БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

28
берзНИК - GODINA III - BROJ 81 - 6 ЈУЛИ 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK) www.berznik.com.mk Македонското знаме на Мостот на нациите Македонското знаме на Мостот на нациите

Transcript of БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

Page 1: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

берзНИК

- G

OD

IN

A I

II-

BR

OJ

81

- 6

ЈУЛИ

20

09

GO

DI

NA

(P

RI

LO

G N

A T

EN

DE

RN

IK

)

www.berznik.com.mk

Македонското знаме наМостот на нациитеМакедонското знаме наМостот на нациите

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:02 Page 1

Page 2: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:03 Page 2

Page 3: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 3Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

До следниотпонеделник

Makedonka Baldazarska

Glaven i odgovoren

urednik na берзНИК

e-mail:

[email protected]

Македонското знаме, од минатата недела се

вее на јарбол на Мостот на нациите во

Канада. Така од сега –македонскиот симбол

ќе стане предмет на истражување за сите

љубопитни погледи и за оние кои знаат дека

постоиме и за оние кои ќе се заинтересираат која

нација ја претставува овој симбол со пресечени

сончеви краци....? Во секој случај, голема

благодарност на нашите претставници кои се

потрудија и успеаја да се изборат за уште едно

меѓународно признание - да се најдеме на

почесниот Мост на нациите.

Дома, Владата во спрега со финансиската криза.

Ново задолжување. Сега, Македонија е прва земја

на глобално ниво, која од започнувањето на кризата

издаде еврообврзница, иако нема инвестициски

рејтинг. Значи, први се задолживме со 175 милиони

евра и за чудо, западните инвеститори,

неочекувано, но покажаа голем интерес, за што

говори и фактот дека побарувачката била поголема

од предвидениот износ. Со новото задолжување,

емисија на втората еврообврзница од 175 милиони

евра со купонска каматна стапка од 9,875%,

Македонија ќе остане во зоната на средно

задолжени земји, а надворешниот долг ќе го

зголеми своето учество во домашниот бруто-

производ за 2,6 проценти. Во моментот вкупниот

јавен долг изнесува 1721,9 милиони евра, односно

25,9 % во однос на БДП. Инаку, како сега стојат

работите, Македонија е на дното по задолженост од

земјите во регионот, а помалку задолжена од неа е

само Албанија. Но, како и да е, со оваа емисија, се

обезбедија потребните средства за непречено

финансирање на Буџетот на земјава и реализација

на владините проекти,а по три ипол години, јануари

2013 г. кога ќе треба да ги вратиме парите- можеби

ќе бидеме финансиски постабилни.

Но, најновите бројки покажуваат дека Буџетот е

покус за 3,2 милијарди долари од лани - Во

Буџетот влегуваат помалку даноци дури и од

прекроениот план со ребалансот. Во првите пет

месеци од годинава наплатени се само 36,6 % од

даноците. За пет месеци годинава се собрани 28,5

милијарди денари, а во истиот период лани 31, 7

милијарди денари. Анализата по видови даноци

покажува дека даноците се реализираат меѓу 35 и

45 отсто од планираните. Со ребалансот, планирано

е годинава да се соберат 9,2 милијарди денари од

персоналец, а до 31 мај собрани се 3,5 милијарди

денари.

Тоа е само еден од параметрите кои покажуваат

дека алармот за негативниот тренд во економијата,

треба да се вклучи....И стопанствениците се се

позагрижени. Во текот на неделата пристигна и нов

апел од нив. Тие се децидни: заем од 700 милиони

евра или економски крах. -Од 700 милиони до една

милијарда евра свежи пари преку заем или

аранжман со Меѓународниот монетарен фонд му се

потребни на македонското стопанство за да се

зачуваат курсот на денарот и макроекономската

стабилност. Нов ребаланс на буџетот со развојна и

социјална компонента и проекција за негативен

раст на БДП од -2 % во 2009 година. Владини

субвенции на извозот и директна помош за

компаниите. Ова се четирите предлог антикризни

мерки -за пресврт во економијата-, кои Сојузот на

стопански комори ги испрати до премиерот Никола

Груевски.

А, дека состојбите не ни се баш наклонети, дека

Македонија ја губи конкурентноста за привлекување

странски инвестиции во однос на земјите од регионот,

покажаа резултатите од истражувањето (од 15-17 јуни

годинава) што го направи Советот на

странски инвеститори со ГФК.

Вкупно 48 отсто од испитаниците

мислат дека соседните земји нудат подобри

можности за инвестирање. Бирократијата и

правниот систем се посочуваат како најголеми

проблеми за водењето бизнис во Македонија,

следени од катастарот. Конкуренцијата е рангирана

последна на листата проблеми. Најбитни фактори

за подобрување на бизнис климата, според 80 отсто

од анкетираните, се брзиот влез во Европската

унија и хармонизацијата со легислативата на

Унијата.

Половина од прашаните лица бизнис климата во

Македонија ја оцениле како добра, но дури 40%

сметаат дека е лоша. Според 39 отсто од

учесниците во истражувањето, бизнис климата во

последните три години не е драстично променета.

Од останатите, повеќето мислат дека е влошена.

Поголем дел од испитаниците, 40 %, немаат

очекувања дека во следните 12 месеци деловната

клима може да се промени. Очекувањата за бизнис

кога прв пат дошле во Македонија им биле

исполнети на половина од испитаниците. На

прашањето дали би одлучиле повторно да

инвестираат тука (менаџментот на 115 компании -

странски инвеститори во земјата), 56 % се

изјасниле позитивно, 32% рекле дека нема да

инвестираат, а 12 % се уште не одлучиле. Вкупно

31 отсто не би препорачале на други странски

компании да инвестираат во Македонија.

Алармирачки е фактот дека Македонија ја губи

конкурентноста за привлекување странски

инвестиции во однос на земјите од регионот,

покажуваат резултатите од истражувањето. Според

48 отсто од испитаниците, соседните земји нудат

подобри можности за инвестирање.

Но, да гледаме позитивно, ако дури 56% од

испитаниците повторно би отвориле бизнис во

Македонија, вреди да ја продолжиме битката која би

ни ги отворила (побрзо) вратите на ЕУ и

хармонизација со легислативата на Унијата, кои се

сметаат како најбитен фактор за подобрување на

бизнис климата во Македонија. Чекор кој ќе ни

овозможи Македонското знаме да се најде на

јарболот на ЕУ исто како и на Мостот на нациите...

Македонското знаме наМостот на нациите

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:04 Page 3

Page 4: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

4 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

Услугите на македонските општини кои се во втора фаза на децентра-

лизација ќе се подобруваат преку проекти што ќе бидат финансирани со

заем од Светската банка во износ од 18,9 милиони евра. Договорот за

заем за Проектот за подобрување на општинските услуги го потпишаа

македонскиот министер за финансии Трајко Славески и постојаниот пре-

тставник на Канцеларијата на Светската банка во Скопје, Маркус Репник.

Проектот е дел од четиригодишната Стратегија на Меѓународната

банка за обнова и развој - Светска банка за партнерство со Македонија

за периодот 2007-2010. Основна цел на проектот е преку финансирање

по пат на задолжување со препозајмување на средствата на општините,

општините во градот Скопје и градот Скопје, јавните претпријатија кои се

основани од општините, општините во градот Скопје и градот Скопје, да

се овозможи реализирање на општински проекти кои ќе придонесат кон

подобрување на перформансите на општината, квалитетот на комунал-

ните и другите општински услуги, како и развиток и зајакнување на

општински надлежности и функции, соопшти Министерството за финан-

сии.

Со Проектот ќе бидат опфатени општини кои се во втората фаза од

фискалната децентрализација и кои ги исполнуваат условите за долго-

рочно задолжување. За регулирање на обврските кои ќе произлезат од

препозајмувањето на средствата од заемот, Министерството за финан-

сии ќе склучува посебни поддоговори за заем со корисниците на сред-

ствата од заемот - општина и/или јавно претпријатие.

Секоја општина која ќе ги исполни критериумите за добивање заем,

ќе може да добие и неповратни грант средства, во максимален износ од

20 проценти од износот на добиениот заем. Неповратните средства во

вид на грант ќе можат да се користат откако општината ќе исполни

соодветни услови и критериуми кои се договорени со Светската банка со

кои ќе докаже дека го подобрила своето работење и ќе се користат

исклучиво за инвестициски активности.

Според Министерството за финансии, со Проектот за подобрување на

општинските услуги може да се финансираат проекти за водоснабдува-

ње, управување со цврст отпад и останати инвестиции кои генерираат

приходи или носат заштеди во трошоците: финансирање градежни рабо-

ти, опрема и соодветни консултантски услуги за надградба/проширување

на останатите услуги или објекти за кои се надлежни општините, јавни

згради, урбани транспортни системи и слично за да се намали потрошу-

вачката на енергија или на друг начин да се зголеми ефикасноста.

- Република Македонија ја издаде втората

еврообврзница во износ од 175 милиони евра,

со рок на достасување на 3,5 години и купон-

ска каматна стапка од 9,875 проценти годишно.

- Трансакцијата е извршена на 30 јуни, а

средствата Република Македонија треба да ги

добие на 8 јули оваа година. Дел од средствата

колку што ќе биде потребно за државниот

буџет ќе бидат претворени во денари, а оста-

натите ќе бидат на трезорската сметка во

Народната банка на Република Македонија,

информира министерот за финансии Трајко

Славески.

Емисијата на еврообврзницата се случува во

турбулентен период во кој многу земји од

Југоисточна Европа, кои имаат и подобар инве-

стиционен рејтинг од кредитниот на земјава,

стравуваат од исходот од вакво појавување на

меѓународниот пазар на капитал. Мора да се

истакне и дека ова е прва емисија на евро-

обврзници на земја која нема инвестиционен

рејтинг од започнување на кризата. За споредба

Литванија која е земја со инвестиционен рејтинг

и членка на Европската унија на 22 јуни 2009 г.

издаде еврообврзница во износ од 500 милиони

евра со каматна стапка од 9,375%, што не е

значително помалку од стапката која беше

постигната на еврообврзницата на Република

Македонија.

Во екот на кризата, постојната еврообврзница

на Република Македонија која е издадена во

2005 година, се тргуваше во подолг период со

распон над среднорочниот своп за евро валута

и над 1000 базични поени, што значи дека бара-

ниот принос достигаше и до 14% годишно.

Поради тоа, може да се констатира дека за кра-

ток период, со активното контактирање со инве-

ститорите и претставување на состојбите и пер-

спективите во Македонија се успеа бараниот

принос да се намали за повеќе од 4%.

Интересот за еврообврзницата кај странските

инвеститори, како што рече Славески, бил

значителен. Оваа хартија од вредност од страна

на кредит рејтинг агенциите Стандард & Поор‘с

и Фитцх била оценета со ББ и ББ+ соодветно.

За големиот интерес за купување на оваа евро-

обврзницата говори и фактот што побарувачката

била поголема од понудениот износ дефиниран

во проспектот за издавање за 48,6 милиони

евра, а инвеститорската база е географски дис-

перзирана по целиот европски континент и

пошироко и ја сочинуваат инвеститори од

Велика Британија (59,9%), Швајцарија (11,3),

Бразил (8,6%), Австрија (6,9%), Данска (5,1%),

Германија (3,1%), Грција (2,9%), Бенелукс

(1,5%), и други земји (0,7%). Главните купувачи

се друштва за управување со средства (35,8%),

пензиски фондови (22,9%), инвестициони фон-

дови (18,6%), приватни банки (10,8%), банки

(7,6%), осигурителни фондови (3,4%), и други

(0,9%).

Во моментов кога сите земји се борат за при-

влекување на странски директни инвестиции и

влез на капитал, Република Македонија успеа

да привлече широка лепеза на инвеститори

која ја гледаат како атрактивно (сигурно) место

за инвестирање, што е привилегија за секоја

земја во 2009 година.

Рокот на кој е издадена еврообврзницата е

3,5 години, односно истата ќе достаса во јануа-

ри 2013 година. Ваквата рочност е поставена

поради очекувањата дека во следниот период

кризата ќе загуби на интензитет и условите на

меѓународниот пазар на капитал ќе се стабили-

зираат, со што во тој случај РМ може да очеку-

ва намалување на бараниот принос за хартии-

те од вредност кои ги издава.

- На овој начин Министерството за финансии

ефикасно ги обезбеди потребните средства за

непречено финансирање на Буџетот на

Република Македонија и продолжување на реа-

лизацијата на проектите на Владата, истакна

министерот Славески и додаде дека приливот

на средствата ќе придонесат и за зголемување

на девизните резерви на Република

Македонија и зачувување на стабилноста на

денарот. Министерот појасни дека девизните

резерви во моментов изнесуваат 1,208

милијарди евра и оти бележат зголемување за

40 милиони во однос на состојбата од 30 мај

оваа година. -Уверувам дека сме на добар пат

да го задржиме стабилниот курс на денарот,

рече министерот за финансии.

Со издавањето на еврообврзницата јавниот

долг на Република Македонија кој изнесува

1,721 милијарда евра, односно 25,9 отсто во

однос на Бруто домашниот производ ќе се зго-

леми за 2,9 процентни поени што е во соглас-

ност со Стратегијата за управување на јавниот

долг на Република Македонија до 2009 до 2011

година.

Министерот Славески рече дека доколку се

појави потреба може да се издаде нова еми-

сија на оваа еврообврзница. Тој додаде дека

се очекуваат средства од 50 милиони евра од

Меѓународниот монетарен фонд и средства од

ДПЛ аранжманот со Светска банка од 20 до 30

милиони евра. - Со овие средства и со

неопходното смалување на трошењата и заба-

вување на динамиката треба да се задржи

предвидената монетарна политика од ребалан-

сот на Буџетот.

Првата еврообврзница Македонија ја издаде

во 2005 година, со рок од 10 години и каматна

стапка од 4,625 проценти.

владата Пак Се Задолжи на Меѓународниот ПаЗар на каПитал

емисија на еврообврзница од 175 милиони евраСо издавањето на еврообврзницата јавниот долг на републикаМакедонија кој изнесува 1,721 милијарда евра, односно 25,9 отсто вооднос на бруто домашниот производ ќе се зголеми за 2,9 процентнипоени што е во согласност со Стратегијата за управување на јавниотдолг на република Македонија до 2009 до 2011 година

Проектот За Подобрување на оПштинСките уСлуги

Заем од 18,9 милиони евра од Светска банка за општинитеСо Проектот ќе бидат опфатени општини кои се во втората фаза од фискалната децентрализација икои ги исполнуваат условите за долгорочно задолжување

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:04 Page 4

Page 5: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. ПРЕМИЕРОТ Е ЗАДОВОЛЕН ОД ПАДОТ НА БДП (*****) 2. ПОРАСТ НА МБИ-10 ОД 1,73 ПРОЦЕНТИ (***)ДНЕВНИК

с.3 И ЕКОНОМИЈАТА ПОД ЛУПАТА НА ОБСЕс.6 НИ ШВЕДСКА НЕ Е АМНЕСТИРАНА ОД АФЕРАТА „СВЕДМИЛК”с.6 „ТИКВЕШ” ДОБИ 2,5 МИЛИОНА ЕВРА ОД ЕБОРс.7 ОБВРЗНИЦИТЕ ГИ ТОПАТ ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИс.7 ПАЃА СТОКОВАТА РАЗМЕНА МЕЃУ СРБИЈА И МАКЕДОНИЈАс.7 ВОЗОВИ ЗА ВАРНА И БАР

БИЗНИСс.2 СВЕТСКА БАНКА НИ ОДОБРИ 19 МИЛИОНИ ЕВРА

с.2 БИТОЛСКАТА МЛЕКАРНИЦА ГО ЗГОЛЕМУВА

ПЛАСМАНОТ ВО ЕУ

с.2 СТАВРЕСКИ: ЕКОНОМИЈАТА ГО ИЗБЕГНА НАЈЛОШОТО

с.4 ДОВЕРИТЕЛИТЕ НА МАКЕДОНСКА БАНКА ЌЕ

СЕ ОБЕШТЕТАТ

с.5 КОСОВО - МЕКА ЗА МАКЕДОНСКМТЕ ИЗВОЗНИЦИ

с.7 ПОЛИТИКАТА КОНТРА ЕКОНОМИЈАТА

с.8 НЕТРГОВСКИ ТРАНСФЕРИ НА АКЦИИ

с.8 БЛОК ТРАНСАКЦИЈА СО АКЦИИТЕ НА

„ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ” СКОПЈЕ

с.9 ПОРАСТ НА МБИ-10 ОД 1,73 ПРОЦЕНТИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 ПРОМЕТОТ ВО ТРГОВИЈАТА НА МАЛО ПАДНАЛ ЗА 3,2 ОТСТО

с.7 ПРЕМИЕРОТ Е ЗАДОВОЛЕН ОД ПАДОТ НА БДП

с.7 ВЛАСТА НЕ ЗНАЕ ДА СЕ СПРАВИ СО МЛЕЧНАТАКРИЗА

ВРЕМЕС.8 НОВИ АВТОБУСКИ СТАНИЦИ И ОД ПРИВАТНИ ПАРИ

С.8 СЕ ПОПРАВААТ СТАРИТЕ КАМИОНИ ЗА СМЕТ

ВЕЧЕР

с.6 ИМБ ГИ ОСВОЈУВА ПАЗАРИТЕ НА ЕУ

с.6 МАКЕДОНИЈА ИМА НАЈМАЛ ПАД НА БДП ОД 0,9

ПРОЦЕНТИ

с.6 СКРОЕНИ НОВИ ДОГОВОРИ CO ГЕРМАНСКИ ФИРМИ

НОВА МАКЕДОНИЈА

С.5 ЕЛЕМ-ЕВН: КАКО И ДА ПРЕСУДИ, АПЕЛАЦИСКИОТСУД НА УДАР!

С.11 ПРИВАТНИЦИТЕ ЌЕ ПЛАЌААТ ЗА ТРАНСПОРТНИОТЦЕНТАР

ШПИЦ

С.8 СТАНОВИТЕ ПОТОНАА ВО ПАРЦЕЛИТЕ

С.8 ИЗВОЗОТ КОН СРБИЈА ПРЕПОЛОВЕН?!

