แผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. 2543

หนา

๑. บทนํ า ๔๒. วิสัยทัศนการกระจายอํ านาจสูทองถ่ิน ๖๓. กรอบแนวคิดการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๗๔. เปาหมายของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๙๕. เปาหมายของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองทองถ่ิน ๑๐๖. แนวทางการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๑๑

๖.๑ การถายโอนภารกิจและการจัดแบงอํ านาจหนาท่ีระหวางรัฐกับองคกร ๑๑ปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง๖.๑.๑ ความหมายของการถายโอนภารกิจตามมาตรา ๓๐ ๑๑

แหงพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๖.๑.๒ หลักการทั่วไปในการพิจารณาถายโอนภารกิจ ๑๓๖.๑.๓ รูปแบบการถายโอน ๑๘

๖.๑.๔ ระยะเวลาการถายโอน ๒๐๖.๑.๕ ผลการพิจารณาการถายโอนภารกิจ ๒๑

๖.๒ การกระจายอํ านาจการเงิน การคลัง และงบประมาณ ๒๔ใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน๖.๒.๑ หลักการปรับปรุงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๔๖.๒.๒แนวทางการปรับปรุงรายไดท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๕

จัดเก็บจัดหาเอง๖.๒.๓ แนวทางการปรับปรุงภาษีอากรที่รัฐจัดแบง จัดสรร หรือ ๒๕

จัดเก็บเพิ่มใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน๖.๒.๔ แนวทางการจัดสรรเงินอุดหนุนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๖๖.๒.๕ การทบทวนการจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๖๖.๒.๖ มาตรการเสริมสรางวินัยทางการเงิน และการคลังของ ๒๗

องคกรปกครองสวนทองถ่ิน๖.๓ แนวทางการถายโอนบุคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๗

และการบริหารงานบุคคลสวนทองถ่ิน๖.๔ แนวทางการพัฒนาระบบตรวจสอบ และการมีสวนรวมของประชาชน ๒๘

และภาคประชาสังคม

๖.๕ การปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารจัดการองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๙๖.๕.๑ การเตรียมความพรอมใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๒๙๖.๕.๒ การปรับโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๓๐

เพื่อรองรับการถายโอนภารกิจ๖.๕.๓ การพัฒนาองคกรในระดับจังหวัดเพื่อรองรับการถายโอน ๓๐๖.๕.๔ การปรับปรุงระบบการวางแผน ระบบงานประมาณ ระบบบัญชี ๓๒

ระบบการบริหารงานบุคคล ระบบติดตามตรวจสอบ และระบบขอมูล๖.๕.๕ การกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ๓๔๖.๕.๖ การเพิ่มขีดความสามารถของบุคลากรและผูบริหารทองถ่ิน ๓๕

การเพิ่มขีดความสามารถของประชาชนและภาคประชาสังคมในการตรวจสอบ

๖.๖. การปรับปรุงกฏหมายและระเบียบใหสอดคลองกับการถายโอนภาระกิจ ๓๗๖.๗. กลไกการกํ ากับดูแลการถายโอนภารกิจและการดํ าเนินการใหเปนไป ๓๘

ตามแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินและแผนปฏิบัติการ

๖.๘ การสรางระบบประกันคุณภาพบริการสาธารณะขององคกรปกครอง ๓๙สวนทองถ่ิน

แผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ. 2543

๑. บทนํ า

รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ ไดใหความสํ าคัญกับการกระจายอํ านาจการปกครองไปสูทองถ่ิน โดยไดกํ าหนดไวในหมวด ๕ แนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐ มาตรา ๗๘ กํ าหนดใหรัฐตองกระจายอํ านาจใหทองถ่ินพึ่งตนเอง และตัดสินใจในกิจการของทองถ่ินไดเอง พัฒนาเศรษฐกิจทองถ่ิน และระบบสาธารณูปและสาธารณูปการ ตลอดท้ังโครงสรางพื้นฐานสารสนเทศในทองถ่ินใหท่ัวถึงและเทาเทียมกันท่ัวประเภท รวมท้ังพัฒนาจังหวัดท่ีมีความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถ่ินขนาดใหญ โดยคํ านึงถึงเจตนารมณของประชาชนในจังหวัดนั้น

ในดานการปกครองสวนทองถ่ิน รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ ไดกํ าหนดไวในหมวด ๙ รวม ๙ มาตรา ตั้งแต มาตรา ๒๘๒ ถึงมาตรา ๒๙๐ สรุปไดวารัฐจะตองใหความเปนอิสระแกทองถ่ินตามหลักแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถ่ิน โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ินท้ังหลายยอมมีอิสระในการกํ าหนดนโยบายการปกครอง การบริหาร การบริหารงานบุคคล การเงินและการคลัง และมีอํ านาจหนาท่ีของตนเองโดยเฉพาะ โดยรัฐบาลเปนผูกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินเทาท่ีจํ าเปนภายในกรอบของกฏหมาย และเพื่อกระจายอํ านาจใหแกทองถ่ินเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง

นอกจากนั้น รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ ยังบัญญัติสิทธิของประชาชนในการถอดถอนสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินใหพนจากตํ าแหนง และการเสนอใหสภาทองถ่ินออกขอบัญญัติทองถ่ิน รวมท้ังการแตงตั้งหรือ

พนจากตํ าแหนงของพนักงานและลูกจางขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตองเปนไปตามความตองการ และความเหมาะสมของแตละทองถ่ิน โดยไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการพนักงานสวนทองถ่ิน

เพื่ออนุวัตตามมาตรา ๒๘๔ แหงรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ จึงไดตราพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ ขึ้น ซึ่งมีสาระสํ าคัญในการกํ าหนดอํ านาจและหนาท่ีในการจัดระบบบริการสาธารณะระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง การจัดสรรสัดสวนภาษีและอากรระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน โดยคํ านึงถึงภาระหนาท่ีของรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินและระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเองเปนสํ าคัญ และตามมาตรา ๑๒ แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ไดกํ าหนดใหคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน มีอํ านาจและหนาท่ีจัดทํ าแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองทองถ่ินและแผนปฏิบัติการ เพื่อขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีและรายงานตอรัฐสภา โดยในบทเฉพาะกาล มาตรา ๓๕ ของพระราชบัญญัติดังกลาว กํ าหนดใหในวาระเริ่มแรก ใหคณะกรรมการจัดทํ าแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินและแผนปฏิบัติการ ใหแลวเสร็จภายในหนึ่งป นับแตวันท่ีกรรมการเริ่มปฏิบัติหนาท่ีหรือภายในวันท่ี ๒ กุมภาพันธ พ.ศ. ๒๕๔๔

แผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เปนแผนที่กํ าหนดกรอบแนวคิดเปาหมายและแนวทางการกระจายอํ านาจใหเปนไปตามมาตรา ๓๐ แหงพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ เพื่อใหการกระจายอํ านาจบรรลุเจตนารมณท่ีระบุไวในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช

๒๕๔๐ โดยยึดหลักการมีสวนรวมจากทุกฝาย ไมเปนแผนที่เบ็ดเสร็จ มีกระบวนการที่ยืดหยุนและสามารถปรับวิธีการใหสอดคลองกับสถานการณและการเรียนรูจากประสบการณท่ีเพิ่มขึ้น

๒. วิสัยทัศนการกระจายอํ านาจสูทองถ่ิน

ในชวง ๔ ปแรก (พ.ศ. ๒๕๔๔ - ๒๕๔๗) ของการถายโอนภารกิจตามกรอบของกฏหมายวาดวยการกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน จะเปนชวงของการปรับปรุงระบบการบริหารงานภายในขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ราชการบริหารสวนกลาง และราชการบริหารสวนภูมิภาค รวมท้ังการพัฒนายุทธศาสตร การสรางความพรอมในการรองรับการถายโอนภารกิจ บุคลากร งบประมาณ และทรัพยสิน รวมท้ังการแกไขกฎหมายที่เก่ียวของ ในสวนของภารกิจท่ีถายโอนจะมีท้ังการถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินอยางสมบูรณ และการดํ าเนินงานรวมกันระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินกับหนวยงานของรัฐ และจะมีบุคลากรจํ านวนหนึ่งถายโอนไปปฏิบัติงานภายใตการกํ ากับดูแลขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน

หลังจากการถายโอนในชวง ๔ ปแรกสิ้นสุดลงจนถึงระยะเวลาการถายโอนในปท่ี ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๔๘–๒๕๕๓๗ ตามกรอบของกฏหมายวาดวยการกํ าหนดแผลและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะเปนชวงเปลี่ยนผาน มีการปรับบทบาทของราชการบริหารสวนกลาง ราชการบริหารสวนภูมิภาค องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และภาคประชาชนที่จะเรียนรูรวมกันในการถายโอนภารกิจ มีการปรับกลไกความสัมพันธระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินกับราชการบริหารสวนภูมิภาคอยางกลมกลืน รวมท้ังปรับปรุงกฎหมายที่เก่ียวของ อันจะทํ าใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถดํ าเนินกิจการสาธารณะที่ตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถ่ินดีขึ้น และจะทํ าใหประชาชนเขามามีสวนรวมในการบริหารงานขององคกรปก

