ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก ·...

49
0 ชุดกิจกรรมการเรียนรู ้ ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก หน่วยการการเรียนรู้ที2 เรื่อง พันธะไอออนิก ชุดที1 การเกิดพันธะไอออนิก

Transcript of ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก ·...

Page 1: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

0 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

หนวยการการเรยนรท 2 เรอง พนธะไอออนก

ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

Page 2: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

ก ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 2 พนธะไอออนก รายวชา

เคม 1 ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 จดท าขนเพอใชในการจดกจกรรมการเรยนรคกบชด กจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรหนวยการเรยนรท 2 พนธะไอออนก รายวชาเคม 1 ส าหรบ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 เพอพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรและยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ซงนวตกรรมทใชในการจดกจกรรมการเรยนรนเปนนวตกรรมท สงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองคดเปน ท าเปน และแกปญหาเปน สามารถพฒนาตนเองได ซงถอวา เปนไปตามแนวทางการจดการศกษาของชาตทเนนผเรยนเปนส าคญ และสนองตอบตอพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พทธศกราช 2542 และสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาชนพนฐาน พทธศกราช 2551 ท มงเนนใหผเรยนไดรบการพฒนาทงดานความร กระบวนการคด กระบวนการสบเสาะหาความร การแกปญหา ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การนาความรไปใชในชวตประจ าจน ตลอดจนมจตวทยาศาสตร คณธรรมและคานยมอนพงประสงค

คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรน จดท าขนครอบคลมผลการเรยนรและสาระการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาชนพนฐาน พทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนปทมวไล ซงประกอบดวยคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรทงหมด 8 ชด ชดน เปนชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก ใชเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 2 ชวโมง

ผจดท าหวงเปนอยางยงวาคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรเลมนจะชวยใหครผสอน สามารถใชในการจดกจกรรมการเรยนรควบคไปกบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรและสามารถพฒนาผเรยน ใหมความรความเชาใจเกยวกบการเกดพนธะไอออนกมากยงขน ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาการ เรยนรของผเรยนตอไป

อรวชญ ทองมาก

ค าน า

Page 3: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

ข ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจงเกยวกบชดกจกรรม 1 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมส าหรบครผสอน 2 บทบาทครผสอน 4 รายการวสด อปกรณ 5 มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร สาระส าคญ ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร แผนการจดการเรยนร 6 ใบความรท 1.1 กฎออกเตต (Octet rule) และการเกดไอออน 28 ใบความรท 1.2 การเกดพนธะไอออนก 30 เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก 34 เฉลยแบบฝกหดท 1.1 กฎออกเตต (Octet rule) และการเกดไอออน 39 เฉลยแบบฝกหดท 1.2 การเกดพนธะไอออนก 41 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก 42 บรรณานกรม 46

สารบญ

เรอง หนา

Page 4: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

1 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

1. ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะไอออนก รายวชาเคม 1 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรจ านวน 8 ชด ดงน

ชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก ชดท 2 เรอง โครงสรางของสารประกอบไอออนก ชดท 3 เรอง การเขยนสตรสารประกอบไอออนก ชดท 4 เรอง การเรยกชอสารประกอบไอออนก ชดท 5 เรอง พลงงานกบการเกดสารประกอบไอออนก ชดท 6 เรอง สมบตสารประกอบไอออนก ชดท 7 เรอง ปฏกรยาของสารประกอบไอออนก ชดท 8 เรอง ประโยชนของสารประกอบไอออนก

2. ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรน เปนชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก ใชประกอบแผนการจดการเรยนร หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะไอออนก รายวชา เคม 1 จ านวน 1 แผน เวลา 2ชวโมง

3. สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรประกอบดวย 3.1 ค าชแจงเกยวกบชดกจกรรม 3.2 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมส าหรบครผสอน 3.3 บทบาทของครผสอน 3.4 มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร 3.5 แบบทดสอบกอนเรยน 3.6 ใบความร 3.7 ใบกจกรรม 3.8 แบบฝกหด 3.9 เฉลยใบกจกรรม 3.10 เฉลยแบบฝกหด 3.11 แบบทดสอบหลงเรยน 3.12 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน 3.13 บรรณานกรม

4. ควรศกษาค าชแจงในการใชชดกจกรรมกอนใช

ค าชแจงเกยวกบชดกจกรรม

Page 5: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

2 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก เปนการจดกจกรรมการเรยนร ทเนนใหนกเรยนไดท ากจกรรมกลม 'ฝกการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดอยางมวจารณญาณ และสงเสรมให นกเรยนไดใชทกษะกระบวนการกลม เพอชวยใหการด าเนนกจกรรมการเรยนร บรรลวตถประสงคการเรยนร และมประสทธภาพ ครผสอนควรด าเนนการดงน

1. ขนเตรยมการสอน 1.1 ศกษาค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรใหเชาใจกอนอยางละเอยดรอบคอบ 1.2 ศกษาสาระส าคญ ผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนรทจะสอนและขนตอนตางๆใน

แผนการจดการเรยนรใหเขาใจชดเจน 1.3 ตรวจดอปกรณตางๆ ในชดกจรรมวามครบตามทระบไวหรอไม อยในสภาพใชงานไดหรอไม 1.4 จดเตรยมวสดอปกรณทจะใชใหเปนไปตามล าดบการใชกอนหลง

2. ขนสอน ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน ดงน ขนสรางความสนใจ เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจซงอาจเกดขนเองจากความสงสย

ความสนใจของนกเรยนเองหรอจากการอภปรายกลม ขนส ารวจและคนหา เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาแลวกวางแผน ก าหนด

แนวทางการส ารวจ ตรวจสอบตงสมมตฐาน ก าหนดแนวทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบ รวบรวมขอมล ขนอธบายและลงขอสรป เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการส ารวจตรวจสอบแลว จงน าขอมลท ไดมา

วเคราะห แปลผล สรปผล ขนขยายความ ร เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควา

เพมเตม ซงจะชวยเชอมโยงกบเรองตาง ๆ และท าใหเกดความรกวางขวางขนจากนนจงน าไปสการน าความรไป ประยกตใชในเรองอน ๆ หรอใชในชวตประจ าวน

ขนประเมน เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไรและมากนอยเพยงใด

ส าหรบครผสอน

ค าแนะน าการใชชดกจกรรม

Page 6: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

3 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ขณะทนกเรยนท ากจกรรม ครคอยใหความชวยเหลอแนะน ากระตนใหนกเรยนท ากจกรรมอยางกระตอรอรน

และตอบขอสงสยตาง ๆ พรอมทงสงเกตและประเมนพฤตกรรมดานทกษะ/กระบวนการและ คณลกษณะอนพงประสงคทนกเรยนแสดงออกดวย รวมทงประเมนผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชแบบทดสอบ หลงเรยนในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรแตละชด

3. ขนหลงสอน

เมอสนสดการปฏบตกจกรรมการเรยนรครใหนกเรยนรวมตรวจสอบและเกบอปกรณใหเรยบรอย เพอสะดวกในการใชครงตอไป

Page 7: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

4 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

1. ศกษาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก ใหเขาใจกอนทจะน าไปใช 2. ตรวจชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรและเตรยมอปกรณการเรยนใหอยในสภาพเรยบรอยสมบรณ

ครบถวน 3. ครอธบายวธการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรและแจงผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนรใน

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก 4. ครด าเนนการสอนตามแผนการจดการเรยนรทก าหนดไว 5. ครก าหนดบทบาทของนกเรยนและก ากบตดตามการฝกปฏบตกจกรรมเนนใหมสวนรวมในการท า

กจกรรมกลมโดยใหค าปรกษาและแนะน านกเรยนอยางใกลชด 6. ครประเมนผลการจดการเรยนรโดยประเมนดานความร ทกษะ/กระบวนการและคณลกษณะอนพง

ประสงคโดยใชแบบทดสอบ การท าแบบฝกหด การสงเกตพฤตกรรมทแสดงถงทกษะ/กระบวนการกลม และพฤตกรรมทแสดงออกถงการมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

บทบาทครผสอน

Page 8: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

5 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก เปนการจดกจกรรมการเรยนรทเนน

ใหนกเรยนไดท ากจกรรมกลม ฝกการคดวเคราะห คดสงเคราะหโดยมรายการวสด อปกรณทใชประกอบการ จดกจกรรมการเรยนรและเอกสารในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรประกอบดวย

1) แบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก 2) ปากกาส/ปากกาเคม 3) กระดาษโปสเตอร 4) เทปกาว 5) แบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก 6) ใบความรท 1.1 เรอง กฎออกเตตและการเกดไอออน 7) ใบความรท 1.2 เรอง การเกดพนธะไออนก 8) ใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก 9) แบบฝกหดท 1.1 เรอง กฎออกเตตและการเกดไอออน 10) แบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนก 11) แบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก

รายการวสด อปกรณ

Page 9: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

6 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว3.1 เขาใจสมบตของสารความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและ

แรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร นาความรไปใช ประโยชน

มาตรฐาน ว8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรการ แกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เชาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความ เกยวชองสมพนธกน

ว 3.1 ม.4-6/2 รวบรวมขอมลและบนทกผลการส ารวจตรวจสอบอยางเปนระบบถกตอง ครอบคลมทงใน เชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสมหรอความผดพลาดของขอมล

สาระการเรยนร

1. กฎออกเตต 2. การเกดไอออน 3. การเกดพนธะไอออนก

สาระส าคญ

พนธะไอออนก (Ionic bond) เกดจากแรงดงดดทางไฟฟาระหวางไอออนบวกกบไอออนลบของโลหะ กบอโลหะตามล าดบ โดยทโลหะใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron) แกอโลหะ แลวกลายเปนไอออน บวกซงมคาประจบวกเทากบจ านวนอเลกตรอนทใหแกอโลหะ สวนอโลหะรบอเลกตรอนจากโลหะเขามาเพอใหม อเลกตรอนวงนอกสดเทากบ 8 หรอเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) แลวเปลยนไปเปนไอออนลบทมประจ ลบเทากบจ านวนอเลกตรอนทรบเขามา โดยไอออนบวกกบไอออนลบจะรวมกนในอตราสวนทท าใหประจไฟฟา บวกเทากบประจไฟฟาลบ กลายเปนสารประกอบไอออนกทมความเปนกลางทางไฟฟา

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง พนธะไอออนก

ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

Page 10: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

7 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ผลการการเรยนร

อธบายเกยวกบกฎออกเตต การเกดไอออน และการเกดพนธะไอออนกได

จดประสงคการเรยนร

เมอนกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก แลวนกเรยนสามารถ 1. ดานความร (Knowledge; K)

1.1 บอกการจดเรยงอเลกตรอนของธาตพรอมทงระบไดวาการจดเรยงอเลกตรอนดงกลาวเปนไป ตามกฎออกเตตหรอไม

1.2 บอกไดวาธาตทก าหนดใหจะเกดไอออนขนดใดและมการจดเรยงอเลกตรอนอยางไร เมอทราบ สญลกษณนวเคลยรของธาต

1.3 ระบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกได

2. ดานทกษะกระบวนการ (Process; P) มทกษะกระบวนการกลมในการท ากจกรรมสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกและ

กจกรรม gallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (Attitude; A) 3.1 มวนย 3.2 ใฝเรยนร 3.3 มงมนในการท างาน

Page 11: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

8 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ชอวชา เคม1 รหสวชา ว30221 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 หนวยการเรยนรท 2 พนธะไอออนก จ านวน 18 ชวโมง เรอง การเกดพนธะไอออนก จ านวน 2 ชวโมง

ผสอน นางสาวอรวชญ ทองมาก โรงเรยนปทมวไล ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 1. มาตรฐานการเรยนร สาระท 3 สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสารความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยว

ระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร น าความรไปใชประโยชน

ผลการเรยนร อธบายเกยวกบกฎออกเตต การเกดไอออน และการเกดพนธะไอออนกได มาตรฐาน ว8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรการ

แกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ว8.1 ม.4-6/2 รวบรวมขอมลและบนทกผลการส ารวจตรวจสอบอยางเปนระบบถกตอง ครอบคลมทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสมหรอความผดพลาดของขอมล

2. สาระส าคญ พนธะไอออนก (ionic bond) เกดจากแรงดงดดทางไฟฟาระหวางไอออนบวกกบไอออนลบของโลหะกบ

อโลหะตามล าดบ โดยทโลหะใหอเลกตรอนวงนอกสด (valence electron) แกอโลหะ แลวกลายเปนไอออนบวกซงมคาประจบวกเทากบจ านวนอเลกตรอนทใหแกอโลหะ สวนอโลหะรบอเลกตรอนจากโลหะเขามาเพอใหมอเลกตรอนวงนอกสดเทากบ 8 หรอเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) แลวเปลยนไปเปนไอออนลบทมประจลบเทากบจ านวนอเลกตรอนทรบเขามา โดยไอออนบวกกบไอออนลบจะรวมกนในอตราสวนทท าใหประจไฟฟาบวกเทากบประจไฟฟาลบ กลายเปนสารประกอบไอออนกทมความเปนกลางทางไฟฟา 3. สาระการเรยนร

1. กฎออกเตต 2. การเกดไอออน 3. การเกดพนธะไอออนก

แผนการจดการเรยนรท 1

Page 12: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

9 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

4. สมรรถนะผเรยน คณภาพผเรยนดานสมรรถนะส าคญของผเรยนโดยยดตามกรอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด

- คดวเคราะห - คดสงเคราะห

5. จดประสงคการเรยนร

5.1. ดานความร (Knowledge; K) 1) บอกการจดเรยงอเลกตรอนของธาตพรอมทงระบไดวาการจดเรยงอเลกตรอนดงกลาวเปนไปตามกฏออก

เตตหรอไม 2) บอกไดวาธาตทก าหนดใหจะเกดไอออนชนดใดและมการจดเรยงอเลกตรอนอยางไร เมอทราบสญลกษณ

นวเคลยรของธาต 3) ระบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกได 5.2. ดานทกษะกระบวนการ (Process; P)

มทกษะกระบวนการกลมในการท ากจกรรมสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกและกจกรรม gallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก

5.3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (Attitude; A) 1) มวนย 2) ใฝเรยนร 3) มงมนในการท างาน

Page 13: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

10 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

6. หลกฐานหรอรองรอยการเรยนร/การวดและประเมนผล 6.1 ความร

ภาระงาน /ชนงาน วธการวด เครองมอ เกณฑทใช ผประเมน

1. แบบฝกหดท 1.1 เรอง กฏออกเตต

และการเกดไอออน

ตรวจแบบฝกหด ท 1.1 เรองกฎออกเตตและการเกดไอออน

แบบฝกหดท 1.1 เรอง กฎออกเตต

และการเกดไอออน

ท าแบบฝกหดท 1.1 เรอง กฎออกเตต และการเกดไอออนถกตองอยางนอย รอยละ 80

ครผสอน

2. แบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะ

ไอออนก

ตรวจแบบฝกหด ท 1.2 เรองการเกดพนธะไอออนก

แบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะ

ไอออนก

ท าแบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะ ไอออนกถกตอง อยางนอยรอยละ80

ครผสอน

3. แบบทดสอบ หลงเรยน เรอง การ

เกดพนธะไอออนก

ตรวจแบบทดสอบหลงเรยนเรองการเกดพนธะไอออนก

แบบทดสอบ หลงเรยน เรอง การเกดพนธะ

ไอออนก

ท าแบบทดสอบ หลงเรยน เรอง การ เกดพนธะไอออนกถกตองอยางนอย รอยละ80

ครผสอน

6.2 ทกษะ/กระบวนการ ภาระงาน /ชนงาน วธการวด เครองมอ เกณฑทใช ผประเมน

ท ากจกรรมกลม เรอง การสรางแผนภาพการเกดสารประกอบ ไอออนกและกจกรรมgallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก

ประเมนทกษะ กระบวนการ

กลม

แบบประเมนทกษะกระบวน การกลม

ตองไดคะแนนทกษะ กระบวนการกลม ไมต ากวาระดบ

คณภาพด

ครผสอน

Page 14: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

11 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

6.3 คณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะ

อนพงประสงค พฤตกรรม วธการวด เครองมอ เกณฑทใช ผประเมน

มวนย - ปฏบตตนตามขอตกลง กฎเกณฑระเบยบ ขอบงคบ ในชนเรยน - ตรงตอเวลาในการ ปฏบตกจกรรมและ รบผดชอบในการ ท างาน

สงเกต พฤตกรรม

แบบประเมน คณลกษณะ อนพง ประสงค

ตองไดคะแนน คณลกษณะ อนพงประสงค ไมต ากวาระดบ คณภาพด

ครผสอน

ใฝเรยนร - ตงใจเรยน - เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร - สนใจเขารวมกจกรรมการเรยนร ตางๆ

