บทที่ 1 บทนำ ความรู้เบื้องต้น...
description
Transcript of บทที่ 1 บทนำ ความรู้เบื้องต้น...
รหสวชา 3004301
เอกสารประกอบการเรยน การสอน มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา
สาขาวชาการจดการโลจสตกสโดย อ.ธรวรา บวชชยภม
ภาคเรยนท 1/2558
บทน า
วตถประสงคการเรยนร
ความรเบองตนเกยวกบการจดการคลงสนคา และควบคมสนคาคงคลง
เขาใจพนฐานในการมคลงสนคา
หนาทหลกของการจดการคลงสนคา
ประโยชนของการมคลงสนคา
กจกรรมทเกยวของกบงานคลงสนคา
และดชนชวดประสทธภาพการท างานในคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 2
ค าถามทมกถกถาม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 3
ความเขาใจพนฐานในคลงสนคา
• ท าไมตองมคลงสนคา?
• ในปจจบนมกมผ เขาใจผดคดวา คลงสนคาก าลงจะหายไปและเปลยนรปหรอถกทดแทนดวยศนยกระจายสนคา (Distribution Center, DC) นนจรงหรอไม?
• ศนยกระจายสนคาคออะไร ตางกบคลงสนคาอยางไร
และ Cross-dock จะมาแทนทคลงสนคาหรอไม
• แนวโนมคลงสนคาจะมากขนหรอลดลง?
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 4
Cross-dock
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 5
Cross-dock
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 6
Cross-dock
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 7
ศนยกระจายสนคา DHL (hub)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 8
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 9
ศนยกระจายสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 10
ท าไมตองมคลงสนคา ?
เพอใหบรรลวตถประสงคกลยทธดานโลจสตกสของบรษทอยางมประสทธภาพและมประสทธผลโดย จะจดการให
1. การสนบสนนเพอใหบรรลวตถประสงคของการใหบรการลกคา (ใหแนใจวามสนคาทเพยงพอตอความตองการของลกคา)• นนหมายถง ลกคามความพงพอใจตอบรษท หรอบรการของบรษทในแงของ– ความสะดวก– ความถกตอง– ความรวดเรว– ดวยตนทนทต าทสด
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 11
ท าไมตองมคลงสนคา ?
2. การชวยสนบสนนใหการผลตเปนไปอยางราบรน (Smooth Production)
• รองรบความความตองการของลกคาท ณ จดสงสดได (demand peaks)
• ปองกนวตถดบขาดและท าใหการผลตขาดชวง• Safety stock/buffer stock/cycle stock• ลดระยะเวลาน า (Lead time)
• ลดระยะเวลาการคอยเนองมาจากปญหาสนคามตามฤดกาล• ลดปญหาเนองมาจากความลาชาจากการขนสง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 12
ท าไมตองมคลงสนคา ?
3. จดเกบสนคาจากการผลต• เพอรองรบสนคาจากการผลตจ านวนมาก หรอเพอความคมคาในการผลต (Mass production) อนเปนการผลตเพอจดเกบ(Make-to-stock) ดงนนการผลตแบบนจงตองการคลงสนคาหมายเหต: แนวความคดนในปจจบนจะสวนทางกบแนวความคดในดานการ
ผลตตามความตองการของลกคาทมกใชหลกการผลตแบบ Just-in-time (Lean Manufacturing) หรอการผลตตามค าสงซอ (Make-to-order)
นอกจากนยงไมเปนการเดนตามหลกการ SCM)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 13
ท าไมตองมคลงสนคา ?
4. ในแงของการจดซอ/จดหา
• ชวยท าใหบรษทมความไดเปรยบในการแขงขนอนเนองมาจาก
การซอในลกษณะคราวละมากๆหรอซอเปนชด (Bulk Purchases,
Large Batch Size)
การจดซอ/จดหาทตองการมสวนลดในการซอ (quantity
scounts)
ตองการลดคาใชจายจากการขนสง (เมอซอจ านวนมากขน)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 14
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 15
5. การจดใหมกระบวนการเพมมลคาเพอการใหบรการส าหรบแตละลกคา
(Customization) ทนบวนตองมความตองการใหบรการพเศษส าหรบตนเองมากขน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 16
ประโยชนของการจดการคลงสนคา(The Benefit of a warehouse)
• ชวยประหยดคาขนสง - ชวยประหยดตนทนการผลต - ชวยใหไดรบผลประโยชนจากสวนลดเพอซอสนคนจ านวนมาก - ชวยปองกนสนคาขาดแคลน
- ชวยสนบสนนนโยบายการใหบรการลกคาของกจการ - ชวยใหเกดความพรอมทจะเผชญกบ ภาวะการเปลยนแปลงของตลาด
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 17
หนาทหลกของการบรหารคลงสนคา
• รบ (Receive) • เกบ (Put-away) • จาย (Pick) • ใสหบหอ (Pack) • รอสงมอบ (Ship) • สอบยอดสนงวด (Stock-count)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 18
ความส าคญและประเภทของคลงสนคา
1. ความส าคญของคลงสนคา2. การแบงประเภทของคลงสนคา3. ความรพนฐานเบองตนทควรรในการจดการคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 19
1. ความส าคญของคลงสนคา
• คลงสนคา หมายถง สงปลกสรางทมไวเพอใชในการพกและเกบรกษาสนคาในปรมาณทมาก
• กจกรรมของคลงสนคาสวนใหญจะเกยวของกบการเคลอนยายสนคาหรอวตถดบ การจดเกบโดยไมใหสนคาเสอมสภาพหรอแตกหกเสยหาย
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 20
หนาทของคลงสนคา
เพอใหเกดประโยชนในเรองการขนสง เพอใหเกดการประหยดในระบบการผลต เพอใหเกดประโยชนในเรองการสงซอในปรมาณมาก
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 21
หนาทของคลงสนคา(ตอ)
เพอใชเปนแหลงของวตถดบ เพอรองรบตอความไมแนนอนของการซอวตถดบ เพอรองรบตอความไมแนนอนของการขาย เพอใหเกดการบรหารตนทนโลจสตกสทต า
