Comprehensive Geriatric Assessment “A one size fits...
Transcript of Comprehensive Geriatric Assessment “A one size fits...
COMPREHENSIVE GERIATRIC ASSESSMENT “A ONE SIZE FITS OLD!”
อาจารยแพทยหญงอรพชญา ไกรฤทธ
สาขาวชาเวชศาสตรผสงอาย
ภาควชาอายรศาสตร
คณะแพทยศาสตรโรงพยาลารามาธบด
มหาวยาลยมหดล
COMPREHENSIVE GERIATRIC ASSESSMENT (CGA)
การประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม คอ อะไร?
เปาหมายของการประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม
การประเมนผสงอายแบบองครวมและรอบดานตางจากการซกประวตตรวจรางกายในวยผใหญอยางไร?
การประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวมทาอยางไรใหมประสทธภาพ
แพทยและทมสหสาขาวชาสามารถนาการประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวมไปใชไดอยางไร ใน care settings ใดบาง?
การประเมนผ สงอายรอบดานแบบองครวม คอ อะไร?
การประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม คอ อะไร?
การประเมนสขภาพผสงอายแบบองครวม หมายถง การประเมนโดยสหสาขาวชาชพ เพอชวยคนหาปญหา บรรยาย อธบายปญหาทซบซอนและปญหาหลายอยางของผสงอาย
เปนการหาแหลงประโยชนเพอสรางเสรมความเขมแขงของผสงอาย
เปนการประเมนบรการทจาเปนและประสานแผนการดแลทพฒนาขนเพอมงบาบดรกษาปญหาของผสงอาย
การพฒนารปแบบการประเมนสขภาพผสงอายแบบองครวมเปนการแสดงอยางแทจรงของการเปนสหสาขาวชาชพสขภาพ หลายวชาชพมสวนในการใชความรและทกษะเฉพาะเพอการจดการปญหสงอายแตละคนอยางเปนระบบและประสานแผนการดแลใหเกดผลลพธทดขน
เปาหมายของการประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม
เปาหมายของการประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม
เพอคงความมสขภาพดและพงพาตนเองใหไดนานทสด
โดยเนนทการสนบสนนความสามารถในการทาหนาทของผสงอายใหเตมตามศกยภาพ
การประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวมตางจากการซกประวต
ตรวจรางกายในวยผใหญอยางไร?
เปนการประเมนทครอบคลมองคประกอบทางดานรางกาย จตใจ สงคมและสงแวดลอมอยางเปนระบบในเวลาทเหมาะสม
โดยทมสหสาขาวชาชพ
เพอคณภาพชวตของผสงอาย
การประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวมตางจากการซกประวตตรวจรางกายใน
วยผใหญอยางไร?