ครองสวนทองถ่ิน และองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะสามารถพัฒนาขีดความสามารถในการดํ าเนินกิจกรรมไดอยางมีประสิทธิภาพและมีความโปรงใส

ในชวงเวลาหลังจากปท่ี ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๔ เปนตนไป) ประชาชนในทองถ่ินจะมีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น สามารถเขาถึงบริการสาธารณะไดอยางท่ัวถึงและเปนธรรม ประชาชนจะมีบทบาทในการตัดสินใจการกํ ากับดูแลและการตรวจสอบ ตลอดจนการสนับสนุนการดํ าเนินกิจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถ่ินอยางเต็มท่ี ในสวนองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะมีการพัฒนาศักยภาพทางดานการบริหารจัดการและการคลังทองถ่ินท่ีพึ่งตนเองและเปนอิสระมากขึ้น ผูบริหารและสภาทองถ่ินจะเปนผูมีความรูความสามารถและมีวิสัยทัศนในการบริหาร ราชการบริหารสวนภูมิภาคจะเปลี่ยนบทบาทจากฐานะผูจัดทํ าบริการสาธารณะมาเปนผูใหความชวยเหลือทางวิชาการ และกํ ากับดูแลการดํ าเนินงานขององคกรปกครองสวนทองถ่ินเทาท่ีจํ าเปนภายใตขอบเขตที่ชัดเจน และการปกครองสวนทองถ่ินจะเปนการปกครองตนเองของประชาชนในทองถ่ินอยางแทจริง

๓. กรอบแนวคิดการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

กรอบแนวคิดการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ไดยึดหลักการและสาระสํ าคัญ ๓ ดานคือ

๓.๑ ดานความเปนอิสระในการกํ าหนดนโยบายและการบริหารจัดการองคกรปกครองสวนทองถ่ินยอมมีอิสระในการกํ าหนดนโยบายการปกครอง การบริหารจัดการ การบริหารงาน

บุคคล และการเงินการคลังของตนเอง โดยยังคงรักษาความเปนรัฐเดี่ยวและความมีเอกภาพของประเทศ การมีสถาบันพระมหา

กษัตริยเปนประมุข และความมั่นคงของชาติเอาไวไดตลอดจนการสงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมในการเมืองการปกครองทองถ่ิน ภายใตระบอบประชาธิปไตย

๓.๒ ดานการบริหารราชการแผนดินและการบริหารราชการสวนทองถ่ินรัฐตองกระจายอํ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินพึ่งตนเองและตัดสินใจในกิจการของตนเองไดมากขึ้น โดย

ปรับบทบาทและภารกิจของราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาคและพิ่มบทบาทใหสวนทองถ่ินเขาดํ าเนินการแทน เพื่อใหราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาครับผิดชอบในภารกิจมหาภาค และภารกิจท่ีเกิดกวาขีดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถ่ินจะดํ าเนินการได โดยกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินในดานนโยบาย และดานกฏหมายเทาท่ีจํ าเปน ใหการสนับสนุน สงเสริมดานเทคนิควิชาการ และตรวจสอบติดตามประเมินผล

๓.๓ ดานประสิทธิภาพการบริหารขององคกรปกครองสวนทองถ่ินรัฐตองกระจายอํ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เพื่อใหประชาชนไดรับบริการสาธารณะที่ดีขึ้นหรือไมตํ่ ากวา

เดิม มีคุณภาพมาตรฐาน การบริหารจัดการขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน มีความโปรงใส มีประสิทธิภาพ และรับผิดชอบตอผูใชบริการใหมากขึ้น รวมท้ังสงเสริมใหประชาชนภาคประชาสังคม และชุมชนมีสวนรวมในการตัดสินใจ รวมดํ าเนินงานและติดตามตรวจสอบ

๔. วัตถุประสงคของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

แ ผนการกระจายอํ านาจฯ มีวัตถุประสงคท่ีสํ าคัญ ๓ ประการ คือ๔.๑ เพื่อใหมีการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินอยางตอเนื่อง ตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช ๒๕๔๐ และพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒

๔.๒ กํ าหนดรอบทิศทางและแนวทางการกระจายอํ านาจสูองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีชัดเจนโดยมีกระบวนการที่ยืดหยุน สามารถปรับวิธีการดํ าเนินงานใหสอดคลองกับสถานการณืท่ีเปลี่ยนไปและมีการเรียนรูจากประสบการณท่ีเพิ่มขึ้น

๔.๓ กํ าหนดแนวทางการดํ าเนินงานของแผนปฏิบัติการ ซึ่งจะกํ าหนดหลักการทั่วไปในการพิจารณาถายโอนภารกิจ รูปแบบการถายโอน ภารกิจท่ีราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาคจะถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ระยะเวลาการถายโอน แนวทางการจัดแบงอํ านาจและหนาท่ีในการจัดบริการสาะารณะระหวงรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละรูปแบบ แนวทางการจัดสรรทรัพยากรดานการเงิน การคลัง และบุคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหสอดคลองกับอํ านาจหนาทาและภารกิจ ปรับบทบาทและความสัมพันธระหวางราชการบริหารสวนกลาง ราชการบริหารสวนภูมิภาค และราชการบริหารสวนทองถ่ิน รวมท้ังแกไขกฏหมายและกฏระเบียบท่ีเก่ียวของ

๕. เปาหมายของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๕.๑ ใหมีการถายโอนภารกิจในการจัดบริการสาธารณะของรัฐ ใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินตามมาตรา ๓๐ แหงพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยกํ าหนดขอบเขตความรับผิดชอบในการใหบริการสาธารณะของรัฐและองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเองใหชัดเจน โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใดหรือแหงใดหรือแหงใดที่มีความพรอมในการรับถายโอนอํ านาจหนาท่ีและภารกิจ ใหดํ าเนินการถายโอนภายใน ๔ ป สํ าหรับองคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใด หรือแหงใดที่ไมสามารถที่จะรับการถายโอนอํ านาจหนาท่ีและภารกิจภายใน ๔ ปใหดํ าเนินการถายโอนภายใน ๑๐ ป

๕.๒ กํ าหนดการจัดสรรภาษีและอากร เงินอุดหนุนและรายไดอ่ืนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินเพื่อใหสอดคลองกับการดํ าเนินการตามอํ านาจและหนาท่ีขององคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทอยางเหมาะสมโดยใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีรายไดเพิ่มขึ้นคิดเปนสัดสวนตอรายไดรัฐบาลภายในป พ.ศ. ๒๕๔๔ ไมนอยกวารอยละ ๒๐ และใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีรายไดเพิ่มขึ้น คิดเปนสัดสวนตอรายไดของรัฐบาลภายในไมเกิน พ.ศ. ๒๕๔๙ ไมนอยกวารอยละ ๓๕ โดยการเพิ่มสัดสวนอยางตอเนื่องตามระยะเวลาที่เหมาะสมและสอดคลองกับภารกิจท่ีถายโอน เพื่อใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถจัดบริการสาธารณะไดดวยตนเอง และจัดสรรในสัดสวนท่ีเปนธรรมแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินโดยคํ านึงถึงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้นดวย

๕.๓ การจัดตั้งงบประมาณรายจายประจํ าปในสวนท่ีเก่ียวกับการจัดบริการสาธารณะในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ใหรัฐจัดสรรเงินอุดหนุนใหเปนไปตามความจํ าเปน และความตองการขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้น

๕.๔ จัดระบบของการถายโอนบุคลากรจากหนวยงานของรัฐ เพื่อใหสอดคลองกับการถายโอนภารกิจ

๕.๕ ปรับปรุงกฏหมายและระเบียบท่ีเก่ียวของใหสอดคลองกับการถายโอนอํ านาจและหนาท่ี

๖. แนวทางการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

ขอบเขตการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น๑. รัฐจะกระจายอํ านาจหนาท่ีความรับผิดชอบ อํ านาจการตัดสินใจ อํ านาจการบริหารจัดการทรัพยากรการเงินการคลัง

และบุคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทตางๆ สรางความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน สงเสริมใหประชาชนและภาคประชาสังคมมีสวนรวมในการดํ าเนินงานขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๒. รัฐจะดํ าเนินการปรับบทบาทของราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาคปรับโครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ปรับปรุงกฏหมายและระเบียบท่ีเก่ียวของ พัฒนาโครงสรางและกลไกเพื่อสนับสนุนการกระจายอํ านาจ รวมท้ังสรางระบบติดตามตรวจสอบ กํ ากับดูแลและประเมินผลที่มีประสิทธิภาพ

๖.๑ การถายโอนภารกิจและการจัดแบงอํ านาจหนาที่ระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นและระหวางองคกรปกครองสวนทองถิ่นดวยกันเอง

๖.๑.๑ ความหมายของการถายโอนภารกิจตามมาตรา ๓๐ แหงพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๒

ขอความในกฏหมาย มาตรา ๓๐ (๑) ใหดํ าเนินการถายโอนภารกิจการใหบริการสาธารณะที่รัฐดํ าเนินการอยูในวันท่ีพระราชบัญญัตินี้ใชบังคับแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินภายในกํ าหนดเวลา ดังนี้

