ქართული სიტყვა_სოსო გალუმაშვილი_14.05.2014

literatura, xelovneba, politika

fasi 1 lari

gamodis oTxSabaTobiT

`Sen _ ukvdavebis Camonadeno, mSvenierebac xom SeniT iTqva;dideba Senda, Cemo naTelo _ qarTulo sityvav, qarTulo sityvav!~

giorgi leoniZe#19 (232)

14 _ 20 maisi, 2014 w.

rusuli xiStebiT

daxvretili jansuR

Carkvianis `ciskari~

`cixeSi waxval... ty..a da

SimSili ar agcdeba!~

ra daavadebebs iwvevs

latvuri Tevzis Sproti

RvTis risxva Tu ubeduri

SemTxveva _ ratom

Camoingra axalsofelSi

eklesiis gumbaTi

uSiSroebis polkovnikis TqmiT, `rusTavi 2~-is usafrTxoebis samsaxuris yofili ufrosi bunturiZe, romelic axla sasjelaR-srulebis sistemaSi muSaobs, telekompaniidan 2013 wlis 3 seqtem-bers gaaTavisufles, `odeeri~ iyo da SeeSindaT, rom axal mTav-robasTan ar eTanamSromlao. forCxiZis TqmiTve, bunturiZis `odeerobas~ isic adasturebs, rom is TadarigSi ar gauSviaT da erTi uwyebidan meoreSi gadahyavdaT. amasTan, forCxiZe nino SublaZis `rusTavi 2~-dan wasvlasac bunturiZes ukavSirebs.

`sagangaSo Setyobineba janmrTelobisa da momxmarebelTa dacvis generaluri dir-e qtoratis evropis komisiis swrafi sagan-gaSo Setyobinebis sistemiT miviReT. am si-stemaSi sxvadasxva qveyanaa CarTuli da ro gorc ki es informacia Cvenamde movida, ma Sinve davinteresdiT da aRmoCnda, rom konservi ukve sacalo qselSia. amJamad, saa-gentos specialistebi qsels amowmeben, raTa aRniSnuli produqti amoiRon da gaa-nadguron. latviuri warmoebis Sebolili Tevzis Sprotis sul 2 500 qilaa realizeb-uli.~

mamuka Carkviani _ Tbilisis visocki da `Tavisufleba~ _ mama-Svilis SemoqmedebiTi

tandemis apoTeozi

me-14-15 gv.

aSS-is elCis sami saidumlo werili da agvistos omis ucnobi detalebi

realurad, ra xdeba `rusTavi 2~-zeme-8-9 gv.

me-8-9 gv.

me-12-13 gv.

Jurnalist erekle cocaniZis Sokismomgvreli mogonebebi gldanis cixeze

me-4 gv.

me-3 gv.

kbnthfnehf,`Sen _ ukvdavebis Camonadeno, mSvenierebac xom SeniT iTqva;dideba Senda, Cemo naTelo _ qarTulo sityvav, qarTulo sityvav!~

giorgi leoniZe

yovelkvireuli gazeTi, gamodis oTxSabaTobiT

sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

2 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

`Tu kvle va im i s T v is ke T d e ba, rom sa q a r T v e l os mo s a x-l e o b is mxri d an mni S v n e l o v a ni sa k i T x e b i s a d mi da m o k i d e-b u l e ba da a d g i n on, ma S in ev r o k a v S i r T an as o c i r e b is xe l-S e k r u l e b is ga f o r m e ba na m d v i l a d aa is um n i S v n e l o v a n e-si mo v l e na, ro m e l ic ra d i k a l u r ad cvlis, ro g o rc Cve ni sa x e l m w i f os po z i c i o n i r e b as mso f l io ru k a ze, as e ve, Ti T o e u li mo q a l a q is mdgo m a r e o b as _ ev r o k a v S i r T an as-o c i r e b is xe l S e k r u l e b is xe l m o w e r is Se m d eg, dro is axal aR r i c x v as vi w y e bT da sru l i ad ga n s x v a v e b ul mdgo m a-r e o b a Si aR m o v C n d e b iT, rac sa q a r T v e l os mo q a l a q i s T v is yve l a ze mni S v n e l o v a ni un da iy os. èn-di-ai~-s pro b l e ma is aa, rom ro g o rc da m k v e Ts, un da Se e m o w m e b i na ki T x v a ri da Tvi T o n ve un da da i n t e r e s e b u l i yo, Tu ra t om ar iyo am ki T x v a r Si ev r o k a v S i r T an as o c i r e b is sa k i T xi.~

eqsperti

ra Tanxas xarjavs èn-di-ai~ kvlevebSièn-di-ai saqarTvelom~ 2014 wlis 26 martidan 18aprilis CaTvliT, èn-di-ai~-sdakveTiT, sazogadoebrivi azris kvleva Caatara da mTel saqarTveloSi qalaqisa da soflis 4-aTasamde moqalaqe gamokiTxa. kvlevis saSualo cdomileba 2.1%-ia. kvlevis mixedviT, 2013 wlis noembris Semdeg, mmarTveli politikuri koaliciis _ `qarTuli ocnebis~ muSaobiT kmayofilTa raodenoba orjer Semcirda. gamokiTxulTa 96 procenti yvelaze mowonebad sajaro pirad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs miiCnevs, yofili premieris, biZina ivaniSvilis reitingi 23 punqtiT daeca... SekiTxvaze _ `rogor SeafasebdiT qvemoT CamoTvlili ministrebis saqmianobas?~ _ Tavdacvis ministr irakli alasanias muSaobiT kmayofili gamokiTxulTa 44%-ia, iusticiis ministri Tea wulukiani _ 34%, jandacvis ministri daviT sergeenko _ 32%, sagareo saqmeTa ministri maia fanjikiZe da energetikis ministri kaxa kalaZe _ 31-31%. kvlevaSi naTqvamia, rom 2013 wlis noembris Semdeg, ministrebis reitingma iklo. am mxriv gansakuTrebiT aRsaniSnavia iusticiis ministri, romlis reitingmac 12 punqtiT daiklo, ganaTlebisa da mecnierebis ministris Tamar sanikiZisam _ 10, sasjelaRsrulebis ministris sozar subarisas ki, _ 11 punqtiT... gamokiTxulTa 16% uaryofiTad afasebs sozar subarisa da energetikis ministr kaxa kalaZis saqmianobas (14%)... am kvlevas araerTgvarovani Sefaseba mohyva. iTqva isic, rom reitingebis gamo koaliciur xelisuflebaSi ganxeTqileba daiwyo. realurad, ras warmoadgens èn-di-ai~, ratom iwvevs misi kvlevebi aJiotaJs da ratom aqveynebs es organizacia reitingebs maincdamainc arCevnebis win? `qarTul sityvasTan~ saubrisas piarspecialisti soso galumaSvili acxadebs:

piarspecialisti soso galumaSvili daviT narmanias arCevnebSi 55-procentian

gamarjvebas uwinaswarmetyvelebs

_ ar mgo n ia, ̀ en-di-ai~-s kvle v is ga mo ko a l i c i a Si ga n x e T q i l e ba da i w y os. miT um e t es, rom am kvle v a Si ua m r a vi Se c d o-m aa _ Za l i an be v ri mo n a c e mi er T m a n e Ts ar em T x v e va da is e Ti STa b e W d i l e ba iq m-n e ba, rom kvle v is Se d e g e bi er T ma ko n k-r e t u l ma jgu f ma erT oT a x Si Ca m o w e ra da Ta v i s T v is sa s u r v el pro g n o z e bs kv-le v is Se d e g e b is sa xe mi s ca. `kvle va~ aS-k a r ad ac d e n i l ia so c i o l o g i as da im si t u a c i is ar a r e l e v a n t u r ia, ro m e l S-ic dRes sa q a r T v e lo im y o f e ba. Tu kvle-va wi n a s a a r C e v no ga n w y o b e bs, anu im as as a x a vs, Tu ra da m o k i d e b u l e ba aqvs ama Tu im sa k i T x ze mo s a x l e o b as, gne b a vT, am-o m r C e v e ls, ma S in ar un da `ga m o g r C es~ yve l a ze mni S v n e l o v a ni sa k i T xi, rac ki bo lo 24 wlis ga n m a v l o b a Si, anu sa q a r-T v e l os da m o u k i d e b l o b is ga m o c x a d e b-is dRi d an yve l a ze mni S v n e l o v a n ia _ ev-r o k a v S i r is as o c i r e b is xe l S e k r u l e ba. ro ca es `ga m o g r C e ba~, ese igi, kvle v a Si ver er k v e vi, ver ad g en swor me T o d o l o-g i as, ki T x v a rs da ar aw v di sa z o g a d o e b-as srul su r a Ts, ra s ac sa b o l oo ja m Si, ma n i p u l a c ia hqvia. as eT kvle v as ki, so c-i o l o g i u ri me T o d iT sta t i s t i k u ri mo n a c e m e b is ga m o x a t v is fu n q c ia ki ara, wm i n da pro p a g a n d i s t u li da n i S n u l e ba aqvs.

_ im a Si, rom èn-di-ai~-s kvle v a Si sa-q a r T v e l o s T v is Za l i an mni S v n e l o v an sa-k i T x ze, anu ev r o k a v S i r T an as o c i r e b is xe l S e k r u l e b a ze sa u b a ri ar aa, ru s e T is kva li xom ar Cans?

_da r w m u n e b u li var, ara. ru s e Ti ar-a f er Su a S ia da es kvle v i Ti or g a n i z a c-i is ar a k o m p e t e n t u r o b is bra l ia.

_ ba t o no so so, kvle v a Si wa r m o d g e n-il po l i t i k o s Ta re i t i n g e bs ro g or af a s e bT?

_ es sa k i T x ic ar a s w o r a d aa mo w o d e b-u li. es ko n k r e t u li po l i t i k o s e b is re i t i n gi ki ara, ga r k v e u li da m o k i d e b-u l e b aa, esa Tu is po l i t i k o si am o m r C e v-e ls mo s w o ns Tu ara.

po l i t i k o s is re i t i n gi mra v a l f a q t-o b r i vi an a l i z is me S v e o b iT dge ba. èn-di-ai~-s kvle v a Si ki gvaqvs Se k i T x va, re-s p o n d e n ts esa Tu is po l i t i k o si mo s w o-ns Tu ara. kvle v i T ma or g a n i z a c i am, ro-m l is ko m p e t e n c i a S ic eW vi me p a r e ba, te-l e k o m p a n ia „im e d is“ pi r d a p ir eT e r Si aR i a ra, rom am ma C v e n e b l e bs mni S v n e l o-ba ar aqvs, ra d g an am o m r C e v l is pre f e r-e n c i e bs, an ar C e v a ns ar ga n s a z R v r a vs da, Se s a b a m i s ad, po l i t i k u ri re i t i n g e b i s-g a n ac So r s aa. am i t o m ac, vsvam le g i t i m-ur Se k i T x v as: Tu kvle v is Se d e g e bi, wi n-a s a a r C e v n od, po l i t i k u ri pa r t i e b i sa Tu li d e r e b is re i t i n g T an da arc im Se-d e g e b T a n aa ka v S i r Si, ro m e l ic ar C e v n e-b ze Se i Z l e ba, po l i t i k u r ma pa r t i e b ma mi i R on, ma S in ra t o m Ra aq v e y n e b en?! ra da n i S n u l e ba aqvs as eT kvle v as, an mis Se d e g e bs? es, ub r a l od, kvle v is „ga l a m-a z e b i s T v is“ sWi r d e b aT?.. wa r m o i d g i n-eT, vrce l d e ba fu Wi da ga m o u s a d e g a ri in f o r m a c ia, ra s ac da T m o b i li aqvs kv-le v is pre z e n t a c i is di di na w i li da am dros is in f o r m a c ia, rac mo s a x l e o b is, am o m r C e v l is did na w i ls Se i Z l e ba, re a-l u r ad, ai n t e r e s e bs, ab s o l u t u r ad ig-n o r i r e b u l ia. ki d ev er T x el xazs vu s v-am, rom or g a n i z a c i am, ro m e l s ac so c i o-l o g i u ri kvle v is xa r i s x i an Ca t a r e b a ze aqvs pre t e n z ia, sa q a r T v e l os ua x l e si is t o r i is (da m o u k i d e b l o b is ga m o c x a d-e b i d an dRe m de) erT-er Ti yve l a ze mni S-v n e l o v a ni mo v l e na, ra s ac ev r o k a v S i r-T an as o c i r e b is xe l S e k r u l e ba hqvia, ar un da ga m o t o v os!

Tu kvle va im i s T v is ke T d e ba, rom sa q-a r T v e l os mo s a x l e o b is mxri d an mni S v n-e l o v a ni sa k i T x e b i s a d mi da m o k i d e b u l e-ba da a d g i n on, ma S in ev r o k a v S i r T an as o-c i r e b is xe l S e k r u l e b is ga f o r m e ba na m-d v i l a d aa is um n i S v n e l o v a n e si mo v l e na, ro m e l ic ra d i k a l u r ad cvlis, ro g o rc Cve ni sa x e l m w i f os po z i c i o n i r e b as mso-f l io ru k a ze, as e ve, Ti T o e u li mo q a l a-q is mdgo m a r e o b as _ ev r o k a v S i r T an as o-c i r e b is xe l S e k r u l e b is xe l m o w e r is Se m d eg, dro is ax al aR r i c x v as vi w y e bT da sru l i ad ga n s x v a v e b ul mdgo m a r e o b-a Si aR m o v C n d e b iT, rac sa q a r T v e l os mo-q a l a q i s T v is yve l a ze mni S v n e l o v a ni unda iy os. èn-di-ai~-s pro b l e ma is aa, rom ro g o rc da m k v e Ts, un da Se e m o w m e b i na ki T x v a ri da Tvi T o n ve un da da i n t e r e s e-b u l i yo, Tu ra t om ar iyo am ki T x v a r Si ev r o k a v S i r T an as o c i r e b is sa k i T xi. es Za l i an mni S v n e l o v a ni Te m aa.

_ ra m d e n i me we l ia, èn-di-ai~-s kvle-

va, ro g o rc am b o b en, re a l o b as ac d e n i l-ia. am mo s a z r e b as iz i a r e bT?

_ di di xa n ia, am or g a n i z a c i is kvle v-e bs va k v i r d e bi da ra t o m R ac, mxo l od pi r v el-me o re ad g i l ze ga s u li pa r t i e-b is kvle v i sa da ar C e v n e b ze da f i q s i r e b-ul Se d e g e bs ad a r e b en xo l me. sa m w u x a r-od, me s a me, me o T xe da Se m d eg ad g i l ze ga s u li pa r t i e b is Se d a r e b iT Se d e g e bs yu r a d R e b as aR ar aq c e v en. ma g a l i T ad, 2010 wels, Tvi T m m a r T v e l o b is ar C e v n e b-ze, ka xa ku k a v a sa da zvi ad Zi Z i g u r is me-T a u r o b iT, sa a r C e v no blo k ma 8% ai Ro. er Ti TviT ad re ga m o q v e y n e b ul èn-di-ai~-s kvle v a Si ki, am bloks 1%-ia ni re i-t i n gi hqo n da. xvde b iT, ra sxva o b aa?! _ kvle v i Ti or g a n i z a c ia 700%-iT Se c da. as e Ti fa q ti, kvle v is Ta n a m e d r o ve is t-o r i a Si, mgo ni, ga m o n a k l i s ia da es ec sa-q a r T v e l o Si mo x da.

ro ca kvle v i Ti or g a n i z a c ia Tu n d ac na x e v a r p r o c e n t i an cdo m i l e b as ma Z l e-vs, ro g o rc mkvle v a ri, kvle v is mo m x m a r-e b e li da Za l i an be v ri kvle v is da m k v e-Ti, am or g a n i z a c i as aR ar ve n d o bi da Cve ni ko n t r a q ti wyde ba. aq e d an ga m o m d-i n a re, vsvam Se k i T x v as: ra t om ar wyvets èn-di-ai~ Zvi r a d R i r e b ul ko n t r a q ts sa v e le sa m u S a o e b is Ca m t a r e b el ko m p a n-i a s T an?

kvle v is ga n x o r c i e l e ba ar a k o m p e t e-n t u ri or g a n i z a c i is mi er, kvle v e b i s a d-mi da, sa e r T od, so c i o l o g i i s a d mi un d-o b l o b as iw v e vs, rac Za l i an cu d ia. es un d o b l o ba po l i t i k ur spe q t r sa da la n d S a f t i d an bi z n es or g a n i z a c i e b ze ga d a d is, rac Cve n T v is, as e ve, pro b l e m u-r ia.

pa r a d o q s ia, rom mso f l i o Si ma R a li av t o r i t e t is mqo ne èn-di-ai~, ro g o rc sa j a r o o b i sa da ga m W v i r v a l o b is, ma r T-

v is de m o k r a t i u li pri n c i p e b is ga m a v r-c e l e b e li or g a n i z a c ia, sa q a r T v e l o Si da x u r ul, Ca k e t il, ar a g a m W v i r v a le, ar a s a j a ro or g a n i z a c i ad da un d o b l o-b is ob i e q t ad iq ca. ar a da, pro b l e m is ga-d a W ra Za l i an ma r t i v ia: kvle v i Ti or g a-n i z a c i is ar C e v i s T v is sa W i r oa Ria da ga m W v i r v a le te n d e r is ga m o c x a d e ba da Ca t a r e ba. as e ve, sa W i r oa sa j a ro di s k u-s ia, Tu ro d is da ro g or ta r d e ba kvle-va, ra ko m p o n e n t e b i s g an Se d g e ba, ro g or dge ba ki T x v a ri, vin iR e bs ki T x v a r is Se-d g e n a Si mo n a w i l e o b as, ro g or xde ba ki-T x v e b is ga f i l t v ra, ro g or xde ba e.w. ze d a m x e d v e l o ba kvle v a ze, ro g or xde-ba re s p o n d e n t e b is Se r C e va da a.S. am pr-o c e d u r e b is ga s a j a r o e ba kvle v i s a d mi ndo b is xa r i s xs ga z r d is da kvle v a sa da re a l ur Se d e g e bs So r is as t r o n o m i ul cdo m i l e b as ga m o r i c x a vs.

_ vin ar i an ad a m i a n e bi, vinc am kvle v-as at a r e b en?

_ Tu bo lo kvle v is Se d e g e bs ga v a a n a-l i z e bT da ma s Si mo c e m ul mo n a c e m e bs ar C e v n e b Si da f i q s i r e b ul re a l ur Se d-e g e bs Se v a d a r e bT, sa m w u x a ro da s k v n a m-de mi v a lT: èn-di-ai~-s Za l i an pa t i v s a c-em sa x e ls Sa r l a t a n e bi ar i an am o f a r e b-u l ni.

_ 2012 wels, sa p a r l a m e n to ar C e v n e b-is win, èn-di-ai~-m kvle va Ca a t a ra, sa d-ac `na c m o Z r a o b as~ ko a l i c ia `qa r T u li oc n e b a ze~ ma R a li re i t i n gi hqo n da, ar C-e v n e bi ki, sul sxva Se d e g iT da m T a v r da...

_ 2012 wlis ag v i s t o Si, èn-di-ai~-s mi er Ca t a r e b u li kvle v is Ta n a x m ad, „qa-r T ul oc n e b as~ am o m r C e v l is 12-pro c e n-t i a ni mxa r d a W e ra hqo n da da es ma S in, roca ar C e v n e b ze ko a l i c i am 55-pro c e n t i a-ni Se d e gi aC v e na. sxva o b am 358 pro c e n ti Se a d g i na.

me t s ac ge t y v iT: èn-di-ai~-s ax l a x an ga m o q v e y n e b ul kvle v a Si, me r o b is erT-erT ka n d i d a ts sa k m a od ma R a li pro c e n-t u li ma C v e n e b e li aqvs, ma g r am da r w m u n-e b u li var, kvle v i sa da ar C e v n e b is Se d e-gs So r is, mi n i m um, 1300%-ia ni sxva o ba iq n e ba.

rac Se e x e ba da v iT na r m a n i as Se d e gs, al t e r n a t i u li kvle v i sa da èn-di-ai~-s kvle v is Se d e g e bs So r i s ac as t r o n o m i u-li, 150-pro c e n t i a ni sxva o b aa. èn-di-ai~-s „mkvle v a r e bs“ da v e n i Z l a v e bi, rom ma Ti Se d e g e bi arc ax la ga m a r T l d e ba. po l i t i k o s e b is mxri d an èn-di-ai~-s kv -l e v e b i s a d mi un d o b l o b is mi z e z ic swo-r ed es ga n s x v a v e b aa. mZa f ri da sa m a r T l-i a ni kri t i k is mi u x e d a v ad, sa m w u x a r od, èn-di-ai~ na b i js ar dgams, rom es un d o-b l o ba Se a m c i r os, ji q ur ar cvlis kv l-e v e b is ar a k o m p e t e n t ur Se m s r u l e b e ls, ro m e l s ac uk ve mi l i on do l a r ze me ti ga d a u x a da.

_ vi d re ko a l i c i u ri xe l i s u f l e ba da v iT na r m a n i as Tbi l i s is me r is ka n d i-d a t ad wa r a d g e n da, mi si gu n d is ra m d e n-i me we v ri uk m a y o f i lo iyo, na r m a n ia Tb-i l i s Si ar aa da b a d e b u li, me r o b is ka n d-i d a ti ki au c i l e b l ad Tbi l i s e li un da iy o so. ba t o no so so, Tqve ni az r iT, Tvi-T m m a r T v e l o b is ar C e v n e b Si da v iT na r m a-n ia ra m d en pro c e n ts ai R e bs?

_ vfi q r ob, rom as e Ti ga n c x a d e ba pro v i n c i u li fa S i z m is ve r b a l u ri ga m-o x a t v is erT-er Ti fo r m aa. xo x o b T an er-T ad da b a d e b u li me r o b is ka n d i d a t is Ze b n as, de d a q a l a q is ga n v i T a r e b is pro g-r a m e b i sa da pro e q t e b is ga n x i l va da wi-n a s a a r C e v no pla t f o r m e b is Se d a r e ba jo b ia. Tbi l i ss is e Ti me ri sWi r d e ba, ro m e l s ac qa l a qi ey v a r e ba, wi n s v l a ze if i q r e bs da dRe n i a d ag Tbi l i s e l e b ze iz r u n e bs. am et a p ze Tbi l i s e l e b is ar C e-v a ni da v iT na r m a n i a s k en ix r e ba da vfi q-r ob, rom mi n i m um, 55-pro c e n t i a ni Se d e-g iT ga i m a r j v e bs.

esaubra irma megreli


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 3# 19 (232)

presblogi

RvTis risxva Tu ubeduri SemTxveva _ ratom Camoingra axalsofelSi eklesiis gumbaTi

axalsofelSi (xelvaCauris raioni) eklesiis gumbaTi Camoingra da oTxi adamiani nangrevebSi mohyva, ori mZimed daSavda, ori gardaicvala. kaTolikos-patriarqma ilia II-m daRupulTa ojaxebs miusamZimra: `guliTad TanagrZnobas vucxadebT mamuka miqelaZisa da Tornike maxaraZis ojaxebs. didia mSoblebisa da axloblebis gulistkivili momxdaris gamo, magram minda, maTac vuTxra da yvelas gasagonad kidev erTxel aRvniSno, rom sicocxle ar mTavrdeba gardacvalebiT, rom suli ukvdavia da igi iwyebs axal, maradiul cxovrebas. aRvavlenT locvebs, raTa ufalman savanesa marTalTasa daawesos mamukasa da Tornikes ukvdavi suli da wiaRsa Sina abraamisasa ganusvenos maT, xolo giorgi gorgaZesa da laSa msxalaZes mimadlos Sewevna RvTisa, gamojanmrTeleba da mSvidoba. RmerTma dalocos maTi ojaxis wevrebi da axloblebi~. amasTan, patriarqma brZana: `es aris metad mZime SemTxveva da misi mizezebi aucileblad droulad unda dadgindes. gamoZieba xelisuflebis mxridan ukve dawyebulia, magram komisia Cveni mxridanac imuSavebs~.

sa m w u x a r od, ub e d u ri Se m T x v e v e bi iS v i a T o ba ar aa da ab s o l u t u r ad yve la ma T g a ns Ta v i si re a l u ri mi z e zi aqvs, Tu m ca ad a m i a n Ta ar c Tu mci re na w i li ub e d u ri Se m T x v e v e b is mi s t i f i c i r e b i s-k e n aa mi d r e k i li da mas an bo r o ti Za l e-b is na m o q m e d r ad mi i C n e vs an _ co d v e b i s-T v is uf l is sa s j e l ad. as e Ti wa r m o d g e-n e bi da ga n c d e bi ki d ev uf ro mZa f r d e-ba, ro ca ub e d u ri Se m T x v e va ek l e s i a Si xde ba.

ar c Tu di di xnis win, sa f r a n g e T Si, pa r i z T an ax l os mde b a re pa t a ra qa l aq ste n is ek l e s i a Si, sa a R d g o mo lo c v i s a-T v is 150-mde ka T o l i ke Se i k r i ba. mlo c-v e l e bi or s a r T u l i a ni ek l e s i is me o re sa r T u l ze iy v n en, ro d e s ac ia t a ki Ca m o-i S a la da sa m m e t r i an si R r m e Si Ca c v i v d-n en. da i R u pa 6 wlis go g o na, be v r ma sxva-d a s x va si m Z i m is sxe u l is da z i a n e ba mi i-Ro. es tra g i k u li Se m T x v e va RvTis ri s-x va ar yo f i la, mi z e zi Za l i an ba n a l u ri aR m o C n da _ me o re sa r T u l is ia t a k ma si-m Z i m es ver ga u Z lo (am d en ad a m i a n ze ga T-v l i li ar iyo) da Ca m o i S a la.

tra g i k u li Se m T x v e va mo x da mo l d a v-is erT-er Ti so f l is ek l e s i a S ic _ Tve n-a x e v r is bi W u na na T l o b is dros da i R u-pa. ro g o rc na T l i e bi am b o b en, ma ma va l e-n t i n ma Cvils mu c e l ze xe li da a do da sa m j er Ca a y u r y u m a la wya l Si, Ta vi ki ar da u W e r ia. bi W u na cu d ad ga x da da na T l-i e b ma mo Z R v a rs Se n i S v na mi s c es, ma g r am mo Z R v a r ma iu k a d r i sa, pi r v e l ad ar va t-a r eb na T l o b as da vi ci, ra s ac va k e T e bo. pa T a n a t o m i u ri kve T iT da d g i n da, rom Cvi li me q a n i k u ri as f i q s i iT da i R u pa, wya l Si ra m d e n j e r me Ca Z i r v is Se d e g ad. ma ma va l e n t i ni da u d e v r o b is ga mo si c-o c x l is xe l y o f is mu x l iT ga a s a m a r T l-es da 3 wliT Ta v i s u f l e b is aR k v e Ta mi-u s a j es...

ir k u t s k Si, na T l i s R e b is dRe s a s w a u-l ze, 35 ba v S vi mo i w a m la na k u r T xi wy l-iT. mo w a m l u l e bi sa s w r a f od ga d a i y v a n-es sa a v a d m y o f o Si da maT na w l a v u ri in-f e q c ia aR m o a C n d aT. ro g o rc Se m d eg ga x-da cno b i li, mSo b l e b is in i c i a t i v iT, ba v S v e b ma wya li wya r o d an da l i es, ro m-e l ic ek l e s i am ak u r T xa. na k u r T xi wya-ro ga m o i k v l i es da aR m o C n da, rom is Za-l i an ax l o s aa sa s a f l a o s T an da am i t o m-ac iyo ma s Si na w l a v u ri in f e q c i is Cxi r-e bi.

na T l i s R e b is dRe s a s w a u l ze, e.w. na-T l o b is ba n a o b as ma r T a v en xo l me ru s e-T Si da yi n u l W r i l Si xte b i an. Sa r S an, am ri t u a l is dros, 70 ad a m i a ni mo e q ca yi n-u l is qveS da sa m a S v e lo sa m s a x u ri rom ara, yve la da i R u p e b o da.

ru s ul ek l e s i as ub e d ur Se m T x v e v e b-T an da k a v S i r e b iT Ta v i si Se x e d u l e ba aqvs da ax l a x an wi g n ic ki ga m o s ca: `mu d-m i vi wa r u m a t e b l o b i sa da ub e d u ri Se m-T x v e v e b is mi z e z e bi~ (`Причины постоянных неудач и несчастных случаев~, el e q t r o n u-li ve r s ia in t e r n e t Si). wi g n is av t o ri

sa s u l i e ro pi ri gi o r gi va x r o m e e v ia.wi n a s i t y v a o b a Si vki T x u l o bT: `wa r-

m o g i d g e nT Za l i an sa i n t e r e so wigns, ro m e l S ic ax s n i l ia, Tu ra iw v e vs de p r-e s i as, wa r u m a t e b l o b as, mu d m iv av a d m y o-f o b as, ub e d ur cxo v r e b a sa da tra g i k-ul Se m T x v e v e bs. mo r w m u n e e b ma im T a v i T-ve ic o d n en, rom yo v e l i ve am is mi z e zi co d v e b ia, ma g r am am wi g n Si ax s n i l ia me q-a n i z mi, Tu ro g or iz i d a vs co d va ub e d-u r e b as da, sa e r T od, sa i d an mo d is es ub-e d u r e ba~.

wi g n is mi x e d v iT, av a d m y o f o ba, de p r-

e s ia, ub d u r e ba, tra g i k u li Se m T x v e v e bi da, sa e r T od, yve la sa S i n e l e ba co d v e b-i s g an mo d is. wi g ni ga f o r m e b u l ia Sua sa u k u n e e b is sa f r T x o b e l e b iT: gve l e S a-p e b is, eS m a k e b is, da m f r T x a li ad a m i a n e b-i sa da msga v si ne g a t i u ri Si n a a r s i sa da im i j is su r a T e b iT.

er Ti si t y v iT, Tva l is er Ti ga d a v l-e b is Se m d e g ac ki de p r e s ia da g e m a r T e ba da Tu wa i k i T x av, is e Ti Si Si Se m o g i t e vs, ro m l i s g a n ac ve r a s o d es ga T a v i s u f l d-e bi.

ro g or af a s e bs ub e d ur Se m T x v e v e bs me c n i e r e ba

am Te m is me c n i e r u li Se s w a v la wi na sa u k u n is 20-ian wle b Si, mas Se m d eg da i w-yo, rac ad a m i a n is cxo v r e b a Si te q n i k u-ri pro g r e si Se m o v i da.

mso f l io sta t i s t i k is mi x e d v iT, ub-e d ur Se m T x v e v a Ta 88% ga m o w v e u l ia pe-r s o n a l is ar a s w o ri sa q c i e l iT, 10% mo-d is te q n i k ur ga u m a r T a o b a ze da 2% _ fo r s m a J o r ul si t u a c i a ze. fsi q o l o g e-bi (fu Z e m d e b e li be r n h a rd ha i n r i xi) ub-e d ur Se m T x v e v a Ta `xu T f a q t o r i an Ta n m-i m d e v r o b a ze~ sa u b r o b en, ro m l is mi x e-d v i T ac, erT fa q t o rs me o re mo h y a vs mo-q m e d e b a Si, me o r es _ me s a me da a.S. (do m i-n os fa q t o rs eZ a x i an).

es fa q t o r e b ia:1. so c i a l u ri pi r o b e bi, 2. ar a s w o ri

me q a n i k u ri qme d e ba fi z i k u ri sa S i S r o e-b is ga u T v a l i s w i n e b l o b iT, 3. ad a m i a n is Se c d o ma, 4. ub e d u ri Se m T x v e va, 5. tra v-ma an si k v d i li.

ro g o rc me c n i e r e bi am b o b en, am xu Ti fa q t o r i d an er Ti Tu mo v i da mo q m e d e b a-Si, ma S in xu T i ve am u S a v d e ba da ub e d u ri Se m T x v e v ac ga r d a u v a l ia.