สงเกต พฤตกรรม

แบบประเมน คณลกษณะ อนพง ประสงค

ตองไดคะแนน คณลกษณะ อนพงประสงค ไมต ากวาระดบ คณภาพด

ครผสอน

มงมนในการ ท างาน

- เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย - ตงใจและรบผดชอบในการท างานใหส าเรจ - ปรบปรงและพฒนาการท างานดวยตนเอง

สงเกต พฤตกรรม

แบบประเมน คณลกษณะ อนพง ประสงค

ตองไดคะแนน คณลกษณะ อนพงประสงค ไมต ากวาระดบ คณภาพด

ครผสอน

Page 15: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

12 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

7. ค าถามส าคญ เมอธาตโลหะท าปฏกรยากบธาตอโลหะจะสรางพนธะเคมประเภทใด และพนธะดงกลาวเกดขนไดอยางไร

8. การจดกระบวนการเรยนร 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) (ใชเวลา 30 นาท) 1.1 ครแนะน าชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 การเกดพนธะไอออนกและชแจงเกยวกบ

ผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนรทนกเรยนจะไดรบหลงใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรองการเกดพนธะไอออนก และชแจงถงความซอสตยในการท ากจกรรมในขณะทครจดกจกรรมการเรยนรใหแกนกเรยน

1.2 นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เรองการเกดพนธะไอออนก 1.3 นกเรยนทบทวนความรเดมเกยวกบการจดเรยงอเลกตรอน โดยครใชแผนปายแสดงสญลกษณ

นวเคลยรของธาต 23

11 Na และ 19

9 F แลวครใชค าถามตอไปน - ธาต 23

11 Na และ 19

9 F มการจดเรยงอเลกตรอนอยางไร ( 23

11 Na จดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 1 และ 19

9 F จดเรยงอเลกตรอนเปน 2 7) - ธาต 23

11 Na และ 19

9 F จดอยหมใด คาบใดในตารางธาต ( 23

11 Na จดอยหม 1A สวน 19

9 F จดอยหม7A ) ธาต 23

11 Na และ 19

9 F มสมบตเปนโลหะหรออโลหะ ทราบไดอยางไร ( 23

11 Na จดอยหม 1A เปนโลหะ สวน 19

9 F จดอยหม7A เปนอโลหะ ) 1.4 ครกระตนความสนใจเกยวกบการพจารณาความเปนโลหะและอโลหะของธาตโดยครปดแผน

ปายแสดงสญลกษณนวเคลยรของธาต4 ธาต (ใชกระดาษปดหนาปายไวกอนเพอไมใหนกเรยนเหน) โดยแบงออกเปนปายสญลกษณนวเคลยรของโลหะและอโลหะอยางละ 2 แผนปาย ดงน แผนปายท 1 สญลกษณนวเคลยรของธาต 16

8 O แผนปายท 2 สญลกษณนวเคลยรของธาต 40

20 Ca

1.5 ครสมนกเรยนออกมาหนาชนเรยนจ านวน 2 คน แลวใหนกเรยนแตละคนเปดกระดาษทปดไว

แลวเขยนการจดเรยงอเลกตรอนของธาต พรอมทงบอกวาธาตดงกลาว 1.6 เมอนกเรยนแตละคนเขยนเรยบรอยแลวครใชค าถามกระตนความสนใจนกเรยน ดงน - ธาตใดเปนโลหะ และธาตใดเปนอโลหะบาง ทราบไดอยางไร (ธาตO จดเรยงอเลกตรอนเปน 2 6

เปนอโลหะ สวนธาตCa จดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 8 2 เปนโลหะ )

O จดเรยงอเลกตรอน คอ.................

Ca จดเรยงอเลกตรอน คอ.................

Page 16: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

13 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

- เมอธาตโลหะท าปฏกรยากบธาตอโลหะจะสรางพนธะเคมประเภทใด และพนธะดงกลาวเกดขนไดอยางไร (พนธะไอออนก เกดจากแรงยดเหนยวระหวางไอออนบวกกบไอออนลบของโลหะและอโลหะตามล าดบ/พจารณาจากแนวคดหรอค าตอบทนกเรยนตอบ โดยครพยายามน าเขาสการเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก)

2. ขนส ารวจและคนหา (Exploration) (ใชเวลา 45 นาท) 2.1 ครแบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน จ านวน 10 กลม โดยคละระหวางนกเรยนเกง

ปานกลางและออน แลวใหนกเรยนแตละกลมเลอกประธานและเลขานการของกลม 2.2 นกเรยนรบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไออนก 2.3 นกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 1.1 เรอง กฎออกเตตและการเกดไอออนและใบความรท

1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนก ในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไออนก 2.4 เมอนกเรยนศกษาใบความรท 1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนกเรยบรอยแลวนกเรยนแตละกลม

ศกษาใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก 2.5 นกเรยนแตละกลม รวมกนอภปรายและท ากจกรรมรวมกน โดยเขยนแผนภาพแสดงการเกด

พนธะไอออนกลงในกระดาษโปสเตอร ตามหวขอดงน กลมท 1 และ กลมท 6 การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 19 K กบ 9 F กลมท 2 และ กลมท 7 การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 20 Ca กบ 8 O กลมท 3 และ กลมท 8 การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 11 Na กบ 8 O กลมท 4 และ กลมท 9 การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 3 Li กบ 16 S กลมท 5 และ กลมท 10 การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 12 Mg กบ 17 Cl 2.6 ครอธบายการท ากจกรรม gallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก ดงน

- นกเรยนทสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกเหมอนกน ไดแก กลมท 1 กบ กลมท 6, กลมท 2 กบกลมท 7, กลมท 3 กบกลมท 8 , กลมท 4 กบกลมท 9 และกลมท 5 กบกลมท 10 น า แผนภาพแสดงการเกดสารประกอบไอออนก ทสรางขนมาตดคกนบรเวณกระดานด าหรอบรเวณรอบหองเรยนตามความเหมาะสม

- แตละกลมยนอยบรเวณแผนภาพทกลมตนเองสรางและปดไว - เมอครใหสญญาณ นกเรยนแตละกลมเดนไปทโปสเตอรของกลมถดไปทสรางแผนภาพเดยวกบ

กลมของนกเรยน แลวศกษาผลงาน อภปรายกนในกลม และสรปความคดเหนของกลม ถาเหนวาการเขยนแผนภาพแสดงการเกดพนธะไอออนกของเพอนถกตอง ใหเขยนเครองหมาย ลงบนแผนโปสเตอร ถาไมถกใหเขยนขอคดเหนของตนเองลงไปในกระดาษโปสเตอร แตถาไมแนใจใหใชปากกาส วงกลมบรเวณดงกลาวไวพรอมทงท าเครองหมายค าถาม

2.7 นกเรยนแตละกลมรบปากกาสจากครกลมละ 1 ส ไมซ ากน 2.8 นกเรยนแตละกลมรวมกนแบงหนาทและวางแผนการท ากจกรรมรวมกนและเรมท ากจกรรม

gallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก

Page 17: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

14 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

2.9 ครประเมนทกษะ/กระบวนการกลม และประเมนคณลกษณะอนพงประสงคกลมขณะท

นกเรยนแตละกลมก าลงท ากจกรรม 3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) (ใชเวลา 30 นาท) 3.1 ครและนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเกยวกบการท ากจกรรม การสรางแผนภาพการเกด

สารประกอบไอออนก โดยครและนกเรยนเลอกแผนภาพทนกเรยนคดวาไมถกตองหรอไมแนใจมา 1 แผนภาพใหตวแทนกลมออกมาน าเสนอ หลงจากนนรวมกนอภปรายแผนภาพทเลอก โดยเนนบรเวณทความคดเหนของนกเรยนไมตรงกน และบรเวณทนกเรยนเกดขอสงสยหรอไมแนใจ เพอใหเกดความเขาใจทถกตองและตรงกนทงชนเรยน สวนแผนภาพทเหลอครใหนกเรยนศกษาตอชวงพกเทยง ซงเขยนแผนภาพแตละแผนภาพควรมลกษณะดงน

Page 18: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

15 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

Page 19: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

16 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

3.2 ครและนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเกยวกบการเกดพนธะไอออนกซงควรไดขอสรปดงน - พนธะไอออนก (ionic bond) เกดจากแรงดงดดทางไฟฟาระหวางไอออนบวกกบไอออนลบของ

