ภาวะหกลมในผสงอายไทย

จดทาโดยสถาบนเวชศาสตร

กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

คาปรารภ

ในปจจบนประเทศไทยเขาสภาวะประชากรสงอาย (population ageing)

ตามมาในอนาคตขอขอบคณ รองศาสตราจารยนายแพทยประเสรฐ อสสนตชย หวหนาภาควชาเวชศาสตรปองกน

ทาการศกษาภาวะหกลมในผสงอายไทยจนทาใหผลการศกษาสาเรจลลวงไปดวยด

(นายเรวต วศรตเวช)อธบดกรมการแพทย

คานา

การบาดเจบของกลามเ

องกนภาวะ

แกอตภาพ

( )ผอานวยการสถาบนเวชศาสตร

บทคดยอ

การศกษาภาวะการหกลมในผสงอายไทย เปนการวจยเชงพรรสถานการณความชก สาเหต และภาวะแทรกซอนของการหกลมในผสงอาย และศกษาคาใชจายในการ

ระทรวงสาธารณสข (ยกเวนกรงเทพมหานคร)สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 61.2) มอายระหวาง 60-69 ป (รอยละ 47.9)ระหวางเดอนตลาคม - ธนวาคม ผลการวจยพบวา

สวนใหญมาจากสาเหตอบตเหต (รอยละ 79.2) โดยพบเกด38.7) 35.0) และมอาการผดปกตของรางกาย กอนการ

หกลม ไดแก 30.4) เวยนศรษะบานหมน (รอยละ 27.4) และหลงการหกลมพบมอาการแทรกซอน (รอยละ 68.2) โดยพบ (รอยละ68.9)

การหกลมในผ สงอาย สวนใหญหกลมนอกบาน (รอยละ ) และหกลมในบาน (รอยละ 45.3) พบวาหองนอน (รอยละ 22.2) บรเวณหองครว (รอยละ 16.7) (รอยละ 16.4) ตามลาดบสวนผสงอาย หกลมในสวม สวมซม (รอยละ ) สวนผสงอาย

ทงนา/สวน/ปา/คอกวว (รอยละ ) บรเวณขาง/หนา/หลงบาน (รอยละ 31.1) และขางถนน/ทางเดน (รอยละ 13.1) ตามลาดบ

การหกลมในผ สงอาย พบวาผสงอายสวนใหญหกลมในชวงเวลากลางวนมากกวาชวงกลางคน (รอยละ ) โดยผสงอายหกลม - (รอยละ50.7) หกลมของผสงอาย ไดแก การมองเหนแสงสวางขณะหกลมของผสงอายขณะหกลมมแสงสวางเหนไมชดเจน รอยละ 21.1 และขณะหกลม ผสงอายสวนใหญไมไดใสแวนตา(รอยละ 92.5)

การหกลมและการบาดเจบหลงการหกลมในผสงอาย พบวา นบานไดรบบาดเจบ รอยละ 65.2 และไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณหองนอน (รอยละ 21.6) รองลงมา

(รอยละ 16.0) บรเวณหองครว (รอยละ 14.9) และบรเวณบนได (รอยละ 13.7)ตามลาดบ สวนผสงอาย ไดรบบาดเจบ รอยละ 1.5 สวนใหญไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว (รอยละ ) รองลงมาเปนบรเวณขาง/หนา/หลงบาน (รอยละ )และบรเวณขางถนน/ทางเดน (รอยละ ) ตามลาดบ ผลของการหกลม ทาใหผสงอายสวนใหญมอาการบาดเจบหลงจากการหกลม รอยละ 68.2 โดยอาการบาดเจบสวนใหญพบ

(รอยละ 68.9)

สวนใหญไดรบการรกษาหลงการหกลมโดยเสยคาใชจายรวมในการรกษาสงสดเปนเงน ระหวาง - (รอยละ 36.2) โดยการนวดและ ทานเอง (รอยละ 70.0) (รอยละ53.2) (รอยละ 41.3) ตามลาดบ สวนการไปรกษา โรงพยาบาลของรฐสวนใหญไมเสยคาใชจาย (รอยละ 50.0 ทา

งสตว/ประมงเปนหลก (รอยละ 78.8) อาจไมมเวลาในการเดนทางไปรกษาใน

(รอยละ 74.0) และยามารบประทานเอง ประกอบกบกลมตวอยางสวนใหญ มรายไดพอๆ กบรายจาย (รอยละ 48.7)จงเลอกทาการรกษากบ สถานอนามยหลงการหกลมใน

100 บาทตอ

สารบญ

บทนาความเปนมาและความสาคญของปญหา 1วตถประสงค 4นยามศพท 4

45

ความหมายของผสงอาย 5เกณฑการแบงชวงอายของผสงอาย 5ความหมายของการหกลม 5กระบวนการชราและการหกลม 7

78

วธดาเนนการวจยประชากรการสมตวอยางประชากรเกณฑการคดเลอกกลมตวอยางกลมตวอยางวธการดาเนนการวจย

ารเกบขอมลวจยการประมวลขอมลและการวเคราะหขอมลผลการวเคราะหขอมล

ขอมลภาวะการหกลมของผสงอาย3

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะสรปผลการศกษาอภปรายผลการศกษาขอเสนอแนะในการนาผลการศกษาไปใช

บรรณานกรม 44ภาคผนวก 46

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหาปจจบนประเทศไทยกาวเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) หมายความวา ประเทศไทย

มจากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาตพบวา ประเทศไทย

รอยของประชากรไววา

บเพราะภาวะสขภาพของผสงอายสวนใหญเกดจากการถดถอย

ของการทางานของอวยวะตางๆ ในรางกาย จากฐานขอมลผปวยในรายบคคลหลกประกนสขภาพถวนหนา และสวสดการการรกษาพยาบาลขาราชการและครอบครว

ไดแก การพลดตกหกลม

สงอาย พยาธสภาพของโรค และปจจยตางๆ ในดานสภาพแวดลอมด Geriatric Syndrome)

-อยางนอย - ( : ; อางองจากTinetti ME. 1998) - เดอน

( ; อางองจาก Jitapunkul S. 1998 และ Assantachai P.) และจากการศกษา

- -โดยผสงอายหญงมการหกลมมากกวาผส ผสงอายนอกเขตเทศบาลมการหกลมส ผ สงอายภาค

สวนผสงอายภาคเหนอมการหกลมนอย

- 2 -

รวมถงค ย หก ลม ก ล ม ผ ส ง อ า ย ว ย ป ล า ย ม ส ด ส วน ข อ ง ก า รห ก ลม ส ง ก วา ก ล ม ผ ส ง อา ย

วยกลางและวยตน มผสงอายหญงหกลมรอยละยหกลม

และมผสงอายหกลมมากกวาแบงเปน

น ความบกพรองของความจา

สภาพแวดลอมสามารถปองกนการหกลมในผสงอายได (Schoenfelder & Van Why. 1997 : - จากรายงานการสารวจประชากรสงอายใน

การสะดดน

จากการศกษาของWollacott MH และ Tang PF : - -

นลม กาวพลาด และมกเกดขณะเดน

ไดงาย

สาหรบการรกษาพยาบาลพบวา ไมตองรกษาพยาบาลรอยละ

และตองนอนรกษาในสถานพยาบาลและจากฐานขอมลผปวยในโรงพยาบาล พบวา

มผสผสงอายชาย

การหกลมในผสงอายพบวา บาดเจบรนแรง: ผลกระทบ

-

- 3 -

Runge (เพญศร; อางองจาก Runge. 1993)

และจากการศกษาของ Marottoli ดเจบจากกระดกขอสะโพกหกจะเสยชวต ผ ชวตรอดและสามารถกล สภาพเปนเวลานาน

ตามปกต

ขบถาย และการใชหองสขา : และจากรายงานของ Tinetti ME (1998)การดาเนน

ปกรณอยางมนยสาคญทางสถต“ภาวะความกลวการหกลม - Fear of Falling”

(Hill. et al. 1996 : 1021-1029) ทาใหลดความสามารถของรางกายในการทางาน ลดบทบาททางสงคม

ครอบครวของผ สงอายเองและตอสงคมโดยรวม ไดแก คารกษาพยาบาลขณะอยในโรงพยาบาลการสญเสยเวลาทางานของญาต เปนตน

จากรายงานของ Rizzo JAการบาดเจบ คดเปนคาใชจาย

รวมดานสขภาพถ

ไมทาใหโดยเกดจากผสงอายหญง

- และมการคาดประมาณผลกระทบทางเศรษฐกจของภาวะหกลมในผสงอายในประเทศฮองกงพบวา เหรยญสหรฐตอป (ประเสรฐอสสนตชย. ; อางองจาก Chu LW. 2008)สงมาก