ub e d u ri Se m T x v e v e b is Ta v i d an as a c-i l e b l ad, an mi n i m u m a m de da s a y v a n ad ta-r d e ba pro f i l a q t i k u ri Ro n i s Z i e b e bi _ te q n i k ur-ga n m a n a T l e b l u ri da fsi q o-l o g i u ri.

te q n i k ur-ga n m a n a T l e b l u ri in f o r-m a c i is de f i c i ti ub e d u ri Se m T x v e v is erT -er Ti mni S v n e l o v a ni wi n a p i r o b aa da am i t o m ac gvi r C e v en, rom uk eT vi c o d-eT da ve r k v e o d eT, ra ga r e mo-pi r o b e b Si (te q n i k u ri Tva l s a z r i s iT) vcxo v r o bT da vmu S a o bT.

rac Se e x e ba fsi q o l o g i ur ga n a T l e b-as, ro g o rc fsi q o l o g Ta um r a v l e s o ba ac x a d e bs (pra q t i k u li ga m o c d i l e b i d an ga m o m d i n a re), ub e d u ri Se m T x v e va qve c n-o b i e ri ka n o n z o m i e r e b aa. ad a m i a ni Tvi-T on qmnis tra v m ul si t u a c i as da am is mi z e z e b ia: da n a S a u l is grZno ba, mri s x a-n e ba, zi z Ri, uk i d u r e si da Z a b u l o ba da sxva msga v si ga n c d e bi.

fsi q o l o g e bi, as e ve, am t k i c e b en, rom yve la ua r y o f i Ti em o c ia ad a m i a n Si Tvi-T g a n a d g u r e b is me q a n i z ms rTavs da as e-Ti ad a m i a n e bi tra v m e b is, av a d m y o f o b e b-is, wa r u m a t e b l o b e b i sa da ub e d u ri Se m-T x v e v e b i s a k en ar i an mi d r e k i l ni.

zo g i e r Ti RvTi s m s a x u ri xSi r ad co-d v i l is si n d r o ms aR v i v e bs ad a m i a n Si (ze m oT wi g ni mo v i y v a ne ma g a l i T ad), rac su l ac ar uw y o bs xels Tvi T S e f a s e b is am a R l e b as, pi r i q iT, da m T r g u n v e l ad mo q m e d e bs ad a m i a n ze, fa r ul ag r e s i a Si ga d a d is, ar c Tu iS v i a T ad ki, _ re l i g i-ur fa n a t i z m Si.

ub e d u ri Se m T x v e v e bi ze b u n e b r i vi Za l e b is mi er mo v l e n i li sa s j e li ar aris da ma Ti mi s t i f i c i r e ba, ra Tqma un da, ar Se i Z l e ba!

marika kaxaZe


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

4 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

saukunis adamianebi

mamuka Carkviani _ Tbilisis visocki da `Tavisufleba~ _ mama-Svilis SemoqmedebiTi tandemis apoTeozi

rusuli xiStebiT daxvretili jansuR Carkvianis `ciskari~

10 maiss, `saqarTvelos kulturis palatisa~ da misi xelmZRvanelis, daviT oqitaSvilis iniciativiTa da Tbilisis meriis xelSewyobiT, didi sakoncerto darbazis win, saxalxo poet jansuR Carkvianisa da misi vaJis, momReral mamuka Carkvianis varskvlavi gaixsna... ise, simarTle rom iTqvas, batoni jansuRi didi xania, varskvlavia! sxvaTa Soris, Tavis droze, roca galaktions momavali saxalxo poetis pirveli wigni unaxavs, zed miuweria: `jansuR Carkviani _ daimaxsovreT es saxeli da gvari!~ gogla leoniZes ki, uTqvams: `jansuR, Cemi jila xar!~... mokled, am adamianma epoqa Seqmna, epoqa, romelic saukuneebs gauZlebs. WeSmariti poetis daniSnulebac swored esaa... poetis sidides xazs kidev erTi detali usvams _ misi amRerebuli leqsebi.sxvaTa Soris, jansuR Carkvians, romelsac axlaxan, galaktion tabiZis, anu lamis 60-wliani pauzis Semdeg, saxalxo poetis wodeba pirvelad mieniWa, simReris teqsti arasodes dauweria. yvela simRera mis ukve daweril leqsze Seiqmna. musikosebi amboben, jansuRis poezia Tavadaa musikao. amitomac, macaco sefiskveraZem, nunu gabuniam, vaJa azaraSvilma, nunu duRaSvilma, jemal sefiaSvilma, mariko kvaliaSvilma da kidev vin mosTvlis, ramdenma cnobilma qarTvelma kompozitorma mis leqsebze ukvdavi simRerebi Seqmnes... saerTod, simRera batoni jansuRis 150 leqszea dawerili...

ba t o ni ja n s u R is po e z ia ma m u ka Ca r k-v i a n is Se m o q m e d e b is na m d v i li be r m u x aa. sa e r T od, ma ma-Svi l is es ta n d e mi qa r T-ul xe l o v n e b a Si un i k a l u ri mo v l e n aa... sa e r T od, ad a m i a n e bs zo gi ise uy v a r d e b-aT, rom sa a m i s od arc sa t e l e v i z io ga m-o s v l e b ia sa W i ro da arc _ Zvi r a d R i r e-b u li pi a ri... am zo g is su f r a sa Tu me g o-b r e b is wre Si na m R e ri qa l a q Si xe l i d an-xe l Si ga d a d is... me re, te l e v i z i ac it y v-is, mo di, er Ti, es ad a m i a ni eT e r Si mo v i-y v a n oo... as e Ti ad a m i a n e bi hyavs yve la qa l a qs _ pa r i zs, pe t e r b u r gs, niu io r ks da, ra Ra Tqma un da, Tbi l i ss... am as wi n-aT, er Ti ka r gi qa l a q e l is we r i li wa v i-k i T xe, sa d ac eu b n e b o da, Sen Cve ni vi s o c-ki xa ro. di ax, ma m u ka Ca r k v i a ni Tbi l i s-is vi s o c k ia!

es am b a vi 1969 wlis 16 de k e m b e rs mo x-da... ma S in ba t o ni ja n s u Ri Ju r n al ̀ ci s-k r is~ re d a q t o ri ga x l d aT...

ro g o rc Cans, in f o r m a c i am ga J o na, `ci s k a r Si~ re zo ja f a r i Z is an t i s a b W o-u ri we r i li ib e W d e ba mcxe T is jva r T an da k a v S i r e b i To... as e Ti we r i l e bi ma S in sa b W o Ta ka v S i r i s T v is Zi r g a m o m T x r el pro p a g a n d ad iT v l e b o da da, we s iT, mxo-l od we r i l is av t o ri ki ara, `ci s k r is~ re d a q t o ri, ja n s uR Ca r k v i a n ic un da `ga e c i m b i r e b i n aT~, ma g r am pi r v el et a p-ze, ga c i m b i r e b a ze me t ad is iyo mTa v a ri, rom re zo ja f a r i Z is Txe m iT te r f a m de pro q a r T ul we r i ls dRis si n a T le ar en a xa... wi T e l ma id e o l o g e b ma, ro g o rc Cans, ka r g ad ic o d n en, rom ba t o ni ja n s-u R is ce ka-Si da b a r e ba Se d e gs ar mo i t a-n da _ ma i nc Ta v i s as ga a k e T e b da.

vin da g e g ma Ju r n a l is da x v r e t is spe-c o p e r a c ia _ re s p u b l i k is xe l m Z R v a n e l-ma Tu ce ka-s id e o l o g e b ma? _ am as, al b-aT, mni S v n e l o ba ar aqvs. fa q t ia: Su a R a-m i s as, ro ca Ju r n a li re d a q c i am da s a b e-W d ad ga a g z a v na, sta m b a Si sa b W o Ta ka v S-i r is am i e r k a v k a s i is sa m x e d ro qve d a n a y-o fi, e.w. me r ve po l ki Se i W ra da `ci s k a-ri~ xi S t e b iT da x v r i ta. sta m b is mu S e b ma

iv a J k a c es da 75-aT a s i d an ra m d e n i me eg z-e m p l a ri ga d a a r C i n es. ase Se m o r Ca is t o-r i as da x v r e t i li `ci s k a ri~...

mo k l ed, ja n s uR Ca r k v i a ni mxo l od po e ti ar ar is.

ja n s uR Ca r k v i a ni sa z o g a do mo R v a w-ea, ro m e l ic yve la dro sa da ep o q a Si, yve la xe l i s u f l e b i sa da po l i t i k u ri fo r m a c i is dros Ta v is We S m a r i t ad qa r-T ul si t y v as am b o b da da am b o bs!

sxva Ta So r is, Se m T x v e v i Ti ar ar is, rom ba t o ni ja n s u R is ga z e Ts swo r ed `qa r T u li si t y va~ hqvia. bo lo ra m d e n i-me wlis ga n m a v l o b a Si, rac `qa r T ul si-t y v a Si~ var, ua m r av ad a m i a ns vxvde bi. es xa l xi im d r o i n d el `ci s k a r ze~, ma r T l-ac, le g e n d e bs hyve ba. swo r ed ma T g an vici, rom ba t o ni ja n s u Ri Ju r n a l is da x v-r e t a m ac ver ga a C e ra da `ci s k a ri~, pra q-t i k u l ad, an t i s a b W o u ri pro p a g a n d is xan Ria da xan fa r ul tri b u n ad iq ca. ak a ki ba q r a Z is an t i s a b W o u ri we r i l e b-ic swo r ed `ci s k a r Si~ qve y n d e b o da.

ca l ke sa u b r is Te m aa Wa b ua am i r e j i b-is `da Ta Tu T a S x ia~: `Tu T a S x i a Si~ erT-er Ti yve l a ze mZa f ri da sa x a s i a To se T-u r is so f e l ia. er T x el, ba t o n ma ja n s u-R ma mi a m bo, Wa b u as rbi l ad hqo n da da w e-r i li da Ce mi rCe v iT, se T u r is so f e li ga a m Z a f r ao.

gu r am fa n j i k i Z is `Tva li pa t i o s a n-is~ is t o r i ac sa i n t e r e s oa. am na w a r m o e-bs Ta v i d an, Tu r me, `ma r c x n i d an ma r j v n-iv~ er q va, ma g r am ba t o ni ja n s u R is Txo v-n iT, gu r am fa n j i k i Z em ro m a ns `Tva li pa t i o s a ni~ da a r q va, wi n a a R m d eg Se m T x v-e v a Si, na w a r m o e bi dRis si n a T l es ver ix-i l a v da, ra d g an igi sa b W o Ta no m e n k l a t-u r a Si ga m e f e b ul ko r u f c i a sa da wi T e-li Ci n o v n i k e b is oj a x is we v r Ta ma q i n a c-i e bs am x e l da. sxva Ta So r is, `Tva li pa t-i o s a n is~ ga m o q v e y n e b is Se m d eg, ja n s uR Ca r k v i a ni da gu r am fa n j i k i Ze ce ka-Si cal-ca l ke da u b a r e b i aT. ja n s u Rs uT q v-a ms, gu r a mi ra t om un da da s a j oT, mTa v a-ri re d a q t o ri me var da `ci s k a r S ic~

f a s i ao. ot ia pa W k o r i as ep i z o di im is de m o n s t r i r e b aa, rom ̀ ci s k a ri~, ro m e l-s ac ja n s uR Ca r k v i a ni 14 we li re d a q t o-r o b da, mxo l od li t e r a t u r u li Ju r n a-li ar iyo. `ci s k a ri~ an t i s a b W o u ri ku-r si iyo da am as swo r ed is mo w m o bs, rom ot ia pa W k o r ia, ro m e l s ac bra l d e b e bi mo x s n i li ar hqo n da, ja n s uR Ca r k v i a n ma Ju r n a l is re d a q t o r is mo a d g i l ed da n-i S na!

ise, ba t o ni ja n s u Ri yo v e l T v is didi si y v a r u l iT mo i x s e n i e bs Ta v is wi n a m-o r b e ds, ba t on va x t a ng We l i Z es.

ma S in, ro ca es am b e bi xde b o da, mxo l-od er Ti te l e v i z ia ar s e b o b da da Se s a-b a m i s ad, yve l a f e ri is, ra z ec ax la vla-p a r a k o bT, sa m w u x a r od, ar pi a r d e b o-da... ar a da, ja n s uR Ca r k v i a ni er o v n ul mo Z r a o b as jer ki d ev ma S in gu l S e m a t k i-v r o b da, vi d re zvi ad ga m s a x u r d ia, me r-ab ko s t a va, ir a k li we r e T e li da sxve bi er o v n ul id e a l e b ze la p a r a k o b d n en. es am b a vi, 80-ia ni wle b i d an mo y o l e b u li, yve l am ka r g ad ic is, ma g r am ra t o m R ac sa a S k a r a o ze ga m o t a n as er i d e ba. ar a da, er T a d e r Ti ad a m i a ni, ro m e l m ac Ta v is dro ze mwe r a l Ta ka v S i r i d an zvi ad ga m-s a x u r d i as ga r i c x v as mxa ri ar da u W i ra, swo r ed ja n s uR Ca r k v i a ni iyo da, ra m d-e n i me wlis win, mwe r a l ma je m al da v l i a-n i Z em mwe r a l Ta ka v S i r is sxdo m is es oqmi ga m o a q v e y na ki d ec. dRe v a n d e li ga d a-s a x e d i d an, na T e l ia, Tu vis, ra Za l e bs aw y o b d aT ja n s uR Ca r k v i a n is, zvi ad ga m-s a x u r d i as da, sa e r T od, in t e l i g e n c i i-sa da er o v n u li Za l e b is da p i r i s p i r e ba.

ir a k li we r e T e l ma ga d a s a x l e b i d an ba t on ja n s u Rs we r i li ga m o u g z a v na, ro m l i d a n ac am o n a r i ds gTa v a z o bT:

`ba t o no da We S m a r i t ad ma m u l i S v i-lo ja n s uR bi Z ia!

vi s ac ga n u c d ia Cems dRe Si yo f na da vi s ac ni Wi aqvs, wa r m o i d g i n os igi, ad v i-l ad mi x v d e ba, ra ma l a m oa Ce m T v is er Ti ga m a m x n e v e b e li si t y va da is ic We S m a r i-ti ma m u l i S v i l i sa da Se m o q m e d i s a g an

na w y a l o b e vi.mi u x e d a v ad im i sa, rom Ce m T v is ma m a z-

e c i e rs ka J is ne r v e bi ub o Z e b ia, au R e l v-e b l ad ba r a Ti Tqve ni ver wa v i k i T xe. ba-r a Ts Tqve n s as va t an ma m a C e ms da vu x m ob di d is krZa l v iT, Tva l i s C i n i v iT Se m i n a-x os. Cems yo f a Si mi si da t o v e ba ua z r o b-aa, ra d g an sa v s ea gu l s a l b u n e b e li da sa m S o b l os sa t r f i a lo az r iT, ra ic aq bevrs go r g a s l is ma x v i l i v iT guls Ca u-q c e vs da miT ra i me vne ba ar mo g a y e n oT.

ga u f r T x i l d eT un da, pi r v e li si y v a-r u l i v iT, naRd ma m u l i S v i l e bs, ra m e Tu is i ni ib a d e b i an Zne l ad da iR u p e b i an ad-v i l ad!

ra ki Ri r s m y a vi, am mci re Se s a v l is Se m d eg, Se g b e d a vT; ra t om ma i nc da ma i nc Tqven gtki v aT gu li yve la Ta n a m e m a m u l-i sa da yma w v i l is Wi r b e d ze, ra t om xarT Tqve ni er i sa da qve y n is Wi r i s u f a li. Ce-m T v is, ma m u l i s a T v is ga s a g e b ia _ im i t om, rom ma m u l i s T v is gi Z g e rT gu li.Tqve ni Ta n a m e d r o v e e bi ki, ro m l e b s ac di di pre t e n z i e bi aqvT ma m u l i S v i l o b a sa da uk v d a v e b a ze, ku r d R e l i v iT su l g a n a b u-li gu l i s f a n c q a l iT Se y u d r u l an sa z o-g a d o e b r i vi sa r b i e l is Ci r g v e b Si, Ti T q-os mo n a d i r e Ta ja ri da av T a n d i l is is-r e b is se t y va em u q r e b o d eT... us a s r u l-od gma d l o bT.an d e r Z i v iT Se v a s r u l eb Tqvens ma m u l i S v i l ur da r i g e b as. mi w a m-de Tavs gi x r iT... ise, ba t o no ja n s uR, ne r v e bs nu ai S l iT uk e T u r e b a ze, ra m e-Tu nu uw y e nT ug n u rT, ra m e Tu yo v e l i ve ese dro i sa da ka n o n i e ri di n e b is sa q m ea.

ir a k li we r e T e li, 24.121983 we li~.ca l ke sa l a p a r a k oa 1978 wlis 14 ap-

r i li da 1989 wlis 9 ap r i li. ma S in, roca ce ka-s aq t i vi sa q a r T v e l o Si sa b W o Ta ja r is qve d a n a y o f e b is Se m o y v a n a sa da mo S i m S i le qa r T v e li ax a l g a z r d e b is us a s t i k e s ad da s j as sul ta S is gri a l-Si iT x o v da, pa r q t i k u l ad, ja n s uR Ca r k-v i a ni er T a d e r Ti iyo, ro m e l m ac am si s x-l i an in i c i a t i v as mxa ri ar da u W i ra da aq t i vs mi m a r Ta ki d ec, xa l x no, taSs ras uk r a v To. am as ad a s t u r e bs ba t o ni ju m b-er pa t i a S v i l ic, ro m e l m ac ja n s uR Ca r-k v i a n is es ga m o s v la Ta v is wi g n Si Se i t a-na...

rac Se e x e ba 1978 wlis 14 ap r i l is mo-v l e n e bs, un i v e r s i t e t is ba R Si Se k r e b-il ax a l g a z r d e b T an ja n s uR Ca r k v i a ni da no d ar du m b a Ze mi s u l an. ba t on ja n s-u Rs qva au R ia da erT-er Ti stu d e n ti go g o n a s T v is uT q v a ms, si t y v as ga Z l ev, rom qa r T ul en as sa x e l m w i fo en is sta t-u si ar mo e x s n e ba da Tu ase mo x da, ad e qi, es qva Ta v Si Ca m a r t yi da aq ve Ca m q o l eo...

...10 ma i ss fi l a r m o n i a Si We S m a r i t ad qa r T u li si t y v i sa da ge n is ze i mi iyo... da id ga sce n a ze di di po e ti, po e ti, ro-m e l m ac zu s t ad ic is, rom Ta v i s u f l e ba mxo l od lo m Ta xve d r ia da ara _ tu r e b-is! sxva Ta So r is, `hi m ni Ta v i s u f l e b as~ ba t o n ma ja n s u R ma 40 wlis win da w e ra, ma m u k am ki, si m R e ra, pra q t i k u l ad, er o-v n u li hi m ni, af x a z e T is om is dros Se q m-n a da... ase iq ca `Ta v i s u f l e ba~ ma ma-Svi-l is sa u k u n is ta n d e m ad da Se m o q m e d e b-iT ap o T e o z ad!..

vano pavliaSvili

ro m a ni me ga m o v a q v e y n eo. gu r am fa n j i k i-Z e s ac ig i ve ga u m e o r e b ia, ja n s u Ri ra Su a S ia, Tu da s j aa, me un da da v i s a jo, ra d g an ro m a n is av t o ri va ro...

am as wi n aT, cno b il me c n i e rs, pa r l a-m e n t is ga n a T l e b is ko m i t e t is Ta v m j d o-m a r es, ba t on va no ki R u r a Z es ve l a p a r a k-e b o di da ba t o n ma va n om ot ia pa W k o r i as am b a vi ga i x s e na. ot ia pa W k o r ia ko m u n i s-t e b ma jer ki d ev stu d e n t o b i s as ga a c i m-b i r es da ga d a s a x l e b a Si 9 we li ga a t a ra. me-20 sa u k u n is 70-ian wle b Si si t y va ̀ re-a b i l i t a c ia~ le q s i k o n i d an am o R e b u li iyo. ba t on ot i as ja n s uR Ca r k v i a n ma Ju-r n al `ci s k r is~ re d a q t o r is mo a d g i l e-o ba Se s T a v a za. sa s j e l m o x d il mwe r a ls ga u R i m ia, ra t om me x u m r e b io, ma g r am es xu m r o ba ki ara, re a l o ba iyo. va no ki R u-r a Z em mi T x ra, ja n s u Rs sul ra m d e n j e r-me Se v x v e d r i v ar, ma g r am rac ma S in ot ia pa W k o r i a s T v is ga a k e Ta, gmi r o b is to l-

majas usinjav sityviT epoqas,

rac Tavi maxsovs, mudam mWeqareb!

rogorc patara nergs da megobars,

ramdenjer frTebiT gadamefare...

ramden qariSxals gamomaride...

maxsovs, civ niavs ar makarebdi...

swored mag ndobis gamo damindes,

Cemi bavSvobis oqros bwkarediT...

Seni varskvlavi mudamJams enTo,

wlebma mas mxolod Suqi mohfines,

eimedebi im gogos erTob

da kvlav bavSviviT Semogfofinebs!..

madlobeli var!.. mag gulis siTbo

yvelaze uxvad mainc me mergo...

isev mzis sxivs da sinaTles iTxovs,

bermuxav, Seni patara nergi...

fiqrad daRvrili ramdeni weli, _

im uferuli wlebis xedebi...

SemomaSvele Zlieri xeli,

dResac bavSviviT meimedebi...

madlobeli var!.. didi xnis Semdeg,

isev gulwrfelad gagemxilebi,

kvlav frontis xazze dganan mamebi,

gulis sangrebSi uziT Svilebi!

eka baqraZe

10 maisi, 2014 weli

jansuR Carkvians


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 5# 19 (232)

poezia

qa r T v e li po e ti da v iT gi o r-g is Ze gu r a m i S v i li 1705 wels, sa g u r a m os Te m Si, so f el go r i s -u b a n Si da i b a da da si W a b u k ec aq ve ga a t a ra. fe o d a l u ri Si n a a S-l i l o b iT da u Z l u r e b u li sa q a-r T v e lo ir a n i sa da os m a l e T is `sa j i l d ao qvad~ iq ca... le k Ta Ta r e Ss bo lo ar uC a n da. gu r a m-i S v i l is oj a xi iZ u l e b u li ga x-da, qsnis xe o b a Si, so f el la m i s-y a n a Si ga x i z n u l i yo. da a x l o e b-iT, 1727, an 1728 wels da v i Ti le k e b ma Se i p y r es da da R e s t a n-Si, so f el os o q o l o Si Ca i y v a n-es. po e ti tyve o b i d an ga i p a ra da

Ta vi Te r g is pi r as mcxo v r eb rus ax a l m o s a x l e e bs Se a f a ra. 1729 wels, so l aR-as t r a x a n is gziT, mo -s k o v Si Ca v i da, sa d ac va x t a ng VI-m ja b a d a r b a S is Ta n a m d e b o ba ub o Za... va x t a n g is ga r d a c v a l e b-is Se m d eg, sa m S o b l o Si da b r u n e-b is im e d g a w y v e t i l ma em i g r a n t e-b ma ru s e T is qve S e v r d o m o ba mi i-R es da ru s e T is sxva d a s x va pro-v i n c i a Si, me t w i l ad uk r a i n a Si da u r i g d aT mi w e bi... gu r a m i S v i-l ma, mZi me po l i t i k u ri si t u a c-i is ga mo, sa m S o b l o Si da b r u n e-ba ve R ar mo a x e r xa. ga r d a i c v a la mi r g o r o d Si, da k r Z a l u l ia Rv-

Ti s m S o b l is mi Z i n e b is ta Z r is ez o Si... gu r a m i S v i li qa r T u li po e z i is ma m a m T a v r ad ru s T a v e-ls aR i a r e b da. im d r o i n d el qa r-T ul po e z i a Si qa r T v e li xa l x is er o v n u li bed-iR b a li ise ar a v-is wa r m o u s a x a vs, ro g o rc gu r a-m i S v i ls. am a s T an, mi si `da v i T i a-ni~ qa r T ul po e z i a Si e.w. ev r o p-e i z m is da m k v i d r e b is mcde l o b-aa... gu r a m i S v i l is po e t u ri kr-e b u li pi r v e l ad 1870 wels da i-b e W da... `qa r T u li si t y va~ agr-Zelebs da v iT gu r a m i S v i l is uk-v d a vi `da v i T i a n is~ ga m o q v e y n e b-as...

daviT guramiSvili

daviTiani

349RmerTman aRgavsos gardametebiT,cxvriT, ZroxiT, qaTmiT, ixv-tred-batebiT;gimravlos Rorebi, aqlemni, jorebi,etleb-unebi.350saaqaosa gaxaros guliT,saiqiosa gacxovnos suliT!..~ra esreT daloca, Tavzeda akoca,esreT ubrZana:351`wamodeg, Svilo, aiRe Tavi,Zebne, monaxe Sen SesarTavi;aRaxile Tvali da monaxe qaliSenad sacolod~.

mamisagan rCeva da Cveneba, Tu rogor(i) coli SeirTos

352Svilo, monaxe qali aseTi.WeSmaritebiT swamdes mas RmerTi.moiyide kaci, gina dedakaci,mas aZebnine.353eride kaxpas, urcxvs, loTs da kapas(s),Torem giginebs ded-mamas, papas;mal-mal gizams Cxubsa, gaimaxvavs Subsa,gaZgerebs gulsa.354gaqvs, Tu ara gaqvs, ar gagikiTxavs;getyvis: `ar macmev SaidiST nifxavs!mogidebs yistebsa, wamogkravs qiStebsa,Cagamtvrevs cxvir-pirs~.355anCxli da urcxvi, Tu aris mruSi,zed Semogjdebis, Tu xeliT uSvi;mogidebs mizezebs, Semogkravs miT dezebs,dagiCxvlets gverdebs.356saiTac unda, iqiTken warebs,gardmogiWirebs maTraxebs mwarebs;agidebs aRvirebs, gatirebs, gayvirebs,ise gatarebs.357Tu cols mieci qmarzed uflebaqmari liaSi ukuefleba;gaisvreba lafiT, mis WuWys sapnis qafiTveRaravin garecxs.358iso ziraqSi brZenman dasweradedakacisa pyroba da Wera;kar-gvarad qadagebs, aqebs da aZagebsisu dedakacT.359umjobes arso lomT-veSapTana,vidre borotis dedakacTana.kacisa cxovrebas, ase ganSorebasgvauwyebs isu.360nu gsurs lamazi pir-sirinozi,aras gaamebs, Tu aris bozi.bevri yavs mas mteri, mdevneli da mWeri,maxis damrwymeli.361Znelia, mcvelman is ase dacos,rom mtacebelman ar waritacos;mzirs udgas mparavi, ver SesZlebs mfaravimis sifrTxilesa.

362ragind rom mcveli ikrTobdes Zilsa,mainc ver SesZlebs bevrsa RviZilsa;ra rom Tvals daxuWavs, mas mteri abuWavsZaliT Tu nebiT.363TviT qalsa marTebs, rom Tavi dacos,qmars Tavi Tvisi arcad wartacos;ar ganSordes mfaravs, ar mieces mparavsTavisis nebiT.364Tu qalman Tavi TviTon ar daco,ramdenic unda Sen imamaco,ver SesZleb dacvasa, Tu Seiqs tacvasaTviT Tavsa Tvissa.365bozi lamazi bevrs kacsa acdens;rogorc rom unda, isre moaxdens,mosTxris kacs, waaxdens, mcnebas gardaaxdens,mohklavs da warswymends.366Tumca Seadga lamazi bozi,Znelad gardurCes kaTalikozi,rom ara acdinos da gardaxdinossjulsa da wessa.367nu ginda bozi, anCxli da loTi,Tu ar gindodes Sens saxlSi SfoTi;amaTa zdevs Cxubi, xelT xmali da SubiuWiravT mzaTa.368nu gsurs qalT qmroba Sav Tval-warbisa,romlisac guli sxvasTan warbisa;Segiyris maraqas, wagarTmevs baraqassaxlsa da karsa.369Tu qalsa Tvisi qmari ar uyvars,vardiviT fSvides, ityvis: `fu, sul yars!~izizRebs midgomas da axlos mijdomasTavis qmrisasa.370qmris moRalate QTunda qmarTan wevs,romelic uyvars, guli masTan swevs;qmars axsenebs arad, kuros kais gvaradmiapyrobs pativs.371qmars rom undodes masTan mideba,etyvis: `damexsen, me ar mindeba~malviTa, farviTa, qurdulad parviTaucxos ki miscems.372qmarTan pirzeda wyals ar Seisxams,kuros rom naxavs, xalebsac isxams;qmarTan pirs atirebs, myvarTanlxins gapirebs: orgulebs asre!373qmarTana Seiqs tiril-wuwunsa,da kurosTana stvena-wruwunsaqmars miiCnevs Wirad, kuros misaWiradTavsa Saircxvens.374qmars Tavzed sabans gadaafarebsxels kurosaken gardaaparebs;qmarsa eniT titins, kurosxeliT Ritins dauwyebs malviT.

375romelic qali qmars sxvazed gascvlis,saunjisagan Tavis saxls dasclis;gaxdebis SiSveli, waxdebis,mimSveli veRarvin Semoss.376maswavlels damSlels veRar iTavsebs,vinc TviTon unda, saxls imiT avsebs;saxls mosTxris, daavsebs, dastaqnebsdaavsebs RviniT, sxvaT asmevs.377Tavis qmars uzams aseTs xumarsa,ar gamouwyvets saxlSi stumarsa.kuros siyvaruliT, misis sixaruliTmaspinZlobs mal-mal.378cruvsa da mavnes suyvelas dasxams,arays da Rvinos wyalsaviT asxams;aras ugdebs yursa, Rvinosa dapursa saxlSi gamoswyvets.379kuros umzadebs kargsa sadilsa;da aRusrulebs gulis wadilsa;Rvinos asmevs wylurad, qmars gauxdiswylulad sulsa da gulsa.380kuros miarTmevs qada-nazuqebs,gatenils yveruls, kargad nasuqebs;roca sadils aWmevs, yava-Caisasmevs, xilsac miarTmevs.381mal-mal miarTmevs aray-Rvinosa,unda, rom kurom gauRimosa;malviT uzams Tvalsa: `Sen mTxov rasacvalsa, mogarTmev male!~382ayurebinebs qmarsa sawyalsa;swyuris, ar asmevs mas cvarsa wyalsa.Sian, SesTxovs pursa, aras ugdebs yursa, _myvarTan aqvs guli.383qmars etyvis: `adeq aiRe waldida SeSisaTvis tyeSigan wadi;gamogicxo mWadi, giqmna SeWamadiWinWris fuSruki~.384rodesac rome qmars gaityuebs,qveSagebs gaSlis, baliSebs, yuvebs;myvars mokidebs xelsa, moexvevis yelsa,Cakocnis tkbilad.385ukuwvebian rbilad Staqunsada moyvebian Cqarad qaqunsa;sabralos qmars qveSa miwa, qva daSeSa egebis xmelad.386SeirTev, Svilo, coli aseTi,es saqme sWirdes imas arc erTi;eride amasa, mismine mamasaes rCeva, Svilo!387qals nu uvaryof Tvalad nasobiT,nu gwads sicocxle welTa asobiT.oRonc fxizlad vlides, qmars ar sxvazedscvlides, ar iyos anCxli.388amgvari coli ar giorgulebs,gaufrTxildebis Sens baRSi rgulebs;dascavs, daifaravs, aras maiparavs Sens saqonelsa.389saxl-kars miugdebs Tvalsa da yursa,baraqas dasdebs Rvinos da pursa.Tu miiCnev tkbilad, arc is gagixdis wbilad,ar gagcvlis sxvazed.390erTmanerTisa gulmindobiladZili, RviZili geqnebisT tkbilad.qveS dagigebs rbilad, zed dagxuravsTbilad, dagawvens Zilad.391aravin wagarTmevs Sen imas ZaliT,arca mogparavs mas qurdi malviTar geqnebis SiSi, misTvis kvnesa,viSi, arc ara fiqri.392Tu kacs ara aqvs marTali Zili,sikvdili aris misTvis RviZili;vardebis gonebas, daiwyebs Ronebas,waiRebs fiqri.393Tu kaci rasme saoxravs oxravs,Tavisis tanis Zvalebs gamoxravs;bevrisa urviTa, SvidiTa Tu rviTa,danamWlobs xorcsa.


