1

საგანი: სამეწარმეო სამართალითემა: საფირმო სახელწოდება

ავტორი: თედო სანიკიძეთბილისი - 2016

2

საპრეზენტაციო პროგრამა: შესავალი (ზოგადი მიმოხილვა)საფირმო სახელწოდება:

• სახელის შერჩევა და მისი მნიშვნელობა ორგანიზაციისათვის• შერჩევის პროცესი• სახელის შეფესება• მაგალითები საფირმო სახელწოდების ცვლილებაზე

საფირმო სახელწოდების მარეგულირებელი საკანონმდებლო ნორმები:• მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის მოთხოვნები • სახელის გაყალბების და მიმსგავსების პრობლემებიშეჯამება

3

სახელი

( ), სახელი არის ტერმინი გამონათქვმი რომელიც იდენტიფიკაციისათვის. , , , გამოიყენება სახელი გააჩნია ადამიანებს ადგილებს ნივთებს ცოცხალ

, . .არსებებს მოვლენებს და ა შ

4

საფირმო სახელწოდება

განვიხილოთ კომპანიისათვის სახელის შერჩევის პროცესი და მისი მნიშვნელობა ქართული ნეიმინგ საკონსულტაციო სააგენტო Cristopher Robin- ის ვებ გვერდზე :არსებული ინფორმაციის მიხედვით

, ორგანიზაციას წარმატებისათვის მრავალი რამ სჭირდება ძირითადად ესაა , , ჭკვიანი ლიდერების ყოლა კარგი მარკეტინგი გამართული ორგანიზაციული

, სტრუქტურა დინამიურ გარემოზე ოპტიმალურად შეხამებული ბიზნეს სტრატეგია . , თუ სხვა თუმცა ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი ზემოჩამოთვლილთა შორის

. ცალსახად კომპანიის სახელწოდებაა

5

სახელის შერჩევა - ნეიმინგი

, ყოველთვის როდესაც ადამიანებს ეხმარები შენი სახელის გამეორებასა , ! და გაგებაში შენ არსებითად ბოდიშს უხდი მათ ასეთი სახელის გამო

, ძლიერი განსაკუთრებული სახელწოდებები ბრენდის პოზიციონირებას . გამოხატავს და ყოველთვის პირველი გვახსენდება

, სუსტი და ნაკლებად ეფექტური სახელწოდების შემთხვევაში იძულებული , . ხარ პოზიციონირების შესახებ თავად ისაუბრო ანუ რეკლამა გააკეთო

, რეკლამის დახმარებით შენს შესახებ შეიტყობენ მაგრამ ეს იმის , ! გარანტიას ვერ მოგცემს რომ დაგიმახსოვრებენ

6

განვიხილოთ სახელის გავლენა ორგანიზაციის წარმატებაზე, რა სარგებლის მოტანა შეუძლია სახელწოდებას:

;კონკურენტებისგან დიფერენცირება

/ ერთი ან ორი ფუნქციის დაკავშირება უპირატესობებთან პრივილეგიებთან - ;ან დამახასიათებელ ნიშან თვისებებთან

.ემოციური კავშირის დამყარება მომხმარებელთან

7

სახელის შერჩევის პროცესი . , სახელის შერჩევა შემოქმედებითი პროცესია არსებობს არასწორი აღქმა რომლის მიხედვითაც უნიკალური

, , , ნიშნავს კრეატიულს ხოლო კრეატიული დიდებულს თუმცა რეალობა ისაა რომ განსხვავებული თავისთავად არ .ნიშნავს კარგს

