БЕРЗНИК 0071 од 27.04.2009 г. на Македонски - MKIBN20090427-0071L

ббееррззННИИКК

-- GGOO

DDII

NNAA

IIIIII

-- BB

RROO

JJ 7711

-- 22

77 AA

PPRR

IILL

220000

99 GGOO

DDII

NNAA

((PP

RRII

LLOO

GG NN

AA TT

EENN

DDEE

RRNN

IIKK

))

wwwwww..bbeerrzznniikk..ccoomm..mmkk

Интегрирањето во поширокаберзанска алијанса - спасИнтегрирањето во поширокаберзанска алијанса - спас

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 3Data 27. 04. 2009 broj 71 берзНИК

До следниотпонеделник

Makedonka BaldazarskaGlaven i odgovorenurednik na берзНИКe-mail:

[email protected]

САД во голема мера се виновни за сегашнатаекономска криза во светот, признаамериканскиот министер за финансии Тимоти

Гајтнер, додавајќи дека цел свет мора дасоработува со цел таа да биде надмината.

- Мораме да тргнеме по патот, на кој една земјаили група земји нема премногу да трошат, а другинема премногу да произведуваат, истакна Гајтнерво говорот во Економскиот клуб во Вашингтон.

Гајтнер нагласи дека САД во моментов сеподготвени да имаат голем буџетски дефицит за даја поттикнат економската активност, но оти одвитално значење е потрошувачката да се стави подконтрола на среден рок.

- Мошне е важно тоа да се направи, бидејќиамериканскиот народ и инвеститорите мораат дасфатат дека имаме волја и оти како држава смеодлучни да се вратиме до точката на која живеемесо она што го имаме, рече американскиотминистер. Тој додаде дека за да се стигне до тааточка, потребно е да заздрави стопанството.

Тоа е признанието на една страна на земјината

топак, на другата пак признание по друга основа...Во ек на глобалната економска криза воцентралните книжарници во Москва се зголемипобарувачката за позната книга ,КАПИТАЛ во којаоснувачот на теоријата на научниот социјализамКарл Маркс ја истражува историјата наполитичката економија и критички го анализиракапитализмот.

Во московската книжарница, Москва, одфевруари оваа година неделно се продаваат по 20примероци на делото на Маркс во два тома. Ценатана книгата е 890 рубљи (20 евра), пренесе РИАНовости.

-Интересот за делата на Маркс без сомнение еповрзано со тешката економска криза која гозафати целиот свет, па и Русија, но и со фактотдека сега се појавува нова генерација на читателикоја го прифаќа Маркс не како идеолог накомунизмот, туку како економист и сериозен автор,сметаат руските соговорници.

Книгата се рекламира како одличен подарок запретставниците на политичката и економскатаелита, како и за секој свечен настан.

Медиумите известуваат дека делото на Маркс,поради финансиската и економска криза, во Европае многу популарно и дека продажбата во Германијаи Велика Британија пораснала три пати.

Во Македонија, немаме сознанија дали постоиинтерес за марксовиот Капитал, иако верувам декадел од Владата (иако се млади) беа ученици намарксизмот.... И без разлика дали се сеќаваат нанекои проучувања од ова капитално издние, тиенеделава ( на големо задоволство и наекспертската јавност и на граѓаните ,а и наопозиционерите) направија капитален рез на добардел од јавната потрошувачка... направија ребалансна буџетот кој ќе се намали за околу деветпроценти од актуелниот. Значи Владата си призна:Сметаме дека врз основа на сегашните анализи иврз основа на резултатите за април, ованамалување ќе биде сосема доволно за да не сенадмине проектираниот дефицит на Буџетот од 2,8проценти. За да се одбранат ваквите бројки ќебидат пролонгирани повеќе проекти како што се

купување амбасади, автобуси, проекти во МВР, воМинистерството за одбрана, како и проекти наАгенцијата за млади и спорт, меѓу кои и изградбатана источната и западната трибина на стадионот воСкопје и други.

Но, Премиерот не потсети дека засега не епредвидено вклучување аранжман со ММФ завладините мерки. Наспроти ваквото владиноразмислување монетарците предвидоа декадржавава ќе ја заврши годинава со длабокарецесија од минус два отсто. Експертите сепооптимистични од ММФ и веруваат дека се уштеима простор економијата да оствари раст од околуеден отсто, колку што е најновата коригиранапроекција на владата откако се откажа од првичнопроектираниот раст од 5,5 отсто. Познавачитеоценуваат дека економскиот пад од минус дваотсто за Македонија би значело состојба што водидо дефлација, која е многу пострашна одинфлација.

Ставрески и Славески, кои присуствуваат наПролетните средби на ММФ и Светска банка, систојат на ставот на Владата дека во моментовдржавава нема потреба од некој пообврзувачкиаранжман со ММФ. А, ако во текот на годината сеукаже влошување на економската ситуација,секако ќе биде легитимно да се побара поблискасоработка со фондот. Во врска пак со најновитепроекции на ММФ за раст од минус два процентиво Македонија, министерот Славески дециден: ММФновите проекции ги базира на општата состојба восветот како целина, додека Владата ги правипроекциите врз попесимистички проекции.

-Стимулативните пакети за поддршкана економијата веќе ги даваат првите резултати,што се потврдува со јасните сигнали од Кина, а тоаго најавуваат и прелиминарните податоци од САД,уверува и генералниот секретар на Организацијатаза економска соработка и развој (ОЕЦД) АнгелГуриа. Но, тој и покрај тоа, апелира владите дабидат подготвени доколку има потреба насвоите економии да им дадат натамошна помош.

ОЕЦД минатиот месец прогнозираше дека БДП на30 земји членки во 2009 година ќе се намали за4,3 проценти. Гуриа предвидува дека благодарјеќина стимулативните пакети, кои би требало дапридонесат за заживување на кредитнитеактивности, 2010 година може да биде преоднагодина кога ќе биде запрен економскиот пад, асветската економија повторно ќе бележи раст.

И без сомнение, секако владите на овие 30 земјиќе искористат дел од марксовите критики накапитализмот. Доказ за тоа е и се поголематапродаваност на неговото дело. Капиталот, вооктомври минатата година, на последниотМеѓународен саем на книгата во Франкфурт, биланајпродавана книга, а повторно започнала да сеиздава и во Турција, каде не многу одамна била насписокот на забранети книги, наведува рускатаагенција. Пред две години, во Германија на сценабила поставена театарска претстава споредКапитал, додека во Јапонија оваа книга е издаденакако стрип во 25.000 примероци и е продаван какобестселер.

Недостига само мјузиклот на Капитал, што гоподготвува Кина, чија премиера е планирана започетокот на идната година, најверојатно когасигналите од оваа земја за излез од кризата ќебидат веќе видливи.

Признанија

4 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMIберзНИК broj 71 Data 27. 04. 2009

Гувернерот на Народната банка на

Република Македонија Петар Гошев се

сретна со директорот на Секторот за

соседни региони на ЕУ во Европската

централна банка Франческо Мацаферо, на

кој се дискутираше за идната соработка

помеѓу двете институции.

Како што соопшти Народната банка на

Република Македонија, Мацаферо и

евроамбасадорот Ерван Фуере, кој

присуствуваше на средбата, разговараа за

важноста што ЕЦБ ја придава на

техничката соработка со централните

банки во Југоисточна Европа. Дискусиите

се фокусираа на учеството на НБРМ во

пакетот за одговор на кризата за земјите-

кандидатки и потенцијални кандидатки,

што во моментов го подготвува

Европската комисија. Дел од пакетот е

наменет за давање помош од ЕЦБ и од

централните банки на земјите-членки за

зајакнување на капацитетите за

финансиска супервизија на централните

банки во овие земји и за зајакнување на

соработката во контекст на справувањето

со глобалната финансиска криза.

На средбата се дискутираше и за

планираниот проект што ја вклучува

НБРМ според програмата ИПА за 2009

година. Се предвидува НБРМ и ЕЦБ, со

вклучување на неколку централни банки

од Европската унија, заеднички да

спроведат проект насочен кон

разгледување на правните,

организациските и аспектите на

управување со човечки ресурси на НБРМ.

Целта на проектот е да се зајакне

капацитетот на централната банка за

нејзино натамошно усогласување со

институционалната и оперативната рамка

на Европскиот систем на централни банки.

Во текот на дискусиите е истакнато дека

помошта што треба да биде финансирана

од Европската комисија и дадена од

страна на Европската централна банка е

наменета за одржување и за зајакнување

на улогата на НБРМ како независна

институција, за остварување на нејзините

функции во согласност со најдобрите

практики на централното банкарство во

Европската унија.

Во соопштението се додава дека НБРМ

целосно е посветена на соработката со

централните банки во регионот и високо ја

цени улогата на Европската централна

банка и Европскиот систем на централни

банки во негувањето на соработката меѓу

централните банки и во промовирањето и

водечката улога во напорите за

обезбедување техничка помош во

регионот.

СРЕДБА НА ГОШЕВ СО МАЦАФЕРО, ДИРЕКТОР НА СЕКТОРОТ ЗА СОСЕДНИ РЕГИОНИ НА ЕУ ВО ЕЦБ

Зајакнување на соработката засправувањето со кризата

Европската комисија подготвува пакет за одговор на кризата заземјите-кандидатки и потенцијални кандидатки. Дел од пакетот енаменет за давање помош од ЕЦБ и од централните банки наземјите-членки за зајакнување на капацитетите за финансискасупервизија на централните банки во овие земји

КОМИСИЈАТА ЗА ЗАШТИТА НА КОНКУРЕНЦИЈАТА

Комисијата за заштита на

конкуренцијата на Република Македонија

со помош од британската Влада,

реализирана преку Британската амбасада,

ќе го зајакнува својот капацитет што има

за цел подобрување на конкурентната

средина во земјата.

Договорот за проектот, кој покрај

зајакнување на административниот

капацитет, има за цел усогласување на

законската рамка за заштита на

конкуренцијата со европската, како и

подигнување на јавната свест за

придобивките од слободен, отворен и

конкурентен пазар, го потпишаа

британскиот амбасадор Ендрју Ки и

претседателот на Комсијата за заштита на

конкуренцијата Чедомир Краљевски.

Според Краљевски, овој проект ќе

придонесе за натамошниот развој и

унапредување на системот на заштита на

конкуренцијата во Македонија. - Со

проектот на британската Амбасада

обезбедува поддршка на Комисијата на

патот кон создавање еден ефикасен и

европски систем на заштита на

конкуренцијата, истакна Краљевски,

кој изрази надеж дека преку искуството и

експертизата обезбедени преку овој

проект, Комисијата ќе може уште

поуспешно да се справува со сите

предизвици на современите економски

текови.

Проектот, што ќе се спроведува во

наредните две години, според британскиот

амбасадор во земјата Ендрју Ки, ќе биде

придонес за европската интеграција на

Македонија и економскиот развој. -

Проектот придонесува за

евроинтеграцијата на Република

Македонија и сметам дека резултатите ќе

претставуваат важен чекор напред во

исполнување на критериумите. Владата

вложува многу напори на ова поле, а

граѓаните го посакуваат членството во ЕУ

и го заслужуваат тоа. Велика Британија ја

гледа иднината на земјата во ЕУ, кога ќе

се исполнат условите за тоа, истакна Ки.

Тој порача дека за успешно

функционирање на претпријатијата кои ја

регулираат заштитата на конкуренцијата е

нивната независност, со истовремена

промоција на здрава конкуренција и

подеднакви можности за деловно

работење. - Се надевам дека со проектот

Комисијата ќе продолжи да ја зајакнува

својата улога во подобрување на

економските прилики во земјава, истакна

британскиот амбасадор, додавајќи дека

конкурентната средина е важна за

домашните бизниси и за зголемување на

економскиот раст.

Комисијата за заштита на конкуренцијата

на Република Македонија како самостоен и

независен државен орган функционира од

2005 година. Во рамки на своите законски

надлежности утврдува и санкционира

постоење на забранети договори меѓу

претпријатијата на пазарот, утврдува и

санкционира злоупотреби на доминантната

позиција на пазарот, врши оценка на

концентрациите со цел спречување на

создавање или зајакнување на

доминантната позиција на пазарот и врши

контрола на доделувањето и користењето

на државната помош.

Создавање ефикасен и европскисистем на заштита

Со помош на британската влада, реализирана преку Британската

амбасада, КЗК ќе реализира проект, кој има за цел усогласување

на законската рамка за заштита на конкуренцијата со европската,

како и подигнување на јавната свест за придобивките од

слободен, отворен и конкурентен пазар


S O D R @ I N A

VOVEDNIK .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ........................... . . . . . . . . .5-7

РЕГИОНАЛНИ БЕРЗИ.............................................8-9

РЕБАЛАНС НА БУЏЕТОТ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10-13

ДЕСЕТА ГОДИШНА КОНФЕРЕНЦИЈА НА

МАКЕДОНСКА БЕРЗА. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14-17

СВЕТ ВЕСТИ.........................................................18-19

БЕРЗНИК - ЧЕТВРТОК-САБОТА . . . . . . . . . . . .20-23

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24

БЕРЗА................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25-26

Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - SkopjeMediumska biblioteka i digitalna arhivaRedakcija na берзНИКAdresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000,

R.Makedonija Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839Internet: www.interNIK.com.mk;e-mail: [email protected]

Izvr{en direktor: Zdravko JosifovskiMarketing: Ivona Josifovska

IKT Menaxer: Kiro VelkovskiMenaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i}

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENIMEDIUMI берзНИКберзНИК e osnovan 2007 godina.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENIMEDIUMI берзНИКBroj: 56Data: 01.12.2008

SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA

FOTO NASLOVNA: ИНТЕГРИРАЊЕТО ВОПОШИРОКАБЕРЗАНСКА АЛИЈАНСА- СПАС

Foto: Robert Spasovski

Redakcija na берзНИКInternet distributiven sistem: www.interNIK.com.mkGlaven i odgovoren urednik: Makedonka BaldazarskaNovinari: Vaska Mickoska Evoluator na vesti: Renata Tasovskaoperatori: Mare Lazarevska, Martin Arsovski, \or|e Rexi} iDarko TripunovskiFotoreporter: Robert Spasovski

Marketing, distribucija i proda`ba: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

I M P R E S S U M

Вицепремиерот Зоран Ставрески иминитерот за финансии Трајко Славески, коипретстојуваат во Вашингтон, на претставницитена Меѓународниот монетарен фонд иСветската банка ќе им ги претстават најновиотпакет мерки на Владата и ребалансот наБуџетот за 2009 година.

Ставрески и Славески, кои присуствуваат наПролетните средби на ММФ и Светска банка,ќе се сретнат со потпретседателот наСветската банка задолежен за Европа иЦентрална Азија Такатоши Като, заменик-директорот на ММФ Руд Треферс, извршниотдирецтор во Светската банка Ејџ Бакер, шефотна Мисијата на ММФ во Република МакедонијаВес Мек Гру и со регионалниот директор воСветска банка Џејн Армитаџ.

Министерот Славески од Вашингтон воизјава за новинарите го повтори ставот наВладата дека во моментов РепубликаМакедонија нема потреба од некојпообврзувачки аранжман со ММФ и додадедека доколку во текот на годината се укажевлошување на економската ситуација споредсите параметри секако ќе биде легитимно дасе побара поблиска соработка со фондот. Според министерот Славески, најважна ефундаменталната политика на државата и отинајновото кратење на расходите на максимум есигурно и она што би го побарал и ММФ одМакедонија. Тој го посочи примерот на Србија,дека и склучен аранжман со Фондот не егаранција дека состојбите нагло ќе сеподобрат. Новиот пакет мерки на Владата,како што истакна министрот за финансии,значи поддршка за македонското стопанство,со цел да се оствари барем минимална стапкана раст која е проектирана на еден отсто одБДП. Тој потенцира дека новопроектиранитеприходи во буџетот ќе се реализираат споредновата проекција на растот, а потребните 120

до 150 милиони денари за финансирање надефицитот, кој е проектиран на 2,8 отсто одБДП, ќе се обезбедат од државни записи што епостојана пракса во Македонија, како исредства од странски извори на начин што ќебиде исплатлив. Славески ги спомнаеврообврзниците, билатерален заем со еднабанка или заем од неколку банки.

Во врска со најновите проекции на ММФ зараст од минус два проценти во Македонија,министерот Славески рече дека ММФ новитепроекции ги базира на општата состојба восветот како целина. Тој додаде дека кога Владата ги правипроекциите, прави попесимистички проекции,за да се види што значи еден или двапроценти поени повеќе или помалку што, пак,на општата проекција на приходите ќе значипремногу намалување или зголемување.

– Станува збор за еден процентен поеннагоре или надолу на БДП што при вакадизајниран даночен систем на приходи значинекаде повеќе или помалку 300-400 милиониденари, истакна министерот за финансии.Вицепремиерот Ставрески и министерот зафинансии Трајко Славески во Вашингтон, предофицијалниот почеток на Пролетните средбиприсуствуваа на состаноци кои се однесувалена нивните проценки за ситуацијата во светот.

– Не може ништо ново да се слушне. Ниередовно сме информирани со нивнитепроценки. Ова беше прилика да се видиме сонекои луѓе и да размениме мислења, речеминистерот Славески, кој додаде дека насредбите од словенечкиот колега ФранцКриќањи добил понуда за секаква помош заМакедонија во рамки на нивните можности иправните процедури и оти во наредните деновќе се испитаат начините на кои Словенијаможе да и помогне на Македонија и нафинансиски план.

НАЈНОВИОТ ПАКЕТ МЕРКИ НА ВЛАДАТА И РЕБАЛАНСОТ, ПРЕТСТАВЕНИ

ПРЕД ММФ И СВЕТСКАТА БАНКА

Засега, нема потреба одаранжман со ММФ

Фармацевстката компанија Алкалоид АДСкопје потпиша Договор за партнерство сосветскиот производител на дијализери ипотрошен материјал за хемодијализа NIPROCorporation од Осака, Јапонија.

Генералниот директор на Алкалоид АДСкопје Живко Мукаетов истакна дека станувазбор за стратешки договор за соработка, сокој NIPRO ќе ги користи растворите захемодијализа на Алкалоид АД во сите своиболници, објекти и центри за хемодијализакои ги има во регионот.