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

6 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

proza

_ sa x u r a v ze gi J ia, gi Ji! _ da i Z a xa vi R a c am.

mTe li ub a ni fe x ze da d ga.

qu Ca, Ta v i d an bo l o m de, xa l x iT ga i v so. yve l as

se i r is yu r e ba su r da. zo gi sa g u S a g o d an mo d i o da,

zo g ic _ TviT sa m m a r T v e l o d an, sa x a n Z ro ra z m ic uc

eb ga m o i Z a x es, ar da u y o v n e b i aT.

_ Ce mo Svi lo, Ce mo sa y v a r e lo, Ce mo Wkvi a no, Ca m-

o di Zirs! _ ex v e w e b o da de da giJs.

_ so f l is Ta v ad Tu ar am i r C e vT, aq e d an ga d m o v-

v a r d e bi! _ pa s u x o b da gi Ji.

me x a n Z r e e b ma Ta d a r i gi da i W i r es da qve v iT di di

xa l i Ca ga S a l es. cxra me x a n Z re ga S l i li xa l i C iT

da r b o da sa x l is ir g v l iv, ra vi c iT, ga d m o x t o ma

sad mo e p r i a n e b ao. im d e ni ir b i n es, ar a q a Ti ga m o e l-

i aT, of li wu r w u r iT Ca m o s d i o d aT sa x e ze.

_ Za l i an gTxov, Zmo b i lo, Ca m o di qve v iT! _ eZ a x-

da giJs ko m i s a ri. mis xma Si mu q a r ac ig r Z n o b o da da

mu d a r ac._ so f l is Ta vi ga m x a d eT da Ca m o v al, ar a da, Tavs

mo v i k l av, Ca m o v v a r d e bi, _ pa s u x o b da gi Ji.

cu d ad iyo sa q me,_ Ca mo Zmao! Ca mo, Tu ka ci xar...

_ er Ti am as da m i x e d eT! Tqven gi n d aT, me Ca m o m i y-

v a n oT Zirs da Tvi T on ax v i d eT ma R la?.. ar ga m o va.

_ ka r gi, ka r gi, gi r C e vT so f l is Ta v ad! _ da i Z a xa

vi R a c am._ tyu i l ia. gi Ji da so f l is Ta vi?! ver mo m a t y u-

e bT, ve ra!_ al a h is ma d l ma, ma r T la ag i r C i eT, _ as Z a xa er T-

ma xe l j o x i a n ma mo x u c ma.

_ ar mje ra, me x u m r e b iT.

_ Ca m o di, ar ge x u m r e b iT.

_ ar Ca m o v al, qve m oT Ca m o s v la eg re io li ki ar

ar is! sxvebs xe d a vT? vinc ma R la av i da, Zirs arc er

Ti Ca m o s u la, yve l as ma R la yo f na un da.

_ ka r gi, ax la, Ca m o di!

_ rad mi n da so f l is Ta v o ba?! qa l a q is me j l i s is

we v r ad Tu ar am i r C e vT, Tavs mo v i k l av, aq e d an ga d-

m o v v a r d e bi,be r i k a c e bi ga n ze ga d g n en.

_ ax la ro g o r Ra mo v i q c eT?

_ Se v u s r u l oT, rac surs.

_ ma i nc ar Ca m o va, gi Ji Ta v i d a n ve ar un da au S va

ma R la, To r em Zirs ve R ar Ca m o i y v an me re.

ma i nc da u Z a x es:_ ga d a v w y v i t eT, Zmao, qa l a q is me j l i s is we v r ad

ag i r C i eT... Ca m o di, me g o b r e bs nu al o d i n eb.

_ ar Ca m o v al, vi d re qa l a q is mu n i c i p a l i t e t is

Ta v m j d o m a r ed ar ga m x d iT.

_ xom gi T x a r iT. ai, sa d a m de mi v i da! _ Tqva ga b r-

a z e b iT er T ma mo x u c ma, _ ma g as ra Ra Ca m o i y v a ns.

_ ra mo x d e ba, Ta v m j d o m a r ed rom av i r C i oT? _

ik i T xa sa x a n Z ro ra z m is uf r o s ma, ro m e l ic gva r i a-

n ad ga o f l i l i yo aq eT-iq iT si r b i l iT. me re, tu C T-

an xe li mi i t a na da giJs as Z a xa:

_ Ca m o di, Zmao, mu n i c i p a l i t e t is Ta v m j d o m a r-

ed ag i r C i eT, Ca m o di da mo v a l e o b is as r u l e b as Se u-

d e qi.gi J ma mu c e li Se a T a m a Sa da ce k va da i w yo.

_ ar Ca m o v al, ra mi n da Tqve n T an? ra sa e r To

maqvs im xa l x T an, giJs rom qa l a q is mu n i c i p a l i t e t-

is Ta v m j d o m a r ed ir C e vs? ara, ar Ca m o v al.

_ ki, ma g r am, aba, ra gi n da?

_ mi n i s t r o ba mi n da. mi n i s t ri ga m x a d eT da Ca m o-

v al.qve m oT er T x a ns is ev iT a T b i r es da Se m d eg, ase

ga d a w y v i t es:_ iy os ne ba Se ni, mi n i s t ri xar! ax la ma i nc Ca m o-

di, xom xe d av, ra m d e ni xa l xi ge l o d e ba?

gi J ma xe li cxvi r T an mi i t a na, Ti T e bi ga S a la da

da i t r i a la:_ ver mo g a r T v iT! ra sa q me maqvs im xa l x T an, gi Ji

rom mi n i s t ri ga x a da.

_ am a od cdi l o bT, ar Ca m o va. me Za l i an ka r g ad

vi c n ob ma g n a ir gi J e bs. mi n i s t r ad ki ai r C i eT, ma g r-

am Ta vi ise un da mo a C v e n oT, Ti T q os Ca m o s v l as ar

sTxo v d eT, _ Tqva is ev im mo x u c ma.

_ pre m i er-mi n i s t r ad am i r C i eT, To r em ga d m o v v-

a r d e bi da Tavs mo v i k l av, _ ay v i r da gi Ji.

_ki ba t o no, ki ba t o no, pre m i er-mi n i s t ri xar,

Ca m o di!_ ar Ca m o va! _ Tqva mo x u c ma.

gi J ma kvlav da i w yo ce k va.

_ me f ed am i r C i eT. me f o ba mi n da. am i r C i eT da Ca-

m o v al.mo x u c is si t y v e bi ma r T l d e b o da.

is ev mo i T a T b i r es.

_ awi uk an da x e va ar Se i Z l e ba. ra x an am d e ns Se h p-

i r d iT, mi h y e v iT bo l o m de, _ Tqva mo x u c ma.

_ ag i r C i eT, me fe xar! _ as Z a x es giJs, _ ax la ma i nc

Ca m o di.gi J ma kvlav aa T a m a Sa mu c e li.

_ ar Ca m o v al._ ra Ra gsurs, me fe ga g x a d eT da me ti ra gi n da?

_ ara, ara. im p e r a t o r ad Tu ar am i r C i eT, erT na-

b i j s ac ar ga d m o v d g am... Tavs mo v i k l av!

_ ma r T la ga d m o v a r d e ba, _ Tqva mo x u c ma.

_ ka r gi, eg re iy os, _ iy v i ra er T x m ad yve l am, _

im p e r a t o ri xar, Ca m o di.

_ Ce m n a ir im p e r a t o rs Tqve n i s T a na ga m o S t e r e b-

ul xa l x T an ra xe li aqvs?

_ ki, ma g r am, es ma i nc gvi T x a ri, sxva ra gsurs?

gvi T x a ri da ga v a k e T e bT.

_ uk ve im p e r a t o ri var, ara? _ ik i T xa gi J ma.

_ im p e r a t o ri xar, im p e r a t o ri!

_ ra x an im p e r a t o ri var, ro ca mo m e p r i a n e ba, ma-

S in Ca m o v al, Tu ar mo m i n da, su l ac ar Ca m o v al.

_ ga d m o v a r d e ba da ga d m o v a r d es, _ ga b r a z da ko-

m i s a ri, _ er Ti gi J iT na k l e bi iq n e ba qve y a n a ze.

_ ax la ro g o r Ra mo v i q c eT? _ mi u b r u n da me x a n Z-

r e Ta uf r o si mo x u cs, _ es gi Ji qve v iT Ca m o s v l as ar

ap i r e bs._ Ca m o va, _ uT x ra mo x u c ma.

_ ro g or?_ ma c a d eT, ax l a ve Ca m o v i y v an...

_ Cve no di do im p e r a t o ro, _ as Z a xa mo x u c ma

giJs, _ iq n eb, Tqve n ma up a t i v c e m u l e s o b am me e q v se sa-

r T u l ze Ca m o b r Z a n e ba in e b os?

gi J ma Ta vi mo i s e r i o z u la.

_ si a m o v n e b iT.gi Ji ki b e ze da e S va da me e q v se sa r T u l is fa n j r-

i d an xalxs ga d m o x e da.

_ Cve no di d e b u lo, Cve no mxsne lo, me x u Te sa r T-

u l ze Ca m o s v la ar gne b a vT?

_ ra t o m ac ara, - up a s u xa gi J ma.

yve l a ni ga o c e b u l ni Se h y u r e b d n en mo x u cs. gi J-

ma me o T xe sa r T u l is fa n j r i d an rom ga d m o i x e da,

mo x u c ma as Z a xa:_ Tqve no brwyi n v a l e b av, Cve no im p e r a t o ro, iq n-

eb, me s a me sa r T u l ze Ca m o b r Z a n e ba mo i w a d i n oT?

_ Se i Z l e ba, _ iyo pa s u xi.

gi Ji uk ve me s a me sa r T u l is fa n j r i d an ix e d e b o-

da. ax la ise aR ar ce k v a v da, ise aR ar aT a m a S e b da mu-

c e ls, ro g o rc sa x u r a v ze yo f n i s as. ax la ma T k en Ti-

T q os na m d v i li me fe mi d i o da.

_ Tqve no ub r w y i n v a l e s o b av, me o re sa r T u l ze

Ca m o s v l as xom ar in e b e b d iT?

_ si a m o v n e b iT.xo lo ro ca gi Ji me o re sa r T u l ze Ca m o v i da, mo-

x u c ma as Z a xa:_ Tu Tqve ni up a t i v c e m u l e s o ba pi r v el sa r T u-

l ze Ca m o b r Z a n d e ba, Cvens si x a r u ls sa z R v a ri ar eq-

n e ba...gi Ji qu C a Si ga m o v i da. xa l x Si Se e r ia. me re, mo x u-

c i s a k en ga e m a r Ta, mi u a x l o v da, xe li mo h x v ia da uT-

x ra:_ ei, Zmo b i lo, ge t y o ba, erT dros Senc gi Ji iy a-

vi. gi J is ena gi J ma ic is! _ me re ko m i s a rs mi u b r u n da

da uT x ra, _ aba, er Ti vna x oT, ro g or brZa n eb, Se h k-

a r iT da fsi q i a t r i ul sa a v a d m y o f o Si wa i y v a n e To!

ax la xom ma i nc is w a v le, ro g or un da mo u a ro giJs?

gi J is wa s a y v a n ad Se k r e b i li cno b i s m o y v a re xa l-

xi mo x u cs mo u b r u n da:

_ mo x u co, ro g or mo a x e r x eT, ro g or Ca m o i y v a n-

eT?_ eh, eg ar c Tu io l ia. or m o ci we li po l i t i k a Si

me d ga fe xi! _ me re, er Ti Zli er am o i o x ra da da s Z i-

na, _ ax la rom Za la mqo n d es, mec av i d o di ma R la da

aba, na x a v d iT, Tu vi n me Ca m o m i y v a n da Zirs.

g i J i maRla avida!aziz nesini

mTargmneli guram baTiaSvili


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 7# 19 (232)

levan fanCviZe

axali leqsebi

Cemi rekviemimitovebuli saxlis wuxiliTepoqa bindSi xelebs acecebs,mTvare cis gobze kenkavs kruxiviTvarskvlavebs, rogorc puris namcecebs.atmis kvirtebis gadafiTrebiTsayvarel qalis gSvenis sinaze...da civi, rogorc Tovlis fifqebi,Camodna sevda sulis miwaze.vici, rodesac gardavicvlebi,kuboze daxri sanatrel Tvalebs...Senc atirdebi mere, viT sxvebida saxes cremli gagifermkrTalebs.mokvda! _ ityvian mSvidad gulqvebi,suli zecaSi kentad gadava...me ki saflavSi sxvebs movuyvebi,es miwa rogor mepatarava!

Sen arc aprili gqvia, arc _ martiSen arc aprili gqvia, arc _ marti,Sen ocneba xar laJvardSi mqroli,Zveli jinsiviT gacvda asfalti,xakis qudiviT gaxunda moli.gzebs mirevs dardi, rogorc warmarTi,wikwikebs wyali wyaros neknidan...is siyvaruli, me rom wamarTvi,sxvis aivanze kabad ekida.

refreni siyvarulisSen Cems ocnebebs dafidan Slidi,me ki enZelebs gCuqnidi winaT...mere mTvare da saRamo mSvidiCems lurj sarkmelze Semosxdnen wyvilad.albaT, sxva dardic melis xvalisTvis,ca mogonebis nislma SeReba...da rogorc mTidan mosul qarisTvis,Znelia SenTvis xelis Sexeba.axla sada xar, grZnobebis qurdo?!is droc jvars evno, rogorc mesia,mere ki, rogorc monRolTa urdo,mTvral qalaqs wvima Semoesia.dasasruls mohgavs yofa amgvari,damWknar yvavilebs molze dafenils,wvima ki, rogorc morzes anbani,intervalebiT awvims qvafenils.rac guSin iyo, xval ar iqneba!vgavar im dReTa bolo mohikans...mwams, Rameebis gadafiTrebamova da Senze sizmrebs momitans!

le v an fa n C v i Ze `Sa vi si s x l iT~ mo w a m l ul qve y a n a Si cxo v r o bs da uy v a rs Ti T o e u-li Cve n g a ni, ra d g an si Z u l v i li ar Se u Z l ia; mas si y v a r u li rCe ba mi w a ze da si y v a r-u li mi a q vs ze c a Si, sa d ac mxo l od ma R a li Rme r Ti da me u R l e s a v iT er T g u li mTva-re eg u l e ba! le v an fa n C v i Ze eZ e bs qri s t e s a v iT si k v d i ls da ad a m i a ns, rom 30 ve r c-x l ad ga y i d u li sa q a r T v e l o d an di d g o r i s k en ga i y o l i os!.. di d e ba Sens mo T m i n e b a-sa da mo l o d i ns, po e to... di d g o r i s a k en ma r to nu wa x v al! di d g o r i s a k en me ga m o g-y v e bi!

laSa nadareiSvilipoeti, `asaval-dasavalis~ mTavari redaqtori

me damesizmrawvimda da aRar gadaiara,Zlivs miaRwia sulma xatamdis,me damesizmra _ viyav nikalada funjiT qarTul zecas vxatavdi!roca sicocxle ase tkbilia,vin gaimeta qarTli esoden?me damesizmra _ viyav iliada wiwamurTan tvias mesrodnen.var yvela drois Tanamedrove,fiqriT mivcurdi natvris yuremdis,me damesizmra _ viyav Tevdoreda yizilbaSebs Tavgzas vurevdi.dafiqrebuli modis rioni,ca imereTis mxiblavs tiloTi,mesizmra _ viyav galaktionida TviTmkvlelobas isev vcdilobdi!ver gamovican soflis igavi,beTlemis mxridan qristes mosvlamdis,me damesizmra _ beri viyavida sinas mTidan mamuls vlocavdi!ramdeni leqsi damrCa uTqmeli,mohquxs aragvad talRa striqonTa,me damesizmra _ viyav rusTvelida samSoblodan leqsi mimqonda.aragvis piras cecxli minTia,dRe imzireba atmis Cerodan,me damesizmra _ viyav mindiada Cemi sibrZnis arvis sjeroda.vidre Semova mwuxri Ramisa,Cemo xatebav, Cemo lerwamo...momeci Tafli, mxrebze wavisvada cotnesaviT SenTvis vewamo!..

monologi tatos obol saflavTanSemodgomis foTlebi qarma Semomisia,mogoneba warsulis sabas cremliT

masvelebs.axla saqarTveloSi uzneobis nislia...axla saqarTveloSi adgili aqvs

dasmenebs...arasodes mixilavs zeca ase mwuxari,tatos obol saflavTan silebs vxedav

frTagaSlils.ara, ar apatiebs uzneobas ufali,gzebi vinc auria poet besik gabaSvils.Semodgomis foTlebi mtkvarma

Semomisia,mtkvars dauyvnen wyvilebi Wadris xeTa

bomondis...gulo, geyo amqveynad, rac icxovre

nisiad,gulo, ukve valebis gastumebis dro

modis!

mze amodis abezaraca riJraJma gadawminda,mze amodis abezara,iseTia nikorwminda,’sxvagan wasvla damezara!Sens Wrilobebs vervin mosTvlis,mkerdze sisxli dagdenia,roca Rrubels cremli mosdis,iq mSvenebac ramdenia...damaTovon lamazebmayvavilebi da gamTelon,siyvarulis dafasebaviciT me da saqarTvelom!dRe Tendeba dariani,nislma xevi gadabinda,iseTia dariali,sxvagan wasvla aRar minda.Subli ekals daudafnavs,ca ciskrebiT naseria,nu daeZebT SoTas saflavs,is am gulSi asvenia!..derbendidan adiRemdiSen dacemuls rodi hgavdi,Tbiliss Tu ver agigebdi,xoxobs mainc mogiklavdi!..

tyem gadixada sabaniJuJuna wvimiT nabani,gulma inatra sinas mTa,tyem gadixada sabanida alisferad inaTa.qaro, Tu naxo futkari,vidre isls amoagorebs...amoakiTxos, uTxari,abibinebul mTa-gorebs.mzeo, biliks rom miTelav,’saiT gsurs Cemi wayvana...qarTlis gzebs, rogorc wiTelam,yayaCom gamoayara.

wvimis sonataquCaSi wvimas daebna xurdada axmaurda asfalti munji...me wuxel Seni daxatva msurda,magram xelidan sxlteboda funji!da im sevdian sizmris naxvamdear ikarebda molberti majas...gTxov, mapatio, rom ver dagxate _me axla leqsis cieba mtanjavs!

Tu warsuls gahyva boRma monRolTa,Tu arc yiJina ismis arabTa,Tu ganvlilia ukve golgoTa,maS, rad meZaxis omSi marabda?!Cems revolverSi fxizlobs rva tyvia,beds Zveleburad ar vexumrebi,cas varskvlavebi ise atyvia,rogorc irmebis nafexurebi.vuyureb zecas, mRvries da farTos,aRar aqvs azri soflad darCenas...rom arsakiZed ar gaizardos,qarTvels akvanSi Wrian marjvenas.Ramem dRes guli amoarida,rac gaqvs, amaze meti arc ginda?ager, batono, Seni mtkvari daager, batono, Seni mTawminda!maRla ca mosCans, dabla velia,nu miendobi beber elitas...igi frTxili da gamyidvelia,radgan elita marTals ver itans!wuTisofeli gaxda uxeSi,vcdebi, es, albaT, sxva sofelia...dezertirebis bazris kuTxeSimwvaniliT xelSi dgas ofelia.aRar mRerian dRes iSxnelebi...arc gonaSvilis ismis galoba...

faliaSvilis TiTis wknelebiTklaviSze cekvavs warmavaloba!qari CurCulebs _ frTxilad, ariqa!ver aisrula bolo wadili,drom medlebiviT Camoarigaunamusoba, urva, qadili...rom ver vixilo zeca mRimari,RmerTo, nu momcem amis uflebas!me bavSvobidan var patimari,amaod veZeb Tavisuflebas!hoda, wlebs gahyves ocneba wminda,rom varskvlavs veZmo SuaRamisas,vici, Tqven Cemi Ralati gindaT,Tumca ver xedavT mizezs amisas!epoqa wylulebs kurnavs maradis,ar gaumarTla warsulma arc mas...ar Cans mizezi Suris, Ralatis,rom maziaroT poeti jvarcmas!safiCxiaze afrinda Zera,mxatvroba iyo Cemi xeloba...bedad ki mergo leqsebis werada sicocxleSi usaxeloba.ca Semayvara mTvaris asulma,TeTri raSebiT iRbals vin sdia!..oi, ramdeni weli gasula,rac sixaruli ar ganmicdia!

alublis marcvlebiam RamiT qari CemTan darCeba,ezoSi mTvare xednis iabosda gazafxuli ferad farCebamova da Senze sizmrebs miambobs!sanTlis naTeli samreklos aTovs,varskvlavebs gvanan Seni Tvalebi...me minda, Sensken gamovemarTo,magram Sen xatebs aefarebi!Zvirfaso, Rame magonebs boSas,gulze rom madebs alesil danebs,Sen ar xar, radgan wyvdiadSi moCans,saiT gaurbiT mzera wmindanebs.Tvali gascqeris savals Soreuls,wvims... mefanteba velad leqsebi,me mag tuCebis lamaz oreuls, _alublis marcvlebs vealersebi.me SenTvis leqsad msurda mewvima,’gadamesera Rame ciskrebiT...fiqrebSi daRlils Tu dameZina,aucileblad damesizmrebi!

patimari

foTolcvena terenti granelis quCazeSemodgoma maRonebs, dila amsxvrevs marwuxebs,amqveyniur silaRes, gana, mudam vpovebdi...ocnebebSi napurals erTi kiTxva mawuxebs _netav, am qveyanaze mainc, risTvis movedi?!_ sikvdilisTvis moxvedi! _ qari kivis, viT zari..._ sicocxlisTvis moxvedi! _ Tumca mixsnis zeca me,mainc ver gamigia, Cemi mosvlis mizani,mainc ver gamigia, amdens risTvis vewame?..netav, saiT meZaxis yofa ukacrieli,Tavi damenaneba Tu fifqiviT gavqrebi?..miferadebs bilikebs Tixisferi ieli,mRvrie fantaziebiT da feradi fanqrebiT.mec mis gverdiT mawames, viT yaCaRi da maxsovs _qristes sisxlma dawinwkla Cemi sulis dRiuri...aris Cemi cxovreba _ mowyvetili yayaCo,Cemi Semoqmedeba _ araamqveyniuri.verxvis totze foTlebi qarma ariv-daria,ar aklia am dResac silamaziT sicocxle,viT ocnebis aria, zeca ise mkrTalia,zeca ise mkrTalia, rom mec sevdiT vicxovre.fanteliviT fiTrdeba faTeraki firalis,fiqrTa frenam dafliTa frTebiT fari sevdisa...frTxilad, frTxilad, foTolo! _ fermkrTaldeba finali,ferad fiqrSi farTxalebs fandi farisevlisa.veRarsaiT gaveqec Tmebnawvimar amindebs,minda, rogorc SeSlili, vesaubro qviTkirebs.movkvdebiT da wyvil sanTels maTxovaric agvinTebsda Cvens gardacvalebas saqarTvelo itirebs!..


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

8 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

skandaluri eqskluzivi

`ru s T a vi 2~-is us a f r T x o e b is sa m s a x u r is yo f i li uf r o si bu n t u r i Ze, ro m e l ic ax la sa s j e l a R s r u l e b is si s t e m a Si mu S-a o bs, te l e k o m p a n i i d an 2013 wlis 3 se q t e m b e rs ga a T a v i s u f l-es, òd e e ri~ iyo da Se e S i n d aT, rom ax al mTa v r o b a s T an ar eT a n a m S r o m l ao. fo r C x i Z is Tqmi T ve, bu n t u r i Z is òd e e r o b-as~ is ic ad a s t u r e bs, rom is Ta d a r i g Si ar ga u S v i aT da er Ti uw y e b i d an me o r e Si ga d a h y a v d aT. am a s T an, fo r C x i Ze ni no Su-b l a Z is `ru s T a vi 2~-dan wa s v l a s ac bu n t u r i Z es uk a v S i r e bs.

gagrZeleba me-9 gv.

realurad, ra xdeba `rusTavi 2~-ze

aSS-is elCis sami saidumlo werili da agvistos omis ucnobi detalebiqarTul politikaSi movlenebi kosmiuri siCqariT viTardeba. ver vityviT, rom yvelaferi 2003 wlis noembris scenars hgavs, magram aSkaraa: `rusTavi 2~ raRac politikur TamaSSia CarTuli _ yvelafers Tavi rom davaneboT, televiziis direqtoris moadgilem da sainformacio samsaxuris xelmZRvanelma, nino SublaZem arxidan wasvlis gadawyvetileba miiRo. sxvaTa Soris, es pirveli SemTxveva araa, roca `rusTavi 2~-s sainformacio samsaxuris xelmZRvaneli tovebs _ 2006 wels analogiuri gadawyvetileba eka xoferiamac miiRo. ra xdeba `rusTavi 2~-ze da riTi dasruldeba faruli mosmenebis skandali? _ uSiSroebis Tadarigis polkovniki, usafrTxoebis eqsperti kostantine forCxiZe ambobs, rom `rusTavi 2~-is usafrTxoebis samsaxuris yofili ufrosi bunturiZe, romelic axla sasjelaRsrulebis sistemaSi muSaobs, telekompaniidan 2013 wlis 3 seqtembers gaaTavisufles, òdeeri~ iyo da SeeSindaT, rom axal mTavrobasTan ar eTanamSromlao. forCxiZis TqmiTve, bunturiZis òdeerobas~ isic adasturebs, rom is TadarigSi ar gauSviaT da erTi uwyebidan meoreSi gadahyavdaT. amasTan, forCxiZe nino SublaZis `rusTavi 2~-dan wasvlasac bunturiZes ukavSirebs. saintereso detali: 2008 wlis agvistos movlenebis dros iTqva, rom rusi okupantebis erT-erTi samizne swored `rusTavi 2~ iyo. im skandalur dokumentebSi, romlebic `qarTul sityvas~ uSiSroebis Tadarigis polkovnikma, usafrTxoebis eqspertma konstantine forCxiZem moawoda, samauwyeblo telekompania naxsenebi araa, magram saqarTveloSi aSS-is imJamindeli elCis, jon teftis mier saxelmwifo departamentSi gagzavnili saidumlo werilebidan bevri saintereso detali ikveTeba. es saidumlo werilebi 2008 wlis 7, 8, 9 da 12 agvistoTia daTariRebuli.

elC jon teftis raporti, 2008 wlis 8 agvisto

`...8 ag v i s t os Se d ga pre z i d e nt sa a k-a S v i l is sa u b a ri el C T an da, as e ve, ga i m a-r Ta sa g a r eo sa q m e Ta mi n i s t r is, eka tye-S e l a S v i l is bri f i n gi di p k o r p u s i s T v-is, sa d ac ga k e T da ga n c x a d e ba, rom sa q a-r T v e lo ax la ak o n t r o l e bs cxi n v a l sa da e.w. sa m x r eT os e T is did na w i ls, mi u-x e d a v ad im i sa, rom sa b r Z o lo mo q m e d e b e-bi grZe l d e ba Crdi l o e T iT, ja v is mi d a-m o e b Si. ma T i ve cno b iT, ru s e T is Tvi T m f-r i n a v e bi bo m b a v en ra m d e n i me sa m i z n es sa q a r T v e l o Si, ko n f l i q t is zo n is ga r-eT, go r is ce n t S ri, or ad g i l as da qa r-e l is po l i c i a s T an.

ar s e b o bs sa q a r T v e l os ga n c x a d e ba, rom Ca m o g d e b u l ia ru s u li Tvi T m f r i n-a vi.

sa a k a S v i l ma ga m o a c x a da ca l m x r i vi ce c x l is Se w y v e t is Se s a x eb ga d a w y e v t i-l e ba 8 ag v i s t os, 19:00 sa a T a m de. man mi m-a r Ta sa e r T a S o r i so sa z o g a d o e b as, rom `da e x m a r on ru s u li ag r e s i is mo s a g e r i-e b l ad.~ man Tqva, rom ru s ma sa m S v i d o b-o e b ma mo a w y v es pro v o c i r e ba.

Cven gve u b n e b i an, rom am et a p ze qa r T-v e l e bi ak o n t r o l e b en 75 pro c e n ts e.w. sa m x r eT os e T is te r i t o r i is, cxi n v a l sa da mis ga r S e mo 11 so f e ls. Ju r n a l i s t e-bi ac x a d e b en, rom sa q a r T v e l os Se i a r a-R e b u li Za l e bi mi i w e v en ro k is gvi r a b i-s k en, rac Cve n T v is ar ar is na T e li. am a v-d r o u l ad, sa q a r T v e l os er o v n u li uS i-S r o e b is sa b W om mo i T x o va 1000 me b r Z o l-is er a y i d an sa q a r T v e l o Si da b r u n e ba, 72 sa a T is ga n m a v l o b a Si.

sa a k a S v i l ma uT x ra elCs, rom is im y-o f e b o da go r Si, qa l a q is ce n t r Si bo m b-is da c e m i s as. mi u x e d a v ad im i sa, rom yve-l as sje r o da, rom sa b r Z o lo mo q m e d e b e-bi da i w yo ko k o i T ma, sa a k a S v i li ax la Se S f o T e b u l ia, rom es Se i Z l e ba, yo f i-l i yo ru s e T i s T v is sa b a bi ko n f l i q t Si Ca s a r T a v ad...

brZo la _ Se i a r a R e b u li da p i r i s p i-r e ba e.w. sa m x r eT os e T Si da i w yo 7 ag v i s-t os, Ra m iT, oT xi mo k le di a p a z o n is ba-l i s t i k u ri ra k e t is ga s r o l iT ru s e T is sa m S v i d o b o e b is mi s a m a r T iT, cxi n v a l Si.

eu To-s da m k v i r v e b l e b ma, ad g i l ze,

cxi n v a l Si, ga n a c x a d es, rom Ta v d a s x ma cxi n v a l ze da i w yo 7 ag v i t os, 23:35 sa a T-ze. qa r T v e l e b ma ga m o i y e n es di di ka l i b-r is na R m t y o r c n e bi da ̀ gra d is~ sa a r t i-l e r io da n a d g a r e bi. 1 sa a T is ga n m a v l o-b a Si, cxi n v a l Si, mi n i m um, 100 as e Ti bo m-bi Ca m o v a r da. zo g i e r T ma ma T g a n ma da a z-i a na eu To-s of i si... of i ss ar mi e w o d e ba el e q t r o e n e r g ia~.

elC jon te f t is ra p o r ti, 9 ag v i s to, 2008 we li

`Ta v d a c v is sa m i n i s t r os ba z e bi, ae r-o p o r t e bi da fo T is po r ti da i b o m ba ru s u li Tvi T m f r i a v e b iT. da b o m b va grZ-e l d e b o da 9 ag v i s t os di l i T ac, sa m o q a-l a qo sa m i z n e e b ze, qa l aq go r Si. ar is ms-xve r p li. na T e l ia, rom da R u p u li ad a m-i a n e b is ri c x vi iz r d e ba. ar s e b o bs aT o b-iT da R u p u li se n a k sa da fo T Si. ev a k u i-r e b u l ia zo g i e r Ti sa m T a v r o bo Se n o ba Tbi l i s Si. da b o m b v am ga m o i w v ia Si Si da pa n i ka qa r T ul mo s a x l e o b a Si. da b o m b va ga g r Z e l da sa a r t i l e r io sa S u a l e b e b i-d an cxi n v a l is ma x l o b l ad. af x a z e T is xe l i s u f l e b am sTxo va eu To-s, da u y o v n-e b l iv ga i y v a n os sa k u T a ri da m k v i r v e b l-e bi ko d o r is xe o b i d an.

pre z i d e n t ma sa a k a S v i l ma el C T an, di l iT, sa u b r i s as Tqva, rom ru s e bs su -rT sa q a r T v e l os sru l ad aR e ba da ax a-li re J i m is da m y a r e ba. sa a k a S v i li Si S o-bs, rom ru s e Ti ar a s o d es da s T a n x m d e ba ce c x l is Se w y v e t a ze. sa a k a S v i l sa da sa-q a r T v e l os xe l m Z R v a n e l o b as sje ra, rom mTe li es sa m x e d ro op e r a c ia pu t i-ns surs re J i m is Se s a c v l e l ad. sa a k a S v i-l ma ga n a c x a da, rom ru s u li Za l e bi Tavs da e s x n en cxi n v a ls da qa r T u li ja r e bi ew i n a a R m d e g e b i an maT.

eu To-s da m k v i r v e b l e bi ac x a d e b en, rom 9 ag v i s t os, di l iT, 06:00 sa a T ze, da i w yo qa r T u li ar t i l e r i is da b o m b va cxi n v a l ze, ra s ac qa l a q Si mZi me Se d e gi mo h y va. sa m S v i d o b o e b is me T a u r is in f o-r m a c i iT, aTi ru si sa m S v i d o b oa da R u p-u li da sxve bi da i W r n en. 8 ag v i s t os, 11 sa a T ze ib o m b e ba cxi n v a li qa r T u li Tvi-T m f r i n a v e b iT. eu To-s da m k v i r v e b l e b is TqmiT, 8 ag v i s t os, 15 sa a T i s T v is, qa T u-l ma ja r ma da t o va cxi n v a li.

re i n t e g r a c i is mi n i s t r is mo a d g i l-

em, ru s l an ab a S i Z em ga n u c x a da elCs, rom e.w. sa m x r eT os e T Si ar s e b u li vi T a r e ba ig i v ea, rac 8 ag v i s t os iyo. mas sje ra, rom qa r T u li Za l e bi ak o n t r o l e b en cxi n v a ls da mi m d e b a re so f l e bs.

