› isn › 112671 › 2010_02_GEO.pdf · პოლიტიკის ანგარიში...
12
პოლიტიკის ანგარიში თებერვალი 2010 2 0 0 9 წ ლ ი ს 7 მ ა ი ს ს ძ ა ლ ა შ ი შ ე ვ ი დ ა ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს ი ნ ი ც ი ა ტ ი ვ ა , რ ო მ ე ლ ი ც წ ა რ მ ო ა დ გ ე ნ ს ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს წ ე ვ რ ი ს ა ხ ე ლ მ წ ი ფ ო ე ბ ი ს დ ა ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ე ვ რ ო პ ი ს მ ე ზ ო ბ ე ლ ი ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს - ს ო მ ხ ე თ ი ს , ა ზ ე რ ბ ა ი ჯ ა ნ ი ს , ს ა ქ ა რ თ ვ ე ლ ო ს , უ კ რ ა ი ნ ა ს , მ ო ლ დ ო ვ ა ს ა დ ა ბ ე ლ ო რ უ ს ი ს ე რ თ ო ბ ლ ი ვ მ ც დ ე ლ ო ბ ა ს , ა ხ ა ლ დ ო ნ ე ზ ე ა ი ყ ვ ა ნ ო ნ დ ა გ ა ა ღ რ მ ა ო ნ თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ა . ი ნ ი ც ი ა ტ ი ვ ი ს ს ა ფ უ ძ ვ ე ლ ზ ე ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს მ ო ნ ა წ ი ლ ე ქ ვ ე ყ ა ნ ა ს , მ ა თ შ ო რ ი ს , ს ა ქ ა რ თ ვ ე ლ ო ს , შ ე ს ა ძ ლ ე ბ ლ ო ბ ა ე ძ ლ ე ვ ა , ო რ მ ხ რ ი ვ ი დ ა მ რ ა ვ ა ლ მ ხ რ ი ვ ი თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს ფ ა რ გ ლ ე ბ შ ი დ ა ა ჩ ქ ა რ ო ს ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ თ ა ნ პ ო ლ ი ტ ი კ უ რ ი დ ა ა ხ ლ ო ე ბ ი ს დ ა ე კ ო ნ ო მ ი კ უ რ ი ი ნ ტ ე გ რ ა ც ი ი ს პ რ ო ც ე ს ი . ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ა ა რ წ ა რ მ ო ა დ გ ე ნ ს 2 0 0 4 წ ლ ი დ ა ნ ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს ს ა მ ე ზ ო ბ ლ ო პ ო ლ ი ტ ი კ ი ს ფ ა რ გ ლ ე ბ შ ი ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ს ა დ ა პ ა რ ტ ნ ი ო რ ქ ვ ე ყ ა ნ ა ს შ ო რ ი ს შ ე თ ა ნ ხ მ ე ბ უ ლ ი ს ა მ ო ქ მ ე დ ო გ ე გ მ ი ს ა ლ ტ ე რ ნ ა ტ ი ვ ა ს ; ი ს შ ე ს ა ძ ლ ე ბ ლ ო ბ ა ს ი ძ ლ ე ვ ა გ ა ნ ა ხ ლ დ ე ს დ ა გ ა ღ რ მ ა ვ დ ე ს ა რ ს ე ბ უ ლ ი თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს ფ ო რ მ ა ტ ი . ა მ ა ს თ ა ნ , უ ნ დ ა ა ღ ი ნ ი შ ნ ო ს , რ ო მ ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს ა ხ ა ლ ი ი ნ ი ც ი ა ტ ი ვ ა წ ა რ ს უ ლ შ ი მ ო ქ მ ე დ ი დ ა მ ი მ დ ი ნ ა რ ე თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს ფ ო რ მ ა ტ ე ბ ი ს გ ა ნ ო რ ი ფ ა ქ ტ ო რ ი თ გ ა ნ ს ხ ვ ა ვ დ ე ბ ა . ე რ თ ი მ ხ რ ი ვ , ი ნ ი ც ი ა ტ ი ვ ი ს ფ ა რ გ ლ ე ბ შ ი ც ა ლ კ ე უ ლ ქ ვ ე ყ ა ნ ა ს თ ა ნ ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს მ ა ს შ ტ ა ბ ი დ ა ს ი ღ რ მ ე გ ა ნ ი ს ა ზ ღ ვ რ ე ბ ა თ ა ვ ა დ ქ ვ ე ყ ა ნ ა შ ი გ ა ტ ა რ ე ბ უ ლ ი რ ე ფ ო რ მ ე ბ ი ს ი ნ ტ ე ნ ს ი ვ ო ბ ი თ დ ა წ ა რ მ ა ტ ე ბ ი ს დ ო ნ ი თ . ე ს ნ ი შ ნ ა ვ ს , რ ო მ ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი მ ზ ა დ ა ა გ ა ა ღ რ მ ა ო ს უ რ თ ი ე რ თ ო ბ ე ბ ი პ ა რ ტ ნ ი ო რ ს ა ხ ე ლ მ წ ი ფ ო ე ბ თ ა ნ “ ი ნ კ ლ უ ზ ი უ რ ო ბ ი ს , გ ა ნ ს ხ ვ ა ვ ე ბ უ ლ ო ბ ი ს ა დ ა პ ი რ ო ბ ი თ ო ბ ი ს პ რ ი ნ ც ი პ ე ბ ი ს დ ა ც ვ ი თ ” . მ ე ო რ ე მ ხ რ ი ვ , ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი მ ზ ა დ ა ა , გ ა ნ ს ა კ უ თ რ ე ბ უ ლ ი მ ნ ი შ ვ ნ ე ლ ო ბ ა მ ი ა ნ ი ჭ ო ს ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს მ ო ნ ა წ ი ლ ე ო ბ ა ს პ ო ლ ი ტ ი კ უ რ ი გ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ი ს მ ი ღ ე ბ ი ს პ რ ო ც ე ს შ ი . ა მ მ ი ზ ნ ი თ , 2 0 0 9 წ ლ ი ს 1 7 ნ ო ე მ ბ ე რ ს ბ რ ი უ ს ე ლ შ ი შ ე ი ქ მ ნ ა ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს ფ ო რ უ მ ი , რ ო მ ე ლ შ ი ც შ ე ვ ი დ ნ ე ნ ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ე ბ ი ს დ ა ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს წ ე ვ რ ი ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს წ ა რ მ ო მ ა დ გ ე ნ ლ ე ბ ი . მ ა თ მ ი ე რ წ ა რ დ გ ე ნ ი ლ ი ყ ვ ე ლ ა ზ ე ი ნ ო ვ ა ც ი უ რ ი დ ა გ ა მ ბ ე დ ა ვ ი ი დ ე ე ბ ი რ ვ ა დ ე კ ე მ ბ ე რ ს ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს დ ა პ ა რ ტ ნ ი ო რ ე ბ ი ს ს ა გ ა რ ე ო ს ა ქ მ ე თ ა მ ი ნ ი ს ტ რ ე ბ ი ს შ ე ხ ვ ე დ რ ი ს მ ო ნ ა წ ი ლ ე ე ბ ს გ ა დ ა ე ც ა . რ ო გ ო რ ც ე ვ რ ო კ ო მ ი ს ი ი ს ო ფ ი ც ი ა ლ უ რ ი პ ი რ ე ბ ი ა ც ხ ა დ ე ბ ე ნ , მ ა თ ი გ ა თ ვ ა ლ ი ს წ ი ნ ე ბ ა ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს თ ე მ ა ტ უ რ ი პ ლ ა ტ ფ ო რ მ ი ს გ ა ნ ხ ი ლ ვ ი ს ა ს მ ო ხ დ ე ბ ა . წ ა რ მ ო დ გ ე ნ ი ლ ი ა ნ გ ა რ ი შ ი მ ი მ ო ი ხ ი ლ ა ვ ს ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს ფ ა რ გ ლ ე ბ შ ი გ ა ნ ს ა ზ ღ ვ რ უ ლ ძ ი რ ი თ ა დ მ ი ზ ნ ე ბ ს დ ა გ ა ნ ვ ი თ ა რ ე ბ ი ს პ ე რ ს პ ე ქ ტ ი უ ლ მ ი მ ა რ თ უ ლ ე ბ ე ბ ს . ი ნ ი ც ი ა ტ ი ვ ი ს კ ო ნ კ რ ე ტ უ ლ ი პ რ ო გ რ ა მ ე ბ ი დ ა ც ა ლ კ ე უ ლ ქ ვ ე ყ ა ნ ა ს თ ა ნ თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს დ ე ტ ა ლ ე ბ ი კ ვ ლ ა ვ ა ც ა რ ა ა გ ა ნ ს ა ზ ღ ვ რ უ ლ ი , მ ა თ ი ჩ ა მ ო ყ ა ლ ი ბ ე ბ ა კ ი გ ა რ კ ვ ე უ ლ დ რ ო ს მ ო ი თ ხ ო ვ ს დ ა რ ო გ ო რ ც ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს , ი ს ე პ ა რ ტ ნ ი ო რ ე ბ ი ს შ ე მ დ გ ო მ ძ ა ლ ი ს ხ მ ე ვ ა ს ს ა ჭ ი რ ო ე ბ ს ; ა მ ი ტ ო მ ა ნ გ ა რ ი შ შ ი ყ უ რ ა დ ღ ე ბ ა გ ა მ ა ხ ვ ი ლ ე ბ უ ლ ი ა ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს წ ა რ მ ო მ ა დ გ ე ნ ლ ე ბ ი ს მ ი ე რ 2 0 0 9 წ ლ ი ს ნ ო ე მ ბ ე რ შ ი ბ რ ი უ ს ე ლ შ ი გ ა მ ა რ თ უ ლ ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს ფ ო რ უ მ ზ ე წ ა რ დ გ ე ნ ი ლ რ ე კ ო მ ე ნ დ ა ც ი ე ბ ზ ე . ა ღ ნ ი შ ნ უ ლ ი დ ო კ უ მ ე ნ ტ ე ბ ი ს ა შ უ ა ლ ე ბ ა ს ი ძ ლ ე ვ ა შ ე ი ქ მ ნ ა ს წ ა რ მ ო დ გ ე ნ ა ი მ ი ს შ ე ს ა ხ ე ბ , თ უ რ ა მ ო ლ ო დ ი ნ ე ბ ი ა ქ ვ თ პ ა რ ტ ნ ი ო რ ი ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს წ ა რ მ ო მ ა დ გ ე ნ ლ ე ბ ს ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი – ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ი ს წ ე ვ რ ი ქ ვ ე ყ ნ ი ს თ ა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ ი ს კ ო ნ კ რ ე ტ უ ლ ი პ რ ი ო რ ი ტ ე ტ ე ბ ი ს ა დ ა მ ო ს ა ლ ო დ ნ ე ლ ი შ ე დ ე გ ე ბ ი ს შ ე ს ა ხ ე ბ . ე ვ რ ო კ ა ვ შ ი რ ი ს ა ღ მ ო ს ა ვ ლ ე თ ი ს პ ა რ ტ ნ ი ო რ ო ბ ა : ს ა მ ო ქ ა ლ ა ქ ო ს ა ზ ო გ ა დ ო ე ბ ი ს მ ო ლ ო დ ი ნ ე ბ ი დ ა ა ხ ა ლ ი შ ე ს ა ძ ლ ე ბ ლ ო ბ ე ბ ი თ ა მ ა რ პ ა ტ ა რ ა ი ა მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი ¤ CIPDD გამოცემა მომზადებულია ღია საზოგადოების ინსტიტუტის კვლევითი ინსტიტუტების ფონდის (OSI TTF) ფინანსური მხარდაჭერით. გამოცემაში გამოთქმული მოსაზრებები შესაძლოა არ ემთხვეოდეს ფონდის თვალსაზრისს. რ ე ზ ი უ მ ე შ ი ნ ა ა რ ს ი რეზიუმე � აღმოსავლეთის პარტნიორობის � აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფინანსური კონტრიბუცია და გამოყენებული ინსტრუმენტები � აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობა ინიციატივის განხორციელე- ბაში � დასკვნა 1 ინიციატივა
Transcript of › isn › 112671 › 2010_02_GEO.pdf · პოლიტიკის ანგარიში...
პოლიტიკის ანგარიში
თებერვალი 2010
2009 წლის 7 მაისს ძალაში შევიდა ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა, რომელიც წარმოადგენს ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების და აღმოსავლეთ ევროპის მეზობელი ქვეყნების - სომხეთის, აზერბაიჯანის, საქართველოს, უკრაინას, მოლდოვასა და ბელორუსის ერთობლივ მცდელობას, ახალ დონეზე აიყვანონ და გააღრმაონ თანამშრომლობა.
ინიციატივის საფუძველზე აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყანას, მათ შორის, საქართველოს, შესაძლებლობა ეძლევა, ორმხრივი და მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფარგლებში დააჩქაროს ევროკავშირთან პოლიტიკური დაახლოების და ეკონომიკური ინტეგრაციის პროცესი. აღმოსავლეთის პარტნიორობა არ წარმოადგენს 2004 წლიდან ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკის ფარგლებში ევროკავშირსა და პარტნიორ ქვეყანას შორის შეთანხმებული სამოქმედო გეგმის ალტერნატივას; ის შესაძლებლობას იძლევა განახლდეს და გაღრმავდეს არსებული თანამშრომლობის ფორმატი. ამასთან, უნდა აღინიშნოს, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ახალი ინიციატივა წარსულში მოქმედი და მიმდინარე თანამშრომლობის ფორმატებისგან ორი ფაქტორით განსხვავდება.
ერთი მხრივ, ინიციატივის ფარგლებში ცალკეულ ქვეყანასთან ევროკავშირის თანამშრომლობის მასშტაბი და სიღრმე განისაზღვრება თავად ქვეყანაში გატარებული რეფორმების ინტენსივობით და წარმატების დონით. ეს ნიშნავს, რომ ევროკავშირი მზადაა გააღრმაოს ურთიერთობები პარტნიორ სახელმწიფოებთან “ინკლუზიურობის, განსხვავებულობისა და პირობითობის პრინციპების დაცვით”.
მეორე მხრივ, ევროკავშირი მზადაა, განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიანიჭოს სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობას პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. ამ მიზნით, 2009 წლის 17 ნოემბერს ბრიუსელში შეიქმნა სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმი, რომელშიც შევიდნენ აღმოსავლეთის პარტნიორების და ევროკავშირის წევრი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები. მათ მიერ წარდგენილი ყველაზე ინოვაციური და გამბედავი იდეები რვა დეკემბერს ევროკავშირის და პარტნიორების საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრის მონაწილეებს გადაეცა. როგორც ევროკომისიის ოფიციალური პირები აცხადებენ, მათი გათვალისწინება აღმოსავლეთის პარტნიორობის თემატური პლატფორმის განხილვისას მოხდება.
წარმოდგენილი ანგარიში მიმოიხილავს ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლებში განსაზღვრულ ძირითად მიზნებს და განვითარების პერსპექტიულ მიმართულებებს. ინიციატივის კონკრეტული პროგრამები და ცალკეულ ქვეყანასთან თანამშრომლობის დეტალები კვლავაც არაა განსაზღვრული, მათი ჩამოყალიბება კი გარკვეულ დროს მოითხოვს და როგორც ევროკავშირის, ისე პარტნიორების შემდგომ ძალისხმევას საჭიროებს; ამიტომ ანგარიშში ყურადღება გამახვილებულია სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების მიერ 2009 წლის ნოემბერში ბრიუსელში გამართულ სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმზე წარდგენილ რეკომენდაციებზე. აღნიშნული დოკუმენტები საშუალებას იძლევა შეიქმნას წარმოდგენა იმის შესახებ, თუ რა მოლოდინები აქვთ პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს ევროკავშირი – აღმოსავლეთის პარტნიორობის წევრი ქვეყნის თანამშრომლობის კონკრეტული პრიორიტეტებისა და მოსალოდნელი შედეგების შესახებ.
ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები თამარ პატარაია მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი
CIPDD გამოცემა მომზადებულია ღია საზოგადოების ინსტიტუტის კვლევითი ინსტიტუტების ფონდის (OSI TTF) ფინანსური მხარდაჭერით. გამოცემაში გამოთქმული მოსაზრებები შესაძლოა არ ემთხვეოდეს ფონდის თვალსაზრისს.
პოლიტიკის ანგარიში
თებერვალი 2010
რეზიუმე
შინაარსი რეზიუმე � აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიცატივა � აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფინანსური კონტრიბუცია და გამოყენებული ინსტრუმენტები � აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობა ინიციატივის განხორციელე-ბაში � დასკვნა 1
ინიციატივა
2
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა
2004 წლის ევროკავშირის ბოლო წარმატებულმა გაფართოებამ ბიძგი მისცა ევროპის სამეზობლო პოლიტიკას, რომლის საფუძველზე ევროკავშირმა მიზნად დაისახა მის აღსავლეთით და სამხრეთ საზღვრებთან მდებარე 16 ქვეყანასთან თანამშრომ-ლობის გაუმჯობესება, პოლიტიკური ურთიერთო-ბებისა და ეკონომიკური ინტეგრაციის გაღრმავება, სტაბილურობის, უსაფრთხოებისა და კეთილ-დღეობის დონის გაზრდა. თანამშრომლობის პრიორიტეტები განისაზღვრა სამეზობლო პოლი-ტიკის მონაწილე ყველა ცალკეულ პარტნიორ ქვეყანასთან შეთანხმებულ ორმხრივ სტრატეგიულ დოკუმენტში - ევროპის სამეზობლო პოლიტიკის სამოქმედო გეგმა. აღნიშნულ დოკუმენტში ჩამოყალიბებულია პარტნიორ ქვეყანაში მიმდი-ნარე პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების მოკლევადიანი და საშუალოვადიანი პრიორი-ტეტები, ასევე - განსახორციელებელი ღონისძი-ებების კონკრეტული გეგმა. გასულ წლებში სამოქმედო გეგმის განხორციელებამ ხელი შეუწყო მეზობელი სახელმწიფოების მცდელობას (მათ შორის, საქართველოსას), ქვეყანაში დაამკვიდროს კარგი მმართველობა და სამართლიანი სოციალუ-რი და ეკონომიკური გარემო, უზრუნველყოს ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკის ფარ-გლებში დაგეგმილი დახმარების პროგრამების განხორციელება.
მეზობელი ქვეყნების ფინანსური და ტექნიკური დახმარებისათვის ევროკავშირმა გამოიყენა გაფათოების პროცესში ცენტრალურ და აღმოსავ-ლეთ ევროპის ქვეყნებში უკვე გამოცდილი და წარმატებული ინსტრუმენტები; შეიქმნა ახალი საშუალებები, როგორიცაა სამეზობლო და პარტნიორობის ინსტრუმენტი, სამეზობლოს საინ-ვესტიციო და სამთავრობო მომსახურეობა და სხვა.
2008 წლის ივნისში ევროპის საბჭომ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების - პოლონეთისა და შვედეთის - ინიციატივის საფუძველზე დაავალა ევროკომისიას სამეზობლო პოლიტიკის პროცესის შემდგომი განვითარება “აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის” ფარგლებში, რამაც დღის წესრიგში დააყენა ევროკავშირის აღმოსავლელი მეზობლე-ბის, კერძოდ, ბელორუსის, უკრაინის, მოლდოვას, საქართველოს, სომხეთისა და აზერბაიჯანის,
შემდგომი დაახლოება ევროკავშირთან ახალი ინიციატივების საფუძველზე. 2008 წლის სამ დეკემბერს ევროპის კომისიამ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა წარუდგინა ევროპის საბჭოს. ინიციატივის ძირითადი მიზანი იყო სამეზობლო პოლიტიკის ფარგლებში ევროკავ-შირისა და მისი აღმოსავლელი პარტნიორი ქვეყნე-ბის თანამშრომლობის შემდგომი გაღრმავება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა ფორ-მალურად ძალაში შევიდა 2009 წლის შვიდ მაისს აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამიტზე მიღებუ-ლი ერთობლივი დეკლარაციის მიღებით. დეკლარაციის საფუძველზე ცნობილი გახდა, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად განსაზღ-ვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივი და მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის ფარგლებში შეეცდება.
კერძოდ, ევროკავშირი ცლკეულ აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყანას სთავაზობს კონკრეტულ, გრძელვადიან მხარდაჭერას დემოკრატიული და საბაზრო რეფორმების გასატარებლად, რაც პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სტაბილურობას შეუწყობს ხელს. ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიო-რობის ინიციატივა პოლიტიკის შემადგენელი მრავალმხრივი კომპონენტის დახმარებით ევრო-კავშირს აძლევს დამატებით შესაძლებლობას რეფორმების დასაჩქარებლად, ქმნის ექვსი პარტნიორი ქვეყნის ფორუმს და ოთხ თემატურ პლატფორმას ერთმანეთში გამოცდილების გასა-ზიარებლად.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათან-ხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება, რომელიც აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ძირითადი ელემენტია. ის შეცვლის პარტნიორ ქვეყნებთან აქამდე მოქმედი პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულებას (PCA). ასოცია-ციის ხელშეკრულების ფარგლებში ევროკავშირსა და პარტნიორ ქვეყანას შორის ორმხრივი თანამშორმლობა შემდეგი მიმართულებებით განვითარდება:
1. ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულების შეთანხმება და მიღება;
2. ყოვლისმომცველი პროგრამების მხარდაჭერა პარტნიორების სახელმწიფო ინსტიტუტების მშენებლობის პროგრამის ფარგლებში ადმინისტრაციული შესაძლებლობების განსა-ვითარებლად;
3. “მობილობისა და უსაფრთხოების პაქტზე”
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად
განსაზღვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივი და მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის
ფარგლებში შეეცდება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად
განსაზღვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივიდა მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის
ფარგლებში შეეცდება.
11
მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი (CIPDD) დამოუკიდებელი, საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე მომუშავე კვლევითი ცენტრია. ინსტიტუტი დაფუძნდა თბილისში 1992 წელს. კავკასიური ინსტიტუტი ასრულებს კვლევით სამუშაოებს, ამზადებს და გამოსცემს სხვადასხვა პუბლიკაციას, აწყობს კონფერენციებს, მრგვალ მაგიდებს და საჯარო დისკუსიებს. ინსტიტუტი აგრეთვე ატარებს სასწავლო ტრენინგებს და სემინარებს. ინსტიტუტის კომპეტენცია განსაკუთრებით მაღალია ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა: ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობები და სამოქალაქო ინტეგრაცია, ადგილობრივი თვითმმართველობა, სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება, მედია, პოლიტიკური პარტიები, სამხედრო-სამოქალაქო ურთიერთობები და უსაფრთხოების სექტორის რეფორმები.
მისამართი: აკაკი წერეთლის გამზირი 72, თბილისი 0154, საქართველო სააბონენტო ყუთი 101, თბილისი 0108, საქართველო
ტელ: (995 32) 35 51 54, ფაქსი (995 32) 35 57 54 ელ-ფოსტა: [email protected];
ინსტიტუტის ბოლო გამოცემები
თურქეთ-სომხეთის ურთიერთობების მოსალოდნელი დარეგულირება: გავლენა საქართველოზე
შიდა ქართლი 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ: გამოწვევები და გადაწყვეტის გზები
ზოგადი განათლების ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა საქართველოში
ჯავახეთი აგვისტოს ომიდან ერთი წლის შემდეგ
განათლების სისტემაში მიმდინარე რეფორმის შეფასება
საქართველოს განათლების სისტემის რეფორმა და არაქართულენოვანი სკოლები: რეკომენდაციები პოლიტიკის შესამუშავებლად
შრომითი მიგრაცია საქართველოდან და ორმხრივი შრომითი ხელშეკრულებები: პერსპექტივები და საჭიროებები
რამდენად შეიცვალა მსოფლიო? გავლენა ქართულ პოლიტიკაზე
საქართველოს სატყეო სექტორი
ადგილობრივი თვითმმართველობის ადმინისტრაციული მოწყობა: სამოქალაქო საზოგადოების ხედვა
მედია-სივრცის პლურალიზმის პრობლემები საქართველოში
მედია (ზე)მოქმედებაში
2008 წლის აგვისტოს მოვლენების შემდეგ: რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგები
უსაფრთხოების სექტორის რეფორმა საქართველოში 2004-2007
მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი (CIPDD) დამოუკიდებელი, საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე მომუშავე კვლევითი ცენტრია. ინსტიტუტი დაფუძნდა თბილისში 1992 წელს. კავკასიური ინსტიტუტი ასრულებს კვლევით სამუშაოებს, ამზადებს და გამოსცემს სხვადასხვა პუბლიკაციას, აწყობს კონფერენციებს, მრგვალ მაგიდებს და საჯარო დისკუსიებს. ინსტიტუტი აგრეთვე ატარებს სასწავლო ტრენინგებს და სემინარებს. ინსტიტუტის კომპ ეტენცია განსაკუთრებით მაღალია ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა: ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობები და სამოქალაქო ინტეგრაცია, ადგილობრივი თვითმმართველობა, სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება, მედია, პოლ იტიკური პარტიები, სამხედრო-სამოქალაქო ურთიერთობები და უსაფრთხოების სექტორის რეფორმები.
მისამართი: აკაკი წერეთლის გამზირი 72, თბილისი 0154, საქართველოსააბონენტო ყუთი 101, თბილისი 0108, საქართველო
ტელ: (995 32) 35 51 54, ფაქსი (995 32) 35 57 54ელ-ფოსტა: [email protected];
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010
2
3
3
მუშაობის დასრულება, რომელიც გაუადვი-ლებს პარტნიორი ქვყენების მოქალაქეებს ევროკავშირში მოგზაურობას. ეს გააძლი-ერებს მცდელობას, ქვეყანაში დაიძლიოს კორუფცია, ორგანიზებული დანაშაული და მიგრაცია; ხელს შეუწყობს ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვას, თავშესაფრისა და ინტეგრირებული სასაზღვრო მენეჯმენტის სისტემათა ჩამოყალიბებას; პროცესის საბო-ლოო მიზანი იქნება ვიზების სრული ლიბერალიზაცია. თანამშრომლობის ფარ-გლებში წახალისებული იქნება სამუშაო ძალის მობილურობის შესაძლებლობების კვლევა და ევროკავშირის სამუშაო ბაზრის გახსნა პარტნიორი ქვეყნებისათვის;
4. პარტნიორი ქვეყნებისათვის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაძლიერება ინფრასტრუქ-ტურული ინვესტიციების მოძიების გზით, ენერგეტიკული ეფექტიანობის უკეთესი რეგულირებითა და კრიზისული სიტუაცი-ების თავიდან ასაცილებლად ამ სფეროში ადრეული შეტყობინების სისტემის ამოქმე-დებით.
ამასთან, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიცია-ტივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევრო-კავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა. ინიცია-ტივის ფარგლებში მრავალმხრივი თანამშრომ-ლობის განვითარების მიმართულებით შემდეგი შედეგების მიღწევა განისაზღვრა:
1. ოთხი თემატური პოლიტიკის პლატფორმის ფარგლებში თანამშრომლობა: 1) დემოკრატია, კარგი მმართველობა და სტაბილურობა, 2) ეკონომიკური ინტეგრაცია და ევროკავშირის პოლიტიკებთან მიერთება, 3) ენერგეტიკული უსაფრთხოება, 4) ხალხთა შორის კონტაქ-ტები;
2. გარემოს დაცვისა და კლიმატის საკითხებზე თანამშრომლობა;
3. 2013 წლამდე დამატებითი 350 მილიონი ევროს დაფინანსების მოძიება;
4. ხუთი მნიშვნელოვანი ინიციატივა (flagship initiative) გულისმობხ თემატური დიალოგის წარმართვას შემდეგ პოლიტიკებზე: 1) საზღვრის დაცვის პროგრამა, 2) ელექტრო-მომარაგების ბაზრის, ენერგოეფექტურობის და განახლებადი ენერგიების ინტეგრაცია, 3) მცირე და საშუალო ბიზნესის მომსახურეობა, 4) სამხრეთის დერეფანი, 5) კატასტროფების პრევენცია და რეაგირება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობა ფარავს უსაფრთხო-ების საკითხებსაც; ის მხარს უჭერს სტაბილურო-ბასა და უსაფრთხოებას ევროკავშირის საზღვრებ-თან, აძლიერებს კარგ სამეზობლო ურთიერთო-ბებს პარტნიორებს შორის; ის გულისხმობს ეფექტიან თანამშრომლობას, პოლიტიკურ ურთი-ერთობებს პარტნიორებს შორის, კერძოდ, თანამშრომლობის შემდგომ განვითარებას ევრო-კავშირის ერთიან საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის ფარგლებში, წინასწარი შეტყობინების სისტემის გაძლიერებას კონფლიქტების რეგიონებ-ში, თანამშრომლობას შეიარაღების ექსპორტის პოლიტიკისა და მასობრივი განადგურების იარაღის გაუვრცელებლობის საკითხებში.
2004 წლიდან ევროკავშირის სამეზობლო პოლი-ტიკის ფარგლებში მიმდინარე რეფორმებისა და მოდერნიზაციის პროცესში მიღწეულ პროგრესს დიდი მნიშვნელობა ექნება ევროკავშირისა და აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე მხარეების მომავალი თანამშრომ-ლობისათვის, რომელიც ორმხრივ და მრავალ-მხრივ ფორმატში წარიმართება.
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს. ამისათვის, პარტნიორ ქვეყენაში რეფორმების მიმდინარეობის შეფასებით დაკავე-ბული ევროკომისიის მაღალი თნამდებობის პირები ოთხი თემატური პლატფორმის ფარგლებ-ში, სულ ცოტა, წელიწადში ორჯერ შეიკრიბებიან. ცალკეული პლატფორმის მუშაობის მხარდასა-ჭერად დაგეგმილია იმდენი სამუშაო შეხვედრის გამართვა, რამდენსაც საჭიროება მოითხოვს.
დაგეგმილია, რომ ევროკავშირის და აღმოსავ-ლეთის პარტნიორი ქვეყნების სახელმწიფოთა მეთაურების შეხვედრა ორ წელიწადში ერთხელ გაიმართოს, ხოლო პროგრესის შესაფასებლად საგარეო საქმეთა მინისტრები ყოველწლიურად შეიკრიბონ.
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათანხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება.
აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევროკავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა.
