YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

25
1 1 YOĞUN BAKIMDA YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ ONAM AYDINLATILMIŞ ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Ali GÜNERLİ DEÜTF Anesteziyoloji ve Rean AD. İZMİR

description

YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. Ali GÜNERLİ DEÜTF Anesteziyoloji ve Rean AD. İZMİR. 1. Aydınlatılmış/Bilgilendirilmiş Onam Hekim-hasta ilişkisinde, hastanın kendisi ne yapılacak uygulamalara karar - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Page 1: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1111

YOĞUN BAKIMDA YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ ONAMAYDINLATILMIŞ ONAM

KLİNİK UYGULAMALARDAN KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖRNEKLER ÇÖZÜM

ÖNERİLERİÖNERİLERİ

Ali GÜNERLİ

DEÜTF Anesteziyoloji ve Rean

AD.

İZMİR

Page 2: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

22

Aydınlatılmış/Bilgilendirilmiş OnamAydınlatılmış/Bilgilendirilmiş Onam

Hekim-hasta ilişkisinde,Hekim-hasta ilişkisinde,

hastanın kendisihastanın kendisinene yapılacak uygulamalara yapılacak uygulamalara kararkarar

verme sürecine katılımını sağlayanverme sürecine katılımını sağlayan en önemli en önemli etiketik

ilkelerdendir. ilkelerdendir.

Aydınlatılmış onam ya da bilgilendirilmişAydınlatılmış onam ya da bilgilendirilmiş

rıza ilkesi dolaylı olarak yararlılık, zarar rıza ilkesi dolaylı olarak yararlılık, zarar vermemevermeme

ve özerkliğe saygı gibi diğer tıbbi etik ilkelerin ve özerkliğe saygı gibi diğer tıbbi etik ilkelerin dede

uygulanmaya taşınmasını sağlayan omurga uygulanmaya taşınmasını sağlayan omurga niteliğinde bir ilkedir.niteliğinde bir ilkedir.

Page 3: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

33

TC Yasaları’nda da bilgilendirilmiş onam kavramı TC Yasaları’nda da bilgilendirilmiş onam kavramı Hasta hakları yönetmeliği Hasta hakları yönetmeliği (Resmi gazete: (Resmi gazete:

01.08.1998)01.08.1998)

2)2) Bilgilendirme ve bilgi isteme:Bilgilendirme ve bilgi isteme:   Her    Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı bilgiyi sözlü veya yazılı

isteme hakkıisteme hakkı vardır. vardır.

Bilgilendirilmiş onam, Bilgilendirilmiş onam, hukuki açıdan ehilhukuki açıdan ehil (kooperasyonu ve oriyentasyonu tam olan ve (kooperasyonu ve oriyentasyonu tam olan ve

karar vermesini engelleyecek bilinçsel bir karar vermesini engelleyecek bilinçsel bir engeli olmayan)engeli olmayan) hastalara veya hasta hastalara veya hasta

yakınlarına tıbbi karar vermede yararlı olacak yakınlarına tıbbi karar vermede yararlı olacak tam ve doğru bilgiyi sağlamak anlamında tam ve doğru bilgiyi sağlamak anlamında

kullanılır.kullanılır.

Page 4: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

44

Hasta hakları yönetmeliği (Resmi gazete Hasta hakları yönetmeliği (Resmi gazete tarih:01.08.1998)tarih:01.08.1998)

2- Bilgilendirilmiş Onam Etiğin içerdiği otonomi ve açıklama yapma ilkesi

bilgilendirilmiş onam kavramının içindedir. Bu, risk, yarar, alternatifler konusunda doğru ve tam

olarak bilgilendirilmiş ve bu noktaları kavramış hukuki açıdan ehliyeti olan hastalar veya hasta yakınları

tarafından hekimin / ekibin önerilerinin gönüllü olarak kabul edilmesi anlamına gelmektedir.

Yoğun bakım üniteleri birçok acil girişimin yapıldığı yerlerdir. Hekimler ve diğer ekip üyeleri acil kararlar

almak zorundadırlar. Bu nedenle acil durumlarda karar bilgilendirmenin

önüne geçebilir. Yaşamı tehdit edici durumlar dışında bilgilendirilmiş onam kavramına kesinlikle uyulmalıdır.