:უზადო სახელწოდების შერჩევის პროცესის დასაწყებად საჭიროა დასვათ რამდენიმე ძირითადი შეკითხვა / / ?რისი განხორციელება მოტანა მიღწევა მსურს ჩემი კომპანიისთვის ?რამდენად შეზღუდავს მოცემული სახელწოდება კომპანიის საქმიანობის სფეროს ?არის თუ არა სახელწოდება კავშირში უშუალოდ ბიზნესთან ?არის თუ არა სახელწოდება ადვილად დასამახსოვრებელი ?არის თუ არა სახელწოდება ხალხისთვის მარტივად წარმოსათქმელი ?როგორ შეაფასებენ სახელწოდებას თქვენი პოტენციური მომხმარებლები , თქვენს მიერ შერჩეული სახელწოდება მხოლოდ თქვენთვის ხომ არ არის აზრიანი

?რაციონალური და გონებამახვილური , ?არის თუ არა სახელწოდება ვიზუალურად ეფექტური მომხიბვლელი და ადვილად აღქმადი ?სათანადოდ გამოიკვლიე თუ არა სასაქონლო ნიშნები ( ) ?არის თუ არა შესაბამისი ინტერნეტ მისამართი დომეინი ხელმისაწვდომი

8

სახელის შეფასება , სახელის შეფასება წარმოადგენს პროცესის იმ ეტაპს როდესაც ხდება

. გადაწყვეტილების მიღება სახელის შეფასების ძირითად კრიტერიუმები :შესაძლოა შემდეგნაირად დავაჯგუფოთ

ჟღერადობა

ვიზუალი

დასამახსოვრებელი

სიღრმე

ტემპერატურა

ენერგია

პოზიციონირება

9

სახელის ცვლილება , სახელის დარქმევა და მის ქვეშ საქმიანობა სულაც არ ნიშნავს რომ ორგანიზაციამ

. მთელი მისი არსებობის განმავლობაში ამავე სახელით უნდა იმოქმედოს , , განვითარებასთან ერთად შესაძლოა დადგეს მისი შეცვლის საჭიროება რაც

. აპრობირებული მეთოდია მსოფლიო მასშტაბით განვიხილოთ რამდენიმე , :საყოველთაოდ ცნობილი ორგანიზაცია რომლებმაც სახელი შეიცვალეს

Google

Sony

Nike Pepsi-Cola

Playboy

BackRub >

Tokyo Tsushin Kogyo >

Brand’s Drink > Stag Party >

Blue Robbin Sports >

10

საფირმო სახელწოდების მარეგულირებელი საკანონმდებლო ნორმები

„ საფირმო სახელწოდება მეწარმის იდენტიფიკაციისა და მისი , საქმიანობის ინდივიდუალიზაციის საშუალებაა ამიტომ მისი ქონა, , მოვალეობაა იგი საწარმოს ქონებრივი კომპლექსის ნაწილია

რომლის მნიშვნელობა და ეკონომიკური დანიშნულება ბაზარზე “ – ( . 2010. იზრდება რეპუტაციის ამაღლებასთან ერთად ქოქრაშვილი ქ

74)გვ

( , ) სავაჭრო სახელი კომერციული სახელი სახელწოდება , წარმოადგენს არამატერიალურ ქონებრივ სიკეთეს რომლის სხვა

. პირზე გადაცემაც გათვალისწინებულია კანონით საფირმო სახელწოდების ქონებრივ სიკეთესთან დაკავშირებით

, ხაზგასასმელია ის გარემოება რომ კანონის თანახმად მისი - გასხვისება აუცილებლად ამავე საწარმოსთან ერთად უნდა მოხდეს

.ცალკე სახელის გასხვისება დაუშვებელია

11

საფირმო სახელწოდების მარეგულირებელი საკანონმდებლო ნორმები

საფირმო სახელწოდების საკანონმდებლო საფუძველს წარმოადგენს „ “ -6 .საქართველოს კანონის მეწარმეთა შესახებ მე მუხლი

ინდივიდუალური მეწარმე სპს კს

სს შპს კოოპერატივი

12

საფირმო სახელწოდებასთან დაკავშირებული აკრძალვები დაუშვებელია საფირმო სახელწოდებაში ისეთი სიმბოლოების

, გამოყენება რომელთაც არ აქვთ ენობრივი ნორმებით დადგენილი . ბგერითი ან სიტყვიერი შესატყვისი

