บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒...

48
บทนำ พุทธศกราช ๒๕๕๒ ไมเปลยนแปลงเลย...คฌฌลา เมองกลางหุบเขาของราชรฐ ภราหมปุระ ดนแดนซงมนุษยสามารถสมผสความงดงามของธรรมชาตได ใกลชดมากทสุดแหงหนงในโลก...ยงคงเปยมเสนหเหมอนเชนเคย ปทมาศวรรยบอกตวเองขณะดมดำกบภาพตรงหนา มองจาก หนาตางหองชนบนสุดของทพกซงตงอยูบนทราบกวางกลางหุบเขา โอบลอมดวยทวเขาสูงตำสลบสลางราวอยูในออมกอดของหมาลย แลเหน กลุมหมอกบางเบาลอยเรยเหนอเทอกเขาททอดตวเปนแนวยาว ยอดเขาสูง สดำสลบเทามหมะขาวโพลนปกคลุม ตำลงมาคอผนหญาเขยวขจทแซม แทรกดวยกอนหนใหญนอยเปนหยอมๆ ดอกไมปาสสดยงอุตสาห หาซอกเลกๆ ฝงตวเตบโตชูชอเบงบานอวดดอกสสวย kijjala = lotus ดอกบว

Transcript of บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒...

Page 1: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

บทนำ

พทธศกราช ๒๕๕๒ไมเปลยนแปลงเลย...คฌฌลา๑ เมองกลางหบเขาของราชรฐ

ภราหมประ

ดนแดนซงมนษยสามารถสมผสความงดงามของธรรมชาตได

ใกลชดมากทสดแหงหนงในโลก...ยงคงเปยมเสนหเหมอนเชนเคย

ปทมาศวรรยบอกตวเองขณะดมดำกบภาพตรงหนา มองจาก

หนาตางหองชนบนสดของทพกซงตงอยบนทราบกวางกลางหบเขา

โอบลอมดวยทวเขาสงตำสลบสลางราวอยในออมกอดของหมาลย แลเหน

กลมหมอกบางเบาลอยเรยเหนอเทอกเขาททอดตวเปนแนวยาว ยอดเขาสง

สดำสลบเทามหมะขาวโพลนปกคลม ตำลงมาคอผนหญาเขยวขจทแซม

แทรกดวยกอนหนใหญนอยเปนหยอมๆ ดอกไมปาสสดยงอตสาห

หาซอกเลกๆ ฝงตวเตบโตชชอเบงบานอวดดอกสสวย

๑ kijjala = lotus ดอกบว

Page 2: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

8 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ราวจะบอกเปนนยแกผพบเหนวา รกใด...หากเปนรกแท ไมวา

จะแฝงเรนอยแหงหนใด กเตบโตงดงามไดเสมอ

ณ สถานทแหงน เธอเคยมาพำนกอยกบ ‘เขา’ เพยงลำพง

หนงในชวงเวลาทดทสดในชวตของเธอ สถตอย ณ เมองแหงน

ราวกบภาพนนถกฉายซำ ตรงโนน มมน ในทกๆ ททเธอกวาด

สายตาไป ไมมตรงไหนไมมเรองราวใหหวนนกถง

ปทมาศวรรยสมผสไดถงหวใจทพองโตขนทละนอยยามทภาพ

แตละภาพซอนทบขนมาในหวงคำนง รสกละมายหวใจดวงทออนลา

ไดรบโลหตชบชวตใหพลกฟนคนมาอกครง

หากความรกเปรยบเสมอนดอกไม ดอกไมของเธอคงผลดอกตม

ในวนทรอยเทาแรกไดเหยยบยางลงทน เมอดอกไมนนไดรบนำทพยชโลม

มนกคอยๆ เตบโต แยมกลบเบงบานสวยงาม สงกลนหอมหวานกำจาย

ไปทว เธออยากใหมนหอมยาวนานตลอดไป แตเงามดทะมนของพาย

ทจะมากระทำใหดอกไมบอบชำกเรมปรากฏเคาลาง...

เวลาผานไปหลายป เธอกลบมาทนอกครง ดวยตองเดนทางตาม

คณะของบาวสาวคใหม ธาดากสมา บตรสาวของเธอ และรวษณ บตรเขย

ชาวภราหมประ มาเคารพสกการะเทวสถานแหงน

ปทมาศวรรยมนใจวาไมมใครร วาทำไมถงตองมการเจาะจงให

คบาวสาวมาสกการะทวยเทพเทวาทน...ปศปตนาถเทวาลย เทวสถาน

ในเมองเลกๆ ซงหางจากเมองหลวงมากเหลอเกน

ทวาเธอรด...วาน...เปนความตองการของ ‘เขา’

หวใจแปลบปลาบทกครงเมอหวนนกถง

เขาอยากใหธาดากสมามาไหวเทพเทวาขอพรทน...เชนเดยวกน

กบทหนมสาวคหนงเคยกระทำ

รอยยมเวทนาตวเองปรากฏทมมปากเมอนกถงคำกลาวของ

พระครโยคทานหนงซงเธอและเขาไดพบในคราวมาบชาเหลาเทพเทวา

Page 3: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 9

ณ ปศปตนาถเทวาลย

และเขาเปนคนแปลคำทำนายนนใหเธอฟง

...คำทำนายทปรารถนาใหเปนจรง

ทกวนน บนยอดเขาหมาลยยงคงมหมะปกคลม บนผนฟามดมด

ยงมดวงดาวทอแสงระยบระยบลอแสงจนทรนวลงามไมเปลยน ทวา

รกของเธอและเขานน ยากทจะไดอยรวมเคยงคกนปกต...เฉกเชน

คอนๆ มเพยงดอกบวสวรรคและพรหมกมลาเทานนทเธอไดรบเปน

ตวแทน

และตอนน อกหนงตวแทน...ธาดากสมา กมาอย ณ ดนแดน

แหงความทรงจำนแลว

ธาดากสมา ชอทยาวและฟงดแปลกๆ แตเธอกจงใจจะตงชอลก

เชนน เพราะบตรสาวคนนเปรยบเสมอนตวแทนความรกทเธอกบเขา

มตอกน ปทมาศวรรยไมอยากใหประวตศาสตรซำรอยเดม เธอวาดหวง

เหลอเกนทจะใหบตรสาวคนเดยวของเธอมครอบครวทสมบรณพรอม

อยางใครๆ

ปทมาศวรรยเดนกลบไปทเตยง ลงนง แลวเออมหยบกลองไม

สเหลยมทวางไวบนหวเตยงตงแตเมอคนวางลงบนตก นวมอเรยวแตะ

เบาๆ บนกลองไมเยนเฉยบ ดจากสเนอไมกรวาเปนของเกาเกบหลายสบป

แมมนไมไดทาสจดจานอยางทควรจะเปน แตสำหรบคนทคนเคย มอง

ดกรวาเปนงานแกะสลกตามแบบภราหมประ มลวดลายกงกานไมเกาะ

เกยวกระหวดอยโดยรอบ สวนบนฝากลองแกะเปนรปดอกไมเมองรอน

ดอกใหญงดงามโดดเดน

แมฝไมลายมอในการแกะสลกจะไมเนยบอยางมออาชพ แตกลอง

ใบนกมความงดงามในความไมสมบรณของมน ยงกวานน...เธอรดวา

ทกลายสลกบงบอกไดถงการ ‘ทำดวยใจ’

“บวสวรรค” เสยงลอดรมฝปากออกมาเบาๆ โดยไมรตว นวชลาก

Page 4: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

10 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ไปตามรอยแกะสลกรปดอกไมอยางชาๆ

มนษยทกคนยอมมอดต บางคนเกบอดตมาเลาใหลกหลานทนง

หอมลอมฟงอยางภาคภมใจ บางคนเลอกทจะเกบฝงปดตายไวในซอกลก

ของหวใจตลอดกาลนาน สำหรบปทมาศวรรย ชวงชวตบางชวงซงได

เรมตน ณ ดนแดนภราหมประแหงน และมหลายๆ อยางทถกเกบงำไว

ในกลองไมใบนเปนเวลายาวนานถงกวายสบป

เธอเงยหนาขน หนมองไปยงโตะหวเตยง ตวเลขบนหนาปดนาฬกา

ทำใหเธอรวาใกลเวลาทคนซงเธอรอคอยอยจะมาถงแลว แปลก...ทเธอ

รสกมความสขอยางประหลาดแทรกปนอยในความตนเตนกระวนกระวาย

ใจระหวางนงรอ

และแลว เสยงใสๆ ของผมาเยอนกดงขนจากดานนอก ขณะเจาตว

เคาะประตหองเบาๆ กอนเปดเขามา

“หนมาแลวคะคณแม”

วนน ธาดากสมา บตรสาวคนเดยวทเธอรกยงกวาดวงใจ ดสวย

แปลกตาในชดพนเมองของภราหมประ หญงสาวสงยมกวางขณะพนมมอ

สวสด สหนาสขสดใสอยางคนทเพงผานการแตงงานมาหมาดๆ

ปทมาศวรรยรบไหวลกสาว พยกหนาเรยก “มานงใกลๆ แมนมา”

เธอตบเตยงเบาๆ พลางกระเถบใหลกสาวลงนง ซงคนเปนลกกทำตาม

โดยไมอดออด หากสหนาหวนๆ

“คณแมมอะไรหรอเปลาคะ เรยกมาแบบนดเปนทางการยงไงไมร”

“มส...เรองสำคญ”

“คณแมยงโกรธเรอง...เออ...ทธารมาอย มาเจออะไรมากมายทน...

จนเจบตวใชไหมคะ”

คงจะเปนเพราะสหนาเรยบเฉยของเธอนนเองททำใหลกสาวบอก

เสยงออยๆ จนเธอนกสงสาร

แนละ...ทผานมา มหลายเรองราวทเกดขนและลกลามใหญโต

Page 5: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 11

จนเกอบสายเกนแก เพยงเพราะลกไมไดพดไมไดบอกเธอ แตยอนนกถง

ตอนเธออายเทาธาดากสมาขณะน กมหลายอยางทเธอปกปดมารดา

เชนกน

ความใกลชด การพดคยปรกษาหารอกนระหวางคนในครอบครว

เปนเรองสำคญ แตเรามกละเลยมน

และ...มคนบางคนทจากโลกนไปโดยทไมรอะไรเลย

ธาดากสมาเองกบาดเจบจนเกอบเอาชวตไมรอดทน...

“แมตองคยกบหนนะธาร”

“คณแมขา ธารขอโทษสำหรบทกเรองทผานมา ธารไมไดตงใจ”

หญงสาวโนมตวลงกราบขออภยมารดาทไหล “ถาคณแมอยากทราบ

อยากถามอะไรธารละก...”

“ไมใชลก” ปทมาศวรรยขดขนเบาๆ สาวใหญเหมอมองไปนอก

หนาตาง ความเงยบปกคลมอยชวคร “วนน แมตางหากทจะเลาเรอง

ของแมใหลกฟง...เรองทผานมากวายสบปแลว โดยเฉพาะ...” เธอเวนชวง

ถอนหายใจ “เรองทเกดขนทน”

สหนาแววตางงงนของธาดากสมาคอยๆ เปลยนเปนกระตอรอรน

เมอรวาจะไดฟงเรองราวทเอยถามทไร ผเปนแมกเลยงทจะตอบทกคราไป

“ถงเวลาแลวทลก...ควรจะไดรเรองทเกยวของกบตวลกเอง กอน

จะไปทำพธในวนพรงน”

“เกยวของกบตวหน?” ธาดากสมาถามเสยงแผว “หมายความวา...”

หญงสาวองไปชวขณะ รมฝปากไดรปสนระรก นำตารนตอนท

เอยละลำละลก

“คณแมขา ธาร...ธารจะไดรแลวใชไหมคะวา...วา...ใครคอ...”