- Алкалоид АД Скопје е единствениотпроизводител на раствори за хемодијализа намакедонскиот пазар. Тоа е производственпогон изграден 1990 година. NIPRO е еден одтрите најголеми светски производители наопрема и потрошен медицински материјал захелодијализа. Минатата година почнавме со

една соработка во делот на застапување наопремата на NIPRO за македонскиот пазар.Ќе видиме натаму каде се може да продолжисоработката, посочи Мукаетов.

Тој додаде дека капацитетот напроизводство во Алкалоид на раствори захемодијализа е зголемен и изнесува 15 тонидневно. Извршниот директор на NIPROЕвропа НВ, Свен Аксел Кренторз, истакнадека растворите за хемодијализа ќе гикористат кај нивните клиенти на Балканот.

- Кога зборувам за наши клиенти мисламна деловна соработка со локални партнери наБалканот, каде ги вбројувам Романија иБугарија. Нашето партнерство значисоработка со центри за хемодијализа коифункционираат во соработка со локалнитепартнери. На Балканот има пет такви центри,потенцира Кренторз.

АЛКАЛОИД А.Д. СКОПЈЕ

Стратешки договор so NIPRO Corporation

1.ВЛАДАТА ПРОДОЛЖУВА СКАПО ДА СЕ ЗАДОЛЖУВА (****)2.ЗЕЛИК: ЦЕНТРАЛНА И ИСТОЧНА ЕВРОПА СИЛНО ПОГОДЕНИ ОД КРИЗАТА (***)

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

21.04.2009 g. VTORNIK

ДНЕВНИКс.6 ВЛАДАТА ПРОДОЛЖУВА СКАПО ДА СЕ ЗАДОЛЖУВА с.6HA ПРОДАЖБА ТРИ БИТОЛСКИ ФИРМИ ВО СТЕЧАЈ

с.7 САМО ИЗВОЗ МОЖЕ ДА ГО СПАСИ ДОМАШНОТО МЛЕКО

с.7 КРИЗАТА ЈА ОДЛОЖИ СТРУМИЧКАТА АГРОБЕРЗА

с.9 ММФ: РЕЦЕСИЈАТА ЌЕ БИДЕ ДОЛГОТРАЈНА И ЖЕСТОКА

БИЗНИСс.3 ПРЕРАБОТУВАЧИТЕ ПРОГНОЗИРААТ ТРОЈНО ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ИЗВОЗОТ

с.7 СТРАНЦИТЕ НЕ ДОЖИВУВААТ КАКО ЛОШИ ПАРТНЕРИ

с.9 ОБВРЗНИЦИТЕ ГО НАПРАВИЈА ПРОМЕТОТ ОД ТРГУВАЊЕТО

с.10 ОСМАТА ЕМИСИЈА НА ОБВРЗНИЦИ ВКЛУЧЕНА ВО ИНДЕКСОТ ОМБ

с.11 ЗЕЛИК: ЦЕНТРАЛНА И ИСТОЧНА ЕВРОПА СИЛНО ПОГОДЕНИ ОД КРИЗАТА

с.12 ПАДОТ НА ПОБАРУВАЧКАТА КЕ ЈА НАМАЛИ ЦЕНАТА НА НАФТАТА

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.3 ДРЖАВАТА ФИНАНСИСКИ ГИ ИСЦРПУВА РУДНИЦИТЕ, ТИЕ СЕ ЗАКАНУВААТСО ЗАТВОРАЊЕ

с.4 ВОЗДРЖАНО ТРОШЕЊЕ И ПОГОЛЕМО БУЏЕТСКО ШТЕДЕЊЕ

с.7ВЛАДАТА НЕ СОПИРА СО НОВИТЕ ЗАДОЛЖУВАЊА с.8 ВЕРУВАМЕ ВО МАКЕДОНСКИОТ ПАЗАР

ВРЕМЕс.6 БАНКИТЕ НАПРАВИЈА ЅИД ЗА КУПУВАЊЕ ПРЕКУ ИНТЕРНЕТ с.6 САМО СКОПЈАНИ ЈАДАТ ПОЕВТИН ЛЕБ с.6 CE ЗГОЛЕМУВААТ КАМАТИТЕ ЗА ШТЕДЕЊЕ

ВЕЧЕР

с.6 ФИНАНСИИ СТАВА НА ПРОДАЖБА 42 МИЛИОНИ ЕВРА

с.6 СЛАБ ПРОМЕТ НА БЕРЗАТА

с.7 ТРИ КОМПАНИИ НА ПРОДАЖБА

с.7ИМА ПОЗИТИВНИ СИГНАЛИ, НО ОЖИВУВАЊЕ ЗАСЕГА НЕ СЕ ОЧЕКУВА

ВЕСТс.6 ПЕНЗИСКИТЕ ДРУШТВА ЌЕ ВЛОЖУВААТ ПОВЕЌЕ ПАРИ ВO СТРАНСТВО

с.10 ЕВРОПСКИТЕ АКЦИИ ПАЃААТ

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 ВЛАДАТА ПАК БАРА ЗАЕМ ОД НАД 42 МИЛИОНИ ЕВРА

с.8 ПЕДЕСЕТ ОТСТО ОД КОМПАНИИТЕ БАРААТ ДОЗВОЛИ ПО ЕЛЕКТРОНСКИ ПАТ

ШПИЦс.6 ДЕНАРОТ ИСПЛАШЕН КАКО СРНА

с.6 МАВРОВЦИ ОЧЕКУВААТ СРЕДБА СО „ИНГРА”

с.9 ТЕКСТИЛЦИТЕ ПАК СО РАКА КОН ВЛАДАТА

Топ вест во денешните весници е декаВладата повторно бара заем од повеќе од 42милиони евра. Министерството за финансии нааукцијата на државни записи закажана за денескана пазарот ќе понуди едномесечни државни записиво вредност од над 16 милиони евра и тримесечнидржавни записи вредни околу 26 милиони евра.Новото задолжување преку државни записи доаѓаоткако Министерството за финансии на аукцијаташто се одржа пред седум дена, поради слабатапобарувачка, успеа да собере само 5,5 милиониевра. Поради намалените приходи во буџетот,Владата очигледно е принудена да се задолжувапреку државни записи, коментираат печатенитемедиуми. Министерството за финансии продолжувасо зачестени аукции, иако само пред неколку денаминистерот Трајко Славески најави дека државатаќе се обиде да го смали притисокот на пазарот и,наместо дома, буџетскиот дефицит ќе го финансирасо пари од странство. Поради честите аукции наНародната банка и на Владата на благајнички и надржавни записи по високи камати од 9 отсто,банките веќе ги зголемија каматите на кредитите идо 2 проценти. Инаку, од почетокот на годината беаиздадени државни записи во вредност од над 150милиони евра.

-Аранжманите со ММФ во досегашниот период сепокажаа како позитивна и поповолна опција одпонудите на банките. Лично сметам дека епотребно колку што е можно побрзо да се согледаможноста за повторно воспоставување аранжмансо ММФ, и тоа не само во мониторинг-мисија туку икако гаранција за амортизирање на евентуалнитепоместувања на фискалниот, а уште повеќе нанадворешниот сектор – вели Билјана Ангелова,научен советник во Економскиот институт, воинтервјуто за Утрински весник.

Странските деловни партнери се уште недоживуваат како несериозни играчи во бизнисот,информира весникот Бизнис. Нивните критики одатна адреса на домашните компании кои извезуваатна европските пазари. Според странскитеексперти, компаниите кои се извозно ориентирани,се уште не се сериозни партнери и ги немаат

сфатено строгите правила на игра. Странскитеконсултанти им препорачуваат на домашнитеизвозни компании, да посветат внимание навнатрешната организација и посериозно да сеангажираат околу воспоставување на систем наработење кој ќе може да се вклопи во европскитестандарди. Во изминатиот период се спроведувании многу проекти и програми со цел да се помогне накомпаниите да се насочат кон вистинскиот пат штоводи до европските пазари, но може само да секонстатира дека стопанствениците се уште не сесвесни за високите стандарди што треба да гидостигнат и за промените кои треба да ги направатво своите компании за да можат да одговорат настрогите европски критериуми.

Во истиот весник може да се прочита иоптимистичката вест дека преработувачите назеленчук оваа година најавуваат зголемување наизвозот, дури и за трипати повеќе од ланскиотдевизен прилив, кога остварија околу 36 милиониевра од разни преработки и македонскиспецијалитети од зеленчук. Тоа е зголемување задесеттина милиони евра од претходната година, носо многу поголем оптимизам за новата извознасезона, кој се базира на стимулативните мерки сокои градинарскиот сектор веќе две години е поддржавната закрила, со исплатата на субвенциикако директна финансиска поддршка заземјоделците.

Во повеќето печатени медиуми е застапена ивеста дека половина од фирмите во Македонијасвоите барања за добивање увозни и извознидозволи од Царината ги поднесуваат електронски.Едношалтерскиот систем што го воведе Царинатаминатата година официјално почна дафункционира на 3 ноември и него го користатувозно-извозните компании, шпедициите и над 15институции. Стопанствениците преку овој системподнесуваат само едно барање по електронски пат,со што се скратува времето и средствата зазавршување на царинските постапки, апридонесува и за олеснување на постапката, побрзпроток на информации и намалување на трошоцитепри тргување.

Беспарицата не направи шампиони во коцкање,информира Дневник. Масовното обложување наспортска во Македонија неодамна го констатира иинтернет-пребарувачот Гугл, според кој ниеубедливо сме на прво место, додека далеку зад нассе Англија, Ирска, Мјанмар, Маврициус,Австралија, Костарика, Босна и Херцеговина,Хрватска и Јужна Африка. Угледниот американскивесник Форбс на истава тема неодамна објави дека40 отсто од Македонците се обложуваат наспортска. Дека обложувањето не е забава, тукусериозен бизнис, се заклучува и од податоцитедека лани спортските обложувачници остварилевкупен приход од 62,8 милиона евра. Од трескаташто ги зафати граѓаните ќар има и државата, којалани остварила приход од 3,5 милиони евра однадоместоците за лиценци и од давачката од 4отсто, што обложувачниците ја плаќаат за вкупноостварените уплати од продажба на талони.Цената на зелените картони во земјава е највисокаво споредба со земјите од регионот бидејќи самоедна третина од возилата се осигурени. Во поголемброј од државите на ЕУ, сите сопственици наавтомобили плаќаат единствена премија заосигурување и за зелена карта.- Кога би се вовелаединствена премија, и другите две третини одсопствениците на автомобили ќе треба да плаќаатповисока цена на осигурување од автомобилскаодговорност иако не патуваат во странство. Ова ќезначи дека трошокот на тие што патуваат ќе сеподели на сите учесници во сообраќајот - велат воНационалното биро за осигурување.

Весниците ја најавуваат и новата, ревидиранапрогноза на ММФ за развојот на глобалнатаекономија, која, според извршниот директор наММФ, Доминик Штрос-Кан, ќе биде полоша одпретходната. Шефот на ММФ посочува дека восветската економија се појавиле првите позитивнисигнали, но оти оживување на економијата засегане се очекува. Тој предвидува дека економијата ќепочне да се опоравува во првата половина на 2010година. Штрос-Кан предупредува дека моменталнозаканата за дефлација претставува поголемаопасност за економијата од инфлацијата.


1. ВЛАДАТА СКАСТРИ 173 МИЛИОНИ ЕВРА ОД БУЏЕТОТ (*****)

2. ЕВН ТРЕБА ДА И ПЛАТИ 100 МЛН. ЕВРА НА ЕЛЕМ (****)

22.04.2009 g. SREDA



Владините 70 антикризни мерки, одкои првиот сегмент е ребалансот на буџетот,денес топ тема во сите печатени медиуми.- Владините мерки опфаќаат и ребаланс набуџетот, ревидирање на макро-економскитепроекции и соодветно намалување на приходите ирасходите, со цел да се реализира пораст набруто-домашниот производ од еден процент истапка на инфлација од еден процент. Во целинабуџетот е намален за 9 проценти, а расходите серацио-нализирани и намалени за 10,6 милијардиденари, односно 173 милиони евра. - Владатаобезбеди кредити од Европска инвестиционабанка во износ од 100 милиони евра за малите исредни фирми наменети и ќе го олесни извозот настоки кај фирмите, со што ќе се намалаттрошоците.

-Со цел да се штеди, Владата става привременазабрана за вработувања во јавниот сектор, со штоќе се заштедат 327 милиони денари. Потоа, сеодложува најавеното зголемување на платите наадминистрацијата, односно наместо во септемвригодинава, административците ќе го добијатзголемувањето следната година, со што ќе сезаштедат 531 милион денари, најави вчераГруевски. Владата најавува намалување на ситејавни трошења, а продолжува и забраната занабавка на мебел. Се намалуваат службенитепатувања и бројноста на тимовите што ќе патуваатво странство, а во најава се и ригорозни контролина надоместоците за членови на управнитеодбори, нама-лување на лимитите за службенитемобилки за сите јавни институции, контрола напривремените вработувања. Ќе има намалувањена капиталните расходи во јавните прет-пријатијаи укинување на бонусите во сите јавни претп-ријатија, како и во акционерските друштва водржавна сопс-твеност.

Сите денешни весници ги пренесуваат ирезултатите од продажбата на државните хартииод вредност коишто вчера беа понудени нааукција. Државата собра 10,5 милиони евра одпродажба на државни хартии од вредност, од коикомерцијалните банки за еден ден купија записивредни 5,7 милиони евра. Над 4,9 милиони евра

банките купија едномесечни записи и над 813илјади евра тримесечни. Според извештајот штопо аукцијата го објави Министерството зафинансии, вчера државата понуди над 42 милиониевра од кои, 16,2 милиони едномесечни и 26милиони евра тримесечни записи. Најновотоемитување на државните записи уследи откако нааукцијата одржана изминатата недела беа собрани5,5 милиони евра. На аукцијата на едномесечнитезаписи со рок на достасување од 28 дена,побарувачката изнесуваше 7,8 милиони евра, абеа реализирани 7,1 милион евра.

Меѓу најзастапените вести и информацијатадека ЕВН-Македонија ќе бара меѓународнатаарбитража во Вашингтон, САД, да одлучи далидистрибутивната компанија на ЕЛЕМ треба да иплати 93 милиони евра плус камати за ситененаплатени побарувања од потрошувачите предприватизацијата на компанијата.

Од ЕВН вчера беа шокирани од, според нив,скандалозната одлука на Основниот суд - Скопје 2кој пресудил во корист на државната компанијаЕлектрани на Македонија и најавуваат жалба доАпелациониот суд.-Таквата обврска не беше вклучена во биланситена ЕСМ и на ЕЛЕМ во времето на приватизацијатаи Владата писмено им гарантираше во договоротза купопродажба на акции на сите учесници натендерот за време на длабинското скенирање.Освен тоа, ако таквите обврски беа дел одприватизацијата, никој учесник немаше дадостави понуда за ЕСМ и компанијата немашевоопшто да се приватизира. Дополнителеншокирачки факт е дека судот во експреснапроцедура ги одби сите понудени докази, особеностручното мислење издадено од Правниотфакултет, кое во целост и тотално ги одби таквитебарања. Затоа сега, правдата ќе ја бараме вомеѓународна арбитража, а одлуката ќе обжалимеи пред Апелациониот суд - соопштија вчера одЕВН-Македонија. Судбината на фармерите и натаму неизвесна. -Фармерите кои имаат кредити од банките, а не гиплаќаат редовно поради проблемот со исплататана предаденото млеко од Сведмилк, вчера од

банкарите добија можност за репрограмирање надолгот откако ќе ги платат ратите што им сезаостанати.

-Долговите кон банките се големи. Должиме поосум рати кои не се отплаќани откако ’Сведмилк‘престана да го исплаќа предаденото млеко, речеДраги Нечевски, кој додаде дека фармерите гопродаваат сточниот фонд за да ги отплаќаатдолговите што ги имаат и кон банките и конветеринарните станици и за храна за стоката.-Пелагониските фармери, кооперанти на шведскатамлекарница, се враќаат на улица. Се закануваатсо блокада на Битола и со радикални протести заидната среда. Во градот ќе се собирааткооперантите од цела држава со поддршка нанивните семејства, но и со добитокот што останаво нивните штали.

Корејската компанија Тривју, која како штонајави во предизборието, месецов требаше да гиудри лопатите на фабриката за ЛЦД-екрани вотехнолошко-индустриската развојна зонаБунарџик, се’ уште не почнала со активности натерен. Во Владата велат дека до крајот на месецовги очекуваат претставниците на корејскатакомпанија за да го потпишат финалниот договорпо што во најкраток можен период ќе почнат да јареализираат инвестицијата.

- Се’ оди според планот и очекуваме набрзо попотпишувањето на договорот да почне изградбатана фабриката. Подготвителниот процес не траедва-три дена, тоа е долг процес. Нивнитеподготовки се во тек, регистри-рана е фирма воземјава и до крајот на месецов ги очеку-вамепретставниците на компанијата да го потпишемефиналниот договор - изјави Виктор Мизо,директор на Аген-цијата за странски инвестиции. Од вестите во светот, американскиот претседателБарак Обама му предложи на Конгресот да издвои100 милијарди долари заем за јакнење наМеѓународниот монетарен фонд. Обама во писмотодо лидерите на конгресот укажува деканаведеното финансирање -нема да значи буџетскитрошок, или зголемување на дефицитот, тукуразмена на добра.

