MESAZH ME RASTIN E 33-VJETORIT TE PAVARESISE .- 1197

MESAZH DREJTUAR POPULLIT SHQIPTAR, MEANE TE RADIOS, ME RASTIN E 33-VJETORIT TË

SHPALLJES SE PAVARESISE

28 Nëntor 1945

Popull shqiptar,

Tridhjetë e tre vjet kanë kaluar që kur u ngrit përherë të parë flamuri në Vlorë, që nga ajo ditë e shënuarkur populli ynë i dha botës të kuptojë se ishim një kombi pavdekur dhe që donim të rronim të lirë dhe të pavarurnë tokën që na kishin lënë të parët tanë.

Që prej asaj kohe, dita e 28 Nëntorit është bërë datëe shënuar për popullin tonë, pse ajo përfaqëson realizi-met e përpjekjeve të panumërta, të luftëtarëve heroikëtë popullit tonë gjatë historisë për pavarësi. Në vigjiljen eçdo 28 Nëntori rrahin zemrat e kalamajve të shkollavefillore, rrahin zemrat e të rinjve, rrahin zemrat e bu-rrave e të pleqve të thinjur të Shqipërisë, rrahin zernrate grave shqiptare, pse 28 Nëntori, përveç kuptimit tëmadh që ka për popullin tonë është i lidhur ngushtë metërë historinë e trishtuar të vendit tonë gjatë këtyretridhjetë e tre vjetve. Sa ditë, sa vjet mjerimi kanë ka-luar mbi popullin shqiptar: tradhëtira, vuajtje, uri,

tortura, regjime tiranike, okupacioni i huaj, kanë rën-duar mbi supet e popullit tonë të vogël. Po në mes tëkëtyre valëve të tërbuara, ku atdheu kërkonte të gjenterrugën e shpëtimit, dita e 28 Nëntorit bëhej dita eshenjtë, ku populli përmblidhte energjitë e tij, merrtezemër dhe shembull nga e kaluara, shikonte në syrealitetin. Më 28 Nëntor shfrehej dufi i një popullitë tërë kundër regjimit shtypës të Zogut. Më 28Nëntor, në kohën më të zezë që kaloi vendi ynë nënthundrën e okupatorit, shpërthenin demostratat e po-pullit, në qytete dhe në fshatra gjakoseshin patriotëshqiptarë me agjentët e OVRA-s dhe të Gestapos, mexhandarët dhe tradhëtarët dhe në këto përpjekje të për-gjakshrne, flamuri i Vlorës, ngrihej lart dhe bëhej shenjae kushtrimit, shenja e bashkimit të patriotëve për iuftëne çlirimit. Me flamurin kuq e zi në gji, marshonin kryen-gritësit e Rilindjes, me flamurin kuq e zi marshuan për-para partizanët shqiptarë, që shkruan me gjakun e tyretë kulluar epopenë e madhe të çlirimit të kohës së sotme.

. Pesë vjet me radhë nën robërinë e rëndë të fashis-tëve italianë e gjermanë dhe të shërbëtorëve të tyre po-pulli ynë kurrë s'u përkul përpara terrorit dhe forcës sëarmatosur, po me rezistencën e tij, me luftën e tij tëashpër dhe të paprerë, u bë shembull për popujt e tjerëtë Evropës, u bë shembull heroizmi, sakrifice dhe një-kohësisht organizimi. Në këto pesë vjet e ca përpjekjembinjerëzore populli ynë vuajti pa masë, u dogj, u tor-turua dhe shumë nga bijtë e tij më të mirë u burgosën,u pushkatuan dhe u vranë, po besimi në fitoren ishte ipatundur. Ai e kuptoi se duhej luftuar me ashpërsinëmë të madhe për të shporrur sunduesin dhe për të thyer

198 ENVER HONHA MESAZH ME RAST1N E 33-VJETORIT TE PAVARESISE -199

zinxhirët që i kishin hedhur bejlerët feudalë dhe politi-kanët aventurierë. Kishte ardhur koha të shpërthenteurrejtja dhe hakmarrja që ishte grumbulluar në zemrëne popullit kundër atyre që i kishin pirë gjakun dhe që ekishin bërë çiflik Shqipërinë. Kishte ardhur dita që po-pulli të merrte fatet e veta në duart e tij. Dhe këtij që-llimi ja arriti nëpërmes të Luftës legjendare nacional--çlirimtare, nëpërmes kryengritjes popullore.

Popullit tonë i ka dalë nami, me plot të drejtë, seështë një popull trim; por bota përparimtare, gjatë kësajlufte antifashiste pa edhe diçka tjetër me shumë rëndësite populli ynë. Ajo pa se populli shqiptar është i zoti tëbëjë gjëra të mëdha, të organizohet, të vetëqeveriset. Nëmomentet më të vështira të kryengritjes së armatosur,u organizua Ushtria Kombëtare, ushtria e fuqishme e po-pullit, që u mbulua me lavdi në fushat e luftës dhe taniajo është bërë objekt adhurimi dhe dashurie nga ana epopullit. Gjatë kryengritjes së armatosur, u rrëzua push-teti i urryer i vjetër dhe mbi gërmadhat e tij u ngritpushteti i ri i popullit, që diti gjatë luftës si edhe tanigjatë paqes të korrë suksese të shkëlqyera. Gjatë kryen-gritjes së armatosur u organizua Fronti Nacional-Çli-rimtar (sot Fronti Demokratik) që me politikën e tij tëdrejtë udhëhoqi popullin drejt fitores dhe tani po eudhëheq atë drejt fitoreve të reja.