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 22
2. การแบงประเภทของคลงสนคา
การแบงประเภทของคลงสนคาสามารถท าไดโดยI. แบงตามลกษณะธรกจII. แบงประเภทของคลงสนคาตามลกษณะงานIII. แบงตามลกษณะสนคาทเกบรกษา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 23
I. การแบงประเภทของคลงสนคาตามลกษณะธรกจ
• คลงสาธารณะ (Public warehouse)-คลงทเจาของธรกจเปดขนเพอรบเกบสนคาเปนหลก เปนโกดงสนคาแลวเกบคาเชาในการจดเกบสนคา
• คลงสวนตว (Private warehouse)-คลงโดยทวไปของบรษทซงบรษทหลายๆแหง ไดสรางคลงในพนทของตวเองเพอใชในการจดเกบวตถดบหรอสนคาส าเรจรปของบรษทเทานน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 24
II แบงประเภทของคลงสนคาตามลกษณะงาน• คลงสนคาส าหรบเกบรกษาสนคา-มหนาทหลกในการเกบรกษาสนคาซงอาจจะอย
ในรปวตถดบหรอสนคาส าเรจรป เพอท าหนาทตอบสนองความตองการของฝายผลต หรอรานคาตามล าดบ
• ศนยกระจายสนคา(Distribution center, DC) -ท าหนาททงในฐานะเปนคลงสนคา และเปนหนวยเชอมโยงระหวางผผลต กบผขายปลก จะเปนผใหบรการทางดานโลจสตกส ในดานการจดเกบสนคาและการจดการขนสงสนคาส าเรจรปใหกบลกคาไดอยางทนเวลาและถกตองตรงตามความตองการ
• ศนยรวบรวมและกระจายสนคา (Cross Dock)-ท าหนาทเปนสถานเปลยนถายสนคาระหวางรปแบบการขนสง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 25
ศนยกระจายสนคา (Distribution center, DC)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 26
ตวอยางศนยรบสงสนคาทใชงานรวมกน(Cross Dock)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 27
การเปรยบเทยบระหวางการสงสนคาผาน และไมผาน Cross Dock
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 28
III การแบงประเภทของคลงสนคาตามลกษณะสนคา
• คลงสนคาทวไป-ท าหนาทเกบสนคาหลากหลายทไมตองการการรกษาดแลเปนพเศษ อาทเชน สนคาอปโภคและเครองใชสอยทวไป เปนตน
• คลงสนคาของสด-ท าหนาทเกบสนคาทเปนของสด อาทเชน อาหาร ผก ผลไมเปนตน เพอรกษาความสดใหมของสนคา ตองรกษาดแลเปนพเศษดวยการควบคมอณหภมใหอยในระดบทเหมาะสม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 29
III การแบงประเภทของคลงสนคาตามลกษณะสนคา(ตอ)
• คลงสนคาอนตราย-คลงสนคาชนดนท าหนาทเกบสนคาทเปนอนตราย อาทเชน สารพษ สารเคม เชอเพลง และ วตถระเบด เปนตน
• คลงสนคาพเศษ-คลงสนคาพเศษมกจะเปนคลงสนคาทมขนาดเลก เพอใชเกบสนคาทมลคาสง ซงตองไดรบการควบคมอณหภมและความชนใหเหมาะสม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 30
3. ความรพนฐานเบองตนทควรรในการจดการคลงสนคา
หนาทคลงเกบสนคามหลก 3 อยางคอ–การเคลอนยาย –การเกบของ –การถายโอนขาวสาร
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 31
ผจดการคลงสนคาตองปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคหลก 5 ประการคอ
1.บรการดานการจดเกบรกษาและจดสรรสนคาตามใบสงใหครบถวนและตรงเวลา
2.วางแผนลดตนทนการบรหารและคาใชจายโสหยตางๆ3.หมนเวยนสตอกสนคาใหคลองตวลดระยะเวลาในการจดเกบสนคา
ใหสนทสด4.ลดเวลาในการตอบสนองค าสงสนคาและขอผดพลาดในการสง5.รกษาคณภาพและความปลอดภยใหกบตวสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 32
ความรพนฐานเบองตนทควรรในการจดการคลงสนคา
• การสงซอ (Purchasing)-กจกรรมของธรกจเพอใหไดมาซงพสด บรการ เครองใชไมสอย และสงตางๆส าหรบองคกรเพอใชในการด าเนนการ
• ระยะเวลาน า (Lead Time)-ระยะเวลาในการสงซอสนคาในแตละงวดนบตงแตออกใบสงสนคาจนถงเวลาทสนคาเขามานน
• รายการสนคาในคลงสนคา (Stock Keeping Unit)-แสดงถงจ านวนสนคามอยในคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 33
หนาทส าคญของหนวยงานจดซอ
• จดหาสนคาหรอวตถดบใหมพรอมตามความตองการของหนวยงานตางๆ อยางประหยดและคมคาทสด
• การเลอกสรรผขายวตถดบทเหมาะสม • การสงซอ และการตรวจสอบควบคมการท างานของ Supplier
แตละรายเพอตรวจสอบหาจดทควรปรบปรง• เพอหาวธทดเหมาะสมทสดในการแกปญหา หรอพฒนา
จดบกพรอง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 34
สงทควรทราบในขบวนการจดการคลงสนคาทมประสทธภาพ
• ระยะเวลาทตองการลวงหนาในการไดสนคามา Lead time (เปนตนทนตอหนวยในการเกบสนคา)
• ปรมาณการสงซอสนคาในแตละครง • คาใชจายในการสงซอแตละครง • ความตองการสนคาตลอดป
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 35
EOQ และ RP
• สงเหลานท าใหเราสามารถค านวณหาปรมาณการสงซอสนคาทเหมาะสมทสด (Economic order quantity, EOQ) และสามารถค านวณหาเวลาในการสงซอทเหมาะสม (Reorder point, RP) ได
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 36
รายการสนคาในคลงสนคาสามารถแบงได 2 ลกษณะ
• แบงตามสถานะในกระบวนการผลต ไดแก : วตถดบ สนคาทอยระหวางขนตอนการผลต สนคาส าเรจ ชนสวนอปกรณ วสดสนเปลอง
• แบงตามสภาพหรอคณลกษณะการใชสอย ไดแก สนคาทอยระหวางการขนสง สนคาทกกตนไวเพอรองรบการขนราคา สนคาเพอการใชสอยระหวางรอบการสงซอ สนคาทมไวรองรบความผนแปร ของปรมาณความตองการ และ ระยะเวลาน าสนคาทเสอมสภาพหรอสญหาย
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 37
