of work so long that no one will give them a chance anymore. Let's put people back to work rebuilding vacant homes in rundown neighborhoods.

And this year, my administration will begin to partner with 20 of the hardest-hit towns in

America to get these communities back on their feet. And we'll work with local leaders to target resources at public safety and education and housing. We'll give new tax credits to businesses that hire and invest. And we'll work to strengthen families by removing the financial deterrents to marriage for low- income couples and do more to encourage fatherhood, because what makes you a

man isn't the ability to conceive a child, it's having the courage to raise one. And we want to encourage that. We want to help that.

Stronger families. Stronger communities. A stronger America. It is this kind of prosperity --

broad, shared, built on a thriving middle class -- that has always been the source of our progress at home. It's also the foundation of our power and influence throughout the world. Tonight, we stand united in saluting the troops and civilians who sacrifice every day to protect us. Because of them, we

can say with confidence that America will complete its mission in Afghanistan and achieve our objective of defeating the core of Al Qaeda.

Already we have brought home 33,000 of our brave servicemen and women. This spring, our

forces will move into a support role, while Afghan security forces take the lead. Tonight, I can announce that, over the next year, another 34,000 American troops will come home from Afghanistan. This drawdown will continue. And by the end of next year, our war in Afghanistan will

be over. Beyond 2014, America's commitment to a unified and sovereign Afghanistan will endure, but

the nature of our commitment will change. We're negotiating an agreement with the Afghan government that focuses on two missions: training and equipping Afghan forces so that the country

does not again slip into chaos and counterterrorism efforts that allow us to pursue the remnants of Al Qaeda and their affiliates. Today, the organization that attacked us on 9/11 is a shadow of its former self.

It's true, different Al Qaeda affiliates and extremist groups have emerged, from the Arabian Peninsula to Africa. The threat these groups pose is evolving. But to meet this threat, we don't need to send tens of thousands of our sons and daughters abroad or occupy other nations. Instead, we'll

need to help countries like Yemen, Libya, and Somalia provide for their own security and help allies who take the fight to terrorists, as we have in Mali. And, where necessary, through a range of

207

capabilities, we will continue to take direct action against those terrorists who pose the gravest threat to Americans. Now...

... as we do, we must enlist our values in the fight. That's why my administration has worked

tirelessly to forge a durable legal and policy framework to guide our counterterrorism efforts. Throughout, we have kept Congress fully informed of our efforts.

And I recognize that, in our democracy, no one should just take my word for it that we're doing things the right way. So, in the months ahead, I will continue to engage Congress to ensure not

only that our targeting, detention and prosecution of terrorists remains consistent with our laws and system of checks and balances, but that our efforts are even more transparent to the American people and to the world. Of course...

... our challenges don't end with Al Qaeda. America will continue to lead the effort to prevent the spread of the world's most dangerous weapons. The regime in North Korea must know, they will only achieve security and prosperity by meeting their international obligations.

Provocations of the sort we saw last night will only further isolate them, as we stand by our allies, strengthen our own missile defense, and lead the world in taking firm action in response to these threats. Likewise, the leaders of Iran must recognize that now is the time for a diplomatic

solution, because a coalition stands united in demanding that they meet their obligations. And we will do what is necessary to prevent them from getting a nuclear weapon.

At the same time, we'll engage Russia to seek further reductions in our nuclear arsenals and

continue leading the global effort to secure nuclear materials that could fall into the wrong hands, because our ability to influence others depends on our willingness to lead and meet our obligations. America must also face the rapidly growing threat from cyber attacks.

Now, we know hackers steal people's identities and infiltrate private e-mails. We know foreign countries and companies swipe our corporate secrets. Now our enemies are also seeking the ability to sabotage our power grid, our financial institutions, our air traffic control systems.

We cannot look back years from now and wonder why we did nothing in the face of real

threats to our security and our economy. That's why, earlier today, I signed a new executive order that will strengthen our cyber defenses by increasing information-sharing and developing standards to protect our national security, our jobs, and our privacy.

But now -- now Congress must act, as well, by passing legislation to give our government a greater capacity to secure our networks and deter attacks. This is something we should be able to get done on a bipartisan basis.

Now, even as we protect our people, we should remember that today's world presents not just dangers, not just threats. It presents opportunities. To boost American exports, support American jobs, and level the playing field in the growing markets of Asia, we intend to complete negotiations

on a Trans-Pacific Partnership. And tonight, I'm announcing that we will launch talks on a comprehensive Transatlantic Trade and Investment Partnership with the European Union, because trade that is fair and free across the Atlantic supports millions of good-paying American jobs.

We also know that progress in the most impoverished parts of our world enriches us all, not only because it creates new markets, more stable order in certain regions of the world, but also because it's the right thing to do. You know, in many places, people live on little more than a dollar a day.

So the United States will join with our allies to eradicate such extreme poverty in the next two decades, by connecting more people to the global economy, by empowering women, by giving our young and brightest minds new opportunities to serve and helping communities to feed and power

and educate themselves, by saving the world's children from preventable deaths, and by realizing the promise of an AIDS-free generation, which is within our reach.

You see...

You see, America must remain a beacon to all who seek freedom during this period of historic change. I saw the power of hope last year in Rangoon, in Burma, when Aung San Suu Kyi welcomed

208

an American president into the home where she had been imprisoned for years, when thousands of Burmese lined the streets, waving American flags, including a man who said, ``There is justice and law in the United States. I want our country to be like that.''

In defense of freedom, we'll remain the anchor of strong alliances, from the Americas to Africa, from Europe to Asia. In the Middle East, we will stand with citizens as they demand their universal rights, and support stable transitions to democracy.

We know the process will be messy, and we cannot presume to dictate the course of change in

countries like Egypt, but we can -- and will -- insist on respect for the fundamental rights of all people. We'll keep the pressure on a Syrian regime that has murdered its own people and support opposition leaders that respect the rights of every Syrian. And we will stand steadfast with Israel in

pursuit of security and a lasting peace. These are the messages I'll deliver when I travel to the Middle East next month. And all this

work depends on the courage and sacrifice of those who serve in dangerous places at great personal

risk: our diplomats, our intelligence officers, and the men and women of the United States armed forces. As long as I'm commander-in-chief, we will do whatever we must to protect those who serve their country abroad, and we will maintain the best military the world has ever known.

We'll invest in new capabilities, even as we reduce waste and wartime spending. We will ensure equal treatment for all service members, and equal benefits for their families, gay and straight.

We will draw upon the courage and skills of our sisters and daughters and moms, because

women have proven under fire that they are ready for combat. We will keep faith with our veterans, investing in world-class care, including mental health care, for our wounded warriors...

... supporting our military families, giving our veterans the benefits and education and job

opportunities that they have earned. And I want to thank my wife, Michelle, and Dr. Jill Biden for their continued dedication to serving our military families as well as they have served us.

Thank you, hon. Thank you, Jill. Defending our freedom, though, is not just the job of our military alone. We must all do our

part to make sure our God-given rights are protected here at home. That includes one of the most fundamental rights of a democracy, the right to vote.

Now...

When... When any American -- no matter where they live or what their party -- are denied that right

because they can't wait for five or six or seven hours just to cast their ballot, we are betraying our

ideals. So... So, tonight, I'm announcing a nonpartisan commission to improve the voting experience in

America. And it definitely needs improvement. I'm asking two long-time experts in the field -- who,

by the way, recently served as the top attorneys for my campaign and for Governor Romney's campaign -- to lead it. We can fix this. And we will. The American people demand it, and so does our democracy.

Of course, what I've said tonight matters little if we don't come together to protect our most precious resource, our children. It has been two months since Newtown. I know this is not the first time this country has debated how to reduce gun violence, but this time is different. Overwhelming majorities of Americans -- Americans who believe in the Second Amendment -- have come together

around commonsense reform, like background checks that will make it harder for criminals to get their hands on a gun. Senators...

Senators -- senators of both parties are working together on tough new laws to prevent anyone

from buying guns for resale to criminals. Police chiefs are asking our help to get weapons of war and massive ammunition magazines off our streets, because these police chiefs, they're tired of seeing their guys and gals being outgunned. Each of these proposals deserves a vote in Congress.

Now...

209

If you want to vote no, that's your choice. But these proposals deserve a vote, because in the two months since Newtown, more than a thousand birthdays, graduations, anniversaries have been stolen from our lives by a bullet from a gun. More than a thousand. One of those we lost was a young

girl named Hadiya Pendleton. She was 15 years old. She loved Fig Newtons and lip gloss. She was a majorette.

She was so good to her friends, they all thought they were her best friend. Just three weeks ago, she was here, in Washington, with her classmates, performing for her country at my inauguration.

And a week later, she was shot and killed in a Chicago park after school, just a mile away from my house. Hadiya's parents, Nate and Cleo, are in this chamber tonight, along with more than two dozen Americans whose lives have been torn apart by gun violence. They deserve a vote.

They deserve a vote. They deserve a vote. Gabby Giffords deserves a vote.

The families of Newtown deserve a vote. The families of Aurora deserve a vote. The families of Oak Creek, and Tucson, and Blacksburg, and the countless other communities

ripped open by gun violence, they deserve a simple vote. They deserve -- they deserve a simple vote. Our actions will not prevent every senseless act of

violence in this country. In fact, no laws, no initiatives, no administrative acts will perfectly solve all

of the challenges I've outlined tonight. But we were never sent here to be perfect. We were sent here to make what difference we can -- to secure this nation, expand

opportunity, uphold our ideals through the hard, often frustrating, but absolutely necessary work of

self-government. We were sent here to look out for our fellow Americans the same way they look out for one

another, every single day, usually without fanfare, all across this country. We should follow their example. We should follow the example of a New York City nurse named Menchu Sanchez. When

Hurricane Sandy plunged her hospital into darkness, she wasn't thinking about how her own home was faring. Her mind was on the 20 precious newborns in her care and the rescue plan she devised that kept them all safe.

We should follow the example of a North Miami woman named Desiline Victor. When Desiline arrived at her polling place, she was told the wait to vote might be six hours. And as time ticked by, her concern was not with her tired body or aching feet, but whether folks like her would

get to have their say. And hour after hour, a throng of people stayed in line in support of her, because Desiline is 102 years old. And they erupted in cheers when she finally put on a sticker that read ``I Voted.''

You know... There's Desiline. We should follow the example of a police officer named Brian Murphy. When a gunman

opened fire on a Sikh temple in Wisconsin, Brian was the first to arrive, and he did not consider his own safety. He fought back until help arrived and ordered his fellow officers to protect the safety of the fellow Americans worshiping inside, even as he lay bleeding from 12 bullet wounds. And when asked how he did that, Brian said, ̀ `That's just the way we're made.'' That's just the way we're made.

We may do different jobs, and wear different uniforms, and hold different views than the person beside us. But as Americans, we all share the same proud title: We are citizens.

It's a word that doesn't just describe our nationality or legal status. It describes the way we're

made. It describes what we believe. It captures the enduring idea that this country only works when we accept certain obligations to one another and to future generations; that our rights are wrapped up in the rights of others; and that well into our third century as a nation, it remains the task of us all, as

citizens of these United States, to be the authors of the next great chapter in our American story.

210

N19

ჯორჯ ბუშის მეორე ინაუგურაცია

George W. Bush / Second Inaugural Address Thursday, January 20, 2005

Vice President Cheney, Mr. Chief Justice, President Carter, President Bush, President Clinton, members of the United States Congress, reverend clergy, distinguished guests, fellow citizens: On this day, prescribed by law and marked by ceremony, we celebrate the durable wisdom of our Constitution, and recall the deep commitments that unite our country. I am grateful for the honor of

this hour, mindful of the consequential times in which we live, and determined to fulfill the oath that I have sworn and you have witnessed. At this second gathering, our duties are defined not by the words I use, but by the history we have

seen together. For a half a century, America defended our own freedom by standing watch on distant borders. After the shipwreck of communism came years of relative quiet , years of repose, years of sabbatical—and then there came a day of fire.

We have seen our vulnerability—and we have seen its deepest source. For as long as whole regions of the world simmer in resentment and tyranny—prone to ideologies that feed hatred and excuse murder—violence will gather, and multiply in destructive power, and cross the most defended

borders, and raise a mortal threat. There is only one force of history that can break the reign of hatred and resentment, and expose the pretensions of tyrants, and reward the hopes of the decent and tolerant, and that is the force of human freedom.

We are led, by events and common sense, to one conclusion: The survival of liberty in our land increasingly depends on the success of liberty in other lands. The best hope for peace in our world is the expansion of freedom in all the world

America’s vital interests and our deepest beliefs are now one. From the day of our Founding, we

have proclaimed that every man and woman on this earth has rights, and dignity, and matchless value, because they bear the image of the Maker of Heaven and earth. Across the generations we have proclaimed the imperative of self-government, because no one is fit to be a master, and no one

deserves to be a slave. Advancing these ideals is the mission that created our Nation. It is the honorable achievement of our fathers. Now it is the urgent requirement of our nation’s security, and the calling of our time.

So it is the policy of the United States to seek and support the growth of democratic movements and institutions in every nation and culture, with the ultimate goal of ending tyranny in our world.

This is not primarily the task of arms, though we will defend ourselves and our friends by force

of arms when necessary. Freedom, by its nature, must be chosen, and defended by citizens, and sustained by the rule of law and the protection of minorities. And when the soul of a nation finally speaks, the institutions that arise may reflect customs and traditions very different from our own.

America will not impose our own style of government on the unwilling. Our goal instead is to help others find their own voice, attain their own freedom, and make their own way.

The great objective of ending tyranny is the concentrated work of generations. The difficulty of

the task is no excuse for avoiding it. America’s influence is not unlimited, but fortunately for the oppressed, America’s influence is considerable, and we will use it confidently in freedom’s cause.

My most solemn duty is to protect this nation and its people from further attacks and emerging threats. Some have unwisely chosen to test America’s resolve, and have found it firm.

We will persistently clarify the choice before every ruler and every nation: The moral choice between oppression, which is always wrong, and freedom, which is eternally right. America will not pretend that jailed dissidents prefer their chains, or that women welcome humiliation and servitude,

or that any human being aspires to live at the mercy of bullies.

211

We will encourage reform in other governments by making clear that success in our relations will require the decent treatment of their own people. America’s belief in human dignity will guide our policies, yet rights must be more than the grudging concessions of dictators; they are secured by

free dissent and the participation of the governed. In the long run, there is no justice without freedom, and there can be no human rights without human liberty.

Some, I know, have questioned the global appeal of liberty—though this time in history, four decades defined by the swiftest advance of freedom ever seen, is an odd time for doubt. Americans, of

all people, should never be surprised by the power of our ideals. Eventually, the call of freedom comes to every mind and every soul. We do not accept the existence of permanent tyranny because we do not accept the possibility of permanent slavery. Liberty will come to those who love it.

Today, America speaks anew to the peoples of the world: All who live in tyranny and hopelessness can know: the United States will not ignore your

oppression, or excuse your oppressors. When you stand for your liberty, we will stand with you.

Democratic reformers facing repression, prison, or exile can know: America sees you for who you are: the future leaders of your free country.

The rulers of outlaw regimes can know that we still believe as Abraham Lincoln did: “Those who

deny freedom to others deserve it not for themselves; and, under the rule of a just God, cannot long retain it.”

The leaders of governments with long habits of control need to know: To serve your people you

must learn to trust them. Start on this journey of progress and justice, and America will walk at your side.

And all the allies of the United States can know: we honor your friendship, we rely on your

counsel, and we depend on your help. Division among free nations is a primary goal of freedom’s enemies. The concerted effort of free nations to promote democracy is a prelude to our enemies’ defeat.

Today, I also speak anew to my fellow citizens:

From all of you, I have asked patience in the hard task of securing America, which you have granted in good measure. Our country has accepted obligations that are difficult to fulfill, and would be dishonorable to abandon. Yet because we have acted in the great liberating tradition of this nation,

tens of millions have achieved their freedom. And as hope kindles hope, millions more will find it. By our efforts, we have lit a fire as well—a fire in the minds of men. It warms those who feel its power, it burns those who fight its progress, and one day this untamed fire of freedom will reach the darkest

corners of our world. A few Americans have accepted the hardest duties in this cause—in the quiet work of

intelligence and diplomacy … the idealistic work of helping raise up free governments … the

dangerous and necessary work of fighting our enemies. Some have shown their devotion to our country in deaths that honored their whole lives—and we will always honor their names and their sacrifice.

All Americans have witnessed this idealism, and some for the first time. I ask our youngest citizens to believe the evidence of your eyes. You have seen duty and allegiance in the determined faces of our soldiers. You have seen that life is fragile, and evil is real, and courage triumphs. Make the choice to serve in a cause larger than your wants, larger than yourself—and in your days you will

add not just to the wealth of our country, but to its character. America has need of idealism and courage, because we have essential work at home—the

unfinished work of American freedom. In a world moving toward liberty, we are determined to show

the meaning and promise of liberty. In America’s ideal of freedom, citizens find the dignity and security of economic independence,

instead of laboring on the edge of subsistence. This is the broader definition of liberty that motivated

the Homestead Act, the Social Security Act, and the G.I. Bill of Rights. And now we will extend this vision by reforming great institutions to serve the needs of our time. To give every American a stake

212

in the promise and future of our country, we will bring the highest standards to our schools, and build an ownership society. We will widen the ownership of homes and businesses, retirement savings and health insurance—preparing our people for the challenges of life in a free society. By

making every citizen an agent of his or her own destiny, we will give our fellow Americans greater freedom from want and fear, and make our society more prosperous and just and equal.

In America’s ideal of freedom, the public interest depends on private character—on integrity, and tolerance toward others, and the rule of conscience in our own lives. Self -government relies, in

the end, on the governing of the self. That edifice of character is built in families, supported by communities with standards, and sustained in our national life by the truths of Sinai, the Sermon on the Mount, the words of the Koran, and the varied faiths of our people. Americans move forwa rd in

every generation by reaffirming all that is good and true that came before—ideals of justice and conduct that are the same yesterday, today, and forever.

In America’s ideal of freedom, the exercise of rights is ennobled by service, and mercy, and a

heart for the weak. Liberty for all does not mean independence from one another. Our nation relies on men and women who look after a neighbor and surround the lost with love. Americans, at our best, value the life we see in one another, and must always remember that even the unwanted have

worth. And our country must abandon all the habits of racism, because we cannot carry the message of freedom and the baggage of bigotry at the same time.

From the perspective of a single day, including this day of dedication, the issues and questions

before our country are many. From the viewpoint of centuries, the questions that come to us are narrowed and few. Did our generation advance the cause of freedom? And did our character bring credit to that cause?

These questions that judge us also unite us, because Americans of every party and background, Americans by choice and by birth, are bound to one another in the cause of freedom. We have known divisions, which must be healed to move forward in great purposes —and I will strive in good faith to heal them. Yet those divisions do not define America. We felt the unity and fellowship of our

nation when freedom came under attack, and our response came like a single hand over a single heart. And we can feel that same unity and pride whenever America acts for good, and the victims of disaster are given hope, and the unjust encounter justice, and the captives are set free.

We go forward with complete confidence in the eventual triumph of freedom. Not because history runs on the wheels of inevitability; it is human choices that move events. Not because we consider ourselves a chosen nation; God moves and chooses as He wills. We have confidence because

freedom is the permanent hope of mankind, the hunger in dark places, the longing of the soul. When our Founders declared a new order of the ages; when soldiers died in wave upon wave for a union based on liberty; when citizens marched in peaceful outrage under the banner “Freedom Now”—they

were acting on an ancient hope that is meant to be fulfilled. History has an ebb and flow of justice, but history also has a visible direction, set by liberty and the Author of Liberty.

When the Declaration of Independence was first read in public and the Liberty Bell was sounded

in celebration, a witness said, “It rang as if it meant something.” In our time it means something still. America, in this young century, proclaims liberty throughout all the world, and to all the inhabitants thereof. Renewed in our strength—tested, but not weary—we are ready for the greatest achievements in the history of freedom.

May God bless you, and may He watch over the United States of America.

N20

ამერიკის პრეზიდენტის წინა საარჩევნო დებატები - ნიუტ გინგრიჩი

JOHN KING: And just as speaker Gingrich surged into contention here in South Carolina, a direct fresh character attack on the Speaker.

213

And Mr Speaker, I want to start with that this evening. As you know, your ex-wife gave an interview to ABC News and another interview with The

Washington Post. And this story has now gone viral on the internet.