Page 5: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

55

(İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin ) II. Bölümü “Muvafakat” başlığı

altında olup 5-9 maddeleri kapsamaktadır.

Madde 5- Genel KuralSağlık alanında herhangi bir müdahale,

ilgili kişinin bu müdahaleye özgürce ve bilgilendirilmiş olarak muvafakat

vermesinden sonra yapılabilir.Bu kişiye, müdahalenin amacı ve niteliği ile sonuçları ve tehlikeleri hakkında önceden

uygun bilgiler verilmelidir.İlgili kişi, muvafakatini her zaman, serbestçe

geri alabilir.

Page 6: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

66

Onam verecek kişinin ilgili bilgileri anlayabilecek, Onam verecek kişinin ilgili bilgileri anlayabilecek, değerlendirebilecek, karar verebilecek ve bunları değerlendirebilecek, karar verebilecek ve bunları uygulamaya koyabilecek yeterlikte olması gerekir. uygulamaya koyabilecek yeterlikte olması gerekir.

Hasta birey onam veremeyecek durumda ise acil Hasta birey onam veremeyecek durumda ise acil gelen, bilinci kapalı, bazı ruhsal bozuklukları gelen, bilinci kapalı, bazı ruhsal bozuklukları

bulunan hastalarda olduğu gibi dolaylı onamdan bulunan hastalarda olduğu gibi dolaylı onamdan söz edilir. söz edilir.

Hekim, hasta birey karar verme yetisini Hekim, hasta birey karar verme yetisini yitirmeden önce düşüncelerinin/seçiminin ne yitirmeden önce düşüncelerinin/seçiminin ne

olduğunu göz önünde bulundurmalıdır. olduğunu göz önünde bulundurmalıdır.

Bu bilgi bilinmiyorsa öncesinde herhangi bir Bu bilgi bilinmiyorsa öncesinde herhangi bir kanıta dayanılarak, yaklaşık olarak her bireyin ne kanıta dayanılarak, yaklaşık olarak her bireyin ne

isteyebileceğini düşünülmelidir. Hasta bireyin isteyebileceğini düşünülmelidir. Hasta bireyin seçimi ile ilgili hiçbir bilgi yoksa, hekim, hastanın seçimi ile ilgili hiçbir bilgi yoksa, hekim, hastanın

en çok yararına olan yönde karar verir.en çok yararına olan yönde karar verir.

Page 7: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

77

Hasta hakları yönetmeliği madde 18:

Bilgi, gerektiğinde tercüman kullanılarak, hastanın anlayabileceği şekilde, mümkün olduğunca tıbbi terimler kullanılmadan, tereddüt ve şüpheye yer verilmeden ve hastanın ruhi durumuna uygun ve nazik bir ifade ile verilir.

Page 8: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

88

Hasta hakları yönetmeliği madde 31:

 Rıza alınırken hastanın veya kanuni temsilcisinin tıbbi müdahalenin konusu ve sonuçları hakkında bilgilendirilip aydınlatılması esastır. Hastanın, uygulanacak tıbbi müdahale için verdiği rıza, bu müdahalenin gerektirdiği sair tıbbi işlemleri de kapsar. Ancak, tıbbi işlemlerin uygulanmasında, bu Yönetmelikte ve diğer mevzuatta belirlenen hakların ihlal edilmemesi için azami ihtimam gösterilir.Hastanın onamını verdiği sırada aklının başında olması ve yaş erginliğine sahip olması gerekir. Elektif şartlarda yapılacak tıbbi müdahalelerde bu duruma sahip olmayan hastaların onamı; ana, baba yada yasal temsilcisinden alınır.

Yaşı onam vermeye yasal olarak uygun olmayan hasta, yeterliliğe sahip ise karar alma sürecine ortak edilmelidir.

