Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

54
Hazırlayanlar: Ali Can UÇAR Ayşe BAYRAKTAR Yasemin HALICI Hasan Basri SELÇUK Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

description

Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi. Hazırlayanlar: Ali Can UÇAR Ayşe BAYRAKTAR Yasemin HALICI Hasan Basri SELÇUK. Plan. 1. Bölüm Araştırmanın Konusu Araştırmanın Amacı Araştırmanın Önemi Araştırmanın Yöntemi -- Kavramsal Çerçeve -- Hipotez -- Kapsam Evren - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Page 1: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Hazırlayanlar:Ali Can UÇAR

Ayşe BAYRAKTAR

Yasemin HALICI

Hasan Basri SELÇUK

Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Page 2: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

1. BölümAraştırmanın KonusuAraştırmanın AmacıAraştırmanın ÖnemiAraştırmanın Yöntemi

-- Kavramsal Çerçeve

-- Hipotez

-- Kapsam

EvrenAraştırmanın Gözlem Tekniği

Plan

Page 3: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

2. Bölüm Açık Erişimin Tanımı Açık Erişim ve Açık Arşiv İlişkisi Açık Erişim Yararları Açık Arşiv Türleri Dünya’ da Açık Arşivin Gelişimi Türkiye’ de Açık Arşivin Gelişimi Atatürk Üniversitesi ve Açık Arşiv

Page 4: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

3. Bölüm Bulgular ve Değerlendirme Tablolar

4. Bölüm Sonuç ve Öneriler

Kaynakça

Page 5: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim bilginin ücretsiz ve sınırsız bir biçimde

paylaşılmasını amaçlayan bir sistemdir.

Açık erişim ve açık arşiv sistemi arasındaki ilişki

bunların sadece kavram olarak bilinmesinden öteye

gitmemektedir.

Çalışmamızda açık erişim ve Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Açık Arşiv Sistemi’ ne olan tutumları ele alınacaktır. Ele alınan konu ile açık erişim ve açık arşiv sistemi arasındaki ilişki incelenmiştir.

1.BölümAraştırmanın Konusu

Page 6: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanları’ nın açık

erişim hakkındaki bilgileri ve Atatürk Üniversitesi Açık

Arşiv Sistemi’ ne karşı tutumlarını saptamak amacıyla

yapılmış bir çalışmadır.

Araştırmanın Amacı

Page 7: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim hareketi bilim adamlarının kaygı ve

yaklaşımlarından yola çıkarak başlamış,

Kütüphaneciler de bilimsel yayıncılık dünyasındaki

sorunlardan olumsuz etkilenerek açık erişimi gerekli

bulmuşlardır (Atılgan, Keten, 2008, s.1).

Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanları bu çalışma sonucunda Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemini yakından tanıma eğiliminde bulunmuşlardır.

Araştırmanın Önemi

Page 8: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

I. Kavramsal Çerçeve Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nden Yaşar

Tonta konu ile ilgili bir makale yayınlamıştır. Türkiye’ de açık erişim konusunda henüz üniversiteler ya da hükümet nezdinde konuyla ilgili etkili bir çalışma yapılmadığı kanaatine varmıştır.

İstanbul Üniversitesi B ilgi ve Belge Yönetimi Bölümü nden Hülya Dilek Kayaoğlu Açık Erişim Kavramı ile ilgili bir makale yayınlamıştır.

Ankara Üniversitesi DTCF’nden Doğan Atılgan ve Ankara Üniversitesi Kütüphanesi Uzmanı Burcu Keten Açık Erişim Olgusu ve Ankara Üniversite adında bir makale yayınlamışlardır.

Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ‘nden Hüseyin Odabaş ilgili makalesinde bu konuyu ayrıntılı bir şekilde ele almıştır.

Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nden Coşkun Polat konuya ilişkin makale yayınlamıştır.

Araştırmanın Yöntemi

Page 9: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Atılım Üniversitesi Bilişim Sistemleri Mühendisliği Bölümü’nden Korhan Levent Ertürk ve Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nden Mehmet Emin Küçük bir makale yayınlamışlardır.