In it, she says that you came to her in 1999, at a time when you were having an affair. She says you asked her, sir, to enter into an open marriage.

Would you like to take some time to respond to that? Related Articles

GINGRICH: I think the destructive, vicious, negative nature of much of the news media makes it harder to govern this country, harder to attract decent people to run for public office. And I am appalled that you would begin a presidential debate on a topic like that.

KING: Is that all you want to say, sir? GINGRICH: Let me finish. KING: Please.

GINGRICH: Every person in here knows personal pain. Every person in here has had someone close to them go through painful things. To take an ex-wife and make it two days before the primary a significant question for a presidential campaign is as close to despicable as anything I can imagine.

My – my two daughters – my two daughters wrote the head of ABC and made the point that it was wrong, that they should pull it, and I am frankly astounded that CNN would take trash like that and use it to open a presidential debate.

KING: As you noted, Mr Speaker, this story did not come from our network. As you also know, it is a subject of conversation on the campaign. I'm not – I get your point. I take your point.

GINGRICH: John, John, it was repeated by your network. You chose to start the debate with it.

Don't try to blame somebody else. You and your staff chose to start this debate with it. Let me be quite clear. Let me be quite clear. The story is false. Every personal friend I have

who knew us in that period said the story was false. We offered several of them to ABC to prove it was false. They weren't interested because they would like to attack any Republican. They're

attacking the governor. They're attacking me. I'm sure they'll presently get around to Senator Santorum and Congressman Paul.

I am tired of the elite media protecting Barack Obama by attacking Republicans.

KING: As I noted – as I noted at the beginning, we have four podiums on this stage tonight, not five. And when he exited the race this morning, Governor Perry quickly and forcefully endorsed Speaker Gingrich. And in that remark, he said that, "No, Mr Gingrich is not a perfect man." Senator

Santorum, he said "none of us are." And he said he believes in his Christian faith that guides him to the value of redemption.

Speaker Gingrich doesn't believe this is an issue. Governor Perry says this is not an issue. I just

want to start with you, sir, and go down. Do you believe it is? SANTORUM: I've answered this question repeatedly throughout the course of this campaign. I

am a Christian, too. And I thank God for forgiveness. But, you know, these – these are issues of our

lives and what we did in our lives. They are issues of character for people to consider. But the bottom line is those are – those are things for everyone in this audience to look at. And they're going to look at me, look at what I've done in my private life and personal life, unfortunately.

And what I say is that this country is a very forgiving country. This country understands that

we are all fallen and I'm very hopeful that we will be judged by that standard and not by a higher one on the ultimate day.

KING: Governor Romney?

ROMNEY: John, let's get on to the real issues is all I've got to say. KING: Congressman? PAUL: I think too often all of us are on the receiving ends of attacks from the media. It's very

disturbing because sometimes they're not based on facts and we suffer the consequences. You know,

214

sometimes it reminds me of this idea of getting corporations out of running campaigns. But what about the corporations that run the media? I mean, they're always...

And I think our responsibility, since sorting facts and fiction, the people have to sort this out.

But I think setting standards are very important and I'm very proud that my wife of 54 years is with me tonight.

N 21

დ. მედვედევის მიმართვა ხალხისადმი

Уважаемые сограждане! Дорогие друзья! Публикуемая сегодня статья написана мной для того, чтобы довести до каждого из вас, до всех граждан России мое представление о стратегических задачах, которые нам предстоит решать. О настоящем и будущем нашей страны.

И пригласить всех, кому есть что сказать, к участию в дискуссии по этим темам. Ваши оценки, замечания и предложения будут учтены при подготовке послания президента России Федеральному собранию. Практических планов развития нашего государства. Адрес

электронной почты: kremlin@gov.ru. Через несколько месяцев Россия вступает в новое десятилетие нового века. Конечно,

рубежи времени и круглые даты имеют скорее символическое, чем практическое значение. Но

они дают нам повод осмыслить прошлое. Оценить настоящее. И задуматься о будущем. О том, что предстоит каждому из нас. Нашим детям, нашей стране.

Сначала давайте ответим себе на простой, но очень серьезный вопрос. Должны ли мы и

дальше тащить в наше будущее примитивную сырьевую экономику, хроническую коррупцию, застарелую привычку полагаться в решении проблем на государство, на заграницу, на какое -нибудь «всесильное учение», на что угодно, на кого угодно, только не на себя? И есть ли у России, перегруженной такими ношами, собственное завтра?

В следующем году мы будем праздновать шестьдесят пятую годовщину победы в Великой Отечественной войне. Этот юбилей напомнит нам о том, что наше время было будущим для тех героев, которые завоевали нашу свободу. И что народ, победивший жестокого и очень сильного

врага в те далекие дни, должен, обязан сегодня победить коррупцию и отсталость. Сделать нашу страну современной и благоустроенной.

Мы, современные поколения российского народа, получили большое наследство.

Заслуженное, завоеванное, заработанное упорными усилиями наших предшественников. Иногда ценой тяжелых испытаний и действительно страшных жертв. Мы располагаем гигантской территорией, колоссальными природными богатствами, солидным промышленным

потенциалом, впечатляющим списком ярких достижений в области науки, техники, образования, искусства, славной историей армии и флота, ядерным оружием. Авторитетом державы, игравшей значительную, а в некоторые периоды и определяющую роль в событиях

исторического масштаба. Как мы распорядимся этим наследством? Как преумножим его? Какой будет Россия для

моего сына, для детей и внуков моих сограждан? Каково будет ее место, а значит, и место

наших потомков, наследников, будущих поколений россиян, среди других наций – в мировом разделении труда, в системе международных отношений, в мировой культуре? Что нужно сделать, чтобы качество жизни граждан России и сегодня, и в будущем неуклонно повышалось? Чтобы наше общество становилось богаче, свободнее, гуманнее, привлекательнее?

Чтобы оно было в состоянии дать всем желающим лучшее образование, интересную работу, хороший доход, комфортную среду для личной жизни и творческой деятельности?

У меня есть ответы на эти вопросы. И прежде, чем их сформулировать, я бы хотел дать

оценку нынешнего положения дел.

215

Мировой экономический кризис показал: дела наши обстоят далеко не самым лучшим образом. Двадцать лет бурных преобразований так и не избавили нашу страну от унизительной сырьевой зависимости. Наша теперешняя экономика переняла у советской самый тяжелый

порок – она в значительной степени игнорирует потребности человека. Отечественный бизнес за малым исключением не изобретает, не создает нужные людям вещи и технологии. Торгует тем, что сделано не им, – сырьем либо импортными товарами. Готовые же изделия, произведенные в России, в основной массе пока отличаются крайне невысокой

конкурентоспособностью. Отсюда и большее, чем у других экономик падение производства во время нынешнего

кризиса. И запредельные колебания фондового рынка. Все это доказывает, что мы сделали

далеко не все необходимое в предшествующие годы. И далеко не все сделали правильно. Энергоэффективность и производительность труда большинства наших предприятий

позорно низки. Но это полбеды. Беда в том, что, похоже, это не очень волнует владельцев,

директоров, главных инженеров и чиновников. Как следствие – на уровне глобальных экономических процессов влияние России, прямо

скажем, не так велико, как нам бы хотелось. Конечно, в эпоху глобализации влияние любой

страны не может быть абсолютным. Это было бы даже вредно. Но возможности нашей страны должны быть значительными, подобающими исторической роли России.

Демократические институты в целом сформированы и стабилизированы, но их качество

весьма далеко от идеала. Гражданское общество слабо, уровень самоорганизации и самоуправления невысоки.

С каждым годом нас становится все меньше. Алкоголизм, курение, дорожно -

транспортные происшествия, недостаточная доступность многих медицинских технологий, экологические проблемы сокращают жизнь миллионов людей. А наметившийся рост рождаемости пока не компенсирует убыль населения.

Мы сумели собрать страну, остановить центробежные тенденции. Но проблем еще очень

много. Включая самые острые. Террористические атаки на Россию продолжаются. Жители республик Северного Кавказа просто не знают покоя. Гибнут военные и работники правоохранительных органов, государственные и муниципальные служащие, мирные люди.

Конечно, эти преступления совершаются при поддержке международных бандгрупп. Но давайте признаем: ситуация не была бы настолько острой, если бы социально-экономическое развитие юга России было по-настоящему результативным.

Итак, неэффективная экономика, полусоветская социальная сфера, неокрепшая демократия, негативные демографические тенденции, нестабильный Кавказ. Это очень большие проблемы даже для такого государства, как Россия.

Не стоит, конечно, сгущать краски. Делается многое. Россия работает. Она уже н е то полупарализованное полугосударство, каким была еще десять лет назад. Все социальные системы функционируют. Только этого недостаточно. Ведь они лишь воспроизводят текущую

модель, но не развивают ее. Не изменяют сложившийся уклад жизни. Сохраняют пагубн ые привычки.

Добиться лидерства, полагаясь на нефтегазовую конъюнктуру, невозможно. Надо понять, прочувствовать всю сложность наших проблем. Откровенно обсудить их, чтобы действовать. В

конце концов, не сырьевые биржи должны вершить судьбу России, а наше собственное представление о себе, о нашей истории и о нашем будущем. Наш интеллект, трезвая самооценка, наша сила, чувство собственного достоинства, предприимчивость.

Называя пять приоритетов технологического развития, предлагая конкретные направления модернизации политической системы, меры по укреплению судебной власти и противодействию коррупции, я исхожу из моих представлений о будущем России. И ради

этого будущего считаю необходимым освобождение нашей страны от запущенных социальных

216

недугов, сковывающих ее творческую энергию, тормозящих наше общее движение вперед. К недугам этим отношу:

1. Вековую экономическую отсталость, привычку существовать за счет экспорта сырья,

фактически выменивая его на готовые изделия. Элементы инновационной системы создавались, и небезуспешно, Петром Великим, и последними царями, и большевиками. Но цена этих успехов была слишком высока. Они достигались, как правило, чрезвычайным напряжением сил, на пределе возможностей тоталитарной государственной машины.

2. Вековую коррупцию, с незапамятных времен истощавшую Россию. И до сих пор разъедающую ее по причине чрезмерного присутствия государства во всех сколько -нибудь заметных сферах экономической и иной общественной деятельности. Но дело не только в

избыточности государства. Бизнес тоже не безгрешен. Многие предприниматели озабочены не поиском талантливых изобретателей, не внедрением уникальных технологий, не созданием и выводом на рынок новых продуктов, а подкупом чиновников ради получения «контроля над

потоками» перераспределения собственности. 3. Широко распространенные в обществе патерналистские настроения. Уверенность в

том, что все проблемы должно решать государство. Либо кто-то еще, но только не каждый на

своем месте. Желание «делать себя», достигать шаг за шагом личных успехов не является нашей национальной привычкой. Отсюда – безынициативность, дефицит новых идей, нерешенные вопросы, низкое качество общественной дискуссии, в том числе, и критических выступлений.

Общественное согласие и поддержка обычно выражаются молчанием. Возражения очень часто бывают эмоциональными, хлесткими, но при этом – поверхностными и безответственными. Что ж, и с этими явлениями Россия знакома не первые сто лет.

Приходится слышать, что нельзя полностью вылечить хронические социальные болезни. Что традиции непоколебимы, а история имеет свойство повторяться. Но когда -то и крепостничество, и повальная неграмотность казались неодолимыми. Однако же были преодолены.

Что касается традиций – их влияние, конечно, значительно. Но они, вписываясь в каждую новую эпоху, все же претерпевают изменения. Некоторые из них просто исчезают. Да и не все они полезны. Для меня традиции – это только неоспоримые ценности, которые надо

беречь. Это межнациональный и межконфессиональный мир, воинская доблесть, верность долгу, гостеприимство и доброта, свойственные нашему народу. А взяточничество, воровство, умственная и душевная лень, пьянство – пороки, оскорбляющие наши традиции. От них

следует избавляться самым решительным образом. И, конечно же, современная Россия не повторяет собственное прошлое. Наше время – по-

настоящему новое. И не только потому, что оно течет вперед, как всякое время. Но и потому,

что открывает перед нашей страной и перед каждым из нас огромные возможности. Такие возможности, которых не было и в помине двадцать, тридцать, тем более – сто и триста лет назад.

Впечатляющие показатели двух величайших в истории страны модернизаций – петровской (имперской) и советской оплачены разорением, унижением и уничтожением миллионов наших соотечественников. Не нам судить наших предков. Но нельзя не признать, что сохранение человеческой жизни не было, мягко скажем, в те годы для государства

приоритетом. К сожалению, это факт. Сегодня впервые в нашей истории у нас есть шанс доказать самим себе и всему миру, что Россия может развиваться по демократическому пути. Что переход страны на следующую, более высокую ступень цивилизации возможен. И что он

будет осуществлен ненасильственными методами. Не принуждением, а убеждением. Не подавлением, а раскрытием творческого потенциала каждой личности. Не запугиванием, а заинтересованностью. Не противопоставлением, а сближением интересов личности, общества и

государства.

217

Мы действительно живем в уникальное время. У нас есть шанс построить новую, свободную, процветающую, сильную Россию. И я как Президент обязан сделать все от меня зависящее, чтобы этот шанс был использован нами в полной мере.

В течение ближайших десятилетий Россия должна стать страной, благополучие которой обеспечивается не столько сырьевыми, сколько интеллектуальными ресурсами: «умной» экономикой, создающей уникальные знания, экспортом новейших технологий и продуктов инновационной деятельности.

Недавно я определил пять стратегических векторов экономической модернизации нашей страны. Во-первых, мы станем одной из лидирующих стран по эффективности производства, транспортировки и использования энергии. Разработаем и выведем на внутренние и внешние

рынки новые виды топлива. Во-вторых, сохраним и поднимем на новый качественный уровень ядерные технологии. В-третьих, российские специалисты будут совершенствовать информационные технологии, добьются серьезного влияния на процессы развития глобальных

общедоступных информационных сетей, используя суперкомпьютеры и другую необходимую материальную базу. В-четвертых, мы будем располагать собственной наземной и космической инфраструктурой передачи всех видов информации; наши спутники будут «видеть» весь мир,

помогать нашим гражданам и людям всех стран общаться, путешествовать, заниматься научными исследованиями, сельскохозяйственным и промышленным производством. В-пятых, Россия займет передовые позиции в производстве отдельных видов медицинского

оборудования, свехсовременных средств диагностики, медикаментов для лечения вирусных, сердечно-сосудистых, онкологических и неврологических заболеваний.

Следуя этим пяти стратегиям лидерства в сфере высоких технологий, мы будем также

уделять постоянное внимание развитию наиболее значимых традиционных отраслей. Прежде всего, – агропромышленного комплекса. Каждый третий из нас проживает на селе. Доступность современных социальных услуг для сельских жителей, рост их доходов, улучшение условий их труда и быта – всегда будут нашим приоритетом.

И, само собой разумеется, Россия будет хорошо вооружена. Достаточно, чтобы никому не пришло в голову угрожать нам и нашим союзникам.

Эти цели реалистичны. Задачи, поставленные для их достижения, сложны, но решаемы.

Детальные, пошаговые планы движения вперед в указанных направлениях уже разрабатываются. Мы будем поощрять и стимулировать научно-техническое творчество. Прежде всего, поддержим молодых ученых и изобретателей. Средняя и высшая школы

подготовят достаточное количество специалистов для перспективных отраслей. Научные учреждения сосредоточат основные усилия на реализации прорывных проектов. Законодатели примут все решения для комплексной поддержки духа новаторства во всех сферах

общественной жизни, создания рынка идей, изобретений, открытий, новых технологий. Государственные и частные компании получат всемерную поддержку во всех начинаниях по созданию спроса на продукты инновационной деятельности. Иностранным компаниям и

научным организациям будут представляться самые благоприятные условия для строительства в России исследовательских и конструкторских центров. Мы пригласим на работу лучших ученых и инженеров из разных стран мира. И, главное, мы будем объяснять нашей молодежи, что важнейшим конкурентным преимуществом являются знания, которых нет у других,

интеллектуальное превосходство, умение создавать вещи, нужные людям. Как писал А.С. Пушкин: «Есть высшая смелость: смелость изобретения, создания, где план обширный объемлется творческой мыслью». Изобретатель, новатор, ученый, учитель, предприниматель,

внедряющий новые технологии, — станут самыми уважаемыми людьми в обществе. Получат от него все необходимое для плодотворной деятельности.

Инновационная экономика возникнет, конечно, не сразу. Она – часть культуры,

основанной на гуманистических ценностях. На стремлении к преобразованию мира ради лучшего качества жизни, ради освобождения человека от бедности, болезней, страха,

218

несправедливости. Талантливые люди, стремящиеся к обновлению, способные создавать новое и лучшее, не прилетят к нам с другой планеты. Они уже здесь, среди нас. И об этом недвусмысленно свидетельствуют результаты международных интеллектуальных олимпиад,

патентование за рубежом изобретений, сделанных в России, и настоящая охота, ведущаяся крупнейшими компаниями и университетами мира за нашими лучшими специалистами. Мы – государство, общество и семья – должны научиться находить, растить, воспитывать и беречь таких людей.

Считаю технологическое развитие приоритетной общественной и государственной задачей еще и потому, что научно-технический прогресс неразрывно связан с прогрессом политических систем. Считается, что демократия возникла в Древней Греции, но в те времена

демократия существовала не для всех. Свобода была привилегией меньшинства. Полноценная демократия, утвердившая всеобщее избирательное право и юридически оформленное равенство всех граждан перед законом, демократия для каждого возникла сравнительно недавно, каких-

нибудь восемьдесят – сто лет назад. Демократия стала массовой, когда массовым стало производство самых необходимых товаров и услуг. Когда уровень технологического развития западной цивилизации сделал возможным всеобщий доступ к элементарным благам, к

системам образования, медицинского обслуживания, информационного обмена. Каждое новое изобретение, улучшающее качество жизни, – дает дополнительную степень свободы для человека. Делает условия его существования более комфортными, а социальные отношения

более справедливыми. Чем «умнее», интеллектуальнее, эффективнее будет наша экономика, тем выше будет уровень благосостояния наших граждан. Тем свободнее, справедливее, гуманнее будет наша политическая система. Общество в целом.

Распространение современных информационных технологий, которому мы будем всячески содействовать, дает беспрецедентные возможности для реализации таких фундаментальных политических свобод, как свобода слова и собраний. Для выявления и ликвидации очагов коррупции. Для прямого доступа к месту практически любых событий. Для

непосредственного обмена мнениями и знаниями людей всего мира. Общество становится открытым и прозрачным, как никогда. Даже если это не нравится правящему классу.

Политическая система России также будет предельно открытой, гибкой и внутренне

сложной. Она будет адекватна динамичной, подвижной, прозрачной и многомерной социальной структуре. Отвечать политической культуре свободных, обеспеченных, критически мыслящих, уверенных в себе людей. Как в большинстве демократических

государств лидерами в политической борьбе будут парламентские партии, периодически сменяющие друг друга у власти. Партии и их коалиции будут формировать федеральные и региональные органы исполнительной власти (а не наоборот), выдвигать кандидатов на пост

главы государства, руководителей регионов и местного самоуправления. Они будут иметь длительный опыт цивилизованной политической конкуренции. Ответственного и содержательного взаимодействия с избирателями, межпартийного сотрудничества и поиска

компромиссных вариантов решений острейших социальных проблем. Соединят в политическое целое все части общества, граждан всех национальностей, самые разные группы людей и наделенные широкими полномочиями российские земли.

Политическая система будет обновляться и совершенствоваться в ходе свободного

соревнования открытых политических объединений. При сохранении межпартийного консенсуса по стратегическим вопросам внешней политики, социальной стабильности, национальной безопасности, основ конституционного строя, охраны суверенитета нации, прав

и свобод граждан, защиты права собственности, неприятия экстремизма, поддержки структур гражданского общества, всех форм самоорганизации и самоуправления. Подобный консенсус существует во всех современных демократиях.

219

N22

დიმიტრი მედვედევის შეხვედრა ვეტერანებთან

Медведев при встречи с ветеранами Если кто-то думает чтоб может безнаказанно убивать наших граждан, наших солдат и

офицеров, которые являются миротворцами – то этого мы некогда не допустим Все кто пытается сделать что-либо подобное будут получать сокрушительный ответ – у нас для этого есть все возможности – и экономические, и политические и военные. И если у кого-то выли подобные иллюзии некоторое время назад, то с этими иллюзиями пришлось расстаться

…Это агрессия с которой мы столкнулись, 10 дней назад, со сторонни Грузинских властей, оно по своей природе не имеет примеров в историю Это просто за рамками понимания, когда казалось бы цивилизованное государство, вооруженные силы которого были

переаснощенны еще одним высоко развитым государством, принимает свою военную машину против мирных граждан, которых к стати еще и периодически рассматривает как своих граждан, и против миротворцев. Мы этого допустить ни можем, еще раз повторяю – ответ на

это будет один.