ราวกบวาถอยคำทธาดากสมาอยากเปลงออกมาตดคางอยแคท

ลำคอ กระนนปทมาศวรรยกไมตอบ หากแตเปดกลองไม หยบโปสตการด

ปกหนาทรดดวยรบบนไหมทอมออยางดขนมา แลวดงแผนบนสด

Page 6: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

12 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

สองแผนออกมายนใหบตรสาว

ธาดากสมารบโปสตการดสองแผนนนมาถอไวอยางงนงง มอเรยว

สนนดๆ ขณะมองภาพสเกตชดวยดนสอ

แผนแรกเปนรปดอกไมทเธอเหนเสมอในหองนอนมารดา ซงเธอ

เพงรความหมายเมอมาประเทศนวา มชอเดยวกบนามของตน

สวนอกแผน เปนรปดอกไมทเธอเหนมารดาเกบไปบชาพระเสมอ

ชอของมนมความหมายใกลเคยงกบชอ ปทมาศวรรย

หญงสาวขมวดควเมอเหนขอความยาวเปนพด ซำบางตวยงดคลาย

ลบเลอนไปดวยรอยนำตา กระนนกดรวาเปนตวอกษรเทวนาครซงเธอ

อานไมออก ครนเมอเหนตวอกษรภาษาไทยทกำกบอยดานทาย หญงสาว

จงตวดสายตากวาดอานคำแปลอยางรวดเรว

หากหมะ ยงปกคล หมาลายา

หากดารกา ยงเคยงอย คศศ

หากหรา ยงรอยรด ปทมณ

สองรต ยอมควรคา เสนหานรนดร

ธาดากสมาเงยหนาขนมองมารดาเมออานจบ สหนามคำถาม

“ภาษาไทย...ลายมอคณแมนคะ”

ปทมาศวรรยพยกหนารบ กอนเอยเสยงปรา “แมแปลไว”

“แลวอกษรเทวนาครนละคะ ของใคร”

ความเงยบปกคลมหองทงหองอยนานกวาทหญงสาวจะไดยน

คำตอบ “...คณพอของลก”

คราวนคนตอบคำถามนำตารนขนเชนกน

“คณแมคะ” ธาดากสมาขยบเขาใกลพรอมบบมอผเปนแมอยางให

กำลงใจ รอคอยใหอกฝายเปดปากบอกเลารอยเรยงเรองราวในความ

ทรงจำอยางตงอกตงใจ...อยางทไมเคยเปนไมเคยทำกบคนเปนแมมากอน

เลยตลอดชวงชวตทผานมา

๓ himalaya ภเขาหมาลายา ในภาษาสนสกฤตแปลวา ทพำนกของหมะ๔ hira สงห๕ padminI ดอกบว๖ Rati ความรก

Page 7: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

พทธศกราช ๒๕๑๖มนคงจะดหากเรองราวความรกของคนเราลงเอยไดดวยประโยค

ทวา...แลวทงคกไดแตงงานครองคกนอยางมความสข มชวตสมบรณ

พรอมและสวยงามเหมอนดงนยายพาฝน

แตชวตจรงของคนไมไดเปนเชนนน มนมอปสรรคขวากหนาม

ใหเราฝาฟนไป...ไมสนสด เพอพสจนวา...นแหละคอรกแทของเรา

ปทมาศวรรย...นนเปนชอทสรอยสะบนงาผ เปนมารดาตงให

แตเธอชอบใหใครๆ เรยกเธอสนๆ งายๆ วา ปทม เธอเปนหลานท

หมอมยายแสงจนทรรกและเอนดมากทสด ขณะทพฤกษ นองชายเธอนน

เปนหลานคนโปรดของคณยายเออง คณยายแทๆ ของเธอ

เปนทรกนวา คนในตระกลถาเปนผชาย ชอมกหมายถงตนไม

หรอไมกมาจากชอตนไม หากเปนผหญง ถาไมแปลวาดอกไม กจะมา

จากชอดอกไม ปทมาศวรรยไมชอบชอยาวๆ ของตวเองแมแตนอย เธอ

คดเสมอวาทำไมแมถงไมตงชอเธอโดยใชคำงายๆ อยาง บวบชา บวขาว

Page 8: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

14 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

บวดน บวชมพ หรอบวเฉยๆ กยงได ทำไมตองตงชอเสยยาวเหมอน

ชอนางเอกลเกแบบน

‘เราเปนคนมเชอมสาย กตองตงชอใหเปนมงคล ใชคำยาวๆ ภาษา

ยากๆ ถงจะฟงเพราะและเหมาะสม’ แมอธบายยามเมอเธอถาม

ม.ร.ว. ปทมาศวรรย รวกล แมจะถอเปนสามญชน หาใชพระ-

บรมวงศานวงศ๒ไม แตคำนำหนานามทอยในลำดบรองมาจากหมอมเจา

กบงบอกถงฐานนดรศกดทไดมาแตกำเนด นนนาจะเปนสงทเธอภาคภมใจ

ทวาแทจรงแลวมนกลบเปนเสมอนปายคลองคอทบงชวาเธอแปลกแยก

จากทกคนในครอบครว เพราะเธอเปนคนเดยวทมคำนำหนาวาหมอม-

ราชวงศ

แถมยงเปนหมอมราชวงศทามกลางความเคลอบแคลงใจของใคร

หลายคน โดยเฉพาะญาตๆ ฝายบดาซงมกพดใหเขาหตงแตเดกวาเธอ

ไมสมควรจะไดใชคำนำหนานามอนสงสงนน ราวกบเธอไมใชลกของพอ

...ไมไดเกดจากชายทเปนสามของแม

‘เดกนเกดกอนกำหนดแทๆ เธอยงกลาเอาลกชมายดเยยดใหใช

นามสกลพวกฉน แบบนจะเรยกวาอะไรฮ?’

‘หยดนะ!’ แมรองตวาดเสยงแขง

เธอยงจำไดตดหตดตาถงสายตาชงชงของคนพดทตวดมองมา

ทางเธอซงยนแอบอยหลงมารดา จำภาพทแมโกรธจนตวสนไดด แต...

หรอวามนจะเปนจรง? เพราะตอนนนแมไมไดโตเถยงอะไรกลบ

ไปเลย แถมยงรบลากตวเธอกลบทนท

๒ หมอมเจา (ม.จ.) ฐานนดรศกดทรองลงมาจากพระองคเจา เปนชนสกลยศทตำทสด

สำหรบพระบรมวงศานวงศ โดยปกตแลวฐานนดรนจะไดแก โอรสธดาในเจาฟา

กบสามญชน และโอรสธดาในพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจา ทไดรบการสถาปนา

พระยศเปนพเศษในบางกรณ เรยกกนโดยลำลองวา ทานชาย ทานหญง

Page 9: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 15

‘เชอะ! พดแทงใจดำละซ...ถงรบเผนแนบ เลยงมนใหดกแลวกน...

อยาใหแปดเปอนเสอมเสยชอเสยงมาถงรวกลของฉนไดเหมอนอยางแม

มนละ’

จำไดวาเสยงแดกดนของฝายนนยงไลหลงตามมา เธอยงอดคด

ไมไดวา พวกผใหญนกแปลก ชอบพดอะไรๆ ตอหนาเดกโดยไมคำนงเลย

วาภาพและคำพดเลวรายเชนนนจะฝงแนนในใจไปตลอดชวต

ใชแคคำครหาจากญาตขางพอ ตระกลทางแมของเธอเองกถก

สงคมเดยดฉนท ดวยคณยายซงเปนถงอดตคณขาหลวง กลบมสาม

ทถกตราหนาวาเปนลกหลานของกบฏแผนดน ปมหลงของครอบครว

ประกอบกบการถกปรามาสทำใหสรอยสะบนงา แมของเธอตองการให

เธอ...ทายาทคนเดยวของตระกลรวกล รกษาเลอดสนำเงนนไว แมจง

เลยงดฟมฟกเธออยางด...อยางทลกผดมสกลควรจะเปน เพอเชดช

วงศสกล ทงยงเขมงวดและเคยวเขญ พยายามตกรอบใหเธอเดน

หารไมวาปทมาศวรรยหรอ ‘หญงปทม’ นนเปนเดกดอเงยบ

แตเลกจนโต เธอไมมวแววของความเฮยวใดๆ ดงนนกวาทสรอยสะบนงา

จะรตววาลกสาวคนเดยวลอบเลาะรวออกนอกกรอบ ปทมาศวรรยกสอบ

เขามหาวทยาลยไดแลว

เธอขดใจมารดาโดยแอบไปสอบเทยบ และเมอผาน กแอบไป

สมครสอบเขามหาวทยาลย โดยเลอกคณะตางๆ ของมหาวทยาลยธรรม-

ศาสตรไวทกอนดบทมสทธเลอกได และดใจเปนทสดเมอรวาตนเองสอบ

เขาเรยนในคณะศลปศาสตรได ดวยหลงใหลในเสนสายตวอกษรศลา-

จารกจำลองบนผนงตกคณะนมานานแลว แมจะอานไมออกเลยสกตว

แตกชอบแหงนขนมองในทกคราทเดนผาน

แตสำหรบมารดาซงเปนลกหลานขาหลวงเกา ทงยงเปนหมอม

ของหมอมเจา สรอยสะบนงาไมชอบใจนกทลกสาวคนเดยวจะเขาไป

เปนนกศกษาในสถาบนทผกอตงเปนผนำคณะราษฎร คณะบคคลททำการ

Page 10: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

16 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

เปลยนแปลงการปกครอง ลดรอนพระราชอำนาจของกษตรย

อกทงเมอปกอน๓ นกศกษาของมหาวทยาลยแหงนยงเปนผนำเดน

ขบวนตอตานสนคาญปน ฉะนน มารดาผซงไมอยากใหคนในครอบครว

ไปยงเกยวกบการเมองอกแลว จะสนบสนนหรอชอบใจไดอยางไร

‘พอแมสงเสยเงนทองใหเขาไปเรยน ไปศกษาหาความร กลบพากน

ไปเดนขบวนเรยกรองอะไรกไมรใหบานเมองวนวายเลนเสยอยางนน

ไมรทมหาวทยาลยสงสอนกนยงไง เดกไมอยสวนเดก ...หญงปทม

เรานกจรงๆ เลยนะ นกยงไงถงไปสอบเขาทน เดยวคนบานโนนรเขา

กจะเปนเรองเปนราวขนมาอก’

คนบานโนนทมารดาพดถง ไมใชใคร หากแตเปนอาหญงของเธอ

นนเอง

‘กไหนคณแมบอกปทมวา ไมตองไปสนใจคำพดของทานอาไง

เราไมเคยไปยงเกยว ไปวสาสะแลว แลวทำไมหนนถงตองไปแครดวย

แตคณแมไมตองหวงหรอกคะ ปทมเรยนทนนเพราะตงใจจะไปหาความร

ใสตวมากกวาจะไปยงเรองการเมอง’

ในเมอญาตขางพอผมศกดสงสงไมยอมรบ เธอกจะแสดงใหเหน

เชนกนวา เธอกไมไดสนใจอยากจะนบญาตดวย เธออยากอยในสงคม

ทมความเทาเทยม มอสระ ไมอยในกรอบบงคบของใครมากกวา

ไมวาแมหรอใครๆ จะคดเหนวาอยางไร ปทมาศวรรยไมสนใจ

เธอรสกอยลกๆ วา มหาวทยาลยธรรมศาสตรนาจะเปนสถานศกษาท

เหมาะกบเดกสาวอยางเธอทสด เธอเชอวาทนนจะชวยเปดโลกกวางใบใหม

และสอนใหเธอรจกความหมายและคณคาของชวตทเธออยากจะคนหา

แลวเธอกไมผดหวง

๓ พ.ศ. ๒๕๑๕ มการเดนขบวนตอตานสนคาญปน นำโดยเหลานกศกษา

Page 11: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 17

“ขาเพงรวะวาเพอนใหม๔

คณะเราปนมพวกเชอเจาหลดเขามา คนหนง”

“เฮย...จรงเหรอ” อกคนยอนถามเสยงแปลกใจ “ไหน...คนไหนวะ”

คนเปดหวขอสนทนาพยกหนาบยใบไปยงโตะตวหนงใตถนตก

คอมมอน๕ ของคณะศลปศาสตร “โตะไอตอเอกจต๖ กลมเดกปญญาชน

คนทกำลงคยกบไอตออยนนไง ผหญงผมยาว แตงตวเปรยวๆ หนาสวยคม

คนนนแหละ ไดยนวาเปนเดกสอบเทยบเขามา หนาตาทาทางหยงๆ สมกบ

เปนพวกผดมเงนชะมด”

เดกสาวในชดนกศกษาซงไมรตววากำลงถกรนพโตะอนเอยถง

กำลงนงเทาคางมองรนพโตะกลมตวเองทเพงเดนมาถง พรอมตงคำถาม

“วนนโตะเราเงยบจง ไมมใครมาเลยเหรอ เหนเงยบๆ ตงแตเชาแลว”

คนถามถามพลางหยอนกนลงนงทโตะกลม ซงใชแผนไมยาวขนาด

เมตรกวาๆ หลายแผนเรยงตอกนเปนโตะตรงกลาง สองดานของโตะ

เปนแผนไมยาวลกษณะเดยวกน ตอเปนเกาอ สำหรบใชเปนทนงประจำ

ใหนกศกษารนพรนนองพบปะพดคยกน โดยแบงเปนโตะ กลมใครกลมมน

แตละโตะกจะมรนพคอยดแลใหคำปรกษานองๆ เสมอนเปนพเลยง

ใหนกศกษาเขาใหม

“ฝนมาคะ แตไปไหนแลวไมร” เธอหมายถงสาวตร เพอนสาวรวมโตะ

“ไมมใครนงดวย เหงาละซ” พพฒนมองหนานกศกษารนนอง แลว

๔ มหาวทยาลยอนๆ จะใชคำวา นองใหม รนนอง รนพ แตในยคนน มหาวทยาลย

ธรรมศาสตรมการพดถงความเทาเทยม จงใชคำวาเพอนใหมมากกวานองใหม ๕ ตกคอมมอนหรอคอมมอนรมของคณะศลปศาสตร ตงอยรมแมนำเจาพระยา ทเรยก

ตกคอมมอน เพราะเปนตกทนกศกษาชนปทหนงทกคนทกคณะตองมาเรยนวชาพนฐาน

รวมกนทตกน๖ สาขาวชาจตวทยา

Page 12: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

18 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

สงยมนอยๆ ให “เปนไงบางละ ปทมเรมชนหรอยงกบพวก...”