Page 9: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

99

Hasta hakları yönetmeliği madde 24:Tıbbi müdahalelerde hastanın rızası gerekir. Hasta küçük veya mahcur ise velisinden veya vasisinden izin alınır. Hastanın, velisinin veya vasisinin olmadığı veya hazır bulunamadığı veya hastanın ifade gücünün olmadığı hallerde, bu şart aranmaz. Kanuni temsilci tarafından muvafakat verilmeyen hallerde, müdahalede bulunmak tıbben gerekli ise, velayet ve vesayet altındaki hastaya tıbbi müdahalede bulunulabilmesi; Türk Medeni Kanunu'nun 272’nci ve 431’inci maddeleri uyarınca mahkeme kararına bağlıdır. Kanuni temsilciden veya mahkemeden izin alınması zaman gerektirecek ve hastaya derhal müdahale edilmediği takdirde hayatı veya hayati organlarından birisi tehdit altına girecek ise, izin şartı aranmaz. Üçüncü fıkrada belirtilen ve hayatı veya hayati organlardan birisini tehdit eden acil haller haricinde, rızanın her zaman geri alınması mümkündür. Rızanın geri alınması, hastanın tedaviyi reddetmesi anlamına gelir. Rızanın müdahale başladıktan sonra geri alınması, ancak tıbbi yönden sakınca bulunmaması şartına bağlıdır.

Page 10: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1010

Yoğun bakım ünitelerine yatırılan hastaların karar verme yetilerinin Yoğun bakım ünitelerine yatırılan hastaların karar verme yetilerinin çoğu zaman olmamasının ve aydınlatılmış onamlarının çoğu zaman olmamasının ve aydınlatılmış onamlarının

alınamamasının hekimleri hasta yerine karar verme sorumluluğu alınamamasının hekimleri hasta yerine karar verme sorumluluğu yükü altına sokabilir.yükü altına sokabilir.

““Yoğun bakım üniteleri bu konuda en hassasiyet gerektiren ve işin Yoğun bakım üniteleri bu konuda en hassasiyet gerektiren ve işin doğası gereği onam almanın en zor olduğu servislerdir. Hastaların doğası gereği onam almanın en zor olduğu servislerdir. Hastaların karar verme yetilerinin çoğu zaman olmamasına bağlı aydınlatılmış karar verme yetilerinin çoğu zaman olmamasına bağlı aydınlatılmış

onamlarının alınamaması ve hasta yerine karar verme onamlarının alınamaması ve hasta yerine karar verme sorumluluğu, yaşam desteğinin çekilmesi kararı ince bir duyarlılık sorumluluğu, yaşam desteğinin çekilmesi kararı ince bir duyarlılık gerektiren, önemli etik ve hukuksal sonuçlar doğuran durumlardır.gerektiren, önemli etik ve hukuksal sonuçlar doğuran durumlardır.

Her zaman özgün durumlar olacaktır. Bununla birlikte, hekimin tıbbi Her zaman özgün durumlar olacaktır. Bununla birlikte, hekimin tıbbi bilgi ve beceri yetkinliği ve gelişmiş bir etik değer sistemi olması ön bilgi ve beceri yetkinliği ve gelişmiş bir etik değer sistemi olması ön

koşuldur. koşuldur.

Tıbbi uygulamalarımızı, özgün koşullara göre değişen biçimde ama Tıbbi uygulamalarımızı, özgün koşullara göre değişen biçimde ama her zaman en iyi tıbbi eyleme ulaşmak amacıyla etik ilkelerle her zaman en iyi tıbbi eyleme ulaşmak amacıyla etik ilkelerle

gerekçelendirerek savunabileceğimiz biçimde özenle yürütmeliyiz.gerekçelendirerek savunabileceğimiz biçimde özenle yürütmeliyiz.

Page 11: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1111

““Yaşamı destekleyici tedaviye Yaşamı destekleyici tedaviye başlanmaması/sonlandırılması kararlarının başlanmaması/sonlandırılması kararlarının sosyal, ekonomik ve etik sonuçları dikkate sosyal, ekonomik ve etik sonuçları dikkate alınarak, bu tür kararlar hekimleri özerkliğe alınarak, bu tür kararlar hekimleri özerkliğe

saygı, yaşama saygı gibi değerlerimizi, saygı, yaşama saygı gibi değerlerimizi, mesleki sorumluluklarımızı, sağlık mesleki sorumluluklarımızı, sağlık

bakımının hedefleri ve öncelikleriyle ilgili bakımının hedefleri ve öncelikleriyle ilgili inançlarımızı gözden geçirmemize, inançlarımızı gözden geçirmemize, değerlendirmemize zorlamaktadır.değerlendirmemize zorlamaktadır.