N 23

დიმიტრი მედვედევის საინაუგურაციო სიტყვა,2008

Д.МЕДВЕДЕВ: Уважаемые граждане России, дорогие друзья!

Только что мной принесена президентская присяга, она даётся народу России, и в её самых

первых строках – обязательство уважать и охранять права и свободы человека. Именно они признаны высшей ценностью в нашем обществе, и именно они определяют смысл и содержание всей государственной деятельности.

В этой связи считаю своей важнейшей задачей дальнейшее развитие гражданских и

экономических свобод, создание новых, самых широких возможностей для самореализации граждан – граждан, свободных и ответственных как за свой личный успех, так и за процветание всей страны.

Именно такие люди создают высокое достоинство нации и являются источником силы государства – государства, у которого есть сегодня и необходимые ресурсы, и чёткое понимание своих национальных интересов.

Хотел бы заверить сегодня всех граждан страны, что буду работать с полной отдачей сил как Президент и как человек, для которого Россия – это родной дом, родная земля.

За последние восемь лет был создан мощный фундамент для долгосрочного развития, для

просто десятилетий свободного и стабильного развития. И этот уникальный шанс мы должны максимально использовать, чтобы Россия стала одной из лучших стран мира, лучшей – для комфортной, уверенной и безопасной жизни наших людей: в этом – наша

стратегия, и в этом – ориентир на годы вперед.

Я в полной мере осознаю, как много ещё предстоит сделать – сделать, чтобы государство было действительно справедливым и заботливым по отношению к гражданам, чтобы

обеспечить самые высокие стандарты жизни, чтобы как можно больше людей могли причислить себя к среднему классу, могли получить хорошее образование и качественные услуги в области здравоохранения.

220

Мы будем добиваться внедрения инновационных подходов во все сферы жизни, строить самые передовые производства, модернизировать промышленность и сельское хозяйство, создавать мощные стимулы для частных инвестиций и в целом стремиться к тому, чтобы

Россия прочно утвердилась среди лидеров технологического и интеллектуального развития.

Особое внимание придаю фундаментальной роли права, на котором основывается и наше государство, и наше гражданское общество. Мы обязаны добиться истинного уважения к закону, преодолеть правовой нигилизм, который серьёзно мешает современному развитию.

Зрелость и действенность правовой системы – это важное условие развития экономики и социальной сферы, поддержки предпринимательства и борьбы с коррупцией. Но не в меньшей степени они служат укреплению роли России в мировом сообществе,

способствуют её открытости миру и конструктивному, равноправному диалогу с другими народами.

И, наконец, подлинное торжество закона возможно лишь при условии безопасной жизни

людей. И я сделаю всё, чтобы безопасность граждан была не только гарантирована законом, но и реально обеспечена государством.

Названные мной задачи требуют каждодневного взаимодействия со всеми ответственными

политическими силами, с институтами гражданского общества, с партиями, с регио нами России.

Рассчитываю, что мир и согласие в нашем общем доме будут и дальше укрепляться

сотрудничеством разных конфессий, социальных групп и национальных культур: от этого прямо зависит настоящее и будущее нашей страны.

Дорогие друзья! Вы понимаете, сколь глубокие чувства я сейчас испытываю. Я хорошо

осознаю, какой груз ответственности ложится на мои плечи, и рассчитываю на нашу совместную работу.

Я сердечно благодарю Президента Владимира Владимировича Путина за его неизменную личную поддержку, которую я постоянно ощущал. Уверен, что так будет и впредь.

Сама жизнь и ход истории ставят перед нами принципиально новые, ещё более сложные задачи. Но убеждён, что их достижение абсолютно по силам нашей стране, её трудолюбивому и талантливому народу.

И сейчас мой долг – служить ему каждый день и каждый час, сделать всё для лучшей жизни наших людей, их успеха и уверенности в своем будущем, во имя дальнейшего подъёма и процветания нашей любимой Родины – нашей великой России.

Спасибо.

N24

დ. მედვედევის საინაუგურაციო სიტყვა, 2008

PRESIDENT OF RUSSIA DMITRY MEDVEDEV: Citizens of Russia, friends! I have just sworn the presidential oath, the oath taken before the people of Russia, and its very

first lines pledge respect and protection of human rights and freedoms. It is them that our society declares the greatest value, and they determine the sense and the substance of all state policy.

It is for this reason that I consider it my greatest duty to continue to develop civil and economic freedom and to create the broadest new opportunities for our people to realise their full

221

potential as free citizens responsible for their personal success and for the prosperity of our entire country.

It is these citizens who create the nation’s greatest worth and who are the source of strength of

a state that today possesses the resources it needs and a clear unders tanding of our national interests. I want to assure all of our citizens today that I will spare no effort in my work as President and

as someone for whom Russia is my home and my native soil. Over these last eight years we have laid a solid foundation for long-term construction, for free

and stable development in the decades to come. We must make full use of this unique opportunity to turn Russia into one of the world’s best countries; best in providing its people with comfort, confidence and security in their lives. This is our strategy and this is the goal that will guide us in the

years ahead. I am fully aware of just how much still needs to be done to make our state truly just and caring

towards its citizens and provide the highest possible living standards so that more and more people

can swell the ranks of the middle class and gain access to good education and healthcare services. We are committed to innovation in all areas of life, to developing cutting-edge production,

modernising our industry and agriculture, creating big incentives for private investment and

generally making every effort to help Russia firmly establish itself as a leader in technological and intellectual development.

I place particular importance on the fundamental role of the law, which is the cornerstone of

our state and our civil society. We must ensure true respect for the law and overcome the legal nihilism that is such a serious hindrance to modern development.

A mature and effective legal system is an essential condition for economic and social

development, supporting entrepreneurship and fighting corruption. But it is no less important for increasing Russia’s influence in the international community, making our country more open to the world and facilitating dialogue as equals with other peoples.

Finally, true supremacy of the law is only possible if people feel safe in their lives. I will do

everything I can to ensure that the safety of our citizens is not just enshrined in the law but is genuinely guaranteed by the state. These tasks I have named call for day-to-day cooperation with all the responsible political forces in our society, with all the institutions of civil society and with the

parties and the country’s regions. I hope that cooperation between our country’s different religious faiths and social and ethnic

groups will continue to strengthen peace and harmony in our common home. Our country’s present

and future depend on it. Dear friends! You can understand what profound emotion I feel at this time. I am very

conscious of the weight of responsibility that will fall upon my shoulders, and I count on our work

together. I give my sincere thanks to President Vladimir Vladimirovich Putin for the unfailing personal support I have always received from him. I am sure that this will not change.

Life and the march of history place us before fundamentally new and even more complex tasks.

But I am sure that our country and its hardworking and talented people are entirely up to these tasks. My duty now is to serve our people every day and every hour, and do everything possible to give them a better life, success and confidence in the future, in the name of the continued rise and prosperity of our beloved homeland, our great Russia.

Thank you.

222

N25

დ.მედვედევის ინტერვიუ, NTV

PRESS-RELEASE - July 28, 2009 QUESTION:Mr President, a lot of important international events took place in July, among

them the Russian-U.S. talks in Moscow and the G8 summit. Ordinary people often watch such events

with interest, but have a hard time getting beyond the feeling that these are all lofty matters far removed from everyday life. And then, suddenly, in L’Aquila you talked about foreign policy decisions that have a subsequent impact on decisions affecting the country’s domestic life. This caught many people’s attention. The natural question that follows is which decisions did you have in

mind, and what kind of influence can they be expected to have? DMITRY MEDVEDEV: These were not just chance words spoken for the sake of ending my visit to L’Aquila with a

neat turn of phrase. I really do hold this view and think that it reflects the real state of affairs. Why? Because we are all working now to build a modern, developed and competitive country. We will achieve this only if we have normal relations with the outside world. Attempting to build a strong

and developed society and economy in isolation from international life is a senseless undertaking. There are examples of countries that have tried to do this, and we know the results.

How well we work and how well integrated we are into the general context of global life will

ultimately help to shape the conditions in which we live. In other words, good relations in the high- technology sectors, in finance, in environmental and climate protection, and in international security, including regional security, all have a direct impact on our country’s domestic life. There are

some types of technology and services that we cannot obtain on our own, not to mention the general financial context. There are things we cannot create even if we build the most developed society and strongest economy in the world. The economy today is a global economy, and life is global. And so, the way we position ourselves on the international stage, in international life, has a fundamental

impact on the situation within our country, ultimately even affecting such basic and perhaps also most important things as living standards and wages. It was this simple message that I was trying to get across in L’Aquila.

QUESTION: Soon it will be one year since Georgia invaded South Ossetia. You visited Tskhinval just

recently, after your meeting with [President] Obama. U.S. Vice President Joseph Biden has just

visited Kiev and Tbilisi, and said words to the effect that the U.S. is working on ‘reloading’ relations with Russia, but that this will not be at Georgia’s or Ukraine’s expenseAs I understand it, we and the United States have stuck to our positions regarding both the situation in Georgia and NATO’s

eastward expansion. Is this the case? Do you see any chance of making progress, of perhaps bringing our positions closer together?

DMITRY MEDVEDEV:

I would put it this way. I do not think it right that a ‘reload’ of relations with Russia, to use the American terminology, should take place at other countries’ expense. What we need are normal working relations with the United States, friendly and mutually beneficial relations – this is what

counts above all, and a lot depends on this. But this does not mean that our relations should result in deterioration of our or the United States’ relations with other countries, whether Ukraine or Georgia. They can sort things out on their side, sort out their relations. As for us, we have our own relations with Ukraine, relations that have not been easy over these last years. But much depends on these

relations, because these are our close neighbours, fraternal countries, and our people and economies are very closely bound together. Of course we hope that the future will bring a real improvement in our relations.

QUESTION: What is the basis for these relations?

223

DMITRY MEDVEDEV: These relations need a basis, and the basis should be quite simply that of a sense that both sides

benefit from them, that our peoples need them. This is something obvious, something without which

it is hard to imagine their future. As for relations with Georgia, this is a more complicated matter. We currently do not have

diplomatic relations with Georgia following the aggression launched last year by the Saakashvili regime. In other words, we have practically no intergovernmental relations. But at the same time, we

have longstanding warm feelings for each other, warm feelings for the Georgian people, with whom we have gone through fire and ice together. We would like to have the very best kind of relations with Georgia. I have said this before and I say it again now. Regimes such as that of Saakashvili come

and go, but feelings between peoples remain. I am sure that the time will come when our relations will be restored on a new basis, taking into account the new situation that has emerged and the tragic episodes our relations have gone through of late. We therefore feel no jealousy when we see other

countries building their relations with our partners in the international community, including with important partners such as the United States.

A different matter is the question of countries’ membership in various international alliances

and military blocs. This is a matter we are not indifferent to. On this issue our position is straightforward and remains unchanged, and on this we and the United States differ in our views.

Our position is simple: we think it wrong to push this or that country into military-political

alliances against the will of their people. In Ukraine’s case the situation is very straightforward – hold a referendum. If the people vote for membership in this or that military-political union it would at least provide a legitimate basis for the decision. There would still be other problems, but the

legitimate basis would at least be there. As for Georgia, the question is one for NATO itself: why should it want a country with so

many problems? As I understand it, there has been growing awareness of late that these two esteemed countries are not yet ready for decisions of this kind, and that NATO itse lf is not ready to

take them in. Ultimately, we have no influence on these decisions, but we express our view openly, and I think that this is an honest position.

QUESTION:

We will come back to relations with our close neighbours, but let’s look now at our relations with continents further afield. Your recent visits to Africa, Latin America and so on have made it possible to say that Russian foreign policy is becoming global in scale for the first time since the

Soviet period. But not everyone understands why it is worth our investing money and effort in these far-flung parts of the world. So, why does Russia need this, and what do we hope to gain?

DMITRY MEDVEDEV:

You mentioned the Soviet Union. For all its problems and shortcomings, and for all the difficulties it went through over the various periods of its development, the Soviet Union was a strong country. No one can deny this. You can debate the cost at which this was achieved, and

whether or not this strength was necessary, but the fact remains that the Soviet Union was a strong country.

We want the Russian Federation to be a strong country too, not so as to flex our muscles for others to see, and not so as to teach others lessons, but in order to ensure the strong foundation

needed to give our own people the best conditions for life and development. Weak countries as a rule have weak economies. You can’t have the one without the other. In this situation we therefore need to make efforts in all areas of international life, all the more so as there are opportunities for earning

money, to put things in simple terms, not just in Eurasia. There are other continents offering a mass of interesting investment projects. There are places where our past presence is known and remembered, and where people hope to see us now, have not forgotten us, and even love us. What

reason do we have for forgetting these continents, for forgetting Africa and Latin America?

224

There was a time when domestic circumstances forced us to cut back our foreign policy activeness in these places simply because we did not have the resources. But now we have new possibilitie and so we should build up an active presence on these continents, establish friendly

relations with these countries, restore old relations, take part in big investment projects, bid for contracts and tenders, and place our orders there.

QUESTION: In the end, it is this that will have an impact on ordinary people’s lives?

DMITRY MEDVEDEV: Yes, of course. If we can increase foreign trade earnings we will have more revenue for

carrying out our domestic tasks.

What has happened now? Oil prices fell and currency flows into our country also fell as a result, leading to a number of economic problems. But if our foreign trade were more diversified, if it were spread across a wider range of sectors, we would be getting currency flows not just from the

countries that buy our oil but also from other countries, where we, say, take part in big contracts, build nuclear reactors, deliver equipment and technology. This is an important part of international cooperation and it has a direct impact on our country’s life. This is to come back to the question you

asked at the start. QUESTION: I see your point. Turning now to our relations with the CIS countries, our closest neighbours,

there is no question that we should seek the very best of relations with these countries. We share very close ties with them. But many Russians see the situation in a somewhat different light, namely, that what they need from us they get, but now and then when we ask for something from them we

do not get it. I could cite a large number of examples. What approach do you think we should take to building relations with our closest neighbours?

DMITRY MEDVEDEV: Our relations should be very good and stable, a real partnership. You raised the issue of who is

asking for what, but don’t forget the classic line that you should never ask for anything. QUESTION: They will give everything of their own accord.

DMITRY MEDVEDEV: Yes, they will give things of their own accord. When it comes to international relations it is

better in general not to think in terms of who owes what to whom. Of course we need to keep track

of the figures too, but there are some kinds of long-term strategic relations that do not have a direct monetary value. How can you calculate the value of friendship or of the historical ties that bind our peoples? These are things that cannot be expressed in dry figures. The consequences would be very

serious if we tried to do this, all the more so as today too we do much of benefit for the countries with whom we live together in the Commonwealth of Independent States and with whom we work together in other integration groups.

Ultimately, this area calls for a different behaviour model. We need to think about who lives in these countries. The people living there are people who are very close to us, people with whom we share a common language, often in the most direct sense of the term, people with whom we share common historic roots. Many of them have relatives living in Russia, and many of our people have

relatives in these countries. We go there to visit them, they come here to earn money, and some of our business- people, some of our citizens, are earning money in these countries. We have very close ties. When dealing with these matters, therefore, we need to get away from the primitive who owes

what to whom approach. Of course we need to keep in mind Russia’s national priorities. This is something I spoke about not so long ago. But we need to build our relations with our c lose neighbours in the strategic perspective, with a view to the future, and based on the friendship and

goodwill between us. This is the most important thing. QUESTION:

225

What kind of image does Russia have in the foreign policy arena today? How does it look in the outside world’s eyes? Is Russia all good and cuddly in others’ eyes, or on the contrary, does it inspire fear?

DMITRY MEDVEDEV: I would like Russia to have the image of a strong and modern country, pragmatic and

restrained, but at the same time able to make its voice heard on the international stage. I want others to see in us a country that is a permanent member of the United Nations Security Council, a country

that plays a decisive part in the global balance of power. It is the lot life has given us to take on greater responsibility for ensuring international security, including as a country with one of the biggest nuclear capabilities. Whether we want it or not, this is a fact of life, and it plays a part in

guaranteeing international security. Our image therefore needs to encompass all of these aspects, but at the same time it needs to be

comfortable for others in their dealings with us. We should not be prickly and hard to approach, but

at the same time we should be able to make a firm response when circumstances call for it. Sometimes tough measures are called for, a very firm response, but only in cases when our people’s interests are in jeopardy. In all other situations we should be a strong, predictable and comfortable

partner for our neighbours. QUESTION: You know that Russia is commonly depicted around the world using the image of the Russian

bear. DMITRY MEDVEDEV: It’s an image close to my heart.

QUESTION: We see it frequently in caricatures, in various forms. It’s an image frequently us ed in writing

too. What do you think we should perhaps change here at home in order to present a different image to the world? Are there any problems getting in the way of giving us a positive image on the

international stage? DMITRY MEDVEDEV: Well, I think certainly not the image of the bear, anyway. I like this image. On a serious note,

of course, if we want to have a strong image we need to be modern. If we want to present the right image to the world we need to resolve our urgent problems, above all our social and economic problems. If we resolve these problems it will be easier for us to reach our international objectives.

This is a reverse of the relation we talked about at the start of our conversation. Just as our foreign policy has a direct impact on living standards here at home, so does our success at home have a direct impact on how others perceive us. This is something we are not indifferent to.

QUESTION: It seems to me that it is important for people to feel that their country is strong and respected.

DMITRY MEDVEDEV: That goes without saying. Remember the situation in the 1990s, when many of our people,

travelling abroad for the first time, complained that others treated them as citizens of some third -rate country. They were not used to such an attitude and it was hard to accept, because the Soviet Union

had been a respected country, and when our passport received a different reaction people felt offended, and this sometimes had direct material and moral consequences. I won’t go into details, but you know that there are a number of strong and developed countries, and it is enough to present

their passport... QUESTION: For everyone to come running.

DMITRY MEDVEDEV:

226

Yes, it helps people sort out their problems abroad. It should be the same situatio n here in Russia too.

QUESTION:

How can we achieve this? DMITRY MEDVEDEV: By carrying out the work we have just been talking about. If we are a strong country it will be

enough to show that you are from the Russian Federation to receive respectful treatment even when

simply just crossing borders. This is also important. Even with this whole issue of entering and exiting countries, you either get treated with respect, or quite simply benefit from visa -free entry, or you encounter various obstacles and difficulties, and have to stand in humiliating queues to prove

that your country is sufficiently prosperous, that you yourself have money, and that you are a law abiding citizen. The strength we build at home will therefore be reflected in Russia’s place in the world too.

QUESTION: Let’s move away a bit from foreign policy now. DMITRY MEDVEDEV:

Let’s give it a try. QUESTION: This is all directly related. You spoke about strength just now. What is stopping us from

becoming stronger? One of Russia’s greatest scourges is corruption. This week, you signed the Law On Anti-Corruption Expert Evaluation of Legal Acts. I am simply curious, say a corruption loophole is found in this or that law, what happens next? What will we do about it?

DMITRY MEDVEDEV: You are absolutely correct in saying that corruption is one of the factors weakening us. So long

as others see Russia as a country with an unacceptably high level of corruption we will be treated accordingly. The authorities’ task therefore is to vanquish corruption, no matter how unrealistic this

goal might sound right now. This is our task, even if it takes us decades to achieve, but the experience of a number of large countries shows us that it is possible. Now, regarding the actual measures being taken, we have already approved a whole package of measures and we will not stop here.

QUESTION: Will there be anything new? DMITRY MEDVEDEV:

You mentioned the law that was just passed. This law on anti-corruption expert evaluation of legislation is the latest step in creating the legal framework for the fight against corruption. It is the case indeed that if evaluation of a draft law or monitoring of the way a law already passed is being

implemented shows that their provisions contain possibilities for embezzlement, bribes and kickbacks, such laws need to be changed. But to change them, we first need to work out what is wrong with them, and this is why the anti-corruption evaluation procedure has been introduced. It

will be the responsibility of the Ministry of Justice and the regional authorities. As I see it, there are two kinds of problems we could encounter. First is when loopholes are deliberately included in a draft law’s provisions creating potential for subsequent corruption.

