მძღოლის მომზადების საბაზო კურსი

„სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საგზაო გადაზიდვების შესახებ“ შეთანხმების შესაბამისად

2021

1

ავტოსატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის მომზადებისძირითადი მიზნები

მძღოლების გაცნობა სახიფათო ტვირთების გადაზიდვასთან დაკავშირებულ რისკებთან

საბაზო ინფორმაციის მიწოდება

შემთხვევების ალბათობის მინიმუმამდე დაყვანა

მძღოლის, სხვა პირების ან გარემოს უსაფრთხოების უზრუნველმყოფი ზომების მიღება

შემთხვევის შედეგების შეზღუდვის განხორციელება

2

გამოცდა

გამოცდის ჩაბარებით კანდიდატი ადასტურებს ცოდნას, გაგებასა და პრაქტიკულუნარ-ჩვევებს, რომელთაც უნდა ფლობდეს სახიფათო ტვირთების გადამზიდავისატრანსპორტო საშუალების მძღოლი, როგორც ეს გათვალისწინებულია მომზადებისსაბაზო კურსით

გამოცდა ტარდება ელექტრონული ფორმით. ყოველ კანდიდატს ეძლევა 25 საკითხი,მომზადების საბაზო კურსის მიხედვით

გამოცდის ხანგრძლივობაა 45 წუთი

უარყოფითი შედეგის შემთხვევაში, კანდიდატს უფლება აქვს უსასყიდლოდ გავიდესგანმეორებით გამოცდაზე, 10 სამუშაო დღის ვადაში

3

მძღოლის მომზადების მოწმობა

მოწმობის მოქმედების ვადა შეადგენს გამოცდის ჩაბარებიდან ხუთი წელს

4

მოწმობის მფლობელის ვალდებულებები

გამოიყენოს მოწმობა მხოლოდ დანიშნულებისამებრ

გამოიყენოს მხოლოდ თავისი მოწმობა

არ გადასცეს მოწმობა გამოყენებისათვის მესამე პირს

მოთხოვნისთანავე წარუდგინოს მოწმობა შესაბამის მაკონტროლებელ, უფლებამოსილ პირებს

5

მოწმობის გაუქმების საფუძველი

ახალი მოწმობით შეცვლა (შეცვლილი მოწმობის მოქმედების ვადა აითვლება ძველი მოწმობის გაცემის თარიღიდან

მოწმობის მფლობელის გარდაცვალება

მოწმობის მოქმედების ვადის გასვლა

6

განსახილველი საკითხები

ზოგადი საკითხები

ნივთიერებების კლასიფიკაცია

გადაზიდვები

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

დოკუმენტაცია და ეკიპირება

სატრანსპორტო საშუალებები და მათი მოწყობილობები

გვირაბები და გვირაბებში გავლის შეზღუდვა

უსაფრთხოება

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

7

ზოგადი საკითხები

ADR სტრუქტურა, მოკლე მიმოხილვა, ძირითადი ტერმინები და გამოყენების წესი

ADR რედაქციების პერიოდულობა და ბოლო წლების ცვლილებების დინამიკა

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვაში მონაწილე სუბიექტების ვალდებულებები და უფლებები

8

შეთანხმება სახიფათო ტვირთების საერთაშორისოსაგზაო გადაზიდვების შესახებ

შეთანხმება სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საგზაო გადაზიდვების შესახებ (ADR) გაფორმდა

ჟენევაში, 1957 წლის 30 სექტემბერს, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ევროპული ეკონომიკური

კომისიის ეგიდით და ძალაში შევიდა 1968 წლის 29 იანვარს

წარმოადგენს შეთანხმებას სახელმწიფოებს შორის და არ ითვალისწინებს რაიმე საერთო

მარეგულირებელ ორგანოს. პრაქტიკულად, ხელშემკვრელი მხარეები ახდენენ მაგისტრალების შემოწმებას,

ხოლო რაიმე შეუსაბამობის აღმოჩენა გამოიწვევს ეროვნული ხელისუფლების ორგანოების მიერ

სასამართლო სარჩელის აღძვრას დამრღვევების წინააღმდეგ მათი ქვეყნის კანონმდებლობის შესაბამისად.

თავად ADR-ში არ არის გათვალისწინებული საჯარიმო სანქციები. ჯარიმის სახეები და ოდენობა

განსაზღვრულია შეთანხმების ხელშემკვრელი მხარის შიდა კანონმდებლობის შესაბამისად.

მოქმედებს მინიმუმ ორი ზემოაღნიშნული ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიებზე განხორციელებულ

სატრანსპორტო ოპერაციებთან დაკავშირებით

საქართველო ADR-ის ხელშემკვრელი მხარეა 2016 წლიდან

9

წევრი ქვეყნები

„სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საგზაო გადაზიდვების შესახებ“ (ADR) შეთანხმების წევრი ქვეყნები 2021 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით:

10

ალბანეთი ფინეთი ლუქსემბურგი სერბეთი

ანდორა საფრანგეთი მალტა სლოვაკეთი

ავსტრია საქართველო მონტენეგრო სლოვენია

აზერბაიჯანი გერმანია მაროკო ესპანეთი

ბელარუსი საბერძნეთი ნიდერლანდების სამეფო შვედეთი

ბელგია უნგრეთი ნიგერია შვეიცარია

ბოსნია-ჰერცეგოვინა ისლანდია ნორვეგია ტაჯიკეთი

ბულგარეთი ირლანდია პოლონეთი ჩრდილოეთ მაკედონია

ხორვატია იტალია პორტუგალია ტუნისი

კვიპროსი ყაზახეთი მოლდოვა თურქეთი

ჩეხეთი ლატვია რუმინეთი უკრაინა

დანია ლიხტენშტეინი რუსეთი გაერთიანებული სამეფო

ესტონეთი ლიეტუვა სან მარინო უზბეკეთი

11

საქართველოს მთავრობის 2017 წლის 6 თებერვლის განკარგულება №177 –

სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საგზაო გადაზიდვების შესახებ შეთანხმების (ADR)

საქართველოში იმპლემენტაციისათვის აუცილებელი ღონისძიებების თაობაზე

საქართველოს მთავრობის 2019 წლის 15 თებერვლის დადგენილება №89 –

ტექნიკური რეგლამენტის – „სატრანსპორტო საშუალებებით სახიფათო ტვირთების გადაზიდვის

წესის“ დამტკიცების თაობაზე

12

სტრუქტურა

შეთანხმების მე-2 მუხლის თანახმად, დანართით გათვალისწინებული სახიფათო ტვირთები,

რომლებიც არ დაიშვება გადაზიდვებზე, არ ექვემდებარება საერთაშორისო ტრანსპორტირებას

მაშინ, როდესაც სხვა სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო გადაზიდვები ნებადართულია შემდეგი

მოთხოვნების დაცვის შემთხვევაში:

დანართით გათვალისწინებული მოთხოვნები, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს აღნიშნული

ტვირთი, კერძოდ, მათ შეფუთვასა და მარკირებასთან დაკავშირებულ მოთხოვნები

დანართით გათვალისწინებული მოთხოვნები, კერძოდ, აღნიშნული ტვირთების გადამზიდი

ავტოსატრანპორტო საშუალებების კონსტრუირებასთან, აღჭურვასა და მოძრაობასთან

დაკავშირებული მოთხოვნები

და დანართების რეგულარული შესწორება და განახლება მიმდინარეობს ის ძალაში შესვლის დღიდან

13

დანართი

ზოგადი დებულებები და სახიფათო ნაკეთობებსა და ნივთიერებებთან დაკავშირებული დებულებები:

ნაწილი 1 - ზოგადი დებულებები

ნაწილი 2 - კლასიფიკაცია

ნაწილი 3 - სახიფათო ტვირთების ჩამონათვალი, სპეციალური დებულებები და შეზღუდულ და გამოთავისუფლებულ რაოდენობებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ნაწილი 4 - დებულებები შეფუთვისა და ცისტერნების შესახებ

ნაწილი 5 - გაგზავნის პროცედურები

ნაწილი 6 - ტარის, მასიური ტვირთის საშუალო ტვირთამწეობის კონტეინერების (მტსტკ),მსხვილგაბარიტიანი ტარის, ცისტერნების და მასიური ტვირთის კონტეინერების კონსტრუირებასა და შემოწმებასთან დაკავშირებული მოთხოვნები

ნაწილი 7 - ტვირთების გადაზიდვასთან, ჩატვირთვასთან, გადმოტვირთვასა და დამუშავებასთან დაკავშირებული დებულებები

14

დანართი

სატრანსპორტო აღჭურვილობასა და სატრანსპორტო ოპერაციებთან დაკავშირებული დებულებები:

ნაწილი 8 - ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟთან, აღჭურვილობასთან, ექსპლუატაციასა და დოკუმენტაციასთან დაკავშირებული მოთხოვნები

ნაწილი 9 - ავტოსატრანსპორტო საშუალებების კონსტრუირებასა და მათ გადაზიდვებზე დაშვებასთან დაკავშირებული მოთხოვნები

15

ტერმინთა განმარტებები

RID - სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო სარკინიგზო გზებით გადაზიდვების წესები

ADN - სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო შიდა საწყლოსნო გზებით გადაზიდვების წესები

IMDG Code - სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საზღვაო გზებით გადაზიდვების წესები

ICAO ტექნიკური ინსტრუქციები - სახიფათო ტვირთების უსაფრთხო საჰაერო გადაზიდვების შესახებტექნიკური ინსტრუქცია

სახიფათო ტვირთი - ნივთიერებები და ნაკეთობები, რომლებიც საერთაშორისო ნორმებით, საშიშროებისტიპის მიხედვით 9 კლასადაა კლასიფიცირებული და რომელთა საერთაშორისო საავტომობილო გადაზიდვა„სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საგზაო გადაზიდვების შესახებ“ შეთანხმების შესაბამისად

აკრძალულია ან დასაშვებია მხოლოდ გარკვეული პირობების დაცვით

განსაკუთრებით სახიფათო ტვირთები – სახიფათო ტვირთები, რომლებსაც მიკუთვნებული აქვთ პირველი ანმეშვიდე კლასი, სახიფათო ტვირთების კლასიფიკაციის თანახმად

ნარჩენები - ნივთიერებები, ხსნარები, ნარევები თუ ნაკეთობები, რომლებიც არ არის გათვალისწინებულიპირდაპირი გამოყენებისთვის, თუმცა მათი ტრანსპორტირება ხორციელდება მათი გადამუშავების,დამარხვის, დაწვის, განადგურების ან გაუვნებელყოფის ნებისმიერი სხვა საშუალებების გამოყენებისმიზნით

16

ADR ტერმინთა განმარტებები

„გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ნომერი“ (UN Number) - გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ტიპიური

წესებიდან აღებული ნივთიერებისა თუ ნაკეთობის ოთხციფრიანი საიდენტიფიკაციო ნომერი

ნარინჯისფერი ტაბლო – საინფორმაციო ტაბლო, რომელიც გამოიყენება სახიფათო ტვირთის გადაზიდვისას

სატრანსპორტო საშუალებებზე ამ ინფორმაციის ვიზუალური მინიშნების მიზნით

სატრანსპორტო ერთეული – ავტოსატრანსპორტო საშუალება მისაბმელის გარეშე ან ძრავიანი ავტოსატრანსპორტო

საშუალებისა და მასზე მიმაგრებული მისაბმელის კომბინაცია

ტარა - ერთი ან რამდენიმე ჭურჭელი და ნებისმიერი სხვა კომპონენტი თუ მასალა, რაც აუცილებელია ჭურჭლის მიერ

პროდუქტის შემცველობისა და სხვა ფუნქციების სისრულეში მოსაყვანად

ავარიული ტარა - სპეციალური ტარა, რომელშიც განთავსებულია დაზიანებული, წუნდებული ან მჟონავი სახიფათო

ტვირთების შეფუთვები, ან დაღვრილი ან გაჟონილი სახიფათო ტვირთები გადაზიდვებისთვის აღდგენის ან გაუქმების

მიზნით

გადაზიდვა - სახიფათო ტვირთების ადგილმდებარეობის შეცვლა, ტრანსპორტირების პირობების შესაბამისად

მოთხოვნილი აუცილებელი გაჩერებების ჩათვლით და სახიფათო ტვირთის მიერ ავტოსატრანსპორტო საშუალებებში,

ცისტერნებსა და კონტეინერებში გატარებული ნებისმიერი პერიოდი, რისი აუცილებლობაც განპირობებულია

გადაზიდვის პირობებით ადგილმდებარეობის შეცვლამდე, შეცვლის დროსა და მის შემდეგ 17

ADR ტერმინთა განმარტებები

ტვირთგამგზავნი - საწარმო, რომელიც ახორციელებს სახიფათო ტვირთების გაგზავნას როგორც საკუთარი

მიზნებისთვის, ასევე მესამე მხარეების სახელით. იმ შემთხვევაში, თუ ტრანსპორტირების ოპერაცია

ხორციელდება გადაზიდვების შესახებ ხელშეკრულების საფუძველზე, ტვირთგამგზავნი წარმოადგენს

ტვირთგამგზავნს, აღნიშნული გადაზიდვების შესახებ ხელშეკრულების თანახმად

შემფუთველი - ნებისმიერი საწარმო, რომელიც უზრუნველყოფს სახიფათო ტვირთების მოთავსებას ტარაში,

მათ შორის მსხვილგაბარიტიან ტარასა და მასიური ტვირთის საშუალო ტვირთამწეობის კონტეინერებში და,

საჭიროების შემთხვევაში, მოამზადებს შეფუთვებს გადასაზიდად

გადამზიდველი - გადაზიდვების ხელშეკრულების საფუძველზე ან მის გარეშე სატრანსპორტო ოპერაციების

განმახორციელებელი საწარმო

ავტოსატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის წევრი - მძღოლი ან მძღოლის თანმხლები ნებისმიერი სხვა პირი

საექსპლუატაციო უსაფრთხოების, საერთო უსაფრთხოების, მომზადებისა თუ ექსპლუატაციის

უზრუნველყოფის მიზნით

18

ADR ტერმინთა განმარტებები

19

მტვირთავი - ნებისმიერი საწარმო, რომელიც:

(ა) უზრუნველყოფს შეფუთული სახიფათო ტვირთების, მცირე ზომის კონტეინერებისა თუ გადასატანი

ცისტერნების დატვირთვას ავტოსატრანსპორტო საშუალებებსა თუ კონტეინერებში

(ბ) უზრუნველყოფს კონტეინერის, მასიური ტვირთის კონტეინერის, მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერის,

კონტეინერ-ცისტერნისა თუ გადასატანი ცისტერნის დატვირთვას ავტოსატრანსპორტო საშუალებაში

გადმომტვირთველი - ნებისმიერი საწარმო, რომელიც:

(ა) ხსნის კონტეინერს, მასიური ტვირთის კონტეინერს, მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერს, კონტეინერ-

ცისტერნასა თუ გადასატან კონტეინერს ავტოსატრანსპორტო საშუალებიდან

(ბ) ახდენს შეფუთული სახიფათო ტვირთების, მცირე მოცულობის კონტეინერებისა თუ გადასატანი

ცისტერნების გადმოტვირთვას ავტოსატრანსპორტო საშუალებიდან ან კონტეინერიდან

(გ) უშვებს სახიფათო ტვირთებს ცისტერნიდან (ავტოცისტერნიდან, სახსნელი ცისტერნიდან, გადასატანი

ცისტერნიდან ან კონტეინერ-ცისტერნიდან) ან ავტოსატრანსპორტო საშუალება-ბატარეიდან, ფეთქებადი

ნივთიერებების მობილური დანადგარიდან ან მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერიდან, ასევე საყარი

ტვირთის ან მასიური ტვირთის გადასაზიდად გამოყენებული ავტოსატრანსპორტო საშუალებიდან,

მსხვილგაბარიტიანი ან მცირე მოცულობის კონტეინერებიდან

ADR ტერმინთა განმარტებები

20

ტვირთმიმღები - ტვირთის მიმღები, გადაზიდვების შესახებ ხელშეკრულების შესაბამისად. იმ შემთხვევაში,

თუ ტვირთმიმღები წარმოადგენს მესამე მხარეს გადაზიდვების შესახებ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული

დებულებების შესაბამისად, აღნიშნული პირი განიხილება, როგორც ტვირთმიმღები ADR-ის მნიშვნელობის

ფარგლებში. იმ შემთხვევაში, თუ ტრანსპორტირების ოპერაცია ხორციელდება გადაზიდვების შესახებ

ხელშეკრულების გაფორმების გარეშე, ის საწარმო, რომელიც იღებს პასუხისმგებლობას სახიფათო ტვირთზე

მისი ჩამოსვლისას, ჩაითვლება ტვირთმიმღებად

უსაფრთხოების საერთო ზომები

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვისას, ADR განსაზღვრავს მონაწილე მხარეების ვალდებულებებსა და პასუხისმგებლობებს

ADR-ის თანახმად, გადაზიდვის პროცესის მონაწილე მხარეებს წარმოადგენენ:

ტვირთგამგზავნი

შემფუთველი

გადამზიდველი

მძღოლი და ეკიპაჟის წევრი

მტვირთავი

გადმომტვირთველი

ტვირთმიმღები

21

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

ტვირთგამგზავნი:

ვალდებულია, რომ გასაგზავნად წარმოადგინოს მხოლოდ ის ტვირთები, რომლებიც აკმაყოფილებს ADR-ისმოთხოვნებს. კონკრეტულად, 1.4.1 პუნქტის კონტექსტიდან გამომდინარე:

დარწმუნდეს, რომ სახიფათო ტვირთები კლასიფიცირებული და დაშვებულია გადაზიდვებზე ADR-ის შესაბამისად

გადამზიდველს მიაწოდოს ინფორმაცია, მონაცემები და, საჭიროების შემთხვევაში, აუცილებელი სატრანსპორტო დასხვა თანდართული დოკუმენტები (ნებართვები, სერთიფიკატები და ა.შ.) კონკრეტულად 5.4 თავისა და მე-3ნაწილში წარმოდგენილი ცხრილების მოთხოვნების გათვალისწინებით

გამოიყენოს მხოლოდ ის ტარა, მსხვილგაბარიტიანი ტარა, მასიური ტვირთის საშუალო ტვირთამწეობისკონტეინერები და ცისტერნები (ავტოცისტერნები, სახსნელი ცისტერნები, ავტოსატრანსპორტო საშუალება-ბატარეები, მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერები, გადამზიდი ცისტერნები და კონტეინერ-ცისტერნები),რომლებიც დაშვებული და გათვალისწინებულია შესაბამისი ნივთიერებების გადასაზიდად და გააჩნია ADR-შიმითითებული მარკირება

აკმაყოფილებდეს გაგზავნის საშუალებებსა და გაგზავნასთან დაკავშირებით არსებული შეზღუდვების პირობებს

უზრუნველყოს, რომ ცარიელი, გაუსუფთავებელი და არადეგაზირებული ცისტერნებიც კი (ავტოცისტერნები,სახსნელი ცისტერნები, ავტოსატრანსპორტო საშუალება-ბატარეები, მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერები,გადამზიდი ცისტერნები და კონტეინერ-ცისტერნები) ან ცარიელი, გაუსუფთავებელი ავტოსატრანსპორტოსაშუალებები და მასიური ტვირთის დიდი და მცირე მოცულობის კონტეინერები იყოს შესაბამისად აღნიშნული დამარკირებული უსაფრთხოების ნიშნებით და რომ დახურული გაუსუფთავებელი ცისტერნები დაიხუროს და მათშიდაცული იქნეს იგივე ჰერმეტულობა, როგორც მათი სისავსის შემთხვევაში 22

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

ტვირთგამგზავნი

იმ შემთხვევაში, თუ ტვირთგამგზავნი სარგებლობს გადაზიდვების სხვა მონაწილის(შემფუთველის, მტვირთავის, შემავსებლის და ა.შ.) მომსახურებებით, მან უნდამიმართოს შესაბამის ზომებს, რათა უზრუნველყოს ტვირთის შესაბამისობა ADR-ისმოთხოვნებთან

იმ შემთხვევაში, თუ ტვირთგამგზავნი მოქმედებს მესამე მხარის სახელით, ამუკანასკნელმა წერილობითი ფორმით უნდა აცნობოს ტვირთგამგზავნს, რომ საქმეეხება სახიფათო ტვირთებს და მიაწოდოს მას ყველანაირი ინფორმაცია და დოკუმენტი,რაც აუცილებელია მის მიერ ნაკისრი ვალდებულებების სისრულეში მოსაყვანად

23

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

გადამზიდველი:

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ გადასაზიდი სახიფათო ტვირთები დაშვებულია გადაზიდვებზე ADR-ის შესაბამისად

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ ADR-ში გათვალისწინებული ყოველგვარი ინფორმაცია გადასაზიდ სახიფათო ტვირთებთან

დაკავშირებით, წარმოდგენილ იქნა ტვირთგამგზავნის მიერ გადაზიდვამდე, რომ სატრანსპორტო ერთეულზე წარმოდგენილია

აუცილებელი დოკუმენტაცია, ხოლო იმ შემთხვევაში, თუ ქაღალდზე შესრულებული დოკუმენტაციის სანაცვლოდ გამოიყენება

მონაცემთა ელექტრონული დამუშავების მეთოდი ან ინფორმაციის ელექტრონული გაცვლის მეთოდი, გადაზიდვის დროს აღნიშნული

მონაცემები ხელმისაწვდომი უნდა იყოს მინიმუმ ქაღალდზე შესრულებული დოკუმენტაციის ეკვივალენტური სახით

ვიზუალურად უნდა დარწმუნდეს, რომ ავტოსატრანსპორტო საშუალებებსა და ტვირთებს არ აღენიშნებათ რაიმე ხილული ხარვეზი, არ

ჟონავს ან არ აღენიშნებათ ნახვრეტები, ასევე არ აკლიათ რაიმე მოწყობილობა და ა.შ.

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ ავტოცისტერნების, ავტოსატრანსპორტო საშუალება-ბატარეების, სახსნელი ცისტერნების, გადამზიდი

ცისტერნების, კონტეინერ-ცისტერნებისა თუ მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერების მომდევნო გამოცდის ვადა არ არის

ამოწურული

ვალდებულია შეამოწმოს, ავტოსატრანსპორტო საშუალებები გადატვირთული ხომ არ არის

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ ავტოსატრანსპორტო საშუალებებზე განთავსებულია შესაბამისი საინფორმაციო ტაბლოები და

აღნიშვნები

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ მძღოლის წერილობით ინსტრუქტაჟში გათვალისწინებული მოწყობილობები იმყოფება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებაში 24

მონაწილე მხარეების ვალდებულებებიგადამზიდველი

სათანადო შემთხვევებში, აღნიშნული ღონისძიებები ხორციელდება სატრანსპორტო დოკუმენტებისა და თანხლები დოკუმენტების

საფუძველზე, ავტოსატრანსპორტო საშუალების ან კონტეინერებისა და, საჭიროების შემთხვევაში, ტვირთის ვიზუალური

დათვალიერების გზით

იმ შემთხვევაში, თუ 1.4.2.2.1 პუნქტის შესაბამისად მოქმედებისას, გადამზიდველი გამოავლენს ADR-ის მოთხოვნების რაიმე სახით

დარღვევას, მან არ უნდა მოახდინოს ტვირთის გაგზავნა მანამ, სანამ აღნიშნული დარღვევები არ იქნება აღმოფხვრილი

იმ შემთხვევაში, თუ გადაზიდვების განმავლობაში თავს იჩენს ისეთი დარღვევა, რომელმაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნას გადაზიდვის

უსაფრთხოებას, ტვირთის გადაზიდვა უნდა შეჩერდეს შეძლებისდაგვარად სწრაფად, მოძრაობის უსაფრთხოებასთან, ტვირთის

უსაფრთხო შეჩერებასა და საზოგადოებრივ უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული მოთხოვნების გათვალისწინებით. გადაზიდვის

ოპერაცია შესაძლებელია გაგრძელდეს მხოლოდ ტვირთის მოქმედ წესებთან შესაბამისობაში მოყვანის შემდეგ. რეისის დანარჩენ

ნაწილზე პასუხისმგებელ კომპეტენტურ ორგანო(ებ)ს შეუძლია(თ) გასცენ ნებართვა სატრანსპორტო ოპერაციის გაგრძელებასთან

დაკავშირებით

იმ შემთხვევაში, თუ შეუძლებელია მოთხოვნილი შესაბამისობის უზრუნველყოფა და რეისის დანარჩენ ნაწილზე ნებართვა არ არის

გაცემული, კომპეტენტურმა ორგანომ (ორგანოებმა) უნდა აღმოუჩინოს (აღმოუჩინონ) საჭირო ადმინისტრაციული დახმარება

გადამზიდველს

იგივე პირობა მოქმედებს იმ შემთხვევაში, თუ გადამზიდველი აუწყებს აღნიშნულ კომპეტენტურ ორგანო(ებ)ს იმის შესახებ, რომ იგი

არ ყოფილა გაფრთხილებული ტვირთების სახიფათო თვისებების შესახებ ტვირთგამგზავნის მიერ და რომ, კონკრეტულად

გადაზიდვების შესახებ ხელშეკრულებაში გათვალისწინებული კანონმდებლობის საფუძველზე, მას სურს აღნიშნული ტვირთის

გადმოტვირთვა, განადგურება ან გაუვნებელყოფა 25

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

მძღოლი და ეკიპაჟის წევრი:

უნდა ფლობდნენ ADR-ის მძღოლის მომზადების მოწმობას, რომლის მოქმედების ვადა შეადგენს 5 (ხუთი)წელიწადს

უნდა იცნობდნენ ADR-ით გათვალისწინებულ წერილობით ინსტრუქციებს

ვალდებულია ამოწმებდეს ყველა სახის მოწყობილობასა და აღჭურვილობის უსაფრთხოებას

ვალდებულია შეამოწმოს ნარინჯისფერი ტაბლოს მდგრადობა, ინფორმაციული დაფების სისწორე(მაგალითად, ტაბლო უნდა აჩვენებდეს იმ ნივთიერების კოდს, რომლის გადაზიდვაც ხორციელდება)

ამოწმებს ტვირთის მდგრადობასა და უნდა დარწმუნდეს, რომ შეფუთვები და პაკეტები არ არისდაზიანებული, არ ხდება გაჟონვა და ა.შ.

ვალდებულნი არიან არ მართონ ის სატრანსპორტო საშუალება, რომელიც არ შეესაბამება ეროვნულიკანონმდებლობით დადგენილ ნორმებს ან ADR-ით დადგენილ მოთხოვნებს სახიფათო ტვირთისგადაზიდვისას

გ ა ფ რ თ ხ ი ლ ე ბ ა : მძღოლისა და ეკიპაჟის სხვა წევრების გარდა, დაუშვებელია მგზავრების გადაყვანასახიფათო ტვირთების გადასაზიდად განკუთვნილი სატრანსპორტო საშუალებით!

26

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

შემავსებელი:

ცისტერნების შევსებამდე უნდა დარწმუნდეს იმაში, რომ როგორც ცისტერნები, ასევე მისი აღჭურვილობა იმყოფება ტექნიკურადდამაკმაყოფილებელ მდგომარეობაში

უნდა დარწმუნდეს, რომ ავტოცისტერნების, ავტოსატრანსპორტო საშუალება-ბატარეების, სახსნელი ცისტერნების, გადამზიდიცისტერნების, კონტეინერ-ცისტერნებისა თუ მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერების მომდევნო გამოცდის ვადა არ არის ამოწურული

ვალდებულია შეავსოს ცისტერნები მხოლოდ იმ სახიფათო ტვირთებით, რომლებიც დაშვებულია აღნიშნული ცისტერნებით გადასაზიდად

ცისტერნების შევსებისას, ვალდებულია დააკმაყოფილოს მომიჯნავე განყოფილებებში განთავსებულ სახიფათო ტვირთებთანდაკავშირებული მოთხოვნები

ცისტერნების შევსებისას, ვალდებულია დაიცვას შევსების მაქსიმალურად დასაშვები დონე ან შიგთავსის მაქსიმალურად დასაშვები მასა,მოცულობის ყოველ ლიტრზე შესავსებ ნივთიერებასთან დაკავშირებით

ცისტერნის შევსების შემდეგ ვალდებულია შეამოწმოს ჩამკეტი მოწყობილობების ჰერმეტულობა

ვალდებულია უზრუნველყოს, რომ მის მიერ შევსებული ცისტერნების გარე ზედაპირზე არ დარჩეს შემავსებელი ნივთიერებების რაიმესახიფათო ნარჩენი

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვებისთვის მომზადებისას, ვალდებულია უზრუნველყოს, რომ ცისტერნებზე, ავტოსატრანსპორტოსაშუალებებსა და მასიური ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილ დიდი და მცირე მოცულობის კონტეინერებზე განთავსებული იყოსშესაბამისი ნარინჯისფერო ტაბლოები, უსაფრთხოების ნიშნები ან საინფორმაციო ტაბლოები, ასევე, ტემპერატურის მატების მიმართმგრძნობიარე ნივთიერებებისა და გარემოსთვის სახიფათო ნივთერებების აღნიშვნები, არსებული მოთხოვნების შესაბამისად

ავტოსატრანსპორტო საშუალებებისა თუ კონტეინერების მასიური სახიფათო ტვირთებით შევსებისას ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ 7.3თავით გათვალისწინებული შესაბამისი დებულებები შესრულებულია 27

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

კონტეინერ-ცისტერნის/გადამზიდი ცისტერნის ოპერატორი:

ვალდებულია უზრუნველყოს კონსტრუქციასთან, აღჭურვილობასთან, გამოცდებსა დამარკირებასთან დაკავშირებულ მოთხოვნებთან შესაბამისობის დაცვა

ვალდებულია მოახდინოს კორპუსებისა და მათი აღჭურვილობის ტექნიკურიუზრუნველყოფა იმ სახით, რომ კონტეინერ-ცისტერნების/გადამზიდი ცისტერნებისნორმალური საექსპლუატაციო პირობები აკმაყოფილებდეს ADR-ის მოთხოვნებს, მათმომდევნო შემოწმებამდე

ვალდებულია განახორციელოს დაუგეგმავი შემოწმება იმ შემთხვევაში, თუ კორპუსისათუ მისი აღჭურვილობის უსაფრთხოება შესაძლებელია დაირღვეს შეკეთების,შეცვლისა თუ ავარიის შედეგად

28

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

შემფუთველი:

ვალდებულია დააკმაყოფილოს შეფუთვისა თუ შერეული შეფუთვის პირობებთანდაკავშირებული მოთხოვნები

გადაზიდვებისთვის შეფუთვების მომზადებისას, ვალდებულია დააკმაყოფილოსშეფუთვების მარკირებისა და უსაფრთხოების ნიშნების მითითების მოთხოვნები

29

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

მტვირთავი:

გადასცემს შეფუთულ სახიფათო ტვირთს გადასაზიდად გადამზიდველს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუისინი გადაზიდვებზე დაშვებულია ADR-ის შესაბამისად

შეფუთული სახიფათო ტვირთებისა თუ ცარიელი, გაუსუფთავებელი ტარის გადასაზიდად გადაცემისას,ამოწმებს დაზიანებულია თუ არა აღნიშნული ტარა. მან არ უნდა გადასცეს გადასაზიდად ის შეფუთვა,რომლის ტარაც დაზიანებულია, განსაკუთრებით არაჰერმეტული ტარა, საიდანაც ხდება ან შეიძლება მოხდესსახიფათო ნივთიერებების გაჟონვა, სანამ არ აღმოიფხვრება აღნიშნული დაზიანება; ეს ვალდებულებააგრეთვე მოქმედებს ცარიელ, გაუსუფთავებელ ტარასთან დაკავშირებით

სახიფათო ტვირთის ავტოსატრანსპორტო საშუალებასა თუ დიდი ან მცირე მოცულობის კონტეინერებშიდატვირთვისას, ვალდებულია იმოქმედოს ტვირთების დატვირთვასა და დამუშავებასთან დაკავშირებითმოქმედი სპეციალური მოთხოვნების შესაბამისად

სახიფათო ტვირთების კონტეინერებში დატვირთვის შემდეგ, ვალდებულია შეასრულოს უსაფრთხოებისნიშნის მითითებასთან დაკავშირებული მოთხოვნები 5.3 თავის შესაბამისად

შეფუთვების დატვირთვისას ვალდებულია დაიცვას კომბინირებულ დატვირთვასთან დაკავშირებულიაკრძალვები, ავტოსატრანსპორტო საშუალებასა თუ დიდი მოცულობის კონტეინერში უკვე ჩატვირთულისახიფათო ტვირთებისა და საკვები პროდუქტების, მოხმარების სხვა საგნებისა თუ ცხოველების საკვებიპროდუქტების განცალკევებასთან დაკავშირებული მოთხოვნების გათვალისწინებით

30

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

გადმომტვირთველი:

ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ სრულდება ტვირთის სათანადოდ გადმოტვირთვა, სატრანსპორტო დოკუმენტში,შეფუთვაზე, კონტეინერზე, ცისტერნაზე, ფეთქებადი ნივთიერებების მობილურ დანადგარზე, მრავალელემენტიანაირის კონტეინერსა თუ სატრანსპორტო საშუალებაზე მითითებულ ინფორმაციასთან შედარების გზით

გადმოტვირთვამდე ან მის განმავლობაში, ვალდებულია შეამოწმოს, აღენიშნება თუ არა ტარას, ცისტერნას,ავტოსატრანსპორტო საშუალებასა თუ კონტეინერს ისეთი დაზიანება, რომელმაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნასგადმოტვირთვის ოპერაციას. აღნიშნულ შემთხვევაში, დარწმუნდეს, რომ გადმოტვირთვა არ განხორციელდებაშესაბამისი ზომების სისრულეში მოყვანამდე

ვალდებულია შეასრულოს გადმოტვირთვასთან დაკავშირებული შესაბამისი მოთხოვნები

ცისტერნის, ავტოსატრანსპორტო საშუალებისა თუ კონტეინერის გადმოტვირთვისთანავე:

მოაშოროს ნებისმიერი სახიფათო ნარჩენი, რომელიც შეიძლება დარჩეს ცისტერნის, ავტოსატრანსპორტო საშუალებისათუ კონტეინერის გარე ზედაპირზე გადმოტვირთვის პროცესის განმავლობაში;

უზრუნველყოს სარქველებისა და შესამოწმებელი ნახვრეტების დახურვა

ვალდებულია უზრუნველყოს ავტოსატრანსპორტო საშუალებებისა თუ კონტეინერების სათანადოდ გასუფთავება დანარჩენების გაუვნებელყოფა

ვალდებულია უზრუნველყოს, რომ კონტეინერების სრულად გადმოტვირთვის, გაწმენდისა და გაუვნებელყოფისშემდეგ, მათზე აღარ იქნეს მითითებული უსაფრთხოების ნიშნები, 5.3 თავის შესაბამისად 31

მონაწილე მხარეების ვალდებულებები

ტვირთმიმღები:

ვალდებულია, არ შეაჩეროს ტვირთების მიღება საპატიო მიზეზების გარეშე დაგადმოტვირთვის შემდეგ შეამოწმოს ის ფაქტი, რომ ტვირთთან დაკავშირებული ADR-ის მოთხოვნები შესრულებულ იქნა

კონტეინერის შემთხვევაში, თუ აღნიშნული შემოწმების შედეგად გამოვლინდებაის მოთხოვნების რაიმე დარღვევა, ვალდებულია დაუბრუნოს კონტეინერი

გადამზიდველს აღნიშნული დარღვევის აღმოფხვრის შემდეგ

იმ შემთხვევაში, თუ ტვირთგამგზავნი მიმართავს გადაზიდვის სხვა მონაწილეების(გადმომტვირთავის, მწმენდავის, დასნებოვნების პრევენციის ობიექტისა და ა.შ.)მომსახურებებს, მან უნდა მიმართოს შესაბამის ზომებს ის 1.4.2.3.1 და 1.4.2.3.2

ზემოთხსენებული პუნქტებით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესრულებისუზრუნველყოფის მიზნით

32

ნივთიერებების კლასიფიკაცია

ნივთიერების კლასები, ქვეკლასები, მათი კლასიფიკაცია, დახასიათება დაპარამეტრები

კლასიფიკაციის კოდი, საშიშროების საიდენტიფიკაციო ნომრები

სპეციალური დებულებები

33

სახიფათო ნივთიერებების კლასები

კლასი 1 - ფეთქებადი ნივთიერებები და ნაკეთობები

კლასი 2 - აირები

კლასი 3 - ადვილაალებადი სითხეები

კლასი 4.1 - ადვილაალებადი მყარი ნივთ., თვითრეაქტიული ნივთ. და მყარი დესენსიბილიზებული ფეთქებადი ნივთ.