ถามพลางปรายตาไปรอบๆ ทมโตะกลมของนกศกษาตงเรยงรายอย

“ปทมคงตองเตรยมใจไวหนอย วาปทมอาจจะเปนทสนอกสนใจ

ของหลายๆ คน กทนไมคอยจะมนกหรอก พวก...” เขาหยดนดหนงอยาง

ชงใจ กอนเอย “พวก...คนมเชอมสาย ลกเจาลกนาย แลวชวงนกระแส

ตอตานชนชนปกครอง ตอตานเผดจการ กกำลงเปนประเดนเผดรอน

ปทมคงรสกไดตงแตวนรบนองแลวใชไหมวาแนวคดของทนเปนยงไง”

“คะ ทนถอวาคนทกคน ทกชนชน เทาเทยมกน และใหความสำคญ

กบชนชนกรรมาชพ”

ปทมาศวรรยยมบางๆ ยงจำไดถงบทกวอนไพเราะซงไดยน

เปนครงแรกในวนรบเพอนใหม

“เปบขาวทกคราวคำ จงสจำเปนอาจณ

เหงอกทสกน จงกอเกดมาเปนคน

ขาวนนะมรส ใหชนชมทกชนชน

เบองหลงซทกขทน และขมขนจนเขยวคาว

จากแรงมาเปนรวง ระยะทางนนเหยยดยาว

จากรวงเปนเมดพราว ลวนทกขยากลำบากเขญ

เหงอหยดสกกหยาด ทกหยดหยาดลวนยากเยน

ปดโปนกเสนเอน จงแปรรวงมาเปนกน

นำเหงอทเรอแดง และนำแรงอนหลงรน

สายเลอดกทงสน ทสซดกำซาบฟน” ๗

๗ บทกว ‘เปบขาว’ ซง จตร ภมศกด ประพนธขนในนาม กว ศรสยาม ตพมพ

ในหนงสอพมพ ประชาธปไตย ระหวางวนท ๙-๑๕ สงหาคม ๒๕๐๗ กวบทนไดกลบมา

เปนทสนใจอกครงหลงเหตการณ ๑๔ ตลา ๑๖ เมอวงคาราวานไดนำบทกวนมาใส

ทำนองกลายเปนเพลง เปบขาว ทเราคนเคยกน

Page 13: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 19

มนสะทานสะเทอนเขาไปในจตใจ จนเธอตองจดบทกวบทยาวน

ลงบนกระดาษ และทองจำจนขนใจ

“ปทมไมได เลอกทนแค เพอให เอนทตดนะคะพตอ แตปทม

ตงใจมาเรยนทน อยากเหนบรรยากาศของการมเสรภาพ บรรยากาศของ

ความเทาเทยม ปทมเชอวาธรรมศาสตรจะเปดโลกกวาง สอนใหปทมรจก

ความหมายของชวตทแทจรงได ใครจะพดจะวาอะไรมาเขาหบาง ปทม

ไมคดมากหรอกคะพ อกหนอยพวกเขากจะรเองวาปทมเปนคนธรรมดา

มาก ไมใชคนเจายศเจาอยาง หรอยดตดอะไรเลย”

“พร” หนมรนพลากเสยงตอบ รอยยมแฝงความเอนด “ถงไดชวน

เราเขาชมนมคายอาสาฯ ไง เสยดาย นพวกทชมนมฯ เขากบนๆ วาปทม

อตสาหเขาเปนสมาชกแลว แตกลบไมไดไปออกคายกบพวกพ ไมงน

จะไดเหนโลกภายนอกทกวางกวานอกเยอะ”

พพฒนหมายถงชมนมคายอาสาพฒนาชนบทซง เขาเปนคน

ชกชวนเธอเขาไป และตวเธอเองกไมขดของ เพราะไมตองการนงเฉยๆ ใต

ตกในทโลงแจงใหคนคอยจบตาซบซบกลาวถง

“ปทมยงเสยดายกวาอก วนๆ ไดแตเดนไปเดนมา เวลาไมมเรยน

กนงคยเลนใตตก แลกเลกเชอร จบกลมกนขนมจนนำหนกขนเอา

ขนเอาแลว”

“เรายงกนไดอกเยอะ”

คนพดไมพดเปลา หากแตกวาดสายตามองจนเธอเขน

“ไมเหนจะอวนเอนตรงไหนเลย แตถาอยากผอม กตองไปออกคาย

บอยๆ” เขาพดยมๆ

“อธบายยงไง คณแมกไมยอมใหไป” เอยเสยงออย

“กเรามนเปนถงหมอมราชวงศน ลกคนเดยวดวยไมใชเหรอ”

“มนองชายอกหนงคนคะ”

“เหรอ เรยนชนไหนแลว จะสอบเขาทนตามพสาวหรอเปลา”

Page 14: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

20 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ปทมาศวรรยสายหนากอนตอบ “ไมหรอกคะ พฤกษสนใจวาดรป

เลยไปสอบเขาเพาะชาง”

“เอาอยางนไหม ชวนนองพฤกษไปออกคายดวยกน”

“คะ?”

“เมอไหรพจะไดมโอกาสไปกราบคณแมนองปทมบางนะ ถาทาน

ไดพดคยกบพ เชอวาทานคงยอมอนญาตใหเราไปออกคายดวยกนแน”

ปทมาศวรรยรสกแปลกๆ กบสายตาวบหวานของชายหนมจนตอง

เสมองไปทางอน

“แตชวงนเราคงไมไดไปออกคายทไหนกนอกนาน เพราะบรรยากาศ

การเมองในมหาวทยาลยกำลงคกรน กอยางทเหนๆ แหละ รฐบาลเผดจการ

เดยวๆ กปฏวตลมอำนาจกน คนนนขนมา คนนถกโคนไป ผลดกนแยง

อำนาจวนวาย แถมยงมขาวลอหนาหเรองคอรรปชน เอาประโยชนเขาฝาย

ตวเอง เหนแกพวกพอง ประชาชนทวไปกถกปดหปดตา ชนชนแรงงาน

กถกกดข เฮอ...คดๆ แลวกนาสงสารประเทศชาต”

“เขามาเรยนทนแลวรบรไดเลยคะวา ลกแมโดมคอนขางตนตว

เอาใจใสกบเรองพวกน”

“มนเปนจตวญญาณธรรมศาสตรทสงสมกนมานานในหมชาว

เหลองแดงนะ” พดอยางภาคภมใจไมปดบง

“มนเปนยงไงคะ จตวญญาณธรรมศาสตร”

“อม...เรองแบบนมนอธบายไมได ตองรสกเอง”

พดจบพพฒนกยกขอมอขนดนาฬกา

“อาว...มวแตคยกน จะบายสามแลวเหรอ ไดยนวาพแวนจะขน

ไฮดปารกตอนสามโมง จะไปฟงดวยกนไหมละ” เขาหมายถงนกศกษาสาว

ดาวไฮดปารก ขวญใจมวลชนในชวงนน

คราวนเปนปทมาศวรรยบางทมองดเวลา เธอมองหนาปดนาฬกานง

ชงใจชวครแลวตอบ

Page 15: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 21

“ไปคะ อยากฟงอก คราวกอนฟงพแวนขนพดแลว เขาไปในใจมากเลย

วาจะรอฝนมาโตะกอน แลวคอยไป แตหายจอยเสยงน”

“โอย...ปานนยายฝนไปนงปนจมปนเจอแถวหนาแลวมง ตงแตรวา

จะมการนดแอนตไมเขาสอบ๘ พไมคอยเหนฝนโผลมาโตะเลย”

เอยจบ คนพดกทำทาจะลก คราวนไมตองใหรนพเอยชวนซำ

หญงสาวรวบตงสมดเลกเชอร กระแทกเบาๆ กบโตะใหเรยงตวสวย

งายแกการถอ แลวออกเดนตามชายหนมรนพไปทนท

เมอถงลานนำพ เหมอนทกครงทเดนผานแถวนน ปทมาศวรรย

อดไมไดทจะมองจงหนอง๙ รปปนสำรดทตงตระหงานตรงกลางลาน เปน

รปปนชายไทยในทาเยองยาง มอขวาแตะมมปาก มอซายถอตำราเรยน

‘เทาซายกาวไปขางหนา หมายถง การเปนผคงแกเรยนทเปยมดวย

วชาความร เปนผมวสยทศนทจะกาวไปขางหนาเสมอ’ คำอธบายเกยวกบ

จงหนองจากรนพในวนรบเพอนใหมยงกองในความทรงจำ

ปทมาศวรรยดมดำกบบรรยากาศของคณะอยางสขใจ ขณะกาว

เทาตามพพฒนไปตามทางพนปนจนถงลานโพ๑๐ ไมนานกเรมไดยนเสยง

ปราศรยสลบกบเสยงโหรองของผคนดงกองเขามา

แนละ...ไมใชเพยงแคเธอและพพฒนเทานน ยงมคนหนมสาว

อกหลายสบคนจากหลายคณะ รวมทงนกศกษาจากมหาวทยาลยอน

และประชาชนทวไป ทมงหนาสจดหมายเดยวกน คอสนามฟตบอลอนเปน

๘ การประกาศไมเขาสอบของนกศกษา๙ เดมมชอเรยกวา นกศกษา เปนผลงานของ อ. เขยน ยมศร ประตมากรเอก

ดดแปลงจากประตมากรรมฝรงเศสทมชอวา นกคด หรอ Le Penseur๑๐ ลานปนซงมตนโพใหญ อยดานหนาอาคารคณะศลปศาสตร ใกลประตทาพระจนทร

มมานงหนออนอยรอบตนเพอเปนทนงรอหรอจดนดพบ ตอมาไดถกใชเปนจดนดหมาย

รวมพลของนกศกษาในเหตการณเดอนตลา

Page 16: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

22 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ทมาของเสยงนน พพฒนพาเธอเดนไปตามทางเทาซงทอดยาวใตตน

หางนกยงหรอยงทอง สญลกษณของมหาวทยาลย ทปลกเรยงเปนแนว

กอนนำเธอไปยงจดทสาวตรกำลงนงฟงพรอมรองเชยรแกนนำทขน

ปราศรยบนเวทเลกๆ หนาคณะพาณชยศาสตรและการบญชอยางสนอก-

สนใจ เมอเหนทงค สาวตรกกวกมอเรยกใหไปนงตรงพนสนามทจบจอง

ไวกอนแลว

“ทานปรด ผกอตงธรรมศาสตร ไดกลาวไววา มหาวทยาลย

ยอมอปมาประดจบอนำ บำบดความกระหายของราษฎรผแสวงหาความร

อนเปนสทธและโอกาสทเขาควรมควรได ตามหลกเสรภาพของการศกษา

เพอผลตคนเปนพลเมองตามระบอบประชาธปไตย เราทกคนมสทธมเสยง

และเทาเทยมกนหมด นบตงแตวนทพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว

รชกาลท ๗ พระราชทานพระราชอำนาจของพระองคใหประชาชนชาวไทย

แลว”

เสยงเฮรบดงกระหม

“ไมวาจะเปนชนชนใด ไดรำเรยนมากนอยแคไหนอยางไร ทกคน

ลวนมความเสมอภาคเทาเทยมกน สงคมศกดนาควรหมดไปตงแต

วนนนแลว แตขณะนไอพวกเผดจการกำลงคดการใหญ พยายามปดห

ปดตามอมเมาประชาชน ไมวารฐจะมโครงการพฒนาประเทศหรอประมล

อะไร มนกใหพวกพองญาตทางฝายเขยฝายเมยของมนเขามาจดการหมด

เอางบจากภาษของพอแมญาตพนองของเราถายเขากระเปามน” เสยง

คนปราศรยเรมแหบแหง คงเพราะตะโกนพดมานานพอควร ทวานำเสยง

ทรงพลงนนยงตรงใจคนฟง

“ระบบทผมอำนาจไมเหนหวพวกเรา เอาแตพวกพองตวเองเปนใหญ

ทำใหประชาชนตาดำๆ เดอดรอน มองไปทางไหนกมแตการคอรรปชน

ขมเหงชาวไรชาวนา กดขแรงงานชนชนกรรมาชพ ไออคนไหนไมเหนดวย

ออกมาขด กโดนกลนแกลงอยางไมเปนธรรม แลวพวกเราจะอยนงเฉย

Page 17: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 23

กนไดอยางไร เพอนเอย...เราตองลกขนมาตอสกบพวกหลงมนเมา

พวกลแกอำนาจ...”

ปทมาศวรรยนงฟง ปรบมอ และสงเสยงเชยรอยางมสวนรวม

เธอนกภาพตามไดตลอดเวลา เพราะหลายๆ เรองทถกหยบยกขนมา

ปราศรยนนเกดขนกบคนใกลตวของเธอเอง

ครงหนงญาตของพอทรบราชการอยกระทรวงมหาดไทย ซงเธอ

นบถอสนทสนม กำลงจะไดเลอนขนขยบซขนไปอยในตำแหนงทสงขน

แตแลวกกลบถกลดตำแหนงกะทนหน ทงยงถกโยกยายไปอยสวนผง

ซงแสนจะกนดาร อนตราย และใกลชายแดน เพยงเพราะไปขดขา

ผหลกผใหญ ไมยอมเซนอนมตโครงการบางอยางทไมชอบมาพากล

และกไมใชเพราะอทธพลมดของนกการเมองทมลกหลานใหญโต

คบบานคบเมองหรอกหรอททำใหพอทเคารพรกของเธอถกใสรายปายส

จนตดคก หาวาเปนคอมมวนสตบางละ เมอออกมาแลว กตองเจอกบ

อำนาจมด จนตองระเหเรรอนจากบานเกดเมองนอน

“บานนเมองนไมใชของใครหรอตระกลไหน แตเปนของประชาชน

หาก ฮ. ไมตกททงนา๑๑ ประชาชนตาดำๆ คงไมรหรอกวาพวกผมอำนาจไป

แอบทำอะไรไว ผใหญบางคนมอำนาจจนเคยตว ถงเวลาตองพกเพราะ

เกษยณ กยงหลงมวเมายดตดอยกบอำนาจ บงอาจทำเรองผดธรรมเนยม

ขอตออายราชการของตวเอง พอพวกเราเรยกรองประชาธปไตย เรยกรอง

รฐธรรมนญ ไมเอาเผดจการ เราแจกใบปลว ชมนมกนอยางสงบ ขอให

คนอำนาจแกประชาชน กโดนเจาหนาทตำรวจสนตบาลจบ หาวามวสม

ทางการเมอง หาวาเปนขบถ” เนนคำทายเสยงดง

๑๑ เหตการณเฮลคอปเตอรตกทกลางทงนา อ. บางเลน จ. นครปฐม ซากสตวปาท

บรรทกมากระจายเกลอน จากการสบสวนพบวามคณะนายทหารและนายตำรวจ

ชนผใหญพากนเขาไปลาสตวปาสงวนททงใหญนเรศวร จ. กาญจนบร

Page 18: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

24 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

“เพอนๆ เอย...เราเปนกบฏแผนดนกนหรอเปลา เราเปนแค

กระบอกเสยง เราแคตองการความยตธรรม เรยกรองขอใหปลอยพวกเขา

ออกมาอยางปลอดภย เพอชวตของสบสองผกลา เราขอเชญชวนใหเพอน

ชาวธรรมศาสตรงดสอบ”