โลหะกบอโลหะตามล าดบ - โลหะใหอเลกตรอนวงนอกสด (valence electron) แกอโลหะแลวกลายเปนไอออนบวกซงมคา

ประจบวกเทากบจ านวนอเลกตรอนทใหแกอโลหะ สวนอโลหะรบอเลกตรอนจากโลหะเขามาเพอใหมอเลกตรอนวงนอกสดเทากบ 8 หรอเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) เปลยนเปนไอออนลบทมประจลบเทากบจ านวนอเลกตรอนทรบเขามา

- ไอออนบวกของโลหะกบไอออนลบของอโลหะจะรวมกนในอตราสวนทท าใหประจไฟฟาบวกเทากบประจไฟฟาลบ กลายเปนสารประกอบไอออนกทมความเปนกลางทางไฟฟา 4. ขนขยายความร (Elaboration) ( ใชเวลา 10 นาท)

4.1 นกเรยนท าแบบฝกหดท 1.1 เรอง กฎออกเตตและการเกดไอออน 4.2 เมอนกเรยนท าแบบฝกหดเรยบรอยแลว หวหนากลมแตละกลมรวบรวมชดกจกรรมการเรยนร

วทยาศาสตรของสมาชกแตละกลมแลวแลกกบกลมใกลเคยงเพอตรวจใหคะแนน 4.3 เลขานการกลมรบใบเฉลยแบบฝกหดจากคร แลวใหท าการตรวจใหคะแนน เมอตรวจเรยบรอย

แลวสงคนชดกจกรรมการเรยนรแกเพอน 4.4 นกเรยนแตละกลมพจารณาผลการตรวจคะแนนของตนเอง แลวพจารณาขอทไมถกตองพรอม

ทงแกไขใหถกตอง

Page 20: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

17 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

5. ขนประเมน (Evaluation) (ใชเวลา 5 นาท) 5.1 นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเกดพนธะไอออนก

5.2 ครแจกกระดาษสแผนเลกๆ ใหนกเรยนคนละ 1 แผนจากนนใหนกเรยนแตละคนเขยนสงทไดเรยนรไดเขาใจในบทเรยนวนนลงในกระดาษดาน หนาและเขยนสงทอยากรหรอมอะไรบางทอยากเรยน ลงในกระดาษดานหลง แลวน ากระดาษไปตดไวทบอรดหนาชนเรยนกอนออกจากหองเรยน เพอใหครทราบวานกเรยนเขาใจสงทครสอนแคไหน ยงไมเขาใจอะไร เพอใชในการปรบปรงการจดกจกรรมการเรยนการสอนครงตอไป

5.3 นกเรยนน าแบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนกไปในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรไปท าเปนการบานแลวน ามาสงครในวนถดไป (ครตดใบเฉลยแบบฝกหดทหนาหองเรยนหลงจากนกเรยนสงแบบฝกหดแลว) 9. สอและแหลงการเรยนร

9.1. สอการเรยนร 1) แผนปายแสดงสญลกษณนวเคลยรของธาต 2) แผนปายแสดงสญลกษณนวเคลยรของโลหะกบอโลหะ 3) ปากกาส 4) แผนกระดาษส 5) กระดาษโปสเตอร 6) เทปกาว 7) ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก

9.2. แหลงการเรยนร 1. หองสมดโรงเรยนปทมวไล 2. อนเตอรเนต

ตวอยาง เวปไซตดงน 1) http://www.skooolthai.net/idCHE.htm สคลไทยดอทเนต 2) http://www.school.net.th/library/snet5/index.html สคลดอทเนตดอททเอช 3) http://www.ipst.ac.th สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4) http://www.ipst.ac.th/chemistry/webchem.html สาขาเคม สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย 5) http://www.thaigoodview.com/node/24973?page=0%2C0 ไทยกดววดอทคอม 6) http://homework.in.th/thread-41-1-1.html โฮมเวรคดอทไอเอนดอททเอช.

Page 21: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

18 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

10. กจกรรมเสนอแนะ

ครแนะน าใหนกเรยน ศกษาคนควาขอมลเพมเตมจากหนงสอเรยน เคม ม.4 เลม 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สสวท. หนา 103 – 105 และคนควาหาขอมลเพมเตมเกยวกบการเกดพนธะไอออนกทางอนเทอรเนตตามตวอยางเวปไซตทแนะน า 11. เกณฑการประเมนดานความร ทกษะ/กระบวนการ คณลกษณะอนพงประสงค

เกณฑการประเมนดานความร ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก 1. แบบฝกหดท 1.1 กฎออกเตต (Octet rule) และการเกดไอออน (คะแนนเตม 30 คะแนน) ขอท แนวการใหคะแนน คะแนนทได

1 ขอสอบจ านวน 5 ขอ ขอละ 3 คะแนน (คะแนนรวม 15 คะแนน) ในแตละขอมแนวการใหคะแนนดงน - เขยนการจดเรยงอเลกตรอนถกตอง ระบถกตองวาเปนหรอไมเปน ไปตามกฎออกเตตพรอมบอกเหตผลถกตอง - เขยนการจดเรยงอเลกตรอนถกตอง ระบถกตองวาเปนหรอไมเปน ไปตามกฎออกเตต แตบอกเหตผลไมถกตอง - เขยนการจดเรยงอเลกตรอนถกตอง แตระบไมถกตองวาเปนหรอไม เปนไปตามกฎออกเตต - เขยนการจดเรยงอเลกตรอนไมถกตอง ( ถงแมระบถกตองวาเปน หรอไมเปนไปตามกฏออกเตต)

3

2

1

0

2 ขอสอบจ านวน 5 ขอ ขอละ 3 คะแนน (คะแนนรวม 15 คะแนน) ในแตละขอนกเรยนตองตอบค าถาม 3 ประเดนใหถกตอง ดงน 1. เขยนการจดเรยงอเลกตรอนของธาตถกตอง 2. เขยนสญลกษณนวเคลยรของไอออนของธาตเมอกลายเปนไอออนถกตอง 3. เขยนการจดเรยงอเลกตรอนของไอออนของธาตถกตอง แนวการใหคะแนน - นกเรยนเขยนค าตอบถกตองทง 3 ประเดน - นกเรยนเขยนค าตอบถกตอง 2 ประเดน - นกเรยนเขยนค าตอบถกตอง 1 ประเดน - นกเรยนเขยนค าตอบไมถกตองทง 3 ประเดน

3 2 1 0

เกณฑการประเมน ไดคะแนนรอยละ 80 (24 คะแนน) ขนไป ถอวา ผานเกณฑ

Page 22: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

19 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

2. แบบฝกหดท 1.2 การเกดพนธะไอออนก (คะแนนเตม 15 คะแนน)

เกณฑการประเมน ไดคะแนนรอยละ 80 (12 คะแนน) ขนไป ถอวา ผานเกณฑ

ขอท แนวการใหคะแนน คะแนนทได 1 ขอสอบจ านวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน (คะแนนรวม 10 คะแนน)

ในแตละขอมแนวการใหคะแนนดงน 1. บอกคธาตทสามารถเกดหรอไมเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 2. บอกคธาตทสามารถเกดหรอไมเกดพนธะไอออนกไมถกตอง

1 0

2 ขอสอบจ านวน 5 ขอ ขอละ 1 คะแนน (คะแนนรวม 5 คะแนน) คธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกได ม6 คธาตไดแกA กบ B, A กบ E, C กบ B, C กบ E, D กบ B และ D กบ E นกเรยนเลอกตอบเพยง 5 คธาตจากทงหมด 6 คธาต โดยมแนวการใหคะแนนดงน 1. ตอบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 5 ค 2. ตอบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 4 ค 3. ตอบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 3 ค 4. ตอบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 2 ค 5. ตอบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดถกตอง 1 ค 6. ตอบคธาตทไมสามารถเกดพนธะไอออนกได (ตอบนอกเหนอจาก 6 คธาตดงกลาวขางตน)

5 4 3 2 1 0

Page 23: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

20 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

แบบบนทกการประเมนดานความร ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ลงชอ ....................................ผประเมน (นางสาวอรวชญ ทองมาก)

เลขท

เครองมอทใชประเมน คะแนนรวม 55 คะแนน

แบบฝกหดท 1 คะแนนเตม 30 คะแนน

แบบฝกหดท 2 คะแนนเตม 15 คะแนน

แบบทดสอบหลงเรยนคะแนนเตม 10 คะแนน

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Page 24: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

21 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

แบบประเมนทกษะ/กระบวนการกลม ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก

กจกรรม การสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก และกจกรรม gallery walkตามหาสารประกอบไอออนก กลมท….