10
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
გამოყენებული წყაროები და დოკუმენტები: Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit; http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/er/107589.pdf
Eastern partnership: Communication from the European Commission to the European Parliament and the Council , COM(2008) 823, 3 December 2008
Eastern partnership: Commission staff working document, SEC(2008) 2974, 3 December 2008
Eastern Partnership - Eastern dimension of the European Neighbourhood Policy"
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/index_en.htm The Eastern Partnership – Flagship Initiatives http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/initiatives/index_en.htm
The Eastern Partnership Mulilateral Platforms http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/platforms/index_en.htm
Vademecum on financing - Eastern Partnership 17 December 2009
Members of the Steering Committee of the Eastern Partnership Civil Society Forum elected during the meeting on 16-17 November http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/civil_society/forum/members_sc_en.pdf
i. ევროპის საბჭოს და აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის წევრი ქვეყნების 2009 წლის 7 მაისის ერთობლივი დეკლარაცია. http://www.consilium.europa.eu/applications/search/newsDocDetails.asp?cmsid=650&dockey=107589&doclang=EN&lang=EN 2009 წლის. 8 დეკემბერს ევროპის საბჭოს დასკვნა სამხრეთ კავკასიის შესახებ.
ii. ENPI, Neighbourhood Investment Facility (NIF) and Governance Facility.
iii. აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივაში არ შედის რუსეთი, თუმცა, ევროკომისიის განცხადებით, ეს ინიციატივა არ არის რუსეთის ინტერესების საწინააღმდეგოდ მიმართული. რუსეთი კვლავაც რჩება ევროკავშირის სტრატეგიულ პარტნიორად, და რუსეთ-ევროკავშირის ახალი ყოვლისმომცველი ხელშეკრულება მომზადების პროცესშია.
iv. ფორუმში მონაწილეობის გამოხატვის ვადა განისაზღვრა 2009 წლის 31 აგვისტო, თუმცა მოგვიანებით გაგრძელდა 2009 წლის 3 სექტემბრამდე.
v. Benita Ferrero-Waldner, EU Commissioner for Ext ernal Relations and European Neighbourhood Policy ,Civil Society Forum Strengthens the Eastern Partnership, SPEECH/09/538; 17/11/2009 http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/09/538&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en
vi. Speech of the Vice Prime Minister of Georgia, State Minister for European and Euro-Atlantic Integration, Mr. Giorgi Baramidze. Euro-pean Parliament. November 2009.
vii. როგორც საქართველოში დღემდე ჩატარებული კვლევების შედეგები მიანიშნებენ, საქართველოს სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები შეზღუდულ ინფრომაციას ფლობენ ევროკავშირის მიერ საქართველოში განხორციელებული პროგრამების შესახებ; არ მიმდინარეობს საინფორმაციო კამპანიები და პროფესიული დებატები არც პროგრამის შინაარსისა და არც პროგრამის ფარგლებში ხელისუფლების მხრიდან აღებული ვალდებულებების შესრულების შესახებ.
ამ მოსაზრებას ადასტურებს არასამთავრობო ორგანიზაციების ლიდერებს შორის 2009 წლის ივლისს ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები. კვლევის მიზანი იყო ევროპის თანამშრომლობისა და პარტნიორობის ინსტრუმენტისა (ესპი) და საქართველოში ამ ინსტრუმენტით დაფინანსებული პროგრამების მიმდინარეობის შესახებ სამოქალაქო სექტორის ჩართულობისა და ინფორმირებულობის დონის განსაზღვრა. ყველა გამოკითხული არასამთავრობო ორგანიზაცია 2007-2009 წლებში აქტიურად იყო ჩართული ევროკავშირი-საქართველოს სამოქმედო გეგმის შესრულების მონიტორინგში და ყოველწლიურად ამზადებდა გეგმის შესრულების ანგარიშს ევროკომისიაში წარსადგენად.
გამოკითხული ორგანიზაციების აბსოლუტურმა უმრავლესობამ განაცხადა, რომ არ ყოფილან ჩართული 2007-2010 წლების ესპი-ს პრიორიტეტების შემუშავებაში, რომ ისინი მხოლოდ გაეცნენ უკვე განსაზღვრულ პრიორიტეტებს და მათ შემუშავებაში მონაწილეობა არ მიუღიათ. ისინი არ მონაწილეობდნენ არც 2007-2008 და 2009 წლების ესპი-ს წლიური პროგრამების დაგეგმარებაში. აგრეთვე, ისინი ფლობენ შეზღუდულ შესაძლებლობებს, რომ ევროკომისიასა და მთავრობას გააცნონ თავიანთი თვალსაზრისი ესპი-ს ფარგლებში ქმედებების დაგეგმვისა და განხორციელების შესახებ. ოთხმა გამოკითხულმა ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ ამას, ძირითადად, ევროკომისიისა და ხელისუფლების წარმომადგენლებთან პირისპირ შეხვედრისას ახერხებენ
სხვადასხვა პროგრამის მონიტორინგულ და შეფასებით საქმიანობაში არასამთავრობო ორგანიზაციები აწყდებიან სისტემური სახის პრობლემებს, კერძოდ, არასამთავრობოები აცხადებენ, რომ განსაკუთრებით პრობლემურია შემდეგი საკითხები: ხელმისაწვდომი საჯარო ინფორმაციის სიმწირე, ინფორმაციის დაგვიანებით მოწოდება, საჯარო მოხელეთა არაკომპეტენტურობა, საჯარო მოხელეთა ხშირი ცვლა, სახელმწიფო საბიუჯეტო კანონის მუდმივი ცვლილებები, სახელმწიფოს მხრიდან გულგრილი დამოკიდებულება მონიტორინგის შედეგებისადმი და სხვა.
Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit; http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/er/107589.pdf
Eastern partnership: Communication from the European Commission to the European Parliament and the Council ,
Eastern partnership: Commission staff working document,
Eastern Partnership - Eastern dimension of the European Neighbourhood Policy”
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/index_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/initiatives/index_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/platforms/index_en.htm
Vademecum on financing - Eastern Partnership
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/civil_society/forum/members_sc_en.pdf
http://www.consilium.europa.eu/applications/search/newsDocDetails.asp?cmsid=650&dockey=107589&doclang=EN&lang=EN
EU Commissioner for Ext ernal Relations and European Neighbourhood Policy http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?
reference=SPEECH/09/538&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en
გამოყენებული წყაროები და დოკუმენტები:
ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათანხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება.
აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევროკავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
4
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფინანსური კონტრიბუცია და გამოყენებული ინსტრუ-მენტები აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს და, შესაბამისად, თანხები იმართება სამეზობლო პოლიტიკისა და პარტნიორობის ინსტრუმენტის (ENPI) დახმარებით.
2010-2013 წლებში სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში დახარჯული თანხების მოცულობა შეადგენს აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინსტრუმენ-ტისათვის ხელმისაწვდომი თანხების დაახლო-ებით მეოთხედს. ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის განსახორციელებ-ლად გამოყენებული იქნება ყველა არსებული ინსტრუმენტი, რომელიც სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში მოქმედებს, კერძოდ, TAIEX და Twinning და სხვა. ასევე, პარტნიორ რეგიონებთან პირდაპირი თანა-მშრომლობისათვის ევროკომისია განახორციელებს საზღვრისპირა თანამშრომლობის პროგრამებს, ნაკლებად განვითარებული რეგიონებში - ინვესტირების პროგრამებს.
ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიცია-ტივა წვლილს შეიტანს შავი ზღვის სინერგიის (რუსეთის და თურქეთის მონაწილეობით) და სხვა რეგიონული თანამშრომლობის ინიციატივებში, სადაც, გარდა გარემოს დაცვისა და ენერგეტიკული უსაფრთხოების, ტრანსპორტის სისტემების განვითარების თემებისა, დიდი მნიშვნელობა მიენიჭება სამოქალაქო საზოგდოების ფორუმის იდეას. მოსალოდნელია, რომ მსგავსი ტიპის რეგიონული თანამშრომლობის გრავიტაციის ცენტრი გახდება ბრიუსელი.
როგორც ევროკომისიის დოკუკმენტებშია აღნიშნ-ული, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლებში გამოყოფილი რესურსები (2010 წელს გამოყო-ფილია 85 მლნ ევრო, 2011 წლისთვის – 110 მლნ ევრო, 2012 წლისთვის – 175 მლნ ევრო და 2013 წლისთვის – 230 მლნ ევრო) დაიხარჯება შემდეგი მიზნებისათვის:
პარტნიორ ქვეყნებში ყოვლისმომცველი ინსტიტუტების მშენებლობის პროგრამა
(დაახლოებით 175 მლნ ევრო. დაიწყება 2011 წელს);
რეგიონული განვითარების პილოტური პროგრამები, რომლებიც გათვლილია რეგიონის ეკონომიკური და სოციალური უთანასწორობის საკითხებზე (დაახლოებით 75 მლნ ევრო. დაიწყება 2012 წელს);
აღმოსავლეთის პარტნიორობის მრავალ-მხრივი მიმართულების განხორციელება (დაახლოებით 350 მლნ ევრო. დაიწყება 2010 წელს).
ევროპის გაერთიანება 2007-2010 აღმოსავლეთ პარტნიორ ქვეყნებში უკვე ახორციელებს ორმხრივ პროგრამებს სამეზობლო პოლიტიკის ინტრუმენ-ტის, ევროპის სამეზობლო და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში. ევროკომისიის მიერ შემუშავებული ინდიკატორული გეგმების მიხედ-ვით დაფინანსების მოცულობა პარტნიორ ქვეყნებში 2007-2010 წლების მანძილზე შემდეგ-ნაირად განაწილდა:
სომხეთი € 98.4 მლნ
აზერბაიჯანი € 92 მლნ
საქართველო € 20.4 მლნ (დამატებითი დაფი- ნანსება აგვისტოს ომის შე- დეგების რეაბილიტაციისათვის გამოიყო € 500 მლნ მოცულო- ბით)
მოლდოვა € 209.7 მლნ
უკრაინა € 494 მლნ
სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის გარდა გასულ წლებში პარტნიორ ქვეყნებს მიეცათ შესაძლებლობა, ესარგებლათ შემდეგი დაფინანსების წყაროებით:
სამთავრობო მომსახურება. მისი მიზანია, დამატებითი დახმარება გაუწიოს იმ სამეზობ-ლო ქვეყნებს, რომელთაც ყველაზე მეტ პროგრესს მიაღწიეს სამოქმედო გეგმის შესრულებაში. მმართველობა აქ განსაზღვრუ-ლია ძალიან ფართო გაგებით, მოიცავს რა ადამიანის უფლებებს, კანონის უზენაესობას, სამართლის ხელმისაწვდომობას, გამჭვირვალე და ანგარიშგებიან მთავრობას.
საზღვრისპირა თანამშრომლობა. 2007-2013 წლის ბიუჯეტში აღნიშნული კომპონენტის რეალიზაციისთვის, რომელიც 15 ტრანს-სასაზღვრო პროგრამისაგან შედგება, 1,118 მილიარდი ევროა გამოყოფილი. ტრანს-სასაზღვრო თანამშრომლობას აქვს ოთხი ძირითადი მიზანი: - სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების
წახალისება;
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის
შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს.
9
კისა და სამართლებრივი საკითხების ქართულ-ევროპული საკონსულტაციო ცენტრი) სამუშაო ჯგუფის კოორდინატორად, ხოლო ქალბატონი თამარ ხიდაშელი (საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია) ქვეყნის ფასილიტატორად საქართველოდან. როგორც მმართველი კომიტე-ტის წევრები აცხადებენ, საბჭოს წევრების როტაციის წესსა და ფორუმის მონაწილე ორგანიზაციების შერჩევის კრიტერიუმების დადგენაზე მუშაობა გრძელდება. მოსალოდ-ნელია, რომ 2010 წლის ზაფხულამდე დაიხვეწება ის მიდგომები, რომლებიც უზრუნველყოფენ მომავალში ფორუმის საქმიანობის გაგრძელებას და ეფექტიანობის გაზრდას. ეს ხელს შეუწყობს პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგა-დოებაში ფორუმის და მისი მმართველო საბჭოს ლეგიტიმაციას, რაც მას მართლაც წარმომადგენ-ლობით ორგანოდ აქცევს.
დასკვნა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში ევროკავშირი ყოველ ცალკე აღებულ პარტნიორ ქვეყანასთან განსაზღვრავს თანამშრომ-ლობის პრიორიტეტებს, რეფორმების მასშტაბსა და სიღრმეს. ეს პროცესი პირდაპირ იქნება დამოკიდებული თავად ქვეყანაში გატარებული რეფორმების ინტენსიურობასა და წარმატებაზე. ამგვარად, ყველა პარტნიორ ქვეყანას, მათ შორის, საქართველოს ეძლევა შესაძლებლობა ევრო-კავშირთან ინტეგრაციის პროცესში მიაღწიოს ურთიერთობის განსაკუთრებულ სიღრმეს და ინტეგრაციის განსაკუთრებულ დონეს. ქვეყნის განვითარების ამ ეტაპზე ხელისუფლებასთან ერთად მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეუძლია პარტნიორი ქვეყნის სამოქალაქო საზოგადოებას.
ევროკავშირმა აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის შექმნით უკვე გადადგა ნაბიჯები, რითაც დადასტურდა, რომ ევროკავშირი პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოებებს მართლაც განსაკუთ-რებულ მნიშვნელობას ანიჭებს და განიხილავს მათ “ევროპის ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნის მთავრობების ბუნებრივ პარტნიორებად”. როგორც ფორუმის მონაწილეებმა აღნიშნეს, ასეთი თანამშრომლობა სასურველია გავრცელდეს ორმხრივი და მრავალმხრივი პროგრამების დაგეგმვის, განხორ-ციელების, მონიტორინგისა და შეფასების პროცესში.
დღეს საქართველოს სამოქალაქო საზოგადო-ებისათვის მნიშვნელოვანია გაიზარდოს მისი
მონაწილეობა და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლებში პროგრამების დაგეგ-მვისას; ეს მომავალში დღის წესრიგში დააყენებს ევროკავშირთან დაახლოების ხელშემწყობი სამოქმედო გეგმების შესრულების პროცესზე სამოქალაქო მონიტორინგის განხორციელებას და შეფასებას.
საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებამ სასურ-ველია იზრუნოს მისი როლისა და გავლენის გაზრდაზე ქვეყანაში მიმდინარე რეფორმების განხორციელებისას, რაც შესაძლებელი იქნება 1) პარტნიორობის ინიციტივის ფარგლებში შექმნილი სამოქალაქო ფორუმის თემატური პლატფორმების გამოყენებით, ასევე, ადგილობრივ და საერთა-შორისო მნიშვნელობის სამოქალაქო კოალიციებსა და ქსელებში მონაწილეობით; 2) უნარების გაძლიერებით რეფორმების მონიტორინგსა და ევალუაციის განხორციელებაში; 3) ინფორმი-რებულობის და ცოდნის ამაღლებით ევროკავ-შირის/სამეზობლო პოლიტიკის/აღმოსავლეთის პარტნიორობის პრინციპების და პრიორიტეტების შესახებ.
აღნიშნულ საქმიანობას ხელს შეუწყობს აღმოსავ-ლეთის პარტნიორების სამოქალაქო საზოგადო-ების ფორუმზე შექმნილი კომუნიკაციის საშუალე-ბები, კერძოდ:
1. შეიქმნება სამოქალაქო საზოგადოების ფორუ-მის ვებ-გვერდი, რომელიც გაზრდის ყველა დაინტერესებული პირის, ორგანიზაციის ხელმისაწვდომობას ევროკავშირის ინსტიტუ-ტების და ეროვნული მთავრობების მიერ შემუშავებული ორმხრივი და მრავალმხრივი ოფიციალური დოკუმენტების/ხელშეკრუ-ლებების/პოლიტიკების მიმართ.
2. ეროვნული ფასილიტატორები და სამუშაო ჯგუფების კოორდინატორები პასუხისმგებ-ლები იქნებიან უზრუნველყონ სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების კომუნი-კაცია ევროკომისიასთან, რადგანაც ვებ-გვერდი ღია იქნება ყველა დაინტერესებული მხარის მოსაზრებებისა და კვლევის შედეგების გამოსაქვეყნებლად.
