หนังสือเร ยน ... -...

35
ผูเรียบเรียง รศ. พีระพงษ กุลพิศาล กศ.บ., M.S. (Art-Ed-Elm-Ddu.) ผูตรวจ รศ.ดร. สาธิต ทิมวัฒนบรรเทิง กศ.ม., ปร.ด. ดร. วิสิทธิ์ โพธิวัฒน ศป.ม., ค.ด. จิระ ตัณฑโพธิ์ประสิทธิ์ กศ.บ. บรรณาธิการ พัชราภรณ สมิตะมาน กศ.บ., ศศ.ม. อุมาพร มั่นไทรทอง ศศ.บ. หนังสือเร�ยน รายว�ชาพื้นฐาน ทัศนศิลป ป. 4 ชั�นประถมศึกษาปที่ 4 กลุ มสาระการเร�ยนรู ศิลปะ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั�นพื้นฐานพุทธศักราช 2551

Transcript of หนังสือเร ยน ... -...

Page 1: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

ผเรยบเรยง

รศ. พระพงษ กลพศาล กศ.บ., M.S. (Art-Ed-Elm-Ddu.)

ผตรวจ

รศ.ดร. สาธต ทมวฒนบรรเทง กศ.ม., ปร.ด.

ดร. วสทธ โพธวฒน ศป.ม., ค.ด.

จระ ตณฑโพธประสทธ กศ.บ.

บรรณาธการ

พชราภรณ สมตะมาน กศ.บ., ศศ.ม.

อมาพร มนไทรทอง ศศ.บ.

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

ทศนศลป ป. 4ช�นประถมศกษา ป�ท 4

กล�มสาระการเร�ยนร�ศลปะ

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐานพทธศกราช 2551

Page 2: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

ผเรยบเรยง

รศ. พระพงษ กลพศาล

ผตรวจ

รศ.ดร. สาธต ทมวฒนบรรเทง

ดร. วสทธ โพธวฒน

จระ ตณฑโพธประสทธ

บรรณาธการ

พชราภรณ สมตะมาน

อมาพร มนไทรทอง

ISBN 978-616-8047-36-1

บรษท กรพฒนายง จากด

เลขท 23/34–35 ชน 3 หอง 3B

ถนนตรมตร แขวงตลาดนอย เขตสมพนธวงศ

กรงเทพฯ 10100

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

ทศนศลป ป. 4ช�นประถมศกษาป�ท 4

กล�มสาระการเร�ยนร� ศลปะ

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐาน พทธศกราช 2551

Page 3: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

คานาคานา

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠชนประถมศกษาปท 4 เลมนจดทำ ขนตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมเปาหมายใหนกเรยนและครใชเปนสอใน

การจดการเรยนร เพอพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามสาระ มาตรฐานการเรยนร ตวชวด และ

สาระการเรยนรแกนกลางทหลกสตรกำ หนด รวมทงพฒนานกเรยนใหมสมรรถนะสำ คญตามท

ตองการทงดานการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย ตลอด

จนพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ทำ ประโยชนใหสงคม เพอใหสามารถดำ รงชวต

อยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสข

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนยดแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปน

สำ คญ ใชหลกการสงเสรมใหนกเรยนมความรความเขาใจธรรมชาตของศลปะและสามารถนำ

ความรไปประยกตใชในชวตประจำ วนไดอยางมประสทธภาพและยงยน โดยพฒนานกเรยนแบบองครวม

อยบนพนฐานของการบรณาการความคดรวบยอด ทเนนใหนกเรยนเรยนรดวยกระบวนการทเนน

การปฏบต (Active Learning) และเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-based Learning) ซงเนน

การเรยนรใหตรงกบรปแบบการเรยนร (Learning Styles) เนนทกษะทสรางเสรมความเขาใจท

คงทนของนกเรยน ซงเปนผลลพธปลายทางทตองการใหเกดตามหลกสตร

การจดทำ หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนคณะผจดทำ ซงเปนผเชยวชาญใน