“เฮ...งดสอบๆ ไมเขาสอบ เราไมสอบ!” เสยงขานรบดงกระหม

“ลกแมโดมทงหลาย เราขอเชญชวนใหเพอนๆ มาลงชอไมเขาสอบกน

เยอะๆ จงแสดงพลง ขอใหจบมอกน ลกจากกองตำรา สลดแอกทางการ

ศกษา ปลดปลอยเพอนทงสบสองคนออกมาสอสระ”๑๒

เสยงเฮและเสยงปรบมอของผคนททงนงและยนดดงสนน ยงฟง

กยงโดนใจ ปทมาศวรรยจงไมลงเลสกนดเมอพพฒนและสาวตรชวน

ใหไปลงชอสนบสนนการงดสอบและเรยกรองใหปลอยตวผตองหา

สบสองคนออกมา

...นเปนอกกาวทเธอไดเหยยบยางเขาไปในโลกแหงความวนวาย

ซงอนตรายมากกวาทเธอเคยคาดคด

๑๒ กลมผเรยกรองรฐธรรมนญทไปแจกใบปลวแถวตลาดประตนำ ถกเจาหนาทตำรวจ

จบกมได ๑๑ คน มทงอาจารย นกศกษา และบรรณาธการนตยสารทางการเมอง

ตอมาไดมการจบกมเพมขนอกทละคน จนเปน ๑๓ คน

Page 19: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ปารส ปลายครสตศกราช ๑๙๗๕บนมานงรมทางเดนในสวนสาธารณะชารแดงเดสตยเยอรส

ลมหนาวพดไกวกงไมใหไหวเอน ใบไมเลกใหญปลดปลวลอยควาง กอน

รวงลงดน สสนแหงฤดใบไมรวงครอบคลมไปทวทงสวน ทงเหลอง แดง

นำตาล ไลเฉดไปตามแตชนดพนธไม ใหภาพงามแปลกตา

ชายหนมในชดเสอโคตสดำนงเหยยดขา ปลายรองเทาบตหมขอ

วางบนพนกรวดซงบดนปกคลมไปดวยใบไมหลากสทรวงหลนทบถมกน

จนเตมพนถนน เขาเสยบดนสอลงในชองเกบดานใน ปดสมดโนตพกพา

เลมเลกแลวสอดไวในกระเปาดานในอกเสอโคต ผอนลมหายใจชาๆ ทอด

สายตาไปเบองหนา มองใบไมสเหลองสมทปลดปลวจากขว กอนหมนควาง

ลอยละลวรวงหลนลงบนพนดน

...บางครง ธรรมชาตกซอนความงามไวในการพลดพรากเชนกน

สายตากวาดจบเปาหมายโดยอตโนมตอยางคนทไดรบการฝกฝนมา

อยางดเมอไดยนเสยงแปลกปลอมแทรกเขามา เสยงยำบนทางเดนทปลาด

Page 20: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

26 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ดวยใบไม...เสยงฝเทาทเขาคนชนมาตงแตวยรน

“คดแลววาตองอยน”

ผมาเยอนโดยไมไดรบเชญเอยคำถามทไมตองการคำตอบขนเบาๆ

พลางหยอนรางลงบนซกซายของมานงตวเดยวกบเขาทยงวางอย กอน

หยบหนงสอพมพขนมากางอาน ดเผนๆ กไมตางจากคนทตองการมานง

พกผอนหยอนใจในสวนสาธารณะเดยวกน แตไมรจกกน

“คหไปไหนเสยละ ปลอยใหมานงทนคนเดยว จรงๆ กเดาไมยาก

นะ ถาอยากหาคณใหเจอ ตองมาดแถวสวนสาธารณะใกลๆ ลฟร”๑๓

ชายหนมยงคงไมสนใจ เขาหนหนาไปทางอนดวยซำ

“อยาประมาท มานงในทสาธารณะ คณควรระวงตวใหมากกวาน”

“บอกตวเองเถอะ” เขาพดลอยๆ โดยไมหนไปมอง “ทแบบน ชวย

ผอนคลายและเตมพลงงานใหทกครงทตองการ”

เอยวหนาพลางยกมอปดใบไมทรวงลงบนไหล แลวพมพำตอ

“ไมมกฎขอไหนหามไมใหฉนมาน...จรงไหม”

“เคยคดเลนๆ นะ ปศาจทรกศลปะอยางคณ ถาถกสงไปทอน

จะถกหลอหลอมมาเปนแบบไหน”

คนฟงรองห กอนตอบไปวา

“ไมมทไหนจะหลอหลอม ทำใหฉนเปลยนแปลงได นอกจาก

ประเทศบานเกด”

“จะวาไป คณกถกจบโยกไปหลายทแลวจรงๆ พวกเลอดผสมอยาง

คณนจเนยสของแท นอกจากบเกงแลว คณยงมหวทางภาษา คลอง

ทงองกฤษ ฝรงเศส และอกหลายภาษาของสหภาพโซเวยต คณทำตว

กลมกลนไดดในทกททคณไป”

ชายหนมกดฟนกรอด ระงบอารมณพลงพลานกอนตอบ “มอะไร

๑๓ The Louvre พพธภณฑศลปะชอดงของฝรงเศสในกรงปารส

Page 21: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 27

กวามา จะไดจบๆ ไป”

“ศภษศ๑๔ กบขาวทวา คณจะถกสงไปพบตวแทนของสากลทสาม

เรวๆ น”

“หตาไวดน” พดจบกเสเอาเทาเขยพนเลน

“ทำทกอยางใหพวกนนยอมใหคณเอาคหไปดวย จำไววา จากนไป

คณไมมสทธอยทไหนคนเดยว”

“ไอนรก...”

เขาเอาเทากระแทกพนจนใบไมกระเดน เผลอสบถคำหยาบออกมา

นกกนดาโชคชะตาทไมเปดโอกาสใหเขาไดเลอกใชชวตอยางอสระหรอ

ทำอะไรไดตามทตวเองชอบ ไมเขาใจวาเขาถกจบวางใหมาอยบนเสนทาง

อนตรายสายนทำไม ตราบใดทยงตองมคนคอยประกบตดตาม

“จๆๆ ระดบคณ ไมสมควรเอยคำหยาบนะ”

เสยงพดตดจะยวเยามากกวาตอวาจรงจง

“ใจเยนๆ อกไมนานภารกจคงจบ คณนาจะดใจนะทหนนจะไดขยบ

ใกลประเทศของเรามากขน”

ใกล แตกยงหางจากประเทศบานเกดของเขาอยด...ชายหนม

นกในใจ

“อยางนอยกเอเชยเหมอนกน”

อกฝายพดออกมาราวกบรความคดในหวเขา

“เรมหดเรยนรภาษาประเทศเหลานนเพมไดแลว เดาวาคณคงใชเวลา

ไมนาน ภาษาพวกนนฟงสำเนยงเหมอนภาษาจนทคณคนเคย นาจะเขา

ทาง”

คนพดเปดหนงสอพมพหนาใหม ทำเปนสนใจกบขาวตรงหนา แลว

เอยตอ

๑๔ zubhAzis ขอแสดงความยนด

Page 22: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

28 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

“พนนไดเลย คณคงใชเวลาหดพดไมนานตามเคย แตคหคณส

นาเปนหวง”

“ถาเปนหวงนก กไมควรใหเขาตามไป”

“เขาถกลขตภาระหนาทมาแลว เลยงไมได ชวยบอกเขาแลวกน

วาผมนำแนะวา อยากพดภาษาไหนได ใหหาเมยเปนเจาของภาษานน”

พดจบกหวเราะห แลวลดหนงสอพมพลง พบจนมนมขนาด

เหมาะมอ

“ขอใหเดนทางโดยปลอดภย และประสบความสำเรจกลบมา” คนท

ตลอดหลายสบนาททผานมาทำททาวาไมเคยรจกกน พดดวยภาษา

บานเกดของพวกเขาเบาๆ กอนลกจากไป

ชายหนมเหลอบมองคนทเดนหางออกไปเรอยๆ พลางคด...เมอไหร

นะ ผคนทถกสงมาจากพวกตางตระกลพวกนนจะเดนจากไป ไมกลบ

มาหาเขาอกตลอดกาล

เขาหวงเหลอเกน...หวงใหภารกจของเขาสำเรจเสยท

‘สงทผดพลาดของคณมอยประการเดยว คณซอนความสามารถ

ทคณม...ไมใหใครคนพบไมได’

คหของเขาเคยพดไว

‘กรชอนแหลมคม ไมวาจะอยทไหน กเปลงประกายออกมาไดอยด’

เขาไมรหรอกวาตวเองเกงหรอพเศษแคไหน เขากแคทำในสงท

ตวเองไดรบมอบหมายใหดทสด แตมนคงดเกนไป เขาถงมชวตปกต

ธรรมดาเหมอนคนทวไปไมได

กเขารอดมาไดกครงแลวละ!

แตถายงคงเปนแบบน อกไมชาครอบครวเขาคงจะไดรบเอกสาร

ชแจงอยางเปนทางการวาเขาตกเปนเชลยศก ตาย หรอสญหายในหนาท

เขาสกวน

ไมมใครสนใจหรอกวา ผลกระทบจากภารกจโหดทผานมา

Page 23: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 29

ยงเกาะตดลกอยภายในใจเขา และมนไดสรางฝนรายอนแสนทรมาน

ใหแกเขามากแคไหน

เขาเลอกวถชวตตวเองไมได เขาไมรอนาคตตวเองมานานแลว

มเพยงลางสงหรณในใจลกๆ วา ณ ดนแดนอกทวปทเขากำลงจะมงไปนน

มอะไรบางอยางรอคอยเขาอย

ชายหนมหยบสมดพกทเกบไวใตอกเสอออกมา พลกหาหนา

กระดาษแผนทเขาเพงดลาสด ลายเสนบนแผนกระดาษนนเปนภาพสเกตช

ดวยดนสอ...ภาพทรางขนจากความฝน

แมเปนเพยงฝน แตเขายงจำไดตดตาถงดอกไมสสวยในองมอ

เรยวงามทประคองดอกไมนนอยางทะนถนอมแลวยนใหเขา กลบดอก

สชมพละมนตาหลายกลบทบานออก เผยใหเหนกลมเกสรสชมพอมเหลอง

ทอง เปนเสนเรยวยาวโคงงอเปนพม สสนแบบน...พบเหนไดในดอกไม

เมองรอน

มนสวยงามตดตาและตดคางอยในใจจนเขาอดไมไดทจะรางภาพ

มนออกมา ดวยหวงวาการปลดปลอยภาพในใจลงบนแผนกระดาษ

จะทำใหเขารสกดขน แลวเขากพบวามนชวยไดบาง อยางนอยเขากพอใจ

ทจดจำมนไดไมผดเพยน กระทงวาดออกมาได

แมวาเขาจะไมรจก...แมกระทงชอของดอกไมดอกนนเลยกตาม

และสกวน...เขาจะวาดรปเจาของดอกไมทสวยหวานละมนละไม

ไมแพดอกไมดอกนน

Page 24: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ธาดากสมามองมารดาทหยดเลาแลวนงเงยบๆ เอามอลบลาย สลกดอกไมบนฝากลองไปมาอยอยางนน

“คณแมคะ”

จนเธอเรยกอกครง เสยงดงขนกวาเดม มารดาจงเงยหนาขนมา

สบตาเธออยางเขนอาย ถาตาเธอไมฝาด เธอเหนรองรอยแหงความสข

ฉายวาบในดวงตาคนน

“แดดเรมสองเขามาแลว ธารชวยไปดงมานลงบงแดดใหแมหนอย

สลก”

หญงสาวเดนไปปลดเชอกผกมานลกไมแตโดยด ไมวายเอยถาม

ระหวางเดนกลบมาหามารดาทเตยง

“ผชายสองคนทคณแมเลา เขาเปนใครคะ”

คนเปนแมไมตอบ ไดแตยมบางๆ

“เขาพดถงสากลทสาม มนคออะไรคะ”

ธาดากสมาถอนใจ ไมอาจทนรอคำตอบจากมารดาทนงเฉยเหมอน

Page 25: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 31

ตกอยในภวงค

“ไมเปนไร ธารเปนนกขาว คดวาหาขอมลสากลทสามได แตธาร

กไมเขาใจอยดวาคณแมเลาเรองของพวกเขาทำไม”

หญงสาวมองมารดาทนงเหมอ นยนตาคหวานทมกแฝงรอยเศรา

อย เปนนตย บดนมวแววของความสขฉายฉาน ทำใหดวงหนางาม

กระจางตาแลออนเยาวขนอก

ความออนกวาวยของปทมาศวรรยนนสรางความภาคภมใจใหเธอ

ผเปนลกเสมอ ดอยางไรกไมมใครเชอวาแมของเธอจะมอายขนเลขหาแลว

เรอนรางเพรยวรวมทงใบหนาสวยคมหวานแทบไมตางไปจากเมอครง

ยงสาว ทวามความเขมแขงเดดเดยวฉายชด

“คณแมคะ”

เสยงเรยกอกครงทำใหคนเปนแมกะพรบตา มองตอบมา ในทสด

...เธอกดงมารดาออกจากภวงคได

“เรองราวของผชายทคณแมเลา มนมาเกยวกบเรองของคณแม

ตรงไหนกนคะ หนงง”