สทธชย จตะพนธกล : 136)

- 4 -

ภาวการณ แตจะเปนการเตอนถงงซอนอย สมควรไดรบการปองกนอยางรบดวน

งและนอนบนเตยงนาน ชวยเหลอตวเองไดนอยลง ตองลดหรองดเวนกจกรรมตางๆเกดปญหาการแยกตวและซมเศรา ผลโดย

ขาง

ารณของความชก

ในการดแลรกษาหเหมาะสมกบความตองการของผปวย

วตถประสงค

ลม

นยามศพท

ง ทาใหศรษะและ/หรอลาตว และ/หรอระ

วงอายของผสงอาย

ความหมายของผสงอายม

(World Assembly on Aging)พศหญง

เกณฑการแบงชวงอายของผสงอายนกการศกษา Stabb (Sanpaung. 2000 ; อางองจาก Stabb. 1996

Early old age -(Middle old age -(Late old age)

ความหมายของการหกลมWolf, et al. (1996)

(Any event when the participant unexpectedly come to rest on the ground, floor or anotherlower level)

- 6 -

Tinnetti ME, et al. (1997)

ปนผลมาจากอมพาตอยางทนททนใด ลมชก หรอแรงกระทาจากภายนอก(A sudden, unintended change in position causing and individual to land at a lower level,on object, the floor, or the ground, other than as a consequence of sudden onset of paralysis,epileptic seizure, or overwhelming external force)

VA National Center for Patient Safety. (2000) ไดใหความหมายของการหกลมวาหมายถง

ไม(Loss of upright position that results in landing on the floor,

ground on an object on the floor, ground or an object of furniture or a sudden, uncontrolled,unintentional, non-purposeful, downward displacement of the body to the floor/ground or hittinganother object like chair or stair)

Shumway-Cook A & Woollacott MH. (2001) ไดใหความหมายของการหกลมวาหมายถง ภาวะ

Prasert Assantachai, et al. (2002) ไดหมายความของการหกลมวาหมายถง ผสงอายสญเสยการ

(The elderly lost their balance and any part of the body, except the feet,hit the ground regardless of any cause was report initially)

(Centen of mass)ย หรอในทางคลนกอาจใหคาจากดความวา เปนการหลดจาก

สรป

- 7 -

กระบวนการชราและการหกลม

กระบวนการรบความรสก (Sensory) ไดแก การมองเหน การไดยน การทรงตว และการรบรตาแหนง

ตางๆ เชน การรบภาพ การปรบตวตอความมอ หรอสวางลดลงBenign positional postual vertigo ไดบอยในผสงอาย และผสงอายมก

amino glycosides, quinidine และ furosemide3.

peripheral neuropathy และ cervical degeneration disease มกเปนสาเหตทาใหเกด propioceptivedysfunction ในผสงอาย

ระบบประสาทสวนกลาง (Central Nervous System) การรบรความรสกจะถกนามาแปลง

โรคหลอดเลอดสมอง พารกนสนความจา (Cognitive)

ทาใหผปวยมปญหาตอความสามารถในการแกปญหา(Musculoskeletal System)

โดยรวม

ไมไดรบความสนใจ เชน หด ตาปลา แผลเปน โครงสรางของเทาผดปกต หรอการใสรองเทา

(

(Internal factors)(Age-related sarcopenia)

1.2 มองเหนไมชด

- 8 -

ศรษะ หวใจเตนผดจงหวะ

(Polypharmacy) ทาใหเกดผลขางเคยง เชน เวยนศรษะการทรงตวไมดทาใหลมไดงาย เชน ยาลดความดน ยานอนหลบระงบประสาท ยาลดปวด ยาคลาย

(External factors)

ลม

สรพรในชมชนยอยเขตเทศบาลเมองนครปฐม จานวน 260 คน ทาการสมภาษณการเกดอบตเหตในบานเปนเวลา 6 เดอน พบวามผสงอายเกดอบตเหตในบานรายบคคลเทากบรอยละ 46.1555.77

42.70, 11.92 และ 1.1518.08

32.31 ความรนแรงของการบาดเจบระดบเลกนอย รอยละ 43.47 มกจะพบวาเกดอบตเหตในเวลากลางวนไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส

สขภาพรางกาย สขภาพจต และสมพนธภาพในครอบครว สวนการปฏบตกจวตรประจาวน จะไมมความสมพนธกบการเกดอบตเหตในบานของผสงอายอยางมนยสาคญทางสถต

- 9 -

มความสมพนธกบการเกดอบตเหต270 คน ทาการศกษาแบบไปขางหนาเปนระยะเวลา 3 เดอน

พบวา เกดอบตเหต133 คน รวม 176 49.365.2 ชนดของอบตเหตพบวา การถกของมคม มอตราอบตการณสงสด 25.9

17.0, 16.7, 2.6 และ 2.9624.1

รอยคน) การเดน (12.2 25.920.7

0.05

โรคเบาหวาน สวนสถานภาพสมรส โรคของกระดกและขอ ความพการ อาการวงเวยนศรษะ อาการชาตามปลายมอปลายเทา อาการงวงนอนในเวลากลางวน การนอนไมหลบในเวลากลางคน โรคความดน

กบการเกดอบตเหตอยางมนยสาคญทา 0.052541) ไดศกษาสภาพแวดลอม

กรงเทพมหานคร 9 แหง จานวน 417 คน พบวา ผสงอายมโรคประจาตวรอยละ 84.2 โดยเปนโรคขอและโรคกระดก รอยละ 37.6 รองลงมาคอ โรคความดนโลหตสง รอยละ 23.5 มปญหาจตใจ รอยละ 46.5มปญหาการทรงตว 44.6 กลมตวอยางเกดอบตเหตหกลม รอยละ 54.9

รอยละ 21.3, 10.2 และ 7.415.3, 11.6 และ 8.3 ตามลาดบ

บรเวณบนได การจ0.05

ยงพบวา ปจจยสวนบคคลไดแก เพศ สถานภาพสมรส การแตงกาย และภาวะสขภาพคอการมโรคประจาระดบ 0.05

- 10 -

และแผนกออรโธปดก โรงพยาบาลรามาธบด ระหวางเดอนมกราคมถงพฤษภาคม พ .ศ.2542 พบกลมตวอยางมอาย 60-93 73.6 ป สวนใหญเปนผสงอายตอนตน (อาย 60-74 ป) รอยละ 59.2เพศหญงมากกวาเพศชาย คดเปนสดสวน 4 ตอ 1 สวนใหญมโรคประจาตวกอนหกลม 2รอยละ 50.5 41.7และ 24.3 41.7 รองลงมาคอยาขบปสสาวะรอยละ 33.3

24.4 สวนใหญหกลมในตอนกลางวนรอยละ 36.9รอยละ 84.4 สาเหตการหกลมสวนใหญเกดจากปจจยภายนอก รอยละ 51.5 ดรอยละ 52.8 ปจจยภายในสวนใหญเกดจากสาเหตขาออนแรงเฉยบพลนโดยไมทราบสาเหตรอยละ 42.5

55.4 และไมมภาวะสบสนรอยละ 94.2 ผลจากการหกลมสวนใหญขาหกรอยละ 74.8 44.2 บาดเจบเลกนอยรอยละ 47.6 บาดเจบรนแรงรอยละ 44.6 ระยะเวลาในการเขารบการรกษาในโรงพยาบาล 2-3610.8 6 ดาน คอ

ย การควบคมการขบถาย และการใชหองสขา โดยรอยละ 60

75 มผลกระทบทางดานจตใจ โดยมความรสก46.0 รองลงมาคอ รสกเสยใจรอยละ 29.7 ผสงอาย

6 ราย รสกอยากตาย ผสงอาย 2 ราย รสกทกขทรมาน

การหกลมในผสงอายของตาบลวงจนทร อาเภอเมอง จงหวดพษณโ

ภายนอกบานมทางเดนชารด

- 11 -

สภาพแวดลอม และปจจยทางโภชนาการในผสงอายหญงอาจเปนปจจยของการหกลมได

(National Health Exam. Survey III)

NHES III ไดแของการเจบปวยหลายโรค ภาวะความดนโลหตสง การใชยาหลายชนด ภาวะอวน ความจาเปนในการ

-

-

กจากเตยง-

กลมผสงอ - -

รอยละหนามด

- 12 -

วจการหกลมในผสงอายไทยภายใน

ผส

-

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย (2552) ไดสารวจและศกษาภาวะสขภาพของผสงอาย 4 ภาค ของไทย60 4 ภาคของ

ประเทศไทย จานวน 9,461 คน พบวาผสงอาย ( 60 ป) เปนชาย รอยละ 37.3 หญง รอยละ 62.7 ผสงอาย

