โรคเบาหวานในผสงวย:โรคเบาหวานในผสงวย: ดแลโภชนาการอยางไรใหเปนสข

รศ.ดร.วนย ดะหลนศนยวจยวทยาลพดและไขมน คณะสหเวชศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

การประชมวชาการแหงชาตดานสงวยและผสงอาย ครงท 2 ณ อาคาร อปร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

11 กมภาพนธ 2553การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

11 กมภาพนธ 2553

• ประเดน - รมต.สธ คนใหมประกาศเดนหนานโยบายศนยกลางดานสขภาพแหงเอเชย (เมดคลฮบ) ใหสาเรจเปนรปธรรมดานสขภาพแหงเอเชย (เมดคลฮบ) ใหสาเรจเปนรปธรรม

• เหตผล - 20 ปขางหนาโลกจะเปนสงคมผสงอาย (Aging society) ตองเตรยมรบสถานการณดานสขภาพตงแตบดนsociety) ตองเตรยมรบสถานการณดานสขภาพตงแตบดน

• แนวทาง-วางยทธศาสตรคขนานในลกษณะ “รฐสรางคน-เอกชนสรางตลาด” ภายใตการจดการอยางยงยนเพอกาวสสงคมกนดอยด (The wellness society )

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การพฒนากาลงคนดานวทยาศาสตรสขภาพใ ใหกบภมภาคตะวนออกกลาง

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ผปวยเบาหวานสงอายผปวยเบาหวานสงอายภายในป 2025 2/3 ของผปวย• ภายในป 2025 2/3 ของผปวยเบาหวานคอผสงอาย ≥ 60 ป

• ภาวะแทรกซอนรนแรงขน• เสยงตอภาวะพการทเปนผลจากโรคแทรกซอนตางๆ เชน หวใจและหลอดเลอด หลอดเลอดสมองตบ

สายตาเสอม ประสาทเสอม • มความซบซอน เกดปญหาดานม ว ม น เ ญ นจตใจและอารมณ ผลกระทบทางสงคมและดานเศรษฐกจการเงน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ง ฐ ง

ปปปปการดแลสขภาพผปวยเบาหวานสงอายการดแลสขภาพผปวยเบาหวานสงอายการดแลสขภาพผปวยเบาหวานสงอายการดแลสขภาพผปวยเบาหวานสงอายอปรากรโรงใหญดานวทยาศาสตรสขภาพอปรากรโรงใหญดานวทยาศาสตรสขภาพ

แพทยสาขาตางๆแพทยสาขาตางๆ

นกสหเวชศาสตร

พยาบาล ผชวย

ญาต เพอน พระ ฯลฯ

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การพจารณาโภชนาการสาหรบการพจารณาโภชนาการสาหรบการพจารณาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

การพจารณาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

• กายภาพ – เสยงตอภาวะขาดอาหาร ซบซอนจากสภาพรางกาย ผลตอนสลนนอยลง ดออนสลนมากขน เนอเยอไวตออนสลนนอยลงเนอเยอไวตออนสลนนอยลง

• พฤตกรรม – เขาถงอาหารนอยลง ออกกาลงกายนอยลง สตปญญาออกกาลงกายนอยลง สตปญญาลดลง รายไดนอยลง

• อนๆ – โรคทมอย เชน ความดนๆ โลหต การไดรบยาหลายชนด polypharmacy

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

วตถประสงคของโภชนาการวตถประสงคของโภชนาการ

ป• รกษาระดบนาตาลในเลอด• ปองกนขาดสารอาหาร

ผสงอาย ผปวยเบาหวาน• รกษาระดบนาตาลในเลอด• ดแลไขมนในเลอด/ความดน

• ปองกนขาดสารอาหาร

• ไมซาเตมปญหา• ชะลอการเกดภาวะแทรกซอน• ควบคมนาหนกตว

• ปองกนโรค

• เพมภมตานทาน• ปรมาณ/คณภาพของสารอาหาร

เพมภมตานทาน

• ดแลคณภาพชวตสารอาหาร

• ดแลคณภาพชวต

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

• ดแลระดบนาตาล ไขมนในเลอด ควบคมความดนโลหต

• ปองกนการขาดสารอาหาร• ปองกนการขาดสารอาหาร

• ดแลนาหนกตว

• ปองกนโรคเสอมทพบบอย

• เพมภมตานทาน• เพมภมตานทาน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

ดแลระดบนาตาล ไขมนในเลอด ควบคมความดนโลหต

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ดแลระดบนาตาลในเลอดดแลระดบนาตาลในเลอด