หลกการของการประเมนผสงอายรอบดานแบบองครวม
Perform routinely in all sites of care
Assessments should be performance-based
Ideally, have informant present to provide or verify pertinent historical information
Incorporating geriatric assessment into routine office practice requires use of efficient strategies → Rapid screening of targeted areas, followed by comprehensive assessment in areas of concern
Copyright © 2016 American Geriatrics Society
กอนการประเมนตองคยกนใหรเรองกอน
การจดสงแวดลอมเพอการสมภาษณและสอสารกบผสงอาย
หองทมแสงสวางเพยงพอ
หลกเลยงการมแสงสองจากทางดานหลงของผสมภาษณ
หลกเลยงบรเวณทมเสยงดง
พยายามใหมการรบกวนหรอขดจงหวะการสมภาษณใหนอยทสด
ควรเตรยมกระดาษไวสาหรบเขยน
ทกษะการสมภาษณและสอสาร กบผสงอาย
เคารพ สภาพ และเขาใจ
ฟงในสงทผปวยพดและสะทอนกลบ
ในสงทไดยน
หลกเลยงการสรปเอาเอง
ลดอคตตอการสงอาย
นงตรงขามกบผปวยในระดบสายตา
ประเมนการไดยนของผสงอาย
อยาลมฟนปลอมและแวนสายตา
พดใหชดเจนและระดบเสยง
พอสมควร
มาเรมประเมนผสงอายกนเถอะ
INCORPORATING GERIATRIC ASSESSMENT INTO ROUTINE OFFICE PRACTICE
Rapid screening of targeted areas, followed by comprehensive assessment in areas of concern
Rapid screening of targeted
areas
Comprehensive assessment in
areas of concern
การซกประวตเกยวกบสขภาพ
อาการนาสาคญ
ขอมลทวไป
ประวตเจบปวยปจจบน
อาการปจจบน
คลายคลงกบการซกประวต
ในผใหญ
ประวตความเจบปวยในอดต
ลกษณะความเจบปวย
การเขารบการรกษาในโรงพยาบาล
การผาตด/บาดเจบ
การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค
•การตรวจสขภาพและตรวจคดกรอง
•มะเรงเตานม
•มะเรงปากมดลก
•กระดกพรน
•มะเรงลาไสใหญ
•การใหภมคมกน
•ไขหวดใหญ
•บาดทะยก
•ปอดอกเสบ
•งสวด
ประวตการใชยาในผสงอาย
ยาทใชประจาจากทกแพทย (การจดยา,ความสมาเสมอ,ความถกตอง)
ยาสมนไพร/ยาลกกตญ�/ยาเพอนรก
วตามน สมนไพร เกลอแร ยาระบาย และสมนไพรตางๆ
ปฏกรยาจากการใชยา
การแพยา/อาหาร
ประวตสวนตวของผปวย
เปนโอกาสทไดรจกผปวยมากขนทงในฐานะบคคลและปญหาเสยง
ขอมลประกอบดวย สถานภาพสมรส บตร (สมพนธภาพกบบตร การเยยมเยยนของบตร เบอร
โทรศพท) การสญเสยสมาชกและบคคลใกลชด ระบบเกอหนน (ครอบครว เพอน และบรการชมชน) การศกษา อาชพ การออกจากงาน/เกษยณ ทอยอาศย สวสดการทางสงคม การเดนทาง งานอดเรก กจกรรมทางสงคม การสบบหร ดมสรา การดมชากาแฟ
การประเมนความสามารถ ในการทาหนาทดานรางกาย
การประเมนกจวตรประจาวนขนพนฐานและกจวตรประจาวนทตองใชเครองมอชวย
การประเมนกจวตรประจาวนขนพนฐาน ดชนแคทซ (KATZ INDEX OF ADL)
มการประเมน 6 กจกรรมหลก
1. สวมเสอผา 2. อาบนา 3. ใชหองสขา 4. การเคลอนไหว 5. การรบประทานอาหาร 6. การควบคมการขบถาย
ชวยเหลอตนเองไดอสระ
หรอ
ตองพงพา
การประเมนกจวตรประจาวนขนพนฐาน – ดชนบารเทล (BARTHEL’S INDEX)
การอาบนา
0 ตองมคนชวยหรอทาให
1 ชวยตวเองได ตกนา ฟอกสบ
การสวมใสเสอผา
0 ตองชวยทงหมด
1 ตองชวยบางสวน
2 ชวยตวเองไดตดกระดม สวมเสอผา
สขวทยาสวนบคคล
0 ตองชวยลางหนา แปรงฟน ฯลฯ