კლასი 4.2 - თვითაალებისკენ მიდრეკილი ნივთიერებები

კლასი 4.3 - ნივთიერებები, რომლებიც წყალთან შეხებისას გამოჰყოფენ ადვილაალებად აირებს

კლასი 5.1 - მჟანგავი ნივთიერებები

კლასი 5.2 - ორგანული პეროქსიდები

კლასი 6.1 - ტოქსიკური ნივთიერებები

კლასი 6.2 - ინფექციური ნივთიერებები

კლასი 7 - რადიოაქტიური მასალები

კლასი 8 - კოროზიული ნივთიერებები

კლასი 9 - სხვადასხვა სახიფათო ნივთიერებები და ნაკეთობები 34

კლასი 1 - ფეთქებადი ნივთიერებები და ნაკეთობები

ქვეკლასი 1.1 - ნივთიერებები და ნაკეთობები, რომელთაც ახასიათებთ მასიური აფეთქების საშიშროება (მასიური აფეთქება ნიშნავსაფეთქებას, რომელიც პრაქტიკულად მყისიერად ვრცელდება თითქმის მთელ ტვირთზე). (UN 0004)

ქვეკლასი 1.2 - ნივთიერებები და ნაკეთობები, რომელთაც ახასიათებთ გაფანტვის საშიშროება, მაგრამ არა მასიური აფეთქების საშიშროება.(UN 0015)

ქვეკლასი 1.3 - ნივთიერებები და ნაკეთობები, რომელთაც თან ახლავთ ხანძრის გაჩენის საშიშროება, ასევე უმნიშვნელო აფეთქებისსაშიშროება ან უმნიშვნელო გაფანტვის საშიშროება თუ ორივე ერთად, თუმცა არა მასიური აფეთქების საშიშროება:

(ა) რომლებიც წვის დროს გამოჰყოფენ რადიაციული სითბოს მნიშვნელოვან რაოდენობას

(ბ) რომლებსაც, თანმიმდევრულად წვისას, ახასიათებთ უმნიშვნელო აფეთქების ან გავრცელების ეფექტები, ან ორივე მათგანი. (UN 0010)

35

კლასი 1 - ფეთქებადი ნივთიერებები და ნაკეთობები

ქვეკლასი 1.4 - ნივთიერებები და ნაკეთობები, რომლებიც წარმოადგენს აფეთქების მხოლოდ უმნიშვნელო საშიშროებასგადაზიდვების დროს აალების ან ინიცირების შემთხვევაში. აღნიშნული ეფექტები ძირითადად თავს იჩენს შეფუთვის შიგნით დაამ შემთხვევაში არ არის მოსალოდნელი მნიშვნელოვანი ზომისა თუ მოცულობის ნატეხების გავრცელება. გარეგანმა ხანძარმა არუნდა გამოიწვიოს შეფუთვის თითქმის მთლიანი შიგთავსის პრაქტიკულად მყისიერი აფეთქება. (UN 0070)

ქვეკლასი 1.5 - ძალიან დაბალი მგრძნობელობის ნივთიერებები, რომელთაც ახასიათებთ მასიური აფეთქების საშიშროება, თუმცააღენიშნებათ იმდენად დაბალი მგრძნობელობა, რომ არსებობს მათი ინიცირების ან წვიდან დეტონაციის მდგომარეობაშიგადასვლის ძალიან მცირე ალბათობა გადაზიდვების ნორმალურ პირობებში. მინიმალური მოთხოვნების შესაბამისად, ისინი არუნდა აფეთქდნენ მათი გამოცდისას ხანძრის მიმართ მედეგობაზე. (UN 0331)

ქვეკლასი 1.6 - უკიდურესად დაბალი მგრძნობელობის ნაკეთობები, რომელთაც არ აღენიშნებათ მასიური აფეთქების საშიშროება.აღნიშნული ნაკეთობები შეიცავს მხოლოდ უკიდურესად არამგრძნობიარე მადეტონირებელ ნივთიერებებს და ავლენენააფეთქების ინიცირებისა თუ გავრცელების უმნიშვნელო ალბათობას. (UN 0486)

36

კლასი 1 - ფეთქებადი ნივთიერებები და ნაკეთობები

37

ცეცხლსასროლი საბრძოლო მასალადენთიდეტონატორებისასიგნალო მოწყობილობებიპიროტექნიკური საშუალებები და სხვ.

კლასი 2 - აირები

ქვეკლასი 2.1 - ადვილაალებადი აირები

ქვეკლასი 2.2 - არაადვილაალებადი არატოქსიკური აირები

ქვეკლასი 2.3 - ტოქსიკური აირები

38

კლასი 2 - აირები

39

აცეტილენიბუტანიწყალბადი, შეკუმშულიჰელიუმიაზოტიქლორი და სხვ.

კლასი 3 - ადვილაალებადი სითხეები

40

კლასი 3 - ადვილაალებადი სითხეები

41

აცეტონიბენზოლიეთანოლინავთისაღებავებინედლი ნავთობი და სხვ.

კლასი 4.1 - ადვილაალებადი მყარი ნივთიერებები, თვითრეაქტიული ნივთიერებები და მყარი დესენსიბილიზებული ფეთქებადი ნივთიერებები

42

კლასი 4.1 - ადვილაალებადი მყარი ნივთიერებები, თვითრეაქტიული ნივთიერებები და მყარი დესენსიბილიზებული ფეთქებადი ნივთიერებები

43

ალუმინის ფხვნილითივა, ჩალანაფტალინიფოსფორიგოგირდი და სხვ.

კლასი 4.2 - თვითაალებისკენ მიდრეკილი ნივთიერებები

44

კლასი 4.2 - თვითაალებისკენ მიდრეკილი ნივთიერებები

45

ნახშირიკოპრაბამბამატყლის ნარჩენები და სხვ.

კლასი 4.3 - ნივთიერებები, რომლებიც წყალთან შეხებისას გამოჰყოფენ ადვილაალებად აირებს

46

კლასი 4.3 - ნივთიერებები, რომლებიც წყალთან შეხებისას გამოჰყოფენ ადვილაალებად აირებს

47

ალუმინის კარბიდიბარიუმიკალციუმილითიუმინატრიუმი და სხვ.

კლასი 5.1 - მჟანგავი ნივთიერებები

48

კლასი 5.1 - მჟანგავი ნივთიერებები

49

ბარიუმის ნიტრატინატრიუმის ნიტრატიმჟანგავი სითხეები და სხვ.

კლასი 5.2 - ორგანული პეროქსიდები

50

კლასი 5.2 - ორგანული პეროქსიდები

51

ორგანული პეროქსიდების შემცველი ნივთიერებებიდერმატოლოგიური საშუალებები და სხვ.

კლასი 6.1 - ტოქსიკური ნივთიერებები

52

კლასი 6.1 - ტოქსიკური ნივთიერებები

53

ალკალოიდებიდარიშხანიკალციუმის ციანიდინიკოტინი და სხვ.

კლასი 6.2 - ინფექციური ნივთიერებები

54

კლასი 6.2 - ინფექციური ნივთიერებები

55

ადამიანებისთვის და ცხოველებისთვის საშიში ინფექციური ნივთიერებები

კლასი 7 - რადიოაქტიური მასალები

56

კლასი 7 - რადიოაქტიური მასალები

57

სხვადასხვა ტიპის რადიოაქტიური მასალა

კლასი 8 - კოროზიული ნივთიერებები

58

კლასი 8 - კოროზიული ნივთიერებები

59

აზოტმჟავააკრილის მჟავაზეთოვანი ანჰიდრიდი

ამიაკის ხსნარი და სხვ.

კლასი 9 - სხვადასხვა სახიფათო ნივთიერებები და ნაკეთობები

60

კლასი 9 - სხვადასხვა სახიფათო ნივთიერებები და ნაკეთობები

61

გარემოსთვის სახიფათ ნივთიერებებილითიუმის ლითონის ბატარეებიქიმიური ნივთიერებების კომპლექტიკონდენსატორები და სხვ.

ცხრილი A: სახიფათო ტვირთების ჩამონათვალი

ცხრილის პირველი ნახევარი

62

გაეროს № დასახელება და აღწერილობა კლასი კლასიფიკაცი

ის კოდი

შეფუთვის

ჯგუფი

საშიშროების

ნიშნები

სპეციალური

დებულებები

შეზღუდული და

გამოთავისუფლებული

ოდენობები

ტარა გადამზიდი ცისტერნები და

მასიური ტვირთის

კონტეინერები

შეფუთვის ინსტრუქც

ია

სპეციალური

დებულებები

შეფუთვის შესახებ

დებულებები

შერეული შეფუთვის

შესახებ

ინსტრუქციებ

ი

სპეციალური დებულებებ

ი

3.1.2 2.2 2.2 2.1.1.3 5.2.2 3.3 3.4.6 3.5.1.2 4.1.4 4.1.4 4.1.10 4.2.5.2.7.3.2

4.2.5.3

(1) (2) (3ა) (3ბ) (4) (5) (6) (7ა) (7ბ) (8) (9ა) (9ბ) (10) (11)

0004 ამონიუმის პიკრატი, მშრალი ან დასველებული, წყლის 10%-ზე ნაკლები მასური წილით

1 1.1D 1 0 E0 P112(ა)P112(ბ)P112(გ)

PP26 MP20

0005 ვაზნები იარაღისთვის, ფეთქებად მუხტთან ერთად

1 1.1F 1 0 E0 P130 MP23

0006 ვაზნები იარაღისთვის, ფეთქებად მუხტთან ერთად

1 1.1E 1 0 E0 P130LP101

PP67L1

MP21

ცხრილი A: სახიფათო ტვირთების ჩამონათვალი

ცხრილს გააჩნია 20 სვეტი. სვეტებში მითითებულია:

(1 და 2) - ნივთიერების გაეროს ნომერი და დასახელება

(3a) - კლასი

(3b) - კლასიფიკაციის კოდი

(4) - შეფუთვის ჯგუფი

(5) - საშიშროების ნიშნები

(6) - სპეციალური დებულებები

(7a) - შეზღუდული ოდენობები

(7b) - გამოთავისუფლებული ოდენობები

(8) - შეფუთვის ინსტრუქციები

(9a) - შეფუთვის სპეციალური დებულებები

(9b) - შერეული შეფუთვის დებულებები

(10) - გადამზიდ ცისტერნებსა და მასიური ტვირთის კონტეინერებთან დაკავშირებული ინსტრუქციები

(11) - გადამზიდ ცისტერნებსა და მასიური ტვირთის კონტეინერებთან დაკავშირებული სპეციალური დებულებები 63

ცხრილი A: სახიფათო ტვირთების ჩამონათვალი

ცხრილის მეორე ნახევარი

64

ცხრილი A: სახიფათო ტვირთების ჩამონათვალი

ცხრილს გააჩნია 20 სვეტი. სვეტებში მითითებულია:

(12) - ცისტერნის კოდები ADR-ის შესაბამისად

(13) - ცისტერნებთან დაკავშირებული სპეციალური დებულებები

(14) - ავტოსატრანსპორტო საშუალებები ცისტერნების გადასაზიდად

(15) - სატრანსპორტო კატეგორია / (გვირაბში გავლის შეზღუდვის კოდი)

(16) - სპეციალური დებულებები გადაზიდვასთან დაკავშირებით - შეფუთვები

(17) - სპეციალური დებულებები გადაზიდვასთან დაკავშირებით - საყარი ტვირთის გადაზიდვა

(18) - სპეციალური პირობები გადაზიდვასთან დაკავშირებით - დატვირთვა და გადმოტვირთვა

(19) - გადაზიდვასთან დაკავშირებული სპეციალური დებულებები - ექსპლუატაცია

(20) - საშიშროების საიდენტიფიკაციო ნომერი

65

გადაზიდვები

გამონაკლისები გადაზიდვების შესახებ

ADR წესების დაცვის გარეშე გადაზიდვების განხორციელების მეთოდები(შეზღუდული და გამოთავისუფლებული ოდენობებით გადაზიდვა)

ერთი სატრანსპორტო საშუალებით გადაზიდვების პირობები და შესაბამისიმარკირება

66

გამონაკლისები გადაზიდვების შესახებ

სატრანსპორტო ოპერაციის მახასიათებლებიდან გამომდინარე გამონაკლისები

აირების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

თხევადი საწვავის გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

სპეციალურ დებულებებთან ან შეზღუდულ ან გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულსახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ცარიელ, გაუსუფთავებელ ტარასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ერთი სატრანსპორტო ერთეულით გადატანილ ოდენობებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ელექტროენერგიის აკუმულირებისა და წარმოების სისტემების გადაზიდვასთან დაკავშირებულიგამონაკლისები

გადაზიდვების დროს მაცივებელი ან კონდიცირების საშუალების სახით გამოყენებულ სახიფათოტვირთთან დაკავშირებული გამონაკლისები

სახიფათო ტვირთის შემცველი ნათურების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

67

სატრანსპორტო ოპერაციის მახასიათებლებიდან გამომდინარე გამონაკლისები

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა კერძო პირების მიერ, როდესაც აღნიშნული ტვირთი შეფუთულია საცალო რეალიზაციისმიზნით და გათვალისწინებულია პირადი თუ საყოფაცხოვრებო მოხმარებისთვის, დასასვენებელი ან სპორტულიღონისძიებებისთვის იმ პირობით, რომ მოხდება შესაბამისი ზომების მიღება გადაზიდვის ნორმალურ პირობებში ტვირთისშიგთავსის გაჟონვის პრევენციის მიზნით.

იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნული ტვირთი წარმოდგენილია ადვილაალებადი სითხეების სახით, რომლის გადაზიდვაცხორციელდება კერძო პირების მიერ ან მათთვის შევსებული მრავალჯერადი გამოყენების ჭურჭლით, აღნიშნული სითხის საერთორაოდენობამ არ უნდა გადააჭარბოს 60 ლიტრს ყოველ ჭურჭელზე და 240 ლიტრს - ყოველ სატრანსპორტო ერთეულზე. მასიურიტვირთის საშუალო ტვირთამწეობის კონტეინერებში, მსხვილგაბარიტიან ტარასა თუ ცისტერნებში მოთავსებული სახიფათოტვირთი არ ჩაითვლება შეფუთულად საცალო გაყიდვების მიზნით;

იმ მექანიზმებისა თუ მოწყობილობების გადაზიდვა, რომლებიც არ არის გათვალისწინებული წინამდებარე დანართში დასავარაუდოდ შეიცავს სახიფათო ტვირთებს მათ შიდა ან საექსპლუატაციო მოწყობილობებში, თუმცა იმ პირობით, რომ მოხდებაშესაბამისი ზომების მიღება გადაზიდვის ნორმალურ პირობებში ტვირთის შიგთავსის გაჟონვის პრევენციის მიზნით;

საწარმოების მიერ განხორციელებული გადაზიდვები მათ ძირითად საქმიანობაზე დამატების სახით, როგორიცაა, მაგალითად,ტვირთების მიწოდება სამშენებლო ან საინჟინრო-ტექნიკურ ობიექტებზე ან მათი დაბრუნება აღნიშნული ობიექტებიდან, ანაზომვით, სარემონტო და ტექნიკურ უზრუნველყოფასთან დაკავშირებულ სამუშაოებთან მიმართებაში, არაუმეტს 450 ლიტრისრაოდენობით ცალკეულ ტარაზე და ერთ სატრანსპორტო ერთეულზე მაქსიმალური ოდენობის ფარგლებში. გადაზიდვისნორმალურ პირობებში ტვირთის შიგთავსის გაჟონვის პრევენციის მიზნით უნდა განხორციელდეს შესაბამისი ზომები.აღნიშნული გამონაკლისები არ გამოიყენება მე-7 კლასის შემთხვევაში. ასევე ზემოაღნიშნული გამონაკლისი არ ეხება იმგადაზიდვებს, რომლებიც სრულდება ამ საწარმოების მიერ საკუთარი მიწოდების ან გარე თუ შიდა განაწილების მიზნით;

68

სატრანსპორტო ოპერაციის მახასიათებლებიდან გამომდინარე გამონაკლისები

კომპეტენტური ორგანოების მიერ განხორციელებული გადაზიდვები ავარიული სამუშაოების ჩასატარებლად ან მათი

ზედამხედველობის მიზნით, რამდენადაც აღნიშნული გადაზიდვები აუცილებელია ავარიული სამუშაოების

განსახორციელებლად, განსაკუთრებით შემდეგი გზით განხორციელებული გადაზიდვების შემთხვევაში:

(ა) ტექნიკური დახმარების ავტოსატრანსპორტო საშუალებები, რომლებიც გამოიყენება ავტოსაგზაო შემთხვევაში

მოყოლილი, გაუმართავი და სახიფათო ტვირთების შემცველი ავტოსატრანსპორტო საშუალებების გადასაზიდად;

(ბ) უბედურ ან ავტოსაგზაო შემთხვევაში მოყოლილი სახიფათო ტვირთის ლოკალიზებისა და აღდგენის და მათი უახლოეს

სათანადო, უსაფრთხო ადგილზე გადატანის მიზნით;

ადამიანების გადასარჩენად და გარემოს დასაცავად გათვალისწინებული ავარიული გადაზიდვები იმ პირობით, რომ

მოხდება ყოველგვარი აუცილებელი ზომის მიღება აღნიშნული გადაზიდვების სრული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის

მიზნით;

69

სატრანსპორტო ოპერაციის მახასიათებლებიდან გამომდინარე გამონაკლისები

გაუსუფთავებელი, ცარიელი, სტაციონარული, შესანახი რეზერვუარების გადაზიდვა, რომელიც შეიცავდა მე-2 კლასის ა, პ

ან ვ ჯგუფის აირებს, მე-3 ან მე-9 კლასის ნივთიერებებს, რომლებიც განეკუთვნება II ან III შეფუთვის ჯგუფებს ან II ან III

ჯგუფში შემავალი 6.1 კლასის პესტიციდებს, შემდეგი პირობების დაცვით:

(ა) ყველა ნახვრეტი, წნევის შემზღუდველი მოწყობილობის გარდა (მისი დამაგრების შემთხვევაში), ჰერმეტულად არის

დახურული;

(ბ) მიღებულ იქნა შესაბამისი ზომები გადაზიდვის ნორმალურ პირობებში ტვირთის შიგთავსის გაჟონვის პრევენციის

მიზნით; და

(გ) ტვირთი დამაგრებულია ჩარჩოებზე, გისოსსა თუ სხვა სატრანსპორტო-სატვირთო მოწყობილობაზე ან

ავტოსატრანსპორტო საშუალებებსა თუ კონტეინერებზე ისე, რომ შეუძლებელი იყოს მისი მოშვება ან გადაადგილება

გადაზიდვის ნორმალურ პირობებში.

ზემოაღნიშნული გამონაკლისი არ მოქმედებს იმ სტაციონარულ, შესანახ რეზერვუარებთან დაკავშირებით, რომელიც შეიცავს

დესენსიბილიზებულ ფეთქებად ნივთიერებებს ან ისეთ ნივთიერებებს, რომელთა გადაზიდვაც იკრძალება ADR-ის მიერ.

70

აირების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

იმ ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ცისტერნებში შემავალი აირები, რომლებიც ასრულებენ სატრანსპორტო ოპერაციას

და გათვალისწინებულია მათი წევისთვის ან მათი ნებისმიერი მოწყობილობის ექსპლუატაციისთვის (მაგალითად,

მაცივებელი აღჭურვილობა);

ტრანსპორტირებული ავტოსატრანსპორტო საშუალებების საწვავის ავზებში შემავალი აირები. საწვავის ონკანი აირის

ავზსა და ძრავს შორის უნდა დაიკეტოს, ხოლო ელექტროკონტაქტი დარჩეს ღია;

ა და პ ჯგუფის აირები (2.2.2.1 პუნქტის თანახმად) იმ შემთხვევაში, თუ აირის წნევა რეზერვუარსა თუ ცისტერნაში 200°C

ტემპერატურაზე არ აღემატება 200 კპა-ს (2 ბარს) და თუ აირი არ წარმოადგენს გათხევადებულ ან გაცივებულ

გათხევადებულ აირს. აქ იგულისხმება ნებისმიერი სახის რეზერვუარი ან ცისტერნა, მაგალითად, ისინიც, რომლებიც

წარმოადგენს მანქანებისა და აპარატურის ნაწილებს;

71

აირების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ექსპლუატაციისთვის გამოყენებულ მოწყობილობაში შემავალი აირები (მაგალითად,

ცეცხლმაქრები), სათადარიგო ნაწილების (მაგალითად, ამობურცული პნევმატური საბურავების) ჩათვლით;

ზემოაღნიშნული გამონაკლისი ასევე გამოიყენება ტვირთების სახით გადატანილი ამობურცული პნევმატური

საბურავების შემთხვევაშიც;

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების სპეციალურ მოწყობილობაში შემავალი აირები, რომლებიც აუცილებელია აღნიშნული

სპეციალური მოწყობილობის ექსპლუატაციისთვის გადაზიდვების დროს (მაგალითად, მაცივებელი სისტემები, თევზების

მოსათავსებელი რეზერვუარები, რადიატორები და ა.შ.), ასევე სათადარიგო სათავსები აღნიშნული მოწყობილობებისთვის

ან გაუსუფთავებელი ცარიელი შემცვლელი სათავსები, რომელთა გადაზიდვაც ხდება იგივე სატრანსპორტო ერთეულში;

საკვებ პროდუქტებში შემავალი აირები (გარდა UN1950), გაზირებული სასმელების ჩათვლით;

სპორტული მოხმარების ბურთებში შემავალი აირები.

72

თხევადი საწვავის გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

იმ სატრანსპორტო საშუალებების ცისტერნებში შემავალი საწვავი, რომლებიც ასრულებს სატრანსპორტო ოპერაციას და

განკუთვნილია მისი წევის უზრუნველსაყოფად ან მისი იმ ნებისმიერი მოწყობილობის ექსპლუატაციისთვის, რომლებიც

გამოიყენება ან გათვალისწინებულია გადაზიდვების დროს გამოყენებისთვის.

საწვავის გადაზიდვა შესაძლებელია დამონტაჟებულ საწვავის ცისტერნებში, რომლებიც უშუალოდ არის

დაკავშირებული ავტოსატრანსპორტო საშუალების ძრავსა და/ან დამხმარე მოწყობილობებთან და აკმაყოფილებს

შესაბამისი ნორმატიულ-სამართლებრივი აქტების მოთხოვნებს, ან შესაძლებელია მათი გადაზიდვა გადამზიდი

საწვავის კონტეინერებით (მაგალითად, კანისტრებით). დამონტაჟებული ცისტერნების სრულმა მოცულობამ არ უნდა

გადააჭარბოს 1500 ლიტრს ყოველ სატრანსპორტო ერთეულზე, ხოლო მისაბმელზე დამონტაჟებული ცისტერნის

მოცულობამ არ უნდა გადააჭარბოს 500 ლიტრს. საწვავის გადამზიდ კონტეინერებში შესაძლებელია მაქსიმუმ 60 ლიტრის

გადაზიდვა ყოველ სატრანსპორტო ერთეულზე. აღნიშნული შეზღუდვები არ მოქმედებს გადაუდებელი დახმარების

სამსახურებში გამოყენებულ ავტოსატრანსპორტო საშუალებებთან დაკავშირებით;

73

თხევადი საწვავის გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ავტოსატრანსპორტო საშუალებებისა თუ სხვა გადასაზიდი საშუალებების (როგორიცაა, გემები) ცისტერნებში

წარმოდგენილი საწვავი, რომლის გადაზიდვაც ხორციელდება ტვირთის სახით, თუ აღნიშნული საწვავი განკუთვნილია

წევის უზრუნველყოფისა თუ მათი ნებისმიერი მოწყობილობის ექსპლუატაციის მიზნით. გადაზიდვის დროს

აუცილებელია დაიხუროს საწვავის ყველა ონკანი ძრავსა თუ მოწყობილობასა და საწვავის ავზს შორის გარდა იმ

შემთხვევისა, როდესაც მოწყობილობა უნდა დარჩეს საოპერაციო მდგომარეობაში. აუცილებლობის შემთხვევაში,

ავტოსატრანსპორტო საშუალებები ან გადაზიდვის სხვა საშუალებები უნდა დაიტვირთოს ვერტიკალურ მდგომარეობაში

და დამაგრდეს ყოველგვარი ხარვეზის გამორიცხვით.

არასაგზაო მოძრავი ტექნიკის ცისტერნებში წარმოდგენილი საწვავი, რომლის გადაზიდვაც ხორციელდება ტვირთის

სახით, თუ აღნიშნული საწვავი განკუთვნილია წევის უზრუნველყოფისა თუ მათი ნებისმიერი მოწყობილობის

ექსპლუატაციის მიზნით. საწვავის გადაზიდვა შესაძლებელია პირდაპირ სატრანსპორტო საშუალების ძრავთან და/ან

აღჭურვილობასთან მიერთებული დამონტაჟებული საწვავი ცისტერნებით, რომლებიც პასუხობს სამარრთლებრივ

მოთხოვნებს. აუცილებლობის შემთხვევაში, აღნიშნული ტექნიკა უნდა დაიტვირთოს ვერტიკალურ მდგომარეობაში და

დამაგრდეს ყოველგვარი ხარვეზის გამორიცხვით.

74

სპეციალურ დებულებებთან, ან შეზღუდულ, ან გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული

გამონაკლისები

3.3 თავის ზოგიერთი სპეციალური დებულება ნაწილობრივ ან სრულად ათავისუფლებს კონკრეტულისახიფათო ტვირთების გადაზიდვას ADR-ის მოთხოვნებისგან. აღნიშნული გამონაკლისი მოქმედებს იმშემთხვევაში, თუ 3.2 თავის A ცხრილის (6) სვეტში, შესაბამისი სახიფათო ტვირთების გრაფაშიგათვალისწინებულია სპეციალური დებულება;

ზოგიერთი სახიფათო ტვირთი შესაძლებელია დაექვემდებაროს გამონაკლისს იმ პირობით, თუდაკმაყოფილდება 3.4 თავში (შეზღუდული ოდენობით შეფუთული სახიფათო ტვირთები)გათვალისწინებული მოთხოვნები;

ზოგიერთი სახიფათო ტვირთი შესაძლებელია დაექვემდებაროს გამონაკლისს იმ პირობით, თუდაკმაყოფილდება 3.5 თავში (გამოთავისუფლებული ოდენობებით შეფუთული სახიფათო ტვირთები)გათვალისწინებული პირობები.

75

შეზღუდულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

შიდა ტარასა თუ ნაკეთობასთან დაკავშირებით მოქმედი რაოდენობრივი შეზღუდვა მითითებულია ყოველ ნივთიერებასთან

დაკავშირებით 3.2 თავის A ცხრილის (7ა) სვეტში. გარდა ამისა, აღნიშნულ ცხრილში მითითებულია რაოდენობა „0“ ყოველ პოზიციასთან

დაკავშირებით, რომელიც არ არის დაშვებული გადაზიდვებზე.

ამგვარი შეზღუდული ოდენობებით შეფუთული სახიფათო ტვირთების შეზღუდული რაოდენობა არ ექვემდებარება ADR-ის რაიმე სხვა

დებულებას, გარდა შემდეგი დებულებებისა:

- 1-ლი თავის მოთხოვნები (გამონაკლისები, სტანდარტები, მომსახურე პერსონალის მომზადება, უსაფრთხოების ზოგადი მოთხოვნები);

- მე-2 თავის მოთხოვნები (ნივთიერებების კლასიფიკაცია და პარამეტრები, შეფუთვის ჯგუფები);

- მე-3 თავის მოთხოვნები (ნივთიერებების ჩამონათვალი, სპეც. დებულებები და სხვ.);

- მე-4 თავის მოთხოვნები (შეფუთვის პირობები);

- მე-5 თავის მოთხოვნები (სატრანსპორტო პაკეტების გამოყენება, შეფუთვის მიმართულება, კონტეინერის ჩატვირთვის მოწმობა);

- მე-6 თავის მოთხოვნები (მოთხოვნები ტარის და შეფუთვის მარკირების მიმართ);

- მე-7 თავის მოთხოვნები (სატრანსპორტო მოწყობილობები და მოთხოვნები მათ მიმართ, ტვირთების შერეული დატვირთვის წესები,

გადამუშავება დატვირთვისას, გასუფთავება და მოწევის აკრძალვა);

- მე-8 თავის მოთხოვნები (გვირაბებში გავლა). 76

ნივთიერებების შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების მარკირება

აღნიშნული ნიშანი უნდა იყოს თვალსაჩინო, კარგად წაკითხვადი და უნდა შეეძლოს გარემოსკლიმატური პირობებისთვის გაძლება, მისი ეფექტურობის არსებითად დაქვეითების გარეშე.

77

შეზღუდულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

გადაზიდვების დაწყებამდე, შეზღუდული ოდენობებით შეფუთული სახიფათო ტვირთების გამგზავნებმა უნდა შეატყობინონ გადამზიდველს

წერილობითი ფორმით გასაგზავნი ტვირთის საერთო წონის შესახებ.

12 ტონაზე მეტი მაქსიმალური მასის მქონე სატრანსპორტო ერთეულები, რომლებიც უზრუნველყოფენ შეზღუდული ოდენობებით შეფუთული

სახიფათო ტვირთების შეფუთვების გადაზიდვას, უნდა აღინიშნონ შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების შესაბამისი მარკირების

ნიშნით წინა და უკანა მხარეს. იმ შემთხვევაში, თუ სატრანსპორტო საშუალება შეიცავს სხვა სახიფათო ტვირთს, რომელთან დაკავშირებითაც

მოთხოვნილია ნარინჯისფერი ტაბლოს მითითება, სატრანსპორტო საშუალებაზე შესაძლებელია განთავსდეს მხოლოდ ნარინჯისფერი ტაბლო ან

როგორც ნარინჯისფერი ტაბლო, ასევე შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების შესაბამისი მარკირება.

შეზღუდული ოდენობებით სახიფათო ტვირთების შეფუთვების გადამზიდი კონტეინერები, რომლებიც მოთავსებულია 12 ტონაზე მეტი

მაქსიმალური მასის მქონე სატრანსპორტო ერთეულებზე, უნდა აღინიშნონ შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების შესაბამისი მარკირების

ნიშნით, ოთხივე მხარეს. იმ შემთხვევაში, თუ კონტეინერში წარმოდგენილი იქნება სხვა სახიფათო ტვირთები, რომლებთან დაკავშირებითაც

მოითხოვება საინფორმაციო ტაბლოების განთავსება, სატრანსპორტო საშუალებაზე შესაძლებელია განთავსდეს მხოლოდ საინფორმაციო ტაბლოები

ან როგორც საინფორმაციო ტაბლოები, ასევე შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების შესაბამისი მარკირება.

არ არის აუცილებელი, რომ გადამზიდი სატრანსპორტო ერთეულები იყოს აღნიშნული იმ შემთხვევების გარდა, როდესაც კონტეინერებზე

მითითებული ნიშნები არ ჩანს აღნიშნული გადამზიდი სატრანსპორტო ერთეულის გარე მხრიდან. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში, ნიშნების

მითითება ხდება სატრანსპორტო ერთეულის წინა და უკანა მხარეს.

შეზღუდული ოდენობის შემცველი შეფუთვების შესაბამისი მარკირების ნიშნები შესაძლებელია არ იქნას მითითებული იმ შემთხვევაში, თუ

შეზღუდული ოდენობებით შეფუთული გადასაზიდი სახიფათო ტვირთების შემცველი შეფუთვების საერთო მასა არ აღემატება 8 ტონას ყოველ

სატრანსპორტო ერთეულზე. 78

შეზღუდულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

გარკვეული კლასების სახიფათო ტვირთების გამოთავისუფლებული ოდენობები, გარდა ნაკეთობებისა, არ

ექვემდებარება ADR-ის რაიმე სხვა დებულებას, გარდა:

- მომსახურე პერსონალის მომზადებასთან დაკავშირებული მოთხოვნებისა;

- კლასიფიკაციის პროცედურებისა და შეფუთვის ჯგუფის კრიტერიუმებისა;

- შეფუთვასთან დაკავშირებული მოთხოვნებისა (საიმედოდ იზოლირება, ტარის მასალის მედეგობა

სახიფათო ტვირთებთან კონტაქტისას, გაჟონვის პრევენცია, სხვადასხვა სახიფათო ტვირთების არამძაფრი

რეაქცია, სითხეების შემთხვევაში მოცულობის გაფართოების შესაძლებლობა და სხვ.).