สาขาวชาและการพฒนาสอการเรยนรไดกำ หนดหนวยการเรยนร และออกแบบกจกรรมพฒนาการ

เรยนร กจกรรมเสนอแนะ โครงงาน การประยกตใชในชวตประจำ วน และคำ ถามทบทวนอยใน

เลมเดยว

หวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนจะสนบสนนใหนกเรยน

ไดพฒนาความรดานทศนศลป และสนบสนนการปฏรปการเรยนรตามเจตนารมณของพระราช

บญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542

คณะผจดทำ

Page 4: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

คานาคาชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠชนประถมศกษาปท 4 เลมนไดออกแบบหนวย

การเรยนรใหแตละหนวยการเรยนรประกอบดวย

1.มาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายทตองการใหเกดขนกบนกเรยนเมอจบการศกษาใน

หนวยการเรยนรนน ๆ หรอเมอจบการศกษาขนพนฐาน

2.ตวชวดชนประบตวชวดซงเปนเปาหมายในการพฒนานกเรยนทสอดคลองกบเนอหาใน

หนวยการเรยนร

3.ประโยชนจากการเรยน นำ เสนอไวเพอกระตนใหนกเรยนนำ ความรและทกษะจาก

การเรยนไปใชในชวตประจำ วน

4.คำถามนำ เปนคำ ถามหรอสถานการณทกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ ตองการทจะ

คนหาคำ ตอบ

5.เนอหาตรงตามมาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง โดย

แบงเนอหาเปนชวง ๆ แลวแทรกกจกรรมพฒนาการเรยนรทพอเหมาะกบการเรยน รวมทงมการนำ

เสนอดวยภาพ ตาราง แผนภม และแผนทความคด เพอเปนสอใหนกเรยนสรางความคดรวบยอด

และเกดความเขาใจทคงทน

6.เกรดควรรเปนความรเพอเพมพนใหนกเรยนมความรกวางขวางขน

7.แหล‹งคนขอมล (WEB GUIDE) เปนแหลงเรยนรจากเวบไซต เพอใหผเรยนศกษา

คนควาเนอหาทสอดคลองกบเรองทเรยน

8.กจกรรมพฒนาการเรยนร(ฝƒกฝนงานศลปŠ)เปนกจกรรมทกำ หนดไวเมอจบเนอหาแต

ละชวง แตละตอนเพอใหนกเรยนไดปฏบตเพอใหเกดการเรยนร เปนกจกรรมทหลากหลาย ใชแนวคด

ทฤษฎตาง ๆ ใหสอดคลองกบเนอหา เหมาะสมกบวย สะดวกในการปฏบต กระตนใหนกเรยน

ไดคด และสงเสรมใหศกษาคนควาเพมเตม

9.สรป ไดจดทำ สรปเปนผงมโนทศน (concept map) เพอใหนกเรยนไดใชเปนบทสรป

ทบทวนความร โดยวธการจนตภาพจากผงมโนทศนทไดสรปเนอหาทไดจดทำ ไว

10.กจกรรมเสนอแนะเปนกจกรรมเสนอแนะใหนกเรยนไดปฏบต เพอพฒนาทกษะการคด

การวางแผน และการแกปญหาของนกเรยน

11.โครงงาน เปนการใหนกเรยนปฏบตโครงงาน โดยเสนอแนะหวขอโครงงานและแนวทาง

การปฏบต

Page 5: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

12.การประยกตใชในชวตประจำวน เปนกจกรรมทเสนอแนะใหนกเรยนไดนำ ความร ทกษะ

ไปประยกตใชในชวตประจำ วน

13.คำถามทบทวน เปนคำ ถามเพอทบทวนผลการเรยนรของนกเรยน

14.บรรณานกรม เปนรายชอหนงสอ เอกสาร เวบไซตทใชประกอบการเขยน

15.อภธานศพท เปนคำ สำ คญทแทรกอยในเนอหาซงพมพดวยสแดงและนำ มาจดเรยง

ตามลำ ดบตวอกษรและอธบาย

Page 6: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

หน‹วยการเรยนรท1พนฐานงานศลปŠ................................1 1.ทศนธาต.............................................................2 2.การจดภาพ........................................................ 18 3.อทธพลของวรรณะส............................................. 24หน‹วยการเรยนรท2สรางสรรคงานศลปŠ.......................... 30 1.การวาดภาพระบายส............................................ 31 2.การพมพภาพดวยแม‹พมพกระดาษ.......................... 38 3.ความเหมอนและความแตกต‹างทางความคดและ ความรสกทถ‹ายทอดในงานทศนศลปŠ........................ 43