การพยากรณความตองการสนคา
คอ การคาดการณเหตการณในอนาคต การพยากรณทางธรกจโลจสตกส เชน ยอดขาย ปรมาณการผลต หรอสถานการณอตสาหกรรมโดยทวไป โดยอาศยการประมวลจากขอมลในอดต ประสบการณ เหตปจจยอนๆ ทคาดคะเนขน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 38
ประเภทของการพยากรณพจารณาตามระยะเวลาด าเนนการผลต
• การพยากรณระยะสน :ไมเกน 3 เดอน เหมาะกบสนคารายชนด ใชเพอการวางแผนจดซอ จดตารางการผลต จดการสนคาคงคลง มอบหมายงาน
• การพยากรณระยะปานกลาง : 3 เดอน – 2 ป เหมาะกบการพยากรณสนคาทงกลม วางแผนการขาย แผนกระจายสนคา แผนการผลตครงป –ทงป และการจดวางงบประมาณ
• การพยากรณระยะยาว :2 ปขนไป มกใชส าหรบการพยากรณรวมทงบรษท เชน การออกสนคาใหม การวางแผนกลยทธการผลต หรอวางแผนธรกจใหม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 39
กระบวนการบรหารจดการคลงสนคา
1. วธการปฏบตในการรบและเบกจายสนคา2. เอกสารและระบบควบคมทจ าเปนตอการปฏบตงาน3. การจดสรรทรพยากร
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 40
หนาทหลกของการบรหารคลงสนคา
• รบ (Receive) • เกบ (Put-away) • จาย (Pick) • ใสหบหอ (Pack) • รอสงมอบ (Ship) • สอบยอดสนงวด (Stock-count)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 41
การตรวจรบ(Receive)
• การตรวจรบโดยปกตแลวกจะตรวจรบตามรายการในใบสงซอ (PO) ผซอกมกจะก าหนดเงอนไขในใบสงซอใหผขายตองระบเลขทใบสงซอของผซอไวในใบสงของ(Delivery note) ดวย บางครงกใชเอกสารแบบออกเปนชด มทงใบก ากบภาษ ใบสงของ ทงตนฉบบและส าเนารวมมาดวยกน เพอใหผซอสามารถตรวจสอบไดงายขนวาสนคาทมาถงใชของผซอหรอไม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 42
การเกบ (Put-away)
• น าสนคาทรบเขามาไปเกบยงสถานททถกต าแหนงไวแลวเปนการลวงหนา
• สนคาทตองมการควบคมการรบเขาและการเบกจายใหเปนไปตามลอตไมวาจะเปนแบบเขากอนออกกอน หรอแบบเขาหลงออกกอน สนคาพวกนไดแก วตถดบในการผลต สนคาทมอายจ ากด สารเคม เปนตน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 43
รปแบบในการจดเกบสนคา
• การจดเกบแบบไมเปนทางการ (Informal system)• การจดเกบแบบคงต าแหนง (Fixed location system)• การจดเกบแบบตามเลขสนคา (Part number system)• การจดเกบตามประเภทสนคา (Commodity system)• การจดเกบแบบสม (Random location system)• การจดเกบแบบผสม (Combination system)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 44
ขอดและขอเสยของการจดเกบไมเปนทางการ
ขอด ขอเสย-การบ ารงรกษาต า-มความยดหยนสง
-ยากตอการชต าแหนงของสนคา- ขนกบการท างานของพนกงาน- ขาดประสทธภาพ
อ.ธรวรา บวชชยภม 45Teewara Buchaiyaphum
ขอดและขอเสยของรปแบบการจดเกบสนคาแบบคงต าแหนง
ขอด ขอเสย-งายตอการจดตงคลง-งายตอการดแลรกษา
- ประสทธภาพการใชพนทต า- มพนทวางส าหรบสนคาทมสนคาคงคลงต า- ตองก าหนดพนทส าหรบคาสนคาคงคลงสงสดของแตละสนคา
อ.ธรวรา บวชชยภม 46Teewara Buchaiyaphum
ขอดและขอเสยของการจดเกบแบบตามเลขสนคา
ขอด ขอเสย-งายตอการคนหาสนคา-งายตอการเขาถงสนคา-งายตอการจดตงคลง
- ขาดความยดหยน- ยากตอการปรบคาปรมาณ- การเพมชนดของผลตภณฑ ท าใหตองขยบสนคาทงหมด- ประสทธภาพการใชพนทต า
อ.ธรวรา บวชชยภม 47Teewara Buchaiyaphum
ขอดและขอเสยของการจดเกบตามประเภทสนคาขอด ขอเสย
-มการจดกลมสนคา-สามารถเพมประสทธภาพในการหยบได-มความยดหยนเพมขน
-มโอกาสในการหยบผด- ตองมความรเรองสนคาแตละประเภท-เพมประสทธภาพการใชพนท แตไมดทสด-- มความยากในการจดกลมบางสนคา
อ.ธรวรา บวชชยภม 48Teewara Buchaiyaphum
ขอดและขอเสยของการจดเกบแบบสม
ขอด ขอเสย-การใชพนทมประสทธภาพ-มความยดหยน-งายตอการขยาย-เขาใจงาย
- ตองการระบบบนทกทด- ตองการรายละเอยดมากในการบนทก
อ.ธรวรา บวชชยภม 49Teewara Buchaiyaphum
ขอดและขอเสยของการจดเกบแบบแบบผสม
ขอด ขอเสย-การใชพนทมประสทธภาพ-มความยดหยน-งายตอการขยาย-การควบคม ท าไดงาย
- สรางความสบสนได
อ.ธรวรา บวชชยภม 50Teewara Buchaiyaphum
หลกการจดพนท
• สนคาทเขาออกบอย วางไวใกลประต • สนคาเคลอนไหวเรว วางไวใกลประต• สนคาคงคลงนอย วางไวใกลประต • สนคาน าหนกมาก วางไวใกลประต
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 51
การหยบสนคาหรอการจายสนคา (Pick)
• การหยบสนคาทมประสทธภาพตองใชเวลาในการหยบต า (Picking time)
• มระยะเดนทางในการหยบทต า (Picking distance) • มความผดพลาดจากการหยบทต าดวย (Picking error) • ไมท าใหสนคาแตกหกเสยหายในระยะกระบวนการหยบสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 52
การหยบโดยหนยนต
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 53
ใสหบหอ (Pack)
• ท าหนาทดาน Storage Support ในการปกปองและเกบรกษาสนคาไมใหไดรบความเสยหายและใหเกดความสะดวกในระหวางการจดเกบ
• ท าหนาท Transport Support เพอใหเกดความสะดวกและมความปลอดภยในการเคลอนยายเพอการขนสง
• ท าหนาท Cost Reduction ในการท าใหประหยดเนอท ทงเพอการเกบรกษาและเพอการขนยายสนคาหรอการขนสงเนองจากสามารถจดวางเรยงทบซอนกนในทางสง ซงหากไมมบรรจภณฑกไมสามารถทจะท าได
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 54