Në prakun e fitores, Shqipëria jonë ishte në gjendjetë vajtueshme, shkatërrimet ishin të mëdha, krahinavetë tëra u kanosej uria, po besimi dhe vullneti i popullittonë ishte i lartë dhe ai u bëri ballë të gjitha vështirësive.Asnjë nuk vdiq për bukë se solidariteti i madh i popullitnë kohën e mjerimit, me sakrificat e tij të patreguara,

ishte shembullor; pushteti demokratik i popullit, meorganizimin e tij, dha prova të shkëlqyera në çdo lëmëtë aktivitetit shoqëror dhe ekonomik; ai me fakte dheme vepra të pavdekshme çarmatosi dhe skeptikët më tëmëdhenj. Ligjet, vendimet, zbatimi i tyre, politika e drej-të e pushtetit tonë, i rrëzuan përdhe dhe i demaskuanpërgjithmonë poshtërsitë, manevrat e tradhëtarëve tëatdheut, i demaskuan dhe i izoluan nga populli mbetu-rinat e fashizmit, që në kohën e mjerimit dhe njëkohë-sisht të rimëkëmbjes dhe të rindërtimit të atdheut,vazhdonin punën e tyre helmatuese. Triumfoi drejtësia

popullit, u ngritën vlerat morale dhe materiale të tij,realizuan aspiratat e dëshmorëve tanë të vjetër e të

rinj. Shqipëria që ka vuajtur kaq shumë po ecën nërrugën e përparimit dhe të begatisë. Të drejtat e popullittonë të vogël, po me një shpirt të madh, nuk u shkelën.Shqipëria u mbulua me lavdi; kryelartë hyri në radhën

kombeve antifashiste me të cilët ajo derdhi gjakunkrah për krah. Njohja e qeverisë sonë nga shtetet miqdhe aleatë ishte një e drejtë që ne e meritonim plotësisht,pse me prova kemi qenë dhe jemi besnikë dhe luftëtarëtë papërkulur të aleancës së madhe antifashiste, tëmbrojtjes së paqes dhe të demokracisë.

Popull shqiptar,

Themelet e shtetit tonë demokratik, që u vaditën megjakun e bijve më të mirë të Shqipërisë, duhet t'i for-cojmë; duhet të përjetësojmë lirinë, pavarësinë, demo-kracinë në vendin tonë. Pa këto kombi ynë është idënuar të shuhet. Po kjo nuk do të ngjajë kurrë, se fatet

200 ENVER HOXHA MESAZH ME RASTIN E 33-VJETORIT TE PAVARESISE,"- 201

e Shqipërisë së re janë në duart e popullit shqiptar. Dhepopulii shqiptar me 2 Dhjetor do të zgjedhë përfaqësue-sit e tij për në Asamblenë Kushtetuese. Kjo do të jetënjë provë tjetër e shkëlqyer që do të tregojë se popullishqiptar, që diti të luftojë aq trimërisht, di edhe të ven-dosë për fatin e tij. Populli shqiptar, i tëri si një blok,do të shkojë në votimet dhe do të votojë për njerëzit mëtë dashur, më të drejtë, më të besuar të tij, për ata nje-rëz që e udhëhoqën në fitoren e madhe të çlirimit, përata njerëz që do ta udhëheqin drejt rrugës së përparimit.

Popull shqiptar,

Në kohërat më të vështira që kalonte atdheu, nje-rëzit që mendonin për popullin dhe vdisnin për popullin,kishin të qartë një gjë: për t'i bërë ballë rrebeshit të madhqë kish pllakosur vendin tonë, duhej të realizohej bash-kimi i gjithë popullit shqiptar. Në një bashkim të shëndo-shë e të çelniktë qëndronte kyçi i fitores. Fronti i lavdi-shëm Nacional-Çlirimtar i Shqipërisë u bë tribuna e këtijbashkimi dhe u bë faktori i madh i fitores. Tradhëtarëte Kombëtar» e të «Legahtetit», kuislingët e ndry-shëm bënë ç'mundën që vëllavrasja të arrinte kulmindhe të përjetësohej sundimi i çizmes gjermane dhe ita-liane. Ata dogjën Shqipërinë, ata vranë patriotët, atamuarën më qafë disa njerëz të thjeshtë të popullit tëcilët, të gënjyer, lanë koskat për një kauzë që s'ishte etyre. Mbi këta tradhëtarë bie mallkimi i gjithë popullittonë, mbi këta tradhëtarë ra dhe do të bjerë e pamë-shirshme shpata e drejtësisë së popullit tonë.