หญงสาวจงใจทอดเวลา แตครนกลบมานงลงบนเตยงขางมารดา

แลวไมเหนอกฝายตอบอะไร จงเอย

“ไมเปนไร หนคงใจรอนอยากรเรวๆ ถาอยางนนขอคำถามเดยว

คณแมชวยตอบหนหนอยเถอะคะ คณแมทราบไหมคะวาดอกไมทผชาย

คนนนสเกตชจากภาพทเหนในฝน มนคอดอกอะไร”

คนถกถามรมฝปากสนระรก กอนตอบเสยงแผว

“ดอกบวสวรรค”

ฟงคำตอบแลวธาดากสมากอาปากคาง หวนนกถงภาพสเกตช

ดอกบวสวรรคทมกลอนกำกบอย ซงเธอถออยในมอเมอไมกนาทกอน

Page 26: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

พทธศกราช ๒๕๑๖“หญงปทม วนนไปเถลไถลทไหนมา” สรอยสะบนงาถามบตรสาว

เสยงเขม

“ปทมกกลบบานตามเวลาปกตนคะคณแม”

วนนเปนวนทปกตแลวเธอตองถงบานเรวกวาทกวน หญงสาว

จงกมหนาตอบโดยไมมองหนาคนถาม สายตาจบอยทจานไสกรอก

ปลาแนมฝมอเนยม แมบานคนสนท ซงชวยแมของเธอดแลคนในบาน

มานานหลายปแลว

“อยามาปดแมนะหญง เมอก แมเอามอองหนากระโปรงรถแลว

ยงรอนจอยเลย นแสดงวาเพงกลบถงบาน แลวหนาปดรถ เกจนำมน

ยงขนแดงโร บอกมาเชยวนะวาไปแวะเถลไถลทไหนมา”

“ไมเอานาแมงาม จะซกถามอะไรกนนก ใหอฐเตมนำมนวนละ

แคสามสบบาท แลวจะไปไหนไกลได ดส หญงปทมอตสาหรบกลบบาน

หวโซกลบมา ยงไงกรอใหลกกนเสรจกอนคอยคยคอยถามไมไดเหรอ”

Page 27: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 33

หมอมยายออกปาก

ทำไมปทมาศวรรยจะไมรวาหมอมแสงจนทรรกและเอนดเธอมาก

แคไหน แมทานจะไมใชยายแทๆ

“ไมไดหรอกคะหมอมปา ตเหลก เขายงวาตองตตอนรอนนะคะ”

“ฮ! ฉนมนคนแกน ออกความคดความเหนอะไรกโดนขวางไป

เสยหมด ถาอยตรงนฉนคงอดมปากเสยงกบเราไมได” เอยจบทานกเดน

จากไปอยางงอนๆ

ปทมาศวรรยมองผเปนแมทดทาจะไมยอมเลกรางายๆ แลวลอบ

ถอนใจเบาๆ นาแปลกเหมอนกนทสาวเปรยวเฉดโฉมและดแลตวเองด

อยางสรอยสะบนงา แมของเธอจะเปนคนจจขบน ทแปลกกวานนกคอ

ทงๆ ทจกจกจจ เขมงวดจรงจงกบทกเรองในชวต แมสรอยสะบนงา

กลบดออนกวาวยยงนก ยงใบหนาเธอละมายมารดาดวยแลว เวลาไปไหน

มาไหนดวยกน ใครๆ ตางกทกวาเปนคพนองสองสาว แตกนนแหละ

แมหนาตาจะละมายคลายกน แตปทมาศวรรยเชอวาความคดอาน

และทศนคตของเธอแตกตางจากมารดาโดยสนเชง

และนอยางไร หนงในความแตกตาง...เธอนนรกอสรเสร ชอบ

ทจะคดหรอทำอะไรไปตามแตใจปรารถนา หากสงทคดหรอทำนนไมได

สรางความเดอดรอนแกผอน แตสรอยสะบนงา แมของเธอ ชอบทจะ

เขามาควบคมและจดการทกสงทกอยางรอบตวใหดำเนนไปตามแผน

และกรอบทตนเองวางไว แมบางครงตองใชการบงคบกตาม

สรอยสะบนงารกทจะเหนคนในครอบครวอยในสายตา ใครจะ

ไปทำอะไร ทไหน เมอไร ตองรายงานใหทราบโดยตลอด ยงเมอพอไมอย

ทนแลว แทนทแมจะหนไปดแลเอาใจใสพฤกษ ลกชายคนเดยวของบาน

แมกลบเบนเขมมาทเธอผเปนลกสาวแทน ดวยเหตผลงายๆ วา เธอคอ

ราชนกลหนงเดยวของตระกล ไมอยากใหคนบานโนนดแคลนเอาวาเลยง

ลกไดไมด

Page 28: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

34 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

เธอเคยคดเลนๆ สนกๆ วา หากมการจดประกวด ‘แมจอมวางแผน

และบงคบแหงประเทศไทย’ กนจรงๆ แมเธอคงควารางวลมาครองได

อยางไมตองสงสย

วธควบคมดแลบตรสาวอยางเขมงวดของสรอยสะบนงานน กฎ

ขอแรกคอ ทกหกโมงเยน ฝากระโปรงรถของเธอตองไมมความรอนหลง

เหลออย ซงนนหมายความวา ทกวน เธอตองกลบถงบานกอนหาโมงเยน

ตามทแมขดเสนตายไว ทงทเอาเขาจรง ปทมาศวรรยกแทบจะไมมทาง

ขบรถออกนอกเสนทางระหวางบานกบมหาวทยาลย หรอไปเถลไถลทไหน

ไกลๆ ไดเลย เพราะแมไดควบคมการใชรถไวแลวดวยเงนคาเตมนำมน

สามสบบาทตอวนตามกฎขอทสอง

เมอนกถงวาเธอเปนแคนกศกษา แตมรถยนตขบมาเรยน ใครๆ

กคงมองวาเธอเปนลกคณหน หากแตปทมาศวรรยกลบคดวารถคนนนเปน

สญลกษณของการถกควบคมมากกวา ตอนแรกแมจะซอรถคนโตสญชาต

อเมรกนให แตเธอแยงวามนหรหราเกนตวไป ถาจะใหเธอขบ ตองเปนรถ

เลกๆ เทานน แมจงยอมเปลยนเปนรถญปน แรกๆ เธอกไมไดรสกอะไร

แตเมอมกระแสเดนขบวนตอตานสนคา ‘เมดอนเจแปน’ ดงกระหมทวบาน

ทวเมอง ปทมาศวรรยจงไมคอยอยากใชรถญปนเทาใดนก

“หญงยงไมตอบคำถามแมเลย”

“ปทมแวะไปสงเพอนๆ มาคะ เลยเพงถงบาน”

“สงใคร”

“ฝนคะ”

ปทมาศวรรยเลยงทจะเอยชอพพฒน ไมอยากเตมเชอไฟในกองฟน

ใหมนคเพมขนอก

“ทำไมตองสงดวย แมฝนอะไรนนเขากลบบานเองไมถกหรอยงไง

ทจรงชวงนบานเมองกำลงวนวาย มหาวทยาลยเขานาจะใหหยดเรยนนะ”

ปทมาศวรรยหลบตาวบ

Page 29: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 35

“พดถงเพอนคนน แมวาหญงเลกคบไดไหม แมดหตาหลกหลก

แปลกๆ หนาตาไมนาคบหาดวย เวลามาบานนทไร แมเหนแมฝนของเรา

ชอบสอดสายสายตามองนนน ดอยากรอยากเหนไปหมด แถมความคด

ความอานกดจะเปนพวกสมยใหม หวรนแรงเกนตว หญงไปสนทสนม

กบเขาไดยงไง มนไมมแลวเหรอไง เพอนๆ ทดดมสกล มสงาราศนะ”

“ฝนเปนคนพดจาตรงๆ พดจาออมคอมแตงคำไมเปนตางหาก

ละคะ ปทมชอบทเขาเปนคนจรงใจ”

“ขอใหเปนจรงอยางเราวาเถอะ แมดคนไมพลาดหรอก จำคำแมไว”

มารดาหนมาคอนพลางชนวใส แลวเอยตออยางนกขนได

“เออน...ไดยนวาพวกนกศกษาไปเดนประทวงใหตำรวจปลอย

ผตองหาสบสองสบสามคนอยไมใชเหรอ หญงปทม เรานะอยาไปยงกบ

พวกนนเชยวนะ แมขอละ อยาไปหาเรองใสตวใหคนบานโนนมาวาแมได”

หญงสาวเสยวสนหลงวาบกบคำดกคอของมารดา “ปทม...เออ...

ปทมแค...อยทำรายงานคะ”

“อกอกๆ แบบนมพรธชดๆ หญงไปทำอะไรทมหาวทยาลย อยา

บอกนะวาหญงไปรวมเดนขบวน ไปยงเกยวเรองการเมอง”

สรอยสะบนงาหนามย ถอนหายใจเฮอกใหญ

“เฮอ! ทำไมถงมาสอบตดทนนะ แมไมอยากใหยงเกยวเลยกบ

ไอพวกหวรนแรง เอะอะกเดนขบวนๆ แมเคยบอก เคยขอรองหญงแลว

นนาใหไปสอบเขาท...” สรอยสะบนงาเอยนามสถาบนชอดงอกแหงออกมา

“ทำไมถงไมพยายามเขาใหไดนะ เรานะชอบจรง...ไอเรองขดใจแมเนย!”

คนเปนแมรองเฮออยางเหนอยหนาย

“ฉนไปทำเวรทำกรรมอะไรมานะ มลกกคนกดอหมด ไมเคยจะ

เชอฟงกนเลย...”

ยกทหนงเรมแลว ปทมาศวรรยคดในใจ บานเมองกำลงตองการ

พลงมวลชนเพอตอตานพวกเผดจการ ขนาดกรรมกรหาเชากนคำยงทน

Page 30: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

36 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ไมไหวทถกเอาเปรยบ จงลกขนสดวยการนดหยดงานเพอขอขนคาแรง

แมจะไมไดรบการตอบสนองใดๆ แตพวกเขากไมยอทอ เมอเหนการ

เสยสละ การรวมตวกนตอสของเพอนนกศกษาและประชาชนทกชนชน

อยทกวนๆ จะใหเธออยเฉย นงดดายไดอยางไร

...เอาเถด พอเตอนเสมอวา ‘อยาเถยงแม ปลอยใหเขาพดเขาบน

ไป เหนอยเขาเดยวกหยดเอง ยงตอปากตอคำยงจะยดยาว เทาความกน

ไมจบ’ หญงสาวบอกตวเองแลวพยายามนงนงสงบปากสงบคำ

“น! ทฉนพดปาวๆ นะ เขาหเราบางไหม” สรอยสะบนงาแหว

ปทมาศวรรยรโดยอตโนมต ถาสรรพนาม ‘แม’ กลายเปน ‘ฉน’

และ ‘หญงปทม’ กลายเปน ‘เรา’ เมอไร แสดงวาแมมาถงขดสด

และใกลจะจบยกแลว

“คะ...ฟงอย”

“จะทำอะไรกขอใหนกถงวงศตระกลไวบาง” สรอยสะบนงาลดระดบ

เสยงลง หนมาพดเปนงานเปนการ “หญงปทมตองไมลมนะวาเรานะ

มเลอดสนำเงนอยในตว หญงมเชอสายกษตรย บรรพบรษของหญง

เสยเลอดเสยเนอเพอสรางรากฐานใหประเทศสยามมาขนาดไหน อยาได

เขาไปยงเกยวกบอะไรทไมเกดประโยชน สรางแตความวนวาย”

“ปทมไมเขาไปยงเกยวกบอะไรทไรสาระหรอกคะคณแม”

ตอบเสรจ ปทมาศวรรยกนกเขาขางตวเองวา เธอไมไดโกหก

หรอพดปดมารดาสกนด เพราะเมอเยน เธอไปสงเพอนๆ มาจรงๆ และ

การเมองทเธอพาตวเขาไปยงเกยวเมอบายกยอมไมใชเรองไรสาระแนนอน

ในฐานะประชาชนคนหนง เธอมหนาททจะทำสงดๆ ใหแกบานเมอง

ทำในสงทถกตองเยยงบรรพบรษของเธอไดกระทำมามใชหรอ

หญงสาวมนใจวาคงตองถกกกตวไมใหออกไปไหนอกเปนแน

ถาแมรวาวนนเธอไปชวยเพอนๆ แจกใบปลว แจกเอกสารคำแถลงการณ

ของศนยนสตนกศกษาแหงประเทศไทยเพอเรยกรองรฐธรรมนญ

Page 31: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 37

แมกอนหนานเธอเคยวงหนการจบกมของเจาหนาทมาแลวกตาม

การเหนเพอนๆ นกศกษาออกไปเดนขบวนเรยกรองประชาธปไตย

เรยกรองความเทาเทยมกนในสงคม มนเปนสงทยวยวนใจจนเธออดใจ

ไมเขารวมไมได การทำกจกรรมเหลานทำใหเธอรสกวาชวตมความหมาย

และมคณคา เพราะไดทำประโยชนใหแกผอนและสงคม ดกวาจะเปนแค

ตกตาตวนอยนารกเชดหนาชตาวงศตระกล หรอเปนเพยงไมประดบ

ในบานอยางทแมอยากใหเธอเปน

อยางไรกตาม...จะใหแมรไมไดเดดขาดวาเธอกำลงเขาไปยงเกยว

กบการเมองทละนดๆ

แมรวาเปนการขนขดตอบพการ แตปทมาศวรรยกเชอมนเหลอเกน

วา สกวน...แมจะตองดใจและภมใจในสงทเธอไดทำ

ภายใตการปกครองของรฐบาลทหารทไมมรฐธรรมนญ๑๕ ในทสด สถานการณบานเมองกตงเครยดขนเรอยๆ และบานปลายจนเกดการ