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 5Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

S O D R @ I N A

VOVED........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ........................... . . . . . . . . .5-7

регионални берзи.............................................8-9

на домашен терен....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10-12

стратегија за енергетика...... . . . . . . . . . . . .14-15

СВеТ ВеСТи.........................................................18-19

берзниК - ЧеТВрТоК-СабоТа . . . . . . . . . . . .20-23

неДелаТа Ја оДбелеЖаа................................24

берза................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25-26

Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

Mediumska biblioteka i digitalna arhiva

Redakcija na �������Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000,

R.Makedonija

Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839

Internet: www.interNIK.com.mk;e-mail: [email protected]

Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski

IKT Menaxer: Kiro Velkovski

Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i}

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI

MEDIUMI �������������� e osnovan 2007 godina.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI

MEDIUMI �������Broj: 56

Data: 01.12.2008

SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA

FOTO NASLOVNA:

македоското знаме

на мостот на

нациите

Foto: Robert Spasovski

Redakcija na �������Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mkGlaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska

Novinari: Vaska Mickoska

Evoluator na vesti: Сашо Велагиќoperatori: Mare Lazarevska, Димитар Димитриески и ИванСимоновскиFotoreporter: Robert Spasovski

Marketing, distribucija i proda`ba:

INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

I M P R E S S U M

29.06.2009 g. PONEDELNIK

1. KRATOK PREGLED NA NASTANIИзјавата на премиерот Груевски за падот на бруто

општествениот производ, меѓу денешните топ вести воекономските рубрики на весниците. -Македонија вооднос на другите држави во Европа и во светот иманајмал регастриран пад. Сите држави имаат последици,им паѓа индустриското производство, извозот им опаѓа,ниту една држава не успеа да ги елиминира овие после-дици во целина. Но, сепак, падот на македонскиот БДПво однос на останатите држави е помал. Ние и само три-четири држави имаме пад кој се движи околу нулата, аостанатите како што се Германија, Швајцарија,Словенија, Хрватска, Јапонија, Чешка и многу другиимаат многу повисок пад на домашниот бруто-производи претрпеа сериозни удари од светската економскакриза, рече премиерот Никола Груевски. Во контекст натоа, премиерот убедува дека Македонија се обидува даго ублажи падот на БДП на повеќе начини. Според него,падот се анализира и Владата ќе продолжи да преземаконкретни чекори за негово надминување, без оглед намислењето на експертите, кои ги критикуваат досега-шните владини чекори за надминување на кризата.Прет-пријатија кои се најмногубројни во државата, изјавипремиерот.

Дневник ги пренесува процените на економскитеаналитичари Сем Вакнин и Ден Дончев, според коиМакедонија изгуби стотина милиони евра од падот навредноста на обврзниците издадени од развиенитедржави во кои Народната банка на Македонија чува74,57 отсто од девизните резерви. Гувернерот ПетарГошев го тврди спротивното, односно дека државатаоствари 13,2 милиони евра добивка од обврзницитебидејќи НБМ ги купи пред кризата, кога биле поевтини ине ги продаде пред време. Девизните резерви сега сеоколу 1,167 милијарда евра и во НБМ велат дека тоа енивната реална пазарна вредност. - НБМ тврди дека 1,2милијарда евра од девизните резерви чува во државниобврзници. Во просек, во последните шест месеци нив-ната вредност на меѓународниот пазар падна за 7 отсто.Тоа значи дека Македонија загуби околу 90 милиониевра- тврди Вакнин. Процената на Дончев е дека загуба-та се движи од 50 до 100 милиони евра.

Паѓа стоковната размена меѓу Србија и Македонија.За првите четири месеци од годинава размената изнесу-ва 175, 21 милиони долари, што е за 36,93 отсто помал-ку отколку во истиот период минатата година, покажува-ат податоците на Стопанската комора на Србија. Србија,е најзначајниот надворешно-трговски партнер наМакедонија, која лани била на седмото место по извоз воСрбија, додека на 18 место кога станува збор за увоз.Затоа пак, Косово е Мека за нашите извозници. Споредподатоците во Бизнис, во првите три месеци од година-ва Косово во размената со Македонија бележи трговскидефицит во износ од 47 милиони евра, при што извозотизнесуваше 4,1 милион, а увозот 51 милион евра. Овие

податоци укажуваат на намалување на извозот наКосово во Македонија за девет проценти и на намалува-ње од 29,1 отсто на увезени маке-донски производи.

Весниците пренесуваат дека ИМБ МлекарницаБитола деновиве го зголеми извозот на македонско сире-ње и млеко во земјите од ЕУ. Од компанијата велат декана тој начин го решиле проблемот со вишоците млеко, зашто веќе се потишани договорите со странски партнери,а во моментов се чека само на домашните администра-тивни процедури.-Од државата очекуваме поддршка возабрзување на процедурите, со цел да не се изгубат вак-вите извозни можности. Тоа е особено значајно вопериод кога во земјава имаме вишоци на млеко - велатод компанијата. Според нив со ова им се нуди можностза соработка и со оштетените кооперанти на Сведмилк,како и решавање на проблемите во млекопроизводство-то, присутни веќе подолг период. За фармерите овазначи дека нивното млеко и натаму ќе се откупува, но инавреме да се плаќа.

Доверителите на Македонска банка ќе сеобесштетат. Предлог законот за измените и дополнува-њата на Законот за банки влезе во собраниска процеду-ра, а причините за предложените измени се однесуваатна недореченостите во врска со доверителите на ликви-дираната Македонска банка. Според образложението напредлагачите, во ликвидационата постапка наМакедонска банка, поради краткиот преклузивен рок запријавување на доверителите предвиден во Законот, над726 доверители правни и физички лица (штедачи, меѓукои и штедачи од странство) поднесоа ненавременипријави на своите побарувања од Банката. Овие лицакои доставиле ненавремени пријави согласно постојнатаодредба во Законот за банки го изгубија правото на обес-штетување, односно нивните пријави треба да бидатотфрлени како ненавремени. Токму во времето на ликви-дацијата ова наиде на големи критики и реакции од стра-на на штедачите на Банката.

Кој има корист од топло - ладните оценки за заздра-вување на светската економија, може да се прочита воВечер. Светската банка ги разочара инвеститорите сопроцените дека и натаму ќе паѓаат повеќето од еконо-миите во светот. Притоа, аналитичарите на Светскатабанка предвидуваа дека годинава вкупната светска еко-номија ќе падне 2,9 проценти, а не како што претходноочекуваа на 1,7 отсто. Тоа ги загрижи оние инвеститорикои во последните месеци агресивно купуваа акциинадевајќи се на брзо заздравување на глобалната еконо-мија. -Процената на Светската банка покажа дека паза-рот го прецени развојот на ситуацијата во стопанството.Заздравувањето најверојатно ќе биде анемично, а зара-ботките на компаниите по се изгледа нема да бидат такадобри, за да го оправдаат силниот раст на цените наакциите во изминатите три месеци. Поради тоа вложу-вачите се одлучија да продаваат...

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:17 Page 5

Page 6: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

1. НАД 18 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ДОБРИ ЛОКАЛНИ УСЛУГИ (*****)

2. АКЦИИТЕ ВО ЗЕЛЕНО (***)

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

6 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

30.07.2009 g. VTORNIK

ДНЕВНИКс.6 АВТОМОБИЛСКИОТ КЛАСТЕР БАРА ДА СЕ УКИНАТ ЦАРИНИТЕс.6 “КИРО ЌУЧУК” БЕЗ СТРУЈАс.7 ЗАЕМ ОД 19 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАс.7 НЕГАТИВНА ПОЛОВИНА ОД РЕГИСТРИРАНИТЕ ФИРМИс.7 ИНДУСТРИЈАТА НАЈМНОГУ ПРОИЗВЕДУВА ОТКАЗИ

БИЗНИС

с.2 ПАЃА РАЗМЕНАТА МЕЃУ СРБИЈА И МАКЕДОНИЈА с.4 ЕДНО ПИЛЕ - ЕДНО ЕВРО с.5 ЗА ПОДОБРИ ОПШТИНСКИ УСЛУГИ -18,9 МИЛИОНИ ЕВРА с.5 ВТОРОСТЕПЕНАТА ВЛАДИНА КОМИСИЈА ЈА ОДБИ ЖАЛБАТА НА MAT с.5 ОБВРСКА ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА ПОЛИТИКАТА ЗА КВАЛИТЕТ с.8 СЕ ВОВЕДУВА СЕКУНДАРНО ТРГУВАЊЕ СО АКЦИИ НАДВОР ОД БЕРЗА с.8 ИНДЕКСИТЕ ВО ПАД - ФИНАНСИСКИТЕ ИНСТИТУЦИИ ГИ ПРОДАВААТ АКЦИИТЕ с.9 АКЦИИТЕ НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА СО ПРОМЕТ ОД ШЕСТ МИЛИОНИ ДЕНАРИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.8 БРИСЕЛ ПРИТИСКА, ДАЛИ ВЛАДАТА ЌЕ ОМЕКНЕ ЗА ЗАКОНОТ ЗАЕНЕРГЕТИКАс.8 ВЛЕЗ НА „ДИГИТАЛ ПРИСТОП ГРУПАЦИЈА”С.9 КОМПАНИИТЕ МОРА ДА ВЛОЖУВААТ ВО БРЕНДОТ

В Р Е М Ес.5 КИНЕЗИТЕ ЌЕ УЧАТ НА НАСс.6 ПАРТИСКИ НАГРАДИ СЕ ДЕЛАТ ПРЕКУ „ЕМО”с.7 АКЦИИТЕ ВО ЗЕЛЕНО

ВЕЧЕРс.6 ВОЗОВИ ЗА БАР И ЗА ВАРНАс.6 МАКЕДОНИЈА ОД СБ ДОБИ 18,9 МИЛ.ЕВРАс.7 НЕЗАМЕНЕТАТА НОГА ГО ДРЖИ ПРИЗЕМЈЕН БОИНГОТ ВО БЕЛГРАД с.7 ИНВЕСТИЦИЈА ОД 5 МИЛИОНИ ЕВРА

ВЕСТс.3 “MАКЕДОНСКА ПОШТА И НАТАМУ ЌE НОСИИ ПЕНЗИИ ДОМA с.3 18,9 МИЛИОНИ ЕВРА КРЕДИТ ОД СВЕТСКА БАНКА ЗА РАЗВОЈ НА ОПШТИНИТЕ

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 ОТПУШТАЊА ЈА ТРЕСАТ МАКЕДОНСКАТА ИНДУСТРИЈАс.8 ЖЕЛЕЗНИЧАРИТЕ ДЕНЕСКА ОЧЕКУВААТ ПЛАТАс.8 СЕ ФОРМИРА ДИГИТЕЛ ПРИСТОП ГРУПАЦИЈА

ШПИЦс.8 НОВИНИ ВО ПРИЛЕПСКАТА ПИВАРНИЦАс.8 НАД 18 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ДОБРИ ЛОКАЛНИ УСЛУГИс.8 МЛЕКАРИТЕ ИЗЛЕГОА ОД ФЕДЕРАЦИЈАТА

Случајот ЕЛЕМ–ЕВН и натаму топ тема вопечатените медиуми. -Брисел притиска, далиВладата ќе омекне за Законот за енергетика? -Доколку има потреба, ќе бидат разгледани и другирешенија во Законот за енер-гетика, кој треба дабиде во согласност со европското законодавство,изјави деновиве вицепремиерот Зоран Ставрески,што може да се протолкува дека Владата би може-ла да размисли за оставање простор за нови изме-ни во Законот, што таа сама ги протежираше предоколу две години. Промената во досегашниот тврдстав околу ова прашање доаѓа по завчерашнатаизјава на првиот човек на Европската енергетсказаедница ЕЕЗ, Славчо Нејков, кој за Канал 5 изјавидека Законот за енергетика треба да се менува.ЕЕЗ досега два пати, а по иницијатива на ЕВНМакедонија, бараше од Владата уште еднаш да гиразгледа спорните одредби, кои се однесуваат назагубите на ЕВН, како и на позицијата на државна-та ЕЛЕМ, како регулиран произ-водител и увозникна електрична енергија. Од нивна страна имашезабелешки и на работата на Регулаторната коми-сија за енергетика, како независно регулаторнотело.

-Дигител Пристоп групација (ДПГ) од неодамнаја прошири дејноста и во Македонија, пренесуваатденешните весници. Оваа водечка компанија заинтегрирани комуникации во Југоисточна Европаобјави аквизиција на двете адвертајзинг-агенции,Идеја плус комуникации и Џангл продукција воСкопје, најавувајќи конкретни активности во доменотна адвертајзинг-услугите. Инаку ДПГ во Македонијае активна од 1997 година преку агенција за планира-ње и реализација на комуникациски проекти„Пристоп МК“, која важи за водечка во полето наодноси со јавноста. Групацијата е основана какоцентрала што менаџира со работата на 27 независ-ни локални агенции, членки на групацијата и оства-рува годишен приход од 93 милиони евра.Групацијата е присутна во седум држави, а наскоронајавува проширување и во Австрија и во Грција.

-Компаниите мора да вложуваат во брендови,

вели Борут Землјиц, директор во Супербрендс заАдријатик регионот во интервју за Утрински весник. -Денес Супер-брендс ја промовира публикацијата намакедонски јазик во која се презентирани 24компании. Колку изборот ја отсликува крвната сликана македонската економија, Землјиц вели: Изборотја одразува сликата на оние компании што ја препоз-наа важноста од изградба и вложување во бренд.Тоа се сериозни фирми, водечки на пазарот и пора-ди кои можеме да тврдиме дека и овој пазар полекано сигурно оди во чекор со водечките во регионот.

Вечер пренесува дека за зелен картон и меѓуна-родна возачка се потребни 70 евра -Покрај скапитетуристички аражмани за летување во странство,допол-нителен трошок за оние граѓани кој ќе патува-ат надвор од земјава со составен автомобил се тро-шоците за зелен катрон и меѓународна возачка доз-вола. Според пресметките тие ќе ви го олеснатсемејниот буџет за уште нови седумдесетина евра.Издавањето на овие два документи е во надлежностна Авто мото сојузот на Македонија (АМСМ), кадеденовиве на шалтерите се забележуваат и првитенавалици. Доколку пак возилото што ќе го користитеза патување не е во ваша сопственост, односно стего позајмиле или сте го купуле на лизинг неопходнави е и дозвола за управување со туѓо возило востранство. Овој документ ќе ве чини нов дополните-лен трошок од околу 500 денари.

Денес ќе читате и дека Прилепската пиварницаинвестираше пет милиони евра за набавка на 16цилиндрично-конусни танкови со капацитет од500.000 хектолитри. Танковите служат за сместува-ње на пивото во периодот на неговото производство.-Co оваа инвестиција пивото ќе биде произведеноспоред современите стандарди за висок квалитетшто е еднакво на стандардите на високореномира-ните светски производители на пиво-велат од пивар-ницата. Танковите се набавени од светски реноми-раната германска компанија Циман

- Автомобилскиот кластер бара укинување нацарината, објави Дневник -Намалување и укинувањена царините за автомобилите и на други производиод авто-индустријата, потоа субвенции за нова опре-

ма и имплементација на системи за квалитет. Ова седел од барањата на Автомобилскиот кластер одМинистерството за економија. Според Кластерот,државата треба да ги покрие трошоците за промо-ција на компаниите од автосекторот на саемски ислични манифестации и да ги поддржи домашнитефирми при набавката на нови автомобилски деловиза потребите на сите моторни возила во рамки надржавните институции, јавни претпријатија и аген-ции преку вграду-вање критериуми во Законот за јав-ните набавки.

Време пак анализира: Ниту една од компаниитенемаат направено –дабалдекер.-Победникот на тен-дерот за изработка на 302 двокатни автобуси, кинес-ката групација Џенгџоу јутонг, како и двете фирмишто ја обжалија одлуката, бугарската фирма Кинглонг и македонската Санос, досега немаат изработе-но ниту еден двокатен автобус. Овој заклучок про-излегува од официјалните сајтови на трите фирми,на кои не може да се најде ниту една фотографијаили податок за изработка на двокатни автобуси.Освен оваа заедничка карактеристика, трите конку-рентни фирми се разликуваат по се друго, по бројотна вработените, постоењето и капацитетот на изра-ботка. Co најдолга традиција е македонската фирмаСанос, сo завидна традиција на пазарот е и кинеска-та групација Џенгџоујутонг, која постои 45 години, aсо најмала застапеност на пазарот е бугарскатафирма Кинг лонг, која 21 година постојано изработу-ва автобуси.

Денешните весници ги пренесуваат инајновите статистички податоци, според кои маке-донската индустрија ја тресат отпуштања.-Бројот наработниците во индустријата во мај 2009 година вооднос на истиот месец од претходната година сенамалил за 6%, соопшти вчера Државниот завод застатистика. Бројот на работниците во индустријатаво периодот јануари-мај 2009 година во однос напериодот јануари-мај 2008 година се намалил за 4,8отсто. Статис-тичките податоци покажуваат дека воизминативе четири години во Македонија има конти-нуирано опаѓање на бројот на работниците во инду-стријата.

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:08 Page 6

Page 7: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. КОСМОФОН ЌЕ ДОБИЕ НОВО ИМЕ (*****)2. ЕНЕРГЕТСКИТЕ РЕСУРСИ ПРИ КРАЈ (****)

1.07.2009 g. SREDA

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 7Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

Денес во фокусот на печатените медиуми-Нацрт-стратегијата за развој на енергетиката воМакедонија за периодот 2008-2020 со визија до2030 изготвена од МАНУ. Енергетските проблеми воземјава може да се решат само со употреба на лиг-нитот и нуклеарната енергија, а сите други ресурси,како што е природниот гас, се ограничени, е еденод ставовите изнесен на вчерашната седница наАсоци-јацијата во Стопанската комора наМакедонија, во рамките на презентацијата наНацрт-стратегијата за развој на енергетиката. -Потребни се минимум три милијарди евра и одседум до десет години за да се реши проблемот сонепречено снабдување со електрична енергија воМакедонија. Рудникот ’Суводол‘ е на крајот на екс-плоата-цијата и од огромно значење е во кратокпериод да се направи стратегија како да се супсти-туира главниот извор на лигнит кој во изминатиовпериод задоволуваше од 65 до 70 отсто од про-изводството на електрична енергија во Маке-донија. Сметам дека е битно 51 отсто од потребни-те три милијарди евра да ги финансира државата,а останатите средства да се обезбедат од странскиинвеститори, рече Хаџимишев.

-Дури 30.000 фирми ни се со блокирана смет-ка, објави Дневник. Алармантно расте задолжено-ста на фирмите. Бројот на компаниите со блокира-на сметка во мај годинава е поголем дури за 80отсто споредено со истиот месец лани, покажуваатподатоците на Народната банка на Македонија.Експертите очекуваат дека глобалната кризадопрва ќе ја делка ликвидноста на фирмите и декаво втората половина во годинава драстично ќе сепродлабочи внатрешната задолженост во држава-та. Освен кризата, за влошената ликвидност накомпаниите е виновна и концепцијата на бруто-плата, коментираат аналитичарите. Според пре-сметките на централната банка, од почетокот нагодината до крајот на мај од платниот промет сеисклучени 5.644 фирми. Во првиот месец годинаваимало вкупно 27.950 блокирани фирми. По четиримесеци таа бројка се искачи на 32.678. Во февруа-ри на 924 фирми им биле блокирани жиро-сметки-те. Како се продлабочуваше економската криза

проблемите со ликвидноста на нашите фирми ста-нуваше покритична.