ลงชอ ....................................ผประเมน

(นางสาวอรวชญ ทองมาก)

ขอท

ประเดนทประเมน

ระดบคณภาพ

ดมาก(4)

ด(3)

พอใช(2)

ปรบป

รง(1)

ทกษะการจดการ 1 มการวางแผนและแบงหนาในการท ากจกรรมรวมกน 2 เลอกใชวสดอปกรณในการท ากจกรรมไดอยางเหมาะสม 3 ท าความสะอาดพนทในการท ากจกรรมและชวยกนเกบวสดอปกรณ

สงคนครหลงจากท ากจกรรมเสรจแลว

ทกษะการปฏบตงาน 4 สมาชกท างานตามหนาททไดรบมอบหมายจากกลม 5 สมาชกมความกระตอรอรนในการท ากจกรรมอยางสม าเสมอ 6 ท ากจกรรมแลวเสรจทนตามเวลาทก าหนด ทกษะการท างานกลม

7 สมาชกใหความรวมมอในการท ากจกรรมตลอดระยะเวลาการท ากจกรรม

8 มการชวยเหลอกนระหวางสมาชกในกลมขณะท ากจกรรม 9 มการแสดงความคดเหนระหวางสมาชกในกลมขณะท ากจกรรม

10 สมาชกมสวนรวมในการสรปกจกรรมรวมกบสมาชกในกลมหลงจากท ากจกรรมเสรจสน

Page 25: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

22 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

แบบบนทกคะแนนดานทกษะ/กระบวนการกลม ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก

กจกรรม การสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก และกจกรรม gallery walk ตามหาสารประกอบไอออนก

ลงชอ ....................................ผประเมน (นางสาวอรวชญ ทองมาก)

เกณฑระดบคณภาพ 31-40 คะแนน มทกษะ/กระบวนการท างานกลมระดบ ดมาก (4) 21-30 คะแนน มทกษะ/กระบวนการท างานกลมระดบ ด (3) 11-20 คะแนน มทกษะ/กระบวนการท างานกลมระดบ พอใช (2) 1-10 คะแนน มทกษะ/กระบวนการท างานกลมระดบ ตองปรบปรง (1)

เกณฑการประเมน ไดคะแนนระดบคณภาพด (3) ขนไป ถอวาผานเกณฑ

เลขท

ชอ-สกล

ประเดนทประเมน

คะแน

นรวม

ระดบ

คณภาพ

ผลการประเมน ทก

ษะการจดก

าร

ทกษะ

การป

ฏบตงาน

ทกษะ

การท

างานกล

ม 12 12 16 40 4 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5

Page 26: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

23 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก

ชอ – สกล .............................................เลขท..............

รายการประเมน

ระดบคะแนน 4 3 2 1

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน

ลงชอ ....................................ผประเมน (นางสาวอรวชญ ทองมาก)

Page 27: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

24 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

เกณฑการพจารณาใหคะแนนการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ท ประเดนทประเมน คะแนน 1 มวนย ปฏบตตนตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบในชนเรยน มความตรงตอเวลาในการ

ปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการท างาน 4

ปฏบตตนตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบในชนเรยน มความตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการท างานแตตองมการเตอนเปนบางครง

3

ปฏบตตนตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบในชนเรยน มความตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการท างานแตตองมการเตอนเปนสวนใหญ

2

ปฏบตตนตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบ ในชนเรยน มความตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการท างานแตตองมการเตอนตลอดเวลา หรอไมปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบในชนเรยนแตมความตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการท างานหรอปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบในชนเรยนแตไมมความตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมหรอไมมความรบผดชอบในการท างาน

1

2 ใฝเรยนร ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนร เขารวม

กจกรรมการเรยนรเปนประจ า และเปนแบบอยางทด 4

ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนร เขารวมกจกรรมการเรยนรเปนบอยครง

3

ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนร เขารวมกจกรรมการเรยนรเปนบางครง

2

ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนรเปนบางเวลามสวนรวมในการเรยนรแตมการหยอกลอเลนกบเพอนขณะรวมกจกรรมการเรยนร

1

Page 28: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

25 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ท ประเดนทประเมน คะแนน 3 มงมนในการท างาน เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย ตงใจและรบผดชอบในการท างานใหส าเรจ

พยายามท างานใหส าเรจตามเปาหมาย ไมทอถอยในการแกปญหา มการปรบปรงและพฒนางานใหดขนอยเสมอ

4

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายตงใจและรบผดชอบในการท างานใหส าเรจ พยายามท างานใหส าเรจตามเปาหมาย ไมทอถอยในการแกปญหา มการปรบปรงและพฒนางานใหดขนเปนบางครง

3

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายตงใจและรบผดชอบในการท างานใหส าเรจ พยายามท างานใหส าเรจตามเปาหมาย ไมทอถอยในการแกปญหาแตไมมการปรบปรงและพฒนางาน

2

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายตงใจและรบผดชอบในการท างานใหส าเรจ พยายามท างานใหส าเรจตามเปาหมาย ไมทอถอยในการแกปญหาเปนบางครงและไมมการปรบปรงและพฒนางาน

1

Page 29: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

26 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

แบบบนทกคะแนนดานคณลกษณะอนพงประสงค ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดท 1 เรอง การเกดพนธะไอออนก

ลงชอ ....................................ผประเมน (นางสาวอรวชญ ทองมาก)

เกณฑระดบคณภาพ 10 – 12 คะแนน มคณลกษณะอนพงประสงคระดบดมาก (4) 8 – 9 คะแนน มคณลกษณะอนพงประสงคระดบด (3) 6 – 7 คะแนน มคณลกษณะอนพงประสงคระดบพอใช (2) ต ากวา 6 คะแนน มคณลกษณะอนพงประสงคระดบตองปรบปรง (1)

เกณฑการประเมน ไดคะแนนระดบคณภาพด (3) ขนไป ถอวาผานเกณฑ

เลขท

ชอ-สกล

ประเดนทประเมน

คะแน

นรวม

ระดบ

คณภาพ

ผลการประเมน

มวนย

ใฝเรย

นร

มงมน

ในกาท างาน

4 4 4 12 4 ผาน ไมผาน 1 2 3 4 5

Page 30: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

27 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

12. บนทกหลงการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 31: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

28 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

กฎออกเตต (Octet rule) เปนกฎทนกเคมชาวอเมรกา ชอ กลเบรต นวตน ลวอส (Gilbert Newton Lewis ) ตงขนซงกลาววา “อะตอมของธาตตางๆ ทมเวเลนซอเลกตรอนไมเทากบ 8 มแนวโนมทจะปรบตวใหมเสถยรภาพมากขน โดยรวมตวกนเองหรอรวมตวกบอะตอมของธาตอนในสดสวนทท าใหแตละอะตอมม เวเลนซอเลกตรอนเทากบ 8 หรอมจ านวนอเลกตรอนเทากบแกสเฉอย” (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.2555 : 64)

การเกดไอออน ไอออน คอ อะตอมหรอกลมอะตอม ทมประจสทธทางไฟฟาเปนบวก หรอเปนลบ ไอออนทมประจลบจะม

อเลกตรอนในชนอเลกตรอน (Electron shell) มากกวาโปรตอนในนวเคลยส เราเรยกไอออนชนดนวาไอออนลบหรอแอนไอออน เพราะมนถกดดเขาหาขวแอโนด สวนไอออนทมประจบวก จะมอเลกตรอนนอยกวาโปรตอน เราเรยกวา ไอออนบวกหรอแคทไอออน เพราะมนถกดดเขาหาขวแคโทด (http://th.wikipedia.org.2554)

การทอะตอมใหอเลกตรอนหรอรบอเลกตรอนเขาไปในอะตอมนนจะเปนการท าใหการจดเรยงตวของอเลกตรอนในไอออนนนๆเหมอนกบแกสเฉอย เชน Cl– และ Ca2+ มอเลกตรอนวงนอก 8 ตวเหมอนกบแกสเฉอย คอ Ar สวน Na+ และ O2- มอเลกตรอนวงนอก 8 ตวเหมอนกบแกสเฉอย คอ Ne ซงเปนการปรบตวใหอะตอมของธาตมเสถยรภาพมากขนตามกฎออกเตต