กระทบกระทงกนอนนำไปสเหตการณ ๑๔ ตลา ๑๖ คลนมหาชนบนถนน

ราชดำเนน โดยการนำของกลมนกศกษาไดปะทะกบเจาหนาทซงมอาวธ

๑๕ หลงจากจอมพล ถนอม กตตขจร รบชวงบรหารประเทศตอจากจอมพล สฤษด

ธนะรชต กไดมการประกาศรฐธรรมนญใชและใหมการเลอกตง ผลพรรคของจอมพล

ถนอมไดรบชยชนะมากกวาพรรคประชาธปตย ๒๕ เสยง จอมพลถนอมจงเขามา

บรหารประเทศอกครง ในบรรยากาศทถกเรยกวา ‘ประชาธปไตยครงใบ’ ตอมา

วนท ๑๗ พฤศจกายน ๒๕๑๔ จอมพลถนอมไดปฏวตรฐบาลตวเอง ดวยเหตผล

อางวามภยจากตางชาตเขามาแทรกแซง กำเรบเสบสานยยงใหในประเทศไทยวนวาย

เปนภยแกความมนคง ซงคณะปฏวตเหนวาหากปลอยใหเปนไปตามวถทางของ

รฐธรรมนญแลว จะเปนการลาชา จงตดสนใจปฏวตเพอใหสามารถแกไขสถานการณ

ของชาตไดผลรวดเรว ขณะนนประเทศไทยจงอยในชวงไมมรฐธรรมนญใชในการบรหาร

ประเทศ ทามกลางเสยงเรยกรองจากประชาชนใหคณะปฏวตรบประกาศใชรฐธรรมนญ

Page 32: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

38 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ปนและรถถง มผคนบาดเจบลมตายจนไดชอวาเปนวนมหาวปโยค

เหตการณครงนนสงบลงดวยการทผนำเผดจการหรอทเรยกวา

‘สามทรราช’ ไดหลบหนออกนอกประเทศไป

ตอนคำ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงออกรายการโทรทศน

มพระราชดำรสใหยตการยงและการปราบปรามโดยทนท และทรง

พระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงอธการบดมหาวทยาลยธรรมศาสตรและ

องคมนตรใหเปนนายกรฐมนตรคนใหม กลางดกคนนนเอง สมเดจ

พระศรนครนทราบรมราชชนนมพระราชดำรสทางโทรทศนแสดงความ

หวงใยประชาชน

ขาวการตอสเพอประชาธปไตยของนกเรยน นกศกษา ประชาชน

ไทย ถกเผยแพรไปทวโลก แสดงใหเหนถงพลงประชาชนทตอสกบ

เผดจการดวยมอเปลาอยางกลาหาญ

แมชยชนะครงนนจะเปนของประชาชน ประเทศไทยไดรฐบาลใหม

แตดวยปญหาสงคม ปญหาความเหลอมลำตำสง ความไมเทาเทยมกน

ของคนในสงคม มไดหมดสนไป เพยงเปลยนกลมคนทเขามามอำนาจ

คมบงเหยนเทานน การชมนมเรยกรองของกลมนกศกษาและประชาชน

กลมตางๆ จงเกดขนบอยครง ไมวาจะเปนกรณทกลมนกศกษา ประชาชน

เดนขบวนตอตานการตงฐานทพของสหรฐอเมรกาในประเทศไทย เพราะ

มขาวลอวารฐบาลไทยและทหารยอมใหตางชาตเขามาใชดนแดนเพอ

แลกกบผลประโยชนสวนตนบางอยาง การนดหยดงานของกลมกรรมกร

ผใชแรงงาน เรยกรองใหเพมคาจางและสวสดการ การนดรวมตวกน

ของชาวนาชาวไรเพอเรยกรองใหรฐบาลแกไขปญหาหนสน ฯลฯ

ขณะทความตนตวในประชาธปไตยขยายวงกวางจนมบางคน

พดแกมประชดวาขณะนเปนยคประชาธปไตยเบงบาน เพราะไมวาใครก

อางคำวา ‘เปนประชาธปไตย เพอประชาธปไตย’ เพอเรยกรองในสง

ทตนตองการ แตความขดแยงและความรนแรงกนบวนจะทวขน

Page 33: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 39

ในทางการเมอง มพรรคการเมองสองสามฝายทขดแยงกน มวลชน

ถกแบงเปนฝกเปนฝายอยางชดเจน พวกขวาจดกจดตงมวลชนฝายขวา

ทำรายและลอบสงหารผนำนกศกษา ชนชนกรรมาชพ และเกษตรกร

ชาวนา ซงถกเรยกวาเปนฝายซาย หรอพวกคอมมวนสต

กลมอำนาจเกาทสญเสยอำนาจไปในคราว ๑๔ ตลา ๑๖ เรม

เคลอนไหวตอตานพลงของนกศกษาประชาชน มการจดตงกลมมวลชน

ตางๆ ใหชนกบกลมนกศกษา โดยใชความรนแรง

ขางฝายนกศกษา หลงจากชยชนะจากการตอสในป ๒๕๑๖

ประชาชน โดยเฉพาะชาวนาและชนชนกรรมาชพ ตางมองนกศกษา

เปนเสมอนฮ โรท จะชวยปลดแอกพวกเขาใหพนจากการถกกดข

ของเหลานายทน กลมผนำนกศกษาซงเคยมบทบาทเมอครงเหตการณ

๑๔ ตลา ๑๖ และไดเฝามองสถานการณบานเมองตลอดมา จงไดรวมตวกน

อกครงโดยม ‘บานแสงจนทร’ เปนศนยกลาง

“ปทม ฝน วนนวางไหม” พพฒนถามในตอนบายวนหนง

“ทำไมคะ”

“พจะชวนไปบานแสงจนทร”

ปทมาศวรรยใจเตน เธอไดยนชอบานแสงจนทรมานานแลว

คราวนจะไดเขาไปเหน ไปสมผสบรรยากาศจรงๆ เสยท

บานแสงจนทร บานไมรมคลองยานสะพานซงฮ บานเชาของ

นกศกษารนพคนดงของธรรมศาสตรซงไดชอวาเปนหนงในผบกเบก

ยคแสวงหา นบเปนจดเรมตนทพาใหเธอเขาไปเกยวของกบกลมนสต

นกศกษาซงเรยกกนวา ‘ปญญาชน’ ทนนเปนแหลงพบปะสงสรรค

แลกเปลยนความคดเหนของนกศกษาทงในและตางสถาบนทตองการ

แสวงหาความหมายของชวตและจตวญญาณ ซงมนเขาทางเธออยางจง

ทวาบานแสงจนทรกมบทบาทอยไดไมนานอยางททกคนอยากใหเปน

ความกดดนหลายๆ อยางทำใหนกศกษารนพผนนตองตดสนใจหนเขาปา

Page 34: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

40 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

พรอมคนรก โดยเดนทางออมโลกไปทางปารส แลวคอยวกกลบมา

ประเทศจน

ในเวลานน ประเทศเพอนบานรอบๆ ประเทศไทย ไมวาลาว

เวยดนาม กมพชา ไดมการลกฮอของผนำมวลชนหวสมย ซงลวนแตเปน

ผทไปพกพงและไดแรงบนดาลใจจากการปฏวตในฝรงเศส เมอกลบมา

มาตภม ไดเหนความเหลอมลำในสงคมและความยากจน จงตงตนเปน

ผนำ ทำการลมลางรฐบาลเดม และเขามาปฏวตเปลยนแปลงการปกครอง

ใหเปนระบอบสงคมนยมไปทละประเทศ จนมการกลาวกนวา พรรค

คอมมวนสตในสหภาพโซเวยตและจนกำลงใชทฤษฎโดมโนกบกลมประเทศ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยคอยๆ ลมลางระบอบการปกครองแบบเกา

ไปทละประเทศ และประเทศไทยกกำลงจะเปนรายตอไป

ณ ตอนนนเองทปทมาศวรรยไดรบรวา ปารส เมองหลวงของ

ฝรงเศส ซงในอดตเคยเปนหนงในประเทศหลกของจกรวรรดลาอาณา

นคม มใชเปนเพยงแหลงกำเนดศลปวทยาการแบบตะวนตกเทานน

ทวายงเปนดนแดนทบมเพาะปญญาชนคนสำคญในหลายยคหลายสมย

เปนทหลอหลอม สรางนกตอสเพอความเสมอภาคและเสรภาพใหฝกใฝ

ในระบอบสาธารณรฐ อยางทคนทวไปเรยกกนวาเปนพวกคอมมวนสต

หวเอยงซายอกดวย

ปลายเดอนกนยายน พทธศกราช ๒๕๑๙เมออดตผนำรฐบาลและผนำทางทหารคนหนงซงลภยไปอย

ตางประเทศตองการกลบมาประเทศไทยอกครง โดยอางวาตองการมาดใจ

บดาซงปวยอย และเดนทางเขามาหลงจากบรรพชาเปนสามเณรทงๆ ท

ขณะนนมอายกวาหกสบปแลว กลมนกศกษาจงไดขยบองคาพยพกน

อกครง

นอกจากการประทวงขบไล การชมนมของเหลานกศกษากจดขน

Page 35: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 41

บอยครง มหาวทยาลยธรรมศาสตรกลบมาเปนศนยรวมใจอกหน และ

ชนบนของตกโดมกกลบมาเปนศนยบญชาการของเหลาปญญาชนอกครา

ปทมาศวรรยมองดาวไฮดปารกรนพรนนองและรนเดยวกน

ขนปราศรยอยางเชอมนและศรทธา และโดยไมคาดฝน เธอไดมโอกาส

ขนเวทตอหนาผชมนมเปนครงแรก โดยการผลกดนของพพฒนทใช

ประโยชนจากการทเธอมคำนำหนาชอเปน ม.ร.ว. ความเปนราชนกล

ทำใหเธอเปนอกหนงสญลกษณของความเทาเทยมกน ไมมการแบงแยก

ชนชนในหมผมารวมชมนม

อยางไรกตาม การรวมตวของนกศกษาประชาชนครงนกแตกตาง

จากครงทผานมา เพราะเกดขนทามกลางการปลอยขาวลอโดยมวลชน

ฝายขวา เชนวามเซกซหมทมหาวทยาลยธรรมศาสตรบางละ ในหอง

ใตหลงคาตกโดมมระเบดและอาวธสงครามซกซอนไวบางละ

‘มของพวกนนแนนอน เพราะไมอนญาตใหใครขน ธรรมศาสตร

ทาพระจนทรมหองลบ มหองใตดน ทนนมแตพวกนกศกษาหวรนแรง

พวกฝายซาย พวกโดนลางสมองใหเปนคอมมวนสต’

ทงหนงสอพมพบางฉบบยงไดรายงานขาวททำใหประชาชนทวไป

เคลอบแคลงระแวงและสงสยนกศกษาดวย

ปทมาศวรรยไดแตฟงขาวลอเหลานนอยางสะทอนใจแกมสมเพช

เธอรดวาทตกโดมไมมอะไรซกซอนไวอยางทฝายขวากลาวหา ตกโดมเปน

‘หนวยขาวกรอง’ ตางหาก มรนพทเรยนจบและทำงานดานสอสารมวลชน

รเรมใหใชตกสงนนเปนหองวทยสอสาร คอยตดตามขาวและรายงาน

สถานการณตางๆ เธอเคยเหนโนตทถกหยอนใสกระปองลงมาจาก

หนาตางตก และมคนวงเอาโนตนนไปใหผนำหรอดาวไฮดปารกทขน

ปราศรยอยบนเวท

นอกจากนยงมนกเรยนชางกล นกเรยนอาชวะจากสถาบนตางๆ

เสนอตวเขามาเปนหนวยรกษาความปลอดภย มหนวยรกษาพยาบาล

Page 36: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

42 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ทมาจากมหดลและศรราชตงเตนทคอยบรการผรวมชมนมทเปนลม

และหลายคนอาจไมเคยร เลยวา ยงมแนวรวมอยางพอคาแมขาย

แถวทาพระจนทร คอยสนบสนนชวยเหลอและเปนหนวยเสบยง

ใหเหลานกศกษาตลอดมา

นบเปนความสามคค ความรวมมอรวมใจของคนไทยผรกประชา-

ธปไตยอยางแทจรง นาเสยดายทขอมลเหลาน ไมไดถกเผยแพร

ใหสาธารณชนรบร มเพยงขาวในหนาหนงสอพมพ ขาววทย และขาวลอ

วาในมหาวทยาลยธรรมศาสตรเปนแหลงรวมของพวกขบถหวรนแรง

ฝายซายทตองการลมลางประเทศไทยและสถาบน

อยางไรกตาม ในชวงเหตการณบานเมองไมสงบนเองทปทมาศวรรย

มโอกาสเขารวมเรยกรองประชาธปไตยไดงายขน เพราะบางคนมารดา

ของเธอตองคางทสำนกงาน ไมไดกลบบานมาคอยเฝาลกสาวเหมอนเคย

บายของวนท ๕ ตลาคม ๒๕๑๙ ปทมาศวรรยถกปลกทงๆ

ทเพงกลบมาตอนดก และเผลอหลบเปนตายในชดนกศกษา

เสยงสรอยสะบนงาและแมเนยมโหวกเหวกโวยวายอยชนลาง

ดงมาจนถงหองนอนของเธอ หญงสาวจงเดนออกมาด

“ตายแลว...ตายแนๆ ฉน...ฉนจะทำยงไงด ชวยกนคดเรว เนยม”