• ไมแตกตางจากอาหารสาหรบคนทวไป

• เลอกชนดของอาหารท• เลอกชนดของอาหารทเหมาะสม รบประทานปรมาณทพอเหมาะ ในปรมาณทพอเหมาะ ในเวลาอนสมควร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

อาหารผปวยเบาหวาน1.ควรงด ไดแก อาหารนาตาลและขนมหวานตางๆ นาอดลม เครองดมชกาลง นมขนหวาน ครมเทยมนาอดลม เครองดมชกาลง นมขนหวาน ครมเทยม นาเกลอแร นาผลไมชนดนาตาลสง อาหารไกลซมกสง

2 จากดจานวน ไดแก อาหารพวกแปง (คารโบไฮเดรต)2.จากดจานวน ไดแก อาหารพวกแปง (คารโบไฮเดรต) ระวงในผทประสงคลดนาหนกตว เมอลดนาหนก ควรระวงอยาเพมอาหารไขมนและโปรตนสงระวงอยาเพมอาหารไขมนและโปรตนสง

3.ไมจากดจานวน ไดแก ผกใบเขยวและผกทกชนด ให ใ ใ วตามน เกลอแร ใยอาหารทงใหสารพฤกษเคม สารตานอนมลอสระ

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

นาตาลเทยมนาตาลเทยมAspa tame อค ล หรอได• Aspartame อควล หรอไดเอต จาหนายเปนเมดและเปนซอง แอสปาแทม 1 เมด ใหซอง แอสปาแทม 1 เมด ใหพลงงาน 2 กโลแคลอร หามใชในผปวย PKUใชในผปวย PKU

• Saccharin หรอสวทแอนดโลว หรอขณฑสกรไมใหโลว หรอขณฑสกรไมใหพลงงาน

• Sorbitol/FructoseSorbitol/Fructose นาตาลจากผลไมใหพลงงานเชนเดยวกบนาตาล

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ลดไขมนในนมพรอมดมลดไขมนในนมพรอมดม

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ไ ใ ไ ใเทคนคการลดไขมนในอาหารเทคนคการลดไขมนในอาหาร

• งดไขมนสตวทมองเหน• เลาะไขมน ลอกหนง ลดการ• เลาะไขมน ลอกหนง ลดการชบแปงทอด

• ลดเนอแดง เนอบด เนองแฮมเบอรเกอร

• ลดอาหารทอด ลดกะท• ซบไขมนจากอาหารทอด • ตกไขมนในซป แกงออก • ดฉลากอาหาร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

ปองกนการขาดสารอาหาร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การขาดอาหารในผสงอายการขาดอาหารในผสงอาย• ปญหาทางกายและสมอง• ภาวะซมเศรา แยกตว• ภาวะซมเศรา แยกตว• การใชยาบางชนดการขาดรายได• การขาดรายได

• โรคทกระทบกลไกโภชนาการโภชนาการ

• ไมสนใจอาหาร• กจกรรมทางกายลดลง• ตดเหลา

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การดแลโภชนาการผปวยเบาหวานสงอายการดแลโภชนาการผปวยเบาหวานสงอาย

• จดใหเหมาะกบแตละคน• จดใหเหมาะกบแตละคน• ครบ 5 หม ลดไขมน นาตาล เพมผกผลไมเพมผกผลไม

• จดแบง 4-5 มอตอวน ใ ใ ป• ดมนาใหมาก หรอเพมในรปอาหารเหลวหรอซป

• ดแลการออกกาลงกาย• ลดสราและบหร• ดแลดานจตใจ

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

เลอกอาหารสาหรบผปวยเบาหวานสงอายเลอกอาหารสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

• จดอาหารใหครบหมวดหม• โปรตนเลอกชนดยอยงาย เชน ปลา ไก ถวตาง ๆไก ถวตาง ๆ

• คารโบไฮเดรต เลอกชนดเชงซอน หลกเลยงนาตาลทรายหลกเลยงนาตาลทราย

• ไขมน เลยงอาหารไขมนอมตวจากส โ ส สสตว กะท อาหารโคเลสเตอรอลสง

• วตามน แรธาต ใยอาหาร สารพฤกษเคม เลอกผกผลไมปรมาณมาก เตรยมใหยอยงาย

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

ดแลนาหนกตวการประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

อเมรกนพาราดอกอเมรกนพาราดอกโรคอวนกบขอผดพลาดในสงคมอเมรกน

• อาหารหลากหลาย – ผลคอคนอเมรกนไดพลงงานจากอาหารหลายเมร นไ ลงง น ร ลชนดมากขน

• อาหารไขมนตา – ผลคอคนอเมรกนไ โ ไไดรบพลงงานจากคารโบไฮเดรตมากขน

• ภตตาคารไดเอต – อาหารให• ภตตาคารไดเอต อาหารใหพลงงานมากกวาทคานวณ 8-18% ผลคอคนอเมรกนบรโภคพลงงาน 100% id di h ไ เพม 100% จาก side dish ไดรบ