หน‹วยการเรยนรท3งานศลปŠกบวฒนธรรม...................... 44 1.งานทศนศลปŠในวฒนธรรมทองถน........................... 49 2.งานทศนศลปŠจากวฒนธรรมต‹างๆ........................... 50บรรณานกรม............................................................. 57อภธานศพท.............................................................. 58

สารบญ

Page 7: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

พนฐานงานศลป

สามารถสรางสรรคผลงานทศนศลปได โดยการนำ ความรเกยวกบทศนธาต หลกการจดภาพ และอทธพลของวรรณะสมาใชในการสรางสรรคผลงาน

ทศนธาต หมายถงอะไร และมความสำาคญอยางไรตอการสรางสรรคผลงานศลปะ

1. เปรยบเทยบรปลกษณะของรปราง รปทรงในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลป (ศ 1.1 ป. 4/1) 2. อภปรายเกยวกบอทธพลของสวรรณะอนและสวรรณะเยนทมตออารมณของมนษย (ศ 1.1 ป. 4/2) 3. จำ แนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลป โดยเนนเรองเสน ส รปราง รปทรง พนผว และพนทวาง (ศ 1.1 ป. 4/3) 4. บรรยายลกษณะของภาพ โดยเนนเรองการจดระยะ ความลก นำ หนก และแสงเงาในภาพ (ศ 1.1 ป. 4/6)

• รปราง รปทรง ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลป • อทธพลของสวรรณะอน และสวรรณเยน • เสน ส รปราง รปทรง พนผว และพนทวางในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลป • การจดระยะความลก นำ หนก และแสงเงาในการวาดภาพ

ศ.11 สรางงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจำ วน

มาตรฐานการเร�ยนร

ตว ช วด ช�นป�

สาระการเร�ยนร

ประโยชนจากการเรยน คาถามนา

1หน�วยการเร�ยนร�ท

Page 8: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

2 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1. ทศนธาต

ทศนธาต หมายถง สวนสำ คญทรวมกนเปนรปของสงทงหลายตามทตา มองเหน

ทศนธาตเปนสวนประกอบสำ คญของศลปะทสามารถนำ มาจดใหประสานกลมกลน เกดเปนผลงานศลปะทมคณคาทางความงาม และสอความหมายตามแนวความคดของผสรางสรรค

1.1 เสน

ทศนธาต

เสน ส รปราง รปทรง

ไดแก

พนผว พนทวาง

เสน

เสนในธรรมชาต เสนในสงแวดลอม เสนในงานทศนศลป

เสน เปนองคประกอบสำ คญในงานศลปะ สงเกตไดจากภาพวาดตาง ๆ จะประกอบไปดวยเสนตาง ๆ มากมายหลายแบบ เสนในทางศลปะ หมายถง การเคลอนทของจดทเรยงตอกนไปในทศทางทกำ หนด

แบงเปน

Page 9: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

3หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

ลกษณะเสนบนตวของมาลาย

1)เสนในธรรมชาต หมายถง เสนทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน

ลกษณะเสนตาง ๆ ของเครองเลนเดก

2)เสนในสงแวดลอม หมายถง เสนทปรากฏในสงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา

Page 10: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

4 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

3)เสนในงานทศนศลป หมายถง เสนทปรากฏในผลงานทศนศลป เชน

เตาลกษณะเสนภายนอกของงานกระดาษ

ผเสอลกษณะเสนผเสองานวาดภาพระบายส ผลงานของ ด.ช.พรชย ใจสนท

งลกษณะเสนในงานปน

Page 11: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

5หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1.2 ส

ส หมายถง ลกษณะความเขมของแสงทสองมากระทบตาเราใหเหนเปนสตาง ๆ สมความสำาคญในงานศลปะเปนอยางมาก เพราะชวยสรางภาพ ใหมจดสนใจทเดนชด ตนตาตนใจ สวยงาม และมชวตชวา โดยแบงส ออกเปน 3 ประเภท คอ