ამგვარად, ფორუმი საქართველოს და სხვა პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადო-ებებს სთავაზობს ახალ შესაძლბელობებს, მონაწი-ლეობა მიიღონ სამმხრივ დიალოგში (ევრო-კავშირი, ეროვნული ხელისუფლება, სამოქალაქო საზოგადოება), ხელი შეუწყონ პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში პარტნიორი ქვეყნების ურთიერთთანამშრომლობას და მათ შემდგომ დაახლოებას ევროკავშირთან.
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
პოლიტიკის ანგარიშზე შეგიძლიათ
კომენტარი გააკეთოთ
კავკასიური ინსტიტუტის
შესაბამის ბლოგზე.
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის
შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს.
დასკვნა
პოლიტიკისანგარიშზეშეგიძლიათ
კომენტარი გააკეთოთ კავკასიური
ინსტიტუტისშესაბამის ბლოგზე.
ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობებიCIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010
7
5
- საერთო გამოწვევებზე პასუხის გაცემა (მაგალითად , გარემოს დაცვის სფეროში);
- საზღვრების უსაფრთხოებისა და ნაყოფიერების უზრუნველყოფა;
- ქვეყნების მოქალაქეებს შორის თანა-მშრომლობის ხელშეწყობა.
ოპერაციული პროგრამების უმეტესი ნაწილი დამტკიცდა 2008 წლის მეორე ნახევარში, ხოლო 2008-2009 წლების მიჯნაზე დაიწყო განაცხა-დებების შეგროვების პირველი ეტაპი.
სამეზობლო ინვესტირების პროგრამის მიზანია ევროკავშირსა და მეზობელ ქვეყნებს შორის არსებული ინფრასტრუქტურული მონაკვეთების (გარემოს დაცვის, ტრანსპორტისა და ენერგიის სფეროში) გაუმჯობესება. ამისათვის პროგრამიდან გამოიყოფა გრანტები სესხების, გარანტიების, საკაპიტალო რისკის ოპერაციების სახით ან პროექტების მომზადება-განხორციელების შესაძლებლობათა კვლევაში ტექნიკური დახმარების სახით.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების ჩარ-თულობა ინიციატივის განხორციელებაში სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარ-ჩევს. ამ საქმიანობაში მონაწილეობას მიიღებენ სამოქალაქო ინსტიტუტების წარმომადგენლები როგორც ევროკავშირის წევრი სახელმწიფო-ებიდან, ისე აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნებიდნ. ევროკომისიამ მხარი დაუჭირა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინი-ციატივაში მათ ჩართულობას, რისთვისაც შექმნა აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამოქალაქო საოზგადოების ფორუმი. ფორუმის საქმიანობის ფარგლებში პარტნიორი ქვეყნების და ევრო-კავშირის წევრი ქვეყნების სამოქალაქო საზო-გადოების წარმომადგენლების მონაწილეობამ მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეასრულოს პარტნიორ ქვეყნებში დემოკრატიული რეფორ-მების განხორციელებაში.
2009 წლის 7 მაისის ერთობლივი დეკლარაციის საფუძველზე ევროკომისიამ მოიწვია არასამთავ-რობო ორგანიზაციები და შესთავაზა მათ ოფიციალურად გამოეხატათ ინტერესი, დარეგის-ტრირებულიყვნენ მონაცემთა ბაზაში და მონაწილეობა მიეღოთ აღმოსავლეთის პარტნი-ორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის საქმიანობაში. აღნიშნული განაცხადის საფუძ-
ველზე ევროკომისიამ 2009 წლის 3 სექტემბერს მიიღო 439 ინტერესის გამომხატველი დოკუმენ-ტი. საქართველოდან 30 განაცხადი შევიდა, სომხეთიდან - 50, აზერბაიჯანიდან - 69, ბელო-რუსიდან - 76, მოლდოვადან – 30, უკრაინიდან - 62, ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისა და საერთა-შორისო ქსელიდან - 122.
სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმი 2009 წლის 17 ნოემბერს დაფუძნდა ბრიუსელში. ფორუმმა გააერთიანა ევროკავშირის და პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების 200-ამდე წარმომადგენელი: არასამათავრობო ორგანიზა-ციები, თინქ-ტანკები, ბიზნესისა და პროფესიული ასოციაციები, არამომგებიანი ორგანიზაციები, ეროვნული და საერთაშორისო ქსელები, პროფკავშირები. საქართველოდან ფორუმს ესწრე-ბოდა არასამთავრობო ორგანიზაციების 22 წარმომადგენელი, სომხეთიდან და აზერბაი-ჯანიდან - 21, მოლდოვადან - 20, ბელორუსიდან -27, უკრაინიდან - 30, საერთაშროისო ქსელებიდან -30, ევროპის წევრი ქვეყნებიდან - 47 და ევროკავშირის არაწევრი მესამე ქვეყნიდან - 3. როგორც ევროკომისიის ოფიციალური პირები აღნიშნავენ, ფორუმის არსებობა ხელს შეუწყობს მეტ კონტაქტს, დიალოგს და გამოცდილების გაზიარებას პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოებას, მთავრობებსა და ევროკავშირს შორის. ფიქრობენ, რომ სამმხრივი დიალოგი შედგება შემდეგ თემებზე: დემოკრატიის გაძლიე-რება, კარგი მმართველობა, ეკონომიკური რეფორ-მები, ენერგეტიკული უსაფრთხოება. სამმხრივი კონტაქტები და თანამშრომლობა ასევე ხელს შეუწყობს პარტნიორი ქვეყნებისა და ევროკავ-შირის თანამშრომლობას გრძელვადიან პერსპექტი-ვაში, როცა სამოქალაქო საზოგადოება გაინაწი-ლებს პასუხისმგებლობას ევროკავშირთან დაახლოე-ბასა და ინიციატივის ფარგლებში დაგეგმილი საქმიანობების განხორციელებაზე. ევროკომისია იმედოვნებს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების უნარები და შესაძლებლობები გა-
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს.
სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარჩევს.
8
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
(მათ შორის, კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვა-რება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს. სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმზე სამუშაო ჯგუფების მიერ მუშაობის დაწყებას წინ უძღოდა საზოგადოების წარმომადგენელთა განცხადება, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის წევრმა სახელმწიფოებმა უნდა იმუშაონ როგორც ევროპის საბჭოს რეკომენდაციების შესრულებაზე, ისე კოპენჰაგენის კრიტერიუმების შესრულებაზე, ამასთან, სამოქალაქო საზოგადოება ჩართული უნდა იყოს ამ მიზნების განსაზღვრის პროცესში.
ღირსსაცნობია ის ფაქტი, რომ ოთხივე სამუშაო ჯგუფის რეკომენდაციების ყურადღების ცენტრში მოხვდა ქვეყნის დემოკრატიზაციის პროცესის მხარდაჭერა: პოლიტიკური ინსტიტუტების რეფორმა, პოლიტიკური სისტემის ღიაობის უზრუნველყოფა, მრავალპარტიული დემო-კრატიული პროცესების ხელშეწყობა, ადგილობ-რივი ხელისუფლების ინსტიტუტების გაძლი-ერება.
პარტნიორი ქვეყნის სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა ქვეყნის განვითარების პრიო-რიტეტებს შორის აღიარეს კარგი მმართველობის პრაქტიკის დანერგვა, კანონის უზენაესობის და სასამართლოს დამოუკიდებლობის უზრუნველ-ყოფა, სამართლისადმი ხელმისაწვდომობა და კორუფციასთან ეფექტიანი ბრძოლის მექანიზმების დანერგვა.
აღმოსავლეთის პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა აქტიურად დაუჭირეს მხარი ქვეყნებში დაგეგმილ თუ მიმდინარე რეფორმებს და მოითხოვეს, რომ ევროკავშირის მიერ დემოკრატიულობის პროგრე-სის ხარისხის ძირითადი კრიტერიუმი უნდა გახდეს თავისუფალი, გამჭვირვალე და სამარ-თლიანი არჩევნები, თავისუფლი მედიისა და საყოველთაო თავისუფლებების უზრუნველყოფა, მედიის ახალი საშუალებების განვითარების ხელშეწყობა, აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში მედია-ქსელების ამოქმედება. რაც შეეხება უსაფრთხოებასა და მშვიდობის მშენებლობას, სამოქალაქო საზოგადოება პარტნიო-რი ქვეყნების მთავრობებს სთხოვს გაიზიარონ და დაამკვიდრონ ევროკავშირის მთავარი ღირებუ-ლება – “დემოკრატია უსაფრთხოების საუკეთესო პოლიტიკაა”, რაც მოემსახურება პარტნიორების
ერთობლივ მიზნებსა და ინტერესებს. ფორუმის მონაწილეებმა ისურვეს რეგულაციების უკეთ ამოქმედება ეკონომიკურ და სოციალურ საკითხებთან მიმართებაში, ადმინისტრაციული წნეხის შესუსტება და ანტიკორუფციული ზომების მიღება, სამართლიანი კონკურენციის პირობების შექმნა, ევროკავშირთან თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების დადება და ევროპული სოცია-ლური მოდელის შესახებ დიალოგის დაწყება. ფორუმის მონაწილეებმა აღიარეს, რომ, პრაქტიკუ-ლად, ყველა პარტნიორი ქვეყანა დგას ეფექტური სააუდიტო სისტემისა და ფისკალური პოლიტიკის შექმნის ამოცანის წინაშე, ავითარებს კლიმატის ცვლილებზე რეაგირებისა და მდგრადი განვითარების ეროვნულ გეგმებს. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები მზად არიან, მხარი დაუჭირონ მწვანე ბიზნესს, სამუშაო ძალის მობილურობის, სავიზო პროცედურების ჰარმონი-ზაციას და გამარტივებას. განათლების სფეროში სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტების რეკომენდაციები შეეხო ონ-ლაინ უნივერსიტეტების, დისტანცირებული სწავლების და პროფესიული და საუნივერსიტეტო განათლე-ბის ხელშეწყობას, ხოლო ენერგო-უსაფრთხოების სფეროში ფორუმის მონაწილეებმა მოითხოვეს მეტი ტრანსპარანტულობა ენერგოპოლიტიკის, ტარიფების განსაზღვრის სქემებზე და ისურვეს სინერგიული რეგიონული პოლიტიკების განვი-თარება. სამოქალაქო საზოგადოების განვითარებისა და მდგრადობის ხელშეწყობის მიზნით ფორუმის მონაწილეებმა მოითხოვეს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს მიეცეთ ევრო-კომისიაში წინადადებების წარდგენის და მონაწი-ლეობის უფლება; მათ უნდა შეეძლოთ ევრო-კავშირის კანონმდებლობასთან დაახლოება და შესრულების პროცესზე სამოქალაქო მონიტო-რინგის დაწესება. ასევე, სამუშაო ჯგუფებში გამართულ შეხვედრებზე გამოითქვა სურვილი, რომ კონტაქტების გასაძლიე-რებლად შეიქმნას ორი ინტერნეტ-ფორუმი. პირველი ბიზნეს-ასოციაციებს შორის კონტაქტე-ბის გასაძლიერებლად, მეორე-ევროპის სოცია-ლური დიალოგის მიმდინარეობის შესახებ დაინტერესებულ პარტნიორებს შორის ინფორ-მაციის გაცვლისა და გამოცდილების გაზიარების მიზნით . საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებიდან აღმოსავლეთის პარტნიორობის ბრიუსელის ფორუმს 21 წარმომადგენელი დაესწრო. ორი მათგანი სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის მმართველ კომიტეტში აირჩიეს: ბატონი კახა გოგოლაშვილი (GEPLAC, ეკონომიკური პოლიტი-
ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა (მათ შორის, კონფლიქტის
მშვიდობიანი მოგვარება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს.
8
ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა (მათ შორის, კონფლიქტის
მშვიდობიანი მოგვარება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს.
აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს.
სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარჩევს.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
4
5
6
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
მოყენებული იქნება შემდეგი შედეგების მისაღ-წევად:
არასამთავრობო ორგანიზაციებს შორის ქსელური ურთიერთობების ხელშეწყობა და მათი როლის გაძლიერება აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში;
აღმოსავლეთის პარტნიორი ქვეყნებისათვის ტექნიკური დახმარების გაწევა ორმხრივი და მრავალმხრივი ურთიერთობის ფარგლებში;
აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში ევრო-კავშირის/სამეზობლო პოლიტიკის/აღმოსავ-ლეთის პარტნიორობის პრინციპების და ღირებულებების დამკვიდრება.
ბრიუსელში შეკრებილი სამოქალაქო საზოგადო-ების ორგანიზაციების წარმომადგენელთა აზრით, ბრიუსელის ფორუმის შეხვედრა მეტად საინტერე-სო და შედეგიანი გამოდგა. ფორუმის მონაწილეებ-მა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნე-ბის მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები. ამასთან, სასურველია, ასეთი თანამშრომლობა გავრცელდეს ორმხრივი და მრავალმხრივი პროგ-რამების დაგეგმვის, განხორციელების, მონიტო-რინგისა და შეფასების პროცესში.
ბრიუსელის ფორუმის მონაწილეები დანაწილდნენ ოთხ სამუშაო ჯგუფად და განსაზღვრეს იმ ოთხი თემატური პლატფორმის შინაარსი, რომლის ფარგლებშიც დაიგეგმა სამუშაო ჯგუფების საქმიანობა. გარკვეული შესწორებები შევიდა თავდაპირველ მიდგომებშიც. მაგალითად, სამოქა-ლაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა ყურად-ღება გაამახვილეს ადამიანის უფლებათა დაცვაზე და ის პირველი თემატური ჯგუფის განხილვის საკითხად აქციეს. სამოქალაქო საზოგადოებამ მოითხოვა, მონაწილეობა მიიღოს ევროკავშირი-პარტნიორი ქვეყნის ურთიერთობებში შემდეგი საკითხების განხილვისას: გაყინული კონფლიქ-ტები, ევროკომისიის ინსტრუმენტებისა და პოლიტიკის დაგეგმვა და განხორციელება,
როგორიცაა სამეზობლო პოლიტიკის და პარტ-ნიორობის ინსტრუმენტი ENPI, განვითარების თანამშრომლობის ინსტრუმენტის თემატური პროგრამები DCI, ასევე დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების ევროპული ინსტრუმენტი EIDHR. საბოლოო შეთანხმებით, ფორუმის სამუშაო ჯგუფებისათვის განსაზღვრული თემატური პლატფორმები შემდეგნაირად ჩამოყალიბდა: 1) დემოკრატია, კარგი მმართველობა და სტა-ბილურობა; 2) ეკონომიკური ინტეგრაცია და ევროკავშირის პოლიტიკებთან დაახლოება; 3) გარემო, კლიმატის ცვლილება და ენერგეტი-კული უსაფრთხოება; 4) ხალხთა შორის კონტაქტები. სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა დებატები გამართეს თემატური საკითხების გარშემო და ერთმანეთში შეათანხმეს საკუთარი რეკომენდაციები ევროკავშირისა და პარტნიორი ქვეყნების ხელისუფლებებისათვის შესაძლო ღონისძიებების და სამოქმედო გეგმის შესახებ. ფორუმის მუშაობის დღეებში შეიქმნა სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის მმართველი კომიტეტი. მასში ფორუმმა აირჩია 17 წარმომადგენლი როგორც აღმოსავლეთის პარტნიორი, ისე ევროკავშირის წევრი ქვეყნებიდან. მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომ-ლებიც ვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ მონაწილე არიან ამ პროცესისა. ბრიუსელის ფორუმზე წარმოდგენილი წინადადე-ბის განხილვის საფუძველზე შეიქმნა მეხუთე სამუშაო ჯგუფიც, რომლის წევრებსაც მმართველი კომიტეტის ხელმძღვანელობით დაევლათ ფორუ-მის სტრუქტურის პროექტის მომზადება. თავად ფორუმის პირველ ამოცანად განისაზღვრა რეკო-მენდაციების წარდგენა მინისტრთა საბჭოს შეხვედ-რაზე ბრიუსელში 2009 წლის 8 დეკემბერს. საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების განწყობები და სამოქალაქო ფორუმის მიერ შემუშავებული რეკომენდაციები აღმოსავ-ლეთის პარტნიორობის ინიციატივის შესახებ
ევროკომისიისა და პარტნიორი ქვყენების მთავრობების მიმართ გამოთქმული რეკომენ-დაციები, რომლებიც სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმმა 2009 წლის 8 დეკემბერს ევროკავშირის მინისტრთა საბჭოს წარუდგინა, ნათლად აჩვენებს, თუ რამდენად აქტუალურია ეს დოკუმენტები ყველა მონაწილე მხარისათვის. რეკომენდაციების ძირითადი ნაწილი ეთმობა დემოკრატიისა და კარ-
ფორუმის მონაწილეებმა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის
ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები.
მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ
სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომლებიც ვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ
მონაწილე არიან ამ პროცესისა.
7
გი მმართველობის პრაქტიკის დანერგვას პარტნიორ ქვყენებში, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი გზავნილია ევროკავშირის წევრი სახელმწიფო-ებისათვის. ეს ადასტურებს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები იზიარებენ ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკის და, შესაბამისად, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის მიზნებს და მის ფარგლებში დაგეგმილი საქმიანობების მნიშვნელობას ყველა მონაწილე ქვეყნისათვის. შესაბამისად, პარტნი-ორი ქვეყნების მთავრობებს ექმნებათ კარგი ნიადაგი, რომ მომზადდეს საზოგადოებრივი კონსენსუსი რეფორმების განსახორციელებლად. ეს კი ხელს შეუწყობს ევროპასთან დაახლოებას და მის ეკონომიკურ სივრცეში ინტეგრაციას.
საქართველოს ხელისუფლება აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივას განიხილავს რო-გორც ევროკავშირთან ურთიერთობის შემდგომი გაღრმავების საშუალებას. ეს, უპირველეს ყოვლისა, ითქმის ევროკავშირთან ასოცირებული ხელშეკრულების შეთანხმებაზე, რომელიც იძლევა ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების დადების შესაძლებ-ლობას, ინფრასტრუქტურის განვითარების შესაძლებლობათა ზრდას, ასევე, ევროკავშირთან თავისუფალი სავიზო რეჟიმის დამყარების პერსპექტივას. აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ძირითადი პრინციპები თანხმობაში მოდის საქართველოს მიერ აღიარებულ სტრატე-გიულ პრიორიტეტებთან.
საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოება სრუ-ლად უჭერს მხარს ხელისუფლების მიერ გაცხადებულ პოლიტიკურ კურსს ევროპასთან დაახლოების თაობაზე, თუმცა კრიტიკულად აფასებს და არასაკმარისად მიაჩნია მასშტაბი და ეფექტიანობა აქამდე განხორციელებული იმ ღონისძიებებისა, რომელთა ვალდებულება ხელი-სუფლებამ თავის თავზე აიღო სამეზობლო პოლიტიკის სამოქმედო გეგმის ფარგლებში.
ის ფაქტი, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა მსგავს ურთიერთობებს სთავაზობს საქართველოს მეზობლებს და სტრატეგიულ პარტნიორებს, საქართველოს სამოქალაქო საზო-გადოების აზრით, დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე. თუმცა საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებას გაცნობიერებული აქვს, რომ ამის მიღწევა გაჭირდება კონფლიქტების მშვიდობიანი გადა-წყვეტის გარეშე. განვლილ პერიოდში საქართვე-ლოს სამოქალაქო საზოგადოებას ამ მიმართუ-
ლებითაც ჩამოუყალიბდა საკუთარი დამოკი-დებულება ევროკავშირის მიმართ.
კერძოდ, 2008 წლის აგვისტოში რუსეთ-საქართველოს კონფლიქტმა ნათლად აჩვენა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ევროკავშირისათვის აღმოსავლეთით მდებარე მეზობლების უსაფრ-თხოება და დაადასტურა ევროკავშირის განაცხა-დი იმის შესახებ, რომ ევროკავშირის უსაფრთხო-ებაზე ზრუნვა მის მოსაზღვრე ქვეყნებში სტაბილურობაზე, კეთილდღეობასა და უსაფრ-თხოებაზე ზრუნვით იწყება.
ამასთან, საქართველოს მოსახლეობა შეშფოთე-ბულია 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგებით. დღეს ქვეყნის წინაშე განსაკუთრებით მწვავედ დგას ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის შენარჩუნების პრობლემები. ქართული სამოქალაქო საზოგადოების აზრით, რუსეთის აგრესიის განმეორების ალბათობა დიდია. საქართველოს უსაფრთხოების უზრუნვე-ლყოფა და ქვეყნის შიგნით მშვიდობის შენარჩუნება უფრო მეტად არის დამოკიდებული საერთაშორისო მხარდაჭერაზე, ვიდრე ეს 2008 წლამდე იყო.
კონფლიქტების დარეგულირების საქმეში საერთა-შორისო მხარდაჭერაზე დამოკიდებულება მნიშვ-ნელოვნად შეიცვალა თავისი შინაარსითაც: გაიზარდა ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების მონაწილეობა სამშვიდობო პროცესში (ჟენევის პროცესი) და მათი პირდაპირი საქმიანობა საქართველოში. ომის შემდეგ საქართველოს კონფლიქტური რეგიონები დატოვეს როგორც გაერო-ს სადამკვირვებლო მისიამ საქართველოში, ისე ეუთო-ს მონიტორებმა. საერთაშორისო მექანიზმებიდან სიტუაციის სტაბილიზაციის ხელშესაწყობად მხოლოდ ევროკავშირის სადამ-კვირვებლო მისია მოქმედებს; საზოგადოებაც მხოლოდ ამ მისიის საქმიანობას უკავშირებს ქვეყანაში დაძაბულობის განმუხტვას და გრძელ-ვადიანი მშვიდობის შენარჩუნების პერსპექტივას.
უკანასკნელ პერიოდში ევროკავშირის მიმართ საქართველოს ხელისუფლებისა და მოსახლეობის განსაკუთრებული დამოკიდებულების მიუხე-დავად (ეს, ძირითადად, კონფლიქტურ რეგიო-ნებში და სამშვიდობო პროცესებში ევროკავშირის მონაწილეობას ეხება), ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
პარტნიორობის ინიციატივა დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე.
6 7
ფორუმის მონაწილეებმა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის
ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები.
მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ
სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომლებიცვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ
მონაწილე არიან ამ პროცესისა.
პარტნიორობის ინიციატივა დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
6
6
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
მოყენებული იქნება შემდეგი შედეგების მისაღ-წევად:
არასამთავრობო ორგანიზაციებს შორის ქსელური ურთიერთობების ხელშეწყობა და მათი როლის გაძლიერება აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში;
აღმოსავლეთის პარტნიორი ქვეყნებისათვის ტექნიკური დახმარების გაწევა ორმხრივი და მრავალმხრივი ურთიერთობის ფარგლებში;
აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში ევრო-კავშირის/სამეზობლო პოლიტიკის/აღმოსავ-ლეთის პარტნიორობის პრინციპების და ღირებულებების დამკვიდრება.
ბრიუსელში შეკრებილი სამოქალაქო საზოგადო-ების ორგანიზაციების წარმომადგენელთა აზრით, ბრიუსელის ფორუმის შეხვედრა მეტად საინტერე-სო და შედეგიანი გამოდგა. ფორუმის მონაწილეებ-მა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნე-ბის მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები. ამასთან, სასურველია, ასეთი თანამშრომლობა გავრცელდეს ორმხრივი და მრავალმხრივი პროგ-რამების დაგეგმვის, განხორციელების, მონიტო-რინგისა და შეფასების პროცესში.
ბრიუსელის ფორუმის მონაწილეები დანაწილდნენ ოთხ სამუშაო ჯგუფად და განსაზღვრეს იმ ოთხი თემატური პლატფორმის შინაარსი, რომლის ფარგლებშიც დაიგეგმა სამუშაო ჯგუფების საქმიანობა. გარკვეული შესწორებები შევიდა თავდაპირველ მიდგომებშიც. მაგალითად, სამოქა-ლაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა ყურად-ღება გაამახვილეს ადამიანის უფლებათა დაცვაზე და ის პირველი თემატური ჯგუფის განხილვის საკითხად აქციეს. სამოქალაქო საზოგადოებამ მოითხოვა, მონაწილეობა მიიღოს ევროკავშირი-პარტნიორი ქვეყნის ურთიერთობებში შემდეგი საკითხების განხილვისას: გაყინული კონფლიქ-ტები, ევროკომისიის ინსტრუმენტებისა და პოლიტიკის დაგეგმვა და განხორციელება,
როგორიცაა სამეზობლო პოლიტიკის და პარტ-ნიორობის ინსტრუმენტი ENPI, განვითარების თანამშრომლობის ინსტრუმენტის თემატური პროგრამები DCI, ასევე დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების ევროპული ინსტრუმენტი EIDHR. საბოლოო შეთანხმებით, ფორუმის სამუშაო ჯგუფებისათვის განსაზღვრული თემატური პლატფორმები შემდეგნაირად ჩამოყალიბდა: 1) დემოკრატია, კარგი მმართველობა და სტა-ბილურობა; 2) ეკონომიკური ინტეგრაცია და ევროკავშირის პოლიტიკებთან დაახლოება; 3) გარემო, კლიმატის ცვლილება და ენერგეტი-კული უსაფრთხოება; 4) ხალხთა შორის კონტაქტები. სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა დებატები გამართეს თემატური საკითხების გარშემო და ერთმანეთში შეათანხმეს საკუთარი რეკომენდაციები ევროკავშირისა და პარტნიორი ქვეყნების ხელისუფლებებისათვის შესაძლო ღონისძიებების და სამოქმედო გეგმის შესახებ. ფორუმის მუშაობის დღეებში შეიქმნა სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის მმართველი კომიტეტი. მასში ფორუმმა აირჩია 17 წარმომადგენლი როგორც აღმოსავლეთის პარტნიორი, ისე ევროკავშირის წევრი ქვეყნებიდან. მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომ-ლებიც ვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ მონაწილე არიან ამ პროცესისა. ბრიუსელის ფორუმზე წარმოდგენილი წინადადე-ბის განხილვის საფუძველზე შეიქმნა მეხუთე სამუშაო ჯგუფიც, რომლის წევრებსაც მმართველი კომიტეტის ხელმძღვანელობით დაევლათ ფორუ-მის სტრუქტურის პროექტის მომზადება. თავად ფორუმის პირველ ამოცანად განისაზღვრა რეკო-მენდაციების წარდგენა მინისტრთა საბჭოს შეხვედ-რაზე ბრიუსელში 2009 წლის 8 დეკემბერს. საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების განწყობები და სამოქალაქო ფორუმის მიერ შემუშავებული რეკომენდაციები აღმოსავ-ლეთის პარტნიორობის ინიციატივის შესახებ
ევროკომისიისა და პარტნიორი ქვყენების მთავრობების მიმართ გამოთქმული რეკომენ-დაციები, რომლებიც სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმმა 2009 წლის 8 დეკემბერს ევროკავშირის მინისტრთა საბჭოს წარუდგინა, ნათლად აჩვენებს, თუ რამდენად აქტუალურია ეს დოკუმენტები ყველა მონაწილე მხარისათვის. რეკომენდაციების ძირითადი ნაწილი ეთმობა დემოკრატიისა და კარ-
ფორუმის მონაწილეებმა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის
ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები.
მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ
სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომლებიც ვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ
მონაწილე არიან ამ პროცესისა.
7
გი მმართველობის პრაქტიკის დანერგვას პარტნიორ ქვყენებში, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი გზავნილია ევროკავშირის წევრი სახელმწიფო-ებისათვის. ეს ადასტურებს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები იზიარებენ ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკის და, შესაბამისად, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის მიზნებს და მის ფარგლებში დაგეგმილი საქმიანობების მნიშვნელობას ყველა მონაწილე ქვეყნისათვის. შესაბამისად, პარტნი-ორი ქვეყნების მთავრობებს ექმნებათ კარგი ნიადაგი, რომ მომზადდეს საზოგადოებრივი კონსენსუსი რეფორმების განსახორციელებლად. ეს კი ხელს შეუწყობს ევროპასთან დაახლოებას და მის ეკონომიკურ სივრცეში ინტეგრაციას.
საქართველოს ხელისუფლება აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივას განიხილავს რო-გორც ევროკავშირთან ურთიერთობის შემდგომი გაღრმავების საშუალებას. ეს, უპირველეს ყოვლისა, ითქმის ევროკავშირთან ასოცირებული ხელშეკრულების შეთანხმებაზე, რომელიც იძლევა ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების დადების შესაძლებ-ლობას, ინფრასტრუქტურის განვითარების შესაძლებლობათა ზრდას, ასევე, ევროკავშირთან თავისუფალი სავიზო რეჟიმის დამყარების პერსპექტივას. აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ძირითადი პრინციპები თანხმობაში მოდის საქართველოს მიერ აღიარებულ სტრატე-გიულ პრიორიტეტებთან.
საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოება სრუ-ლად უჭერს მხარს ხელისუფლების მიერ გაცხადებულ პოლიტიკურ კურსს ევროპასთან დაახლოების თაობაზე, თუმცა კრიტიკულად აფასებს და არასაკმარისად მიაჩნია მასშტაბი და ეფექტიანობა აქამდე განხორციელებული იმ ღონისძიებებისა, რომელთა ვალდებულება ხელი-სუფლებამ თავის თავზე აიღო სამეზობლო პოლიტიკის სამოქმედო გეგმის ფარგლებში.
ის ფაქტი, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა მსგავს ურთიერთობებს სთავაზობს საქართველოს მეზობლებს და სტრატეგიულ პარტნიორებს, საქართველოს სამოქალაქო საზო-გადოების აზრით, დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე. თუმცა საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებას გაცნობიერებული აქვს, რომ ამის მიღწევა გაჭირდება კონფლიქტების მშვიდობიანი გადა-წყვეტის გარეშე. განვლილ პერიოდში საქართვე-ლოს სამოქალაქო საზოგადოებას ამ მიმართუ-
ლებითაც ჩამოუყალიბდა საკუთარი დამოკი-დებულება ევროკავშირის მიმართ.
კერძოდ, 2008 წლის აგვისტოში რუსეთ-საქართველოს კონფლიქტმა ნათლად აჩვენა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ევროკავშირისათვის აღმოსავლეთით მდებარე მეზობლების უსაფრ-თხოება და დაადასტურა ევროკავშირის განაცხა-დი იმის შესახებ, რომ ევროკავშირის უსაფრთხო-ებაზე ზრუნვა მის მოსაზღვრე ქვეყნებში სტაბილურობაზე, კეთილდღეობასა და უსაფრ-თხოებაზე ზრუნვით იწყება.