พลงงานโดยรวมเพมขน 10-20%

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ป (Y )

70/80

การเกดปรากฏการณลกดง (Yoyo)

อดอาหาร

รางกายเฉอย/ลดการใชพลงงานรางกายเฉอย/ลดการใชพลงงานเพอชดเชย

เซลลกลามเนอลดลง

สดสวนเซลลไขมน:เซลลกลามเนอเพมขนเพมขน

BMR ลดลง

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ลดความอวนในผปวยเบาหวานสงอาย

ป

ลดความอวนในผปวยเบาหวานสงอาย

• ลดนาหนกอยางคอย ๆ เปนคอยไป ป • ดมนาปรมาณมากกอนอาหารและกอนอม ใ ป • กนใหเปนมอ ตรงเวลา

• กนอาหารนอยลงในแตละมอ• งดกนจบกนจบ• มอเยนควรหวงเวลานอนเกน

4 ชวโมง

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ลดความอวนในผปวยเบาหวานสงอายลดความอวนในผปวยเบาหวานสงอาย

• หากจกรรมใชแรงงานทาหลงอาหาร

• งดเครองดมใหพลงงานกอนนอน• อยากนเรวหรอจนอมแปร• กนชาๆ เคยวใหละเอยด• หากกนเกง ควรเลอกอาหารหากกนเกง ควรเลอกอาหารพลงงานตา

• นงตวตรง อยาเอกเขนกเวลากนนงตวตรง อยาเอกเขนกเวลากน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การลดพลงงานในอาหารการลดพลงงานในอาหาร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ดมนาลดนาหนกดมนาลดนาหนก

ดมนานอยทาใหไตทางานผดปกต รางกายขาดนา ตบผดปกต รางกายขาดนา ตบทาหนาทชดเชย ตองลดหนาทยอยสลายไขมนหนาทยอยสลายไขมน รางกายจงสะสมไขมนมาก ไ ขน นาหนกอาจไมเพมขนแตสดสวนของไขมนตอกลามเนอในรางกายสงขน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ฝ ป หมากฝรงชนดปลอดนาตาล• เคยวกอนและหลงอาหารเชาครงละ 20 นาท ทาให

กนอาหารเทยงไดพลงงานลดลง 67 กโลแคลอร การใ 5ใชพลงงานเพมขนรอยละ 5

• ชวยลดการกนจบกนจบ กน 40 โของวางนอยลง 40 กโล

แคลอร กนขนมนอยลง 60 กโลแคลอรกโลแคลอร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

ปองกนโรคเสอมทพบบอย

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

โรคเสอม (Degenerative diseases)โรคเสอม (Degenerative diseases)

เนอเยอหรออวยวะของรางกายเกดปญหา เสอมสภาพตามเวลาหรอจากการลกลามของเสอมสภาพตามเวลาหรอจากการลกลามของโรค เสมอนบานขาดผดแลเอาใจใส

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

โ ใ ปโ ใ ปโ ใ ปโ ใ ปโรคเสอมในผปวยเบาหวานสงอายโรคเสอมในผปวยเบาหวานสงอายโรคเสอมในผปวยเบาหวานสงอายโรคเสอมในผปวยเบาหวานสงอาย

• โรคหวใจและหลอดเลอด• ความดนโลหตสง• ความดนโลหตสง• ไขมนสง อนสลนสง• ไตเสอม• ไตเสอม• จดรบภาพเสอมจากอาย• ตาบอดจากเบาหวาน• ตาบอดจากเบาหวาน• มะเรง• ประสาทเสอม อลไซเมอร• ประสาทเสอม อลไซเมอร• กระดกสนหลงเสอม• ฯลฯ

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

• ฯลฯ

โภชนาการสโภชนาการสโรคเสอมโรคเสอมโภชนาการสโภชนาการสโรคเสอมโรคเสอม• ลดพลงงานจากไขมนลงโดยเฉพาะอยางยงไขมนสตว