ชาย เรยนสงกวาผสงอายหญง สวนใหญผสงอายยงคงอยกบคสมรส (รอยละ 57.3) สวนใหญอาศยอยกบครอบครว (รอยละ 94.5) รองลงมาอาศยกบบตรสาว (รอยละ 51.3) ผสงอาย รอยละ 60.5 ไมไดประกอบอาชพ พบวาผสงอายรอยละ 38.3 มรายได 1,001-5,000 บาทหญง (ผสงอายชายเทากบ 3,672.3 บาท ; ผสงอายหญงเทากบ 2,688.4 บาท)

(รอยละ 44.4) สวนลกษณะหองนอน (รอยละ 56.9) (รอยละ 43) นอนบนเตยง

/ฟก (รอยละ 49.8 รอยละ 47.7 และ รอยละ 2.4)(รอยละ 76.9)

ภาวะสขภาพของผสงอาย ผสงอายมคาดชน 22.62เกนและอวน (รอยละ 28.4) ผอม (รอยละ 13.8) (รอยละ 21) ผอม(รอยละ 14.2) พบกลมอาการ/ ไดแก กลมโรคขอและกระดก

- 13 -

(รอยละ 53.8) กลมโรคหลอดเลอดหวใจ (รอยละ 36.5) กลมโรคหลอดเลอดสมอง (รอยละ 33.5)กลมโรคทางเดนหายใจ (รอยละ 8.4) สวนกลมอาการ/โรคของผสงอายมการเจบปวยกนมาก คอ ปวดขอ/

(รอยละ 43.9) ความดนโลหตสง (รอยละ 27.3) ปวดหลง (รอยละ 27.2) เวยนศรษะ (รอยละ19.4) และโรคทางสายตา (รอยละ 18.2) ดานการรกษาพยาบาล พบผสงอายไปใชบรการ

(รอยละ 75.5) (รอยละ 11.5)กนเอง (รอยละ 3.9)

ปญหาการมองเหนในผสงอายคอ มองเหนไมชด (รอยละ 36.6) มองใกล/มองไกลไมชด (รอยละ13.8) มองเหนภาพซอน (รอยละ 2.9) และมองไมเหน (รอยละ 1.2) สวนการไดยน พบวาผสงอายมปญหาการไดยนรอยละ 15.4 (รอยละ 11.8) (รอยละ 1.3) และมภาวะสขภาพจต (รอยละ 87)

การหกลมของผสงอายในรอบ 6 เดอน พบวา 1-2 (รอยละ 10.5)รองลงมา หกลม 3-5 (รอยละ 2) หกลมจะเปน (รอยละ 7) และหกลมใน

(รอยละ 1.9)Craven & Bruno (1986

1 6599 คน เปนหญง 68 คน ชาย 31 60 คน

จากการศกษาพบวา เพศและอายมความสมพนธกบการเกดอบตเหต โดยจะพบมากในเพศหญงอาย

สมอง กจกรรมการเกดอบตเหตมกพบขณะเดน รอยละ 42 ทางานบานเลกๆ นอยๆ รอยละ 12ลงบนไดรอยละ 10 10 มกจะเกดภายในตวอาคารรอยละ 52

08.00-20.00 น.Tinetti Me, Speechley M. & Ginter S. (1988)

61 หกลมในปแรกของการศกษา 48 คน และ 14 คน ม

เกดการหกลม ผลของการหกลมรอยละ 30

แขงแรงของรางกาย

วธดาเนนการวจย

ประชากร

การสมตวอยางประชากรขต

เกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง1.

กลมตวอยาง

สตร n = Z2 PQ

eโดย n = ขนาดของกลม

Z = Z-statistics = =Pชาย =

การศกษามากอน =Pหญง =

การศกษามากอน =

- 15 -

Q = - PQชาย = 1 - 0.121 =Qหญง = - =

= 0.1e ชาย = 0.1 × Pชาย = 0.1 × 0.121 = 0.0121e หญง = 0.1 × Pหญง = 0.1 × = 0.0241

ไดกลมตวอยางผสงอายชาย =ไดกลมตวอยางผสงอายหญง = 7 7041 คน)

หลงจากไดกลมตวอยางรวมแลวนามาคานวณหากลมตวอยางแยกเปนผสงอายเพศชายและเพศ

เขต จงหวด จานวนผสงอาย รวม (คน)ชาย หญงจงหวดลาปาง 292 466 758จงหวดอตรดตถ 163 279 442จงหวดพจตร 181 329 510จงหวดอางทอง 103 202 305จงหวดชยนาท 129 235 364จงหวดราชบร 257 473 730จงหวดเพชรบร 148 271 419จงหวดนครนายก 86 157 243จงหวดจนทบร 160 258 418จงหวดเลย 195 286 481จงหวดสกลนคร 257 427 684จงหวดรอยเอด 360 629 989จงหวดบรรมย 417 788 1จงหวดศรสะเกษจงหวดชมพรจงหวดนครศรธรรมราช

- 16 -

เขต จงหวด จานวนผสงอาย รวม (คน)ชาย หญงจงหวดพงงาจงหวดปตตานจงหวดสตล

รวม

วธการดาเนนการวจย

ขอคาถามในแบบสอบถาม

แบบสอบถาม (reliability)

ส

Custer random sampling โดยสมเลอกจงหวดตามการแบงเขตของกระทรวงก

จงหวดลาปาง อาเภอเกาะคาอาเภอลบแล

อาเภอไชโยอาเภอสรรคบร

- 17 -

อาเภอดาเนนสะดวกอาเภอบานลาด

อาเภอปากพลอาเภอทาใหม

อาเภอเมองอาเภอจงหาร

วดบรรมย อาเภอสตกอาเภอราศไศล

อาเภอละแมอาเภอปากพนง

อาเภอเมองอาเภอสายบร

อาเภอควนกาหลง

แบบสอบถามแกทมผชวยเกบขอมลวจยของแตละจงหวดจยเปนผรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม แลวใหสงกลบมายงผวจย

การประมวลขอมลและการวเคราะหขอมล

แบบสอบถามแลว มาลงรหส (Coding) และประมวลผลการวเคราะหขอมลทางสถต โดยใชโปรแกรมวเคราะหสถตสาเรจรป

หกลม

4ผลการวเคราะหขอมล

โดยศกษาใน

ของการแบงเขตของกระทรวงสาธารณสข (ยกเวนกรงเทพมหานคร) จานวน

ผลการวเคราะหขอมลจากการรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามมาวเคราะหผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใช

โปรแกรมสาเรจรปในการวเคราะหสถตทางสงคมศาสตร (Statistical Package for Social Science forWindows) 3

ขอมลขอมลภาวะการหกลมของผสงอาย

3

1 จานวนและรอยละขอมล ของผสงอายขอมล จานวน รอยละ

เพศเพศหญงเพศชาย

6,9134,374

61.238.8

อาย60 - 69 ป70 - 79 ป80

ไมทราบอาย

5,3834,3191,368217

47.738.312.11.9

สถานะสมรสสมรสหยา/แยก/หมายโสด

6,6434,181444

59.037.13.9

- 19 -

1 จานวนและรอยละของขอมล ของผสงอาย (ตอ)ขอมล จานวน รอยละ

ลกษณะรปรางปกตหลงคอมขาโกงงอหลงคอมและขาโกงงอ

9,4981,157387145100

84.110.33.41.30.9

นอยกวา 40 กโลกรม40-65 กโลกรม65

1,1098,6381,540

9.876.513.7

สวนสงนอยกวา 145 เซนตเมตร145-165 เซนตเมตร165

1,1158,7201,452

9.977.312.8

ดชนมวลกายนอยกวา 18.5 กโลกรม/เมตร2

18.5-24.9 กโลกรม/เมตร2

25.0-29.9 กโลกรม/เมตร2

มากกวา 30.0 กโลกรม/เมตร2

1,7757,0362,057419

15.762.318.23.7

1 ลกษณะขอมล ของผสงอายจานวน 6,913 คน คดเปนรอยละ 61.2 มเพศชาย จานวน 4,374 คน คดเปนรอยละ 38.8 ผสงอายสวนใหญอยในชวงอาย 60-69 ป คดเปนรอยละ 47.7 ชวงอาย 70-79 ป คดเปนรอยละ 38.3 อาย 80 ป คดเปนรอยละ 12.1 ผสงอายสวนใหญมสถานภาพสมรส คดเปนรอยละ 59.0 หยา/แยก/หมาย คดเปนรอยละ37.1 และโสด คดเปนรอยละ 3.9 ตามลาดบ มลกษณะรปรางปกต 84.1 หลงคอมคดเปนรอยละ 10.3 ขาโกงงอ คดเปนรอยละ 3.4 หลงคอมและขาโกงงอ คดเปนรอยละ 1.3 และลกษณะรปราง คดเปนรอยละ 0.9 40-65 กโลกรม คดเปนรอยละ 76.565 คดเปนรอยละ 13.7 นอยกวา 40 กโลกรม คดเปนรอยละ 9.8 ตามลาดบ