(ก) ภารกิจท่ีเปนการดํ าเนินการซํ้ าซอนระหวางรัฐและองคกรปกครองสวทองถ่ิน หรือภารกิจท่ีรัฐจัดใหบริการในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ใหดํ าเนินการใหเสร็จสิ้นภายในสี่ป

(ข) ภารกิจท่ีรัฐจัดใหบริการในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ินและกระทบถึงองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่น ใหดํ าเนินการใหเสร็จสิ้นภายในสี่ป

(ค) ภารกิจท่ีเปนการดํ าเนินงานตามนโยบายของรัฐบาลใหดํ าเนินการใหเสร็จสิ้นภายในสี่ปความหมาย (๑) หมายถึง ลักษณะภารกิจการใหบริการสาธารณะที่จะตองถายโอนในสี่ป ไดแก๑) ภารกิจท่ีซํ้ าซอน หมายถึง ภารกิจการใหบริการสาธารณะที่กฏหมายกํ าหนดใหรัฐหรือองคกรปกครอง

สวนทองถ่ินมีอํ านาจหนาท่ีในเรื่องเดียวกัน และองคกรปกครองสวนทองถ่ินไดมีการดํ าเนินการตามภารกิจนั้นแลวดวย๒) ภารกิจท่ีรัฐจัดทํ าในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หมายถึง ภารกิจการใหบริการสาธารณะที่กฏ

หมายกํ าหนดใหรัฐและองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีอํ านาจหนาท่ี แตองคกรปกครองสวนทองถ่ินยังไมไดดํ าเนินการ หรือไมเคยดํ าเนินการตามภารกิจนั้น

๓) ภารกิจท่ีรัฐจัดทํ าในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ินและกระทบองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่น หมายถึง ภารกิจการใหบริการสาธารณะที่รัฐดํ าเนินการในเขตพื้นท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินหนึ่ง และมีผลกระทบเกิดขึ้นกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่นดวย

๔) ภารกิจตามนโยบายรัฐบาลขอความในกฏหมาย มาตรา ๓๐ (๒)กํ าหนดขอบเขตความรับผิดชอบในการใหบริการสาธารณะของรัฐ

และขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง ตามอํ านาจและหนาท่ีท่ีกํ าหนดไวใน

พระราชบัญญัตินี้ใหชัดเจน โดยในระยะแรกอาจกํ าหนดภารกิจขององคกรปกครองสวนทองถ่ินใหแกตกตางกันได โดยใหเปนไปตามความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละแหง ซึ่งตองพิจารณาจากรายไดและบุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้น จํ านวนประชากร คาใชจายในการดํ าเนินการ ตลอดจนคุณภาพในการใหบริการที่ประชาชนจะไดรับท้ังนี้ ตองไมเกินระยะเวลาสิบป

ความหมายตาม (๒) หมายถึง ภารกิจการใหบริการสาธารณะตาม (๑) ภารกิจใดที่หลายองคกรปกครองสวนทองถ่ินทํ าได ถาองคกรปกครองสวนทองถ่ินใดยังไมพรอม ใหขยายเวลาเตรียมความพรอมไดภายใน ๑๐ ป โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองทํ าแผนเตรียมความพรอม และราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาค ใหการสนับสนุนแนะนํ าดานการบริหารจัดการและเทคนิควิชาการ

๖.๑.๒ หลักการทั่วไปในการพิจารณาถายโอนภารกิจการพิจารณาถายโอนภารกิจ ไดกํ าหนดขอบเขตความรับผิดชอบในการใหบริการสาธารณะระหวางรัฐกับ

องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเองตามที่กํ าหนดไวในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ พระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ และกฎหมายอื่นท่ีเก่ียวของ ใหมีความชัดเจน โดยยึดหลักการในการพิจารณา ดังนี้

๑) การถายโอนภารกิจตามแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน จะไมครอบคลุมงานหรือกิจกรรมที่เก่ียวกับความมั่นคง การพิจารณาพิพากษาคดี การตางประเทศและการเงินการคลังของประเทศโดยรวม

๒) ภารกิจท่ีกํ าหนดใหถายโอน พิจารณาภารกิจของสวนราชการเปนหลัก

สํ าหรับภารกิจของรัฐวิสาหกิจ และองคการมหาชน ใหถายโอนในกรณีเปนนโยบายของรัฐบาล หรือเมื่อพิจารณาความเหมาะสมและประสิทธิภาพของบริการสาธารณะที่ประชาชนจะไดรับแลวสมควรถายโอน

๓) การถายโอนภารกิจคํ านึงถึงผลลัพทและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับประชาชนในพื้นท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินเปนหลัก

หากผลลัพทและผลกระทบเกิดขึ้นกับประชาชนในพื้นท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินในองคกรปกครองสวนทองถ่ินหนึ่ง ใหถายโอนใหองคกรปกครองทองถ่ินนั้น แตหากผลลัพทและผลกระทบเกิดขึ้นกับประชาชนในพื้นท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินมากกวาหนึ่งแหง ก็อาจถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินรวมกันดํ าเนินการหรือถายโอนใหองคการบริหารสวนจังหวัดดํ าเนินการ

ในระยะแรก หากองคกรปกครองสวนทองถ่ินยังไมพรอมท่ีจะดํ าเนินการตามมาตรา ๓๐(๒) แหงพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ หรือดวยเหตุใดก็ตาม อาจใหหนวยงานของรัฐดํ าเนินการไปกอนจกวาจะครบระยะเวลาตามที่กํ าหนดในแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินและแผนปฏิบัติการ

๔) งานหรือกิจกรรมที่มีเปาหมายดํ าเนินการครอบคลุมหลายจังหวัดหรือมีผลกระทบเกิดขึ้นนอกเขตพื้นท่ีจังหวัดดวย ใหหนวยงานของรัฐเปนผูดํ าเนินการ เวนแตองคืกรปกครองสวนทองถ่ินระดับจังหวัดสามารถทํ าความตกลงดํ าเนินการรวมกันได และคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินเห็นชอบดวย

๕) ในการพิจารณาความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทและแตละแหงพิจารณาจากรายได บุคลากร จํ านวนประชากร คาใชจายในการดํ าเนินงาน คุณภาพในการใหบริการและประสบการณทางการบริหาร และโอกาสในการพัฒนาศักยภาพเหลานั้น ซึ่งจะชวยใหกํ าหนดระยะเวลาที่เหมาะสมในการถายโอนภารกิจ

๖) การถายโอนภารกิจตองคํ านึงถึงความคุมคาและการประหยัดจากขนาดการลงุทนท่ีเหมาะสม ดังนั้น หากองคกรปกครองสวนทองถ่ินใดไมสามารถดํ าเนินการไดโดยลํ าพัง ก็สามารถรวมกันจัดตั้งสหการ หรืออาจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีความพรอมมากกวาดํ าเนินการไปกอนได

๗) การถายโอนภารกิจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้น มุงใหประชาชนพึงไดรับบริการที่รวดเร็ว มีคุณภาพ และตรงตามความตองการ รวมท้ังมีสวนรวมในการบริหารงานขององคกร ปกครองสวนทองถ่ิน

๘) ในภาพรวมการถายโอนภารกิจของรัฐใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหพิจารณาถายโอนท้ังภารกิจ งบประมาณ และบุคลากร ภายในชวงเวลาที่กํ าหนดโดยไมจํ าเปนตองดํ าเนินการถายโอนไปพรอมกัน

๙) การกํ าหนดอํ านาจหนาท่ีในการจัดบริการสาธารณะ และกํ าหนดภารกิจท่ีจะถายโอน มิไดจํ ากัดเฉพาะในกรอบของบทบัญญัติของกฏหมายในปจจุบัน หากแตพิจารณาถึงอํ านาจหนาท่ีของการจัดบริการสาธารณะตามที่รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยและกฏหมายวาดวยการกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีกํ าหนดใหเปนอํ านาจหนาท่ีขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน รวมท้ังพิจารณาถึงความเหมาะสมและประสิทธิภาพของบริการสาธารณะที่ประชาชนจะไดรับเปนสํ าคัญ

กรณีท่ีอํ านาจหนาท่ีในการจัดบริการสาธารณะใด กฏหมายวาดวยการกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินมิไดกํ าหนดใหเปนอํ านาจหนาท่ีขององคปกครองสวนทองถ่ินใด หากแตเมื่อ

คํ านึงถึงความเหมาะสมและประสิทธิภาพของบริการสาธารณะที่ประชาชนจะไดรับแลว สมควรกํ าหนดใหเปนอํ านาจหนาท่ีขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้น จะไดเสนอคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินพิจารณาออกประกาศกํ าหนดใหเปนอํ านาจหนาท่ีขององคกรปกครองทองถ่ินนั้นตอไป