เกรดควรร

เสนมความสำาคญกบการสรางสรรคผลงานทศนศลปตาง ๆ เพราะศลปนหรอผ สรางสรรคผลงานทศนศลปนยมนำาเสนมาใชในการแสดงออกทางดาน อารมณและความรสก เชน

ลลากลองยาวผลงานของ ดร.สชาต วงษทอง

เปนผลงานจตรกรรมทมการนำ เสนโคงลกษณะตาง ๆ มาใชเพอสอความรสก

เคลอนไหวและสนกสนาน

สงเกตภาพ แลวจำ แนกเสนทปรากฏในภาพวาประกอบไปดวยเสนชนดใดบาง โดยการวาดภาพเสนเหลานนลงบนภาพดวยสไมหรอดนสอ

ฝกฝนงานศลป

แบงเปน

สในธรรมชาต สในสงแวดลอม สในงานทศนศลป

Page 12: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

6 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

สของปลากด

1)สในธรรมชาต หมายถงสทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน

สของงานประดบไฟ ลานคนเมอง ศาลาวาการกรงเทพมหานคร ป 2559 สของตไปรษณย

2)สในสงแวดลอม หมายถง สทสามารถสงเกตเหนไดจากสงแวดลอม รอบ ๆ ตวเรา เชน

สของดอกไม

Page 13: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

7หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1.3 รปราง

ผหญงสในงานวาดภาพระบายส

ผลงานของ ด.ญ.พชยา ชวยแกว

สตวประหลาดสในงานปน

ผลงานของ ด.ช.จรณะ พทกษ

3)สในงานทศนศลป หมายถง สทปรากฏในผลงานทศนศลป เชน

ฝกฝนงานศลป

สงเกตสสนจากสงของรอบตวแลวจำ แนกสวาประกอบดวยสใดบาง แลวนำ มา สรางสรรคเปนภาพใหสวยงาม ดวยการระบายสพรอมกบบรรยายความประทบใจทมตอผลงาน

รปราง หมายถง เสนขอบนอกของสงตาง ๆ แสดงใหเหนขอบเขตของ สงนน มลกษณะเปน 2 มต คอ กวางและยาว

แบงเปน

รปราง

รปรางในธรรมชาต รปรางในสงแวดลอม รปรางในงานทศนศลป

Page 14: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

8 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

รปรางของคน รปรางของดอกไม

1)รปรางในธรรมชาต หมายถง รปรางทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน

รปรางของรถตก ๆ รปรางของกรรไกร

2)รปรางในสงแวดลอม หมายถง รปรางทสามารถสงเกตเหนไดจาก สงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา

Page 15: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

9หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

เตาทองรปรางในงานภาพพมพ ผลงานของ ด.ช.วศน มตรอนนต

ปลาหมกรปรางในงานวาดภาพระบายส ผลงานของ ด.ญ.วรากร อาภรณเลศ

3)รปรางในงานทศนศลปหมายถง รปรางทปรากฏในผลงานทศนศลป

1. ใหสงเกตภาพจากสงแวดลอมรอบตว แลวจำ แนกวาเปนรปรางประเภทใด2. ใหวาดภาพตามจนตนาการและความคดสรางสรรค โดยนำ รปรางทไดจำ แนก ไวมาสรางสรรคเปนผลงานภาพวาดระบายส ตกแตงใหสวยงาม

ฝกฝนงานศลป

Page 16: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

10 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1.4 รปทรง

รปทรง หมายถง รปทแสดงความตน ลก หนา และบาง มลกษณะ 3 มต 1)รปทรงในธรรมชาต หมายถง รปทรงทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน

รปทรงของแมลง รปทรงของดอกบว

รปทรงของรถยนต

2)รปทรงในสงแวดลอม หมายถง รปทรงทสามารถสงเกตเหนไดจากสงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา เชน

แบงเปน

รปทรง

รปทรงในธรรมชาต รปทรงในสงแวดลอม รปทรงในงานทศนศลป

Page 17: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

11หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

3)รปทรงในงานทศนศลป หมายถง รปทรงทปรากฏในผลงานทศนศลป

ปลงทะเลรปทรงในงานปน ผลงานของ ด.ช.ปารณ ดษยไชย

แมลงรปทรงในงานออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด

เกรดควรร

รปทรงและรปรางแตกตางกน คอ รปทรงม 3 มต แสดงความตน ลก หนา และบาง สวนรปรางม 2 มต แสดงความกวางและยาว

สรางสรรคผลงานปนโดยนำ ความรเรองรปทรงมาใชในการสรางสรรคผลงานใหสวยงาม

ฝกฝนงานศลป

Page 18: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

12 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1.5 พนผว

พนผวขรขระของผวคางคก

พนผวละเอยดของกลบดอกบว

1)พนผวในธรรมชาต หมายถง พนผวทเกดขนเองตามธรรมชาต

แบงเปน

พนผว

พนผวในธรรมชาต พนผวในสงแวดลอม พนผวในงานทศนศลป

พนผว หมายถง ลกษณะภายนอกของวตถทมองเหนและสมผสพนผวได ใหความรสกหยาบ ละเอยด มน หรอขรขระ

Page 19: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

13หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

พนผวของหนในการจดสวนแบบญปน พนผวของถนน

2)พนผวในสงแวดลอม หมายถง พนผวทสามารถสงเกตเหนไดจาก สงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา

3)พนผวในงานทศนศลปหมายถง พนผวทปรากฏในผลงานทศนศลป เชน

ลกเปดพนผวในงานวาดภาพระบายส

ผลงานของ ด.ญ.ผองจต นมตรด

องนพนผวในงานปน

ผลงานของ ด.ช.ธภพ มาด

Page 20: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

14 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1.6 พนทวาง

เตาพนผวในงานออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด

ผลงานของ ด.ช.ตรย ศรชาด

วาดภาพระบายสโดยนำ ลกษณะพนผวในธรรมชาต สงแวดลอมและงานทศนศลป มาสรางสรรคตามจนตนาการและความคดสรางสรรคพรอมกบบรรยายความประทบใจทมตอผลงานฟ

ฝกฝนงานศลป

พนทวาง หมายถง บรเวณวางทลอมรอบรปรางหรอรปทรง พนทวางมลกษณะดงน

รปทรง

รปทรง

รปทรง

ทวาง

ทวาง

Page 21: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

15หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1)พนทวางในธรรมชาต หมายถง พนทวางทเกดขนเองตามธรรมชาต

พนทวางทโอบลอมพระสงฆ

แบงเปน

พนทวาง

พนทวางในธรรมชาต พนทวางในสงแวดลอม พนทวางในงานทศนศลป

พนทวางทเจาะทะลโขดหนพนทวางทโอบลอมดอกไม

Page 22: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

16 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

พนทวางทโอบลอมเจาะทะลทงภายในและภายนอกสถาปตยกรรม

พนทวางทโอบลอมเจาะทะลทงภายในและภายนอกสะพาน

2)พนทวางในสงแวดลอม หมายถง พนทวางทสามารถสงเกตเหนไดจาก สงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา

Page 23: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

17หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

ฝกฝนงานศลป

พนทวางทเกดจากการลวงตาเปน 3 มตในการวาดภาพระบายส

พนทวางทโอบลอมภายในและภายนอกงานปน

3)พนทวางในงานทศนศลป หมายถง พนทวางทปรากฏในผลงานทศนศลป

สงเกตพนทวางในสงแวดลอม แลววาดรปเขยนจำ แนกพนทวางในลกษณะตาง ๆ ใหถกตอง

เกรดควรร

การวาดภาพระบายส การจดภาพใหมพนทวางมากเกนไปจะทำ ใหภาพดโลง แตในทางตรงขามถามรปราง รปทรงมากเกนไป ไมมพนทวาง กจะทำ ใหภาพดแนน และอดอด