ปทมาศวรรยเหนมารดาละลำละลก

“หญงปทม มากดแลว ชวยแมคดหนอยลก” พดพลางเลอน

หนงสอพมพบนโตะมาใหเธอด

มนเปนภาพขาวการแสดงละครของนกศกษา ซงถกระบวา

เปนการแสดงละครหมนพระบรมเดชานภาพ ทำใหกลมมวลชนฝายขวา

นดชมนมกน หมายเคลอนกำลงบกธรรมศาสตร

“เพอนตาพฤกษเพงมาสงขาวตะกวา ตาพฤกษอยทธรรมศาสตร”

สรอยสะบนงาเสยงสน “ตาพฤกษเขาไปทำอะไรทนน นองไปยงกบการ

ชมนมประทวงหรอ หญงรเรองบางไหม”

Page 37: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 43

ปทมาศวรรยยนตวแขงทอ เมอวานหลงจากชมนมประทวงกน

ทอนสาวรยประชาธปไตยแลว กลมนกศกษาและประชาชนไดเดนขบวน

กลบไปยงมหาวทยาลยธรรมศาสตร แตเธอรสกออนเพลย และรวามารดา

จะกลบบานจงรบกลบมารบหนาตงแตเมอคน และเทาทร เพอนนกศกษา

สวนใหญกแยกยายกนกลบบาน มบางสวนเทานนทอยกดดนรฐบาลตอ

แตเมอธรรมศาสตรเปนศนยกลางของการชมนม จงมนกศกษา

จากมหาวทยาลยตางๆ มาเขารวมดวยอกจำนวนมาก และทขาดไมได

คอนกเรยนชางกล อาชวะ และชางศลปอกเกอบรอย ทมารวมตวกน

อาสาเปนดานหนา รกษาความปลอดภยใหกลมนกศกษาประชาชน

ทมาชมนมประทวง เธอยงจำคำประกาศของนองๆ เหลานนได

‘ประชาชนเสยภาษซออาวธใหมนไวใชปองกนประเทศ แตมนกลบ

เอามาทำรายพวกเราเหลานกศกษาประชาชนทเรยกรองรฐธรรมนญ

พวกเดกอาชวะ ชางกลอยางพวกผม จะเปนอาวธ เปนดานหนาคมกน

พวกพเอง ขอใหพใชสมองไปเถอะ สงการมา เดยวพวกผมจะทำ’

‘พวกเรายนดเขารวมเรยกรองประชาธปไตย ตอจากนไป เดก

ชางกล เดกอาชวะ ไมวาสถาบนไหน จะไมมการยกพวกตอยตกนอกแลว’

หรอวา...พฤกษจะ...

“ตะกอชนเพงไดยนวทยประกาศขาววาจะมการปดลอมธรรมศาสตร

จะ...จบกมพวกนกศกษาทมวสมอยในนนดวยคะคณ” แมเนยมละลำละลก

ใหขอมล

“ไมนะ...ไมจรงใชไหม ตาพฤกษเรยนวาดภาพ จตใจเขาออนโยน

จะไปยงกบการเมองทำไม” พดแลวสรอยสะบนงากหนขวบมาทางลกสาว

“ถาเปนหญงปทมส ไมนาแปลก”

แตเมอสบตากน คนเปนแมกเรมหนาซด

“โธ...ตาพฤกษ ไมจรงใชไหม หญงปทม เรารอะไรมงมย...นแม

จะทำไงด” สาวใหญหนรหนขวางทำอะไรไมถก พานจะเปนลมไป “นถา

Page 38: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

44 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

คณยายทราบ ทานคง...” เสยงพดขาดหายแคนน

...มนเกดขนจรงแลวสนะ ขาวลอทวาวนฆานกพราบ๑๖ กำลงจะมาถง

วนทจะมการกวาดลางครงใหญ...วนขวาพฆาตซาย ยงคดขนกยง

ลกเกรยว

“คณแมคะ” ปทมาศวรรยลกขนทนท “ปทมจะไปตามนองเองคะ

มหาวทยาลยหน หนจะไปรบนองออกมา”

“เดยว...หญงปทม!” สรอยสะบนงาควาแขนลกสาวทลกพรวด

ออกไป แตไมทน “หญงไปไมไดนะ มนอนตรายเกนไป ลก...อยาไป!”

คนเปนแมไดแตรองตะโกนเรยก แตสำหรบปทมาศวรรยแลว

ไมวาอนตรายแคไหน เธอกจะพานองชายกลบมาบานอยางปลอดภยใหได

๑๖ นกพราบเปนสญลกษณหรอตวแทนของความมอสระและเสรภาพ

Page 39: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ปทมาศวรรยเหยยบคนเรงจนเกอบมดสลบกบการเหยยบ เบรกกะทนหน ทจรงระยะทางจากบานมามหาวทยาลยไมไดไกล หรอ

ใชเวลานานเลย แตเธอรสกเหมอนขบรถมาเปนชวโมง เหงอแหงความ

กลวผดขนเตมหนาผากและจมกแมจะเปดกระจกหนาตางมาตลอดทาง

กตาม

และเมอถงสะพานสมเดจพระปนเกลา เธอกพบอปสรรค ปกต

ถนนสายนจะไมมรถมากนก แตขณะน นอกจากจำนวนรถจะเพมขนแลว

ยงมบางคนวงสวนเลนขนมาอก ทงผคนมากมายกเดนสวนรถขนมา

เชนกน

หญงสาวตดสนใจจอดรถคนเลกของเธอไวทกลางสะพานแลว

เปดประตวงลงมาโดยไมสนใจจะลอกรถ ในใจมแตคำวา...ตองทน...

ไมเปนไรนะ...นองตองปลอดภย วนเวยนสลบไปมาอยในหว อารามรบ

รองเทาเลยไปเกยวอะไรสกอยางเขาจนขาด เมอมนไมไดชวยใหไปได

เรวขน เธอจงถอดรองเทาทงอยางไมไยด แลววงเทาเปลา เจบจนรองซด

Page 40: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

46 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

เปนบางททฝาเทาเหยยบกอนกรวดกอนหนไปเตมๆ

แตกระนนเธอกนกขอบคณกระโปรงนกศกษายาวแคคบทสวม

อยตงแตเมอวาน ตามจรงเธอไมไดชอบนงสนอยางสาวๆ คนอน แตท

ลกขนแตงตวเปรยวเปนบางครงกเพราะมารดาคอยหาม ไมรเหมอนกนวา

อะไรดลใจใหเธอรสกวา การเปนขบถ หรอไดทำอะไรทขดตอคำสง

ของมารดาเลกๆ นอยๆ เปนความทาทายทนาลมลอง และตอนน

เจากระโปรงตวสนจกชวยใหเธอสาวเทาไดยาวและคลองขน

บนถนนฝงซาย ปทมาศวรรยเหนรถแทกซถกรมฟาดกระจก

ดวยทอนเหลกทอนไมจนยบแตกกระจาย สวนฝงขวา เธอเหนการ

จลาจลยอยๆ มการขวางปากอนอฐกอนหนใสกน บางจดกถงกบมการ

ตะลมบอนกนอย

ภาพในอดตเมอหลายปกอนวาบเขามาในความคด...ภาพของรนพ

ฉายา ‘ไอกานยาว’ ทออกไปยนเปนดานหนารวมกบนกเรยนชางกล

ควงไมสกบทหารทถอปน...ภาพซงเปนสญลกษณของการตอสกบอำนาจ

ดวยมอเปลาในเหตการณ ๑๔ ตลา ๑๖ หญงสาวไดแตภาวนาขออยาให

นองชายเธอทำอะไรหาวหาญแบบนนเลย

ทคดไวแตแรกวาจะเขาประตดานหนามหาวทยาลยทตดกบทอง

สนามหลวง กตองเปลยนใจ เพราะมเจาหนาททหารตำรวจและฝงชน

มงอออยเตมไปหมด เธอตดสนใจวงยอนไปทางประตดานทตดวทยาลย

นาฏศลป ฝ งถนนพระอาทตย อาศยชวงชลมนว งผานเขาไปได

อยางรวดเรว

เสยงปราศรยใหตอสแบบอหงสา สลบกบเสยงเพลงปลกใจ ชดเจน

ขนเรอยๆ ในทกยางกาวทเธอสบเทาเขาไป ปทมาศวรรยพยายามสอดสาย

สายตามองหานองชายซงเธอพอจะรอยวาเขามอดมการณทรนแรงไมแพ

ใคร...คงเพราะเลอดพอนนเอง

ผคนมากมายทยนเรยงรายอยขางหนาลวนแตสวมเสอสขาว

Page 41: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 47

เธอจะแยกออกไดไง หญงสาววงพลานไปตามจดทเดกนกเรยนอาชวะ

และชางกลมกไปสงสถตอย แตถามเดกคนไหนกไมมใครเหนพฤกษ

...ในสถานการณวนวายอยางน ไมมใครสนใจใครหรอก

หญงสาวใจสนเมอไดยนเสยงตะโกนบอกกนวาขางนอกมนกศกษา

และนกเรยนชางกลขบรถเมลพงชนทหาร มการปะทะกนรนแรง แถวนน

ทงโซนกลายเปนดนแดนอนตราย

“พครบ...พฤกษทพวานเรยนทไหนครบ” ชายหนมรนนองดทาวา

จะรนราวคราวเดยวกบพฤกษเอยถามเธอ เขาคงเหนเธอวงพลาน

ถามคนโนนทคนนทอยพกใหญแลว

“เรยนเพาะชางจะ เขาเปนนองชายพเอง”

“ออ...ถาเดกเพาะชาง พลองไปดหนาตกนตฯ ดกวา ไดยนวา

มเดกนกเรยนโดนสอยขางนอก แลวมคนลากตวเขามาไวทนนครบ”

อกคนหนมาบอก

ปทมาศวรรยตวเยนวาบเมอไดยน หวใจคลายหลดออกไปจากราง

“เฮย! ไมใช ทโดนยงนนมนเดกชางกลโวย เองนะมว เดยวพเขา

ชอกตายกนพอด” คนพดตบกะโหลกเพอนดงปาบกอนหนมาบอก “พครบ

ผมไดยนวาพวกเดกเพาะชางออกไปกนหมดตงแตเทยงแลวนะครบ”

“นองแนใจนะ”

เมอถกถามถงความแนใจ คนตอบกอกอก ไดแตยมเจอนๆ

“ไมมนใจหรอกครบ แตสถานการณแบบน ทกคนตองชวยตวเอง

เอาตวใหรอด พเองกออกจากทนเถอะครบ ไดยนขาวลอวาเจาหนาท

จะเขามาบกทลาย”

ใชแลว...เพออำนาจ คนไทยฆาฟนกนเอง กยอมทำได!

รนพดาวไฮดปารกคนหนงเคยเลาวา เมอครง ๑๔ ตลา ๑๖ กม

เหตการณคนไทยเขนฆากนเองเชนกน

‘ตอนนนเสยงเครองยนตดงหงๆ เคลอนใกลเขามาเรอยๆ จนทกคน

Page 42: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

48 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ตองแหงนหนามองตามเสยง บนทองฟา เราเหนเฮลคอปเตอรบนใกลเขา

มาทางสนามบอลทพวกเรายนจบกลมกนอยหลายจด พอเหนมนใกล

เขามา บางคนกลกขนยน แตไมทนไรกมเสยงตะโกนใหหมอบ พอสน

เสยงตะโกนกมกระสนยงรวลงมาจากเฮลคอปเตอรนน พถกกระชากแขน

จนลมลง ตองคอยๆ คลานหนวถกระสนตามคนอนไปจนผลบเขาไปหลบ

ใตตกคณะบญชฯ ไดสำเรจ พอเขาไปอยในจดกำบง พกพยายามเพง

มองวาใครเปนคนยง พเหนหนาไมชดหรอก...แตทเหนถนดคอ ไอคน

ใจอำมหต สาดกระสนใสนกศกษา มนสวมเครองแบบ’

จำไดวาหลงจากนนมแหลงขาวเปดเผยวา หนงในสามทรราช

เปนผขนเฮลคอปเตอร เอาปนกราดยงใสนกศกษาประชาชน

วาไปแลวตอนน บรรยากาศกตงเครยดและนาสะพรงกลว

ไมตางกนนก

...แลวถาเธอไมโชคดเหมอนรนพคนนนละ?

รสกมวนทองจนอยากจะอาเจยนเมอคดมาถงตรงน

บนทองฟามควนไฟลอยเปนสาย พรอมกลนเหมนไหมโชยมา เธอ

ไมรวาเปนกลนไหมของอะไร แตทแนๆ มกลนยางไหมรวมอยดวย

ปทมาศวรรยแทบเขาออนเมอคดไปวา ปานนรถยนตท เธอจอดไว

ตรงเชงสะพานสมเดจพระปนเกลา คงถกเผาไปเรยบรอยแลว

สกพก เธอกไดยนเสยงโทรโขงดงมาจากดานนอก

“ขอใหนกศกษาทอยในธรรมศาสตรออกจากมหาวทยาลยใหหมด

อยาไปหลงเชอเขารวมกบผกอการขบถ อยาสรางความวนวายให

บานเมองอกเลย ขอประกาศใหทราบทวกนวาเราไดรบรายงานวาขณะน

ในมหาวทยาลยธรรมศาสตรไมปลอดภย เพราะมพวกคอมมวนสต

ตางชาตพรอมอาวธแฝงตวอยมากมาย ขอใหคนทบรสทธ ไมฝกใฝ

การเมองหวเอยงซาย จงออกมาทนททเสยงประกาศนจบลง ไมเชนนน

พวกเราเจาหนาทจะเขาไปเคลยรพนท และไมรบรองความปลอดภย”

Page 43: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 49

...ตองบาแนๆ!