Diğer bir uzman kütüphaneci olan Aytaç Yıldızeli bu konuda Küreselleşme Sürecinde Yayıncılık: Açık Erişim adlı makalesini yayınlamıştır.

ODTÜ Uygulamalı Matematik Enstitüsü ve Matematik Bölümü’nden Bülent Karasözen , ODTÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’ndan Burcu Umut Zan ve Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’ndan Doğan Atılgan konuyla ilgili makale yayınlamışlardır.

Page 10: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Genel anlamda yapılan bu çalışmalar sonucunda açık erişim konusunda konuyla ilgili etkili bir çalışmanın olmamasından yakınılmaktadır.

Kamu tarafından açık erişim konusuna karşı bir ilginin olmadığından bahsedilmiş ve ileriye dönük önerilerde bulunulmuştur.

Page 11: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Araştırmamızda temel olarak Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi ile ilgili öğretim elemanlarının karşılaştığı sorunları ele almış bulunmaktayız. Bununla birlikte araştırmamızın varsayımı Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi’ nin kullanımından doğan sorunlarla birlikte bu sorunların nasıl çözülebileceği konusudur.

Araştırmamızla ilgili varsayımlar şu şekildedir; Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi’ nin Atatürk Üniversitesi Öğretim

Elemanları’nın çoğu tarafından bilinmemesidir.Açık Arşiv Sistemi ile ilgili yapılan toplantılara ve seminerlere öğretim

elemanları tarafından gereken önem verilmemektedir.Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi yeni oluşturulduğundan dolayı bir

çok sorunu beraberinde getirmektedir.Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanları Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv

Sistemi’ ne gereken desteği vermemektedirler.

II. Hipotez

Page 12: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Üniversiteler bilginin oluşturulması, kaydedilmesi ve kullanılmasında önde gelen kuruluşlardan biridir. Açık erişim de bilginin ücretsiz ve sınırsız biçimde paylaşılmasını amaçlayan bir sistemdir. Bu nedenle açık arşivler bilgi üretiminde önde gelen kuruluşlar olan üniversiteler için oldukça yararlı olacaktır.

III. Kapsam

Page 13: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Araştırmanın evrenini Atatürk Üniversitesi içerisindeki 5 fakülte (Edebiyat, Mühendislik, Fen, Tıp Diş Hekimliği Fakültesi) ve 96 öğretim elemanı oluşturmaktadır.

Evren

Page 14: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Anket tekniği, veri toplama yöntem ve tekniklerinden dolaysız gözlem tekniğinin altında yaygın gözlem tekniklerindendir. Araştırma evreninin geniş olduğu durumlarda, örnekleme ile alınacak bir kesit üzerine sormaca tekniği ile veri toplanır ve elde edilen sonuçlar tüm araştırma evrenine genellenir ( Aziz, 2008, s. 81).

Araştırmanın Gözlem Tekniği

Page 15: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Anket araştırmayı yapan arkadaşlar tarafından birebir yapılmıştır. Ankette toplam 10 tane soru bulunmaktadır. 1 tane (2. soru) açık uçlu soru varken, geriye kalan 9 soru ise kapalı uçlu sorudur. Ayrıca ölçekleme türlerinden üçlü ve beşli ölçek türü kullanılmıştır. Bundan dolayıdır ki bazı sorular önem derecelerine göre sıralandırılmıştır. Bununla birlikte 4 tane olgusal soru yer almaktadır.

Page 16: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim; bilimsel bilginin internet aracılığıyla finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metine bağlı olarak verilebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir biçimde kamuya ücretsiz açık olma olarak tanımlanabilmektedir (Ankos Açık Erişim, 2006).

2. BölümAçık Erişimin Tanımı

Page 17: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim bilimsel bilginin evrenselliği sonucu ortaya çıkmış, kullanıcıya doğru bilgiyi ulaştırmakta ve kullanıcılar arasındaki bilgi akışını sağlamaktadır.