Page 12: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1212

Sözleşme’nin 6.maddesi 2.fıkrasıSözleşme’nin 6.maddesi 2.fıkrasıHerhangi bir organik nedenle şuurunu yitirmiş bir Herhangi bir organik nedenle şuurunu yitirmiş bir

yetişkine ancak, temsilcisinin veya kanun tarafından yetişkine ancak, temsilcisinin veya kanun tarafından belirlenen yetkili makam, kişi veya kurumun izni ile belirlenen yetkili makam, kişi veya kurumun izni ile

müdahalede bulunulabilir.müdahalede bulunulabilir.

Hastaya yapılacak tıbbi müdahalelerde rızanın Hastaya yapılacak tıbbi müdahalelerde rızanın alınması kural olarak, bazı istisnalar hariç, şekil alınması kural olarak, bazı istisnalar hariç, şekil şartına bağlı değildir,ama ispat sorunlarına yol şartına bağlı değildir,ama ispat sorunlarına yol

açmamak için rızanın (onamın) yazılı alınmasında açmamak için rızanın (onamın) yazılı alınmasında yarar vardır. yarar vardır.

1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 70.maddesiİcrasına Dair Kanunun 70.maddesi hekimin yapacağı hekimin yapacağı

her işlem için öncelikle her işlem için öncelikle hastanın, hasta küçükse hastanın, hasta küçükse velisinin, kısıtlı ise vasisininvelisinin, kısıtlı ise vasisinin muvafakatını alması muvafakatını alması

gerektiğini, büyük cerrahi ameliyelerde bu gerektiğini, büyük cerrahi ameliyelerde bu muvafakatın yazılı olması gerektiğini belirtmektedir.muvafakatın yazılı olması gerektiğini belirtmektedir.

Page 13: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1313

Madde 8- Acil DurumMadde 8- Acil Durum

Acil bir durum nedeniyle uygun muvafakatAcil bir durum nedeniyle uygun muvafakat alınamadığında, ilgili kişinin sağlığı için gerekli alınamadığında, ilgili kişinin sağlığı için gerekli

olan herhangi bir tıbbi müdahale derhal olan herhangi bir tıbbi müdahale derhal yapılabilir.yapılabilir.

9- Önceden Açıklanmış İstek9- Önceden Açıklanmış İstek

Müdahale sırasında isteğini açıklayabilecek Müdahale sırasında isteğini açıklayabilecek durumda bulunmayan bir hastanın, tıbbi durumda bulunmayan bir hastanın, tıbbi

müdahale ile ilgili olarak önceden açıklamış müdahale ile ilgili olarak önceden açıklamış olduğu istekleri göz önüne alınmalıdır.olduğu istekleri göz önüne alınmalıdır.

Sözleşmenin 9.maddesi Sözleşmenin 9.maddesi “tıbbi vasiyet”“tıbbi vasiyet” olarak da olarak da adlandırılabilir. Özellikle hastanın rıza ehliyetine adlandırılabilir. Özellikle hastanın rıza ehliyetine

sahip olduğu dönemde hekimine ya da sahip olduğu dönemde hekimine ya da temsilcilerine açıkladığı iradenin uygulanması ile temsilcilerine açıkladığı iradenin uygulanması ile

ilgilidir.ilgilidir.

Page 14: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1414

Hasta hakları yönetmeliği maddeHasta hakları yönetmeliği madde 25:25:

Kanunen zorunlu olan haller dışında ve Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu

hastaya ait olmak üzere; hasta kendisine hastaya ait olmak üzere; hasta kendisine uygulanması planlanan veya uygulanmakta uygulanması planlanan veya uygulanmakta

olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahiptir. istemek hakkına sahiptir.

Bu halde, tedavinin uygulanmamasından Bu halde, tedavinin uygulanmamasından doğacak sonuçların hastaya veya kanuni doğacak sonuçların hastaya veya kanuni

temsilcilerine veyahut yakınlarına anlatılması temsilcilerine veyahut yakınlarına anlatılması ve bunu gösteren yazılı belge alınması gerekir. ve bunu gösteren yazılı belge alınması gerekir.