, შეცდომაში შეყვანასთან დაკავშირებით უნდა აღინიშნოს რომ -ფირმას ვერ დავარქმევთ განსხვავებული ორგანიზაციულ

, : - სამართლებრივი ფირმის სახელს მაგ შპს ს ვერ დავარქმევთ„ “- , , სს სს რამეთუ ასეთ შემთხვევაში შეცდომაში შევიყვანთ

- ადამიანებს ჩვენი ორგანიზაციის ორგანიზაციულ სამართლებრივი ...ფორმის შესახებ

, საფირმო სახელწოდებას არ უნდა ერთოდეს რაიმე ისეთი დამატება / რომელმაც შეიძლება შეცდომაში შეიყვანოს მესამე პირი ან და / გამოიწვიოს შეცდომა ან და გაუგებრობა მეწარმე სუბიექტის

/ ფორმისა თუ საქმიანობის მოცულობის ან და პარტნიორთა . ურთიერთობის გამო

13

„ეკო ფუდი“ და „ბიო ბიო“ მწარმოებლის სახელის გამო მომხმარებლის შეცდომაში შეყვანის კუთხით ასევე საგულისხმოა საქართველოში

„ “ „ - “ . ბოლო პერიოდში ორი ცნობილი კომპანიის ეკო ფუდისა და ბიო ბიო ს სახელების ცვლილება

2014 , , „ წელს ევროასოცირების ფარგლებში ბიოწარმოების“ , , შესახებ საქართველოს მთავრობის დადგენილებით კომპანიებს

როლებიც ბიო უსაფრთხოების წესების დაცვით არ აწარმოებენ, პროდუქციას ან მათი პროდუქტი გენმოდიფიცირებული , პროდუქციის გამოყენებით არის დამზადებული ეტიკეტსა და

„სახელწოდებაში ბიოს“, „ეკოს“ „და ორგანულის“ გამოყენება.აეკრძალათ

. დარღვევის შემთხვევაში დაწესდა ჯარიმები პირველ ჯერზე 400 . მეწარმეები დაჯარიმდებიან ლარით ერთი წლის განმავლობაში 1200 .დარღვევის განმეორების შემთხვევაში კი ლარით

„ “ „ “- აღნიშნული კომპანიები დღესდღეობით მილკო ფუდისა და ბიუ ბიუ ს .სახელით მოღვაწეობენ

14

საფირმო სახელწოდებასთან დაკავშირებული აკრძალვები , , აღსანიშნავია კიდევ რამდენიმე გარემოება კერძოდ საფირმო სახელწოდება არ შეიძლება იყოს

, ( შეურაცხმყოფელი არ უნდა გამეორდეს ანუ არ შეიძლება ფირმას უკვე არსებული ფირმის სახელი), ( ) დავარქვათ საფირმო სახელწოდება არ ითარგმნება და ყველა ენაზე შეძლებისდაგვარად .ერთნაირად გამოითქმის

15

უფლება საფირმო სახელწოდებაზე

, საფირმო სახელწოდებაზე უფლება როგორც სამრეწველო საკუთრების , . ელემენტების უფლება ეკუთვნის მხოლოდ მის მფლობელს რომელიც

უფლებამოსილია კომერციულ ოპერაციებში სხვადასხვა წესით გამოიყენოს ( :, , , საფირმო სახელწოდება მაგ საქონლის შეფუთვაზე რეკლამირებისას , ...).საწარმოს აბრაზე

„საფირმო სახელწოდებაზე განსაკუთრებული უფლება გულისხმობს, რომ ყველა სხვა მეწარმე სუბიექტს ეკრძალება იგივე სახელწოდების ან სასაქონლო ნიშნის საქმიან ურთიერთობებში გამოყენება. თუ კანონის აღნიშნული მოთხოვნა დაირღვა, რამაც შეიძლება საზოგადოების შეცდომაში შეყვანა გამოიწვიოს, დამრღვევის წინააღმდეგ გამოიყენება ქონებრივი, ადმინისტრაციული და, ზოგიერთ შემთხვევაში, სისხლის სამართლებრივი სანქციები“. (ქოქრაშვილი ქ. 2010. გვ 74)