Belgelerin içerikleriyle ve orijinal üretim şekilleriyle birlikte elektronik ortama taşınması, bütün kullanıcıların kullanımına sunulması ve dağıtılabilmesi anlamını taşımaktadır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte elektronik yayıncılık alanında da büyük bir ilerleme kat edilmiştir ( Polat, 2008, s. 57).

Elektronik ortama aktarılan belgelerin elektronik ortamlar dahilinde arşivlenip kullanıcıların erişimine açılmasıyla açık arşiv kavramı ortaya çıkmıştır.

Açık Erişim Açık Arşiv İlişkisi

Page 18: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Araştırma sonuçları daha çok kişiye ulaşmaktadır. Dergilerin atıf oranları yükselmektedir. Dergilerin etki faktörleri artmaktadır. Güvenilir, doğru üst veri bilgisi sağlamaktadır. Uzun süreli koruma sağlamaktadır. Bilimsel İletişimi güçlendirmektedir. Bilgiye erişim yolları çeşitlenmektedir. Dergi fiyatlarındaki dengenin korunması sağlanmaktadır. Farklı dillerdeki bilimsel bilgi paylaşılabilmektedir. Küresel mirasın korunmasına katkı sağlanmaktadır ( Atılgan ve

Keten, 2008, s. 4).

Açık Erişimin Yararları

Page 19: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık arşiv türleri açık erişim bağlamında;

1. Açık erişim araçlarını (açık kaynak yazılımları) kullanarak oluşturulan açık erişim sistemler.

2. Kendi kendine arşivleme (self-archiving) yayınlanmamış yazılar dahil tüm makalelerin ve araştırma sonuçlarının elektronik olarak arşivlenip erişime açılabilir halde tutulmasıdır.

 

Açık arşivler (open archives)Kurumsal arşivler( institutional repositories)Konusal arşivler( areea specific archives)Yazarların kendi web sayfalarındaki çalışmalar (Atılgan ve Keten, 2008,

s. 3 belirtildiği gibi).

Açık Arşiv Türleri

Page 20: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim kavramı teknolojik alt yapısı düşünüldüğü taktirde 1963 yılında Ted Nilson’ un ortaya atmış olduğu ‘ çoklu ortam’ kavramına dayanmaktadır ( Polat, 2008 , ss. 56-57). Bu kavram kullanıldığı ortama göre şekillenmesi sonucu tanımlanmaya maruz kalmaktadır. Farklı zaman, ortam ve amaçlar doğrultusunda kullanılmasından dolayı bu tanım çeşitlilik göstermektedir.

Açık Arşivin Dünyadaki Gelişimi

Page 21: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Bilimsel bilgiye serbest erişim anlamında daha sonraki yıllarda hem bireysel hem de kurumsal olarak çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Bu girişimlerden bazıları ilk 10 yıl kapsam alınarak aşağıda verilmiştir:

- 1989'da Amerikan Psikoloji Derneği'nin sponsorluğunda Stevan Harnad tarafından “Psycoloquy” adlı ilk çevrimiçi ücretsiz hakemli derginin çıkarılması,

-1990'da Communication Institute for Online Scholarship tarafından The Electronic Journal of Communication adlı ücretsiz çevrimiçi derginin yayınlanması,

-1993'te Toronto Üniversitesi Kütüphaneleri ve Brezilya Çevre Bilimi Danışma Merkezi tarafından Bioline International adıyla bir açık arşiv kurulması,

Page 22: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

-1994'te Wayne Marr ve Michael Jensen tarafından The Social Science Research Network (SSRN)'un oluşturulması,

-1996'da Virginia Polytechnic Institute and State University tarafından Networked Digital Library of Theses and Dissertations (NDLTD)'ın başlatılması,

-1998'de Amerikan Araştırma Kütüphaneleri Derneği tarafından Scholarly Publishing and Academic Resources Coalition (SPARC)’un oluşturulması,

-2001'de Australian National University'nin Avustralya’daki ilk açık erişim kurumsal arşivi olan E-Print Repository’ yi oluşturması bu girişimlere örnek olarak gösterilmekle beraber gerçek anlamda ortaya çıkması 2000’li yıllarda görülmüştür ( Polat, 2008, s. 57).