Bu hakkın kullanılması, hastanın sağlık Bu hakkın kullanılması, hastanın sağlık kuruluşuna tekrar müracaatında hasta kuruluşuna tekrar müracaatında hasta

aleyhine kullanılamaz.aleyhine kullanılamaz.

Page 15: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1515

HASTA HAKLARI KONUSUNDA HASTA HAKLARI KONUSUNDA ULUSLARARASI MEVZUATIN GELİŞİMİULUSLARARASI MEVZUATIN GELİŞİMİ

        Hasta hakları kavramı ilk olarak Hasta hakları kavramı ilk olarak

Amerika’da hastalara daha kaliteli hizmet sunmak düşüncesi ile Amerika’da hastalara daha kaliteli hizmet sunmak düşüncesi ile yola çıkan bir grup hekim tarafından ortaya atılmış olup, daha yola çıkan bir grup hekim tarafından ortaya atılmış olup, daha sonra uluslararası birçok bildirge ile gelişimini sürdürmüştür.sonra uluslararası birçok bildirge ile gelişimini sürdürmüştür.

                *1972 Amerika hastaneler birliği hasta hakları bildirgesi*1972 Amerika hastaneler birliği hasta hakları bildirgesi

                *1991 Dünya Tabipler Birliği Lizbon hasta hakları bildirgesi*1991 Dünya Tabipler Birliği Lizbon hasta hakları bildirgesi

    *1994 Dünya Tabipler Birliği Amsterdam hasta hakları bildirgesi*1994 Dünya Tabipler Birliği Amsterdam hasta hakları bildirgesi

                *1995 Dünya Tabipler Birliği Bali hasta hakları bildirgesi*1995 Dünya Tabipler Birliği Bali hasta hakları bildirgesi

** 4 Nisan 1997’de İspanya/ Oviedo’da “Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi” (İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi)

* Hasta hakları yönetmeliği ( Resmi gazete: * Hasta hakları yönetmeliği ( Resmi gazete: 01.08.1998 )01.08.1998 )

Page 16: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1616

Konuya yönelik hukuki yaklaşım, Anayasanın 17. maddesiKonuya yönelik hukuki yaklaşım, Anayasanın 17. maddesi

Herkes fiziksel ve ahlaki varlığını koruma ve geliştirme hakkına Herkes fiziksel ve ahlaki varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Bir insanın vücut bütünlüğü tıbbi ihtiyaçlar dışında sahiptir. Bir insanın vücut bütünlüğü tıbbi ihtiyaçlar dışında

bozulamaz. Kişi bilimsel ve tıbbi deneylerde izinsiz kullanılamaz.bozulamaz. Kişi bilimsel ve tıbbi deneylerde izinsiz kullanılamaz.

Sağlık mevzuatımızda bilgilendirme ve bilgilendirilmiş onamla ilgili ;Sağlık mevzuatımızda bilgilendirme ve bilgilendirilmiş onamla ilgili ;

*1219 sayılı  Tababet ve şuubatı sanatları tarzı icrasına dair kanunun 70. *1219 sayılı  Tababet ve şuubatı sanatları tarzı icrasına dair kanunun 70. maddesi,maddesi,

                                *2238 sayılı  Organ ve doku alınması saklanması ve nakli *2238 sayılı  Organ ve doku alınması saklanması ve nakli hakkındaki kanunun 6. ve 7. maddesi,hakkındaki kanunun 6. ve 7. maddesi,

                                *Tıbbi deontoloji nizamnamesinin 14. maddesi,*Tıbbi deontoloji nizamnamesinin 14. maddesi,

                      * İlaç araştırmaları hakkındaki yönetmeliğin 8. maddesi,* İlaç araştırmaları hakkındaki yönetmeliğin 8. maddesi,

                * Hekimlik meslek etiği kurallarının 26. ve 27. maddeleri,* Hekimlik meslek etiği kurallarının 26. ve 27. maddeleri,

                                * 1998 yılında çıkarılan hasta hakları yönetmeliğinin * 1998 yılında çıkarılan hasta hakları yönetmeliğinin

7-15-18-19-20-22-24-25-26-27-28-29-31-32-33-34-357-15-18-19-20-22-24-25-26-27-28-29-31-32-33-34-35. maddeleri. . maddeleri.

