რუსუდან ასათიანი

2 , დღიანი სემინარის განხილვა რომელიც 2013 25-26 ჩატარდა წლის თებერვალს

კიევის გოეთეს ინსტიტუტისა და უკრაინის საბიბლიოთეკო ასოციაციის ერთობლივი

ორგანიზებით

ინფორმაციის დიგიტალიზაციის თანამედროვე ტექნოლოგიები

კიევის გოეთეს ინსტიტუტი

http://www.goethe.de/ins//ua/kie/deindex.htm

კიევის გოეთეს ინსტიტუტის საკონფერენციო დარბაზი

http://www.goethe.de/ins//ua/kie/deindex.htm

კიევის გოეთეს ინსტიტუტის ბიბლიოთეკა

http://www.goethe.de/ins/ua/kie/wis/bib/deindex.htm

კიევის გოეთეს ინსტიტუტის საბავშვო კუთხე

http://www.goethe.de/ins/ua/kie/wis/bib/deindex.htm

გაზიარებული გამოცდილება

• გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა• საქსონიის სახელმწიფო და

(საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა SLUB)

• „ უკრაინის ასოციაცია საინფორმაციო“კონსორციუმი

• „ “ უკრაინის ელექტრონული არქივები(ЭЛАУ)

მომხსენებლები

• - ( )ანკე ვერენა მაიერ ჰესი გერმანია• გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა• , მაგისტრი სპეციალობა

„ საბიბლიოთეკო და ინფორმაციული“მეცნიერებები

• მუშაობს დიგიტალური ბიბლიოთეკის მრავალი განხრით

.

მომხსენებლები

• ( )ანდრე ჰომანი გერმანია• საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის

(საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა SLUB)• დიპლომირებული სპეციალისტი

საბიბლიოთეკო და ინფორმაციული ( მეცნიერების განხრით ლაიფციგის

, ტექნიკის ეკონომიკისა და კულტურის, ინსტიტუტი HTWK Leipzig)

• - სპეციალიზაცია დიგიტალიზაციის პროგრამა Goobi- ს საბიბლიოთეკო

დამუშავება

მომხსენებლები

• ( )ტატიანა ბელიაევა უკრაინა• „ საზოგადოება უკრაინის

“ელექტრონული არქივები• , ექსპერტი სახელმწიფოს

, ბიბლიოთეკების მუზეუმებისა და არქივებისათვის საინფორმაციო

რესურსების შექმნის სფეროში

მომხსენებლები

• ( )ალექსეი ვასილიევი უკრაინა• “ -ასოციაცია ინფორმატიო

“კონსორციუმი• მაგისტრი საავტორო უფლებების

, სფეროში eIFL კოორდინატორი, უკრაინაში კონსორციუმის

დირექტორი

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკის ძირითადი მიზანია ყველა გერმანული და

, გერმანულენოვანი პუბლიკაციის გერმანისტიკაზე საზღვარგარეთ

, გამოცემული შრომების გერმანულენოვანი , ავტორების თარგმანების

გერმანულენოვანი ემიგრანტების , , ნაწარმოებების შეგროვება შენახვა

ბიბლიოგრაფიის შედგენა და ასევე მათი . ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• 2006 წელს ძალაში შევიდა ახალი კანონი გერმანიის ეროვნული

, ბიბლიოთეკის შესახებ სადაც შესული - იყო პუნქტი ელექტრონული

დოკუმენტების სავალდებულო : დეპონირების შესახებ

ელექტრონული რესურსების, , დაკომპლექტება კატალოგიზაცია

ინდექსირება და არქივაციაhttp://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• კანონის ამოქმედებას მოყვა ნებისმიერი ტიპის დოკუმენტის დაკომპლექტებისა და

დამუშავებისათვის სრულად ავტომატიზირებული ტექნოლოგიის შექმნა

– ამ ტექნოლოგიის მეშვეობით შესაძლებელია , ელექტრონული წიგნების დისერტაციებისა და

. გაზეთების დამუშავება სისტემა ისეა აწყობილი რომ როგორც კი ესა თუ ის დოკუმენტი მოხვდება