Page 23: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişim kavramıyla ilgili bilgilerin ele alınması 2002 yılında Budapeşte Açık Erişim girişimi ile bağlanmıştır.

2003 yılında ABD’ de bilim adamlarının, kütüphanecilerin ve yayıncıların temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda açık erişim ile ilgili bazı kararlar alınmıştır. Bu kararlar daha sonra 2003’ te Bethesda bildirimi adıyla yayınlanmıştır.

Bu bildirimde herhangi bir yayının açık erişim yayını sayılabilmesi için 2 özelliğe sahip olması gerekmektedir.

Page 24: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

1. Tüm kullanıcılara evrensel olarak ücretsiz ve sürekli erişim imkanı sağlar. Ayrıca yazara gerekli atfı vermek koşuluyla eserin herhangi bir dijital ortamda kopyalanması, hizmete sunulması, kişisel kullanıma açılması hakkını verir.

2. Standartları sağlanmış bir elektronik ortamda kopyası sunulan bir çalışmanın tamamı bir kuruluş, dernek ya da bu yönde çaba sarf eden bir başka kuruluş tarafından desteklenen, açık erişimi sınırsız dağıtımı, iş birliği ve arşivlemeyi gerçekleştirmeye çalışan arşivde depolanır (Polat, 2008, s. 59).

Bu yönde bir diğer toplantıda 2003 yılında Max Planck Kurumu tarafından Berlin’ de düzenlenmiştir.

Page 25: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Ülkemizde bilimsel dernekler, araştırma kuruluşlarıyla birlikte kütüphaneler 1980’li yıllardan sonra bilimsel araştırmalar sonucunda arşivlenip, erişime sunulması ve görünürlüğün arttırılması gibi konularda çeşitli projeler üretilmiştir ( Ertürk ve Küçük, 2010, s. 128 ). Açık erişim kavramıyla ilgili her geçen gün girişimlerin artmasıyla birlikte ülkemizde bu konuyla ilgili çalışmalar ve girişimler çok azdır ( Polat, 2006, s.72 ).

Açık Arşivin Türkiye’ deki Gelişimi

Page 26: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Açık erişimle ilgili ilk çalışmalara Ankara Üniversitesi’nde başlanmıştır. 2000’li yılların başlarında Türkiye’ de açık arşiv ve erişim konusunda dünyada yayınlanan bildirgelerde konular ilk kez işlenmiştir. Ankara üniversitesi tarafından hazırlanan ve o yıl erişime sunulan açık arşiv sistemi Türkiye’ de ikinci kurumsal arşiv olma özelliğini taşımaktadır ( Odabaş, 2008, s. 5 ).

Page 27: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Türkiye’ de açık arşiv oluşturma çalışmalarına katılan ikinci kuruluş Hacettepe Üniversitesi’ dir (Odabaş, 2008, s.5 ). 2002 yılında bilgi ve belge yönetimi bölümünden öğretim elemanlarının elektronik tez arşivi olarak planlanıp daha sonra 2004/2005 bahar döneminde doktora dersi kapsamında hayata geçirilmiştir. Oluşturulan bu arşiv Türkiye’ de ilk deneysel açık erişim olma özelliğini taşımakla birlikte Açık Arşivler Girişimi Üst Veri Harmanlama Protokolü’ ne ( OAI Protocol for Metedata Harvesting ) ve OpenURL standartlarına uygun geliştirilen ilk açık arşiv olma özelliğini taşımaktadır ( Polat, 2008, s. 97’ de belirtildiği gibi ).