1 ชวยตวเองได
รบประทานอาหาร
0 ตองปอนให
1 ตองชวยเหลอ เชน ตดอาหารเปนชนเลกๆ
2 ตกอาหารรบประทานเอง
แบงการประเมนออกเปน10ดานและใหคะแนน 0-2 ตามทกาหนด
การใชหองสขา
0 ตองชวยทกขนตอน ถอด-สวมกางเกง ทาความสะอาด
1 ชวยเหลอบางสวน
2 ชวยตวเองไดทกขนตอน ทาความสะอาดรางกายและชกโครก
การเคลอนยาย: เตยง-เกาอ (transfer)
0 นอนตดเตยง นงเองไมไดจะลม ใชคนชวยพยงนงถง 2 คน
1 ตองชวยอยางมากจงจะนงได เมอพยงขนมานงอยได
2 ตองการความชวยเหลอบาง (บอกใหนง)
3 ลกจากเตยง-นงเกาอไดเอง
การเดน
0 เดนไมได
1 ตองใชรถเขนชวยตวเองใหเคลอนทไปได
2 เดนหรอเคลอนทโดยมคนชวย 1 คน
3 เดนไดเองอาจใชเครองเกาะเดน
การกลนปสสาวะ
0 กลนไมไดหรอคาสายสวนไว
1 กลนไมได 1-2 ครงตอสปดาห
2 กลนได
การประเมนกจวตรประจาวนขนพนฐาน – ดชนบารเทล (BARTHEL’S INDEX)
แบงการประเมนออกเปน10ดานและใหคะแนน 0-2 ตามทกาหนด
การกลนอจจาระ
0 กลนไมไดบอยหรอตองสวน
1 กลนไมไดเปนบางครง(1-2 ครง/สปดาห)
2 กลนไดหรอสวนไดเอง
ขนลงบนได
0 ไมไดเลย
1 ตองมคนคอยดแลชวยบางสวน
2 ขนลงไดเอง (ใชเครองพยงเดน)
การประเมนกจวตรประจาวนขนพนฐาน – ดชนบารเทล (BARTHEL’S INDEX)
แบงการประเมนออกเปน10ดานและใหคะแนน 0-2 ตามทกาหนด
การประเมนความสามารถในการทากจวตรประจาวนทตองใชเครองมอชวย
(INSTRUMENTAL ACTIVITIES OF DAILY LIVING)
ความสามารถในการทากจกรรมทจาเปนซงสนบสนนการอยไดอยางอสระ
และอาศยอยทบานคนเดยวได ดชนจฬา เอ ด แอล - Chula Activity Daily Living Index (CAI)
เครองมอ IADL ของ Lawton
เครองมอ IADL ของ LAWTON
ประกอบดวยกจกรรม 7 กจกรรมตอไปน
- การใชโทรศพท: สามารถหาตวเลข, หมน/กด, รบ และโทรศพทไดโดยไมตองชวยเหลอ
- การเดนทาง: สามารถขบรถหรอเดนทางคนเดยวโดยใชรถประจาทาง รถรบจาง
- จายตลาด: สามารถจบจายสงของอาหารและนาของกลบโดยใชรถสวนตวหรอรถประจาทาง/แทกซ
- การเตรยมอาหาร: สามารถคดเมน เตรยมของใชและปรงอาหารได
- ทางานบาน: ทาความสะอาดถบาน ซกผา
- รบประทานยา: เตรยมยา/รบประทานยาถกตอง ตรงเวลา
- จดการเรองเงน: สามารถใชจายเงนโดยการเขยนเชค ทอนเงน เปนตน
ดชนจฬา เอ ด แอล - CHULA ACTIVITY DAILY LIVING INDEX (CAI)
Walking outdoors
Cooking
Using public transport
Using money
Doing heavy housework
DISABILITY IN ADLS
Disability in ADLs may occur when there is a gap or mismatch between personal capabilities (e.g., balance, muscle strength, cognition) and environmental demands For example, an older adult with quadriceps weakness might require personal assistance to stand from a deeply cushioned, low-lying chair but have no difficulty standing from a hard-back kitchen chair
STRATEGIES FOR RAPID SCREENING
Domain Rapid screen
Functional status Answers “Yes” to one or more of the following:
Because of a health or physical problem, do you need help to: a) Take a bath or shower? b) Walk across a room? c) Prepare meals? d) Manage medications? e) Manage the household finances?