, არქივში მისი სათაური და აღწერილობა , ავტომატურად ჩნდება კატალოგში ხოლო

თავად დოკუმენტის გამოყენება კი . ამავდროულად შესაძლებელია დარბაზში

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• გერმანული კანონმდებლობის მიხედვით ( ყველა გამომცემელი მათ შორის

) კომერციული ვალდებულია გადასცეს თავისი პროდუქტი ეროვნულ ბიბლიოთეკას

• ასევე შექმნილია ქსელური ფორმატის პროგრამული უზრუნველყოფა რომლის

მეშვეობითაც გამომცემლობებიდან ავტომატურად ხდება მიმდინარე პრესისა თუ

. ( ახალი გამოცემების მიღება ის რასაც ჩვენ )დღეს ხელით გვიგზავნიან

• ამ პროგრამული უზრუნველყოფის მეშვეობით მომწოდებელი ავსებს

. მეტამონაცემებს თვითონhttp://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• 1990 გაციფრების პროცესი დაიწყესწელს

• პირველი გაციფრებული დოკუმენტები 1913-1914 იყო წლების

საკანონმდებლო ტექსტები• ამის შემდეგ დაიწყო ძველი

პერიოდიკისა და ებრაული გამოცემების გაციფრება

• მასობრივი დიგიტალიზაცია 2008 თარიღდება წლით

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• გაფორმებული აქვთ მემორანდუმები მრავალ ორგანიზაციასთან

• აციფრებენ მათ დოკუმენტებს უფასოდ ელექტრონული ასლების

გამოყენების სანაცვლოდ

თანამშრომლობა სხვადასხვაორგანიზაციებთან

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• ერთობლივად ახორციელებენ დიგიტალიზაციის პროექტებს

• პროექტის მასშტაბზეა დამოკიდებული თუ რომელ ტერიტორიაზე და ვისი

რესურსით ხდება გაციფრება• ორივე შემთხვევაში ბიბლიოთეკა

კარნახობს სტანდარტებს

ხელნაწერთა ცენტრთანთანამშრომლობა

http://www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• დიგიტალიზაცია გამოიყენება , კატალოგებთან მიმართებაშიც

აციფრებენ ყოველი კატალოგიზირებული დოკუმენტის თავფურცელს და რთავენ

ელექტრონულ კატალოგში• სკანირებულ გვერდებს უკეთდება OCR,

რაც იძლევა სრულ ტექსტებში ძიებისსაშუალებას

“ ”კატალოგების დახვეწის პროგრამა

www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• დაზიანებული წიგნების ბეჭდური ორიგინალი საერთოდ არ გაიცემა

, მკითველისთვის მის სანაცვლოდ სთავაზობენ დიგიტალურ კოპიოს

• ელექტრონული დოკუმენტის ერთდროულად გაცემა შეიძლება

, იმდენჯერ რამდენი ორიგინალიც ინახება ბიბლიოთეკაში

ელექტრონული დოკუმენტების

- გაცემა გამოყენება

www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• ციფრული კონტენტის ამობეჭდვააკრძალულია

• მასზე წვდომა შეიძლება მხოლოდ კომპიუტერებისა და სხვადასხვა

რიდერების მეშვეობით• არ შეიძლება ელექტრონული

დოკუმენტის დამახსოვრება( ) დასეივება ეს ფუნქცია დაბლოკილია

ელექტრონული დოკუმენტების

- გაცემა გამოყენება

https://portal.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• სკანირების პარამეტრების შერჩევა ხდება გასაციფრებელი

დოკუმენტის შინაარსისგათვალისწინებით

• სკანირებისას რეზოლუციის 400 სტანდარტია მინიმუმ DPI

სკანირება

www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• OCR უტარდება ყველა სკანირებულ დოკუმენტს