-Опомена за над 50 компании, пренесуваатденешните весници.- Над 50 акционерски друштвадобија опомена бидејќи не објавувале податоци воРегистарот на акционерски друштва, со посебниобврски за известување. Мерката ја изречеКомисијата за хартии од вредност (КХВ), додавајќидека дел од опоменатите друштва нецелосно иненавремено ја исполнувале наведената обврска.Комисијата донесе и решение за привременазабрана од 30 работни дена на овластениот брокерод Фершпед брокер да врши работи за кои имадобиено дозвола. При контрола е констатиранодека брокерот не реализирал три налози во целости за нив нема склучено трансакции.

Црни денови за индустријата , анализираУтрински весник.- Профитабилноста на домашнитекомпании е сведена на нула, допрва доаѓаат црниденови, се жалат и од големите и од малите фирми.Тие упорно бараат помош од државата. Данокот западот во индустријата го платија работниците коиостанаа без работа. Од текстилната индустрија,каде што статистиката регистрира најголемо нама-лување на бројот на вработените, укажуваат декаотпуштањата се далеку поголеми, со оглед на тоашто во земјава работат текстилните фирми штоимаат од 10 до 20 вработени, а тие немаат обврскада испраќаат податоци до Државниот завод за ста-тистика. Според Владо Нетков, претседател наАсоцијацијата на текстилни работници, поголемиотдел од овие фирми се затворени или, пак, бројот навработени е сведен на минимум, -Поголем е бројотна работници што останале без работа во текстил-ната инду-стрија од оној што го прикажува статисти-ката. За над 30 отсто се намалени производствотои нарачките од странските партнери. Во септемврии октомври очекуваме производ-ството да се нама-ли за 50 отсто поради намалената потрошу-вачка.

Мобилниот оператор Космофон и фиксниот иинтернет-провајдер Он-нет, чиј заеднички сопстве-ник е Телеком Словенија, до крајот на годинава ќесе спојат во една компанија која ќе има ново име,изјави Оливие Понсин, главен извршен директор на

Космофон. Според него, се уште не е утврденоновото име, но тоа нема да ги содржи имињата нитуна Космофон ниту на Он-нет. Понсин прецизирадека откако ќе се направи спојувањето на дветекомпании ќе се види дали има преклопување наработните места. Тогаш ќе има реорганизација ианализа на функциите. Некои од вработените ќе сизаминат, но не се знае колку.

Во Бизнис ќе читате: Акционерското друштвоза осигуру-вање Вардар ќе издаде втора емиеијана акции. Комисијата за хартии од вредност донесерешение со кое на Вардар Скопје му даде одобре-ние да издаде втора емисија на долгорочни хартииод вредност по пат на приватна понуда. Co овааемисија, Акционерското друштво за осигурувањеВардар Скопје ќе издаде 45.138 обични акции, вовкупна вредност од 180.552.000 денари. Емисијатасе врши заради зголемување на основната главни-на на друштвото.

Според анализите, иако минатиот месецбројката на картички во циркулација е зголемена,вредноста на остварените трансакции е намалена.Од 1.115.269 картички кои се користат во државата,остварени се трансакции во вредност од деветмилијарди денари, што е помалку од април, когаизносот од реализираните трансакции бил 9,2милијарди денари. Корисниците на картички подиг-нале готовина во ѕредност од 7,1 милијарда дена-ри, а во април вредноста била поголема и изнесу-вала 7,3 милијарди денари.

Новите 302 даблдекери сепак ќе послужатсамо за надополнување на возниот парк на пре-тпријатието, а не за целосна замена на старитекрнтии, кои ќе продолжат да возат низ приградски-те населби и низ градот ако има потреба, анализи-ра Нова Македонија.- Наместо 45.200 патници,колку што вкупно собира сегашниот возен парк најавното сообраќајно претпријатие Скопје, кога тој ќесе замени со 300 нови двокатни автобуси, ќе имакапацитет од 24.764 патници, односно намален заоколу 40 отсто. Од ЈСП велат дека крнтиите со коисега располагаат, со просечна старост од 17 години,нема да може целосно да се исфрлат од употребаи ќе возат заедно со новите даблдекери.

ДНЕВНИК

с.6 ФИРМИТЕ ПОТОНАА ВО БЕЗ ПАРИЦА

с.6 “КОСМОФОН” И “ОН-НЕТ” ЌЕ СЕ СПОЈАТ

с.7 ЕНЕРГЕТСКИТЕ РЕСУРСИ ПРИ КРАЈ

с.7 КХВ ОПОМЕНА НАД 50 КОМПАНИИ

БИЗНИС

с.2 НЕОПХОДНИ АКЦИОНИ ПЛАНОВИ ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРИОРИТЕТИТЕ

с.2 ПРОДЛАБОЧУВАЊЕ НА ДЕЛОВНИТЕ РЕЛАЦИИ

с.4 КОСМОФОН ЌЕ ДОБИЕ НОВО ИМЕ

с.5 САКАМЕ ДА ВЕРУВАМЕ ДЕКА НЕМА ДА ПРОДОЛЖИ ХАЈКАТА ПРОТИВ ФЕРШПЕД

с.7 CO КАРТИЧКИ ДО ГОТОВИНА

с.8 ОСИГУРИТЕЛНОТО ДРУШТВО „ВАРДАР” ЌЕ ИЗДАВА ЕМИСИЈА НА АКЦИИ

с.9 ОБВРЗНИЦИТЕ НАПРАВИЈА ПРОМЕТ ОД 16,8 МИ-ЛИОНИ ДЕНАРИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.7 ЦРНИ ДЕНОВИ ЗА ИНДУСТРИЈАТА, СЕ РАБОТИ БЕЗ ПРОФИТ

с.8 „КОСМОФОН” ЌЕ СЕ РЕБРЕНДИРА ГОДИНАВА

с.8 ПОТРЕБНИ СЕ НАЈМАЛКУ ТРИ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ИНВЕСТИЦИИ ВО ЕНЕРГЕТИ-

КАТА

с.8 НОВ ТЕНДЕР ЗА ФИКСЕН ОПЕРАТОР

ВРЕМЕ

с.5 ВОЗОВИТЕ ОСТАНАА НА СТАНИЦИТЕ

с.7 ШЕЌЕРОТ И МАСЛОТО ПОСКАПЕА

с.7 „КОСМОФОН” ЌЕ ЗАМИНЕ ВО ИСТОРИЈАТА

с.7 СТОЧАРИТЕ СЕ ОТКАЖАА ОД ФЕДЕРАЦИЈАТА НА ФАРМЕРИ

с.7 ФИРМИТЕ НЕ ОБЈАВУВААТ ПОДАТОЦИ

ВЕЧЕР

с.6 КОСМОФОН НЕМА ДА СЕ ВИКА КОСМОФОН

с.6 КИРО ЌУЧУК ВО ТЕМНИЦА, ЕВН МУ ЈА ИСКЛУЧИ СТРУЈАТА

с.6 ОПОМЕНИ ЗА 50 АКЦИОНЕРСКИ ДРУШТВА

с.7 ЗА ИЛИ ПРОТИВ НУКЛЕАРНА ЦЕНТРАЛА, ВЛАДАТА ЌЕ ОДЛУЧУВА

ВЕСТс.6 КОСМОФОН И ОН-НЕТ ВО ЕДНА КОМПАНИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.8 НЕМА КОЈ ДА НЕ СПАСИ ОД РЕЦЕСИЈА

с.8 ДА СЕ ИЗБИСТРАТ МАТНИТЕ КРИТЕРИУМИ ПРИ ЈАВНИ-ТЕ НАБАВКИ

ШПИЦ

с.8 МОЖНИ ОТПУШТАЊА ВО „КОСМОФОН” И ВО „ОН НЕТ”

с.8 ИЗБОРОТ СЕ СВЕДУВА НА ЛИГНИТ И НУКЛЕАРКА

с.8 MAT НЕ ЛЕТА, ПОСКАПЕА БИЛЕТИТЕ ДО ИСТАН-БУЛ

с.8 КХВ ОПОМЕНИ 50 КОМПАНИИ ЗА НЕТРАНСПА-РЕНТНОСТ

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:08 Page 7

Page 8: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

8 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 25.6 - 2.7. 2009

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:07 Page 8

Page 9: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 9Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 25.6 - 2.7. 2009

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:07 Page 9

Page 10: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

10 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

-На стопанството му е потребно свеж капитал

однадвор од најефтиниот извор, веднаш и во

голем износ (според нашите проценки помеѓу

700 милиони и 1 милијарда евра). Значителна

сума девизи од надвор ќе овозможи да се стаби-

лизира платниот биланс и да се постигне надво-

решната финансиска стабилност. На тој начин

ќе се овозможи задржување на стабилноста на

курсот на денарот и зголемување на довербата

во националната валута, елиминирање на

потребата за распишување благајнички записи

и чување дополнителни депозити од деловните

банки кај НБРМ, што ќе предизвика дополнител-

ни средства и релаксирање на пазарот на капи-

тал. Доколку не ни одговара можеме да го пре-

кинеме. Сега сметаме дека ни е потребен, ова

е клучното барање од итните мерки, кои

Сојузот на стопански комори ги бара од Владата

за преземање итни мерки за надминување на

проблемите во стопанството предизвикани од

глобалната економска криза.

Во писмото потпишано од претседателот на

ССК Златко Калеников упатено до премиерот

Никола Груевски се наведува дека ваквите

барања се наметнати од условите за водење

бизнис, коишто секојдневно се менуваат, а

обрачот околу стопанствениците поради

секнување на изворите за кредитирање,

намалената работа и воведувањето Бруто

плата со непроверени матрици во реалниот

сектор, се повеќе се стега.

Како проблем тој ги посочува и зајакнатите

инспекциски служби на терен од страна на

Управата за јавни приходи и министерствата,

кои, како што наведува во писмото што е

доставено до медиумите, немајќи идеја како да

обезбедат приходи во Буџетот и со цел

остварување однапред поставени таргети,

доведуваат до тоа компаниите да се борат со

ликвидноста.

- Во Реалниот сектор се доведува во

прашање исплатата на даноците и на

платите,кои се намалени, се прават сценарија

за отпуштање. Голем дел од Реалниот сектор

нема да го преживее летото, предупредува

Калеников.

За надминување на состојбите и

задвижување на економијата, покрај третиот

пакет антикризни мерки усвоени од Владата, во

дописот ССК меѓу другото, предлага итна

позајмица или аранжман за свеж капитал

однадвор од најефтиниот извор во износ од 700

милиони до милијарда евра за задржување на

стабилноста на курсот на денарот, нов ребаланс

на буџетот со цел истиот да има развојна

(инфраструктурна) и социјална компонента,

поддршка за зголемување на извозот и

директна помош на стопанството.

ДиреКтна Помош на стоПанството- Одложување на рокот за исплата на плати-

те до крајот на месецот.

- Поттик на домашни инвестиции (креирање

агенција за домашни инвестиции, субвенциони-

рање на нови инвестиции, стратегија за домаш-

ни инвестиции, преглед на потенцијали на

општините, организирано инвестирање).

- Воведување модел на мултилатерална ком-

пензација.

- Ослободување на компаниите од обврски

кои дополнително им ги зголемуваат трошоците

и можностите за работа (пр. лиценци, стандар-

ди и др. ограничувања).

Како предлог за ублажување на проблемот од

недостаток на средства во стопанството и

поттикнување на потрошувачката на граѓаните,

а кој сметаме дека заслужува внимание е след-

ниот:

- Македонија има внатрешен долг од издаде-

ните обврзници за старото девизно штедење и

денационализација. Предлагаме државата да

се задолжи однадвор со цел да понуди исплата

на сите погоре споменати обврзници (со 4%

каматна стапка) пред истекот на нивниот рок на

доспевање. На тој начин кај граѓаните и во сто-

панството ќе се слеат од околу 300 милијони

евра кои се повеќе од потребни за закрепнува-

ње на македонската економија. Притоа држава-

та не се задолжува повеќе од тоа што е задол-

жена, само го трансферира внатрешниот во

надворешен долг.

- Воедно може да се направи едногодишен

тренд за поволни услови за македонските исе-

леници во дијаспората за инвестиции во соп-

ствената држава, со привлечна понуда за орга-

низирано инвестирање во приватни и деловни

објекти со што ќе придонесеме за зголемен

прилив на девизни стредства од странство.

- Сметаме дека сите други економски теории

за нас, како држава се некомпатибилни. Сега ни

е потребен Домино ефектот, но во насока на

раздвижување на економијата. Овој буџет оди

со позајмица, која ќе ги деблокира средствата

на пазарот за кредити за стопанството, ќе се

опушти потрошувачката психологија, која е сега

блокирана и ќе се стимулираат оние сектори кои

навистина се засегнати од светската криза, а не

од рестриктивната монетарна политика кај нас,

се наведува во писмото од ССК.

ссК Бара нови мерКи за наДминување на Кризата во реалниот сеКтор

милијарда евра за опстанок на стопанствотоПозајмица или аранжман за свеж капитал однадвор од најефтиниот изворво износ од 700 милиони до милијарда евра за задржување настабилноста на курсот на денарот, нов ребаланс на буџетот со цел истиотда има развојна (инфраструктурна) и социјална компонента, поддршка зазголемување на извозот и директна помош на стопанството

- Последниот предлог на бизнис заедницата има можност за реализација без да серизикуваат макроекономските претпоставки на домашната економија, изјави министеротФатмир Бесими, коментирајќи го барањето на стопанствениците за обезбедување милијардаевра свеж капитал.

Бесими истакна дека во третиот владин пакет мерки против светската економска криза,еден од елементите е и ребалансот на Буџетот. - Ако се укаже потреба за ребаланс,министерот за финансии Трајко Славески ќе ја информира Владата, рече Бесими.

Според Бесими, може да биде од полза и да се земе предвид оценката на некои странскиинвеститори дека бизнис климата во земјава не задоволува.

Бесими:

има можност за реализирање напредлозите од бизнис заедницата

`- Мобилниот оператор, Комосфон и фиксниот и интернет провајдерОн-нет, чиј заеднички сопственик е Телеком Словенија, до крајот нагодинава ќе се спојат во една компанија која ќе има новоиме, информираше Оливие Понсин, главен извршен директор наКосмофон.

Вториот мобилен оператор од 2.јули оваа година има и новменаџерски тим. За главен оперативен директор е назначен ДејанКалиников, главен директор за маркетинг и грижа за корисници еЛеа Бенедејчич, Дејан Милевски ја презема должноста главендиректор за продажба, Петр Мацура - главен технички директор,Емилија Трајковиќ-Христова - главен директор за човечки ресурси иопшти и заеднички работи и Тања Велковиќ - главен директор за

финансии. Должноста главен директор за правни и регулаторни работи ја

презема Горан Андревски, а нов директор на Одделот закорпоративни и внатрешни комуникации е Виктор Доневски.

Промените во менаџерскиот тим, како што соопштуваат одкомпанијата, се направени во пресрет на соединувањетона Космофон и Он.нет и трансформацијата што го придружува тојпроцес.

Промените во раководството и реорганизацијата во Космофонуследија откако негов нов сопственик на крајот на мартгодинава стана Телеком Словенија, кој го купи мобилниот оператород грчки Космоте за 190 милиони евра.

До Крајот на гоДината, Космофон и он-нет –со еДно име

Космофон со нов менаџерски тим

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:07 Page 10

Page 11: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

11data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

- Македонија ги избра своите супербрендовиза 2009 година. Дваесет и пет производи икомпании прогласени за супербрендови гидобија признанијата од меѓународнатаорганизација, Супербрендс, која работи наидентификација на водечки брендови напоединечен пазар.

-Акцент медиа, Алкалоид, Бекутан, Кафетин,ТВ Алсат М, Би милк на Млекара Битола,Витаминка, Стоби флипс, Горска вода, ДХЛ,Златен даб, Златна книга, К-15, Капитал, Краш-Скопје, Лек -Скопје, Мајкрософт Македонија,Мекдоналдс, Пекабеско Скопје, Ронхил,Свислион, Скопски пазар, Т-Мобиле, Ситирадио и Космофон се супербрендовите кои гиизбра стручниот совет составен од 60-тинапретставници на маркетинг агенции, медиуми,академски експерти и компании.

Квалитетот, одговорноста, разликувањето иемотивното влијание се четирите карактеристишто ги издвоија овие супербрендови одостанатите 800 од кои се правеше изборот.

Во Македонија ова е прв избор насупербренд од страна на меѓународнатаорганизација која работи 16 години во 86 земји.

-Супербрендс е нешто што недостасувашево Македонија, нешто што на едно гиобединува најмоќните, најрепрезентативнитемарки во Македонија, рече министерот заекономија Фатмир Бесими на доделувањето на

признанијата за супербренд. Според негоова се појавува во Македонија во вистинсковреме кога на македонското стопанство му сепотребни маркетиншки активности. Тој порачадека признанијата за прогласените засупербреднс се доказ за добрата репутацијаи нивната конкурентност, и воедно поттик задругите компании да ја достигнат оваа цел.

Супербредновите избрани во Македонија сеприклучуваат на повеќе од 7.500 бреднови низцелиот свет, рече Ред Лего од меѓународнатаорганизација Супербрендс кој порача декавредноста супербрендс не се дава какоподарок, туку таа се избира од посебен

стручен совет. Борут Земљич, директор зарегионот Адриатик од Супербрендс порача декаизвонредноста, сјајниот дизајн, автентичнитекарактеристи и вистинска комуникација ќебидат основите на водечките трговски марки воиднината. -Создаваето интензивни и единственидоживувања на некој производ, постојаноразвивајќи ги односите со потрошувачите еклучната стратегија за опстанок на пазарот, речеЗемљич. Супербренд е онаа марка што успевада постигне висока репутација во јавноста и епрестиж на секоја компанија. Меѓународнатаорганизација Супербренд на западните пазариработи повеќе од 10 години.

сУпербрендс го напраВи изборот и Во македонија

меѓу 800- 25 производи и компании супербрендови

- Мелничарите ќе ја откупуваат домашнатапченица по 10 до 12 денари за килограм, какошто договорија со производителите минататанедела, но само ако државата успее даго намали приливот на брашно што легално инелегално се увезува од соседството.