- 20 -

ผสงอายสวนใหญมสวนสง 145-165 เซนตเมตร คดเปนรอยละ 77.3 สวนสง 165คดเปนรอยละ 12.8 และสวนสงนอยกวา 145 เซนตเมตร คดเปนรอยละ 9.9 ตามลาดบ ผสงอายสวนใหญมดชนมวลกาย 18.5-24.9 กโลกรม/เมตร2 คดเปนรอยละ 62.3 ดชนมวลกาย 25.0-29.9 กโลกรม/เมตร2

คดเปนรอยละ 18.2 และดชนมวลกาย นอยกวา 18.5 กโลกรม/เมตร2 คดเปนรอยละ 15.7 ตามลาดบ

2 นของผสงอายการอยอาศย จานวน รอยละ

อาศยกบสามหรอภรรยาอาศยรวมกบลกสาวอาศยรวมกบลกชายอาศยรวมกบลกเขยอาศยรวมกบหลานอาศยรวมกบลกสะใภอาศยตามลาพง

อาศยรวมกบพอ/แมอาศยรวมกบญาต

6,0154,9253,2202,4151,3701,362790343151146

53.343.628.521.412.112.17.03.01.31.3

2 พบวา ผสงอายอาศยกบสามหรอภรรยามาก6,015 คน คดเปนรอยละ 53.3 รองลงมาอาศยรวมกบลกสาว จานวน 4,925 คน คดเปน

รอยละ 43.6 และอาศยรวมกบลกชาย จานวน 3,220 คน คดเปนรอยละ 28.5 ตามลาดบ

- 21 -

3 จานวนและรอยละระดบการศกษาของผสงอายระดบการศกษา จานวน รอยละ

ไมไดเรยน/อานออกเขยนไมได 1,235 10.9ไมไดเรยน/อานออกเขยนได 498 4.4จบประถมตน 8,493 75.2จบประถมปลาย 429 3.8จบมธยมตน 257 2.3จบมธยมปลาย 210 1.9จบประกาศนยบตร/อนปรญญา 79 0.7จบปรญญาตร 83 0.7สงกวาปรญญาตร 3 0.0

รวม 11,287 100

3 พบวา ผสงอายสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาตอนตน สด จานวน8,493 คน คดเปนรอยละ 75.2 รองลงมาผสงอายไมไดเรยนและไมสามารถอานออกเขยนได จานวน1,235 คน คดเปนรอยละ 10.9 และไมไดเรยนแตอานออกเขยนได จานวน 498 คน คดเปนรอยละ 4.4 ตามลาดบ

4 จานวนและรอยละการประกอบอาชพของผสงอายการประกอบอาชพ จานวน รอยละ

ไมมกจกรรมใดๆ เปนหลก 2,375 21.0งานบาน เชน ดแลบาน ดแลหลาน 4,493 39.8

4,161 36.9รบจาง 774 6.9ธรกจสวนตว 661 5.9

359 3.1

จาก 4 จานวนและรอยละการประกอบอาชพของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญทางานบาน เชน ดแลบาน ดแลหลาน จานวน 4,493 คน คดเปนรอยละ 39.8 รองลงมาผสงอายประกอบอาชพ จานวน 4,161 คน คดเปนรอยละ 36.9 และไมมกจกรรมใดๆ เปนหลก จานวน 2,375 คน คดเปนรอยละ 21.0 ตามลาดบ

- 22 -

5 จานวนและรอยละความเพยงพอของรายไดของผสงอายความเพยงพอของรายได จานวน รอยละ

เหลอเกบ 1,482 13.1รายได/จายพอๆกน 5,502 48.7

2,809 24.91,398 12.4

ไมตอบ 96 0.9รวม 11,287 100.0

จาก 5 จานวนและรอยละความเพยงพอของรายไดของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนมากมรายไดและรายจายพอๆ กน จานวน 5,502 คน คดเปนรอยละ 48.7 รองลงไปพบผสงอายมรายไดไมพอใชและ จานวน 2,809 คน คดเปนรอยละ 24.9 และมรายไดเหลอเกบ มจานวน 1,482 คน คดเปนรอยละ13.1 ตามลาดบ

6 จานวนและรอยละการเจบปวยของผสงอายการเจบปวย จานวน รอยละ

จานวนโรคประจาตว 11,287 100.0- ไมมโรคประจาตว 1,652 14.6- มโรคประจาตว 1-2 โรค 7,218 63.9- มโรคประจาตว 3-5 โรค 2,236 19.8- มโรคประจาตวมากกวา 5 โรค 181 1.6

โรคประจาตวของผสงอายปวดกระดก/ขอ 5,407 47.9

- ปวดขอเขา 3,726 68.9- ปวดไหล 891 16.5- ปวดขอมอ 493 9.1- 297 5.5

ความดนโลหตสง 3,571 31.6สายตามองเหนไมชด 2,203 19.5เบาหวาน 1,454 12.9บานหมน เปนลม เวยนศรษะบอย 1,278 11.3

- 23 -

6 จานวนและรอยละการเจบปวยของผสงอาย (ตอ)การเจบปวย จานวน รอยละ

โรคกระเพาะอาหาร/ลาไสอกเสบ 276 2.4โรค หวใจตาย 265 2.3โรคปอด/หอบหด 218 1.9ไขมนในเสนเลอดสง 196 1.7อมพฤกษ 166 1.5กระดกพรน 153 1.4โรคไต 87 0.8โรคไทรอยด/คอพอก 74 0.7โรคลมพษ/ภมแพ 72 0.6โรคห/การไดยน 55 0.5อาการมอเทาชา 53 0.5

51 0.5พารกนสน 37 0.3ลมชก 31 0.3โรคจต/ประสาท 39 0.3โรคผวหนง 35 0.3

32 0.3ตอมลกหมากโต 30 0.3ปวดศรษะ 23 0.2โรคเลอด 22 0.2โรคระบบทางเดนปสสาวะ 16 0.1โรคสมอง 10 0.1

14 0.1มความพการ 4 0.0

2 0.061 0.5

- 24 -

จาก 6 จานวนและรอยละการเจบปวยของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญมโรคประจาตว 1-2 อาการ รอยละ 63.9 รองลงมามโรคประจาตว 3-5 อาการ รอยละ 19.8

โดยพบวาผสงอายมอาการปวด จานวน 5,407 คน คดเปนรอยละ 47.9 โดย3,726 คน คดเปนรอยละ 68.9 รองลงมาพบวา

ผสงอายเปนโรคความดนโลหตสง จานวน 3,571 คน คดเปนรอยละ 31.6 และมสายตามองเหนไมชดจานวน 2,203 คน คดเปนรอยละ 19.5 ตามลาดบ

7 จานวนและรอยละการรบประทานยาของผสงอายการรบประทานยา จานวน รอยละ

ยารกษาความดนโลหตสง 3,475 30.8ยาแกปวดขอ 3,238 28.7ยารกษาเบาหวาน 1,430 12.7ยาลดไขมนในเลอด 708 6.3ยาสมนไพร 636 5.6

- ไมระบชนด 283 44.5- วาน/รากไม 10 1.6- ฟาทะลายโจร 20 3.1- 19 3.0- ยาลกกลอน 20 3.1- ยาหอม 240 37.7- ยากระษยเสน 7 1.1- หญาหนวดแมว 5 0.8- 32 5.0

ยาแกปวด (พาราเซตามอล) 569 5.0ยารกษาโรคกระเพาะ 2.2ยาบารง วตามน 2.2

242 2.1ยารกษาโรคหวใจ 1.6ยารกษาหอบหด ขยายหลอดลม 1.1ยาแกวงเวยน 1.0

- 25 -

7 จานวนและรอยละการรบประทานยาของผสงอาย (ตอ)การรบประทานยา จานวน รอยละ

ยาแกแพ 0.6ยาโรคไต 55 0.5ยารกษาไทรอยด 0.4ยารกษาโรคปอด 0.4

0.3ยารกษาตอมลกหมากโต 0.2ยาแกจกเสยด ขบลม 9 0.1ยารกษาโรคผวหนง 0.1ยาแกไอ 0.1ยารกษาพารกนสน 0.1ยากนชก 0.1