ประเภทของบรรจภณฑทใชในงานโลจสตกส
1. บรรจภณฑเพอการขายปลก เปนบรรจภณฑทออกแบบไวเพอความสะดวกตอการสงมอบใหกบผบรโภคโดยตรง
2. บรรจภณฑเพอการขายสง เปนบรรจภณฑทท าหนาทในการแบงสนคาออกเปนชดเพอสะดวกในการจดจ าหนาย
3. บรรจภณฑชนนอกหรอบรรจภณฑเพอการขนสง เปนบรรจภณฑทออกแบบมา เพอใชในการบรรจสนคา เพอใหสามารถจดเรยงหรอวางใหสามารถใชพนทไดนอยทสด เพอใชในการขนสง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 55
รอสงมอบ (Ship)
• สนคาจะถกน ามาวางกองไวททาสงของออก (Shipping area) พรอมเอกสารใบสงของเพอรอขนขนรถ
• มความจ าเปนตองมการจดล าดบสนคาวาใหสนคาทสงจดสดทายตองถกล าเลยงเขาไปในรถกอนสวนสนคาสงจดแรกวางไวทายกระบะ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 56
สอบยอดสนงวด (Stock-count)
• การสอบยอดสนคาเปนการนบสนคาจรงๆแบบทกรายการทกชน 100%ไมใชการสมนบ ความถของระยะเวลาในการตรวจนบสนคาคงคลงอยางหางทสดกเปนทกๆสนป บางบรษทกนบปละสองครง บางบรษทกนบทกสนไตรมาส
• ควรจะใชสองคนนบคกนคอคนท างานในคลงสนคาจบคกบคนนอกคลง • มขอพงระวงคอเรองหนวยนบทตองมการระบในเอกสารหรอทสถานท
ตรวจนบใหชดเจนวาจะใหนบเปนหนวยอะไร
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 57
2. เอกสารทเกยวกบการบรหารจดการคลงสนคา
• ไดแก ใบขอซอสนคา ใบสงสนคาซอสนคา ใบก ากบสนคา ใบรบสนคา ใบโอนยายสนคาระหวางคลงสนคา
• ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศและซอฟตแวรการจดการคลงสนคาเขามามบทบาทเปนอยางมากในการจดการ ซงเอกสารหรอแบบฟอรมประกอบการท างานตางๆมกจะเปนสงทมาพรอมกบเทคโนโลยเหลานน
อ.ธรวรา บวชชยภม 58Teewara Buchaiyaphum
ใบขอซอสนคาหรอใบขอจดซอสนคา (Purchase Requisition)
• คอ เอกสารทแผนกคลงสนคาจดท าขนเพอแจงวาสนคาชนดใด ประเภทใดของกจการใกลจะหมด และตองการสงซอเพมปรมาณเทาไร โดยจดท าใบขอซอสนคา สงไปใหแผนกจดซอด าเนนการตอ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 59
ตวอยางใบขอซอหรอใบขอจดซอ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 60
ใบสงซอ (Purchase Order)
• คอเอกสารทแผนกจดซอสนคาจดท าขนหลงจาก ไดรบใบขอซอสนคาจากแผนกคลงสนคาแลว กจะด าเนนการคดเลอกสนคาจากผขายสนคาหลายรายเพอใหไดสนคาทดมคณภาพและราคาถก
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 61
ตวอยางใบสงซอสนคา
• รายละเอยดในใบสงซอป ร ะ ก อ บ ด ว ย ส น ค าประเภทใด ปรมาณเทาใด คณภาพอยางไรราคาเทาไร
อ.ธรวรา บวชชยภม 62Teewara Buchaiyaphum
รายงานการสงซอหรอสงท า (Purchase Orders ; P/O , Work Order)
• เปนรายงานประจ าทไดจากกระบวนการวางแผนความตองการวสด ประกอบดวย–รายงานปรมาณชนสวนหรอวตถดบ –แผนการสงซอหรอการสงผลต (Planned order releases) –ค าแนะน าในการซอ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 63
ใบก ากบสนคา (Invoice)
• คอ เอกสาร ทผ ข าย สนคาจดท าขนเพอสงไปใหผ ซอพ รอมกบ สนคา เ พ อ ท จะแสดงรายละเอยดของสนคาทสงมา อาทเชน รายการสนคา จ านวนสนคา จ านวนเงน เปนตน
อ.ธรวรา บวชชยภม 64Teewara Buchaiyaphum
ใบรบสนคา (Receive Report)• คอ เอกสารทผซอสนคา
จดท าขน หลงจากทไดรบสนคาจากผขายสนคา ผซอจะตองท าการตรวจนบสนคาคกบใบก ากบสนคาทผขายสนคาสงมาใหวาถกตองตรงตามทสงหรอไม
อ.ธรวรา บวชชยภม 65Teewara Buchaiyaphum
ตวอยางใบรบสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 66
ใบโอนยายสนคาระหวางคลง
• ในกรณทบรษทมคลงสนคามากกวา 1 แหง บางครงอาจมความจ าเปนตองโอนยายสนคาระหวางคลงจะตองมการท าใบโอนยายสนคาไวเปนหลกฐาน
อ.ธรวรา บวชชยภม 67Teewara Buchaiyaphum
การบรหารการใชพนทคลงสนคาใหเกดประโยชนสงสด
1. การหาท าเลทตง 2. แนวทางการก าหนดขนาดของคลงสนคา3. การวางผงคลงสนคา4. การแบงกลมสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 68
1. การหาท าเลทตง
• การเลอกท าเลทตงคลงสนคาโดยการพจารณาทงในเชงคณภาพ– การเลอกท าเลใกลแหลงตลาด– การเลอกท าเลใกลแหลงผลต– การเลอกท าเลอยกงกลางระหวางตลาดและแหลงผลต
• การเลอกท าเลทตงคลงสนคาโดยการพจารณาทงในเชงปรมาณ– ตวแบบจดศนยถวง (Center of Gravity Model)– การพจารณาปจจยแบบถวงน าหนก (The Weighted-factor Rating Model)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 69
ตวแบบจดศนยถวง (Center of Gravity Model)
• di-อปสงคของการขนสงทต าแหนง i ทงขนเขาและขนออก
• xi-คาพกดในแนวดงของต าแหนง i
• yi-คาพกดในแนวราบของต าแหนง i
• i-ดชนแสดงต าแหนงของจดตางๆ โดยทงจดตนทางและปลายทางการขนสง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 70
i i
ig
i
i
d x
Xd
ตวอยางการค านวณเรอง Center of Gravity Model
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 71
การค านวณเรอง Center of Gravity Model
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 72
ขนตอนการพจารณาปจจยแบบถวงน าหนก(The Weighted-factor Rating Model)
1. ก าหนดปจจยทมความส าคญในการคดเลอกทตง2. ใหน าหนกของแตละปจจย ซงโดยปกตจะมคาน าหนก
ของแตละปจจยตงแต 0 ถง 1 โดยทน าหนกของทกปจจยรวมกนได 1