Page 28: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Yazarlar tarafından makalelerin tam metnine ulaşım son yıllarda kısıtlanmıştır. Örneğin; ODTÜ’ de uygulanan sistemde yazarların belirlediği kriterlere göre (hiç, kampüs içi, hemen, belli bir süre sonra gibi) ulaşım imkanı verilmektedir. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü’nde yapılan tezlerin tam metinleri herkesin erişimine açık olmakla birlikte, Muğla ve Sakarya Üniversitelerindeki tezlere ise kampüs içinden erişilebilmektedir. Ayrıca YÖK’ün de ülkemizde uygulamakta olduğu Ulusal Dijital Arşiv kurma yolunda önemli çalışmaları bulunmaktadır ( Odabaş, 2008, s. 6 ).

Page 29: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Anadolu, Bilkent, Boğaziçi, Çukurova, Dokuz Eylül ve Süleyman Demirel Üniversitelerinin açık tez arşivlerine ulaşmakta problemler oluşmaktadır ( Odabaş, 2008, s. 6 ).

ANKOS 2006’da bilimsel bilgiye daha ekonomik ve etkin bir şekilde ulaşımı sağlayan açık erişim ve kurumsal arşivler çalışma grubu oluşturmuştur. Grubun amacı; Dünyada ve Türkiye’ de yayınlanmış açık arşiv ve açık erişim konusunda çıkmış olan güncel konularda bilgi veren, üye kurumların bilgilendirilmesi, açık erişimi kendi kurumlarında yayma ve kullanıma sunma, konuyla alakalı kurumların kendi arşivlerini oluşturmaları için yol göstermek, iş birliği yapmak, eğitici ve yardımcı dokümanları kendi web sitesinde barındırmak, bunların güncel ve güvenilir olmasını sağlamak ( Polat, 2006, s. 73).

Page 30: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Bu çalışmaların bir sonucu olarak Bilgi Teknolojileri IV & Akademik Bilişim 2006 toplantısından sonra TKD, ÜNAK, ANKOS ve ULAKBİM temsilcilerinden oluşan bir Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Danışma Kurulu oluşturulmuştur ( Ankos, 2006).

Dünyada ve Türkiye’de açık erişimle ilgili çalışmalara başta üniversiteler olmak üzere bilimsel bilgi üreten bütün kuruluşların kayıtsız kalması düşünülemez. Atatürk Üniversitesi’ nde de bir elektronik açık erişim arşivi oluşturulmuştur ( Polat, 2008, s. 98).

Page 31: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi’ ni kurma çalışmaları 2006 yılında başlamıştır.

Kütüphanecilik bölümü öğretim elemanları, Kimya bölümü öğretim elemanları önderliğinde başlamıştır.

Rektör Yardımcısına sunum yapılmıştır.Proje Ekibi; Kütüphanecilik bölümünden 2, Kimya

bölümünden 1, bir kütüphaneci ve bilgi teknolojisi uzmanından oluşmaktadır.

Çalışma 2 aşamada gerçekleştirilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi

Page 32: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 33: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 34: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 35: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 36: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 37: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi
Page 38: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Tür olarak,• Tez (412)• Makale (94)• Konferans metni ya da Çalıştay (75)• Kitap içinde Bölüm (32)• Monografi (7)

Dil olarak;• Türkçe (600)• İngilizce (17)• Türkçe, Osmanlıca (3)

İçerik

Page 39: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Dosya biçimi olarak;• Pdf Dokümanı (527)• Word Dokümanı (73)• Power Point Sunusu (11)• Düz Metin (7)• Html Sayfası (2)

Toplam belge sayısı 620’ dir.

Page 40: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Bu anket çalışması Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler alanından 40, Fen Bilimler alanından 40 ve Sağlık Bilimleri alanından 16 olmak üzere toplam 96 öğretim üyesine uygulanmıştır. Çalışmamızın Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri ve Sağlık bilimlerinden seçilmesinin nedeni bu üç alandan Öğretim elemanlarının Açık Arşiv Sistemini ne kadar sıklıkla kullandığını ve açık arşiv sistemi ile ilgili herhangi bir sorunla karşılaşıp karşılaşmadığını öğrenmektir. Anketimiz unvan ayrımı gözetilmeksizin yapılmıştır. Anket çalışması yapılırken her fakülteden eşit miktarda öğretim elemanlarına uygulanmaya çalışılmıştır. Fakat sağlık bilimleri alanında gerekli eşitlik sağlanamadığından dolayı tam sayıya( 120) ulaşılamamıştır.