0.0ยามะเรง 0.0ยาบารงเลอด 0.0ยาปฏชวนะ 0.0ยารกษาตบอกเสบ 0.0

0.0ยาปากอกเสบ 0.0ยาจตเวช 0.0ยาวณโรคกระดก 0.0ยารกษาไซนส 0.0

จาก 7 จานวนและรอยละการรบประทานยาของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญรบประทานยารกษาความดนโลหตสง 3,475 คน คดเปนรอยละ 30.8 รองลงมารบประทานยาแกปวดขอ จานวน 3,238 คน คดเปนรอยละ 28.7 และยารกษาเบาหวาน จานวน 1,430 คนคดเปนรอยละ 12.7 ตามลาดบ

- 26 -

8 จานวนและรอยละการมผดแลผสงอายเวลาปวยการมผดแลเวลาปวย จานวน รอยละ

มผดแลเวลาปวยมผดแลเวลาปวย 1 , 97.6ไมมผดแลเวลาปวย 2.4

รวม 11,287 100.00ผดแลเวลาปวย

ลกสาว , 53.1สาม/ภรรยา , 44.8ลกชาย , 31.5

ลกเขย , 15.9ลกสะใภ , 11.3

7.4ลกจาง 0.2

11.5- หลาน 939 8.3- 311 2.7- ไมระบ 4 3.8

จาก 8 จานวนและรอยละการมผดแล ปวย พบวา ผสงอายสวนใหญมผดแลเวลาปวย จานวน 1 , คน คดเปนรอยละ 97.6 โดยเวลาเจบปวยผสงจานวน , คน คดเปนรอยละ 53.1 รองลงมาม สาม/ภรรยาเปนผดแล จานวน , คน คดเปนรอยละ44.8 และมลกชายเปนผดแล จานวน , คน คดเปนรอยละ 31.5 ตามลาดบ

- 27 -

9 จานวนและรอยละ ยของผสงอายจานวน รอยละ

49.638.38.8

หองแถวไม/ตกแถว 3.0ทาวนเฮาส/บานแฝด 0.2กระทอมหลงเลก 0.0

รวม 100.0

จาก 9 จานวนและรอยละ ของผสงอาย พบวา ผสงอายอาศยจานวน คดเปนรอยละ จานวน

คน คดเปนรอยละ และอาศย จานวน 992 คน คดเปนรอยละ 8.8 ตามลาดบ

ขอมลภาวะการหกลมของผสงอาย

10 จานวนและรอยละการหกลมของผสงอายการหกลม จานวน รอยละ

เคยหกลม 19.7ไมเคยหกลม 9,063 80.3

รวม 100.0เคยหกลม 13.0

3.81.40.60.40.20.00.00.0

2 0.2รวม 100.0

- 28 -

จาก 10 จานวนและรอยละการหกลมของผสงอาย พบวาผสงอายสวนใหญไมเคยหกลม จานวน 9,063 คน คดเปนรอยละ 80สวนมากเคยหกล จานวน คดเปนรอยละ จานวน คดเปนรอยละ 3.8 และ จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 1.4 ตามลาดบ

11 หกลมของผสงอายหกลม จานวน รอยละ

หกลมในบาน 1,007 45.3หกลมนอกบาน 54.7

รวม 100.0หกลมในบาน

- หองนอน 22.2- หองครว 16.7- 16.4- หองรบแขก 12.3- หองสวม 12.2

สวมซม 9 72.426.0

สวมหลม 1.6- บนได 107 10.6- ใตถนบาน 20 2.0- 3 0.3- ไมระบ 73 7.2

รวม 1,007

- 29 -

11 หกลมของผสงอาย (ตอ)หกลม จานวน รอยละ

ทงนา/สวน/ปา/คอกวว 549 45.1ขาง/หนา/หลง บาน 379 31.1ขางถนน/ทางเดน 160 13.1วด/ 4.4

กระโดง 2.61.1

ไมระบ 2.5รวม 100.0

จาก 11 จานวนและรอยละการหกลมในบานของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญหกลมนอกบาน จานวน คดเปนรอยละ และหกลมในบาน จานวน 1,007 คน คดเปนรอยละ 45.3พบวา 22.2 และหกลมบรเวณหองครวแล 168 คน คดเปนรอยละ 16.7จานวน 165 คน คดเปนรอยละ 16.4 ตามลาดบ สวนผสงอาย หกลมลกษณะเปนสวมซม จานวน คน คดเปนรอยละบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว จานวน 549 คน คดเปนรอยละ บรเวณขาง/หนา/หลง บาน จานวน379 คน คดเปนรอยละ 31.1 และขางถนน/ทางเดน จานวน 160 คน คดเปนรอยละ 13.1 ตามลาดบ

- 30 -

12 ลมผลจากการหกลม

รวม (รอยละ)ไมบาดเจบ (รอยละ) บาดเจบ (รอยละ)หกลมในบาน 350 (34.8) 657 (65.2) 1,007 (100.0)หกลมนอกบาน 8.5) 748 1.5) 17

รวม 793 (35.7) 1,431 (64.3) 2,224 (100.0)ในบาน

หองนอน 23.4) 21.6) 22.2)หองรบแขก 12.9) 12.0) 2.3)หองครว 20.0) 14.9) 16.7)

17.1) 16.0) 6.4)หองสวม 9.1) 13.9) 2.2)บนได 7 (4.9) 90 (13.7) 107 (10.6)ใตถนบาน 4 (1.1) 16 (2.4) 20 (2.0)

2 (0.6) 1 (0.2) 3 3)ไมระบ 38 (10.9) 5 (5.3) 73 (7.2)

รวม 350 (100.0) 657 (100.0) 1,007 (100.0)หกลมนอกบาน

ทงนา/สวน/ปา/คอกวว 2 ( ) 3 ( ) 549 (45 )ขาง/หนา/หลง บาน ( ) ( ) 3 ( )ขางถนน/ทางเดน 3 ( ) 7 ( ) 160 ( )

กระโดงวด/ ณะไมระบ

รวม 100.0) (100.0) (100.0)

- 31 -

จาก 12 พบวาจานวน 657 คน คดเปนรอยละ 65.2 และสวนใหญ

ไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณหองนอน คดเปนรอยละ 21.6รอยละ 16.0 บรเวณหองครว คดเปนรอยละ 14.9 และบรเวณบนได คดเปนรอยละ 13.7 ตามลาดบ

สวนผสงอาย ไดรบบาดเจบจานวน 748 คน คดเปนรอยละ 1.5 สวนใหญไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว จานวน 3 คน คดเปนรอยละ รองลงมาเปนบรเวณขาง/หนา/หลง บาน และขางถนน/ทางเดน จานวน คน คดเปนรอยละ และบรเวณขางถนน/ทางเดน จานวน 7 คน คดเปนรอยละ ตามลาดบ

13 จานวนและรอยละ

จาก 13 จานวนและรอยละ พบวา ผสงอายสวนใหญ หกลมในชวงเวลากลางวนมากกวาชวงกลางคน จานวน 9 คน คดเปนรอยละ โดยผสงอายหกลมเวลา

- จานวน 127 คน คดเปนรอยละ 50.7

14 จานวนและรอยละการมองเหนแสงสวางขณะหกลมของผสงอาย

จานวน รอยละชวงเวลาหกลม

ชวงกลางวน 9 89.7ชวงกลางคน 10.3

รวม 2 100.0เวลาหกลม

- 1,127 50.7- 821 6.9- 211 9.5- 65 2.9

รวม 2118 100.0

การมองเหนแสงสวาง จานวน รอยละเหนชดเจน 739 78.9เหนไมชดเจน 466 21.1

รวม 205 100.0

- 32 -

จาก 14 จานวนและรอยละการมองเหนแสงสวางขณะหกลมของผสงอาย พบวามผสงอาย หกลมมแสงสวางเหนไมชดเจน จานวน 466 คน คดเปนรอยละ 21.1

15 จานวนและรอยละการใสแวนตาขณะหกลมของผสงอาย

จาก 15 จานวนและรอยละการใสแวนตาขณะหกลมของผสงอายพบ ผสงอายสวนใหญไมใสแวนตาขณะหกลม จานวน 2,042 คน คดเปนรอยละ 92.5 แ

16 จานวนและรอยละสาเหตการหกลม ของผสงอาย

การใสแวนตา จานวน รอยละไมไดใสแวนตา 2,042 92.5

81 3.7ใสแวนสายตายาว 84 3.8

รวม 207 100.0

สาเหตการหกลม จานวน รอยละไมไดเกดจากอบตเหต 460 20.8เกดจากอบตเหต 1,748 79.2

รวม 2,208 100.0เกดจากอบตเหต

677 38.7611 35.0130 7.4132 7.6

ตกบนได 58 3.3การถกชน 75 4.3

33 1.914 0.8

ยกของหนก 14 0.84 0.2

รวม 1,748 100.0

- 33 -

จาก 16 จานวนและรอยละสาเหตการหกลมของผสงอาย พบวา สวนใหญผสงอายหกลมมสาเหตมาจากการเกดจากอบตเหต จานวน 1,748 คน คดเปนรอยละ 79.2 และการเกดอบตเหตขณะหกลมของผสงอาย จานวน 677 คน คดเปนรอยละ 38.7 รองลงมาเกดจากการ