QUESTION:

Provisions giving rise to differing interpretations? DMITRY MEDVEDEV: It’s not even this that is the issue, but deliberately writing into the draft law provisions that can

be used later to take illegal decisions. In such cases the response is clear: these provisions must be quite simply removed from the draft law. As for the specific individuals who wrote them into the draft law, it will be possible to have some words with them if of course it is identified who exactly

wrote the provisions in question.

227

N26

11.02.2011 - საქართველოს პრეზიდენტი ტრადიციული წლიური ანგარიშით

საკანონმდებლო ორგანოს წინაშე წარსდგა ბატონო თავმჯდომარევ, ძვირფასო პარლამენტის წევრებო, პატივცემულო სტუმრებო,

ჩემთვის დიდი პატივია ვიმყოფებოდე დღეს აქ, რათა წარმოგიდგინოთ პრეზიდენტის

ყოველწლიური ანგარიში ქვეყნის მდგომარეობის, ჩვენი სახელმწიფოს წინაშე არსებული გამოწვევების, განვლილი წლის შედეგების, მომავალი გეგმებისა და ჩვენს მიერ არჩეული კურსის შესახებ.

მაგრამ ვიდრე ძირითად საკითხებზე გადავიდოდეთ, მინდა უბრალოდ გავიხსენო, რომ

სულ ცოტა ხნის წინ ჩვენ გამოგვაკლდა მეგობარი, კოლეგა, ბევრისთვის მასწავლებელი, მრჩეველი და, უბრალოდ, ძალიან ღირსეული თანამოქალაქე გია არსენიშვილი. მინდა გითხრათ, რომ ბატონი გია პირადად ჩემთვის იყო კრიტერიუმი იმისა, რაც ნიშნავს ადამიანი,

როგორც სიკეთის განსახიერება და, ზოგადად, ყველას მიმართ კეთილგანწყობისა. გია არსენიშვილს ჰქონდა უნიკალური თვისება დაენახა და გაერჩია შავი და თეთრი ყველაზე რთულ სიტუაციებშიც; გაერჩია სად იყო სიკეთე და სად ბოროტება და უყოყმანოდ

დამდგარიყო სიკეთის მხარეს, უყოყმანოდ ებრძოლა მისი გამარჯვებისთვის. იგი იყო კლასიკური მაგალითი ადამიანისა, რომელიც არასდროს მორგებულა კოლექტიურად და არასოდეს არ მორგებულა პირად ემოციებზე და პირად კომფორტზე. როდესაც შევარდნაძის

მთავრობაში ვიყავი, რომელსაც იგი ფორმალურად ხელმძღვანელობდა - მაშინ გია არსენიშვილი იყო სახელმწიფო მინისტრი, ჩვენ, ახალგაზრდა რეფორმატორებს გვყავდა მტკიცე ზურგი, რომელიც ყველა ვითარებაში, ყოველთვის სიმართლის მხარეს იდგა. მიშა

მაჭავარიანს და ჩემს სხვა კოლეგებს, რომლებიც იმ მთავრობაში იყვნენ, ეს კარგად ახსოვთ. ჩვენს მთავრობაში, დაიჩაგრა - მაშინ იგი ძალიან უსამართლოდ გაათავისუფლა საგარეო მინისტრმა, მაგრამ ერთი წამითაც არ გაბრაზებულა, ერთი წამითაც არ გაბოროტებულა. იგი ბოლომდე ემსახურა ამ საქმეს და მართლაც საოცრად ახალგაზრდა წავიდა, რადგან

ახალგაზრდაა ის ადამიანი, რომელიც მუდმივად ფიქრობს, მუდმივად მოქმედებს, მუდმივად რაღაც ახალს სწავლობს, გახსნილია ამ სიახლისთვის და მუდამ რაღაც კარგის გაკეთება სურს. ამიტომ, მე კიდევ ერთხელ მინდა ქედი მოვიხარო მისი ხსოვნის წინაშე. აქ

იმყოფებიან ქალბატონი ელენე - მისი მეუღლე და მისი ოჯახის წევრები და მინდა მათ მივესალმო.

ალბათ, წლის განმავლობაში არ არსებობს სხვა, უფრო მნიშვნელოვანი მოხსენება,

რომელსაც აკეთებს საქართველოს პრეზიდენტი. ტრადიციისამებრ, ამ მოხსენებით პრეზიდენტს საშუალება ეძლევა წარმოადგენოს საკუთარი ხედვა, საკუთარი შეფასებები და საკუთარი მიზნები.

მაგრამ დღეს არ მინდა, რომ ეს იყოს მხოლოდ ჩემი მიკროფონი. მინდა, რომ თქვენი ნებართვით, ეს მაღალი ტრიბუნა მთლიანად დავუთმო ჩვენს ხალხს; მინდა, რომ ჩემი დღევანდელი გამოსვლით გავახმოვანო არა მხოლოდ საკუთარი პოზიცია, არამედ

უპირველესად, ჩვენი ხალხისა. მინდა მათი სათქმელი მოვიტანო საქართველოს პარლამენტამდე და მთავრობის წევრებამდე, მოვიტანო ჩვენი მოქალაქეების ტკივილი და სადარდებელი, მათი მიზნები და სურვილები, მათი პრეტენზიები და მოთხოვნები.

ჩემი სამსახურიდან გამომდინარე, მაქვს ბედნიერება, ქართველ პოლიტიკოსებს შორის ყველაზე მეტად ვიმოგზაურო არა მარტო საზღვარგარეთ, არამედ ქვეყნის შიგნითაც - საქართველოს რეგიონების ქალაქებსა და სოფლებში.

მე ათასობით ჩვენს მოქალაქესთან მაქვს შეხვედრა ზოგჯერ ტელეკამერების

თანდასწრებით, უფრო ხშირად კი - მათ გარეშე. მაქვს პატივი ყოველდღიურად, პირადად მოვუსმინო უამრავ ადამიანს საზოგადოების

ყველა, ძირითადად, გაჭირვებული ფენებიდან.

ვესაუბრები, ყველა პროფესიის წარმომადგენელს, იქნება ეს სოფლის ექიმი, მასწავლებელი, აგრონომი თუ მეგზევე, ფერმერი თუ ქარხნის მუშა, მშენებელი თუ მეშახტე....

228

ვხვდები მათ, ვისაც პროფესია აქვთ, მაგრამ არ აქვთ შესაბამისი სამსახური და მათაც, ვისთვისაც ხანგრძლივმა უმუშევრობამ უკვე დიდი ხანია აზრი დაუკარგა ერთ დროს მიღებულ პროფესიულ ცოდნას.

ვხვდები მათ, ვინც ახლა ეუფლება პროფესიას და მათაც, ვინც უკვე მეორე ან მესამე პროფესიის ათვისებას ცდლილობს, რათა უფრო კონკურენტუნარიანი გახდეს დღევანდელი რეალობიდან გამომდინარე.

ჩემი პრეზიდენტობა ეძღვნება მათი ცხოვრების გაუმჯობესებას, მათი პრობლემების

შემსუბუქებას, მათი ოჯახების და შვილების უკეთეს ხვალინდელ დღეს. მე ვხედავ რა უნთებს მათ თვალებს იმედით და, სამწუხაროდ, ვხედავ რა უქრობს მათ

ამ იმედის ნაპერწკალს. მე ვხედავ რა ახარებს მათ და ვისმენ იმის შესახებ თუ რა ართმევს

მათ ამ სიხარულს. მათი ერთი სიტყვაც საკმარისია ხოლმე, რომ ვიგრძნო - რაღაც კარგად გამოგვივიდა,... მაგრამ ხანდახან ერთი შემოხედვით ცხადი ხდება, რომ რაღაც შეგვეშალა ან სწორად არ ვაკეთებთ.

ამიტომ, დღეს, ამ ტრიბუნიდან, უპირველეს ყოვლისა, მათი სათქმელი მინდა ვთქვა, მინდა მოვიტანო მათი იმედები და მოლოდინები,... მინდა ვისაუბრო მათ პრობლემებსა და გასაჭირზე.

და დღეს ჩვენი ხალხისთვის არ არსებობს არც ერთი სხვა უფრო მტკივნეული პრობლემა, ვიდრე გაზრდილი ფასები და გაძვირებული ცხოვრება.

მთელი ქვეყნის მასშტაბით, უდიდესი ქალაქებიდან ყველაზე პატარა სოფლებამდე მე

ვხედავ უამრავ ოჯახს, რომელიც სასოწარკვეთამდეა მისული გაზრდილი ფასების გამო; რომელთაც დაკარგული აქვთ ხვალინდელი დღის იმედი,... მეტიც, ბევრ მათგანს აშინებს ფიქრი მომავალზე. ბევრს აქვს განცდა, რომ მისი ცხოვრება უკან მიდის და უჭირს დაინახოს

თუნდაც ერთი მიზეზი, რომელიც უკეთესი პერსპექტივის მოლოდინს გაუჩენს. ერთი წუთით წარმოიდგინეთ როგორ თენდება დილა დედისთვის, რომელსაც ყოველი

თეთრი გაწერილი აქვს, ზუსტად იცის რამდენი ლარი უნდა დახარჯოს ყოველი მორიგი დღის, მორიგი კვირის გადასაგორებლად ისე, რომ არც შვილს მოაკლოს საჭმელი და

როგორღაც ოჯახიც გაიტანოს და ამ დროს აღმოაჩენს, რომ კილოგრამი შაქარი ლარნახევრის ნაცვლად უკვე სამ ლარამდეა გაძვირებული,... ზეთი კი, ორი და ორმოციდან - თითქმის ოთხ ლარამდე.

ერთი წუთით წარმოიდგინეთ როგორ თენდება დილა უმუშევარი მამისთვის, რომელიც ყოველ საღამოს სახლში ბრუნდება და არ იცის რა უთხრას ცოლს ხვალინდელ დღეზე, არ იცის როგორ შეხედოს ბავშვებს თვალებში,... არ იცის სად იშოვოს

ელემენტარული საშუალება ოჯახის შესანახად, მაგრამ იცის, რომ ხვალ სახლში პურის მოტანა უფრო ძვირი დაუჯდება, ვიდრე დღეს....

ერთი წუთით წარმოიდგინეთ, როგორ იწყება დღე სტუდენტისთვის, რომელსაც

იმისათვის, რომ სასწავლებლამდე მისასვლელ ყოველდღიურ ხარჯს გაწვდეს, უწევს შეამციროს ხორცი საკუთარ კვების რაციონში.

ჩემი ყოველი დღე ამ წარმოდგენებით იწყება, ჩემი ყოველი ფიქრი არის უამრავი ასეთი

ადამიანის გახსენება, მათთვის გამოსავლის ძიება და მე გავაკეთებ ყველაფერს, რათა მათ დავუბრუნო იმედი და გავაჩინოთ საშუალება ამ სასოწარკვეთის ერთად დასაძლევად.

თუმცა ჩვენ ვიცით და ვხედავთ, რომ ეს სასოწარკვეთა არ არის მარტო საქართველოში. ფასების ზრდამ დღეს მთელი სამყარო, უკლებლივ ყველა ქვეყანა მოიცვა. ბევრგან

გაცილებით უფრო მძიმეა სურათი და ეს არის შედეგი მრავალთვიანი მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისისა... რომელიც, რა თქმა უნდა, დრამატულ გავლენას ახდენს ისეთ პატარა ეკონომიკაზე, როგორიც არის ჩვენი. მით უმეტეს მაშინ, როდესაც ჩვენ ჯერ არ გვაქვს

განვითარებული ადგილობრივი წარმოება და მხოლოდ ახლა ვიწყებდით პირველი ნაბიჯების გადადგმას ეკონომიკური პოტენციალის გასაზრდელად, მანამ, სანამ დაგვარტყამდა ჯერ გლობალური ეკონომიკური კრიზისი, მერე ომი, და ახლა მსოფლიო

ინფლაცია.

229

მაგრამ მე არ ვაპირებ, რომ ხელები ჩამოვუშვათ და ყველაფერი გლობალურ ეკონომიკურ პროცესებს დავაბრალოთ. ფასების ზრდის მიზეზები, რა თქმა უნდა, საერთაშორისოა, მაგრამ ჩვენი ვალდებულებაა, რომ ამ პრობლემის მოსაგვარებლად

ადგილობრივი გამოსავალი ვეძებოთ. ამ მხრივ კი ძალიან აქტიურად ვმუშაობთ და ვიღებთ ყველა საჭირო ზომას, რათა ჩვენი

ეკონომიკა მაქსიმალურად დავიცვათ ინფლაციური პროცესებისგან, რათა სწორად მოვახერხოთ ნავიგაცია ფასების ზრდის გამო შექმნილი ტურბულენტური ზონიდან.

საქართველოს მთავრობა ახორციელებს ყველა საჭირო მონეტარულ და ფისკალურ ღონისძიებას, რათა საზოგადოება მაქსიმალურად იყოს დაცული შემდგომი ინფლაციური პროცესებისგან. საქართველოს ამისათვის საკმარისი რეზერვებიც გააჩნია და საკმარისი

გამოცდილებაც. თუმცა, გარდა მონეტარული პოლიტიკისა, არის სხვა საშუალებებიც, რითაც ჩვენ

ვცდილობთ თუნდაც მცირედით, მაგრამ მაინც შევუმსუბუქოთ გაძვირებული ცხოვრების

სიმძიმე ჩვენს ხალხს. მიმდინარე თვიდან ჩვენ ვიწყებთ ელექტროენერგიის ვაუჩერების დარიგებას

საქართველოს ყველა ოჯახისთვის. თითო ვაუჩერი დაფარავს 20 ლარის ელექტროენერგიის

საფასურს. რა თქმა უნდა, ეს ძალიან მცირე შეღავათია, მაგრამ ვფიქრობთ მნიშვნელოვანია მათთვის, ვისაც დღეს ყველაზე მეტად ესაჭიროება დახმარება. ამასთან, ეს ვაუჩერი იძლევა საშუალებას, რომ არა მარტო სახელმწიფო დაეხმაროს საზოგადოებას, არამედ საზოგადოების

წევრებიც დაეხმარონ ერთმანეთს, რადგან ვაუჩერის ყველა მფლობელს ექნება შესაძლებლობა, რომ ეს ვაუჩერი სურვილის შემთხვევაში დაუთმოს სხვას, უფრო დიდ გაჭირვებაში მყოფ ადამიანსა თუ ოჯახს.

მარტიდან, საქართველოს ყველა ოჯახი, თავისი მუდმივი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, იმავე პრინციპით, როგორც მათ მიუვათ ელექტროენერგიის ვაუჩერი, მიიღებს 30 ლარიან სასურსათო ვაუჩერს. ეს არის ფასიანი ქაღალდი, რომლის მფლობელს ბანკში მისი განაღდებაც შეეძლება. ამჯერადაც ვაუჩერის ყველა მფლობელს ექნება საშუალება, რომ სხვა

ოჯახს დაუთმოს ვაუჩერი - სახელმწიფოსგან მიღებული ეს მცირედი დახმარება სხვა, უფრო გაჭირვებული ადამიანის დახმარებად აქციოს.

ერთ-ერთი მთავარი ინსტრუმენტი, რითაც უნდა ვებრძოლოთ სასურსათო

პროდუქციაზე ფასების ზრდას, არის ადგილობრივი სოფლის მეურნეობის წარმოების განვითარება. ჩვენი სოფლის მეურნეობა რომ იმაზე განვითარებული იყოს, ვიდრე არის ახლა, უფრო მეტად რომ ვაწარმოებდეთ ადგილობრივ სასურსათო პროდუქციას,

საქართველო გაცილებით ძლიერი პოზიციებით შეხვდებოდა მსოფლიო ფასების ზრდას სურსათზე. ჩვენ ამისთვის მოვაგროვეთ და გამოვყოფთ 150 მილიონ ლარს.

ამიტომ, ჩვენ ვიწყებთ მარცვლეულის წარმოების ინტენსიფიკაციის პროგრამას,

რომელიც ითვალისწინებს მაღალმოსავლიანი ხორბლისა და სიმინდის თესლის ხელმისაწვდომობის გაზრდას ჩვენი ფერმერებისა და გლეხებისთვის.

ყველა მსურველს შეუძლია დარეგისტრირდეს პროგრამაზე და მიიღოს ხარისხიანი,

მაღალმოსავლიანი თესლი, ხოლო მისი საფასური 7 თვის შემდეგ გადაიხადოს, ანუ მას შემდეგ, რაც უკვე ამოიღებს გაზრდილი მოსავლით მიღებულ შემოსავალს.

2010 წელს ჩვენს ქვეყანაში სიმინდის საშუალო მოსავლიანობა 1 ჰექტარზე 2,2 ტონა იყო. ამირან მაჭარაშვილმა, რომელიც დღეს ჩვენი სტუმარია, ლაგოდეხის რაიონის სოფელ

ვარდისუბანში, გასულ წელს შეძლო სიმინდის რეკორდული მოსავლის აღება - მან მაღალმოსავლიანი სიმინდის თესლი დათესა და 1 ჰექტარზე 8,5 ტონა სიმინდი მოიწია. ამირანის წარმატება სამაგალითოა და მთელი გულით ვულოცავთ მას.

მაგრამ ამ რეკორდის გამეორება არ შეუძლია ბევრ ფერმერს მხოლოდ იმის გამო, რომ მათი სიმინდის თესლი არაფრად არ ვარგა, მაღალი ხარისხის თესლი კი ძვირია. მაგალითად, ამირანზე არანაკლებად შრომისმოყვარე მეურნეა მამუკა გოგოლაძე, რომელიც ასევე ჩვენთან

იმყოფება დღეს. ბევრი სხვა სოფლის მეურნის მსგავსად, უხარისხო თესლის გამო, მისმა დიდმა შრომამ დიდი მოსავალი ვერ მოიტანა. მარცვლეულის წარმოების ინტენსიფიკაციის

230

პროგრამა მამუკას და კიდევ უამრავ პროგრამაში მონაწილე ფერმერს მისცემს საშუალებას, რომ დაამყაროს მოსავლიანობის რეკორდები.

მამუკა უკვე დარეგისტრირდა პროგრამაში ისევე, როგორც უკვე სხვა 15,300 ფერმერი.

რეგისტრაციის პროცესი გრძელდება და ველოდებით ამ რაოდენობის გაორმაგებას. ამ პროგრამების მასშტაბურად განხორციელების შემთხვევაში საქართველო უკვე წელს

გახდება სიმინდის ექსპორტიორი ქვეყანა, ხოლო 2013 წლისთვის ჩვენ 35%-მდე გავზრდით ხორბლის ადგილობრივ წარმოებას, რაც დამატებით შემოსავალს მოუტანს ჩვენს

მწარმოებლებს სოფლად და, რაც მთავარია, შეამცირებს საქართველოს დამოკიდებულებას მსოფლიო ფასების მერყეობაზე სიმინდსა და ხორბალზე.

5 წლის წინათ ქართული სოფლის მეურნეობა მთლიანად გაცამტვერებული იყო. მას

შემდეგ გარკვეული პროგრესი განვიცადეთ: დღეს გვაქვს უკეთესი ირიგაცია და წინ წავიწიეთ მექანიზაციის თვალსაზრისითაც.... გაჩნდა პირველი სოფლის მეურნეობის პროდუქტები, სადაც ჩვენი ადგილობრივი წარმოება გახდა უფრო კონკურენტუნარიანი

რამდენიმე სექტორში, მაგალითად, წვენების ჩამოსხმასა და საკონსერვო წარმოებაში. დღეს ბევრი ქართული პროდუქტი გვხვდება უკვე დახლებზე, მაშინ როდესაც რამდენიმე წლის წინათ ერთს ვერ ნახავდით.

მაგრამ მიუხედავად ამისა, მდგომარეობა ჩვენს სოფლის მეურნეობაში მთლიანობაში ძალიან არადამაკმაყოფილებელია. ჯერ ძალიან უკან ვართ იმ პოტენციალთან შედარებით, რომელიც გაგვაჩნია. სოფლის მეურნეობის ახალი საწარმოების გახსნის დინამიკა ძალიან

ნელია. ბოლო წლებში ჩვენ არაერთხელ ვცადეთ სოფლის მეურნეობაში კერძო ინიციატივების

სტიმულირება, იქნებოდა ეს იაფი კრედიტის პროგრამა, თუ რეგიონული განვითარების

ფონდები. ამ პროგრამებმა გარკვეული შედეგი გამოიღო და არაერთი ადამიანის ცხოვრება შეცვალა,... მაგრამ მთლიანობაში, რამდენიმე გამონაკლისის გარდა, კომპანიებმა ჯერ -ჯერობით განვითარების ნელი ტემპი შემოგვთავაზეს. ძნელად ინერგება ახალი ტექნოლოგიები, ჯერაც მცირე დოზით ხდება თანამედროვე სოფლის მეურნეობის

მიღწევების ადაპტაცია ჩვენს ქვეყანაში. მაგრამ ჩვენ სოფელს ვერ მივატოვებთ, სურსათის მსოფლიო ფასებზე

დამოკიდებულების შესამცირებლად სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ადგილობრივი

წარმოების განვითარება. ამიტომ ჩვენ მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ სახელმწიფო, ბიზნესთან პარტნიორობის პრინციპით უფრო აქტიურად ჩაერთოს სოფლის მეურნეობის განვითარებაში.