3. ก าหนดตวเลอกของสถานทตงคลงสนคาหลายๆตวเลอก
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 73
ขนตอนการพจารณาปจจยแบบถวงน าหนก(ตอ)
4. พจารณาใหคะแนนแตละสถานทในแตละปจจยโดยมคาคะแนนตงแต 0 – 1005. คณคะแนนในแตละปจจยกบน าหนกของแตละปจจย6. สถานทตงทไดคะแนนรวมสงสด จะเปนสถานทตงทสมควรถกเลอก
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 74
ตารางแสดงตวอยางของการประยกตใชการพจารณาปจจยแบบถวงน าหนกคะแนน
ปจจย น าหนก จน สงคโปร อนโดนเซย
ตนทนคาแรง 0.20 100 40 90
ความใกลชดตลาด 0.15 100 60 80
หวงโซอปทานทรองรบ 0.25 80 80 60
คณภาพชวต 0.30 70 90 60
ความมงคงของรฐบาล 0.10 80 100 50
คะแนนถวงน าหนก
84 74 68
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 75
2. แนวทางการก าหนดขนาดของคลงสนคา
ปจจยตางๆทควรค านงถงในการก าหนดขนาดของคลงสนคา• ขนาดของสนคาหรอบรรจภณฑและปรมาณของสนคาทจดเกบ• ระดบการบรการของคลงสนคา• รอบเวลาในการน าสนคาเขาหรอออก• ปรมาณของสนคาทตองการจดเกบมากทสดเทาทตองการ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 76
3. การวางผงคลงสนคา
• คอการก าหนดต าแหนงทตงของหนวยงานตางๆ ภายในคลงสนคา การก าหนดทตงของชนวางสนคาและการก าหนดทางเดนหรอทางรถวงหรอการจราจรภายในคลงสนคา ทงนเพอใหเกดประสทธภาพการท างานทดทสด
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 77
ตวอยางของผงของคลงสนคา (Layout)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 78
รปแบบการวางสนคาและอปกรณชนวางสนคา
• การวางสนคาแบบ Block Stacking • การวางสนคาดวยชนวางแบบ Selective Pallet Racking • การวางสนคาดวยชนวางแบบ Drive in Racking• การวางสนคาดวยชนวางแบบ Pallet Flow Rack• การวางสนคาดวยชนวางแบบ Mobile Pallet Racking
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 79
การวางสนคาแบบ Block Stacking
• คอ การวางสนคาบนพนโดยไมไดใชชนวางสนคา• เปนวธจดเกบแบบพนฐานทสด นนคอการตงสนคาบนพาเลท (Pallet)
โดยตงขนจากดานลางกบพนคลงสนคา และตงซอนพาเลท 2-3 ชน• ประหยดคาใชจายทางดานอปกรณ มความยดหยนพอสมควรในการ
จดเรยง และเปลยนสถานทจดเกบไดงาย• ขอเสย คอ การจดเรยงกองไมสามารถท าเปนกองโต• วธจดเกบนเหมาะส าหรบสนคาทมการเคลอนไหวเขาออกเรว
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 80
การวางสนคาดวยชนวางแบบSelective Pallet Racking
• ประกอบดวยโครงเหลกทจดในแนวตงและประกอบดวย Load Beam • เปนระบบการจดเกบทงายและถกกวาระบบจดเกบอนๆ ยกเวน Block
Stacking
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 81
การวางสนคาดวยชนวางแบบSelective Pallet Racking
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 82
การวางสนคาดวยชนวางแบบ Drive in Racking• เปนวธจดเกบทมปรมาณ Pallet จดเกบจ านวนตอเนองโดยไมมทางเดนระหวาง Rack
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 83
การวางสนคาดวยชนวางแบบ Drive in Racking
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 84
การวางสนคาดวยชนวางแบบ Pallet Flow Rack
• เปนวธจดเกบทม Pallet จดเกบอยางตอเนอง โดยทพาเลทจะไหลเคลอนท โดยมทศทางการไหลดงภาพลาง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 85
การวางสนคาดวยชนวางแบบ Pallet Flow Rack
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 86
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 87
การวางสนคาดวยชนวางแบบ Mobile Pallet Racking
• เปนวธจดเกบโดยทชนวางสามารถเคลอนทได ดงภาพลาง• เหมาะกบขนาดเลกและตองการประหยดพนทการจดเกบ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 88
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 89
การวางผงคลงสนคา
การวางผงคลงสนคาตองค านงองคประกอบตางๆดงน• รปแบบและรปรางของอปกรณตางๆ และชนวาง• ท าใหประสทธภาพสงสดในการใชพนทตางๆ เชน พนทจดเกบ จดรบ
จดสงสนคา เปนตน• กระบวนการเคลอนยายสนคาภายในพนทจดเกบ ควรตองม
ประสทธภาพโดยมระยะทางโดยรวมต าทสด ทศทางการเคลอนยายสนคาจะตองเรยบงาย
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 90
การวางผงคลงสนคา
• ลดคาใชจายด าเนนการและคาใชจายประเภทการจดเกบตามความเหมาะสม
• ลดการบรหารและกจกรรมทไมเกยวของกบการเคลอนสนคาใหมากทสด
• ใหมความยดหยนในการเกบและการกระจายสนคา• บรรยากาศการท างานและระดบการใหบรการแกลกคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 91
หลกการวางผงคลงสนคาทส าคญ
• ควรใหเสนทางการท างานเปนเสนตรง ซงจะสามารถท าใหสนคาตางๆ มการเคลอนทไปในทศทางเดยวกน ท าใหงายตอระบบการขนถาย
• ควรใหมความยดหยนพอสมควร และไมยดหยนมากจนเกนไป จนท าใหขาดประสทธภาพในการด าเนนงาน
• การก าหนดจดรบ จดสงสนคา ทเหมาะสม ซงอาจใชเปนจดเดยวกนหรอใกลเคยงกนกได แตควรเลอกจดทท าใหเกดการด าเนนงานทมประสทธภาพสงสด
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 92
ขนตอนในการออกแบบคลงสนคาม 6 ขนตอน