Тие, минатата недела повторно се сретнаасо земјоделците. Жетвата почнува утре, а сеуште има лански залихи лебно жито.

- Останувме на договореното подуслов Владата да го реализира ветеното,максимална контрола на брашното ипченицата што се увезуваат од аспект наквалитетот и поседувањето потребнидокументи и сертификати. Доколку ги видимеефектите, ако се намали легалниот инелегалниот прилив на брашно од Косово иСрбија, ако се ослободи пазарот, ние смеподготвени да ја дадеме ветената цена, изјавиНиколчо Георгиев од Мак млин по средбата во

Министерството за земјоделство, шумарство иводостопанство.

Според него, има информации дека севнесува нелегално брашно, но и деканадлежните институции преземаат соодветнимерки за тоа да го спречат.

- Треба да почнеме да склучуваме договориза откуп на пченицата. Ќе гледаме да импомогнеме на нашите производители, но и ниемора да внимаваме да пласираме домашнобрашно. Еден од заклучоците на денешнатасредба беше и апелот до пекарите да трошатмакедонско брашно, да купуваме домашнипроизводи зашто целиот свет е во криза, асекаде се штитат домашните пазари, истакнаГеоргиев.

Производителите, пак, се пожалија дека делод мелничарите веќе се двоумат околудоговорените 10 до 12 денари за пченицата, аза јечменот немало, како што рекоа, никаков

интерес. - Некои од мелничарите ги повлекоа цените запченицата што ги дадоа минатата недела, сеганудат осум денари. За јачменот не постоиникаков интерес. Ни понудија 6 денари иотплата на осум рати што е смешно ипотценувачки, изјави Џидан Тајровски,земјоделец од Велес.

Преработувачите го правдаат намалувањетона цената со вишокот брашно увезено одСрбија и Косово.

- Жетвата почнува утре. Цената едоговорена, но ако бидеме изманипулирани,ако не се испочитува нашето барање, 10 до 12денари за килограм лебно жито, по 15 јули ќеги инетнзивираме блокадите во сите региони,напомена Марјан Гулев, претставник наземјоделците кои пред две неделипротестираа. Ако пекарите останат на ставотдека нема да дадат повеќе од седум денари закилограм јачмен плус данок на додаденавредност, тогаш, рече Гулев, идната годинаникој нема да посее ни зрно од оваа култура.

Сојузот на земјоделците ги поддржувабарањата на производителите дека откупнатацена на житото треба да се движи од 10 до 12денари за килограм, зависно од квалитетот.

- Мора да потенцираме дека цената ќезависи од квалитетот на пченицата. Не може занеквалитетна пченица да бараме 12 денари,изјави Никола Стаменов од Сојузот којприсуствуваше на состанокот. Според него, сооглед дека јачменот не спаѓа во доменот намелничарите, за неговиот откуп треба дасе зборува со сточарските фарми.

На двочасовната средба во Министерствотобеше договорено на следниот состанок, кој битребало да се одржи оваа недела воСтопанската комора, да присуствуваат ипекарите.

мелничарите УслоВУВаат:

цената на пченицата зависи од увозот на брашно

- Од први јануари до 30 јуни годинава воМакедонија се увезени над 27.547 тонипченично брашно или 980 пратки, најмногу одСрбија, преку граничните премини Табановцеи Блаце.

Според надлежните институции, за истиотпериод се увезени и 46.192 тони меркантилнапченица или 1.447 пратки главно од Србија иБугарија. Македонските земјоделци тврдатдека увезните брашно и пченица се сосомнителен квалитет и воопшто не гизадоволуваат стандардите на Европскатаунија, што е обврзно. Затоа и се продаваатмногу поевтино, а домашното производство,

велат, стои. Тие минатата недела имаасредба со мелничарите во Министерството заземјоделство, шумарство и водостопанство зада ја договорат откупната цена на лебнотожито. Притоа, не отстапија од барањетокилограм пченица да се откупува по најмалку10 денари. Владата, пак, за да им излезе вопресрет и на двете страни, одлучи увозот напченицата да се реализира во координацијамеѓу министерствата за економија и заземјоделство и максимално да ги зајакнатконтролите на увозот на брашно.

Македонија годишно има потреба од околу400.000 тони пченица.

Во прВите шест месеци

Увезени 27.547 тони брашно и 46.192 тонимеркантилна пченица

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:07 Page 11

Page 12: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

12 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

- Министерот за економија Фатмир Бесими

и австрискиот амбасадор Алојз Краут

денеска потпишаа Меморандум за соработка

меѓу Министерството за економија и

Агенцијата за развој на Австрија, како и

Договор за имплементација на проектот:

Надградба на капацитети за економија

базирана на знаење.

Вредноста на проектот е 578 илјади и 565

евра, а кофинансиер е Владата на Република

Македонија-Програмата за развој на

претприемништвото, конкурентноста и

иноваторството на Секторот за мали и

средни претпријатија при Министерството

(МСП).

Целта на овој проект е забрзување на

економскиот развој на Македонија преку

промоција на претприемничкото учење и

создавање на економија базирана на знаење

што ќе придонесе за зголемување на

степенот на конкурентност на домашната

економија.

- Со овој договор ќе се помогне во

развојот на македонската економија, бидејќи

она што гарантира еконмски развој е

зголемување на конкурентноста преку

знаењето. Главна цел на проектот е

забрзување на економскиот развој на

Македонија преку промоција на

претприемничкото учење, иновациите и

знаењето, изјави министерот Бесими по

потпишувањето на Меморандумот.

Целни групи се вработени во Агенција за

поддршка на претприемништвото,

Министерството за економија, Фонд за развој

на човекови ресурси, невработени лица,

универзитетите, Агенцијата за странски

инвестиции, Министерството за образование

и наука...

- Потребата да се инвестира во овој сектор

не мотивира да продолжиме со поддршката.

Се надеваме дека техничката помош во

следните три години ќе придонесе за

зајакнување на претприемачката клима во

Македонија, изјави амбасадорот Краут.

Од проектот се очекува зголемен

капацитет на АППРМ, Секторот за мали и

средни претпријатија и регионалните центри,

зголемен број на вработени и само-

вработени од младата високообразовна

популација... Во Република Македонија се

основаше Национален центар за поддршка

на претприемничкото учење, која прерасна

во водечка институција за подготвување на

претприемачи.

Проектот е со времетраење од три години

и е предвидено да заврши во 2012 година.

- Од 1 јули стапи во сила Договорот за дијагонална кумулација за

потеклото на стоки меѓу Република Македонија и Република Турција.

Договорот е посебно значаен за македонските компании од

текстилната индустрија и за останатите фирми кои користат

репроматеријали од оваа земја. Со него се овозможува за готовите

производи со македонско потекло, за чие производство се користеле

репроматеријали од Турција, да не се плаќаат царински давачки при

нивниот увоз во земјите на ЕУ.

Со либерализацијата се опфатени сите гранки освен земјоделството и

челичната индустрија.

Дијагоналната кумулација во текстилната индустрија ќе значи дека во

готовиот производ нема да мора да се запазат двете фази на

преработки пред добивањето финален производ. Овозможено е да се

увезе готова ткаенина од Турција, да се конфекционира, доработи во

Македонија и да се извезе во ЕУ без царина, како македонски производ

или како производ на онаа држава чиј инпут е со најголема вредност.

Измената на ратификуваниот Протокол кон Договорот за слободна

трговија меѓу Македонија и Турција овозможува во производите добиени

кај нас да бидат вклучени недоволно обработени или преработени

материјали со потекло од Турција, ЕУ или од која било земја од

процесот на стабилизација и асоцијација на ЕУ, доколку имаат склучено

договори за слободна трговија со Турција (Хрватска, БиХ, Албанија и

Црна Гора) или нивните договори за стабилизација и асоцијација имаат

соодветни клаузули. Клаузулата е содржана во Времената спогодба за

придружување кон ЕУ на Црна Гора, како и во Предлог-верзиите за

Србија, БиХ и Албанија.

Според Стопанската комора, Македонија би можела во моментот

единствено со Црна Гора да ја применува дијагоналната кумулација во

однос со ЕУ.

Договорот За ДијагоНалНа кУМУлација За потеклото На стоки МеѓУ МакеДоНија и тУрција

царинските олеснувања- добредојдениДоговорот овозможува за готовите производи сомакедонско потекло, за чие производство секористеле репроматеријали од турција, да не сеплаќаат царински давачки при нивниот увоз воземјите на еУ

МиНистерството За екоНоМија и агеНцијата За раЗвој На австрија во Нова соработка

Зголемување на конкурентноста преку знаењетоДоговорот за имплементација на проектот: Надградба на капацитети заекономија базирана на знаење, значи забрзување на економскиотразвој на Македонија преку промоција на претприемничкото учење,иновациите и знаењето

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:06 Page 12

Page 13: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

13data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

Винаријата Еленов на пазарот го палсирасвојот најнов производ- виното, Плава крв одбрендот на Вила Марија.

-Следејќи ги вкусовите на нашите потрошу-вачи, од винската сорта Вранец, создадовмевино со слаткаст вкус, а имајќи ја предвиднашата традиција го нарековме Плава крв,вака го опиша својот нов производ ПероЕленов, еден од сопствениците на винаријата.

–Ова е вино кое се карактеризира со рубинцрвена боја, богатство на овошни мириси, вокомбинација со мирис на дабово дрво кој доаѓаод дабовите буриња во кое се одвива фазатана зреење. Со -Плава крв, вели Еленов, наша-та палета ја збогатуваме со уште два произво-ди, едниот во пакување од 0,75 литри е квали-тетно полусуво, а другиот, литрско пакување еполуслатко квалитетно црвено вино.

Демиркаписката винарија е најсатрата наБалканот, изградена од кралот Александар ИКараѓорѓевиќ уште во 1928 г. Со постојан конти-нуитет во производството, оваа винарска визбаво 2002 г. преминува во сопственост на фирма-та Агропин доо Скопје (во чиј состав е и виа-ријата Еленов), кога започнува целосно ренови-рање и реставрирање на објектите и капаците-тите. Заради историското и културно наслед-ство, винарската визба Демир Капија денес ево целост заштитен споменик на културата.

Годишното производство на винаријатаЕленов е шест милиони литри. Таа има 39 вра-ботени, а на површина од околу 4.000 метриквадратни лоцирани се винарската визба,флашарата со хемиска лабораторија, админи-стративни простории, резиденцијалниот објект,Вила Марија и апартмани за гостите наАгропин, сала за дегустација на вино и другипомошни објекти.

Голем дел од своето производство, вина-ријата го пласира на европскиот пазар, одно-сно извозот е насочен кон Србија, Австрија,Германија, САД и Кина.

Од производниот асортиман на винаријатаЕленов, најпознат бренд на пазарот е ВилаМарија- бренд со девет различни сорти навино: Cabernet Sauvignon, Merlot, Piont Noir,Cuve, Rose, Riesling, Chardonney, Sauvignon

Blanc. Исто така од винарската визба баЕленов излегуваат И квалитетни литарски вина– смедеревка, вранец,розе, ризлинг, бургундец.

Како резултат на добрата клима,еколошки

чистата средина и близината на Медитеранот,Еленов произведува вина со пријатен танин,силна арома на тропски овошја, цветни тоновии длабоки бои.

- ИК банка со нова кредитна понуда-5х5- ја продолжува својата раз-војна определба, финансиски да ги поддржува малите и средни пре-тпријатија. Новата кредитна линија е развиена и поддржана со новиотмнозинскиот акционер- ДХБ Банката од Холандија, кој поседува66,56% од акциите на банката.

-За малите и средни претпријатија банката ќе обезбеди кредити вовредност од пет милиони евра, со рок на отплата до пет години.Максималниот износ ќе биде до 300.000 евра, а за издржани проекти,како што посочуваат од Банката, можни се и поголеми финансискисредства. Инаку во принцип, ќе бидат поддржувани оддржливи ипрофитабилни проекти на малите и средните претпријатија. Условитепод кои ќе ги добиваат кредитите според нив се конкурентни, рокот наотплата е до пет години, а просечната каматна стапка девет отстогодишно. Банката е подготвена да обезбеди и дополнителни финан-сиски средства, доколу има интерес од страна на малите и среднипретпријатија.

Претпријатијата може веќе да поднесуваат барања до ИК банка закористење на средствата од оваа кредитна линија.

-ИК банка има огромно искуство во кредитирањето на малите исредните претпријатија и натаму ќе продолжи да ги поддржува нивните

активности, рече претставникот на ДХБ банката Јуксел Инан и додадедека ќе продолжат со подобрување на услугите, како и созголемување на мрежата во целата земја, со цел во наредните неколкугодини да станат една од првите пет банки во Македонија.

-Веруваме во потенцијалот во Македонија, истакна Инан, и сметамедека банкарскиот сектор е здрав и вреди да се инвестира во него и дасе работи на негово развивање.

ИК банка, како што рече Томче Тасевски, директор на секторот заработа со правни лица, ќе продолжи со соработката со ЕБОР, ФИООМ,Македонската развојна фондација за претпријатија, КФВ, ЕФСЕ, како исо Македонската банка за поддршка на развојот. Досега поддршкатапреку кредитните линии што ги пласираше банката годишноизнесуваше меѓу 30 и 40 милиони евра.

ИК банка, најави заменик извршен директор на банката СоњаПетрушевска ќе учествува во кредитирањето на малите и среднитепретпријатија со средствата од Европската инвестициска банка споредусловите утврдени од Македонската банка за поддршка на развојот.Првенствено, вели таа, ќе се поддржат извозно ориентирани ипроизводни компании.

иК БанКа со ноВа КрЕДитна линија

За малите и средните претпријатија-5х5Пет милиони евра, со рок на отплата до пет години и максимален износ до 300.000 евра

Винарија ЕлЕноВ –ДЕМир КаПија

Плава крв- најново вино од брендот на Вила Марија

Годишното производство на винаријата Еленов е шест милиони

литри,а преработува исклучиво горзје од Повардарскиот регион

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 17:06 Page 13

Page 14: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

14 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

-Рудникот Суводол е на крај од животот, имауште 4 до 6 години, од исклучително значење едржавата да направи стратегија со кои капаци-тети и како ќе го супституира главниот извор налигнит, кој во изминатиов период задоволува-ше 70 до 85 отсто од производството на елек-трична енергија во Македонија. Евентуалнотонамалување на производството од тој капаци-тет би значело сериозен удар за електроенер-гетскиот систем на државата.

-Македонија има ниска потрошувачка наенергија изразена по жител, но многу висока пооднос на БДП, особено кај домаќинствата, и енекаде речиси четири пати повисока отколку воостанатите европски земји.

Потребни се минимум три милијарди евра иседум до 10 години за да се реши проблемотсо непречено снабдување со електрична енер-гија во Македонија. Енергетските проблеми воМакедонија може да се решат само со употре-ба на лигнитот и нуклеарната енергија, а ситеостанати ресурси, вклучувајќи го и природниотгас се ограничени. Ова го истакна претседате-лот на Македонската енергетска асоцијација,Димитар Хаџимишев, на седницата на

Асоцијацијата во Стопанската комора наМакедонија на која беше презентирана Нацрт -стратегијата за развој на енергетиката воМакедонија за период 2008-2020 со визија до2030, изготвена од МАНУ, а на која присуству-ваа членките на МЕА, производителите наенергија, големи потрошувачи и научната јав-ност, како и претставници на надлежните мини-стерства и државни институции.

Според Хаџимишев, Стратегијата е еден однајбитните документи за државата, посебноимајќи во предвид дека главниот енергент,електричната енергија, во наредниот период ќеима сериозни проблеми од аспект на исцрпува-њето на оној дел од рудничките капацитети, којво изминатиот период претставуваа главенпроизводен капацитет. –Бидејќи рудникотСуводол е на крај од животот, има уште 4 до 6години, од исклучително значење е државатада направи стратегија со кои капацитети и како

ќе го супституира главниот извор на лигнит, којво изминатиов период задоволуваше 70 до 85отсто од производството на електрична енер-гија во Македонија. Евентуалното намалувањена производството од тој капацитет би значелосериозен удар за електроенергетскиот системна државата, бидејќи можноста тој да се суп-ституира е исклучително тешка имајќи ги пред-вид не само расположливите ресурси за таанамена и цената, туку и преносните капацитетии нивната сигурност кои би можеле да обезбе-дат такви количини на електрична енергија коиво овој момент се предвидени како увоз и коидополнително би биле неопходни при намалу-вањето на домашните капацитети... Сметамдека е битно 51 отсто од потребните тримилијарди евра да финансира државата, аостанатите средства да се обезбедат од стран-ски инвеститори, рече Хаџимишев.

Во однос на користењето на гасот како енер-генс, тој појасни дека треба да се согледа иможноста државата да инвестира во изградбана нови 100 до 150 километри гасовод имајќиги во предвид бенефитите, иако како што кажа,гасот не може целосно да ги реши проблемитево енергетскиот сектор.

Академик Григор Каневче во презентација наНацрт-стратегијата рече дека таа води сметказа интересите на Република Македонија и за

РаспРава за НацРт-стРатЕгијата за Развој На ЕНЕРгЕтиКата во МаКЕдоНија

Количествата на струја – на стаклени нозеЕнергетските проблеми во Македонија може да се решат само соупотреба на лигнитот и нуклеарната енергија, а сите останатиресурси, вклучувајќи го и природниот гас се ограничени..

Со Стратегијата се дефинира иднината на Македонија во виталните сектори за понатамош-ниот развој на државава. Практично, во неа е направен обид да се види кои се ресурсите запроизводство на електричната енергија, за да може да се има сигурно снабдување на држава-та со електричната енергија. Доколку таквото снабдување има проблеми, и сите други ќеимаат проблеми. Не може да се очекуваат инвестиции во производството не кај големитепотрошувачи, туку и кај тие со помала потрошувачка, доколку има и најмала опасност дека кајнас ќе има проблеми со електричната енергија, какви веќе ги има во регионот.

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:40 Page 14

Page 15: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 15Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

нејзините граѓани и оти во неа се вграденипрактиките и регулативите на Европската унијасо уважување на сите обврски кои Македонијаги има преземено и потпишано.

Како што објасни Каневче, Македонија иманиска потрошувачка на енергија изразена пожител, но многу висока по однос на БДП, осо-бено кај домаќинствата, и е некаде речисичетири пати повисока отколку во останатитеевропски земји.