TIBBİ MÜDAHALEDE RIZA

Page 17: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1717

Acil hasta /acil durumTıbbi Hizmetlerin Kötü Uygulanmasından

Doğan Sorumluluk Kanunu Tasarısında, ACİL HASTA

“mümkün olabilecek en kısa sürede tıbbi hizmete ihtiyacı olan ve acilen tıbbi

müdahalede bulunulmadığı takdirde ölüm veya bedeni veya ruhi bakımdan geçici veya kalıcı zararlara uğrayabilecek kişi”

olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma dayanarak acil hastanın içinde bulunduğu durum tıp uygulamasında “acil

durum” olarak tanımlanabilir.

Page 18: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1818

T.CT.CDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ANABİLİM DALIANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ANABİLİM DALIYOĞUN BAKIM ÜNİTESİYOĞUN BAKIM ÜNİTESİ

AYDINLATILMIŞ ONAM BELGESİAYDINLATILMIŞ ONAM BELGESİ

Ben / Biz hastamız.............................................................................;Ben / Biz hastamız.............................................................................;

......./...../.200. tarihinde Acil servisten /…………………………………… ......./...../.200. tarihinde Acil servisten /…………………………………… servisinden ……..……. .…………………………………………. Tanısıyla servisinden ……..……. .…………………………………………. Tanısıyla yatırıldığım/yatırıldığı ANESTEZİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ’inde yatırıldığım/yatırıldığı ANESTEZİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ’inde

takip ve tedaviyi üstlenecek olan ünite sorumlusu Prof.Dr. ………….. ile takip ve tedaviyi üstlenecek olan ünite sorumlusu Prof.Dr. ………….. ile birlikte ünitede görevli uzman ve asistanların , hastalığım ile ilgili olarak birlikte ünitede görevli uzman ve asistanların , hastalığım ile ilgili olarak beni / hastamızı muayene etmelerine, gerekli görülen tetkikleri beni / hastamızı muayene etmelerine, gerekli görülen tetkikleri istemelerine, girişimleri, tedavileri yapabilmelerine, diğer bölümlerden istemelerine, girişimleri, tedavileri yapabilmelerine, diğer bölümlerden konsültasyon istemelerine, ünitede görevli hemşire ve diğer yardımcı konsültasyon istemelerine, ünitede görevli hemşire ve diğer yardımcı personelin hastamızın tedavi ve bakımlarını yapmalarına özgürce izin personelin hastamızın tedavi ve bakımlarını yapmalarına özgürce izin veriyorum/ veriyoruz..veriyorum/ veriyoruz..

Page 19: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1919

Yoğun Bakım Ünitesinde kalınan sürede Yoğun Bakım Ünitesinde kalınan sürede bilinmesi gereken konuları size / sizlere bilinmesi gereken konuları size / sizlere

açıklamak istiyoruz.açıklamak istiyoruz.Yoğun Bakım Ünitesinde sizin / hastanızın Yoğun Bakım Ünitesinde sizin / hastanızın yatışını gerektiren soruna bağlı olmaksızın,yatışını gerektiren soruna bağlı olmaksızın,

yaşamsal fonksiyonların sürekli izlenmesi ve yaşamsal fonksiyonların sürekli izlenmesi ve ihtiyaç duyulan tedavilerin uygulanabilmesi ihtiyaç duyulan tedavilerin uygulanabilmesi

için...için...

Monitorizasyon,damar yolları, Monitorizasyon,damar yolları, girişimler,laboratuvar,doku örnekleri vb.girişimler,laboratuvar,doku örnekleri vb.

Page 20: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2020

Size / hastanıza Yoğun Bakım Ünitesine yatış nedeni Size / hastanıza Yoğun Bakım Ünitesine yatış nedeni dışında, varsa yandaşdışında, varsa yandaş

hastalıklarınıza / hastalıklarına ve gelişebilecek yeni hastalıklarınıza / hastalıklarına ve gelişebilecek yeni durumlara göre özel uygulamalar yapılabilir. Yapılacak durumlara göre özel uygulamalar yapılabilir. Yapılacak

yeni uygulamalar hakkında ayrıca detaylı bilgi yeni uygulamalar hakkında ayrıca detaylı bilgi verilecektir. Yoğun Bakım Ünitesinde kaldığı süreçte, verilecektir. Yoğun Bakım Ünitesinde kaldığı süreçte,

hastanın yaşamsal fonksiyonları sürekli olarak hastanın yaşamsal fonksiyonları sürekli olarak izlenecektir.izlenecektir.