Page 24: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

18 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

2.1 ระยะและความลก

การสรางระยะและความลกในการวาดภาพระบายส เปนการสรางภาพลวงตาประเภทหนง เพราะเปนการสรางภาพลงบนแผนกระดาษ ซงมลกษณะเปน 2 มต ใหดเปน 3 มตในภาพ ซงจะทำ ใหภาพดเหมอนจรง มากขน การกำ หนดระยะและความลกของรปภาพทำ ไดหลายวธ เชน 1)การกำหนดดวยขนาด ขนาด คอ บรเวณพนทซงเปนขอบเขตของ รปรางหรอรปทรง สามารถรบรไดดวยตา วตถทมขนาดเดยวกนวางอยในตำ แหนงทตางกน จะทำ ใหมองเหนขนาดแตกตางกน ในการวาดภาพวตถ ทอย ใกลจะมขนาดใหญกวาวตถทอยหางออกไปทำ ใหเกดระยะไกล–ใกลและความตน–ลก

การกำ หนดระยะและความลกของรปภาพดวยขนาด

2. การจดภาพ

ประกอบดวย

การจดภาพ

ระยะและความลก นำ หนก แสงเงา

Page 25: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

19หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

การกำ หนดระยะและความลกของรปภาพดวยนำ หนก

2)การกำหนดดวยนำหนก นำ หนก คอ คาความออนแกของส สทเขมสดจนถงสทออนทสด วตถทอยใกลจะมคาความเขมของสชดเจนกวาวตถทอยหางออกไป และวตถทอยหางออกไปจะมนำ หนกออนหรอเบาบาง ไมคมชดเทากบวตถดานหนา ซงจะทำ ใหภาพทออกมระยะและความลก

3)การกำหนดดวยรายละเอยดของพนผว พนผว คอ ลกษณะภายนอกของสงตาง ๆ ทงทมอยตามธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน รบรดวยการสมผสทางตาและการจบตอง เชน พนผวของกอนหน ขนนก เปลอกไม กำ แพงอฐ เปนตน ผวภายนอกของสงตาง ๆ นมลกษณะตางกน เชน เรยบ หยาบ ละเอยด ขรขระ เปนตน ภาพวตถทอย ใกลมกจะเหนรายละเอยดของ พนผวไดชดเจนกวาวตถทอยหางออกไป ทำ ใหเกดระยะและความลก

การกำ หนดระยะและความลกของรปภาพดวยรายละเอยดของพนผว

Page 26: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

20 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

นำ หนก หมายถง คาความออนแกของสสน จากจดทมดทสดถงจดทสวางทสด หรอคาความออนแกของส จากสทเขมทสดจนถงสทออนทสด

ในการวาดภาพนำ หนกจะถกใชแทนคาความมด ความสวางของแสงเงาบนผวของวตถทวาด ทำ ใหภาพมมต มระยะ มรายละเอยด ใหอารมณและความรสก

ฝกฝนงานศลป

วาดภาพระบายสตามเรองราวทสนใจ โดยกำ หนดระยะและความลกของภาพ ดวยขนาด นำ หนก และพนผว

2.2 นำาหนก

ฝกฝนงานศลป

ฝกไลคาความออนแกของสสน แทนคานำ หนกของสเปนแถบนำ หนก 7 ชอง จากจดทมดทสดถงจดทสวางทสด หรอคาความออนแกของส จากสทเขมทสดจนถงสทจางทสดใหถกตอง แลวนำ เสนอผลงานหนาชนเรยน