Fronti Demokratik dhe Qeveria Demokratike e

Shqipërisë, kurdoherë i qëndron besnik idesë së bashki-mit. Me bashkimin e çelniktë të popullit u arrit fitorja,me bashkimin e shëndoshë të popullit u arritën këto re-zultate të mëdha. Brenda një kohe të shkurtër dhe mebashkimin e plotë dhe të shëndoshë do të shkojë Shqipë-ria me hapa të mëdha drejt lulëzimit. Të frymëzuar menjë ideal të tillë, Kryesia e Këshillit Antifashist, me pro-pozimin e Qeverisë Demokratike, me rastin e ditës sëmadhe të 28 Nëntorit shpalli faljen dhe uljen e dënimevepër të dënuarit si kriminelë lufte dhe armiq të popullit etë tjerë, prej gjykatës speciale dhe gjykatave ushtarake.Nga kjo falje do të përfitojnë të gjithë ata që janë pen-duar për veprat që kanë kryer në dëm të popullit dhe qëjapin shpresa përmirësimi. Ky gjest i madh i popullittonë t'u shërbejë atyre si një mësim, të shohin mirë tëshkuarën e tyre të njollosur, të kuptojnë katastrofën qëi shkaktuan atdheut dhe të ndërrojnë rrugën e gabuarqë kishin zënë. Populli ynë goditi dhe do të godasë medrejtësinë dhe me ashpërsinë më të madhe të gjithë atatradhëtarë dhe armiq të popullit që kërkojnë të pengojnëvrullin e tij të madh përparimtar. Por populli shqiptardo të ketë edhe mëshirë për ata që pendohen dhe për-mirësohen, për mëmat, gratë e kalamajtë e tyre tëpafajshëm.

Popull shqiptar,

Dita e 28 Nëntorit të bëhet dita ku çdo shqiptar tëanalizojë ndërgjegjen e tij, të peshojë shërbimet që i kabërë popullit dhe atdheut dhe me bindje të plotë të thotë:«Nuk janë kurrë të mjafta shërbimet e mia, por duhet

Botuar për herë të parë nëgazetën «Bashkimi», Nr. 284,

23 nëntor 1945

Botohet sipas tekstit të ga-zetës Nr. 284,

28 nëntor 1945

202 ENVER HOXHA

të vë të gjithë forcat e mia, zemrën time, shpirtin tim nëshërbim të popullit që të rrojë dhe të lulëzojë Shqipëria».Në këtë ditë përvjetori të forcojmë bashkimin, të forcoj-më dashurinë për njëri-tjetrin, të derdhim djersë e mun-dim për interesin e Shqipërisë; këtë e kërkon interesi ikombit. Në këtë ditë të përvjetorit, të ngremë zemrat lartdhe të mendojmë me respekt e dashuri për ata që uvranë, për ata që u sakrifikuan, për dëshmorët e kombitqë ranë në fushën e nderit duke brohoritur: RROFTËSHQIPËRIA!

Për të nderuar kujtimin e dëshmorëve që ranë përatdheun, ftoj të gjithë të ngrihemi në këmbë dhe tëmbajmë një minutë heshtje për nderin e tyre.

LAVDI TË PËRJETSHME DËSHMORËVE TËKOMBIT !

RROFTË FLAMURI KOMBËTAR!

RROFTË SHQIPËRIA E RE DEMOKRATIKE!

FJALA E MBAJTUR NE NJË KONFERENCË SHTYPI,ORGANIZUAR NË TIRANË PËR GAZETARET E

HUAJ

3 dhjetor 1945

Ju falemnderit që erdhët të asistoni në këto ditëtë shënuara për popullin shqiptar.

Dëshira jonë ka qenë që korrespondentë të huaj tëvijnë dhe të konstatojnë vetë se ç'është bërë këtu meluftën heroike të popullit shqiptar. Ne dëshirojmë dhebesojmë që ju do ta sqaroni opinionin e përbotshëmpërsa ngjet te ne dhe ju lutem të jeni objektivë, të mosshtoni as të pakësoni mbi sa keni parë këtu. Vendi ynëështë një vend i vogël, po ka një histori të madhe me tëcilën mburremi. Populli ynë është një popull i vogël,por ka një shpirt të madh. Ai ka luftuar shekuj meradhë kundër çdo okupatori, për të mbrojtur lirinë dhepavarësinë e tij. Ai ka luftuar gjithnjë për liri e përdemokraci, po kohërat ishin të ndryshme atëherë dhe,me gjithë gjakun që derdhte, nuk mund të përmbushe-shin dëshirat e tij. Me gjithë mjerimet e mëdha që kapasur ky popull, karakteristika e tij e veçantë është ajoqë ai nuk u përkul kurrë. Dhe përpara kësaj tragjedietë madhe që përshkoi botën, populli shqiptar diti tëmbajë anën e së drejtës. Ai u ngrit kundër fashizmit, se

14 — 432