ใบความรท 1.1 เรอง กฎออกเตต(Octet rule) และการเกดไอออน

อะตอม (Atom) อะตอมมจ านวนอนภาคโปรตอนและอเลกตรอนเทากนจงท าใหอะตอมไมมประจ

ตวอยางท 1 อะตอมของ Na Na ประกอบดวย 11 โปรตอนและ 11 อเลกตรอน ดงนนการพจารณาประจของ Na คอ จ านวนโปรตอน 11+ จ านวนอเลกตรอน 11- ผลรวมประจ 0 ประจรวมเทากบ 0 ดงนนจงถอวาอะตอมของ Na ไมมประจ

ใบความร

Page 32: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

29 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

(IGCSE Revision guide: Chemistry. http://fds.oup.com/www.oup.com/pdf/13 /9780199152667.pdf. 2554)

ตวอยางท 2 อะตอมของ Cl Cl ประกอบดวย 17 โปรตอนและ 17 อเลกตรอน ดงนนการพจารณาประจของ Cl คอ จ านวนโปรตอน 17+ จ านวนอเลกตรอน 17- ผลรวมประจ 0

ประจรวมเทากบ 0 ดงนนจงถอวาอะตอมของ Cl ไมมประจ

ไอออน (Ion) คอ อะตอมหรอกลมอะตอมทมประจ เนองจากมการใหหรอรบอเลกตรอน

ตวอยางท 1 การเกดไอออนของ Na อะตอม Na ใหอเลกตรอน 1อเลกตรอน ดงนนในการพจารณาประจของ Na มดงน จ านวนโปรตอน 11+ จ านวนอเลกตรอน 10- ผลรวมประจ +1 ประจรวมเทากบ +1 ดงนนเราจงเขยนสญลกษณแทนไอออนของ Na คอ Na+

ตวอยางท 2 การเกดไอออนของ Cl อะตอม Cl รบอเลกตรอน 1 อเลกตรอน ดงนนในการพจารณาประจของ Cl มดงน จ านวนโปรตอน 17+ จ านวนอเลกตรอน 18- ผลรวมประจ -1 ประจรวมเทากบ -1 ดงนนเราจงเขยนสญลกษณแทนไอออนของ Cl คอ Cl-

Page 33: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

30 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

พนธะไอออนก (Ionic bond) เกดขนระหวางอะตอมของโลหะกบอโลหะ โดยทโลหะใหอเลกตรอนวงนอกแกอโลหะแลวเปลยนไปเปนไอออนบวกเทากบจ านวนอเลกตรอนทใหแกอโลหะ สวนอโลหะรบอเลกตรอนจากโลหะเขามาเพอใหมอเลกตรอนวงนอกสดเทากบ 8 หรอเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) แลวเปลยนไปเปนไอออนลบทมประจลบเทากบจ านวนอเลกตรอนทรบเขามา โดยไอออนบวกกบไอออนลบจะรวมกนในอตราสวนทท าใหประจไฟฟาบวกเทากบประจไฟฟาลบ กลายเปนสารประกอบไอออนกทมความเปนกลางทางไฟฟา (ศรลกษณ ผลวฒนะ และประดบ นาคแกว. 2553 : 39) การ เกดพนธะไอออนกในโซเดยมคลอไรด (NaCl)การเกดพนธะไอออนกในสารประกอบโซเดยมคลอไรด (NaCl) อธบายไดดงน (ส าราญ พฤกษสนทร .2543: 213)

เมอธาตโซเดยม ( 11Na) รวมกบธาตคลอรน ( 17Cl) เกดเปนสารประกอบโซเดยมคลอไรด (NaCl)โซเดยมมเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 1 มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 1 สวนคลอรนมเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 7 มการจดเรยงอเลกตรอน เปน 2 8 7 ดงนน เมอโซเดยมรวมตวกบคลอรน Na จะให1 อเลกตรอนแก Cl เกดเปนโซเดยมไอออน (Na+) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 และคลอไรดไอออน (Cl-) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 8 Na+ และ Cl- มประจไฟฟาตางกนจงเกดแรงดงดดทางไฟฟา ซงกคอ พนธะไอออนกนนเอง เกดเปนสารประกอบโซเดยมคลอไรด (NaCl) ดงภาพท 1

ภาพท 1 แสดงการเกดสารประกอบโซเดยมคลอไรด (NaCl)

ทมา : (www.studyblue.com. 2554)

ใบความรท 1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนกไอออน

ตวอยางท 1

ใบความร

Page 34: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

31 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

การเกดพนธะไอออนกในแมกนเซยมฟลออไรด (MgF2)

ก า ร เ ก ดพน ธ ะ ไ อออ น ก ในส า รป ระ กอบแมก น เ ซ ย มฟ ล ออ ไ รด (MgF2) อ ธ บ า ย ไ ด ด ง น (ส าราญ พฤกษสนทร . 2543 : 214)

เมอธาตแมกนเซยม (12Mg) รวมกบธาตออกซเจน (9F) เกดเปนสารประกอบแมกนเซยมฟลออไรด (MgF2) แมกนเซยมมเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 2 มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 2 สวนฟลออรนมเวเลนซ อเลกตรอนเทากบ 7 มการจดเรยงอเลกตรอน เปน 2 7 ดงนน เมอแมกนเซยมรวมตวกบฟลออรน Mg จะให 2 อเลกตรอนแก F เกดเปนแมกนเซยมไอออน (Mg2+) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 สวนฟลออรนจะรบ 1 อเลกตรอนเกดเปนฟลออไรดไอออน (F-) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 แต Mg 1 อะตอมให2 อเลกตรอน จงตองใชฟลออรน 2 อะตอม เพอรบ 2 อเลกตรอนจาก Mg เกดสารประกอบแมกนเซยมฟลออไรด (MgF2) ดงภาพท 2

ภาพท 2 แสดงการเกดสารประกอบแมกนเซยมฟลออไรด (MgF2)

ทมา : (www.chemistry.tutorvista.com. 2554)

ตวอยางท 2

Page 35: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

32 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

การเกดพนธะไอออนกในแมกนเซยมออกไซด (MgO)

การเกดพนธะไอออนกในสารประกอบแมกนเซยมออกไซด (MgO) อธบายไดดงน (ส าราญ พฤกษสนทร.

2543: 213) เมอธาตแมกนเซยม ( 12Mg) รวมกบธาตออกซเจน ( 8O) เกดเปนสารประกอบแมกนเซยมออกไซด (MgO)

แมกนเซยมมเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 2 มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 2 สวนออกซเจนมเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 6 มการจดเรยงอเลกตรอน เปน 2 6 ดงนน เมอแมกนเซยมรวมตวกบออกซเจน Mg จะให2 อเลกตรอนแกO เกดเปนแมกนเซยมไอออน (Mg2+) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 และออกไซดไอออน (O2-) มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 Mg2+ และ O2- มประจไฟฟาตางกนจงเกดพนธะไอออนกไดสารประกอบ แมกนเซยมออกไซด (MgO) ดงภาพท 3

ตวอยางท 3

Page 36: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

33 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ภาพท 3 แสดงการเกดสารประกอบแมกนเซยมออกไซด (MgO)

ทมา : (www.usermeds.com. 2554)

จากตวอยางทงสามตวอยางขางตนจะเหนไดวาสาเหตของการเกดพนธะไอออนกหรอสารประกอบไอออนกเกดขนเนองจากอะตอมของธาตทงหลายมการเปลยนแปลงจ านวนเวเลนซอเลกตรอนใหเปนไปตามกฎออกเตตหรอใหมจ านวนเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 8 เหมอนหม 8A นนเอง Na+, Mg2+, F- และ O2- มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 ซงเหมอนกบการจดเรยงอเลกตรอนของธาต 10Ne ( Ne จดเรยงอเลกตรอน เปน 2 8 ) สวน Cl- มการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 8 ซงเหมอนกบการจดเรยงอเลกตรอนของธาต 18Ar ( Ar จดเรยงอเลกตรอน เปน 2 8 8 ) (ส าราญ พฤกษสนทร . 2543: 214)

Page 37: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

34 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวาการเกดสารประกอบระหวางอะตอมของธาตตอไปนเกด

ไดอยางไร หลงจากวเคราะหเรยบรอยแลวใหนกเรยนสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก ดงกลาว และเมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลวใหน ากระดาษไปตดไวทผนงหองเรยนตามบรเวณท ครก าหนดไว