ДНЕВНИКс.5 БУЏЕТОТ ЌЕ СЕ СКРАТИ ЗА 173 МИЛИОНИ ЕВРА

с.5 ЛОПАТИТЕ НЕ ЗАИГРАА ВО БУНАРЏИК ЗА „ТРИВЈУ”

с.5 МЕТРУДХЕМ” УПЛАТИ ЗА МХК „ЗЛЕТОВО”

с.7 ЕВН ТРЕБА ДА ИМ ПЛАТИ 100 МИЛИОНИ ЕВРА НА ЕЛЕМ

с.7 КРАВИ ЌЕ ЈА БЛОКИРААТ БИТОЛА

БИЗНИСс.3 ОТПЛАТА НА ДОЛГОТ И РЕПРОГРАМИРАЊЕ НА КРЕДИТИТЕ

с.3 ВЛАДАТА ОДНОВО СЕ ЗАДОЛЖИ КАЈ СТОПАНСТВОТО И ГРАЃАНИТЕ

с.4 И ОСИГУРИТЕЛНИТЕ КОМПАНИИ ЈА ЧУВСТВУВААТ КРИЗАТА

с.5 И ОСИГУРИТЕЛНИТЕ КОМПАНИИ ЈА ЧУВСТВУВААТ КРИЗАТА

с.10 ЦЕНАТА НА БАРЕЛ НАФТА ПАДНА ПОД 46 ДОЛАРИ

с.12 ВЛЕЗ ВО „ЦРВЕНАТА ЗОНА“ СО 3,6 ПРОЦЕНТИ

с.13 ПО ОБЕМОТ НА ТРГУВАЊЕ - ПРВОТО МЕСТО ЗА ОБВРЗНИЦИТЕ

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.2 ЕВН ТРЕБА ДА И ПЛАТИ 100 МЛН. ЕВРА НА ЕЛЕМ

с.6 ФАРМЕРИТЕ ЌЕ ЈА БЛОКИРААТ БИТОЛА

с.7 ВЛАДАТА ОБЈАВИ РЕБАЛАНС ПЛАТИТЕ ПОД МРАЗ с.8 ГРАЃАНИТЕ И ФИРМИТЕ НАВАЛИЈА НА ЗАПИСИ СЕ ТОПАТ ВЛОГОВИТЕ

ВРЕМЕс.6 БУЏЕТОТ ИМА МИЛИЈАРДА ЕВРА ЗА ОДБРАНА ОД КРИЗАТА

с.6 „СВЕДМИЛК” ГИ ЗАГЛАВИ ДО ГУША

с.6 БАНКИТЕ ПОМАЛКУ ЗАЈМАТ

ВЕЧЕР

с.4 ВЛАДАТА ДОНЕСЕ 70 АНТИКРИЗНИ МЕРКИ

с.6 ДИВИДЕНДАТА НА АЛКАЛОИД ПОРАСНА ЗА 23 ОТСТО

с.7 ЕВН КЕ ЈА ТУЖИ ДРЖАВАТА ПРЕД МЕГУНАРОДНА АРБИТРАЖА

с.7 ДРЖАВАТА ОЖНЕА 10,5 МИЛИОНИ ЕВРА

ВЕСТ

с.2 ФАРМЕРИТЕ И БАНКИТЕ ДОГОВОРИЈА ОТПЛАТА НА ДОЛГОВИТЕ

с.4 СЕ ЗАМРЗНУВААТ ПЛАТИТЕ НА АДМИНИСТРАЦИЈАТА

с.5 СЕ ЗАМРЗНУВААТ ПЛАТИТЕ НА АДМИНИСТРАЦИЈАТА

с.6 ЕВН ЌЕ ЈА ТУЖИ МАКЕДОНИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.8 ЕВН ТРЕБА ДА МУ ИСПЛАТИ 93 МИЛИОНИ ЕВРА НА ЕЛЕМ

с.8 СЕЛСКА БУНА НАЈАВИЈА ПЕЛАГОНИСКИТЕ ФАРМЕРИ

с.8 ФАРМЕРИТЕ ОД „СВЕДМИЛК” ПРЕД ФИНАНСИСКИ КОЛАПС

с.9 ВЛАДАТА СКАСТРИ 173 МИЛИОНИ ЕВРА ОД БУЏЕТОТ

‘ШПИЦс.7 ВЛАДАТА ЕКОНОМСКИ КАПИТУЛИРА

с.7 БАНКИТЕ ЌЕ ИМ ГО РЕПРОГРАМИРААТ ДОЛГОТ НА ФАРМЕРИТЕ

с.10 ЕВН ЌЕ ЈА ТУЖИ ДРЖАВАТА


NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 17- 24. 04 2009


NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 17 - 24.04 2009


Претседателот на Владата на

Република Македонија Никола Груевски

на прес- конференција минатата недела

го изнесе вториот пакет на антикризни

мерки кој го донесе Владата на 21 април

2009 г.

- Владата на Република Македонија

донесе нов, Трет пакет на антикризни

мерки кои имаат за цел ублажување на

последиците од светската економска

криза врз македонската економија.

Мерките од првиот пакет од ноември

2008 година во износ од 330 милиони

евра, беа насочени кон претпријатијата

со нарушена ликвидност и наталожени

проблеми од минатото, но и кон фирмите

кои што добро работат (преку

олеснувањата кај данокот на добивка,

намалените царини и социјални

придонеси, намалените даноци за

земјоделците итн.). Благодарение на

овие мерки се спречи пропаѓањето на

голем број стопански субјекти и

останувањето без работа на илјадници

работници.

Дополнително Владата како втор пакет

на мерки донесе осум годишна Програма

за реализација на инфраструктурни

проекти во вкупен износ од околу осум

милијарди евра. Таа опфати проекти во

патната и железничката инфраструктура,

енергетскиот сектор, станбената

изградба, животната средина, спортската

инфраструктура и други капитални

проекти. Реализацијата на оваа Програма

на краток рок ќе го помогне економскиот

раст во услови на криза, преку поддршка

на градежништвото и други сектори,

додека на долг рок ќе ја подобри

конкурентноста на македонската

економија.

Во првите месеци од 2009 светската

економска криза дополнително се

продлабочи и проекциите за економскиот

раст на земјите од ЕУ и САД за 2009 се

понегативни од првичните проекции.

Влијанието на светската рецесија врз

македонското стопанство е се

поизразено, при што погодени се сите

сектори.

Владата на Република Македонија во

иэминативе месеци детално ги следеше

и аналиэираше состојбите и иэврши

опсежни консултации со бизнис

заедницата и економски експерти. Врэ

таа основа, дефиниран е и денес

Владата го усвои третиот пакет на анти-

кризни мерки, кои се насочени кон

ублажување на последиците од светската

економска криза врз Република

Македонија.

Пакетот опфаќа 70 антикризни мерки

кои се однесуваат на 3 сегменти:

1) ребаланс на буџетот, кој вклучува

ревидирање на макроекономските

проекции и соодветно намалување на

приходите и расходите на буџетот

согласно новонастанатите околности.

2) кредитна поддршка на

ВЛАДАТА, КОНЕЧНО СЕ ОДЛУЧИ:

И ребаланс на буџетот и антикризни мерки

11Data 27. 04. 2009 broj 71 берзНИКBERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

претпријатијата преку кредитна линија

од ЕИБ во износ од 100 милиони евра

наменети за: а/ долгорочни,

инвестициони кредити, б/ краткорочни

кредити за обртни средства в/

субвенционирање на каматните стапки за

претпријатијата и г/ издавање на

гаранции и

3) други мерки за поддршка на

претпријатијата, вклучително мерки за

олеснување на извозот на стоки,

намалување на трошоците и сл.

I. РЕБАЛАНС НА БУЏЕТОТ ЗА 2009

ГОДИНА

Со ребалансот на Буџетот кој денес го

усвоивме, извршивме прилагодување на

приходите и расходите, со цел да се

сообразат со ревидираните

макроекономски претпоставки за пораст

на БДП од 1% и стапка на инфлација од

1% за 2009.

Во целина, буџетот е намален за околу

9%. Расходите се рационализирани и

намалени за 10,6 милијарди денари,

односно за 173 милиони евра.

Со ова, Владата испраќа јасна порака

до стопанствениците и граѓаните дека

буџетскиот дефицит нема да го надмине

проектираното ниво од 2,8% од БДП.

За финансирање на буџетскиот дефицит

и релаксирање на домашниот пазар на

пари, Владата, привремено оваа година,

драстично ќе го намали финансирањето

на дефицитот преку аукции и ќе го

замени со финансирање од надворешни

извори (евро обврзници, задолжување кај

комерцијални банки или задолжување кај

меѓународни финансиски институции).

Со ребалансот на Буџетот ќе се обезбеди

значајна заштеда на средства, што ќе

овозможи да се задржи

макроекономската стабилност,

вклучително и одржлив дефицит во

платниот биланс и што е најважно,

стабилен девизен курс на денарот.

Меѓу позначајните мерки во насока на

намалување на трошоците, би ги издвоил

следните:

-Времена забрана за нови вработувања

во 2009 година во државната

администрација и јавниот сектор (освен

за вработувањата што се предвидени

согласно Националната програма за

усвојување на правото на ЕУ и

реализација на рамковниот договор). За

сите трајно испразнети работни места

(пензионирање и сл.) не се предвидува

прием на нови вработувања. Со оваамерка ќе се оствари заштеда вобуџетот во износ од 327 милиониденари.

-Одлагање на 10%-тното зголемување на

платите во државната администрација и

јавниот сектор предвидено за октомври

2009, за следната година. Заштедите вобуџетот по овој основ изнесуваат 531

милиони денари.

-Намалување на ставката за тековни

расходи кај сите буџетски корисници во

просек за 16% во однос на постојниот

буџет, односно за 3,6 милијарди денари.

-Продолжување на забраната за набавка

на мебел, опрема, возила и други

непродуктивни расходи кај сите буџетски

корисници до 31.12.2009.

-Намалување на бројот на службени

патувања и значително намалување на

бројот на членови на делегации при

патувања во странство.

-Намалување на трошоците за

репрезентација, реклами и спонзорства

кај сите буџетски корисници

-Ригорозна контрола на надоместоците и

другите трошоци на членовите во

управни и надзорни одбори во јавните

претпријатија, агенциите, фондовите,

институтите и акционерските друштва во

доминантна државна сопственост и

намалување на трошоците за мобилни

телефони, патувања во странство и сл.,

како и предвидување исплата на

паушали по учинок (присуство на

седница).

-Забрана за исплаќање на хонорари за

комисиите формирани во рамки на

министерствата, агенциите, фондовите,

институтите, јавните претпријатија и

акционерските друштва со мнозински

државен капитал при извршување на

своите редовни активности.

-Намалување на лимитот за користење

на службен мобилен телефон на цела

јавна администрација и препорака за

сите министерства, јавни претпријатија,

агенции, фондови, институти да ги

усогласат условите за издавање службен

мобилен телефон.

-Контрола на вработувањата преку

Новите владини антикризни мерки се во

добра насока и може да се карактеризираат

како мерки кои директно влијаат врз

стопанството во услови на економска

криза, оцени Сојузот на стопански комори на

Македонија.Ваквата оценка следеше по

објавувањето на новиот владин пакет кој

опфаќа 70 антикризни мерки, што се

однесуваат на ребаланс на буџетот,

кредитна поддршка на претпријатијата преку

кредитна линија од Европската инвестициска

банка во износ од 100 милиони евра и други

мерки вклучително и олеснување на извозот

на стоки и намалување на трошоците.

- За нас е многу важно во реалниот сектор

овие мерки веднаш да се спроведат и

начинот на којшто може стопанствениците

да дојдат до нив да биде брз и ефикасен,

изјави претседателот на ССК Златко

Калеников по средбата со вицепремиерот за

економски прашања Зоран

Ставрески. Калеников изрази задоволство

што нивните барања се имплементирани во

новиот пакет мерки за ублажување на

последиците од кризата.

Вицепремиерот, Ставрески рече дека

Владата е подготвена да одговори најбрзо што

е можно да се имплементираат овие мерки.

-Верувам, рече Ставрески, дека кога

станува збор за 100 милиони евра и

субвенционирањето на камати за фирмите

ќе може кон крајот на јуни или најдоцна на

почетокот на јули да се одобруваат првите

кредити.

- Како и сите други земји остануваме

отворени за понатамошни мерки и идеи како

на најдобар начин да се помогне на

стопанството. Ова е светска криза којашто

има најголеми размери и којашто никој не

може да предвиди како ќе се развива

понатаму. Значи, Владата останува отворена

за понатамошни идеи коишто можат да им

помогнат на македонските фирми но, добро

е што овие мерки беа оценети како

најопсежни, најквалитетни и дека се

дизајнирани на начин којшто ќе им помогне

на компаниите, подвлече Ставрески.

Тој потенцира дека со вбризгувањето

на 100-те милиони евра од Европската

инвестициона банка за кредити за малите и

средни претпријатија се ослободува исто

толкав кредитен потенцијал кај домашните

банки којшто тие можат да го насочат кон

големите фирми или кон било кого за кој ќе

оценат дека е профитабилен како компанија

и како проект.

СОЈУЗ НА СТОПАНСКИ КОМОРИ

Брза имплементација на меркитеСо вбризгувањето на 100-те милиони евра од Европската

инвестициона банка за кредити за малите и средни

претпријатија се ослободува исто толкав кредитен потенцијал кај

домашните банки којшто тие можат да го насочат кон големите

фирми или кон било кого за кој ќе оценат дека е профитабилен

како компанија и како проект


агенциите за времени вработувања, како

и контрола на платите кои се исплаќаат

на времено ангажираните лица во

јавните институции.

-Намалување на тековните и капитални

расходи на јавните претпријатија,

фондовите, агенциите, институтите,

акционерските друштва во доминантна

државна сопственост.

-Задолжително укинување на бонусите и

намалување на другите трошоци кај

јавните претпријатија, агенциите,

фондовите, институтите, акционерските

друштва во доминантна државна

сопственост.

-Препорака за намалување на

издатоците за локалната администрација

во поглед на репрезентации, патувања во

странство и сл.

-Дел од проектите на Владата во делот

на капиталните расходи се пролонгирани,

односно добиваат нова динамика на

реализација и исплата.

II. МЕРКИ ЗА КРЕДИТНА ПОДДРШКА

НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА

Во услови кога стопанството се судира со

проблем на пристап до поволни кредитни

средства како за одржување на

ликвидноста, така и за инвестиции,

Владата донесе пакет на мерки за

директна кредитна поддршка на

приватниот сектор.

За оваа цел, обезбедивме кредитна

линија од ЕИБ во износ од 100 милиони

евра за поддршка на малите и средни

претпријатија. Уште најмалку

дополнителни 50-100 милиони евра

очекуваме да бидат обезбедени од

комерцијалните банки, од нивните

сопствени средства, како

кофинансирање.

Средствата се претежно насочени кон

малите претпријатија (до 50 вработени) и

средни претпријатија (до 250 вработени).

Овие претпријатија се носители на

најголем дел од вработеноста во

Република Македонија, што значи

поддршката ќе помогне да се задржат

работните места на најголем дел од

вработените. Затоа, основен услов за

користење на поддршката ќе биде

одржување на постојниот број на

вработени од страна на претпријатијата

корисници.

Поддршката на претпријатијата ќе се

реализира преку МБПР и комерцијалните

банки, при што оценката на одржливоста

на проектите, нивниот ризик и подобност

за поддршка ќе биде целосно

извршувана од страна на комерцијалните

банки.

Средствата ќе можат да се користат за

поддршка на извозно ориентирани

активности до 50%, а останатите и за

други деловни активности од кои до 50%

за репрограмирање на постојни кредити

кај иста банка.

Одобрувањето на средствата ќе започне

во јуни - јули 2009 година.

Пакетот опфаќа четири програми за

поддршка на стопанството:

*кофинансирање на долгорочни кредити

за инвестиции во износ од 50% и целосно

гарантирање на кофинансираниот дел,

како и субвенционирање на каматата;

*кофинансирање на краткорочни кредити

за обртни средства во износ од 50% и

целосно гарантирање на

кофинансираниот дел, како и

субвенционирање на каматата;

*субвенционирање на камати на кредити

одобрени од комерцијалните банки;

*издавање на гаранции

1. Програма за кофинансирање и

гаранции за долгорочни инвестициски

кредити и субвенционирање на камата

Преку оваа програма МБПР ќе врши

кофинансирање и гарантирање на 50%

од износот на кредитите. Останатите 50%

ќе бидат сопствени средства на

комерцијалните банки. Воедно, МБПР ќе

го гарантира 100%-тно сопствениот

кофинансиран дел од кредитот.

Максималниот износ на кредитите ќе

изнесува:

- за микро претпријатија (трговец

поединец) до 20.000 евра;

- за мали претпријатија до 150.000

евра;

- за средни претпријатија до 500.000

евра.

Рокот на отплата ќе биде до 5 години со

грејс период до 12 месеци.

Највисоката каматна стапка за

корисникот на кредит изнесува ЕУРИБОР

3 месечен+4% на годишно ниво (најмногу

6% годишно).

За оваа програма ќе бидат издвоени 70

милиони евра, од кои 35 милиони евра ќе

обезбеди Владата на Република

Македонија од кредит од ЕИБ, а

останатите 35 милиони евра

комерцијалните банки од нивни

сопствени средства.

2. Програма за кофинансирање и

гаранции за кредити за обртни

средства и субвенционирање на

камата

Преку оваа програма МБПР ќе врши

кофинансирање и гарантирање на 50%

од износот на кредитите за обртни

средства. Останатите 50% ќе бидат

сопствени средства на комерцијалните

банки. Воедно, МБПР ќе го гарантира

100%-тно сопствениот кофинансиран дел

од кредитот.


изнесува:



- за мали претпријатија до 70.000 евра;


евра.

Рокот на отплата ќе биде до 12 месеци.

Највисоката каматна стапка за

корисникот на кредит изнесува ЕУРИБОР

3месечен+4% на годишно ниво (најмногу

6% годишно).

За оваа програма ќе бидат издвоени 90

милиони евра, од кои 45 милиони евра ќе

обезбеди Владата на Република

Македонија од кредит од ЕИБ, а

останатите 45 милиони евра

комерцијалните банки од нивните

сопствени средства.

3. Програма за субвенционирање на

камати за краткорочни кредити за

обртни средства

Преку оваа програма МБПР ќе

субвенционира 5 процентни поени од

вкупната камата, под услов останатиот

дел кој ќе го плаќа кредитобарателот кон

банката да не е поголем од ЕУРИБОР

3м+4% на годишно ниво (најмногу 6%

годишно).

За програмата ќе бидат издвоени 5

милиони евра.

Услови:


изнесува:



- за мали претпријатија до 70.000 евра;


евра.

Рокот на отплата е 12 месеци.