Page 27: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

21หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

แสง

เงา

เงาตกทอด

ในธรรมชาตและสงแวดลอม เรามองเหนลกษณะรปราง รปทรง สสนและรายละเอยดของสงตาง ๆ ไดนนเพราะแสงเงา แสง คอ ความสวางททำ ใหตามองเหน เงา คอ สวนทแสงเขาไมถง หรอสวนทมวตถบงแสง ลกษณะของแสงเงา ลกษณะของแสงเงาแบงออกเปน 3 สวน คอ 1.สวนทเปนแสงคอ สวนของวตถทรบแสง จะมนำ หนกออน 2.สวนทเปนเงา คอ สวนของวตถทมนำ หนกเขมกวาแสง และอยตรงกนขามกบสวนทรบแสง 3.สวนทเปนเงาตกทอด คอ บรเวณเงาของวตถทตกทอดไปตามพน ซงจะเปนไปตามขนาดและรปรางของวตถ

2.1 แสงเงา

แสงเงา

เงาตกทอด

Page 28: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

22 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

ฝกฝนงานศลป

สงเกตแสงเงาจากสงของตาง ๆ แลวถายทอดเปนภาพวาด และบรรยายลกษณะของแสงเงาในผลงาน

ในทางศลปะไดนำ แสงเงามาใชในการวาดภาพ เพอสอใหรสกวาภาพนนมลกษณะ 3 มต มระยะ มรายละเอยด และใหอารมณและความรสก

ภาพวาดแสงเงาทมลกษณะ 3 มต

สเปนองคประกอบทสำ คญในงานศลปะทกประเภท เพราะสมอทธพล ตออารมณและความรสกของผพบเหน ผสรางสรรคงานศลปะจงตองมความร ความเขาใจในเรองสและวธการนำ สไปใชใหถกตองและเหมาะสม

3. อทธพลของวรรณะส

แบงเปน

อทธพลของวรรณะส

วรรณะสอน วรรณะสเยน อทธพลของสทมตอมนษย

Page 29: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

23หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

วรรณะสอน คอ สทใหความรสกรอน การตอสดนรน ความมชวต ความรงโรจน โออา ความรก ความรนแรง เหมาะสำ หรบเปนภาพเวลา กลางวน ไดแก

ปลาการตนผลงานการวาดภาพระบายสทมการนำ วรรณะสอนมาใชในการสรางสรรคผลงานผลงานของ ด.ช.คมกรช วชยกาญจน

วรรณะสเยน คอ สทใหความรสกเยนสบายสงบ ความสดชน ความสนต ความคดฝน เหมาะสำ หรบเปนภาพเวลากลางคน

สสนผลงานการพบสทมการนำ วรรณะสเยนมาใชในการสรางสรรคผลงานผลงานของ ด.ช.วรท ชางสลกจต

3.1 วรรณะสอน

3.2 วรรณะสเยน

เหลอง สมเหลอง สม สมแดง แดง มวงแดง มวง

เหลอง เขยวเหลอง เขยว เขยวนำเงน นำเงน มวงนำเงน มวง

Page 30: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

24 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

สมอทธพลตอจตใจของมนษย เพราะสแตละสมคณสมบตในการกระตน อาราณความรสกได สสามารถทำ ใหรสกดหรอไมดไดขนอยกบการนำ ไปใชท ถกตอง การใชสจงจำ เปนตองมความรเพอสามารถนำ ไปใชในชวตประจำ วนอยางเหมาะสม เชน การใชสตกแตงภายในอาคารบานเรอน การเลอกสของเสอผา ใหเขากบรางกาย โอกาส และสถานท จะทำ ใหผสวมใสมบคลกทด ชวยแกไขขอบกพรองของรางกาย ใหดงดงามขนไดอยางเหมาะสม รวมถงการใชสปรงแตงใหอาหารนารบประทานขนอกดวย

3.2 อทธพลของสทมตอมนษย

เกรดควรร

วาดภาพดนแดนในฝน โดยเลอกใชสในวรรณะสอนหรอวรรณะสเยน พรอมกบเขยนคำาบรรยายเรองราวในภาพ

ฝกฝนงานศลป

สมวงและสเหลองเปนสทเขาไดทงสองวรรณะส เรยกวา “สกลาง”

การนำ วรรณะสอนมาใชในการตกแตงหองครวซงจะทำ ใหกระตนความรสกใหเกดความรสกอยากรบประทานอาหาร