กลมท 1 และ กลมท6

เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก

การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 19K กบ 9F การจดเรยงอเลกตรอนของ 19K คอ 2,8,8,1 การจดเรยงอเลกตรอนของ 9F คอ 2,7

แผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 19K กบ 9F

เฉลย

ใบกจกรรม

Page 38: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

35 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวาการเกดสารประกอบระหวางอะตอมของธาตตอไปนเกด

ไดอยางไร หลงจากวเคราะหเรยบรอยแลวใหนกเรยนสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก ดงกลาว และเมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลวใหน ากระดาษไปตดไวทผนงหองเรยนตามบรเวณท ครก าหนดไว

กลมท 2 และกลมท 7

การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 20Ca กบ 8O การจดเรยงอเลกตรอนของ 20Ca คอ 2,8,8,2 การจดเรยงอเลกตรอนของ 8O คอ 2,6

แผนภาพการเกดสารประกอบระหวาง 20Ca กบ 8O

เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก

เฉลย

ใบกจกรรม

Page 39: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

36 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวาการเกดสารประกอบระหวางอะตอมของธาตตอไปนเกด

ไดอยางไร หลงจากวเคราะหเรยบรอยแลวใหนกเรยนสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก ดงกลาว และเมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลวใหน ากระดาษไปตดไวทผนงหองเรยนตามบรเวณท ครก าหนดไวกลมท 3 และกลมท 8

การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 11Na กบ 8O การจดเรยงอเลกตรอนของ 11Na คอ 2,8,1 การจดเรยงอเลกตรอนของ 8O คอ 2,6

เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก

เฉลย

ใบกจกรรม

Page 40: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

37 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวาการเกดสารประกอบระหวางอะตอมของธาตตอไปนเกด

ไดอยางไร หลงจากวเคราะหเรยบรอยแลวใหนกเรยนสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก ดงกลาว และเมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลวใหน ากระดาษไปตดไวทผนงหองเรยนตามบรเวณท ครก าหนดไว

กลมท 4 และกลมท 9

การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 3Li กบ 16S การจดเรยงอเลกตรอนของ 3Li คอ 2,1 การจดเรยงอเลกตรอนของ 16S คอ 2,8,6

แผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 3Li กบ 16S

เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก

เฉลย

ใบกจกรรม

Page 41: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

38 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวาการเกดสารประกอบระหวางอะตอมของธาตตอไปนเกด

ไดอยางไร หลงจากวเคราะหเรยบรอยแลวใหนกเรยนสรางแผนภาพการเกดสารประกอบไอออนก ดงกลาว และเมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลวใหน ากระดาษไปตดไวทผนงหองเรยนตามบรเวณท ครก าหนดไว

กลมท 5 และกลมท 10

การเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 12Mg กบ 17Cl การจดเรยงอเลกตรอนของ 12Mg คอ 2,8,2 การจดเรยงอเลกตรอนของ 17Cl คอ 2,8,7

แผนภาพการเกดสารประกอบไอออนกระหวาง 12Mg กบ 17Cl

เฉลยใบกจกรรม เรอง การสรางแผนภาพการเกดพนธะไอออนก

เฉลย

ใบกจกรรม

Page 42: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

39 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าสง ใหนกเรยนท าแบบฝกหดตอไปนใหถกตอง 1. จงพจารณาวาธาตตอไปนมการจดเรยงอเลกตรอนอยางไรและเปนไปตามกฎออกเตตหรอไมพรอมทงใหเหตผลประกอบ (15 คะแนน) 1.1 10

5 B มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,3 เปนไปตามกฎออกเตตหรอไม ไมเปน เหตผล เพราะเวเลนซอเลกตรอนของธาตไมเทากบ 8

1.2 12

6 C มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,4 เปนไปตามกฎออกเตตหรอไม ไมเปน เหตผล เพราะเวเลนซอเลกตรอนของธาตไมเทากบ 8

1.3 20

10 Ne มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8 เปนไปตามกฎออกเตตหรอไม เปน เหตผล เพราะเวเลนซอเลกตรอนของธาตเทากบ 8

1.4 24

12 Mg มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,2 เปนไปตามกฎออกเตตหรอไม ไมเปน เหตผล เพราะเวเลนซอเลกตรอนของธาตไมเทากบ 8

1.5 39

18 Ar มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,8 เปนไปตามกฎออกเตตหรอไม เปน เหตผล เพราะเวเลนซอเลกตรอนของธาตเทากบ 8

เฉลยแบบฝกหดท1.1 เรอง กฎออกเตต (Octet rule)และการเกดไอออน

เฉลยแบบฝกหด

Page 43: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

40 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

2. จงเขยนการจดเรยงอเลกตรอนของธาต สญลกษณนวเคลยรของไอออนของธาตเมอกลายเปนไอออนพรอมทงเขยนการจดเรยงอเลกตรอนของไอออนของธาตตอไปน (15 คะแนน) 2.1 ธาต 14

7 N มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,5 สญลกษณนวเคลยรไอออนของธาตคอ 14

7 N 3- มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8 2.2 ธาต 19

9 F มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,7 สญลกษณนวเคลยรไอออนของธาตคอ 19

9 F - มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8 2.3 ธาต 23

11Na มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,1

สญลกษณนวเคลยรไอออนของธาตคอ 23

11 Na+ มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8 2.4 ธาต 30

15 P มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,5 สญลกษณนวเคลยรไอออนของธาตคอ 30

15 P 3- มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,8 2.5 ธาต 40

20 Ca มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,8,2 สญลกษณนวเคลยรไอออนของธาตคอ 40

20 Ca 2+ มการจดเรยงอเลกตรอน ดงน 2,8,8

คะแนนรวมทได คอ..................คะแนน........ผานเกณฑ ........ไมผานเกณฑ

เกณฑการประเมน : นกเรยนไดคะแนนอยางนอย 24 คะแนน จากคะแนน 30 คะแนนถอวาผานเกณฑ

Page 44: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

41 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ค าสง ใหนกเรยนท าแบบฝกหดตอไปนใหถกตอง 1. จงพจารณาวาธาตคตอไปน คใดสามารถเกดพนธะไอออนกได โดยใสเครองหมาย หนาขอทสามารถเกดพนธะไอออนกได และใสเครองหมาย X หนาขอทไมสามารถเกดพนธะไอออนกได(10 คะแนน)

1.1 X 3Li กบ 11Na 1.6 20Ca กบ 53I 1.2 X 7N กบ 8O 1.7 X 15P กบ 16S 1.3 11Na กบ 9F 1.8 X 20Ca กบ 12Mg 1.4 X 17Cl กบ 15P 1.9 19K กบ 17Cl 1.5 12Mg กบ 8O 1.10 38Sr กบ 8O

2. จงพจารณาการจดเรยงอเลกตรอนของธาตสมมตตอไปน แลวจบคธาตทสามารถเกดพนธะไอออนกไดจ านวน 5 ค(5 คะแนน)

ธาต การจดเรยงอเลกตรอนของธาต

A 2,1

B 2,6

C 2,8,1

D 2,8,8,2

E 2,8,18,7

แนวค าตอบมดงน

ธาตทเปนโลหะ คอ ธาตA ,C และ D สวนธาตทเปนอโลหะ คอ B และ E ดงนน คธาตทสามารถ เกดพนธะไอออนกได ม6 คธาต(นกเรยนเลอกตอบ 5 คธาต) ดงน A กบ B, A กบ E, C กบ B, C กบ E, D กบ B และ D กบ E

เฉลยแบบฝกหดท 1.2 เรอง การเกดพนธะไอออนก

เฉลยแบบฝกหด

คะแนนรวมทได คอ..................คะแนน........ผานเกณฑ ........ไมผานเกณฑ

เกณฑการประเมน : นกเรยนไดคะแนนอยางนอย 12 คะแนน จากคะแนน 15 คะแนนถอวาผานเกณฑ

Page 45: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

42 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

1. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบกฎออกเตต (Octet rule)

ก. การทอะตอมของโลหะและอโลหะพยายามปรบตวเองใหอยในสภาพเสถยรโดยท าใหอเลกตรอน วงนอกสด (Valence electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A ข. การทอะตอมของโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามาเพอใหใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A ค. การทอะตอมของอโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามาเพอใหใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron ) มากกวา 8 ง. การทอะตอมของโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามา และอะตอมของอโลหะใหอเลกตรอนไปเพอให ใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A