4. Програма за гаранции

Со оваа програма се предвидува МБПР

да издава чинидбени и друг тип гаранции

за извршување на договорните обврски,

настап на македонски фирми на странски

пазари, гаранции за добро извршување

на услугите и други типови на гаранции.

Износот на средства за оваа намена е

15 милиони евра.

III. ДРУГИ МЕРКИ ЗА ПОДДРШКА НА

ПРЕТПРИЈАТИЈАТА

1. Владата донесе 54 мерки за

поедноставување на царинското

работење и побрз проток на стоките на

граница, во рамки на Регулаторна

гилотина II фаза.

Најзначајните мерки опфаќаат:

13Data 27. 04. 2009 broj 71 берзНИКBERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

-Континуирано 24 часовно присуство наинспекциските органи од ветеринарна ифитосанитарна управа на граничнитепремини и нивно групирање приконтролите. Рок: 30 јуни 2009.

-Зголемување на бројот на граничнипремини (пред се Табановце и Ќафасан)каде ќе се спроведува целодневно 24/7увозно и извозно царинење. Рок: 31декември 2009

-Воведување на принципот населективност и анализа на ризик привршење контрола од страна наветеринарните и фитосанитарнитеинспектори. Рок: 30 јуни 2009

- Воведување можност за одложеноплаќање на ДДВ при увоз. Рок: 30 јуни2009

-Поширока примена на поедноставеницарински постапки, со што се очекувазголемување на бројот на компании коиги користат истите. Рок: 30 јуни 2009

-Електронско поврзување наЦаринската управа со другите надлежниинституции, со што ќе се избегнеподнесување на иста документација наповеќе места. Рок: 30 септември 2009

-Укинување на административнитетакси за поднесување царинскадекларација и издавање на доказ запотекло ЕУР-1. Рок: 15 јуни 2009

-Намалување на надоместоците кои сеплаќаат за ветеринарско-санитаренпреглед на граничните премини. Рок: 1јуни 2009

-Намалување или укинување нацаринските стапки за некоирепроматеријали, особено зачевларската и прехранбената индустрија.Рок: 30 јуни 2009

-Обезбедување на зелена лента награничните премини за празни возила ивозила кои пренесуваат лесно расипливастока. Рок: 31 мај 2009

Реализацијата на овој пакет меркизначително ќе го олесни работењето нафирмите, ќе ја зголеми нивнатаконкурентност и ќе го забрза протокот настоки на граница.

Врз основа на консултациите со

стопанските комори, Владата прифати

10-тина мерки предложени од нивна

страна

-Регулирање на побарувањата иобврските меѓу компаниите и државатапо сите основи. Владата ги задолжи ситеоргани на државна управа и импрепорача на јавните претпријатија иакционерски друштва со мнозинскидржавен капитал своите обврски да гинамируваат во рок не подолг од 45 дена.

-Целосно почитување на законскиотрок за враќање на данокот на додаденавредност.

-Ребаланс на буџетот со цел да сезадржи макроекономската стабилност истабилноста на девизниот курс

-Целосно реализирање наинфраструктурните проекти предвидениво буџетот за 2009 година.

-Целосна исплата на земјоделскитесубвенциите предвидени во буџетот за2009.

-Поактивна улога на МБПР(вклучително и можност за директнокредитирање на фирмите). Рок: Законотќе се донесе од страна на Владата до 10мај, по што ќе започнат подготовките наМБПР за кадровско екипирање, софтверитн. Директната кредитна поддршка ќезапочне од 1 јануари 2010.

-Поддршка на малите и среднитепретпријатија преку олеснет пристап докредити по пониски трошоци и поддршкана извозно ориентирани компании.

-Забрзување на активностите заедно соопштините за основање на индустрискизони.

-Зајакнување на контролата наквалитетот на увозните производи,согласно ЕУ стандардите.

3. Во транспортниот сектор, за

поддршка на превозниците, Владата

прифати дел од мерките предложени

од Макамтранс (Асоцијацијата нанезависни синдикати на транспортери наРепублика Македонија) Мерките се однесуваат на:

-Намалување на цените за добивање насертификати за стручна компетентност науправители и оспособеност на возачи замеѓународен транспорт, од постојните 500и 400 денари, на 200 и 100 денари.

-Намалување на надоместоците коитранспортерите ги плаќаат за фито иветеринарен преглед на граничнитепремини.

-Намалување на цените за хомологацијаи дополнителните технички прегледи,добивање на разни видови насертификати и потврди (атести, проверказа подготвеност на возилата согласноеуро стандардите).

-Иницирање на постапки за потпишувањена билатерални договори за одбегнувањена двојното оданочување.

-Разгледување на можноста занамалување на премијата за автоодговорност (зелени карти) и побрза ипоефикасна наплата на штети.

-Разгледување на можноста за измени на-супервизорскиот циркулар- со кој ќе сепредвиди времена можност запофлексибилни услови наосигурителните компании при наплата напремија за одговорност од штетинаправени од трети лица.„

- Стопанската комора на Македонијаизрази задоволство од новиот владин пакетмерки за надминување на последиците одсветската економска криза и смета дека вомоментот најважна е нивната итнаимплементација.

Комората преку соопштение информирадека и натаму ќе ги следи состојбите вореалниот сектор и по барање на нивнитечленки ќе доставува дополнителнипредлози.

Според Стопанската комора наМакедонија, за бизнис заедницата најважене оној дел од мерките што се однесува накредитната поддршка на претпријатијата, аво делот на ребалансот набуџетот најважно е со него да се задржимакроекономската стабилност, односно инатаму да се задржи стабилен девизен курсна денарот.

Во Комората се особено горди на фактотшто Владата прифатила значаен дел однивните долгогодишни барања во рамкитена регулаторната гилотиња, меѓу коинајбараните се однесувале на следното:

Намалување или укинување на царинскитестапки за некои репроматеријали,особеноза прехранбената индустрија, итн.

Континуирано 24 часовно присуство наинспекциските органи од ветеринарна ифитосанитарна управа на граничнитепремини и нивно групирање приконтролите.Намалување на надоместоците кои сеплаќаат за ветеринарско-санитарен прегледна граничните премини.Електронско поврзување на Царинскатауправа на РМ со другите надлежниинституции, со што ќе се избегнеподнесување на иста документација наповеќе места, и други.Стопанската комора на Македонијаочекувајќи соодветни владини активностиза што поитна импленетација на мерките одтретиот пакет, како клучен императив засоодветно справување со економскатакриза и помош на фирмите во се повеќеизострените услови на стопанисување, инатаму во континуитет интензивно ќе гиследи состојбите во реалниот сектор. Побарање на членките ќе доставувадополнителни аргументирани предлози,посебно за ефектите од горенаведенитемерки, како и за проблемите кои сеусловени од спецификите кај големитефирми и трудоинтензивните дејности, кајкои кризата најсилно се манифестира.

СТОПАНСКА КОМОРА НА РМ

Кредитната поддршка –добар чекор


Се соочуваме со најголемиот

предизвик во светската економија

во поново време, со криза која има

влијание врз животот на сите луѓе и во

секоја земја поради што е потребна

заедничка акција за нејзино решавање

затоа што просперитетот е недделив. Тоа

беше причина да се пристапи кон

изнаоѓање на нови мерки за ублажување

на негативните последици. Активностите

треба да бидат израз на интересите не

само на денешните генерации, туку и на

идните поколенија. Верувам дека

единствено решение за зголемување на

просперитетот за сите е отворена

економија базирана на пазарни принципи,

ефективна регулација и цврсти домашни

институции-регулатори.

Глобалните финансиски регулаторни

институции паднаа на тестот адекватно да

одговорат на развојот на пазарот на

капитал кој што се случуваше во

претходните години, со што се потврди

дека нивните активности не ги исполнија

сите барања на денешницата. Затоа, во

услови на глобална финансиска криза

мора да се напуштат традиционалните

пристапи за развој на пазарот и да се

прифатат модели кои ги бараат

актуелните состојби. Вака, Марина

Наќева-Кавракова, претседателот на

КХВ, ј а отвори 10-та конференција на

Македонска берза.

-Во овој период кога пазарот на хартии од

вредност е под негативен притисок, многу

е важно да се зголеми одговорноста на

менаџментот на јавно поседуваните

компании спрема акционерите, со што би

се зајакнала довербата во компаниите.

Комисијата ја поддржува примената на

добрите практики на корпоративното

управување во акционерските друштва.

Напорите се насочени кон усовршување

на меѓународните стандарди за

обелоденување на информации за

финансиските и нефинансиските

активности на компаниите. Финансиските

извештаи, податоците за големите зделки,

спојувањата и преземањата,

информациите за менаџерите на

компаниите, најголемите акционери како и

засегнатите лица кои имаат влијание врз

донесувањето на одлуките на компаниите,

треба да бидат достапни не само на

регулаторот, туку и на сите потенцијални

инвеститори. Своја улога во

обезбедување на релевантни и точни

информации за природата на пазарните

ризици имаат и ревизорите, финансиските

консултанти, инвестициските советници

и.т.н.

Оваа конференција ќе ни овозможи на

едно место релевантните фактори да

дадат предлози и решенија за кризата од

кои корисните и прифатливите во

наредниот период ќе се имплементираат.

Ова е добра можност да се продискутира

за перспективите на пазарот на хартии од

вредност. Иако сме мал пазар, сепак сме

поврзани со останатите пазари во

регионот и пошироко и не сме имуни на

светските случувања . Видливо е дека

економските перспективи за голем број

економии не се оптимистички, пазарот и

натаму е колеблив, ликвидноста е на

ниско ниво, а довербата на инвеститорите

се уште не е целосно вратена. Нивото на

цените на пазарот на хартии од вредност

денес, утре или во кој било друг ден е

разумна рефлексија на економската

реалност заради што е потребно да

имаме подобро разбирање за факторите

кои ја обликуваат долгорочната

перспектива на пазарот. Како што

многумина го нарекуваат икона на

инвестирањето, познатиот Ворен Бафет

вели дека обидот да заработите

екстремно многу пари, а за кратко време е

губитничка опција со долгорочни

последици. Затоа, доколку барате

инвестиции кои нудат голема стапка на

поврат, мора исто така да претпоставите

дека со тоа имате голема стапка на ризик.

Многу брокерски куќи и друштва за

управување со фондови се соочуваат со

потешкотии во секојдневното работење.

Неколку брокерски куќи самоиницијативно

одлучија да прекинат со работа,

неможејќи да се снајдат со овие услови

на пазарот. Други пак, го намалуваат

бројот на вработени и ги кратат тековните

ДЕСЕТТА ГОДИШНА КОНФЕРЕНЦИЈА НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА

Интегрирањето во поширокаберзанска алијанса - спас

Директната порака од Хенри Бергстром, првиот човек на берзатаНАСДАК е дека тие не се заинтересирани за влез во Македонскатаберза. Главна причина е тоа што овдешниот пазар е премногу мал.Изолирани и несигурни берзи кои не се дел од регионалниот агол,не се дел од нивната стратегија


трошоци. Препорака на Комисијата е

преку заеднички програми, да се изнајде

начин за опстојување во овој период,

особено чувствителен на пазарот на

хартии од вредност. Кога го велам ова,

мислам на законската можност за

спојување на брокерски куќи, што е

практика во другите земји како одговор

на моменталната состојба на пазарот. Во

овој турболентен период, КХВ во рамките

на своите надлежности, придонесе за

релаксирање на пазарот на капитал,

намалувајќи ја висината на надоместоците

кои ги плаќаат инвеститорите.

Комисијата за хартии од вредност ги

охрабрува и поддржува сите друштва да

емитираат акции, корпоративни обврзници

и слични финансиски инструменти преку

кои полесно, побрзо, поефикасно и

поевтино ќе дојдат до потребните

финансиски средства за реализација на

своите бизнис проекти. Воедно, со

издавањето на нови хартии од вредност

се збогатува и понудата на пазарот на

капитал, со што тој станува поинтересен

за инвеститорите. Можеби е време да се

реализира идејата за интеграција на

македонскиот пазар на хартии од вредност

на пошироки платформи на тргување, на

почетокот регионални, а подоцна и

европски, заради збогатување,

продлабочување и обезбедување на

поголема ефикасност на нашиот пазар.

Ако за ова треба да размислува бизнис

секторот, тогаш можеби е време ние како

регулатор да размислуваме за

интегрирана супервизија на поважните

институционални чинители на пазарот на

капитал како што се инвестициските и

пензиските фондови и осигурителните

компании по примерот на земјите на

Европската Унија. Ценам дека заеднички

треба да ги преземаме сите овие мерки и

активности, зашто тие ќе ни овозможат

прво заздравување, а потоа и развој на

пазарот на хартии од вредност, како и

зголемување на довербата и стабилноста.

ВРЕМЕНСКА ТРКА – ПАЗАРНА

РАМНОТЕЖА

Иван Штериев, директорот на

Македонска берза поздравниот говор го

започна со потсетување на деновите кога

берзата го доживуваше својот бум.

-Пред точно две години, од ова исто

место, во екот на тогашниот берзански

бум, порачав дека: – сите ние во

индустријата за хартии од вредност во РМ

живееме во историски времиња. Прометот

од три-четири милиони ера дневно беше

нешто сосема нормално, а домашните и

странските инвеститори задоволно ги

триеја рацете. Медиумите, по првичната

изненаденост, здушно се свртеа кон

берзанските анализи и прогнози. Се

правеа прилози, се снимаа емисии, а се

претураше вода од полни во празни чаши,

и обратно. Некој доста инвентивно сето

тоа го нарече – македонска берзанска

пролет. Заради долгорочноста и

историјата, ние не забораваме да

потсетуваме дека американскиот

берзански маг, J.P. Morgan, на прашањето

како ќе се движи пазарот во иднина,

секогаш одговарал: ќе осцилира. Други

пак, токму на таа берзанска конференција

проговорија за неминовноста на

цикличните берзански движења.

По пролетта, дојде летото, и буквално, и

берзанско. Цените отидоа уште погоре, а

за очекувањата ни небото не беше

доволно високо. Периодот на раст беше

толку долг што никој не веруваше во брз

негативен пресврт. Како што впрочем не

веруваа во такво нешто ни на Волстрит, ни

во лондонско City… Сепак, цените почнаа

да паѓаат под влијание на светската

финансиска криза. Патем, ќе остане вечна

енигма какви ќе беа регионалните и

локалните берзански движења во 2008

година доколку светската криза толку не

се размавнеше. Од почетокот на годинава

па наваму, берзанската динамика е уште

позабавена. Цените одат надолу и се

некаде на нивото од август 2005 година, а

прометот, што е уште поважен индикатор

за вистинската берзанска динамика и

ценовните нивоа, се спушти на нивото од

почетокот на 2004 година.

Оттука, повеќе од јасно е дека

овогодишната конференција, односно

денешниот македонски берзански амбиент

е под силно влијание на она што ни се

случуваше или престана да ни се случува.

Но, нема одење напред доколку во даден

момент не се повлече линија, не се

сумира минатото и не се проговори за

иднината, колку таа да е неизвесна и

тешко предвидлива.

Во ова ново, не така розово берзанско

време, сметам дека од суштинско значење

за иднината се следниве неколку пункта:

Прво, овој негативен пресврт, како и кај

другите берзи во регионот, се случи во

исклучително интересен временски

момент. Имено, токму кога во новите пост-

транзициони општества правните и

физичките лица започнаа да ја откриваат

берзата како место за оплодување на

слободните средства и кога созреваа

условите конечно да започне да се

развива и примарниот пазар (преку кој

компаниите ќе можат да го финансираат

својот развој), позитивниот развој на

настаните беше пресечен како со нож.

Одеднаш, сите учесници на пазарот на

хартии од вредност се вратија пет години

наназад, но во различен амбиент од

аспект на инфраструктурна и

организациона поставеност, кадровска

екипираност и направените инвестиции и

билансни позиции. Притоа,

сопственичките структури во

акционерските друштва кои тргуваат на

берзата се променети, странските

инвеститори се се уште значително

присутни ( до крајот на првиот квартал на

2009 година поседуваат 30,7% од

капиталот на сите котирани компании,

наспроти 32,2% односно 29,4% на крајот

на 2007 и 2008 година). А цените се

депресирани.

Следи период на преоценување на

настанатите состојби и преиспитување на

досегашните концепти на вреднување на

средствата. Очекувањата на

инвеститорите ќе бидат поскромни, а

нивните одлуки порационални. Оттука,

најверојатно, ни претстои своевидна

временска трка- зависно од

макроекономските состојби,

ликвидносните потреби, аквизициските

афинитети, регулаторните и капитални

прописи и персоналните преференции –

во која по извесно време ќе се формира

пазарна рамнотежа за секоја поединечна

акција на нови ценовни нивоа, по што

може да следува повторно интензивирање

на тргувањето. Секако, клучно прашање е

со која динамика ќе се случува и за кои

временски мерни единици зборуваме. Тие

што ова добро ќе го проценат, ќе бидат

новите добитници. Како ќе функционира

оваа матрица, на пример, ќе покаже

претстојното објавување на кварталните

финансиски резултати на компаниите и

последователните реакции на

инвеститорите.

Второ, изминатиот период покажа дека

на Македонската берза се во определена

корелација со случувањата на

регионалните и глобалните берзи. Не сме

веќе изолирани и автархични.

Трето, предизвиците кои се наметнуваат

пред берзата, во одржувањето и

унапредувањето на пазарната

инфраструктура, во партнерските односи

со нејзините членки и како акционерско

друштво, се огромни и надминувањето на

истите ќе подразбира редефинирање на

нејзината стратегија и прилагодување на

очекувањата од неа од страна на

нејзините акционери, членки, регулаторот

и јавноста. Притоа, еден ќе биде правецот

на развој во услови на нејзино брзо

интегрирање во некоја поширока

берзанска алијанса, а сосема друг доколку

таа остане локална институција.

Четврто, во моменталните услови кога

токму пазарите на хартии од вредност се

најпогодени од финансиската и

економската криза, би било погрешно да

не се размисли за нивно повторно

системско стимулирање и вклучување во

плановите и мерките за ублажување од

кризата.