ในนมคนตางดาวตางแดนทไหน มแตนกเรยน นสตนกศกษา และ

ประชาชนทมาชมนมมอเปลาทงนน พวกเจาหนาทรฐไปเอาขอมลผดเพยนน

มาไดอยางไร

ทนอนตรายเกนไปแลว แมตอนนยงหานองไมพบ แตเธอควรจะ

ตองกลบบาน บางทอาจมการเขาใจผด พฤกษอาจจะไมไดมาทน

‘ฝากดแลแมดวยนะหญงปทม ’ คำฝากฝงของพอผดขนมา

ในความคด

เสยงโทรโขงจากดานนอกยงคงดงขมขใหเสยขวญ คำสงใหทกคน

ออกจากมหาวทยาลยทนทถกประกาศออกมาเรอยๆ ปทมาศวรรยจงคด

วามนนาจะเปนโอกาสทเธอจะกลบออกไปได แตยงไงขอเดนไปดทตกนตฯ

หนอยดกวา ใหแนใจวาไมมพฤกษอยในกลมผบาดเจบ

หญงสาวยกมอพนม ขอคณพระคณเจาคมครองพฤกษและตวเธอ

ใหถงบานโดยปลอดภย

ปทมาศวรรยไปดผ เคราะหรายทามกลางความชลมนวนวาย

ในมหาวทยาลย แตไมพบแมเงานองชาย มเพยงขาวสะพดวาขณะนทกประต

ถกเจาหนาทของรฐปดลอมไวหมดแลว เธอตงใจจะเดนออกทางประตหนา

ตามคำประกาศเชญชวน จงกาวเทาเดนตามหลงนกศกษากลมแรกท

เรยงแถวกนออกไป ทวาเพยงกลมนนเดนพนประต เสยงกระสนรว

เปนตบกดงเขาห พรอมกบทนกศกษาเหลานนลมลงระนาวราวใบไมรวง

หญงสาวหลบตาปรองวด ยกมอขนปดหทงสองขาง สญชาตญาณ

เอาตวรอดสงใหเธอรบกมตวลงแลวคลานหลบทนท ความกลวแผไป

ทวราง

พวกเราโดนหลอก!

มคำกลาววา ไมมสจจะในหมโจร จากนคงตองเตมวา...ไมมสจจะ

ในหมผรบใชเผดจการเชนกน!

Page 44: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

50 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

มองไปขางหนา ยงมกลมนกศกษาปกหลกตอสไมใหเจาหนาทบก

เขามา เสยงปน ควนไฟ เสยงไซเรน ฯลฯ ดงอกทกไปทวมหาวทยาลย

และคงจะดงกองทองสนามหลวงเชนกน ความโกลาหลเพมขนเปนเทา

ทวคณ ผคนตางวงหนตาย ดวยรแลววาหากอยในนตอไปคงไมปลอดภย

แน ถาพวกมนบกเขามาได คงถกทำราย ไมโดนยงกจบมดแลวเผาทงเปน

...มนตองทะลวงเขามาไดแน อกในไมกชวโมงขางหนาน จะหน

ออกไปไดอยางไร ทำไมคนไทยตองฆาฟนกนเอง!

ทงหว เหนอย และเพลย แตหญงสาวกยงพยายามตามหานองชาย

คนเดยวของเธออย แมจะโดนชนจนเซลมไปบาง กยนกายลกขนมาใหม

กวาจะรตววารางกายมรอยขดขวนและถลอก กตอนทรสกแสบทแผล

และกวาจะรตวอกทวาตดแหงกอยในมหาวทยาลยนานมากแลว กเมอ

แสงตะวนคอยๆ ลบเลอนไป

ในระหวางความมนงงและสบสน พลนกมมอแขงแรงมากระชาก

แขน ฉดเธอลกขน ลากใหวงตามเขาไป...พพฒนนนเอง

เขาพาเธอไปทลานโพซงสาวตรนงหลบกลวจนตวสนอย ครนเธอ

ถามถงนองชาย พพฒนตอบวาเขาไมเหน กอนยำกบเธอวา ณ นาทน

ทกคนตองหาทางรอดใหไดกอน เขาสงใหเธอกบสาวตรรอเขาอยทน

อยาไดขยบไปไหน เขาจะไปดวามทางไหนทจะออกจากทนไดบาง

ปทมาศวรรยไมรวาชายหนมรนพหายไปนานแคไหน แตตรงจด

ซงเธอหลบอยเรมมเพอนๆ ทรจกบาง ไมรจกบาง เขามากระจกตว

แอบอยดวยเกอบสบคน

หญงสาวกระวนกระวายใจ มนชางเปนการรอคอยทยาวนาน

และหาทางออกไมได

วนาทนน เธอนกถงครอบครว นำตาพานจะไหล

“ทกประตถกเจาหนาทและกลมมวลชนฝายขวาปดลอมไวหมด

แลว ทางเดยวทเหลอ คอเราตองวายนำขามเจาพระยาไป” พพฒนบอก

Page 45: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 51

ทนททกลบมา พรอมสงสายตาใหความมนใจวาจะหนรอด

“แตเสยงปนมนดงมาจากรอบทศเลยนะพ ฝนไดยนคนพดกนวา

ทหารเอาเรอมาลอยกลางเจาพระยา คอยดกยงคนทหนทางแมนำ”

“แตมนเปนทางเดยวทจะรอด อาศยความมดเรานาจะพอมจด

ใหหลบหนไปไดบางหรอกนะ ลองเดนไปตามตลงรมรวด เผอจะม

ชองทาง”

ครนทงสามพากนเดนไปใตตกคณะศลปศาสตร มองไปทแมนำ

ในความมดยงพอเหนไดรางๆ วามเรอลอยลำอยจรงๆ แตบนเรอจะม

ทหารถอปนอยางทเลาลอกนไหม กมองเหนไมถนดนก

ปทมาศวรรยเหนบางคนปนรวลงนำไป จากนนไมนานกไดยนเสยง

ปน

ความรสกกลวตายมนเปนแบบนนเอง...หนาวเยอกจนสะทาน!

“เรารอสกพกใหมดกวาน แลวคอยหน”

รอจนแมนำเบองหนาเงยบสงบ ไมมแสงไฟบนลำนำ พพฒนใหความ

เหนวาคงไมมเรอของเจาหนาทลอยลำอยแลว จงอาศยเงาตกชวยอำพราง

กาย นำเพอนๆ ปนรวลกกรงเหลกของคณะแลวหยอนตวลงแมนำไป

ทละคน คอยๆ เกาะไปตามรมตลงเพอไปขนโปะเรอทาพระจนทร

พพฒน สาวตร และเพอนคนอนๆ ลงไปกอนแลว ปทมาศวรรย

จงยดรวโหนตวขนไปบาง กระโปรงสนทำใหการปนรวเปนไปอยาง

ทลกทเล แตเวลานนไมมความเหนยมอาย มแตความกลวตายเทานน

ความมดและนำเยนเฉยบทำใหหญงสาวหนาวจนขนลก นำในแมนำ

เจาพระยาไหลแรงกวาทคด แตยงโชคดทไดเกาะตลงไป

“เฮย...”

ปทมาศวรรยจบคำไดเพยงเทาน หวใจกแทบหลดออกจากราง

ลอยไปกบสายนำ พวกมนจบไดแลววาพวกเธอปนรวหน เสยงปนรว

เปนตบทไดยนดงประชดเขามาจนเธอตองปลอยมอจากตลง คลนจากเรอ

Page 46: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

52 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ตใสหนาเขาอยางจง ดวยกลวโดนยงตาย หญงสาวจงมดลงนำตาม

สญชาตญาณ มอไมปายเปะปะอยใตนำ ความมดทำใหมดไปเจอตอไม

เขาเตมๆ เจบจนรางจมดงลงไป รสกตวอกทกพบวาตวเองหลดเขาไป

อยใตสะพานโปะทาเรอ เหลยวมองรอบๆ กเหนเงาวบไหว...เพอนรวมตาย

ของเธอนนเอง จะรอดกนสกกคนไมร แตหญงสาวภาวนาขอใหรอด

ทงหมด แมจะรวาเปนไปไดยากเตมทกตาม

และแลว เสยงหาวของเจาของปนกลอยลมมาใหไดยนวา พวกมน

ไดสำเรจโทษพวกเธอบางคนไปบางแลว...

ปทมาศวรรยนำตาคลอ ไดแตเคยดแคนพวกทมอาวธในมอ

เหลานน

หญงสาวยกมอปาดนำและนำตาออกจากใบหนา ไมยอมแพงายๆ

กอนตวดเกยวเสาไม คอยๆ เลาะชายตลงตอไปเรอยๆ เสยงปนพอจะ

ชวยกลบเสยงเคลอนไหวในนำของพวกเธอไดบาง

ในทสดเมอมาถงใตถนรานอาหารทปลกยนออกมารมนำ ปทมา-

ศวรรยกดนตวเองขนจากนำ ดงกระโปรงสนทรนขนมาลง ตามหลง

ใครบางคนทกาวขนไปกอนแลว พนนำได หญงสาวกรสกหนาวสน

หมดเรยวแรงจนอยากนอนแผเสยตรงนน แตความกลวตายทำใหมลกฮด

พอไดยนเสยงคนวงซอยเทาอยดานหลงและไมแนใจวาเปนเสยงของ

พวกไหน เธอกลกขนวงไปตามซอยเลกๆ ทปกตจะเตมไปดวยรานอาหาร

และแผงลอยขายขนมทนท

ความมดทำใหเธอชนขอบโตะจนเสยหลกลมกลง ไดแตเกาะประต

บานเฟยมรานคาตรงหนาหวงจะพยงตวลกขน แตแลวกกลบลมคะมำ

หวทมเขาไปในรานเมอประตบานเฟยมนนเปดผลวะออกจากแรงดน

ของเธอ

เสยงฝเทาทกระชนเขามาทำใหหญงสาวไมสนใจอะไรทงนน รบปด

ประตแลวคลานพรวดๆ เขาไปดานในทนท

Page 47: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

ป น ป น ท ธ 53

โตะอาหารทตงเรยงรายอยดคนตา เกาอถกยกขนไปวางควำบนโตะ

ภายในรานไมมใครอยสกคน มเพยงเสยงโทรทศนดงลนมาจากชนบน

เธอจะหนไปทางไหนด?

หญงสาวสะดงโหยงเมอไดยนเสยงทบประตดงปงๆ เหลยวมอง

รอบตว...ตรงไหนกไดสกท ขอหลบใหพนจากตรงนไปกอน ครนเหน

ประตหองใตบนได เธอกพงเขาไปแลวปดประตทนท

ปง! ปง! ปง!

เสยงประตหนารานเปดออก ตามดวยเสยงคนโตตอบกนดงแวว

มา ...พวกมนคงจะตามมาขอคน รอยนำทเธอทงไวเปนทางอาจทำให

พวกมนตามมาไดไมยาก

เสยงหาวนาเกรงขามนนราวกบเสยงมจจราชทตามทวงชวต!

หญงสาวนงคตวกอดเขาแนน กมหนางด หลบตาป ตวสนเทา

ดวยความหนาวและความกลว รอเวลาวาเมอไรประตจะถกกระชาก

เปดออก

รสกเหมอนเวลาเดนชากวาปกตหลายสบเทา

และแลว...ปทมาศวรรยกไดยนเสยงฝเทาคนเคลอนมาใกลขน...

ใกลขนทกท ทงไมใชฝเทาของคนเพยงคนเดยว

พระเจาชวย! หรอเธอกำลงจะหมดทาง ตองถกพวกมนจบตวไป!

กอกๆๆ

เสยงเคาะประตดงขน พรอมเสยงเรยกเบาๆ

“ออกมาไดแลวหน”

เสยงทไดยนนนคลายดงเสยงสวรรค เธอจำไดแมนวาเปนเสยง

ของนาศร เจาของรานขายขาวแกงทเดกนกศกษาทาพระจนทรรวมทงเธอ

รจกคนเคยด ดวยฝากทองไวทรานนเปนประจำ

รอยนำหยดเปนทางนำเจาหนาทมาทบประตรานนาศร จะขอเขาคน

แตเมอแกยนยนหนกแนนวาไมมใครหลบเขามาในบานของแก และ

Page 48: บทนำ · 2015-03-25 · บทนำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ ไม่เปลี่ยนแปลงเลย...คีฌฌลา๑ เมืองกลางหุบเขาของราชรัฐ

54 ป ท ม า ศ ว ร ร ย

ไมยอมใหเจาหนาทบกรกเขามาเดดขาด แถมยงโวยวายเสยงดง ทำหนา

ไมสบอารมณสดขดทโดนเรยกขณะดละครทวชองโปรด ทำใหเจาหนาท

ตองลาถอยไป

ปทมาศวรรยถกเรยกใหไปอาบนำเปลยนเสอผาใหมกอนจะ

ปอดบวมตาย

จากนนจงไดรวา คำคนนมนกศกษาประสบชะตากรรมเดยวกบ

เธอหลายคนทไดรบความชวยเหลอจากชาวบานรานคาแถบทาพระจนทร

หญงสาวสงสยวา นาศรหาเหตผลอะไรมาแกตวเรองรอยนำหยด

เปนทางกบเจาหนาท มารคำตอบเอากตอนทมเดกหนมรางทวมวยเดยว

กบพฤกษเดนมาหาแลวถามนาศรกวนๆ วา

“โกจะใหผมเดนเขาเดนออก เอานำราดใหตวเปยกทงคนใชไหม

ครบน”

แตรอดตาย ไมถกจบ กใชวาเรองจะจบ

ภาพทเธอและพรรคพวกตงหนาตงตาปนรวหนลงแมนำเจาพระยา

ถกตพมพหราในหนงสอพมพ โดยเธอไมรตวเลยวาถกแอบถายไป

ตอนไหน