...sa q a r T v e l os xe l i s u f l e b am da a d a-s t u ra, rom sa g a n g e bo mdgo m a r e o b is ga-m o c x a d e ba ver an ar mo x e r x da.

8-9 ag v i s t os da m b o m b v e bi mo i c a vs:va z i a n Si, me-4 bri g a d is te r i t o r i a-

ze mo b i l i z e b ul re z e r v i s t Ta Se n o b e-bs. da b o m b v is Se d e g ad da i R u p n en re z e-r v i s t e bi.

se n a k is sa m x e d ro ba z a ze sa h a e ro Ta-v d a s x m i s as, me-2 bri g a d a Si, da u d a s t u r-e b e li in f o r m a c i is Ta n a x m ad, 20 da i R u-pa.

fo T is po r t is sa n a p i ro da c v is sa d-g u r is da b o m b v i s as, mi n i m um, 15 ad a m i a ni da i R u pa.

da i b o m ba ko p i t n a r is ae r o p o r ti, sa-d ac ga n T a v s e b u li iyo `su-25~ da àn-2~ Tvi T m f r i n a v e bi.

ma r n e u l is sa a v i a c io ba za me s a m ed da i b o m ba.

da i b o m ba ze mo ko d o ri.9 ag v i s t os, Su a d R i s as, da i b o m ba sa-

c x o v r e b e li ko r p u s e bi qa l aq go r Si. aris as o b iT msxve r p li~.

elC jon te f t is ra p o r ti, 12 ag v i s to, 2008 we li

`...Ta v d a c v is mi n i s t r is mo a d g i le baTu qu T e l i am ga n a c x a da, rom sa q a r T v e l-os ja ri mo q m e d e bs pro p o r c i u li sa f r-T x is mi x e d v iT. sa g a r eo sa q m e Ta mi n i s t r-is eka tye S e l a S v i l is TqmiT, ia k o b a S v i-l sa da Co C i e vs So r is Se x v e d ra Ca v a r da ko k o i T is mi z e z iT, ro m e l m ac `da b l o-ka~ es Se x v e d ra, Tu m ca eu To-s cno b iT, 7 ag v i s t os, sa R a m os sa a T e b Si, ia k o b a S v i-li im y o f e b o da ru s e T is sa m S v i d o b o e b-is Sta b Si, sa d ac Se x v da ru s e T is wa r m o-m a d g e n e ls, iu ri po p o vs. Se x v e d r as es w-r e b o da eu To-s wa r m o m a d g e n e l ic. aSS-is el C ma mo u w o da sa q a r T v e l os mxa r es, sa g a r eo sa q m e Ta mi n i s t r i sa da Ta v d a c v-is mi n i s t r is mo a d g i l e e bs, Se i n a r C u n on si m S v i de, ra Ta ga n i m u x t os si t u a c ia~.

ko n s t a n t i ne fo r C x i Ze: _ es `vi k i l-i q s is~ do k u m e n t a c i aa, ro m e l ic ab s o l-u t u r ad sa r w m u n oa da ro m l is av T e n t u-r o b a s ac eW q v eS arc aSS ay e n e bs da arc _ ev r o p u li qve y n e b is mTa v r o b e bi.

_ do k u m e n t e b is mi x e d v iT, sa q a r T v e-l o Si aSS-is yo f i li el Ci mi m o w e r as vi-s T an aw a r m o e bs?

_ 2008 wlis 6, 7 da 8 ag v i s t os te f ti aSS-is sa x e l m w i fo de p a r t a m e n t is xe l m-Z R v a n e l o b as sa i d u m lo we r i l e bs ug z a-v n i da, ro m l e b S ic sa u b a ri Za l i an mni S v-n e l o v an de t a l e b z ea. xa z g a s m iT va c x a d-eb, rom sa q a r T v e l os wi n a a R m d eg omi ru s e T ma 2008 wlis ag v i s t o Si ki ara, sa q a r T v e l os da m o u k i d e b l o b is ga m o c x-a d e b is pi r v e l s a ve dRes da i w yo...

_ sxva Ta So r is, sa q a r T v e l os Ta v d a-c v is mi n i s t r ic swo r ed am as am b o bs...

_ mi v e s a l m e bi, rom ir a k li al a s a n ia ase fi q r o bs, ma g r am si m a r T le na x e v r ad ki ara, bo l o m de un da iT q v as.

_ `na x e v r ad na T q v a mi si m a r T le~ ras ni S a vs?

_ ras da, _ Se i a r a R e b u li ko n f l i q-ti ru s e T ma mi x e il sa a k a S v i l is da x m a r-e b iT, anu mi si pro v o k a c i u li mo q m e d e b e-b iT da i w yo! `vi k i l i q s is~ am do k u m e n t e-b i d an swo r ed es ik v e T e ba. me t ic, ru s u-li mxa r is mi er ga v r c e l e b u li Te za, rom sa q a r T v e l om Se i a r a R e b u li ko n f-l i q ti aSS-is sa e l C o sa da, me t ic, aSS-is ma S i n d e li pre z i d e n t is, bu S is uS u a lo wa q e z e b iT da i w yo, tyu i l ia. es do k u m e n-t a c ia sa p i r i s p i r os am t k i c e bs da te f t-is mi er Tbi l i s i d an va S i n g t o n Si ga g z a-v n i li we r i l e b i d an na T l ad Cans Se S f o-T e ba da sa q a r T v e l os xe l i s u f l e b i s a d-mi mo w o d e ba, rom ko n f l i q t is zo n a Si sa m x e d ro Se i a r a R e b u li Za l e b is ga d a a-d g i l e b i s g an Ta vi Se e k a v e b i na.

_ am Te z is da m k v i d r e b as kre m li im i-t om cdi l o bs, rom mo s a x l e o b is Tva l Si aSS mi l i t a r i s t ul sa x e l m w i f od ga m o-C n d es da e.w. da s a v l u ri po l i t i k is mi m-a rT ni h i l i z mi ga C n d es?

_ ra Tqma un da, as ea.


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 9# 19 (232)

skandaluri eqskluzivi

_ aq e d an ga m o m d i n a re, uc n a u r ia, am e-r i k e l e bi ze m o x s e n e b ul do k u m e n t e bs Tvi T on ra t om ar as a j a r o v e b en?

_ am e r i k e l e bi am is Se s a x eb ar it y v i-an...

aR s a n i S n a v ia, rom te f t is mi er mi w o-d e b u li in f o r m a c i e bi te n d e n c i u ri araa da zu s t ad as a x a vs im mo v l e n e bs, rac 2008 wlis 6, 7 da 8 ag v i s t os sa q a r T v e l-o Si xde b o da.

_ te f t is sa i d u m lo mi m o w e r e b Si aq-c e n ti àt i p i ur brZo l e b z ea~ ga k e T e b u-li. es ras ni S n a vs?

_ àt i p i u ri brZo la~ di p l o m a t i u-ri te r m i n ia... do k u m e n t e b iT ir k v e va, rom sa q a r T v e l os sa g a r eo sa q m e Ta mi n i-s t r is im d r o i n d e li mo a d g i le, gri g-ol va S a Ze tefts es a u b ra da ga n u c x a da, rom e.w. sa m x r eT os e T is mxri d an qa r T-ul so f l e b ze _ nu l ze, dme n i s sa da av n-e v ze ad g i li hqo n da fa r T o m a s S t a b i an Ta v d a s x m as. am a s T an, va S a Ze mZi me sa a r t i-l e r io ce c x l s ac ax s e n e bs, ma g r am ro g o-rc Cans, aSS-is sa e l C om es in f o r m a c ia ga d a a m o w ma da te f t is sa i d u m lo we r i-l Si pi r d a p ir mi a n i S n e bs, sa a r t i l e r io sro l e bi ar da s t u r d e ba, Tu m ca ra m d e-n i me sa m x e d r o sa da mSvi d o b i a ni mo q a l a-q is da W ra da d a s t u r d ao.

_ ba t o no ko n s t a n t i ne, ro g o rc wi na in t e r v i u e b Si aR n i S n eT, ag v i s t os om iT Se s a Z l oa, ia r a R is uk a n o no bi z n e si `ga-T e T r da~. ga r da am i sa, mi x e il sa a k a S v i-ls Se i a r a R e b u li ko n f l i q t is da w y e ba xels ra t om aZ l e v da?

_ ko n f l i q t is da w y e ba, pi r v el ri g-Si, ru s e Ts aw y o b da.

_ ra t om?_ un d o da, mso f l i o s T v is Ta v i si ag-

r e s i u li po l i t i ka da e n a x v e b i na da isic eC v e n e b i na, rom po s t s a b W o Ta si v r c e-Si Ta v i si ga v l e n is aR s a d g e n ad uk an ar-a f e r ze da i x e v da.

va no, ad r ec gi T x a r iT da ax l ac ge u-b n e b iT, ga i x s e n eT: ra iyo ru s e Ti 2008 wlis ag v i s t os om a m de da ra ar is dRes? ag v i s t os omi rom ar yo f i l i yo, is mo v-l e n e bi, ro m l e b ic dRes uk r a i n a Si vi T a-r d e ba, ar iq n e b o da.

_ co ta da u j e r e b e l ia, rom kre m l ma uk r a i n is dRe v a n d e li mo v l e n e bi 2008 wlis ag v i s t o Si da g e g ma...

_ am a ze mi x e il sa a k a S v i li aSS-is el-C T an swo r ed 2008 wlis ag v i s t o Si sa u b-r o b da da pi r d a p ir ax s e n e b da yi r i ms.

_ es sa i d an ic iT?_ ̀ vi k i l i q s is~ do k u m e n t e b S ia na T q v-

a mi... mo k l ed, ag v i s t os omi ru s e Ts im i-s T v is sWi r d e b o da, rom Ta v i si sa m x e d-ro ma n q a na ae m u S a v e b i na da po s t s a b W o-Ta si v r c e Si mka c ri po l i t i ka ew a r m o e-b i na. sxva Ta So r is, e.w. ga m a R i z i a n e b l-ad kre m l ma, vTqvaT, ya r a b a Ri ki ara, sa-q a r T v e lo Se a r C ia.

_ ya r a b a Ri ra t om ar Se a r C ia?_ im i t om, rom iq er T m a n e Ts Se i Z l e-

ba, qri s t i a n u li da mu s u l m a n u ri sa m y a-ro da t a k e b o da, ra s ac Tu r q e T T an ga r-T u l e ba mo h y v e b o da...

_ anu, er T m o r w m u ne ru s e T ma er T m o-r w m u ne sa q a r T v e lo ki d ev er T x el ga m o-i y e na?

_ di ax da am lo k a l u ri da p i r i s p i r-e b iT Ta v i si am o c a na ga d a w y v i ta.

_ ba t o no ko te, 2008 wlis ag v i s t os omi sa e r T a S o r i so sa s a m a r T l om rom ga n i x i l os, vi si pa s u x i s m g e b l o b is sa k i-T xi ga m o i k v e T e ba?

_ pi r v el ri g Si, ru s e T is da, as e ve, qa r T u li mxa r is pa s u x i s m g e b l o b ac da d-g e ba. fi l o s o f i a Si da p i r i s p i r e b u l Ta brZo l i sa da er T i a n o b is ka n o ni ar s e b o-bs, ro m l is mi x e d v i T ac, ne b i s m i er ko n f-l i q t Si ori mxa re mo n a w i l e o bs. ru s e T-ze rom aR a r a f e ri vTqvaT, sa q a r T v e l os ma S i n d el xe l i s u f l e b as ag r e s i u li ri-t o r i ka hqo n da. ga i x s e n eT, Tu n d ac ir a k-li oq r u a S v i l is cno b i li te r m i n o l o-g ia. yve l a f e ri es im as em s a x u r e b o da, rom mkve T ri da Z a b u l o ba Se q m n i l i yo...

_ ag v i s t os om iT mso f l io ax a li ga-d a n a w i l e ba da i w yo?

_ ra Tqma un da. es omi wya l g a m y o fi

iyo, ri T ic mso f l i os is we s r i gi da i r-R va, ro m e l ic me o re mso f l io om is Se m-d eg, e.w. ia l t is ko n f e r e n c i a ze da d g i n-da. af x a z e T i sa da e.w. sa m x r eT os e T is, ro g o rc da m o u k i d e b e li sa x e l m w i f o e b-is aR i a r e b iT, wi T e li xa z e bi iq na ga d a k-v e T i li, ra s ac ru s e T is mxri d an ax la ukve yi r i m is mi e r T e ba mo h y va...

_ Tu ki ag v i s t os omi, ma r T l ac, di di mso f l io Se T q m u l e ba iyo, ma S in ma s Si mxo l od sa a k a S v i li ki ara, mso f l i os sxva ga v l e n i a ni li d e r e b ic iq n e b o d n en Ca r T u l ni...

_ pi r d a p ir ver vi t y vi, rom ag v i s t-os omi mso f l i os ga v l e n i a n ma spe c s a m s a-x u r e b ma da g e g m es, ma g r am yve la ve r s ia im ga d a s a x e d i d an un da av a g oT, Tu vis aw y o b da av a d s a x s e n e b e li ag v i s t os mo v-l e n e bi. ma S i n ac da ax l ac na T l ad Cans, rom omi ru s e Ts aw y o b da.

sxva Ta So r is, te f t is sa i d u m lo mi m-o w e ra er Ti-er T ze eT x v e va e.w. ta l i a v i-n is da s k v n as, anu aSS-is sa x e l m w i fo de p-a r t a m e n ti qa r T ul mxa r es af r T x i l e b-da, rom Tu ki cxi n v a l is re g i o n Si mi m d i-n a re mo v l e n e b ze pa s u xi iyo ga s a c e mi, ma r T l z o m i e r ad ep a s u xa, Tu m ca qa r T v e-li ma R a l C i n o s n e bi, ma g a l i T ad ba Tu qu-T e l ia da sxve bi tefts ca l s a x ad eu b n e-b o d n en, e.w. sa m x r eT os e T is 75 pro c e n ts va k o n t r o l e bT, as e ve, cxi n v a l sa da mis mi m d e b a re 11 qa r T ul so f e l so, ma g r am am e r i k u l ma da z v e r v am ka r g ad im u S a va, rac te f t is we r i l e b i d a n ac Cans...

_ jer er Ti, `vi k i l i q si~, ud a v oa, ga-r k v e u li spe c s a m s a x u r e b is pro e q t ia...

_ di ax..._ me o r ec, Tqve ni sa u b r iT is e Ti su r-

a Ti ix a t e ba, rom ag v i s t os mo v l e n e b iT ru s e T ma mso f l io Se a S i na...

_ ra Tqma un da, ru s e Ti at o m u ri qve-y a n aa...

_ Tu ki ru s e Ti pla n e t is mo n s t r ia, aba, ri s T v i s Ra vi b r Z v iT? ar jo b ia, `baba~ da v u Z a x oT?

_ ase ar ar is... `na c m o Z r a o b is~ xe l i-s u f l e b is ri t o r i ka da sa q me er T m a n e T-i s g an mkve T r ad ga n s x v a v d e b o da. wi n a a R-m d eg Se m T x v e v a Si, ru s e Ts xel-fe xi ar ga e x s n e b o da, rom na b i ji mso f l io ax a-li we s r i g is da s a m y a r e b l ad ga d a e d ga.

_ Tu Ta n a m e d r o ve mso f l io ga d a n a w-i l e b a Si sa a k a S v i l ma am x e la ro li Se a s-r u la, ma S a s a d a me, Za l i an ma g a ri yo f i-la!..

_ mo d iT, is vTqvaT, sa a k a S v i l ma wya-li vis wi s q v i l ze da a s xa...

_ ar va m b ob, rom sa a k a S v i li di di qa-r T v e l ia...

_ mi S am wya li ru s e T is wi s q v i l ze da-a s xa _ ag v i s t os om iT, te r i t o r i e bi

da v k a r g eT da Za l i an rTul mdgo m a-r e o b a Si aR m o v C n d iT. uk r a i n is dRe v a n-d e l ma mo v l e n e b ma ki da g v a n a xa, rom ag v-i s t os omi wya l g a m y o fi iyo...

_ ke T i li, ma g r am am as Tqven Tu mi x v d-iT, am e r i k e l e bi ver xvde b i an?

_ ar vi ci, am e r i k e l e bi ras xvde b i an da ras _ ve ra, ma g r am ar da g v a v i w y d es, rom am e r i k e l e bi mi S as ver ak o n t r o l e-b d n en.

_ dRes ra t o m Ra ìn a x a v en~?_ mso f l i os Tva l Si mi Sa wa r m o d g e n-

i li iyo, ro g o rc ax a l g a z r da de m o k r a-t i u li ga r d a q m n e b is li d e ri...

_ bo l os da bo l os, ke n e di mo i c i l es da er Ti mi Sa ra ga x da?

_ au c i l e b e li ar aa, ga m o v i d n en da Tqvan, mi Sa Ca v a r d n i li pro e q t i ao. sxva-Ta So r is, am e r i k e l e bs mxo l od mi Sa ki ara, sxva be v ri Ca v a r d n i li pro e q ti aqvT.

_ ba t o no ko te, ro m el `Ca v a r d il pro e q t z ea~ la p a r a ki, ro ca am e r i k e l e-bi sa a k a S v i ls is ev àT e T r e b en~. yo v el Se m T x v e v a Si, èn-di-ai~-s bo lo kvle v e b-iT, `na c m o Z r a o ba~, òc n e b is~ Se m d eg, me-o re re i t i n g u li pa r t i aa. èn-di-ai~ ki, am e r i k u li or g a n i z a c i aa...

_ ic iT, am or g a n i z a c i e bs sa q a r T v e l-o Si ur T i e r T o ba ro m el so c i o l o g i ur jgu f e b T an aqvT?

_ ro m e l T an?_ ma g a l i T ad, ài-pi-em~-Tan, ro m e l s-

ac sa v e le sa m u S a o e bs at a r e b i n e b en. ài-pi-em~-is xe l m Z R v a n e li vi n me go Ca cqvi t-i S v i l ia, ro m e l ic ar a e rT ska n d a l S ia ga x v e u li da ro m e l ic `na c m o Z r a o b is~ `kri S is~ qve S aa.

_ es in f o r m a c ia sa i d an gaqvT?_ Ta v is dro ze pa r t ia `sa m a r T l i a ni

sa q a r T v e l o s T v is~ po l i t i k u ri mdi v a-ni vi y a vi da cqvi t i S v i l is ko m p a n i am gvi C i v la.

_ ra t om?_ zu r ab no R a i d e l ma kvle v is Ta n xa,

Tu ar vcde bi, 45 aT a si la ri ar ga d a u x-a da, ma g r am no R a i d e ls ki ara, mis sa m a r-T a l m e m k v i d r es, anu `sa m a r T l i an sa q a r-T v e l os~ uC i v la. ar a da, am pa r t i as kv l-

e v a s T an sa e r To ar a f e ri hqo n da. ma S in mi v i R eT in f o r m a c ia, rom yve l a f e ri es im d r o i n d e li xe l i s u f l e b is mxa r d a W e-r i Ta da da v a l e b iT xde b o da. as e ve, ga C n-da ve r s ia, rom cqvi t i S v i l is uk an mi x e-il ma W a v a r i a ni dgas...

_ sxva Ta So r is, is ve r s i ac ar s e b o bs, rom `sa m a r T l i a ni sa q a r T v e l os~ xe l m Z-R v a n e ls Ta v is dro ze ma W a v a r i a n is ga r-e m o c v a s T an bi z n es-in t e r e s e bi ak a v S i r e-b da, anu ra t om un da ga m o v r i c x oT, rom pa r t i as, ro m l is po l i t i k u ri mdi v a n ic iy a v iT, swo r ed `na c m o Z r a o ba~ ma r T a v-da?

_ am ga d a s a x e d i d an, Se s a Z l oa, as e c-aa...

_ ba t o no ko n s t a n t i ne, we R an un da me k i T xa da ga m o m r Ca: ag v i s t os om is mo m-z a d e ba, Tqve ni va r a u d iT, ra da j d e b o-da?

_ yve l a f e rs Ta vi rom da v a n e b oT, ru s e T is 58-e ar m i is mo m z a d e b as, ro m e l-ic ag v i s t os om a m de, Tve n a x e v r is ga n m a v-l o b a Si, Crdi l o k a v k a s i a Si wvrTnebs ga d i o da, Za l i an di di Ta n xa da s W i r d e b-o da.

_ me re, es xa r j e bi kremls uR i r da?_ di ax, uR i r da: ru s e T ma, ag v i s t os

om is Se m d eg, sa q a r T v e l os te r i t o r i a-ze Ta v i si sa h a e ro si s t e m e bi ga n a T a v sa da am iT mTe li ka v k a s i is sa h a e ro si v r ce ga d a k e ta, anu dRes ru s ul mxa r es ne b i s-m i e ri sa h a e ro ap a r a t is ga d a a d g i l e b a-ze am o m w u r a vi in f o r m a c ia aqvs. ag v i s t-os om is erT-er Ti mTa v a ri Se d e g ic swo-r ed es aa, rac sa q a r T v e l os Crdi l o a t-l a n t i k ur gza ze se r i o z ul da b r k o l e-b as uq m n is.

_ rac Se e x e ba ̀ en-di-ai~-s bo lo kvle-v as, ro m l is Ta n a x m a d ac, ir a k li al a s a n-ia yve l a ze re i t i n g u li po l i t i k o s ia, am a S ic `na c i o n a l e b is~ xe li xom ar ur e-v ia da im sce n a r Si jde ba, ro m e l z ec wina in t e r v i u e b Si is a u b r eT, anu Ra r i b a S-v il-al a s a n i as xe l o v n u ri da p i r i s p i r e-b is ag o r e ba da am iT qve y n is da s u s t e ba?

_ `na c i o n a l e bi~ mxo l od Wkvi a n e bi ki ara, ku l u a r ul Ta m a S e b sa da pi ar-te q n o l o g i e b S ic ga m o c d i l ni ar i an. ase rom, kvle v e b Si `na c i o n a l e b is~ kva l ic Cans _ pre m i e r ze me ti re i t i n g is mi n i s t-r Ta-ka b i n e t is ro m e l i me we v r i s T v is da-w e ra, pra q t i k u l ad, im as ni S a vs, rom da-p i r i s p i r e b is ra R ac ma r c v a li ga d a a g-do. am kvle v e b is mi z a ni, da p i r i s p i r e b is ma r c v l is Ca g d e b is ga r da, sa z o g a d o e b-r i vi az r is fo r m i r e b a c aa. da r w m u n e b u-li var, arc er Ti ir a k li da arc _ me o-re am da p i r i s p i r e b is ma r c v a ls ar ah y v-e ba. maT ka r g ad ic i an, rom sa e r To sa q m es em s a x u r e b i an! ise, ar vfi q r ob, rom èn-di-ai~-s kvle v e bi aSS-is xe l i s u f l e b is da k v e T aa, ra d g an da p i r i s p i r e ba mxo l-od `na c m o Z r a o b as~ sWi r d e ba.

_ as ea Tu ise, ̀ na c m o Z r a o b am~ yri l o-b a ze spo r t is sa s a x le ga a v so...

_ me re, ra?! spo r t is sa s a x l e Si aTi, ma q s i m um, 12 aT a si ad a m i a ni et e va da es ras ni S n a vs? _ xa l xi av t o b u s e b iT Ca m o-i y v a n es. sxva Ta So r is, ar da g a v i w y d eT, rom `na c i o n a l e bs~ Ta v i a n Ti bi z n e s m e n e-bi hyavT da fu l is na k l e b o b a s ac ar ga n-i c d i an! 12 aT a si ad a m i a n is mo b i l i z e ba Ta v is dro ze ni no bu r j a n a Z e m ac Se Z lo, ma g r am sa p r e z i d e n to ar C e v n e b ze 10 pro c e n ti mi i Ro. ase rom, spo r t is sa s a-x l is ga v s e ba ar a f e rs ni S n a vs.

_ is ev ag v i s t os oms rom da v u b r u n d-eT, ba t o no ko te, `vi k i l i q s is~ ma s a l e b-iT, am e r i k e l e bi sa a k a S v i ls sa g a n g e bo mdgo m a r e o b is ga m o c x a d e b as sTxo v d n en. ra t om?

_ sa g a n g e bo mdgo m a r e o b is ga m o c x a d-e ba im as ni S n a vs, rom qve y a na om Si eb m e va.

_ anu, sa a k a S v i ls ar un d o da, rom ag-v i s t os mo v l e n e bs of i c i a l u ri om is saxe mi s c e m o da?

_ di ax, ar un d o da._ ra t om?_ am is Tqma Zne l ia...

esaubra vano pavliaSvili

(Temis gagrZeleba iqneba)


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

10 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

dava sazogadoeba

_ am d e ni xa n ia, sa y d r i si-ya C a R i a n is Te m a ze aJ i o t a Ji ar cxre ba. ar a da, sa y d-r i si na m d v i l ad ar q e o l o g i u ri Ze g l ia, sa d ac Se n a r C u n e b u l ia Zve li we l T a R r-i c x v is me-4 aT a s w l e u l is ad a m i a n is mo R-v a w e o b is kva li. mi u x e d a v ad am i sa, iyo mcde l o ba, eT q v aT, rom es oq r os ki ara, spi l e n Z is, an ma r i l is ma R a r oa...

_ qa l b a t o no ma r i ne, sa y d r i s T an da-k a v S i r e b iT ge r m a n e li spe c i a l i s t is mier er Ti wlis win da w e r i li da s k v n is sa n d o o ba ki T x v is ni S n is qveS ra t om da-d ga?

_ wa g i k i T x a vT am o n a r i ds ̀ fo l k s v a g-e n is fo n d is~ ge n e r a l u ri mdi v n is, pro-f e s or vi l h e lm kru l is 2013 wlis 13 se q t e m b r is of i c i a l u ri we r i l i d an, ro m l i T ac man sa q a r T v e l os ma S i n d el pre m i er-mi n i s tr bi Z i na iv a n i S v i ls mi m a-r Ta: `ga o g n e b u li var im ax a li am b iT, rom ga n z r a x u l ia pre i s t o r i u li xa n is sa m T o w a r m o e b is Ze g l is ga n a d g u r e ba; sa y d r i si wa r m o a d g e ns mso f l i o Si uZ v e-l es oq r os ma R a r os, un i k a l ur ku l t u-r ul me m k v i d r e o b as, ro m e l ic im s a x u r e-bs ro g o rc da c v as, as e ve, _ mo m a v al kv-le v e bs; gTxovT, da u y o v n e b l iv Se a C e r-oT ne b i s m i e ri sa m T o w a r m o e ba Ze g l ze~. am is Se m d eg ro g or un da Se v a f a s oT xe l-i s u f l e b is sa q c i e li, ro m e l ic Ze g l is sta t u s is ga u q m e b is mo m x r ea?

_ sa y d r i si-ya C a R i a n is Se s a s w a v l ad Tbi l i s Si ori uc x o e li eq s p e r ti Ca m o v-i da. sa f u Z v l i a ni da s k v n is da d e b as Se Z-l e b en?

_ sa e r T a S o r i so ko m i s i is na c v l ad, ku l t u r u li me m k v i d r e o b is da c v is sa a-g e n t om ori eq s p e r ti mo i w v ia: bu l g a r e-li sa m To-ge o l o gi da ge r m a n e li sa m To-ar q e o l o gi. uc x o e li eq s p e r t e bi sa y d r-i si-ya C a R i a n is te r i t o r i a ze yo v e l g v a-ri ga m W v i r v a l o b is ga r e Se, mi C u m a T e b u-l ad im y o f e b o d n en da Ze g li ase da a T v a-l i e r es. am eq s p e r t e bs Ta v i a n Ti mo s a z r-e b is ga n s a j a r o e b is uf l e ba un da mi e c-eT. am a s T an, yo v e l g v a ri sa m u S a o e bi unda Se C e r d es, ra Ta sa y d r i si-ya C a R i a n is ku l t u r u li me m k v i d r e o ba ga d a r C es.

_ am eq s p e r t e bs ic n o bT? kva l i f i c i-u ri spe c i a l i s t e bi ar i an?

_ maT ko m p e t e n c i a Si eW v is Se t a n is uf l e ba ar maqvs, ma g r am or dRe Si as e Ti mni S v n e l o v a ni sa k i T x is ga d a w y v e ta wa-r m o u d g e n e l ia, miT um e t es, rom ku l t u-r u li me m k v i d r e o b is Ze g l is je r o v n ad da c v a z ea sa u b a ri. Tu ki xe l i s u f l e b as ra R a c a Si eW vi ep a r e ba, ma S in sa e r T a S o-r i so ko m i s ia un da Se i q m n as. cxa d ia, am or ad a m i a ns ar Se i Z l e ba, as e Ti se r i o z-u li pro b l e m is da s a Z l e v ad re s u r si hq- o n d es. sxva Ta So r is, ke r Zo sa w a r m om me-c n i e ri to m as Sto l n e ri da p a t i Ja, ro m-e l m ac es mo p a t i J e ba Se u r a c x y o f ad Ca T-v a la, ra d g an mo w v e v as sa x e l m w i f o s g an

el o da._ am et a p ze sa y d r i s Si ra vi T a r e b aa?_ mi y v a n i l ia mZi me te q n i ka, ro m l is

mu S a o b i T ac Ze g l is di di na w i li da z i a-n e b u l ia. ke r Zo ko m p a n i am jer ki d ev ia n-v a r Si da a z i a na sa y d r i s is te r i t o r ia, mo a r R v ia ku l t u r u li fe n e bi, mo a n g r ia klde Si na k v e Ti au z e bi, rac uk ve si s x l-is sa m a r T l is da n a S a u l ia. dRes ki, sa y-d r i si-ya C a R i a n is borcvs em u q r e ba ga n a-d g u r e ba, ma g r am yve l a n a i r ad un da ve c-a d oT, rom Se v i n a r C u n oT, ra d g an bo r c-v is Si g n iT ma R a r oa. Se s a b a m i s ad, Tu bo r c v i d an aR a r a f e ri da r Ca, Ta v i s T a v-ad, ma R a r os na w i l ic Ca m o i n g r e va.