79

გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

სახიფათო ტვირთები, რომელთა გადაზიდვაც შესაძლებელია გამოთავისუფლებული ოდენობებით, წარმოდგენილია 3.2 თავის A

ცხრილის (7ბ) სვეტში ასოებით და ციფრებით მოცემული კოდების ჩამონათვალის სახით:

იმ შემთხვევაში, თუ გამოთავისუფლებული ოდენობებით წარმოდგენილი სახიფათო ტვირთები, რომელთაც მინიჭებული აქვთ

სხვადასხვა კოდები, შეფუთულია ერთად, ყოველ გარე ტარაზე საერთო რაოდენობამ არ უნდა გადააჭარბოს ყველაზე

შემზღუდავი კოდით გათვალისწინებულ რაოდენობას.80

გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

კოდი

მაქსიმალური სუფთა რაოდენობა ყოველ შიდა ტარაზე

(გრამებში მყარი ნივთიერებების შემთხვევაში და

მილილიტრებში თხევადი ნივთიერებებისა და აირების

შემთხვევაში)

მაქსიმალური სუფთა რაოდენობა ყოველ გარე ტარაზე

(გრამებში მყარი ნივთიერებების შემთხვევაში და

მილილიტრებში თხევადი ნივთიერებებისა და აირების

შემთხვევაში, ან გრამებისა და მილილიტრების ჯამში

შერეული შეფუთვის შემთხვევაში)

E0 არ დაიშვება გამოთავისუფლებული რაოდენობის სახით

E1 30 1000

E2 30 500

E3 30 300

E4 1 500

E5 1 300

გამოთავისუფლებული ოდენობების აღმნიშვნელი ნიშანი

* 3.2 თავის A ცხრილის (5) სვეტში მითითებული პირველი ან ერთადერთი ნიშნის ნომერი მითითებული უნდა იყოს ამ

ადგილზე;

** აქ წარმოდგენილი უნდა იყოს ტვირთგამგზავნისა თუ ტვირთმიმღების დასახელება იმ შემთხვევაში, თუ მოცემული არ

არის შეფუთვაზე ნებისმიერ სხვა ადგილზე. 81

გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

გამოთავისუფლებული ოდენობებით სახიფათო ტვირთების შემცველ სატრანსპორტო შეკვრაზემითითებული უნდა იყოს გამოთავისუფლებული ოდენობების აღმნიშვნელი მარკირება, გარდა იმშემთხვევებისა, როდესაც აღნიშნული მარკირება გარკვევით არის დასანახი სატრანსპორტო შეკვრისფარგლებში წარმოდგენილ შეფუთვებზე;

შეფუთვების რაოდენობა ნებისმიერ ავტოსატრანსპორტო საშუალებასა თუ კონტეინერში არ უნდააღემატებოდეს 1 000 ცალს;

იმ შემთხვევაში, თუ გამოთავისუფლებული ოდენობებით წარმოდგენილ სახიფათო ტვირთებს თანახლავს დოკუმენტი ან დოკუმენტები (მაგალითად, სატრანსპორტო ზედდებული, საჰაეროზედდებული ან სარკინიგზო/საგზაო ზედდებული), აღნიშნულ დოკუმენტთაგან მინიმუმ ერთიუნდა ითვალისწინებდეს ჩანაწერს: „სახიფათო ტვირთები გამოთავისუფლებულ ოდენობებში“ დამათზე მითითებული უნდა იყოს შეფუთვების რაოდენობა.

82

გამოთავისუფლებულ ოდენობებად შეფუთულ სახიფათო ტვირთებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ცარიელ, გაუსუფთავებელ ტარასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ADR-ის მოთხოვნები არ ვრცელდება ცარიელ, გაუსუფთავებელ ტარაზე (მასიური ტვირთის საშუალოტვირთამწეობის კონტეინერებისა და მსხვილგაბარიტიანი ტარის ჩათვლით), რომელიც შეიცავს 2, 3, 4.1, 5.1, 6.1,8 და 9 კლასებით გათვალისწინებულ ნივთიერებებს იმ შემთხვევაში, თუ განხორციელდება შესაბამისი ზომებინებისმიერი საშიშროების აღმოსაფხვრელად. საშიშროება ჩაითვლება აღმოფხვრილად, თუ ადგილი ექნებაშესაბამისი ზომების განხორციელებას 1-დან 9 კლასებით გათვალისწინებული საშიშროებების განეიტრალებისმიზნით.

83

ერთი სატრანსპორტო ერთეულით გადატანილ ოდენობებთან დაკავშირებული გამონაკლისები

სახიფათო ტვირთები განეკუთვნება 0, 1, 2, 3 ან 4 სატრანსპორტო კატეგორიებს, როგორც ეს მითითებულია 3.2თავის A ცხრილის (15) სვეტში. ცარიელი, გაუსუფთავებელი ტარა, რომელიც შეიცავს „0“ სატრანსპორტოკატეგორიისათვის მიკუთვნებულ ნივთიერებებს, ასევე განეკუთვნება სატრანსპორტო კატეგორიას „0“.ცარიელი, გაუსუფთავებელი ტარა, რომელიც შეიცავს იმ ნივთიერებებს, რომლებიც არ მიეკუთვნება „0“სატრანსპორტო კატეგორიას, წარმოდგენილია სატრანსპორტო კატეგორიაში „4“.

84

ელექტროენერგიის აკუმულირებისა და წარმოების სისტემების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ADR-ში გათვალისწინებული დებულებები არ გამოიყენება ელექტროენერგიის აკუმულირებისა დაწარმოების სისტემების გადაზიდვასთან დაკავშირებით (მაგალითად, ლითიუმის ბატარეები,ელექტრო კონდენსატორები, ასიმეტრიული კონდენსატორები, ლითონის ჰიდრიდის შესანახისისტემები და საწვავი ელემენტები):

(ა) რომლებიც დამონტაჟებულია ავტოსატრანსპორტო საშუალებაში, ასრულებს სატრანსპორტოოპერაციებს და გათვალისწინებულია მისი წევისა თუ მისი ნებისმიერი მოწყობილობისფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად;

(ბ) რომლებიც წარმოდგენილია აღნიშნული მოწყობილობის ფუნქციონირების უზრუნველყოფისმოწყობილობაში, რომელიც გამოიყენება ან გათვალისწინებულია გამოსაყენებლადგადაზიდვების დროს (მაგალითად, ლეპტოპი).

85

გადაზიდვების დროს მაცივებელი ან კონდიცირების საშუალების სახით გამოყენებულ სახიფათო ტვირთთან დაკავშირებული გამონაკლისები

სატრანსპორტო საშუალებებში ან კონტეინერებში გაცივების ან კონდიცირების მიზნით გამოყენებისას,სახიფათო ტვირთი, რომელსაც გააჩნია მხოლოდ მხუთავი თვისებები (მათ შორის ტვირთი, რომელიც ახდენსგანზავებას ან ცვლის ჩვეულებრივ ატმოსფეროში შემავალ ჟანგბადს), ექვემდებარება მხოლოდ იმშეფუთვებთან, სატრანსპორტო საშუალებებსა და კონტეინერებთან დაკავშირებული სპეციალურიდებულებების მოქმედებას, რომლებიც შეიცავს ასფიქსიის საშიშროების მქონე ნივთიერებებს გაცივების ანკონდენსაციის მიზნით გამოყენებისას (როგორიცაა მშრალი ყინული (გაეროს N1845) ან აზოტი, გაცივებული,თხევადი (გაეროს N1977) ან არგონი, გაცივებული, თხევადი (გაეროს N1951) (5.5.3 პუნქტის).

86

სახიფათო ტვირთის შემცველი ნათურების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

ADR-ში გათვალისწინებული დებულებები არ გამოიყენება შემდეგი ნათურების მიმართ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ისინიარ შეიცავს რადიოაქტიურ ნივთიერებებს და ვერცხლისწყალს 3.3 თავის 366-ე სპეციალური დებულებით გათვალისწინებულოდენობაზე მეტი რაოდენობით:

(ა) ნათურები, რომელთა შეგროვებაც ხდება უშუალოდ კერძო პირებისგან თუ საყოფაცხოვრებო მეურნეობიდან, მათიშეგროვების ან უტილიზაციის პუნქტში გადაზიდვისაs (შენიშვნა: აღნიშნული ასევე მოქმედებს იმ ნათურებთან დაკავშირებით,რომელთა მოწოდებასაც უზრუნველყოფენ კერძო პირები შეგროვების პირველად პუნქტში, და შემდგომ ამისა, რომელთაგადაზიდვაც ხორციელდება სხვა შეგროვების, შუალედური დამუშავების ან უტილიზაციის პუნქტებში);

(ბ) ნათურები, რომლებიც შეიცავს 1 გრამზე მეტ სახიფათო ტვირთს და შეფუთულია იმ სახით, რომ ყოველ შეფუთვაში არ იყოსწარმოდგენილი 30 გრამზე მეტი სახიფათო ტვირთი იმ პირობით, თუ:

i.ნათურები დამზადებულია ხარისხის მართვის სერტიფიცირებული სისტემის შესაბამისად (შენიშვნა: აღნიშნულიმიზნისთვის შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას სტანდარტი ISO 9001:2008);

ii.ყოველი ნათურა, იმის მიუხედავად იქნება თუ არა შეფუთული შიდა ტარაში, ერთმანეთისგან გამოყოფილი ტიხრებით,ან წარმოდგენილი სადებ მასალაში ნათურების დაცვის მიზნით და განთავსებული მყარ გარე ტარაში, რომელიცაკმაყოფილებს 4.1.1.1 პუნქტით გათვალისწინებულ ზოგად დებულებებს და ასევე შეუძლია გაიაროს 1.2 მეტრისსიმაღლიდან ჩამოვარდნის გამოცდა;

87

სახიფათო ტვირთის შემცველი ნათურების გადაზიდვასთან დაკავშირებული გამონაკლისები

(გ) გამოყენებული, დაზიანებული ან წუნდებული ნათურები, რომლებიც შეიცავს არაუმეტეს 1 გრამ სახიფათო ტვირთს,ყოველ შეფუთვაში არაუმეტეს 30 გრამ სახიფათო ტვირთის შემცველობასთან ერთად, როდესაც მათი გადაზიდვა ხდებაშეგროვების ან უტილიზაციის პუნქტიდან. ნათურები უნდა შეიფუთოს საკმარისად გამძლე გარე ტარაში, რათა თავიდანიქნას აცილებული გადაზიდვის ნორმალურ პირობებში შიგთავსის გამოთავისუფლება, უნდა აკმაყოფილებდეს 4.1.1.1პუნქტით გათვალისწინებულ ზოგად დებულებებს და გაიაროს არანაკლებ 1,2 მეტრის სიმაღლიდან ჩამოვარდნის გამოცდა;

(დ) ნათურები, რომლებიც შეიცავს მხოლოდ A და O ჯგუფის აირებს (2.2.2.1 ქვეპუნქტის თანახმად) იმ პირობით, თუ მათიშეფუთვა მოხდება ისე, რომ ნათურის წყვეტის შედეგად გამოწვეული ფეთქებადი ეფექტი შეკავებული იქნას შეფუთვისფარგლებში.

88

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

89

გადაზიდვების შეფუთვა, შეფუთვის ჯგუფები, შეფუთვის მარკირება და კოდირება;საინფორმაციო ტაბლოები, სატრანსპორტო საშუალებების მარკირება, ნარინჯისფერიტაბლოები კემლერის კოდებით და მის გარეშე, მათი განთავსება

მაღალი საფრთხის შემცველი ტვირთების გადაზიდვები

ნარჩენების გადაზიდვები

შერეული დატვირთვა და მისი თავსებადობის პირობები; მარკირება

მულტიმოდალური გადაზიდვები და პირობები

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

შეფუთვის ჯგუფები

შეფუთვის მიზნებიდან გამომდინარე, ნივთიერებები, 1, 2, 5.2, 6.2 და 7 კლასებით გათვალისწინებული

ნივთიერებებისა და 4.1 კლასით გათვალისწინებული თვითრეაქტიული ნივთიერებების გარდა,

მიეკუთვნება შესაბამის შეფუთვის ჯგუფებს მათ მიერ წარმოდგენილი საშიშროების ხარისხის მიხედვით:

I შეფუთვის ჯგუფი: მაღალი ხარისხის საშიშროების მქონე ნივთიერებები;

II შეფუთვის ჯგუფი: საშუალო ხარისხის საშიშროების მქონე ნივთიერებები;

III შეფუთვის ჯგუფი: დაბალი ხარისხის საშიშროების მქონე ნივთიერებები.

შეფუთვის ჯგუფ(ებ)ი, რომელსაც განეკუთვნება ესა თუ ის ნივთიერება, მითითებულია 3.2 თავის A

ცხრილში.

შეფუთვის ჯგუფებში არ შედის ნაკეთობები. შეფუთვის მიზნებისთვის საექსპლუატაციო

მახასიათებლების კონკრეტულ დონესთან დაკავშირებული ნებისმიერი მოთხოვნა წარმოდგენილია

მოქმედ შეფუთვის ინსტრუქციაში.

90

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

შერეული ტარა

ორი ან მეტი სახიფათო ტვირთის ერთიდაიგივე გარე ტარაში შეფუთვისას, პაკეტის მარკირება და მარკირებაუნდა მოხდეს თითოეული ნივთიერების ან ნივთის შესაბამისად. თუ სხვადასხვა ტვირთზე ერთიდაიგივეეტიკეტია საჭირო, ის მხოლოდ ერთხელ უნდა იქნას დატანილი.

გარდა ში სხვაგვარად გათვალისწინებული შემთხვევებისა, თითოეულ შეფუთვაზე დატანილი უნდა

იყოს მკაფიო და გამძლე მარკირება, რომელზეც, სახიფათო ტვირთების შემცველობის შესაბამისად,მითითებული იქნება გაეროს ნომერი წინ „ “ ასოებით. შეფუთვის ყველანაირი მარკირება:

(ა) უნდა იყოს თვალსაჩინო და გამძლე;

(ბ) უნდა იყოს მედეგი ნებისმიერ კლიმატური გარემო პირობების მიმართ ხარისხის დაქვეითების გარეშე.

ავარიული ტარა და ავარიული წნევის ჭურჭელი დამატებით უნდა იყოს აღნიშნული სიტყვით „ავარიული“.

91

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

გარემოსთვის სახიფათო ნივთიერებების მარკირების სპეციალური პირობები

გარემოსთვის სახიფათო ნივთიერებების შემცველი შეფუთვები მარკირებული უნდა იყოს გარემოსთვისსახიფათო ნივთიერებების ამსახველი ნიშნით, გარდა ცალკეული ტარისა და კომბინირებული ტარისგამონაკლისი შემთხვევებისა, როდესაც აღნიშნული ცალკეული ტარა ან კომბინირებული ტარის შიგნითმოთავსებული ტარა შეიცავს:

5ლ ან ნაკლები რაოდენობის სითხეს (სითხის შემთხვევაში);

საერთო წონა 5 კგ ან ნაკლებია (მყარი საგნების შემთხვევაში).

92

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

მიმართულების ისრები

- კომბინირებული ტარა, რომელთა შიდა ტარაც სითხეს შეიცავს;

- სავენტილაციო ნახვრეტების მქონე ცალკეული ტარა;

- კრიოგენული ჭურჭელი, რომელიც გაცივებული გათხევადებული აირების გადასაზიდად გამოიყენება,

მარკირებული უნდა იყოს ქვემოთ მოცემული იდენტური მიმართულების ისრებით. მიმართულების ისრების

მარკირება ხდება შეფუთვის ორივე ურთიერთსაწინააღმდეგო მხარეს ვერტიკალურად და მიანიშნებენ

შესაბამის ვერტიკალურ მიმართულებაზე. აღნიშნული ნიშნები უნდა იყოს მართკუთხედი ფორმისა და ზომის,

რომელიც შეფუთვის გაბარიტების შესაბამისად კარგად შესამჩნევი იქნება.

93

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

საშიშროების ნიშნების დატანის პირობები

3.2 თავის A ცხრილში ჩამოთვლილი ყველა ნაკეთობა თუ ნივთიერება უნდა ატარებდეს საშიშროების ნიშნებს, რომელიც

მითითებულია აღნიშნული ცხრილის მე-5 სვეტში, თუ სპეციალური პირობებით, სხვა რამ არ არის მინიშნებული მე-6 სვეტში. ყველა

ნიშანი:

(ა) უნდა განთავსდეს შეფუთვის ერთიდაიგივე ზედაპირზე, თუ შეფუთვის ზომა იძლევა ამის საშუალებას. პირველი და მე-7 კლასის

ტვირთების შეფუთვებზე ნიშნები უნდა განთავსდეს გადაზიდვის შესაბამისი სახელწოდების გვერდით;

(ბ) ისე უნდა განთავსდეს შეფუთვაზე, რომ ტარის რომელიმე ნაწილით ან კომპონენტით, ან სხვა ნიშნით ან მარკირებით არ მოხდეს

მისი დაფარვა ან გაბუნდოვნება;

(გ) უნდა განთავსდეს თანმიმდევრულად, როცა ერთზე მეტი ნიშანია საჭირო.