• არსებული OCR სისტემებიდან რეკომენდაციას უწევს Abby

Finereader და Google OCR ( ), უფასო პროგრამა რომლის

მოდიფიცირებაც შესაძლებელია

OCR

www.dnb.de

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• ელექტრონული მასალის შენახვის დაგეგმვისათვის იყენებენ IMPACT Storage

Estimator (ISE)• IMPACT Storage Estimator (ISE)

შემუშავებულია მიუნხენის

დიგიტალიზაციის ცენტრის მიერ

შესაძლებელია ზუსტად, გამოვითვალოთ რამდენი ადგილი დაგვჭირდება ელექტრონული მასალების შესანახად

http://www.impact-project.eu/uploads/media/IMPACT-ise-tutorial-4.pdf

http://www.impact-project.eu/uploads/media/IMPACT-ise-4.xls

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• ელექტრონული არქივის შენახვა დაკავშირებულია არაერთ ორგანიზაციასთან და იგეგმება

და ხორციელდება გერმანიის სხვა ბიბლიოთეკებთან ერთად

ელექტრონული მასალის შენახვა

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

• - , უფასო ვებ სერვისი მისი გამოყენება შეუძლია ნებისმიერ

მომხმარებელს• შესაძლებელია ამ სერვისის უფასო

ჩამოტვირთვა და მოდიფიცირება• ესადაგება ნებისმიერ პროგრამულ

უზრუნველყოფას

DFG Viewer - ელექტრონულიწიგნის

საპრეზენტაციო პროგრამა

https://launchpad.net/dfg-viewer

გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა

DFG Viewer - ელექტრონული წიგნის

საპრეზენტაციო პროგრამა

https://launchpad.net/dfg-viewer

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• ერთერთი ყველაზე დიდი სამეცნიერო ბიბლიოთეკაა გერმანიაში

• როგორც ქვეყნის კლასიკური , ცენტრალური ბიბლიოთეკა იგი

აგროვებს გამოცემებს საქსონიის შესახებ• როგორც დრეზდენის ტექნიკური

უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკა აწარმოებს კვლევებს სხვადასხვა სფეროში და

უზრუნველყოფს ინფორმაციითუნივერსიტეტს

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

ბიბლიოთეკის ძირითადი ნაწილი არის მიწის ქვეშ

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• ბიბლიოთეკას არ გააჩნია ცალკე დიგიტალიზაციის დეპარტამენტი

• ბიბლიოთეკის საკოორდინაციო ჯგუფი“ “ ციფრული ბიბლიოთეკა ერთობლივად

დრეზდენის დიგიტალიზაციის ცენტრთან ერთად ახორციელებს

დიგიტალიზაციის მრავალ პროექტს• მონაწილეობს პროგრამული

უზრუნველყოფების განვითარებასა დაშექმნაში

დრეზდენის დიგიტალიზაციის ცენტრი

http://www.youtube.com/watch?v=95EG_sveOLc&list=UUTTokcxhXbve2FGlRUPOTnw

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• პროექტების მასშტაბებისა და სიმრავლის მიუხედავად არ

OCR- , ახორციელებენ ს ხოლო გაციფრებულ მასალას ინახავენ

ფირების არქივის მეშვეობით (Linear Tape File System (LTFS))

• მომავალში გეგმავენ ციფრული მასალის სერვერებზე შენახვასაც

http://en.wikipedia.org/wiki/Linear_Tape_File_System

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• 2007 გაციფრების პროექტი დაიწყესწლიდან

• Google-თანამშრომლობენ თან• აქვთ ორი უმნიშვნელოვანესი

: VD17 VD18პროექტი და– ამ პროექტებში შესულია დოკუმენტები

რომლებზედაც არ ვრცელდება საავტოროუფლებები

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის - საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა პროექტი

VD17

http://www.vd17.de/

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის - საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა პროექტი

VD18

http://www.vd18.de/

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის - საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