Copyright © 2016 American Geriatrics Society
ถาผสงอายมปญหาเกยวกบการเดน หรอ การเคลอนยายตวเอง
“Timed Up and Go” test
Consists of rising from the chair, walking 10 feet (3 meters), turning around and returning to the chair, turning, and then sitting back down in the chair
Gait speed
Strongest predictor of future disability and death
การทดสอบการลกจากเกาอและเดน “UP & GO” TEST
เหมาะกบการทดสอบในคลนกผปวยนอกทไมสามารถสงเกตการปฏบตกจวตรประจาวนได
การทดสอบตองจบเวลา และบนทกเวลาทใชในการลกจากเกาอ เดน 3 เมตร (ประมาณ 10 ฟต) หนกลบ และเดนกลบมานงเกาอ
สามารถสงเกตการทรงตว การกาวเดน และความลาบาก รวมทงการใชเวลาในการลกขนและเดน-ไปกลบ
การใชเวลามากแสดงถงการมความพรองในการทาหนาท Individuals who take ≥15 sec for the Timed Up and Go test have an increased risk for falls and require
further evaluation (SOE=B)
มประโยชนในการทานายระดบภาวะทพพลภาพของผสงอายทอาย 70 ปและมากกวา 70 ป
GAIT SPEED
A gait speed of 0.8 meters/second allows for independent community ambulation; a speed of 0.6meters/sec allows for community activity without a wheelchair. These norms indicate that patients who can walk 50 feet in an office hallway in ≤ 20 seconds should be able to walk independently in normal activities
Copyright © 2016 American Geriatrics Society
STRATEGIES FOR RAPID SCREENING
Domain Rapid screen Mobility “Timed Get Up and Go” test: unable to complete in <15 sec
Usual gait speed: unable to walk 50 feet in <20 sec
ถาประเมน FUNCTIONAL STATUS และ MOBILITY → พบความบกพรอง ตองประเมนอะไรตอ?
ประวตเรองทอยอาศยและสงแวดลอม
แสงสวางของหอง ลกษณะความปลอดภยของพนหอง สงอานวยความสะดวกในการเคลอนยายผปวยไดสะดวกปลอดภย บนไดและทางเดนในบาน หองครว หองนา
LIFE SPACE
Assessment offers complementary strategy for distinguishing among levels of mobility
Life space can be viewed rather as a series of concentric areas radiating from the room where a person sleeps to more distant locations, such as beyond one’s town for community-living older adults to outside the facility for nursing home residents
For older adults with low life space, the ability to get in and out of bed should be assessed
การประเมนปญหาทางรางกายเพมเตมในผสงอาย
การซกประวตทบทวนระบบตางๆของผสงอาย
ประวตเบออาหาร/นาหนกตวลด
การขบถายอจจาระทเปลยนแปลงไป
ปญหาในการกลนปสสาวะ
ปญหาการทรงตว/ประวตการพลดตกหกลม (ลกษณะ, เวลา, สถานท)
การเปลยนแปลงเกยวกบการมองเหนและการไดยน
การขบขยานพาหนะ
การประเมนภาวะโภชนาการในผสงอาย
ประกอบดวย
การประเมนจากลกษณะภายนอกของผสงอาย
ประวตนาหนกตวลดผดปกต ≥ 5% ใน 6 เดอน
การคานวณดชนมวลกาย
• BMI = weight (kg) / height (m2)
• Watch for low BMI (<20 kg/m2) การตรวจทางชวเคมตางๆ: ระดบอลบมน, คาโคเลสเตอรอล
การตรวจวดการมองเหนอยางงาย ในผสงอาย