Yatış nedenine veya gelişen yeni durumlara göre Yatış nedenine veya gelişen yeni durumlara göre hastaya; değişik ilaçlar (uyku ilaçları, ağrı kesiciler, hastaya; değişik ilaçlar (uyku ilaçları, ağrı kesiciler,

morfin ve türevleri, kas gevşeticiler, kortizon, morfin ve türevleri, kas gevşeticiler, kortizon, antibiyotikler, dolaşım ve kalbi destekleyen ilaçlar, antibiyotikler, dolaşım ve kalbi destekleyen ilaçlar,

kan ürünleri, bazı hastalıklara özel ilaçlar vs.), kan ürünleri, bazı hastalıklara özel ilaçlar vs.), tedaviler düzenlenip uygulanacaktır.tedaviler düzenlenip uygulanacaktır.

Page 21: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2121

Yoğun bakımdaki tedavi sırasında beklenen Yoğun bakımdaki tedavi sırasında beklenen veya beklenmeyen sorunlar, geçici ve kalıcı veya beklenmeyen sorunlar, geçici ve kalıcı problemlerin oluşmasının engellenmesi ve problemlerin oluşmasının engellenmesi ve

oluşan problemlerin giderilebilmesi için gerekli oluşan problemlerin giderilebilmesi için gerekli önlemler alınmış olup, hasta / hastanız sürekli önlemler alınmış olup, hasta / hastanız sürekli

olarak deneyimli ve yeterli sayıda ekip olarak deneyimli ve yeterli sayıda ekip tarafından izlenecektir.tarafından izlenecektir.

Page 22: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2222

Yoğun Bakımda yapılan tüm işlemler, hasta adına Yoğun Bakımda yapılan tüm işlemler, hasta adına açılan hasta izleme formlarına kaydedilecektiraçılan hasta izleme formlarına kaydedilecektir

Bu formu imzalamakla siz / sizler tüm Bu formu imzalamakla siz / sizler tüm sorumluluğu almış olmadığınız gibi yoğun sorumluluğu almış olmadığınız gibi yoğun

bakım doktorlarının sorumluluğu da ortadan bakım doktorlarının sorumluluğu da ortadan kalkmış olmayacaktır. Bu form sizikalkmış olmayacaktır. Bu form sizi

bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.Hasta izlem formundaki bilgiler sigorta ödeme Hasta izlem formundaki bilgiler sigorta ödeme

işlemleri ve bazı bölümlerinin elektronik kayıt için işlemleri ve bazı bölümlerinin elektronik kayıt için kullanılmasına kullanılmasına izin veriyorum / izin vermiyorum.izin veriyorum / izin vermiyorum.Yukarıda anlatılanlar ile ilgili anlaşılmayan noktalar Yukarıda anlatılanlar ile ilgili anlaşılmayan noktalar

varsa veya daha detaylı bilgi edinmek isterseniz varsa veya daha detaylı bilgi edinmek isterseniz bunları sorabilirsiniz.bunları sorabilirsiniz.