Потрошувачката на енергија во Македонија есконцентрирана во четири сектори, а најмногуод тоа се индустријата и домаќинствата, апотоа сообраќајот. Притоа, интересна е спо-редбата со развиените европски земји во односна распределба по енергенси. Имено, во инду-стријата во РМ електричната енергија е заста-пена со нешто преку 30 %, соодветно како и воразвиените европски земји. Нафтените продук-ти и земниот гас во европските земјите се поза-стапени, пред се природниот гас. Во инду-стријата застапеноста на овие два енергенси еприближно како и во развиените европскиземји. Слична е состојбата и во комерцијал-ниот, услужен сектор. - Карактеристична епотрошувачката на енергија во домаќинствата.Додека во развиените европски земји во дома-ќинствата само 23% од енергијата што сетроши е електрична, кај нас тоа е 53 %. Иобратно, додека во тие земји доминира при-родниот гас, и во одреден степен нафтенитепродукти, кај нас гасот се уште не е во дома-ќинствата, а нафтените продукти се користатсамо со осум отсто - истакна Каневче.

Причина за ова е што кај нас долг низ годи-ни цената на електричната енергија бешениска, а и сега е трипати пониска од цената наструјата во развиените земји, а пониска е и одцената на струјата во регионот. Цената воМакедонија е за 50 отсто пониска од цената воБугарија, двојно пониска од цената во Романијаи Хрватска, а пониска е и од Албанија иКосово. Ова е една од причините за вакватанеповолна распределба на потрошувачката наенергија во домаќинствата. Немаше мотив зазамена....

Според него, за да се надмине овој проблем,треба со засилени мерки да се работи на вове-дување на природен гас во домаќинствата, дасе работи на подобрување на енергетскатаефикасност (овде се подготвени соодветниправилници чија имплементација треба да започне за една година), поголемо стимулирањена сончевите колектори и топлински пумпи.

- Стратегијата предвидува мешана сопстве-ност на енергетските објекти, односно државна,приватна и мешана државно-приватна сопстве-ност. Исто така, претпоставува ЕЛЕМ да јазадржи доминантната сопственост на стекнати-

те капацитети, а ТЕЦ Неготино да се ревитали-зира и приклучи кон ЕЛЕМ, истакна академикКаневче.

Академик Каневче смета дека е неопходенпериод од две до три години за да се донесеодлука дали да се гради атомска централа воМакедонија поради што, како што рече, вед-наш треба да започнат активностите за дветеопции, со и без нуклеарна централа, за навре-ме да се избере која ќе се спроведе.

Поздравувајќи го изготвувањето наСтратегијата, Ристо Манов од ГАМА, им порачана одговорните да лобираат барем еден кракод гасоводите во регионот да поминува низтериторијата на Македонија заради можностапокрај производство на електрична енергија дасе заработат значајни средства од транспортотна гас.

Илија Спироски од ЕВН Македонија истакнадека Стратегијата е фокусирана на претпоста-вените состојби, наместо на решавањето напроблемите во енергетскиот сектор. Тој препо-рача да се изготви програма за реализација настратегијата, а во спротивно, како што рече,нема да се остварат нејзините цели.-Стратегијата не ја обезбедува потребнатасодржина и не дава предлози, како што сероковните приоритети, трансформацијата наенергетскиот сектор, обврски кои произлегува-ат од конвенции и меѓународни договори...Стратегијата треба да понуди насоки и јасниодговори за прашања како што се: утврдувањена соодветна ценовна политика и имплементи-

рање на принципот на покривање на трошоци-те на учесниците на енергетскиот пазар; зашти-та на ранливите потрошувачи, дизајн на паза-рот, регионална и европскаинтеграција....Редовното и сигурно снабдувањесо електричната енергија ќе се зголеми уче-ството на странскиот капитал во овој сектор....За да има стратегијата повеќе практично откол-ку теоретско значење, ЕВН предлага да сеизработи и Програма за нејзина реализација.

Илија Насов од Соларната асоцијација наМакедонија рече дека е потребна поголемаупотреба на соларните колектори во производ-ството на електрична енергија.

- Македонија треба да ги искористи своитепредности и повеќе да употребува соларниколектори за производство на електричнаенергија. Во Европа годишно се продаваат попет милиони колектори, а до 2020 година сеочекува нивниот број да изнесува 150 милиони.Реално е Македонија да согледа колку елек-трична енергија може да произведе од сончевиколектори и од обновливи извори на енергијаимајќи ги во предвид скоро идеалните условиза тоа, рече Насов.

Директорот на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски пак,препорача Министерството за економија дапредвиди средства за да се обновува и надо-полнува стратегијата на секои две години соцел да се прилагоди на промените што сеслучуваат во енергетскиот сектор на поширокониво. За него преоптимистички се и одредени-те години во стратегијата за изградба на пред-видените енергетски објекти.

- Треба да одиме со една попесимистичкаваријанта за изградба на предвидените објек-ти, рече Чингоски.

Претставникот на еден од големите потро-шувачи, Михајло Михајловски од ФениИндустри, дискутирајќи по Стратегијата, истак-на дека е против изградба на нуклеарна цент-рала во Македонија. Тој смета дека немамедоволно искуство на тоа поле и оти треба дасе партиципира во Белене или во атомскатацентрала што ќе се гради во Албанија. -Сметам дека итно треба да се гради Битола 4,но не од 300 мегавати како што е предвиденово стратегијата, туку со 225 мегавати. Истотака, треба да се планира овозможувањетранспорт за увозен јаглен до производнитекапацитети бидејќи електричната енергија про-изведена дома со увозен јаглен е поевтина одувозната енергија, рече Михајловски и додадедека треба да се направи и целосна либерали-зација на пазарот за електрична енергија.

Стратегијата, која е ставена на веб стра-ницата на Министерството за економија најавна расправа по чие завршување ќе следиподготвување на финална верзија којапотоа ќе биде усвоена од Владата, предви-дува две сценарија за развој не енергет-скиот сектор во Македонија, без и со изград-ба на атомска централа. За реализација настратегијата Македонија ќе треба да обезбе-ди четири милијарди евра за сценариотобез атомска централа, а пет милијарди евраза сценариото со атомска централа. Од нивдо 2020 година треба да се реализираат тримилијарди евра.

Документот предвидува модернизација иревитализација на постојните хидро и термоенергетски објекти, дури и на ТЕЦ Неготинокоја работи на мазут, целосно искористува-ње на домашните ресурси - хидропотен-цијалот и лигнитот, како и воведување на

природниот гас и обновливите извори наенергија - ветрот и сонцето во производствона електрична енергија.

Со стратегијата се потврдува изград-бата на хидроелектраните Чебрен,Галиште и Бошков мост, а предвидено еод хидропотенцијалот да се добиваат780 мегавати електрична енергија. Возависност од сценариото предвидена еизградба на три термоелектрани од по300 мегавати или пак една ТЕЦ од 300 иедна нуклеарна централа од 1.000 мега-вати во второто сценарио. Исто така, сепредвидува од термоелектрани и топла-ни да се добиваат 564 мегавати елек-трична енергија, а 180 мегавати одобновливи извори на енергија. Хидро итермо електраните треба да се реализи-раат до 2019 година, а нуклеарната елек-трана во 2026.

Две сценарија за развој

Стратегијата дава глобални насоки за развој и ги дефинира магистралните патишта, а не гирешава поедините проблеми – истакна академик Томе Бошевски. Цел на стратегијата е даизлеземе од летаргијата која трае повеќе од 20 години. После Битола 3, изградена во 1988година, не е изграден ниту еден позначаен капацитет. Козјак со 150 милиони киловат часовигодишно е само шлаг на тортата, а не решение на проблемот. Ние мораме сега да започнемееден инвестиционен период во енергетиката. Досега од електроенергетскиот систем се одлеаја200 милиони евра во други сфери, веројатно во државните резерви, а не се вложија. (Тоа епродажбата на дистрибуцијата). Профитот кој во изминатите дваесет години се создавашепоради ниската цена на електричната енергија не отиде назад, во развојот на електроенергет-скиот систем, туку во другата индустрија и домаќинствата....

Не може да се надеваме дека со концесии и странски капитал ќе го решиме нашиот про-блем. Државата мора да има инвестиционен фонд, како што е за земјоделието на пример. Воелектроенергетскиот систем нема ниту основни средства за ревитализација на постојнитеобјекти, а камоли да градиме нови објекти... Не можеме да се надеваме дека од увоз ќе гирешиме нашите проблеми. А за да го одржиме постојното производство и да го зголемиме соизградба на нови објекти, мора сериозно да се формираат извори на средства. ЕЛЕМ мора дасе оспособи на економска основа да може, не само да живее од денес до утре, туку и да серазвива, да гради нови производствени и преносни капацитети..... Ние сме дојдени до еднакритична точка, затоа што нашите постојни електрани се на крајот од својот живот.

Излез од летаргијата

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:40 Page 15

Page 16: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

16 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

За зајакнување на соработката меѓу дветеземји на стопански план, потребно е да сенаправат визни олеснувања, да се зголемиразмената на информациите и бизнис контак-тите, да се зајакнат контактите меѓу соодветни-те сектори во двете земји и навремено да сеинформираат за промените во регулативите,како и да се подобри трговската размена и дасе овозможи заеднички настап на трети пазари.Како нови области во кои може да се зголемисоработката ги посочи инфраструктурата, кому-никациите и туризмот.

Воспоставувањето директен контакт меѓумакедонските и кинеските компании и можностза презентирање на нивните потенцијали воинтерес на продлабочување на соработкатабеше главна цел на македонско - кинескиотбизнис форум што минатата недела се одржаво Скопје. На форумот, на кој беа претставенипогодностите за инвестирање во Македонија,учествуваа 50-тина македонски, како и 30-тинакинески компании кои се во состав на 50-чле-ната кинеска делегација, предводена од заме-ник-министерот за економија на НР Кина ЈиангЗенгвеј што ги посетува земјите во регионот.Македонија е четврта земја во која кинескитестопанственици ги согледуваат можностите засоработка и ширење на нивниот бизнис.

- Нашите две пријателски земји многу годининаназад имаат блиски економски врски продла-бочени со имплементацијата на Договорот затрговска и стопанска соработка потпишан во1995 година во Пекинг. Се надевам дека одовој бизнис форум ќе произлезат нови соработ-ки и дека во иднина ќе можеме да го истакнемекако еден успешен период на соработка, импорача министерот за економија, фатмирбесими, на учесниците на форумот.

Тој посочи дека Македонија како мала иотворена економија има висок степен натрговска либерализација базирана напостојана примена на билатерални и мултила-терални договори за слободна трговија. -Склучувањето и имплементирањето на штопоголем број договори за слободна трговијаима економски и политички причини. Какорезултат на договорите за слободна трговијапазарот од два се зголеми на 650 милионижители и од тој аспект ве повикувам да инве-стирате во Македонија и да ги искориститеповолностите, рече Бесими и додаде декаМакедонија има договор за слободна трговијасо 41 земја во светот, а во 80 отсто од нив трго-вијата се одвива без царина.

Заменик министерот за економија наНародна Република Кина, јианг зенгвеиистакна дека од 1978 година кинеската еконо-мија бележи постојан пораст на БДП, кој од 140милијарди долари пораснал на 4.300 милијар-

ди долари во 2008 со што сега е трета еконо-мија во светот. Во овој период трговската раз-мена од 20,6 милијарди долари во 1978 се зго-лемила на 2.536 милијарди долари во 2008година и е втора по обем во светот. Во земјатаима 660.000 претпријатија во кои партиципира-ат странски инвеститори, а 450 меѓународникомпании инвестираат во Кина.- Убеден сум дека заедничката соработка меѓуМакедонија и Кина ќе биде успешна, а зајакну-вањето на соработката меѓу кинеските и маке-

донските претпријатија им одговара на дватанарода, рече Зенгвеи. Тој истакна дека во инте-рес на соработката треба да се направат визниолеснувања, да се зголеми размената наинформациите и бизнис контактите, да сезајакнат контактите меѓу соодветните секториво двете земји и навремено да се информира-ат за промените во регулативите, како и да сеподобри трговската размена и да се овозможизаеднички настап на трети пазари.

Како нови области во кои може да се зголе-ми соработката ги посочи инфраструктурата,комуникациите и туризмот.

Кина се наоѓа на осмото место во однос навкупната трговска размена што Македонија јаостварува со светот. Надворешно-трговскатаразмена меѓу двете земји во 2008 година изне-сува 316,3 милиони американски долари од кои315 милиони се увоз на кинески производи воМакедонија. Покриеноста на увозот со извоз е0,5 отсто. Трговскиот дефицит што се оствару-ва со Кина е 11 отсто од вкупниот трговскидефицит што го има Македонија со остатокотна светот.

МаКЕдонсКо - КИнЕсКИ бИзнИс форУМ Во сКопјЕ

Македонија – порта за влез накинеските производи во ЕУ

Бизнис форумот ќе ја продлабочи соработката со кинеските компании и со него се отвораможноста тие да ја користат Македонија како локација за нивен влез на европскиот пазар,изјави директорот на Агенцијата за странски инвестиции, Виктор Мизо. Тој посочи декакомпаниите од НР Кина ја разгледуваат Македонија како можна дестинација за соработка солокални компании, но истовремено и ги согледуваат можностите за лоцирање на некои однивните производствени погони или дистрибутивни центри преку кои ќе го покриваат пазаротво Централна и Источна Европа, но и во Европската унија. - Македонија од гледна точка наработна сила е многу компетативна и претставува полесен начин за влез на кинескитекомпании во Европската унија, особено ако се земе предвид дека за голем број од нивпостојат некакви царински бариери или квоти. Постои можност со еден дел од нивнотопроизводството во Македонија да може да се добие производ кој ќе има македонско потеклои кој без никакви бариери може да се пласира на пазарите на ЕУ, рече Мизо.

Компаниите од третата светска економија Македонија ја гледаат какоможна дестинација за соработка со локални компании, ноистовремено и ги согледуваат можностите за лоцирање на некои однивните производствени погони или дистрибутивни центри прекукои ќе го покриваат пазарот во Централна и Источна Европа, но и воЕвропската унија

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:39 Page 16

Page 17: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 17Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

Неочекуваната оставка на хрватскиот премиер Иво Санадер

доведе до силен пад на вредноста на акциите на берзата во

Загреб. Главниот индекс КРОБЕКС се намали за 6,35 про-

центи, на 1.777,93 поени, откако Санадер соопшти дека под-

несува оставка. Оваа вест доведе до намалување на вред-

носта на акциите на сите хрватски компании. Така, акциите

на компанијата Петрохемија забележаа пад од 14 проценти,

а акциите на хрватската нафтена компанија ИНА поефтинија

за 2,6 отсто.

ХРВАТСКА

Русија и понуди на Турција учество во про-ектот Јужен поток, изјави рускиот вицепреми-ер Игор Сечин по преговорите со турскиотминистер за енергетика Танер Јилдиз. Насостанокот се разгледани различни варијан-ти и маршрути за испораки на гас, меѓу кои ипроектот Набуко.

- Колку повеќе се варијантите за испоракина гас, на потрошувачите ќе им биде подо-бро, истакна Сечин, нагласувајќи дека про-ектите мораат да бидат и економски оправ-дани.

Рускиот вицепремиер го увери турскиотминистер дека Русија има доволно количе-ство на гас, а само новите наоѓалишта наЈамала имаат постоечки резерви од над 11билиони метри кубни. Објаснувајќи дека сезалага за транспарентност во донесувањетоодлуки, Сечин додаде дека е потребен праг-матичен приод, заснован на прецизни пре-сметки. - Ние сметаме дека предност имаатЈужниот поток и оние проекти кои се рализи-раат со турските партнери, рече Сечин.

Гасоводот Јужен поток ќе биде поставенпод Црното Море од Новосибирск до бугар-ското пристаниште Варна, а понатаму во дваправца ќе води преку БалканскиотПолуостров во Италија и Австрија, иако пре-цизните маршрути се уште не се одредени.Според плановите, овој гасовод би требалода биде пуштен во употреба до 2013 година,а вкупните инвестиции во проектот се проце-нуваат на 25 милијарди евра.

Проектот Набуко, кој е проценет на 7,9милијарди долари, предвидува транспорт наприроден гас до европските земји прекуАзербејџан, Грузија, Турција, Бугарија,Унгарија, Романија и Австрија.

Оставката на Санадер ја сруши берзата

Тендерите за приватизација на шестебродоградилишта во Хрватска ќе бидатобјавени неделава, соопштија хрватски-те медиуми. Рокот за поднесување напонудите ќе трае 60 дена, по што ќебиде избрана најдобрата од сите.Владата во Загреб смета дека поради

огромната заинтересираност за прива-тизацијата на бродоградилиштата, нив-ните сопственици ќе бидат познатиуште во првиот круг.Барањата до идните инвеститори се ворок од пет години да ги модернизираатовие бродоградилишта.

бродоградилиштата на тендер

После повлекувањето на околу еднамилијарда девизни депозити во послед-ниот квартал од минатата година, девиз-ното штедење од почетокот на годинавапостепено растеше, а просечниот дне-вен раст изнесуваше два милиони евра.

Во јуни е достигнат поранешниотмесечен раст на девизните заштеди одречиси 100 милиони евра и во овојмесец девизното штедење дневно рас-теше во просек за 4,5 милиони евра.

За јакнењето на довербата во бан-карскиот сектор зборува и податокот заводечката позиција на штедењето наедна година, кое сега учествува со 30,3отсто во девизното штедење на граѓани-те. Фактот дека граѓаните во секојмомент може да располагаат со влогот,стабилноста на динарот во подолгпериод и активностите на банките запривлекување на штедачите создадоауслови граѓаните се повеќе да се реша-ваат да штедат во банките.

СРбИЈА

Раст на девизните депозитиТУРцИЈА

Учество во проектотЈужен поток

НАЈЛИКВИДНИ ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:39 Page 17

Page 18: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

18 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

Учеството на растечките пазари во вкупна-

та светска капитализација на акциите порасна

од 18 отсто на почетокот на годинава на

рекордни 24 отсто, бидејќи најбрзо растечките

економии се привлечни за инвеститорите во

првата глобална рецесија по Втората светска

војна, пишува Блоомберг Нењс.

Тоа е најголемо учество на 22-те земји,

дефинирани како пазари во раст од страна на

компанијата за давање на индексот МСЦИ, од

2003 година, кога Блоомберг почна да ги ком-

пилира таквите податоци. Зголемувањето на

учеството укажува на пораст на довербата во

земјите во развој, бидејќи по ланскиот пад на

пазарите на акции, инвеститорите повторно ги

вложуваат парите во акции.

Во 2009 година заздравување на акциите

бележат пазарите од Сао Паоло до Шангај,

бидејќи владите во светот, предводени од

Кина, ги намалуваат каматните стапки и нудат

пакети стимулативни мерки за да го ублажат

падот на извозот. Годинава МСЦИ Емергинг

Маркетс Индеџ порасна за 35 отсто, додека

МСЦИ Њорлд Индеџ кој ги следи развиените

економии порасна за 2,9 отсто.