จานวน 611 คน คดเปนรอยละ 35.0 และเกดจากลกษณะของ จานวน 132คน คดเปนรอยละ 7.6 ตามลาดบ

17 จานวนและรอยละอาการกอนหกลมของผสงอาย

จาก 17 จานวนและรอยละอาการกอนหกลมของผสงอายหกลมของผสงอาย จานวน 140 คน คดเปนรอยละ 30.4 รองลงมามอาการเวยนศรษะบานหมน จานวน 126 คน คดเปนรอยละ 27.4 และไมไดระบอาการ จานวน 75 คนคดเปนรอยละ 16.3 ตามลาดบ

อาการกอนการหกลม จานวน รอยละนศรษะ 140 30.4

เวยนศรษะบานหมน 126 27.419 4.1

หลงกน/ฉดยาเบาหวาน 6 1.3หมดสตกะทนหน 24 5.2

13 2.8ปวดเขามเสยงในขอ 57 12.4ไมไดระบ 75 16.3

รวม 460 100.0

- 34 -

18 จานวนและรอยละอาการบาดเจบหลงจากการหกลมของผสงอาย

จาก 18 จานวนและรอยละของอาการบาดเจบหลงจากการหกลมของผสงอาย พบวาผสงอาย จานวน 1,045 คน คดเปนรอยละ 68.9

3

19 จานวนและรอยละการรกษาหลงจากการหกลมของผสงอาย

อาการบาดเจบหลงจากการหกลมของผสงอาย จานวน รอยละ1,045 68.9

58 3.820 1.351 3.436 2.412 33.3

ไหลหลด 8 22.2กระดกขอเทาหก 14 38.9

2 5.6เลอดออกในสมอง 2 0.1

305 20.1

การรกษา จานวน รอยละไมไดรบรกษา 277 19.7ไดรบการรกษา 1,128 80.3

รวม 1,405 100.0ไดรบการรกษา

- 497 44.2- 139 12.4- สถานอนามย 438 38.8- คลนกแพทย 185 12.2- โรงพยาบาลของรฐ 292 26.0- โรงพยาบาลเอกชน 23 6.7

- 35 -

จาก 19 จานวนและรอยละการรกษาหลงจากการหกลมของผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญไดรบการรกษาหลงการหกลม จานวน 1,128 คน คดเปนรอยละ 80.3 โดยผสงอายรกษาโดยการ

497 คน คดเปนรอยละ 44.2 รองลงมาไดรบการรกษาจากสถานอนามย จานวน 438 คน คดเปนรอยละ 38.8 และไดรบการรกษาโดยโรงพยาบาลของรฐจานวน 292 คน คดเปนรอยละ 26.0 ตามลาดบ

20 จานวนและรอยละคาใชจายรวมในการรกษาพยาบาลหลงจากการหกลมของผสงอาย

จาก 20 จานวนและรอยละคาใชจายในการรกษาพยาบาลหลงจากการหกลมของผสงอายพบวา โดยภาพรวมหลงจากการหกลม ผสงอายสวนมากเสยคาใชจายในการรกษาพยาบาลโดยรวม -บาท จานวน 408 คน คดเปนรอยละ 36.2 -บาท จานวน 314 คน คดเปนรอยละ 27.9 และไมเสยเงน จานวน 206 คน คดเปนรอยละ 18.3 ตามลาดบ

คาใชจาย จานวน รอยละไมเสยเงน 206 18.3

- 408 36.2- 314 27.9- 95 8.4

>1,000 บาท 103 9.2รวม 1,126 100.0

- 36 -

21 จานวนและรอยละ หลงจากการหกลมของผสงอายจานวน (รอยละ)

ไมเสยเงน

-บาท

-บาท

-บาท

>1,000บาท

รวม(รอยละ)

-รบประทานเอง

22(4.4)

348(70.0)

107(21.5)

9(1.8)

11(2.2)

497(100.0)

- แพทยแผนโบราณ/หมอ 18(12.9)

74(53.2)

22(15.8)

22(15.8)

3(2.2)

139(100.0)

- สถานอนามย 144(32.9)

181(41.3)

100(22.8)

12(2.7)

1(0.2)

438(100.0)

- คลนกแพทย 3(1.6)

16(8.7)

102(55.4)

40(21.7)

23(12.5)

184(100.0)

- โรงพยาบาลของรฐ 146(50.0)

37(12.7)

55(18.8)

14(4.8)

40(13.7)

292(100.0)

- โรงพยาบาลเอกชน 2(9.1)

1(4.5)

3(13.6)

1(4.5)

15(68.2)

22(100.0)

จาก 21 จานวนและรอยละคาใชจายในการรกษาหลงจากการหกลมของผสงอาย พบวาผสงอาย รบประทานเองหลงการหกลม - จานวน 348 คน คดเปนรอยละ 70.0 ผสงอาย แพทยแผนโบราณ/หมอ

- จานวน 74 คน คดเปนรอยละ 53.2 ผสงอายสวนมากเสยคาใชจายในการรกษากบสถานอนามยหลงจากการหกลม - จานวน 67 คน คดเปนรอยละ 40.4 ผสงอาย หลงจากการหกลมสวนใหญเสยคาใชจาย -จานวน 102 คน คดเปนรอยละ 55.4 ผสงอาย หลงจากการหกลมไมเสยคาใชจาย จานวน 146 คน คดเปนรอยละ 50.0 และผสงอาย หลงจากการหกลม สวนใหญเสยคาใชจายมากกวา 1,000 บาท จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 68.2

5สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การและภาวะแทรกซอนของการหกลมในผสงอาย แ

60ทาการสมตวอยาง

แบบ Custer random sampling คนเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม จากการทบทวน

คนวเคราะหขอมลโดยใชสถตพรรณนา ไดแก ค

สรปผลการศกษาผวจยแบงสรปผลการศกษาเปน 3

1กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 61.2) มอายระหวาง 60-69 ป (รอยละ 47.9)

มสถานะสมรสค (รอยละ 59.0) มลกษณะรปรางปกต (รอยละ 84.1) กตวอยระหวาง 40-65กโลกรม (รอยละ 76.6) มสวนสงอยระหวาง 145-165 เซนตเมตร (รอยละ 77.6) มดชนมวลกายอยระหวาง 18.5-24.9 กโลกรม/เมตร2 (รอยละ 61.7) ไมไดอยอาศยตามลาพง (รอยละ 93.0) สวนใหญอาศยกบสามหรอภรรยา (รอยละ 53.3) รองลงมาอาศยกบลกสาว (รอยละ 43.6) จบการศกษาระดบประถมศกษาตอนตน (รอยละ 75.2) ประกอบอาชพงานบาน เชน ดแลบาน ดแลหลาน (รอยละ 39.8)มรายไดและรายจายพอๆ กน (รอยละ 48.7) จากการคดกรองโรคประจาตวพบมโรคประจาตว 1-2 อาการสงสด (รอยละ 63.9) พบอาการปวดกระดก/ข 47.9)(รอยละ 68.9) รองลงมาเปนโรคความดนโลหตสง (รอยละ 31.6) และสายตามองเปนไมชด (รอยละ 19.5)ตามลาดบ รบประทานยารกษาความดนโลหตสงเปนประจา (รอยละ 30.8) รองลงมารบประทานยาแกปวดขอ (รอยละ 28.7) และยารกษาเบาหวาน (รอยละ 12.7) ตามลาดบ คนดแลเวลาเจบปวย(รอยละ ) โดยสวนใหญมลกสาวเปนผดแล (รอยละ 53.1)( 6)

- 38 -

2 ภาวะการหกลมในรอบ 6 วอยางสวนใหญไมเคยหกลม (รอยละ 80.3) สาหรบกลมตวอยาง

1 (รอยละบรเวณในบาน (รอยละ 54.7 (รอยละ 22.2)รองลงมาเปนหองครว (รอยละ 16.7) (รอยละ 16.4) ตามลาดบนอกบาน สวนมากเปนบรเวณ ทงนา/สวน/ปา/คอกวว (รอยละ 45.1) รองลงมาเปนขาง/หนา/หลงบาน(รอยละ 31.1)