• Ask about everyday tasks Driving, watching TV, reading
• Use performance-based screening Ask patient to read from newspaper, magazine Use Snellen chart or Jaeger card
การตรวจวดการมองเหนอยางงาย
Jaeger Card Snellen Chart
E CHART
การตรวจวดการไดยนในผสงอาย
• Assess first for cerumen impaction
• Hearing loss usually bilateral and in high-frequency range
• Refer for formal audiometry testing if: Acknowledges hearing loss when questioned Unable to perceive letter/number combination whispered at a
distance of 2 feet
Domain Rapid screen
Nutrition Unintentional weight loss of ≥5% in prior 6 months (or BMI < 20kg/m2)
Vision If unable to read a newspaper headline and sentence while reading corrective lenses, test each eye with Snellen chart: unable to read greater than 20/40
Hearing Acknowledges hearing loss when questioned or unable to perceive a letter/number combination whispered at a distance of 2 feet
STRATEGIES FOR RAPID SCREENING
การประเมนความสามารถสมอง COGNITIVE ASSESSMENT
สงเกตจากสภาพทวไป
ความสามารถในการดแลตนเองหรอการกระทากจวตรประจาวน
การประเมนอยางเปนระบบ ไดแก
ระดบความรสกตวความตงใจ
ภาวะทางดานอารมณ
การใชภาษา การพด
การคดการตดสนใจ
COGNITIVE ASSESSMENT
Prevalence of cognitive decline Doubles every 5 years after age 65 Nearly 50% of those aged 90+
Most people with dementia do not complain of memory loss
Cognitively-impaired older persons are at risk for accidents, delirium, medical nonadherence, and disability
COGNITIVE ASSESSMENT: PERFORMANCE MEASURES Mini-Cog Combines 3-word recall and clock draw test
Folstein’s Mini-Mental State Examination (MMSE) Widely used but now proprietary, and with limitations
Montreal Cognitive Assessment (MoCA) More commonly used validated tools to assess cognition Both assess memory, executive function, abstract thinking, attention, calculation, visual-spatial skills
Domain Rapid screen
Cognitive function 3-item recall: unable to remember all 3 items after 1 minute Mini-Cog: recall = 0 or recall <3 and abnormal clock
STRATEGIES FOR RAPID SCREENING
Domain Rapid screen
Depression Answers “Yes” to either of the following: In the past month have you often been bothered by: a) Feeling down, depressed, or
hopeless? b) Having little interest or pleasure in
doing things?
PSYCHOLOGICAL ASSESSMENT
Although prevalence of major depression among older adults is low (1%-2%), the rate is higher in primary care, and many older adults suffer from depression below the severity threshold of major depression Ask, “Do you often feel sad or depressed?” If patient responds affirmatively do further evaluation, eg, Geriatric Depression Scale or PHQ-9 Watch for signs of anxiety, bereavement