16

სასაქონლო (სავაჭრო) ნიშნების გამოყენება

საფირმო სახელწოდებასთან დაკავშირებით ხშირად აქვს ადგილი დავებს კერძო სუბიექტებს შორის, ძირითადად ხდება ერთი ფირმის მიერ მეორე (წარმატებული) ფირმის სახელის (სავაჭრო ნიშნის) გამოყენაბა საკუთარი პროდუქციისათვის, რითაც სარგებელს ნახულობს გამყალბებელი წარმატებული ბრენდის სახელის ხარჯზე და ზარალი ადგება საფირმო სახელის მფლობელს.

ხშირია საფირმო სახელწოდების მაქსიმალურად მიმსგავსების შემთხვევებიც, რომლის დროსაც სახელებს შორის მინიმალური სხვაობის გამო მომხმარებლისათვის რთულია ერთმანეთისაგან გაარჩიოს მისთვის სასურველი და სასურველს მიმსგავსებული ბრენდები.

17

სასაქონლო ნიშანი საქართველოს კანონის „სასაქონლო ნიშნების შესახებ“ მე-3 მუხლის

მიხედვით: სასაქონლო ნიშანი არის სიმბოლო ან სიმბოლოთა ერთობლიობა, რომელიც

გამოისახება გრაფიკულად და განასხვავებს ერთი საწარმოს საქონელს ან/და მომსახურებას მეორე საწარმოს საქონლისა ან/და მომსახურებისაგან (შემდგომ -_ საქონელი).

სიმბოლო შეიძლება იყოს: სიტყვა ან სიტყვები, აგრეთვე ადამიანის სახელი; ასოები;  ციფრები;  ბგერები;  გამოსახულება; სამგანზომილებიანი ფიგურა, მათ შორის, საქონლის ფორმა ან  შეფუთვა ისევე, როგორც საქონლის სხვა გარეგნული გაფორმება ფერის ან ფერთა კომბინაციის გამოყენებით.               

სასაქონლო ნიშანი დაცულია ”საქპატენტში“ მისი რეგისტრაციის ან საერთაშორისო შეთანხმების საფუძველზე.

, აქ მნიშვნელოვანია ის გარემოება რომ სასაქონლო ნიშანი( -6 ) , ამავე კანონის მე მუხლის მიხედვით ეკუთვნის მას ვინც

( იგი დაარეგისტრირა შესაბამის ორგანოში საქართველოს „ “) - , : შემთხვევაში საქპატენტში რეგისტრაციის დღიდან ასევე

18

სასაქონლო ნიშანი , ამ უფლების მქონე პირს შეუძლია აუკრძალოს მესამე პირს მისი თანხმობის

, გარეშე სამოქალაქო ბრუნვაში გამოიყენოს ისეთი ნიშანი რომელიც :განსაკუთრებული უფლების მქონე პირის დაცული სასაქონლო ნიშნის

• ;იდენტურია და საქონელიც იდენტური• , , იდენტურია ხოლო საქონელი იმდენად მსგავსია რომ ჩნდება ამ ნიშნების

, , ;აღრევის მათ შორის ასოცირების შედეგად აღრევის შესაძლებლობა• , , მსგავსია ხოლო საქონელი იდენტური ან იმდენად მსგავსია რომ ჩნდება ამ

, , ;ნიშნების აღრევის მათ შორის ასოცირების შედეგად აღრევის შესაძლებლობა• იდენტური ან მსგავსია და დაცულია სასაქონლო ნიშნის საქართველოში

, კარგი რეპუტაციის გამო ამ ნიშნის გამოყენება მესამე პირს დაუმსახურებლად     უქმნის ხელსაყრელ პირობებს ან ზიანს აყენებს სასაქონლო ნიშნის