3. BölümBulgular ve Değerlendirme

Page 41: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Bu bölümde araştırma sonucu elde edilen bulgular Atatürk Üniversitesi’ nin Öğretim Elemanlarının sahip olduğu özellikler dikkate alınarak değerlendirilmiştir.

Araştırma sonuçlarında genel itibariyle yüzde (%) değerleri alındığından dolayı küsüratlar tamamlanmıştır.

Page 42: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Frequency PercentBayan 39 40,6

Bay 57 59,4 Toplam 96 100,0

Tablolar

CINSIYET

Sosyal Bilimler Fen Bilimleri

Sağlık Bilimleri Toplam

Arş.Gör. 24 24 10 58

Uzman/Okutman/Öğretim Görevlisi 2 3 0 5

Yrd. Doç. Dr 8 7 1 16

Doç. Dr 3 4 4 11

Prof.Dr 3 2 1 6

Toplam 40 40 16 96

Page 43: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam

      Basılı Kaynaklar

Elektronik Kaynaklar

Arş.Gör.   22 36 58  37,90% 62,10% 100,00%

Diğerleri ( Uzman Okutman/Öğretim Görevlisi)

 2 3 5

  40,00% 60,00% 100,00%Yrd. Doç. Dr   8 8 16

  50,00% 50,00% 100,00%Doç. Dr   4 7 11

  36,40% 63,60% 100,00%Prof. Dr   4 2 6

  66,70% 33,30% 100,00%Toplam   40 56 96

  41,70% 58,30% 100,00%

Unvana Göre İlk Olarak Başvurulan Kaynaklar

Page 44: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam

      Basılı Kaynaklar

Elektronik Kaynaklar

Sosyal Bilimler

  28 12 40  70,00% 30,00% 100,00%

Fen Bilimleri   11 29 40  27,50% 72,50% 100,00%

Sağlık Bilimleri

  1 15 16  6,20% 93,80% 100,00%

Toplam 

  

40 56 96

41,70% 58,30% 100,00%

Akademik Faaliyet Alanına Göre İlk Başvurulan Kaynaklar

Page 45: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam      Evet Hayır Fikrim yokSosyal Bilimler

  5 23 12 40  12,50% 57,50% 30,00% 100,00%

Fen Bilimleri

  3 24 13 40  7,50% 60,00% 32,50% 100,00%

Sağlık Bilimleri

  6 2 8 16  37,50% 12,50% 50,00% 100,00%

Toplam   14 49 33 96  14,60% 51,00% 34,40% 100,00%

Akademik Faaliyet Alanına Göre Karşılaşılan Sorunlar

Page 46: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam      Bayan BayArşiv Erişim toplantıları

Evet   2 8 10 

20,00% 80,00%100,00

%Hayır   37 49 86

 43,00% 57,00%

100,00%

Toplam   39 57 96 

40,60% 59,40%100,00

%

Cinsiyete Göre Açık Erişim Toplantıları

Page 47: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam      Bayan BayAçık Arşiv Web ulaşımı karmaşık yapısının varlığı