_ es bo r c v ia yve l a ze Ri r e b u li?_ yve l a ze Ri r e b u li oq r os ma R a r-

oa, ro m e l s ac cxra Se s a s v l e li aqvs. bolo ori gvi r a bi ga s ul za f x u ls aR m o a-C i n es, ro m e l Ta er T i a n o b ac mso f l i o Si uZ v e l es ma R a r os Se a d g e ns. ku l t u r is sa m i n i s t r os sa y d r i si-ya C a R i a n is oq r-os sa b a d os te r i t o r i a ze mu z e u m is ga n-T a v s e b is ge g m ac aqvs. oq r o sa da, sa e r T-od, fe r a di li T o n e b is mo p o v e ba am o w u-r v a d ia. ra m d e n i me we l Si es oq ro am o R-e b u li iq n e ba da am iT da s r u l d e ba sa w a-r m os mu S a o ba, ma g r am Tu sa y d r i si-ya C a-R i a n is Zegls Se v i n a r C u n e bT, ma S in bo l-n i ss Se i Z l e ba, uw i n d e li mni S v n e l o ba da fu n q c ia da u b r u n d es _ ku l t u r is, ga n a T l e b i sa da me c n i e r e b is mni S v n e l o-v an ke r ad iq c es. ...ku l t u r is sa m i n i s t r-om da n a S a u l e b r i vi ro li iT a m a Sa da, pra q t i k u l ad, mwva ne Su qi mi s ca am sa m u-S a o e bs. sxva Ta So r is, ku l t u r is sa m i n i-s t r os da s k v na, ro m l is mi x e d v i T ac ya C a-R i a n is ma R a r o Si oq r os mo p o v e ba ar da-s t u r d e ba, ga s a C i v r e b u l ia.

_ am b o b en, rom sa y d r i si-ya C a R i a n is te r i t o r i a ze ga m a r T u li aq c i e bi ga r k-v e u li ju f e b is mi er fi n a n s d e ba.

_ ar a n a i ri da f i n a n s e ba ar yo f i la, ase rom iy os, uk e T e si iq n e b o da _ xmas ufro met ad a m i a ns mi v a w v d e n d iT

_ qa l b a t o no ma r i ne, am aq c i e b is or-g a n i z e b as Tqven gi k a v S i r e b en da am b o b-en, rom ga r k v e u li mi z n e bi ga m o Z r a v e-bT..

_ aq c i e b is or g a n i z e b as me ver da v i C-e m eb, iq iyo mo Z r a o ba „mwva ne mu S ti“, as-e ve, „sa ia“ da sxve bi.

_ ko m p a n ia RMG-i, ro g o rc vi ci, ap i-r e bs, rom sa s a m a r T l o Si gi C i v l oT...

_ vi d re es ko m p a n ia mi C i v l e bs, sa s a m-a r T l o Si uk ve ga n i x i l e ba Ce mi da Ce mi Ta n a m o a z r e e b is sa r C e li, ro m e l ic sa y-d r i si-ya C a R i a n is ma R a r os sa k i T x ze ar-s e b u li da s k v n is ku l t u r is sa m i n i s t r-os mi er ga y a l b e b as ex e ba. vna x oT, is ad a-m i a n e bi, ro m l e b ic qve y n is ku l t u r ul me m k v i d r e o b as sa k u T a ri xe l iT an a d g u-r e b en, Tavs ro g or ga i m a r T l e b en!

esaubra naTia lebaniZe

wvrili sigareti 190-mde qimiur nivTierebas Seicavs

saydrisis gadarCenis komitetis wevri, kulturisa da ZeglTa dacvis ministris yofili moadgile marine mizandari saydrisis garSemo mimdinare movlenebis met gamWvirvalobas iTxovs:

ro g o rc gi o r gi ba x t u r i Ze `for.ge~-sTan sa u b r i s as ga n m a r t a vs, sa m e d i c-i no ga m o k v l e v e b is Ta n a x m ad, e.w. la i Ti si g a r e t is kva m li uf ro Rrmad Se d is fi l t v is naz qso v i l e b Si, ro m l is da z i-a n e b ac ma n a m de sa m e d i c i no kvle v e b iT cno b i li ar iyo. Tu 20 wlis win, ma n d i-l o s n e b Si fi l t v is ki bo 3-4% iyo, ax la 25-27 %-ia, ra d g an am si g a r e t e b Si 190-mde qi m i u ri ni v T i e r e b aa. pra q t i k u l ad, Zve l e b u ri Ta m b a qo ar fi g u r i r e bs da es aa qi m i ur ni v T i e r e b a Ta ko n g l o m e r a-ti. am i t o m ac, xSi r ia Se m T x v e v e bi, ro ca 30 wlis ad a m i a ns xo r x is, fi l t v is, mke-r d is ki bo aR e n i S n e ba. Tu 10 wlis win, sa q a r T v e l o Si, Ta m b a q o s g an ga m o w v e u-li da a v a d e b e b iT 8 000 ad a m i a ni iR u p e b-o da, anu yo v e li me x u Te, dRes yo v e li me o T xe iR u p e ba, anu 11 aT a si. ase rom, no m er pi r v e li mkvle li, Ta v i si ma s S t a-b iT, swo r ed Ta m b a q oa

„am 11 aT a si da R u p u l i d an, 3 aT a si pa s i u ri mwe v e l o b is msxve r p l ia, ro m e-l ic iZ u l e b u l ia, Ca i s u n T q os sxvis mi er mo w e u li si g a r e t is kva m li. maT So r is, 10% ba v S v e b ze mo d is. ba v S v Ta ue c a ri ga r d a c v a l e b is Se m T x v e v e b Si, mni S v n e l-o v a ni ad g i li uW i r a vs pa s i ur mo w e v as. ga m o d is, am iT Svi l e bs vklavT, anu yo v e-l d R i u r ad, 9 ad a m i a ni mxo l od im is gamo iR u p e ba, rom sxva ad a m i a n e b is ga m o n a-b o l qv ha e rs Ca i s u n T q a vs. mo m d e v no aTi wlis Se m d eg, na v a r a u d e v ia, rom es ci f-ri 18 aT as da R u p u l a m de ava. am as em a t e-ba is ic, rom Tu T u n ic, bo lo wle b Si, ge n m o d i f i c i r e b u l ia, rom aR a r a f e ri vTqva im ar o m a t i z i r e b el sa S u a l e b e b-ze, ro m l i T ac ga j e r e b u l ia si g a r e ti. mTli a n o b a Si, 4 aT a s a m de qi m i u ri ni v T i-e r e ba iy r is Tavs Ta m b a q o Si _ „la iT“ si-g a r e t S ic da Cve u l e b r i v S ic~, _ ac x a d e-bs gi o r gi ba x t u r i Ze.

mi s i ve TqmiT, Ta m b a q os in d u s t r ia yo v e l n a i r ad cdi l o bs, qve y a n a Si ar da-b r u n d es Ta m b a q os li c e n z i r e b is ka n o n-m d e b l o ba, rac 2010 wels ga u q m da. Se s a-b a m i s ad, qve y a n a Si yo v e l g v a ri ko n t r o-l is ga r e Se, Se m o d is Ta m b a q os na w a r mi, as e ve, Ta m b a qo iw a r m o e ba sa q a r T v e l o Si da mi si Se m c v e l o ba, is e ve, ro g o rc qi m-

i ur da n a m a t Ta Se m c v e l o ba, uc n o b ia. Tu Ta m b a q os in d u s t r ia da i c a vs ar s e b-ul sta n d a r t e bs, ma S in pro d u q c i is Tvi T R i r e b u l e ba ga i z r d e ba da mi si Se-m o s a v a l ic, ga r k v e u l w i l ad, Se m c i r d e-ba. ke r Z od, bo lo sa mi wlis ga n m a v l o b a-Si, bi u j e t Si am in d u s t r i i d an sta b i l-u r ad 150 mi l i o ni la ri Se d is da es ma S-in, ro ca ek o n o m i k u ri ga T v l e b iT, 280 mi l i o ni la ri un da Se s u l i yo. ga m o d is, da a x l o e b iT 130 mi l i o ni ik a r g e b o da da il e q e b o da vi R a c is ji b e Si. am is sa p i-r i s p i r od, sa x e l m w i f os ka t a s t r o f u-l ad di di Ta n x e b is ga R e ba uw e vs Ta m b a q-o s g an ga m o w v e u li da a v a d e b e b is mku r n a-l o b i s T v is, rac or j er sWa r b o bs im as, rac Se m o a q vs Ta m b a q os in d u s t r i as. es da r gi mo m g e b i a n ia ma T T v is, vinc wi l e bs flobs am se q t o r Si.

„mo g e x s e n e b aT, Ta m b a qo is e d ac sa s i k-v d i lo pro d u q t ia, ma g r am qi m i u r ad Se-j e r e b u li Ta m b a qo be v r ad ua r e s ia. Tu ad re Cve u l e b r i vi Ta m b a qo, qi m i u ri da-n a m a t e b is ga r e Se, fi l t v is ki b os 30-35 wlis ga n m a v l o b a Si iw v e v da, as e Ti qi m i-u ri ni v T i e r e b e b iT ga j e r e b u li Ta m b a q-os na w a r mi uf ro ad re iw v e vs ki b os Se m-T x v e v e bs, as e ve, in s u l ts, in f a r q ts~.

rac Se e x e ba lo b i s t e bs, „Ta m b a q os ko n t r o l is al i a n s is“ xe l m Z R v a n e li sa-j a ro mo x e l e e b sa da po l i t i k o s e bs as a-x e l e bs da maT Ta m b a q os in d u s t r i is lo b i r e b a Si ad a n a S a u l e bs. igi ac x a d e-bs, rom Ta m b a q os bi z n e ss, wle b is ga n m a v-l o b a Si, mfa r v e l o b d n en sa x e l m w i fo uw y e b e b is wa r m o m a d g e n l e bi da ax al mma-r T v el gu n d S ic ga C n d n en am bi z n e s is lo b i s t e bi.

„lo b i s t e bi ja n d a c v is sa m i n i s t r o-d an mTa v r o b a Si Ta m b a q os ko n t r o l is Se s a x eb ka n o n p r o e q t is ga d a g z a v n as ab r-k o l e b en. Se s a Z l e b e l ia, aR n i S n u li ka n-o n p r o e q t is ga d a g z a v na sa g a z a f x u lo se s i e b is da w y e b a m de verc mo e s w r os. am i-t om mo v u w o d eb mTa v r o b as, mo i w v i os sa-m T a v r o bo ko m i s ia da mo x d es yve la am sa k i T x is Ri ad ga n x i l va~, _ am b o bs gi o r-gi ba x t u r i Ze.

`for.ge~

„Tambaqos kontrolis aliansis“ xelmZRvaneli giorgi baxturiZe acxadebs, rom e.w. laiTi, rbili sigareti Tambaqos industriis mxridan marketingulad gogonebzea gaTvlili _ gogonebs hgoniaT, Tu wvrilRerian sigarets moweven, janmrTelobas gaufrTxildebian. sinamdvileSi, es sigareti satyuaraa da masSi qimiuri nivTierebebis Semcveloba dabali sulac araa.

guram odiSarias yofili moadgile kulturis saministros dokumentebis gayalbebaSi amxels?!


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 11# 19 (232)

stopkadri

rusuli gakveTilebi

Ss ministri adasturebs,

rom moduli-s Senobidan mosasmeni

aparatura gaqra

ruseTSi CrdiloeT kavkasiis ganviTarebis saministro Seiqmna

sa q a r T v e l os Si n a g an sa q m e Ta mi n i s t-r is, al e q s a n d re Wi k a i Z is ga n c x a d e b iT, ar s e b o bs kud-is Ta n a m S r o m l e b is Cve n e-b e bi, rom mo s a s m e ni ap a r a t u ra `erT-erT Ra m es da t v i r T es da mo d u li-s Se n-o b i d an ga i t a n es~ da es, ro g o rc Wi k a i Ze am b o bs, Ss uw y e b a Si ir a k li Ra r i b a S v i-l is mi s v l a m de mo x da.

`2012 wlis ar C e v n e b is Se m d g om, ro ca sa m i n i s t r o Si ax a li xe l m Z R v a n e li mi v i-da, Cven aR v r i c x eT sa m i n i s t r os mflo b-e l o b a Si ar s e b u li te q n i k u ri Tu sxva sa S u a l e b e bi. aR m o C n da, rom fa r u li xa-r j e b iT Se s y i d u li iyo ra m d e n i me mi l i-o n is te q n i ka, ro m e l ic am sa m i n i s t r o Si ir a k li Ra r i b a S v i l is Se m o s v l a m de iq na ga t a n i li. aR n i S n u l ze ga m o Z i e ba er Ti wlis win da i w yo, Tu m ca, ra d g an ax la aq-t u a l u ri ga x da, ma s a l e bi ga d a e g z a v na pro k u r a t u r as da mas am J a m ad swo r ed es uw y e ba iZ i e bs. va d a s t u r eb im faqts, rom ra m d e n i me po r t a t u li ko m p i u t e-ri, ro m l is me S v e o b i T ac Se i Z l e b o da ga-k o n t r o l e b u l i yo xmis mo s m e na, an vi d e-o T v a l T v a li, sa m i n i s t r o d an da k a r g u-l ia. ga m o Z i e b as un da da v e l o d oT da wi n a s w ar sa u b a ri ar a s e r i o z u li iq n e-ba, ma g r am ma S in am te q n i k is ga n k a r g va wina mTa v r o b is wa r m o m a d g e n l e bs Se e Z l-oT da da m e r w m u n eT, ga m v l el pi r e bs ar Se e Z l oT, sa m i n i s t r o d an mi si ga t a na. e.i. ga m o d is, rom es te q n i ka Se s a Z l oa, iyos ga S l i li im pi r e b Si, ro m l e b ic Zve-li mTa v r o b is wa r m o m a d g e n l e bi iy v n en~, _ ga n a c x a da al e q s a n d re Wi k a i Z em.

am a s T an, mi s i ve ga n m a r t e b iT, sad im y-o f e ba aR n i S n u li te q n i ka am et a p ze da-d g e n i li ar ar is.

`sad im y o f e ba es te q n i ka, am et a p ze da d g e n i li ar ar is, ma g r am Ce m T v is ra m-d e n a d ac cno b i l ia, ar s e b o bs kud-is Ta-n a m S r o m l e b is Cve n e b e bi, rom erT-erT Ra m es am te q n i k is da t v i r T va da mo d u-li-s Se n o b i d an ga t a na mo x da~, _ ac x a d e-bs Wi k a i Ze.

sa q a r T v e l os mTa v a ri pro k u r a t u r-is ga n c x a d e b iT, uk a n o n od Se Z e n i li sa t-e l e f o no da fa r u li vi d eo mi y u r a d e b i-

s T v is ga n k u T v n i li spe c i a l u ri po r t a-t u li te q n i k is di di na w i li da k a r g u l-ia da ar s e b o bs ma R a li al b a T o ba, rom aR n i S n u li te q n i k iT sa r g e b l o b en yo f i-li xe l i s u f l e b is ga v l e n is qveS myo fi pi r e bi.

`interpresniusi~

pre z i d e nt vla d i m er pu t i n is ga d a w-y v e t i l e b iT, ax al uw y e b as kra s n o i a r s k-is mxa r is gu b e r n a t o ri lev ku z n e c o vi ux e l m Z R v a n e l e bs.

`vi m e d o v n eb, mTel Tqvens un a rs da ga m o c d i l e b as ax al sa m s a x u r S ic ga m o i y-e n e bT~, _ mi m a r Ta pu t i n ma ku z n e c o vs da gu b e r n a t o r is ra n g Si ga w e u li mu S a o b-i s T v is ma d l o ba ga d a u x a da.

kra s n o i a r s k is mxa r is gu b e r n a t o r is

evropeli rusebi mas Se u Z l ia, ru s e T is is t o r i a Si da -

r C es, ro g o rc ni k o l oz pi r v e l i v iT ui-R b lo me fe, an wa v i d es al e q s a n d r es re p-u t a c i iT. igi ax la am ar C e v a ns ak e T e bs. ro g o ri mo m a v a li el is ru s e Ts ,,qa n q a r-as Te o r i is~ ga d a s a x e d i d an? es Te o r ia mki T x v e ls Se v T a v a ze Cems sa m t o m e u l Si _ ,,ru s e Ti da ev r o pa: 1462-1921.~ Te o r-ia fu n d a m e n t u ri ru s u li po l i t i k u ri ku l t u r is ga o r e b as ey r d n o ba, ro m l is wya l o b i T ac, qve y a na ka r g a vs da is ev iZ e-ns Ta v d a p i r v el ev r o p ul id e n t o b as. iZ e ns, ra Ta xe l a x la da k a r g os. a q e d an ga m o m d i n a re, grZe l v a d i a ni pro g n o z is ga k e T e ba si Z n e l es ar wa r m o a d g e ns.

me o re sa k i T x ia, ra m d e n ad gva m S v i d e-bs es am b a vi ev r o p el ru s e bs, ro m e l Ta Tva l w in ru s e Ti kvlav me-17 sa u k u n is mo s k ov-sa x e l m w i f od iq ca.

TviTmpyrobelebi da istoriaru s e T is is t o r i a Si Se s a m C n e vi kva-

li ori ti p is Tvi T m p y r o b e l ma da t o va. pi r v e li ma T g a ni si c o c x l is bo l o m de uS i S r ad an g r e v da qve y a n as.

ka r a m z i ni: ,,ra R ac jo j o x e T u ri ST-a g o n e b iT Se i y v a ra si s x li iv a ne me o T x em. ud a n a S a u l o Ta sisxls Rvri da da Ta v e-bs ay r e v i n e b da sa T n o e b iT sa x e l g a n T q m-ul ad a m i a n e bs~.

so l o v i e vi: ,,igi sa S i n el Tesls Te s-a v da _ mo s a v a l ic sa S i n e li iyo. is t o r-ia erT ga m a m a r T l e b el si t y v a s ac ar it-y v is as e Ti ad a m i a n is mi m a rT~.

as e T i ve ti p is me o re Tvi T m p y r o b e l-ze ori is t o r i u li ep i t a f ia da r Ca. erTi ni k o l oz I-is mi m a rT, ra s ac Ce m ze ukeT so l o v i o vi it y v is: ,,ax a li me f is ku-r T x e v a ze mi s u ls, ek l e s i is zRu r b l ze gra n o v s k is Se v x v di, Ce mi pi r v e li si t y-va iyo: ,,mo k v da!~ man mi p a s u xa: ̀ ar a f e r ia ga s a k v i ri, rom mo k v da, sa o c a ri is aa, Cven rom varT co c x l e bi!~

me o re ep i t a f ia uf ro sa S i n e l ia, Tu n d ac im i t om, rom igi ek u T v n is ni k o-l oz me f is yve l a ze lo i a l ur qve S e v r d-om po g o d i ns. mi si si t y v iT, ni k o l oz pi-r v e l ma da t o va ru s e Ti, sa d ac ,,um e c r e-bi ad i d e b en si C u m es, ma g r am es fi z i k u r-ad da mo r a l u r ad ay r o l e b u li sa s a f l-a os du m i l ia. mo n e bi ad i d e b en mis mi er da m y a r e b ul we s r i gs, ma g r am es we s r i gi mas arc be d n i e r e b as mo u t a ns da arc _ di d e b as, ar a m ed, uf s k r u l i s k en ga a q a n e-bs~.

am ti p is me s a me Tvi T m p y r o b e l ze, st-a l i n ze yve l a ze ka r g ad is ev po g o d i n ma

Tqva: ,,bo r o ti, mxe ci, ybe di me d a v i T ne, po d i a C is Wku iT, ma g r am am ar s e b am, ro m-e l s ac ar a Tu me f u ri, ar a m ed, ad a m i a n u-ri sa xe hqo n da da k a r g u li, me x o t b e e bi ma i nc ip o va~.

as e Ti ti p is ki d ev sa mi Tvi T m p y r o b e-li ma r T a v da ru s e Ts: ek a t e r i ne me o re da or i ve al e q s a n d re. ek a t e r i ne is t o r-i as ara ma r to ka v a l r e b iT ax s o vs, ar a m-ed, cno b i li kre d o Ti: ,,ru s e Ti ev r o p u-li sa x e l m w i f oa!~ is t o r i as ax s o vs ku r-T x e u li al e q s a n d re, ro m e l s ac su r da ru s e T is sa x e l m w i f os ko n s t i t u c ia da-e w e ra, sxva si t y v e b iT rom vTqvaT, ga d a-e g do Tvi T m p y r o b e l u ri re J i mi. am b o b-d n en, rom pe t r o p a v l o v k a Si mi si ku bo ca r i e l ia, rom ya r i b is sa m o s iT Se m o s i-li co d v e b is mo s a n a n i e b l ad wa v i da. mi s-ma Zmi s w u l ma ki, is t o r i a Si di a di re f-o r m e b iT mo i w o na Ta vi da cxo v r e b is bo-l os di di be b i is da n a b a r e bi aa s r u la _ ru s e Ti ev r o p u li qve y a na ga x a da.

putinis arCevaniri s T v is vla p a r a k ob yve l a f er am as?

_ mi n da, mo v i S v e l io is ev po g o d i ni, da v-a r w m u no pu t i ni, rom ,,mas qve y a na be d n i-e r e b i s k en, di d e b i s k en ki ara, uf s k r u l-i s k en mi h y a vs!~

vSi S ob, rom da g v i a n e b u l ia.ver ga i g e bs! me S v i de aT w l e u l Si ga d a s v l is me re,

yve la Tvi T m p y r o b e li Ca f i q r d e ba im a-ze, ra sa x e ls da t o v e bs is t o r i a Si da am is t o r i as da w e r en ara is ad a m i a n e bi, vi-s ac pu t i n is xe l i s u f l e ba ey r d n o ba, ar-a m ed, Ta v i s u f a li, ga n a T l e b u li ev r o p-e li ru s e bi. es pu t i n ma, ro g o rc ga n a T-l e b u l ma pi r o v n e b am, Se s a n i S n a v ad ic is.

ra ga m o d is? _ dRes mas Se u Z l ia, da e-y r d n os Ta v is re f e r e n t ul jgufs, ib a-t o n os ma s ze, da a m c i r os, ma g r am ro g or Se va is t o r i a Si vla d i m er pu t i ni, es da-m o k i d e b u l ia ara am jgu f ze, ar a m ed, ev-r o p el ru s e b ze. ai, ase ub r u n d e ba uk an Tvi T m p y r o b e ls ru s u li ga o r e b u li po-l i t i ka.

am i t o m ac ze d m e ti ar iq n e ba, Tu Se v-a x s e n eb ba t on pu t i ns ni k o l oz pi r v e l-is mwa re si n a n u ls, ro m e l ic si k v d i l is win am si t y v e b iT ga m o x a ta: ,,me mWi r d e b-o d n en ara me c n i e r e bi, ar a m ed, er T g u li ad a m i a n e bi!~ sa b e d i s w e ro Jams, mas ver uS v e l es er T g u l ma mo x e l e e b ma. mi T x r-es, rom am is t o r i as pu t i n ic ix s e n e bs, mas ar surs, da t o v os, ni k o l o z is msga v-s ad, sa s a f l a os mdu m a r e ba...

mi u x e d a v ad yve l a f r i sa, pu t i ni na Z i-

ruseTis `deputinizacia~axlaxan, rusul internet-mediaSi istorikosis, sociologis, rusuli politikuri tradiciebis evropuli xazis mkvlevaris, aleqsandre ianovis werili gamoqveynda, romelsac `putinis arCevani~ hqvia. is faqti, rom ruseTis `deputinizaciaze~ ukve Tavad rusebi msjeloben, TavisTavad, kargia... maS, ase: rogor unda daaRwios ruseTma Tavi `vovas klanWebs~? _ am SekiTxvaze pasuxs aleqsandre ianovis werilSi ipoviT.

r a l e b is jgufs, ro m e l ic da s a v l eT uk-r a i n a Si al i a q o Ts texs, ,,ga d a a g d e bs~. ra s ac un da eC u r C u l e b o d n en er T g u li qve S e v r d o m e bi, mo Z me me z o b e li sa x e l m-w i f os da n g r e v as, Rme r T is da ad a m i a n e b-is wi n a a R m d eg Ca d e n il da n a S a u ls ar ap a t i e b en mo m a v l is is t o r i k o s e bi. pu t-i n is mma r T v e l o ba me t i s m e t ad si s x l i an la q ad da r C e ba is t o r i a Si. er T g ul qve-S e v r d o m e bs ra? _ ma Ti xse n e b ac ar iq n e-ba is t o r i ul fo l i a n t e b Si. Ti T q os, is-i ni arc ar s e b o b d n en. pu t i n i s g an ki da-r C e ba, ma g r am ra? nu Tu, mxo l od er Ti si s x l i a ni la qa?

Tu ki pu t i ni ar ,,ga d a a g d e bs~ Ta v is uk r a i n el Sfo T i s T a v e bs, es im as ni S n a-vs, rom ga i z i a r e bs ni k o l oz me f is iR b a-ls. ,,ga d a a g d e bs~ da al e q s a n d r es be d is im e di eq n e ba.

ru s e T ma ar un da ga i m e o r os me-19 sa-

u k u n is Sua wle b sa da el c i n is pe r i o d-Si mi R e b u li li b e r a l u ri re f o r m e b is Se c d o m e bi. am i s T v is sa k m a r i si ar aa pu-t i n is mi s a m a r T iT wye v la-kru l va, arc _ da s a v l e T T an Se r i g e ba, ax a li ko n s t i t-u c i is mi R e b ac ki. wa r s u li Se c d o m e b is ga s a a n a l i z e b l ad, al b aT, sa W i ro ga x d e-ba ru s e T is ev r o p u li pa r t ia, li b e r a-l i z a c i is in s t i t u ti, ma g r am up i r v e l-es yo v l i sa, sa W i r oa da v i j e r oT, rom pu t i ni sa m y a r os aR s a s r u li ar aa, mis Se m d eg iq n e ba li b e r a l i z a c ia, ro g o rc iv a ne mri s x a n es me re iyo de i v a n i z a c ia, ni k o l o z is me re _ de n i k o l o z i z a c ia, sta l i n is me re _ de s t a l i n i z a c ia, sa b W-o Ta xe l i s u f l e b is me re _ de s o v e t i z a c-ia. da v i j e r oT es da dRe s ve da v i w y oT sa m z a d i si.

moamzada naTia gogitiZem

mo v a l e o b as vi q t or to l k o n s ki Se a s r u-l e bs.

ga r da am i sa, pu t i n ma Crdi l o eT ka v k-a s i is fe d e r a l ur ol q Si pre z i d e n t is wa r m o m a d g e n l ad al e q s a n d re xlo p o n i-n is na c v l ad se r g ei me l i k o vi da n i S na.

`pia.ge~


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

12 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

gagrZeleba me-13 gv.

ras vWamT?!

sursaTis erovnuli saagento qarTul Tafls importisTvis amzadebs

ra daavadebebs iwvevs latvuri Tevzis Sprotiramdenime xnis win, latvuri warmoebis Sebolili Tevzis SprotSi, romelic savaWro sacalo obieqtebSia gadanawilebuli, benz(a)pirenis maRali Semcveloba aRmoaCines. arsebuli informaciiT, Sprotis importi 2013 wlis 23 oqtombers Sps `everesti 2010~-ma ganaxorciela. niSandoblivia, rom konservi vargisiani 2017 wlis oqtombramdea. saqarTvelos kanonmdeblobiT, Sebolil TevzSi benz(a)pirenis Semcveloba daSvebulia 0,001 mg/kg, latviuri warmoSobis konservSi ki, 0,0094 mg/kg aRmoCnda... akmayofilebs Tu ara qarTveli mewarmeebis mier warmoebuli produqcia saxelmwifo struqturebis mier dadgenil moTxovnebs da ramdenadaa daculi qarTuli bazari uxarisxo importirebuli produqciisgan? _,,qarTuli sityva~ soflis meurneobis saministros sursaTis erovnuli saagentos ufrosis moadgile Tengiz kalandaZes esaubra:

`sa g a n g a So Se t y o b i n e ba ja n m r T e l o b i sa da mo m x m a r e b e l-Ta da c v is ge n e r a l u ri di r e q t o r a t is ev r o p is ko m i s i is swr-a fi sa g a n g a So Se t y o b i n e b is si s t e m iT mi v i R eT. am si s t e m a Si sxva d a s x va qve y a n aa Ca r T u li da ro g o rc ki es in f o r m a c ia Cve n a m de mo v i da, ma S i n ve da v i n t e r e s d iT da aR m o C n da, rom ko n s e r vi uk ve sa c a lo qse l S ia. am J a m ad, sa a g e n t os spe c i a l i-s t e bi qsels am o w m e b en, ra Ta aR n i S n u li pro d u q ti am o i R on da ga a n a d g u r on. la t v i u ri wa r m o e b is Se b o l i li Te v z is Spro t is sul 2 500 qi l aa re a l i z e b u li.~

`da a v a d e b a Ta ko n t r o l is er o v n u li ce n t r is mo n a c e m e b-iT, zo gi da a v a d e b is ri c x vi or j er ga i z a r da, zo g is _ Se m c-i r da, ma g a l i T ad, bru c e l o z is. sa g a n g a So mdgo m a r e o ba arc kve b iT mo S x a m v e b z ea. sxva Ta So r is, sa x a W a p u re da To ne ma R-a li ri s k is Se m c v el sa w a r m od ar iT v l e ba, fa t a l u r ad, Zi r-i T a d ad, cxo v e l u ri sa x is pro d u q t e b iT mo w a m v la mTa v r d e-ba.~

_ su r s a T is er o v n u l ma sa a g e n t om ga-a q t i u r e ba 2010 wli d an da i w yo, ma n a m de ka n o n m d e b l o ba sa S u a l e b as ar gva Z l e v-da, uf ro mo q n i li po l i t i ka ga g v e t a r e-b i na _ in s p e q t i r e b is sa S u l e ba ar gvqo-n da da la b o r a t o r i u li kvle v e b i s T v is an a l i zs mxo l od sa c a lo va W r o b is ob-i e t e b i d an vi R e b d iT... ga s ul wels ori aT a s a m de sa w a r mo Se v a m o w m eT. wels ki, 7 aT a s a m de sa w a r m os in s p e q t i r e b aa da g-e g m i li, rac Za l i an co t aa, ma g r am yve l-g an Se s v la ar Se g v i Z l ia.

_ ra t om?_ ad a m i a n u ri re s u r s e b is uq o n l o b is

ga mo. wa r m o i d g i n eT, mxo l od oT x m o ci in s p e q t o ri gvyavs, sa j a ro re e s t r Si ki, kve b is 50 aT a s a m de ob i e q t ia da r e g i s t-r i r e b u li. am i t om, ev r o k a v S i r is eq s p e-r t e b is rCe v iT, yu r a d R e b as ma R a li ri s-k is sa w a r m o e bs _ xo r c is ga d a m a m u S a v e b-el sa a m q r o e bs, sa s a k l a o e b sa da ba v S v Ta kve b as va q c e vT. sxva Ta So r is, su r s a T is sa a g e n t om Tbi l i s is sa b a v S vo ba R e b i sa da sko l e b i s T v is sa k v e b is mi m w o d e b e li ob i e q t e bi, as e ve, kve b is blo k e bi, mra v a-li wlis Se m d eg, mTli a n ad mo i c va.