การหกลมบรเวณในบานทาใหไดรบบาดเจบ รอยละ 5.2โดยการหกลมในหองนอนทาใหเกดการบาดเจบสงสด (รอยละ 21.6) (รอยละ 16.0) และหองครว (รอยละ 14.9)สวนการหกลมบรเวณนอกบาน มการบาดเจบ รอยละ 61.5 โดยพบวา การหกลมบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว ไดรบการบาดเจบสงสด (รอยละ 0.5) รองลงไปเปนบรเวณขาง/หนา/หลงบาน (รอยละ 32.6)และขางถนน/ทางเดน (รอยละ 15.6) ตามลาดบ โดยสวนใหญพบวาเกดการหกลมในชวงเวลากลางวน( ) ระยะเวลา - (รอยละ 50.) มการมองเหนแสงสวางชดเจนขณะหกลม(รอยละ 78.9) ไมใสแวนสายตาขณะหกลม (รอยละ 92.5) การหกลมสวนใหญเกดจากอบตเหต รอยละ79.2 มสาเหตจากการ (รอยละ 38.7) และ (รอยละ 35.0) ตามลาดบ สวนกลม

กอนการหกลม (รอยละ 30.4) และเวยนศรษะบานหมน(รอยละ 27.4) ตามลาดบ หลงการหกลมพบมอาการแทรกซอน (รอยละ 68.2) โดยพบอาการแทรกซอนสงสด (รอยละ 68.9)

3กลมตวอยางสวนใหญไดรบการรกษาหลงการหกลม (รอยละ 80.3) โดย และ

รบประทานเอง (รอยละ 44.2) (รอยละ 38.8) เสยคาใชจายในการรกษาระหวาง - (รอยละ 36.2)

การ กลมและ (รอยละ 70.0) รกษากบ (รอยละ 53.2) และไป

สถานอนามย (รอยละ 41.3) จะเสยคาใชจายในการรกษาระหวาง 1-100กบคลนกแพทย (รอยละ 55.4) และรกษาโรงพยาบาลเอกชน (รอยละ13.6) เสยคาใชจาย 101-500 บาท/

ไปรกษาพยาบาลของรฐ จะไมเสยคาใชจาย (รอยละ 50.0 )

- 39 -

อภปรายผลการศกษา

สาเหตของการหกลมในผสงอายสวนใหญมาจากสาเหต

อบตเหต (รอยละ 79.2) 40.4 (รายงานสถานการณผสงอายไทย, 2551) โดย 38.7) 35.0) และมอาการผดปกตของรางกาย กอนการหกลม ไดแก 30.4) เวยนศรษะบานหมน (รอยละ 27.4) 2537 อบตการณและปจจย

พบวา เกดอบตเหต 133 คนรวม 176 คน รอยละ 49.3 65.2 โดยพบการพลดตก

17.0, 16.7, 2.6 และ 2.96ตามลาดบ เชนเดยวกบ 2541) ไดศกษาส ภา พ แวด ลอม ใ นบา นเขตกรงเทพมหานคร 9 แหง จานวน 417 คน พบวา ผสงอายกลมตวอยางเกดอบตเหตหกลม รอยละ 54.9รวมถง ของ

จากการสารวจสขภาพรางกายของ(National Health Exam. Survey III)

-เสมภาษณ

การหกลมในผสงอายจากกลมตวอยาง ผสงอายสวนใหญหกลมนอกบาน (รอยละ ) และ

หกลมในบาน (รอยละ 45.3) พบวาหองนอน (รอยละ 22.2) บรเวณหองครว (รอยละ 16.7) (รอยละ 16.4) ตามลาดบ

- 40 -

สวนผสงอาย หกลม สวมซม (รอยละ ) สวนผสงอายบาน สวนใหญหกลมบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว (รอยละ ) บรเวณขาง/หนา/

หลงบาน (รอยละ 31.1) และขางถนน/ทางเดน (รอยละ 13.1) ตามลาดบ สอดคลองกบการศกษาของสรพร หตในบานของผสงอายในชมชนยอยเขตเทศและหองสวม รอยละ 18.08

งผสงอาย จงหวดยโสธร ทาการศกษาแบบไปขางหนาเปนระยะเวลา 3 เดอนพบวา เกดอบตเหต 20.7 เชนเดยวกบ นารรตน จตรมนตร,

2541 ดอบตเหตหกลมในผสงอาย ของชมรมผสงอายเขตกรงเทพมหานคร 9 แหง จานวน 417 คน

21.3, 10.2 และ 7.4 ตามลาดบ เพญศรลมในผสงอาย มารบบรการตรวจ

รกษาดวยปญหาการหกลมรามาธบด ระหวางเดอนมกราคมถงพฤษภาคม พ.ศ.2542 พบผสงอายสวนใหญหกลมในบาน

รอยละ 24.4 สวนสท

สารวจการหกลมในผ สงอาพบ

ตวบานเชนกน เชนเดยวกบการศกษาของ Craven & Bruno (1986)ในผสง1 65 พบวารอยละ 52 มกจะเกดภายในตวอาคาร และเกดจากละ 10 และ มในประชากรผสงอายไทยโดยนา

(National Health Exam. Survey III)และพบ สง ถง

สาหรบ -เชนเดยวกบการศกษาของสถาบนเวชศาสตรผสงอาย (2552)

ไดสารวจและศกษาภาวะสขภาพของผสงอาย 4 ภาค ของไทย โดยการสมตวอยางเกบขอมลจาก60 4 ภาคของประเทศไทย จานวน 9,461 คน พบวา

การหกลมของผสงอายในรอบ 6 เดอน จะเปน (รอยละ 7) และ(รอยละ 1.9)

- 41 -

การหกลมในผสงอายจาก ผสงอายสวนใหญหกลมในชวงเวลากลางวนมากกวาชวง

กลางคน (รอยละ ) โดยผสงอายหกลม - (รอยละ 50.7)เดยวกบการศกษาของ Craven & Bruno (1986) ยระหวาง 08.00-20.00 น.สอดคลองกบการศกษาของ สรพรกลางคน สวนใหญหกลมในตอนกลางวนรอยละ 36.9 และ

(25.9รอยคน)

การมองเหนแสงสวางขณะหกลมของผสงอาย หกลมมแสงสวางเหนไมชดเจน รอยละ 21.1 และขณะหกลม ผสงอายสวนใหญไมไดใสแวนตา (รอยละ 92.5) สอดคลองกบการศกษาของ นารรตน

2541)การเกดอบตเหตหกลม แสงสวางบรเวณบนได การจดวางของเ

0.05 แตกตางจากการศกษาของ(รอยละ 84.4)

การหกลมและการบาดเจบหลงการหกลมในผสงอายจากการศกษากลมตวอยาง พบผสงอายไดรบการบาดเจบจากการหกลม พบวา สวนใหญม

รอยละ 65.2 และไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณหองนอน(รอยละ 21.6) รองลงมาบรเวณหองอ (รอยละ 16.0) บรเวณหองครว (รอยละ 14.9) และบรเวณบนได (รอยละ 13.7) ตามลาดบ สวนผสงอาย ไดรบบาดเจบ รอยละ 1.5 สวนใหญไดรบบาดเจบจากการหกลมบรเวณทงนา/สวน/ปา/คอกวว (รอยละ ) รองลงมาเปนบรเวณขาง/หนา/หลงบาน (รอยละ ) และบรเวณขางถนน/ทางเดน (รอยละ ) ตามลาดบ ผลของการหกลม ทาใหผสงอายสวนใหญมอาการบาดเจบหลงจากการหกลม รอยละ 68.2 โดยอาการบาดเจบสวนใหญพบ (รอยละ 68.9) สอดคลองกบการศกษาของ สรพรตรยาวฒ 32.31

ผลจากการศกษา พบผสงอายสวนใหญขาหก (รอยละ 74.8)สะโพก บาดเจบเลกนอย และบาดเจบรนแรง (รอยละ 47.6 รอยละ 44.6 และรอยละ 44.2 ตามลาดบ)

นอกจากผลทางดานรางกายแลว รอยละ 75 มผลกระทบทางดานจตใจ โดยมความรสกกงวล

- 42 -

46.0 รองลงมาคอ รสกเสยใจรอยละ 29.7 ผสงอาย 6 ราย รสกอยากตาย ผสงอาย 2 ราย รสกทกขทรมาน เชนเดยวกบการศกษาของสานกงานสารวจสขภาพประชาชน

( ) รองลงมาปวดหลง และรนแรงจนกระดกหก ( - ) และการศกษาของ Tinetti Me, Speechley M. & GinterS. (1988) ผลของการหกลมรอยละ 30 มการหกของกระดกตนขาการศกษาของบาดเจบ แตเกด

นการรกษาพยาบาลหลงจากการหกลมกลมตวอยางสวนใหญไดรบการรกษาหลงการหกลม โดยเสยคาใชจายรวมในการรกษาสงสด