კონკრეტულად კი, იმ საკითხში, სადაც ყველაზე მეტად უჭირს სოფლის მეურნეობას - დღეს საქართველოში არ არსებობს მაღალი დონის სასაწყობე მეურნეობები, რომლებიც ერთი მხრივ, ჩაიბარებდა პროდუქციას ფერმერებისგან, ხოლო მეორე მხრივ, შეძლებდა

პროდუქციის რეალიზაციას და უცხოური ბაზრების ათვისებას. ამიტომ, ჩვენი ახალი პროგრამით, სახელმწიფოსა და ბიზნესს შორის პარტნიორობით,

აშენდება სოფლის მეურნეობის პროდუქტების სასაწყობე მეურნეობები და ლოჯისტიკური

ცენტრები, რაც თვისობრივად შეცვლის ექსპორტის სტრუქტურას და გეოგრაფიას; გააჩენს ახალ შესაძლებლობებს ჩვენი ფერმერებისთვის და მათ აღარ მოუწევთ დამოუკიდებლად გასაღების ბაზრების ძიება.

ლოჯისტიკური ცენტრები ფერმერებისგან მიღებულ პროდუქციას მისცემენ

მაღალხარისხიან სასაქონლო სახეს ისე, რომ ჩვენი პროდუქტი გახდეს კონკურნტუნარიანი ნებისმიერ უცხოურ ბაზარზე. თავად შეარჩევენ ყველაზე მომგებიან ბაზრებს და გაამარტივებენ პროდუქციის ტრანსპორტირებას. ანუ აღმოფხვრიან ყველა იმ პრობლემას,

რის წინაშეც დღეს საკუთარი, დამოუკიდებელი რესურსით უძლურია ჩვეულებრივი ქართველი ფერმერი თუ გლეხი.

მათ შორის, გააჩენენ ფერმერსა და ექსპორტიორს შორის ინფორმაციის გაცვლის

ეფექტურ მექანიზმს, რომლის შედეგადაც ფერმერს ეცოდინება რომელ პროდუქტზეა

231

განსაკუთრებულად გაზრდილი მოთხოვნა და მომგებიანი ფასი. ანუ ექნება საშუალება უფრო სწორად დაგეგმილი და უფრო შემოსავლიანი მეურნეობა აწარმოოს.

გარდა ამისა, ჩვენ წელს 150 მილიონი ლარით ვაპირებთ სოფლის მეურნეობის

დაფინანსების გაზრდას. იმისათვის, რომ ჩვენ არა მხოლოდ მოკლევადიანი ღონისძიებები გავატაროთ მაღალი ინფლაციური რისკის რამდენიმეთვიანი პერიოდისთვის, არამედ შევქმნათ გრძელვადიანი, მყარი გარანტიები დარგის განვითარებისთვის და მასში სტაბილური სამუშაო ადგილების შექმნისთვის. უნდა გაიხსნას ახალი გადამამუშავებელი

ქარხნები, განსაკუთრებით, სოფლად, უნდა ვაწარმოოთ ბევრად დიდი ასორტიმენტი. ჩვენი პროგრამა-მინიმუმი სოფლის მეურნეობაში ასეთია: 2015 წლისთვის

საქართველოს სოფლის მეურნეობა დღევანდელ ნიშნულთან შედარებით იქნება

გაორმაგებული. ასევე გაორმაგდება სოფლის მეურნეობის ეროვნული ნაწარმის ექსპორტი და საქართველოში წარმოებული ღვინის ბოთლების რაოდენობა ავა წელიწადში 50 მილიონზე.

გარდა მსოფლიო ფასებზე დამოკიდებულების შემცირებისა, ეს საწარმოები შექმნის

ათასობით ახალ სამუშაო ადგილს. სამუშაო ადგილების შექმნა წარმოადგენს ჩვენს უმთავრეს პრიორიტეტს ეკონომიკის

და ჩვენი ხალხის ყოფის გასაუმჯობესებლად, მათ შორის ინფლაციის სიმძიმის

შესამსუბუქებლად. მე მინდა ამ ტრიბუნიდან გავახმოვანო ყველა ჩვენი უმუშევარი მოქალაქე და

თქვენამდე მოვიტანო მათი სატკივარი. უმუშევრობა არის დღეს ჩვენი განვითარების

მთავარი შემაფერხებელი, უმუშევრობა არის მიზეზი, რომელიც აათმაგებს ფასების ზრდის შედეგად მიღებულ ტკივილს. უმუშევრობა არის ის, რაც კლავს სიცოცხლის ხალისს და ხვალინდელი დღის იმედს უამრავი ჩვენი თანამოქალაქისთვის.

არაფერი არ ჩაითვლება წარმატებად, ვიდრე ჩვენ წელში არ გავტეხავთ უმუშევრობას. ამიტომ, ჩვენ ვაგრძელებთ ინვესტირებას დიდ ინფრასტრუქტურულ პროექტებში,

ვაგებთ ახალ გზებს, გაგვყავს ახალი რკინიგზის ხაზები, ვაგრძელებთ საქართველოს გაზიფიკაციას.

ეს ყველაფერი არის გარანტი იმისა, რომ გაჩნდება სამუშაო ადგილები და ახალი ეკონომიკური შესაძლებლობები ჩვენი ხალხისთვის. ამის გარეშე ოცნებაც კი შეუძლებელია ეკონომიკურ წარმატებაზე. შედეგად, ჩვენი ინფრასტრუქტურული განვითარების გეგმის

მიხედვით, 2015 წლისთვის: - საქართველოს ყველა ქალაქს დააკავშირებს საერთაშორისო სტანდარტის გზა. - დასრულდება თბილისი - ბათუმის რკინიგზის რეაბილიტაცია და მგზავრობის

ხანგრძლივობა 8-10 საათიდან შემცირდება 3 საათამდე. გზის პირველი ეტაპი 2012 და ახალი გვირაბი და მეორე ეტაპი 2014 წელს დასრულდება.

- ასევე დასრულდება თბილისის შემოვლითი რკინიგზის მშენებლობა.

- დასრულდება ევროპასთან დამაკავშირებელი რკინიგზის (ბაქო-თბილისი-ყარსის) მშენებლობა და საქართველოს გავლით ტვირთები გადაადგილდება პეკინიდან ლონდონამდე.

- მოსახლეობის 70%-ზე მეტი (სოფლის მოსახლეობის ჩათვლით) იქნება გაზიფიცირებული.

უმუშევრობასთან ბრძოლის უმნიშვნელოვანეს ინსტრუმენტს წარმოადგენს ეკონომიკის ისეთი დარგების ინტენსიური განვითარება, რომლებშიც საქართველოს დიდი პოტენციალი

და შედარებითი უპირატესობა აქვს. ასეთი დარგებია ტურიზმი და ენერგეტიკა. ალბათ დამეთანხმებით, რომ ბევრი ახსნა არ სჭირდება იმას, თუ რამდენად დიდია

საქართველოს პოტენციალი ტურიზმის განვითარების მიმართულებით. ჩვენ გვაქვს

ბედნიერება, გვქონდეს სამშობლო ყველაზე თვალწარმტაცი და მრავალფეროვანი ბუნებით, რასაც ემატება უნიკალური კულტურა, ისტორია და განუმეორებლად სტუმართმოყვარე ხალხი. არ არსებობს მიზეზი, რატომაც საქართველო არ უნდა ვაქციოთ მორიგ მსოფლიო

ტურისტულ ცენტრად. არ არსებობს მიზეზი, რატომაც საქართველო არ უნდა იყოს ისეთივე

232

საოცნებო დასვენების ადგილი, როგორიც არის დღევანდელი მსოფლიოს საუკეთესო კურორტული ზონები.

რაც მთავარია, ტურიზმის განვითარება გვინდა არა მხოლოდ იმიტომ, რომ უცხოელ

დამსვენებელს მოვაწონოთ თავი, არამედ, უპირველესად, ჩვენი მოქალაქეების კეთილდღეობისა და სწრაფი ეკონომიკური განვითარებისთვის, ჩვენი ხალხის დასაქმებისა და მათი შემოსავლის ზრდისთვის.

განსხვავებით სხვა ეკონომიკური დარგებისაგან ტურიზმი ყველაზე სწრაფად იძლევა

შემოსავალს, ტურიზმი არის საშუალება, რომ ყველაზე მოკლე ვადებში გამოვაცოცხლოთ ეკონომიკა საქართველოს ისეთ რეგიონებში, რომლებშიც დღეს უმუშევრობა და დეპრესიაა დასადგურებული.

სწორედ ამიტომ არის საქართველოს სახელმწიფო გადასული ასეთ აქტიურ მოქმედებაზე ტურიზმის განვითარების მიმართულებით საქართველოს ტურისტულ ზონებში. აქაც ისევე, როგორც სოფლის მეურნეობაში, ჩვენ დავინახეთ, რომ სახელმწიფოს

აქტიური, ბიზნესთან მჭიდრო პარტნიორული, ჩართულობის შედეგად გაცილებით უფრო სწრაფად და კარგად ორგანიზებულად ხორციელდება პროგრესი.

ამიტომ, დღეს სახელმწიფოს პირდაპირი მონაწილეობით და კერძო სექტორთან ძალიან

ინტენსიური თანამშრომლობით იქმნება ახალი კურორტები და ვითარდება ტრადიციული ტურისტული კერები. ჩვენ ვაშენებთ ტურისტულ ინფრასტრუქტურას, ვქმნით თავისუფალ ტურისტულ ზონებს, სადაც ვახდენთ ინვესტორების მაქსიმალურ სტიმულირებას.

ვაღდგენთ ქალაქებს, რომელთაც დიდი ტურისტული პოტენციალი გააჩნიათ, ვაჩენთ ახალ ტურისტულ კერებს. ვაშენებთ ახალ სათხილამურო კურორტებს. ვცვლით ტურისტული ზონების იერსახესა და არქიტექტურას. 20-მდე სასტუმროს მშენებლობა დაიწყო

ქობულეთში, 15 სასტუმროს ვვარაუდობთ ანაკლიაში და ამდენივეს მესტიაში. ძალიან აქტიურად ვაწარმოებთ ჩვენი ქვეყნის პოპულარიზაციას მსოფლიოს მასშტაბით.

თუმცა ჯერ ეს ყველაფერი ზღვაში წვეთია იმასთან შედარებით რა პოტენციალიც გაგვაჩნია ეკონომიკის ამ დარგში. ამიტომ გასაკეთებელი ჯერ ძალიან ბევრი გვაქვს და

ტურიზმის სექტორში შესაქმნელი ახალი სამუშაო ადგილებიც ძალიან ბევრია. ჩვენი გეგმა ამბიციურია, მაგრამ მას აუცილებლად შევასრულებთ - 2015 წლისათვის

საქართველოში წლიური ვიზიტორების რაოდენობა ავა 5 მილიონზე და ამ დროისთვის ჩვენი

ქვეყანა ტურისტებისთვის იქნება ზამთრის ტურიზმის ერთ-ერთი მსოფლიო ცენტრი. ბევრისთვის შეიძლება ეს წარმოუდგენლად ჟღერდეს დღეს, მაგრამ, დამერწმუნეთ, 3 წლის წინათ კიდევ უფრო წარმოუდგენლი იყო ის, რომ "ნიუ იორკ თაიმსი" საქართველოს

მსოფლიოს მეექვსე საუკეთესო ტურისტულად მოსანახულებელ ქვეყნად დაასახელებდა. რაც შეეხება ენერგეტიკას, აქაც უნიკალურია ჩვენი ქვეყნის პოტენციალი და უახლოეს

წლებში ჩვენ ამ სფეროს ვაქცევთ არა მარტო ელექტროენერგიის, არამედ ათიათასობით

ახალი სამუშაო ადგილის გენერირების წყაროდ ჩვენი ხალხისთვის. 2015 წლისთვის საქართველოში აშენებული იქნება 17 ჰესი საერთო ჯამში 717 მგვტ. ელექტროენერგიის წარმოებით,...ხოლო მშენებარე მდგომარეობაში იქნება 13 ახალი ჰესი, ჯამში 1007 მგვტ.

ელექტროენერგიის წარმოების მოცულობით. ეს იქნება ჩვენი ელექტროენერგიის წარმოების გაორმაგება. ეს არის მილიარდობით დოლარი ჩვენი ეკონომიკის განმტკიცებაში და ჩვენი მოქალაქეების დასაქმებაში....

რამდენიმე წლის წინათ ჩვენ დავდექით ენერგეტიკული დამოკიდებულების საფრთხის

წინაშე. მაშინ ჩვენ პრიორიტეტად დავისახეთ ელექტროენერგეტიკული დამოუკიდებლობის მოპოვება და ეს მიზანი შევასრულეთ.

ახლა ჩვენს წინაშე ახალი პრიორიტეტი დგას - საქართველოში დღემდე არ ხდება

ნავთობის გადამუშავება და ჩვენი ეკონომიკა მთლიანად იმპორტირებული ნავთობპროდუქტებით საზრდოობს, რაც რასაკვირველია, აძვირებს ფასს და ახდენს ნეგატიურ გავლენას საერთო ფასებზე. ამიტომ, ჩვენ ვიწყებთ ნავთობგადამამუშავებელი

საწარმოს მშენებლობას, რომელიც 2015 წლისათვის საქართველოში წარმოებული საწვავით მთლიანად დააკმაყოფილებს ჩვენი ქვეყნის მოთხოვნილებას და ჭარბ პროდუქციას გაიტანს

233

ექსპორტზე. შედეგად, უფრო დაასტაბილურებს ფასებს საწვავზე. ამ დიდი პროექტის განსახორციელებლად, უკვე აქტიურ ფაზაშია თანამშრომლობა ჩვენს აზერბაიჯანელ კოლეგებთან.

გარდა სტრეტეგიული დარგებისა, იმისათვის, რომ ვებრძოლოთ უმუშევრობას და შევქმნათ ინფლაციისგან დაცვის გრძელვადიანი გარანტიები, ჩვენი მიზანია გავაგრძელოთ საქართველოში ბიზნესგარემოს გაუმჯობესება.

გასული წლის დამლევს, ანუ ერთი თვის წინათ, ჩვენ გამოვაცხადეთ ახალი

ეკონომიკური კურსი, რომლის მიზნად დავსახეთ სახელმწიფო სტრუქტურებისა და ფისკალური ინსტიტუტების მთლიანი შემობრუნება ბიზნესისაკენ ისე, რომ საქართველოში შეიქმნას უფრო უკეთესი ბიზნესკლიმატი, რათა მეწარმე გრძნობდეს თავს კანონიერ, მაგრამ,

რაც მთავარია, სამართლიან გარემოში. თავისი არსით, ახალი კურსი ურთულესი გამოწვევაა ჩვენი სახელმწიფო

სისტემისთვის. შევეცდები მოკლედ აგიხსნათ რატომ: ძალიან ბევრ ქვეყანაში ჯერ ოცნებაც კი

შეუძლებელია იმაზე, რომ ქვეყნის ფინანსური ინსტიტუტები მუშაობდეს კანონის უზენაესობის პრინციპით. მიზეზი არის ერთი სიტყვა, რომელიც ჩვენ ყველას ძალიან კარგად გვახსოვს საკმაოდ ახლო წარსულიდან - კორუფცია.

ჩვენი რეფორმის უმთავრესი ამოცანა იყო ის, რომ გადაგველახა კორუფციული ბარიერი და მიგვეღწია იმ მდგომარეობისათვის, როდესაც ჩვენი ფულის ამკრეფი სახელმწიფო სტრუქტურები იმუშავებდნენ კორუფციის გარეშე და იხელმძღვანელებდნენ კანონის

პირუთვნელი დაცვის პრინციპებით. 1999 წელს როდესაც ვაკის რაიონის მაჟორიტარ დეპუტატად ვიყრიდი კენჭს, ბანერები მქონდა წარწერით: "საქართველო კორუფციის გარეშე" და ხშირად, ეს სასაცილოდ არ ყოფნიდათ. ჩვენ ეს დაპირება მთელი საქართველოს

მასშტაბით შევასრულეთ. თავისთავად, ეს უკვე ჰგავდა შეუძლებელ ამოცანას 6-7 წლის წინ. მაგრამ ჩვენ ამას დიდი ერთობლივი ძალისხმევის შედეგად მივაღწიეთ, ქართული ფისკალური ინსტიტუტები ყველა საერთაშორისო შეფასების სისტემის მიხედვით, დღეისათვის, მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე არაკორუმპირებულებად ითვლებიან.

მაგრამ ყველაფერს აქვს თავისი გვერდითი ეფექტი და ჩვენ შემთხვევაში აღმოჩნდა, რომ არაკორუმპირებული სისტემის შექმნით მივიღეთ საკმაოდ მკაცრი და გადაცდომებისა და დარღვევებისადმი სრულიად შეუწყნარებელი, არამოქნილი სისტემა. შედეგად შეიქმნა

განცდა, რომ სახელმწიფოს მხოლოდ დასჯა შეუძლია და არ შეუძლია თანამშრომლობა. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ჯერ ჩვენი სახელმწიფოებრიობის პირველ ნაბიჯებს

ვდგამთ, ესეც არ არის გასაკვირი და ამისათვის არავინაა დასაძრახი. ბუნებრივია, რომ

კანონის აღსრულება არაკორუმპირებული მეთოდებით გულისხმობს სიმკაცრეს, მითუმეტეს, უკანონობის ისეთი დიდი ტრადიციების ქვეყანაში, როგორიც იყო საქართველო უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში.

ჩვენს მიერ ერთი თვის წინ გამოცხადებული ახალი კურსის სირთულეც სწორედ იმაში მდგომარეობს, რომ ამით მიზნად დავისახეთ, სრულიად ახალ ეტაპზე გავიყვანოთ სახელმწიფო საფინანსო ინსტიტუტების მუშაობის ხარისხი:

ჩვენ ვთქვით, რომ აღარ ვაპირებთ, დავკმაყოფილდეთ მხოლოდ იმით, რომ სისტემა არაკორუმპირებულია და მუშაობს კანონის უზენაესობის პრინციპით (რაც თავისთავად უკვე ძალიან დიდი მიღწევაა). ახალი კურსის გამოცხადებით, ჩვენ მიზნად დავისახეთ, რომ გარდა ამისა სისტემა იყოს ბიზნესთან თანამშრომლობაზე ორიენტირებული;

- განახორციელოს არა მხოლოდ ადმინისტრირება, არამედ, ამავე დროს, მოემსახუროს ბიზნესს;

- არ ხუჭავდეს თვალს უკანონობაზე, მაგრამ ამას აკეთებდეს ისე, რომ

მეწარმისთვის კომფორტული იყოს სახელმწიფოსთან ურთიერთობა; - შეინარჩუნოს სიმკაცრე, მაგრამ, ამავე დროს, იყოს ობიექტური და სამართლიანი; - იყოს არა მხოლოდ დამსჯელი, არამედ დამხმარეც და ხელშემწყობიც, რომ

ნებსითი თუ უნებლიე დარღვევისა და გადაცდომის შემთხვევაშიც, ბიზნესმა შეინარჩუნოს გადარჩენის, ფეხზე დადგომის და განვითარების შანსი.

234

სისტემის ამ ღირსებებს უნდა გრძნობდეს უკლებლივ ყველა მეწარმე, რომელსაც შეხება აქვს სახელმწიფოსთან.