- Постојат проекти на пазарите во раст, со

кои може да се заработи повеќе отколку на раз-

виените пазари, смета Ницхолас Фиелд, фонд

менаџер од лондонската компанија Сцхродерс,

кој растот на овие пазари го објаснува со ефек-

тот на стадо за некои инвеститори.

Економиите во раст годинава ќе пораснат

за околу 1,6 отсто и за четири отсто во 2010

година, додека економијата на развиените

земји годинава ќе падне за 3,8 отсто, додека

во наредната година ќе бележи стагнација

(нула отсто), проценува ММФ.

Во МСЦИ Емергинг Маркетс Индеџ вклуче-

ни се 22 земји, како Кина, Русија, Бразил,

Унгарија, Чешка, Египет и Турција.

СВЕт вести ...СВЕт вести ...

учеството на растечките пазарина рекордно ниво

Саудиската државна електроенергетска ком-панија Сауди елецтрицитѕ соопшти дека вонаредните три години планира да вложи 28милијарди долари во производство на струја.

Планот на компанијата е со тоа да се покриеизразената побарувачка во овој најголем сектород арапското стопанство. Веќе се реализираатодредени проекти, со кои ќе се зголеми моќно-ста на капацитетите за производство на струјаза околу 13 илјади мегавати.Сауди елецтрицитѕ исто така планира да вложи70 милијарди долари за зголемување на моќно-ста за 25 илјади мегавати до 2018 година и такаќе ја задоволи растечката побарувачка на струја,поттикната од примената на петгодишниот планна владата, тежок 400 милијарди долари, како иод растот на бројот на жители, кој во последни-ве 30 години порасна за трипати, на 25 милионилуѓе, а растот веројатно ќе продолжи со брзинаод 2 отсто годишно, бидејќи половината од насе-лението на оваа земја, која е пребогата сонафта, се помлади од 20 години.

СаудиСКа араБија

За производство наструја - 28 милијарди

долари

Еден брокер на лондонската берза предиз-вика поскапување на нафтата на 73,5 долариза барел, што е нејзина највисока цена одпочетокот на оваа година.

Со своето неовластеното тргување на берза-та, брокерот Стив Перкинс создаде и загуба одшест милиони фунти или приближно 10 милио-ни долари на брокерската куќа ПВМ ОилАсосиеитс.

Претставник на оваа брокерска фирма, еднаод најголемите на берзата, потврди дека ПВМОил е жртва на неовластено тргување, како идека е побарана интервенција на финансиска-

та контрола во лондонскиот финансиски цен-тар Сити. Брокерот Перкинс во меѓувреме есуспендиран од работа.

Според сознанијата со кои се располага,брокерот на своја рака презел цела серија нанеовластени зделки и потези, создавајќи голе-ма загуба.

Неговото обложување на берзата, предизви-ка скок на цената на нафтата за два долара забарел, во моментот кога веќе беа завршениоперациите за договарање на 16 милионибарели саудиска нафта, што всушност и ја соз-даде загубата на ПВМ Оил.

ВЕлиКа БритаНија

Брокерската измама ја кренацената на нафтата

Финска ја одобри еколошката експертиза запланираниот гасовод Северен поток и со тоа јаотстрани една од последните пречки за поче-ток на изградбата на гасоводот.

Еколошките власти на Финска дадоа пози-тивна оценка за експертизата, но сепак поба-раа дополнителна информација за влијаниетона гасоводот врз риболовот во Балтичкотоморе и безбедноста на пловидбата во перио-дот на изградбата.

Хелсинки претходно напоменуваше дека наизградбата ќе се спротивстави единственопоради еколошки проблеми.

Претставникот на Северен поток, СебастијанСас изјави дека барањето на финските властинема да ги помести роковите на израдбата.

- Нашата цел е испораката на гас на прватаод двете линии од гасоводот да почне конкрајот на 2011 година, а втората да биде акти-вирана кон крајот на 2012 година, рече Сас,додавајќи дека изградбата поради тоа ќе морада започне следната година.

Конзорциумот Северен поток, во чиј составсе рускиот Газпром, германската компанијаЕ.ОН и БАСФ и холандската Гасуине, мораисто така да обезбеди и дозвола за изградбаод Русија, Германија, Шведска и Данска.

Двете линии на гасоводот ќе водат од днотона Балтичкото море до Германија и годишноЕвропската унија ќе ја снабдуваат со 55милијарди кубни метри гас, почнувајќи од 2011година.

ФиНСКа

Зелено светло за Северен поток

Кина, втор по големина светски потрошувач наенергенси после САД, ја зголеми цената на гори-вото за 11 отсто за да спречи, најголемиот дома-шен преработувач на нафта, компанијатаСинопек, да бележи загуби во време на поскапу-вање на нафтата на светскиот пазар. Во

соопштението на кинеската Национална коми-сија за развој и реформи, се наведува дека бен-зинот од 90 октани чини 5,71 јуан (0,84 долари)за литар, или околу 3,16 долари за галон (3,8литри), додека за споредба галон во САД сепродава по просечна цена од 2,69 долари.

КиНа

Зголемена цената на горивотоЕвропската комисија планира да му изрече

огромна парична казна на германскиот елек-троенергетски гигант Е.ОН поради наводнатапротивзаконска соработка со конкурентот Газде Франце, јавуваат европските медиуми.

Повикувајќи се на добро информираниизвори, германскиот весник Ханделсблаттнаведува дека се работи за сума која биможела да достигне и половина милијардаевра, што би била една од најголемите казникои досега ги има изречено извршното телона Европската унија. Брисел во средината на2007 година покрена истрага против дветекомпании во врска со испораките на гаспреку нивниот заеднички гасовод Мегал, којминува нив јужна Германија, од границата соЧешка до Франција. Подружницата на Е.ОН,Е.ОН Рухргас и Газ де Франце наводно седоговориле во врска со количините на гас коиќе ги транспортираат до нивните домашнипазари што, според толкувањето наЕвропската комисија, претставува илегаленпазарен аранжман. Во Е.ОН тврдат деканикогаш не се придржувале кон таков аранж-ман во рамките на нивната соработка со Газде Франце, која формално ја прекинале во2004 година. Според тврдењата на изворите,Европската комисија неделава ќе ја објавислужбената одлука.

Казни од пола милијардаевра за Е.ОН и ГдФ

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:39 Page 18

Page 19: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 19Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

Европската комисија им препорача надржавите од Унијата да се подготват занова криза со снабдувањето со гас оваазима.Во коминике од ЕК се вели дека апелот епоради несигурната ситуација со склади-рањето гас во Украина и препорачувапополнување на резервите од сите можнииспорачувачи на гас. Една четвртина од

природниот гас во ЕУ се увезува од Русијаод кои 80 отсто минува низ транзитнигасоводи во Украина. Комисијата прегова-ра со Украина за евентуален кредит закупување 20 милијарди кубни метри гас засума од 4,2 милијарди долари од рускатакомпанија Газпром. Комисијата ја истакну-ва и неопходноста од подобрување нарегионалната соработка.

Стапката на невработеност во еврозоната во мај достигна9,5 проценти, што е највисоко ниво во изминатите десетгодини, соопшти Заводот за статистика на Европската унија,Евростат.Невработеноста во 16-те земји членки на Унијата, кои гокористат еврото во мај се зголеми за 0,2 отсто, од априлски-те 9,3 отсто, имајќи предвид дека во меѓувреме без работаостанале 273 илјади лица.Со тоа вкупниот број на невработени во еврозоната во мај езголемен на 15,01 милион лица. Стапката е највисока од мај1999 година, нагласи Евростат, додавајќи дека аналитичари-те очекувале невработеност од 9,4 проценти. Најголемастапка на невработеност во мај во еврозоната е забележанаво Шпанија, 18,7 проценти.

Очекуваниот пад на руската економија заоваа година е зголемен на 8,5 отсто, додека во2010 година се очекува помал раст од 0,1отсто. Со претходната прогноза годинешниотпад БДП беше проценет на шест отсто, додекаво песимистичката варијанта се очекувашенамалување од осум отсто. Продажбата намало во Русија за петте месеци бележи пад од2,2 отсто, а инвестициите за 17,7 отсто.

Предвидувањата за инфлацијата во 2009година, поради побавното заздравување напотрошувачката побарувачка, се намалени од13 на 12 до 12,5 отсто. Реалните примања нанаселението годинава ќе се намалат за 4,1отсто, додека в година ќе пораснат за 1,1отсто. Руското министерство за економски раз-вој истовремено ја зголеми просечната цена набарел нафта за повеќе од 10 отсто, на 54 дола-ри.

Рускиот буџет за 209 година е направен наоснова на претпоставен стопански пад од 2,2отсто и цена на нафта од 41 долар за барел.

Ако се оствари новата прогноза, на рускиотбуџет ќе му недостасуваат приходи од околу2,89 милијарди долари.

Пад на стопанството за 8,5%рУсија

еВроПска Унија Во мај со рекордна невработеност Предупредување за нова

гасна криза

Продажбите на мало во земјите наЕУ во мај се намалени за 0,5 отсто,наспроти предвиденото зголемување од0,3 отсто, покажуваат резултатите одистражувањето на Евростат.Најголем пад на продажбата на мало ерегистриран во Литванија и Австрија (за1,8 отсто), потоа Словачка (1,7 процен-ти), Бугарија, Данска и Шведска (за 1,1отсто).

Зголемување на продажбите на мало езабележано само во Летонија (0,9отсто), Белгија (0,6 проценти),Германија и Романија (за 0,4 отсто).

Продажбите на мало во еврозонатаво мај забележаа намалување за 0,4отсто на месечна основа, што претста-вува знак дека потрошувачите не сеоптимисти за иднината имајќи ја пред-вид длабоката рецесија.

Продажбата на мало намаленаза 0,5 отсто

Во русија во првите пет месеци од оваагодина биле произведени околу 57,59тони злато, добиено директно од рудни-ците за злато и секундарните извори, атоа количество е 37,6 отсто поголемо вооднос на производството остварено воистиот период во 2008 година, соопштируското здружение на рудниците зазлато. За растот на руското производ-ство на злато во првите месеци оваагодина најмногу придонесоа регионитеЧукотка, амурската област и јакутија.

Зголемено производството

на злато Белорусија доби 679 милиони долари одвтората транша од кредитниот аранжман соММФ, вреден 3,5 милијарди долари.

ММФ одобри зголемување на кредитот заБелорусија за една милијарда долари, на 3,5милијарди долари, од кои Минск првата тран-ша од 778 милиони долари ја доби на почето-кот на годинава.

Зголемувајќи ја кредитната линија заБелорусија, ММФ и препорача да го избаланси-ра буџетот за 2009 година, без оглед на падотна приходите, економските реформи, остратамонетарно-кредитна политика, пофлексибил-ниот девизен курс и проширување на девиз-ниот коридор.

БелорУсија

Уште 679 милиони долари кредит од ММФ

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:38 Page 19

Page 20: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. УСТАВЕН СУД ЗАСТАНА ЗАД „ФЕРШПЕД” (*****)

2. ВЛАДАТА ЗЕМА 175 МИЛИОНИ ЕВРА СО 9,8% КАМАТА (****)

2.07.2009 g. ЧЕТВРТОК

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИКс.7 ЕВРООБВРЗНИЦАТА ЌЕ ГО КРПИ БУЏЕТОТ

с.8 ЕКОСТАНДАРДИТЕ ГИ ПОСКАПЕА БЕНЗИНИТЕ

с.8 ТРЕТИНА СТРАНСКИ ИНВЕСТИТОРИ СЕ КААТ

с.8 ПРЕНОСЛИВОСТА НА БРОЕВИ ЌЕ ЧИНИ НАЈМНОГУ 200 ДЕНАРИ

с.8 “ФЕРШПЕД” МОЖЕ ДА СИ ЈА ВРАТИ ДОЗВОЛАТА?

БИЗНИСс.2 ДРЖАВАТА ИЗДАДЕ ЕВРООБВРЗНИЦА ЗА 175 МИЛИОНИ ЕВРА

с.2 ИНФЛАЦИЈАТА ПОКАЖУВА ЦЕНОВНА СТАБИЛИЗАЦИЈА

с.2 ПЕТ МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ПОДДРШКА ЗА СТОПАН-СТВОТО

с.2 ПРИФАТЕНА ИНИЦИЈАТИВАТА НА „ФЕРШПЕД”

с.4 СИТЕ ПРОИЗВОДИ ВО КАТАЛОГ

с.5 СЕЛЕЊЕТО” ОД ЕДЕН КАЈ ДРУГ ОПЕРАТОР - 200 ДЕНАРИ

с.5 МАКЕДОНИЈА МОЖЕ ДА БИДЕ ПОРТА ЗА ЕУ

с.5 ИЗБРАНИ 25 СУПЕР БРЕНДОВИ ВО МАКЕДОНИЈА

с.6 БИРОКРАТИЈАТА И ПРАВНИОТ СИСТЕМ НАЈГОЛЕМ ПРОБЛЕМ ЗА БИЗНИСОТ

с.9 ПРОМЕТОТ ОД ОБВРЗНИЦИ - 22 МИЛИОНИ ДЕНАРИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.4 „ФЕРШПЕД” ЈА ДОБИ ПРВАТА БИТКА НА УСТАВЕН СУДс.8 ВЛАДАТА ЌЕ СЕ ЗАДОЛЖУВА СО 175 МИЛИОНИ ЕВРАс.8 ИК БАНКА ЌЕ ГИ ПОДДРЖУВА МАЛИТЕ И СРЕДНИТЕ ФИРМИс.9 ИНВЕСТИТОРИТЕ ПОВЕЌЕ БИ ВЛОЖИЛЕ ВО АЛБАНИЈА ОТКОЛКУ ВО МАКЕДОНИЈАс.9 МАКЕДОНСКО-КИНЕСКИ БИЗНИС-ФОРУМс.9 БЛАГ ПОРАСТ НА ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИс.9 ИЗБРАНИ СУПЕРБРЕНДОВИТЕ ВО МАКЕДОНИЈА

с.9 ЕВН ЈА ПУШТИ ТРАФОСТАНИЦАТА ВО РОСОМАН

ВРЕМЕс.3 СЛАВЕСКИ КАКО АНЏЕЛИНА ЏОЛИс.5 ПЕТ МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ФИРМИТЕс.5 ЗА ПРЕНОСЛИВОСТ НА БРОЕВИ НАЈМНОГУ 200 ДЕНАРИс.5 КИНЕЗИТЕ ДОЈДОА КАЈ НАС ПО ЕВТИНА РАБОТНА РАКАс.5 ДЕФИЦИТОТ ЌЕ СЕ КРПИ СО ЕВРООБВРЗНИЦИс.5 УСТАВНИОТ СУД ГО СПАСУВА ФЕРШПЕД

ВЕЧЕРс.4 КРЕДИТНА ЛИНИЈА “5X5”с.6 АЛКАЛОИД, БИМИЛК, СКОПСКИ ПАЗАР СУПЕР МАКЕДОНСКИ БРЕНДс.6 НАЈАВЕНО ПРОИЗВОДСТВО НА КОМПЈУТЕРИ И ЛАПТОПИс.7 ВЛАДАТА ГАРАНТИРА СИГУРНИ ПЛАТИ И ПЕНЗИИ

ВЕСТс.2 КРЕДИТИ НА ИК БАНКА ЗА МАЛИ И CРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈАс.5 ВЛАДАТА ЗЕМА 175 МИЛИОНИ ЕВРА СО 9,8% КАМАТА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.5 УСТАВНИОТ СУД ЌЕ РАСПРАВА ЗА СЛУЧАЈОТ ФЕР-ШПЕДс.6 СУВЕНИР КОНЕЧНО ДОБИ ГАЗДАс.8 ИК БАНКА СО НОВА КРЕДИТНА ЛИНИЈАс.8 „ПРОМЕС” ЛАНСИРА КАТАЛОГ НА ПРОИЗВОДИс.8 МАКЕДОНИЈА СЕ ЗАДОЛЖИ 175 МИЛИОНИ ЕВРА ПРЕКУ ЕВРООБВРЗНИЦА

ШПИЦс.7 СЛУЧАЈОТ „ФЕРШПЕД” НА УСТАВЕН с.9 СЛАВЕСКИ JA БРАНИ ДРЖАВНАТА КАСА с.9 КИНА ЌЕ ГО ПОМОГНЕ ПРОДОРОТ НА НЕЈЗИНИОТ ПАЗАР с.9 ПОРАСНАА ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ с.9 МАКЕДОНИЈА НЕКОНКУРЕНТНА с.10 ПОЕВТИНО ПРЕМЕСТУВАЊЕ ЗА ЕДЕН МЕСЕЦ

Новотот задоување на Владата преку евро-обврзни-цата – топ тема во денешните весници.Република Македо-нија изврши успешна емисијана еврообврзница на меѓународниот пазар накапитал, во износ од 175 милиони евра, по камат-на стапка од 9,875 отсто, соопшти министерот зафинансии Трајко Славески, прецизирајќи декаемисијата била извршена завчера попладне воЛондон, со посредство на бр-итанската банкаХСБЦ. Рокот на кој е издадена еврообврзницата е3,5 години, односно ќе достаса во јануари 2013година. На овој начин, Министерството за финан-сии ефикасно ги обезбеди потребните средства занепречено финансирање на Буџетот и продолжу-вање на реализација на проектите на Владата,изјави Славески. Тој информираше дека интересоткај инвеститорите за откупување на македонскиотдолг бил голем, додавајќи дека побарувачкатадостигнала 227 милиони евра. Инвеститорскатабаза е дисперзирана во повеќе региони, a најмногуинвеститори има од Велика Британија - 59,9%,Швајцарија 11,3% и од Бразил - 8,3%. Преку овааоперација, може да се констатира изразенатадоверба на странските инвеститори во перспекти-вите на Македонија, сметаат од Министерството зафинансии.

Денешните весници пренесуваат и за новатакредитна линија 5 х 5 на ИК Банка а.д.Скопје.Имено Банка-та почнува со пласирање насредства за поддршка на мали и средни пре-тпријатија од земјава. Новата кредитна линија еподдржана од новиот доминантен акционер набанката ДХБ Банка од Ротердам, Холандија, којапоседува 66,56 проценти од акциите на ИК Банка.За малите и средни претпријатија, ИК Банка обез-беди кредити во вредност од пет милиони евра, сорок на отплата до пет години. Условите на кре-дит-ната линија се прифатливи и прилагодени запотребите на македонските мали и средни пре-

тпријатија. Максималниот износ на кредитот ќебиде до 300.000 евра, со каматна стапка која про-сечно ќе изнесува 9%.