НИНЏА-КРЕДИТИТЕ, БАЗА НА

ФИНАНСИСКАТА КРИЗА

До кога ќе зборуваме за кризата? беше

насловот на првиот панел на

конференцијата, во која дебатираа повеќе

експерти водени од модераторот Зоран

Ивановски, декан на Европски

ШТЕРИЕВ: Акционерите процесот за продажба на берзата го започнаа изминатата година.

Предуслов за тој процес да продолжи да се одвива се измените во законската регулатива. По

моите информации тие се интензивираат. Факт е дека амбиентот е променет и ќе видиме по

измените на законот каков ќе биде епилогот на целиот процес. Она што е битно е дека повеќе

акционери на МБ, вклучувајќи го и раководството дефинитивно сметаат дека интегрирањето

во некоја поширока алијанса е среднорочната стратегија на којашто ќе се опстои.


универзитет на РМ.

-Поголемиот дел од економистите на

САД сметаат дека кризата започна од

една исклучително интересна идеја на

клинтоновата администрација од

1996.г.Тие посакаа секој Американец да

има можност да купи куќа за првпат. Идеја

која генерално беше насочена кон

афроамериканците, латиноамериканците

и порториканците. Исклучително

интересна идеја, добра популарна и

политичка, рече Иванов.

-Истовремено сите економисти знаат

дека станбената изградба е пропулзивна

гранка и ја влече целата економија

напред. Што беше проблемот?

Американците се обидоа една социјална

програма да ја исфинансираат или

реализираат на капиталистички начин и

преку капиталистички институции.

Појавата на оваа криза и денешните

нејзини размери е токму во тоа? Што се

случи да имаме создавање на нова ера на

т.н. креативни финансии. Американците

веќе се шегуваат и велат главните

резултати на креативните финансии се

–нинџа кредити. Кои доаѓаат од

кратенката сите кои имаат новинка, нов

чад и нов аспект... Факт е дека, од нинџа

кредитите банкарите се плашеле, меѓутоа

добиле помош, ветување дека сите нивни

хипотеки ќе бидат брзо трансферирани во

парите коишто требало да ги одбиваат од

самите агенции. Всушност во игра

влегуваат и државни клиенти а пакетите

на популарните ХВ зад кои стојат

хипотеките на куќите, се повеќе се во

функција. Целата економија влегува во

бунт, почнуваат и да емитираат....

подоцна утврдени неисправни ХВ кои

биле атрактивни .... Значи креативните

финансии создаваат многу интересен

балон, динамичен, но балонот е осуден да

доживее крај ... Но, факт е дека тие не

тргуваа така неразумно туку беа понесени

од еуфоријата на растот на цените на

недвижностите, на крај никој не веруваше

дека може да се случи, ваква криза.

Меѓутоа кога првите корисници на нинџа

продуктите почнаа да не ги враќаат,на

пазарот почнаа да се нудат многу куќи,

тогаш цените почнаа да паѓаат , па и оние

кои можеа да ги плаќаат немаа интерес да

ги плаќаат. Што се случи со таа програма?

Сега анализите покажуваат дека само 9%

од луѓето кои немале куќа го користеле тој

кредит, повеќето биле за втора, трета и

т.н. Која е загубата? Оценките во

американската економија се дека загубите

се околу 12 илјади милијарди долари (

трилиони) а која всушност е цело БДП на

САД.

НЕГАТИВНИ,РЕАЛНИ КАМАТНИ

СТАПКИ- СТИМУЛ ЗА ЕКОНОМИЈАТА

На прашањето каква е академската

економската заедница и дали би можела

да издвои некоја одредена стратегија за

излегување од кризата, говореше Горан

Петревски, доцент на Економскиот

факултет.

-Позицијата на академската заедница е

одлична и таа е веројатно во моментот

единствената заедница во светот која не е

погодена од кризата. Погледнете

инвеститорите ги губат парите, банкарите

ги губат работните места, а на

академските економисти не им се случува

ништо. Всушност, тие се во ситуација како

еден вид доктор, кој не е сигурен во

одредена дијагноза на пациентот. Тој

започнува со една терапија, па во

зависност од тоа дали се подобрува или

влошува состојбата се дава и друга

терапија... значи лекарот може тоа да го

прави затоа што сите ефекти, позитивни

или негативни ги поднесува пациентот ...

Во таква ситуација сме сега и

академските економисти, кои најчесто во

вакви состојби се сметаат за спасители и

пророци...Иако ако зборуваме за улогата

на науката, оваа криза преставува удар и

за самата економска професија и

економските академисти... Инаку, сите го

поставуваат прашањето, како се случи од

десетици илјади економисти само неколку

да ја предвидат кризата,а сите останати

да бидат изненадени. Од тука се

наметнува уште едно прашање, што тие

правеле со проучување на толку многу

модели, толку многу наука, а не биле

способни да го видат овој драстичен рез

што му се случи на светот.

Ставот на академската заедница е

мешавина на традиционални мерки и на

нови дилеми. Тоа произлегува од таму

што колку и да е нова некоја криза по

својата манифестација, сепак оваа криза

во повеќе димензии е слична со кризата

од 30-те години. Токму затоа и не е

случајност што спасот од кризата се бара

во фискалната експанзија. Економистите

се согласни дека за излез од кризата се

потребни не фискална експанзија, туку

многу голема фискална експанзија.

Впрочем тоа што и го прават западните

земји, посебно Америка. Тука се појавува

уште еден лајв мотив, кој не е нов туку

датира од 30-те години. Тоа е проблемот

на замката или ако сакате стапицата на

ликвидност- нулата како природна граница

на каматните стапки. Она што ние го

предававме на студентите, како теоретска

можност, таа замка на ликвидност сега се

манифестира во најдрастична форма.

Погледнете, западните централни банки

пумпаат ликвидност во неверојатни

огромни количини. Но работата застанува

тука, ефектите не се пренесуваат

понатаму на кредитните пазари, не се

вградуваат врз инвестиционата активност

и врз агрегатната побарувачка. Така што

сега очигледно е дека товарот мора да го

понесе фискалната политика, затоа што

монетарната, во услови кога не можете да

Директната порака од Хенри Бергстром, првиот човек на берзата НАСДАК е дека тие

не се заинтересирани за влез во македонската берза. Главна причина е тоа што

овдешниот пазар е премногу мал.

Насдак е најголема берза во светот. Работиме на глобално ниво со седишта во 13

земји во светот. И нашите централни седишта се во САД, во нордиските земји и во

пазарите во подем каско што е пазарот на Кина. Пазарите коишто се во подем се во

најголем интерес за НАСДАК. Има некои поголеми во Европа како што се Полска,

Украина, Русија. И секако овие се земјите за кои што постојано сме заинтересирани да

добиваме најнови информации во однос на пазарот на капитал и во однос на

берзанското работење. Како изолирана инвестиција во РМ тоа не е во рамките на

нашата стратегија.

Знам дека македонската берза е на продажба и сме во контакт со менаџерите, но во

моментот таа не е во наш интерес...Некаде во 2007 година започнавме да ги

разгледуваме можностите коишто доаѓаат од ЈИЕ. И имавме сериозни разговори со

берзата во Љубљана и во Чешката во Прага. И во таа смисла ги разгледуваме

можностите за целиот регион и како што реков имавме разговори и со одборот за

акционерите од Македонија. Македонија во моментот не е на нашата карта на интерес.

Затоа што РМ сама по себе е премногу малечка, а и околностите кои произлегуваат

од финансиската криза, неодамнешните случувања на МБ. Исто така и некои одлуки

кои што беа донесени во РМ ја прават Берзата понеатрактивна...Меѓутоа изолирани и

несигурни берзи кои не се дел од регионалниот агол, тоа е нешто што нема да го

разгледуваме како дел од нашата стратегија.

НАСДАК не е заинтересиранза Македонска берза


се движите подолу од нула каматна стапка

не е ефективна. Но, и во тој поглед

постојат мислења дека централните банки

треба да одат чекор понапред и иако

номиналните каматни стапки не можат да

паднат под нула, ова секако може да се

случи со реалните каматни стапки. Значи,

централните банки треба да креираат

негативни, реални каматни стапки, кои би

ја стимулирале економијата.

Што се однесува до академската заедница

кај нас во Македонија, тука рецептите кои

се нудат се спротивни од оние кои ги

нудат светските. Тоа не е чудно затоа што

позицијата на РМ е далеку поинаква.

Значи за разлика од светската академска

заедница која препорачува фискална

експанзија, кај нас најголемиот дел од

економистите се согласуваат дека овде

состојбата во тековната сметка,а со тоа и

девизните резерви и одржливоста на

фиксниот девизен курс е најбитна.

Рецептот е намалување на јавната

потрошувачка ... што сега гледаме дека и

Владата (под влијание или не ) го прифати

и така и ќе постапи во иднина...

Постои дилема кај нашите економисти

како да се финансира тековната смета,

поради која најверојатно или не

Македонија ќе мора да обезбеди екстерни

извори на кредитирање, бидејќи тоа од

една страна ќе ги пополни девизните

резерви, а од друга ќе го намали

притисокот врз каматните домашни

стапки. Сега дилемата е дали да се оди

преку зајмување од ММФ или пак од

приватниот сектор. И едниот и другиот

имаат и предности и недостатоци. Заемот

од приватниот сектор е со повисоки

трошоци на финансирање поради

високиот ризик. А, ако се избере ММФ, пак

нивните заеми се условени, и ќе мора да

има одредено приспособување.

БАРАМЕ РЕГИОНАЛНИ ЕНТИТЕТИ

Хенри Бергстром, директор на NASDAQ

OMX group.

- Можеби она што јас ќе го кажам нема

да биде во согласност со тоа што НАСДАК

го мисли, но во основа се согласувам со

вашите забелешки, теоретските гледишта

како кризите се создаваат и како да се

решат. И јас ќе потсетам дека кризите

биле или создадени или поттикнати...

Едниот беше веќе посочен, а тоа е

шемата за компензација. Како последица

на тоа отворено и прекумерно

дистрибуирање, веројатно не само во САД

туку и во другите земји во светот може да

бидат фактор на поттикнување на пазарот

на кредити без покритие. За тоа сега

секаде се зборува, која е цената за

надомест за компензација и како тие

треба да се реализираат на начин којшто

нема да ја зголеми поттикнувачката моќ за

измамничко играње туку за фер

однесување. Другата работа беше со

недостатоците на кредитните агенции за

рангирањето на трговските друштва кои

што нудеа кредити,но кои имаа биланси

на состојби преку свобови. Патем и

пазарот беше доста нетранспарентен,

затоа сметам дека треба да се регулира

со поголема транспарентност и со

поголем кредибилитет.

Еден начин да се реши овој проблем е

да се погледне како решенијата за

посрангирање се разгледуваат... И добар

пример е што Леман брадрес падна и

немаше ниту една област каде

инвеститорите не се изгореа... Затоа што

решенијата на банката се третираа со

пострејтинг решинија, без соодветна

регуларност и ревизија...Систем на

противтежа која ја немаше во САД за

разлика од Европа.

Друга област е регулација на пазарот на

деривати. Големиот дел од дериватите кои

што и ја предизвикаа светската криза

треба да се стават во регулаторна

средина. Да се зголеми кредибилитетот на

транспарентоноста ... И тоа се главни

области кои се на врвот на дневниот ред

на регулаторите и на пазарот. Но сепак

сметам дека Комисиите за хартии од

вредност не треба да го регулираат

пазарот кој е веќе доволно регулиран и

транспарентен... посебно Берзата...

Инаку, единични помали берзи во

Југоисточна Европа не се нашиот

директен фокус. Изолирани единични

можности во овој дел не е нешто по кое

сме тргнати, ние сме тргнати по поголеми

ентитети. Ако има консолидација на

регионот, која што ја отпочна Виенската

берза со купување на некои од берзите во

Централна и источна Европа би можело

да го повлече нашиот интерес во светот.

Интересот го привлекува и Варшавската

берза која е интересна за создавање

пазари на земјите во развој, па Русија.

Значи бараме поголеми ентитети ,

регионално консолидирани...

АРАНЖМАН СО ММФ- ДОБИТНА

КОМБИНАЦИЈА

Зоран Јовановски, генерален директор

на одделот за супервизија при НБРМ се

обиде да одговори како кои мерки НБРМ

ги презеде за да ги одржи во ваква

кондиција нашите банки.

- Македонските банки многу прудентно

се однесуваа и пред кризата, но особено е

важно што навреме реагираа и почнаа да

ги затегаат критериумите за кредитирање,

паралелно со вестите што доаѓаа за

големите финансиски шокови од надвор.

Тие стабилноста ја ставија во прв план,

пред нивната експанзија во нивните

планови за 2009 г. и што е најбитно се

задржа довербата во нив. Значи и во

последниот квартал од 2008 г. кога имаше

многу силен притисок од лоши вести од

глобалните пазари, ние не ја делевме

нивната судбина.Кај нас депозитите

останаа во банкарскиот систем и

продолжија да растат. За разлика од

Америка, во Македонија воопшто не се

постави прашањето која банка ќе опстане,

солвентноста на домашните банки остана

на значително високо ниво. Стапката на

адекватност на крајот на 2008г. беше 16%,

односно двапати поголема од минимумот

што го бара Законот. Но, имаше

дополнителни причини за кои не се

зборува многу. НБРМ има одлична

соработка со другите супервизорски

органи, така што информациите

циркулираат и секогаш сме информирани

што се случува со банките мајки на

странските подружници во РМ.

Имавме добри информации за

ризиците, па оттука НБРМ правовремено

презеде мерки и тоа не беше лесно да се

направи во време кога оптимизмот се

уште траеше. Кога ги видовме првите

сигнали на влошување на квалитетот на

кредитното портфолио на банките, кај тие

сегменти каде се влошуваше го

зголемивме пондерот за пресметка на

ризичноста. И тоа веќе значеше дека на

банките им одзема повеќе капитал ако

продолжат да бидат агресивни во

областите кои им го влошуваат

портфолиото. На крајот на годината ја

донесовме мерката за минималната

стапка на ликвидност, која како мерка

дополнително ќе влијае на одбраната од

негативните ефекти...

Клучно за банкарскиот сектор е како ќе

се имплементираат, односно спроведуваат

макроекономските политики. И мислам

дека за банкарскиот сектор и за

финансиската стабилност, од суштинско

значење е одржувањето на стабилноста

на девизниот курс . Тоа го имаат истакнато

и меѓународните финансиски институции.

Мислам дека во тој поглед склучување

аранжман со ММФ е нешто што е добро од

повеќе аспекти и во поглед на цената на

задолжување во странство и како

поддршка во платнобилансната позиција

на земјата. А, исто така мислам дека тоа

би бил силен сигнал до кредит рејтинг

агенциите коишто вршат ревизија на нашиот

кредитен рејтинг. Во отсуство на аранжман

се плашам дека ќе го влошат тој рејтинг, а

ако го влошат рејтингот ќе ни биде потешко

да ги привлечеме странските директни

инвестиции за кои што се прават големи

напори. Така што во овој момент

банкарскиот сектор е добро позициониран,

добро капитализиран, еѓутоа одлуките се

макроекономски.

Штериев: Она што е битно е дека

берзанските движења се циклични и јасно

е дека циклусот ќе се промени. Само

прашањето е кога? А тоа зависи од низа

фактори,а јас би споменал неколку:

макроекономските состојби, финансиските

резултати и дивидендните политики на

компаниите. Аквизициските афинитети, па

ако сакат и личните преференци на

инвеститорите колку можат да издржат

влезени во хартии и по кои цени ќе

продаваат ќе допринесе по некоја

динамика да се формираат нови т.н.

пазарни рамнотежи и да се динамизира

тргувањето...

Каде ја гледате МБ вооваа кризна година?


СВЕТ... ВЕСТИ...

Австриската Хипо груп Алпе Адриа која воминатата година забележа загуба од 520милиони евра, мора да оздрави сонамалување на бројот на вработени, оценипретседателот на УО Тило Берлин. Во изјаваза новинарите тој наведе дека во следните петгодини околу 2.100 работни места мора дабидат укинати. Таа мерка ја потврдил имнозинскиот сопственик Баерн ЛБ кој исто такасе наоѓа во големи тешкотии во работата.

Фит 2013 е назив на програмата за штедењеза Хипо во рамки на проектот Херкулес кој воцелата Баерн ЛБ предвидува намалување од5.600 работни места.

Заменикот на Берлин, Андреас Дерхефер,кој до преземањето на должноста на новиотпретседател на УО Франц Пинкл ќе биде

вршител на должноста претседател на Хипо,истакна дека проблемите во таа банка почналепоради пребрзиот раст. Тој додаде дека сегатреба да се води грижа за постоечките клиентисо ограничуавње на трошоците.

Според него, во иднина Хипо ќе секонцентрира само на пазарот во поранешнаЈугославија, Австрија и Италија додека задругите држави ќе се направи анализа далиработењето е корисно. Австриски медиумијавуваат дека Хипо ќе остане само во шестдржави - Австрија, Италија, Словенија,Хрватска, БиХ и Србија, а ќе се повлече одУнгарија, Бугарија, Црна Гора, Македонија,Украина и Германија.

На Енергетскиот форум во Софија неприсуствуваше рускиот премиер ВладимирПутин, објави Независимаја газаета.

Бугарскиот претседател Георги Првановизјави дека постојат несогласувања меѓуБугарија и Русија во врска со проектотЈужен поток. Руската делегација ќе јапредводи министерот за енергетика, СергејШматко.

Според советници од тимот на рускиотпремиер, во форумот ќе учествуваат главноексперти, и покрај тоа што организаторитего нарекуваат средба на највисоко ниво,наведува весникот.

Аналитичар од консултантската фирма АјЕјџ Ес Глоуб инсајт, Едрју Неф, изјавил завесникот дека отсуствувањето на Путин енеможност во Софија да бидат потпишаникакви било документи на меѓународно нивово сферата на енергетиката.

Според него, за тоа се потребнидополнителни преговори. Јужен поток сепотпира на реални инвестиции игарантирано од Газпром користење накапацитетите за пренос. Во исто времеНабуко се соочува со нерешени проблеми,наведува Неф. Во целина, работата на форумот нема дамине без спорови бидејќи се судираатинтересите на потрошувачите, операторитена преносни мрежи и доставувачите.Инвеститорите исто така имаат своиинтереси, дополнува весникот.