სწორედ ეს არის ახალი ეკონომიკური კურსის მთავარი გამოწვევა - იგი გულისხმობს

მუშაობის ახალი კულტურის, ახალი ფილოსოფიის დანერგვას. გულისხმობს სახელმწიფოს მიერ თვითშეზღუდვის უნარის დემონსტრირებას და ისეთი ატმოსფეროს შექმნას, სადაც ბიზნესიც და სახელმწიფოც იგრძნობს, რომ ჩვენ ერთი გუნდი ვართ, ერთ სახლს ვაშენებთ და საერთო მიზანი გვამოძრავებს. ამის მისაღწევად, ყველა სახელმწიფო მოხელის მაქსიმალური

მობილიზაციაა საჭირო. თუმცა ფაქტია, რომ მხოლოდ ადამიანური მონდომება არ შველის ახალი

ადმინისტრირების კულტურის დანერგვას. ამისათვის არც ცალკეული ხელმძღვანელი პირის

ნებაა საკმარისი და, თქვენ წარმოიდგინეთ, არც პრეზიდენტის მიერ წარმოთქმული სიტყვა. ეს ყველაფერი აუცილებელია, მაგრამ ახალი კურსის რეალობად ქცევას სჭირდება

ცვლილებები კანონმდებლობაში. ჯერ ერთი თვეც არ არის, რაც ძალაში შევიდა ახალი

საგადასახადო კოდექსი - რომლის უმთავრესი ღირსებაა ის, რომ იგი მკვეთრად ამცირებს სახელმწიფო ადმინისტრირების წნეხს ბიზნესზე და ბევრ ახალ ღირსებასთან ერთად, აყალიბებს სისტემას, რომელიც გამორიცხავს საგადასახადო სამსახურების მიერ კოდექსის

ორმაგი ინტერპრეტაციის საფრთხეს, რაც აქამდე მეწარმეებისთვის დიდ პრობლემას წარმოადგენდა.

ახალი კურსის განხორციელებას სჭირდება სხვადასხვა პროცედურების მნიშვნელოვანი

გამარტივება - რაც ასევე აქტიურად მიმდინარეობს. მაგალითად, უნიკალური შესაძლებლობები ინერგება ჩვენი მეწარმეებისთვის ინტერნეტის მეშვეობით, საკუთარი ოფისებიდან გაუსვლელად.

რაც მთავარია, ახალი კურსის განხორციელებას სჭირდება ახალი ინფრასტრუქტურა, რომელიც ისე იქნება დაპროექტებული, რომ რეალურად შესაძლებელი იყოს, მაგალითად, ტვირთის ერთ საათში განბაჟება; სადაც ნაფიქრი იქნება ყველა დეტალზე, რაც მეწარმეს უფრო კომფორტული და სწრაფი მუშაობისთვის სჭირდება; სადაც არ იქნება მრავალი

სარკმელი და მრავალი კაბინეტი, საიდანაც სხვადასხვა ცნობა თუ ბეჭედი ექნება მეწარმეს გამოსატანი; სადაც არ იქნება რიგები და, რაც მთავარია, სახელმწიფო მოხელეც და ბიზნესმენიც იგრძნობს თავს ღირსეულად, იგრძნობს თავს თანამშრომლურ და

პარტნიორულ გარემოში; გარემოში, რომელიც ემსგავსება არა რაღაც დამსჯელი ორგანოს ადმინისტრაციას, არამედ მომსახურების ცენტრს.

თვენახევრის წინ ჩვენ ასეთი ინფრასტრუქტურული ნოვაციის პირველი მერცხალი

გავხსენით თბილსში და ძველი "ტერმინალის" ნაცვლად გაჩნდა ახალი ტერმინი - გაფორმების ეკონომიკური ზონა - გეზი. ასეთივე გეზი გაიხსნა ბათუმში და უახლოეს დღეებში იხსნება უკვე ფოთშიც. ყველას კარგად გვახსოვს რა ხდებოდა ტერმინალებში -

გაუთავებელი რიგები, იმპორტიორებისთვის შექმნილი არაადამიანური პირობები, ზოგჯერ კვირების განმავლობაში გაჩერებული პროდუქცია... დღევანდელი გეზები მომხმარებელს სრულიად საპირისპირო გამოცდილებას სთავაზობს.

22 წლის თამთა ხარებავა, რომელიც ერთ-ერთი ასეთი გეზის ახალი თანამშრომელია, დღეს ჩვენი სტუმარია, რადგანაც მან 6 წუთში მოახერხა იმპორტიორის მიერ შემოტანილი მთელი ტვირთის გაფორმება. ვინც იცის რა პროცედურებთან და რა დროსთან იყო სულ ცოტა ხნის წინ ტვირთის განბაჟება დაკავშირებული, დამეთანხმება, რომ 6 წუთში ამის

გაკეთებაზე ფიქრი, მაშინ, ყველაზე თამამი ფანტაზიორისთვისაც კი, წარმოუდგენელი იქნებოდა. დღეს კი ეს რეალობაა, დღეს თამთა არის ახალი ქართული ეკონომიკური კურსის სახე.

უმუშევრობასთან ბრძოლაში ჩვენი მთავარი ამოცანაა, რომ მეწარმეს საქართველოში გააჩნდეს ოპტიმიზმი, იყოს თავდაჯერებული და ჰქონდეს განცდა, რომ მას უსამართლოდ არავინ მოექცევა. მხოლოდ ასეთი მეწარმე არის მზად გასწიოს ბიზნესრისკი, ჩადოს ფული

საკუთარი ბიზნესის გაფართოვებაში და შესაბამისად შექმნას ახალ სამუშაო ადგილი.

235

თქვენ იცით, რომ მსოფლიო ბანკმა საქართველო მეცამეტე ადგილზე გაიყვანა ბიზნესის კეთების სიმარტივის მსოფლიო რეიტინგში. ჩვენი გეგმაა, რომ 2015 წლისათვის საქართველო ამ კატეგორიაში მსოფლიოს საუკეთესო ათეულში შედიოდეს.

მეწარმის თავდაჯერებულობის ერთ ერთი კომპონენტი არის ასევე ნებისმიერ ბიზნეს საქმიანობასათან მისი ხელმისაწვდომობა და ეკონომიკის სრული გახსნილობა - ანუ ეკონომიკა მონოპოლიების გარეშე!

თუ ეკონომიკა მონოპოლიური სტრუქტურებითაა ჩაკეტილი, იგი ვერ ვითარდება,

ბაზარი კი მხოლოდ კონკურენციის შედეგად იღებს მომხმარებლისთვის ყველაზე ხელსაყრელ ფასად პროდუქციას.

ამიტომ, დღიდან ჩემი გაპრეზიდენტებისა, ერთ-ერთი მანკიერება, რომელსაც

ვებრძვით არის მონოპოლიების არსებობა და ეკონომიკის ცალკეული სექტორების ჩაკეტილობა. იმ ტრადიციების გათვალისწინებით, რაც ქართულ ეკონომიკას ჰქონდა უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში, ეს ბრძოლა არ იყო ადვილი.

არსებობდა უამრავი ბიუროკრატიული ინსტრუმენტი, ლიცენზიებისა და ნებართვების სახით, რაც კორუმპირებულ მოხელეებს შესაძლებლობას უქმნიდა საკუთარი ინტერესების შესაბამისად ჩაეკეტათ ცალკეული სექტორები და ჩამოეყალიბებინათ ხელოვნური

მონოპოლიები. ჩვენ ეტაპობრივად გავანეიტრალეთ ასეთი საშუალებები, გავამარტივეთ ბიუროკრატიული პროცედურები, გავაუქმეთ ლიცენზიებისა და ნებართვების 85 პროცენტი, სრულიად დაუბრკოლებელი და სუბიექტური ჩარევისგან თავისუფალი გავხადეთ

არსებული ლიცენზიების მოპოვების მექანიზმი. ამასთან, მაქსიმალურად გავხსენით საბაჟო და შევზღუდეთ კორუფციული გარიგებების არეალი.

შედეგად, სულ რაღაც სამი თვის წინათ, გასული წლის ნოემბერში, მსოფლიო ბანკის

ყველაზე ავტორიტეტულმა კვლევამ გამოაქვეყნა დასკვნა, რომლის მიხედვითაც (ციტირებას ვახდენ) "საქართველოს ეკონომიკის ყველა სექტორი არის მთლიანად გახსნილი ინვესტიციებისათვის და საქართველოში არ არსებობს მონოპოლიური და ოლიგოპოლიური საბაზრო სტრუქტურები".

ამას იმიტომ არ ვამბობ, რომ თავი მოვიწონოთ, ეს არის შანსი ხალხმა უსაფრთხოდ იგრძნოს თავი და დაიწყოს ბიზნესი, შესაბამისად, შექმნას ახალი სამუშაო ადგილები.

ამავე დასკვნის მიხედვით, საქართველოში არ ფიქსიდრება არც ერთი შემთხვევა,

როდესაც რომელიმე ბიზნესს შეექმნა ამა თუ იმ ლიცენზიის აღების სუბიექტური პრობლემა. საქართველოს ეკონომიკაში მონოპოლიური საშუალებებით პროდუქციაზე ფასების მანიპულაციები აღკვეთილია და ასეთი შესაძლებლობის არსებობას არ დავუშვებთ!

გარდა ამისა, ინფლაციისაგან ჩვენი ეკონომიკის გრძელვადიანი დაცვის გარანტიების შესაქმნელად, აუცილებელი ელემენტია ეროვნული წარმოების განვითარება და ექსპორტ-იმპორტის ბალანსის გამოსწორება.

ამ მიზნით, ჩვენი პრიორიტეტია ქართული პროდუქციისთვის ახალი საერთაშორისო ბაზრების გახსნა, ჩვენი პროდუქცია ბოლო წლებში პირველად გამოჩნდა ისეთი ქვეყნების დახლებზე, სადაც ადრე არაფერი ქართული არ იყიდებოდა, მაგრამ ჯერ ვითარება არ არის

დამაკმაყოფილებელი. ჩვენი ამოცანაა, რომ მომავალი 5 წლის განმავლობაში საქართველოს თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულება ჰქონდეს გაფორმებული ამერიკასა და ევროკავშირთან. ეს ბაზრების ათვისების წარმოუდგენელ მასშტაბებს გაუხსნის ქართულ პროდუქციას. 2015 წლისთვის კი, გაორმაგებული იყოს ჩვენი ექსპორტი და ნომინალური

შიდა პროდუქტი. შესაბამისად გაორმაგდეს საექსპორტო სექტორში დასაქმებული ჩვენი თანამოქალაქეების რაოდენობა.

გარდა ეკონომიკის სტრატეგიული დარგებისა, ჩვენი პოტენციალი ძალიან დიდია,

როდესაც რესურსი არის ჩვენი ხალხის ნიჭიერება და ინტელექტი. ჩვენი ბრძოლა უმუშევრობასთან არ გულისხმობს მხოლოდ ფიზიკური სამუშაოების ამ

მომსახურების სფეროდან ახალ სამუშაო ადგილების გაჩენას. ჩვენ უნდა შევძლოთ ჩვენი

ხალხის ინტელექტუალური პოტენციალის რეალიზება.

236

ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკური წარმატების ერთ-ერთი კომპონენტი უნდა იყოს მაღალტექნოლოგიური წარმოების განვითარება. ამას ალტერნატივა არ აქვს. მომავალი 6 წლის განმავლობაში ჩვენ საქართველო უნდა ვაქციოთ ახალი ტექნოლოგიების წარმოების

რეგიონულ ცენტრად, განვავითაროთ ინფორმატიკულ და გამოთვლითი მეცნიერებების ცოდნაზე დაფუძნებული ეკონომიკური დარგები.

სულ მალე საქართველოში ამუშავდება პირველი ქართული კომპიუტერული წარმოება. ახალ ქართულ ქარხანას, ექნება მსოფლიო კომპიუტერული გიგანტის - "ინტელის" ლიცენზია

და ქართული ბრენდის ქვეშ განახორციელებს მაღალტექნოლოგიური კომპიუტერული ნაწარმის გამოშვებას, დაწყებული პერსონალური კომპიუტერებიდან დამთავრებული ეგრეთწოდებული ლეპტოპებითა და ნეტბუკებით. ქარხანაში იმუშავებენ ქართველი

სპეციალისტები. „ინტელს" ევროპაში მხოლოდ პორტუგალიაში აქვს ერთი ქარხანა, ყოფილ საბჭოთა კავშირში კი - მხოლოდ რუსეთში. ასე რომ, საქართველო იქნება ევროპაში მესამე ქვეყანა, სადაც „ინტელის" ქარხანა გაიხსნება.

ჩვენ გვყავს ძალიან ძლიერი პროგრამისტები, რომელთაც მსოფლიო სტანდარტის კომპიუტერული პროგრამული უზრუნველყოფის წარმოება შეუძლიათ.

ასეთი სპეციალისტები არიან დათო სახვაძე და ირაკლი ქოქრაშვილი. დათო და

ირაკლი ხელმძღვანელობდნენ ქართველ პროგრამისტთა და გრაფიკოსთა 20 კაციან ჯგუფს, რომელთაც რამდენიმე დღის წინ თანამედროვე სტანდარტის პირველი ქართული კომპიუტერული თამაშის პრეზენტაცია გააკეთეს. მათი მაგალითი იმდენად არის

მნიშვნელოვანი, რამდენადაც გვაჩვენებს, რომ ჩვენს პროგრამისტებსაც შეუძლიათ მაღალხარისხიანი, კონკურენტუნარიანი კომპიუტერული პროდუქციის წარმოება და თუ მათ ხელშეწყობა ექნათ, თუ მაღალტექნოლოგიურ ინდუსტრიის განვითარებაზე ზრუნვას

დავიწყებთ, მათთან ერთად კიდევ უამრავ ქართველ სპეციალისტს გაუჩდება საქმიანობის ასპარეზი, საშუალება, რომ დიდ ბიზნესად და შემოსავლად აქციონ თავიანთი კომპიუტერული ცოდნა.

დღეს უკვე მულტიმილიარდიანი გლობალური კომპიუტერული კომპანიები,

რომლებმაც კაცობრიობის ცხოვრებისა და საქმიანობის წესი შეცვალეს, თავის დროზე უბრალო, არაფრით გამორჩეული, მაგრამ ინფორმატიკით გატაცებული ბავშვების ფანტაზიებში წარმოიშვნენ.

ჩვენ დავიწყეთ პირველკლასელებისთვის კომპიუტერების დარიგება, და ვინ იცის, იქნებ, საქართველოს სოფლებსა თუ ქალაქებში უკვე უკირკიტებენ იმ კომპიუტერებს ჩვენი ბავშვები, რომლებიც წლების შემდეგ მსოფლიოს ახალ ბილ გეითსებად, სტივ ჯობსებად და

მარკ ცუკერბერგებად მოევლინებიან. საქართველოს მოდერნიზაციის ჩვენი გეგმის მიხედვით, 2013 წლისთვის

საქართველოში იფუნცქიონირებს საერთაშორისო სტანდარტის მქონე რეგიონული

საინჟინრო-ტექნიკური უნივერსიტეტი, რომელიც მაღალი ტექნოლოგიების მწარმოებელი, უმაღლესი დონის სპეციალისტების ახალ თაობებს გაზრდის.

ახალი თაობა ვახსენე და არ შეიძლება არ შევეხოთ განათლების სფეროს. ჩვენ გვაქვს

გარკვეული წინსვლა განათლების სისტემაში, სკოლებში სწავლის პროცესი გააქტიურდა, აღარ არის კორუფცია და სწავლა უფრო მეტად ფასდება, ვიდრე ოდესმე; მშობელს აღარ ეშინია ბავშვის სკოლაში გაშვება და სკოლაში გატარებული წლები აღარ არის ფუჭად დახარჯული.

მაგრამ ჯერ ძალიან ბევრი გვიკლია იქამდე, რომ განათლების სისტემა სრულად გამართულად ჩავთვალოთ. ჯერ ძალიან ბევრი სკოლაა, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს თანამედროვე მოთხოვნებს. ჯერ ძალიან ბევრი მოსწავლეა, რომელიც გაცილებით მეტ

საშუალებას იმსახურებს XXI საუკუნის განათლების მისაღებად, ჯერაც ძალიან დაბალია ის ანაზღაურება, რომელსაც მასწავლებლები იღებენ.

არადა განათლებაა გასაღები ჩვენი ქვეყნის მომავალი წარმატებისა. განათლებას

ეფუძნება ის, იქნება ჩვენი ქვეყანა პერსპექტიული თუ ჩაიძირება უპერსპექტივობის მორევში.

237

განათლება განაპირობებს შევძლებთ თუ ვერა საქართველოს მოდერნიზაციას და თანამედროვე, კონკურენტუნარიანი საზოგადოების ჩამოყალიბებას.

ამიტომ, ჩვენ ვაგრძელებთ სკოლების და სასკოლო სისტემის განვითარებას; ამიტომ,

ჩვენ ვაგრძელებთ კომპიუტერიზაციისა და ინტერნეტიზაციის პროგრამებს სკოლებში. ამიტომ, ჩვენ ვახორციელებთ პროგრამას, რომლის შედეგადაც ყველა სერტიფიცირებული მასწავლებელი მიიღებს 200 ლარიან დანამატს, ხოლო მასწავლებელთა ყველაზე მაღალკვალიფიციური ნაწილის ხელფასი 1000 ლარს გაუტოლდება.

ქეთევან კლიმიაშვილი ახალგაზრდა პედაგოგია, მან ცოტა ხნის წინ დაიწყო მუშაობა და ახლა მათემატიკასა და ინფორმატიკას ასწავლის 27-ე საშუალო სკოლაში, მისი ხელფასი 400 ლარს არ აღემატება. რა თქმა უნდა, გაცილებით მეტს იმსახურებს ისიც და საქართველოს

ყველა პედაგოგი. დარწმუნებული ვარ, რომ ქეთევანი შეძლებს სერტიფიცირების გამოცდის ჩაბარებას, რაც მას ავტომატურად 200 ლარს დაუმატებს ხელფასზე, ხოლო თუ თავისი შედეგით საუკეთესო 25 პროცენტში მოხვდება, მისი ხელფასი 1000 ლარი გახდება. ეს, რა

თქმა უნდა, არ მოაგვარებს ჩვენი პედაგოგების ყველა პრობლემას, მაგრამ იმის გარანტიას მაინც შექმნის, რომ ღირსეული მასწავლებელი შესაბამისად იყოს ანაზღაურებული.

2015 წლისათვის ყველა სკოლა იქნება შვეციის და ჰოლანდიის სტანდარტების

შესაბამისი, აღჭურვილი პერსონალური კომპიუტერებითა და ინტერნეტით. ინტერნეტი ხელმისაწვდომი იქნება საქართველოს ყველა ოჯახისთვის.

კიდევ ერთი უმნიშვნელოვანესი გამოწვევა ჩვენი ქვეყნისა და საზოგადოების

მოდერნიზაციისათვის არის ის, თუ რამდენად შევძლებთ ჩავებათ მსოფლიო ეკონომიკურ ფერხულში ისე, რომ ჩვენი მოქალაქე იყოს კონკურენტუნარიანი, რომ მას შეეძლოს საქმიანობა და აზროვნება გლობალური მასშტაბით და არ იყოს შეზღუდული მხოლოდ

ქვეყნის ფარგლებში, რომ მას შეეძლოს გაიზიაროს, ისწავლოს და საქართველოში შემოიტანოს ის ცოდნა, რაც არა მარტო ჩვენმა ერმა, არამედ მთელმა კაცობრიობამ დააგროვა და ამით გაამდიდროს ჩვენი ეროვნული ინტელექტი და გააძლიეროს საქართველო - ისევე, როგორც თავის დროს, ამას თერგდალეულები აკეთებდნენ ილია ჭავჭავაძის მეთაურობით,

როდესაც მათ საქართველოში შემოჰქონდათ ევროპული განათლება. ამას კი, უპირველესად, სჭირდება საერთაშორისო ენის - ინგლისურის ძალიან კარგად ცოდნა. თუმცა ჩვენ უნდა წავახალისოთ სხვა ევროპული და მოწინავე აზიური ქვეყნების ენების ცოდნაც.

პიტერ რუთსი ინგლისელი პროფესორია კემბრიჯის უნივერსტეტიდან, რომელიც უკვე 6 თვეა თერჯოლის რაიონის სოფელ ზედა სიმონეთში ცხოვრობს და იქაურ ბავშვებს ინგლისურს ასწავლის. მინდა მივესალმოთ პიტერს და მასთან ერთად, ასეულობით

ამერიკელ, კანადელ, დიდ ბრიტანელ, ავსტრალიელ და ახალ ზელანდიელ ინგლისურის მასწავლებელს, რომლებიც საქართველოს სხვადასხვა სოფლებსა და ქალაქებში ჩვენ ბავშვებს არა მარტო ინგლისურს ასწავლიან, არამედ უხსნიან გზას მსოფლიო მოქალაქეობისაკენ.