๑๐) อํ านาจและหนาทาขององคกรปกครองสวนทองถ่ินตามมาตรา ๑๖ มาตรา ๑๗ มาตรา ๑๘ และมาตรา ๑๙ ของพระราชบัญญํติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ เปนภารกิจท่ีหนวยงานของรัฐจะตองถายโอนใหทองถ่ินตามมาตรา ๓๐(๑) ของพระราชบัญญัติดังกลาว ถาองคกรปกครองสวนทองถ่ินยังไมพรอมรับถายโอนเนื่องจากมีขอจํ ากัดดานขีดความสามารถและสาเหตุอ่ืนใด องคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้น อาจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินหรือรองขอใหหนวยงานของรัฐดํ าเนินการแทนไปพลางกอน หรือดํ าเนินการรวมกับหนวยงานของรัฐหรือองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่น หรืออาจจัดซื้อจัดจางจากหนวยงานของรัฐหรือภาคเอกชนดํ าเนินการแทนได

ท้ังนี้ ใหรัฐดํ าเนินการเพิ่มขีดความสามารถและความรูดานเทคโนโลยี ดานการบริหารจัดการ ดานบุคลากร และความพรอมดานการคลังใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้นๆ จนกวาจะสามารถรับการถายโอนงานหรือภารกิจได โดยใหมีความยืดหยุนในชวงเปลี่ยนผาน

๑๑) ภารกิจหนึ่งๆ อาจจัดแบงขอบเขตของอํ านาจและหนาท่ีความรับผิดชอบระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินในแตละประเภท ตามขีดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถ่ินและความเปนไปไดภายในกรอบระยะเวลาที่เหมาะสม

๑๒) การถายโอนภารกิจไปสูองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทและแตละแหง ควรใหถายโอนไปพรอมๆ กัน เพื่อใหสามารถวางแผนกํ าลังคนและงบประมาณลวงหนาไดอยางมีประสิทธิภาพ

๑๓) การจัดรูปแบบโครงสราง และวิธีการ เพื่อรองรับการถายโอนของแตละภารกิจคํ านึงถึงความสอดคลองของรูปแบบ โครงสราง และวิธีการ ใหเปนไปในลักษณะเดียวกันใหมากที่สุด โดยไมเลือกปฏิบัติ เพื่อไมใหเกิดความแตกตางในรูปแบบ โครงสราง และวิธีการถายโอนระหวางภารกิจท่ีมีลักษณะเหมือนกัน

๑๔) การถายโอนภารกิจในแตละภารกิจอาจมีโครงสรางการบริหารและการกํ ากับดูแลท่ีแตกตางกันได รวมท้ังยังคงตองมีระบบกํ ากับดูแลจากรัฐ เพื่อเปนหลักประกันในดานคุณภาพการใหบริการ ความยุติธรรม และความเสมอภาคระหวางประชาชนในแตละเขตพื้นท่ี

๑๕) การถายโอนภารกิจ จํ าเปนตองปรับโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหสอดคลองกับภารกิจท่ีถายโอน เพื่อเตรียมความพรอมในดานการบริหารจัดการ การเพิ่มขีดความสามารถดานการเงิน การคลัง และบุคลากร กอนการถายโอนภารกิจนั้นๆ รวมท้ังการกํ าหนดความสัมพันธระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทตางๆ

๑๖) การถายโอนในชวงแรก โดยหลักการภารกิจสวนใหญจะเปนภารกิจท่ีเก่ียวของกับการยกระดับและสงเสริมคุณภาพชีวิตของประชาชนและชุมชน งานโครงสรางพื้นฐานของทองถ่ิน เพื่อใหเกิดความเขมแข็งของชุมชนกอนเปนลํ าดับแรก หากมีภารกิจอื่นท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีความพรอมก็สามารถถายโอนไปในชวงแรกได หลังจากนั้นเปนภารกิจตามความจํ าเปนในดานอื่นๆ เปนลํ าดับตอไป โดยสงเสริมใหประชาชนและภาคประชาสังคม เขามามีสวนรวมในการเสนอแนะขอคิดเห็น เพื่อการตัดสินใจรวมดํ าเนินกิจกรรมและติดตามตรวจสอบใหมากที่สุด

๑๗) การถายโอนภารกิจโดยท่ัวไป ใหโอนทรัพยสินท่ีเก่ียวของใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวย ยกเวนเฉพาะทรัพยสินท่ีเปนท่ีดินใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินใชประโยชนได โดยไมโอนกรรสิทธิ์ให เวนแตคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะพิจารณาตามความเหมาะสมเปนการเฉพาะราย

การใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินใชประโยชนในท่ีดินขางตน จะคิดคาเชาหรือคาใชประโยชนจากองคกรปกครองสวนทองถ่ินได ตอเมื่อสวนราชการเดิมไดเสียคาเชา หรือคาใชประโยชนอยู กอนท่ีจะโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือโดยลักษณะของการใชท่ีดิน กอใหเกิดรายไดแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือมีลักษณะเปนการจัดบริหารใหแกบุคคลเฉพาะราย

๑๘) การจัดการกองทุนตางๆ ของหนวยงานของรัฐท่ีดํ าเนินการอยูในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหดํ าเนินการไปตามเจตนารมณของการจัดตั้งกองทุนนั้น เวนแตคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินพิจารณาใหถายโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินหรือพิจารณาเปนประการอื่นตามที่เห็นสมควร

๖.๑.๓ รูปแบบการถายโอนรูปแบบการถายโอนจะมีท้ังการถายโอนอํ านาจและหนาท่ีในการจัดบริการสาธารณะตามที่ระบุไวในกฏหมาย และ

การปรับปรุงอํ านาจหนาท่ีระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหสอดคลองกับการถายโอนภารกิจ ดังนั้นจึงไดกํ าหนดลักษณะการถายโอนไว ๓ ลักษณะ คือ

๑) ภารกิจที่ใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นดํ าเนินการเอง ซึ่งสามารถแบงออกได ๓ ประเภท คือ๑.๑) ภารกิจท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการหรือผลิตบริการสาธารณะเอง

เปนภารกิจท่ีแตละองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการหรือผลิตบริการสาธารณะนั้นๆ ไดเองโดยมีกฏหมายใหอํ านาจองคกรปกครองสวนทองถ่ินไวแลว และ/หรือ องคกรปกครองสวนทองถ่ินเคยดํ าเนินการอยูแลว โดยสามารถรับโอนไดทันทีและขอบเขตการทํ างานอยูในพื้นท่ีขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๑.๒) ภารกิจท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการรวมกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่นๆเปนภารกิจท่ีกํ าหนดอํ านาจหนาท่ีท้ังรัฐและองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการ โดยมีผล

กระทบตอประชาชนไมเฉพาะในเขตพื้นท่ีใดพื้นท่ีหนึ่งโดยเฉพาะ แตมีผลกระทบตอประชาชนในองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่นดวย หรือมีความจํ าเปนตองลงทุนจํ านวนมากและไมคุมคา หากตางคนตางดํ าเนินการ

๑.๓) ภารกิจท่ีใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการแตองคกรปกครองสวนทองถ่ินอาจซื้อบริการจากภาคเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรัฐ หรือองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่น

เปนภารกิจท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถซื้อบริการจากภาคเอกชน หรือจากหนวยงานอื่นท่ีมีประสบการณ หรือเคยดํ าเนินการ

๒) องคกรปกครองสวนทองถิ่นดํ าเนินการรวมกับรัฐเปนภารกิจท่ีรัฐโอนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินดํ าเนินการ และบางสวนรัฐยังคงดํ าเนินการอยู การ

ดํ าเนินการจึงเปนการดํ าเนินการรวมกัน๓) ภารกิจที่รัฐยังคงดํ าเนินการอยูแตองคกรปกครองสวนทองถิ่นสามารถจะดํ าเนินการได

เปนภารกิจท่ีซํ้ าซอน แตยังคงกํ าหนดใหรัฐดํ าเนินการอยูตอไป ในกรณีนี้องคกรปกครองสวนทองถ่ินก็สามารถดํ าเนินการไดเชนเดียวกัน

๖.๑.๔ ระยะเวลาการถายโอน แบงเปน ๒ ระยะ คือ๑. ระยะที่ ๑ ระยะเวลา ๑-๔ ป (พ.ศ. ๒๕๔๔–๒๕๔๗) โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีความพรอม

สามารถดํ าเนินการได และแลวเสร็จภายใน ๔ ป โดยเปนการถายโอนตามมาตรา ๓๐(๑) ของพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒

๒. ระยะที่ ๒ ระยะเวลา ๑–๑๐ ป (พ.ศ. ๒๕๔๔–๒๕๕๓) เปนการถายโอนเนื่องจากการกํ าหนดอํ านาจและหนาท่ีในการจัดบริการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีแตกตางกันในระยะ ๑๐ ปแรก ตามมาตรา ๓๐(๒) ของพระราชบัญญัติกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ แบงเปน

๒.๑ ระยะเวลาการถายโอน ๑-๕ ป (พ.ศ. ๒๕๔๔–๒๕๔๘)เนื่องจากตองพิจารณาความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน การเตรียมความพรอมใหองคกร

ปกครองสวนทองถ่ิน หรือการใชระยะเวลาในการถายโอนตอเนื่องเกินกวา ๔ ป และคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินกํ าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ียังไมมีความพรอมท่ีจะปฏิบัติตามอํ านาจและหนาท่ีบางอยางตามมาตรา ๓๐(๒)