Kesinlikle Katılıyorum

  1 1 2  50,00% 50,00% 100,00%

Katılıyorum   3 10 13  23,10% 76,90% 100,00%

Kararsızım   18 20 38  47,40% 52,60% 100,00%

Katılmıyorum   15 25 40  37,50% 62,50% 100,00%

Kesinlikle Katılmıyorum

  2 1 3  66,70% 33,30% 100,00%

Toplam   39 57 96  40,60% 59,40% 100,00%

Açık Arşiv Sisteminin Karmaşık Bir Yapıya Sahip Olmasının Cinsiyet

Üzerine Dağılımı

Page 48: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam      Sosyal

BilimlerFen

BilimleriSağlık

BilimleriKesinlikle Katılıyorum

  8 8 3 19 

42,10% 42,10% 15,80% 100,00%Katılıyorum   17 17 9 43

 39,50% 39,50% 20,90% 100,00%

Kararsızım   12 14 3 29 

41,40% 48,30% 10,30% 100,00%Katılmıyorum   3 0 1 4

 75,00% 0,00% 25,00% 100,00%

Kesinlikle Katılmıyorum

  0 1 0 1 

0,00% 100,00% 0,00% 100,00%Toplam   40 40 16 96

 41,70% 41,70% 16,70% 100,00%

Akademik Faaliyet Alanına Göre Doğru, Güvenilir Üst Veri Bilgisi İçerme

Page 49: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     

Toplam

      Sosyal Bilimler

Fen Bilimleri

Sağlık Bilimleri

Evet   8 4 4 16  50,00% 25,00% 25,00% 100,00%

Fikrim Yok

  18 17 5 40  45,00% 42,50% 12,50% 100,00%

Hayır   14 19 7 40  35,00% 47,50% 17,50% 100,00%

Toplam   40 40 16 96  41,70% 41,70% 16,70% 100,00%

Akademik Faaliyet Alanına Göre Erişim Sorunu

Page 50: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

     Akademik faaliyet alanı

Toplam

      Sosyal Bilimler

Fen Bilimleri

Sağlık Bilimleri

A.Ü Açık Arşiv Sisteminde Bilgi teknolojileri - altyapı sorunu

Evet  

10 7 5 22  45,50% 31,80% 22,70% 100,00%

Fikrim Yok   20 19 8 47  42,60% 40,40% 17,00% 100,00%

Hayır   10 14 3 27  37,00% 51,90% 11,10% 100,00%

Toplam   40 40 16 96  41,70% 41,70% 16,70% 100,00%

Akademik Faaliyet Alanına Göre Bilgi Teknolojileri- Altyapı Sorunu

Page 51: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

a) Sonuç

Açık arşiv sistemi üniversiteler için olmazsa olmazlardan biridir. Üniversiteler açık arşiv sistemleri ile birlikte personeline daha iyi hizmet sunmakta, onların gereksinimlerini daha iyi karşılayabilmek için sürekli kendini güncel tutmalıdır.

Açık Arşiv sistemlerine gereken önem verildiğinde öğretim elemanları araştırma çalışmalarında aradıkları bilgiye daha hızlı ve kolay ulaşıp farklı bakış açılarını ortaya koyacaklardır.

4. BölümSonuç ve Öneriler

Page 52: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

Araştırmamızda şu sonuçlar elde edilmiştir;

- Öğretim elemanlarının Atatürk Üniversitesi, AçıkArşiv Sistemine yabancı olması,

- Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi ile ilgiliyapılan toplantılar ve seminerlere öğretimelemanlarından katılanların sayıca az olması,

- Öğretim elemanlarının birçoğunun ilk olarak elektronik

kaynaklardan faydalanıyor olması,- Öğretim elemanlarının araştırmalarında ilk başvuru

kaynağı olarak daha çok veri tabanlarındanyararlanması, açık arşiv sistemini tanımıyor olması

Page 53: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

b) ÖnerilerAraştırmanın sonuçlarından elde edilen bulgulara

göre yapılan öneriler şunlardır:-Atatürk Üniversitesi Açık Arşiv Sistemiyle ilgili

yapılan toplantılar ve seminerlerde öğretim elemanlarıhaberdar edilmelidir.

-Açık arşiv sistemi ile ilgili sorunlar çözümekavuşturulmalıdır.

-Daha çok Sosyal Bilimler alanı tarafından kullanılanve tercih edilen açık arşiv sistemi üniversitenin diğeralanları tarafından da sıkça kullanılması amacıyla teşvikedilmelidir.

Page 54: Açık Erişim ve Açık Arşiv Sistemi

“ Yarattığınız tablonun somutlaşmasını onu doğuran güç olan sizden başka hiçbir güç, engeleyemez.”

SPSS 16.0

Teşekkür ederiz..