ამავე დროს, არ ვივიწყებთ ზრუნვას იმაზე, რომ ყველა იმ მოქალაქეს, რომელიც ეთნიკურ უმცირესობას წარმოადგენს, სრულად ჰქონდეს გახსნილი გზა საკუთარი შესაძლებლობების, უნარებისა და მიზნების რეალიზაციისთვის საქართველოში. მე სიამაყით

ვაცხადებ, რომ შარშან ჩვენ ავამუშავეთ სპეციალური სახელმწიფო პროგრამა, რომელიც მიზნად ისახავს ჩვენი აზერბაიჯანელი, სომეხი, აფხაზი, ოსი და სხვა ეროვნების მოქალაქეებისთვის ქართული უმაღლესი განათლების სისტემისაკენ გზის გახსნას, განათლების მიღებისა და გამოცდების გადალახვის გამარტივებას. მათ შორის, იმათაც, ვინც

დღეს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ცხოვრობს. საქართველოს ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელი თითოეული მოქალაქე

ზუსტად ისეთივე შვილია ჩვენი ქვეყნისა, როგორც ნებისმიერი ქართველი - ისეთივე

ძვირფასი და ისეთივე საჭირო. ადრე ეთნიკური უმცირესობებისთვის უმაღლესი განათლების სისტემა, პრაქტიკულად, ჩაკეტილი იყო. ჩვენ ყველას ერთი სამშობლო გვაქვს, ერთად ვაშენებთ საქართველოს მომავალს და თანაბარი შესაძლებლობები უნდა გვქონდეს

წარმატების მისაღწევად. ეს არის ჩვენი არა მარტო განათლების სისტემის, არამედ მმართველობის უმთავრესი პრინციპი.

238

როგორც დასაწყისში გითხარით, ეს ტრიბუნა დღეს ხალხს ეკუთვნის და მინდა ყველა სახელმწიფო მოხელემ იცოდეს, რომ მთელი მათი მოღვაწეობაც ეკუთვნის ხალხს. ხშირად მთავრობა დაკავებულია დიდი პროექტებით, მაკროეკონომიკური ამოცანების გადაწყვეტით

და ავიწყდება მიკრო, თითოეული ადამიანის მასშტაბის ეკონომიკა, ის პატარა პრობლემები, რომლითაც უთენდებათ და უღამდებათ ჩვენს ოჯახებს....

ძალიან ბევრგან საქართველოში, უბრალო ადამიანებთან საუბრისას ვაწყდები მოსაზრებას, რომ მთავრობა ზრუნავს ქვეყანაზე, მაგრამ ისე არ ზრუნავს ხალხზე, როგორც

საჭიროა. რა თქმა უნდა, ქვეყანაზე ზრუნვა თავისთავად ნიშნავს ხალხზე ზრუნვასაც, მაგრამ ამ მოსაზრებაში მართლაც არის გარკვეული ლოგიკა. ხალხს ახლა ყველაზე მეტად სჭირდება თანადგომა, შეიძლება ყველა პრობლემის გადასაჭრელად ცალკე სოციალური პროგრამა არ

არსებობდეს, ამას ვერც ერთი ქვეყნის ბიუჯეტი ვერ ეყოფა, მაგრამ უბრალო ადამიანები უნდა გრძნობდნენ, რომ მათი პრობლემის შესახებ კარგად იციან მთავრობაში, რომ მათ ტკივილს გრძნობს სახემწიფო მოხელე, რომელიც სინამდვილეში კაბინეტში არა საკუთარი

წარმატებისთვის, არამედ ხალხის მოსამსახურედ ზის. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სფერო, სადაც ჩვენს ხალხს თანადგომა სჭირდება,

არის ჯანდაცვა. ეკონომიკურმა კრიზისმა და შემდეგ ომმა მნიშვნელოვანი ნეგატიური

გავლენა იქონია პროგრამაზე, რომელსაც ყველა იცნობდა, როგორც 100 საავადმყოფოს პროგრამას. არადა, დღევანდელი მდგომარეობით ჩვენი მოსახლეობის უმრავლესობას არა აქვს ხელმისაწვდომობა თანამედროვე სამედიცინო დაწესებულებებთან და დისტანცია,

ერთი მხრივ, აძვირებს მათი ჯანდაცვის ხარჯებს ხოლო, მეორე მხრივ, შეუძლებელს ხდის სისტემატურ მკურნალობას.

ჩვენ არ დავივიწყეთ დაპირება 100 საავადმყოფოს შესახებ, გამოვნახეთ ახალი

საშუალებები და დაფინანსების წყაროები და შედეგად, 2013 წლისთვის საქართველოში იფუნქციონირებს 100-ზე მეტი ახალი, თანამედროვე კლინიკა და ჰოსპიტალი. მთელი ჰოსპიტალური სექტორი იქნება პრივატიზებული, რაც გამორიცხავს კორუფციას ჯანდაცვის სიტემაში და უზრუნველყოფს მაღალი დონის მომსახურეობას.

თუმცა იმისათვის, რომ ჩვენი მოქალაქეების ჯანდაცვა იყოს მაღალ დონეზე დაცული, ისეთ დაავადებათა მკურნალობას, რაც კერძო კლინიკებისთვის კომერციულად მიმზიდველი არ არის, საკუთრებაში დაიტოვებს სახელმწიფო. ეს მიმართულებებია ფსიქიატრია,

ტუბერკულიოზი, ინფექციური დაავადებები და შიდსი. ასევე, შენარჩუნდება ყველა არსებული ჯანდაცვის პროგრამა სიღარიბის ზღვარს მიღმა მყოფი მოქალაქებისთვის.

გარდა ამისა, ჩვენ ვაძლიერებთ ჯანდაცვის დაზღვევის კომპონენტს და, რაც მთავარია,

ვცდილობთ, რომ ხელმისაწვდომი გახდეს იგი. 2015 წლისათვის უკვე დაზღვეულ მილიონ ნახევარ ადამიანს კიდევ ერთი მილიონი დაემატება და ჯამში 2 მილიონ ნახევარი დაზღვეული მოქალაქე გვეყოლება.

მას შემდეგ რაც გასულ წელს ამ ტრიბუნიდან მოგმართეთ ყოველწლიური ანგარიშით, ჩვენმა ქვეყანამ მნიშვნელოვანი პოლიტიკური და სამართლებრივი რეფორმა განიცადა.

უკვე ძალაში შევიდა კანონმდებლობა, რომლის მიხედვითაც, წელს ჩვენი ქვეყნის

ისტორიაში პირველად ჩატარდება სასამართლო პროცესი, სადაც განაჩენს ნაფიცი მსაჯულები გამოიტანენ - ანუ ჩვეულებრივი, პატიოსანი და ღირსეული მოქალაქეები განახორციელებენ მართლმსაჯულებას. ეს იქნება უმნიშვნელოვანესი და ისტორიული ნაბიჯი ქართული სასამართლო სისტემის განვითარების საქმეში. ჩვენი სასამართლო

მთლიანად შეჯიბრობითობის პრინციპზე იქნება დაფუძნებული, რაც განაპირობებს მის უფრო მეტ სანდობას, სამართლიანობას და ადამიანის უფლებების უკეთ დაცვას. მაგრამ გასაკეთებელი კიდევ ბევრი რჩება, რისთვისაც ძალისხმევას არ დავიშურებთ.

გასულ წელს ჩვენ არა მარტო პირველად ავირჩიეთ თბილისის მერი პირდაპირი წესით, არამედ გვქონდა თვისობრივად განსხვავებული, უფრო ცივილიზებული ატმოსფერო მთელი საარჩევნო კამპანიის დროს და არჩევნების დასრულების შემდეგაც. ჩვენ, როგორც

საზოგადოებამ შევძელით მაღალი პოლიტიკური მოწიფულობის დემონსტრირება, ამისთვის

239

მადლობა მინდა ვუთხრა ხალხს და ყველა პოლიტიკურ პარტიას, ვინც ამაში წვლილი შეიტანა, ასევე ჩვენს ოპონენტებს.

გასულ წელს ჩვენ, შევცვალეთ ქვეყნის კონსტიტუცია ისე, რომ მივიღეთ უფრო ძლიერი

საპარლამენტო კონტროლი, უფრო ანგარიშვალდებული მთავრობა და უფრო ევროპული პოლიტიკური სისტემა.

ჩემს შარშანდელ გამოსვლაში მე მოვუწოდე პოლიტიკურ პარტიებს, ჩვენს შორის არსებული განსხვავებების მიუხედავად, ერთად გვემუშავა ახალი კონსტიტუციის

შემუშავებაზე. მინდა დღეს მადლობა გადავუხადო ოპოზიციურ პარტიებს იმისათვის, რომ ისინი ასე აქტიურად იყვნენ ჩართულნი ამ ერთობლივ მუშაობაში.

ჩვენი ახალი კონსტიტუცია ნამდვილი მაგალითია იმისა, თუ როგორ არის

შესაძლებელი პარტნიორობა განსხვავებული პოლიტიკური პოზიციების მქონე პარტიებს შორის და რამდენად ეფქტური გამოდის ასეთი თანამშრომლობა, როდესაც პრიორიტეტი არა პარტიული ინტერესი, არამედ ქვეყნისა და ხალხის ინტერესების დაცვაა. ეს იყო ნამდვილად

ისტორიული პროგრესი დემოკრატიის შენებისა და ჩვენი ახალგაზრდა სახელმწიფოს პოლიტიკური სისტემის ფორმირების პროცესში.

მინდა მივესალმო ამ პროცესში აქტიურად ჩართულ საზოგადოებასა და

არასამთავრობო ორგანიზაციებს. დემოკრატიული წარმატება იყო არა მარტო შედეგი - ახალი კონსტიტუციის სახით, არამედ ის პროცესი, რომლის საშუალებითაც ამ შედეგამდე მივედით.

რა თქმა უნდა, არსებობდნენ მკვეთრი ოპონენტებიც, რომლებმაც უარი განაცხადეს

მიეღოთ მონაწილეობა კონსტიტუციის განხილვაში, მათი კრიტიკული პოზიცია ჩვენ ტელევიზიებითა და სხვა მედია საშუალებებით გვესმოდა -... მე მივესალმები მათაც, რადგან ჩვენი დემოკრატის ძალა ზუსტად ამ პლურალიზმშია.

მინდა ვისარგებლო დღევანდელი გამოსვლით, და კიდევ ერთხელ მოვუწოდო ყველა პოლიტიკურ პარტიას შემდგომი თანამშრომლობისაკენ და სახელისუფლო შტოებს შორის კონტროლისა და ურთიერთ-დაბალანსების სიტემის ერთობლივად განხორციელებისაკენ.

მივესალმები დიალოგის პროცესს, რომელიც ახლა მიმდინარეობს პარტიებს შორის და

მიზნად ისახავს საარჩევნო კანონმდებლობის კიდევ უფრო დახვეწას. პოლიტიკურ პარტიათა შორის თანამშრომლობა არის ის, რასაც ძალიან დიდი ხანია

პოლიტიკოსებისაგან ითხოვს ჩვენი საზოგადოება.

არადა, ჩვენი ქვეყნისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია პოლიტიკოსებისა და მთელი ერის ერთსულოვნება მაშინ, როდესაც საქმე ეხება ნაციონალური უსაფრთხოებისა და სახელმწიფოებრივი ინტერესების საკითხებს.

ჩვენი ქვეყანა, ეროვნული უსაფრთხოების თვალსაზრისით, კვლავ რთული რეალობის წინაშე დგას. საქართველოს დამოუკიდებლობასა და მთლიანობას კვლავ უპირისპირდება ძლიერი მტერი.

მაგრამ გასული წლის განმავლობაში ჩვენ მნიშვნელოვან დიპლომატიურ წარმატებებს მივაღწიეთ. დღეს უკვე საერთაშორისო საზოგადოება ოკუპანტად მოიხსენიებს რუსეთს. დღეს აღარ არსებობს კითხვის ნიშნები იმასთან დაკავშირებით, თუ ვის მხარესაა

საერთაშორისო სამართალი. დღეს საქართველოსადმი პოლიტიკური მხარდაჭერა იზრდება ყველგან. უფრო და უფრო ღრმავდება ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორობა ამერიკის შეერთებულ შტატებთან და ურყევია ჩვენი კურსი ევროკავშირისა და ნატოსკენ.

დღეს ყველა ხედავს, რომ მთლიანად ჩაფუშულია გეგმები საქართველოს იზოლაციისა

და მისი ოკუპირებული ტერიტორიების დამოუკიდებლობის ასაღიარებლად. დღეს მთელი მსოფლიო ხედავს ვინ არის აგრესორი და ვინ იბრძვის მშვიდობის შესანარჩუნებლად. ვინ აშენებს სამხედრო ბაზებს და ვინ აცხადებს უარს ძალადობრივი გზებით ურთიერთობების

გარკვევაზე. ჩვენი მყარი პოზიციაა ვუერთგულოთ მშვიდობას, და მშვიდობით, არაძალადობით,

შენებით, განვითარებითა და რეფორმებით გავამთელოთ ის, რაც ომმა და აგრესიამ დაანგრია.

ამიტომ, ჩვენ მზად ვართ და გვსურს რუსეთთან დიალოგი, მაგრამ არასდროს შევეგუებით

240

საქართველოს დანაწევრებას და ჩვენი სამშობლოს ოკუპაციას. არასოდეს დავთმობთ ქართველი ხალხის თავისუფალ არჩევანს და ევროატლანტიკურ კურსს.

ჩვენ კვლავ უდიდესი გამოწვევების წინაშე ვდგავართ, მაგრამ ყველამ ვიცით, რომ

ძალა, რომელიც ახლა ჩვენს დანაწევრებას ცდილობს, კაცობრიობის ისტორიული დინების საწინააღმდეგო მიმართულებით მოცურავედ იქცა და მისი მიზნის განხორციელებას მომავალი არ გააჩნია.

მომავალი არ გააჩნია რუსეთის ხელმძღვანელობის დღევანდელ კურსსაც, რომელიც

იმპერიის შენარჩუნებას და აღდგენას ისახავს მიზნად. იმპერიის იდეა ჯერაც ცოცხლობს, მაგრამ XXI საუკუნეში მას აღარ გააჩნია სიცოცხლის უნარი და არსებობის პერსპექტივა. ჩვენი მრავალსაუკუნოვანი ისტორიული გამოცდილება გვასწავლის, რომ ისინი, ვინც იმპერიების

აღდგენაზე ოცნებობენ, სწორედ დასუსტების პროცესში ხდებიან ყველაზე სახიფათონი. ახლა სახეზე სწორედ ეს პროცესია და ამიტომ გვმართებს ასმაგი სიფრთხილე, რათა გარდაცვლილი საბჭოთა იმპერიის ხელოვნურად გაცოცხლების მცდელობამ, ჩვენი ქვეყნისა

და ხალხის უსაფრთხოება არ შეიწიროს. დღეს საქართველოს თავისუფლებას ალტერნატივა არ გააჩნია. დღეს ისტორიული

ლოგიკა ჩვენს მხარეზეა და ამიტომ, საქართველო, რა თქმა უნდა, იქნება მთლიანი!

ხოლო სანამ ეს მიზანი განხორციელდება, უმთავრეს პრიორიტეტად რჩება ზრუნვა დევნილ მოსახლეობაზე. ძალიან ბევრი მათგანი ჯერაც რთულ პირობებში ცხოვრობს. ბევრი ჯერაც საკუთარი სახლის გარეშეა დარჩენილი და ისევ დროებით თავშესაფარს იყენებს

საცხოვრისად, ჯერაც ძალიან რთული კომუნალური პირობებით. იმას, რაც მათ დროებით წაართვეს - საკუთარ, მამაპაპისეულ კარ-მიდამოს ვერაფერი

ჩაანაცვლებს, მანამ, სანამ თითოეული ლტოლვილი არ დაიბრუნებს საკუთარ ქონებას.

მაგრამ, სახელმწიფოს აღებული აქვს ვალდებულება, რომ ყველაფერი გააკეთოს, რათა ჩვენმა თანამემამულეებმა დევნილობაშიც უფრო ღირსეული ცხოვრების შესაძლებლობა მიიღონ.

ამ ვალდებულების ფარგლებში, მიმდინარეობს დევნილების დროებითი

თავშესაფრების ნაცვლად კერძო, მათ საკუთრებაში არსებულ ბინებში განსახლება. რა თქმა უნდა, საცხოვრებელის შეცვლა ყველა შემთხვევაში წარმოშობს სირთულეებს.

მეტიც, ეს პროცესი, უდავოდ, ძალიან მტკივნეულია, მით უმეტეს მაშინ, როდესაც მათ უკვე

არაერთხელ მოუწიათ ამ ტკივილის განცდა. ჩვენც გვტკივა მათთან ერთად, მაგრამ ჩვენი ამოცანაა, რომ მოვახდინოთ დევნილთა ცხოვრების ტრანსფორმაცია არალეგალური მდგომარეობიდან სამართლებრივად გამართულ, არაპროგნაზირებადიდან პროგნოზირებად,

არასტაბილურიდან სტაბილურ მდგომარეობაში. შედეგად, უკვე 25 ათასამდე დევნილი ცხოვრობს საკუთარ ბინაში ან გააჩნია საკუთარი

კარ-მიდამო. აქვს ქონება, რომელიც მისი საკუთრებაა ნაცვლად ფართისა, სადაც ის

დროებით იყო შეხიზნული. მაგრამ ეს ზღვაში წვეთია, გასაკეთებილი ჩვენი დევნილი მოსახლეობისთვის ძალიან

ბევრია. ჩვენი უმთავრესი ვალდებულებაა მუდმივი ზრუნვა დევნილთა კომუნალური

პირობების გაუმჯობესებაზე. სარემონტო სამუშაოებისათვის უკვე გამოყოფილია სათანადო თანხა და მომავალი 12 თვის განმავლობაში ყველა კომპაქტური ჩასახლების ადგილას ჩატარდება აღდგენითი სამუშაოები.

მე გულისყურითა და გაგებით ვეკიდები დევნილთა ყველა სატკივარსა თუ საჩივარს.

მათთან ერთად მეც უკმაყოფილო ვარ ცხოვრების იმ პირობებით, რომელშიც ისინი იმყოფებიან. ამიტომ ვცდილობთ, რომ შეძლებისდაგვარად დავეხმაროთ ყველა მათგანს მძიმე ცხოვრების პირობების გაუმჯობესებაში. ზრუნვისა და თანადგომის გარეშე არც ერთი

ლტოლვილი ოჯახი არ დარჩება! მათი ღირსეული ცხოვრების ახალი კერები შერჩეულია საქართველოში არსებული

განვითარების სურათის მიხედვით. ჩვენ ვავითარებთ ფოთს, სადაც შენდება თავისუფალი

ინდუსტრიული ზონა და გვინდა, რომ იქ ჩასახლებული დევნილები გახდნენ ფოთის წარმატების ნაწილი. ბათუმი უკვე იქცა შავი ზღის სასწაულად და იქ ჩასახლებული

241

დევნილები გახდებიან ბათუმის წარმატების ნაწილი. ანაკლია ახლა იბადება, როგორც მომავალი ტურისტული ცენტრი და ანაკლიის განვითარებას გაიზიარებენ იქ მცხოვრები დევნილებიც. ეს არის მნიშვნელოვანი პრინციპი, რადგანაც საქართველოს ოკუპირებული

მიწების დაბრუნებას მხოლოდ წარმატებული ხალხი შეძლებს. ალბათ შეამჩნიეთ, რომ სხვადასხვა საკითხებზე საუბრისას მე არაერთხელ დავასახელე

2015 წელი. ჩვენ ვმოქმედებთ საქართველოს განვითარების გრძელვადიანი გეგმის მიხედვით და 2015 წელი არის ამ გეგმის პირველი შედეგების შეჯამების წელი. ჩვენი გეგმა ეფუძნება

საქართველოს შესაძლებლობებს, რეფორმათა მიმიდინარეობის არსებულ დინამიკას, ჩვენს რეალურ ადამიანურ და მატერიალურ რესურსებს და უკვე დაწყებულ პროექტებს.