๒.๒ ระยะเวลาการถายโอน ๔–๑๐ ป (พ.ศ. ๒๕๔๗–๒๕๕๓)เนื่องจากตองพิจารณาความพรอมขอองคกรปกครองสวนทองถ่ินการเตรียมความพรอมใหองคกร

ปกครองสวนทองถ่ิน การใชระยะเวลาในการถายโอนตอเนื่องเกิดกวา ๕ ป หรือเปนเรื่องไมเรงดวน และจํ าเปนตองสรางกลไกและระบบควบคุมมาตรฐานมารองรับ และคณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินกํ าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ียังไมมีความพรอมท่ีจะปฏิบัติตามอํ านาจและหนาท่ีบางอยางตามมาตรา ๓๐(๒)

๖.๑.๕ ผลการพิจารณาการถายโอนภารกิจการถายโอนภารกิจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินกํ าหนดไว ๖ ดาน โดยพิจารณาจากอํ านาจหนาท่ีของ

องคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตามวัตถุประสงค เปาหมายของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หลักการท่ัวไป รูปแบบการถายโอน และระยะเวลาของการถายโอน โดยจํ าแนกงานในแตละดานท่ีจะตองถายโอน ขอกฎหมาย หนวยงานของรัฐท่ีเก่ียวของลักษณะภารกิจ รูปแบบ ขอบเขต ระยะเวลา และเงื่อนไขในการถายโอน ซึ่งไมจํ าเปนตองถายโอนไปพอมกัน ขึ้นอยูกับความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ินในแตละประเภทที่จะรับการถายโอนรวมทั้งสรางกลไกและระบบควบคุณภาพมาตรฐานมารองรับ ตลอดจนการปรับปรุงกฎหมายและระเบียบปฏิบัติท่ีเก่ียวของ สํ าหรับแผนปฏิบัติท่ีเก่ียวของ สํ าหรับแผนปฏิบัติการใหมีสาระสํ าคัญอยางนอย ดังนี้

๑) ดานโครงสรางพื้นฐาน๑.๑) การคมนาคมและการขนสง

- ทางบก- ทางนํ้ า

๑.๒) สาธารณูปโภค- แหลงนํ้ า/ระบบประปาชนบท

๑.๓) สาธารณูปการ- การจัดใหมีตลาด- การจัดตั้งและดูแลตลาดกลาง

๑.๔) การผังเมือง๑.๕) การควบคุมอาคาร

๒) ดานงานสงเสริมคุณภาพชีวิต๒.๑) การสงเสริมอาชีพ๒.๒) งานสวัสดิการสังคม

- การสังคมสงเคราะหพัฒนาคุณภาพชีวิต เด็ก สตรี คนชรา ผูดอยโอกาส๒.๓) นันทนาการ

- การสงเสริมการกีฬา- การจัดใหมีสถานที่พักผอนหยอนใจ

๒.๔) การศึกษา- การจัดการศึกษาในระบบ- การจัดการศึกษานอกระบบ

๒.๕) การสาธารณสุข- การสาธารณสุขและการรักษาพยาบาล- การปองกันและควบคุมโรคติดตอ

๒.๖) การปรับปรุงแหลงชุมชนแออัดและที่อยูอาศัย

๓) ดานการจัดระเบียบชุมชน/สังคม และการรักษาความสงบเรียบรอย๓.๑) การสงเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค สิทธิเสรีภาพของประชาชน๓.๒) การสงเสริมการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถ่ิน๓.๓) การปองกันและบรรเทาสาธารณภัย๓.๔) การรักษาความสงบเรียบเรียนและความปลอดภัยในชีวิตและทรัพยสิน

๔) ดานการวางแผน การสงเสริมการลงทุน พาณิชยกรรม และการทองเที่ยว๔.๑) การวางแผนพัฒนาทองถ่ิน๔.๒) การพัฒนาเทคโนโลยี๔.๓) การสงเสริมการลงทุน๔.๔) การพาณิชยกรรม๔.๕) การพัฒนาอุตสาหกรรม๔.๖) การทองเท่ียว

๕) ดานการบริหารจัดการและการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดลอม๕.๑) การคุมครองดูแล บํ ารุงรักษา ใชประโยชนจากปาไม ท่ีดิน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวด

ลอม๕.๒) การจัดการสิ่งแวดลอมและมลพิษตางๆ๕.๓) การดูแลรักษาท่ีสาธารณะ

๖) ดานศิลปะ วัฒนธรรม จารีตประเพณี และภูมิปญญาทองถิ่น๖.๑) การจัดการดูแลโบราณสถานโบราณวัตถุ๖.๒) การจัดการดูแลพิพิธภัณฑและหอจดหมายเหตุ

๖.๒ การกระจายอํ านาจการเงิน การคลัง และงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น๖.๒.๑ หลักการปรับปรุงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถิ่น

หลักการทั่วไป๑) การจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองพิจารณาปริมาณรายไดท่ีพึงไดรับ

จากการประมาณการคาใชจายของภารกิจท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้นๆ มีหนาท่ีรับผิดชอบในการดํ าเนินการ ท้ังนี้ องคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีภารกิจท่ีแตกตางกันยอมจะไดรับการจัดสรรรายไดท่ีแตกตางกันไปดวย

๒) การจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองพิจารณาภาพรวมของรายได ซึ่งมีองคประกอบหลัก ๓ สวน คือ

สวนท่ี ๑ รายไดท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินจัดเก็บและจัดหาเองทั้งท่ีเปนภาษีทองถ่ินและรายไดอ่ืนๆ

สวนท่ี ๒ รายไดท่ีรัฐจัดแบงหรือจัดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินรวมถึงรายไดท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินจัดเก็บเพิ่ม

สวนท่ี ๓ รายไดประเภทเงินอุดหนุน

ท้ังนี้ การจัดสรรรายไดใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองพิจารณาใหความสํ าคัญกับรายไดท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินจัดเก็บจัดหาเองเปนลํ าดับแรก เพื่อใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน มีความเปนอิสระ และพึ่งตัวเองไดในระยะยาว

๖.๒.๒ แนวทางการปรับปรุงรายไดท่ีองคกรปกครองสวนทองถิ่นจัดเก็บจัดหาเองหลักการทั่วไปรายไดขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีจัดเก็บและจัดหาเอง ตองใหความสํ าคัญตอแนวทางการ

ขยายฐานภาษี การกํ าหนดอัตราภาษี การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดเก็บภาษี ความโปรงใสในการจัดเก็บภาษี การเพิ่มภาษีหรือรายไดขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใหมๆ รวมท้ังสนับสนุนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินแสวงหาแนวทางเพิ่มรายไดในรูปแบบอื่นๆ ท่ีกวางขวางขึ้นเพื่อใหพึ่งตัวเองในระยะยาว

๖.๒.๓ แนวทางการปรับปรุงภาษีอากรที่รัฐจัดแบง จัดสรรหรือจัดเก็บเพิ่มใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นหลักการทั่วไปรายไดท่ีรัฐจัดแบง จัดสรรหรือจัดเก็บเพิ่มใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินการเพิ่มสัดสวนรายไดดัง

กลาวใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทตองคํ านึงถึงภารกิจความรับผิดชอบเปนหลัก โดยกํ าหนดวิธีการจัดแบงหรือจัดสรรท่ีชัดเจนและเปนธรรมตอองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภท

๖.๒.๔ แนวทางการจัดสรรเงินอุดหนุนใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่นหลักการทั่วไปรายไดท่ีเปนเงินอุดหนุนจากรัฐ การจัดสรรเงินอุดหนุนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตองคํ านึง

ถึงความสมดุลของวัตถุประสงคในการจัดสรร ๔ ประการ คือประการแรก เพื่อสนับสนุนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถใหบริการสาธารณะไดอยางมี

มาตรฐานที่รัฐกํ าหนดอยางท่ัวถึงกันประการที่สอง เพื่อลดชองวางระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีฐานะทางการคลังท่ีแตกตาง

กันประการที่สาม เพื่อใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินบางแหงดํ าเนินการตามนโยบายของรัฐหรือ

สามารถดํ าเนินการแกไขปญหาในทองถ่ินซึ่งเกินขีดความสามารถทางการคลังขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้นๆประการที่สี่ เพื่อกระตุนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินเพิ่มขีดความสามารถในการพึ่งตัวเองทาง

การคลังบนพื้นฐานรายไดของตนเองในระยะยาวท้ังนี้ แนวทางการจัดสรรเงินอุดหนุนใหกระทํ าในลักษณะเงินอุดหนุนเฉพาะกิจเพื่อการถายโอน

เงินอุดหนุนเฉพาะดาน เงินอุดหนุนท่ัวไป และเงินอุดหนุนสมทบใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๖.๒.๕ การทบทวนการจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่นหลักการทั่วไป

ตองทบทวนสัดสวนการจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทอยางสมํ่ าเสมอ โดยเฉพาะเมื่อการปรับปรุงภารกิจอํ านาจหนาท่ีขององคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทใหม

๖.๒.๖ มาตรการเสริมสรางวินัยทางการเงินและการคลังขององคกรปกครองสวนทองถิ่นหลักการทั่วไปองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองมีมาตรการเพื่อเรงสรางวินัยทางการเงิน การคลัง ท้ังในดานรายได

และการใชจาย รวมท้ังเรงสรางความเขาใจและความเต็มใจในการจายภาษีของประชาชนในเขตพื้นท่ีของตน โดยรัฐตองกํ าหนดมาตรการกํ ากับดูแลและตรวจสอบการจัดเก็บภาษีขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๖.๓ แนวทางการถายโอนบุคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น และการบริหารงานบุคคลสวนทองถิ่นหลักการทั่วไป๑) การถายโอนบุคลากรจากราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาคใหแกองคกรปก

ครองสวนทองถ่ิน ตองสอดคลองกับภาระหนาท่ีและความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน โดยคํ านึงถึงภาระคาใชจายดานบุคลากรอันจะเกิดกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน รวมท้ังตองคํ านึงถึงประโยชนของทองถ่ินและประเทศชาติโดยสวนรวม

๒) กระบวนการถายโอนตองมีความราบรื่น คลองตัว สอดคลองกับความจํ าเปนและความตองการขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน โดยการสรางระบบการถายโอนและระบบการบริหารงานบุคคลทองถ่ินท่ีมีความคลองตัว ยืดหยุน จูงใจใหคนทํ างานในทองถ่ิน และมีหลักประกันความกาวหนาแกขาราชการที่ถายโอน ขาราชการที่ถายโอนไปทองถ่ินตองไดรับสิทธิประโยชนและความกาวหนาในการทํ างานไมตํ่ ากวาเดิมหรือดีกวาเดิม โดยคํ านึงถึงความหลากหลายของสายอาชีพดวย นอกจากนี้ รัฐตองใหการสนับสนุนงบประมาณดานบุคลากรเทาท่ีจํ าเปนโดยเฉพาะในระยะแรกที่มีการถายโอน

๓) การบริหารงานบุคคลสวนทองถ่ิน จะตองยึดหลักการตามระบบคุณธรรม และมีกลไกดูแลความเปนธรรม เพื่อใหการบริหารงานบุคคลสรางหลักประกันความกาวหนาและความเปนธรรมแกพนักงานสวนทองถ่ิน ระบบการบริหารงานบุคคลสวนทองถ่ินตองมีความทันสมัย เอื้ออํ านวยใหการปฏิบัติงานและใหบริการสาธารณะมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล เปนท่ีพึงพอใจของประชาชน

๔) การบริหารงานบุคคลสวนทองถ่ินตองมีมาตราฐานในหลักการและหลักเกณฑวิธีการที่สํ าคัญใกลเคียงกับมาตรฐานการบริหารงานบุคคลของเจาหนาท่ีของรัฐอื่นๆ เพื่อใหการบริหารงานบุคคลของภาครัฐโดยรวมเกิดเอกภาพ และมีความเสมอภาคเทาเทียมกัน

๖.๔ แนวทางการพัฒนาระบบตรวจสอบ และการมีสวนรวมของประชาชน และภาคประชาสังคมหลักการทั่วไป๑) การถายโอนภารกิจจากราชการบิรหารสวนกลางไปใหองคกรปกคอรงสวนทองถ่ินจํ าเปนตอง

พัฒนาระบบการตรวจสอบและระบบการติดตามประเมินผลงานที่มีประสิทธิภาพ มีความโปรงใส ตรวจสอบได ประชาชน และภาคประชาสังคมตองเขามามีสวนรวมในกระบวนการตรวจสอบและติดตามประเมินผล

๒) ปรับปรุงกลไกการตรวจสอบทางการเงินและการใชจายงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ท้ังภายนอกและภายในองคกรปกครองสวนทองถ่ินในแตละจังหวัดใหมีประสิทธิภาพและคลองตัว โดยใหครอบคลุมองคกรปกครองสวนทองถ่ินทุกรูปแบบใหมากขึ้น และใหภาคเอกชนเขามาชวยเสริมการทํ างานตรวจสอบของภาครัฐ

๓ ) สงเสริมใหประชาชนและภาคประชาสังคมเขามามีสวนรวมในกระบวนการตัดสินใจในดานนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน รวมจัดซื้อจัดจางและมีสวนรวมในการตรวจสอบและติดตามประเมินผล

๖.๕ การปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารจัดการองคกรปกครองสวนทองถิ่น๖.๕.๑ การเตรียมความพรอมใหองคกรปกครองสวนทองถิ่น

หลักการทั่วไป๑) ใหหนวยงานของรัฐท่ีถายโอนภารกิจใหความชวยเหลือ สนับสนุนคํ าแนะนํ า และคํ าปรึกษา ทาง

เทคนิค วิชาการ และการดํ าเนินงานใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินในภารกิจท่ีถายโอนตามความเหมาะสม ดํ าเนินการฝกอบรมและจัดทํ าแผนงานฝกอบรมดานตางๆ รวมท้ังกฎหมาย กฎ และระเบียบท่ีเก่ียวของในลักษณะบูรณาการที่ประสานหนวยงานอื่นจนกวาองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะมีความพรอมท่ีจะรับการถายโอนภารกิจ โดยเฉพาะงานดานการกอสรางขององคการบริหารสวนตํ าบลและเทศบาลตํ าบล

๒) ใหมีการสนับสนุนและเสริมสรางสมรรถนะขององคกรปกครองสวนทองถ่ินเพื่อรองรับการถายโอนงบประมาณและภารกิจอยางมีประสิทธิภาพ ตั้งแตปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๔ เปนตนไป จนกวาจะดํ าเนินการถายโอนเสร็จสิ้น และสงเสริมการเรียนรูและแลกเปลี่ยนประสบการณระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง ตลอดจนสงเสริมการรวมตัวกันเปนเครือขายในการพัฒนาทองถ่ิน

๓) การจัดทํ าโครงการ/กิจกรรมตามโครงการถายโอนบริการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินในระยะแรก เพื่อใหสอดคลองกับความตองการของประชาชนในพื้นท่ี ควรพิจารณาจากโครงการ/กิจกรรมของแผนพัฒนาจังหวัด แผนพัฒนาอํ าเภอ และแผนพัฒนาตํ าบลเปนหลัก

๔) สงเสริมใหองคการบริหารสวนจังหวัดทํ าหนาท่ีในการสนับสนุนและใหความชวยเหลือการดํ าเนินงานพัฒนาทองถ่ินของเทศบาล เมืองพัทยา และองคการบริหารสวนตํ าบลในพื้นท่ี

๖.๕.๒ การปรับโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถิ่นเพื่อรองรับการถายโอนภารกิจหลักการทั่วไป๑) องคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทควรมีการจัดโครงสรางองคกรพื้นฐานที่มีมาตรฐานเดียว

กันในแตละประเภทและแตละแหง โดยคํ านึงถึงภารกิจหลักท่ีไดรับการถายโอนขีดความสามารถทางการบริหารทางการเงิน การคลัง และอัตรากํ าลังเปนหลัก

๒) องคกรปกครองสวนทองถ่ินแตละประเภทแตละแหงยอมมีอิสระท่ีจะปรับปรุงโครงสรางองคกร ท้ังนี้ ขึ้นอยูกับภารกิจท่ีไดรับมอบหมายในแตละดาน และความตองการขององคกรปกครองสวนทองถ่ินนั้นๆ

๓) การปรับหรือขยายโครงสรางองคกรตองคํ านึงถึงตนทุนของการบริหารและความคุมคา ตลอดจนเอกภาพของการบริหารงานในองคกรนั้นๆ ดวย

๔) องคกรปกครองสวนทองถ่ินยอมมีอิสระในการบริหารงานบุคคลภายใตกรอบแหงกฏหมาย๕) สงเสริมใหมีการรวมองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหมีขนาดที่เหมาะสมเพื่อใหการดํ าเนินงานตาม

ภารกิจท่ีไดรับเปนไปอยางมีประสิทธิภาพและประหยัด๖.๕.๓ การพัฒนาองคกรในระดับจังหวัดเพื่อรองรับการถายโอน

หลักการทั่วไป๑) การดํ าเนินภารกิจขององคกรปกครองสวนทองถ่ินบางดานตองการความชํ านาญในวิชาชีพเฉพาะ

และความเปนเอกภาพในการจัดบริการสาธารณะ เชน การจัดการศึกษาการสาธารณสุข การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เปนตน จํ าเปนตองจัดใหมีคณะกรรมการเฉพาะดานระดับจังหวัด โดยใหมีอํ านาจหนาท่ี และความรับผิดชอบในการกํ าหนด

นโยบายและมาตรฐานการจัดบริการสาธารณะเรื่องนั้นๆ ในเขตจังหวัด การจัดสรรทรัพยากร การกํ ากับดูแลและตรวจสอบการดํ าเนินงานขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน รวมท้ังประสานความรวมมือระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง

กรณีท่ีมีความจํ าเปนเพื่อประโยชนในการจัดบริการสาธารณะ คณะกรรมการการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินอาจกํ าหนดใหมีคณะกรรมการเฉพาะดานระดับเขตพื้นท่ีในเขตจังหวัดแทนคณะกรรมการเฉพาะดานระดับจังหวัดได โดยตองคํ านึงถึงความเปนเอกภาพในการจัดบริการสาธารณะ