За првпат и во Македонија се доделиСупербрендс.- На списокот се најдоа дваесет и петпроизводи и компании кои ги добија признанијатаод меѓународната организација Superbrends, којаработи на идентификација на водечки брендови напазарите во 86 земји во светот, веќе 16 години, а воМакедонија тоа се реализираза прв пат. Дел одлауреатите за годинава се и Акцент медиа, ТВАлсат М, ДХЛ, неделникот Капитал, Краш-Скопје,Лек-Скопје, Мајкрософт Македонија, Мекдоналдс,Пекабеско Скопје, Ронхил, компанијатаТ-Мобиле,скопското радио Сити радио и Космо-фон.Супербрендовите ги избра стручниот совет соста-вен од 60-тина претставници на маркетинг аген-ции, медиуми, академски експерти и компании.Пресудно за изборот беа четирите критериуми ква-литетот, одговорноста, разлиќува-њето и емотив-ното влијание што ги издвоија овие супер-брендо-ви од останатите 1.000 од кои се правеше изборот.

Еко стандардите ги поскапеа бензините- Подвегодишно одложување, македонските возачи одденеска може да користат висококвалитетни гори-ва во своите автомобили според строгите стандар-ди- евро 5. Но, воведувањето на новите еколошкистандарди ќе ги поскапи горивата во земјава за 0,5до 2 денара. Вчера истече рокот за одложување напримената на Правилникот за квалитет на горива-та. Примената се одложи во 2007 година когаВладата се договори со „Окта” дел од долгот одизгубениот меѓународен судски спор да се регули-ра така што ќе и овозможи на рафинеријата дапродава нестандардни горива уште две години.Владиниот портпарол Мартин Мартиновски вчераинформира дека на македонскиот пазар се воведу-ва нов вид мазут со најмногу еден отсто сулфур.Се воведува и нов евродизел БС Д-5, со најмногу

10 милиграми сулфур на литар.Бирократијата и правниот систем најголем

проблем за бизнисот, пренесуваат весниците. -Македонија ја губи конкурентноста за привлекува-ње на странски инвестиции во однос на земјите одрегионот, покажаа резултатите од истражувањетошто го направи Советот на странски инве-ститорисо ГФК. Дури 48 отсто од испитаниците мислатдека соседните земји нудат подобри можности заинвестирање. Бирократијата и судскиот системследени од катастарот се се уште најголеми пре-чки за бизнис во Македонија.

Шпиц пак се осврнува на информацијата зателефон-ските оператори, кои најдоцна за еденмесец мораат да ја изедначат и да ја намалатцената за префрлување на бро-евите од еден надруг.-Еднократниот надоместок за услугата пре-мостливост на броеви во мобилната и во фикснатателефонија од вчера изнесува 200 денари плусДДВ за сите оператори. Co оваа услуга претплат-никот може да го про-мени операторот без да гопромени својот постојан телефонски број и пре-фиксот за избирање... Оваа услуга кај нас старту-ваше на 1 септември минатата година и неа јаискористиле 3.500 корисници во мобилната и11.000 корисници во фиксната телефонија

Меѓу топ темите и денес случајот Фершпед–Шпеди-терската компанија на која Царинскатауправа и ги одзеде лиценците, вчера доби сигналдека би можела да и биде вратена дозволата отка-ко Уставниот суд почна постапка за два законскичлена. Уставниот суд по барање на шпеди-теритепри Стопанската комора вчера поведе постапка заутврдување на уставноста во однос на два членаод царинскиот закон внесени со измените од мина-тата година. Тие се однесуваат на лицата соутврден царински долг повисок од 10.000 евра воформа на ДДВ или долг како неплатени акцизи запоследните 12 месеци.

20 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:38 Page 20

Page 21: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. НИ ТРЕБААТ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ДА ПРЕЖИВЕЕМЕ (*****)

2. БУЏЕТОТ ПОКУС ЗА 3,2 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ ОД ЛАНИ (****)

3.07.2009 g. ПЕТОК

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

Д Н Е В Н И К

с.7 ИСТОРИСКИ ПАД НА ПРИХОДИТЕ ОД ДДВ

с.7 УВОЗОТ НА БРАШНО ЈА ДИКТИРА ОТКУПНАТА ЦЕНА НА ПЧЕНИЦАТА

с.7 ИК БАНКА СО НОВА КРЕДИТНА ЛИНИЈА

с.8 ЗАЕМ ОД МИЛИЈАРДА ЕВРА ИЛИ ЕКОНОМСКИ КРАХ

с.8 ПРОБЛЕМИТЕ НА ЕВН СЕ НЕОБИЧНИ

с.8 „ЖИ-ВА” ИЗВЕЗЕ 220 СВИЊИ ВО АЛБАНИЈА

БИЗНИСс.2 ИЗБРАН НОВ МЕНАЏЕРСКИ ТИМ

с.2 СКОПСКАТА „ГРАДБА ПРОМЕТ АЛКИ” ЌЕ ГРАДИ ХОТЕЛ

с.5 СТОПАНСТВОТО БАРА МИЛИЈАРДА ЕВРА ЗА ДА ПРЕЖИВЕЕ

с.5 ЗАЕДНИЧКИ ИНТЕРЕС Е ИНВЕСТИЦИСКИОТ РАСТ НА МАКЕДОНИЈА

с.6 ГРАЃАНИТЕ НЕ МОЖАТ ДА ГО ИЗДРЖАТ ТОВАРОТ ОД ЗАЕМИТЕ

с.7 ГАРАНЦИЈА ЗА ПРОИЗВОДСТВО НА БЕЗБЕДНА ХРАНА

с.8 СКРОМЕН ПОРАСТ НА ПРОМЕТОТ - АКЦИИТЕ ВО СЕНКА НА ОБВРЗНИЦИТЕ

с.9 МБИ-10 ОПАДНА ЗА ЕДЕН ПРОЦЕНТ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 ЦАРИНАТА ЈА ЧЕКА КОНЕЧНО РЕШЕНИЕ НА УСТАВЕН СУДс.8 ЗАЈМЕНИТЕ 175 МИЛИОНИ ЕВРА НЕМА ДА И СТИГНАТ НИТУ НА ВЛАДАТАс.8 “КОСМОФОН” ДОБИ НОВ МЕНАЏЕРСКИ ТИМс.8 „ЕВРОПА” ГО ИМПЛЕМЕНТИРА ИСО 22000:2005с.8 „Т-МОБИЛЕ” ДОНИРА ОПРЕМА ЗА БРЗА ПОМОШс.9 АРБИТРАЖА ИЛИ КОМПРОМИС МЕЃУ ВЛАДАТА И ЕВН?с.9 БИЗНИСОТ НЕМА ВЕЌЕ ПАРИ НИТУ ЗА ПЛАТИ НИТУ ЗА ДАНОЦИ

ВЕЧЕРс.4 И HA ММФ МУ ТРЕБААТ ПАРИ

с.6 ДЕЈАН КАЛЕНИКОВ, ГЛАВЕН ОПЕРАТИВЕН ДИРЕКТОР

с.6 ИЗВЕЗЕНИ ПРВИТЕ 200 СВИЊИ ВО АЛБАНИЈА

с.6 БЕСИМИ: МАКЕДОНИЈА ИМА ДОБРА БИЗНИС КЛИМА!

ВРЕМЕ

с.5 ДОЛГОВИТЕ ВО СТРАНСТВО КОЛКУ ЦЕЛИОТ ДРЖАВЕН БУЏЕТ

с.5 НЕ СЕ ЗАЈМИ ЗА НЕПРОДУКТИВНИ ГРАДБИ

ВЕСТ

с.3 БУЏЕТОТ ПОКУС ЗА 3,2 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ ОД ЛАНИ

с.6 СКОПСКА „ЕВРОПА“ ВОВЕДЕ ИСО 22000

с.7 НИ ТРЕБААТ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ДА ПРЕЖИВЕЕМЕ

НОВА МАКЕДОНИЈАс.2 МАКЕДОНИЈА ЌЕ ЗАГЛАВИ ВО ДЕПРЕСИЈА АКО ВЛЕЗЕ ВО РЕЦЕСИЈА

с.2 СТОПАНСТВОТО ЕДВАЈ ДИШЕ-БАРА МИЛИЈАРДА ЕВРА СТИМУЛ

с.3 МАКЕДОНИЈА ЌЕ ЗАГЛАВИ ВО ДЕПРЕСИЈА АКО ВЛЕЗЕ ВО РЕЦЕСИЈА

с.3 СТОПАНСТВОТО ЕДВАЈ ДИШЕ-БАРА МИЛИЈАРДА ЕВРА СТИМУЛ

с.7 ЗА НОВИТЕ БЕНЗИНИ ТРЕБААТ И НОВИ АВТОМОБИЛИ!

ШПИЦс.8 ПУШТЕНА ВО УПОТРЕБА РЕКОНСТРУИРАНА ТРАФОСТАНИЦА

-Апелот од стопанствениците до премиерот:заем од милијарда евра или економски крах,денес го пренесуваат сите дневни весници. - Од700 милиони до една милијарда евра свежи парипреку заем или аранжман со Меѓународниотмонетарен фонд му се потребни на македонскотостопанство за да се зачуваат курсот на денарот имакроекономската стабилност. Нов ребаланс набуџетот со развојна и социјална компонента ипроекција за негативен раст на БДП од -2 % во2009 година. Владини субвенции на извозот идиректна помош за компаниите. Ова се четиритепредлог антикризни мерки -за пресврт во еконо-мијата, кои Сојузот на стопански комори ги испра-ти до премиерот Никола Груевски. Претседателотна ССК, Златко Калеников, во писмото до премие-рот посочува дека ако не се преземат овие мерки,голем дел од компаниите во реалниот секторнема да го преживее летото. И покрај ваквитепредупредувања, од Владата вчера посочија деказа да се почувствуваат ефектите од претходнитетри пакети мерки, мора да помине одреденовреме...

Министерот за економија Фатмир Бесими паксмета дека Македонија има добра бизнис клима,пренесува дневниот печат. - Доколку би бил инве-ститор, тогаш со одредна инвестиција и програмаконкретно би ја потврдил таквата моја заложба,изјави вчера Бесими по потпишу-вањето на мемо-рандумот на Министерството за економија соАгенцијата за развој на Австрија од страна наавстрискиот амбасадор во земјава, Алојс Краут. Иза амбасадорот Краут, компаниите се тие коитреба да дадат оценки за бизнис климата воземјава. Тој смета дека економската соработкамеѓу двете земји е добра, а проблемите што се

појавуваат се од поединечна природа. - Некоиавстриски компании се извонредно задоволни одбизнис климата во земјава и немаат проблеми,нагласи Краут. За Амбасадорот, случајот со ЕВН енајголемиот правен субјект во историјата наземјава.

Зајмените пари нема да и стасаат ниту наВладата, истражува Утрински весник-Парите одеврообврзницата која Владата ја издаде и со кои јазадолжи државава со 175 милиони евра, ќе бидатдоволни за извесен период и само за покривањена тековните буџетски трошења. Стопанството иво овој случај ќе извиси, бидејќи за него не сепредвидени пари со овој заем.

Дневник пак со анализа: Историски пад наприходите од ДДВ.-Приходот од најголемиот пол-нач на државната каса, данокот на додаденатавредност, во мај падна за рекордни 24 отсто споре-дено со истиот месец лани. Според експертите,тоа е сигурен знак дека стопанството и граѓанитепапсуваат од кризата... Првпат по воведувањето наДДВ, приходите од него паѓаат. Тој е даночниотбарометар за тоа колку трошат граѓаните и колкупроизве-дува стопанството.

Граѓаните не можат да го издржат товарот одзаемите, анализира Бизнис. Граѓаните помалку сеодлучу-ваат за барање заеми од банките...Последните анализи што ги направилаЦентралната банка, покажуваат дека во мај, креди-тирањето од страна на банкарскиот сектор нагодишна основа е повисоко за 18,5%, а тоа епомалку во споредба со априлскиот пораст од21,4%. Ова покажува дека забавува годишнатастапка на раст на кредитите, a поинтензивно заба-вување на годишната стапка на раст се забележу-ва кај кредитите на домаќинствата.

За првпат во својата историја и ММФ ќеиздава еврообврзници, пренесува Вечер.-Меѓународниот монетарен фонд објави декапрвпат во својата 60-годишна историја ќе издадеобврзници со намера да добие средства одземјите во развој. Новата шема за прибирање напари е усвоена, откако ММФ драматично го интен-зивираше својот ангажман во улога на спасоносензаемодавател во период на глобална финансискакриза, која го турна светот во длабока рецесија.Кина веќе соопшти дека планира да вложи вообврзниците на ММФ 50 милијарди долари, додекаРусија и Бразил ветија по 10 милијарди долари.Обврзницата ќе биде издадена во валута на ММФ,која се темели на кошничка од валути, составенаод доларот, еврото, јеnot и фунтата, со посебниправа на влечење.

Денес ќе читате и дека новите газди наКосмофон од Телеком Словенија го назначијановиот менаџерски тим на компанијата. ДејанКалиников ја презеде должноста на главен опера-тивен директор... Промените во менаџерскиот тимсе во пресрет на соединувањето на Космофон иОн.нет и трансформацијата на компанијата.

За новите бензини требаат и нови автомоби-ли-анализира Нова Македонија-Македонија одвчера доби нови горива со европски квалитет,наспроти возниот парк во државата, кој ни е дале-ку од европски. Co близу 60 про-центи од возилаташто се со просечна старост од околу 15 години или20 години (за автобусите), воведувањето на новитегорива може да значи и дополнително оптоварува-ње на домашниот буџет, заради нивно приспособу-вање. Нашите автомобили од 1980-тите години(фиќовци, југовци, стојадинци...) едноставно не секомпатибилни за овие ви-соки стандарди.

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 21Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:38 Page 21

Page 22: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

22 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

1. РАЗМЕНАТА СЕ НАМАЛУВА, ДЕФИЦИТОТ СЕ НАДУВУВА (*****)

2. НАМЕСТО ЈАВНОТО СТАНБЕНО, ДВЕ АКЦИОНЕРСКИ ДРУШТВА (****)

4.07.2009 g. САБОТА

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИК

с.7 ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ СЕ ИНВЕСТИРААТ СИГУРНО

с.7 ТРГОВИЈАТА ВО МИНУС 951 МИЛИОН ДОЛАРИ

с.7 ЛОТАРИЈА НА МАКЕДОНИЈА ЈА РАСПРОДАВА ОПРЕМАТА

с.8 BO „ВИП” ГИ ПРЕНЕСЛЕ БРОЕВИТЕ 1.600 КОРИСНИЦИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.4 НАМЕСТО ЈАВНОТО СТАНБЕНО, ДВЕ АКЦИОНЕРСКИДРУШТВА

с.7 РАЗМЕНАТА СЕ НАМАЛУВА, ДЕФИЦИТОТ СЕ НАДУВУВА

с.7 „ЛОТАРИЈА” ЈА ПРОДАДЕ ОПРЕМАТА

с.7 СВИНСКОТО НА ЖИТО ВАРДАР ВО АЛБАНИЈА

ВЕЧЕРс.6 ВРАБОТЕНИТЕ НЕМА ДА ГИ ЗАГУБАТ РАБОТНИТЕ МЕСТА

с.6 ТРОФЕЈОТ ЈОЛАНДА БЕНИТЕС ВО ВИТРИНИТЕ НА ЦАРИНАТА

с.7 ПЕНЕТРАЦИЈАТА НА МОБИЛHA ТЕЛЕФИНИЈА САМО 80 ПРОЦЕНТИ

с.7 ПРОДАДЕНИ СРЕДСТВА ОД ПОЛОВИНА МИЛИОН ЕВРА

ВРЕМЕ

с.5 „ЛОТАРИЈА” ЈА ПРОДАДЕ ОПРЕМАТА

с.7 ПРОДАЖБАТА ОПАЃА, ФИРМИТЕ КЛАПНУВААТ

с.7 СТРАНСКИТЕ ИНВЕСТИТОРИ СИ ЗАМИНУВААТ ОД БЕРЗАТА

ВЕСТс.6 ЈАВНОТО СТАНБЕНО ПРЕТПРИЈАТИЕ СЕ ДЕЛИ НА ДВЕ ДРУШТВА

с.6 ИЗОВОЗОТ НАМАЛЕН ЗА 43,5 ОТСТО

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 „ВИП” ГИ ПРЕПОЛОВИ ЦЕНИТЕ ЗА МЕЃУНАРОДНИТЕ ПОВИЦИ

с.8 ПРИВАТНИЦИ ЌЕ СТОПАНИСУВААТ СО ДРЖАВНИОТ ДЕЛОВЕН ПРОСТОР

с.8 КОНКУРЕНТНОСТА ЌЕ СЕ ЗГОЛЕМУВА СО СКРАТЕН БУЏЕТ!

с.8 МАКЕДОНСКАТА ЦАРИНА ЛИДЕР ВО ЗАПЛЕНАТА НА ФАЛСИФИКАТИ

с.9 ДЕФИЦИТОТ ЗА ЕДЕН МЕСЕЦ СЕ ПРОДЛАБОЧИ ЗА 120 МИЛИОНИ ДОЛАРИ

ШПИЦс.6 КРИВИЧНА ЗА ДИРЕКТОР ВО РЕК БИТОЛАс.8 БИЗНИСМЕНИТЕ КЕ ОСТАНАТ ЖЕДНИ ПОКРАЈ ВОДA

с.8 ИЗВОЗОТ НАМАЛЕН ЗА 43 ОТСТО

с.8 ЛОТАРИЈА ПРОДАДЕ ДЕЛ ОД ОПРЕМАТА

с.10 ЈАВНОТО СТАНБЕНО CE ДЕЛИ НА ДВE АКЦИОНЕРСКИ

Tоп вест во економските рубрики на весни-ците се најновите податоци за трговската разме-на на Македонија со странство, кои, за жал, сенегативни. Имено, за првите четири месеци одгодинава минусот во трговската размена состранство достигна 951 милион долари и е една-ков на вре-дноста на извозот на македонскотостопанство. Вкупната вредност на увозот во овојпериод е 1,9 милијарда долари, а на извозот е951 милион долари. Покриеноста на увозот соизвоз е 50 отсто. Обемот на стоковна разменана Македонија во периодот јануари-мај годинавае за 36,8 отсто помал од истиот период лани,при што извозот се намалил за 43,4 отсто, а уво-зот паднал за 32,9 отсто. Според статистичкитеподатоци, извозот во мај годинава во споредбасо истиот месец лани се намалил за 44,5 отсто,а увозот за 46,3 отсто. Во мај годинава во спо-редба со минатиот месец извозот се зголемил за9,3 отсто, а увозот се намалил за 15,6 насто.Трговската размена според производи и натамупокажува дека во македонскиот извоз доминира-ат фероникелот, производите од железо и челик,како и облеката, а главни увозни производи сесуровата нафта, електричната енергија и патнич-ките моторни возила.Мобилниот оператор Вип јапоздравува последната одлука на Агенцијата заелектронски комуникации за намалување нацената за преносливост на броевите од еден водруг оператор, информираат весниците. Од 1септември, од кога е воведена можноста за пре-носливост на броевите, 1.600 корисници од дру-гите оператори ги пренесле своите броеви воВип, а во истиот период 70 корисници од Випзаминале кај другите оператори. Инаку, овој опе-ратор останува да работи само во мобилнатателефонија и нема да шири својот дијапазон науслуги во фиксната телефонија или во броудбен-дот (интернетот). Главниот извршен директор наВип оператор, Никола Љушев смета дека намобилниот пазар во земјава има се уште про-стор за работа и остварување на приходи.