ХИПО ГРУП АЛПЕ АДРИА

За следните пет години -2.100 работни места помалку

РУСИЈА

Енергетскифорум без

учество на Путин

Бројот на отпуштени лица одработа во САД достигнарекордно ниво од времето наВтората светска војна, соопштиМинистерството за труд воВашингтон.

Според податоци наМинистерството, во март одразлични компании билеотпуштени 2.933 лица, авкупниот број на отпуштени одработа во последните неколкумесеци е околу 300.000 луѓе.

Во бирото за работа серегистрирале 6,14 милионилица. Само минатата седмицаво нив се пријавиле 640.000Американци.Националната асоцијација забизнис во САД прогнозира декадо крајот на годината нивото наневработеност може дадостигне девет проценти.

Американскиот претседател Барак Обама гиповика компаниите за издавање кредитникартички да ја променат практиката којапредизвика високи камати и големизадолжувања. - Уверени сме дека можеме данајдеме решенија близу до здравиот разум,изјави Обама на прес конференција посредбата со шефовите на 13 водечкиамерикански компании за издавање кредитникартички.

- Сакаме да го зачуваме пазарот накредитни картички, но да го направиме наначин на кој ќе се надминат злоупотребите и

проблемите со кои се соочени многу луѓе.Сметам дека се неопходни силни и надежнизаштити на клиентите, додаде тој.

Средбата на која присуствуваа шефовите наголеми компании меѓу кои Американ експрес,Виза и Мастер-кард се одржа ден подоцнаоткако во Претставничкиот дом се дебатирашеза закон кој треба да спречи оние кои издавааттакви картички да овозможуваат накорисниците слободно формирање камати идруга измамничка практика. Сенатот исто така разгледува варијанта на тојзакон.

САД ЈА МЕНУВА ПРАКТИКАТА

Нема веќе високи камати и задолжувања

Бројот наотпуштени на

рекордно ниво САД во голема мера се

виновни за сегашната економскакриза во светот, призна денескаамериканскиот министер зафинансии Тимоти Гајтнер,додавајќи дека цел свет мора дасоработува со цел таа да биденадмината.- Мораме да тргнемепо патот, на кој една земја илигрупа земји нема премногу датрошат, а други нема премногу да

произведуваат, истакна Гајтнер воговорот во Економскиот клуб воВашингтон.

Гајтнер нагласи дека САД вомоментов се подготвени да имаатголем буџетски дефицит за да јапоттикнат економската активност,но оти од витално значење епотрошувачката да се стави подконтрола на среден рок.

- Мошне е важно тоа да се

направи, бидејќи американскиотнарод и инвеститорите мораатда сфатат дека имаме волја иоти како држава сме одлучнида се вратиме до точката накоја живееме со она што гоимаме, рече американскиотминистер. Тој додаде дека зада се стигне до таа точка,потребно е да заздравистопанството.

САД во голема мера се виновни за светската криза

Raiffeisen Zentralbank Österreich(RZB) ја издаде третата, во оваагодина, емисија на бенчмаркобврзници, во вредност од 1,5милијарди евра. Двогодишнатаобврзница, издадена со гаранција наавстриската влада, носи годишнакаматна стапка од 2,5 отсто. Ценатана емисијата е фиксирана на mid-swaps плус 62 базни бодови, објавибанката..

Емисијата предизвика голем интерескај инвеститорите, а најголемапобарувачка има во Европа, претежново Германија, Велика Британија,земјите на Бенелукс и Италија.

Првата емисија на обврзниците наRZB беше на крајот на јануари, совкупна вредност од 1,5 милијардиевра, а втората, во вредност од 1,25милијарди евра, на почетокот намарт.

RAIFFEISEN ZENTRALBANK

Емисија на обврзници од 1,5милијарди евра


СВЕТ... ВЕСТИ...

ВЕЛИКА БРИТАНИЈА

Лојдс укинува околу илјадаработни места

Британската економија го продолжува својот

пад започнат во 2008, па на крајот од март оваа

година бруто домашниот производ (БДП) е

намален за 1,9 отсто, соопшти денеска државната

Агенција за статистика. Овој податок е полош од

очекувањата, па падот во оваа година, заедно со

оној забележан во последните три месеци од

претходната, се смета како најлошото

постигнување во стопанството откако агенцијата

за статистика ги бележи овие податоци.

Само намалувањато на БДП во периодот меѓу

јануари и март се оценува како најголем пад на

британската економија уште од постигањата

забележани во третиот квартал од 1979 година.

Најголемиот придонес за ваквите негативни

резултати кои покажуваат дека се продлабочува

рецесијата на британската економија, има

производниот сектор. Само земјоделството,

шумарството и рибарството бележат сосема благ

пораст на почетокот од годинава од само 0,3

отсто.

Британската Влада и натаму тврди дека кон

крајот на оваа година се очекуваат првите знаци

за опоравување на домашната економија.

Меѓународниот монетарен фонд, меѓутоа, во

последниот свој извештај најавува дека

рецесијата во Велика Британија ќе биде наголема

и најдолга во споредба со другите големи

европски држави. Според ММФ, британскиот БДП

на крајот од оваа година ќе се намали за 4,1

отсто.

Пад на БДП за 1,9 отсто

Британската банкарска групација Лојдс

Банкинг Груп (ЛБГ) соопшти дека укинува

околу илјада работни места во следните две

години. Оваа банкарска организација, која 43

отсто е во сопственост на британската Влада

по кредитниот удар минатата есен, потврди

дека со оваа одлука ќе бидат погодени повеќе

филијали и единици на банката во

внатрешноста на Велика Британија. ЛБГ е

создадена со спојување на поранешните

британски банки Лојдс ТСБ и ХБОС

(Халифакс-Банк оф Скотланд), откако

групацијата ХБОС се најде на работ од

финансиски колапс во ноември минатата

година и беше спасувана со државна

интервенција од десетици милијарди фунти,

за да се изврши рекапитализација на банката.

Ова е прво отпуштање од работа во новата

банкарска организација, која има 140 илјади

вработени.

Претставник на британските синдикати изјави

дека се стравува оти ваквата мерка на ЛБГ

нема да биде последна и оти ќе има уште

отпуштања од работа.

Варшавската берза би можела да биде

приватизирана во рок од шест месеци,

најави членот на УО, Adam Maciejewski, при

што крајниот рок за приватизација е

годинешнава есен, пренесува Ројтерс.

Берзата бара стратешки партнер кој ќе

преземе 51 до 75 отсто од нејзиниот

сопственички капитал и ќе продолжи со

натамошно развивање на пазарот на

капитал во Полска, па затоа ги повикаа

водечките светски играчи на ова поле да

учествуваат во приватизацијата: NYSE

Euronext, Nasdaq, London Stock Exchange и

Deutsche Boerse. Се очекува дека со

доаѓањето силен странски стратешки

партнер Варшавската берза може да

профитира преку засилен промет и со

самото тоа пораст на добивката, како и со

привлекување на нови силни

институционални вложувачи и зголемување

на бројот на јавни понуди на акции на

странските компании.

Варшавската берза се спомнува како еден

од можните купувачи на Загребачката берза.

ПОЛСКА

Приватизација на Варшавската берза –до есен

UniCredit Bank Hungary потпиша со

Европската инвестициона банка кредитен

аранжман од 40 милиони евра.

Средствата ќе се искористат за

финансирање на малите и средни

претпријатија и проекти на локалните власти.

Кредитите ќе бидат наменети за проекти во

индустријата, задравствената заштита,

образованието, туризмот, инфраструктурата,

енергетиката и екологијата.

Заедно со овие средства, UniCredit од ЕИБ

досега доби околу 300 милиони евра за

финансирање на малите и средни

претпријатија во Унгарија, како и поддршка на

проектите кои се под контрола на локалните

власти.

UNICREDIT BANK

Кредит од 40 милиони евра од ЕИБ

Најголемата јапонска брокерска куќа,

Nomura Holdings, објави квартална загуба

поголема од очекуваната, што се должи на

двојното зголемување на трошоците на

вработените, по аквизацијата на работата на

Lehman Brothers Holdings. Загубата на

компанијата изнесува 2,2 милијарди долари

заклучно со 31 март.

Загубата на Nomura е во спротивност со

повратот на добивката на Goldman Sachsa и

Bank of America во истиот квартал, што би

можело да предизвика зголемен притисок врз

извршниот директор Kenichiо Watanabe да ги

скастри трошоците. Токиската компанија

потроши околу 2 милијарди долари да ги

апсорбира вработените кои ги презеде од

Lehman во октомври. Трошоците за работа во

четвртиот квартал пораснаа од 78,4, во

претходната година, на 161,7 милијарди јени.

Компанијата ја презеде работата на Lehman во

Азија, средниот Исток и Европа во ланскиот

септември, гарантирајќи им на поранешните

вработени плати и бонуси.

Компанијата имаше 709,4 милијарди јени

загуба во фискалната година која заврши на

31 март, во споредба со 67,8 милијарди јени

една година порано, прокнижувајќи 230

милијарди јени трошоци поврзани со

аквизицијата.

Петтата американска банка по

големината на имотот, Morgan Stanley, за

првиот квартал објави загуба од 177

милиони долари, односно 57 центи по

акција. Компанијата во декември, пред

почетокот на новата фискална година,

имаше загуба од 1,3 милијарди долари.

Банката ја намали дивидендата на 5

центи по акција.

Главниот извршен директор,

John Mack, ја претвори минатата година

Morgan Stanley, втората по големина

осигурителна компанија во САД во банка

и во јануари објави план за преземање на

контролата над берзанското посредување

на CitiGroup. Компанијата во првиот

квартал имаше загуба од една милијарда

долари, поврзани со недвижностите, и

дополнителни отписи во вредност од 1,5

милијарди долари.

NOMURA HOLDINGS

Загуба од 2,2милијарди долари

MORGAN STANLEY

Квартална загуба од 177 милиони долари


1. ТРОЈЦА КАНДИДАТИ ЗА „ЧЕБРЕН” И „ГАЛИШТЕ” (*****)

2. XEЦ “MAТКA” ПОДНОВЕНА ВO 2009 НАМЕСТО ВO 2005 (****)

23.04.2009 g. ЧЕТВРТОК


ДНЕВНИКс.6 КРИЗАТА БРЗО ЌЕ ГИ ИЗЕДЕ МЕРКИТЕ НА ВЛАДАТА

с.7 ЕЛЕМ И ЕВН НА АРБИТРАЖА ВО ВАШИНГТОН

с.7 ТОПИЛНИЦАТА ПАК ЌЕ ГИ ТРУЕ ВЕЛЕШАНИ

БИЗНИС

с.4 УЧЕСТВОТО НА НБРМ ВО ПАКЕТОТ ЗА ОДГОВОР НА КРИЗАТА

с.4 СТОПАНСКАТА КОМОРА БАРА ИТНО СПРОВЕДУВАЊЕ НА МЕРКИТЕ

с.4 ГОЛЕМ ИНТЕРЕС ЗА ИЗГРАДБА НА ХИДРОЦЕНТРАЛИТЕ

с.5 СТОПАНСКАТА КОМОРА БАРА ИТНО СПРОВЕДУВАЊЕ НА МЕРКИТЕ

с.6 КРИЗАТА ДОАЃА - ОБИДИ ДА НЕ ВЛЕЗЕ HA ГОЛЕМА ВРАТА

с.7 КРИЗАТА ДОАЃА - ОБИДИ ДА НЕ ВЛЕЗЕ HA ГОЛЕМА ВРАТА

с.11 ГОТОВИНАТА ВО БАНКИТЕ - ВО ПОРАСТ

с.13 ПАЃААТ АКЦИИТЕ - ПАЃА И МБИ-10

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 CO ГОЛЕМ ПРИТИСОК ЕВН СЕ БРКА ОД ДРЖАВАВА

с.5 ЕЦБ ЌЕ И ПОМАГА НА НБМ ВО СПРАВУВАЊЕТО СО КРИЗАТА

с.9 ГОЛЕМИТЕ КОМПАНИИ ПАК ИЗВИСИЈА

с.10 ВЛАДАТА ПАК ГИ ПУШТА НОЗЕТЕ ПОДОЛГО ОД ЧЕРГАТА

с.10 ГОЛЕМ ПАД НА БЕРЗАНСКИОТ ИНДЕКС с.10 ОТВОРЕНИ ПОНУДИТЕ ЗА ИЗГРАДБА НА 20 МАЛИ ХЕЦ

ВЕЧЕРс.5 СЕ ЗАЈАКНУВА СОРАБОТКАТА СО МАКЕДОНИЈА

с.6 ЕЛЕМ: АВСТРИЈЦИТЕ ГИ ПРЕЗЕДОА МИЛИОНСКИТЕ ПОБАРУВАЊА

с.7 БИЗНИСМЕНИТЕ ОЧЕКУВААТ ПРЕРОДБА, ТРАНСПОРТЕРИТЕ СЕ ЖАЛАТ

с.7 10 КОМПАНИИ СО ПОНУДА ЗА МАЛИ ЦЕИТРАЛИ

ВРЕМЕ

с.2 ДРЖАВАТА ИМА ПАРИ, НО НЕ ГИ ТРОШИ ДОМАЌИНСКИ

с.3 ПОЛЕКА СЕ ЛИЗГАМЕ КОН РЕЦЕСИЈА

с.3 ПОЛОВИНА КРЕДИТИ НА СМЕТКА НА ДРЖАВАТА

с.6 ОТВОРЕНИ ПОНУДИТЕ ЗА 20 МАЛИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ

с.6 ЕВН СО ГОЛЕМ ДОЛГ ИЛИ ВЛАДАТА СО ДОЛГА РАКА?

с.7 ИМА ЗА СПОМЕНИЦИ, А НЕМА ЗА ЖИВИ КРАВИ

ВЕСТс.7 ЕВН ЗНАЕЛО ЗА ДОЛГОТ И НЕМА ОСНОВА ДA ЈА ТУЖИ MAКEДOНИЈA

НОВА МАКЕДОНИЈАс.2 ПРЕКУ ММФ ДО СПАС ИЛИ ВО ПРОПАСТ?с.3 ПРЕКУ ММФ ДО СПАС ИЛИ ВО ПРОПАСТ?

с.8 ЕЛЕМ: АВСТРИЈЦИТЕ ЗНАЕЈА ЗА ДОЛГОВИТЕ НА ЕСМ

с.9 ДЕСЕТ ПОНУДУВАЧИ ВО ТРКА ЗА 20 МАЛИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ

с.9 ВЛАДАТА МОРА ИТНО ДА ГИ РЕАЛИЗИРА АНТИКРИЗНИТЕ МЕРКИ

ШПИЦ

с.5 ВЛАДАТА НЕ ДAВA ЛЕК ЗА ЕКОНОМИЈАТА

с.6 EBH ДA СЕ ЖАЛИ ДОМА?

Првичните реакции на стопанствениците завладините антикризни мерки и мислењата наекспертите за кратењето на буџетот ги преплавијаденешните изданија на печатените медиуми.

Владата пак ги пушта нозете подолго од чергата, егенерално ставот на повеќето експерти во земјава.-Владата треба да го скуси буџетот за 20 проценти,а не само за 9 отсто, за да може да се задржипроектираниот дефицит од 2,8 проценти,порачуваат експертите. За дел од нив, спакуваниотребаланс на буџетот е само шминка на власта, сокоја се добива впечаток дека нешто се прави за дасе заштити земјава од ударот на економскатакриза. Со ребалансираниот буџет и со новитеекономски проекции за оваа година, споредекспертите, нема да добијат подобар живот нитуграѓаните ниту стопанството, кое веќе диши нажабри. Ова од причина што се работи за безначајнонамалување на буџетот, кое е дури помало одпроцентот на намалените државни приходи запрвите три месеца од годинава. Заедничка е оцената дека Владата се’ уште гипушта нозете повеќе отколку што и’ е долгачергата. „Намалувањето на буџетот и буџетскитетрошења е недоволно. Требаше да се крати многуповеќе, бидејќи во буџетот се’ уште останувависокиот буџетски дефицит, кој во однос на БДП е2,8 отсто, но во однос на буџетските расходи е од 9до 10 проценти.Големите компании пак извисија- Тие повторнореагираат и сметаат дека и во овие мерки немадиректна помош за главните полначи на буџетот.Како најголеми извозни компании, не гледаменекоја директна помош во овие нови мерки наВладата, како што не видовме ниту досега. Заметалната и текстилната индустрија, кои какогранки се најпогодени од кризата, нема ништорапидно да се промени. Со овие мерки сестимулираат и извозот и увозот, не се прави рескаграница кој го полни најмногу буџетот...Првичните оцени на стопанските комори се дека одсетот мерки, позитивен ефект може да дадесубвенционирањето на кредитирањето. Сепак,сметаат дека 100 милиони евра обезбедени од

Европската инвестициона банка не се доволни зада се задоволат потребите на целото стопанство.При одобрувањето на овие пари од ЕИБ билопобарано од Владата да не ги троши занепродуктивни цели, туку со нив директно да мупомогне на стопанството.

Бизнисмените се прашуваат колку брзоќе можат да ги добијат овие пари кои им сенеопходни за да го одржат производството. Тие сесомневаат во капацитетот на Македонска банка заподдршка на развојот брзо да ги спроведе овие 100милиони евра, а не им е познат ниту концептот,каде ќе треба да аплицираат за да ги добијат овиесредства....Од коморите сметаат дека Владата треба да сепотруди да најде повеќе пари од странските банкии институции, кои би биле директно инјектирани востопанството. Меѓу најзастапените вести е и отворањето напонудите на десетте компании заинтересирани заизградба на мали хидроцентрали... Тендерот заизградба на 20-те мали хидроцентрали бешеобјавен на 15 декември минатата година. Рокот запријавување заврши во јануари годинава, вкупно30 компании, домашни и странски, подигнаадокументација и се стекнаа со правото задоставување понуди.