๒) คณะกรรมการเฉพาะดานตาม ๑) ควรประกอบดวย ผูแทนหนวยงานของรัฐ ผูแทนองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีเก่ียวของ ผูแทนฝายวิชาชีพ ผูทรงคุณวุฒิ ผูแทนประชาชนและหรือภาคประชาสังคม

๓) ใหองคการบริหารสวนจังหวัดทํ าหนาท่ีฝายเลขานุการของคณะกรรมการเฉพาะดาน ตาม ๑)คณะกรรมการเฉพาะดานระดับพื้น ตาม ๑) วรรคสอง อาจมีมติใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่น

ในเขตพื้นท่ีนั้นทํ าหนาท่ีฝายเลขานุการแทนองคการบริหารสวนจังหวัดไดกรณีท่ีมีความจํ าเปนเพื่อประโยชนในการจัดบริการสาธารณะ คณะกรรมการการกระจายอํ านาจให

แกองคกรปกครองสวนทองถ่ินอาจมีมติใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินใด หรือหนวยงานของรัฐใดทํ าหนาท่ีฝายเลขานุการของคณะกรรมการเฉพาะดานระดับจังหวัด หรือคณะกรรมการเฉพาะดานระดับพื้นท่ีแทนองคการบริหารสวนจังหวัดหรือองคกรปกครองสวนทองถ่ินอื่นตามวรรคหนึ่งและวรรคสองแลวแตกรณีได

๔) กรณีท่ีมีกฏหมายซึ่งตรงขึ้นตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย กํ าหนดใหมีคณะกรรมการซึ่งมีอํ านาจ หนาท่ี และความรับผิดชอบเชนเดียวกับคณะกรรมการเฉพาะดาน ตาม ๑) ใหคณะกรรมการดังกลาวถายโอน

อํ านาจ หนาท่ี และความรับผิดชอบใหแกคณะกรรมการเฉพาะดาน ตาม ๑) ภายในระยะเวลาไมเกิน ๑๐ ป นับแตวันท่ีกฏหมายกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีผลใชบังคับ

๖.๕.๔ การปรับปรุงระบบการวางแผน ระบบงานประมาณ ระบบบัญชี ระบบการบริหารงานบุคคล ระบบติดตามตรวจสอบ และระบบขอมูล

หลักการทั่วไป๑) พัฒนาระบบการจัดทํ าแผนพัฒนาจังหวัดใหมีลักษณเปนการผนึกกํ าลังแบบองครวม และมีการ

บูรณาการแผนงานและโครงการพัฒนาเพื่อลดความซํ้ าซอนและใหเกิดการประหยัดโดยใหประชาชนและภาคประชาสังคมที่เปนภาคีการพัฒนาตางๆ มีสวนรวมในกระบวนการตัดสินใจและตรวจสอบติดตามประเมินผล

๒) องคกรปกครองสวนทองถ่ินตองจัดทํ ายุทธศาสตรการพัฒนทองถ่ินของตนเองในระยะยาวเพื่อใหทราบทิศทางและความตองการคาใชจายในอนาคต

๓) การจัดทํ าแผนพัฒนาทองถ่ิน ใหประชาชนและภาคประชาสังคมเขามามีสวนรวมในการกํ าหนดวิสัยทัศนและยุทธศาสตร การติดตามประเมินผล การพัฒนาทองถ่ิน เพื่อใหกระบวนการวางแผนของทองถ่ินสอดคลองกับความตองการของประชาชนในพื้นท่ี

๔) เพื่อใหการวางแผนยุทธศาสตรการพัฒนาระยะยาวถูกนํ าไปปฏิบัติไดจริงแผนพัฒนาระยะยาวดังกลาว จํ าเปนตองจัดทํ าแผนงบประมาณระยะ ๓ ป ท่ียึดผลสํ าเร็จของงานเปนเปาหมายของการทํ างาน และมีลักษณะการจัดทํ าท่ีมีความตอเนื่องในลักษณะที่เปนแผนกาวหนาเพื่อสรางความมั่นใจในการจัดสรรงบประมาณเพื่อการพัฒนานั้นๆ ในทุกๆ ระยะ ๓ ป

๕) องคกรปกครองสวนทองถ่ินตองมีการคํ านวณตนทุนตอหนวยของการใหบริการสาธารณะที่รับผิดชอบเพื่อใชในการจัดทํ างบประมาณที่เนนผลผลิตและผลลัพทในการปฏิบัติงาน

๖) องคการปกครองสวนทองถ่ินตองพัฒนาวิธีการจัดทํ างบประมาณแบบเนนผลงานที่เปนการทํ ารวมกันระหวางฝายบริหารและฝายปฏิบัติการ เพื่อใชในการนํ าเสนอตอสภาทองถ่ินและระบบงบประมาณดังกลาวตองมีความโปรงใส ชัดเจนและสามารถตรวจสอบไดงาย

๗) องคกรปกครองสวนทองถ่ินตองเรงจัดทํ าบัญชีทรัพยสินและดํ าเนินการบริหารทรัพยสินท่ีมีอยูใหคุมคามากที่สุด พัฒนาระบบบัญชีแบบพึงรับ-พึงจาย ท่ีสามารถแสดงการรับรูท่ีมาของรายไดจากแหลงตางๆ รวมท้ังการรับรูของรายจาย และภาระหนี้สินท่ีเกิดขึ้น ซึ่งระบบบัญชีแบบพึงรับ-พึงจาย จะทํ าใหเกิดความโปรงใสและรูถึงสถานะทางการเงินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินอยางแทจริง

๘) พัฒนาระบบขอมูลการเงินการคลังสวนทองถ่ิน พัฒนาระบบขอมูลสนเทศและระบบการรายงานใหประชาชนทราบ ไดแก ขอมูลฐานะรายไดรายจายทองถ่ิน ตัวชี้วัดท่ีแสดงใหเห็นถึงประสิทธิภาพการจัดบริการสาธารณะตางๆ ขอมูลตนทุน การวัดผลผลิตและผลลัพธของการทํ างานที่มีตอประชาชน ฯลฯ เพื่อใหเกิดการปรับปรุงประสิทธิภาพการทํ างานขององคกรปกครองสวนทองถ่ินและประชาชนสามารถตรวจสอบได

๙) รัฐบาลตองเรงพัฒนาระบบการติดตามตรวจสอบของราชการบริหารสวนกลางในการสงเสริมในการสงเสริมการบริหารงบประมาณและการใชจายเงินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินใหมีความโปรงใสเขาใจงาย

๖.๕.๕ การกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถิ่นหลักการทั่วไป๑) การกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหกระทํ าไดเมื่อมีกฎหมายกํ าหนดใหอํ านาจและหนาท่ี

ใหกระทํ าไดไวโดยชัดเจนกรณีท่ีมีกฎหมายกํ าหนดเกี่ยวกับการกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินไวอยูแลว ใหมีการ

พิจารณาทบทวนและกํ าหนดอํ านาจและหนาท่ีในการกํ ากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินใหมใหสอดคลองกับบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย กฎหมายกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และการปฏิบัติหนาท่ีภารกิจท่ีไดรับการถายโอนตามแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินนี้

๒) การกํ ากับดูแลตองทํ าเทาท่ีจํ าเปนภายในกรอบของกฎหมายโดยเครงครัดหรือกํ ากับดูแลไดเฉพาะความชอบดวยกฎหมายของการกระทํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน

๓) การกํ ากับดูแลตองเปนไปเพื่อคุมครองสิทธิประโยชนของประชาชนในทองถ่ินหรือประโยชนชองประเทศเปนสวนรวม

๔) การกํ ากับดูแลจะกระทบถึงสาระสํ าคัญแหงหลักการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถ่ิน หรือนอกเหนือจากที่กฎหมายกํ าหนดไวไมได

๖.๕.๖ การเพิ่มขีดความสามารถของบุคลากรและผูบริหารทองถิ่น การเพิ่มขีดความสามารถของประชาชนและภาคประชาสังคมในการตรวจสอบหลักการทั่วไป๑) หนวยงานของรัฐท่ีถายโอนภารกิจใหแกงองคกรปกครองสวนทองถ่ิน จะตองจัดการฝกอบรม

บุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ินใหสามารถปฏิบัติงานได ท้ังนี้ ควรดํ าเนินการใหเสร็จสิ้นกอนการถายโอน เมื่อถายโอนไปแลวจะตองมีการนิเทศกใหคํ าปรึกษาแนะนํ า และฝกอบรมเพื่อพัฒนาความรูความสามารถเปนระยะๆ

๒) บุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน จะตองไดรับการสนับสนุนสงเสริมในการศึกษาฝกอบรมเพื่อประโยชนในการปฏิบัติหนาท่ีและความกาวหนาในการทํ างาน

๓) การจัดการศึกษา อบรม ผูบริหารและบุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน สามารถดํ าเนินการโดยรัฐ หรือองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือเปนความรวมมือระหวางรัฐกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน สถาบันการศึกษาของรัฐ จะตองใหความชวยเหลือองคกรปกครองสวนทองถ่ินในการฝกอบรมบุคลากรสํ าหรับปฏิบัติงานในลักษณะที่เปนวิชาชีพเฉพาะ หรือตองใชเทคโนโลยีท่ีจะตองมีการฝกฝนเปนพิเศษ