Page 23: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2323

Size/sizlere (birinci dereceden yakın) Yoğun Bakımın önceden planlanmış olan günlük çalışma Size/sizlere (birinci dereceden yakın) Yoğun Bakımın önceden planlanmış olan günlük çalışma programa göre, haftada üç kez bilgi verilecek ve yoğun bakım ünitesininprograma göre, haftada üç kez bilgi verilecek ve yoğun bakım ünitesininiş yoğunluğuna göre hastanızı ziyaret etmenize olanak sağlanacaktır.iş yoğunluğuna göre hastanızı ziyaret etmenize olanak sağlanacaktır.Yatışınızı / hastanızın yatışını takiben, oluşabilecek değişiklikleri ve gereksinimleri Yatışınızı / hastanızın yatışını takiben, oluşabilecek değişiklikleri ve gereksinimleri bildirebilmemiz için ; sekreterliğe adres ve telefon numarası bırakmanız istenecektir.bildirebilmemiz için ; sekreterliğe adres ve telefon numarası bırakmanız istenecektir.Telefonla hasta ile ilgili kesinlikle bilgi verilmiyeceğini özellikle belirtmek isteriz. Telefonla hasta ile ilgili kesinlikle bilgi verilmiyeceğini özellikle belirtmek isteriz. Yukarıdaki açıklamaları Yukarıdaki açıklamaları okudum / okuduk, formda yazılı olan bilgiler bana / bizeokudum / okuduk, formda yazılı olan bilgiler bana / bizeayrıca anlatıldı.ayrıca anlatıldı.Bana / hastamıza uygulanacak tedavi ve girişimlerin ve gelişecek yeni durumlara göreBana / hastamıza uygulanacak tedavi ve girişimlerin ve gelişecek yeni durumlara göreyapılacak tedavi değişikliklerinin yapılmasına izin veriyorum.yapılacak tedavi değişikliklerinin yapılmasına izin veriyorum.Bu formda yazılı olan konuların tedaviyi üstlenenlerin sorumluluğunu ortadanBu formda yazılı olan konuların tedaviyi üstlenenlerin sorumluluğunu ortadankaldırmadığını, sadece bilgilendirme amacıyla verildiğini kaldırmadığını, sadece bilgilendirme amacıyla verildiğini anladım/anladık - kabul ediyorumanladım/anladık - kabul ediyorum/ ediyoruz./ ediyoruz.Bu formda yazılanları okuduğuma dair formu imzalıyorum.Bu formda yazılanları okuduğuma dair formu imzalıyorum.SaygılarımızlaSaygılarımızla

Tarih/Saat :..../...../200Tarih/Saat :..../...../200Bilgilendirmeyi yapan Dr.:.....................................................................................Bilgilendirmeyi yapan Dr.:.....................................................................................İmza :………………İmza :………………Hasta veya VelisiHasta veya VelisiAdı ve Soyadı, T.C Kimlik NosuAdı ve Soyadı, T.C Kimlik Nosu……………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………….İmza:........................................İmza:........................................Adres, telefon no: ::.............................................................................................................Adres, telefon no: ::.............................................................................................................Tanıklık eden KişiTanıklık eden KişiAdı ve Soyadı, T.C Kimlik NosuAdı ve Soyadı, T.C Kimlik Nosu…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………İmza:………………….İmza:………………….Adres, telefon no: : :................................ ………………………………………Adres, telefon no: : :................................ ………………………………………

Page 24: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2424

Günlükte yaşanan sorunlar1.1. Bilgilendirme ve bilgi isteme hakkı?Bilgilendirme ve bilgi isteme hakkı?2.2. Hukuki açıdan ehil hastalaraHukuki açıdan ehil hastalara veya hasta yakınlarına veya hasta yakınlarına 3. HHY madde 31: Yasal temsilci ?44.. HHY madde 18:     Bilgilendirme, hastanın anlayabileceği

şekilde, gerektiğinde tercüman kullanılarak yapılmalıdır, 5. 5. Herhangi bir müdahale, ilgili kişinin bu müdahaleye

özgürce ve bilgilendirilmiş olarak muvafakat vermesinden sonra yapılır.

6. Yoğun bakım üniteleri acil girişimlerin yapıldığı yerlerdir. Acil hasta/durumlarda karar bilgilendirmenin önüne geçebilir!

7. HHY madde 24: Kanuni temsilci tarafından muvafakat verilmeyen hallerde, müdahalede bulunmak tıbben gerekli ise, velayet ve vesayet altındaki hastaya tıbbi müdahalede bulunulabilmesi; Türk Medeni Kanunu'nun 272’nci ve 431’inci maddeleri uyarınca mahkeme kararına bağlıdır.

8. HHY madde 25: 25: uygulanması planlanan veya uygulanması planlanan veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahiptir. durdurulmasını istemek hakkına sahiptir.

99.. Önceden Açıklanmış İstek: Tıbbi vasiyet Önceden Açıklanmış İstek: Tıbbi vasiyet ????

Page 25: YOĞUN BAKIMDA AYDINLATILMIŞ  ONAM KLİNİK UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

25252525

TEŞEKKÜR EDERİM