ამასთან, საქართველოს მოსახლეობა შეშფოთე-ბულია 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგებით. დღეს ქვეყნის წინაშე განსაკუთრებით მწვავედ დგას ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის შენარჩუნების პრობლემები. ქართული სამოქალაქო საზოგადოების აზრით, რუსეთის აგრესიის განმეორების ალბათობა დიდია. საქართველოს უსაფრთხოების უზრუნვე-ლყოფა და ქვეყნის შიგნით მშვიდობის შენარჩუნება უფრო მეტად არის დამოკიდებული საერთაშორისო მხარდაჭერაზე, ვიდრე ეს 2008 წლამდე იყო.
კონფლიქტების დარეგულირების საქმეში საერთა-შორისო მხარდაჭერაზე დამოკიდებულება მნიშვ-ნელოვნად შეიცვალა თავისი შინაარსითაც: გაიზარდა ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების მონაწილეობა სამშვიდობო პროცესში (ჟენევის პროცესი) და მათი პირდაპირი საქმიანობა საქართველოში. ომის შემდეგ საქართველოს კონფლიქტური რეგიონები დატოვეს როგორც გაერო-ს სადამკვირვებლო მისიამ საქართველოში, ისე ეუთო-ს მონიტორებმა. საერთაშორისო მექანიზმებიდან სიტუაციის სტაბილიზაციის ხელშესაწყობად მხოლოდ ევროკავშირის სადამ-კვირვებლო მისია მოქმედებს; საზოგადოებაც მხოლოდ ამ მისიის საქმიანობას უკავშირებს ქვეყანაში დაძაბულობის განმუხტვას და გრძელ-ვადიანი მშვიდობის შენარჩუნების პერსპექტივას.
უკანასკნელ პერიოდში ევროკავშირის მიმართ საქართველოს ხელისუფლებისა და მოსახლეობის განსაკუთრებული დამოკიდებულების მიუხე-დავად (ეს, ძირითადად, კონფლიქტურ რეგიო-ნებში და სამშვიდობო პროცესებში ევროკავშირის მონაწილეობას ეხება), ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
პარტნიორობის ინიციატივა დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე.
6 7
ფორუმის მონაწილეებმა გამოთქვეს სურვილი, რომ ევროკავშირმა ისინი განიხილოს როგორც ევროპის
ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების მთავრობების ბუნებრივი პარტნიორები.
მმართველი კომიტეტის წევრები წარმოადგენენ არა მხოლოდ ფორუმის მონაწილეებს, არამედ ყველა იმ
სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას, რომლებიცვერ მოხვდნენ ბრიუსელის ფორუმზე, მაგრამ
მონაწილე არიან ამ პროცესისა.
პარტნიორობის ინიციატივა დადებითად იმოქმედებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებაზე, რეგიონულ ქვეყნებში მდგრადი და სტაბილური პოლიტიკური სისტემის შექმნაზე და მთლიანად რეგიონის სტაბილურობაზე.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
6
5
- საერთო გამოწვევებზე პასუხის გაცემა (მაგალითად , გარემოს დაცვის სფეროში);
- საზღვრების უსაფრთხოებისა და ნაყოფიერების უზრუნველყოფა;
- ქვეყნების მოქალაქეებს შორის თანა-მშრომლობის ხელშეწყობა.
ოპერაციული პროგრამების უმეტესი ნაწილი დამტკიცდა 2008 წლის მეორე ნახევარში, ხოლო 2008-2009 წლების მიჯნაზე დაიწყო განაცხა-დებების შეგროვების პირველი ეტაპი.
სამეზობლო ინვესტირების პროგრამის მიზანია ევროკავშირსა და მეზობელ ქვეყნებს შორის არსებული ინფრასტრუქტურული მონაკვეთების (გარემოს დაცვის, ტრანსპორტისა და ენერგიის სფეროში) გაუმჯობესება. ამისათვის პროგრამიდან გამოიყოფა გრანტები სესხების, გარანტიების, საკაპიტალო რისკის ოპერაციების სახით ან პროექტების მომზადება-განხორციელების შესაძლებლობათა კვლევაში ტექნიკური დახმარების სახით.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების ჩარ-თულობა ინიციატივის განხორციელებაში სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარ-ჩევს. ამ საქმიანობაში მონაწილეობას მიიღებენ სამოქალაქო ინსტიტუტების წარმომადგენლები როგორც ევროკავშირის წევრი სახელმწიფო-ებიდან, ისე აღმოსავლეთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნებიდნ. ევროკომისიამ მხარი დაუჭირა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინი-ციატივაში მათ ჩართულობას, რისთვისაც შექმნა აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამოქალაქო საოზგადოების ფორუმი. ფორუმის საქმიანობის ფარგლებში პარტნიორი ქვეყნების და ევრო-კავშირის წევრი ქვეყნების სამოქალაქო საზო-გადოების წარმომადგენლების მონაწილეობამ მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეასრულოს პარტნიორ ქვეყნებში დემოკრატიული რეფორ-მების განხორციელებაში.
2009 წლის 7 მაისის ერთობლივი დეკლარაციის საფუძველზე ევროკომისიამ მოიწვია არასამთავ-რობო ორგანიზაციები და შესთავაზა მათ ოფიციალურად გამოეხატათ ინტერესი, დარეგის-ტრირებულიყვნენ მონაცემთა ბაზაში და მონაწილეობა მიეღოთ აღმოსავლეთის პარტნი-ორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის საქმიანობაში. აღნიშნული განაცხადის საფუძ-
ველზე ევროკომისიამ 2009 წლის 3 სექტემბერს მიიღო 439 ინტერესის გამომხატველი დოკუმენ-ტი. საქართველოდან 30 განაცხადი შევიდა, სომხეთიდან - 50, აზერბაიჯანიდან - 69, ბელო-რუსიდან - 76, მოლდოვადან – 30, უკრაინიდან - 62, ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისა და საერთა-შორისო ქსელიდან - 122.
სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმი 2009 წლის 17 ნოემბერს დაფუძნდა ბრიუსელში. ფორუმმა გააერთიანა ევროკავშირის და პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების 200-ამდე წარმომადგენელი: არასამათავრობო ორგანიზა-ციები, თინქ-ტანკები, ბიზნესისა და პროფესიული ასოციაციები, არამომგებიანი ორგანიზაციები, ეროვნული და საერთაშორისო ქსელები, პროფკავშირები. საქართველოდან ფორუმს ესწრე-ბოდა არასამთავრობო ორგანიზაციების 22 წარმომადგენელი, სომხეთიდან და აზერბაი-ჯანიდან - 21, მოლდოვადან - 20, ბელორუსიდან -27, უკრაინიდან - 30, საერთაშროისო ქსელებიდან -30, ევროპის წევრი ქვეყნებიდან - 47 და ევროკავშირის არაწევრი მესამე ქვეყნიდან - 3. როგორც ევროკომისიის ოფიციალური პირები აღნიშნავენ, ფორუმის არსებობა ხელს შეუწყობს მეტ კონტაქტს, დიალოგს და გამოცდილების გაზიარებას პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოებას, მთავრობებსა და ევროკავშირს შორის. ფიქრობენ, რომ სამმხრივი დიალოგი შედგება შემდეგ თემებზე: დემოკრატიის გაძლიე-რება, კარგი მმართველობა, ეკონომიკური რეფორ-მები, ენერგეტიკული უსაფრთხოება. სამმხრივი კონტაქტები და თანამშრომლობა ასევე ხელს შეუწყობს პარტნიორი ქვეყნებისა და ევროკავ-შირის თანამშრომლობას გრძელვადიან პერსპექტი-ვაში, როცა სამოქალაქო საზოგადოება გაინაწი-ლებს პასუხისმგებლობას ევროკავშირთან დაახლოე-ბასა და ინიციატივის ფარგლებში დაგეგმილი საქმიანობების განხორციელებაზე. ევროკომისია იმედოვნებს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების უნარები და შესაძლებლობები გა-
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს.
სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარჩევს.
8
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
(მათ შორის, კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვა-რება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს. სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმზე სამუშაო ჯგუფების მიერ მუშაობის დაწყებას წინ უძღოდა საზოგადოების წარმომადგენელთა განცხადება, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის წევრმა სახელმწიფოებმა უნდა იმუშაონ როგორც ევროპის საბჭოს რეკომენდაციების შესრულებაზე, ისე კოპენჰაგენის კრიტერიუმების შესრულებაზე, ამასთან, სამოქალაქო საზოგადოება ჩართული უნდა იყოს ამ მიზნების განსაზღვრის პროცესში.
ღირსსაცნობია ის ფაქტი, რომ ოთხივე სამუშაო ჯგუფის რეკომენდაციების ყურადღების ცენტრში მოხვდა ქვეყნის დემოკრატიზაციის პროცესის მხარდაჭერა: პოლიტიკური ინსტიტუტების რეფორმა, პოლიტიკური სისტემის ღიაობის უზრუნველყოფა, მრავალპარტიული დემო-კრატიული პროცესების ხელშეწყობა, ადგილობ-რივი ხელისუფლების ინსტიტუტების გაძლი-ერება.
პარტნიორი ქვეყნის სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა ქვეყნის განვითარების პრიო-რიტეტებს შორის აღიარეს კარგი მმართველობის პრაქტიკის დანერგვა, კანონის უზენაესობის და სასამართლოს დამოუკიდებლობის უზრუნველ-ყოფა, სამართლისადმი ხელმისაწვდომობა და კორუფციასთან ეფექტიანი ბრძოლის მექანიზმების დანერგვა.
აღმოსავლეთის პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებმა აქტიურად დაუჭირეს მხარი ქვეყნებში დაგეგმილ თუ მიმდინარე რეფორმებს და მოითხოვეს, რომ ევროკავშირის მიერ დემოკრატიულობის პროგრე-სის ხარისხის ძირითადი კრიტერიუმი უნდა გახდეს თავისუფალი, გამჭვირვალე და სამარ-თლიანი არჩევნები, თავისუფლი მედიისა და საყოველთაო თავისუფლებების უზრუნველყოფა, მედიის ახალი საშუალებების განვითარების ხელშეწყობა, აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყნებში მედია-ქსელების ამოქმედება. რაც შეეხება უსაფრთხოებასა და მშვიდობის მშენებლობას, სამოქალაქო საზოგადოება პარტნიო-რი ქვეყნების მთავრობებს სთხოვს გაიზიარონ და დაამკვიდრონ ევროკავშირის მთავარი ღირებუ-ლება – “დემოკრატია უსაფრთხოების საუკეთესო პოლიტიკაა”, რაც მოემსახურება პარტნიორების
ერთობლივ მიზნებსა და ინტერესებს. ფორუმის მონაწილეებმა ისურვეს რეგულაციების უკეთ ამოქმედება ეკონომიკურ და სოციალურ საკითხებთან მიმართებაში, ადმინისტრაციული წნეხის შესუსტება და ანტიკორუფციული ზომების მიღება, სამართლიანი კონკურენციის პირობების შექმნა, ევროკავშირთან თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების დადება და ევროპული სოცია-ლური მოდელის შესახებ დიალოგის დაწყება. ფორუმის მონაწილეებმა აღიარეს, რომ, პრაქტიკუ-ლად, ყველა პარტნიორი ქვეყანა დგას ეფექტური სააუდიტო სისტემისა და ფისკალური პოლიტიკის შექმნის ამოცანის წინაშე, ავითარებს კლიმატის ცვლილებზე რეაგირებისა და მდგრადი განვითარების ეროვნულ გეგმებს. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები მზად არიან, მხარი დაუჭირონ მწვანე ბიზნესს, სამუშაო ძალის მობილურობის, სავიზო პროცედურების ჰარმონი-ზაციას და გამარტივებას. განათლების სფეროში სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტების რეკომენდაციები შეეხო ონ-ლაინ უნივერსიტეტების, დისტანცირებული სწავლების და პროფესიული და საუნივერსიტეტო განათლე-ბის ხელშეწყობას, ხოლო ენერგო-უსაფრთხოების სფეროში ფორუმის მონაწილეებმა მოითხოვეს მეტი ტრანსპარანტულობა ენერგოპოლიტიკის, ტარიფების განსაზღვრის სქემებზე და ისურვეს სინერგიული რეგიონული პოლიტიკების განვი-თარება. სამოქალაქო საზოგადოების განვითარებისა და მდგრადობის ხელშეწყობის მიზნით ფორუმის მონაწილეებმა მოითხოვეს, რომ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს მიეცეთ ევრო-კომისიაში წინადადებების წარდგენის და მონაწი-ლეობის უფლება; მათ უნდა შეეძლოთ ევრო-კავშირის კანონმდებლობასთან დაახლოება და შესრულების პროცესზე სამოქალაქო მონიტო-რინგის დაწესება. ასევე, სამუშაო ჯგუფებში გამართულ შეხვედრებზე გამოითქვა სურვილი, რომ კონტაქტების გასაძლიე-რებლად შეიქმნას ორი ინტერნეტ-ფორუმი. პირველი ბიზნეს-ასოციაციებს შორის კონტაქტე-ბის გასაძლიერებლად, მეორე-ევროპის სოცია-ლური დიალოგის მიმდინარეობის შესახებ დაინტერესებულ პარტნიორებს შორის ინფორ-მაციის გაცვლისა და გამოცდილების გაზიარების მიზნით . საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებიდან აღმოსავლეთის პარტნიორობის ბრიუსელის ფორუმს 21 წარმომადგენელი დაესწრო. ორი მათგანი სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის მმართველ კომიტეტში აირჩიეს: ბატონი კახა გოგოლაშვილი (GEPLAC, ეკონომიკური პოლიტი-
ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა (მათ შორის, კონფლიქტის
მშვიდობიანი მოგვარება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს.
8
ბრიუსელის ფორუმის მუშაობამ აჩვენა, თუ რამდენი საერთო პრობლემა (მათ შორის, კონფლიქტის
მშვიდობიანი მოგვარება) და მისწრაფება აერთიანებს საქართველოს და სხვა პარტნიორ ქვეყნებს.
აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს.
სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის დონე და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობას ევროკავშირის სხვა ინიციატივებისაგან გამოარჩევს.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
4
5
4
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფინანსური კონტრიბუცია და გამოყენებული ინსტრუ-მენტები აღმოსავლეთის პარტნიორობისათვის მომავალ წლებში გამოყოფილი 600 მლნ ევრო ნაწილობრივ განეკუთვნება სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის დაფინანსების არხებს და, შესაბამისად, თანხები იმართება სამეზობლო პოლიტიკისა და პარტნიორობის ინსტრუმენტის (ENPI) დახმარებით.
2010-2013 წლებში სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში დახარჯული თანხების მოცულობა შეადგენს აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინსტრუმენ-ტისათვის ხელმისაწვდომი თანხების დაახლო-ებით მეოთხედს. ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის განსახორციელებ-ლად გამოყენებული იქნება ყველა არსებული ინსტრუმენტი, რომელიც სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში მოქმედებს, კერძოდ, TAIEX და Twinning და სხვა. ასევე, პარტნიორ რეგიონებთან პირდაპირი თანა-მშრომლობისათვის ევროკომისია განახორციელებს საზღვრისპირა თანამშრომლობის პროგრამებს, ნაკლებად განვითარებული რეგიონებში - ინვესტირების პროგრამებს.
ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიცია-ტივა წვლილს შეიტანს შავი ზღვის სინერგიის (რუსეთის და თურქეთის მონაწილეობით) და სხვა რეგიონული თანამშრომლობის ინიციატივებში, სადაც, გარდა გარემოს დაცვისა და ენერგეტიკული უსაფრთხოების, ტრანსპორტის სისტემების განვითარების თემებისა, დიდი მნიშვნელობა მიენიჭება სამოქალაქო საზოგდოების ფორუმის იდეას. მოსალოდნელია, რომ მსგავსი ტიპის რეგიონული თანამშრომლობის გრავიტაციის ცენტრი გახდება ბრიუსელი.