๔) รัฐจะตองสนับสนุนใหมีสถาบันเพื่อการพัฒนาบุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน โดยใหความสํ าคัญกับการปลูกฝงและสงเสริมความรูความเขาใจแกบุคลากรขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ประชาชนและภาคประชาสังคมในทองถ่ิน ในเรื่องปรัชญา อุดมการณ แนวคิดและหลักการบริหารของการปกครองสวนทองถ่ิน ภายใน ๔ ป โดยในระยะแรกอาจใชงบประมาณของรัฐแลวใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินเขามามีสวนรวมในการบริหารมากขึ้น จนสามารถดํ าเนินการเองไดในท่ีสุด

๕) ในการบริหารงานบุคคลขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตองมีการกํ าหนดมาตรการ หรือหลักเกณฑเพื่อกระตุนใหเกิดความกระตือรือรนในการพัฒนาตนเอง รวมท้ังการแตงตั้งใหดํ ารงตํ าแหนงสูงขึ้น ตลอดจนตองใหความสํ าคัญกับความรู ความสามารถ และประสบการณในการทํ างาน

๖) องคกรปกครองสวนทองถ่ินจะตองจัดใหมีงบประมาณ เพื่อสนับสนุนการศึกษา อบรม เพื่อพัฒนาผูบริหารและบุคลากรของตนอยางเพียงพอ

๗) ใหมีการกํ าหนดหลักเกณฑท่ัวไปเกี่ยวกับการจัดการฝกอบรม ในวิชาการดานตางๆ ท่ีจํ าเปนตองใชในการบริหาร หรือการปฏิบัติงานของ องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และใหผูเขารับการอบรมสามารถเบิกคาใชจายได ท้ังนี้ ไมวาจะเปนการจัดโดยหนวยงานของรัฐ สถาบันการศึกษาท้ังของรัฐหรือเอกชน หรือองคกร/ หนวยงานของเอกชนที่ไดรับการรับรองมาตรฐานแลว

๘) องคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถพิจารณาสิทธิประโยชนอ่ืน เพิ่มเติมใหแกบุคลากรที่มีความรูความสามารถและเอื้อประโยชนแกการบริหารงานขององคกรปกครองสวนทองถ่ินไดเปนพิเศษ

๙) ผูบริหารทองถ่ินจํ าเปนตองไดรับการฝกอบรม ชี้แจง แนะนํ า เก่ียวกับการบริหารงานและการใชเทคโนโลยีตางๆ กอนเขารับตํ าแหนง

๑๐) องคกรท่ีองคกรปกครองสวนทองถ่ินจัดตั้งขึ้นเอง เชน สันนิบาตเทศบาลแหงประเทศไทย สมาคมองคการบริหารสวนจังหวัดแหงประเทศไทย ฯลฯ ควรทํ าหนาท่ีประสานความรวมมือและสนับสนุนการพัฒนาการบริหารทองถ่ิน

๖.๖ การปรับปรุงกฎหมายและระเบียบใหสอดคลองกับการถายโอนภารกิจหลักการทั่วไป๑) กฎหมายกํ าหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินเปนกฎหมายที่มี

วัตถุประสงคเฉพาะในเรื่องการถายโอนภารกิจการใหบริการสาธารณะที่รัฐดํ าเนินการอยูใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน รวมตลอดถึงการจัดสรรภาษี อากร เงินอุดหนุนและรายไดอ่ืนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ดังนั้น หากมีกฎหมายใดขัดหรือแยงกับกฎหมายนี้ และมีความจํ าเปนตองแกไข รัฐจะตองดํ าเนินการใหมีการแกไขอยางรวดเร็ว

๒) ในกรณีท่ีแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินและแผนปฏิบัติการที่คณะรัฐมนตรีใหความเห็นชอบ รายงานตอรัฐสภาและประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวมีเนื้อหาท่ีกระทบตอกฎหมายใด รัฐจะตองดํ าเนินการใหมีการแกไขกฎหมายดังกลาวอยางรวดเร็วเชนกัน

๓) การแกไขกฎหมายหรือจัดใหมีกฎหมายใหมจะตองเอื้อประโยชนใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินสามารถรับผิดชอบภารกิจท่ีไดรับการถายโอนอยางเต็มท่ีและจะตองคํ านึงถึงการใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีความเปนอิสระในการกํ าหนดนโยบาย การปกครอง การบริหาร การบริหารงานบุคคล การเงินและการคลัง ท้ังนี้ ตามที่รัฐธรรมนูญบัญญัติไว

๔) การแกไขกฏหมายหรือจัดใหมีกฎหมายใหมจะตองมีสาระที่เก่ียวของกับเร่ืองดังตอไปนี้ดวย คือ๔.๑) การปรับปรุงกฎหมายงบประมาณเพื่อรองรับการจัดสรรเงินจากภาครัฐไปยังองคปกครองสวนทอง

ถ่ิน๔.๒) การจัดใหมีกฎหมายวาดวยระบบงบประมาณทองถ่ินและระบบการตรวจสอบทางการเงินและการ

คลัง ท้ังภายในและภายนอก

๔.๓) การปรับปรุงระบบการกํ ากับดูแลของราชการบริหารสวนกลางและราชการบริหารสวนภูมิภาคใหมีประสิทธิภาพ และเชื่อมโยงกับระบบศาลปกครองที่ไดรับการจัดตั้งขึ้น

๔.๔) การปรับปรุงโครงสรางราชการบริหารสวนภูมิภาคใหสอดคลองกับทิศทางของแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ินในปจจุบัน

๔.๕) การจัดใหมีกฎหมายวาดวยความโปรงใสขององคกรปกครองสวนทองถ่ินและมีการมีสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถ่ิน

๔.๖) การจัดใหมีกฎหมายที่เก่ียวของกับการบริหารงานบุคคลเพื่อรองรับการถายโอนขาราชการ พนักงาน หรือลูกจางของหนวยงานของรัฐ

๖.๗ กลไกการกํ ากับดูแลการถายโอนภารกิจและการดํ าเนินการใหเปนไปตามแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่นและแผนปฏิบัติการ

หลักการทั่วไปเพื่อใหการถายโอนภารกิจและการดํ าเนินการเปนไปตามแผนการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถ่ิน และแผนปฏิบัติการ จึงกํ าหนดกลไกการกํ ากับดูแลและติดตามประเมินผลดังนี้๑) ใหมีกลไกทํ าหนาท่ีในการกํ ากับดูแลและรับผิดชอบเกี่ยวกับการถายโอนภารกิจตามแผนการ

กระจายอํ านาจใหแกองคปกครองสวนทองถ่ินและแผนปฏิบัติการตามความจํ าเปนประกอบดวย ผูแทนสวนราชการ ผูแทนองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และผูทรงคุณวุฒิ ท้ังนี้ โดยคํ านึงถึงความรวดเร็ว คลองตัวในการดํ าเนินงาน และมีอํ านาจการตัดสินใจในระดับหนึ่ง รวมท้ังไดรับการสนับสนุนทรัพยากรการบริหารงานอยางเพียงพอเปนสํ าคัญ

๒) ใหมีกระบวนการรับฟงความคิดเห็นจากผูท่ีเก่ียวของ และประชาชนโดยทั่วไปเกี่ยวกับการถายโอนภารกิจ

๓) ใหมีกระบวนการตัดสินใจและการดํ าเนินการที่รวดเร็วเพื่อแกไขปญหาอันเกิดจากกายถายโอน๔) ใหมีการศึกษา พัฒนา และปรับปรุงกระบวนการ วิธีการ รูปแบบ และแนวทางในการถายโอน

ภารกิจอยางสมํ่ าเสมอ ตอเนื่อง และทันตอเหตุการณ๖.๘ การสรางระบบประกันคุณภาพบริการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถิ่น

หลักการทั่วไป๑) ในการถายโอนการจัดบริการสาธารณะจากราชการบริหารสวนกลางไปใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินจํ า

เปนตองพัฒนาคุณภาพ มาตรฐานของการจัดบริการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถ่ินไปพรอมกันดวย ซึ่งจะสอดคลองกับแนวคิดของการกระจายอํ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และหลักการการสงเสริมการบริหารจัดการที่ดี

๒) หนวยราชการสวนกลางยังคงตองกํ าหนดมาตรฐานทัว่ไปของการจัดบริการสาธารณะเพื่อเปนแนวทางปฏิบัติหรือเปนคูมือปฏิบัติงานใหกับองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และกํ ากับดูแลใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบ รวมท้ังมาตรฐานตาง ๆ ท่ีรัฐเห็นวาจํ าเปนตองควบคุมดูแลใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินปฏิบัติตาม

๓) สรางแรงจูงใจใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินพัฒนาคุณภาพการจัดบริการสาธารณะโดยมีการแขงขันกันระหวางทองถ่ิน โดยรัฐหรือองคกรกลางเขามาทํ าการประเมินรวมกับประชาชนและภาคประชาสังคม