• ดแลนาหนกตวดแลนาหนกตว

• ลดเกลอ นาตาล อาหารเคม หวาน

• เสรมปลาทะเลไขมนสง• เสรมปลาทะเลไขมนสง

• เพมผกผลไม ธญพช ถวเมลดแหง ถวเมลดเปยก ผกสมนไพร ชาถวเมลดเปยก ผกสมนไพร ชา

• เพมเกลอแรบางชนด เชน แคลเซยมและโปแตสเซยมและโปแตสเซยม

• อาหารครบโภชนาการ

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

โภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมองโภชนาการเพอการดแลสมอง• ดแลหลอดเลอดและการ

ไหลเวยนของเลอดในสมอง• ดแลความดนโลหต• เสรมสารตานออกซเดชน• ลดอนมลอสระ• เพม Neurotransmitters• เพม Neurotransmitters• ดแลวตามน/เกลอแร/พลงงาน

โ• ดแลสมดลของฮอรโมน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

เคลดการเสรมความจาเคลดการเสรมความจา

• อาหารสมดล• ออกกาลงกายเปนประจา• ออกกาลงกายเปนประจา• ตรวจสขภาพสมาเสมอ• นอนใหเพยงพอลดความเครยด• ลดความเครยด

• ฝกสมอง เกมกาย เกมคด • มสงคม

Stefani Studentski U Pittsburgh USAการประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

Stefani Studentski, U Pittsburgh, USA

โภชนาการกบกระดกพรนโภชนาการกบกระดกพรน• บรโภคแคลเซยมตา• การบรโภคโปรตนมาก• การดมกาแฟมาก• การดมกาแฟมากเกนไป

โ • การบรโภคเคมมากเกนไป

• การขาดวตามนด

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การเสรมแคลเซยมและวตามนดจะลดการเสอมวตามนดจะลดการเสอมสลายของกระดกใน ผสงอาย ชวยลดกระดกสะโพกหก (Krieg et al1999) ( g )

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ลดอาหารลดอาหาร--ออกกาลงพลงสองประสานออกกาลงพลงสองประสานลดอาหารลดอาหาร--ออกกาลงพลงสองประสานออกกาลงพลงสองประสาน

• ลดอาหารหรอออกกาลงกายอยางใดอยางหนงไ ใช ไมใชคาตอบของการลดนาหนก

• ลดนาหนกไดตองคมดลของพลงงาน

• อดอาหารแตไมออกกาลงกายรางกายยอมป โ ปรบตวโดยลดกลามเนอลง

• ออกกาลงกายลดการปรบตวของรางกาย

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

ผปวยเบาหวานสงอายออกกาลงกายเบาๆ3 ครงตอสปดาห3 ครงตอสปดาห

10 min warming up

25 min aerobic exercise

15 min cooling down

0.4Week -1Week 6

S / L 0.2

0.3

Week 12 p < 0.01

โรคหวใจ/โรคเสอม

0.0

0.1

ตางๆลดลง

Sittiwicheanwong.. Dahlan. Asia Pacific J Clin Nutr 2007

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

Exercise Sedentaryg

หลกการออกกาลงกายทดหลกการออกกาลงกายทด

1 ไ 1. เคลอนไหวทกสวนของรางกาย

2. คอยเปนคอยไป คอยๆเพมป 20 30 ปรมาณ อยางนอย 20 - 30 นาท

3. สมาเสมอ อยางนอยสปดาหละ 3 - 4 ครง

4. ปลอยจตใจวางเฉย ไมคดเรองอน

5. ออกกาลงกายตอนเชาดทสด ไมออกกาลงใน 4 ชวโมงหลงอาหาร

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอายการแนะนาโภชนาการการแนะนาโภชนาการสาหรบผปวยเบาหวานสงอายสาหรบผปวยเบาหวานสงอาย

เพมภมตานทาน

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

การเสรมสรางภมคมกนอยางงาย

• อาหารสมดล ครบหม• อาหารสมดล ครบหม • ออกกาลงกาย • ดแลระบบขบถาย• รบแสงแดดเชารบแสงแดดเชา • งดเหลา บหรคดใน งบวก• คดในแงบวก

• จตใจสดใส ราเรงการประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

อายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยอายยนเกนรอยAl d L ifแนวทางของ Alexander Leif

• กนนอยกนนอย• กจกรรมใชแรงงาน• การมสงคม

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน

Visit our Website @ www.ahs.chula.ac.thVisit our Website @ www.ahs.chula.ac.th

การประชมวชาการแหงชาตฯ ครงท 2

โดย รศ.ดร.วนย ดะหลน