თუ ტარა არაბუნებრივი ფორმის ან პატარა ზომისაა ისე, რომ ნიშანი მასზე კარგად ვერ განთავსდება, ნიშანი უნდა მიმაგრდეს ტარაზე

მყარი მისაკრავი ეტიკეტით ან სხვა შესაფერისი საშუალებით.

საშიშროების ყველა ნიშანი უნდა იყოს ნებისმიერი გარემო კლიმატური პირობების გამძლე, ხარისხის გაუარესების გარეშე.

94

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

საინფორმაციო ტაბლოების განთავსება

სატრანსპორტო საშუალებების გარე ზედაპირზე უნდა განთავსდეს საინფორმაციო ტაბლოები. ტაბლოები უნდა შეესაბამებოდეს მე-5სვეტში მოცემული საშიშროების ამსახველ ნიშნებს და, საჭიროების შემთხვევაში, 3.2 თავის A ცხრილის მე-6 სვეტში მითითებულ,სატრანსპორტო საშუალებაში მოთავსებული სახიფათო ტვირთების ამსახველ ნიშნებს. ტაბლოს განთავსება ხდება კონტრასტულფონზე, რომელსაც შემოვლებული უნდა ჰქონდეს პუნქტირის ან მყარი გარე კონტური.

სატრანსპორტო საშუალებებზე, რომელთაც გადააქვთ ერთზე მეტი კლასის ტვირთი, არ არის აუცილებელი დამატებითი საშიშროებისსაინფორმაციო ტაბლოს განთავსება, თუ ამ ტაბლოზე აღწერილი საფრთხე უკვე მინიშნებულია მთავარი ან დამატებითი საშიშროებისამსახველ საინფორმაციო ტაბლოზე.

საინფორმაციო ტაბლოები განთავსებული უნდა იყოს სატრანსპორტო საშუალების ორივე და უკანა მხარეს;

გაუსუფთავებელ, ცარიელ სატრანსპორტო საშუალებებსა და ნაყარი ტვირთის გადამზიდ კონტეინერებზე უნდა დარჩეს წინატვირთის საინფორმაციო ტაბლოები;

საინფორმაციო ტაბლო, რომელიც არ ეხება გადასაზიდ სახიფათო ტვირთებს ან მათ ნარჩენებს, უნდა მოიხსნას ან დაიფაროს.

95

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

ნარინჯისფერი ტაბლოების მითითება

სახიფათო ტვირთების გადამზიდ სატრანსპორტო ერთეულებს უნდა ჰქონდეს ორი, ვერტიკალურად დამაგრებული მართკუთხედისფორმის ნარინჯისფერი ტაბლო. ერთი მათგანი უნდა დამაგრდეს სატრანსპორტო ერთეულის წინა მხარეს, ხოლო მეორე - უკან დაორივე უნდა იყოს სატრანსპორტო ერთეულის სიგრძივი ღერძის პერპენდიკულარული. აღნიშნული ტაბლოები უნდა იყოს გარკვევითხილვადი (ნარინჯისფერი ტაბლო ასევე მაგრდება ნაყარი ტვირთების გადამზიდ ცარიელ სატრანსპორტო საშუალებებსა დაკონტეინერებზე, რომელთაც არ გაუვლიათ გაწმენდითი ან გაუსნებოვნების პროცესი).

იმ შემთხვევაში, თუ სახიფათო ტვირთის შემცველი მისაბმელი მოხსნილია მისი სატრანსპორტო საშუალებიდან სახიფათო ტვირთისგადაზიდვის დროს, ნარინჯისფერი ტაბლო უნდა დარჩეს წარმოდგენილი მისაბმელის უკანა მხარეს.

96

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

ნარინჯისფერი ტაბლოს ნიმუში საშიშროების საიდენტიფიკაციო ნომრითა და გაეროს ნომრით

საშიშროების საიდენტიფიკაციო ნომერი ორი ან სამი ციფრისაგან შედგება. ჩვეულებრივ, ციფრები აღნიშნავს შემდეგი სახისსაფრთხეებს:

2 - აირის ემისია წნევის ან ქიმიური რეაქციის გამო

3 - სითხეების (ორთქლების) და აირების ან თვითთბობადი სითხის ადვილაალებადობა

4 - მყარი სხეულების ან თვითთბობადი მყარი სხეულების ადვილაალებადიბა

5 - ჟანგვადობის (წვის გამაძლიერებლის) ეფექტი

6 - ტოქსიკურობა ან ინფექციის რისკი

7 - რადიოაქტიურობა

8 - კოროზიულობა

9 - თვითნებური ძლიერი რეაქციის რისკი

ციფრის გაორმაგება შესაბამისი სახის საშიშროების გამწვავებას ნიშნავს;

თუ ნივთიერებასთან დაკავშირებული საშიშროების გამოხატვა ჩვეულებრივ ერთი ციფრით შეიძლება, მას ნული უნდა მოყვებოდეს;

თუ საშიშროების საიდენტიფიკაციო ნომერს წინ ასო „ “ უსწრებს, ეს ნიშნავს, რომ ნივთიერება სახიფათო რეაქციაში შედის წყალთან.

ასეთ ნივთიერებებთან წყლის გამოყენება მხოლოდ ექსპერტების დასტურის შემდეგ შეიძლება. 97

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

მარკირების ნიშანი იმ ნივთიერებებთან დაკავშირებით, რომელთა გადაზიდვაც ხორციელდება მომატებულ ტემპერატურაზე

ავტოცისტერნებს, კონტეინერ-ცისტერნებს, გადამზიდ ცისტერნებს, სპეციალურად აღჭურვილ სატრანსპორტო საშუალებებსათუ კონტეინერებს, რომლებიც შეიცავს 100°C ან მეტ ტემპერატურაზე თხევად მდგომარეობაში გადასაზიდ ან 240°C ან უფრომაღალ ტემპერატურაზე მყარ მდგომარეობაში გადასაზიდ ნივთიერებებს, მოცემული ნიშანი უნდა განთავსდესსატრანსპორტო საშუალების ორივე გვერდზე და უკანა მხარეს.

აღნიშნული ნიშანი უნდა იყოს ტოლფერდა სამკუთხედის ფორმის. ნიშანი უნდა იყოს წითელი ფერის. გვერდითი მხარეებისმინიმალური ზომა უნდა შეადგენდეს 250 მმ-ს. იმ შემთხვევაში, თუ ზომები არ არის მითითებული, ყველა ელემენტიწარმოდგენილი უნდა იყოს გამოსახული ელემენტის პროპორციულად.

98

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

დებულებები მაღალი საფრთხის შემცველი ტვირთების გადაზიდვების შესახებ

მაღალი საფრთხის შემცველ ტვირთებს წარმოადგენს ის ტვირთები, რომელთაც გააჩნიათ სათანადო პოტენციალიიმისათვის, რომ ბოროტად იქნან გამოყენებული ტერორისტულ ქმედებებში და რომლებიც, აღნიშნულისშედეგად, გამოიწვევენ ისეთ სერიოზულ შედეგებს, როგორიცაა დიდძალი ადამიანური დანაკარგები ან მასობრივინგრევა, ან განსაკუთრებით, მე-7 კლასით გათვალისწინებული ტვირთის შემთხვევაში, მასიური სოციო-ეკონომიკურ ძვრებს.

გადამზიდველებმა, ტვირთგამგზავნებმა და მაღალი საფრთხის შემცველი ტვირთების გადაზიდვების სხვამონაწილეებმა უნდა მიიღონ, სისრულეში მოიყვანონ და იმოქმედონ უსაფრთხოების უზრუნველყოფის გეგმებისშესაბამისად, რომლებიც ითვალისწინებს მინიმუმ შემდეგ წარმოდგენილ ელემენტებს:

(ა) უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთან დაკავშირებული პასუხისმგებლობის კონკრეტულად განაწილებაკომპეტენტურ და კვალიფიციურ პირებზე, რომელთაც გააჩნიათ მათი პასუხისმგებლობის განსახორციელებლადსაჭირო უფლებამოსილება;

(ბ) შესაბამისი სახიფათო ტვირთებისა თუ სახიფათო ტვირთების ტიპების შესახებ ჩანაწერები;

(გ) მიმდინარე ოპერაციების მიმოხილვა და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული რისკების შეფასება, მათ შორისსატრანსპორტო ოპერაციისთვის აუცილებელი ნებისმიერი გაჩერება, სახიფათო ტვირთების შენახვაავტოსატრანპორტო საშუალებაში, ცისტერნასა თუ კონტეინერში რეისამდე, რეისის განმავლობაში ან მის შემდეგდა სახიფათო ტვირთების შუალედური, დროებითი დასაწყობება ტრანსპორტის სახეობების შეცვლის პროცესსათუ ერთეულებს შორის გადაზიდვების პროცესში, კონკრეტული სიტუაციიდან გამომდინარე;

99

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

დებულებები მაღალი საფრთხის შემცველი ტვირთების გადაზიდვების შესახებ

(დ) იმ ღონისძიებების შესახებ საყოველთაოდ გასაგებად განცხადება, რომლებიც მიღებულ უნდა იქნას მონაწილისპასუხისმგებლობისა და ვალდებულებების შესაბამის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული რისკების შესამცირებლად;

(ე) უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული მუქარების, უსაფრთხოების დარღვევებისა და უსაფრთხოებასთანდაკავშირებული შემთხვევების შესახებ ანგარიშგებისა და მათი მოგვარების ეფექტური და განახლებულიპროცედურები;

(ვ) უსაფრთხოების გეგმების შეფასებასა და გამოცდასთან დაკავშირებული პროცედურები და გეგმების პერიოდულიმიმოხილვისა და განახლების პროცედურები;

(ზ) უსაფრთხოების უზრუნველყოფის გეგმით წარმოდგენილი გადაზიდვების შესახებ ინფორმაციის ფიზიკურიუსაფრთხოების უზრუნველყოფის ზომები;

(თ) იმ ფაქტის უზრუნველყოფის ზომები, რომ უსაფრთხოების უზრუნველყოფის გეგმით გათვალისწინებულისატრანსპორტო ოპერაციების შესახებ ინფორმაციის განაწილება შემოიფარგლება მხოლოდ იმ პირებზე, რომლებიცსაჭიროებენ მას. აღნიშნული ზომები ხელს არ უნდა უშლიდეს ADR-ის სხვა დებულებებით მოთხოვნილი ინფორმაციისწარდგენას.

შენიშვნა: გადამზიდველებმა, ტვირთგამგზავნებმა და ტვირთმიმღებებმა უნდა ითანამშრომლონ ერთმანეთთან დაკომპეტენტურ ორგანოებთან, რათა გაცვალონ ინფორმაცია არსებული საფრთხის შესახებ, მიმართონ უსაფრთხოებისუზრუნველყოფასთან დაკავშირებულ სათანადო ზომებს და მოახდინონ რეაგირება უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულინციდენტებზე.

100

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

ნარჩენების გადაზიდვები

იმ შემთხვევაში, თუ გადასაზიდი ნივთიერება მოიცავს ნარჩენებს, რომლის შემადგენლობაც ზუსტად არ არისცნობილი, მისი მეკუთვნება გაეროს ნომერსა და შესაბამის შეფუთვის ჯგუფზე შესაძლებელია განაპირობოსაღნიშნული ნარჩენების, ასევე ყველა არსებული ტექნიკური და უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთანდაკავშირებული მონაცემების შესახებ ტვირთგამგზავნის ცოდნამ, რაც მოთხოვნილია უსაფრთხოებისა და გარემოსშესახებ მოქმედი კანონმდებლობით.

რაიმე ეჭვის არსებობის შემთხვევაში, მაჩვენებლის სახით აღებული უნდა იქნას საშიშროების უფრო მაღალი დონე.

ნარჩენების შემცველი სახიფათო ტვირთების (რადიოაქტიური ნარჩენების გარდა) გადაზიდვისას, გადაზიდვისშესაბამის სახელწოდებას წინ უნდა უსწრებდეს სიტყვა „ნარჩენები“, თუ ეს სიტყვა გადაზიდვის შესაბამისისახელწოდების ნაწილს არ წარმოადგენს. მაგალითად:

„გაეროს N1230 ნარჩენები, მეთანოლი, 3 (6.1), II, (D/E)“, ან

„გაეროს N 1993 ნარჩენები, ადვილაალებადი სითხე, N.O.S. (ტოლუოლი და ეთილის სპირტი), 3, II, (D/E)“.

101

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

შერეული დატვირთვა და მისი თავსებადობის პირობები

ნივთიერებები, მაგალითად ნარჩენები, რომლებიც შეიძლება სახიფათო რეაქციაში შევიდნენ ერთმანეთთან, ასევესხვადასხვა კლასის ნივთიერებები, და ტვირთები, რომლებიც არ ხვდება ADR-ის მოქმედებაში და რომლებიც შეიძლებასახიფათო რეაქციაში შევიდნენ ერთმანეთთან, არ უნდა იქნას შერეული ერთ მასიური ტვირთის კონტეინერში,კონტეინერში ან სატრანსპორტო საშუალებაში. სახიფათო რეაქციებს წარმოადგენს:

(ა) წვა და/ან სითბოს მნიშვნელოვანი რაოდენობის გამოყოფა;

(ბ) ადვილაალებადი და/ან ტოქსიკური აირების გამოყოფა;

(გ) კოროზიული სითხეების წარმოქმნა;

(დ) არამედეგი ნივთიერებების წარმოქმნა.

საშიშროების სხვადასხვა ნიშნების მქონე შეფუთვების დატვირთვა არ უნდა განხორციელდეს ერთად ერთსა და იმავესატრანსპორტო საშუალებაში ან კონტეინერში, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ერთობლივი დატვირთვანებადართულია 7.5.2.1 ქვეპუნქტის ცხრილის შესაბამისად, შეფუთვაზე მითითებული საშიშროების ნიშნებისმიხედვით.

102

მულტიმოდალური გადაზიდვის პირობები

შეფუთვები, კონტეინერები, გადასატანი ცისტერნები და კონტეინერ-ცისტერნები, რომლებიც სრულად ვერ აკმაყოფილებს ADR-ის მოთხოვნებს

შეფუთვასთან, კომბინირებულ შეფუთვასთან, მარკირებასთან, შეფუთვებზე უსაფრთხოების ნიშნების ან საინფორმაციო ფირფიტებისა და

ნარინჯისფერი ტაბლოების განთავსებასთან დაკავშირებით, თუმცა შეესაბამება სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საზღვაო გადაზიდვების

შესახებ კოდექსით ან ICAO-ს ტექნიკური ინსტრუქციებით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს, დაიშვება გადაზიდვებზე სატრანსპორტო ჯაჭვში,

საზღვაო თუ საჰაერო გადაზიდვების ჩათვლით, შემდეგი პირობების დაცვით:

(ა) იმ შემთხვევაში, თუ შეფუთვები არ არის მარკირებული და აღჭურვილი უსაფრთხოების ნიშნებით ADR-ს შესაბამისად, უნდა განხორციელდეს

მათი მარკირება და უსაფრთხოების ნიშნებით აღჭურვა სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საზღვაო გადაზიდვების შესახებ კოდექსითა თუ

ICAO-ს ტექნიკური ინსტრუქციებით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესაბამისად;

(ბ) სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საზღვაო გადაზიდვების შესახებ კოდექსითა თუ ICAO-ს ტექნიკური ინსტრუქციებით

გათვალისწინებული მოთხოვნები გამოიყენება ერთობლივ შეკვრაში წარმოდგენილი ყოველი შეფუთვის მიმართ;

(გ) იმ შემთხვევაში, თუ სატრანსპორტო ჯაჭვში გადაზიდვების შემთხვევაში, საზღვაო გადაზიდვების ჩათვლით, კონტეინერები, გადასატანი

ცისტერნები, კონტეინერ-ცისტერნები თუ მრავალელემენტიანი აირის კონტეინერები არ არის მარკირებული ან აღჭურვილი საინფორმაციო

ტაბლოთი ADR-ის 5.3 თავის შესაბამისად, მათი მარკირება და საინფორმაციო ტაბლოთი აღჭურვა უნდა მოხდეს სახიფათო ტვირთების

საერთაშორისო საზღვაო გადაზიდვების შესახებ კოდექსის 5.3 თავის შესაბამისად. მოცემულ შემთხვევაში მოქმედებს მხოლოდ მოთხოვნა

ავტოსატრანსპორტო საშუალების ნარინჯისფერი ტაბლოთი მარკირების შესახებ.

აღნიშნული გამონაკლისი არ მოქმედებს იმ ტვირთებთან დაკავშირებით, რომლებიც კლასიფიცირებულია სახიფათო ტვირთების სახით ADR-ს

1-დან მე-9 კლასებში და განიხილება როგორც არასახიფათო ტვირთი სახიფათო ტვირთების საერთაშორისო საზღვაო გადაზიდვების შესახებ

კოდექსითა თუ ICAO-ს ტექნიკური ინსტრუქციებით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესაბამისად. 103

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

მულტიმოდალური გადაზიდვის პირობები

იმ შემთხვევაში, თუ ავტოსატრანსპორტო საშუალება, რომელიც ახორციელებს სატრანსპორტო ოპერაციას და რომელიც

ექვემდებარება ADR-ს მოთხოვნებს, გადაადგილდება გზის გარკვეულ მონაკვეთზე არა საავტომობილო წევის ხარჯზე, მაშინ

აღნიშნულ გზის მონაკვეთზე მოქმედებს ნებისმიერი ეროვნული თუ საერთაშორისო წესები, რომლებიც არეგულირებს

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვას იმ ტრანსპორტის სახით, რომელიც გამოიყენება საგზაო ავტოსატრანსპორტო

საშუალებების გადაადგილებისთვის გზის მხოლოდ აღნიშნულ მონაკვეთზე.