_ re g i o n e bs ver wvde b iT?_ wels or a s a m de ax a li Sta ti da g v-

e m a ta da in s p e q t o r e bi, pi r v el ri g Si, re g i o n e b Si av i y v a n eT da ga d a v a m z a d eT.

_ Tqve n T an mu S a o b is da w y e ba ra spe c-i a l o b is xalxs Se u Z l ia?

_ spe c i a l o b e b is mra v a l f e r o v n e ba gvaqvs _ eq im-hi g i e n i s ti, kve b is te q n o-l o gi, bi o l o gi, ve t e r i n a ri, mce n a r e Ta da c v is spe c i a l i s ti... ra ki sa S u a l e ba mo g v e ca, fu n q c i e b is de l e g i r e ba mo v a x-d i n eT da re g i o n e b Si ga m o c d i li spe c i-a l i s t e bi ax a l b e d e b T an er T ad da d i an. sko l e b Si ra m d e n i me bloks, vi d re Cve-ni spe c i a l i s t e b is mi er da f i q s i r e b ul da r R v e v e bs ar ga m o a s w o r e b en, fu n q c i-o n i r e ba Se v u C e r eT...

_ cxe li xa zi ef e q t u r ia?_ di ax, ef e q t u r ia, cxel xa z ze _ 291-

91-67 Za l i an xSi r ad gvi k a v S i r d e b i an. ga r da am i sa, mo q a l a q e Ta da a v a d e b is ko n t r o l is ce n t ri mo S x a m v a sa Tu mo m-x m a r e b e l Ta uf l e b e b is da r R v e v a ze in f-o r m a c i as gva w v d is da sa C i v a r ze op e r a-t i u l ad vre a g i r e bT.

_ ba t o no Te n g iz, mo w a m v l is sa b a bi mxo l od sa k v e b ad uv a r g i si su r s a Ti ki ara, Se i Z l e ba, kve b is blo k e b Si mo m u S a-ve pe r s o n a l ic ga x d es, Tu m ca am mi m a r-T u l e b iT, ro g o rc vi ci, je r j e r o b iT, ef e q t u ri me T o di ar Se g i m u S a v e b i aT...

_ mo m s a x u re pe r s o n a l is Se m o w m e ba ka n o n iT mka c r ad ga n s a z R v r u li ar aa. ad re sa n i t a r u li wi g n a ki ar s e b o b da da pe r s o n a ls ev a l e b o da, rom ga r k v e ul da a v a d e b e b ze ko n t r o li ga e v l oT. ax-l a n d e li ka n o n iT, pe r s o n a ls ev a l e ba, Tu Tavs Se u Z l od grZnobs, am is Se s a x eb me n e j e rs ac n o b os, sa m s a x u r i d an ga e T a-v i s u f l os da yve l a f e ri es spe c i a l ur Ju r n a l Si un da da f i q s i r d es.

_ anu, TvliT, rom `sa n i t a r u li wi g-n a k e b is~ ar s e b o ba au c i l e b e l ia?

_ sa n i t a r u li wi g n a k e bi ko r u f c i is wya ro iyo da am i t om ga u q m da. ev r o p a Si es sa k i T xi sxva n a i r a d aa da r e g u l i r e b u-li _ Si da uv n e b l o b i sa da xa r i s x is si-

s t e ma mu S a o bs, rac sa f r T x is an a l i z is, kri t i k u li sa k o n t r o lo we r t i l e b i sa da ai so-s sta n d a r t e b is da c v as gu l i s-x m o bs.

_ la t v i u ri wa r m o e b is Se b o l i li Te v z is Spro t Si be n za(a)pi r e n is sa x i f a-To Se m c v e l o b is aR m o C e n is fo n ze, uc x-o e T i d an Se m o t a n i li pro d u q c ia am sta-n d a r t e bs ak m a y o f i l e bs?

_ es sa g a n g a So Se t y o b i n e ba ja n m r-T e l o b i sa da mo m x m a r e b e l Ta da c v is ge n e r a l u ri di r e q t o r a t is ev r o p is ko m i s i is swra fi sa g a n g a So Se t y o b i n e b-is si s t e m iT mi v i R eT. am si s t e m a Si sxva-d a s x va qve y a n aa Ca r T u li da ro g o rc ki es in f o r m a c ia Cve n a m de mo v i da, ma S i n ve da v i n t e r e s d iT da aR m o C n da, rom ko n s-e r vi uk ve sa c a lo qse l S ia. am J a m ad, sa a-g e n t os spe c i a l i s t e bi qsels am o w m e b en, ra Ta aR n i S n u li pro d u q ti am o i R on da ga a n a d g u r on. la t v i u ri wa r m o e b is Se b-o l i li Te v z is Spro t is sul 2 500 qi l-aa re a l i z e b u li.

_ be n za(a)pi r e ni ne li mo q m e d e b is bo-m b ia Tu swra fi mo S x a m va Se u Z l ia?

_ be n z a p i r e n is am g v a r ma Se m c v e l o-b am ja n m r T e l o b is da z i a n e ba Se i Z l e ba,

im Se m T x v e v a Si ga m o i w v i os, Tu ad a m i a ni yo v e d R i u r ad, di di ra o d e n o b iT mi i R e-bs. Spro t is na x e v a ri qi la ki, ga n s a k u T-r e b ul ua r y o f iT Se d e gs ar ga m o i w v e vs.

_ Spro t is mwa r m o e b e li la t v i u ri fi r ma ai so se r T i f i k a t is mflo b e l ia?

_ am a ze zu s ti in f o r m a c ia ar maqvs, Tu m ca Se c d o m e bi ev r o p a S ic ki mo s d iT, sa d ac su r s a T is uv n e b l o b is yve l a ze mZ-la v ri si s t e m aa. ad a m i a n e bi varT da Se-i Z l e ba, qi m i u ri an a l i zi ver Ca a t a r es da am is Se s a x eb ka n o n is sru li da c v iT, ga m W v i r v a l ed ga n a c x a d es.

_ sa q a r T v e l o Si sa k v e b iT mo w a m v l is Se m T x v e v e bi xSi r ia?

_ da a v a d e b a Ta ko n t r o l is er o v n u-li ce n t r is mo n a c e m e b iT, zo gi da a v a-d e b is ri c x vi or j er ga i z a r da, zo g is _ Se m c i r da, ma g a l i T ad, bru c e l o z is. sa g a n g a So mdgo m a r e o ba arc kve b iT mo-S x a m v e b z ea. sxva Ta So r is, sa x a W a p u re da To ne ma R a li ri s k is Se m c v el sa w a r m od ar iT v l e ba, fa t a l u r ad, Zi r i T a d ad, cxo v e l u ri sa x is pro d u q t e b iT mo w a m v-la mTa v r d e ba. wle b is ga n m a v l o b a Si, me-w a r m e e bi pro d u q c i as sa k u T a ri sta n d a-r t e b iT, Ta v i a nT Wku a ze aw a r m o e b d n en. ax la ki, ne b i s m i er ma T g a ns su r s a T is uv-n e b l o b is ma r T va ka n o n iT ev a l e ba. so f-l is me u r n e o b is sa m i n i s t r o Si spe c i a l-u ri jgu fi Se i q m na, ro m e l ic me w a r m e e bs ka n o n m d e b a re aq t e bs ga a c n o bs. am jgu f-is mi z a n ia, yve la sa x is pro d u q c i as Ta v-i si sa x e li da e r q v as da es et i k e t z ec iq-

n as da t a n i li. mo m x m a r e b e ls ec o d i n e ba, rom pro d u q ts, Tu `ka r a qi~ aw e r ia da mce n a r e u li cxi m is Se m c v e l o b a c aa da f-i q s i r e b u li, ka r a qs ver da a r q m e vs. pro-d u q c i is wa r m o e b as ar a v is vu k r Z a l a vT, ub r a l od, mo v u w o d e bT, mo m x m a r e b l is in f o r m i r e ba zu s t ad mo a x d i n on.

_ va d a g a s ul pro d u q t ze ras it y v-iT?

_ Cve ni ka n o n m d e b l o b iT, va d a g a s u li pro d u q t is re a l i z a c ia ak r Z a l u l ia.

_ ag r a r u li ba z r e bi yve la mTa v r-o b i s T v is er T g v a ri aq i l e v s is qu s l ia, ra s ac po l i t i k u ri el f e r ic da h k r a vs xo l me...

_ ma g a l i T ad, ze s t a f o n is da go r-is ag r a r ul ba z r e bs li c e n z i e bi Cven Se v u C e r eT, ris Se m d e g ac ba z r is Ta n a-m S r o m l e bi Tbi l i s Si, mi t i n g e b is mo s a-w y o b ad Ca m o v i d n en, ma g r am Se m o w m e b iT da d g i n da, rom ba z a ri erT sa n i t a r ul no r m a s ac ar ak m a y o f i l e b da... in s p e q t-o ri sa v a W ro ob i e q t Si e.w. Ce k l i s t iT, anu spe c i a l u ri ki T x v a r iT Se d is, ro m-e l s ac mo v a W r is Tva l w in av s e bs. ar a k r-i t i k u li Se u T a v s e b l o ba sa w a r m os mu S-a o b is ga g r Z e l e b is sa S u a l e b as aZ l e vs. kri t i k u li da s k v na ki im as ni S n a vs, rom da r R v e v e bi sa f r T x es pi r d a p ir mo q a l-a q e e bs uq m n is. am Se m T x v e v a Si, ob i e q ts fu n c i o n i r e b as vu C e r e bT, me w a r me ki, 1000 la r iT ja r i m d e ba. am a s T an, eZ l e va re k o m e n d a c i e bi da, da r R v e v is ga n m e o r-e b is Se m T x v e v a Si, wa r m o e ba ae k r Z a l e ba. ze m o x s e n e b ul ba z r e b Si da x l e b is ci vi da cxe li wyliT re c x va-da s u f T a v e ba, de z i n f i c i r e ba, ia t a k is da ke d l e b is, We r is mo r e c x va ar xde b o da. me t ic, ia t-a ki sa e r T od ar iyo da sa v a W ro da x l e bi pi r d a p ir mi w a ze id ga.

_ Ce mi az r iT, Tu ki gvi n da, rom ci v-i l i z e b ul mso f l i os Se v u e r T d eT. ga r-k v e u li pa s u x i s m g e b l o ba mo q a l a q e e b s ac un da da e k i s r oT...

_ ge T a n x m e b iT, mxo l od in s p e q t o r i-sa da sa x e l m w i f os im e d ze ar un da vi y-oT. Cven im pro d u q c i as va k o n t r o l e bT, ro m e l s ac me w a r me aw a r m o e bs da re a l i-z a c i as uk e T e bs da ara _ mo q a l a q is mi er Sin ga m o y e n e b ul pro d u q ts. qa l b a t o ni ta n s a c m e ls yi d u l o bs, er Ti sa a Ti sa r k-is win tri a l e bs, ai, ma S in ki, ro ca pro-d u q ts iZ e ns, eC q a r e ba, ar ki T x u l o bs, ra aw e r ia, va da ga s u li aqvs Tu ara da da r w m u n e b u l ia, rom sa x e l m w i f oa va l-d e b u li, pi r Si ga m z a d e b u li lu k ma Ca u-d os. ma m a k a ci ma n q a n as, yi d v is dros, aT-a s n a i r ad am o w m e bs, ma g r am pro d u q t is xa r i s x o b r iv ma C v e n e b e ls ar ak v i r d e ba. sa b o l oo ja m Si, yve l a f e ri es ja n m r T e-l o b a ze ai s a x e ba, ro m l is ga m o s w o r e b ac Za l i an Zvi ri jde ba. ase rom, su r s a T is er o v n u li sa a g e n to mo m x m a r e b l e bs mo-u w o d e bs, mo x m a r e b is ku l t u ra ai m a R l-on da da r R v e v is aR m o C e n is Se m T x v e v a Si, cxel xa z ze da g v i k a v S i r d n en.

_ ga v r c e l e b u li mo s a z r e b iT, cxo v-r e b is da b a li do n is ga mo, mo s a x l e o b is um e t e s o ba da b a li xa r i s x is pro d u q c i as et a n e ba...

_ ar ar s e b o bs da b a li da ma R a li xa-r i s x is pro d u q c ia, ko m u n i s t e b is dros iyo xo r ci da y o f i li pi r v e li, me o re da me s a me xa r i s x is pro d u q t ad.

_ so c i a l ur qse l e b Si ge n m o d i f i c-i r e b u li pro d u q t e b is sia vrce l d e ba. is ic cno b i l ia, rom mso f l i o Si yve l a-ze ga m o c d il me c n i e r s ac ar Za l u Zs im is ga n s a z R v ra, Tu ra zi a ni mo a q vs am g v ar


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 13# 19 (232)

me-13 gverdidan

ras vWamT?!

sainformacio mxardaWera

`qa l b a t o ni ta n s a c m e ls yi d u l o bs, er Ti sa a Ti sa r k is win tri a l e bs, ai, ma S in ki, ro ca pro d u q ts iZ e ns, eC q a r e ba, ar ki-T x u l o bs, ra aw e r ia, va da ga s u li aqvs Tu ara da da r w m u n e b-u l ia, rom sa x e l m w i f oa va l d e b u li, pi r Si ga m z a d e b u li lu-k ma Ca u d os. ma m a k a ci ma n q a n as, yi d v is dros, aT a s n a i r ad am o w-m e bs, ma g r am pro d u q t is xa r i s x o b r iv ma C v e n e b e ls ar ak v i r d-e ba. sa b o l oo ja m Si, yve l a f e ri es ja n m r T e l o b a ze ai s a x e ba, ro m l is ga m o s w o r e b ac Za l i an Zvi ri jde ba. ase rom, su r s a T-is er o v n u li sa a g e n to mo m x m a r e b l e bs mo u w o d e bs, mo x m a r e b is ku l t u ra ai m a R l on da da r R v e v is aR m o C e n is Se m T x v e v a Si, cxel xa z ze da g v i k a v S i r d n en.~

sa k v e bs._ so c i a l ur qse l e b Si ga v r c e l e b u-

li sia ar a o f i c i a l u r ia da Tu vi n m es es Te ma ai n t e r e s e bs, of i c i a l u ri sa m s a x u-r e b is, maT So r is, ev r o k a v S i r is sa i t ze un da Se v i d es.

rac Se e x e ba ge n m o d i f i c i r e b u li sa-k v e b is mi m o q c e va-re a l i z a c i as, am mxriv ka r gi Zvre b ia, ,,kargs~ mxo l od ak r Z a l-v as ki ar, ko n t r o l i r e b ad da r e g u l i-r e b a s ac vu w o d eb. sxva Ta So r is, aSS-Si xils ar aw e r ia, rom ge n m o d i f i c i r e b u-l ia da is Cve u l e b r iv su r s a T ad iT v l e-ba. ev r o k a v S i r is qve y n e b Si ki mo T x o v n-aa, rom am is Se s a x eb et i k e t ze ew e r os _ ev r o p e l e bs surT, Ta vi da c u l ad ig r Z-n on. sa q a r T v e l os sa k a n o n m d e b lo or g-a n o Si am Te m a ze di di aJ i o t a J ia. ga r e m-os da c v is sa m i n i s t r om da a y e na sa k i T xi, rom uc x o e T i d an sa n e r ge da sa T e s le ma s a l e b is Se m o t a na ko n t r o l i r e b a di un da iy os, ra Ta mce n a r e Ta da m t v e r v is gziT, ab o r i g e n u li ji S e b is ga d a S e n e ba ar mo x d es. ar a v i s T v i s aa cno b i li, mu t-a c i iT ras mi v i R e bT, a m i t om da m t v e r-va rom ar mo x d es, ge n m o d i f i c i r e b u li mce n a r e e bi da x u r ul, sa T b u r is ti p is ad g i l e b Si un da da i T e s os da ma Ti ga d-a a d g i l e b ac mTli a n ad ko n t r o l i r e b a-di un da iy os. Cve n i ve ka n o n m d e b l o b iT, et i k e t ze in f o r m a c ia un da iy os da t a n-i li, wi n a a R m d eg Se m T x v e v a Si, sa j a r i mo

sa n q c i e bi _ pi r v e l ad 400 la ri, me o r ed 1000 la r is od e n o b iT ga n x o r c i e l d e ba.

_ sa q a r T v e l o Si ge n o m o d i f i c i r e b u-li pro d u q t is Se m s w a v l e li la b o r a t-o r ia ar s e b o bs?

_ di ax, Tbi l i s Si ke r Zo, ak r e d i t i r-e b u li ,,xa r i s x is la b o r a t o r i aa~, ro m e-l ic ge n m o d i f i c i r e b ul sa k v e bs ik v l e-vs.

_ ise, Cve ni pro d u q c ia ve r o k a v S i r is sta n d a r t e bs ak m a y o f i l e bs?

_ ge r m a n ul ba z a r ze go r is qa r T u-li xi l i s g an da m z a d e b u li wve n e bi uk ve ga v i da. co c x a li xi li da bo s t n e u li ki ma r k e t i n g ul sta n d a r t e bs ver ak m a y o-f i l e bs. mo T x o v n e bi mxo l od zo m e b ze, Sa q r i a n o b a sa da ga r e g n o b a ze ki ara, im-a z e c aa, Tu ra m d e n ad ko n t r o l d e ba sa T-a n a do sa m s a x u r e b is mi er ga r e mo, sa d ac esa Tu is pro d u q ti mo h y a vT. am a s T an, da a v a d e ba, ro m e l ic Se s a Z l oa, pro d u q-ts az i a n e b d es, Se s w a v l i l ia Tu ara.

sxva Ta So r is, ax la qa r T u li Ta f l is im p o r t ze vmu S a o bT, ro m e l m ac mo w o n e-ba ar a e r T x el da i m s a x u ra. mo g e x s e n e b aT, Ta f li cxo v e l u ri sa k v e b ia da mi si eq s-p o r ti ga n s a k u T r e b iT rTu l ia. qa r T-ul ba z a r ze ar s e b ul Tafls la t v i a Si Zvi r a d R i r e b u li ga m o k v l e va Ca v u t a r-eT da es fa q ti mi a n i S n e bs, Tu ra m d e n ad uw y o bs sa x e l m w i fo ke r Zo bi z n e s s t r u q-t u r e bs xels ga n v i T a r e b a Si. Tvis bo l-os, qu T a i s Si, me T a f l e e b T an sa i n t e r e so Se x v e d r as ga v m a r T a vT...

esaubra naTia gogitiZe


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

14 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

`mixeilis cixis ambebi~

27 maisi, 2011 welidi l aa. ya v as xa r b ad vwru p av da Rrma

`na f a z e b iT~ Ca m y a vs si g a r e ti bo l o Si. vfi q r ob, ra m d e ni pro b l e ma Se v u q m e ni Cems oj a xs Ce mi po l i t i k a Si fa T u r iT, de d a C e m s ac, vi ci, dRe-dRe ze ga m o u S v e b-en sa m s a x u r i d an, Tu m ca sxva g v a r ad mo q-c e va ar Se m i Z l ia, ar Se m i Z l ia, Svi di no-e m b r is, gu r am Sa r a Z i sa Tu Jva n i as si k v-d i l is, qu C e b Si na w a m e bi da da x v r e t i li bi W e b is, in t e l i g e n c i is Ca r e c x v is da eris mi z a n m i m a r T u li ga d a g v a r e b is mcde-l o b is pi r o b e b Si, vi r t u a l ur sa m y a r o-Si vi c x o v ro da ra vqna? vxe d av Cems gve-r d iT ga W i r v e b ul, ga u b e d u r e b ul xa l-xs, ver vxe d av wi n s v l as da am i t om var iq, sa d ac var.

ar vna n ob arc er Ti wu T iT.Ca v i c vi da ga r eT ga v e di, Ti T q os mz -

em ga m o a n a Ta, av e di pa r t i is of i s Si, mi n-d ia vna xe, Ce mi Ta n a k l a s e li, vi s a u b r eT, vi c i n o d iT, sa q me ise mi d is, rom 25 ma i s-is bri f i n g is me re, al b aT, da g i W e r en Sen da ma m u k a so, _ am b o b da xu m r o b iT. vi ci, xu m r o b da, To r em arc Tvi T on eS i n ia ar-a f r is. ki d ev er T x el ga d a v x e de `ma e s t-r o ze~ ga s ul si u J e ts bu r e b is Ca m o s a x-l e b is Te m a ze. se r i o z u li aJ i o t a Ji mo-h y va, `na c e bi~ ga n a w y e n d n en, swo r ed am is me re da i w yo `ke T i l i s m s u r v e l Ta~ za r e-bi.

ra m d e n i me kvi r is win, la li go g o W u-r ma me da go ga mo s i a S v i ls va no ni n o S v i-li ga g v a c no, ga m o g a d g e b a To. wyna ri ti p ia, da a x l o e b as cdi l o bs, pa r t i is of i s is mo Z e b n a Si gve x m a r e ba. go ga Tbi-l i s i d an ar Ca m o s u la _ qa l a q Si rTu li mdgo m a r e o b aa, xa l x ia na c e mi, da C e x i li da da k a r g u li, zogs sad po u l o b en ga r-d a c v l i ls da zogs _ sad. sa a k a S v i l is si s a s t i k em yo v e l g v ar mo l o d i ns ga d a a-W a r ba. uk ve sa R a m oa, go g as ve l a p a r a ke, ra m d e n i me dRe Si Ca m o va da pa r t i i s T v is of i s is Ze b n as ga v a g r Z e l e bT. ver ga d a m-i w y v e t ia, vu T x ra Tu ara an o n i m u ri za-r e b is Se s a x eb. al b aT, un da vu T x ra.

es dRec ga v i da. vna x oT, ras mo i t a ns xva l i n d e li dRe.

30 maisi, 2011 welidRis Te r T m e ti sa a T ia. go g as ma n q a n-

a Si vzi v ar da la l i s T an mi v d i v a rT. la-l is xa W a p u r e bi da u c x v ia... me, va no ni n-o S v i li, la li da go ga varT, sul ra m d-e n i me Wi qa Rvi no da v l i eT, ase 5-6. vi R ac gi am da r e ka, va n om mi T x ra, da T os na x va gvi n da da Se n T an da v e l o d e b i To. me uari ar mi T q v a ms da pi r d a p ir Ce m T an wa v e-d iT. mo v i da gi ac, da v s x e d iT, ya va da v l-i eT da da T oc Se m o g v i e r T da. me re, Ti T-q os yve l a f e ri wa m e b Si mo x da: ra R ac ga-u g e b a ri qa R a l di da ga u g e b a ri fu li. gi am va no ga a p a ra da Svi di ia r a R i a ni kaci da g v a d ga, fi n a n s u ri po l i c i is Ta n a-m S r o m l e bi. me da da To ag v i y v a n es. me mwa r ed Ca m e R i ma _ da r t y m as xom sul sxva mxri d an ve l o di... gzi d an da m a r e k i-n es, vu T x a ri ad g i l s a m y o f e li da ga v i-ge, rom go ga mo d i o da. Ta vi Zlivs Se v i k-a ve, rom ar me y v i ra, an ra me is e Ti ar Ca m-e d i na, rac uf ro da a m Z i m e b da Cems mdgo-m a r e o b as.

sa b u T e bi Se a v s es.vi T x o v di, Ce m e bi ma C v e n eT-me T qi, ma g-

r am ua ri mi v i Re.

da T os ad v o k a ti mo u v i da da mas vT-xo ve, Ce m e bi ga r eT ar i an da da e l a p a r a-ke, iq n eb, Ce mi ad v o k a t ic Sen iyo-me T qi. am b a vi Se m o m i t a n es, ad v o k a ti Tbi l i s i-d an mo d is, uk ve gza S i ao.

ga r e d an me s m is de d a C e m is, Ce mi di sa da mzia de i d as xme bi. mzia tya v a Ze de d a-C e m is bi Z a S v i l ia, sa k u T ar de i d as ve Z a xi da, ma r T l ac, de d a s a v iT mi y v a rs.

yve l a f e rs vzo m av...ma g a ri msa x i o b e bi ar i an, ma g r ad Se k-

e r es yve l a f e ri, Tan iZ a x i an, vi d e o C a n a-w e ri gva q v so da... me mSvi d ad var, vi ci, Ca n a w e r Si ar Cans Ce mi bra li. da T os Se-v x e de, uf ro ne r v e b z ea, Ta vi xe l Si ver ah y a vs. si n d i si mqe n j n is _ rom ara me, al b aT, da T o s ac ar ga x v e v d n en am Sa r Si. 21 wlis ka c ia, co li da ori Svi li rCe-ba ga r eT.

ga m o m Z i e b e li me u b n e ba, Tu gi n da, ax-l a ve ga g i S v aT, as e T i ve sa q m e e bi un da gvi T x ra da xa l xi da g v a W e r i n oo. ga m e c-i na _ Ce mi ga f u W e b is ga r da, ga b o z e b ac mo i n d o m es. msga v s T an Se x e ba ar a s o d es mqo n ia-me T qi da ga v C u m di. si g a r e ti da sa W m e li Se m o a w v d e v i n es Cve n e bs, me s m is, ga r eT xa l xi ma t u l o bs.

da a x l o e b iT, Ra m is Te r T m et sa a T ze, bo r k i l e bi da g v a d es da ga r eT ga m o g v i y-v a n es. sul ori na b i j ia ma n q a n a m de, ar a-da, Ti T q os ki l o m e t ri ga v i a re. `ka p i S-o ni~ maqvs wa m o f a r e b u li da ar a v is vu y-u r eb, ar a v is vu y u r eb im i t om, rom vi ci, de d a C e m is, Ce mi dis, mzi as, go g as da ki d-ev ar vi ci, vis Tva l e bs ga d a v a w y d e bi.

de d a C e m is xmam ga m g l i ja Su a ze, er e-k le Se m o m x e d eo... da sul er Ti wa m iT av-w ie Ta vi _ wa mi sa u k u n ed iq ca.

go ga me Z a x is, na b o z a ri va n os am b a v i-ao.

vi ci, go ga, vi ci, ma g r am ra Ra dros.ma n q a n a Si Ca g v s v es. sa g a r e j os gzas

da v a d e q iT. sa g a r e jo im i t om, rom Te l a-v is iz o l a t o ri 26 ma i s is aq c i is mo n a w i-l e e b i T aa sa v se. `ka-pe-ze~-ze Se m o w m e ba ga v i a r eT da sa k a n Si Se g v i S v es... si g a r e-ts fi l t r e bi da a m t v r i es da sa W m e l T an er T ad Se m o g v i g z a v n es _ Se e S i n d aT, fi-l t r i s g an `bri t v e bi~ ar ga g v e k e T e b i na.

sa w o l ze wa m o v w e qi. da T os va t y ob, Tavs ver ik a v e bs, sa S i n l ad ne r v i u l o bs da sa k u T a ri Ta v is Se m e S i n da _ iq n eb, esec er T g v a ri is t e r i k aa, wyna r ad rom var? fi q r e b Si wa v e di, ga v l i ls ga d a v x-e de da uc eb, Ce m d a u n e b u r ad, ar a a d a m i a-n u r ma ka n k a l ma am i t a na _ ve R ar vwyna r-d e bi, zi z Ri da bo R ma ma x r C o bs, zi z Ri da bo R ma ad a m is mo d g m is mi m a rT.

ma x s o vs eq i mi da ne m si. me re, yve l a f e-ri ia s a m n i s f er ni s l Si Ca i Z i ra.

Tu r me, Ra m is 3 sa a Ti iyo...1-3 ivnisi, 2011 weli

1 ivnisidi l aa, pi r v e l ma em o c i e b ma ga i a ra

da pra g m a t u l ad da v i w ye az r o v n e ba. `ka m e r a Si~ ki d ev er Ti ax a l g a z r da ka ci mo i y v a n es, ma m u ka. is ic, Cve n s a v iT, 210-e mu x l iT ar is da W e r i li, sa s a m a r T lo erT dRes gvaqvs Ca n i S n u li...

dRes ga v i ge, rom va no ni n o S v i li, Tu r me, of i c i a l u ri Ta n a m S r o m e l ia fi-n a n s u ri po l i c i is da ga m o m Z i e b l e bi ma n-q a n i T ac ki da a b r Z a n e b en aq eT-iq iT.

`cixeSi waxval... ty..a da SimSili ar agcdeba!~Jurnalist erekle cocaniZis Sokismomgvreli mogonebebi gldanis cixeze

erekle cocaniZe, maka mosiaSvilis msgavsad, Jurnalistia da manac `mixeilis cixis jojoxeTi~ sakuTari TvaliT naxa... sxvaTa Soris, maka mosiaSvili, erT-erTi partiis proporciuli siiT, Telavis sakrebulos deputatis mandatisTvis ibrZvis. `qarTuli sityva~ makas warmatebas usurvebs da iwyebs erekle cocaniZis cixis Sokismomgvreli dRiuris gamoqveynebas. `2012 wels, gldanis sapyrobileSi gadaRebulma kadrebma msoflio SeZra. kadrebze wameba iyo asaxuli. mas Semdeg, rac 2011 wlis maisSi, gldanis merve dawesebulebaSi movxvdi, miznad davisaxe, detalebSi momeyola sazogadoebisTvis, Tu ra pirobebSi uxdebodaT patimrebs cxovreba. me giambobT yvelafers pirdapir da Seulamazeblad, saxelebiTa da gvarebiT, wuTebiTa da wamebiT da Tqven pirvelebi gaigebT simarTles, romelic aqamde ar icodiT~, _ naTqvamia erekle cocaniZis cixis dRiuris winasityvaobaSi...

xval sa s a m a r T lo gvaqvs, xval ga d a w-y d e ba, gi r a os Se g v i f a r d e b en Tu ara. ve-W v ob, rom ar ga m i S v e b en. iq n eb, da v i Ta ma i nc ga u S v an. ar ga m i S v e b en im i t om, rom swo r ed Cems da s a W e r ad mo a w y v es es ab s u r d is Te a t ri. ic i an, ga r eT Tu ga v-al, ar ga v C e r d e bi da yve l a f e rs mo v u y v-e bi me d i as, maT ge g m e b Si ki es sa e r T od ar Se d is.

am dRes ga n s a k u T r e b u li ar a f e ri mo m x d a ra _ Ju r n a l e b is ki T x v iT ga v i r T-eT Ta vi, sa R a m os vi v a x S m eT da ga c n o b is sa d R e g r Z e lo ̀ ko ka-ko l a Ti~ mi v i r T v iT _ mi x a r ia, rom co t a o d e ni iu m o r is grZno ba ma i nc Se g v r C e n ia. Ti T q os Se v e g-ue am si t u a c i as, Tu m ca Ce m e b is am b a vi ma-f i q r e bs. xo, ma r T la, ad v o k a t T an rom ga v d i o di, ka r e b ze, Se m T x v e v iT xe li ga-v i f u We. 5 bla n ki Se m a v s e b i n es, rom Se m T-x v e v iT, Tvi T on da v i z i a ne da Ta n a m S r o m-l e bi ar a f er Su a Si ar i an. ma T ac ic i an, pe n i t e n c i a l ur si s t e m as si s a s t i k iT da ka c Ta mwva l e b l o b iT rom aqvs sa x e li ga n T q m u li. sxva Ta So r is, iz o l a t o r is ze d a m x e d v e l e bi, da a x l o e b iT, Cve ni as a-k is bi W e bi ar i an da cu d ad ar gve q c e v i-an.

uk ve gvi a ni Ra m ea. vna x oT, ras mo i t a-ns xva l i n d e li dRe.