เปนเงน ระหวาง - (รอยละ 36.2) โดยการ และ การรกษานามย เสยคาใชจายในการรกษาระหวาง

- (รอยละ 70.0 รอยละ 53.2 และรอยละ 41.3 ตามลาดบ) สวนการไปรกษาคลนกแพทย และโรงพยาบาลเอกชน เสยคาใชจายสงสด 101-500 บาท (รอยละ 55.4 และ 13.6 ตามลาดบ) สวนการไปรกษาโรงพยาบาลของรฐ สวนใหญไมเสยคาใชจาย (รอยละ 50.0) รองลงไปมบางสวนเสยคาใชจาย101-500 บาท (รอยละ 18.8) และคาใชจาย >1,000 บาท (รอยละ 13.7)ประกอบอาชพ เปนหลก (รอยละ 78.8) อาจไมมเวลาในการเดนทางไปรกษาในสถานพยาบาเลกนอย (รอยละ 74.0) จงทาการรกษาโดยการ และยามารบประทานเอง ประกอบกบกลมตวอยางสวนใหญ มรายไดพอๆ กบรายจาย (รอยละ 48.7) ดคาใชจาย จงเลอกทาการรกษากบ สถานอนามยหลงการ

100 บาทตอ

ขอเสนอแนะในการนาผลการศกษาไปใช

ได2. การปองกนการหกลมในผสงอายจะประสบผลสา ตองใหครอบครวและญาตม

คญของปญหา นาไปสความรวมมอในการดาเนนการปองกนการหกลมในผสงอายตอไป

- 43 -

ผสงอาย และนาไปอธบา

หกลมของผสงอาย แตยงไมไดทาศกษาลกลงไปถงการหาแนวทางปองกนการหกลมของผสงอาย จงควรใ างแนวทางการปองกนการหกลมของผสงอายใหเปนรปธรรมตอไป

นอกเหนอจากการลดปญหาของการหกลมเพยงประเดนเดยว

บรรณานกรม

จงหวดยโสธร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

-กรงเทพมหานคร.

แดนเนทรงตวและหกลมในผสงอายไทย. กรงเทพมหานคร. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มหาบณฑต สาขาพยาบาลศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.วภาว กจกาแหง

วทยาศาสตรมหาบณฑต (เวชศาสตรครอบครว) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.สถาบนเวชศาสตรผสงอาย. (2552). การสารวจและศกษาภาวะสขภาพของผสงอาย 4 ภาค ของไทย

กรงเทพมหานคร :ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด: โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ชมชนยอย

เขตเทศบาลเมองนครปฐม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพยาบาลสาธารณสขบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

กรงเทพมหานคร : ธนาเพลส จากด.สานกงานสารวจสขภาพประชาชนไทย. (2552). รายงานการสารวจสขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจ

4 พ.ศ. 2551 – 2552. กรงเทพมหานคร : เดอะ กราฟฟก ซสเตม จากด.

“Falls and Environment in Older Persons”กรงเทพมหานคร. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Prasert, A. et al. (2002). Stategy to Prevent Falls in the Thai Elderly : A Controlled study IntegratedHealth Research Program for the Thai Elderly. J Med Assoc Thai. 85 : 215-222.

- 45 -

Sanpaung, S. (2000). Peceived Benefits, Peceived Barriers and Nutritional behavior of the Elderlywith Diabetes Mellitus. Doctoral dissertation, Department of Nursing Science, GraduateSchool, Mahidol University.

Tenetti, ME. et al. (1997). Reducing the risk of falls among older adults in the community. Berkley,CA : Peaceable Kingdom Press.

Tinetti, Me., Speechley, M. & Ginter, S. (1998). Risk factors for falls among elderly persons living inthe community. N Engl J Med. 319 : 1707.

Wolf, S. et al. (1996). Reducing frailty and falls in older persons : an investigation of Tai Chi andComputerized balance training. J Am Geristr Soc. 44 : 489-497.

Wollacott, MH. & Tang, PF. (1997). Balance control during walking in the older adult : Research andits implications. Phys Ther. 77(6) : 646-660.

ภาคผนวก

- 47 -

แบบสอบถามการศกษาภาวะหกลมในผสงอายไทย

ผรบผดชอบ................................................................................................................................................................................................

1. นไป และมสญชาตไทย)...........................................ป

2. เพศ ชาย หญง

3. สถานภาพสมรส โสด ค แยกกนอย/หยาราง/หมาย

4. ลกษณะรปรางของผสงอาย ปกต หลงคอม ขาโกงงอ หลงคอมและขาโกงงอ

5. …….................................กโลกรม สวนสง…...................................เซนตเมตรวด Arm span (โดยวดจาก(sternal notch).................................................เซนตเมตร

ลาพงคนเดยว สามหรอภรรยา ลกชาย ลกสาว ลกเขย ลกสะใภ หลาน พอแม ญาต

- 48 -

7. ทานจบการศกษาระดบใด ไมไดเรยน/อานและเขยนไมได ไมไดเรยน/อานออกเขยนได ประถมศกษาตอนตน ประถมศกษาตอนปลาย มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย ประกาศนยบตร/อนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

ไมมกจกรรมใดๆ เปนหลก งานบาน เชน ดแลบาน ดแลหลาน ฯ เกษตรกรรม รบจาง ระบ.............................................................................. ธรกจสวนตว ระบ.................................................................... .............................

9. รายไดของทานเปนอยางไร เหลอเกบ รายไดกบคาใชจายพอๆ กน ไมพอใช

10. สายตามองไมชด เชน ตอกระจก ฯลฯ ความดนโลหตสง เบาหวาน พารกนสน ลมชก ปวดกระดก/ขอ ปวดไหล ปวดหลง ปวดขอมอ ปวดขอเขา

- 49 -

กระดกพรน/กระดกหก (ภายหลงอายมากกวา 60 บานหมน เปนลม เวยนศรษะบอย

ยารกษาความดนโลหตสง ยารกษาเบาหวาน ยาลดไขมนในเลอด ยาแกปวดขอ ยาสมนไพร

ม ระบ............................................................................................... สาม/ภรรยา ลกชาย ลกสาว ลกเขย ลกสะใภ ลกจาง

ไมม

13. ลกษณะของบาน หองแถวไม/ตกแถว ทาวเฮาส/บานแฝด ..............................

แบบสอบถามภาวะการหกลมการหกลม หมายถง

ใหศรษะ และ/หรอลาตว แล

. เคย ไมเคย

- 50 -

6 ในบาน

หองนอนของผสงอาย หองรบแขก หองครว หองสวม

- ลกษณะสวม

.............สวมหลม บนได ..............................

.

กลางวน เวลา..................................น. กลางคน เวลา..................................น.

8. ขณะหกลมมแสงสวางเหนชดเจนหรอไม เหนชดเจน เหนไมชดเจน

19. ขณะหกลมทานใสแวนสายตาหรอไม ใส

แวนสายตายาว ไมใส

- 51 -

ใช (ไ ตกบนได .......................................

ไมใช หกลมเอง

งในห หลงรบประทานยาเบาหวาน หรอหลงฉดอนซลน หมดสตกระทนหน แขนขากระตก ปวดเขา มเสยงในขอ .............................................................

บาดเจบ ไมบาดเจบ (ไมตองตอบคาถามขอตอไป)

ไมม กระดกหก

เลอดออกในสมอง ..............

- 52 -

24 ด

ไมรกษา

- -- าท -- -- -- า........................บาท -รวม......................................................บาท

- -- -- -- ............บาท -- -รวม......................................................บาท

สถานอนามย จานวน.................

- -- -- -- -- -รวม......................................................บาท

- 53 -

คลนกแพทย

- -- - ................บาท- -- -- -รวม......................................................บาท

โรงพยาบาลของรฐ

- -- -- -- - ..............บาท- -- -รวม......................................................บาท

โรงพยาบาลเอกชน

- -- -- -- -- - ........บาท- -รวม......................................................บาท

- 54 -

หนงสอยนยอม(INFORMED CONSENT FORM)

กษาภาวะหกลมในผสงอายไทยวนใหคายนยอม

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย........................................................................................อาย.................ป

เลขบตรประจาตวประชาชน ----

เอยดและมความเขาใจดแลว

ซอนเรน จนขาพเจาพอใจ

ขาพเจาไดอานขอความขางตนแลว และมดวยความเตมใจ

ลงนาม.............................................ผใหคายนยอม

ลงนาม........................................................พยาน

ลงนาม........................................................พยาน

- 55 -

รายนามคณะผวจย

1. นางกฤษณา ตรยมณรตน นกวชาการสาธารณสขชานาญการนางพงางาม พงศจตรวทย นกสงคมสงเคราะหชานาญการ