Page 31: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

25หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

การเลอกใชเสอสฟาในโอกาส งานวนปนเพอแม (Bike for Mom) พ.ศ. 2558

การใชสผสมอาหารปรงแตงอาหารใหมสสนสดใส ชวยใหนารบประทานมากขน

1. เลอกวรรณะสอนหรอวรรณะสเยนอยางใดอยางหนง ออกแบบลวดลายเสอตาม จนตนาการและความคดสรางสรรค2. แบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนสรปวาสมอทธพลตอมนษยอยางไร และ ยกตวอยาง โดยสรปเปนแผนผงความคด

ฝกฝนงานศลป

WEB GUIDE

www.finearts.go.th

Page 32: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

26 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

ÊÃØ»

พนฐานงานศลป

แบงเปน

เชน

เชน

เชน

เชน

เชน

เชน

1.ทศนธาต

1.2 ส

1.1 เสน

1.3 รปราง

1.4 รปทรง

1.5 พนผว

1.6 พนทวาง

Page 33: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

27หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

2.การจดภาพ

3.อทธพลของวรรณะส

เชน

เชน

เชน

เชน เชน เชน

2.2 นำ หนก

2.1 ระยะและความลก

2.3 แสงเงา

3.1 วรรณะสอน 3.2 วรรณะสเยน 3.3 อทธพลของสทมตอมนษย

ÊÃØ» µ‹Í

Page 34: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

28 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

âคç§าน

¡Ô¨¡ÃÃมàÊนÍáนÐ

เลอกปฏบตโครงงานตอไปนตามความสนใจ หรอคดโครงงานขนเองโดยขอคำ แนะนำ จากคร แลวปฏบตตามขนตอนการทำ โครงงาน 1. โครงงานศกษาคนควาภาพผลงานศลปะ โดยศกษาและสงเกตวามวธการจดภาพโดยใชระยะและความลก นำ หนก แสงเงา รวมทงส ไปใชในการ สรางสรรคงานศลปะอยางไร 2. โครงงานศกษาคนควาภาพผลงานศลปะ โดยศกษาและสงเกตวามวธการนำ ทศนธาตใดมาใชในการสรางสรรคผลงาน 3. โครงงานการใชทศนธาตตาง ๆ สรางสรรคงานวาดภาพระบายส

• นำ ความรทไดจากหนวยการเรยนรนมาประยกตใชในชวตประจำ วน เชน การวาดภาพ การออกแบบสงของเครองใช การตกแตงสถานท การจดปายนเทศตาง ๆ เปนตน โดยนำ ความรเรองทศนธาต การจดภาพ และอทธพลของวรรณะสมาประยกตใช

¡าûÃÐÂØ¡µ�㪌ãนªÕวÔµ»ÃШำ�วÑน

1. ฝกการนำ ทศนธาตตาง ๆ มาใชในการสรางสรรคผลงานศลปะ เพอเสรมสรางทกษะทางศลปะ 2. นำาสทไดจากดอกไม ใบไม ขมน ดน ฯลฯ มาวาดภาพระบายส ตามจนตนาการและความคดสรางสรรคใหสวยงาม 3. วาดภาพธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว ระบายสให สวยงามตามจนตนาการและความคดสรางสรรค แลวนำ ผลงานไปใชตกแตง บานใหสวยงาม

Page 35: หนังสือเร ยน ... - academic.obec.go.thacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1456195858_example.pdf · คํานํา คํานํา หนังสือเรียน

29หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 4

1. ทศนธาตหมายถงอะไร ประกอบดวยอะไรบาง 2. เสนในทางศลปะหมายถงอะไร 3. สแบงออกเปนกวรรณะส ประกอบดวยสอะไรบาง 4. นำ หนกของสทอยระยะไกลและหางมาก ๆ จะมสอยางไร 5. อธบายวธการกำ หนดระยะและความลกของรปภาพมาตามความเขาใจ 6. ในชวตประจำ วนนกเรยนพบเหนทศนธาตอะไรบาง และนำ ทศนธาตมาใชประโยชนอยางไร

คำ�ถามทบทวน