პროექტი Codex Dresdensis

http://digital.slub-dresden.de/en/listview/

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის - საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

პროექტი Codex Dresdensis

http://digital.slub-dresden.de/en/listview/

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა -

- პროგრამული უზრუნველყოფები

www.dbod.de

www.qucosa.de

www.goobi.org

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

გამოცდილება რომელიც უნდა: გავიზიაროთ

• Good Practice Handbook ( კარგი გამოცდილების სახელმძღვანელო)

“ ” მომზადებული მინერვა ჯგუფის მიერ• ბრიტანეთის ეროვნული

2008-2011 ბიბლიოთეკის წლების დიგიტალიზაციის სტრატეგია

• ახალი ზელანდიის ეროვნული ბიბლიოთეკის დიგიტალიზაციის

სტრატეგია (2010-2015)

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• ხორციელდება დრეზდენის ბიბლიოთეკის აქტიური

თანამონაწილეობით• პროექტის ფაგლებში

1500 -1900 შესაძლებელია წლების ელექტრონული წიგნები შეკვეთით

• ელექტრონული ვერსისს შეკვეთა შეუძლია ნებისმიერ მომხმარებელს

: პროექტი Books2Ebooks

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

ეროვნულ ბიბლიოთეკას გააჩნია რესურსი რომ გახდეს ამ პროექტის

წევრი

http://books2ebooks.eu/en/content/libraries-join-network

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

ციფრული ბიბლიოთეკა

საქსონიის სახელმწიფო და დრეზდენის საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა

• უპირატესობა ენიჭება ელექტრონული დოკუმენტის

დეტალურ აღწერილობას• მეტამონაცემების დეტალიზაცია არის

- შერჩევითი გააჩნია დოკუმენტს• მეტამონაცემების დეტალიზაცია

აიხსნება OCR- ის გამოუყენებლობით

აღწერილობა

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

• სხვადასხვა ორგანიზციებისათვის ქმნის ელექტრონულ არქივებს

• მუშაობს სერტიფიცირებულიპროგრამებით

• ელექრონული არქივების შექმნასთან ერთად ორგანიზაციის

თანამშრომლებისათვის ატარებს ტრეინინგებს ელექტრონული

არქივის შემდგომი მოხმარებისა დაგანახლებისათვის

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

• სპეციალიზირებულია დიგიტალიზაციაზე, , ბიბლიოთეკებში არქივებში მუზეუმებში

• მუშაობის გამოცდილება აქვს იშვიათ და ისტორიული მნიშვნელობის მქონე

დოკუმენტებთან• შექმნილი აქვს მრავალი მნიშვნელოვანი

პროექტი• 2 . დაარსდა წლის წინ მანამდე

არსებობდა როგორც “ რუსეთის ელექტრონული არქივები” - “ЭЛАР”

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

• „ახორციელებს პროექტს Историческое наследие Украины-Мировой доступ в электронном формате“

• აციფრებს უკრაინის ეროვნული ბიბლიოთეკის მასალებს და ასევე სხვა

ორგანიზაციებში დაცულ ისტორიული მნიშვნელობის მქონე დოკუმენტებს

• პროექტი ფინანსდება როგორც, ბიუჯეტიდან ასევე სხვადასხვა გრანტების

მეშვეობით

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

• სხვადასხვა ბიბლიოთეკებისათვის - , ამზადებს იმიჯ კატალოგებს რაც

ნიშნავს სკანირებული ბეჭდური . . . ბარათების ე წ ციფრულ არქივს

ასეთი ტიპის კატალოგებში ძიება ხორციელდება მეტამონმაცემების

, ხარჯზე ან უბრალოდ.დათვალიერებით

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

• დისტანციურად ასაქმებს სტუდენტობას და სკოლის მოსწავლეებს

• სპეციალური პროგრამული უზრუნველყოფის მეშვეობით საშუალება

აქვს გააკონტროლოს თანამშრომლის მუშაობის რაოდენობა და ხარისხი

ელექტრონული ბიბლიოთეკების “მწარმოებელი კომპანია ЭЛАУ”