იმ შემთხვევაში, თუ აუცილებელია რომელიმე სტანდარტის გამოყენება და აღნიშნულ სტანდარტსა და ADR-ით

გათვალისწინებულ დებულებებს შორის ადგილი აქვს რაიმე შეუსაბამობას, უპირატესობა მიენიჭება ADR-ით

გათვალისწინებულ დებულებებს. მოცემული სტანდარტის მოთხოვნები, რომელიც არ ეწინააღმდეგება ADR-ს, გამოიყენება

მითითებული წესით, ნებისმიერი სხვა სტანდარტის ან იმ სტანდარტის ნაწილის მოთხოვნების ჩათვლით, რომელთან

დაკავშირებითაც გაკეთდა ნორმატიული მითითება აღნიშნულ სტანდარტში.

104

შეფუთვები, კოდირება და მარკირება

ADR სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

ADR სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

ADR სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

სატრანსპორტო საშუალებით გადასაზიდი ინდივიდუალური და საერთო დაცვის საშუალებები, განკუთვნილი საერთო და საგანგებო ხასიათის ღონისძიებების მისაღებად კონკრეტული საშიშროების სახეობის გათვალისწინებით, ADR-ის 8.1.5 ნაწილის შესაბამისად

სატრანსპორტო საშუალებაზე უნდა გადაიზიდებოდეს შემდეგი აღჭურვილობები, რომლებიც მოითხოვება ყველა საშიშროების ნიშნებისათვის:

• თითოეული სატრანსპორტო საშუალებისათვის - დაგორების საწინააღმდეგო ბუნიკი, რომლის ზომა უნდა შეესაბამებოდეს სატრანსპორტო საშუალების მინიმალურ მასას და თვლის დიამეტრს;

• ორი გამაფრთხილებელი ნიშანი საკუთარ საყრდენებზე;

• თვალების გამოსარეცხი სითხეა; და

სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის თითოეული წევრისათვის:

• დამცავი ჟილეტი;

• გადასატანი სანათი ხელსაწყო;

• დამცავი ხელთათმანების წყვილი; და

• თვალების დამცავი საშუალება.

ზოგიერთი კლასებისათვის საჭირო დამატებითი აღჭურვილობა:

• N2.3 ან 6.1 საშიშროების ნიშნების შემთხვევაში სატრანსპორტო საშუალებაზე გადასაზიდი, სატრანსპორტო საშუალებიდან ავარიულად გამოსვლისათვის საჭირო ნიღაბიბ სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის თითოეული წევრისათვის;

• ნიჩაბიგ;

• სადრენაჟო დამჭერიგ;

• შესაგროვებელი კონტეინერიგ.

108

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

5.4.3 წერილობითი ინსტრუქციები

- საგანგებო სიტუაციის შემთხვევისათვის, რომელიც შეიძლება შეიქმნასგადაზიდვების დროს ავარიის შედეგად, სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟისკაბინაში ადვილად ხელმისაწვდომ ადგილზე უნდა ინახებოდეს 5.4.3.4 პუნქტშიმითითებული ფორმის მიხედვით შედგენილი წერილობითი ინსტრუქციები.

- ეს წერილობითი ინსტრუქციები გადამზიდველმა რეისის დაწყებამდე უნდაგადასცეს სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟს იმ ენაზე(ებზე), რომელზეც(ებზეც)ეკიპაჟის თითოეულ წევრს შეუძლია წაიკითხოს და გაიგოს. გადამზიდველმა უნდაუზრუნველყოს ეკიპაჟის თითოეული წევრის მიერ ამ წერილობითი ინსტრუქციებისმართებულად გაგება და მათი შესრულება.

- რეისის დაწყებამდე სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის წევრებმა უნდა მიიღონინფორმაცია დატვირთული სახიფათო ტვირთის შესახებ და გაეცნონ წერილობითინსტრუქციებს, რომლებიც შეიცავენ მისაღებ საჭირო ღონისძიებებს ავარიისა დასაგანგებო სიტუაციის შემთხვევაში.

- წერილობითი ინსტრუქციები ფორმითა და შინაარსით უნდა შეესაბამებოდესშემდეგ ოთხფურცლიან ნიმუშს

109

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

წერილობითი

ინსტრუქციები

110

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

წერილობითი

ინსტრუქციები

111

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

წერილობითი

ინსტრუქციები

112

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

ADR-ით გათვალისწინებული წერილობითი ინსტრუქციები

- არ დააბიჯონ დაღვრილ/დაყრილ ნივთიერებეზე და არ შეეხონ მათ, ასევე დადგნენ განიავებად მხარეს, არ ჩაისუნთქონ გაზები, კვამლი, მტვერი და ორთქლი.

- იმ შემთხვევებში, როდესაც ეს მიზანშეწონილია და უსაფრთხო, გამოიყენონ ცეცხლმაქრები საბურავების, სახრუჭო სისტემის და ძრავის განყოფილების მცირე/საწყისი აალების კერების ჩასაქრობად;

- სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის წევრებმა არ უნდა მიიღონ არავითარი ზომები სატვირთო განყოფილებაში ხანძრის დროს;

- იმ შემთხვევებში, როდესაც ეს მიზანშეწონილია და უსაფრთხო, გამოიყენონ ბორტზე არსებული მოწყობილობები წყლის გარემოში ან საკანალიზაციო სისტემაში გაჟონვის აღსაკვეთად და დაღვრილ/დაყრილი ნივთიერებების ლოკალიზაციისათვის.

- მოშორდნენ ავარიის ან საგანგებო სიტუაციის ადგილს, რეკომენდაცია მისცენ სხვებსაც რათა ისინიც მოშორდნენ ამ ადგილს და შეასრულონ საავარიო სამასახურის ინსტრუქცია;

- გაიხადონ გაჭუჭყიანებული ტანსაცმელი მთლიანად, გამოიყენონ დამცავი აღჭურვილობა და გადაყარონ ისინი უსაფრთხოდ.

113

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

სატრანსპორტო დოკუმენტი შეიცავს მონაცემებს:

ნივთიერების გაეროს ნომერი, შეფუთვების რაოდენობა და აღწერილობა, ტვირთგამგზავნის და ტვირთმიმღების დასახელება და მისამართი;

დეკლარაცია სახიფათო

ტვირთების გადაზიდვაზე

114

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

საქართველოში ADR-ს 2017 წლის

რედაქციის მიხედვით გასაცემად

მომზადებული დაშვების მოწმობის

ნიმუში

115

ADR სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

სატრანსპორტო ერთეულები და მათი შემადგენლობა 1.1

სახიფათო ტვირთებით დატვირთული სატრანსპორტო ერთეული არავითარ შემთხვევაში არ უნდა შეიცავდეს ერთ მისაბმელზე (ან ნახევარმისაბმელზე) მეტს.

სატრანსპორტო ერთეულზე გადასატანი დოკუმენტები 8.1.2

- სატრანსპორტო დოკუმენტი

- წერილობითი ინსტრუქციები

- სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის ყველა წევრის პირადობის მოწმობა ფოტოსურათით

სატრანსპორტო ერთეულზე ასევე უნდა იყოს შემდეგი დოკუმენტები

- გადაზიდვაზე დაშვების მოწმობა ყოველ სატრანსპორტო ერთეულზე ან მის ელემენტზე;

- მძღოლის მომზადების მოწმობა;

- კომპეტენტური ორგანოს მიერ გაცემული ოფიციალური დამტკიცების ასლი, ADR-თ გათვალისწინებულ შემთხვევებში.

წერილობითი ინსტრუქციები უნდა ინახებოდეს ადვილადმისაწვდომ ადგილზე.

117

გვირაბები და გვირაბებში გავლის პირობები

შეზღუდვები გვირაბებთან დაკავშირებით (1.9)

გვირაბებში არსებობს სამი ძირითადი საფრთხე:

1 აფეთქებები;

2 მომწამვლელი აირის ან აქროლადი მომწამვლელი

სითხის გამოყოფა;

3 ხანძარი.

ერთი და იგივე გვირაბი შეიძლება იყოს რამდენიმე კატეგორიის,

მაგალითად კვირის დღის ან დროის მიხედვით

118

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

შეზღუდვები გვირაბებთან დაკავშირებითგვირაბების კატეგორიები:

- A კატეგორია

- B კატეგორია

- C კატეგორია

- D კატეგორია

- E კატეგორია

A კატეგორიის გვირაბებში სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა არ იზღუდება

B კატეგორიის გვირაბებში:იზღუდება იმ სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა, რომლებმაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ძალიან ძლიერი აფეთქება;

C კატეგორიის გვირაბებში:იზღუდება იმ სახიფათო ტვირთების გადაზიდვები, რომლებმაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ძალიან ძლიერი აფეთქება, ძლიერი აფეთქება ან მომწამვლელი ნივთიერებების დიდი რაოდენობით გამოყოფა;

D კატეგორიის გვირაბებში:იზღუდება იმ სახიფათო ტვირთების გადაზიდვები, რომლებმაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ძალიან ძლიერი აფეთქება, ძლიერი აფეთქება ან მომწამვლელი ნივთიერებების დიდი რაოდენობით გამოყოფა ან მასშტაბური ხანძარი;

119

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა გვირაბში

120

გვირაბები და გვირაბებში გავლის პირობები

შეზღუდვები გვირაბებთან დაკავშირებით (1.9)

121

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

122

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

ხანძარსაწინააღმდეგო აღჭურვილობა 8.1.4

- სატრანსპორტო ერთეულებზე, რომლებითაც გადაიზიდება სახიფათო ტვირთები, უნდა იყოს ერთი A, B და C კლასების (იხილეთ სტანდარტი EN 2:1992 + A1:2004 „ხანძრების კლასიფიკაცია“) ხანძრის ჩასაქრობი გადასატანი ცეცხლმაქრი 2 კგ. მშრალი ფხვნილის მინიმალური ტევადობით (ან სხვა ნებისმიერი შესაფერისი ხანძრის ჩასაქრობი შემადგენლობის ეკვივალენტური რაოდენობა).

- ხანძრის ჩამქრობი შემადგენლობა უნდა იყოს ვარგისი სატრანსპორტო საშუალებაზე გამოსაყენებლად;

- იმისათვის, რომ გარანტირებული იყოს ცეცხლმაქრის ფუნქციონალური საიმედოობა, იგი უნდა ექვემდებარებოდეს პერიოდულ შემოწმებას. მას უნდა ჰქონდეს მისი შესაბამისობის დამადასტურებელი მარკირება და წარწერა შემდეგი პერიოდული შემოწმების თარიღის (თვე, წელი) ან მაქსიმალური ნებადართული ვარგისიანობის ვადის ამოწურვის შესახებ;

- ცეცხლმაქრები უნდა დამაგრდეს სატრანსპორტო ერთეულებზე ისე, რომ სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟისათვის ნებისმიერ დროს იყოს ხელმისაწვდომი.

123

სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა

ხანძარსაწინააღმდეგო აღჭურვილობა 8.1.4

გადასატანი ცეცხლმაქრები

124

სატრანსპორტო

ერთეულის

მაქსიმალური

ნებადართული მასა

ცეცხლმაქრების

მინიმალური

რაოდენობა

მინიმალური

საერთო ტევადობა

ყოველ

სატრანსპორტო

ერთეულზე

ძრავის განყოფილებაში

ან კაბინაში ხანძრის

ჩასაქრობად

ხელსაყრელი

ცეცხლმაქრები. მინიმუმ

ერთი შემდეგი

მინიმალური

ტევადობით:

ცეცხმარ(ებ)თან

დაკავშირებული

დამატებითი

მოთხოვნები. მინიმუმ

ერთ ცეცხლმაქრს უნდა

ჰქონდეს მინიმუმ

შემდეგი მოცულობა:

< 3,5 ტონა 2 4 კგ 2 კგ 2 კგ> 3,5 ტონა

< 7.5 ტონა2 8 კგ 2 კგ 6 კგ

> 7 ტონა 2 12 კგ 2 კგ 6 კგტევადობა მითითებულია მშრალ ფხვნილზე მომუშავე ცეცხლმაქრთან დაკავშირებით (ან ნებისმიერი სხვა

სათანადო ცეცხლმაქრის გამოყენების შემთხვევაში, ტევადობა უნდა იყოს ეკვივალენტური)

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• ხანძარსაწინააღმდეო საშუალებების გამოყენება

სატრანსპორტო საშუალების ეკიპაჟის წევრებს უნდა შეეძლოს ხანძარსაწინააღმდეგო საშუალებების გამოყენება.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• შეფუთვების გახსნის აკრძალვა

მძღოლს და მძღოლის დამხმარეს ეკრძალებათ სახიფათო ტვირთების შემცველი შეფუთვის გახსნა.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• გადასატანი სანათი ხელსაწყოები

გამოყენებულ გადასატან სანათ ხელსაწყოებს არ უნდა ჰქონდეთ ლითონის ზედაპირი, რომელსაც შეეძლება ნაპერწკლის წარმოშობა.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

მოწევის აკრძალვა

ტვირთების დამუშავების დროს აკრძალულია მოწევა სატრანსპორტო საშუალებების ანკონტეინერების სიახლოვეს და სატრანსპორტო საშუალებებში ან კონტეინერებში.აღნიშნული აკრძალვა ასევე ვრცელდება ელექტრონულ სიგარეტებსა და მსგავსსაშუალებებზე.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• ძრავის მუშაობა დატვირთვისა თუ გადმოტვირთვის დროს

დატვირთვის-გადმოტვირთვის ოპერაციების დროს ძრავა უნდა იყოს გამორთული, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ძრავისგამოყენება საჭიროა ტუმბოების და სატრანსპორტო საშუალების დატვირთვის ან გადმოტვირთვის უზრუნველმყოფელი სხვამექანიზმების მოქმედებაში მოსაყვანად, და როდესაც ეს ნებადართულია იმ ქვეყნის კანონებით, რომელშიც იმყოფებასატრანსპორტო საშუალება.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• სადგომი მუხრუჭებისა და დაგორების საწინააღმდეგო თვლების გამოყენება

სადგომზე მყოფი ყოველი სატრანსპორტო საშუალებასახიფათო ტვირთებით უნდა იდგეს სადგომმუხრუჭებზე. მისაბმელები, რომლებიც არ არისაღჭურვილი სამუხრუჭე სისტემით, უნდა იყოსდამაგრებული არამოძრავ მდგომარეობაში სულ მცირეერთი დაგორების საწინააღმდეგო თვალისგამოყენებით, რომელიც აღწერილია 8.1.5.2 პუნქტში.

უსაფრთხოება

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების ეკიპაჟის მიერშესასრულებელი სხვადასხვა მოთხოვნები

• კაბელების გამოყენება

სატრანსპორტო ერთეულის შემთხვევაში, რომელიც შედგება მექანიკური სატრანსპორტო საშუალებისგან და 3.5 ტონისმაქსიმალური მასის მისაბმელისგან და აღჭურვილია ანტიბლოკირების სამუხრუჭე სისტემით, ბუქსირმზიდი სატრანსპორტოსაშუალება და მისაბმელი უნდა იყოს მუდმივად შეერთებული გადაზიდვის დროს კაბელით რომლის შეერთებებს გააჩნიადაცვის მაღალი ხარისხი, რომ გამოირიცხოს შემთხვევით განრთვის შესაძლებლობა.

უსაფრთხოება

დასუფთავება გადმოტვირთვის შემდეგ

• თუ სახიფათო ტვირთების სატრანსპორტო საშუალების ან კონტეინერისგადმოტვირთვის შემდეგ აღმოჩენილია შიგთავსის ნაწილის გაჟონვა, დაღვრა ანდაყრა, აუცილებელია რაც შეიძლება სწრაფად და ნებისმიერ შემთხვევაში ახალდატვირთვამდე განხორციელდეს სატრანსპორტო საშუალების ან კონტეინერისდასუფთავება.

• თუ ადგილზე დასუფთავების განხორციელება შეუძლებელია, საკმარისიუსაფრთხოების პირობების დაცვით, სატრანსპორტო საშუალების გადატანა წარმოებსუახლოეს შესაბამის ადგილზე, სადაც შეიძლება გაწმენდითი სამუშაოების ჩატარება.

უსაფრთხოება

დასუფთავება გადმოტვირთვის შემდეგ

• გადაზიდვა ითვლება საკმაოდ უსაფრთხოდ, თუ მიღებულია სათანადო ზომებიგაჟონილი, დაღვრილი და დაყრილი სახიფათო ტვირთების არაკონტროლირებადიგამოსვლის თავიდან ასაცილებლად.

• სატრანსპორტო საშუალებები ან კონტეინერები, რომლებითაც მოხდა სახიფათოტვირთების დაყრით გადაზიდვა, ახალი დატვირთვის წინ სათანადოდ უნდადასუფთავდეს, თუ ახალი ტვირთი არ წარმოადგენს იგივე სახიფათო ტვირთს, რასაცწინა ტვირთი.