როგორც ევროკომისიის დოკუკმენტებშია აღნიშნ-ული, აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლებში გამოყოფილი რესურსები (2010 წელს გამოყო-ფილია 85 მლნ ევრო, 2011 წლისთვის – 110 მლნ ევრო, 2012 წლისთვის – 175 მლნ ევრო და 2013 წლისთვის – 230 მლნ ევრო) დაიხარჯება შემდეგი მიზნებისათვის:
პარტნიორ ქვეყნებში ყოვლისმომცველი ინსტიტუტების მშენებლობის პროგრამა
(დაახლოებით 175 მლნ ევრო. დაიწყება 2011 წელს);
რეგიონული განვითარების პილოტური პროგრამები, რომლებიც გათვლილია რეგიონის ეკონომიკური და სოციალური უთანასწორობის საკითხებზე (დაახლოებით 75 მლნ ევრო. დაიწყება 2012 წელს);
აღმოსავლეთის პარტნიორობის მრავალ-მხრივი მიმართულების განხორციელება (დაახლოებით 350 მლნ ევრო. დაიწყება 2010 წელს).
ევროპის გაერთიანება 2007-2010 აღმოსავლეთ პარტნიორ ქვეყნებში უკვე ახორციელებს ორმხრივ პროგრამებს სამეზობლო პოლიტიკის ინტრუმენ-ტის, ევროპის სამეზობლო და პარტნიორობის ინსტრუმენტის ფარგლებში. ევროკომისიის მიერ შემუშავებული ინდიკატორული გეგმების მიხედ-ვით დაფინანსების მოცულობა პარტნიორ ქვეყნებში 2007-2010 წლების მანძილზე შემდეგ-ნაირად განაწილდა:
სომხეთი € 98.4 მლნ
აზერბაიჯანი € 92 მლნ
საქართველო € 20.4 მლნ (დამატებითი დაფი- ნანსება აგვისტოს ომის შე- დეგების რეაბილიტაციისათვის გამოიყო € 500 მლნ მოცულო- ბით)
მოლდოვა € 209.7 მლნ
უკრაინა € 494 მლნ
სამეზობლო პოლიტიკის და პარტნიორობის ინსტრუმენტის გარდა გასულ წლებში პარტნიორ ქვეყნებს მიეცათ შესაძლებლობა, ესარგებლათ შემდეგი დაფინანსების წყაროებით:
სამთავრობო მომსახურება. მისი მიზანია, დამატებითი დახმარება გაუწიოს იმ სამეზობ-ლო ქვეყნებს, რომელთაც ყველაზე მეტ პროგრესს მიაღწიეს სამოქმედო გეგმის შესრულებაში. მმართველობა აქ განსაზღვრუ-ლია ძალიან ფართო გაგებით, მოიცავს რა ადამიანის უფლებებს, კანონის უზენაესობას, სამართლის ხელმისაწვდომობას, გამჭვირვალე და ანგარიშგებიან მთავრობას.
საზღვრისპირა თანამშრომლობა. 2007-2013 წლის ბიუჯეტში აღნიშნული კომპონენტის რეალიზაციისთვის, რომელიც 15 ტრანს-სასაზღვრო პროგრამისაგან შედგება, 1,118 მილიარდი ევროა გამოყოფილი. ტრანს-სასაზღვრო თანამშრომლობას აქვს ოთხი ძირითადი მიზანი: - სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების
წახალისება;
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის
შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს.
9
კისა და სამართლებრივი საკითხების ქართულ-ევროპული საკონსულტაციო ცენტრი) სამუშაო ჯგუფის კოორდინატორად, ხოლო ქალბატონი თამარ ხიდაშელი (საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია) ქვეყნის ფასილიტატორად საქართველოდან. როგორც მმართველი კომიტე-ტის წევრები აცხადებენ, საბჭოს წევრების როტაციის წესსა და ფორუმის მონაწილე ორგანიზაციების შერჩევის კრიტერიუმების დადგენაზე მუშაობა გრძელდება. მოსალოდ-ნელია, რომ 2010 წლის ზაფხულამდე დაიხვეწება ის მიდგომები, რომლებიც უზრუნველყოფენ მომავალში ფორუმის საქმიანობის გაგრძელებას და ეფექტიანობის გაზრდას. ეს ხელს შეუწყობს პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგა-დოებაში ფორუმის და მისი მმართველო საბჭოს ლეგიტიმაციას, რაც მას მართლაც წარმომადგენ-ლობით ორგანოდ აქცევს.
დასკვნა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში ევროკავშირი ყოველ ცალკე აღებულ პარტნიორ ქვეყანასთან განსაზღვრავს თანამშრომ-ლობის პრიორიტეტებს, რეფორმების მასშტაბსა და სიღრმეს. ეს პროცესი პირდაპირ იქნება დამოკიდებული თავად ქვეყანაში გატარებული რეფორმების ინტენსიურობასა და წარმატებაზე. ამგვარად, ყველა პარტნიორ ქვეყანას, მათ შორის, საქართველოს ეძლევა შესაძლებლობა ევრო-კავშირთან ინტეგრაციის პროცესში მიაღწიოს ურთიერთობის განსაკუთრებულ სიღრმეს და ინტეგრაციის განსაკუთრებულ დონეს. ქვეყნის განვითარების ამ ეტაპზე ხელისუფლებასთან ერთად მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეუძლია პარტნიორი ქვეყნის სამოქალაქო საზოგადოებას.
ევროკავშირმა აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის შექმნით უკვე გადადგა ნაბიჯები, რითაც დადასტურდა, რომ ევროკავშირი პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადოებებს მართლაც განსაკუთ-რებულ მნიშვნელობას ანიჭებს და განიხილავს მათ “ევროპის ინსტიტუტების, აღმოსაველთის პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნის მთავრობების ბუნებრივ პარტნიორებად”. როგორც ფორუმის მონაწილეებმა აღნიშნეს, ასეთი თანამშრომლობა სასურველია გავრცელდეს ორმხრივი და მრავალმხრივი პროგრამების დაგეგმვის, განხორ-ციელების, მონიტორინგისა და შეფასების პროცესში.
დღეს საქართველოს სამოქალაქო საზოგადო-ებისათვის მნიშვნელოვანია გაიზარდოს მისი
მონაწილეობა და ჩართულობა აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლებში პროგრამების დაგეგ-მვისას; ეს მომავალში დღის წესრიგში დააყენებს ევროკავშირთან დაახლოების ხელშემწყობი სამოქმედო გეგმების შესრულების პროცესზე სამოქალაქო მონიტორინგის განხორციელებას და შეფასებას.
საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებამ სასურ-ველია იზრუნოს მისი როლისა და გავლენის გაზრდაზე ქვეყანაში მიმდინარე რეფორმების განხორციელებისას, რაც შესაძლებელი იქნება 1) პარტნიორობის ინიციტივის ფარგლებში შექმნილი სამოქალაქო ფორუმის თემატური პლატფორმების გამოყენებით, ასევე, ადგილობრივ და საერთა-შორისო მნიშვნელობის სამოქალაქო კოალიციებსა და ქსელებში მონაწილეობით; 2) უნარების გაძლიერებით რეფორმების მონიტორინგსა და ევალუაციის განხორციელებაში; 3) ინფორმი-რებულობის და ცოდნის ამაღლებით ევროკავ-შირის/სამეზობლო პოლიტიკის/აღმოსავლეთის პარტნიორობის პრინციპების და პრიორიტეტების შესახებ.
აღნიშნულ საქმიანობას ხელს შეუწყობს აღმოსავ-ლეთის პარტნიორების სამოქალაქო საზოგადო-ების ფორუმზე შექმნილი კომუნიკაციის საშუალე-ბები, კერძოდ:
1. შეიქმნება სამოქალაქო საზოგადოების ფორუ-მის ვებ-გვერდი, რომელიც გაზრდის ყველა დაინტერესებული პირის, ორგანიზაციის ხელმისაწვდომობას ევროკავშირის ინსტიტუ-ტების და ეროვნული მთავრობების მიერ შემუშავებული ორმხრივი და მრავალმხრივი ოფიციალური დოკუმენტების/ხელშეკრუ-ლებების/პოლიტიკების მიმართ.
2. ეროვნული ფასილიტატორები და სამუშაო ჯგუფების კოორდინატორები პასუხისმგებ-ლები იქნებიან უზრუნველყონ სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების კომუნი-კაცია ევროკომისიასთან, რადგანაც ვებ-გვერდი ღია იქნება ყველა დაინტერესებული მხარის მოსაზრებებისა და კვლევის შედეგების გამოსაქვეყნებლად.
ამგვარად, ფორუმი საქართველოს და სხვა პარტნიორი ქვეყნების სამოქალაქო საზოგადო-ებებს სთავაზობს ახალ შესაძლბელობებს, მონაწი-ლეობა მიიღონ სამმხრივ დიალოგში (ევრო-კავშირი, ეროვნული ხელისუფლება, სამოქალაქო საზოგადოება), ხელი შეუწყონ პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში პარტნიორი ქვეყნების ურთიერთთანამშრომლობას და მათ შემდგომ დაახლოებას ევროკავშირთან.
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
პოლიტიკის ანგარიშზე შეგიძლიათ
კომენტარი გააკეთოთ
კავკასიური ინსტიტუტის
შესაბამის ბლოგზე.
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის
შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს.
დასკვნა
პოლიტიკისანგარიშზეშეგიძლიათ
კომენტარი გააკეთოთ კავკასიური
ინსტიტუტისშესაბამის ბლოგზე.
ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობებიCIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010
7
3
მუშაობის დასრულება, რომელიც გაუადვი-ლებს პარტნიორი ქვყენების მოქალაქეებს ევროკავშირში მოგზაურობას. ეს გააძლი-ერებს მცდელობას, ქვეყანაში დაიძლიოს კორუფცია, ორგანიზებული დანაშაული და მიგრაცია; ხელს შეუწყობს ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვას, თავშესაფრისა და ინტეგრირებული სასაზღვრო მენეჯმენტის სისტემათა ჩამოყალიბებას; პროცესის საბო-ლოო მიზანი იქნება ვიზების სრული ლიბერალიზაცია. თანამშრომლობის ფარ-გლებში წახალისებული იქნება სამუშაო ძალის მობილურობის შესაძლებლობების კვლევა და ევროკავშირის სამუშაო ბაზრის გახსნა პარტნიორი ქვეყნებისათვის;
4. პარტნიორი ქვეყნებისათვის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაძლიერება ინფრასტრუქ-ტურული ინვესტიციების მოძიების გზით, ენერგეტიკული ეფექტიანობის უკეთესი რეგულირებითა და კრიზისული სიტუაცი-ების თავიდან ასაცილებლად ამ სფეროში ადრეული შეტყობინების სისტემის ამოქმე-დებით.
ამასთან, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიცია-ტივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევრო-კავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა. ინიცია-ტივის ფარგლებში მრავალმხრივი თანამშრომ-ლობის განვითარების მიმართულებით შემდეგი შედეგების მიღწევა განისაზღვრა:
1. ოთხი თემატური პოლიტიკის პლატფორმის ფარგლებში თანამშრომლობა: 1) დემოკრატია, კარგი მმართველობა და სტაბილურობა, 2) ეკონომიკური ინტეგრაცია და ევროკავშირის პოლიტიკებთან მიერთება, 3) ენერგეტიკული უსაფრთხოება, 4) ხალხთა შორის კონტაქ-ტები;
2. გარემოს დაცვისა და კლიმატის საკითხებზე თანამშრომლობა;
3. 2013 წლამდე დამატებითი 350 მილიონი ევროს დაფინანსების მოძიება;
4. ხუთი მნიშვნელოვანი ინიციატივა (flagship initiative) გულისმობხ თემატური დიალოგის წარმართვას შემდეგ პოლიტიკებზე: 1) საზღვრის დაცვის პროგრამა, 2) ელექტრო-მომარაგების ბაზრის, ენერგოეფექტურობის და განახლებადი ენერგიების ინტეგრაცია, 3) მცირე და საშუალო ბიზნესის მომსახურეობა, 4) სამხრეთის დერეფანი, 5) კატასტროფების პრევენცია და რეაგირება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობა ფარავს უსაფრთხო-ების საკითხებსაც; ის მხარს უჭერს სტაბილურო-ბასა და უსაფრთხოებას ევროკავშირის საზღვრებ-თან, აძლიერებს კარგ სამეზობლო ურთიერთო-ბებს პარტნიორებს შორის; ის გულისხმობს ეფექტიან თანამშრომლობას, პოლიტიკურ ურთი-ერთობებს პარტნიორებს შორის, კერძოდ, თანამშრომლობის შემდგომ განვითარებას ევრო-კავშირის ერთიან საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის ფარგლებში, წინასწარი შეტყობინების სისტემის გაძლიერებას კონფლიქტების რეგიონებ-ში, თანამშრომლობას შეიარაღების ექსპორტის პოლიტიკისა და მასობრივი განადგურების იარაღის გაუვრცელებლობის საკითხებში.
2004 წლიდან ევროკავშირის სამეზობლო პოლი-ტიკის ფარგლებში მიმდინარე რეფორმებისა და მოდერნიზაციის პროცესში მიღწეულ პროგრესს დიდი მნიშვნელობა ექნება ევროკავშირისა და აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე მხარეების მომავალი თანამშრომ-ლობისათვის, რომელიც ორმხრივ და მრავალ-მხრივ ფორმატში წარიმართება.
ევროკავშირთან თანამშრომლობის სიღრმესა და ინტენსიურობას ევროკომისია პარტნიორი ქვეყნის შესაძლებლობების და უნარების საფუძველზე განსაზღვრავს. ამისათვის, პარტნიორ ქვეყენაში რეფორმების მიმდინარეობის შეფასებით დაკავე-ბული ევროკომისიის მაღალი თნამდებობის პირები ოთხი თემატური პლატფორმის ფარგლებ-ში, სულ ცოტა, წელიწადში ორჯერ შეიკრიბებიან. ცალკეული პლატფორმის მუშაობის მხარდასა-ჭერად დაგეგმილია იმდენი სამუშაო შეხვედრის გამართვა, რამდენსაც საჭიროება მოითხოვს.
დაგეგმილია, რომ ევროკავშირის და აღმოსავ-ლეთის პარტნიორი ქვეყნების სახელმწიფოთა მეთაურების შეხვედრა ორ წელიწადში ერთხელ გაიმართოს, ხოლო პროგრესის შესაფასებლად საგარეო საქმეთა მინისტრები ყოველწლიურად შეიკრიბონ.
ევ კ ვ ღ ვლე ტ ქ ლ ქ გ დ ე ლ დ ე დ ლ ე ლე ლ ე
ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათანხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება.
აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევროკავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა.