2 ivnisidi la ga T e n da, uc n a u ri grZno ba da m-

e u f la, al b aT, as eT ga n w y o b a z ea xo l me ba z a r ze ga s a y i d ad ga y v a n i li sa q o n e li _ dRes Ce m iT un da iv a W r on. am a z r z e n ia yve l a f e ri es!

pi ri da v i b a n eT, vi s a u z m eT da ve l o-d e b iT. oT x i v es dRes gvaqvs sa s a m a r T-lo. uk ve vi c iT, rom me, da T os da ma m u k-as er T ad wa g v i y v a n en da Te l a v Si ga g v a s-a m a r T l e b en, xo lo zvi a ds gu r j a a n Si mo u w e vs ga s e i r n e ba. ma m u ka gva m S v i d e bs, am sa q m e Si `ga m o c d i li ka c ia~, pi r v e li Se m T x v e v aa da or-or aT a s Si ga g i S v e b e-no. ase, sa mi sa a T i s T v is wa g v i y v a n es Te-l a v Si. gza ze ga m o m Z i e b e l ma Se m o m x e da da mki T xa, Sen ax la po l i t p a t i m r ad iT-v l e b io? me re, me o r es mi u t r i a l da da uT x ra, es, ici, vin yo f i la, Tu r me te l e-

v i z o r Si xSi r ad ga m o d is da xalxs Wku as as w a v l i so.

si s x li sa f e T q l e b Si mo m a w va.da m c i n is ki d ec.mi x a r ia, rom ga C u m e ba Se v Z e li.sa s a m a r T l o Si mTa v a ri ka r i d an Se g-

v i y v a n es. win Ce m e bi Se m x v d n en, Tva l e bi cre m l e b iT aqvT sa v se. Ce mi si Z is dam pa-t a ra mi xo mo m i y v a na, mi x om sa x e Si ce ma da m i w yo da ̀ cu d ia ita Zi ao~, ga i Z a x o da. gu l Si Ca v i k a ri da bo R m am da m a x r Co la-m is, ma g r am Ta vi Se v i k a ve.

_ ar a v in un da na x os Se ni cre m l e bi! _ vu T x a ri sa k u T ar Tavs, _ oj a x ma im i t om, rom ua r e s ad an in e r v i u l os da ga n s a k u-T r e b iT, im mwva l e b l e b ma, vinc dRes uz-o m od ga x a r e b u l ia.

ga n s a k u T r e b iT ga m a x a ra mzi as da misi oj a x is xi l v am, aq ar is So T i ko, so fo. cre m l e bs Zlivs vi k a v eb, va t y ob, wne v am am i w ia. ga m i k v i r da, be v ri is e Ti ad a m i a-ni da v i n a xe, vis da n a x v a s ac ar ve l o di.

mo s a m a r T l em we s i e r ad arc ki mo g v i-s m i na, or T v i a ni pa t i m r o ba Se g v i f a r da. mi z e zi Se s a Z lo mi m a l va da Zi e b i s T v is xe l is Se S la iyo. as ec vi c o di, sxvas arc ve l o di.

da T oc ar ga u S v es. et y o ba, `eu x e r x u-l aT~ erT sa q m e ze er T is da t o v e ba da me-o r is ga S v e ba.

sa s a m a r T l os me re, fi n a n s ur po l i c-i a Si ag v i y v a n es da Se g v p i r d n en, rom ax-l o b l e bs gva C v e n e b d n en.

ro ca vTxo ve, Ce m e bs Se m a x v e d r eT-me-T qi, mi T x r es, uf r o si mo va da me r eo. uceb Cu r C u li at y da, xu ta, xu t ao da yve l-a ni ka b i n e t e b Si Se i m a l n en. er T ma mi T x-ra, er e k le, Se ni ax l o b l is na c n o bi var da vi ci, vinc xar. da m i j e re, Tu Se ni Ta-v i s T v is da da T o s T v is ka r gi gi n da, iq ar wa m o a y r a n t a lo, op o z i c i a Si rom xaro.

er Ti ma R a li ax m a xi ka ci Se m o v i da, TiTi ga m o i S v i ra da mi T x ra, wa m o di Ce m T a-no. ga v y e vi.

ga r eT ga s u l ma ki d ev erT ga m o m Z i e b-e ls da u Z a xa da wa m o i y v a na _ aS k a r ad uf-r o s ia, ise iq c e va. Tu r me, aq ac xu ta uf-


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 15# 19 (232)

`mixeilis cixis ambebi~

me-15 gverdidan

r o si hyo l i aT!ka b i n e t Si Se m i y v a na, da j da da mec mi-

T x ra, da j e q io. me re, Se m o m x e da da me u b-n e ba:

_ es de da mot..., Wkva ze Tu gva r i g eb, ro g or vi c x o v r oT, Sen ma i nc nu R ar ak e-T eb y...eb so.

mo k l ed vu p a s u xe:_ Tqven ka r g ad ic iT, ras va k e T eb da

ras ara-me T qi. _ ax la ori gza gaqvs Ta v i s u f l e b i s k-

en: an di di fu li, ro m e l ic zu s t ad vici, rom Sens oj a xs ar aqvs, an Sens pa r t-i a ze un da mo g v a w o do in f o r m a c i e bi, mis sa g a r eo ku r s sa da da m f i n a n s e b l e b ze, sxva yve la va r i a n t Si, ci x e Si wa x v al, iq ki ty..a da Si m S i li ar ag c d e b ao.

me re, im ga m o m Z i e b e ls mi u t r i a l da:_ ici, es im pa r t i is we v r ia, sa q a r T v-

e l os rom mtro b e no.vu T x a ri:_ ar a f e ri vi ci, im rgo l is mma r T v e-

l o b a Si ar var, fi n a n s e b sa da pa r t n i o-r e b ze mqo n d es in f o r m a c ia-me T qi.

_ Cems y... s... eg Se ni sa q m e ao, _ mi T x ra.av d e qi...Ce m k en wa m o v i da da mke r d Si mu S ti

msu b u q ad mo m a r t ya, Zve l b i W o ba gi n da Sen et y o b ao...

Ca m e c i na.Ce m e bi ma C v e n es. de d a C e mi, ko te, So T-

i ko, Ce mi da si Z ec Se m o v i d n en. bavSvs mo-v e f e re da Ca v e x u te. es iyo cre m l i a ni sa a Ti, ro d e s ac sul fe x e b ze me k i da, vin na x a v da Cems cre m l e bs.

Cve n e b ma si g a r e ti da sa W m e li mo g v a-w o d es da wa s v l is droc da d ga. xo, ma r-T la, ma m u ka sul da m a v i w y da _ ma s ac or-T v i a ni mi s c es da ax la er T ad wa g v i y v a n-en glda n Si.

ga g v i y v a n es...Sav `pi k a p Si~ Ca g v s v es sa m i ve, er T m a n-

e T ze bo r k i l e b iT ga d a g v a b es da ma n q a na da i Z ra. ase, sa a T n a x e v r is Se m d eg, ga m o m-Z i e b e l ma ga d a g v a x e da fa n j r i d an, ag er, bi W e bo, ga n a T e b u li roa, eg ar is ci xe, ge g o n e ba eq s k u r s i a ze vi y a v iT da is ev ukan un da wa v e y v a n eT.

Cvens win di di ka ri Wri a l iT ga i Ro da ma n q a na Se v i da.

me re, ra R ac ki b e e b ze ag v i y v a n es...ga g v x a d es...ga g v z o m es...ag v w o n es...me re, ga m o m Z i e b e l ma uT x ra, we s i e ri

bi W e bi ar i an, ra R a c a Si Se c d n en, kri m i n-a li ar aa, ek o n o m i u r i ao.

da b la Ca g v i y v a n es da `ka m e r a Si~ Se g-v i y v a n es, sa d ac mxo l od ska m e bi da g v x v-da, si g a r e ti Ca m o g v a r T v es.

ase, oci wu T is Se m d eg, eq i mi mo v i da. vi d re ja n m r T e l o b is an k e t as av s e b d n en. er T ma Su a x n is ka c ma ga m o m k i T xa, ra mo x-d ao. rom mo v u y e vi, Ta vi ga d a a q n ia, es bo z e b io...

ga m i k v i r da.mi T x ra, is eT `ka m e r e b Si~ Se g i S v e bT,

sa d ac co ta xa l x ia, oT x S a b a T ia, pa r a s k-e v a m de ga Z l e bT ro g o r me da me re, `ka r a-n t i ni~ da i S l e ba da `ka m e r e b Si~ ax v a l-To.

eg r eT wo d e b ul fu q s i d an rom ga m o-v y a v d iT, vi R a c am da m i Z a xa. mo v i x e de, aS-k a r ad da v a f i q s i re na c n o bi mze ra, na c n-o bi Tva l e bi, Tu m ca ze d a m x e d v e l ma da m-i Z a xa, y..o win ia r eo da mec wa v e di mi T i-T e b u li `ka m e r i s k en~.

da v t o ve er T a d e r Ti ax l o b e li, ro m-e l ic aq ga m o C n da, is ki da v i n a xe, rom eg-r eT wo d e b ul ab e z i a n k e b Si oc-oc d a x-uT ka c a m de hya v d aT Se y r i li. vi R ac ix v-e w e b o da, tu a l e t Si ga g v i S v i To da ze d-a m x e d v e l e bi ab u C ad ig d e b d n en, ni n om ga g i S v a To.

`ka m e r is~ ka ri Cems uk an xma u r iT da i-x u ra...

Tva li mo v a v le ga r e m os: ase, 30-mde

ad a m i a ni iyo 6-ka c i an ka m e r a Si da, mgo-ni, ri g r i g o b iT su n T q a v d n en, rom ha e ri ar ga m o l e o d aT.

vi R a c am da i Z a xa, ei, Te l a vi aq e To, mi v x e de da vi c a ni _ me r a bi iyo. uk an rom mo v i x e de, da To aR a r s ad Ca n da, et y o ba, sxva ka m e r a Si wa i y v a n es.

pa t i m r e bs rig-ri g o b iT sZi n a vT.ga m T e n i i s as mec mo m i w ia wa m o w o l am

da ga v i T i Se.

3 ivnisija n j R a r ma ga m a R v i Za, Ta v ze ga c r e c-

i li ti pi ma d g as:_ ade, Zmao, xalxs sa e r T od ar sZi n e b-

ia, sxva da a w v i ne, Sen ori sa a Ti ma i nc ge-Z i n ao.

uk ve ka r g ad ga T e n e b u la.Ca m o v e di sa w o l i d an da on k a n T an, pi-

r is da s a b a n ad ri g Si Ca v d e qi.sa W m e li mo v i da.pu ri av i Re.bi W e b ma mi T x r es, Tu Se g i Z l ia, ra m d e-

n i me ka c is na W a mi ja m i d an Wa mo, mi i r T vi, aq mxo l od 10 ja m i ao...

10 ja mi da 30 ka ci.im dRes pu r is me ti ar a f e ri mi W a m-

ia...ar a v is ve k o n t a q t e bi me r a b is ga r da,

rac un da iy os, Te l a v e l ia.er T ma ti p ma mi T x ra:_ `brat~, Tu ra me da g i S a v es, da w e re,

qu r d e b i s g an da S v e b u l i ao.ga m e c i na _ ar a s o d es ma i n t e r e s e b da

Sa vi sa m y a ro da mi si ka n o n e bi, vcdi l o b-di, pa t i o s a ni cxo v r e b iT me c x o v ra. ub n-is in s p e q t o r T a n ac ki ar mqo n ia Se x e ba.

pa t i m r e bi `ka r a n t i n is~ da S l a ze, anu ̀ ka m e r e b Si~ ga d a n a w i l e b a ze Si S n a r-e v ad sa u b r o b en.

Cve u l e b r iv to n Si da v e l a p a r a ke Ta-v i d an me r a bs da ga m a f r T x i l es, un da iC-u r C u lo, To r em da g v l e w a v e no.

4 dRis da u b a n e li var, Ti T q os Wi a n W-v e l e bi da d i an ta n ze... wve ri ga m e z a r da, is e d ac ga S v e b u li mqo n da da C i r q e b u li kbi l is ga mo.

dro da dro, ̀ ka m e r is~ ka r ze ga s a R e-b is ka k u ni da ze d a m x e d v e l is gi n e ba is m-is Cve ni mi s a m a r T iT, am iT gva x s e n e bs, rom Cu m ad un da vi y oT _ la p a r a k is uf-l e b ac ar gvaqvs.

dRes mni S v n e l o v a ni ar a f e ri mo m x d-a ra...

ma le sa w o li ga T a v i s u f l d e ba da Tv- als mo v a t y u eb ra m d e n i me sa a T iT, al b-aT. xval ki, `ka m e r a Si~ da v i Z i n eb da es mi x a r ia _ vi ci, iq uk e T e si pi r o b e b ia, Tu m ca is ev mi k v i rs, `ka r a n t i n is~ da S l-is xse n e b a ze ra t om Cans pa t i m r e b is Tva-l e b Si am o u c n o bi Si Si.

vna x oT, xval ga v i g eb am as pi r a d ad.

4 ivnisi, 2011 welidRes `ka r a n t i n is~ da S l aa...sa R a m os uk ve `ka m e r a Si~ vi q n e bi.sa n am ar da R a m d e ba, ar da g v S l i a no,

Tqva er T ma da sa x e ze Si Si ga m o e s a xa,.dRe ise mi i l ia, ar a v is da v l a p a r a k e-

b i v ar, mxo l od vi s m en.ga m i g ia, sa d ac mi x v al, iq a u ri qu di

un da da i x u r oo da vcdi l ob, aq a u ri qu-d is Se s a x eb ga v i go ra me.

ase, Svi di sa a Ti iq n e b o da, ka ri ga i-Ro da `ka m e r a Si~ ma R a li, sa m x e d ro fo-r m a Si Ca c m u li ax a l g a z r da ka ci Se m o v i-da, ku l t u r u l ad mo g v i k i T xa da Za l i an ga m i k v i r da _ Cve n T v is xom gi n e b i sa da Se u r a c x y o f is me ti ar a f e ri em e t e b aT ze d a m x e d v e l e bs!

Se v a t y ve, pa t a ra ka ci ar un da iy os, ma le da g S l i an da da i s v e n e b To, gvi T x ra da ga v i da.

er T ma pa t i m a r ma Tqva, la d i ko we s i e-ri ka c i ao, me o r em ar da a x v a l ia, am a T Si yve l a ze we s i e r is de d ao da is ev Cu r C u-l ze ga d a v i d n en.

da b n e l da da ka r is Cxa k a C x u ki at y da.me s m is, Cvens wi na ka m e r i d an ro g or

iZ a x e b en gva r e b is mi x e d v iT pa t i m r e bs.

ase, oc-oci ka ci mi h y a vT, al b aT.Cve ni ka m e r is ka ri ga i Ro da da i w y es

gva r e b is am o k i T x va, pa t i m r e b ma mi T x r-es, gvars rom am o i k i T x a v en da mi x v al ko n t r o l i o r T an, sa x e li, ma m is sa x e li uT x a r io.

mi v e di...vu T x a ri...ra R ac qa R a l di mo m c es, sa d ac Ce mi

mu x li da da n a S a u li we r ia da, da n a r C e-n e b T an er T ad, did de r e f a n Si ga g v i y v a n-es.

_ xe l e bi uk an da dro ze ia r eT, Tqve-ni pa t r o ni mo....n! _ gve Z a x da ko n t r o l-i o ri.

si s x li ma s x a m da _ gi n e ba ar a v i s T v is mi p a t i e b ia cxo v r e b a Si.

pi r iT ke d l i s k en da g v a y e n es. ma r c x e-na mxri d an gi n e b is, ba ga-bu g i sa da ar a a-d a m i a n u ri Rri a l is xma me s m is.

_ ka r gi iyo, rom ip a r a v di? _ eZ a x is ze d a m x e d v e li da ga m e t e b iT ur t y a ms pa-t i m a rs re z i n is xe l k e ts.

me re, ra m d e n i me ka ci wi x l e b iT dge ba zed _ am as mxo l od vgrZnob, me s m is.

Tva li ga v a p a re ise, rom ar da m i n a x-os Ta n a m S r o m e l ma. da v i n a xe, ro g or da-a s x es wya li ug o n od myof ga s i s x l i a n e b-ul pa t i m a rs da oT a x Si Se i t a n es.

pa t i m r e bi au t a n el ce m as el i an, Ta n-a m S r o m l e bi ki, da g e S i li pi t b u l e b i v-iT ar i an _ si s x li swyu r i aT.

Ce mi je r ic mo v i da._ co c a n i Ze... er e k le, me r a b is Ze..._ mu x li, Se y..o..._ 210-is me o re na w i li..._ Se a j vi `fu q s Si~...am si t y v e bs zu r g i d an wi x li mo h y va.su n T q va Se m e k ra...me ti ar da u r t y i aT da ga m i k v i r daSe v e di `fu q s Si~, Tva l e b iT da T os

ve Z eb, da v i n a xe, mi v e di, arc da v i Ta uc e-m i aT.

co d v is ri gi ase, ori sa a Ti mi d i o da, ori sa a Ti ur t y a m d n en da ar iR l e b o d n-en.

ori sa a Ti ver ga Z R n en ad a m i a n is si x-l iT da wa m e b iT!

ra de d e b ma So b es, ar vi ci!ori sa a T is me re, mwkri v Si da g v a y e n-

es da 20-20 ka ci ga g v i y v a n es ad m i n i s t r a-c i is ko r p u s i d an.

ha e rs xa r b ad vi s u n T q av _ fi l t v e bi ga b i d n u li maqvs...

ase, 50-60 me t r is ga v l is Se m d eg, ko-r p u s Si Se v e d iT... de r e f a n Si ga g v a C e r-es.

vi R ac yvi r is:_ gvars rom am o v i k i T x av, im ka r T an

mi x v a lT, ro m e l s ac Cems mi er da s a x e l e-

b u li ci f ri ew e r e ba!co ta xa n Si Ce mi gva ri da ci f ri ̀ 125~

da i Z a x es.mi v e di, ka r T an da v d e qi...ma le am o k i T x va da s r u l da.`ka m e r is~ ka ri ga a R es.Se v e di...sru li si b n e le...ko n t r o l i o r ma si v r c es da u Z a xa:_ pi ri ga a p a r s i n eT da dro ze da w e q-

i To.si b n e l es mi v e C v ie...da v i n a xe la n d e bi...mi v e di, yve l as xe li Ca m o v a r T vi da

sa x e li vu T x a ri.ga T i S u li maqvs go n e ba, To r em sa x e-

li er T x el rom vTqvi, xom yve l am ga i-go?!

_ si g a r e ti ge n d o m e b ao, _ mi T x ra la-n d ma.

si a m o v n e b i s g an ga m a k a n k a la.me o r em uT x ra:_ jer va W a m oT ra m eo._ ara, si g a r e ti mo m e c iT, _ vu T x a ri.mo m i k i d es...pi r v e li Re ri or `na f a z Si~ mo v s pe

da me o re mo v i T x o ve, ki d ev mo m a w o d es. ax la uk ve di n j ad mo v w ie.

sa w o l ze vzi v ar _ rbil sa w o l ze jdo ma Tu as e Ti be d n i e r e ba iq n e b o da od e s me, ver wa r m o m e d g i na. `ka r a n t i n Si~ xom arc le i b e bi iyo da arc _ ple d e bi, pi r d a p ir rki n e b ze vwve b o d iT.

_ ag er, Zmao, Se ni ka r a da, pi r s a x o ci, `na s ki~, tru si, sa p o ni, `bri t va~ da ta n-is Rru b e li, es ec Se ni `pa i ka~ si g a r e ti. ax la, Tu gi n da, fe x e bi da i b a ne da sa W m e-li Wa me, _ mi T x ra er T ma, ma m u ka rom hqvia.

_ ar mSia, _ vu T x a ri da fe x e b is da b a-n as Se v u d e qi.

er T a d e r Ti Se k i T x va da m i s v es im sa R-a m os, ra ze da g i W i r e so.

_ sa b u T e b ze var, _ vu T x a ri.ki d ev er Ti Re ri mo v w ie da mi T i T e b-

ul sa w o l ze av Z v e ri _ sxva da n a r C e ni ukve da k a v e b u l ia.

_ eg lo g i ni co ta Zve l ia, ma g r am asea, Ta v i d an vinc mo d is, mand uw e vs ra R-ac dro iT wo la, _ mi T x ra la n d ma, ro m e-l ic sxve b T an Se d a r e b iT, as a k i a ni Ca n da xma z ec da si l u e t z ec.

_ xval ab a n oa, di l iT, ad re un da ga-i p a r so, Cven ga g a R v i Z e bT. me re of i c e ri Se g a m o w m e bs _ Tu ga p a r s u li ar iq n e bi, pro b l e m e bi ge q n e b ao, _ mi T x r es.

bi W e bs yve l a f r i s T v is ma d l o ba ga d-a v u x a de da ke d l i s k en ga d a v b r u n di. mkvda r i v iT ga v i T i Se.

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

16 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

istoria

Ta m ar me f is Ta n a m e d r o ve is t o r i k o-s e b is Sro m e b i d an Cve n a m de mxo l od sa m-ma mo a R w ia: ,,is t o r i a ni da az m a ni Sa r a v-a n d e d T a ni“, ,,cxo v r e ba me f eT-me f i sa Ta-m a r i si“ da ,,la Sa gi o r g is me m a t i a ne“. sw o r ed am wya r o e b ze da y r d n o b iT, of i-c i a l ur qa r T ul is t o r i o g r a f i a Si Ta-m ar me f is sa f l a v is ad g i l s a m y o f e l ad ge l a T is mo n a s t e r ia mi C n e u li.

ro ca mZi me se ni aR m o a C n da, Ta m ar mefe na W a r m a g e v is sa z a f x u lo re z i d e n c i-a Si im y o f e b o da, sa i d a n ac sa s w r a f od jer Tbi l i s Si wa m o i y v a n es, Se m d eg ki, Tb i l i s is ma x l o b l ad, „ag a r a Ta ci x e Si“ ga d a i y v a n es, xa l xi me f is ja n m r T e l o b i-s T v is lo c u l o b da. mku r n a l e bi Ta m a r-is ga d a s a r C e n ad yve l a f e rs ak e T e b d n en, ma g r am am a od...

Ta m ar me fe 1215 wels ga r d a i c v a la, Tu m ca zo gi me c n i e ri Ta m ar me f is ga r d-a c v a l e b is Ta r i R ad sxva wels mi i C n e vs... ro g o rc is t o r i u li wya r o e bi gva m c n o-b en, Ta m ar me fe jer mcxe T a Si da a s v e n es, sa i d a n ac ge l a T is mo n a s t e r Si ga d a a s v e-n es.

„cxo v r e ba me f eT-me f i sa Ta m a r i si~ gv a u w y e bs: „aR m o i y a r n es da mci r e Ta Si- na dRe Ta mcxe T ad da d v es da me r me uk a n-a s k n el TviT mu n ve ge l a T sa da a m k v i d r es Ta v i s sa Si na sa m a r x o sa, di d e b ad mun Sina da m k v i d r e b ul pa p a Ta da ma m a Ta mi s-Ta, sa x e l o v a n Ta di d Ta me f e Ta Ta na~. msga v si cno ba da g v i t o va, as e ve, „is t o r i a-

ni da az m a ni Sa r a v a n d e d T a ni~-s av t o r-ma: ,,am i s T v i s ca mo x e s na ri s x v iT mo w y a l-e m an Rme r T m an sa m k v i d r e b e l sa Tvi s sa, da mi i c v a la me fe Ta m ar xme l sa (ig u l i s-x m e ba ta b a x m e la) dgo m a sa Si na. mo i w ia mwu x a r e ba di di da mi u T x r o b e li mkvi d-r Ta sa q a r T v e l o s a Ta. da Zne l ad ga m w a-r e b u l ni it y e b d es da is x m i d i an Ta v sa na c a r sa da mtu e r sa aT a b a gi da yo v e l ni da wa i y v a n es sa m k v i d r e b e l sa ma T sa ge l-a T sa da da m a r x es sa m a r x o sa pa t i o s a n sa. da da u t e va Ze sa Ta v i s sa la S as“.

la Sa gi o r g i s d r o i n d e li me m a t i a n-ec iz i a r e bs ze m oT mo c e m ul is t o r i ul cno b as: „me f e sa Si na da yo oc d a s a mi we l-i w a di aR v i da wi n a Se RmrTi sa, sa da igi mkvi d r o b en wi n a s w a r m e t y v e l ni da ma m a-T m T a v a r ni da me f e ni… da m a r x es ax a l sa mo n a s t e r sa ge l a T sa“.

Ta m ar me f is ge l a T Si da k r Z a l v a ze, as e ve, mi u T i T e b en fa r s a d an go r g i j a n i-Ze, va x u S ti da Te i m u r az ba g r a t i o n e bi. ro g o rc am is t o r i u li wya r o e b i d an Ca -ns, Ta m ar me f is sa f l a vi ge l a T S ia.

„sa mi is t o r i k o si _ ori Ta m ar me f is Ta n a m e d r o ve, mi si Svi l is, la Sa-gi o r g-i s d r o i n d e li qa r T v e li is t o r i k o si da Se m d eg, va x u S ti ba g r a t i o ni wers, rom Ta m a ri da k r Z a l es ge l a T Si, ra vu y oT axla am as? ra vqnaT, ase we r en es is t o r i k-o s e bi da Se m d eg, wa m o v i da xa l x u ri ga d-m o c e m e bi. ma S in, ro ca Ta m a ri ga r d a i c v-a la, mi si sa f l a vi da s a m a li ar hqo n d aT,

Tamar mefis saflavi gelaTSia?!saqarTveloSi Tamar mefis saflavze bevri legendaa, Tumca umravlesoba xalxuria da istoriul sinamdvilesTan kavSiri ar aqvs. oficialuri qarTuli istoriografia Tamar mefis saflavis adgilsamyofels naTlad miuTiTebs...

ra d g an sa q a r T v e lo ma x l o b el aR m o s a v-l e T Si erT-er Ti uZ l i e r e si sa x e l m w i-fo iyo. Se m d eg, ro d e s ac sa q a r T v e lo mZi me mdgo m a r e o b a Si Ca v a r da, da i w yo le g e n d e b is mo g o n e ba... ar is ge l a T Si Ta m a r is ek l b e ri, ro m e l ic sa b W o Ta xe-l i s u f l e b am ga a u q ma... mas Ta v i si mo m v l-e li hya v da, ro m e l s ac ux d i d n en ga r k v e-ul ga s a m r j e l os“, _ ac x a d e bs ma r i ka lo r T q i f a n i Ze `pi r v e li ra d i o s T v is~ mi c e m ul in t e r v i u Si da am mo s a z r e b as mTe li ri gi qa r T v e li is t o r i k o s e b ic iz i a r e b en.

is t o r i k o si ja ba sa m u S ia wers: ,,Se g-v i Z l ia, da n a m d v i l e b iT vTqvaT, Tu sad ar is Ta m ar me fe da s a f l a v e b u li, vi n a i-d an we r i l o b i Ti wya r o e bi gva Z l e v en pi-r d a p ir cno b as, rom Ta m ar me fe ge l a T S-ia da s a f l a v e b u li da am a ze Ta m ar me f is or i ve is t o r i k o si. as e ve, la Sa-gi o r g is uc n o bi me m a t i a n ec pi r d a p ir mi u T i T e-bs. me t ic me-12 sa u k u n is 70-ian wle b a m-de, qa r T u l ma sa z o g a d o e b am ic o da, sad iyo da s a f l a v e b u li Ta m a ri, vi n a i d an ga n w e s e b u li iyo Ta m a r is sa f l a v is mwi-r v e li~.

