Action Research

Learning and new

knowledge

Leading change

Problem solving and

decision making

รศ ดร วโรจน สารรตนะหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย 2556

Action Research

Action Research องกบปรชญาของทฤษฎสงคมเชงวพากษ (critical social theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (theories of

postmodernism) ทเชอเกยวกบประสบการณทมอยจรงของมนษย และการดงศกยภาพของมนษยออกมาใชใหเตมท การใหความสาคญกบการมสวนรวมและความเปน

ประชาธปไตยในการกระทา และการสงผลตอการเปลยนแปลงทางการศกษาในทางบวก การมอานาจในการตดสนใจถงสงทจะใหมการเปลยนแปลงและไมเปลยนแปลง การเชอมโยง

ความรทมอยกอนกบสารสนเทศทไดรบใหม การเรยนรจากประสบการณทงทสาเรจและไมสาเรจ การตงคาถามและการแสวงหาคาตอบอยางเปนระบบ ตลอดจนใชวธการพรรณนาถง

สงทกาลงเกดขน และทาความเขาใจผลของการใชตวสอดแทรกทางการศกษา

แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม

ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)

ความเปนมา

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน

ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ

ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได

จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ

ขอสงเกต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป

bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

Action Research

Action Research องกบปรชญาของทฤษฎสงคมเชงวพากษ (critical social theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (theories of

postmodernism) ทเชอเกยวกบประสบการณทมอยจรงของมนษย และการดงศกยภาพของมนษยออกมาใชใหเตมท การใหความสาคญกบการมสวนรวมและความเปน

ประชาธปไตยในการกระทา และการสงผลตอการเปลยนแปลงทางการศกษาในทางบวก การมอานาจในการตดสนใจถงสงทจะใหมการเปลยนแปลงและไมเปลยนแปลง การเชอมโยง

ความรทมอยกอนกบสารสนเทศทไดรบใหม การเรยนรจากประสบการณทงทสาเรจและไมสาเรจ การตงคาถามและการแสวงหาคาตอบอยางเปนระบบ ตลอดจนใชวธการพรรณนาถง

สงทกาลงเกดขน และทาความเขาใจผลของการใชตวสอดแทรกทางการศกษา

แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม

ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)

ความเปนมา

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน

ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ

ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได

จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ

ขอสงเกต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป

bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม

ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)

ความเปนมา

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน

ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ

ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได

จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ

ขอสงเกต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป

bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

ความเปนมา

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล

Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน

ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ

ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได

จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ

ขอสงเกต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป

bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

ขอสงเกต

bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม

bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป

bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

Action Research

Top-down model

bullTechnical Action Research

Mixed model

bullPractical Action Research

Bottom-up model

bullParticipatory Action Research

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ

ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด

ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action

Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค

(Top-down Model)

ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น

ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต

การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต

(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม

วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต

สงเกตผล และสะทอนผล

คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร

การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research

หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)

แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา

ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge

PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน

มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)

3) ความรใหม (new Knowledge)

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

PAR Problemndashbased research

PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน

การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Decision-making process

Problem solving process

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

แนวคดพ นฐานเพอ PAR

Management process Administrative

process

ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem

solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน

Development process

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

SOhellip PAR on the processes of problem solving

management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge

PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน

รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล

รวมกนสะทอนผล

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)

วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)

1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)

ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การเตรยมการ(Preparing)

bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย

bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน

หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR

แนวคดและเทคนคการวางแผน

แนวคดและเทคนคการสงเกต

แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต

แนวคดและเทคนคการสะทอนผล

ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย

อนๆ

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การวางแผน

(Planning)

Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร

กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual

Development Plan IDP)

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

หลกคด - Participants First

PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท

กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน

ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน

หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด

และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป

อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร

bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ

สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo

bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร

bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน

การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร

ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การปฏบต (Acting)

นา action plan สการปฏบตรวมกน

การปฏบต (acting)

ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

การสงเกตผล

(Observing)

นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต

ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

สะทอนผล

(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

bull Re-planning

bull Acting

bull Observingbull Reflecting

วงจรท 2

ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

รายงานผลการวจย (บทท 4)

คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม

และความมากมายของขอมล

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9

เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง

bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร

bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น

อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา

ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น

bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร

ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา

อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน

mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย

กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm

httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm

ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท

คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก

bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo

หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย

ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ

แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท

21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว

ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง

bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ

แหลงกาหนด

ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo

(solutions)

คณลกษณะผวจย PAR

bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง

พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ

ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง

bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ

แหลงกาหนด

ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo

(solutions)

คณลกษณะผวจย PAR

bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง

พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ

คณลกษณะผวจย PAR

bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง

พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