10
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
გამოყენებული წყაროები და დოკუმენტები: Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit; http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/er/107589.pdf
Eastern partnership: Communication from the European Commission to the European Parliament and the Council , COM(2008) 823, 3 December 2008
Eastern partnership: Commission staff working document, SEC(2008) 2974, 3 December 2008
Eastern Partnership - Eastern dimension of the European Neighbourhood Policy"
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/index_en.htm The Eastern Partnership – Flagship Initiatives http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/initiatives/index_en.htm
The Eastern Partnership Mulilateral Platforms http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/platforms/index_en.htm
Vademecum on financing - Eastern Partnership 17 December 2009
Members of the Steering Committee of the Eastern Partnership Civil Society Forum elected during the meeting on 16-17 November http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/civil_society/forum/members_sc_en.pdf
i. ევროპის საბჭოს და აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის წევრი ქვეყნების 2009 წლის 7 მაისის ერთობლივი დეკლარაცია. http://www.consilium.europa.eu/applications/search/newsDocDetails.asp?cmsid=650&dockey=107589&doclang=EN&lang=EN 2009 წლის. 8 დეკემბერს ევროპის საბჭოს დასკვნა სამხრეთ კავკასიის შესახებ.
ii. ENPI, Neighbourhood Investment Facility (NIF) and Governance Facility.
iii. აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივაში არ შედის რუსეთი, თუმცა, ევროკომისიის განცხადებით, ეს ინიციატივა არ არის რუსეთის ინტერესების საწინააღმდეგოდ მიმართული. რუსეთი კვლავაც რჩება ევროკავშირის სტრატეგიულ პარტნიორად, და რუსეთ-ევროკავშირის ახალი ყოვლისმომცველი ხელშეკრულება მომზადების პროცესშია.
iv. ფორუმში მონაწილეობის გამოხატვის ვადა განისაზღვრა 2009 წლის 31 აგვისტო, თუმცა მოგვიანებით გაგრძელდა 2009 წლის 3 სექტემბრამდე.
v. Benita Ferrero-Waldner, EU Commissioner for Ext ernal Relations and European Neighbourhood Policy ,Civil Society Forum Strengthens the Eastern Partnership, SPEECH/09/538; 17/11/2009 http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/09/538&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en
vi. Speech of the Vice Prime Minister of Georgia, State Minister for European and Euro-Atlantic Integration, Mr. Giorgi Baramidze. Euro-pean Parliament. November 2009.
vii. როგორც საქართველოში დღემდე ჩატარებული კვლევების შედეგები მიანიშნებენ, საქართველოს სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები შეზღუდულ ინფრომაციას ფლობენ ევროკავშირის მიერ საქართველოში განხორციელებული პროგრამების შესახებ; არ მიმდინარეობს საინფორმაციო კამპანიები და პროფესიული დებატები არც პროგრამის შინაარსისა და არც პროგრამის ფარგლებში ხელისუფლების მხრიდან აღებული ვალდებულებების შესრულების შესახებ.
ამ მოსაზრებას ადასტურებს არასამთავრობო ორგანიზაციების ლიდერებს შორის 2009 წლის ივლისს ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები. კვლევის მიზანი იყო ევროპის თანამშრომლობისა და პარტნიორობის ინსტრუმენტისა (ესპი) და საქართველოში ამ ინსტრუმენტით დაფინანსებული პროგრამების მიმდინარეობის შესახებ სამოქალაქო სექტორის ჩართულობისა და ინფორმირებულობის დონის განსაზღვრა. ყველა გამოკითხული არასამთავრობო ორგანიზაცია 2007-2009 წლებში აქტიურად იყო ჩართული ევროკავშირი-საქართველოს სამოქმედო გეგმის შესრულების მონიტორინგში და ყოველწლიურად ამზადებდა გეგმის შესრულების ანგარიშს ევროკომისიაში წარსადგენად.
გამოკითხული ორგანიზაციების აბსოლუტურმა უმრავლესობამ განაცხადა, რომ არ ყოფილან ჩართული 2007-2010 წლების ესპი-ს პრიორიტეტების შემუშავებაში, რომ ისინი მხოლოდ გაეცნენ უკვე განსაზღვრულ პრიორიტეტებს და მათ შემუშავებაში მონაწილეობა არ მიუღიათ. ისინი არ მონაწილეობდნენ არც 2007-2008 და 2009 წლების ესპი-ს წლიური პროგრამების დაგეგმარებაში. აგრეთვე, ისინი ფლობენ შეზღუდულ შესაძლებლობებს, რომ ევროკომისიასა და მთავრობას გააცნონ თავიანთი თვალსაზრისი ესპი-ს ფარგლებში ქმედებების დაგეგმვისა და განხორციელების შესახებ. ოთხმა გამოკითხულმა ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ ამას, ძირითადად, ევროკომისიისა და ხელისუფლების წარმომადგენლებთან პირისპირ შეხვედრისას ახერხებენ
სხვადასხვა პროგრამის მონიტორინგულ და შეფასებით საქმიანობაში არასამთავრობო ორგანიზაციები აწყდებიან სისტემური სახის პრობლემებს, კერძოდ, არასამთავრობოები აცხადებენ, რომ განსაკუთრებით პრობლემურია შემდეგი საკითხები: ხელმისაწვდომი საჯარო ინფორმაციის სიმწირე, ინფორმაციის დაგვიანებით მოწოდება, საჯარო მოხელეთა არაკომპეტენტურობა, საჯარო მოხელეთა ხშირი ცვლა, სახელმწიფო საბიუჯეტო კანონის მუდმივი ცვლილებები, სახელმწიფოს მხრიდან გულგრილი დამოკიდებულება მონიტორინგის შედეგებისადმი და სხვა.
Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit; http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/er/107589.pdf
Eastern partnership: Communication from the European Commission to the European Parliament and the Council ,
Eastern partnership: Commission staff working document,
Eastern Partnership - Eastern dimension of the European Neighbourhood Policy”
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/index_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/initiatives/index_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/platforms/index_en.htm
Vademecum on financing - Eastern Partnership
http://ec.europa.eu/external_relations/eastern/civil_society/forum/members_sc_en.pdf
http://www.consilium.europa.eu/applications/search/newsDocDetails.asp?cmsid=650&dockey=107589&doclang=EN&lang=EN
EU Commissioner for Ext ernal Relations and European Neighbourhood Policy http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?
reference=SPEECH/09/538&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en
გამოყენებული წყაროები და დოკუმენტები:
ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათანხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება.
აღმოსავლეთ პარტნიორობის ინიციატივის მონაწილე ქვეყნებს შორის მრავალმხრივი თანამშრომლობისთვის ხელშეწყობა ევროკავშირის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა.
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010 ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობა: სამოქალაქო საზოგადოების მოლოდინები და ახალი შესაძლებლობები
2
ლ ტ კ გ ე ე ვ ლ
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა
2004 წლის ევროკავშირის ბოლო წარმატებულმა გაფართოებამ ბიძგი მისცა ევროპის სამეზობლო პოლიტიკას, რომლის საფუძველზე ევროკავშირმა მიზნად დაისახა მის აღსავლეთით და სამხრეთ საზღვრებთან მდებარე 16 ქვეყანასთან თანამშრომ-ლობის გაუმჯობესება, პოლიტიკური ურთიერთო-ბებისა და ეკონომიკური ინტეგრაციის გაღრმავება, სტაბილურობის, უსაფრთხოებისა და კეთილ-დღეობის დონის გაზრდა. თანამშრომლობის პრიორიტეტები განისაზღვრა სამეზობლო პოლი-ტიკის მონაწილე ყველა ცალკეულ პარტნიორ ქვეყანასთან შეთანხმებულ ორმხრივ სტრატეგიულ დოკუმენტში - ევროპის სამეზობლო პოლიტიკის სამოქმედო გეგმა. აღნიშნულ დოკუმენტში ჩამოყალიბებულია პარტნიორ ქვეყანაში მიმდი-ნარე პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების მოკლევადიანი და საშუალოვადიანი პრიორი-ტეტები, ასევე - განსახორციელებელი ღონისძი-ებების კონკრეტული გეგმა. გასულ წლებში სამოქმედო გეგმის განხორციელებამ ხელი შეუწყო მეზობელი სახელმწიფოების მცდელობას (მათ შორის, საქართველოსას), ქვეყანაში დაამკვიდროს კარგი მმართველობა და სამართლიანი სოციალუ-რი და ეკონომიკური გარემო, უზრუნველყოს ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკის ფარ-გლებში დაგეგმილი დახმარების პროგრამების განხორციელება.
მეზობელი ქვეყნების ფინანსური და ტექნიკური დახმარებისათვის ევროკავშირმა გამოიყენა გაფათოების პროცესში ცენტრალურ და აღმოსავ-ლეთ ევროპის ქვეყნებში უკვე გამოცდილი და წარმატებული ინსტრუმენტები; შეიქმნა ახალი საშუალებები, როგორიცაა სამეზობლო და პარტნიორობის ინსტრუმენტი, სამეზობლოს საინ-ვესტიციო და სამთავრობო მომსახურეობა და სხვა.
2008 წლის ივნისში ევროპის საბჭომ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების - პოლონეთისა და შვედეთის - ინიციატივის საფუძველზე დაავალა ევროკომისიას სამეზობლო პოლიტიკის პროცესის შემდგომი განვითარება “აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის” ფარგლებში, რამაც დღის წესრიგში დააყენა ევროკავშირის აღმოსავლელი მეზობლე-ბის, კერძოდ, ბელორუსის, უკრაინის, მოლდოვას, საქართველოს, სომხეთისა და აზერბაიჯანის,
შემდგომი დაახლოება ევროკავშირთან ახალი ინიციატივების საფუძველზე. 2008 წლის სამ დეკემბერს ევროპის კომისიამ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა წარუდგინა ევროპის საბჭოს. ინიციატივის ძირითადი მიზანი იყო სამეზობლო პოლიტიკის ფარგლებში ევროკავ-შირისა და მისი აღმოსავლელი პარტნიორი ქვეყნე-ბის თანამშრომლობის შემდგომი გაღრმავება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივა ფორ-მალურად ძალაში შევიდა 2009 წლის შვიდ მაისს აღმოსავლეთის პარტნიორობის სამიტზე მიღებუ-ლი ერთობლივი დეკლარაციის მიღებით. დეკლარაციის საფუძველზე ცნობილი გახდა, რომ აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად განსაზღ-ვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივი და მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის ფარგლებში შეეცდება.
კერძოდ, ევროკავშირი ცლკეულ აღმოსავლეთის პარტნიორ ქვეყანას სთავაზობს კონკრეტულ, გრძელვადიან მხარდაჭერას დემოკრატიული და საბაზრო რეფორმების გასატარებლად, რაც პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სტაბილურობას შეუწყობს ხელს. ამასთან, აღმოსავლეთის პარტნიო-რობის ინიციატივა პოლიტიკის შემადგენელი მრავალმხრივი კომპონენტის დახმარებით ევრო-კავშირს აძლევს დამატებით შესაძლებლობას რეფორმების დასაჩქარებლად, ქმნის ექვსი პარტნიორი ქვეყნის ფორუმს და ოთხ თემატურ პლატფორმას ერთმანეთში გამოცდილების გასა-ზიარებლად.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ფარგლებში ევროკავშირი მზადაა, პარტნიორებთან ორმხრივი მოლაპარაკებების საფუძველზე შეათან-ხმოს ასოციაციის ხელშეკრულება, რომელიც აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივის ძირითადი ელემენტია. ის შეცვლის პარტნიორ ქვეყნებთან აქამდე მოქმედი პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულებას (PCA). ასოცია-ციის ხელშეკრულების ფარგლებში ევროკავშირსა და პარტნიორ ქვეყანას შორის ორმხრივი თანამშორმლობა შემდეგი მიმართულებებით განვითარდება:
1. ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულების შეთანხმება და მიღება;
2. ყოვლისმომცველი პროგრამების მხარდაჭერა პარტნიორების სახელმწიფო ინსტიტუტების მშენებლობის პროგრამის ფარგლებში ადმინისტრაციული შესაძლებლობების განსა-ვითარებლად;
3. “მობილობისა და უსაფრთხოების პაქტზე”
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად
განსაზღვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივი და მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის
ფარგლებში შეეცდება.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ინიციატივით გათვალისწინებული პოლიტიკა ნათლად
განსაზღვრული მიზნების განხორციელებას ორმხრივიდა მრავალმხრივი თანამშრომლობის ფორმატის
ფარგლებში შეეცდება.
11
მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი (CIPDD) დამოუკიდებელი, საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე მომუშავე კვლევითი ცენტრია. ინსტიტუტი დაფუძნდა თბილისში 1992 წელს. კავკასიური ინსტიტუტი ასრულებს კვლევით სამუშაოებს, ამზადებს და გამოსცემს სხვადასხვა პუბლიკაციას, აწყობს კონფერენციებს, მრგვალ მაგიდებს და საჯარო დისკუსიებს. ინსტიტუტი აგრეთვე ატარებს სასწავლო ტრენინგებს და სემინარებს. ინსტიტუტის კომპეტენცია განსაკუთრებით მაღალია ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა: ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობები და სამოქალაქო ინტეგრაცია, ადგილობრივი თვითმმართველობა, სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება, მედია, პოლიტიკური პარტიები, სამხედრო-სამოქალაქო ურთიერთობები და უსაფრთხოების სექტორის რეფორმები.
მისამართი: აკაკი წერეთლის გამზირი 72, თბილისი 0154, საქართველო სააბონენტო ყუთი 101, თბილისი 0108, საქართველო
ტელ: (995 32) 35 51 54, ფაქსი (995 32) 35 57 54 ელ-ფოსტა: [email protected];
ინსტიტუტის ბოლო გამოცემები
თურქეთ-სომხეთის ურთიერთობების მოსალოდნელი დარეგულირება: გავლენა საქართველოზე
შიდა ქართლი 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ: გამოწვევები და გადაწყვეტის გზები
ზოგადი განათლების ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა საქართველოში
ჯავახეთი აგვისტოს ომიდან ერთი წლის შემდეგ
განათლების სისტემაში მიმდინარე რეფორმის შეფასება
საქართველოს განათლების სისტემის რეფორმა და არაქართულენოვანი სკოლები: რეკომენდაციები პოლიტიკის შესამუშავებლად
შრომითი მიგრაცია საქართველოდან და ორმხრივი შრომითი ხელშეკრულებები: პერსპექტივები და საჭიროებები
რამდენად შეიცვალა მსოფლიო? გავლენა ქართულ პოლიტიკაზე
საქართველოს სატყეო სექტორი
ადგილობრივი თვითმმართველობის ადმინისტრაციული მოწყობა: სამოქალაქო საზოგადოების ხედვა
მედია-სივრცის პლურალიზმის პრობლემები საქართველოში
მედია (ზე)მოქმედებაში
2008 წლის აგვისტოს მოვლენების შემდეგ: რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგები
უსაფრთხოების სექტორის რეფორმა საქართველოში 2004-2007
მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი (CIPDD) დამოუკიდებელი, საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე მომუშავე კვლევითი ცენტრია. ინსტიტუტი დაფუძნდა თბილისში 1992 წელს. კავკასიური ინსტიტუტი ასრულებს კვლევით სამუშაოებს, ამზადებს და გამოსცემს სხვადასხვა პუბლიკაციას, აწყობს კონფერენციებს, მრგვალ მაგიდებს და საჯარო დისკუსიებს. ინსტიტუტი აგრეთვე ატარებს სასწავლო ტრენინგებს და სემინარებს. ინსტიტუტის კომპ ეტენცია განსაკუთრებით მაღალია ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა: ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობები და სამოქალაქო ინტეგრაცია, ადგილობრივი თვითმმართველობა, სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება, მედია, პოლ იტიკური პარტიები, სამხედრო-სამოქალაქო ურთიერთობები და უსაფრთხოების სექტორის რეფორმები.
მისამართი: აკაკი წერეთლის გამზირი 72, თბილისი 0154, საქართველოსააბონენტო ყუთი 101, თბილისი 0108, საქართველო
ტელ: (995 32) 35 51 54, ფაქსი (995 32) 35 57 54ელ-ფოსტა: [email protected];
CIPDD პოლიტიკის ანგარიში, თებერვალი 2010
2
3