“უკრაინის ასოციაცია Информатио-Консорциум”

• 10 წლის განმავლობაში აერთიანებს60 მონაწილე ორგანიზაციას და

ახორციელებს პროექტს“ ელექტრონული ინფორმაცია

“ბიბლიოთეკებისათვის– ფასდაკლებით სთავაზობს სხვადასხვა

ორგანიზაციებს ცნობილ მონაცემთა , ბაზებზე წვდომას როგორებიცაა EBSCO

.და ა შ

უკრაინის ასოციაცია “Информатио-Консорциум”

• საინფორმაციო ვებგვერდი განათლების შესახებ უკრაინასა და, მსოფლიოში პროექტი გულისხმობს

უკრაინელი მეცნიერების მიერ საკუთარი შრომების ნებაყოფლობით

განთავსებას პორტალზე• პროექტს კურირებს უკრაინის

საბიბლიოთეკო ასოციაცია

http://education.ua/

უკრაინის ასოციაცია“Информатио-Консорциум”

• , ინტეგრირებული ციფრული ბიბლიოთეკა რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა

ბიბლიოთეკების ციფრულ არქივებს• განკუთვნილია მკითხველთა ფართო წრეზე

, და ატარებს საგანმანათებლო სამეცნიერო და საინფორმაციო შინაარსს

• პროექტს კურირებს უკრაინის კულტურისსამინისტრო

http://elib.nplu.org/

“უკრაინის ასოციაცია Информатио-Консорциум”

• ციფრული არქივების მწარმოებელ სხვადასხვა ორგანიზაციებს კონსულტაციებს

უწევს საავტორო უფლებების სფეროში• ურჩევს ყველა ორგანიზაციას რომ არქივის

მთავარ გვერდზე იყოს განმარტებული ყველანაირი უფლებები

• თითქმნის ყველა უკრაინული ციფრული ბიბლიოთეკის მთავარ გვერდზე

განმარტებულია რომ ბიბლიოთეკა პასუხისმგებლობას იხსნის მასალის

უკანონო გამოყენების შემთხვევაში

მიღებული ახალი ინფორმაციებიდან რისი განხორციელება არის ჩვენთან

?შესაძლებელი• ქართულ საბიბლიოთეკო

-კანონმდებლობაში ცვლილების შეტანა ელექტრონული დოკუმენტების სავალდებულო დეპონირების შესახებ

• DFG Viewer - ელექტრონულიწიგნის საპრეზენტაციო პროგრამის ჩვენს

ციფრულ ბიბლიოთეკაში ინტეგრირება• Google OCR შესწავლა და დანერგვასაქართველოში

• IMPACT Storage Estimator (ISE) დანერგვა და გამოყენება

სემინარის მნიშვნელობა ჩვენთვის

• უკრაინის საბიბლიოთეკო ასოციაციასთან ოფიციალური

ურთიერთობა– , ერთობლივი კონფერენციების

სემინარების ჩატარება– კვალიფიკაციის ამალების მიზნით

. .გაცვლითი სტაჟირებები და ა შ

• Books2Ebooks პროექტში ჩართვა

სემინარის ფარგლებში ურთიერთობებისგაგრძელება

• “ЭЛАУ”- ს წარმომადგენლის მოწვევა• გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკის

ექსპერტთა მოწვევა• ჩვენი თანამშრომლების სტაჟირება

გერმანიის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში• სტაჟირება დრეზდენის

დიგიტალიზაციის ცენტრში

სერტიფიკატი

დიდი მადლობა გოეთეს ინსტიტუტსთბილისში

დიდი მადლობა ყურადღებისათვის

რუსუდან ასათიანი rasatiani@nplg.gov.ge

• www.facebook.com/www.iverieli.ge• www.dspace.nplg.gov.ge