Ова е третиот пакет за мали хидроцентрали одвкупно 60, предвидени за изградба во земјаваДенес ќе читате и дека Македонскиот индекс надесетте најликвидни компании МБИ 10 вчерапотона за 2,57 отсто и заврши на 1.826,47индексни поени. Ваквата завршница на МБИ 10беше последица на падот на акциите наземјоделскиот комбинат Пелагонија од 7,41 отсто,акциите на Макстил паднаа за малку над 6%,додека цената на акциите на Комерцијална банкасе стопија за 5,5 отсто. Индексот на јавнопоседуваните друштва падна за 0,31 отсто, аиндексот на обврзниците забележа пад од 0,18проценти. На вчерашниот трговски ден на пазаротна капитал беше остварен промет од 14,2 милионаденари, при што повторно обврзниците од осматаемисија имаа најголемо учество во вкупниот

промет.За можниот исход од кавгата меѓу ЕЛЕМ и ЕВН,пишуваат речиси сите денешни весници. Еден однасловите е дека тие ќе одат на арбитража воВашингтон. -Македонија може да биде казнета соголема казна ако го загуби спорот што ЕВН гопочнува пред Арбитражниот суд во Вашингтон.Тужбата е реакција на завчерашната одлука наОсновниот суд Скопје 2 дека ЕВН Македонија требада и’ врати над 160 милиони евра на државнатакомпанија, Електрани на Македонија. По одлукатана Судот, прво реагира австриски ЕВН најавувајќидека ќе покрене спор против РепубликаМакедонија бидејќи ЕЛЕМ на скандалозен начинбара од ЕВН да и’ ги плати сите ненаплатенипобарувања од потрошувачите предприватизацијата на компанијата. Покрајмеѓународно оспорување на одлуката на скопскиотсуд, Австријците може да се повикаат и напрекршување на билатералниот Договор запромоција и заштита на инвестициите склучен меѓувладите на Австрија и Македонија во 2002 година.Во овој договор, покрај другото, се вели декадоговорните страни ќе обезбедат фер третман ицелосна и постојана заштита и сигурност наинвестициите на другата страна. ЕВН би можела дасе повика и на мултилатералниот договор заформирање на Енергетската заедница наЈугоисточна Европа....Студентите и младата популација до 24 годининајмногу купуваат домашни производи. Ова гопокажа истражувањето на компанијата ГФК Скопје,што го спроведе минатиот месец, нарепрезентативен примерок на 2.500 граѓанипостари од 15 години. Според истражувањето, одоние што купуваат домашни производи, дури 61процент се на возраст од 18 до 24 години, како и60 отсто од анкетираните студенти. - Акцијата -Купувајте македонски производи, која веќенеколку години се спроведува кај нас е добропозната и прифатена од страна на граѓаните.Поттикнати од тоа, нешто повеќе од четвртина одмакедон-ските граѓани или 27 проценти од нив,денес купуваат домашни производи повеќе одпорано - велат од ГФК Скопје.



1. УЧЕСТВО НА ПРОЛЕТНИТЕ СРЕДБИ НА ММФ И СВЕТСКА БАНКА (****)

2. ЕВН ВРАЌА ПЕТ ПАТИ ПОСИЛНО (***)

24.04.2009 g. ПЕТОК


ДНЕВНИКс.7 МАКЕДОНИЈА ЌЕ ПОТОНЕ ВО РЕЦЕСИЈА

с.7 СТРУЈАТА И ПАРНОТО ЌЕ ПОЕВТИНАТ

с.8 ЕВН СО МЕЃУНАРОДНА ПОДДРШКА ПРОТИВ ЕЛЕМ

БИЗНИС

с.3 УЧЕСТВО НА ПРОЛЕТНИТЕ СРЕДБИ НА ММФ И СВЕТСКА БАНКА

с.3 СТАРТУВА ТРЕТИОТ СТОЛБ

с.4 МЕРКИ ЗА СТИМУЛИРАЊЕ НА СТОПАНСТВОТО

с.5 МЕРКИ ЗА СТИМУЛИРАЊЕ НА СТОПАНСТВОТО

с.8 ЦЕНИТЕ НА УДОЛНИЦА

с.9 И НАТАМУ ПРЕДНИЧАТ ОБВРЗНИЦИТЕ

с.10 „ПЕКОРИНО“ И ВО МАКЕДОНИЈА

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.5 СПОРОТ МЕЃУ ЕЛЕМ И ЕВН МОЖЕ ДА ГИ ПИШМАНИ СТРАНЦИТЕ

с.8 ВЛАДАТА ГИ ПРИТИСКА ФАРМЕРИТЕ ДА СЕ ОТКАЖАТ ОД БЛОКАДАТА НАБИТОЛА

с.8 ОД МАЈ СТРУЈАТА И ПАРНОТО ЌЕ ПОЕВТИНАТ?

с.9 МИНИСТРИТЕ ВО ВАШИНГТОН, ЗАСЕГА „НЕ” ЗА АРАНЖМАН СО ММФ

с.10 „КБ ПУБЛИКУМ БАЛАНСИРАН” ПОЧНА ДА ЗАПИШУВА УДЕЛИ

с.10 КАШКАВАЛИТЕ НА ИМБ И ВО АМЕРИКА с.10 МЕЃУНАРОДНА НАГРАДА ЗА „МЕКЕН ЕРИКСОН” СКОПЈЕ

ВЕЧЕРс.6 ПО САД, ПЕКОРИНОТО И ИА МАКЕДОНСКИТЕ ТРПЕЗИ

с.7 ВЛАДИНАТА АНТИКРИЗНА ИНФУЗИЈА ЌЕ ЈА СПА-СИ БЕРЗАТА

ВРЕМЕс.7 ЕВРАТА ВЕЌЕ НЕ СЕ РАЗГРАБУВААТ

с.7 НА ТУЃ ГРБ И ПОКРАЈ СВОИ ПАРИ

ВЕСТс.8 МЕККЕН ЕРИКСОН - СКОПЈЕ НАГРАДЕНА ЗА КРЕАТИВНОСТ ВO ВАЛЕНСИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 НИЕ НЕ СМЕ ФАРМЕРИ, НИЕ СМЕ ГОЈДАРИ!

с.8 „НЛБ ПЕНЗИЈА ПЛУС” ЌЕ БИДЕ ПРВИОТ ДОБРОВОЛЕН ПЕНЗИСКИ ФОНД

ШПИЦ

с..6 КАЈ ММФ, АМA САМО НА ГОСТИ

с.6 ЕВН ВРАЌА ПЕТ ПАТИ ПОСИЛНО

с.6 СТРУЈАТА ПОД ПРИТИСОК ДА ПОЕВТИНИ

Рецесија, пад на цените и раст на минусот вотековната сметка ќе ја снајдат годинаваМакедонија. Ова е содржано во анализата Криза изакрепување, што вчера ја објави ММФ,непосредно пред пролетното заседание наинституцијата и на Светската банка. Како штопренесуваат весниците, ММФ предвидува декадомашното стопанство ќе го снајде погубносценарио - негативна стапка на раст од 2 отсто,наместо од 1 отсто, колку што Владата очекува загодинава. Негативни се и процените за платниотпромет во земјава. Фондот прогнозира декагодинава ќе имаме еден од највисоките минуси вотековната сметка во централна и источна Европа одминус 14,1 отсто од БДП. Според ММФ,регионалниот просек ќе биде минус 4,1 отсто.Највисок платен дефицит Фондот сепак прогнозираза Црна Гора, - 23,2 отсто. Трета, по Македонија, еСрбија - со 12,2 отсто. Тесно поврзано сопесимистичките очекувања на Фондот декагодинава ќе паднеме во рецесија е и тоа дека ќеимаме голем пад на малопродажбените цени. Ланиопштото ниво на цените на мало изнесуваше 8,3отсто. Меѓународниот монетарен фонд очекувадека во 2009 година тие ќе паднат на 1 отсто, штозначи дека економијата ќе влезе во дефлација. Вопрво време тоа е добро за граѓаните. Но, акопотрае, а очекувањата на економските експерти едека тоа ќе ја снајде македонската економија,поевтинувањето ќе биде лошо и за стопанството иза граѓаните. Бидејќи ќе се обезвреднуваатпроизводството и услугите на фирмите, тие ќенемаат пари за плати, па ќе отпуштаат вработени.Според Светската банка, растот на невработеностае најлошиот ефект од кризата врз националнитеекономии. Исто така, ММФ очекува дека во нашетососедство најлошо ќе помине Романија, каде што сеочекува негативен раст од 4,1 отсто. Хрватскатаекономија годинава ќе влезе во рецесија со раст одминус 3,5 отсто, а босанската со 3 отсто.Негативниот раст во српската економија ќе бидееднаков на македонскиот. Според Фондот, најдоброќе помине албанската економија, која за малку ќесе извлече од рецесијата, со раст од 0,4 отсто.

На средбата на ММФ и СБ во Вашингтон,како што пренесуваат печатените медиуми, ќеучествува и македонската делагација, предводенаод вицепремиерот Зоран Ставрески и министерот зафинансии, Трајко Славески, кои за време на

претстојот ќе имаат повеќе средби со високипретставници на меѓународните финан-сискиинституции.

Владината антикризна инфузија ќе јаспаси Берзата, информира Вечер, бидејќи новиотпакет мерки директно ќе влијае на компаниите, аиндирекно и на пазарот на капитал. Позитивнитевибрации брокерите ги очекуваат во вториот и вотретиот квартал годинава, односно позаживувањето на мерките во реалниот сектор. Тиетоа го објаснуваат со фактот што прво се очекувафирмите внатрешно да се консолидираат, да гоосетат бенефитот, а потоа тоа ќе се одразело и наберзата. Инаку, на македонскиот пазар на капиталсе регистрирани и одредени специфичности. Иакоглобалната криза најмногу се одрази врзметалскиот и градежниот сектор, на Македонскатаберза за хартии од вредност токму акциите на овиекомпании се во подем. Феноменот експертите гообјаснуваат со податокот дека на пазарот растатхартиите од вредност токму на овие компании, отиво овој сектор и покрај рецесијата се прикажуваатнеревидирани финансиски извештаи со добивки одмилиони евра. Некои од нив, дури оствариле ипоголеми добивка од онаа во 2007 година когастопанството беше стабилно и никој непретпоставуваше дека го демне криза од ваквиразмери.

Цената на струјата можно е да сенамали од следниот месец, а во текот на летотоможе да поевтини и парното греење, најавија одРегулаторната комисија за енергетика навчерашната собраниска комисија за економскипрашања. Евентуалниот пад на цената на струјатаќе се должи на намалената побарувачка и на сепоевтината увезена електрична енергија, асметките за парно би се намалиле порадипониските цени на мазутот и на природниот гас насветските берзи. Дали и за колку ќе поевтиниструјата, ќе се знае в четврток, откако РКЕ ќе гиразгледа пресметките на трите енергетскикомпании ЕВН, ЕЛЕМ и МЕПСО.

Од областа на енергетиката е и вестадека ЕВН Македонија директно го информиралаеврокомесарот Оли Рен и Европската енергетсказаедница за нивното мислење за судската пресудасо која на компанијата и беше наложено да и плати160 милиони евра на државната Електрани наМакедонија. Покрај тоа, ЕВН вчера за сите детали

во врска со нерегуларниот и скандалозен случај јаинформирала и Владата, односно министерот заекономија Фатмир Бесими, како и вицепремиеротЗоран Ставрески. ЕВН најави дека ќе поведепостапка пред Арбитражниот суд во Вашингтонпротив Република Македонија, каде што ќе барастотици милиони евра отштета поради одлуката наОсновниот суд Скопје 2, но и за сите пречки вофункционирањето со кои досега се соочијаАвстријците.

Стартува третиот столб на пензискиотсистем. Управниот одбор на Агенцијата засупервизија на капитално финансирано пензискоосигурување, донесе одлука со која наАкционерското друштво за управување со пензискифондови, Нов пензиски фонд Скопје му се издавадозвола за вршење дејност управување содоброволни пензиски фондови и условноодобрение за управување со доброволниотпензиски фонд Отворен доброволен пензиски фондНЛБ пензија плус.

Весниците ја пренесуваат и пораката одФорумот за иновации и семинарот за технолошкимодернизации што се одржаа во Скопје, воорганизација на ,Мајкрософт Македонија, декаиновациите во фирмите се клуч за пребродувањена економската криза, а информатичкататехнологија е платформата од која можат дапроизлезат таквите решенија. Според директоротна Мајкрософт за централна и источна Европа,Џереми Гитинс, иако после-диците од кризата ќе сеодразат и врз новите пазари, токму периодот нарецесија ги прави позначајни информатичкататехнологија и софтверите, кои се незаменливи воизнаоѓањето нови деловни решенија за фирмите.

Со мерките за справување сопоследиците од глобалната финансиска криза немада се скусат парите за аграрот, вели министерот заземјоделство, Ацо Спасеноски. - Ќе настојувамеземјоделците да добијат по последно евро одпланираните 70 милиони евра за оваа година -вели Спасе-носки. Во Министерството заземјоделство ќе ги разгледаат барањата од бизнисзаедницата, кои препорачуваат 24-часовноработно време на фитосанитарните и на ветери-нарните гранични инспекции заради побрзоодвивање на извозот и увозот, како и тоа да сенамалат таксите при тие контроли за околу 30проценти.




1. НЕМА ИНТЕРЕС ЗА КУПУВАЊЕ НА МАКЕДОНСКАТА БЕРЗА (*****) 2. ОПАСНИ ПРОГНОЗИТЕ НА ММФ (****)

25.04.2009 g. ЧЕТВРТОК


ДНЕВНИКс.11 СТРАНСКИ ИНВЕСТИТОРИ СЕ СПАС ЗА БЕРЗАТА с.11 ПРЕДНОТО ТРКАЛО ГО СОПНА MAT с.12 ВЛАДАТА ПO ПАРИ ВО ММФ с.12 УСПЕШНА ГОДИНА ЗА ТУТУНСКА И ПРОКРЕДИТ БАНКА с.13 ОТКАЗИ ВО „ХИПО” ПОРАДИ ЗАГУБИ

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.5 ДАЛИ РЕГУЛАТОРНА ЌЕ ЈА ПОЕВТИНИ СТРУЈАТА БЕЗ АМИН НА ЕЛЕМ?с.5 ПРИЗЕМЈЕН „БОИНГОТ” НА МАТ с.7 НЛБ ТУТУНСКА ЌЕ ПОДЕЛИ 10 МИЛИОНИ ЕВРА ДИВИДЕНДА с.7 ВЛАДАТА ДОНЕСЕ И ТРЕТ ПАКЕТ АНТИКРИЗНИ МЕРКИ с.7 ММФ ПРОГНОЗИРА РЕЦЕСИЈА ЗА МАКЕДОНИЈА с.8 ЈАПОНСКА КОРПОРАЦИЈА ЌЕ КОРИСТИ РАСТВОРИ ЗА ХЕМОДИЈАЛИЗА НА„АЛКАЛОИД”с.8 ПРОКРЕДИТ БАНКА СО НЕТОПРОФИТ ОД 2 МИЛИОНА ЕВРА с.8 НЕМА ИНТЕРЕС ЗА КУПУВАЊЕ НА МАКЕДОНСКАТА БЕРЗА

ВЕЧЕРс.3 МАКЕДОНИЈА НАЈОТПОРНА НА СВЕТСКАТА ЕКОНОМСКА КРИЗА с.4 АЛКАЛОИД И ЈАПОНСКИ НИПРО - СТРАТЕШКИ ПАРТНЕРИ с.6 ВЛАДИНИТЕ МЕРКИ ВНЕСОА ОПТИМИЗАМ НА БЕРЗАТА с.6 10 МИПИОНИ ЕВРА ЗА ДИВИДЕНДА

с.6 НЕТО-ДОБИВКА ОД ДВА МИМОНИ ЕВРА с.6 ХИПО СЕ ПОВЛЕКУВА ОД МАКЕДОНИЈА?! с.7 ПРИЗЕМЈЕН АВИОНОТ HA MAT

ВРЕМЕс.7 КРАВАРСТВОТО ЌЕ ОСТАНЕ САМО СО БРОНЗЕНИОТ БИК с.7 ММФ НИ ПРЕДВИДЕ РЕЦЕСИЈА с.7 ГО КУПИВМЕ ЕСМ ЧИСТО, А СЕГА НИ КАЛЕМАТ ДОЛГОВИ с.7 ТУТУНСКА СО НОВИ ИНВЕСТИЦИИ

ВЕСТс.2 ПРИЗЕМЈЕН ЕДИНСТВЕНИОТ AВИОН НА MAT с.4 MMФ: MAКEДOНСКАТА ЕКОНОМИЈА ГОДИНАВА ВO МИНУС ДВА ОТСТО

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 ПОЧНА ПРОДАЖБАТА НА УДЕЛИ ВО ИНВЕСТИЦИСКИОТ ФОНД ПУБЛИКУМ с.8 АВИОНОТ НА MAT ПРИЗЕМЈЕН ОД АЦВ с.8 НАСДАК НЕ ЈА САКА „МАКЕДОНСКА БЕРЗА”

ШПИЦ

с.6 ОПАСНИ ПРОГНОЗИТЕ НА ММФ с.6 АЦВ ПРИЗЕМЈИ АВИОН НА MAT с.6 КАМАТИТЕ ЌЕ БИДАТ ЖРТВА НА ВЛАСТИТЕ

И денеска во печатените медиуминајактуелен е извештајот на ММФ движењето насветската економија, според кој Македонијагодинава ќе се соочи со рецесија, поточно ќевлезе во зоната на негативен раст од минус 2отсто на БДП, со пад на цените и огромен растна минусот на тековната сметка. Оваа најавапрактично ја прегазува ревидираната стапка нараст која пред неколку дена ја најави Владата икоја предвидува раст од 1 отсто. Токму врзоснова на оваа стапка на раст е скроенребалансот на Буџетот, кој ја намалипроекцијата за раст, но не и буџетскиотдефицит што е задржан на 2,8 отсто од БДП.ММФ во извештајот за Македонија иманегативни процени и за платниот промет воземјава. Фондот прогнозира дека годинава ќеимаме еден од највисоките минуси во тековнатасметка во Централна и во Источна Европа одминус 14,1 отсто од БДП, додека регионалниотпросек ќе биде минус 4,1 отсто. Една одможностите за излез од рецесијата би билосклучувањето нов аранжман со ММФ, за што доскоро нашата Влада не сакаше да чуе. Овиеденови во Вашингтон се наоѓаат министерот зафинансии Трајко Славески и вицепремиеротЗоран Ставрески на пролетни средби со ММФ иСБ и тоа во време кога се погласни се апелитена експертите за склучување аранжман со ММФ.Вчера првпат дури и НБМ отворено повика наколку што е можно побрзо случување аранжмансо Фондот, што би го кренало кредитниотрејтинг на земјава и би дало позитивен сигнална инвеститорите.