.რეპუტაციას ან მის განმასხვავებელუნარიანობას

• ;იდენტურია და საქონელიც იდენტური• , , იდენტურია ხოლო საქონელი იმდენად მსგავსია რომ ჩნდება ამ ნიშნების

, , ;აღრევის მათ შორის ასოცირების შედეგად აღრევის შესაძლებლობა• , , მსგავსია ხოლო საქონელი იდენტური ან იმდენად მსგავსია რომ ჩნდება ამ

, , ;ნიშნების აღრევის მათ შორის ასოცირების შედეგად აღრევის შესაძლებლობა• იდენტური ან მსგავსია და დაცულია სასაქონლო ნიშნის საქართველოში

, კარგი რეპუტაციის გამო ამ ნიშნის გამოყენება მესამე პირს დაუმსახურებლად     უქმნის ხელსაყრელ პირობებს ან ზიანს აყენებს სასაქონლო ნიშნის

.რეპუტაციას ან მის განმასხვავებელუნარიანობას

19

სასაქონლო ნიშნების იმიტაციის მაგალითები ზემოაღნიშნული დარღვევის ნათელი მაგალითია ცნობილი მსოფლიო

ბრენდის Adidas- . : ის მრავალი იმიტაციაბის არსებობა მაგ როგორებიცააAbidas ან Adibas!

მსგავს გაყალბების მცდელობებსა და მაქსიმალურად მიმსგავსებულ , სახელებს ადგილი აქვს თითქმის ყველა ინდუსტრიაში გთავაზობთ :რამდენიმე მათგანს

NIKE - MIKE

NIKE – KNIE

NIKE – NICE

NIKE - NAIK

, მიუხედავად იმისა რომ მსგავსი ფაქტები ყველა ქვეყანაში ხდება და ძალიან ხშირია ამ ტიპის დავები კომპანიებს, , შორის სავაჭრო ნიშნების გაყალბებით

მიმსგავსებითა და მითვისებით ჩინური კომპანიები განსაკუთრებით

.გამოირჩევიან M&M’s – S&M’s

ebay – ebuy

Heineken – Heimekem

Gucci – Pucci

20

შეჯამება

საფირმო სახელწოდებას არა მხოლოდ ფირმის სახელის გამოხატვის ფუნქცია, აკისრია არამედ იგი წარმოადგენს მნიშვნელოვანი დატვირთვისა და

, შინაარსის მქონე მოცემულობას რომელზეც დიდადაა დამოკიდებული ამ , , ორგანიზაციის ბედი მომხმარებელთა თუ პარტნიორთა დამოკიდებულება

ზოგადად საზოგადოების თვალში მისი აღქმა და სამომავლო განვითარების. პერსპექტივა

, შესაბამისად ზემოთ აღნიშნული საკითხების მხედველობაში მიღება . ნამდვილად მოწინავე უნდა იყოს ყოველი ორგანიზაციის პრიორიტეტთა შორის

21

გმადლობთ:

კითხვები

22

გამოყენებული მასალა: :გამოყენებული ლიტერატურა „ “საქართველოს კანონი მეწარმეთა შესახებ - . , 2010სამეწარმეო სამართალი ქ ქოქრაშვილი თბილისი :ვებგვერდებიდან მოპოვებული ინფორმაცია http://www.psh.gov.ge/main/page/2/86 https://www.entrepreneur.com/article/76958 http://www.nameonu.ge https://www.entrepreneur.com/article/21774 http://www.inc.com/graham-winfrey/how-to-name-your-business-10-things-you-need-to-know.html http://www.smarta.com/advice/starting-up/company-formation/why-choosing-the-right-business-name-is-important/ http://www.companybug.com/choose-right-company-name/ http://www.theguardian.com/small-business-network/2013/jul/29/business-name-company-success http://primetimenews.ge/ http://www.sakpatenti.org.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=197 https://prezi.com/dtzriagciwvs/edit/#0