• ก าหนดวตถประสงคของการวางผงคลงสนคา• ด าเนนการเกบขอมลทเกยวของ• วเคราะหขอมลตางๆ เพอก าหนดแผนทตงของหนวยงานหรอกจกรรมตางๆ• ก าหนดแผนและแนวทางเลอก โดยก าหนดระยะเวลาในการด าเนนการสราง
ตางๆ ตลอดจนการสรางแบบจ าลองซงอาจเปนกระดาษแขง พมพเขยวหรอพลาสตก เปนตน
• ด าเนนการตามแผนการด าเนนงาน• การตดตามผลงาน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 93
การวเคราะหขอมลตางๆเพอก าหนดแผนทตงของหนวยงานหรอกจกรรมตางๆ
• การประเมนขอมลดานตางๆ เพอก าหนดอปกรณในการขนถาย (Material handling)
• การประเมนก าหนดทตงของสถานทจดเกบ ชนวางตางๆ• การประเมนทางเดน• สรปความตองการใชพนทในคลงสนคา โดยค านวณพนททใชในการจดเกบสนคา สรปประเภทการจดเกบ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 94
การประยกตระบบ SLP (Systematic Layout Planning) ในการวางผงคลงสนคา
• เปนกระบวนการวางผงแบบลองผดลองถก (Trail and error) ซงมงเนนไปทระดบของความสมพนธระหวางแผนกตางๆ หรอกจกรรมตางๆ วาควรมการวางใกลกนหรอไม โดยพจารณาระดบความใกลชดของแตละแผนกทละคจนครบทกค
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 95
ขนตอนการใชกระบวนการ SLP
1. การก าหนดเหตผลเพอก าหนดระดบความสมพนธ2. การก าหนดสญลกษณเพอใชแสดงระดบความใกลชด3. การประเมนความสมพนธระหวางแผนกตางๆ เปนคๆ4. การวาดแผนผงแสดงความสมพนธระหวางแผนก5. พฒนาผงโดยพจารณาจากผงแสดงความสมพนธระหวางแผนก
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 96
ตวอยางของการก าหนดสญลกษณ (Code) ของเหตผลเพอใชในการประเมนระดบความสมพนธ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 97
สญลกษณ
เหตผลทใชในการก าหนดระดบความสมพนธ
1 งายตอการบรการกลมลกคาเดยวกน2 งายตอการดแลการท างาน3 งายตอการใชพนกงานรวมกน4 งายตอการตดตอระหวางกน5 ลดคาใชจายตางๆ6 เหตผลทางจตวทยา
ตวอยางของการก าหนดสญลกษณเพอแสดงระดบความใกลชด
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 98
ตวอยางการประเมนระดบความใกลชดของแผนกตางๆ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 99
ตวอยางของแผนผงแสดงความสมพนธ(Relationship diagram)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 100
ตวอยางของผงจรง
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 101
ตวอยางผงการก าหนดความสมพนธกจกรรมคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 102
สญลกษณของความสมพนธและรหสเหตผลตางๆของคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 103
ตวอยางแผนภาพความสมพนธของกจกรรมคลงสนคาตางๆ(Relationship diagram)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 104
4.การแบงกลมสนคา
• การจดแบงกลมสนคาจงเปนเรองทส าคญ เปนกจกรรมทส าคญทสงผลตอประสทธภาพในการด าเนนงานของคลงสนคา สบเนองจากคลงอาจมปรมาณสนคาเปนจ านวนมากและจ านวนมากมายหลายชนด
• การวเคราะหแบบ ABC (ABC Analysis) เปนแนวคดทใหความส าคญกบสนคาตามกลมสนคาโดยการจดล าดบสนคาตามยอดขายหรอสวนแบงก าไรของสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 105
หลกการของพาเรโต (Pareto)
• นนวาดวยความไมเทาเทยมของความส าคญของสนคา คอ สนคาทมอยหลายตวน น สนคาทมนอยแตมคณคามากเทาน นทมความส าคญ โดยคณคาเหลานนเชน ยอดขายสง Shelf life สน ปรมาณการขายมาก หรอเปนชนสวนทส าคญมากนนเอง
• สนคาทส าคญมากจะตองมการควบคมอยางใกลชด และ มการตรวจสอบสนคาคงคลงอยบอยๆ มใหขาดหรอเกนความจ าเปน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 106
หลกการแบงกลม ABC ตามหลกการของพาเรโต
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 107
การจดกลมตามวธการ ABC
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 108
ระบบเทคโนโลยเพอการการบรหารจดการคลงสนคา
1. ระบบซอฟตแวรและเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบดานการบรหารจดการคลงสนคา
2. ระบบบงชสนคา3. อปกรณขนถายสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 109
ระบบโปรแกรมจดการคลงสนคา(Warehouse Management System, WMS)
• เปนระบบโปรแกรมทพฒนาขนมาเพอใชในการบรหารระบบคลงสนคาทวไป ทมการรบสนคา เกบสนคา และกระจายสนคา ความส าเรจของธรกจคาสง คาปลก และธรกจการขนสงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 110
ระบบโปรแกรมจดการคลงสนคา
• ประกอบดวย ระบบงานหลก 3 ระบบ คอ »การรบสนคา (Receiving) »การจดเกบสนคา (Storage)»การสงมอบสนคา (Delivery)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 111
Standard Modules ของระบบ WMS
• การเชอมโยงขอมลภายในระบบเครอขาย (Data network flow)
• การจดซอสนคา (Purchasing) • การรบสนคา (Receiving) • การเกบสนคา (Put-away)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 112
Standard Modules ของระบบ WMS(ตอ)
• การหยบสนคา (Order picking) • การตรวจสอบยอดสนคา (Cycle count) • การควบคมสนคาคงคลง (Inventory control) • Add-in Modules, Break-down, Dynamic slotting, Batch
forming, Mobile network
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 113
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 114