2. ไอออนหรออะตอมของธาตใดทมการจดเรยงอเลกตรอนไมเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) ก. 40

20 Ca 2+ ค. 23

11 Na ข. 20

10 Ne ง. 27

13 Al 3+ 3. ก าหนดเลขอะตอมของธาต ดงน 3A 8B 12C และ 35D ธาตใดมแนวโนมจะเกดเปน ไอออน 1+ และ ไอออน 2+ ตามล าดบ

ก. A และ B ค. A และ C ข. B และ C ง. C และ D

4. ขอใดเปนลกษณะของการเกดไอออนบวก ก. อะตอมของโลหะทสญเสยอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนมากกวาอเลกตรอน ข. อะตอมของอโลหะทไดรบอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนนอยกวาอเลกตรอน ค. อะตอมของโลหะทไดรบอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนนอยกวาอเลกตรอน ง. อะตอมของอโลหะทสญเสยอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนมากกวาอเลกตรอน

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนยมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษค าตอบ

เรอง การเกดพนธะไอออนก เฉลย

แบบทดสอบกอนเรยน

Page 46: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

43 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

5. พนธะไอออนกเกดขนตามสถานการณในขอใด

ก. โลหะมขนาดอะตอมเลกกวาอโลหะจงเกดแรงยดเหนยวระหวางอะตอมทงสองเกดเปนพนธะไอออนก ข. อโลหะมแนวโนมกลายเปนไอออนบวกงาย สวนโลหะมแนวโนมกลายเปนไอออนลบไดงายเกดแรง ดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน ค. โลหะมแนวโนมใหอเลกตรอนไดงายกลายเปนไอออนบวก สวนอโลหะมแนวโนมรบอเลกตรอนได

งายจงรบอเลกตรอนแลวกลายเปนไอออนลบ เกดแรงดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน ง. โลหะรบอเลกตรอนจากอโลหะเกดไอออนบวกสวนอโลหะใหอเลกตรอนแกโลหะเกดไอออนลบเกด

แรงดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน 6. ก าหนดการจดอเลกตรอนของธาตใหดงน A = 2,8,2 B = 2,8,8,1 C =2,8,7 D = 2,8,18, 8 ธาตคใดมการเกดเปนสารประกอบไอออนกได

ก. A กบ D ค. C กบ D ข. B กบ C ง. B กบ D

7. ธาตทเกดพนธะไอออนกกบธาตออกซเจน ( 8O ) ไดดทสด คอขอใด ก. ก ามะถน (16S) ค. คลอรน (17Cl) ข. เหลก (26Fe) ง. เทลลเรยม (52Te)

8. ธาตทมเลขอะตอมเทาใดทเกดพนธะไอออนกกบลเทยม ( 3Li ) ไดดทสด ก. 9 ค. 11 ข. 19 ง. 20

9. อะตอมคใดเกดพนธะไอออนกได ก. คลอรน (17Cl) กบโบรมน (35Br) ข. โซเดยม (11Na) กบออกซเจน (8O) ค. ซลคอน (14Si) กบไฮโดรเจน (1H) ง. ออกซเจน (8O) กบฟลออรน (9F)

10. การเกดพนธะระหวางธาตคใดตอไปน มความเปนไอออนกมากทสด ก. 8O กบ 9F ค. 7N กบ 9F ข. 4Be กบ 35Br ง. 20Ca กบ 8O

Page 47: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

44 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

1. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบกฎออกเตต (Octet rule)

ก. การทอะตอมของอโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามาเพอใหใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron ) มากกวา 8 ข. การทอะตอมของโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามาเพอใหใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence

electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A ค. การทอะตอมของโลหะและอโลหะพยายามปรบตวเองใหอยในสภาพเสถยรโดยท าใหอเลกตรอน วงนอกสด (Valence electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A ง. การทอะตอมของโลหะพยามยามรบอเลกตรอนเขามา และอะตอมของอโลหะใหอเลกตรอนไปเพอให ใหอเลกตรอนวงนอกสด (Valence electron ) เทากบ 8 เหมอนธาตหม8A

2. ไอออนหรออะตอมของธาตใดทมการจดเรยงอเลกตรอนไมเปนไปตามกฎออกเตต (Octet rule) ก. 40

20 Ca2+ ค. 27

13 Al3+ ข. 20

10 Ne ง. 23

11 Na 3. ขอใดเปนลกษณะของการเกดไอออนบวก

ก. อะตอมของอโลหะทไดรบอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนนอยกวาอเลกตรอน ข. อะตอมของโลหะทสญเสยอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนมากกวาอเลกตรอน ค. อะตอมของโลหะทไดรบอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนนอยกวาอเลกตรอน ง. อะตอมของอโลหะทสญเสยอเลกตรอน ท าใหมจ านวนโปรตอนมากกวาอเลกตรอน

4. ก าหนดเลขอะตอมของธาต ดงน 3A 8B 12C และ 35D ธาตใดมแนวโนมจะเกดเปน ไอออน 1+ และ ไอออน 2+ ตามล าดบ

ก. A และ B ค. B และ C ข. A และ C ง. C และ D

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนยมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษค าตอบ

เรอง การเกดพนธะไอออนก เฉลย

แบบทดสอบหลงเรยน

Page 48: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

45 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

5. พนธะไอออนกเกดขนตามสถานการณในขอใด ก. โลหะมขนาดอะตอมเลกกวาอโลหะจงเกดแรงยดเหนยวระหวางอะตอมทงสองเกดเปนพนธะไอออนก ข. อโลหะมแนวโนมกลายเปนไอออนบวกงาย สวนโลหะมแนวโนมกลายเปนไอออนลบไดงายเกดแรง ดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน ค. โลหะรบอเลกตรอนจากอโลหะเกดไอออนบวกสวนอโลหะใหอเลกตรอนแกโลหะเกดไอออนลบเกด แรงดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน ง. โลหะมแนวโนมใหอเลกตรอนไดงายกลายเปนไอออนบวก สวนอโลหะมแนวโนมรบอเลกตรอนได งายจงรบอเลกตรอนแลวกลายเปนไอออนลบ เกดแรงดงดดไฟฟาสถตจงสรางพนธะไอออนกขน

6. ธาตทเกดพนธะไอออนกกบธาตออกซเจน (8O) ไดดทสด คอขอใด ก. เทลลเรยม (52Te) ค. เหลก (26Fe) ข. คลอรน (17Cl) ง. ก ามะถน (16S)

7. ก าหนดการจดอเลกตรอนของธาตใหดงน A = 2,8,2 B = 2,8,8,1 C =2,8,7 D = 2,8,18, 8 ธาตคใดมการเกดเปนสารประกอบไอออนกได

ก. B กบ C ค. A กบ D ข. C กบ D ง. B กบ D

8. อะตอมคใดเกดพนธะไอออนกได ก. คลอรน (17Cl) กบโบรมน (35Br) ข. ออกซเจน (8O) กบฟลออรน (9F) ค. ซลคอน (14Si) กบไฮโดรเจน (1H) ง. โซเดยม (11Na) กบออกซเจน (8O)

9. การเกดพนธะระหวางธาตคใดตอไปน มความเปนไอออนกมากทสด ก. 8O กบ 9F ค. 20Ca กบ 8O ข. 4Be กบ 35Br ง. 7N กบ 9F

10. ธาตทมเลขอะตอมเทาใดทเกดพนธะไอออนกกบลเทยม ( 3Li ) ไดดทสด ก. 20 ค. 19 ข. 11 ง. 9

Page 49: ชุดที่ 1 การเกิดพันธะไอออนิก · ใบความรู้ที่ y. z การเกิดพนัธะไอออนิก

46 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 การเกดพนธะไอออนก

ศรลกษณ ผลวฒนะ และประดบ นาคแกว. (2553). หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน เคม

ชนมธยมศกษาปท 4. กรงเทพฯ: แมค. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2555). หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม เคม เลม 1

เลม 1 ชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพฯ: องคการคาของ สกสค.. ส าราญ พฤกษสนทร. (2543). เคม ม.4 เลม 2 ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา.

IGCSE Revision guide: Chemistry. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จากhttp://fds.oup.com/www.oup.com/pdf/13 /9780199152667.pdf.

Ion. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จาก http:// th.wikipedia.org. MgF2. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จาก http:// www.chemistry.tutorvista.com. MgO. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จาก http:// www.usermeds.com. NaCl. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จาก http:// www.studyblue.com.

บรรณานกรม