საქართველოს განვითარების გეგმა მოიცავს ეკონომიკის ყველა ძირითად სექტორსა და

სახელმწიფო საქმიანობის ყველა მნიშვნელოვან სფეროს, ზოგიერთი მათგანის შესახებ უკვე მოგახსენეთ. რაც ჯერ არ მითქვამს არის ის, რომ 2015 წელს, ჩვენი გათვლებით და დღეს არსებული დინამიკის გათვალისწინებით, საქართველოს მოსახლეობა დაუბრუნდება 5

მილიონიან ნიშნულს. ამ დროისთვის, ჩვენი გეგმით, საქართველოს ბიუჯეტი იქნება გაორმაგებული, უმუშევრობა იქნება ორჯერ შემცირებული, საშუალო ხელფასი 50 პროცენტით გაზრდილი, ხოლო დღეს არსებული დინამიკისა და განხორციელებული

დინამიკის მიხედვით, საქართველოს ექნება ევროპის ყველაზე სწრაფად მზარდი ეკონომიკა. ამ მიზნების რეალიზაციას ემსახურება ყველა პროექტი, ყველა პროგრამა და ყველა რეფორმა, რომელსაც ვიღებთ დღეს და განვახორციელებთ მომავალი წლების განმავლობაში. ეს ძალზე

სოლიდურ და კონკრეტულ გათვლებზე დაფუძნებული გეგმებია და არც ისე შორსაა დრო, როდესაც ამას მივაღწევთ.

ჩემი გამოსვლის დროს მე რამდენჯერმე ვახსენე სიტყვა მოდერნიზაცია. ჩემი

დღევანდელი მოხსენების ერთი სიტყვით დასათაურება რომ მომიწიოს, მე სწორედ ამ სიტყვას - მოდერნიზაციას შევარჩევდი. მეტიც, ვისურვებდი, რომ მოდერნიზაცია იყოს ჩვენი ქვეყნის ცხოვრების ამ ისტორიული ეტაპის, ჩვენი საზოგადოების დროსა და ეპოქასთან შეჯიბრის, ჩემი მთავრობისა და პირადად, მთელი ჩემი მოღვაწეობის ერთ-ერთი უმთავრესი

ამოცანა და შედეგი. მოდერნიზაცია შეიძლება ზოგიერთისთვის სიტყვის მასალა იყოს, მაგრამ ჩვენთვის ეს

ნიშნავს იმას, რომ პოსტ-საბჭოთა ქვეყნიდან საქართველო ვაქციოთ ევროპულ,

დემოკრატიულ სახელმწიფოდ; ნიშნავს კლანური და ტრაიბალისტური აზროვნების ჩანაცვლებას მოქალაქეობრივი თვითშეგნებით. მოდერნიზაცია ნიშნავს იმას, რომ ჩვენი მოქალაქე იყოს უფრო განათლებული, უფრო კონკურენტუნარიანი, ჰქონდეს თანამედროვე

ცოდნა და თავს გრძნობდეს საქართველოს პატრიოტად, მაგრამ, ამავე დროს, მსოფლიო მოქალაქედ, კაცობრიობის მედროშედ; თავისუფალ ადამიანად, ვისთვისაც ყველა შესაძლებლობა გახსნილია და რომელსაც არ გააჩნია არასრულფასოვნების კომპლექსი.

მოდერნიზაცია ნიშნავს სახელმწიფოს მიერ გატარებულ და გასატარებელ რეფორმებს, რომელთაც მივყავართ უფრო ცივილიზებულ, უფრო პროგრესულ, უფრო დემოკრატიულ სახელმწიფომდე;

ნიშნავს ცვლილებებს და ინოვაციებს, რომლებიც გაგვინათებენ გზას უფრო გახსნილი, უფრო წარმატებული, უფრო თანამედროვე საზოგადოებისაკენ;

საზოგადოებისაკენ, რომელიც არ იკეტება საკუთარ ნაჭუჭში, რომელსაც არ გააჩნია ფობიები, არის მრავალეთნიკური და მრავალკომფესიური, რომელშიც ყველა თემი არის

ქართველი ერის განუყოფელი ნაწილი; საზოგადოებისკენ, რომელიც ნაცვლად იმისა, რომ მისტიროდეს წარსულს, ოცნებობს

და ისწრაფვის მომავლისაკენ;

საზოგადოებისკენ, რომელიც შედგება თავისუფალი ადამიანებისაგან თავისუფალი აზროვნებით, თავისუფალი ცხოვრების წესით.

მოდერნიზაცია ნიშნავს გამარჯვებულ საქართველოს, სადაც პოლიტიკოსები და

საზოგადოება ერთ მუშტად იქნება შეკრული ქვეყნის ინტერესების დასაცავად მაშინაც, როდესაც მათ შორის იქნება დიდი პოლიტიკური თუ იდეოლოგიური განსხვავებები.

242

საქართველოს, სადაც ვეღარასოდეს დაბრუნდება ქურდული გაგება, ვეღარასოდეს მოიკიდებს ფეხს კორუფცია;... ნიშნავს საქართველოს, სადაც პიროვნების თავისუფლებაა ქვეყნის ქვაკუთხედი და რომელიც დაიმკვიდრებს ღირსეულ ადგილს საერთაშორისო

სისტემაში, როგორც სუვერენული, ერთიანი და ძალზე წარმატებული სახელმწიფო, რომლის არსებობას ვეღარც ერთი იმპერია ვეღარ შეეცილება.

მოდერნიზებული საქართველო ნიშნავს განვითარებული ეკონომიკის მქონე საქართველოს, სადაც არის ბევრი სამუშაო ადგილი, ღირსეული შემოსავლის წყარო,

კეთილდღეობის მოპოვებისა და შესაძლებლობების რეალიზების საშუალებებით ჩვენი მოქალქეებისთვის, რომელთაც მე დღეს თქვენს წინაშე წარმოვადგენ.

ამიტომ, ჩვენ ერთი წუთით არ ჩავხრით მუხლს საქართველოს მოდერნიზაციისათვის

ბრძოლასა და შრომაში. ამიტომ, ჩვენ გადავლახავთ ნებისმიერ დაბრკოლებას და დავძლევთ ნებისმიერ სირთულეს. ამიტომ, ჩვენ ვიმოძრავებთ მხოლოდ წინ და აუცილებლად გავიმარჯვებთ!

N27

ვიტალი ჩურკინის ინტერვიუ - 2008 წელი CNN Presenter- Peace-keeping implies that you try to stand between them to keep them from

attacking each other, but it sounds more by implication if nothing else like you’re attacking the Georgians (Crosstalk)

Churkin- You’re absolutely right about your definition of peace-keeping and we’ve been doing

that for past 16 years. Unfortunately they also attacked Russian peace-keepers, 15 peace keepers have been killed, about 150 peace-keepers have been injured, so it’s a great violation on the part of Georgia or international or both in terms of breaking peace-agreements which have been existing for the past 16 years. Attacking the peace-keepers, attacking the civilian population in such massive skill

(Crosstalk) CNN Presenter - So it sounds like it’s enough and what you’re doing now is attacking Georgia. Churkin- No, it’s not that we’ve lost patience, it’s that we’ve come there in defense of the

civilian population, we have 30 000 refugees from South Osetia and 2 000 people killed _ enough is enough.

CNN Presenter- So you are attacking the Georgians?

Churkin- No, we are not attacking the Georgians. We’re rebelling the Georgian aggression from the territory of South Osetia. And sometimes, in such situations, you have to take care of military infrastructure which is there supporting their aggressive acts. And if there are some civilian

casualties in Georgia, outside of Osetia, we are profoundly troubled by that, but tragically such things do happen in the situations of fightings. (http://edition.cnn.com/video/#)

N28

ვლადიმერ პუტინის ინტერვიუ - CNN

Matthew Chance: And if you are suggesting that, what evidence do you have? Putin: I have said to you that if the presence of U.S. citizens in the zone of hostilities is

confirmed, it would mean only one thing: that they could be there only at the direct instruction of their leaders. And if that is so, it means that in the combat zone there are U.S. citizens who are

fulfilling their duties there. They can only do that under orders from their superiors, not on their own initiative. Ordinary specialists, even if they train military personnel, must do it in training centers or on training grounds rather than in a combat zone. I repeat: This requires further

confirmation. I am quoting to you the reports of our military. Of course, I will seek further evidence from them. Why are you surprised at my hypothesis, after all? There are problems in the Middle East;

243

reconciliation there is elusive. In Afghanistan, things are not getting any better; what is more, the Taliban have launched a fall offensive, and dozens of NATO servicemen are being killed. In Iraq, after the euphoria of the first victories, there are problems everywhere, and the number of those

killed has reached 4,000. There are problems in the economy, as we know. There are financial problems, the mortgage crisis. Even we are concerned about it, and we want it to end soon, but it is there. A little victorious war is needed. And if it doesn't work, then one can lay the blame on us, use us to create an enemy image, and against the backdrop of this kind of jingoism once again rally the

country around certain political forces. I am surprised that you are surprised at what I'm saying. It's as clear as day.

Matthew Chance: It sounds a little farfetched, but I am interested because I was in Georgia in

the time of the conflict, and the country was swirling with rumors. One of the rumors was that U.S. personnel had been captured in combat areas. Is there any truth to that rumor?

Putin: I have no such information. I think it is not correct. I repeat: I will ask our military to

provide additional information to confirm the presence of U.S. citizens in the conflict zone during the hostilities.

Matthew Chance: Let's get back to the diplomatic fallout of this conflict, because one of the

consequences is that action is being threatened at least against Russia by many countries in the world. It could be kicked out of the G-8 group of industrialized nations. There are threats it could have its contacts with the NATO militarily alliance suspended. What will Russia's response be if the country

is diplomatically isolated as a result of this tension between Russia and the West? Putin: First of all, if my hypothesis about the U.S. domestic political dimension of this conflict

is correct, then I don't see why United States allies should support one U.S. political party against the

other in the election campaign. This is a position that is not honest vis-à-vis the American people as a whole. But we do not rule out the possibility that, as happened before, the administration will once again be able to subordinate its allies to its will. So what's to be done? What cho ice do we have? On one hand, should we agree to being killed in order to remain, say, in the G-8? And who will remain

in the G-8 if all of us are killed? You have mentioned a possible threat from Russia. You and I are sitting here now, having a quiet conversation in the city of Sochi. Within a few hundred kilometers from here, U.S. Navy ships have approached, carrying missiles whose range is precisely several

hundred kilometers. It is not our ships that have approached your shores; it's your ships that have approached ours. So what's our choice? We don't want any complications; we don't want to quarrel with anyone; we don't want to fight anyone. We want normal cooperation and a respectful attitude

toward us and our interests. Is that too much? You have mentioned the G-8. But in its present form, the G-8 already doesn't carry enough weight. Without inviting the Chinese People's Republic or India, without consulting them, without influencing their decisions, normal development of the

world economy is impossible. Or take the fight against drugs, combating infectious disease, fighting terrorism, working on non-proliferation. OK, if someone wants to do it without any involvement of Russia, how effective will that work be? That's not what we should be thinking about , and it's

pointless to try to intimidate anyone. We are not afraid, not at all. What's needed is a realistic analysis of the situation, looking to the future so as to develop a normal relationship, with due regard for each other's interests.

Matthew Chance: The raw as you've mentioned areas of cooperation still between the United

States and Russia, particularly for instance over the issue of Iran's very controversial nuclear program. Are you suggesting that you may withdraw your cooperation with the United Nations in tackling that problem from the United States if the diplomatic pressure were to be ruptured up between Russian

and the West? Putin: Russia has been working very consistently and in good faith with its partners on all

problems, those that I've mentioned and those that you added. We do so not because someone asks us

and we want to look good to them. We are doing it because this is cons istent with our national interests, because in these areas, our national interests coincide with those of many European

244

countries and of the United States. If no one wants to talk to us about these problems and cooperation with Russia becomes unnecessary, God bless, do this work yourself.

Matthew Chance: And what about the issue of energy supply, because obviously European

countries in particular are increasingly dependent on Russian gas and on Russian oil. Would Russia ever use the supply of energy to western Europe as a leaver to apply pressure should the diplomatic tensions be ratcheted up?

Putin: We have never done it. Construction of the first gas pipeline system was started during

the 1960s, at the height of the Cold War, and for all those years, from the 1960s until this day, Russia has been fulfilling its contract obligations in a very consistent and reliable way, regardless of the political situation. We never politicize economic relations, and we are quite astonished at the position

of some U.S. administration officials who travel to European capitals trying to persuade the Europeans not to buy our products, natural gas for example, in a truly amazing effort to politicize the economic sphere. In fact, it's quite pernicious. It's true that the Europeans depend on our supplies but

we too depend on whoever buys our gas. That's interdependence; that's precisely the guarantee of stability. And since we are already talking about economic matters, I would like to inform you about a decision that will be taken in the near future. Let me say right from the start that it is in no way

related to any crisis, not to the situation in Abkhazia nor in South Ossetia; those are purely economic matters. Let me tell you what it's about. For some time, we have had a debate about supplies of various products from different countries, including the United States. And of course the debate is

particularly intense, as a rule, as regards agricultural products. In July and August, our sanitation services conducted inspections of U.S. plants that supply poultry meat to our market. It was a spot-check inspection. It revealed that 19 of those plants ignored the concerns that our specialists had

raised back in 2007. These plants will be removed from the list of poultry exporters to the Russian Federation. Twenty-nine plants were given warnings that they must, in the near future, rectify the situation that our sanitation specialists find unacceptable. We hope the response will be rapid and that they will be able to continue supplying their products to the Russian market. That information

has just been reported to me by the minister of Agriculture. Let me say once again that I would hate these things to be lumped together: the problems caused by conflict situations, politics, economics, meat. They all have their own dimension and are unrelated.

Matthew Chance: Prime Minister Putin, this appears or may be interpreted in the United States as tantamount to economic sanctions. Specifically, one of these 19 agricultural enterprises been importing to Russia that you've found to be flawed?

Putin: Well, I am not an agricultural expert. This morning, the minister of Agriculture gave me the following information. I have already said it and want to repeat it. In July and August of this year, spot checks were made at U.S. plants that supply poultry to the Russian market. It was found that

some of the concerns raised by our specialists earlier, in 2007, had been ignored and that the plants had done nothing to correct the deficiencies identified during the previous inspections. For that reason, the Ministry of Agriculture decided to remove them from the list of exporters. At 29 other

plants, certain problems have been found. They have been properly documented, with instructions as to what needs to be changed in order for the previous agreements on deliveries from those plants to Russia to remain in effect. We hope that they will quickly rectify the problems identified during those checks. It has been found that their products contain excessive amounts of s ome substances that

are subject to certain controls in our country. They contain excessive amounts of antibiotics and perhaps some other substances such as arsenic. I don't know; it's for the agricultural experts to consider. This has nothing to do with politics. These are not some kind of sanctions. Such measures

were taken here on several occasions in the past. There is nothing catastrophic here. It just means that we should work on this together. What's more, when the minister called me, he said, "Frankly, we don't know what to do. It'll look like sanctions, but we need to take a decision. Of course, we

could take a pause, too." I think they said it's arsenic. But we have our rules. If you want to export to

245

our market, you must adjust to our rules. They know all about it. They were told about it back in 2007.

Matthew Chance: The U.S. won't like it.

Putin: We too do not like some of the things being done. They need to work closer together with our Ministry of Agriculture. Such things have happened before. We closed it, and then we allowed them in again. It happened not only with regard to U.S. suppliers but Brazilian, too.

Matthew Chance: To conclude —

Putin: We could go on. I am in no hurry.

Matthew Chance: Prime Minister Putin, perhaps more than anyone else, you're credited with

restoring a degree of international prestige to this country. After the collapse of the Soviet Union, after the chaos of 1990s, are you concerned that you're squandering that international prestige by your actions over Georgia, by actions like these banning of bird meat imports from the United States?

Is that something the concerns you? Putin: Well, I have told you that there is no ban on U.S. poultry. It's a ban on some plants that

did not respond to our concerns for a whole year. We have to protect our domestic market and our

consumers, as is done by all countries, including the United States. As for Russia's prestige: We don't like what's been happening, but we did not provoke this situation. Speaking of prestige, some countries' prestige has been severely damaged in recent years. In effect, in recent years our U.S.

partners have been cultivating the rule of force instead of the rule of international law. When we tried to stop the decision on Kosovo; no one listened to us. We sa id, don't do it, wait; you are putting us in a terrible position in the Caucasus. What shall we say to the small nations of the Caucasus as to

why independence can be gained in Kosovo but not here? You are putting us in a ridiculous position. At that time, no one was talking about international law; we alone did. Now, they have all remembered it. Now, for some reason, everyone is talking about international law. But who opened Pandora's box? Did we do it? No, we didn't do it. It was not our decision, and it was not our policy.

There are both things in international law: the principle of territorial integrity and right to self -determination. What's needed is simply to reach agreement on the ground rules. I would think that the time has finally come to do it. As for the public perception of the events that are taking place, of

course this in large part depends not only on the politicians but also on how cleverly they manipulate the media, on how they influence world public opinion. Our U.S. colleagues are of course much better at it than we are. We have much to learn. But is it always done in a proper, democratic way, is

the information always fair and objective? Let's recall, for example, the interview with that 12 -year-old girl and her aunt, who, as I understand, live in the United States and who witnessed the events in South Ossetia. The interviewer at one of the leading channels, Fox News, was interrupting her all the

time. All the time, he interrupted her. As soon as he didn't like what she was saying, he started to interrupt her, he coughed, wheezed and screeched. All that remained for him to do was to soil his pants, in such a graphic way as to stop them. That's the only thing he didn't do, but, figuratively

speaking, he was in that kind of state. Well, is that an honest and objective way to give information? Is that the way to inform the people of your own country? No, that is disinformation. We want to live in peace and agreement; we want normal trade; we want to work in all areas: to assure

international security, to work on problems of disarmament, on fighting terrorism and drugs, on the Iranian nuclear problem, on the North Korean problem which is now showing a somewhat alarming tendency. We are ready for all that, but we want this work to be honest, open and done in partnership, rather than selfishly. It is wrong to make anyone into an enemy; it is wrong to scare the

people of one's own country with that enemy and try to rally some allies on that basis. What we need is to work openly and honestly on solutions to the problem. We want that and we are ready for that.

Matthew Chance: Let's go back to the assertion that the U.S. provoked the war. Diplomats in

the United States accuse Russia of provoking the war by supporting the separatists in Abkhazia and South Ossetia by arming them, by increasing forces in the territories and by recognizing their

246

institutions ... basically giving them the green light to go ahead and operate de facto. Wasn't it Russia that really caused this conflict?

Putin: I can easily reply to this question. Since the 1990s, as soon as this conflict started, and it

started in recent history because of the decision of the Georgian side to deprive Abkhazia and South Ossetia of the rights of autonomy. In 1990 and 1991, the Georgian leadership deprived Abkhazia and South Ossetia of the autonomous rights that they enjoyed as part of the Soviet Union, as part of Soviet Georgia, and as soon as that decision was taken, ethnic strife and armed hostilities began. At that

time, Russia signed a number of international agreements, and we complied with all those agreements. We had in the territory of Abkhazia and South Ossetia only those peacekeeping forces that were stipulated in those agreements and never exceeded the quota. The other side — I am

referring to the Georgian side — with the support of the United States, violated all the agreements in the most brazen way. Under the guise of units of the Ministry of the Interior, they secretly moved into the conflict zone their troops, regular army, special units and heavy equipment. In fact, they

surrounded Tskhinvali, the capital of South Ossetia, with that heavy equipment and tanks. They surrounded our peacekeepers with tanks and started shooting at them point blank. It was only after that, after our first casualties and after their number considerably increased, after tens of them had

been killed — I think 15 or 20 peacekeepers were killed, and there was heavy loss of life among the civilian population, with hundreds killed — it was only after all that that President Medvedev decided to introduce a military contingent to save the lives of our peacekeepers and innocent

civilians. What is more, when our troops began moving in the direction of Tskhinvali, they came across a fortified area that had been secretly prepared by the Georgian military. In effect, tanks and heavy artillery had been dug into ground there, and they started shelling our soldiers as they moved.

All of it was done in violation of previous international agreements. It is of course conceivable that our U.S. partners were unaware of all that, but it's very unlikely. A totally neutral person, the former Georgian Minister of Foreign Affairs Ms. Zurabishvili, who is I think a French citizen and is now in Paris, has said publicly, and it was broadcast, that there was an enormous number of U.S. advisers and

that of course they knew everything. And if our supposition that there were U.S. citizens in the combat zone is confirmed — and I repeat, we need further information from our military — then these suspicions are quite justified. Those who pursue such a policy toward Russia, what do they

think? Will they like us only when we die?

Matthew Chance: Thank you.

Putin: Thank you very much.