Јавното претпријатие за стопанисување состанбен и деловен простор ќе се подели во двеакционерски друштва во државна сопственост, соможност за приватизација на друштвото што ќебиде надлежно за стопанисување со деловниотпростор во сопственост на државата. Друготодруштво што ќе произлезе од ЈПССДП ќе вршиизградба и ќе се стопанисува со станбен и дело-вен простор од посебно значење и ќе остане восопственост на државата, пренесу-ваат печатени-те медиуми. Ова се предвидува во предлог зако-нот за трансформација на јавното претпријатиешто го презентираа вчера на прес-конференцијаминистерот за транспорт и врски МилеЈанакиески и директорот на претпријатиетоВладимир Бахчовановски. Според нив, трансфор-мацијата ќе овозможи поефикасно работење напретпријатието и ќе ги намали неговите непродук-тивни тро-шоци, без да предизвика социјалнипотреси за вработените.

Акционерското друштво Лотарија наМакедонија информира во весниците декаизврши продажба на основни средства во износод над половина милион евра. Во чувствителнатаинформација доставена до Македонска берза, сенаведува дека Лотарија на Македонија склучиладоговор за купопродажба на основни средства содруштвото ХТЛ Македонија. Инаку, Лотарија наМакедонија уште во декември 2007 година преки-на со организирањето на општите игри на среќа,лото, инстант-лотарија и бинго, отка-коМинистерството за финансии одби да и ја про-должи лиценцата за организирање на овие игрина среќа. Фирмата ХТЛ Македонија е формиранаминатата година од Дустријан гаминг индустриес,со седиште во Виена. Претежна дејност на оваафирма е изнајмување машини за игри на среќа,изнајмување на други машини и опрема.

Царинската управа ја доби високо престиж-ната прва награда трофејот Јоланда Бенитес задостигнување во борбата против фалсификува-њето и пиратеријата, пренесу-ваат весниците.

Ова награда претставува највискоко призна-ние,кое Светската царинска организација го доделуваза постигнување од областа на заштита на права-та од интелектуална сопственост. Според гене-ралниот секретар на СЦО, Кунио Микурија, маке-донската царина ја остварила наградата за оства-рени највисоки резултати во заплена на фалси-фикувани стоки што можат да влијаат наздравјето на луѓето и на нивната безбедност, какошто се паста за заби, прашок за перење, автомо-билски делови и слично. Директорот наЦаринската управа, Ванчо Каргов, по тој поводинформираше дека во 2007 година 146 странскии домашни компании поднеле барање за презе-мање царински дејства за заштита на нивнитеправа од интелектуална сопственост.

Во Дневник може да се прочита одговорот наДимитар Богов, вицегувернер на Народнатабанка на Македонија, на тврдењата на анали-тичарите Сем Вакнин и Ден Дончев дека девизни-те резерви се намалени поради падот на вредно-ста на обврзниците издадени од развиенитедржави во кои НБМ чува 74,57 отсто од нив. -Одпласи-рањето на девизните резерви ќе се оства-рат приходи дури и при значаен пад на цените нахартии од вредност во услови на неизвесност задвижењата на финансиските пазари оваа година,вели Богоев.

Странските инвеститори се помалку тргуваати се повлекуваат од Македонската берза, тврдатберзанските аналитичари во Време. Во минатиотмесец нивното учеството во вкупниот промет наберзата при купување на акции бил 11,11 процен-ти, додека во делот на продадените акции изне-сувал 11,53 проценти.- Странските инвеститориречиси и не тргуваат, иако на берзите во стран-ство се чувствуваат првите заживувања бидејќиво октомври се очекува заздравување на еконо-мијата. Кај нас, веројатно, ќе се вратат многуподоцна, бидејќи економската криза подоцна ипочна, вели Милко Ќупев, берзански аналитичар.

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:37 Page 22

Page 23: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 23Data 1.06.2009 broj 76 берзНИК

ГЛОБУС

С.30 КИНЕСКИ РУЛЕТ ЗА ВЛАДИНИОТ ПАРИЧНИК

Критиките за начинот на кој се изведе тендерот за автобуси се при-

дружуваат и на другите критики за Министерството за транспорт и

врски,според кои тоа е „перална на пари”

Веста која дојде до редот на некои истакнати економисти минатата

недела дека Владата ја одложува идејата за водење преговори и евенту-

ално склучу-вање Аранжман со ММФ за наесен, само потврди дека еки-

пата на Груевски има внатрешни разидувања за клучните извори на спа-

сување на Македонија од ужасната финансиска ситуација.

ФОКУС

С.37 УМЕРЕНО НЕГАТИВНА ПЕРСПЕКТИВА

ИЛИРИКА ФМ Скопје - УМЕРЕНО НЕГАТИВНА ПЕРС-ПЕКТИВА

Тековнава недела не ја одбележуваат некои позна-чајни придвижува-

ња на цените на Македонската берза. Прометот е релативно низок, a

обврзницата за денационализација од осмата емисија е убедливо

најтргувана хартија од вредност во тековната недела. Во текот на неде-

лата не беа објавени некои позна-чајни ценовно чувствителни информа-

ции кои што можеа значително да влијаат врз вредноста на ак-циите.

КБ Публикум - ОД ЕУФОРИЈА ДО ПАНИКА!

Имајќи го предвид обемот на истргувани хартии од вредност, учесни-

ците, како и неприсуството (односно, моменталната незаинтересира-

ност) на поголемите странски инвеститори, како на страната на понуда-

та, така и од страна на побарувачката, може слободно да се заклучи

дека во овој момент цените на акциите на голем број македонски изда-

вачи кои се формираат на пазарот на калитал се нереферентни.

КАПИТАЛ

С.25 МАКЕДОНИЈА ПРЕД РЕЦЕСИЈА!

Повеќе од сигурно е дека македонската економија годинава ќе паѓа.

Првиот зрак светлина што се појави во мрачниот тунел, низ кој што талка

економијата од крајот на минатата година, сепак не е излезот. Крајот на

тунелот се уште е далеку, барем до втората половина од 2010 година.

Компаниите бараат помош од државата за да преживеат бидејќи досега се

оставени сами на себе и се снаоѓаат како што знаат и умеат. Но, се пла-

шат дека ударот во наредниот период може да биде уште посилен

С.30 СУПЕРБРЕНД Е ГАРАНЦИЈА ЗА КВАЛИТЕТЕН ИЗВОР

Борут Земљиќ, Генерален менаџер на Superbrands Adriatic

“Македонските супербрендови имаат привилегија, но и обврска да им

покажат на останатите како ќе го задржат тој статус. Затоа што потешко е

да го задржите статусот шампион, отколку да го освоите”

Непосредно пред одржувањето на првиот избор на супербрендови во

Македонија, разговаравме со Борут Земљич, главниот “виновник” што

организацијата Superbrands, дојде и на нашиот пазар.

С.32 ПОД ИТНО АРАНЖМАН СО ММФ!

Советот алармира дека без координирање на фискалната политика на

владата и на монетарната на НБРМ, до крајот на годинава не ни бега девал-

вација. Приоритет е да се скратат непродуктивните буџетски расходи.

Што поскоро потпишување аранжман со ММФ и замрзнување на непро-

дуктивните буџетски расходи, се двете основни препораки што неодамна

формира-ниот Совет за глобална соработка и ги упати на македонската

влада на минатонеделната панел-дискусија со наслов “Светската економ-

ска криза и предизвиците за македонската економија”.

С.40 ОХРИДСКА БАНКА ИЗЛЕГУВА, РЕПЛЕК Е НОВИОТ БЛУ-ЧИП

Фармацевтскато. компанија Реплек АД Скопје е новиот мокедонски блу-

чип, односно дел од главниот берзански индекс МБИ-10, каде што влегу-

ваат десетте нојликвидни акции но македонските компании котирани на

Македонска берза. Реплек стоно дел од МБИ-10 откако но последната

ревизија на индексот одржана на 15 јуни беше исфрлена акцијата

Охридска банка АД Охрид. Главната причина за тоа е што акцијата на

Охридска банка од Охрид стана неликвидна откако мнозинскиот удел во

Банката го купи француската финансиска групација Сосиет Женерал.

С.41 ЌЕ СЕ БАРААТ И ХИПОТЕКИ И БАНКАРСКИ ГАРАНЦИИ

Кенан Идризи, Заменик-директор на Македонската банка за поддршка

на развојот

Фирмите ќе аплицираат во деловните банки, а прва-та селекција ќе се

извршува согласно банкарските правилници и политики. Втората контро-

ла, како и до-сега, ќе се извршува во Македонската банка за под-дршка на

развојот, со тоа што барањата за оваа кредитна линија ќе се испраќаат до

Европската инвес-тициска банка, каде дефинитивно ќе се одлучува кои

компании ги исполнуваат условите.

ФОРУМ

С.18 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПРИРОДНИОТ МОНОПОЛ

Статусот на енергетст гигант во испораката ш топлинска енергија во

земјите на ЕУ подразбира пониски трошоци на работење и пониски цени,

а не незаконски екстра профит што овозможува економски раст и член-

ство во ВИП-клубот на Македонската берза. Трансформацијата на

Топлификација а.д. што беше направена од почетокот на оваа година е

само формална, затоа што се е останато по старо

С.37 ЛЕТНА ДРЕМКА

Македонска берза - минатата недела

Целата недела се карактеризираше со знанајно намален обем на

тргување и мали варијации на цените на акциите. Индексите нетири дена

беа во мала добивка, освен во вторникот кога индексот забележа голем

пад од 3,75%. Тоа ш некој начин и го определи резултатот на неделно

ниво. Па така, МБИ10 ја заврши актуелнта недела со пад од 1,31%, спуш-

тајќи се на ниво од 2.535,25 поени

С.38 МАКЕДОНИЈА ОДИ КОН РЕЦЕСИЈА

За некои од економските експерти Македонија е веќе во рецесија.

Владата, пак, вели дека ќе почека на резултатите за БДП за вториот квар-

тал. Ако и тогаш резултатите бидат во минус, Македонија по втор пат (прв

пат за време на воениот конфликт пo 2001 г.) ќе влезе во рецесија

Станува се поизвесно дека со завршувањето на вториот квартал од

годинава Владата ќе мора и официјално да прогласи дека македонската

економија е во рецесија, а доволни показатели за тоа се посто-јаното опа-

ѓање на индустриското производство (во мај пад од дури 15%, претход-

ниот месец од 10%), про-длабочувањето на трговскиот дефицит

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE

OD 29.06 DO 4.07.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:37 Page 23

Page 24: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

24 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 81 Data 6.07.2009

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

Последните два дена од јуни и првите три одјули, односно изминатите пет работни деназавршија без некои позначајни настани и проме-ни на Македонската берза. Најнискиот дневенпромет од тргтување со хартии од вредностизнесуваше 12 милиони денари, а највисокиотпромет од 28 милиони денарти беше направенво средата, за што најмногу придонесе обрзни-цата од осмата емисија.

Индексот на десетте најликвидни компа-нии,МБИ-10 ја започна неделата во плус, азаврши во негатива од 1,12% односно на2.460,14 индексни поени.

Индексот на јавно поседувани друштва јазапочна неделата со пораст од 0,56%, кон сре-дината на неделата се спушти во негатива, а вопетокот заврши на 0,03%во плус. Слична бешеи ситуацијата со индексот на обврзниците кој јазаврши неделата со благ пораст од 0,10%.

Од вкупниот неделен промет од нормалнотргување кој изнесува 102.540.316,04 денари,

поголемиот дел од вредноста се истргува наОфицијалниот пазар или 92 милиони денари,додека остатокот од 10,5 милиони на Редовниотпазар. Најтргувана хартија од вредност во текотна неделата беше обврзницата од осмата еми-сија од денационализација на РепубликаМакедонија која оствари вредност на тргувањеод 43,7 милиони денари. Веднаш послеобврзниците по вредноста на тргување беаакциите на Комерцијална бенка Скопје, чијнеделен промет изнесува 13,4 милиони денари,а третото место се позиционира обврзницата одседмата емисија од денационализација содалеку помал промет од 6,7 милиони денари.

На неделно ниво најголем раст доживеаакцијата на Интекс Скопје, чија цена во четврто-кот достигна 1.800 денари по акција што пре-

тставува неделен пораст од 19,45% кај овааакција.

Местото на најголем губитник минататанедела и припадна на акцијата на ФЗЦ -11Октомври, Куманово чија цена се спушти на1.255 денари по акција при тргувањето во втор-никот, што претставуваше пад од 16,33% кајоваа акција.

За одбележување во минатата недела бешеи ценовно чувствителната информација што јаобјави Лотарија на Македонија. Во дописот доМакедонска берза се наведува дека Лотарија наМакедонија склучила Договор за купопродажбана основните средства во износ од над полови-на милион евра со Друштвото ХТЛ Македонија.Рокот на испорака на средствата е до31.08.2009 година.

акцијата на интекс со најгоелм порастместото најголем губитник минатата недела и припадна на

акцијата на ФЗЦ -11 октомври, Куманово

Акционерското друштво за осигурување Вардар Скопје добиодобрение од Комисијата за хартии за вредност да издаде втораемисија на долгорочни хартии од вредност по пат на приватна пону-да. Со оваа емисија, Акционерското друштво за осигурување ВардарСкопје ќе издаде 45.138 обични акции, во вкупна вредност од180.552.000 денари. Емисијата се врши заради зголемување наосновната главнина на друштвото.

Комисијата за хартии од вредност при непосредна контрола наброкерската куќа Фершпед брокер АД Скопје констатира дека бро-кер во текот на работењето не ги почитувал Законот за хартии одвредност и правилата за тргување, односно не биле реализиранитри налози во целост и за нив нема склучено трансакции, иако наберзата постоеле пазарни услови за нивна реализација, согласноинструкциите дадени од клиентите. За сторените повреди, КХВдонесе решение за привремена забрана од 30 работни дена наовластениот брокер од Фершпед брокер АД Скопје да врши работиза кои има добиено дозвола.

По спроведување на постапка пред Прекршочната комисија, КХВим изрече опомена на над 50 акционерски друштва со посебни обврскиза известување, бидејќи необјавувале податоци во Регистарот наакционерски друштва со посебни обврски за известување или пакнецелосно и ненавремено ја исполнувале таквата обврска.

На барање на брокерската куќа ”Ауктор Брокери” АД Скопје којапоседуваше 150.000 евра основна главнина, КХВ дозволи отсега даврши само купување и продавање на хартии од вредност по налог и засметка на клиентот, дејствување како покровител при котација и инве-стициско советување за што во секое време ”Ауктор Брокери”АДСкопје треба да поседува и да одржува 75.000 евра основна главнина.Тоа значи дека оваа брокерска куќа повеќе нема да управува со порт-фолио на хартии од вредност по налог и за сметка на индивидуаленклиент.

КомиСијата За хартии од ВредноСт

Вардар осигурување ќеја зголеми основната

главнина

Брокер на Фершпед брокер- казнет

опомена за над 50 акционерски друштва

Комисијата за хартии од вредностна 131 седница која се одржа на 29јуни 2009 година, даде согласностза директори на неколку брокерскикуќи. И тоа:

Александар Домазетовски дабиде именуван за директор на бро-керската куќа Нови Триглав АДСкопје;Оливера Клинчарова доби соглас-

ност за директор на брокерскатакуќа Делта Брокер АД Скопје и

Кирил Митровски и натаму дараководи со брокерската куќаИнвестброкер АД Скопје.

Комисијата за хартии од вредностиздаде и една дозвола за брокер иедна лиценца за инвестицискисоветник.

- Поради непријавени работници

во втората половина на месецов

затворени се вкупно 26 фирми за

период од 30 дена. При извршените

контроли на државните инспектори

од областа на работните односи

затекнати се вкупно 110 непријавени

работници. По донесените решенија

за забрана за работа на

работодавецот пријавени се 27

работници.

Државните инспектори од областа

на работните односи во втората

половина на месецов извршија 1.273

инспекциски надзори, од кои 1.169

редовни, 50 контролни и 54 надзори

по писмено барање од странки.

Во втората половина од јуни, како

што соопшти ресорното

Министерство, донесени се 43

решенија за отстранување повреди

на законот и други прописи.

Поднесени се и 29 барања за

поведување прекршочна постапка.

Во областа на безбедноста и

здравјето при работа донесени се

210 решенија за отстранување на

утврдени недостатоци и донесени

се и три забрани за работа за

небезбедна опрема за работа во

деловна просторија. Извршени се и

22 увидa на местото за потешки

повреди при работа. Во оваа област

извршени се вкупно 745

инспекциски надзори, од кои 620

редовни и 125 контролни надзори.

Поднесени се 10 барања за

поведување прекршочна постапка

за повреди на Законот за

безбедност и здравје при работа и

Законот за инспекција на трудот. Од

15 до 29 јуни извршени се вкупно

2.018 инспекциски надзори од

областа на работните односи и од

областа на безбедноста и здравјето

при работа.

Согласност за директори

Во Втората полоВина на јуни

Затворени 26 фирми,поради непријавени

работници

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:37 Page 24

Page 25: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 25Data 6. 07. 2009 broj 81 берзНИК

N E D E L E N P R E G L E D N A M A K E D O N S K A B E R Z A

za period od 29.06. - 3.07. 2009 godina

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

BERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI

SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

NA OFICIJALEN PAZAR

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:37 Page 25

Page 26: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

26 OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 29.06. D0 3.07. 2009

берзНИК broj 81 Data 6. 07. 2009

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 16:36 Page 26

Page 27: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 15:10 Page 27

Page 28: БЕРЗНИК Број 0081 од 06.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090706-0081L

berznik_081:berzNIK 04.07.2009 15:10 Page 28