Ta m ar me f is sa f l a vi rom ge l a T S ia, am as Ta m a r is ep o q is Se m d eg mo R v a we is t-o r i k o s Ta cno b e b ic ad a s t u r e b en. sa i n-t e r e so is t o r i u li cno b aa da c u li 1260-1267 wle b Si, da v iT na r i n is me u R l-is mi er ge l a T is mo n a s t r i s a d mi Se w i r-ul si g e l Si, sa d ac de d o f a li aR n i S n a-vs: ,,da TviT igi si g e li da be R e s g an Ce m-T v is mo c e m u li da w e r i li da v s d ev mo n a-s t e r sa Si na, ki T x v i Ta, mo x s e n e b iT da mo w i w e b i Ta di d i sa mo Z R v a rT-mo Z R v r i-sa, da v i T i sa mwi r v e l i sa an t o n i s i Ta, di d i sa mo n a s t r i sa wi n a m Z R v r i sa, pa t r-o n Ta mwi r v e l i sa io v a n e s i Ta, pa t r o n Ta ga m z r d e l i sa, Ta m a r is mwi r v e l i s a Ta il a r i on fa v l e n i s a Ta“.

ro g o rc am cno b i d an Cans, me f is sa f-l a vi ge l a T S ia da mas mwi r v e l ic hyavs _ il a r i on fa v l e ni, Tu m ca sxva cno b e bi il a r i on fa v l e n is Se s a x eb ar mo i p o v e-ba. am cno b a ze da y r n o b iT ki Se g v i Z l ia, vTqvaT, rom il a r i on fa v l e ni mo R v a w e-o b da ge l a T is mo n a s t e r Si da Ta m ar me f-is sa f l a v ze mwi r v e li iyo. as e ve, am cno-b i d an Cans, rom me fe da v i T is sa f l a v s ac hya v da mwi r v e li _ an t o ni. ro g o rc Cans, es er T g v a ri tra d i c ia iyo qa r T ul ek l-e s i a Si, ro ca wmi n da me f e Ta ga n s a s v e n e b-e ls sa s u l i e ro pi r e bi em s a x u r e b o d n en.

me-17-e sa u k u n e Si mo R v a we me m a t i a ne fa r s a d an go r g i j a n i Ze wers: ,,wa a s v es ma ma-pa p aT sa m k v i d r os sa f l a v sa ge l aT–qu T a T i s i sa da mi a b a r es sa f l a v sa da s(a)xlsa yve la wmi d i sa pa t i o s a ni me f eT-me-fe Ta m a ri~. ro g o rc am is t o r i u li cno-b e b i d an ir k v e va, me-17-e sa u k u n is qa r T u-l ma sa z o g a d o e b am ic o da, rom Ta m ar me-f is sa f l a vi ge l a T S ia. as e ve, ge l a T is mo n a s t e r ze sa u b r i s as, Ta m ar me f is sa f-l a vs mo i x s e n i e bs va x u S ti ba g r a t i o ni: ,,ek l e s ia yo v l ad wmi d i sa RvTi s m S o b l-i sa… aR a S e na aR m a S e n e b e l m an da v iT me f e-m an da uw o da sa s u f e v e ls ge n a a Ta da aw uw o d e b en ge l a Ts.…am as Si na da f l ul ar i an aR m a S e n e b e li, gi o r gi, Ta m ar, lasa, ru s u d an, da v iT, da v iT da sxva n i ca. da aw i n d e li me f e ni Se m d g o m ad ga n y o f i-sa if l v i an im e r T a ni“.

mi u x e d a v ad im i sa, rom is t o r i u li wya r o e bi na T e ls fe n en Ta m ar me f is sa f-l a v is ad g i l m d e b a r e o b as, sa q a r T v e l os sxva d a s x va ku T x is wa r m o m a d g e n e l ni cdi l o b d n en, Ta m a r is sa f l a v is ad g i l m-d e b a r e o b ad Ta v i a n Ti ku T xe ga n e s a z R v-r aT. di di qa r T v e l is, va Ja fSa v e l as mo-s a z r e b iT, Ta m ar me f is sa f l a vi fSa v Si iyo. „sa x a l xo fu r c e l Si“ ga m o q v e y n e b-ul f. sxvi t o r e l is we r i l is sa p a s u x od di di va Ja wers: ,,pa t i v c e m ul av t o r is mo y v a n i li cno b e bi me ad re maqvs mwe r l-o b a Si aR n i S n u li, Tu m ca ise da s a b u T e b-u li ara, ro g o rc b. sxvi t o r e ls; mas ukve xelT ug d ia we r i l o b i Ti sa b u Ti, do-k u m e n ti Ta m a r is sa f l a v is ar s e b o b i sa

fSa v Si, rac me di di xa n ia, mwams da mje-ra da ar a d r os ar ve T a n x m e b o di Cve ni me m a t i a n is cno b as, vi T o m c da Ta m a r is sa v a ne ge l a T Si iy os. mo x a r u li var, rom Ce mi ap r i o r u li msje l o ba da fi q r e bi fa q t e b iT mtki c d e ba, es Za l i an ka r g ia. xo lo am we r i l is mi z a ni sru l i ad sxvaa da ara im is da m t k i c e ba, rom Ta m a r is sa-f l a vi ma r T la fSa v S ia~. am mo s a z r e b am ga n v i T a r e ba ver hpo va qa r T ul is t o r i-o g r a f i a Si.

as e ve, sa i n t e r e so cno b aa da c u li sa-f r a n g e T is er o v n ul bi b l i o T e k a Si aR m-o C e n il do k u m e n t ur ma s a l a Si, sa d ac in-a x e ba fra n gi jva r o s n is, de bu as we r i-li. fra n gi ra i n di be z a n s o n is ar q i e p i s-k o p os am a de de tre m l es at y o b i n e b da: „ga v i g eT da sa n do ma c n e Ta wya l o b iT, We S m a r i t ad mi v i T v a l eT, rom vi R ac qri s t i a n e bi ib e r i i d an, ro m e l T ac ge o-r g e n e bs (qa r T v e l e bs) uw o d e b en, RvTis Se m w e o b iT Se g o n e b u l ni, uT v a l a vi me o-m r iT uS i S r ad aR s d g en ur w m u n o Ta wi n-a a R m d eg. ma Ti Te q v s m e ti wlis me fe msga-v s ia al e q s a n d r e si (ma k e d o n e l i sa) Se m a-r T e b i Ta da mo k r Z a l e b iT, rwme n iT ki, _ ara. am ax a l g a z r d as mo a q vs de d a m i s is _ uZ l i e r e si de d o f l is, Ta m a r is Zvle bi, vi n a i d an (Ta m a rs) mi s T v is si c o c x l e Si an d e r Z ad da u t o v e b ia, ro ca mo k v d e b o-da, ie r u s a l i m Si wa s u l i yo da mi si Zvle-bi uf l is sa f l a v is ax lo da e k r Z a la. de-d is su r v i l is Rrmad pa t i v i s m c e m e ls, mas ga d a u w y v e t ia da n a b a r e b is aR s r u l-e ba da de d is ne S t is wmi n da qa l a q Si da m-a r x va ur w m u n o Ta ne ba-su r v i l is mi u x e-d a v ad~.

am do k u m e n t is qa r T u li Ta r g m a ni 1929 wels zu r ab av a l i S v i l ma pa r i z Si ga m o a q v e y na, Tu m ca, ro g o rc am b o b en, Ta-v ad ba t on zu r a b s ac ar sje r o da fra n-gi jva r o s n is.

eq v T i me Ta y a i S v i l ma, 1920 wlis iv l-i s Si, al e q s a n d re ja v a x i S v i l T an er T ad, ge l a T Si ar q e o l o g i u ri ga T x r e bi aw a r-m oa. sa m e c n i e ro li t e r a t u r a Si ad re mi T i T e b u li iyo 1919 we li, Tu m ca xe l n-a w e r Ta in s t i t u t Si, eq v T i me Ta y a i S v i-l is fo n d Si da c ul Sav Ca n a w e rs aw e r ia: „ge l a Ti, 1920 we li. 26 iv l i si~. ar q e o l-o g i u ri ga T x r e bi ma l e ve Se C e r da, mi z e-zi fa r To sa z o g a d o e b i s T v is uc n o bi da r Ca, Tu m ca, ro g o rc eq v T i me Ta y a i S v-i l is mi er 1920 wlis 18 iv l i ss di m i t ri Se v a r d n a Z i s T v is ga g z a v n i li ba r a T i d an ir k v e va, qu T a i s is mi t r o p o l i ts, iq a ur sa m i t r o p o l i to we v r is Ta n d a s w r e b iT, „cno b i s m o y v a r e e b i s T v is, eg r eT wo d e b-u li, Ta m a r is sa f l a vi ae x a da, ma g r am ga-m o k v l e va Ta v is Ta v ze ve R ar ek i s ra da da e x u ra“. am is Se m d eg mi t r o p o l i ts me-c n i e r e b i s T v is uT x o v ia da x m a r e ba. eq v T-i me Ta y a i S v i li wers: „me re, Cven gvTxo-va, mo d iT da ga m o v i k v l i oT. mo d is ko m i-s ia: me, ke k e l i Ze, sa m i t r o p o l i to sa b W-os wa r m o m a d g e n e li, al e q s a n d re ja v a x i-S v i li (ro g o rc an T r o p o l o gi) da Sen gTxovT, ro g o rc sa m x a t v ro sa z o g a d o e-b is wa r m o m a d g e n e ls da mxa t v a rs, us a T-u od mo n a w i l e o ba mi i Ro Se n e br en e r g i-u li. sa f l a vs ro d e s ac av x d iT, yve l a f e-ri ise un da Ca i x a t os, ro g o rc ga m o C n d-e ba da am is ma s a l ac un da wa m o i R oT“. Ta m a r is sa f l a v ad mi C n e ul sa m a r x Si, Ta m ar me f is na c v l ad, sxva oT xi mi c v a l-e b u li aR m o C n da da k r Z a l u li. aq e d an, er Ti qa l ia (al e q s a n d re me f is me u R le un da iy os), ori _ ax a l g a z r da ma m a k a ci da er T ic _ ba v S vi.

Tu Ta m ar me f is ga d a s v e n e b is ve r s i as sa r w m u n od mi v i C n e vT, un da vi f i q r oT, rom es mo n R o l e b is Se m o s e v is win mo x da, rac sa q a r T v e l o Si ar ga x m a u r e b u la da qa r T v el is t o r i k o s e bs am is Se s a x eb is-t o r i u li cno ba ar da u t o v e b i aT. qa r T-ul of i c i a l ur is t o r i o g r a f i a ze da y-r d n o b iT ki, Ta m ar me f is sa f l a vi ge l a-T is mo n a s t e r S ia.

`georoial.ge~

ra dokumentebia daculi istoriul wyaroebSi da rogor gaCnda legenda cxra kuboze


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 17# 19 (232)

`mSo b l e b is oj a x i d an ra R ac ni v T e b is wa R e ba mxo l-od im i t om ar mi n da, rom es au c i l e b e l ia. ar mo m w o ns, is ga v a k e To, rac au c i l e b e l ia. is ic ma i n t e r e s e bs, es au c i l e b l o ba vin da a w e sa? ar mi n da, ga r k v e ul Ca r C o Si mxo l od im i t om ̀ vi j de~, rom ase Ce mi wi n a p a ri iq c e o da. od e s me mec xom vi R a c is wi n a p a ri vi q n e bi. ho da, ax la, ra m es mo v i g o n eb da Ce mi STa m o m a v l e b ic am Ce mi mo g o n i-l is ga m g r Z e l e b l e bi iy v n en!~

tradicia

ras fiqroben Tineijerebi mziTevzever getyviT, mziTevi wminda qarTuli fenomenia Tu ara, magram faqtia: mziTevi 21-e saukuneSic aqtualuria. egaa oRond: Tuki adre qals `vefxistyaosansa~ da matylis logins atandnen, dRes is patarZali patarZlad ar iTvleba, Tuki sidedr-simamri siZes ultraTanamedrove avtosa da feSenebelur binas ar ufeSqaSebs... `qarTuli sityva~ sxvadasxva Taobis adamianebs esaubra. marTalia, mziTvis institutTan dakavSirebiT maTi mosazrebebi erTmaneTisgan gansxvavdeba, magram yvela Taobis warmomadgeneli, principSi, aRiarebs, rom mziTevi aucilebelia...

na na, 60 wlis: _ im e r e li var, xa r a g a-u l is ra i o n is so f el sa r g v e Si vi z r d e b-o di. 18 wlis vi y a vi, sa y v a r el ad a m i a n ze rom ga v T x o v di da Se m d eg er T ad varT. sxva Ta So r is, Cve ni Se u R l e b is wi n a a R m-d e gi arc mSo b l e bi yo f i l an da yve l a f-e ri tra d i c i e b is sru li da c v iT mo x da: Ce mi mo m a v a li me u R l is mSo b l e bi mo v i d-n en da da m n i S n es _ ma x s o vs, be W e di da oq-r os sa m a j u ri ma C u q es. ma S in we si iyo _ pa t a r Z a ls, pi r v e l ad rom mi v i d o da, si-Z is oj a x Si ra me un da mi e t a na da mec, ra-m d e n i me xel Te T r e u l T an er T ad, be b i is da n a t o v a ri sa b an-ba l i S ic ga m a t a n es.

_ anu, Tqve ni mzi T vi sul es iyo?_ ase ga m o v i da, Tu m ca ra o d e n o b as ra

mni S v n e l o ba aqvs? mTa v a r ia, tra d i c ia ar da v a r R v ie. qo r w i l is su f r i sa da Te T ri ka b i sa ar iy os, mzi T e v ic qa r T u-li tra d i c i aa da ar me s m is, ma s ze ua ri ra t om un da vTqvaT?

_ zo g i e r Ti de d a m T i li iT v l is, Tu ra mi i t a na rZa l ma ax al oj a x Si...

_ es ma r a z mi, ra R ac na k l o v a n e ba da ad a m i a n is Si n a g a ni ko m p l e q s ia, rac ga m-o x a t u l e b as ma t e r i a l ur fa s e u l o b a Si po u l o bs.

_ qa l b a t o no na na, va Ji gyavT?_ di ax._ me re, ra gi n d aT, rom rZa l ma mzi T v-

ad mo i t a n os?_ am as ra mni S v n e l o ba aqvs? mTa v a r-

ia, Ce mi Svi li uy v a r d es... ise, qa l i S v i l-ic myavs da ar da g i m a l a vT, vfi q r ob, Cemi Svi li ma t e r i a l u r ad ga m a r T u li ga-v a T x o vo, ra Ta ax al oj a x Si Ta vi da C a g-r u l ad ar ig r Z n os.

_ ese igi, qa l i S v i ls Te T r e u l s ac ga a t a nT da sxva sa y o f a c x o v r e bo ni v T e-b s ac?

_ ki, au c i l e b l ad.gia, 50 wlis: _ mzi T e vi uZ v e l e si qa r-

T u li tra d i c i aa, ro m e l ic aq t u a l o b as ar ka r g a vs. Ce mi az r iT, mzi T e vi ax l a d S-e q m n i li oj a x i s T v is er T g v a ri ma t e r i a-l u ri da x m a r e b aa.

_ Tu ki as ea, ma S in ax l a d S e q m n i li oj a x is ma t e r i a l ur mdgo m a r e o b a ze va-J is mSo b l e b m ac un da iz r u n on, anu si Z is ga m z i T va ra t om ar Se i Z l e ba?

_ ro g or ge k a d r e b aT?! qa r T u li ge n-i d an ga m o m d i n a re, oj a x ur ur T i e r T o b-e b Si do m i n a n ti yo v e l T v is ma m a k a c ia _ fi n a n s u ri da ma t e r i a l u ri pro b l e m e b-is mo g v a r e ba swo r ed mas ev a l e ba. am i t-om, va Ji ib a d e ba Tu ara, ma S i n ve oj a xi, qve c n o b i e r ad, im dRi s T v is mza d e b as iw-y e bs, ro ca es ax a l d a b a d e b u li va Ji oj a-xs Se q m n is...

_ ba t o no gia, Tqvens cols ka r gi mzi-T e vi hqo n da?

_ di ax, ma g r am si d e dr-si m a m rs arc bi n is ga s a R e bi uC u q e b ia da arc _ oq r o-

Ti sa v se qi sa. ise, mdi d a ri qa li rom Se-m e r To, er T m a n e Ti ase, al b aT, ar gve y v a-r e b o da _ cxo v r e ba no l i d an da v i w y eT, dRes ki, Svi l e b is mzi T e v ze er T ad vzru n a vT.

co t ne, 18 wlis: _ si m a r T le gi T x r-aT, am sa k i T x ze ar a s d r os mi f i q r ia. dRes mzi T e vi, al b aT, aq t u a l u ri aR ar ar is, an pro b l e m as ar wa r m o a d g e ns, To-r em sja-ba a si au c i l e b l ad iq n e b o da.

_ Se ni az r iT, mzi T e vi un da ar s e b o b-d es?

_ di ax, ra t o m ac ara?! vis ras uS l is, Tu ar ma t e bs?! ad a m i a ns xom ar a v in av a l-d e b u l e bs, gi n da Tu ara, esa da es Se m o-i t a ne oj a x S io? Tu av a l d e b u l e bs, es ukve sxva sa k i T x ia da wyvi l is pro b l e m aa, sxva Se m T x v e v a Si ki, ub r a l od, Zve li qa-r T u li tra d i c i aa. tra d i c i e b is da m c v-e li ar var, ma g r am mzi T e vi im d e n ad da-d e b i T ia, rom vfi q r ob, un da ar s e b o b d-es. mo k l ed, mi n da, Cems cols ka r gi mzi-

T e vi hqo n d es.ma ri, 16 wlis: _ mSo b l e b is oj a x i d an

ra R ac ni v T e b is wa R e ba mxo l od im i t om ar mi n da, rom es au c i l e b e l ia.

_ ese igi, mzi T v is tra d i c ia ar mo g w-o ns?

_ di ax, ar mo m w o ns, ra d g an ar mi n da, is va k e To, rac au c i l e b e l ia. is ic ma i n-t e r e s e bs, es au c i l e b l o ba vin da a w e sa? ar mi n da, ga r k v e ul Ca r C o Si mxo l od im-i t om ̀ vi j de~, rom ase Ce mi wi n a p a ri iq c-e o da. od e s me mec xom vi R a c is wi n a p a ri vi q n e bi. ho da, ax la, ra m es mo v i g o n eb da Ce mi STa m o m a v l e b ic am Ce mi mo g o n i l is ga m g r Z e l e b l e bi iy v n en!

_ ma ri, Tavs ste r e o t i p e b is msxve r p-l ad Tvli?

_ di ax! ste r e o t i pi un da da i m s x v r es da am as me Tu ver, dro ma i nc da a m s x v r e-vs! ise, ar var wi n a a R m d e gi, rom qo r w i-l Si Te T ri ka ba me c v as! sxva ba n a l ur tra d i c i e bs ki ar da v i c av!

_ Te T ri ka b ac xom `ba n a l u ri tra d i-c i aa~?

_ Te T ri ka ba Ce m T v is qo r w i n e b a s T an as o c i r d e ba, anu Te T ri ka ba qo r w i l is si m b o l oa, mzi T e vi ki, si Z is oj a x i s T v is im is Se f a r u li de m o n s t r i r e b aa, rom pa-t a r Z a li Se Z l e b u l ia.

an a s t a s ia, 20 wlis: _ erT Tve Si vT-xo v d e bi da, yve l a f e r T an er T ad, mzi T e-v z ec vzru n av. mzi T e vi, Ce mi az r iT, im au c i l e b el ko m p o n e n t T a g an erT-er T ia, rac qo r w i n e b as av s e bs da al a m a z e bs. am-a ve dros, mSo b l e b is mxri d an es ma t e r i-a l u ri da x m a r e ba da im is Cve n e b aa, rom Ce m ze, Cems me u R l e ze zru n a v en da Cve ni Ta n a c x o v r e b is pi r v e l i ve dRe e b i d an, Cvens ge v r d iT dga n an.

_ mzi T v Si mSo b l e bi ras ga t a n en?_ ga n s a k u T r e b u ls ar a f e rs, mxo l od

im ni v T e bs, rac oj a x i s T v is si m b o l u r ia _ an t i k v a r u li sa r ke, ro m e l ic di di be-b i i d an ga d a e c e m o da Ta o b i d an Ta o b as da ro i a ls, rac Ce mi ba v S v o b is ga n u y o f-e li na w i l ia.

_ an a s t a s ia, sa q m r o s T an am Te m a ze gi-s a u b r ia?

_ ra Tqma un da, ara. sa e r T od, vfi q r-ob, rom ka c e bi am sa k i T xs na k l eb yu r a d-R e b as uT m o b en. mzi T e vi uf ro qa l is sa-z r u n a v ia...

mo k l ed, mzi T e vi zo g i s T v is, ub r a l-od, tra d i c i aa, zo g i s T v is _ au c i l e b l-o ba, zo g i s T v i s ac ki, _ sa z r u n a vi. as ea Tu ise, fqtia: mzi T e vi 21-e sa u k u n e S ic aq t u a l u ri da qo r w i n e b is au c i l e b e li at r i b u t ia...

nino buCukuri


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

18 # 19 (232)

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4

sareceli

prezidentebi da maTi

sayvarlebiax l a x an, ru s u l ma fo to-sa i t ma _ bi g p i c t u-

re.ru mso f l i os li d e r Ta da ma Ti sa y v a r l e b is fo-t o e bi ga m o a q v e y na. sta t i a Si sa q a r T v e l os pre z i d e n t-

y o f i li mi x e il sa a k a S v i l ic ar is na x s e n e bi, ra s ac Se i Z l-e ba, po l i t i k u ri da t v i r T v ac hqo n d es.

`sa q a r T v e l os yo f il pre z i d e n ts, mi x e il sa a k a S v i ls, mo-a r u li xmis mi x e d v iT, ka v S i ri hqo n da Ta v is yo f il pre s m d i-v a n T an, al a na ga g l o e v a s T an. ro g o rc bo r o ti xme bi am b o b en, ga g l o e va sa a k a S v i l i s g an im pe r i o d Si da f e x m Z i m da, ro d e s ac sa a k a S v i l is me u R le, sa n d ra ru l o v si me o re bavSvs el o d e b o-da. im i s T v is, rom uk a n o no ba v S vi da e m a la, sa a k a S v i l ma sca da, ga g l o e va Si da qa r T l is gu b e r n a t o r i s T v is, mi x e il qa r e l i s-T v is mi e T x o v e b i na, Tu m ca man ua ri Tqva da Se d e g ad, is pa t-a ra qa l a q Si ga a g z a v n es sa c x o v r e b l ad. sa a k a S v i l is bi W is ga C e n is Se m d eg, mo a r u li xme bi mis ro m a n e b ze Se w y da~, _

na T q v a m ia ru s u li in t e r n et-me d i is sta t i a Si, ro m l is qa r T u li ve r s i ac `am b e bi.ge~-m ga a v r c e la.

am a s T an, ze m o x s e n e b u l ma ru s u l ma sa i t ma mso f l io li d e r e b i sa da ma Ti sa y v a r l e b is

fo t o e b ic ga m o a q v e y na. am fo t o g a l e r-e as `qa r T u li si t y v ac~ gTa v a z o-

bT.


giorgi leoniZe


sarTuliit

yva

qliteratura,

xelovneba, politika

1 4 _ 2 0

m a i s i

2 0 1 4 19# 19 (232)

ara-Cveulebrivi gverdi

holivudeli berbiWa jorj qluni cols irTavs

ho l i v u d is yve l a ze sa x e l g a n T q m-u li be r b i Wa cols ir T a vs _ jorj qlu n is rCe u li 36 wlis iu r i s ti am a-li al a m u d i n aa. es am b a vi yve l a ze Za-l i an va r s k v l a v is mSo b l e bs, anu mo m-a v al de d a m T il-ma m a m T i ls ga u x a r d-aT.

„Za l i an be d n i e r e bi varT. am a li mSve n i e ri go g o n aa da Za l i an mo g v w o-ns. su l ac ar ga g v k v i r v e b ia, ro ca ni-S n o b is Se s a x eb gvi T x r es. jo r ji da am a li er T m a n e Ts in t e l e q t iT ar Ca m-o r C e b i an, rac jo r j i s T v is Za l i an mn i S v n e l o v a n ia. am a l is Tvi s e b e bi mk-ve T r ad ga n s x v a v d e ba ho l i v u d Si ga m-e f e b u li Tvi s e b e b i s g an. am a li brwyi-n v a le, Wkvi a ni da wa r m a t e b u li qa l-ia. mxi a r u l e b ac uy v a rs~, _ am b o bs jo r j is de da ni na qlu ni.

jo r j is ma m is, nik qlu n is TqmiT ki, jo r j sa da am a l is mSve n i e ri mo m a-v a li aqvT.

Se g a x s e n e bT: or g z is „os k a r o s a-ni~ jorj qlu ni Ta v is dro ze msa x i-ob ta l ia be l s a m ze iyo da q o r w i n e b-u li, ro m e l s ac 1992 wels ga S o r da. mas Se m d eg, jorjs xa n m o k le ro m a n e-bi is eT la m a z m a n e b T an hqo n da, ro g o-r e b ic ar i an: mo d e li si n di kro u f o-r di, msa x i o b e bi ju l ia ro b e r t si, rene ze l v e g e ri, ke li pre s t o ni, ju di fo s t e ri, de n zi kro s bi, ki m b e r li ra s e li...

Turquli serialis varskvlavi qarTvel

naTesavs eZebsTu r q ul se r i al „1001 Ra m is“ va r-

s k v l a vi me l a h at ab a s o va sa q a r T v e l-o Si na T e s a vs eZ e bs da, ro g o rc po r t-a li `kvi ra.ge~ iu w y e ba, da r w m u n e b u-l ia, rom Ta v i si di di ba b u i sa da mi si qu T a i s e li me u R l is Svils, ali ma m e-d o vs au c i l e b l ad ip o v is. me l a h at ab a s o va az e r b a i j a n e li re J i s o ri da msa x i o b ia, ro m e l ic da q o r w i n e b is Se m d eg, sa c x o v r e b l ad Tu r q e T Si ga-d a v i da, sa d ac di di po p u l a r o b iT sa r g e b l o bs.

qa l aq Se k i Si, erT-er Ti az e r b a i-j a n u li te l e v i z i is pre z e n t a c i a ze msa x i o b ma `kvi ra.ge~-s uT x ra, rom ba-b u a m i ss, mu h a m ed ib r a h im ma m e d o vs co l ad qu T a i s e li qa li, Ta m a ra hya v-da, ro m l i s g a n ac Svi li, ali Se e Z i na. qu T a i s e li Ta m a ra ub e d u ri Se m T x v e-v is Se d e g ad ga r d a i c v a la.

mu h a m ed ib r a h im ma m e d o vi er T x a n-o b as ir a n Si, qa l aq Ta v r i z Si cxo v r-o b da. mu h a m e di suk-is Ta n a m S r o m e li iyo da or gvars at a r e b da: az e r b a i-j a n Si mu h a m ed ib r a h im ma m e d o v ad ic-n o b d n en, ir a n Si ki, _ mi r a b d u la me l-i q z a d ed.

„ba b u a C e m is me u R le, Ta m a ra qa r T-v e li iyo, ro m e l ic sa r e c x is ga f e n is dros ai v n i d an ga d a v a r da da ga r d a i-c v a la. maT hya v d aT va Ji, ali, ro m e l-ic sa m x e d ro mfri n a vi iyo. mi T x r es, rom ali me o re mso f l io om Si grda i-c v a la, ma g r am es in f o r m a c ia da z u s-t e b u li ar ar is~, _ am b o bs ̀ kvi ra.ge~-sTan sa u b r i s as me l a h at ab a s o va.

bolivudel lamazmans mokvliT emuqrebian

bo l i v u d e li msa x i o bi da mo d e li se l i na je i t li ac x a d e bs, rom mo k v l-iT em u q r e b i an. am a s T an, se l i na am t k i-c e bs, rom mu q a r is mi z e zi ge e b is mxa r-d a m W er kli p Si mo n a w i l e o ba ga x da. mi u x e d a v ad am i sa, `mis in d o e Ti~ Ta v-i s as ar iS l is da lgbt-eb is uf l e b e-b i s T v is brZo l as ga n a g r Z o bs.

klod mones „dumfarebi“ 27 milionad gaiyida

`kri s t is~ au q c i o n ze fra n gi mxa-t v r is, klod mo n es „du m f a r e bi~, ro-m e l ic 1907 we l s aa da x a t u li, 27 mi-l i on do l a r ad ga i y i da. `du m f a r e-bi~, 80 wlis ga n m a v l o b a Si, hi u g et kla r k is ko l e q c i a Si in a x e b o da.

sxva Ta So r is, 2008 wels mo n es erT-er Ti na x a ti 80 mi l i on do l a r-ad ga i y i da. ̀ kri s t is~ au q c i o n ze, as e-ve, ga m o t a n i li iyo am a d eo mo d i l i a-n is „mjdo m a re wi T u ri ax a l g a z r da ma m a k a ci~, ro m e l ic 17,6 mi l i o n ad ga i y i da, va s i li ka n d i n s k is „sce na sa-n a p i r o ze~ ki, uc n o b ma 17,2 mi l i o n ad Se i Z i na...

jeims franko gaSiSvldaho l i v u d e li je i ms fra n ko gu l S-

e m a t k i v ar di a c Ta yu r a d R e b as ar uC-i v is, Tu m ca sxva va r s k v l a v e b i s g an ga-n s x v a v e b iT, fra n ko Ta y v a n i s m c e m l e bs ar em a l e ba da maT so c i a l ur qsel `fe i s b u q iT~ xSi r ad ek o n t a q t e ba. ase, ma g a l i T ad, am as wi n aT, je i m s ma `fe i s b u q Si~ er T ob pi k a n t u ri fo t o-e bi ga m o a q v e y na _ su r a T e b ze msa x i o bi na x e v r ad Si S v e l ia.

`im i t om ga v S i S v l di, rom so c i a-l ur qse l Si Ce mi ̀ fre n d e b is~ ra o d e-n o ba ga i z a r d os... Si S v e li fo t o e bi yu r a d R e b as ip y r o bs. es Ce m T v is mxo-l od ga r T o b aa. Si S v e li fo to bi l b-o r d i s T v is ki ara, Ce mi fa n e b i s T v is ga d a v i Re~, _ am b o bs va r s k v l a vi.

80 wlis monserat kabalie SeiZleba, daiWironmso f l i o Si sa x e l g a n T q m u li sa o p e ro mo m R e r a li fi n a n s ur ma q i n a c i e b S-

ia mxi l e b u li _ ma d r i d is pro k u r a t u r is mo n a c e m e b iT, mo n s e r at ka b a l ie sa-x e l m w i fo bi u j e ts, Tu r me, ga d a s a x a d e bs um a l a vs. sa u b a ri sul ra R ac na x e v-ar mi l i on ev r o z ea, ro m e l ic 80 wlis es p a n e l ma mo m R e r a l ma 2010 wels, an d-o r a Si ga m a r T u li ko n c e r t e b i d an ho n o r a r is sa x iT mi i Ro.

ise, im as, rom ka b a l ie Se i Z l e ba, ga n s a s j e l is ska m ze aR m o C n d es, es p a n e T Si di di vne b a T a R e l va ar ga m o u w v e v ia da, al b aT, im i t om, rom mo m R e r a l T an er-T ad, sa m a r T a l d a m c a v e bi ga d a s a x a d e b is da m a l v a Si es p a n e T is me f is, xu an ka r-l o s is qa l i S v i ls, in f a n ta kri s t i n a sa da mis me u R l es, fe x b u r T el li o n el me s i s ac ad a n a S a u l e b en.

orsul mila kunisis gastronomiuli gatacebebiho l i v u d e li mi la ku n i si Ta v is fe x m Z i m o b a ze sa j a r od la p a r a k o bs da ac x-

a d e bs, rom uc n a u ri ga s t r o n o m i u li ga t a c e b e bi aqvs. am a s T an, mi la si x a r u l-iT ac x a d e bs, Ce mi yve la su r v i li rom da a k m a y o f i l os, ba v S v is ma m am, eS T on ka-t C e r ma uf ro di di ma c i v a ri Se i Z i n ao.

`ra m d e n i me dRis win, si g i J e m de mo m i n da ki t r is mwni li da eS t o n ma mso f l-i o Si yve l a ze ge m r i e l ad da m w n i l e b u li ki t ri ra m d e n i me wa m Si mo m i r b e n i na~, _ am b o bs mi la, ro m e l ic bu n e b r i vi mSo b i a r o b is mo m x r ea.

mTavari redaqtori: jansuR CarkvianimT. redaqtoris moadgile: vano pavliaSvilisaredaqcio kolegia: Wabua amirejibi, merab berZeniSvili, baCana bregvaZe, Temo gocaZe, emzar kvitaiSvili, armaz sanebliZe, Tamaz wivwivaZe.

media-jgufi: marika kaxaZe,

naTia gogitiZe, naTia verZeuli,

naTia lebaniZe.

dizaineri da fotokorespondenti:

zura megreliSvili.

gazeTi registrirebulia regionaluricentris(sagadasaxado inspeqcia) mier.registraciis #22851

misamarTi:26 maisis

moedani. #1tel.: 272-63-90

E-Mail: [email protected] moqmedebs Tavisufali presis principiT

dizainis saavtoro uflebebi daculiaISSN 2298-0024

glamuruli ambebijansuRis sicilnaTelebi

nacizminacizmi da narcizmi,Turme, erTi yofila,gulisgulSi rac gizis,isic cidan mofrinavs.Suri da ironia, _ai, raa mTavari,`nacebs~ Sarmi hgoniaTsiyvaruli mtarvalis.Tqvenc droebiT arsebobT,viT _ qarTveli Zmis mteri,damarcxdebiT, `nacebo~,ise, rogorc hitleri.

siyvaruli da siZulviliveubnebiCvens urwmuno, Cvens warmarTebs,aravisi araferiaRar gvmarTebs.siyvaruli ar gvqonda daver wagvarTves,siZulvili dagvitoves, _ar wagvarTves.

yvelaferi gaTavdaar SeSa gvaqvs,arc _ nacari,aRarc _ nacarqeqia,vaxme, CvenSi arakacsacuceb kacad Sehqmnian.aRarc mTa daaRarc _ mdelo,mxolod, mxolodmtris qeba,arakacTa saqarTveloneta, sanam iqneba?

qarTvelebo!RmerTo Cemo,saqarTvelos ebrZvian,boroteba siZulvilis RerZia,sakuTari miwafexqveS SegvZvria,saqarTvelosqarTvelebi ebrZvian!

mtris jinazeTumca, rTvelic aRar rTvelobs,gulSi mainc brwyinavs mze,gaixare, saqarTvelo,amdeni mtris jinaze!

guliara, guli ar dacxreba,guli Zvelis-Zvelia,saqarTvelos damarcxeba, _Turme, marTla Znelia!

Tbilisis

pirveli

klinikuri

saavadmyofos

(yofili `aramiancis~)

mimRebi _

`emerjensi~

ax l a x an, 39 wlis ho l i v u d e l ma, driu

be r i m o r ma me o re qa l i S v i-li ga a C i na. driu am b o bs, rom

Sv i l e bs er Ti wa m i T ac ar sci l d e ba da am i t om, me g o b r e b i s T v is dro aR ar

rCe ba.`mSve n i v r ad vi ci Ce mi fi g u r is Zli e ri da su s ti mxa r e e bi. Za l i an mi n d o da, rom grZe li da ga m x d a ri xe l e bi mqo n o da, ma g-r am sa m w u x a r od, ar maqvs. am i t om, Tu ki re k l a m a sa da fo t o s e s i a Si vmo n a w i l-e ob, yo v e l T v is grZe l s a x e l o i an ta-

n s a c m e ls vi r C ev. arc ma R a li var da arc _ ga m x d a ri, ma g r am sa-

m a g i e r od, Wkvi a ni var~, _ am b o bs msa x i o bi.

raz

e sw

ydeb

a gu

li 3

9 wlis d

riu berimors

ქართული სიტყვა_სოსო გალუმაშვილი_14.05.2014

Documents

Transcript of ქართული სიტყვა_სოსო გალუმაშვილი_14.05.2014