За извештајот на ММФ и на анализитена Светската банка, весникот Вечер пак, сметадека податоците зборуваат дека Македонија сепокажува како една од најотпорните земји когастанува збор за светската економска криза.Според пресметките на овие две институции, војугоисточна Европа најлошо ќе поминеРоманија, каде се очекува негативен раст од 4,1отсто, за Хрватска се смета дека ќе влезе ворецесија со раст од минус 3,5 отсто, абосанската економија со 3 отсто. Негативниотраст во српската економија ќе биде еднаков на

македонскиот. Најпесимистички се сценаријатаза Латвија, Литванија и Естонија. Во рецесијаќе влезе и Турција со минус од 5,1 отсто пораст,што е далеку повеќе од Македонија.

Топ вест во денешните весници е иодржувањето на десеттата годишнаконференција на Македонската берза што сеодржува во Охрид, а на која е заклучено декаслучувањата на Македонската берза за хартииод вредност во минатата година не беа одраз наобјективна финансиска и економска состојба.Во претходниот период состојбите на Берзатабеа премногу надуени, а ова паѓање во едендел е и враќање кон нормалното ниво, кое еодржливо на долг рок. Според Горан Петрески,доцент на Економскиот факултет во Скопје,ребалансот на буџетот и промената во макро-економската политика нема да имаат големовлијание врз Македонската берза, затоа штослучувањата на пазарот на капитал биле поддоминантно влијание на два фактори-хистерична еуфорија кај домашнитеинвеститори и отсус-твото на активност настранските инвеститори. Директорот наМакедонската берза, Иван Штериев во однос нанајавата за продажба на Македонската берзарече дека е рано да се даваат конкретниодговори. - Она што е важно е дека повеќетоакционери на Македонската берза, вклучителнои раководството, дефинитивно сметаат декаинтегрирањето во некоја поширока алијансаснае среднорочната стратегија на која ќе сеопстои, рече Штериев. Хенри Бергстром,директор на берзата Насдак, ги отфрлиинформациите дека се заинтересирани закупување на Македонската берза поради тоашто, според него, Македонија е премногу малаземја, a влијание имаат и околностите коипроизлегуваат од еко-номската криза.

Најголемата домашна фармацевтскакомпанија скопски, Алкалоид ја проширисоработката со третиот по големинапроизводител на опрема за дијализа во светот,јапонската корпорација НИПРО од Осака.Договорот за стратегиско партнерство, којвчера го потпишаа генералниот директор на

Алкалоид, Живко Мукаетов, и извршниотдиректор на НИПРО Европа НВ, Свен АкселКренторз, предвидува центрите за дијализа најапонската корпорација во регионот да гикористат растворите за дијализа кои гипроизведува Алкалоид во својот реновиранпогон. Капацитетот на погонот, кој е единственво Македонија, е 15 тони дневно. Прватаиспорака ќе биде во центарот за хемодијализана НИПРО во Албанија, а потоа сукцесивно и водругите кои ги има во земјите од регаонот,вкупно пет.

Весниците информираат и зарезултатите од работењето на македонскитебанки во минатата година. НЛБ Тутунска банкаоствари чиста добивка од 10 милиони евра, штое за 23 проценти повеќе од лани. Акционеритесе согласија да распределат 92 процента оддобивката, a осум проценти од парите да гивложат во развојот на банката. Порастот нането-профитот се должи на зголемувањето набилансната актива од 20 проценти, а бројот накпиентите е зголемен за 42 проценти. Со нето-добивка од 2 милиони евра и со вкупна активаод 185 милиони евра, минатата година јазаврши Прокредит банка, која и натаму ќеостане посветена на кредитирањето на малите ина средните бизниси, кои сочинуваатдоминантен дел од нејзините активности. Вобанката очекуваат да го задржат високото петгоместо меѓу банките во Македонија споредвкупната актива и четвртото според кредитнотопортфолио, кое лани достигна 130 милиониевра. Австриската групација Хипо Алпе Адрија, којаво Македонија е присутна преку лизингкомпанија, ќе се повлече од земјава, јавуваатавстриските медиуми. Според пишувањата,Хипо ќе остане само во Австрија, Италија,Словенија, Хрватска, БиХ и Србија, а ќе сеповлече од Унгарија, Бугарија, Црна Гора,Македонија, Украина и од Германија. Оваследува откако групацијата, која во минататагодина забележа загуба од 520 милиони евра,најави дека мора да се спасува со намалувањена бројот на вработени.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 23Data 13.04.2009 broj 69 берзНИК

ФОКУСС.24 ИЗБОРНАТА ОПЕРАЦИЈА УСПЕШНА, ЕКОНОМОЈАТА

НА СМРТНА ПОСТЕЛА!

Дијагнозата е конечно јасна, но нималку охрабрувачки сеповторните најави за осум милијарди евра инвестиции,антикризни мерки со веќе видено дејство, како и по којзнае којпат бомбардирањето со нереални предизборни ветувања.Нејасно е зошто Владата реши толку доцна да излезе содијагноза, зошто воопшто се одлучи да зајми од домашнитебанки, кога е јасно дека со тоа го истиснува приватниот сектор?!?Статистиката сурово покажува дека бројот на невработенисекојдневно се зголемува, фирми се затвораат, сиромаштијатазема замав. Оттаму и не изненадува зголемениот број девијантниоднесувања, убиства, самоубиства, силувања, родосквернавење.

С.28 КАКО СЕ УКРАДЕНИ 800.000 ЕВРА ОД АКЦИОНЕРИТЕНА АДГ МАВРОВО

Хрватската компанија Ингра ДД. минатата година го купи ДДГМаврово со повеќе блок трансакции на Македонската берза. Но,на тоа му претходеше серија на потези од страна нараководството на АДГ Маврово, забрана за тргување наМакедонската берза на АДГ Маврово, потоа симнување назабраната, по што уследија чудни масовни продажби на акциите,за на крајот хрватската Ингра д.д официЈално да влезе во АдГМаврово и да ги откупи акциите по многу повисока цена одпретходните котирања на берзата... Анализата на целата тааприказна открива дека всушност се случило со законнедозволено инсајдерство при тргувањето со акциите, по коемногу акционери на АДГ Маврово биле ограбени за околу 810.000евра.

КАПИТАЛС.10 СЕ БАРААТ ПАРИ НА СИТЕ СТРАНИ

Најистурени играчи на Владата во моментот се вицепремиеротЗоран Ставрески и министерот за финансии Трајко Славески. Тиесе во мисија до нојдат извори за да ја наполнат државната каса,каде има се помалку пари. До пред некое време тие го шетаасветот во потрага по странски инвестиции амасега бораатфинансиери. Работите се менуваат. Глобалната економска кризаудри по другите, но и по нас. Сакале да си признаеме или не,работите не одат како што треба, посебно во остварувањето напланираните буџетски приходи.

С.14 ИВАН ШТЕРИЕВ - ДИРЕКТОР НА МАКЕДОНСКАТАБЕРЗА

И покрај влијанието на кризата врз македонската економија иврз пазарот на капитал, Македонска берза и годинавапродолжува со традицијото на собирање на сите берзанскироботници, бизнисмени и брокери на едно место на Годишнотаберзанска конференција. A годинава е и јубилејна бидејќиконференцијата ќе се одржи по десетти пат. Менаџментот наБерзата, предводен од главниот извршен директор ИванШтериев, и годинава одбра интересни теми на кои ќедискутираат домашни и странски експерти.

С.32 СО ПОМОШ НА ИНОВАЦИИ ПРЕТВОРЕТЕ ЈА КРИЗАТАВО ШАНСА

Познатиот светски мислител и автор од областа на

иновативните бизнисстратегии, Роуан Гибсон, пред македонскатапублика ги претстави алатките за раст и профит во услови накриза

Производителот на автомобили Хјундаи, по соочу-вањето соголемиот пад на продажбата во Америка при крајот на минататагодина, на купувачите им понудил опција што е тешко да јаодбијат: ако купат автомобил од нив и во блиска иднина им сеслучи да ја загубат работата, може да го вратат автомобилот и даги добијат своите пари назад.

С.38 ПОСКАПУВААТ И БИЗНИС-КРЕДИТИТЕ!

По поскапувањето на кредитите за граѓаните, банкаритенајавуваат скок на каматите и за бизнис кредитите до 2% одпочетокот на мај. Ова е уште еден шок за компаниите, позаоарувањето на условите за кредитирање кои им ги наметнаабанките како резултат на финансиската и економската криза.Додека земјите од регионот прават напори да ги намалаткаматите за бизнис -кредитите, во Македонија бизнисмените сеоставени сами да се снаоѓаат и да бараат начини зафинансирање на своиге бизниси и инвестиции

С.41ДО КОГА ЌЕ ЗБОРУВАМЕ ЗА КРИЗА?

И оваа година на јубилејна година конференција на Берзата воОхрид, реномирани учесници од земјава и регионот ќе се обидатда одговорат на најактуелните прашања врзани со пазарите накапитал

Влијанието на кризата врз македонскиот пазар на капитал истратегиите за негов понатамошен развој ќе бидат лајтмотив надесепата, јубилејна, годишна конференција на Македонскаберза, што и оваа година се одржува во Охрид, од 23 до 25април.

С.54 ТРГОВИЈАТA ГИ СОЗДАДЕ НАЈГОЛЕМИГЕ БОГАТАШИНА БАЛКАНОТ

Мирослав Мишковиќ, сопственик на српска Делта, ИвицаТодориќ, сопственик на хрватски Агрокор и Мирко Туш,сопственик на Туш, стојат рамо до рамо со најбогатите луѓе восветот.

Трговијата, поточно малопродажбата, ги создаде најголемитебогаташи на Балканот. Во деведесеттите години на минатиот вексе создадоа погодни услови за развој на бизнисот во трговијата,така што денес трговските синџири се и најголеми и финансискинајдоходовни бизниси, кои ги кренаа своите сопственици високона листите на најбогати и најмоќни луѓе.

С.58 ПЛАНИРАМЕ ДА ГИ ИНТЕНЗИВИРАМЕ ИНВЕСТИЦИИТЕВО МАКЕДОНИЈА

Костас Теодосиадис генерален менаџер на Веро

Ефектите од економската криза се уште не се рефлектираатнегативно врз работењето на големиот трговски синџир Веро воМакедонија. Првиот човек на компанијата во интервју за Капиталговори за теко-вните и планирани инвестиции на македонскиотпазар во блиска иднина, за променетите навики на потрошу-вачите под влијание на понудата и начинот на работа на трговските синџири и за влијанието на еконмската криза врзмалопродажбата

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE

OD 20.04 DO 25.04.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA

24 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMIберзНИК broj 71 Data 27.04.2009

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

Изминатава недела на македонскиотпазар за хартии од вредност, помина вознакот на обврзниците од осмата емисијаод денационализацијата. Имено, во текотна целата недела тие убедливо го држеапрвото место во однос на остваренпромет и тоа, со учество од над 50% вовкупниот промет.На неделно ниво наМакедонската берза се направи прометод 58,7 милиони денари, во којштообврзниците од осмата емисијаучествуваа со промет од 27,3 милиониденари. МБИ не бележеше некоипоголеми падови и скокови, генерално седвижеше во зелената зона , завршувајќиво петокот на 1,841,48 индексни поени,односно нешто пониско во однос нанеговото движење во седмицата преднеа. Индексот на јавно поседуванитедруштва,МБИД ја започна неделата вонегатива, но последните два дена одтргувањето имаше позитивен тренд, азаврши со раст од 0,75%. Спротивно однего, индексот на обврзниците бележешепадво текот на целата недела.

Покрај обврзниците од осмата емисијакои остварија убедливо најголем промет,во текот на неделата најмногу сетргуваше со акциите на Алкалоид кои

остварија 7,9 милиони денари.Просечната цена на истргуваните акцииво оваа компанија се движеше околу3,237 денари. Веднаш зад нив, каконајтргувана се најде акцијата наКомерцијална банка Скопје со неделенпромет од 4,2 милиони денари и цена од1,984 денари. На неделно ниво најголемраст доживеа акцијата на Земјоделскикомбинат Пелагонија од Битола со порастод 12,64 проценти. Ваквиот пораст ерезултат пред се на одлука за исплата надивиденда за минатата година во вкупенбруто износ од 111 милиони денари, којабеше донесена на одржаното годишноакционерско Собрание. Инаку,последниот ден на тргување за овааакција со право на дивиденда е 18. мајоваа година, а прв ден на тргување безправо на дивиденда е следниот, 19.мај.Всушност, ова беше причина за големиотскок на акциите кои во четвртокотдостигнаа цена од 2.921 денари.

Местото на најголем губитник воизминатите четири работни дена иприпадна на акцијата на ОХИС Скопјечија цена се спушти на 150 денари поакција што претставуваше пад од 25%кај оваа акција.

Инаку, покрај ЗК Пелагонија, одлуказа исплата на дивиденда донесе иАлкалоид Скопје, каде што нето износотна дивиденда по акција е 123 денари. Заисплата на дивидендата друштвото одвои195,6 милиони денари. Последниот денна тргување со право на дивиденда заакционерите од ова друштво е29.04.2009г., а прв ден на тргување безправо на дивиденда е 30. април 2009година.

Американските берзи тргувањетонеделава го започнаа со индекси во црвено.Сличен почеток имаше и цената на нафтатакоја падна на 45 долари за барел.Нестабилноста беше предизвикана однајавата на финансискиот гигант, Банка наАмерика дека и покрај остварениот профитза првиот квартал од годинава, сепак ќетреба да издвои 13,4 милијарди долари зада ги покрие направените загуби. Но, ипокрај ваквиот почеток на неделнототргување, индексите до крајот се опоравијаи во петокот завршија во зелено.Слична беше ситуацијата и со европскитеиндекси, па така лондонскиот ФТСЕ завршиво позитива од 2,25%, германскиот ДАКСпорасна за 2,25%, а францускиот ЦАЦ 40забележува пораст од 1,93 проценти.

Обврзниците од осмата емисија и натаму на врвот

- Акционерите на НЛБ Тутунскабанка, на минатонеделното годишноСобрание ги усвоија Годишниотизвештај за работењето, Извештајотза економско-финансискатаревизија за 2008 година иСтратешките насоки за развојот иработењето на Банката. Тие јапотврдија и предлог-одлуката наНадзорниот одбор за распределбана 92 отсто од добивката остваренаво 2008 година за дивиденда заакционерите, која изнесува 786денари по акција или 78,6 отсто одноминалната вредност на акцијата.Банката ја заврши 2008 година сонето добивка од 677 милиониденари, што е за 23 отсто повеќе одпретходната година. Остварен епораст на билансната актива од 20отсто, при што кредитирањето наприватниот сектор е зголемено за33 отсто. Истовремено и депозититесе зголемени за 33 отсто. Бројот наклиенти на Банката во 2008 годинае зголемен за 42 отсто, а Банкатавработи и 135 нови

висококвалификувани кадри. Растотна Банката беше поддржан содокапитализација од НЛБ во висинаод 10,8 милиони евра, со штовкупниот капитал на Банкатадостигна 74 милиони евра, агарантниот капитал 86 милиони евра.

Минатата година Банката остварибилансна актива од 51,1милијарди денари или 832милиони евра, вкупни депозити од36,3 милијарди денари или 591милиони евра, вкупни кредити од30 милијарди денари или 488милиони евра, поврат на капиталотРОЕ од 21,4 отсто и поврат наактивата РОА од 1,6 отсто.

За постигнатите резултати НЛБТутунска банка трет пат едно подруго и четврти пат севкупно јадоби престижната награда на TheBanker, Банка на годината за 2008во Македонија, и втор пат едно подруго, сертификатот за Компанијасо добро корпоративно управувањеза 2008 година од Транспарентност- нулта корупција.

НЛБ ТУТУНСКА БАНКА ЈА РАСПРЕДЕЛИ ДОБИВКАТА

За акционерите по 786денари за акција

- Прокредит банка а.д. Скопје од почетокот наекономската криза евидентирала намалување напобарувачката на кредити за околу еднатретина, информира менаџерскиот тим наПрокредит банка.

Според Јованка Јолевска - Поповска, генералендиректор на Прокредит банка, минатата годинабанката остварила вкупен нето профит од двамилиони евра, износ кој е сличен на заработката во2007 година.

- Очекувањата за годинешниот профит не можеда се кажат бидејќи плановите се менуваат сооглед на новите околности, но износот ќебиде помал од минатогодишниот, рече Јолевска -Поповска.

Генералниот директор на Прокредит банкасоопшти дека во 2008 година вкупната актива набанката изнесува 185 милиони евра, депозитнотопортфолио 128 милиони евра, а кредитното 130милиони евра.

- Фокусирани сме на кредитирање многу мали,мали и средни претпријатија, а само процент одкредитното портфолио отпаѓа на потрошувачкикредити. Се обидуваме да го забрзаме економскиотразвој на Македонија со тоа што го поддржувамеразвојот на приватниот бизнис,посочи Јолевска -Поповска. Менаџерскиот тим на Прокредит банкапланира годинава да го зголеми кредитното идепозитното портфолио за 10 до 15 проценти.

ПРОКРЕДИТ БАНКА

Лани со профит од два милни евра


N E D E L E N P R E G L E D N A M A K E D O N S K A B E R Z Aza period od 21.04. - 24.04. 2009 godina

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATABERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI

SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST NA OFICIJALEN PAZAR

26 OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 21.04. D0 24.04. 2009берзНИК broj 71 Data 27. 04. 2009

БЕРЗНИК 0071 од 27.04.2009 г. на Македонски - MKIBN20090427-0071L

Documents

Transcript of БЕРЗНИК 0071 од 27.04.2009 г. на Македонски - MKIBN20090427-0071L