การประเมนสภาพอารมณและภาวะซมเศรา
ภาวะซมเศราทาให ความสามารถในการทาหนาทเสอมถอยลง มพฤตกรรมทารายตนเอง และอตราตายสง มโอกาสวนจฉยผดเปนสมองเสอม ทาใหไดรบการรกษาไมถกตอง
เครองมอประเมนภาวะซมเศรา
เปนเครองมอทใหผสงอายตอบดวยตนเอง ไดแก
เครองมอของ Beck (ฉบบยอ)
Geriatric Depression Scale
แบบวดความเศราในผสงอายของไทย
แบบประเมนอาการโรคซมเศราชนด 9 คาถาม
1. ไมอยากสนใจสงตางๆ ไมอยากทาอะไร 0-3
2. ไมรสกสนกสนานเพลดเพลนในสงทเคยเพลดเพลน 0-3
3. นอนไมหลบ หรอนอนมาก 0-3
4. ออนเพลยงาย เหนอยลา ไมมเรยวแรง 0-3
5. เบออาหาร หรอกนมาก 0-3 6. ชอบตาหนตนเอง หรอรสกผดมากกวาปกต 0-3 7. คดอะไรไมออก หลงลมงาย สมาธไมด 0-3
8. การเคลอนไหวและความคดเชองชาหรอกระวนกระวายอยไมสข0-3
9. คดอยากตายซาๆ หรอพยายามฆาตวตาย 0-3 จดตดท 7 ความไว 75.7% ความจาเพาะ 93.4% ถกตอง 92.7%
®สไลดของรศ.พญ.สวรรณา อรณพงคไพศาล
แบบวดความเศราในผสงอายของไทย THAI GERIATRIC DEPRESSION SCALE (TGDS)
ใหผสงอายตอบคาถาม30 ขอในกระดาษคาตอบดวยตนเอง ประเมนความรสกของผถกทดสอบดวยตนเองในชวงหนงสปดาหทผานมา มคะแนนรวมระหวาง 0-30 คะแนน
ขอ 1,5,7,9,15,19,21,27,29,30 ถาตอบวา “ไมใช” ได 1 คะแนน ขอทเหลอถาตอบวา “ใช” ได 1 คะแนน
เกณฑกาหนดคะแนนตดสนความเศราในผสงอายไทย • คาคะแนนรวมระหวาง 0-12 คะแนน = คาปรกต • คะแนนระหวาง 13-18 คะแนน = มความเศราเลกนอย • คะแนนระหวาง 19-24 คะแนน = มความเศราปานกลาง • คะแนนระหวาง 25-30 คะแนน = ผมความเศรารนแรง
สารศรราช ปท 46, ฉบบท 1, มกราคม 2537, หนา 1-9
THAI GERIATRIC DEPRESSION SCALE (TGDS)
1. คณพอใจกบชวตความเปนอยตอนน
2. คณไมอยากทาในสงทเคยสนใจหรอเคยทาเปนประจา
3. คณรสกชวตของคณชวงนวางเปลาไมรจะทาอะไร
4. คณรสกเบอหนายบอย
5. คณหวงวาจะมสงทดเกดขนในวนหนา
6. คณมเรองกงวลตลอดเวลา และเลกคดไมได
7. สวนใหญแลวคณรสกอารมณด
8. คณรสกกลววาจะมเรองไมดเกดขนกบคณ
9. สวนใหญคณรสกมความสข
10. บอยครงทคณรสกไมมทพง
11. คณรสกกระวนกระวาย กระสบกระสายบอย ๆ
12. คณชอบอยกบบานมากกวาทจะออกนอกบาน
13. บอยครงทคณรสกวตกกงวลเกยวกบชวตขางหนา
14. คณคดวาความจาของคณไมเทาคนอน
15. การทมชวตอยถงปจจบนนเปนเรองนายนดหรอไม
16. คณรสกหมดกาลงใจหรอเศราใจบอยๆ
17. คณรสกวาชวตคณคอนขางไมมคณคา
18. คณรสกกงวลมากกบชวต ทผานมา
19. คณรสกวาชวตนยงมเรองนาสนกอกมาก
20. คณรสกลาบากทจะเรมตนทาอะไรใหมๆ
21. คณรสกกระตอรอรน
22. คณรสกสนหวง
23. คณคดวาคนอนดกวาคณ
24. คณอารมณเสยงายกบเรองเลกๆ นอย ๆ อยเสมอ
25. คณรสกอยากรองไหบอย
26. คณมความตงใจในการทาสงหนงสงใดไดไมนาน
27. คณรสกสดชนในเวลาตนนอนตอนเชา
28. คณไมอยากพบปะพดคยกบคนอน
29. คณตดสนใจอะไรไดเรว
30. คณมจตใจสบาย แจมใสเหมอนกอน
THAI GERIATRIC DEPRESSION SCALE (TGDS)
SOCIAL ASSESSMENT
Ethnic, spiritual, and cultural background
Availability of a personal support system
Caregiver burden
Economic well-being
Safety of the home environment
Elder mistreatment
Advance directives
ขอบคณคะ