Enterprise Resource Planning (ERP)
• คอแนวความคดในการบรหารเพอวางแผนและจดการทรพยากรใหเกดประโยชนสงสดทวทงบรษท โดยการเชอมโยงกระบวนการทางธรกจไมวาจะเปนเรองการจดซอ การผลต การขาย ลอจสตกส บญช การเงนและงานบคคล เปนตน
อ.ธรวรา บวชชยภม 115Teewara Buchaiyaphum
การสบเปลยนขอมลอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange, EDI)
• หมายถงการสบเปลยนเอกสารการซอขายทางธรกจระหวางองคกรมาตรฐาน 2 องคกรขนไปผานทางระบบสารสนเทศโดยตรง สามารถน าไปใชไดทงองคกรภายในและองคกรภายนอก ทงในประเทศ และระหวางประเทศตวอยาง
อ.ธรวรา บวชชยภม 116Teewara Buchaiyaphum
ลกษณะการด าเนนงานของระบบ EDI
• EDI Gateway • VANS (Valued added
networks) • เอกสารธรกจทรบ–สง โดย
ผานทางระบบ EDI นน จะตองผนกดวยซองอเลกทรอนกส
อ.ธรวรา บวชชยภม 117Teewara Buchaiyaphum
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 118
ประโยชนของ EDI• ชวยลดขอผดพลาดในเรองของการสงขอมล• ชวยลดงบประมาณ หมายถงชวยลดงบประมาณในเรองของ
เอกสาร• ชวยเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน เพราะระบบ EDI จะ
เขาไปแทนทระบบเอกสารท าใหการท างานรวดเรวขน• ชวยเพมความสามารถในการแขงขนธรกจ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 119
ระบบการจดเกบสนคาอตโนมต(Automatic Storage & Retrieval System : AS/RS)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 120
2.ระบบบงชสนคา
• บารโคด (Barcode) เปนวธการในการบงชสนคาทไดรบความนยมมากทสดในปจจบน เนองจากใชงานงาย และมคาใชจายต า
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 121
การท างานของบารโคด
• เปรยบเสมอนเปนภาษาหนงภาษาทใชในการสอสาร แตใชสญลกษณท าหนาทสอสารใหเขาใจความหมาย ระหวางบารโคดกบเครองอานบารโคด โดยการก าหนดคาของสญลกษณของบารโคดไวกอน เมอเครองอานบารโคดปลอยแสงไปตกกระทบ สญลกษณของบารโคด ทแสดงโดยแถบมดและแถบสวาง แสงทตกกระทบพนททมดและสวางกจะสะทอนแสงออกมาแตกตางกน กลบมาสเซนเซอรทอยทเครองอานบารโคด ซงจะสงสญญาณไปทหนวยประมวลผลเพอแปลความหมายออกมาตามทก าหนดไว ท าใหสามารถเขาใจความหมายของบารโคดนนได
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 122
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 123
การอานบารโคดดวยตาเปลา
• ตวอยางเชนระบบ UPC (Universal Product Code)บารโคดระบบนจะประกอบดวย 2 สวน คอ ตวเลขใหคนอาน 12 หลก กบแถบเสนใหเครองอาน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 124
การอานบารโคดดวยตาเปลา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 125
• เสน start code, guard bar และ end code โดยทguard bar มหนาทแบงตวเลขเปน 2 ฝงๆ ละ 6,6
• ตวเลขทง 12 ตวจะถกแปลงเปนเลขฐานสอง และแปลงตอเปนแถบบารโคด (เสนขาว-ด า)
• ส าหรบตวเลขชดหนา guard bar 1 จะแสดงดวยแถบด า และ 0 แสดงดวยแถบขาว แตส าหรบเลขหลง guard bar 0 จะแสดงดวยแถบด า และ 1 แสดงดวยแถบขาว
ชนดของบารโคด
• ระบบรหสแทง ทเปนบารโคด 1 มต (1D Barcode)-ประกอบไปดวยแถบสด าสลบสขาวหลายๆเสน ซงมความหนาบางไมเทากน
• ระบบรหสแทง ทเปนบารโคด 2 มต (2D Barcode)-ถกพฒนาขนมาเพอสรางสญลกษณทมความแตกตางกนทงความกวางและยาวได ซงสามารถบรรจขอมลไดมากกวาระบบบารโคด 1 มตมากมาย และมขนาดทเลกกวา ยากตอการปลอมแปลงและสามารถเขยนลงไปในสนคาโดยตรงได
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 126
อปกรณทเกยวของกบบารโคด
• เครองอานบารโคด (Barcode Scanner/Reader)• เครองพมพบารโคด (Barcode Printer)• บารโคด ซอฟตแวร • อารเอฟไอด (Radio-frequency identification, RFID)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 127
อปกรณของระบบอารเอฟไอด
• แทกอารเอฟไอด (RFID Tag/Transponder)
• เครองอานแทกอารเอฟไอด (RFID Reader)
• โปรแกรมการจดการอารเอฟไอด
อ.ธรวรา บวชชยภม 128Teewara Buchaiyaphum
อ.ธรวรา บวชชยภม 129Teewara Buchaiyaphum
การประยกตเทคโนโลยอารเอฟไอดกบการจดการคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 130
3.อปกรณขนถายสนคา
• อปกรณขนถายหรอเคลอนยายสนคาเปนสงทส าคญทจะสะทอนถงประสทธภาพของการท างานของคลงสนคา หรอสามารถกลาวไดวาประสทธภาพของการจดการคลงสนคา ขนอยกบอปกรณในการขนถายเปนส าคญ
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 131
อปกรณขนถายสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 132
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 133
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 134
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 135
หลกการพนฐานทควรค านงถงในการจดหาอปกรณขนถาย
• ควรซอหรอสรางอปกรณขนถายใหเปนมาตรฐานมากทสด• อปกรณขนถายควรขนถายไดปรมาณมากทสด ทงนถกจ ากดดวยเรอง
ความปลอดภยในการขนถายเปนส าคญ• ควรประยกตใชแรงโนมถวงของโลกชวยในการขนถาย
• การงายและสะดวกในการบ ารงรกษาของอปกรณขนถาย
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 136
ตวอยางของอปกรณการขนถายทไดรบความนยมทวไป