უსაფრთხოება

ავარიის შემთხვევაში მისაღები ზომები

ცოდნა იმისა თუ როგორი რეაგირება უნდა გქონდეთ უბედური შემთხვევის დროს, აქვს

გადამწყვეტი მნიშვნელობა სიცოცხლის გადასარჩენად და ტრამვების შესამცირებლად.

პირველადი გადაუდედბელი დახმარების ანბანი

შემთხვევის ადგილზე დაზარალებულისთვის პირველი დახმარების გაწევის დროს გამოიყენება სიცოცხლის შენარჩუნების ბაზისური ალგორითმი - DRCAB

გულის არაპირდაპირი მასაჟი კეთდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ არ არის პულსი!

გულ-ფილტვის რეანიმაციული ღონისძიება არის ტექნიკა, რომელითაც შეიძლება ადამიანის გადარჩენა სიცოცხლისთვის საშიში უამრავი მდგომარეობის დროს ,მათ შორისაა გულის შეტევა, დახრჩობა და ისეთი სიტუაციები, როდესაც ადამიანის გულისცემა ჩერდება.

გულის არაპირდაპირი მასაჟის ჩატარების ტექნიკა

• 1 წლის ქვემოთ და ახალშობილებში: ვაწვები 2 თითით--- საჩვენებელი და შუა თითით და/ან ცერა თითებით

• 1 წლის ზემოთ ძუძუს დვრილების შემაერთებელ ხაზზე მკერდის ძვალზე ცენტრალურად

137

გულის არაპირდაპირი მასაჟი ეს არის ორგანიზმში მწვავედ განვითარებული სისხლისმიმოქცევის დარღვევის აღდგენა

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

პულსისა გაზომვის ტექნიკა მაჯაზე

პულსი თქვენი გულისცემის სიხშირის მაჩვენებელია. გულისცემის სიხშირე ანუ გულის შეკუმშვათა

რიცხვი, საზოგადოდ, იმაზეა დამოკიდებული, რა რაოდენობის სისხლი უნდა გადაქაჩოს გულმა

სისხლძარღვებში.

პულსის გაზომვისას ფრთხილად დაადეთ არტერიას ორი თითი. უმჯობესია გამოიყენოთ

საჩვენებელი და შუა თითი.

ფრთხილად შეეხეთ კანის ზრდაპირს იმ მიდამოებში, სადაც ისინჯება პულსი. გასინჯვისას

დააწექით სასინჯ არეს თანაბრად და მსუბუქად, მაგრამ არც ისე ძლიერად, რომ დაბლოკოთ

სისხლძარღვი და გაქრეს პულსი. ამ დროს შეიძლება შეიგრძნოთ საკუთარი პულსი და

შეცდომით ჩათვალოთ პაციენტის პულსად.

შეგიძლიათ პულსი დათვალოთ შემდეგნაირად:

დაითვალოთ 30 წამში და გაამრავლეთ 2-ზე, ან 15 წამში და გაამრავლეთ 4-ზე.

პულსის ნორმალური სიხშირე მოსვენებულ მდგომარეობაში წუთში 60-დან 80 მდე მერყეობს.

თუ დაშავებულს არ აღენიშნება სუნთქვა და პულსაცია საძილე არტერიაზე, პირველადი დახმარების აღმოჩენის მიზნით, მას უნდა ჩაუტარდეს:

როგორც ხელოვნური სუნთქვა, ასევე გულის არაპირდაპირი მასაჟი

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

გულ-ფილტვის რეანიმაციული ღონისძიება

გულ-ფილტვის რეანიმაციული ღონისძიება:

ეს არის ტექნიკა, რომელითაც შეიძლება ადამიანის გადარჩენა სიცოცხლისთვის საშიში უამრავი მდგომარეობის დროს, როდესაც ადამიანის გულისცემა ჩერდება.

B- სუნთქვა

• ჩასუნთქეთ პირით პირში ან პირით ცხვირში იმ შემთხვევაში, თუ პირის არე მნიშვნელოვნად არის დაზიანებული ან მისი გაღება ვერ ხერხდება;

• მოუჭირეთ თითები ცხვირზე, როდესაც პირით პირში ჩასუნთქვას აკეთებთ, ხოლო დაზარალებულის პირი მთლიანად მოაქციეთ თქვენს პირში, ისე რომ ჰერმეტიულობა მაქსიმალურად იყოს დაცული;

• მოემზადეთ ორი მკვეთრი ჩასუნთქვისთვის. ჯერ გააკეთეთ პირველი ჩასუნთქვა

და დააკვირდით, თუ აიწევს გულმკერდი, უკვე მეორედ ჩასუნთქეთ.

თუ გულმკერდის მოძრაობას ვერ შენიშნავთ, მაშინ თავიდან გადაწიეთ დაზარალებულის თავი უკან, ჩამოწიეთ ნიკაპი და ხელახლა განახორციელეთ ჩასუნთქვა;

• მომდევნო ეტაპზე დაიწყეთ კომპრესია, რათა ცირკულაცია აღდგეს.

• თუ დაშავებულს არ აღენიშნება სუნთქვა და პულსაცია საძილე არტერიაზე, პირველადი დახმარების აღმოჩენის მიზნით, მას უნდა ჩაუტარდეს როგორც ხელოვნური სუნთქვა, ასევე გულის არაპირდაპირი მასაჟი

• თუ დაშავებულს არ აღენიშნება სუნთქვა მაგრამ აღენიშნება პულსაცია საძილე არტერიაზე, პირველადი დახმარების აღმოჩენის მიზნით, მას უნდა ჩაუტარდეს მხოლოდ ხელოვნური სუნთქვა

139

თერმული დამწვრობა

• კანის ზედაპირული ფენის თერმული დამწვრობის დროს (ორთქლით, ცხელი წყლით ან

ცეცხლის ალით) სხეულის დაზიანებული ნაწილი შეუშვირეთ ცივ წყალს, შემდეგ კი,

შესაძლებლობიდან გამომდინარე. ეს შეამცირებს ტკივილის გრძნობას და უკვე რამდენიმე

დღეში სრულად გაქრება დაზიანების კვალი.

• თერმული დაზიანების დროს, როცა მას ახლავს სხეულის ზედაპირზე ბუშტების წარმოქმნა, შეუშვირეთ დაზიანებული ნაწილი ცივ წყალს. არავითარ შემთხვევაში არ გახეთქოთ ბუშტები. თუ დამწვრობის ხარისხი მაღალია სასწრაფოდ დაუკავშირდით ექიმს, რათა თავიდან აიცილოთ დამწვრობითი შოკი და ორგანიზმის ინტოქსიკაცია.

• თერმული დამწვრობის დროს (ცეცხლის ალით) ქსოვილის დაზიანებისას არ ეცადოთ ტანსაცმლის ნარჩენების მოცილებას. დამწვარ ადგილზე დაასხით წყალი ტანსაცმლის გაუხდელად. შემდეგ დაადეთ სუფთა საფენი და გადაიყვანეთ დაშავებული საავადმყოფოში.

• დიდი მოცულობის მქონე თერმული დამწვრობის დროსაც დაზარალებულს დაასხით დამწვრობის ადგილზე ცივი წყალი. შემდეგ შემოახვიეთ ტანზე მას სუფთა ზეწარი და სამედიცინო დახმარების აღმოჩენამდე, შესაძლებლობიდან გამომდინარე, გარშემო შემოულაგეთ სათრბურები და დაალევინეთ თბილი სასმელი. საავადმყოფოსკენ ტრანსპორტირების დროს შემოახვიეთ თბილი გადასაფარებელი. ამ ზომების მიღება აუცილებელია სხეულის გადაციებისგან თავის ასაცილებლად, რომელიც სწრაფად ვითარდება დიდი ფართობის დამწვრობის დროს. მოცემულ შემთხვევაში დახმარების სწორ აღმოჩენაში იგულისხმება დაზარალებულის სწორი მოვლაც.

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

ქიმიური დამწვრობა :ჩნდება ქიმიურად აქტიური ნივთიერების ზემოქმედების შედეგად:

მჟავები. დამწვრობა შედარებით ღრმა არ არის, რაც დაკავშირებულია მჟავის მაკოაგულირებელ ეფექტთან: დამწვარი ქსოვილებისგან ფორმირდება ნაწიბური, რომე-ლიც წინააღმდეგობას უქმნის მის შემდგომ შეღწევას. კონცენტრირებული მჟავებით გამო-წვეული დამწვრობა ნაკლებად ღრმაა, რადგან მაღალი კონცენტრაციისას ნაწიბურიც სწრაფად ფორმირდება.

ტუტეები. ქსოვილზე ზემოქმედებისას ტუტე საკმაოდ ღრმად აღწევს; კოაგულირებული ცილის ბარიერი, როგორც მჟავის შემთხვევაში არ ფორმირდება.

მძიმე მეტალების მარილები. დამწვრობა, როგორც წესი ზედაპირულია. გარეგნულად და კლინიკის მიხედ–ვით გავს მჟავათი დამწვრობას.

ქიმიური დამწვრობა არის ქსოვილთა დაზიანება მათზე მჟავების, ტუტეების, მძიმე მეტალთა მარილების ან სხვა ქიმიური აგენტების ზემოქმედების შედეგად. ქიმიური დამწვრობა, როგორც წესი, უსაფრთხოების წესების დაუცველობის, საყოფაცხოვრებო თუ საწარმოო ტრავმების, უბედური შემთხვევების შედეგია.

141

როდესაც მსუბუქი ხარისხის ან მცირე დამწვრობასთან გვაქვს საქმე რომელიც 7-8სმ-ს მოიცავს იმოქმედეთ შემდეგნაირად :

• დამწვარი არე შეუშვირეთ გრილ და არა ცივ გამდინარე წყალ 10-15 წუთის განმავლო–ბაში ან სანამ ტკივილის შეგრძნება არ გაივლის.

თუ ამას ვერ მოახერხებთ, მაშინ დამწვარ ადგილზე დაიდეთ ცივი კომპრესი ანმოათავსეთ ცივ წყალში.

დამწვარი არის გაგრილება კანიდან სითბოს გამოდევნის და შეშუპებას ამცირებს.დამწვარ ადგილზე ყინული არ დაიდოთ;

• დამწვრობა სტერილური დოლბანდის სახვევით შეიხვიეთ. ნუ გამოიყენებთ ბამბას ან ისეთ ნაჭერს, რომელიც იძენძება და შესაძლოა ჭრილობაში ჩარჩეს;

• დოლბანდი შემოახვიეთ თავისუფლად , რათა დამწვარ ადგილზე ზეწოლა თავიდან აიცილოთ.სახვევი დამწვრობასთან ჰაერის ურთიერთქმედებას ამცირებს, რაც თავის მხრივ ,ბუშტუკების გაჩენას უშლის ხელს და

ტკივილს ამცირებს ;• მიიღეთ ტკივილგამაყუჩებელიმესამე ხარისხის დამწვრობა

მესამე ხარისხის დამწვრობა ძალიან რთულია და კანის ყველა შრეს მოიცავს. ამ დროს შეიძლება დაზიანებული იყოს ცხიმოვანი ქსოვილი, კუნთი და ძვალიც კი. დაზიანებული არე შესაძლოა დანახშირდეს ან ჰქონდეს თეთრი ფერის, მშრალიშესახედაობა. ზოგადი დამწვრობის დროს დაზარალებულს შესაძლოა თან ახლდეს სუნთქვის პრობლემები.

ასეთი სერიოზული დამწვრობის დროს აუცილებელია სასწრაფოდ მიმართოთ გადაუდებელი დახმარების ადგილობრივ ცენტრს.

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

თვალების დამწვრობა

თვალების დამწვრობა საკმაოდ მნიშვნელოვან სამედიცინო მდგომარეობას წარმოადგენს და ზოგჯერ აუცილებელია გადაუდებელი სამედიცინო ჩარევა.

მსუბუქი დამწვრობის დროს სამკურნალოდ გამოიყენება ანტიბაქტერიული თვალის მალამო/კრემები.

გამოიყოფა სამი სახის თვალის დამწვრობა: თერმული, ქიმიური და რადიაციული. რადიაციული ენერგია

იწვევს ულტრაიისფერ კერატიტს. ძლიერი მჟავებით და ტუტეებით დამწვრობამ შეიძლება გამოიწვიოს სიბრმავე და სხვა მძიმე

გართულებები.

ზედაპირული თერმული დამწვრობა იწვევს თვალის ტკივილს, ცრემლდენას, რქოვანის დაზიანებას.

თვალის დამწვრობის დროს აუცილებელია გამდინარე წყლით თვალების სასწრაფოდ და ხანგრძლივად ამობანა.

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება

პირის ღრუს დამწვრობადამწვრობის შედეგად შესაძლებელია პირის ღრუს ლორწოვანი შეშუპდეს და ასფიქსიის საფრთხე

გაჩნდეს. პირის დამწვრობის შემთხვევაშიც პირში გრილი წყალი გამოივლეთ.

საყლაპავისა და კუჭის ქიმიური დამწვრობასაყლაპავისა და კუჭის ქიმიური დამწვრობა ვითარდება კონცენტრირებული მჟავების ან ტუტეების

(მაგალითად, ნიშადურის სპირტის, კაუსტიკური სოდის) პირის ღრუში მოხვედრისას საჭმლის მომნელე-ბელი სისტემის დასახელებულ ორგანოთა დამწვრობისას გამოვლენილი ძირითადი სიმპტომებია: პირის ღრუს, ხახის, საყლაპავისა და კუჭის ძლიერი ტკივილი.

საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში დამწვრობის სწრაფად გავრცელების გამო პირველი სამედიცინო დახმარება დაუყოვნებლივ უნდა იქნეს აღმოჩენილი.

(პირველი დახმარება საყლაპავისა და კუჭის ქიმიური დამწვრობის დროს მოიცავს ქიმიური აგენტის ნეიტრალიზაციას. )

ტუტეებით დამწვრობის შემთხვევაში მიმართავენ კუჭის ამორეცხვას ძმარმჟავას სუსტი ხსნარით, მჟავებით დამწვრობის შემთხვევაში კი - სოდიანი ხსნარით.

კუჭი უნდა ამოირეცხოს დიდი რაოდენობით სითხით, რათა დამწვრობის გამომწვევი აგენტის სრულად მოცილება მოხდეს.

საყლაპავისა და კუჭის ქიმიური დამწვრობის დროს აუცილებელია დაზარალებულის დაუყოვნებლივ გადაყვანა კლინიკაში. საყლაპავისა და კუჭის ქიმიური დამწვრობის დროს ყველაზე ხშირი გართულებებია:

• საყლაპავის ნაწიბუროვანი შევიწროება;

• ასპირაციული პნევმონია;

• ფსიქოზი;

• სეფსისი.

144

პროცედურები ავარიის შემთხვევაში

პირველადი სამედიცინო დახმარება კისრის ან ხერხემლის დაზიანების დროს:ხერხემლის დაზიანებასთან ერთად თუ ზურგის ტვინიც დაზიანდა ვერ ამოძრავებს ზედა კიდურებს. კიდურების მოძრაობის უნარი ზურგის ტვინის დაზიანების დროს დამოკიდებულია ორ ფაქტორზე– ესენია ზურგის ტვინის დაზინაების მდებარეობა და სიმწვავე.კისრის ან ხერხემლის დაზიანებისას ან მასზე ეჭვის მიტანისას არ შეიძლება დაზარალებუ–ლისთვის თავისა და კისრის მოძრაობა!

დაზარალებულს დაუფიქსირეთ თავი და კისერზე გაუკეთეთ სპეციალური საყელო;

თუ კისრის საყელო არ გაქვთ, გამოიყენეთ რამე იმპროვიზირებული საშუალებები. მაგ. მარლაში გადახვეული სქელი ბამბის საყელოს.

კისრისა და ხერხემლის ტრავმის შემთხვვაში ტრანსპორტირება მოახდინეთ სპეციალურ ფარზე, ხის ან ფანერის ზედაპირზე.

შეინარჩუნეთ ხერხემალი სწორ და უძრავ მდგომარეობაში

არ შეიძლება!

• ჭრილობაზე შეხება;

• ძვლის ნამსხვრევების ჩასწორება;

• უცხო სხეულების მოცილება.

• (დააფიქსირეთ ისე როგორც

დაგხვდათ)

თუ დაშავებულს დაზიანებული აქვს ხერხემალი, იგი უნდა:

დავაწვინოთ ზურგზე, სწორ და მაგარ ზედაპირზე და დავაფიქსიროთ სპეციალური საყელოთი

145

პროცედურები ავარიის შემთხვევაში

გახსოვდეთ!

უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული რისკების აღიარება,აღნიშნული რისკების

დარეგულირებისა და შემცირების მეთოდები და ღონისძიებები, რომლებიც სისრუ-

ლეში უნდა იქნას მოყვანილი უსაფრთხო-ების პირობების დარღვევის შემთხვევაში.

ტრავმის მიღებისა თუ სახიფათო ზემოქმედების რისკისკები, რაც შეიძლება წარმოიშვას სახიფათო ტვირთების გადაზიდვებთან დაკავშირებით, სახიფათო ტვირთების მიერ წარმოდგენილ საფრთხეებსა და საშიშროებებთან დაკავშირებით.

146