1921 წლის 25 თებერვალი

Post on 25-Jul-2015

642 views 9 download

Transcript of 1921 წლის 25 თებერვალი

1921 . 16-25 წ თებერვალი

• ტფილისის ბრძოლა, საბჭოთა რუსეთსა დასაქართველოს დემოკრატ./რესპუბლიკის

შორის ომის 1921 . 16-გადამწყვეტი ბრძოლა წ25 . თებ საბჭოთა ისტორიოგრაფიაში

, „ცნობილია როგორც ტფილისის ოპერაცია“ (რუს. Тифлисская операция); საქართველოში

ხშირად - კოჯორ ტაბახმელას ბრძოლების სახელით მოიხსენიებენ იმ ორის სიმაღლის, მიხედვით რომელიც ცენტრალურ როლს

თამაშობდა ტფილისის .დაცვაში

1921 .საქართველოს ტერიტორია წ

იუნკერთა ცხედრები თბილისში

სობორო

შედეგები

• საქართველოს შეიარაღებული ძალები გიორგი კვინიტაძის მეთაურობით ერთი

კვირის მანძილზე იცავდნენ ტფილისის, მისადგომებს მაგრამ იძულებული გახდნენ

ქალაქი დაეტოვებინათ -11 მე წითელი არმიის რიცხობრივი და ტექნიკური

. უპირატესობის გამო ტფილისში საბჭოთა ხელისუფლება გამოცხადდა და მარტის

მიწურულისთვის საქართველოს თითქმის .მთელ ტერიტორიაზე გავრცელდა

საბჭოთა რუსეთმა საბრძოლო მოქმედებები საქართველოს 1921 . 12 , წინააღმდეგ ფაქტიურად წ თებერვალს დაიწყო

როდესაც რუსეთის კომუნისტური პარტიის კავკასიის ბიუროს მითითებით ადგილობრივმა ბოლშევიკებმა ამბოხება

მოაწყეს ლორეს ზონაში, რომელიც საბჭოთა სომხეთს. ესაზღვრებოდა სამხრეთ საქართველო იყო უმოკლესი გზა

, ტფილისისკენ რომლის აღებას ბოლშევიკები ელვისებური . , . . დარტყმით ვარაუდობდნენ გარდა ამისა ე წ ლორეს

ნეიტრალური ზონა სადავო ტერიტორია იყო სომხეთსა და ; საქართველოს შორის მის სრულ კონტროლს საქართველო

1920 . . წ დეკემბრიდან ახორციელებდა ამბოხებული ბოლშევიკების დასახმარებლად საბჭოთა კომისარმა

კავკასიაში სერგო ორჯონიკიძემ წითელი არმიის ნაწილები, გაგზავნა თუმცა მოსკოვიდან ინტერვენციის დაწყების

. ოფიციალური ნებართვა ჯერ არ იყო მოსული გარკვეული ორჭოფობის შემდეგ ლენინმა წითელ არმიას

საქართველოში შესვლისა და ტფილისის აღების მითითება.მისცა

სერგო ორჯონიკიძე

სერგო თანამებრძოლებთან ერთად

ლენინი

-11 :მე არმიის ძირითადი ძალები თბილისს სამი მიმართულებით უტევდნენ

1. მარცხენა საბრძოლო დაჯგუფება ( -20 32- მე და ე , მსროლელი დივიზიების ნაწილები სომხური წითელი

, ცხენოსანი ბრიგადა ბოლშევიკ მეამბოხეთა რაზმი) ლორეს ;ზონიდან მოქმედებდა

2. (ცენტრალური დაჯგუფება -18 -20 მე და მე მსროლელი , -12 , 55- დივიზიების ნაწილები მე ცხენოსანი დივიზია ე ჯავშნოსანი რაზმი) - , 30 -უფრო ჩრდილო აღმოსავლეთით კმ

, ის დაშორებით მოძრაობდა მდ. ხრამზე წითელი ხიდის ;მიმართულებით

3. (მარჯვენა დაჯგუფება -9 , მე მსროლელი დივიზია -2 ჯავშნოსანი მატარებლები და მე სატანკო რაზმი) კიდევ

, 35 უფრო აღმოსავლეთით კმ დაშორებით , მოქმედებდა მდ. ალგეთზე .ფოილოს სარკინიგზო ხიდის მიმართულებით

1921 წ ელს 16 , თებერვალს, -11 გამთენიისას მე არმიის

ნაწილები საქართველოს .ტერიტორიაზე შემოიჭრნენ

ბოლშევიკების ცენტრ./დ –ა ჯგუფებამ იერიშით აიღო

„წითელი ხიდი“

18 თებერვლის საღამოს სოღანლუღში წითელი

არმიის ნაწილები . გამოჩნდნენ და მ

ველიკანოვის სარდლობით მოახერხეს ქართველების პოზიციებზე შეღწევა კოჯორისა და იაღლუჯის

.სიმაღლეებზე

19 თებერვალს წითლებმა ახალი შეტევა წამოიწყეს,

ამჯერად, ტაბახმელასმიმართულებით, რომელსაც

. იუნკრები იცავდნენ

.იუნკერთა გმირობაზელეგენდები დადის

, ხალხში გავრცელებული აზრის მიხედვით მათი დიდი ნაწილი ტაბახმელას პოზიციებზე დაიღუპა და ცოცხლად მხოლოდ

. ერთეულები გადარჩნეს თუმცა ეს სინამდვილეს არ. შეესაბამება , 132 იუნკერთა ასეულმა რომელიც კურსანტს

15- და მდე ოფიცერს ითვლიდა დაღუპულების სახით სულ12 ადამიანი დაკარგა. მათ წინააღმდეგ XI არმიის მთელი

, დივიზია იბრძოდა თუმცა რუსებმა იუნკერების დამარცხება . მაინც ვერ მოახერხეს 1921 წელსთბილისის დაცვისას

ქართულ არმიაში იუნკერები თითქმის ერთადერთი , . ნაწილი იყო ვინც ბრძოლის დროს უკან არდაიხია

იუნკერთა ასეთ გასაოცარ შედეგს მხოლოდ ერთი მიზეზი აქვს- , სხვა ქართული ნაწილებისგან სამხედრო სასწავლებელი

, რკინის დისციპლინით უდიდესი თავდადებით და მაღალი .სამხედრო მომზადების დონით გამოირჩეოდა

იუნკრები

თავისუფალდროს

იუნკერთა სკოლა

ალექსანდრე ჩხეიძე ( , პოლკოვნილი )იუნკერთა სკოლის დირექტორი

მარომაყაშვილი

25 თებერვალი

• 25 თებერვლისათვის ქალაქის დამცველთა მდგომარეობა კრიტიკული

. იყო შეიქმნა სრული გარემოცვის. საშიშროება ამ ვითარებაში

საქართველოს სარდლობამ მიიღო თბილისის დატოვებისა და მცხეთისკენ

.უკანდახევის გადაწყვეტილება

იუნკრები ევროპაში

. წითელი არმია ტფილისში შევიდა , ქალაქში მარადიორობა ძარცვა და

. რეპრესიები დაიწყო მოგვიანებით ქალაქში საქართველოს რევკომი

გადმოვიდა ფილიპე მახარაძისმეთაურობით და საქართველოში

./ .საბჭ ხელისუფლება გამოაცხადა

ფილიპე მახარაძე

საბჭოთა საქართველოს რუკა

დემოკრატიული საქართველოს რუკა

დამოუკიდებელი საქართველოს (1918–1921 . )დროშა და გერბი წ წ

საბჭოთა საქართველოს დროშა და (1921–1990 . .)გერბი წ წ