• ตะกรา และ รถเขน• แฮนดทกค (Hand Truck) และ แฮนดลฟท (Hand Lift)• สแตกเกอร (Stacker) และ ทกค (Truck)• รางเลอน หรอ สายพานล าเลยง (Conveyor)• พาเลท (Pallet)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 137
การพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการคลงสนคา
1. Vendor Management Inventory (VMI) 2. ความรวมมอในการพยากรณยอดขาย (Forecasting and
Replenishment : CPFR) 3. ดชนวดประสทธภาพการท างานของคลงสนคา (Key
Performance Index)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 138
1. Vendor Management Inventory (VMI)
• การบรหารสนคาคงคลงโดยผขาย• เปนกจกรรมหนงในกระบวนการของการจดการหวงโซอปทาน • VMI Providers เปนผรบโอนสทธความเปนเจาของสนคาชวคราวจากผผลต• ผผลตจะมอบสทธให VMI เปนคนกลางในการตดตอกบ Supplier แตละราย• หนาทของผใหบรการ VMI จะครอบคลมถง เงอนไขการสงมอบ ปรมาณการ
สงมอบแตละครง การตรวจสอบจ านวน วธการขนสงการรบผดชอบความเสยหาย รวมถงการดแลการเกบรกษาสนคาและการควบคมทเกยวกบสนคาคงคลง (Inventory)
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 139
VMI
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 140
ขอดของ VMI
• กอประโยชนในการลดสนคาคงคลง• มสวนส าคญทท าใหการเคลอนยายสนคาเปน Just In
Time ในหวงโซอปทาน กอใหเกดการไหลลนของสนคา• สวนทท าใหการเตมเตมสนคาใหกบลกคาเปนไปอยางตอเนอง กอใหเกดความพอใจของลกคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 141
2. ความรวมมอในการพยากรณยอดขาย (Forecasting and Replenishment: CPFR)
• เปนเรองของการรวมมอกนระหวาง Supply Chain เพอสามารถทจะมองเหนความตองการสนคาไดตลอดทงสายโซอปทาน และสามารถสงสนคาหรอวตถดบไดตามความตองการจรงของลกคา ท าใหการสงและสงสนคามประสทธภาพ (Order fulfillment) และการจดเกบสนคามความพอดกบความตองการ (Inventories can be minimized) ดวยระบบทไดถกออกแบบมาเปนมาตรฐาน เพอลดคาใชจายตาง และเพมยอดขายรวมถงการบรการทดใหแกลกคาดวย
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 142
CPFR
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 143
3. ดชนวดประสทธภาพการท างานของคลงสนคา
• อตราการใชประโยชนของพนท (Space utilization)• ระยะทางการขนถายรวม (Distant)• เวลาในการน าสนคาเขาจดเกบ (Time)• เวลาในการหยบสนคา (Picking time)• อตราการหยบของผดพลาด (Picking error)• อตราการแตกหก เสยหายของสนคา และ อตราการเกดอบตเหต
ภายในคลงสนคา
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 144
แหลงขอมลอางอง
• ธนต โสรตน ดร., คมอการจดการคลงสนคาและการกระจายสนคา ,กรงเทพมหานคร,บรษท ว-เซรฟ โลจสตกส ,ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย,2552
• ค านาย อภปรชญาสกล ดร., คลงสนคาและศนยกระจายสนคา,โฟกสมเดย แอนด พบลชชง,2553• ค านาย อภปรชญาสกล ดร., ระบบบรรจภณฑในงานโลจสตกส ,โฟกสมเดย แอนด พบลชชง จ ากด,2553• วชร หนทอง ,อารเอฟไอด กลยทธการลดตนทน เพมผลก าไร และสรางความแตกตาง,กรงเทพมหานคร,ซเอดยนเคซน,2553• Edward H. Frazelle, PH แปลโดย อนวฒน ทรพยพชผล และไพบรณ กจวรวฒ บรรณาธการ วทยา สหฤทด ารง
ดร.,การจดการคลงสนคาระดบโลก,กรงเทพมหานคร,อ.ไอ.สแคร พบลชชง ,2549• ค านาย อภปรชญาสกล ดร., การจดการคลงสนคา ,โฟกสมเดย แอนด พบลชชง ,2547• พนเอก พศษฐ แกวไสย , การจดการคลงสนคา ,กรงเทพมหานคร, ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง,2549• ค านาย อภปรชญาสกล ดร., โลจสตกสและการจดการซพพลายเซน กลยทธส าหรบลดตนทนและเพมก าไร ,โฟกสมเดย แอนด
พบลชชง ,2553• Alan Rushton, Phil Croucher และ Peter Baker แปลโดย ดร.วทยา สหฤทด ารง และคณะ, คมอการจดการ
ลอจสตกสและการกระจายสนคา,กรงเทพมหานคร,อ.ไอ.สแคร พบลชชง ,2551• พงษชย อธคมรตนกล ดร.,โลจสตกสกาวอยางประเทสไทยในกระแสโลกาภวฒน,กรงเทพมหานคร,สขภาพใจ,2550
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 145
• ขอขอบพระคณ คร อาจารย ทกทาน และ ผ มองคความร จาก แหลงความร ทน ามา และ ทกทานทอบรมสงสอนมา ในการ ท ไดน ามา
เปน เอกสารประกอบการสอน
วชา การจดการคลงสนคาและการกระจายสนคา 3004303
ดวยคามเคารพ อยางสง
อ.ธรวรา บวชชยภม
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 146
งานกลม
• ใหนสต จดท ากรณศกษา รปแบบธรกจคลงสนคา
• ซงสามารถก าหนด คลงสนคาไดตามความตองการเลอกจดเกบสนคาทตนเองชอบตาม แนวทาง ทผสอนก าหนดให
• 30 คะแนน
• ค าสงงานสงเขากลม เฟส ทกกลมเรยน แนบภาพใหนสตทกทาน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 147
โครงสรางกรณศกษาท จะตองจดท าดงน
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 148
งานกลม
กลมท 1 Food Ingredient กลมท 2 Electronicกลมท 3 Warehouseกลมท 4 Co-Chainกลมท 5 Auto Spare Partsกลมท 6 Retailกลมท 7 Distribution (Diethelm)กลมท 8 Ice Creamกลมท 9 Automobileกลมท 10 Consumer Productsกลมท 12 Garmentกลมท 13 Construction Materials
Teewara Buchaiyaphum อ.ธรวรา บวชชยภม 149